ATEX 94-9 Patlayıcı Ortamlar Ve EX-PROOF Elektrik Ekipmanları

TMMOB Elektrik Mhendisleri Odas Bilgi Belge Merkezi Yaynlanm Makaleler Katalou Kayt
TMMOB ELEKTRK MHENDSLER ODASI ZMR UBES
ATEX 94/9 PATLAYICI ORTAMLA ve EX-PROOF ELEKTRK EKPMANLA

MURAT YAPICI
Elektrik Mhendisi EMO zmir ube (20452) murat.yapici@emo.org.tr
LGL KURULU LAR
Buncefield ngiltere, 2005
PATLAMANIN OLU UMU
PATLAYICI ORTAMLAR
1- Gaz - Hava Karm 2- Buhar - Hava Karm 3- Toz-Hava Karm
PATLAMANIN DDET
Gaz veya Buharn; 1- Karm Oran, 2- Kimyasal zellii, 3- Homojenlii ve Trblans, 4- Ateleme Kayna, Enerji Miktar, 5- Yeri ( Alann Yaps), 6- klimsel artlar (Nem,Is),
ATE LEME KAYNAKLARI
-Elektrik Ark Kvlcm -Srtnme Kvlcm -Statik Elektrik -Scak Yzeyler -Yldrm Dmesi -Ultrasonik Ses Dalgalar 20 Khz
STATK ELEKTRK OLU UMUNA BR R
RNEKLER
TOZ HAVA KARI IMLARI
1- Tabii Tozlar 2- Kimyasal Tozlar 3- Metal Tozlar
TOZ ORTAMLARI VE SICAKLIK SINIFLA

Malzeme Tutuma Korlanma T Snf Malzeme Tutuma
TAB TOZLAR Pamuk Seliloz Aa H.Tozu Aa Reinesi Mantar Kat Turba Tahl Kakao KansantreYem Soya Ttn ay Msr Unu Meyve ekeri Pancar ekeri Linyit Sert Kmr Deri Keten
560 C 500 C 400 C 500 C 470 C 540 C 360 C 420 C 580 C 520 C 500 C 440 C 510 C 480 C 410 C 460 C 380 C 590 C 520 C 440 C
350 C 370 C 300 C 290 C 300 C 300 C 295 C 290 C 460 C 295 C 245 C 290 C 300 C 450 C 380 C 290 C 225 C 245 C 310 C 230 C
T3 T3 T3 T3 T3 T3 T3 T3 T2 T3 T4 T3 T3 T2 T3 T3 T4 T4 T3 T4
K MYA SANAY Lastik Tutkal Tozu Fenol Reine Tabbi Kauuk Polietilen Poliyamit Polyester Polivinilasetat PVC Selilozeter Polisakkanit Deterjan METAL Alminyum Bronz Demir Cu-Si alam Magnezyum Manganez inko Petrol Koku Kurum Kkrt
570 C 510 C 450 C 460 C 360 C 520 C 560 C 500 C 530 C 380 C 580 C 330 C 530 C 390 C 310 C 690 C 330 C 570 C 619 C 690 C 620 C 280 C
GAZ ORTAMLARINDA SINIFLANDIRM

Scaklk snf IEC/EN NEC 505-10 Tehizatn en yksek yzey scakl Yanc maddelerin parlama scakl >450 >300450 >280300 >260280 >230260 >215230 >200300 >180200 >165180 >160165 >135200 >120135 >100135 >100100 Scaklk snf NEC 500-3 CEC 18-052
II A Aseton, Etan, Etiletonet Amonyak, Benzol(saf) Etanoik asit, Metan Metan, Metanol, Propan Toluen, Karbon oksit Etanol i-amil asetat n-Btan n-Btil alkol Benzin Dizel yakt Uak yakt Kzgn ya n-Hekzan Asetaldehit Etileter
II B
Hava Acryln
T1
450 300 280 260 230 215 200 180 165 160 135 120 100 85
T1 T2 T2A T2B T2C T2D T3 T3A T3B T3C T4 T4A T5 T6
Etile
T2
T3
T4 T5 T6
PATLAYICI GAZ ORTAMLARINA AT YER RN

- Boya malatlar - Tiner malatlar - Ham Deri malatlar - Plastik Enjeksiyon mal Yerleri - Pamuk-plik Deposu ve mal-letme Yerleri - LPG Gaz Dolum , Depolama ve Sat Yerleri - Akaryakt ve LPG Rafinerileri - Parlayc Gaz mal Eden yerleri - Parlayc Gaz Sat Yapan yerleri - Akaryakt Datm stasyonlar - Ya Rafinerilerinin Baz Blmleri - Etilen Kullanan Elbise Temizleyicileri - Ak malatlarnn Baz Blmleri - Gaz Ortamlarndaki laboratuvarlar - Kozmetik malatlarnn baz Blmleri - Kimyevi tahlil Laboratuarlar - Sktrlm ve Sanayi Gazlar Sat Yeri - Maden Ocaklar (zel+K..T.) - Gaz Datm Sistemleri - Buharlaabilir Sv Yakt Depolar
YANGIN ve PATLAMA GEREKLE EN YER R
- Yorgan malathanesi - Boya ve Tiner malat Yeri - Parlayc Maddelerin Satld - Tekstil Fabrikas - Kkrt Deposu - Tiner Deposu - Plastik Fabrikas - Pamuk Deposu - Kutu ve Ambalaj Kat mal Ye - Deri Boyama Atlyesi - Deri malat Yeri - Hayvan Besi Al
YNETMELKLER
1- 27 EK M 2002 24919 RES. GAZ. ATEX 94 SANAY VE T CARET BAKANLII (2006 son hal
2- 26 ARALIK 2003 - 25328 RES.GAZ. ATEX 1 ALIMA VE SOSYAL GVENL K BAKANL a-30 HAZ RAN 2006 SONRASI UYGULAMA b-26 ARALIK 2006 NCES UYGULAMA
YNETMELKLER
Patlayc Ortamda Kullanlan Tehizat ile ilgili ynetmeliktir.
SANAY VE T CARET BAKANLIInn bu ynetmelii, Mu
Madde 1 Bu Ynetmeliin amac; Ynetmelik kapsamna giren mu patlayc ortamda kullanlan tehizatn ve koruyucu sistemlerin gve piyasaya arz iin gerekli emniyet kurallar ile uygunluk deerlendirm prosedrlerine ilikin usul ve esaslar belirlemektir.
Madde 14 Bu Ynetmelik, Avrupa Birliinin 94/9/EC sayl Muhte Ortamda Kullanlan Tehizat ve Koruyucu Sistemler ile ilgili direktif alnarak hazrlanmtr.
30 Aralk 2006 tarihli, 26392 sayl resmi gazetede bu ynetmelik yen yaynland tarihten itibaren yrrle girmitir.
YNETMELKLER
ALIMA VE SOSYAL GVENL K BAKANLIInn yne
Patlayc Ortamlarn Tehlikelerinden alanlarn Korunmas ile ilg ynetmeliktir. K NC BLM verenin Ykmllkleri Patlamalarn nlenmesi ve Patlamadan Korunma Madde 5 Patlamalarn nlenmesi ve bunlardan korunmay salam iveren, aada belirtilen temel ilkelere ve verilen ncelik srasna u ilemlerin doasna uygun olan teknik ve organizasyona ynelik nle alacaktr: a) Patlayc ortam olumasn nlemek, b) Yaplan ilemlerin doas gerei patlayc ortam olumasnn nle mmkn deilse patlayc ortamn tutumasn nlemek, c) ilerin salk ve gvenliklerini salayacak ekilde patlamann za azaltacak nlemleri almak. Bu nlemler, gerektiinde patlamann yaylmasn nleyecek tedbirle alnacaktr. Alnan bu tedbirler dzenli aralklarla ve iyerindeki n deiikliklerden sonra yeniden gzden geirilecektir.
YNETMELKLER
ALIMA VE SOSYAL GVENL K BAKANLIInn yne
Patlayc Ortamlarn Tehlikelerinden alanlarn Korunmas ile ilg ynetmeliktir.
Patlayc Ortam Oluabilecek Yerlerin Snflandrlmas Madde 9 veren; a) Patlayc ortam olumas ihtimali olan yerleri Ek-Ide belirtildii snflandracak, b) Yukarda (a) bendine gre snflandrlm olan blgelerde Ek-IId asgari gereklerin uygulanmasn salayacak, c) ilerin salk ve gvenliini tehlikeye atabilecek miktarda patlay oluabilecek yerlerin giriine Ek-IIIde verilen iaretleri koyacaktr.
PATLAYICI GAZ ORTMALARDA BLGE SINIFLAND

TS 3491 EN 60079-10 Aralk 2005
KU AK (Zone) 0
inde gaz, buhar veya buu hlinde yanc maddelerin havayla k meydana gelen patlayc gaz ortamnn devaml veya ok uzun s sklkla bulunduu blge. (Patlayc madde kaplarnn ii ve patlayc ileyen
ksmlar gibi yerler bu gruba girer.)
KU AK (Zone) 1
inde gaz, buhar veya buu hlinde yanc maddelerin havayla ka meydana gelen patlayc gaz ortamnn normal almada ara sra blge. (Zon 0 n yakn evresi, patlayc madde pompa istasyonlar, vana ve klape
bu gruba girer.)
KU AK (Zone) 2
inde gaz, buhar veya buu hlinde yanc maddelerin havayla ka meydana gelen patlayc gaz ortamnn normal almada ara sra ihtimalinin zayf olduu, eer bulunursa sadece ok ksa sreyle d blge. (Yalnzca kaynakl boru balantlar bulunan tesis veya tesisin ksmlar, do
boru hatlar bu gruba girer.)
PATLAYICI TOZ ORTMALARDA BLGE SINIFLAND
KU AK (Zone) 20 Patlayc toz ortam devaml veya ok uzun s sklkla bulunduu blge. KU AK (Zone) 21 Patlayc toz ortam normal almada ara sra blge.
KU AK (Zone) 22 Patlayc toz ortam normal almada ara sra ihtimalinin zayf olduu, eer bulunursa sadece ok ksa sreyle de blge.
BLGE SINIFLANDIRMA RNE
AKARYAKIT STASYONU
AKARYAKIT STASYONU
EX-PROOF CHAZLARIN GRUPLANDIRIL
II 2 GD e IIB T5
* I Grubu; Grizu Ortamnda Kullanlan Cih * II Grubu; Grizu Dndaki Patlayc Gaz Ortamlarnda Kullanlan Cihazlar
DONANIM GRUBU I
MADEN OCAKLARI
KATEGOR M1:
Maden Ocaklar Yer alt ve Yer st Elk.E
KATEGOR M2: Maden Ocaklar Yer alt ve Yer st Gen.
DONANIM GRUBU II
SANAY
KATEGOR KATEGOR KATEGOR
1: Zone 0 Tip: ia,s
2: Zone 1 Tip:d,e,ib,o,p,q, 3: Zone 2 Tip :n
BUHAR-GAZ ve TOZ ORTAML KODLAMA

BUHAR VE GAZ N : G
TOZ N
: D
EX-PROOF MALZEMELER KORUMA T

1- d tipi Alev Szdrmaz Muhafaza 2- e tipi Arttrlm Emniyet 3- i tipi Kendinden Emniyetli ia tipi ok Arzalar in Kendinden Emniyetli ib tipi Tek Arzalar in Kendinden Emniyetli 4- o tipi Yaa Daldrma 5- p tipi Basnla koruma 6- q tipi Toz Doldurma 7- n tipi Szdrmaz Korunma 8- s tipi zel Koruma 9- m tipi Kapsl ine Alma
EX-PROOF MALZEMELER KORUMA TP Alev Szdrmaz Mahfaza d
Alev szdrmaz mahfaza, d patlayc ortam ateleyebilecek paralarn, patlayc bir karmn dahili patlamas srasnda oluan basnca dayanabilen ve patlamann mahfazay evreleyen patlayc atmosfere iletilmesini nleyen bir mahfaza ierisine yerletirildii koruma tipidir. Bu koruma tipi d harfi ile gsterilmektedir.
EX-PROOF MALZEMELER KORUMA TP Ykseltilmi Emniyet Seviyesi e
Ykseltilmi emniyet seviyesi, e, normal servis s ar scaklk veya ark ya da kvlcmlar retmeye cihazlarn i ya da d blmlerinde bunlarn mey gelme ihtimalini daha yksek bir gvenlik seviyes nleyecek ekilde uyguland koruma tipidir. Bu koruma tipi e harfi ile gsterilmektedir.
EX-PROOF MALZEMELER KORUMA TP
Kendinden Emniyetli Elektrikli Cihazlar
Kendinden emniyetli elektrikli cihazlar, i, btn de yaps itibariyle kendinden emniyetli olduu elektr cihazlardr.

i Kendinden Emniyetli Sistem iin rnek

i Kendinden Emniyetli Sistem iin rnek
EX-PROOF MALZEMELER KORUMA TP Koruma Tipi n
Koruma tipi, n, normal almada elektrikli cihaza, kaplayan patlayc ortam atelemeyecei veya ate sebep olabilecek bir arzann meydana gelmesinin muhtemel olmad durumlarda uygulanan bir koru Bu koruma tipi n harfi ile gsterilmektedir.
EX-PROOF MALZEMELER KORUMA TP Yaa Daldrmal Koruma Tipi o
Yaa daldrmal koruma tipi, o, elektrikli cihazn ya paralarnn yan zerinde olabilecek veya mahfa dnda bulunabilecek patlayc bir ortamn atelen ekilde yaa batrld koruma tipidir. Bu koruma tipi o harfi ile gsterilmektedir.
rnek; Trafo ierisinde yaa batrlm hacimli elektrikli cih
EX-PROOF MALZEMELER KORUMA TP zel Koruma Tipi s
zel koruma tipi, s, yaplar itibariyle, yerleik koru sahip cihazlar iin belirlenmi yapsal veya dier a karlamayan, bununla birlikte, gerektii durumlard deney ile nceden belirlenen alanlardaki tehlikeli b kullanma uygun olduu gsterilebilen elektrikli cih belgelenmesini salamak iin uyarlanm bir kavra Bu koruma tipi s harfi ile gsterilmektedir.
EX-PROOF MALZEMELER KORUMA TP Kapsl ine Alma m
Kapsl iine alma, m, patlayc bir atmosferi kvlcm stma yolu ile ateleyebilecek paralarn, bu atmos atelenmeyecei ekilde bir bileiin ierisine yerle koruma tipidir. Bu koruma tipi m harfi ile gsterilmektedir. rnek; Yaltm uygun effaf izolasyonlu malzemeler ieris elektrik-elektronik sistemler, Sensr devre kartlar
BLGELERE GRE KORUMA TPLERNN KU

IEC veya EN'ye gre
Koruma Tipi
Temel Prensipler
Potansiyel patlayc atmosferi ateleyebilen ksmlar, iindeki patlama basncna dayanan ve patlamann kendisini evreleyen atmosfere yaylmasn engelleyen muhafazann iine yerletirilmilerdir. Bu ekilde yaplan korumada; elektrik malzemelerinin iinde ve dndaki elemanlarda, ar scaklk, kvlcm ve arklarn oluum olaslklarna kar, daha yksek derecede emniyet tedbirleri alnr Bu tr korumada, cihazn bulunduu ortama, dardaki ortamdan bir giriin olmamasn salamak iin, cihaz rten ksmn iinde, darya gre daha basnl koruyucu bir gaz kullanlarak, dtan ieriye olacak atmosferik szmalar nlenir. Bu tr koruma eidinde, elektrikli cihaz kendinden emniyetli devreler ierir. Bu devreler sayesinde, tehlikeli sahaya giden enerji kstlanr, bylelikle patlatc atmosferin atelenmesi engellenir. Bu tr korumada, elektrikli cihazn tm veya bir ksm, koruyucu bir svnn (ya gibi) iine batrlr. Bu yolla, yan dnda ya da kabn tamamen dnda kalan bir ortam, yan iindeki cihaz tarafndan oluturulacak kvlcmdan etkilenmez.
Bu koruma eidinde; elektrikli cihaz iinde tutan muhafaza, kk paracklardan oluan malzemeyle tamamen doldurulur. Bylece cihazn istenilen artlarda almas srasnda oluacak kvlcmlar, dardaki atmosferi ateleyemez.
Blge Zone 1 veya 2
"Eex d"
Alev Szdrmaz Muhafaza IEC 60 079-1 - EN 50 018
alterler, panelleri, stclar, a
"Eex e"
Artrlm Emniyet IEC 60 079-7 - EN 50 019
Terminal v
Zone 1 veya 2 motorlar, a
"Eex p"
Basnlan-drlm Cihazlar IEC 60 079-3 - EN 50 016
Zone 1 veya 2
Byk don panelleri, byk mo lm ve
"Eex i"
Kendinden Emniyet IEC 60 079-11 - EN 50 020
Zone 0, 1 teknolojisi veya 2
"Eex o"
Yaa Daldrma IEC 60 079-6 - EN 50 015
Transform
Zone 1 veya 2
"Eex q"
Toz Doldurma IEC 60 079-5 - EN 50 017
Zone 1 veya 2
Transform paralar
"Eex m"
Kapsl ine Koyma (Kapslasyon) IEC 60 079-18 - EN 50 028
Bu tip koruma eklinde; atelemeyi yapabilecek paralar, d atmosfere kar yeterince mukavim bir reine iine yle kapatlr ki; patlayc atmosfer ne kvlcmla ne de syla bu kapal ksmdan atelenemez. Potansiyel patlayc atmosferi ateleyebilecek yeterlie sahip olmayan elektriksel cihazlar (normal ve tanmlanm normal olmayan koullar altnda)
Zone 1 veya 2
Sadece Zone 2
Kk kap gsterge e
"Eex n"
tipi koruma ( Kvlcm kmaz ) IEC 60 079-15 - EN 50 021
Zone 2'de alter ve k deildir.
EX-PROOF CHAZLARDA ETKET KODLA
I II II II
1 2 3 1
GD D G G
Ex Ex Ex Ex
ia e n ia
I T1 IIB T5 IIB T4 IIC T6 Scaklk Snf (T1,T2,T3,T4,T5,T6) Gaz Ortam Snf(IIA,IIB,IIC, I) Koruma Tipi (d,e,i,m,n,p,q,o,..) Exproof areti Gaz / Toz (G,D,GD) Cihaz Kategorisi Kategori(Griz,Kmr tozu-Dier san)
RNEK ARETLEME
I M2 E
II 2 G
II GD
II 2 G
UYGULAMA ESASLARI
KABLO RAKORLU TESSAT
BUHAR-GAZ ve TOZ ORTAM d tipi koruma snf e tipi koruma snf i tipi koruma snf m tipi koruma snf
TESSAT RNEKLER
TMMOB ELEKTRK MHENDSLER ODASI ZMR UBES
KATILDIINIZ N TEEKKR EDER Z
MURAT YAPICI
Elektrik Mhendisi (20452) murat.yapici@emo.org.tr

ATEX 94-9 Patlayıcı Ortamlar Ve EX-PROOF Elektrik Ekipmanları

Diunggah oleh

Informasi Dokumen

Judul Asli

Hak Cipta

Format Tersedia

Bagikan dokumen Ini

Bagikan atau Tanam Dokumen

Opsi Berbagi

Apakah menurut Anda dokumen ini bermanfaat?

Apakah konten ini tidak pantas?

Hak Cipta:

Format Tersedia

ATEX 94-9 Patlayıcı Ortamlar Ve EX-PROOF Elektrik Ekipmanları

Diunggah oleh

Hak Cipta:

Format Tersedia

TMMOB Elektrik Mhendisleri Odas Bilgi Belge Merkezi Yaynlanm Makaleler Katalou Kayt

TMMOB ELEKTRK MHENDSLER ODASI ZMR UBES

ATEX 94/9 PATLAYICI ORTAMLA ve EX-PROOF ELEKTRK EKPMANLA

LGL KURULU LAR

Buncefield ngiltere, 2005

Buncefield ngiltere, 2005

Buncefield ngiltere, 2005

PATLAMANIN OLU UMU

1- Gaz - Hava Karm 2- Buhar - Hava Karm 3- Toz-Hava Karm

ATE LEME KAYNAKLARI

STATK ELEKTRK OLU UMUNA BR R

TOZ HAVA KARI IMLARI

1- Tabii Tozlar 2- Kimyasal Tozlar 3- Metal Tozlar

TOZ ORTAMLARI VE SICAKLIK SINIFLA

GAZ ORTAMLARINDA SINIFLANDIRM

T1 T2 T2A T2B T2C T2D T3 T3A T3B T3C T4 T4A T5 T6

PATLAYICI GAZ ORTAMLARINA AT YER RN

YANGIN ve PATLAMA GEREKLE EN YER R

SANAY VE T CARET BAKANLIInn bu ynetmelii, Mu

ALIMA VE SOSYAL GVENL K BAKANLIInn yne

ALIMA VE SOSYAL GVENL K BAKANLIInn yne

Patlayc Ortamlarn Tehlikelerinden alanlarn Korunmas ile ilg ynetmeliktir.

PATLAYICI GAZ ORTMALARDA BLGE SINIFLAND

PATLAYICI TOZ ORTMALARDA BLGE SINIFLAND

BLGE SINIFLANDIRMA RNE

EX-PROOF CHAZLARIN GRUPLANDIRIL

EX-PROOF CHAZLARIN GRUPLANDIRIL

Maden Ocaklar Yer alt ve Yer st Elk.E

KATEGOR M2: Maden Ocaklar Yer alt ve Yer st Gen.

EX-PROOF CHAZLARIN GRUPLANDIRIL

KATEGOR KATEGOR KATEGOR

1: Zone 0 Tip: ia,s

2: Zone 1 Tip:d,e,ib,o,p,q, 3: Zone 2 Tip :n

EX-PROOF CHAZLARIN GRUPLANDIRIL

BUHAR-GAZ ve TOZ ORTAML KODLAMA

EX-PROOF CHAZLARIN GRUPLANDIRIL

EX-PROOF MALZEMELER KORUMA T

EX-PROOF MALZEMELER KORUMA TP Alev Szdrmaz Mahfaza d

EX-PROOF MALZEMELER KORUMA TP Ykseltilmi Emniyet Seviyesi e

EX-PROOF MALZEMELER KORUMA TP

Kendinden Emniyetli Elektrikli Cihazlar

EX-PROOF MALZEMELER KORUMA TP

EX-PROOF MALZEMELER KORUMA TP

EX-PROOF MALZEMELER KORUMA TP Koruma Tipi n

EX-PROOF MALZEMELER KORUMA TP Yaa Daldrmal Koruma Tipi o

rnek; Trafo ierisinde yaa batrlm hacimli elektrikli cih

EX-PROOF MALZEMELER KORUMA TP zel Koruma Tipi s

EX-PROOF MALZEMELER KORUMA TP Kapsl ine Alma m

BLGELERE GRE KORUMA TPLERNN KU

Blge Zone 1 veya 2

Alev Szdrmaz Muhafaza IEC 60 079-1 - EN 50 018

alterler, panelleri, stclar, a

Zone 1 veya 2 motorlar, a

Byk don panelleri, byk mo lm ve

Zone 0, 1 teknolojisi veya 2

Zone 2'de alter ve k deildir.

EX-PROOF CHAZLARDA ETKET KODLA

KABLO RAKORLU TESSAT

KABLO RAKORLU TESSAT

KABLO RAKORLU TESSAT

TMMOB ELEKTRK MHENDSLER ODASI ZMR UBES

KATILDIINIZ N TEEKKR EDER Z

Anda mungkin juga menyukai