i Kuku
PofcIones deI AntIguo Testumento
de Nuestfo Seof JesucfIsto
en eI IdIomu KundozI
(CundoshI)
Pef
Porciones del Antiguo Testamento y El Nuevo Testamento
en el idioma Kandozi (Candoshi)
Las ilustraciones de las pginas 159, 186, 350, 352, 570 y 605 por Horace Knowles se
usan por cortesa de The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972.
Las ilustraciones de las pginas 13, 144, 238, 294, 577, 633, 661, 666, 702, 706, 708,
739, 741, 746, 748, 750, 755, 770, 788, 801, 804, 806, 812, 818, 842, 844, 848, 859,
860, 864, 865, 1082 y 1106 se usan por cortesa de David C. Cook Publishing Co.,
1978.
Las ilustraciones en las pginas 26, 132, 167, 228, 260, 298, 381, 405, 428, 442, 452,
555, 609, 692, 693, 754, 774, 790, 821, 872, 897, 903, 924, 929, 979 y 1088 por John
Lear se usan por cortesa de American Bible Society, 1960.
Las ilustraciones en las pginas 816, 910, 1037 y 1056 por Graham Wade se usan por
cortesa de The United Bible Societies, 1989.
La ilustracin en la pgina 33 por D. Koop, ILV, Per.
Primer edicin
2010, Liga Bblica, Internacional
El Nuevo Testamento 2009, 1993, 1979, Liga Bblica, Internacional
www.ScriptureEarth.com
Creative Commons
Atribucin - No Comercial- No Derivadas 3.0
Eres libre de:
copiar, distribuir y comunicar pblicamente la obra
Bajo las condiciones siguientes
Atribucin Debes reconocer la autora de la obra en los trminos especificados por el propio autor o licenciante.
No comercial No puedes utilizar esta obra para fines comerciales.
No Derivadas No est permitido que alteres, transformes o generes una obra derivada a partir de esta obra.
Con la comprensin eso:
Renuncia Un de los sobre condiciones puede ser renunciado si consigue el permiso del sostenedor de las derechas.
Otras derechas Estn de ninguna manera los siguientes derechas afectadas por la licencia:
Las derechas del uso justo;
Las derechas morales del autor;
Las derechas que otras personas pueden tener en el trabajo mismo o en cmo se utiliza el trabajo, por ejemplo las
derechas de publicidad o las derechas privadas.
Aviso Para obras reutilizadas o redistribuidos, tiene que avisar claramente estos trminos de la licencia.
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0
Contenido
PfIogo 7
Apan!! Israe!chichee tsiyatarangiya
(AntIguo Testumento)
ApunII chtufungu unu
GenesIs ApunII chtufungu 11
TushItungufungu unu
Exodo TushItungufungu 107
ApunII kumuchtumufInI
IevtIco ApunII kumuchtumufInI 157
IsfueIchIch tputs musutufungunu
Nmefos Musutufungunu 166
TsIyutsIs tuyusImu unu
DeutefonomIo TuyusImu 185
JosueyufInI kuku
Josue Josueyu 221
Kufukuum tsIpus kInutufungunu
Jueces Kufuk tsIpusu 236
RutIfInI kuku
Rut RutI 258
1 SumueIu
1 SumueI 1 SumueIu 265
2 SumueIu
2 SumueI 2 SumueIu 313
1 UtuchIch kufuku
1 Reyes 1 UtuchIch kufuku 341
2 UtuchIch kufuku
2 Reyes 2 UtuchIch kufuku 375
EsdfufInI kuku
Ezdfus Esdfu 403
NehemIyusufInI kuku
Nehemus NehemIyusu 414
JobufInI kuku
Job JobufInI 425
IsfueIchIch ApunIIeem yuseefungunu unu
SuImos SuImos 440
IsysufInI kuku
Isuus Isysu 501
JefemIyusufInI kuku
Jefemus JefemIyusu 539
EsekIyeIufInI kuku
EzequIeI EsekIyeIu 560
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
DunIeIufInI kuku
DunIeI DunIeIu 573
AmosufInI kuku
Amos Amosu 594
JonusufInI kuku
Jonus Jonusu 606
MIkIyusufInI kuku
MIqueus MIkIyusu 610
SukfIyusufInI kuku
Zucufus SukfIyusu 620
MuIukIyusufInI kuku
MuIuquus MuIukIyusu 622
Apan!! chiyaa tsiyatkiya; Isusoo kamankiya
(Nuevo Testumento)
MutIwufInI kuku
Sun Muteo MutIwufInI 631
MfkosufInI kuku
Sun Mufcos MfkosufInI 705
IukusufInI kuku
Sun Iucus IukusufInI 743
WungufInI kuku
Sun Juun WungufInI 814
TuyusputumpunIfInI
Hechos TuyusputumpunIfInI 867
Romshucheemu
Romunos Romshucheemu 933
1 Kofndshucheemu
1 CofIntIos 1 Kofndshucheemu 966
2 Kofndshucheemu
2 CofIntIos 2 Kofndshucheemu 998
GIutusshcheemu
GIutus GIutusshcheemu 1017
Ipsshucheemu
EfesIos Ipsshucheemu 1028
FeIIpshucheemu
FIIIpenses FeIIpshucheemu 1039
KIosenshucheemu
CoIosenses KIosenshucheemu 1047
1 TesuInshucheemu
1 TesuIonIcenses 1 TesuInshucheemu 1055
2 TesuInshucheemu
2 TesuIonIcenses 2 TesuInshucheemu 1062
1 TmoteyufIneemu
1 TImoteo 1 TmoteyufIneemu 1067
2 TmoteyufIneemu
2 TImoteo 2 TmoteyufIneemu 1076
TItofIneemu
TIto TItofIneemu 1083
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
MAPAS
TsupufunusI yuwupuf AbfuhumchIch tputs tuufungunu unpufu
Ll munJo untiguo
IsfueIchIch IjIptush ShItungufunuyu
Ll exoJo Je Lgipto
Kunuunu tsup yuwupuf JosueyufInI tuufungu unpufu
Lu conquistu Je Cunudn
Utushuchee Wutsupunoo KumunkIyu yuwush Isus tuufungu unshu.
Lu tierru suntu en el tiempo Je Jess
PupofofIn Isusoo Kuk Kumunkutu XIfungIyu
Los cuutro viujes Je Publo
FIIemnufIneemu
FIIemn FIIemnufIneemu 1087
Utushucheemu
Hebfeos Utushucheemu 1090
SundeekufInI
SuntIugo SundeekufInI 1116
1 PItofufInI
1 Pedfo 1 PItofufInI 1124
2 PItofufInI
2 Pedfo 2 PItofufInI 1134
1 WungufInI
1 Juun 1 WungufInI 1139
2 WungufInI
2 Juun 2 WungufInI 1146
3 WungufInI
3 Juun 3 WungufInI 1148
UtusufInI
Judus UtusufInI 1150
ApunII ushtuchu unu
ApocuIIpsIs ApunII ushtuchu unu 1153
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
Pr!ogo
Este voIumen contIene eI cuufentu pof cIento deI AntIguo
Testumento y todo eI Nuevo Testumento de Ius Sugfudus EscfItufus
en Iu Ienguu kundozI. Se pubIIcu pufu ponefIo uI uIcunce de Ios
hubIuntes deI IdIomu kundozI-chupfu. Este gfupo hubItu en Iu
seIvu pefuunu, en Ios uuentes de Ios fos Mofonu y Pustuzu en Iu
pfovIncIu de AIto Amuzonus. En estu obfu hun puftIcIpudo ms de
cuufentu hubIuntes nutIvos deI IdIomu kundozI.
Pufu duf un tfusfondo umpIIo pufu eI Nuevo Testumento,
estudIosos de Iu BIbIIu hun escogIdo pofcIones deI AntIguo
Testumento que IIegun u un totuI deI 40% deI mIsmo. Estu
tfuduccIn se IIev u cubo entfe Ios uos 2001 uI 2008, pof ocho
pefsonus pfepufudus pufu estu Iubof. EI fesuItudo hu sIdo de uItu
cuIIdud.
Como fesuItudo de Iu tfuduccIn deI AntIguo Testumento,
se fevIs eI Nuevo Testumento donde huy cItus deI AntIguo
Testumento o pusujes pufuIeIos.
Se dun fefefencIus entfe eI AntIguo y eI Nuevo Testumento en
notus uI pIe de pgInu. EI pusuje que ofIgInu Iu fefefencIu upufece
en negfItus, Iuego se du Iu cItu en eI Testumento que coffesponde.
TumbIen se IndIcu sI Iu cItu es exuctu (textuuI) o semejunte. Huy
muy pocus notus sobfe eI texto o pufu expIIcuf eI texto.
Se hun usudo cofchetes ]...| en eI texto pufu IndIcuf InsefcIones
fequefIdus pof Iu gfumtIcu de Iu Ienguu kundozI. Pof ejempIo, uI
n de un IIbfo se fequIfe que eI uutof IndIque que yu hu tefmInudo
su comunIcucIn y esu pufte upufece entfe cofchetes.
Ios dIbujos enfutIzun eventos de ImpoftuncIu y no se usun pufu
mostfuf objetos pfopIos de Iu cuItufu o deI umbIente. Ius ImInus
u coIof en eI Nuevo Testumento dun unu sntesIs de Iu vIdu de
CfIsto.
Ius IIstus geneuIgIcus se pfesentun como unu IIstu pufu
vIsuuIIzuf Ios vncuIos de pufentesco.
En concIusIn, se hu tfutudo de pfesentuf eI texto de fofmu tuI
que uyude uI Iectof u entendefIo mejof.
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
Apan!! Israe!chichee tsiyatarangiya
(Antiguo Testamento)
Porciones
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
11
Nuw Mysisi kamanchintspa
yuwaa Apan!! ichtaru maacheetsi
tinarangu anootsi
1
1
ApunII chtuk chu, kunI nduuts tum,
tsu poots tum tInu fu ngI yu.
2
Anpuf
zuf tsup Izuu fu ndu nu fI mu nu, kufI mu-
nu zI mu nu. IchI ngu fu kungu nu ndu mu nu.
MI shut, Izuu fu tpImu nu. Itufu, kungu-
mun shu Iwuz ApunII wunI mungu mung-
tuf ushIsh tuf ushku ksu tu fu ngI yu.
Apan!! ichtakachuri minamtash
zar tinarangiya
3
Mung ApunII tfu ngI yu, 'SIneem
tuuch pu, tyu fu, 'sIneefungIyu.
4
Sheefu,
ApunII nup ushku, KIz puf chu wunu sI-
fI, tfu ngI yu.
5
'SIn kus chI feem wuunI
Apan!! chtarangu anu
Kirak yuw Apan!! Chtakchuri Ashirangu Anoo pakich kamanchintspa
NItuu tI
My sI su fI nee ju yundu fu ng? utu nu yu. Tputs zupun chu wushu nund yundu fu ngu nu, tssIn chu.
AtI tuu teesInu yu, In zufu mu fI Apu nIII fIt chu kuku.
Chakaama yandarang?
My sI su fI nI IsfueI chI cheem yundu fu ngI yu. ApunII muu cheetsI IchI ngu foo tInu fu ngu unoo
tputs yusu pu nu, tu, mIshu ApunII IsfueI chI chee tputs wuumu tIp tsI feem nu fu ngu unoots tum
yusu pu nu, tu, mIshu tputs Apu nIIee yusu pu nu tu, unoom yundu fu ngI yu.
Mayaamaja yandarang?
ChIy tpu tsIch,
Mayaatseeja kamanik?
ApunII Ich tu kchu fI ushI fu ngu unoo kumun kI yu:
ApunII chtufungu 1.111.32: Ichtufu kumunkIyu yuwuu ApunII muucheetsI, tputseetstum
tInufungu unootsI. MIshu, tputsshu ApunIIee kuk puyumuum kupung ngutufungsIn,
ApunIIshu tputsee tpuchIngufungu unootsI.
ApunII chtufungu 12.150.26: ApunII Hebfewshuchee tputs wuumu tIptsIfeem
Ipusufungu unootsI.
ApunII chtufungu 12.125.34: ApfumufInee kumunkIyu.
ApunII chtufungu 26.136: IsuukufInee kumunkIyu.
ApunII chtufungu 27.136.43: AkopufInee kumunkIyu.
ApunII chtufungu 37.150.26: OsIyufInee kumunkIyu.
Apan!! chtakchuri ashirangu anu
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
12
tuuch pu, mI shut tupI wuunI psuu nuum
tuuch pu, mung tfu ngI yu. Anush zuf
mInum tu fI nI tupI tu funII ushI fu ngI yu.
Putamsha tarasitaran!!u,
Apan!! tsimbunarinsha zari
minootssha tinarangiya
Mzuts shu-
chee wunus ktu ngInts pu, ndu shu tfung?
tfu ngu,
2
KIz shut: Ndu,
nItuu tI ApunII
umb utee ju? Dun chu. Wunu see IchI ngu fu
ktu ngung tsu, tfung chu.
3
Itufu, mInum
upu su nund mzu tsIsh xIyu fu unoo tsI mu fI
ktu ngInII pu, mIshu uyum tuu tI yu ptu-
tInII pu. Putut ku chI nuu fee su ushI fu, ufu
tsI put ssu, ApunII tfung chu, kIz mkuu
tfu ngI yu.
4
Muukshu: Ndu, ufu kutung ku chI-
tuu tee su ndu tsI put ssu.
5
SIyuu ApunII
puchInd ku chu utu shu. Wutum nee wunu-
see kutung ku chus ufu kIz puf yu sut ssu.
Wuunu ApunII tumu pu fI ushI fI tum tIs
tuut ssu. ChI nu shIs wunu sI fImshee yu sut-
ssu. MI shut, yutu fI tu mu sheets tum yusu-
chItum su, muuk tfu ngI yu.
KIs chu!
tfu ngI yu. Wuzu funII shut unu fI tum uyu
tyu fu, kutung ku fu ngI tum tu.
7
Kutu ngum
Iwuts pu fum chu sIn, mungush chI nu ku-
tu fuu ushI fu ngu nu yu. Wuu nuuts tI sIn
nup ush ku sIn, Zupeef nI wu, mung tfu-
ngu sIn, kIz puf puzI fu ngu nu yu. AshI fu-
chu, mushuf pu shu k'tuyufusIn, unpu
muxu fu ngu nu yu.
8
Mung puku mut shu zuf kchI zu tu-
fum chu, ApunII mzu tsIsh kyu shI nu
nuun tu chu, unoo muzI nu nu tu funII
ushI fu ngu nu yu. Pup chu, ApunII nuunII-
pu. TupI shee nI yusIn shu, tfu ngu nu yu.
9
ApunII shut kufu zu fu ngI yu.
Yupshu su?
Chukshu
sIyuu, ZupeetIschu tu, Zupee tu nI chu
tssu? tfu ngI yu.
ApunII shut,
Muyuum shu
kupung tsI yun tuk shu?
Nutu wu?
Muyuum shu
umb ushIkshu? Nuw shI yuu pufu ngI-
nu wu, zuwu nIIeets Ish ufsIf tsu pu mun
tuchu mu fu ng shu wu.
11
Yuwu mund
zuwu nIIeets Ish ufsIf tuchu mu fu ngIsh
tsu pu shu unu mund ufu nuw wunI chInII-
pu. Wutum zuwu nIIIsh ufsI fI mund,
WuneengI, utuwu.
12
MI shut, yuwu mund
zuwu nIIeets Ish tsu pu mun ufsI fee tuchu-
mu fu ngIsh unu mund ufu mzu kush,
tutsum kush, ndu kxun ku tuu chI yu. Afup
tsup nuuch shu mInup tsu pu fu nu sI yu.
AmbI fI musu fush xIx tu fu shIn ushIch shu.
KIyung kuchIy kush tuu fu tuf tunII shu,
tfu ngI yu Apu nIII.
13
Kuy nu fIn shu kIz-
puf mung' muntsu fu ngI yu, punI fu ngI-
yu.
Nduj!
muyuu-
mu ju nuwuu kukI kupee tuk? ApunII
tfu ngI yu.
8
Tyu fu, NoweetsIm shu kIs
nup kI nu, ShIy wunu sIf tIsh chu, tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu tputs
yutu fIt tuu fu ngu nu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa
Apan!! Nowerineetsi: Kungupa tputsee
wanichima, trangu anootsi
9b
Tputs yutu fIt shI shee tsImu fI chI nu fu-
ngu nu. Itufu, Nowe fIn shu ndu ushI fu ngI-
yu, Apu nIIeetsImu fI kupung chI nu fu ngI-
yu. Mung' kIs ApunII pu tu Ipu nu fu ngI yu.
TIp tsIf shtI sIn Nowee kIs nupu fu ngu nu yu.
10
WIp shu tuch pu mu nu: sufu SImo, Kumu,
Hupe tu, ushIp tuu fu ngu nu yu
11-12
ApunII
tpu tsee pufu ngu, IchI ngu fu sIn chu yutu fIt-
shI shee tsImu fIt chI nu ku nu. TsI yun tuk sIn,
wufut ku sIn, puchu kuk tu ngut ush ku sIn,
IchI ngu fu tsu pu fu nus ztufu ushI fu ngu nu-
yu.
13
AshI fI yu, ApunII shu Nowee tfu ngI-
yu: Tsu pu fu nus shuch tputs IchI ngu fu sIn
yuwuu tsI mu fI wuunu zund ku nu unoo tsI-
mu fI ush ku nu yu. Ndu puk chI yum nuwuu
chI nu ku nu yu. AshI fI nuw IchI ngu fu tpu-
chI ngu chI mu. Izuu fu kuchIng chI mu. Yuw
IchI ngu fu muu chIt mungIn shuch tsu pu-
fu nu sush tuu ku nu unoo tpu chI ngu yu fu fI
kusu chI mu, ApunII tfu ngI yu.
14
AshI fI yu, shIy shu kufI pun pu boteem
kupung wuf ku shtung chu. Ndu kuchu-
muu mu IchI ngu fu pInguf tung chu,
wuntsush pInguf tu ku, mIn shu Iwuz
pInguf tu ku shIng chu.
15-1
AshI fI boteem
tInuk chush, tuchIp pIsu, unu mun shut
Iwuz 'sIneemuum wuchoo wuyung chu.
Sheefush, wuntsush tundu pu nu shIng chu
yuwush muu chI IchI ngu foom wuyu chIsh
unoo mu, ApunII Nowee tfu ngI yu.
150 meto fo wuzu fu nI fI nI botee tInung-
chu. Zngu nu fIn shtI nI 25 meto fo, wu fI-
fIn shu wIngu 15 meto fo, ushI fu boteem
tInung chu. MI shut, yuwuu fI 'sIneemuum
wuch chu wup meto fo kufuf tung chu. MI-
shut, wuchoom tInung tum chu pshtu muu-
mu. AshI fI yuwu fI nuw kumuch tu fu ngI
unu fI tum shIng chu.
17
Yuwu pu fum chush,
nuw shu sInuu kIz puf zungun chI mu.
Tsu poo IchI ngu fu puchI yu. IchI ngu fu
yuw nuw tInu fu ngI unoo Izuu fu tpu chI-
ngu chI mu. IchI ngu fu tsu pu fu nus shuch
tsI pu chI nIII nu yu.
18
Itufu, sIyu mu fI tIs
kumu ngut ssu, wutum nuw shI yu put
umI kuf tu fu ngI nu wu. AshI fu chu, shI-
yu mu fI Ipuf pu tIsh, IzunII pu tu tum tIsh,
Ipuf pu tu tum tIsh wIzunII botIsh zufung-
tsu, utu shI nu.
19
MI shut, muu chI zumIz
IchI ngu fu yumung chu. UpupchIf mInum,
wIzuf shu mInum tum ushI fu, yuw IchI-
ngu fu tsu push tuu tu fu unoo tsI,
20
yuw
pshIy futu fu unoots tum, tsI fIp cheewts-
tum, chI nu zeewts tum wuku fuu, botIsh
tuzu fung chu.
Yuwu-
puf sIn sInu muum chtu fu ngu unpuf
Nowe fI nI 600 musu chI fI nI tuu fu ngI yu.
7
ChIy nuu kumu nguch pu chee, tfu ngu-
sIn, wIpu put, wIzunII pu tu tum, wIpup-
tu tum wIzunII ushI fu sIn IchI ngu fu sIn
zufu fu ngu nu yu.
8
Muu cheetsI IchI ngu-
fu Izu fu fu ngI yu. Zum zee, pufung tu fu
unoots tum, pshIy futu fu tsu pu shu unoots-
tum, IchI ngu fu tsu pu fu nu sIsh tuu ku nu,
mungIn shu chI unoo tup shtu fu ngI yu.
9
UpupchIf, wIzuf ushI fu sIn kusu tu fu-
ngu sIn, Nowe put wushu nund zufu fu-
ngu nu yu, wutum ApunII wuunu kumuch-
tu fu ngu wu.
10
Zufu fum chu sIn, unu mun
tsI mbun mutu yu fu zufI tushIy fum chu,
unush tsu pu fu nu see tuyu tu fI tu muum
chtu fu ngI yu.
11-12
Nowe fI nI 600 musu-
chI fI nI tuu fu ngI yu. Anu mun shu tsI mbun
tsupI tushIy fum chu, kunI ndu mund sIn
kupung zuw zuw ushI fu ngu, tsu push-
shu kuzupeefu unush kung kupung tum
zuw zuw ushI tu ngut tum tu. IchI ngu fu
zuf psuun pu tu fI putum putum ushI fu
sInu fu ngI yu. 40 zuf sInu fu ngI yu. Ndu
pus tu fu ngI yu.
13
Kuupu nuwuu kukI muzI nung tsu.
Anpuf zuf ndu tu mu sIn sInu fu, Nowe fI nI
botI fIn shI nI zufu fu ngu nu yu. IchI ngu fu
wIp ushpuf tu SImo, Kumu, Hupe tu, wIp
wIzu nIII tuch pu fItum sI nu zufu fu ngu nu-
yu.
14
Sheef sIn, muu chItpu tu fI wushu-
nund yupu tuf sIn, zum zI tum, mungIn-
shuch tum, chI nuz tum, yuwu tum tsu pu-
mun pshIy futu fu unu tum zufu fu ngu nu-
yu.
15-1
AshI fu sIn, wushu nu ndu fI muu chI
IchI ngu fu upupchIf wIzuf pu tu fI tsI mbun
tsI mbun ushI fu sIn botIsh zufu fu ngu nu-
yu. Nowe fI nI yuwu fI ApunII kumuch tu fu-
ngu unoo fI tum tumI nu fu ngI yu. AshI fum-
chu, IchI ngu fu muu chI zufum yuwu-
pu fum chu, ApunII shu wuunu wuchoo
mbum shtu ndu yu fu kusu fu ngI yu.
17
KIz pu fI IchI ngu fu zuf sInu sIn tuf ushI-
fu ngI yu. 40 zuf kus chI fI tum psuun pu tu fI
sInu fu ngI yu.
Chu ku-
ju wuupu tutsu mooch? Wuu mu fI ushI fu
ApunII kusu fu ngI yu. AshI fu chu, tputs
muchIn zum zee puchu ku unoo puk chu sIn,
Ufu shIy ush tu fIsh. Wuj shIy NIm fo du fI-
nI ushI fIsh, tfu ngu nu yu.
10
NIm fo du fI nI
kIz puf kufu ku mu nu, tpu tsee wuu mu fI
ksut ku tuu fu ngI yu. Tsup SInu fush Ipun pu-
nuf yukut tuu fu ngu unoo wuu mu fI ksu tu-
fu ngI yu. Yukut shu suf BubeI, Efek, Akut,
unu mun shu KuIne, ushI fu tuu fu ngI yu.
11
ZupIsh shu NIm fo du fI nI zufee puwu chI-
ngu fu tu tsh tup nuu tu fu ngI yu. AmbI fI shu
yuk tuum Ipun pu nuf tum wuyu fu ngI yu.
Yuk tu fI nI suf tuu fu ngI yu: NInI pI, Afeo pI-
tI fu, Kufu, Afe se mu.
12
Afe sem shu yukut
upu sun tu fu kupung tuu fu ngI yu. NInI pI shu
pIyu mu fI tum tuu fu ngI yu, KuI shu ufu ngIch
wutu ndu fum tuu fu ngI yu.
13
Kumu fIn shu wIp MIs fu yIt wuu nI tu-
fItum sIn tuu fu ngu nu yu.
Iudewshuch shu tputs unchIch tum tu.
Anumshuch shu tputs unchIch tum tu.
AfeopItshuch shu tputs
unchIch tum tu.
Nup toyshuch shu tputs unchIch tum tu.
14
Put fo sewshuch shu tputs
unchIch tum tu.
Kus Io hItshuch shu tputs
unchIch tum tu.
Kupto wItshuch shu tputs unchIch tum-
tu. Itufu, FIIIs tewshuch shu tputs
Kupto wItchI chI.
ApunII Chtufungu10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
25
AshpI sIn MIs fuy chIchI nu ndu fI tputs
tuu fu ngu nu yu.
15
Kunuunshu wIp tsI mbun tuu fu ngI yu.
Iwu chIztu mu fI nI suf SIdon, unu mun shu
Hetu.
1
HetchI chI nu ndu fI tu IchI ngu fu
Jebu sewshuch tputs unchIch tum tu.
Amof fewshuch shu tputs
unchIch tum tu.
Gef ge sewshuch shu tputs
unchIch tum tu.
17
Hebew shuch shu tputs unchIch tum tu.
Afus shuch shu tputs unchIch tum tu.
SIn shuch shu tputs unchIch tum tu.
18
Afwutshuch shu tputs unchIch tum tu.
Semuf shuch shu tputs unchIch tum tu.
Humutshuch shu tputs unchIch tum tu.
AnchIch tputs ushpI sIn pzu pu nee fu ngu-
nu yu. Sheef sIn, umbI fI shu yup zund ku nu
umb numbu fu ngu nu yu.
19
AmbI fI tum
wutsu pu neem puchIf tu fu ngu nu yu. SIdon-
shuch shut tputs zufee puwu chI ngu fu
tuwush nuu tu fu ng sIn, umbI fI shu yukut
Guefufush, mI shut Gusush kusu fu ngu nu-
yu. MIn chIch shut tputs yup zuf yuku umb
nuu tu fu ng sIn, yukut suf Sodo mu, Gomo-
fu, Atumu, Sepo yIn, ufu ngeem shu Afusu
ushIp tuu fu ngu, umb kusu tu fu ngu nu yu.
20
AshI fI yu, KumchI chI nu ndu fI tum pzu pu-
nee fu ngu sIn, mIn chIch pIyum, mIn chIch
pIyum ushI fu sIn tuu fu ngu nu yu. Sheef sIn,
wuu nI tu fI tum kuk tsI yu tu fu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu Kumu fIn chI chI-
nu ndu fI wuchI nIIIn pzu pu nee fu ngu unoo tsI.
Na, Semorineetsshat wip kamanchintspa
21
Nowe fI nI wIp Iwu chIztu mu fI nI SImo-
mun chu. Wuu mu fI zoo nIIee Hupe tu fI nee-
tsI putsI su fI nI kusI fu ngI yu. SImo fIn chu
wIp ufung pzu pu neengu, unchI chI nund
zupIsh Ebef chIch shu ufung pzu pu nee fu-
ngI tum tu Hebfew shuchee mu.
22
SImo fIn
wIp zumeet pu tuu fu ngI yu.
Iwu chIz tum sufu Efum,
unu mun shu Asf,
Affuk sud,
Iud,
Afum
ushpu mun chu IchI ngu fu.
23
MI shut, Efu-
mu fIn shu wIp tuu fu ng tum tu. Iwu chIztu-
mu fI nI sufu Us, unu mun shu Uf, Ketef,
Mus. Ashpu mun sIn chu.
24
Affuk sud shu uwshut wIp mInum wunI-
ndu fu ngI yu sufu SuI ju. Uwshut, SuIj shut
wIp sufu Ebefu. Anu mu fI tuu fu ngI yu.
25
Ebef shu wIp tsI mbun tuu fu ngI yu. Iwu-
chIztu mu fI nee tsI nI wIp suf su mu fu ngI yu
PeIe ku. Anu mu nut shu Jokutnmunchu.
Yuwu puf shu PeIe ku fI nI tuu fu ngu unpuf
zuf tputs wutsu pu nee kusu tuf tu yu fu sIn,
pIyum shu pseef tu fu ngu nu yu. AmbI fI shu
wutsu pu neem puchI mbu fu ngu nu yu.
2
Sheefu, Joku t nufIn shI tI nI uwshut
ufung Ipu fI nu fu ngI tum tu.
WIp Iwu chIz tum sufu Afmo tut,
unu mun shu SeIef,
Jusuf mu vet,
Jefu,
27
Ado fum,
Osuf,
TIkfu,
28
Opuf,
ApImu yIf,
Sup,
29
OpIf,
HupIf,
Jobu bu.
Ashpu mun sIn chu. Wuu tut ssIn chu
IchI ngu fu sIn Joku t nufI nI wIpu.
30
Wutsu pu nee ts shu suf su mu fu ngu nu yu
MIsuu. AmbI fI shu tsup suf tuu fu ngI tum-
tu Sepu fu yup zuf puku much pI kung
kutuk tu ku tu umbI. Mung unshu unchI chI-
nu ndu fI tputs Itsu tu fu tuu fu ngu nu yu.
31
IchI ngu fu sIn SImo fIn chI chI nu ndu fIt-
chu. AnchI chI nu ndu fI pseef tu fu ngu nu yu.
MIn chIch pIyum, mIn chIch shu pIyu mu-
fI tum ushI fu sIn nuu tuf tu fu ngu nu yu.
MI shut, kuk shu wuu nI tu wu fI tum tsI yu tu fu-
nu yu. Wutsu pu neem shu wuu nI tu wu fI tum
puchIf tu fu ngu nu yu. Sheef sIn, wuun tu wu fI
wutsu pu nee wu mu fI shu yumbu fu ngu nu yu.
32
Wuu tut chu InI IchI ngu fu sIn Nowe-
fIn chI chI tpu tsI. Yuwu mun tsu puf nu see
kung pufu ngu unu mu nuch Iwuz tputs
pzu pu nee fu ngu nu. Sheef sIn, umbI fI-
shu yukut pzu pu nee fu ngu, tsu puf nus
ztu shu tuu fu ngu nu yu. Ashpu fI tu nI Iy
Nowe fIn chIch tu nI chu.
ApunII Chtufungu10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
26
D
11.9 Yuwuu nIsh tu unoots tum Tuyus pu tum pu nI 2.8-11 tuyu sI mu kumun kI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Nowe-
fIn chIch pzu pu nee fu ngu nu unoo tsI.
Ashpari tputs n!!itaritshuch
k'kuz tsiyatamaam chtarangana
anoo na kamanchintspa
11
1
Yuwu puf tpu tsee kungu pu
ApunII wunee fu ngu unu mun
Iwuz tputs mInu mu fI k'kuz tsI yu tu fu ngu-
nu yu.
2
Yup zuf yuku umb upInII nuu tu-
fu ng sIn, tsu poo pufu ngu sIn, sufu SInu fu
unush kusu fu ngu nu yu. Tsu poo tund suu
wunu sIf puchIf tu fu ngu nu yu. Anshu fI shu
tuu fu ngu nu yu.
3
ZupIsh shu tputs wuun-
pu tu tIn tsI yut ku sIn tfu ngu nu yu. Nu
IudfI choom tInu yu nI. Tsu pu put tInu yu-
fu nI, mbu muk chu, sumu sush kchu yu nI,
tfu ngu sIn, IudfI choom tInu fu ngu nu yu.
TInu yu fu sIn, pInguf put tuputs tu fu-
ngu sIn, wushu nund pungu fu ngu nu yu.
4
Yusuf shu tfu ngu nu yu, Pzu, yukut
kupung pungu yu nI. Anush shu upu su nund
toffeem wuf kunI ndup tuxI yu nI. Amb
ush ku chu nI, Iyshu ufu wushu nund tuu-
chI nI yu. IchI ngu fu tsu pu fu nus yuwumun
toffe kupung tuxIy kee fu ngI nI unu mun
Iyuu yusu chI nIII nu yu, tfu ngu nu yu.
5
Itufu, ApunII shu yuwuu tputs toffe
wuf tuxIykeefu unoo pufu ngI yu. IchI-
ngu fu sIn tputs tufu wuz tu tu fuch ushI-
fu ngu nu yu.
Anush
tsup tputs tuu muum tutsI tu fu ngI yu.
ChI nu zeem wutu ngush muf tu muum
pIsh tu fu ngI tum tu.
7
AshI fI yu, much chuf-
shu wuun pu tu tIn nutsu muum zundu fu-
ng tum sI nu yu. Fefe sewshuch shu tputs,
Kunuun shuch tum tputs unu sh tum tuu fu-
ngu nu yu. AshI fu chu, kIs tuu muum tsup
pshu tu fu ngI yu.
8
Apfumu fIn shu zoo nIIee Iotu fI nee
tfu ngI yu, ShI yu pu tpu tsI fIsh nuwu pu
m'chuchufI wufu tu muum zunduk sIn chu.
Muyuu mu ju shIy
nuwuum muuch tu zupun nuu punu chIsh?
Nuw tsI puk chu fI, m'chuchufshupufInu
suf EI yusef Dums ku shuch yuchI yu.
Antuu tI shIy nuwuum Ipu fee mI punu-
fu ng shu wu. TsI puk chu fI muu chI fI tuu tsI
Ipuf shI tI yupu, Apfumu fI nI Apu nIIee
tfu ngI yu.
4
ApunII shu: NdunI.
Muyuum shu
shIy ndu nuwush m'chuchufIshI pshtu yu-
fush muukshu? Ash ku chI nuu fee shu, ufu
Ipu fI nuk chush, nuw puz IpufI ushI shu
tutsIpchI yu, tfu ngI yu Sufuy fI nI.
3
Tfu ngu, unoo Apfumu fIn shI tI nI,
Ayu, ushI fI muu chI mu, tfu ngI yu.
Sufuy fIn shI tI nI much chu fee Akufu
kIz wuzu fu nIIeem tupu nu fu ngI yu.
4
Apfumu fIn shI tI nI Akuf pu muu fu ngu-
sIn, Akuf shu mIfee fu ng shI tu. MIfee-
yu fu, Sufuy fI nee ts shu stu fu ngI yu.
5
AshI fu chu, Sufuy fIn shut wuzu funII pu
Apfumu fIn pu kupung tsI yun tu fu ngI yu.
IpufI ndunufeetseefu, nuwuu stu ku-
ndu. Amb ushku, nuwuuts shu kupung
tutsI yun tu ku ndu, tyu fu, ShI yu tum chu
nuwuu m'chuchufI yumu fu ngush, nu
Ipu fI nu fu ngu shu. Itufu, yuwu mund umb
ushI fu ngIsh unu mund ApunII wuunu
shI yuu yusu chI yu, shI yuu wunI chu pu nIIu.
Nuwuu tsI nu wunI chee ju ndu mbu fI, wuzu-
fu nIIee Apfumu fI nee tsI tfu ngI yu.
NIngeem
tumu kut shu shu?
Tumufeeju
tpu tsIch wuchI nIch 100 musu chI fIch tuufu
Ipu fI nu chIch? MI shut,
Yuwup tuf tu ju
tputs 50 wunu sI fI mush tuu fu nu unpu tuf-
tu ju ush pu fI kupeeteefush kusu chIsh?
25
wunu-
sI fImshI unoo tumuy chee zIsh?
Yuk tuu
kupeet chee zIsh? tfu ngI yu. ApunII shu:
Sodo mush 45 tuufu unoo yukut kupeet-
chee zI, ufu nupuch pu fI nu, tfu ngI yu
Apu nIII.
29
Anu mun yusuf shu Apu nIIee
mushu fu ngI yu.
Apuz
tputs wunu sI fI mush 30 tuufu unoo yukut
kupeet chI tum tu zIsh? tfu ngI yu. ApunII-
shu: Wuu nu fI tputs 30 wunu sI fI mush
tuufu unoo yukut kupeet chee zI, ndu mbu-
fI, tfu ngI yu.
31
Yusuf shut Apfu hu mu fI nI
tuyuseefu, ufung tsI yu tu fu ngI yu, Nu
nuw yusuf shu Apuu, shI yuu mush kI nu
k'keetsIsh kupeeteefufI,
Apuz tputs
20 tuufu?
Apuz 10 tuufu
unoo tumu chee zIsh?
ShIy umukshu?
tfu ngI yu. ApunII shu: 10 tuufu ndun-
tum yuk tuu kupeet chI nu, tfu ngI yu.
33
Anu mun tsI yu tsIs Apfu hu mu fIn pu tI nI
yuwuts pu fum chu sIn, ApunII nuu tu fu ngI-
yu. Apfu hu mu fIn shI tI nI wup tum pung pI-
tum nuu tu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Apfu-
hu mu fI nI ApunII pu yukut Sodo muum
tsI yu tu fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na yuwaa Apan!! Sodomshuchee
mishat Gomorshucheetstam
waneerangu anoo kamanchintspa
19
1-3
AshI fI yu, zuf tupI tu fu nIIu,
ApunII much chuf tsI mbun Sodo-
mush yukut kusu fu ngu nu yu Iotu fIn shI nI
pungu. Iotu fIn shu kuxI nxI nu wu unush
wutsI fI tu fI yukut ushI fu ngI yu, yuwush
tputs shu nIy ku nu unshu. AshI fI yu, Iotu-
fIn shu Apu nIIee much chuf pufu ngu,
Nutu wu?
AshI fI yu,
Iotu fIn shu tpu tsee tsI yu tu muum shI tu ngu-
fu ngI yu. ShI tu ngu chu, pungu see wuch
mbum tstsu fu ngI yu.
7-10
WIshchIp shu
shI tu ngee fu, AshI fI yu, nu zuwuu, muzI nu-
ntsu, Nuw sIyuu tInu. KIz puf yutu fIt nee
tpu tsee muntsIf tsI yu tInts pu. Itufu, nuw
IpufI tuuf chu. TsI mbu nu kumu sI nu, ndu
kumuz pu mInum tI yum yutu fIt tuu ku nu yu.
An sIyuum nuw IpufI tushI tu ngu chI mu.
AshI fI yu, sIysu unoo yuw zund kIs un
ushI muum wufI tu fI yu. Itufu, yuwuu nuw
yumbI yu fI unoo tuyu tu fI tu muu mu wuts tu,
wutum nuw unoo tputs ksut kI nu wu, Iotu-
fI nI tfu ngI yu. Itufu, uwshtI sIn: NdunI.
Ksu ngI unoo tpu tsI. Pshtu pu nI tunI chu.
muyu mu ndu
nuwuu wunI chIsh?
Tumushtuj uyum
wIp pzu pu nI chI nIII nu? Apfu hu mu fIn
tfu ngI yu.
18
Yuwu mund Sufuu AbI me Iek
yumu fu ngu unu mund ApunII wunee fu-
ngI yu. AbI me Iek chIch tputs ndu uyum-
tuu tI Ipu fI nu chI nIII nu yu, ApunII tfu-
ngI yu. AshI fu chu unoom Apfu hu mu fI nI
ApunII pu mushu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Apfu-
hu mu fI nI wIzu nIIee Sufu fI nee yun pu fu-
ngu unoo tsI.
Aprahamarini wip Isaak n!!urtarangu
na anootssha kamanchintspa
21
1
ApunII wuunu Sufuu chI nu-
fu ngu, Sufu fI nee mI kupung
Istu chInII pu, tfu ngu, unu fI tum kukoo
tumI nu fu ngI yu.
2
Sufu fIn shu mIfee yu-
fu, kumuz tutsI pu fu ngI yu. Anpuf shu
Apfuhu mu fI nI kIz puf wuchI nu mu nu.
AshI fI tuu, Ipu fI nu fu ngI yu. ApunII wuunu
unush zuf Ipu fI nuch shu, tfu ngu, unshu-
fI tum zuf Isuu ku fI nI nIIuf tu fu ngI yu.
3
Apfu hu mu fI nI shu wIpuu suf Isuuk su-
mu fu ngI yu.
4
Anu mun tuchIp mutu yu fu
zuf wIpuu Isuu kuu wuyum shIf tus ktu fu-
fu ngI yu. ApunII yuwu fI kumuch tu fu ngu
unu fI tum Apfu hu mu fI nI tumI nu fu ngI-
yu.
5
Anpuf Apfu hu mu fI nI musu chI fI nI
100 tuu fu ngI yu. Anpu fI tum zuf Isuuk
nIIuf tu fu ngI yu.
Chu ku ju
Apfu hu muu, Izu nIIIsh Ipu fI nuch pu fI
tfung? ApunII wuunu Iyuum zundeefu,
nuw shu kIz puf wuchI nu tuu tI Ipu fI nu fu-
ngI nu, Sufu fI nI tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu Apfu hu mu fI-
nI wIp Isuuk nIIuf tu fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa
Aprahamarini wizan!!ee Akara wipaptari
Ismae!pa arap zanganirangu anootsshita
8
Apfu hu mu fIn shu wIp Isuuk wunI fee
mImIf kusu fI nu fum chu, kupung shu-
mbutchI mu, tyu fu, tpu tsee yumbI yu fu,
kupung shu mbutshI sheem wuyu fu ngI yu.
9
Ismue Iu fIn shu wupu fee wIp Isuu kuu
mIchIt ku, zufung chu ku nutsu fu ngI yu.
Sufu fIn shu unoo pukee fu, kupung tsI yun-
tu fu ngI yu.
10
Wuzu fu nIIeets shu Apfu hu-
mu fI nee, M'chuchufI wIp
muyuum shtu-
ju nIsh Iyupu wushu nund tuuch? Afup
zungu nee fush, ksu ngI wunIf pu tuf tu.
Ayum tsI pu kI nuu fee shu, yuun tu fI
Ipu fI tu nI Isuuk muu chI fI tuu tsIsh yuku
nuw mungI ksu chI nu.
Muyuum shI tu ju
tputs shI yuu muu chI fI tIsh putu tuch?
D
tfu ngI yu.
11
Sufu fI nI tfu ngu, Apfu hu mu fIn shu
wIpu nguz Ismue Iu nguz kupung mung'
muntsu fu ngI yu.
12
Itufu, ApunII shu: Ipu fI-
mu ndIsh mungIsh muntsu fInII pu. Sufuu
kuk puyung chu. Nuw kuupu chI nu chI un
ApunII Chtufungu20 , 21
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
42
E
21.12 Yuwuu nIsh tu unoots tum Rom shu chee mu 9.7 tuyu sI mu kumun kI yu.
wutu chu Ipu fIsh Isuu ku.
E
SIf tumu yuwuu
nuw sufoo kumu nI fu ngI un wuu tu tu ndu.
13
Itufu, Ipu fee mIsh Ismue Iuum Istu ch tum-
nu. WuunI unchIch pzu pu nIch tum tu yu,
wutum shI yu tum Ipuf shu wu, tfu ngI yu.
14
Pu tum shu zuf tufu sI tu fu nIIu, punguu
yyu fu, kungoots shu muuch tush tus
tuzufeefu, unpu tu fI IchI ngu fu kutu nguts-
pu tu fI wIpuum punu fu ngI yu. Aku fu fIn-
shI tI nI upu sup nuu tu fu ngI yu. AmbI fI
nuun tunII ushku, ufup tsup Beef se bush
kung ndu nu fIp kusu fu ngI yu.
15
Anush
wuku nguf kuwu tsI fu ngI yu.
1
WunIf shu,
IpufI suchI sI mun tsI puk chu, unoo putu-
fee mu tu, wIpuu yusI nush puch wuyu yu-
fu, unnu ngIf tu tum kuyum kuxI nxI nuw
ushI fu ngI yu.
Anshu, Aku fI nI kuxI nee fu, wIpu nguz-
shu kupung tunu tun tu fu,
17
unoo ApunII-
shu muzI nu fu ngu, yuwuu nIIuf kIyung
kuchIy kuchu unoo, ApunII much chuf
kunI ndu mund Aku fu fI nee tsI kufu zu fu-
ngI yu:
chu-
ku mu su ju wuut ssIn kumuch tu yu fu umb
ushI fu ngu nu yu? tfu ngI yu.
27
Apfu hu muum shu, Zufukshu. AshI-
fI umI kuf tu yu nI tfu ngI yu. Tyu fu,
Apfu hu mu fI nI opee juu, wuku fuuts tum
AbI me Ie kuum putu yu fu punu fu ngI yu.
Sheef sIn, wunu sIf umI kuf tu yu fu sIn
kusu fu ngu nu yu.
28-29
Anu mun shu Apfu hu mu fI nI yusuf
tsI mbun mutu yu fu opee ju AbI me Ie kuum
punu pI tu, xunuteefu kusu fu ngI yu.
AbI me Iekshu unoo pufu ngu:
Muyuum-
shu zuwuu, ushIp opee ju fee tsIsh putu-
ApunII Chtufungu21
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
43
fu ng shu?
Muyuu? tfu-
ngI yu.
2
ApunII shu: Ipu fIsh Isuuk yuw
mInum kupung chI nu kIsh un puchu yu-
fush, muchI ngI nuwuum ungIf tu muu mu.
Ipu fIsh muchIp Mofe yup much tun chu.
Nuw unoo much ymu ndu chInII pu,
ApunII tfu ngI yu.
3
Apfu hu mu fIn shu
unu fI tum uyu tyu fu, sIt ku chu chIy zu-
yu fu, ndu tu fI tufuseefu, sumu see zupun
sufu yu fu, buffu mun ush uxI nu sheem
wuyu fu ngI yu. Sheefu, wIpu put Isuuk pu,
tIp tsI fI tum tsI mbun ushIp nuu tu fu ngu nu-
yu.
4
TuchIp zuf Apfu hu mu fI nI muu yu fu-
nIIu, unush nup ushku, muchee pufu ngI-
yu. TIp tsI feets shu tfu ngI yu.
5
SIy nIshu fI
buffput tuu fup tsu. Nuwshut Ipuf pu tI
ApunII pu tsI yu tu nI pu pIyum much pI. Nu
kunu pu nI pu, tfu ngI yu.
Apfu hu mu fIn-
shu sumu see yyu fu, wIpuum Isuu kuum
tunu ku fu ngI yu. Wuumu Isuu kuum tuzu-
muu mu tu, ushI fu ngI yu. Shee funII sIn,
nuu tu fu ngI yu.
7
AshI fI yu, ngoo tsIsh nuu tuch ush-
ku sIn, Isuu ku fIn shu wupu fee: Apuu,
sumu see nu puyu ku nI wu.
WunI pu mu su ju wufI-
tu kI yu? Nuwshut unu fI tum tuwu pu chI nu.
Ash ku chI nu feenu, nuwuu mu tu fI shu pu fI
mupshI shI fee mI puyu chI nu, tfu ngI yu.
10
Effon shu HItIt shuch muzI nu zI nuw ushI-
ApunII Chtufungu22 , 23
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
45
fu ngI yu. Effon shu wuunI tputs chu pu ngu-
cheew tum tu muzI nu pu nu tu kupu ngu fI
tsI yu tu fu ngI yu.
11
Ichee, umb tfInII pu.
Tumuu nee
kIzuu ApunII tI zungu nI fu ngu Isuu kuum
wIzu nIII? mungush chI nu ku ntuf ushI-
fu ngI yu. Izuu fu yusu pI tu, ndu mus
tsI yu tu fu ngI yu.
22
AshI fI yu, kumee choom ysIm Iwuts-
pu fum chu, ush pu fI kumee ch wuu fum chu-
sIn, unush Apfu hu mu fIn shu much chuf
unI choo yyu fu, Rebe ku mun shIp tuwu-
nu fu ngI yu. Anshu unIch kIz puf wunu sI-
fImshI ofoo mu nu, kuyu ku fIn shI tI nI 6
gfu mos tuu fu ngI yu. Sheefu, ufung yusuf
pzoo sheem shu tsI mbun punu fu ngI tum-
tu. Anshu puzu shIsh wIy kun 100 gfu mos
tuu fu ngI yu.
23
Apfu hu mu fIn shtI nI tIp tsIf kIzuu
mush ku, Izu fee, ItsIn su fush kumu nI-
ngu ndu mu.
Anoo umchee-
zIsh? tfu ngI yu.
24-25
Rebekshu, Nuw upufI BIto wef chu,
MIf ukchu upu puu wIpu yu. Wupuf shu
Nuhof chu. Wutu chu nuw puchI fI nu. MI-
shut, pung shI tI nI kupu ngu tum kufeefIyu
yuwush nu psuun muu chIs unoo mu.
Kutu nguts shu zupun tum tuu fI yu. Kumee-
choom tum muf tu muum tuu fI tum tu,
tfu ngI yu.
2
Apfu hu mu fIn shI tI nI tIp tsIf, ZufuktI-
shchu, tfu ngu. Tsu push tutunII tu yu fu,
ApunII pu tsI yut ku,
27
Apuu, shIy kIz-
puf tIsh chu. Wup pu fI yuwu mund shIy
ApunII Chtufungu24
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
47
nuwuum Istu fu ngIsh unu mu ndu.
ShIy
tumu fu Apfu hu muu kupung chI nuk shu?
ShIy ufu Istu kshu. Apfu hu mu mund
wumIn shIy nuwuu kupung Istu fu ngush,
nu nIsh kusu fu ngI nu wuun shu tum muu-
chI fI pungu, tfu ngI yu.
28
Rebekshu, Atuu tuu kumu nI tI
tu, wunI fIp pung' IfI pu fu ngI yu.
29-30
Anush shu Rebek wuyuch kunu ngus
suf Iubun tuu fu ngI yu. AshI fu chu, Rebek
wunI fIsh pung' kus ku mchu, wuyuch shu
wIzu fee pufu ngI yu yuwuu unIch shI pu-
mun tuwu nu fu, puzu shI tum puzu mbu fu
unoo tsI. Rebekshu yuwuu kumu zuu pufu-
ngu unoo wunI fee kumu nI mun tu fu much
ushI fu ngI yu. Wuyuch shu Iubun muzI nu-
fu ngu, uwshut shtu fu nIIu, nuchu ngu ku-
tu, Apfu hu mu nguz much chuf IfI pee funII
ushI fu ngI yu. Kungu nung tIpu shI nung
kus ku mchu, Apfu hu muu much chuf
pufu ngI yu.
31
Iubunshu pukee fu,
TumufImtu? Ichee.
Muyuu-
mu ju neetsI fI wIshchIp shIy kuxI nxI nuw
ush chIsh? Nuwu shu nu pungI pshtu yu nI.
Iy pungI nI kupung kufeefIyu shI yuu-
mu, yuwush muu chIsh unshu, mI shut
chI neemshI tIsh kumee choom pungus tuu-
fI tum tu, tfu ngI yu.
32
Apfu hu mu fIn shu
much chuf, Ayu tyu fund sIn, nuun tut-
ssIn, Rebe kush pung' pshtu fu ngu nu yu.
Pshtu fu ngu sIn, kumee choots shu yuwuu
kuyuk chI pu fu tu fu nu unoo tupu fI mbu-
yu fu, ush pu fI yuwu pu fum chu, wutu ngu-
sheem shu yyu fu, muf tu fu ngI tum tu.
Sheefu, ush pu fI kumee choom muf tu fu-
ngI yu. AshI fum chu, Iubunshu kungoo
tIpu yu fu, Apfu hu muum much chuf
punu fu ngI yu. WIpu nu sheem tum kungoo
punu fu ngI tum tu wuunI wuts kupu pu nu
tu. Sheefu, unu mun wuts kupu fum chu-
sIn,
33
Iubunshu kutu nguts mbu seeshI nu,
Ichee, shIy shut ktu ngu ngI, tfu ngI yu.
Apfu hu mu fIn shI tI nI much chuf: Ndu,
zuwuu, mus mu chI. Nuwmu tsI yu chI mu-
sI mu yuw k'kuz puyu fu fI, yushI ndu fu ngI
unu mu su. Ndu tu mu tsI yu tu fu fI, kutu ngu-
muum zund kee zI, tfu ngI yu. Iubunshu:
AshI fI Ichee, nutu tsI yu tung sI, tfu ngI yu.
34
Uwshut: Nuw putu fu nu fI kuf kIf pun-
chu.
35
ApunII shu Apfu hu muu kupung
chI nu kI yu. AshI fu chu, kupung Istu fu ngu
muu chI fI zupun puyu ku tuu kI yu.
Muyu-
ju pshu tuch Apfu hum shu? ChI nu tum
opee ju, wuku fu tum tu, ufkIf tum tu, ofoo-
tum, much chuf tum tu, much chu feew tum
kIzu wuw kumu sI nu wu, buffu tum tu,
kumee chu tum tu, ushIp muu chI fI puyu ku
tuu kI yu.
3
WIzunII shu suf Sufu kIz puf
wuchI nu tuu, wIp kumuz mInum nIIuf-
tu fu ngI yu. Nu unshu kunu ngus putsIs
tuu fI yu. AshI fu chu, nuw putu fu nu fI muu-
chI fI tu ush pu fI wIpuum shu tuchI ngee-
fu punu fu ngI yu.
37
Putu fu nu fI nuwuu
wunee fu ngI yu, Ipu fee mI nIshu chee kIz
punu fInII pu Kunuun shu chIsh tsupu, tfu-
ngI yu.
38
AshI fu chu, nuwuu kumuch tu fu-
ngu, AmbI nuu nuwup tsu pu nI nupu shI nI
upuf pI muu chI fI tu. Amb nuwuun chI-
chI tu fI kumI ndI kIz nuchu ngu yu fush,
nuwuum IpufI wIzunII tupu nu ngI,
tfu ngI yu.
39
AshI fu chu, nuwshut putu-
fu nu fee tsI, Itufu,
muyuum shI tu ju
unoo tsI yun tu ku nI, yuwshut zund kI nI
unshut tsI yu chI nee? MI shut,
muyuum shI-
tu ju pIyu fI shu muntsI fI mush shu mungI-
shI nI chI nu chI nee?
51
Itufu Iy shut, Rebe-
kuu muchI muum wufI tuch pu fee tunI-
chu. Wundu yu muchI muum zund kush,
muchIng sI yu. Neewu, wuunI umbI fI shu
zufu nIII yu shI yu mun putu fu nu fIsh wIpu-
yu, wutum wuunu ApunII umb ushI fu
kumuch tu fu ngu wu. Wuunu umuy Ipu su fu-
ngI yu, uwshtI sIn tfu ngu nu yu.
52
Apfu hu mu fIn shI tI nI much chuf
muzI nu yu fu, tsu push tutunII tu yu fu,
much tImucheefu, Apuu, wup pu fI shIy
nuwuum kupung Istu fu ng shu, tfu ngI-
yu.
53
Sheefu, muu cheetsI shu mungu tu fI
zupun punu fu ngI yu, ofoo tum, kufI kI tum,
kumI su tum ushI fu IchI ngu fu Rebe kuum
punu fu ngI yu. WunI feem tum tu, wuyu-
cheem tum Iubu nuum punu fu ngI tum tu.
54
AshI fum chu sIn, IchI ngu fu tuwuts-
pu fum chu, unnu chu Apfu hu mu fI nI
much chuf, wIpu nush pu kutu ngu fu ng shI-
tI sI nu yu. Kutu ngeef sIn, unu mun shu wuu-
fu ngu sIn, unshu fI shu zuf tupee fu ngu,
muu fu ngu nu yu.
Muu fu ngu sIn, pu tum shu tufu sI tu fu-
nIIu, chIy zu yu fu sIn, mushu fu ngu nu-
yu. AshI fI yu, nutu nuu ksu ngu ndu mu.
NuutshI tIn pu yuun pee tum putu fu nu fI nI
pungu. AshI fI yu, nuu mu chI nI pu, tfu ngI-
yu.
55
Tfu ngu Rebekshu wuyuch, wunIf
ushI fu sIn, Xumu chI. Mus Ipu fee tsI
muchInII pu. Wuu nu fI ushI fu, nImun
chung zuf muu kI nuu fI, ushIp zuf muu-
fum chush, unnuu pu fI Ipu fee tsI muchIch-
shu, tfu ngI yu.
5
Itufu, Apfu hu mu fIn shI tI nI much chuf,
Ndu mbu fI. Anoom nu nuw zund kee zI.
Afung zuf tuxu fu fIy sh pu, wutum ApunII
ApunII Chtufungu24
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
49
wuunu yuwuu nuu chI unoo wuyu fu ngu-
wu. Anoo nuw
Amukshu shIyu?
NIput
kumuz nuu muum zund kIsh? tfu ngI yu.
Rebekshu uwshut ndu puk chI yum xufu fu-
ngI yu. Ayu, nuuch pu fI nu, utuu, tfu ngI yu.
59
AshI fum chu sIn, unu chu Apfu hu mu fI nI
much chuf Rebe kuu muchI fu ng shI tI sI nu
IchI ngu fu much chuf pu tuf tu. Wutum
Rebek wuunu mInum nIIuf yunu ngu mu-
fI nI tuu fu ngu wu.
0
Iubunshu wIzu fee
wunu sIf wunee yu fu zungu nI fu ngI yu.
Zungun ku chu tfu ngI yu.
AshI fI upchee, nuu tuch chu. AmbI fI
zufu nIIImuch chu.
Zufu nIII fum chush, ufu Ipu fIsh
unush pzu pu nIch shu,
chI nIII nI tum tIsh
pzu pu nIch tum shu.
AshI fum chush, shI yu mu fI chI nIII-
nIsh undu fuf pu wufut kut ssIn,
wuu mu fI kusI chI nIII nu yu,
tfu ngI yu.
1
AshI fum chu sIn, tsI yu tum
Iwuts pu fum chu sIn, Rebek nuu tu fun shI tu.
Much chu fee yumu yu fu nIIu, much chuf pu-
tu fI kumee chu mun ush chI pu yu fund sIn
nuu tu fu ngI yu. Apfu hu mush much chuf
tuchI tu fu ngI yu. Amb sheef sIn, Rebe kuu
yumu yu shI nu sIn, zupIsh kusu fu ngu nu yu.
2
Anpuf shu zuf, Isuuk Negue bush
tsup tuu fu ngI yu. Anshu tum kung tIpu-
shIsh tuu fu ng tum tu. Anoots shu kungoo
tIpu shee su mu fu ngu nu yu, ApunII unoo
posoo kIs nup kI yu tusI nu.
3
Zuf pupu tu-
fu nIIu, Isuukshu puseektu ku tu shI tu ngee-
fu nIIu, mzu tsIp shu xItu fut ushI fu ngI yu.
MupIy fu xIttu, pIyum nup ushku, yup
ndu chI nu fu umb kumeech shu shI tu-
ngeeshI nu sIn, wunu ngI tufu tut shI tu nu
unoo pufu ngI yu.
4
Rebekshu mupIyf tum
kumee chu mun ush kuxI nu fu, nuun tu chu,
nup ushku, pufu ngI tum tu Isuuk kyu shI-
nu nuun tu chu unoo tsI. Pufu nIIu, kumee-
chu mun ush kuxI nu fu un tsu push shu
kufu wu fu nIIu,
5
Apfu hu mu fI nee ts shu
much chuf mushu fu ngI yu. Ichee,
chuku
unoo? kumuz mzu tsIsh shI tu ngeeshI nu
nuun tu nIIu, nIngeem Iyup chu mu yu ngu-
ku tu nuu nIII yu, tfu ngI yu. Apfu hu mu fIn-
shu much chuf: Anoo nuw chu putu fu nu fI
wIpu yuw kIz puf chI nu kI unchu, tfu ngI-
yu. Rebekshu unoo muzI nu fu ngu, puzI-
ku, wuchoo chI fIk pu shu kmu nu fu ngI yu.
Nee kIzuu
Rebe kuu uchu muf shu shu shIyu? tfu ngu-
nu yu. Isuukshu punI ku, Nee nuw Izuf tu-
nu, tfu ngI yu, wutum unpuf Rebekshu
kIz puf wunu sI fI mu nu. AshI fu chu,
Isuukshu mungush chI nu fu ngu, wutum
nuw Izu nIII kIz puf wunu sI fI wu, Izu-
nIII mu ndI wumIn nIshuch tputs nuwuu
pchu fu ndu mu tu, kumup shI fu ngI yu.
8
MInush shut zuf kufuk AbI me Iek
pungu mund shu wuch nuzu mbu yu fu,
nupunu puw ushI fu ngu, Isuuk mupIy fu
wIzu nIIee Rebe kuu puchIp tu ushIsh tu fu
unoo pufu ngI yu.
9-10
Pukee fu, ushI fI yu
kufuk shu AbI me Iek Isuu kuu kufuzeefu,
ShIy
Antuu tI
shIy Izu fee zIsh? Apuz nuwshut tpu tsI fI
ndu yusuf sIn, shI yuu Izu nIIIsh muntsIf
putut kut ssIn, shIyshupufee Iyuuts shu
tuyu tu fI tuch shu, tfu ngI yu. Isuukshu,
ZufuktI shchu. PunI ku tu nu. Wundu zu-
wu Izu nIII mu ndI wumIn nIshuch tputs
nuwuu puchu chI ndu nu wu utu tu nu, ngutI
kumup shI fu ngI, tfu ngI yu.
11
AshI fu chu,
AbI me Iekshu unu fI tum ush pu fI tIp tsI fee
unshu chee yukut IchI ngu fu wunee fu ngI-
yu. AshI fI yu, Nuwuu kukI muzI nung tsu.
Wuu nu fI Isuu kuu, mI shut wIzu nIIeets tum
mun tu kI nuu fee su, ufu tsI pu muum wufI-
tuk tu ndu, tfu ngI yu.
12
Anpuf shu zupun musuch Isuu kuum
ApunII kupung Istu fu ngI yu. Anush tsup
muzu feem mzu yu fu, zupun tutsu mI fu-
ngI yu. Muu chI wunus zupun kxu nee-
fu, zupun yusI fu ngI yu.
13
Anoo wunus
pusu yu fu, zupun kufI kee putu fu ngI yu,
AshI fu ngu, kuf kIf pu neem shu kInu fu ngI-
yu. ChIn shut zupun tum pzu pu nee fu ngI-
yu,
14
opeej, wuku fu tum, much chuf tum
zupun tuu fu ngI yu. AshI fu chu, muu chI fI
zupun puyu fu ngu, FIIIs tewshuch shI tI sIn
yuwu mund ushku unu mund nutsu fu ngu-
nu yu.
15
Nutsu fu ngu sIn, yuwuu kungoo
tIpu yu fu wuuku unoots shu poso fIn shI nI
tsu pu pu tumI fI fu ngu nu yu yuwuu wupuf
Apfu hu mu fI nI ktsee fu fu ngu unoo tsI.
1
AshI fu chu, kufu ku nguz AbI me Ie ku nguz
kumu nI tI tu kusee fu, kufuk shu AbI-
me Iek, NIsh tsup shtu ngung sI,
wutum
Iyuuts tuu kusI muum wufI tuk shu, muu-
chI fI tIsh zupunshu puyuk shu? tfu ngI yu
kufu ku.
17
AshI fu chu, Isuukshu unu fI tum
unoo tsup FIIIs tewshuchee kusu yu fu nIIu,
pIyum shu Guefufup tsup nuu tu fu ngI yu.
AmbI fI shu tuuf sheem pucheefu wuzu-
wush tuu fu ngI yu.
18
Apfu hu mu fIn shu
sIf tumu kchI tu mu unush kungoom
posoom wunu sIf ktsee yu fu kusu fu ngI yu.
ZupIsh shu Apfu hu mu fI nI tsI pu fu much shu,
FIIIs tewshuch nuu tu fund sIn, posoo tumI-
feef sIn, kusu fu ngu nu yu. Itufu, unoots shu
Isuuk yusuf tuwu ngee fu, wupu fIn tumu fu-
ng pu fI umbI tum sheefu, yusuf wunu sI fI-
tum kusu fu ngI yu. Wupu fIn posoo su mu fu-
ngu, uwshut unu fI tum su mu fu ngI yu.
19
MInush shu zuf Isuuk much chuf wuzu-
wush wundu tsu mun poso fI nee mI ktsI tu-
ngut ssIn, wuun shu chee tuchuf chI chee
kung Izu pI fu ngu nu yu. KIz puf wIfee tsI
ApunII Chtufungu26
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
53
pukeef sIn, poso fee mu fIn shu nu fu ngu nu-
yu.
20
Itufu, GuefufshuchshItIsIn chI nuz-
pun tputs kungu mund shu puchI ndu tu ngut
ushI fu ng sIn, Iychu poso fI nI, utu sIn,
wufu tu fu ng shI tI sI nu. AshI fu chu, unu mund
Isuukshu posoo sufoo yusu mu fu ngI yu,
WufutshI shI, tu.
21
AshI fu chu, unoo posoo
kusu yu fu sIn, pIyum shu poso fee mu nI
ktsee fu ngu nu yu. Ktsee yu fu sIn, yusuf shu
Guefufshuch puchInd ku sIn, wufu tu fu ng-
tum sI nu yu. Isuukshu unoo pos sufoo su mu-
fu ngI tum tu, Kunduf tu mu, tshI tu.
22
Amb
tsI yun tu yu fu, unoo tsup wunIII tu fu ng shI tu,
mInup shu tsup nuu tu fu ngI yu. Yusuf poso-
fee mu nI ktsee fu ngItum sI nu. KtsI yu fu sIn,
unshu nuu ndu shu tputs mun tu fu ngu nu yu.
Annu chu mupIysh tI sIn tuu fu ngu nu yu.
Isuukshu kunees chee pos pufu ngu, unoo,
Xufu shIsh ndu nuf shI tu, tu su mu fu ngI yu.
Nutu nuu chu ApunII Iyuum tsup wunu sIf shu
Ipuseefu, punu yu nIIu. Nutu nuu kIs shu pu fI
tuuch chI, tfu ngI yu.
23
ZupIsh shu tuuf ushku, Isuuk unoo tsup
kusu yu fu, pIyum shu yusuf Beef se bup tsup
nuu tu fu ngI yu.
24
Nuu yu fu nIIu, upu su fI zuf
pufu ngI yu. Anshu fI shu psuun yusuf ApunII
Isuu kuu wuu nuu tsI tuyu mu ndu fu ngI yu.
Sheefu, Nuw wuu tu tu nu Apu nIII nu. Apu fI-
nIsh Apfu hu mu fI nI nuwuu chI nu fu ngI yu.
AshI fu chu, punI fInII pu, Isuu kuu. Nuw shI-
yuu kupung ksut kI nu. Nu shI yuum kupung
Istu chInII pu, wutum upu fI nee tsIsh kupung
chI nu fu ngI nu wu. Ufu chI nIII nIsh ufu ngI-
nu shu pzu pu nIch shu, Isuu kuu tfu ngI yu.
25
Isuukshu unush tsup putumb chee yyu fu,
xunuteefu, unush shu muu cheetsI shu pshtu-
yu fu, mucheefu, Apu nIIeem ungIf tu fu ngu-
nu yu. Sheefu, unshu fI tum tsup pungoom-
shu tumb tu fu ngI yu. Yusuf much chuf shI tI-
sIn poso fee mu nI ktsee fu ngu nu yu. Sheef sIn,
unshu fI shu tuu fu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Isuuk
ufkIf pu neem kInu fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, kurak Abime!ek Isaakash
kuseeru wanasir tsiyatarangana
anoo na kamanchintspa
2
Kufuk shu AbI me Iek Isuu kup pungu tI
tu, wIpu nu sheem Ahu su tuu ksu tu mu pu-
nee ufkuf yumu ku, unu mun shu mInum-
tum sunduf ufkuf sufu FIko Iuu yumu ku,
ushpI sIn Guefufumund tsup kyu fund sIn,
Isuu kup shu tsI yu tu tI tu nuu tu fu ngu nu yu.
27
Anush shu kusee fum chu sIn, Isuukshu
mushu fu ngI yu.
Anu mun-
shu kuzI zI mun wuu nI tu fI shtI sIn Rebek
wIpuu Ako puu: MuzI nu ngu nIIu. Yuwuu
upu fIsh zuwunII pu tIsh tsI yut ku unoo
muzI nu fu ngI nu.
7
Atee ju upu fIsh, ZumIz
pchu shI nI. Puchu yu chush, wunu sIf ptu tu-
ngI. AshI mu fI nuwuu nu kzum kutung kI.
Nuwshut unoo kutu ngu fum chu fI, shI-
yuum shu Apu nIII mun suf tsIyuteefufI,
wIz pu fI fee tsI punu chInII pu, tfu ngI yu,
ntu fu tu ndu muzI nu yu fI, wIpuu Ako-
puu tfu ngI yu.
8
AshI fI yu, shIy shut
muzI nu ngu nIIu. Wunu sIf mungee tsIsh
p'tsIchInIIpu.
9
Tundu pu nu zIp chI nuz
nupu shI nI. Yuw kuu puf kIz puf wunu sI-
fI yungu ndu fu unoo puk chush, tsI-
mbun p'tushInI. Putu yu fush, nuwuum
punu ngu ndu. Nuwshut puchu yu fu fI,
Apu fIsh kumuch tu nIIu ushI mu tum kIs
kzum putut chI mu, tfu ngI yu.
10
Amb
sheefunII kusu chInII pu. ShIy shut yyu-
fush, pufu tush mbuseefush, upu fee mIsh
pu nung chu. Uwshut kutu ngu fum chu,
shI yuum shu wuu nuu tsI wIz puf wunu sI-
fImshee punu chI yu. Pup chu, zup shI nuu
upu fIsh tsI puch shu pu, wIpuu tfu ngI yu.
11
Akop shu wunI fee, Itufu, utuu, wutum
zuwu nIII nuu fI Esuw puf tuu fu wu. Itufu,
nuwshut pufI nutsI mu nI ndu nI wu.
12
Apuz nuwshut upu push pung' kus ku-
mchu fI, nuwuuts shu putut ku chu, pufI
ndu nuf unoo tchuk chu, nuwuu nuts tu-
ku chu,
ndu nuwuum-
shu wIz pu fI fee tsIsh punu muum wufI tuk?
muyuum-
shu ushIkshu? Nuwuum shu punu ngu ndu
wIz pu fI fIsh. Anu mu fI shu mInu mu fI
puyu kIsh tu, ufu ngI nu shu kupung tunu-
fu ngI yu.
39
Wupuf shu wIpuu,
Ufu shIy ufup tsup nuuch shu.
AmbI fI tsup nuu yu fush tuuch shu.
Amb tsup wunu sI fI mush ndu nuf chu.
Tutsum kush ndu wunu sIf
kxoon chI yu.
Tumuu nee
tsup ApunII tI tu fu shI? Nupu ngI ush ku yu.
ApunII pu wuunu nee tsu poo ksut kI yu.
Wuunu umuy nIsh tuuf pu fI. Nuw ndu yusu-
fu ngu fI, nee tsup muu yu fI nu. In ApunII pu-
fI pungu yu. Ndun tuu tI ushI fu, kunInd pu fI
wuch nIpu tusu su fI yu, tfu ngI yu.
18
Pu tum shu tufu sI tu fu nIIu, Akop
chIy zu yu fu, yuwu mun putu mbIch ktufu
muu fu ngu unoo IchI zu yu fu, wuyu ngun pu-
shu Ichu mu yu fu, Apu nIIeem shu wuyu-
fu ngI yu.
19
AshI fI yu, yuwush Apu nIIee
wusu ndu fuf Ako pu fIn pumu su fu ngu
unoo sIf tumu tsup suf Ius tufu nu yu.
Akop shu unoo tsup nIII tu fI shu Bete Iuu
tshu su mu fu ngI yu.
20
Sheefu, Ako pu fIn tfung shI tu, Nutu-
nuu ApunII nuwuu zufum pu tu fI shu pu fI
ksu chI ndu nu yu, yup nuuk chI unoots tum
nup chI ndu nu yu, kutung sheem tum tI,
kumu feem tum tI punu chu pu ndu nu yu.
21
Amb nuuk chu fI, mutumb shI fI tum tI
upu pup pung' kunup chI nu. ApunII nuwuu
kuupu Istu kchI nuu fI ushI fu, nuwshupufee
Apu nIIee zufum pu tu fI shu chI nuch shu pu-
fI nu, tfu ngI yu.
22
AshI fI yu, nutu nuu nee
putumb chee ufu tu mu fI shu pu fI Apu nIIeem
tu fush su mu chI nu. Nutu nuu nuwuum
ApunII muu cheetsI punuk chu, nuwshut
unchIch chu nguf nee tsI mInum tum yyu-
fu fI, Apu nIIeem punu chI nu, tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Ako-
pu fI nI Apu nIIee wusu ndu fuf pumu su fu-
ngu unoo tsI.
Akoparini Padn-Aramash tsap zapish
kusarangu anootssha kamanchintspa
29
1
Ako pu fIn nuu yu fu nIIu, yup shu
zuf yuku umb tsup kusu fu ngI yu.
2
Tsup pufI pu fI tu fu unush kung shu pos
wukuf wuu shI nI tuufu pufu ngI yu. Anush-
shu tuchIp tputs chI nuz pun chI nu fI tum,
chI nu fI tum ushI fu sIn, tuchIp wunIf IshI-
nu fu ngu nu yu. Anush shu posoo wuchoo
putu mbIch pu kuyuk pu shtu ndum kusu fu-
ngu nu. AshI fu chu, posoo mInum tu nuu fIch
wuchoo tuwuteefuch, kungoo wuu muum
pInu su mu nu.
3
Opee juum ysI muum zund-
kut ssIn, ushpu fIt ssIn ksu tu mu pun wushu-
nund mupu yu fu sIn, tuwu teef sIn, opee juum
ysI fu ngu nu yu. Sheef sIn, opee juum ysIm
Iwuts puf mut ssIn, yusuf shu wush tum
wuchoo shtu ndu yu fu sIn, kusu tu fu nu yu.
4
AshI fI yu, Akop shu yup chI nuz pun ksu-
tu mu pun shu nee fu nu umb IfIp tu fu nIIu,
kusee fu, Zuwuu,
Mutu mbIsh?
Kus
yutu keezu wu? tfu ngI yu. UwshtI sIn:
NdunI zuwuu. Mutu mbI shtu ndu tuuku.
WIp shu RukeI nIshu tum tu ndu. Anuwu, pIy
opee ju fIn pu tI nI nuu nIII nu, tfu ngunu yu.
ApunII Chtufungu28 , 29
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
59
7
AshI fI yu, Akop shu upInII mushu mu shtuf
ushI fu ngI yu.
WunIp
shI yuum tuwup chI nIIu?
Muyuu zunduk-
shu? tfu ngI yu.
1
Anpuf shu Iubun wIp
kIz tsI mbun kumu sI nu nund tuu fu ngI yu.
Iwu chIztu muf nI suf IIyu, unu mun shu
Ruke Iu.
17
Anshut IIy wuchu mu fI kIz puf
wunu sI fI mu nu. Itufu, wunuts pukIch ung-
shI mu nu. RukeI shut uwshut kIz puf wunu-
sI fI mu nu, ush chI fI wunuts IchI ngu fu
wunu sI fI mu nu. Ndu puk chI yum pIsh tu-
fu ngI yu.
18
AshI fu chu, Akop shu Ruke Iuu
chI nu fu ngu, kupung zundeefu, yumu pI
tu wuzI pu feets shu ItsIn su yu fu, mushu-
fu ngI yu. Ichee,
TumuycheezI? AshI fI
wufI tuch pu fI, Ichee, tfu ngI yu. Tyu-
fu, IIyuum mu mInum sImun mIchI nuz
ItupshIyn gu fu ngI yu. AshI fum chu, yusuf
Iubun mInoots shu wIp shI pu mun chee
Ruke Iuu Ako puum tum punu fu ngI yu.
29
Anu mun yusuf BII huuts shu Ruke Iuum
much chuf punu fu ngI tum tu, wuumu
wIpu nu shee mu.
30
Akop shu Ruke Iuuts-
shu wIzu nIIeem yumu fu ngI yu. Ruke Iuu
IIyu mund kusI fu kupung chI nu fu ngI yu.
IIyuuts shu ndu kuupu ushI fu ngI yu. AshI-
fu chu, RukeI wumIn yusuf Ako pu fI nI
tsI mbu nu tum mutu yu fu musuch tufu wuz-
tu fu ngI yu. Zupun musuch wuzI pu fIsh
tuu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Ako pu-
fI nI wuzI pu fee wIp mun pu tu fI pufu ngu
unoo tsI.
Ashiriya, na yuwaatssha Akoparini
wizan!! ichtamash pzapaneerangu
anoo kamanchintspa
31
ApunII shu yuwuu Akop wIzu nIIee
Ich tu muu IIyuu ndu kuupu chI nu fu ngu
unoo pufu ngu, IIyuum kupung Istu fu ngI-
yu. IIy shu wIp zupun pzu pu nee fu ngI yu.
Itufu, RukeI shu mIpIsh tuu fu ngI yu.
32
AshI fu chu, IIyu mu fI shu nIIu fuu
mIfee yu fu, kumu zuu tutsI pu fu ng shI tu.
Sheefu, wIpuu suf Ruben su mu fu ngI yu.
Nu ApunII pu fI yuwuu mungI muntsu kI
unoo pufu ngu, Ipu fee mI punu fu ngu ndu-
nu yu. Nu nImu nu nuu zufu nIII nuwuu
chI nuch shu pu fI, tfu ngI yu.
33
IIy yusuf tsI mbu nu fIn shu wIp wunI-
ndu fu ngI yu. Ipu fI nu yu fu, wIpuu kumu-
zuuts tum suf SImen su mu fu ngI yu.
ApunII pu fI yusuf pukeendu nu yu yuwuu
zufu nIII nuwuu nuu tsI kuupu ndu chI nu ku
unoo tsI yu. Nupu ngI IpufI yusuf ufung
wunI ndu yu nIIu yu, tfu ngu, kupung
mung' ksu fu ngI yu.
34
IIy yusuf ufung wIp tuch pu fIn shu
wunI ndu fu ngI yu. Anoots shu wIp kumuz-
tum suf IevIy, su mu fu ngI yu. Sheefu,
Nutu nuu zufu nIII nuwuu nuuts tu mu fI shu pu
kupung chI nu chI ndu nu yu, wutum IpufI
tuchIp shu nu wunI ndu yu nIIu wu, tfu ngI yu.
35
Yusuf IIyu tum wIp Ipun pu nu fIn shu
wunI ndu fu ngI yu. Anoots shu kumuz tum
wIp suf Utu su mu fu ngI yu. IIy, Nutu-
nuu Apu nIIee kupung shu pu fI ungIf tu-
chI nu, tfu ngI yu. Anu mu nu fI shu IIy
mIp shee fu ng shI tu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu IIy
zupun Ipu fI nu fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, Akoparini muchchuree
Bi!haa yamayaru, anushsha
wipaam pzapaneerangitamta
anootssha na kamanchintspa
30
1
RukeI shu mIpIsh tuu fu ngu,
Ako puu wIp ndu mInum tI yum
Ipu fI nu fu ngI yu. AshI fu chu, kupung
tsI yun tu fu ngI yu. Wutum munuuts shu
pufu ngu, IIyu mu fI shu wIp pzu pu nee-
yu fu nIIu wu. AshI fu chu, wuzu fu nIIeets-
shu:
TumuycheezI?
Ndu mIfee-
kI nu wu? AshI fI nuwuu nu m'chuchufI
punu chI mu, tfu ngu, much chu fee SIIpu
wuzu fu nIIeem punu fu ngI tum tu.
10
Ako-
pu fIn shu wIzu nIIeem much chuf SII puu
yumu fu ngu, SII pu fIn shu nIIu fuu mIkee fu
mIfee yu fu, Ako pu fI nee ts wIp Ipu fI nu fu-
ngI yu.
11
IIy shu unoo nIIu fuu pufu ngu,
kIz puf shu mbu tu fu ngI yu. Yung puf tund
m'chuchufeetsI punu fu ngI. AshI fI yu,
sufu Gud tu su mu chI mu, mung tfu-
ngI yu.
12
Yusuf SII pu fI nI kumu zuut shu
tsI mbu nu fIn shI tI nI Ipu fI nu fu ngI yu.
13
Anoots shu IIyu fIn yusuf pufu ngu,
IchI ngu fu psInu yu nu nuwu mun kIzup tu-
tI nI yusu yu nIII nu yu. Kupung pu fI mung'
ksu kI yu tpu sI nu yu. Nu nIIu fuu suf Asef
tu su mu chI mu, mung tfu ngI yu.
14
MInush shu zuf Ruben IIy wIp mzu tsIp
tIfI ku nguz wunus pusu ku tu nuu tu fu ngI yu.
Anshu mzu tsIp nuu yu fu nIIu, muuch tuu-
ts shu kufu tu wIpu fIf pu nee suf mundf-
go fu pufu ngI yu. AshI fu chu, Ruben shu
unoo pufu ngu, utu tuu mu tu, xpu fu ngI-
yu. Xpu yu fu nIIu wunI feem shu puyuw tu
yushI ndu fu ngI yu. RukeI shu unoo pufu-
ngu, Nuwuum shu upchee, unchIch pukIch
punu ndu, yuw Ipu fIsh yushI ndu fu ngu
unoo tsI, tfu ngI yu.
15
IIy shu:
Tumuu
Ruke Iuu, shIy unu mu shI fI tI shtee? Chtu fu
zufu nIIeetsImu sI Itu tsI fu ngush, nu yusuf
Ipu feetshI tI mundf go fu fI nI Itu tsI muum
zunduk shu, tfu ngI yu. RukeI shu unoo tsI-
nu: ZufuktI shchu. Itufu, wuu nu fI Ipu fIsh
mundf go fu fI nI nuwuum punuk chush,
ufu nu zuf shIy mu zufunII pu tI Akop pu
muuch shu. Put shu zuf nuwush shu muu-
chI yu. Pzuu. AmbI nuu sheefunI, yuchu yu-
nI, tfu ngI yu Ruke Iu fI nI.
1
AshI fI yu, unshut Ako pu fI nI mung
mzu tsIp xItu fu ngu, zuf tupI tu funII shu
kunu pee shI nu, IIy shu pufu nIIu, chIy-
zu fu nIIu, Ako puu, nu In zuf shIy nuwu-
pu shu tu ndu muu chIsh. Wutum RukeI
Ipu fee tsI mundf go fu fI nI yyu nIIu wu.
AshI fu tu ndu, unput Istu yu fI nI. Amb tu-
ndu shee nI, tfu ngI yu. AshI fu chu, Ako-
pu fI nI unu fI tum uyu tfu ngu, IIyush shu
muu fu ngI yu.
17
IIy shu nIIu fuu yyu fu,
mIfee fu ng shI tu. Ako pu fI nee tsI wIp
kumuz zumeetu fIn shI tI nI Ipu fI nu fu ngI-
yu. Wutum kupung mung' muntsu fu ngu
Apu nIIee mushu fu ngu wu. ApunII shu
unoo muzI nu fu ngu, kupung IIyu fI nee-
mI Istu fu ngI yu.
18
AshI fu chu, IIyu fI nI:
ApunII pu fI nuwuu nuynIyu nIII ndu nu yu.
Wutum zufu nIIeemI nuwuu nuu tsI much-
chu fI punu fu ngI nu wu. Nu nee Ipu fee tsI
suf Isuu kuf tu su mu chI mu, tfu ngI yu.
19
Anu mun IIy yusuf Ako puu wIp
kumu zu tum Ipu fI nu fu ngI yu. Anput
wushu nund mInum mutu yu fu wIp tuu-
fu ngI yu.
20
Anoots shu IIy: ApunII pu fI
Ipu fee mI yusuf mungu tu fI punu yu ndu nu-
yu. Nutu nuu zufu nIII nuwuu tsI mu fI shu pu
ApunII Chtufungu30
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
62
kupung chI nu ku tuu chI yu. Nu Ipu fee tsI
suf Subu In tshu su mu chI mu, tfu ngI-
yu.
21
Sheefu, IIy yusuf yuwuu mu nuu fI-
shu tspu kum chu unu mun wIpuu kIz DInu
suf Ipu fI nu fu ngI yu.
22
Itufu, ApunII Ruke Iuu ndu mbI zu-
fu ngI yu. Yuwuu mIpIsh tuu fu ngu unoo
pufu ngu, wIp wunI ndu muum Istu fu ngI-
tum tu.
23
AshI fu ngu, RukeI wIp kumuz
mInum wunI ndu fu ngI yu. Ipuf nu fum chu
tfu ngI yu, ApunII pu fI nuwuu puzIt pu
tu, Ipu fee mI punu yu ndu nu yu, tfu ngI-
yu.
24
Nu Ipu fee tsI suf, OsI yuu tu su-
mu chI mu, yusuf ApunII ufung Ipu fee mI
punu muu mu, tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Ako pu-
fIn wIp pzu pu nee fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na yuwaatssha Akoparini
Labanpa xarashish taarangu
anootssha kamanchintspa
25
RukeI shu OsI yuu Ipu fI nu chu unu-
mun, Ako pu fI nI Iubu nuu: Nutu nuu
Ichee, nuu mu chI mu. Kusu ngu ndu mu.
Nuwuun pee tum tsu pu nI kunup chI mu.
2
Ipu feets tum tIsh, chI nIII nee wuuts-
tum tIsh ush pu fI much ku chI mu, wutum
Izu nIII mu ndI nuu fI shI yush zupun zuf
tufu wuz tu fu ngI nu wu.
Tumufu
nuw shI yuum tufu wuz tu fu ngI nu?
SIy yusuk-
su yuwuu nuw upuf shIsh tufu wuz tu kI
unoo tsI. Ndu upu fee tsIsh kuk kupee tu-
fu ngI nu. MungI ksu ptu fI tufu wuz tu kI nu.
7
Ash kI tuu tI unoo, upuf shI tIsh nuwuum
xufu shIsh wuyu kI yu. Yuwuu tufu wuz tu-
kI unoo muntsIf tuwu pu muum zund kI yu.
8
Apu fIsh wuunu mungush chI nu fu ngu,
Yuw chI nuz yutu fI tu fI nI tutsIp ku chu,
yuw puf kuntsIf pu mu sheewu un shuu mu
yumung chu yuwu mund tufu wuz tu kchIsh
unu mu ndu, tfu ngI yu. Itufu, chI nuz shu
Ipu fI nu ku, IchI ngu fu puf kuntsIf pI nund
mInIIuf tuwu pI nund Ipuf nu fu ngI yu.
AshI fu chu, unoots shu pufu ngu, yusuf
nuwuu tsI yu tu fu ngI yu: Nu nImun yuwu-
nu ndu fI shu puf IsI ngu ku fu unnu ndu fI shu
Ipuseefush shuu mu yumung chu yuwu-
mund tufu wuz tu kIsh unu mu ndu, tfu-
ngu, yusuf chI nuz puf IsI ngu mu nund shu
Ipu fI nu fu ngI yu.
9
ApunII wuunu nuwuum
kupung Istu ku ushI fu ngI yu. Apu fee tsIs
chI noo Itutseefu, nuwuum shu chI nee mI
zupun punu fu ngI yu.
10
Yuwu puf chI nuz sIf tumu IchI ngu fu
kufu tu fu ngu unpuf pumu su fu ngu fI, kuu-
puf upupchIf wIzu fee yungu fu ngu nu yu.
IchI ngu fu wIp IsI ngu mu nu ndu fI, mInIIuf
tuwu pI nu ndu fI, kuntsIf pI nu ndu fI ushI fu
tutsI pu fu ngI yu.
11
Anshu fI tum yuwush
pumus kI unush ApunII shu wusu ndu fuf
nuwuu kufu zu fu ngu, Ako puu, tfu ngu,
ApunII Chtufungu30 , 31
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
64
nuwshut,
Wutum upup
Iyuu tunu fee puz ushI shu, ufu pee tu fI-
shu nup ku wu?
tumu fI
kusu chee? Tputs mung' ndu nuf tumu pu-
fee ushI fu ng shu.
29
Nuw sIyuu wuu nu fI
wunI muum zund ku fI, ushpu fI tuu tsIs nuw
sIyuu kumI fu nu kIyung yuchu muu mu.
Itufu, nuw shu pumu su fu ngu fI, mIfu nIsh
ApunII nuwuu, Iubu nuu, k'keetsI muzI-
nung chu. Kuu pu nu kupung numbInII pu,
tfu ngu, nuw shu unu fI tum puyu kI nu.
30
Itufu, shIy shu Ako puu, mIkeefus tsu pu-
nI ngu zIsh zundu fu ngush, kunu pu fu ng shu
upuf pIsh wutsu pu nI. Itufu, umb ush kush,
nuwuuts shu upunII pu tsI fI shu chI fu ng shu,
Iubun tfu ngI yu.
31-32
Itufu, Akop shu ndu yusu fu ngI-
yu yuwuu wIzunII RukeI upunII pu tsee
shu chI fu ngu unoo tsI. AshI fu chu, Akop-
shu,
Nutu wu? Nu
Anoo muyuu mu ju
mbI zu chI nee?
52
Putumb chee xunu teef nI,
unu mu ndu fI tum ufu ngI fI shIy nuu tu-
chu. ShIy shut mbI zu fInII tum pu, nuw shu
wuu tu tum tu ndun tum mbI zu chI mu. Nu
nImu nu fI shut nuw shI yuu tuyu tu fIt chee-
zI, shIy shu nuwuu ndun tum mun tuch shu.
53
Wutum yuu nuu Apu nIII fI nI pufu wu,
yuwuu ApunII shIy puchI fIsh Apfu hu mu-
fI nI kIz puf chI nu fu ngu, nuw puchI fI nI
Nuhof kIz pu fI tum chI nu fu ngu unu Iyuu
yusu kI yu, Iubu nu fI nI tsI yut ku ntuf
ushI fu ngI yu. AshI fu chu, unu fI tum Ako-
pu fIn shu, ZufuktI shchu. Wutum ApunII
wuunu yuwuu upufI Isuuk chI nu ku un
pufu, zufum pu tu fI shI yu pu wunu sIf
tsI yu tu fu ngu nI wu, tfu ngI yu.
54
Tyu-
fu, wunu sIf ItsIn su fu Apu nIII mun sufu
tsI yu tu fu ngI yu. Sheefu, chI nu zee ts shut
puchu yu fu sIn, muchIp kfeef sIn, umbI fI
ushpu fIt ssIn kutu ngu fu ngu nu yu. Sheef-
sIn, unoo tsI fI muu fu ngu nu yu.
55
Muu-
yu fu sIn, putum shut wIpuu puchIpeefu,
wuchI nIII noots tum puchIpeefu, Ishu-
mbu fu ngI yu. Shee fu nIIu, wup tum wutsu-
pu nIp tum kunu pu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Ako pu-
fI nI tsI yut ssee yufu fu ngu nu unoo tsI.
Ashiriya, na yuwaatssha Akoparini
zoon!!eem Esawaam wasina tsiyatsis
zanganirangu anootsshat kamanchintspa
32
1
Ako pu fIn shu nuu tu fu ngI yu.
Kunuu nup ngoots nuu tu fu ngu,
Apu nIIee wusu ndu fuf zupun chu mu yu-
ngu fu ngI yu.
2
Ako pu fIn shu, Nee tsup
ApunII pu fI wusu ndu fuf tu fu shI yu,
tfu ngu unoo tsup suf Muu nu yIm tu
su mu fu ngI yu.
3
Anu mun shu Iwuz, Ako pu fI nI zoo-
nIIeem tsI yut ssee tpu tsIsh wusI nu
zungu nI fu ngI yu. Anpuf Esuw wuun pee
wutsu pun SeI fush tuu fu ngI yu Edo mup
tsupu.
4
Akop tsI yut ssee kumuch tu ku zoo-
nIIeem tfu ngI yu. Zuwu nIIeetsI Esu wuu
ApunII Chtufungu31 , 32
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
67
puk chush, Zuwu nIIIsh Akop nu nIngI tum
nuu nIII yu. ZIpu fI shIsh Iubu nush tuu fu-
ngu nu kusu fu ngI yu, tng chu. ShI yuu-
tsI mu fI kukIsh puyu muum zund kI yu.
5
Muu chI fI zupun chIn puyu fI yu: wukuf,
buffu, opee ju, IchI ngu fu puyu kI yu,
tIp tsIf tum zupu nI, kIzu tum, kumu zuw-
tum tu. Nuwuu nuu tsI wunu sIf nupu ndu
utufI, tsI yu tsIs wusI nu zungun kI nu, tchu
tng chu, Akop kumuch tu ku tfu ngI yu.
Tyu fu, tIp tsIf shu tsI yut ssee kumu nee-
shI nu sIn, yusuf Ako puuts shut k'kuzee
kumu nI fu ngu nu yu. ZuwunII pIsh Esu wup
nupee shI nI nI yu. ShI yuum upus chu mu yu-
ngu tI tu, nuunII tu ndu. Wusu ndu fuf pu tu-
fI 400 unpu nuu nIII yu, tfu ngI yu.
7
AshI fu chu, Akop shu unoo tsI yu tsIs
muzI nu fu ngu, kupung punI fus tu fu-
ngu, mungush zupun chI nu fu ngI yu.
Chuksu su sIyu?
Chukshu In chI-
noo? tk chI tuu tI yu, sIy sut:
18-20
Dun chu,
Ichee. ZuwunII tIsh chu chInu. ShI yuum
chI nIsh ushpu fIt zungu nI fu ngI yu, wutum
shIy kIz puf kufuk shu wu. AshI fu chu, shI-
yuu kIz puf chI nu ku, shI yuum mungu tu fI
chI nee mIsh zungu nI fu ngI yu, tng chu.
Tyu fus, KuzI zI mun zuwu nIIIsh Akop
upInII nuu nIII yu, tng tsu, tfu ngI yu.
Wuunu Akop mungush chI nu fu ngu,
ChI noo zuwu nIIeemI zungun ku chu fI,
zuwunII shI tI kupung tuu tsI yun tu fu, Itufu
unoo puk chu, wutsI yun ts pu fum chu,
unu mun Iwuz nuwu pu shut tsI yut chI nI-
yu. Zuwu nIII ndu shu nuwuu nutsu chI yu.
AshI fI yu, umb ush chI mu, tfu ngu,
21
umb
sheefu, chI noo wusI nu tuyumzu fu ngI yu.
ApunII Chtufungu32
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
68
Anu fI tum chI nuz Imu zu fu ngu nu yu. Wuu-
nu shu Akop unoo tsI fI muu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Ako pu-
fI nI wusI nu tsI yut ssee zoo nIIeem kumuch-
tu yu fu, zungu nI fu ngu unoo tsI.
Na yuwaatssha Akoparini
Apan!!pa chamayangarangu
anootssha kamanchintspa
22
AshI fI yu, nutu mu tum psuun chIy-
zu yu fu nIIu, WIzunII tsI mbu nu fI, much-
chuf tum tsI mbu nuu yumu fu ngu untum,
wIp shut 11 ushpu fIt much tu fu ngI yu.
Shee fund sIn, kungoo Jubo kuu ufu chIch-
shu kItu fu ngu nu yu.
23
Ako pu fI nI umb
ushI fu ngu, IchI ngu fu muu chI fI yuwuu
puyu ku unoo ush pu fI ytu fu ngI yu.
24
Ako pu fIn wuu nI tu fI shu kunu pee fu-
nIIu, Apu nIIee tIp tsIf chu mu yu ngu fu ngI-
yu. Itufu, ndu nuts tu fu ngI yu.
Chuk shI tu
ush tuf? tu, putu fu ngu puchI pu fu ngI yu.
25
KIz puf mbum mu fI putsI su fu ngI yu.
ApunII shu tIp tsIf: Kusee yu tu, xupoo-
fu ngI yu. AshI fu chu, Kusu pu ndu, tu,
Ako puu wunu mbee wIz pu fIf nee puwu-
fu ngI yu. Akop shu wunumb tok ushI fu-
ngI yu.
2
Itufu, ushI fI tuu Ako pu fI nI ndu
kusu ku unoo, ApunII shu tIp tsIf: Kusu ndu.
Pup chu, zuf yukuch pu, tfu ngu, Akop-
shu: NdunI, nuw kusu muum zund kee zI,
wutum shIy ndu nuwuum wIz pu fI fIsh
wunu sI fI mush ndu punuk shu wu, tfu ngI-
yu.
27
ApunII shu tIp tsIf:
Chukshu shIy
sufIsh? tfu ngu, Akop shu: Nuw sufI
Akoptu nu, tfu ngI yu.
28
Itufu, ApunII-
shu tIp tsIf: Nu ndu shu pu fI shI yuu sufIsh
Ako puu, tchI nIII nu yu. Nu nImun shI-
yuu tsuf tuk sIn, IsfueI tch shu psInu yu.
Wutum shIy ApunII pu tIp tsIf tputs pu puz
ushI fush wufu tu fu ng shu wu. MI shut,
wutum shIy tputs pu tu tum wufu tu ngush,
shI yu mu fI tum kusI fu ng shu wu. Nu shIy
IsfueI shu sufu nu fu ng shu, wutum shIy
Apu nIIee wunu sI fImshI fI nI yufung shu-
wu, tfu ngI yu.
29
Ako pu fIn shu: ShIy shut
Wu-
shut shIy ndu nuwuu yusu kIsh? tfu ngI-
yu. Tfu ngu, unu mun ApunII wIz pu fIf-
nee wunu sI fImshee punu fu ngI yu.
30
AshI fu chu, Akop shu unoo tsup
suf PenueI tu su mu fu ngI yu, wutum,
KchI ptuf tI Apu nIIee pukee nu wu. Itufu
ushI fu ng tuu tI, ndu tsI pu fu ngI nu wu, tfu-
ngI yu.
31
AshI fI yu, Ako pu fIn zuf yuku tu-
fu nIIu, unush tsup Penue Iu kusu yu fu nIIu,
kungoo kItee fu nIIu, upInII nuu tu fu ngI yu,
wutum wutuf tush tok ushI fu ngu wu. AshI-
fu chu, nuuku kuyum kuyum ush tu fu ngI-
yu.
32
AshI fu chu, unu mund IsfueI chIch
tputs muuch tu kIts tum sheewu wunuts
ndu kutung tu fu nu yu, wutum kIts tum-
sheewu zumIz wutuf tu shuch wuyunx
tuwu pI unoom munguk sIn, ndu wuyu nxu
kutung tu fu nu yu. Wutum Ako puu ApunII
tIp tsIf wuyu nxu puwu ku, wutuf tush tok
ushI fu ngu wu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu ApunII
tIp tsIf Akop pu chu mu yu ngu yu fu sIn,
wufu tu fu ngu nu unoo tsI.
Na kamanchintspa yuwaa Akoparini
zoon!!pa Esawpa chamayangayarusin,
tatsuyarangana anootsi
33
1
Anpuf zuf Ako pu fI nI kunu-
pee shIn shut, zoonII shut Esuw-
shu tIp tsIf 400 muchI fu, kyu funII tum
nuu tu fun ushI fu ngI yu. Akop shu kyu-
fu nIIu, wIpuu tuyumzu yu fu nIIu, ufung
tuyumzu, ufung tuyumzu ush tu fu ngI yu
wIpuu, IIy shucheetsI, RukeI shu cheets-
tum tu, unu mun much chu feets shut
tsI mbu nu tum pufu ngu unshu cheets-
tum wIpu.
2
Chtu fu much chuf nu ndu mu
wIpup tu fI tuyumzu fu ngI yu. Anu mun shu
IIyuuts shut wIpup tuf tu tum wuyu fu ngI-
yu. Anu mun shu kuzI zI mun Ruke Iuuts-
shu wIpu pu tuf tum OsIy pu wuyu fu ngI yu.
3
Akop much chuf shu cheetsI mu wIp
tuyumzu yu fu, nuu tu fu ngI yu. Nuu yu-
fu nIIu, tutunII tu yu fu tImuch tu, yusuf
unu mun tImuch tu ushI fu ngu, tsI mbun
mutu yu fu tImu chI fu ngI yu.
4
Asheem chu,
Esuw shu zoo nIIee Akopu pufu nIIu, mung'
ksu fu ngu, teet ush tu fu nIIu, zuwu nIIee
puchI pu fu ngI yu. PuchIpeefu, wutsu fu-
fIsh zoo nIIee Ishu mbu fu ngI yu. Sheef sIn,
ApunII Chtufungu32 , 33
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
69
zoonII pu puchI peef sIn, tsI mbu nuf tI sIn
kupung tunu fu ngu nu yu.
5
Sheefu, kusu-
fu nIIu, nupuk shu, zuwu nIIee wIzunII
pufu ngI yu. WIpuuts tum Izu pu nee yu shI nu
unoo pufu ngI yu. Pukee fu,
Nuw
muyuu mu ju zund chee? Nu nuw muu-
chI fI tI zupunshut puyu kI nu, tfu ngI yu.
10-11
Akop shu, Nduj, nuw shI yuu zuwu-
nIIee, tchInII pu: ShIy nuwuu kIs nupu fu-
ngush, nuw shI yuu Apu nIIeets puz ushI fu
mungI kIs nup kI nu. Yumu ngI chI nee mIsh,
wutum shIy nuwu nguz pungu tI tush,
kusu fu ng shu wu. ShI yuum chu wuyu-
fu ngu shI nu. Yumu ngI. ShIy nuwu nguz
zundu fu ngush, wunu sIf pu tu fI nuwuu
chu mu yu ngu fu ng shu. Nuw shI yuum
mungu tu fI tI punu kI nu chI num pu tu fI
shI yuum Istu ku fI ush kI nu. Wutum ApunII
nuwuum mungu tu fI Istu fu ngu wu. Zupun
nuwuum ApunII muu chI fI teemI punu-
fu ngI yu. Nuwuum muu chI pIsh tu muum
ndunI, tfu ngI yu. AshI fu chu, Esuw: Ayu.
ZufuktI shchu, zuwu nIIee. AshI fI yumuch-
pu fI nu nutu nuu fI, tfu ngI yu.
12
Tyu-
fu, Pzu, tutsu moo fu nI nuu yu nI nuwup
nungI, Esuw tfu ngI yu.
13
Itufu, Akop shu:
Ndu mbu fee, zuwu nIIee. ShIy yusuf tum-
shu. NIIuf pu punu ngee fuch nuu muum
ufu nIIuf mIkee fu nIz kI yu. Opee ju fI
upInII much tu nI mu. Wuku fu fI tuu fI tum-
tu wIpup tu wu. Nu nIzIf tu mbu yun chI nu-
yu. Afung yusuf mInum zuf nuuk chu fI,
ufu chInI ushpu fI shu pu tsI puk chu sIn,
pchIng chI nIII nu yu.
14
Ndu ushIsh tu muum,
zuwuu, shIy wusI nu Imu zu yu fush nuung-
sI. Nuw upInII chI nIp tI nuu tu nI tu mu.
ChI nee mI upInII kutum chu fI, ufu upInII tu
nuum chu fI nIIuf pu tuw, ufu kus chI tum-
nu Edo mush tsupu, tfu ngI yu Ako pu fI nI.
15
Esuw shu: ZufuktI shchu zuwu nIIee.
AshI fI tpu tsI fI nuw shI yuum kusu chInII pu
Ipun shee mIsh, tfu ngu, Itufu, Akop shu:
Ndu zuwu nIIee,
Itufu,
ndu tu fI wIp kusu fu sIn, Sekem shu wupuf
kIzuu mush pI tu, Ako push nupu fu ngI yu.
Itufu, Akop shu: Xumu chI. IpufI IchI-
ngu fu kusee mu su, tfu ngI yu.
7
AshI fI yu,
zupIsh shu ush pu fI wIp pungu sIsh kusu-
tee fum chu sIn, unush tsI yut ssee yuwuu
Sekem wIzu fee yutu fIt putu tu fu ngu unoo
muzI nu fu ngu nu yu. MuzI nu fu ngu sIn,
ush pu fI Akop wIp kupung tsI yun tu fu-
ngu nu yu.
Tumushtuju
shIy shut nIIuf shI tIsh Iyuuts shut kusI yu-
fush kufu kuum kInu chIsh? tfu ngu sIn,
tsI yun tu fu ngu nu yu. TsI yun tu yu fu sIn,
AtIsh unoo ksuju muzI nu ku nI. Wupu
tumu nduk shu. Zumu ngI, tfu ngu nu yu.
9
Anu mun shut, yusuf OsI yu fI nI muu-
fu ngu unush pumu su fu ngI yu. Anoots-
shu, yusuf zoo nIIee kumu nI fu ng tum tu.
Pumus ku fI, nuwuu nuu tsI zufI tum,
tsu pI tum, unu mun shu tsu nguch 11 tufI-
pI ngu fu ngu ndu nu yu. AshIp un nuwuu
tufI pI ngu yu fu sIn, tImu chuf tu fu ngu nu yu,
kumun ku ntuf ushI fu ngI yu.
10
AshI fI yu,
wupuf shu unoo muzI nu fu ngu, OsI yuu
wunee fu ngI yu.
Tumushtuju Iy shut
uneefIsh, nuwu tum, zoonII tum tIsh ushI-
fu nI shI yuu tufI pu ngu yu fu nI, tsu pu mun
tunduchtu yu fu nI, muchI nI tImuch tu ush-
tu chI nI? tfu ngI yu.
11
AshI fu chu, zoonII-
shI tI sIn unu mund kupung tsI yun tu fu ngu-
sIn, ufu ngI nu shu OsI yuu nutsu fu ngu nu-
yu. Itufu, wupuf shu mungush chI nu ku,
Opee ju tum
tumu fee ju tuuf? Nupum Iwuts pu fum-
chush, nIngI tum kunu pung chu. Kunu pee-
chush, nuwuuts shu yuw pukee shI nIsh
unoo kumu nI ngu ndu mu, tfu ngI yu. Tyu-
fu, OsIy shu unu fI tum nuu tu fu ngI yu.
Wuzu wup Hebfo nup kufu wu fu ngu,
umbI fI shu nuu tu fu ngI yu. Seke mush
tsup kusee fum chu, zoo nIIee nux poo fu-
ngI yu. Anshu fI shu xItut ushI fu ngI yu.
15
PIyum shu nuchung tuut ushI fu ngu,
tpu tsee chu mu yu ngu fu ngI yu. Tputs shu
OsI yuu:
chu-
ku mu su? Yuwu mu ndu Iyuu pumu-
zum pu kusI muum zund ku unu mu ndu.
20
WuunI kusup. Puchu yu fu nI, pososh shu
wuchush wuntsush kupeeteefunI kusu-
yu nI. Tumuz pu fI mungIn shuch zuyu fu,
kutu ngu fu ngI yu, tyu nI. Puchuk chu nI,
Atuwu,
zuwu nIII nI wu? tfu ngI yu. UwshtI sIn:
Tupu xu nxu fu ngI nI yu, tfu ngu nu yu.
Ruben shu:
Ndu shut
shIy Ipu fIsh wumuf? tfu ngu nu yu.
33
Ako pu fIn shu yuwuu ushI fu ngu nu unoo
ndu yusu fu ngI yu. AshI fu chu, ZufuktI-
shchu. Nuw chu IpufI OsIy wumu fI.
Nuts tuk tu nu.
Antuu tI un
nuwuu mu ju Ipu fee mI tuuch? ndu, tfu ngI-
yu. KIzush Tmu fush Ipu fI nu muum ngu tu-
fu ngI yu. Tmuf pu muu fu ngI tuu, Onn shu
ndu wunu sIf Ipu nu fu ngI yu. AshI fu chu,
Tmu fu fIn ndu shu mIfee fu ngI yu. Onn-
shu ndu shu zoo nIIeem wIp tInu fu ngI yu.
10
ApunII shu unu mund tsI yun tu yu fu, On-
nu fI nee: Wuts tu, tfu ngu, tsI pu fu ngI yu.
11
Anu mun shu, Utu fI nI ung sI fI mun pu
tsI yut ku: Nutu mu sum mushInd tuuch shu.
Apuf pIsh kunu pung chu. IpufI SIf kunu-
ngusku chu, unnuu shI yuu yumuch pu fee,
tfu ngI yu. Tyu fu, Itufu Utu fI nI wuunu
wIpu nguz SIfu fI nee kupung chI nu ku,
Punuk chu fI, yusuf IpufI tsI puch pu fee
tu, ndu punu fu ngI yu. Wutum nu nuw
Ipu fI nI tsI mbun tsI pu yu nIIu wu, tfu ngu,
Tmu fu fI nee wupu fIp zungu nI fu ngI yu.
12
ZupIsh yusuf Utu fIn wIzunII SwufI-
nI wIp tsI pu fu ngI yu. AshI fu chu, Utu fIn
tunu fu ngu, unu mun shu wuzun kunu su-
fum chu, nIII tu fI tup shu yukut, TIm nu tup
nuu tu fu ngI yu. Ufu unush opee juu puf
ktu fumu pun tputs tuu fu ngu nu yu. Utu fIn
wum kuf, If ufInI Adu Ium shuch tpu-
tsI, Kuyu nu tum tu tu, unpu Ipu neef sIn
nuu tu fu ngu nu yu.
13
Tmu fu fIn tsI yut ssee muzI nu yu fu,
Utu fIn TIm nu tup tsup opee juum puf
ktu fu muum nuu yu nIII nu, utu sIn muzI-
nu fu ngu,
14
Tmu fu fIn shu mushI ndoo
wutu nIf yusheefu kusu fu ngI yu. Tputs
nuwuu nuts tu fu ndu mu tu, wuu nuu tsI
wuch Izuu fu kumIs pu kmu nu fu ngu,
wumuf shu mshI pu neem puz ushI fu
k'tuntufungIyu. Utu fI nee ngoo tsush
tsu ngu yu fu, yuk tu nung Enu yI mu nung-
shu ngoo tsush kuxI nxI nuw ushI fu ngI yu.
Mungush chI nu yu fu, Nu SIf wuchI nu yu-
nIIu wu. Ngu sI fI ndu nuwuu wIpuu SIfu
yumu ngI tu tyu fu, tsu ngu fu ngI yu.
15
Utu fIn shu ngoo tsI nung kIzuu
pukee fu, wchoo kumIs pu kmu nu fu,
mshI pu nInd tu,
1
mupIy fu, kIzup nuun-
tu chu, kIzuuts shu: Nuw shI yu pu tsI yu tu-
muum zunduk tu nu, tfu ngI yu. KIz shu:
muyuu tsee ju
kuwI shIsh kusu chI? tfu ngu, kIz shu,
Shuunuu sufIsh yundum xunu fIsh.
TushuwshItumtIsh kuwI shI fI tI ksu ndu,
tfu ngI yu. Utu fI nI muu chI fI tuu punu yu-
fu, kIzuu yutu fIt putu tu fu ngI yu. Anu mun
kIz shu mIfee fu ngI yu.
19
Anu mun shu,
Tmu fu fIn nutu mu fI, kumI suu kmu-
nu shee kusu yu fu, yusuf shu mushI ndoo
wumuf kumuf tu fu ngI yu.
20
ZupIsh shu, Utu fI nI kuup fuu wIp
wum ku fIsh If ush Adu Ium shu chIsh
tputs zungu nI fu ngI yu. Punu yu fush,
nuwuu muu chI fI tI yusuf kIz tuwun puch-
pu, tyu fu zungu nI fu ngI yu. Wum kuf shu
kIzuum nuchu ngu fu ngI tuu, Itufu ndu shu
pufu ngI yu.
21
Anshu cheets shu tpu tsee mushI fu ngu,
MshI pu nI wu kIzu?
TumuycheezIch?
Muu chI fI tuu tsI kIz wuu nI pu fI puyu chI-
yu. Ash ku chu, tputs nuwuu stu muum
pInu such pu sI nu yu. Wutum kuup fuu wIp
shI yush zungu nI fu ng tuu tI, Itufu shIy shu
nux poo fu ng shu wu, tfu ngI yu.
24
TuchIp tsup tushI yu fu, unu mun-
shut tputs shu Utu fI nIsh kuseef sIn,
Utu fI nee ts shu: Ngu sI fI mu nIsh Tmuf
mIfIm shu tu ndu. Tputs put Ipu nu fu ngu
mIfee fu ngI yu, tfu ngu nu yu. Utu fIn shu
kIz puf tsI yun tu yu fu, AshI fI Tmu fuu
ufup kupeeteefus, sumusput mucheefus
ksung tsu, tfu ngI yu.
25
Itufu, Tmu fuf nee putu fu ngu sIn,
uwshut tsI yut ssee ung sI feem zungu nI-
fu ngI yu. Tmu fu fIn shu:
Chu ku mu su ju
nee muu chI fI umu yu yu? Wutu chu tputs
nuwuu yutu fIt putu tu fu ngu, nuw shu
mIfee fu ngI. Nutu, shuu nu nupung chu.
In kunu-
ngus tumu shtu? tfu ngu, nuzu ndu fu ngI-
yu. Nutu, OsI yuu, shI yu pu shu muu yu nI,
tfu ngI yu.
8
Itufu, OsI yu fIn shu unoom
ndu zundu fu ngI yu. Uwshut: Nu muzI-
nu nIIu. Nuwuu putu fu nu fI pungoom
ksu tu mu pu neem nu yu fu, kusu fu ngI yu.
AshI fu chu, nu ush pu fI yuw putu fu nu fI
muu chI fI tuufu unoo, nu wunu sIf ksut ku-
fI tuu kI nu. Amb ush ku fI, putu fu nuf shI tI
uwshut mupIyf tum kumI ngeenII ush kI yu.
Ndu shut mupee kI yu.
9
Itufu, nuwu mu fI
ushI fu fI, nIsh pungus tuu kI nu. Putu fu nuf-
shI tI nuwuu puku, mupIyf tum IchI ngu foo
nuwuum kumIn ku shu. Itufu, putu fu nu fI
shI yuu tsI mu fI wIzunIIeetseefu nuwuum
puchInd kI yu. AshI fu chu, nuwshut
tumu-
fee ju putu fu nu fee tsI yutu fI tush wuyu-
chI? tshI nu. Amb ush ku chI nuu feenu,
Apu nIIee kuk nuw kupeet kI nu, tfu ngu,
ngu tu fu ngI yu.
10
Itufu, kIz shu ndu puzI fu-
ngI yu. Afu ngI nu shu IchI ngu fu zuf mun-
tu fu ngI yu. Putum mun tut, putum mun tut
ushI fu ngI yu. Nutu nuwu pu muu yu nI. KIs
Ipu nee nI, ttu ttu ushI fu ngI yu. Itufu
ushI fu ng tuu, OsI yu fIn shu Izuu fu ngu tu-
mu fI ngu tu fu ngI yu.
11
AshI fu chu, kIz shu xupoo yu fu, OsI-
yuu tumu pI ngu fu ng shI tu. MInush shut zuf
OsI yu fI nI upu tu fu nu fIsh pung' tufu-
wuz tu pI tu pshtu yu fum chu, mupIy fu,
upu tu fu nu fIsh pung' pshtu fu ngI yu. Tputs
kufI mu nu zI mu nu unush pungu sI.
12
Yup
ndu chI nu fu unush kIz shu OsI yu fI nee ts
wumuf putu fu ngI yu. Nutu nuu shI yu pu
tsI yu tee nI, tfu ngI yu. Itufu, OsI yu fIn shu
wumu fee tsIm tuwu pImu shee tushu fu-
nIIu, unshu fI kusu yu fu nIIu, pungu sIsh
shI tu ngu fu nIIu, teet ushI fu ngI yu.
13
Itufu,
kIz shu kumuz shI tu ngeenIIu, unoo pufu,
kumu zee tsIm shu yufu ngu,
14
mInu nguz-
shu much chuf kupung kufu zu tuf ushI fu-
ngI yu. Mungu tu fI shu ngIcheefu, Nupu-
ngInts. Kumuz nuwuu mun tu yu fu ndu.
M'chuchufIsh
nuwuu tumu yu fIm tu? Hebfew shuch nIIuf
nuwuu kupung mun tu fu ngu ndu. Nuwuu
muntsIf putu tu muum zundu fu ngI yu.
18
AshI fu chu, nuwshut punI ku fI, kupung
uy tfu ngu fI, tpu tsI nguz kufu zu mbu pu fI
unoo punI ku, nuwuu kusu fun shut shI tu-
ngu fu nIIu IfI pu fu ngI yu. Mungu wumu-
fee tsIm shu mbI zu tu chI yu, wutu chu InI
wumu fI,
19
tfu ngI yu.
PotI fuf shu unoo muzI nu fu ngu, kupung
tsI yun tu fu ngI yu.
20
AshI fu chu, wusu-
ndu fu feets shu kumuch tu fu ngu, Nutu
putu yu fus, tumun shI shIp mucheefus
tumu nu shI nInts, tfu ngu, wusu ndu fuf-
shI tI sIn OsI yuu putu yu fu sIn, tumun shIsh
tumu neef sIn, kusu fu ngu nu yu. Yuwu sh-
tum kufuk wumuch tush tumun shI sheew
tputs tuu ku nu unshu tum OsI yu fI nee tsI
tumu nu fu ngu nu yu.
Itufu, tumu nu mu shtuu tuu fu ngu,
21
ApunII shu OsI yu fI nee tsI ndu kusu fu ngI-
yu. KIz puf OsI yuu ApunII chI nu fu ngI yu.
AshI fu chu, tumun shIsh pun shu ufkuf OsI-
yuu pufu ngu,
Chuk zu
kumun pu ndu? utunI, mungI nI muntsu-
tu funII ush kI nI yu, tfu ngu nu yu. Itufu,
OsIy shu: ZufuktI shchu. ChIy nuu unoo
yusu muum wunI ndu ju. Wuunu ApunII
wusI nu yusu kI yu. SIysu nu kumu nI ndu
yuwuu pumu su fu ngIs unoo tsI, tfu ngI yu.
9
Ich tu fu ysI mu pu nI mu ufkuf ush pu fI
yuwuu pumu su fu ngu unoo IchI ngu-
fu OsI yuu kumu nI fu ngI yu. Kumun ku
tfu ngI yu. Nu muu fu nIIu fI, mIfu nIsh
pumu su fu ngI nu. KIzu fu nuu wunus zupu-
nI pufu ngI nu.
10
Anshu kIzu fun mInum
puch xIyu fu, Itufu tuchIp pzeenu fu-
ngI yu. Ash pu fI pIz tuch pu fI wufoom
yuw tu fu ngu, nutu fI tum chup tu fu ngI yu.
Nutu mu tum wunu seem shu kInu fu ngI yu.
Anu fI tum kuyu nu fun shI tu.
11
AshI fu chu,
nuwshut kufu kuu pufu wuu mngu wu fee
yyu fu fI, unush kumI yu yu wu fI, wunu see
tutsI fupshI fu ngI nu. SheefufI, wuku ngu-
feem shu tInu fu ngu fI, kufu kuum shu
pufu wuum ysI fu ngI nu. Kufuk shu pufuw
wuu fu ngI yu. Amb chu pumus ku fI ushI fu-
ngI, tfu ngI yu.
12-13
OsIy shu. Yuwuu pumu zu fu ngIsh
unoo nuw ItsIn su funII kumun chInII pu.
Muyuu mu ju
ush tu fIch? ntuf ushI fu ngu, tpu tsee
yusum pu nee wuu tsI, tuwu chI mu yusu fu nu
unpu nee wuuts tum, IjIp to shuch wuzu fI-
feew yusum pu neew tuu fu ngu nu unoo-
wuuts tum kufu zu fu ngI yu. AshI fu chu,
tputs shu ush pu fI yusum pu neew kusu tu-
fu ng sIn, unoots shu ush pu fI pumu su mu-
fI nee tsI kumu nI fu ngI yu. Itufu, tputs shI-
tI sIn mInum tI yum ndu ymu fu ngu nu yu.
Ash pu fI xupoo fu ngu nu yu.
9
YsI mu pun shu kufuk,
Muyuu
kufu kuu? tfu ngI yu.
15
Pufu wu fIn shu tfu ngI yu. Nuwshut
pumu su fu ngu fI,
tumu-
pu fee ju? wuunu ApunII kumu nI muum
tuuf chu, tfu ngI yu.
17
AshI fI pufuw shu
pumu zu mu fI nee tsI ush pu fI kumu nI fu-
ngI yu. Nuwshut muu fu ngu fI, mIf nI shut
pumu su fu ngI nu. Kungu mun NIIo mun
wIng nuun tuch ushI fu ngu fI,
18
yup ndu
chI nu fI umb wukuf tsI mbun mutu yu fu
shI tu ngu fu ngI yu. Wunuts kupu ngu nund
chI fI chI fee kutung ku sIn, shu nee ushI-
fu ngu nu yu.
19
Afu ngeem shu nup ku fI,
wuku fu tum tsI mbu nu tum mutu yu fu pufu-
ngI nu. Itufu, unshu wukuf kIz puf xungI-
tu mu wu, ushIm nIsh IjIp tosh wunI ndu ju.
AshI mu nuw mInum tI yum wukuf putu-
fee zI.
20
Itufu, ushI muw tuu, xungI tu muw-
tuu, wunuts kupu ngu mu shee pufu ngu sIn,
wuu mu fI tIn zuyu fu sIn, kutu ngu fu ngu-
nu yu.
21
Itufu ushI fu ng tuut ssIn, wunuts
kupu ngu wuu kuchI ngu fu ng tuut ssIn, ndu
wunuts puk chI yum sItu tsee muum zundu-
fu ngI yu. Anu fI tum xungI tu muw ushI fu-
ngu nu yu. Yuwuu ushIsh tu fu nu unoo nuw
tmu funII ushI fu ngI nu.
22
SheefufI, yusuf muuts zuw ushI fu-
ngu unush yusuf mInoots shu pumu su fu-
ngI nu. Anshu, nuun tu chu fI, tIfI koots shu
mInum puch xIyu fu, wuyu sInuf shu
tsI mbun mutu yu fu tuu fu ngI yu. Wunus-
shu ush pu fI wuyu sI nuf wunI ndu nu ndu-
fI tu, kIz puf wunu sI fImshI nu ndu fI tu.
23
SheefufI, yusuf ufu ngeem shu nup ku fI,
yusuf tIfI koots tum xIyu fu pufu ngI nu.
TsI mbu nu tum mutu yu fu wunu sI nuf
tuu fu ngI yu. Wunus shu ush pu fI tuu mu nu
tuu fu ngI yu. Ash pu fI wuch mchu su nu ndu.
KIz puf muyup shImu nu ndu. Anush shu zuf
kIz puf zutu fu ngu, ushpu fIt mchI foo fu-
ngI yu.
24
Itufu, ushI fI tuu wuch kupu ngu-
mu shee tsImu fI kutu ngu fu ngI yu. Ash pu fI
wunus wunu sI fImsheetsImu fI kuchI ngu-
fu ngI yu. Amb ushI fu pumu su fu ngI nu.
Yupee ju chIy
kutung tsee yyu fuch kutu ngee chIch?
Amb ush ku chu, nIsh tsup IjIp tosh ush chI-
fI mufI nguk chu, yuwu tum sIn kutu nguts
zupun puyu fu ngu nu un tum sIn ushpu fIt-
ssIn wutu ngush mufI ngu chI yu.
31
Ufu
kupung tu ndu Iwu fIz mufI ngu chu, sIf-
tumu kutu nguts zupu nI mu nu, ndu shu pu fI
nu nImun ush tu chI yu.
32
Anoom tu ndu
kufu kuu, shIy tsI mbun pumu zu fu ngIsh.
ApunII wuunu ush tu chu unoo yusu fu-
chu tuyu mu ndu fu ngu shu. Ufu nImun
mIkeefupu ush tu chI yu.
33
AshI fu chu, IchI
kufu kuu.
SIy umkI-
msu? Nuw nuu umb shI ngInts tunu,
OsI yu fI nI tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu OsI yu-
fI nI pufu wuu pumu su mu fI nI kumu nI fu-
ngu unoo tsI.
Ashiriya, na yuwaatsshat Osiyaa
kurakaam kupeernoom narangana
Ijiptoshcheem tsap ksutamaama
anoo kamanchintspa
37
Kufuk shu pufu wu fI nI, kupeef nuw-
tum wumuch tu sheew, IchI ngu fu sIn
OsI yuu kuk kIs muzI nu fu ngu sIn, OsI yuu
kufu kuum nu muum mungush chI nu fu-
ngu nu yu.
38
Pufu wu fIn shu, Nee nIIu fu
kusu yu fuch,
Antuu tI sIy
zuf mu pu nee zIs?
tumu pu fI nu
nImun sIyuu yusu muum yuchu chInts pu?
Pufu wu mun suf utufI, untuu tI tsu pun pIs
kunup chee zIs. Nu In sIy shI tu ngu muum
wunI ndu ju. NIshu fI pu tsI put ssu. Itufu,
ndu ushIsh tu muum Ich tu fu zuwu nIII mu-
sIs shI pu mu nuch yumu shI nInts.
1
Nutu,
mInum tum tIs nuu yu fus, wupI tum zuwu-
nIIIs yumu shI nInts. Itufu, ushpu tum tIs
nIshu fI tumun shIshshu fI kutu ngInts.
Zuf kee su tus
tumu kIm-
tu? Anu mund tu ndu ApunII Iyuu wunee ku
ushku yuwu mund, NgIcheefunI tsI pu fu-
ng tu ndu, utInI unu mund pu fee ush kI yu,
tfu ngI yu Rube nu.
23
OsIy shu k'kuzee wuzu fee kumu nI-
mu pun tpu tsee wuyu yu fu, uwshtI sIn
zoonII pu tsI yu tu fu ngu nu yu. ZoonII shu
Hebfew shuch kuk tsI yu tu fu ng sIn, OsIy-
shu IjIp to shuch kuk tsI yut ku ushIsh tuf
ushI fu ngu nu yu. Itufu, OsIy shu yuwuu
zoonII ntu fu nu unoo muzI nu zI nuw
ushI fu ngI yu. Itufu, uwshtI sIn mungush
chI nu fu ngu sIn, NInuu tputs Iyuu k'kInI
ndun pu fI muzI nu kI yu, ntu ngut ushI fu-
ngu nu yu. MupIyf sIn wuun sshu tu fIt kuk
zumum tu ngut ushI fu ngu nu yu.
24
Itufu, OsIy shu yuwuu ntu fu nu
unoo muzI nu fu ngu, kupung tunu fu ngI-
yu. Tunu ku fI, sufee tsI pufu ndu mu tu,
wutund pu nush yuwush tputs ndu nu fI
unush pshtu yu fu, kupung tunu fu ngI yu.
Sheefu, suf ts pu fum chu, yusuf shI tung-
tu shee shI nu, wusu ndu fu feets shu: Nutu,
putu yu fus, tumu nu shI nInts, tfu ngu,
wusu ndu fuf shu unu fI tum SIme nuu putu-
yu fu sIn, kumu fI yu fu sIn, tumun shI shIsh
tumu neef sIn, kusu fu ngu nu yu.
25
Sheefu, unu mun yusuf kumuch tu fu-
ngI yu. Nutu, tIfI koo kupu ngu fI pu nung-
tsu. Sheef us, ufkIf tum yyu fus, ks tu-
fIn shI nI pshtu yu fus, ksu ngInts. Anu mun
yusuf wutu ngu sheem shu zupun tum yyu-
fus, pu nung tsu, yuwuum upus kutung chI-
nIII nu unoo mu, tfu ngI yu. Much chuf shI-
tI sIn unu fI tum uyu tyu fu sIn, OsI yuum
zoonII punu fu ngu nu.
2
OsIy shu zoonII
tIfI koo yyu fu sIn, buffu mun ush tuchI-
pu yu fund sIn, ytu fu ngu nu yu. Wuun pee-
tum wutsu pu nIp tum kunu pu fu ngu nu yu.
27
Apus shu ngoo tsIsh tupI tu fu nIIu,
unoo tsI fI shu muu kum chu sIn, mIn zoonII:
Buffu fI mufIz tu yunII pu fI. TIfIk yyu fu-
fI, mufI tu chI mu sI mu, tfu ngu, ks tu fu-
fee tsI nI tupufeefu, nuptu ushku, unush
ku fIkshu, wuun tu tum ufkIf, pshtu fu
pufu ngI yu yuwu tum tIfI ku mund tuwu-
pu nIIu unu tum tu.
28
Anshu pufu nIIu,
Xum.
Muymundu mu su ju
ApunII wuunu Iyuu wunee ku ush kI yu?
tfu ngu nu yu.
29
AshI fum chu sIn, nuu yu fund sIn,
zupIsh shu Kunuu nush shu tsup kus ku-
mchu sIn, wupu feets shu Ako puu kumu-
nI mun tu ngu tu much ushI fu ngu nu yu.
30
Kumun ku sIn, Apuu, kupeefun IjIp to-
shuch kuk kIz puf chu Iyuu tsI yu nuspu
kupung tsI yu tu fu ngI yu. SIy tpu tsIs yutu-
fI tu mush pun su tsu poom pu fI nuf kut ssu,
tfu ngu,
31
Iy shut ItsIn su fu nI kumu nI fu-
ngu nI yu. Ndu, kufu kuu. Antuu tI Iy tpu tsI-
nI yutu fI tu zI nI, k'kuzee puyum pun tu nI-
chu, tumu pI ngum pu nee zI nee, Iy mInum-
tI yum tsu poo nuu fu nI utunI kus tu fee zI nI.
32
Iy zuwu nIII nu ndu fI tu nI upu punu ndu fI
wIp Ipu nee fu nIIu nI nuu tu fu nI yu. In IchI-
ngu fu upu punu ndu fI wIpu. Itufu, mInum
zuwu nIII nI tsI pu fu ngI yu. Zuwu nIII nIIu-
fu fI nI umbI fI upupshu fI kusu yu fu nI yu
Kunuun shu fI tsupu, tfu ngu nI,
33
Itufu,
unshuch shu kufuk:
muyu-
ju kutung kuch kchI tuy chIch? wIpuu
tfu ngI yu.
3
Itufu, Utu shu: Apuu, zuf mu nu
zufuktI shchu. Itufu, kupeefunshu IjIp to-
shuch Iyuu zufum pu tu fI ndu kIs nup chI-
yu yuwuu zuwunII shuf tu nI kus ku mchI nI
unoo tsI. Wutum Iyuu ItsIn su fu tsI yu tu-
fu ngI yu, Zuwu nIIIs ndun nuu yushI ndu-
fus, nuwush kusIys pu. AshI mu nuw
ndu kIs pu muum zund kI nu, tfu ngu wu.
4
AshI fu chu, upuu, nuw umbI nuu shee nI
tshI nu. Ipu fee tsIsh IjIp top tsup much chI-
nI pu. Amb sheefunI tIfIk puxu nxu muu-
mu.
5
Itufu, ndun nuu upuu, Ipu fee tsIsh
Iyush zungu nI muum zund kush, Iy shut
ndun tum nuu chI nI pu, wutum kufuk Iyuu
ndun nuu zuwu nIIIs yushI ndu fus nuwush
kusIys pu zufum pu tu fI tfu ngu wu,
tfu ngI yu.
Tumufu
upu fIs tuufu?
Zuwu nIIIs
ufung tuu fI tum? tfu ngI yu. AshI fu chu,
upuu,
muyu-
ju punu yum chIs yuw yuunu puyu ku nI
unu? KufI pun wush IfI mI yuum pukIch
yngInts, kIndu fu tum tu, kzum mu sh tum,
mIffuuts tum, nue ceets tum, ktu pzu tum
ushIp wunu sI fImshI nu ndu fI Ipu su tu-
fu ntsu.
12
Ku fIk tum yunII tum tsu yuw
suu mu tum tuwun pu fu ngu unu. Sheef-
us, suun tu wu fI tum kufI kI fIs punu tu fu-
ntsu. Apuz mungu mumuf pu fu ngu sIn,
ufu sIyuuts shu yutu fI tush wuyu chI yu.
13
AshI fI yu, neewu. Zuwu nIIIs yumu yu fus
nuu ngInts. Nee zuwu nIIeets Is kufu kush
ymu ndu shI nI.
14
Itufu, Apu nIII mu fI
kIz puf chu. SIyuu ufu Istu ku chu, kufuk-
shu sIyuu nuyu nI ku, mInoo zuwu nIIeets Is
SImoo tushI tu ngu chI yu. Ben ju mI nuuts-
tum sIyush tum tuwun pu chI yu. Itufu,
ndun nuu sIyuum zuwu nIIeets Is tuwun pu-
ku, ufu nuw Ipuf shu fI shu pu fI nu tuu chI-
nu, tfu ngI yu.
15
Anshu Akop wIp kuk chu sIn, kufI kee
yumbee fund sIn, zoo nIIeets tum Ben ju mI-
nuu yumu yu funII tum sIn, IjIp top tsup nuu-
tu fu ngu nu yu. Shee fund sIn, yusuf OsI yush
tu fush kus ku mchu sIn,
1
OsIy shu zoo nIIee
Ben ju mI nuu unshu tum tuchI tu fu pufu-
ngI yu. Anoots shu pufu nIIu, IjIp to shuch
kuk tsIyuteefu, ksu tu mu pu nee: Nutu, sIy
mIkeefus, un tputs nuu nIII nu unoo pungI-
pI mucheefus, yup shtu shI nInts. MInum
wukuf yuw wunuts kupu ngu un puchu yu-
fus, wunu sIf ptu tu ngInts tpu tseem muf tu-
muu mu. Nuwuun pu tu tum nu zuf wuchu-
mu feetseem kutu ngu muu mu, tfu ngI yu.
17
Much chuf shI tI sIn unu fI tum uyu
tfu ngu sIn, unoo tputs yumu yu fund sIn,
OsI yup pung' muchI fu ngu nu yu.
18
AshI-
fu ng sIn, uwshtI sIn ndu yusu fu ngu sIn,
kupung punI fu ngu nu yu.
Muyuu mu ju
umb ush ku chI nIII nu? tfu ngu sIn,
Ndu-
shut yuwu puf nIsh puxu nxeeshI nu nI,
ks tu fush mupIy funI tupuf kum chu nI,
kufI kI feets tu mu nI tuwun pu yu fu sIn
pufu ngI nI, ndu shut unu mund putukchI-
nIII nu? Pup chu, putuk chu sIn, ufu Iyuu
much chu feem shu pu fI tufuw zu pu neem
wuyu chI nIII nu yu IchI ngu fu chI nIp tuf tu-
tu mu nI yu, tfu ngu nu yu.
19
AshI fI yu, unshu pungu sIsh yup shtu-
kum chu, ndu tu fI wuchoo tuwu tu fu,
OsIy much chuf yuwuutssI fI tsI yut pI
tu, xIy kum chu, unoo tsI fI mung uwshtI-
sIn,
20
Ichee, sIf yuwu puf nIsh tIfI koo
puxu nxu fu shI nI nI unpuf zuf ndu mbu fI
nuu yu funII ushI fu ngu nI yu.
21
Anchu upus
nuu fu nI, tupI tu fu nIIu, unoo tsI fI shu muu-
kum chu nI, ks tu fee tsI nI tupu fee fum chu-
nI, nup ku nI, ku fIkshu yuwu tum sIyuum
tuwu pu fu ngI nI unu tum pufu ngI nI yu. Anu-
fI tum tu ndu tutsu moo fu puyu tu fun nI. Nu
yusuf suu mu tum tuwun pu chInts pu.
22
Ndu
unu mu fI tu yuu nu shu kufI kI fI nI zupun tum
yushI ndu fu ngI nI yu, yusuf tIfI koo puxunx-
pu nI utunI.
Ndu tu fI tum
tsI puu? tfu ngu,
28
unoo muzI nu fu ngu-
sIn, yusuf tImu chuf tu tu ushI fu ngu nu yu.
Sheef sIn, Apup nutu fI tu nu kchI tchu.
Ndu tu fI tsI pu fI yu. ShI yuu kIz pu fI tum
chI nu kI yu, tfu ngI yu.
29
Yuwuuts shu tufI pI nguf sIn shu nee-
fu nu, umb shu OsIy nupu tu fun ushku,
zoo nIIee Ben ju mI nuu pufu ngI yu, wuu-
nuuts tu fI shu zoo nIII, wupuf wushu-
nund, wunIf shu wushu nund tum ushI fu
unoo tsI. Anoots shu pufu nIIu,
Wuu tut In
zuwu nIIIs, yuw shI pu mu nuch zuwu nIII
tuuf pu tfungIs unoo? tyu fu, zoo-
nIIeets shu Ben ju mI nuu: ApunII shI yuu
kupung chI nu kI yu, tfu ngu,
30
kIz puf
mung' muntsu fu ngI yu. Itum su muum OsIy
pInu su fu ngu, wutund pu nush mIkee fu
shI tung tu sheefu, muu shIp shu pshtu yu-
fu, kupung tunu fu ngI yu.
31
Sufeets shu
kungu pu kupu mbee fu nIIu, Itum su yu fu-
nIIu, yusuf shI tu ngeeshI nu, much chu fee,
Nutu kutung tsee wuyung tsu, tfu ngu,
zoo nIIeets shu, Nuu nInts, tfu ngI yu.
32
OsIy wuu nI tu fI tum mInu mun mIs
kuxI nee fu kutu ngu fu ngI yu. IjIp to shuch-
shu tputs wuu nI tu fItum sIn mIs kuxI nu-
fu ngu nu. ZoonII shI tI sIn wuu nI tu fI tum
mIs kuxI neef sIn, kutu ngu fu ng tum sI-
nu yu. Wutum IjIp to shuch tputs wushu-
nund Hebfew shuchpu yupu ndu yu fu-
sIn, kutu ngu muum ndu zundu fu nu yu,
Hebfew shuchee tputs tsu chI fu ngu nu yu.
33
OsIy shu zoonII put tususeefu kutu ngu fu-
ngI yu. Zoo nIIee Iwu chIztu muu tuyumzu-
yu fu, unu mun nIIu fu fI nI ufu ngeem,
nIIu fu fI nI ufu ngeem sheefu, tushu fu ngu-
fu tunu xI nu fu ngI yu. AshI fu chu, unoo
uwshtI sIn pufu ngu sIn, wuun pu tutshI tI-
sIn nuptu sheef sIn,
Tumushtu In tputs
ufup chI tuu Iyuu musu chI fI nI yusuk?
tfu ngu nu yu.
34
Sheef sIn, unu mun
kutu nguts mbu seef sIn, kutu ngu fu ng shI-
tI sI nu yu. OsIy shu wuu nu mun tu fI tum
mIsu fI nI kutu ngu fu ngI yu. Zoo nIIee mum
Ben ju mI nuum much chu fee kumuch tu-
fu ngu, kutu nguts kupung mbu seef sIn
punu fu ngu nu yu. Wushu nund yupu ndu-
yu fu sIn, kutu ngu fu ngu nu yu. Anu mun
yusuf shu mbut ku sIn, wushu nund tum kIs
wuu fu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu OsIy
zoo nIIee Ben ju mI nuu pufu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaatsshat
Osiy waanaatsi mnguwar zoon!!ish
kstarini pshtarangu anootsi
44
1
OsIy shu zoonII nuu mu chI nIII-
nu unoo much chu fee: Tpu tsIsh
ks tu fI nI tIfIk kIz puf wunu sIf tushI nee-
fush, Izuu fu tutsI tung tsu. TutsI tu fum-
chush, unush ku fIkshu ushpuf tu shu fI
ks tu fI nI Iwu zI fI pshtung chu, tfu ngI yu.
2
Sheefush, unu mun nIIu fush ks tu fI nI
nuwuu nu mungu wu fI yyu fush, pshtung-
chu. NIIuf ufkIf unshu tum pshtu yu fush
ksung chu, tfu ngI yu. Much chuf shu umbI-
fI tum sheefu, tumI nee fu kusu fu ngI yu.
3
Pu tum shu, zuf putu fI zoo nIIeets shu,
AshI fI nutu nuu buffu fIp tIs nuung sInts,
tfu ngu, zoonII shI tI sIn uyu tfu ngu-
sIn, nuu tu fu ngu nu yu.
4
Nuu tu fum chu sIn,
ndu tu fI ufup nuuf sIn unush, mus sI fI tum
yusuf OsIy shu much chu fee: Nutu, yup
yyu fu nIII nu umb tchI tung tsu. Apu su fI
kumut ku mchus, unush sIy sut:
Muyuum-
shu sIy nuwuu kufu ku fI yutu fI tuum
nuk su? Nupu,
uw sIyuu wunu sI fI pu tu fI
Istu fu ngu, Itufu sIysu mungu wu feets-
tum shu chI fu ngu su wu?
5
Yuwush wuunu
umuy kufuk wuuku unoo yufung su.
Anush wuuku muuch tu IchI ngu fu yusu kI-
yu. Yuw shu chI fu ngIs un kIz puf chu yutu-
fI tu, tshI nI, OsIy tfu ngI yu.
AshI fI yu,
much chuf shI tI sIn unu fI tum nuu yu fu-
sIn, upu su fI kumu teef sIn, unush yuwuu
kufuk kumuch tu fu ngu, unu fI tum kumu-
nI fu ngu nu yu.
muyuu mu ju
ApunII Chtufungu43 , 44
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
92
yuchI nI? MInush kusu fu ngu nI unush
ks tu fI shI nI Iwu zI fI kufI kee pufu ngu nI,
Kunuu nu mund tsup ufup kunu pee shI-
nu nI, unu fI tum tutsu moo fu tuwun pu-
fu ngI nI yu.
Antuu tI pIyuf-
tu cheetsI nuu mun tu chee zI nee? SIy nuu
mupIy fus nuut ssu, tfu ngI yu.
11
Tfu ngu,
uwshtI sIn unu fI tum mIkeef sIn ks tu fu fI-
nee tsI tsu push nufu wu yu fu sIn, tupu fI fu-
ngu nu yu.
12
OsIy shu much chuf putsI su-
fIn shu mu ks tu fI nI nuptu nuptu ushI fu-
ngu, nux poo fu ngI yu. Itufu, nIIu fush shu
Ben mu mI nush ks tu fI nI nupu fu ngu,
unush kufu kuu mngu wuf pshtu fu pufu-
ngI yu.
13
ZoonII shI tI sIn unoo pufu ngu sIn,
kIz puf zoo nIII nguz mung' muntsuk sIn,
wumu fee IzI chI fu ngu nu yu. Anu mun shu,
yusuf ks tu fu fee tsI nI buffu mun tum
tuchI pu yu fu sIn, wupI tum yuk tup tum
kunu pu fu ngu nu yu.
14
Yusuf OsI yush pung' kus ku mchu-
sIn, OsIy unoo tsI fI tuufu pufu ngu sIn,
ushpu fIt ssIn OsI yush wuts tutunII tu yu-
fu sIn, tsu pu mun much tuw ushI fu ngu-
nu yu.
15
Itufu, OsIy shu:
Ndu
sIy nuwuu yusu kIs? Wutum nuwu mu fI
IchI ngu foo muu chee wuu tsI yusu kI nu wu,
tfu ngI yu.
1
Utu shu unoo: Iy
tumu yu-
fee zI nI yuwuu tIsh unoo kumu neechI-
nee? Wutum nu kupung yutu fIt shI shee
putu tu fu ngu nI wu. ApunII wuunu Iyuu
yutu fIt shI shI fI nI shI yuum ymu ndu fu ngI-
yu.
Antuu tI
umb ushI muum wunI ndu ju? Yuwu mu fI
nuwuu mungu wu fI yufu ngu unu mu fI
nIsh IshIn chI mu. Itufu, sIyuu tsI nuu
ShIy nu wund
kchI tIsh tuu kIsh? Nuw nu kIz puf wuchI-
nu yu nu, mutu shu pu fI tsI pu chI nu, wIpuu
OsI yuu tfu ngI yu.
31
OsIy shu zoo nIIee ush pu fI, wupu-
feets tum muu chI fI ush pu fI shu nee fu nu
unoo, Nuwmu kufuk pu tsI yu chI mu.
Zuwu nIII nutu nuu kusu teen sIn chu,
yuw Kunuu nush tsup tuu fu ngu nu unu.
UwshtI sIn nu nuwu pu tuu chI nIII nu yu,
tchI mu.
32
Nuw zuwu nIII chI nuz pun tuuk sIn,
chI noots tum zupun yushI ndu fu ngu nu yu,
opee ju tum, wuku fu tum, mIshu IchI ngu fu
yuw muu chI zupun puyu ku nu unoo nIsh
yushI ndu fu ngu nu yu pzu pu nI muu mu,
nuw kufu kuu pufu wuu tchI mu.
33
Pufuw sIyuu kufuzeefu, mush ku chu,
ShIy
umukshu?
shIy
wunIp shu musu chI fIsh tuufu? tfu ngu,
9
Akop shut: Nu kIz puf wuchI nu fu ngu fI,
musu chI fI 130 tuu fI yu. Nuw xIm pu nI fI tI
tuu kI nu. Yup zund kI umbeew xIx tu fu-
shIn ush kI nu. Itufu, ushIp ushI fu ngu fI,
nuwuum zupun tuxu fu shIsh tuu fu ngI yu.
Itufu, nuw puchI fI zItu mI nuw nuwu-
mund ufu ngI nu shu kIz pu feew wuchI nuw
tuu fu ngu nu yu, tfu ngI yu.
10
AshI fI yu, tsI-
yu tsIs Iwu pu fum chu sIn, Ako pu fIn shtI nI
ApunII Chtufungu46 , 47
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
98
punIf pu tu fI: Kufu kuu, Xumu chI, tyu fu,
shI tu ngu fu ngI yu.
11
OsIy shu yuwuu kufuk tfu ngu
unu fI tum tumI nu fu ngI yu. Wupu feem,
zoo nIIeem tum tsup Ngu se nuu kIz puf
wunu sI fI unoo yukut RumsI su nu ngI fI
punu fu ngI yu.
12
Sheefu, unu mun wutu-
ngu sheem shu ushpu fI tum wIpu mu fItum-
sIn mufI tu muum punu fu ngI yu. Kutung-
tsee yyu fu, zoo nIIee muw mInoom
ushpu tum, mInoom shu ushpu tum sheefu
tutsu moo fu punu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Ako-
pu fI nI IjIp to shuchpu kufuk tsI yu tu fu ngu
unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaatssha
Osiy tputsee kamachtamaam tsiyatssee
kaneesich yandarangu anootsi
13
Anpuf shu IjIp tosh tsup tIfI koo tutsum-
kI tuut ssIn, ndu kxu nu fu ngI yu. Kunuu-
nush shu tsup ushI fu ng tum tu. IchI ngu fu
tsu puf nus Iwu fIz mufI ngu fu ngI yu. Tputs
mufI zI mun puk chIm tsI pu muum pIsh tu fu-
ngu nu yu.
14
AshI fu chu, OsIy shu yuwuum
tputs wutu ngush pIsh tu fu ngu unoo muw
tIfI koo tupu xu nxu fu ngu, kufI kee zupun
ytu, ytu ushI fu ngu, pufu wush shu pung'
xunu tu fu ngI yu.
15
Amb ushI fu ng sIn, IjIp to-
shuch tputs IchI ngu fu sIn ufkI fee tuchI-
ngu fu ngu nu yu. Kunuun shuch tum tputs
wuu nuu tsI ufkI fee tuchI ngu fu ngu nu yu.
AshI fu chu, OsI yush pung' kuseef sIn, Kufu-
kuu,
Tumufeeju
shIy pufush, Iyshu tsI pu chI nI? Ndun nuu
Iyuum kutung shI nI punu kush, ufu mufI zI-
mun tsI pu chI nI yu, tfu ngu nu yu.
1
OsIy shu, ZufuktI schu. KufI kI fee tsIs
tuchI ngu fu ng pu su. Itufu, wutum chI nIs
tuu fu wu. Nuwuum shu chI nee ts Is punu-
kum chus, nuwshut unu mund sIyuum
kutung tsee punu chInts pu, tfu ngI yu.
17
AshI fu chu, uwshtI sIn unu fI tum chI-
noo, kupuu chu, opee ju, kuup fu, wuku fu,
buffu, ushI fu putu fu ngu nu yu. Sheef sIn,
unpu shu kutung tseem puxu nxu fu ngu nu-
yu. AmbI fI ush ku sIn, IchI ngu fu sIn unufI
musuch tuu fu ngu nu yu.
18
AshI fI yu, un musuch tushIy fum chu,
unush chI nootsshI tI sIn tuchI ngu fu ng sIn,
yusuf OsI yush kuseef sIn, Kufu kuu, shI-
yuu ItsIn su fu nI kumun kI nI yu. Ndu ngu tu-
nI ngIch ku nI utI nI yu. KufI keetsI mu tuchI-
ngu fu ngu nI, nuuch shu In chI nee tsshI tI nI
tuchI ngee nI yu. AshI fI yu
muy push tu ju
kutung shee mu nI puxu nxeechI nee? Ash-
pI fI muu chI fI tuu tsI nI chI ngu yu nI wu. Nu
mzu fI mu fI shtI nI, mI shut yuunu nutsI nI
ushpunu ndu mu fI shu tuu fI yu.
19
Iy ngu tu-
nI tsI puk chu nI,
chuk shI tI sI nu yu
Inee? tfu ngu,
9
OsIy shu: Apuu, nuw chu
IpufI. Wutu chu ApunII nuwuum Ipu fee mI
nIsh tsup punu fu ngu ndu unu, tfu ngI-
yu. Akop shu: Ipu fIsh nuwu nu ngI tu fI
tunu xI nu ngI. Ipu fee mIsh nuwuu nuu tsI
wIz pu fI fI wunu sI fImshee punu chI mu,
tfu ngI yu.
10
Wutum unpuf shu Akop kIz-
puf wuchI nu fu ngu, wuch ufup pu muum
pInu su fu ngI yu. OsIy shu wIpuu Itu tu fu-
nIIu, upu chI fI nung wunumb tunu xI nu tu,
mInoots shu wIp mInu ngI chIch wunu mbI-
nung tunu xI nu tu, ushI fu ngI yu. Akop shu
wuchI nIII noo puchIpeefu Ishumb tu,
mInoots shu Ishumb tu ushI fu ngI yu.
11
Sheefu, wIpuuts shu OsI yuu:
Mshee, nuw sIf mungI shI
chI nu fu ngu fI,
uyum tuu tI ndun pu fI Ipu fee tsI
pung chI nu, tfu ngI nu tu nu.
Itufu, nut shu ApunII nuwuum
kupung Istu fu ngu,
shI yuu, Ipu feets tum tIsh pukee nu,
tfu ngI yu.
12
WuchI nIII noo puchIpeefu Ishu mbu-
fu ngu, unu mun OsIy shu wIpuu yusuf
tuwunII tu fu ngI yu. Sheefu, uwshut
wupu fIsh wuts tutunII tu yu fu, much
tsu push kIz puf tImuch tu ushI fu ngI yu.
13
Anu mun shu, wIpuu putsI su fI nee tsI
Munu se suu wupu fI nung upuch tum
mbu tsu nu nguch tunu xI nu fu ngI yu.
MInoots shu wIp nIIu fu fI nee tsI Effu yI nuu
mbu zI nu nguch tunu xI nu fu ngI tum tu.
14
Ako pu fIn shu ApunII pu tsI yut pI tu,
uwee mbu tsu nu nguch nIIu fu fI nI mun shut
much putu fu ngI yu. Uw mbu zI nu nguch-
shu chu fu pu ngu yu fu, Iwu chIztu mu mun
much putu fu ngI yu.
15
Sheefu, wuu nuu tsI shu wIz pu fIf nI
wunu sI fImshee punu fu ngI yu.
Apu nIII mu fI kIz puf chu.
Wuu mu fI wunu sIf zItu mI nuu
puchI fI nee tsI
Apfu hu mu fI nee, upuf nee ts-
tum Isuu ku fI nee wunu sIf
ksu tu fu ngI yu.
Ufu Apu nIIIsh tuchI tu fu ngu nu.
Yuwu mu ndu fI nuw nIIuf tu fu ngI unu-
mu ndu fI nuwuu ksu tu fu ngu,
nut shu In wundu fI tum nuwuu
ksut kI yu.
1
ApunII nuwuu puchI ndu fu ngu,
yutu fIt shIsh ndu nuwuum
tushIy fu ngI yu,
tfu ngu, Apu nIIeets shu mush ku,
Apuu, shIy shut nee nIIu fuu wunu sIf
ksu tung chu.
NI chIch uyum nIIu fu nuf
pzu pu neek chu sIn,
IchI ngu fu nuwuch chI nu ndu fI muu-
chI fI tI tuu chI nIIIn pu.
Nuwuu nuu tsI, Apfu hu muu fI nee-
ts tum, Isuu ku fI nee ts tum suf
uyum tuu tI mbI zu fu sI nu pu.
WuunI nuwu chI chI nu ndu fI
tputs tsu pu fu nu sIsh ztufu
tuu chI nIII nu yu,
Ako pu fI nI Apu nIIee mush ku tfu ngI yu.
17
OsIy shu yuwuu wupuf nIIu fu mun shu
Effu yI nu mun uw mbu tsu nu nguch putu-
fu ngu unoo ndu kIs pufu ngu, wupu fee
uwee Itutseefu, putsI su mun shu much
wuyu fu ngI yu.
18
Apuu, wuts tu. Amb shI-
fInII pu. Munu se su mu nu kuwIsh mbu tsu-
nu nguch wuyu ngI, tfu ngI yu.
19
Itufu, Akop shu wIpuu: NdunI, mshee.
Yusuf tuu tI, nuwuu nu zund ku fI umb
ush kI nu. Munu ses ufu kIz puf tuu chu,
wuchI nIIIn pzu pu nIch tum pu fee. Itufu,
ApunII Chtufungu48
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
101
kuupu zoo nIII mu fI Effu yIn nIIu fu tuu wuu-
mu fI kusI fu wuchI nIIIn zupun tuu chI yu.
20
Ayum nuwu chIch nIIu fu nuf wIpuum
wIz pu fIf nee wunu sI fImshee punuk chu-
sIn, Apu nIIee mush ku sIn, Apuu, shIy
tumu fu Effu yI nuu mIshu Munu se suu
chI nu fu ng shu umbI tum shIng chu Ipu fee-
mI, Apu nIIee mush ku sIn, tchI nIII nu yu,
Ako pu fI nI tfu ngI yu. Amb tfu ngu,
Effu yI nuu Iwu chIztu muum puz ushI fu nu-
fu ngI yu. Munu se suuts shu nIIu fuum puz
ushI fu wuyu fu ngI yu.
21
AshI fI yu, wuchI nIII noo tsI yu tum
Iwuts pu fum chu, wIpuuts shu OsI yuu:
Mshee, nutu nuu mus sI fI shu pu fI
tsI pu chI nu.
Itufu, tsI puk tuu tee nu,
ufu ApunII shI yuu ksut chI yu.
Wuunu shI yuch chee nIIu fu nuf uyum
yusuf wupI tum wuyu chI yu
yup tum sIf tumu zItu mIn puchI fI-
nIs tuu fu ngu nu umbI tum tu yu.
22
Nu shI yuum kupung Istu chInII pu.
ShI yu mu fI zuwu nIIeets Ish IchI ngu-
foo kusI fush tuuch shu.
Yuwuu Amof fewshuchee wutsu pun
Seke muu Itu tsI fu ngI unoots tum
tsup shI yuum shu punu chInII pu,
tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Ako-
pu fI nI wuu nuu tsI wIz pu fIf nI wuchI nIII-
noom punu fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaatssha
Akoparini mutatanasha tsipachu wipawaa
ashpari waneeyaru kasarangu anootsi
49
1
Ako pu fI nI wIpuu ush pu fI
kufuzeefu, Nuu nInts. Nuwush
kusu ngInts. SIyuu wunu sIf tuu muum
wunI chInts pu. Nuw tsI puk tuu tee nu,
suunI tsu pun shIsh tumu yu fee zIs uyum
tuu chIs unoo kumun chInts pu.
2
SIysu nuwuu Isfue Iuu tsI k'keetsI
muzI nung tsu,
Nuw sIyuu IpufeetseefufI
wunI chInts pu,
tfu ngu, wIpuu putsI su fI nee tususeefu,
3
Mshee Rube nuu, shIy chu
Iwu chIztu mIsh,
wutum shI yuu tsI mu kunu ngus tu-
mu sI Ipu fI nu fu ngI nu.
AshI fu chu, shIy putsI su fush kufuk
tumu pu fI ushI fush zuwu nIIeets-
Ish ushpuf tuu kusIkshu.
4
ShIy kung tumu pu fI ushI shtIsh,
yupI fI zund kIsh umbI fI nuu kush
tuuch shu.
NImu nu fI shu ndu shu wIz pu fI fIsh
Iwu chIz tum ushI fush tuuch shu.
Antuu tI-
yu nuw Apu nIII nu wu, sIyuu wunI pee?
20
SIy nuwuu kIyu ngu tuu tI yuchu fu ngus,
ushI fI tuu ApunII shu nuwuu wuunu Ipu su-
fu ngI yu, sIyuum IchI ngu foo mIs tupu chI-
ndu muu mu.
21
AshI fI yu, punI fInts pu,
nuw ufu sIyuu Ipu feets tum tIs wunu sIf
ksut chInts pu, tfu ngu, OsIy zoonII pu tsI-
yut ssee wunu sIf yufu fu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu OsIy
zoonII put tsI yut ssee wunu sIf yufu fu ngu-
nu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa
Osiyarini tsiparangu anootsi
22
OsIy muu chI fIt put ush pu fI wushu-
nu ndu fI kuyu nu fu sIn, IjIp tosh tsup
ApunII Chtufungu50
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
106
tuu fu ngu nu yu. Anpuf OsIy kIz puf
wuchI nu fu ngu, musu chI fI nI 110 tuu fu ngI-
yu.
23
AshI fu ngu, Effu yI nuu wuchI nIIIn
IchI ngu fu pufu ngI yu. Afu ngeem shu
Effu yI nuu wuchI nIIIn wIp pufu ngI tum tu.
MI shut, Munu ses shu wIp suf Muf kI fu
tuu fu ng tum tu. Anoots tum wIp pufu ngI-
tum tu. AshIp In OsIy nu ndu fI wuchI nIIIn
tuu fu ngI yu. OsIy wuchI nIII nu wuu ush pu-
fI kupung chI nu fu ngI yu.
24
Anu mun mInush shu zuf, OsIy
zoo nIIeewuu wIp ush pu fI kufuzeefu,
nutu nuu mus sI fI shu pu fI tsI pu chI nu.
Itufu, tsI puk tuu tee nu, mungIs muntsu-
fInts pu. Ufu ApunII sIyuum Istu chpu-
fee. NIsh tsup sIyuch chee nIIu fu nuf
yumu yu fu, yusuf Kunuun pI tum tsup
wuyu chI yu. Yuwu shu tum ApunII wuunu
tsu poo Ipuseefu, Apfu hu mu fI nee mI,
Isuu ku fI neem tum nI, upuf neem tum Ako-
pu fI nee mI punu fu ngu, unshu tum tu yu:
25
AshI fI yu, nuw tsI puk tuu tee nu, mungIs
muntsu fInts pu. Ufu ApunII sIyuum
zufum pu tu fI Kunuun pI tum wuyuch pu-
fee. AshI fI yu, tsI puk chu fI, nutu mu sum
nIshu fI IjIp tosh tsup mupu ngu sI ndu mu.
Yuwush wuunu ApunII sIyuu yusuf
yumu yu fu, wupI tum Kunuu nup tsup
wuyuk chu, unshu tum nupu fee tsImshI tI
yyu fus, yuwu sh tum tuu kum chIs unshu-
tum mupu ngu sI ndu mu. AshI fI yu, sIysu
nuwuu kukI zufum pu tu fI tumI nung tsu,
tfu ngI yu.
2
AshI fI yu, OsIy kIz puf wuchI nu fu ngu,
musu chI fI nI 110 tutsu moo fu ngu, unshu-
fI shu IjIp tosh tsup tsI pu fu ngI yu. Tputs shI-
tI sIn ndu mus wunuts kuchu muum utu-
sIn, mushuf put, IfI mIypu tupu fu yu fu sIn,
twuf tInu yu fu sIn, unush pshtu yu fu sIn,
kusu fu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu OsI yu-
fI nI tsI pu fu ngu unoo tsI.
]AshI fI yu, nuw My sIsI: wup pu fee,
utInu sIyuu tsI. Nu kumu nee nu yuwuu
ApunII tpu tsee wuunu tIp tsI feem Ipu su fu-
ngu unoo tsI.|
ApunII Chtufungu50
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
107
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa
Ijiptoshuch kurak Israe!chichee
muchchureem narangu anootsi
D
1
1
AshI fI yu, Ako pu fI nI IjIp tosh tsup
IchI ngu fu wIpu put, mIshu wIzunII-
pu tuw, mIshu tIp tsIf pu tu tum kusu fu ngu-
nu yu.
2
Ako pu fI nI wIp wushu nund 12
tuu fu ngI yu. Suf
Ruben,
SImen,
IevIy,
Utu,
3
Isu kuf,
Subu In,
Ben ju mIn,
4
Dun,
Nef tu IIy,
Tashitungarangu anu
Yuwaa Apan!! Israe!chichee Ijiptosh watsapun
tashitungarangu anoo pakich kamanchintspa
NItuu tI My sI su fI nee ju yundu fu ng? utu nu yu. Tputs zupun chu wushu nund
yundu fu ngu nu, tssIn chu. AtI tuu teesInu yu, In zufu mu fI Apu nIII fIt chu kuku.
Chakaama yandarang?
My sI su fI nI IsfueI chI cheem yundu fu ngI yu. ApunII wuu nuu tIp tsI fI Istu fu ngu unoo tputs yusu-
pu nu, tu, mIshu ApunII yuwuu IsfueI chIch pu tuu fu ngu unoots tum yusu pu nu, tu, mIshu tputs
Apu nIIee yusu pu nu tu, ush pu fI yundu fu ngI yu.
Mayaamaja yandarang?
ApunII kIz puf chu. Wuu mu fI kusI fI yu, wutum IsfueI chI chee tupu chI ndu fu ngu wu. IjIp to shuch
kufuk IsfueI chI chee tumuch chuf tu fu ngu, kIz puf kIyung yuchu fu ngI yu. AshI fI tuu, ApunII IjIp-
tosh tsup IsfueI chI chee tushI tu ngu fu ngI yu.
ApunII: Nuw tpu tsIf nuwuu Izuu fu yusu pu nu tu, nIsh kIfu kush zupun wuu nuu tsI kuk kumun kI yu.
ApunII tfu ngI yu: Nuwu mu fI ApunII tu nu Tuu fu shI pu nI. Nuwu mu fI nuwu mu fI kusI kI nu. Nuw pIy ush-
tu chI mu tkchu fI,
chuk nuwuu wuts tu tch? WunI ndu ju, tfu ngu, unoo My sI su fI nI yundu fu ngI yu.
ApunII IsfueI chI chee: Nuw sIyuu tsI mu fI IsfueI chI cheets Is kIz puf chI nu kI nu. Nuw sIyush tuu-
chI mu. Nuw sIyuu tupu chI ndu chInts pu. Nuw sIyuu tsI mu fI umI kuf tu ku fI, uyum tuu tI yu mbIz chee-
zI, ApunII tfu ngu, IsfueI chI chee yusu pu nu tu, My sI su fI nI yundu fu ngI yu.
Iyuuts tum chI nu fu ngu, zupun wuu nuu tsI kumu nI fu ngI yu. Zufum pu tu fI Apu nIII mun Tuu fu shI-
pu nI mun mungIch tut kuch, kIs nuts tut chee Apu nIIee kuku.
Mayaatseeja kamanik?
1. TushItungufungu 1.115.21: IjIptosh IsfueIchIchee ItutsIfungIyu.
2. TushItungufungu 15.2218.27: IsfueIchIch tputs muchIp SInuyup nuutufungunuyu.
3. TushItungufungu 1924: ApunII wuunuu kumuchtumufInee kumunIfungIyu.
4. TushItungufungu 2531: ApunII nuwuum pungusee tInungtsu, tfungIyu.
5. TushItungufungu 3234: IsfueIchIch tputs ApunIIee kuk kupeetufungItuutssIn,
MysIsumund wumIn ApunII yusuf tutsuyufungIyu.
6. TushItungufungu 3540: ApunII, Nuwuu shumbutkus, pIy shIngtsu, tfungIyu.
Apan!! Israe!chichee tashitungarangu anu
D
1.1 MysIsI nee kIfuku yundufungIyu. Wuunuutstuutu kumunku, Itufu nIIItufItpuz tputs pufu
kumunku ushIkpuz ushIfu yundufungIyu.
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
108
E
1.8 Tuyus pu tum pu nI 7.18 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Gud,
Asef,
5
ushIp un wupuf put wushu nund IjIp tosh
tsupu kusu fu ngu nu yu. Itufu, OsIy ufu tu fI
IjIp tosh tsup tuu fu ngI yu. AshI fI IchI ngu-
fu wushu nund tIp tsIf pu tu fI 70 tputs
Ako pu fIn chIch kusu fu ngu nu yu.
Tumuksusu,
sIyu?
Tumushu mIkeefus
kunu pee shIn su? tfu ngu,
19
wIp shu: IjIp-
to shuch tputs Iyuu kupung Istu fu ngI yu,
kumuz pu tu tIn: SIy mus pu, tfu ngu,
pososh kungoo tIpu yu fu, Iyuu mu opee ju-
fI nI ysI fu ngI yu. AshI fu chu, mIkeefunI
kunu pee shI nI nI, wupu fee tfu ngu nu yu.
20
AshI fI yu, wupuf shu:
Muyuum shu
kumI ngee fund su? Nutu suun tu tum
mIkeefus yumu shI nInts. Anpu wushu-
nund kutung pu nI, tfu ngu, wIpshI tI sIn
unu fI tum nuu yu fu sIn, My sI see yumu yu-
shI nu sIn, yushI ndu fu ngu nu yu.
21
AshI fI yu,
Jet fon shu My sI see: Kuyun tuu pu nI,
tfu ngu, My sIs shu unshu fI tuu fu tu fuw
ushku, zupIsh Jet fon wIpuu Sefo fuu suf
My sI seem wIzunII Izuu fu punu fu ngI yu.
22
Anush shu kIz My sIs wIp wunI ndu fu ngI-
yu. Anoots shu nIIu fuu: Nuw ufu pIch tu nu
tpu tsI tu, suf Guef so nuu su mu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu My sIs
nIII tu fI tup shu tsup nuu yu fu tuu fu fu ngu
unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa Apan!!
Israe!chichee kapung chinarangu anootsi
23
AshI fI yu, My sIs kupung ung sI fIsh
tuuf ushku, zupun musuch tushIy fum chu,
IjIp to shuch kufuk tsI pu fu ngI yu. Itufu ushI-
fI tuu, IsfueI chI chee wundu fI much chuf-
tu fu ngu sIn, kIyung kuchI yu fu ngu nu yu.
IjIp to shuch tputs kupung kIyung yuchu fu-
ngu nu yu.
24-25
AshI fI yu, IsfueI chIch Apu-
nIIee mush ku sIn, Apuu, Istu ndu, tunuk sIn,
tu ngut ushI fu ngu nu yu. ApunII shu unoo
muzI nu yu fu, AshI fI nu sIyuu Istu chInts pu.
Wutum Apfu hu mu fI nee tsI, mIshu Isuu ku-
fI nee tsI, mIshu Ako pu fI nee tsI, Istu chInts-
pu, tfu ngI nu wu. AshI fI nu sIyuu Izuu fu
Istu chInts pu, ApunII tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu ApunII
IsfueI chI chee kupung Istu chInts pu, tfu-
ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa
Apan!! Mysispa tsiyatarangu anootsi
3
1
AshI fI yu, My sIs MudI yu nush tsup
ung sI fee Jet fo nuu opee ju fI nI ksut ku
tuu fu ngI yu. Jet fon shu upunII pu nI mun-
chu. AshI fI yu, mInush shu zuf My sIs
much Ofe bup Ipu sup ung sI fee opee ju fI nI
much tu fu ngI yu.
2
Anush shu kusu fu ngu,
yuw yusIn pukIch xIyu fu un kIz puf
kufu fu ngu, My sIs shu unoo pufu ngu,
nupux tu fu ngI yu. YusIn puch sumu sush
Ipu sI nund xIy ushI fu ng tuu, Itufu yusIn
ndu muchI fu ngI yu.
3
AshI fI yu, My sIs-
shu,
Muyuum-
shI tu? tu,
5
ApunII shu: Anoo tsI fI
xIyeefush, spu tu fIsh yushu ngI, wutum
nuwush wunu sI fImshIsh kusu fu ng shu wu,
tfu ngu, My sIs shu unoo tsI fI shu wusup-
tu fee yushI fu ngI yu.
D
ShIy
muyuu kuwI shIsh puyu shu? tfu ngu,
My sIs shu, TushuwshIshchu puyu fI, tfu-
ngI yu.
3
ApunII shu: TushuwshIsh tsu push
kpI tu ngI, tfu ngI yu. AshI fI My sIs shu
tushuwshIneetsI tsu push kupee tu fu ngu,
tushuwshIshshu mukuum kInu fu ngI yu.
AshI fI yu, My sIs shu mukuu punI ku, ufu-
pInII tum xIyu fu ngI yu.
4
ApunII shu: Yusuf
mukuu wunIsh kuwIp tIsh putu yu fush
yngI, tfu ngI yu. AshI fI yu, My sIs shu
yusuf mukuu wunIsh putu yu fu, ytu
ush ku chu, mukshu yusuf tushuwshIshee
kInu fu ngI yu.
5
AshI fI yu, ApunII shu: Anpu
ush ku chush unoo puk chu sIn, AshI fI yu,
wuu tu pu fI nIyu Tuu fu shI pu nI, Apu nIII yu
yuw shI yuu yuku fu ngu unuyu, shI yuu
utu sIn nuwu mun mungu tut chI nIII nu yu.
MIn shu, wuu tu pu fI nIyu Iy zItu mI nuf-
nI Apfu hu mu fI nI, mIn shu Isuu ku fI nI,
mIn shu Ako pu fI nI Apu nIII fI nI yu, nuwuu
utu sIn, chI nu chI nIII nI yu.
TumufunguzInIIInuju?
TumufImtu, zuwuu?
tu,
Muyuum shtu
Tuu fu shI pu nee kuk nuw puyu chI? Itufu,
nuw puk chI yum mungI IsfueI chI cheets Is
zungu nI muum zund kee zI sIyuu tsI, IjIp-
to shuch kufuk tfu ngI yu.
3
My sIs shu:
Itufu, yuunu Apu nIII fI nI Iyuu Istu muum
Iyush kusu fu ng chu. Itufu, ufu ushI fI tuu,
Iy ufu pInII tu mu muchIp nuu chI nI yu.
TuchIp zuf muu yu fu nI, unush muchIsh
kuseefunI, chI nu zee puchu yu fu nI,
mucheefunI, Tuu fu shI pu nee Iy Apu nIII-
fI nee tsI nI ungIf tu chI nI yu. Ndun nuu Iy
umb ush ku chu nI, Iyuu ApunII wunguy-
put wunIch pu fI. Ndun tuu tI yu ushI fu,
tupuz pu tu yu Izuu fu Iyuu tpu chI ngu chI-
yu, My sIsI kufu kuu tfu ngI yu.
4
Itufu,
IjIp to sh shu kufuk: NdunI, wuts tu, sIy
ngu tIs tpu tsee tfuw zuf tuxu fuk su.
Ngu tIs ntu ngut ssu. AshI fI tuu nuung tsu.
Ptu tu shI nInts.
5
Nupun chu, wunIp tputs
IsfueI chI chIs nIsh nuwush tsu pu nI tuu-
fu nu yu, Itufu sIysu tpu tseewu tfuw zuf
tuxu fuk su. Nu wuppu. Nuu ngInts, tufu-
wuz tu shI nInts. Tumunduksu nuwuu tsI,
kufuk pufuw tfu ngI yu.
Muyuum su
nuwuu tumu nduk su? Ngu tIs tufu wuz tu-
muum ngut kus, ntu ngu tIs. Afup nuu yu fu-
nI, chI nu zee puchu yu fu nI, Apu nIIee ungIf-
tu pu nI, ngu tIs tus tumu nduk su.
18
Nutu
zumu yu fus, wup tum kunupeefus tufu wuz-
tu mut ssu. Ndun tuu tI yu sIyuum wuyu puf
punuk sIn, ushI fI tuu IudfI choo tutsu moo fu
wuyung tsu, tmbeefu kufuk kusu fu ngI yu
IsfueI chI chee wumuch tu shI.
19
AshI fI yu, kufu kuu kuk muzI nu yu fu-
sIn, yuwuu kufuk IudfI choo tutsu moo fu
wuyung tsu, tfu ngu unoo kupung punI-
fu ngu sIn, wup tum kunu pu fu ngu nu yu.
20
Pufu wu fI nIsh pung' shI tu ngee fund sIn,
My sIsIp shu pung' nuu tu fu ngu nu yu.
WIshchI pu fI kutu fu ngu nu yu. AshI fI yu,
tfu ngu nu yu My sI see,
21
Wuu nI pu fI
ApunII sIyuu wunI chI yu yuwu mund sIy
kufu kuu muntsIf kumuch tu fu ngIsh unu-
mu ndu yu. Nu wutum kufuk wusu ndu fuf
ufu ngI nu shu Iyuu kIyung yuchu ku wu.
SIf tumu tuu fu ngu nI unu mund kusI fu
Iyuu nutsu ku nu yu. SIf tumu ndun tuu
ushI fu ngu nI, Itufu nut shu ufu ngI nu shu
kufuk Iyuu kIyung yuchu kI yu. Yuwu-
mund sIy kufu kuu tuu fu ngIs unu mund
Iyuu ufu ngI nu shu Itu fu wuz tu ku nu yu.
Wutum shuu nu ngIch zee wuyu fu ng shu-
wu. Anu mund wuunI Iyuu puchu chI-
yu, tfu ngu nu yu My sI seetsI mI shut
Aufo nuuts tum tu.
TushItungufungu5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
116
22-23
AshI fI yu, My sIs shu ApunII pu
tsI yu tu muum nuu tu fu ngI yu. Kupung
mung' muntsu ku tsI yut ku tfu ngI yu,
Apuu,
AshI fI My sIsI
mIshu Aufo nu ushI fu sIn, Apu nIIee kuk
Izuu fu puyu fu ngu nu yu.
7
AshI fI My sIsI mI shut Aufo nu tum
pufuw pu tsI yu tu fu ng sIn, My sIsI 80
musu chI fI nI tuu fu ngI yu. Aufon shu 83
musu chI fI nI tuu fu ngI yu. AshIp musu-
chI fI nI tuu fu sIn, kufuk pu pufuw pu
tsI yu tu fu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu ApunII
My sI see mI shut Aufo nuuts tum yusuf
kumuch tu ku, punI fInts pu, tfu ngu
unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa
Aaron tushuwshee kapeeteeru,
makaamsha kinarangu anootsi
8
AshI fI Tuu fu shI pun shu My sI see,
Aufo nuu ushI fu tfu ngI yu,
9
AshI fI yu,
sIysu kufuk put tsI yut kus, sIyuu kufuk
kumuch tu kchu, Nutu Apu nIII fIsh
wIz puf nuwuu ymu ndu ndu, tk chu,
shIy shu My sI see tushuwshIsh Aufo nuu
pu nung chu. Aufon shu tushuwshIshee
yyu fu, tsu push kupee tuch pu. AshI fI
tushuwshIshshu mukuum kInu chI yu, Tuu-
fu shI pun My sI see tfu ngI yu.
10
AshI fI yu,
My sIs shu Aufon pu Ipu neef sIn, kufu kup
pufu wup nuu tu fu ngI yu. Nup kut ssIn,
My sIs shu yuwu fI Tuu fu shI pun kumuch-
tu fu ngu unu fI tum tumI nu fu ngu nu yu.
Pufu wu nu ngu fI tu mIshu yuwush wusu-
ndu fuf shuu nee fu nu unnu ngI fI tum,
Aufon tushuwshIneetsI yyu fu, tsu push
kupI tu fu ngI yu. Anu fI shu tushuwshIshshu
mukuum kInu fu ngI yu.
11
Itufu, uwshu
kufuk pufuw wIshu noo, kIz puf yusu-
mu wuu, kufu zI fu ngI yu. Kusu teef sIn,
pufuw shu, Nutu sIysu shIng tum tsu, tfu-
ngI yu.
12
AshI fI wIshun shu tushuwshInee
ushpuf tI sIn kupI tu fu ng tu mu nu yu.
WIshun shu tushuwshInI mukuum-
tum kInu fu ngu nu yu. Itufu, Aufon shu
tushuwshInI yuw mukuum kInu fu ngu un
wIshu noo muku fI nee Izuu fu kutu ngee fu,
TushItungufungu6 , 7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
118
pIshu fu ngI yu.
13
Itufu ushI fI tuu, kufuk
pufuw wuun tu fI IsfueI chI chee puchI ndu-
fu ngI yu. Ndu unu mun mung' tutu fu ngI-
yu. Yuwu fI Tuu fu shI pun tfu ngu unufI
tumI nu fu ngI yu. SIy nuwuu wIz pu fI
ymu nduk tuu tee su, kufuk sIyuu zungun-
chee ju, tfu ngu unu fI tu.
AshI fI yu nu kumu nee nu yuwuu Aufo nu
tushuwshIneetsI kupeeteefu, mukuum-
shu kInu fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa
Taarashipan minam chung Ijiptoshchee
wanichima trangu anootsi Taarashipan
kungoo kuraseem narangu anootsi
14
AshI fI yu, Tuu fu shI pun shu My sI see
tfu ngI yu, Kufuk sIyuu tuxu fuk chu, ndu
IsfueI chI chee tushI tu ngu muum zund-
chI yu.
15
AshI fI pu putu fI nuu yu fush,
kufu kup nupung chu. AshI fI wuunu kufuk
kungup chu mu ku tu nuuk chu, shIy shu
tushuwshIptIsh yyu fush, umb tum
nuung chu. Anush kuseefush, kungu mun
wIngu k'tungchu.
1
AshI fI kufu kuu tsI yut-
kush tng chu, Tuu fu shI pu nI, IsfueI chIch
Apu nIII fI nI, nuwuu nIngeem shI yu put tsI-
yu tu muum zungu nI fu ngI yu. Tuu fu shI pun
shI yuu utee ju, IsfueI chI chee ufup muchIp
tuzu ngu nIchpu. Nuwuu wuunI ungIf tu pu-
nu, Tuu fu shI pu nI shI yuu tchu, tng chu.
Itufu, shIy shu wundu fI ndu tushI tu ngu-
muum zunduk shu, tng chu.
17
AshI fI nu
Tuu fu shI pun shI yuu utee ju: Nu shuu nu
yusuch shu nuwuu tsI. Nuw Apu nIII Tuu fu-
shI pun tu nu. ApunII Tuu fu shI pu nI shI yuu
tchu, pufu wuu tng chu. Sheefu, shIy shu
ufung kumu nIng chu: Nuw nee kungoo
NIIo tushuwshIptI tIy ush ku chu fI,
kung shu kufu seem kInu chI yu, tng chu.
18
SheefufI, kuyu pIch shu IchI ngu fu tsI-
pu chI nIII nu yu. AshI fI kung shu Izuu fu
k'punIchIyu. IjIp to shuch wuu muum
Izuu fu pInu su chI nIII nI yu, wutum kung
k'punshtuwu, tng chu, Tuu fu shI pun
My sI see tfu ngI yu.
19
AshI fI unu mun shu
Tuu fu shI pun My sI see tfu ngI yu, Pufuw-
pu tsI yut kush, shIy shu kumu nIng chu
Aufo nuu tsI, Aufon tushuwshInI yyu fu,
kungup uw nuch pu. IchI ngu fup kung
puk cheew pI tum tu mIshu ktsI mshu tum-
tu kungu IjIp to shu, IchI ngu fush kung
wuunI kufu seem kInuch pu yuw kung
suwIsh kuyu tu mush tIpu muw tuu fu tu fu
untum wuunI ush pu fI kufu seem kInuch-
pu, Aufo nuu kumuch tu kchush tng chu,
ApunII My sI see tfu ngI yu.
20
AshI fI yu, My sIs shu Aufon pu unufI
Tuu fu shI pu nee kuk tumI nu fu ngu nu yu,
yuwu fI Tuu fu shI pun kumuch tu fu ngu unu-
fI tu. Kung NIIop putu fI tu nuu tu fu ng sIn,
pufu wuu chu mu yu ngu yu fu sIn, Tuu fu shI-
pu nee kuk kumu nI fu ngu nu. AshI fI Aufon-
shu tushuwshIneetsInI yyu fu, kungoo
NIIoo stee ushI fu ngI yu. Kufuk pufu
mIshu wusu ndu fuf tum IchI ngu fu sIn
puf sI nu, ush ku chu, kung shu kufu seem
kInu fu ngI yu.
21
AshI fI kuyu pIch shu mung
IchI ngu fu sIn tsI pu fu ngu nI yu. Kung shu
Izuu fu fu k'puneefungIyu. AshI fI IjIp to-
shuch shu tputs kungoo wuu muum pInu su-
fu ngu nI yu. IjIp tosh IchI ngu fu kung kufu-
sI nu ndu fI shu nee fu tuu fu ngI yu.
22
Itufu,
uwshut ssIn IjIp to shuch wIshun umbI tum
ushI fu ngu nu yu. AshI fu chu, kufuk pufuw
My sI sI mun mIshu Aufo nu mun tum ndu
mung' tutu fu ngu. Wundu fI IsfueI chI chee
tushI tu ngu muum puchI ndu fu ngI yu. AshI-
fI yuwu fI Tuu fu shI pun sIf tumu wuunu
tfu ngu unu fI tum kufuk ushI fu ngI yu.
23
AshI fI pufuw shu wupI tum pungup
kunu pu fu ngI yu. Puk chI yum ndu unu-
mun mung' chI nu fu ngI yu. MI shut, unoo
Izuu fu mupIy fu ngI yu.
24
AshI fI yu, IjIp to-
shuch shu IchI ngu fu sIn kungu nung wIng
kungoo wuu sheem ktsI fu ngu nu yu, Kung
wunu sIf wuu muum tIpu pu nI utu sI nu.
AshI fI yu nu kumu nee nu yuwuu My-
sIsI Ich tu kchu fI kungoo kufu seem nu fu-
ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaa Taarashipan aranginash
purumburpat waneerangu anootsi
25
AshI fI tsI mbun mutu yu fu muu fum-
chu, yuwu mun Tuu fu shI pun kungoo
NIIo tIy shIng chu tfu ngu unu mun
Iwuz, yusuf Tuu fu shI pun My sI see
tsI yu tu fu ngI yu.
TushItungufungu7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
119
8
1
Tuu fu shI pu nI My sI see tfu ngI yu,
Nuu yu fush, kufu kuu tsI yut kush, Tuu-
fu shI pun utee ju tng chu, Nuwuu tpu tsI-
fee tushI tu nguch pu. WuunI ufup nuu yu fu-
sIn, nuwuu ungIf tu pu nu, tchu Tuu fu shI-
pu nI shI yuu tsI, tng chu, tfu ngI yu.
2
MI shut, tng chu, Ndu nI yu, shIy
nuwuu tpu tsI fee IsfueI chI chee tushI tu-
ngu kush, ushI fI nuw shu ufu ngI nu shu
pufu mbuf pu wunI chInts pu sIyuu tsI.
IchI ngu fu tpu tsush pungu pufu mbuf
kus chI nIII nu yu, tchu Tuu fu shI pu nI, tng-
chu.
3
MI shut, yuwush kung kuput ku chu
unush pufu mbuf shu zupun shI tu nguf tu-
chI yu, NIIosh kungu yu. Sheefu, shI yush
pungIsh pshtu ch tum tI yu pufu mbu fu yu,
mI shut kIfIm shI tum tIsh pshtu chI yu.
Sheefu, pufu mbuf sundu fu fI sh tum-
tIsh pung' pshtu chI yu. MI shut, yuwush
punguu tInu ku nu unshu tum tI yu.
4
Pufu mbuf IchI ngu fu shu nee fu pshtu-
tuf tu chI yu, tchu Tuu fu shI pu nI, tng chu,
ApunII My sI see tfu ngI yu.
]AshI fI yu, My sIs shu mI shut Aufo nu
ushI fu sIn pufu wup nuu yu fu sIn, pufu-
wuu kumu nI fu ngI yu, pufu mbu foo tsI.
Itufu, pufuw shu unoo ndu muzI nu muum
zundu fu ngI yu.|
5
AshI fI Tuu fu shI pun My sI see, tfu ngI-
yu. AshI fI shIy shu Aufo nuu kumuch tung-
chu. Aufon shu tushuwshIneetsI yyu fu,
kung suf NIIoo nuch pu. MI shut, kung
wuzu ngu muuts tum nuch pu. Ash ku chu,
unush pufu mbuf zupun shI tu nguf tu-
chI yu. Sheefu, IjIp tosh tsup shu nee fu
tutsIt chI yu, Tuu fu shI pun My sI see
kumuch tu ku tfu ngI yu.
AshI fI My sIs-
shu Aufo nuu kumuch tu fu ngI yu. AshI fI
Aufon shu tushuwshInI yyu fu, IchI ngu-
fush kung IjIp tosh wuku nguf nu nu
ushI fu ngI yu. Ash ku chu, pufu mbuf shu
zupun shI tu nguf tu fu ngI yu. Sheefu, IjIp-
tosh wutsu pun Izuu fu IchI ngu fu shu nee-
fu tutsI tu fu ngI yu.
7
Itufu, wIshun shtI sIn wIz puf pu umb-
tum ushI fu ngu nu yu, pufu mbu foo kungu-
shtu tushI tu ngu fu ngI tu mu nu yu. IchI ngu-
fu shtu yukut pufu mbuf pshtu fu ngI tum-
tu, IjIp tosh tsup tutsI tu fu ng tum tu.
8
AshI fI kufuk shu pufu mbu fu mun
kupung tsI yun tu yu fu, My sI see mIshu
Aufo nuuts tum kufu zu muum tIp tsI fee
kumuch tu fu ngI yu. AshI fI My sIs shu
Aufon put kuseef sIn, kufuk shu My sI-
see tfu ngI yu, AshI fI sIysu Tuu fu shI pu-
nee IchI ngu fu pufu mbuf pus tu muu mu
mushung tsu nuwu shu pungee, mI shut
tpu tsI fI sh tum tI pungu.
Ash ku chus, pufu mbuf pus tu fum chu,
ushI fI nuw shu sIyuu tpu tsI fIsh IsfueI-
chI chIs IchI ngu fu zungun chI mu. AshI fI
sIysu Tuu fu shI pu nee tsI mungIs kIs
ungIf tut ssu, kufuk My sI see tfu ngI yu.
9
AshI fI yu, My sIs shu, AshI fI shIy shu
nuwuu kumu nI ndu
Antuu tI ApunII
mungu tu ju ushIk?
28
AshI fI nu ndu shu
sIyuu ufu ngeem puchInd chI mu. Nu sIysu
Tuu fu shI pu nee mushung tsu nuwuu mu,
kufI yuu mI shut kuchI zu mu sheem tum tu
tsI puch pu, tng chu, wutum Iyuu kusI ku-
wu. AshI fI nu Izuu fI shu IsfueI chI cheetsI
zungun chI mu, kufuk nutu mu kufI yuu,
mI shut kuchI zu mush ushI fu pukee fu,
punI yu fu, My sI see tfu ngI yu.
29
AshI fI
My sIs shu kufu kuu tfu ngI yu, AshI fI
nu mIkee fu pungut ssu, nuw yuk tush
shI tu ngee fu fI, kuwI wuf puxu yu fu fI,
Tuu fu shI pun pu tsI yut ku chu fI, ushI fI
kuchI zu mush zunuy chI yu. Ndu shu
ufu ngeem puntsutchI yu. MI shut, kufIy-
tum pus tu chI yu, ndun tum ufu ngeem
kufIy tuchI yu. Anu mund shIy yusuch shu,
ApunII Tuu fu shI pu nI tsu pu fu nu see wuu-
nu pu fI tInu fu ngI yu, ttssu.
30
Itufu, nuw
shI yuu yusuk tu nu mIshu sundu fee tsIsh,
Apu nIIee Tuu fu shI pu nI ndu punI kIs, My-
sIsI kufu kuu tfu ngI yu.
31
Yuwuu yutee, mIshu sebuu duuts tum
tutsumeefu unoo IchI ngu fu kuchI zu mush
puchu fu ngI yu. Yuwuu sebuud yusIyk-
chu ngu mIf tu mbu chu, mIshu yutI tum
yuwuu chup tu mbu chu unoo tsI yu.
32
Itufu,
TushItungufungu9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
124
tIfI ku nuu tsI pu mu nu tsI pu fu ngI tuu,
Itufu yusuf shu tumee fu k'xunumuum
wufI tu fu ngI yu.
33
AshI fI My sIs kufu kush pung' shI-
tu ngee fu, uwee wuf puxu yu fu, Tuu fu-
shI pun pu tsI yu tu fu ngI yu. Ash ku chu,
mIkeefItum kuchI zu mush pus tu fu ngI yu.
MI shut, sInu tum Izuu fu pus tu fu ngI yu.
MI shut, kufIy tum Izuu fu fI tum zumu fu-
ngI yu.
34
AshI fI kufuk unoo ushpu fI tu
IchI ngu fu pufu ngu, Itufu wundu fI tum
puchI ndu fu ngI yu, wusu ndu fuf pu tu.
35
AshI fI kufuk pufuw Izuu fu IsfueI chI-
chee tushI tu ngu muum puchI ndu fu ngI yu,
IsfueI chI chee ndu zungu nI muum zundu-
fu ngI yu. Yuwu fI Tuu fu shI pun tfu ngu
unufI tumI nu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Tuu-
fu shI pun tsI mbu nuf nI mutu yu fu kuchI-
zu mush pu wunee fu ngu IjIp to shchee
unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa
Apan!! tuchparini matayaru Ijiptoshchee
maringpapa waneerangu anootsi
10
1
AshI fI ApunII My sI see tfu ngI-
yu, kufu kush pung' pshtu yu fush,
kufuk pu yusuf tsI yu tu shI nI. TsI yut kI tuu-
tIsh ndu muzI nu chI yu, mI shut wusu-
ndu fuf tum ndu muzI nu chI yu. Wundu-
fI tum nuwuu tpu tsI fI zungu nI muum
puchInd chI yu.
Wutum nuw kufu kush mungu xufu-
shIsh wuyu fu ngI nu wu. AshI fI yu, wund
sIyuu zungu nI muum puchInd chI yu. Ash-
ku chu, unu mun nuw shu nImun ufu ngI nu-
shu nuw wIz pu fI fee tsI ymu ndu chI mu,
kIz puf nupux tu mu shee tsI.
2
Anu mun sIysu nuwuu, Tuu fu shI pu nee-
tsI yu sut ssu. Nuw kupung wIz pu fee tsI
ymu nduk chu fI, sIysu IsfueI chI chIs unoo
pukeefus, Ipu fee tsIs nuwuu wIz pu fI
kumu nI mun tu ntsu unu mun shu chI nIII-
nee ts tum su. Ufu tu mu fI kumu nI mun tu fus
tuut ssu, yuwu mund IjIp to shuch nuwuu
tuyu tu fIt ku, nuw shu IjIp to shu cheetsI
kupung wunee fu ngI unoo tsI. Itufu,
sIyuu tsI nuu tupu chI ndu fu ngI nu, ApunII
My sI see tfu ngI yu.
3
AshI fI My sIsI mIshu Aufo nu ushI fu-
sIn kufu kup nuu tu fu ngu nu yu. Kuseef sIn,
kufu kuu tsI yut ku sIn, Tuu fu shI pu nI, IsfueI-
chIch Apu nIII fI nI utee ju shI yuu tsI,
WunI-
pu ju nuwuu ngI cheenII? MI shut,
ushI-
noo ju nuwuu kukI puyuch? tunu. AshI fI
nuwuu tpu tsI fI mIkeefush zungu nIng chu.
WuunI ufup nuu yu fu sIn nuwuu ungIf tu-
muu mu, tchu Apu nIII shI yuu tsI. MI shut,
ApunII utI tum tu shI yuu tsI,
4
ShIy ndu nI yu
nuwuu kukI puyu kush, wundu fI IsfueI chI-
chee zungu nI muum puchInd kush, pu zuf
nuw shu putI ndu fee zungun chI mu. ShI-
yush mzu fIsh puntsu chI yu.
5
PutI nduf shu
tIpu fu nIII zush shu nee fu puntsu chI yu
zupu nI fI tu yu. Izuufeefu tsu poo yumbu-
tu chI yu, ndu tsu poo pu muum wufI tu chI-
yu. MI shut, muu chI wuu tsI, tutsum mu
tIfI ku wuf kutung chI nIII nI yu, yuwu puf
sIf tumu kuchI zu mush puntsuteefu,
tutsum mu tpu chI ngu yu fu, puk chIm shu
kutu chI fu ngu unoo tsI kutung chI nIII nu yu.
IchI ngu fu yusI nu wuuts tum wuf kutung-
chI yu. MI shut, wunu sI fI nuu fI wuuts tu,
tutsu mu fee tsIs kutung chI nIII nI yu.
Tumushu
shIy ndu yusuk shu? wutum Iyush tsu pu nI
kupung tuyu tu fItkunu wu. WuunI shI tung-
ku nIII nI yu. Sheef sIn, wuunI ufup nuu yu-
fu sIn, Apu nIII fI nee tsI ungIf tu punu yu,
wusu ndu fuf tfu ngu nu yu ufku fee tsI.
8
Pufuw shu, ZufuktI schu, tfu ngI yu.
AshI fI yu, My sI seetsI yusuf kufu zu fu ngI-
yu Aufo nuuts tum tu. Kus kut ssIn, kufuk-
shu tfu ngI yu: AshI fI nutu fI nuu yu fus,
TushItungufungu9 , 10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
125
ufup Apu nIII fee tsIs ungIf tung sInts. Itufu,
ndu tu mu nuu chus, Ich tu fu nuwuu kumu-
nI ngu ndu mu,
Wuppu
tumu nduk su! Nuu ngI, tfu ngu wIshchIp
zungu nI fu ngI yu. KIz puf tsI yun tu fu ngI yu.
12
AshI fI yu, ApunII shu My sI see tfu-
ngI yu, KuwIsh wuf IjIp tosh wutsu pu nu
puxu yu ngI. Ash ku chush, wuunI putI nduf-
shu kusut pu nu. Sheef sIn, wuunI IjIp tosh
tsup tutsum mu wu kuchIng pu nu. Yuwu puf
kuchI zu mush puntsuteefu tpu chI ngu yu fu
puk chIm shu kutu chI fu ngu, unoo kuchIng-
chI nIII nu yu, ApunII My sI see tfu ngI yu.
13
AshI fI My sIs shu Apu nIIee kuk puyu-
yu fu, uwee wuf IjIp tosh wutsu pu nu puxu-
yu fu ngI yu. AshI fI ApunII shu kumbu su foo
zungu nI fu ngI yu. Kumbu suf shu kIz puf
kumbus tu tu fu, kus chIf zuf tupI tu fuch,
psuunshu ushI fI tum kumbus tu tu fu tufu sI-
tu fuch ushI fu ngI yu. PutI nduf shu zupun
unush kusu fu ngI yu. Kumbu suf putI ndu-
fee yushI ndu fu ngI yu.
14
AshI fI putI nduf-
shu IjIp tosh tsup Izuu fu tutsI tu fu ngI yu:
ufu tIpu fu nIIIz shu tum putI ndu fI nu ndu fI
tutsI tu fu ngI yu. AshI fI sIf tumustu ndu
ushI fu putu fu sIn Itufu nut puf shu putI ndI-
fee wuch pu tu fI pufu ngu nu yu.
15
AshI fI
Izuu fu putI nduf tsu poo pufu ngI yu,
Izuu fu zupu nI fI tu tsu poo ush chI fI yumbu-
tu fu ngI yu. AshI fu chu, tsu poo pu muum
Izuu fu pInu sI mu nu. Sheef sIn, putI ndIf
tutsum mu wuf kutu ngu fu ngu nu yu. Yuwu-
puf sIf tumu kuchI zu mush puntsuteefu,
IchI ngu foo tutsum muu tpu chI ngu yu fu,
puk chIm shu kutu chI fu ngu unoo, putI-
nduf IchI ngu fu kutu ngu fu ngu nu yu. YusI-
nuuts tum wunu sI nuu fI yumbu tu fu ngI tum-
tu. Wunu see kutu ngu fu ngu, unu mun shu
wufoots tum IchI ngu fu kutu ngu fu ngu,
mInum tI yum ndu wufu kutu chI fu ngu nu-
yu. Izuu fu ushpu fIt kuchI ngu fu ngu nu yu.
1
AshI fI kufuk shu pufu wu mIkee fu
My sI see Aufo nuuts tum tu kufuzeefu
tfu ngI yu, Nuw chu sIyuu Apu nIII fIs
kupung tuyu tu fItkI, tfu ngI yu.
17
AshI fI
nu In nuwuu yutu fIt shI shI fI mupIy-
ngu ndu mu. AshI fI shIy shu, My sI see
nuwuum ApunII pu tsI yu tu ngI putI ndIf
tsI pu muu mu, wutum Iyuu kupung mun tu-
ku wu, mIshu Iyuu puchu muum zund ku-
wu. WuunI kusu pu ndu, kufuk My sI see
tfu ngI yu.
18
AshI fI My sIs shu kufu kush pung'
shI tu ngee fu, wIshchIp xIyeefu, ApunII pu
kufu kuum tsI yu tu fu ngI yu.
19
AshI fI ApunII shu kumbu su fu kIz puf
zungu nI fu ngI yu. AshI fI kumbu suf shu
kIz puf kusee fu, putI ndI fee ufup musup
chu mbee pIp kupee tu fu ngI yu. AshI fI IchI-
ngu fu IjIp tosh yukut putI ndIf ts pu fu ngI-
yu, Izuu fu pus tu fu ngI yu.
20
Itufu, ApunII kufu kuu Istu fu ngI tuu,
Itufu kufuk shu wundu fI IsfueI chI chee
tushI tu ngu muu mu puchI ndu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu ApunII
IjIp to shchee tuchIp mutu yu fu putI nduf-
pu wunee fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchima yuwaa
Apan!! ipunpunar matayaru
waneerangu zar izuuru kzatarangu
Ijiptoshchishu tsapu anootsi
21
AshI fI yu, ApunII shu My sI see
tfu ngI yu, kuwIsh wuf puxu yu ngI.
TushItungufungu10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
126
Ashkuchush, zuf shu kzu chI yu. IchI ngu-
fush IjIp tosh tsup Izuu fu zuf kzu chI yu.
Ash ku chu, Izuu fu kIz puf tupI chI yu, pu-
muum Izuu fu pInu su chI nIII nI yu, ApunII
My sI see tfu ngI yu.
22
AshI fI My sIs shu wuf uw puxu yu-
fu ngI yu. Ash ku chu, zuf shu IchI ngu fush
IjIp to shchIsh tsup Izuu fu kzu tu fu ngI yu.
23
TuchIp zuf kIz puf tup ushI fu ngI yu,
ndu pu muum wufI tu fu ngI yu. MIn shu
wuun pu tu nupu muum, mI shut xIy muum
Izuu fu pInu su fu ngu nu yu. Itufu, Isfue Iush-
shu ndu tupee fu ngI yu, wundu fI kus chIf
ushI fu ngI yu.
24
AshI fI kufuk shu pufuw
unoo pukee fu, yusuf My sI see kufu zI-
fu ngI yu. Kufuzeefu tfu ngI yu, AshI fI
nunuu suu nI pu fI ufup nuu yu fus, Apu nIII-
fee tsIs Tuu fu shI pu nI ungIf tut ssu. MI shut,
suunI ushpuf tIs kuchI ngu yu fus, Ipuf pu tIs
nuu yu fus, Apu nIII fee tsIs ungIf tu shI nInts,
kufuk tfu ngI yu. Itufu, chI nee tsI nuu-
fIs, opee ju fee tsIs mIshu wuku fu fee tsIs
nIshu fI IchI ngu fu kumI ngu ntsu, kufuk
My sI see tfu ngI yu.
25
AshI fI My sIs shu, AshI fI utee shu
ushI fu, shuu nu chI nIsh Iyuum pu nuch-
shu. Anoo puchu yu fu nI, muchI fu nI,
unpu Iy Tuu fu shI pu nee ungIf tu chI nI yu,
My sIs kufu kuu tfu ngI yu.
2
Itufu, mIshu My sIsI kufu kuu
tfu ngI yu. Itufu, Iy IchI ngu fu tu nI chu
wuku fuf pu tuf tI nI mIshu opee ju fIn pu tuf-
tI nI nuu muum zund kI nI. Itufu, Iy nIsh
mInum tI yum chI nee tsI nI kumI ngu muum
zund kee zI nI.
Sheefu, unu-
mun shu yusuf Ipun pu nuf zufI muu fum-
chus, yuwu puf tsup tutut ku chu, unush
IchI ngu fu tputs pungus mInum tu wu fI
tputs IsfueI chI chIs chI nee ts Is puchu kus,
mInum zufI tupItssu.
7
AshI fI unu mun shu
umb sheef us, chI nu zee opee ju kufu pu-
nu puchu yu fus, umu yu fIn shu ufsIf put
pungI shIs tundu pu nee ts Is wuch tupu fu-
ng tsu. UshI nung nIngu fI pukIch tupu fut,
ufu nguch shu puk chI tum tupu fuk, sheefu
wuf shu tspu ku tu unoots shu puk chI tum
tupu fut tupu fut shIng tsu. Sheefu, pungu-
sush pshtu yu fus, wuchoo shtu ndung tsu,
tchu Tuu fu shI pun, tng chu.
8
AshI fI
unush zuf psuun wunu tsee sumu sush
wunu sIf ksIm ktu ngung tsu. Wunuts
mIshu kufut pu kupIzput, mIshu pung ndu
tpu tu mu unput ktu ngung su.
9
Itufu, puk-
chI yum wunu tsee kunee su kutu ngInts pu.
MIn shu wunuts k'pumu kutu ngInts pu.
Wunuts IchI ngu fu sumu sush k sImu nu-
ndu fI, much pu tu fI, mIn shu wuts pu tu tum,
mung put, mI shut wushIp pu tu tum, IchI-
ngu fu ush pu fI sumu sush wunu sIf k sImu-
wu unoo ktu ngung tsu, tchu, tng chu.
10-11
Itufu, mIshu mIkeefus ktu ngung tsu.
MI shut, k'tunIfI kumuf tu yu fus, unu-
mun shu spu tu fIs spu tu yu fus, mIshu
tushuwshIs yyu fus kuwI shIs puyung tsu,
wutum mIkeefus shI tu ngut ssu wu. MI-
shut, puk chI yum kutung tsee ktu chInts-
pu. IchI ngu fu kutu ngu muum pInu su kus,
ushI fI ufu zufI tufu seek chu, kutu chI-
muu IchI ngu fu muchIng tsu. Wunu tsI
kutu chInts pu, wutum nu In zuf, nuw
Tuu fu shI pun, sIyuu tupu chI ndu chInts-
pu. AshI fI yu, sIysu nuwuu chI nu muum
ufu tu fI shIng tsu,
D
tchu Tuu fu shI pu nI,
tng chu. AshI fI sIysu nu suun shu chee
tputs unoo IchI ngu fu kumu nIng tsu, Tuu-
fu shI pun My sI see mI shut Aufo nuuts tum
tfu ngI yu.
12
AshI fI yu, Tuu fu shI pun unoo kumu nI-
fu ngu, AshI fI nu muzI nung tsu, tfu ngI yu.
Nu In psuun IchI ngu foots IjIp to shchee
wIp Iwu chIztu mu fI nee puchu chI mu. IchI-
ngu fush IjIp to shu chIsh pungu sI wIpuu
kumu zu wuu tsI, mIshu chI nuz tum wIp
upupchI fee wu tsI pu chI yu. Amb nuw ush-
ku chu fI, unu mun IjIp to shuch tputs nuwuu
Apu nIIeetsI Tuu fu shI pu nee tsI yusu chI nIII-
nu yu. AshI fI uwshut ssIn tchI nIII nu yu, Iy
upu nIII fI nI wIz puf ndu nuf chu. Yutu fI-
tuwchu. Ndu Iyuu Istu kI yu, tchI nIII nu yu.
13
Itufu, sIy nuu IsfueI chI chIs punI fInts pu,
tng chu. SIysu nu yuwu mund kuu pu fuu
kufu pun ufsIf yufu ngIs unpu pungeets Is
tupu fu fu ngIs unoo, nuw kuu pu fuu kufu-
pun ufsIf puk chu fI sIyuu Ipu fIs kusu chI-
mu. Ndu mInum tI yum sIyush chee Ipu-
fee tsIs Iwu chIztu mu puchu chI nu, Izuu fu
kusu chI nu, tchu Tuu fu shI pu nI, tng chu.
14
AshI fI yu, sIy IsfueI chI chIs, IchI ngu-
fus yuwu mund nuw sIyuu tupu chI ndu-
fu ngI unu mund nuwuu ungIf tung tsu.
Yuwush zufI tutsum ku chu unush sIy
nuwuu chI nu yu fus, ShIy kIz puf tIsh-
chu Apuu, tyu fus, nuwuu chI nung tsu.
15
Sheef us, ndu tu mu opee juu kufu pu nu
puchu fus, punguu sIm tpu tu mu pungI-
shIs puk chI yu mu wusI pu fI yum ktu chInts-
pu. Izuu fu punguu tpu tu mu kpI tu ngInts.
Sheefu, ufung tuch tsI mbun mutuy ku chu
zuf unush punguu ndu tpu tu fu unu mu-
fI tu ktu ngung tsu. Itufu, tputs unush zuf
punguu tpu tu mu kutu ngu chu, un tputs
nuwuu kukI kupeet kI yu. Ash ku chu unu,
sIysu tpu tsee Izuu fu tushI tu ngung tsu.
Ayum tuu tI Iyush kusInII pu, tyu fus,
suun pu tut IsfueI chIch pu tu tIs Izuu fu
tushI tu ngung tsu.
1
AshI fI yu, chtuk chu-
fI tu nuwuu ungIf tu muum shu nIyshIsh
kIz puf wunu sI fImshI tuuch pu. MI shut,
TushItungufungu12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
129
yuwush sImun tushIyk chu unush nuwuu
ungIf tu muum tum shu nIyshIsh tuuch-
tum tI yu. Anush zufI mInum tI yum tputs
ndu tufu wuz tu chI nIIIn pu. MInum sImu nu
tputs ndu tufuwztuk sIn tuu chI nIIIn pu.
Itufu, kutung shee mum tIs unush zuf ptu-
tung tsu.
17
An zuf tutsum ku chu, unush
zuf ndu punguu tpu tu muum kutung kus
tuut ssu. Wutum un zufI nuw sIyuu IjIp-
tosh tsup tushI tu ngu fu ngI nu wu. IjIp tosh
tsup sIyuu tushI tu ngu yu fu fI, sIyuu tupu-
chI ndu fu ngI nu. Afung tuch zuf tsI mbun
mutuy ku chu unush zufI ufu tu fI nuwuu
chI nu yu fus, nuwuu ungIf tu kus tng tsu.
Ufu tu mu fI ush kus tuung tsu. SIyush chee
nIIu fu nuf ufu tu mu fI kumu nI mun tu fus
tng tsu. Anoo mbI zu fInts pu, tng chu.
Yupu mu su sIy tuu kum chIs unshu tum
ufu tu fI zufI tutsum ku chu unush nuwuu
ungIf tu kus tng tsu.
18
AshI fI yu, yuwush
tsup Mufsu kunee sIch yuku chu unu mun
mInum chung Ipun pu nuf zuf muu yu-
fus, yuwush tsup tutut ku chu unush
chtu yu fus, mInum sImu nu tutsum ku chu
unush, zuf veIn tI yu nush, zuf pukum chu
ksung tsu.
19-20
Itufu, unush zuf mbI zu-
fus punguu tpu tu mu ktu ngInts pu. Anu
Izuu fu wuts tu. Yuw tputs nIII tu fI sIyu put
tuu ku nu un tum sIn punguu tpu tu mu ktu-
ngu sI nu pu, tng chu. AshI fI ufung tuch
zuf tsI mbun mutuy ku chu unshu mu fI zuf
ush kus tuung tsu. AshI fI sIysu, My-
sIsI, Aufo nu, Wutu chu InI Tuu fu shI pun
kumuch tu mu fI nI, tpu tsee sIysu kumun-
kus tng tsu. AshI fI sIysu ufu tu fI Tuu fu-
shI pu nee kumuch tu mu fI nI puyung tsu,
IsfueI chI chee tng chu, ApunII My sI see
tfu ngI yu.
21
AshI fI yu, My sIsI IsfueI chI chee kufu-
ku wuu tsI kufu zI fu ngI yu. ShunIyufusIn,
AshI fI yu, sIy tpu tsI fee tsIs kumu nIng tsu,
IchI ngu fus nuu yu fus, mInum tu wu fI tIs
chI nIs nuchu ngu shI nInts mInum opee ju
kufu pun puchu muu mu. IchI ngu fus IzunII-
pu tIs wushu nund shu nIy fus kutu ngu muu-
mu, tng chu.
22
AshI fI opee ju fee tsIs kufu-
pu nu puchu yu fus, yusIn shu wup zuf sufu
hIso pu yyu fus, unpu opeej put kufu pun-
pu ufsIf pungI shIs tundu pu nee ts Is wuch
tupu fu ng tsu. UshI nung nIngu fI pukIch
tupu fut, ufu nguch shu puk chI tum tupu-
fuk, sheefu wuf shu tspu ku tu un puk chI-
tum tupu fut tupu fut shIng tsu, tng chu.
Anoo Iwu puk chus, pungI shIs IchI ngu fus
pshtung tsu. Shtu ngInts pu wIsh chI pI.
Itufu, putum zuf shtu ngung tsu, tng chu
tpu tsI fee tsIs, My sIs IsfueI chI chee kufuk
tfu ngI yu.
23
AshI fI wutum Iy Apu fI nI Tuu fu-
shI pu nI nu psuun IjIp tosh wutsu pu nu
xIy chuwu. Sheefu, IjIp to shu chee wIp
Iwu chIztu mu wu puchu chI yu, IjIp to shchee
wIpu yu. Itufu, pungu see puk chu kufus-
pu tupu fumu wu unoo tsIm kusu chI yu.
Itufu, sIyush chee Ipu fIs ndu mInum tI yum
Iwu chIztu muu puchu chI yu. Ndu mInum tI-
yum nIIuf Iwu chIz tum tsI pu chI yu, tchu
Apu nIII, tpu tsI fee tsIs tng tsu, My sIs
IsfueI chI chee kufuk kumun ku tfu ngI yu.
24
MI shut, tfu ngI tum tu kufu kuu tsI:
AshI fI nu nImun sIy IsfueI chI chIs ufu tu-
mu fI shu chI nut ssu yuwuu suunu Tuu fu-
shI pu nee wuneesh pufu ngIs unoo tsI yu.
25
MI shut, yuwuu Tuu fu shI pun tsu pu-
nee mIs punuk chu, unush tuu kum chus,
ufu tu fI wushu nund shu nIy fus Tuu fu-
shI pu nee ungIf tung tsu. Ufu tu fI unpu fI
ush kus tuung tsu. Yuwush zufI tutsum ku-
chu unush IchI ngu fu musu chI ushIsh tu-
fus, Tuu fu shI pu nee ungIf tu kus, ufu tu fI
tuung su, tng chu.
2
AshI fI sIyu chIch shu
nIIu fu nu fI yusu pu nI utu sIn, mush ku sIn,
Iyuum chu-
ku nu shtu ju tufu wuz tu chI nIII nu? kufuk
tfu ngI yu.
AshI fI nu
muyu wuuy chIch? Wutum kung kup zI wu,
tfu ngu nu yu.
25
AshI fI yu, My sIs shu Tuu-
fu shI pu nee mushI fu ngI yu,
TumuycheezI
nuwu? Apuu, tfu ngI yu. AshI fI Tuu fu-
shI pun shu, YusI nuu kungu mun wIng
My sI see, ymu ndung chu, tfu ngI yu.
AshI fI My sIs shu yusI nuu IchIpeefu,
kungush kupee tu fu ngI yu. Ash ku chu,
kung shu mIsI ngupsheem kInu fu ngI yu.
TushItungufungu15
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
136
AshI fI unush Tuu fu shI pu nI IsfueI chI-
chee, yuchu ku ushI fu ngI yu. Kumu pu-
fee nuwuu chI nu keesInu yu, nuwu mun
mung' tut chI nIII nu yu, tfu ngI yu. Sheefu,
IsfueI chI chee tfu ngI yu,
2
Nuw wuu tu-
tu nu Tuu fu shI pu nI, sIy Apu nIIIf tIschu
nuwuu tsI, tfu ngI yu. SIy Izuu fI tu nuu fI
nuwu mun mungIs tut kus, mI shut nuwuu
kukI puyu yu fus wunu sI fI tuu kus, mI shut
nuwuu kumuch tu mu fI nee tumIn kus,
ushI fI nuw ndu shI yuu wunI chI mu, IjIp to-
shchee wunee fu ngI ndu umb ush tu chI mu
sIyuu tsI yu. Nuw wuu tu tu nu Tuu fu shI pu nI
yuw sIyuu mutu mbIsh tuu muum ksut kI
unI, Tuu fu shI pun My sI see tfu ngI yu.
27
AshI fI unu mun shu IsfueI chIch nuu-
tu fu ngu nu yu tsup suf EIIm pI. Anush
EII mush tsup kusu fu ng sIn, yuwush kung
zupun tsu push shI tung tung tuf ushku
unush kusu fu ngu nu yu. Yuwush kung
mInum chung unu mun tsI mbun kung
tuufu unshu. Anu mun shu kuyun 70
wunus put tuu fu ngI yu. Anush kuseef sIn,
unshu fI shu tuspu tumb tu yu fu sIn, tuu fu-
ngu nu yu yuwush kung shI tung ku unshu.
AshI fI nu kumu nee nu yuwuu ApunII
kungoo kup zee wunu sI fIm nu fu ngu
unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa
Apan!! Israe!chicheem katungtsee
waana panarangu anootsi
1
1
AshI fI EII mush tsup kunu see-
fu ng sIn, sheefu, yusuf kyu-
fund sIn, MuchIp SInu yup nuu mu nI,
tyu fu sIn, nuu tu fu ngu nu yu. Apus pI
sheef sIn, SInu yush tsup kusu fu ngu nu yu.
Yuwu mun IjIp tosh tsup shI tu ngu fu ngu nu
unu mun mInum tsup unu mun shu chuw-
pI tsup SInu yush tsup kusu fu ngu nu yu.
2
AshI fI unush tsup kuseef sIn, IsfueI-
chIch IchI ngu fu sIn mufIz kuyu tu tuf sIn,
My sI see, Aufo nuuts tum tsI yun tu yu fu-
sIn numbu fu ngu nu yu.
3
Muyuum shu
ndu Tuu fu shI pun Iyuu umbu fI IjIp tosh
tsup ndu tpu chI ngu fu ngu? tfu ngu nu yu.
Iy sIf tumu IjIp tosh tsup tuu fu ngu nI,
kupung kutung ku nI, kungu mun wIng
kuxI nuf tu yu fu nI, wushu nund shu nI yu fu-
nI, kupung kutu ngu fu ngu nI yu. Wunu tsee
ngu su mbush tutsIteefunI, k'puyufunI,
kutu ngee fu nI, Izuu fu kupu ngu fI tuzuztu-
fI nI yu. SheefunI, IjIp tosh tsup mupIysh tI-
nI tuu tu fI nI yu. Itufu, sIysu Iyuu nIngeem
muchI fu ngus, Iyshu mufIz kIyung
kuchIy kInI yu. SIy ngut pu su Iyuu nIngeem
mufI zI mun kunuts pu muum yushI ndu fu-
ng shu, My sI see tfu ngu nu yu.
4-5
AshI fI Tuu fu shI pun shu tpu tsee
kuk muzI nu yu fu, My sI see tfu ngI yu,
AshI fI yu, nuw kutung tsee wuf pI chee
zungun chI mu. Zuf putuf tu, sIn tumu pu-
fee ushI fu kutu nguts sI nuk puz ushI fu
pufut ush chI yu. IchI ngu fu zuf putu fI,
putum putum ushI fu kutu nguts zungun-
chI mu. Itufu, tputs shu mInum tu mu fI zuf
tutsu moo fu kutu ngu muu mu tupu yu chI-
nIIIn pu. Afu ngeem yunu fu tupu yu fu sI-
nu pu. Itufu, tpu tsee kumu nIng tsu, Zuf
tsI mbun mutuy ku chu unush, vIef ne sush
zufI, yunu shu zupun tupu yung tsu subud-
shu tum kutu ngu muu mu, tng chu. Itufu,
nuwuu nu nup chI mu, nuwuu kukI tputs
zufum pu tu yu puyuk sIn, kumu pu fI unufI
tumIn chI nIII nI yu, tfu ngI yu. AshI fI nu
yuchu chI mu unu mun nuw yusu chI mu,
Tuu fu shI pun tfu ngI yu.
Antuu tI
Iyuju sIyuu tushI tu ngu fu ngI nI? NdunI.
7
AshI fI yu, pu zuf putu fI tu Tuu fu shI pu nee
wIz pu fI sIy ufu ngI nu shu yu sut ssu. Itufu,
Tuu fu shI pun wuunu sIyuu kukIs muzI nu-
fu ngI yu.
Muyu ju In
ush tuf? tfu ngu nu yu. AshI fI My sIs shu,
In wutu chu sIyuum kutu ngu muu mu yu.
Tuu fu shI pun punu ku ush ku shu, tfu ngI-
yu.
1
MI shut, Tuu fu shI pun sIyuu utee ju,
IchI ngu fus tpu tsIs mInum tu wIs kutung-
shee mIs tupu yung tsu. TsI mbun IItfo
tpu tsI mund tutsu moo fu tupu yung tsu.
WunI pum tIs mInum tush pungus tuuk su
unpu tu fI tputs tutsu moo fu shIng tsu.
PungI sIs wushu nund tuu kIs ush pu fI tutsu-
moo fu yuf chI nIIIn pu. Afu ngeem yunu fu
yufu sI nu pu, mIn shu nIngut yufu sI nu pu,
tchu Tuu fu shI pu nI, My sIsI tfu ngI yu.
17
AshI fI IsfueI chIch shu unu fI tum Tuu-
fu shI pu nee kuk puyu yu fu sIn, mInum-
tuw tputs pungus tupu yu fu ngu nu yu.
Ashpu tum zupun tupu yu ku, ushpu tum
tputs nIngut tupu yu ku ushI fu ngu nu yu.
18
AshI fu tupu yuk sIn, yuw tputs yunu fu
tupu yu fu ngu nu un ndun tum kutu chI-
fu ngu nu yu. MI shut, yuw tputs pukIch
tupu yu fu ngu nu unoom ndun tum pIsh-
tu fu ngu nu yu.
D
19
AshI fI yu, My sIs shu
tfu ngI yu, Puk chI yum pungI shIs putum
zuf kutu ngu muum ktu chInts pu. Nutu mu-
fI zuf kchI ngung tsu, tfu ngI yu.
20
Itufu,
My sIsI tfu ngI tuu ushpu tum tputs
punguu kutu cheef sIn pIshu fu ngu nu yu.
Putum zuf kutung pu nI utu sI nu, ndu Izuu-
fu kuchI ngu fu ngu nu yu. Itufu, pu tum shu
zuf yuwuu kutu chI fu ngu nu unoo nup ku-
sIn, kutung pu nI utu sIn, Itufu pungu shu
kIndu nu ndu fI shu tutsI tu fu, suj shI tu ngut
ushI fu ngI yu, yuwush wuyu fu ngu nu
unshu. AshI fI pung shu k'pun pchu zu fu-
ngI yu. My sIs shu unoo pukee fu, kupung
tsI yun tu fu ngI yu.
21
AshI fI mInum tuw
tputs wuu mu tu wu fI tum putu fI zuf, Nutu-
mu mu fI kutung pu nI utu sIn, tupu yu tu fu-
nu yu, wutum zuf ksu nee fu tI nu, zufI mun
kutu nguts kungu su muum tuu fu wu.
22
Itufu, tsI mbu nush zuf mutu yu fu
(vIef ne sush) punguu tsI mbu nuum zufI
kutu ngu muum tupu yu tu fu nu yu. MInum-
tuw tputs Ipun pu nu fuw IItof yufu ngu nu-
yu. AshI fI yu kufu kuwshItI sIn My sI see
kumu nI fu ngu nu yu, Tputs zupu nI punguu
yunu fu tupu yu ku nu wu, tfu ngu nu yu.
23
AshI fI yu My sIs shu, An wutu chu Tuu fu-
shI pun wuunu kumuch tu fu ngu unu. Zuf
subu dush, mInum zuf kunu sI muum tuu-
fI yu Tuu fu shI pu nee chI nu muu mu. AshI fI
nutu fI vIef ne sush zuf kutung shee mIs
k'puyufus museefus kumI fun wuyung tsu
TushItungufungu16
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
138
putum zuf kutu ngu muu mu.
24
AshI fI My-
sI see kuk puyu yu fu sIn, unu fI tum sheef-
sIn, yuw kutuch ku unoo k'puyu fu sIn,
museef sIn, wuyu fu ngu nu yu subu dush
zufI kutu ngu muu mu utu sI nu. AshI fI umb
ush ku sIn, ndu kIndu tu fu ngI yu, mIn shu
ndu k'puneefungIyu, kIs kutu ngu fu ngu-
nu yu.
25
AshI fI My sIsI tfu ngI yu, AshI fI
nu zuf subu dush IchI ngu fus, Tuu fu shI pu-
nee chI nu kus, kunus kus, ktu ngung tsu,
wutum nu zuf subu dush kutung tsee
tIpu fu nIII zush ndu pungut ssu wu
2
AshI fI
sIy tupu yu kus tuut ssu mInum mutu yu fu
zufI yu. Wutum tsI mbu nush mutu yu fu
zufI, subu dush zufI unush kutu nguts ndu
puntsu chu wu, Izuu fu ndu nI chI yu, My-
sIsI IsfueI chI chee, tfu ngI yu.
27
Itufu, ushpu tum tputs tsI mbu nush
mutu yu fu zuf unush, wIshchIp shI tu ngu-
fu ngu nu yu, punguu tupu yu pu nI utu sI nu.
Itufu, ndu shu punguu pufu ngu nu yu,
Izuu fu ndu nu fI mu nu.
28
AshI fI Tuu fu shI-
pun shu My sI see, Tpu tsee nuwuu kukI
kumu nIng chu, tfu ngI yu,
yuwuu
nuw tuyus pu tu fu ngI unoots tum ushI-
noo ju puyu chIs? tchu, tng chu.
29
Nuw
Apu nIII Tuu fu shI pun tu nu. AshI fI unoo
sIy mbI zu fInts pu. Wutum nuw sIyuum
mInum zuf kunu sI muu mu wuyu fu ngI nu-
wu, tng chu. AshI fu chu, nuw mInum
mutu yu fu zufI kutung tsee sIyuum zungun-
chI mu, utu shI nu. MInum mutu yu fu zuf
kutung tseem yyu fus, Itufu tsI mbun
mutu yu fu zuf unush kunu sung tsu, nuw
sIyuu tunu.
Tumushu
unoo ndu muzI nuk su? tng chu, Tuu fu shI-
pun IsfueI chI chee numb ku tfu ngI yu.
30
AshI fI yu IsfueI chIch shu unu fI tum
Tuu fu shI pu nee kuk puyu yu fu sIn, tsI-
mbun mutu yu fu zuf, subu dush zufI,
kunu su fu ngu nu yu.
31
AshI fI unoo kutung tsee IsfueI chIch
ysu mu fu ngu nu yu, mun. KIz puf mbuf-
shI muu chI kufu ndu foo wuch tumu pu fI
ushI fu. MI shut, kIz puf kumu, punguu
kInduf pu puz tupu fu mu ushI fu kIsu.
32
AshI fI My sIsI tpu tsee tfu ngI yu,
Tuu fu shI pun wuunu nuwuu kumuch tu fu-
ngI yu, ChI fI mbu chush munuu tsI mbun
IItfo pshtung chu. Sheefush, wunu sI fI
wuyung chu, tfu ngI yu. Ayum sIyu chIch
nIIu fu nuf munuu pung chI nIII nu yu. Puk-
chu sIn, In wuu tu pu fI sIf tumu Iyush chee
zItu mI nu fI nI IjIp tosh tsup Tuu fu shI pun
tushI tu ngu yu fu, mucheefu, upu sup
wutu ngu sheem kutu ngu muum punu tu fu
unuyu, sIyu chIch nIIu fu nuf tchI nIII-
nu yu, unoo Tuu fu shI pun nuwuu tfu-
ngI yu, My sIsI IsfueI chI chee kumun ku
tfu ngI yu.
33
AshI fI My sIs shu Aufo nuu
tfu ngI yu, ShIy shu Aufo nuu, munuu tsI-
mbun IItfo chI fI mbu chush pshtung chu.
AshI fI yuwush Tuu fu shI pu nee ungIf tu-
ku nI unush wuyung chu. WuunI unshu fI
tuuch pu uyum nIIu fu nu fee mIs ymu ndu-
muu mu, tfu ngI yu.
34
AshI fI Aufon shu
unu fI tum Tuu fu shI pu nee kuk puyu yu-
fu, munuu chI fI mbu chush pshtu yu fu,
Apu nIIush pung' wuyu fu ngI yu. Sheefu,
Apu nIIeem kujo nu fI nI ofput tInu yu fu sIn,
unush shu munuu pshtu yu fu wuyu fu ngI-
yu.
35
AshI fI IchI ngu fu sIn IsfueI chIch
munuu Ipun pu nuf chung musu chI
kutung ku sIn tuu fu ngu nu yu. AshI fI unufI
kutu ngum chu sIn, Kunuun nung tsup
kuseef sIn, Izuu fI shut munuu pus tu fu ngI-
yu. Ayum tuu Tuu fu shI pun munuu ndu
zungu nI fu ngI yu. Sheef sIn, kuseef sIn,
unshu fI shu Kunuun shu fI shut Izuu fI shu
tuu fu fu ngu nu yu.
3
Hebfew shuch tputs, tsI mbu nu IItof,
mInum gomef tssIn chu. MInum tuch shu
chung gomef mInum efu utu nu yu.
AshI fI yu nu kumu nee nu yuwuu Tuu-
fu shI pun wuunu IsfueI chI cheem munuu
wutu ngu sheem zungu nI fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa
Taarashipan kungoo patumbchish
tashitungarangu anootsi
17
1
AshI fI yu, IsfueI chIch SInu-
yush tsup shI tu ngee fund sIn
nuu tu fu ngu nu yu. ApI nIII fI tuu nuu much
TushItungufungu16 , 17
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
139
ushI fu ngu nu yu yuwu fI Tuu fu shI pun
wuunu kumuch tu fu ngu unu fI tu. AshI-
fI nuuf sIn, Re dI nush tsup kuseef sIn,
unshu fI shu wushu nund shu nI yu fu ngu-
nu yu. Itufu, kung shu Re dI nush tsup
ndu nu fI mu nu.
2
AshI fI yu IsfueI chIch shu
My sI see numbu fu ng sIn, Nutu Iyuum
kung wuu muum pu nung chu. Pup chu,
Iy suchI sI mun tsI pu mbu chI nI pu, tfu-
ngu nu yu. Itufu My sIs shu,
Muyuum su
nuwuu tumu nduk su, Iyuum kung punu-
ndu, tssu?
Muyuum-
shu shIy Iyuu IjIp tosh tsup tushI tu ngu-
fu ng shu? ShIy ngut pu shu suchI sI mun
kunuts pu pI tush, Iyuu nIngeem muchI-
fu ng shu. MIn shu Ipu feets tu mu nI wuunI
suchI sI mun tsI pu mbu nIII nu tush shu.
MIn shu chI nee ts tu mu nI wuunI suchI sI-
mun pchI ngu nIII nu, utup shu shIy Iyuu
nIngeem muchI fu ng shu, tputs My sI-
seetsI tfu ngu nu yu.
4
AshI fI My sIs shu Tuu fu shI pu nee,
Apuu, Istu ngu sI ndu, tfu ngI yu.
Nuw
tumuy cheezee nee tpu tsI? Wutum nuwuu
putu mbIch put puk chI mu fI puchu muum
pIsh tu ku nu yu, tfu ngI yu.
5
AshI fI Tuu-
fu shI pun shu My sI see: AshI fI shIy shu
wusI nu yumu zu yu fush, IsfueI chIch pu tputs
kufuk Ipu nee fush, tsup Ofe bup nuung-
chu. MI shut, tushuwshIsh yuwu pu kung
NIIo kufu seem nu fu ngIsh unoo yyu fush,
Izuu fu nuung chu.
Tumufu nuw
IjIp to shchee wunee fu ngI nu? MI shut,
yusuk tum su,
Tumufungshtuju
My sI see?
YupI-
shtu ju My sIs nuu tu fu ng? tfu ngu nu yu.
AshI fI yu, wushu nund shu shu nI yuf sIn,
Aufo nuuts shu tfu ngu nu yu, AshI fI shIy
tInu ngI Apu nIIee mu yuumu Apu nIII fI nI
Iyuu ksu tu muu mu, wutum ndu yusu ku-
nI wu,
Putuum-
shu zuf IchI ngu fu sIn tputs shu nI yu fu-
ngu yu. Sheef sIn, muu cheetsI chI nu zee
muchI fu ngu nu yu, ApunII Iyuu mupIych-
pu utu sI nu. AshI fI IsfueI chIch shu tputs
kuxI neef sIn, kutu ngu fu ngu nu yu, mIshu
wuu fu ngI tu mu nu yu. Sheef sIn, kIz puf
shu mbu tu fu ngu nu yu. MI shut, kupung tum
kufu su fu ngu nu yu. Sheef sIn, mung' kIs
yusI fu ngu nu yu. Anu mun shu mIchI tu fu-
ngu nu yu, mIshu stu fu ngu nu yu. KIz puf
yutu fIt ushI fu ngu nu yu.
E
7
AshI fI ApunII shu My sI see tfu ngI-
yu, Nutu, shIy kufu wu ngI much shu.
Yuw shIy IjIp tosh wutsu pu noom tushI-
tu ngu fu ngIsh unIn IchI ngu fu sIn nuwuu
kukI ndu shu puyu muum zund ku nu yu.
Izuu fI shtI sIn mupI yu nIII nI yu yuwuu
nuw kumuch tu fu ngI unoo tsI, ApunII
My sI see tfu ngI yu.
8
Itufu, nuw sIyuu
kumuch tu ku fI tfung tu nu, AshI fI ngu tIs
muu chI uf tInu yu fush, unoo In wutu chu
Apu nIII, tyu fus, unoo ngu tIs ungIf tu-
fInts pu, tfu ngI nu. Itufu, sIysu unoo
mus sI fI mbI zu yu fus, muu chIt shu uf
tInu yu fus, wuku fuum unush shu, Wutu-
chu Apu nIII tyu fus, unoots shu ngu tIs
ungIf tuk su. Anoom shu, yuwuu wuku-
fuum tInu fu ngIs unoom shu muu cheetsI
wuyuk su. In wutu chu Apu nIII yuw Iyuu
IsfueI chI cheetsI nI IjIp tosh tsup tushI tu-
ngu fu ngu unu ngu tIs tssu sIyu, ApunII
tfu ngI yu.
9
Anu mun shu, ApunII My-
sI see tfu ngI yu, Nu nuw IsfueI chI chee
tputs yusu yu nu yuwuu mIkeef sIn nuwuu
mbI zu ku nu unoo tsI. Sheef sIn, nuwuu
kupung xufu ku nu. Ndu nuwu mun mung'
tut ku nu, tfu ngI yu Apu nIII.
10
AshI fI nu
nuw IsfueI chI chee kupung tsI yun tu yu nu.
Itufu, shIy nuu nuwuu mupIyng chu. Yuw
nuw chI nu kI unufI tumIn chI mu. Izuu fu
kuchIng ku chu fI, IsfueI chI chee kusu-
chI mu. SheefufI, yusuf shu sIyuch chee
tuzu pu nI chI mu. NImun sIyu shuch nuw
tpu tsI fI kupung tuu chI nIII nI yu, ApunII
My sI see tfu ngI yu.
11
AshI fI My sI sI-
fIn shu Apu nIIee tfu ngI yu. Apuu, umb
shI fInII pu shuu nuu tsI tpu tsI fIsh, wutum
shuu nu tpu tsI fIsh shu wu. MI shut, shuun tu-
tum tpu tsI fee tsIsh IjIp tosh tsup tushI tu-
ngu fu ng shu wu shuun pu tu wIz pu fIsh.
AshI fI yu, kupung tsI yun tu fInII pu. Puchu-
kush, tpu tsI fIsh chI ngu fInII pu, My sIsI
Apu nIIee tfu ngI yu.
12
Itufu, shIy IsfueI-
chI chee puchu yu fush, chI ngukchI nuu fee-
shu ushI fu, IjIp to shuch shu kufuk shI yuu
IchI ngu fu sIn tch pu sI nu yu, ApunII ush-
tu pI utu pu fI, Iyush tsu pu nI tushI tu ngu yu-
fu, IsfueI chI chee muchI fu ngI yu. MuntsIf
chI nu yu fu yu, chI ngu pI IchI ngu fu utuyu
muchpI chI wuuts tum ApunII wuunu tIp-
tsI fI puchu yu fu, kuchI ngu fu ngu, ushI fI
nIsh tsu pu fu nus ndu IsfueI chI chee tpu tsI
mInun tI yum pukunu yu, tchu psI nI yu
TushItungufungu32
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
147
IjIp to shuch tpu tsI yu, tfu ngI yu My sIsI.
AshI fI yu, nuyu nIng chu. Kupung tsI yun-
tu fInII pu. TsI yu nIsh zumbu zung chu.
MI shut, shuu nuu tsI tpu tsI fIsh tuyu tu-
fI tu fInII pu, My sIsI Apu nIIee tsI yut ku
tfu ngI yu.
13
MI shut, chI nung chu yuwuu
shuu nu sIf tumu tsI yu tu fu ngIsh unoo tsI.
Apfu hu mu fI nee tsI, mIshu Isuu ku fI nee-
ts tum tu, shuu nu tfung shu, IsfueI chIch
tputs nIIu fu nuf zupIsh pzu pu nI chI nIII-
nI yu. TchI muum Izuu fu pInu su chI nIII-
nI yu, ushIp tsu ngu chI yu kunInd pI chI yu,
shuu nu tfung shu. MI shut, shIy tfu ngI-
tum shu, SIyuum tsu pu nIs punu chInts pu
Kunuu nuu tsI tsupu tfung shu. Anush
tsup sIyu shuch nIIu fu nuf ufu tu mu fI
tuu chI nIII nI yu, shIy Apfu hu mu fI nee tsI-
nI tfung shu, tfu ngI yu My sIsI Apu-
nIIeetsI. AshI fI Izuu fI fush tsI yu nee tsIsh
zumbu zung chu. Puchu muum chI nu fInII-
pu, My sIsI Apu nIIee tsI yut ku tfu ngI yu.
14
AshI fI ApunII shu tfu ngI yu, AshI fI
wutsIt pu fI, puchu chee zI IsfueI chI chee
ndu mbu fI, ApunII tfu ngI yu.
15
AshI fI My sIs shu muchIp kufu-
wu muum chtu yu fu kufu wu fu ngI yu.
TsI mbun putu mbIch twuf tumu pu fee
ushI fu puyu fu, kufu wu fu ngI yu. Putumb-
chI mun yundu mu ApunII wuu nuu tsI
wumuch tush yundu fu ngu unoo tsI.
NInguch yundum tuufu, ufu ngeem shu
yundum tuu fI tum ushI shI fu, twuf tumu-
pu fI ushI fu unu mu nu.
1
ApunII wuunu
umb ushI fu ngI yu, tstsu fu ngI yu. MI shut,
ApunII wuunu wumuch tu shee putumb chI-
mun yundu fu ngI yu twuf tumu pu fI ushI-
fu unu mu nu.
17
Josuey shu My sIs pu Ipu-
nu fu kufu wu fu ngI yu. AshI fI Josuey shu
muzI nu fu ngI yu, yuwuu tputs zumum tu fu-
nu unoo tsI. AshI fI tfu ngI yu My sI seetsI.
Itufu, yuwuu tputs zumun tu fu nu unoo
muzI nu yu fu, tfu ngI yu,
Tumushtu tputs-
puz pungus shu chee puchuk chu sI nu ushI-
fu sIn zumum tu fu nu? Josuey My sI seetsI
tfu ngI yu.
18
Itufu, My sIs shu tfu ngI yu,
ndu shu
IsfueI chI chee undu fuf puchuk sIn, uwuu-
tsIm kusI yu fu sIn, tunuk sIn ntu fun nu?
tfu ngI yu. Itufu, nuw muzI nuk tu nu
yuwuu yusI yustu fu nu unoo tsI, tfu ngI yu
My sIsI Josue yuu tsI.
19
Itufu, My sIs shu pungu sush kusee fu,
nup kum chu, wuku fuu ofpu tInu mu pufu-
ngI yu. AshI fI unoo tputs shu mbut ku sIn,
wuku fuu tInu mu mIchI chI tu fu nu unoo
pufu ngI yu. AshI fI My sIs shu kupung
tsI yun tu fu ngI yu. TsI yun tu yu fu, yuwu pu
putu mbIch yundum puyu fu, Apu nIIee
wumuch tu shI unpu tpoo ushI fu ngI yu
wuku fuu ofpu tInu muu tsI. Sheefu,
wuku fuu tInu mu ptungupeefu kusu fu-
ngI yu. Izuu fu tsu push pufut ushI fu ngI yu.
20
Sheefu, yusuf shu IfIp tu fu chu, ufu tInu-
muu yufu nIIu, sumu sush shu pshtu yu fu,
Izuu fu tuchu wI mbI fu, wuyu pu foom shu
nu yu fu, tuchu yu fI shu kungush kufu tu-
mbu yu fu, wuunI IsfueI chIch unoo wuu pu-
nu tu, My sIsI shI mbu yu fu kusu fu ngI yu.
21
Amb shI mbu yu fu, kusu yu fu, Aufon shu
tfu ngI yu,
AshI-
fu chu, unu fI tum zuf, yuwu puf IsfueI chIch
tsup Ofe bush tuu fu ngu nu unpuf, Apu nIIee
punIk sIn, tputs wuyu fu ngu shee wuyu yu fu-
sIn, ndu shu yuf tu fu nu yu.
AshI fI nu kumu nee nu yuwuu Tuu fu shI-
pun My sI see, Tpu tsI fIp tIsh tsup Kunuu-
nup nuung chu, tfu ngu unoo tsI.
Ashiri na kamanchima yuwaa
Mysis minam pangus Apan!!eem
pang' arapin!!tam wayayaru, anush
Taarashipanpat tputs tsiyatarana anootsi
7
AshI fI My sIsI mInum pungus,
Apu nIIeem pungu pukIch ufu pInII tum
wuu nI tum pungu yu fu kusu fu ngI yu.
Anoo pungus Tuu fu shI pun put tsI yu tu-
muum tu, wuyu fu ngI yu. AshI fI tputs shu
ApunII pu tsI yut pI tu, wuun shu pung' shI-
tu ngee fu, Apu nIIIsh pung' pshtu yu fu sIn,
ApunII put Tuu fu shI pun put tsI yu tu fu ngu-
nu yu.
8
AshI fI My sIsI ufu Apu nIIIp pung'
nuu mu chu, IchI ngu fu sIn tputs shu pungu-
mu ndu fI shu wushI tu ngush xIyeef tu yu fu-
sIn, nupu tu fuch My sI see ush tu fu nu yu.
9
My sIs shu Apu nIIush pung' pshtu kchu,
psus shu kunI ndup kyu shI nu kufu wu tu-
fu nIIu, Apu nIIee pung' pupu tu fun Izuu fu
yumbu tu tu fu ush tu fI yu. Sheefu, Tuu fu-
shI pun shu My sIs pu tsI yuts tuf ush tu fI yu.
10
Sheefu, tputs shu msu see Apu nIIee
pung' yumbu tu fu unoo pukeef sIn, uwshtI-
sIn ufu pungu mu ndu fI wushI tu ngu shI-
nu ngI fI IchI ngu fu sIn tutunII tu yu fu sIn,
Tuu fu shI pu nee ungIf tu tu fu nu yu.
11
AshI fI
Tuu fu shI pun shu wundu fI tsI yuts tuf My-
sIs pu tu ushI fu ngI yu. Tputs tumu tuf pu fI
wum kuf pu tsI yu tu fu ushI fI tum Tuu fu shI-
pun My sIs put ufu tsI yuts tuf ush tu fI yu.
TsI yu tu muum Iwuts pu yu fu, My sIs shu
wup tum tu pungup kunu pu fu ngI yu. Itufu,
wIpu nush shu kunu ngus Josuey, Nomu fI-
nI wIpu, Apu nIIee pung' ksut ku, unshu fI
tuu fu ngI yu.
AshI fI nu kumu nee nu yuwuu My sIs
Apu nIIeem pung' tus put pungu yu fu, ufu-
pInII tum wuyu yu fu, unush Tuu fu shI pun-
put tsI yu tu fu nu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa
Mysisi nda Israe!chichee kasamaama
Taarashipanee masharangu anootsi
12
AshI fI My sIs Apu nIIIsh pung'
tsI yut ku, Tuu fu shI pu nee, Apuu, nuwuu
nuyu nI ndu, tfu ngI yu. MuzI nung chu
nuwuu kukI, wutum shuu nu nuwuu, Tpu-
tsI fee tsIsh shuu nu muchIng chu Kunuu-
nup tsupu, tfung shu wu. Itufu Apuu,
AshI fI
My sIs shu tpu tsee kumuch tu fu ngI yu, Nu
muu chee yushI ndu muum nu wuppu. Apu-
nIIeem pung' pungu muum tutsu meenII chu,
kumu zuu mIshu kIzuuts tum tfu ngI yu,
My sIs.
7
AshI fI unu fI shu tputs muu cheetsI
yushI ndu muum kusu fu ngu nu yu, wutum
Izuu fu tufu wuz tu muum Apu nIIeem pung'
pungu muu mu tutsu moo fu ngu wu.
AshI fI nu kumu nee nu yuwuu IsfueI-
chIch muu cheetsI zupun yushI ndu fu-
ngu nu Apu nIIeem pung' pungu muu mu
unoo tsI.
Ashiri na kamanchintspa yuwaa
Apan!!eem pang' panguyarusin,
yuwaree Apan!! kamachtarangu
anuri tuminurangana anootsi
40
17
An sheefu, yuwu mun IjIp tosh
tsup shI tu ngu fu ngu nu unu mun
mInum musuch Izuu fu tushIy fum-
chu, pu tum shu unush Apu nIIeem pung'
pungu muu mu chtu fu ngu nu yu
18
AshI fI
tputs IchI ngu fu muu chI wuyum Iwu pu-
yu fu sIn, My sIs shu, AshI fI nu pungu-
yu nI, tfu ngI yu. Ich tu fu putu zI nu zee
tuxIy kee fu ngu nu yu.
19
Sheefu, unu mbeem wuyu yu fu,
wunup sheem shu wuyu fu ngI tu mu nu yu.
Sheefu, kumIs shut unu mbeem kunu fu-
ngu nu yu. Sheefu, Iwu pu yu fu sIn, unu mun
kuu pu fu puf kumIs k'tum unput pufu-
ngu nu yu. Sheefu, unu mun shu tus put
pungu fu ngu nu yu. Yuwuu Tuu fu shI pun
kumuch tu fu ngu unu fI tum IchI ngu fu
TushItungufungu35 , 36, 40
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
156
tumI nu fu ngu nu yu.
20
Sheefu, unu mun shu
putumb cheets shu yuwuu Tuu fu shI pun
wuu nuu tsI kumuch tu mu fI nee yundu fu-
ngu unoo Apu nIIIsh kujo nu fI nI wuyu fu-
ngu nu yu. Sheefu, unu mun shu kujo nee
wush tu ngushput shtu ndu fu ngu nu yu. Anu-
mun shu, kujo nI mun unu mbeem pshtu-
muum Ipun pu nuf tstsu fu ngu nu yu. Sheef-
sIn, unu mbee unush pshI ngu fu ngu nu yu
kumuu mu.
21
Kuyu fu sIn, Apu nIIIsh pung'
wuun tsush wuyu fu ngu nu yu. Sheefu,
unu mun shu kumIspu shu kmu nu fu ngI yu.
Yuwu fI Tuu fu shI pun wuunu kumuch tu fu-
ngu unu fI tum tumI nu fu ngu nu yu.
22
AshI fI yu, unu mun shu My sIs shu
mesuu, kumI suu kmu nu fu unoo, nIngu fI
mbu zI nu ngIch wuyu fu ngI yu.
23
Sheefu,
mesu mun shu punguu wuyu fu ngI yu. Yuwu-
fI Tuu fu shI pun wuunu kumuch tu fu ngu
unu fI tum IchI ngu fu tumI nu fu ngu nu yu.
24
Sheefu, unu mun shu mbu fI nuu wuntsu-
sh tum wuyu fu ngI yu, mbu tsu tsu nu ngIch
mesu nu ngI fI tususeefu wuyu fu ngI yu.
25
Sheefu, Numbu fI nuuts shu wuyut wuyut
sheef sIn, tIfoo fu ngu nu yu yuwu fI wuunu
Tuu fu shI pun kumuch tu fu ngu unu fI tum tu.
2-27
Anu mun shu, kujo nee ofput tInum
kzum mu shee mbu tu muum Apu nIIush pung'
wunts shu tum wuyu fu ngI tu mu nu yu. KumIs
kmu nu fu unnung tususeefu wuyu fu ngu nu.
Sheefu, kujo nush shu kzum mu shee mbu tu fu-
ng tu mu nu yu. Yuwu fI Tuu fu shI pun tfu ngu
unu fI tum tumI nu fu ngu nu yu.
28
Sheefu, unu-
mun shu My sIs Apu nIIIsh pung' pshtu shI-
shI nung kumIsput kmu nu fu ngI yu.
29
Sheefu, unu mun shu kujon tum ngu su-
mbuum bfon sI tInu muu wIshchIp wuyu yu-
fu, chI noots shu, wuku fuu, mI shut opee juu
ushI fu puchu yu fu sIn, Tuu fu shI pu nee
ungIf tu muum muchI fu ngu nu yu. MI shut,
tIfI koots tum Apu nIIeem muchI fu ng tu mu-
nu yu. Yuwu fI Tuu fu shI pun kumuch tu fu ngu
unufI tumI nu fu ngu nu yu.
30-31
Anu mun shu,
shtu shee kupu ngu mu shI wIshchIp tum
wuyu fu ngu nu. Apu nIIIsh pung' tususeefu
kujo nI nung ush wuyu fu ngu nu yu. Sheefu,
shtu shIsh shu kungoo tutsI tu fu ngu nu yu.
32
AshI fI unush shu My sIsI, mIshu Aufo nu-
tum, mIshu Aufon tum wIp kungoo tIpu yu-
fu sIn, uw kuxI fu ngu nu, mI shut wutseets-
tum kupu fu ngu nu yu. Ndu tu mu Apu nIIIsh
pung' pshtuf sIn, mI shut ndu tu mu kujo-
nush kuseef sIn, ufu Ich tu fu wutseetsI mu
kupu yu fu sIn, unu mun shu kuxI fu ngu nu yu.
Yuwu fI Tuu fu shI pun kumuch tu fu ngu unufI
tumI nu fu ngu nu yu.
33
Anu mun shu, My-
sIs IchI ngu fu Iwu pu yu fu, kumIsput shut
tIpu fu nIII zee IchI ngu fu kmu nu fu ngI yu.
Anu mun shut, pshtu shI shI nung kumIsput
wIshchIp pshtu muum kmu nu fu ngI yu.
Amb sheef sIn, IchI ngu fu Tuu fu shI pu nee
wumuch tush Iwu pu fu ngu nu yu.
AshI fI nu kumu nee nu yuwuu Apu-
nIIeem pungu yu fu sIn, unush Apu nIIee
ungIf tu fu ngu nu unoo tsI.
Ashiri na kamanchintspa yuwaa
Apan!!imun pangu msas karuwarangu,
misha Apan!! wizpur waanaatsi
pang' 'sineerangu anootsi
34
AshI fI pungu muum Iwu pu fu ngu sIn,
unu fI tum msus shu kufuweefu, Apu nIIee
pung' yumbu tu fu ngI yu. Anu mun shu,
Tuu fu shI pun shu wIz puf wuu nuu tsI pung'
Izuu fu tutsI tu fu ngu tuwu sI nee fu ngI yu.
35
AshI fI My sIs shu ndu Apu nIIIsh pung'
pshtu muum wufI tu fu ngI yu, wutum msus
kIz puf tuwu pI mu nu wu. MI shut, Tuu fu shI-
pun shu wIz puf kIz puf tuwu sI nI fu ngI yu.
Izuu fu 'sIn Apu nIIush pung' tutsI tu fu ngI-
yu. Msus ufu Apu nIIee pung' yumbu tu fu-
ngI yu.
3
Itufu, msus shu pukIch wuf kfI tu-
fu ush ku chu, unush IsfueI chIch shu pungoo
yyu fund sIn, nuu tu fu ngu nu yu.
37
Itufu,
ndumu msus wuf kfu, IsfueI chIch
ndun tum nuu muum wufI tu fu ngu nu. Msus
wuf kfee mu su utu sIn kutu fu ngu nu yu.
38
AshI fI yuwu puf IsfueI chI chI nuu fu ngu-
nu unpuf ufu tputs Apu nIIIsh pung' msus
yumbu tu fu unoo pufu ngu nu. Anu mun shu,
tputs psuun tum nup ku sIn, sumus tumu pu-
fI ushI fu msu sush 'sInee ushI fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu msus
Apu nIII mun pungu kufu wu fu ngu unoo tsI.
]AshI fI yu, nuw My sIsI: wup pu fee,
utInu sIyuu tsI. Nu kumu nee nu yuwuu
ApunII IsfueI chI chee tushI tu ngu fu ngu
unoo tsI.|
TushItungufungu40
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
157
Ashiriya, na kamanchima yuwaa Apan!!,
Nuwash pangi kizpur wanasirimshish
msangarus pshturintspa, trangu anootsi
1
1
Aufon wIp tsI mbun ndu Apu-
nIIee kuk puyu fu ngu sIn, yuwush
kumIs Apu nIIush pung' kmu nu fu unush
ufu ngeem msu ngeef sIn pshtu fu ngu nu-
yu. Anu mund ApunII shu Aufo nuu wIp
wunee fu ngu, tsI pu fu ngI yu.
2
ApunII shu
My sI see, ShIy shu zuwu nIIeets Ish kumu-
nIng chu, ApunII shI yuu utee ju: ShIy shu
kumIs kmu nu fu unush ufu ngeem msu-
ngee fush pshtu fInII pu. Kujo nI nung wush-
tu ngush ngu tIsh kusInII pu. Pup chu tsI-
pu fush. Wutum nuw kujo nI mun wush tu-
ngush psu sush kufuw kI nu wu. Zuwu nIIIsh
Aufon msu ngu fu pshtu kchI nuu fI, unush
Apan!! kamachtamarini
Yuwaa Apan!! kamachtarangu anoo pakich kamanchintspa
NItuu tI My sI su-
fI nee ju yundu fu ng? utu nu yu. Tputs zupun chu wushu nund yundu fu ngu nu, tssIn chu. AtI tuu-
teesInu yu, In zufu mu fI Apu nIII fIt chu kuku.
Chakaama yandarang?
My sI su fI nI IsfueI chI cheem upunII pun yundu fu ngI yu. ApunII IevIy chI chee upunII pu nee tputs
zupun kumuch tu fu ngI yu. SIy tputs pu nuwuum shu nIy kus, pIy shIng tsu. NIsh kIfu kush IchI ngu-
foo upInII nuts tu yu fus, nuwuu kumuch tu mu fee tsI yusung tsu, ApunII tfu ngI yu.
Mayaamaja yandarang?
IevIy chIch tputs,
TumuyfeezIch Apu nIIeem kIs muu cheetsI punuy chIch? utu sIn, Itufu
nIsh shu kIfu kush nup ku sIn, nuts tu yu fu sIn yusu fu ngu nu yu. ApunII wumuch tush nIsh zupun tuu fI yu.
Mayaatseeja kamanik?
Yundum ndu ush pu fI kundoo zeem yundu fu ngI nI yu. Ashpu tum Ipu su fu ngu nI, unu fIt yundum
tuu fI yu. TuchIp Ipu sum kumun kI yu: Yutu fIt shI shI fI nee tsI tuchI ngu muum IsfueI chI cheem
kumuch tu kI yu (kupI to fo 16). MI shut, Wunu sI fIf tuu muum pIy shIng tsu. Ash ku chus, ApunII
sIyuu kIs nup chI ntsu, tchu (kupI to fo 17, 23). Ashpuf tu nuu fI yundu fu ngu nI, kIfuk yuw ApunII
kumuch tu fu ngu unoo ufu ngeem kumu nIchpu fee.
1. KumuchtumufInI 17: PIy shIngtsu nuwuum muuchee mbutumuumu, ApunII utIyu.
2. KumuchtumufInI 810: ApunIIpuneem tputs Ipusumuum pIy shIngtsu, tu ApunII
kumuchtufungIyu.
3. KumuchtumufInI 1115: Nuwush pungI pshtumuum ufu wunusIf yufeefus, nuwuu
ungIftungtsu, tfungIyu.
4. KumuchtumufInI 16: Yuwush zuf wufItukchu unush sIysu IsfueIchIchIs
yutufItshIshIfeetsIs tuchIngumuum pIy shIngtsu, tfungIyu.
5. KumuchtumufInI 1726: WunusIf tuumuum pIy shIngtsu. Ashkuchus, ApunII sIyuu kIs
nupchIntsu, tfungIyu.
6. KumuchtumufInI 27: KuwIz tsImbun m'cheefu muuchee putuyufus, unchIch ufu
nuwuum mInum punungundumu, ApunII tfungIyu IsfueIchIcheetsI.
IsfueI chIch tputs muchIsh Ofe bush tuu fu ng sIn, ApunII My sI su fI nee kumuch tu mu fI nee tsI
zupun kumuch tu fu ngI yu. ApunII pu nee ts tum tpu tsee wunu sIf ksu tu muum kumuch tu fu ngI yu.
MI shut tpu tsee chInu Apu nIIeem puchu muum kumuch tu fu ngI tum tu. MI shut tpu tsee wunu sI fI
tuu muum kumuch tu fu ngI tum tu. ApunII zupun kumuch tu fu ngu, My sIs shu IchI ngu foo yundu fu-
ngI yu. AshI fI yu, nIsh kIfu kush unoo kumun kI yu.
Apan!! kamachtarangu anu
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
158
ufu tsI pu chI yu, tundu, tng chu.
3
AshI fI
Aufon pshtu muum zund ku, mInum wuku-
fuu puchuch pu wuu nuu tsI yutu fIt shI shI-
fI nee yufu muu mu. MI shut, opee juuts tum
puchuch tum pu sumu sush muchI muu mu.
Ash ku chu, nuw shu yutu fIt shI shI fI nee tsI
tuchIng chI mu.
4
Ndu tu mu pshtu fu, Ich-
tu fu kungu shu mu wunu sIf chu much pu.
Sheefu, k'tunee mbuf shImu shI kIz puf
wunu sI fI mIsh kumuf tuch pu. KIch pu-
sheets shu wunu sI fI tum mbuf shI mush
kIch pu chpu. Tufus shu mbuf shImu sh tum
tufustu chpu. Yuwuu upunII pu neem ufku-
fI kumuch tu fu ngI unu fI tum tumI nu ngI
tng chu. ApunII My sI see tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu ApunII,
Nuwush pungI kIz puf wunu sI fImshIsh
msu ngu fus pshtu fInts pu, tfu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaa Apan!! Aaronaa tputseem
yutaritshishirini mangoo yaramaam
piy shingcha, trangu anootsi
5
ApunII tfu ngI tum tu, IsfueI chI chee tpu-
tsI yutu fIt shI shee yufu muum Aufon chIp
upupchIf tsI mbun, mI shut opee juuts tum
mInum yumuch pu nuwuum punu muu mu.
Tumumuju
chIp suf shI tung kuch? tus yuchu yu fus,
yuw shI tung ku chu un wutu chu nuwuum
Apu nIIeemI puchu muu mu. Itufu, mInoots-
shu chI poo wuu nI tum mInum kchIt
wuyung chu ufup upu sup muchI nuu mu.
9
AshI fI yuw chIp suf nuwuum, Apu-
nIIeemI shI tung ku chu unoo Aufo nuu,
Pchu ngI, tng chu. Puchuk chu, nuw shu
IsfueI chI chee yutu fIt shI shI fI nI yuf chI mu,
Apu nIII My sI suu tfu ngI yu.
10
MI shut,
chIp kchIt nuwuum wuyung chu. Sheefu,
Aufon shu chI pu mun much uw wuyu yu-
fu, tpu tsee yutu fIt shI shI fI nI IchI ngu foo
kumu nee fu, chIp shu yutu fIt shI shee ufup
upu sup muuch chI yu. Ambu fI yutu fIt shIsh
wuunI pus tu chI yu. Ash ku chu, nuw shu tpu-
tsee Izuu fu yuf chI mu.
11
AshI fI yu, Zuwu nIIeets Ish Aufo nuu
kumu nIng chu. Yuwush zufI yutu fIt shI shee
tuchI ngu muum tutsum ku chu unush, wuu-
nuuts tu muu, mIshu wIpuuts tum yutu fIt-
shI shI fI nI yuf chI nIIIn pu, tchu Apu nIII,
tng chu. ChI nu zee wuku fuu puchu yu fu,
12
Apu nIIIp wusu mu nuu yu fu, mungu wush
wutsum tutsI tuch pu. Sheefu, kzum mu-
shee uwIsh tsI mbu nu fI putu yu fu, kumIs
kmu nu fu unush ufu ngeem pshtu chpu.
13
AshI fI nuw shu unoo pung chI mu, yuwuu
mungu wush pshtu fu wutsu mush kzum-
mu shee nuwuum much chu unoo tsI. An
kzum mush pzee zuk chu, kujo nee wush tu-
ngush yumbu tu chI yu. Wuntsush nuw kukI
kumuch tu mu fI tuufu unoo ndu mbI zu muu-
mu. Amb ush ku chu, ndu shu tsI pu chI yu,
tchu Apu nIII shI yuu tsI, Aufo nuu tng chu.
14
Anu mun shu, shI tung ku chu, wukuf ufsIf
yyu fu, wup tum kumIs kmu nu fu unshu-
tum ufu ngeem kunup ku chu, wukuf ufsIf
pukIch uwIsh pututeefu, unpu kujo nee
wush tu ngush mbu tsu nu ngIch Ixuw tu-
tu ushIch pu. Anu mun shu, yusuf uwIsh
pukIch kufu see pututeefu, unpu kujon mun
wush tu ngush tusu su fu tsI mbun mutu yu fu
Ixu wut, Ixu wut ushIch pu, tchu Apu nIII,
tng chu.
15-1
AshI fI unu mun shu, Aufon
shI tu ngee fu, nuwuum chI poo puchuch pu.
ChIp shu tsI puk chu, nuw shu IchI ngu foo
tputs yutu fIt shI shI fI nee mupIy chInu.
Itufu, wund nuwuum pungI yufu muum
pIsh tu kI yu. Yuwuu IsfueI chIch yutu fIt shI-
shI fI nI nuwuu pungI tumI nIIuf tu fu ngu
unoo yufu muum nu kumuch tu chI mu.
ChI poots shu ufsIf pukIch mungu wush
yyu fu, yusuf kumIs Iwuz kmu nu fu
unush nuwush pungI pshtu chpu. Anush
wuntsush wukuf ufsIf wush tu ngu shI mun
Ixuw tu fu ngu sheef tum Ixuw tuch pu chI-
poo ufsI fI, tng chu. Ash ku chu, nuw shu
pungI kmu nu fu unush Izuu fu wunu sIf
tuchI ngum shu tuu chI yu. ShI tu ngee fu,
uwshu nuwuu pungI IchI ngu fu wunu sIf
yufu muum kufusput Ixuw tuch pu, tchu,
tng chu, wutum unu mund tputs ufu tu-
mu fI tuyu tu fItkunu wu.
ApunII KumuchtumufInI16
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
159
17
Ndu tu mu Aufon nuwush pungI
shI tung ku fu, tputs mInum tI yum wunu-
sI fImshIsh pshtu fu sI nu pu. Aufo nu mu fI
pshtu yu fu, nuw IchI ngu foo yutu fIt shI shI-
fI nee tuchIng chI mu, muu chI fI tuuts tum,
IsfueI chI cheets tum tu.
18
AshI fI yu, uwshu
shI tung ku chu, wIshchIp yuwush chI nu zee
nuwuum mbut ku nu unshu tum yuf chI tum-
pu. TuchI ngu muum shu pukIch wuku fuu
ufsIf yyu fu, chIp put ufsIf kujo nu mun
Ixuw tuch pu. Apu nIIeem mbu tu muum
wuyu fu nu wuku fu mun wIts unu mun
kufusput pututeefu, kundun tu, kundun tu,
ushIch pu, tng chu
19
Anu mun shu, uwput
kufu see pututeefu, kujo nee sIetImu fI Ixuw-
tuch pu. Amb ush ku chu, nuwush shu pungI
yutu fIt shIsh pus tu chI yu. Yuwu mund IsfueI-
chIch yutu fIt shI shI fI nI pungee tsI Itsuch tu-
fu ngu nu unoo nuw shu Izuu fu mupIy chI-
mu, tchu Apu nIII shI yuu tsI, tng chu.
20
AshI fI Aufon nuwush pungI kIz puf
wunu sI fImshIsh nuwush sumI kujo nee
yufu muum yuwu pu fum chu, ChI poo kchI-
tu ytu nI tchI yu.
21
Aufon uw chI pu mun
much putu tuch pu. Sheefu, tpu tsee yutu fIt-
shI shee IchI ngu fu kumu nIchpu. Yuwuuts-
tum IchI ngu fu muntsIf ushI fu ngu nu unoo
kumu nIchpu. Ash ku chu un, yutu fIt shIsh
IchI ngu fu chI push shu wunuts pshtu kI yu.
AshI fI tpu tsee mInum kumuch tu chpu: ChI-
poo Asu Ie Iup ufup yup tputs ndunI umb
muchIch pu, tng chu.
22
Amb yutu fIt shI shI-
fI nI ufup kupeet chI yu mbI zu muu mu fI tu.
Ash ku chu, chIp shu wuu nu shu tsI pu chI yu.
23
AshI fI yu, Aufon shu IchI ngu fu Iwu-
pu yu fu, nuwush pungI yusuf pshtu yu fu,
wutu nI fee mbuf shImu shee tusheefu,
unshu fI tuyupeefu kusu chI yu.
24-25
Amb
sheefu, unshuf tu tum chu mu yu fu,
yusuf shu kumuf tu yu fu, shI tu ngee fu,
mInoots shu opee juu kufu pu nu puchu yu fu,
wuu nuu tsI yutu fIt shI shI fI nee yufu muum
much chI yu, tpu tseets tum yutu fIt shI shI fI nI
yufu muu mu. AshI fI opee juu kufu pun tutsu-
moo fu much chI yu, wushu nund wuyu ngun-
pu sIfu, mung ApunII My sI see tfu ngI yu.
2
MI shut, yuw tputs chI poo ufup much tu-
fu ngu un ndu tu mu pungu sIp kunu pu fu,
Ich tu fu wutu nI fee yusheefu, kchu chI yu.
Wuu nu shu kungush chu much tum pu. Amb
sheefu, chu mu yu fu, wunu sIf pungu sush
pshtu chI yu, mung ApunII tfu ngI yu.
27
MI shut, tfu ngI tum tu, AshI fI yuw
wuku fuu, chI poo Aufon puchu fu ngu, ufsI fI
yufu ngu yutu fIt shI shee tuchI ngu muu mu
unoo, wuu nuu tsI, tus pu tu fI, mung pu tu fI,
wushIp pu tu fI, chIk pu tu fI IchI ngu fu ufup
yteefu, tpu tsee tu fush pIyum wIshchIp
ufu ngeem Izuu fu muchIch pu.
28
Yuw tputs
much ku chu unshu ndumu pungu sIp kunu-
pu fu, wutu nI fee kchuch tum pu, mIshu
wuu nuu tsI wunuts kungu put kupuch tum pu.
29
AshI fI yu, IchI ngu fu musuch sIysu
unufI tumI nung tsu. Tsup sIe tIsh, zuf
dIesush umbu fI ush ku sIn tuu chI nIII nu-
yu. Anush shu zuf ktu ngu sI nu pu, mIshu
tufu wuz tu fu sI nu pu. Tputs tunuf sIyu pu
tuu ku nu unoo, SIysu umbI tum shIng tum-
tsu, tch pu.
30
Anush zuf nuw shu sIyuu
yutu fIt shI shI fIs tuchIng chI mu. Anu mu-
nu fI shu, sIy yutu fIt shI shI fIs IchI ngu fus
tuchI ngum tuut ssu. AshI fu chu,
tumu-
fee ju unush zuf kutung kuch tufu wuz-
tu chIch? sIyuu utu shI nu.
31
An wutu chu
nuw kukI Apu nIII kumuch tu mu fI sIyuum
kIz puf wunu sI fImshI, unush zuf ndu
tufu wuz tu muum, mIshu ndu kutu ngu muu-
mu.
32
AshI fI yu, Aufon shu wuu nuu tsI wIp
Ipu such pu upunII pu neem ufku fI. Uwshu
wupu fIsh zumu chI yu. Nuwuuts shu kukI
tumIn ku chu, nuw shu sIyuu yutu fIt shI shI-
fee tsIs tuchIng chI nu, mung ApunII tfu-
ngI yu.
33
AshI fI kuneesIch shu upunII pun
kufu kuum zufu mup tu fI kInu yu fu, uwshu
ApunII KumuchtumufInI16
Apunll pun /'tunee /'tuntuc/pu. (16.SS)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
160
D
19.1-2 MutI wu 5.48 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu. Itufu, Yuwuu nIsh tu unoots tum
1PIto fu 1.16 tuyu sI mu kumun kI yu.
k'tunee k'tuntuyufu, nuwush pungI
wunu sI fImshIsh pshtu chpu. Ash ku chu,
nuw shu upunII pu nee ufkuf yutu fIt shI-
shI fI nee mupIy chInu, IchI ngu foo tputs
yutu fIt shI shI fI nI tuchIng chI nu, mung
ApunII tfu ngI yu.
34
An wutu chu ApunII
ch nush wunu sI fImshI sIyuu mu. IchI ngu-
fu musuch, yuwush zuf tutsum ku chu
unush, nuw kumuch tu fu ngI unoo IchI-
ngu fu tumIn ku chus, nuw shu sIyuu yutu-
fIt shI shI fIs Izuu fu tuchIng chI nu, ApunII
Tuu fu shI pun mung My sI see tfu ngI yu.
AshI fI yu mung, IsfueI chIch shu unoo
muzI nu yu fu sIn, My sI see kuk IchI ngu fu-
sIn puyu fu ngu nu yu.
AshI fI nu kumu nee nu yuwuu ApunII
yutu fIt shI shI fee tsIs mupIy muum, ChI-
nu zee muchIng chu, Aufo nuu tfu ngu
unoo tsI.
Ashiri na kamanchintspa yuwaa Apan!!
kamachtaku, Wanasir taangtsa; tputsee
kiyung yacharintspa, trangu anootsi
19
1-2
ApunII Tuu fu shI pun My sI see
tfu ngI yu, ShIy shu IsfueI chI chee
tpu tsee nuwuu kukI kumu nIng chu. Nuw
wuu tu tu nu sIy Apu nIII fIs Tuu fu shI pu-
nI. Nuwu mu fI wunu sI fI fI tuu kI nu, ndu
muntsIf chI nu muum yusu fI nu. SIysu
IchI ngu fus nuwuu kukI puyung tsu, wunu-
sIf tuung tsu.
D
3
SIyuu tchInts pu, SIy
unee fee tsIs chI nung tsu, upu feets tum tIs
chI nung tum tsu. MI shut, sIy IchI ngu fus
ufu tu fI kunu sI sush kunus kus tuung tsu.
4
MI shut, yushI ngoo chI nu fInts pu.
ApunII pu tsI mun mungIs tutInts pu. Ayu-
mum tI yum upunII pu tsee tInu yu fus, unoo
ungIf tu fInts pu. Nuwu mu fI wuu tu tu nu
Apu nIII Tuu fu shI pu nI.
5
MI shut, shI yuu tchInts pu, Tputs
nuwu pu tutsu yu muum zund ku sIn,
mungIp tIs opee ju fee tsIs kufu pu nu puchu-
yu fus, nuwuum muchIng tsu. Ash ku chus,
nuw shu sIyuu kIs nup chI ntsu.
Opee juu
kufu pu nu puchu yu fus, unu mun shu wunu-
tsee ktu ngung tsu. Wundu yu wunu tsee
kutuch ku chus, putum zufI kutu ngu muum
wuyung tsu. Itufu, unoo tuch pu fI nI
zuf kutuch ku chus, ushI fI yu, unoo tsI nu
muchIng tsu.
7
Itufu, tputs tuch push zuf
wunu tsee kutung ku chu, nuw shu ndu
sIyuu yutu fIt shI shI fee tsIs tuchIng chI nu,
utInu. Anoo tputs tsu chIk chu fI, ndu shu
chI nu chI nu.
8
Tputs tuch push zuf kutung-
ku chI nuu fI, wuu nu mu ndu fI chu yu fI nI
kIyung kuchIy chI yu. SIysu unoo tputs
tsu pun shIs Izuu fu tshI tu ngung tsu. Anoo
tputs Izuu fu uyum tu nuy nI fInts pu,
wutum nuwuu Apu nIIeetsI k'keetsI kupee-
tee nIIu wu, sIyuu utu shI nu.
Nu kumu nee nu yuwuu ApunII My sI-
see, Wunu sIf tuung tsu, tfu ngu unoo tsI.
Na kamanchintspa yuwaa
Apan!! Mysisee, Saanpata
istantsa, trangu anootsi
9
TIfI ku fee tsIs pusu muum zuf tutsum-
ku chu, mzuf shIs chu pung wuyu-
ndupsheewu ngu tu fI tIs ksung tsu, yuw
tsu push pufu tung tu fu unoo tupu yu fInts-
pu, wuunI tuuch pu.
10
KIzu fu nuuts shu
pusu kus, tsu push puntsu tu mu wuu tupu-
yu fInts pu. Izuu fu ksung tsu. PukI fI feew,
tunu feew tum tputs wuunI tupuychInIIIn-
pu. Nuw wuu tu tu nu Apu nIII Tuu fu shI pu-
nI sIyuu utu shI nu.
11
MI shut, sIyuu tInu, Shu chI fInts pu.
MI shut, nIII tu fI tu wuu tpu tsI ngI chInts pu.
Ngu tIs nIII tu fI tuu tputs tumu pI ngu fInts-
pu.
12
Ngu tIs tpu tsee, nuw Apu nIII mun
zufeefutunu tI, ngIch zee ngIch pI tus,
tfInts pu. Nuw wuu tu tu nu tsIn sum pun-
tu nu. AshI fI sIy ngu tIs nuwuu yutu fI-
tuum nu fIs pu, sIyuu utu shI nu.
13
MI shut,
tputs pu tu tIs wufu tInts pu. MungI shIs
chI nu kus, Nuwu mu fI kusI yu fu fI, muu-
chI fI tuu Itu tsI chI mu, tfInts pu. MI shut,
sIy tpu tsI fIs tufu wuz tum pun tuu fI nuu fI,
tuwu pu muum zufee zup shtu fInts pu.
14
MI shut, tpu tsee mIts shuf tuu muntsIf
tsI yu tInts pu. Tputs wuch pchu suu
puntsup tus, yusIn ngoo tsush wuyu fInts-
ApunII KumuchtumufInI16, 19
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
161
E
19.18 Yuwuu nIsh tu unoots tum MutI wu 19.19, 22.39 tuyu sI mu kumun kI yu.
pu. Wunu sIf nupung tsu, wutum uwIn
nuwuu Apu nIIeetsI chI nuk tum nu wu.
Nuw wuu tu tu nu Apu nIII Tuu fu shI pu nI.
AshI fI sIysu nuwuu kukI puyu ngu ndu mu,
sIyuu utu shI nu.
15
MI shut, tputs tsI yut ssee yufu muum
zund ku, kufu kuu yufu mu pu nee kufuz ku,
Muyuu mu-
ju yushI ngoo chI nu chIch? Apu nIIeem-
shu Itsuch tuk puz ush tu chI yu. Ash ku chu,
nuw shu sIyuu tsu chI chI nu. Wutum nuw
Apu nIII sIyuum tuu kI nu wu.
32
WuchI nush
tputs nup kI nuu fee su, sIy sut wuchI-
nuum kutu kus Istung tsu. Amb ush kus,
suu nuu tsI wunu sIf nuwuu Apu nIIeetsI
tuyu mu nduk su. Wutum nuw Apu nIII
Tuu fu shI punu wu.
33
MI shut, ufu pIch tputs
tunuf sIyush tuu kI nuu fI yu, sIysu wunu-
sIf nupung tsu, kIyung yuchu fInts pu.
34
Suun pu tu chI nu kIs umb tum shIng-
tsu. Tutsu moo fu chI nung tsu, wutum
tputs tum tu wu. SIf tumu, sIy IjIp to tsup
ufup chI tum tIs tuu fu ng su. IjIp to shuch
tputs sIyuu kIyung yuchu fu ngu nu, sIy sut
umb tum tpu tsee ufup chee wuu shI fInts-
pu, nuw sIyuu utu shI nu. Wuu tu tu nu nuw
Tuu fu shI pu nI sIy Apu nIII fI su.
35
MI shut,
tupu xu nxu kus, ndu shu chI muum tutsu-
moo fu tchI ntsu. Tch shI sheem nIngut
meto foo muntsIf wuyu fInts pu. Bufun-
suuts shu kIIoo tchI muum kuy xu kus,
tutsu moo fI tum tcheefus kuy xung tsu.
Afu tush muu cheetsI wuyu ngu noo tutsu-
mu fu tchIng tsu, ndu yunu fu shu chI-
muu mu.
3
Afu ngI tum yunu fu wuyu-
fInts pu. Nuwuu kukI puyung tsu, wutum
nuw sIyuum Istu fu ngu fI, IjIp top tsup
tushI tu ngu fu ngI nu wu. Wuu tu tu nu nuw
Tuu fu shI pu nI sIy Apu nIII fI su.
37
AshI fu-
chu, nuw sIyuu utu shI nu, Yuwuu tsI mu fI
nuw sIyuu kumuch tu fu ngI unoo tsI mu fI
puyung tsu. KItsIs muzI nung tsu, wutum
nuw sIyuu Apu nIII fIs tuu kI nu wu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu ApunII
IchI ngu fu tInu mu fI nee tsI pIy shIng tsu
tfu ngu unoo tsI.
Ashiri na kamanchintspa yuwaa
Apan!! Mysisee shaniyshisheem
kamachtarangu anootsi
23
1
ApunII Tuu fu shI pu nI My sI see
tfu ngI yu,
2
Nu sIyuu kumuch tu chInts pu yuw zuf
wunu sI fI mIsh shu nIyshIsheem Ipus chIs
unoo tsI. SIysu wushu nund ungIf tu muum
nuwuum shu nIy kus, unoo zuf su mung-
tsu, Apu nIIeem shu nIyshInI tus. ShIy-
shu, My sI see, nuwuu kukI IsfueI chI chee
tpu tsI IchI ngu fu kumu nIng chu, ApunII
tfu ngI yu.
3
Anu mun shu, ApunII tfu ngI yu, SIy
mInum mutu yu fu zufI tufu wuz tung tsu.
Itufu, tsI mbun mutuy ku chu zuf subu dush
sIy puk chI yum muu cheetsI tufu wuz tu-
fInts pu. Subu dush zufI kIz puf wunu sI fI-
mIsh kunu ssIsh tuu chI yu. Anush zuf shu-
nIy kus, nuwuu Apu nIIeetsI ungIf tung tsu.
Yupu mu su ju tuu fus zuf tutsum ku chI yu,
unush kunu sung tsu. Nuwuu ungIf tung-
tsu, tfu ngI yu Apu nIII.
4
MI shut, ApunII My sI see tfu ngI yu.
ZufI sIyuum kIz puf wunu sI fI tuuf chu.
Anush zuf sIy IchI ngu fus nuwuu Apu-
nIIeetsI Tuu fu shI pu nee tsI ungIf tu muum
wushu nund shu nI yung tsu.
5
Musuch kunee sIch yuku chu, tsup shu
mInum tu fI nI yuk chu, zuf shu 14 tupI tu-
fu nIIu, unush shu nI yung tsu. Nuw sIyuu
sIf tumu IjIp tosh wutsu pun tushI tu ngu fu-
ngI unoo chI nu muum shIng tsu.
NItuu tI My sI su fI nee ju yundu fu ng? utu nu yu. Tputs zupun chu wushu nund yundu fu ngu nu,
tssIn chu. AtI tuu teesInu yu, In zufu mu fI Apu nIII fIt chu kuku.
Chakaama yandarang?
My sI su fI nI IsfueI chI cheem yundu fu ngI yu. ApunII IsfueI chI chee tputs, Nuw kIz puf ksut kI nu
tu unoo yusu muum, mIshu ApunII: Nuw My sI suu kufu kuum nu fu ngI nu tu unoots tum yusu-
muum, mIshu IsfueI chIch tputs nuwuu ngut ku sIn, nuw shu kIz puf wunI chI mu, tu unoots tum
yusu muum My sI su fI nee kumuch tu yu fu yundu fu ngI yu.
Mayaamaja yandarang?
IsfueI chIch tputs muchee SInu yu kusu yu fu sIn, Kunuu nup tsup nuu mu nI utI tuut ssIn, Itufu Apu-
nIIeetsI kuk kupung ngu tu fu ng sIn, ApunII shu upu sup musu fu tuu muum zungu nI fu ngI yu.
Anush upu sup musu fu tuu fu ng sIn, mung' kupung muntsu fu ngu sIn, IjIp to nguz tsup zundu fu ngu-
nu yu. ApunII, Kunuu nup tsup muchInts pu, unush kIs tuut ssu, tfu ngI tuu, tputs shu, Wuts tu, unush
pshtu muum zund kee zI nI, tfu ngu nu yu. AshI fu chu, ApunII shu, SIy pshtu chee zIs, ndu mbu fI. NIshu-
fI 40 musuch musu fus tuut ssu, tfu ngI yu. Yutu fIt tuu fu ngI tuut ssIn, ushI fI tuu ApunII ufu ksu tu fu ngI-
yu. ApunII, Nuw sIyuu kIz puf chI nu kI nu, nuw sIyuu wunu sIf Istu pI utInu, tfu ngI yu. Tpu tsee yutu-
fIt shI shI fI nee tsI nI tuchI ngu fu ngI tuu, ushI fI tuu tputs shu Apu nIII mun mung' ndu tutu fu ngu nu yu.
ApunII IsfueI chIch pu tu tususeefu tsI yu tu muum xupoo fu ngu, My sI seetsIm shu wum kuf tumu pu fI
ushI fu tususeefu tsI yu tu fu ngI yu. My sIs ndu sumbuy tu fu ngI yu. Ufu IsfueI chI chee tpu tsI nupu fu ngI yu.
MI shut, ufu Apu nIIee mushu fu ngI yu IsfueI chI chee mu. MI shut, wunu sIf tuu muum ymu ndu fu ngI yu.
Mayaatseeja kamanik?
Musufu tuufungunu 1.110.10:IsfueIchIch tputs muchIsh SInuyush tuufungusIn,
MysIsufInI tputsee sufoo IchIngufu tuyundufungIyu. Anshutum shumbutshIsheem
ItupshIfungunu. Anumunshu, muuchee yufeefsIn, yusuf ufungeem nuutufungunuyu.
Musufu tuufungunu 10.1121.20: SheefsIn, yusuf Kunuunup tsup nuutufungunuyu.
ApunIIshu, Pshtungtsu, utItuu, tputs kupungufI ngutufungunuyu. Anumund ApunII
tputsee wuneefungu, upusush musufu 40 musuch tuufungunuyu.
Musufu tuufungunu 21.2136.13:ApusufI tuufusIn, wuchInunund yuw ngutufungunu un
IchIngufusIn tsIpufungunu. TsIpuyufusIn, nIIufunufshItIsIn Oftugumun wIng zuf yuku
umb tsup wumufI kusIfsIn, tuufungunuyu. Itufu, Mowubshuch tputs ufkuf kupung
punIfungu, BuIumuu tputs sufu IsfueIchIchee tputs tuyutufItumuum kumuchtufungIyu.
BuIumshu, TuyutufIteeyI utItuu, kupung yuchufungItuu, ushIfItuu ApunII
tuxufufungIyu. Anumunshu, MysIsufIn Josueyuu Ipusufungu, kufukuum nufungIyu.
Israe!chich apusash masaru taarangana anoo kamankiya
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
167
MI shut, wuu nuu tsI wunu sI fImshI fI nI
sIyuum tuyu mu nduk tum tu.
2
ApunII sIyuu chI num pu tu fI nupku,
tupu chI ndu kI yu.
SIyuum mupIy mush punu chI yu.
tng tsu, tfu ngI yu.
27
Amb nuwu mun sufI IsfueI chI cheem
tsI yut ku sIn, ntu ngut ush chI nIIIn pu.
Amb tk chu sIn, nuw shu unshu cheem
tputs kupung Istu chI mu, tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu ApunII
My sI sush tsI yut ssee kumuch tu fu ngu
unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaa Apan!!eem shaniyshisheem
panguyarusin, anush Apan!!sha
wizpuree zanganirangu anootsi
9
15
Anpuf zuf Apu nIIeem pung'
shu nI yu muum pungu muum Iwu pu-
fu ngu sIn, unush shu msus puntsu tu fu ngu
pungu see yumbu tu fu ngI yu. Pungu sush
tupee fu ngu, msus sumus ushI fu tuwu sI-
nee fu ngI yu.
1
AmbI fI ushIsh tuf ushku,
IchI ngu fu zuf tuu fu ngI yu. Kus chI fI tum
Apu nIIIsh pung' msu spu yumbu tu fu ngI-
yu. Itufu, psuu nu mu fI msus pungu sIsh
yumbu tu fu ngu, sumus tumu pu fI ushI fu
'sIneefungIyu.
17
AshI fum chu, wuunu
ApunII IsfueI chI chee kumuch tu fu ngI yu
msus ushI fu unoo tuchI tu muu mu. Msus shu
kfI fI tu fuu ushku, IsfueI chIch shu tputs
umbI tum tuchI tu fu ngu nu yu. Itufu, yuwush
msus zunuy kum chu unshu tum tputs shI tI-
sIn tuchI tu fu sIn tumb tu tu, tumb tu tu shI tun
ushI fu ngu nu yu.
18
Yuwush msus kfI fI tu-
fuu ush ku chu unush muu chI fI tuu, wutu-
mbu feets tum tupu feef sIn, yupI tum msus
nuuku umbI tum tuchI tu fu nu yu, Itufu,
yuwush msus yusuf kufu wu tu fuu ush ku-
chu unush wutu mbu feem wuyu tuf tu tuu
ush tu fu nu yu. Msus pungu sI mun wunu pIsh
Iwuz kufu wu tu fuu ush kum chu, uwshtI sIn
tumb tu yu much ush tu fI tu mu nu yu.
19
Msus
unshu fI shu tuu fu tu fu wu Apu nIIush pung'
zupun tuu zuf tushIy fu ngu, ush tuu IsfueI-
chIch shu unshu fI msu seem kutu tu fu nu yu.
Amb ushI fu ng sIn, Apu nIIee kumuch tu mu-
fI nI Izuu fu puyu fu ngu nu yu.
20
Itufu, msus
mIkee fu kfI fI tu fuu ush ku chu, uwshtI-
sIn unshu fI tum tuchI tu fu nu yu. Yuwush
yusuf msus kufuw kum chu, unshuf tu tum
kutu fu nu yu. Amb ushI fu, ApunII tpu tsee
msu sIsh tuchI tu muum kumuch tu fu ngI yu.
21
Ashpu tum msus psuu nu mu fI kufuw tu fI-
yu. Itufu, kus chIf shu msus yusuf yuwuf-
shu kfIm ush tu fI yu. AshI fI yu uwshtI sIn
IsfueI chIch mInu mu fI psuu nu mu fI tum
kunu su fu ngu nu yu. Sheefu, putu fI shu
msus yuwuf kfI fI tu fuu ush ku chu, unu chu
yusuf ngoo tsIp nuu muum chIy zuf tu tu tu-
fuu ush tu fu nu yu.
22
Wundu yu msus unshu fI
tuu fu tu fu wu, tsI mbu nu zuf, ndun tuu tI yu
ushI fu mInum tsup, ndun tuu tI yu ushI fu
mInum musuch ndu mus yuwuf kfku,
uwshtI sIn IsfueI chIch unshu fI tum tuuf ush-
tu fu nu yu. Anshu fI shu nee ush tu fu nu yu.
Itufu, msus yuwuf shu kfI fI tu fuu ush ku-
chu, uwshtI sIn umbI tum tuchI tu fu nu yu.
23
Wutum ApunII wuunu kumuch tu ku: Nee
kutu ngu ndu mu, tk chu, uwshtI sIn unu-
fI tum unshu fI kutu tu fu nu wu. Wundu yu
nuu ngInts, tk chI yu, uwshtI sIn unu fI tum
chIy zuf tu yu fu sIn tuchI tu fu nu yu. Apu nIIee
Musutufungunu6, 9
Apu nlleem pung' pungu muum
iwu pu ru ngu nu yu. (9.15)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
168
wumuch tush IchI ngu fu tumI nu fu ngu nu yu,
wutum ApunII My sI suu tpu tsee wuneeng-
chu, tfu ngu wu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu ApunII
wIz pu fIf nee zungu nI fu ngu, msus sumus
tumu pu fI ushI fu tpu tsee Imu chI fu ngu
unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaatsshat Israe!chich tputs
tsapoo machee kasarangusin,
piyamsha naatarangana anootsi
10
33
IsfueI chIch tputs SI nuy mund
much kyu fund sIn, tuchIp zuf
nuu yIn tu fu shIn ush ku sIn, Apu nIIee kujo-
nu fI nI yumu zuf sIn kukut ssIn ushI fu ngu-
nu yu.
Auy! My sI suu,
tpu chI ndu ngu ndu, tu ngut ushI fu ngu nu-
yu. My sIs shu, Apu nIIee mushu fu ngu,
Apuu, wuts tu. Tpu tsee nuyu nIng chu.
Mus wuneefInIIpu, tfu ngu, sumus-
shu mIkee fu, ztu zu tu fun ushI fu ngI yu.
3
AshI fu chu, unoo tsup suf Tube fu utu sIn
ysu mu fu ngu nu yu. Nee tsup ApunII
sumus pu tIfoo fu ngu utu sIn tfu ngu nu yu.
4
IsfueI chI chIsh tputs zupun mIn pI cheew-
pu tputs wushu nund yupu ndu yu fu sIn
tuu fu ngu nu. AnshI tI sIn tputs kutung tsI-
ngu zI mu fI chI nu fu ngu nu yu. Apu nIIee
yutu fI tum nu fu ngu nu yu.
Chuk zu Iyuum
wunu tsee tuu fI nu puz punu pu ndu? tfu-
ngu sIn, tmu fu fu ngu sIn, tunu fu ngu nu yu.
5
Antuu tI nuw
Ipu fee tsInu wu?
Nuwshut puchIpeefI
yumu pee?
Chu ku-
ju wuupu wunu sI fImshI fI nI tutsu mooch?
MInum tI yum tsu puf nus shuch ushIm tputs
ndu nu fI mu nu.
4
AshI fu chu, ApunII shu
unu mund kupung tsI yun tu fu ngu, My-
sI suu, Aufo nuuts tum, mI shut MufI yuuts-
Musutufungunu11 , 12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
171
D
12.7 Utu shu chee mu 3.2 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tum, Nutu mIkeefus Apu nIIIsh pung'
shu nIyshIshush pshtu ngInts tfu ngu,
uwshtI sIn unu fI tum pshtu fu ngu nu yu.
5
AshI fI ApunII shu msu sIsh kufu wu fu ngu,
msus tuwup pungu sI mun puntsu tu fu ngI-
yu, Anush Aufo nuuts shu, MufIy pu tu fI
kufu zu fu ngI yu. MufIy shu wuyuchpu tu fI
tsI mbu nuf tI sIn pshtu fu ngu nu yu.
ApunII-
shu, Nuwuu kukI muzI nung tsu yuwuu tsI-
yut kI unoo tsI. Nuw upunII pun put ufkuf,
mI shut sIyup tu tum yuwu shu mu fI nuwuu
pumus ku chIs unshu mu fI tsI yu tuk su. MIf-
nI shu mu fI unput tputs nuw tsI yut kI nu.
7
Itufu, nuwuun pu tu shu tpu tsI fI My sIs-
put ndu umb ushI fu tsI yut kI nu. Anu mu fI
tpu tsI fI My sI su mu fI kIz puf chu wunu sI-
fI yu.
D
Nuwuu kupung chI nu kI yu, MI shut,
wuu mu fI kIz puf tuu kI yu.
8
Anpu tu mu fI
tpu tsI fIp tI kchI ptuf tI pumbeefunI, wunu-
sI fI tuu tsI fI, tsI yut kI nI yu. Uwshut nuwuu
Apu nIIeetsI kcheetsI fI tI pumu fI pukee fu
tsI yut kI yu. AshI fI,
Tumufee kuu pu nu
umbI nuu nutsIch ushI fu tuu chIch? Yutu-
fIt chu. NIIuf nIIuf tu ku chu fI tumu tuf pu fI
ushI fu tus tuchI ngu fu ngI yu, zoo nIIee
My sI see tfu ngI yu.
13
My sIs shu Apu-
nIIee mushu fu ngI yu, Apuu, muzI nun-
chu, shI yuu mush kI nu. ShIy nuu nutu fI
Izu fee tsI yufu ngI, tfu ngI yu.
14
ApunII-
shu, Ufu tputs wIpuu nutsu ku, wuchush
kuwuch ku chu, nIIuf shu kupung puzI ku,
ufu ngI fI xItut ushku 7 zuf puzIf tsI pu chu,
yusuf kus tu fI yu. AshI fI nuw shu umbI-
tum puz ush ku fI ush tu chI mu. Nutu mu su-
muum 7 zuf puzI ku chu pung suwu chI yu.
WuunI umbI fI tuuf ushku, mInum tumIng
tushIy fum chu, yusuf kus chI yu, ApunII
tfu ngI yu.
15
AshI fu chu, My sIs wIzu-
fee, zungu nI fu ngu, MufIy shu puzI ku
wuunI upu sup nuu tu fu ngI yu. AmbI fI shu
tuuf ushku, mInum tumIng tushIy fu-
ngI yu. Anshuch shI tI sIn tputs ndun tum
ufung nuuk sIn, unoo tsI fI shu kutuk sIn,
MufIy kusee mu su utu sIn, shu nee ushI-
fu ngu nu yu.
1
MufIy 7 zuf muu yu shI nu,
kusu fu much ushI fu ngI yu. Tputs IchI ngu-
fu sIn Juse fo tu mund tsup kyu fund sIn,
upu sup shu tsup Puf nup shu kuseef sIn
tuu fu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu ApunII
MufI yu wunee fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na yuwaatssha Mysis
tiptsiree Kanaanaa tsap naramaam
zanganirangu anoo kamanchintspa
13
1-2
ApunII shu My sI suu kumuch-
tu fu ngI yu: My sI suu, shIy shut
tpu tsI fee tsIsh Kunuu nup tsup nufu muum
zungu nIng chu, wutum nuw unoo tsup
IsfueI chI cheem wutsu pun kusu fu ngI nu-
wu. AshI fI wuunI tsu poom nufu muum
nuu chI nIIIn pu. SIyuum, IsfueI chI chee mIs
unoo tsup punu chInts pu. My sI suu, tpu-
tsI fee tsIsh Ipuseefush, mIn chIch kufuk,
mIn chIch kufuk sheefush, yuwu nu ndu fI
kufuk tIp tsI fee ksu tu tu fu nIII nu unnu-
ndu fI zungu nIng chu, ApunII tfu ngI yu.
3
My sIs shu yuwuf tu tum ApunII kumuch-
tu ku tfuyu fu unu fI tum chI nu fu ngu, tIp-
tsI fee, IsfueI chI chee Ipuseefu mIn chIch
kufuk, mIn chIch kufuk sheefu, Puf nu-
mund tsup zungu nI fu ngI yu.
25
Nuu tu fu ng sIn, 12 tputs kufu ku nu-
ndu fI tsu poo Kunuu nuu nuf kut ssIn, 40
zuf umbI fI muuf shI nu yu.
2
Shee fund sIn,
wup tum tuuf shIp tum kunu pee fund-
sIn, yuwush My sIs zoonII pu Aufon pu,
Musutufungunu12 , 13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
172
mIshut IsfueI chIch tum tputs zupun tuu-
fu nu unshu tum kusu fu ngu nu yu Pufnush
tsupu. Yuwu sh tum kungoo suf Kude su,
pufu ngu nu unshu tum tu. Ashpu fIt ssIn
kufuk yuwuu pukee shI nu nu unoo kumu-
nI fu ngu nu yu. Wunu seets tum unush tsup
yyu shI nu nu unoots tum ymu ndu fu ngu-
sIn,
27
wutu chu umbIch tsup yyu shI nI nI
unu tfu ngu sIn, My sI suuts tum, ShIy
Iyuu zungu nI fu ngush, Iy shut umb tsup
nuu tu fu ngu nI, muu chI zupun kutung tsI-
tum tuu fI yu. Wuku fu tum mImIf, kIndu-
fu tum kung ushI fu nuun tu ngu tu pufu ngI-
nI yu. Antuu tI ngIch kee zI nee. Zufum pu-
tu fI umb tsup muu chI zupun chu kutu-
nguts tuufu pukee shI nI nI. Nu Nupu nIIu,
wutu chu umbIch tsup muu chI wunu sI yu,
tfu ngu nu yu.
28
Itufu, Kunuun shuch shI-
tI sIn tputs kIz pu fI nu ndu fI tuu fu nu yu.
Yuk tu fIn shI tI nI kupung tum tu. Wuu-
nuu tsI wutsu pun wunu sIf putu mbIch pu
ush chI fI yukut kmu nuf sIn tuu fu nu yu.
MI shut, Anu ku fIn chI cheets tum tputs
unush tuu fu sIn pufu ngI nI yu. UwshtI sIn
wunuts kupu ngu wuzu fu neew tuu fu nu-
yu.
29
Amu Iek shuch shu tputs zupu nI tum
wushu nund yupu tuf sIn, Negueb shuchput,
HItIt shu ch tum, Jebu sewshuch tum,
Amof fewshuch tum muchIp tsup tuu ku nu
un tum sIn, Kunuun shuch tum mus kupu-
ngu mu shI nung ufu ngeem wutu ndu fum
ksut ku sIn tuu ku nu. An tum sIn tuu fu nu yu.
Oftu gu mun tum wIng Kunuun shuch tum
tputs tuu fu nu yu, tfu ngu sIn, kupung
punI fu ngu sIn, punIf put My sI suu
kumun ku sIn, zumum tu ngut ushI fu ngu nu-
yu. Itufu My sIs shu mungu muzI nu zI nuw
ushI fu ngI yu.
30
Tpun tuk sIn tfu ngI tuut-
ssIn, KuIe bu mu fI shu yuwuu tputs My sI-
suu zumum tu fu nu unoo tsI yut ku tfu ngI-
yu. Wuupu zumu ngInts. Pzuyu. Ash tuu
pshtu yu fu nI, puchu yu nI. SheefunI,
wutsu pu nee Itu tsee nI.
Tumufee chIy
unshu chee tputs kusI chIch? Anshuch
tputs kIz pu feew sIn chu. Iyu shuchpu tputs
wufI tu fu zI nIII nu ju,
32
tfu ngu sIn, tputs
IchI ngu fu sIn yuw tsu poo pukee shI nu nu
unIn mungu tu fI shtI sIn zupun ngI cheef sIn
IsfueI chI chee tputs tpux tu pu nI, utu sIn,
Anshuch tputs kIz pu feew sIn chu. Anush
tsup kuseefunI, nup ku nI, tputs mung
yutu fI tu nund pufu ngI nI yu. Wuun pu tu tIn
kIs puchu ku nu yu. Anshuch tputs wunuts
kupu ngu nu ndu fI tuu fu nu yu.
Antuu-
tI nuw ush chee wu tputs putu fee zI?
33
Wumu fIt ssIn Iyush chee tputs wunuts
kusIk sIf nu yu. Anu ku fIn chI cheets tum
tputs unush pufu ngI tu mu nI yu. Iy shut
unush kusu fu ngu nI, unnung wutsI fI
kyu mu fu ngu nI, Iyupu nutsI nI tchku nI,
Iy shut ush cheewshItI nI pchI chI nI puk-
cheewshItI nI yu. AshI fu chu, uwshtI sIn
Iyuu nutsI nI puk chee wu tsI nI kIs nupu fu-
ngu nu yu, punIk sIn tfu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu My-
sIsI tIp tsIf Kunuu nup tsup nufeeshI nu sIn,
My sI suuts shu kumu nI fu ngu nu unoo tsI.
Ashiriya, na yuwaatsshat Israe!chich
Apan!!ee kamachtamarini ngatarangana
anootssha kamanchintspa
14
1
Anu fI tum psuun, IsfueI chIch shI-
tI sIn IchI ngu fu sIn tputs kupung
punI fu ngu sIn, tunuk sIn zumu ngu fu ngu-
nu yu.
2
AshI fu ng sIn, yuwshut zund ku nu
unshut My sI suu, Aufo nuuts tum muntsIf-
shu IchI ngu fu sIn tputs tsI yu tu fu ngu nu yu.
Tumundu tu?
Tumufeeju
ushI muu chIy shut wutsIt pu fI t chIch?
8
wutum ApunII Iyuu kupung chI nu ku
wunu sIf ksut ku wu. Ufu umb nuuk chuch,
chI yuum kupung Istu chI yu. ApunII shu
Iyuum unoo tsup wunu sI fee, muu chI
zupun kutu nguts, mI shut wuku fu tum
mImIf, kIndu fu tum zupun tuufu unoo chI-
yuum shu tsu pu nee mu fI tIch punu chI yu.
9
Itufu, sIy sut mungu tIs tsI yun tu yu fus,
ApunII kumuch tu fu ngu unoo wutsIt pu-
fee, tfInts pu.
D
MI shut, umb chee tputs
yuk tu shchee punI fInts pu.
Muyuu mu ju
punI chIch? wutum ndu wufI tu chI nIII nu-
wu. ChI yu mu fI pu fee punguu kutung tu-
fIch sheefuch kuchI nguch chee.
Chu ku ju
unshu cheem tputs tupu chI ndu ku tupu chI-
nduch? wutum Iyuu tsI nu ApunII wuunu
ksu tu fu wu. AshI fI yu, Iynuu Apu nIII fI nI
tuufu
AshIn shtu ju
nIshuch tputs yuw nuwuu nIyf ku nu unIn
yusuf nuwush tuchI teechI nIII nu? MI shut,
muyuum shu
nut shu shuun tu tum tpu tsee tpu chI ngu-
muum zunduk shu?
15
Itufu wuu nu fI shIy
tpu tsI fee tsIsh shuun tu tum Izuu fu tpu-
chI nguk chush, Kunun shuch shu psInu yu
unoo muzI nuk chu sIn, wuun pu tutshI tI sIn
tsI yut ku sIn,
1
ApunII tuu
tumu yu nIIu
tIp tsI fee tsI? Iyuu tsu pun nI Kunuu nuu
ItutseefufI, sIyuum shu IsfueI shu chee-
mIs punu chInts pu, tfu ngI tuu, ndu shu
wufI tu fu ngu, tIp tsI fee tsIm shu nu Izuu fu
upu sup tsup tpu chI ngu yu fu kusu yu nIIu,
tch pu sI nu yu shI yuu tsI yu.
17
AshI fI yu,
Musutufungunu14
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
174
E
14.21-23 Utu shu chee mu 3.18 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
14.29 Utu shu chee mu 3.17 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Apuu, wuts tu. TsI yu nee tsIsh mbI zung chu.
Kupung tsI yun tu fInII pu, wutum, SIyuum
nuwuun pu tuu wIz pu fI fI Istu chInts pu,
shuu nu tfung shu wu
18
MI shut, Apuu,
wutum shIy nuw mus tsI yun tu mu yusu-
fee zI, Tpu tsI fee tsI kupung chI nu kI nu.
Tputs yutu fI tuuts tuu nuwuu kukI ndu
puyu ku nu unoots tuu, nuw kupung chI-
nu ku fI yutu fIt shI shI fI nee tsI tuchI ngI nu,
tfung shu wu, Apuu. Itufu, yuwuu tsI mu-
fI tputs shI yuu kukIsh kupee tu fu ng sIn,
muntsI fI mush chI nu fu ngu nu unoo tsI mu fI
ufu tu mu fI wunee kush tuuch shu. Wupu-
fI mund yutu fIt shI shI fI nI wIpuuts tum,
wuchI nIII noots tum, wuchI nIII noots tum
wIp ufu tu mu fI wunI wun tu fush tuuch-
shu.
19
AshI fI Apuu, shI yu mu fI, kchI nu-
mI shtI shchu. Nuw shI yuu mush kI nu.
Nutu mIkeefush tpu tsee yutu fIt shshI fI nI
mbI zung chu. SIf tpu tsI fee tsIsh IjIp tosh
tsup tushI tu ngu yu shI nush, yutu fIt shI shI-
fI nee tsI tuchI ngu fu ngush, nIng shu yushI-
ndu fu ng shu. Nut shu umbI tum shIng chu.
My sIs Apu nIIee tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu ApunII
IsfueI chI chee wunI muum zundu fu ng tuu,
My sIs shu Apu nIIee wuneefInIIpu tfu-
ngu unoo tsI.
Ashiriya, na yuwaatssha Apan!!
Israe!chichee waneerangu
anootssha kamanchintspa
20
ApunII shu zufuktI shchu. Yuwuu
tIsh unoo muzI nu kI nu. AshI fI nuw shu
tpu tsee yutu fIt shI shI fI nI tuchIng chI-
mu.
21
Itufu yuwuu tsI mu fI nuwuu kukI
kupee tu fu ngu nu unoo tsI mu fI wunI muum
wufI tuk tu nu. AshI fI yu, unIn tputs ndu
uyum tuu tI yuwush nuw Kunuu nu tsup
wunu sI fImshee Ipu su fu ngI unush ndu
tuu chI nIII nu yu.
22
Nuwuu wIz pu fI fI wunu-
sI fImshee pufu ngI tuut ssIn, ushI fI tuu ndu
nuwuu kukI puyu fu ngu sIn, Izuu fu ngu tu-
fu ngu nu yu. WunI pu ju nuw kumuch tu ku fI
xupoo fu ngI, IjIp to sh tum tsup, upus pI-
tum tsup yup nuu tu fu ngu nu unshu tum
xupoo fu ngI tum nu. Zupun chu sheenIII nu.
Antuu tI nuwuu kukI puyu ku zI nIII nu ju.
23
AshI fI yu, nuw sIf tumu zItu mI nuf-
nee tsI, ufu nuw sIyuch cheem chI nIII nIs
nee tsup Kunuu nu punu chInts pu tfu ngI-
tuu tee nu, ushI fI tuu nut shu yuwu mund
nuwuu kukI kupee tu fu ngu nu unu mund
uyum tuu tI yu unchIch tputs mInum tI yum
ndu Kunuu nush tsup tuu chI nIII nu yu.
E
24
Itufu, mInu mu fI nuw tpu tsI fI, KuIe bu-
mu fI nuwuu kukI puyu fu ngI yu. Izuu fu
zufum pu tu fI nuwuu k'keetsI tutsu moo fu-
ngI yu.
25
Itufu, sIysu yup Amu Iek shuch,
Kunuun shuch tum tnd su mun tuu ku nu
umb nuu fInts pu. NImu ndu fI pu zuf wupI-
tum kunupeefus, upu sup tsup nuu ngInts,
yup mus Chu mbee pI mush tuufu umbI,
ApunII tfu ngI yu.
2
My sI suu, Aufon pu-
tu fI wunu sIf tsI yu tu fu ngI yu.
27
WunI pu ju
nuw k'kuzee muntsI fImshee muzI nu yu-
nIII yuwuu IsfueI shuch nuwuu yutu fI-
tum nuk sIn, muntsI fI mush tsI yut ku nu
unoo tsI.
28
AshI fI yu, shIy shut nuwuu kukI
tpu tsee kumu nIng chu, ApunII shI yuu
utee ju, Nuw ApunII tu nu, ufu zufum pu tu-
fI k'keetsI tutsum chI mu yuwuu ush tu chI
unoo tsI. Wutum nuw sIyuu kukIs muzI nu-
fu ngI nu wu.
29
Nu IchI ngu fu tpu tsee suf
yundu yuu nu, veIn tImu ndu fI musu chI fI nI
yufu ufung wuchI nu wu unnu ndu fI ufu
upu sup tsup tsI pu chI nIII nu yu, nuwuu
muntsIf tsI yu tu fu ngu nu unu mu ndu yu.
F
30
Ayum tuu tI yu, sIyu chIch tputs ndu
mInum tI yum, yup nuw tpu tsI fI KuIeb,
Josuey pu tuu chI nIII nu umb ndu kus chI-
nIII nu yu. Tsu poo nuw yup wunu sI fee
zufum pu tu fI punu chInts pu tfu ngI
umbI yu.
31
Itufu, Ipu fI mu fI shtIs yup sIy
kundu fu fee tsIs punI kus, tsu poo wunu-
sI feets tuu ngu tu fu ngIs umb, uwshtI sIn
pshtu yu fu sIn, undu fu fee kuchI ngeef sIn,
wutsu pu nee mu fI shu Kunuu nu tsup yuchI-
nIII nu yu. Muu cheetsI ufu ngI nu shu wunu-
see pzu pu nI chI nIII nu yu.
32
SIy nuu muchIp
upu sup tsI puk chus, umbI fI nupu fIs
tumu tum tu chI yu.
33
Ash ku chus, Ipuf shI tIs
Musutufungunu14
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
175
chI nuz pun tputs tumu tuf pu fI ushI fu sIn
mungu tu fI musuf sIn, upu sup tsup xItu-
ngut ush ku sIn, 40 musuch tuu chI nIII nu-
yu. Ash ku sIn, sIyu mund wuchI nu mu ndIs
yutu fIt shI shI fIs kIyung kuchIy ku sIn
tuu chI nIII nu yu. Suun tu nu wuchI nIs tsI pu-
fum chus, unu mun Iwuz ush chI nIII nu yu.
34
Wutum sIy tsu poom nuf ku tus, 40 zuf
muuf shIn su wu. Anu mund tum nuwshut
40 musuch wuyu chI mu, sIyu mund yutu-
fIt shI shI fIs tuwu pu muu mu. MInum tu
zuf, nuwshut mInum tum shu musuch
wuyu chI mu. Amb sheefufI, kusu chI mu
yuwu mund nuwuu yutu fI tum nu fu ngIs
unu mu ndu.
35
Nuw Apu nIII ufu k'keetsI
zufum pu tu fI tutsum chI nu. Ufu nuw
yutu fIt shI shI mund wunee yu fu fI kusu-
chI mu, yuwu mund nuwuu IchI ngu fu sIn
tputs muntsI fI mush tsI yu tu fu ngu nu
unu mu ndu. AmbI fI upu sup tsup wuunI
tsI pu chI nIII nu yu, tchu Apu nIII, tng chu,
My sI suu tfu ngI yu Apu nIII.
3-37
Anu mun shut, My sIs tIp tsI fee
Kunuu nuu tsup nufu muum zungu nI-
fu ngu, uwshtI sIn kunu pee shI nu sIn,
ngI cheesh tI sIn kumu nI fu ngu nu yu.
AshI fu chu, umb tfu ngu sIn, IchI ngu shtI-
sIn tputs zupun muntsIf tsI yu tu fu ngu-
yu nu. ApunII shu unu mund ushpuf tuu
wunee fu ngu, tputs 10 tsI pu fu ngu nu yu.
38
TsI mbu nu ndum shu tsu poo nufu-
mu pun, Josuey, KuIeb ushI fu sIn ndu
tsI pu fu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu ApunII
IsfueI chI chee wunee fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaatssha
Kanaanshuch Israe!chichee Hormash
tsap chingarangana anootsi
39
My sIs shu tpu tsee ush pu fI IsfueI chI-
chee yuwuu ApunII tyu fu unoo kumu nI-
fu ngu, uwshtI sIn unoo muzI nu fu ngu sIn,
ushpu fIt ssIn kupung mung' muntsu fu-
ngu nu yu.
40
Pu tum shu zuf putu fI kyu-
fund sIn, muchIp shu tsup kfee fund sIn,
nuu tu fu ngu nu yu. Amb shu tsup kusee fum-
chu sIn, wuun pu tutshI tI sIn, Nutu nuu nIsh
muchIsh tsup kusee nI yu. Pzuu ush tuu
ufung shu tsup nuu yu nI yup shu ApunII
Iyuum tsu poo punu chInts pu tfu ngu
umbI. Wutum yuu nuu tsI zufum pu tu fI
tuyu tu fI tu fu ngu nI wu, wuun pu tu tIn tfu-
ngu nu yu.
41
Itufu, My sIs shu,
Muyuum-
shu Apu nIIee kumuch tu mu fI nI yusuf
kupee tuk su? Amb ush kus, suu nuu tsI ufu-
ngI nu shu yusuf tuyu tu fI tuk su.
42
Wuts tu
ufung nuu fInts pu, wutum ApunII sIyuu
Izuu fu kusu mu wu.
Chu ku ju sIyuum
Istu yuch? Ufu nuuk chus, sIyuu tsI mu fI
kundu fu fIs kuchIng chI yu.
43
Wutum nu
sIyu nguz umb Amu Iek shuch, Kunuun-
shuch tum puchu pu nI utu sIn tsu ngu ku nu-
wu. Itufu, sIy sut Apu nIIee nIy fu fu ngus,
ApunII shu nu sIyuu Izuu fu kusu mu. Ndu-
shut sIyuum ksut kI yu. AshI fI
nu chuk shI-
tu ju sIyuum Istu yuch? My sIs tfu ngI tuu,
44
ushI fI tuu chu wup ndu muzI nu fu ngu sIn,
ufu ngI nu shu muchIp tsup kfee fund sIn,
ufung nuu tu fu ngu nu yu. Itufu, umb ushI-
fu ng sIn, uwI nu ndu fI xunuf sIn, ApunII-
shu fI kujo nu fI nI nuu tu fu ngu nu yu, My sI-
su yum ndu umb tuchI tu fu ngI yu, unshu fI
tuu fu tu fuw ushI fu ngI yu.
45
AshI fu chu,
Amu Iek shuch shI tI sIn, Kunuun shuch tum
yuw umb tuu ku nu unIn, IsfueI chI chI nguz
tuchI tu fu ng sIn, muchIsh tsup suf Hof-
mush kumu teef sIn, ush pu fI kuchI ngeef-
sIn, kusu fu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu
Kunuun shuch tputs IsfueI chI chee Hof-
mush tsup kuchI ngu fu ngu nu unoo tsI.
Ashiriya, na yuwaatssha patumbchish
kung shitungarangu anoo kamanchintspa
20
1
Yuwu shu fI musuch kunees-
chI fI yyu fu, tsup mInu mu fI
kunee sIch yyu fu, unshu fI IsfueI chIch
tputs upu sup shu SI nush kusu fu ngu nu-
yu. Anshu fI shu tsup suf Kude sush zupun
zuf tuu fu ngu nu yu. My sIs shu wIzuf
MufI yu fI nI tsI pu fu ngu, unshu fI tum tsup
mupu fu ngu nu yu.
2
Tputs shI tI sIn kungu nguz nux poo fu-
ngu sIn, shu nI yeesh tI sIn My sI suuts shu,
Aufo nuuts tum numb ku sIn,
3
My sI suu
tfu ngu nu yu.
Muyuum shu
ApunII mIshu My sIs Iyuu IjIp tosh tsup
kIs tuu fu ngu nI, Iyuu unush tsup IshI tu-
ngu fu ngu? WuunI muchIp tsup upu sup
tsI pu nIII nu tup sI nu yu, Iyuu IjIp tosh tsup
IshI tu ngu fu ngI yu. Wuj, nIngeem tsup
kungoow tuu, mIshu kutu ngu mum tu
ndu nee wu wu. Nee tsI mu fI shu kutung-
ku nI, IchI ngu fu zuf ndu shu kuupu kIs
kutung kI nI yu. KunI zeenII shu tu nI chu,
tfu ngu sIn, zupun muntsIf tsI yu tu fu-
ngu nu yu.
Nuw umb
ush tu chee? tfu ngu,
12
ApunII shu BuIu-
muu, Ndu, umb shIy nuu fInII pu. Anput
tputs Ipu nInII pu. Amb chee tputs muntsIf
tsI yu tInII pu, wutum nuw umb chee tputs
kupung chI nu kI nu wu, tfu ngI yu.
13
AshI fu chu, unu fI tum pu tum shu
tufu see chu, BuIum chIy zu yu fu, k'kuzee
kumu nI mu pu nee tsI BuIu kuu tIp tsIf kumu-
nI fu ngI yu. Wuunu ApunII Tuu fu shI pun
nuwuu tfu ngee ju, ShIy umb nuu fInII pu
yup nuukchI nIII nu umbI, tfung chu.
AshI fI sIy suun pee tum tsu pu nIs kunu-
pung sInts, tfu ngI yu.
14
Kufuk shI tI sIn
Mowub shuch, MudI yun shuch tum wupI-
tum yuwu fI kufuk BuIuk tyu fu unu fI-
tum kunu pu fu ngu nu yu. Kusee fum chu sIn,
BuIu muu kumu nI fu ngu nI, ndu Iyupu
kusu muum zundu fu ngI yu. Kupu ngu fI
ngu tu fu ngI yu, tfu ngu nu yu.
15
Itufu, BuIukshu kufuk ndu sumbuy-
tu fu ngI yu. Yusuf mI shut kufuk yumu-
yu fu, zungu nI fu ngI yu yuwu nu ndu fI shu
kufuk putI teewu Ipuseefu, unnu ndu fI-
shu wuzu pun shI tI sIn nuu tu fu ngu nu yu.
1
Nuu yu fu sIn, BuIu mush shu kusee fu mut-
ssIn tfu ngu nu yu, Kufuk BuIuk, SIpof
wIp shI yuu tfu nIIee ju, Nuun pu tfu nII-
chu. Nuwup kusu muum ngut tu pu, tchu.
17
Nuwshut kupu ngu nu shu kufu kuum
nu chI mu. Yuwung zI tum zund ku unoots-
tum punu chI mu. Itufu, nuun pu. Nuwush
kusee fu, ush pu fI nee tputs tuz tu fum chu,
Musutufungunu22
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
180
E
22.21 MutI wu 21.5 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tpu tsee ush pu fI tuyu tu fI tu fum chu, unush
nuwshut umb ush tu chI mu, umb tu ndu
tfu nIIu, kufuk BuIu ku shI yuu tsI BuIu mu
tfu ngu nu yu.
18
Itufu, BuIum shu, NdunI.
Wund tuu tI kufuk BuIuk nuwuum ufkI fee
mbu mu shee ofoo kufu kush pung' kupu-
ngush tutsI tu fu, ush pu fI In punu chInII pu,
utI tuu tI, nuw ndu, uyu ushI fI Istu chInII-
pu, ndu tchI nu. Izuu fu ngu tu mu fI
ngut kI nu.
Muyuum-
shu nuwuu pzkoo kshu? Nu nIput nuwuu
tuchIp pzkoo yunII shu wu, tfu ngI yu.
29
BuIum shu, Yuwu mund nuwuu muntsu-
ngu yu fIsh unu mund ush kI nu. Wuu nu fI
k'chIfu puyu fu fI, ufu nutu fI shI yuu
k'chIfpu kuyu ngu tu fu fI, puchu yu funII,
kusu chI nIIu, tfu ngI yu.
30
Itufu, buff-
shu, Nuw shIy chu chI nIsh. Ufu tu mu fI
nuwu mun kushI chI pu yu fush nuu tu fI-
nI yu. ShIy nuwuu yusuk tum shu. Ndu
nuw shI yuu mInum tI yum sIf nuu ku nI,
ndu shI yuu mungIsh tumu ntsung tu fI nu.
Xu!
Apus chu mu yu ngu tI tu, uwshut kyu-
funII tum upus yukut Mowu bush yuwush
kung suf Afnn tuu fu ngu unpu tu fI tsup
tusu su fu ngu, unush chu mu yu ngu fu ngI-
yu.
37
Chu mu yu ngu yu fu sIn, BuIukshu
kufuk pu tu tIn BuIu muu tfu ngI yu.
untuu-
tI umb nuw nuuk chu fI, nuwuum kufuk
BuIuk muuch tu punu chee ju? ndu mbu fee,
tfung pu shu. Nupu ndu mus kusu fu ng-
shu, tfu ngI yu.
38
BuIum shu, Zufukshu.
Itufu, yuwu mu fI ApunII nuwuu kumuch-
tu ku unu mu fI nuw tsI yut chI mu, tfu-
ngI yu.
39
Anu mun shu BuIum BuIuk pu
Ipu nee fund sIn umbI fI shut tsup KIfIyut-
Hosotupshu nuu tu fu ngu nu yu.
40
Amb
kufuk BuIuk tIp tsI fee kumuch tu fu ngI yu,
Wukuf pchu ngInts. Opee ju tum puchu-
ngInts. Sheef us, BuIu muum punu shI-
nInts. WuunI wIpu nu sheem yuwuum
muchee tu kufu kuw tum sI nu unoom wunI
punup. Much chuf shI tI sIn upunII pu tsee
ungIf tu pu nu, tfu ngI yu.
41
Pu tum shu tufu-
see chu, kufuk BuIuk BuIu muu yumu yu-
fu nIIu, muchIp shu much tu fu ngI yu much
suf Bumot-BuuI tnu umb shI tu. Amb shut
muchIp nuu yu fu sIn, unu mund muchI-
mund yupee ju IsfueI chIch tuu fu nu utu sIn
nupu fu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu IsfueI-
chI chI nguz nuchu ngu fu ngu nu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaatssha Ba!am Israe!chichee
wanasir tsiyatarangu anootsi
23
1
BuIum shu tfu ngI yu, NIsh
putu mbIch 7 xunuteefush, unu-
mun wukuf wIp kufu punu wu fI 7, mIshu
opeej shu kufu pun cIetI tum puchu yu fush
muchI ngI, tfu ngu,
2
kufuk shu BuIuk
unu fI tum uyu tyu fu, yuwuu BuIum
kumuch tu fu ngu unoo tumI nu fu ngI yu.
Muu cheetsI chI nu zee wIp kufu punu wuu-
tsI fI wuyu wuyu ushI fu ngu nu yu. Sheef-
sIn, muchI fu ngu nu yu.
3
MuchI fum chu-
sIn, BuIum kufu kuu BuIu kuu tfu ngI yu,
Mus pu. ShIy neetsI fI tu mu pu. NIshu fI
kutu pu ndu mu. Nuwuu nI tu fI shu mInu-
mu fI shtI nuu chI mu. Pungu tu mu sI mu.
Apuz ApunII nuwu nguz chu mu yu ngu tI
tu nuu tu fu nu. AshI fI yusu tu mu sI mu. Nu
yusu fum chu fI, shI yuuts shu kumun chInII-
pu yuwuu wuunu ApunII nuwuu kumuch-
tu ku chu unoo tsI, tfu ngI yu. Tyu fu nIIu,
BuIum umbI fI shu muchIp upu sup shu,
yup tputs ndu nu fI umb, muchIp kfee fu
nuu tu fu ngI yu.
4
Anush muchIsh kus ku-
mchu, ApunII shu BuIu mush yuku fu ngI yu.
BuIum shu Apu nIIee pufu ngu, tfu ngI yu,
ShI yuum Apuu, muu cheetsI much pu nI
tfu ngu nI, 7 putumb chee xunu tu fu-
ngu nI yu. SheefunI, wuku fuu, mIshu
opee juuts tum kufu pun mInum, mInum
Musutufungunu22 , 23
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
182
sheefunI, wuyu fu ngI nI yu. IchI ngu fu
yuwush 7 xunu tu fu ngu nI unush ush pu-
fI wuyu fu ngI nI yu, tfu ngu.
5
ApunII shu:
BuIu muu, shIy shut wup tum kufuk pI tum
BuIu kup kunupeefush, kumu nI mun chu.
Yuwu fI nuw shI yuu tyu chI unu fI tum
nuwuu kukI kumu nI shI nI, ApunII BuIu-
muu tfu ngI yu.
TumufI umb
sheefufI, tputs see zutumbeefufI kusu-
chee?
TumufI
nuw Apu nIIee kuk kupeet chee?
9
Nuw
muchI mund kfeefufI, nupu fu ngu fI
pufung tu nu. Tputs wuzu pun sIn chu.
Nuw ushpu tputs putu fee zI. Wuu nu-
pu ApunII tIp tsI fI yu. Nupu, ushpI sIn
tuu fu nu mIn pI cheew tum pu sI nu yu
tsu pu fu nus tpu tsI yu.
10
Izuu fu ush pI fI
tsup puyu mboo,
tumuk-
shu shu?
NItuu tI
ApunII chIy tputs sIch tumu pu fI ushI-
fee ju? ApunII nIII tu fI chI nu muum ndu
yusu fI yu. Ndun tum ngI chI muum yusu fI-
Musutufungunu23
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
183
yu. Yuwuu tsI mu fI tsI yu tu ku unoo tsI mu-
fI puyu kI yu. Ufu tu mu fI kukoo tumI-
neef nund kusu tu fI yu.
20
ApunII nuwuu
ItsIn su fu kumu nI fu ngI yu, Amb chee tputs
kupung tu ndu nuw chI nu kI, tfung tu ndu.
Atu unoo
Chu ku ju uwuu pu
wufI tuch? Apu nIII mu fI wuu mu fI kIz-
puf tuu kI yu.
5
MI shut, unIn tputs IchI-
ngu fu sIn Ako pu fIn chIch chu wuchI-
nIII nu. KIz puf wunu sI fI nund tuu fu-
nu yu, tu fush shI tI sIn wunu sI fI tum
tuu fu nu yu. Tutsu mIm yusIn putu fIch
ushI fu wutu mbuf shu fu ngufu, tumb tu
Musutufungunu23 , 24
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
184
tumb tu ushI fu sIn, wunu sIf tuu fu nu yu.
NItuu tI My sI su fI nee ju
yundu fu ng? utu nu yu. Tputs zupun chu wushu nund yundu fu ngu nu, tssIn chu. AtI tuu teesInu yu, In
zufu mu fI Apu nIII fIt chu kuku.
My sI su fIn pukIch tsI pu muum pIsh tu fu ngu, unush Apu nIIee kumuch tu mu fI nee tsI tuyu sI fu ngI-
yu. AshI fu chu, nee kIfu ku, TsI yu tsIs Tuyu sI mu, sIf tu mu su fI tuu tufu nu yu.
Chakaama yandarang?
My sI su fI nI IsfueI chI cheem yundu fu ngI yu. IsfueI chIch tputs Kunuu nush tsup pshtu muum
kuyu mu fu ngu, Oftu gu mun wIng tuu fu ng sIn, unush My sI su fIn IsfueI chI chee kupung wunee-
fu ngI yu. ApunII sIyuu upu sush 40 musuch ksu tu fu ngI yu. SIyuu kupung Istu fu ngI tuu, ushI fI tuu
sIysu ndu zufum pu tu fI Apu nIIee kuk puyu fu ng su. NImu nu fI shu Kunuu nush tsup tuuk chus, ufu
Apu nIIee kuk puyung tsu. Ndun nuu ush kus, kIyung kuchIy kus tuut ssu, My sI su fI nI tfu ngI yu.
Mayaamaja yandarang?
My sI su fIn IsfueI chI chee mung' p'tsImuum yundu fu ngI yu. My sI su fIn IsfueI chI chee tpu tsI
wunee fu ngI yu. Ufu suun pu tu tIs nuwuu kukI kumu nIng tsu. Ufu puyung tsu. ApunII sIyu nguz kupung
zundu fu ngu, sIyuu kIz puf chI nu fu ngu, sIyuu wuumu tIp tsI feem nu fu ngu ntsu. AshI fI yu, kukoo
kpI tInts pu. Nu nImu nu fI shu zufum pu tu fI chI nung tsu. Wundu yu Apu nIIee Tuu fu shI pu nI chI nu pu nI
utI nuu fee su ushI fu, zufum pu tu fI chI nung tsu. Ash ku chI nuu fee su, kIs shu pu fI tuut ssu. Wundu yu ngut-
kus, pIyuf tuch tputs tumu pu fI ushI fus tuu kus, tsI pu tsIptuf ush kus tuut ssu, tfu ngI yu My sI su fI nI.
Mayaatseeja kamanik?
My sI su fIn IsfueI chI chee tputs kupung wunee fu ngu, tuchIp tsI yu tsIs wuzu fun kumu nI fu ngI yu.
1. TsIyutsIs TuyusImu 1.14.43:TsIyutsIs chtufu yuwuu sIf ApunII kupung Istufungu
unoo kumunkIyu.
2. TsIyutsIs TuyusImu 4.4429.1:TsIyutsIs tsImbunufInI yuwuu ApunII nuwuu kukI
puyumuum pIy shIngtsu, tfungu unoo kumunkIyu.
3. TsIyutsIs TuyusImu 29.230.20:TsIyutsIs kuzIzImun yuwuu ApunII IsfueIchIchpu tputs
umIkuftufungu unoo kumunkIyu.
4. TsIyutsIs TuyusImu 31.133.29:MysIsufIn JosueyufInee kufukuum nufungu unoo
kumunkIyu. MIshut, yuwuu IsfueIchIch tputs zupIsh ApunIIee kuk kupung ngutchInIIInu
unoo wusInu MysIsufInI wuneefungu unoo kumunkItumtu. Shut, yuwuu MysIsufIn
yuseesshshee kIs yuseefungu unoo kumunkItumtu. Shut, yuwuuMysIsufIn Kunuunuu
tsup pukeefu, IsfueIchIcheem tputs ApunIIput tsIyutufungu unoo kumunkItumtu.
5. TsIyutsIs TuyusImu 34.112:Yuwuu MysIsufIn tsIpufungu unoo kumunkIyu.
Mysisarini Israe!chichee waneero, tsiyatsis tayusirangiya
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
186
D
4.2 ApunII wunI chu unu 22.18-19 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
muuyu fuch kusu muum wufI tu kI yu yukut
Kudes-Bufneyushu.
3
Iwu mun IsfueI chIch
IjIp tosh tsup shI tu ngu fu ngu nu unu mun
Iwuz, 40 musuch tushIy fum chu, unu mun-
shu 11 tsup kunees chI fI yyu fu unush
My sIs IsfueI chI chee Apu nIIee kumuch-
tu mu fI nI, yusuf tuyuseefu IchI ngu foo
kumu nI fu ngI yu.
4
Ndu tu mu kung Oftu gup
kusu fu sIn, My sIs wusu ndu fuf Amof-
fewshuchpu kufuk SIhon put wufu tu fu ng-
sIn, wuu mu fI tIn kusI fu ngu sIn, SIho nuu
puchu fu ngu nu yu. Anshu SIhon yuk tush
Hes bo nush tuu fu ngI yu. Afung shu My sIs
Busun shuchpu shu ufkuf, Ogpu wufu tu-
fu ng sIn, wuu mu fI tum puchu fu ngu nu yu.
Anshu kufuk Astu fo tush yukut tuu fu ngI-
yu, Edfe yush wutsu pu nu.
5
Anu mun shu
IsfueI chIch yup zuf yuku umb kung Oftu-
gu nung, Mowu bush tsup tuu fu ngu nu yu.
Anush My sIs Apu nIIee kuk tIp tsI feem
yusuf tuyus pu tu ku tfu ngI yu.
Antuu tI yu
mIn ApunII wunI ndu ju? MInu mu fIt chu
ApunII tuufu.
40
AshI fI Apu nIIee kumuch-
tu mu fI nI, yuwu fI nu sIyuu kumun kI unufI
puyung tsu. Amb ush kus, ufu wunu sIf
tuut ssu. NIIu fu nuf tum sIn wunu sIf tuu chI-
nIII nu yu. Ash ku chus, ufu unush tsup kIs
zupun musuch tuut ssu, yuwush ApunII
tsu poo suu mu tu fI tuu fu shIs punu fu ngu
unshu yu, My sIs IsfueI chI chee tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu ApunII
IsfueI chI chee wuumu tIp tsI feem Ipu su fu-
ngu unoo tsI
Ashiriya, na Apan!!ee kamachtamarini
yuw kasiru anoo kamanchintspa
1
AshI fI yu, Wutu chu In ApunII Tuu-
fu shI pun kumuch tu mu fI nI. ApunII
nuwuu, ShIy shu IsfueI chI chee kumu-
nIn chu. Izuu fu mungoon ku sIn, tpu tsee
wutsu pun tuu kum chu sIn, unu fI tum
tumIn chI nIII nu yu, ApunII tfu ngI yu
nuwuu tsI.
2
AshI fI sIysu nuwuu kukI
muzI nu kus, Apu nIIee ufu tu mu fI chI nu-
kus, kumuch tu mu fI nee puyu kus, Ipuf-
tum tIs chI nIII nI tum tIs unufI puyuk chu-
sIn, umb ush ku chus, ufu zupun musuch
tuut ssu.
3
AshI fI yu, IsfueI chI chIs unoo
tumI nung tsu. Amb ush ku chI nuu fee su,
ufu kIs shu pu fI tuut ssu. SIyu chIch tputs
zupun pzu pu nIchpu sI nu yu, yuwush kutu-
nguts zupun tuufu unshu, kIndu fu tum,
unu mun shu wuku fu tum mImIf kung
ushI fu nuun tu ngu tu unshu yu. Yuwuu
ApunII wuunu sIf tumu zItu mI nu fI nee,
Nuw sIyuum tsu pu nee mIs punu chInts pu,
tfu ngu unoo Izuu fu tumIn chI yu.
4
IsfueI chI chIs, nu muzI nu ngu ntsu, Iy
kufu ku fI nI ApunII Tuu fu shI pu nI mInu mu-
fI tuu fI yu. ApunII nIII tu fI tu wunI ndu ju.
D
5
AshI fu chu, Apu nIIee Tuu fu shI pu-
nee ItsIn su fu mungIp tIsh chI nung tsu.
TuyusImu4, 6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
190
E
.5 Yuwuu nIsh tu unoots tum MutI wu 22.37, Mf ko su 12.33, Iuku su 10.27 tuyu sI mu
kumun kI yu. 1Wungu 4.10 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
.13 MutI wu 4.10,
Iuku su 4.8 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
.1 Yuwuu nIsh tu unoots tum
MutI wu 4.7, Iuku su 4.12 kumun kI yu.
ChI nuyu fus, ufu tchI tung tsu. Apu-
nIIeetsImu fIt zufum pu tu fI mungIp tIs
mungoo nung tsu.
E
TumuyfeezIch chIy
ushpu In tputs tushI tu nguy chIch? tch pu-
su.
18
Itufu unshu chee tputs punI fInts pu.
ApunII Pufu wuu tIp tsIf pu tu fI wunee-
fu ngu unoo mungI shIs mbI zu fInts pu.
19
Wuunu ApunII IjIp to shu chee kIyung
yuchu fu ngu unoo sIy suunu kchIp tIs
pufung tIschu. MI shut, nupux tu shee
zupun pufu ngItum su uwu mu fI umb ushI-
fu ngI yu wIz puf pu tu. ApunII tupu chI ndu-
pI tu wuunu wIz puf put sIyuu IjIp tosh
tsup tushI tu ngu fu ngI yu. SIf tumu IjIp-
to shchee wunee fu ngu umbI tum sheefu
yuwuu nu sIy punI kIs unoo kIyung
yuchu chI yu.
20
SuwukchI tuu teesInu yu,
ndun tuu tI ushI fu wuu nuu tsI pIshuktut-
ssIn, Itufu ApunII shu ushpuu tsI fI tpux-
tuk chu, ufu mIfoo sInII tu yu fu sIn, Izuu fu
tsI pu chI nIII nu yu.
21
AshI fu chu, nuw shu
sIyuu, tpu tsee punI fInts pu, utu shI nu.
Wutum sIy Apu nIII fIs wumu fI kusI fu kIz-
pu fee wu. SIyuu ufu Istu chI yu.
22
ApunII
IchI ngu foo upI nIIu fI kupeet chI yu. SIysu
nutu nu ndu fI ushpu tputs chI ngukchI-
nuu fee su, tputs kufI mu nuz ku chu unush
tumuz shu pu fI kzu mIsh pzu pu nI chI yu.
Ash ku chu, ufu suu nuuts tu tum zuchI yu.
23
Itufu, ApunII shu wuunu sIyu mu fI kusI-
muum wuyuk chu, sIysu tpu tsee puchu tu,
sheef us yusuf ufung shu puchut, puchut
shI tu nus, zupIsh ushpu fI tu kuchI ngee fus
kusut ssu.
24
ApunII wuunu kufu kuuts-
tuu sIyu mu fI shu kusI muum wuyu chI yu.
Ash ku chus, uyum tuu tI yu unoo kufu kuu
tputs chI nu chu zI nIII nu ju, wuts tu mu mu-
fI mbI zu chI nIII nu yu. SIyu mu fI kufu kuu
IchI ngu fu kusI fus tuut ssu. SIyu mu fI
kuchI ngut ssu.
25
IchI ngu foo upunII pu tsee
puk chus, yyu fus, sumu sIsh pshtu yu fus,
mucheefus ksung tsu. Ofoo put tInu mu,
TuyusImu7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
193
D
8.2 Utu shu chee mu 12.5-11 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
8.3 Yuwuu nIsh tu
unoots tum MutI wu 4.4, mIshu Iuku su 4.4 kumun kI yu.
F
8.5 Utu shu chee mu 12.3-11 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
kufIk pu tu tu tInu mu, ush tuu, sumu sIsh
kpI tu ngInts. Ofoots tuu mI shut kufI keets-
tuu yu muum chI nu fInts pu. Pup tsu, unoo
nuzu ndI yIspu, wutum ApunII Tuu fu shI-
pun upunII pu tsee kupung nutsu ku wu.
2
AshI fu chu, upunII pu tsee puk chI yum
pungIpshI tIs yu muum chI nu fInts pu.
IchI ngu foo nutsu kus sumu sush kpI tung-
tsu. Ndun nuu ush kus, ufu sIyuu ApunII
kupeeteefu kusu chI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu
IsfueI chI chee ApunII kupung Istu fu ngu
unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa
Apan!!; Tputs katungtsimunamari
taarasheem pinasakiya, trangu anootsi
8
1
My sIs wund IsfueI chI cheetsI tsI-
yu tu fu ngu: Nuw nu sIyuu Apu nIIee
kumuch tu mu fI nI IchI ngu fu kumu nI fu-
ngI nu. AshI fI sIysu unoo tumI nung tsu.
AmbI nuu fI yu ush ku chus, ufu pzu pu nee-
yu fus, sIyu mu fI IchI ngu foo tputs kusI fu
tuut ssu, yuwuu ApunII sIf tumu zItu mI-
nuf nee tsI, Nuw sIyuum tsup punu chInts-
pu, tfu ngu unoo tsI yu.
2
Itufu, yuwush
ApunII Tuu fu shI pun sIyuu 40 musuch
tsup upu sup muchI fu ngu unoo mbI zu-
fInts pu. Amb, upu sup xItu ngut ushI fu-
ngus, wuunu ApunII sIyuu yuchu pI tu,
Antuu tI yu tputs
kutung tsI mu nu mu fI tuu fu shIsh ufu tu-
mush puyu tu fee ju? ndu mbu fI. Itufu,
yuwu mu nu fI nuw kumuch tu kI unu mu nu-
fI ufu tu mu fI tuu muum tuu fI yu,
E
ApunII
wuunu sIyuu mungee ts Is p'tsImuumu
tfu ngI yu.
4
SIy IchI ngu fus 40 musuch
upu sup xItu ngut ushI fu ng tuu tIs, ndu
mInum tI yu mIs kumu fIs kuchu fu ngI yu.
K'tsItumtIs ndu munu fu ngI yu.
5
Tputs
wIpuu, kukeetsI puyu pu ndu, tu, wunI tu-
fu, uwshu ApunII sIyuu ushI fu ng tum tu.
F
chu ku ju
unchIch put tputs mInum tI yum tutsu-
mooch? tu fu nu unoo sIy yusuf tum tIschu.
3
Itufu, nuuk chus ApunII shu uwmu
sumus tumu pu fI ushI fu wusI nu yumu zu fu
tupu zIp nuu chI yu. Ash ku chu, unush sIysu
mIkee fu kundu fu fee tsIs kupeeteefus
kusut ssu. Ku chIch ptsu ush tu fu ushI nu fI
mIkee fu kupee tu tsu. ApunII nuw umb
ush tu chI mu tfu ngu, ushI fI unu fI tum ufu
tutsumeefu kusu chI yu.
4
AshI fI yu, ApunII
wuunu kundu fu fee tsIs ufup kupeeteefu,
kusuk chu, sIysu mungI shIs, Yuwu mund
Iy wunu sI fI tuu ku nI unu mund ApunII
Iyuu kusI muum Istu fu ngI yu, tfInts pu.
Anoo chI nu fInts pu. Itufu, yuwu mund
Kunuun shuch muntsIf tuu ku nu unu mund
IchI ngu foo tputs kupeeteefu kusu chI yu.
5
Itufu,
sIysu ndu wunu sI fI chI nu muum yusu su.
SIy wutum yutu fItum su wu. AshI fI tuu,
ApunII Tuu fu shI pun tsu pu nee mIs wunu-
sI fI punu chu pu ntsu.
TuyusImu8 , 9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
195
7
MuzI nung tsu,
Nu tumu kImu-
nu yu?
Antuu tI yu
nuwuu kukI puyu muum yusu fu zI nIII nu-
ju? NdunI.
14
Ashpu fI tu Izuu fu tpu chI-
ngu chI mu. AshI fI shIy shu nuwuu, Wuts-
tu, tfInII pu. Amb ush ku chu fI, mIn shuch
tputs IsfueI chI chee Izuu fu mbIz chI nIII-
nu yu. Itufu, My sI see shI yu shcheetsImu-
fI shu tpu tsI fee mI pzu pu nI chI mu. ShI-
yuch chI mu fI shu ufu ngI nu shu pzu pu neef-
sIn, kIz pu fI nund kusI fu tuu chI nIII nu yu,
ApunII nuwuu tfu ngI yu.
15
Itufu nuw shu, Xumu chI Apuu, tfu-
ngu fI, muchI mund kufu weeshI nu fI,
Apu nIIee kumuch tu mu fI nI putumb chI-
mun yundum puyu fu fI kufu wee fu ngI nu.
MuchI mun shu sumus kIz puf kufu kuf tuf
ushI fu ngI yu.
1
Kufu weeshI nu fI, sIyuuts-
shu pufu ngI nu. Apu nIIee kumuch tu mu-
fI nI kusu yu fus yutu fIt shI shee tsImu fI shu
puyu fu ngus upunII pu tseetsIm shu ofput
wuku fuum tInu yu fus, unoo tsI mu fI shu
ungIf tu fu ng su. Apu nIIee kumuch tu mu-
fI nI Izuu fu kupee tu fu ng su.
17
Nuw shu
yuwuuts shu ApunII putumb chI mun yundu-
yu fu, nuwuum punu fu ngu unoo yyu fu fI,
IchI ngu fus sIy pufus, wuzu wush kupee-
tu fu ngI nu. Putumb chee chu wee fu ngI nu.
18
AshI fu ngu fI, nuw shu ApunII pu sIyuum
tsI yu tu muum yusuf wupI tum muchIp
nuu tu fu ngI nu. ApunII pu sIyuum tutunII tu-
yu fu fI, tsI yut ku fI, 40 zufI psuun pu tu tum
ndu puk chI yum wuu ku fI, kutung ku-
muuts tum ndu puk chI yum kutung ku fI
tuu fu ngI nu. Yuwu mund sIy Apu nIIee kuk
kupeeteefus, yutu fIt shI shIsh pshtu fu ngus,
Apu nIIeets shu kupung tutsI yun tu fu ngIs
unu mu ndu ushI fu ngI nu.
19
AshI fu chu,
ApunII shu kupung tsI yun tu fu ngu, sIyuu,
KupeeteefufI kusu chI mu, tfu ngu, nuw shu
muzI nu fu ngu fI, unoo kupung punI fu ngI-
nu. Itufu, nuw shu Apu nIIee, Mus mu chI.
Mus kupI tInII pu, tfu ngu fI, ApunII shu
yusuf nuwuu kukI muzI nu fu ngI yu.
20
AshI-
fI tum Aufo nuu ApunII tsI yun tu fu ngI tum-
tu, kupeeteefufI kusu chI mu, tfu ngu,
nuw shu, Xumu chI, tfu ngu fI, tupu chI-
ndu fu ngI nu.
21
Nuw shu wuku fuu ofput
tInu yu fus, ungIf tu fu ngIs, unoo yyu fu fI,
sumu sIsh shu mucheefufI kupee tu fu ngI nu.
Anu mun shu kuchI zu fu much shu yyu fu-
fI, putu mbIch pu Ichu wee yu fu fI, Izuu fu
puzu cheem nu fu ngI nu. Sheefu puzu chee
wuzu wush kupeeteefufI kusu fu ngI nu.
22
AshI fI tum tsup Tube fush unu mun-
shu tsup Musush, mI shut yukut KIbfot-
Hutuwush tuu fu ngu nI unshu tum sIysu
TuyusImu9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
196
D
9.23 Utu shu chee mu 3.16 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
yutu fIt tuu fu ngus, ApunII shu wutsI yun
mus fungI yu.
23
Anu mun shu, tsup Kudes-
Bufneyush tuu fu ngu nI, sIyuu ApunII,
Nutu nuu ufu ngeem nuung tsu. Nuw shu
umb tsu poo nee mIs punu chInts pu, tfu-
ngI tuu, Itufu sIysu kupung ngu tu fu ng su.
Apu nIII mun ndu mungIs tutu fu ng su.
ApunII kumuch tu fu ngu unoots tum ndu
puyu fu ng su.
D
24
Nuw yuwu pu fu fI sIyu-
pu nuu muum chtu fu ngI unpuf sIy ufu
Apu nIIee kuk ngut ngut ushI fu ng su.
25
AshI fu ngu tIschu, ApunII sIyuu kupung
tsI yun tu yu fu, sIyuu kupee tu muum zundu-
fu ngI yu. Nuw shu unush tutunII tu yu fu fI,
IchI ngu fu 40 zuf psuun pu tu tum mungI
muntsu fu ngu fI mushu fu ngI nu.
2
Apuu,
tpu tsee mus kupI tInII pu, wutum shuu-
nu tpu tsIf shu wu. IjIp tosh tsup kIyung
kuchIy fu ngu sIn, shIy shu shuun pu tu
wIz pu fI fIsh tupu chI ndu fu ng shu wu.
27
MI shut, Apfu hu mu fI nee, Isuu ku fI nee,
Ako pu fI nee ts tum mbI zu fInII pu. Nu In
nIIu fu nu fI shI yuu kukIsh puyu muum
ngut kI tuut ssIn, yutu fIt shI shush pshtut
pshtut ush kI tuut ssIn, unoo chI nu fInII pu.
28
Wutum tpu tsI fee tsIsh kupeeteefush,
kusuk chush, IjIp to shuch tputs shI yuu,
ApunII tpu tsee Iyush tsu pu nI tushI tu ngu-
fu ngI tuu, tsu poo punu chInts pu tfu ngI-
tuu, xupoo fu ngI yu. Mungu tu fI tIp tsI fee
nutsu ku, upu sup mucheefI tpu chI ngu pI
utupu tfu ngI yu, tchu psInu yu.
29
Itufu,
wutum unoo shuu nu tpu tsIf shu wu. IjIp-
tosh tsup kIyung kuchIy fu ng sIn, shIy
shuun pu tu tu fI wIz pu fIf pu tIsh tupu chI-
ndu fu ng shu wu. AshI fI Apuu, nuwuu
kukee muzI nu ngu ndu mu. Tpu tsee nuyu-
nIng chu, nuw Apu nIIee tfu ngI nu.
10
1
AshI fI yu, ApunII shu nuwuu,
Putu mbIch tsI mbun twuf ushI-
fu tutsu moo fu tsI moo yu fush nuwuum
yushI ndung chu. MI shut, mInum kujo nee
kufI pun pu tInung chu. TInu muum Iwu-
pu fum chush nuwup muchIp kfeefush
kusu ngI. ShI yu pu tsI yut pu nI,
2
Nuw shu
putumb chI mun yuwu tum Ich tu ku chu fI
yundu yu fu fI shI yuum punu fu ngu fI, shIy-
shu unoo ptu ngu fu ngIsh, unoots tum tsI-
yu tsIs yusuf yundu chI mu. ShIy shu unoo
yuk chush kujo nIsh wunu sIf wuyu much-
chu, ApunII nuwuu tfu ngI yu.
3
AshI fI yu, nuw shu unu fI tum mInum
kujo neem yusIn suf Aku sI yu mbum-
mu shI unoo tInu fu ngI nu. TInu fu ngu fI
wuyu fu ngI nu. Anu mun shu, putu mbIch
tsI mbun twuf ushI fu tsI moo yu fu-
fI, yyu fu nIIu fI, muchIp shu kfee-
fu nIIu fI nuu tu fu ngI nu.
4
AshI fI yu,
ApunII shu yusuf putumb chI mun 10
tsI yu tsIs kumuch tu mu fI nee yundu-
fu ngI yu. Yuwuf tu tum Ich tu ku chu fI
Iyuum kumuch tu fu ngu, unoots tum
yundu fu ngI yu. Iy muchIsh wutund sush
shu nI yu fu ngu nI, ApunII shu sumu sush
tsI yu tu fu ngu, Iyshu unoo kuku muzI nu-
fu ngI nI, unoots tum yusuf yundu yu fu,
nuwuum shu punu fu ngI yu.
5
Nuw shu
unoo yyu fu fI, muchIp kufu wu fu ngI-
nu. Yuwush shu yusIn kujo neem tInu fu-
ngI unush pshtu yu fu fI kusu fu ngI nu. Nu
wundu fI tum unush kujo nIsh tuu fI yu.
Yuwuf tu tum ApunII nuwuu kumuch tu fu-
ngu unu fI tum tutsu moo fu ngI nu.
10
Nuw shu wuf muchIp tuu fu ngu fI
40 zuf psuun pu tu tum, yusuf ApunII pu
mushI mu shtuf ushI fu ngI nu sIy kumI nIs.
ApunII shu nuwuu kukI muzI nu fu ngu,
ndu sIyuu tpu chI ngu muum zundu fu ngI-
yu.
11
Nuwuuts shu, Nu nuu yu fush, shIy-
shu wusI nu tpu tsI fee tsIsh Imu zu yu fush
nuung chu. Ash ku chush, nuw shu tsup
Ipu su fu ngI, yuwuu sIf tumu zItu mI nu-
fee tsIs nuw sIyuum tsu poo punu chInts-
pu tfu ngI unoo sIyuum shu punu yu fu fI
tutsumeefI kusu chI mu, ApunII tfu ngI yu
nuwuu tsI.
Na kamanchintspa yuwaa Apan!!
Leviychichee tputs apan!!paneem
ipusarangu anootsi
SIyuu
ApunII muy kumuch tu ku? ApunII utee ju,
Nuwuu tsI mu fI chI nung tsu. Nuwu shu mu fI
tchI tung tsu. MungIp tIs kuu pu nI fI nuwuu-
tsI mu fI ungIf tung tsu. MungI shIs kuu pu-
nI fI chI nu yu fus nuwuu mungoo nung tsu.
13
Nuwuu tsI mu fI kukI tumI nung tsu.
AshI fI yu, sIysu umb ush kus, ufu wunu-
sI fI fI tuut ssu, tchu Apu nIII sIyuu tsI.
14
AshI fI nu muzI nu ngu ntsu, sIy Apu nIII-
fIs Tuu fu shI pun muu cheetsee IchI ngu fu
tInu fu ngu wuyu fu ngI yu. KunI nduuts tum,
mIshu kunInd ufu ngeem tum, yuwush
wuunu kusI fu tuuku unshu tum tu. MI-
shut, tsu pu fu nu seets tum, IchI ngu foo
yuwuu tsu pu fu nu sIsh pukIs unoots tum
ApunII tInu fu ngu wuyu fu ngI yu.
15
ApunII
wumu fI kIz puf kusIf tuu kufuk tuuku,
Itufu uwshu wuunu zundu fu ngu, sIyuu
zItu mI nu fIs kIz puf chI nu fu ngu, nu unchI-
cheets Is sIyuuts shu tIp tsI feem Ipu su fu ngI-
yu. NIII tu fI tuu tputs ndu Ipu su fu ngI yu,
sIyuch cheetsImu fIt Ipu su fu ngI yu. SIysu
nu wund ApunII shI tIs tIp tsI fIs tuuk su.
1
AshI fI yu, Apu nIIee kumuch tu mu fI nI
Izuu fu mungI shIs pshtu yu fus chI nung-
tsu.
D
MungI shIs yutu fIt chI nu fInts pu.
Apu nIIee kuk puyu muum ngu tInts pu.
17
Wutum sIy Apu nIII fIs IchI ngu foo
upunII pu tseets tum, mI shut kufu kuuts tum
wuu mu fI kusI fI yu.
Chu ku-
ju Apu nIIee ku fIk pu puxu nxuch,
F
Istu ndu
nutu, neewu, upuyu kufI kee, tch? Anoo
tuu muum wunI ndu ju.
18
ApunII, nIIu fuu
mxux zI chI nu ku, mIshu mushI ndoots-
tum chI nu ku ushI fI tum tpu tsee IchI ngu-
fu tutsu moo fu chI nu kI yu. Afup chI tum
tunuf tputs yuw sIyush tuuku unoots tum
chI nu ku wutu ngu sheem tum, mIshu
wutu nI feem tum punu kI yu.
19
AshI fu chu,
sIysu tpu tsee ufup cheets tuu chI nung tsu.
Wutum sIy IjIp tosh tsup tuu fu ngus ufup-
chI mun tum su wu, sIyuu utu shI nu.
20
AshI fI yu, sIysu Apu nIIeetsImu fI
chI nung tsu, uwuu tsI mu fI ungIf tung tsu.
Tsu su fI tIs tuung tsu. Tputs shI yuu mush-
ku, ItsIn su fu kumu nI ngu sI ndu tk chu,
sIysu zufum pu tu fI kumu nIng tsu. Apu-
nIII mun suf ItsIn su fu tsI yu tung tsu.
21
SIy
Apu nIIeetsImu fI chI nu kus ungIf tung tsu.
ApunII mInu mu fIt chu tuukshu, sIy Apu-
nIII fI su. SIyuu tupu chI ndu muum wunIp
wIz puf put Istu fu ngu. SIy IchI ngu fus
Apu nIIee wIz puf pufung su.
22
Yuwu puf
sIf tumu sIy zItu mI nu fIs IjIp top tsup nuu-
tu fu ng sIn, unpuf IchI ngu fu 70 tputs tuu-
fu ngu nu yu. Itufu nut shu ApunII wuunu
sIyuu pzu pu nee fu ngu, nu sIy ushpu fI shu
TuyusImu10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
198
tsu nguch kunInd pIch putu fIch ushpu fI-
shu pzu pu nee fu ng su, My sIsI IsfueI chI-
chee tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu ApunII
IevIy chI chee tputs upunII pu neem Ipu su-
fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaa Apan!! Israe!chichee;
Siyaatsimari nuwaam ungirtamaam
wayachintspa, trangu anootsi
12
1
My sIs shu IsfueI chI chee wunee-
fu ngu, SIysu Kunuu nush tsup
kus ku chus, Apu nIIee kumuch tu mu fI nI
ufu tu mu fI puyung tsu. ApunII sIf tumu
zItu mI nuf nee tsI tsu poo punu chInts pu,
wuunu tfu ngu, unoo nu mus wuu nuu-
tsI kuk tutsum chI yu. Anoo tsup sIyuum
punu chI yu. Anush shu tuuk chus, Apu-
nIIeetsImu fI kuk puyung tsu, nuw sIyuu
utu shI nu.
2
Anshuch shu tputs tuu fuu fu tu fu-
nu un upunII pu tseetsIm ungIf tu ku nu.
SIysu unoo kpI tung tsu. MuchI mun
Iwuz, yusIn shu tum puch, yupu mu-
su ju puk chus, unoots tum zufum pu-
tu fI ptungumbeefus, kpI tung tsu.
3
IchI ngu foo upunII pu tsee putu mbIch pu
tInu mu wuu unoo wuuts tum, wusu mu-
wuuts tum ptung ptung sheef us, kupee-
tu mbu yu fus ksung tsu. Ash ku chI nuu fee-
su, yusuf shu puk chI yum uyum tuu tI yu
upunII pu tsee ndu chI nut ssu, sIyuu utInu.
4
SIysu Apu nIIee Tuu fu shI pu nee ungIf-
tuk chus, tputs tumuk pu sI nu yu umbI tum
shI fInts pu. Ngu tIs yuw suunu zund kIs
unush Apu nIIee ungIf tu fInts pu.
5
Itufu,
ApunII wuunu sIyuch chee yuk tu fI nI
Ipuseefu, ungIf tu muum wuyu chI yu.
Wuunu ApunII unshu fI tuu chI yu. SIysu
unshu mu fI shu IchI ngu fus mInum tu shu fI
Apu nIIIsh Ipu su mu fI nI ungIf tu kus tuung-
tsu.
Kumu pu fI
zufum pu tuf tu yu nuwuu mung pu tu fI chI-
nuk sIn, unoo ngI chIz ndu puyu chI nIII-
nu yu? tu yuchu chI yu.
4
SIy nuu ufu ngI-
nu shu Apu nIIee chI nung tsu. Wuu nuu tsI
kuk tutsu moo fu puyu kus tumI nung tsu.
MuzI nung tsu yuwuu kumuch tu fu ngu
unoo tsI. Apu nIIeetsImu fI shu ungIf tung-
tsu. Ufu Apu nIIeetsImu fI shu chI nu kus
ksu tung tsu.
5
AshI fI yu, yuw tputs sIyuu
muntsIf tsI yut ssee tuyus pu tu fu ngu
unoots shu puchu yu fus ksung tsu, wutum:
Apu nIIee ksung tsu, nIshu nuu tpu tsIsh
upu nIII fI nI tuchI tee nI, muntsIf sIyuu
tuyus pu ku tfu ngu wu. Itufu, IsfueI chI-
chIs, sIy nuu Apu nIIeetsImu fI chI nung tsu,
wutum ApunII wuunu, Nuwu shu mu fI
tchI tu ngu ndu mu, tfu ngI yu. SIy IjIp tosh
tsup kIyung kuchIy kus tuu fu ng tuu tIs,
Itufu ApunII shu sIyuu tupu chI ndu fu ngu,
kupung Istu fu ngu,
tumu fee ju
ndu puchu yu fus kusu chIs?
11
AshI fI yu,
sIy umb ush ku chus, tputs IchI ngu fu sIn
TuyusImu12 , 13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
201
D
18.18-19 Wungu 1.21, 6.14, 7.40, Tuyus pu tum pu nI 3.22-23, Itufu, Tuyus pu tum pu nI 7.37
tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
D
19.15 Yuwuu nIsh tu unoots tum MutI wu 18.6,
mIshu 2 Kofnd shu chee mu 13.1 tuyu sI mu kumun kI yu.
IsfueI chIch puk chu sIn, yusuk chu sIn,
unu mu shIsh pshtu muum punIchpu sI nu-
yu. Ndu shu pu fI yutu fIt shI shee yusuf
chI nu chI nIII nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu
ApunII: Nuwuu tsI mu fI ufu tu mu fI chI nu-
kus tuung tsu, tfu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaa Apan!! Israe!chichee tputs,
Nuw minam tputs ipuseeruri,
nuwaanaatsi kuki kamanimapaneem
wayachima, trangu anootsi
18
14
My sIs IsfueI chI chee tputs
wunee ku tfu ngI yu. Anush
Kunuu nush tsup kupu ngush sIy tuuk chus,
tputs mungu tu fI ngIch ku sIn, unshu chI fI
nuts tum pu nI mungu utu nu yu tumu pI ngu-
pu nI utu sI nu. Nuw wusI nu tuwucheefufI,
yusuk tu nu yuw ush tu chu unoo tsI. NImun
mInush zuf umbpu ush tu chI yu ttu ush-
ku nu yu. NgIch ku nu unoots tuu, ushI fI tuu
unshuch tputs kIs muzI nu ku nu yu. Itufu,
ApunII: NgI chI mu pu nee tputs kuk muzI-
nu fInts pu, tchu.
15
ApunII wuunu sIyush chee tputs
Ipuseefu, nuw tumu pu fI ushI fI tum wuyu-
chI yu wuu nuu tsI kuk kumu nI muu mu.
SIysu unoo kukoo Izuu fu puyung tsu.
1
SIf tumu ApunII tfu ngu, unu fI tum
ush tu chI yu. Yuwu puf much Ofe bush
shunIyeefus, unush ApunII pu tsI yu tu-
fu ngus, Nu nImun yuwuu shIy, Apuu,
wIz pu fIf pu tIsh tpux tu fu tsI yut kIsh unoo
muzI nu muum zund kee zI nI, sumu seets-
tum pu muum punI ku tu nI chu. Wuu nu-
fI nu nImun yusuf puk chI nuu fee nI,
Izuu fI shu pu tsI pu chI nI yu, tfung su.
17
ApunII shu sIyuu, zufuktI schu, tfu-
ngI yu.
18
Itufu, nuwuuts shu, Nuwuu nu
sIyush chee mInum tputs shIy tumu pu fI
ushI fI tum IpuseefI wuyu chI mu. Nuwuu-
nuu tsI kukI kumu nI ngI, tkchu fI, uwshu
unu fI tum IchI ngu foo kumun chI yu.
19
Itufu, kumu nI pu nee kuk ndu tputs
puyu ku, nuwuu nu shu unoo tpu tsee wunI-
chI mu, wutum un tputs nuwu mun sufI
tsI yut chu wu,
D
ApunII nuwuu tfu ngI yu.
20
Itufu, tputs wyu ngI chI fIf shu nuts-
tum pun nuwu mun sufI tsIyuteefu, yuw
ndu nuw kumuch tu fu ngI unoo tsI yut ku-
chu, ndun tuu tI yu ushI fu upunII pu tsI mun-
shu wuunI suf tsIyuteefu, kumun ku chu,
unoots shu tputs sIysu pchung tsu, ApunII
tfu ngI yu.
21-22
AshI fu chu, sIysu
Kuu pu-
nI fI tu ju kumu nI mu pun t?
Zufu mum-
shee tsI yu tuk? tng tsu.
TumuyufeezIch
chIy unoo tpu tsIch nuts tu chIch yuwuu
ndu Apu nIIee kuk ItsIn su fu tu unoo tsee?
utI nuu fee su, kuu pu nI fI mungI shIs yusu-
ngI mu sInts. Wundu yu uwshu, Nu nImun
mInush zuf umb pu fI muu chI ush tu chI yu,
Apu nIII mun suf utInu, utI nuu fI yu, un ndu-
nI yu tutsum ku chu, ushI fI yu un tsI yu tsIs ndu
ApunII kumuch tu fu ngu unoo tsI yu tu fu ngI-
yu. Mungu tu fI wuu nuu tsI ungIf tu muum
umb ushI fu tsI yu tu fu ngI yu. Itufu, sIy nuu
unoo puk chus, mungI shIs punI fus tu fInts pu,
My sIs wunee ku IsfueI chI chee tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu ApunII
wuunu IsfueI chI chee, Nuw sIyuum
mInum tputs IpuseefufI wuyu chInts pu
nuwuu nuu tsI kukI sIyuum kumu nI muu-
mu, tfu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na minootssha tsiyatsis
kamanchintspa yuwaatssha tputs
mangutari ngichkana anootsi
19
15
My sIs shu IsfueI chI chee tfu-
ngI yu. MInu mu fI tputs, In tputs
yutu fIt chu, utI nuu fI, Itufu ndu tsI mbun,
ndun tuu tI ushI fu tuchIp unoo k'kuz ndu
wuu nund tu, un tsI yu tsIs ngI chIztu ndu.
Itufu, tputs tsI mbun, ndun tuu tI tuchIp
k'kuz wuu nund tu, zuf ku tu nI chu utInI
tk chu un k'kuz wuptu tsI yut kI yu.
D
1
AshI fI yu, tputs wuu nu fI yu tuyutu fI-
tu mu pun mungu tu fI ngIcheefu, tpu tsee
numb ku, yuwu mund muntsIf putu tu-
fu ngu unu mu ndu utI nuu fI yu ushI fu,
TuyusImu13 , 18, 19
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
202
E
19.21 Yuwuu nIsh tu unoots tum MutI wu 5.38 tuyu sI mu kumun kI yu.
D
24.1 MutI wu 5.31, 19.7, Mf ko su 10.4 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
17
ApunIIIp pung' nuung tsu, wutum
upunII pun tum ufku fI, mIshu yuk tu tum
ufku fI unush shu nIy ku nu wu. Kufu kuw
ndu tu fI shI tu ngu fu wundu fI tufu wuz-
tu ku fIt ssIn,
18
unush kus ku chus, yukut-
shu ufkuf unoo IchI ngu fu wunu sI fI fI
mush chI yu. Wundu yu kufu kush nubu tI
tu, tpu tsee yushI ndu fu ngu, mungu tu fI
ufu ngeem ngIcheefu, ndu tutsu moo fu tsI-
yu tsIs wuptu tu,
19
ushI fI yu unoo tpu tsee
putu yu fu sIn wunI chI nIII nu yu. Amu yuu tsI-
fI shu tpu tsee kIyung yuchu muum chI nu-
fu ngu umbI tum sheef sIn kusu chI nIII nu yu.
Ash kut ssIn, Izuu fu un ngI chI zI pun tputs
kuk pus tuch shu pu fee.
20
AshI fI yu umb
ush kus, tputs IchI ngu fu sIn yusuk chu sIn,
kIz puf pu fee punI chI nIII nu yu. Ndu shu-
pu fI ngIch zee mungu tu fI ufu ngeem
tsI yut chI nIII nu yu.
21
Chu kuu tsI mu su ju tputs wunI muum
tuu fI yu unoo kuupu nuts tu yu fus, nuy nI-
fInts pu, Izuu fu tutsu moo fu wunee fus
ksung tsu. Wumbuz tputs tpu tsee puchu kI-
nuu fI yu, sIysu puchu yu fI tum tIs ksung tsu.
Wumbuz tputs wufut kI nuu fI yu, wuchoo
tsseek chu, sIysu wuchoo tssee yu fI tum tIs
ksung tsu. Wupuz tputs nusI shIsh tuzIm-
ku, nuseets Ish kufumb tuk chu, sIysu
unoo wunu sseets tum kuwu yu fI tum tIs
ksung tsu.
E
Wuu nu fI yu kuweets Is tputs
chpu kI nuu fI yu, sIysu uwee chpu yu fI tum-
tIs kusung tsu. Wuu nu fI yu sIyuu tputs
k'tseetsIs chpu kI nuu fI yu, sIy sut utsee chpu-
yu fI tum tIs ksung tsu, My sIs tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu tputs
mungu tu fI ngIch ku nu unoo ApunII
kumuch tu mu fI nI ItsIn sum pu tu fI kumun-
ku unoo tsI.
Ashiriya, na minootssha tsiyatsis
kamanchintspa yuwaatssha kizaa
kasayarus, zapish yusur anootstam
yamarintspa, Apan!! trangu anootsi
24
1
My sIs shu IsfueI chI chee tfu-
ngI yu. Tputs kIzuu, Izu nIIeemI
tu, Izuu fu wIzu nIIeem yumu tu fI yu.
Itufu, unu mun zupIsh shu mInush zuf
nupku, wIzu nIIee tuu fush ndu shu wunu sIf
tuuku, wuzu funII shu kIfu kuu kusu muum
tuyu ndu chI yu. WIzu nIIeem kIfu kuu punu-
yu fu, Izuu fu mu mu fI kIzuu kupeet chI yu.
Ash ku chu, kIz shu pIyum shu nuu chI yu.
D
2
Yusuf mInu mun shu kumuz kIz zufunII-
ku chu, untuu tI un yutu fI tu ju.
3
Anu mun-
shu, kumuz tsI mbu nu fI nI wIzu nIIee ndu
kIs chI nu muum zund ku, kIfu kuu yusuf
kusu pI tu tuyu ndu yu fu, kusu chI yu. KIz-
shu yusuf pIyum nuu chI yu. Ndun tuu tI
ushI fu, wuzu funII tsI mbu nu fI nee kunuts-
pu yu nIII yu,
4
kIz shu yuw Ich tu ku chu fI
yumu fu ngu unu mun yusuf kuyus pI utI-
nuu fI unoo wuts tu, wutum un kIz mIn-
pu shu tputs wunu tsee Itsuch tu yu nIIu wu.
An Apu nIIeem yutu fI tu. Anoomchu nuw
sIyuu utInu, SIysu yuwush ApunII wuunu
sIyuum tsu pu fu nu see kupung kIz puf
wunu sIf punuk chu unush tuuk chus, wunu-
sI fI fI shu tuung tsu, My sIs IsfueI chI chee
tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu ApunII,
KIzuu yumu yu fus, Itufu kusu fu ngIs unoots-
tum yusuf yumu fInts pu, tfu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na yuwaatssha Apan!!
kamachtamari zapan tsiyatssee
kamachtarangu anoo kamanchintspa
5
My sIs shu IsfueI chI chee tfu ngI yu.
Tputs kIzuu kunees chI fI yumu yu fu,
un puchu muum tupu zIp nuu muum
wuts tu. MI shut, ufup tufu wuz tu muum
wuts tu. Mungu tu fI pungus shu mu fI
wushu nund wIzunII pu tu mu fI chI nuk sIn,
mInu mu fI musuch tsI ndus mungu tu fI
tuu chI nIII nu yu.
Muy pu tu ju
uwshu kchI tu yuch? Ndun nuu kutung ku,
KIzuuts shu
mushI ndoo zoo nIII nu wIzunII Izuu fu
yumu yuk chu, Ich tu ku chu fI Ipu fI nuk chu,
unoo zoo nIII nu tum suf ysu mu chI yu.
Amb ush ku chu, zoo nIIIn wunuts ndu pus-
tu chI yu. Ufu tu mu fI Isfue Iush tuu chI yu.
F
7
Itufu, wuun tu fI kumuz zoo nIII nuu
wIzunII ndu yumu muum zund ku, kIz shu
kufu kup nuu yu fu, tsI yut ssee kumun-
chI yu. Kufu kush shu kusee fu, Antuu tI
mushI chI nuwuu yumu muum zund kee ju.
Ipu fI nu yu fu fI, zuwunII tum tI suf su-
mu pI, untuu tI utee ju. WuunI kchI tpuz
ushI fu Ipu fI nu yu fu fI, Isfue Iush tsup tuup,
utee ju, kIz tchI yu kufuk shu.
8
Kufuk shu
unoo tsI yu tsIs muzI nuk chu, kumu zuuts-
shu kufuz chI yu. Kufuzeefu, unoots tum
tsI yu tsIs kuupu yusu muum tsI yut chI nIII-
nu yu. Tputs shu yuw ndu mshI nIIee
zund ku un, Zufum pu tu fI chu nuw tI.
Antuu tI nuw mushI cheetsI yumu muum
zund kee zI, tk chu,
9
kufuk shu IchI ngu fu-
sIn kIzuu nupu tu fund sIn, unush kIz shu
mshI nIIee sup tuf yusheefu, wchush-
TuyusImu24 , 25
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
205
shu kuwuchtu Ipu zu muum ush tu chI yu.
Sheefu, kumu zuuts shu mshI nIIee: ShI-
yuu kupung Ipu zu muum ush kI nu, wutum
shIy zuwu nIII nee mIsh muu chI fI ufu-
ngeem pzu pu nI muum ndu zunduk shu wu,
tchI yu.
10
AshI fI yu umb ush ku chu, unoo
tputs IchI ngu fu sIn muu chI fI tu yusuch shu-
psInu yu. In tputs suf Sup tuf YushIsh chu,
tch pu sI nu yu IchI ngu fu sIn yukut IsfueI-
chI chI yu, tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu tputs
zoonII tsI puk chu unoo kIz mushI ndoo
zoo nIII fIn tum yumu muum wufI tu chu,
My sIs tfu ngu unoo tsI.
Ashiriya, Ichingaru masach
tatsumareetsis ichtakachuri wanus
kayanakchu, anoo Apan!!eem wayangtsa,
Mysis trangu anoo na kamanchintspa
2
1
My sIs shu IsfueI chI chee tfu-
ngI yu. ApunII sIyuum tsu poo
punuk chu, sIysu unush kus ku chus, suu mu-
tu fI shu unoo tsup umuy tu yu fus tuut ssu.
Anshu fI shu Izuu fu tuuk chus,
2
IchI ngu fu
musuch tutsu mu fIs Ich tu ku chu fI kuyu-
nuk chu, unoo pusu yu fus, tsu mbuf shIs
pshtu yu fus, Apu nIIeem shu wuyung tsu.
Yup ApunII wuu nuu tsI ungIf tu muum Ipus-
ku chu unush wuyu yu fus, Apu nIIee, Wup-
pu fI, tng tsu.
3
Anush shu upunII pu neem
ufkuf pu nung tsu. Sheef us, ApunII put
tsI yu tung tsu. Nu nuw Apuu, zufum pu tu fI
kumun kI nu. Shuunu nuwuu yusuf tum-
tIsh. Nu tuu fI nI yu yuwush shIy sIf tumu
Iyuum zItu mI nu fI nee tsI, Nuw sIyuum
tsu pu nee mIs kupung punu chInts pu tfu-
ngIsh unshu. Apuu, wup pu fee. Nu mzu fI nI
tuu fI yu, tng tsu.
4
AshI fI yu, yuwuu tsu-
mbush puyu fIsh unoo upunII pun shu ufkuf
yyu fu, uwshu Apu nIIIsh wusum ungIf-
tu muum wuyu chI yu.
5
AshI fum chu, sIysu
Apu nIIee ItsIn su fu kumu nIng tsu.
SIf tumu Iy zItu mI nu fI nI puk chIm-
tuut ssIn musu tu fu sIn, Afu mu fIn chI chI nI
tuu fu ngu nu. Sheefu, IjIp to sh shu tsup
nuu tu fu ng sIn, unush tuu fu ngu nu yu.
Tuuf ushI fu ng sIn, kupung wuu nuut ssIn
wunuts zupun Izu pu nee fu ngu nu, kIz-
pu fI tum tuu fu ngu nu yu.
Antuu tI
tputs unoo putu fu zI nIII nu ju? Anshu chee
tputs kupung tpux tu fu ng shu. Amb
sheefush, shuu nu Iyuu tushI tu ngu fu-
ngIsh.
9
Iyuum nu wunu sI fImshI sh shu
tsup wuyu fu ng shu. Nu nIsh kInduf tum,
wuku fu tum mImIf kung ushI fu nuun tu-
ngu tu, unush shu Iyuum wuyu fu ng shu.
10
AshI fu chu, shuu nu Iyuum punu fu-
ngush, Iyshu nu In wunu see kunees chI fI
yusIy fu ngu unoots shu pusu fu ngu nI, nIsh
yushI ndu fu ngI nI yu shI yuu mu, tng tsu.
Tsu mboots shu Apu nIIIsh sumu wuyu-
yu fus, Apu nIIeets shu unshu fI tutunII-
tu yu fus ungIf tung tsu.
11
Anoom shu zuf
shu mbutshI sheem wuyung tsu. Sheef us,
IchI ngu fus suunu Ipu fI tum tIs, Izu nIII tum-
tIs, ufup chI ptu tum tputs, IevI yu fIn chI-
chIn pu tu tum wushu nund shunIyeefus,
yuwuu ApunII sIyuum punu ku unoo
wushu nund kutu ngee fus, shu mbu tung-
tsu, My sIs IsfueI chI chee tfu ngI yu.
AshI fI yu, My sIs, Tutsu mu fee tsIs
wunus kuchIztu kchu fI kuyu nu ku, unoo
Apu nIIeem wuyung tsu, tfu ngu unoo nu
kumu nee nu.
Ashiriya, na yuwaatssha maachi 10
payukinaareesa, minumtam Apan!!eem
panangtsa, trangu anoo kamanchintspa
12
My sIs shu IsfueI chI chee tfu ngI-
yu. Tuch pu fI nI musuch tutsum ku chu,
sIysu wunu see dIes pusu kus, mInum tum
wuu nI tum Apu nIIeem wuyung tsu. Apu-
nIIeem pu, tus, zufum pu tu fI wuyu kus,
tpu tsee ufup chee yuw sIyush tsu pu nIs
kusu fu ng sIn tuu ku nu unoom, tputs IevI-
yu fIn chI cheem tum, nIIu fuum tum mxux-
zee muw, kIzuu mu tum mushI ndoo muw
TuyusImu25 , 26
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
206
wutu ngu sheem pu nung chu. UwshtI sIn
yuwu fI zund ku nu unufI kutung ku sIn tuu-
chI nIII nu yu. Ash ku chus, shI yu shuch ndu
mInum tI yum mufI zI mun kIyung kuchIy-
chI yu.
13
Amb ush kus, Apu nIIee ItsIn sum-
pu tu fI tsI yu tung tsu.
Apuu, nu wunu see pusu fu ng tu nu.
Pusu fu ngu fI, shI yuum wuyu fu ngI-
nu yuw shIy Iyuum kumuch tu fu ngIsh
unoo tsI. IchI ngu foom tputs IevI yu-
fIn chI cheem, ufup cheem tum, mxux-
zee muw, mushI ndoo muw wutu ngush
yuw wuyu fu ngI unoo tuchI ngee fu fI
punu fu ngI nu. AshI fu ngu fI, yuwuu
shIy kumuch tu fu ngIsh unoo IchI ngu-
fu tumI nu fu ngI nu. Ndu puk chI yum
k'keetsIs kupee tu fu ngI nu, ndu mbI-
zu fu ngI nu.
14
untuu tI yu mbu-
mu ju?
chu ku ju Iyu-
mund kumI nI umb wuf kfee fu, tsI yu tsIs
umb yyu fu, Iyuum shu pu nuch?
Iyshu
unoo yusu yu fu nI, unnuu tumI nuch shu pu-
fI nI yu? tpIs.
13
MI shut,
untuu tI yu kung
muf ufuch chee ju ApunII kumuch tu mu fI nI
tuuf? SIysu,
untuu tI yu
zupu nee ju musuch yuwush sIyuum ApunII
tsu poo punuk chu unush tuu chIs? Kungoo
Oftu goo kIt kI tuu tee su, Itufu ApunII
wuunu sIyuu kupeet chI yu.
19
AshI fI yu, nu
In, ApunII nuwuu kukI muzI nu fu, mI shut
sIysu nuwuuts tum kukI muzI nuf tum tIs,
nuw sIyuu ItsIn su fu wunee ku fI utu shI nu.
SIysu mungI shIs ItsIn su fu chI nu yu fus
tuung tsu, utInu. Suunu sung tsu. Tuu fu-
shIsh ufu tu mu shee Ipus ku chI nuu fee su,
kIs shu pu fee tuu fu shIsh wunu sI fI mIsh
tuut ssu. Itufu, Apu nIIee kusukchI nuu fee-
su, yushI ngupshu pu fee nuut ssu. Apu nIIIsh
wunu sI fImshIsh tuchIt ku chI nuu fee su,
ApunII shu sIyuu Istu ku chu, mupIysh tIs kIs
tuut ssu. Itufu, YushI ngush tuchIt ku chI nuu-
fee su, kIyung shu pu fee kuchIy kus tsI pu-
tsIptu fus tuut ssu. AshI fu chu, nuw sIyuu
umb shI fInts pu utu shI nu.
20
AshI fI yu, Apu-
nIIee chI nung tsu. Kukoo puyung tsu. Apup
nuwuu ksufI pung pu ndu tus, tuung tsu.
Wutum Apu nIII mu nu fI wIz pu fI nI tuu ku-
nI wu. Wunu sI fI nuu fI tuu kus, ufu tu mu fI-
pu fee tuut ssu yuwush sIf tumu sIyuum
zItu mI nu fIs ApunII tsu poo Apfumu fI-
nee mI, Isuu ku fI neem tum, Ako pu fI neem-
tum, Nuw sIyuum tsu pu nee mIs kupung
punu chInts pu, tfu ngu unshu yu, My sIs
tfu ngI yu IsfueI chI cheetsI.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu ApunII
IsfueI chI chee, Nuw sIyuum uyum tuu
yusuf Istu chInts pu, tfu ngu unoo tsI.
Na yuwaatssha Mysis, Nuw wachinayana.
3osueyshapari siyaa Israe!chicheetsis
ksutchiya, trangu anoo kamanchintspa
31
1
My sIs yusuf IsfueI chI chee
tsI yut pI tu tushu nee fu ngI yu.
2
Tushu nee yu fu,
Nu IchI ngu fus muzI nung tsu. Nu nuw
kIz puf wuchI nu yu nu. Musu chI fI 120 tuu-
fI yu. Afu peew nuu muum wufI tuk shtu zI.
ApunII wuunu nuwuu,
Amb ush-
ku chus, kuu pu nI fI kIz puf tung tsu. Tpu tsee
punI fInts pu. Kundu fuf pu tIs wufut ku chus,
ApunII shu sIyuum ksut chI yu.
Antuu tI
puk chI yum sIyuu kusu chee ju?
D
tfu ngI yu.
7
My sIs tsI yu tu fu ngu, IchI ngu fu sIn
IsfueI chIch tputs nupu tu fund sIn, Josue-
yuuts shu kufuzeefu tsI yu tu fu ngI yu.
Josue yuu, shIy shu kIz puf tung chu, wutum
shIy tundu nee tpu tsee yup sIf tumu sIyuum
zItu mI nu fIs ApunII tsu poo punu chInts pu
tfu ngu umb much chIsh.
8
ApunII wuunu
shI yuu much chI yu.
untuu tI Nuw
Ipuf tu nu, tchee ju? ndu mbu fee,
utIyu.
TuyusImu31 , 32
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
212
D
32.8 Tuyus pu tum pu nI 17.26 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
ApunII tuu sIyuu tInu fu ngunts, ushI-
fI tuu sIysu wuu kuk kupee tuk su.
Muyu!
KIz puf yunguntku chus, wukuf
ushI fus nutsIs kuwupshI shtu fus
tuut ssu.
Ksu tuu tuu kus, kutung kus,
kufIk pu neem tum kInuk chus,
Apu nIIeets shu pu fI ungIf tu muum
kusut ssu.
ApunII tuu sIyuu tInu fu ngu, tupu-
chI ndu fu ngI tuu, ushI fI tuu sIysu
Apu nIIee nIy fut ssu.
1
SIysu upunII pu tsee muntsI fImshee
ungIf tu kus, ApunII shu unu-
mund kupung tsI yun tu kI yu.
Wutum sIyuu kIz puf puchInd ku,
Nuwuu tsI mu fI chI nu ngu sI ndu-
mu, utuwu, unu mund sIyuu
wunI chu pu ntsu.
17
Wuku fu fee tsIs puchu yu fus, much-
kus, yushI ngoo tsI mu fI ungIf tu-
kus tuut ssu.
E
MungI shIs chI nu kus, In upunII puts
kuneesIch chu.
muyu-
ju sIyush tushIy ch? pung pu nI.
SIy kIz puf yutu fIt tIschu tpu tsIs.
SIy nIIuf mung' ndu nu fI tumu tuf-
pu fee ushI fIs unoo
tumu yu-
fee zIch?
Antuu tI ApunII
wufI tu fee ju?
Uw
Tumushu ndu
mungoo nuk su?
29
SIy mungIp tu nuu fee su Apu nIIee kuk
puyu kus:
Pup chu. ApunII Iyuu kIz puf wunee-
fu nee pu, tchI nuu psu.
30
Nu muzI nu ntsu, SIf
unuwu?
ApunII pu tsI fee mIs vInoots tum
wuu yu fu ngIs.
Chakaja yandarang?
Josuey pufI wuunu yundu fu ngI yu. Ndu nI yu ushI fu, wIpu nush pu fI yundum pu nI tputs yundu fu ngI yu.
Chakaama yandarang?
Utu chIch tputs uyum tuu tI mbIztu pu, tu, Josue yu fI nI nee kIfu ku yundu fu ngI yu. Utu chIch-
pu tu tIn yusu pu nu tu, yundu fu ngI yu.
Mayaamaja yandarang?
IsfueI chI cheem tputs yundu fu ngu nu. ApunII tu ndu Iyuum Kunuu nuu tsup tsu pu nee mu nI punu fu-
ngu, tyu fu sIn yundu fu ngu nu. Iyu shuch nIIu fu nuf unoo mbIztu pu utu sIn, unoom yundu fu ngu nu yu.
Mayaatseeja kamanik?
IsfueI chIch tputs zupun musuch IjIp tosh tsup tuu fu ng sIn, kIyung kuchIy fu ngu nu. Sheef sIn,
ApunII shu kupung Istu fu ngu shI tu ngu fu ngu nu. ShI tu ngeef sIn, Apu nIIee kuk puyu muum ngu tu-
fu ng sIn, ushI fI ApunII shu tsup upu sup 40 musuch xIy muum wuyu fu ngI yu.
40 musuch tushIy chu unush Kung Oftu gush kusu fu ngu nu yu. Ndu tu mu Oftu guu kung kItu-
fu sIn, My sI su fI nI tsI pu fu ngI yu. ApunII shu My sI su fIn wIpu nush, Josue yuu, tsI yu tu fu ngu, Nu
shIy shu nuwuu tpu tsI fee tsI much tu chu, tfu ngI yu.
KupItofo 1-7: AshIfI Josueyshu IsfueIchIcheem tputs kufukuum kInufungu, kung Oftugush
kItufungunuyu, yuktu JefIconungI. ApunII IsfueIchIchee Istumuum yuktuu tundupunuzee
tupuntsufungu, IsfueIchIchshu JefIcoshucheetsI kupung kusIfungunu. SheefsIn,
Kunuunshucheetstum yuw JefIco wutsIfIt tuukunu, unshucheetstum kusIfungunu.
KupItofo 8-12: Anumunshu, tuwshu nuutufungsIn, mInush yuktu pshtutu kuchIngtu, mInush
yuktu pshtut kuchIngtu ushIfungsIn, Kunuunshucheetstum zupun kusIfungunu.
KupItofo 13-22: SheefsIn, kunupufungsIn, tushtupItum nuutufungsIn, unshucheetstum
zupun kusIfungItumsInu. ApInIIIfI tputsee zupun kusIfungunu. Itufu, ndu IchIngufoo
kusIfungunuyu. Tsupoo umuytufungusIn, wuunpututssIn Ipus Ipus ushIfungunuyu
wutsupuneemu.
AshI fI yuw ApunII Apu fumu fI nee tsI yu tu fu ngu, mIshu IsfueI chI cheets tum zupun tsI yu tu fu-
ngu, SIyuum Kunuu nuu tsup tsu pu nee mIs punu chInts pu, tfu ngu, unoo Izuu fu wuu nuu tsI kuk
tutsu moo fu ngI yu.
AshI fI yu, wup pu fee Josue yu fI nee tsI kuku kumu nee nu.
3osueyarini kuku
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
222
D
1.5 Utu shu chee mu 13.5 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
1.13 Utu shu chee mu 4.8-11 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Nuw shI yuum ksu chInII pu. My sI su fI nee-
tsI kupung nuw ksu tu fu ngI, shI yuum shu
ush tuchtu mu nu, Ayum tuu tI shI yuu kusu-
chee zI.
D
Wuun tu tuu
wuf pungu sIp wunu pIsh Iwuz tunu fI ngu-
yu fu, yuwush yutee zup mup zu muum
xunu tu fu unush wuntsush tup shtu yu fu
pIshu fu ngI yu.
7
Kufuk shut wusu ndu fuf
kyu fund sIn, ngoo tsIp yup Oftug kung
mufu nxIp kuyu pum pu tu fI kIt ku nu umb
tpu tsI nguz nuchu ngu kut ssIn nuu tu fu ngu-
nu yu. Sunduf shu shI tu ngut ssIn, yusuf
yuk tu fee tsI nI wuch mbum shtu ndu yu fu-
sIn, kusu fu ngu nu yu.
8
Tputs shu tsu poo
nufu mu pun ndu tu fI muufu, kIz shu
Ruhub umbI tum pungu sIp wunu pIsh
Iwuz kfee fu, tpu tsee:
9
Nuw yusuk tu nu:
Yuwuu ApunII nee tsup sIyuum tsu pu nIs
punu fu ngu unoo tsI. AshI fu chu, Iyu shuch
IchI ngu fu sIn kupung sIyuu punIk sIn,
punIf su mu nu fI tsI puf puz ushI fu sIn,
wuu nuu tsI tupu chI ndu muum pInu su-
ku nu yu.
10
IchI ngu fu yushuch tputs
yusu ku nu yu, yuwuu sIy IjIp tosh tsup
shI tu ngee fu nIIus, mus Chu mbee pImu-
shee sIyuum kItu muum ApunII kungoo
puzu fu ngu unoo tsI. MI shut, yuwuuts tum
sIy kufu kuu tsI mbu nu fI, SIho nuu, mI shut
Oguu ushI fu, tIp tsIf pu tu fI kung Oftu-
gu ufu chIch sIyu mu fI kuchI ngu fu ngIs
unoots tum yusuk tu mu nI yu.
11
AshI fu chu,
Iy shut unoo yusu ku nI, kupung punI ku nI-
yu. Iyu shuch tputs IchI ngu fu sIn sIyu put
wufu tu muum punI ku nu yu. Wutum Apu-
nIII mu fI wumu fI kusI fu tuuku, unu mun
mungIs sIy tutuk su wu. SIyu mu fIt chu Apu-
nIII fIs kunI ndush kusI fu tuuku, mI shut
tsu puf nu seets tum wumu fI tum kusI fI yu.
12
AshI fu chu, nuwshut sIyuu nutu fI tum
yusu muum zund kI nu. Zufum pu tu fI
nuwuu kumu nI ngu sI ndu mu. AshI fI yu,
sIy sut nuwuu muu chI fI tI Apu nIII mun suf
nuynIngu sI ndu mu. Nupu ngI nuw sIyuu
tupu chI ndu fu ngu fI wunu sIf ksu tu fu ngI,
umb tum shI ngu sI ndu mu.
13
Apu fee tsI, utu-
tuuts tum, wuwu fee wuuts tum tI, mI shut
pumu nee wuuts tum tI, IchI ngu fu unchI-
chee wuchI nIIIn, nuyu nIng tsu. Pchu fInts-
pu, tfu ngI yu.
14
UwshtI sIn, AshI fI yu, Iy shut zufum pu-
tu fI tsI pum pu tuf tI nI tsI yut chI nI pu. NgIch-
ku chI nuu fee nI yu, ufu Iy tsI pu chI nI yu.
Itufu, shIy shut tpu tsee kumu nInII pu yuwuu
nu tsI yu tee nI unoo tsI. Yuwush ApunII
Iyuum nee tsup punuk chu, unush Iy shut
sIyuu wunu sIf ksut chI nI pu. Yuwu mund
shIy nu Iyuu tupu chI ndu yu nIIIsh, unu mund
ufu sIy sut kumu ngut ssu, tfu ngu nu yu.
15
Ruhub shu unush pungoom wuf
tundu pu nu zI mun Iwuz pungu fu ngI yu.
AshI fu chu, unu mu ndu fI shu ufu ngI mund
pungus wuch tpu tsee wusku mun yufu-
wu fu ngI yu.
E
1
Ndu tu mu tsu push tpu tsee
yufu wu fu, chtu fu wunu sIf wunee fu ngI-
yu. Mus nungI pIs nuu fInts pu. Pup tsu
yuw sunduf sIyu nguz nuchu ngu kut-
ssIn nuun chI nu unIn pufunts. Nutu mu
Josueyu2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
224
muchIp tsup nuu ngInts. AmbI fI tuchIp
zuf tuu mut ssu. Itufu, sunduf yuwush
kunu pu tu fum chu sIn, unush sIy sut
nungIp tum tIs nuut ssu, tfu ngI yu.
17
TumupIngumpunshItIsIn tputs,
Yuwuu shI yu pu wunu sIf tsI yu tee nI, unoo
ndu ngu tu nI tchI nI pu ufu zufum pu tu fI
tumIn chI nI pu, IchI ngu fu yuwuuts tum
tfu ngIsh unoots tum tu.
18
AshI fI yu, Iy
nIsh tsup kus ku mchu nI, shIy shut nee
wunu muu chu mbee pImu shee neetsI fI
kunu mbI tu tuw shIng chu yuwu nu ngIf tu-
tum wuch Iyuu yufu wu yu fIsh unnu ngI-
tum tu. MI shut, upu fee tsIsh, unee feets-
tum tIsh, wuwu feets tum tIsh, IchI ngu fu
upu feets tum tIsh muu chI fI shuun shu tu fI-
shu pungIsh tushu neepchu.
19
Wundu yu
shI yuu kukIsh ndu puyuk sIn, shI yush
pungIsh shI tu ngeef sIn, ngoo tsIp shu xIyk-
chu sIn, ufu wuu nu mu ndu fIt ssIn tsI pu-
chI nIII nu yu. Ash kut ssIn, Iy ndu yuun tu fI
ush chI nI pu. Wundu yu yuu shuch tputs
shI yush pungIsh pshtu yu fu sIn, tpu tsee
puchuk chu sIn, unush Iy k'keetsInI ngIch-
kI nI yu.
20
MI shut, nu yuwuu tsI yu tee nI
unoo, ShIy puk chI yum tpu tsee kumun kI-
nuu fee shu, ufu Iy shut k'keetsInI yuwuu
zufum pu tu fI shI yu pu umb ush tu chI nI pu
tfu ngI nI, unoo Izu fI tum wuts tu tchI nI-
yu, tfu ngu nu yu.
21
Itufu, kIz shu: NdunI.
Anu fI tum nuw chI nu chI mu tfu ngI yu.
TsI yu tum yuwu pu fum chu sIn, AshI fI nuu-
nu mu chI mu, tyu fund sIn, nuu tu fu ngu nu-
yu. KIz shu unu fI tum wunu muu chu mbee-
pImu shee wuchu nung kunu mbIptu fu
kusu fu ngI yu.
22
AnshI tI sIn, IpI shu ngum pun muchIp-
shu nuu yu fund sIn, umbI fI shu tupI sheef-
sIn, tuchIp zuf muu fu ngu nu yu. Kufuk-
shu wusu ndu fuf mungu tu fI pIyu mu fI
nuchung tu ngut ushI fu ng sIn, ndu chu mu-
yu ngu fu ngu nu yu. Xupoo yu fund sIn, yusuf
wup tum yuk tu fIn pI nI JefI co yup kunu pu-
fu ngu nu yu.
23
Sunduf kunu pu fum chu sIn,
unush yusuf muchI mund kufu wee fund-
sIn, yup tum nuu tu fu nIII nu umb tum,
kungoo kItee fund sIn, wutsu pu nIp tum
kunu pee fund sIn nuu tu fu ngu nu yu. Kusee-
fum chu sIn, Josue yush yuwuu pukee shI-
nu nu unoo IchI ngu fu kumu nI fu ngu nu yu.
24
Wutum ApunII unoo tsup yuum punu-
fu ngu wu. AshI fu chu unu mund yusuk sIn,
IchI ngu fu sIn tputs yuw unush tuu ku nu
unIn, punIf su mu nu fI tsI puk puz ush ku nu-
yu, kumun ku sIn tfu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Josuey
wusu ndu fu fee tsu poom nufu muum
zungu nI fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na yuwaatssha Israe!chich
tputs kungoo Ortagaa kitarangana
anootsshat kamanchintspa
3
1
Putum shut, zuf putu fI Josuey
IchI ngu fu tIp tsIf pu tu fI IsfueI-
chIch pu SItIm mund tsup kyu fund sIn,
Oftu gu mun kung kusu fu ngu nu yu. Itufu,
ndu tu mu kItu fu sIn, unoo tsI fI tu mu shu-
nI yu fu ngu nu yu.
2
Anoo tsI fI shu kutuk sIn,
tuchIp zuf muu fu ngu nu yu. Anush kufuk-
shI tI sIn IchI ngu fu tsI yut ssee kumu nI fu-
ngI yu.
3
SIy sut IsfueI chI chee wumuch tush
puyung tsu. Apu nIIee kujo nu fI nI IevIy-
chIch upunII pu nI fI nI ufkuf yyu fu-
sIn, yup nuukchI nIII nu umbI tum sIy sut
tchI tung tsu.
4
Amb tu ndu ngoots chIy
nuu chIch wutum sIy umb ngoots ndu
mInum tI yum putuf su wu. Itufu, wutsI fI
Apu nIII nung kujo nu fI nI kyu mu fInts pu.
Afu pI fI kuzI zI mun mInum kIIo me tof
tumu pu fI ushI fu tchI tung tsu, tfu ngI yu.
5
Josuey shu tpu tsee, Chtu fu Apu nIIeem
mungee ts Is yufung tsu. Wutum pu zuf
ApunII wuu nuu tsI wIz puf tuyu mu ndu chu-
wu, tfu ngI yu.
Muyuu-
mu ju nee putumb chee xunu tu fu ngu nu?
tk chu sIn,
22
sIy sut Ipu fee tsIs kumun-
kus, SIyuum nIIu fu nu fee mIs mungIs
p'tsImuum ushI fu ngu nu yu. Wutum
sIf tumu Iyu shuch IsfueI chIch Oftu guu
kung puzu mun kItu fu ngu nu.
23
ApunII
wuunu, Iyuum IsfueI chI chee mu nI kung
Oftu guu ufu chIch kItpu nu tu kungoo
puzu fu ngu, unush Iyu shuch kItu fu ngu nu-
yu. SIf tumu Iyush cheem ApunII Mufee
Chu mbee pImu shee wIz puf pu puzu fu ngu,
unush Iy shut kItu fu ngu nI, umbI tum Oftu-
guu kung ushI fu ngI yu. Anpuf chu uyum
nee putumb chee puku nI, nIzpu fI shee-
mu nI utu sIn wuyu fu ngu nu yu.
24
Anoo
tputs yuk tu shcheew IchI ngu fu tsu puf nus
yusuk sIn, Apu nIII mu fI kIzpufeefu ushI fu-
ngI yu, tu ngut ush ku nu yu. AshI fI sIy sut
nIIu fu nu fIs Apu nIIee kuk ufu tu mu fI
puyung tum tsu, tyu fus, Ipu fee tsIs ksung-
tsu, Josuey IsfueI chI chee tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Josuey
IsfueI chI chee wunu sIf wunee yu fu kusu fu-
ngu unoo tsI.
Ashiriya, na yuwaatssha Israe!chich
Gui!gaa!ash tsap shaniyarangana
anootssha kamanchintspa
5
1
Anpuf shut kufuk Amof-
fewshucheew, Oftu gush kung, yup
zuf puku umb tuu fu ngu nu yu. Kunuun-
shuch shI tI sIn kufuk muf MedI tef fu new-
nu ngI fI wutsI fI, yup zuf puku umb tum
tuu fu ngu nu yu. AnshI tI sIn yuwuu ApunII
Oftu guu kung puzu fu ngu, IsfueI chIch shu
kIteefunu unoo muzI nu fu ngu sIn, kIz puf
punI fu ngu nu yu. AshI fu chu ushI fu ng-
sIn, IsfueI chI chee tusu su muum Izuu fu
punI fu ngu nu yu.
2
ApunII shu Josue yuu: AshI fI shIy shut
putumb chee k'chIfoom tInu yu fush,
unput IsfueI chI chee wuyum shIf tus
yuwuu tsusu unoo ktsu pu ngI, tfu ngI yu.
3
Josuey shu muchIsh Afu Io tush upunII-
pu nee ts shu tputs kumuch tu fu ngu, unu-
fI tum putumb chee k'chIfoom tInu fu ngu-
sIn, unoo ush pu fI IsfueI chI chee kumu zu-
nuf wuyum shI fee tus ktsu pu fu ngu nu yu.
4-5
Anpuf nIIuf nu fee tsIm shut wuyum-
shI fee tus ktsu pu fu ngu nu yu. Wutum
yuwu nuuf sIn tupu zeem wufu tu muum
wufI tu tu fu, IjIp tosh tsup wuyum shI fee
tus ktsu pu mu nund shI tu ngu fu ngu nu yu.
Annuuf sIn upu su fI ngoo tsIsh wuchI nu yu-
fu sIn tsI pu mbu fu ngu nu yu. Itufu, yuwuuts-
shu upus ngoo tsIsh nuuf sIn, nIIuf tu fu-
ngu nu unoo tsIm shu wIpuu wuyum shIf
tus ndu ktsu pu fu ngu nu yu.
IsfueI chIch
IjIp too tsup shI tu ngut ssIn, umbI fI upu sup
tsup mungu tu fI shtI sIn musuf sIn xIy-
tungut ushI fu ng sIn, Apu nIIee kuk IchI-
ngu fu sIn kupee tu fu ngu nu yu. ApunII shu
unu mund kupung tsI yun tu fu ngu, Ayum-
tuu tI sIy Kunuu nup tsup wunu sI fImshIp
nuu chee zIs. SIf tumu zItu mI nu fee mIs
sIyuum tsu pu nIs yuwush kutu nguts zupu-
nI, kIndu fu tum, wuku fu tum mImIf kung
ushI fu nuun tu ngu tu unoo punu chInts pu,
Josueyu4 , 5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
227
tfu ngI tuu tI, Itufu sIy nuu wuchI nIs umb
nuu chee zIs. Ufu nIshu fI upu su fI wuchI nu-
yu fus, tsI put ssu, tfu ngI yu. AshI fu chu,
wuchI nu nuuf sIn, upu su fI 40 musuch
tuu fu ng sIn, wIpuu wuyum shIf tus ndu
ktsu pu fu ngu nu yu.
7
WuchI nu nuf pchI-
ngu fu ngu, Josuey yuwuu tsIm shu, upus
ngoo tsIsh nIIuf tu fu ngu nu unoo tsIm shu
ush pu fI wuyum shI fee tus ktsu pu fu ngI yu.
Wutum ndun nuu ush ku sIn, yup ApunII
zItu mI nu fI neem wutsu pun punu fu ngu,
umb ndu pshtu chI nIII nu wu.
8
Anshut
ushpu fIt ssIn wuyum shI fee tus ktsu pum
Iwuts pu fum chu sIn, wusuf ksuku unoom
muyu nguk sIn, unshu fI kunu su fu ngu nu yu.
9
AshI fI yu, ApunII shu Josue yuu, Nu IchI-
ngu fu tpu tsI fee tsIsh wuyum shIf ktsu pu-
fu ngush, nu nImu nu fI shu sIyu pu ndu shu
puzI nIII nI yu. SIf IjIp to shtuu tsup tuu fu-
ng sIn, Itufu nu sIyu pu shut wushu nund
kIs shut Ipu nut ssu, tfu ngI yu. AshI fu chu,
unu mund unoo tsup wuun shuchtI sIn kuk
GuII guu Iu utu sIn ysu mu fu ngu nu yu. NIsh
tsup tputs puzI fee kupee tee nIII nu yu, utu-
sIn tfu ngu nu yu.
10
IsfueI chIch yuwu mun GuII guu-
Iush tsup kusu fu ngu nu unu mun 14 zuf
muut ssIn unush pukum chu zuf, yuwuu
ApunII Iyuu IjIp too tsup tushI tu ngu fu-
ngu unoo chI nu muum shu mbutshI sheem
wuyu yu nI, tfu ngu sIn, yukut JefI co yu-
nu ngI fI wutsI fI Apu nIIee shu mbut ku sIn,
kIs ungIf tu fu ngu nu yu.
11
Anu fI tum zuf
punguuts shu ndu tpu tu fu, mI shut tIfI-
koots tum kutu ngu fu ngu nu yu. Pu tum shu
zuf Kunuun shu cheets tum shu wutu ngush
kutu ngu fu ngu nu yu.
12
ApunII shu unpu fI-
tum zuf ndu shut kutung tsee mun zungu-
nI fu ngI yu. Wutum IsfueI chIch Kunuun-
shu cheetsI fI shut wutu ngush IchI ngu fu
musuch kutu ngu fu ngu nu wu.
Nu kumu nee nu yuwuu IsfueI chIch GuII-
guu Iush tsup kusu fu ngu nu unoo tsI.
Ashiriya, na yuwaatssha 3osuey Apan!!pa
tsiyatarangu anootssha kamanchintspa
13
MInush zuf, Josuey yuk tush JefI co-
yush tuufu, sunduf ushI fu wnu ngee
much tuf wuzu fun puyu fu xIxeewu
pufu ngI yu. Josuey shu unnung wutsI fI
kyu mu yu fu, mushu fu ngI yu. Kuupu
TumufI nuw
pIyum, pIyum ush tu chee? Nuw ApunII tu-
nu kufu kI. Nuw shI yuu kumuch tu muum
kusu fu ngI nu, tfu ngu, Josuey shu,
ZufuktI shchu, tyu fu, much tsu push
kIz puf tImuch tu sheefu,
Muyuu shuu nu
kumuch tu muum zunduk shu? tfu ngI yu.
15
ApunII shu, Nutu, spu tu fIsh yushu-
ngI, wutum nee tsup wunu sI fImsheem
wuyu yu nI wu, tfu ngu, Josuey shut uyu
tfu ngI yu.
Nu kumu nee nu yuwuu Josuey ApunII-
pu tsI yu tu fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na yuwaatsshat yakat
3ericoyshuchee tputs kachingarangana
anootsshat kamanchintspa
1
Anpuf shu zuf mung, yuk tush JefI-
co yush tputs pshtu muum, mI shut
shI tu ngu muum tum pInu su mu nu, wutum
Izuu fu wuchoo mbu mu fI shtu ndu fu ngu-
nu yu. IsfueI chIch tputs ndu nIsh pshtu-
muu mu, utu sIn, ushI fu ngu nu yu. Anshut
yukut ush chI fI tundu pu nuz put kmu nu-
mu nu.
2
Itufu, ApunII shu Josue yuu, Nuw
sIyuum kupung Istu chInts pu, ufu sIyuum
yuk tuu JefI co yuu, kufu kuuts tum, wusu-
ndu fuf pu tu fI kuwI shIs tupu nu yu funts
kusu chInts pu.
3
ShIy shut sundu fuf pu tIsh
IsfueI chIch put shu fu ngu yu fus, yuk tuu
JefI co yu ush chI fI mInum tush zuf mInum
Ituf pI tu, putum mInum tum Ituf pI tu
shIng tsu. AmbI fI ushIsh tu fus, wushu-
nund mInum mutu yu fu zuf Ituf pI ngInts.
4
ApunII pun shI tI sIn ufkuf 7 tputs unshu-
tum Apu nIIee kujo nu fI nI kuyu fu sIn,
Imuf chu chI nIIIn pu. Wuku fuuts shu wIts
7 yuchI nIIIn pu. Sheef sIn, tsI mbu nush
mutu yu fu zuf yuk tuu Ituf pIk chIs unush
upunII pun shI tI sIn ufkuf wuku fush wIts
pu pu tchI nIIIn pu.
5
Tk chu sIn, ushI fI
sIy sut yuwu fI wuku fuu wIts muzI nu yu-
chIs unu fI tum kIz puf tu yu fus, kupu ngu fI
zumu ngu tu shIng tsu. Zumu ngu yu chus,
Josueyu5 , 6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
228
ufu yuk tu sh shu wutund pun ptu nguk-
chu, tsu pu wush pufut ush tu chI yu. Ash-
ku chu, unu fI tum sIy sut yuk tush teet,
pshtu tuf tu tu shIng tsu. Tfu ngI yu ApunII
wusu ndu fuf Josue yuu tsI.
Tumukshu? Nuwuum
mIkeefush kuseefush Istu ndu. Nuwuu
ngu tIshpu, wutum shI yu pu kIz puf umI-
ku fI nI wu. Nutu, tpu chI ndu ndu. Pup chu.
Amof fewshuchI nund kufuk wushu nund
ypu ndu yu fund sIn, nuwu nguz puchu-
kut ssIn, nu nIsh muchIsh shu nee fu nu yu,
tfu ngI yu.
7
AshI fI yu, Josuey shu unu fI-
tum GuII guu Iu mund tsup kyu fund sIn,
ush pu fI wusu ndu fuf kIz pu fI nu ndu fI
nuu tu fu ngu nu yu.
8
ApunII shut Josue yuu,
PunI fInts pu. Nuw sIyuum kupung Istu-
chInts pu. Puchum pu nee tputs sIyuum
tuyu mu ndu chInts pu. Nuwshut nupux tu-
mush wuyu yu fu fI kusu chI mu. Amb ush-
ku chu fI, sIyuu ndu puk chI yum tIstu chI-
nIII nu yu, tfu ngI yu.
9
Anshut Josuey GuII guu Iu mund tsup
kyu fund sIn, psuun pu tu fI zuf nuu tu-
fu ngu nu yu. Anush shut kusu fu ng sIn,
Amof fewshuchee tputs puchu fu ngu nu yu.
10
ApunII wuunu tpu tsee tpux tu mush
wuyu yu fu kusu fu ngI yu. AshI fu chu,
IsfueI chI chee pufu ngu sIn, kupung
punI fus tu fu ngu nu yu. Amb ushI fu ng-
sIn, ndu shut wufI tu fu ngu nu yu. Anush
Josuey shu wusu ndu fuf put tpu tsee
zupun Amof fewshuchee Gubu wo nush
tsup puchu fu ngu nu yu. Anu mun yup shut
suwu yu fu nIII nu umb shut Beto fu nup
ngoots tuchI tu fu ngu nu yu. AmbI fI Amof-
fewshuchee tuchI tu fu sIn, pchu ku tu fund-
sIn, tsup Ase ku mun mI shut Muke du mun
kusu fu ngu nu.
11
AshI fI yu, Amof fewshuch
chuw pItum sIn IsfueI chI chee punIk sIn,
Beto fu nu ngI fI tsup wuzu wup shut kufu-
weef sIn, suwu fu ngu nu yu. ApunII shut
kuchI zu mu shee zungu nI fu ngu, wuzu wup-
shut zupun, kupu nguw pufutzu fu ngu,
tpu tsee zupun nuu shut puchu fu ngI yu.
IsfueI chIch sunduf puchu yu fu nu unoo
Josueyu6, 10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
231
knu fI nu shut kuchI zu mush puchu fu ngI-
yu.
12
ApunII wuunu Amof fewshuchee
tputs IsfueI chI cheem tuyu mu ndu fu ngu,
uwshtI sIn puchu fu ngu nu yu. Josuey shut
unush Apu nIIee tsI yut ku, Apuu, zuf
mus putpu. Zufee yuwuf wuyung chu
Gubu won pu tu fI tsup tusu su fu. Tsu peets-
tum AIyu Ion put tsup tnd su pu tusu su-
fu wuyung chu, tfu ngI yu.
13
Josuey
tfu ngu, ApunII shut unu fI tum zufee,
tsu peets tum unoo tsI fI tuxIy kee fu ngI yu.
AshI fu ngu, zuf tsup pu tu fI unoo tsI fI xIyu-
fu ngu, ndu puk chI yum kufu wu fu ngI yu.
AshI fu chu umb ushI fu ngu, IsfueI chIch
undu fu fee mInum zuf tsI ndus tumu pu fI
ushI fu puchu fu ngu sIn, Izuu fu kuchI-
ngu fu ngu nu yu. Nee tsI yu tsIs tputs suf
Jusef zufum pu tu fI yundu fu ngI yu. Anoo
nuwshut nu zufum pu tuf tu tum yundu kI-
nu. Mung zufee ApunII unoo tsI fI kunI-
ndup tuxIy kee fu ngu, ndu puk chI yum
kufuw ku, mInum zuf tumu pu fI ushI fu
tuu fu ngI yu.
14
Muyuu mu-
ju sumbuy tu chIch? Afung kIz puf tu yu fus,
nee kufu kuu kIyung yuchu ngInts, wutum
wuunu sIyuum nee kufu kuu pIy ushI-
muum kumuch tu fu ngu wu. AshI fI sIy sut
Josueyu10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
232
unu fI tum tumI nu ngInts, tfu ngu,
2
Nutu
puchu yu fus, wuyuf pu nIsh wusIkpu spu yu-
fus, yuwuf yusI nu mun kuy xu yu fus ksu-
ngInts, Josuey tfu ngI yu. Sunduf shI tI sIn
puchu yu fu sIn, wuyuf pu nIsh spu yu fu sIn,
mInum tu wu fI yusI nu mun yuwuf kuy xu-
yu fu sIn, wuunI neetsI fI zuf pup utu sIn,
unoo tsI fI kusu fu ngu nu yu.
27
Zuf puku mut-
shut Josuey wusu ndu fu fee kumuch tu fu-
ngu, wusu ndu fuf shI tI sIn tsu push yusuf
yufu wu yu fu sIn, yuwu sh tum wuch tupI-
shu fu ngu nu, unshu tum tup shu yu fu sIn
kusu fu ngu nu yu. Sheef sIn, yuwup tu tum
putu mbIch shtu ndu fu ngu nu unpu tu tum
yusuf shtu ndu fu ngu nu yu. Anoo nuw
zufum pu tu fI utInu, An putu mbIch nu
wundu fI tum tuu fI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Amof-
fewshuchee kufuk IsfueI chIch kuchI ngu-
fu ngu nu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaa 3osuey Sekemash tsap
Israe!chichee tushaneeyaru,
wanasir waneerangu anootsi
24
1
MInush shut zuf Josuey ush pu fI
IsfueI chI chee tputs kufuzeefu,
Seke mush tsup shu nI yu fu ngu nu yu.
IchI ngu fu wuchI nu wuu, kufu ku wuuts-
tum, kIz puf kufuk ksu tu mu pun tuu ku nu
unoots tum, mI shut tsI pu suw kufuk tuu fu-
nu unoots tum IchI ngu fu kufu zu fu ngI yu,
Apu nIIee kuk ushpu fI tu nI muzI nu pu nI
tu ushI fu ngI yu.
2
Iyuu nu Apu nIII fI nI, IsfueI chIch tum tIs
Apu nIII fIs utee ju Iyuu tsI. SIf tumu sIy
zItu mI nu fIs suf Tefu fI nI wIp tsI mbu nu fI
Apfumu fI nI, mI shut Nuho fu tum ushI-
fu sIn, kungu mun Euffu tI su mun wIng
tuu fu ngu nu. AnIn ufu upunII pu tseetsIm
kIs ungIf tu fu ngu nu yu.
3
AshI fu ng sIn,
Itufu nuwshut Apfumu fI nee tsI Euffu tI-
sush kung IshI tu ngu fu ngI nu. SheefufI,
Kunuu nup shut tsup zungu nI fu ngI nu.
Kunuu nush shut tsup kusu fu ngu, nuwshut
tsI yu tu fu ngu fI, nIshu fI shut Kunuu-
nush tsup pIyu muw xIkush tuung chu,
tfu ngu fI, unu mun zupIsh wuchI nIII-
noom shut tuzu pu nee fu ngI nu. Itufu,
Ich tu fu wIpuum punu fu ngI nu Isuu kuu-
tsI.
4
Apfumu fI nI Isuu kuu Ipu fI nu fu ngu,
Isuukshut uwshut ufung tsI mbun Ipu fI-
nu fu ngI yu, Akop, mI shut Esuw ushI fu.
Esuw shu kunu ngu fu ngu, ufup mInup
tsup suf SeI fup muchIp tuu kum chu nuu-
tu fu ngI yu. Akop shut wIp ush pu fI IjIp top
tsup tuu kum chu sIn nuu tu fu ng tum sI nu yu.
5
AshI fu ngu, Ako pu fIn chIch wuchI nIIIn
zupun IjIp tosh tsup pzu pu nee fu ngu nu-
yu. Sheef sIn, kIyung kuchIy kuchI nIII nu
unoom IshI tu ngu muum, Nuwshut My sI-
su fI nee, zoonII pu tu fI Aufon put, zungu nI-
fu ngI nu. AshI fu ngu fI, uwshtI sIn zupun
IjIp to shchee tputs puchu fu ngu nu yu
yuwu mund sIyuu zItu mI nu fIs puchI ndu-
fu ngu nu unu mu ndu. Amb sheefufI, sIyuu
zItu mI nu fIs nuw IjIp tosh tsup tushI tu ngu-
fu ngI nu.
Antuu tI sIy
suunu tufu wuz tu yu fus pungu fu ngee zIs?
ndu. Ufu tu fI pungus yupu mu wu unush
tuuk su. MI shut, mzu tseets tum ndu mzu-
fu ng su. Tputs shu fI tum muzuf mupIy fus
kIzu fu nuu, oII voots tum kIs kutung kus
tuuf su, tchu ApunII Iyuu tsI, Josuey
tpu tsee kumun ku tfu ngI yu.
14
Tyu fu,
AshI fI sIy sut Apu nIIee kuk puyung tsu.
Apu nIIee ungIf tu muum zufum pu tu fI
chI nung tsu. Sheef us, Apu nIII mu nu fI shu
mungIs tutung tsu. SIf tumu zItu mI nu-
fIs yuwu puf Euffu tI su mun kung wIng
tuu fu ngu nu, mI shut yuwu pu fu tum
IjIp tosh tsup tuu fu ngu nu, unpuf upunII pu-
tseetsImu fI kIs ungIf tu fu ngu nu. Amb tum
sIy sut shI fInts pu. Apu nIIeetsImu fI kIs
ungIf tung tsu.
15
Itufu, sIy sut Apu nIII-
mun mungIs tutu muum ngut kI nuu fee su,
ushI fI suunu Ipu sung tsu.
D
TumumuutsIm
ApunII ungIf tu muum zunduk su? Wundu-
yu yuwuuts tum sIf tumu zItu mI nu fIs
Euffu tI sush kung, mI shut nIshuch tum
Amof fewshuch upunII pu tsI mun mung'
tutu fu ngu nu, unu mun tum sIy sut mungIs
tutu muum zund kus, ushI fI shIng tsu.
Amb ush ku chus, Itufu nuwshut ushpuu-
tsI fI nuwu chIch muu chI fI tI Iynuu
Apu nIII mu nu mu fI mungI nI tut chI nI pu,
tfu ngI nu.
1
Tpu tsI shtI sIn unoo muzI-
nu fu ngu sIn, ZufuktI shchu. Ayum tuu tI
Apu nIIee kusu chee zI nI. Ufu tu mu fI Apu-
nIIeetsImu fI shu ungIf tu ku nI tuu chI nI pu.
ApunII pu tseets shu Izuu fu kusu chI nI pu.
17
Wutum sIf tumu IjIp to shuch Iyush-
chee, mI shut Iyush cheets tum zItu mI nu fI-
nI, much chu feem wuyu fu ngu sIn, kIyung
yuchu fu ngu nu yu. ApunII shut yuwuu
kIyung kuchIy kuchI nIII nu unoo pufu ngu,
wumu fI kchInumsheefu tupu chI ndu yu fu,
IjIp tosh tsup IshI tu ngu fu ngI yu. MI shut,
ushI fI tum, Iyu shuch yuwu puf upu sup
tsup nuu tu fu ngu nI umb ApunII ksu tu fu-
ng tum tu. Afup tuu tsup nuu tu fu ngu nI,
ngoo tsIsh shu zupun tuu yuk tu wuu tushIy-
fu ngu nI, Itufu xufu shIsh ndu nu fI mu nu.
MupIy funI nuu tu fu ngu nI yu. Wutum Apu-
nIII mu fI kIz pu fI wu. AshI fu pu Iyuu tupu-
chI ndu fu ngI yu.
18
ApunII wuunu ngoo tsee
Iyuum tuyu mu ndu fu ngu, nu nIsh shut
Amof fewshuchIsh tsup kusu fu ngu nI yu.
ApunII shu Amof fewshuchee tputs ush-
pu fI kuchI ngu fu ngu, Iyuum shut nee tsup
punu fu ngI yu. AshI fu chu, Iy shut Apu nIIee
kIs ungI tu muum zund kI nI yu. Wutum
ApunII mInu mu fI kIz puf kufuk Iyuu nu
Apu nIII fI nI tuu ku wu, tfu ngu nu yu.
19
Itufu, Josuey shu.
ApunII nItuu tI
Josueyu24
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
234
E
24.32 ApunII chtu fu ngu 33.19, Wungu 4.5, Tuyus pu tum pu nI 7.16 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu
tuu fI tum tu.
yutu fI tu ju? Apu nIII mu fI kIz puf wunu sIf
tuuku, tpu tsee muntsIf tuu muum kIz puf
puchInd kI yu. SIyu shuch shut tputs upunII-
pu tsee ndu kusu muum zund ku nu unoo
ApunII shu kupu ngu fI ngut kI yu.
20
Apuz
sIy Apu nIIee nguteefus, yusuf upunII pu-
tseet shu ungIf tu ku chus, ufu ApunII shu
sIyuu yutu fIt chu, tch pu fee. Tyu fu,
kupung tsI yun tu ku chu, sIyuu wunI chI-
yu. SIyuum kupung tuu Istu fu ngu, Itufu
sIy sut ndu kukoo puyu kIs unu mund ufu
sIyuu wunI yu fu, kusu chI yu, tfu ngI yu.
21
Tputs shI tI sIn, NdunI.
TumufI umb
ush tu chI nI? Ufu Apu nIIeetsImu fI shu pu-
fI chI nu ku nI tuu chI nI yu, tfu ngu nu yu.
22
Josuey shu, Suu nu tI Apu nIIeetsImu fI-
shu pu chI nu ku nI tuu chI nI yu, tyu nIIIs,
tfu ngu. Tputs shI tI sIn, Zufukshu, wutum
Iyuu nu tyu nIII nI wu. Ufu Apu nIIeetsImu-
fI shu pu chI nu ku nI tuu chI nI yu, tfu ngu nu-
yu.
23
Josuey shu, AshI fI nu nImu nu fI shu
yuwIs upunII pu tsI mun mungIs tut kIs
unIs Izuu fI shu kpI tung tsu yuwuuts tum
nu wundu fI upunII pu tsee kuwI shIs puyu-
fIs unoots tum tu. Sheef us, Apu nIII mu nu-
mu fI shu mungIs yufeefus tchI tung tsu.
Wutum suunu IsfueI chI chIs Apu nIII fI su-
wu, tfu ngI yu Josuey shI tu.
24
Tputs shI tI sIn, Ufu Apu nIIeetsImu fI-
shu Iyuu nuu tsI kufu ku fI nI ungIf tu ku nI
tuu chI nI pu. Yuwuu kumuch tu ku unoo tsI-
mu fI shu tumIn chI nI pu, tfu ngu nu yu.
25
Anpuf zuf Josuey Seke mush yukut
IchI ngu fu sIn tputs shu nI yeef sIn,
mungooz mInu mu fI shu chI nu yu fu sIn,
Apu nIIeetsImu fI shu kuk wunu sI fImshee
chI nu chI nI pu tyu fu sIn, tsI yut ssee zuf-
mum shee yundu yu fu sIn kusu fu ngu nu yu.
2
Josuey wuunu ApunII kumuch tu fu ngu
unoo kIfu ku mun Apu nIIee kuk yundu yu-
fu kusu fu ngI yu. Sheefu unu mun, putu-
mbIch shu kupung yyu fu sIn, yusI nush
puch Apu nIII nu ngI fI pung' wuyu yu fu sIn
kusu fu ngu nu yu.
27
Sheef sIn, Josuey shu,
In putu mbIch ufu tu mu fI neetsI fI tuuch-
pu. Ayum tuu tI nee putumb chee puk chus,
ufu tu mu fI mungI shIs chI nut ssu yuwuu
ApunII wuunu sIyuum kumuch tu fu ngu
unoo tsI yu. SIy sut Apu nIIee mungoo nu-
muum kusuk chus, neets shu putumb chee
puk chus, ufu mungI shIs chI nuk chus,
Chakaama yandarang?
IsfueI chIch pu tu tIn yuwuu IsfueI chIch kufu kuum tsI pus kInu tu fu nIII nu unoo kuk yusu pu nu
tu, yundu fu ngI yu.
Mayaamaja yandarang?
IsfueI chI chee tputs mungoo p'tseemuum yundu fu ngI yu. ApunII Iychu kufu ku fI nI, tpI tu
yundu fu ngI yu.
Mayaatseeja kamanik?
IsfueI chIch tputs pseef tuf sIn tuu fu ng sIn,
TumupufI
IsfueI chIch nuwuu kukI puyu chI nIII nu-
yu? SIf tumu zItu mI nuf nI tumu fu ng pu-
sI nu yu ush tu chI nIII nu yu, Izuu fu nuwuu
kukI puyu chI nIII nu yu, ApunII tfu ngI yu.
23
AshI fu chu, ApunII Kunuun shu chee
ndu kupee tu fu ngI yu, yuwuu tsup Josue yu-
fI nI kupee tu muum xupoo fu ngu unoo tsI.
Itufu, ApunII shu wuunu zundeefu, unoo
tsupu wuunI tuuch pu tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu IsfueI-
chIch tputs Apu nIIee kuk kupee tu fu ngu-
nu unoo tsI.
Deboraa misha Ba!akaa
na kamanchin!!pa
4
1
Ehu du fI nI tsI pu fum chu, unu mun-
shu Iwuz yusuf IsfueI chIch tputs
yutu fIt shI shIsh tuchI tu fu ngu nu yu. Apu-
nIIeets tum kuk kupee tu fu ngu nu yu.
2
AshI fu chu, ApunII kusu fu ngI yu.
WuunI kufuk JubIn yuw Kunuun shu chee
tsup ksut ku un kIyung yuchu chI nIII nu yu,
ApunII tfu ngI yu. An JubIn sundu fu mun-
chu ufku fI. Anu fI tum suf SIsu fu mun chu
tsup suf Afoset-goyImush tuu fu ngI yu.
3
Anshu kufuk JubIn kupuu choo pshIyf-
shI nI 900 puyu fu ngI yu. Anput IsfueI chI-
chee kIyung yuchu fu ngI yu. Wushu nund
tsI mbun chu ngu musuch IsfueI chIch
tputs kIyung kuchI yu fu ngu nu yu. Apu-
nIIee kuk kupee tu fu ngI tuut ssIn wuun tu-
tum sIn, Apuu, Istu ngu ndu mu, tfu ngu nu-
yu.
4
Anpuf zuf Debo fu kufuk IsfueI chI-
cheem tuu fu ngI yu. An Debof wuzu funII
suf IupI do tu fI nI tuu fu ngI yu.
5
An kufuk uxI nush kuyun wufu tumu pu-
fI ushI fu unush puch ufu kIs kuxI nxI nuw
ush tu fI yu. Effu yI nush tsup muchI mun
uxI nush tuu fu ngI yu. Yukut Rumu mIshu
yukut Bete Iu ushI fu, unush upu sush uxI-
nu sheem wuyu fu ngI yu. AshI fu chu, unoo
pufu ngu sIn, IsfueI chIch shu umb nuu yu fu-
sIn, tsI yut ssee yuf tu fu nu yu.
MInush shu
zuf BuIu ku fI nee tsI
D
Debof kufu zu fu ngI yu
tsI yut pI tu. BuIu kuu AbI no wu mu fIn chu
wIpu yu, wutsu pun shu Kedes unush tuu-
fu ngI yu. Anshu tputs Nef tu IIy chIchI mun-
chu. Anoots shu Debof tsI yut ku, ShI yuu
ApunII kumuch tu kI yu tpu tsee tushu nee-
muu mu. Much Tubof shu tushu neeng chu.
10 mII tpu tsI Nef tu IIy chIch, mIshu Subu I-
nchI chI tum tu wushu nu ndu fI tushu neeng-
chu, tfu ngI yu Debo fu.
7
Itufu, umbI nu shu
sunduf ufkuf wusu ndu fu fee kumuch tu ku-
chu, SIyuu puchu muum zupun kus chI nIII-
nu yu. MI shut, kupuuch tum pshIyf shI nI
zupun tum kus chI yu. Itufu, sIysu unoo
punI fInts pu. SIyuu mu nu ApunII wIz pu fIf-
nee punu chI yu. SIyuum tuwu sI neek puz
ush tu chI yu, Debof BuIu kuu tfu ngI yu.
8
BuIukshu: WufI tu chu nuu muu mu. Itufu,
shuun pu tu Ipu nee fu nI. Wundu yu shIy nuu-
muum pInu su kush, nuw shu nuwuu nI tu nu
nuu muum pInu suk tu nu, BuIukshu tfu ngI-
yu.
9
AshI fI Debof shu: Ayu, nuwu pu pu fI
Kufuk TsIpusu2 , 4
ebor uxi nus/ /uyu nus/ puc/ uru /is /uxi nxi-
nuw us/ tu ri yu tsi yut ssee yuru muu mu. (4.5)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
239
Ipu nee fuch nuuch chI. Itufu, shI yuu pukIch
yusu muum kumun kI nu yuwuu ApunII SIsu-
fuu kusI chee ju, tfu ngu, KIzu mu fI pu fI kusI-
chI yu, tfu ngu, unoo tsI Debof tfu ngI yu.
Tyu fund sIn, BuIukput nuu tu fu ngu nu yu
Kede sup tsupu.
10
Anush kusu fu ngu nu yu,
yuwush sunduf wushu nund 10 mII shu-
nI yu fu ngu nu unshu. AshpI sIn ushpu tum
Subu I nchI chI mu chu mIshu ushpu tum Nef-
tu IIy chIchI mu nu.
11
Itufu, Ken chI chI mun-
chu My sI su fI nI ung sI fI, Itufu, mInush shu
zuf wuts tu tu shI tu ngu fu ngI yu yuwush
tuu fu ngu unoo tsI. Shee fu nIIu, nuu tu fu ngI-
yu tsup suf Kedes kuyu mu nu shtu unush
tuu fu ngI yu wutsu pun SInu yImshu.
12
AshI fI yu, SIsuf shu k'kuzee kumu nI fu-
ngu, unoo BuIukshu AbI no wu mu fI nI wIp
muzI nu fu ngu, muchI mun kufu wu fu ngI yu
sufu Tubo fu mu nu.
13
SIsuf shu wusu ndu-
fuf zupun tushu nee fu ngu, muf chu fu ngu-
nu yu. Kupuu chu fIn tum pshIyf shI nI 900
puyu fu ngu nu yu. AshI fu chu, ushIp puyu-
fu ngu sIn, Afoset-goyImu unu mund kyu-
shI nu sIn, mufu chu tu fund sIn, KIsu nush
tsup kusu fu ngu nu yu.
14
AshI fI yu, Debof-
shu kufuk BuIu kuu: Nutu nuu shIy shut
sundu fu fIsh muchI ngI. Ufu nuuk chush,
shI yuum ApunII Istu chpu fee. Nu In zuf
shI yuum wunu sI fI tuu ApunII tuyu mu ndu-
chI yu, Debof BuIu kuu tfu ngI yu.
15
BuIukshu: Ayu, tyu fu nIIu, wusu ndu-
fuf chung mII much tu fu ngI yu. MuchI-
mund Tubo fu mund kufu wee fund sIn,
nuuf sIn, upus shu chu mu yu ngu fu ngu sIn,
wufu tu fu ngu nu yu. ApunII shu SIsuf shu-
chee wusu ndu fuf tumI foo sInII tu fu ngI yu.
Kupuu chush pshIyf shI nI nuuku, unoots-
tum tumI foo sInII tu fu ngI yu. AshI fu chu,
wuun pu tu tum sIn puchu kuk tu ngut ushI fu-
ngu nu yu. SIsuf shu chee BuIukshu wusu-
ndu fuf nupu tu fuch ushI fu ngu nu yu. Anoo
SIsuf shu pufu ngu, kupuu chu fI nI mu nI
pshIyf shI nI kufu wu fu nIIu, wuts pu tu fI shu
IfI pu fu ngI yu.
1
BuIuk shI tI sIn wusu ndu fuf
tuchI tu fu ngu nu yu sundu foo tsI tum, mIshu
kupuu chI mun pshIyf shI nI nuu ku nu unoots-
tum, k'chIfpungput kuyu ngu tu, kuyu-
ngu tu shI tu ngut ushI fu ngu nu yu. KIyung
yuchu fu ngu nu yu. Anpuf zuf IchI ngu fu sIn
SIsuf shuch wusu ndu fuf tsI pu fu ngu nu yu.
Ndu mInum tI yum kumu ngu fu ngI yu.
17
SIsuf shu suwu yu fu nIIu, Jue Iup shu
pung' Ebe fup wIzunII kusu fu ngI yu, wutum
sIf tumu Jue Iuu wuzu funII wum ku fI mun
uwuu Ebe fuu tsI.
18
AshI fu chu, unoots shu
umbI nuu kIz pufu ngu, NuunI nIngee mu.
PunI fInII pu. Nuw shI yuu pIshu chInII pu
pungI shI, tfu ngu, pIshu fu ngI yu yuwush
ndu tputs puku nu unshu.
19
SIsuf shu kIzuu:
Nuwuum kungu fIsh punu ndu. Wuu chI-
mu, tfu ngu, kIz shu uyu tyu fu, wuku fuu
mImIf tIpu yu fu punu fu ngI yu. Wuu fum chu,
yusuf wupI tum tupI shu fu ngI yu.
20
SIsuf shu
kIzuu: ShIy nuu pungu sI nung wushI tu-
ngush ksu tu tuw shIng chu. Tputs nIII tu fIt
kus ku chu, shI yuu,
tumu fu Iyuum
Istu fu ng shu?
ShI yu put wIz pu fI fIsh kundu fu fee tsI-
nI ush pu fI kuchI ngu fu ngu nI yu.
Kundu fu fee tsIsh Apuu, ushpu fIt
kchI ngung chu.
Itufu, nu Apuu, yuwu mu fI shu
shI yu mun mung' tut ku nu
unu mu fI shtI sIn
wuunI tuu chI nIII nu yu, zuf
wuchu mu fee tumu fu pu
tuwu sI nI tu fI yu.
AshI fu sIn tuwu sI neef sIn
tuu chI nIII nu yu,
Debo fu mIshu BuIu kuu ushI fu sIn Apu-
nIIee yuseek sIn ntuf ushI fu ngu nu yu.
Anu mun shu yuwu mun wufu tu fu ngu nu
unu mun Iwuz, Ipun pu nuf chu ngu fu nI
(40) musuch ush chI fI tsup wunu sIf shu
tuu fu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu yuwuu IsfueI chIch ApunII-
pu wIz puf undu fu fee kuchI ngu fu ngu nu
unoo kumu nee nu.
Ashiriya, na yuwaatssha
Apan!! 3edeyonaa ipusarangu
anootssha kamanchin!!pa
1
IsfueI chIch unu mun Iwuz yusuf
yutu fIt shI shee chI nu fu ngu nu yu. Apu-
nIIee kuk kupee tu fu ngu nu yu. Anu mund-
shu ApunII tsI yun tu yu fu, WuunI MudI yun-
shuch tputs kIyung yuchuk sIn tuu chI nIII-
nu yu. IchI ngu fu ufu ngIch kuwIz tsI mbun
mutu yu fu (7) musuch kIyung kuchIy ku-
sIn tuu chI nIIIn pu, ApunII IsfueI chI chee
tfu ngI yu.
2
AshI fu chu, MudI yun shuch-
shu IsfueI chI chee kIyung yuchuk chu sIn,
suwu fu ngu nu yu. MuchIp shu, mIshu
wuchush tum pshtu yu fu sIn, tupI shu fu ngu-
nu yu.
3
AshI fI yu, IsfueI chI chee ttsu mI-
muf MudI yun shuch puk chu sIn, ush pu fI
IchIng tu fu nu yu. MI shut, Amu Iekshu ch-
tum, mI shut yup chI tum zuf yuku umb-
chItum sIn tputs kuseef sIn, IchI ngu fu sIn
kIyung yuchu fu ngu nu yu IsfueI chI cheetsI.
4-
AshpI sIn un tputs pshtu fu ngu nu yu
IsfueI chI chIsh wutsu pu nI. Anush kuseef-
sIn, mzu tseewuuts tum tuyu tu fI tu fu ngu nu-
yu. MI shut, chI nu wuuts tum opee ju fI nee-
ts tum, mIshu wuku fuf nee ts tum, mIshu
buffoots tum ushpuf tuu IchI ngu fu ngu nu-
yu. Ndu mInum tI yum umu yuum kusu fu-
ngu nu yu. Zupun kusu tu fu ngu nu yu kumee-
chu mu nu. Kumee choo tchI muum ndu
Kufuk TsIpusu5 , 6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
243
D
.11 Utu shu chee mu. 11.32 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
.12 Iuku su 1.28
tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
.15 Rom shu chee mu 9.10-13 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
wunI ndu mu nu. AshIp mzu tsIsh p chIch
tuu tu fu ushIp kumee chu mun kuxI nu fu-
sIn kusu fu ngu nu yu. AshIp kusu fu ng sIn,
IsfueI chI chee kIyung yuchu yu fu ngu nu yu.
Anpu fI tum zuf, tsup Gusush ushI fI tum
kIyung kuchI yu fu ngu nu yu.
7
AshI fu ng sIn,
IsfueI chIch Apu nIIee tsI yu tu fu ngu nu-
yu. Apuu, shIy shu Iyuu ushpuf tuutssI nI
tupu chI ndung chu, yuwuu MudI yun-
shuch Iyuu kIyung yuchu ku nu unoo tsI,
tfu ngu nu yu.
8
ApunII shu mInum tputs
Ipuseefu, zungu nI fu ngI yu tupu chI ndu-
muu mu. ApunII Ipu su muf nI kumun ku,
Yuw sIyuu IjIp tosh tsup kIyung kuchIy-
kus tupu chI ndu fu ngu untum, nIngeem
sIyup zungu nI fu ngI yu, nuwuu tfu ngI yu.
9
Ndu sIyuu tsI mu fI yuwuu IjIp tosh kIyung
kuchIy kIs ndu unoo tsI mu fI tupu chI ndu-
fu ngI yu. MIn pIch chee wu tsup yuwu wuu
kIyung kuchIy ku nu unoo wuuts tum
tupu chI ndu fu ngI yu. MI shut, yuwuu
Apu nIIee kuk puyu ku nu unuwu Istu fu ngI-
yu. YuwuutsshI tI sIn ndu wuu nuu tsI kuk
puyu ku unoots shI tI sIn tpu chI ngu yu fu,
wutsu pu nee yuwuum shu wuu nuu tsI kuk
puyu ku nu unoom shu punu fu ngI yu wutsu-
pu nee mu, ApunII Ipu su muf nI kumun-
ku tfu ngI yu.
10
ApunII shu, Nuw kukI
ItsIn sum pun chu. Nuw sIyuu upunII pu tsee
yuwuu Amof fewshuch ungIf tu ku nu
unoo sIysu ungIf tu fInts pu, tfu ngu fI,
Itufu sIysu nuwuu kukI ndu puyu fu-
ng su. Izuu fu kupee tu fu ng su, ApunII
IsfueI chI chee tfu ngI yu.
11
Anu mun shu
ApunII wusu ndu fuf kusee fu, Offush tsup
yusI nush puch kuxI nu fu ngI yu, yuwush
Jowu su fI nI kuxIn ku unshu. Jowu su fI nI
AbI ye sef chI chI mun chu. Jowu su fI nI Jede-
yon
D
wIpu mun chu. AshI fu chu, yuwush
kIzu fu nuu tIfI ngeef sIn, wuku ngu fI mu-
fI shu vInoom ytu fu nu unush Jede yon-
shu tIfI ku fI nee tsI tupus ku, kuxI nxI nuw
ushI fu ngI yu, MudI yun shuch pufu ndu mu
tu.
12
Anush shu ApunII shu wusu ndu fuf
Jede yo nuu yuku fu ngu, ShIy Jede yo-
nuu, kIz puf tIsh chu. ShI yu mu fI tpu tsee
kusIch shu, wutum ApunII shI yuu kIz puf
ksut ku wu,
E
ApunII wusu ndu fuf Jede yo-
nuu tfu ngI yu.
13
Anoo Jede yo nuu muzI nu fu ngu,
Xumu chI, Ichee. Nu shIy shu muzI nu ngu-
nIIu, AshI fI yu,
tumushu ndu
wIz pu fIf ymu ndu ku?
TumufInu
sIf tumu Iy zItu mI nuf nI kumu nI fu ng sIn,
Apu nIIee wunu sI fImshI fI nI pufung tu-
nI chu? tfu ngu nu yu. AshI fI yu, nu In
ApunII Iyuu wuts tu mu fI pu fee kusu fu ngI-
yu. WuunI MudI yun shuch kIyung yuchuk-
sIn tuu chI nIIIn pu tfung pu fee, tfu ngI yu
Jede yo nuu Apu nIIee wusu ndu fu fI.
14
ApunII shu wusu ndu fuf Jede yo nuu
nupee fu, NdunI shIypufI IsfueI chI chee
tupu chI nduch shu yuwuu MudI yun shuch
kIyung yuchu ku nu unoo tsI yu, wutum
shIy kIz puf shu wu. ShIy nuu nuwu mun
mungIsh tutu ngu ndu mu. Nuw shI yuum
Istu chInII pu, ApunII wusu ndu fuf Jede yo-
nuu tfu ngI yu.
15
Jede yon shu Apu nIIee: Itufu, Apuu,
nuw
Nee chu-
ku ju ush tuf? tfu ngu nu yu. Zupun mush-
tu, mush tu ushIsh tuf ushI fu ng sIn, zupIsh
yusu fu ngu nu yu. Jowus tu ndu wIp Jede-
yon sheefu, tfu ngu nu yu.
30
Tfu ngu sIn,
Jowu su fI nee ts shu: Nutu Ipu fIsh yumu shI-
nI. Nutu fI puchu chI nI pu.
Muyuum shu
yuwuu Buu Iuum muchI muum wuyu fu-
ngI nI unoo, mIshu yusI nu tum unush
xIyu fu ngu unoo tsI tum kupee tu fu ngu wu?
tfu ngu nu yu Jowu su fI nee tsI.
31
Tfu ngu sIn, unoo Jowu su fIn shI tI nI:
Itufu, nu muzI nu ngu ntsu.
Antuu tI yu sIy
tupu chI ndu muum Buu Iuum wufI tu kIs?
Tumumuju shI yu pu
Kufuk TsIpusu6 , 7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
246
nuu chInIIInu? MI shut,
Yuwuu
tfungIs unoo chI nu fIs? Nu In yuwuu
tfungIs unoo yushI ndu fu ngI nI yu, tfu-
ngI yu Jede yo nuu.
1
Tyu fu, unu mun
Jede yon Sokot shu chee kufuk putuy fu,
pzkoo fu ngI yu yuwu pu yusIn wupuf
tuufu unpu tu. Sheefu kusu fu ngI yu.
17
Shee fund sIn, mInup shu ngoots kusu-
fu ngI yu. Anush shu yuwuu tsu pu pu kuyu-
Kufuk TsIpusu8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
249
teef sIn, wuf tuxIy kee fu ngu nu unoots shu
kupee tu fu ngI yu. Anshu yupu ngu yu shI nu,
unshu chee tputs zupun puchu fu ngI yu.
18
Sheefu, unu mun shu Jede yon Sebuu
mIshu SuI mu nuu mushu fu ngI yu. Yuw sIy
tpu tsee Tubo fush puchu fu ngIs
un chuk
ushI fu pufung su? tfu ngI yu. Seb shu,
mIshu SuI mu nuu unshI tI sIn, ShIy tumu pu-
fI ushI fu unoo puchu fu ngI nI yu. MI shut,
wumuf tum wunu sI feew kufuk wIp ushI-
fu sIn pufu ngI nI yu, tfu ngu nu yu.
19
Anoots shu Jede yon muzI nu fu ngu,
kupung tsI yu tu fu ngI yu. Yuwuu sIy puchu-
fu ngIs unoo nuw chu zuwu nIII wushu nu-
ndu fI mInum tu shu fI uneef nI nIIuf tu fu-
ngI nI unu, ApunII wuunu yusu fI tum tu.
Itufu, wuu nu fI yu sIy ndu nuwuu zuwu nIII
puchu fu ngus, wuts tu puchu muu mu tfu-
ngI nuu fee su, ushI fI nuw shu nu In sIyuu
ndun tum puchu chI nu, tfu ngI yu.
20
Tfu ngu, unu mun shu Jede yon
wIpuu putsI su fI nee tsI suf Jete fuu, Nutu
In tsI mbu nu fI puchu yu fush ksu ngI,
tfu ngu, wIp shu Jetef ndu puchu muum
zundu fu ngI yu. Wutum nIIu fu fI tu wu,
AshI fu chu, punI fu ngI yu puchu muu mu.
21
Sebuu mIshu SuI mu nuu unshI tI sIn Jede-
yo nuu,
shIy tumu fu
ushIkshu? Yusuf shu yuwuu tputs zungu-
nI fu ngIsh unoo zungu nIng chu. Nuw
yusu muum zund kI nu Iyuu kumu nI muu-
mu. In nIIuf nIIuf tu ku chu,
ufu ngeem
tumuy chee zI nee? tfu ngI yu.
13
ApunII shu
wusu ndu fuf, Muno wuu, Izu nIIIsh tumI-
nuch pu yuwuu kumuch tu fu ngI unoo tsI,
tfu ngI yu.
14
Yuw tfu ngI un wutu chu,
yuw wuu shIsh vIn put tInu muu unoo
wuu muum wuts tu. MI shut, kutung tsI tum
vIn put sImu unoots tum kutu ngu muum
wuts tu. MI shut, yuw wuu shIsh kushu un
wuu muum wuts tu. MI shut, kutung tseets-
tum muntsu moo kutu ngu muum wuts tu.
Yuwu fI tI unufI tumI nung tsu, ApunII
wusu ndu fuf tfu ngI yu.
15-1
Munow shu ndu Apu nIIee wusu ndu-
fuf yusu fu, Mus pu. NeetsI fI tu mu pu.
Nuwmu mInum kuu puf puchu yu fu fI,
putut chI mu. ShI yu pu kutung pu nI,
tfu ngu, ApunII shu wusu ndu fuf, Nuw
shI yuum kutuk tuu tee nu,
tumuy fee zI
nuw yuwuu putu tI fIsh unoo kutu ngee-
chI? pInu suk tu nu. Itufu, wundu yu umb
ushI muum zund kee shu, putumb chI mun
wuyu yu fush, muchI ngI Apu nIIee mu,
ApunII wusu ndu fuf tfu ngI yu.
17
AshI fI yu, Munow shu Apu nIIee wusu-
ndu fuf,
Muyuum-
shu unshu chee kIz yumu muum zunduk-
shu? wutum unshuch tputs ndu puk chI yum
Apu nIIee kuk yusu fu nu wu.
Muyuum shu
ndu yun pu tu tu fI tu nu kIz nuchu ngu yu-
fush yumukshu? MI shut,
muyum nu ndu
IsfueI chIch kIz yumukshu? tfu ngu nu yu
wIpuu tsI. Itufu, wIp shu Sun son wupu fee
ushI fI tuu tsI yu tu fu ngI yu. Wutum upuu,
nuw unoo kIz kIz puf zund kI nu wu. AshI-
fI tuu nuu yu fush, nuwuum Izu nIIeemI
mushu shI nI, tfu ngI yu.
4
Anoo wupuf shu ndu yusu fu ngu nu yu
yuwuu ApunII wuunu umb ush tuch pu
tfu ngu unoo tsI. NgutI umb sheefufI,
FIIIs tewshuchee tumu pI nguy fu fI puchu-
chI, tu, ushI fu ngI yu. Anpuf shu zuf FIIIs-
tewshuch IsfueI chI chee kIyung yuchu fu-
ngu nu yu.
5
AshI fI yu, Sun son shu wupuf pu
yukut TIm nup umb nuu yu fund sIn, yukut
kuyu mu nu shu unush Sun son pIyum-
shu mzu tsI nung ktu pee fu nIIu yuwush
zupun kIzu fu nuu tutsu mI fu nu unnung
nuun tu chu, yup ndu chI nu fu umb tumuz
wutu fI mush zu muum putu fu ngI yu Sun-
so nuu tsI.
Muyuum shu
shIy tsI yut ssee pIshum mu shee kumu nI-
fu ng shu? Anoots shu umI kuf shI tI nuwuu
kumu nI fu ngI yu. Anoo yusu fu ngu fI, shIy
nuwuu ndu zunduk shu. MI shut, nuwuu
wuts tu tpu shu.
tumu shtu ju
shI yuu tsI nuu shtu ju kumun chI? wIzu nIIee
tfu ngI yu.
17
Itufu, wIzunII shu ushI fI tuu,
kIz puf mung' muntsu ku, tunu tun tuf ushI-
fu ngI yu. Ashku unush zuf shu kuchI ngu-
fu ngI yu yuw mIchIn zeem wuyu fu ngu nu
unu. AshI fI yu, unush shu wIzu nIIee kumu-
nI fu ngI yu yuwuu tsI yut ssee pIshum mu-
shee kumu nI fu ngu unoo tsI. WIzunII shu
kunu ngu see ushpu fI tu kumu nI fu ngI yu.
18
AshI fI yu, kunu ngus shI tI sIn unoo tsI yu-
tsIs muzI nu fu ngu nu yu, kuwIz ufu ngIch tsI-
mbun mutu yu fu unush zufI. Anu fI tum zuf
ndu tu fI pufu, Sun so nup kumu nI nI utu sIn
nuu tu fu ngu nu yu. Anush shu kuseef sIn, Nu
tsI yut ssee kumun chI nI pu yuwuu tsI yut ssee
pIshu fu ngIsh unoo tsI, tfu ngu sIn, AshI fI
kInduf ufu ngeem kumu fI kusI fu wunI ndu-
ju. MI shut, tumuz wutu fI mush ufu ngeem
wIz puf muu cheetsI kusI fu wunI ndu ju,
kunu ngu seew tfu ngu nu yu. Sun son shu,
Wup pu fI. Yuwu mund Izu nIII sIyuu kumu-
nee fu, sIysu nuwuu kumu nI fu ngIs unu mu-
ndu, tfu ngI yu.
19
Antu fu, unu fI tum ApunII shu wusu-
ndu fuf Sun so nuum wIz pu feem kupung
punu fu ngI yu. AshI fu ngu, uwshu tsup
Asku Io nup nuu yu fu, unshu chee tputs 30
puchu yu fu, wutu nI feets shu ush pu fI yufu-
ngI yu. Sheefu, unoo k'tunee yuwuum
tsI yut ssee pIshum mu shee FIIIs tewshuch
kunu ngus kumu nI fu ngu nu unoom-
shut ushpuf tum punu fu ngI yu. Sheefu
kusu fu ngI yu. Sheefu, wupI tum wupu fIp
wutsu pun Sun son kupung tsI yun tu yu fu
nuu tu fu ngI yu.
20
Itufu, Sun son wum kuf
Sun so nuu wIzunII wuu mu tu fI shu wIzu-
nIIeem yumu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Sun-
son wIzu nIIee kumI ngu fu unush wupuf-
shu mInoom shu kunu ngus punu fu ngu
unoo tsI.
Ashiriya, na minootssha tsiyatsis
kamanchintspa yuwaatssha
Sansonaa tayutariteersin anumand
uwsha kisatarangu anootsi
15
1
Anu mun shu, mInush zuf Sun-
son yupI tum kIzuu yumu pI tu
tsI yu tu fu ngu umbI tum puku tu, mInum
kuu puf putu yu fu nIIu, nuu tu fu ngI yu.
Anpuf shu zuf IchI ngu fu sIn FIIIs tewshuch
tputs tIfI koo, mIshu kIzu fu nuuts tum
pusu fu ngu nu yu. Anpuf shu zuf Sun-
son pungu sIsh kusu fu ngu, Mus mu chI
nuwmu IzunII shImu sI mush nup chI mu-
sI mu, tfu ngu,
2
Itufu, kIz shu wupuf,
NdunI. Xumu chI, nu muzI nu ngu nIIu.
Nuw shI yuu wuts tu mu fI pu fI Ipu fee tsI
kusu fu ngI yu tfI, mInum shu kunu ngus
punu fu ngI nu. Itufu ushI fu ng tuu tee-
nu, shIy
Chu ku ju
nee ush tuf mzu tsee tIfoo tuf? ttu ttu
ushI fu ng sIn, tputs shu Sun son tsI yun-
tuyfu tIfoo fu ngu, yuwu mund wIzu-
nIIee yuwuu kumI ngu fu unoo wupuf
mInoom shu tputs punu fu ngu unu mu ndu
ushI fu ngI yu, tfu ngu nu yu. AshI fu chu,
unu mund FIIIs tewshuch shu kIzuu yuwuu
Sun son yumu pI tu tsI yu tu fu ngu unoo
putuy fusIn, wupu feets tum putuy fusIn,
sumus pu muchI fu ngu nu yu.
7
Sun son shu
FIIIs tewshuchee, SIy, Amb ush ku nI wunu-
sIf pu fI, tpu su. Itufu, nuw nuu zufum pu-
tu fI, ApunII yusu fI tum tu nuwuu tsI, ndu
puk chI yum kunus chI mu. Izuu fu sIyuu
ushpuf tuutssIs kuchI ngee fu fI, kusu chInts-
pu, tfu ngI yu.
8
AshI fI yu, unu fI tum
kupung tsI yun tu fu ngu, tpu tsee unshu-
chee zupun puchu fu ngI yu. Shee fu nIIu,
tsup Etu mup nuu tu fu ngI yu. Anush shu
upus yuwush putu mbIch wuch kuwu-
fu unush shu pshtu yu fu, unshu fI shu
tuu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Sun-
son FIIIs tewshuchee ApunII pu wIz puf
kIsu tu fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na minootssha tsiyatsis
kamanchintspa yuwaatssha Sanson
kapaachpa waneezat tputsee
zapan pacharangu anootsi
9
FIIIs tewshuch shu sunduf puchu nI
tyu fund sIn, Utu sh unush kuseef-
sIn, yukut IeyIsh pshtu fu ngu nu yu.
10
Utu chIch shu tputs,
Muyuum-
shu shIy xufu shee wuyumbeefush Iyuu
tsI nguk shu?
tumuy fee zI nI Iy
putuy funI shI yuu kumu fI chI nI? MI shut,
Wundu-
fI tum ufu ngeem ngI chIk shu? ShIy chu
umb ush ku tI shu. Zufum pu tu fI kumu-
nI ndu. Kuu pu nu
Muysh tu?
Chakaama yandarang?
Utu chIch tputs uyum tuu tI mbIztu pu, tu, nee kIfuk yundu fu ngu nu yu.
Mayaamaja yandarang?
Utu shuch tputs ushpu tum ufu Apu nIIee chI nu fu ngu nu. Noe mIy, Boos tum Apu nIIee chI nu fu-
ngu nu yu. Rut ndun tuu Utuch chI mun tputs Apu nIIee chI nu fu ngI tum tu. AshI fu chu, ApunII shu
nIII tu fIt shu cheets tuu tputs wuchI nIII noo kIz puf kufu kuum nu fu ngI yu.
Mayaatseeja kamanik?
Nu yuwu fI kumun ku unoo kumun chInts pu.
KupItofo 1.1-5: Yuwupuf ApunII IsfueIchIcheem ufkufee Ipustu Ipustu ushIfungu, unpuf
tputs EIImuIek suf tuufungIyu. BeIengshuchchu tputsI. Anpuf kutunguts pIshtufungu,
Utushuch tputs mufIzImun kIyung kuchIyufungunuyu. AshIfI EIImuIekshu wIzunII
wIputum ushIfu, Mowubup tsup nuutufungunuyu. Anush tuuf ushkusIn, EIImuIek
tsIpufungIyu. MushIndshu, NoemIy suf, wIp kumuz tsImbun Mowubush tsup
tuufungunuyu. WIpshu Mowubshuchee wIzunuf yumufungunuyu. Itufu kunungusshu,
tsImbunuftIsIn tsIpufungunuyu.
AshIfI Noemshu, Nuwuunpee tsupunI kunupchImu, tfungIyu. Tfungu, umeenshu, RutI
sufu NoemIyuu kusumuum kupung mung' muntsuku, UtuchIptum tsup nuutufungIyu.
Nuw shIyuu uyumtuutI kusucheezI. MIshut, nuwshu ApunIIeetstum chInuchImu,
tfungu, yukut BeIengup nuutufungunuyu.
KupItofo 1.64.22: Anush kuseefsIn, Noem wuzufunIIIn muuchIfIt tuufungIyu. Kumuz
suf Boosu. ApunIIee kuk ItsInsufu puyufungu, zoonIIInuu wIzunII mushIndoo kupung
IstufungIyu. Anumunshu, Rutee wIzunIIeem yumufungIyu. ZupIsh Rutshu wIpuu
tutsIpufungu, Obed suf, sumufungIyu. Obed kufukuu DupIyufInee upuchIfInchu.
Rutirinee kuk kamanchintspa
D
1.1-2 MutI wu 2.1-6, Iuku su 2.4, Wungu 7.42 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
259
sIn, Mowub shu chee kIz yumu fu ngu nu yu.
MuIn wIzunII suf Offu mu nu. KIII yn-
shut wIzunII suf RutI. Itufu, EII me Ie ku fI-
nI Mowu bush tsup kusu fu ngu nu unu mun
10 musuch tushIy fum chu,
5
unush wIpshI-
tI sIn tsI pu fu ngu nu yu. WunIf shu Noe mIy
wuu nI tu fI shu tuu fu ngI yu. Muu chI fIt shu fI-
shtu, wIpu shu fIt, mI shut wuzu funII shu fI
ushI fu tuu fu ngI yu. KIz puf mxux zI mu nu.
Nu kumu nee nu yuwuu EII me Iek muu-
chI fI Mowu bush tsup tuu fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa
Noem wipapa wizan!! Rutpa
Biringpitam kanapurangana anootsi
ushI-
noo ju kunu nguch? MI shut,
tumu fee ju
sIy zufunII shu fI suu nI tu fI nIIu fu muum
kutu kus, tuu fu fu tuf ush tu chIs? Ndu.
MInum tI yum umb ush tu fee zIch.
Nuw
tumu kIm nu? SIy mungIs muntsu kIs unu-
mund ufu ngI nu shu mungI muntsu kI nu,
wutum ApunII nuwuu: WuunI kIyung
kuchIy ku tuuch pu, tfu ngu wu. AshI fu-
chu, nuwshut unu fI tum nu kIyung kuchIy-
ku fI tuu kI nu, tfu ngu,
14
umeen shI tI sIn
yusuf mung muntsu fu ngu sIn tunu fu ngu-
nu yu. MIn umeen suf Offu, AshI fI nuw
nuu chI mu, tfu ngu, umee nuu Ishu mbee-
fu nIIu nuu tu fu ngI yu. Itufu, RutI mu fI shu
umee nuu ndu kusu muum zundu fu ngI yu.
15
AshI fu chu, Noem Ruteets shu shIy kunu-
punII tum chu. Wutum nu Ipun shIsh wutsu-
pu nIp tum, mI shut upunII pu tsI fIn pI tum nI
kunu peenIIu wu, tfu ngI yu.
1
Itufu,
Rut shu: NdunI, nuwuu zungu nIysh pu.
Antuu tI
In suf Noe mI yu ju? tfu ngu sIn,
20
uwshut:
Nu nuwuu sufee tsI NoemI yuu, tfIs pu,
Wutum umb tus, Mung' kIsu, utuwu.
AshI fI nu nImun nuwuu sufee tsI Mufu
RutI1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
260
tng shut ssu. Wutum ApunII kIzpufeefu,
nuwuu mungee tsI muntsu mush wuyu-
fu ngu wu.
21
Nuw nI mund zufunII pu tI,
mI shut IpufI tsI mbu nu fI nuu tu fu ngu fI,
Itufu nut shut, nuwuu nI tu fI shu mInu mu-
fI shtI kunu pee shI nI nu. AshI fI yu, umb
ushI fu ngu fI,
Tumushu shIy,
RutI1 , 2
Rut tpu tsis/ muzu ri Wunu see yuru ngi yu. (2.2)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
261
tunuf tuu tIsh, nuwuu kupung chI nuk-
shu? MI shut, shIy nuwuu kIs nupuk shu,
tfu ngu,
11
Boos shut: Yusu kI nu yuwuu
kumI nIsh shI yuu nIngeem muchee tu
unoo tsI. Wutum shIy zufu nIIIsh tsI pu fu-
ngI tuu, ndu tsu pun pIsh kunu pu muum
zundu fu ng shu. Muu chI fI tuuts tuu tIsh
kusu yu fu nIIush, nIngeem tuu kum chush
nuu tu fun shu, ndun tuu Iyupu yusu fush.
12
Itufu, yuwu mund shIy umb ush kIsh
unu mund ufu ApunII shu shI yuum ufu ngI-
nu shu Istu chI yu. IsfueI chIch Apu nIII fI nI
tuu fu shI pun chu, wumu fI Iyuu tuu fu shee-
tsI nI ksut kI yu, tfu ngI yu.
13
Rut shut:
ZufuktI shchu. Wup pu fI yuwu mund
tIsh. ShIy nuwuu mungI p'tseekshu.
ShIy tpu tsIsh wunu sIf tIsh chu. Nuwuu
chI nu kush tshu, ndun tuu nuw shI yush,
tfu ngI yu.
14
Anush kutung tseem shu zuf
tutsu moo fu ngu, Boos shu Rutee: NuunI
Izu fee. NIngeem k'xInungI, kutung pu-
nI, tfu ngu, Rut shu, Ayu tu, tufuw zu-
pun nung wushu nund kuxI nee fum chu,
Boos shu kutung tsee yyu fu, Ruteem
punu fu ngI yu. Rut shut kutu ngu fu ngu,
kupung tuzu zu yu fu, wund kutung tsee
kutu chI fu ngI yu.
15
Yusuf Rut kunu pee shI-
nu, wunu sI nguz tupu yuu tI tu, Boos shu
much chu fee kumuch tu fu ngI yu. Rutee
shIy pusung tum tI tuung tsu. WuunI sebuu-
du wunus pusup tum wuts tu, pchI ndInts-
pu.
1
MI shut, yuwuu sebuu du wunus
xunut kus putux kIs unoo yufInts pu.
Izuu fu ksung tsu. WuunI Rut shut unoo
pusup. MI shut, unoo kIzuu mun tu fInts pu,
tfu ngI yu.
17
AshI fu chu, Rut shut mupIy fu Boo sush
muzuf sebuu du wunus pusu fu ngu, zuf
tupI tu fu nIIu, kusu fu ngI yu. Sheefu, zupee
tunguteefu wuchu nu ndu fI shu 20 kII pu fI
sebuu duu pusu fu ngI yu.
18
Sheefu, chI pu-
yu fu nIIu, wup tum BIfI ngup kunu pu fu ngI-
yu. Umee nush shu kusee fum chu, yuwuu
wunu see pusu fu ngu unoo ymu ndu fu-
ngI yu. Sheefu, yuwuuts shu kutung tsee
kutu chI fu ngu unoots shut umee nuum
Noe meem punu fu ngI yu.
19
Noem shu
unoo pufu ngu,
tyu fu nIIu,
Rut mzu tsIp nuu tu fu ngI yu. Yuwu fI umeen
kumuch tu yu fu unu fI tum chI nu fu ngI-
yu.
7
Boos shu unush kutu ngu mbu yu fu,
wuukshu mung' kIs ushI fu ngI yu. Zuf tupI-
tu funII shu, yup muuch tuu zup tungu tu mu
xunut ku nu unush muu fu ngI yu. Anush shu
muu fum chu, zupIsh Rut shu tm tu pu tu,
upInII nuu tu fu nu, wutsI nung tuwuteefu,
pshtu yu fu muu fu ngI yu.
8
Anshut Boos
muu fu nIIu, psuun schI fus tumee fu, pIyum
tuwIn tu ushku, kIz shu wuu nu ngee muufu
unoo tchu fu ngI yu.
9
muyuum shu
nuwu nguz wuchI nung zI tuu tI zufu nIII-
muum zunduk shu? Kunu ngu sI fI tu nu
zufu nIIeemIsh nuchu ngu ngI. PukI fI mu-
nu tuu zufu nIIIng chu.
11
Itufu, mungIsh
muntsu fInII pu. ShI yuu Iyu shuch tputs
IchI ngu fu sIn yusu ku nu yu. ShIy kIz puf-
tIsh chu mungIsh wunu sI fIsh. ShuunuutsI
nutsIsh wunu sIf tuyu mu nduk shu. AshI-
fu chu, nuw shI yuu kupung Istu muum
zund kI nu, yuwuu shIy zund kush, nuwuu
mush kIsh unoo tsI.
12
Zufu mu nu zuf kush
tshu. ShI yu pu zufu nIII nIsh kIz pu fI tuu tI
muu chI fI tu nI. Itufu, mIn nuu chu tputs
shI yu pu zufu nIII nIsh kupu ngu fI muu chI fI-
tu yu. Nuwu pu pukIch ufu pInII tu mu nu chu.
13
AshI fI nu neetsI fI tu mu k'tungImusI.
Pu zuf tufu see chu, yusu yu nI. ShuunuutsI
zufu nIII nIsh wumI ndu tumu pu fI uyu tchI-
yu. PInu suk tuu tI yu, ufu ApunII wuunu
yusu chI yu. Ndun tuu tI ushku, nuwuun tu tuu
shI yuu yumu chInII pu. Nu neetsI fI tu mu
muu ngI mu sI. Zuf tufu seeymusu, tfu ngI-
yu.
14
Rut shu, Ayu tfu ngu, unshu fI Boo su-
nu ngI fI pshtu yu fu muu fu ngI yu. Pu tum shu
tufu sI tu fu nIIu fI, ndu tu fI kIz puf 'sIneefu,
tupInII tu mu fI chIy zu fu ngI yu, wutum
Boos, Nee kIzuu tputs puf sIn yusu fu sI nu-
pu, yuwuu nIsh mzu tsIsh kusku unoo tsI,
tfu ngu wu. AshI fu chu, Rut shu unoo yusu-
fu ngu, umbI fI tum ushI fu ngI yu.
15
AshI fum chu, Boos shu Rutee, Nutu
Izu fee, kumu fIsh kupu ngu mush wunu sIf
putu yu fush Imung chu ngI. Itufu, mbum
putu tu fun chu. Anush kutung shee mIsh
sebuu duu pshtu chInII pu, tfu ngI yu.
Rut shu, Ayu, Ichee, tfu ngu, wutu nI fee
mbum putu yu fu Imung chu fu ngI yu. Boos-
shu sebuu duu tuchu yu fu, 40 kIIo kusI fu
unush pshtu fu ngI yu. Putu yu fu, tuchI pu-
yu shu kusu fu ngI yu. Rut shu unu fI tum
pungup chI pu yu fu nIIu nuu tu fu ngI yu.
1
Umee nush shu Noe mIsh kus ku mchu,
umeen shu pufu ngu, Apchee,
tumu fIm
pukeeshIn shu? tfu ngI yu. Rut shu umee-
nuu yuwuu pukee shI nu unoo, mI shut
yuwuuts tum kutung tsee Boos punu fu ngu
unoots tum IchI ngu fu kumu nI fu ngI yu.
17
Boos nuwuu tsI yu tu fu ngu,
Muyuum-
shI tu ju ngu tIsh kuwI nu ndIsh kumIn pIsh
kunup chIsh? tfu ngu, nuwuum sebuu duu
wunus zupun yyu fu punu fu ngI yu. Wuu-
tut chu InI yuw nuwuum sebuu duu wunus
punu fu ngu unu, tfu ngu, umee nuum shu
ymu ndu fu ngI yu.
18
Noem shu unoo pufu-
ngu, Apchee, kutu ngI mu sI. Nu tumu chee-
ju, yusu yu nI mu nI. Itufu, un kumuz nu ndu
mupIy fI yu. Ufu mungush chI nu tu ndu. MI-
shut, tsI yut ssee yuwu puymusu, tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu
Ruteem Boos kupung Istu fu ngu unoo tsI.
RutI3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
263
Na yuwaatssha Boos Rutee yamarangu
anootssha kamanchintspa
4
1
Anu fI tum zuf Boos yuk tu sh shu shu-
nIyshInI tsI yut ku mchu kusu fu ngI yu
yuwush unshuch tputs ufu tu mu fI tsI yut-
sseem yufu muum shu nIy ku nu unshu.
AshI fu chu, unu nguz tputs muzI nu pu nI
utu sIn, Boos tum muu chI fI kusu tu fu ngu-
nu yu. Boos shu tsI yu tu fu ngu, Nuu nInts
nIngeem, k'xInungInts. Yuwuu tsI yut kI
unoo muzI nung tsu, tfu ngu, tputs shI tI-
sIn unu fI tum muzI nu pu nI utu sIn kuxI nuf-
tu fu ngu nu yu.
2
Sheefu, unu mun unshu-
cheets shu kufuk wuchI nu nu fee chung
tputs kufuzeefu, unshu tum tushu nee fu-
ngI yu. Sheefu, ush pu fI tputs kusu tu fu chu-
sIn,
3
unush Boos wumI ndoo tsI yu tu fu ngI-
yu. Zuwuu, muzI nun chu. Noem Mowu-
bu mund tsup yusuf kunu pee shI nI yu. Nu
wutsu pu nee tupu xu nxu muum zund kI yu
Iyuu nuu tsI kumI ndI nI EII me Ie ku fI nee tsI
wutsu pu nI.
4
AshI fu chu, nuw shI yuu pxu-
nxu ngI, tshI nu.
Chakaama yandarang?
Utu chIch wuun pu tu tIn yuwuu zItu mIn ufkuf tuu fu ngu nu unoo mbIztu fu nee pu utu sIn,
Sumue Iu fI nee kuk yundu fu ngu nu yu. KIfuk shu kIz puf tuwupeefu, chuw pI shtu fu ngu sIn, tsI mbu-
nuum wuyu fu ngu sIn, nut shu In kIfu kuu tsI mbun tuu fI yu.
Mayaatseeja kamanik?
Nu yuwu fI kumun ku unoo kumun chInts pu.
KupItofo 17: ApunII 300 musuch IsfueIchIchee Istufungu, unumunshu nIIufuu, SumueIu
suf, tputsee ItsInsufu tuyupstumuum IpusufungIyu. SumueI upunIIpunIsh ufkuf
pung' kunungufungIyu. Kununguseefu, ApunIIee kuk yusufungu, ItsInsufu ApunIIee
tuchItufungIyu. ApunIIpun ufkuf tsIpufungu, wIputum tsIpufungusIn, tputsshu
SumueIuu ApunIIee kuk tuyupstumpuneem Ipusufungunuyu. SumueIshu MysIsufInI
tumutufpufee ushIfItum IsfueIchIchee wuneefu tuyupstufungIyu. Anumunshu,
IsfueIchIchshu tputs zupun ApunIIee ItsInsufu tuchItufungunuyu.
KupItofo 815: Itufu, SumueIufInI wuchInufungu, tputsshu, Iyuum mInum kufuk
Ipusungchu kundufufeetsInI kusImuumu. Anoo kupung zundkInIyu, tfungunu
SumueIuutsI. AshIfI SumueIshu ApunIIee mushufungu, ApunIIshu, Kunungusee SuuI
sufu IpusungI, tfungIyu. SumueIshu SuuIu much wuyungunput tupufufungu, ApunII
shIyuu IsfueIchIcheem ufkuf IpuseenIIIyu, tfungIyu. Sheefu, tputsee IchIngufu
tushuneefungu, Neewu kufukufIsh, tfungIyu.
KupItofo 16: Itufu, SuuI ndu ApunIIee kuk ItsInsufu puyufungu, zupIshshu ApunII
mInootsshu tputs kufukuum IpusufungIyu, DupIyu sufu.
KupItofo 1731: SuuIshu DupIyuu nutsufungu, Nuwuu kusIfundumu, tu, kupung DupIyuu
puchumuum zundufungIyu. Itufu, ApunIIshu DupIyuu ksutufungIyu. ZupIshshu SuuI
undufufI SuuIuu puchufungunuyu.
Samue!arini kuku ichtaru yandarangu anu
D
1.1 MutI wu 27.57, Mf ko su 15.43, Iuku su 23.50-51, Wungu 19.38 Afmu tI yu tu, wutu tum chu
yuktu.
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
266
Itufu Ann shut mIp shI mu nu.
3
EIkunshut
IchI ngu fu musuch wuu nuu tsI pung'
kusu yu nIIu, wIzunII pu shu tsI mbu nu fI
Apu nIIIp shut pung' pshtu ku tu, yukut
SIIo wup nuu yunII ush tu fI yu. AshI fu chu,
umb nuuk chu, Pzuu, Apu nIIeem wuu mu fI
kusI fu tuuku unoom ungIf tuu nI, tfu-
ngu, chI noo putu yu fu nIIu nuu tu fu ngI yu.
ApunII shut pung' SIIo wush yukut tuu fu-
ngI yu. Anush shut upunII pun ufkuf EIy
wIpu put Apu nIIee pung' ksu tu fu ngu nu yu.
EIy wIp tsI mbun tuu fu ngI yu, MIn JofnI,
mI shut FIne su, ushI psIn upunII pun tum sIn
ufu wupu feem Istuk sIn tuu fu ngu nu yu.
4
EIkunshut unush kusu fu ngu, wuku-
fu fI nee tsI puchu yu fu, upunII pu neem
ushpu tum wunu tsee punu fu yu fu,
wIzu nIIeem shut PInI nuum yuwuu fI
yufku unufI wunu tsee yyu fu, Neewu
shI yuu mu, nIIuf put kutu ngung tsu, tyu-
fu punu fu ngI yu.
5
Itufu, mInoom shut
wIzunII Annuum yuw wunuts wuu nu sI fI
unnu ndu fI Ipuseefu punu fu ngI yu. ApunII
Annuum wIp puchI ndu fu ng tuu, Itufu
wuzu funII shu mIp sheets tuu kupung chI-
nu fu ngI yu.
PInIn shut,
Tumushu nuw
Ipu fI nuk tuu tI, nuwuu ndu kuupu chI nu-
ku? Itufu, Annuuts shut mIp sheets tuu,
ApunII wIpuum ndu punu ku, unoots tuu
wuzu funII shu kIz puf chI nu kI yu, tyu fu,
tsI yun tu yu fu, Annuu kupung nutsu ku,
yuwuuts tum wIpu shu fI tuuku unoo
zupun muntsIf tsI yu tu fu ngI yu. Ann shu
mIpsheefu puzI fu ngI yu.
7
EIkunshut IchI ngu fu musuch wIzunII-
put Apu nIIIp pung' nuu yunII ush ku sIn,
PInIn shut Annuu zupun mIchI tu fu ngu, stu-
fu ngI yu. Zupunshut tpu zu zuw ushku, Ann
mung' muntsu fu ngu, ndu shut kutung ku-
muum zundu fu ngI yu.
8
Wuzu funII shut
EIkun,
Muyu-
nguz mungIsh muntsu kush, ndu kutung ku-
muum zunduk shu? Nuw shI yuu ksu mIsh
chI nu kI nu.
Muyuum shu
tshu nuwuu tsI? Mung tu nu kupung muntsu-
ku fI, unoom ApunII pu mush ku fI ush ku shI-
nu.
1
MI shut, Ichee, nuwuu mungI shIsh
chI nu kush, In kIz muntsI fI mush pu fI. Nupu-
ngI umb ush ku yu, tfIsh pu. Nuw kupung
mungI muntsu ku fI, nuwuum xufu shIsh
tuuku unoom nuw Apu nIIee mushu mu-
shtuf ush ku fI, ush kI nu, Ann tfu ngI yu.
17
EIy shu, Zuu, ushI fI mupIy fush,
pungI pIsh kunu pung chu. Ufu IsfueI chIch
Apu nIII fI nI shI yuum kupung Istu chI yu,
yuwu nguz tmu fu kIsh unoo tsI yu, tfu-
ngI yu.
18
Uwshut, AshI fI Ichee, wup pu fI,
tyu fu nIIu, wuzu fu nIIIp tum mupIy shut
kutung kum chu nuu nut ushI fu ngI yu.
AshI fu ngu, ndu shut mung' muntsu fu ngu,
mung' kIs shut tuu fu ngI yu.
1 SumueIu1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
267
D
2.1-11 Iukusu 1.46-55 unumushtum tsIyutkIyu, yuwush MufIy, Isus wunIf tsIyutufungu
unshu.
19
Putum shut zuf tufu sI tu fu nIIu fI, Apu-
nIIee ungIf tu muum Iwuts pu yu fund sIn,
pung pI tum yukut Rumup kunu pu fu ngu-
nu yu. Pungush shut kusu fu ng sIn, EIkun
wIzunII pu shut Ann put muu fu ngu sIn,
ApunII shu, Ann wIp wunI nduch pu fI,
tfu ngu,
20
Ann shut wIpuu mIfee fu ngu,
wutsu pIf tutsumeefu, kumuz tutsI pu fu-
ngI yu. AshI fum chu, Wutum Apu nIIee
kupung mushu fu ngu fI, ApunII shu nuwuu
kukI muzI nu fu ngu wu, tyu fu, wIpuu suf
SumueI tu su mu fu ngI yu.
21
Yusuf mIn musuch tutsu moo fu ngu,
EIkun yusuf Apu nIIeem ungIf tu ku tu,
mIn put shut wIzunII SIIo wup nuu tu fu ngI-
yu.
22
Itufu, Annu mu fI shut ndu nuu tu-
fu ngI yu. Wutum wuzu fu nIIee, Nuw nuu
nutu mus ndu mus nuu chI mu. Ipu fee tsI
mImIf tunu su chI mu sI mu. Izuu fu tunu su-
fum chu fI unnuu Ipu fee tsI nuwshut umbI-
fI upunII pu neem wuyu kum chu fI much chI-
nu. WuunI umbI fI tuu chI yu, tfu ngI yu.
23
EIkunshu, ZufuktI shchu. AshI fI yu, shIy
neetsI fI tu mu pu Ipu fIsh mImIf tunu su-
kush tuu fup chu. Yuwuu ApunII tfu ngu
unoo tutsu moo ngI mu sI. Izuu fu tutsu moo-
chush, yuw mungI shIsh chI nu kIsh unoo
shIy shut ush tut shu, tfu ngI yu. AshI fu-
chu, Ann ndu nuu tu fu ngu, IpufI yunu ngu-
chI mu sI mu tu, unoo tsI fI tuu fu ngI yu.
24
Ann wIpuu mImIf tutu tsI fu mut shut,
wIpuu puk cheetsI fI, nufIn tu mu, Apu-
nIIIp shut pung' SIIo wup much tu fu ngI yu.
Wuku fuuts tum yuwuu tuchIp musu chI-
fI nI tuufu unoo putu yu fu, tIfI koots shu
mInum ks tuf tutsIteefu, vInoots tum
muuch tush tus tutsI tee fu nIIu, unput Apu-
nIIIsh pung' SIIo wush pshtu fu ngu nu yu.
25
AshI fI yu, kusee fum chu, wuku-
fuuts shu wIp puchu fu ngu sIn, Apu nIIee
ungIf tu fu ngu nu yu. Sheefu, wIpuuts shut
yumu fu ngu, upunII pu neem shut ufkuf EI-
yuum ymu ndu fu ngI yu.
2
AshI fum chu,
Ann shu, Ichee, nuw zufeefI shI yuu utInu.
SIf kIz shI yu nung wutsI fI ApunII pu
mushu mu shtuf ushI fu ngu,
27
un wutu-
chu nuwu yu. Nuw chu ApunII pu kupung
mushu fu ng shI nu. Ipu fee mI punu pu ndu,
utufI, tfu ngI nu. AshI fu chu, nut shut
ApunII nuwuum Istu fu ngu, nu IpufI
wunInd shI tu.
28
MI shut, nu mungI shI
chI nu fu ngu fI, In IpufI ufu tu mu fI upunII-
pu neem tuu chI yu, tfu ngI nu, tfu ngu,
EIy shut, Zuu, zufeefush tshu, tyu fu,
tsu push tutunII tu yu fu, much tImuch tu
sheefu, Apu nIIee wup pu fI, tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Ann
wIp wunI ndu fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaatsshat
Ann shambatku, yaseerangu
D
anootsi
2
1
Ann Apu nIIee ungIf tuu ku,
Apuu, shI yu mun nu mungI kIs chu.
ShI yu mu fI kIzpufeefush, nuwuum
Istu fu ngush, nuw mungI kIs shu
tuu kI nu.
Nu nImun tputs nuwuu nutsuk sIn
stu fu ngu nu unoo,
Nutu nuu nuwuu stu fIsh pu,
tt shu pu fI nu.
Wutum shIy shu Apuu, nuwuum
kupung Istu fu ng shu wu.
AshI fu chu, nu mungI kIs shI tu.
2
ShI yu mu fI chu Apuu, kIz puf wunu sI-
fImshIsh tuu kIsh.
MIn tputs ushIm wunI ndu ju.
ShI yu mu fI Apuu, tuu fu shee tsI nI ksu-
tu mu pun tuukshu.
Antuu tI
upunII pun ufkuf nu wunu tsee msu mu
zunduk shI tu ju? Nuwuu nu ksI yu fu fI,
kutung chI mu, tfu ngu nu yu.
1
Tputs shut,
NdunI. Mus pu. Ndu tu fI Apu nIIeem
wuyu ngu noo muchI fu nu wu. Nu yuwu pu-
chI, unnuu mush kush, yuwuu fI zund kIsh
unu fI tum punu chInII pu, tfu ngu nu yu.
Itufu, uwshtI sIn unoo ndu muzI nu muum
zundu fu ng sIn, Nutu mIkIng chu. Pup chu.
Ndu nI yu nuwuum mus punu kush, ufu
putu yu funII Ituts ku chInII pu, tfu ngu-
nu yu.
17
Amb ushI fu ng sIn, EIy wIp
Apu nIIeem ungIf tu muum ndu wunu sIf
wuyu fu ngu sIn, kIz puf yutu fIt Apu nIIee
mIchI tu fu ngu nu yu. ApunII shut unu-
mund kupung tsI yun tu fu ngu, ndu kIs
nupu fu ngI yu.
18
AshI fu chu, unu mun zupIsh SumueI
kunu ngee fu, ktun wunu sI fI mush shut
ktun tu fu ngI yu. Sheefu, uwshut upunII pu-
neem kInu yu fu, Apu nIIeem wunu sIf tufu-
wuz tu fu ngI yu.
19
WunIf shut wuzu funII put
IchI ngu fu musuch chI noo putu yu nIIu,
Apu nIIeem puchu kut ssIn, Apu nIIIp pung'
nuu tu fu nu yu. WIpuum shut wutu nIf wunu-
sI fI mush sIfI tee nIIu, umbI fI punu ku tu
nuu yunII ush tu fu nu yu.
20
EIy shut upunII-
pun ufkuf EIkunuum, mI shut wIzu nIIeem-
tum ApunII put tsI yu tu fu ngI yu. Yuwu-
mund Izu nIIIsh wIpuu mInum tuuts tuu
Apu nIIeem wuyu fu ngu unu mund, ApunII
Izu nIIeemIsh kupung Istu ku chu, wIpuum
zupun Ipu fI nu chI yu, tfu ngI yu. Yuwu-
pu fum chu sIn, yusuf wup tum kunu pu fu-
ngu nu yu.
21
ApunII shut Annuum kupung
Istu fu ngu, nIIu fuu mIfee fu ng shI tu. Amb
ushI fu ngu, Ann wIpuum zupun Ipu fI nu-
fu ngI yu, kumuz tuchIp, kIz shut tsI mbun
ushI fu tuu fu ngI yu. WIp shut SumueI
upunII pu nee mu fI kunu ngu fu ngI yu.
22
EIy shut kIz puf wuchI nu fu ngI yu.
AshI fI tuu yuwuu wIp IsfueI chI chee
kIz yutu fIt ushI fu ngu nu unoo IchI ngu-
fu yusu fu ngI yu. Wutum wIp Apu nIIee
pung' ksu tu mu pu nee muntsIf putu tu fu-
ngu nu wu.
23
AshI fu chu, uwshut wIpuu,
Antuu tI un
wunu sI fee ju? ApunII chIch tIp tsIf sIyuu
ndu puk chI yum wunu sIf tsI yut ku nu yu.
Yuwuu tsI mu fI yutu fIt ush kIs unoo tsI mu fI
tsI yut ku sIn, zumum tu ngut ush ku nu yu.
25
chu ku-
ju ufung wuum tupu chI ndu yuch? tfu ngI-
yu. Itufu, wIpshI tI sIn wupu fee kuk ndu
puk chI yum muzI nu muum zundu fu ngu nu-
yu. Wutum ApunII, Izuu fu puchu yu fu fI,
kusu chI mu, mungush tfu ngu wu.
2
Itufu, SumueI shut unpuf kunu ngus-
shut tuu fu ngI yu. Apu nIIee kIs chI nu fu-
ngu, kIz puf wunu sIf tuu fu ngI yu. ApunII-
shu uwuu kIs nupu fu ngI yu, tputs tum sIn
kIs nupu fu ngu nu yu.
27
Anpuf shut ApunII kumu nI pu nee
tputs, EI yup zungu nI fu ngI yu, wuu nuu tsI
kuk kumu nI muu mu. Uwshut EI yuu tsI yu-
tu fu ngu, ApunII shI yuu utee ju: Yuwu-
puf sIf tumu sIy zItu mI nu fIs IjIp tosh
tsup pufu wuum much chuf tuu fu ngu nu
unpuf nuw wuzu fee tsI fI tsI yu tu fu ngI-
nu.
28
IsfueI chIch zupun tuu tuu fu ng sIn,
Itufu nuwshut Aufo nuu tsIm upunII pu-
neem ufkuf Ipu su fu ngI nu. Aufon chI-
chee kumuch tu fu ngu fI, Nuwush sumI
muu cheetsI muchImu pu nIf tuung tsu.
Kzum mu sheets tum muchIng chu. Ktu-
nee ts tum wunu sI fImshee nuwush pungI
kumuf tung chu. MI shut, kutung sheem-
tum tIsh yuwu chIch nuwuum much kIsh
unchIch chuw pI tum yngchu, tfu ngI-
nu.
29
Itufu,
Itufu, ApunII-
shu yusuf kufu zu fu ngu,
Sumue Iuu!
tfu ngI yu. SumueI shu tumu fu nIIu, yusuf
EI yup teet ushI fu ngu,
Muyuum nuwuu
kufu zuk shu?
untuu tI nuw
shI yuu kufu zu fu ngee zI? Kunupeefush
muu much chu, tfu ngu, SumueI yusuf
kunupeefu muu fu ngI yu.
7
SumueI shut
unpuf ApunII pu ndu mInum tI yum tsI yu tu-
fu, Apu nIIee ndu nuts tu fu ngI yu. AshI fu-
chu, yusuf mupIy fu muu fu ngu,
8
Itufu
ApunII shut yusuf tuch pu fIn shut Sumue-
Iuu kufu zu fu ngI yu.
muyu-
nguz nuwu nguz kufuz tut ushIkshu? tfu-
ngI yu. EIy shut mungoo nu fu ngu,
Tumuu
ApunII tI nee nIIu fuu kufuz kuu tee?
mung shu fI tfu ngu,
9
Nutu nuu yu fush
muum chI. Wuu nu fI ApunII shI yuu kufuz-
ku, shIy shut,
Muyuu Ichee?
tfu ngI yu.
17
EIy mushu fu ngu,
ApunII
shI yuu tsI yut ku umu fu ngu? Nuw shI yuu
mshee, tchInII pu: nuwuu kumup shI fIsh-
pu. Pup chu, yuwuu ApunII tfu nIIu unoo
kumup shI kI nuu fee shu, ApunII shI yuu
kupung wunI chI yu. AshI fI shIy shut
ush pu fI kumu nI ngu ndu mu, tfu ngI yu.
18
SumueI shut ush pu fI yuwuu ApunII
tsI yu tu fu ngu unoo kumu nI fu ngI yu. Ndu
puk chI yum kumup shI fu ngI yu. AshI fu-
chu, EIy shut unoo muzI nu yu fu, ApunII
kIz puf chu. Wuunu tumu pu fI zund ku umb
ush chI yu, tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu ApunII
Sumue Iuu tsI yu tu fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaatsshat tputs ichingashtisin
Samue!aa natstarangana anootsi
19
ZupIsh SumueI kunu ngu fu mut shut,
ApunII shut Sumue Iuu kupung Istu fu ngI-
yu. SumueI shut Apu nIIee kuk ush pu fI
tpu tsee kumu nI fu ngu, unoo ApunII shut
ushpu fI tum kukoo tutsu moo fu ngI yu.
20
AshI fu chu, IsfueI chIch IchI ngu fu sIn
Dunu mund yukut yufu, Beef se bu mun
ush pu fI tputs Sumue Iuu nuts tu fu ngu sIn,
In upunII pun zufum pu tu fI chu Apu nIIee
chI nu ku, tfu ngu nu yu.
21
SumueI umb
ushI fu ngu, ApunII yusuf wuu nuu tsI
pung' SIIo wu kIs nupu fu ngI yu. ApunII-
shut Sumue Iuu wuu nuu tsI kuk kumu nI fu-
ngu, SumueI shut unoo IsfueI chI cheem
kumu nI mun tuf ushku, unush tuu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu ApunII
Sumue Iuu kIz puf chI nu fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa
Fi!istewshuch Apan!!ee kajonarini
Israe!chichee itutsirangana anootsi
4
1
Anpuf shut FIIIs tewshuch sunduf
IchI ngu fu sIn IsfueI chI chee puchu-
muum wushu nu ndu fI shu shu nI yu fu-
ngu nu yu. IsfueI chIch shI tI sIn unoo
muzI nu fu ngu sIn, Pup chu, tfu ngu sIn,
uwshtI sIn kyu fund sIn, muchIp Ebe ne se-
fush FIIIs tewshucheem kutu fu ngu nu yu.
FIIIs tewshuch shI tI sIn muchIp Afe kush
kusu fu ng sIn, unshu fI shu nee ushI fu ngu-
nu yu.
2
Anshut FIIIs tewshuch IsfueI chI-
chee puchu muum shI tu ngu fu ng sIn,
IsfueI chI cheetsIm kusI fu ngu sIn, 4 mII
IsfueI chI chee sunduf puchu fu ngu nu yu.
3
AshI fu chu, IsfueI chIch sunduf wup tum
kunu peef sIn, kufuk pu tu tIn tsI yu tu fu ngu-
nu yu.
ApunII
untuu tI xup tu fee ju? SIf tumu IjIp to shu chee
upu sup tsup tumu fu ngIm tu, muu chItput
zupun wunee fu ngI yu.
9
AshI fI yu, Iy shut
kIz puf tuytumu nI. FIIIs tewshuchIs sundu fIs
kuu punu pu. Wutum Utuch chee Iyu mu fI
kusI ku nI wu. AshI fI yu, pup tsu. Ndun nuu
sundu fIs kIz puf tu kus, ufu Iyuu tsI mu fI
Utu chIch kusIk chu sIn, Iyuu much chu feem-
shut nu chI nIII nu yu, FIIIs tewshuch wuun pu-
tu tIn tfu ngu nu yu.
10
Tfu ngu sIn, yusuf IsfueI chIch put
wufu tu fu ng sIn, wumu fI tum kusI fu ngu nu.
Nuu tu mu fI zuf 30 mII sundu foo puchu fu-
ngu nu yu. AshI fu ng sIn, kIyung yuchu fu-
ngu nu yu. IsfueI chIch ushpu tum suwu su-
wu fu ngu nu yu.
11
Sheef sIn, FIIIs tewshuch
sunduf Apu nIIee kujo nu fI nI Itu tseef sIn,
EI yuu wIp tsI mbu nu fI OfnI yuu, FIne-
suuts tum puchu fu ngu nu yu.
12
Itufu, mInu mu fI shut sunduf, Ben ju-
mI nu fIn chIch tupu zee kumu ngu fu ngu
suwu fu ngI yu. Apu nIIIp shut pung' SIIo-
wup IfI pee fu nIIu, nutu mu tum zuf kusu-
fu ngI yu. Anshut kupung mung' muntsu-
fu ngu, wumu fee IzI chI fu ngI yu. Sheefu,
unush shut tsup tuchu yu fu, muchu mun
wuyu fu ngI yu.
13
EIy shut Apu nIII nung
pung' wushI tu ngush kuxI nxI nu wu, ngoo-
tsIp nupunu puw ushI fu ngI yu. Wutum
Apu nIIee kujo nu fI nI ytu fu ngu nu wu.
AshI fu chu, unu nguz mung' muntsu ku,
Tumufungunuyu?
tfu ngu,
17
sunduf shut, FIIIs tewshuch
Iyush cheetsIm kusI fu ngu nu yu. Zupun
Iyush chee sunduf puchu fu ngu sIn, Ipu-
feets tum tIsh tsI mbu nu fI OfnI yuu, FIne-
suuts tum puchu fu ngu nu yu. AshI fu ng sIn,
Apu nIIeets tum kujo nu fI nI FIIIs tewshuch
Itu tsI fu ngu nu yu, kumun ku sunduf tfu-
ngI yu.
18
EIy shut unoo muzI nu fu ngu,
mung' kIz puf zuw ushku, tsI fu mun
kuxI nxI nu wu umbI fI ushIp Ichu tu mu-
fu nIIu, puntsu fu ngI yu. Itufu, EIy shut
wuchI nu tuu wunuts kupu ngu fu, unshu fI
puntsu kum chu, wutsu fuf tsu pu mun kpu-
yu fu, tsI pu fu ngI yu. EIy IsfueI chI chIsh
wutsu pun 40 musuch upunII pu neem
ufkuf kInu fu tuu fu ngI yu.
19
Ung sIf shut,
FInes wIzunII, unpuf kupung mIfee chu,
tutspu shI muum shut tuu fu ngI yu. AshI fu-
1 SumueIu4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
273
chu, Apu nIIee kujo nu fI nI Itu tsI fu ngu nu
unoo, mI shut wuzu fu nIIee puchu fu ngu-
nu, unoots tum muzI nu fu ngu, mI shut
ung sIf nguz tum kupung mung' muntsu-
fu ngu, chIk ksu fu ngI yu. AshI fu ngu, ufu-
ngI nu shut uy tfu ngu unshu fI Ipu fI nu fu-
ngI yu.
20
AshI fu chu, yuwuu tsI puk chu,
unoo tputs shu Istum pu neew pufu ngu sIn,
Zuu, mus tsI pu fInII pu. Nupu ngI kumuz
Ipu fI nu yu nIIIsh. PunI fInII pu, tfu ngI yu.
Itufu tufI tuut ssIn, ndu puk chI yum tsI yu-
tu fu ngI yu.
21-22
Sheefu, unu mun pukIch
tsI yu tu fu ngu, wIpuu tsIm suf Iku bod,
tu su mu fu ngI yu. Wutum nu Apu nIIee
kujo nu fI nI Itu tseenIII nu wu. AshI fI yu, nu
IsfueI chI chee ApunII kusu yunII pu fI tu,
tfu ngI yu. Tyu fu, unshu fI Izufeefu,
tsI pu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu FIIIs-
tewshuch Apu nIIee kujo nu fI nI Itu tsI fu-
ngu nu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaa Fi!istewshuch Apan!!ee
kajonarini Israe!chichee itutseersin,
payurangana anootsi
5
1
FIIIs tewshuch Apu nIIee kujo nu fI nI
Itu tsee fund sIn, Ebe ne se fup shut ytu-
fu ng sIn, yukut Asdo dush yushI ndu fu ngu-
nu yu.
2
Sheef sIn, upunII pu tsIsh shut pung'
yup shtu yu fu sIn, yuwu nung putu mbIch
tInum Dugo nuu wuyu fu nu, unnu ngI tum
wuyu fu ngu nu yu.
3
Putum shut zuf tufu-
see chu, Asdod shuch tputs nup kut ssIn,
Dugon tsu push shut puntsum tundu mu fu
Apu nIII nung kujo nu fI nI pufu ngu nu yu.
Wuu nu shtI sIn yusuf IchIy zu yu fu sIn,
wush tum wuyu fu ngu nu yu.
4
Putum shut
yusuf Asdod shuch tputs nup kut ssIn,
yusuf Dugon Apu nIII nu ngI fI tum kujo nu fI-
nI tsu push tumu fu pufu ngu nu yu. Sheefu,
Izuu fu shut much chu wIm, puchtum shut
tsI mbu nu fI kpu muuw, wunu tsIm shut
yufIm tumu fu pufu ngu nu yu. Yuwu mun
pungus wushI tu ngush putu mbIch kuyu-
tum kunu fu unu mun wunu yu fu ushI fu-
ngI yu.
5
AshI fu chu, unoo pufu ngu sIn, nu
wundu fI tum upunII pu tsee Dugo nu Asdo-
dush ksut ku nu, unIn upunII pu tsIsh pung'
putu mbIch kuyu tum kunu fu unu mun
ktI muum punI ku nu yu.
TumukI
ush tuf? Apu nIIeets chu kujo nu fI nI yushI-
ndu fu ngu nI ushku. AshI fI IsfueI chIch
Apu nIII fI nI kujon nIsh wuyu muum wuts tu.
Wutum unu mund ApunII Iyuu kupung
wunee ku wu. WuunI Iyu mu fI shu upunII pu-
tsI fI nI Dugon nIsh tuu chI yu,
8
wuun pu tu tIn
tfu ngu sIn, FIIIs tewshuchpu shut kufuk
shu nI yu muum kufu zu fu ngu nu yu. Anshut
wushu nund shu nI yu fu ng sIn:
Nee
IsfueI shu chee ApunII kujo nu fI nI tumuy-
chee zIch? tfu ngu nu yu. Kufuk shI tI sIn,
Yyu fus, Gudup yukut wuyu shI nInts,
tfu ngu nu yu. FIIIs tewshuch shI tI sIn
yyu fu sIn, Gudup shut yukut wuyu fu ngu-
nu yu.
9
Amb shut wuyu fu ngu sIn, yusuf
Gud shu cheets shut tputs ApunII kupung
wunee fu ngu, nIIu fu tum, wuchI nu tum
wunuts kuchu fu ngu nu yu. AshI fu ng sIn,
kupung punI fus tu fu ngu nu.
10
AshI fu chu,
yusuf FIIIs tewshuch Apu nIIee kujo nu-
fI nI yyu fund sIn, Ekfo nup shut yukut
wuyu fu ngu nu yu. Itufu, umb shut yushI-
ndu kum chu sIn, Ekfon shuch shut tputs
pufu ngu sIn, Pup chu, Iyuum shut tpu chI ngu-
muum Apu nIIee kujo nu fI nI yushI ndu yu-
nIIIn pu, tfu ngu sIn, zumu ngu fu ngu nu yu.
11
AshI fu chu, IchI ngu fu sIn IsfueI shuch
yuwuu ApunII kupung wunee fu ngu unoo
pufu ngu sIn, kupung punI fus tu fu ngu nu yu.
AshI fu ng sIn, FIIIs tewshucheets shut kufuk
ush pu fI kufu zeef sIn, tsI yu tu fu ngu nu yu.
IsfueI chIch ApunII kujo nu fI nI yyu fus,
wup tum wuyu shI nInts. Pup chu. Ndun nuu
ush kuch, ufu tpu tsee zupun tu ndu puchu-
chu, tfu ngu nu yu.
12
Tfu ngu sIn, kupung
zumu ngu fu ngu sIn, kunInd pI tuu zungu nee-
fu ngI yu. Yuwsh tI sIn tputs ndu tsI pu fu-
ngu nu unshI tI sIn wunuts kuchu fu ngu sIn,
kIyung kuchIy fu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu FIIIs-
tewshuch Apu nIIee kujo nu fI nI puyu fu-
ngu nu unoo tsI.
1 SumueIu4 , 5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
274
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaa Fi!istewshuch waamatam
Israe!chicheem Apan!!ee kajonarini
tuwanpurangana anootsi
1
ApunII kujo nu fI nI FIIIs tewshuchIsh
wutsu pun 7 tsup tuu fu ngI yu.
2
AshI fu chu, FIIIs tewshuch tuwun pu-
muum zundu fu ng sIn, upunII pu tseet shut
ufkuf, mI shut tuwu chI mu pu nee ts tum,
yusu pu nI utu sIn, kufu zu fu ngu nu yu.
Anoots shu mushu fu ng sIn, Ichee,
AshI fI yu,
sIy sut
untuu-
tI ApunII unu mu ndu ju Iyuu wunee ku
ushIk? Tsu tushshI fIt chu ush ku shu, tch-
chI, tfu ngu nu yu.
10
Tputs shI tI sIn umbI fI tum ushI fu ng sIn,
wuku fuu wIpu fIf nund tsI mbun putu fu-
ngu nu yu. WIpuuts shut pung shu fI wunu sIf
tumu neef sIn kusu fu ngu nu yu. Sheef sIn,
unu mun pshIyf shI sheets shut kusI fu ngu-
nu yu.
11
AshI fum chu sIn, Apu nIIeets shut
kujo nu fI pshIyf shI shIsh pshtu fu ngu nu yu.
MI shut, ofoots tum tImuu pshtu fu ngu nu-
yu.
12
Sheef sIn, wuku fuu Bet-semesup
ngoots wuu nI tu fI zungu nI fu ngu nu yu.
Wukuf shut umbI fI ngoo tsIp nuu yu fu nIIu,
yusu much ushI fu ngu, ndu ngoo tsee puk-
chI yum tumustu fu ngI yu. FIIIs tewshuch-
shI tI sIn tputs, Nu
Chu ku ju ApunII-
put tutsu mooch? Wutum Apu nIII mu fI
kIzpufeefu, wumu fI wunu sI fI mush tuu ku-
wu. AshI fI yu, Iyush cheets shu pu fI kupung
wuneek chu, tputs shI tI sIn tsI pu chI nIII nu yu,
21
tfu ngu sIn, KIfIyut-jefImshucheemshut
tsI yut ssee kumu nI muum tpu tsee zungu nI-
fu ngu nu yu. Anshut tsI yut ssee zungun ku-
sIn, tfu ngu nu yu. FIIIs tewshuch Apu nIIee
kujo nu fI nI Itu tsI fu ngu nu, unoo nutu nuu
tuwun pu yund sIn tu ndu. AshI fI yu, suu nu-
shut kuseefus yngtsu, tyu fu sIn, tsI yut-
ssee zungu nI fu ngu nu yu.
7
1
KIfIyut-jefImshuchshItIsIn nuu tu fu-
ng sIn, Apu nIIee kujo nu fI nI yyu shI-
nu sIn, muchIp shut tsup AbI nu du bush
pung' wuyu fu ngu nu yu. Sheef sIn, AbI nu-
du buu wIp, EIeusu fuu ksu tu mu pu neem
Ipu seef sIn, wuyu fu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu FIIIs-
tewshuch Apu nIIee kujo nu fI nI wuu mu-
tum sIn tuwun pu fu ngu nu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaa Samue! Israe!chicheem
urkar kinarangu anootsi
2
KIfIyut-jefImush tsup ApunII kujo nu fI-
nI 20 musuch tuu fu ngI yu. Anpuf shut zuf
IsfueI chIch tputs Apu nIII nguz mungoo-
nu muum kupung zundu fu ngu nu yu.
3
AshI fu chu, SumueI shut IsfueI chI chee
tsI yu tu fu ngu: SIy yusuf mungI shIsh
Apu nIII nguz chI nu muum zund kI nuu fee-
su, IchI ngu fu yuw ufup chee upunII pu tsI-
fI nI puyu kIs, unoo Izuu fu kpI tu ngInts.
MI shut, yuwuuts tum upunII pu tsee
Astuf tI kIs ungIf tu kIs, unoots tum ksu-
ngInts. Sheef us, Apu nIIeem shut mungIs
yufeefus, Apu nIIeetsImu fI shut ungIf-
tung tsu. Ash ku chus, ufu sIyu mu fI shut
FIIIs tewshuchee kusIt ssu, tfu ngI yu.
4
IsfueI chIch shI tI sIn unoo muzI nu fu ngu-
sIn, IchI ngu fu upunII pu tsee, mI shut
Buu Iuuts tum, Astuf teets tum, Izuu fu
kupee tu fu ng sIn, Apu nIIeetsImu fI shut kIs
ungIf tu fu ngu nu yu.
5
Anu mun SumueI IsfueI chI chee tsI yu-
tu fu ngu, Pzuj, tsup MIs pup shu nI yu nI.
Amb nuw sIyuum ApunII pu mush chInts-
pu, tfu ngI yu.
Antuu tI
shI yuu tsee ju ngut ku sIn tunu? Nuwuuts-
chu ngut ku sIn, tshI nIII nu yu, wutum ndu
nuwu mun mung' tuteef sIn tuu ku nu wu.
8
Nupu ngI, nuw sIyuu zItu mI nu fIs IjIp tosh
tushI tu ngu fu ngI tuu tI, Itufu mus sI fI tum
nuwuu kukI kupee tu fu ngu nu. AmbI-
tum pu fI shI yuuts shut ushI fu ngu nu yu.
1 SumueIu7 , 8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
277
Nu yusuf nuwuu ngut ku sIn, upunII pu-
tsI nguz shut zundeenIII nu yu.
9
AshI fI yu,
wutum ufku feem zund ku nu wu, shIy shut
ufku feem nu yu fush ksung chu. Itufu,
ndu tu mu ufku feem nuchush, tpu tsee
mung' p'tseengchu. Kufu ku mu fI pu sIyuu
kIyung yuchu ku tuu chI yu, tng chu, Apu-
nIII tfu ngI yu.
10
SumueI shut tpu tsee tushu nee fu ngu,
yuwuu ApunII unshu chee tputs tsI yu tu fu-
ngu, unoo uwshut kumu nI fu ngI yu.
11
SIy
mungu tIs kufu ku nguz tmu fuk su. Ufu
kufuk suu nuuts tu tum kIyung yuchu chI yu.
Ipu fee tsIs kumu zu wu putu yu fu, tupu zIp
much ku chu, ushpu tum ktsus pu tu fI, ushpu-
tum kupuu chush pshIyf shI nI, ushpu tum
kupuu chu mu nu fI ush kuxIn ku, sheef sIn
nuu chI nIII nu yu. MI shut, wuumu ksu tu-
muum nuch tum tu yu.
12
MI shut, mIIoom
sunduf kumuch tum pu neem ufkuf nuch-
tum tu yu. Sheefu, cIn cuen tum shut sunduf
ufkuf nu yu fI tum kusu chI yu. SIy sut
ushpu tum tIs kufu kuu mum muzuf tufu wuz-
tu kus, wunu seem pusum pu neem tuut ssu.
MI shut, k'chIfpungoomtum, kupuu-
choom tum pshIyf shI nI tInu kus tuut ssu.
13
Ipu feets tum tIs kIzu wuu putu yu fu, kzum-
mush pu neem, putu tu mu pu neem tum,
mI shut pungu pu neem tum numbeefu,
kusu chI yu.
14
Tsu pu nee ts tum tIs wunu-
sI fee wu, mI shut kIzu fu nu feets tum-
tIs, mI shut oII vo feets tum tIs, uwshut
Itutseefu wumuch tu sheem punu chI yu.
15
Mzu fIshshI tIs wunu see chung pusuk-
chus, kufuk shut chu ngu fI nee tsI mInum
yyu fu wumuch tu sheem, mI shut k'kuzee
yufu mu pu neem tum punu chI yu.
1
MI shut,
m'chuchufeetstumtIs, kIzu wuu, kumu zu-
wuuts tum wuumu wumuch tush, mI shut
chI nee ts tum tIs, tofoo, buffoots tum wunu-
sI fee wu Ituts chI yu.
17
MI shut, chI nee mIs
tundu pu nu fIs unoots tum uwshut umuy-
tufu, chu ngu fI nee tsI mInum wuumu
yumu ku tuu chI yu. SIyuuts tum much chu-
feem nu mbu chI yu.
18
Yuw suunu kufu-
ku fee mIs Ipu su fu ngIs, umb ush ku chu,
unush ufu suun tu tum Apu nIIee, Nuwuum
Istu ndu, ttssu. Itufu, ApunII shut unoo
ndu puk chI yum muzI nu chI yu, tfu ngI yu.
19
Itufu, tputs shI tI sIn Sumue Iuu kuk
ndu muzI nu muum zundu fu ngu nu yu. AshI-
fu chu, tsI yu tu fu ng sIn, Wuu nI pu fI ush-
kI tuu tI yu, wutum yuun tu fI kufu ku nguz
zund kI nI wu.
20
MIn pIch tsup tumu ku nu-
yu Iy shut ushI muum zund kI tu mu nI yu,
yuu mu tu fI tum tsu pun nI ksu tu muu mu.
Iyuuts tum tupu zIp wunu sIf muchI muu-
mu, uwshtI sIn tfu ngu nu yu.
21
SumueI shut unoo muzI nu fum chu,
Apu nIIeets shut yuk tu shchee kuk IchI-
ngu fu kumu nI fu ngI yu.
22
ApunII shut,
Tumukeeju
IpufI ushI fumchI nIII nu? tu, Iyu nguz shut
chI nu fI yu. Wutum chI nu ngu zI mu mung'
muntsu fu ngu wu, tfu ngI yu.
Amb
ndu shut nuu muum wufI tuk? Pzuu, umb
mushu nI. Uwnuu pu fI kumun ku chu, umbI-
tum ngoots nuuch chI, tfu ngI yu.
7
SuuI shut, ZufuktI shchu. AshI fI nutu
pzuyu. Itufu
Ndu shut
unput tuwu chI mu pu neem punu yu fuch,
Ichee, Iyuum ngoo tsIm ymu ndu ndu,
tmuum wufI tuk? Pzuyu, umb sheefunI,
pungu nI, tfu ngI yu.
9
SIf tumu IsfueI chIch tputs Apu nIIee
mushu muum zund kut ssIn, Pzuyu, tuwu-
chI mu pu nIp pungu nI, tufu nu yu. Itufu,
nut puf shu, Apu nIIee kuk kumu nI mu pu-
nIp pungu nI, utu nu yu. SIf tu mu su zItu-
mI nu fI nI Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nee,
tuwu chI mu pu nI, tfu ngu nu yu.
10
AshI fu chu, SuuI shu unoo chI nu fu-
ngu, AshI fI pzuyu, pungu nI, tfu ngu,
wIpu nush pu tu fI yuk tup shu, yup Apu nIIee
kuk kumu nI mu pu nI tuuku, umb shut
nuu fu ngu nu yu.
11
Yuk tup shut kfee fund sIn, upus kIz-
shut kumu sIn kung tIpu ku tu nuun tuu chu
unoo chu mu yu ngu yu fu sIn, mushu fu ngu-
nu yu.
muyuum-
shu umb ushI fu tsI yu tuk shu? tfu ngI yu.
22
Itufu, SumueI shu, Pzuyu, tfu ngu,
Suu Iuu wIpu nush pu tu fI Apu nIIIsh pung'
yup shtu fu ngI yu. Sheefu, kutu ngu muum
tutsu moo fu ngu, SumueI Suu Iuu kufu kush
uxI nush tunu xI nu fu ngI yu. Wushu nund
30 tputs SumueI put kutu ngu fu ngu nu-
yu.
23
AshI fu chu, SumueI unush Suu Iuu
tunu xI nu fu ngu, putu tu mu pu nee ts shu,
Yuw shI yuu, Wunuts wunu sI fImshee
pIyum wuyu ngI, tfu nIII unoo neem
tputs mbuseefush, punu ngI, tfu ngI yu,
24
AshI fu chu, putu tu mu pun shu wunu tsee
ush chI fI upuz tsI ndu su fI mbu seeshI-
nu, Suu Iuum punu fu ngI yu. SumueI shu,
Zuwuu, wutut tu ndu shI yuum mbuseefu.
AshI fI shIy shut yyu fush, mupIy fush ktu-
ngung chu, Nuw tpu tsee kutu ngu muum
yumbI fu ngu fI, shI yuum wusI nu nee
wunu tsee wuyu fu ngI nu, tfu ngI yu. SuuI-
shu, ZufuktI shchu Ichee, tfu ngu, unush
zuf wushu nund SumueI pu Ipu neef sIn,
kutu ngu fu ngu nu yu.
25
Anshut kutu ngu fum chu sIn, tputs
IchI ngu fu sIn yusuf pung pI tum kunu pu-
fu ngu nu yu. SumueI shu Suu Iuum muush
nuchu ngu fu ngu, pungu sI mun Iwuz
wutund sI mun wufu ngI yu.
2
AshI fu chu,
SuuI shu umb muu fu ngu, pu tum shu tufu-
sI tu fu nIIu, SumueI chIy zu yu fu, Suu Iuu
kufu zu fu ngI yu, Nutu, zuwuu, chIy zung-
tsu. Pup chu, nuu shee mIs tutsu meenII pu,
tfu ngu, SuuI shu chIy zu yu fu, shI tu ngee-
fund sIn, SumueI put Ipu nee fund sIn, ngoo-
tsIp shu nuu fu ngu nu yu.
27
Anshut ngoo tsIp
kufu wee fund sIn, yuk tuu kuchI ngu fum-
chu sIn, unush SumueI Suu Iuu tsI yu tu-
fu ngI yu. Zuwuu, wusI nu m'chuchufIsh
tuyumzu yu fush zungu nI ngI mu sI. PukIch
shI yu pu tsI yu tee nI mu nI, yuwuu ApunII
tfu ngu unoo tsI, tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu
SumueI SuuI pu chu mu yu ngu fu ngu nu
unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaatsshat
Samue! Sau!aa Israe!chicheem
urkar ipusarangu anootsi
10
1
AshI fI yu, SuuI shu tIp tsI fee
tuzu ngu nI fu ngu, SumueI shu
wuyu ngu noo tuwu tu fu ngu, Suu Iu mun
much zuw, ushI fu ngI yu. Sheefu, puchI-
pu fu ngI yu. PuchIpeefu, Nu In zuf ApunII
shI yuu wuunu tIp tsI feem, IsfueI chI cheem
ufkuf Ipu see nIII yu.
2
AshI fI nutu mus
kusu chInII pu. Wup tum kunu pung chu.
Itufu, nuuk chush, upus ufu tpu tsee
tsI mbun chu mu yu nguchtu ndIsh. Ben ju-
mI nu fIn shI nI wutsu pun, Ruke Iu fI nee tsI
mupu fu ngu nu un kuyu mu nu shtu. AshI-
fI yu, unshut tputs ufu shI yuu ItsIn su fu
kumun chI yu. Nutu nuu buffoo pukeen-
shu tu nI chu, yuwu nguz nuchung kIsh
unoo tsI, tchI yu. AshI fu tu ndu, Apu fIsh
nu chI nu ngu zI nu mupI yun shI tu, wutum
pukeenIIu wu. Itufu, nu shI yung zI mu fI shu
wund chI nu fI yu.
Suu Iu wu?
Yup-
shI tu? tfu ngu sIn, nuchu ngu fu ngu sIn,
nux poo fu ngu nu yu. Wutum SuuI kIz puf
puzI fu ngu, suwu yu fu tupI shu fu ngI yu.
22
AshI fu chu, nux poo fu ngu sIn, Apu-
nIIeets shu mushu fu ngu nu yu. Apuu,
shIy shu Suu Iuu Ipu su fu ng shu, Itufu
nu
TumukshItIsInuyu unshuch
tpu tsee?
Tumumuju
tputs shI yuu kufu kuum nu muum ngu-
tu fu ngu nu? Nutu, Iyuum shu ymu ndu-
ngI. Iy shut puchu yu fu nI, kusu chI nI pu,
tfu ngu nu yu.
13
Itufu, SuuI shu, NdunI.
Amb tfInII pu.
untuu tI chIy
chuu nu mun tu fI wIz pu fI fIch ushI muum
tuuf? ndunI. ApunII wuunu Iyuum Istu ku
1 SumueIu11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
283
ushI fu ngu nI yu, tfu ngI yu.
14
AshI fu chu,
SumueI shu, IchI ngu fus ushpu fI tIs pzuu,
GuII guu Iup tsup nuu yu nI. Amb Suu Iuu
Izuu fu shu kufu ku mu fI shu nu yu fu nI
kusu nI, tfu ngI yu.
15
UwshtI sIn, AshI fI pzuyu, tfu ngu-
sIn GuII guu Iup shu tsup nuu fu ngu nu yu.
AshI fu chu, unush shu shu nI yu fu ng sIn,
Apu nIIee ungIf tu fu ngu sIn, kIs shu mbu-
tu fu ng sIn, Suu Iuu kufu kuum nu muum
ApunII pu mushu fu ngu nu yu. ApunII shu
Suu Iuu Ipu su fu ngu, kufu ku mu fI shu
nu fu ngu nu yu. Sheef sIn, unu mun Apu-
nIIeem shu muu cheetsI muchI fu ng sIn,
kIs ungIf tu fu ngu nu yu. AshI fu ng sIn, SuuI
kIz puf mung' ksu fu ngI yu. MI shut, tIp tsIf-
tum IsfueI chIch mung' ksu fu ngItum sIn,
shu mbu tu fu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu IsfueI-
chIch Jubes shu chee yukut tupu chI ndu fu-
ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaatsshat Samue! Sau!aa
gobernumarisha nayaru, Shiyshat nee
tsap ksutangcha, trangu anootsi
12
1
Anu mun SumueI tpu tsee ush pu-
fI IsfueI chI chee tushu nee yu fu,
tsI yu tu fu ngI yu. Nu sIy nuwuu IchI ngu fus
pukeend su, yuwu nguz nuwuu kupung
tumu ndu fu ngIs unoo tsI. Nu nuw sIyuum
ApunII pu mushu fu ngu fI, kufu ku fee mIs
nu yu fu fI, kusu yu nu.
2
Nu suunu kufu-
ku fIs tuuf shI tu. Nuwu mund wIz pu fI fI
kufu ku fee mIs nu yu nu. AshI fI In shut
sIyuu ksut ku tuu chI yu. Wutum nuwuu-
nu kIz puf shu wuchI nu yu nu wu. Kushu nI
nu mumbu yunII shI tu. MI shut, IpufI nu
sIyush tuu fI tum tu. Wutum sIf ndu tu mu
wuchI nu chu fI, sIyuu kupung ksu tu fu ngI-
nu wu. Kunu ngus tu mu sI sIyu wuu wunu sIf
Imu chee fu nu. MI shut, sIy nuwush kIs tuu-
fu ng su.
3
MI shut, nu sIyuu kusu yu nIIu fI,
nuw
tumu fu ngu-
nu yu? IjIp to shuch kIyung yuchu muum
zundu fu ng sIn, Apu nIIeets shu, Nuwuum
Istu ndu, tfu ngu sIn, ApunII shu unoo
muzI nu fu ngu, wuunu My sI su fI nee tsI,
mI shut Aufo nu fI nee ts tum kumuch tu yu-
fu, zungu nI fu ngI yu. Nutu tshI tu ngu shI-
nI, yuw tputs kIyung kuchIy ku nu unu,
tfu ngu, uwshtI sIn yumu fu ngu sIn, yusuf
nIsh shu tsup zItu mI nu fee tsIs wuyu fu ngu-
nu yu.
9
Itufu, ushI fu ng tuut ssIn, yusuf
1 SumueIu11 , 12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
284
Apu nIIee mus sI fI tum mbI zu fu ngu nu yu.
AshI fu ng sIn, Apu nIIee yusuf nIy fu fu ngu-
nu yu. AshI fu chu, unu mund ApunII shu
kupung tsI yun tu fu ngu, yusuf wunee fu-
ngI yu. AshI fu ngu, kufuk shu SIsuf sunduf
ufkuf JubIn shuch, mI shut Asf shuch tum
ufkuf, mI shut Mowub shuch tum ufkuf,
FIIIs tewshucheem kupung Istu fu ngu sIn,
wuu mu fI tIn kusI fu ngu sIn, kIyung yuchu-
fu ngu nu yu.
10
Itufu, sIy sut
tumu fu ng-
su? Yusuf Apu nIII nguz tum tunu fu ng su.
Apuu, yusuf tupu chI ndu ndu. KIyung
kuchIy kuchI nI pu. NImu nu fI ndu shu
shI yuu kukIsh kupeet chI nI pu. Yuwu mund-
pu fI shI yuu kukIsh kupee tu fu ngu nI,
unu mund pu fI wunee kush, Iyuu ushIkshu.
Yuwu mund upunII pu tseets shu chI nu fu-
ngu nI, tInu mu wu Buu Iuu, mI shut Astuf tI
puyu ku nI unu mund pu fI Iyuu wuneekshu.
AshI fI unoo Izuu fu shut kupeet chI nI pu.
ShIy shut kundu fu fee tsI nI tpu chI ngu ngI.
Ash ku chush, shI yuu tsI mu fI shu ungIf tu-
ku nI, tuu chI nI pu, tfungus,
11
ApunII shu
wuunu sIyuum nuy nI fu ngu, wuunu kufu-
kush wIz pu fee kusu fu ngu, kufuk shI tI sIn
Jefo buuI, mI shut BuIuk, mI shut Jetfe,
mI shut nuw ushI fu nI, sIyuum tupu chI ndu-
muum Iyuu zungu nee fu ngu, Iy shut sIyuu
kundu fu fIs tupu chI ndu fu ngI nI yu. AshI-
fu ngu, nu sIy kIs shut tuu fu shIsh tuuk su.
12
Itufu, sIy sut
umu fu-
ng su?
13
Ndu mungI shIs puk chI yum chI-
nu fu ngus, tpu tsI ngu zI fI shu kufu ku nguz
tmu fu fu ng su. AshI fI nutu nuu neewu
suunu kufu ku fIs. Wutum sIy kufu ku nguz
kupung tmu fu fu ngus, Apu nIIeets tum
mushu fu ng su wu. AshI fI wutu tu ndu yuw
suunu tumu ndu fu ngIs unu.
14
AshI fI
nu sIy Apu nIIeetsImu fI shu chI nung tsu.
MI shut, Apu nIIee kuk puyung tum tsu. MI-
shut, Apu nIIeetsImu fI shu kIs ungIf tung-
tsu. Ash ku chus, yutu fIt shI shee Izuu fu shu
kpI tung tsu. MI shut, kufu kuuts tum kuk
puyung tsu. Amb ush kus, Apu nIIee kIs
tuchI tut ssu.
15
Ndun nuu ush kus, Apu nIIee
kuk ndun tum puyu kus, ufu ApunII sIyuu
mus sI fI kupeet chI yu. SIyuuts tum, kufu-
ku feets tum tIs kupung wunI chI yu.
1
AshI fu chu, nu
Nu zuf muy-
pusum tu?
Ndu shut
yuwu mund Apu nIIee kuk kupee tu fu ngus,
muntsI fI mush chI nu fu ngIs, unu mund
ushIk? Itufu, nu sIy nImu nu fI shu tuyu-
yu fus, Apu nIIeetsImu fI shu chI nu kus
tuung tsu. Kuupu mungI pu shtIs Apu nIIee
chI nu kus tuung tsu.
21
Yuw upunII pu tsee
wuyu ngI chI fI fee chI nu kIs, unoo Izuu-
fu shu kpI tung tsu.
TumufImtu?
Suunu
1 SumueIu12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
285
upunII pu tsI fIs sIyuu tupu chI ndu yunII?
Wutum uw wuyu ngI chI fIf tuu ku wu.
22
AshI fI nu nImun sIy Apu nIII mu nu fI shu
mungIs tut kus, kukoo puyung shut ssu.
Wutum sIy Apu nIIee ndu chI nu fu ngus,
Izuu fu nIy fu fung su wu. Itufu ush kI tuu tIs,
Apu nIII nuu sIyu nguz kupung chI nu kI yu.
Tsu pu nee ts Is tupu chI ndu muum zund kI-
yu.
23
AshI fI yu, nuwshut sIyuu ndun tum
kusu chI mu. Ufu sIyuum yutu fIt shI shI-
fee mIs ApunII pu IchI ngu fu zuf mush-
ku fI tuu chI mu. SIyuum nuw wunu sIf
tuu muum yus pu tu yu funts, kusu chInts pu,
wunu sIf shu tuu muu mu.
24
Ash ku chu fI,
sIy Apu nIIeetsImu fI shu chI nu kus, wuu tsI-
mu fI shu kuk puyu kus, zufum pu tu fI shu
Apu nIIush pung' pshtu kus, mungIp tu-
fI shtIs chI nut ssu. Wutum ApunII sIyuu
kupung chI nu ku wu. AshI fI sIy sut umbI-
tum shIng tsu.
25
Itufu, sIy sut wundu yu
yusuf Apu nIIee tuyu tu fItku chus, kufuk
chI nu ku nu unu mu sh tum chI nuk chus,
ufu yusuf sIyuu wunIch tum tu yu, SumueI
tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu
SumueI Suu Iuu gobef nu mu fI shu nu yu fu,
kupung wunee fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaatsshat Sau! Fi!istewshuchpa
waratarangana anootsi
13
1
SuuI 30 musu chI fI nI tuu chu,
unush IsfueI chI cheem ufkuf kInu-
fu ngu, ksu tu muum chtu fu ngI yu. AshI fu-
ngu, uwshut kufu kuum kInu fu ngu, 42
musuch unoo tsup ksu tu fu ngI yu. AshIp
musuch kufu kuum tuu fu ngI yu.
2
AshI fu chu ushI fu ngu, wufu tu muum-
shut zundu fu ng sIn, wusu ndu fu fee 3
mII Ipu su fu ngI yu, IchI ngu fu IsfueI chI-
chI nu ndu. AshI fu ngu, pIyum Bete Iup
tsup wusu ndu fu fee chuw pI tum 2 mII
xunu tu fu ngI yu MI ku mu su pI. Sheefu,
mInoots shu 1 mII sunduf Ipuseefu,
wIpuum shu Jonu tu nush zungu nI fu ngI-
yu GuIbe yup tsupu, Ben ju mI nu fIn pI nI
wutsu pu nI. MInoots shu tIp tsIf chuw pI-
tum, SIy nuu wusI nu kunu pung tsu, tyu fu
zungu nI fu ngI yu.
3
Jonu tun shut GuIbe yup tsupu wusu-
ndu fuf pu nuu tu fu ngu, FIIIs tewshuchpu
wufu tu fu ngI yu. FIIIs tewshuch pungoom
mbum mush wuyu fu ngI tuut ssIn, Itufu
ush tuu Jonu tun shut wumu fI kusI fu ngI yu.
FIIIs tewshuchee wusu ndu fuf kuchI ngu-
fu ngI yu. Anu mund FIIIs tewshuch shu
kupung tsI yun tu fu ngu sIn, Wufu tu muum
zund kee su, ushI fI, nutu yuchu yu nI, tfu-
ngu sIn, SuuI shu, AshI fI nutu, tfu ngu,
wusu ndu fu fee kumuch tu fu ngI yu. Tputs
IchI ngu fu sIn Hebfew shuch muzI nu muum
puu puu tngInts, tfu ngu, sunduf shI-
tI sIn unu fI tum puu puu tfu ngu nu yu.
4
Tfu ngu sIn, IsfueI chIch IchI ngu fu-
sIn wufu tu muum shu nI yu fu ngu nu yu.
Wutum FIIIs tewshuchee ksu tu mu pun
kuchI ngeenIII nI wu, tfu ngu sIn, yusuf
ufung puchu muum chtu fu ngu nu yu. FIIIs-
tewshuch shI tI sIn kupung IsfueI chI chee
tsI yun tu fu ngu nu yu. AshI fu chu, SuuI
wusu ndu fu fee GuII guu Iush tushu nee fu-
ngI yu. Wutum unush pung' mbum mush
tuu fu ngu unoo kuchI ngu fu ngu nu wu.
Anoo FIIIs tewshuch shI tI sIn pufu ngu sIn,
5
uwshtI sIn wusu ndu fu fee wushu nund
tushu nee fu ngu nu yu, IsfueI chI cheem
puchu muu mu. AshI fu ng sIn, wushu-
nund FIIIs tewshuch sundu fu fI nI 30 mII
kupuuch pshIyf shI shI nI tupuz pu nee yufu-
ngu nu yu. AshI fu ng sIn, mI shut sunduf
tupuz pu nI fI kupuuch 6 mII yufu ngu nu yu.
AshI fu ng sIn, tsu pushshuch shu wuu nI-
tu fI tum kufu ngu nu yu, yuw wuts pu tu fI
nuu nIII nu unu. AshI fu ng sIn, IchI ngu fu
wushu nund sunduf zupun kufu ngu nu yu.
TchI muum pInu su fI tuu, ushIp muzuch
wuyu puf musu mun wIng tuu tu fu ushpuf-
tu. AshIp ushI fu ng sIn, unu mun kufu ngu-
sIn, MI ku mu sush shu shu nI yu fu ngu nu yu.
Sheef sIn, Bet-ubenpIm tsup tumb tu fu-
ngu nu yu.
TumufI chIy
ushIp pu tputs wufI tu chIch? Ndu mufuf
nuun chIn pu sunduf FIIIs tewshuchI.
AshI fI
TumufI chIy
ush puu tususchIch? tfu ngu sIn, kupung
punI fu ngu nu yu. AshI fu chu punIk sIn,
1 SumueIu12 , 13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
286
D
13.14 DupI yu fI nee tsI yut kI yu. Tuyus pu tum pu nI 13.22 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
suwu su wu fu ngu nu yu. AshI fu ng sIn, ufup
suwu fu ngu sIn, wuchush tum pshtu fu ngu-
nu yu. Putumb chI shuw tum wuchu sheef-
sIn, unshu fI tunu ndu ngut ushI fu ngu nu-
yu. MI shut, ushpu tum shu fu mu ngush
wutu fI shuw Ipu xuf tu fu ngu nu yu. MI shut,
pos shu tum yuwush kung ndu nu fee wu
unshu tum pshtu fu ngu nu yu.
7
AshI fu ng-
sIn, zupun tum Oftu guu kung ufu chIch
kItu fu ng sIn, suwu fu ngu nu yu, Gudup
tsupu, mI shut GuIuu dup tsupu. Itufu,
SuuI shu wuunu GuII guuI shu fI tsup kutu-
fu ngI yu, IchI ngu fu wusu ndu fuf pu tuf tu.
AshI fu chu ushI fu ng sIn, unoo tsI fI kupung
punI fus mus fungu nu yu.
8
Anshut SuuI
unshu fI tuu fu ng sIn, 7 zuf kutu fu ngu-
nu yu. Wutum SumueI nuwuum unush
mInum sImun kutu chI ndu mu, tfu ngu-
wu. AshI fu chu, unoom kutu fu ngu, Itufu
SumueI shu ndu mus kusu fu ngu, GuII-
guu Iush SuuI wusu ndu fuf kupung punI-
fu ngu sIn, kunu pu muum zundu fu ng sIn,
ushpu tum IpI shu ngu yu fu sIn, suwu fu ngu-
nu yu.
9
AshI fu chu, SuuI wutum ndu mus
SumueI kus ku wu, AshI fI nuwuu nI tuu
muu chI puchu yu fu fI, Apu nIIeem ungIf tu-
chI mu, tfu ngu, wusu ndu fu fee kumuch-
tu fu ngI yu. Nutu, muu chI nuwuum
mInum putu yu fus, punu ngu sI ndu.
Pzuu, Apu nIIeem ungIf tu yu nI, tfu ngu,
wusu ndu fuf putu yu fu sIn, punu fu ngu-
nu yu. AshI fu chu, wuu nu shu muu cheetsI
yufu ngu, Apu nIIee mucheefu, unush
wuu nI tu fI shu ungIf tu fu ngI yu, ndun tuu
SumueI kusu fu ngu.
10
AshI fu chu, unshut
wuunI ushI fu ngu, zupIsh SuuI Apu-
nIIeem ungIf tum yuwu pu fu nIIu, unush
SumueI shu kusu fu ngI yu. AshI fI yu, SuuI-
shu pufu nIIu, Sumue Iup IfI pu tu fu nIIu,
Muyuum shu
shIy pIy ushI fu ng shu?
Chukshu shI-
yuu pIy shIng chu tfu nIIu, shIy unoo
puyu fu ngush, ndu k'kuzee puyu muum
zunduk shu? Wutum ApunII shI yu chI-
chee ufu tu mu fI IsfueI chI cheem ufkuf
Ipuseefu, shI yuu wuyu fu ngu wu. AshI fI
shIy shut unoo kupee tu fu ng shu.
14
Itufu,
nu nImun uyum tuu tI shI yu chIch muu chI-
fI tIsh IsfueI chI chIsh tsup ndu kufu kuum
kInuf sIn tuu chI nIII nu yu. Nu nImu nu fI
ApunII shI yuu Izuu fu kusu yu nIII yu. Nu
ApunII mInoots shu tputs wunu sI fImshee
k'kuzee puyum pu nee
D
nuchu ngu kI yu,
IsfueI chI cheem ufku fI. Wutum shI yuu nu
ndu kukoo puyu fu ngush, kupee tu fu ng-
shu wu. AshI fu chu, unu mund kupung
tsI yun tu fu ngu, shI yuu nu Izuu fu kupee-
tee nIII yu, tfu ngI yu.
15
SumueI ntu fu ngu, GuII guu Iup-
shut tsup nuu yu fu nIIu, pIyuf tutshI tI sIn
sunduf Suu Iush tuchI tu fu ngu nu yu. SuuI
wusu ndu fu fee Itu yu fu nIIu, puchu muum
yusuf nuu yu fund sIn, GuII guu Iush shu
yukut kusu fu ngu nu yu, Ben ju mI nu fIn-
shI nI wutsu pu nI, GuI be yush tsupu.
Anush shu SuuI wusu ndu fu fee yuwuu
muchee tu unoo tushu nI yu fu, tchI fu ngu,
sunduf puk chIm shu 600 tchI fu ngI yu.
1
AshI fu ng sIn, ushpu nund tum shI tI sIn
SuuI wIpup tu mu fI shu Jonu tun put, mI shut
1 SumueIu13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
287
D
14.3 Apu nIIee wunu sI fImshI fI nI sunIIeefutufu, unoo Efodu suf xunu mbu ush tu fI yu.
wusu ndu fuf 600 unpu tu mu fI shu GuI be-
yush tsup FIIIs tewshucheem tusu su fu-
ngu nu yu. FIIIs tewshuch shI tI sIn MI ku mu-
sush tsup kutu fu ngu nu yu.
17
AshI fu chu,
FIIIs tewshuch ushIp tIp tsI fee tushu nee-
fu ngu, chuw pI shtu yu shtI sIn, tIp tsI fee
pIyum zungu nI, zungu nI ushI fu ngI yu.
MInoo wusu ndu fuf Offup zungu nI fu-
ngI yu Suu Iup wutsu pu nI.
18
MInoots shu
wusu ndu fuf Beto fu nup zungu nI fu ngI yu.
MInoots shu wusu ndu fuf muchIp SIbo yI-
mup upu sup tsup zungu nI fu ngI yu.
19
IsfueI chIch shI tI sIn tputs muu chI fI
wuchI fu feew, mI shut muuch tu feew,
mI shut k'chIfpungufInI Izuu fu ndu-
nu feew mu nu, wutum unush tsup
m'chItuumuw tInu muum pInu su fu ngu nu-
wu. UwI nu ndu fI puxuf sIn tuu fu ngu nu yu.
Itufu, FIIIs tewshuch shI tI sIn IchI ngu fu
tInu fu ngu nu yu m'chItuwuutsI, mI shut
k'chIfpungootstumtu. Itufu, ushI fu ng tuut-
ssIn, IsfueI chI cheem shu yus pu tu muum
Izuu fu puchI ndu fu ngu nu yu. Wutum
mungush chI nu fu ngu sIn, TInu muum
yus pu tu kI nuu fee nI yu ushI fu, ufu muuch-
tum tInuk chu sIn, yuu nuuts tu tum unput
puchu chI yu, tfu ngu sIn, Izuu fu puchI-
ndu fu ngu nu yu muu cheetsI punu muu mu.
20
(IsfueI chIch muu chI fI IwI tsI muum tuu
Izuu fu ndu nu fI mu nu. AshI fu chu, much kI-
fee wuu IwI tsI muum zund kut ssIn, IwIts chI-
nI pu, tk chu sIn.
21
FIIIs tewshuch shI tI sIn
puchInd ku sIn, kufIk pu tu fI zundu fu ngu-
nu yu. AshI fu ng sIn, kufIk mbum mush
ofoo 8 gfu mos yyu fu sIn, tuwu pu yu-
fu sIn, IwIts tu fu nu yu.) AshI fu chu umb
ushI fu ng sIn, Izuu fu puchI ndu fu ng sIn,
22
IsfueI chIch muu chI fIt shu fI Izuu fu puxu-
mu fI puxuf sIn, tuu fu ngu nu yu. AshI fu chu
umb ushI fu ng sIn, SuuI wusu ndu fu fee
puchu muum muchI fu ng sIn, Izuu fu uwI nu-
ndu fI sunduf puxuf sIn, nuu tu fu ngu nu yu.
Suu Iu mu fI wIpup tu nund Jonu tun put tsI-
mbu nund tum sIn m'chItuu puyu fu ngu nu-
yu.
23
FIIIs tewshuch shI tI sIn ufu ngI nu shu
MI ku mu sup tsup puchu muum nuu much
ushI fu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu SuuI
FIIIs tewshuchpu wufu tu muum zundu fu-
ngu nu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaatssha Sau! wip 3onatanamarisha
kizpurtarangu anootsi
14
1
SuuI ufung nuum chu sIn, wIp shu
Jonu tun wIpu nu shee Istum pu nee,
Nuu nI mu see, tyu fu,
Amukshu shIyu?
Pzuu. Yuu nI tu fI ufu chIch kung kIteefunI,
yup FIIIs tewshuch wusu ndu fuf shu nee-
fu nu, umb kuseefunI, pzuu, puchu nI,
tfu ngI yu. Jonu tun wupu fee kuk shu fI
kumup shI yu fu sIn, ufu ngI fI nuu tu fu ngu-
nu yu.
2
Itufu, SuuI shu mupIy fu, wusu ndu-
fuf 600 wuzu wush yuwush tIfI koo zup
tuchuw tu ku nu, unush shu nee ushI fu ngu-
nu yu.
3
Tputs shI tI sIn mupIyf sIn shu nee
ushI fu ngu nu yu. Yuwuu Jonu tun nuu tu-
fu ngu unoo ndu yusu fu ngu nu yu. Itufu,
Suu Iush shu Ayus xunush shee efo duu,
D
ksu tu mu pun tuchI tu fu ngI yu, AhI tub
wIpu, wuzI puf shu Iku bo du, FIne su fI nI
wIpu, upu chIf shu EI yu su fI nI yuw sIf
Apu nIIee pung' SIIo wu ksu tu fu ngu unu.
4
AshI fu chu, Jonu tun wIpu nush pu yup
FIIIs tewshuch wusu ndu fuf ksut ku sIn,
shu nee fu nu umb nuuk chu, Pzuyu, tyu-
fund sIn, ufung shu muchIp Ituf pI yu fund-
sIn, yuwuu kusu muum wutsI fI tu nu shtu,
unoo wuzuwshufI shu kufu wu fu ngu nu yu,
muntsI fIpshI tu yup Boses, mI shut Sene
tnuu umb shI tu.
5
Wutum FIIIs tewshuch-
shI tI sIn IsfueI chI chee wumu fI kusI yu fu-
sIn, mIn wusu ndu fuf zufee chu fu pu ngu-
fu tush tup (nufte) nuu tu fu ngu nu wu, MI-
ku muspu tsup tusu su fu umbee. MI shut,
wusu ndu fuf zufee chu fu pu ngu fu tuwush
nuu tu fu ngu wu (suf) GuIbe yup tsupu.
Chu ku mu-
su Hebfew shuchImu ndu, yuwu mu ndu
wuchush pshtu tuf tu fu ngu nu unu mund-
sI nu yu? Nutu nuu shI tu ngeeshI nu nu yu,
tfu ngu nu yu.
12
AshI fu chu, uwshtI sIn
Jonu tun wIpu nush pu tu fI kupung tsI yu-
tu fu ngu nu yu. Sunduf shI tI sIn, Nuu nInts
nIngeem. Kfee tu ngInts.
Tumuksusu?
Nuw sIyu pu pukIch tsI yu tu muum zund-
kI nu. TsI yu tsIs kumun chInts pu, tfu ngu-
nu yu. Jonu tun shut wIpu nu shee, Ufu nu
zuf Iyu mu fI FIIIs tewshuchee puchu chI nI-
yu, wutum ApunII wuunu IsfueI chI chee
kupung Istu yu nIIu wu, tfu ngI yu.
13
AshI fu chu, tfu ngu, yup muchIp shu-
nee fu nu umb Jonu tun wIpu nush pu tu fI
kfee fund sIn, umbI fI uwput tusI fu much
ushI fu ngu nu.
14
Anshut kusu fu ng sIn,
Jonu tun Imu zu fu, tpu tsee puchu ku tu-
fu tu, unu mun wIpu nush shu yuwuu
Jonu tun ushpu tum xup tu mbu yu fu nIIu,
unoo uwshut mtsI ku tu funII ushI fu ngI yu.
Wushu nund 20 ksu tu mu pu nee Izuu fu
kuchI ngu fu ngu nu yu.
15
AshI fu chu, umb
ushI fu ng sIn, FIIIs tewshuch shI tI sIn unoo
pufu ngu sIn, yuw puchu muum tsu nguf-
sIn shu nee fu nu, sundu foo wu unshI tI sIn
kupung punI fu ngu nu yu. Wutum tsI mbu-
nund tuut ssIn wuu mu fI tIn sundu foo ksu-
tu mu pu nee kuchI ngee fu nu wu. MI shut,
yuwu tum sIn sunduf pIyum nuuku, pIyum
nuuku sheef sIn, tsu ngu fu ngu nu. An tum-
sIn unoo muzI nu fu ngu sIn, kIz puf punI fu-
ngu nu yu. MI shut, unpu fI tum zuf tsup shu
kupung munduz tu fu ngI yu. AshI fu chu,
unoo tchu fu ngu sIn, FIIIs tewshuch kupu-
ngu nu shu punI fus mus fungu nu yu.
1
SuuI shu uwshut mupIy fu, Ben ju mI nu-
fIn shI nI wutsu pun GuI be yush wusu ndu-
fuf put shu neef sIn, yuwuu tsup munduz-
tu fu ngu, unoo tchu fu ngItum sI nu yu.
Yuwuuts shu FIIIs tewshuch suwu mbee-
fund sIn, pIyu muw musuf sIn, suwu suw-
tu fu chI nIII nu, unoo pufu ngItum sI nu yu.
17
AshI fu chu, unoo pufu ngu sIn, Pup chu.
Ndu
tputs pIsh tuk? tfu ngu, sunduf shu tchI-
fu ng sIn, mungu Jonu tun wIpu nush pu tu fI
ndu nuf ushI fu ngu nu yu.
18
AshI fu chu,
SuuI shu Ayu suu Efodu tsI ngu shIsh tu-
fu nu unoo ksu tu mu pu nee tsI yu tu fu ngu,
Ayu suu, ApunII wIz puf tsI ngu shIsh
ytu nI, tfu ngI yu.
19
Anshut, yuwuu tsI fI
SuuI upunII pu nee ufkuf tsI yu tu mbu pu,
unoo tsI fI mungu FIIIs tewshuch ufu ngI nu-
shu musuf sIn, suwu fu ngu nu yu. AshI fu-
chu, Pup chu, tfu ngu sIn, SuuI, Xumu chI
mus pu. Mus yushI ndu fInII pu. Pzuyu,
tuchI tee nI, tfu ngu sIn, Apu nIIee wunu sI-
fImshI fI nI ndu mus yufu ngu nu yu.
20
Anshut SuuI wusu ndu fu fee tushu nee-
fu nIIu, puchu muum tuchI tu fu ngu nu yu.
Kumu tu fu ng sIn, yuwuu musuf sIn suwu-
yu fu nIII nu, unoo puchu fu ngu sIn, ush pu fI
kuchI ngu fu ngu nu yu.
21
YuwshI tI sIn
sIf IsfueI chIch FIIIs tewshuchee punIk-
sIn, FIIIs tewshuchIsh kuyu pI fu ngu nu,
un tum sIn yusuf Suu Iuum tum, mI shut
Jonu tu nuum tum tIp tsIf kInu fu ngu nu yu.
22
MI shut, yuwu tum sIn IsfueI chIch FIIIs-
1 SumueIu14
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
289
tewshuchee wusu ndu fuf punI fu ngu sIn,
mungI nup Effu yI nup wutsu pun suwu-
su wu fu ngu nu, un tum sIn FIIIs tewshuch
suwu yu fu nIII nu, unoo pufu ngu sIn,
uwshtI sIn FIIIs tewshuchee tuchI teef sIn,
puchu fu ngItum sI nu yu.
23
AshI fu chu umb
ushI fu ng sIn, wuu mu fI tIn kusI fu ngu sIn,
umbI fI puchum chu sIn, Bet-ubenumun
tsup Izuu fu kuchI ngeef sIn, kusu fu ngu nu-
yu. Amb sheef sIn, IsfueI chIch puk chIm-
tuut ssIn, FIIIs tewshucheet ssIn kusI fu ngu-
nu yu. Wutum wuunu ApunII IsfueI chI-
cheem kupung Istu fu ngu wu. AshI fu chu
umb ushI fu ngu, ApunII wuunu IsfueI chI-
cheem tupu chI ndu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu
SuuI wIp uwshut kIz puf tu fu ngu, FIIIs-
tewshuchee puchu fu ngu nu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaatsshat Sau! zurampatari
tputsee waneerangu anootsi
24
Amb ushI fu ng sIn, IsfueI chIch sunduf
FIIIs tewshuchee ufup upu sup tuchI tu-
fu ng sIn, kutung tsee ndu mInum tI yum
kutu ngu fu ng sIn, kupung mufIz kuyu tu-
fu ngu nu yu. Wutum mI shut SuuI wuunu
wusu ndu fu fee, SIy mus muu cheetsI
kutung tsee ktu ngInts pu. Ndu tu fI zuf
pufu, Ich tu fu kundu fuf mu sI nI kuchI-
ngee nI. KuchI ngu fum chu nI, unu mun
shunIyeefuch, Apu nIIee ungIf tu fum chuch
kutung kuch chee. Yuw tputs muu cheetsI
kutung kee chu, nuwuu kukI ndu puyu ku,
un ufu tsI pu chI yu, tfu ngu wu.
25-2
AshI-
fu chu, sunduf shu unu fI tum Suu Iuu kuk
puyu fu ngu sIn, mufIz kupung tuu kuyu tu-
fu ng sIn, kunu pee shIn shI tI sIn upus mungI-
nush nuuf sIn, kInduf shu wuku ngu fI tsu-
push kung ushI fu zuw shI tu fu, pufu ngu tu-
fu, unoo pufu ngI tuut ssIn, Itufu uwshtI sIn
mufIz kuyu tu fI tuut ssIn, unoo wuu muu mu
punI fu ngu nu yu, wutum SuuI, Zufum pu-
tu fI mus ktu ngInts pu, tfu ngu wu. AshI-
fu chu, unu fI tum kukoo puyu fu ngu nu.
27
Itufu, Jonu tun shu mupIy fu ngu, yuwuu
wupuf zufum pu tu fu fI sundu foo wunee fu-
ngu, unoo yu sush shu fI ndu muzI nu fu ngu,
uwshut kunu pee shI nu, yup ndu chI nu fu
unush mungu kInduf shu wuku nguf tsu-
push kung ushI fu zuw shI tu fu pufu ngI-
yu. AshI fu chu, unoo pufu nIIu, kIndu fuu
wuku nguf wuupI tu, k'chIfpungufInI
puyu fu unpu tu fI kufu wu fu nIIu, kIndu-
fush shu wuyuf k'chIfpungufInI wush tush
ktu tu fu nIIu, xum ushI fu nIIu, wuku ngu fee
wuu fu ngI yu. Sheef nu chu, yusuf mung'
sItut shut ushI fu ngI yu.
28
AshI fI yu, mI-
shut sunduf IsfueI chIch unoo pufu ngu,
Apu fIsh nee sundu fu fee tsI nI tfu nIIee ju.
IchI ngu foo tsI nI mus sIy sundu fIs ndu tu fI
tupuz yuwuts pu fu nI, sIy muu cheetsI ktu-
ngInts pu. AshI fI tputs kutung ku chI nuu fI
ushI fu, ufu nuwshut puchu yu fu fI kusu-
chI nu, tfung chu. AshI fu chu, sundu fI nI
IchI ngu fu nI kutu ngu muum punI kI nI yu,
tfu ngI yu.
29
Jonu tun shut, Apup umb ushku,
tpu tsee mungu kIyung yuchu kI yu. Nu
nuwuu tsI mu nupu ngInts.
Tumushu nuw
nu pukIch wuu mbee fu nIIu fI kIndu-
fuu wuku nguf mungI sItu tsI tu fumu nu?
30
Wuu nu fI tpu tsIch IchI ngu fuch wuyu-
fuch, yuw mufI zI mun tsI pumku chI nI,
un IchI ngu fu mungIch sItu tsIch chI.
Sheefuch, nImu ndu fI shu ufu ngI nu shu
FIIIs tewshucheem tuchIteefuch, puchu-
yu fuch, kusuch chee, tfu ngI yu.
31
AshI fI yu, unpuf shu zuf IsfueI chIch
FIIIs tewshuchee tuchI tu fu ngu sIn, umbI fI
puchu ku tu fund sIn, tsup MI ku mu su mund
yyu fund sIn, Ayu Io nu mun kutsI peef-
sIn, kusu fu ngu nu yu. Amb ushI fu ng sIn,
IsfueI chIch kupung mufIz kuyu tu fu ngu-
nu yu.
32
AshI fu chu, mufIz kuyu tu fu ng sIn,
yuwush undu fu fee wu tuchI tu yu fu nu,
unush muu cheetsI zupun Itu tsee fu nu,
unoots shu pufu ngu sIn, opee juu putu fu-
ngu sIn, mI shut wuku fuuts tum, mI shut
wIpu wuuts tum putu fu ngu sIn, tsu push
wuyu yu fu sIn, wunu tsee tufu yu fu sIn,
kunee su fI wunu tsee ufsIf pu tu fI kutu ngu-
fu ngu nu yu.
33
Sunduf shut pufu ngu sIn,
Suu Iuuts shu kumu nI fu ngu nu yu. Tputs
zupun wuu nuu tsI wunuts tuyu tu fI tu fu ng-
sIn, Apu nIIeets tum yutu fI tush wuyu muum
zundeenIII nu yu. Wutum muucheetsI
wunuts kuneesuu tsI fI ufsIfpu tu fI
1 SumueIu14
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
290
kutungeenIII nu wu, tfu ngI yu. AshI fI yu,
SuuI shu unoo muzI nu fu ngu, AshI fI nu
IchI ngu fus yuw muu cheetsI chI nu zee
yushI ndu fu ngIs un ytu nI nts nIngee mu.
MI shut, putumb chI tum kupu ngu mush
nIngeem upInII tuf pu tus wuyu ngInts,
unush muu cheetsI wuyu muu mu, tfu ngu.
34
Nutu, tpu tsee ush pu fI kumu nI tu fuu
shI ngInts. Ashpu fIt ssIn wukuf upupchIf,
mI shut opee ju tum yushI ndu chI nIIIn pu.
Putumb chI mun wuyu yu fu nI, wunu-
tsee tofo tofo sheefunI, kutu ngu muu mu
neetsI fI tu wunu sIf ufsI fee kupeeteefunI.
Pup chu, ndun nuu ush kus, ufu ufsIf pu tu fI
kutung ku chus, Apu nIIeem shu tuyu tu fI-
tuk su, tfu ngI yu.
AshI fu chu, tputs shI tI sIn unu fI tum
psuun zuf wuku fu fI nee tsI upupchI-
fee wu yushI ndu fu ngu nu yu. Sheef sIn,
putumb chI mun wuyu yu fu sIn, tofo tofo
sheef sIn, kutu ngu fu ngu nu yu.
35
SuuI shu
unu fI tum Apu nIIeem shu muu cheetsI
wuyu yu fu, unush Apu nIIee mu chtu fu
ungIf tu fu ngI yu.
3
AshI fum chu sIn, SuuI
yusuf tIp tsI fee tsI yu tu fu ngI yu. Pzuyu,
nu In psuun wuzu wup kufuweefunI, nuu-
yu nI. SheefunI, yusuf FIIIs tewshuchIp
tuchIteefunI, puchu nI. AmbI fI tufu sI ngu-
yu chu nI, ush pu fI kuchI ngee fu nI, kusu nI,
tfu ngI yu. Sunduf shI tI sIn ush pu fI
zumu ngu fu ngu sIn, AshI fI pzuyu. Wutum
kufu kuu, shuu nu t shu wu. Iyuum tIsh
un wunu sI fI tum chu, tfu ngu nu yu. Antu-
fu, upunII pun shu ufkuf, Mus Apu nIIee
mush shu fI nuu fInts pu. Ich tu fu Apu-
nIIeetsI mu kumu nI ngInts, tfu ngI yu.
37
SuuI shu, ZufuktI shchu, tfu ngu,
Apu nIIee wunu sIf tsI yu tu fu ngI yu. Yusuf
FIIIs tewshuchee tuchIt ku chI nI pu. AshI fI-
yu, shIy shut Apuu, shuu nu IsfueI chI cheem
Istung chu. Wunu sIf ksu tung chu. FIIIs-
tewshuchee wuunI puchu pu nu, tfu ngu,
Itufu ApunII shu yuwuu SuuI ntu fu
unoo mInum tI yum ndu ymu fu ngI yu.
38
AshI fu chu, SuuI shu,
chu ku ju
yutu fIt shI shee putu tu fu ng?
Muyuum
nuw mushu fu ngu fI xupoo fu ngI nu? AshI-
fI shIy shut, shuu nu tuyu mu ndung chu,
yuwuu tputs yutu fIt shI shee putu tu fu ngu
unoo tsI. Nuwu tuu tI IpufI Jonu tun muntsIf
putu tu fu ngu, ItsIn suf tum tIsh kumu nIng-
chu. AshI fI nIpu ofput tufIkchI mush pu
mIchIt chI nI pu, wutum tsI mbun suf tuu fu-
wu. MInu ngI chIch wutu ndu fum UfI muu
sufu, mInu ngI chIch shu wutu ndu fum
suf TumI mu. AshI fI tumu pu fI nuwu yu
yutu fIt shI shee Ipuf pu tI putu fu ngu nI,
UfImu nung wutu ndu fum kupeet ku chu nI
chuychIyu. AmbIm ush ku chu, ushI fI IpufI
yutu fIt shI shee putu tu fu ngI yu, tchI mu.
AshI fI yu, IsfueI chI chI yu yutu fIt shI shI fI nI
tuufu, tumu pu fI wuuts shu shuu nu nuts tu-
yu fush, wuyuk chush, ufu TumI mu nung
chuychIyu, tfu ngu, ufu tufIkchI mu shee
kupee tu fu ng sIn, mungu UfImu nung chu-
yu fu ngI yu, Suu Iu nung mI shut Jonu tu nu-
nung sufu. Itufu, IsfueI shuch shu wunu-
sI fI shI tu ngu fu ngu nu yu, ndu puk chI yum
yutu fIt shI shI fI nI tuu fu ngI yu.
1 SumueIu14
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
291
42
AshI fu chu, SuuI, Iychu yutu fIt-
shI shI nI Ipuf pu tI Jonu tun put tuufu,
tfu ngu, wIpup tu mu fI shut yuchu fu ngu-
nu yu. AshI fu ng sIn, mungu Jonu tu nush
suf shI tu ngu fu ngI yu. AshI fu chu, SuuI
wIpuuts shu mushu fu ngI yu. Nutu shIy shut
tsIn su yu fush kumu nI ngI.
Muyuuts shu
shI yu tuu tI yutu fIt shI shee putu tu fu ng shu?
tfu ngI yu.
43
Jonu tun shu uwshut tsIn su fu
kumu nI fu ngI yu. Apuu, kIndu fuu tsImchu
wuyuf mufIz tsI puk chu fI, pufu ngu fI,
yuwu pu k'chIfpungufI puyu fI unput
wuntsush pshI ngee fu fI, wuyu fee tsun
tsun ushI fu ngu fI, pukIch wuu fu ngI nu.
Itufu, nuwshut ndu suwu kI nu. AshI fI
puchu muum zund kus, shuu nu pchu ngu sI-
ndu, wutum nuw yutu fIt shI shI fI tuu fu-
wu, tfu ngI yu.
44
SuuI shu, AshI fI ApunII unu mund
Ipu fI mu ndI yutu fIt shI shI fI nI nuwuuts shu
kupung wunI chI ndu nu yu. Ndu ushIsh tu-
muum, wuunI IpufI nutu fI zuf tsI pu chI yu,
tfu ngI yu.
45
AshI fu chu, IsfueI shuch shu unoo muzI-
nu fu ngu sIn, Jonu tu nu nguz kupung mung'
muntsu fu ngu nu yu. UwshtI sIn tsI yu tu fu-
ng sIn, Itufu,
muyuu mu ju puchu-
chIch? NIfI kchI tu fI kusu yu nI, wunIsh-
shuf tu.
Tumuyshtuju tputs
nuwuu kukI ufu tu fI puyu chI nIII nu?
AshI fI mupIy funI nuwu pu wushu nund
Ipu nee fu nI Apu nIIee ungIf tu yu nI, tfu-
ngI yu.
31
SumueI shu, AshI fI wufI tuch pu fI,
tyu fu, wushu nund shu Apu nIIee ungIf tu-
fu ngu nu yu.
32
AshI fu ng sIn unu mun shu,
SumueI Amu Iekshu chee kufuk Agug
nIngeem much tu nI, tfu ngu, Agug shu
mung' ksu fI tu fI Sumue Iush kusu fu ngI yu.
Mungush chI nu ku, Nutu nuu wutsI yun
zumbu zumb shu pu fI. Ndun pu fI nuwuu
puchu chI ndu nu yu, tu ushI fu ngI yu.
33
Itufu, SumueI shu Agu guu, ShIy tpu tsee
wIp puchu kush, wunIf mung' muntsuk-
sIn, kIyung kuchIy tu fu nu yu. AshI fI nut-
shu, shI yuu nuw puchuk chu fI, uneef shI-
tIsh uwshu mung' muntsu ku kIyu ngu tum
kuchIy chI yu, tyu fu, GuII guu Iush tsup
yuwush Apu nIIee ungIf tu ku nu unush
puchu yu fu, wunu tsee tufumbeefu kusu-
fu ngI yu.
34
Shee fu nIIu, SumueI wupI tum
Rumup kunup ku chu, SuuI shu wutsu pu nIp-
tum GuIbe yup kunu pu fu ngI tum tu.
35
Anu mu nu fI shu, SumueI ndu uyum tI-
yum, yusuf SuuI pu putu fu nu yu. Yuwu-
mund ApunII kupee tu fu ngu unu mund
kIz pu fI tuu mung' muntsu ku, mIshu
ApunII tum mung' muntsu fu ngI tuu, Itufu
SumueI ndu pu muum zundu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu ApunII
Suu Iuu kupee tu fu ngu unoo tsI
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaatssha Apan!! Dapiyaa
kurakaam ipusarangu anootsi
1
1
ApunII shu Sumue Iuu,
WunI pu-
ju shIy Suu Iu nguz wumIn kIyung
kuchIy kush tuu kIsh? Nuw nuu nu Izuu fu-
tu Suu Iuu IsfueI chI cheem ufkuf wuts tu
tyu nIII. Nutu, shIy wuyu ngun much-
tush tus tuzufeefush, Jese yup pung'
BIfI ngup nupu shI nI. Anoots tu ndu wIp
nuw kufu kuum Ipu su fu ngI, tfu ngI yu.
2
SumueI shu, Itufu,
kuupu
wunu sI fImshI ptu fI puku tIsh? tfu ngu nu-
yu.
5
SumueI shu, Wunu sI fI fI tu ndu puku tI.
NIsh Apu nIIeem muu cheetsI mucheefI
ungIf tu kum chI nu. SIy sut mungIs yufung-
tum tInts. Pzuu, sIyup tu tum Apu nIIeem
muu cheetsI mucheefunI, ungIf tu yu nI,
tfu ngI yu. SumueI Jese yuu wIpup tu fI
yutu fIt shshI fI nI tuchI ngu muum Apu-
nIIeem shut muu cheetsI muchI fu ngu nu yu.
Tumufu shIy
1 SumueIu16
Sumuel s/ut wuyu ngu noo yuru ngu,
upi yu mun ic/u mu ru ngi yu, /uru-
/uum ipo su ru ngi yu. (16.1S)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
295
tchukshu, yuwuu ApunII wun yutu fI tu-
mush shI yuum zungu nI fu ngu unoo tsee?
1
tfu ngu sIn, Ichee, nutu, shuu nu tpu-
tsI fIsh zungu nI ngI. Tputs kItuf tu muum
kupung yusu fu, unoom nuchu ngu yu-
fu sIn, yumu pu nu. Annuu pu fI shI yush
ApunII wun yutu fI tu mush pshtu kchI tuu-
tI, uwshut kItuf tuk chu, unoo muzI nuk-
chush, nutsIsh kuu pun yusuf ush tut shu,
tfu ngu nu yu.
17
AshI fu chu, SuuI shut tIp-
tsI fee, Nutu, sIy nuchu ngu shI nInts. Yuw
tputs kIz puf kItuf tu muu yusu fu unoo
puk chus nIngeem much tu ntsu, tfu ngI-
yu.
18
MIn shut, tputs tsI yu tu fu ngu, Nuw
yusuk tu nu. BIfIng shuch Jesey wIp shI-
pu mu nuch kIz puf kItuf tu muum yusu fu
pufu ngI nu, mI shut tupuz pu nI, mung' putI-
tI. Ch nush kupu ngu. ApunII shu uwuum
kupung Istu kI yu, tfu ngI yu.
19
AshI fu chu,
SuuI shu tsI yut ssee tIp tsI fIsh Jese yuum
zungun ku chu, tfu ngI yu. Ichee, Ipu fIsh
shI pu mu nuch DupIy opeej pun ksu tu mu-
pun tuuku, un nuwuum zungu nI ngu ndu-
mu, tyu fu, tsI yut ssee zungu nI fu ngI yu.
20
Jese yuuts shu kumu nI fu ng sIn, uwshut
wIpuu DupI yuu Suu Iup zungu nI fu ngI yu.
Jesey shu wIpuu zungun ku chu, wutu ngu-
sheem tum punguu, mI shut vInu tum tIpu-
yu fu, mI shut opee ju tum wIp putu yu fu,
buffu mun tuchI pu yu fu, zungu nI fu ngI yu.
21
DupIy shut Suu Iush kusee fum chu, Suu-
Iuum Istum pu neem tuu fu ngI yu. SuuI shu
unoo nIIu fu pufu ngu, kupung chI nu fu-
ngu, Istum pu nee mu fI shu nu yu fu, kusu-
fu ngI yu.
22
AshI fu chu, SuuI Jese yuum
tsI yut ssee yusuf zungu nI fu ngI yu. Ichee,
wuunI Ipu fIsh nIshu fI tuuch pu. Nuw nee
nIIu fuu kupung chI nu kI nu. MI shut, nuw
nIput kIs Ipun kI nu, tfu ngI yu.
23
Yuwush
ApunII wun yutu fI tu mush Suu Iush
pshtu kchu, unush DupIy shut kItu fuu
ytu sheefu, kItuf tu fu ngI yu. Ash ku chu,
SuuI unu mun kIz puf tu yu fu, yusuf kuu-
pu nI tu fun ush tu fI yu. Anpu tu fI Apu nIIee
wun yutu fI tu mu shee tuxu fu ku, DupIy
tuu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu DupIy
Suu Iuum Istum pu neem tuu fu ngu unoo-
tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaatssha
Dapiyarini Go!iyataa pacharangu anootsi
17
1
FIIIs tewshuch IchI ngu fu sIn
sunduf tupu zeem chI nu fu-
ngu sIn, IsfueI chI cheem puchu muum
wushu nu ndu fI shu Soko tush, Utuch-
chIsh yuku tu fI nI shu nI yu fu ngu nu yu.
Efes-dumImshutum Soko tush, mI shut
Ase kutshu tum kusu fu ngu nu yu.
2
SuuI shu
unoo muzI nu fu ngu, IsfueI chI chee EIush
tsup tushu nee fu ngI tum tu. Yuwu pu yu fu-
sIn, FIIIs tewshucheem kutu fu ngu nu yu.
3
WufutshI sheem shut wuu nI tum muchIp
tsup wuyu fu ngu nu yu. IsfueI chIch shI-
tI sIn mInup shu much kutu kum chu sIn,
nuukchI nIII nu unoo tsI fI.
4
FIIIs tewshuch-
shI tI sIn wufu tu muum kusu fu ngu nu-
yu. Anush shut tputs mInum kIz puf
tupuz pun wuzu fu nI fI nI tuchIp metof
puchu muum shI tu ngu fu ngI yu. Anshut
tputs suf GoII yu tu, Gud shuch tpu tsI.
5
Wutu tI yuch shu ngu sumb mbu mush
tutu yu fu ngI yu. Wutu nI feem shut ngu-
su mbu nu ndu fI tum ush chI fI wunu tsee
tmuf tu fu kumuf tu fu ngI yu. Wutu nIf 55
kIIo tuu fu ngI yu.
TumukuzInIIInuju? nutu.
Mutumb sheewuum tuu fu sIn, nuwuuts shu
unu fI tum kumu nI ngu ndu mu, tfu ngI yu.
19
Anush shu zuf SuuI, mI shut IchI-
ngu fu sIn sunduf IsfueI chIch, mI shut
DupI yu tum zoonII IchI ngu fu sIn EIush
tsup wuzu wush wufu tu muum zund ku-
sIn, FIIIs tewshuchpu zumum tu ngut
ushI fu ngu nu yu.
20
AshI fI yu, unshut DupIy putum tufu-
sI tu fu nIIu fI, chI noo opee juu ksu tu muum
mInoots shu tputs, ShIy shut ksu tu pu-
ndu mu, tyu fu nIIu, zoo nIIIp shu puku tu
nuu tu fu ngI yu. IchI ngu fu yuwuu wupuf
punu fu ngu, unoo ush pu fI zuwu nIIeem-
tum punum chI tu, ytu fu ngI yu. Anshut
yuwush zoonII wufu tu muum IchI ngu-
fu sIn sunduf shu neef sIn zumum tu fu nu,
unush uwshut kusustu funII ushI fu ngI yu.
21
AshI fI unshut kusee fu, nup kum chu,
IsfueI chIch mungu FIIIs tewshuchpu tusu-
suf tu yu fu sIn, numbuptu ngu tu nu, unoo
pufu ngI yu.
22
AshI fu chu, kutung tsee
puyu tu, unoo ksu tu mu pu nIsh kusu fu ngI-
yu, yuwush k'chIfpungoo, kutung tseets-
tum xunu tu fu ngu nu unshu. Shee fu nIIu,
yup shu sunduf shu fu nguf sIn, zumum tu-
fu nu, umb shu zuwu nIIee
tumu fu tuuf-
su? ttI tu, zoo nIII nguz teet ushI fu ngu,
wuzu pu nIsh pshtu fu ngI yu.
23
Anshut
pshtu yu fu, nup ku tu, IsfueI chIch FIIIs-
tewshuchpu numbuptu fu sIn, unush
mInum tputs wunuts kupung wuzu fun
tupuz pu nee pufu ngI yu. Anshut tputs suf
GoII yu tu, Gud shuch tpu tsI. Anshut tputs
FIIIs tewshuchIsh tuchI tu fu, IsfueI chI chee
puchu pI tu, tuchI tuu nIIu, ushIsh tuf ushI-
fu ngI yu. Yuw zund ku un tsI yu tu fu ngI yu.
DupIy shu unoo muzI nu fu ngI yu.
24
AshI fu chu, unoo IsfueI chIch tputs
pufu ngu sIn, kupung punI fu ngu nu yu.
25
Anshut IsfueI chIch tputs wuun pu tut-
ssIn tsI yu tu fu ng sIn,
Chu ku ju nIput
tutsu mooch? Nu pukeenII tu nI chu, yuwuu
tputs kIz puf tupuz pun shI tu ngeenIIu
unoo tsI, sunduf tfu ngu nu yu. Itufu, Iy
kufu ku fI nI, SuuI utee ju, Yupzu tputs kIz-
puf puchu muum yusu fu, unoo pung su nI.
Puchu yu fush, ksu ngI tuu pu nI. AmbI nuu fI
ush tu fu, ufu nuw shu unoom tputs kufI-
kee kupung punu chI mu. Ipu feets tum tI
wIzu nIIee mu fI tum punu yu fu fI kusu chI-
nu. SheefufI, muu chI fI tuuts tum, KufI kee
ndu shu gobef noom tuwu pu ngI, tchI nu,
utIyu, ntu ngut ushI fu ngu nu yu.
2
DupIy shu unoo muzI nu fu ngu,
SIy
tumu mund tputs nee puchu yuch? tssu.
Antuu tI uw
ApunII put Tuu fu shI pun put wufI tuk?
AshI fI yu,
ShI yu tuu tI
nIngeem tumu kut shu shu?
Muyuum shu
chI nee tsIsh kumI ngee fund shu? Itufu,
tumu-
fI ushIch pu shu tputs tupuz pu nI fI tuuku,
unput shIy nIIu fIsh wufI tumchIsh?
mungu tIsh tshu, tfu ngI yu.
34
DupIy shu, Itufu, tumushu nuw sIf
ufu tu fI tI Apu nIII tIp tsI fI tuu ku fI, upu puu
chIn opee ju fI nee tsI ksu tu mu pun tuu ku fI,
nuwuu nI tu fI upu sup mzu tsIsh, yup ndu
chI nu fI unush mungu tumuz kzumush,
mI shut mungIn shuch tum chu nIw ushI-
fu sIn, tundu pu nu zIsh pshtu fu ngu sIn,
mungu opee juu putu yu fu sIn, yushu fu-
ngu nu yu.
35
Nuwshut Ituts pI tfI, ufung
shI pu nung yumu fu ngu fI, putu fu ngI nu.
SheefufI Itu tsI fu ngI nu. Uwshut nuwung-
zI fI shu zu muum zundu fu ngI yu. Nuwshut
zufu ndu mu utufI, wu nee ztu ush pu fI
shIp pu tu fI mbu mu fI putu fu ngu fI, yusIn-
shu yufu ngu fI, pzkoom pu tu fI puchu fu-
ngI nu.
3
Amb sheefufI, nuw muu cheetsI
mungIn shu chee wu tumu zee kzum shee.
MI shut, chI nI wuuts tuu puchu yu fu fI,
kusu fu ngI nu. Wutum nuw Apu nIII tIp tsI fI-
nu wu. AshI fu chu, nuw ApunII pu wIz puf
ush kI nu. Nuwuu nI tuu upu sup tuu ku fI
chI nee tsI tupu chI ndu fu ngI nu. AshI fI yu,
unoots shu tputs FIIIs tewshuchee yuwuu
kIz puf pu tIs unoo nuwshut umbI tum
ushI muum tuu fI yu. Tumu zee tumu fu ng-
pu fI nu ush tuchtu mu nu, ApunII wIz pu-
fIf nee tsI nuwuum punuk chu, unpu tu yu.
Wutum nuw Apu nIII nu wu much chu fI.
AshI fI nuw
tumu shtu ju
tpu tseetsI nuu shu xupoo chee? Ufu umbI-
tum ush tu chI nu, wuunu ApunII nuwuum
Istu ku chu, tupu chI ndu chu wu. Ash ku chu-
fI, nuwu mu fI unoo tputs FIIIs tewshuchee
puchu yu fu fI, kusu chI nu, tfu ngI yu. SuuI-
shu, AshI fI yu, nutu. Nuu yu fush yuchu shI-
nI. ApunII pu fI wuunu shI yuu ksut chI yu,
tfu ngI yu.
38
Anu mun SuuI shu wuu nuu tsI wutu-
nIf tupuz pu nee yyu fu, DupI yuum shu
tmuf tu fu ngI yu. Sheefu unu mun, wutu tI-
yu cheem shu mbum mu sh tum ngu su mbu-
mush yyu fu Itu tI yuch tu fu ngI yu. Anshut
tutuy chIz ngu sumb sunduf tutuy ku nu
unu. Wumuf shu ngu su mbu tum tu wuumu
wunuts kmu nu muum ushI fu ngI yu, ndu
k'chIfpung tusu muu mu.
39
Anshut ushI-
mbu yu fu, yuwu pu fum chu, DupIy yuchu-
fu ngu, nuu muum Izuu fu pInu su fu ngI yu.
1 SumueIu17
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
298
Nuuku, kshu mu mu fI shu zundu fu ngI yu.
Wutum kufI ngI wu. MI shut, kuyuk ushI-
muu ndu kumuf tu muu yusu fu ngu, Izuu fu
pInu su fu ngI yu. AshI fu chu, unu fI tum
Suu Iuuts shu kumu nI fu ngu, Ichee, nIpu
kushI pI kuyuk kumbeefu unput nuu muum
wufI tu kee zI. Wutum nuw ushI muu mInum-
tI yum ndu kumuf tu tu fI nu wu, tfu ngI yu.
SuuI shu, AshI fI wuts tu yu, tu, wumu-
fee tushu fu ngI yu.
40
Sheefu, DupIy-
shu tushuwshIshee yyu fu, kungup
IfIp tu fu nIIu, putumb chee zumeet pu
IfIp cheew yufu ngI yu. Yyu fu, wutsIng-
shIsh ush pu fI pshtu fu ngI yu. Tsuk ushI-
nee ts shu yufu ngI tum tu. Yufee fu nIIu,
yup FIIIs tewshuch shu nee fu nu umb shu
nuu tu fu ngI yu.
41
GoII yut shu DupI yu nguz
puchu muum upInII kyu mu mu tu funII
ushI fu ngI yu. WIpu nush shu yumu zu fu ngI-
yu.
42
GoII yut shut DupI yuu nup ushku,
pufu ngu, nIIuf kunu ngu sI fI kIz puf wunu-
sIf pufu ngI yu. Puf upu zI mun chu mbeep
pufu ngI yu. AshI fu chu, nIIufutseefu
pufu ngu, NInuu wufI tu pu. Mungu pu fI
ushIsh tu fI yu, tfu ngu,
43
DupI yuu tsI yu tu-
fu ngI yu. Itufu, shIy tumu zeet ssIn pufIsh,
Antuu tI m'chItputuju,
k'chIfpunguptutumtuju yuu nuu tsI tupu-
chI ndu chI nI? NdunI. Ufu ApunII wuunu
wIz puf punuk chu, unput yuu nuu tsI
tupu chI ndu chI nI yu. Wuunu ApunII Iyuu
tupu chI nduk chu, Iy kumung chI nI yu. Amb
ush ku chu, ufu Iyuum ApunII kupung Istu-
ku chu, sIyuu nutsee ts Is kumI fun puchu chI-
nI yu, tfu ngu,
48
GoII yut shu, AshI fI nutu.
Yuchu yu nI, tfu ngu, DupI yu nguz puchu-
mu mu fI IfI pu tu funII ushI fu ngI yu.
AshI fI yu, DupIy shu unu fI tum tusu su fu-
nIIu,
49
wutsIng shIsh putu mbIch yufu nIIu,
1 SumueIu17
upiy putu mbic/ psi ngu tu ru nllu, c/u ruu-
tsinu nJu ri tiyd us/i ru ngu, izuu ru zpee ru-
ngu, mbu mu ri tstsu ru ngi yu. (17.49)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
299
unput tsuk ushI fu ngu, putu mbIch shu
psI ngu tu fu nIIu, chu fuu tsInu ndu fI tIy
ushI fu ngu, Izuu fu zpee fu ngu, mbu mu fI
tstsu fu ngI yu. GoII yut shut tsI pu mu mu fI
ktu tu fu nIIu, tundu mu fu tsu push tpuw tfu-
much ushI fu ngI yu, Izuu fu tsI pu mu mu fI tu.
50
Amb sheefu, DupIy GoII yu tuu tsI mu fI
kusI fu ngu, wumu fI puchu fu ngI yu. MInum-
pu tu mu fI putu mbIch yyu fu, unpu tu mu fI
tsuk ushI fu ngu, chu fuu zpee yu fu, unshu fI
GoII yu tu fI nI tsI pu fu ngI yu.
51
DupIy shut
GoII yu tu nguz IfI pu tu fu nIIu, much tu fee
yufu ngu, unpu tu tum muchoo tufu fu ngI yu.
AshI fu chu, GoII yu tu fI nI tsI pu fum chu,
FIIIs tewshuch shI tI sIn,
Tumushu sunduf
kIz pu feets tuu puchu yu nIIu? utu sIn,
kupung punI fu ngu sIn, suwu su wu fu ngu-
nu yu.
52
Sheef sIn, IsfueI chIch sunduf,
Utu chIch tum sIn puchu mu fI shu zumu-
ngu fu ngu sIn. KuchI ngee fu nI kusu yu nI,
tfu ngu sIn, Izuu fu tuchI tu fu ngu nu yu.
Gudush yukut tushI ndu yu fu sIn kusu fu-
ngu nu yu. Yusuf mInu nguz shu Ekfo nup
yukut tuchI tu fu ng sIn, tushI ndu yu fItum-
sIn, kusu fu ngu nu yu. AshI fu ng sIn, umbI fI
puchu ku tu fut ssIn, yup Suu fu yI mup
ngoots nuuku, umb FIIIs tewshuch sunduf
tsI puf zupun tumu tu muf ushI fu ngu nu yu.
53
AshI fI yu, unu mun ushI fum chu sIn,
Izuu fu tupuz yuwu pu fum chu sIn, IchI-
ngu fu sIn IsfueI chIch kunu pu teeshI nu sIn,
yusuf wuush tum kus ku mchu sIn, yuwush
FIIIs tewshuch tumb tu fu nu, unush pshtu-
yu fu sIn, muuch tuu IchI ngu fu yufu ngu nu-
yu.
54
AshI fI yu, DupIy shu GoII yu tuu much
tufu yu fu, Ifu su fI nup shu ytu fu ngI yu.
Itufu, much tu fee tsIm shu unshu fI wuun-
shu wutu mbuf kusu fu ngI yu.
55
AshI fI yu, SuuI shu ndu tu mu DupIy
GoII yu tu pu wufut chu sIn, sundu foo
ufkuf Abne fuu mushu fu ngI yu. Abne fuu,
Chu ku mu-
su ju wIpu yu? tfu ngI yu. SuuI shu, AshI fI yu,
yusu fum chush, tsIn su yu fush kumu nI ngu-
ndu mu, tfu ngI yu.
57
AshI fI yu, unshut DupIy GoII yu tuu
puchu tu shee shI nu, kunu pee shIn shu
muchoo tufu yu shI nu, puyuytufunII
ushI fu ngI yu. AshI fu chu, kufuk shu Abnef
unoo pufu ngu, unoo nIIu fu yumu yu-
fu nIIu, Suu Iuum shu ymu ndu fu ngI yu.
58
SuuI shu DupI yuu mushu fu ngu, Mshee,
Tumufu
DupI yuum ApunII kupung Istu fu ngu?
DupIy IchI ngu fu muuch tuu zundee chu ndu
xup tu fI yu.
15
AshI fu chu, SuuI shu DupI yuu
pufu ngu, kupung punI fu ngI yu.
Tumushtu
wumu fI shu umb ushIk?
muyu-
mu ndu ju puchu chIch?
5
Wumu fI tum
Iyush chee wunu sIf ksu tu fu ngI yu. Kupung
IsfueI chI cheem Istu fu ngu tupu chI ndu fu-
ngI yu.
Yupee ju SumueI,
mI shut DupIy tuu fu nu? tfu ngu, unshuch-
shI tI sIn kumu nI fu ngu nu yu. PIytundu.
Nuyo tush Ru mush tsup tuu fu nu, tfu-
ngu nu yu.
23
AshI fu chu, SuuI shut umbI-
tum ufu ngI fI nuu tu fu ngI yu. Nuun tu chu,
unush ApunII shu wun Suu Iush pshtu fu-
ngI tum tu. SuuI shu upunII pun ufkuf tumu-
ku nu yu ushI fu tsI yuts tuf ushI fu ng tum tu.
AshI mu fI shu tsI yuts tuf ushku, Nuyo tup
Rumup tsup DupI yu nguz puku tu nuu tu fu-
ngI yu.
24
Anush shu kus ku mchu, Sumue-
Iush yusuf wutu nI feets shu tushu fu ngI yu.
Sheefu, Izuu fu zupee yu fu ngI yu. AmbI fI
ushI fu, zupImu fI tsu push shu tumu fu,
upunII pun tumu ku nu yu ushI fI tum yuwuw
zund ku tsI yu tu fu ngI yu. Antu fI nund zuf
tupee fu ngu, psuunshu ntu fI nund tum
tufu sI tun ushI fu ngI yu.
AshI fu chu, unu mund tputs shI tI sIn nu
wundu fI tum,
TumufI ApunII
shI yuu puchInd ku, upup puchuch? ShI yuu
puchu muum wunI ndu ju. MI shut, ufu
1 SumueIu19 , 20
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
304
upup nuwuu IchI ngu fu yuwuu ushI muum
zund ku unoo kumun kI yu. AshI fI yu, shI-
yuu puchu muum zund kI nuu fI yu, nuwuu
kumun chI nuu pu fee. Kumun ku chu, nuw-
shu shI yuu kumu nI muum tuu fI tum tu,
tfu ngI yu.
3
Itufu DupIy shu, Wutum shIy upu fIsh
kupung Iyuu yusu kI yu, yuwuu shI yu pu
kIs Ipun kI nI unoo tsI. AshI fu chu, shI-
yuu muzI nutpu tu, ndu shI yuu kumu-
nI muum zund kI yu. Itufu, nu tsI pu nI
tutu ndeen shu chu. Ufu mus upu fIsh
nuwuu puchut shu pu fI, wutum nuwuum
puchu mu mu fI kupung chI nu kI yu, tfu-
ngI yu.
4
Jonu tun shu, ushI fI tsIn su yu fush
kumu nI ngu ndu mu.
umchI mu su ju?
TumupufI
kupung tsI yun tu chI yu?
19
AshI fI unush
yusuch chee. Tuch pu fIn shI nI zuf, ufu
shIy wusI nu nupunu puwchu. NIshu fI tupI-
shu shuw shIng chu. Kuupu mungIp tIsh
mufu fuw chu.
20-21
AshI fI nuwshut unush
kyu chu fI, m'chuchufputI tImbu nIIee zI-
fee tsI yyu fu fI, wusu puu tuchIp tsuk ush-
tu chI mu, yupeem shIy kuxI nu fIsh umbI.
SheefufI, m'chuchufeetsshItI, Nutu,
wusu pu fI teet sheefush, yshI nu ndu,
tkchu fI, m'chuchufshItI yup wusup xum
shI nIIu umb nuchu nguk chu, nuwshut,
NdunI. Amb ndu wunInd pu. NIngI tum-
tu ndu xum shI nIIu, tchku fI, k'kuz ndu
wunInd pu shI yuuts tu ndu utufI, tchI.
AshI fI shIy shut unu fI tum mupIy fush,
shI tu ngee fush, chIy zu tu shIng chu. Nuw
ndu ngutI tumu pI ngu ku fI tchI mu. Apu-
fIch pufu zufum pu tu fI tshI nu.
22
Itufu,
wundu yu m'chuchufeetsI, NdunI, wusup
ufung tu ndu xum shI nIIu, tk chee nu ushI-
fu, ushI fI shI yuuts tu ndu k'kuz kupung tu-
ndu tuufu. ShI yuu ApunII wuunu ufu ngI fI
suwu nu nIIu, ttu ndu utu tu ndI, umb
ush chI. ShIy shut muzI nu yu chush, ufu ngI-
fI suwu nu nIIu, tfu ngI yu.
23
AshI fI yu,
zufum pu tu fI umb ush tu chI nI pu. Ndu ngu-
tu nI ngIch kI nI yu. Yuwuu nuw shI yu pu
tsI yut kI nI, unoo ApunII wuunu puf tum tu,
tfu ngI yu.
24
DupIy shu, AshI fI umb ush tu chI nI pu,
tfu ngu, unu fI tum chI nu fu ngu, DupIy
upu sup umbI fI tupI shu fu ngI yu.
Anshut tsup kunee sIch yufu ngu,
kupung shu mbutshI sheem wuyu fu ngu-
nu yu. AshI fu chu, kIs shu mbu tu fu ng sIn,
kutung tseem shu tutsumeefu, kufuk SuuI
mIsu nung kuxI nu fu ngI yu.
25
Kufuk shu
kutung pI tu, kuxI nee fu, tundu pu nu zI-
mun ktu fu ngI yu. WIp shu Jonu tun wupuf-
put tusu su fu kuxI nu fu ngI yu. Sunduf shu
ufkuf Abnef SuuI nung IzIz tu mu fu
kuxI nu fu ngI yu. Itufu, DupI yu mu fI shu
uxI nush kufee ushI fu ngI yu.
2
AshI fu ngu,
SuuI shu unpuf zuf ndu tsI yu tu fu ngI yu,
wutum mungush chI nu fu ngu, DupIy
wutum sIf tpu tsee zupun puchu fu ngu-
wu. AshI fu pu yutu fIt shI shI fI ts puy mu su
tu ush kI yu, tfu ngI yu. Wutum unpuf
tputs yuw tpu tsee puchu fu ngu nu un ndu
mus shu mbutshIsh nutum zuf kutung-
tu fu nu wu.
27
Itufu, pu tum shu zuf yusuf
shu mbutshI shI tum wuyu fu ngu nu yu. AshI-
fu chu, kutu ngu muum kuxI neef teef sIn,
DupIy uxI nush unu fI tum kufee ushI fu ngI-
yu. SuuI shu wIpuu Jonu tu nuu mushu fu-
ngI yu.
Muyuum shu
shIy tputs pu kIs umI kuf tuk shu?
Antuu-
tI shIy Jese yuu wIp kuupu umI ku fI shu?
Amb ush kush, shuu nuu tsI, mI shut unee-
feets tum tIsh Ipu zukshu.
31
AmbI fI tu nu
ush kush, un tputs ndu tsI pu ku, kchI tu-
tu wu fI, uyum nuw tsI pu fum chu fI, shIy
nuwush kufu kuum zumut shu. MI shut,
tsu poo tsI yum ndu umuy tut shu, yuwuu
yuunu tsu pu nI puyu ku nI unoo tsI yu. ShI-
yuu tsI mu fI Ituts chI yu. AshI fI yu, umb ndu
1 SumueIu20
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
306
ushIsh tu muum, nutu nuu yu fush, putu mu-
fI putu shI nI. Putu yu chush, nuwuum shu
yushI ndu ngu ndu mu. Nuwshut puchu yu fu-
fI kusu chI mu. An tputs Izuu fu pus tu mu-
mu fI tu, ndu uyum tuu tI shI yuu tuyu tu fI tu-
muu mu, tfu ngI yu.
32
Itufu, Jonu tun shu, Apuu,
tumu-
shtu ju msu ngee fuch DupI yuuts tuu tI
puchuy chIch?
Tumushu
shuu nI tuu tI nuu tu fund shu?
Ipun shIsh
ndu nu fI wu?
yupee ju
nuw kIzuu muntsIf putu teechI? Wutum
kIzuu ufu pI nu shu wunIIItkI nu wu. MI shut,
yuu tsI nuu shu ndu msu ngee fu zungun-
kI yu. Yuwuu tputs Izuu fu tsu su fI tuuku,
unoo Ipuseefu zungun kI yu. AshI fu chu,
nu ushI mu tum tI nuu tu fu nu tsu su tum tI,
tfu ngI yu.
ShIy k'chIfpungufIsh
puyuf tuu tIsh, mI shut k'chIfufIsh?
Wutum mIkImu fI kufuk kumuch tu fu ngu,
punung ku chu fI, muu chI fI tuu tsI mbI zu-
mbu yu fu nIII nu. K'chIfpungufeetstumtI
kusu fu ngI nu. AshI fu chu, nu Izuu fu
puxuf nu, tfu ngI yu.
9
ApunII pun shu
ufkuf, Nuw GoII yu tu fI nI much tu fI puyuk-
tu ndI, yuw shIy wuzu wush EIush tsupu
FIIIs tewshuchee puchu fu ngIsh unu. AshI-
fI yu, unuwu yng sI. Efo duu wuyu ku nI
unoo ufu ngeem tu ndu kumuz tuwu pImu-
shIsh tuf pI fI, unu tuu yng sI. MInu nguz
zund kI nuu fee shu ushI fu, ndu wunInd pu.
Anu mu fI tu ndu puyu kI, tfu ngI yu. DupIy-
shu, AshI fI unufI punu ndu. Annuu shu chu
kIz pu fI nu shu wunu sI fI yu, tfu ngI yu.
10
AshI fI yu, DupIy tsI yut ssee pukIch
muzI nu fu ngu, ShI yuu SuuI pu shu peenII-
tu ndu, tfu ngu sIn, unush shI tu ngee funII-
shu, Gud shu chI nguz kufuk suf AkI su-
nguz puku tu nuu tu fu ngI yu.
11
AshI fI yu, unush shu kus ku mchu, AkIs-
shu tIp tsIf DupI yuu pufu ngu sIn, In tputs
DupIy SuuI chu tIp tsI fI, tsu pu fu nus ufkuf
tuuku unchu. Wutut ssIn chu yuseek sIn,
Kufuk SuuI tpu tsee mInu mum chu mII
puchu mu fI nI tuufu, Itufu DupIy nIIu-
fu tuu tpu tsee chung mII puchu mu fI nI
tuu fI yu, ntu ngut ush ku nu, un wutu chu
nIyu. AshI fI putu yu fu nI, kufu kuum
punu yu nI, tfu ngu nu yu.
12
AshI fu chu,
DupIy shu yuwuu tfu ngu nu, unoo muzI-
nu fu ngu, kufu kuu AkIsu Gud shu chee
kupung punI fu ngI yu.
13
AshI fu chu, umb
tfu ngu sIn, FIIIs tewshuch tputs GoII yut-
chIch muu chI fI DupI yuu putu yu fund sIn,
kufu kup shu AkI sup much tu fu ngu nu yu,
kIyung yuchu pu nI utu sI nu. DupIy shu
kufu kuu AkIsu kupung punI fu ngu,
mungu tumu pI ngu pI tu, mIfu sInII puz
tpu tsI ushI shu kInu fu ngI yu. AshI fu chu,
kufu kush yushI ndu kum chu sIn, mIfu-
sInII puz ushI fu muu cheetsI yyu fu,
tundu pu nu zI mun wushI tu ngush shum,
shum ushI fu ngu, tumu sI ngu mu fI yundu-
fu ngI yu. Muxuf ushI fu, wufIs shu kukush
pufu ngu tu fu wusu su mun xutu fu ngI yu.
1 SumueIu21
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
308
14
Kufuk shu AkIs unoo pufu ngu, wusu-
ndu fu feets shu muntsIf tsI yu tu fu ngI yu.
Tputs
wunu sI feets shu pufus, putu yu shI nus,
nuwush shu pungI yushI ndu kIs?
AshIm
putu yu fus, nuwush pungI yushI ndu-
ngInts, nuw sIyuu tfungee?
TumufInu
muxuf shu putu yu shI nus, nuwuum shu
punu ku mut ssu? tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu DupI-
yu fI nI Nobup tsup suwu fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaatssha
Dapiy yusur Sau!pa tatsuyarangu anootsi
23
29
AshI fI yu, unpuf shu zuf DupIy
upu sup Engu dIp tsup suwu yu fu
tuu fu ngI yu.
24
1
Itufu, SuuI shu undu fu fee FIIIs-
tewshuchee tuchI tu yu fu sIn,
kunu pee shI nu sIn, unush SuuI DupI yu mun
tsI yut ssee muzI nu fu ngI yu. DupIy upu sup-
tu ndu Engu dIp tsup nuu tu fu ngu, umbI-
fI shu tuuku, tfu ngu nu yu.
2
AshI fu chu,
SuuI shu unoo muzI nu fu ngu, IsfueI chI-
chee wusu ndu fu fee 3 mII Ipu su fu ngI-
yu. Sheefu, DupI yuum nuchu ngu muum
kumuch tu fu ngI yu. AshI fI yu, tIp tsIf shI-
tI sIn IchI ngu fu sIn wuun pu tu tum SuuI pu
ush pu fI putumb chIsh much yuwuf pshku-
fu tu fu, unshuw shu nee fu nuchu ngu-
fu ngu nu yu.
3
AshI fI unshu SuuI yup shu
psuun opee juu tumun ku nu, umb shut
kusu fu ngu nu yu. Annu ngI tum putu mbIch
wuch kupung kuwu fu tuu fu ngI yu. SuuI-
shu chIk sItu fu ngu, chku pI tu, wuchush
mupI yu fu pshtu fu ngI yu. Itufu, DupIy shu
wusu ndu fuf put unush wuchush shu nee
ushI fu ngu nu yu.
4
AshI fu chu, DupIy shu
wusu ndu fuf unoo pufu ngu sIn, DupI yuuts-
shu, TufIng sI. Nutu fI tu nu tu ndu shI yuum
ApunII wuunu kundu fu fee tsIsh wuunI
puchup tu, shI yuum tuyu mu ndu yu nIIu.
Nutu fI puchu yu fush k sun chu, tfu ngu nu.
DupIy shu k'chIf kuwI tsu mush yufu ngu,
upI nIII fI ushI nung chI yu tu fu nIIu, SuuI
mupIy fu chku chku wu, unoo wumu fee
tuwu pImu shee putu yu fu, k'chIfpushu
chu wup tzu ushI fu ngI yu.
5
Itufu, ushI fum-
chu, yusuf DupIy mungush shu chI nu fu-
ngu,
AshI fu chu,
wusu ndu fu feets shu, ApunII nuwuu kufu-
kuu puchu muum ndu kumuch tu kI yu.
AshI fu chu, nuw ndu puchu kI. MI shut,
TumufI
nuw ngu sI fee tsI puchu chI? MI shut,
Chu kuum
wumu fee yuw ktu fu fu ngI unu? Itufu,
shI yuu ngusIfeetseefI nuy nI fu ngI nu.
1 SumueIu21, 23, 24
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
309
ShIy shut nImun nuwuu yusu muum tuu-
fI yu. Nuw shI yuu tumu fI nu puchu muum
nuy nI fu ngu fI, Wuts tu, tfu ngI nu. ShI yuu
yutu fI tush wuyu muum ndun tum zundu-
fu ngI nu. MI shut, shI yuu kukIsh ndun tum
kupeet kI nu. Itufu ush kI tuu tI, shIy shut
wuchI nuu, nuwuu puchu mu mu fI zunduk-
shu.
12
ApunII Iyuu yusu ku, wuunI shI yuu
wunI chI yu. AshI fu chu, nuwuu nu shI-
yuu uyum tuu tI puchu muum zund chee zI.
13
ZItu mIn wuun pu tu tIn kukoo puyu fu-
ngu sIn, Tputs yutu fIt shI shee chI nuk chu,
unu shchu yutu fIt shIsh shI tung tu fu shu,
tufu nu yu. AshI fu chu, nuwshut unu fI tum
nu chI nu fu ngu fI,
Chu kuu mu
puchu muum shI tung ku? ShIy kufu kIsh
IsfueI chIch nuwu nguz puchu muum tuchI-
tu tuf ushIkshu. Tumuz tsI puf tumu tuf-
pu fI ushI fu fI kumI yu kI nu.
Muyuum shu
tumu zee puz wunI sI fI ushI fush nuwuu
kIyung yuchuk shu?
15
Wuunu ApunII Iyuu
yusuch pu.
Yupee ju
tputs ushIm pukee chIch? ApunII wuunu
shI yuu kupung Istuch shu pu fee, wutum
shIy nuwuu nuy nI fung shu wu. ShI yu mu-
fI tpu tsIsh wunu sIf tIsh chu.
20
AshI fI yu,
nu zufum pu tu fI mungoon kI nu. NImu-
nu fI ApunII shI yuu kufu kuum nchI yu.
ShI yu mu fI IsfueI chI chee tputs ush pu fI
ksu tuch shu.
21
Itufu, shI yuu tchInII pu.
ShIy shut kufu kuum kInuk chush, uyum-
tuu tI shIy shut nuwuu IpufI nutsu fInII pu.
MI shut, pchu fInII pu. Wunu sIf chI nu kush
tuung chu. AshI fI shIy shut unu fI tum
chI nung chu. Yuwuu tyu nIII unoo mbI-
zu fInII pu,
22
tfu ngu, DupIy shu, ZufuktI-
shchu, tfu ngu, unu fI tum zufum pu tu fI
tsI yu tu fu ngI yu.
AshI fum chu sIn, ush pu fI tsI yu tsIs wunu-
sIf tuwuts pu fum chu sIn, SuuI kusu yu fu-
nIIu, pung pI tum kunu pu fu ngI yu. Itufu,
DupIy shu uwshut wusu ndu fuf pu ush pu fI
ufu ngI nu shu upu sup suwu fu ngu nu yu.
25
1
Anu mun shu Sumue Iu fI nI tsI pu-
fu ngI yu. Yukut Ru mush kupung
tuu fu ngu, unnu ngI fI mupu fu ngu nu yu.
Sheef sIn, IsfueI chIch tputs IchI ngu fu sIn
kIz puf tunu fu ngu nu yu Sumue Iu fIng zI nI.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu DupIy
SuuI pu tutsu yu fu ngu nu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa
Dapiyarini Gadapsha tsap taarangu anootsi
28
1
AshI fI yu, unpuf shu zuf FIIIs-
tewshuch sunduf IchI ngu fu sIn
IsfueI chI cheem puchu muum shu nI yu-
fu ngu nu yu. AkIs shu kufuk DupI yuu
kumuch tu fu ngI yu. Zuwuu, pzuu, nuwu pu
Ipu nee fu nI, tpu tsI fIptu tum tIsh ush pu fI
Ipu neenIIu nI, nuwu pu sundu fu fI wushu-
nund tupu zIp nuu yu nI, tfu ngI yu.
2
DupIy-
shu: ZufuktI shchu Ichee. Pzuu. AshI fI umb
shee nI. Anush ufu shIy nuwuu kupung
nuts tut shu, yuwuu nuw wufut ku chI unoo-
tsI yu. Nuwup tu nu xupoo muum wunI-
ndu ju, tfu ngI yu. AshI fu chu, AkIs shu,
ZufuktI shchu, tfu ngu, wuu muu ksu tu-
muum sundu foom ufkuf nu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu DupI-
yu fI nI Gudup shu tsup tuu fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa
Endorash kung kiz tuwachimapan taaru,
anungaz Sau! naatarangu anootsi
3
AshI fI yu, Sumue Iu fI nI tsI pu fum chu,
IsfueI chIch tputs IchI ngu fu sIn kupung
1 SumueIu24 , 25, 28
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
310
tunuk sIn tuu fu ngu nu yu. Anshut ushI fu-
ng sIn, tsI pu fee wutsu pu nI sh tum Ru mush
mupu fu ngu nu yu.
Anu mun Iwuz, SuuI yuwuu kIz tsI puf-
pu wun kunIz pu tsI yu tu muum yusu fu-
ngu, unoo nutsu fu ngu, mInup shu tsup
zungu nI fu ngI yu.
4
Anshut ushI fum chu, unu mun FIIIs-
tewshuch shI tI sIn sunduf IchI ngu fu sIn
IsfueI chI cheem puchu muum kyu shI nu-
sIn, Sune mush yukut shu nI yu fum chu sIn,
tumb tu fu ngu nu yu. SuuI shu tIp tsI fee
IchI ngu fu IsfueI chI chee Itu yu funII tum
unnu ngI tum GuII bo wu nung shu nI yu fu-
ngu nu yu, FIIIs tewshuchpu wufu tu muu-
mu.
5
Itufu, SuuI shu FIIIs tewshuchee
wuzu pu nee pufu ngu, kupung punI fu ngI-
yu. Ch nu shee kunu chu fu ngu, ndu shut
chI nu muum wufI tu fu ngu, punIf su fI
tutut ushI fu ngI yu.
Ndu nIsh
kIz tsI puf put wun tsI yu tu muum yusu fu
tuuf? Nuwshut unoo kIz, Nuwuuts shu
yusu ngu ndu, tpI utufI, tshI nu, tfu-
ngI yu. Sunduf shI tI sIn, Yusuk tu nI chu.
Endo fush kung kIz tsI puf pu tsI yut ku un,
tuuf tu ndu, tfu ngu nu yu.
8
SuuI shut, AshI fI pzuyu. Amb pungu nI,
tfu ngu, KIz nuwuu nuts tu fu ndu mu, tu,
kufu kuu wumuf tusheefu, nIII tu fIt shu
kumuf tu fu ngI yu. Sheefu, wIpu nu sheem-
shu tsI mbun wusu ndu fu fee muchI fu ngI-
yu. Psuu nu fI kyu fu nIIu, nuu tu fu ngI yu.
Anshut kIzush kusee fum chu, kIzuuts shu,
Nuw chu shI yuu, Izu fee, mush ku shI nu.
AshI fI shIy shut nuwuum tsI puf put wun
yusu ngu ndu mu. MI shut, tsI pu feets tum
wun ymu ndu ngu ndu mu. Yuwu fI nuw
tpu tsee mush kI unoom utInu, nuwu pu tsI-
yu tu muu mu, tfu ngI yu.
9
Itufu, kIz shut,
ShIy yusuk tum shu, yuwuu SuuI Iyuu
kIzuu tsI nI tuwu chI mu pu nee tsI nI kupung
tsI yun tu fu ngu, nIngeem shu Iyuu zungu nI-
fu ngu unoo tsI.
Izu fee,
tumu fu pufu ngu shu? tfu ngu, kIz shu,
Tputs kIz puf wuchIn pufu ngI nu. Wumuf
tuwu pI mush kumuf tu fu, tfu ngI yu.
SuuI shu, AshI fI SumueI pu fI, mungush
tfu ngu, much tsu push tImuch tu ushI-
fu ngI yu.
15
AshI fI yu, ush ku chu unush
Sumue Iu fIn shu wun Suu Iuu tsI yu tu fu ngI-
yu.
Muyu!
Izuu fu xupoo fu ngI nu. AshI fu chu, unoom
shI yuu kufu zu fu ngI. Anoo
tumu chee-
zI nI? ShIy shu nuwuu kumu nI ngu ndu mu
yuwuu ush tu chI unoo tsI, tpI, tfu ngu fI,
unoom kufu zu fu ngI, tfu ngI yu.
1
SumueI shu wun kunIz,
Muyuum shu
shIy shu nuwuu mushukshu?
Wutum
1 SumueIu28
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
311
ApunII shI yuu Izuu fu kupee tu fu ngu-
wu? Nu ApunII shI yuu kunduf tuk shI tu.
17
Yuwuu ApunII shI yuu tfu ngu unoo
nu tutsu moo fu ngI yu. Nu shI yuu Izuu fu-
shu kupee tu fu ngu, tpu tsI feets tum tIsh
Itu tsI fu ngI yu. Itufu, ushI fu ngu, nu
ngu sIf shI tIsh DupIy IsfueI chI chee tputs
ksut chI yu.
18
Yuwu mund shIy Apu nIIee
kumuch tu mu fI nI ndu tutsu moo fu ngush,
Amu Iekshu chee ush pu fI ndu chI ngu fu-
ng shu. Anu mund tu ndu nu shI yuu ApunII
umb sheenIIu.
19
Sheefu, ufung IsfueI-
chI cheets tum FIIIs tewshucheem tup chu-
yu fu kusu chI yu. MI shut, FIIIs tewshuch
shI yuuts tum puchu chI yu. Amb ush ku chu,
pupu fI zuf sIy Ipuf pu tuf tIs tsI puk chus,
kunIs nuwush kusuf tut ssu. MI shut, FIIIs-
tewshuch shI tI sIn sIyush chee chI ngu yu fu
kusu chI yu, tfu ngI yu.
20
SuuI shu unoo
muzI nu fu nIIu, Ay, tfu ngu, ItsI pu fu-
nIIu, tsu push tum tfum chu, wuzu fun
pshIy fu fu, tumu fu much ushI fu ngI yu.
Yusu muum zund ku, ndu kutu ngu muum
zundu fu ngI yu. IchI ngu fu zuf psuun pu tu fI
ndu kutu ngu fu ngI yu. AshI fu chu, ItsI pu fu-
ngI yu.
21
KIz shu Suu Iuu pufu ngu, mung'
tsI pum puz ushI fu pufu ngI yu. AshI fu chu,
kIz shu, Nupu nuw shI yuu Istu fu ngI. TsI pu-
muum wufI tu fu ngI tuu tI, ndu ngu tu fu ngI.
Nutu, shIy shut nuwuu kukI muzI nung-
chu.
22
AshI fI nuwshut muf tuk chu fI, shIy-
shu unu mun kIz puf tuk chush, ndu shut
tsI put shu. AshI fI shIy shut ufung nuwuu
chI nu ngu ndu mu. Neewu. Kutu nguts
pukIch punu chInII pu. Ash tuu kIz puf tu-
yu fush ktu ngu ngI. Pup chu, tsI pu fush.
NImun kIz puf tu yu fush, wup tum kunu put-
shu,
23
tfu ngI tuu, Itufu SuuI shu kutu ngu-
muum ndu zundu fu ngI yu. AshI fu chu,
wusu ndu fuf shI tI sIn, mI shut kIzu tum,
Nutu ush tuu ktu ngu ngI, tufu sIn, pukIch
tuwIz puf tu fu ngu sIn, Ayu, tfu ngu,
kutu ngu fu ngI yu. Sheefu, pukIch unu mun
kIz puf tu fu ngu, chIy zu yu fu, muu shI mun
kuxI nu fu ngI yu.
24
KIz shut unu fI tum
pungush chI noo wukuf kufu pu nu wunuts
kupung putu yu fu, puchu fu ngI yu. Sheefu,
tIfIk pu wusI puf wuyu ngun shu fI tuxup-
tu fu ngI yu.
25
ShI mbu yu fu nIIu, wunu sIf
putu tee fu nIIu, Suu Iuum shu punu fu ngI yu,
mI shut wusu ndu fu feem tum tu. UwshtI-
sIn kutu ngu muum yuwuts pu yu fund-
sIn, unu fI tum psuu nu fI yusuf wup tum
nuu tu fu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu SuuI
kIzup tuwu chI mu pu nIp nuu tu fu ngu unoo-
tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaatssha Sau! wipaptari
tapazish tsiparangana anootsi
31
1
AshI fI yu, FIIIs tewshuch IsfueI-
chI chee puchu fu ngu sIn, wumu-
fIt ssIn kusI fu ngu sIn, kIyung yuchu fu ngu-
nu yu. IsfueI chIch shu unoo pufu ngu sIn,
Ay, tu ngut ushI fu ngu nu yu. IsfueI chIch
zupun k'chIfpungumun, GuII bo wush
much tsI pu fu ngu nu yu.
2
FIIIs tewshuch shI tI sIn ndu kusuk sIn,
tuchI tu fu sIn, puchu ku tu fund sIn, Suu Iuuts-
shu pufu ngu sIn, puchu yu nI tfu ngu sIn,
wIpuu tsI mu tuch pu fI chI ngu fu ngu nu yu.
Jonu tu nuu, AbI nu du buuts tum, MuI kI-
so wuuts tum ush pu fI puchu fu ngu nu yu.
3
Anu mun wupu feets shu tuchI tu fu ng-
sIn, Pzuyu. Knu yu fu nI, ufung ufung
sheefunI puchu yu nI, tfu ngu sIn, sunduf-
shut Suu Iuu zupun tuchI tu fu ngu nu yu.
Sunduf wusu put tsuk, tsuk ushI fu ng sIn,
Suu Iuu tsI pu mu mu fI mutu yu fu ngI yu.
4
AshI fI yu, SuuI shu wIpu nu shee yuwuu
xunxup shee puyu ku unoo, NuunI.
Neewu, k'chIfpungufI puyu kI unu. Nutu,
shIy shut yyu fush, nuwuu tsI pu mu mu fI
puchu ngu ndu mu. Tputs nIII tu fIt nuwuu
puchu fu ndu mu. Nuw unshu chI mun nuu
ndu tsI pu muum zund kI nu. Apuz nuwuu
puchuk chu sIn, nuwuuts shu pu yutu fI tush
wuyu chI nIII ndu yu. Ayum nuwuu tsI yu-
teef sIn, stu tu ngut ush chI nIII nu yu. AshI fu-
chu, umb utufI, nuw unshu chI mun tputs
ndu tsI pu muum zund ku shI nu, tfu ngI yu.
Itufu tfu ngI tuu, wIpu nush shu ufku fee
puchu muum punI fu ngI yu. AshI fu chu,
SuuI wuu nu shu k'chIfpungufeetsInI
yyu fu, wuu nuu tsI wunuts tushupeefu,
wunu sIf tusI ngu yu fu, unu mun puntsu yu-
fu, wuu nuu tsI kuyu ngee fu, tsI pu fu ngI yu.
1 SumueIu28, 31
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
312
FIIIs tewshuchI mun tsI pu muum ngut ku
ushI fu ngI yu.
5
AshI fI yu, wIpu nush shu
wuu nuuts tum k'chIfpungoo yyu fu, unu-
mun puntsu yu fu, wuu nuu tsI kuyu ngee fu,
tsI pu fu ngI yu.
Muyuuts-
shu suwu fu ng shu? Nutu nuwuuts shu
kumu nI ndu, tfu ngu, uwshut, IsfueI chI-
cheets chu tputs AmuIek shuch sunduf
zupun puchu ku tu nu sIn, unoo punI ku fI,
suwu yu shI nI nu. Kufu kuuts tum Suu Iuu
2 Samue!a
Yuwaa kirak Samue!arinee kuk kamanku anoo pakich kamanchintspa
Chakaama yandarang?
Utu chIch wuun pu tu tIn yuwuu zItu mIn ufkuf tuu fu ngu nu unoo mbIztu fu nee pu utu sIn,
Sumue Iu fI nee kuk yundu fu ngu nu yu. KIfuk shu kIz puf tuwupeefu, chuw pI shtu fu ngu sIn, tsI mbu-
nuum wuyu fu ngu sIn, nut shu In kIfu kuu tsI mbun tuu fI yu.
Mayaatseeja kamanik?
Nu yuwu fI kumun ku unoo kumun chInts pu.
KupItofo 14: SuuIufInI tsIpufungu, SuuIshu muuchIfItu wuunshuchee kufukuum
numuum kupung chInufungunuyu. Itufu, DupIyuutsshu wuuntIsIn muuchIfI
kufukuum Ipusufungunuyu.
KupItofo 57: SIete musuch tushIychu, IsfueIchIch IchIngufusIn DupIyuu chInufungusIn,
tuchItufungunuyu.
KupItofo 710, DupIy IsfueIchIchee undufuf IchIngufu wumufI kusIfungIyu. Yuktup
IfusufInup nuukchu, IfusufInshuchee kusIfungItumtu. Anush, IfusufInush wuumu
pung' pungufungIyu.
KupItofo 1125: Anush tuuf ushku, zupIsh ApunIIee kujonufInee IfusufInup wuyufungIyu.
Pungus pukIch tusput punguyufu, unush wuyufungIyu. Itufu, ufu ApunIIeem pung'
kupung pungumuum chInufungIyu. Much Mofeyup, yup Apfuhum wIpuu puchumuum
muchtufungu, unshutum DupIy ApunIIeem pung' pungumuum zundufungIyu,
IfusufInshu. Itufu ApunIIshu, ShIy nuwuum pungumuum wutstu. Wutum shIy tputsee
zupun puchuyunIIshuwu. IpufIsh nuwuum pungoochpufee. ShIyuchchee ufutumufI
kufuk kusIfu tuumuum wuyuchImu. Nuwuu ItsInsufu tuchItkusIn, nuwshu ufutumufI
IstuchImu. ShIyushchee uyumtuutI kupeetcheezI, ApunII tfungIyu DupIyuutsI.
Samue!arini kuzizimun yandarangu anu
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
314
wIpup tu fI Jonu tun pu tu fI puchu fu ngu nu-
yu, tfu ngu.
5
DupIy shu,
Tumushu Itufu
yusuk shu yuwuu Suu Iu fI nee, wIpup tu-
fI puchu fu ngu nu unoo tsee? tfu ngI yu.
ShIy yupIt-
shu? tfu ngu, nuwshut, Amu Iekshu chtu-
nu, tfu ngI nu.
9
AshI fI yu, uwshut nuwuu
tfu ngI yu. KIyung chu kuchIy kuchI.
Nutu fI kchI tuu tee nu ushI fI tuu, shIy shut
pchu ndu, tfu ngu, nuwshut nup ku fI kIz-
puf wun guy pufu ngI nu,
10
wutum yusuf
wuu nuu tsI m'chItput kuyu ngu fu ngu wu.
AshI fu chu,
Antuu tI mungu-
tu zI nI shI yuu puchu kI nee? tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Suu Iu-
fI nI tsI pu yu fu, unoo DupIy shu muzI nu fu-
ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaatssha
Dapiyarini Sau!ariningaz, mishat
3onatanariningaztam mang' mantsaku,
yaseeku tanutantar ashirangu anootsi
17
DupI yu fI nI Suu Iu fI nI nguz, Jonu tu nu-
nguz tum kupung mung' muntsu ku, yusI yus-
tuf ushI fu ngI yu.
18
Sheefu, tpu tseets shu
kumuch tu fu ngI yu. Nee yusees shIsh Utu-
fIn chI cheem shu nIIu fu nuf tuyus pu tung tsu,
tfu ngI yu. Jusef shut unoo tsI yu tsIs zufum-
pu tu fI yundu yu fu kusu fu ngI yu, yuwuu
kupung mung' muntsu fu ngu nu unoo tsI.
19
AshI fI IsfueI chI chIs muzI nung tsu.
Nu zuf yuw kIz puf kufuk tuu fu ngu un
muchIp tsup puchu fu ngu nu yu.
MI shut, IsfueI chI cheets tum zupun-
tum puchu fu ngu nu yu.
20
AshI fI yu, unoo sIy sut FIIIs-
tewshuchIp wutsu pun Gudup,
mI shut Asku Ion pI tum kumun,
kumun shI fInts pu,
Iyuu ndu muntsIf tsI yu tu muu mu.
FIIIs tewshuch wIzu nuf unoo
muzI nuk chu sIn,
ndu mung' ksu muu mu,
mI shut yushIng chIch tum ndu shu mbut-
ku sIn tsIng, tsIng ushI muu mu.
21
MI shut, muchIp GuII bo wup tputs
zupun tsI pu fu ngu nu umb,
ndu sInu muum ApunII ufup sInuu
kupee tuch pu. Wutum umb
kufu kuw tum sIn,
mI shut Suu Iu fIn tum tsI pu fu ngu
xunxup shI fI nee tsI unshu fI
kusu fu ngu wu.
2 SumueIu1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
315
Undu fuf shI tI sIn ndu kufu kuf-
tu fu tuu muum utu sIn, unu-
mun Iwuz tsu fun put kutI tuf
ushI fu ngu nu wu.
22
Suu Iu fI nuu, Jonu tu nu fI nuu,
ufu kundu fu fee tsIs kusI yu fus,
mungIs kIs kunu pu fu ng su.
SIyu mu fI ufu tu mu fI kIz pu fIs tupuz-
pu nI mu nIs m'chItufIs,
k'chIfpungufItumtIs kufu sI nu ndu-
fI wuyu ngu nu put puxu tu fus,
sunduf put wufu tu mu pun put puchu-
kuk tu ngut ushI fu ng su.
Itufu, sIyuu kufu kuuts tuu tIs tputs
puchu fu ngu nu yu.
23
Suu Iu fI nuu, Jonu tu nu fI nuu,
sIyu pu kupung tuu chI nu tu fu nI,
Ipu nu fus tuu fu ngus, nut shut Ipu nu fI-
tum tIs tsI pu fu ng su.
Yungun ushI fus mIkeefus kustu
sheef us, tpu tsee puchu tu, puchu-
tu ush tu fIs.
Ash kus, sIyu mu fI tpu tsee kusI kus,
kuwI tsum ushI fus tuu fu ng su.
24
AshI fI yu, sIy sut IsfueI chI chIs kIzIs,
Suu Iu fI nI ngu zI nI tunu ngInts,
wutum kIz puf kufuk wumuf wunu-
sI fI mush kufu kuf tu mu mush
kumuf tu mbu ush tu fu wu.
Wutu nI fI mun wIng ofoo put sIfI-
tum wuyu fu ngu sheem kumuf tu-
mbu ush tu fu wu.
25
KIz pu feets tuu kufuk tupu zIsh
puchu fu ngu nu yu.
Jonu tu nu fI nee ts shut umbI tum
muchIp tsup puchu fu ngu nu yu.
2
Jonu tu nu fI nuu, nuw shI yu nguz kupu-
ngu fI mungI muntsu kI nu,
wutum shI yu put kIs Ipu nu fu ngu nI,
zuwunII pu zI nI ushI fu nI
tuu fu ngu nI wu.
tumu-
chee zI?
Nu nI mund
2 SumueIu1 , 2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
316
ApunII shI yuu kupung shu pu fI chI nu-
chI yu, tuu fu sheets tum tIsh ufu tu mu fI
wunu sIf ksut chI yu. Nuwshut yuwu mund
ushI fu ngIsh unu mund shI yuu kupung tum
chI nu kI nu. SIyuu ufu nuw ksut chI nu.
7
SIy kufu ku fIs Suu Iu fI nI tsI pu fu ngI tuu tI-
yu, Itufu sIy sut kIz puf tung tsu, sumbuy-
tufInts pu. Nuw sIyuu ksut chInts pu.
Wutum nuwuu Utu chIch tputs kufu-
kuum nu Ipu see nIII nu wu, tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu DupIy
Utuch cheem kufuk kInu fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaatsshat Dapiyarini kurakaam
kinaru, Israe!chicheem mishat
Utachcheemtam ksutarangu anootsi
5
1
ZupIsh shut IsfueI chIch mung DupI-
yu nguz tsI yu tu nI utu sIn, Hebfo nup
tsup nuu tu fu ngu nu yu. Amb shut kusu fu-
ng sIn, DupI yuu, Iy shI yu put muu chI fI tu-
nI chu. Kufu sI fI nI unchI chI nu ndu fI tu.
2
Iy
kufu ku fI nI Suu Iu fI nI kIz pu fI tuu kufuk
tuu fu ngu, Itufu shIy shut unpuf zufum-
pu tu fI Iyuum kupung tupu zeem Istu fu-
ng shu. AshI fI yu, nut shut ApunII shI yuu
kufu kuum Ipu su fu ngI yu Iyuum IsfueI-
chI chee mu nI ksu tu muu mu. Nu shIy shut
Iyuuts tum ksu tung chu, tfu ngu nu yu.
3
AshI fu chu, umb tuunI tfu ngu sIn,
IchI ngu fu wuchI nu nuf IsfueI chIch kufu-
ku nguz tsI yu tuu nI utu sIn, Hebfo nush
yukut kusu fu ngu nu yu. Sheef sIn, wunu-
sIf tsI yu tsIs zufum pu tu fI wuunu ApunII
pufu tsI yu teef sIn, IsfueI chI cheem tum
ufkuf DupI yu fI nee Ipu su fu ngu nu yu.
4
DupI yu fI nI 30 musu chI fI nI tuu chu
unush kufu kuum kInu fu ngI yu. Sheefu
40 musuch kufu kuum kInu fu tuu fu ngI-
yu.
5
Hebfo nush yukut 7 musuch unu mun
chu wup, Utuch cheetsIm ksu tu fu ngI yu.
Anu mun IchI ngu shut yukut Ifu su fI nuuts-
tum, IsfueI chIch pu tu fI shut wushu nund
Utu chIch put 33 musuch ksu tu fu ngI yu.
Amb ushI fu ngu wushu nund 40 musuch
kufu kuum kInu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu DupIy
IsfueI chI cheem, mI shut Utuch cheem-
tum kufu kuum kInu fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaatsshat
Dapiy machip Siyonap sundaroo pang'
tandapunuzee itutsirangu anootsi
Tumundu? Puchung-
sInts. Nuw shI yuum wIz pu fI fIsh punu-
chInII pu shI yu mu fI kusI muu mu, tfu ngI-
yu.
20
DupIy shut unu fI tum wufu tu fu ngu
wuu mu fI kusI fu ngI yu. AshI fu chu DupIy
tsI yut ku, ApunII nuwuum kupung Istu fu-
ngu, nuwu mu fI kundu fu fee tsI kung zuw
ush ku chu, muu cheetsI Izuu fu ush pu fI
tpu chIng tu fu, nuwu mu fI ushI fu ngI nu,
tfu ngI yu. Amb ushI fu ngu, unu mu ndu fI-
shu unoo tsup BuuI-pefusIm tu su mu fu-
ngI yu.
21
Anshut FIIIs tewshuch punIk sIn,
suwu su wu fu ngu sIn, ush pu fI upunII pu-
tsI fI nee tsI unoo tsI fI kusu fu ngu nu yu.
DupIy shut wusu ndu fuf unoo pufu ngu sIn,
uwshtI sIn ush pu fI yufu ngu nu yu.
22
FIIIs tewshuch shI tI sIn wup tum
suwu yu fund sIn, wuzuw Refu yI mush-
shut yusuf tupu zeem tusu su fu ngu nu yu.
23
AshI fu chu, yusuf DupIy Apu nIIee
mushu fu ngI yu. Apuu,
Anshut kujo-
nee yyu fund sIn, yuwush muu cheetsI
wuch tuchuw tum pu neem Nuko nu utu sIn
wuyu fu ngu nu, unush kus ku mchu sIn,
muchIp shut kfku sIn, tof kup ztu fu nIIu,
ApunII shu kujo nu fI nI wuzu wup kufI-
pu ngu muum zundu fu ngI yu. AshI fu chu,
Us shut kufI pung tu pu tu, kujo nee uwput
tumu ndu ushku Apu nIIeets shu kujo nu fI-
nI putu tu fu ngI yu.
7
ApunII shu unu mund
kupung tsI yun tu yu fu, Usuuts shu wunee-
fu ngu, yuwu fI putut ku mchu, unu fI tum
Apu nIII nu ngI fI kujo nu fI nI tsI pu fu ngI yu.
8
DupIy shut kupung tsI yun tu fu ngI yu
yuwu mund ApunII Usuu wunee fu ngu
unu mu ndu. Anu mu ndu fI shu unoo tsup
Pefes-usu utu sIn su mu fu ngu nu yu.
Anshut tsup yuw su mu fu ngu nu nu
wundu fI tum tuu fI yu.
9
DupIy unpuf zuf
Apu nIIee kupung punI fu ngI yu. AshI fu-
chu, tpu tsee tsI yu tu fu ngu,
TumuyufeezI
nuwuu nu Apu nIIee kujo nu fI nI yuchI?
10
Wuts tu yu, tfu ngu, unoo tsI fI shut upu-
su fI Gud chI chIsh tputs Obed-edomush
pung' yup shtu yu fu sIn kusu fu ngu nu yu.
DupIy wuun pee yuk tu fI nI yu muum
punI fu ngI yu.
11
Anshut Apu nIIee kujo-
nu fI nI Obed-edomshufI pung' kusu fu-
ngu sIn, unshu fI tuchIp tsup tuu fu ngI yu.
AshI fu chu ApunII kujo nu fI nI unush
tuu fu ngu, unshu cheem shut tputs, IchI-
ngu fu muu chI fI tuum tum ApunII kupung
Istu fu ngI yu.
12
Tputs shI tI sIn tsI yut ssee DupI yuu
kumu nI fu ngu nu yu, yuwu mund ApunII
kujo nu fI nI Obed-edomush pung' tuufu
unu mund ApunII shu Obed-edomuum
kupung Istu fu ngI yu, chI noom tum, muu-
chI fI tuum tum, IchI ngu fu unshu cheem-
tum tputs Istu yu nIII yu, tfu ngu nu yu.
DupIy shut unoo muzI nu fu ngu, kupung
mung' ksu fu ngu, Apu nIII nguz kujo nu fI nI
yuku tu nuu tu fu ngI yu. Anush shut kusu fu-
ngu, Apu nIIee kujo nu fI nI Obed-edomush
pung' yyu fu, wuun pee shut yuk tu fI nI
DupIy wuyu fu ngI yu.
13
Anshut DupIy Apu-
nIIee kujo nu fI nI Obed-edomush pung'
yuk chu sIn, pungu sI mund 6 kuteef sIn,
unoo tsI fI Apu nIIeem shu ungIf tu pu nI
utu sIn, tofoo mInum puchu yu fu sIn, opee-
juuts shu mInum tum puchu ku sheef sIn,
Apu nIIeem muchI fu ngu nu yu.
14
DupIy shut ktun wunu shIsh kIz puf
wunu sI fI mush kumuf tu yu fu, Apu nIIee
kupung shu mbut ku, mIchIt ku, yusee fu-
ngI yu.
15
DupIy IsfueI chIch put Apu nIIee
kujo nu fI nI yyu fund sIn, mung' kIs shu-
mbut ku sIn, tumbuf tu fu ngu sIn, wuku fush
wIts puu puu ntu ngut ssIn, zumu ngu ku-
tu fut ushI fu ngu nu yu.
1
Anshut Apu nIIee
kujo nu fI nI DupI yush yuk tu fI nI yushI ndu-
kum chu sIn, DupIy shut wIzunII, Suu Iu fI nI
wIp MIkuI yuwuu ku tu nu nu unoo muzI-
nu fu ngu, pungu mund wuch tuzumbeefu,
nup ushku, yuwuu wuzu funII DupIy Apu-
nIIee kujo nu fI nee yumu zu fu, shu mbut ku,
tsI ngu, tsI ngu shI tu nu, unoo pufu ngu,
uwshut ndu kIs nupu fu ngI yu.
Muyuum-
shI tu ju umb ushIk? tfu ngu, nupu muum
ngu tu fu ngI yu.
17
Anshut Apu nIIee kujo nu fI nI yushI-
ndu yu fu sIn, Apu nIIeem ShunIyshInI
yuwush DupIy, Apu nIIeem kujo nu fI nee
wuyu chI mu, tu, tus put pungu fu ngu
unush wuntsush wuyu fu ngu nu yu. Sheef-
sIn, unu fI tum DupIy yusuf muu cheetsI
puchu yu fu sIn, Apu nIIeem tutsu yu muum
wuyu fu ngu nu yu.
18
Anshut Apu nIIeem
wuu mu fI kusI fu tuuku, unoom ungIf-
tuk sIn muu cheetsI muchIm yuwu pu fum-
chu sIn,
19
IchI ngu fu sIn IsfueI chIch yuw
unush kumuz mI shut kIzu tum shu nee-
2 SumueIu6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
319
fu nu unoom shut mInum pung, dtIIes
mInum tum kII, kIzu fun shut puzum
mInum tum kII sheefu, punut punut ushI-
fu ngI yu. AshI fum chu sIn, pungup yusuf
kunu pu tu fu ngu nu yu.
20
DupIy shut pungup kunu pu fu ng tum-
tu, Muu chI fItum shu Apu nIIee wIz puf
punu kum chu. Itufu, wIzunII shut MIkuI
Suu Iu fI nI wIp wuzu fu nIIee pufu nIIu
wuzu fu nIII nguz shtu fu nIIu,
KIz puf
wunu sIf ushI fu ng shu! IsfueI chI chIsh
ufku fIsh shuu nuu tsI nutsIsh wunu sIf
tuyu mu ndu fu ng shu. Itufu, ushI fu ng tuu-
tee shu,
Antuu tI
sIf tumustuu tI yuwu puf tpu tsI fIp tI upu-
sup tsup xIfu ngu nI, nuwuu nu tpu tsI fee tsI
IsfueI chI chee kufu kuum Ipu su fu ngI unIn
nuwuum pungee mI kufI pun put wunu sIf
pungu tu fu zI nIII nu ju? ndunI, tundu tyu-
fush,
8
yusuf ufung tpu tsI fee tsI DupI yuu
kumu nIng chu. Atee ju Apu nIII nuwu mu fI
kIzpufeefufI, shI yuu nuwuu nu Ipu su-
fu ngu fI, tpu tsI fee mI IsfueI chI cheem
ksu tu muum shI yuu wuyu fu ngI nu. Wutum
chI nuz pu neem ksu tu mu pun tuu fu ngIsh,
unoo Itu tsI fu ngu fI, nuwuum shut tpu tsI fI
ksu tu mu pu nee puz ushI fu, nuw shI yuu
wuyu fu ngI nu wu. AshI fu ngu fI, shIy shut
nu ushpu fI tuu tputs ksu tuk shu.
9
Nuw
shI yuum kupung ksu tu fu ngI nu yup tum
nuu tu fu ngIsh umbeew tum tu. Kundu fu-
fIsh shI yuu puchu muum zundu fu ngu nu
unoom tum shI yu mu fI kusI muum nuw
shI yuum kupung Istu fu ngu fI, kundu-
fu fee tsIsh kusI fu ng shu. MI shut, nuw
shI yuum kIz pu feem kufuk nu yu fu fI,
kusu fu ngI nu. WuunI wumu fI IchI ngu-
foom tsu pu fu nus kusI fu tuuch pu utufI,
ushI fu ngI nu.
10
ShI yuum tpu tsI fee mu fu fI
IsfueI chI chee mIs nuw yuwuu tsup kIz-
puf wunu sI fI unoo IpuseefufI, nIsh pu fI
mupIyf sIn tuu chI nIII nu yu. Ndu tputs
uyum tuu tI yusuf mun tu chI nIII nu yu,
tfu ngu fI, tsu poo IpuseefufI wuyu fu-
ngI nu.
11
WuunI nIshu fI tsup wuun tI sIn
2 SumueIu6 , 7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
320
D
7.14 Utu shu chee mu 12.7 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
kufu kuu muw kInu yufu sIn wutsu pu nee
ksut chI nIII nu yu, tfu ngI nu wu. Nu shIy-
shut shuu nu kufu kuum kInu fu ngush,
kundu fu fee tsIsh shI yu mu fI kusIch shu.
MI shut, nuw shI yuum chI nIII nIsh zupun
punu chInII pu.
12
ShIy uyum wuchI nu yu fush, tsI puk tuu-
tee shu, nuwshut ufu shI yuch chee chI nIII-
nIsh ufu tu mu fI ksut chI nu. Ash ku chu fI,
wuun tI sIn kufu kuum kInu yu fu sIn, wuun-
pu tu tIn chI nu chI nIII nu yu.
13
Sheef sIn,
nuwuum tum pungI pungu chI nIII nu yu.
Ash kut ssIn, nuwshut ksut ku chu fI, ufu tu-
mu fI tIp tsI fee wunu sIf ksut chI nIII nu yu.
14
Ash ku chu fI, nuwuu wupu feets puz
ush tu chI nIII nu yu. Nuwshut Ipu feetspu zI
ushI fu fI, kupung Istu chI mu. Nuwuu kukI
kupeet kut ssIn, nuwshut wuneek chu fI,
tputs wIpuu wunee ku yusIn put pzkoo-
tu fu nuwshut ush tu chI mu.
D
15
Itufu,
ush kuchtuu tee nu, ndu Izuu fu Suu Iu fI nee
kupee tu fu ngI ndu ush tu chI mu. Ayum tuu-
tI nIyf chee zI.
1
ShI yuch chI mu fI chI nIII-
nIsh kufu kuum kInuk chI nIII nu. Anoom
nuwshut Istu ku chu fI, kupung ksut chI mu.
Ash ku chu fI, uwshtI sIn ufu tu mu fI nuwuu
tpu tsI fI ksut chI nIII nu yu, tchu Apu nIII,
tmutchu, ApunII tfu ngI yu Nut nuu tsI.
17
Nutn shut unu fI tum DupI yuu kumu nI-
fu ngI yu, yuwuu ush pu fI pufu ngu, kukoo
muzI nu fu ngu unoo tsI.
18
DupIy shut unoo
muzI nu fu ngu, yuwush Apu nIIeem kujo nu-
fI nI muu chItput tus pungu fu ngu nu unush
ApunII pu tsI yut ku mchu, pshtu fu ngI yu.
Apu nIIeets shut tsI yut ku, Apuu,
nuw chu-
kI nu? Itufu,
tumushu
umb ushI fu nuwuu tpu tsI fee tsIsh chI-
nu fu ngush, nuwuum kupung Istu muum
zund kush tshu? yuwuu shuu nu tpu tsI fIsh
uyum nuwu chIch nIIu fu nuf kufu kuum
kInu chI nIII nu unoo tsee.
NItuu tI tputs
mInum tI yum ushIm shIy tuu tu fee ju? ShI-
yu mu fI kIz puf wunu sIf Istu kshu.
20
Apuu, wutum shuu nu nuwuu tpu-
tsI fee tsIsh yusuk shu wu. AshI fI nuw
Suu Iu fI-
nI muu chI fI tuu fI tu tu ju? Tuu fI nuu fI yu,
nuwuu kumu nIng tsu. Jonu tu nu fI nee mbI-
zu muum zund kee zI. Nuw unchI cheem
kupung Istu muum zund kI nu, tfu ngI yu.
2
Anpuf shut, Suu Iu fI nI tIp tsIf muu cheetsI
ksu tu mu pun suf SIbuu tuu fu ngI yu.
Anoots shut kufu zu fu ng sIn, kufu kush
DupI yush yushI ndu fu ngu nu yu. DupIy shut
mushu fu ngu,
UwshtI sIn
Me bo se tuu Suu Iu fI nee wuchI nIIIn, Jonu-
tu nu fI nee tsI wIp yumu yu shI nu sIn, DupI-
yush pung' yushI ndu fu ngu nu yu. DupI yu-
nung kusee fu, wutsI nung tsu push much
tImuch tu ushI fu ngI yu. DupIy shut,
ShIy
sufIsh Me bo se tIsh? tfu ngu, uwshut,
Wutu tu nu nuwu. ShI yuum kumuch tu shIsh
nuut tI, tfu ngI yu.
7
DupIy shut, PunI fInII-
pu nuwuu tsI. Nuw shI yuu kIz puf wunu sIf
ksut chInII pu. Wutum upu fI nIp tIsh ndu
nutsuts tu muum wunu sIf tsI yu tu fu ngI-
nI wu. Shuumu tsu pu nIsh puchI fI nIsh
Suu Iu fI nI wutsu pun tuwun pu chInII pu.
Nu nImun shIy nuwu mun mIsu fI kutung-
kush tuut shu, tfu ngI yu.
8
Me bo set shut
yusuf tsu push tImuch tu sheefu, Itufu,
tumum shut
tputs un ush tu fu fee?
Muyuum shu
pukI fee chIn puchu ku?
AshI fI yuwu-
mund ushI fu ngu unu mund pukI feem
tuwu puch pu Ipun pu nuf opeej tumu pu fI
ushIsh tu, yuwu mund tpu tsee ndu nuyu-
nI fu ngu Itu tsI fu ngu unu mu ndu, DupIy
tfu ngI yu.
7
Itufu, Nutn shut, An tputs shIy chu.
Wutum shIy UfI yu su fI nee tsI wIzunII
Itu tsI fu ng shu wu. ApunII wuunu IsfueI-
chIch Apu nIII fI nI utIyu. Nuw IsfueI-
chI cheemchu ufkuf nuwuu nu wusI nu
Ipu su fu ngI. Suu Iu fI nI shI yuu puchu muum
zundu fu ngu, nuw shI yuu tupu chI ndu-
fu ngI nu. Suu Iu fIn shI nI zumu chI yu,
utu tu nu shI yuu kufu kuum nu fu ngu shI-
nu.
8
AshI fu ngu fI, shI yuum Suu Iu fI nee tsI
pung' punu fu ngI nu. MI shut, wIzu nIIeets-
tum mushI ndu shI yuum Izu nIIeemIsh
punu fu ngI nu. IsfueI chI cheetsI nI, mIshu
Utuch cheets tum IchI ngu foot ssIn shI yu-
mu fI ksu tuk shu.
muyuu mu ju
yusuf kutung tsee mungu chee? Ash kI-
nuu feenu mungu shu pu fI nu muf chI nu,
untuu tI yusuf
kunupeefu, nuwush kus chee ju? Wutum
pus tu mu mu fI tsI pu yu nIIu wu, tfu ngI yu.
24
Anshut DupIy wIzunII put Betsu-
beypu wuzun kunu su fum chu sIn, yusuf
wuzu funII put tsI yu tu fu ng sIn, DupIy
wIzu nIIee Ipu nu fu ngI yu. AshI fu ngu,
nIIu fuu mIfee yu fu, kumuz tutsI pu fu-
ngI yu. DupIy shut wIpuu suf Sufu mun
su mu fu ngI yu. ApunII shut unoo nIIuf
kupung chI nu fu ngI yu.
25
DupIy shut unoo
yusu fu ngu, upunII pu nee ts shut kufu zu fu-
ngI yu. Nutn shut unoo nIIu fuu JedI dI yu
tu su mu fu ngI yu. ApunII nee nIIu fuu
kupung chI nu kI yu, tu tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu ApunII
DupI yuu wIp wunee fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaa Absa!on yusur Irusarinash
taarangu anootsi
14
21
AshI fI yu, kufuk shut DupIy
wuu nuu tsI wIpu Absu Io nuu
yusuf Ifu su fI nup tuuch pu tu, Jowu buu
kufuzeefu, Nu Absu Io nu mun tsI yu tsIs
yufu fu ngu fI, nutu nuu Ipu fee tsI Absu Io-
nu yusuf nIng tum yun pu shI nI, tfu-
ngu,
22
Jowub shut tsu push tutunII tuu tu
sheefu, much tsu push kIz puf tImuch tu
sheefu, kufu kuuts shu wunu sIf tsI yu tu fu-
ngu, Ichee, nuw mungI kIs chu, wutum
nuw ndun tuu tI wufI tu ku fI, shI yuu ngutI
mushI fu ngu fI, shIy shu unu fI tum chI nuk-
shu wu, tfu ngI yu.
23
Tfu ngu, Jowub kyu fu nIIu, Guesu-
fup Absu Io nu nguz yun pu ku tu nuu tu fu ngI-
yu. Absu Io nuu yumu yu shI nu, Ifu su fI nush
yushI ndu fu ngI yu.
24
Itufu kufuk shut,
Nuw unoo tputs ndu pu muum zund kI nu.
WuunI pung pI tum kunu puch pu, kufuk
tfu ngu, Absu Ion shut wup tum pungup
kunu pu fu ngI yu. Itufu, ndu wupu fee
wuch pufu ngI yu.
25
Absu Ion shut wunuts kIz puf wunu-
sI fI mu nu. Wumu fI IchI ngu foom kusI fu
tuu fu ngI yu. AshIm tputs wunu sI fI fI nI
IsfueI chIch ndu nu fI mu nu.
2
Much shut
wuzu fu nI mu nu. Kupung mun tu fu ngI yu.
AshI fu chu, IchI ngu fu musuch muchoo
ktuf tu fI yu. MInum musuch tushIyk chu,
muchoo ktuf tu, ktuf tu ush tu fI yu. Anshut
much tsI mbun kII tuu fu ngI yu.
27
WIp shut
tuchIp kumuz tuu fu ngI yu. KIz shut
mInum tu. WIp kIz suf Tmuf kumu sI nu fI
kIz puf wunu sI fI mu nu.
28
Absu Ion shut unshu fI Ifu su fI nush tsI-
mbun musuch kufu kush ndu puk chI yum
nup tu fI yu.
29
AshI fu chu umb ushI fu ngu,
Jowu buuts shut mushu fu ngI yu. Nuwuum
tsI yu tu ndu. Nuw kufu kush nupu muum
zunduk tu nu. ShIy kumu nIng chu, tfu-
ngu, Jowub shut ngu tu fu ngI yu. Anu-
mun yusuf tsI mbu nu fIn shI tI nI Jowu-
buu mushu fu ngI yu. Jowub shut yusuf
ngu tu fu ngI yu.
30
AshI fu chu, Absu Ion Jowu buu
kumuch tu ku, xupoo fu ngu, kupung tsI yun-
tu fu ngu, much chu feets shut kumuch tu fu-
ngI yu. Jowub muzuf nuwu nu ngI fI tuu fI-
yu. Anush sebuu duu zupun tutsu mI fI yu.
Amb nuuteefus, sumusput tIfoo yu fus ksu-
shI nInts, tfu ngI yu. Much chuf shut uyu
tfu ngu sIn, Jowu buu muzuf tIfoo fu ngu-
nu yu.
31
Jowub shut unoo pufu ngu, unu-
fI tum Absu Io nu nguz tsI yut ku tu kusu fu-
ngI yu.
AmbI fI
yuwuu IsfueI chIch kufu ku nguz, Nuwuum
k'kuz yufu ndu tnI, utu sIn, kus ku nu,
unu wuu uwshut umbI fI ttuu, ttuu ushI-
fu ngu, IsfueI chI chee mungoo mumuf pu-
fu ngu, zupun tumu pI ngu fu ngI yu.
7-8
AmbI fI ushIsh tuf ushku, Absu-
Ion Ipun pu nuf musuch tuu chu, unush
kufu kuuts shut wupu fee tsI yu tu fu ngI yu.
Apuu, nuw Hebfo nup nupu tu mu, tunu.
Nuw yuwu puf Guef su fu mund nIngeem
nuu tu fu ngI unpuf, Apu nIIeets shu, Apuu,
Ifu su fI nush nuwuu wuyuk chush, nuw shu
shI yuum Hebfo nush much opee ju fee-
tsI much chI mu, tfu ngI nu. AshI fu chu,
nuwshut unoo Izuu fu tumIn pI utufI,
shI yuu mush ku shI nu. AshI fI nuwmu umb
pungu tu mu, tfu ngu,
9-11
Kufuk shut ushI-
fI mupIy fush nuu tut chu, tfu ngI yu.
Absu Ion shut kumup shI fu, tpu tsee
zupun IsfueI chI chIp zungu nI fu ngI yu.
Hebfo nush sIyuu yumbI chI mu, Absu Ion
tchu, tng tsu. Yuwu fI wukuf wIts zungu-
nee yu chu, unu fI tum sIy sut zumu ngu tu
shIng tsu. Absu Ion Hebfon shu cheem
kufuk kInu yu nIII yu, tng tsu tfu ngu,
kumuch tu fu ngI yu. WIpu nu sheem Ifu-
su fIn shu chee 200 tputs yumu yu fu nIIu,
unput Ipu nee fu nIIu, nuu tu fu ngI yu. Itufu,
uwshtI sIn Absu Io nuu ch nush ndu puk chI-
yum yusuf sIn nuu fu ngu nu yu.
12
Absu Ion,
Muu chee puchu yu fu fI, Apu nIIeem ungIf-
tu pI tu, DupI yuu wumuch tu shI AhI to fe-
Iuuts shut kufu zu fu ngI yu wIpu nu shee mu.
Anshut tputs kIz puf yusum pu nI mun chu.
Wupu fee DupI yuu kIz puf Istu fu ngI tum tu.
Yukut GuI Io yush tuu fu ngI yu. Amb ushI-
fu ngu, wuu nuu tsI kIz pu feem nu fu ngu,
wupu fIsh kufu kush zumu muum zundu-
fu ngI yu. AshI fu chu, tIp tsIf shut ufu ngI nu-
shu pzu pu nI muum zundu fu ngu, zupun
tputs Absu Io nush tuchI tu fu ngu nu yu.
13
Tputs shu unoo pufu ngu, DupI yuuts-
shut tsI yut ssee kumun ku tu, nuu tu fu-
ngI yu. Kumun ku tfu ngI yu. Absu Ion
IsfueI chI chee tputs tIp tsI feem nu yu nIII-
yu. Amb ushI fu ngu wuu nuu tsI kufu kuum
nu kI yu. UwshtI sIn Absu Io nuum kupung
Istu muum zund ku nu yu, tfu ngI yu.
2 SumueIu14 , 15
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
327
D
15.23 Wungu 18.1 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
14
DupIy shut tIp tsI fee ush pu fI Ifu su fI nush
tuu ku nu unoo kufuzeefu, Pzuu, suwu-
yu nI, ndu Absu Ion Iyuu puchu muu mu.
MkIntsu. Putu nuu pu fee Iyuu kumut-
ku chu, Iyuu IchI ngu foo tsI nI m'chItput
puchu chI yu. Ifu su fIn shu chee tpu chI-
ngu chI yu. Pup tsu, tfu ngI yu DupI yu.
15
Tputs shu IchI ngu fu sIn, ZufuktI shchu.
AshI fI yu, pzuyu. ShI yuum kutu ku nI yu.
Yuwuu shIy kufu kIsh kumuch tu kIsh unoo
ufu tumIn chI nI pu, tfu ngu nu yu.
1
Amb tfu ngu sIn, kufuk kyu fund sIn,
IchI ngu fu tIp tsIf pu tu fI pungu see ksu tu-
mu pun tuu ku nu, unpu tu fI ush pu fI kchI-
ngu yu fund sIn, nuu tu fu ngu nu yu. Tputs
ush pu fI kchI ngu fu ngu sIn, DupIy wIzu-
nIIeetsIm shut chung mushI ngu mu wuu
unoo tsIm shut pungu seem ksu tu muum
kusu fu ngI yu.
17
Yuk tuu shI tu ngee fund-
sIn, kufuk shu wIpu nush pu tu fI tspu ku tu
unush xIyu fu ngu nu yu.
18
XIyu fu ngu sIn,
unush kufuk tIp tsIf zupun shu fu ngut, shu-
fu ngut ushI fu ngu nu yu. Kefe tewshutshI tI-
sIn, mI shut PeIet shu chtu msIn kufuk tsI-
pu suw ksu tu mu pun tuu ku nu unuw tum sIn
shu fu ngu fu ngu nu yu. Jetewshuchtu msIn
600 sunduf Gudu mund tsup kyu fund sIn
unshu tum shu fu ngu fu ngu nu yu.
19
AshI fu chu, kufuk shut Gud shu chee
tputs suf Itu yuu tsI yu tu fu ngu,
Muyuum-
shut sIy Iyush tuchI tu fu ng tum su? SIy
wup tum kunu pu ngInts. SIy nuu kufu kuu
kunees chee ksu tung tsu, wutum sIy ufu-
pIch su wu tpu tsIs.
20
SIngI fI sIy nuwush
ksu tu muum kusu fu ngus,
Nutsu ku,
putu mbIch pu tIy, tIy DupI yuu, wusu-
ndu fu feets tum ushI fu ngI yu. AshI fu chu
umb ushI fu ngu, wusu ndu fuf shI tI sIn ufku-
fee puchInd ku sIn ufung, ufung sheef sIn
kmu nu fu ngu nu yu, ndu tIy ushI muu mu
utu sI nu.
7
Anshut tputs suf SImIy nutsu-
ku, DupI yuu,
Muyuum shut
In tputs ndu wufI tu fu tumuz tsI puf tumu-
pu fI ushI fI tuu shI yuu kufu kuu tsIsh tumu-
nduk chu? Nuwuum ksu ndu. Nuw muchoo
tufu yu fu fI kusu chI mu, tfu ngI yu.
10
Itufu kufuk shut, Ndu wuts tu umb
tfInII pu.
umee chee-
zIch? Wuunu ApunII kumuch tu ku unoo-
tsee, tfu ngu.
11
AbI su yuu mI shut wusu ndu fu feets tum
wunu sIf wunee fu ngI yu. Wutum nuwuu
Ipuf tuu tI puchu muum zund ku wu, ushI fI
wuu nI pu fI Ben ju mIn chIch tputs nuwuu
puchu chI ndu nu yu. Ksu ngu sI ndu. WuunI
puchu pu ndu, wutum wuunu ApunII unoo
kumuch tu ku ush ku nu wu.
12
Apuz ApunII
yuwuu kIyung kuchIy kuchI unoo puk chu,
yusuf nuwuu nuy nIk chu, ndu shut yutu-
fIt shI shee nuwuum wuyu chI yu? Itufu,
nuwuuts shu pu fee kupung Istu chI yu,
tfu ngI yu.
13
DupIy tIp tsIf ush pu fI yusuf
unoo kusu yu fund sIn, mInup shut much
nuu tu fu ngu nu yu. SImIy shut umbI tum
tuchIteefu, muchIsh DupI yu mu nu fI ufu-
ngI fI putu mbIch pu tIy tIy ushI fu ngu,
tsu puptu tum tuchu yu fu kufu tu, kufu tu
ushI fu ngI yu.
14
DupIy shut IchI ngu fu tIp-
tsIf pu tu fI Oftu gu mun wIng nupI wu fu ngu-
nu yu, unoo tsI fI shut kupung nIzI fu ng sIn,
kunus ku sIn, shu nee ushI fu ngu nu yu.
15
Itufu, Absu Ion shut AhI to feI put mI shut
much chuf tum sIn yuw tuchI tu fu ngu nu
unpu tu fI ushpu fIt ssIn yuk tu shu fI shut
Ifu su fI nush pshtu fu ngu nu yu.
1
Itufu,
DupIy shut wum kuf Husuy AfkI tus chIch
unoo pufu ngu, Absu Ion nung wtsI fI kyu-
mu yu fu kupung tsI yu tu fu ngu shu mbu tum-
put, Kufu kuu, shIy ufu tu mu fI kufu ku fush
tuut shu, tsI yut ku ttu ttu ushI fu ngI yu.
17
Absu Ion shut tsI yu tu fu ngu,
Tumushut
DupI yuu umI ku fee shu ndu umI ku fI pIsh
kutu ku tush tuchI tu shu? tfu ngI yu.
18
Husuy shut tsI yu tu fu ngu, Apuf-
shIsh tuchI tu muum Izuu fu pInu su kI nu.
ApunII shI yuu kufu kuum Ipu su fu ngu,
IsfueI chIch tputs IchI ngu fu sIn shI yuu
kufu kuum nu fu ngu sIn,
tumu fee ju
nuw shI yush ndu tuchIt chee?
19
MI shut,
kufu kuu, tchInII pu. Nuw umI ku fee tsI
kupung Istu fu ngu fI, nutu nuu nuw shI yuu
ufu ngI nu shu DupIyutseefush wIpIsh Ishtu-
chInII pu, tfu ngI yu.
20
Absu Ion shut unu mun yusuf AhI to fe-
Iuu mushu fu ngI yu. MuzI nung chu zuwuu.
Muyuu-
mu ju shIy umb nuu chIsh? ShIy nuu neetsI-
fI tuu fup chu. Yuu nI tu fI nuu chI nI pu.
Kundu fu fIsh shI yuu tsI nuu sundu fu fIsh
kuupu ndu puchu muum zund ku nu yu.
Apuz kundu fu fIsh shI yuuts shut puk chu-
sIn, ufu shI yuu tsI mu fI puchu chI nIII nu yu.
Iyshu suwuk chu nI, ndu shu Iyung zI nu
tuchIt chI nIII nu yu. Iyuu tsI nuu 10 mIIoo tsI-
nI tpu tsI nI ndu puchu muum zund ku nu yu.
Itufu, shI yuu tsI mu fI puchu muum chI nu-
ku nu yu. ShI yuu tsI mu fI puchuk chu sIn,
kupung mung' ksuk sIn 10 mIIoots puz
sunduf puchu yu fu sI nu ush tu chI nIII nu yu.
Anoomchu shI yuu neetsI fI tuu fup chu,
tshI nI yu. Sunduf Iyuum pIsh tu kI nuu fI-
yu, nImu ndu fI shIy shu tpu tsee zungu nIt-
shu, tfu ngu nu yu.
4
DupIy shut, ZufuktI schu. AshI fI nuw
neetsI fI tuu pu mu, tfu ngu, yuk tuu
wushI tu ngush pIyum ngoo tsee ktu puz
xIyu fu ngI yu. AshI fu ngu, yuwshut mIIosh
tputs mInum kufuk kIz puf wuyu ku,
unshu fI tum 100 sunduf tsI pus kufuk
wuyu ku ushI fu ngu, unshI tI sIn nuuk chu-
sIn, shI tu ngu fu ngu nu yu.
5
DupIy shut Jowu buu, AbI su yuuts tum,
mI shut Itu yuuts tum yusuf tsI yu tu fu ngI-
yu, yuwuu tuchIp kufuk kIz pu fI nund
nuukchI nIII nu unoo tsI. Nuwuu chI nu kI-
nuu fee su, kuu pu nuu Ipu fee tsI nuu fI Absu-
Io nuu pchu fInts pu, tfu ngI yu, Sunduf-
shI tI sIn IchI ngu fu sIn yuwuu DupIy
wIpuu puchu muum puchI ndu fu ngu unoo
muzI nu fu ngu nu yu.
tumu fI
kufu kuu kuk muzI nu nIIu fI, umb nuw
ush tu chee? Wutum Iy IchI ngu fu nI yuwuu
DupIy shI yuu, AbI su yuuts tum, mI shut
Itu yuuts tum, Nuwuu kukI muzI nung tsu.
Ipu fee tsI nuu fI Absu Io nuu pchu mu nuu
pchu fInts pu, tsI yut ku, tfu ngu, unoo
muzI nu fu ngI nI wu. AshI fu chu, shIy
nuwuum zupun tuu tI kufI kee 10 mII tuu
mbum mush punu kush, nuw unoo ndu
uyu tchI nu.
13
Nuw puchukchI nuu feenu,
kufuk shu pu yusuk chu, nuwuuts shut
kumuch tu chI yu. Puchu yu fush ksung chu,
tk chu, shI yu tum shut nuwuu puchut shu,
tfu ngI yu.
14
Jowub unoo tsI yu tu fum chu,
TumutI t-
shu shu?
TumukI tputs
ush tuf? MInu mu fI kyu shI nu IfI pee shIn-
shu, tfu ngI yu. DupIy shu, MInu mu fI tu yu
kyu shI nu tsI yu tsIs wunu sIf tu ndu puyu fu
shI tu fu nIIu, tfu ngI yu. Anshut yuwuu
tputs wutsI fI tu tu fu nIIu unoo,
2
yusuf
ksu tu mu pun ufung nup ushku, mI shut
tputs mInum tum kyu shI nu IfI pee shI nu
pufu ngI yu. Anoots shut pufu ngu, yusuf
kufu kuu, MIn unu wuu tputs ufu ngeem
mInum tum kyu shI nu IfI pee shI nu, tfu-
ngI yu. Kufuk shut un tputs ndu mungu
nuunII pu. TsI yu tsIs wunu sI fI tum tu ndu
puyu fu nuu nIIu, tfu ngI yu.
27
Ksu tu mu pun shut pufu ngu, Yuw
Imu zu fu nuu nIIu unu AhI muuschu Sudok
wIpu yu, tfu ngI yu. Kufuk shut AhI muus
tputs wunu sIf chu.
Nutu wu?
Absu Io-
nuu nu tumu fu? tfu ngu. AhI muus-
shut,
Nutu wu?
Ipuf-
shI tI nu wu?
Ndu
nuwuu mus sI fI yusuf kufu ku fee mIs nuk-
su? Sheef us,
Muyuum-
shu kufu kuu, shIy nee SImI yuu nupuk-
shu? Puchu yu fush ksu chIshpu, wutum
shI yuu Apu nIIeets tuu tIsh Ipu su mu fI nI
muntsIf tsI yu tu fu ngu wu, tfu ngI yu.
22
Kufuk shut, NdunI shIy nuwuu tumu-
ndu fIsh pu.
TumufI
nu wuchI nu yu nIIu fI tsI pu nI tutu ndeenII-
shut, shI yup tsu pu nIsh Ifu su fI nup nuu chI?
Mutu tu yunII shu chu tsI pu nI.
35
Wutum nutu-
fI 80 musu chI fI tuu fu wu. Kutu ngu muum-
tum ndu shut kIs kchu yu fu fI kutung kI nu.
Wuu muum tum mungu tu fI shtI kumu sI ngu-
fu fI wuu kI nu. Amb ush ku fI, kutung tsee
ksu msheewu, mI shut yutu fI tu wuuts tum
ndu shut kchu kI nu. MI shut,
untuu tI
yusees shee yusee ku nu, kIzuw tum sIn
yusee ku nu unoo muzI nu chee zI? wutum
kItsI zumu muwshItu wu. Amb shu pu fI ush-
ku fI, shI yuuts shut tuxu fu ku fI, shIy shut
nuwu put mpeet shu shu. Ndu ushIsh-
tu muum kufu kuu,
muyuu mu ju nuw
shI yup nuu chI?
3
Wutum nu yuwung zI nu
kupung zundu fu ngI unoo tsI nu nu shI yuum
Istu fu ngu fI, nu ufu chIch kIteen shu wu.
MI shut,
untuu tI Iy mungu-
tu fI tu nI kufu kush kuseefunI kutung kI-
nee? Much tu wuuts tum
untuu tI Iyuum
mungu tu fI tu ju punuk? Ndu, uwshtI sIn
tfu ngu nu yu.
43
Yusuf IsfueI chIch shI tI sIn tsI yu tu fu-
ng sIn, Itufu, kuupu yuu nu chu sIyu mund
ufung kufu kuu umuy tushI nI yu. Iynuu
sIyuu Utuch cheets Is yunu fu nI, zupun tu-
nI chu. AshI fI yu,
Chu-
ku ju shI yuu ksu tuch? MInum kIz kumu sIn
nuchu ngu yu fu nI, shI yuum ksu tu mu pu-
neem wuyu chI nI pu. Anpu tu tum muuk-
chush, ksu nIchpu shu, tfu ngu nu yu.
1 Utachich kuraka
Yuwaa kirak Israe!chichee Urkareewaa kamanku anoo pakich kamanchintspa
Chakaama yandarang?
IsfueI chIch tputs wuun pu tu tIn mbIztu fu nee pu utu sIn, kIfu kuu yundu fu ngu nu yu.
Mayaamaja yandarang?
IsfueI chIch tputs zupun yutu fIt tuu fu ngu nu unu mund ApunII shu wunee fu ngu, ufu pIch tputs
kuseef sIn, kusI yu fu sIn, BubI Io nI yup tsup much tu fu ngu nu yu. Apu nIIeetsImu fI chI nung tsu. Kufu-
ku nguz tmu fu fInts pu, tpu nI utu sIn, kIfu kuu yundu fu ngu nu yu.
Mayaatseeja kamanik?
Nu yuwu fI kumun ku unoo kumun chInts pu.
1). DupIyufInee wIp, SuIomonufIneetsI kumunkIyu. KunungusImusI SuIomonufInI ApunIIee
ItsInsufu chInufungIyu. WunusIf tputsee ktsutufungIyu. MIshut, ApunIIeem pung'
kupung kIzpuf wunusIfI pungufungIyu. Itufu, ufupcheetsshu tputsee wIp wIzunIIeem
yumufungu, wIzunII tumupufee ushIfu chInufungu, ApunIIee chInumuum kusufungIyu.
(1 KufukufInI 111)
2). SuIomonshu tsIpufungu, UtuchIchshu tputs SuIomonufInee wIp Robowumu kufukuum
nufungunuyu. Robowumshu tputsee muntsIf tsIyutufungu, EffuyInchIchshu tputsI,
ShIyush tuchItcheezInI. Yuumu kufukufeemunI nuchInIpu, tfungusIn, wuunItum
ufkufeem nufungusIn, tuwunIItufsIn tuufungunuyu. (1 KufukufInI 12)
3). IsfueIchIch kufukuwIn ndu ApunIIee tuchItufungunuyu. Wuunshuchee tputs muntsIf
tuyusputufungusIn, tIptsIfshu IchIngufusIn ApunIIee kusufungunuyu. ApunII tputsee
wuneefungItuu, kuupu ndu muzInufungunuyu. AshIfIyu, 210 musuch tushIychu, ApunII
AsIfIyushchee kufuk wusundufufputufI zungunIfungu, IsfueIchIchee kusIfungunu.
Tputsee zupun puchufungusIn, zupuntum muchchufeem nufungusIn, wuunpee
wutsupun muchtufungunuyu. (1 KufukufInI 132 KufukufInI 17)
4). UtuchIchshu kufuk ushputum ApunIIee ItsInsufu tuchItufungunu. ApunIIee kuk
nutumusumuum puyufungunuyu. Itufu, tputs ufu wund upunIIputsee chInufungunuyu.
IsysufInI tputsee wuneefungu, mIshu JefemIyusufInI wuneefungu, ushtuu tputs
yutufItshIshee kusumuum ngutufungunuyu. AshIfIyu, 345 musuch tushIyfumchu,
ApunII BubIIonIyushchee ufkuf wusundufufpu zungunIfungu, Utuchchee Izuufu
kusIfungunuyu. Yukut IfusufInuu sumusput tIfooku, ApunIIeetstum pung' tIfooku
sheefsIn, kusufungunuyu. Tputseetstum putuyufusIn, muchchufeem wuunpee wutsupun
muchtufungunuyu. (1 KufukufInI 132 KufukufInI 25)
Utachchee urkar ichtaru taarangana anu
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
342
3
Tfu ngu sIn, IchI ngu fu sIn ush chI fI
tsup Isfue Iush nuchu ngu fu ngu sIn, unush
kIzuu suf AbI su ku pufu ngu nu yu. Anshu
kIz wutsu pun Sone mu. Anoots shut yumu-
yu shI nu sIn, kufu kuum shu DupI yu fI nee mI
ksu tu muum wuyu fu ngu nu yu.
4
AbI suk shu
kIz kIz puf wunu sI fI mu nu. Anshu kIz
kufu kuum DupI yu fI nee mI wunu sIf ksu-
tu fu ngI yu. Itufu, kufuk shu DupI yu fI nI
unpu kIzu put ndu muntsIf mungush chI-
nu fu ngI yu, wunu sI fI fI tuu fu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu DupI-
yu fI nI kIz puf wuchI nu fu ngu, unoom
ksu tu mu pu neem kIzuu kumu sI nu wuyu fu-
ngu nu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa
Dapiyarini wip Adoniyas kurakaam kinapi
tyaru, tputsee zapan yambirangu anootsi
5
Yuwush DupI yu fI nI kIz puf wuchI nu-
fu ngu, unush wIp Ado nI yus mIn shuch
wIzunII mushI ngu mush AguIt wIp kufu-
kuum kInu pI tyu fu, wupu fee puchu pI
tu, zupun kupuu choo pshIyf shI nee
tupuz pu nee, mI shut sunduf kupuu choo
kInu ku unoots tum yushI ndu fu ngI yu.
Sundu foots tum 50 kufuzeefu, wuu nuu tsI
ksu tu muum wuyu fu ngI yu.
Wupuf wIpuu
Ado nI yu su yuwu mu ndu fI nIIuf tu fu ngu
unu mu ndu fI ndu wunee fu ngI yu, ndun tum
yuwu wu ushku unoo
ShIy
kumuch tu fu ngIsh?
muyuum-
shut nuw shI yuu kupung chI nuk tuu tI,
Itufu shIy shut unoo ndu nuwuum kumu nI-
fu ng shu, yuwuu shI yush kufu kuum zumu-
chu unoo tsee? tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Ado-
nI yus kufu kuum kInu pI tyu fu tpu tsee
zupun tushu nee fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaa Dapiyarini wipaa Sa!omona
kurakaam narangu anootsi
28
AshI fI yu, DupI yu fI nI Betsu be yuu
kufu zu muum much chu fee kumuch tu fu-
ngI yu. Kufuzeefu, Betsu bey shu kusu fu-
ngu, kufu kuu DupI yu tususeefu, xIyee-
fum chu,
29
kufuk shu tsI yu tu fu ngI yu. Nu
zufum pu tu fI Apu nIII mun suf nuw shI yuu
utu shI nu. ApunII nuwuu ufu tupu chI-
ndu fu ngu,
30
IsfueI chI cheets tum kupung
chI nu kI yu. AshI fI yu, yuwu fI nuw sIf
shI yuu tfu ngI, unoo nu zuf tutsu meenIII-
yu. Ipu fI nI SuIo mon nuw tsI pu fum chu fI,
unu mun uwshupufI kufu kuum kInu chI-
yu. Uwshu, IchI ngu foo mu tsu pu fu nus
Isfue Iuu ksut ku tuu chI yu, nuw sIyuu
tfu ngI nu, tfu ngI yu.
31
Betsu bey shu unoo muzI nu fu ngu,
tImucheefu, tsu pu mun much tuw
sheefu, Kufu kuu DupI yuu, shI yu fI kufu-
kIsh ufu tu mu fI tuung chu, tfu ngI yu.
32
AshI fI yu, DupI yu fI nI much chu fee
kumuch tu fu ngI yu tpu tsee yumu muu-
mu. Kufu kuu Sudo kuu, mIshu Apu nIIee
kuk kumu nI mu pu nee Nut nu, mIshu
BInu nI yus Joyu duu fI nI wIpu. AshIp un
IchI ngu fu sIn kufu kush kusu tu fu ngu nu yu.
33
Anoots shu kumuch tu ku, IchI ngu fus
nuu yu fus, ksu tu ngInts. Nee SuIo mo-
nu Ipu fee tsI mucheefus, nuwu mun
kupuu chu fI tunu xI nu yu fus, GuIjnup
1 UtuchIch Kufuku1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
344
muchI ngInts. Anoo ungIf tu kus wunu sIf
Imuf chung tsu.
34
Ash ku chus, upunII pun-
shut ufkuf Sudok, mI shut upunII pun tum
Nutn ushI fu sIn SuIo mo nuu wusI nu
IsfueI chI cheem ufkuf Ipu seef sIn shu-
mbut ku sIn, opee jush wIts puu puu tchI-
nIIIn pu. Tk chu sIn unush, tputs shI tI sIn
tsI yut ku sIn, WuunI kufuk SuIo mon ufu tu-
mu fI tuu chI yu, utu sIn zupun zumu ngu chI-
nIIIn pu.
35
Ipu fee tsI Imuf chuchtu fu nIIus,
kufu ku mun uxI nush tunu xI nung tsu,
yuwu mu nu fI ufu kufuk kuxIn ku unu mu-
nu. AshI fI yu, Ipuf shI tI uwshu kufu kuum
tuu chI yu. Nee Isfue Iuu tsu pu fu nus IchI-
ngu foom ksu tu muu mu, Utuch cheets tum
tputs ksut ku tuu chI yu, tfu ngI yu.
3
Tfu ngu, unoo Benu nIy shu muzI nu-
fu ngu, Kufu kuu, zufuktI shchu. ApunII
wuunu unoo kumuch tu fu ngI nuu fI yu,
kIz puf chu wunu sI fI yu. WuunI umbI fI
ush tu chI yu.
37
ShI yuu ApunII ksu tu fu ngu,
umbI tum SuIo mo nuuts shu ush tu chI yu.
Ash ku chu, shI yu mund ufu ngI nu shu kusI-
fu tpu tsee ksut chI yu, tfu ngI yu.
38
Anu mun upunII pun shut ufkuf Sudok,
Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nI tum Nut-
nu, mIshu BInu nI yus Joyu duu fI nI wIp,
mIshu Kefe tewshuch, mIshu PeIet shuch
ushI fu sIn, SuIo mo nuu DupI yu mun kupuu-
chu fI nI tunu xI nu yu fu sIn, GuIjnup
muchI fu ngu nu yu.
39
Anush upunII pun
ufkuf Sudok, Apu nIIIsh pung' pshtu yu fu,
wuku fuu wIts yyu fu, wuyu ngun pu shut
zuweefu, SuIo mo nuu kufu kuum Ipu su fu-
ngu nu yu. Yuwush IchI ngu fu sIn tputs shu-
nee fu nu unush wuku fuu wIts yufu ngu-
sIn, IchI ngu fu sIn tputs zumu ngu fu ngu nu-
yu. WuunI SuIo mon ufu tu mu fI kufuk tuu-
chI yu, tfu ngu nu yu.
40
AshI fI yu, unu mun
ushI mun tuchI tu fu sIn, tIfuchku sIn, tputs
zupun zumu ngu fu ngu sIn, tsup shu zpu zu-
fu ngu, ptu ngu muum zundu fu ngI yu.
41
Ado nI yus, mI shut IchI ngu fu sIn
yuw tputs unush ushpu fI tIn shu nee fu-
nu un wuu fu ngu sIn, mIshu kutu ngum
Iwu pu fu ngu sIn, unush yuwuu yuk tush
zupun zumu ngu fu ngu nu, unoo muzI-
nu fu ngu nu yu. Anush shut Jowub shut
sunduf ufkuf muzI nu fu ngu, uwshut
tsI yut ku,
Wuu mu fI
kIz puf tuu chI yu! AshI fI yu, ApunII pu fI
Istu fu ngI yu. Afu ngI nu shu tchI tung chu.
ShIy shu kufu kuum kInu fu ngush, IchI ngu-
foo tsu poo wunu sIf ksu tung chu, tfu ngu-
nu yu. Antu fu sIn unush DupI yu fIn shI tI nI
kufuk chIy zu yu fu, yuwush muuku unush
pshtu yu fu, muu shI mun kuxI nee fu,
much tuw sheefu ApunII pu tsI yu tu fu-
ngI yu.
48
Apuu,
Muyuu
zunduk shu? Yuwuu zund kIsh unoo mushu-
ngu ndu mu. Nuw shu punu chInII pu, tfu-
ngI yu.
tumu-
mu ju tputs nee shI yuu tpu tsI fIsh ushpu In
zupu nee ksu tuch? WunI ndu ju, tfu ngI yu.
10
Tfu ngu, unoo ApunII shu:
ShIy tumu fu
chI nuk shu? Yuwuu nuwuu nu chI nu fu ngI
unoo tutsu moo fu shIy shu mushu fu ng shu,
tfu ngI yu.
11
AshI fI yu, shIy ndu nuwuu
tuu fu shee mIsh, mIshu kufIk pu neem tum
kInu muum, mIshu kundu fu feets tum tIsh
ush pu fI tpu chI ngu muum ndu mushu fu ng-
shu. Itufu, chI nu shee mum tIsh mushu fu-
ng shu.
AshI fI yu,
wunI pu mu su ju tpu tsI fIsh tufu wuz tu kchI-
nIII nu, unu mund tuwu pu muum zunduk-
shu? Nuw shu unu fI tum tuwu pu chInII-
pu. Wutum shIy Iyuu yusuk shu, Iyshu
kufI pu nuu Ipu su muum ndu yusu fu nI yu.
Tputs SIdon shuch kufI pu nuu Ipus ku nu,
ushI muum pInu su ku nI yu, tfu ngI yu.
7
AshI fI yu, unoots shut kufuk Ifm
muzI nu fu ngu, kIz puf mung' ksu fu ngI yu.
ApunII pu tsI yu tu fu ngI yu, Apuu,
tumu-
fu shIy ushIkshu?
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
351
yusI nu yyu fu, unu mun wunu sIf muu chI
tInu, tInu, tInu sheefu, kIz puf wunu sI fI
unpu IchI ngu fu Apu nIIeem pung' unumb-
tu fu ngI yu.
10
Sheefu, tundu pu nu zI mun-
shu twuf pu wu fI fI nI 2 metfo unu mun
chuw pI ush chI fI tutuf pI fu tuputs tu fu ngI-
yu. Sheef sIn, IchI ngu fu wunu sIf kufI pun-
put yuwu mu nu fI putu mbIch kuyu tu mu
unu mu nu fI unumb tu fu ngu nu yu.
11
AshI fu ngu, unoo ApunII shu pufu ngu,
SuIo mo nuu tsI yu tu fu ngI yu.
12
SuIo mo nuu,
wunu fI shIy nuwuu kukI puyu kush,
wunu sIf tuu kush, ItsIn su fu nuwuu chI-
nu kush, yuwuu tsI fI tum nuw yundu fu ngI
unoo tsI mu fI tum tutsu moo fu tumIn kush,
nuw shu shI yuum tutsum chI tu mu nu,
yuwuu sIf tumu shI yu pu upu fI nIsh tsI yu-
tu fu ngI unoo tsI.
13
Nuwuu kukI puyu kI-
nuu fee shu, nuw shu ufu tu mu fI pu IsfueI-
chI cheem tputs tuu chI nu. Ayum tuu tI nee
pungu see kusu chee zI, ApunII tfu ngI yu.
14
SuIo mon Apu nIIeem pung' pungoom
IchI ngu fu Iwu pu fu ngI yu.
15
AshI fu ngu,
wuchush wuun tsush IchI ngu fu twuf-
pu tu fI wutu ndu fu muu tuputs tu fu ngI yu.
Sheefu, psu mun shu twuf wunu sI fImshI-
pu, yusIn suf pIno unput ush chI fI wunu-
sIf tuputs tu fu ngI yu.
1
Sheefu, unu mun-
shu wu fI tum, mIshu tsu pu shu tum IchI-
ngu fu wunu sIf twuf kufI pun pu tuputs-
tu fu ngI yu. Anoots shu wu fI fI nI 9 metfo
tchI fu ngI yu. Wuchoom shu Apu nIIee mu-
mu fI tuu fush wuyu fu ngI yu.
17
AshI fI yu,
yuwuu Apu nIIee mu mu fI pung' wuyu fu-
ngu, unpu tu fI tusu su fu kufu fu, unoo
wuzu fu nI fI nI 18 metfo tchI fu ngI yu.
18
Anoots shu ush chI fI twuf pu wunu sIf
tuputs tu fu ngI yu. Sheefu, unu mun shu
chu pu tum, mIshu wunu sI tum wunu sI-
feew tInu fu ngI yu. AshI fu ngu, Apu nIIIsh
pung' wuntsush IchI ngu fu kufI pun pu-
tu nu ndu fI tuputs tu fu ngI yu. Ash chI fI
putu mbIch pu kmu nu fu ngu, pu muum
pInu su fu ngI yu.
19
AshI fu ngu, kufuk
SuIo mon yuwush Apu nIIee wIz pu fI fI nI
kujon tInu muu wuyu chI nIII nu, unoom
IchI ngu fu kIz puf wunu sIf Iwu pu yu fu
kusu fu ngI yu.
20
Yuwuuts shu, Apu nIIee-
mu mu fI tuu fush wuyu fu ngu, unoots shut
wuntsush tchI fu ngI yu. Wuzu fu nI fI 9
metfo, wumu nI fIn shu 9 metfo tum tu,
wu fIn shu 9 metfo tum wuyu fu ngI yu.
Sheefu, unpu tuf tu tum tusu su fu, muu chI
muchI muum SuIo mon kufI pun tInu yu fu,
unu mun uf mutsIt tuputs tu fu ngu nu yu.
21
Sheefu, yuwush shu Apu nIIeem tuu-
fush wuyu fu ngu nu, unush shu wuntsush
IchI ngu fu ofpu mutsItpu tu tum tuputs tu-
fu ngI yu. Anu mun shu, wuchu nung shu
uf kutee n tumu pu fI ushI fu unpu kutI ndI-
ngee fu kusu fu ngI yu.
22
Amb ushI fu ngu,
IchI ngu fu Apu nIIee pung' ofpu tu nu ndu fI
tuputs tu fu ngI yu. MI shut, yuwuu tsI tum
kzum mu shee Apu nIIeem muchI muum,
ApunII pu tu fI tu fush tusu su fu wuyu-
fu ngu unoo tsI tum ush chI fI ofpu tu tum
mutsIt put tuputs tu fu ngI yu.
23
Anu mun shut, yuwu nung Apu nIIeem
tu fush wuyu fu ngu nu, unnu ngI fI wuchu-
nung yusIn put suf oIIv tsI mbun tputs
tumu pu fI ushI fu tInu yu fu sIn, wuzItpu-
nguch wunI nduw wuyu fu ngI yu. Anshu
wuzu fu nI fI nI 4 metfo unu mun chuw pI
tuu fu ngI yu.
24
WuzItpu nguch shu mIn nu-
ngI chee wu fI 2 metfo unu mun chu wup
wuyu fu ngI yu. AshI fu chu, tsI mbu nu-
fI shu wuzItpu nguch wuzu fu nI fI nI 4
metfo unu mun chuw pI wuyu fu ngI yu.
25
Wuzu fu nI fIn shu, ush chI nu ndu fI 4
metfo unu mun chuw pI tuu fu ngI yu.
TsI mbu nu fI wunu sI fI fI nI ushI mu tum,
mIshu ushI mu tum ushI fu tInu fu ngu nu-
yu.
2
Wuzu fu nI fIn shu, ush chI nu ndu fI
tsI mbu nu fI 5 metfo tcheef sIn wuyu fu-
ngu nu yu.
27
Anoots shu SuIo mon Apu-
nIIeem tuu fush wuyu fu ngu, unnu ngI fI
shI tu ngush tsI mbu nu fI wuzItpu nguch
Imu ngu ku fu wuyu fu ngI yu. TsI mbu nuf-
tI sIn, mIn nu ngI cheew wuzItpu nguch
wuf tundu pu nu zI mun tuw ushI fu ngI yu.
MInu ngI chIch shu wuzItpung chIp tu tu fI
tuw ushI fu wuyu fu ngI yu. Wuun pu tu tIn
upus shu fI wuzItpu ngIch tuw ushI fu ngI-
yu.
28
Sheefu, unu mun shut SuIo mon
ush chI fI ofpu shu tsI mbu nuf tu wunu sIf
tuputs tu fu ngI yu.
29
Apu nIII mun shu pung'
Iwuz tundu pu nu zI mun, mIshu wuchu-
shu tum tputs ushI fu wuzItpu nguch
1 UtuchIch Kufuku6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
352
Imu ngu ku fu zupun tInu fu ngI yu. MI shut,
chu pu tum, mIshu kuyu nI tumu pu fI ushI-
fI tum zupun muu chI wunu sI feew unush
tInu fu ngI yu.
30
Anu mun shu, Apu nIIIsh
pung' wuntsush yuwu mun kut kIch unshu-
tum IchI ngu fu ofpu tu nu ndu fI mutsIt put
wunu sIf tuputs tu fu ngI yu.
31
Sheefu,
Apu nIIeem tuu fush wuyu fu ngu, unoom-
shu wuchoom shtu ndu shI nI twuf oII vuu
wunu sIf tstsu yu fu sIn, tpuum shtu ndu-
muum kusu fu ngI yu. Itufu, wuchoom-
shu yusI nuu zumeet put wuyu fu ngI yu.
32
Anu mun shu, wuchu mun shtu ndu shI nI
yusIn oII vuu tsI mbun wumu neew tInu-
fu ngI yu. Sheefu, unu mun shu tpu mun
tsI mbun tputs wuzItpu nguch wunI nduw
tInu fu ngu, mIshu kuyu nI tum, mIshu chu-
pu tum wunu sI feew zupun tInu fu ngI yu.
Anoots shu ush pu fI ofpu tu nu ndu fI wunu-
sIf tuputs tu fu ngI yu.
33
Apu su nund shu,
yuwuu shu nIyshIsheem kupung kufee fu
wuyu fu ngu, unoom shu wuchoom zungun
yusIn oIIv put wuyu fu ngI yu. Wuchoom
zngu nu fI nI ush tum, wu fIn shu ush tum,
sheefu wunu sIf tcheefu wuyu fu ngI-
yu.
34
Anoom shu, shtu ndu muum yusIn
pIno, unoo tpuum tsI mbun tInu fu-
ngu nu yu. Sheef sIn, wuchoom wunu sIf
tstsu yu fu sIn, upu sush shu tuwu tu muum
wuyu fu ngI yu.
35
Tpu mun shu, tsI mbun
tputs tumu pu fI ushI fu wuzItpu nguch
Imu ngu ku fu, mIshu kuyu nI tum, mIshu
chu pu tum kIz puf wunu sI feew tInu fu ngI-
yu. Sheefu, unoots shu ofpu shu mutsIt-
put wunu sIf tuputs tu yu fu kusu fu ngI yu.
3
Wuchush shu, yuwush Apu nIIeem
ungIf tu muum wuyu fu ngu nu unoots-
shut, upu su nund putu mbIch pu tuchIp
shu fu ngu fu ngu, unu mun shut kufI pun pu
tushu wee fu ngu nu yu. Amb sheef sIn,
Iwu pu fu ngu nu yu.
37
SuIo mon, yuwush Ipun pu nuf musuch
kufu kuum kInu fu tuu chu, tsup shu tsI-
mbu nu fI nI shI unush Apu nIIeem pung'
pungu muum chtu fu ngI yu.
38
Anoo,
pungu see yuwush shu 11 musuch kufu-
kuum kInu fu tuu chu, tsup shut 8 unush
Izuu fu pungu see Iwu pu fu ngI yu. AshI fu-
ngu unoo, Apu nIIeem pung' pungu chI mu
tfu ngu, unoo IchI ngu fu tutsu moo fu
Iwu pu fu ngI yu. AshI fu chu, wushu nund 7
musuch pungu see Iwu pu fu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu, yuwuu
SuIo mon Apu nIIeem pung' pungu fu ngu
unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaa kajonee Apan!!ish pang'
wayarangana anootsi
8
1
AshI fI yu, SuIo mon Ifu su fIn shu chee
wuchI nu nuf kufu ku wuu, IsfueI chI-
chee muu chI fIt IchI ngu foo tushu nee fu-
ngI yu. Apu nIIee wIz pu fI fI nI kujo nee,
yuwuu tsup SIyo nush DupI yu fIn shI nI
wutsu pun tuu fu ngu, unoo yyu fu sIn,
Ifu su fI nup shu Apu nIIIsh pung' wuyu-
muu mu.
2
AshI fu ng sIn, mInum zuf shu-
mbutshI sheem Apu nIIeem ungIf tu muum
wuyu fu ngu nu yu. Tsup shu 7 unush zuf
IchI ngu fu sIn IsfueI chIch, wushu nund
kufuk SuIo mon shu nI yu fu ngu nu yu.
3
Anush, IchI ngu fu sIn IsfueI shuch wuchI-
nu nuf kusu fu ngu nu yu. ApunII pun shu
ufkuf kujo nee tInu muu kufu ngu nu yu.
4
Sheef sIn, unoo Apu nIIIp shu pung'
wuyu muum ytu fu ngu nu yu. AshI fu ng-
sIn, upunII pun ufkuf IevI yu fIn chIch
yuwuu muu chI unush Apu nIIeem kIz puf
wunu sI feew wuyu fu ngu nu unoo ush-
pu fI ytu fu ngu nu yu.
5
Yuwuu, kujo nee
yyu shI nu sIn kuku tu nu nu, unoots shu
kufuk SuIo mon Apu nIIee ungIf tu muum,
IchI ngu foo IsfueI chI chee tushu nee fu ngu,
opee juu mIshu wuku fuu tsI tum zupu nI fI
Apu nIIeem ungIf tu muum wuyu yu fu sIn
muchI fu ngu nu yu.
shIy tumu fu
IsfueI chI chee tputs chI nuk shu? ShIy kIz-
puf tIsh shu, mIn kunI ndush, mIshu tsu pu-
fu nus shu tum ApunII ushIm shIy wunI-
ndu ju. ShI yu mu fI tIsh shuu nuu tsI kukIsh
puyuk shu.
tumu-
fee ju nIshu nu shu yuwush nuw pungu fu-
ngI unush tuu chIsh?
28
AshI fI tuu, Apuu,
shIy nIsh tuung chu, yuwush shI yuum
pungu fu ngI unshu. Nu Apuu, yuwuu
mush kI unoo muzI nu ngu ndu mu, wutum
shuu nu tpu tsI fee mIsh nuwuu Ipu su fu ng-
shu wu.
29
Apuu, nee pungeets Ish IchI ngu-
fu zuf psuu nu tum, kus chI fI tum nupung-
chu, wutum shuu nu nIsh pu fI punguk chIs
unush, IchI ngu fu zuf tuu chI nu, tfung-
shu wu. Yuwuu Apuu, mush kI unoo
muzI nu ngu ndu mu, wutum shuu nu nuwuu
tpu tsI fee mIsh Ipu su fu ng shu wu.
30
Apuu,
tpu tsI fIsh IsfueI chIch shI yup pungIsh
tusu seef sIn mush kut ssIn, shIy shu unoo
muzI nung chu. Yuwu mu ndu fI kunI ndush
tuu kIsh unu mu ndu fI yutu fIt shI shee
tchI ngung chu. Apuu, muzI nu ngu ndu mu
yuwuu nuw tsI yut kI unoo tsI.
31
Wuu nu fI tputs yutu fIt shI shIsh puntsu-
ku, tpu tsee wuun pu tu tIn tuyu tu fIt ku,
unoots shut, Iyshu mungoo yufu muum
shI yup pungIsh zungun ku nI,
32
shIy shu,
Apuu, kunI ndu mu ndu fI unoo tpu tsee
yutu fIt shI shI fI nI tchI ngung chu. Yuw
tputs yutu fIt shI shpu nI un tsI pu muum
wufI tu kI yu, yuwu mund yutu fIt tuu fu ngu
unu mu ndu, Itufu, yuw shu tputs wunu sIf
tuuku unoo shIy shu mungoo yufung chu,
shuu nu Apuu nuts tu yu fush wuneeng chu.
33
MI shut, Apuu, IsfueI chI chee undu-
fuf tuyu tu fItku chu, yuwu mund shI yuu
kukIsh kupee tu fu ngu nu unu mund, Itufu,
yusuf kunu peef sIn, shI yush pungIsh
kuseef sIn shI yu mun sufIsh tsI yu teef sIn
ungIf tuk sIn,
34
shIy shu, Apuu, unoo kunI-
ndu mu ndu fI yutu fIt shI shee tchI ngung-
chu. Yusuf sheefush wupI tum wutsu-
pu nIsh wuyung chu, yupI tum sIf tumu
zItu mI nuf nee mI wutsu pu neem punu fu-
ngIsh unshu tum tu.
35
MI shut, ushI fI tum ush pu fI kung'
puzuk chu, yuwu mund yutu fIt shI shee
putut ku nu unu mund sIn ndu sInu ku,
Itufu ushI fI tuu, uwshtI sIn yutu fIt shI-
shee Izuu fu kusu yu fu sIn, pungI pIsh
tusu seef sIn, shI yu mu nu fIsh shu sufIsh
mush ku sIn,
3
shIy shu unoo kunI ndu-
mund muzI nung chu. Yutu fIt shI shI fI nee-
tsI tchI ngung chu, IsfueI chI chee tputs
wunu sIf tuu muum tuyus pu tung chu.
Sheefush, yuwush shuu nu wutsu pu neem
punu fu ngIsh unush yusuf sI nuu tsI tum
sInu muum zungu nIng chu.
37
MI shut, wundu tI yu nIsh tsup mufI zI-
mun kIyung kuchIy ku sIn, wungu yu tum,
mIshu Iwuf zI tum zufI mun muwI fukchu,
mIshu pchI chI tum Iwuf zee kuchI ngu-
muum kus ku chu, mIshu kufu pu tum ush-
chI fI tsup kufup tu ku, mIshu shpu pu tum
zupun kus ku chu, mIshu undu fu fI tum
puchu muum pshtu kchu sIn, mIshu ufu-
ngeem muyu mu su ju yutu fIt shIsh kus kI-
nuu fI yu.
38-39
ShI yuuts shu, Apuu, unoom
nIII tu fI tuu tI yu tputs mush ku, ndu ushku
ushpu fIt ssIn IsfueI shuch, shIy tpu tsI fIsh
pungI pIsh tusu seef sIn, uw puxu yeef sIn,
shI yu mun sufIsh mush ku sIn, shIy shu unu-
mu ndu fI kunI ndu mund muzI nung chu.
Tpu tsee IchI ngu foo yutu fIt shI shI fI nI tchI-
ngung chu. Yuwuu mush ku nu unoo Apuu,
shIy shu Istung chu, wutum shI yu mu fI IchI-
ngu foo tpu tsee mungoo yuwuu chI nu ku
unoo yusuk shu.
40
AshI fI yu umb ush ku-
sIn, shI yuu ungIf tuk sIn nutu mu suum kIs
tuu chI nIII nu yu. Yuwush sIf tumu zItu mI-
nuf nee mI tsu poo punu fu ngIsh unshu yu.
1 UtuchIch Kufuku8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
355
41
MI shut, tputs ufup chI tuu tI yu, shIy
kumI nIsh nuu tu fu nu, ndun tuu tI IsfueI-
chIch tputs nIsh kusee fu,
42
ShI yu mun,
sufIsh musheefu ungIf tu ku shuun shu
pungIsh, yuwuu shIy wIz pu fI fIsh kupung
tuufu unoo mush ku, Apuu nuwuu Istu ngu-
ndu mu tk chu,
43
shIy shu, Apuu, unoo
muzI nung chu yuwu mu ndu fI kunI ndush
tuu kIsh unu mu ndu fI tu. Yuwuu IchI ngu fu
mush ku unoo Apuu Istung chu. WuunI
uwshtI sIn shI yuu yusu yu fu sIn chI nuch-
tum sI nu, IsfueI chIch shI yuu chI nu ku nu,
ush tuptu msI nu. WuunI nIsh yuwush nuw
pungu fu ngI unush shI yu mu nu fI sufIsh
tsI yu teef sIn ungIf tu chI nIII nu yu.
44
AshI fI tum, Apuu, shuu nuu tsI tpu tsI-
fIsh undu fuf pu wufu tu muum yupImu su-
ju, shuu nu zungu nIk shu, umb nuuk chu-
sIn, shI yush pungI shIsh pshtu yu fu sIn
yuwush pungu fu ngI unush, shI yu mun
sufIsh, mIshu yuk tu mun tum mush ku sIn,
45
shIy shu, Apuu, yuwu mu ndu fI kunI-
ndush tuu kIsh unu mu ndu fI yuwuu mush-
ku nu unoo Istung chu. Apuu. Undu fu feets-
tum Izuu fu tupu chI ndung chu.
4
MI shut, yutu fIt shI shIsh puntsuch-
pu sI nu yu, wutum mInum tI yum tputs
ItsIn sum pun wunI ndu ju, Itufu, shIy shu
unu mund tsI yu tu ku chush, undu fu fee
kumuch tu yu fush, undu fuf shu putu yu-
fu sIn, much kut ssIn, wuun pee tIn wutsu-
pun ufu pI fI ndu ushku wutsI fI tuu tI yu,
47
unshu fI shu yupI fI muchI fu ngu nu unshu-
fI shu yusuf mungush chI nu yu fu sIn shI-
yuu tsI tum mush ku sIn Izuu fu yutu fIt shI-
shee kusu yu fu sIn,
48
yusuf shI yuu tsI tum
mung pu tu fI shu, ItsIn sum pu tu fI shI yuu
chI nuk chu sIn, yup undu fuf putu yu fu sIn
much tu fu ngu nu unshu tuu tuu fu sIn, Itufu
shI yuuts shu sufIsh musheef sIn, yuk tu-
mun tum shuu nu Ipu su fush punu fu ngIsh
unu mun tum musheef sIn, mI shut, shuu nu-
mun tu tum pungIsh nuw pungu fu ngI unu-
mun tum musheef sIn, shI yuu ungIf tuk sIn,
49
shIy shu, Apuu, yuwu mund tuu kIsh
unu mu ndu fI yuwuu shI yuu mush ku nu
unoo muzI nung chu. Tupu chI ndung chu
yuwuu kIyung kuchIy ku nu unoo tsI.
50
ShuunuutsI tpu tsI fIsh yutu fIt shI shI fI-
nI yuwuu shuu nuu tsI tuyu tu fI tu fu ngu nu
unoo shIy shut, Apuu, shuun pu tu wIz pu-
fI fIsh tchI ngung chu. MI shut, undu fu-
feets tum mungoo p'tseengchu uwshtI sIn
tpu tsI yuwuu putu fu ngu nu unoo nuyI nI-
muu mu.
51
Wutum shuu nu, Apuu, unoo
tpu tsIf shu wu. Wutum shI yuu kIz puf
chI nu ku nu wu. Wutum shuu nu yuwuu
IjIp tosh tsup kIyung kuchIy ku nu unoo
IshI tu ngu fu ng shu wu.
52
Apuu, yuwuu shI yuu mush ku nu unoo
muzI nung chu. MI shut, yuwuu tsI tum nuw
tsI yut kI unoo, Apuu, muzI nu ngu ndu mu.
IchI ngu foo tpu tsI fIsh IsfueI chIch yuwuu
tsI yut ku nu unoo muzI nung chu.
53
Apuu,
yuwuu mush kI nI unoo muzI nung chu.
Wutum shuu mu tu fI tpu tsI fIsh shuu nu Ipu-
su fu ng shu wu. Tsu pu fu nus shu chee tputs
nee tsI mu fI tpu tsI fee mIsh wuyu fu ng shu-
wu. Shuunu, tpu tsI fee mIsh My sI su fI nee-
mI wIz pu fI fee tsIsh punu fu ngush, uwshu
yuwuu IjIp tosh sIf tumu Iy zItu mI nuf nI
tuu fu ngu nu unoo tupu chI ndu fu ngI yu.
54
AshI fI yu, SuIo mon Apu nIIee mushum
Iwuts pu fu ngu, yuwuu muu cheetsI
muchI muum wuyu fu ngu nu unoo tusu-
su fu tutunII tu fu unshu fI uwshu wuf
puxu yu fu ngu,
55
unush chIy zu fu ngI yu,
ChIy zu yu fu, IchI ngu foo tputs IsfueI chI-
chee tususeefu, kupung tsI yu tu fu ngI yu.
5
Antuu tI yu
Iyuu kusu chee ju? mIshu
Iyuu mInum-
tI yum nIyf chee ju?
58
AshI fI yu, Iy shut
Apu nIIeetsImu fI shu mungIp tu nI chI nu-
ku nI ungIf tu yu nI. Yuwuu tsI mu fI ApunII
wuunu zund ku unoo tsI mu fI tutsu mee nI,
mIshu kumuch tu mu fI nee tsI tutsu moo fu
puyu yu nI yuwuu sIf tumu Iyuu zItu mI nu-
fIn kukoo puyu muum kumuch tu fu ngu
unoo tsI.
59
AshI fI yu, yuwuu mushu fu ngI
1 UtuchIch Kufuku8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
356
unoo ApunII muzI nu fu ngI yu. ApunII nu
ufu tu mu fI Iyuu psuun tum, mIshu kus-
chI fI tum ksut ku tuu chI yu. Tputs yutu fIt-
shI shIsh puntsuk tuu tI unoo ApunII shu
ufu tu mu fI tutsu moo fu mungoo yuf chI-
yu.
0
Ash kut ssIn, IchI ngu fu tsu pu fu-
nus Apu nIIee yusu chI nIII nu yu. ApunII
mInu mu fI chu,
Tumufupu
shIy upu fI nIsh nuwuu chI nu fu ngI yu?
ShIy shu shIng tum chu. MungI shIsh
puk chI yum mIn chI nu tu, mIn chI nu tu,
ushIsh tuf shI fInII pu. Izuu fu ItsIn sum pu tu-
fI yuwuu My sI su fI nee tsI tuyu ndu fu ngI
unoo tumI nung chu.
5
Ash kI nuu fee shu,
nuw shu shI yuu ufu tu mu fI IsfueI chI-
cheem ufkuf tuu muum wuyu chInII pu.
Wutum sIf tumu DupI yu fI nee tsI tsI yu tu-
fu ngu fI, ShI yu chIch nIIu fu nuf uyum tuu tI
ufu tu mu fI pu fI IsfueI chI cheem ufkuf
kInuk sIn tuu chI nIII nu yu, tfu ngI nu. AshI-
fI unoo nu nuw shu tutsu moo fu tumIn-
chI mu.
TumupufI
yusu fI yu? Yuwuu tsI yut kI unoo uwshu
kumun chI yu, tyu fu, yukut Ifu su fI nup
nuu tu fu ngI yu. Ifu su fI nush kusu fu ngu,
kumee chu mu nuw zupun tuchI pu fu
kzum mush, mI shut ofoo tum, mI shut
putu mbIch wunu sI fI mush kufu kuf tu-
ngu tu untum zupun muu chI puyu fu,
SuIo mo nush kusu fu ngu, yuwuu IchI ngu-
fu chI nu yu fu nIIu unoo mushu fu ngI yu.
3
Anoo SuIo mon shu IchI ngu fu kumu-
nI fu ngI yu. Ndu mInum tI yum tsI yu tsIs
pInu su fu ngI yu. IchI ngu foo tsI yu tsIs ush-
pu fI yusu fu ngI yu.
4
Sumbu, SuIo mo nuu
mung' kupung chu, tfu ngI yu. MI shut,
yuwuu tsI tum pungu see wunu sIf pungu-
fu ngu, unoo tsI tum pufu ngI yu.
5
MI shut,
kutu nguts kIs kutung ku unoo, mI shut
sundu foots tum, mI shut much chu feets-
tum wumu feets tum, mIshu kufu kuum
ysI mu pu nee ts tum, mIshu Apu nIIeem
muu cheetsI muchI muum Apu nIIIsh
pungu wuyu fu ngu nu, unoots tum IchI-
ngu fu kIz puf wunu sIf pufu ngu, kupung
punI fus tu fu ngI yu.
Tumufu
shIy ushIkshu? KIspu fI Izu nIIIsh tuu ku-
nu yu. MI shut, m'chuchufshItIsh mung'
ksu kpu sI nu yu, wutum ufu tu mu fI shI yuu
ksut ku sIn, yuwuu kIz puf wunu sIf tsI yut-
kIsh unoo ufu tu mu fI muzI nu ku nu wu.
9
Tfu ngu, Apu nIIee,
Apuu shIy
Tumufu
sIf tumu DupI yu fI nI nuwuu kukI puyu fu-
ngu? Itufu, uwshu nuwuu kukI kupee-
tu fu ngI yu. AshI fu chu, unu mund nuw
ItutseefI shI yuum shu punu chI mu, ApunII
utIyu.
34
Itufu, nutu fI tu nu yuwuu kufu-
kuum kInu fu, DupI yu fI nI mund wumIn
unoo Ituts chee zI.
35
Itufu, yuwush tsI puk-
chu, unush wIp shu kufu kuum kInuk chu,
unoo ItutseefufI, shI yuum shu chung
tputs punu chInII pu.
3
Itufu, DupI yu fI-
nI mund wumIn wIpuum shu mInu mu fI-
shu tputs kusu chI mu. Anoo tsI mu fI shu
1 UtuchIch Kufuku10 , 11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
360
muu chI fI ksut ku tuu chI nIII nu yu. Wutum
yukut Ifu su fI nush nuwuu nu IpuseefufI,
yuwush nuwuu nuu tsI ungIf tu chI nIII nu
unoom wuyu fu ngI nu wu.
37
AshI fI yu, nu
nImun nuw shI yuuts shu pu fI IsfueI chI-
cheem ufkuf Ipus chI nu. Nu shIyshupufI
IchI ngu foo ksut kush tuuch shu. Shuunu
tumu fI mu su ju tuupI tshu umbI fI ushI fu
tuuch shu.
38
Wundu yu shIy tutsu moo fu
nuwuu kukI puyu kush, yuwuu kumuch-
tu fu ngI unoo tutsu moo fu tumIn kush,
Anshu fI shu
tuuku, wutu ngu sheem shu mshu ptsung
putu fI, pukum chu ushI fu punguu, mIshu
wunu tseetsI tum punu ku, unufI kutung-
ku, mupIy fu kung wuuku, unshu fI shu
tuu fu ngI yu.
7
AshI fu ngu unush zupun zuf
zutu fu ngu, tsup, kungu tum Izuu fu puzu-
fu ngI yu. Wutum unush tsu pu fu nus ush-
chI fI ndu sIn puk chI yum sInu fu ngu wu.
AshI fu chu, kung ush pu fI puzu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu EI yus,
SIn sInu chee ju, tfu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaa E!yas kizash mashindush
pang' taarangu anootsi
8
AshI fI yu, ApunII yusuf EI yu suu tsI-
yu tu fu ngu,
9
MIkeefush yukut Sefeptup
nuu yu fush, tsup SIdo nup umbI fI shu tuu-
mu chu. Nuw kIzuu mushI ndu kumuch tu-
fu ngI nu. ShI yuu pungush IshI nee fu, mufI-
tu ku, unshu fI shu shIy tuut shu, tfu ngI yu.
10
AshI fI yu, EI yus shu unu fI tum nuu-
yu fu nIIu, yukut Sefe pu tush kusu muum
wutsI fI tu nu shu, unush kIz mushInd mzu-
tsIsh sumu see yuxku xIytu pufu ngI yu.
Anoots shu kIzuu, Izu fee, muzI nu ngun chu
kungu fIsh tuu fI tuu, nuwuum pukIch
punu ndu, wuu chI mu, tfu ngu,
11
kIz shu
mushInd unu fI tum kungoo tIpu yu fu,
punuk chu, EI yus shu, Izu fee, muzI nu-
ngu nIIu. AmbI fI nuuk chush, nuwuum
pung pukIch yushI ndu ndu mu, kutung-
pI, tfu ngI yu.
12
KIz shu, ApunII wuunu
pufI tum, zufum pu tu fI pung puk chI yum
musum pungI shI wunI ndu ju. Wutum
1 UtuchIch Kufuku16 , 17
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
364
D
17.21 Tuyus pu tum pu nI 20.9-10 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tIfIk wusI puf kuchI ngu fu ngu, kuwIz shu-
mu fI shu tchI muum wufI tu fu, mufI tsu-
fI shI tuu fI yu. MI shut, wuyu ngu nu tum
chI fI pu nIII fI shI puk chIm tum tuu fI yu.
AshI fu chu, unoom pukIch muspI utufI,
sumu see yuku tI nu. Nutu mu fI Ipuf pu tI
kutu ngee fu fI nI, Izuu fu kuchIng ku chu nI,
unu mun mufI zI mun tsI put shu pu fI nI-
yu, kIz mushInd tfu ngu,
13
EI yus shu,
Izu fee, xufu fInII pu. AshI fI tuu, nuu yu-
fush, yuw pukIch puyu fIsh unoom tuu
ptu tu shI nI. Itufu, Ich tu fI mu, tIfIkput
wusI puf nuwuum mInum pung pukIch
museefush, ytun chu. Sheefush, unu mu-
nu shuu mushu, mIshu Ipu feem tum tIsh
ptu tun chu.
14
Wutum ApunII wuunu yuw
IsfueI chI chee tupu chI ndu fu ngu un, tIfI-
koo wusI pu fI fI nI, mIshu wuyu ngu nu tum
Muyuum shu
EI yu suu, shIy nuwush kusu fu ng shu?
Muyuum shu nu
yusuf yuwuu nuw kIzush mushI ndush
pung' tuukI unoo kIzu shIy kIyung
yuchuk shu?
Kumu-
pu fI kungoo wuu muum punguch chI? MI-
shut,
Kuupu
shIy EI yusIsh? Nuw kufu ku fI, tfu ngI yu.
8
EI yus shu, ZufuktI shchu. Nuw chu nIsh
kusu fu ngI. AshI fI yu, nu shIy shu nutu fI-
tum mIkeefush nuu yu fush, kufu ku fee-
tsIsh kumu nI shI nI. Nu EI yu suu pufung tu-
nu tshI nI, tfu ngI yu.
9
AbdI yus shu unoo muzI nu fu ngu,
Ichee,
WunInII
kufuk Ajub shI yuu nuchu ngu fu ngu, nux-
poo fu ngu wu? Wusu ndu fu fee shI yuum
nuchu ngu muum
Tumufu
ushku? tfu ngu nu yu.
40
AshI fI yu, EI-
yus shu unu fI tum tpu tsee, upunII pu tsee
ufkuf IchI ngu fu Buu Iuu ungIf tu ku nu un
ush pu fI putu ngInts, mInum tI yum kupu-
fInts pu, tfu ngu, tputs shI tI sIn ush pu fI
putu fu ngu nu yu. Anoots shu EI yus kung
KIsu nup mucheefu, unush ushpuu tsI fI
450 wuyuf pu nIsh k'chIfput kuyu ngee-
fu, puchu yu fu, Izuu fu kuchI ngee fu,
kusu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu EI yus
upunII pu tsee ufkuf ush pu fI puchu fu ngu
unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa E!yas
sinaam Apan!!pat tsiyatarangu anootsi
41
AshI fI yu, yuwu mun tpu tsee tushu-
nee yu fu, Apu nIIee wIz puf tuyu mu ndu-
fu ngu, unu mun Iwuz EI yus Aju buu,
Kufu kuu, nutu nuu nuu yu fush, ktu ngu mu-
chu, wuu much chu. Nutu nuu In mus sI-
fI shu pu fI sIn kupung sInu chI yu. Ash ku-
chu, kupung pu fI kung yusuf tuu chI yu,
tfu ngI yu.
42
Anu fI tum kufuk Ajub unoo muzI-
nu yu fu, nuu tu fu ngI yu. Kutung kum chI,
mIshu wuumchI tu nuu tu fu ngI yu. Itufu,
EI yus shu Kuf me Iu mun much wuf kfI-
fu ngu, unush kusee fu, tutunII tu yu fu,
tsu pu mun kIz puf tImucheefu, wutu nIIu-
mbI fI mun much tuw ush chI yum sheefu,
Apu nIIee mushu fu ngI yu.
43
Apuu, shIy nu
sIn zungu nIng chu, tyu fu, much chu feets-
shu, Kung mufup nupu ngI.
Muyuu tsee ju
pung chIsh? tfu ngI yu. Much chuf shu
1 UtuchIch Kufuku18
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
368
F
18.42-45 Sundee ku 5.17-18 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
chIy zu yu fu, unu mu ndu fI muchI mund
mufup nupu fu ngu, WunI ndu ju. Muu chI
ndu nuf chu, tfu ngI yu. Itufu, EI yus shu,
Yusuf nupung chu, tfu ngI yu. Afu ngIch
kuwIz tsI mbun mutu yu fu tuyu see fu ngI-
yu.
44
Uwshu much chuf ufung tuch kuwIz
tsI mbu nu fu nI mutu yu fu unush nupu fu-
ngu,
Antuu-
tI yu ApunII umb ushI muum zund kee ju?
yuwuu nuw upuf nee tsI muzuf yufu ngI
unoo tsI, tfu ngI yu.
4
Ajub shu unoo muzI nu fu ngu, kIz-
puf mung' muntsu ku, pzIf pu pungup
kunu pu fu ngI yu. Wutum Nubot tsI yut ku,
Muyu nguz-
shu mungIsh kIz puf muntsu kush, ndu
kutu ngu muum zunduk shu? tfu ngu,
muyuum-
shu unu nguz mungIsh kupung muntsuk-
shu? Wutum shIy kufuk shu wu. IsfueI-
chI chee tputs IchI ngu foo shI yu mu fI
ksu tuk shu wu. MupIy fush nuu yu fush,
kutu ngu shI nI, unoo mbI zu pIsh. AshI fI-
yu, nuwshut Nubo tuu muzuf shI yuum
puxunx chInII pu, tfu ngu,
8
unu fI tum kIfu-
kuu yundu yu fu, wuzu funII pu suf yundum
kIfu ku mun chku sheefu, Ajub puz kufuk
yundu ku sheefu, Nubotshu cheem
wuchI nu nu feem, kufu kuu mu wu tum
punu muum zungu nI fu ngI yu.
9
Anush shu,
kIfu kush yundu ku, tfu ngI yu. Nubo tuu
tputs IchI ngu fu puf sIn, unush wunu sI fI-
tuu tsI fI tunu xI nu yu fus, tumung tu ntsu,
10
Sheef us, unush tputs shut tsI mbun
mungu tu fI ngI chI mu pun kuseef sIn,
AshI fu-
ngush kufu kuu tsI tum kukoo kupee tu fu-
ng shu? tfu ngu sIn, pIyum IshI tu ngu yu-
fu sIn, putu mbIch pu puchu fu ngu nu yu.
14
AshI fu ng sIn, unu mun tsI yut ssee
Jesu be Iuum zungu nI fu ng sIn, Nu Nubo-
tu fI nI tsI pum tu ndu. Putu mbIch pu tu ndu
puchu fu ngI nI, tfu ngu nu yu.
15
AshI fI yu, Jesu beI shu unoo tsI yu tsIs
muzI nu fu ngu, Aju buuts shu wuzu fu nIIee,
AshI fI yu, nu mzu tsee shuu mu tu fI shu
yngchu, wutum umuy yuw ndu shI-
yuum muzu fee punu muum zundu fu ngu,
1 UtuchIch Kufuku19, 21
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
371
Nubo tu fI nI Jes feeI shu chI tsI pumshtu wu,
tfu ngu,
1
unoots shu kufuk Ajub muzI-
nu fu ngu, Nubo tu fI nee tsI muzuf wuu mu-
tu fI shu yufu ngI yu.
17
AshI fI yu, unu fI tum
ApunII shu EI yu suu yukut TIs be shu chee
tsI yu tu fu ngu,
18
EI yu suu, shIy shu nutu fI
nuu yu fush, kufu kush Aju bush IsfueI chI-
chIsh ufkuf yukut Sumu fI yush nupu shI-
nI. Nu In uwshu Nubo tu fI nee tsI muzuf
kIzu fu nu wuu mu tu fI shu yufu ngu, uwshu
mzu tsee ksut kI yu.
19
ShIy shu, unush
kuseefush, nuwuu kukI kumu nIn chu.
Muyuum shu
yutu fIt shI shIsh kupung pshtukshu?
Amb ushI fu ngush, Apu nIIee kupung
tutsI yun tu fu ng shu.
21
AshI fu chu, unu-
mund ApunII shu kupung tsI yun tu fu ngu,
shI yuu kupung tuyu tu fIt chI mu, utIyu.
IchI ngu foo shI yuch chee muu chI fI tuu tsIsh
kumu zu wuu tsInu ndu fI yuwuu Isfue Iush
tuu ku nu, unoo tpu chI ngu yu fu kusu chI-
yu.
22
SIf tumu Jefo bo wu muu Nubu tu-
fI nee wIp, mI shut Mbu su Ayu su fI nee
wIp yuwu mund IsfueI chI chee kupung
yutu fIt shI shIsh tupu ntsu fu ngu nu, unu-
mund ApunII shu kupung tsI yun tu fu ngu,
IchI ngu foo muu chI fI tu wunee fu ngu,
umbI tum ush tu chI yu shI yuch cheetsI yu.
23
MI shut, ushI fI tum Jesu be Iuuts shut ufu
yukut Jes feeIush tumuz chI nuz mzu tsIsh
kutung chI nIII nu yu, ApunII wuunu nuwuu
tfu ngI yu.
24
Muu chI fI tuuts shu yuwuu
unshu fI yuk tush tsI pu ku nu unoo ufu
tumuz chI nuz wunu tsee kutung chI nIII-
nu yu. Yuwuuts shu mzuts peew tsI pu ku-
nu unoots shu wunu tsee IchI ngu fu yup
kutung chI yu, ApunII tundu shI yuu tsI,
tfu ngI yu.
25
Ndu mInum tI yum ushIm kufuk tuu-
fu ngu, Aju bu mu fI yuwu mund wIzu nIIee
Jesu be Iu kumuch tuk puz ushI fu ngu,
unu mund Apu nIIee kupung tuyu tu fI tu-
fu ngI yu.
2
AshI fu ngu, yutu fIt shI shIsh
ufu ngI nu shu pshtu fu ngu, yuwuuts shu
upunII pu tsee Amof fewshuch ungIf tu ku-
nu, unoo tsI tum Ajub shu ungIf tu fu ngI yu.
Anu mund ApunII shu, WuunI IsfueI chIch
Amof fewshuchee puchuk chu sIn, kusI chI-
nIIIn pu, tfu ngI yu.
27
Anoots shu tsI yu tsIs kufuk Ajub
muzI nu fu ngu, wumu fee IzI chI fu ngI yu.
Sheefu, yuw shu kumuz pufu su unshu
kumuf tu yu fu, Apu nIIeem mungu fu ngu,
unpu tu fI muu fu ngI yu. Pu tum shu unu fI-
tum chIy zu yu fu, kIz puf mung' muntsu-
ku, xItu tut ushI fu ngI yu.
28
Anoots shu
ApunII pufu ngu, EI yu suuts shu tsI yu tu fu-
ngI yu.
29
AshI fI yu,
Muyu
mungI shIs chI nuk su?
ShIy
umukshu?
Yukut
Romo tush tsup GuIuu dush pshtu yu fee-
zI nI puchu chI nee?
Ndu nI yu ushI fu
wuts tu zu wu? tfu ngu, uwshtI sIn IchI-
ngu fu sIn, Wufu tu shI nInts. Ufu ApunII
shI yuum Istu ku chu, sIyu mu fI kusIt ssu,
tfu ngu nu yu.
7
Itufu, kufuk shu Josu fut,
Wuu pu shu
yusu yu fu nI, nuu muu mu? tfu ngI yu.
8
Kufuk shu IsfueI chIch Josu fu tuu, NIsh
MIku yus ImIfInI wIp tfI yu. Anoo yusu-
muum wufI tu fI tum chu. Itufu, nuw unoo
kuk ndu kuupu muzI nu muum zund kI nu,
wutum tsI yut ssee ndu wunu sIf kumu nI-
muum yusu fI yu. Yutu fIt tushIy chu unoo-
tsI mu fI kumun kI yu, tfu ngu, Josu fut shu,
NdunI umb tfInII pu, tfu ngI yu.
9
Anu fI tum kufuk IsfueI chIch sundu-
foo kufuzeefu, MIku yus ImIfInI wIp
yumu shI nI. MIkee fu nuu tum pu, tyu fu
kumuch tu fu ngI yu.
10
AshI fI yu, kufuk IsfueI chIch, mIshu
kufuk Utu shuch Josu fut ushI fu sIn, tupu-
zIp nuu muum yufeef sIn, yukut Sumu fI-
yu nung sh tu ngush wuu nu mun tu fIt ssIn
uxI nush kuxI nu tu funII ushI fu ngu nu yu.
Anush upunII pun shI tI sIn ufkuf ufu ngI nu-
shu pumu zu tu, pumu zu tu ushI fu ng sIn,
tsI yut ssee kumu nI mun tuf ushI fu ngu nu yu.
11
Sede kI yus shu Kenuu nu fI nI wIp ngu-
sumb wukuf wIts ushI fu zupun tInu yu fu,
unoots shu yyu fu kupung tsI yu tu fu ngu,
ApunII utee ju: Ufu nIsh puu puu tk-
chus, sIyu mu fI tpux tu ku chus, ushpu fI tu
kuchI ngee fus, kusut ssu, ApunII tchu,
tfu ngI yu.
12
AshI fI yu, IchI ngu fu sIn upunII pun
ufkuf ushI mu nu ndu fI tsI yu tu fu ngu nu yu.
Nuu yu fus, puchu shI nInts. Yukut Romo tu
GuIuud shu chee ufu sIyu mu fI kusIt ssu.
Ash ku chus, ApunII shu unoo tsup sIyuum
punu chI yu, tfu ngu nu yu.
13
Yuwuuts shu tsI yut ssI pu nee zungu nI fu-
ngu nu unshu MIku yu suu, PIyuf tuch IchI-
ngu fu sIn upunII pun ufkuf yuwuu kufuk
mushu fu ngu unoo wunu sIf kumu nI fu-
ngu nu yu. AshI fu chu, unoom shI yu nguz
kufuk yumu shI nI, tyu fu, yumu ku tu fI
kusu fu ngI nu. ShIy shu unush kuseefush,
tsI yu tsIs wunu sIf kumu nIng chu kufu kuu-
tsI, tfu ngu,
14
MIku yus shu, Zufum pu tu fI
ApunII pufI tum, yuwuu tsI mu fI wuunu
ApunII kumuch tu ku, unoo tsI mu fI kumu-
nI muum wufI tu kI nu, tfu ngI yu.
15
AshI fI yu, kufu kush shu kusu fu ngu,
Ajub shu, MIku yu suu,
WunI-
pu ju shIy tsI yut kush umbI fI tIsh? Itufu,
nu zufum pu tu fI shu ApunII wuunu pufI tum
ItsIn sum pu tu fI kumu nIng chu, tfu ngI yu.
17
AshI fI yu, MIku yus shu, Nuw IsfueI-
shu chee IchI ngu foo tputs, opee juu ksu tu-
mu pun ndu nuf tumu tuf pu fI ushI fu sIn,
D
muchIsh musuf sIn pufu ngI nu. AshI fI
unoo ApunII utee ju. Wutum neem tputs
ksu tu mu pun ndu nu fI wu. WuunI yupI tum
kyu shI nu nu kunup chI nIIIn pu, tchu
Apu nIII, tfu ngI yu.
18
Anoots shu kufuk IsfueI chIch muzI nu-
fu ngu, Josu fu tuuts shu, AshI fu chu, nuw
shI yuu In tputs ndu wunu sIf tsI yut ssee
kumu nIk pu. Mungu tu fI tu ndu tumu sI ngu-
yu fu tsI yut ku, tfu nII shI nu, tfu ngI yu.
1 UtuchIch Kufuku22
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
373
19
Yusuf MIku yus tum tsI yu tu fu ngu, Yuwu-
mund shIy tIsh unu mund nuw Apu nIIee
ch nush kumun chInII pu. Nuw shu Apu-
nIIee pufu ngu fI, uxI nu shI mun kuxI nu fu,
unoo wusu nduf shu kunInd pIch mbu tsu-
nu ngIch ushpu tum, mbu zI nu ngIch shu
ushpu tum ushI fu sIn tufI pI nguf sIn, zupun
shu neef sIn pufu ngI nu.
20
Anush shu
ApunII mushu fu ngu,
Chakaama yandarang?
IsfueI chIch tputs wuun pu tu tIn mbIztu fu nee pu utu sIn, kIfu kuu yundu fu ngu nu yu.
Mayaamaja yandarang?
IsfueI chIch tputs zupun yutu fIt tuu fu ngu nu unu mund ApunII shu wunee fu ngu, ufu pIch tputs
kuseef sIn, kusI yu fu sIn, BubI Io nI yup tsup much tu fu ngu nu yu. Apu nIIeetsImu fI chI nung tsu. Kufu-
ku nguz tmu fu fInts pu, tpu nI utu sIn, kIfu kuu yundu fu ngu nu yu.
Mayaatseeja kamanik?
Nu yuwu fI kumun ku unoo kumun chInts pu.
3). IsfueIchIch kufukuwIn ndu ApunIIee tuchItufungunuyu. Wuunshuchee tputs
muntsIf tuyusputufungusIn, tIptsIfshu IchIngufusIn ApunIIee kusufungunuyu.
ApunII wuunu kuk kumunImupunee tputsee wunImuum zungunIfungItuu, kuupu
ndu muzInufungunuyu. AshIfIyu, 210 musuch tushIychu, ApunII AsIfIyushchee
kufuk wusundufufputufI zungunIfungu, IsfueIchIchee kusIfungunu. Tputsee
zupun puchufungusIn, zupuntum muchchufeem nufungusIn, wuunpee wutsupun
muchtufungunuyu. (1 KufukufInI 132 KufukufInI 17)
4). UtuchIchshu kufuk ushputum ApunIIee ItsInsufu tuchItufungunu. MIshut, ApunIIee
kuk kumunIpun muzInufungusIn, ApunIIee kuk nutumusumuum puyufungunuyu.
Itufu, tputs ufu wund upunIIputsee chInufungunuyu. Ndu ItsInsufu ApunIIee
chInufungunu. IsysufInI tputsee wuneefungu, mIshu JefemIyusufInI wuneefungu,
ushtuu tputs yutufItshIshee kusumuum ngutufungunuyu. AshIfIyu, 345 musuch
tushIyfumchu, ApunII BubIIonIyushchee ufkuf wusundufufpu zungunIfungu,
Utuchchee Izuufu kusIfungunuyu. Tputsee zupun puchufungusIn, yukut IfusufInuu
sumusput tIfooku, ApunIIeetstum pung' tIfooku sheefsIn, kusufungunuyu.
Tputseetstum putuyufusIn, muchchufeem wuunpee wutsupun muchtufungunuyu. (1
KufukufInI 132 KufukufInI 25)
Utachich kurak kuzizimun taarangana anu
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
376
Nu In shIy
yusu fIsh yuwuu shI yuu muyIs to fu fIsh
kufu ku fee tsIsh ApunII yumu chu unoo tsI?
tfu ngu nu yu. EII sew shu, Auju. Nuwuu nu
yusuk tu nu. Itufu, wuppu. SIy ufu ngeem
unoo tsI yu tInts pu, tfu ngI yu.
Tumufeeju
nuw shI yuu shuu nI tu fI zungun chee?
tfu ngI yu.
Tfu ngu, yusuf wushu nu ndu fI tum
nuu tu fu ngu nu yu.
7
Itufu, Apu nIIee kuk
kumu nI pun shu kusu fu ngu nu yu, 50 ufu-
pee tu fI xIyuf tu fu ngu nu yu. EI yus shu
EII sew pu Oftu gu mun wIng xIyuf tu fu-
ngu nu yu.
8
AshI fI yu, EI yus shu wumu fee
yusheefu, supshI shI tu fu sheefu, unpu shu
kungoo tpuw ushI fu ngu, kung shu tuwu tu-
tu fuu ush ku chu, tsup shu kuts pung tu tu fuu
sheefu, kungush ufu chIch ushI fu ngI yu.
Anu mun tsu pu mun puzu mun kItu fu ngu-
nu yu.
9
AshI fI yu, EI yus EII sew pu kungoo
kItee fund sIn, nuun tut ssIn, unush EI yus
EII se wuu, Nutu fI kumu nI ngu ndu mu.
untuu tI
kumI fu nu ju? tfu ngI yu. Itufu, wnu fI
shIy yuwuu nuuk chI unoo puk chush,
ufu shI yuu Istu chI nu, tfu ngI yu. Itufu,
ndu nI yu wufI tu kush, ApunII wunI shI-
yuu Istu chee ju, ndu mbu fI, tfu ngI yu.
11
Aku tut ssIn, tsI mbu nuf tI sIn shu fu-
nguk tuut ssIn, yup ndu chI nu fu nu unush
kupuuch pshIyf shI nI sumus tumu pu fI
ushI fu kufu kuf tu fu, mIshu kupuuch shu
sumus ushI fI tum kufu ku tu fu tuwu sI nee-
fu, IfI pu tu fu nIIu unoo pufu ngu nu yu.
Anshu fI shu EI yu suu IwunII tu fu ngI yu.
EI yu suu Izu foo fu ngu, kumbu suf kupung
puntsu tu fu ngu, unshu fI shu ApunII EI-
yu suu nfI ngu fu ngI yu.
12
Yuwuu ush ku-
chu unoo EII sew shu pufu ngu, kupung,
Auy, tfu ngI yu. Ichee,
muyuum shu
ushIkshu? Wutum shIy kIz puf Isfue Iuu
tsup sunduf ufkuf tumu pu fI ushI fu ksu tu-
fu ng shu wu, tfu ngI yu. Tfu ngu unu mun,
EI yu suu ndu shu pufu ngee yu, EI yu suu
kunu tsI pu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu EI-
yus kunI ndup wunutspu tu fI kfI fu ngu
unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa
E!isewsha kungoo yusur kanapumaam
katspungtarangu anootsi
13
AshI fI yu, EII sew mung' kupung
muntsu fu ngu, wumu fee putu yu fu, upu sush
IzI chI fu ngI yu. Sheefu unu mun shu, yuwuu
EI yus wumuf kusu yu fu nIIu, tumoo fum-
chu, unoots shu EII sew yufu ngI yu. Shee fu-
nIIu, yusuf wupI tum kung Oftu gup kunu pu-
fu ngI yu. Anu mun shu, kungu mun wIng
xIxeewu much ushI fu ngI yu.
14
AshI fI yu,
EII sew,
Muyu ju
Istuy chI?
Muyuum shu
mungu tIsh ngI chIk shu?
Tumushtuju shIy
Apu nIIee kIz puf chI nu kush, nuwuuts shu
yuwuu tsI shI yuu Istu kI unoots shI tI ngu-
tIsh mIchIt chIsh?
untuu tI
nu zuf spu too ju? tfu ngI yu. KIz shu
wuzu fu nIIee, MungIsh muntsu fInII pu.
TumufuzInIIInuju
tuu fu nu?
Muyu-
mu su ju kIzuu tushIy fu ngu, kIz puf mung'
muntsuk? tfu ngI yu.
28
AshI fI yu, kIz shut,
Kufu kuu, muzI nu nIIu.
Antuu tI nuw
Apu nIIee zI? ApunII chu tpu tseem tu fush
punu tu fu shu. MI shut, tu fu shee Itu-
tsI muum yusu fI tum tu.
Antuu tI nuw
Apu nIII nu wu, nuwuum umb tyu fush
yundu pIch?
Antuu tI In kung'
Dums koo ju? mIshu kung Abu nu ju,
mIshu kung Fuf fu fu ju,
untuu tI In kung
unoo ju? Anchu kung' kIz puf wunu sI fI yu.
IchI ngu foo mu IsfueI shu chee kusI fI yu.
Antuu tI
ush ku chu fI, unush wungu yu fI yuf chee-
ju? umb tfu ngu, kupung tsI yun tu fu ngu,
kusu yu fu, wupI tum kunu pu fu ngI yu.
13
Itufu, upus shu nuun tu chu sIn, Nuu-
munshu much chuf, Nuu mu nuu, MuzI nu-
nIIu.
Antuu tI nu In
kufI kee chI nu muum wufI tuk?
Muyuu-
mu ju kufI kee, mIshu kumu zeets tum,
mIshu mzu tseets tum kIzu fun put, mIshu
opee juuts tum tu, mIshu wuku fuuts tum-
tu, mIshu m'chuchufeemtumtIsh, mIshu
kIzuu tsI tum m'chuchufeemIsh unoo
IchI ngu fu shIy chI nu chIsh?
27
AshI fI yu,
yuwu mund ushI fu ngIsh unu mund Nuu-
mun tstush shI yuu tsu tu chI yu. Muu chI fI-
tuu tsIsh IchI ngu foom ufu tu mu fI tsu tu ku
tuu chI yu, tfu ngI yu. Tfu ngu, Gue hu sIy-
shu muzI nu fu ngu, EII se wuu kusu yu fu,
nuu tu fu ngI yu.
Ash ku chu, wunu tsIsh tsu tu shIsh kIz puf
pshtu fu ngI yu. Ash chI fI wunu tsee tsu tu fu-
ngu, wunuts ttung ku yu fu mbu fush shu
tuu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Gue-
hu sIy Nuu mu nuu ufkI fee yufu ngu, Itufu
wuu nuu tsI shu tsu tu shIsh tsu tu fu ngu
unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa
m'chukee kanachayarusin, E!isewsha
Apan!!pa wizpur pamuzingarangu anootsi
1
AshI fI yu, mInush zuf Apu nIIee
kuk kumu nI mu pun EII sew pu tsI yu-
tu fu ngu nu yu. MuzI nung chu, EII se wuu.
Yuwush tuu ku nI unush kIz puf Iyuum
tstsu fI yu.
Chu ku ju kufu-
kuu, kumu nIch? WunI ndu ju.
Ndu shut
Apu nIIee kuk kumu nI pun EII sew Isfue-
Iush tuuku un kumu nI fu ng? Wutum un
IchI ngu foo yusu fu wu. Yuwuuts tum shIy
kIfIm shIsh tsI yut kIsh unoots tum yusu kI-
yu, tfu ngu nu yu.
13
AshI fI yu, kufuk shu unoo muzI nu-
fu ngu, wusu ndu fu fee, Nutu suun pu tu
yusu ngInts.
tumu-
tuf chee?
Muyuu-
mu ju puchu chIch? wutum tupu zIsh putu-
yu fI nI wu. Kutung tsI nu yyu fus, mufI tu-
ngInts. Sheef us, kungu tum wuu muum
punu ngInts. Wuyu fu sIn, wuunI ufkuf pI-
tum kunu pu nIII nu, tfu ngI yu.
23
Kufuk shu IsfueI shuch, ZufuktI shchu,
tfu ngu, kutung tsee zupun yufu ngu,
ushpu fI tum muf tu fu ngI yu. Sheefu,
kungoots tum ysI fu ngI yu. AshI fum chu-
sIn, kufu kuu tsI yu tee fund sIn, AshI fI nutu-
nuu nuu mu chI nI pu, tfu ngu sIn, yusuf
ufkuf pI tum kunu pu fu ngu nu yu. Anu-
mu ndu fI shu SfIy shuch kufuk tupu zee
Izuu fu kusu fu ngu nu yu. Ndu shut IsfueI-
shuchpu puchu muum chI nu fu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu EII se-
wuu puchu muum xupoo fu ngu nu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaatssha katungats Samariyash
yakat maringarangu anootsi
24
Anu mun yusuf SfIy shuch kufuk
Ben-judud wusu ndu fu fee tushu nee fu-
ngI yu. Shee fund sIn, Sumu fI yush yukut
kuseef sIn, ush chI fI yuk tuu tutuf pI fu ngu-
nu yu.
25
AshI fu chu, Sumu fIy shuch shu
tputs yuk tu fI nee tsI nI wuch mbu mu fI
shtu ndu fu ngu nu yu. AshI fu ng sIn, tputs
ndu mInum tI yum muzu fIp shI tu ngu fu-
ng sIn, mufIz kupung kuyu tu fu ngu nu yu.
Iwu fIz mufI ngu fu ngu, kutu nguts ufup
wufI tu fu ngI yu. Buffu mu ndu much 80
kufIk mbum mush wufI tu fu ngI yu. Muku-
ku mund shu chIk puk chI mu ndu 5 kufIk
mbum mush wufI tu fu ngI yu.
2
Kufuk shu IsfueI chIch yuk tuu tundu-
pu nu zI mun wuf wumun kmu nu fu
unu mun nuun tuch ushI fu ngu, kIz shu
mInum tsI yu tu fu ngI yu. Kufu kuu, Istu ngu-
ndu mu, tfu ngI yu.
27
Kufuk shu, ApunII-
tuu shI yuum ndu Istu ku,
Itufu,
ApunII ushI fu ng tuu, wund yutu fIt shI shee
ndu kusu fu ngu nu yu. Jefo bo wum chIch
yutu fIt shI shee chI nuk sIn, Isfue Iuuts shu
tuyu tu fI tu fu ngu nu yu. Wutum Sumu fI-
yush yukut upunII puts Asefu tuu fu ngu,
unoo ungIf tu fu ngu nu wu.
7
AshI fu ngu, kufuk Jowu kus ndu shu
zupun wusu ndu fuf tuu fu ngI yu. 50
sunduf tuu fu ngI yu. Kupuuch shut pshIyf-
shI nI tupuz pun 10 puyu fu ngu nu yu. AshI-
fu ngu, 10 mIIo mu fI shu tIp tsIf wushu-
2 UtuchIch Kufuku7 , 13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
387
nund tuu fu ngI yu. Wutum SfIy shuch
tputs zupun puchu fu ngu nu wu.
8
AshI fI yu,
nee kufu kuu Jowu ku su tu fush ufu-
ngeem yusu muum zund kus, Kf nI kush
kIfuk yundum tuuf tu ndu. IsfueI chIch
kufu kuum kInu tu fu ng chI nu unoo IchI ngu-
fu kumun kI yu.
9
An kufuk tsI pu fum chu,
Sumu fI yush mupu fu ngu nu yu. AshI fu ngu,
unu mun yusuf wIp shu Jowus unush kufu-
kuum kInu fu ngI yu.
AshI fI yu nu kumu nee nu yuwuu Jowu-
kus Isfue Iush tsup kufu kuum kInu fu
tuu fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaa 3owas Israe!ash tsap
kurakaam kinarangu anootsi
10
Utuch chIsh tsup kufuk 37 musuch
tuu fum chu, unu mun Jowu kus shu wIp
Jowus IsfueI shu cheem ufkuf kInu fu ngI-
yu. Uwshut yuk tuu Sumu fI yu ksut ku,
16 musuch tuu fu ngI yu.
11
Itufu, unu-
mun shu ufu ngI nu shu yutu fIt shI shee
chI nu fu ngu nu yu. Apu nIIee kuk Izuu fu
kupee tu fu ngu nu yu. Yuwuu tsI tum Jefo-
bo wum, Nubu tu fu nI wIp ungIf tu fu ngu
unoo tsI tum ungIf tu fu ngu nu yu. IsfueI chI-
chee yukut tuyu tu fI tu fu ngu, umb tum
ushI fu ngu nu yu.
12
AshI fI yu, nee tsI yuts sI ufu ngeem
yusu muum, mIshu kufu kuu Jowu su
tu fush IchI ngu fu yusu muum zund kus,
undu fuf pu Amu sI yus pu wufu tu fu ngu-
nu unoots tum yusu muum zund kus,
kIfuk Kf nI kush IchI ngu fu kumun kI yu,
yuwush IsfueI chI chee ufkuf kumun ku
unshu.
13
Kufuk Jowus tsI pu fum chu,
Sumu fI yu sh tum kufu ku wuu mupu fu ngu-
nu unshu tum mupu fu ngu nu yu. AshI fum-
chu, Jefo bo wum shu uwshu kufu kuum
kInu fu ngI yu.
AshI fI yu nu kumu nee nu yuwuu kufuk
Jowus tsI pu fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaa E!isew kurakaa 3owasa
waneeramchu, tsiparangu anootsi
14
AshI fI yu, EII sew kIz puf tsI pu muu-
mu fI wunguy tu fu ngu, unush kufuk shu
IsfueI chIch Jowus puku tu kusee fu,
EII se wuu puxu nee fu tunu ku, ShI yuu
EII se wuu, kIz puf chI nu kI nu. ShIy sunduf
tumu pu fI ushI fush, IsfueI shu chee tputs
wunu sIf ksu tu fu ng shu, Jowus tfu ngI yu.
15
EII sew shu, TImbu nIII zee wusup pu tu fI
yngchu, tfu ngu, Jowus shu unu fI tum
yufu ngI yu.
1
EII sew shu, Nutu, tImbunII-
zI fIsh tsuk ushI muum yufu ngI, tfu ngu,
Jowus shu tImbu nIII zee tsuk ushI muum
yyu fu, yusuf EII sew shu kufu ku mun uwI
putu yu fu tsI yu tu fu ngI yu.
17
Wuch tuwu-
tu ngI mu sI yup zuf yuku umbI, tfu ngu,
kufuk shu Jowus pungu see wuch tuwu tu-
fu ngu, EII sew shu, Nutu nuu tImbu nIIIzpu
tsuk shIng chu, tfu ngI yu. AshI fI yu,
uwshu kufuk Jowus tImbu nIII zee tsuk
ushI fu ngu, EII sew shu, In wusup wutu chu
tupu chI ndum pu nI ApunII wIz pu fI. Afe-
kush tsup shI yu mu fI SfIy shu chee ufku fI
kuchI ngee fush, kusuch shu, tfu ngI yu.
18
Tfu ngu, unu mun, Yusuf wusu pu fIsh
yngI, tfu ngI yu. Jowus shu uyu tu,
wusu puu yusuf yufu ngu, EII sew, Nutu,
yusuf wusup pu tsu pu mun xum xum
shI ngI, tfu ngI yu. Kufuk shu Jowus tsu pu-
mun tuch pu fI xum ushI chu xufu fu ngI yu.
19
EII sew shu unoo pufu ngu tsI yun tu fu-
ngI yu. Wunu fI yu ufu ngeem zumeet pu,
ndu ushku, ufung tuch mInum mutu yu fu
xum ushI fu ngush, SfIy shu chee kufuk
shI yu mu fI pu ushpuu tsI fI kusIt shu. Itufu,
wutum nu tuch punu ndu fI xum ushI fu ng-
shu wu. AshI fI tuch pu mu fI tum pu fI tupuz-
pu kusIt shu, tfu ngI yu.
20
TsI yu tum Iwuts pu fum chu, unush EII sew
tsI pu fu ngI yu. AshI fu ngu, unshu fI shu Sumu-
fI yush yukut mupu fu ngu nu yu. Anu mun shu
zupun musuch tushIy fum chu, tputs wush-
chI feew Mowub shuch tputs zupun kusu-
fu ngu nu yu.
21
Anpuf zuf tputs IsfueI shuch
tsI pu fee mupI tu, tsu poo ktsIy tu, unoo
wush chIf shI tI sIn tputs pufu ngu sIn, tsI pu fee
yyu fu sIn, yuwush EII se wuu mupu fu ngu nu
unush wuch kupee teef sIn, kusu fu ngu nu yu.
Itufu, tsI puf EII sew mun kundu nI fu ngu,
mus sI fI tmee fu chIy zu fu ngI yu.
22
Yuwu puf kufuk Jowu kus tuu fu-
ngu unpuf SfIy shuch shu kufuk AsueI
2 UtuchIch Kufuku13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
388
ushpu fI tu IsfueI chI chee putu fu ngI yu.
23
Itufu, ApunII shu IsfueI chI chee tputs
kIz puf chI nu fu ngu, nuy nI fu ngI yu. Yuwu-
mund sIf tumu Apfu hu mu fIn pu, mIshu
Isuu ku fIn pu, mIshu Ako pu fIn pu kIz puf
chI nu fu ngu nu unu mund IsfueI chI chee
tputs kupung chI nu fu ngI yu. Ndu undu fuf
kIyung yuchu muum ksu tu fu ngI yu. Ndun-
tum Izuu fu ufup kupee tu muum zundu-
fu ngI yu. AshI fu chu, nu In wundu fI tum
IsfueI chIch tputs tuu ku nu yu.
24
AsueI shu kufuk SfIy shuch tsI pu fu ngu,
unu mun shu wIp Ben-judud kufu kuum
kInu fu ngI yu.
25
Jowus shu, Jowu kus wIp,
Ben-jududpu tuchIp tupuz pu wufu tu fu ngu,
yuk tuu zupun Itu tsI fu ngI yu. SIf yuwu puf
wupu fIn Jowu kus kufu kuum kInu fu tuu fu-
ngu, unpuf Ben-judud unoo yuktu IchI ngu-
fu wumu fI kusI fu ngI yu. AshI fu chu, Jowus-
shu Ben-jududpu tuchIp puchu ku tu nu sIn,
tuch puu tsI fI wumu fI kusI yu fu sIn, IsfueI chI-
chee yuktu wuu mu tum yun pu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu EII sew
tsI pu fu ngu, unu mun Jowus shu kufu-
kuum kInu fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaa Amasiyas Utachcheem
kuraka kinarangu anootsi
14
1
TsI mbun musuch tushIy fum chu,
yuwu mun Jowu kus wIp Jowus
Isfue Iush kufu kuum kInu fu tuu fu ngu,
unu mun Utu chIch Amu sI yus shu, Jowus
wIp uwshu kufu kuum kInu fu ngI yu.
2
Amu sI yus 25 musu chI fI nI tuu fu ngu,
kufu kuum kInu yu fu, Ifu su fI nush tsup 29
musuch tuu fu ngI yu. WunIf shu suf Jowu-
du nu tuu fu ngI yu. Anshu kIz Ifu su fIn shu-
chI mu nu.
3
AshI fu ngu, un kufuk Amu sI-
yus wunu sIf Apu nIIee kuk tumI nu fu ngI-
yu. Itufu, ndu kuupu sIf tumu DupI yu fI nI
Apu nIIee kuk Izuu fu puyu fu ngu, ndu
ushI fu ngI yu. ApunII pu tsee yuwuu wupu-
fIn chI nu fu ngu unoots tum uwshut chI nu-
fu ngI yu.
4
AshI fu ngu, ndu Izuu fu upunII-
pu tsee kupee tu fu ngI yu. Wundu fI tum
upunII pu tsee ungIf tuk sIn, kzum mu shee
mbu tu fu ngu nu yu. Anush muu cheetsI
upunII pu tseem muchI fu ng tu mu nu yu.
5
Amu sI yus kufu kuum shu kIz puf kInu fu-
ngu, kupung tsI yun tu fu ngu, yuwu mund
sunduf ufkuf wupu fI nu puchu fu ngu nu
unu mund uwshu ushpu fI tu sunduf puchu-
fu ngI yu.
WunI-
pu mu su ju zunduk shu yuwu mund shI tu-
ngu chIsh unu mu ndu yu? AshI fI yu, nuw shu
ushpu fI tum tuwu pu chInII pu, tfu ngI yu.
AshI fI yu, AsI fI yu shuch kufuk unoo muzI-
nu fu ngu, mungu tu fI shu ufung tuwu pu pu-
ndu tu, kumuch tu fu ngI yu.
9,900 kIIo kufIk mbuf shI mush,
unu mun shu
ofoo nu ndu fI 990 kIIo ushIp
nuwuum punu ngu ndu mu, tfu ngI yu.
15
Kufuk shu EsI kI yus ushpu fI tum tutsu-
moo fu punu fu ngI yu. AshI fI yu, unoom
tuwu pu muum kufI kee Apu nIIIsh pung'
yufu ngu, mIshu kufI kee pshtu shI sh-
tum yyu fu, ush pu fI punu fu ngI yu.
1
MI shut, Apu nIIeem pung' wuch
shtu ndu shee yusheefu, ofoo tupu fu mu
ktu zee yu fu, kufu kuum shu punu fu ngI yu.
Yuwuu wuunu shI tu ngu sheem wunu sIf
ofpu wuyu fu ngu unoo punu fu ngI yu.
17
AshI fu ngu, kufuk AsI fI yu shuch SInu-
kI fIp wuu nuu tsI wIpu nu shee Utuch-
chIp kufuk zungu nI fu ngI yu. MI shut,
sundu fu tum kIz pu feew sunduf pu tu tIn
puchu muum zungu nI fu ng tum tu. AshI-
fu ng sIn, tsup IukI sush shu nI yu fu ng sIn,
Ifu su fI nup shu yukut nuu tu fu ngu nu yu.
AshI fI yu, Ifu su fI nush kusu fu ng sIn, mus
tush tup tuufu unnung ngoots chI fI koo
kchum pu neem wuyu fu ngu nu, unnu-
ngI fI ushpuf tIn shu nI yu fu ngu nu yu.
18
Sheef sIn, EsI kI yu suu Utuch chee
kufuk, EII yu kI muuts tum HII kI yu su wIpu
kufu kuu pung' ksu tu mu pu nee, Seb nuuts-
tum kIfu kuu yundum pu nee, Jowuuts tum
Asufu wIpu kufuk wIpu nu shI kufuzeefu,
uwshtI sIn tsI yu tu muum yuk tu mun
wutund pu nu kfI fu ngu nu, wutum unIn
kufu ku wu nu ndu fI tuu fu ngu nu wu. Itufu,
EsI kI yu su nuu pung shu fI kutu fu ngI yu.
19
Tundu pu nI zI mun kfeef sIn, nup ush ku-
sIn, AsI fI yu shuch shu kufuk wIpu nush tsI-
yu tu fu ngI yu. TsI yut ssee kIz puf tpux tu mu-
shee tsI yu tu fu ngI yu. Uwshut, AshI fI yu,
kufu kuu EsI kI yu kumu nIng tsu, yuw nuw
kufu ku fI kIz puf AsI fI yu shuch kumuch-
tu fu ngu unoo tsI.
Antuu tI
yuw tputs wunu sI fI tuu tsI fI tsI yut ku, un
wumu fI tupuz pu kusI muum wufI tu tuf?
AshI fI yu,
Antuu tI
2 UtuchIch Kufuku18
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
391
IjIp to shuch sIyuum kupuu choo Istu ku Istu-
chee ju? NdunI.
24
MI shut,
untuu-
tI yu Iy msu ngu fee zI nIsh tsup sIyuum
puchu ku tu nI kusu fu ngee? ApunII wuunu
Iyuu kumuch tu fu ngI yu, nee tsup kupee tu-
muu mu, tfu ngI yu.
2
Kufuk shu EsI kI yus
wIpu nush, EII yu kIm shu, Nu muzI nu ngu-
nIIu. ShIy Afu mew shuch k'kuz tsI yu tu ngu-
sI ndu mu. Hebfew shuchI nuu kuk wuts tu,
wutum sIy Hebfew shuchIsh k'kuz tsI yut-
ku chush, tputs IchI ngu fu sIn tundu pu nu-
zI mun xIyuf sIn, sIyuu muzI nu ku nu wu,
tfu ngI yu.
27
Sunduf shI tI sIn ufkuf, Iyuu nu
kufu ku fI AsI fI yu shuch kumuch tu fu ngu,
yuw tputs wIshchIp shu nee fu nu unoots-
tum IchI ngu foo kumu nIng chu, tfu ngI yu.
Tumufeeju nuwuu
kusI yu fu, sIyuu tupu chI ndu yuch?
30
Mungu
ngIch ku, sIyuu, Apu nIII mun mungI nI tuu-
tee nI. Ash ku chuch, uwshu Iyuu tupu chI-
ndu chI yu. AsI fI yu shuch kufuk chI yuu ndu-
shu kusI chI yu, kufuk tchu.
31
AtI tuu tI yu,
Itufu sIysu unoo kuk puyu fInts pu. Itufu,
nuw tsI yut kI unoo tsI mu fI k'keetsI puyu-
ngu sI ndu mu. Nuwu pu kufu ku fI tutsu yu-
yu fus, ufu kIs shu tuut ssu. Suun tu fI shu
kIzu fu nuu tutsumeefus, mIshu kIndu fu-
tum, mI shut suu mu tu fI tum wuu shee mIs
kungu fee mIs puyutssu.
32
Amb ush ku-
chu fI, sIyuu ushpu fI tuutssIs Iyuun pee shu
mucheefufI, nIsh tsup tuu kIs ushI mu tum
tuut ssu. Yuwush tIfI ku tum, mIshu kIzu fu-
nu tum, oII vo tum zupun tuufu, unush sIyuu
wuyu chInts pu. Ash ku chu fI, sIy ndu shut
kIyung kuchI yut ssu. MI shut, ndu shu tsI-
put ssu. Itufu, EsI kI yu suu kuk puyu fInts pu,
yuwuu mungu sIyuu ngIch ku, ApunII pu-
fI Iyuu tuu fu shee tsI nI tupu chI ndu chI yu
tu unoo tsI.
33
upunII pu-
tsI fI nI tupu chI ndu fu ng?
yupI nuu-
fee upunII puts Sefuf pu yIm, mIshu Jen su,
mIshu Ibu? Nupu ngI,
un tumu fu ngImsInu-
yu?
Yuwuu
yushuch IchI ngu foo tputs puchu fu ngu,
Ngu sun shu chee, mIshu Afumshu cheets-
tum, mIshu Resef shu cheets tum, mIshu
tputs IchI ngu foo Bet-edenshucheetstum
tsup TeIu su fush tuu fu ngu nu unoo ushpu-
fI tu puchu fu ngu nu unoo tsI?
13
Nu yupee-
wum tu kufuk Humut, mIshu Afpud,
mIshu Sefuf pu yIm, mIshu Jen, mIshu
Iw, nu yupImsI nI yu? Anoo IchI ngu foo
puchu fu ngu nu yu, tfu ngI yu.
14
Kufuk shu
EsI kI yus kIfuk yundu mu, AsI fI yu shuch
kufuk zungu nee fu, unoo yufu ngu nuts-
tu fu ngI yu. Sheefu, Apu nIIIp shu pung'
pshtu yu fu, kIfu kuu wuf Imu ngee fu
ApunII pu mushu fu ngI yu.
15
Apuu, shIy kIz-
puf tIsh chu. ShuunumuntufI kuxIn shIsh
kuxI nuk shu. Sundu fu fIsh tufI pI ngu fu nu,
unush kuxI nee fush, shI yu mu fI muuch tuu
IchI ngu foo, kufu kuu tsI tum tsu pu fu nus-
shu chee wuyu fu ng shu. MI shut, shI yu mu-
fI kunI nduu, mIshu tsu poo tsI tum tInu-
fu ng shu.
1
AshI fI yu, Apuu, nuwuu kukI
muzI nung chu. Nupun chu,
Nu tumu ku nu-
yu? SInu kI fIp tsI yut ssee zungu nI fu ngu,
shI yuu kupung tuyu tu fI tu fu ngI yu. ShI yuu
Tuu fu shI pu nee ts tuu tIsh, ushI fI tuu shI yuu
muntsIf tsI yu tu fu ngI yu.
17
Zufu mu nu,
zuf ku nu yu, Apuu, kufuk AsI fI yu shuch
IchI ngu foo tsu pu fu nus wufu tu fu ng sIn,
wuu mu fI tIn kusI fu ngu sIn, wutsu pu neet-
ssIn IchI ngu foo tuyu tu fI tu fu ngu nu yu.
18
AshI fu ng sIn, upunII pu tsI fI nee tsI
IchI ngu foo tIfoo fu ngu nu yu. Itufu, un
Apu nIIee ju. Mungu tu fI yusI nu, mI shut
putumb cheets tum tputs uwpu tu fI tInu fu-
ngu nu. AshI fu chu, ushImutseefu wumu fI
kusI fu ngu nu yu.
19
Itufu, Apuu, shIy nuu
kIz puf tIsh chu.
Antuu tI yu
unoo tputs tsI yun tu ku chu fI, tsI yu nI uyum-
tuu tI yu pus tu chee ju?
18
MI shut, sIysu
Utuch chee kufuk kumu nIng tsu. ApunII
utee ju. Yuwu mund shIy nuwuu kukI
puyu fu ngIsh unu mund shIy mupIy fush
tsI puch shu.
19
ShIy nuwuu kukI muzI-
nu fu ngush, kupung mungIsh muntsu-
fu ng shu. Kumu fee tsIsh IzI chu fu ngush,
tunu fu ngush, nuwuu mushu fu ng shu.
ShIy nuwuu kukI tumI nu muum zundu fu-
ng shu. Itufu, Utuch chee zufum pu tu fI
tuyutufIteefufI, wunI chI mu, ApunII
shI yuu tchu.
20
Nuw ApunII tu nu. Nuw
shI yuu tsI nuu wunu sIf wuyu chInII pu. ShIy
ndu shu pu fI kIyung kuchI yuch shu. MupIy-
fush tsI puk chush, zItu mI nup nuut shu.
Ndu tu mu yutu fIt shI shee pufush, ndu tu fI
2 UtuchIch Kufuku22
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
396
D
23.4 Wungu 18.1 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Utu chIch tputs kIyung kuchI yu fu sIn,
shIy mu tsI puch shu. AshI fum chush, unu-
mu nuu pu fI kushI mu nIsh yutu fIt shIsh
kus chI yu, ApunII tchu, HuIdu Ose yu suu
tfu ngI yu. AshI fI yu, tfu ngu unoo muzI-
nu fu ngu sIn, un yusuf kufu kup wupI-
tum kunu pu fu ngu nu yu, Apu nIIee kuk
kumun kut ssI nu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Apu-
nIIee wIf kuf kumuch tu mu fI nI Apu nIIIsh
pung' yufu ngu nu unoo tsI.
Na kamanchintspa yuwaa kurak Osiyas
Apan!!eetsimarisha kuk payumaam
Apan!!pa masharangu anootsi
23
1
Yusuf kufu kush kusu fu ng sIn,
kufu kuu Ose yu su kumu nI fu ng-
sIn, kufuk shu IchI ngu foo tputs kufu-
zu fu ngI yu.
2
AshI fu ngu, IchI ngu fu sIn
Utu chIch wuchI nu nuf tputs, mI shut
Ifu su fIn shuch tum IchI ngu fu sIn, upunII-
pu neew tum sIn, Apu nIIee kuk kumu nI pu-
neew tum sIn, IchI ngu fu sIn tputs shu nI yu-
muum Apu nIIIsh pung' pshtu fu ngu nu yu.
Kufuk shu unush kIfu kuu yyu fu, yuwuu
Apu nIIee kuk yundu muu Apu nIIIsh pung'
yufu ngu nu unoo nuts tu fu ngI yu.
3
Nuts-
tum Iwuts pu fum chu, kufuk upu su nund
pungu see wunu pIsh xIyeefu, ApunII pu
tsI yu tu fu ngI yu. Apuu, nutu nuu nImun
shI yuu kukIsh Izuu fu shu pu fI puyu chI nI-
yu. ShI yuu kumuch tu mu fIsh tutsu moo fu
tumIn chI nI yu, tfu ngu, tputs shI tI sIn
IchI ngu fu sIn zumu ngu fu ngu sIn, Nu
nImun unoo tsI mu fI shu pu tsI yu tsIs puyu-
muum chI nu chI nI yu, tfu ngu sIn, unoo-
tsI mu fI shu puyu fu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu kufuk
Apu nIIeetsImu fI shu kuk puyu muum
ApunII pu mushu fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa kurak
Osiyas wasundururee, apan!!putsee
kapeetamaam kamachtarangu anootsi
4
AshI fI yu, kufuk OsI yus HII kI yu suu,
upunII pu nee ufku fI, mIshu upunII pu nee-
ts tum, mIshu Apu nIIee pung' ksu tu mu-
pu nee ts tum kumuch tu fu ngI yu. Yuw Apu-
nIIIsh pung' upunII pu tsee ungIf tu muum
Buu Iuu, mIshu Ase fuuts tum, mIshu
tsu ngu cheets tum wunI ushI fu wuyu fu-
ngu nu, unoo IchI ngu fu yyu fus, IshI tu-
ngu ngInts, tfu ngI yu. UwshtI sIn ush pu fI
wIshchIp IshI tu ngu yu fu sIn, Sed fo nuu
D
tImbu fu nIIIz upu su nund xunu teef sIn,
ush pu fI muchI fu ngu nu yu. Sheef sIn, puzu-
cheetsImu fI shu Bete Iup ytu fu ngu nu yu.
5
AshI fu ng sIn, yuwuuts tum Utu chIch
upunII pu tsee ufkuf ksu tu mu pu nee wuyu-
fu ngu nu unoots tum tputs kupee tu fu-
ngu nu yu. Wutum uwIn muchI mun wuf
kzum mu shee IchI ngu fu zuf much tu fu-
nu wu. Anush muchI mun muu cheetsI
muchI muum nu fu ngu nu, unoo IchI ngu-
foo kupee tu fu ngu nu yu. Utuch chIsh
wutsu pun shu nee fu, upunII pu tsee unoo
IchI ngu fu kupee tu fu ngu nu yu. MI shut,
Ifu su fI nush chu pu nguw tuu fu ngu, unoo-
tsI tum IchI ngu fu kupee tu fu ng tum sI nu yu.
ApunII pu tsee ksu tu mu pun kzum mu shee
mbu tu fu ngu nu unoo Izuu fu kupee tu fu-
ng tu mu nu yu. MI shut, Buu Iuum ungIf tu-
muum zuf ushI fu, mIshu tsup ushI fI tum
tInu fu ngu nu unoo,
Chakaama yandarang?
Esd fu fI nI wuun pu tu tIn Utu chIch pu tu tIn wunee ku yundu fu ngI yu.
Mayaamaja yandarang?
Esdu fIn shu, Utu chIch tputs uyum tuu tI mbIztu pu, tu, yundu fu ngI yu yuwuu Utu chIch tputs wupI-
tum wutsu pu nIp kunu pu fu ngu nu unoo tsI. ApunII wuunu Istu fu ngu, wunu sIf kunu pu fu ngu nu. Undu fuf-
shu xufu shIsh zupun wuyu fu ngI tuut ssIn, ushI fI tuu ApunII kupung Istu fu ngu, Apu nIIeem pung' wunu sIf
pungu fu ngu nu yu. MI shut, Utu chIch tputs, zItu mI nu fIn tumu fu ng pu sI nu yu ushI fI tum ufup chI nguz
wIzu nuf tmu fu fu ngu sIn, zupun yumu yum tuf ushI fu ngu nu yu. Anu mund upunII pu tsee zupun chI nu fu-
ngu nu. AshI fI yu, shu nI yeef sIn, Afup chee wIzu nuf wuyu chIp zungu nee nI. Ash ku chu nI, yutu fIt shI shee
Izuu fu kusu chI nI pu, tfu ngu nu yu. Tputs unoo mbIztu pu, tu, Esdu fIn nee kIfu kuu yundu fu ngI yu.
Mayaatseeja kamanik?
Nu yuwu fI kumun ku unoo kumun chInts pu.
KupItofo 1.12.70: SfufInI, BubIIonIyshuch ufkuf Utuchchee tputsI IstufungIyu. YuwIs
wuptum tsupunpIs kunupumuum zundkIs unIs nuungtsu. Nuw sIyuu IstuchIntspu.
ApunIIeem pung' yusuf wunusIfItum pungoongtsu. Neewu muuchIfItu IchIngufu.
NubukodonosofufInI nee IchIngufu yufungu, sIysu yuntsu, tfungIyu SfufInI. Zupun
tputs uyu tyufusIn, wuptum kunupufungunuyu.
KupItofo 3.14.5: KuseefumchusIn, mIkeefsIn chIchIfee puyuyufusIn, mussIfItum
ApunIIeem pung' pungumuum chInufungunu. ApunIIeem sumu Ichtufu
kuyutufungunuyu. SheefsIn, tputsshu IchIngufusIn shunIyeefsIn, shumbutshIsheem
ItupshIngumuum tumbtu tumbtu ushIfungunuyu. KIs shumbutufungunuyu.
KupItofo 4.6-23: SheefsIn, ApunIIeem pung' pungooyunI, tfungunuyu. Itufu,
undufufshItIsIn tsIyuntufungusIn, Wutstu.
muyuum su
nuwuum pungI pungu muum kusu yu fus,
suu muu tum shu pungIs wunu sIf punguk-
su? Itufu, nuwuum shu pungI ndu Iwu pu-
fu ngus kusu fu ng su wu, tpu tsee tng chu,
tfu ngI yu.|
1
AshI fI yu, Apu nIIee kuk kumu nI mu-
pun shu Huguew, mI shut Suk fI yus tum
Apu nIIee kuk Utuch cheem Ifu su fI nush
kumu nI fu ngu nu. MI shut, Utu chIch tum
tputs yuw ufu ngeem Utu tsup tuu fu-
ngu nu, unoom tum kumu nI fu ngu nu yu.
2
AshI fu chu, kufuk Sofo bu beI shu, mIshu
Josuey tum Apu nIIee kuk muzI nu fu ngu-
sIn, AshI fI yu, Apu nIIeem pung' pungu-
yu nI, tyu fu sIn, yusuf pungu muum
chtu fu ngu nu yu. Huguew tum, Suk fI yus-
tum tpu tseem Istu fu ngu nu yu.
3-4
Itufu,
yuwu puf Apu nIIeem pungu muum yusuf
chtu fu ngu nu, unpuf gobef nu dof shu Tute-
nuy Ifu su fI nush kusu fu ngI yu. Kufuk shu
Dufy Tute nu yuu kung Euffu tIs ufu chIch,
yup zuf pshtu ku umb tuu fu ngu nu, unoo
ksu tu mu pu neem Ipu su fu ngI yu. AshI-
fI Tute nuy shu, wIpu nush pu tu Setuf-
BosnuyI, mI shut Istum pun pu tu tum Ifu su-
fI nush kuseef sIn, Utuch cheets shu ufkuf
tsI yu tu fu ngu,
Amchee-
ju uwu? AshI fI yu, kufuk nuwuu kumun-
ku chu, nuw shu sIyuu kumun chInts pu,
tyu fu kusu fu ngI yu.
AshI fu chu,
kufuk Dufy shu, unoo nuts tu yu fu,
gobef nu do foom Tute nu yuum kIfuk
yundu fu ngI yu. MI shut, wIpu nu sheem tum
Setuf-BosnuyI, mI shut tIp tsI feem tum
yuw kung Euffu tI su ufu chIch tpu tsee ksu-
tu mu pun tuu fu nu umb cheem tum tputs,
IchI ngu foom kIfu kuu yundu fu ngI yu.
SIysu Ifu su fIn shu chee tumu ndu fInts-
pu.
7
Utu chIch ufkuf wIpu nush pu tu fI
wuu nee Apu nIIeem pung' punguch pu.
Yuwu sh tum sIf tuu fu ngu unshu tum
yusuf punguch pu. SIysu mun tu fInts pu.
8
Itufu, Utuch cheem tufuw zu pu neem
kufIk put Istung tsu, wutum nuw ushI fu
kumuch tu kI nu wu.
SIy kung Euffu tIs ufu chIch tuu kIs
unIs, yuwu put kufIk nuwuum zungun-
kIs unput nuw shu yuwuum Apu nIIeem
pung' pungu ku nu unoom tuwu pu chI-
mu. KufI kee punu muum zup shtu fInII-
pu. Tufuw zu pu neem kufIk ndu pshI tu-
ku kusu muu mu.
9
MI shut, upunII pun
sIyuu mush ku sIn, wuku fuuts tum putum
mush tu, putum mush tu ush ku sIn,
opee juuts tum, Apu nIIeem muchI muum
mush ku sIn, sIysu tutsu moo fu pu nung-
tsu. MI shut, tIfI koots tum, yumeets-
tum, vInoots tum, wuyu ngu noots tum
upunII pun mush ku, sIysu pu nung tsu.
10
AshI fI upunII pun shu IchI ngu foo yyu-
fu, Apu nIIeem yuw wuu mu fI kusI fu,
kunI ndush tuuku, unoom much ku chu,
nuwuum kufu kuu mI, Ipu feem tum-
tI Istu muum Apu nIIee mushuch pu.
11
AshI fI sIysu kufu kIs tpu tsI fee tsIs
nuwuu kukI kumu nIng tsu. Tputs ndu
nuwuu kumuch tu mu fI tumIn ku sIn,
sIysu unoo wuun sshu pungu yusI nuu
yusheefus, unpu tu tum wuu nuu tsI
puchu yu fus, ksung tsu. Pung' wuunI
IchI pu mbu yu fu puntsuch pu, tunu.
12
ApunII wuunu Ifu su fI nush tuu fu-
sheem wuyu fu ngI yu. AshI fI yu, nIII tu fIt
tputs, kufuk tuu tI, ndun tuu tI ushI fu
nIII tu fIt pIch tsup, Apu nIIeem pung'
Ifu su fI nush pungu muum tuyu tu fItkI-
nuu fI yu, ushI fu sIysu unoo puchu yu fus
ksung tsu. Nuw kufu kI Duf yI unoo
kumuch tu kI nu. AshI fI yu, sIysu nuwuu
kukI Izuu fu tumI nung tsu, tunu,
kufuk Dufy yundu ku, tfu ngI yu.
AshI fI nu kumu nee nu yuwuu kufuk
Dufy tIp tsI fee Utuch cheem Istu muum
kumuch tu fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa
Israe!chich Apan!!eem pang' pangumaam
yuwapayarusin, kasarangana anootsi
13
AshI fI gobef nu dof Tute nuy shu, yuw
kung Euffu tIs ufu chIch tpu tseem ksu tu fu-
ngu, mI shut Istu mu pun tum Setuf-Bosnuy,
wIpu nush pu tu tum un IchI ngu fu sIn kufu-
kuu kuk muzI nu fu ngu sIn, Izuu fu tumI-
nu fu ngu nu yu.
14
AshI fI, IsfueI chIch shu
kufuk tIp tsIf pu tu fI Apu nIIee kuk kumu nI-
mu pu nee Huguew, mI shut Suk fI yus tum
kuk muzI nu fu ngu sIn, kIs tufu wuz tu fu ngu-
nu yu. AshI fu ng sIn, mus sI fI Apu nIIeem
pung' pungu muum Iwu pu fu ngu nu yu.
Apu nIIee kuk tumI nu fu ng sIn, mI shut
Pef sI yu shcheets tum kufuk Sfu fI nI,
Duf yoots tum, Aftuf je feets tum kuk puyu-
fu ngu sIn, wunu sIf tufu wuz tu fu ngu sIn,
Iwu pu fu ngu nu yu.
15
AshI fI yuwu puf Dufy 6 musuch
Pef sI yu shcheem kufuk tuu fu ngu, unpuf
Esdfu6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
410
Apu nIIeem pung' pungu muum Izuu fu
yuwu pu fu ngu nu. Muf sush tsup, zuf
tuch pu fIn shI nI ushI fu ngu nu yu.
1
AshI fI
mung' ksuk sIn, ushpI fIt ssIn IsfueI chIch
yuw wuun pee wutsu pun kunu pu fu ngu-
nu, upunII pun tum, IevIy chIch tum un
kIs Apu nIIIsh pung' shu nI yu fu ngu nu yu.
Apu nIIee mush ku sIn. Apuu, shuu nuu tsI
pungIsh Iwu pu fu ngI nI yu. Nu shuu nu nIsh
pungu sIsh Iyuu ksu tu muum ufu tu mu fI
tuung chu, tfu ngu sIn, shu mbu tu fu ngu-
nu yu.
17
AshI fu ng sIn, Apu nIIee ungIf-
tuk sIn, wuku fuu wIp 100 putu yu fu sIn,
opee juuts shu upupchIf 200 putu yu fu sIn,
unu mun shu opee juuts tum wIp 400 putu-
yu fu sIn, Apu nIIeem muchI fu ngu nu yu.
Afu ngeem shu 12 chI poots tum putu yu fu-
sIn, mIn chI cheem tputs mInum tu wu mu fI
chI poo puchu fu ngu nu yu, yutu fIt shI shI fI-
nee tsI tuchI ngu muu mu. Ash pu fI 12 chIp
IsfueI chI cheem tputs puchu fu ngu nu yu.
18
Sheef sIn, upunII pu nI, Aufo nu fIn chI-
chee, Apu nIIeem pung' ksu tu muum
wuyu fu ngu nu yu. MInu mu tputs wIpup-
tu fI mInum tum sImun ksu tu muum
wuyu fu ngu nu yu. Sheefu, mInoots shu
tputs ufung tuch shu sImun ksu tu muum
wuyut, ufu ngeem mI shut tputs wuyut
ushI fu ngu nu yu.
Anu mun shu IevI yu fIn chI cheets tum
yusIm pu neem, Apu nIIee ungIf tu muum
wuyu fu ngu nu yu. MI shut, Apu nIIIsh pung'
ksu tu muum wuyu fu ngItum sI nu.
Yuwu fI My sI sI fIn sIf tumu kIfu-
ku mun yundu fu ngu, unu fI tum
tumI nu fu ngu nu yu.
19
Anshuf tu tum tsup kutuf sIsh zuf
ush pu fI tputs, yusuf shu nI yu fu ngu nu yu.
ApunII zItu mI nu fI nee tsI IjIp tosh tsup
tupu chI ndu fu ngu, un zuf tutsu moo fu ngu,
uwshtI sIn unush zuf mung' kIs shu mbu tu-
muum shu nI yu fu ngu nu yu.
20
ApunII pun
tputs, mI shut IevI yu fIn chIch tum ndu tu-
mu tputs kusu fu sIn, Apu nIIIsh tuchI tu-
muum wusI nu yutu fIt shI shI fI nee tsI nI
ApunII put yufu fu ngu nu yu. AshI fI zufum-
pu tu fI mung' yufu fu ng sIn, opee juu wIp
IchI ngu foom tputs puchu fu ngu nu yu. MI-
shut, wuun pu tut ssIn, upunII pun pu tut ssIn
wuu nuu tsee opee ju fI nI puchu fu ngItum sI-
nu. Mung' ksuk sIn ushI fu ngu nu, wutum
wuun shu wutsu pun yusuf kusu fu ng sIn,
unush tuu fu ngu nu wu.
21
AshI fI IchI ngu fu
IsfueI chIch tputs yuw BubI Io nI yu mund
kunu pu fu ngu nu un, mI shut Utu chIch-
tum tputs yuw ndu BubI Io nI yup nuu tu fu-
ngu nu, un tum sIn unshu tum wushu nund
shu nI yu fu ngu nu yu. Tputs yutu fIt shI shpu-
nee ts shu kusu fu ngu sIn, wuu nI tu fIt ssIn
tuuf ushI fu ngu nu yu. AshI fI IsfueI chIch
tputs IchI ngu fu sIn Apu nIIee Tuu fu shI-
pu nee, IsfueI chI chee Apu nIII fI nI, kIs
ungIf tu fu ngu nu yu.
22
AshI fI tsI mbun mutu yu fu zuf punguu
ndu tpu tu fu unoom kutu ngu muum
shu nI yu fu ngu nu yu. ShumbutkusIn, kIs
shu nI yu fu ngu nu yu. Yuwu mund ApunII
Pef sI yu shchee ufkuf mung' p'tseefungu,
SIy IsfueI chI chIs Apu nIII fee mIs pung'
pungu ngInts. Nuw shu kufIk put Istu-
chInts pu, tfu ngu, unu mund ApunII shu
tIp tsI fee mungooz ksu shIsh pshtu fu ngu,
kIs shu mbu tu fu ngu nu yu.
AshI fI nu kumu nee nu yuwuu IsfueI-
chIch Izuu fu Apu nIII mun shu mbu tu fu-
ngu nu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa
Esdraa wipunashpata Irusarinap
zanganirangana anootsi
7
1
AshI fI zupIsh shu 58 musuch
tushIy fumu chu unush yuwu puf
Pef sI yu shuch kufuk Aftuf je fI tuu fu-
ngu, unpuf Utu chIch tputs, Esdfu sufu,
BubI Io nI yush tsup tuu fu ngI yu. Esduf
Aufo nu fIn chI chI mun chu tpu tsI, Aufon
yuw chtuk chu fI upunII pu neem kufuk
kInu fu ngu unu.
Esduf wupuf Sefu yu mun chu.
Sefu yus shu wupuf Asu fI yu su mun chu.
Asu fI yus shu wupuf
HII kI yu su mun chu.
2
HII kI yus shu wupuf SuIum mun chu.
SuIum shu wupuf Sudo ku mun chu.
Sudokshu wupuf AhI tu bu mun chu.
3
AhI tub shu wupuf Amu fI yu su mun chu.
Amu fI yus shu wupuf
Asu fI yu su mun chu.
Esdfu6 , 7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
411
Asu fI yus shu wupuf
Mefu yo tu mun chu.
4
Mefu yot shu wupuf Sefu yu su mun chu.
Sefu yus shu wupuf UsI mun chu.
Usshu wupuf BukI mun chu.
5
Bukshu wupuf AbI su wu mun chu.
AbI suw shu wupuf FIne su mun chu.
FInes shu wupuf EI yu su mun chu.
EI yus shu wupuf Aufo nu mun chu,
yuw upunII pu neem ufkuf Ich tu fu
kInu fu ngu unu.
Chakaama yandarang?
Utu chIch tputs uyum tuu tI mbIztu pu, tu, Nehe mI yu su fI nI nee kIfuk yundu fu ngI yu. Utu-
chIch pu tu tIn yusu pu nu tu, yundu fu ngI yu.
Mayaamaja yandarang?
Ayum tuu tI Utu chIch tputs yusu pu nu, tu, wuzu fee tsI kumun kI yu, yuwuu ApunII Istu fu ngu unoo-
tsI. ApunII Istu fu ngu, Nehe mI yu su fIn shu Utuch chee tputs tushu nee fu ngu, Ifu su fI nuu wutund pun
tuwup kuyu tu fu ngu nu yu. MI shut, Utu chIch tputs ndun tuu wunu sI fI fI tuu fu ng sIn, Apu nIIee kuk
muzI nu fu ngu sIn, yusuf Apu nIIeetsImu fI chI nu chI nI pu, tfu ngu sIn, unoo tsI mu fI chI nu fu ngu nu yu.
Mayaatseeja kamanik?
Nu yuwuu kumun ku unoo kumun chInts pu.
KupItofo 1: NehemIyusufInshu zoonII IfusufInImund kyufusIn, PefsIyush tsup kuseefsIn,
NehemIyusuu zuwuu, IfusufInuu wutundpun wundufItum ptungumuw tuufIyu,
tfungunuyu. Anumund NehemIyusufInshu kIzpuf mung' muntsufungIyu.
KupItofo 2: NehemIyusufInshu PefsIyushuchee ufkuf, Ichee,
tumuy cheezee?
tfu ngI yu. AshI fI nuw shu mungI shI fI tI,
Apu nIIee tsI yut ku fI, Apuu, Istu ndu, tfu-
ngu fI,
5
kufu kuuts shu, ShIy nuwuu chI nu-
kI nuu fee shu, yukut Ifu su fI nup, Utup
tsup zungu nI ngu ndu mu. Amb nuuk chu fI,
yusuf yuk tuu wunu sI fI yufu muum zund-
kI nu, wutum unush nuwuu zItu mI nu fI nee
mupu fu ngu nu wu, tfu ngI nu.
wunI pu ju
zuf upus muu chIsh? MI shut,
wunI pu ju
zuf yusuf nIng tum kunup chIsh? kufuk
tfu ngI yu. AshI fI nuw shu zufee ItsIn su fu
kumu nI fu ngu fI, kufuk shu zungu nI muum
Izuu fu zundu fu ngI yu.
7
AshI fI nuw shu
kufu kuu, Nuwuu chI nu kee shu, kIfu kuu
kufu kuum yundu yu fush punu ndu. AshI fI
nuw shu kung Euffu tIs tushIyk chu fI,
kufu kuum kIfu kuu punu chI mu, nuwuu
ndu tuxu fu muu mu. Amb ush ku chu fI,
kufuk shu nuwuu mupIy fu tuzu ngu nI-
chu sIn, nuw shu Utup tsup kus chI nu.
8
MI shut, kIfu kuu, Asu fuum mungI nuu
ksu tu mu pu neem yundung tum chu. AshI fI
uwshu yusI nuu kuts pu muuw, twu fup tu fI
nuwuum punu chI yu. Ash ku chu, nuw shu
unpu yusuf putu zI nu zeem wuyu chI nu,
yuwush sunduf ksut ku nu Apu nIII nung
pungu. MI shut, tundu pu nu zeem tum
wuch wush tu ngu sheem kunee sIch wuyu-
chI mu. MI shut, pungus yuwush nuw
tuu chI unoom tum tu, tfu ngI nu.
AshI fI yuwuu mushu fu ngI unoo
kufuk shu nuwuum IchI ngu fu Istu fu ngI-
yu. ApunII shu wuunu kufu kuu mungu
p'tseefungu, kufuk shu nuwuum Istu fu-
ngu, ndu puk chI yum puchI ndu fu ngI yu.
9
AshI fI nuw Ifu su fI nup nuuk chu fI,
kufuk nuwuum ksu tu muum sundu foo
kupuu chu fI nee ts tum zungu nI fu ngI yu.
Yup zuf puku umb nuu tu fu ngu fI, kung
Euffu tI suu kItee fum chu fI, Aftuf je fee
wIf kuf unshu cheem kufuk punu fu ngI-
nu.
10
Itufu, tsI mbun kufuk, Hofon shuch
ufkuf, Sumbu Iut sufu, mIshu Amn shuch-
tum ufkuf, Tob yu su sufu, unshtI sIn
muzI nu yu fu sIn, kupung tsI yun tu fu ngu-
nu yu. IsfueI chI cheetspu fI tputs Istu kut-
ssIn, nIngeem kusu fu ngu nu yu, utu sIn,
tsI yun tu fu ngu nu yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu kufuk
Aftuf je fI nuwuu Nehe mI yu suu tsI Ifu su fI-
nup zungu nI fu ngu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa nuw
Nehemiyasi yaktaa Irusarina kaneesich
tandapunumaam chinarangi anootsi
11
AshI fI yu, nuw Nehe mI yu sI Ifu su fI-
nush kusu fu ngu fI, tuchIp zuf kunu su fu-
ngI nu.
12
Itufu, yuwuu ApunII nuwuu,
Ifu su fI nuu yufung chu, tfu ngu unoo ndu
tpu tsee kumu nI fu ngI nu.
AshI fI tuchIp zuf kunu su fu ngu fI, unu-
mun shu, psuun schI fus nuw Ipun shIp tI
chIy zu fu ngI nu. MInu mu mu fI buffoo
muchI fu ngu nI, nuwu mu fI unu mun
kuxI nu fu ngI nu. Itufu, Ipun shI uts pu-
tu fI nuu tu fu ngI yu.
13
Anu fI tum psuun
yuk tuu tundu pu nu mu shI tu ngee fu nIIu-
fI, tndsush nuun tu chu fI, tundu pu nuz
kupee tu mu wu unnu ngI fI ItsIn su fu
nuu fu ngI nI yu. Yup shu kung, suf tumuz
kzu mIsh, tuufu umb nuu tu fu ngu fI,
unoots shu tushI yu fu nIIu nI, yup shu chI-
shee kupeet ku nu umb shu kusu fu ngu nI yu.
AshI fu ngu nI, tundu pu nuz kupee tu mu wu
nupu fu ngu nI, mI shut wuchoots tum wush-
tu ngu shee muchI mu pufu ngI tu mu nI yu.
14
Shee fu nIIu nI, ufu ngI nu shu nuu tu fu ngu-
nI, yup kung shtu ngu tu fu, zuw shI tu fu
tuuku, umb kusu fu ngu nI yu, yuktu tundu-
pu nu fu ngu nu unnung wuchu, kufu ku-
nung wuku ngu fI. Itufu, unoo buffu fI
tushIy muum pInu su fu ngI yu.
AshI fI nuw shu wuzu wu tsu push kufu-
wu fu ngu fI, ufu ngeem tush tup tnd sup
nuu tu fu ngI nu.
15
Shee fu nIIu nI, unush
psuu nu fI tum, yukut tundu pu nu zee kupee-
tu mu wuu nupu fu ngI nI yu. SheefunI,
wupI tum kunu pu fu ngu nI yu. Yup tum
tundu pu nu zI shI tu ngu fu ngI nI, umbI tum
yuk tu sh tum pshtu fu ngI nI yu.
NehemIyusu2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
417
1
Itufu, tputs shu mInum tI yum unoo
ndu yusu fu ngu nu yu. Gobef nu dof shI tI-
sIn yuwuu nuw psuun tundu pu nu zee
nupee shI nI unoo ndu yusu fu ngI tu mu nu-
yu. MI shut, Utuch chI tum kufuk, mI shut
upunII pun tum, mI shut kufu kuw tum
tIp tsIf ndu mInum tI yum yusu fu ngu nu yu.
Wutum Utuch chee ndu mInum tI yum
kumu nI fu ngI nu wu. Nuwuum tufuw zu
Istu pu ndu utufI, chI nu fu ngI tuu tI, Itufu
ndu wusI nu kumu nI fu ngI nu.
17
AshI fI pu tum shu tpu tsee kufu zu fu-
ngu fI, tputs shu shu nI yu fu ngu sIn, nuw-
shu, NIsh Ifu su fI nush xufu shIsh kupung
tuu fI yu. SIy unoo yusuk tum su. Kundu fu-
fI nI tundu pu nu zee IchI pu mbu fu ngu sIn,
kupee tu fu ngu nu. MI shut, IchI ngu fu wush-
tu ngu sheets tum Iwu cheef sIn, sumu sIsh
muchI fu ngu nu unoom nuwuum Istu ndu.
Wushu nund kuxu yI fu nI, ushpuf tI nI Ifu-
su fI nuu tundu pu nu zeem kuneesIch shu,
mI shut wush tu ngu sheem tum kuneesIch-
tum wuyu yu nI, tunu, kundu fu fI nI ndu
Iyuu ufu ngI nu shu tuyu tu fI tu muu mu,
tfu ngu fI,
18
unu mun shu yuwuuts shu
ApunII nuwuu Istu fu ngu, kufu kuu
Aftuf je fee mung' p'tseefungu, Istu chInts-
pu, tfu ngu, unoo IchI ngu foo tpu tsee
kumu nI fu ngI tu mu nu. AshI fI tputs shu
unoo muzI nu yu fu sIn, AshI fI mIkeefuch
chtu yu fuch, yuktu tundu pu nu zeem
pungu ndu tpu fee, tfu ngu nu yu. Mung'
kIs Istu muum zundu fu ngu nu yu.
19
Itufu,
Sumbu Iut shu, mI shut Tob yus shu, mI shut
Afu bI yu shuch tum tputs, Guef sem sufu,
Iyuu yusu fu ngu sIn, tsI yun tu fu ngu nu yu.
Iyush kusu fu ng sIn,
Tumuksusu sIyu?
Antuu-
tI sIy Ifu su fIn shu chee zIs kufu kIs? SIy
Iyuu kumuch tu muum wunI ndu ju.
MI shut,
WunI pu ju
IsfueI chI chee nutsu ku nu? tfu ngush,
IjIp to shchee kupung wunee fu ng shu.
Tpu tsee kupung tpux tu fu ngush, shI yuu
punI fu ngu nu yu. Wundu fI nu In zuf
shI yuu wunee shIsh ndu mbI zu ku nu yu.
11
MI shut, shIy mufee kung upu su nund
tpu tu ngu yu fush, tsup puzu fu ngu,
tsu pu nu mun shu ufu chIch IsfueI chIch
kItu fu ngu nu yu. Itufu, IjIp to shuch-
shu wusu ndu fuf, yuw IsfueI chI chee
puchu muum tuchI tu fu ngu nu, unshtI-
sIn Izuu fu unshu fI shu ushpuf tI sIn
kungush yungu fu ngu nu yu. Putu mbIch
tumu pu fI ushI fu sIn, mufIsh kung Imu-
fIsh puntsu fu ngu sIn, yungu fu ngu nu-
yu.
12
Sheefush, shuu nu IsfueI chI chee
muchI fu ng shu. Kus chIf nuu muum
msu see wuf kunI ndup wuyu fu ngush,
unoo msu see pufu ngu sIn, unshu fI
tuchI tu fu ngu nu yu. MI shut, psuunshu
nuu muum msus sumus tumu pu fI ushI-
fu kufu kuf tu fu, ngoo tsee tuwu sI nee fu
wuyu fu ng shu.
13
MI shut, shIy SInu yush much
kufuweefush, wuf kunI ndup tpu-
tsee tsI yu tu fu ng shu. ItsIn su fu tuu-
muum kumuch tu fu ng shu. ShuunuutsI
chI nu shIsh tuyus pu tu fu ng shu.
NehemIyusu9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
422
Kumuchtumu fee tsIsh wunu sI fImshee
kumuch tu fu ngItum shu.
14
Sbu dosh-
shu zufI kunu su muum, mIshu shI yu pu
Ipu nu muum wuyu fu ng shu. Sheefush,
My sI su fI nee, Nuwuu kukI tpu tseem
yundung chu, tfu ngush, My sI su fIn-
shu shI yuu kumuch tu mu fee tsIsh IchI-
ngu fu kIfu ku mun yundu fu ngu, tpu tsee
tuyup stu fu ngI yu.
15
MI shut, tputs mufIz
kuyut ku sIn, shuu nu punguu kunI ndu-
mund zungu nI fu ng shu, ndu mufI zI mun
kIyung kuchI yu muu mu. Kungoots-
tum putumb chIsh wuyu fu ng shu, ndu
suchI sI mun kIyung kuchIy muu mu.
Sheefush, Kunuu nush tsup kusu fu ng-
sIn, shIy shu, Nutu, nuu ngInts. Tpu tsee
puchu yu fus, kusI yu fus, wutsu pu nee
tsu pu nee mIs yngtsu. Nuw sIyuum tsu-
pu nee mIs punu chInts pu, tfung shu.
1
Itufu, Iyshu zItu mI nu fI nI, shI yuu
kukIsh puyu muum ngu tu fu ngu nu-
yu. Ndu shI yu mun mung' tutu muum
zundu fu ng sIn, wuu nu mun tu fI shu
mung' tutu fu ngu nu yu. Izuu fu shI yuu
kukIsh kupee tu fu ngu nu yu.
17
ShIy
zupun tuu Istu fu ngush, Itufu ushI fI tuu,
puk chI yum unoo ndu chI nu muum
zundu fu ngu nu yu. Wuun pu tu tIn tsI yu tu-
fu ng sIn, MIn kufu kuum Ipu see nI, Iyuu
wupI tum IjIp top tsup muchI muu mu,
tfu ngu nu yu. IjIp to shuch tputs kIyung
yuchu fu ngI tuut ssIn ush tuu, kunu pee nI,
tfu ngu nu yu.
Itufu, shIy shu Apuu, kchInumsheefush,
ndu tsI yun tu fu ngush, tpu tsI fee tsIsh
ndu kusu fu ng shu. Kupung chI nu fu-
ngush, nuyu nI fu ng shu. Ndu kupee tu-
muum zundu fu ng shu.
18
Wuku fuu ofput
tInu yu fu sIn, In wutu chu Iy upu nIII fI nI,
yuw Iyuu IjIp tosh tsup tushI tu ngu fu ngu
unu, tfu ngI tuut ssIn, shI yuu kupu ngu-
fI tuyu tu fI tu fu ngI tuut ssIn,
19
shIy shu
Apuu, kchInumsheefush, upu sup umbI fI
tsI pu muum ndu wuyu fu ng shu. Kus chIf
nuu muum msus ushI fu mzee tuf ushI fu-
ngu, mI shut psuun tum nuu muum sumus
ushI fu kufu kuf tuf ushI fu ngu, ngoo-
tsush ndu musu tu muu mu wuyu fu ng shu.
20
Afu ngeem Apuu, uwuut ssIn kupung
chI nu fu ngush, shuu nuu tsI kunIsh wunu-
sI fImshee mungoo p'tsImuum wuyu fu-
ngItum shu. MI shut, wutu ngu sheem tum
mun tum ufu zungu nI fu ng shu, ndu
mufI zI mun kIyung kuchIy muu mu.
MI shut, kungoots tum punu fu ng shu,
ndu suchI sI mun kIyung kuchIy muu mu.
21
AshI fu ngush, 40 musuch upu sup xIfu-
ngu nu. Anush ndu kutu nguts tpu tseem
pIsh tu fu ngI yu. IchI ngu fu zuf kutu ngu fu-
ngu nu yu. MI shut, wumuf tum ndu kuchu-
fu ngu nu yu. MI shut, ufup tuu xIfu ngu sIn,
ndu wutsI tum munu fu ngu nu yu.
22
AshI fI
Apuu, shIy tpu tsI fee tsIsh tuwIz puf tu fu-
ngush, kufu kuu zupun tIp tsIf pu tu fI kusI-
fu ngu sIn, wutsu pu neem punu fu ng shu.
AshI fu ngush, tpu tsI fee mIsh wuu mu tu-
wu fI wutsu pun punut punut ushI fu ng shu.
MI shut, kufu kuu SIho nu kusI fu ngu sIn,
wutsu pu nee, Hes bo nu sufu, shIy Itu tsI-
fu ng shu. MI shut, kufu kuu Ogu kusI fu-
ngI tum tIsh unoots tum wutsu pun, Busun
sufu, Itu tsI fu ngItum shu.
23
AshI fI, shIy
ufu ngI nu shu Istu fu ngush, wIp Izu pu-
nee fu ngu nu yu. AshIp tsu ngu chI wIp
Izu pu nee fu ngu nu.
ShIy sIf tumu zItu mI nu fI nee,
Kunuu nuu tsup sIyuum tsu pu nee mIs
punu chInts pu, tfu ngush,
24
wIp shu
Kunuu nuu tsup wuu mu tum Itu tsI-
fu ngu nu yu. Kunuun shuch shu kufuk
wuu nuu tsI tupu chI ndu muum, tIp tsI-
feets tum tupu chI ndu muum pInu su-
fu ngu nu yu. ShIy Apuu, Iyush cheem
tputs IchI ngu fu wuu mu fI kusI muum
wuyu fu ng shu.
25
Yukut kupung tuu,
wusu ndu fuf zupun tuu tuu fu ngu,
Iyu shuch pshtu fu ngu sIn, wuu mu fI
kusI fu ngu sIn, unoo yukut yufu ngu-
sIn, unush uwshtI sIn ksu tu fu ngu-
nu yu. Pungu sIsh muu chI kIz puf
wunu sI feew tutsI tu mu unoots tum
Itu tsee fu ng sIn, wuu mu tu fI yufu ngu-
nu yu. Posoots tum, kIzu fu nuuts tum,
oII voots tum, mI shut tutsu mIm yuw
wunus zupu nee wu unoots tum wuu-
mu tu fI yufu ngu nu yu.
AshI fu ng sIn, kIs kutung ku sIn tuzu-
zuf tu fu ngu nu yu. Wunuts kupu ngu fu-
NehemIyusu9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
423
ngu nu yu. ShIy kIz puf wunu sI fI Istu fu-
ngush, mung' ksuk sIn zumu ngu fu ngu-
nu yu.
2
Itufu, umb tuu ushI fu ngush,
shI yuu kukIsh puyu muum ndu zund ku-
sIn, kupee tu fu ngu nu yu. ShIy shuu nuu-
tsI kukIsh kumu nI mu pu nee zungu nI fu-
ngush, uwshtI sIn tpu tsee,
Muyuum shu
Apu nIIee kusu fu ng su? Yusuf Apu nIIee
kuk chI nu yu fus, puyu ngInts, tfu ngI-
tuut ssIn, Itufu tputs shu muzI nu muum
ndu zundu fu ng sIn, kumu nI mu pu nee
puchu fu ngu nu yu. AshI fu ng sIn, shI-
yuu kupu ngu fI tutsI yun tu fu ngu nu yu.
27
AshI fu chu, shIy shu, WuunI undu-
fuf kIyung yuchunII, tush, zungu-
nI fu ngush, tpu tsI fee tsIsh undu fuf
kIyung yuchu fu ngu nu yu. KIyung
kuchIy kut ssIn, unush shI yuu, Apuu,
Istu ndu, tfu ngu nu yu. AshI fI shIy shu
kchInumsheefush, kunI ndu mund muzI-
nu fu ngush, tpu tsee tupu chI ndum pu nI
zungu nI fu ng shu.
28
AshI fI shIy Istu fu ngush, tputs shu
wunu sI fI tuu tuu fu ng sIn, yusuf shu
shI yuu tuyu tu fI tu fu ngItum sI nu yu.
AshI fu chu, shIy shu tsI yun tu fu ngush
yusuf, WuunI undu fuf kusI pu nu, tush
ndu Istu fu ngush, undu fuf wuu mu fI tIn
kusI fu ngu nu yu. Anush yusuf shu wuun-
tu tum sIn, shI yuu tupu chI ndu muum
mushu fu ngu nu yu. ShIy shu nuyu nIm pu-
nee fush, wuf tuu kunI ndu mund muzI-
nu fu ngush, tupu chI ndum pu nee zungun-
tu, yusuf zungun tu ushI fu ng shu.
29
ShIy, Nuwuu kukI puyu pu nu, tush
wunee fu ngI tuu tIsh, Itufu uwshtI sIn,
Yuw yuunu zund kI nI un wunu sIf chu,
utu sIn, ndu shI yuu kukIsh puyu muum
zundu ku sIn, ngu tu fu ngu nu yu.
Apuu, wuu nu fI tputs shI yuu kukIsh
puyu kI nuu feesInu yu, ufu tu mu fI
tuu chI yu. Itufu, uwshtI sIn shI yuu
kupung ngu tu fu ngu nu yu.
30
AshI fI shIy
zupun musuch yutu fIt shI shI fI nee tsI
kusu pu nu, tush, kutu fu ngI tuu tIsh,
wIz pu fI fee tsIsh tpu tsI fee mIsh mung'
p'tsImuum wuyu fu ngI tuu tIsh, mI shut
shuu nuu tsI kukIsh kumu nI mu pun
zungu nI fu ng tuu tIsh, ushI fI tuu shI yuu
kukIsh ndu muzI nu fu ngu nu yu. AshI fu-
chu, shIy shu tsI yun tu yu fush, undu fu fI
Izuu fu kusI muum wuyu fu ng shu. Undu-
fuf shu tpu tsI fee tsIsh mInup tsup much-
ku, mInup tsup much ku ushI fu ngu nu-
yu.
31
Itufu Apuu, shIy ushI fu ng tuu tIsh,
ndu wuts tu mu fI tpu chI ngu fu ng shu.
KchInumsheefush, ufu tpu tsI fee tsIsh
chI nu fu ngush, ndu kusu fu ng shu.
32
AshI fI Apuu, nu Iy shI yuu yusuk-
tu nI chu. ShIy kIz puf tIsh chu. Apuu,
shIy tsI yun tu kI tuu tIsh, Itufu ushI fI tuu,
shuu nuu tsI kukIsh ndu kupeet kush,
ufu tutsu mookshu. Tpu tsI fee tsIsh
ufu tu mu fI chI nuk shu. ShIy tpu tsI fIsh
kIyung kuchIy ku sIn, shIy shu unoo ndu
mupIyk shu.
AsI fIy shuch kufuk Iyush chee wuun-
pee wutsu pun muchI fu ngu, Iyu shuch-
shu kupung kIyung kuchI yu fu ngu nu. Iy
kufu ku fI nI, upunII pu neew tum, shI yuu
kukIsh kumu nI mu pu nIw tum, zItu mI-
nu fI nI IchI ngu fu sIn kupung kIyung
kuchIy fu ngu nu yu. Itufu shIy shu Apuu,
ndu kchI mu fI shtIsh nupu fu ng shu.
Ufu mungIsh muntsu fu ngush, Iyuu
ksu tu fu ng shu. Nu In zufI Iy wundu fI-
tum kIyung kuchIy ku nI yu.
33
KIyung
kuchIy kInI un, Apuu, Iyuu nu mu ndu fI
yutu fIt shI shI fI nI ush kI nI yu. Ndu shIy
msu ngee fush wunee fu ng shu. ShIy
Iyuu ufu Istu muum zundu fu ngI tuu tIsh,
k'keetsIsh ufu puyu fu ngI tuu tIsh, Itufu
Iychu kIz puf yutu fI tu fu ngu nI.
34
Iy
kufu ku fI nI, mIshu upunII pun tum, zItu-
mI nu tum shI yuu kukIsh ndu puyu fu-
ngu nu yu. ShI yuu kumuch tu mu fIsh ndu
tumI nu fu ngu nu yu. Wunee fu ngI tuu tIsh,
ush tuu muzI nu muum ngu tu fu ngu nu yu.
35
Kufuk shI tI sIn, shI yuu ungIf tu muum
ngu tu fu ngItum sI nu yu. ShIy kupung tuu
Istu fu ngush, tsu poo kupu ngoots tuu
kIz puf wunu sI fImshee punu fu ngush,
muu chee zupun tuu punu fu ngush, ush-
tuu shI yuu chI nu muum ndu zundu fu-
ngu nu yu. Yutu fIt shI shI fI nee tsI nI ndu
kusu muum zundu fu ngu nu yu.
3
Nu Iyuu, Apuu, nupung chu. MIn-
shuch tputs kufuk much chuf ushI fu
NehemIyusu9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
424
tuu ku nI yu. ShIy nee tsu poo zItu mI nu-
fI nee mu nI punu fu ngush, SIysu nIsh
kIs tuung tsu, tfu ngush,
37
Itufu Iyshu
tutsu mu fI nI zupun tuu yusI ku, nIII tu fIt-
shu tputs ufku fI kutung chI nIII nu yu.
Yuu nu mu ndu fI yutu fIt shI shI fI nI kufuk
Iyuu kusI muum wuyu fu ng shu. Uwshu
yuw wuunu zund ku un Iyuu ush ku nu-
yu. Wuku fu feets tu mu nI putu yu fu sIn,
yumu ku nu yu. AshI fu chu, Apuu, Iy
kIyung kuchIy kunI tuu ku nI yu.
38
AshI fI nu nImun Iy IchI ngu fu nI
shI yuu tsI mu fI shu chI nu muum zund kI-
nI yu. ShI yuu kukIsh Izuu fu puyu chI nI-
yu. Amb ushI fu chI nu fu ngu nI, kIfu ku-
mun yundu fu ngI nI yu. Kufuk, mI shut
IevIy chIch tum, upunII pun tum IchI ngu-
fu nI, kIfu ku mun sufI nI yundum chku
sheefunI f mu shtu fu ngI nI. AshI fI nu
shI yuu, Apuu, mbI zu muum wunI ndu ju.
AshI fI yu, nu wup pu fI Apuu,
Esduf ApunII put tsI yut ku, tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu Esduf
IsfueI chI cheem ApunII pu tsI yu tu fu ngu
unoo tsI.
]Nuw Nehe mI yu sI sIyuum yundu fu ngI-
nu. Wutum chu nuw kokI.|
NehemIyusu9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
425
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaa Yashing 3obaa maachiritaa
ichingaru itutsirangu anootsi
1
1
SIf tumu tputs sufu Job tsup
Usush tuu fu ngI yu. Apu nIIee
kupung chI nu fu ngu, tpu tsee tuyu tu fI-
tu muum ndu puk chI yum chI nu fu ngI yu.
AshI fu chu, tputs shu wuu ndu tuyu-
tu fI tu fu ngu nu yu.
2
AshI fI yu, Job wIp
wushu nund 10 tuu fu ngI yu: kumuz 7,
kIz shu 3, ushI fu tuu fu ngI yu.
3
ChIn shu
zupu nI mu nu.
7 mII opee ju,
3 mII kumee chu,
mII tofo, mI shut
500 buffu wIzu fI ushIp
chI nu fu ngI yu.
3obarini kuku
Yuwaa 3obarineetsi kuk kamanku anoo pakich kamanchintspa
Chakaama yandarang?
Tputs Apu nIIee ufu ngeem mungoon pu nu tu, Hebfew shuchIsh k'kuz yundu fu ngI yu.
Mayaamaja yandarang?
Yuw tputs Apu nIIee zufum pu tu fI chI nu ku un kIyung kuchI yu muum tuu fI yu. KIyu ngu tuu
kuchIy ku, ushI fI tuu ufu tu fIt Apu nIII mun mung' tut kI yu. Apu nIIee kusu muum ndu zund kI yu,
tpI tu, nee kIfu kuu yundu fu ngI yu.
Mayaatseeja kamanik?
Nu yuwuu kumun ku unoo kumun chInts pu.
KupItofo 13: YushIng ApunIIush kuseefu, Job shIyuu chInukIyu, wutum shIy muuchee zupun
punukshuwu. MuuchIfItuu IchIngufu Itutseefush, ufu shIyuu kusuchIyu. ShIyuu yutufItuum
nuchIyu, YushIng tfungIyu. ApunIIshu, ShIynuu yuchungI. MuuchIfItuu IchIngufu
ItutsIngI. WIpuu, tIptsIfeetstum tpuchInguyufush ksungI. ShIy kIzpuf kIyung yuchungchu,
tfungIyu yushIngootsI. YushIngshu uyu tyufu, JobufIneetsI kIzpuf kIyung yuchufungItuu,
JobufInshu ApunIIee ndu kusufungIyu. ApunIIeetsshu, ShIy yutufItIshchu, ndu tfungIyu.
KupItofo 430: Anumunshu, JobufInshu wumkuf Ipunpunufu kuseefsIn, kupung
tunufungusIn, zupIshshu mInush domIng JobufInputu tsIyutufungunuyu. Jobuu
zuwuu, ApunIIImufIchu wunusIfIyu. Ufu wunusIfImshee tputsee IstutufIyu. AshIfIyu,
shIy yutufItshIshIfIneetsIsh kumupshIkush, ndu kumunkush, unumund ApunII shIyuu
nu kupung wuneekIyu, tfungunuyu. JobufIneetsInI yutufItuum nufungunuyu.
KupItofo 3137: Zupun yutufItuum nufungItuutssIn, ushIfItuu, JobufInshu, tfIntspu.
Nuw wunusIftunu tuukI.
Muyuum shu
shIy mutu mbIshpuz ushI fush kIyu ngu tuu
kuchIy kush, Apu nIIee wund chI nuk tu-
nu, tshu? Wuts tu. Apu nIIee muntsIf
tsIyuteefush, Izuu fu tsI pu kI nuu fI,
tfu ngI yu.
10
Job shu wIzu nIIee,
Wuts-
tu!
muyuu mu ju
yutu fIt tsI yut chIch? Wuts tu, tfInII pu,
tfu ngI yu. AshI fI yu, Job umb ushI fu chI-
nu fu ngu, kupung yutu fIt tushIy fu ngI tuu,
Apu nIIee ndu muntsIf tsI yu tu fu ngI yu.
AshI fI yuwuu YushIng Jobuu tsu tu-
shIsh put kIyung yuchu fu ngu unoo nu
kumu nee nu.
Na kamanchintspa yuwaatssha 3ob
wamkur k'kuzee mazinarangusin, 3obap
napamaam zandarangana anootsi
11
AshI fI Job wum kuf tuchIp tuu fu ngI-
yu. EII fus, TImn shu chI mu nu, BII dud shu,
Swu shu chI mu nu, Sofuf shu, Numutshu-
chI mu nu. AshpI sIn tsI yut ssee Jobu mun
muzI nu fu ngu sIn, Mung, Job chIn ush pI fI
pchI ngu fu ngI yu. MI shut, wIpu tum IchI-
ngu fu tsI pu fu ngu nu yu. KIz puf yutu fIt
uwush tushIy fu ngI yu, utunu, unoo
muzI nu fu ngu sIn, wum kuf shI tI sIn, AshI fI
pzuyu, pungu nI. Mungoo tuwIz puf tuu nI.
WuunI kIz puf pu fee mung' muntsu kI yu,
utu sIn nuu tu fu ngu nu yu.
12
AshI fI yu, Job
pung' wutsI fI tu nu shu, tputs kuxI nxI nuw
pufu ngu nu yu. Itufu, ndu nuts tu fu ngu-
nu yu. NIII tu fIt pu fI, utu sIn, nuun tut ssIn,
kuu pu nI fI shu nup ku sIn, wum ku fee
Jobuu nuts tu fu ngu sIn, uwshtI sIn kupung
mung' muntsuk sIn, wumu fee IzIch tu,
muchush shu puzuch pu sIfI tuu sheef sIn,
tunu fu ngu nu yu.
13
Anshu fI shu tsu push
Jobu nung wum kuf kuxI nuf tu yu fu sIn,
ndu puk chI yum tsI yu tu muum wufI tu fu-
ngu nu yu. Job kIz puf mung' muntsu ku,
kIyung kuchIy fu ngI yu. Anshu fI shu kuxI-
nu tu funII ush ku sIn, 7 zuf psuun pu tu fI
kuxI nu fu ngu nu yu, wutum kupung tunu-
ku ndu tsI yu tu muum wufI tu fu ngu wu.
3ob tsutashshimun kizpur kiyung
kachiyku, tsipamaam zandarangu,
anoo kamanchintspa
3
10
AshI fI yu, Job kIyung kuchIy ku,
zupIsh shut tsI yut ku tfu ngI yu.
ndu-
shu tsI pu muum wunI ndu?
22
AshI fI zupIsh
tsI puk chu, mung' kIs shu pu fI mupshI shIsh
tuu chI yu.
23
ShIy
Apu nIIee kupung chu mungoon kush,
ApunII tIsh chu tIp tsI fIsh, kIz puf wunu-
sIf tuu tuf shu.
ApunII
tpu tsee tInu fu ngu, wuun pu tu wunu-
sI fImshI fI nI tutsu moo fee ju tuu ku nu?
18
ApunII wuu nu mun tuu wusu ndu fuf
mung' tutu muum pInu su kI yu. Wutum
wusu ndu fuf yutu fIt shI shee chI nuk-
tum sI nu wu.
19
AshI fu chu, Iynuu shu
tsu pu fu nus shu chI nI ufu ngI nu shu mus-
sI fI yutu fIt shI shIsh puntsut, puntsut
ush kI nI yu. Mus sI mush pu shu fu mu-
nguzpuz pungum ushI fu nI yufu ngu yu-
fu, mIkeefunI puntsu ku nI yu.
20
Tputs
wutsI pu noo ndu yusu muum wunI ndu.
Putu fI wunu sI fI tuu tuu fu ngu, Itufu
puku much shu tsI pu yu chu, wuts tu mu fI
tu fu shI kunu tsIp chI yu.
21
Tputs tu-
fush wusIk ItIn tI ngum tumu pu fI ushI-
fI yu. Anoo tputs shu k'chIfpu tzu ush-
ku chu, wuts tu mu fI mIkee fu puntsu tu
ush tu fu ushI fI yu. Ndu tu fI tu Apu nIIee
mungoo nu fu tsI pu ku nu yu, umbI ntu fu
nuw mIfu nIsh k'kuzee muzI nu fu ngI nu,
EII fus Jobuu tfu ngI yu.
5
1
AshI fI yu, Jobuu, nuw shI yuu tInu,
Kufu zung chu. Kufuz kI nuu fee shu
AshI fI
nuw muyu mu ndu kIyung kuchIy ku fI
tuukI? tch tum pu fI nu.
9
AshI fu chu,
ApunII yuwuu wuunu zupun ushku,
unoo tputs ndu mInum tI yum Izuu fu
yusu muum wunI ndu yu.
17
ApunII tpu tsee chI nu ku wunee kI-
yu. AshI fI shIy
muyuu mu ju kIyung
kuchIy muum ngut chIsh? MI shut,
Muyuum shtu
nuwuu ApunII tsI puts pu tu fI wunee shIsh
wuyu fu ngu ndu?
22
AshI fI yu,
muyuum-
shu sIysu ApunII tumu fu ng pu fI ushI fI tum
nuwuu kIyung ychuk su? Wuu mu nu fI
nuwuu kIyung yuchu yu ntsu. NImu nu fI
wupu fI tu.
23
nItuu tI ApunII
ndu puk? Ashku,
muyuuts tu ju
nuw Apu nIIee kumun chI? Itufu, nuw
tutsu moo fu tuwu pu fu ngI nu. MI shut,
nuwuu, Istu ndu, tk chu sIn, nuw ufu
muzI nu ku fI, Istu tu fI nu.
14
Ndu nu fI ushI fu-
ngu fI, ApunII nuwuu,
umchee zI nuwu?
15
Wutum ApunII tutsu moo fu IchI ngu foo-
tsI nI tInu fu ngu wu. Nuwuu tInu fu ngu,
ushI fI tum ApunII tum m'chuchufeetsI
tInu fu ngI tum tu, tutsu moo fu wunu sIf
tuu fu shee mu nI punu fu ngI yu.
1
AshI fI yu,
pukIf tputs muu chI fI pIsh tu fu ngu sIn,
nuw shu unoo Istu muum zundu fu ngu-
fI, ndu nIy fu fu ngI nu. KIz shu mushInd
mufI zI mun kIyung kuchIy ku, unoots-
tum, Ndu, wuunI mufI zI mun tsI pu nIII nu,
utufI ndu nIyf tu fI nu.
17
Mxux zeem shu
kutung tsee punu muum puchIndeefI,
nuwuu nI tu fI kutung tu fee zI. Neewu.
Ktu ngu ngI, mxux zee tfu ngI nu.
18
Wupuf
tumu pu fI ushI fu fI, kupung chI nu ku fI
Istu tu fI nu. MushI ndoots shu ushI fI tum
chI nu ku fI, kupung tum Istu fu ngI tu mu-
nu.
19
Yuwuuts shu tputs wumuf ndu nu-
fI, kIyung kuchIy kuchu, kuchI zu mun
unoom shu IfI pu ngush ndu nu fI, unoo puk-
chu fI,
20
nuwuu nu opee ju fI puf kutu mu
tuwu pI mush puyu fI, unoots shu yyu fu fI,
wumu feem punu tu fI nu, ndu kuchI zu-
mun tsI pu muu mu. Anshu kumuf tuf sIn,
k sun shu kIs tuuk sIn, unu mund nuwuuts-
shu kIs chI nu tu fu nu yu.
21
NItuu tI nuw
mxux zee kufu kup much tu yu fu fI, ShIy
nee nIIu fuu wunIm pu nIsh tuung chu,
tfu ngee zI? Ndu. MInum tI yum umb ushI-
muum ndu zundu fu ngI nu.
22
Nuw ndu
ngIch ku fI tInu. Wunu fI ngIch ku fI tfI,
ApunII nuwuu wuneek chu, ufu tIt ku fI nu-
ngI puntsu kum chu fI, puchtu mI Izuu fu
chpu chI yu.
23
Apu nIIee wneesh kupung-
chu punI kI.
Chukshu shIyu?
NItuu tI
shIy nuwuu Izuu fu yusu kIsh? Ndu. AshI-
fu chu, ngu tu fI tIsh tsI yut kIsh.
3
AshI fI yu,
chuk kungoo
pIyum wuu nI tum tuuch pu, tsu poots shu
wuu nI tum tuuch pu, tfu ngu?
Ndush
nuw tfu ngI?
9
Msu seets shu ush chI fI
mufee kmu nu muum wuyu fu ngI nu.
SheefI, tupeem shu wuyu fu ngI tu mu nu.
10-11
Anu mun shu muf wufus tu ku chu,
ndu ufu ngeem yunu muum tsIyuteefI
kusu fu ngI nu. KIz pu fI tuu wufus tu kchush,
nImu nu fI ItsIp chI yu. Afu ngeem ym-
chee ju, ndu mbu fI, tfu ngI nu.
12
Antuu tI
JobufInI31 , 38
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
434
shIy psuu nuu, Nutu tufu sI ngI, tyu chush,
k'keetsIsh muzI nu chu, 'sInItufu sheefu,
zuf shu yuku tun ushIk?
13
'SIneetsshu
tsu pu fu nu see tuwu sI nee yu fu, yutu fIt shI-
shpun tputs pufu ndu mu utu sIn, wup tum
pungup kunup ku nu yu.
14
Tufu see fum chu,
zuf mungI nuu kuchI ngu ku tu fuu ush ku-
chu, kIz puf wunu sIf chu mbeep tshu ngu-
tu fu ush kI yu.
15
Tputs yutu fIt shI shpun
'sInee ngut ku sIn, ndu shu muntsI fImshee
putut ku sIn, kusu ku nu yu. Wutum tup ndu-
nuf shtu wu.
tsup wunInII
kupu ngu fI tuufu, shIy unoo yusu kIsh?
Kumu pu fI zufum pu tuf tu yu yusu fush
nuwuu kumu nIt shu.
19
Antuu tI
shIy zufee, mIshu tupeets tum tuzu ngu nI-
fush, yuwuu tuu fu ngu unoo kusu yu fu,
pIyum shu tuu fu ngu yusuf wush tum
wuyuychee zIsh? NdunI.
21
Yuwuu nuwuu-
nu muuch tu IchI ngu fu tInu fu ngI unoo
shIy yusu fush, ushI fu nuwuu
YupImu ndu ju
'sIn kyu shI nu tsu pu fu nu sIsh kusuk?
Kumbu suf shu yup zuf shI tung ku umb
kyu shI nu,
ShIy yusu-
kIsh?
25
Ndush
nuw ushI fu ngI?
37
Tumumuju tputs,
mung' kupung tuufu nee msu see t chIch?
MI shut,
AshI noo-
ju Ipu fIn tuf? MI shut,
mIfee yu fu,
wunI pu fIn shI nI tsup tutsIp tu fu?
Anoo
shIy yusu fIsh?
3
An tutspush tutsu moo tu-
nu, kunu fI ngush pshtu yu fu, Ipu fI nu yu fu,
unshu fI wIpu pu kuxI nxI nuw ush tu fI yu.
4
Ashku wIp nufIn tu fumu chu, yuwuu
tutsI pu fu tuufu, unoo kusu yu fu, pIyum-
shu nuu yu fu, umbI fI shu wIp kunung kI yu.
WIpuu mungI nush yunu ngu yu fu, wIp shu
putsI su fum chu, wunI fee kusu yu shu,
pIyum shu wuu nI tum nuu yu fu, ndu wunu-
fIp ku nup tu fI yu.
5
MI shut,
Anoo nuwuun-
tu mu fI upus pI chI mu fI tum yup mungIn
ndu nuf chI fI chI fI nu ndu fI tuufu, unush
wuyu fu ngu fI, ufup wunI tu fI tum wunIII tu-
fu sIn tuu ku nu yu.
7
An upus pI fI wum sun pI-
fI kIs tuu kI yu. Ndu yuk tush tputs zumum-
tu fu nu, unoo muzI nu muum ndu zund ku-
nu yu. MI shut, tpu tsee kuk muzI nu muum
ndun tum zund kI tum tu.
8
Anshuf tu tum
muchIsh tuuk sIn, wuzu wush chI fI chI fI-
nguz wuyuw kutung pu nI utu sIn, nuchu-
ngu yu fu sIn, kutung ku sIn tuu ku nu yu.
9
MI shut,
pu-
tum shu putu yu fush, wusIkpu kumu fI yu-
fush, mzuf pIsh mucheefush, shI yuum
tsu poo Ichuychu muum Istuy chee ju?
11
TumufI tof
kuyus tun ushIch?
13
MInoots shu mush chInII pu: Nuw muu-
chee kupu ngu mush tInu fu ngI, ApIstfos
sufu.
chuk
kupuu choom wutsu fu fIsh wIfu tu ngu fu,
wuyu fu ngu?
ShIy
untuu tI ushI muum tInu fu ngee zIsh?
2
MI shut, ufu ngeem mush chInII pu:
Antuu tI shIy
nuwu pu wIz pu fI fI tutsu moo? MI shut,
An
wIz puf tumu fu? Nupu ngI, wIzpufeefu
JobufInI39 , 40
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
437
wunuts ush chI fI shu ngee fu tu fu, tunxI pu
wIf kuf wushI tu nI wu.
17
WunIsh shu kufI-
pun tumu tuf pu fI ushI fu kIz puf mbumu.
Wuts shu wuyunx mbu muw ItIn tI ngu ku fu,
18
wunup muu chI ngu sumb tumu pu fI ushI-
fu kIz puf mbumu.
19
Anu mu fI IchI ngu fu
kusI fu, wIz puf mIshu wutuf tInu fu ngI-
nu. AshI fu chu, unoo nuwuun tu mu fI tum
puchu muum wufI tu fI nu.
20
An muchIsh tuu kI yu. Wuzu wush,
yuwush mungIn shuch tumuz shu-
nee fu nu, unush kusee fu, yuwuu
chI fI chIf kxun ku unoo kutung kI yu.
21
Kutung tu fu ngu, yusI nush shu puch tupI-
shu shuw much ush kI yu. Ndu nI yu ushI fu,
kungu mun wIng puwuf nu fush pshtu yu-
fu, tupIsh kI yu.
22
Anshu fI shu wuyun pIsh
chI fI chI fI mun tutunII tu yu fu, kunus ku,
muu muw ushku, ndu chIy zu muum
zund kI yu.
23
Kung Oftug kIz pu fI tuu
kumbI yu shI nu, yuwuu kuxI nxI nuw unoo
pupu tu nI tuu, ndu punI ku chIy zu muum
wunI ndu.
24
kumIf-
nu tum tu ju wunu tsee tIp shee chIch? ndunI.
3
Anoo m'chuchufeemIsh
nu yu fush, yuwuu kumuch tu kIsh unoo
tumIn ku, shI yuu ufu tu mu fI tuu chee ju?
5
unoo wuts
wusIkpu kumu fI yu fush, Ipuf shI tIsh unpu
mIchI teechee ju?
Chakaama yandarang?
IsfueI chIch tputs Apu nIIeem shu nI yeef sIn, kIs yusee fu ngu sIn, Apu nIIee kuk muzI nu nu tu fuch
ushI fu ngu nu yu. Nee kIfu ku kIs puyu fu ngu nu yu Apu nIIeem shu nI yu muu mu.
Mayaamaja yandarang?
IsfueI chIch tputs ushpu tum Apu nIIee chI nu fu ngu sIn, yuwuu mungush chI nu fu ngu nu unoo Apu-
nIIee kumu nI fu ngu nu yu. Mung' ksu fu ngu sIn, yusee fu ngu nu yu. KIyung kuchI yu fu ng sIn, Apuu, Istu-
ngu sI ndu, tfu ngu nu yu. Yutu fIt shI shIsh puntsu fu ngu sIn, Apuu, mungee tsI yufu ngu ndu mu, ttu
ushI fu ngu nu yu. Tpu tsee wunu sIf tuu muum wunee fu ngu sIn, yundu fu ngu nu yu. Apu nIIeem pung'
kIz puf wunu sIf pufu ngu sIn, unoots tum yusee fu ngu nu yu. ZupIshpu fee ApunII wuu nuu tsI Ipu su mu-
fI nI zungun chI yu utu sIn, Kus ku chu, chI yuu Izuu fu tupu chI ndu chI yu, utu sIn, yusee fu ngu nu yu. Tsu-
pu fu nu shuch tputs IchI ngu fu sIn Apu nIIee chI nu chI nIII nu yu, utu sIn, yusees shee yundu fu ngu nu yu.
WunI pu mu su ju chI nu fu ngu nu yu. Yuwu fI chI nu fu ngu nu unoo tsI fI yundu fu ngu nu yu. Apu nIIee ndu
punIk chu sIn, kIs tsI yu tu fu ng sIn, yusee fu ngu nu yu. Wushu nund 150 yusees shIsh yundu fu ngu nu yu.
Israe!chich Apan!!eem yaseerangana anu
D
1. MutI wu 7.13-14 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
441
D
2.1-2 Yuwuu nIsh tu unoots tum Tuyus pu tum pu nI 4.25-26 tuyu sI mu kumun kI yu.
E
2.7 Yuwuu nIsh tu unoots tum Tuyus pu tum pu nI 13.33, Utu shu chee mu 1.5, 5.5 tuyu sI mu
kumun kI yu.
F
2.9 ApunII wunI chu unu 2.27, 12.5, 19.15 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu
tuu fI tum tu.
Sa!mo 2
Apan!! wipaa tsapurunasshucheem
waamari kasimaam wayarangiya,
anoo wasina kamankiya.
1
ApunII
DupI yuu tumu fee
Istuch? Istu chee ju ndu mbu fee, utu nu-
yu nuwuu tsI.
3
Itufu shIy shu Apuu, nuwuu kmu nu-
kush ksu tuk shu wu.
SuImos2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
442
D
8.2 Yuwuu nIsh tu unoots tum MutI wu 21.16 tuyu sI mu kumun kI yu.
E
8.4- Yuwuu nIsh tu
unoots tum Utu shu chee mu 2.6-8 tuyu sI mu kumun kI yu.
Nuwuu kusI muum Istu kshu,
Ufu mungee tsI tuwIz puf tuk shu.
4
Nuw shI yuu kufuz ku fI, Apuu, Istu-
ndu, tkchu fI,
ShIy shut Apuu, pungI shIsh, SIyo-
nush much,
nuwuu kukI muzI nuk shu.
Nuwuu Istu kshu.
5
AshI fu chu
nuwshut ndu punI ku fI, mupIy fu-
fI muu fu ngu fI,
yusuf chIy zu yunII ush kI nu.
Wutum shIy shu, Apuu, nuwuu
ksu tuk shu wu.
Nuwuu
tupu chI ndu ngu ndu mu!
wutum shI yu mun mungI tut kI nu wu.
Kundu fu feestI tpu zung chu.
Tpu tsee ndu ufung puchu muum
wunee yu fush ksung chu.
Tumu zee wunus kufu mbu tu fIch
sheefush ksung chu.
8
Apuu, shI yu mu fI tupu chI ndum pu-
nIsh tuukshu.
AshI fI, tpu tsI fee tsIsh Istung chu.
Ksu tung chu, Apuu.
DupI yu fI nI Apu nIIee, Istu ngu ndu mu, tu,
tfu ngI yu
Sa!mo 8
Apan!! tputsee tsapurunasee
ksutamapaneem wayarangu,
anoo kamankiya
upiyurini wuyusee. YunJuyuru,
yusimpuneem punurungiyu,
/iturputu yusimuumu.
1
Apuu, shI yu mu fI IchI ngu foo tsI nI
kusI fush tuukshu.
ShI yuu tuu fu shI pu nee tsIsh, tputs
ztufu wIz pu fI fee tsIsh pukunu yu.
KunI nduuts tuu ufung kusI fu tuukshu.
2
Tputs tsu pu fu nus shuch shI yuu
nutsuk tuut ssIn,
Itufu nIIuf shu, kunxu tuu shI yuu kIs
yuseek sIn, zumu nguk chu sIn,
kundu fuf shI tIsh unoo muzI nuk chu-
sIn, puzIk sIn
zumu ku nu yu.
D
3
Apuu, yuwuu shuu nu tInu fu ngIsh,
unoo psuun kunI ndup nup ku fI,
tsu peets tum, tsu ngu cheets tum puku-
fI, nupux tu kI nu.
4
IchI ngu foo puku fI, mungI shI Apuu
chI nu kI nu,
Antuu tI In
tpu tsee ju? Ndu.
MbIch tumu tuf pu chI ushI fu ktI-
muum wufI tuch chu,
E
nuwuu
utu sIn stu ku nu yu.
7
MuntsIf tsI yu teef sIn, stu ku nu yu.
F
Nuwup nupeef sIn,
8
Chu ku ju yuch?
utu sIn,
wuun pu tu mIchI tu fu ngu nu yu.
Sheef sIn, wuun pu tuchtI sIn ushpu tum
ushpu tum sheef sIn yufu ngu nI yu.
H
19
Itufu Apuu, shIy nuwuu
tuwIz puf tuk shu.
AshI fI nuwuu ksu fIsh pu.
Nuwuu mIkeefush Istu ndu, Apuu.
20
Tputs pchu fu ndu mu.
ShIy shut nuwuu tsI pu nI
tupu chI ndu ngu ndu mu.
Nuwuu ksu fIsh pu
21
Kundu fu fI nuwuu ndu puchu muum
tupu chI ndu ngu ndu mu.
Kundu fu fI tumuz tumu pu fI ushI fu-
sIn, nuwuu zu muum zund ku nu.
Wukuf upupchIf tumu pu fI ushI fu-
sIn, nuwuu wIts pu puchu muum
zund ku nu.
wunIp Iyuu
Istu fu ngu?
Ufu wumu nu fI mungIch tutu muum
tuu fI yu.
5
ApunII ngIt zI pu nee nutsu kI yu.
Wunu sI fImsheetsImu fI tputs
chI nu kI yu.
Tpu tsee ztufu chI nu kI yu.
Kuu pu-
nee ju ApunII kufIk pu nee kuk
muzI nuk?
WunIp nuwuu
ApufI Istu ku? tchI nu.
AshI fI, Apuu, wup pu fee.
Sa!mo 80
Yuwapur Asiriyashchi tputs
Israe!chichee kasiyarusin, zapan
waanpee watsapun muchchureem
machtarangana, anpur Asafarinchich
tputs kapung mang' mantsarangu,
nee yaseesshee yandarangiya
Asufurinc/ic/ tputs yunJumurini,
yuw Apunllis/ pung' Irusurinus/
yusimpun tuurungu, unoo.
1
Apuu, shI yu mu fI OsI yu fIn chI chee
ksu tu fu ng shu.
Opee juu ksu tu mu pun tumu pu fI ushI-
fush much tu fu ng shu.
ShIy kunI ndush kufu kIsh kuxIn shI-
shI mu nIsh kuxI nee fush,
sundu fu fIsh shI yuu ksut ku nu yu.
AshI fI Apuu, Iyuu k'kInI
muzI nung chu.
2
Iyush chee tputs, OsI yu fIn nIIu fu nu fI
Effu yIn chI chee, Munu seschI-
cheets tum wunu sI fI nupung chu,
Apuu.
MI shut Ben ju mIn chI cheets tum wunu-
sI fI tum nupung chu.
Apuu,
untuu tI shI yu pu
tutsu moo fee ju?
NdunI, wunI ndu ju.
7
ShI yu mu fI kupung kusI fush kIz-
puf tuukshu KunInd pIch
sundu fu fIsh ztufu unu shI yuu
tutuf pI fu nu yu.
8
ShIy kIz puf tIsh chu kufu kIsh.
WIz pu fI fee tsIsh shuu nu puyuk shu.
ShI yu mu fI ItsIn su fu tsI yu tuk shu.
NIsh tsu pu fu nu sIsh
yupee ju ushI mu
pung chIch?
ShI yu pu tutsu moo fu wunI ndu ju.
9
ShI yu mu fI kusIkshu.
Mus kupu ngu mush muf wufus tu ku-
chu, unoo shIy shu wIz pu fIf pu-
tIsh tuzu nuk shu.
10
ShI yu mu fI kungush chee wutu fI mu-
shee kupu ngu wuu kumI fun
kusIkshu.
Muu chee tsI pu mu ushI fu kumI fun
kuchI nguk shu.
WIz pu fIf pu tIsh kundu fu feets tum tIsh
kusIkshu.
Tusuwumbeefush, ufup kupee tu mbu-
yu fush, kusukshu.
11
KunI nduuts tum, mIshu tsu pu fu nu-
seets tum shuu nu ufu tu mu fI
tuu muum tInu fu ng shu.
E
Tsu pu fu nu see tInu fu ngush IchI-
ngu fu muu cheetsI tInu yu fush
wuyu fu ng shu.
12
ShI yu mu fI IchI ngu fu ush pI fI tsu pu fu-
nu see tInu fu ng shu.
Mucheets tum wuf tInu fu ngush,
much Tubof shuch tum, much
Hebfon shuch tum tInu fu ngush,
mung' kIs shI yu mun shu mbut ku-
sIn, ApunII kIz puf chu wunu sIf,
utu nu yu.
13
Apuu, puchtu mI shIsh wIz pu fIsh
kupung tuu fI yu.
KuwIsh mbu tsI nu ngIch wIz pu fIf pu-
tIsh shI yu mu fI kusIkshu.
14
ShIy kufu ku fush, shuu nu tpu tsee
mungoo yusu yu fush, wunu sI fI
wuyuk shu.
MIshu, ufu tu mu fI kufuk wunu sI fI-
mush wutsI nus tuukshu.
Ufu Iyuu tpu tsee tsI nI chI nuk shu,
Iyuu ndu kusukshu.
15
AshI fI Apuu,
Tputs shI yuu kIs shu mbut ku sIn,
ungIf tuk sIn, ufu mung' kIs
tuu ku nu yu.
ShI yush nungIsh tuchIt ku sIn, 'sInIsh
kIs tuu ku nu yu.
1
ShI yu mu nu tum mung' ksu ku nu yu.
Wutum shI yu mu fI ItsIn su fu tpu-
tsee yusu kush ItsIn su fu
tsI yu tuk shu wu.
17
Apuu, Iy tpu tsI nI shI yu mun wIz-
pu fI fIsh kchI tu fu nI wunu sIf
tuu ku nI yu.
SuImos89
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
474
F
89.20 Tuyus pu tum pu nI 13.22 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
89.27 ApunII wunI chu unu 1.5 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
H
89.32 Utu shu chee mu 12.5-11 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Shuunu zund kush, Iyuum wIz pu fee-
tsIsh ufu ngI nu shu pu nuk shu.
18
ShIy wIz pu fIf pu tIsh xunxu pIshpu-
puz ushI fu Iyuu kmu nuk shu.
Iyshu IsfueI chI chI nI Apu nIIee
Iychu kufu ku fI nI. KIz puf wunu-
sIf chu, utI nI yu.
AshI fI, Apuu, muzI nung chu:
19
Apuu,
sIf tumu shIy shu mIfu nIsh tpu-
tsI fee tsIsh tsI yu tu fu ngush,
Nuw shu tpu tsee, yuw ndu punI ku
unu, kufu kuum Ipu su fu ngI nu.
KIz puf putIt ndu punI ku, unoo Ipu su-
fu ngu fI Istu fu ngI nu.
Tputs suf DupI yuu. Nuw tu ndu tpu tsI-
fI. AshI fI nuw shu IsfueI chI chee
ksu tu muum wuyu fu ngI nu,
Wumu fI kusI fu tsu pu fu nus shu chee
knu fu tuu chI yu,
20
Nuw DupI yuu wuyu ngun pu wunu sI fI-
mush pu tupu fu fu ngu fI,
IsfueI chI cheem ksu tu muum kufu-
kuum nu fu ngI nu.
F
21
Ayum tuu tI DupI yuu Istu muum
mbIz chee zI.
Nuwuun pu tu wIz pu fI fI tuwIz puf tu-
tuw ush ku fI kIz puf tuu chI yu,
22
Undu fuf shI tI sIn, KusI yu nI, tusIn,
pInu su chI nIII nu yu.
Nutsum pun shu tputs
kusI chu zI nIII nu ju.
23
Nuw shu DupI yuu undu fu fee wIz pu fIf-
pu tI ktI mbu yu fu fI kusu chI mu.
Ayum tuu tI DupI yu undu fu fee tsI
yusuf pung chee ju.
Undu fu fee zufum pu tu fI kuchI ngee-
fu fI, kusu chI mu.
shIy shuu nu DupI yuu tsee tfung-
shu Apuu. MI shut Apuu, shIy
DupI yu fI nee tsI tfu ngI tum tIsh
24
Nuw ufu tu fI DupI yuu chI nu-
ku fI, uwshu nuwu mun mung'
tut chI yu.
Nuwu mu nu tum wIz pu fI fI ufu ngI nu-
shu wIz puf kupung tuu chI yu.
25
DupIy wumu fI tpu tsee kusIk chu,
ush chI fI MedI tef fu newshucheets-
tum, mIshu Euffu tIs shu cheets-
tum shu nee fu sIn kusI chI yu.
2
DupI yu nuwu put tsI yut ku. Apuu, shI-
yuu nuw chu ApufI.
MI shut, shI yuu nuw chu Apu nIII fI.
Wutum nuwuu tupu chI ndu kush,
ksu tuk shu wu, DupI yu nuwuu
tchI yu.
27
Nuwuu tk chu, nuw shu DupI yuu,
Ipu feetspu zI Iwu chIztu muu ushI-
fu fI ufu ngI nu shu Istu chI mu.
Tsu pu fu nus shu chee kufuk wumu fI
kusI chI yu.
G
28
Nuw nuwuu nu DupI yuu kupung kusI-
fu chI nu ku fI,
yuwuu nuw DupI yuu tfu ngI unu
ufu tu mu fI tuu chI yu.
NIII tu fI tuu chI nu chee zI, shIy shu
Apuu DupI yuu tfung shu,
MI shut Apuu, shIy DupI yuu
wuchI nIII noo tsI tfu ngI tum tIsh,
29
DupI yuu wuchI nIII nuf tputs
pzu pu neek chu sIn,
kunInd ndumu pus tu chu, ufu kufu-
kuum tum kInu chI nIII nI yu.
30
Itufu, uwshtI sIn nuwuu kukI
kupeet kI nuu feesInu yu,
yuw nuw kumuch tu fu ngI, unoo ndu
umbI ushI fu sIn tuuk sIn, nuw shu
wunI chI mu.
31
Wundu yu nuwuu kukI ndu puyuk sIn,
kumuch tu mu fee tsI kupeet ku sIn,
32
wuneesh shI pu shu wunI chI mu.
Anu mund tum pzkoo shIsh pu pzkook-
puz ush tu chI mu.
H
33
AshI fI tuu tI, uyum tuu tI DupIy chI chee
tputs kusu chee zI.
ChI nu ku fI, ufu tu mu fI uwupu tuu fu-
tu fuw ush tu chI nu.
34
Nuwuu nuu tsI kukI kupeet chee zI.
SuImos89
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
475
Ufu tu mu fI puyu chI mu.
35
Nuw kukI uyu mum tI yum pus tu chee-
ju, tfu ngI, un zufum pu tu fI chu
tfu ngI.
Nuwuu nu mun tu fI sufI tfu ngI nu.
Nuwuu nuu tsI ngIch chee zI.
3
Ndu tu mu sItu fu nus pus tu chu,
DupIy chIchtI sIn tputs kufu kuw tum
tuu chI nIII nI yu.
37
Ndu tu mu kunInd wufI pus tu chu,
tsup tumu tuf pu fee ushI fu ufu tu mu fI
tuu chI nIII nu yu, shIy Apuu, shuu-
nu tfung shu wu.
38
Itufu Apuu, shIy umb tuu tfu ngush,
ushI fI tuu DupI yu fIn chI chee nIIu fu nuf
kusu fu ng shu. Kushtu fu ng shu.
Tuyu tu fI tu fu ng shu. Shuuntutuu kufu-
kuum Ipu su fu ngush,
ushI fI tuu shIy tsI yun tu fu ngush, nu
kupee tu fu ng shu.
39
Yuwuu sIf DupI yuu tfu ngIsh unoo
kupee tu fu ng shu.
DupI yu fIn chI chee nIIu fu nuf ngu-
tu fu ngush, nu zufum pu tu fI
kusu fu ng shu.
40
ShIy shu Undu fu fee tsI zungu nI fu-
ngush Utuch chee yuk tu fI nI
IchI ngu foo kupee tu fu ngu nu yu.
Wutund pu noo ptung, ptung, tuwu-
tu, tuwu tu ushI mbu fu ngu nu yu.
41
Wutum shuu nu tpu tsI fee tsIsh
kunu su fu ng shu wu.
MIn shuchtI sIn tputs unoo
pufu ngu sIn,
yuk tush pshtu yu fu sIn, muu cheetsI
shu chI fu ngu nu yu.
Sheefu Iyush cheetsI nupeef sIn
stu fu ngu nu yu.
42
ShIy Iyuu kusu fu ngush, kundu fuf shI tI-
nI Iyuu kusI fu ngu sIn, mung' ksuk-
sIn, Iyu mu fI kusI yu nI, utu sIn,
uw puxu yu fu sIn shu mbut ku nu yu.
43
ShIy DupI yu fI nee much tu fI Itu tsI fu-
ngush, tumu fu much ushI fu ngu,
ndu shu tupu zIsh Iyuu
tupu chI ndu fu ngI yu.
44
DupI yu fI nI pungu see, muu cheets tum
zupun wunu sI fI wuyu fu ngu,
Itufu IchI ngu foo shIy shu Apuu,
tuyu tu fI tu fu ng shu.
DupI yu fI nee tsI wIz pu fI fI nI, Izuu fu
tsu push kupee tu fu ng shu.
45
MI shut, shIy Iyuu mus sI fI tsI pu-
tsIptu muum wuyu fu ngItum shu.
Iyuch chee kupung shu Ipu zu fu ng shu.
4
Apuu, nuwuu muzI nu ngu ndu mu.
tumushu
nut shu DupI yu fIn chI chee nIIu fu-
nuf Istu muum ngu tuk shu?
50
Apuu, nupu ngu sI ndu nI yu. Tputs
wunIp shI yuu tpu tsI fIsh
nutsu ku nu yu.
Ndu uchIm kumus ku nu yu, stu ku nu yu
Iyuu tsI.
Nuw shu tsI yu nI tunu ku fI, zun sI mun
tsI pu muum wufI tu kI nu.
Iyuu
kundu fu fI nI mundu ku nu yu!
wunInII
ApunII wIz pu fee
ymu ndu fu ngu wu?
AshI fI yu, sIysu tpu tsee kumun
kumun shI ngInts.
3
Tpu tsee kumun kus, Iy Apu nIII fI nI
Apu nIII fIt chu kIkI. MIn ApunII
wunI ndu ju.
AshI fI yuwIs Apu nIIee chI nu kIs
unIs,
Apu nIII mu nu fI mungI nI kIs tuu yu nI,
nuw sIyuu utInu.
4
Iy Apu nIII fI nI kIz puf chu. AshI fI yu,
Apu nIIee mushee nI.
Ash ku chu nI, Iyuu wunu sI fI nup chI yu.
5
Chu ku ju
Iyuu Istuch? utu sIn,
Apu nIIee kufu zu fu ngu nu yu. Apuu,
Istu ndu, tfu ngu nu yu. ApunII-
shu muzI nu fu ngu,
Iyuu nuyu nI ku, tupu chI ndu fu ngI yu.
14
Sheefu, Iyuun pee tsu pun nI kunu-
pu muum ngoots wunu sI fIp shu
ymu ndu fu ngI yu.
15
AshI fI yu Apu nIIee, Wup pu fee, tyu nI,
yuwu mund Iyuu kupung Istu fu ngu
unu mu ndu.
Wutum Iyuu ufu Istu fu ngu wu.
1
Iy tumu num puz ushI fu nI tuu fu-
ng tuu tI nI, tumun shIsh wuch
ngu sumb pu puz tInu mu ushI fu,
unoo ApunII IchI pu mbu yu fu, Iyuu
tushI tu ngu fu ngI yu.
17
MI shut, Iy zItu mI nu fI nI ushpu tum
Apu nIIee kuk kupee tu fu ng sIn,
SuImos105 , 107
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
487
wuu nu mu ndu fI yutu fIt shI shI fI nI,
mung' ndun puz ushI fu ngu nu yu.
KIz puf wunguy tu fu ngu sIn, kIyung
kuchI yu fu ng sIn,
18
tsI pu muum zundu ku sIn,
kutung tsee tsu chI yuk sIn,
kutu fu ngu nu yu.
19
Wuu nuu tsee tupu chI ndu muum
pInu su fu ngu nu.
TsI pu tu fu nee pu utu sIn, Apu nIIeets-
shu, Apuu, shI yu mu fI Istu muum
wufI tuk shu.
Istung chu Iyuu tsI, tfu ngu nu yu.
ApunII shu nuyu nI fu ngu,
20
tsI yu tu fu ngu, Yuf chInts pu, tfu ngI yu.
Tfu ngu, wngu yuf tsI pu tsI mu-
sheets tuu ufup kupee tu fu ngI yu.
21
AshI fI yu Apu nIIee, Wup pu fee,
tyu nI,
yuwu mund Iyuu kupung Istu fu ngu
unu mu ndu.
Wutum Iyuu ufu Istu fu ngu wu.
22
AshI fI chI nee ts Is putu yu fus,
Apu nIIIp pung' much tu yu fus,
muchI ngInts.
Sheef us, Apu nIIee Wup pu fee,
tngInts.
MungIs ksu nu ndu fI tpu tsee,
wunIp nuwuu
Istu fu ngu?
wanin!!ee!
tu, anoo kamankiya
1
Apu nIIee, Apuu, Wup pu fee, tyu nI,
wutum ApunII wunu sI fImshI wu.
Ufu tu mu fI Iyuu chI nu kI yu.
2
SIy IsfueI chI chIs,
ApunII Iyuu ufu tu mu fI chI nu kI yu,
tng tsu.
3
MI shut, sIy upunII pu nIs,
ApunII Iyuu ufu tu mu fI chI nu kI yu,
tng tum tsu.
4
MI shut, sIy tpu tsIs yuwIs Apu nIIee
chI nu kIs unIs,
ApunII Iyuu ufu tu mu fI chI nu kI yu,
tng tum tsu.
IchI ngu fus Apu nIII mun
shu mbu tung tsu.
5
Nuwuum xufu shIsh kupung
tuu fu ngu,
Apu nIIee, Apuu, Istu ndu, tfu ngu fI,
ApunII shu nuwuu muzI nu fu ngu,
tupu chI ndu fu ngI yu.
WunIp
ApunII nuwuu Istu fu ngu?
tkchu fI,
tpu tsee IchI ngu fu kumun chI nu.
18
ApunII nuwuu kupung
wunee fu ngI tuu,
Itufu ndu tsI pu muum wuyu fu ngI yu.
19
AshI fI nuwuum ApunII pung' wuch
tuwu tung chu.
Nuw shu pshtu yu fu fI Apu nIIee, Wup-
pu fI tpI, utInu.
20
Iy ApunII chI chI nI Apu nIIIsh pung'
pshtu yu fu nI,
unush ApunII put Ipun chI nI yu.
21
AshI fu chu, nuw shu shI yuu, Apuu,
wup pu fI, utInu,
wutum shIy nuwuu kukI
muzI nu fu ngush,
nuwuu tupu chI ndu fu ng shu wu.
22
SIyuu ApunII chI cheets Is k'kuzee
nupux tu mu shee kumun chInts pu.
Pungus pun tputs punguk sIn, putumb-
chee wunu sI fI wuuts tuu yuk sIn,
Itufu, Annuu wunu sI fee ju, tfu ngu-
sIn, kupee tu fu ngu nu yu.
AshI fI tuu, ApunII shu putumb chee
Ipuseefu, zufum pu tu fI wunu sIf
wuyu fu ngI yu.
Nutu nuu kIz puf wunu sI fI pushu chI-
mu, ApunII tfu ngI yu.
E
23
ApunII tu ndu ushI fu ngu utunI,
yupee ju suwuychI?
Yup tuu nuukI umb shIy kunIsh ufu tu-
fI nuwush tuchIt kI yu.
8
Iwuf kunI ndup kf kI tuu tee nu, Itufu
shIy shu unshu tum tIsh chu.
Tsu push wuun tsush pshtu kI tuu tee-
nu, shIy unshu tum tIsh chu.
9
Kumbu su fush ufup nuu kI tuu tee nu,
yup zufI shI tung ku umb nuu ku fI,
shIy unshu tum tIsh chu.
10
Mus kupu ngu mu shee kIt kI tuu tee nu,
yup zuf pshtu ku umb nuu ku fI,
shIy shu Apuu, unshu tum tIsh chu.
ShIy ufu nuwush tuukshu.
Nuwuu putsI su kush, ndu kusukshu.
11
TupIsh IpI shu ngu chI mu, utufI,
shIy shu, Apuu, nuwuu pukshu wu.
'SInee kzu teetuu tee nu tuu ku fI,
Apuu, shIy shu nuwuu puk tum shu,
Wutum shIy nuwuu
tuwu sI neekshu wu.
12
ShIy tup shu tuu nuwuu pu muum
wufI tuk shu.
Nuwuu kus chI fI tum pukshu.
ShI yuum IchI ngu fu kus chIf tumu pu-
fI ushI fI yu.
13
ShIy, Apuu, uneef shI wuxu ngun
nutseemI tnu fu ng shu.
Nutsee tsI wunu sI fI tnu fu ng shu.
14-15
AshI fI, Apuu, nuw wup pu fI utInu
shI yuu tsI.
Nuw mungI shI chI nu ku fI,
Tumufu
ApunII ushI fu ngu? utufI,
nupux tu kI nu,
wutum ndu mungoon kI nu wu.
Iyuu tpu tsee tsI nI nutsee mu nI kIz puf
wunu sI fI tnu kshu.
Nuw uneef shImu sI wuxu ngun tuu fu fI,
shIy shu Apuu, ufu nuwuu
yusu fu ng shu.
1
Nuw ndu tu mu nIIuf tu chu fI, wuunts-
shu tupIsh tuu fu fI,
shIy shu Apuu, nuwuu tuu fu shI
wusI nu kIfu ku fI mu nIsh
yundu fu ng shu.
SuImos137 , 139
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
498
D
145.8 Sundee ku 5.11 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Ndu tu mu mInum tI yum zufI 'sInee
pufu fI,
shIy shu nuwuu tuu fu shI IchI ngu fu
yusu fu ng shu.
17-18
See ngInts,
ungIf tu ngInts!
Wutum sIyuu umb ushIch pu tu,
SuImos145 , 148
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
500
kumuchtumbeefu, wuf wuunu
tInu mbu yu fu, mbum
wuyu mbu fu ngu wu.
Chakaja yandarang?
Isy su fI nI wuu nuu tsI kuk yundu fu ngI yu. ApunII kumuch tu fu ngu, Utuch chee tpu tsI wunee fu-
ngI yu. Ifu su fI nush tuu fu ngI yu. Kufuk OsI yu su fIn tuu fu ngu, unush Apu nIIee kuk kumu nI muum
chtu fu ngI yu. Kufu ku wIn Jotu mu fI nI, Ak su fI nI, Ese kI yu su fI nI, ush pu fI tuu fu ng sIn, Isy su fI nI
Apu nIIee kuk kumu nI mun tuf ushI fu ngI yu. Isy su fI nI wIzunII put, wIpu pu tsI mbun tuu fu ngI yu.
Isy su fI nI kufu ku mund tsI pu su mun pu fee,
Chakaam yandarang?
Ifu su fIn shu cheem kIfu kuu yundu fu ngI yu. Afu pIch tputs, AsI fI yu shuch shu kIz pu fI mun chu
tpu tsee wumu fI kusI kus tuf ushIsh tu fu nu yu. Utuch chee tputs wumu fI kusI muum zundu fu ngu nu-
yu. AshI fu chu, Utu chIch tputs punIf put tuu tu fu nu yu. Sumu fIy shuchee tputs Izuu fu kusI fu ngu-
sIn, much chu feem nu fu ngu sIn, ufup much tu fu ngu nu yu.
Mayaamaja yandarang?
Utu chIch tputs kIz puf kIyung kuchI yu fu ngu nu yu. AsI fIy shuch tputs IchI ngu fu musuch
kufI kee zupun punu ngu ndu mu, tfu ngu nu yu. Utuch chee tpu tsI ushpu tum putu yu fu sIn, ufup-
tum much tu fu ngu nu yu. Ash ku sIn, Utu chIch shu ndu wuu nI tu fI tum tuu fu ngu nu yu. NIII tu fIt
tputs wumu fI kusI tu fu nu yu. AshI fu chu, ndu kIs tuu fu ngu nu yu. Isy su fI nI zupun wunee fu ngu,
Yutu fIt shI shI fee tsIs ksung tsu. Apu nIIeetsImu fI chI nung tsu.
Mayaatseeja kamanik?
Nu yuwuu kumun ku unoo kumun chInts pu.
KupItofo 139: ApunII wunusIfInundufI chInukIyu. AshIfuchu, kIzpuf tsIyuntukIyu
yuwumund UtuchIch tputs yutufIt tuukunuyu. UtuchIch kufukufeew ndu wunusIf
yusputufungunu. AshIfuchu, uwshtIsIn tIptsIf yutufIt tuufungusIn, nutsushIsh zupun
tuufungIyu. TsIyutssee yufumuum Izuufu pInusufungIyu, wutum yusumpun ndu tputsee
tutsumoofu nupufunguwu. Anumund ApunIIshu, Nuw AsIfIyushuchee tputsI, mIshu
BubIIonIyushcheetstum zungunchImu sIyuu wunImuumu, tfungIyu. Itufu, sIynuu
nuwush ItsInsufu tuchItkInuufeesu, sIyuu yusuf IstuchIntspu, sIyuu tupuchInduchIntspu,
tfungIyu. Anushshu DupIyufInI nIIufunuf kufukuum kInuchu, ufutumufI tputsee
ksutchIyu.
KupItofo 4055: ApunII tIptsIfee kIzpufItuu wuneefungu, ufupchIsh tputs tsup
muchtufungItuutssIn, tputsshu kIzpufItum mung' muntsufungusIn, ushIfItuu ApunIIshu, SIy
yusuf nuwuu chInukInuufeesu, nuwshu sIyuu tupuchInduchIntspu. Yusuf kIsshupufI tuutssu,
tfungIyu.
tumufee nuw sIyuu ndu yusuf Istuchee? SIysu nuwuu kukI puyukInuufeesu, nuw sIyuu yusuf
wunusIf ksutchIntspu, tfungIyu. ApunII wuunuutsI wIpunushee kumunkIyu.
KupItofo 5666: ApunIIshu, AyumtuutI nuw tsupufunusee kuneesIch tnuyufufI, tputs
IchIngufusIn kIsshupufI tuuchInIIInuyu. Anush tputs IchIngufusIn, nuwuu kukI
puyuchInIIInuyu. KIsshupufI tuuchInIIInuyu, tfungIyu.
Nuw Isysi yuwaa Apan!! kamanirangu anoo kamanchintspa
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
502
ApunII nuwuu tsI yu tu fu ngu, unoo
kumun chInts pu.
Utachchis, siy uru yutaritshishee kis
chinaksa, nuw siyaa waneekuri atina
2
Tsu pu fu nus shu chIs, kunInd shuch-
tum tIs IchI ngu fus,
Apu nIIee kuk muzI nung tsu. ApunII
utee ju:
Nuw tpu tsI fee tsI Ipu fee pzI ushI fu
yunu ngu ku fI,
sIy kIs kunu ngu fu ng su.
AshI fI tuu, tpu tsIf shtI nuwuu nutsu fu-
ngu sIn, nuwuu kusu fu ngu nu yu.
3
muyuum shu
kIyung kuchI yut ssu?
TumuchInu?
tfu ngI yu.
3
Itufu, ApunII shu nuwuu tsI yu tu fu ngu,
Isy suu, shIy Ipuf pu tIsh, Seuf-yusubpu
Ipu nee fush, kufu kup Aju sup nupu shIn-
chu. Ajus tsup kpI mush kung tush tup
tuu fI yu. Ngoo tsIp yup chI fI koo kchu-
ku nu umb nuung chu. Aju suu unush
chu mu yu ngu yu fush, nuwuu kukI kumu-
nIng chu.
4
Pup chu, Ichee, kufuk Resn pu, mIn
Pekpu umI kuf tu fu ngI tuut ssIn,
unoo tpu tsI punI fInII pu. Itufu,
shIy nuu kIz puf tung chu.
KIz pu fI tuu tsI yun tuk sIn, Itufu
mungu ush tu chI nIII nu yu.
Sumus mungu mzee tuf ush tu fu
ush tu chI nIII nu yu.
Kufuk Resn wum kuf put kufuk put
Pekpu mungu nIIuf tumu pu fee
ushI fu sIn tuu ku nu yu.
5
SfIy shuch Effu yIn shuchput wushu-
nund shI yuu kIyung yuchu-
muum zund ku nu yu.
UwshtI sIn shI yuu tfu ngu nu yu:
muyuum shu
Apu nIIee kuk tuxu fuk su?
14
Itufu, sIy ndun tuu Apu nIIee WIz pu fI-
fIsh ymu ndu ndu, tus,
ushI fI tuu wuunu ApunII sIyuu
ymu ndu chI yu.
ApunII kuk zufu mu fIt chu, ttssu.
MuzI nung tsu. KIz kumu sIn mIfee yu-
fu, kumuz tutsIpchI yu.
Isysu7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
509
D
7.14 Yuwuu nIsh tu unoots tum MutI wu 1.23 kumun kI yu.
TutsIp ku chu, Emu no we Iuu ysu mu-
chI yu, wutum ApunII Iyupu
tuu ku wu,
D
tchI yu.
15
NIIuf ndu tu fI putsI su fu, wund mung-
shu fIt tuuku,
kesou kInduf pu kutung chI yu.
1
Itufu, ndu tu fI yutu fIt shI shee kusu fu,
mIshu ndu tu fI
wunu sI fImshee chI nu fu,
unush Effu yIn shuch tputs ufkuf pu tu-
fI ndu nI chI yu.
SfIy shuch shu tputs ufkuf pu tu fI tum
tsp chI tum pu fee.
Wutsu pun shu mungu kufI mu nu zI fI
tuu chI yu.
17
Itufu, ApunII shI yuuts tum, tpu-
tsI fIptuf tIs, Ipuf pu tu tum tIs
wunI chI yu.
Wuneesh shee sIf tumu ndun tuu ushI-
fu ndu putu fus, wunee shI mun
kIyung kuchI yut ssu. ApunII
Effu yIn shu chee, mIshu SfIy shu cheets-
tum wuneek chu, Itufu sIyuu tsI-
nuu nIngut tum wunI chI yu.
AsI fIy shuch tputs zupun
kus chI nIII nu yu.
18
ApunII IjIp to mund ufup tpu tsee
kungu mund ushIp yyu nII
zungun chI yu.
AsI fIy shuch shu tputs ushIp zun
kus chI nIII nu yu.
19
Kus kut ssIn, tsu pun shIs shu nee fu
pshtu chI nIII nu yu.
Wuzu ngu nush tuu chI nIII nu yu.
Putumb chIsh wuch, mIshu kpu sh-
tum, mIshu kung wunu sI fImshI-
sh tum tuu chI nIII nu yu.
20
ApunII shI yuu ush ku chu,
AsI fIy shuch kufuk wuchIn pu tu fI
sIyuu kIyung yuchu chI nIII nu yu.
Kung Euffu tI su mund kus kut ssIn,
sIyuu Ipu zu muum
suseets Is, mucheets tum tIs,
tundu cheets tum tIs pufIs
kumu chI nIII nu yu.
21
ShI yu chIch tputs kupung mufIz
kuyutchI nIII nu yu. Tputs shu mInu mu fI
wukuf, opeej pu tu fI tsI mbu nu ndu fI chI nu-
ku,
22
Tputs wunI pu ju
puntsuk sIn, tsI pu ku nu?
AshI fu chu, Apu nIIeetsImu fI punI-
muum wufI tu kI yu, nuw Is ysI sIyuu
utu shI nu.
Nuw Isysi nuwaanaatsi
ipunshi waneerangina
1
Nuw Ipun shee tsI tfu ngI nu. SIy
nuwuu kukI mbI zu fInts pu.
Nuw sIyuu wunee ku fI,
sIysu zufum pu tu fI puyung tsu.
Izuu fu mungI shIs pshtung tsu.
17
ApunII Tuu fu shI pun
Ako pu fIn chI chee tputs tsI yun tu fu-
ngu, uwshtI sIn Apu nIIee kuk
puyu muum pInu su fu ngu nu yu.
AshI fI tuu, nuw ufu tu mu fI Apu nIII-
mun mungI tut kI nu.
Apu nIIee, ShIy nuwuu Istu ngu sI ndu-
mu, tfu ngI nu.
18
Tuu fu shI pun nuwuu Ipu su fu ngI-
yu IsfueI chI chee mungoo
p'tsImuumu.
Isysu8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
511
E
8.17-18 Yuwuu nIsh tu unoots tum Utu shu chee mu 2.13 tuyu sI mu kumun kI yu.
D
9.2 Yuwuu nIsh tu unoots tum MutI wu 4.16, mIshu Iuku su 1.79 kumun kI yu.
ApunII nuwuu IpufI wuyu fu ngI yu Ifu-
su fIn shu chee tpux tu muu mu.
E
Wuunu kIzpufeefu, SIyo nu mund
nuwuu ushI fu ngI yu.
19
Itufu, uyum IsfueI chI chI shu tputs
sIyuu tchI nIII nI yu.
KunI zee mushung tsu.
WzIfIf wee wee tk chu sIn,
SIyuu Istu chpu fee.
tumu fu tuuku?
Tputs shI yuu utu nu yu.
Nuw shI yuu IsfueI shu cheets Is BubI Io-
nIyshuchee ufku fI kIz puf stu kus tng tsu
tInu.
Apan!! tsapurunasshuchee tputs
ztaru shambatamaama yambichiya
25
Juy, juy
tyu nI! utu shI nu.
Isysu14, 25
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
514
Wutum ApunII Iyuu
tupu chI ndu fu ngu wu,
tputs tch pu sI nu yu.
ApunII zufum pu tu fI ush tu chI yu,
wutum wuunu ush tu chI mu tfu ngu wu,
nuw Is ysI sIyuu utInu.
Kurak wanasirimish Apan!!ee
tiptsiri ksutchiya
32
1
Nuw Is ysI ufu ngeem Apu nIIee
kuk kumun kI nu.
Yuwush wufI tuk chu unush, kufuk
wunu sI fI mush nuwuu tpu tsI fI
ksut chI yu.
Kufu ku wIpu nush pu tu fI wunu sI fI nu-
ndu fI ksut chI yu.
Tpu tsee IchI ngu fu tutsu moo fu
nup chI yu.
2
Tputs kIyung kuchIy ku nu, unoo
tupu chI ndu chI yu.
Undu fuf shu, Puchu pu nI utI tuut ssIn,
kufuk shu tIp tsI fee tupu chI ndu chI yu.
MuntsI fI mIsh tushIyk chu, uwshu
Istu chI yu.
Wuun pu tu tIn shu chI muum ndun shu-
pu fee chI nu chI nIII nu yu.
3
Kufuk shu ufu wunu sIf nup chI yu.
TIp tsIf shu, Pup chu. Tputs nuwuu
kIyung yuchu kuch pu,
tk chu sIn,
kufuk shu muzI nuk chu, wunu sIf
Istu chI yu.
4
Mung' putI tI fI, ItsIn su fu chI nu chI yu.
Zufum pu tu fI tsI yut chI yu.
5
Yuw tputs yutu fIt shI shpun tuu ku nu,
mIshu tpu tsee kIyung yuchu ku-
nu unoo,
ndu shu kufuk kIs nup chI yu.
umee-
chee zI? tfu ngI nu.
Uwshu, Tputs IchI ngu fu sIn chI fI chIf
tumu pu fI ushI fu tuu ku nu yu.
Wunuts chup ushI fu
mus sImu shchu.
7
Wuunu ApunII chI fI chI fI mun tupus
ush ku chu,
chI fI chIf shu muwI fu tu fuu sheefu,
chup kufus tu fI yu.
Tputs ushI fI tum chu, chI fI chIf
tumu pu fee ushI fu ndu kIz puf
tuu ku nu yu.
8
Tputs chup puz ushI fu muwI fu yu fu
kufus chI yu.
Itufu, ApunII kuk ufu tu mu fI
tuu chI yu.
Uw kuk uyum tuu tI yu pus tu chee ju,
ndu mbu fee.
G
ApunII wuunu nuwuu tfu ngI yu.
9
SIy SIyon shu chIs, muzI nung tsu.
MuchI mun wuf kfeefus,
unush kIz puf tsIyuteefus,
Utu chIch tputs IchI ngu fu muzI nuk-
sIn, unoo kumu nIng tsu.
TsI yu tsIs kIz puf wunu sIf
kumu nIng tsu.
SIy Ifu su fIn shu chIs,
muyuu mu ju
punIf pu tIs tsI yut chIs?
Wunu sI fI fI nuwuu kukI kumu nIng tsu.
Nupung tsu. Neewu. ApunII kuseenII-
tu ndu, tng tsu.
10
ApunII kIzpufeefu, tupu chI ndu-
muum kusu fu ngI yu.
Undu fu fee wumu fI kusI yu fu,
wuu nuu tsI shu tIp tsIf Itutseefu,
ksut kI yu.
11
ChI nuz pun ushI fu tIp tsI fee wunu sIf
ksut kI yu.
Tputs opee juu wIp chI pu yu fu,
mungu mu nu fI chI puypuytuf
ushku wunu sIf ksut kI yu.
Opeej wIpuu kunees chI fI tutsIp ku chu,
wunu sIf ksu tu fu,
ushI fu ApunII Iyuu IsfueI chI cheetsI-
nI ksut chI yu,
wuunu ApunII sIyuu tfu ngI yu.
Nuw siyaa,
ndu shu
muu chee pIsh tu chI yu?
MungI nush IchI ngu fu
nuchu ngu yu fush,
muu chee zupun tuu much tu much tu
ush kuch,
Apu nIIeem wund pIsh tu chI yu.
Sumus zupun tuu yufu yu fuch,
Apu nIIeem much kuch, ndu
wufI tu chI yu. AshI fI tuu wund
pIsh tu chI yu.
17
Tputs tsu pu fu nu sush ztufu
wufI tu fu zI nIII nu ju.
Apu nIIeem ndu puk chI yum
wufI tu kI yu.
18
Nu kumu nI ngu ndu mu.
yupee ju yusuf
pung chIch?
24
Yuwut kunees chI fI kxu nee fu,
ApunII shu tupus ku chu, Izuu fu
muwI fukchI yu.
Kumbu suf ushI fu kumbus tu ku-
chu, yusIn yufu ngut, yufu-
ngut ushIk puz sheefu kufuk
ts pu chI nIII nu nu yu.
25
ApunII sIyuu mush kI yu.
umchee zIs?
tumu fee ju
pInus chee?
Nuwu mu fI kusI chu fI, kundu fu fee tsIs
kuchIng chI mu, tfu ngI nu wu.
KusIk chu fI, tputs IchI ngu fu sIn
nuwush kuseef sIn,
tutunII tu yu fu sIn, nuwuu
ungIf tu chI nIII nu yu.
Isysu44 , 45
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
521
D
49.2 Utu shu chee mu 4.12 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu, yuwuu nIsh tu unoots tum
ApunII wunI chu unu 1.16 tuyu sI mu kumun kI yu.
E
49. Iuku su 2.32, Wungu 8.12,
Tuyus pu tum pu nI 26.23 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
49. Tuyus pu tum pu nI 13.47
tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Nuwuu yusuk chu sIn, zufum pu tu fI
tchI nIII nu yu.
24
Tuu fu shI pu nI fI kIz puf tuu kI yu.
Wumu fI IchI ngu fu tpu tsee kusI kI yu,
tchI nIII nu yu.
Tputs nuwuu nIyf ku nu, unoo nuw-
shu stu chpu fI nu.
25
IsfueI chIch tputs nuwu mun
kusI chI nIII nu yu.
Nuwuu tsI mu fI kIs chI nu chI nIII nu yu.
Wutum kIz puf tupu chI ndu chI nu wu
IsfueI chI cheetsI,
ApunII wuunu tfu ngI yu.
AshI fu chu, Apu nIII mu nu fI shu mungIs
tutung shu, nuw Is ysI sIyuu utu shI nu.
Apan!! wipunash ztaru
tputsee tuwasinichiya
49
1
Nuw ApunII wIpu nu shI utInu:
SIy tpu tsIs, yuwIs ufup ufu chIch
muf tuu kIs unIs,
yuwIs tsu pu fu nus yup kutu ku tu umb
tuu kIs unIs,
kuupu nuwuu kukI muzI nung tsu.
Ndumu nuw nIIuf tu chu fI,
ApunII Tuu fu shI pun nuwuu
Ipu su fu ngI yu.
Atuu tush wuxun kun wund tuu fu ngu fI,
ApunII nuwuu ysu mu fu ngI yu.
2
Nuwuu sundu foom nu fu ngI yu.
Nuwuu kukI m'chIt wuwIts ushI fu
wuyu fu ngI yu.
D
Nuwuu tufuw puz ushI fu
wuyu fu ngI tum tu.
Sheefu, uwput nuwuu ksu tu fu ngu,
nuwuu pufIsh puz ushI fu pshtu fu ngI yu.
3
ApunII wuunu nuwuu tfu ngI yu:
ShIy nuw chu Ipun shIsh.
ShIy ufu nuwuu Izuu fu chI nu kush,
tpu tsIf shI tIsh nuwuu kIs
nup chI nIII nu yu,
tfu ngI yu.
4
Nuw shu nIII tu fIt chI nu fu ngI tuu tI,
ushI fI tuu, ApunII nuwuu unoo
tfu ngI yu.
Nuw ngu tu fI tI kIyung
kuchI yu fu ngI nu.
KIz puf upunII pun tuu fu ngI tuu tI,
Itufu, ngu tu fI tI Apu nIIee
chI nu fu ngI nu,
nuwuu nI tu fI tfu ngI nu.
Itufu, Tuu fu shI pun shu wuunu nuwuu
yusu fI yu.
Yuwush wufI tu ku unush ApunII
nuwuu tuwup chI yu,
utInu.
5
Wuu nu shu Tuu fu shI pu nI nuwuu kIs
nup chI yu.
Wutum nuwuu tuwIz puf tu ku wu.
Wuunu
nuwuu wIpu nu sheem nu fu ngu wu.
Nuw uneef shI wuxun kun tuu fu fI,
nuwuu Ipu su fu ngI yu.
ShIy shu Ipun shee, Nuwuu tpu-
tsI fI, IsfueI chI chee mungoo
p'tseengchu.
Ash ku chush, Ako pu fIn chIch shu
yusuf nuwuu chI nu chI nIII nu yu,
tfu ngI yu. Afung tfu ngI tum tu.
tumu-
fee ju chIy wuts tu t chIch?
Isysu49
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
524
MI shut,
Muyu! sIy
tfung su.
Itufu, sIy nuwuu,
Antuu tI ApunII
Iyuu Istu chee ju? tfung su.
Juy!
Nupung tsu!
Juy!
Juy!
tng tsu.
Wutum sIyu mu fI kusIt ssu wu.
ApunII Tuu fu shI pun sIyuu, wuu nuu-
tsI tIp tsI fee nuyI nI fu ngu,
kundu fu fee tsIs Itu tsI fu ngI yu.
Ifu su fIn shu chIs kIs shu pu fI tuut ssu.
Nu ndu shu pu fee sIyuu
m'chuchuftuchIntsu.
Ifu su fIn shuch pung' IchI ngu fu
yufu ngu fu ngI tuu,
ushI fI tuu shu mbu tung tsu.
10
ApunII Tuu fu shI pun kIzpufeefu,
tsu pu fu nus shuch tputs IchI ngu fu sIn
wuch puf sIn,
IchI ngu fu sIn yusuch pu sI nu yu.
Wuunu ApunII Iyuu Utuch cheetsI nI
tupu chI ndu chI yu.
11
AshI fu chu, nuw sIyuu,
Shtu ngu-
ngInts! Yuk tush BubI Io nI yuu
ksung tsu.
Muu chee yutu fIt shIsh ptu tInts pu.
Antuu tI
nuw tpu tsee zI?
Nupu: kunInd kIz puf tsu poo
knu fu wu.
Nuw shu ushI fI tum tI shI yuu
knu fI tum tI.
ApunIIeefufI sIyuu kusI fI nu,
ApunII sIyuu tchu.
10
SIn kumu pu fee,
kunI ndup puntsuk chu,
tsu push zuw shI tu fu nIIu,
kuchuch tuk chu,
muu cheetsI IchI ngu fu yunu nguk chu,
unoots shu sIysu kIs
kutung kuch pu su.
F
Wutum ApunII
ndu chI yuu puku wu?
muyuu mu ju
ush tu chIch?
wunI pu ju sIyuum
punu chI nIII nu?
Nupung tsu!
muyuu mu ju
shtu ndu chIch?
Afu pIch tputs muu chee yuw ufup
wufI tu ku unoo sIyuum wuyut
wuyut ush chI nIII nu yu.
E
Ufkuf shu wIpu nush pu tu fI kusu tu tu-
fuu ush chI nIII nu yu.
12
Tputs shu sIyuu nIyf ku sIn,
uwshtI sIn tsI pu chI nIII nu yu.
Isysu60
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
535
F
0.14 ApunII wunI chu unu 3.9 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
0.19 ApunII wunI chu unu 21.23, 22.5 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Ufkuf pu tu fIt wushu nu ndu fI
kuchIng chI nIII nu yu,
ApunII sIyuu Ifu su fIn shu cheets Is tfu ngI yu.
13
ApunII Tuu fu shI pun utee ju.
IIbu nush kyund sIn,
sIyuum muu chee kIz puf wunu sIf
yushI ndu chI nIII nu yu.
Apu nIIee pung' wunu sI feem nu yu-
nI, utu sIn,
kufI pu nuu wushI tun zupun sIyuum
punu chI nIII nu yu.
Ash kut ssIn, nuw shu kIs unush yusuf
pshtu yu fu fI, nuu nut ush chI nu.
14
SIf tputs sIyuu kIyung
yuchu fu ngu sIn,
sIyuu yutu fI tuum nu fu ngu sIn,
nut shu uw nIIu fu nuf sIyuu kIs
nup chI ntsu.
NIIu fu nuf shu sIyush kuseef sIn,
sIyuu ungIf tu chI nIII nu yu.
SIyush tutunII tu yu fu sIn,
F
Nuw shI yuu kufu kuf tu nu,
tchI nIII nu yu.
Yuk tu fee tsIs, ApunII Tuu fu shI pun chu
yuk tu fI nI.
IsfueI chIch Apu nIII fI nI SIyo nu mu ndu fI
kIs nup kI yu, sIyuu tchI nIII nu yu.
15
Nut shu ndu shu kusum puz ushI fus
tuut ssu.
Tumufu Ifu-
su fIn shuch tuu ku nu yu?
tchI nIII nu yu.
Muyu? Nutu
tsI yu tu ngu ndu mu, utInu.
D
2
IchI ngu fu zuf nuw IsfueI chI chee
kufu zu fu ngu fI,
Nuw sIyuu Istu pI, utInu, tfu ngu fI,
kuwI ngutI puxu ushI fu ngI nu.
Ash kI tuu tI, sIysu nuwuu
nIy fu fu ngus,
zufum pu tu fI nuwuu ngu tu fu ng su.
E
Yuwu fI suunu zundu fu ngIs,
unufI kIs chI nu fu ng su.
SIy yutu fI tu fI ngu zI fI zundu fu ngus,
unoo tsIm puyu fu ng su.
3
SIy putum putum nuwuu kuchI
pufu ngI tuu tIs,
nuwuu yutu fI tum nu fu ng su.
SIy kIs upunII pu tsee chI nu fu ngus,
tutsumshI shee wunu sI fImshI
ungIf tu fu ngus,
IudfI chu mun muu chee wuyu yu fus,
mbu tu fu ng su.
Isysu61 , 65
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
538
D
.1 MutI wu 5.34, 23.22 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
.1 MutI wu 5.35 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
.1-2 Yuwuu nIsh tu unoots tum Tuyus pu tum pu nI 7.49-50 tuyu sI mu kumun kI yu.
4
SIy kIs tsI pu fIp mupshI shIp kuxI nxI-
nuw ush kus,
kunIz put kIs tsI yu tu fu ng su.
Psuun upu sup nuu yu fus,
ufu tu mu nguz nuchu ngu fu ng su.
MI shut, muntsu moo k'chee wunuts
chI fI mbu chI fI shIs musu muf tu yu fus,
kIs kutu ngu fu ng su,
ApunII tfu ngI yu yutu fIt shI shpu nee tsI.
Nuwamaritana kizpur taaki, Apan!!
nuwaa Isysaatsi trangiya
ApunII Tuu fu shI pun tchu.
1
Nuw tsI fu fI kunI ndu knu fu
tuu fI yu.
D
Anu mund kuxIn ku fI, kutsI tsu pu fu-
nu sI mun kut kI nu.
E
AshI fu chu, umb ush ku fI, nuw kIz-
puf tuu kI nu.
ushI-
fee ju muu chI tuuf?
F
ApunII wuunu tfu ngI yu.
]Wutu mu fI nuw Is ysI kukI.|
Isysu65 , 66
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
539
Nuw 3eremiyasi siyaam Apan!!ee
kuk yasapana turi yandakina
1
1
Nuw Jefe mI yu sI upufI suf HII kI yu-
su mun chu. Nuw muu chI fI tI ush pu fI
upunII pu nI mun chu tpu tsI. Ben ju mI nush
wutsu pun Anu tu tush upunII pun ufkuf tuu-
fu ngI nu.
2
Anush nuw tuu fu fI, JosI yu suu-
fI nI Am nu fI nI wIp, yuw Utuch cheem
ufkuf kInu fu ngu, un 13 musuch tuu chu
unush, nuwuu ApunII tsI yu tu fu ngI yu.
3
MI shut, Jowu kIm shu JosI yu suu fI nI
wIp Utuch cheem tum ufkuf knu fu ngu,
unpuf tsI yu tu fu ngI tum tu. Anu mun shu
JosI yu suu fI nI tum wIp Sede kI yus Utuch-
cheem tum ufkuf knu fu ngu, 11 musuch
tuu chu, tsup shu zumeet pu tush, yuwu-
puf BubI Io nI yu shuch Ifu su fIn shu chee
3eremiyasarini kuku
3eremiyasarineetsi kuku pakich kamanchintspa
Chakaja yandarang?
Jefe mI yu su sI nI kunu ngu sImu su Apu nIIee kuk kumu nI muum chtu fu ngI yu. ZupIsh kIz puf
wuchI nu yu fu, IjIp tosh tsup tsI pu fu ngI yu. Ufu kumu nI mun tuf ushI fu ngI yu. Ndu wuu nuu tsI kuk
yundu fu ngI yu. Wum kuf Bufu ku fI nI Jefe mI yu suu kuku yundu fu ngI yu. Yuwush zuf ApunII tsI yut-
ssee kumuch tu fu ngu unoo yundum kumun kI yu.
Jefe mI yu su fI nI Utu chIch mu nu tpu tsI. Yuk tush Anu tu tush nIIuf tu fu ngI yu. Ifu su fI nu mund
wutsI fI tu.
Yuwu puf kufuk Jowu ku su fI nI, mIshu Jowu kImu fI nI, mIshu Jeko nI yu su fI nI, mIshu Sede kI yu-
su fI nI tuu fu ngu nu unpuf Apu nIIee kuk zupun kumu nI fu ngI yu. NIput Utu chIch ufku feew kuchI-
ngu fu ngu nu yu. Ifu su fIn shu chee tpu tsI kupung wunee fu ngu, Ndun nuu Apu nIIee kuk puyu kus,
ApunII shu sIyuu kIz puf wunI chInts pu. Afu pIch tputs kus kut ssIn, sIyuu zufum pu tu fI kusI chInts-
pu, tfu ngI yu. Kufuk Apu nIIee kuk muzI nu yu fu, kIz puf tsI yun tu ku, Zumu ngI, tfu ngI tuu, ushI fI-
tuu Apu nIIee kuk kumu nI fu ngI yu.
Chakaama yandarang?
ApunII Jefe mI yu suu kumuch tu fu ngu, ShIy shu Utuch chee tputs tuyus pu tung chu. MI shut,
ufup cheets tum tputs wuneeng tum chu, wutum nuw IchI ngu foo kIz puf wunI chI mu wu, tfu ngI-
yu. AshI fI tuu, ApunII wuu nuu tsI tIp tsIf kIz puf chI nu fu ngu, Yusuf zupIsh suun pee tsu pu nIs
kunup ku chus, kIs tuut ssu, tfu ngI yu.
Mayaamaja yandarang?
Utu chIch tputs Apu nIIee kuk kusu tuf tu fu ngu sIn, Apu nIIee kuk yusuf chI nung tsu, Jefe mI yu su fI nI
tfu ngI yu. BubI Io nIyshuch tputs kus kut ssIn, wufu tInts pu, kumI yu ntsu. WuunI sIyuu muchI ntsu. Ash ku-
chus, ndu shu ufung kIyung kuchI yut ssu, tyu fu, unu mund kufuk shu kIz puf tsI yun tu yu fu, Jefe mI yu-
suuts shu putu yu fu sIn, tumun shIsh tsup ksI mush tumu nI fu ngu nu yu. Yuwu mund Jefe mI yu su fI nI kIz puf
kIyung kuchI yu fu ngu, unu mund Apu nIIeets shu kupung mushu fu ngu, mung' kupung muntsu fu ngI yu.
Mayaatseeja kamanik?
Nu yuwuu kumun ku unoo kumun chInts pu.
KupItofo 1: ApunII JefemIyusufInee kumuchtufungIyu wuunuutsI kuk kumunImuumu.
KupItofo 225: JefemIyusufInI ApunIIee kuk kumunIfungIyu, yuwupuf kufukuwIn
OsIyusufIn, JowukusufInI, JowukImufInI, mIshu SedekIyusufInI tuufungunu unpufu.
KupItofo 2645: JefemIyusufIneetsI tufush kumunkIyu.
KupItofo 4651: JefemIyusufInI ufupcheetstum tputsI wuuneefungIyu.
KupItofo 52: Yuwuu BubIIonIyshuch tputs IfusufInshuchee tputsI Izuufu kusIfungunu unoo
kumunkIyu.
Nuw 3eremiyasi yuwaa Apan!!
kamanirangu anoo kamanchintspa
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
540
D
1.5 GIu tus sh chee mu 1.15-16 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
putu yu fu sIn, much tu fu ngu nu, unpuf tum
tsI yu tu fu ngI tum tu.
Apan!! nuwaa tsiyatarangu
anoo kamanchintspa
4
ApunII nuwuu tsI yut ku tfu ngI yu.
5
Jefe mI yu suu, nuw shI yuu ndu tu mu-
su fI nIIuf tu chush, tuyus pu tum pu neem
Ipu su fu ngI nu. ShIy uneef shIf tIsh wuxu-
ngun tuu fush, Tpu tsee ztufu nuwuu
kukI kumun kush tuuch shu, tfu ngI nu.
D
Antuu tI
wuzu pu nIsh tputs tsI yu tu muum wufI tu-
chee zI? tfu ngI nu.
7
Itufu ApunII shu,
NdunI. Kunu ngus tu nu tfInII pu. Nuw
ufu yup kumuch tu kchI umb nuu yu fush,
nuwuu kukI kumu nI muum wufI tuch shu,
wutum nuwuu nu kumuch tu kchI nu wu.
8
PunI fInII pu. Nuw ufu unu shtu nu shI-
yuu ksu tu muum ndu kusu chInII pu. Nuw
Tuu fu shI pu nee fu fI zufum pu tu fI shI yuu
utInu, tyu fu,
9
ApunII uw puxuyeefu,
nuwu mun kukI kundu nee fu, tfu ngI yu.
10
Nu In zuf nuwuu nu wIz pu fI fI k'kuzee
tsI yu tu muum punu chInII pu. Kupung
wIz pu fI fIsh tuu chI yu. AshI fI unpu nuwuu
kukI kumun ku chush, nuw shu IchI ngu fu
kufuk kupeeteefufI kusu chI mu. Yusuf
kufu kuu wunu sI fI IpuseefufI, wunu sIf
kusuk chu fI, tuu chI nIII nu yu, ApunII
tfu ngI yu.
11
Anu mun shu, yusuf nuwuu
tfu ngI yu. Jefe mI yu suu,
muy pukshu?
tfu ngu, nuw shu ktup zuu pIz pukI nu,
tfu ngu fI.
12
Zuf kush tshu. Nuw ufu tu fI
k'keetsI tutsum kI nu, tfu ngI yu.
13
Itufu
yusuf ufu ngeem,
Nuw
sIyuu IjIp to tushI tu ngu yu fu fI, upu sup yup
kung ndu nu fI tsup puzu muchI nu ndu fI
tuufu, tputs ndu mInum tI yum tuum wunI-
ndu, Izuu fu wum sun mu nu, tsI puts sIyush
wutsI fI tu tuchI tu fu ng tuu, ushI fI tuu nuw
umb wunu sIf much tu fu ngI.
Ndu unoo
mungI shIsh chI nuk su?
Muyuum su
nuwuu wuts tu mu fI kusu fu ng su?
7
Nuw chu
nIngeem tsup kIz puf wunu sI fIp, wunus
zupun kutung pu nu utufI, much tu fu ngu-
shI nu. Itufu, sIysu kusu fu ngus, nuwuu
tsu pu nI wunu sI feets tuu tuyu tu fI tu fu ng-
su. AshI fu ngus, nuwuu tsu pu nI Itsuch tu-
fu ngus, ndu unoo kIs nup kI nu.
8
MI shut,
upunII pun ufkuf nuwu nguz ndu puk chI-
yum chI nu ku nu yu. MI shut, tuyus pu tum-
pun tum tputs ndu nuwuu chI nu fu ngu sIn,
mIshu kufu kuw IchI ngu fu sIn nuwuu
kusu fu ngu sIn, mIshu tuyus pu tum pun-
tum sIn upunII pu tseetsImu fI shu BuuI mun
mung' tut ku sIn, unu mu nu fI shu suf tsI yut-
ku nu yu. ApunII pu tsI fI nI ndu wufI tu fu,
unu mun mung' tut ku nu yu.
9
Nuw Tuu fu shI pu nee fu fI zufum pu tu fI
sIyuu utInu. Yuwu mund ush kIs unu mund
sIyuu Ipu fee tsIs, chI nIII nee ts tum tIs wunI-
muum kIfuk yundu chI mu.
10
AshI fI yu,
nuu yu fus, tsu pu fu nus tspu ku tu umb
nupu shI nInts. Zuf yuku umb, Kedu fup
tpu tsee zungu nIng tsu. Zuf puku umb-
tum, wIsu fup nupu shI ntsu.
Kumu pu fI
unshuch tputs upunII pu tsI fI nee tsI kusu yu-
fu sIn, mInush shut tuchIt ku nu yu?
11
Ndu
mInum tI yum tputs upunII pu tsI fI nee tsI
yuwuu ndu wufI tu fu unoo, kusu yu fu sIn,
mInoots shu chI nu ku nu yu.
D
Itufu, sIysu
nuwuu wunu sI feets tuu tI kusu yu fus,
upunII pu tsI fIs ndu wufI tu fu unoo tsI-
nuu shu ungIf tuk su.
12
Antuu tI sIy
m'chuch tumu pu fI ushI fus tuu kus, kIyung
yuchu muum wufI tuk? ndunI.
15
SIyuu
puchum pun tumuz tumu tuf pu fI ushI fu-
sIn, wumu fI tIn tpux tu fu ngu sIn, puchu-
fu ngu nu yu. Yuk tu fI nee ts Is tunu peef sIn,
sumus pu tIfoo fu ngu nu yu. AshI fu ng sIn,
nu tputs ndu nuf shu. Mungu zupu tuf
ush kI yu.
1
Mun s shuch tputs, mIshu Tuf-
ne shuch sunduf sIyuu IsfueI chI cheets Is
mucheets Is ptu ngu mbeef sIn kusu fu ngu-
nu yu.
17
Yuwu mund nuwuu kusu fu ngIs,
unu mund nuw sIyuu wunee kI nu. Nuw
sIyuu wunu sI fI tuu muchI fu ngu fI, Itufu
sIy nuwuu kusu fu ng su.
18
Muyuum-
shu nIII tu fI tu mun tputs mungIs tut kus,
Istu ndu tssu? SIy nu IjIp top kungoo
NIIo wuu muum, mIshu AsI fI yup Euffu tIs
kung wuu muum nuukchus,
untuu tI sIyuu
JefemIyusu2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
542
F
2.21 Iuku su 13.6-9 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Istuchu zI nIII nu ju? Ndu.
19
Yuwu mund
muntsIf chI nu fu ngus, nuwuu kusu fu ngIs,
unu mund nuw sIyuu wunee ku fI, tputs
sIyuu Istu muum wunI ndu ju. Wutum sIy
nuwuu Apu nIII fI tuu tIs, ndu nuwu mun
mungIs tutuk su wu. Kuu pu nI fI mungIp tIs
ItsIn su fu chI nung tsu. SIy nuwuu kIz-
pu feets tuu tI Tuu fu shI pu nI kusu fu ngus,
nuwuu yutu fI tum nu fu ngIs, unu mund
nuw sIyup yutu fIt shI shee kupIzpuz ushI fu
zungun chInts pu, nuw Tuu fu shI pu nee fu-
fI, kIz puf tuu ku fI, zufum pu tu fI utInu,
ApunII sIyuu tfu ngI yu.
AshI fI yu, kumu nee nu yuwuu IsfueI-
chIch Apu nIIee kupung kusu fu ngu nu
unoo tsI.
Yuwaa Israe!chich Apan!!ee
kasarangusin, yuw zandkana an
chinarangana, anoo kamankiya
20
ApunII IsfueI chI cheets Is utIyu. SIy
sIf tu mu su fI nuwuu kusu fu ng su. Nuwush
tuchI tu muum ngu tuk su. SIy,
Apu nIIee
muyuu mu chI nu chI? tfung su. Tfungus,
muchI mun Iwuz, mIshu yusI nush wushI-
tu nIsh puch upunII pu tseets shu Imbu ngu-
feetspu zIs ushI fus chI nu fu ngus, tuchI-
tu fu ngus, nuwuu kusu fu ng su.
21
SIyuu
kIzu fu nuuts puz ushI fu fI, wunu sI fImshee
IpuseefufI,
F
tutsu mee fu ngu fI, wunu sIf
ksu tu fu ngI nu. AshI fu ng tuu tI, Itufu suun-
tu fI shu yutu fI zupun chI nu kus, musu tuk-
puz ushI fu ngus, ndu sIyuu nuts tu kI nu.
22
AshI fu ngIs, unoo tuchI ngu muum
wuun tuu tI tskI muf put, ndu nI yu ushI-
fu upun pu wunu sI fImshI pu kchu kus,
ushI fI tuu ufu unu fI tum yutu fIt shI shI fee-
tsIs pung chI nu, nuw Tuu fu shI pu nee fu fI
zufum pu tu fI sIyuu utInu.
23
Itufu, sIysu,
Spu tu fI tuu-
tIs ndu nuf puz ushI fus nuuk su? ApunII-
pu tsI nguz kufuz tu ngut ush kus, yuf pu nIs
tzeefuntumuwIs tuuk su, nuw sIyuu
utInu. Itufu, sIy nuwuu, Ngu tIsh tshu.
Iy upunII pu tsI nguz chI nu ku nI, umI kuf-
tu fu ngu nI,
Kumu pu fI yuwuu
wunee shI mun kIyung kuchIy kuchIs unoo
tupu chI ndu chI yu?
29
MI shut, sIy nuwuu yutu fI tuum
nu kus, Itufu
kuu pu nI fI zufum pu tu fI
tIs? Wutum sIy nuwu mun ndu mungIs
tut kus, nuwuu kukI kupee tu fu ng su wu,
nuw Tuu fu shI pu nee fu fI zufum pu tu fI
utInu.
30
Nuw sIyuu Ipu fIs wunee fu ngI tuu-
tI, ushI fI tuu ndu tuyuk su. MI shut, ndu
yusu muum zund kus, nuwuu kukI tuyus-
pu tu ku nu unoots shu tumuz wutsee nuf
JefemIyusu2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
543
G
2.30 MutI wu 23.37 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tumu pu fI ushI fus tsI yun tu kus puchu fu-
ng su.
G
31
AshI fI nu, IsfueI chI chIs IchI-
ngu fus yuwuu nuw tI unoo muzI nu kus,
kuu pu nI fI nuwuu kukI mungoo nung tsu.
Muyuu-
mu Apu nIIIsh tuchIt ku nI, yusuf kIyung
kuchIy chInee? MI shut,
Muyuu mu uyum-
tuu tI yusuf Apu nIIIsh tuchIt chIch? tssu.
32
KIz kunee sIch zufunIIeefu,
untuu tI
wuyu fu ngu shee mbI zu tuf? ndunI. AshI-
fI tum tI, nuw sIyuu tpu tsI fee tsI kupung-
tuu chI nu ku fI Istu fu ngu fI, Itufu sIysu
sIf tufI nuwuu mbI zu fu ng su.
33
Nuwuu
kusu fu ngus, nIII tu fI tush shu tuchIt chIt tuf
ushIk su. KIz wImbu ngu fIsh tumu tuf pu-
fee ushI fus upunII pu tsIsh kIs tuchI tuk su.
Ash kus, yutu fIt shI shee kupung yusu yu-
fus, muyIs tof tumu pu fee ushI fu tuuk su.
34
Ash kus, yutu fIt shI shI fIs kupung
tuufu, pukIf ufsIf, mIshu tputs wunu-
sI fI mush ufsIf kumu fI mu nIs kufus
chu muk puz ushI fus tuuk su. Ndun tuu
tputs muntsIf ush ku sIn, suun tu fI muntsIf
chI nu kus, puchuk su.
35
Itufu, ush kI tuu-
tIs, mungu tu fI shtIs,
Antuu tI Iy yutu fI
tuu tu fee zI nI? Wunu sIf tu nI chu tpu tsI nI.
muyuum shu
Iyuu tunu fI ushI fush nutsu kush, Iyush-
chee nIy fuk shu? ShIy tputs nuu yu fu nIIu,
yuk tush psuu nu mu fI muu fu ngu, ufu ngI fI
nuu tu fu ushIk puz ushI fu Iyuu nIy fuk-
shu wu.
9
MI shut, shIy tupuz pun ufkuf
mumuf pu yu fu, ndu tIp tsI fI tupu chI ndu-
muum wufI tu tu fu ushIkshu. Itufu, Apuu
Tuu fu shI pu nee, shIy Iyuu tpu tsIf tIsh chu.
Iyush ufu tu fI tuukshu. PIyuf tuch tputs
IchI ngu fu sIn unoo yusu ku nu yu. AshI fI-
yu, nuw shI yuu utInu. Ksu fIsh pu. Iyuu
tupu chI ndu ngI, nuw Apu nIIee tfu ngu fI,
10
ApunII shu IsfueI chI chee nuwuu kumun-
ku tfu ngI yu.
IsfueI chIch pIyu fI chI nut chI nut
ush ku sIn, upunII pu tsee tnu yu fu sIn,
ungIf tu ku nu yu. AshI fu chu, nuw shu
unoo ndu kIs nupkI. Yuwu mund kIz puf
yutu fI ush ku nu unu mund,
Muyuum-
shu ushI fu ng su? tyu fu fI, wunI chI mu.
11
AshI fI yu, shIy Jefe mI yu suu, unshuch
tputs ush ku nu unoo nuy nIm uum
tsI yu tIshpu.
12
Wund tuu tI zupun zuf
mungook sIn, mIshu yutu fIt shI shI fI nee-
tsI tuchI ngu muum chI noo much kI tuu-
teesInu yu, mIshu zupun tuu tI muu chI
nuwuum wuyuk sIn, ndu unoo zund kI nu.
Ufu unshu chee kuchI ngu muum tupu zee,
mIshu mufI zeets tum, mIshu tsu tu sheets-
tum wuyu chI mu, ApunII IsfueI chI chee
tfu ngI yu.
13
AshI fI yu, nuw shu tfu ngI-
nu. Apuu Tuu fu shI pu nee, tuyus pu tum-
pun shu.
TumuycheezInI?
utee sI nu yu. ShIy shu umb tn chu. Tputs
yuw tsu tu shI mun tsI pu muum wuyu mu,
un tsu tu shI mu nu fI tum tsI pu chI nIII nI yu.
MI shut, yuw tputs tupu zIsh tsI pu muum
wuyu mu, unshu ufu tupuz shu fI tum tsI-
pu chI nIII nu yu. MI shut, yuw mufI zI mun
tsI pu muum wuyu mu, unshu mufI zI mu-
nu fI tum tsI pu chI nIII nu yu. MI shut, yuw
tputs putu muum wuyu mu, unoots shu
ufu putu chI nIII nu yu.
D
3
Nuw Apu-
nIII Tuu fu shI pu nI utInu. Wuneesh shee
Ipun pu nuf zungun chI mu. Puchum pun
tpu tsee puchu muu mu, tumuz shu tsI pu fee
pshIy fu muu mu, yup shu unoo kutu ngu-
muu mu, mIshu kzu mIsh shu unoo Izuu fu
kuchI ngu muu mu.
4
Ifu su fI nush Munu se-
su mund Ese kI yu su fI nI mund wIp yutu fIt-
shI shI fI nI IchI ngu fu IsfueI chI chee umb
ush tu chI mu. Ash ku chu fI, tsu pu fu nus
ztufu yuwuu nuw kIz puf wunee kI unoo
yusuk chu sIn, kIz puf punI fus tu chI nIII nu-
yu, ApunII tfu ngI yu.
10
.AshI fI nuw shu, Apuu, nuwuu
wuneefIshpu.
SItuts tee!
Muyuum shtu
uneefI nuwuu tutsI pu fu ng? Wutum nut-
shu kIz puf kIyung kuchIy kInu wu. Nut shu
nuw tputs pu numbuptu ngut ush kI nu.
Ndun tuu tpu tsee tumu shtu ku fI, nuwuuts-
shu muntsIf tsI yut ku nu yu. Nuw tpu tsee
ufkIf ndu mInum tI yum pIfIs tu tu fI nu.
UwshtI sIn ndun tum pIfIs tuk sIn, ushI fI tuu
muntsIf nuwuu tsI yut ku nu yu.
11
Wundu yu
nuw shI yuu kukIsh ndu puyu fu ngu fI,
nuwuu wunI muum wufI tu kI yu. Itufu,
shIy yusuk shu, yuwuu nuw shI yuu kukIsh
tutsu moo fu ngI, mIshu kundu fu fI kIyung
kuchIy kut ssIn, nuw shu shI yuu, Nuyu-
nI ngI, tfu ngI unoo tsI. AshI fI yu Apuu,
nuwuu nuyu nI ngu ndu, nuw Jefe mI yu sI
Apu nIIee tfu ngI nu.
AshI fI yu, kumu nee nu yuwuu ApunII
Utuch chee zufum pu tu fI wunI chI mu,
tfu ngu unoo tsI.
Apan!!, Israe!chicheetssha
zurampatari wanichima, trangiya
12
ApunII IsfueI chI chee utee ju.
Chu-
ku ju AsI fI yu shchee, mIshu BubI Io nI yu-
shchee kusI ku ksIch? PInus chu. Ngu-
sumb mbum mush, mIshu ngu sumb mbuf-
shI mush, zufI chu fu pu ngu fu tush tup
tuufu un tumu pu fee ushI fu IchI pu muum
ndu wunI ndu.
13
AshI fI yu, yuwu mund
IsfueI chI chIs kupung yutu fI tuu fu ngIs,
unu mund sIyuu muu chI fI tIs ItutseefufI,
kundu fu feemshtIs punu chI mu. Yuw yuk-
tu fI shIs puyu kIs, unoo wuunI mungu tu fI
yuchI nIII nu yu.
14
Amb ush ku chu fI, kundu-
fu fIs sIyuu tumuch chuf tu chI nIII nu yu.
JefemIyusu14 , 15
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
547
D
18.1-17 Romshucheemu 9.20-21 tsIyutsIs nIptu tutsumoofu tuufItumtu.
Yup ndu tsu poo yusu fIs umb shu ufu tuut-
ssu. Wutum nuw kupung tsI yun tu yu fu fI,
sumus ushI fu sIyuu muchI muum zund kI-
nu wu, ApunII IsfueI chI chee tfu ngI yu.
Nuw shu Apu nIIee,
15
Apuu, shIy IchI-
ngu fu yusuk shu. Nuwuu tupu chI ndu ndu.
ShI yu mund kumI nIsh nuwuu kIyung
yuchu ku nu yu. AshI fI wuneengI. Anoo
nuy nI kush, ksu fInII pu, ndu nuwuu puchu-
muu mu.
1
ShIy nuwuu tsI yut ku chush,
unu fI tum mungI kIs muzI nu kI nu. An
tsI yu tsIs nuwuum wunu sIf chu. MI shut,
kIz puf mungI ksu kI nu, wutum nuw shI-
yu mun mungI tut kI nu wu. Apuu, shI yu mu-
fIt chu Apu nIIIsh.
17
Yuw tputs yutu fIt shI-
shee tsImu fI chI nu ku, mIchI tu tu ngut ush-
ku nu, unput ndu kIs wushu nund tuu kI nu.
Yuwu mu ndu fI shIy nuwuu nuwuu nI tu fI
tuu muum wuyu fu ngIsh, unu mu ndu fI
nuw pIyum nuwuu nI tu fI tuu kI nu. Wutum
shIy nuwuu tsI yun tu kush, umb ushI fu
wuyu fu ng shu wu.
18
AshI fI yu,
tumu-
shtu Apuu, kIyung kuchIy ku fI, mungI
muntsu kI un ndu pus tuk?
Tumushtuju
yufu muum ndu wufI tuk? ShIy nuwuu ndu
puk chI yum Istu kush, kungoo wuzu ngun
puzuu tumu tuf puf chI ushI fush, nuwuu
ngu tIsh tumu pI nguk shu, nuw Apu nIIee
tfu ngI nu.
19
ApunII shu nuwuu,
Muyuum shu
ngu tIsh tsI yuts tuf ushIkshu? Anoo
wuts tu. Yusuf nuwuu kukI mungIp tIsh
tsI yut kI nuu fee shu, nuw shu mungee-
tsIsh yuf chInII pu. Yusuf nuwuu k'keetsI
tpu tsI fee mI kumu nIt shu. Ash ku chush,
tputs shI yuu yusuf muzI nu chI nIII nu yu.
Itufu, shIy nuu tpu tsush tuchI tInII pu,
nuw shI yuu utu shI nu.
20
SheefufI, nuw
shI yuu nee yukut ksu tu muum ngu sumb
chu mbee pI mush pu puz tundu pu noo mu
ushI fu wuyuk chu fI, ndu shI yuu tputs
kusI chI nIII nu yu. Puchum pun kus kI tuu tI,
Itufu shI yuu ndu kusI chI nIII nu yu. Nuw
unu shtu nu shI yuu tupu chI ndu muu mu.
Nuw Apu nIII Tuu fu shI pu nI shI yuu zufum-
pu tu fI utInu.
21
Yutu fIt shI shpu nI wIz puf
nuwu mu fI kusI yu fu fI, shI yuu tupu chI-
ndu chInII pu. MI shut, yuwuu shI yuum
kupung xufu shIsh tuuku unoots tum, tupu-
chI ndu chInII pu, ApunII nuwuu Jefe mI yu-
suu tsI tfu ngI yu.
AshI fI yu, kumu nee nu yuwuu ApunII,
IsfueI chI cheets shu zufum pu tu fI wunI chI-
mu, tfu ngu unoo tsI.
Apan!! yuwaa waana zandku
anoo uru ashtachiya
D
18
1-2
ApunII nuwuu tfu ngI yu.
Jefe mI yu suu, spI fuu kuyu tu mu-
pu nIp pung' nuu ngI. Nuw unush shI yuu
tsI yu tu muum zund kI nu, tfu ngu,
3
nuw-
shu shI tu ngee fu nIIu fI, kuyu tu mu pu nIp
nuun tu chu fI, kuyu tu mu pun shu spIf pu
muf tsu feem kuyut ku pufu ngI nu.
4
Itufu,
unshu mufIts muntsIf kInu fu ngu, unoo
Ichuychuyu fu, yusuf unu fI tum spIf
wuunu zund ku, ushIm kuyut pI tu, kuyu-
tu yu tu fu pufu ngI nu.
5-
Anush ApunII shu
nuwuu tfu ngI yu.
TsI pu-
tsee zund kIsh?
9
untuu tI unu-
mund MIkI yu su fI nee tsI puchu fu ngu nu?
JefemIyusu25 , 26
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
551
D
31.9 Iuku su 2.22-23 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
ndu. Kufuk kIz puf punI fu ngu, ApunII pu-
shu tsI yut ku, Apuu, umb shI fInII pu. Iyuu
nuyu nIng chu, tfu ngI yu. Anu mund shu
ApunII wuneesh shee yuwuu wunI muum
chI nu fu ngu unoo ndu zungu nI fu ngI yu.
AshI fu chu, Iy wunu sI fImshee tputs Jefe-
mI yu suu puchuk chu nI,
yupee
nuu yu fuch, wunu sIf shu tuu chIch? tus,
kunu su muum zund kus, nuw shu sIyuu
tsu pun pI tum tIs wuyu chInts pu.
3
Nuw
sIyuu sIf IsfueI chI cheets Is tsI yu tu fu ngI
un zupun zuf ndu puku fI, tushI yu nIII yu.
Nuw sIyuu chI nu fu ngI, un ufu tu mu fI chu
ushI fu ng shI nu. Nu wundu fI tum wunu-
sIf pu chI nu kI nu.
4
AshI fI nu yusuf sIyuu
wunu sIf wuyuk chu fI, sIf tumu tu fup su
tuu fu ng su ushI fI tum tuu kus, chuf chuf
ntuf ush kus, mungIs kIs mIchI tut-
ssu.
5
Sumu fI yu mun much yusuf kIzu-
fun tutsumeefus, kunung ku chu, zupun
wunus yusIyk chu, kIs shu pu wuut ssu.
YupI
musu tu fu ngus, nuwuu kusu fu ngIs?
Ngoo tsIsh sfu ngu ntsu kumI fu nuu fI
nuts tu muu mu. AshI fI yu, ngoo tsI kuu pu-
nI fI nuts tu yu fus nuu tut ssu. AshIk puz
ush kus, yusuf nuwush nungI tuzu mut-
ssu.
22
KIz suwu yu fu, xIy tut ushku,
ndu yusuf wunu sIf shu chI nu yu fu,
wuzu fu nIIIp ku nup tu fI yu. Itufu, sIysu
ndu ushItssu. Nuw sIyuu mungee ts Is
p'tseekchufI, nuwuu yusuf chI nuk-
chus, kunu putssu. Ash ku chu, tsu pu fu-
nus shuch shu tputs unoo yusu yu fu sIn,
AshI fI
shIy nuu Apu nIIIp pung' nuu yu fush, nupu-
shI nI. Yuwush Apu nIIeem mungu muum
shu nIy ku nu, unush kuseefush, kIfu ku fee-
tsI nuts tung chu. Anshuch yukut IchI-
ngu fu sIn shu nee fu nu, mIshu Utu shuch
tputs unshu tum shu nee fu nu, un tum sIn
Apu nIIee kuk muzI nu chI nIII nu yu.
7
Apuz
unoo muzI nuk chu sIn, yutu fIt shI shI fI-
nee tsI kusu yu fu sIn, Apu nIIIsh yusuf
tuchIt ku tssI nu. Wutum ApunII yutu fIt-
shI shI fI mu ndI nI tsI yun tu ku, wuneesh-
shee zungu nI muum zund ku, un kupung
yutu fI tu wu, tfu ngu fI,
8
Bufukshu, yuwuu
nuw kumuch tu kI, unoo ush pu fI yundu yu-
fu nIIu, Apu nIIIp pung' nuu yu fu, unush shu
Apu nIIee kuk kIfu ku mun yundu fu ngu,
unoo nuts tu fu ngI yu.
9
Jowu kIm, JosI yu suu fI nI wIp Utu-
sh kufu kuum knu fu, zumeet pu musuch
tsup shu 9 tuu chu, unush IchI ngu fu sIn
Ifu su fIn shuch, mIshu Utush chI tum
tputs, unush kusu tu fu sIn, Apu nIIeem
mungu muum shu nIy ku nu unush,
10
Bufukshu Apu nIII nung wutI mbu funII
wunu sIf wuyu fu nu, mIshu shtu ndu shI nI
kunees chI fI wuyu fu nu unnung, mIshu
unnu ngI tum Sufu nu fI nI wIp Guemu fI-
yus yuwush kIfu kuu yundu ku unoom
tundu pu nu fu nu, unnung Bufuk xIyeefu,
kIfu ku fee tsI IchI ngu fu nuts tu fu ngI yu.
11
AshI fI MIku yus shu, Guemu fI yus wIp,
Sufu nu fI nI wuchI nIII nu, yuwuu Bufuk
Apu nIIee kuk nuts tu ku, unoo IchI ngu fu
muzI nu fu ngu,
12
kufu kup pung' mIkee-
fu nuu tu fu ngu, yundum pu nIp EII su mup
wutund pun kusee fu pshtu fu ngu, unush
yundum pu nI EII sum sufu, kufu ku tum
Istum pun zupun shu nee fu nu unoo pufu-
ngI yu. DeIu yus, Semu yus wIp, mIshu
EInu tun, Akbo fu fI nI wIp, mIshu Guemu-
fI yus, Sufu nu fI nI wIp, mIshu Sede kI yus,
Hunu nI yus wIp, ufu ngeem kufuk tsI pus-
tum shu nee fu nu,
13
unush MIku yus shu
yuwuu Bufuk Apu nIIee kuk nuts tu fu ngu,
unoo IchI ngu fu kufu kuuts shu kumu nI fu-
ngI yu.
14
Kufuk shI tI sIn unoo muzI nu yu fu-
sIn, Jehu d, Netu nI yu su wIp, SeIe mI yu su
wuchI nIII nu, Kus tum wuchI nIII nu, tfu-
ngu nu yu: ShIy shu Bufu kuu kumu nI shI nI.
Yuw tputs wuzu pu nIsh nuuts tu fu ngIsh,
un kIfuk punu ndu tng chu, tfu ngu sIn,
Jehu d shu Apu nIIIp pung' nuu tu fu ngu,
Bufu kuuts shu kufu kuu kuk kumu nI fu-
ngI yu. Bufukshu, Ayu tfu ngu, kIfu kuu
yyu fu nIIu, yuwush kufuk Istum pun
shu nee fu nu unush kusu fu ngI yu.
15
AshI fI
uwshtI sIn, NuunI, k'xInungI. Sheefush,
Bufu kuu, kIfuk puyu fIsh un nuts tu-
ngI, tfu ngu sIn, uwshu nuts tu fu ngI yu.
1
Kufuk shu Istu mu pun unoo muzI nu-
yu fu sIn, kupung punI fu ngu sIn, wuun-
pu tu tIn tsI yut ku sIn, Nee k'kuz kufuk
kupu ngu kumu nI ndu utIyu, tfu ngu nu yu.
17
Anu mun shu Bufu kuu tfu ngu nu yu,
Kumu nI ndu.
Muyuum shu
shIy Iyush chee tumu pI ngu kush, KuI dew-
shuchee Istu muum nuu tut shu? tfu ngI yu.
14
Nuw shu,
Antuu tI nuw
mungu tu fI tI tumun shIsh tuu muum zund-
kee zI?
19
MI shut kufu kuu,
yuwsh tu sIy
tuyus pu tum pu nI fIs?
tsup
Ipun pu nuf shu, zuf nue vIsh, Ifu su fI nush
kutu nguts ndu nee fu ngu,
Mush tu kutu-
ngee chI nIII nu?
7
Psuun BubI Io nIyshuch-
shu sunduf tundu pu nu zee zpee yu fu-
sIn, Ifu su fI nush pshtu tu tu nu nu, unoo
Sede kI yus shu IchI ngu fu wusu ndu fu pu
ufu ngee mu fI suwu fu ngu nu yu. Wup shtu
tsI mbun tuwu zI ndu fu tundu pu nu fu ngu-
nu, yuwu nung kufuk muzu fee tuu fu ngu,
tIpu fu nIII zeem shu wuyu fu ngu nu unnung
suwu fu ngu nu yu. Suwu yu fu sIn, Oftu gup
kung tIt ushI fu ngu nu yu.
8
Itufu, KuI dew-
shuch shu sunduf kufu ku nguz Sede kI yu-
su nguz tuchI tu fu ng sIn, JefI co yu nung
yukut kumu tu fu ng sIn, putu fu ngu nu yu.
Sede kI yus shu wusu ndu fuf IchI ngu fu sIn
ufku fee kusu yu fu sIn, suwu fu ngu nu yu.
9
AshI fu ng sIn, kufu kuu Sede kI yu su,
mIshu tsI pu su wuuts tum kufuk putu fu-
ngu sIn, BubI Io nI yu shchIp shu kufuk
Nubu ko do no so fup much tu fu ngu nu yu.
An kufuk Humu tush wutsu pun, RIb Iush
yukut tuufu, unush yushI ndu yu fu sIn,
kufuk Nubu ko do no sof Sede kI yu suu wunI-
muum wusu ndu fu fee kumuch tu fu ngI yu.
10
Ich tu fu, Sede kI yus wuunu pufu, wIpuu-
tsI mu wuyuf pu noo ktsu pu fu ngu nu yu. MI-
shut, Utu shuch tputs kIz pu feew tuu fu nu
unoots tum wuyuf pu noo ktsu pu muum
kumuch tu fu ngI tum tu.
11
Sheefu, unu mun-
shu umu yuu tsI fI shu Sede kI yu su kuteen pu
kumu fI yu fu sIn, wuchoots shu yuxeef sIn,
BubI Io nI yup mucheef sIn, tumu neef sIn,
unu shu fI shu tsI pu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu BubI Io nI-
yu shuch tputs kufu kuu Sede kI yu su fI nI putu-
yu fu sIn, kIyung yuchu fu ngu nu unoo tsI.
JefemIyusu37 , 52
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
558
Apan!!ish pang' maachtawaa yarangusin,
sumaspa muchirangana anoo kamankiya
12
Nubu ko do no sof BubI Io nI yush
kufu kuum knu fu, musuch 19, tsup shu
zumeet pu, zuf shu dIes tuu chu, unush
guuf dI yu ufkuf Nubu su fu dun suf Ifu-
su fI nush kusu fu ngu,
13
Apu nIIee pung',
mIshu kufu kuuts tum pung' kIz puf wunu-
sI fI, IchI ngu fu Ifu su fI nush pungus tuufu,
mIshu kufuk tsI pu su wuu pungu IchI ngu-
fu tIfoo fu ngI yu.
14
BubI Io nIyshuch shu
sunduf Ifu su fI nuu wutund pun tunupeefu
kupee tu fu ngI tum tu.
15
Sheef sIn, unu-
mun shu Nubu su fu dun, Ifu su fIn shu chee
tputs IchI ngu fu putu yu fu sIn, BubI Io nI-
yup much tu fu ngu nu yu. Ashpu tum tputs
Nubu ko do no so fuu chI nu fu ngI tuut ssIn,
unoots tuu putu fu ngu sIn, mIshu tpu tsee
muuch tuu tnu mu pu nee wu putu yu fItum-
sIn, BubI Io nI yup shu much tu fu ngu nu yu.
1
AshI fu ng sIn, yuwuu tsI mu fI shu tputs
pukIf kIyung kuchIy ku sIn tuu ku nu,
unoo tsIm shu mzu fee puyuk sIn, kIzu fun
kunu ngu muum, utu sIn, kusu fu ngu nu yu.
17
KuI dew shuch Apu nIIIsh pung'
muu chee tnu muw tuu fu ngu, ngu sumb
chu mbee pImu shI unoo, mIshu tsI mbun
kshu fu ngum uxI nush pu tu fI tuu fu ngu,
mIshu kungoom wuyu fu ngu nu muu chI
kupu ngu unpu tu fI ptu ngu fu ngu nu yu.
Sheef sIn, IchI ngu fu ngu sumb chu mbee-
pImu shI BubI Io nI yup shu ytu fu ngu nu yu.
18
MusunII kupee tu mu pu nee ts tum, puu-
Iuuts tum, mbu fIn tzu tu mu pu nee, mIshu
mungu wuuts tum, kuchu fu nu tum kupu-
ngu mu shI, IchI ngu fu ngu sumb chu mbee-
pImu shee Apu nIIeem ungIf tu muum puyu-
ku nu unoo yufu ngu nu yu.
19
Anu mun shu,
guuf dIy shu ufkuf ofoo chu mbee pImu-
shee, mI shut ufu tum mbuf shImu shee,
mungu wuuts tum puk chI mu shI, mungu-
wuuts tum musunII pu nI, mungu wuuts tum
kupu ngu mu shI, mbu fI nuuts tum uxI nush,
mIshu kuchu fu nuuts tum kupu ngu mu-
shI, mIshu mungu wuuts tum yuwush
vInoo Apu nIIeem much ku nu unoots tum,
20
mI shut yuwuuts tum Apu nIIIsh pung'
tsI mbun shu fu ngu fu, ngu sumb chu-
mbee pI mush wuyu fu ngu nu, wuku fuum
upupchI feem ngu sumb chu mbee pI mush-
pu 12 tnunu fu ngu sIn, unu mun shu ush
wuyu muum kungoom kupung kshee-
wu muum kuyu tu fu ngu nu, unoots tum,
mIshu kufuk SuIo mon Apu nIIeem pung'
tnu muum kumuch tu fu ngu, kIz puf kuyu-
ku mu nu ndu kIIoo tchI muum wufI tu fu
tuu fu ngu.
21
MInum tu wu fI shu fu ngum
wu fI fI nI uchu meto fo knu fu tuu fu tu-
fu ngu, unoots shu kshu fu ngu mu 5 metfo
unu mun chu wup tutuf pI fu wuntsush
kufI mu nuz tuu fu ngu, un ngu sumb chu-
mbee pI mush 7 sen tI met fu tuwu pI fI nI
tuu fu ngI yu.
22
TsI mbu nu fI kshu fu ngum
ushI mu nu ndu fI tuu fu ngI yu. Kshu fu-
ngu mun Iwuz ngu sumb chu mbee pIsh
IfIp cheew kupu nguw mInum tuw mu nu fI
pshkum wuyuw wuyuw ushI fu ngu nu.
An IfI pIch wu fI fI nI tsI mbu nu metof
knu fu ngI yu. Anu mun shu ktum ush chI-
fI Ituf pI fu ngu sumb munIIIy tumu pu fI
ushI fu kufu kuf tu fu wunu sIf tuu fu ngI yu.
23
Pshku fu tu fu unu mun ktum Ituf pI fu-
ngI tum tu. MInum tuw mu nu fI pshkum
96 munIIIy tumu pu fI ushI fu tuu fu ngI yu.
Anu mun shu Iwuz 100 munIIIy tumu pu fI
ushI fu tuu fu ng tum tu. Anpu tu fI ush pI fI
yufu ngu nu yu.
AshI fI yu, kumu nee nu yuwuu Apu nIIIsh
pung' muuch tu wuu yufu ngu sIn, sumus pu
muchI fu ngu nu unoo tsI.
Utashchee Babi!oniyap
machtarangana anoo kamankiya
24
Guuf dIy ufkuf, Nubu su fu dun Ifu su-
fIn shu chee tputs zupun putu fu ngI yu.
ApunII pu nee ufkuf, Sefu yu suu putu fu ngI-
yu. Sofo nI yu suuts tum, upunII pu nee ufkuf
Istum pu nee putu fu ngI tum tu. MI shut,
Apu nIIee pung' ksu tu mu pu nee ts tum tuchIp
tpu tsee putu fu ngI tum tu.
25
Sheefu unu mun-
shu, yuk tu shu fI shu sundu fu ufkuf, mIshu
7 tputs kufu kuu mung' p'tsImpun tuu fu-
ngu nu unoots tum, mIshu sundu foots tum
putum pu nee sheefu, ufu ngeem 60 tputs
putu fu ngI yu.
2-27
Shee fu nIIu, Nubu su fu-
dun, kufu kup Nubu ko do no so fup, Humu tup
tsup, yukut RIb Iup ush pu fI much tu fu ngI yu.
JefemIyusu52
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
559
Anush kufuk Nubu ko do no sof puchu muum
wusu ndu fu fee kumuch tu fu ngI yu. Amb
ushI fu ng sIn, Utu chIch wutsu pun kufI-
mu nuz tuu fu ngI yu. Tputs IchI ngu fu sIn
shI tu ngu fu ngu nu yu.
28
Utuch chee putu yu fu sIn, yusuf shu putu-
tu, putu tu ushI fu ng sIn, zupun putu fu ngu-
nu yu. Nubu ko do no sof kufu kuum kInu fu,
7 musuch tuu chu, unush Utush chee tputs
3,023 putu yu fu wuun pee wutsu pun much tu-
fu ngI yu.
29
18 musuch shu tuu chu, unush shu
832 Ifu su fIn shu cheets shu putu yu fu much tu-
fu ngI tum tu.
30
23 musuch tuu chu, unush shu
guuf dIy shu ufkuf, Nubu su fu dun 745 tpu tsee
putu yu fu, wushu nund Utu shuchpu 4,600
tputs kufuk Nubu ko do no sof BubI Io nI yup
much tu fu ngI yu.
AshI fI yu, kumu nee nu yuwuu Utush chee
BubI Io nI yup much tu fu ngu nu unoo tsI.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa
kurakaa 3owakima tumanamash
tashitungarangana anootsi
31
Utu chIch ufkuf Jowu kIm BubI Io nI-
yush tsup tumu nI mush 37 musuch tuu chu,
tsup shu 12, zuf shu 25 unush mIn shu tputs
EvII-mefoduk suf BubI Io nIyshucheem
kufuk kInu fu ngI yu. Anshu Jowu kI muu
kIz puf chI nu fu ngu, tumun shI shIsh IshI-
tu ngu fu ngI yu.
32
AshI fu ngu, Jowu kIm pu
wunu sIf tsI yu tu fu ng sIn, kupung chI nu-
fu ngu nu yu. Anush BubI Io nI yush kufuk
putu muw zupun tuu tuu fu ng sIn, Itufu
Jowu kI muu tsI mu fI kupung chI nu fu ngu,
wunu sIf nupu fu ngI yu.
33
Amb kufuk ushI-
fu ngu, Jowu kIm shu unush kIs shu tuu fu-
ngI yu. Tumu nu mush kumuf tu fu ngu, unoo
yusheefu, nIII tu fI shu wunu sIf kumuf tu fu-
ngu, kufuk pu shu wushu nund kuxI neef sIn,
kutu ngu fu ngu nu yu. Amb ushI fu ngu kIs shu
unush tuu fu ngI yu.
34
Anu mun ufu ngeem
kufuk BubI Io nI yu shuch Jowu kI muum
wutu ngu sheem IchI ngu fu zuf kutu ngu-
muum wuyu fu ngI yu. AshI fu ngu, kIs shu
tuuku, wuchI nu yu fu, unshu fI shu BubI Io nI-
yush tsI pu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu kufuk
Jowu kIm BubI Io nI yush tsup tsI pu fu ngu
unoo tsI.
]Wutu mu fI nuw Jefe mI yu sI kukI.|
JefemIyusu52
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
560
Apan!! Esekiye!aa kamanimapaneem
kamachtarangiya
Pamazookpazi ashiruri Apan!!ee
watsirar parangina
1
1-3
Nuw Ese kI yeI tu nu Apu nIIee kuk
kumu nI mu pu nI, BusI wIpu. MInush
zuf nuw BubI Io nI yush kungu mun wIngu
Kebu fu mun Apu nIIee pufu ngI nu. Wushu-
nund IchI ngu fu nI unush putu mu nu ndu nI
upu sup tsup puzup tuu fu ngu nI yu. Yuw
IsfueI chI chee kufuk Jowu kImu fI nI putu-
yu fu sIn, ufup upu sup tsup much tu fu ngu-
nu, un zumeet pu musuch tushIy chu, zuf-
shu zumeet pu tush, tsup shu Ipun pu nu fu,
unush kunInd tuwu tu fu ngu,
D
Apu nIIee
Esekiye!arini kuku
Yuwaa kirak Esekiye!arini yandarangu anoo pakich kamanchintspa
Chakaama yandarang?
Ese kI ye Iu fI nI Apu nIIee kuk kumu nI muum kIz puf yusu fu ngI yu. Wuun pu tu tIn Utu chIch-
pu tu tIn BubI Io nI yush wunee fu ngI yu. Itufu, Ifu su fIn shu chee wunee fu ngI tum tu. Utuch chee
tpu tsI mungoo zupun p'tseefungu, Sumbuy tufInts pu, tfu ngu, tputs shu Ifu su fI nuu ndu
mbI zu fu ngu nu yu.
Mayaamaja yandarang?
Ese kI ye Iu fI nI tsI yu tsIs tsI mbun kumu nI fu ngI yu. Wundu fI Ifu su fI nush tuu fu ngu, Pup chu,
ApunII wunee funts. Nee yukut ApunII Izuu fu kupeet chI yu, tfu ngI yu. AshI fu chu, zupIsh shu
BubI Io nIyshuch tputs Ifu su fI nuu Izuu fu kupee tu fu ng sIn, tputs shu, Puju.
WunInII zufum pu tu fI
kumu nI fu ngu wu? AshI fI Ese kI ye Iu fI nee kukoo muzI nu yu nI, tfu ngu nu yu. Anu mun shu, Ese kI-
ye Iu fIn shu, Sumbuy tufInts pu. ApunII Iyuu Utuch cheetsI nI zup shI nuu yusuf Iyuun pee tsu pun nI
zungun chI yu, tfu ngI yu. Tyu fu, tpu tsee mung' p'tseefungIyu.
Mayaatseeja kamanik?
Nu yuwuu kumun ku unoo kumun chInts pu.
KupItofo 13: ApunII EsekIyeIufInee, SIy nuwuu kukI kumunIngchu, tfungIyu.
KupItofo 424: ApunII uteeju: Nuw yuktuu IfusufInu zufumputufI kupeetchImu, wutum
sIy yutufItshIshIfeetsIs kusumuum ndu zunduksuwu, tfungIyu.
KupItofo 2532: ApunII uteeju: Nuw zufumputufI ufupchee ufkuf tIptsIfputufI kIzpuf
wunIchImu, tfungIyu.
KupItofo 3339: ApunII zufumputufI tchu: Nuw IsfueIchIchee yutufItshIshIfIneetsI
kupeetkuchufI, unoo mbIzukchufI, yusuf wutsupunIsh wuyuchImu, tfungIyu.
KupItofo 4048: ApunII zupshInuu IfusufInuu yusuf wunusIf wuyufu, wuunuutstum pung'
kIzpuf wunusIfeetstum punguchIyu,
tfu ngI yu.
Nuw Esekiye!i yuwaa Apan!! kamanirangu anoo kamanchintspa
D
1.1-3 ApunII wunI chu unu 19.11 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
561
E
1.10 ApunII wunI chu unu 4.7 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
1.13 ApunII wunI chu unu 4.5 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
1.18 ApunII wunI chu unu 4.8 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
pumu zukpu zI ushI fu fI pufu ngI nu. Anush
zuf ApunII shu nuwu mun uwee wuyu yu-
fu, tuwIz puf tu ngI yu.
4
Amb ushI fu ngu, yup zuf puwu chI-
ngu fut tu umbeem kumbu suf kIz puf
kumbus tu fu ngu, psus shu yuku fu ngI tum-
tu. Sumus shu wutsum kufu kuf tu fu putu-
fIch, mIshu mumuf tumu tuf pu fee ushI fu
mumuf tu fu ngI yu. AshI fu ngu, unnu ngI-
fI shu kIz puf kufuu ushI fu ngu, ku chIch
ksI mu nu muum wufI tu fu ngI yu. Ipu su-
nund shu sumus ushI fu tuwu sI nee fu,
kufu kuf tu fu, muu chI ngu sumb chu mbee-
pI mush ksu nee yu fuch tumu tuf pu fee
ushI fu pufu ngI nu.
5
Anush shu Ipu su nund
tputs ush tu mu fu Ipun pu nuf pufu ngI tu mu-
nu.
Amchee zI?
tfu ngI nu.
AshI fI yu, kumu nee nu yuwuu ApunII
nuwuu Ese kI ye Iuu tsI kumuch tu fu ngu
unoo tsI.
Apan!! nuwaa Esekiye!aatsi
wanimpaneem wayarangiya
1
TsI mbun kuwIz mutu yu fu muuts
kuchI ngu fu nIIu, ApunII shu nuwuu yusuf
tsI yut ku tfu ngI yu.
17
ShIy Ese kI ye Iuu,
nutsIsh mus sImu shtuu tI, ushI fI tuu nuw
shI yuu tpu tsee wunIm pu neem wuyu yu nu,
sunduf tsu ngum pun ushI fush IsfueI chI chee
tputs ksu tu muu mu. Nuw shu shI yuu tsI yut-
ku chu fI, shIy shu nuwuu kukI kumu nI mun-
tuf shIng chu. Amb ush kush, uwshtI sIn
nuwuu kukI IntsIn su fu muzI nu chI nIII nu yu.
18
Wundu yu nuw, Nee tpu tsee yutu fIt shI-
sI mund tsI puts pu tu fI wunI chI mu, utufI,
Itufu shIy shu ndu unoo tputs mungoo
p'tseekush, yutu fIt shI shee ndu kusu ku,
ufu wuu nu mu ndu fI yutu fIt shI shI fI nI tsI pu-
chI nIII nu yu. Ash kut ssIn, nuw shu shI yuu
yutu fI tum nuch tum pu fI nu, wutum ndu
wunee fu ng shu wu.
19
ShIy yutu fI tu mu pu nee
tputs mungoo p'tseektuutIsh, Itufu ndu
mungoon ku sIn, wuu nu mu ndu fI yutu fIt shI-
shI fI nI tsI pu chI nIII nu yu. Itufu, shIy nuu tsI-
pu tsee kumu nguch pu shu.
20
Wundu yu tputs
wunu sI fI mush pIyu fI chI nuk chu sIn, yutu fIt-
shIsh pshtu kchu sIn, ufu tsI pu chI nIII nu yu.
Wutum sIf wunu sIf tuu fu ngu nu unoo ndu-
shu chI nu ku fI mupIych tI nu wu. Ash kut ssIn,
wuu nu mu ndu fI yutu fIt shI shI fI nI tsI pu chI-
nIII nu yu. Itufu, shIy shu unoo tputs ndu
mungoo p'tseefungush, wuu nu mu ndu fI
tumshI fI tsI pu fu ngu nu unu mund nuw shu
shI yuuts tum yutu fI tum nchInII pu, wutum
ndu wunee fu ng shu wu.
21
ShIy ndu yutu fIt-
shI shush puntsu muum mungoo p'tseekush,
uwshu muzI nuk chu sIn, mungush wunu sIf
chI nuk chu sIn, tsI pu chu zI nIII nu ju. Wutum
k'kuzee puyu fu ngu nu wu. Ash ku chu, shIy-
shu tsI pu tsee kumung chItum shu, ApunII
nuwuu tfu ngI yu.
AshI fI yu, kumu nee nu yuwuu ApunII
nuwuu wunIm pu neem wuyu fu ngu
unoo tsI.
Esekiye! kuk makuksheerangiya
22
ApunII nuwu mun uwI putu yu fu tsI yu-
tu fu ngI yu. ChIy zu yu fush nuu ngee. Tsup
pufu mu shtu fu unush nuw shI yuu tsI yut-
chInII pu, tfu ngI yu.
23
Nuw shu chIy zu fu-
ngu fI, yupI fI wuunu tfu ngu umbI fI tum
shI tu ngee fu nIIu fI nuu tu fu ngI nu. Wutund-
sush nuw Apu nIIee wunu sI fImshI fI nI
yusuf pufu ngI nu. Sfu pufu ngI ushI fI tum
kungu mun Kebu fu mun wIng pufu ngu-
fI, tImuch tu, tsu pu mun tuw chu fIp tI
ushI fu ngI nu.
24
Itufu, ApunII shu wIz puf
nuwush pshtu fu ngu, nuwuuts shu tuchIy-
zu fu ngI yu. TsI yut ku tfu ngI yu, PungI pIsh
kunu pung chu. Anush pungI shIsh pshtu yu-
fush shtu ndu yu fush ksung chu.
25
Pup chu.
Tputs shI yuu wunum pu kumu fI fuch.
Ash kut ssIn, shIy shu ndu shu shI tu ngu-
muum wufI tu kush, yuk tu shuchpu tputs
ndun tum Ipu nuch shu.
2
Amb ush kut ssIn,
nuw shu shI yuu k'keetsIsh mbum tuputs-
tu chI mu. Ash ku chu fI, kukIsh tsI yu tu-
muum mbu mu tuch shu. Ndu shu kukIsh
tsI yu tu muum wufI tuch shu. Ndun tum
tputs kIz puf yutu fI tu wuu wunI muum
wufI tuch shu. Muxu feem shu kInuch shu.
27
Itufu, nuwuu nu zund ku chu fI, yuwush
ush ku chI, unush yusuf shI yuu tutsI yuch-
tu chInII pu. Ash ku chu fI, shIy shu yusuf
tsI yuch tuch shu. ShIy shu tpu tsee, ApunII
nuwuu umb tfu ngI yu, tch shu. Wundu-
yu tputs muzI nu muum wIts zund ku,
muzI nu chI nIIIn pu. Itufu, ndu nI yu muzI-
nu muum zund ku sIn, muzI nu muum ndu
wufI tu chI nIII nu yu. Wutum uwIn tputs
yutu fI tu nu wu, mung shuf tu wu nu wu,
ApunII nuwuu tfu ngI yu.
AshI fI yu, kumu nee nu yuwuu nuw kukI
mukuk shee fu ngI unoo tsI.
Chaanaatsi ksutamaam kamankiya
18
1
ApunII nuwuu kumuch tu ku,
tfu ngI yu.
2
IsfueI shu chIsh tsI yu-
tsIs ufu tuu fI yu. Wupuf wuchIn kup zee
kutung ku chu, wIp shu wunus kup zI mun
chtuy ush chI yu, utu nu yu.
Muyuum shu
IsfueI chIch unoo tsI yu tsIs tuyus tuyus
ush ku nu yu?
3
Nuw Tuu fu shI pu nee fu fI
EsekIyeIu3 , 18
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
565
D
18.7 MutI wu 25.35-40 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
sIyuu utInu. Nuwuu nu mu nI sufI zufum-
pu tu fI utInu. Ayum tuu tI sIysu unoo yusuf
tsI yut chee zIs.
4
Yuw tputs yutu fIt shI-
shee chI nu ku nu, unoo tsI fI wuneek chu fI,
tsI pu chI nIII nu yu.
An tputs upunII-
pu tsIp muchIp wuf kf ku chu, unush
ndu upunII pu tseem shu mbutshI sheem
pshtu kI yu. MI shut, ndun tum ngIch zI mun
upunII pu tsI mun IsfueI chI chI mun mung'
tut kI yu. MI shut, ndun tum wum ku fee
wIzunII Ituts kI tum tu. AshI fI tum, wIzunII
yuwush kufu see muntsu fu unush ndu
Ipun kI yu.
7
MI shut, mInum tI yum tpu-
tsee ndu kIyung yuchu kI yu. Wund tuu tI
tpu tseem ufkIf pu Istu fu ngu, Afu ngI fI
suwut pu, tu, muu chI fI tuu pnIIu fee
yufu ngu, unoo yusuf kuchIzpuz shu
pnIIu fee tuwun pu kI yu. MI shut, mInum-
tI yum ndu tpu tsee muu chI fI shu chI kI yu.
Tpu tsee nuyu nI ku, mufIz kuyut ku unoom
kutung tsee Istu kI yu. Yuwuuts shu tputs
zupeeku unoom tum wumu feem punu-
kI yu.
D
8
UfkIf pu tpu tseem Istu ku, ndu
unu mund, Afu ngeem tuwu pu ngu ndu-
mu, utIyu. MI shut, tputs wuun pu tu tIn
tsI yut ssee yufu muum zund ku sIn, IchI-
ngu fu muzI nu yu fu, ItsIn su fu yusu yu fu,
yuwuu tsI fI yutu fIt tsI yu tu fu ngu unoo tsI fI
wunee ku, tpu tsee wunu sI fImsheets shu
kIs nup kI yu.
9
Yuw nuwuu nu kumuch tu fu-
ngI unoo tutsu mu fu, wunu sIf wuu nuu tsI
ymu ndu ku, tuu fush wunu sI fI fI tuuku,
kumuch tu mu fee tsI puyu ku, un tputs
zufu muf pu tu fI chu tsIn su. An ufu tu mu fI
tuu fu tuf tu chI yu. Nuw shu ApunIIeefufI
unu mu shee tputs kIs nup chI mu, ApunII
tfu ngI yu.
10
Itufu, Inshu tputs wIp tuyu tu fI tu mu-
pun puchum pun xufu shee wuyum pu nI fI
tuuku,
11
Itufu wupuf shu unu mu shee
ndu chI nu fu ngu, wIpu mu fI shu muntsIf
tuuku, upunII pu tsIp muchIp wuf kf ku-
chu, unush upunII pu tsIsh shu mbutshI-
shush pshtu ku, kIs upunII pu tseem
tnu fu nu unu mun mung' tutku, mIshu
wum ku feets tuu wIzunII Itutseefu yumu-
ku,
12
tpu tsee pukI fI kIyung yuchu ku,
mIshu tpu tseets shu muu chI fee shu chI-
kI tum, mIshu ufkI fee tpu tseem Istu ku,
unu mund muu chI fI tuu yuku, Itufu uyum-
tuu unoo ndu tuwun pu ku, ushI fI tum
upunII pu tsI mun mung' tutku, ngIch-
zI mu nu fI upunII pu tsI mun yuwuu nuw
kIz puf tsI yun tu ku fI, ksI mun mus kI,
unoo kIs chI nu ku,
13
tpu tseem kufI kee
nuyu nI kI nu, mungu tu, Itufu yusuf shu
tumu ndu ku, ufu ngI tu mu nu shu kufI kI-
fIsh tuwun pu ngu ndu mu ttu, ttu ushku,
unu mush tputs zupun musuch tuu chee ju.
IchI ngu fu ush pu fI yuw muntsIf ush ku nu
unoo, nuw kIz puf tsI yun tu kI nu. Nuw-
shu wuneek chu fI, Izuu fu wuts tu mu mu fI
wutsI pun pu tu fI pus tu chI yu. Wuu nu mund
yutu fIt shI shI fI nI tsI pu chI yu.
14
MI shut, upuz wupuf yutu fIt shI shush
tuchIt ku, Itufu wIp shu ndu muntsI-
fImshee chI nu ku,
15
mIshu upunII pu-
tsIp muchIp wuf kf ku chu, unush
ndu upunII pu tseem shu mbutshI sheem
pshtu ku, mIshu ndun tum ngIch zI mun
upunII pu tsI mun IsfueI chI chI mun mung'
tutku, mIshu ndun tum tpu tsee wum ku-
fee wIzunII Ituts ku,
1
ndun tum mInum tI-
yum tpu tsee kIyung yuchu ku, mIshu ndu
tumu ndu ku, yuwuu kuchIz tushIyk chu
unush muu chI fI tuu yusuf tuwun pu ku,
mIshu ndun tum mInum tI yum tpu tsee
muu chI fI shu chI ku, yuw tputs mufIz
kuyut ku unoom kutung tsee Istu ku, yuw
tputs zupeeku unoom wumu feem punu-
ku,
17
ndu tpu tsee nutsu ku, muntsIf tuyu-
tu fIt ku, ufkIf pu tpu tsee Istu ku, ndu shu,
Afu ngeem tuwu pu ngu ndu mu, tu, mIshu
tputs wuun pu tu tIn tsI yut ssee yufu muum
zund ku sIn, IchI ngu fu muzI nu yu fu,
ItsIn su fu yusu yu fu, yuwuu tsI fI yutu fIt
tuu fu ngu unoo tsI fI wunee ku, wunu sI-
fImsheets shu tputs kIs nupku, mIshu
EsekIyeIu18
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
566
E
18.23 2PIto fu 3.9 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
18.30 MutI wu 16.27,
Rom shu chee mu 2.6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
nuwuu nuu kumuch tu fu ngI unoo tsI fI tum
tutsum ku, wunu sIf wuu nuu tsI ymu ndu-
ku, un tputs wupu fI mund yutu fIt shI shI fI-
nI ndu tsI pu chI yu. Itufu, zufum pu tu fI kIs
tuu chI yu.
18
Itufu, wupuf shu muntsIf tuu fu ngu,
mIshu tpu tsee muu chI fI tu shu chI fu ngI-
tum, tputs pu tu tIn muntsI fI mush ushI fu-
ngu, wuu nu mu ndu fI yutu fIt shI shI fI nI
wunee shI mun tsI puch pu fee.
19
SIy suun pu tu tuu tsI yut kus, tch pu su,
nuw tumu ku fI
ush kI nu? tu, IchI ngu fu muntsIf ushku
unoo kupeet ku chu, zufum pu tu fI un
tputs zupun musuch kIs tuu chI yu, utInu,
wuneesh shee ndu shu tuu chu chI yu.
29
Itufu, sIy IsfueI chI chIs nuwuu, ApunII
mungu tpu tsee wunee kI yu, tpu su. SIy,
tu-
fu sheem Istu chee ju? ndu.
13
Nuw tputs
wunu sI fImshee, SIyuum kIs tuu muum
punu chInts pu, utufI, Itufu uwshu yuwuu
tI unoo mupIyk sIn, yusuf shu muntsI-
fIsh puntsuk chu sIn, unoo tputs ndu shu
kIs nup chI mu, utInu. Anu mu shee tputs
tsI puts pu tu fI wunI chI mu.
14
Nuw tpu tsee
muntsI fImshee, Nuw sIyuu wunI chInts-
pu, tkchu fI, Itufu uwshu yusuf tuuf shee
wunu sIf ymu nduk chu sIn,
15
yuw chI fI koo
IfI pu ngu shee yufu ngu nu unoo, ndun tuu tI
ushI fu shu chI fu ngu nu unoo tuwun pukchu-
sIn, mIshu nuwuu kumuch tu mu fI Izuu fu
tumIn kut ssIn, tpu tsee wunu sIf tutsu moo fu
chI nuk chu sIn, muntsI fImshee tuu fu shIsh
Izuu fu kupeet kut ssIn, zufum pu tu fI zupun
musuch tuu chI nIII nu yu. Wuneesh shee
ndu shu wuyu chI nu. Wutum nuw kumuch-
tu mu fI tuu fu shI pu nI wu.
1
Wuu nu fI tputs
wunu sI fImshee chI nuk chu sIn, tputs pu tu-
tIn wunu sIf shu tutsu moo fu chI nuk chu sIn,
wunu sIf shu pu fee tuu chI nIII nu yu. Nuw shu
yuwuu sIf muntsIf tuu fu ngu nu unoo ndu-
shu pu fI chI nu chI nu.
17
ShI yu shuch IsfueI shuch tputs tchI nIII-
nu yu. ApunII mungu tpu tsee wunee kI yu,
utI tuu teesInu yu, Itufu zufu mu fI wuu nu sIn-
chu ndu wunu sIf tuu fush tuuk sIn, tpu tsee
ndu tutsu moo fu chI nuk shI nIII nu yu.
18
Tputs wunu sI fI mush tuf shee wunu sI-
fImshee kusuk chu sIn, muntsI fI mush shu
yusuf chI nuk chu sIn, wuu nuu mu ndu fI chu-
yu fI nI tsI pu chI nIII nu yu.
19
Yutu fIt shI shpun
tputs yuw muntsIf tuu ku nu unoo kusu yu-
fu sIn, yusuf shu wunu sIf shu tuuk chu sIn,
tpu tsee wunu sIf tutsu moo fu chI nuk chu-
sIn, unu mund wunu sIf kIs tuu chI nIII nu yu.
20
SIy tsI yut kus, tuyus, tuyus ushIk su,
tumu fee ju
ksu tu fu ngIs? unoo mush chInts pu. AshI fI
yuwuu ushI fu ngIs unoo yusu yu fu fI, sIyuu
tushI tu nguk chu fI, ndu shu nuwuu tpu tsI fI
ksu tut ssu. Wutum ndu wunu sIf ksut kus,
kIyung yuchuk su wu. Ash ku chu fI, nuwuu-
nu shu tpu tsI fee tsI ksut chI mu, ApunII
tchu, nuw Ese kI ye II sIyuu utInu.
11
ApunII Tuu fu shI pun tchu. Nuwuu-
nu shu tpu tsI fee tsI ksut ku fI tuu chI mu.
12
Ksu tu mu pun wunu sI fI mIsh opee ju fI nI
ts puk chu, unu nguz ufu tu fI nuchung tu fu,
nuw shu ushI fI tum tpu tsI fI ts pu chu sIn,
unu nguz ufu nuchu ngu ku fI tuu chI mu.
AshI fI musut kut ssIn, tupIshpuz ushI fu
kIyung kuchIy kuchI nIII nu. Anoo ufu tupu-
chI ndu chI mu.
13
MInup shu tsup nuu tu mbu-
fu ngu nu, unoo yumu yu fu fI, yusuf wuun-
shu tum wutsu pun wuyu chI mu. SheefufI,
Isfue Iup much muchI mu. MI shut, wuzuw-
pI tum kungup muchI mu. IchI ngu fu yukut
ymu ndu chI mu.
14
Anush wunu sIf shu
kutu nguts kutung chI nIII nu yu. Sheef sIn,
Isfue Iu mun much tuu chI nIII nu yu. Anush
nuwuu nu kutung tsee punu ku fI, kutung-
ku sIn, unshu fI shu kunus ku sIn tuu chI nIII-
nu yu.
15
Nuwuun tu fI opee juu ksu tu mu pun
ushI fu fI, ksut ku fI tuu chI nu. Ash ku fI,
tpu tsI fI nIzI chI nIII nu, unoo wunu sIf shu
wuyuk chu fI, ufu kunus chI nIII nu yu, nuw
ApunII Tuu fu shI pu nI utInu.
1
Tpu tsI fee tsI
nuwuu nu wunu sIf ksut chI mu. Ksu tu-
mu pun wunu sIf opee ju fI nee tsI ksu tu fu
ush tu chI mu. Tpu tsI fI musut kut ssIn nuwuu-
nu shu unu nguz ufu nuchu ngu yu fu fI,
E
yusuf unshu tum wuyu chI mu. Wund tuu tI
wuts chpu muw shu yumu yu chu fI, nuwuu-
nu shu unoo tuputs tu shI pu tuputs tu yu fu fI,
ufu yuf chI mu. Nuw wungu yu wuu, mIshu
mutumb shee tum, wunuts kupu ngu wuuts-
tum tutsu moo fu ksut chI mu.
17
Nuw Apu nIII Tuu fu shI pu nI sIyuu utInu,
muzI nung tsu. Ashpu tum tIs opeej tumu pu fI
ushI fus tuuk su. Itufu, ushpu tum tIs kuu puf
tumu pu fI ushI fus tuuk su. Opee juu, mIshu
kuu pu fuuts tum tutsu moo fu nuw wunI chI-
mu.
F
18
Ashpu tum tIs pus too wunu sI fImshee
kIs kutu ngee fus, tuzu zu fus, unoots tum
pus too ktsI ptIs tuyu tu fI tu muum kup chuk-
su. Wuku ngu fee wIfee kIs wuu yu fus,
Itufu unoots tum kup chu yu fus kusuk su.
19
AshI fI yu, yuwuu pus too sIy kup chu fu ngIs
unoo nuw shu opee ju fI ndu kIs kutung ku nu-
yu. Yuwuuts shu kungoo kup tsu yu fus, shshu-
tu fum chu kusu fu ngIs, unoots tum ndun tum
kIs wuu ku nu yu.
20
AshI fu chu, nuw Apu nIII
Tuu fu shI pu nI utInu. Opeej yungu tu tu fu un
xungI tu muu kIyung yuchuk sIn, nuw tutsu-
moo fu yusu yu fu fI, wunI chI mu, utInu.
21
SIy
mutumb sheewIs wIzpufeefus wungu yu wuu
kItsIp tIs kuyu ngu mbu yu fus, tunu nee fus
tuzu ngu nIk su. Ash kus, suwu su wu ku nu yu.
22
Itufu, ush kI tuu tIs, nuwuu nu shu kIyung
kuchIy ku nu unoo tupu chI ndu chI mu.
Antuu tI unoo opee ju fee tsI shu chIch tu fu sIn,
tuu muum zund kee zI. Nuwuu nu opee ju-
fee tsI tutsu moo fu wunu sIf wuyu chI mu.
23
DupI yuu nuwuu nuu tsI tpu tsI fI umb
zungun chI mu. Uwshu unush ksu tu mu pun
tuu chI yu.
G
An kIz puf chu wunu sI fI. Uwuut-
ssIn ksut ku tuu chI yu.
24
Nuwuu Apu nIIeetsI
Apu nIII fI neem nu chI nIII nu yu. Tpu tsI-
feetsshI tI DupI yuu ufku feem nu chI nIII nu-
yu, nuw Apu nIII utInu.
25
AshI fI nuw shu
IsfueI chIch pu tputs wunu sIf tutsu yuk chu fI,
kIs shu tuu chI nIII nu yu. Kpu chumsheets shu
ufup zungun chI mu. Tpu tsI fI mupIysh tI sIn
kIs tuuk sIn, mzu tsIsh, mIshu mungIn shu-
tum kIs muu chI nIII nu yu.
2
Nuw tpu tsI fee tsI nuwuun shu pungI
tIpu fu nIII zee muchIsh wuyu chI mu.
EsekIyeIu34
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
570
D
3.27 Rom shu chee mu 8.5-6, GIu tus sh chee mu 5.22-25, 1Wungu 3.24 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Nuwuu nu Istu ku fI sInuuts shu zungun-
ku chu fI, yuwush wufI tuk chu unush sIn
sInu ku tuu chI yu.
27
Tutsu mu fI nI wunu sIf
muzu fIsh yusIy chIyu. Tsup tutsu muum
wunu sIf yunu ngu ku, zupun yusIyku,
unoo pusuk sIn, wuun shu wutsu pun tuu-
chI nIII nu yu. Tpu tsI fee tsI wunu sIf shu
wuyuk chu fI, yuw tpu tsI fee tsI kIyung
yuchuk sIn, tumuch chuf tu fu ngu nu,
unshtI sIn tputs nuwuu nuuts tuk chu sIn, In
ApunII Tuu fu shI pun chu, tchI nIII nu yu.
28
Afup cheew tum tputs ndu shu tpu tsI-
fee tsI kIyung yuchuk sIn tuu chI nIII nu yu.
MI shut, mungIn shuch tum kzu mIsh ndu-
shu zuyu fu kutung ku, ufu kIs shu tuuk sIn,
ndu punI chI nIII nu yu.
29
Anuw nuw tsup
wunu sIf wuyuk chu fI, zupun tutsu mu fI-
nee tsI pusu chI nIII nu yu. Ash ku sIn, ndu shu
mufI zI mum kIyung kuchIy chInIII nu yu.
MI shut, ndun tum tputs wuu tsIn tuyu-
tu fIt ku sIn, mIchIt chI nIII nI yu.
30
Anu-
mun tputs nuwuu yusu chI nIII nu yu, nuw
ApunIIeefufI tpu tsI fIp tI tuukI unoo tsI.
Nuw IsfueI chI chee tpu tsIf tu nu. Nuw
zufum pu tu fI utInu.
31
Nuw tpu tsI fee tsI
opeej tumu pu fI ushI fu fI sIyuu ksut chI-
mu. SIysu nuwuu upuf tu nu tuut ssu, nuw
Apu nIII Tuu fu shI pu nI sIyuu utInu, ApunII
sIyuu IsfueI chI cheets Is tchu, nuw Ese kI-
ye II utInu.
AshI fI yu, kumu nee nu yuwuu IsfueI chIch
kufuk tIp tsI fee muntsIf ksu tu fu ng sIn, Itufu
ApunII shu wuunu wunu sIf ksut chu unoo tsI.
Israe!chich yusur watsapunish kis
taakchusin, anush tputs ichingarusin
Apan!!ee yasachin!!ina anoo kamankiya
3
22
AshI fI shIy Ese kI ye Iuu, IsfueI-
chI chee tng chu. Yuw nuw
ush ku chI un ndu suu nu mun tu fI ush tut ssu.
Itufu, nuwuu nu mun tu fI wunu sI fImshI fI
ush tu chI mu. SIy nuwuu yutu fI tuum nu-
fu ngI tuu tIs, ushI fI tuu sIyuu tupu chI ndu-
chInts pu.
23
Afup chIsh tpu tsI tuu fu ngus,
nuwuu yutu fI tuum nu fu ngI tuu tee su, ushI-
fI tuu nuw shu nuwuu nuu tsI wIz pu fI fI ufu
tuyu mu ndu chI mu. Ash ku chu fI, tputs shu
nuwuu Apu nIIeetsI yusu chI nIII nI yu. Wutum
nuw Tuu fu shI pu nI utI nu wu.
24
Nuw sIyuu
mInush tsup tuu fIs unoo tushI tu ngu yu fu fI,
wushu nund shu tushu nI yu fu fI, suun pee-
tu fI shu tsu pu nIs muchI ntsu.
25
MI shut, sIy
yutu fI shI shee chI nu fu ngus, upunII pu tsI-
fI mu nIs mungIs tutu fu ngus, mungee ts Is
tumI nIIuf tu fu ngIs, unoo nuw shu kungu-
pu puz ushI fu kupu chInts pu.
2
SheefufI,
sIyush mungI shIs kuneetsI pshtu kchu fI,
sIyuum tuu fu shIsh kuneesIch shu punuk-
chu fI, mungIs yutu fI tuuts tuu putu mbIch
tumu pu fI ushI fu mbu muuts tuu, nuw shu
tuchI ngu chu fI, mungee ts Is wunu sIf shu
kusu chInts pu. Ash ku chu fI, sIysu nuwuu tsI-
mu fI shu kukI puyu kus tuut ssu.
27
SIyush
kuneetsI tup shtu kchu fI, sIy nuwuu tsI mu fI-
shu kukI puyu kus, nuwuu kumuch tu mu fI
Izuu fu shu tumIn kus tuut ssu.
D
28
AshI fI
yuwuu nuw sIyuum zItu mI nu fIs tsu poo
punu fu ngI unshu fI tum tuuk chus, nuw
sIyuu tpu tsI fee mI nuk chu fI, sIysu nuwuu
Apu nIII fee mIs nut ssu.
29
Yutu fI tush tuu-
fus, kIyung kuchIy kus tuu fu ngIs, unoo
nuw shu tupu chI nduk chu fI, kIs shu tuu kus,
mzuf shIs tutsu mu fIs tIfIk zupun kuyu nu-
ku, unoo kutung kus, ndu shu mufI zI mun
EsekIyeIu34, 36
Sir turi Apu nllee /u/ yunJu ru ngu sin, /iru-
/u mun turi mee ro us/is/ tu ru nu yu. (S6.27)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
571
kIyung kuchIy kus, wunu sIf shu kIs tuut ssu.
30
MI shut, tutsu mu fIs zupun yusI muum
mzuf shIs wuyu chI mu. Ndu shu kutu nguts
sIyuum pshu tu ku, ndu sIy ufup chee tputs
puzItssu.
31
Amb ush ku chu fI, mungee ts Is
p'tseekchufI, yuwuu muntsIf tuu fus, zupun
yutu fI ushI fu ngIs, unoo chI nuk chus, suu-
nu mund yutu fI shI shI fIs puzItssu.
32
Nuw
Apu nIII sIyuu IsfueI chI cheets Is tchInts-
pu. Kuu pu nI fI mungoo nung tsu.
Antuu tI
sIy wunu sIf tuu kIs, unu mund nuw sIyuu
Istu chee? Ndu. Anu mund kIz puf puzI kus,
mungIs muntsu kus tuung tsu.
33
ApunIIeefufI sIyuu utu shI nu. Nuw
sIyuu yutu fIt shI shI fIs tuchI ngu chu fI,
mupIysh tIs suun shu tu fI shu tsu pu nIs
tuut ssu. Yuk tu fIs kupee tum puz ushI fI tuu
tuu fu ngu, unoo yusuf wunu sIf yufut ssu.
34
Tsu pu nee ts Is kusu mbu fu ngus, yutu fI tu-
mun tuu unoo yusuf puyuk chus, tputs umb
nup kut ssIn, wunu sIf shu yufum pung chI nIII-
nu yu.
35
Tputs shu unoo tsup, In tsup unu-
fI tu nu kusu mu nu wu. Itufu, nut shu Edeng
wutI pu funII tumu pu fI ushI shu tuu fI yu. In
yukut unu fI tu nu Izuu fu kupI tum muu chI
ndu nuf tuu fu ng tuu, nut shu wunu sIf shu
tputs zupun kIz puf tuu fu nu yu, tchI nIII nu-
yu.
3
AshI fI yuk tu shuch yuw unnu ngI fI
wutsI fI tuu fu fu tu fu, ndu tsI pu fu ngu nu,
unshI tI sIn nuwuu Apu nIIeetsI Tuu fu shI pu-
nee tsI yusu chI nIII nu yu, nuw yukut kupee tu-
muuts tuu yusuf kIz pu fI nu shu wunu sIf
wuyu chI unoo tsI. MI shut, yuwuu muzu-
feem wunu sI fI tum wuyu chI tum tI unoots-
tum yusu chI nIII nu yu. Nuw Apu nIII Tuu fu-
shI pu nI ufu umb sheefufI kusu chI mu.
37
AshI fI nuw utInu. Ufu sIyuu IsfueI chI-
cheets Is ufu ngI nu shu Istu chI mu. Yuwuu
mush kIs unoo Izuu fu tutsum chI mu.
Ash ku chu fI, opeej wuzu pun wunIptuf-
pu fee ushIp tIp tsI fI neem Izu pu nI chI mu.
38
Yuk tu fI nI Izuu fu kupee tum, tputs ndu nu-
fI mu nu, unush tputs tutsI tuchtu yu. Ifu su-
fI nush shu mbutshI shush opee juu muchI-
muum yushI nduk chu sIn, zupun tutsI tu ngut
ush tu fu, ushI fI tum tputs shu Ifu su fI nush
tutsIt chI yu. Ash ku chI unush, nuwuu Apu-
nIIeetsI nuts tu chI nIII nI yu, tng chu, ApunII
nuwuu Ese kI ye Iuu tsI tfu ngI yu.
AshI fI yu, kumu nee nu yuwuu IsfueI-
chIch yusuf wutsu pu nIsh kIs tuuk chu sIn,
unush tputs IchI ngu fu sIn Apu nIIee yusu-
chI nIII nu unoo tsI.
Na kamanchintspa yuwaa Apan!!
Israe!chichee yusur napuz tamapari
ashirusin, kiyung kachiykana
anoo ituyamayaru, waanshutam
watsapun wayachu anootsi
37
1
ApunII Tuu fu shI pun nuwuu putu-
yu fu, wIz puf pu much tu fu ngI yu.
Wutund sup yuwush wunup xunu fu unush
nuwuu yushI ndu fu ngI yu.
2
Anush shu
wutund sush nuwuu muchIch tu fu Ituf pIp-
tu fu ushI fu ngI yu. Yuwush wunup puzu nu-
ndu fI xunu fu unush, ushI fu ngI yu.
3
Sheefu,
nuwuuts shu tfu ngI yu. ShIy
umukshu?
In
muyu tu? kumu nI ndu, utee sI nu yu ushI fu,
19
shIy shu nee ApunII tchu tng chu.
Utu chIch IsfueI chIch pu wushu nu ndu fI-
shu yupu nduf sIn tuu chI nIII nI yu, ApunII
tchu, tng chu.
20
Tyu fush, unoo tsI fI
yundu muu puyu pu yu chu, wunI yuwuu
yundu fu ngIsh unoo pung pu nu.
21
AshI-
fum chush, unu mun shu tng chu. ApunII
sIyuu utee ju. SIy mInup tsup nuu tu mbu fus
tuu kIs, unoo tushI tu ngu yu fu fI, wushu nund
tushu nee yu fu fI, tsu pun pI tum tIs wuyu-
chInts pu.
22
Ash ku chu fI, wushu nu ndu fI-
shu IsfueI shuchput wuyu chInts pu. Anush
mInu mu fI shu kufuk tuuk chu, ndu shu
chuw pI shtu mbu fus tuut ssu.
23
MI shut,
ndu tum upunII pu tsI fee tsIs muntsI fImshee
ungIf tu kus, ufu ngeem ndu shu mInu yutu-
fIt shIsh chI nu kus tuut ssu. Nuw yuwuu
yutu fI zupun ushI fu ngIs, unoo Izuu fu
tuchIk chI mu. Ash ku chu fI, tpu tsI fee mI
sIyuu nchI mu. SIysu nuwuu Apu nIII fee-
mIs nut ssu.
24
DupI yu fIn chI cheets shu
tpu tsI fee tsI kufu ku fee mIs nut ssu. Anshu
IchI ngu foo tsIs ksut ku, sIysu nuwuu kukI
Izuu fu puyu kus, kumuch tu mu fee tsI tumI-
nut ssu.
25
Nuwush tpu tsI fI Ako pu fIn shI nI
wutsu pun tuut ssu. Yuwu sh tum zItu mI nu fIs
tuu fu ngu unshu tum tu yu. Tuu kus, IchI ngu-
fus Ipu fIs, chI nIII nI tum tIs Izu pu nee fus,
ufu tu mu fI tuut ssu. Anush nuw tpu tsI fI
DupI yu fIn chIch nIIu fu nuf ufu tu mu fI tum
kufuk tuu chI yu.
2
AshI fI IsfueI chI cheets-
Is tutsu yuk chu fI, wunu sIf shu tuut ssu.
Yuw ush ku chI un ufu tu mu fI tuu muu mu
ush tu chI mu. MI shut, tpu tsI feem tum tIs
Izu pu neek chu fI, unush pungee mI wunu-
sI fImshee wuyu chI mu. Ash ku chu fI, un
ufu tu mu fI tuu chI yu.
27
Anush nuw tuu ku fI,
nuwuu Apu nIII fee mIs nut ssu. Nuw shu
sIyuu tpu tsI fee mI nu chInts pu.
E
28
AshI fI
nuw pungI unush ufu tu mu fI tuuku, tputs-
tI sIn nuwuu Apu nIIeetsI yusu chI nIII nu yu,
ApunII tchu sIyuu IsfueI chI cheets Is, nuw
Ese kI ye II sIyuu utInu.
AshI fI yu, kumu nee nu yuwuu IsfueI-
chIch Utuch chI pu wushu nund mInum-
tu shu mu fI shu tuu chI nIII nu unoo tsI.
]AshI fI wup pu fI. Wutu mu fI chu nuw
Ese kI ye II kukI.|
EsekIyeIu37
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
573
Babi!oniyashuch kurak Utachchee
tputs waanpee watsapun machirangu
anush kanungasee mang' kapungu
ipusarangu anoo na kamanchintspa
1
1
Jowu kIm Utu sh kufu kuum kInu fu,
tuchIp musuch tuu chu, unush Nubu-
ko do no sof shu wusu ndu fuf pu Ifu su fI-
nush kusu fu ng sIn, yuk tuu ktI fI peef sIn,
2
wufu tu fu ngu nu yu. ApunII shu kufu kuum
Nubu ko do no so foom kusI muum wuyu fu-
ngI yu. KusI fu ngu sIn, Utush chee kufuk
Jowu kI muu putu fu ngu nu yu. Sheefu,
Nubu ko do no sof Apu nIIIsh pung' wunu-
sI fImshIsh pshtu fu ngu, muu chee ofput
tInum zupun tuu fu ngu, unoo IchI ngu fu
yufu ngu, wuun pee shu wutsu pun kunu pu-
fu ngu, unoots shu wuun shu upunII pu tsI fI-
nI pung' wuyu yu fu kusu fu ngI yu. MI shut,
Utush cheets tum tputs zupun much chu-
feem putu yu fu sIn, yuk tup BubI Io nI yup
much tu fu ngI yu.
3
Anush Nubu ko do no sof kusu fu-
ngu, AspI nu suu, wuu nuu tsee pung'
Danie!arini kuku
Yuwaa kirak Danie!arini kamanirangu anoo pakich kamanchintspa
Chakaama yandarang?
Utu ch chI tputs ufup mInush tsup, BubI Io nI yush tuu fu ng sIn, kupung kIyung kuchI yu fu ng-
sIn, mung' muntsu fu ngu nu. AshI fu chu, DunIe Iu fIn shu Utu chIch pu tu tIn wunee fu ngu, mungoo
p'tseefungu, mung' ksu fu ngI yu.
Mayaamaja yandarang?
DunIe Iu fI nI Utuch chee tpu tsI mung' p'tsImuum zundu fu ngI yu. AshI fI yu, DunIeI shu, ApunII
zupIsh shu pu pIy ush tu chI yu.
Antuu tI ufu pIch tputs Iyuu kusI chu zI nIII nu ju? Ndu. ApunII IchI-
ngu fu yusu fI yu. AshI fI yu, nuw tuu fu ngI ushI fI tum sIysu zufum pu tu fI Apu nIIee chI nung tsu.
Sumbuy tufInts pu, tyu fu, Utu ch chI tpu tsI mung' ksu fu ngu nu yu. Ich tu fu wuu nuu tsI tuu fush
kumun kI yu, yuwuu Apu nIIeetsImu fI chI nu fu ngu unoo tsI. WIpu nush pu tuu fu ngu, ufu pIch tputs
kIyung yuchu fu ng ku sIn, ushI fI tuu Apu nIIee ndu kusu fu ngu nu yu. Anu mun shu kumun kI yu,
yuwuu pumu zoo mu kumu nI fu ngu unoo tsI. Kufu kuw kIz pu fI tuu tuuk sIn, ApunII wuunu IchI-
ngu foo yusu fI yu. ApunII wuunu kufu kuu Ipuseefu, wuyu tu, wuyu tu ush chI yu. ApunII wumu fI
kusI fI yu. Zup shI nuu ApunII wuu nuu tIp tsI fee tupu chI ndu chI yu. ApunII ufu Iyuu Utuch cheetsI nI
kIz puf chI nu ku, ndu mbI zu kI yu. AshI fu chu, Apu nIIeetsImu fI chI nung tsu. Sumbuy tufInts pu,
tfu ngI yu DunIe Iu fI nI.
Mayaatseeja kamanik?
Nu yuwuu kumun ku unoo kumun chInts pu. KupI to fo 16: DunIe Iu fI nI wuu nuu tsI tuu fush
kumun kI yu, yuwuu kIyung kuchIy kI tuu, ushI fI tuu Apu nIIee ndu kusu fu ngu unoo tsI.
KupI to fo 712: DunIe Iu fI nI pumu zoo mu Ipun pu nu fu kumun kI yu.
1. Muuchee kuyustun Ipunpunuf yukufungu un kufuk Ipunpunuftum tuuchInIIInu, unoo
tfungIyu (7.1-28)
2. Opeejuu upupchIf, mIshu chIpootstum upupchIf kumunkIyu. (8.19.27)
3. ApunII tIptsIfee yukufungu, DunIeIpu tsIyutufungu, mungoo p'tseefungIyu. (10.1-11.45)
4. DunIeIufInI pumuzufungIyu yuwuu ApunII uyum ushtuchu unootsI. (12.1-13)
Danie!arini kuku
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
574
ksutumupu nI kufu zu fu ngu, IsfueI chI-
chee tputs zupun yushI ndu fu ngI nu.
Kufu kuu muu chI fI tu, mI shut kufu ku tum
tIp tsIf kIz puf yusum pu neew yushI ndu-
fu ngI nu.
4
AshI fI shIy shu unoo kunu-
ngu see wngu yuf ndu nu fI, mutumb shee
Ipu sung chu. ChI nu muum kupung yusu fu,
muuch tu ushpu fIt yusu fu, mIkee fu
mungoon ku nu unoo Ipuseefush, Iyuu-
nuu tsI k'kInI KuI dew tuyus pu tung chu.
MI shut, nuwuum Istu mu pun tuu muum
Iyuu zItu mI nu fI nee wuyu ndu mu fI tuyus-
pu tung tum chu. AshI fI shIng chu, tfu ngI-
yu Nubu ko do no sof AspI nu suu tsI.
5
MI shut, Nubu ko do no sof AspI nu suu
kumuch tu fu ngI tum tu. Kunu ngu see
IchI ngu fu zuf muf tung chu. Kutung tsee,
mI shut vInoots tum nuwuum punu kIsh
unchI chI tum pu nung chu. Tuyups tum pu-
nee ts shu tuchIp musuch tuyus pu tu ngInts,
tng chu. TuchIp musuch tushIy fum-
chu, nuwush shu pungI tufu wuz tuk sIn
tuu chI nIII nu yu, kufuk Nubu ko do no sof
tfu ngI yu.
Nu kumu nee nu yuwuu BubI Io nI yu-
shuch kufuk Utuch chee tputs wuun pee
wutsu pun muchI fu ngu, kunu ngu see
mung' kupu ngu Ipu su fu ngu unoo tsI.
Ashiri na kamanchima yuwaa
Danie! wamkurpa kurakush
pang' taarangana anootsi
Mung sIy
nuwuu kukI puyu muum ngut kus, nuwuu
upu nIII fI kunee sIch ofput tInu muu ndu
unoo ungIf tu muum zund kIs?
15
Itufu, nu
kuu pu nI fI shu, nuwuu kukI puyung tsu.
Wuku fuu wIts, tumbu fuuts tum, mIshu
tIfu zeets tum, muzI nuk chus unu fI shu
mIkeefus tutunII tu yu fus, nuwuu upu-
nIII fI ofput tInu muu ungIf tung tsu. Itufu,
nu nImun sIy ndu nI yu nuwuu tInu-
mu fI ungIf tu kus, ufu sIyuu mIkeefufI
sumu sush tundu pu nu zIsh kupeeteefufI
kusu chInts pu.
Muyuu mu ju
ushI fu pumu zu fu ngI? Anoo yusum pun-
shu kumun pu ndu utufI, kufu zu fu ngI-
nu.
7
AshI fI yu, BubI Io nI yu shuch shu
yusum pun, tuwu chI mu pu nI tum, mI shut
wuzu fIf tum nuwush kusu tu fu ngu nu yu.
Kuseef sIn, nuw shu pumu zu mu fee tsI
kumu nI fu ngI nu. Itufu, uwshtI sIn IchI-
ngu fu sIn, Kufu kuu, yusu fee zI nI.
Muyu-
mu su ju ushI fu pumu zu fu ngIsh? tfu ngu-
sIn, Izuu fu kumu nI muum pInu su fu ngu-
nu yu.
8
Anu mun shu zupIsh DunIeI shu
nuwush kusu fu ngI yu. Nuw DunIe Iuu mIn
suf ysu mu fu ngI nu, nuwuu nu upu nIII fI
sufu BeI su su fu. DunIe Iuu ApunII wunI
mungoo p'tseeku, IchI ngu fu yusu tu fI yu.
AshI fI nuw shu DunIe Iuu pumu zu mu fee-
tsI kumu nI fu ngI nu.
9
BeI su su fuu, nuw
shI yuu yusum pu neem ufkuf wuyu fu ngI-
nu. Ufu tu fI ApunII wunI shI yush tuu kI yu.
Anoo nuw yusu kI nu. AshI fI ApunII wunI
shI yush tuuku, mungee tsIsh p'tseeku,
yuwuu ush tu chu unoo yusuk shu. AshI fI
nu shI yuu pumu zu mu fee tsI kumun chInII-
pu. ShIy shu nuwuu ItsIn su fu kumu nI-
ngu ndu mu.
Chu ku mu su nee
yundu muu nuts tu muum yusu fI yu? Nuts tu-
yu fu, yuwuu tu unoo ItsIn su fu nuwuu
kumun ku chu, nuw shu unoo kufu kuum
nu chI mu. SheefI, kufuk wumu fI kIz puf
kuwu punu mIsh tmuf tu chI mu. Xunoom-
shu ofpu tInu mu punu chI mu. Ash ku chu-
fI, uwshu kIz pu fee kufuk kInu chI yu,
BeI su suf tfu ngI yu.
8
Itufu, yusum pun shu IchI ngu fu sIn
mInum tI yum yundu muu ndu mungoo-
nu fu ngu nu yu. Kufu kuu kumu nI muum
Izuu fu pInu su fu ngu nu yu.
9
AshI fI kufuk
BeI su suf ufu ngI nu shu kupung punI-
fu ngu, tush kIz puf kuxI wu tu fu ngI yu.
Kufu kuwsh tI sIn IchI ngu fu sIn yuw
shu nee fu nu un ndu puk chI yum yusu fu-
ngu sIn,
Muyuu tsee
kufu kuu kumu nee chIch? Wuts tu yu, tfu-
ngu nu yu.
5
Tfu ngI tuut ssIn, Itufu wundu fI
DunIe Iuu tuyu tu fI tu muum chI nu fu ngu-
nu yu. Wuun pu tu tIn tsI yut ku sIn, DunIe Iuu
tufu wu zI mund yutu fIt tsI yu tu muum wunI-
ndu ju. Itufu yuwu mund Apu nIIeetsImu fI
ungIf tu ku, Iyuuts shu upu nIII fI nI ngut ku,
unu mund pu fee yutu fIt tsI yu tu muum wufI-
tu chI yu, tfu ngu nu yu.
Ndu-
shu shIy tfu ngIsh? kufu kuu, tfu ngu sIn,
kufuk shu Duf yo, ZufuktI schu. NIII tu-
fIt shu chI nu muum wunI ndu ju, wutum
Iyu shuch Med shuch, Pef sI yu shchI tum
kuku utuwu, Yuwuu kufuk kumuch tu ku
unoo kupee tu muum wunI ndu ju, utI nI yu,
tfu ngI yu.
13
AshI fI yu uwshtI sIn yuwuu
DunIe Iuu pufu ngu nu unu fI tum kufu kuuts-
shu kumu nI fu ngu nu yu. Kufu kuu, DunIeI
Utu chIch tpu tsI yuw sIf nIsh yushI ndu-
fu ngu nu, un shI yuu kukIsh ndu puyu kI-
yu. ShI yuu kumuch tu mu fIsh ndu tumIn kI-
yu. ZufIsh tuchIp wuu nuu tsee Apu nIII fI nI
tsI yut ku, ungIf tu ku unoo pufu ngI nI yu,
tfu ngu nu yu.
14
Anoo kufuk muzI nu fu ngu, kupung
mung' muntsu ku,
TumuyufeezI DunIe-
Iuu tupu chI ndu chI? tu, chI nu chIn tuf
ushI fu ngu, mInum zuf kuchI ngu fu ngu,
xupoo fu ngI yu.
15
Puku much shu, ksu tu mu-
pun shu yusuf kufu kush kuseef sIn, Kufu-
kuu, shIy Med shu chee Pef sI yu shchee
kumuch tu mu fI nI yusuk shu. Kufu kuu
wumuch tush yuwuu wuunu f mu shtu-
fu ngu unoo kupee tu muum wunI ndu ju,
tfu ngu nu yu.
1
AshI fI kufuk shu wusu ndu fu fee,
DunIe Iuu yumu shI nInts, tfu ngu, DunIe-
Iuuts shu putu yu fu sIn, kufu kush yushI-
ndu fu ngu nu yu. Kufuk shu DunIe Iuu, ShIy
Apu nIII fee tsIm tIsh kupung chI nuk shu.
Anpu fI shI yuu tupu chI ndu chI yu, tyu-
fu, kufuk shu wusu ndu fu fee: Tumu zush
DunIe Iuu kpI tu ngInts, tfu ngI yu.
17
DunIe Iuuts shu tumu zush kupee tu-
fu ng sIn, putumb chee kupu ngu mu shee
yushI ndu yu fu sIn, unpu shu wuchoo
Izuu fu kmu nu fu ngu nu yu. Sheef sIn,
kufuk shu wuu nuu tsee kumuch tu mu fIn
Izuu fu puyu muum tuputs tu shI pu shu
putumb chI mun tuputs tu yu fu, wuun pu tu
suf yundum pu chku ushI fu ngI yu. WIpu-
nu sh tum tuputs tu mun wuu nu pu tu tu fI tum
suf yundum pu chku ushI fu ng tu mu nu-
yu. Tputs DunIe Iuu tupu chI ndu muum
Izuu fu pInu su fu ngu nu yu.
18
Kufuk shu
pungup kunu pu fu ngu, DunIe Iu nguz
mung' kupung muntsu fu ngu, wuunI
tumu ushI fu ngI yu. Ndu kutung ku,
tputs put ndun tum tsI yut ku, kIzuuts tum
ndu zund ku, unush ndu muuku, tufu-
see fu ngI yu.
19
Tufu seech shu mIkee fu
chIy zu yu fu nIIu, tumu zIp nup ku tu nuu tu-
fu ngI yu.
20
WutsI fItku chu kupung mung'
muntsu ku, DunIe Iuu kufu zu fu ngI yu.
DunIe Iuu, shIy Apu nIIee Tuu fu shI pu nee
ufu ItsIn su fu chI nuk shu. AshI fI
Apu nIII-
fIsh shI yuu tupu chI ndu fu ng tumu zee tsI?
tfu ngu,
21
DunIeI shu, Kufu kuu, shIy
ufu tu fI kufu kIsh tuuch shu.
22
Nuw Apu-
nIII fI nuwuu ksu tu muum wusu ndu fu fee
DunIeIu6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
588
D
.22 Utu shu chee mu 11.33 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
D
7.3 ApunII wunI chu
unu 13.1, 17.8 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
zungu nI fu ngu, wusu ndu fuf shu tumu zee
kuk tumu mu fu ngI yu ndu tumuz nuwuu
zumuu mu.
D
Wutum ApunII nuwuu wuunu
yusu fu wu. Nuw shI yuu, kufu kuu, ndu
puk chI yum tuyu tu fI tu fu ngI nu, DunIeI
tfu ngI yu.
23
AshI fI kufuk shu kupung kIz puf
mung' ksu fu ngI yu. TIp tsI feets shu
kumuch tu fu ngu, DunIe Iuu tumu zush
IshI tu ngu ngInts, tfu ngI yu. AshI fI DunIe-
Iuuts shu IshI tu ngu fu ngu sIn, wunu tsee
ndu puk chI yum kupu xum pufu ngu nu yu,
wutum DunIeI Apu nIII mun mung' tutu-
fu ngu wu.
24
AshI fI kufuk shu tIp tsI fee
kumuch tu fu ngu, Yuw tputs DunIe Iuu
tuyu tu fI tu fu ngu nu unoo, ush pu fI wIzunII-
pu tu fI, wIpup tu tum putu yu fus, tumu zIsh
kpI tung tsu, kufuk tfu ngI yu. UwshtI sIn
unu fI tum tpu tsee ushpu fI tu putu yu fu sIn,
tumu zush kupee tu fu ngu nu yu. Kupeet-
kut ssIn, tputs ndu tu fI tsu push puntsu fu
wuf sufI fI tu nu unoo tsI fI tumuz shu
IfI pu tu fund sIn wufI kumu ushI fu ng sIn,
IsI sI ngu mbeef sIn kutu ngu fu ngu nu yu.
Ndu puk chI yum xupoo fu ngu nu yu.
25
AshI fI kufuk Duf yo kIfu kuu IchI ngu-
foom tIp tsIf yundu ku tfu ngI yu.
Yuwuu mIs IchI ngu fu tsu pu fu nus tuu-
kIs unoo mIs, k'keewuutsIfItIs tsI yut kIs
unoo mIs yundu kI nu. AshI fI sIy IchI ngu-
fus mupI yu fus kIs tuung tsu, utInu.
2
SIy IchI ngu fus DunIe Iuu Apu nIII-
fI nI chI nung tsu, ungIf tung tsu, utInu,
Wutum ApunII tuu fu shI pu nI wu. Ufu-
tu mu fI tuu kI yu. Ufu tu mu fI tIp tsI fee
ksut ku, uwuu tputs kusI muum wunI-
ndu ju. MI shut, wIz pu fI tum kuchI ngu-
muum ndun tum chu, kufuk tfu ngI yu.
27
Anu mu fI tupu chI ndum pun tuu kI yu.
KunI ndush, mI shut tsu pu fu nus shu-
tum wuunu wIz pu fee nupux tu mu shee
chI yuu tpu tseetsIch ymu ndu kI yu.
DunIe Iuu tumu zIsh kupee tu fu ngI tuu tI-
nI, Itufu ApunII shu tupu chI ndu fu ngI yu.
Tumuz ndu puk chI yum kupu xu fu ngu-
nu yu. AshI fI sIysu IchI ngu fus DunIe Iuu
Apu nIII fI nI ungIf tu ngInts, utInu, kufuk
Duf yo tIp tsI feem yundu ku,
tfu ngI yu.
28
AshI fI DunIe Iuu yusuf kufu kuum
nu yu fu, Duf yoo tIp tsIf ksu tu fu ngI yu.
Anu mun shu Dufy shu zupIsh tsI pu fu ngu,
Pef sI yu shuch tputs, SIf suf, kufu kuum
kInu fu ngu, unush shu DunIeI Sfoo tIp tsIf
ksu tu mu pun tuu fu ngI tum tu.
DunIe Iuu tumu zIsh kupee tu fu ngu nu,
unoo kumu nee nu.
Ashiri na kamanchintspa yuwaa Apan!!
nuwaa Danie!aatsi yuwaa ashtachu
anoo wasina kamanirangu anootsi
7
1
Yuwush BeI su suf BubI Io nI yush-
cheem ufkuf kunees chI fI kInu yu fu,
unush nuw DunIe II muu fu nIIu fI pumu-
su fu ngI nu. Tmu fu ngu fI, yuwuuts-
shu pumu sI fu ngI unoo kIfu ku mun
yundu fu ngI nu.
2
Nuw mIfI nIsh pumus ku fI, kumbu suf
pIyum kusku pIyum kusku ushI fu ngu,
wushu nund Ipun pu nuf tumu pu fI ushI fu
kIz puf puntsu tu fu ngu, muf kupu ngu-
mush wufus tu fu ngI yu.
3
Anoo nupu fu fI, yup ndu chI nu fI umb
muu chI kunIz ushI fu, Ipun pu nuf kIz puf
kupu ngu wu, nIII tu fI tuw nIII tu fI tuw ushI-
fu muu fIsh kung shI tu ngu fu ngu nu yu.
D
4
Ich tu fu mungIn shuch tumuz tumu-
pu fI ushI fu shI tu ngu fu ngI yu. Itufu,
wuzItpu nguch shu yungun wuzItpu nguch
tumu pu fI ushI fu pufu ngI nu. AshI fI
nupu fu fI, wuzItpu nguch kxu yu fu, tputs
tumu pu fI ushI shu kInu fu ngu, tumu zee-
ts shu IchIy zu fu ngI yu. MI shut, mung shu
tputs ch nush tumu pu fee ushI fI tum
chI nu fu ngI yu.
5
TsI mbu nu fIn shu, kungush shI tu-
ngu fu ngu, un, mukIn tumu pu fI ushI fu,
XIyuytuf ushI fu ngI yu. TuchIp muu chI
wutu ndu fum kukush kupoo ushI fu ngI yu.
Anoots shu nupu fu fI, k'kuzee muzI nu fu-
DunIeIu6 , 7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
589
E
7.4- ApunII wunI chu unu 13.2 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
7.7 ApunII wunI chu
unu 12.3 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
7.8 ApunII wunI chu unu 13.5-6 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
H
7.9 ApunII wunI chu unu 20.4 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu
tuu fI tum tu.
I
7.9 ApunII wunI chu unu 1.14 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
J
7.10 ApunII wunI chu unu 20.12-13 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
K
7.13 MutI wu 24.30, 26.64, Mf ko su 13.26, 14.62, Iuku su 21.27, ApunII wunI chu unu 1.7,
14.14 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
ngI nu, ChIy zu yu fush, nuu yu fush, wunuts
zupun ktu ngung chu. Sheefush, tuzu zung-
chu, tfu ngI yu.
Chakaama yandarang?
Amo su fI nI Utu sh tsup tuu fung tuu, ushI fI tuu ApunII Isfue Iup tsup kumu nI shI nI tfu ngI yu.
AshI fI yu, Amo su fIn shu yuk tu fI nee tsI kusu fu ngu, Isfue Iup tsup nuu tu fu ngu, yuk tush Bete Iush
Apu nIIee kuk kumu nI fu ngI yu.
Anpu fu Jefo bo wu mu fI nI kIz puf kufu kuum kInu fu ngu, IsfueI shuch tputs kIz pu fI tum tuu-
fu ngu nu yu. Kufuk shtI sIn IchI ngu fu sIn kuf kI yuum kInu fu ngu nu. Apu nIIeem shu nI yu fu ng sIn,
mungu tu fI tsI yuts tuf ushI fu ngu nu yu. KIz puf tuu fu ngI tuut ssIn, ushI fI tuu kIz puf yutu fIt tuu fu-
ngu nu yu. PukI fee tpu tsI kIyung yuchu fu ngu nu yu. Mungu tu fI ApunII put tsI yu tu fu ngu nu, ndu
mung pu tu fI chI nu fu ngu nu yu. Wutum upunII pu tsee mu fI shu chI nu fu ngu nu wu.
AshI fu chu, ApunII shu, Yuwu mund nuwuu kusu fu ngu nu unu mund kIz puf wunI chI mu, tfu ngI-
yu. AshI fI yu, shIy shu Amo suu, umb nuwuu kukI wunIm pu nI kumu nI shI nI, tfu ngI yu.
Mayaamaja yandarang?
Yuwu mund IsfueI shuch tputs kIz puf yutu fIt tuu fu ngu nu unoom wunI muum Amo su fI nI tfu ngI yu.
Muyuum sIy yutu fIt ushIk su? Wuts tu, shI fInts pu. Pup chu, ApunII sIyuu kIz puf wunee funts, tfu ngI-
yu. Nuw sIyuu utInu: Yutu fIt shI shee kusu yu fus, wunu sI fImsheetsImu fI shu chI nung tsu. SIy kufu kIs
tsI yut ssee ItsIn su fu yusu yu fus, wunu sI fImshee tputs nupung tsu. Yutu fIt shI shpu nee tsIm shu wunee-
yu fus ksung tsu. Amb ush ku chI nuu fee su, ApunII kIzpufeefu, sIyuu Istu kchu, kIs shu pu fee tsu pun shIs
tuut ssu. SIyuu IsfueI chI cheets Is ndu shu Izuu fu wunI chI mu, ApunII sIyuu tchu, tfu ngI yu. (5.15)
Mayaatseeja kamanik?
Nu yuwuu kumun ku unoo kumun chInts pu.
1. ApunII tsupufunusshuchee tputs kIzpuf wunIchIyu. (1.13.2)
2. ApunII IsfueIshuchee ushIfItum wunIchItumtuyu. (3.36.14)
3. AmosufInI wuneeshshee zumeetputu pumuzufungIyu. (7.19.10)
4. ZupIshpufee ApunII IsfueIchIchee Izuufu IstuchIyu, (9.11-15),
Amo su fI nI tfu ngI yu.
Nuw Amosi Apan!!ee kuk kamanchintspa
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
595
Kamanchintspa yuwaa, Israe!anung
tsap tputs yutarit taarangana anoo nuw
wanichima, Apan!! trangu, anootsi
3
AshI fI sIyuu Dums ku shcheets Is
ApunII tfu ngI yu.
SIy Dums ku shchIs kupung yutu fIt-
shI shI chI nu fu ngus,
GuIuud shu chee tputs tIfI koo ngu-
sumb put tokuch tumu tuf pu chI
ushI fu chu wI yu fus, kusu fu ngIs,
unu mund nuw shu sIyuu zufum pu tu fI
wunI chInts pu.
4
Anu mund tum nuw shu sumu see
zungun chI mu.
Kufu kuu Asu ye Iu nIIu fu nuf IchI ngu-
fu kuchIng chI mu.
MI shut, Ben-jududtum pung' pungu-
fu ngu nu unoots tum IchI ngu fu
much chI tum mu.
5
SIy Dums ku shchIs pshtu muum
wuchoo kmu nuf tuu tee su,
unoo nuw shu wIz pu fIf pu-
tI tuwuteefufI, BIkut-
uvenshucheetstum kufuk,
mIshu Bet-edenshucheetstum kufuk
ushpu fI tuu tsIs sIyuu SfI yush-
cheets Is tpu tsIs putu yu fu sIn,
ufup KIfIp tsup muchI nIII nu yu AsIf-
shuch tpu tsI yu,
ApunII sIyuu tfu ngI yu.
untuu tI mungu tu fI
pzku ush tu fee ju? ndunI.
TsI fI pIch pshtu kum chu ush tu fI yu.
ApunII shu sIyuu yutu fIt shI shImu ndIs
tutsu nguch puz ush kI tum tu.
untuu tI
ngIch tu fee zI? Ufu yuwu mund ushI fu-
ngIs unu mund zuf nu tutsu meenII tu ndu.
Anush mungu sI pu k'kIshIs tIp ush ku chu,
mIshu Ipu feets tum tIs ufu tIp ush chI tum-
tu yu. Sheef sIn, sIyuu ufup pshIy feef sIn,
muchI nIII nu yu.
3
Yuwu nung tundu pu nuz
ptu ngu fu, kuwu fu unnung IshI tu ngu-
yu fu sIn, muchIp shu Hef mo nup puchu-
muum muchI ntsu, nuw sIyuu kIzuu tsIs
utInu.
4
Wutum sIy yutu fIt shI shee tsImu fI
kupung chI nu kus shu mu nguk su wu.
AshI fI Bete Iup nuu yu fus, ndu nI yu ushI fu
GuII guu Iup upunII pu tseem muu chee
wuyu kus, putu fIt wuyu tu, yusuf shu
umpu tuum shu wuyu tu ush kus, ufu ngI-
nu shu suu nuu tsI tuyu tu fIt kus, tuung tsu,
nuw sIyuu stupI utufI utInu.
5
MI shut,
tunduuts shu ndu tpu tu fu unoo muchInts-
tum tsu, wutum upunII puts sIyuu kupung
Istu ku ntsu wu. Tpu tseets shu IchI ngu foo,
Apu nIIeem ungIf tu ku fI nI ush kI nI yu,
tus, kumu nI mun tuf shIng tsu. Wutum
unoo kIs chI nuk su wu, nuw sIyuu kIzuu-
tsIs utInu.
Chu-
ku ju sIyuu Itu yu mu yu fu, IchIy zu yuch?
WunI ndu ju.
3
ApunII Tuu fu shI pun sIyuu IsfueI chI-
cheets Is utIyu. Wuun tuu tI mInu mund
yukut mII tputs puchu muum kyu shI nu-
sIn, Itufu cIenu mu fI shu kchIt kunup chI-
nIII nu yu, sunduf tuu tI yu cIen kyu shI nu-
sIn, mInu mum shu chung kunup chI yu.
4
AshI fI nuw Apu nIII Tuu fu shI pu nI
sIyuu IsfueI chI cheets Is utInu. Tu fu-
shee zund kee su, nuwuu tsI mu fI shu kukI
puyung tsu.
5
Bete Iup nuwuu mushu muum
nuu fInts pu. GuII guu Iup, mIshu Beef seb pI-
tum nuu fInts pu. Wutum GuII guuI shu chI
tushI tu ngu yu fu fI, upu sup nuuk chu sIn,
uyum tuu tI yum kunup chu zI nIII nu ju. Bete-
Iush shu yukut pungu see ptu ngu yu fu fI
kusu chI mu.
chu-
ku ju unoo kzu teech? WunI ndu ju, ApunII
sIyuu tchu.
7
Pup tsu, sIyuu ApunII wunee funts,
utInu. SIy tsI yut ssee ndu puk chI yum yufu-
muum zunduk su. Yuwuu tputs wunu sIf
tuu ku nu unoots shu yutu fI tuum nu yu fus,
wuneek su. Tputs, Nuwuu Istu ndu, wutum
tputs nuwuu kIyung yuchu ku wu, utI tuu,
sIysu ngut kus, ndu k'kuzee yufu muum
zunduk su.
8-9
ApunII tsu ngu chee IchI ngu fu tnu fu-
ngI yu. Tupeets tum, kus chI feets tum wuyu-
fu ngI yu. Tup tufu sI tu fu nIIu, 'sIneekshItu.
Kus chIf shu zuf pupu tu fu nIIu, tupI tu funII
ush kI yu. Apu nIII mu fI umb ush kI yu. MI-
shut, mufeets shu, Tsu pu mun zuw shI ngI,
tk chu, unu fI tum ush kI yu. Wuunu zund-
ku, yuwuu sundu foom pung' putu mbIch-
pu mbum tnu fu ngu nu, unoots tuu Izuu fu
zuw ush ku chu, yufu ngu yu fu, kupeet chI-
yu. Wuunu ApunIIeefu ush tu chI yu.
10
Pup tsu, sIyuu ApunII wunee funts,
utInu. Tputs tsI yut ssee ItsIn su fu yufu-
muum zund ku, ngIch zee ndu puk chI yum
puyu ku, sIysu unoo tpu tsee nutsu kus,
tuyu tu fI tuk su. Wuu kuk muzI nu muum
ngu tuk su.
11
PukI feets shu nutsu kus, ktsI-
ptIs kutI tu ngut ushIk su. MI shut, kutung-
tsee tupu xu nxu ku nu, unu mund shu
gobIef noom tuwu pu muum ufung ufkI fI
yukus, kIyung yuchuk su. Yuwu mund
pukI fee kIyung yuchu kIs, unu mund
ApunII sIyuu wunI chI yu. Yuwush putumb-
chI pu pungu fu ngIs, unush ndu shu
tuut ssu. Mzuf shIs kIzu fu nuu tutsu mI fu-
ng tuu tee su, Itufu vInoo puk chI yum ndu
wuut ssu.
12
Yuwuu sIy kufu kIs zupun muntsI-
fImshee chI nu kIs, unoo nuw IchI ngu fu
yusu kI nu. Tputs wunu sIf tuuk tuu, Itufu
yutu fIt shI shpun tputs sIyuum kufI kee
punu yu fu sIn, unu mund shu sIysu wunu-
sI fImshee tputs yutu fI tuum nu yu fus,
kusuk su.
13
AshI fu chu, mungu fIf tputs
zumu fu tuu ku nu yu.
Muyuu mu ju uw tsI-
yu tuch? Wutum kufuk ndu muzI nu muum
zund ku wu.
14
Wundu yu sIy yutu fIt shI shI fee tsIs
kusu yu fus, wunu sI fImsheetsImu fI chI nuk-
chus, ufu tu mu fI shu tuut ssu. Amb ush ku-
chI nuu fee su, wunu sIf chu tuu ku nI. ApunII
Iyuu ksut kI yu, tus, zufum pu tu fI tuut ssu.
15
AshI fu chu, nuw sIyuu utInu. Yutu fIt-
shI shee nguteefus wunu sI fImsheetsImu-
fI shu chI nung tsu. SIy kufu kIs tsI yut ssee
ItsIn su fus yusu yu fus, wunu sI fImshee
tputs nupeefus, yutu fIt shI shpu nee tsIm-
shu wunee yu fus ksung tsu. Amb ush ku chI-
nuu fee su, nuw shu Apu nIII kIzpufeefufI,
sIyuu Istu kchu fI, kIs shu pu fee tsu pun shIs
tuut ssu. SIyuu IsfueI chI cheets Is ndu shu
Izuu fu kuchIng chI mu, ApunII sIyuu
tchu.
1
ApunII kIzpufeefu sIyuu IsfueI chI-
cheets Is utIyu. Yuwush ApunII wuneesh-
shee zungun ku chu, unush ufu wusu fI-
mun kIyung kuchIy kus, tImbu fu nIII zush,
ngoots shu tum, ndu nI yu ushI fu mzuts pI-
tum tunu kus, suun pu tu tIs kufuzeefus,
tunum pu nee ts tum tputs kufuzeefus,
zumum tuf ush kus, wushu nund unpu shu
kIz puf tunutssu.
17
Mzuf shIs muu chI tutsu-
mI fu ngIs, untum IchI ngu fu pchIng chI yu,
yuwush ApunII umb ush ku chu unshu yu,
nuw sIyuu utInu.
Amosu5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
601
D
5.25-2. Yuwuu nIsh tu unoots tum Tuyus pu tum pu nI 7.42-43 tuyu sI mu kumun kI yu.
18
AshI fI yu, Pup tsu, sIyuu utInu.
SIy, ApunII mIkee fu kusuch pu, tssu.
Antuu tI yuwuu
ApunII sIyuu ush tu chu unoo Izuu fu
yusu kIs? ndunI. Ufu unush zuf kzu tku-
chu, tupI nu ndu fI shu yutu fIt pungut ssu.
19
Tumu zee mungIn shu chI pukeefus,
suwu yu shI nus, IfI pee shI nus, Itufu ufu-
ngeem chu nI wuuts shu chu mu yu ngut ssu.
Antuu tI sIy
yuk tu fIs FIIIs tewshuchI mund yuk tu fI nI
kIz puf wunu sIf tuuf? NdunI.
Antuu-
tI sIyu mu fI yuk tu fIs unoo wunu sI fI fI nI
kusIk? ApunII sIyuu utIyu.
3
Wund tuu tI
sIy wunee shee ndu zundu fus, ufu tu fI
sIyush wunee shIsh puntsutchI yu. MupIy-
fus tuuk tuu tee su, kundu fu fIs ufup tuu
tuuk sIn, sIyush kus kut ssIn, kIz puf yutu-
fIt tushIy chI yu.
4
SIy mIchIt pu nI tus,
wunu sIf pungu see yufeefus, kuxIn-
shI sheets shu eIe funtpu wunus tnum
kIz puf wunu sIf buffush kufu kuf tu ngu tu
unoots shu wuyu yu fus, unu mun kuxI nee-
fus, opee juu wIp, mIshu wuku fuuts tum
yungun tu mu kIs kutung kus,
5
unush-
shu tIfuch zee tIfuch kus, kItu fuuts shu
kItuf tu kus, tpu tseets shu yusIm pu neem
wuyu yu fus, yusees shIsh kuneesIch shu
yusheefu, yusI yus tuf ushku, kufuk DupI-
yu fI nI tumu tuf pu fI ushIk su.
VInoots shu
kupung shuw wuu kus, kIz puf kufu su-
fus, kzum mu sheets shu wunu sI fImshee
chu mu mbu ush kus, sIyu mu fI kufIk pu nIs
tuu kus, tpu tsI fI shtIs kIz puf pukI feem
kInuk chI tuu, Itufu sIysu mupIy fus shu-
mu nguk su.
7
AshI fI yu, yuwu mund ush kIs
unu mund ufu sIyuu tsI mu Ich tu fu ufup
tsup puzup tuzu ngun ku chu fI, yuwuu shu-
nIyshIsheem wuyu yu fus, suu nuuts tu mu fI
Amosu5 , 6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
602
D
.8 Utu shu chee mu 6.13 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
ungIf tu kus, mIchI tufIs, un ufu wuts tu-
mu fI shu pus tu chI yu, ApunII utIyu.
8
ApunII wuunu wIz puf pu nuts tu yu fu,
zufum pu tu fI tsI yu tu fu ngI yu.
D
IsfueI chIch wuu nuuts tu mu fI ungIf tu-
ku nu unoo ngut kI nu, mIshu yuwuuts tum
kufu kuum pungu fu ngu nu unoots tum tu.
AshI fI yuwu mund ushI fu ngu nu unu mund
IsfueI chI chee wutsu pun pu tu fI undu fuf
kuchI ngu muum kusu chI mu, ApunII
tfu ngI yu.
9
AshI fI yu, yuwush ush ku chI unush
tputs mInum chung unshuf tu tuu tI
pungush tuufu, nuu muum ngut ku, un
ufu tu fI tum tsI pu chI nIII nu yu.
10
Anush
yutu fIt shIsh kIz puf tushIy chI yu. Anoots-
shu tputs muu chI fIt tsI pu fee yyu fu,
mupI tu, ItsIf tu ush ku chu, mInoots shu
tpu tsI, Afu ngeem pshtu yu fus, nupu ngI.
Muyuu mu ju
uw Apu nIIee mushuch? Wutum ApunII
wuunu utuwu. Nuw ufu IchI ngu foo
kupeet chI nu. Pungus puk cheew tuu fu fu-
tu fu unoo, mIshu pungus kupu ngoots tum
nuwuu nu kumuch tu ku chu fI, ndu unoo
xupoo chI mu. AshI fI yu sIy IsfueI chI chIs
kuu pu nI fI mungoo nung tsu.
12
unush
tutsu meechee zIch? Ndu. SIy ushIk puz
ushI fu IchI ngu fu pIyu fI ktu tu fu chI nu-
fu ngus, yutu fIt shI shpu nee nuyu nI kus,
Itufu wunu sI fImsheets shu tputs nutsu-
kus, ngu tIs wuneek su.
ApunII shu
kchInumsheefu, AshI fI ndun tum pu fI nee
sumu sI zungun chI mu, tfu ngI tum tu.
7
Tuch pu fIn shu pungus pun ttshIsh
putu zI nu zee ItsIn su fu pushu chI muum
puyu ku nu unoots shu ymu ndu fu ngI-
tum tu. ApunII yuk tu nung wutund pun
ttshIsh puyu fu, xIxeew nuw pufu ngI nu.
8
Anush nuwuu mushu fu ngI yu: Amo suu,
muyu
pukshu? tfu ngu, nuw shu, Tsu mbush
wunus kuyu nuw kuchuf tutsI tu fu pukI nu,
tfu ngu fI, uwshu, IsfueI chIch yutu fIt shI-
shI fI ushIk puz ushI fu, unoo nu ndu shu
tuchIng chI mu.
3
Nu wutum wunee shIsh
tutsu meenIIu wu. Nu In kufu kush pung'
mIchIt ku sIn, zumum tu fu nu un, pushu
kIz puf kIyung kuchIy ku sIn, tunuchtI sI-
nu yu. Anush tputs pchI ngut ssIn, zupu tuf-
shu, tsI pu fIm shu tumu tu mumchu, unoo
wIshchIp shu kupeet chI nIII nu yu, ApunII
IsfueI chI chee tfu ngI yu. Pup tsu, nuw
sIyuu IsfueI chI cheets Is mus wunI chInts-
pu, ApunII tfu ngI yu.
4
AshI fI yu, nu IsfueI chI chIs muzI nu-
ntsu. SIy pukI fee tputs kIyung yuchu-
kus, ufu ngI nu shu pukI feem nu kus,
yutu fIt ushIk su.
5
SIy mungI shIs muntsIf
chI nu kus, tsup kunee sIch yuk chu
unush, ShumbutshIshee mIkeefunI
Amosu7 , 8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
604
ItupshIyngung su nI, tssu. MI shut,
AshI-
noo ju Smbut kunu sIsh zuf tshIych?
MIkeefunI tIfI koo tupu xu nxu ku nI,
tpu tsee shu chI yu fu nI, kufI kee ufung
putuch chI, tssu. SIy kIIoo shu chI muum
muntsIf wuyu yu fus, unpu shu tpu tsee
ufu ngeem shu chIk su.
Antuu tI
ApunII Iyuu wunI chee ju?
Tumufeeju
Iyuu IsfueI chI cheetsI nI yutu fIt shI shI-
mund wnIch? tus, Itufu tsI pun pu tuf tIs
tuwu put ssu.
11
AshI fI yu, yuwush zuf tutsum ku-
chu unush, DupI yu fIn chIch IsfueI-
chI cheem kufuk nchI mu. SIf tumu
kIz puf tuu fu ngu nu ushI fI tum wuyu-
chI mu. Yuk tuu wutund pu nu wunu sIf
kuyuteefus, pungeem tum tIs IchI ngu fu
wunu sIf yusuf pungu yu fus, kIs shu
tuut ssu.
12
Amb ush ku chus, mIn shuch
yukut yuwu tum sIn Edo mush tuu ku nu,
un tum sIn IsfueI chI cheem tum kInu-
chI nIII nu yu.
D
Nuw Tuu fu shI pu nee fu-
fI, sIyuu zufum pu tu fI ush tu chI mu.
13
Zup shI tuu tI yu, un zuf zufum pu tu fI
tutsum chI yu. TIfI koo tutsumeefus,
ndu tu fI pusu muum Iwuts pu fus, kIzu-
fu nuuts tum ndu tu fI wuyu fee yufus,
unush yusuf tIfI koots tum tutsu mu muum
wufI tu chI yu. KIzu fu nuu zupun kup chu-
yu fus, vIn ndu shu pIsh tu tu fu ushku,
muchIp kyu shI nu, kung ushI fu zuw
ush tu chI yu.
14
AshI fI yu, kundu fu fIs sIyuu
ufup tuu muchI fu ng sIn, unu mund shu
nuw sIyuu yun pu yu shI nu fI, yusuf nIshu-
tum tuut ssu. NIsh yuk tu fI shIs pungee-
mIs yusuf pungu yu fus, unush tuut ssu.
Mzu feem tum tIs mzu yu fus, kIzu fu nuu
tutsumeefus kuyu nuk chu, unoo kutung-
kus tuut ssu.
15
Nuwuun tu fI sIyuu tsu-
pun shIs mbum pushu chuk puz sheefufI
kusu chInts pu. Ash ku chu fI,
chu ku ju
sIyuu Itu tsIch? Wutum nuwuu nu unoo
tsup sIyuum tuu muum wuyu fu ngI nu wu,
ApunII IsfueI chI chee tfu ngI yu.
AshI fI yu, yuwuu ApunII tpu tsee yutu-
fIt shI shI fI mund kIz puf wunee yu fu,
yusuf zupIsh shu wunu sIf nup chu unoo
kumu nee nu.
]AshI fI wup pu fI. Wutu mu fI chu nuw
AmosI kukI.|
Amosu9
Kizu ru nuu tutsumeerus /uyu nu/ c/u,
unoo /utung /us tuut ssu. (9.14)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
606
3onasarinee kuk kamanchintspa
1
1
ApunII Jonu suu, AmI tu fI nee tsI
wIp kumuch tu ku tfu ngI yu.
2
ShIy
NInI pIp yukut nu nuuch chu. Nuwuu kukI
kumu nI shIn chu, wutum nuw unshu chee
mIkeefufI wunI chI nu wu. Nu nuw tsI yut-
ssee muzI nu fu ngI nu. NInIp shuch yukut
tputs yutu fIt shI shpun sIn chu, tfu ngI yu.
3
Itufu, Jonus shu NInI pIp Apu nIIee
kuk kumu nI muum kupung ngu tu fu ngu,
suwu mu mu fI shu chI nu fu ngI yu. AshI fI
upee wup shu botee nup ku tu, putus sIp nuu-
tu fu ngI yu. Putu sIs suf JopI mun chu. AshI-
fI unush bot yuwuu nuu mu chu, tunun ku-
chu, unoo pufu ngI yu. AshI fI botIsh nuu-
muum tuwu pu fu ngI yu. Sheefu, botIsh
zufu yu fu nuu tu fu ngI yu.
4
Itufu, ApunII-
3onasarini kuku
Kirak yuwaa 3onasarinee kamanku anoo pakich kamanchintspa
Chakaama yandarang?
ApunII Jonu su fI nee, Nuwup tpu tsI fI nuwuu kukI kumu nI shIn chu, ndu tfu ngI yu. Itufu, NInI pIp
kumu nI shIn chu, tfu ngI yu. NInIp shuch tputs kIz puf yutu fIt tuu fu ngu nu yu. UwshtI sIn tsu pu fu nu-
see ztufu tputs wumu fI kusI fu ngu nu yu. AshI fu chu, ApunII, Nuw shu NInIp shu chee zufum pu tu fI
wunI chI mu, tfu ngI yu. Itufu, shIy nuu Jonu suu, ndumu wunI chu fI, wusI nu kumun shI nI, tfu ngI yu.
AshI fI tuu, ApunII nee kIfuk IsfueI chIch pu tu tIn wunI muum tuyu ndu fu ngI yu. Nuw tsu pu fu nu-
see tpu tsI IchI ngu fu chI nu kI nu, tpI tu utIyu.
Mayaamaja yandarang?
IsfueI chIch tputs, ApunII Iyuu tsI mu fI chI nu kI yu, tfu ngu sIn, ApunII shu, TfInts pu. Nuw
kchInumIsheefufI, ufup cheets tuu tputs chI nu kI nu. Tpu tsee IchI ngu fu nuw nuyu nI ku fI, tupu chI-
ndu muum zund kI nu, tfu ngI yu. Jonu su fI nI wuunu tfu ngI yu. Apuu, shIy ndu mus tsI yun tuk shu.
Wutum shIy Apuu, kchI nu mIshu wu.
Antuu tI shIy NInIp shu chee tunu fee wunI chee zIsh? tfu ngI yu.
Mayaatseeja kamanik?
Nu yuwu fI kumun ku unoo kumun chInts pu.
KupItofoo 1. ApunII JonusufInee, NInIpIp nuwuu kukI kumunIshInI. Kundufufeetstuutu
kumunIngchu, tfungIyu. JonusufInshu kupung ngutufungu, nIIItufup tsup suwupI
tfungu, ApunIIee kuk kupeetufungu, kuyupIchshu Jonusuu pIshufungIyu.
KupItofoo 2. JonusufInIshu kuyupchImund chIk ApunIIput tsIyutufungu, Apuu, nuw
yutufItunu. Nuw shIyuu kukIsh kupeetufungInu. AshIfIy nuwuu nuyunIngundumu,
tfungu, ApunIIshu muzInufungIyu.
KupItofoo 3. JonusufInI NInIpIp nuutufungu, ApunII sIyuu zufumputufI wunIchIntsu.
NImun 40 muuts IchIngufus tsIputssu, tfungIyu.
KupItofoo 4. NInIpshuchshu tputs ApunIIee mungoonufungsIn, yutufItshIfInee Izuufu
kusuyufungusIn, ApunIIshu nuyunIfungu, AshIfIyu, wunImuum wutsItshupufee,
tfungIyu. Anumund JonusufInI kupung tsIyuntufungu, tsIyunsImun tsIpumuum
zundufungIyu. Itufu ApunIIshu,
Chukshu shu
shIyu? tfu ngI yu.
9
AshI fI Jonus shu, Nuw
Hebfew shuchtu nu tpu tsI. MI shut, nuw
tuyus pu tum pun tu nu Apu nIIee wuf pI-
cheetsI, yuw mufee tInu fu ngu, unu mun
tsu poots tum tInu fu ngu unoo tsI.
10-11
Nuw Apu nIIee kuk ndu puyu muum
zundu fu ngu fI, nIngeem shu suwu fu ngI-
nu, tfu ngI yu. ItsIn su fu kumu nI fu ng tuu,
Itufu muf shu ndu puk chI yum zunu yu-
fu ngI yu. Afu ngI nu shu kIz pu fI nu shu
wufus tu fu ngI yu. AshI fI tputs ufu ngI nu-
shu punI fu ngu sIn, unu mun mushu fu-
ngu nu yu. AshI fI yu,
Antuu tI shIy
NInIp shu chee tunu fee wunI chee zIsh? shI-
yuu tfu ngu shI nu. Mungu pu fI wunee shIsh
tushIy chI yu, tfu ngI nu. AshI fu chu, nuw
unu mund tsI yun tu yu fu fI, TfsI sup botIsh
suwu fu ngI nu. Wutum shIy wunI muum
mupIyk shu wu. Tunu feets tuu wunu sIf chI-
nuk shu, Apuu. Nuyu nI kush ndu wuneekshu.
3
AshI fu chu Apuu, nuw shI yuu mush kI nu.
MIkeefush nuwuu tsI pu muum wuyu ngu ndu-
mu. Nuw ufu ngeem tuu muum zund kee zI,
Jonus Apu nIIee mush ku tfu ngI yu.
4
AshI fI
ApunII shu,
AshI fI ApunII-
shu wutu mbu fI mun kufu tuu wuyu fu ngI yu.
Kufut shu Jonu su mun wutu mbuf kfee fu,
Izuu fu yumbu tu fu ngI yu. Itufu, Jonus shu
wutu mbu fIsh mung' kIs mupIy fu kuxI nxI-
nuw ushI fu ngI yu.
7
AshI fI pu tum shu tufu sI tu nu, ApunII
yusuf mbI chuu zungu nI fu ngI tum tu.
MbIch shu pufu zee kutufeefu, pufuz-
shu Izuu fu pchI fu yu fu, tsI pu fu ngI yu.
8
Zuf shu yuku tu nu, ApunII shu kumbu-
su foo zungu nI fu ngI yu. Kumbu suf-
shu kumbus tu fu ngI yu. AshI fI zuf shu
Jonu su mun much kIz puf zutu fu ngI yu.
AshI fI Jonus shu sumbuy tu fu ngI yu.
TsI pu muum wufI tu fu ngI yu. Jonus shu
tfu ngI yu.
Izuu fI nu chu tsI pu ku fI wufI tu shu.
Tuu kuch, kIyung kuchI yukchI, Jonus
tfu ngI yu.
9
Antu fu, ApunII shu,
ZufuktI shchu.
nu
wutum pufuz tumbu fee tsIsh yumbu tu-
fu ngu un pchI fu yu fu tsI pu fu ngu wu?
ApunII tfu ngI yu. Jonus shu, ZufuktI-
shchu. Nuwuun tu fI chu zufum pu tu fI
tsI pu muum zund kI, Jonus tfu ngI yu.
10
ApunII shu, ZufuktI shchu. ShIy ndu
shuu nu kufu tuu tutsu mu fu ng shu. MI-
shut, ndu shuu nu yunu ngu fu ng shu.
Itufu, psuun wunI tu fI shI tu ngu fu ngI-
yu. Sheefu, yusuf pu tum shu tsI pu-
fu ngI yu. Itufu, shIy unoo wunu sIf
chI nu fu ng shu, tfu ngI yu Apu nIII.
11
Itufu, nuw NInIp shu chee ufu ngI-
nu shu chI nu muum wufI tu fI yu. An
yukut kupung chu. Anush nIIuf zupun
tuu fI yu. Wushu nund nIIuf nu ndu fI 120
mII wushu nund tuu fI yu. Anu mun shu
chI nuz wukuf zupun tum tuu fI tum-
tu. AshI fu chu, nuw unoo chI nu ku fI
mupIy kInu, ApunII tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu
ApunII yutu fIt shI shee tputs nuy nI ku
unoo tsI.
]AshI fI wup pu fI. Wutu mu fI chu Jonu-
su fI nI kuku.|
Jonusu4
Jonus wutu mbu ris/ mung' /is mupiy-
ru /uxi nxi nuw us/i ru ngi yu. (4.6)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
610
Ashiriya, na kamanchintspa
yuwaa Apan!!, Samariyashchee
wanichima, trangu anootsi
1
1
In wutu chu ApunII kuku yuw
nuwuu MIkI yu suu tsI, tpu tsee
kumu nI muum kumuch tu fu ngu unu.
Nuw Mofe setshu chtu nu tpu tsI. ApunII
nuwuu, yuwuu Sumu fI yu shchee, mIshu
Ifu su fIn shu cheets tum wunI chu unoo
kumu nI fu ngI yu.
Yuwu puf kufuk Jotum, Ajus, EsI kI yus,
ushI fu sIn kufu kuum kInuf sIn, Utush-
chee tputs ksu tu fu nu unpuf ApunII
nuwuu tsI yu tu fu ngI yu.
2
AshI fI yu, ApunII tsI yut ku tfu ngI yu:
Tsu pu fu nus shu chIs IchI ngu fus mungIp-
tIs muzI nung tsu. SIy Utu shu chIs tpu tsIs
kuupu muzI nung tsu. ApunII Tuu fu shI-
pun sIyuu IchI ngu foo tsIs wunI chI yu.
Wuu nu mu ndu fI pung' kIzpufeefu sIyuu
yutu fIt shI shI fIs nuts tu yu fu, wunI chI yu.
3
KunI ndu mund ApunII kyu shI nu, tsu pu-
fu nu sIsh muchI mun wuf xIy chI yu.
4
Wuts
muchI mun kut ku mchu, much shu pIngu fu
sumu sIsh pshtu kchuch kungus tu fu ush ku-
Mikiyasarini kuku
Mikiyasarini yandarangu anoo pakich kamanchintspa
Chakaama yandarang?
MIkI yu su fI nI Apu nIIee kuk kIfu ku mun yundu yu fu, Sumu fI yu shcheem tputs, Ifu su fIn shu-
cheem tum tputs kIfu kuu zungun zungun ushI fu ngI yu. IsfueI chIch pu tu tIn wunee fu ngI yu. Iyuum-
tum mungee tsI nI p'tseekIyu.
Mayaamaja yandarang?
Kufu kuw tsI mbun kIz puf tuu fu ngu nu yu. MInum Sumu fI yush yukut tuu fu ngI yu. MIn shu Ifu-
su fI nush yukut tuu fu ngI yu. An kufuk wIpu nush pu tu fI yutu fI tu nu ndu fI tuu fu ngu nu yu. Tpu tsee
yutu fIt tuyus pu tu fu ngu nu yu. ApunII pu tsee chI nung tsu. PukI fee tpu tsI nIy fu ng tsu, kIyung
yuchung tsu, tfu ngu nu yu. AshI fu chu, ApunII shu, Nuw sIyuu Izuu fu wunI chInts pu, tfu ngI yu.
Tfu ngI tuu, Yusuf nuw Ipu su mu fI nI zungun ku chu fI, uwshu sIyuu wunu sI fI nu ndu fI ksut chI yu.
KIs shu pu tuut ssu, ApunII tfu ngI yu tIp tsI fee tsI.
Mayaatseeja kamanik?
Nu yuwuu kumun ku unoo kumun chInts pu.
1. ApunII wuunuu tIptsIfee yutufItshIshImund kIzpuf wunIchIyu. (1.12.11)
2. ApunII, Nuw sIyuu zupshInuu kIzpuf IstuchIntspu, tfungIyu. (2.12-13)
3. ApunII kufuk yutufItuwuu, mIshu ngIchzee kumunku unootstum wunIchIyu. (3.1-12)
4. ApunII wuunuu IsfueIush tsup kuneesIch punguchIyu. (4.15.15)
5. ApunII IsfueIshuchee tputs, SIy yutufItIschu, tfungIyu. (6.17.7)
6. ZupshInuu ApunII IpusumufInI kuskuchu, IsfueIchIch tputs IchIngufusIn yusuf ApunIIee
chInuchInIIInuyu. (7.8-20)
Nuw Mikiyasi Apan!!ee kuku kamanchintspa
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
611
chu, much tsu push kIz puf zuw ush ku chu,
tundus shu tsup ptu nguk chu tsI mbun shu
tsup kInu chI yu.
5
Yuwu mund IsfueI chIch
tputs Apu nIIee kuk kupee teef sIn, yutu fI
tuu ku nu, mIshu yuk tush Sumu fI yush
upunII pu tsee zupun ungIf tu ku nu, mIshu
Utu chI tum tputs yutu fI tum tuuk sIn
Ifu su fI nush upunII pu tsee ungIf tu ku nu,
unu mund ApunII IchI ngu foo wunI chI yu.
Kundu fu fI nI Iyuu
kusI muum pInu su ku nu yu!
7
Antuu tI
ApunII Iyuu Ako pu fIn chI cheetsI nI
kIyung yuchu chee ju? Ndu. ApunII Iyuu
mus sI fI tsI yun tuk chu, tpu chI ngu chee ju.
AshI muum wunI ndu ju. Iy wunu sI fI tuu-
ku nI, ApunII ufu Iyuu wunu sIf Istu muum
chI nu kI yu, wutum wuunu ApunII kuk
utuwu, kufIk pun tputs MIkI yu su tfu-
ngu nu. Itufu MIkI yus shu, ApunII utee ju
sIyuu tsI:
8
AshI fI ApunII
sIyuu utee ju, SIf sIyuu tsI yu tu fu ngI tuu-
tI, nu ndu shu ush tu chI mu. Yuwuu nuw
ush tu chI unoo ndu shu pumu zootssu.
MI shut, ndu shu sIyuu kumun chI nu. Ash-
ku chu fI, tputs ndu shu sIyuu puk chI yum
muzI nu chI nIII nu yu. Ash kut ssIn, puzItssu.
7
SIy nuts tum pu nIs, mI shut tuwu chI mu-
pu nIs, nuwuu mush kI tuu tIs, nuw ndu shu
sIyuu kumun chI nu. Ash ku chu fI kupung
puzItssu, tchu Apu nIII sIyuu tsee.
8
Itufu,
nuwush MIkI yus shI, ApunII wun tuu fI yu.
Nuwuu tuwIz puf tu ku, sIyuu IsfueI chI-
cheets Is yutu fIt shI shI fI mu ndIs wunI-
muum punI kee zI. ItsIn su fu tpu tsee tsI yut-
ku fI,
ApunII umku?
Anoo ndu
yusuk su?
untuu tI
MIkIyusu5 , 6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
617
opee juu kufu pu nu mII tuu tI much ku fI,
mI shut dIes mII IIto fu tuu tI wuyu ngu nu
tuzu ku fI unoo zund chee zIsh?
Ndu nI yu
ushI fu Ipu feets tuu tI Iwu xIztu mu yutu-
fIt shI shI fee tsI tuchI ngu muum puchuk-
tuu tee nu unoo shIy zund chee zIsh? Ndu.
8
Apuu, sIf tumu Iyuu tpu tsI fee tsIsh yuw
shI yuum wunu sI fI unoo kumu nI fu ng shu.
AshI fI Apuu, tfung shu: SIy tpu tsIs suun-
pu tu tIs ItsIn su fus tsIyuteefus wunu sI fI fI
tng tsu. MI shut, tputs wunguy tu ku unoo
Istung tsu. IchI ngu foo tputs nuyu nIng-
tsu. Ashkchus wunu sIf tuut ssu. MI shut,
nuwuu tsI mu fI mungIp tuf tIs chI nu kus,
k'keetsI puyung tsu, tfung shu Apuu,
nuw MIkI yu sI tfu ngI nu.
9
Itufu, Iyu shuch shI yuu kukIsh
puyu muum ndu zund ku nu. AshI fI nuw
MIkI yu sI, utInu: Iy Apu nIII fI nI Ifu su-
fIn shu cheets Is utee ju: YuwIs mungIs
kupu ngu wu unIs nuwuu wunee shI
kumu ngu muum zund kee su, kuu pu nI fI
mungIp tIs muzI nung tsu. Kufuk shtIs
wunIm pu nIs tpu tsIf pu tuf tIs muzI nung-
tsu.
10-11
Tputs yutu fIt shI shpun kufI ku-
ngu zI mu fI chI nuk sIn, pungush muu chee
zupun yuw shu chI ku nu un puyu ku nu yu.
MI shut, muuch tu tupu xu nxuk sIn, kupung
kIIoo shu chI ku nu. Anoo nuw nutsu kI-
nu.
12
KufIk pun tputs pukI fee kIyung
yuchu ku nu yu. Ifu su fIn shuch tputs
IchI ngu fu sIn wuun pu tu tIn tumu pI ngu-
yu fu sIn shu chI ku nu yu.
13
AshI fI yu, nu
sIyuu yutu fIt shI shI fI mu ndIs wunI chInts-
pu. Muu chI fI tuu tsIs IchI ngu fu kufI kI-
fee tsIs ItutseefufI Izuu fu ndu nuf shu
kusu chInts pu.
14
Kutu ngI tuu tee su ndu shu
tuzu zu kus, kIz puf mufIz tu tssu. Tutsu-
mu fee tsIs pusu kI tuu tee su, tputs shu ufu
shu chI chI yu. PukIch yuw suumu ItuchkIs
unoots shu ndu pIshu muum wufI tu kus,
kundu fuf shtIs IchI ngu fu Ituts chI yu.
15
TIfI koots shu tutsum kI tuu tee su ndu
pusu muum wufI tut ssu. Wunu see pusu-
yu fus, wuyu ngu noom tutsI fupshI yu fus
yutu fIs ndu shu ushItssu. MI shut, kIzu fu-
nuu pusu yu fus, wuku nguf wuu muum
yutu fIs ndu shu ushItssu.
1
SIy Ifu su fIn-
shu chIs IsfueI chIch ufkuf UmfI sufu
tumu pu fI ushI fus kIz puf yutu fIt tuuk su.
Kufuk Aju bu fI nI tum, muu chI fIt pu yutu fIt
tuu fu ngu nu, sIysu nu ushI fI tum yutu fI
tuuk su. AshI fI yuwu mund yutu fIt ush-
kIs, unu mund sIyuu tpu chI ngu chInts pu.
Ash ku chu fI, mIn chIch tputs zupun sIyuu
yusuk sIn, kIz puf punIk sIn, sIyuch chee
mIchIt ku sIn stu chI nIII nu yu. AshI fI sIyu-
mund yutu fIt shI shI fIs IsfueI chIch tputs
IchI ngu fu sIn puzI chI nIII nu yu, utInu,
ApunII tfu ngI yu nuwuu MIkI yu suu tsI.
AshI fI yu, nu kumu nee nu yuwuu ApunII
IsfueI shu chee wunI muum zundu fu-
ngu, nuwuu MIkI yu suu tsI tsI yu tu fu ngu
unoo tsI.
Nuw Mikiyasi tputsingaz mangi
kapung mantsaki anoo kamankina
7
1
Apuu, nuw MIkI yu sI tpu tsI nguz
mungI kupung muntsu kI nu. ShI yuu
kukIsh tpu tsee kumun kumun ush kI-
tuu tI, ndu mInum tI yum tputs muzI nu-
muum zund ku nu yu. Amb ush ku fI, tputs
kutung tsI nguz muzu fIsh nuchu ngu ku,
Itufu kIzu fu nuu, mIshu kpu yu nIIeets tum
ndu mInum tI yum wunus puku, wund
mufI zI mun kIyung kuchIy tufu ushIk-
puz ush kI nu.
2
Tsu pu fu nus ztufu tputs
wunu sI fI mush ndun chu. Ndu mInum tI-
yum tputs Apu nIIee ItsIn su fu tuchIt ku nu-
yu. Wuun pu tu tIn wufu tu mu mu fI mI shut
puchu mu mu fI chI nu ku nu yu.
3
IchI ngu-
fu sIn muntsI fImsheetsIm yusuk sIn,
kufuk, mI shut k'kuzee yufu mu pu nI tum
kufIk pu nee tsI mu fI Istu ku nu, wutum
kufI kee zupun tuwup ku nu wu. Tpu tsee
tumu pI ngu muum ngIch ku nu yu. Yuw
wuunu zund ku nu unoo tsIm tsI yut ku nu.
Ifu su fIn shuch ush ku sIn Ifu su fI nuu yukut
tuyu tu fItku nu.
4
Tputs, nuw wunu sIf tu nu,
utI tuut ssIn, Itufu kup ushI fu sIn tpu tsee
tumu pI nguk sIn, kIyung yuchu ku nu yu.
Apu nIIee kuk kumu nI mu pun shu kumun-
ku sIn, Pup tsu. Yuwush zuf wufI tuk chu
unush ApunII sIyuu wunI chI yu, utI-
tuut ssIn ndu puk chI yum muzI nu ku nu-
yu. Itufu zuf tutsum ku chu unush sIysu
kupung punIk chus mungu tIs
SItuts-
tee? suun pu tu tIs ttssu.
5
AshIfuchu
MIkIyusu6 , 7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
618
D
7. MutI wu 10.35-36, mIshu Iuku su 12.53 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
7.14 Wungu 10.11 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tputsImun kuk mungIs tutInts pu.
AmI ku feets tum tIs kuk puyu fInts pu.
Izu nIIeets tum tIs kuk puyu fInts pu, utInu.
Yuwuu suunu chI nu kIs, unoots tum
Izu nIIeets Is kumu nInts pu.
Chakaama yandarang?
Suk fI yu fIn Utuch chI mu nu tpu tsI. Ifu su fI nush tuu fu ngI yu. Wuun pu tu tIn Ifu su fIn shuchpu tu-
tIn wunI muum yundu fu ngI yu.
Mayaamaja yandarang?
Ifu su fIn shuch tputs xufu shIsh zupun tuu fu ngI yu. Apu nIIeem pung' kunee sIch pungoo fu ngu-
sIn, ndu kuupu kIz puf wunu sIf pungoo fu ngu nu yu. Anu mund mung' kupung muntsu fu ngu nu yu.
Ufkuf ndun nuu fI mun tuu, ufu pIch tputs wundu fI tum undu fuf tpu tseetsI kIyung yuchu fu ngu nu-
yu. AshI fu chu, ndu kuupu kIs tuu fu ngu nu yu.
Mayaatseeja kamanik?
Suk fI yu fI nI kIfu kush zupun wunee fu ngu, unu mun shu zupun kumun kI yu yuwuu ApunII Ipu-
su mu fI nI kus chu unoo tsI.
KupItofo 18: ApunIIee kuk kumunku, zupun wuneefungIyu yutufItshIshee kusumuumu.
KupItofo 911: ApunII wuunu, Afupchee tputsI nuw kIzpuf wunIchImu. MIshut,
IfusufInshuch ksutumupuneetstum nuw wunIchImu, wutum nuwuu kukI ndu
puyukunuwu, tfungIyu.
KupItofo 1214: Ayum UtuchIch tputs kIs tuuchInIIInuyu, wutum nuwuu tputsIftunu,
tfunguwu.
NIsh yundum pukIch tuu fI yu. Anush Apu nIIee Ipu su mu fI nI kumun kI yu. (9.9-17)
Nuw Sakriyasi Apan!!ee kuku kamanchintspa
D
9.9 Yuwuu nIsh tu unoots tum MutI wu 21.5, mIshu Wungu 12.15 tuyu sI mu kumun kI yu.
E
9.11 MutI wu 26.28, Mf ko su 14.24, Utu shu chee mu 9.20 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu
tuu fI tum tu.
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
621
Wup tum pungI pIs yuwush tuu fu ngIs
umb tum kunu pung tsu. Sumbuy tufInts pu.
SIf tumu sIy
tumu fee-
ju Iyshu unoo yusu chI nI? tssu. AshI fI
ApunII shu sIyuu utIyu. MuzI nung tsu.
Mungee ts Is p'tseechIntspu. Nuwuu nu
chI nu fu ngu fI, sIyuu zItu mI nu fIs, Ako pu-
fI nI tpu tsI fee mI Ipu su fu ngI nu.
3
Itufu zoo-
Ma!akiyasarini kuku
Ma!akiyasarini yandarangu anoo pakich kamanchintspa
chu ku mu su ju kuu pu nuu fI tpu tsI sufu? Izuu fu yusu muum pInu su-
ku nI yu.
Kumu pu fI sufu MuIu kI yu su yu? AshI fI yu, mInu mu fI tputs nee kIfuk yundu fu ngI yu.
MuIu kI yus pu fee sufu yu. ApunII wuunu kumuch tu ku, uwshu yundu fu ngI yu.
Yuwu puf Nehe mI yu su fI nI tuu fu ngu unpuf yundu fu ngI yu. MuIu kI yu su fI nI nee kIfu ku yundu-
fu ngu, unu mun shu Nehe mI yu su fI nI tpu tsee wunee fu ngu, Utu chIch shu tputs mungoo neef sIn,
Apu nIIee kuk kIs puyu fu ngu nu.
Chakaama yandarang?
Utuch cheem tputs yundu fu ngI yu. Itufu, unpuf upunII pun shu ndu wunu sIf tuu fu ng sIn, Apu-
nIIee kuk kupee tu fu ng sIn, unu mund shu MuIu kI yu su fI nI upunII pu nee kIz puf wunee fu ngI yu.
Muyuum shu ApunII shu fI pung' yutu fIt chI nuk su?
Mayaamaja yandarang?
Utu chIch tputs kupung mung' muntsu fu ngu sIn, ndu wunu sIf tuu muum zundu fu ngu nu.
Antuu tI ApunII Iyuu Istu kee ju? ttu ush ku sIn, Apu nIIee kusu muum zundu fu ngu nu. AshI fu chu,
MuIu kI yu su fIn shu, Tmu nu tfInts pu. ApunII wundu fI tum wuu nuu tIp tsI fee kIz puf chI nu kI yu.
Yuwu fI sIf sIyuu tfu ngu unoo tsI fI kuku ufu puyu chI yu. Yuwush zuf wufI tuk chu unush ApunII
kus ku chu, tpu tsee IchI ngu fu nuts tu chI yu. Wundu yu yutu fIt tuu fu ng sIn, sumus pu wunI chI-
yu. Itufu, wunu fI yu wunu sIf tuu fu ng sIn, tupu chI nduk chu, ufu tu fI kIs shu pu fI tuu chI nIII nu yu,
tfu ngI yu.
Wunee ku, MuIu kI yu su fI nI ufu,
Muyuum shu pIy yutu fIt tuuk su? tyu fu, tputs shu,
Yupee ju
Iy ushI fu ngI nee? utu sIn, MuIu kI yu su fIn shu, TfInts pu. ApunII sIyuu zufum pu tu fI wunI chI yu,
wutum yutu fIt tuuksu wu, ntuf ushI fu ngI yu.
Mayaatseeja kamanik?
Nu yuwuu kumun ku unoo kumun chInts pu.
u). ApunII sIyuu AkopufInchIcheetsIs kIzpuf chInukIyu (1.1-5)
b). ApunIIpunee wuneekIyu (1.62.9)
c). WIzunIIee kusuku unoo wuneekIyu (2.10-16
d). Puptsu. ApunII mus wunImuum kuschIyu, utIyu (2.173.4)
e). ApunIIeem tutsumoofu punumuum kumunkIyu (3.6-12)
f). YutufItshIshpunee tputsI, mIshu wunusIfImsheetstum tputs kumunkIyu (13-18)
g). Yuwuu ApunII kuschu unoo kumunkIyu (4.1-6)
Nuw Ma!akiyasi Apan!!ee kuku kamanchintspa
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
623
D
1.2-3 Rom shu chee mu 9.11-13 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
nIIee, Esu wu fI nee tsI Iwu chIztu muuts tuu,
nuw nIy fu fu ngI nu.
D
Esu wu fI nI wutsu pun
much kIz puf wunu sI fI mu nu tuu tuu fu ngu,
nuw shu unoo tsup puzuum nu fu ngu fI,
mungIn shu fI shu kusu fu ngI nu. Anush
muu chee kuyus tu nu ndu fI shu tuu muum
wuyu fu ngI nu. Wund kuyus tun unshu fI
tuu ku nu yu.
4
AshI fI Esu wu fIn chIch shu tputs, Yuk-
tu fee mu nI yusuf yufu muum pungu yu nI,
utI tuu teesInu yu, pungu muum chtuk chu-
sIn, Itufu nuw shu unoo yusuf Izuu fu
kupeet chI mu, ApunII tfu ngI yu. Tputs
IchI ngu fu sIn Esu wu fI nee tsI wutsu pun
yusuk chu sIn, ApunII Esu wu fI nee wutsu-
pun Izuu fu tuyu tu fI tu fu ngI yu, tputs
tchI nIII nu yu. MI shut, Esu wu fIn chI chee
tputs yusuk chu sIn: ApunII Esu wu fIn-
chI chee uyum tuu tI ndu kIs nup chI yu.
Ufu tu fI tsI yun tu ku tuu chI yu, tputs tchI-
nIII nu yu. Nuw ApunII tu nu. Nuw tpu tsee
IchI ngu fu kusI fu tuu kI nu.
5
AshI fI nuw
Esu wu fIn chI chee tputs ush tu chI mu tI,
unoo Izuu fu tumIn chI mu. SIysu IsfueI chI-
chIs unoo kchIp tIs pungut ssu. Puk chus,
ApunII ndu Iyuu tsI mu fI nup kI yu. Tpu tsee
ztufu kusI fu tuu kI yu, ttssu.
AshI fI yu, kumu nee nu yuwuu ApunII
Ako pu fI nee chI nu fu ngu, zoo nIIeets shu
Esu wu fI nee nIy fu fu ngu unoo tsI.
Na kamanchintspa yuwaa Apan!!
Ma!akiyasaa: Nuw apan!!panee
wanichima, trangu anootsi
AshI noo-
ju Apu nIIee nIy fu fu ngu nee?
AshI noo ju
Apu nIIee kuk kupee tu fu ngu nee? tssu
sIyu.
7
Itufu, nuw shu ItsIn su fu kumun-
chInts pu:
Muy
mungI shIs chI nu kus ushIk su?
Ndu shu,
umb ush kIs un yutu fIt?
8
MuzI nung tsu.
muyuu mu ju yuun pu tu tI nI
tumu pI ngu chI nI? SIf tumu ApunII Iyush-
chee zItu mI nu fI nI tsI yu tu fu ngu, Nuwuu
kukI puyu kI nuu fee su, nuw shu sIyuu
Izuu fu Istu chInts pu, tfu ngI yu. AshI fI yu,
TumufI ApunII
nuwuu ndu Istuk? tssu.
14
Wutum sIy
Izu nIIeets Is kusu kus tuf ushIksu wu. SIy
kunu ngu sImu sIs kIzuu yumu fu ngIs, unoo
ApunII pufu ngI yu. KIzuu yumuk chus
Anpu
nu tumu fIm tuuk su?
15
Itufu, muzI nung-
tsu:
Muyuu mu ju ApunII
Iyuu t? tssu. SIy tunu kus,
Muyuu mu
ApunII nuwuu ndu Istuk?
TumufInuu
tputs muntsIf tuu ku nu unoo Istu ku?
Itufu, nuwuuts shu ndu Istu kI yu, tssu.
Itufu, ApunII shu, SIyuu kukIs muntsI-
fImshee muzI nu muum zund kee zI. Nu
Wuppu, tchu sIyuu tsI.
3
1
AshI fu chu, ApunII wumu fI kusI fu
un sIyuu utIyu: Nuw ndu tu mu sIyush
kus chu fI, nuw tsI yut ssee kumu nI mu pun
zungun chI mu, tpu tsee mung' wusI nu
yufu muu mu.
D
SheefufI nuw shu, Tuu fu-
shI pu nI, yuwu nguz sIy kutu kIs, unu nguz
mus sI fI tum pungI shI kus ku chu fI, sIysu
nuwuu pungut ssu. Nuw sIf zItu mI nu-
fI nee ts Is, Ipu su mu fee tsI zungun chI mu,
tfu ngI nu. SIysu unu nguz tum nu wund
kutuk su. Mus kusung chu, tssu, tchu
Apu nIII.
2
Itufu, ApunII Ipu su mu fI nI kus ku chu,
Muyuum shu
tshu?
Muyuu tsee-
ju shI yuu shu chI fu ngI nee? tssu. AshI-
fI nuw shu ItsIn su fu kumun chInts pu.
SIy chI nee ts Is, mI shut tutsu mu fee tsIs
nuwush pungI tutsu moo fu ndu wuyu kus
shu chIk su.
9
SIy Utuch chIs IchI ngu fus
puchInd pu tIs wuyuk su. Ndu nuwuum
tutsu moo fu wuyuk su. AshI fu chu, nuw
sIyuu, Pup tsu, wunee yunts pu, utu shI nu.
Nuw ApunII tu nu. Nuwu mu fI kusI fI nu.
AshI fu chu, nuw sIyuu utu shI nu:
10
SIy
nuwuum chI nee ts Is, tutsu mu feets tum tIs
tutsu moo fu nuwush pungI yushI ndu yu-
fus wuyung tsu. Ash ku chus, nuwush shu
pungI kutu nguts upunII pu neem zupunshu
tuu chI yu. Nu yuchu ngInts. Muu chI-
fI tuu tsIs tutsu moo fu nuwush pungI
wuyu ngInts. Amb ush ku chus, nuw shu
kunI nduu wuch tuwut ku chu fI, sIyuum-
tum wunu sI fI mush zungun chInts pu.
Kupung Istu chInts pu. Ash ku chu fI, sIysu
kIs tuut ssu.
11
Nuwuu kukI puyu kI nuu fee-
su, nuw shu sIyup tsu pu nIs wuneesh shee
zungun chee zI, ndu mbu fI. SIyuu tutsu mu-
fIs tuyu tu fIt chee zI. Ufu tutsu mu fee tsIs
wunu sI fI nund pusut ssu.
12
Ash ku chus,
mIn chIch shu tputs IchI ngu fu sIn sIyuu
yusuk sIn,
NItuu tI ApunII
Iyuu wunI chee ju? utu sIn, yutu fIt tsI yut-
kI tuut ssIn, ush tuu ApunII ndu wunee ku,
unoo pufu ngI nI yu, sIy nuwuu tssu,
ApunII sIyuu utIyu.
1
ApunII chIch tputs Apu nIIee chI nuk-
sIn, wuun pu tu tIn Apu nIIee wunu sIf tsI-
yut ku sIn, ApunII shu unoo muzI nu fu ngu,
wusu ndu fu feets shu kumuch tu fu ngu,
Nuwuu tpu tsI fI suf kIfu ku fI mu nI yundu-
ngI,
I
tfu ngI yu. Tputs nuwuu Izuu fu chI-
nu ku nu unoo mbI zu chee zI, ndu mbu fee,
ApunII tfu ngI yu.
17
AshI fI ApunII wumu fI kusI fu un
utIyu: Yuwush zuf nuw kus ku chI, unush
nuwuu nuu tsI tpu tsI fI kupung chI nu ku-
fI, Nuw sIyuu tpu tsIf tu nu, tchI mu. SIy
nuwuu kukee puyuk su. AshI fI yu, nuw shu
tputs wupuf wIpuu ksut ku tumu tuf pu fI
ushI fI tum sIyuu wunu sI fI ksut ku fI tuu-
chI mu, tchu Apu nIII.
18
AshI fI yu, unush
zuf sIysu wuzu fee Apu nIIee yu sut ssu.
ApunII wuu nuu tsI tIp tsIf wunu sI fImshee
wunI chee ju, ndu mbu fI. Itufu, yutu fIt shI-
shpunshu tputs Apu nIIee ndu chI nu ku nu,
unoo tsI nuu ApunII shu Izuu fu wunI chI yu.
4
1
MI shut, ApunII nuwuu tfu ngI tum-
tu: Nuw yutu fIt shI shpu nee, mIshu
k'kuzee kupee tu mu pu nee kupung tsI yun-
tu kI nu. AshI fI yuwush nuw kus ku chI,
unush uwuut ssIn Izuu fu tpu chI ngu yu fu fI
kusu chI mu. Nu zuf kuyu mu kuch chu. Kus-
ku chu fI, sumu sIsh kIz puf ksu nIsh wuf
puz tumu tuf pu fI ushI fu sIn kufu yu fu sIn,
Izuu fu mucheef sIn, muchIng chI nIII nu-
yu. Nuw ApunII tu nu. Nuwu mu fI kusI fu fI
tuu kI nu. AshI fI nuwuu nuu tsI kukI Izuu fu
puyu chI mu, tunu sIyuu tsI.
2
Itufu, sIysu, yuwIs nuwuu chI nu kIs
unIs, nuw kus ku chu fI, wuzu fee tsI fI yu-
sut ssu. Nuw yutu fIt shI shee ndu puk chI-
yum chI nu kI nu. Wunu sI fImsheetsImu fI
chI nu kI nu. SIyuu tupu chI nduk chu fI,
tuu fu shee mIs yuf chInts pu. Ash ku chu fI,
sIysu mungIs kIs shu mbut kus, mIchIt-
kus tuut ssu. Wuku fuu wIp tumu nu mush
wutund pu nush tushI tu nguk chuch,
tumu tuf pu fI ushI fus mungIs kIs tuut ssu.
3
Yuwush zuf nuw kus chI unush sIyu mu fI
yutu fIt shI shpu nee kusI fus tuut ssu. Muzu-
chee ktufIch tpu tsee yutu fIt shI shpu nI
ushItssu. Nuw ApunII tu nu. Nuw k'keetsI
Izuu fu tumIn chI mu, tunu sIyuu tsI.
4
AshI fI sIyuu IsfueI chI cheets Is mungee-
ts Is p'tsIchIntspu: zItu mI nu fI nIs sIf-
tumu much Ofe bush suf tuu fu ng sIn,
nuw shu nuwuu nuu tsI kumuch tu mu fI
kumu nI muum My sI su fI neem punu fu-
ngI nu. AshI fI sIysu unoo chI nu yu fus
puyung tsu.
5
Ndu tu mu nuw tpu tsee wunI muum
kusu fu fI, nuwuu kukI kumu nI mu pu nI EI-
yu suu, wusI nu zungun chI mu.
D
EI yus shu
kusee fu, nuwuu kukI kumun ku chu,
wupuf wIpu pu ndu mupIyf sIn tuu ku nu,
un yusuf wushu nund shu mupIysh tI sIn
tuu chI nIII nu yu.
E
Itufu, ndu ush ku sIn,
nuw shu kus ku chu fI, sIyuu tsu pu nee ts Is
Izuu fu yutu fIt wuyu chI mu, ApunII tchu
Iyuu Utu shu cheetsI nI.
AshI fI kumu nee nu yuwuu ApunII: Ndu-
tu mu nuw kus chu fI, EI yu suu zungun chI-
mu, tfu ngu unoo tsI.
]Wutu mu fIt chu nuw MuIu kI yu sI kukI.|
MuIukIyusu3 , 4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.