Rita Ora, Shine Ya Light n Prishtin

Pop kngtarja nga Britania, me prejardhje kosovare, Rita Ora, ka qndruar n fundjav e par t muaj shtator n Kosov, ku dhe ka kryer xhirime pr videoklipin Shine Ya Light. Qindra kosovar e kan pritur at si n Aeroportin e Prishtins, ashtu edhe para pallatit t Rinis, ku kngtarja me fam botrore, ka kryer xhirime mbi obeliskun Newborn, i cili simbolizon lindjen e shtetit t ri t Kosovs dhe sht vendosur n qytet n ditn e shpalljes s pavarsis, n 17 shkurt t 2008-s. Jam n Kosov!!! sht e pabesueshme. sht xhirimi m i mir q kam br! Le ta bjm!, ka shkruar Rita Ora n rrjetin social, Twitter. Rita ka lindur n Prishtin, dhe sht zhvendosur n Britanin e Madhe, kur ishte vetm njvjeare.

SHTATOR 2012

Nr. 21

Editor in Chief: Fatmir Terziu [ Tel.: 07854224291]

GAZETE E KOMUNITETIT SHQIPTAR N BRITANIN E MADHE

e-mail: albaniannews.gazeta@gmail.com

DR. MUHAMET HAMITI dhe mbarimi i mandatit n Londr

Kush e zvendson? Kshilltari politik i kryeministrit Hashim Thai, Lirim Grejevci, pritet ti hyj karriers diplomatike...

EMIGRACION Shans pr dosjet e harruara

FAQE 7

Dgjoni sharkin e kngn e

AGIM HALILIT...
Shqipria turistike dhe ndryshimet mbreslnse par n syt e nj poeti t njohur grek

Jo m kot thuhet bm baba t t ngjaj. Me Agim Halilin sht thuajse njsoj. Jo vetm mjeshtria e fituar dhe e trashguar nga babai si mjeshtr i mekaniks dhe zdrukthtaris, por edhe knga e bn at nj faktor n kt pik.... FAQE 6

Nga THOMAISA PARIANOY Poett e Klubit t Krijuesve Jonian t Sarandes organizuan n Sarand festivalin poetik Poezia jonike 2012, mw 22-24 qershor 2012. Morn pjes poet pjesmarrs nga Shqipria, Bosnj-Hercegovina, Bullgaria, Greqia, Kosova, Kroacia, Mali i Zi, Rusia, Serbia, Siria etj. Pjesmarrja greke ishte kryesisht nga Grupi pr UNESCO-n i Artit, Letrsis dhe Shkencave, (TLEE), me Presidentin Elias Demirtzoglou... FAQE 11

Shefat e kontrollit kufitar (UK Borders Agency) msohet se jan detyruar t heqin dor nga prpjekjet pr t gjetur 80.000 emigrantt e ashtuquajtur dosjeve t harruara. Kshtu shkruan gazeta britanike Daily Mail n numrin e saj t dats 20 Shtator 2012. Sipas ksaj gazete, numri i madh i rasteve sht 500.000 dhe vetm 1 n 10 sht nisur nga ka ardhur. Po sipas ksaj gazete m shum se 180.000 personave u jan dhn t drejtat pr t qndruar n vend dhe vetm 41.300 jan kthyer n atdhe ose jan larguar vullnetarisht. Pra sipas ktij burimi kjo do t

thot se m pak nj n dhjet sht larguar. Sipas ktij burimi msohet se shefat kufitar jan duke u prgatitur pr t shkruar off rreth 80.000 rasteve t humbura t imigracionit dhe azilit. Faktet flasin se ishin gjetur gati gjysm milioni dosje n kutit e braktisura n Home Office n vitin 2006 n nj skandal t madh t emigracionit. Q ather zyrtart kan qen duke punuar pr kto dosje t prapambetura pr t gjetur ato, por jan t vendosur t pranoj humbjen dhe t heqin dor pr t paktn rreth nj n gjasht raste. Vijon n faqen 12

2
Nr. 21 - SHTATOR 2012

MSIMI PLOTSUES I GJUHS SHQIPE

1. far sht msimi plotsues n g juhn amtare? N shkolln e msimit plotsues t gjuhs shqipe regjistrohen fmijt shqiptar pr ti ndihmuar dhe tu dhn mundsi atyre t fitojn njohuri dhe shkathtsi t nevojshme pr t ruajtur dhe kultivuar ndjenjn e tyre kombtare t cils i takojn, gjuhn shqipe si dhe traditn e t parve. Nxnsit t jen n gjendje t prezantojn vetveten dhe familjen e tyre, kush jan, ku kan lindur, prej nga e kan prejardhjen. Nxnsit n radh t par duhet t njohin vet-vetn ( origjinn e tij, t familjes e tj ) dhe pas ksaj t tjert, bhet prpjekje q t arrihet nj krahasim n mes t traditave t vendlindjes s t parve dhe vendit ku jetojn, me synim q nxnsit shqiptar t aftsohen pr tu integruar n vendin ku jetojn dhe pr t ngritur ura bashkpunimi n mes atdheut dhe vendit ku ata qndrojn. 2. Qllimi dhe rndsia e msimit plotsues. T marrin njohuri t mira n gjuhn amtare Njohurit e mira t gjuhs amtare nevojiten n komunikimin e prditshm n familje dhe n rrethin sho qror. Fmijt e arrijn nj gjendje t mir jo vetm n t shprehur por edhe n t shkruar. T zhvillojn aftsit dy gjuhsore. Kush e zotron mir gjuhn e vet amtare, e mson m mir anglishten si gjuh t dyt. Edukimi ndrkulturor Msimi plotsues prkrah nxnsit/et, q t jetojn me sukses n dy kultura. Kontaktet me familjen, me t afrmit dhe me bashkatdhetart Njohurit e mira n gjuhn amtare iu ndihmojn fmijve q ti ruajn kontaktet me familjen, me t afrmit dhe me atdheun e tyre. Njohurit mbi kulturn e atdheut Fmijt msojn q ta kuptojn m mir kulturn dhe mnyrn e jets s familjes s tyre dhe t atdheut. Njohja dhe vlersimi i kulturs s vet ndihmon nxnsin t vlersoj edhe kultura t tjera. Integrim m i mir. Kush e njeh mir gjuhn dhe kulturn e vet, integrohet m mir n shoqri dhe n raport me t tjert ka m shum toleranc dhe mirkuptim. Sukses m t mir n shkolln e vendit ku jetojn Dijet baz mbi shqipen e ndihmoj-

n nxnsin n prvetsimin e nj gjuhe t dyt. Kur nxnsi e njeh gjuhn amtare, ai e ka m t leht t prdor praktikn dygjuhsore t t folurit. Shfrytzimi n fushn e profesionit Me nj zotrim t mir t t dy gjuhve t rinjt kan prparsi n fushn e profesioneve si n Brtanin e Madhe ashtu edhe n Atdhe. Paraprgatitja pr nj kthim eventual n Atdhe N t shumtn e vendeve sht nj

3.

prparsi e madhe q n rast t kthimit n atdhe t dshmohet vijimi i msimit plotsues n gjuhn amtare. Kshilla pr prindr: prdorni n shtpi gjuhn amtare! Mnjanoni przierjen e gjuhs amtare me gjuhn anglishte. Lni fmijt q t lexojn libra n shqip dhe n anglisht. Drgoni fmijt tuaj n msimin plotsues dhe verifikoni prparimet e tyre.

LAJMRIM
Organizator i msimit plotsues t gjuhs shqipe n komunat e Kensington & Chelsea,Wenminster dhe Camden. 3 her n jav, t hnn, shtunen dhe t dieln sht Shkolla Shqipe Kosova n Londr. Regjistrimi bhet prej mashave 5 deri n 16 dhe zgjat 9 vjet. Drejtoria e shkolls Kosova n Londr lajmron t gjith prindrit e nxnsve shqiptar t moshs 5-16 se jan t mirseardhur n shkolln shqipe t msimit plotsues. Msimi pr vitin akademik 2012/2013,fillon me 09/09/2012 n lokalet e Hverstock School, 24 Haverstock Hill, Chalk Farm, London, NW1 8AS. do t diele nga ora: 11.00 13.00 N Kensington & Chelsea, me 15.09.2012 n lokalet e Respons Community Project 300 Old Brompton Road, SW5 9JF. Earls Court. T nderuar prindr angazhimi Juaj do t jet kontributi me shum interes n vijimin e rregullt t msimit t gjuhs shqipe n kt shkoll. Pas orve t gjuhs, organizojm aktivitete si jan: Teatr, valle dhe muzik pr fmijt e moshs 6-19 kto aktivitete mbahen nga ora: 13.00 15.00. Pr m shum kontaktoni n zyrat tona n: 300 Old Brompton Rd. LONDON, Mob: 07990505710 / E-mail: talatpllana@yahoo.co.uk ORT PR FMIJT JAN FALAS Me nderime dhe respekt, Talat Pllana

3
Nr. 21 - SHTATOR 2012

4
Nr. 21 - SHTATOR 2012

Prtej prmasave t vargut t Faslli Halitit...

Fatmir Terziu Abstrakt Interpretimi i poezis s poetit shqiptar Faslli Haliti nn dritn e Gtes sht nj arsye e diktuar hert. Madje q n kohn kur atij iu hoq e drejta e botimit. Ishin ato gabime ideore n krijimtari dhe veanrisht n poemn Dielli dhe rrkerat, q solln dy ant e fatit t njeriut Haliti, q punoi si kooperativist i thjesht n nj kooperativ bujqsore t rrethit Lushnj e n Komunale, dhe fatin e poetit Haliti q na ricikloi modelin Gte n poezin shqipe, pa fallsitete, ose m sakt si thot pr t Kadare ka poezi t freskt, origjinale, pa shabllone poetike (Kadare, 1970). Nse Gte sht cilsuar dshmori i humanizmit, poeti Haliti dhe poezia shqiptare e tij kan dyfish arsye pr t qen miti i vet jets. Dhe nse n jet Gte ishte subtil dhe direkt n poezi ai sht edhe m i afrt, m i imponueshm, m tepr binds, m shum fjalpak, por kuptimplot, n mnyr tangentale gjejm se poezia, jeta dhe tr dinamika e mitit t krijimtaris s Faslli Halitit sht nj rrjedh q sintetizon parimin m t madh e m t sinqert t jets mes modestis dhe sinqeritetit. Tek Gtja jan vn re dashuria, paqja, mirsia, dlirsia, drejtsia si kryetema t t gjitha poezive t tij prej a deri n zh n nj paralele sintetike mund t kronizohet si nj teorem edhe poezia dhe jetikja e ktij poeti t mirrnjohur shqiptar. Tejrndsimi i besimit t Gtes n lvizjen njerzore, rifunskionimi i tr aspiratave kategorizuese, dhe ndrmarja subsekuente n tr produktin e tij jan mar si konsiderata analoge n poezin e Halitit. Duke vazhduar mes ksaj teoreme, qasja me rrugn n t ciln lviz dukuria e mitit t poezis s Halitit, natyrshm ka piktakim ndoshta teorik me marrjen n konsiderat t Gtes, por n ann tjetr lehtson m tej kuptimin e qart t vlerave q mbart poezia e tij. Temat me t cilat influencohet ajo, pra poezia e Halitit, jan konsiderata paralele me Gten, natyrshm n funksion t disa tematikave q lidhen me motivimin e fuqis, dhe kontekstet e besimit pr t forcuar bindjen edhe tek asketicizmi aktiv n varg. Haliti, vargu i tij dhe asketicizmi poetik Faslli Haliti, padyshim sht poeti q meriton respekt dhe vend t veant n poetikn shqiptare. Jo thjesht fatit t tij dhe poezis s tij t dnuar n nj periudh konvaleshence ideologjike, ku iu hoq e drejta e botimit, por pr faktin se ai sht vet modeli q na dikton t kapim kohn n kohn e duhur, edhe kur pr vet koh-poetikn e jets asnjher nuk sht von. Gjat viteve 1998-2001 ka qen deputet n Kuvendin e Shqipris. Q nga viti 1969 sht antar i LSHASH-s. Esht nderuar me mime kombtare e ndkombtare. Esht prfshir n disa antologji n gjuh t huaja si italisht, anglisht, gjermanisht, greqisht. Esht dekoruar me Urdhrin Naim Frashri t klasit III, t klasit I si dhe me Urdhrin Naim Frasheri i Art. Esht Qytetar Nderi i qytetit t Lushnjs. sht Nderi i Qarkut. Por, m par se t bj lvizjen sqaruese t ksaj analize t poezis s Halitit, dua t sqaroj disi q n fillim pse asketicizmi sht i lidhur me poezin e Halitit aq edhe me dualitetin ndjesor e perceptues me filozofin poetike t Gtes? Asketicizmi (nga greqishtja: , sksis , ushtrimi ose trajnimi) prshkruan nj mnyr jetese t karakterizuar nga abstenimi i disa knaqsive t ndryshme t ksaj bote, shpesh me qllim t arsyetueshm, e t dis-

....konceptimi nn dritn e Gtes

Pra n kt pik sht dimensioni i besimit, respekti njerzor, edhe pse sfidon dhe sfidohet nga termi dhe funksioni semantik i dashuris: ...Helena Gati m divorcoi me gruan, Penelopa ra n dashuri me mua Odise dinaku Odise rivali M ngriti Nj kurth t drunjt, Nj kurth dinak kali, Akili M thirri n duel, (M mori pr Hektorin), irja M krkoi nj puthje, Kasandra me tha: Mos! Ktu shihet qart jo vetm kuptimi i asktizmit n vargun poetik, por edhe lidhja me Gten, teksa dim q Gte msoi dhe shprehu tek Divani Perndimoro-Lindor nj kuptim fare t thjesht dhe m t drejt t ktyre virtyteve n jetn e prditshme, jasht kornizave t joorigjinalitetit dhe ngurtsis. Le t vazhdojm m tej me vet poezin e Halitit pr t formzuar qart deri n detaj arsyen logjike me t ciln konsiderata vjen mes faktit: ...Parashikoi kthimin tim n derr. Dhe un se putha magjistricn I besova zonjush Kasandrs menjher. Shptova Ajo q studiuesi Hali Ibrahimi na dikton teksa rrok detajet e Gtes n kt frymmarrje jetike, tejlidhur me humanizmin si virtyt, na qartson m tej edhe disa detaje t tjera n afinitet. Ibrahimi przgjedh pr t na dshmuar: N nj letr drguar Lavaterit m 1776 Gte shkruan : Un jam duke lundruar n dallgn e botsi vendosur pr t zbuluar, pr t fituar, pr t luftuar, pr t dshtuar apo pr ta hedhur veten n er. Dhe njmend, i gjendur midis turms

kutueshm shpirtror, n disa raste edhe fetar. N poezi asketicizmi nuk sht lidhje teorike me fetarizmin apo me besimin fetar, por nj arsye q ndrlidh jo refuzimin e gzimit t jets, apo at si nj praktikim q ka si thelb nj refuzim t saj, apo edhe pr shkak se praktikat jan t virtytshme, por si nj ndihm n ndjekjen dhe prndjekjen shpirtrore t gjrave. Pra, asketicizmi i poetit Haliti dhe ai i poezis s tij sht dashuria, zemrgjersia, iltrsia dhe tr dinamika njerzore n funskion t talentit, ngritjes s tij dhe ndihms ndaj tjetrit q mirkap dhe tejon me forc fuqin shpirtrore t vargut. N disa raste kjo lidhje e kndvshtruar mbi parimin e poezis Gtiane, ndodh t rreket n dimensione q kan t bjn n thelb me prmbajtje t ngjizura me veprimet e trupit (gjuha e trupit), t folurit, dhe mendjen. Le t shohim si fillim poezin e Halitit T dashurat e mia. Poezia nis n kohn q ekzistenca e

poetit shnon sot, shnon nj ndajfolje kohore, tek e cila m pas lvrin dhe vrtitet Homeri dhe leximi i tij. Jan pikrisht dy veprat madhore t Homerit (Iliada dhe Odisea) ato q mbushin mendjen e poetit me imazhe heronjsh. Deri ktu duket qart se asketicizmi ska qasje t drejtprdrejt. Jan thjesht imazhe. Imazhe q krijohen si perceptim i leximit. Por, n thelb ato imazhe q krijohen tek leximi i autorit, por edhe tek vet lexuesi i poetit, jan imazhe t lashta, t arta, jan imazhe q sjellin kultin njerzor t trupit q fiksohet me mjeshtrin peneluese t poetit duke filluar nga fytyra, gjoksi, dhe m tutje sht ajo q prshpirt lidhjen mes gjakut t trojanve dhe akejve. Sakaq vjen zjarri i Trojs q i prcllon syt dhe ktu lind Helena, pikrisht anatema me t ciln ne kuptojm dashurin, por edhe tradhtin, me t ciln ne lidhim marrveshjen e jets dhe respektit, me t ciln ne sedrtojm edhe metamorfozat e lidhura tek fjala divorc.

5
Nr. 21 - SHTATOR 2012

s realitetit t vrazhd europian n ndrlidhjen e jets shoqrore e personale, dhe mbase falsitetit letrar e ideologjik q e kishte prfshir gjithandej truallin letrar t Perndimit, Gte ngrihet papajtueshm prmes ktyre dallgve, me shpirtin e dlir e t ndrgjegjshm poetik i vendosur pr t zbuluar vet iltrsin e bots e jo pr t pranuar gjra t servirura, i vendosur pr t luftuar qoft rezultat i ksaj lufte edhe dshtimi apo vetasgjsimi. Por ai jo vetm q nuk dshtoi as nuk u harrua, por duke shestuar nj shpirt t ri vrtetsie, jo vetm n poezi, u ngrit n piedestalin e legjends letrare dhe humane. (Halil Ibrahimi: Gte, Islami dhe poezia) Por ndrsa sipas Ibrahimit dhe mjaft t tjerve sht shkruar mjaft pr Gten si poet, sht shkruar mjaft edhe pr Gten si njeri, pr lidhjen e poezis s Halitit apriori me fatjetn dhe dihatjen e saj n vargun poetik sht thn pak ose tangentalisht. Mbase sht Kadare i pari q shkruan duke kuptuar qart lidhjen mes perceptimit ton: Faslli Haliti mundohet ti prshkruaj ato ( ngjarjet ) n mnyr t freskt, origjinale, pa shabllone poetike..., Natyrisht kjo sht nj gj shum e vshtir, por disa her e ka realizuar n mnyr t shklqyerDuhej t kndoja i pari, e di Faslli Haliti, duke iu shmangur uniformitetit q vihet re n vjershat kushtuar aksioneve, n nj mnyr sa origjinale aq dhe t thjesht shkroi kt vjersh t bukur. (Libri Autobiografia e popullit n vargje 1970). Kompleksi i gjrave, tipikja dhe tipologjia Kompleksi i gjrave q veojn poezin e Gtes si dashuria, paqja, mirsia, dlirsia, drejtsia, jan n dukje edhe kryetema t mjaft poezive t Faslli Halitit. N poezi t tilla si Mosmirrnjohje; Makti i pranvers; Prmbytja; N fmijri; Zhurma; Ligji; Zemra; Monologu; Fushata; Deputete e bukur mos u shmto; Ligji; Pushtetart tan; Pres...; Po mua; Xhepat e mia; Kurora; Dje; Si duket;

Sundimi; Po ju; Qershit e buzve etj., jan parametri i qart i ksaj aksiome q lidhet apriori me forcn e jetikes dhe humanes s Gtes. sht edhe pikasja e hershme e Dritro Agollit q shprehet se Poezia e Faslli Halitit nuk ka firo. Ka gjra gj jetojn gjat.Tipar tjetr sht tendenca e fort n estetik, shpirt qytetar, patriotik. Dihet se te do njeri fle nj luan, por e gjith puna sht se kur zgjohet ky luan te njeri e te tjetri. Te Faslli Haliti, luani sht zgjuar hert. Poezia e Faslli Halitit t habit. Na ka habitur n sistemin socialist, na habit edhe sot n sistemin kapitalist. sht thirrje pr t vrtetn dhe drejtsin sociale, prmes metafors. Pra sht poezia q sjell kt kompleks gjrash, sa n vetn e par, aq edhe n nj mjedis t prgjithshm, ku filozofia e fuqis minimizohet dhe lartsohet vlera e forca e vargut. Kt fuqi t vargut e ndeshim n t gjitha format e saj. M e ndjeshmja sht onomatopeja e vargut t Halitit, ajo forc zrrash t brendshme e t jashtme q sjellin e forcojn zhrmn e natyrs, forcn zanore t qenieve t gjalla, miteve q lvrohen dhe lvrojn mes vargut tipik dhe tipologjik t Halitit. Kshtu ndjejm dhe forcojm atmosfern me t ciln lidhet kuptimi i poezis: ...Pyet mbreti N grahmat e fundit: Kujt ia dha djathin e bardh sorra e zez, Oborrtart e mi?, Sorrakut t saj Madhri... (Kurora) Autori di t mas kohn dhe ta klasifikoj at n mesazh pr kohrat. Pra sht ajo q kam theksuar edhe m par, ajo q lidhet me tipiken dhe tipologjin e vargut t Halitit, poezia e Halitit, natyrshm komunikon me kohn e shkruar t saj dhe lartsohet fuqishm duke zn vend dhe shtrat t duhur n majat e letrsis shqiptare. Poezia e tij, q nisi rrugn n vitet gjashtdhjet, natyrshm mbeti nj poezi q gjeti vetveten, veorin dhe sot u motua si nj poezi jo thjesht si mbijetes, por si nj vler n poetikn shqiptare. ( Fatmir Terziu, gazeta Republika, shtator 2009)

N vend t mbylljes Teksa shohim, lexojm dhe ndeshim dita-dits aspekte teorike q dshmojn se filozofia e artit t fjals sht ballafaquar me shtje t panumrta n lidhje edhe me nj shtje po aq t larmishme si ajo e subjektit, natyrisht nuk mund t lm mnjan arsyet dhe botn shpirtrore t Gtes, q t ridimensionojm ann grishse t subjektit poetik, t ciln e ndeshim edhe n vargun e Halitit. Nga poezit e hershme t Gtes, por edhe nga muzikaliteti i vargut t Halitit mund t prcjellim emocion t katapultuar me aksioma t natyrs dhe s ekzistencs s karaktereve imagjinar, spektrin e gjer e t tr t veprimtaris s lidhur me jetikn njerzore, pr t arritur deri tek ajo, q ka qen e konsideruar nga filozoft e artit, dhe tek pyetjet q ata kan krkuar t gjejn prgjigje. Edhe pse n prurjet e shumta poetike t kohs s fundit duket n mjaft raste shtrirja e largt e realiteit filozofik dhe m gjer e atij transparent mes artit t fjals, tek gjith gatesa nn sigln e Halitit ka nj arsye terapike, shrruese dhe relaksuese. Qetsia vjen nga libra t till si Sot (1969); Mesazhe fushe (1984); Edhe shkronjat paskan goj (1986); Motrat (1987); Sdi t hesht (1997); Lamtumir kapedant e mi (1997); Mbrapsht (1998); Krisa (2000); Deti ma deti (2000); Po sish ajo (2000); artje (2000); Diellftohti etj. Libra kto q mbajn jo thjesht firmn e autorit, por q jan nj pasqyr e artit konceptual, q ndeshet radh e madje radh edhe n mesin e emrave t mdhnj t poezis. Kto poezi nuk bien nn traditn e konceptuales, edhe pse jan pasqyr e saj, por jan shkallzime t atmosfers, shkurt t gjith kan nj gj t prbashkt: ato kan pr qllim q t bjn lexuesin dyfish t interesuar dhe ju t tjert lexues e kritik, analist e studiues, t futeni thell n labirinthet Gtiane t poezis s Halitit, dhe jo thjesht q t mendoni, por t mendoni e mendoni gjat.

6
Nr. 21 - SHTATOR 2012

Nga Fatmir Terziu

Dgjoni sharkin e kngn e

Jo m kot thuhet bm baba t t ngjaj. Me Agim Halilin sht thuajse njsoj. Jo vetm mjeshtria e fituar dhe e trashguar nga babai si mjeshtr i mekaniks dhe zdrukthtaris, por edhe knga e bn at nj faktor n kt pik. Mjafton t klikosh n Youtube dhe t shkruash emrin e Agim Halilit, do t shikosh se ai sht edhe nj kngtar i tradits. Ai n kt lmi vjen pas emrave t kngs s tradits dhe asaj t vjetr, ku shquhej babai i tij Nazmi Halili, por edhe nj emr tjetr xhaxhai i tij, Hetem Halili. Ashti si edhe kto emra, ashtu si babi i tij i nderuar, Nazmi Halili, Agimi u bie dhe i ushtron mir veglat muzikore shqiptare, si sharkin edhe ciftelin. Ai sht nj mjeshtr thon shokt e tij. Tingujt e dal nga duart e tij jan sa orrigjinal aq edhe trheqs. Pra ai kshtu nuk sht vetm nj Agim i njohur n Londr pr mjeshtrin e tij t riparimit t makinave, as edhe si trajner i boksierit Kreshnik Qato, apo edhe si nj i kualifikuar n trajnime t ndryshme t ktij sporti, por edhe si nj kngtar dhe instrumentist. Kt trashgimi Agimi e zotron nga babai i tij. Ai zotron fal autoritetit t tij edhe zanate t tjera, por edhe m tej ato i ka perfeksionuar dhe kshtu edhe sht kualifikuar m tej n t tjera. Ai sht nj intelektual dhe mjeshtr i kualifikuar n mjaft drejtime. Ai sht mjeshtri m i krkuar n fushn e tij. Riparimi i makinave sht zanati q ai pefeksionon cdo dit tek A Motors pron e tij n Londr. Nj familjar model me dy binjakt e tij shembullor, Joni (emri i detit shqiptar) dhe Roni, nxns t shklqyer n Kingsbury High School, Dioni dhe Edisoni dhe gjashtmujorshja e zemrs s tij, Vanesa e bjn m tej kt emr nj shembull. E shoqja e tij sht nj ndihm tjetr n aspektualitetin jetik t edukimit dhe t frymzimit t Agim Halilit. Agim Halili sht jo vetm shqiptari q e ka par integrimin n nj sy tjetr, por edhe

AGIM HALILIT...
Kt trashgimi Agimi e zotron nga babai i tij. Ai zotron fal autoritetit t tij edhe zanate t tjera, por edhe m tej ato i ka perfeksionuar dhe kshtu edhe sht kualifikuar m tej n t tjera. Ai sht nj intelektual dhe mjeshtr i kualifikuar n mjaft drejtime. Ai sht mjeshtri m i krkuar n fushn e tij. Riparimi i makinave sht zanati q ai pefeksionon do dit tek A Motors pron e tij n Londr.
komunikueshm dhe i respektuar gjersisht, gj q shikohet n shkmbimin e buzqeshjes me dhjetra e dhjetra klient t tij nga t gjitha shtetet e komunitetet n Londr, pikrisht n momentin q ne gjendemi pran tij, n zyrn e tij t puns t A Class Motors. N nj vzhgim t shkurtr, me nj synim t msojm sa m shum rreth ktij njeriu dhe puns s tij, natyrshm sht vizionarja, e pashmja q na konfigurohet n memorjen ton me an t t pamit. Kshtu sistemi yn pamor rregjistron ambientin e bollshm dhe t sistemuar, kontrollin profesional (MOT) q kryhet pr klientt dhe shrbimet q kryhen nga nj staf tejet i kualifikuar dhe entuziast. N hyrje t Garazhit, na prshendet i pari ende pa e hapur ne mir gojn, nj i

biznesmeni q integrohet prdit e m shum n jetn britanike. Londra ku ai shkeli pr her t par n jetn e tij, kur nuk u pa me syrin e qejfit, aspak me syrin e nj njeriu pa perspektiv, por me syrin dhe entuziazmin rinor t moshs pr t br pjes n jetn e biznesit. Dhe kt ai e arriti me plot sukses. Kshtu aktiviteti i tij sht sot n shrbimin m profesional. Ai ka investuar tejet profesionalisht dhe investon cdo dit e m shum n Servisin e tij bashkkohor t

riparimit dhe shrbimit ndaj makinave t t gjitha llojeve dhe markave. Ai ka nj eksperienc 13 vjeare n Mbretri t Bashkuar dhe kshtu mbetet njeriu profesionist q konkurron n do drejtim. Ne rastsisht kaluam dhe u ndeshm me fatin dhe faktet q dshmojn pr kt shqiptar t mirintegruar n mjedisin londinez. Ai me nj buzqeshje dhe nj mirpritje tipike shqiptare na afron n zyrn e tij bisedn e shtruar dhe tepr domethnse. I qet. I

moshuar. I veshur me kominoshen e tij t puns, na bn tejet kurioz. I afrohemi dhe ai srrish na prshndet tejet zemrsisht dhe na shtrngon dorn. sht Xhaferr Salihu. I ka 70 vite mbi kurriz dhe ende punon. Edhe ai sht me nj mosh me kt Garazh, me 13 vitet e tij n pronsin e Agimit. Pastaj ai buzqesh dhe na flet qet e qet. Jam vjehrri i Agimit dhe ktu kam gati 13 vjet. E kam si shtpi t dyt kt Garazh. E gjej kohn, njeriun e gjej krenarin e viteve t jets sime. Dhe ne i premtojm se do t shkruajm m gjat pr kt njeri nj her tjetr, n rikthimin e par tek njeriu q meriton shum e shum... N nj knd t zyrs s tij shohim nj reklam t vendosur enkas pr boksierin shqiptar, Kreshnik Qato. Ai buzqesh dhe n kt rast sht vet kampioni shqiptar, shqiponja e talentuar, Qato q na shpehet: Agim Halili sht edhe zvends trajneri im!. Dhe kshtu me kt ndrhyrje t Qatos, n 34C Park Royal Road t Londrs ne kemi piktakuar njeriun shqiptar q flet pak dhe bn shum. Agimi sht edhe nj humanist i mirnjohur. Ai i ka ndihmuar mjaft shqiptar t tjer n fusha dhe shrbime t tjera, por edhe e ka kthyer tr vendin dhe shrbimin e tij tek Garazhi n nj mjedis ku shqiptaria e vogl gjen nj lidhje tejet miqsore edhe pr njohje e shrbime t tjera komunitare. Duke qen se Agimi ka nj njohje dhe shoqri t gjer me mjaft profesionist ai ka gjithmon shpirtin e tij human dhe ligjor q ti gjendet komunitetit shqiptar n nevoj dhe jo. Ai kshtu i ka ndihmuar edhe shqiptart tashm profesionist n zanatin e tyre, Ademin, Florianin, Valonin dhe Jetonin q t bhen fal ndihms s tij mekanik t zot. Ata tashm fal ndihms s Agimit jan me Certifikatn e Nivelin Tre pr mekanik t makinave. Ai jo vetm sponsorizon dhe ka sponsorizuar mjaft evenimente shqiptare, por edhe tregon nj prkujdesje t madhe ndaj mjeshtrit dhe kampionit Qato. Ai sht kshtu modeli ku referohet njeriu, biznesmeni dhe shqiptari i prsosur.

7
Nr. 21 - SHTATOR 2012

Dr. Muhamet Hamiti dhe mbarimi i mandatit n Londr

Kush e zvendson? Kshilltari politik i kryeministrit Hashim Thai, Lirim Grejevci, pritet ti hyj karriers diplomatike...
M datn 17 Shator u largua zyrtarisht nga Londra Ambasadori Muhamet Hamiti. La detyrn e tij si Ambasadori i par dhe historik i Republiks s Kosovs n Londr. Ikja ishte ceremoniale. M sakt nj detyr e kryer me nj protokoll q duhet zbatuar. Kshtu n kt dit Ambasadori Muhamet Hamiti n nj mbrmje lamtumirse t organizuar m 17 shtator 2012, n mbarim t mandatit t tij si ambasador i Kosovs n Londr u largua duke ln pas nj detyr t kryer dhe nj mision diplomatik t vlersuar. Kryerja e nj detyre shtetrore, m s shumti e nj detyre t till historike dhe diplomatike, natyrisht n nj korniz rregullash mbetet edhe syri i mediave. Koh m par media t ndryshme dhan lajmin se Dr Muhamet Hamiti do t ikte nga Londra, por ai do t ishte Ambasadori i Kosovs n Australi. Por kjo ishte nj flash. Srrish mediat me burime nga MPJ e Kosovs reaguan dhe hodhn posht lajmin. Sidoqoft Dr Muhamet Hamiti ikn me nj ceremoni zyrtare nga Londra. Ikn i respektuar. I nderuar dhe me nj arsye m shum pr ta rinjohur at publikisht... Ambasadori historik i Republiks s Kosovs n Mbretrin e Bashkuar, Dr. Muhamet Hamiti u lind n Dumnic t Podujevs, n Kosov, m 12 shkurt 1964. Diplomoi pr gjuh dhe letrsi angleze n Universitetin e Prishtins n vitin 1987. Magjistroi pr letrsi angleze n Universitetin e Zagrebit (n Kroaci) m 1990. Doktoroi pr letrsi angleze n Universitetin e Prishtins m 2006, me tez pr prozn e James Joyce-it (Xhejms Xhojs) dhe Joseph Conrad-it (Xhozef Konrad): Strategjit narrative dhe kuptimi n prozn e Xhojsit dhe Konradit. Si studiues i pavarur, me bursa t Kshillit Britanik, Dr. Hamiti ka realizuar dy qndrime studimi e specializimi n universitete britanike: n University of East Anglia n Norwich (vjesht, 1992) dhe n Birkbeck College, University of London (janar-korrik 1994), n Londr. Muhmet Hamitik ka dhn qen msimdhns i letrsis angleze n Universitetin e Prishtins nga viti 1989 deri me 2008. sht autor i nj libri monografik pr shkrimtarin anglez E.M. Forster. Nga viti 1991 deri m 1999 ka punuar t Qendrn pr Informim t Kosovs (QIK), si kryeredaktor pr shrbimin n anglisht t ksaj agjencie. Ka prgatitur nj numr botimesh t QIK-ut gjat dekads s lufts s kosovarve pr liri dhe pavarsi. Muhamet Hamiti ka qen bashkpuntor i afrt i Dr. Ibrahim Rugovs, udhheqsit t Lidhjes Demokratike t Kosovs (LDK) dhe Presidentit t Kosovs. Ka qen kshilltar dhe zdhns i Dr. Rugovs nga mesi i vitit 2002 deri n janar t vitit 2006, kur vdiq Presidenti historik i Kosovs. Nga shkurti i vitit 2006 deri m 2008, Muhamet Hamiti ka qen kshilltar i lart politik i Presidentit t Kosovs, Dr. Fatmir Sejdiut, pasardhsit t Rugovs n Presidencn e Kosovs. Z. Hamiti ka qen antar i delegacionit t Kosovs n procesin negociator t ndrmjetsuar ndrkombtarisht pr prcaktimin e statusit prfundimtar t Kosovs n vitet 2005-2007. Dr. Muhamet Hamiti ka themeluar Ambasadn e Republiks s Kosovs n Mbretrin e Bashkuar, duke qen shef misioni si i Ngarkuar me Pun a.i. nga 20 tetori i vitit 2008 deri m 10 shtator 2009, kur sht emruar Ambasador

Kush e zvendson?
Kshilltari politik i kryeministrit Hashim Thai, Lirim Grejevci, pritet ti hyj karriers diplomatike. Burime brenda Qeveris, kan paralajmruar se ai do t emrohet ambasador i Kosovs n Londr, n pozitn t ciln aktualisht e mban Muhamet Hamiti, njofton Koha.Grejevci ka diplomuar n Fakultetin e Gjuhs Angleze, ndrsa ka magjistruar n London School of Economics. Vitin e kaluar, ai sht angazhuar n ekipin e zvendskryeministres Edita Tahiri, pr t zhvilluar bisedime pr shtje teknike me Beogradin, n Bruksel. Kryeministri Thai kishte planifikuar q ta ngarkonte edhe si zdhns t Qeveris, mirpo asnjher nuk jan sqaruar arsyet pse ai nuk e ushtroi kt funksion asnj dit. Se ku do t drgohet ambasadori Hamiti, ende nuk sht vendosur, mirpo e sigurt, sipas burimeve n Qeveri, sht se ai do ta ushtroj t njjtin funksion n nj shtet tjetr.

i Republiks s Kosovs. Ambasadori ia ka dorzuar Letrat Kredenciale Naltmadhnis s Saj Mbertreshs Elizabeta II m 8 dhjetor 2009. M 11 nntor 2009 Dr.

Hamiti sht emruar ambasador jorezident n Zeland t Re. I ka dorzuar Letrat Kredenciale Guvernatorit t Prgjithshm t Zelands s Re, Sr Anand Satyanand-it,

m 25 shkurt 2010 n Wellington. Muhamet Hamiti sht i martuar me Vjosa Hamitin. Kan dy fmij binjak, Agun dhe Ern.

8
Nr. 21 - SHTATOR 2012

Nga Fatmir Terziu ... si vepr, ka arritur n nj shifr rekord n 4 milion kopje,

Dr. Don Lush Gjergji promovon Nn Terezn n Parlamentin Britanik

N mjediset e Parlamentit Britanik n Londr, n dhomn MacMilian u promovua libri i Dr. Don Lush Gjergjit kushtuar Nn Terezs, Nna e dashuris, (Mother of Charity). N nj organizim t Ambasads s Kosovs dhe n pranin e mjaft personaliteteve t ftuara nga komuniteti shqiptar dhe Parlamenti britanik institucionet e tjera, fjala e Ambasadorit t Kosovs, Dr Muhamet Hamiti shnoi hapjen koktej t ktij promovimi. Ishte i pranishm edhe deputeti britanik Andy Sloughter, zevendesambasadorja e Shqipris Dr Teuta Starova, stafet e dy ambasadave dhe mjaft intelektual e misionar t besimeve t ndryshme fetare. N sall ishin dy portrete t Nn Terezs, njri i punuar nga nxnsit e shkolls britanike n Londr Sacred Heart School, Swafham, pikrisht nga nxnsit e viteve 6-10 me rastin e 10 vjetorit t vdekjes s saj. Nna e dashuris, mbasi u botua n shqip n vitin 1990, u prkthye n: italisht, frengjisht, anglisht, spanjisht, gjermanisht e polonisht. Libri i ri, sht nj publikim i rrall, i veant, duke rrezatur e vendosur nj ur afrimi mes bots shqiptare me at humanitare amtare, t mishruar n piedestal, prmes Nn Terezs, si shembull prsosmerie n tr botn. Ajo, si vepr, ka arritur n nj shifr rekord n 4 milion kopje, ka do ta kishin zili shum shtpi botuese njhezazi n Evrop dhe pr disa dhjetvjear n Shqipri. Shtypi e ka prcjell kshtu: ...nj letrat me talent e kallzimtar q na e kujton Barlecin, prmes shkrimesh e ngjyrash t gjall, ka prjetuar figurn madhore t Nn Terezs. Varianti n italisht Madre della carita, n nj numr prej 500 kopjesh jan speciale, pra, me nj fjal t mbshtjell me lkur ariu t bardh t zonave polare. 500 ekzemplar i jan dhn Atit

t Shenjt Papa Gjon Pali II, i cili ua dhuron autoriteteve botrore t lmeve t ndryshme. Intelektuali dr. Gjergji, njihet pr libra t tjer: Kosova, strategji pa dhun, botuar n italisht m 1993. Esht ribotuar disa her n vit. Esht rast i vetm, q nj autor shqiptar me librin n fjal shrben si literatur plotsuese e informuese pr shkollat e mesme n Itali. Libri tjetr q ka zgjuar shum interesimin e bots evropiane sht Bosnje, smund t na detyroni tju urrejm. Autori, ka shkruar nj libr tjetr: T falem pr t jetuar, dhe m 1997 sht botuar n italisht. Ngjarjet, i ka marr nga jeta e prditshme e bashkatdhetarve t vet n Kosov, q z fill n pjesn m t madhe m 1981. Ai pr shum vite me radh ka qen redaktor dhe kryeredaktor i revists fetaro-kulturore Drita, si dhe i shtpis Botuese me t njjtin emr n Ferizaj Kosov. N bot emri dhe vepra e tij, ve shkrimeve origjinale (n gjuh t huaj), ka pasur nderin t jet si bashkpuntor i shum revistave kombtare dhe ndrkombtare, vemas me punime dhe studime rreth edukimit t fmijve dhe rinis, studiues e analist i kujdeshm bashkkohor i shtjeve familjaro-shoqrore. Esht bashkpuntor i revists

s njohur kulturore-rinore Shpresa n Prishtin. Dr. dom Lush Gjergji, sht nj fabrik q prodhon prher me cilsi pr fen e nacionin dhe s shpejti do t prezemtohet me vepra t reja, q prej vitesh i ka n dorshkrim, pr t cilat jan t interesuar shum shtpi botuse prestigjioze n Evrop, SHBA dhe madje dhe nj shtpi botuese serbe n Beograd. Urime dr. dom Lush dhe jet t gjat dhe frytshmri intelektuale dhe baritore. Dr. Dom Lush Gjergji, emr q gjat ktyre dy dekadave t fundit i dha sharm krijimtaris kulturore e fetare, u gjend gjithandej, ku e krkoi vullneti i mir njerezor, pr paqe, afri e unitet nacional, gjithnj duke gjetur dhe shtigje t afrimit n bot t asaj q sht krenari nacionale... Klajd Kapinova n nj nga shkrimet e tij shkruan gjat pr Don Lush Gjergjin. Ai thekson se Vepra e deritanishme e dr.dom Lush Gjergjit, sht n prputhje t plot me jetn e me formimin e tij shpirtror, kulturor dhe nacional. T konturosh portretin e dr. dom Lush Gjergjit, kt emr krijues q e njeh gjith bota intelektuale e niveleve cilsore evropiane, sht paksa e vshtir, mbasi mungonin t dhnat biografike. Ksisoj, nj pyetje e thjesht m lind fare

normalisht: cila sht biografia e ktij prsonaliteti? Nga sa kam mundur t shfletoj dhe hulumtoj me kujdes 32 vllimet e botuara, si vlera origjinale n llojin e vet, prej mendjes dhe dors s palodhur t dr. dom Lush Gjergjit, del se sht e vshtir t msosh nj Curriculum Vitae. Mirpo, nj proverb i lasht afrikan thot: Po e pate qllimin rrugn e gjen!. Dhe n kt mnyr, bota sht tepr e vogl pr nj individ. Prball ksaj, secili lidhet me nj far mnyre me obligimin shoqror, duke shprehur gatishmrin e vet, e cila ndal e ngadal ndrgjegjsohet dhe i dashuruar pas veprs dhe misionit t tij t begat, mbart aspiratn njerzore, pr t qen dika pr t dhe pr bashksin, ku liron vlera cilsore t dobishme. Intelektuali me shpirt prher t ri e si pa e kuptuar, bn edhe kryen nj veprim, q kalon vargojt e kufijve t meskinitetit, hidhet prtej gardhit t rutins, nuk do t vegjetoj, por krkon t jet plot energji, tek kryen nj veprim fisnik t pasurimit t panteonit t kulturs nacionale, q z vend e l gjurm n kujtesn e brezave bashkkohor, e prandaj merr, ose do t marr falnderimet q meriton. Dora - dors, kemi nj krijues t palodhur t vlerave t pastra nacionale e fetare, q

nj jet t tr ia kushtoi njeriut. Por njeriu, duke krkuar e hulumtuar me shpresn e madhe arrin t gjej, fal angazhimit t vendosur, at q ka si objektiv, pikrisht potencialin e bashkatdhetarit dr. dom Lush Gjergjit, q gjith jetn ia kushtoj binomit udhheqs Fe e Atdhe me krye e pend. Dhe jo pa qllim, kjo ndrmarrje e re, por pr tu afruar shqiptarve t kudondodhur dhe lexuesit n trsi, kt frym aktive krijuese, at q njihet si seriozitet n punn intelektuale njherazi n disa gjuh t bots, si pr vllimin q ka ofruar pas do botimi e ribotimi, po ashtu pr shtrirjen e madhe gjeografike. Si prsonalitet, paraqitet si nj bibliotek e re, e formuar nga dora e mendja produktive, n lmin shoqror dhe kulturs amtare, prmes dijeve solide tradicionale dhe ato t avancuara, q buruan nga asimilimi i rrymave dhe i kulturs progresiste bashkkohore. Nn Tereza flet n shum gjuh t bots dhe dr. dom Lush Gjergji, ka skalitur me portretin e Nns s shekullit XX, me emrin: Nn Tereza, kt prfaqsuese t dashur t shum konfesioneve (besimeve) t kombeve e t racave t ndryshme, ku ajo dhuroi dhembshuri, dashuri, jetn e vet kushtuar Zotit e njeriut t varfr kudo npr bot.

9
Nr. 21 - SHTATOR 2012

Nga Andi Terziu Paneli i takimit Mullah Mehmet Stublla dhe Dr Don Lush Gjergji ishin protagonistt e par t fjals. Toleranca fetare mes shqiptarve ishte tematika e nj takimi q u zhvillua n qendrn O2 n Finchley t Londrs. Nn prkujdesjen e Ambasads s Kosovs dhe vet Ambasadorit Dr Muhamet Hamiti, dy ligjruesit e dy besimeve shqiptare Mullah Mehmet Stublla dhe Dr Don Lush Gjergji ishin protagonistt e par t fjals. E hapi takimin punonjsi i Ambasads s Kosovs Frani, i cili parashtroi qllimin e ktij tubimi dhe ftoi z Hamiti n fjaln e prshndetjes. M pas foln edhe klerikt Stublla dhe Gjergji. Pr t forcuar m tej synimin dhe qllimin e ktij takimi sjellim n vmendje edhe nj shkrim t Thomas Patrick Melady, q sht diplomat karriere i Shteteve t Bashkuara t Ameriks. Ai m par ka shkruar se shqiptart jan modeli i tolerancs fetare n bot. Ja si shkruan m tej ai pr kt toleranc fetare n Shqipri: Institucionet Arsimore-Fetare Ministria e Arsimit n Shqipri, konfirmon se shkollat publike jan laike, dhe indoktrinimi fetar n kto shkolla ndalohet me ligj. Nga m shum se 100 institucione arsimore t lidhura me shoqata dhe fondacione, 15 kan prirje fetare. Sipas ligjit, shkollat me prirje fetare duhet t liencohen nga Ministria e Arsimit, dhe kurrikulumi duhet t jet n prputhje me standardet kombtare t arsimit. Nj numr shkollash t licencuara, jan nn administrimin e grupeve myslimane dhe katolike, t cilat nuk kan patur ndonj problem n marrjen e liencave pr hapjen e ktyre shkollave. Faktori i fort kulturor i tolerancs, sht i pranishm n sistemin arsimor n Shqipri. Shqipria dhe Kosova Shqipria po jep nj shembull shum t mir pr Kosovn, shtetin fqinj q ka fituar pavarsin prej 2008-s. Sfida n Kosov pr liri fetare, mund t jet edhe m e madhe pr arsye t konflikteve etnike midis komuniteteve shqiptare dhe atyre serbe. Lidershipi shqiptar ka qen nj force e rndsishme n promovimin e tolerancs n Kosovn fqinje, nj vend me popullsi myslimane. Feja e shqiptarit sht Shqiptaria N kuadrin e politiks aktuale amerikane, e cila bn thirrje pr thellimin e dialogut me vende kryesisht myslimane, sht nj fat q n brigjet e Adriatikut, n zemr t Europs, sht nj vend ku 70% e popullsis i prkasin besimit mysliman dhe dy besimet e tjera kryesore, ortodokst dhe katolikt, q prbjn 20 dhe 10 pr qind t popullsis, gzojn liri t plot besimi. sht gjithashtu nj fakt, se ky nuk sht nj fenomen i ri, por ashtu si Pashko Vasa, intelektual shqiptar i shekullit t XIX-t,

Harmonia fetare mes shqiptarve n nj takim n Londr

ka thn se feja e shqiptarit sht Shqiptaria. Ky aspekt historik dhe i mishruar n kulturn shqiptare, shrben si nj shembull i liris fetare pr vendet e tjera, me popullsi kryesisht myslimane. Kjo sht nj arsye e rndsishme pr t siguruar marrdhnie pozitive bilaterale midis SHBA-s dhe Shqipris. N vizitat e mia n Shqipri, gjat dekads s kaluar, karakteristika kryesore kulturore, e cila sht gjithmon e pranishme n kt shtet me pluralizm fetar, sht toleranca. Shqiptart, q i prkasin tre besimeve t ndryshme, jetojn n harmoni me njri-tjetrin. N kt vend me shumic myslimane, Papa Gjon Pali II vizitoi Tirann zyrtare m 1993-shin, dhe po punohet pr themelimin e Universitetit Katolik n Shqipri. N kt dekad t dyt t mijvjearit t tret, Shqipria ka marr vlersime maksimale pr vendosmrin e saj drejt liris fetare dhe tolerancs. Toleranca sht pjes e tradits shqiptare. Diktatura e Hoxhs ishte nj periudh brutale. Tranzicioni demokratik ka qen i vshtir, por tani traditat demokratike t mirfillta jan rivendosur. Tradita e tolerancs fetare shqiptare, shum shpejt u rigjallrua si nj faktor i rndsishm n jetn kulturore dhe qytetare t vendit. Shqipria, ky vend me shumic myslimane, sht nj shembull q tregon se liria e besimit fetar dhe vlerat e fes islame, jo vetm q mund t bashkjetojn por edhe t lulzojn s bashku. Ndrkaq n nj shkrim tjetr bazuar n fakte opinionisti Leon Duhanaj argumenton me vnie thkesi: A PO KANOSET RREZIKU I EKSTREMIZMIT FETAR N KOSOV? Besimi fetar, sht nj e drejt e pa kontestueshme, njra ndr t drejtat themeltare njerzore, e si t tilla jan t njohura ndrkombtarisht, t paktn n boten demokratike. Kjo sht nj nga themelet e shteteve moderne dhe kujtoj q kshtu duhet edhe t vazhdoj. Mirpo, n qoft se besimi fetar i kalon kufijt e s lejuars, apo n qoft se prijsit fetar i mobilizojn masat duke thirr n urrejtje dhe duke mbjell hasmri ndrvllazrore si jemi ne shqiptaret, ather kjo nuk mund te quhet m lutje e mirfillt ndaj Zotit dhe sht njkohsisht manipulim i rrezikshm me masa, i cili shum shpejt mund t eskaloj, gj q mund t prodhoj dhun. T gjitha fet monoteiste besojn q sht vetm nj zot. Gara n mes besimesh bhet n at mnyr, se cila i shrben zotit m mire, m direkt dhe n mnyrn e duhur. Parimisht t gjitha fet, t paktn n mnyr publike thrrasin pr paqe dhe toleranc fetare. Asnjra nga to nuk ishte dashur t propagandoj ndarje dhe hasmri ndrvllazerore. E kjo m s paku na duhet ne si komb, q jemi t ndar n shum besime. Feja sht nj rit, i cili do duhej ushtruar, n mnyr q nse i lutemi Zotit pr dika , ather vrtet ta bjm n at mnyr q Ati ti plqej, dhe t tregoj mshirn e vet ndaj ati, asaj apo atyre t cilt i drejtohen. Un t paktn nuk besoj se Zoti i thirr njerzit ti luten pr teke dhe inate q kan ndaj t tjerve. Intensifikimi i ekstremizmit fetar islam n hapsirat shqiptare gjegjsisht n Kosov, po bhet gjithnj me radikal dhe me i pa kontrollueshm. Si rezultat i investimeve t shumta t shum organizatave Aziatike, sidomos pas prfundimit t Lufts n Kosov, tashme po i jep frytet e veta t turpshme, ekstremiste, fundamentaliste dhe me prirje armiqsore dhe anti kombtare. Falja npr rruge dhe vende publike sht nj proces i cili ka filluar qmoti, por kohve t fundit e sidomos falja masive q ndodhi t Premten, duke bllokuar qarkullimin e automjeteve, ne afrsi te Parlamentit, sht nj gjest q nuk do koment. Pr t gjith ata q mendojn sado pak mir pr kt vend dhe pr shqiptari, ky ishte nj demonstrim jo fetar por politik. Ishte nj mesazh i cili do duhej marr shum shum seriozisht. Nse ka dika q sht ndrtuar vrtet n do vend dhe nga do kush shum her edhe pa asnj kriter dhe pa nevoj , ather ato jan Xhamit. Q nga prfundimi i Lufts n Kosov jane ndrtuar me qindra Xhami. Un nuk jam ai qe mtoj ta vlersoj se a i duhen vendit si t tilla dhe n aq sasi, mua as nuk me bn prshtypje fare ajo pun, sa jan dhe edhe sa duhet. Tek e fundit, ne tashm jemi t lir dhe nse qytetaret mendojn q kan nevoj le te ndrtojn. Por mua vrtet me intereson dhe me pengon shum mnyra e artikulimit t krkesave t BIK-ut dhe nj numri t komunitetit islam ktu n Kosov prsa i prket ushtrimit t fes. Nuk mund t jet mnyr tolerante, dhe smund as Zotit ti plqej nse nj komunitet krkon dika, jo pr nevojak por pr inate t tjetrit. Nuk besoj q ka Zot q thot lutu tek un pr inat t ati. Krkesat e disa besimtarve t besimit islam pr ndrtimin e ndonj xhamie vetm e vetm pse tash na qenka ndrtuar katedralja n Prishtin dhe se katoliket na qenkan shum pak dhe se ata nuk paskan nevoj fare, pr ta sepse qenka shum pak jan vrtet jo reale, jo t ndershme jo njerzore dhe jo kombtare. Nuk ka kisha as xhami q ka kapacitet ti zn t gjith besimtaret, qofshin ata mysliman, katolik , protestant, ortodoks apo t tjer, n qoft se ata mblidhen t gjith n nj vend. Prandaj mnyra e demonstruar nga besimtaret islam q nuk spo na zen xhamia dhe tash po i leme t gjitha xhamit that dhe po dalim n rrug t falemi, si shenj proteste ndaj ndrtimit t katedrales, vrtet nuk sht korrekte, n asnj mnyr. Sidomos kur bhet fjal pr nj katedrale e cila sht ndrtuan pr nder dhe lavd t nj bijs s kombit ton, nj bijs shqiptare, nj humaniste t pa shoqe pr njerzimin, pr t ciln jemi krenar para gjith botes. Ajo ishte vrtet nj person shembull pr njerzimin se si duhet nj njeri t jetoj se si duhet t i ngjaj Zotit. Duke dashur te afrmin ne emr t Zotit, pa dallim feje , race kombi apo fardo qofshin ato. Nj tjetr shqetsim i madh, e q burimin e ka t njjti sht edhe peticioni i organizuar n Peje, kundr vendosjes s shtatores se Nns Terez, n vendin n t cilin unanimisht e votuan t przgjedhurit e popullit, n baz t vots s lir dhe demokratike. S pari duket shtruar pyetja a duhet q vendimet ti merr kuvendi komunal q sht i prber nga prfaqsuesit legjitim t popullit? Apo do kush q ka ndonj pretendim ose ndonj fobi ndaj dikaje ka t drejt t organizoj dhe bllokoj ato vendime. N gjith kt oroditje, shtrohet nj pyetje e madhe. Po e parashtroj vetm pr t gjith t interesuarit. Ku ishin kta kundrshtar t mdhenj t figurs s Nn Terezs gjat viteve t 90-ta ? Kur para dyerve t shoqatave pritej n rnd pr ushqim dhe veshmbathje. Ku ishin ata ,,patriot shqiptar q ather nuk u deklaruan kundr ksaj figure, e cila u b sinonim i liris son? Ku ishin ,, patriotet shqiptar, kur nga kisha e Shn Ndout n Prishtin, fillonin pothuaj t gjitha aktivitetet kombtare pr liri? Ku ishin ata t cilt tani po dalin dhe po lobojn q ne nuk qenkemi shqiptar por se po dashka ta ndrtojm nj komb t ri Kosovar, i cili nuk ka flamur te Kastriotit sepse ai nuk na prket neve, i cili nuk ka t kaluar por fillon nga e tashmja. N t cilin nuk kan vend as Nn Tereza as ata qe i ngjajn asaj. A sht ky ndoshta qllimi prfundimtar i kombit t ri t pretenduar ? I cili m se paku mund ti ngjaj Shqipris e m se shumti Bosnjs. Kto dhe shum pyetje t tjera do duhej secili Shqiptar tja parashtroj vets. Ta pyes secili veten se kush jam un ?Nga jam? Ku gjendem? Dhe Ku dua t shkoj? Nj gj jam i sigurt se shqiptaria do rroj edhe pa mua edhe pa disa shqiptar, t cilt mund vetm ta pengojn n rrugtimin e vet, ashtu si e kan penguar shekuj me radh, por assesi ta ndalin Dhe pr ti dhn vul gjith ksaj, del Adem Demaqi dhe vjell vreh kundr Paps dhe Vatikanit, duke harruar si ishte pikrisht Vatikani dhe Papa Gjon Pali i II, vende q i eln dyert s pari Kosovs. Shpikjet e ulta ndaj Paps dhe krahasimi n nj kontekst krejtsisht absurd dhe t marr, me Gadafin, jan sinjale tepr shqetsuese pr Kosovn dhe t ardhmen e saj. N kto dit t nxehta, duket se feja sht b nj tem me prmasa t rrezikshme. Nse shteti nuk ndrmerr masa preventive, q t parandaloj kt fushat t ndyt, ather shteti yn vrtet po futet n nj qorrsokak.

10
Nr. 21 - SHTATOR 2012

11
Nr. 21 - SHTATOR 2012

Nga THOMAISA PARIANOY

Poett e Klubit t Krijuesve Jonian t Sarandes organizuan n Sarand festivalin poetik Poezia jonike 2012, mw 22-24 qershor 2012. Morn pjes poet pjesmarrs nga Shqipria, BosnjHercegovina, Bullgaria, Greqia, Kosova, Kroacia, Mali i Zi, Rusia, Serbia, Siria etj. Pjesmarrja greke ishte kryesisht nga Grupi pr UNESCO-n i Artit, Letrsis dhe Shkencave, (TLEE), me Presidentin Elias Demirtzoglou, shefin per organizimin e grupit Kosta Nousia me origjin nga Saranda, prfaqsuesen kulturore Stella Leontiadou si edhe poet t tjer. Me ne erdhn gjithashtu edhe misionionaria e kultures nga Bullgaria, zonja Emilia Trifonova dhe z. Motasem Takla si prfaqsues i Siris, me pun e banim n Greqi. M delegacionin greke u ndodh si cicerone edhe z. Dimitris Perdikis. Udhtimi qe i kndshm, ndrsa infrastruktura rrugore dhe ndrtimet e reja n Sarand e rrethina na lan me prshtypje mjaft t mira. Kjo do te thoshte se demokracia ne Shqiperi vjen duke u konsoliduar. Shqiptaret per keto 22 vjet i kane ndyshuar faqen atdheut te vet. Sinqerisht ua kam zili, zellin, deshiren per pune dhe arritjet kulturore si keto qe perjetuam ne Saranden e bukur. Bravo qeveris Berisha! Mikpritesi yn, Bardhyli, na tha nje fakt tjetr, nj tregues me impakt konkret ne mireqenien e qytetareve, roga e tij si arsimtar eshte dyfishuar nga viti 2005... Festimet zgjatn tri dit, dhe ishin t tria t veanta: m 22.06.2012, t premten pasdite n Hotel Sejko n Sarand dhe ne nj zon t projektuar posarisht pran detit, mjedis i hotel Sejkos u b takimi i par pr koordinimin e veprimtarive dhe prezantimin me delegatt. Ktu ka pasur mjaft recitime dhe fjalime te vogla, por mbreslnse. Poett foln n gjuhn e tyre amtare duke ndjekur m pas prkthimin anglisht. I pari e mori fjaln pr t mirpritur pjesmarrsit n emr t mik-

pritsve shqiptar, organizatorii i manifestimit poetik Trirema e poezis jonike kryetari i Klubit, poeti dhe studiuesi Bardhyl Maliqi. sht rasti pr t then ktu se me zotin Maliqi dhe t bijn e tij, Anisn, Presidenti dhe sekretarja jon e Klubit t Artit, letrsis dhe shkencave t Uneskos pr Greqin dhe t gjith ne jemi njohur n Kongresin e Dyt t Uneskos t zhvilluar n Atalanti n tetor 2011, ku ai prfaqsoi me mjaft dinjitet Shqiprin, jo vetm me ciklet poetike n anglisht Perandoria e zogjve, t cilat u vlersuan prej nesh pasi qen n aksin e motos s kongresit Vllazrimi i botve, por edhe pr ligjeratat e tij me temn Etika e poetit dhe ndikimi i saj edukativ n shkolla. Disa shkrime pr t jan publikuar tek gazeta shqiptare e greke ne Athin, tek Nacional n Shqipri e Albania News n Angli, me nj publicistik portretizuese mjaft t mir t zotit Kosatas Nusias. Kjo qe arsyeja pse ne i drguam nj letr falenderimi Ministris s Arsimit dhe t Shkencs, Ministris s Kulturs, Shtpis botuese Toena dhe revists Msuesi pr ti ven n dijeni pr paraqitjen e tij t shklqyer n kt Kongres. Pyetm pr fatin e ksaj letre dhe morm vesh se ajo ssht publikuar askund. Koncepti dhe praktika jon sht se njerzit duhen vlersuar pr punn e tyre. Ndaj nuk sht rastsi q pikrisht Bardhyli u vlersua edhe me mimin e Marathons Poetike t Sarajevos pr ciklin poetik n anglisht Kur ndriojn pikllimet. Ai na e pati premtuar n tetorin e vitit 2011 kt ftes dhe e mbajti fjaln. E falenderojm posarisht pr kt. Gjat mirseardhjes s zotit Maliqi na bri prshtypje jo vetm fakti se kishte poet nga gjith Ballkani dhe m gjer, por se ndr ta ishin t ftuar edhe mjaft personalitete t njohur t kulturs n vendet prkatse, mjafton t themi se Drejtuesi i Maratons poetike t Sarajevos dhe botuesi i revists prestigjioze Diogen pro Kultura, AkaShqipria turistike dhe ndryshimet mbreslnse par n

Shqipria turistike dhe ndryshimet mbreslnse par n syt e nj poeti t njohur grek
syt e nj poeti t njohur grek Saranda po konkuron Korfuzin, bravo qeveris Berisha! Udhtimi qe i kndshm, ndrsa infrastruktura rrugore dhe ndrtimet e reja n Sarand e rrethina na lan me prshtypje mjaft t mira. Kjo do te thoshte se demokracia ne Shqiperi vjen duke u konsoliduar. Shqiptaret per keto 22 vjet i kane ndyshuar faqen atdheut te vet. Sinqerisht ua kam zili, zellin, deshiren per pune dhe arritjet kulturore si keto qe perjetuam ne Saranden e bukur. Bravo qeveris Berisha! Akademiku Sabahudin Hatziali ishte i pranishm, po ashtu Prof. Dr. Dimitr Petko, drejtues i nj festivali t njohur poetik n Bullgari, Prof. Xhuzepe Napolitano, drejtues botimesh dhe organizator i festivalit Mediterane n Itali, Dr. Fatmir Terziu, q drejton portalin Fjala e lire etj. Por prshtypje t vaant na bri nj poet, i veshur lirshm dhe me nj kapele n kok, q shqiptart e vlersonin shum, pasi ja dhan fjaln t parit pr t prshndetur dhe pr t recituar. Ishte Akademik Ali Podrimja. Ai u tregua modest, por ne na mbeti n kujtes pr dy-tre gjera t veanta, si rrethimi me prkujdesje dhe ngrohtsi prej t tjerve, fjala e tij diplomatike dhe me nntekst t fort si dhe poezit plot art magjik. Vatm kur morm vesh lajmin e hidhur t vdekjes s tij u interesuam m gjer dhe e kuptuam pse zoti Maliqi e quajti at poet emblematik mbar-kombtar, t njohur n rrafsh ballkanik dhe evropian. edhe n aeroportin Madhr Tereza t Tirans, si na than ato vet t nesrmen. M 23/06/2012, ditn e shtun, veprimtarit qen t dendura dhe intensive. N mngjes delegatt, kan vizituar qytetin antik t Butrintit t hershm ( rreth 20 km larg nga Saranda). Un e kisha vizituar edhe tjetr her, por poett q u ndodhn pr her t par aty u mrekulluan me antikitetin e gjall dhe parkun madhshtor t Butrintit. N Butrintin e Akilit dhe t t birit t tij, ku erdhi si robin Andromaka, vejusha e Hektorit duken shtreszimet e disa kulturave greko-romake, por Bardhyli, jo pa ironi thot n poemn e tij Ankthi i statujave, q un e kam lexuar n anglisht, se t gjitha kto qytetrime jan ngritur mbi muret pellazgjike t banorve parak, shqiptarve. Nj tez interesante kjo dhe ajo pr lashtsin m t hershme t Butrintit se ato q dokumentojn t thnat e tanishme. Rrugs pam edhe ishujt e Ksamilit, dha Fatmir Terziut q bri nj prmbledhje t ideve t tij pr poezin jonike kryesisht pr ne, ai foli kt her n anglisht dhe prfundoi duke thn se letrsia dhe poezia sjell me afer popujt. Nje grup polifonik shqiptar, pjes e jonianve, vijoi mbremjen duke kenduar. Pastaj Presidenti i UNESCO-s TLEE, zoti Ilias Demirtzoglou, lexoi nj prshndetje, duke thn: si vijon: Un dua t falenderoj n emr t Grupit pr ftesn n kt mbremje t mrekullueshme poetike. sht nj knaqsi e madhe qe jam ktu, s bashku me miqt nga vendet e tjer. N t kaluarn kemi pasur mundsi pr t organizuar aktivitete t ngjashme kulturore n Greqi, n vendet e tjera t Ballkanit e gjetk. Poezia, arti, muzika i sjellin njerzit m afr komunikimit shpirtror. Arti nuk njeh kufi e ndarje politike, as feje e as lakmi kombetare. Ne falnderojm Presidentin e Klubit t Krijuesve Jonian, zotin Bardhyl Maliqi pr nderin dhe mundsin qe na dha pr t prqafuar , por edhe pr te nxjerre n pah vizionet e prbashkta indeligjente e kulturore... Pastaj filluan pjesn kryesore t ngjarjes poetike, ku fjala u sht dhn prfaqsuesve t vendeve pjesmarrse: Shqipria, Bosnja Hercegovina, Italia, Bullgaria, Greqia, Kosova, Kroacia, Mali i Zi, Rusia, Serbia, Siria, etj., ku gjithsecili prshndeti dhe recitoi poezin e vet. Prkthenin poeti Dashamir Malo- sekretar i klubit dhe dy studente: Anisa dhe Romina. Shumica e poeteve q morn pjes ishin shqiptar nga Shqiperia, Kosova, Shkupi, Mali i Zi, Serbia etj, bile dhe nj shqiptar me banim n Zagrep. Te gjith lexuan nga nj vjersh, mes te cilave u shquan disa. Po prmendim disa poet q ata i vlersonin shum: Visar Zhyti, Mexhid Mehmeti,......... Vijon n faqen 20

12
Nr. 21 - SHTATOR 2012

EMIGRACION
Vijon nga faqja 1 ... Shefi ekzekutiv i Agjencis Kufitare, Rob Whiteman i ka deklaruar gazets se nuk sht n interesin m t mir t tatimpaguesit pr t vazhduar krkimin e emigrantve t harruar. Veprim i fundit mund t thot dhjetra mijra m shum n fuqi lejohen t qndrojn n Britani. Po sa shqiptar jan duke mbajtur shpresat q nj dit e ndritshme t sjell fatin e tyre t shumpritjes? Shifrat nuk dihen, por dihet se tashm do t ket nj drit zgjdhjeje pr kta t braktisur. Sr Andrew Green, kryetar i Migration Watch Think Tank i tha ktij burimi: Qeveria aktuale u la pa asnj alternativ t caktuar dhe n kaos absolut q ata trashguan. Zyrtart kan punuar npr dosjet e prapambetura pr t gjetur rastet e humbura, por jan t vendosur t pranojn humbjen dhe t heqin dor pr rreth nj n gjasht raste.

Shans pr dosjet e harruara

Por sht e domosdoshme q asgj si kjo duhet kurr t lejohet t ndodh prsri. sht fundi i nj sage shum t keqe q ka qen shkatrrimin e besimit t publikut n sistemin e azilit, thot burimi n fjal. N vitin 2006, ather Sekretari i Brendshm John Reid pranoi se ishte zbuluar nj prapambetje prej rreth 450.000 raste t imigracionit dhe azilit. Kjo oi n at q prshkruan sistemin e imigracionit si nuk i prshtatet pr qllimin e tij. Vitin e kaluar Agjencia e Kufirit MB ka deklaruar se ai kishte pastruar dosjet e prapambetura, t cila sht menduar t ishin gjithsej 500.500, por u detyrua t pranoj se 100.000 raste ishte ln n nj arkiv t kontrolluar t vn efektivisht n akull. Deputett than se kjo ishte nj arkiv terren hedhjes pr rastet kur Agjencia e Kufirit MB ka humbur gjurmt e krkuesit. Nj total prej 180.900 individve

Capita PLC merr n dor fatin e emigrantve t refuzuar

Agjensia Kufitare e Emigracionit (UKBA) ka kontraktuar me nj mim kompanin Capita Plc. pr t gjurmuar emigrantt e paligjshm n Britani t Madhe. Kompania pritet t marr pagesn pr do emigrant q largohet nga vendi pasi ajo t ket kapur dhe kontaktuar personin e krkuar. Kshtu bn t ditur gazeta Guardian e s mrkurs 19 shtator 2012. UKBA i ka dhn liri Capita Plc me nj kontrat pr t gjetur 170.000 emigrant t zhdukur. Nj mim i mir dhe efektiv sht vendosur pr kokn e dhjetra mijra emigrantve t paligjshm, pasi nj kompanie private iu dha nj kontrat pr t gjurmuar ato q kan refuzim lejen pr t qndruar n Britani t Madhe, por vendndodhja e t cilve sht e panjohur. Capita Plc, i sht dhn nj kontrat me vler deri n 40 milion funta gjat katr viteve q t gjej m shum se 170.000 emigrant t zhdukur, kan msuar deputett nga Rob Whiteman, shefi ekzekutiv i Agjencis Kufitare n Mbretrin e Bashkuar (UKBA). Kompania ka sjell m pas nj skem pilot me nj tjetr firm private Serco.

kan marr t drejtn pr t qndruar n Britani, sepse ata kan qen ktu pr aq koh t paligjshme q ata kan filluar familje. Si rezultat i ksaj ata do t kualifikohen pr t qndruar n baz t nenit 8 t Drejtat e Njeriut Akti, drejta pr nj jet familjare. N t ai pohoi se shum nga individt do t ken mbetur n Mbretrin e Bashkuar shum vite m par, por nuk ka asnj prov q ata jan larguar. Rreth 25.000 mbeten pr tu prpunuar, ku rezulton se emigranti sht gjetur n kt vend.

Z. Whiteman u tha deputetve se numri i madh i rasteve do t shkurtohet nga 90,000 n 63.000 n tetor dhe n muajin e ardhshm pr 28.000. Rastet e mbetura do t trajtohen deri n fund t vitit. Kur doli skandali, Daily Mail kishte parashikuar rreth 160.000 do t jepet e drejta pr t qndruar ktu n at q arriti n nj amnisti. N at koh, parashikimi u shkarkua si scaremongering. Por shifrat tregojn se parashikimi ishte shum optimist.

13
Nr. 21 - SHTATOR 2012

14
Nr. 21 - SHTATOR 2012

Pogradecari q merrte rrogn m t madh se Enveri

Shoku Enver, me ndihmo se duan t m futin n burg se e kam rrogn m t madhe se tnden!

m monitoronin kohn qndronin ca revizor me kronometr dhe m matnin punn, nuk kishin se far t m bnin, ishte gjithka e sakt . A e mernit rrogn e plot n baz t puns q kryenit? Jo, filluan t m mbajn 25 % t rrogs pa asnj arsye. A ju favorizonte drejtoria e ndrmarrjes, ju jepte ndonj shprblim? Po, kur ishte Astrit ollaku, drejtor i ndrmarrjes m jepte fshehurzi ndonj flet kampi dhe ma paguante ai nga ndrmarrja. I vinte keq. Ti Luti je hero i vrtet i puns Socialiste, m thoshte. M pas ju transferuan nga prpunim druri? Po m uan n Bishinic n nj stabiliment t thell sharrash, pr t nxjerr qymyr druri? Sa rrog merrnit atje? Merrja 50 mij lk n 15 ditsh, aq sa merrte nj punwtor atwher n nj vit punw. T thirrn prsri? Jo nuk m thirrn m. Drejtuesit e rrethit m kishin br nj akuz n prokurori nga revizort e ndrmarrjes, sikur un prodhoja qymyr m lagshtir dhe e kisha rregulluar me laboratorin dhe fitoja lek n mnyr t pandershme Ju burgosn? Jo midis t kqinjve ka patur edhe n at koh njerz t ndershm. Ka qn kryetar gjykate atwher n Pogradec, Avdi Baleta, i cili jo vetm q nuk mori vendim kundra meje, por e ktheu kt gjyq n akuz ndaj atyre q deshn t m burgosin. Mbaj mend q ju tha se sht turp pr nj njeri q punon nat e dit dhe parat i merr me djers me bordero q ju vet i firmosni t tentoni ta futni n burg. Kshtu shptova, por telashet nuk kishin t sosur. Pse? Ishte marr nj vendim q un t punoja n bujqsi me kazm e lopat, kshtu nuk mund t merrja kt sasi leksh?

Si ja br? Rastsisht pash para kampit t pionierve nj grumbull njerwzish. M pas zbriti nga vetura Enver Hoxha dhe Hysni Kapua dhe po futeshin tek kampi i pionierve. M lindi nj ide q t kaprxeja gardhin dhe t takoja Enver Hoxhn dhe tja qaja hallin. E takuat? Po kalova gardhin si rrufe, por m mbrthyen oficert e sigurimit. Ather thirra sa kisha n kok: - Shoku Enver m ndihmo se duan t m futin n burg se kam rrogn m t madhe se tnden. Lereni t vij ktu ju tha Enveri shoqruesve. M zgjati dorn e m tha si e ke hallin more mavri. Ja i thash, duan t m futin n burg se m thon e ke rrogn m t madhe se shoku Enver. Ku e di ti sa e kam rrogn, m pyeti Enveri tepwr serioz? M tha sekretari i par, kryetari i degs s punve t brendshme dhe kryetari i komitetit q shoku Enver merr 16 mij e 500 lek n muaj (h qeshi me ironi Enveri). - Po ti sa merr ? - Un marr 50 mij lek n 15 dit, shoku Enver, punoj nat e dit se kam 12 fmij pr t ushqyer? - Sa djem e vajza ke? - Kam 9 djem dhe tre vajza, i thash un - H m t lumt tha ai, po t kan dhn ndonj dekorat kta t rrethit? - Jo ata m mbajn 25% t rrogs dhe m kan prer kompesimin e fmijve. - Mir, tha Enveri, do ta rregullojn kta t rrethit at pun, puno sa t kesh fuqi puno nga jugu n veri t Shqipris se kjo sht partia e puns q nderon njerzit e puns. M ra supeve dhe un u largova Mbaruan telashet? E pr hir t s vrtets nuk m ngacmoj m njeri Luti e mban mend sa nipr e mbesa ke? Po kam 25 nipr e mbesa, por emrat mos krko t ti rrjeshtoj se mund t`i ngatrroj Intervistoi: Bardhyl Berberi

Mngjes hert. Nga nj shtpi dy katshe n lagjen Vullnetari del nj burr i moshur q sapo i ka kaluar t 80-ta. Ai ecn qetsisht me nj hap ap ngadalt n drejtim t shtitores buz liqenit. Me vshtrim t qet dhe me pamjen e tij serioze ai prshndet bashkqytetart e tij. Vazhdon t eci buz liqenit mes kujtimesh t largta nga ky qytet ku ai ka lindur dhe sht plakur. M pas qndron pran nj kafeneje n breg t liqenit. U ulm n kafe n nj tavolin me Lytfi Manellarin (ose Lutin si e njohin t gjith). Ai buzqesh dhe e kupton qllimin ton t nj interviste me at mbi nj ngjarje t bujshme t asaj kohe midis atij dhe vet Enver Hoxhs n qytetin e Pogradecit, i cili au rrethimin e shoqruesve dhe takoj Enver Hoxhn, kur ai ishte duke vizituar kampin e pionierve n Pogradec. Lytfiu tret vshtrimin prtej qelqeve t dritares prtej xhamave t dritares s kafenes n breg t liqenit. Avujt e kafes s ngroht i japin atij nj tip ndrrimtar rrfimit q e detyron at t bares n nj koh tjetr . Luti do jet me interes pr lexuesin t dij s pari kush sht Luti Manellari?

Jam 81 vje, jam babi i 13 fmijve njeri prej tyre m ka vdekur, me arsim fillor. I atw m ka vdekur q kur isha tre vje, m ka rritur gjyshja, kam filluar q t punoj q n moshn 12 vje punoja tokn ton q na kishte ln babi. Kur fillat t punoni n shtet? N vitin 1965 fillova t punoj n Gjoelogji dhe n vitin 1967 u futa n prpunim druri tek fabrika e karrikeve. far pune bnit? Punoja n punn m t vshtir, pastroja me letr zmerile, me makineri pjest e karrikeve, ishte pun e rnd punoja gati tre turne pa pushuar, flija vetm dy or... Sa lek merrnit q punonit tre turne? Merrja 25 mij lek n 15 ditsh (por q ta kuptosh m mir nj punwtor ather merrte n nj muaj 4 mij lek ) dhe n muaj merrja 50 mij lek. Ti jepnin lekt t gjitha pr punn q bje? Po disa muaj mi dhan, por nj dit n mngjes m thon se duhej t shkoja tek zyra e sekretarit t par Stavri Angjeli. Sapo mbwrrita m ngjitn menjher n zyrn

e sekretarit t par. U futa brenda dhe aty ishte prve sekretarit t par ishte kryetari i komitetit Ekzekutiv, Avni Vruni, dhe kryetrai i Degs s Brendshme, Kadri Ismailati. Sapo hyra brenda po m prisnin cjapi tek kasapi . far t than ata? Sapo u ula ata t tre m qndronin prball meje. H more bukurosh ti na qnke q merr do muaj nj mal me para. I marr me djersn e ballit, ju prgjigja un, nuk ja vjedh njeriu. A e di ti sa rrog merr shoku Enver me pyeti Sekretari i Par, Stavri Angjeli? Jo, i thash ku ta di un rrogm e shokut Enver. Ja po ta them ne, tha ai, shoku Enver merr vetm 16 mij e 500 lek n muaj Po ju far i that Luti? Un shtanga. Mire, tha kryetari i Komitetit Ekzekutiv, Avni Vruni, ju do tja u ulim rrogn t mos dali mbi kto kufij. Po un i kam me djers ju thash? Ore do marrish vesh ti apo do t futim n burg, m tha kryetari i degs s brendshme, Kadri Ismailati. Po ju far bt? Un vazhdova punn si m prpara, por gjat puns

15
Nr. 21 - SHTATOR 2012

Nj kartolin pr Rema Dulin

Nj kartolin e thjesht m trhoqi vmendjen. Jo pr pamjen e saj, q zakonisht e bn kartolinn trheqse, por pr nj tekst dhe qllimin e tij t shkruar n t. Le t paraqesim tekstin n fillim: Remzie! Faleminderit shum pr udhtimin q na ke mundsuar dhe knaqsin q na ke dhuruar. Un vet personalisht jam e knaqur shum, edhe pse nuk kisha mundsi t dal n aktivitete. Jam knaqur q kam takuar njerz t mir, femra t zgjuara, sic edhe ti vet ishe me nj buzqeshje dhe dashuri u mundoje t flisje me njerzit edhe pse e smur ishe. Nga Ervisa Rama (Vajza q jeton me Rejhanin...). Le t sqarojm m tej. Remzija sht Rema Duli. Ajo sht liderja e Kshillit Britanik shqiptaro-kosovar. sht bashkshortja e prkushtuar dhe sht nna e 2 djemve t rinj. sht aktiviste e sinqert, modeste dhe me plot zell n detyrn dhe misionin e saj ndaj komunitetit shqiptar n Londr. sht zonja Duli ajo q ka mbledhur dhe mbshtetur mjaft t rinjt n luftn kundr krimit dhe n drejtim t nj edukimi efikas. Zonja Duli me projektet e saj ka organizuar para disa kohsh nj shfaqje t fuqishme t mbshtetjes pr kosovart e rinj britanik. Aktiviteti dhe ndihma Nata festive bri q t dallohej vlera e ksaj intelektualeje n shrbimin komunitar, ku u dalluan veshjet dhe aktivitetet tradicionale, valle kosovare, t knduarit, poezi, baleti dhe shum m tepr, atmosfera festive dhe argtuese e krijuar nga t gjith brezat dhe pr t gjith. Aktiviteti u ndoq edhe nga antart mbshtets t policis metropolitane dhe organizatort e tjer t komunitetit, t tilla si Kosova Neborn, t Shoqata Peja dhe Odaparty. Ajo gjithashtu grumbulloi fonde pr t shptuar dhe ndihmuar me rreth 800 strlina t smurin Florio Kazazi, nj njeri i ri shqiptar i diagnozuar me nj form agresive t kancerit t kockave, duke u treguar kshtu sa humane, sa zemrgjer dhe sa i bashkuar sht komuniteti. Fushata u zhvillua nga Kshilli Britanik shqiptar kosovar (BAKC) me mbshtetjen e Kshillit t Refugjatve. Respekti n komunitet Remzije Duli, e thirur shkurt Rema, natyrshm gzon respektin e t gjithve. Ajo me prkushtimin e saj mbetet nj arsye m shum n tekstin e msiprm. sht trsisht n shrbimin human dhe domethns, duke ndihmuar njerzit n nevoj... Vijon numrin e ardhshm

16
Nr. 21 - SHTATOR 2012

Nj vit plot suksese i Mother Teresa Albanian Union

Nga Hysen Ruspi Me energji t reja dhe me dedikimin n punn e saj Mother Teresa Albanian Union fillon Vitin e Ri Akademik Shkollor 2012 2013. Mbas pushimeve t kndshme dhe t gzuara, prindrit, nxnsit, msuesit si edhe stafi drejtues i shoqats presin me padurim te takohen srish, si cdo t shtun si gjithmon me buzqeshjen e mbl, dashurin dhe respektin pr njeri tjetrin, ashtu sic shprehen t gjith prindr, fmij, si edhe vet stafi drejtues dhe i msueseve: Tashm jemi br si nj familje e madhe dhe na merr malli e mezi presim t takohemi Ky Vit Shkollor 2012 2013 na prkon me Festn m t Madhe te Popullit ton, 100 Vjetorin e Pavarsis s Shqipris, prandaj edhe detyrat dhe prgjegjsit tona jan m t mdha pr ta pritur kt Fest Madhshtore me suksese dhe arritje nga komuniteti yn q punon dhe jeton n Mbretrin e Bashkuar. Mother Teresa Albanian Union tashm sht nj organizat e konsoliduar dhe q i ka dhn frytet e puns s saj n zonn e Brentit, n komunitetin Shqiptar, ku duket qart se kemi nj nga komunitetet m solide dhe m t forta. Ktu n Brent jetojn dhe punojn mijra Shqiptar nga Shqipria, Kosova, Maqedonia dhe Mali i Zi. Komuniteti yn q punon dhe jeton n zonn e Brentit, sht nj komunitet solid, dhe ne me plot gojn krenohemi me punn ton, me fmijt tan, me sukseset dhe kontributin ton q japim n Jetn Sociale Angleze, tashme reputaioni yn sht i till sa ne me plot gojn themi : Jemi krenare q jemi Shqiptar. Prindrit, msuesit, nxnsit, stafi drejtues i shoqats kan br dhe bjn nj pun t shklqyer pr ekuilibrin dhe barazin e plot n komunitetin ton, duke vlersuar punn e cdo individi, familje, duke ecur me moton: Punojm n komunitet, pr komunitetin. Dhe kjo e ka bazn tek cdo prind, tek nxnsit dhe msuesit e palodhur,tek t gjith ata q krahas preokupimeve familjare, preokupohen me plot energji dhe pasion q punt n komunitetin ton t ecin gjithmon mir e m mir, dhe fmijt tan t shklqejn kudo q jan. Disa nga kta prindr dhe antar t tjer t shoqats vlejn t prmenden pr prkushtimin dhe preokupimin q kan pr mbarvajtjen e shoqats dhe gjith komunitetit Shqipetar si: Aqif Neli, Sknder Leka, Kujtim Dakoli, Gerhard Ruspi, Afrim Laci, Igli Hoxha, Flora BokrugjaJ, Elda Elmazi, Lindita Zira, Elda Simoni, Meli Dragoi, Liljana Hoxha, Hanke Cecja e shum e shum t tjer, t cilt harxhojn or t tra pr mbarvajtjen e punve n shoqatn Mother Teresa Albanian Union. Aktivitetet dhe servicet q ofron Mother Teresa Albanian Union jan nga m t larmishmet, duke filluar nga takimet javore t prindrve, shkmbimin e xperiencs midis tyre, trajnimet, aktivitetet artistike, ndjekja e koncerteve apo evenimenteve t tjera n mnyr t organizuar, festimet e festave tona Kombtare, vizita t organizuara n qendr t Londrs apo jasht Londre, bashkpunimin me shoqatat e tjera si Ardhmria, Nn Tereza n Edmonton, Faik Konica, Dituria, Sfida si edhe lidhjet e ngushta me mediat dhe gazetat Shqiptare dhe Angleze. Shkolla Supplementare Shqipe me t njjtin emr Mother Teresa Albanian School hap dyert e saj kt vit n 15 Shtator me nj varg suksesesh nga viti i kaluar, fal punskmbngulse t msueseve t shklqyera t ksaj shkolle: Rumjana Dedaj, Kristina Leka, Flora Hidri, Shqipe Dakoli, Dallandyshe Hoxha Krasniqi, Lavdie Laci, Eli Beqja. Kt sukses t Vitit shkollor 2011 -2012 e tregoi m s miri rezultatet shum t mira t nxnsve si edhe edhe koncerti q u dha me rastin e mbylljes s Vitit Shkollor, ku nxnsit e shkolls Mother Teresa Albanian Union shpalosen vlerat e tyre si edhe njohurit n Gjuhn Shqipe me vjershat e tyre pr Atdheun , pr Gjuhen e bukur Shqipe, pr Flamurin, vendlindjen, dashurin dhe bukurin e kulturs dhe tradits son Shqiptare. Nxnsit e talentuar Dajana Dakoli, Bleona Farruku, Joana Hoxha Krasniqi me motrn dhe vllain e saj Adeln dhe Admirin, Genario Hoxha, Leo Neli, Daniel Dakoli, vlla e moter

Dori dhe Elidona Bokrugjaj, Anisa Elmazi, motrat Hidri, Elda Zira, Meti dhe Andi, Dafina Farruku, Aisla dhe Klea, Kevin Laci, Alban Isaku, Motrat Gashi, Adriana dhe Arbiola, Denisa Lasku, Melisa Simoni, e shum e shum t tjer, te cilt vlejn pr tu lavdruar pr prkushtimin dhe arritjet e tyre n msimin e gjuhs s bukur Shqipe, kngs dhe valles, si edhe interpretimit te shklqyer n sken. Kostumet e bukura shum ngjyrshe, kngt dhe vallet e bukura popullore treguan edhe njher punn q msueset e ksaj shkolle bjn pr edukimin e fmijve tan, dashurin pr kulturn, traditn ton Shqiptare. Koreografia e valleve t Tropojs, Tirans, Kosoves, Camris, ishin t mrekullueshme, vlejn pr tu prmendur koreografja Zonja Sevim Gashi me te birin i cili n nj afat kohor shum t shkurtr u msoi vajzave vallen e bukur Katjushka, gjithashtu vlejn pr tu prmendur edhe dy nxnset e ksaj shkolle t cilat punuan vet pr koreografine e Valles s Tropojes nxnset Dajana Dakoli dhe Bleona Farruku. Nje merit e vecant shkon tek ish nxnsja e shkolls Mother Teresa Albanian Union nxnsja e talentuar Tara Neli, e cila megjithse me provime, me organon dhe me duart e saj t arta u msoi dhe shoqroi nxnsit n kngt e bukura Shqiptare , ku nxnsit knduan dhe interpretuan n mnyr t shklqyer me shum dashuri, konfidence n sken para nj publiku q i shoqronte vazhdimisht me duartrokitje, kngt e bukura n Gjuhen

Shqipe. Drejtuesi artisitk i koncertit Zoti Fred Lalaj me prkushtimin e tij maksimal bri q ky koncert t ishte tepr i suksesshm, ku t gjith pjesmarrsit ngelen virtet ti mahnitur nga bukuria dhe interpretimi me nivel i nxnsve tan. Ky concert ishte jo vetm nj koncert pr tu zbavitur dhe argtuar, por ishte nj festim i sukseseve t nj viti pune t palodhur nga t gjith: msueset, stafi drejtues, prindrit dhe nxnsit t cilt morn edhe certifikatat pr sukseset e tyre. E pra roli i shoqats Mother Teresa Albanian Union ishte ky q solli gjith komunitetin ton s bashku duke festuar t gjith si nj familje e madhe Shqiptare, ku ushqimi i mrekullueshem i amvisave shqiptare me menu t shumllojshme dhe gatime speciale, si edhe muzika popullore nga orkestra Triola e bn at dit t paharrueshme. Komuniteti yn si edhe pjesmarrs nga organizata t tjera si shoqatat: Dituria drejtuar nga Z Ruzhdi Jata, Nn Tereza n Edmonton, drejtuar nga Zoti Esat Brace, Shoqata Faik Konica me kryetar Z. Talat Pllana , shoqata Sfida drejtuar nga Zonja Kadime Jata, si edhe shkrimtar e gazetar bn q puna e shoqats son t vlersohej dhe lavdrohej ashtu sic prmendn n fjaln e tyre t prshndetjes: Z Talat Pllana, Z.Fatmir Terziu, Z. Ruzhdi Jata, Z. Sami Islami, Z. Xhavit Gasa, Z. Diamand Hidri, Z Esat Brace, Z. Rasim Cupi, Jurisiti Razi etj. Sukseset e shoqats son e kan burimin tek bashkpunimi i mir dhe i ngusht me komunitetin ton, me prindrit, t cilt prkrahin dhe mbshtesin fmijt e tyre jo vetm pr t msuar gjuhn, kulturn dhe traditn Shqiptare, por pr t qen pjes aktive e komunitetit ton, pr t luajtur rol n forcimin dhe konsolidimin e plot t tij, si komunitet aktiv, energjik, i fuqishm, q i ndgjohet zri dhe i z vend fjala, n t gjitha komunitetet e tjera n zonn e Brentit, tek pushteti lokal, si edhe n rrethet dhe komunitetet shqiptare q ushtrojne aktivitetet e tyre n zona t ndryshme n MB, dhe jemi vrtet krenar q prshtypjet e tyre jane mjaft positive, duke theksuar se: vlersimi dhe respekti, reputacioni, serioziteti n pun, pasioni dhe kmbngulja jan ato q karakterizojne shoqaten tone. Vijon n faqen 17

17
Nr. 21 - SHTATOR 2012

Vijon nga faqja 16 Objektivat kryesore q kemi si shoqat jan tepr realiste dhe konkrete. Krahas Shkolles Mother Teresa Albanian Union, ku funksionon cdo te Shtun nga ora 11:30am deri ne 14:30 dhe ku do t msohet Gjuha Shqipe me tekste t plotsuara pr t gjith nxnsit, falas nga MASH, ka edhe shum aktivitete dhe servise pr t rriturit dhe prindrit. Sipas nevojave t nxnsve do t msohet me grup mosha edhe anglishtja dhe matematika si edhe detyrat e shtpis n kto dy lnd me ndihmn e msueseve, me qllim q nxnsit tan t kapin standartet kombtare n shkollat angleze, kjo do t bhet n bashkpunim me prindrit, n rast se prindrit do t bien dakord pr tu dhn ndihmn fmijve t tyre n keto dy lnd bas si edhe n detyrat e shtpis. Arti, drama, poezia, muzika, vallja popullore, piktura do t jen aktivitetet e tjera n shkolln ton, ku nxnsit do t tregojn vlerat, aftsite dhe pasionin e tyre. Futbolli do t jet si zakonisht 1 or, me trajner t kualifikuar, London Eagles football team do t trajnohet dhe zhvilloje ndeshje turnamenti lokale me skuadrat sipas grup moshave perkatse. Eventi m i madh do t jet ai q do t mbahet me rastin e Festes s 100 Vjetorit t Pavarsis s Shqipris, ku Shoqata Mother Teresa Albanian Union krahas aktiviteteve t organizuara nga Ambasada Shqiptare n MB n bashkpunim me Shoqatat Shqiptare do te ket edhe aktivitetet e saj n komunitet. Pr kt pregatitjet kan filluar, projekti sht br dhe t gjith jan entuziaste pr

Festn e Madhe Mbarkombetare. Training pe antart e shoqats son do t jen gjat gjith vitit, duke filluar nga 1 Tetori 2012 ne partnership me BACS, do te filloje per 13 jave kursi Child/parents relationship ku pjesmarresit n fund t kursit do pajisen me certifikata prkatse, t cilat do ti ndihmojn pr t filluar pun n nursery apo primary school s bashku me training pr teaching assistant. Gjithashtu training pr child care, customer servise, security, food hygene, first aid, child protection, creating ebsite, bookkeeping using exel, monitoring, revieing and evaluation do t jen kurset e trainimit pr prindrit dhe t gjith komunitetin sipas dshirave dhe krkesave t tyre. Health promotion sht projekti q do t jet n vazhdimsi pr te gjith komunitetin , prfshir edhe pr grupet e tjera ethnike q jetojn dhe punojn n Brent. Puna n partnership sht objektivi kryesor pr t arritur objektivat tona dhe pr t qene t suksesshm. Krahas partnershipit me shoqatat e tjera Shqiptare q funksionojn n MB, ne po punojm edhe me shoqata te tjera si CVS Brent, Voluntary Sector in Brent, BASIS, MIND, British Museum Supplementary school, Contine You, Brent Active Citizens, Age UK, MIND. Prindrit do t kene mundsin t ndjekin kurset t cilat do ti ndihmojne pr t filluar pun, part time, full time ose volunteer. Premtimi yn sht: At qe themi ta bjm realitet. T gjith ne jemi t mobilizuar si asnjher tjetr q t presim 100 Vjetorin e Pavaresis me suksese dhe t festojm t gjith s bashku.

Ana befasuese e Shqipris

Eduard Reeves The Telegraph

Rrnoja t periudhs romake, peizazh i lavdishm, ushqim i mir dhe mime t ulta qesharake zbulimet e Eduard Rive q mojn ish shtetin komunist. Jam ulur n nj nga lokalet e Tirans dhe nuk ka asnj gangster n horrizont. T gjith flasin anglisht dhe t gjith jan padrejtsisht t mir, shkruan gazetari i The Telegraph duke dshmuar pr mosprputhjen e reputacionit t Shqipris me realitetin. Rive tregon pr rikthimin e nj operatori turistik pas shum vitesh munges. N fund t viteve 80, Voyages Jules Verne ishte e vetmja mnyr pr t vizituar Shqiprin, e cila drejtohej nga nj diktatur komunist paranojake, q lshonte vetm disa qindra viza n vit. N reportazhin e tij, gazetari britanik flet pr ndryshimet pozitive t Shqipris por gjithashtu nxjerr n pah problemet q kan t bjn me rrjetin e dobt rrugor. Vizita n Shqipri ai e zhvillon bashk me nnn, e cila e kishte vizituar Shqipris edhe dy her t tjera n vitin 1986 dhe 87. Ajo kishte mbrritur n Shqipri duke zbritur nga avioni n Titgrad, ish-Jugosllavi (tani Podgorica, kryeqyteti i Malit t Zi) dhe e kishte kaluar kufirin shqiptar n tre t nats n dritn e elektrikve identifikues dhe ulrims s ujqrve n distanc. T gjitha revistat dhe do gj e printuar i

ishte konfiskuar nga rojet me kallashnikov dhe turistt duhet t kalonin n nj hurdh pr vrar mikrobet e kapitalizmit, shkruan Rive. Vet gazetari tregon se vizitn e par e ka kryer n manastirin e shekullit t XVIII t Ardenics. E kaluam natn n qytetin e Fierit q vinte era naft dhe q nuk kishte asgj pr tu ofruar turistve. N mngjes vizituam Apolonin, e vrtet pr tu thn, sht rezidenca m e njohur e Augustit (themeluesi i Perandoris Romake) por kjo sht shum e vshtir pr tu pranuar. Pr destinacionin e ardhshm kemi pritshmri t lart, tregon ai pr vizitn e programuar n Butrint. Gazetari prshkruan udhtimin drejt Sarands, kalimin n Qafn e Llogoras dhe kalan e Ali Pashs n Gjirin e Palermos. Butrinti, q zbuluam, sht nj vend magjik. Rrnojat jan shprndar n nj gadishull t vogl. sht nj vend i knaqshm pr t kaluar mngjesin. M pas ia prshkruan vizitn n Gjirokastr dhe Berat, ku shprehet se kuzhina shqiptare n prgjithsis sht e kualitetit t mir. N fund, gazetari britanik prshkruan vizitn n Tiran dhe Kruj. Ai tregon se nna e tij e cila gjat vizits s par n Shqipri u zhgnjye plotsisht pr shkak se e arrestuan, tani opinioni i saj pr Shqiprin dhe shqiptart ka ndryshuar plotsisht. Mendoja se do t ishin t ashpr dhe t sert, thot ajo, por tani jan t gjith shum miqsor. E lezetshme kjo, prfundon shkrimin gazetari i The Telegraph.

18
Nr. 21 - SHTATOR 2012

Nga Fatmir Terziu

Gjat nj bisede me poeten ruse, Marina Kabanova, ve poezis ishte edhe enigma tejet debatuese prse shkruajm. Debati i shkurtr, por i lidhur me poezin dhe t shkruarit, natyrshm m shtyu t rrmoj m tej tek pyetja n fjal. Vrtet prse shkruajm? N Bibliotekn Britanike ekzostojn kto fjali: Ne prdorim simbole t shkruara pr t shprehur t gjitha llojet e interesave tona jetike: pr t ndar historit, pr t theksuar e sqaruar transaksionet financiare, pr t shnuar ngjarjet dhe ndodhit, pr t shkruar perceptimin ton se si do t imagjinojm t ardhmen, pr t shprehur dashurin, urrejtjen, humorin, apo melankolizmin. Shkrimi na jep qasje n njohuri. Ne mund t ndjekim nj ide se si ka ndryshuar gjat mijra viteve nj arsye, ose mund t argumentojn kundr opinioneve t atyre q jan t vdekur prgjat nj periudhe kohore t hershme. Kjo pr vet faktin e pamohueshm, sepse t gjitha zbulimet e t tjerve kan qen t regjistruara dhe t mbledhura. Sipas historianve, format e hershme t shkrimit mund t datohen rreth 3000 vjet para ers son, kur Sumeriant nga Mesopotamia e lasht, Iraku modern, shkruan mbi pllaka argjilore pr her t par. Ky sistem shkrim sht i njohur si Cuneiform. Kjo sht disi gjetja q na shtyn m tej. N rrug akademike ajo ka kuptim m t gjer. Ndrsa n rrugn e shkrimeve, vet t shkruarit krkon argument m t qart. Imagjinoni se gjithkush nga ne ka prgjegjshmrin e vet tek pyetja prse dhe pr far shkruan?. Secili ka predispozicione, rrethana, kushte, arsye dhe shtysa. Frymzime gjithashtu. Nse ne shkruajm, nnkupton se ne nuk aktrojm. Pra, ne e gjejm vetveten n vshtirsi kur ballafaqohemi me realitetin. Prandaj, ne kemi zgjedhur nj rrug tjetr t kundrveprojm. Rrug tjetr t komunikojm. Distanca t ndryshme. Koh pr t reflektuar.

Prse shkruajm?

Pra, shkurt ne, secili prej nesh tenton t jet ndryshe, tenton t jet vetvetja. Prej shum kohsh shkrimtart, poett, njerzit e letrave, kan ln pas at q mendohej me koh se ata jan leva q mund t ndryshojn botn, ata mund ta bnin kt me tregimet dhe shkrimet e tyre, me faktet dhe imagjinaren e tyre, me vargun dhe poezin e tyre. Ata, pra ishin njerz q i jepnin lindje me nj shembull t mjaftueshm se si jeta duhet t jet. Thjesht, ata ishin dhe jan fiksues t dshmis. Jan dshmitar historik. Shkrimtari dhe njeriu i letrave nuk dshiron t jet dshmitar n fakt, por ai paplqyeshm sht nj i till, automatikisht. Paradoksale sht se ai nuk luan rolin e nj dshmitari pr asgj q ai ka par, apo edhe pr asgj q ai prkushtohet t shkruaj. Kjo bhet m konkrete kur sht fakt se ai smund t quhet i pranishm i ngjarjes, faktit apo rrethans, edhe pse ajo q shkruhet lexohet si e till. Tolstoi, ndoshta na solli ne vuajtjen q ushtria e Napolonit psoi n Rusi, por akoma nuk ka ndryshuar gj n kursin e historis. N letrsin shqiptare, Sabri Godo na solli faktet historike tek Sknderbeu, na solli nj roman historik, nj roman ndryshe nga t tjert, q tregon historin e heroit ton kombtar. Nj roman q prshkruan trimrit e lufts 25-vjeare kundr turqve, por edhe ndjenjat e tij, far ai mendon, mnyrn e t dialoguarit

me t afrmit, me ushtart, me trimat shqiptar, dashurin e tij pr Shqiprin. Nj roman q kt figur kaq t lart kombtare e afron m shum me ne, e bn m njerzore dhe m t afrt. Ismail Kadare na solli Kshjelln n nj funksion historik, pa ndryshuar rrjedhat e historis. Kto jan shkruar, por sjan pjes e jets s tyre. N letrsin shqiptare ka mjaft t tilla, por pak jan shrbyese t ndryshimeve n rrjedhat e jets. Mjaft shkrimtar n bot kan shkruar pr gjra q kan qen pjes e tyre dhe q kan ndryshuar rrjedhat e jets. Claire de Duras ka shkruar t famshmen Ourika. Harriet Beecher Stowe shkroi Kabina e Dajs Tom, por ata qen njerz-skllevr n vetvete, q ndryshuan rrjedhn e vet t jets, q rebeluan dhe luftuan kundr padrejtsive duke krijuar rezistencn n Brazil, Guinen franceze etj. T ndrmarsh nj veprim, t shkruash nj ide, sht ajo pra, q shkrimtari dshiron t jet dhe t bj, mbi t gjitha. T ndrmar kt lvizje q vjen nga truri, dituria dhe duart dhe jo t bhet nj dshmitar, apo t kryej kt detyr t tij si dshmitar. T shkruash, imagjinosh, dhe t ndrrosh botn n kaq rrug, natyrshm ka nj pushtetshmri mbi at q sundon mbi realitetin, q ndryshon mendjet dhe zemrat e njerzve, q ndoshta parapregatit rrugt pr nj botkuptim m t mir t botrealitetit. Dhe tashm, n do moment, zri q e tundon at

sht nj pamundsi, sepse fjalt jan fjal q jan mar nga stuhi dhe prplasjet shoqrore dhe ndrrat jan ushqim iluzionesh. far t drejte ka ai q t jet m mir? sht vrtet kjo detyr e shkrimtarit q t gjej zgjidhje? Si duhet q shkrimtari t veproj, kur e gjitha q ai di sht nj mnyr se si ai e kujton? Vetmia sht gjja m e madhe e jets s tij. Ajo gjithon ka qen e till. Si fmij ai sht vese i till, i zhdrvjellt, i ndjeshm, talent n rritje, apo nj i diktuar nga pena e tij, nga shkrimet e para moshore, q pastaj largot nga grupi djem apo vajza dhe rritet me vetmin e fjals s tij, me vetmin e grmave q ai bashkon pr t qetsuar e shqetsuar tjetrin m tej. Vetmia sht diktuese tek shkrimtart dhe kjo sht e till, sepse n esencn e saj ata gjejn lumturin dhe frymzimin e ides, pikrisht n heshtje e tek heshtja. Por, kjo sht edhe nj kontradikt e lumturis, nj miksazh dhimbjesh, nj grim iluzionesh t triumfuara, nj diktim gjrash nga gjuetia e heshtur e bluajtjes s gjrave. Kshtu shkrimtari, m shum se gjithkush di t kultivoj vitalen e jets, di t mbjell bimn e duhur q rritet vetm me ushqimin e shirtit t tij dhe mbin bijza t tjera nn diellin e veprs dhe rrugve q ai gatuan. N letrsin shqiptare, q nga lindja e saj e dokumentuar e deri sot ky shpirt vetmie ka diktuar rrug dhe krenari

kombtare. Shkrimtart shqiptar qysh hert e deri n ditt tona, prdorin metoda q mes fjalve t tyre t flasin me donjrin, dhe pr do koh: ktu sht ai, ktu sht ajo, vetm n nj dhom, prfytyrohen n nj pasqyr a dritare, pastaj vijn sekretet dhe magnetet q trheqin lexuesin. Kujto Lulja e Kujtimit e Foqion Postolit dhe mendo pak pr Nj emr n katr rrug apo Nj nat dhe dy agime t Petro Markut, mendo pr Trndafili n got apo Dshtaku t Dritro Agollit, rikujto romanin Lulet e ftohta t Marsit t Ismail Kadares dhe shko pastaj tek Lngata e hns t Zija els t shikosh nga afr se si sekretet e imagjinuara t shkrimtarit kryejn funksionin e tyre t duhur n aspektin e lartcituar. Kjo pastaj bhet pylli i shkrimtarit. Dhe gati do shkrimtar, di rrugt dhe hapsirat e veta n at pyll deri n detaje. Dhe nse dika i shpton n kt pyll t dendur mendimesh, si ndonj zog apo flutur, shkrimtari duket i trazuar dhe i diktuar nga kritika apo edhe m gjer Edhe pse dihet se letrsia nuk sht nj gj arkaike, nj relik apo dika n duart e tjetrit pr tu ravijzuar e tekanjosur, logjikisht, ajo nuk mund t diktohet as tjetri e as nga zvendsimi i saj nga rrug t t tjerve. Funksioni i saj sht historik, jasht termit histori, por me nj pasuri n iden e t shkruarit, nj detyr historike pr t shkruar. Ja prse ne shkruajm.

19
Nr. 21 - SHTATOR 2012

Marinsat Mbretror Britanik n Shqipri

Kjo ishte hera e par qe kto dy njsi kryejn ushtrime s bashku dhe sht nj mundsi e mir pr t msuar n lidhje me pajisjet, armt, procedurat dhe teknikat e njri-tjetrit. Nj grup prej rreth 70 Marinsash Mbretror Britanik zbarkuan n Shqipri pr 2 jav kryen disa trajnime t vshtira taktike n bashkpunim me Njsin Speciale t Forcave Shqiptare. Kjo sht hera e par qe keto dy njsi kryejne ushtrime se bashku dhe sht nj mundsi e mir pr t msuar n lidhje me pajisjet, armt, procedurat dhe teknikat e njri-tjetrit. Marinsat Mbretror kan qen te zn duke u ambjentuar temperaturave t nxehta, shum t ndryshme nga klima e tanishme n Mbretrin e Bashkuar, dhe duke kryer trajnime per ngjitje n mal dhe qitje duke prdorur objektet n Zall-Herr. M 18 korrik, Ambasadori dhe Atashei i Mbrojtjes shfrytezuan mundsin pr t pare nga afer ushtrimet, s bashku me shefin shqiptar t Mbrojtjes Gjeneral Major Gjunkshi. Gjat vizits ata ishin n gjendje t vzhgonin nj numr t aktiviteteve trajnuese, ku ushtart nga t dyja organizatat po punojn s bashku. Ky ushtrim sht nj shembull i mir per ti ofruar Forcave Britanike mundsin pr tu trajnuar ne nje vend te ri, pr t punuar me nj aleat relativisht t ri t NATO-s si dhe per Forcat Shqiptare pr t par se si veprojn trupat Britanike. Ky eshte nje prfitim real pr t dyja palt. Kurs trajnimi n Shqipri nga Akademia Mbreterore Ushtarake Britanike Sandhurst Akademia Ushtarake Sandhurst sht krenar q t ndihmoj n zhvillimin e oficerve shqiptar dhe t kontriboj n marrdhniet dypalshe t mbrojtjes midis dy vendeve. M 5 korrik filloi kursi njejavor nga Akademia Ushtarake Mbretrore Sandhurst n Komandn e Doktrins dhe Strvitjes TRADOC ne Tirane. Kursi sht duke u drejtuar nga dy lektor t nivelit te lart nga akademia britanike prestigjioze e trajnimit te ushtris n Sandhurst dhe do t fokusohet n kryengritje dhe kundr-kryengritje. ursi sht pjes e nj nisme t udhhequr nga Mbretria e Bashkuar, i cila drejtohet nga Akademia Ushtarake Britanike dhe ofron ne vendin prits mundsin pr t msuar n lidhje me metodat Britanike si dhe kontaktin e muar mes forcave britanike dhe shqiptare t Armatosura. Ai sht financuar nga Ministria Britanike e Mbrojtjes dhe sht kursi i dyt i till q do t mbahet n Shqipri n tre vitet e fundit. Ndr fushat e mbuluara, do t jen trajnimet n teorit, parimet dhe studimet historike t rasteve ne lidhje me lndn. Kursi do t prfundoj me nj ushtrim praktik pr testimin e studentve, si dhe me dhnien e certifikatave. Marrin pjes 14 oficer shqiptar nga Forcat e Armatosura duke filluar nga grada Lieutenant deri ne Major. Kursi u vizitua n 5 korrik nga Ambasadori Britanik n Shqipri Nikolas Cannon dhe Atasheu Britanik i Mbrojtjes, Kolonel Bob Barnes. Akademia Ushtarake Sandhurst sht krenar q t ndihmoj n zhvillimin e oficerve shqiptar dhe t kontriboj n marrdhniet dypalshe t mbrojtjes midis dy vendeve. Komandanti i Komandes se Doktrines dhe Trajnimit, Brigadier Gjeneral Agim Lala tha se Forcat Shqiptare te Armatosura vleresojne bashkepunimin me Forcat Britanike si nje mundesi zhvillimi te aftesive te oficereve shqiptare per tu pergatitur sa me mire per operacionet ne NATO.

Nj grup prej rreth 70 Marinsash Mbretror Britanik zbarkuan n Shqipri pr 2 jav kryen disa trajnime t vshtira taktike n bashkpunim me Njsin Speciale t Forcave Shqiptare. Kjo sht hera e par qe keto dy njsi kryejne ushtrime se bashku dhe sht nj mundsi e mir pr t msuar n lidhje me pajisjet, armt, procedurat dhe teknikat e njri-tjetrit.

20
Nr. 21 - SHTATOR 2012

Vijon nga faqja 11 ... Agim Mato, Andrea Zar-balla (nga minoriteti) dhe Xhelal Tosku. Nga misioni grek, poezit u recituan nga: Stella Leontiadou, Kostas Marku dhe Kostas Nousias i cili lexoi poezi n greqisht edhe n shqip. Nj supriz t veant e t kendshme kishin ruajtur pr Kostn, poetet bullgar. Kur mbaroi recitimin, zoti Nousias, misioni bullgar, i udhhequr nga Zdrafka Sheiretova, paraqiti nj libr me poezi te Kosts t prkthyer n gjuhn bullgare. Zonja Sheiretova i kishte br edhe parathnien e librit i cili do te paraqitet se shpejti ne Sofje e Pleven te Bullgarise. Znj Aim Trifonova recitoi poezi n gjuhn greke dhe bullgare. Pas ksaj ndodhie t kndshme, vazhdoi recitimin e poezive delegacioni grek me: Annie Giavasian, Panousis Evangelia, Varvarigou Dimitris, Papadopoulos Theocharis dhe Papamichail Gjeorgjia. Kishte edhe supriza t tjera t kndshme, si ishin ertifikatat e sjella nga Sarajevo pr poett Bardhyl Maliqi (mim letrar) dhe Mexhid Mehmeti (prezantim botimi n gjuhn boshnjake); dhuratat: si libra, piktura, shalle, medaljone e dekorata. Ndoqn fjaln n vijim poet nga Italia, Kroacia dhe Siria. Prfaqsuesi sirjan erdhi me ne, ai quhet Motasem Farid Takla, i cili flet rrjedhshm greqisht dhe ka studiuar n universitetet greke. Ndoqi fjaln poetja Margarita Matasi me poezin ALKYONIDES. Recituan gjithashtu poet nga Kosova, Bosnj -. Hercegovina, Serbia, Rusia. Gjithashtu recitoi Vangelis Zafiratis (si nj shtetas shqiptar), i cili shrbeu si perkthyes. V. Zafirati recitoi ne gjuhen greke dhe m pas n gjuhn shqipe poezine e tij Hapa n trotuar. Me emblemn e klubit u nderuan: Ali PodrimjaKosov, Visar Zhyti-Shqipri, Mexhid Mehmeti- Serbia jugore, Anton Gojcaj-Mal i Zi, Zdrafka Sheiretova (Bullgari), Danica Vukeli (Kroaci), Sabahudin Hadziali (Bosnj & Herzegovina), Fatmir Terziu (Angli), Monda Moisiu (SHBA) etj. Nga ne grekt u

nderua poeti m i ri, prfaqsuesi i qytetit t Atalantit, z. Kostas Marku. Festivali u realizuan t shtunn, kshtu q e diela ishte e lir pr delegatt dhe miqt, kolegt dhe shokt e shteteve pjesmarrse t cileve iu dha mundesia pr tu njohur me shum midis tyre e pr t planifikuar aktivitete t ngjashme n t ardhmen. Shqiperoi poeti dhe gazetari Kostas Nusias Edhe prshndetja e kryetarit t bashkis, zotit Stefan ipa, si morm vesh ish ministr dhe deputet, na bri prshtypje, pasi ai prdori pr hapje pikrisht nj citim t kryetarit t klubit duke e quajtur Sarandn qytet t diellit, detit, gjelbrimit dhe kaltrsis, turizmit, pikturs, muziks dhe poezis. Por ajo q m ngeli n kujtes ishte kur ai tha. N Sarand vijn mijra turist n vit, sot Saranda n turizm rivalizon Korfuzin, ndr ta vijn edhe poet, por 60 poet nga 17 vende nuk do t mund t mblidheshin dot n Sarandn ton, pa kta artist t zot t bjn udira, q ne kemi n Klubin e Krijuesve Jonian. Ndrtimet e reja n Sarand, mjediset fantastike ku u realizua festivali poetik dhe turistet e shumte na bindin se ky sht realitet e jo propogand. Mbremja ishte magjike vrtet. Na prshndetn me poezi prfaqsues t disa vendeve, si Italia, BosnjHercegovina, Kosova, Kroacia etj. Nga ne grekt u przgjodh pr prezantim Zonja Stella Leontiadhou, e cila lexoi poezin e titulluar Hn e plot. Vum re se shqiptart Stelln e donin dhe e vlersonin shum. E ka shpirtin flori thoshnin, fjala e saj sht e but si mndafsh. Po kshtu vlersonin edhe presidentin tone, Eliasin, burr me talent dhe me vizion thoshnin pr t. Dhe vrtet at nat n Sarandn vezulluese hna ishte e plot. Prshndetn gjithashtu poett nga Rusia, Mali i Zi, Shqipria dhe Bullgaria si dhe nj poete me prejardhje shqiptare, banuese n Amerik, q e thrrisnin Monda, e cila solli ketu nj libr voluminoz me shkrime gazetareske dhe disa libra poetike. Poetet ruse Marina Kabinova e Marina

Shqipria turistike dhe ndryshimet mbreslnse par n syt e nj poeti t njohur grek
Zolotova ishin recituese t mrekullueshme. Me sa vum re me Bardhylin dhe me Anisn njiheshin mir. Ata i kishin pritur plazhe t shklqyera, por e vetmja prshtypje jo e mir pr ne, qe grryerja e njerit prej ishujve dhe grmadhat e disa ndrtimeve pa leje. Nj pyetje shtrua jo pa shqetsim: prse duhet lejuar ngritja dhe pastaj t prishen kto ndrtime t reja? Pr ne prgjegjsia konkrete sht e qeverisjes vendore. Mbasdite n hotel MEDITERRANEANE, kishte nj paraqitje t veant t librit t Fatmir Terziut (i lindur m 24 korrik 1964, n Elbasan). Ai sht shkrimtar dhe poet, regjisor dhe gazetar. Ishte nj nga organizatort dhe prezantuesit e pals shqiptare. Foln shum pr Fatmir Terziun dhe punn e tij, por n gjuhn shqipe. Ndrhyri kryetari i klubit duke krkuar prkthimin e ekstrateve t fjals s secilit n anglisht, gj q u b m pas. N tavolinn ku u zhvillua takimi e u mbajtn fjalimet kishte dy statuja t vogla, nj bust i Homerit dhe emblema e Klubit t Krijuesve Joniane , (nj figurin e vogl xhami, dika midis zogut dhe pllmbs s njeriut me gishtat hapur, pr t ciln si simbol i bukur u b nj interpretim interesant). Pas nderimit te z. Fatmir Terziu, (me bustin e Homerit shqiptar) vizituam: Galerine e Arteve te Sarands me skulptura dhe piktura t artistve bashkkohor shqiptar dhe minoritar grek. Nj mjedis mjaft i mir, i shfrytzuar kndshm. Tani e kuptuam pse kryetari i bashkis n fjaln e tij e quajti nj dhurat t bashkis pr artistt e qytetit. Prshtypje na bri edhe nj artist popullor i drugdhendjes me ekspozitn e tij t rrall, GjergjiRodha. Pastaj, duke ecur dhe duke shijuar plazhine Sarands, arritm n hotelin Sejko. Mbremja letrare me poezi kishte filluar n vendin e projektuar posarisht, pran plazhit t Sarands.Esht nj mjedis i papar, na duket sikur ndodhemi n nj anije me vela t hapura. Fjala ju dha Fatmir Terziut q bri nj prmbledhje t ideve t tij pr poezin jonike kryesisht pr ne, ai foli kt her n anglisht dhe prfundoi duke thn se letrsia dhe poezia sjell me afer popujt. Nje grup polifonik shqiptar, pjes e jonianve, vijoi mbremjen duke kenduar. Pastaj Presidenti i UNESCO-s TLEE, zoti Ilias Demirtzoglou, lexoi nj prshndetje, duke thn: si vijon: Un dua t falenderoj n emr t Grupit pr ftesn n kt mbremje t mrekullueshme poetike. sht nj knaqsi e madhe qe jam ktu, s bashku me miqt nga vendet e tjer. N t kaluarn kemi pasur mundsi pr t organizuar aktivitete t ngjashme kulturore n Greqi, n vendet e tjera t Ballkanit e gjetk. Poezia, arti, muzika i sjellin njerzit m afr komunikimit shpirtror. Arti nuk njeh kufi e ndarje politike, as feje e as lakmi kombetare. Ne falnderojm Presidentin e Klubit t Krijuesve Jonian, zotin Bardhyl Maliqi pr nderin dhe mundsin qe na dha pr t prqafuar, por edhe pr te nxjerre n pah vizionet e prbashkta indeligjente e kulturore... Pastaj filluan pjesn kryesore t ngjarjes poetike, ku fjala u sht dhn prfaqsuesve t vendeve pjesmarrse: Shqipria, Bosnja Hercegovina, Italia, Bullgaria, Greqia, Kosova, Kroacia, Mali i Zi, Rusia, Serbia, Siria, etj., ku gjithsecili prshndeti dhe recitoi poezin e vet. Prkthenin poeti Dashamir Malo- sekretar i klubit dhe dy studente: Anisa dhe Romina. Shumica e poeteve q morn pjes ishin shqiptar nga Shqiperia, Kosova, Shkupi, Mali i Zi, Serbia etj, bile dhe nj shqiptar me banim n Zagrep. Te gjith lexuan nga nj vjersh, mes te cilave u shquan disa. Po prmendim disa poet q ata i vlersonin shum: Visar Zhyti, Mexhid Mehmeti, Agim Mato, Andrea Zarballa (nga minoriteti) dhe Xhelal Tosku. Nga misioni grek, poezit u recituan nga: Stella Leontiadou, Kostas Marku dhe Kostas Nousias, i cili lexoi poezi n greqisht edhe n shqip. Nj supriz t veant e t kendshme kishin ruajtur pr Kostn, poetet bullgar. Kur mbaroi recitimin, zoti Nousias, misioni bullgar, i udhhequr nga Zdrafka Sheiretova, paraqiti nj libr me poezi te Kosts t prkthyer n gjuhn bullgare. Zonja Sheiretova i kishte br edhe parathnien e librit i cili do te paraqitet se shpejti ne Sofje e Pleven te Bullgarise. Znj Aim Trifonova recitoi poezi n gjuhn greke dhe bullgare. Pas ksaj ndodhie t kndshme, vazhdoi recitimin e poezive delegacioni grek me: Annie Giavasian, Panousis Evangelia, Varvarigou Dimitris, Papadopoulos Theocharis dhe Papamichail Gjeorgjia. Kishte edhe supriza t tjera t kndshme, si ishin ertifikatat e sjella nga Sarajevo pr poett Bardhyl Maliqi (mim letrar) dhe Mexhid Mehmeti (prezantim botimi n gjuhn boshnjake); dhuratat: si libra, piktura, shalle, medaljone e dekorata. Ndoqn fjaln n vijim poet nga Italia, Kroacia dhe Siria. Prfaqsuesi sirjan erdhi me ne, ai quhet Motasem Farid Takla, i cili flet rrjedhshm greqisht dhe ka studiuar n universitetet greke. Ndoqi fjaln poetja Margarita Matasi me poezin ALKYONIDES. Prshtati n shqip: Kostas Nusias poeti dhe gazetari

21
Nr. 21 - SHTATOR 2012

Edhe shishet bjn koh

Nga Fatmir Terziu N Hotel Skampa n Elbasan historia e shisheve me lngje t huaja ka qen e uditshme. Ishin vitet e pas 1970-s. Vite q solln n sken kinezt e Metalurgjikut, por edhe shishet bosh rreth t cilave vrtiteshin edhe titullar, madje thuhej se zije nj mik me dy-tre t tilla bosh. Zije mik edhe n Komitetin e Partis, edhe n polici, edhe n ... hetuesi. Ngado. Shishet bosh zbukuronin bufet e asaj kohe. Bufet kompesate t Kombinatit t Drurit Elbasan, mbusheshin mes zbraztis s tyre pas xhamave. Dhe shishet bosh mbaheshin me fanatizm. M kujtohet nj rrfenj e nj prej ish-pastrueseve t hotelit t asaj kohe n nj tryez familjare. Hetuesi vinte do dit. Pinte kafe dhe Metaxa n hollin e pritjes me shefin. Nj dit m ndaloi. Un u tremba. Dgjo m tha dua disa nga ato shishet... E di ti, e di? Kaq ishte pr mua. Jav t tra pa gjum. Pastaj i mbusha nj ant dhe ia dhash.... thoja me me vete prite Zot rrezikun tani. Ja kur t behin... e t ndodh largqofti... Shyqyr q nuk kishte koh m. Kishin filluar trazirat n Kavaj, Shkodr, ...pastaj u harrua puna e shisheve... Tani krejt ndryshe. Shishet na zn frymn. Dhe jo vetm ato bosh! Madje tani edhe Ambasada e SHBA-s po mendon pr to. Ja pra lexojeni: Act no: Stacion autobusi me mbetje shishesh. Dhe n prurimin e tij mori pjes edhe zv.ndihms sekretari amerikan i shtetit Filip Riker. Nj stacion autobusi q ndrtohet nga riciklimi i mbetjeve. Kjo sht pjes e nisms ACT NOW t iniciuar nga Ambasada Amerikane n Tiran. Stacioni n fjal ndodhet n Kashar Qllimi i ktij projekti sht sensibilizimi i qytetarve pr t ndryshuar perceptimin e tyre n lidhje me mbetjet plastike dhe t ngurta, por edhe pr t rritur prpjekjet e qeveris n kt drejtim Kjo nism, pjes e ACT NOW , synon t paraqes nj model pr qeverit e tjera vendore pr t gjetur mnyra pr t riperdorur materialet e riciklueshme. Shtetet e Bashkuara t Ameriks do t mbshtesin edhe n ardhmen nismat q kontribuojn n t mirn e komunitetit dhe zhvillimin e Shqipris- deklaroi Riker. Ambasadori dhe Kryetari i Bashkis s Kasharit, vendosn shishe plastike n vendin ku do t ndrtohet stacioni i autobuzit t Kasharit. Eh, koh tjetr..., kur edhe shishet zn e flasin, me gjuhn e tyre pr kohrat dhe kohjetn q i trazon n qetsin e tyre. Edhe shishet pra, bjn kohra, po me gjuh do ti kujtojm ato?!

The Economist T paktn gushti ishte i qet. Fal Mario Dragit - udhheqsit t Banks Qendrore Evropiane, politikant e Eurozons morn pushimin, pr t cilin kishin shum nevoj , N artikullin q trajton krizn financiare n Eurozon dhe veprimet e ardhshme t qeverive q jan pjes e ksaj zone, revista The Economist e cilson t komplikuar shptimin e valuts s prbashkt duke thn se shum njerz mendojn se e kan kohn n ann e tyre. Ngjarje t rndsishme n kt kuadr thuhet se do t jen prpjekjet e kreut t BQEs, Dragi, pr ta kufizuar koston e huave q marrin qeverit (e n disa raste edhe kompanit) dhe vendimi i Gjykats Kushtetuese pr kushtetutshmrin e nevojs s krijimit t nj fondi t shptimit pr Eurozonn. Vendi q sht prekur m s shumti nga kriza financiare - Greqia, sht n pritje t pjess s dyt t pakos s shptimit. Pako shptimi nga BE-ja kan marr prgjat muajve t kaluar Greqia, Spanja, Irlanda dhe Portugalia, ndrsa kah fundi i qershorit edhe autoritetet qipriote kishin paraqitur krkesn pr pako ndihmse financiare. N adres t qeverive evropiane jan drejtuar vazhdimisht kritika, prfshir ato t zyrtarve amerikan, pr munges t vizionit n rikndelljen e ekonomis evropiane dhe daljen nga kriza n Eurozon. The Economist vlerson se edhe n rast t ndrhyrjes s suksesshme t BQE-s, politikant e Eurozons duhet menjher t vendosin mbi fatin e euros. Revista thekson se zhvillimi i nj debati me qllim riorganizimin e borxhit t disa qeverive

vetm sa ka filluar, por se do t jet i domosdoshm pr rikthimin e besimit t investitorve. Krkesa e Berlinit pr tia dhn Brukselit federal disa kompetenca n kt drejtim, sipas The Economist, sht diskutuar me vshtirsi n Franc, gj q thuhet se nuk u pengon liderve n Eurozon. Nse politikant dhe fituesit skeptik do t ken nj shans t parashikojn alternativat shkatrruese t rnies s euros, ata do t vijn te reciprociteti dhe federalizmi, ashtu si kan vendosur jasht krizs - si kurr m par n dy vitet e kaluara, transferet e mdha dhe sovranitetin. N fund, interesi vetjak dhe sensi i mir do t fitojn, shkruan The Economist. Koha, vlerson javorja britanike, mund t punoj kundr euros dhe se n javn e ardhshme n rrugn e shptimit t valuts s prbashkt evropiane mund t paraqiten pengesa t tjetra. Vendimi i autoritetit m t lart juridik n Gjermani mund t jet negativ, sikurse q mund t jet negativ mungesa e vullnetit t holandezve pr t votuar n mbshtetje t krijimit t nj fondi t shptimit pr Eurozonn. Pr ta ndalur mossuksesin, Franca dhe Gjermania, ende n zemr t Evrops, ende duhet t bashkohen n shptim dhe ti prgatisin partit dhe popujt e tyre pr ta pranuar at. Asgj sdo t ndodh pa kt. Kjo nnkupton prkrahjen e atij lloji t federalizmi, t cilin e ka refuzuar gjithmon Franca statike. Kjo nnkupton se Gjermania do t pranonte borxhet e ndrsjella. Askush nuk ka thn se kjo do t jet e leht. Por, nse Angela Merkel dhe Fransua Holand presin q koha ta kryej punn e tyre, ata do t humbasin kontrollin mbi fatin e tyre, shkruan The Economist.

KOHA SHPTON EURON

22
Nr. 21 - SHTATOR 2012

Naser Aliu, shqiptari n House of Commons

Fatmir Terziu Ai sht nj emr. Nj emr shqiptar. Naser Aliu, quhet. Kshtu e shkruajn emrin e tij, thuajse cdo dit, nga e hna n t premte, dhe radh edhe t shtunave e t dielave, kompjuterat n House of Commons (Parlamenti Britanik). E shkruajn dhe pastaj duke br normativen e kontrollit t rrept e lejojn t hyj n mjediset m n z t Britanis s Madhe. Kshtu Naser Aliu sht shqiptari ndoshta m i privilegjuar q ka shansin dhe fatin t punoj n kto mjedise, ku parlamentart dhe qeveritart, drejtuesit e institucioneve dhe m s shumti delegacionet e shumta presin shrbimin e tij profesional. Naser Aliu emigroi nga Podujeva e Kosovs n vitin 1988. Nga Besiana ai vendos n Londrn historike. I martuar me pes fmij tashm ai e sheh t shkuarn si nj fragment ndrre. E sheh dhe kujton kohn kur ai nisi punn si kamarier n Podujev dhe m pas krijoi biznesin e vet. La pas hotel Besiann dhe kafja e tij Fontana u b jeta e tij e shkurtr. Lufta djallzore ia grisi ndrrat dhe fatin n mes. I dogji Besiann dhe madje i mori edhe gjith market gjermane t asaj kohe, kursime t puns. Lufta i mori edhe jet njerzish. Djali i xhaxhait t tij, Fasli Fetahu tashm nj nga t rnt pr lirin dhe pavarsisn e Kosovs. Ai si nxns i dgjueshm i msuesit Jetish Kala dhe mirdgjues i fjalve t babs, me ardhjen n Londr nisi kualifikimet e tij dhe tashm prej shtat vitesh u ka shrbyer personave m n z q nga ish Kryeministri Tony Blair e me radh deri sot. Profesioni i tij n banketing i ka dhn jet dhe arsye m shum pr t par jetn prpara.

Flamur Delia, aty ku respekti nis nga siguria

Me emrin e Flamur Delia sht lidhur nj pjes e lidhjeve t shqiptarve q jetojn dhe punojn n Mbretri t Bashkuar me Atdheun e tyre. sht kjo lidhje e thjesht. E thjesht n rastin ton, por shum serioze dhe e rrndsishme n mesin e ksaj lidhjeje. N nj nga simbolikat e ksaj lidhjeje, q percepton kompanin e tij, Transport Express shkruhet me grma t qarta: siguria sht e para. Dhe kshtu pos siguris q vjen e para, vjen parsorja me respektin dhe prkushtimin q kan shqiptart pr kt emr. Respekti pr intelektualin biznesmen, Flamur Delia, vjen nga respekti i tij ndaj njeriut, respekti ndaj puns. Flamur Delia, intelektuali i mirkualifikuar n disa fusha t biznesit dhe transportit profesional, duke qen edhe nj drejtues i aft natyrshm ka nj merak t veant pr mallrat e klientve t tij, nj prkushtim t rrndsishm pr njeriun dhe vlerat e tij n radhn tjetr. Delia sht vet atmosfera q lidh dhe piklidh njerzit e interesuar t gjejn hapsirn e mirbesuar t materialeve q ata drgojn ligjrisht n Atdhe. Kshtu Flamuar Delia dhe kompania e tij Transport Express jan dy binjak t mirrespektuar e t shumkrkuar nga shqiptart n Mbretri t Bashkuar. Jan t till se vet aftsia dhe njohurit q zotron Flamuri e bjn me dije se nse ju jeni duke kryer transport mallrash me shrbim ndaj komunitetit, kjo edhe me nj paket t vetme, ju jeni nj eksportues. Dhe si eksportues apo transportues mallrash ai e di se kjo pun prputhet dhe duhet t mirinkuadrohet me t prbashktat e mirkuptimit t rregullave t shrbimit dhe transportit me efikasitet deri n dorn e dyt ku drejtohet malli, pra n dern e destinacionit. N qoft se kjo sht nj paket t vetme, Flamuri dhe kompania e tij q n marrjen e saj, kujdese pr paketim dhe dokumentim t mallit ligjor. Ai pra kshtu sht i vetmi specialist ligjor n prgatitjen dhe dokumentimin e drgesave ndrkombtare dhe transportimin e tyre n mesin e komunitetit shqiptar. Nga ana tjetr sht edhe nj lajm tjetr q i bn shqiptart t jen m afr transportit t mallrave pr t afrmit e tyre. Londra sht vendi ideal pr shopping, e ndjekur nga Madridi, Barcelona, Parisi, Roma dhe Berlini. Ky sht prfundimi i nj studimi nga shoqria zvicerane Global Blue dhe The Economist Intelligence. Studimi ka marr n konsiderat 5 element: trheqjen q kan kto qytete pr turistt, numrin dhe larmin e dyqaneve, mimet e mallrave, cilsin e shrbimeve (hotele dhe transport publik)dhe kulturn e klimn e qyteteve. Londra ka zn vendin e par pr shkak t shumllojshmris s dyqaneve dhe shrbimin e hoteleve. Duket se ekspertt e kan mbyllur nj sy prsa i prket klims, por kjo sht e rutinizuar nga shqiptart q jetojn, punojn dhe studiojn n UK. Ata krkojn prdit e m shum shrbimin profesional t transportit t Delis. Dhe ve krkess emri Flamur Delia mbetet nj lakim e prditshm n telefonin e cituar n reklamn e tij prpos ktij biznesi. Si i till pra Flamur Delia meriton nj vmendje t veant dhe nj respekt mediatik n kt drejtim.
Flamur Delia, intelektuali i mirkualifikuar n disa fusha t biznesit dhe transportit profesional, duke qen edhe nj drejtues i aft natyrshm ka nj merak t veant pr mallrat e klientve t tij, nj prkushtim t rrndsishm pr njeriun dhe vlerat e tij n radhn tjetr. Delia sht vet atmosfera q lidh dhe piklidh njerzit e interesuar t gjejn hapsirn e mirbesuar t materialeve q ata drgojn ligjrisht n Atdhe.

23
Nr. 21 - SHTATOR 2012

Shqiptart nuk jan t lidhur me lojn e sportit Kriket. As edhe nj shenj ska n kt pik. Por t huajt e lidhur me fate shqiptare dhe ata q emigruan n vendet ku Kriket sht sport popullor, kan shance t njihen e t luajn kt sport. Kompania MoneyGram sht duke hapur nj kompeticion pr nxnsit e shkollave britanike n nivelin e dyt, pr t nxjerr e ushqyer talent. Kshtu lidhja sht disi historike me disa personazhe q kan luajtur Kriket dhe kan synuar fronin shqiptar. sht larg koha kur Charles Burgess Fry, i njohur si C. B. Fry (25 Prill 1872 7 Shtator 1956), nj sportist i shklqyer, politikan, diplomat, akademik, msues, shkrimtar, editor dhe botues, e refuzoi kurorn mbretrore t Shqipris, por koha me t ciln ai kujtohet n sportin e Kriketit, sht br mjaft e afrt n nj bised me sportist t ksaj fushe n Qendrn e madhe sportive t Oval n Londr. Ishte pikrisht ish kapiteni anglez i ktij sporti, Alec Stewart, ai q lidhi kt bised, ndrsa n nj Konferenc t lincuar nga Kompania e MoneyGram-it, shefat e saj Mark Peryman, Drejtori Rajonal pr Mbretri t Bashkuar dhe Irland dhe Richard Levy, Drejtor i Marketingut, solln n mesin e gazetarve rolin q MoneyGram mer pr t emruar legjndn e Kriketit, Alec Stewart si ambasadorin e kompanis pr kt sport n lidhje me sponsorshipin e ICC Kshillit Ndrkombtar t Kriketit pr ord tenty20. N Konferencn e organizuar n hollin kryesor t fushs s Kriketit n Oval seancat strvitore t Alec Stewart i dhan nj atmosfer tjetr aktivitetit q nsi rreth ors nnt dhe mbaroi aty pas mesdite, rreth ors trembdhjet. Aktivist dhe intelektual, gazetar dhe t tjer u bn pjes e ktij sporti. Kompeticioni sapo ka filluar. Kshtu t gjith nxnsve t Anglis do tu jepet mundsia q t fitojn pr t shpenzuar nj dit me ish-kapitenin e kriketit t Anglis Alec Stewart n Ground Cricket Oval. Konkursi, i sponsorizuar nga MoneyGram

MoneyGram kompeticion pr Kriket

(NYSE: MGI), filloi pikrisht t hnn, m 17 shtator me hapjen e konferencs pr shtyp n Oval. Katr shkolla do t przgjidhen pr t fituar nj vizit nga Stewart. Pr t hyr, shkollat duhet t shkojn n moneygram.com / kriket dhe t paraqesin nj ese me 500 fjal krijuese ku duhet t shpjegojn pse shkolla e tyre duhet t zgjidhet. Shkolla gjithashtu do t jet e nevojshme pr tiu prgjigjur disa pyetjeve themelore q ata t jen t ligjshm. T gjitha shnimet duhet t jen pa mbrritur mesnata e17 tetorit 2012. Stewart do t vizitoj katr shkollat fituese n Britani t Madhe dhe do tu jap nxnsve mundsin e tyre t par pr t memorizuar ndeshjen Test England cricketer t t gjitha kohrave. Gjat vizitave shkollore, nxnsit do t ken edhe mundsin pr t bashkvepruar me Stewart, t bjn fotografi dhe autografe. Fmijt kudo shikohen deri si heronjt e tyre sportiv, por shum pak kan mundsin pr t luajtur nj koh t madhe, tha Mark Peryman, Drejtor i MoneyGram. Kriket sht sport q fillon q kur je fmij, dhe ky konkurs do t sjell studentt m afr ndrrave t tyre pr t qen nj Kriketer i Anglis. Nxnsit nga shkolla fituese do t vizitojn dhomat ku jan trajnuar dhe strvitur legjendat e kriket. Pr t prfunduar kt ngjarje, shkollat do t luajn n nj turne, me fituesin q merr nj trofe ofruar nga MoneyGrami. A kan shance fmijt shqiptar? Pse jo. Disa luajn kt sport me shkollat e tyre... Pr m shum detaje mbi rolin Stewart si nj ambasador kriket MoneyGram, vizitoni faqen e internetit t dedikuar t kompanis kriket n moneygram.com / kriket. Rreth MoneyGram MoneyGram, nj udhheqs transferimit t parave kompani, mundson konsumatorve t cilt nuk jan shrbyer plotsisht nga institucionet tradicionale financiare pr t prmbushur nevojat e tyre financiare. MoneyGram ofron shrbime pagesash n prputhje me ligjin n UK dhe shrbimeve t transferimit t parave n mbar botn nprmjet nj rrjeti global prej m shum se 284.000 vendesh, duke prfshir shitsit, zyrat postare ndrkombtare dhe institucionet financiare - n 196 vende dhe territore. Pr t msuar m shum rreth transferimit t parave ose pagesa faturash n nj lokacion agjent apo online, ju lutem vizitoni moneygram.com ose t lidheni me informacionet dhe reklamimet n gazetn ton Albanian News (www. albaniannews.org.uk).

24
Nr. 21 - SHTATOR 2012