Anda di halaman 1dari 9

!!"#$%&"#$%&'(&$("#'$&'$%&#)#*+,-'./0#1*%/2'3$.'45#$#-$#6(&7&'.$#8$.

96%

!"#$%&'!$()*'+,&

-%.$/%#
!"#$%&'()*(&*+),*-)'-&.$),*&/.0&,$),*&'*!"#$%&'"#()*#+"',)-#.#)*#)/01-&%2#()#*"#)-"#()#*"#&345-6"'&73*(&*!&1"*2%3"'&'4*5*6"-%&'()*0'"*#&7%,%8'*
(& * +" * .#)(0--%8' * $&8#%-" * &' * 3"$&#%" * (& */54%8"-) # *&9-)4 * 3)7%3%&'$), *+"',)-/ #5* '50.*)4%* (&,(& * +" * .&#,.&-$%7" * (& * +", * $&)#9", * &,$:$%-",*
-)'$&3.)#;'&",4*&,$"*-)30'%-"-%8'*.+"'$&"+"*&/%,$&'-%"*(&*0'"*)/%$%&'"#+"',)-<*=)>#&*+"*>",&*(&*&,$"*,&*.)(#9"'*(&,"##)++"#*+",*6&##"3%&'$",*
'&-&,"#%",*."#"*0'*"';+%,%,*&,$:$%-)*"(".$"()*"*+),*'0&7),*3)(&+),*(&*-#&"-%8'*5*.#)(0--%8'*"#$9,$%-"<*!"#"*&++)*,&*(&?%'%#;'*+),*-)'-&.$),* +"',)-#
@?%A0#"*3"+*-)')-%("*5*,)>#&*+"*B0&*,&*.#)5&-$"'*30-6),*3%&(),*%'?0'("(),C4*%)/%)-4*-#&"()#*5*.D>+%-)<*E+*"';+%,%,*(&*+),*.0'$),*-)30'&,*&'$#&*
-#&"()#&,*5*+"',)-/4*",9*-)3)*&'$#&*.D>+%-)*5*%)/%)-/4*'),*.&#3%$%#;*".#)/%3"#'),**"+*-)'-&.$)*(&*)/%$%&'"#+"',)-<

E,$">+&-%&'()*.0'$),*(&*-)'$"-$)*&'$#&*"#$%,$",*5*+"',)-/:#,&*&7"+0"#;*,%*#&"+3&'$&*&/%,$&*0'"*)/%$%&'"#+"',)-*%'(0-%("*(&*+"*$%&'"#+"',)-*5*,0*
-)',&-0&'$&*".+%-"-%8'*"+*-"3.)*(&*+"*-#&"-%8'<*F,94*.)(#&3),*%(&'$%?%-"#*"*+),*"#$%,$",*B0&*$#">"G"'*&'*&+*-"3.)*(&*+"*-#&"-%8'*-)'$&3.)#;'&"*5 *
B0&*#&?+&G"'*&'*,0,*.#;-$%-",*+),*7"+)#&,*(&+ *'7(&;5#$%&'5#+"',)-<* !#)?0'(%H"#*&'*+"*(&?%'%-%8'*(&+*-)'-&.$)*(& *)/%$%&'"#+"',)-* '),*"50("#;*"*
(&,"##)++"#*+",*6&##"3%&'$",*'&-&,"#%",*."#"*0'*"';+%,%,*&,$:$%-)*"(".$"()*"*+),*'0&7),*3)(&+),*(&*-#&"-%8'*5*.#)(0--%8'*"#$9,$%-"<

E,$"*-)30'%-"-%8'*.+"'$&"*-)3)*)>G&$%7)*(&3),$#"#*B0&*+"',)-/*5*-#&"()#&,*-)3."#$&'*0'"*3%,3"*%(&"*(&*.#)A#&,)*>","("*&'*0'"*:$%-"*
-)3D'4*+"*$%&'"#+"',)-4*?#0$)*(&*0'*-"3>%)*,)-%"+*5"*&'*3"#-6"*B0&*,&*#&?+&G"*')*,8+)*&'*+",*.#;-$%-",*"#$9,$%-",*-)'$&3.)#;'&",*,%')*$"3>%:'*&' *
+"*#&+"-%8'*B0&*-)3)*&,.&-$"()#&,4*.D>+%-)*)*%)/%)-/*$&'&3),*-)'*&,$",<

0#12)3$44,5#
Enpri
me rl
ugars
erí
aconve
nie
ntecl
ari
fic
arqueca
davezquee
nestete
xtoa
pare
zcal
apal
abah
r ackerseas
oci
aael
la
l
afigur
ade lpr
ogra
madorinf
ormáti
co,aunquenoúnic
amente
.Nos ehabadec
l rake
rs
.Unh ac
keresalgui
enque
di
sfr
utadelre
toint
ele
ctu
aldesupe
rars
ecreat
iva
menteodesor
tea
rlasli
mit
aci
ones
.Suobj
et
ivonoe sent
rarenu
n
or
denadorpar
arobari
nfo
rmaci
ónsensi
ble
.

Ele sq u
emadee stacomu ni
caci
óne sext
rema dame ntesimple.Proceder
emos,enp r
ime rlugar
,aha c
eru na
i
ntroduc ci
ónalap r
o ducc
iónteór
icaenmater
iades oftwarel
ibr
e,mo v
imi e
ntosha
cker
sycopyl
eft.
Co nest
epropósito
,
seintentarácl
ari
fic
are s
tosfenómenosparapo d e
rc omp re
nderelco nte
xtoene lqueest
ap r
oducci
ónt eór
icase
enmarca .I
ntr
oduc i
remoscier
tasnoci
onescomob ie
nc o
mú noa rt
esa
ní a
.Sinembargo,e
sciertoqueesta
sp re
mi s
as
par
e c
ena l
ej
ar
sedelob j
eti
vodefondodeest
acomu nicaci
ón.Losconceptosquei
remosint
roduciendonosayudar
ána
compr enderei
lns
titut
ionale
n" i
rone
mentycómol acultuah
r ac
keryelespí
rit
udelaeradel
ainf or
ma c
iónti
enenu na
i
nfluenciaquevamá sall
ádelaproducc
ióndesoftware
.

Enu nasegundapartepa sar


emo sadefinir
,poru nlado,l
o sconcept
osdeh a
cke
rya r
tist
a,y,porelot
ro,públi
coy
te
ste
r.Part
iendod eloe xpuestoanteri
orme nt
e,intent
a r
emo sarroj
arunpo codeluzso br
ee st
ostér
minosav ece
s
confus
os,enpa rti
cul
are nl oq ueser efie
real acult
u r
ah a c
ker,des
conoci
dayma le ntendid
a.Ene s
tapa rt
ese
desmult
ipl
ic
a r
ándi f
ere
nte stér
mino s
.Av e c
es,e
stasnocionesdescri
benunarea
li
dadmu yc e
rcana,c
omopo rej
emplo
hacke
rs
,p r
og r
ama dor
esoma i
ntainer
s;eno t
rosmo me nto
s ,es
tasparece
ránmá sl
ej
ana speroelfondod edicha
s
nocio
nestieneu nab a
sec o
mú n,c o
mos eintent
a r
áde mo str
armá sadel
ante
.Ha c
ker,pirat
a,art
esa
no,c r
eadoro
pres
cri
ptorpuedens e
rvirc omoe j
emplo.Ne ces
ita
remo s,portanto,des
enre
darla
srel
acionesentr
eest
asfi
guraspar
a
aprox
imarnosalosval
oresde lhack
ingylae s
tét
ic
ah acke
r.

!
62%7%'"82)9,/"4,5#'"'&).'4,/,%#1).':';".%.'<&).5<4".'3%'&"'4$&1$2"'="4>%2?'@A$%.12)'B$1$2)'
3%8%#3%'3%'#$%.12"'<&).)BC"DE?
Dados uc ará
c te
rmul t
ino dal,u naap roxima ciónal asb as
e sfi
losófic
asde lmo v
imi ento ,
oc ult
ura,hackerti
enepor
fuerzaq uehacerserecorr
iend odi fer
ent esámb i
tos.Es ,
anue stroentende r,i
mpo si
b l
ee nfrentarseae st
atareacrey
endo
quee lpe nsamientoh ack
ere smo nolí
ticoyú nico,a u
nq ues íesciertoq ueha ya l
gu no spu ntosq uelore c
orrende
ma nerag loba
l.Unodel ospl a
nt eamient osdef ondoq ueva nav ectebrare staintervenc i
ó ne slaé t
icahacker
.Peka
Hi amenhae sc
ritou nodel ost extose sencia l
esae st
er especto,Laé tic
ad elh ac
ke rye le spí
ritudel aerad ela
infor
ma c
ión2.Enl aredpod emo senco ntraru ns i
nfi ndec ó digoséticosh ackersytext ossob reelha c
king3
,comoLa
catedr
alye lb a
za roCó moc on "erti
rsee nh acker
,deEr i
cS .Ra ymo nd.Fu eronpu blicado senl aredyha ns i
do
traducidosanu me rososi
dio ma spo rlo spropi osmi emb r
osdedi ferentescomu nidadesdeh ack e
rs(Raymo nde suna
del a
spe r
sonasq uemá shat rab aj
adopo resc ri
b i
rso brelacul t
urah ackerde sdede ntro).Sine mbargo,paraelhacke
r
«ha cere spensar»4o ,dichodeo trama nera,e lpe nsamientodel aculturah a c
k e
rs eg ene raat rav
ésd e
lha ce
r.La
pro d
uc cióndepe nsamientode pended eltraba j
oq u emi l
lonesdep r
o grama dorese s
ténd esarrol
landoe nest
emi smo
mo me nto.Noe sváli
doa cercarseal asb asesfilosófica
sdel ac ult
urah ack e
rde sdel oste xt
o spu bli
cadosúnicamente,
pu es
toq ueno sa l
ejar
íadel ar eali
d a
dde lhec hoq uee stepens amientos ep roducedeu nama nerafrag
me ntar
iaenla
red.Enl aculturah a
ckerc adape queñoa vanc eesi mpo rt
ant e
.Ene le quipodet rab ajotienet antaimpo r
tanci
ala
personaq ueesc apazdeescribiru nagra ncant idaddec ó dig
oc omoa quellaques abede pu rarl
oc one le
gancia.

Lab asesfi l
osó ficasdel pens ami entoh ac
kernos eli
mi t
a nalcódi go.ParaRa ymo nd«l ame ntali
dadh acke rnoe st
á
confinad aae st
ac ul turade lsoftwa re.Hayg enteq ueapli
cal aacti
tu ddeh ackerao trasco sas
,c omolae le
ctró nicaola
mú s
ic a–dehe c ho ,pue dese nco ntrarl
ae nlosmá sa l
tosnivele
sdec ual
quiercienciaoa rte»5.Ra ymo ndsos t
iene nque
«lana turalezah ackere s,e nr ealidad,indepe ndientedelme diopa rt
icul
are ne lc uale lhackertrabaja».Cu
6
ando
habl
a mo sdeh ack i
ngnono sr eferi
mo ss ol
a ment eal osmo v
imi e odes
nt oftwa relibre.Sib i
ene sc i
ertoq uee l
Ma s
s achu settsIns ti
tu teofTe chno logy(MI T)t u
v ounag ranimpo rt
anciacomog e
rme ndel osmo vimiento sh ac
kers
durant elo sa ñoss etent a
,f uel aa parici
ónde lp royectoGNU,c u yoo bjet
ivoe rade s
a r
ro ll
aru nsis
temao perat i
vode
códigoa bierto,ini ciadoe n1 98 5po rRi chardS tall
ma nyc ompl etadoe n1 991c onlal iber
a ci
ónd elnúc leoLi nux
desa
r rolladopo rLi nu sTo rvaldsc u a
ndot odav íaeraest
udiante,l
oq ueacel
e r
óu nf enóme noyae nma rcha.Es tehecho
ma r
cóu na nte
syu nde spu és.S es entaronl asb ase
st e
ó ri
casde lpe nsa
mi entode lsoftwarel i
breal av e zq uese
fo
rma li
zab au nmo dodep rod uc ci
ó ninédito.Po s
terio
rme nte,
b as
á ndoseene st
a sideas,La wrenceLessighat raslad
ado
es
tosc once ptosa lmu ndodel ac ultura
. Losc onceptosdec opyl
eft7yCr eat
iveCo mmo ns8
so
n«u naa pli
cacióndel o
s
pri
nc ipiosde ls
o ftwa reli
b realmu ndodel ac ultu
r a»9,ampliandoe lfrentedel aslucha sdelc ont
roldel ap ro pie
dad
i
ntelec t
u alal ap rod ucciónc ultu ral.

Estaint er
venci
ónnoe sellugarparau na nál
is
isdeta
lladodelosv alor
eshacker
.Noo bs
tante
,creoquesíes
opor
t unoc i
ta
ra l
gunospu ntosques e
ña l
ane lcaminodel amental
idadoé t
ic
ah acke
r.«Lo shack
ersre
suel
ven
prob
lema syc onst
ruyenco s
as,ycre
e nenlalibert
adylaa yudavolu
ntari
amut ua»10.Cuandoh abl
amosdecult
ura
hac
kerh ab l
amosdelibert
ad,crea
ti
vidadyne cesi
dadporco mpart
irl
ainfo r
mación.Elhace
rhacesuyalacul
tur
adel
don.Unodes uspri
ncipi
osfund a
me nta
leses«t r
abaj
atanintens
amenteco mojuega
syj u
egataninte
nsament
ecomo
tr
abaja
s »11.Mo t
iv
ación.Ini
ciat
iva
.Ha bil
idadpa r
ae du
carteatimismo .Au t
onomí a
.Imp r
ovi
saci
ón.Unh ac
keres
«algui
e nq ueamalap rogra
ma ci
ónydi s
frutaexplo
randonue va
spo s
ibil
idades
»12.Lapasi
óne selobj
eti
voalavez
queelp r
incipi
ogenerador
.

Deest
asp
ist
asdere
fle
xió
nsedespr
ende
nva r
iosdel
osámbi
tosq
ueestá
nrelac
iona
dosconlacul
tur
ahac
k e
renl
a
s
ocie
daddel
ainf
ormaci
ón.Per
o,¿q
uésenose
stápropo
nie
ndoenel
fondo?Laluc
haquelsh
o a
ckers
hante
nidoenel
c
ampodel ap r
ogr
amaciónye lcód
igodesdeq ue«sehatomadop r
ogre
siv
amentecons
c i
enc
iadeq ueel
lo
s
1
STALLMAN, 20
04,p.39
.
2
HI MANEN, 2002.
3
STALLMAN, 20
00.
4
SENNETT, 2009,p
.19.
5
RAYMOND, 2001.
6
Ibidem.
7
LES S
IG, 20
05.
8
Véa se
: «cr
eati
vec
ommo ns
.org
»
9
KYROU, 2004,p.
85.
1
0
«Pa ralo
shacker
s,l
adi
fer
ienci
aent
re"
jue
go"
,"
tr
aba
jo"
,"
ci
enc
ia
"y"
ar
te"t
ie
nde
nade
sapa
rec
er,
ome
zcl
ar
see
nuna
lt
oni
vel
dec
rea
ti
vi
dad».
RAYMOND, 2001.
1
1
I
b ídem.
1
2
STALLMAN, 2000.
"
const
it
uyenlabasemismadel ainf
rae
str
uctu
radeInternetylaRed»13s
ehae x
tendi
do.F r
enteala«guerr
adelos
derec
hosdee xpl
ota
ción» e
14
nco
ntr
amo sposi
ci
o nesr a
dical
escomo el«c omunismo i nf
ormaci
onal
»15.La
ra
dical
ida
dpu edevar
iarper
ol aele
cci
ónmo ra
leslamis ma,yaes
temoshabl
andodesoftwareli
bre
,cop
yle
ftoanti
-
co
p y
rig
ht.Entodosloscas
ose s
tamoshabl
andodeco mparti
ry,másal
lá,es
tamospro
poni e
ndonu evo
smo del
osde
propi
edadybiencomún.

¿Dóndenosll
ev aes
teval
o rdecomparti
rq uepare
cerec
orr
ertod
alac ul
tuah
r ac
k e
r?Tanl
ejo
scomolaé ti
cahack
er
l
legueenelmodelodepr o
d ucció
nq uelasocieda
dredimpone.Noslle
va,pore
jemplo,
alacoci
nacuandod es
deel
pensa
mientohac
k ersehacelas i
gui
enteafir
ma ci
ón:«compart
irs
oftwar
enos ecir
cuns
cri
beanu e
str
ac omunidad
[h
a c
ker
]enpa r
ti
c ula
r:estana nt
igu
oc omol o
sp r
opio
so r
dena
dores
,lomi s
moq uecompart
irre
cet
ase stanvie
jo
comolacoci
na»16.

Una náli
si
sd elasdifer
ente
sp r
o posicio
nese nma t
eri
adel i
cencias,podemo sd e
c i
ranti-
guer
radeloscopyr
igh
ts,
mereceu ne s
tudiode ta
ll
adoperor ecordemo ssóloa l
gunasparaverc omolar el
a ci
ónc onlosder
echosdeautorha
cambiado.Tod a
se l
lasevi
denci
anq uenos ól
ol arel
aciónconlosderechosdea utorsehatransf
ormado,t
amb i
énloha
hecholana tur
alezad ees
tosauto
resyc rea
do res
.Volveremossobree s
omá sa del
ante.Entreotr
asli
cenci
aspodemos
habla
rd eLicenciaPú bli
caGeneralGNU, Licenci
adeDo cumentaciónLibreuOp enPa t
ent.Nopo de
mo sdej
arde
mencionarlasdife
rentesver
sio
nesdec re
ati
vec ommo nsoLicenc
eAr tLibreene lcampodel acre
aci
ón.Sibie
nnos on
l
icenci
asa lusodeb e
mo sincl
uirelsoftware,uo tr
o,pu bl
ica
doe ncó di
g oabi
er t
o( openso
u rc
e)yla
sd ec
lar
aci
onesde
anti
-c
op yr
ightquenos ona l
gonuevoy aq uelasencontramosenlasprimerasedici
o nesdetext
ossi
tuac
ioni
stas
.

Sehacri
ti
cadoq uemu chasdee s
tasli
cenciasnov a
nha st
aelfinalenloq ueconcie
rnelap r
opiedadynoa b
ando nan
elco
pyri
ght
,sinoq ueu ti
liz
anlal ey«d ándo lelav uel
tapa ras e
rv i
rau napr o
pósit
odi st
intoa lhabit
u a
l»17.Sin
embarg
o,apesard enoa bandona relsi
ste
mal egalquee stáimplíci
tame ntecr
iti
cando,es
taslic
enc i
ascorto
c i
rc
ui t
anel
si
st
emade s
dede ntro .Centr
ándo nose nunadee ll
as,l
ac readapo rStall
ma np ar
aGNU/ Li
nux ,debemo sdecirque
«GLPe scomou nv iru
s»18 queactúaso b
r elec o
pyright.Ma nuelDe l
anda,entr
eo t
rosa uto
res,haa nali
zadoe s
te
hec
ho.Elo bj
eti
v odeS tal
lmana lidearestal i
cenci
af uee lder esponde relc
o p
yri
ghtp ue s
toq ue«noe su naley
nat
ural
,si
nounmo no pol
ioarti
fici
alimpuestopo relEstadoq ueli
mi tael de
rechonatur
al delosusuar
iosac opiar
»19
conelobje
tiv
odec o mpart
irlainformaión.S ehaq uerido,noo b s
tante,queri
doha cervere lcop
yrightcomou n
«si
ste
mal e
galconu naautori
dadé ti
ca:sicopiarest
áp rohibi
dode bes e
rma l
o»20,u
nr o
bo .

Es
teti
podelice
nc i
asas
egura
nq uelasobr
asteng a
nunacces onorestri
ngidoyq ueseaposi
bl
ecompartir
la
se nt
o do
momento.Deestama ne
ra,s
eh adevuelt
oala ut
o rlac
apac
id addepo d erdeci
dirsobreeldeve
nirdesutrabaj
o.Sin
duda
,func
ionanco mounv i
rusyaq ueuncreadordemo dificac
ionesul t
eri
ores,
e nuns o
ftwar
eporeje
mpl o,nunca
podr
íaej
er
cerelderec
hodeex c
lus
iónas ucre
ación.Laraz
óne selhechodeq uee lcre
adordeest
enuevosoftwar
eha
re
chaza
doimplí
citament
eestaposib
il
id a
daccediendoaunc ó di
gofue ntebajoLicenci
aPú bl
ic
aGe ne
ralGNU, por
pone
runejemplo.Est
oocurr
edelami smama neraentoda
sla sdif
ere
nt esvers
ionesdelasl
ic
enci
ascr
eat
iveco
mmo ns.
21

Sob
reunab as
edel iber
t a
dya utonomía ,e
lfondodel osmo"
imento
sdecó
d i
goabie
rt
oyl acul
tur
ahacke
resla
«ele
cci
ónmo ralradica
l» dec
22
ompa r
ti
r.«Ant eponi
endolosus
uari
osacual
quie
ro t
raconsi
der
aci
ón» s
23
ees
tán
cr
eandootr
osmo do sdepropiedad.Endefinit
iva
, e
sto
snuevosmodosdepr
opieda
dv a
ndel amanodeloscambi
os
queest
ánacont
e c
iendoe nlaso c
ied
a dredyt odoelsis
temadeprod
ucci
óndesde«Inte
rne
tc omome di
oparauna
aut
onomíapolí
ti
ca»24.

Cuandounaco
mu ni
daddeha
cke
rsdec
idetomarl
asri
endasdeldes
arr
oll
odeunaa
pli
caci
ó s
n,oftwar
e,yademá
s
de
cide
ndo t
arl
adeunal
ice
nci
adeso
ftwa
reli
brenoes
tánhaci
endoo t
racos
aquel
a«gest
ióndebi
ene sc
omunespo
r

1
3
AIGRAI N,2010,p.
45.
1
4
RIVIÈRE,2010,p.6
7.
1
5
XIFARAS ,201
0 ,
p5 2.
1
6
STALLMAN, 2004,p.
19.
1
7
Ibí
dem,p.28.
1
8
DELANDA, 2001.
1
9
STALLMAN, 2004,p.
21.
2
0
Ibí
dem,p.279.
2
1
Véas
etodasl
asimpli
cac
ione
sde
lhe
choa
quí
des
cri
toe
nXI
FARAS
,20
10,
p.6
3.
2
2
STALLMAN, 2004,p.
22.
2
3
Ibí
dem.
2
4
SEY,2004,p
.446.
#
unac o
mu nidaddeu suari
os»25.Tamb i
éne ncont
ramo smo del
osdeg est
ióndebienespúbli
c ospo rco munidadesde
usuar
ios,
ciudadanosov eci
no senlae x
plotaci
óndep ast
os,bo s
quesorecurs
ospe s
queros.
Ena lgunoslugaresseest
a
abandonandolasco nc es
ionesdels e
rvi
ciodea guaae mpresaspriv
adasparadevol
verelcontro lalac i
ud ad
a ní
a.La
r
a zónnoe ssól
ol ae fica
cia.Entenderquee laguaou nb osque,poreje
mpl o
,sonb i
enesco mu nessei nsc
ribeenla
mismatendenciaquel atomadec onsci
enci
apo rpart
edelac u
lturahack
erentantoqueb a
sedeI nternetylaRe d.Est
o
s
ee st
áextendie
ndo ,ad emásdeal asprá
cti
casartí
st
icasycul
t u
ralesqueaquít
rata
mo sanal
izandol afig
u radelart
ist
ay
elpúbli
co,alaeducac ión–c onlacrea
cióndehe r
ramienta
spe dagógi
casdeli
b r
eacces
o–, lasa ludpúb li
ca–c onla
i
nv es
ti
gaci
ó nenl osme di
ca mentosgenéri
cos–,e lacces
oal ai nf
ormaciónproduci
d aporo rg a
nismo spúb ic
os,el
me di
oamb ient
eoe le spac
iopúb l
ico.

!"#$%&'F'"21,.1".F'(%'(%&'':'8G;&,4)?'H&I$#).'"8$#1%.':'7%41)2%.'4)/$#%.
Lai ntenci
ó ndee s
tac omu nicaciónno seshaceruna nális
isexha ust
ivodecadau nadel asno ci
onespropu es
tassi
no,
pore lc o
ntrario,queda r
no se nlasfisuras
,e xplor
ara quell
o sterrenospo c
ode finidosyb usca
rlosne xos.Lomá s
i
nteresanteese ldevenirdee stosc oncepto
s, c
ó mos ee s
tánt ra
ns f
orma ndosobrel ab a
sed elosfenóme nosdescri
tos
anter
iorme nte.Tantoenl oq uec oncier
neal afigur
ad elarti
staco moal anocindeu
ó npúblicohayestu
di osri
gu r
osos
queha nana l
izadoestasno ci
o nesde s
demúl ti
plesperspecti
vas2
,
6
aquílaint
enci
óne sotra
.Nos ehabuscador e
du c
irel
campodee studio,má sb iena lc ontrar
iol oq ues i
g ueesu nade smulti
pli
cacióndeno mb re
syt ér minos,para
abando narasítodavisi
ó nlineal.Estosconceptostie
ne nu naf o
r map ri
smáti
caenl aq uecadau nodel osladosnosd a
sól
ou npa r
tedel areal
idad. Loq ues ehab uscadocone ll
oe sde spleg
a res
tosconce pto
spa rainte
ntarco mprehender
comol ascarasdedi f
erentespr i
sma sest
ánmuc ha sve
c esenco ntacto.

Elobje
ti
vodee st
asegundapartenoe so tr
oq uedes
mo nta
resta
snociones
.Est
aserálaherr
a mi
entaq uenos
per
mitaacer
car
nosalaesté
ti
cah ac
k e
rinducidadelaéti
cadelacult
urahacke
r.Es
toesclav
epa r
apo de
re ntende
r
muchasdela
spract
ic
asar
tís
ti
casactual
es,c
o moest
asfunc
ionancomoindi
cadordeci
er
tasr
eali
dadesy,
sobretodo,el
ro
ldec re
adore
sya rt
is
tasent a
lesprácti
cas.Sa
lt
arentr
ev ar
iost
érmino
sc omoarte
sano,ar
ti
sta,pr
ograma doro
pr
escr
ipt
ornosayudar
áaacla
rarl
ospo rquésdeci
ert
ospos
icio
namient
osar
tís
tic
os.

Antesdec
ome nza
rmeg ust
arí
a,noobst
ante
,defini
rloscu
a t
roté
rminosdel
enuncia
d o.
Nos epr
ete
ndesent
aru
na
b
aseinamovi
ble
,sinomá sbi
enevit
arco
nfusi
onesdo t
ándonosdeunmínimovoca
b ul
ariocomún.
Evit
amosasí
que,
a
e
stasal
tur
as,
nadiepi
ensequecuandohabl
amosdeh a
cke
rlohacemospensa
ndoenu nindi
viduomal
vadoquequi
er
e
r
oba r
nosnue
str
oscódig
o sb
ancar
ios.

Hacker
:«[or
igi
nal
menteal
gui
enquef
abr
ic
amueblesconunha c
ha]Unape r
sonaquedi
sf
rut
ae x
plor
andolos
det
all
esdeunsi
ste
madeprogr
amaci
ónymej
ora
ndosusca
pacid
ades
,opue
stoalama y
orí
adeus
uar
iosquepre
fie
ren
apr
enderl
oest
ri
ctame
ntenec
esa
ri
o.Unex
per
tooent
usia
stadeal
gúnti
po.Pore
jemploal
gui
enpod
ríase
runha c
ker
enas
tronomí
a»27.

Art
is
ta:«2.c
om.Pe r
sonaqueeje
rci
taal
gunaart
ebel
la
.3.com.Pe
rso
nadot
adadelavir
tudydi s
posi
ci
ón
nec
esa
ri
aspar
aal
gunadela
sb e
ll
asa
rte
s.5.
com.ar
tes
ano(
! per
sonaq
ueej
erc
euno
fic
io)
.6.
com.Per
sonaquehac
e
al
goconsumape
rfe
cci
ón» .
28

Púb
li
co: «4.
adj
.Per
tenec
ient
eorel
at
ivoatodoelpue
blo
.6.m.Conj
untodel
aspe
rso
nasquepa
rti
ci
pandeu
nas
mi
sma
safic
ione
soconpref
ere
nciac
oncu
rrenadet
ermina
dolug
arCa
. d
aescr
it
or,
cad
ate
atrot
ie
nesup
úbli
co
».2
9

Te
ste
r:[betat
es
ter
]«u nusu
ari
odepro g
ramascuyosej
ecu
t a
bleses
tánpendi
ent e
sdet er
minars
uf a
sed edesa
rrol
lo
,
oalc
anzaru nal
tonive
ldefunci
onamient
o ,per
oqueaúnnos o ncomplet
ame ntees
tab l
es.
Losb e
tatest
ersus
ansus
co
nocimientosi
nfor
máti
cosysuti
empopa radet
ect
arerr
oresenelso
ftwar
eya s
í pode
ri nf
ormardeéstosparaquel
os
de
sarr
oll
ado r
eslo
scorr
ij
an,ocor
regi
rl
osellosmis
mos.General
me nt
e,elbet
ate
sterco
mpa r
teunacie
rtaafini
dadcon
l
aherramientapues
taap r
uebaencues
tión,deahíelentusi
asmopo rprobar
la,ver
ifica
rnuevasfuncional
id
adesy
de
tect
arano mal
íase
nposdeme j
ora
reldesarr
oll
odelaher
ramientaencue
stió
n»30.

2
5
AIGRAI N, 2
0 10,p.
45.
2
6
Véas
ecomoe jemploKRI S,
E.KURZ, O.Laleye
ndad e
lart
is
tayWARNER, M.Públ
ic
osyc
ont
rapú
bli
co
s.
2
7
Ja
rgonfil
e:hacker
,enhtt
p://
www.ca
tb.
org/
jarg
on/html/H/hac
ker
.ht
ml.
2
8
Dicc
ionari
odel al
engua,Real
Acade
miaEspañol
a,enhttp:
//bu
sco
n.r
ae.
es
/dr
aeI
/Sr
vlt
Consul
ta
?TIPO_BUS
=3&LEMA=ar
ti
st
a.
2
9
Dicc
ionari
odel al
engua,Real
Acade
miaEspañol
a,enhttp:
//bu
sco
n.r
ae.
es
/dr
aeI
/Sr
vlt
Consul
ta
?TIPO_BUS
=3&LEMA=p%C3%BAb
li
co
3
0
htt
p://
es.
wikipedi
a.or
g/wiki
/Bet
a_t
est
er
.
$
J"4>%2.':'"21,.1".
Una rt
istae salgui
ene nq ui
endest
aca«l ap a
sió
nl údi
ca,l
aintel
ige
ncia,
lavol
untaddeexplor
aci
ón»31.Enlabas
e
es
tadea fir
ma c
iónRi chardS t
al
lmant eníalainte
ncióndec i
tarnosal
gunasdelascara
cter
ís
ti
casnece
sari
asparael
hac
king.S t
allma n definea lhacke
rc o mo«a l
guienq ueamal ap r
ogra
mación ydi s
fr
utae x
plor
andonue va
s
pos
ibil
idades»32. Yaene steej
emplosepe rci
behastaquepunt oloqueente
ndemo sporhacke
rya r
ti
stas(au
tor
esy
cr
eadores
)e stáf uert
eme nteimbri
cado.Loq uepo demosa v
enturaresquehac
kersya rt
is
tas
,aunquedesdepunto
s
par
ti
d adife
re ntes,t
rabajanenunamismadi r
ecci
ón,enprodeu nomo del
odep r
od ucc
iónnuevoybaj
ou nosval
ore
s
co
mu nespa rau nanuevaf ormadepropiedad.Todoestouti
li
zandoest
rat
egia
scr
eati
v a
squesonsemej
antes.

Rec
u rr
imos,e
nmuc haso c
asi
ones,
atérminosque,si
nsers
inónimo s
,so
nmu yce
rcanos
. Habl
amosporej
emplode
har
cke
rs,progra
madores,b i
doui
ll
eurs
,p r
oj
e c
tl e
ader,co
-de
ve l
ope
rs,co-
au t
hor,maint
ainero crea
dordej ue
gos
i
ndependie
nte.Aunque,yae no t
roe x
tre
mo ,u t
il
iza
mo spal
a br
ascomopi r
atai
nformátic
o,cla
secre
ati
va,au
tor,
cr
eado
r, a
rte
sano,c
ocine
ro ,a
rti
sta
,pres
cri
ptoroa mateur
.Vamo sainci
dirsobreal
gunasdee l
l
asqueres
ult
ancla
ve
par
apo de
rest
ira
rest
asdefini
cio
nesbusca
ndos uspunt
o sc
omu nesydiv
ergente
s.

Cuandos eha bl
aseh acke
rene llenguaj
ec omúnu ti
li
zamostambiénlanocióndepi r
atainfo
rmáti
c oy,c
uandose
evoc
alafiguradelpirata,esdi
fíc
ilha c
erlosinprovocarre
cel
os.Especi
almentesies
tamo shablndodeé
a ti
cahacke
r
muchospu edenp reg
u ntar
se:¿c
uá ndohas idoelp i
rat
au nmo del
omo ral?Lai nt
encióndee st
acomu nic
aci
ónno
queda
rseenl avis
ióndel aRAEq ued escri
bealpi r
atacomo«Pe r
sonac r
u elydespiadada
»33 o,si
mplemente,
cl
andes
tino .Cr
34
eoq uee snecesari
oe vocarlahistor
iayd eci
rq ueelp ir
ata,eldels i
gloXVI I
I,eldepe r
iodo
compre
ndi doe nt
re171 5y1 72
5si bienfueu ndel
incuent
elofuealosojosdelasmo nar
q uía
scol
onial
ist
aseur
opeas,
enelcontextodee xc
lusivi
daddelc omerciodeindiasporcie
rtasc
o mpañías
,ene s
pe c
iallaCompañíadelasIndia
s
Orie
ntal
e s
,lama yoremp re
sabri
tánicaenaq uél
mo mento.

Algunosest
u di
osha nv ue
ltosob
relafig
urade l
pirat
anos ólovi
éndolocomou ndeli
ncuent
esinodesvel
andoque,
endefini
ti
va,erau npe r
sonajeper
segui
dopo roponers
eco ns uconductasoci
alatodoelsis
temad ep r
oducci
ón.
DurandyVe rgnedefie
nde nensuli
broL'org
anisat
ionpir
ate
. Ess
ais
u rl

" o
lut
ionducapi
tal
is
meq uelapi
r a
ter
íasur
gió
comou naformadee nfrentar
seelca
pital
is
moy aensumo de l
omá spri
mitiv
o.Exponenene s
tetex
toq uehahabido
di
fer
ent e
sfo
rma sdepiraterí
aendist
into
smo me ntosdel
ahistori
adelcapi
tal
is
mo .Hoynosencontr
amo sfr
enteauna
fo
rmade lca
pitali
smoe nev o
luci
óny,porlotanto,l
asfor
ma sdepir
a t
erí
acambianalapar
.

Lar e s
ist
enc i
ac onl aquel ac ult
urade lsoftwar eli
bresehae nf r
en t
a doalapa tent
abil
idaddel osprogramas
i
nformá tic
o shas idoe j
empl ar
.S ehed emo s
tr
a d oq uelosciuda danoss onc apac
esdeo b t
enerres
ulta
dosmá sque
si
gnific
ativos3
5
.Unf enóme noimp orta
nteene s
t aluc hahasi
doe lpro yectoGNU/ Linux(conlic
enci
aGe neralPubli
c
Lic
ens e).Secr e
óc omou nmo delodedesarrol
lob asadoenelsoftwarelibreye lc
ódigoa b
ier
to,locualhaprovocado
quee lnú merodeh acke
rsq uepa rt
ic
ipane nsude sarr
o l
l
oa ct
ualme ntes eaincal
culabl
e.Stal
lmanhae scr
it
oe ne s
te
se
ntido:«ho ye ndía,ame nud omee ncuentroq uenoe sto
ys o
lo .Lav isi
ó ndeu nregi
mi e
ntodeh acke
rsma nosala
obrac onst
ituyeu nafuented eal
ivioyalegrí
a»36. Lai magendel osh ackersmanosal aobranossir
vep a
raintroduci
r
otr
afi guraclave:elartes
ano .Sonv ari
oslospu nt osdec ontac
toe nt r
el aa r
tesa
nía,elart
esanoylac ul
turah ac
ker
.
Compa rt
enl osva l
oresre
spe ct
ode ltr
abajocolect i
voye lconocimie ntoa bie
rtoEnEla
. r
tes
ano,Richar
dS ennettha
compa radoinc l
usolosprograma dorsdeLi
e nuxal ostej
edore
sant ig
uo s3
7
.

Ene lse
nodel osgremios«elorgul
loporelt
rabaj
op r
o pi
oa ni
dae nelcor
azó ndelaart
e sa
níacomor ecompensade
l
ahabi l
idadyelco mpromi s
o».
38
Ela
rtes
anoesu nsersoci
a lpe
rol oesatr
avésdel ar
e p
u taci
ónq ueadquier
eens u
gr
emi o.Lame ri
tocrac
iarigedelami s
mama neralascomu nida
de sdehac
kers,lauti
li
dads oci
aldeu nde te
rminado
gr
emi oye ls
is
temadea prendic
esyma es
tr
oq ueenlacul
tu r
ah ac
kere s
táf
uerte
me ntecodific
ado.Elcarác
tercol
ecti
vo
delosgremioses
,po rlotanto,
unv al
orqueest
ádev uel
taenl acr
e ac
iónyprod ucc
ióncultural
.Cua ndohabla
mo sde
prá
ctica
sa r
tís
ti
cash ac
kerhayqueh ac
erl
osie
ndoc onsci
entesdeq ueenmuc haso c
asi
onese st
assede s
arr
oll
and e
ntro
decolec
t i
vosque,sibi
ennoe stáncar
acte
ri
zadosporlaho mo ge
ne i
daddelosg r
emios,desarr
oll
anu ntrabaj
ocomú n

3
1
STALLMAN, 2004
,p.20.
3
2
STALLMAN, 2000
.
3
3
Pir
ata
:Dicc
ionar
iodelale
ngu
a,Re
alAc
ade
miaEs
paño
la,
enht
tp:
//b
usc
on.
ra
e.
es
/dr
aeI
/Sr
vlt
Cons
ult
a?TI
PO_BUS
=3&LEMA=pi
ra
ta.
3
4
Ibí
dem.
3
5
AIGRAIN, 2
0 1
0,p.70.
3
6
STALLMAN, 2004
,p.39.
3
7
SENNETT, 2009,p.
33 .
3
8
Ibí
dem,p
.361.
%
teni
endoc omop r
emisae s
enci
alcompa rti
rlai
nformaci
ónye lc
o no c
imiento.
Du r
anteelRenaci
miento«el ar
tes
ano
sehacearti
st
a»39,e s
teseconvier
tee nunma es
troensol
edad.Las ubj
e t
iv
idadylaor
igi
nali
dadparec
e nganarter
reno.
Noo bstant
e,lafig
u r
ade la
rtis
tasi
emp r
ehasufr
idoid
asyvenidase nfunci
óndelposi
cio
nami e
ntoéti
coye s
téti
co.De
l
ami smama ne r
aq ueelenRe naci
mi entohabl
amosdelar
ti
stacomoe lmaest
roensol
edad,hoynosencontr
a moscon
po s
ici
onamientosradic
a l
me nt
eo puestos.
«Nos omosniarti
st
as,ni músic
os.Somost
rabaj
adores
»40.Dee s
tama ner
a
taninequív
ocasehade fini
doe lg
ru podemú si
cael
ect
rónic
aKr aftwerk.

Cua ndos ep rogramaa pasi


onadament
eha yene saacti
vidadalgoprofundamentecre
ati
voenl oq ueconci
ernela
re
sol
uc ióndepr o bl
emas.Lol údi
coesalg
oq ueestáancl
adoe nalacul
turahacke
r.Exis
teunaest
recharela
ció
ne ntr
ela
sol
uci
ó nye lde s
c ubri
mientodep robl
emas,l
at é
cnic
ayl aexpres
ión,e
ljuegoye lt
rabaj
o.Est
ono sp r
oporci
onapist
as
sob
rel asquer eflex
ionarmu yinter
esa
nteyaq ue,co
mopl a
nteaDe wey
, «eltrab
ajoquesema nt
ienei mpre
gnadod e
j
uegoe sa r
te»41.S i
hablamo sdetra
baj
ado r
esqueens ucoti
diani
dadtie
ne nunaa l
tacar
gadejuego,eltra
baj
ode vi
ene
al
gora dical
ment edisti
nto.De nt
rodelosnuevosmo del
o sdep r
oducci
ónp ropi
osdelasocie
dadr ed,Himanennol o
hadefinidonic omoa rti
stasnicomocreadore
s.Élnoshab adec
l las
ecr
eativ
a .

Delolúdic
oe ne ltra
baj
onosde spl a
zamo sdirect
amentealj
u e
go,alvideojueg o
. Aquítenemosotr
afiguraquee s

ac aba
ll
oe ntr
ee lh ac
keryelar
t i
sta. Entr
el asfi
surasdeest
asnocionesanidanmuc haspráct
ic
aspero,ent
reell
as,la
fig
u r
adel«c rea
do rdej ue
gosindepe ndienteene lámb i
todelundergro
u ndde lartedigi
tal
»42esparadig
má t
ica.El
gamingind e
pend i
enteseharea
lizadode sdee lso
ftwareli
bredelacult
urah acker.Elma t
eria
ldetraba
jo,aligua
lq ue
parae lprograma dor,eselcó dig
o .Ade máse stetra
b a
josehar eal
izadod esdee st
rategi
aspropi
a sdec ie
rtos
mo vi
mi e
ntosartís
t i
coscomoeld et
o u r
neme ntdepe rs
onaj
esoe s
cenari
os. La«r e
ap ro
p r
iaci
ónlúdic
adel aindustr
ia
delvideoj
uego»43e salav e
zlat omadec onsc
ienciaporpart
edel osciud a
d anosdel aex i
st
enci
adeu ne spac
iode
creac
ión,ylao cupacióndeune spaciodep roduc c
iónsimból
icaquepa r
ecíaq ueib aae s
tarre
serv
adoau naindustr
ia
delentr
eteni
mi entoalta
mentecu al
ifica
da.

Par
ac onclui
rc onlasrel
acionesentrehacker
sya r
tis
tasmepa receopo rtunoha bla
rdel afi
gurade lfot
ógraf
o.La
fot
ogra
fíac omenzósue xi
st
enciasie
ndou npr oce
soalta
me ntesofis
tica
doq ueimitabalopictór
ico
. Trashaberpas
ado
pordif
erentesetapas
,enlasquesirvi
ópo re j
emploalacienciaene lest
u diode lmo vi
miento,adquiri
óe lc
aráct
erde
art
eale ntra
re ng al
er
íasymu se
o s
,co nvi
rti
éndoseasíenu nv ectormu yimp o
r t
antedelme rc
adod elar
te.Enla
act
ual
idad,laf otogr
afía
,oa lc r
eaci
ónd eimágenes,seencuent r
ae nu nae ncrucij
ada.Elautor-f
o t
ógraf
os eest
á
des
vaneciendo,seesco
ndet ra
slaspráctic
asama t
eurs
.Lap rofus
ió ndeimá genesconl aqueconta
mo shaocasi
onado
queelfotógraf
onone c e
si
tetomarf ot
o gr
afía
s.«Elautorhade j
ad op a
soa l p
r e
scrip
tor»44.Est
eactúar e
comb i
nando
otr
aformadec ódi g
oq uesonla
simá genes.Laspr
ácti
casapropia
cio nis
tasadq uier
ene nest
emo ment oo t
radi
me nsi
ón
des
delac ult
urah ac
ker
, s
obretodoc ua
nd op ar
ti
mo sdelab a
sedeq uecompa r t
irlainfor
ma ci
ónesu np ri
nci
pioéti
co
par
alosh ack
ers
.

3
9
SENNETT,2009,p
.86.
4
0
PERAN,2005.
4
1
SENNET,2009,
p.353.
4
2
SOLER,20
09,p.91.
4
3
Ibí
dem,
p.95.
4
4
FONTCUBERTA, 2011.
&
)%'(%&'':'8G;&,4)
Enlaactua
li
dadnoe snecesa
rioevoc
arl
o shábi
tosdelpúb
lic
oe nelt
eat
rodel ossi
gl
osXVI I
IyXI X,donde«se
apl
audíaenme diodeu naó per
ap ar
apedi rlare
p e
tic
ióndeu nanota»45,paradeci
rquee xi
st
eu nacreci
ent
e
part
ici
pac
ióndelosespec
tadores
,delpúbl
ico.Est
efenómenoest
áp r
ese
ntee ntodoslo
scamposdelac r
eac
ión.Ha
ser
vidopararev
it
ali
zarmuc hasprá
cti
cascultu
ral
esp r
oponi
endolaimpli
ca c
ióndelpúbli
co.Sehapa s
adodeu n
públi
coconsu
midorau npúb l
ic
oparti
ci
pat
ivo.

Duchamppl a
ntea
b aquelaobr
adifí
ci
lmentepuedeexi
sti
rsinlaconexió
nc onelmundoe x
ter
iorqueleotor
gael
es
pect
ador.Par
aé l
,lacont
ribuc
ióndeespect
adordesci
fr
aei nt
erpre
tae lact
ocreat
iv
oe nsímis
mo .Lejosyadelo
pl
ante
adopo rDuchamp ,e
nmuc hasdela
spráct
icasa
ctual
eslaobranopu edeexi
st
irsi
nelusuar
io.Elpúbli
coseha
co
nvert
idoenu nusuari
oact
ivodelaspr
áct
icasc
ultur
ale
s.Est
efenóme nohaa dq
uiri
dounadimensiónnuevayaque
«lar
edo f
recehoyrole
snuevosalosus
uari
osenlosqueescompati
bleseracto
r,ex
plor
adoryespe
ctadorenlamisma
ac
ció
n»46.

Tamb iénaquí l
osté
rminosq uevamosama nej
arac
túanco
mop ris
mascondi f
ere
ntesca
ras
.Y,auns i
endot é
rminos
di
ferent
e s
,eno cas
ionese
stasc a
rassonsemeja
ntesoest
ánmuyc e
rca
nas.Elob j
et
odea nál
is
issontantolasrupt
u r
as
comol assemejanzas
.Segene ra
nc ont
inuid
adesent
renoci
onescomoe s
pectador
,públi
co,usua
riooc omu ni
dadde
usuar
ios.Pero,porotrol
ado ,lasru
pturasta
mb i
énest
ánpres
entess
i,f
renteae s
tos
,habl
amo sdeactor,multi
tudo
cl
ientes
.Lav ari
edaddec ar
asde lpris
mas ehaceevi
dent
ecuando,ade
má s
,introd
ucimosconcepto
sc omoj ugador
,
te
st
e r
,fanoa pas
ionado(p
a s
si
o nné)
.

Enl acultur
ah ackerlapa si
óne sunv a
lorquer e
corretantoalosh ac
kersode sa
rrol
lado re
sc omoal ostes
terso
usuar
ios.ParaPekaHi ma nenlapasi
óne selmo t
ordeltrabajodelosha
ckersydetodaa c
ti
vid adcreat
iv
aeng ener
a l
. La
pasi
ónye lentus
ia
smo 47
sonlasbase
spa ralarea
li
zació
nd eto daact
iv
idad.De s
deu npuntodev i
stahac
ker,l
apasi
ó ne s
elposi
cionamientomo r a
l quedapiealac r
eaci
ón.Dee stama ner
a,l
apa s
ión,ademásdelalibertad,l
aigual
dadso cial
,
elli
brea cc
esoalai nforma ci
ón,elcomp art
irolac r
eativ
idad,seconvie
rtenene le
me nto
sv e r
tebra
doresdenue stra
rel
aci
ó nconl a
sobras,oc reac
iones
,ent antoquepúbli
c oou ti
li
zador
es.Co nest
aimpl i
cac
ió ntane s
tr
echasebusc ael
desa
rroll
oc onti
nuodel ac r
eac
ión.Estasehac onver
tidoena lgocol
ecti
vo,deloq ueelpú bli
cos esi
entepart
ícipey
res
ponsable.Une jempl od elodescr
itoa nter
iormentesonl asest
rat
egiascrea
tiva
sq ueseha nplante
adode sdel a
cul
tur
ah ac
ker.Comohae scr
it
oRa ymo nd, «t
rata
ral osusuari
oscomoc olabor
ado r
eseslaf ormamá sapropi
adade
me j
orarelcódigo
, ylamá sef
ecti
vadede purar
lo»48,v
amá sall
ádeldesa
rroll
oens o
ftware
. Enl acul
tur
ah ac
k e
re su n
pri
ncipioparatodacreación.

¿Cómos etr
adu ceest
oe nlasrel
aci
onesquetieneelpú bl
ic
oc onl a sobrasoc r
eaci
ones?Estarel
ació
ns eh avi
sto
t
ransf
ormadada doe lcambioene lsi
ste
madep r
o ducci
ón.Ma nue lDe landav eene s
tounao posi
ciónradicalala
t
endenci
aanter
io r
.Paraéllare
laci
óndel o
su s
uari
o sfr
enteaunp roduc ti
on-l
eve
l so
ftwar
eesradic
a l
mentedis
tintaala
q
uet e
nemo sf
renteau naend-us
erappli
cat
ion.
Co ne s
teposi
cionami entopa s
amo sdeserco
nsu midore
spasiv
o saest
ar
c
omp rometi
dosa c
tivamenteenlaevol
ucióndeunac rea
cióndada.
49
Ens ut e
xtoOp en-
Sourc
e:AMo "ementinS e
arc
h
o
faPh i
los
ophy,Delandah abl
adepr o
du c
toperoqui z
áseamáso portu nou ti
li
zareltér
minocreaci
óny aqueesme nos
r
educci
onist
a,s
o bretodoenloq ueconci
erneala
sp ráct
ic
asart
ísti
caspe r
formati
vas.

De sdelacul
tur
ayé t
icahac
kersehaimpleme nt
adou nmo del
oe ne l
q uelaparti
cipac
iónseabreenmo me ntoscla
ve
del acreaci
ónoc once
pc i
ón( di
agnó s
ti
co,ela
bo r
aci
ónde lpro grama,seguimientodel aproducc
ión)5
0
.Elr oldel
púb li
cosehavuel
tomá sexig
ente.Laresponsa
b i
li
dadesma yo
r. Sibie
ne sc i
ert
oq uedel de
vel
opers
ee s
pe raquesepa
cr
ea ru namb i
ent
ea bi
ertoye vol
u ti
vo,delusuari
os ees
pe r
aq ueestéal aal
turarespondi
endoa cti
va mente
;e n
defini
tiv
a,contr
ibuye
ndoal ame jo r
a.Ene ldesar
rol
lodes oftwareestesist
emah ademostr
adof unci
o nar
.As íha
re
sul t
adoserca
simásvalio
salare
sp ues
tadecient
os,avec
esmi les,det
ester
s queenv er
si
onesbet
ac ontr
ibu y
enc o
ns u
f
eed -b
ack,có
digob
,ug-s
pott
ingyotrasmejoras
,quelosdes
arrol
lado r
esdesoftware
.

Est
odespi
er
tatambi
énci
er
tasr
eti
cenci
aspues
toqueentor
noalapart
ici
pac
iónsu
rgel
apr
egu
ntadesie
sta«¿
no
e
sa c
asou
nailus
iónqu
eesc
ondeel
some t
imie
ntoalmeca
nis
mo ,
lade
pendenci
aaunate
rmi
nal
yauntie
mpodeo c
io-
4
5
MARZO, 2
009,p.76.
4
6
HISPANO,2009
,p.61.
4
7
HIMANEN, 2002,
p.24.
4
8
RAYMOND, 1997.
4
9
DELANDA, 200
1.
5
0
AIGRAIN,20
10,p.47.
'
tr
aba j
oc ad
av ezmá sindife
rencia
doyb anal?
»51.Partie
ndodel o smo vi
mi entosha c
keryc iert
asp rác
tic
a sart
ís
ticasq ue
hanhe chos uyo sl
o sv al
oresdelaé ti
cah acke
r,po demo s«d ar
no sc u
e ntaq uet enemo se lpod e
rdec amb i
arnue stra
rea
lidadynos ólou ne ntor
nov ir
tual»52.Ape sardee s
to,debemo sserc autosyaq uesi no sext
rapo l
amo salámbi tode
l
apo l
íti
caesi nneg ableque«nos eha nc ubi
e rt
ola sexpecta
tivasdeu nama yorde l
ibe r
a ci
ónei nterconexi
ó ne ntre
ci
ud adanosypo lí
ticos,yaqueinternetseh autili
zadoge ner
alme nt epa rafacil
it
a rlainfor mació
ne nu ns ol
os entido ,
delo spo l
ít
ico salpú bl
ico»53.Enl apo lí
tic
a ,omá sb i
ene nl ac l
asepo lí
tic
a,nohaha bido,ape sa
rd eq uel as
herr
a mientasanue stradisposic
iónlope rmiten,unc amb io.Siele s
pe ctado r
,opú bl
ico, s
ehac onver
tidoe nusua r
io 5
4

noe sparaseru nme rojugador.$uiereademá spo deropinarsob relasr eglasdeljuego. Noa dmi teest
arde s
vinculado
delasde ci
si
o nesq uec oncier
nena lmo delodec reaci
ón. Deltodop aral asma sasperosinl asma sasquierepasarau n
tod
op ar
alasma sasyc onlasma sas.«Na dapu edeha berpa r
al asma sa ssie s
tasnodi sponend ea cces
odi re
c t
oal os
meca ni
smo sdep r
o duc c
ión»55.¿$u éclas
edeu sua
rioess inos elepe rmi tea cc
e derala sestr
uctu r
asdep roducc i
ó n?
¿Usua r
iooc ons umid or?Laé ti
cah ac
ker,entreo t
rascosas,rechaz alar elaci
óne ntredi ne r
oyt iempoq ueelespíritu
cap
itali
stadefiende. Losh ac
kersti
enenu na«l ibrerela
ciónc one ltiempo »56ylaf ormadede sarroll
arsusactiv
ida des
essur e
sult
ado .

Lascomunida
desdeusuar
ios
,elpúbl
ic
o ,s
onelepi
cent
rodelacre
aci
ónc ult
uralcont
empor
áneayademásha
n
de
mo st
radoquepuedeob
tenerr
esul
ta
dos.Comohemo sex
pues
toant
eri
ormentelosej
emplos
emulti
pli
canenot
ros
ca
mpo sconusua
ri
oscompromet
idos
.¿Po
rq uénoe
nlasins
ti
tuc
ione
scul
tura
les?I
nc l
usi
ve,
omásbie
nsobret
odo,l
as
i
nsti
tuci
onespúbl
ic
as.

Lano ci
óndee s
pect
adorhasidosupe
rada,a
sícomol adeusuar
ioco ns
u mid
or.Enl oqueres
pec
talosbie
nes
cul
tura
lesest
arí
amoshabl
andodelaimagendeu nacomunida
dd eusuariosquegest
ionauncent
rodearteou n
mu s
eona ci
onal
.Elpúbli
coq ui
erepart
ic
iparperonos ól
oe nd e
cidirsiq ui
ereonoa pl
audi
ralfi
na ldela
rep
rese
ntaci
ón.$uie
reest
arenelse
nodelo smec
anis
mo sdeprod
ucci
ó nc o
nu npo s
ic
ionamie
nto«par
ti
cipat
iv
oy
polí
ti
co»57.

5
1
SOLER, 2
009,p.92.
5
2
SOLER, 2
009,p.100
-101
.
5
3
SEY,20
04,p.448.
5
4
MARZO, 2009
,p.69.
5
5
I
b í
dem,p.65
.
5
6
HIMANEN, 2002,
p.39.
5
7
SOLER, 2
009,p.83.
(
6,;&,)I2"BC"

AIGRAIN,P.
(20
10)
,“Lar
éi
nve
nti
onde
sco
mmu
nsphy
si
que
setde
sbi
enspub
li
css
oci
auxàl
'
èredel
'
inf
orma
ti
on”
,enMu
lti
tud
es,
41,
pr
imav
era2
010

AI
GRAI
N,P
.(2
010
),“
Let
empsde
sbi
ensc
ommu
ns”
,I
nte
rne
t,r
é"o
lut
io
ncu
ltu
rel
le
,Ma
niè
red
e"o
ir,
feb
rer
o-ma
rzo2
010

DELANDA,M.(
2001)Op
, e
n-Sou
rce
:AMo "ementi
nSearc
ho f
aPhil
os
oph
y ,
confe
renc
iap
ronu
nci
adae
nel
Ins
ti
tut
efo
rAdv
anc
edS
tudy
,
Pr
inc
eto
n,Ne
wJe
rse
y,e
nhtt
p:/
/www.cddc
.v
t.
edu/hos
t/de
landa/
pag
es/
opensou
rce.
htm

FONTCUBERTA,
J.(
2011)
,Porunmani
fi
est
opos
tf
ot
ogr
áfi
co.Conf
ere
nci
a ,
Centr
ocul
tur
alPue
rta
sdeCast
il
la
,Mu r
ci
a
PERAN,
M.(20
05)
,Hurt
oypro
d u
cci
ónPi
rate

ase
nlacul
turaco
nte
mp o
ránea,
enwww.
marti
per
an.
net
/pr
int.
php?
id=5&s
rchr
st
=1

HI
MANEN,
P.(
200
2)Laé
, ti
cad
elh
ack
erye
les

ri
tud
elae
rad
elai
nfo
rma
ció
n,Ba
rce
lona
,De
sti
no

HISPANO,A.(200
9),“Ses
ospe
chades
upart
ic
ipa
ció
n:e
les
pec
tado
rdev
ang
uar
dia
”,Qu
eri
dop
úbl
ic
o.El
esp
ect
ado
rant
elap
art
ic
ipa
ció
n:
j
uga
dore
s,u
sua
rio
s,pr
osu
me r
syfa
ns,
Mu r
ci
a,CENDEAC

J
arg
onFi
leRe
sou
rce
s,u
ngl
osa
ri
odea
rgo
tdeha
cke
r,e
nca
tb.
org
/ja
rgo
n/

KYROU,A.(
2001)“El
ogi
odelpla
gio
.El
sampl
i
ngc
omoj
ueg
ooa
ctoa
rtí
st
ic
o”Ca
, p
it
al
is
moc
ogni
ti
"o,
pro
pie
dadi
nte
le
ct
ual
ycr
eac

n
c
ol
ect
iv
a,Ma
dri
d,Tra
fic
ant
esdesue
ños

LESSI
G, L.
(200
5),Po
runac
ult
uralibr
e.Comolos
gra
nde
sgr
upo
sdec
omu
nic
aci
ónu
til
iz
anl
ate
cno
log
íayl
ale
ypa
rac
lau
sur
arl
acu
ltu
ray
co
ntr
ola
rlacr
eat
iv
idad
,Madr
id,
Trafic
antesdeS
ueños

MARZO,J.
L.(200
9),“
Ses
ospe
c hades
upart
ic
ipa
ció
n:e
les
pec
tado
rdev
ang
uar
dia
”,Qu
eri
dop
úbl
ic
o.El
esp
ect
ado
rant
elap
art
ic
ipa
ció
n:
j
uga
dor
es
,us
uar
ios
,pr
osu
mer
syfans,Mur
cia
,CENDEAC

RAYMOND,
E.S
.(1
997
),Lac
ate
dra
lye
lba
zar
,enht
tp:
//b
ibl
io
web
.si
ndo
mini
o.
net
/te
lema
ti
ca/
cat
edr
al
.ht
ml

RAYMOND,
E.S
.(2
001
),Có
moc
on"
ert
ir
see
nha
cke
r,e
nht
tp:
//b
ibl
io
web
.si
ndo
mini
o.
net
/te
lema
ti
ca/
hac
ker
-co
mo.
html

RI
VIÈRE,
P.(
201
0),
“Le
spi
ra
tess
uédo
isàl
'
ass
autduPa
rl
eme
nt”
,I
nte
rne
t,r
é"o
lut
io
ncu
ltu
rel
le
,Ma
niè
red
e"o
ir,
feb
rer
o-ma
rzo2
010

S
ENNETT,
R.(
200
9)El
, a
rte
sano
,Ana
gra
ma

S
EY,A.CASTELLS,
M. (
200
4),
“Del
apo

ti
cae
nlo
sme
dio
sal
apo

ti
cae
nre
d:I
nte
rne
tye
lpr
oce
sopo

ti
co”
,Las
oc
ie
dadr
ed:
unav
is

n
g
lob
al,
Madr
id,
Ali
anza

S
OLER, P.
(200
9),
“Eramásqueunjuego
.Trans
for
maci
óndel
públ
ic
oenlabre
vehi
st
ori
adel
osj
ueg
osdi
gi
ta
les
”Qu
, e
ri
dop
úbl
ic
o.El
e
spe
ct
ado
rantel
apa
rti
cip
aci
ón:j
uga
do r
es
,usu
ario
s,p
ros
umer
syf
ans
,Murc
ia,CENDEAC

S
TALLMAN,
R.(
200
4)S
,oftwa
rel
ib
rep
arau
nas
oc
ie
dadl
ib
re,
Madr
id,
Tra
fic
ant
esdes
ueño
s,2
004

S
TALLMAN,
R.(
200
0)OnHa
, cki
ng,
enht
tp:
//s
tal
l
man.
org
/ar
ti
cl
es
/on-
hac
king
.ht
ml

XI
FARAS
,M.
(20
10)
,“Lac
opy
lefte
tlat
héo
riedel
apr
opr

té”
,enMu
lti
tud
es,
41,
pri
mav
era2
010

Anda mungkin juga menyukai