NVELMAN ETLER

PROFL NVELMANI

Prof. Dr. M. Fatih SELENAY

PROFL NVELMANI

Bir doru (hat, gzergah) zerindeki arazi noktalarnn ykseklik

farklarnn bulunmasna profil nivelman denir. Mhendislik
almalarnn ounda arazinin bir doru boyunca krk ve dalgal
eklinin elde edilmesi iin profilinin karlmas gerekmektedir.
(Yol inaat, demiryolu, kanal gzergah, kanalizasyon hatt v.s.)
Profil nivelmannn nokta nivelmanndan balca fark
noktalar arasndaki yatay mesafelerin de bulunmasdr. Profil
nivelman boyuna profil nivelman ve enine profil nivelman
olmak zere 2 ekilde yaplr.

PROFL NVELMANI

Boyuna Profil Nivelman

Boyuna profilde ilk i, arazide profili karlacak gzergah
ekseninin kazklar aklarak iaretlenmesi ve bu kazklar arasndaki yatay
mesafelerin llmesidir. Buna istasyonlama ya da piketaj denir.
Gzergah belirlendikten sonra, arazi topografyasna bal olarak
25 m, 50 m veya 100 m. aralkla istasyonlara blnr. Genelde hektometre
olarak iaretlenir. rnein 100 metre 1+00 eklinde gsterilir. Eer hat
zerinde eimde bir krlma varsa bu noktaya da bir istasyon (9+16)
eklenir. Bu bize 9+16 nolu istasyonun, 9+00 istasyonundan 16 m ilerde
olduunu gstermektedir. Yani 9+16 nn anlam, balangtan itibaren 916.
nc metredeki istasyon demektir. Boyuna profil nivelmannda geri, ara ve
ileri okumalar yaplr. Bu okumalar nivelman cetveline kaydedilir.

2+41

2+18

1+92

1+36

1+15

0+71

0+38

0+09
0+14

BOYUNA PROFL NVELMANI

2+50

2+00
1+50

1+00
0+50

H0+00=850.000 m.

0+00

II

III

IV

854.052
853.333
852.836
851.875

850.000 m

Deniz seviyesi

853.494

BOYUNA PROFL NVELMANI

Mira Okumalar

Alet
Dura

Gzleme
Noktalar

0+00
0+09
0+14
0+38
0+50

1.875

0+50
0+71
1+00

1.213

1+00
1+15
1+36
1+50

2.451

1+50
1+92
2+00

1.586

2+00
2+18
2+41
2+50

1.524

II

III

IV

Toplam

Geri

Ara

Ykseklikler
leri

Gzleme
Ekseni

Not

Noktalar
0+00 noktas
850.000 m dir.

1.46
1.58
0.72

Topla
0.252

1.23
1.954
2.32
1.45
0.867
2.12
2.082
1.33
1.45
1.516

2+50
noktasnn
ykseklii
851.968 m dir.

PROFL NVELMANI

Gzleme ekseni
850.000 + 1.875 = 851.875 m
ykseklii
1.875 m
0+00

850.000 m

I
Deniz seviyesi

BOYUNA PROFL NVELMANI

Mira Okumalar

Alet
Dura

Gzleme
Noktalar

0+00
0+09
0+14
0+38
0+50

1.875

0+50
0+71
1+00

1.213

1+00
1+15
1+36
1+50

2.451

1+50
1+92
2+00

1.586

2+00
2+18
2+41
2+50

1.524

II

III

IV

Toplam

Geri

Ara

Ykseklikler
leri

1.46
1.58
0.72

Gzleme
Ekseni

Noktalar
0+00 noktas
850.000 m dir.

851.875
0.252

Not

kar

1.23
1.954
2.32
1.45
0.867
2.12
2.082
1.33
1.45
1.516

2+50
noktasnn
ykseklii
851.968 m dir.

BOYUNA PROFL NVELMANI

Mira Okumalar

Alet
Dura

Gzleme
Noktalar

0+00
0+09
0+14
0+38
0+50

1.875

0+50
0+71
1+00

1.213

1+00
1+15
1+36
1+50

2.451

1+50
1+92
2+00

1.586

2+00
2+18
2+41
2+50

1.524

II

III

IV

Toplam

Geri

Ara

Ykseklikler
leri

1.46
1.58
0.72

Gzleme
Ekseni
851.875

0.252

Not

Noktalar

850.42
850.30
851.16
851.623

0+00 noktas
850.000 m dir.

1.23
1.954

Topla

2.32
1.45
0.867
2.12
2.082
1.33
1.45
1.516

2+50
noktasnn
ykseklii
851.968 m dir.

BOYUNA PROFL NVELMANI

Mira Okumalar

Alet
Dura

Gzleme
Noktalar

0+00
0+09
0+14
0+38
0+50

1.875

0+50
0+71
1+00

1.213

1+00
1+15
1+36
1+50

2.451

1+50
1+92
2+00

1.586

2+00
2+18
2+41
2+50

1.524

II

III

IV

Toplam

Geri

Ara

Ykseklikler
leri

1.46
1.58
0.72

Gzleme
Ekseni
851.875

0.252

Not

Noktalar

850.42
850.30
851.16
851.623

0+00 noktas
850.000 m dir.

852.836
1.23
1.954

kar

2.32
1.45
0.867
2.12
2.082
1.33
1.45
1.516

2+50
noktasnn
ykseklii
851.968 m dir.

BOYUNA PROFL NVELMANI

Mira Okumalar

Alet
Dura

Gzleme
Noktalar

0+00
0+09
0+14
0+38
0+50

1.875

0+50
0+71
1+00

1.213

1+00
1+15
1+36
1+50

2.451

1+50
1+92
2+00

1.586

2+00
2+18
2+41
2+50

1.524

II

III

IV

Toplam

Geri

Ara

Ykseklikler
leri

1.46
1.58
0.72

Gzleme
Ekseni
851.875

0.252

Not

Noktalar

850.42
850.30
851.16
851.623

0+00 noktas
850.000 m dir.

852.836
1.23

851.61
850.882

1.954
2.32
1.45
0.867

Topla

2.12
2.082
1.33
1.45
1.516

2+50
noktasnn
ykseklii
851.968 m dir.

BOYUNA PROFL NVELMANI

Mira Okumalar

Alet
Dura

Gzleme
Noktalar

0+00
0+09
0+14
0+38
0+50

1.875

0+50
0+71
1+00

1.213

1+00
1+15
1+36
1+50

2.451

1+50
1+92
2+00

1.586

2+00
2+18
2+41
2+50

1.524

II

III

IV

Toplam

Geri

Ara

Ykseklikler
leri

1.46
1.58
0.72

Gzleme
Ekseni
851.875

0.252

Not

Noktalar

850.42
850.30
851.16
851.623

0+00 noktas
850.000 m dir.

852.836
1.23

851.61
850.882

1.954
2.32
1.45

853.333
0.867

kar

2.12
2.082
1.33
1.45
1.516

2+50
noktasnn
ykseklii
851.968 m dir.

BOYUNA PROFL NVELMANI

Mira Okumalar

Alet
Dura

Gzleme
Noktalar

0+00
0+09
0+14
0+38
0+50

1.875

0+50
0+71
1+00

1.213

1+00
1+15
1+36
1+50

2.451

1+50
1+92
2+00

1.586

2+00
2+18
2+41
2+50

1.524

II

III

IV

Toplam

Geri

Ara

Ykseklikler
leri

1.46
1.58
0.72

Gzleme
Ekseni
851.875

0.252

Not

Noktalar

850.42
850.30
851.16
851.623

0+00 noktas
850.000 m dir.

852.836
1.23

851.61
850.882

1.954
2.32
1.45

853.333
0.867

851.01
851.88
852.466

2.12
2.082
1.33
1.45
1.516

Topla
2+50
noktasnn
ykseklii
851.968 m dir.

BOYUNA PROFL NVELMANI

Mira Okumalar

Alet
Dura

Gzleme
Noktalar

0+00
0+09
0+14
0+38
0+50

1.875

0+50
0+71
1+00

1.213

1+00
1+15
1+36
1+50

2.451

1+50
1+92
2+00

1.586

2+00
2+18
2+41
2+50

1.524

II

III

IV

Toplam

Geri

Ara

Ykseklikler
leri

1.46
1.58
0.72

Gzleme
Ekseni
851.875

0.252

Not

Noktalar

850.42
850.30
851.16
851.623

0+00 noktas
850.000 m dir.

852.836
1.23

851.61
850.882

1.954
2.32
1.45

853.333
0.867

2.12

851.01
851.88
852.466

854.052
2.082

1.33
1.45
1.516

kar

2+50
noktasnn
ykseklii
851.968 m dir.

BOYUNA PROFL NVELMANI

Mira Okumalar

Alet
Dura

Gzleme
Noktalar

0+00
0+09
0+14
0+38
0+50

1.875

0+50
0+71
1+00

1.213

1+00
1+15
1+36
1+50

2.451

1+50
1+92
2+00

1.586

2+00
2+18
2+41
2+50

1.524

II

III

IV

Toplam

Geri

Ara

Ykseklikler
leri

1.46
1.58
0.72

Gzleme
Ekseni
851.875

0.252

Not

Noktalar

850.42
850.30
851.16
851.623

0+00 noktas
850.000 m dir.

852.836
1.23

851.61
850.882

1.954
2.32
1.45

853.333

851.01
851.88
852.466

854.052

851.93
851.970

0.867
2.12
2.082
1.33
1.45
1.516

Topla

2+50
noktasnn
ykseklii
851.968 m dir.

BOYUNA PROFL NVELMANI

Mira Okumalar

Alet
Dura

Gzleme
Noktalar

0+00
0+09
0+14
0+38
0+50

1.875

0+50
0+71
1+00

1.213

1+00
1+15
1+36
1+50

2.451

1+50
1+92
2+00

1.586

2+00
2+18
2+41
2+50

1.524

II

III

IV

Toplam

Geri

Ara

Ykseklikler
leri

1.46
1.58
0.72

Gzleme
Ekseni
851.875

0.252

Not

Noktalar

850.42
850.30
851.16
851.623

0+00 noktas
850.000 m dir.

852.836
1.23

851.61
850.882

1.954
2.32
1.45

853.333

851.01
851.88
852.466

854.052

851.93
851.970

0.867
2.12
2.082
1.33
1.45

853.494
1.516

kar

2+50
noktasnn
ykseklii
851.968 m dir.

BOYUNA PROFL NVELMANI

Mira Okumalar

Alet
Dura

Gzleme
Noktalar

0+00
0+09
0+14
0+38
0+50

1.875

0+50
0+71
1+00

1.213

1+00
1+15
1+36
1+50

2.451

1+50
1+92
2+00

1.586

2+00
2+18
2+41
2+50

1.524

II

III

IV

Toplam

Geri

Ara

Ykseklikler
leri

1.46
1.58
0.72

Gzleme
Ekseni
851.875

0.252

Not

Noktalar

850.42
850.30
851.16
851.623

0+00 noktas
850.000 m dir.

852.836
1.23

851.61
850.882

1.954
2.32
1.45

853.333

851.01
851.88
852.466

854.052

851.93
851.970

0.867
2.12
2.082
1.33
1.45

853.494
1.516

852.16
852.04
851.978

2+50
noktasnn
ykseklii
851.968 m dir.

BOYUNA PROFL NVELMANI

Mira Okumalar

Alet
Dura

Gzleme
Noktalar

0+00
0+09
0+14
0+38
0+50

1.875

0+50
0+71
1+00

1.213

1+00
1+15
1+36
1+50

2.451

1+50
1+92
2+00

1.586

2+00
2+18
2+41
2+50

1.524

II

III

IV

Toplam

Geri

Ara

Ykseklikler
leri

1.46
1.58
0.72

Gzleme
Ekseni

Not

Noktalar

851.875
0.252

850.42
850.30
851.16
851.623

0+00 noktas
850.000 m dir.

852.836
1.23

851.61
850.882

1.954
2.32
1.45

853.333

851.01
851.88
852.466

854.052

851.93
851.970

0.867
2.12
2.082
1.33
1.45

853.494
1.516

8.649

6.671
Fark
1.978

852.16
852.04
851.978

2+50
noktasnn
ykseklii
851.968 m dir.

851.978 - 850.000=1.978 Fark

Hesaplamalar dorudur.

BOYUNA PROFL NVELMANI

Mira Okumalar

Alet
Dura

Gzleme
Noktalar

0+00
0+09
0+14
0+38
0+50

1.875

0+50
0+71
1+00

1.213

1+00
1+15
1+36
1+50

2.451

1+50
1+92
2+00

1.586

2+00
2+18
2+41
2+50

1.524

II

III

IV

Toplam

Geri

Ara

Ykseklikler
leri

1.46
1.58
0.72

Gzleme
Ekseni
851.875

0.252

Not

Noktalar

850.42
850.30
851.16
851.623

0+00 noktas
850.000 m dir.

852.836
1.23

851.61
850.882

1.954
2.32
1.45

853.333

851.01
851.88
852.466

854.052

851.93
851.970

0.867
2.12
2.082
1.33
1.45

853.494
1.516

Arazideki ilemin kontrol

Yaplan hata =851.978 851.968 = 0.010 m=10 mm

852.16
852.04
851.978

2+50
noktasnn
ykseklii
851.968 m dir.

BOYUNA PROFL NVELMANI

Mira Okumalar

Alet
Dura

Gzleme
Noktalar

0+00
0+09
0+14
0+38
0+50

1.875

0+50
0+71
1+00

1.213

1+00
1+15
1+36
1+50

2.451

1+50
1+92
2+00

1.586

2+00
2+18
2+41
2+50

1.524

II

III

IV

Toplam

Geri

Ara

Ykseklikler
leri

1.46
1.58
0.72

Gzleme
Ekseni
851.875

0.252

Not

Noktalar

850.42
850.30
851.16
851.623

0+00 noktas
850.000 m dir.

852.836
1.23

851.61
850.882

1.954
2.32
1.45

853.333

851.01
851.88
852.466

854.052

851.93
851.970

0.867
2.12
2.082
1.33
1.45

853.494
1.516

852.16
852.04
851.978

2+50
noktasnn
ykseklii
851.968 m dir.

Yaplan hata =851.978 851.968 = 0.010 m=10 mm

zin verilen hata snr= 9n =92.5=14.2 mm
14.2 mm>10 mm ilem geerlidir.

BOYUNA PROFL NVELMANI

Mira Okumalar

Alet
Dura

Gzleme
Noktalar

0+00
0+09
0+14
0+38
0+50

1.875

0+50
0+71
1+00

1.213

1+00
1+15
1+36
1+50

2.451

1+50
1+92
2+00

1.586

2+00
2+18
2+41
2+50

1.524

II

III

IV

Toplam

Geri

Ara

-1

Ykseklikler
leri

1.46
1.58
0.72

Gzleme
Ekseni
851.875

+1
0.252

-1

1.23

2.32
1.45

853.333

851.01
851.88
852.466

854.052

851.93
851.970

+1

2.12

+1

2.082

-1

850.42
850.30
851.16
851.623

0+00 noktas
850.000 m dir.

851.61
850.882

+1

0.867

-1

Noktalar

852.836
1.954

-1

Not

1.33
1.45

853.494

+1

1.516
Yaplan 10 mm hata datlr.

852.16
852.04
851.978

2+50
noktasnn
ykseklii
851.968 m dir.

ENNE PROFL NVELMANI

Bir gzergah ekseninin sadece boyuna profilinin alnmas her
zaman ihtiyac karlamaz. Pek ok mhendislik almalarnda
boyuna profilin yanlarnda bulunan arazinin ykseklik durumlarnn
bilinmesine gerek vardr. Boyuna profilin yan taraflarndaki arazilerin
ykseklik durumlar enine profillerle tespit edilir. Buna gre, boyuna
profile dik ynde geirilen bir dey dzlemin arazi zerinde
meydana getirdii kesite Enine Profil denir.
Enine profillerin says arazinin zeliine ve yaplacak
almann amacna baldr. Arazi yzeyi dzgn ise enine profiller
her 100 metrede bir veya daha ksa mesafelerde alnr.
Enine profillerin karlmasndan ama, boyuna profili alnan
eksenin her iki yanndaki arazi yzeyi hakknda yeter bir bilgi
edinerek, yaplacak olan almann i hacminin miktarn tespit
etmektir.

Enine profilin karlaca noktalar boyuna profil zerinde

tespit edildikten sonra bunlarn yerleri balang noktasna olan
uzaklklar ile belirtilir. Boyuna profil zerindeki bu noktalardan
gzergah eksenine dik inme ve kma aralaryla sal ve sollu
olmak zere dikler klr ve birka jalonla bu dik doru belirlenir ve
lme ilemine balanr.
Enine profil dorusu zerindeki krk noktalarn kazklarla
iaretlenmesine gerek yoktur. Uzunluk lmesi erit metre ile yaplr.
Enine profillerin boyuna profilin iki yanndaki genilii, yaplmas
dnlen almann byklne baldr. Genellikle bu deer 2 m
ile 50 m arasnda deimektedir.

Enine profillere ait lme sonular ya bir kroki zerine

kaydedilir veya enine profil nivelman izelgesine yazlr. rnek
olarak bundan nce aklanan boyuna profilin 1+50 noktasnda
yaplan enine profile ait lme sonular yukardaki ekil zerinde
gsterilmitir. ekilde grld gibi enine profilin yaplaca 1+50
noktasnda mira okumas 3.00 m olarak okunmutur. Buna gre
izilen doru dier noktalarn uzaklklar iin apsis dorusu grevini
grr. Bu yatay doru zerine ve dik olmak zere dier noktalarn
1+50 noktasndan olan uzaklklar yazlr. Boyuna profilde gidi
ynnn sanda kalan ksm SA ve solda kalan ksmda SOL
olarak isimlendirilir. Mirada yaplan okuma deerleri ise bu
noktalara ait ordinat izgisine paralel olarak yazlr. Mira okumalar
cm deerlerine kadar okunur, mm deerleri okunmaz.

ENNE PROFL ZELGES

Noktalar

Mira Okumalar (m)

Geri
1+50

Ara

3.00

Ykseklikler (m)
Gzleme
Ekseninin
855.47

NOT

Noktalarn
852.47

SOL
1.50

3.04

852.43

1.90

3.40

852.07

2.25

3.36

852.11

2.75

2.94

852.53

3.80

2.86

852.61

4.75

2.04

853.43

5.80

1.42

854.05

1.10

3.10

852.37

2.00

3.96

851.51

2.90

4.12

851.35

3.20

3.06

852.41

4.10

2.24

853.23

5.80

1.40

854.07

SA

1+50 noktasnn
yksekliinin
852.466 m olduu
bilinmekteydi.
(Boyuna profil
ileminden)

PROFLLERN ZM
Boyuna ve enine profillerin iziminde, nivelman izelgeleri
ve krokilerden yararlanlmaktadr. Profil iziminde iki lek
kullanlmaktadr. Bunlardan birincisi yatay mesafeler iin, ikincisi
ise dey mesafeler iindir. Dey mesafeler yani ykseklikler iin
kullanlan lekler, yatay mesafeler iin kullanlan leklerden
genellikle 10-25 kat byk seilirler. Bylece, arazi ekline ilikin
detaylar daha belirgin biimde profil zerinde grlebilecektir.
Boyuna profillerin iziminde noktalarn yksekliklerinin
deniz seviyesine gre gsterilmesinde kullanlan kat boyunu
aacandan belirli bir kyas dzlemi kabul edilir ve ykseklikler bu
dzleme gre izilir.

Boyuna profildeki yatay mesafeler ile ykseklik farklarnn

birbirine dik iki eksen zerinde ayn lekle izilmesi ou zaman
iyi sonu vermemektedir. Bu nedenle ykseklik farklarnn zellikle
daha belirgin biimde gsterilmesi istendiinde dey mesafeler 10
kat daha byk lekle izilirler. Yatay lek iin sz konusu olan
mhendislik iinde kullanlan plann lei aynen alnr. rnein
izilmi plann lei 1/1000 ise boyuna profil iziminde
kullanlacak dey lek bunun 10 kat by olan 1/100 lei
seilir.
Enine profillerin izilmesinde genellikle yatay mesafelerle
ykseklikler ayn lekle izilirler. Enine profillerin izilmesinde en
ok kullanlan lekler 1/50, 1/100 ve 1/200 lekleridir.

BOYUNA PROFL ZM

PROJE KOTLARININ
HESAPLANMASI

PROJE KOTLARININ
HESAPLANMASI

KAZI - DOLGU HESABI

Arazi kotu Proje kotu = ise DOLGU

Arazi kotu Proje kotu = + ise KAZI
53.65 54.20
53.44 54.65
53.52 54.71
54.20 54.74
55.84 55.01
56.30 55.11

=
=
=
=
=
=

0.55 m
1.21 m
1.19 m
0.54 m
+ 0.83 m
+ 1.19 m

DOLGU
DOLGU
DOLGU
DOLGU
KAZI
KAZI

57.57 55.29
57.03 55.49
56.37 55.69
55.64 55.87
55.26 56.05
55.94 56.45

yaplacaktr.
=
=
=
=
=
=

+ 1.98 m KAZI
+ 1.54 m KAZI
+ 0.68 m KAZI
0.23 m DOLGU
0.79 m DOLGU
0.51 m DOLGU