PEMILU
UNTUK
A
L
U
M
E
P
KOMISI
UMU
PEM
LI
HAN
Tim Penyusun
Pengarah
Prof. Dr. H. A. Hafiz Anshary AZ, M.A
Sri Nuryanti, S.IP., MA
Dra. Endang Sulastri, M.Si
I Gusti Putu Artha, SP., M.Si
Drs. H. Abdul Aziz, M.A
Prof. Dr. Ir. Syamsulbahri, M.S.
Pdt. Saut Hamonangan Sirait, M.Th
Penanggung Jawab
Drs. Suripto Bambang Setyadi, M.Si
Asrudi Trijono, S.H
Pengarah Editor
Dra. Endang Sulastri, M.Si
Editor
Drs. Suparno
Drs. Syafriadi S.Yatim
Drs. Maksum Wijayakusuma
Penyusun
Sekretariat Jenderal KPU
Biro Teknis dan Hupmas
Design-Layout
Satrio Mahadi
Arif P. Susanto
Penerbit
Komisi Pemilihan Umum
Jl. Imam Bonjol No. 29 Jakarta Pusat
Telp.
: 31937223
Fax
: 3157759
Website : www.kpu.go.id
UMU
LI
PEM
Cetakan Pertama
November 2010
Hak cipta dilindungi oleh undang-undang
All rights reserved
KOMISI
HAN
KOMISI
UMU
LI
PEM
Daftar Isi
HAN
Tim Penyusun...........................................................................................................ii
Daftar Isi...................................................................................................................iii
Pengantar Ketua KPU.............................................................................................iv
Pengantar Penyusun Modul 1..................................................................................v
BAB I. Makna Pemilu dan Demokrasi..................................................................1
A. Pengertian Pemilu...........................................................................................................................1
B. Manfaat Pemilu................................................................................................................................2
C. Sistem Pemilu .................................................................................................................................2
BAB II. Pemilu di Indonesia...................................................................................3
A. Pemilu 1955 (Masa Parlementer)................................................................................................ 3
B. Pemilu 1971 - 1997 (Masa Orde Baru)...................................................................................... 6
C. Pemilu 1999 - 2009 (Masa Reformasi).....................................................................................11
D. Pemilu Kepala Daerah dan Wakil Kepala Daerah (2005 - sekarang).................................16
BAB III. Penyelenggaraan Pemilu.......................................................................18
A. Pemilu Anggota DPR, DPD dan DPRD....................................................................................18
B. Pemilu Presiden dan Wakil Presiden.........................................................................................20
C. Pemilu Kepala Daerah dan Wakil Kepala Daerah..................................................................20
BAB IV. Pengawasan dan Pemantauan Pemilihan Umum (Pemilu)................23
A. Pengawasan Pemilu.......................................................................................................................23
B. Pemantauan Pemilu......................................................................................................................25
BAB V. Hasil Pemilu..............................................................................................34
BAB VI. Pemilu dan Peran Serta Pemilih Pemula.............................................48
A. Pemilih Pemula..............................................................................................................................49
B. Pentingnya Pemilih Pemula..........................................................................................................49
C. Tema Untuk Pemilih Pemula.......................................................................................................50
Daftar Pusataka......................................................................................................51
iii
iii