SAN LAWRENZ U L-ARMI ERALDICI.

Id-devozzjoni lejn il-padrun tgana San Lawrenz hi wada li tmur lura bosta sekli u nxterdet mal-Ewropa u kull fejn marru lEwropej. Tant kienet kbira din id devozzjoni li ssemmew bliet gal dan il-qaddis martri u l-efeija jew is-simbolu tiegu, il-gradilja, spiccaw fuq l-armi eraldii ta hafna pajjii. Naseb li l-eqdem arma ta` l-belt ta` Vjenna fl-Awstrija hi lajkla rjali li kienet ila sa mill-1239, pero` fl-erbatax il-Seklu bdiet tintua dik li ib is-salib lewn il-fidda fuq tarka amra, li tidher jew waidha jew f-nofs ajkla b-ewt irjus. Kien fis-26 ta` Settembru 1461 li Emperatur Friedrich IV ta lil-belt l-arma bl-ajkla ta` ewt irjus, bkuruna mperjali li baqat tintua sa l-1925. Il-belt ta` Vjenna, jew Wien kif inhi magrufa bl-Awstrijak, hi maqsuma f-23 distrett jew "Bezirke" li huma aktar reiferuti galihom b-numri Rumani u jibdew minn Wien I sa Wien XXIII. Kull tant jintua lisem uffijali tad-distrett u gallhekk issib ball "VIII Josefstadt", gax Josefstadt hu ttmien distrett tal-belt. Il-bia l-kbira taddistretti adu isimhom mill villai jew parroi ta` qabel, gajr dawk ta` Wien I u XXIII li huma komposti.

L-arma ta Vjenna

1. Wien XIV, Penzing iib l-arma konunta ta Breitensee, Htteldorf, UnterBaumgarten u tal-parroa ta Penzing. Din il- parroa qadima tifforma parti minn dan l-erbatax id-Distrett u li l-arma taa hi San Lawrenz liebes ta` Djaknu. 2. L-arma tal-hames distrett jew Wien V, Margareten, jagqqad tgaqqad l-armi ta sitt komunitajiet Wien-Margareten, Wien-

Nikolsdorf, Wien-Matzleinsdorf, WienHundsturm, Wien-Reinprechtsdorf u WienLaurenzigrund. L-isem ta dan id-distrett ej mil-gaqda fl-1533 bejn l-abbazija ta Santa Madalena u ora ta San Lawrenz. 3. It-tmintax id-distrett jew Wien XVIII, Whring hu ffurmat mill-villaggi antiki ta` Whring, Ptzleinsdorf, Gersthof u Weinhsus. Din larma turi tlett qaddisin u

ftan-nofs, dik ta` Wien-Whring hemm San Lawrenz fuq tarka ta` sfond elest skur u abjad imdardar. 4. L-arma ta Sankt Lorenz (distrett ta Vcklabruck - stat tObersterreich) turi ddragun li galie imsemmija l-muntanja Drachenwand fil-viin, u li fidej qed iomm il-gradilja. L-arma iet mogtija fl20 ta Frar 1984. 5. L-arma ta Sankt Lorenzen am Wechsel (distrett ta Hartberg - stat ta Steirmark) iet mogtija fl-1 ta Lulju 1991 u s-simbolu prinipali hijja l-gradilja 6. Arm ora hi dik ta Sankt Lorenzen Beiknittelfeld (distrett ta Knittelfeld Ukol stat ta Steirermark) u l-gradilja hi s-simbolu tal-qaddis padrun u l-arma ingatat lilmuniipalita fit-3 ta Mejju 1965. 7. Gradilja ora insibuha fl-arma ta Sankt Lorenzen Beiscefling (distrett ta Murau stat Steiermark), u li tfakkar fil-martiju talqaddis gaug Lorenzu. L-arma iet mgotija fl-20 ta unju 1988. 8. Jidher li San Lawrenz igawdi prominenza tant li muniipalita ora, Sankt Lorenzen im Mrztal (distrett ta Bruck an der Mur - stat ta Steirermark). L-arma li ngatat fil-5 ta Marzu 1984 hemm il-gradilja jew Rost bala s-simbolu taa. Instab dokumentat li lknisja parokkjali ddedikata lil-San Lawrenz tmur lura sas-sena 925. 9. Il-muniipalita Waisenegg (distrett ta Weiz - stat ta Steirnark) kienet iet mogtija arma dida fl-20 ta Settembru 1982 u li hi bbaata fuq il-gradilja ta San Lawrenz. 10. Immorru sa Stans (distrett ta Schwaz stat Tirol), u nsibu li l-arma ta mogtija lila fis-7 ta Lulju 1960. Fuq ix-xellug l-arma ganda l-gradilja u fuq il-lemin i-bul. 11. Il-belt ta Tsens (distrett ta Landeck stat Tirol), iet mogtija arma fit-23 ta Lulju 1974, li l-gradilja tifforma parti minna u l-mazezz imsalbin, simbolu tal-minjieri.

12. L-arma ta` Wien X, Favoriten tinkorpora lil-Oberlaa, Rothneusiedl, Inzersdorf-Stadt u Unterlaa. Gall kemm mhix konnessa ma San Lawrenz, din l-arma iib Salib ta` Malta amar fuq sfond isfar billi fit-13 ilSeklu, l-Ordni ta` San wann kien xtara meddha art li fuqa bena knisja u sptar. 13. Immorru issa fid-Danimarka fejn insibu li l-belt tEsbnderup-Ndebo (Frederiksborg) li fl-1970 kienet iet inkorporata f-Grsted-Gilleleje, Hillerd. Larma kienet ingatat fl-1930 u s-siar jirrapreentaw il-foresti, l-ikal lil-gadira Esrum u gradilja lil-martri San Lawrenz, padrun tEsbnderup 14. Naqsmu gall-Olanda, fejn filmuniipalita ta Beerta (provinja ta Groningen) isibu arma li tmur lura sa l-4 ta unju 1870 u turi figura ta San Lawrenz li galie kienu ddedikati xi monasteri flinawi. 15. Ninlu fil-Portugall fejn San Lawrenz hu wisq meqjum u eatt f-Alvelos (muniipalita taBarcelos - distrett ta Braga), insibu li l-arma mogtija fit-2 ta Frar 2004 tinkorpora l-imtieen ta l-ilma fix-xmara Ameias u l-gradija tal-padrun tAlvelos. 16. U kemm hi xierqa l-arma li nagtat fit22 tOttubru lil-Miragaia (muniipalita ta Lourinh - distrett ta Lisboa), turi l-palma u l-gradilja msalbin, sew simboli tal-martri San Lawrenz, fil-waq li tathom hemm ganqud geneb billi fir-rejun jikbru tant dwieli. 17. Fl-arma mogotija fil-21 ta Frar 1997 lil So Loreno (muniipalita ta Portalegre distrett So Loreno), hemm il-gradilja prominenti fin-nofs u werqa tal-aru u rukkell ajt aktar il-fuq. 18. Nibqgu l-Portugall, eatt fil-belt ta So Loreno de Sande (muniipalita ta Guimar - distrett ta Braga. L-arma iet mgotija fit-23 tOttubru 2001 u turi is-swar tal-belt, it-tamburin u l-gradilja ta San Lawrenz.

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

19. Immorru l-ermanja fil-villa ta Laurensberg (distrett ta Aachen - stat ta Nordrhein-Westfalen), fejn fost l-erba kwadranti tal-arma marua fl-14 tAwissu 1928 hemm il-figura ta San Lawrenz, ilqaddis padrun tal-belt. 20. Rotenberg hu villa tas-17 il-seklu (distrett ta Stuttgat - stat ta BadenWrttemberg). Il-gradilja tissibolia lil San Lawrenz li hu l-qaddis padrun tal-villa. 21. L-istess qaddis hu l-padrun tal-villa ta Beulich (distrett ta Rhein-Hunsrck Kreis - stat ta Rheinland-Pfalz). Fl-imkien massimbolu tal-foresti, s-swar u parti mil-arma tal-familja Boos zu Waldeck, hemm ukol ilgradilja tal-martirju ta San Lawrenz. 22. Gall kemm li l-arma tal-villa ta Trebur (distrett ta Gross-Gerau - stat ta Hassen) ma turix il-gradilja, is-siilli uffijali juru lil-San Lawrenz u l-eqdem wieed gandu d-data ta 1511. 23. Villa germani ieor li jinkorpora lgradilja tal-padrun lokali hi Gimmeldingen (distrett rurali ta Neustadt an der Weinstrasse - stat Rheinland-Pfalz). L-arma tmur lura sal-15 ta Mejju 1845, pero lgradilja hila tidher fis-siill uffijali sa mil1753. 24. L-arma tal-villa ta Biesendorf (distrett Kostanz stat ta BadenWrttemberg) tmur lura sal-1806 u turi gradilja lewn il-fidda, simbolu ta San Lawrenz. 25. L-arma tal-belt ta Lunden (distrett ta Kreis - Dithmarschen - stat ta SchleswigHolstein), tmur lura sal-1529 u fejn San Lawrenz hu l-padrun tal-belt. L-arma kif inhi issa iet mogtija fiz-19 tApril 1988. 26. L-arma ta Zwenkau (stat Leipzik distrett ta Sachsen), iet mogtija fl-1992 u turi lill San Lawrenz iomm il-gradilja li kien ia jidher sa mis-seklu 15. 27. Il-belt ta Auenheim (distrett Kreis stat Baden-Wrttemberg) ila turi lil San Lawrenz iomm il-gradilja u atba fuq l-arma taha sa mil-1561, pero inbidlet firRiformazzjoni. Fl-1901 reet iet introdotta wara talba mil-arkivju statali.

28. Gall kemm li l-arma bil-qaddis martri inagatat lil Zell am Main (distrett Wrzburg stat Bayern) fl-1950, San Lawrenz ilu jidher fuq l-arma tal-lokalita sa mil-1757, u xaktarx li bidlet ohra eqdem. 29. Flok lil San Lawrenz iomm il-gradilja, l-arma ta Elberfeld (distrett Wuppertal stat Nordrhein-Westfalen) ganda ljun talKonti ta Berg. 30. Anka l-arma tad-distrett ta Wuppertal iib arma simili afna ball dik ta Eleberfeld, lief li l-iljum jinsab wieqaf fuq jut li l-industrija tal-lokal tipprodui. 31. Gall kemm li l-arma ta Enkhausen (distrett Hochsauerlandkreis stat ta Nordrhein-Westfalen) inagatat fiz-19 tAwissu 1965, il-gradilja ta San Lawrenz kienet tidher fuq l-armi ta l-istat ta Kln sa minn minijiet medjovali. 32. L-aar arma ermania u li turi lgradilja, hi ta Wrrstadt (district Kreis Stat Rheinland-Pfalz). Fl-1575, l-arma orriginali kienet turi lil-San Lawrenz iomm il-gradilja, pero fl-1956 inbidlet biex tinkorpora ew iljuni mil-arma tal-Konti ta Rhein. 33. It-territorju ta Lorentzweiler filLussenburgu hi konnessa ma ew abbaziji pero l-padrun lokali San Lawrenz alla ismu lit-territorju u l-gradilja fuq l-arma offijali mogtija fil-5 tOttubru 1978. 34. Is-siill tal-belt ta Hamont (provinja ta Limburg) fil-Belju juri lil-San Lawrenz iomm il gradilja u li sa l-1920 kien ukol flarma tal-lokal. 35. l-aar arma Ewropeja hi tal-villa ta Zommange (dipartiment ta Moselle) fi Franza. L-arma turi l-kuluri ta l-ereditajiet storii ta Dieuze u l-gradilja tal-padrun San Lawrenz. 36. Immorru fil-Puerto Rico, gira talKaribew u l-belt ta San Lorenzo, li qabel kien jisimha San Miguel de Hato Grande.

Gall hekk intalet il-gradilja bala simboli tad-djaknu u martri San Lawrenz li galie issemiet il-belt.

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

Biex nikkonkludi, insemmi belt fil-Portugall li jisimha So Loreno de Mamporco, li gall kemm imsemmija gall qaddis, l-arma tal-lokal ma turi l-ebda konnesjoini miegu. Listess sitwazzjoni ghadha l-belt o Quebec fil-Kanada, Saint Lin-Laurentides. Interessanti afna li filKanada ukol kien hemm bastiment tal-gwerra msemmi HMCS St. Laurent (DDH 205), Helicopter Destroyer li ie varat fl-1955 u spia sservizzi tiegu fl-1974. Gall kemm imsemmi bil-Frani u gall xmara fil-Kanada, din kienet issemmiet gall kbir qaddis martri San Lawrenz u fin-nofs ta l-arma tal-bastiment, hemm ukol il-gradilja.

Denis A. Darmanin