A SHT SHPTIM DROGA (METADON) ME DROG?

Nga: Ben Andoni Jan ende nj njsi e vogl prdoruesish q trajtohen me metadon, por duket se ajo ka sens t rritet nse gjrat do shkonin si duhet. Aksion Plus dhe vullnetart e saj po mundohen n rrug t ndryshme, q t afrojn edhe kt rrug shptimi pr prdoruesit, por...

Pak dit m par, para Piramids, n nj aktivitet kushtuar Dits s Lufts kundr drogs dis performuan me nj shfaqje, ku pati dhe orator patetik, kundr drogs. Performuesit, pak vet, disa njerz t shndetit publik dhe pak t mbledhur me zor ishin e gjith butaforia e aktivitetit. Dekori. Kurse, njerzit q kalonin aty shmangeshin, ose m qart iknin... ... U kapn kaq kg hashash. Filani me sasin e heroins...N Itali, nj ngarkes q vinte nga Shq pria me destinacion, u kap n ort e fundit...T tilla lajme jan kaq t prditshme dhe t z nshme, saq askujt nuk i bjn m asnj prshtypje. sht kaq e vrtet kjo, saq ata q kape es dhe kultivues shikohen disi dhe me keqardhje nga popullata e gjer, q nesr i duke t se do ket vet radhn t jet aty. Me pak fjal, droga dhe problemet q lidhen me t jan emat me m pa interes n kt vend...derisa... ...nj moment, kur ai t vjen n shtpi, diku afr. Nj njeriu yt i afrt, fmija, nipi, vll o motra kan filluar t marrin. T gjith e din, por ti je i fundit. Nuk ka rndsi se ku, p r tash ai, njeriu yt, sht i varur nga ajo. Sa t hapsh e t mbyllsh syt, familja e gjith komuniteti i vogl familjar, vihet n alarm. Por, deri m ather sht von...Si ky rast i p thshm jan me dhjetra dhe mijra, kuptohet shumica ende t padeklaruar. Me statistikat e vitit 2010, jan gati mbi 40.000 prdorues t njohur t drogs n vend dhe kta kryesisht ng masa e t rinjve. Q nga shkolla e mesme, por lajmet e prditshme bjn t njohura se droga merret q n klasat e fundit t arsimit bazik, moshat e reja joshen me mallin e parajss . Pak koh m par, Z. Alban Ylli, drejtori i Shndetit Publik, pohonte se rreth 6-7% e t e rinjve, prdornin drog, q nga ato m t lehtat dhe duke mbaruar me tymosjen e hashashi t, kokaina, heroina. 7-9 pr qind e t rinjve t shkollave t mesme jan t ekspozuar ndaj d ogave n mjediset shkollore ose rreth tyre. Pra, u sht ofruar prdorimi i nj droge pran mjedisit t shkolls, far do t thot q trafikantt e drogs, tashm t funksionojn kudo, hkollave , do t pohonte me keqardhje zyrtari pr medien e prditshme.

Nj nga shptimet Por, ai vet dhe institucioni i tij, me mjett q disponojn dhe me fushatat sensibilizu ese po prpiqen me shum vshtirsi, q t ndryshojn dika. Tashm, qendra Aksion Plus (m a n kt fush) ka ngritur nj rrjet mjaft t gjer n rrethet Tiran, Durrs, Kor, Vlor dh e n Elbasan pr t i ndihmuar personat, t cilt prdorin substanca narkotike prmes terapis ajtse me metadon. Numri total i prdoruesve q kan marr shrbime n kto qendra q ndodhen n rrethet e msi persona, por mund t themi se numri i prdoruesve q krkojn t marrin shrbime sht akoma m i madh. Kjo konstatohet nga lista e pritjes, e cila ndodhet n do qendr t MMT1 (vetm n Tiran n listn e pritjes ka rreth 114 persona t cilt presin q t hyjn n terapi) , Muollari, shefi i ktij organizimi. Akualisht n Qendrn e Tirans marrin terapi 130 per sona dhe kjo ka t bj me disa faktor si demografik, social, ekonomik. Qendrat ofrojn d shrbime: 1)Shrbimi mjeksor, i cili ofrohet nga mjek me eksperienc t madhe n kt fush toksikolog, psikiatr, neurolog; 2)Shrbimi psiko-social ku ofrohet kshillim nga tre psikologt e qendrs; 3)Kshillim individual me klient dhe prindr; 4) Terapi grupi; 5) T erapi familjare; 6) Edukim shndetsor; 7 Referenc dhe ndjekje t rasteve n qendra t tjer a; 8) Trainime dhe supervizime pr student t Fakultetit t Shkencave Sociale.

Si sht gjendja n Shqipri N qendrn e cila sht n Durrs kan prfituar nga MMT 60 persona. Kjo sht qendra e dyt, t hapur pas Tirans duke par numrin e madh t prdoruesve, i cili vinte nga ky qytet si dhe stafi n numr i vogl lindi nevoja e hapjes s nj qendre te re. Qndra n Kor sht hapur m Qershor 2009 dhe po ecn shum mir, kurse numri aktual i prd marrin shrbime mesatarisht n muaj sht 62. Vlora, ka nj tjetr qendr MMT , e cila sht hapur n kt qytet, ku numri aktual i prdoru t cilt marrin trajtim sht 52. Kjo qendr financohet nga UNICEF dhe sht hapur n kuadr jektit Dil nga Rrethi , e cila synon mosfillimin e injektimit tek joinjektuesit e dr

ogs. Ndrkoh q gjat muajit Maj me Mbshtetjen e Bashkis s Elbasanit, jan vn n dispo entet pr hapjen e nj tjetr MMT center. Aktualisht numri i prdoruesve q marrin trajtim in me MMT sht 7, nj numr fare i vogl krahasuar me MMT e tjera por kjo ndoshta dhe si pasoj e madhe e stigms dhe e diskriminimit q ky target grup prjeton.

S fundi Terapia Mbajtse me Metadon (TMM) sht nj terapi ku bhen shum krkime, dhe mbetet nj nga diskutuarat nga aspekti shndetsor. Pr arsye q pak kan t bjn me shndetin e pacientit/ tit apo t drejtn pr trajtim, TMM sht e vshtir pr t u zbatuar n praktikn e prditshm t bazohen n besime personale, thashetheme, moralizime apo dhe fakte t vjetra dhe t m anipuluara shkencore. Por n Shqipri ai ka pasur shum probleme dhe Aksion Plus sht duk e luftuar shum n iden e tij. Ka shum kundrshti pr t, por nj rrug e kundrshtis sht e, ndr ata q nuk e duan, por n mas jan dhe ata, q duan q njerzit t jen t hapur nda enteve t tjera. Deri m tani, rezultati pozitiv i saj ka qen i lidhur me faktin q ter apia me metadon sht e aft t ndrpres ciklin e shkatrrimit dhe t mjerimit. Sot pr sot terapia me metadon sht e vetmja mnyr q na lejon pr t adresuar problemin d voglojm dmet q lidhen me prdorimin e drogs , thot Muollari. Pak dit m par, n kt vazhd, por n nj politik m Makro u nnshkrua Deklarata e Vjens nj ekip ndrkombtar shkenctarsh dhe ekspert t tjer, shum prej t cilve do t marrin n AIDS 2010 n muajin korrik. Kjo sht nj siprmarrje e IAS, Qendra Ndrkombtare pr Shken Politikat e Drogave (ICSDP) dhe Qendrs pr Studime n fushn e HIV/AIDS-it me baz n Vanku ver, British Kolumbia. Po ashtu deklarata krkon nj prfshirje m t madhe t njerzve q p n drogat n zhvillimin, monitorimin dhe zbatimin e shrbimeve dhe politikave q ndikoj n n jetn ton. Efektiviteti i terapis zvendsuese me opiate (OST) dhe programet e shiringave jan t mir dokumentuara, prandaj lejimi i t tilla ndrhyrjeve sht shpesh i kufizuar atje ku HIVi prhapet m shpejt. Sipas inspektimeve t ndryshme t drejtuara nga OBSH, Instituti i Mjeksis (Sh.B.A) dhe t tjera institucione, kto lloj programesh t lartprmendura zvogloj prhapjen e HIV-it pa e rritur masn e prdorimit t drogs. Po ashtu kto ndrhyrje efektive sjellin kursime t rndsishme n t ardhmen e kujdesit shndetsor si dhe ndihmojn personat dorin drog, t ken m shum hapsira n kto shrbime. Nuk ekziston asnj prov q t trego ative t prdorimit t ktyre programeve . Sesa do t realizohet sht ende e vshtir, q t dihet, por pr nj gj sht e qart: Bota tir luftn ndaj substancave t djallit. Dhe, pr kt ndihmon dhe vet pjesa jon demoniake, kojm t keqen vet. ... Kjo i bnte, pak dit m par, iniciatort e aktivitetit t dits s drogs aq grotesk , pa shum indiferente t vers 2010.