Attila İlhan Görgü Tanığı

1 - ...Grg Tan ve nemli Tespiti...
(nsann, inanas gelmiyor; zerimdeki izlenimi, daha dn yaam olmak; oysa zerinden yarm yzyl gemi!) Trotskist dostum Mark (Apter) , o zaman iin beni artan -artmak da lf m, dehete dren- eyler sylerdi; mesel bir k gn dersten km, Alliance n Kantininde, ac kahve iiyoruz; lf dnm dolam, Stalin e gelmi; o, elinde zvanal Rus cigaras, duman duman, diyor ki: ... ncje Zinovyefi, sonra Trotskiyi tasfiye ederek, iktidrn takviye etmekle kalmad; hakikatte, takviye ettii, Kapitalizmin Avrupadaki hkimiyeti idi; nk tasfiye ettikleri, onun gibi tek lkede deil, btn dnyada Sosyalizm iin savayorlard.. Dalgn, camlardan, uuan kar tozlarn gryordum; hoparlrde, Yves Montand n nl arks: -...jaime flner les grands Boulevards... Mark n (Apter) , o tarihte (1949) altn izdiini ancak Erzincan askerliimde (1957/58), Anadolu htilli zerinde kafa yorarken anlayacam: o iki ihtill, (1917 ve 1919) , aslnda yeryz mazlumlarnn, yeryz zalimlerine (Emperyalizm) ilk ba kaldryd; asl nemlisi, ilk
baarl oluu! Bunu onlarn, yanna brakrlar m, asla! Rusya da Stalin in kendine zg Leninizm yorumuyla, Bat Avrupa iin zararszlatrd inklb, Trkiye de kim yapm olabilir? Gzi nin halk, devleti, laik ve demokratik -kesinlikle ulusal - inklbn, kendine gre yorumlayarak, smet Paa yapm olmasn? Mustafa Kemal i inceledike grlyor ki, 40l yllardan itibaren Kemalizm , artk bir nn Atatrkl ne dnmtr, ki adalamak (Muasrlamak), Batllama (Yunan/Latin) rayna oturtulduu iin, artk o da, zararszlatrlm saylmaldr. Bunlar, Neuilly-sur-Seine den, Varlk dergisine yazarken; ak ak, bir nn Atatrkl nden sz ediyordum (Bkz. Hangi Atatrk, 3. basm. s 42/54) yi de, bugn niye aklma geliyor? Akln yolu bir!.. Anadolu dan beliren ulusallama , gittike daha byk bir dip dalgas halinde ykseldike, Beyaz Trkleri dehete drmektedir. En ilgin yan bu dalgay -ar sadan ar sola- lkesini seven her gencin, ayn safta Avrasya platformunda- bir araya gelerek oluturmas. Bu adan, Trklerin fikriytn yanstan Yarm Dergisi , son derece clib-i dikkat; sk sk gz atyorum, bu arada ne grsem iyi; gelimeleri, - Yusuf Akura y aratmaz,gereki bir metotla irdeleyen, o yazar; baknz hangi sonulara varm: ...Stalin, Galiyef ve Trotskiy zerinden, Batya, problem olmayaca mesajn vermitir. Devrim Douda, Mazlum Halklar kurban etmek; Batda, Bat ii devrime oynamaktan vazgemekle; Kapitalist Dnya Sistemine, (sadece) muhlif grnen bir tonla katlacan gstermitir... ...Stalinin Rusyada Bat adna yapt grev, Trkiyede nnye dmtr; sanki arada gizli bir anlama varm gibi, Stalin Trkiyeyi tehdit etmi; nn bu gerekeyle,
Trkiyenin kaplarn Dnya Sistemine ve Sistemin patronu ABDye sonuna kadar amtr; Avrasyadaki bir (aslnda iki deil mi?) devrim de, tarihine, geleneine ve milletine yabanclaarak Batnn ileri karakolu ve kanat lkesi olarak, Bat Sistemine eklenmitir. Devrimi saptrmak iin Stalin, Lenini; nn, Mustafa Kemali arptmtr... (Yarn dergisi, Eyll 2003, Rusya ve Trkiye: Avrasya , Burhan Metin) Ne kadar ilgin deil mi? Tevekkeli, eskiler akln yolu bir dememi? Cell Bayarn kz, ne diyor?... Tesadf, postadan kan bir mektup, bu gre bir kant olarak ekleniyor. O gc var, nk kaleme alan sradan biri deil; fakat nce, neden sz ettiine bakmalsnz: ...Cumhuriyet gazetesindeki: Batllamann Asl Anlam? balkl makalenizi, her zamanki yazlarnz gibi ilgiyle okudum... Gzinin yazlmasnda katkda bulunduu, ilk Cumhuriyet nesillerinin okuduu tarih kitaplarnn tedrisattan kaldrlmas da, bu manidr tarihe rastlar: 1941... szlerinizin z, benim de zerinde durduum bir konu. Bununla ilgili olarak, Kemalist Atlm Derneinin tertipledii panelde yer alan konumamn metnini ekli olarak yolluyorum. Konuma, dzensiz ve eksik olarak tertiplenmi olsa da, fikir ak: emsettin Gnaltay, Trk Tarih Kurumuna bakan olduu 1939da, Atatrkn hazrlatt Tarih kitaplarnn 1. Cildini, kendisi kaleme alyor; okullarda okutulmas karar, Talim Terbiyeye aldrlyor. Buna, Atatrkle birlikte Trkln gz ard edilmeye baland ve Trk/slam sentezinin balang tarihi de diyebiliriz... (10 Aralk 2003 tarihli mektup) Nasl, iyi mi? Bu Tespit in zerinde, o konumay ele alarak, duracaz; zira mektubu yazan Dr. Nilfer Grsoy , nemli bir grg tan ; bilindii gibi o, Gzi Mustafa
Kemal Paa nn son Bavekili, Cell Bayar n kzdr; gei dnemini, Adan Zye yaad..
Cumhuriyet, 02.01.2004 2 - ...Hem fke, Hem Kahr, Hem Utan!.. (Bakn, sylemedi demeyin, bu sylei -daha kolay, daha ak anlalmak iin- hileli tasarland, yle balyor; maksad hsl olunca, eminim mzr grlecektir.) Kemalist Cumhuriyet, nerede? Gen bir aydn, dnyann ka ke olduunu , artk iyi kt rendii iin; lkemizin edebiyat ve sanat genellikle kltr - dzeyinde, hi de iyi gitmediini dnyordu; o gece, izlenimlerini yazmak istedi: neler dedi, renmek istemez misiniz? ...Kltrmz (Batdan gelen) yeni etkiler altnda kald zaman, kendinin aslet ve ahsiyetini hakkyla koruyamad. Aydnlarn kltrnde, en nemli yeri tutan mimarlk ve edebiyat, Avrupa modellerini tutsakasna taklide kapld. Mimarlk, I. Sleyman ve IV. Murat dneminin, soylu rneklerini unuttu; Fransz empire, talyan rnesans ve klasik Yunan tarznn kt taklitlerini yapt; bazen de bunlara bir Dou enisi kartrmak arzusuyla, daha kt sentezler meydana getirdi. Osmanl padiahlarnn oturduklar Topkap Sarayna, yzyllarn verdii grntnn kymeti bilinmeyerek, o btnn ahengini bozan Mecidiye Kasr gibi, zevksiz binalar yapld... ...Edebiyata gelince, her kavmin edebiyat hazinesi olan halk eserlerine, teden beri kymet vermeyi bilmeyen edebiyatmz, Acem taklitiliinden Avrupa taklitiliine geti; geri bu biim deitirmede, Trk Edebiyatnn dili bir derece sadeletirilmise de, yapaylktan bir trl kurtulamamtr. Katk bir Dou Mzii olan mziimiz, Batdan grece daha az etkilenmitir, fakat onun yannda
stanbul, Ankara, zmir gibi byk ehirlerde, gece kulpleri ve pavyonlar vastasyla, Batnn, zellikle Fransa ve talyann hafif ve adi mzii de bir yer almaya balad. Genellikle Batnn sanat eserleri, kklerinin aratrlmas yoluyla, ciddi bir ekilde incelenmediinden, lkemizde yaratlanlar, ounlukla mevcut rneklerin basit bir taklidinden ibaret kalyordu... Ne buyurdunuz? Doru sylyor deil mi? yleyse hileyi aklayalm: bu tesbit, gnmzn gen bir aydnnn, ada sanatmz hakkndaki deerlendirmesi deildir; bu Kemalizm in, Tanzimat sonras Osmanl sanat ve edebiyat hakkndaki deerlendirmesidir; ve Gzi nin, Liseler iin hazrlatt Tarih kitaplarnn, ncsnde yer almtr. (s. 250/251); yni deerlendirme, adeta gnmzdeki durumu anlattndan; demek ki Kemalist Cumhuriyet; son elli sene iinde dnm dolam; yeniden, Tanzimat Osmanl snn bulunduu, kt mevkie drlmtr. Vah bize! ...nk tarih affetmez!.. Gzi, bilindii gibi, ada bir terkip ( synthese ) istiyordu; ada ama, ulusal bir bileim! Tarih kitab gemii deerlendirirken, soruna bu adan bakyor; Tanzimatlarn bakt, onlara nasl benzeriz asndan deil; nasl m, bakn nasl: ...yabanc memleketlerin fabrika mamllerinden olan mallar daha ok reva bularak, millet servetinin daha fazla darya kmasna sebeb oldu; mesken in ve demesinde, giyinmekte, yemekte ve zellikle imekte alafrangalk, yabanc malzemesinin, yabanc mobilyalarn, yabanc kumalarnn, yabanc arap ve ampanyalarnn btnyle ithline; alafranga zevk ve sefa ise, Frenkler tarafndan Beyolu ve Galata gibi Hristiyan ve yabanclarn ok bulunduu semtlerde; lokanta, otel, baloz, kafeantan benzeri elence yerlerinin
almasna ve buralarda para isrfna yol at. Saray ve konaklarn zevk ve sefsnda, alafranga eni artt; bu da zaten msrif olan Osmanl padiah, paa ve beylerinin, daha fazla isrfna sebeb oldu. Elence yerlerinin ship ve oyuncular da, ounlukla yabanclar olduundan, mill servetin darya akmasna bir yol daha alm oldu... ...Abdlmecit Devrinde sarayn isrf ve sefhati son dereceyi bulmutu. Yabanclardan kolaylkla alnan borlarn bir ksm, devletin ciddi ihtiyalarna deil, padiahn saraylar ve kkler insna, dn ve elenceler yapmasna sarfediliyordu. Bu borlarn fizlerini demek gerektiinden, devletin mal durumu gittike skyordu. Osmanl toplumunda yksek tabakann israflar, byk memurlarn yalnz maalaryla geinmelerini imknsz klyordu; bu adan, hat ve fermanlarda iddetle yasaklanmas emredilen rvet ve yiyicilik, giderilmek yle dursun, azaltlamyordu bile; idrede, adliyede yiyicilik, rvet ve baka sistimller, Tanzimatn btn vaatlerine ramen, eskisi gibi devam edip gidiyordu... (a.g.e.s. 250/251) ...vebli, elbette byk! Okurken, neler hissettiniz? Hem fke, hem kahr, hem utan! Kemalist Cumhuriyet in, zamannda iddetle eletirerek yerdii, Tanzimat n takliti ve msrif, komprador alafrangal, gnmzde yaadmz Batclk tan, santim farketmiyor; baka bir deyile, Gzi sonrasnda, devleti kim ynetirse ynetsin, Anadolu htill ve nklb nn ideallerine aykr davranm; Tanzimat la Osmanl nn iine dt taklit alafrangalk tuzana derek, lkeyi yeniden ayn kmaza sokmutur. Bunun vebli ve sorumluluu, elbette byk; ama halk uyanmtr, biliyor ki, Kemalist Cumhuriyet, bunun hesabn erge soracaktr, nk Tarih affetmez!
Cumhuriyet, 07.01.2004
3- ...Gndemdeki Totaliterlik!.. ... Nerede kalmtk? Sanrm lkemizde, Souk Sava tan kalma iki mcbir sebep in; Media y -dolaysyla halk ve intelligentsia y-, lke iin geerlii kalmam bir tartma zemininde oyalayp durduunda! Sz balarken de galiba, bu iki mcbir sebebin, sonular iyi midir kt m; lkemizde bunun, doru drst tartlmam olduunu sylemitik... Asl gerekli ve zorunlu olan, aslnda buydu; zira on yldan beri, her iki mcbir sebep de ortadan kalkm bulunmaktadr; yani ne dnya sava tehlikesi kald, ne Sovyetler Birlii tehdidi; dahas, geen zaman zarfnda, Trkiye hayli deiti, epeyce byd ve glendi; bildiiniz gibi gnmzde, dnyann ilk yirmi ekonomisi arasnda yer alyor; Silahl Kuvvetleri ise ilk on iindedir; jeo/politik adan, blgesindeki ikinci byk devlettir; corafyas dolaysyla, hem Balkanlar, hem Kafkaslar, hem Ortadou, hem de Orta Asyada etkili bir g olabilir; zaten gelecek hesaplarn da, buna gre yapmaldr. En nemlisi, en sona kald: Trkiye ve evresi, o muazzam petrol havzasnn handiyse zerinde oturmaktadr; bu da ona, kuvveti yadsnamaz kozlar kazandryor. Koullar eski gndemi geersizletiriyor... Peki, son yllarda meydana kan bu yeni durum; tartlmas gereken gndem iin, farkl ve yeni bir platform oluturmuyor mu? Elbette, oluturuyor; zaten Trkiye nin Savunma Stratejisi bu ynde baz gelimeler gstermi, Sistem le lkenin karlar ayn olmad iin, blgede ciddi uzlamazlklar meydana kmtr; bu da tabiatyla eski gndemi zorlayp, tartmay baka bir zemine doru kaydryor: o zeminde baka konular var; bunlarn banda, hemen kestireceiniz gibi, Trkiye nin etrafndaki lkelerle ilikileri... A/ Trkiye, Sistem le yakn ilikisi yznden, evresindeki lkelerle, neredeyse dman saylr bir
haldedir, yani ona, ekonomik gelimede ve savunmada birinci derecede ortak (partner) olabilecek ran, Irak, Suriye, Rusya, Bulgaristan, Romanya, Ukrayna, vs; ABD ile ar ili dl olmamz yznden; gerektii gibi, yaklaamyorlar; yeterince, inanamyorlar da! ABD, kimsenin inanmad gerekelerle, geldi Irak n zerine kt; bu yetmezmi gibi, Irak blmek, bu arada Krdistan kartn oynamak istiyor. Bunlarn Trkiye nin aka aleyhine olduu kantlanmtr; Ankara, Irak tan balayarak evredeki lkelerle, siyasi ve ekonomik ilikilerine ncelik tanmak zorundadr; zira Avrupa Birlii teebbs, vakit kaybndan ibaret; ancak, aleyhimize olursa gerekleir; rnek, Gmrk Birlii , dpedz ekonomiyi ykyor. B/ Trkiye nin, blgedeki ikinci byk g olmas, Kafkaslarda, Balkanlarda, Ortadou ve Orta Asyada, ok daha etkili bir faaliyet gsterip, ok daha ulusal bir kar politikas gtmesini gerektiriyor; bu elbette, hem askeri hem iktisadi glle bal; askeri gllk, hemen hepsi nkleer olan ya da olmak zere bulunan, bu lkelerin seviyesini tutmaktan; ekonomik g ise, bamsz bir ekonomi politikas uygulamaktan geiyor; Trkiye bu bakmdan Ulusal Savunma Stratejisi ni buna gre ynlendirmek zorundadr. Bu da, NATO ve Avrupa Birlii zerine kurulmu gndemin, ufak ufak bir AVRASYA gndemine dnmesi anlamna gelir mi gelmez mi? Gelmitir, evet!: Trkiye, kimse ak ak sylemese de, hem Karadeniz Birlii Anlamasn imzalad, hem de Avrasya Uluslararas Konseyi zerinde dikkatle duruyor. Saydamlk grntedir... C/ Elbette bu, savunma teknolojisinin hem ulusallatrlmas, hem de okynlle dntrlmesini gndeme getirmektedir, gndemde asl bunlar vardr, szgelii roket sistemleri iin ulusal teknoloji almalar ilerlemektedir, oysa ABD, ulusal roket sistemi zerinde alan lkeleri mesela Irak ve Kuzey Kore yi haydut ilan etmitir; Savunma Bakan bize bir ara, bunlar
mahkm ettirmek iin geliyor, kesinlikle yz bulamyor; sradan karlama!.. NATO toplantsna Genelkurmay Bakan gitmiyor, in e Pakistan a yaknz; Pakistan n Bakan Gnl. Merref, Ankara ya geliyor: Ulusal savunmann pekitirilmesi iin, belki nkleer, belki roket teknolojisi zerinde ibirlii imknlar aranyor. O zaman gndem bahsinde, -bilerek, ya da bilmeyerekok ciddi bir yanllk yaadmz, dorudur. Liberal, yani grnte kayt kuyut tanmayan, tamamen hr ve serbest, yazl ve grsel Medialar , gerekte Trkiye nin hakiki gndemini, o gndemin ierdii sorunlar, bu sorunlarn gsterdii gelimeleri ilemiyor, zerinde durmuyorlar; buna mukabil, sahte, lkenin karlaryla akmayan; belki de, o Media kurulularnn bal olduklar ekonomik birimlerin karlarn okayan haberleri ne almay; okuru onlarla oyalamay; ya da daha kts, ii bsbtn magazine dkp, halk dedikoduyla boarak, onu btnyle ulusal politikadan uzaklatrmay yeliyorlar. Bunu yapabilirler, nleyici yasa maddesi yoktur, zira liberallik, saydamlk ilkesi gerisinde, grnmez bir totaliterlik anlamna gelir, gndemdeki totaliterlik de, ite budur.
Cumhuriyet, 02.02.2004 4- ...Orada yle de, Burada Neden Byle?.. (Mba henz stajyer, doktordan saylmyor; Fildii Sahili nden, o artc zenci gzeli; youn gece karanlnda, yalnz bembeyaz dilerini ve gzlerinin akn grebildiim, ulusalc komnist; beni azarlar gibi diyordu ki: -... beyazlar, - gelime ve kalknma numarasyla ecnebi sermayesinin, nc Dnyaya yaylnn propagandasn yapyorlard; biz bilmeyerek, Batl, Beyaz ve Hristiyanla; nc Dnyalnn, -yani siyah ya da sar, Mslman ya da Budistin- ayn dzeyde
olmadklarn, beyazlarn stnln kabul ediyorduk... Calvados kadehinden, bir yudum alm; iini ekerek ilave etmiti: -... Onlar, ak kap siyaseti diye tutturmulard; oysa bizi ancak, kapal kap siyaseti kurtarabilirdi. Sizin Kemal, bunu anlamt!..) Kapy bir atnz m?.. Mba, daha o zaman (1960 lar) bu sylediinde haksz myd? Sistem, XIX. yy daki o iyi gnlerine dnebilmek iin bunda srarldr; bu srar son on yldr zelletirme ve kreselleme parolasyla yrtyor; gerek romanlarn ve filmlerin, gerekse Bat l plak propagandann telkini odur ki, insanlar ancak ekonomide ak kap siyaseti yle zengin ve mutlu olabilirler; zaten uygulama da bu yndedir, nasl m, bakn nasl: a/ Sosyalist ya da devleti lkeler, zelletiriliyor; bunun st anlam, iktisadn zel teebbse devredilmesi; alt anlamysa, gizli ve farkl: o lkelerde klasik zel sektr olumam, brokrasi yardaks -yni devlet paraziti bir zel sektr var; zelletirme gerekletirilince, kamu iletmeleri, eitli torpil ve rvetlerle, bu uyduruk zel sektre devrediliyor; oysa o, ecnebi sermaye nin (yni eitli konsorsiyom ve Ularn), denetimindedir; neticede zelletirme, kreselleme ye dntrlm oluyor ki, aslnda bu, evvelce KTlerin -yani ulusal iktidarn ve halkn- denetimindeki ulusal ekonomi nin, uluslararas holdinglerin eline gemesi anlamna geliyor. Sonu: kapy atnz m, kontrolsz giren ecnebi sermaye ulusal ekonomiyi smrerek, senin zenginliini kendi lkesine tayor. b/ Kant ne midir? Trkiye bir kamu ekonomisi idi, ak kap talebi Souk Sava la resmileti; Menderes/zal aras btn ynetimler, -kayd- ihtirazilerle de olsa- buna
hayr diyemediler; finans kapitalizmi ald ban gidiyor, yle ki holding irketler grubu, borsa, piyasa, enflasyon marj, damping ve benzeri terminolojiyi pek de iyi bilmeyen Trk tccar ve sanayicisi, bunu renmekle kalmad; gazetelerde -spordan sonra- en ok sayfa, onlara ayrlmaya balad; iadamlar -ve tabii gzdeleri hanmlar- lkenin yldzlar arasnda saylr oldu. yi de bu, Trk ekonomisini zirveye mi kard, retim hzla m artt, ihracat btn rekorlar m kryor, dnyann -ve tabii blgemizin- en gl sanayi toplumlar arasna m girdik? Hayr efendim, Trkiye ncelii zelletirmeye ve kresellemeye vereli, srekli sknt iindedir: Byme kararsz, gerileme sk, uluslararas ekonomi kurulularyla sorunlu, IMF ve Dnya Bankasnn tutsa; stelik zelletirmeden avantajl kan eski devlet asala tccar ve sanayici kesimi; gerek iadam olmak yerine, finans speklasyonlarndan ve yolsuzluklardan (hortumculuk) zengin olmay yeliyor; kamu servetini yamalyorlar. Trkiye nin, -yalnz Trkiye nin mi, Rusya nn da mesela- ak kap sonucunda yaad tablo budur: Batl kapitalist manada iadam retemiyor, kurduu holdingler sistem holdinglerinin aracs; ecnebi sermaye gittike i pazara el koyuyor; iadam tipi de, uluslararas finans cambaznn teki; daha ok speklasyonda baarl, ulusal ekonomiye zararl. Neden byle oluyor? Neden byle oldu? Bat l ekonomi, dnya egemenliine, liberal ekonomi uygulamasyla ulamt, onu bu mertebeye getiren de, ulusal burjuvazisidir; bu gerei kim inkr edebilir ki? Zenginlik kstasn, Toprak olmaktan karp, Para ya dntren, odur; bununla yetinmeyip, toprak sahiplerine, yani feodallara -kontlara, dklere, baronlarakar baldrplaklar la (sans culottes) ayaklanp; nce,
hukuk sistemini, toprak mlkiyetine gre deil, liberal kapitalist dzene uygun deitiren; sonra insanlar hr ve eit doar sloganyla, klasik demokrasiyi gerekletiren de odur; hele bir hatrlayn, bizim btn ocukluumuz ve ilk genliimiz, okuduumuz romanlar, seyrettiimiz filmler neyi anlatrlard: bu grkemli deimenin, toplumsal ve ekonomik olduu kadar, beeri birikim ve sramalarn, deil mi? Zihninizde kvrlan soru iaretini, nceden kestirebilmek mmkn: Dnyann son iki yzylnda, Osmanlnn Dvel-i Muazzama dedii, Batl byk gler o aamaya bu yoldan, -yani ak kap siyaseti, liberal ekonomi yani serbest teebbs yoluyla- ulayor da; biz niye ulaamyor, byle tekleyip duruyoruz? in orasna rfiler mi karr?. Yok canm, imdi sra geldi, onu konumaya!
Cumhuriyet, 04.02.2004 5 - ...Tut Kelin Pereminden!.. O akamst, bulutlar Boazii ne sarkm; her taraf, klrengi bir pus; zmir den bir telefon: - ... Filn gazetedeki ilan grdn m? yleyse gr, hem de mutlaka . Aradm buldum, aslnda bir i ilanyd; bankann birisi, galiba mfetti muavini alacak (onlar uzman yardmcs diyor); det zere, namzette arad vasflar sralam, diyor ki: ... yldz Bankasnn, stanbulda ve dier illerde bulunan birimlerinde grevlendirilmek zere; bankaclkta kariyer yapmay hedefleyen, insan ilikilerinde baarl, takm almasna yatkn, yeniliklere ak, aratrc, yaratc ve dinamik kiilie sahip uzman yardmclar alnacaktr... Haklsnz, evet: Abartmlar, Trkiye bu evsafta ahs bulsa, bana ta yapacak ya, neyse! Arkasndan,
namzetlerin hangi faklteleri bitirmi olmas gerektii zikrediliyor; cmb de orada balyor; zira o faklte ve blmlerden mezun olmasa da, ie talip olann, hangi zelliklere sahip olmas gerektiini sralamlar; diyorlar ki: ... Dier blmlerden mezun olmakla birlikte, eitim yaplan lkede kullanlan resmi dil ile okulun eitim dilinin ngilizce olmas kouluyla, yurtdnda ya da filan falan, femekn vs. niversitelerinde, yukarda belirtilen konularda lisansst eitim yapm olmak... Elbette anladnz; falan filan diye geitirdiim yerlerde Trkiye de ecnebi dilde retim yapan birka niversite ad var; onlarn yan sra ak bir ekilde yurtdnda, hem de, ngilizce olarak!- yksek lisans yapm olanlar, tercih ediliyor. Bu kadarla kalsa iyi, namzetlerin ngilizce seviyelerinin (yeterlik puan) ne olmas gerektii aklanm, baz istisnalar var; bakar msnz, neymi onlar: ... Lise eitimlerini, filan falan, femekn liselerin birinde; ya da, lisans, lisansst eitimlerini filan falan, femekn niversitelerde tamamlam; ya da, orta retimini, lisans, ya da lisansst eitimini, yurtdndaki resmi dili ngilizce olan bir lkede tamamlam olanlar, ngilizce yeterlik puan aranmadan, namzet olabilecekler... (Hrriyet, 4 Ocak 2004) Evet Trkiye de, Milli olmas anayasa ile zorunlu klnm; (Yoksa niye bakanln ad, Milli Eitim Bakanl olsundu?) retim ve eitimin, gnmzde geldii yer burasdr. Bunda ne mi var? Daha ne olsun?.. Daha ne olsun? Bir kere, filan bankada uzman yardmcs aday olabilmek iin; lkesinde, devletin resmi
okullarnda ve fakltelerinde, TC yurtta olarak, Trke retim ve eitim grm Trk ocuklarna, kaplar kapal; ya ecnebide -stelik mutlaka ngilizce- okumu olacaksnz; ya da Trkiyede ama, ecnebi dilde eitim ve retim yapan, misyoner okullarnda, ya da onlarn kt kopyas yerli kolejlerin birinde! Ksacas, yetime tarz ve dnyaya bak Trk olan, Anadolu ocuklarn; ad Trk, kendi Trk, tebaas Trk, Sermayesi Trk bankalar, ie almak istemiyor. Belki eskiler hatrlayacaktr, Tanzimat- Hayriye sonrasnda, Osmanl da Bankaclk, bir ecnebi , tatlsu frengi ya da Musevi meslei saylrd. Dnp dolap ayn yere mi geldik? Baksanza, ilann kt gazetede, bir hafta kadar sonra, tam sayfa yle bir manet ki; sevinten, etekleri zil alyor; verdii, yle zetlenebilecek bir haber dolaysyla: ... stanbulda ngilizce retim veren Amerikan kkenli femekn lisenin baz rencilerinin; -mezuniyetleri henz kesinlememi olduu halde-, ABDnin en nl niversiteleri tarafndan nkabul mracaatlar kabul edilmi; bunlardan , Harvard niversitesine alnyor; ayrca yirmi baka renci, ayn nkabul bavurular zerine, ABDnin dnyaca tannm Yale, Princeton, Stanford, Georgetown niversitelerinde renim grecekler!.. (Hrriyet, 12 Ocak 2004) Trkede o lafn, galiba tam sras: Tut kelin pereminden!.. Cemaziyelevvelini bilmez mi sanrsnz? Bu topran ocuklarn, dillerinden, kltrlerinden, tarihlerinden -dolaysyla, ulusal devletlerindensoutmay marifet beller olduk? Yoksa bu trden haberler, bu trden ilanlar yaymlayarak; son iki ders yldr, bavurusu hissedilir derecede azalan, ecnebi ya da zel lise ve niversitelere, mteri ekmeye mi alyoruz? Beyhude gayret: bu halk kim olduunu, kimin ona dost,
kimin dman olduunu gayet iyi bilir. O ABD niversitelerinin kapt rencileri yetitiren kolejin, cemaziyelevvelini bilmez mi sanrsnz? ... Christopher Rhinelander Robert, ABDli misyoner ve eitimci Dr. Cyrus Hamlinle 1855 ylnda, stanbulda tant; ikisi, bu ehirde bir Amerikan koleji kurmaya karar verdiler. e, Christopher R. Robertin koyduu, 2.000 Sterling ile baland; Dr. Hamlin ise koleji -geici olarakAmerikan Misyonerler Heyetiinin, 1798de Bebekte yaplm, lhiyat Okulu binasnda; 16 Eyll 1863te, alt retmen ve drt renciyle at... (Prof. Dr. Zafer Toprak , Toplumsal Tarih Dergisi, say 120, 18.12.2003) Ne id belirsiz drt renciden, Amerika nn gz kapal barna basaca 23 renciye ulaabilmek, az marifet mi?
Cumhuriyet, 09.02.2004 6 - ...Hey Gidi, Habibe Kadn!.. (...affedersiniz ama, peki siz o iiri hatrlyor musunuz? Ya Kemlettin Kmi Bey i (Kamu) ? Ben hi unutmadm; bazlar, Necmettin Halil Bey e benzetip, iirine burun kvrabilirler; beni hi rgalamaz; dokuz on yalarmda nasl Kraat Kitab mzdaki iirini, heyecanla nasl ezbere okuyabiliyorduysam; bugn, seksenine merdiven dayam bir yurtta olarak, yine ezbere okuyabilirim: ...zmir kaplarnda... ...belki imdi sana son / szlerimi yazmadan / gzlerim kapanacak / belki var daha be on / dakikalk bir zaman / anne iin yanacak / mektubum okunurken / beliren bir emeli / ok grme bana sakn / ben Tanrya en yakn / bir yola sapyorum / milletimin urunda / trbemi yapyorum... Kim bilir, belki de ocukluumu o ortamda geirdiim iin,
szgelii ninemin, yeil gzlerinde garip bir ltyla; ...duyduk ki, bizim asker Manisay istirdat etmi; sra bize geliyor, diye bayram etmitik: Menemendeki btn evlerde, gen kzlar, diki makinalarna oturup, bayramz dikmeye baladlar! dediini, unutamadm iin; ya da annemin, - ...bizim asker, kan ter ve toz toprak iinde, nihayet ehre girmiti; gen kzlar, ellerinde glpdnlar, onlara glsuyu serpiyorlard... diye anlatrken; her defasnda gzlerinden, iki sra ya indiini hatrladmdan, son msralar okurken, bsbtn heyecanlanrdm: ...madem ki gn gelecek / herkes ayn melein / nnde eilecek / niin o gne dein / an sesleri duyaym / bugn de bir yarn da / brakn uyuyaym / zmir kaplarnda...) stikll Madalyasna lyk grlen kadnlar... O kadnlar, bizim kadnlarmz, o yllarda esreti de, istirdat da, ayn yurttalk duygusu ve sorumluluuyla, yaamlard; yoksa, yoksa mesel, ilerinden nn muhrebelerine bilfiil itirk etmi bazlar, Cihet-i Askeriyece, stikll Madalyasna lyk grlrler miydi? Kim miydi onlar? Besim Hdi ruhlarn d edelim: ...Ali kz Halime, Kara Osman kz Fatma, Besim kz kriye, Musa kz Fatma, Veli Onba kz Aye, Molla brahim kz Fatma, Ali kz Aye, Molla Hasan kz Fatma... vd. Elimizdeki bilgiler, niye eksik? Niye mesel, onlarn arasnda, Domanili Habibe Kadn da var myd, yok muydu; bunu bilemiyoruz? Habibe Kadn deyip gemeyin, bilindii kadaryla bile, yaad mthi kmaz; onun, kmaza bulduu, zm yolu; roman yazlacak, filmi yaplacak, bir insanlk dramn ieriyor. Bakar msnz, Anadolu kadnndaki yksek yurttalk bilincine, tad eref ve haysiyet duygularnn younluuna! ...Domanili Habibe Kadnn z olu, neglde yaarm; besbelli gnn birinde, eytann ivasna
uyuyor; negle giren Yunan gal Kuvvetlerine, yol gsteriyor; klavuzluk ediyor! Habibe Kadnn, duyduu an, beyninden vurulmua dnd, olay budur; bu olaydr ki, bir sre sonra sessiz sedasz yola dp, Domaniten negle inerek; beline saklad lveriyle (tabancas), rastlad ilk yerde, olunu tek kurunla alnndan vurup, yere sermesine neden olmutur; ve yurttalk namusunu ve haysiyetini byle temizleyerek; yine sessiz sedasz, yni ardna bile bakmakszn, geldii dalara, geri dnmtr... ...o kadnlar bizim kadnlarmz... Gzinin zerinde durduu... G zi Mustafa Kemal Paa, daha o zaman, u szleri bouna m sylemitir sanrsnz? Eskilerin kullanmay sevdii deyimle, ifde ettikleri aynyle hakikatt: ...dnyann hibir yerinde, hibir milletinde; Anadolu kyl kadnnn stnde, kadn almasn zikretmeye imkn yoktur; ve dnyada hibir milletin kadn, ben Anadolu kadnndan daha fazla altm; milletimi kurtulua ve zafere gtrmekte, Anadolu kadn kadar himmet gsterdim diyemez... ...belki erkeklerimiz, memleketi istil eden dmana kar sngleriyle, dmann snglerine gs germekle, dman karsnda bulundular; fakat erkeklerin tekil ettii ordularn zayf kaynaklarn, kadnlarmz iletmitir. Memleketimizin, var olmas imknn salayan, kadnlarmz olmutur ve olmaktadr. Kimse inkr edemez ki, bu harpte ve ondan evvelki harplerde, milletin hayat kaabiliyetini ayakta tutan, hep kadnlarmzdr... ...onun iindir ki hepimiz, byk ruhlu ve byk duygulu kadnlarmz, krn ve minnetle ebediyyen tziz ve takdis edelim... (Vakit gazetesi, 30 Mart 1923) Farknda msnz? Gzi, kadnlarmzn hangi hussiyeti zerine, dikkati ekmi? Onlarn, memleketin hayat
kaabiliyetini ayakta tutmak, lkenin var olmasn salamak zelliini ne karyor; yni emei, ve bu emein dayand bilin zerine; bu da, daha o zamandan, Trkiyenin gcn ve geleceini, nasl retim ve eitim zerinde kurduunu gstermiyor mu? O kadnlarn torunlar, bugnk kzlarmz, lke atr atr dalmaya doru gtrlrken, ban rtmek ya da gbeini amak iin, aralarnda kaparak m; annelerine ve ninelerine lyk birer evlat olacaklar; yoksa, tpk onlar gibi, yurtta sorumluluklarna sahip karak m? Benden sormas!..
Cumhuriyet, 23.02.2004 7 - ...Anadolu Kadnlar, Mdafaa-i Vatan Cemiyeti!.. (... ve kadnlar, bizim kadnlarmz , sras geldii zaman, yurtta sorumluluklarna , hangi art altnda olursa olsun, yiite sahip kyorlard, rnek mi, aln size rnek: Kurtulu yolunu aanlar... ... 1334 (1919) ylnn Terinisni (Kasm) aynda Erzurum nas dadisi (Kz Lisesi) Mdiresi Fika Hakk Hanm, Muradiye Cami-i erifinde toplanan kadnlara hitaben bir konuma yapm; Erzurumlu kadnlar igale kar iddetli protestolarda bulunmaya armt. Fika Hakk Hanmn teklifi ile, stanbulu igal etmi olan tilaf Kuvvetleri temsilciliklerine ve ABD senatrlerine telgraflar keide edilmi; vaziyetin vahameti anlatlp, memleketi terk etmeleri talep edilmitir... ... 10 Kanunevvel 1334te (1919), Kastamonuda yaplan miting, dierlerine hi benzemiyordu; zira bu mitingi tertip edenler de, hatipleri de, dinleyicileri de, kadnlardan mrekkepti. Tahsil ve terbiye grm, uurla hareket eden bu kadnlar, cephane ve mhimmat gzergh olan Kastamonuda, kurtulu yolunu amlard. Kald ki, ayn yln (1919) Eyllnde Svasta, Mdafaa-i Hukuk Cemiyetine arka kan millici kadnlar, Anadolu Kadnlar
Mdafaa-i Vatan Cemiyeti ni tesis etmilerdi, cemiyetin tesis gerekesinde deniliyordu ki: Millet ve vatanmzn zararn mucip olacak her teebbs red ile erkeklerimizle beraber ve btn mevcudiyetimizle bu vatan mdafaa olunacaktr ... ... Mustafa Kemal Paa, Mdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Heyet-i Temsiliyesi nmna, bu hanmlara u telgraf ekmiti: Anadolu kadnlarnn vatan hizmetlerine devam arzularn grmekle pek ziyade mtehasss olduk; takdir ve teekkr- mahsuslarmz arz eder ve kymetli mesainizde muvaffak olmanza dualar ederek, hrmetlerimizi takdim eyleriz ...) ( Milli Mcadelede Trk Kadn , Havva Ba / Fatma Alparslan ) O bir mehul askerdi... Keyfiyet, gece devriyesinin devir / teslimi esnasnda, nbeti avularn verdii, kontrol raporu neticesinde renilmitir, malum olduu zere, nebolu da Milli Kuvvetler e bal olarak kurulan askeri tekilat vastasyla silah, cephane, erzak, giyecek vs. nebolu skelesi nden ankr ya, oradan Ankara ya ve cepheye gnderilmekte idi. 1337 (1921) knda, Rifat ve Cemil avular sabaha kar arazi teftiini yaparken, Klan Mevkii nde cephane ykl kans zerine kapanm, ylece donmu, gen bir kadn bulmulard: Yorgann, kymetli yk zerine rtm, elinde vendiresiyle, ruhunu teslim etmiti. Rifat avu , kzleri kanya koarken; Cemil avu , ehidin zerine ylm karlar spryordu ki yorgann altndan bir bebek alamas iitilmiti; iki avu, yorgan kaldrnca, ot ve samanla rtl mermi ve mhimmat arasnda, ullar iinde kundakl bir kz ocuunun, donmaktan kurtulduunu tespit etmilerdi. Klan Mevkii ndeki bu ehit kadnn ismi asla renilememitir; o bir mehul askerdi. Peki ya Pozant da Hatice Hanm n, Tarsus ta Fatma Hanm n, fahri milis mlazm rtbesiyle, Kocaeli Grubu
Mrettep Svari Birlii Mstakil Mfrezesinde vazifeli Fatma Hanm n, unutulmaz hizmetlerine ne demeli? Siz vatan ve namus uruna, dmann trl ikenceden sonra, frnda yakt, Nazife Kadn ; Kocayayla mntkasnda, elde mavzer savarken, alnndan vurularak ehit edilen Grdesli Makbule Hanm , Asker namyla maruf Sime Hanm bilir misiniz? Ya da dierlerini? Tayyar Rahmiye Hanm... ... Szn gelii, Cebelibereket in (Osmaniye) Raziyeler kynden, Tayyar Rahmiye Hanm! Ama durun, Osmaniye dedin mi, Haruniye demi olursun, Haruniye dedin mi, Bahe (Bulank) , o Bahe ki, 40 Karanl nda ekmeini yiyip, suyunu imi; dinlediim sava hatralarndan etkilenip, Gvurdalarndan Rivayet destann yazmm, sahi, nasl balyordu o: ... Kaman civarna bahar gelince/ yklr ovadan abdal adrlar/ ycesinde pre pre duman tutmu/ dldldan yaylasnda mekn kurulur/ hogelmisin evvelbahar/ nisan ay iinde donanr dalar/ donanr yeilinden alndan/ istasyon deresi kabarmtr/ hacdan selinden/ dalar sra sradr eylim eylim/ dalar uzanr bir utan bir uca/ dalar birbirinden yce/ yamalarnda kire yaklr/ bir mr boyunca kahr ekilir/ kimse anlamam srrn hikmetini/ bu bereket nerden gelir... ( Duvar , 11. basm, s. 19) Tayyar Rahmiye Hanm , Fransz igaline kar 9. Frkann kalkt taarruza, oluturduu mfreze ile katlmt; hcum srasnda asker duraklaynca, bir hamlede ne km, demitir ki ... ben kar bama ayakta durmaktaym da, siz erkek olarak nasl strede kalrsnz? ; ve ayn muharebede, dman atei altndaki iki neferini kurtarmak iin davrannca, vurularak ehit dmtr. ... o kadnlar, bizim kadnlarmz...
Cumhuriyet, 25.02.2004 8 - ...O Korkulu Ryay Grecek miyiz?.. (... retim ve eitimi ecnebi , yapm misyoner , okul ve niversitelerle ilgili, o birka sylei , epeyce yank yapt; bir yandan, halkmzn o konuda ne kadar dolu olduunu grm olduk; te yandan, bu i byle srerse, gelecein ne mertebe karanlk olacana ilikin, ciddi iaretler nmze kt. Sanrm, balangc bu tr ecnebi bir retim sisteminin, ne trl karanlk bir son hazrladnn en arpc rnei, yurtdnda yaayan bir hekimden gelen e-mail oldu; aynen udur: ... ok Sayn, Muhteren lhan Beyefendi; 35 senedir Amerikada alan bir tp doktoruyum. Trkiyede eitim tamamen Trke olmal, yabanc dil yan olarak retilmeli; yoksa geleceimiz, hakikaten karanlk / Dr. C. Tunca... Fakat asl karanln deheti , besbelli genliini Amerikallara kaptrm hekimimizin, e-mail indeki, gnderen adresine baknca anlalyor. Josh. C. Tunca! Yorumsuz!) Bizler kim zannediliyoruz ki... Anlaml tepkilerden bir tanesi, Demir Kulolu nun (asl ad mahfuz) gnderdii mesajda mndemi; ksa, az ve z szle, sayfalarn zor anlataca, ac bir gerei zetleyivermi: ... Bu misyoner okullar ile ilgili olarak, internette ilgin bir belgeye rastladm. Site (buraya dikkat!), Amerikan Devlet Bakanlnn web sitesi; ve orada, bir taraftan, yurtdndaki Amerikan okullar, bize bal deildir diyorlar; ama dier taraftan da, bu okullara ylda 400 milyon dolarlk bte veriyoruz deniyor; yni bu ne perhiz
dedirtiyor insana! zetle, sizin misyoner okullar ile ilgili grlerinizi, tamamen hakl karr nitelikte!.. (8 ubat 2004) Bir gn sonra, Nevin Gzelda n (asl ad mahfuz) mesaj geldi; onun syledikleri, daha ziyade, eitimi Trke olan byk kalabaln, kederini ve fkesini yanstyor; demi ki mesela: ... O zel bankann ilnndaki bu ecnebi kkenlilik detaylar, beni de ok artt ve evremle paylatm bunu; bu topraklar zerinde var olan bizler kimiz ki, ya da kim zannediliyoruz ki; bu lke vatandalarn istihdm etmek grevleri bulunan, byk bir holding bankas, kendi niversitelerinden, ya da benzer, paral ve ecnebi dilde retim veren niversitelerden mezun genlere bu imkn veriyor. Uzun sredir retime dayatlan bu dil bilmecesi ve anadilde retimi dlayan ve kmseyen bilinsizlik, nereye kadar yol alacak; ve bu konu kltr, siyset vesaire dnyamzda, nerelere kadar dallanp budaklanacak? Akas rkyorum... ... Trke eitim alm ve bilim daln da Trke okumu bir niversite mezunu olarak; bugn ve gelecekte, ancak paras olann okuyaca; meslek, i ve mevki sahibi olduu ve olaca bir lkede, hangi konuda nasl mit beslemeli bilmiyorum. Biz kimiz ve nereye gidiyoruz, sorusunu sormalyz bence. Sizin geen gece tv programnzda alnt yaptnz , Atatrk e ait u szler, u an iin bile ne kadar uygun: Baka devletler, neden bizim iyilimiizi dnsnler: bizim iyiliimizi istesinler ki! benzeri bir szd... (9 ubat 2004) Bu da bir bakas... ... Oysa bir gn nce, Cengiz Tantrk (asl ad mahfuz), sorunla ilikili baka bir arpkla parmak basyordu; onun zerinde durduu nokta, daha az nemli deil: Bakar msnz ne diyor?
... Ben gda mhendislii son snf rencisiyim, paylamak istediim konu filn gda irketinin internet sayfas, ilk defa staj yapacak fabrika ararken karlatm bu sayfayla, dehete dtm dersem, yeridir; nk sayfa tamamen ngilizce hazrlanmt; dikkatinizi ekerim, tamamen ngilizce diyorum, Trke olarak bir seenek yok; rn isimleri ve tantmlarna varncaya kadar, her ey, batan aa ngilizce tasarlanm. Adresi com.tr ile bitip de, yabanc sayfalardan fark olmayan bu szde Trk kuruluunun yaptndan utandm... ... Ama sessiz kalamadm, olay btn arkadalarma anlattm, ne gzel ki bana katldlar, hemen e-postalara sarldk hepimiz; ama, maalesef deien bir ey olmad. Ylmadk, telefon ettik, onlarca kez. En son aradmda kan bey, btn dncelerimi paylatn, bunun ylbandan itibaren dzeltileceini ve sayfann Trke yaynlanacan syledi. zlerek gryorum ki, yeni yln ikinci aynn ortasna yaklamamza ramen, sonu hl eski hamam, eski tas... ... Trk diline gnl vermi yurttalar, bu yaplan Trk halkna hakarettir. Trk insan Trkeden anlamaz m ki, ngilizce sayfaya bakmak zorunda braklm. Sde vatanda, firmann tarihesi hakknda bilgi edinmek isterse, ne yapacak? Bir sene Hazrlk m okuyacak? hracat yapma amac, kesinlikle geerli bahane deil, bunlara kanmamalyz. Hani bundan byle derghta, mecliste, sokakta Trke konuulacak, Trke yazlacak idi? Ne abuk unuttuk, unutturuldu? Birlikten kuvvet doar, bu utanc onlarn yzne vurmakta devam etmemiz gerek; elbet onlar da bir gn, yaptklarnn yanl olduunun farkna varacaklar; yeter ki biz sessiz kalmayalm?.. (8 ubat 2004) ocuklarmz, ulusallna smsk sarlp, yurttalk bilincine byle sahip karsa; 35 senedir Amerika da kaybolmu, o gen Tbbyelinin grd korkulu ryay, herhalde grmeyiz.
Cumhuriyet, 01.03.2004 9 - ...Ecnebi Eitim, Vazgeilmez imi!.. (...merakls, elbette hatrlayacaktr; misyoner okullarn irdelerken, en aa otuz yl kadar nce, ele geirdiim yle bir demeci yaymlamtm ki; mazlum halklara ngilizce -ve tabii, Hristiyanlk- retmeye giden bu kltr yuvalar nn (!), maksad- aslilerini pek gzel anlatyordu: ...American Bord of Mission, yaklak 65 yldr, Trkiyede faaliyette bulunmaktadr. (Dikkat!) Ticari ilikiler bakmndan, misyonlar bu blgede elverili bir ortam yaratmlardr; bu ortam misyonerlerin iki ynl almalar sayesinde gereklemitir: 1/ Geni bir eitim dzeni 2/ Geni bir basn yayn faaliyeti! (Dikkat!..) Biz bu blge halkn, yalnz bizim sattklarmz almalar iin deil; gelecekte kurulacak tesisleri gelitirip yaatabilecek bir dzeye gelmeleri iin de eitiyoruz; bu yoldan, Amerikan yatrmlarna yeni alanlar amak umudundayz... ...rgtn devaml olarak yaayabilmesi iin yaplan harcamalar, yllk alt milyon dolar civarndadr. (Dikkat!..) Amerikallar Asya Trkiyesinde imdiden kra geen bir i kurmulardr. Bu durum, btn blge halknn, bir gn bizim mterimiz olacana dair umudumuzu gerekletirmektedir. u anda Asya Trkiyesinde, deiik blgelerde 435 okulumuz ve bunlarda eitim gren, 19.795 rencimiz mevcuttur!.. Bu mthi beyanat kim vermi? Sk durun! American Bord of Mission adna, Mr. H.O. Dwight , verdii tarih 1895 . Peki, dedii gibi, blge halknn bir gn onlarn mterisi olacana dair umudunu gerekletire bilmiler midir? Bunu anlamak iin, aadaki faks mesajyla misyoner okullar tartmasna zmir den katlan, Ltif Karadal nn (asl ad deil) yazdklarna ltfen bir gz atar msnz?..)
stelik cebri olarak yaplmalym... ...unu biliyoruz ki, evrensel dil ngilizcedir; bunun yannda Franszca ve Almancann kymet-i harbiyeleri, birok alanda vardr. Siz, onlarn neden bizim dili renmedikleri ve kendi dilleriyle eitim yaptklarn sorgulayarak, bizim de kendi dilimizle eitim yapmamz gerektiini, sonu olarak kartyorsunuz. Onlarn bizim dili renmeye ihtiyac yok, nk kendi dilleri evrensel dil ve uluslararas birok kurumda kullanlyor. Trkenin byle bir geerlilii yok. te bu yzden, biz genlik, en bata evrensel dil ngilizce olmak zere, sras gelirse Franszca ve Almancay da renmek zorundayz. Bunun salanmas kiilerin otokontrolne braklamaz, bunun iin de cebri olarak yabanc dille eitim yaplmaldr, bu gen neslin faydasna olacaktr... ...ancak ortaretimde ngilizce dersi hakkyla verilmemektedir, ok yanl retim metotlar yznden veya dil dersi umursanmadndan dolay, ortaretimden kan ou renci, ngilizce mantndan, gramerinden ve szck bilgisinden yoksun olarak niversiteye geliyor. Ortaretimdeki babozuklua son verilmeli ve niversitelerdeki ngilizce dersler artrlmal ve renciler iyice yontulmaldr. Ben iktisat blmnde okuyorum; ngilizce olarak grdmz derslerde ou kez retmenler Trke konumak zorunda kalyor, nk renciler anlamadklarn belirtiyorlar. Ancak bu durum ngilizce eitimin gereksizlii fikrine k noktas olamaz; ngilizce temelde hakkyla verilirse ve hocalar ngilizce retimde srarl ve kat olurlarsa, durum dzelir... ...emin olun ki yabanc dille eitim Trkiye iin vazgeilmezdir!.. (25 ubat 04) Ateli ama, bilgili saylmaz!.. renci Ltif Karadal (asl ad baka), anlalan dnyadan habersiz, ne Emperyalizm den haberi var, ne Kltr Emperyalizmi nden, yani Kltrszletirme den! Corafyas da, salama benzemiyor; Rusya (Rusa), in
(ince), Asya Trk Cumhuriyetleri (Trke), ran (Farsa), Aden Krfezi nden Atlas Okyanusu na uzanan Arap/slam lkeleri (Arapa); Amerika daki Brezilya, Meksika, Arjantin gibi, kalabalk devletleri (spanyolca ve Portekizce); bunlarn toplam nfusunu, hi hesaba katmadan, ngilizceyi evrensel ilan etmi, -bilindii gibibu aslnda Anglosakson Misyon Okullarnn iddiasdr; ve tekilerin hepsi, hele Avrupa dakiler - Fransa, Almanya, talya, spanya, vs. - bunun tam karsndadr! Daha gzeli delikanlnn, tartlan yanl anlam olmas; sorun, niye onlar Trke okutmuyor da, biz ngilizce okutuyoruz sorunu deil; Trkiyede kimse ngilizce renmesin, diyen de yok; tam tersine, isteyen istedii dili rensin ama, hibir ulusal devlette, -tam da yurttalk bilincini edinecei ada-, ocuklara ecnebi bir lkenin diliyle o yabancnn kltr alanamaz; bu ancak, smrgelerde grlen bir uygulamadr. stelik bu konu yeni tartlmyor; aln size tabloit bir dergi, arka sayfasndaki manet, boydan boya yle atlm : Yabanc Dil Eitimine, EVET! / Yabanc Dille Eitime, HAYIR! ; ite meselenin z ve zeti budur; o derginin ad CNK , tarihi -sk durun- 1 Aralk 1988 : yneten de, benim! Bu manet, i sayfalardaki, byk soruturmay haber veriyor; o soruturma ki, katlanlar arasndaki Mmtaz Soysal, Yabanc Dille retim Veren Ulusal Devlet Yok diye cevap vermi; Refik Erduran, Dilin Korunmas Ulusal Onur Sorunudur demi. smet zel, (O) Eitimin Amac Uak Olmaya Yetecek Kadarn Bilmektir diye kestirip atm! Belki de beyhude mi? Baksanza, geen yirmi yl iinde, o sistem ne ateli ecnebi dille retim taraftarlar yetitirmi! nsan kendini Mtareke de stanbul gazetesi okur sanyor...
10 - ...Gzinin Kzlar!.. (... Mtareke yllarnda, Ankara 'daki TBMM Hkmeti Hey'et-i Vekilesi'ne arz edilmi, bir istihbarat raporunda; bilir misiniz ki 'payitaht'tan yle bahsedilmektedir: ''... badem stanbul'da 'ngilizcilik' moda olmu ve bu kuvvet nnde, birok kimse boyun emitir. ngiliz Muhipleri Cemiyeti'nin tekrar tesisi; mnhasran bu muhiplerden mteekkil bir kabine tekil edilmesi tasavvurlar, bu boyun eiin delilidir; bir taraftan da, henz muhedemizin ne olduunu, ne gibi maddeleri ihtiv eylediini bilmeyen baz recl ve hkmet mahfilleri; kendi kendilerine, el'n muvazaa frkalar tesis eylemekte, mtekit askeri erkn tekrar hizmete armakta, ne yaptklarn bilmemektedir...'' (Austos, 1336/1920) Ayn tarihte, ngiliz Muhibban Cemiyeti Reisi Sait Molla Efendi , mahiyeti yle bilinen, bir beyanat vermiti: ''... u anda ngiliz taraftarlarnca, ngiltere dostlarnca mevzuubahs olacak ey; o istikllcilerin takip ettii gibi, beynelmilel bir vaziyet inta edecek olan istikll deil; ngilizlerin ine ve himyesiyle teeyyd edecek bir istiklldir!..'' Ne tuhaf, insan adeta 'muhterem'in; Avrupa Birlii ve ABD'nin 'ine ve himyesi ile teeyyd edecek, bir istikll' den sz ettiini sanabiliyor...) 'Dil renmek iin, kolej art deil...' ... oysa halka halka, 'Dip Dalgas' n oluturan halkmzdan; birbirinden ilgin, 'dayanma' mesajlar geliyor, onlarn fikirleri de farkl, heyecanlar da! Bakar msnz, stanbul 'dan gnderdii faks mesajnda, Zeynep Kklgil (asl ad mahfuz) neler diyor: ''... 1965 yl, Ankara niversitesi DTCF ngiliz Dili ve Edebiyat Blm mezunuyum. Liseyi, normal bir Trk
Devlet Lisesi'nde bitirdim; yni herhangi bir kolejde deil; fakat niversite'nin ngiliz Dili ve Edebiyat blmnden birincilikle mezun olmutum. (Dikkat!) Bunu lisn renmek iin muhakkak koleje gitmenin gerekli olmadn; bunun, biraz da heves ve gayret, srekli alma meselesi olduunu belirtmek iin yazyorum...'' ''... u an, eviri alannda, Trk Devleti'ne otuz alt yl hizmet etmi bir kimseyim. Bu srenin otuz bir yl, Trk Denizcilii iin almakla gemitir; halen emekliyim, fakat iime uygun bir yerde almaya devam ediyorum. (Dikkat!) Trkeye kazandrlmas veya Trkeden ngilizceye evrilmesini gerekli grdnz yazlar varsa, bunu hibir cret almadan yapabilirim; yeter ki Trkemize kazandralm, veya ngiliz dilinde duyuralm...'' (25 ubat 04) nsanda minnet duygular uyandran, byle bir 'hizmet arz' na ne buyurulur; insan elinde olmakszn, Mdafaa-i Hukuk 'un 'gnll kzlar' n hatrlamyor mu? Bu kadar m? Hayr! Balkesir 'den (Ayvalk) bir baka Gzi 'nin 'kz' (asl ad mahfuz) ayn Kuva-y Milliye ciddiyetiyle devreye girmektedir. '...tek sorumlu media'dr!..' ''... ismim Insal, sper lise yabanc dil blmnden geen yl mezun oldum. ngilizce'yi sevmeme ramen, ngilizce kelimelerin Trke kelimeler arasna sokuturularak, ne olduu belirsiz bir dilin Trke diye benimsetilmeye allmas, beni son derece rahatsz ediyor. (Dikkat!) Acaba, retmekten ziyde, ar tketen bir toplum olarak, farkna varmakszn Trke'yi de mi tkettik? Yoksa ezelden beri 'Batl' bir toplum olmak isteyiimizden dolay; nasl an'anelerimizi, bizi biz yapan kltrmz 'Bat'llatrdmz' gibi, Trke'yi de Bat'llatryor muyuz? Trke bunu hak ediyor mu? Bence bu bir inliye sen Trksn demek kadar sama! Bir dilin kendi trettii kelimelerle konumas gerektiini dnyorum. Nasl ki ngilizce bir cmle kurarken 'I
want to gitmek home'' demek komik oluyorsa; 'Programmzn start 'n veriyoruz...'' da bana bir o kadar komik geliyor. 'Start' , balamak, balatmak, balang demektir. Sizce 'balamak' veya 'balatmak' , 'verilir' mi?...'' ''... son zamanlarda, gazete ve televizyonlarda, baka kelimeler de kullanlyor: 'Trend, cool, konsept, legal, illegal, cast, security' vs... in en zc taraf ise, kullanlan bu kelimelerin, Trke karlklarnn olmas. Ben bu kelimeleri duyduka, neler hissettiimi, size anlatamam. ngilizce, yle istil etmi ki Trkemizi, ve bizi; onu grmemek, onunla karlamamak mmkn deil. Bunun sorumlular sizce kimler? Ben tek sorumlu olarak Media 'y gryorum...'' 'Bana bir yol gsterin!..' Insal , faks mesajnda ii bu kadarla brakmyor; o, tam da bir Anadolu kzna yakan ciddiyet ve sorumluluk duygusuyla, daha sonra baknz neler yazm: ''... ben artk elim kolum bal, onlar ve olanlar seyretmek istemiyorum. Yapabileceim bir ey muhakkak olmal. Seksen yana girmi Cumhuriyet'imizin, daha uzun sre yaayabileceinden pheliyim. (Dikkat!) Atatrk'n 'bize emnet ettii' bu lkenin, geldii durumdan dolay vicdanm hi rahat deil. Kendimi ona ihanet etmi gibi hissediyorum. Her gn Atatrk'n Genlie Hitab'n defalarca okuyor ve okuduka ona elimden gelen her eyi yapacama sz veriyorum. (Dikkat!) Sizden bir ey rica ederim. Ltfen bana bir yol gsterin. Biliyorum ilk adm atsam, gerisi gelecek. Ben buradaym ve her eyi yapmaya hazrm...'' (27 ubat 04) zlme Insal , u mesaj ekmekle, sen 'ilk adm' attn bile kzm!
11 - ...Ecnebi Kltrn Maymunu Olmak!.. (...ya o, geen gn kagelen kitap, neler diyor? Daha nszn ortalarnda, insan dnmeye sevk eden, u satrlara rastladm: ''...Trkiye'deki Amerikan okullarnn, kurulduu yllardan balamak zere, etkisi olduka artmtr. (dikkat!) Atatrk dneminde, Trk okullarndaki baz iyiletirmeler, yni eitimin, retimin kalitesinin arttrlmas nedeniyle; zellikle yabanc okullara olan talep azalmsa da; daha sonraki dnemlerde, eitimdeki dzenlemelere gerektii gibi yer verilemediinden, bugn de Trkiye'deki dier yabanc okullar gibi, Amerikan okullarnn, her zamankinden daha fazla nem kazandklar ve glendikleri varsaylabilir...'' (s.2) Dahas, 'Amerikan Okullar' konusuna girerken, karlaacanz yle bir tesbit, sorunun bu topraklar ve bu topraklarn halk iin, ne vahim ihtimaller ierdiini, ayan beyn ortaya dkmyor mu? ''... (1830'larda) Amerikallar, daha ziyde simsar olarak, Ermeni ve Rumlar kulland. Bylece zaman iersinde, Ermenilerle Amerikallar, ylesine birbirlerine yaknlatlar ki; Amerikallar Ermenileri, himyeleri altna aldklar gibi, onlara ayn zamanda, vatandalk hakk da verdiler. Ermeni simsarlarla Amerikallar arasnda balayan bu birliktelik ve yaknlama, eitim alannda da yava yava ortaya kmaya balad. (dikkat!) Bunda misyonerlerin pay byk oldu...'' ''...Amerikallar bu eitim kurumlar sayesinde, Ermenileri koruma altna alarak, onlar kendi taraflarna ekerek, kendi karlar dorultusunda kullanmlardr. (dikkat!) Tpk Yunanllarn Rumlar, ngilizlerin Protestanlar, Franszlarn Katolikleri, Ruslarn Ortodokslar, korumalar ve kullanmalar gibi. Sonuta da, koruma altna alnan tm gayr- mslim uluslar, (dikkat!) eitim retim, siyasal ve silhl rgtlenme, silhl ayaklanma ve yabanc
devlet mdahalesi gibi aamalardan sonra, ayaklanarak bamsz birimler eklinde Osmanl Devleti bnyesinden ayrlmlardr..'' (s.12) Nasl, hayli ak ve seik deil mi? Kitabn ad, ''Trkiye'de Amerikan Okullar (2. Basm, Yelken Yay., 2004/Konya) ; yazar, Do. Dr. Sleyman Bykkarc ; handiyse alt yz sayfalk, kapsaml, ayrntl bir alma; merakls iin, az bulunur bir kaynak!..) 'Yalnz kltrszletirmez, yabanclatrr da!..' O mthi sz, eski bir yamur ve rzgr Paris 'inde, zenci gzeli dostum Dr. M'ba m Sylemiti, yoksa, gemi gn, ben mi onun azna en ok yaktryorum, hangisi olursa olsun, anlam ve derinliiyle, 'ecnebi' dille eitim ve retimin, 'tahribat' asndan, arpc bir 'tesbit 'tir. ''...ecnebi dille yaplan eitim ve retim, 'yerli'yi yalnz 'kltrszletirmez'; kendi kltrnn uzana drmesi yetmezm gibi, stelik bir de 'yabanclatrr'; yani, ona verilen ecnebi kltrn 'maymunu' olur!'' Olur mu, olmaz m? ster misiniz bunu da, Reha Kler 'in (asl ad mahfuz) mektubunu okuyarak, grelim? ''...getiimiz gnlerde, benim de yaadm birebir bir rnek, lkemizdeki kltrel yozlamann, ne aamada olduunu gstermesi bakmndan ok ibret vericidir. nl filn (ad sakl) bir firmann, Call Center (!) birimine bavuruda bulunmutum; bu firmay temsilen, benimle gren ve arabulucu grevini yapan, danmanlk firmasndan TC yurtta bayan; ngilizcemin nasl olduunu sorduktan sonra, benimle ngilizce konumaya balad ve 'olmaz!' dedi...'' ''...Dikkatinizi ekerim: ngilizce bilmediim iin deil, aksanmn ngiliz ya da Amerikan aksan olmad iin,
olmayacan syledi. Yni sz konusu yabanc firma, kendisine yle yabanclam bir insan aryor ki; onun aksann bile tayacak derecede kendisine benzemesini istiyor; onun gibi dnmen, konuman yetmiyor, grtlan ve dilin de, onun gibi dnecek!..'' '...Paam seni ok zlyoruz!..' ''...iin ac taraf, benimle bu firma iin gren bayann da bunu firmann bir hakk olarak grmesi idi; ayrca benimle konuurken, araya srekli ngilizce szckler serpitiriyordu; iin komik taraf da, ngilizcesinin bana ngilizce sorduu soruya, benim verdiim ve doruluundan kesinlikle emin olduum, gramer yaps ve dzgn ngilizce yant anlayamayacak dzeyde oluuydu. Siz syleilerinizde firmalarn 'elit' diye sfatlandrlan kiilerin peinde olduundan sz etmitiniz; sanrm ona bir ek yapmak gerekecek; genetik yaps, az yaps, dili bile taklit olan kesim diye...'' ''....bu rnekler, d sermaye evrelerinin bize nasl baktn gstermek asndan, aslnda ok ibretlik! Bu yaadklarmdan sonra, onlarn bizi aralarna hibir zaman almayacaklarn, iyice anlam oldum. Kendi lkemde bylesine parya muamelesi grebileceim, dorusu hi aklma gelmemiti; hem de, iki dil bilen, isiz bir parya!..'' ''...hangi kent hatrlamyorum ama, Gzi bir kenti ziyarete gelmi; bakm ki yabanc dilde yazlm bir iyeri tabelas; derhal onun oradan indirilmesini ve Trke yazlmasn emretmi! Nereden nereye! TRT/2'de, son 10 Kasm syleinizde, sz nasl bitirmitiniz?'' ''...Paam, seni ok zlyoruz!..''
Cumhuriyet, 10.03.2004 12 - ...Bir bret Mektubu!.. (...'vatan ve namus' bilincinin oluturduu, o ulusal 'dip
dalgas' nn; iin iin kaynayarak, nasl ykseldiini gsteren, bir sr mektup alyorum; ilerinden birisini, Bircan Mine 'nin (asl ad baka) gnderdiini- ibret-i lem iin sizinle paylamak istedim) '... Kahrmdan leceim!..' ''...1977 senesinden beri Berlin'de yayordum; be ay nce Trkiye'ye dndm; babam retmendir, zamannda bakanlk tarafndan yurtdnda Trke dersi vermek zere kadrolu gitti; biz de tabii gitmek zorunda kaldk...'' ''... Almanya'da yaamay, hibir zaman sevemedim ve hibir zaman mutlu olmadm; hayalim hep yurda dnmekti ve burada yaamakt. imdi yurdumda olmaktan ne kadar mutluyum bilemezsiniz ama.. birok Trk insannn Trk insannda olmas gereken asletin gramna sahip olmadn grdke, gittike karamsarla dnmekte olduumu da belirtmek isterim. lyorum hocam, kahrmdan leceim; bunun iin mi ben, 'vatanm' diye hasretle aylar saydm?..'' ''... Buraya geldiimden beri, herkesin bana syledii tek ey, 'Sen manyaksn, Almanya gibi bir yer braklr da gelinir mi?' Oras Avrupa ya, hani 'medeniyetin beii' ya, ben ise geliyorum bir nc Dnya lkesi'ne, ilkel ve geri bir memlekete! nsanlar bana phe ile bakyor, i iin mracaata gidiyorum, deniyor ki 'Neden dndnz geri?'; cevabm , 'Orada mutlu deildim ve hibir zaman olmadm; zaten bizi istemiyorlar, yirmi be sene yaadm biliyorum; Almanya'nn btn rahatln ve imknlarn istemiyorum; vatanmn tadn karmak istiyorum artk, az kazanaym ama burada yaayaym istedim' diyorum, ama bn bn bakyorlar; gerekten bu ok mu 'manyaka' grnyor?..'' ''... Siz Trk insannn ahlkndan, asletinden bahsediyorsunuz hocam, ben buradaym, ka aydr bir sr insanla karlatm ve bunlara sahip ok az insana rastladm; zaten yle bir hal alm ki millet, 'Trkm'
derken fsldyor utanrmasna; biz ise, Almanya'larda gururla 'Trkz' diyorduk.. kendi memleketimde bunu deyince, hemen 'faist', 'rk' yaktrmas yapyorlar; yahu ben Trkm demekle, neden faist olaym. 'kresellik', IN, 'milliyetilik' OUT olmu; milli onura sahip insanlar da 'faist' veya 'rk' ilan et, olsun bitsin!..'' '... Irklk genlerine ilemitir, fakat...' ''... Yazdnz kadn karakterlerine artk rabet yok hocam; namusunuzla, onurunuzla ve deerlerinizle i ararsanz, bulamyorsunuz. Tecrbe konuuyor Hocam, kalifiye bir insanm, aklma ve yeteneklerime gvenirim; ok iyi referanslarm var Almanya'dan; orta derecede ngilizce ve fevkalde Almanca bilirim; bunca sene Avrupa'da yaam olmama ramen, deerlerimize, kltrmze, inancmza sadk ve milli onuru yerinde bir bayanm; be aydr neden i bulamadm peki, Hocam? Ne 'gbei ak' giyinirim, ne de moda olan zppeliklerim vardr; galiba geri kalm havas veriyorum insanlara, beni beenmiyorlar sanrm Hocam!..'' ''... Kadnlar kendi hayatlarna sahip kp, zorluklar gslemektense, hayatn kolaylatrmak iin ya zengin koca bulmak umudu ile kendi deerlerini dryorlar; ya da birilerinin sevgilisi olup, seviyeli(!) aklar yayor; sonrasnda da bir gn kendi zavalllklar ile yalnz ve aresiz kalmaya mahkm oluyorlar. Erkekler ise ayr bir aknlk iinde, maymun itahllk m, yoksa bile bile ldes demek mi her neyse, anlayamadm ama, her eyi sadece cinsel bakla deerlendirme alkanlna kaplmlar. lgin olan nedir biliyor musunuz, o Avrupa denilen yerde bile bu kadar ikiyzllk ve ahlkszlk yoktur; Almanlarla bunca sene yaadm, aralarnda ok iyi arkadalarm da olmutur ama, ok iyi biliyorum, rklk genlerine ilemitir; fakat drstlklerine hayranmdr. u an, AB budalas Media'nn rettii, arpk ve yanl kopyalanm bir Avrupallk moda Trkiye'de; Avrupallarn i ciddiyeti, kendi hayatlarna ve kiiliklerine duyduklar sayg, maalesef arada kaynam..''
'... Glsem mi alasam m, bilemiyorum...' ''... Velhasl bunu da beceremediler hocam, ne Avrupal olabilecekler (Avrupal olmak ne demekse, o ayr konu) ne de Trk kalabildiler; cinnet getiren bir toplumla karlatm hocam, zntmden gittike karamsarla dyorum; Atatrk bir yerde, '... teessfle sylyorum ki, Trk'n geleneksel dostu yoktur' diyordu, '... karlar ortak olunca, Avrupallar buna hemen geleneksel dostluk ismini vermilerdir!..' Bu Millet Atatrk' nasl anlyor, hocam? Daha dorusu, niin anlayamam? '... Batllara, Batllar'n yntemleri uygulanrsa, o zaman akllar balarna gelir!' (Cahit mer-Atatrk'ten Seme Szler) '... Haklarmza, eref ve haysiyetimize hrmet edildike, karlkl hrmette kusur etmeyeceiz; fakat ne are ki, zayf olanlarn hukukuna hrmetin noksan olduunu veya hi hrmet edilmediini ok ac tecrbelerle grdk' (Cemal Kutay-Atatrk'n Son Gnleri!) Hocam, ben bunlar okuduka onurlandm, gurur duydum; gemiimden g aldm ve Trkm demekten hi ekinmedim, gocunmadm; oysa u an sanki ben Trkiye'de deil de bambaka bir yerdeyim ve gene 'yabanc muamelesi' grmekteyim, neden Hocam? Kendi lkemde bana yabanc muamelesi yaplacan, ahlkl kalmak iin sava vermek zorunda kalacam ve bu yzden de dlanacam hi aklma getiremezdim... Glsem mi alasam m, bilemiyorum...'' Sizce yorum gerekir mi? Bence, hayr!
Cumhuriyet, 15.03.2004 13 - ...O Mektuplar ki!.. (Ulusal 'dip dalgas' ndan, 'ecnebi dille retim' e tepki mektuplar, adeta yayor; birbirinden ilgin u mektubu hele bir okuyun, sonra tartrz.)
Dicle Alagz yazyor ''....'yabanc dil eitimi' bir devletin, dnyann birbirine yaknlat bu ada, rencisine salayaca, en gzel imknlardan biridir, ancak 'yabanc dille eitim', bir ulusa yaplm hakarettir. Bunu, iki yabanc dili ok iyi, baka ikisini ise temel dzeyde konuan biri olarak sylyorum ki, yabanc dil bilmediim iin bunu ktlediim zannedilmesin...'' ''...ana dilim varken ve bu dil yaam tarzmla, kltrmle, beni en iyi ekilde yanstyorken; hayatmn byk bir blmnde nemli rol oynayacak eitimimi, niye baka bir dille almam gerekiyormu? Yok eer, 'biz dnme ve gzlem yapma zrlyz; ille birilerini rnek almamz gerekiyor' diyenler varsa; bir baksnlar bakalm, kimlerde var 'yabanc' dille eitim? Gana, Nijerya, Tunus.. bu, o lkedeki insanlarn topluca aldklar bir karar deildi belki de ama, ben bu lkelerden insanlarla karlatmda, rendikilerini kendi dillerinde tartamyor olmalar, elimde olmadan 'kendisi bir ey beceremeyip, baka milletler tarafndan eitilmi insanlar' grnts geliyor, gzlerimin nne; ve saygm bir kere daha artyor, Trkiye'ye ve baretmenine!..'' ''...'yabanc dille eitimi' savunan arkadalar, ok byk hata yapyorsunuz. Hibir yabanc dil, ana dilinizin yerini tutamaz, su gibi konusanz bile. Hayat rnek aln; zlediiniz insan sizi ciddiye almaz, sizi takdir de etmez; ancak kendinize zg olursanz, ilgi ekersiniz. Mkemmel deiliz, eletirilmesi gerekeni, eletireceiz elbette ama, toplum olarak kendimizi gerektiinden kk gryoruz. Her lkenin artlar ve eksileri var, inann hi kimse bizden stn deil! Yabanc dili iletiim iin renin, dnyay tanmak iin; ama, kendimizi eitmek iin, ngilizceye ya da Almancaya ihtiyacmz yok. Kendinizi kk drmeyin, anadilinizde eitim grn ve mesleinizi gerekten renin; sonra, yabanc dilde, bildiklerinizi paylan, pekitirin, kendinizi gelitirin ve en nemlisi ifade edin ki, o stn grdnz Bat toplumlar arasnda
yeriniz, onlarn ayaklarnn dibi deil, salam bir koltuk olsun...'' (5 Mart 2004) Mehmet Kakarl yazyor: ''...ben ngilizce retmeniyim, misyoner okullarndan mezun olmadm, devlet lisesinde okudum ve daha sonra da Marmara niversitesi'nde ngiliz dili eitimi blmn bitirdim. Anadolu ve fen liseleri ile balayan, toplumu kendisine yabanclatrma hamlesi, 'sper liseler'le talandrld. (Sper lise ne demekse, onu da anlamyorum)...'' ''.... ben konunun baka bir boyutuna, bu okullarda okutulan kitaplara deinmek istiyorum. Bu okullarda ngiltere ve ABD'den ithal edilen kitaplar kullanlyor ve bunlar iin harcanan para milyar dolarla ifade edilecek boyuttadr. Merak ediyorum, acaba dil eitimi Trk retmenlerin yazaca kitaplarla yaplamaz m? Devlet eli ile ve de cebimizden dediimiz para ile, ocuklar, iinde yaadklar toplumun deerlerinden uzaklatryoruz...'' ''...geldiimiz noktay zetlemesi asndan, yakn zamanda tank olduum, bir olay nakletmek istiyorum. Yeni yl ncesi, zmir'in byk alveri merkezlerinden birinde, bir zel okulumuzun ilkretim kademe rencilerinden oluan korosu, Noel arklar sylyordu. Yoruma gerek var m?..'' (8 Mart 2004) Sla Kzlrmak yazyor ''...babamn mesleinden dolay, uzun yllar Brksel'deki Fransz lisesinde okuduktan sonra, ailemle birlikte Ankara'ya dndm ve o nl niversitemizin iletme blmne girdim. O gn drt gzle beklemitim, Trkiye'nin en akll genleriyle birlikte, en iyi niversitesinde okuyacaktm, nihayet tam anlamyla Trk olacaktm. Sabrszlkla bunlar dnrken gzlerim dolard. Nihayet o gn geldi, ilk derse girdim; ngilizce konutuunu zanneden bir hoca, anlalmas imknsz bir
aksanla ders anlatyordu; herkes Trkt; ancak ders esnasnda tarzanca konumak gerekiyordu; en kts de uydu ki, herkes orada olmaktan gurur duyuyordu. Ben o gn Trkiye'ye ne olduunu anladm ve dnya bama ykld: Bir smrge!..'' ''...ve biz drt yl boyunca Amerikan kitaplarndan alp, kendimizi okuluslu bir irkette almaya hazrladk. Trkiye ekonomisini renmedik, Trk irketlerini incelemedik, Trk ticaret hukukunu ngilizce olarak ezberleyip, herkesin kopya ektii bir snavla getik. Blmn en haval ve efsanevi hocas, bize srekli olarak Amerikan irketleri zerinde vak'a almalar yaptrd, nk Amerikan 'business school'larnda byle yaplyor. Sonuta biz Trkiye'nin ilerlemesi iin ne yaplabilir deil, dnyann en byk okuluslu irketleri nasl daha fazla kr yapabilir, onu rendik...'' ''...mesel bir Trk rnnden nasl bir dnya markas yaratlyor, onun zerinde kafa yormadk; onun yerine ayranmz, yourduumuzu, suyumuzu Fransz U'larna sattk ve her su itiimizde Fransa zengin oldu. Halbuki bir Trk niversitesinde iletme blmnn en nemli aratrma alan u olmalyd: Trkiye'nin d borcu her geen yl artyor, mesele nedir, bunu azaltmak iin ne yapabiliriz ve borlanmaya gerek kalmadan zenginliimizi nasl arttrabiliriz? Globalizmi tartmalyz, kime yaradn anlamaya almalyz...'' ''...en ilginci de u: ben Fransz sisteminde renim grp 'ulusal' olmay renmiim. Eer Trkiye'deki bir 'smrge okulu'nda okumu olsaydm, bu gre sahip olamazdm ve belki de ayran ve su pazarn ecnebi firmaya devrettik diye sevinirdim...'' (5 Mart 2004) (Mektup sahiplerinin asl adlar 'mahfuz' tutulmutur.)
14 - Rezaletin Daniskas!.. Gnde (asl ad baka), stanbul 'da bir niversitede okuyor; bitirdii zaman, ngilizce retmeni olacakm; aslnda, 'farkl dilleri ve farkl kltrleri renmeye olan sevda 's, 've bunu da milletine yararl olabilecek ekilde yapma istei' onu 'bu alana srklemi' / Her ey yolunda gibi grnyormu ama, ite ama's var; neymi Gnde 'ten dinleyelim: ''... Fakat niversitede, bu dilin eitiminde grdm arpklklar beni ok zmekte; bu dilin eitimini grmek ve vermek isterken, eitimin, bu dilin hkim olarak yapldn grdm. Hevesim krld ve karamsarla dtm saklayamam. Gryorum ki Germen asll bu dil, aziz Trkemiz zerinde hkim klnmakta: abuk subuk tbirler, deyiler ortaya kmakta; ve maalesef, dilimiz yok edilmekte; yar ngilizce yar Trke ne id belirsiz bir dil ortaya kmakta...'' ''... Bu gidi nereyedir, aabey? imdi ne olacak peki? 'lim Yuvas' olacak niversitelerde dahi, durum byle cereyan ediyorsa; bin bir 'Sar Paa'nn torunu olarak, sonunu grmeye dayanamam. Ne yapmalym? Ne olursun bana bir yol gster. Ne olursa, elimden ne gelirse yapmak istiyorum...'' (12 Mart 2004, saat 11.08) Genler, gn getike durumun vahmetini daha iyi gryor; grnce de, l basyorlar: ''Ne yapmalym?''; gerekte, sorunun cevab, grdkleri retim ve eitimin tahtnda mstetir -iinde yatyorolmal ama, ne gezer! te o zaman, i baa dyor. Yiit Erciye 'in yapt gibi! Trk tarihi ngilizce retiliyor Yiit (asl ad baka), stanbul 'da bir holding niversitesinde, Makine Mhendislii okuyor; nc snftaym, geldii liseler 'misyoner okullar' deil; ama fakltesinde ngilizce retim yaplyor, ona gre bunun
zarar olamaz, nk 'niversite seviyesine gelmi bir rencinin assimilasyonu gibi bir eyden bahsedilemez', fakat... ''...baz uygulamalar ve amacn anlayamadm baz dayatmalar, acaba niversitenin baka amalar m var sorusunu akla getiriyor; bildiiniz gibi YK yasasnn her blmde okutulmasn zorunlu kld ve mfredatn yasayla belirledii iki ders vardr: Trke ve Trk Devrim Tarihi! Trke konusunda bir problemim olmad ama, nklp tarihi (bizdeki adyla 'History' 301-302) dersleri yle bir 'format'ta ileniyor ki, insan ne yapacan aryor...'' ''...ncelikle ders ngilizce: Trk Tarihi'nin ngilizce retilmesine, hatta parti isimlerinin bire bir evirisi yaplarak, ngilizceletirilmesine son derece karym. Bununla kalsa iyi, doal olarak ders ngilizce olunca, ders kitab da ngilizce oluyor. Bize esas ders kitab olarak Eric Van Zrcher' 'in 'Turkey: A Modern History' kitab; yardmc okuma paketleri olarak da, Cengiz andar'n Amerikan dergilerinde yaymlanan makalelerinden (ok koyu bir Atatrk dmanln ieriyor); Amerikan thintank kurulularnn, Trkiye zerine analizlerine kadar, birok ilgin yaz okutuluyor. Grler, neler diye soracak olursanz?..'' ''a) ... 'Nutuk' tarihi bir belge olarak ele alnamaz, tamamyla muhalefeti eletirmek amacyla yazlmtr. (a.g. e.s. 182)..'' ''b) ...Atatrk dnemi intelligentsia's halktan kopuk ve topik hayaller peinde koan, toplum mhendisliine soyunmu kk bir gruptu; bu yzden Devrim Anadolu'da istedii etkiyi yapamad...'' ''...Devleti politikalar 1929 krizinin sonucuydu, devletin kurulu politikas deil!'' (nn politikas devletilii istismar etti denilmek isteniyor)
''...Atatrklk hibir zaman coherent (kendi iinde yetkin) bir ideoloji olmad, baka fikirlerden alntlar ounlukta, herkes bu sayede Atatrkl kendine gre yorumluyor. Atatrklk, abartlm bir tarihi kimlii ve milli ovenizmi ara olarak kullanyor... (a.g.e.s. 189)'' c) ''Darbelerle Trkiye Cumhuriyeti yklm ve 2., Sonra 1981'de 3. Cumhuriyet kurulmutur (a.g.e. s. 253, 292)'' te tuzak bu! ...ve daha hatrlayamadm birok ey, ben doal olarak asistana kar ktm; Atatrk dnemi aydnnn elit olmadn, yle olsa zorla elde ettii gc halka datmayacan syledim; Nutuk'u okumu biri olarak, Nutuk'la ilgili olanlarn, yalandan te olmadn syledim. Atatrklk'n, ayn dnemde ortaya kan Faizm'den ve Sosyalizm'den daha kapsaml, daha tutarl ve halk yararna olduunu, zamann gsterdiini syledim. Ama btn bunlar, bir Makine Mhendislii rencisinin mi sylemesi gerekirdi? Tarih Blm'ndekiler, Uluslararas likiler Blm'ndekiler susunca, ben konumak zorunda kaldm..'' ''...sanyorum ki akllarnda u vard: Yabanc bir akademisyenin Trkiye zerine yazd bir kitap, tabii ki daha objektif ve doru olacaktr. Bu mu nesnellik? te tuzak bu! Bu kitab objektif bir ekilde (yani ortaretimde retilen tarih gibi olmayan) yazacak bir Trk akademisyen yok muydu? Trk tezini ilerde savunacak, Trkiye'nin d dnyayla balantsn kuracak olan kiilerin, byle duyarsz olmas ok zc! Bu konuya deinebilirseniz sevinirim...'' 12 Mart 2004, saat 01.45) Ne mi diyeceim, unu: 1/ Gnde, Yiit 'in tutumunu rnek almal; yaknma yerine, dikkat, gzlem ve tesbit; tesbitlerden, genellemelerle, karsndakilerin asl amalarn aratrmak; byle bir aba, yurt bilincini oluturup pekitirecek, znt ve umutsuzluk, yerini, ll bir iyimserlie brakacaktr; bildiiniz gibi,
kurtuluun anas ll bir iyimserliktir!.
Cumhuriyet, 22.03.2004 15 - ...Byk Ortadou Projesi?.. Gecenin bir vakti, anszn beklediim o telefon: ''...peki, ya 'Byk Ortadou Projesi' (BOP); ve onunla meydana kan, gizli istikrar bozma teebbsleri; onlar ciddiye almyor musunuz? Tek satr yazmadnz da!..'' Neyi, hangi tarafndan ciddiye alacaz? Haber gazeteciliini, gndelie ve artcla indirgedin mi; gzne birinci derecede 'nemli' grnen 'haber'; aslnda, uzun vdeli 'perspektif gazetecilii' bakmndan, oktan 'dosyalanm' bir 'vka' dr; merakls, elbette bu kede 'Yeni Bir Yzyl in ABD Ulusal Gvenlik Stratejisi' nin (Mays 1997) tartldn hatrlayacaktr, ayrca, onu tamamlayan '2015 Global Trend Raporu' nu da (2000)! Washington 'n 'kreselleeceini' sand yeryznde, iin iin, ne marifetler kartrmay tasarlad; o belgelerde belirgin olarak, daha o zaman gndeme konmam myd? Perembe'nin gelii, aramba'dan belliydi... Yeni yzyln Amerikan Gvenlik Stratejisi'ne gre; 'dnyann, ABD'nin liderliine ihtiyac vardr, nk o liderlikte rakipsiz kalmtr; bu yzden de 'dnyann her blgesine -elbette Ortadou'ya da- ilgi duymaktadr', ayn raporda, 'Byk Ortadou Projesi' nin gnmzde tartlan 'belkemiini', hangi 'nedenlerin oluturduu', u ekilde tartlyordu. Tespit/1. ''...ABD'nin, temel enerji ihtiyacnn yzde 40'ndan fazlas, petrole bamldr; petrol ihtiyacmzn, yardan fazlas ise, ithalatla karlanmaktadr; ve azalmakla birlikte, bu ithalatn byk bir ksm Basra Krfezi blgesinden (Irak m?) gelmektedir. (buraya dikkat!) Ancak biz Ortadou petrolne bamllmz azaltmak iin, temel bir giriim yrtyoruz. (bu giriim,
o mht proje (BOP) olmasn?)...'' ''...iki yz milyar varillik petrol rezerviyle Hazar Denizi blgesi (Grcistan buna dahil midir dersiniz?), dnyann gelecekte artan enerji talebini karlamak iin, nemli bir rol oynamaya aday grnmektedir. Bu gelimeleri aklmzda tutarken, 'kresel' petrol pazarnn, hl ounlukla baml olduu ve mevcut petrol rezervlerinden pek ounu iinde barndran Ortadou Blgesi'nin, uzun dnemde nemli olduu gereini inkr edemeyiz...'' Aka grlmyor mu? Daha o zamandan hedef de belli, ama da belli. Peki bu amaca, hedef nasl vurularak ulalacak? ABD 'nin yzyllk 'Ulusal Gvenlik Stratejisi 'nde, st rtl olarak da olsa, o da belirtilmi, deniliyor ki mesel: Tespit/2 ''...ABD'nin 'ulusal gvenlii', 'kresel gvenlie'; gl bir ABD silahl gcne, kresel bir ekonomi'ye; ve (buraya dikkat) dnyada 'demokrasinin yaygnlamasna' baldr; nk demokratik lkelerin ABD karlarn tehdit etme ihtimalinin dk olduuna ve 'demokratik lkelerin', ABD ile daha fazla ibirlii yapacana inanlmaktadr. (...) kresel olaylarda 'aktif olmak' gerekir, aktif kalnd takdirde (mesel Irak, Grcistan ve Suriye'de olduu gibi) tehdit ve tehlikeler, daha iyi deerlendirilebilir. Blgeler ve lkeler (mesel Trkiye ve Azerbaycan) bu amala izlenmelidir...'' 'Byk Ortadou Projesi' nin ufukta olduu, daha ak nasl sylenebilirdi? Belki asl zerinde durulmas gereken, Washington 'n, raporda zerine bast 'demokratik lkeler' deyiminden, ne anlad olabilir; nk, bizim anladmz anlamad, yakn gemiteki pratiinden, belli. Ona da bir bakarz... 'BOP'un Suriye aya'
...bir bakarz ama, geen iki hafta boyunca Suriye'de olup bitenler zerinde, ne gibi tahminler yrtldne de bir gz atmasak m? Dorusu ya, bizim yazl ve grsel media'ya oranla, internet ok daha zengin ve verimli grnyor; yukarda sraladmz tahminleri, adeta dorulayan, yle bir yoruma ne dersiniz? Bal bile, bal bana bir yorum: 'BOP'un Suriye Aya' ''...Kaml'da (Suriye), basit bir futbol ma olay gibi gsterilmek istenen hareket, resmen bir 'ayaklanma'; daha doru bir benzetmeyle aklamak gerekirse; ABD, 'Byk Ortadou Projesi'nin, Suriye Aya'n balatt. Amerikan televizyonlarnn olayn balad daha ilk saatten itibren, olayn zerine gidi tarz, amac ortaya koyuyor. New-York Times'da yer alan ak itiraf, bunun belgesi; gazeteye gre, olaylarn balad mata, Krt bayraklar dalgalandran kesim; ayrca, Amerikan Bakan'n ven dvizler de tayordu. Atlan sloganlar arasnda, 'Bush'a canmz fed!' da bulunuyordu...'' ''...bugnlerde, ilgi duyan ve imkn olanlara, zellikle Fox News bata olmak zere, ABD ekranlarn izlemelerini neriyoruz. Beyaz Saray'n, operasyon iin CIA'ya gerekli emri verdii, net ekilde anlalyor. Sonunda, Barzni ve Talabni'nin egemenlik sahasna, Suriye'den de bir blm girecek gibi. Ondan sonra sra bizde mi, yoksa ran'da m, bunu hep beraber greceiz. Sanrz gelimelere kar akll politika gelitirip, salam duran lke ayakta kalr; teki toprak kaptrr...'' ''...unutmadan, bir gerei daha dile getirelim: Acaristan/Grcistan gerginlii de, ayn tip bir gelimedir. Bu gerei, herkes bilmeli...'' (Burhan Ayeri, 16 Mart 2004, saat 11.04 (muratergun77 **hotmail.com) Nasl, yeteri kadar ak ve aydnlk grnmyor mu? Sanrm artk, u 'demokratik lkeler' konusuna geebiliriz...
Cumhuriyet, 24.03.2004 16 - ...Temeli, Yanl Atld!.. O ne heyecand: 'nn 'Cumhuriyeti' , faizan 'totaliter' karakterini brakp, 'demokrasi' ye yneliyor; II. Dnya Sava 'nn sonu, San Francisco Konferans 'na katlmak iin, 'Demokrasi' nin esas alnmas, Ankara 'nn rahatn kard; nk, olayn 'tevtr' bile, 'Solcular' n, 'haddini tecvz(!) etmesine' neden oluyor; u Tan gazetesine, u Yeni Dnya gazetesine, u Gn mecmuasna baksanza! Sorun 4 Aralk 1945 gn, 'Genliin' galeyna gelip, muazzam bir nmyile, gazeteleri basmas; yalnz basmak m, ortal darmadan etmesiyle, zlyor. Tuhaftr ama, o kadar ihtiyatl ve tedbirli olduu iddia edilen smet Paa , artk zendii Bat 'l demokrasilerin harcnda, 'Solculuun' ve 'Solcular' n olduunu unutmu grnyor.. Bu, birinci yanl! kincisi, 16 Aralk 1946 'da yaand: 'Snf esas zerine cemiyet (dernek) kurulmas' serbest braklnca, at at, 'Sosyalist' partiler kuruluyor; onlarn evresinde, 'Sosyalist' sendikalar: Esat dil Bey (Mstecbi) ve onun Trkiye Sosyalist Partisi; Dr. efik Hsn Bey (Demer) ve onun 'Trkiye Kyl ve i Emeki Partisi'; 'Gn', 'Gerek', 'Yn', 'Sendika', 'Baak' gibi yayn organlar, vs. te Trkiye 'nin 'demokrasi' saylmas iin, elverili bir ortam m diyeceksiniz; yanlyorsunuz; faaliyetleri alt ay kadar ancak srecektir; bir Skynetim Kararyla, partiler de kapatlr, sendikalar da; 'meslleri derdest edilip' , tutuklanrlar. Bu, ikinci yanl! Cumhuriyeti 'ni, iyice yozlat totaliterlik 'ten, demokratla' tamak isteyen smet Paa; 'Demokrasi' nin 'olmazsa olmaz' ana artn grmezden geliyor; onun, 'sol ayan keserek' ie balyordu. Basn totaliterliin akaks... N e garip! Dnyorum da, o hercmerte; bu davrann, demokrasinin ruhuna da, uygulamasna da
aykr olduunu syleyen, ne kadar az kii kmtr; zamann matbuat (basn) -daima ve ayn iddetleyaplan baskdan yana kmtr. Hadi bir rnekle konualm; Tan Olay 'ndan sonra, tahrip edilen iki gazete, bir daha kamad ama, Esat dil Bey 'in (Mstecbi) Gn dergisi, -ki ancak 4 say yaymlanabilmiti- az bulunur bir cesaretle, iki ay sonra, -hibir ey olmam gibi- 5. saysn kard: Tnel (Beyolu) civarnda bir bayide grm, hemen almtm. Dergi'nin 6. saysnda, bayaznn altnda greceiniz, bir not; o dnem basnnn, Sosyalizm 'e -dolaysyla Demokrasi 'ye- nasl olumsuz baktn gstermektedir. Esat dil Bey 'in, yazsna ekledii dipnot, aynen yledir: ''... zarri bir cevap: 'Gn'n yeniden douu, 'Tasvir-i Efkr' gazetesinin gzlerini kamatrm olacak ki, yzne projektr sklm bir gece kuu gibi, kanatlarn rparak havalanyor ve mutd olan hakret, ahsa tecvz ve provokasyonlara giriiyor...'' ''... be on idealistin, nafakalarndan tasarruf ederek kardklar 'Gn' dergisi; ar kazan ve refhn martm olduu bu efendilere, ahs haysiyetine ve fikir hrriyetine sayg gstermenin yolunu retmek lzumunu hissettirmektedir. Her provokasyon ve tecvz metodu karsnda, hr ve namuslu insanlarn bavuracaklar yegne merci Cumhuriyet Kanunlar ve Trk Mahkemeleri'dir...'' ''...pek tabii olarak biz de bu mercie bavurmu bulunuyoruz. E.A.'' (Gn dergisi, 23 ubat 1946, say 6). Bilindii gibi buna cevap, Gn 'le beraber Gerek 'in, TSP 'nin ve sendikalarn da, 16 Aralk 1946 'da kapatlmas olacaktr. O zamann gazeteleri, olay, 10 iddetinde bir deprem duyurmuasna, 'sekiz stuna manet' vermilerdi. Sular 'gerei' sylemek!..
S aduyu sahibi her Trk yurttann, bugn hak verecei ve doru bulaca, u satrlar; o olaydan bir yl sonra, bir baka 'sosyalist' Trk aydn, gazetesinde kaleme alyordu: ''... yardm sznn arkasnda gizlenen Amerikan menfaat rglerinin neler olduunu, yeryznde bizlerden baka bilmeyen kalmad. lem rendi ki, Amerika bar korumak bahanesiyle, dnyaya hkim olmak gyesini gdyor; ve tek rakibi Sovyet Rusya'y, ne pahasna olursa olsun saf d etmek iin hazrlanyor. Bu uurda Amerika gerekirse nc bir dnya savan gze alacak, hatta onu bizzat kendisi aacaktr...'' ''...Amerikallar dnyann stratejik noktalarn, bu maksatla, imdiden ele geirmeye alyorlar (...) bu noktalardan biri Trkiye'dir ve Trkiye olunca da, iin rengi deimektedir. nk bu manevralarn ucunda bizim istikllimiz, bizim erefimiz, bizim hayatmz vardr. Evet istikllimiz ve hayatmz: Yz elli milyon dolara mukbil Amerika istiyor ki, derhal nfuzu altna girelim ve yarn Amerika menfaatleri uruna lelim. Yardm sznn yaldz altnda gizlenen hakikat, btn plakl ile ite budur...'' (Zincirli Hrriyet gazetesi, 12 Nisan 1947). Bugn, Mehmet Ali Aybar 'n o gn sylediklerinin ne kadar gereki, ne kadar doru olduunu, hangimiz grmyor ki? Oysa, o tarihte ' Zincirli Hrriyet, zmir' de' ancak say kabilmi, sonra yeni bir genlik nmayii ile matbaas baslmtr. Basn 'olay' adeta onaylayarak veriyordu; tek bir gazete hri: 'Demokrat zmir'!
Cumhuriyet, 31.03.2004 17 - ...ABDnin, Korkulu Drt Ryas!.. Washington 'n, 'Byk Ortadou Projesi' nin arkasnda, 'Global Trend 2015' (2000) raporu yok mudur? Hem de, ne rapor!..
Elbette hatrlayacaksnz! Bu alma, 'XXI. yy ABD Gvenlik Stratejisi'ne (1997) 'takviye' olarak, yeni Bakan Bush Jr. iin hazrlanmt; nedeni belli, 2015 ylndaki 'muhtemel' bir sava, bilgisayar ortamnda gerekletirilmi; neticede, in Halk Cumhuriyeti 'nin, ABD 'yi yenebilecei anlalmt! Ya da bu, kullanl bir 'bahane 'dir; zira rapor dikkatle incelenirse, 'Dnya Egemenlii' iddiasna ramen, Washington 'n son derece ciddi ve kapsaml; 'istikbal endieleri' iinde yaad meydana kyor. 'Global Trend 2015' raporunda, bu gelecek kayglar, u drt ana nokta etrafnda zetleniyordu. ...AB ve Avrasya seenekleri... ''...a/ ABD ile AB'nin egemenliini dengelemek iin, in, Rusya ve Hindistan, jeo/stratejik bir 'ortakla' gidebilirler; bununla da yetinmeyip, Avrasya'da, yeni bir 'Avrasya Para Fonu', ya da 'Avrasya Ticaret rgt' kurabilirler ki, bunu baarrlarsa sonuta, IMF'nin ve Dnya Bankas'nn -dolaysyla Amerika Birleik Devletleri'nin- yeryzndeki ekonomik liderlii yklabilir...'' (Bilindii gibi, bu 'tahmin 'in etkileyici bir 'geree' dnmesi iin, sadece drt yl yetmitir: Son olarak, Moskova 'da geen gnlerde, yirmi iki lkenin katlmyla toplanan 'Avrasya Konferans' ve sonular, 'tahmin' in en azndan ilk ksmnn 'somutlatn' herkese kantlad. Ekonomik rgtlenmenin gelitirildii de, gzlemleniyor; belki Washington 'n acelesi, bundan!) ''...b/ ayrca, hem ekonomik karlarnn farkll; hem de 'gvenlik', -yni 'savunma'daki 'liderlii' elde bulundurmak arzusu-; Amerika Birleik Devletleri ile Avrupa Birlii arasndaki 'ortakln' kmesi ihtimalini gndeme getirmektedir...''
(... ABD 'li nl strateji uzman Brzezinskiy, 'Beyaz Hristiyan ve Bat'l Emperyalizm 'in 'yekpare olmas ve yekpare kalmas' zorunluluunu syler durur; halbuki, Sovyetler Birlii' nin dalndan bu yana, en ok da Almanya ve Fransa 'nn, hem 'Avrupa NATO' su giriimlerinde, hem de Avrasya Platformu 'yla -pek de saklamadklar- flrtlerinde, kapitalist diyalektik kartlnn 'iledii' belli olmaktadr. Hele nceki iki byk 'Dnya Sava' nn emperyalist Batl devletler arasnda kt hatrlanrsa, 'ihtimal 'in gerekleme olasl, epeyce ykselebilir...) ...Nerede o siyaset adamlar? ''...c/ balam olan, 'Kreselleme' ve 'zelletirme' kart, uluslararas toplumsal ulussallk tepkisi, gerek U'lar (okuluslu irketler) iin, gerekse 'Bat yanda' yresel ynetimler iin, ciddi bir tehdit saylmaldr. Hele Uluslararas Terorizm Odaklar, kendi aralarnda ortak bir ebekeyi rgtleyerek kitle imha silahlarna kavuabilirlerse, durum ok daha vahmet kazanacaktr...'' (...Uluslararas toplumsal ulusallk tepkisi, 'temel eliki' den; yni Emperyalizm 'le, yeryz Mazlumlar 'nn atmasndan doacak izlenimini veriyorsa da; 'Global Trend 2015 'teki bu 'ihtimal 'in; ABD 'ye, adeta nc Dnya 'ya -szn gelii Afganistan 'a ya da Irak 'a- bir 'mdahale gerekesi' olarak tasarlanm olduunu, pek l akla getirebilmektedir. Ayrca, Bat 'nn -hele ABD 'nin- asla yarglamad, hatta davranna toz kondurmad srail Terorizmi 'nin de, bu deirmene hayli su tad iddia edilebilir.) ''...d/ Amerika Birleik Devletleri'nin yeryzndeki 'tayin edici' egemenlii devam edecektir; br ekonomileri, srekli etkileyecektir, ama; ticaret aklnn bykl, yurtii tasarruflarnn dkl nedeniyle, gerekte Washington baya zor durumdadr; bu sebepten, eer herhangi bir gven kaybna urarsa, ar bir d, bir
bunalm yaayabilir; bu da baka lkeleri, ekonomik dzeyde olduu kadar, siyasal dzeyde de etkileyecektir...'' (... Bakan Bush Jr. ve 'takmn' -biraz da ite kaka'Beyaz Saray' a tam olanlarn; 'Souk Sava' gerginliinin sona ermesiyle, belirgin bir skntya dm ABD Ekonomisi 'nin 'babalar' olduu, malm! zellikle Savunma Endstrisi bunalma girmi bulunuyordu, bu yzden de Clinton 'n gitmesi iin, elinden ne gelirse yapt; oysa Bakan Bush Jr. , uluslararas yalan dolana dayal Ortadou Serveni 'ne balayal, hepsinin yz glyor; ne var ki gelimelerin, nnde sonunda, 'Sistem' in lehine deil aleyhine geliecei; Avrupa 'l uzmanlar sk sk tekrarlyor; Amerika 'l uzmanlardan da, buna katlan az deil. Amma da atyor muyum? Yok canm, galiba siz Irak 'taki 'batakln' farknda deilsiniz!.. Trkiye'nin hesaba katmas gereken ihtimal, Washington'n iine dt bu 'kmaz'da, dnler vererek, ABD'ye nasl yardmc olaca deil; tam tersine, Trkiye'nin ulusal Ortadou siyasetinde, bu 'zaaf'tan nasl yararlanaca olmaldr. yi de, nerede o ynetim? Nerede o siyaset adamlar?)
Cumhuriyet, 02.04.2004 18 - ...Neden, Hep Byle Oluyor?!.. ok partili ilk seimde, henz lise rencisiyim; 'malm sebepler' den iki yl okuldan uzak kalmadm m, yam oy vermeye elverili; dnemin 'muhalefeti' DP baz bahaneler ne srp, o seime katlmamt; ben oyumu, 'CHP olmasn da, hangisi olursa olsun' mantyla 'Milli Kalknma Partisi' ne vermitim; dnebiliyor musunuz, Nuri Demira 'n partisine! Olacak ey mi bu? 'Solculuk' tan ba belada, 'air namzedi' bir renci; liberallii 'msellem' bir partiyi tercih ediyor.
Acaba gerekten yle mi? T rkiye 'nin toplumsal gelimesi, 'klasik ema' ya uymad iin, hep byle olmutur; yani bizde iktidar da, muhalefeti de, sosyal snflarn yapaca, bilinli kar tercihi deil, 'tepki oylar' oluturur: Merutiyet'te byle idi, Mtareke'de byle idi; Demokrasi'de byle oldu; kapy 'ok partili rejime' am olan iktidar; ilk genel seime Demokrasi'nin 'teki aya' sosyalistleri tutuklayarak giriyordu; Totaliter Brokrasi diktasndan bunalm olan halk, ayn mantkla oylarn Demokrat Parti'ye ymtr. 'O olmasn da, kim olursa olsun!' Bana sorarsanz, son iki seimde, ayn mantk alt; arl laiklie vermi grnen, aslnda 'alafranga/kompradorluu belli (yani 'ada' deil de, 'Batl') Oligari (Burjuvazi + Brokrasi) olmasn da, kim olursa olsun! Halkn tepkisi budur; resmi aklamalarda bu, Sol'un Yenilgisi saylyor; Saclar, zafer lklar atyorlar; acaba gerekten yle mi? Hi sanmyorum, sebebi basit: 'Saclk' ve 'Solculuk', Demokrasi Szl'nde 'ekonomik' bir anlam ve ierie sahiptir; oysa bizdeki bu 'tasnif' daha ok 'kltrel', stelik 'yzeysel'! 'Ulusal kltr sentezi' oluturulmadka.. G enler iin, handiyse 'tarih ncesi'; 30 'lu yllar! Babamn 'mdir-i mesl' olduu, Zeynel Besim Bey 'e (Sun) ait 'Hizmet' gazetesi, 'Serbest Frka' y desteklemitir, yani 'Liberallii'; Bat Anadolu', partinin lideri Ali Fethi Bey 'i krallar gibi karlyor; niye Gzi 'ye fkeli mi? fkesi aslnda, 'komprador alafrangas' ve 'zengin' o 'gvur' zmir'in; 'ulusallanca' giderek yoksullamasna'; bu kadar yetmezmi gibi, zerine '29 ktisat Buhran' binmi, smet Paa ynetimi aresiz; halkn tercihi, ister istemez' 'tek muhalefet' Serbest Frkas'na yneliyor. Oysa, az buuk mrekkep yalam, her iktisat rencisi bilmez mi? O tr bunalmda zm, 'toplumsal' dadr, yani 'halk' ve 'devleti' olmakta; liberalliin, btn zincirlerinden boand, azgn ABD 'de
bile, '29 bunalm' Roosevelt 'in 'kamusalcl' saylan New Deal ile zmlenmedi mi? Peki nn Kamusalcl, niye tepki alyor? Bir kere, 'totaliter' ve 'faizan' d, ondan; bugn bile kurtulamadmz Oligari 'yi (o tarihte Brokrasi + Burjuvazi) oluturmakla yetinmemi; Gzi 'nin 'adalk' tercihi yerine, 'Batllama' y (yani Kltrszleme'yi) gndeme, ama diye almt. Gzi 'nin tasarlad zere, lkenin uygarlk koullarndan ve kltr birikiminden bu defa 'ulusal bir kltr sentezi' oluturacak yerde, Osmanl 'y tek yz ylda batran 'komprador alafrangal' -stelik devlet zoruyla- halka dayatlmakta idi; oysa bu halk, u son seimde bile, bir kere daha gstermedi mi: O 'alafrangala' kardr; Ulusall'na sahip kamaynca; 'ecnebi'ye direnebilmek iin, bu defa 'Dinsel'e snyor. 'Komprador (Mason) Alafrangal'nn, 'Gericilik' dedii budur; oysa ahali, seimlerde tekinin aleyhine oy vermekle, 'ulusal izzetinefsini' kurtardn sanyor. Hep sylemiimdir: Mustafa Kemal 'Gericilie' iddetle kar idi, ama onun 'irtica' diye vasflandrd, 'Batl, Beyaz ve Hristiyan' Emperyalizmin 'Truva At', tarikatlktr. Bir zamandr, bunun ad 'Ilml slam' olmad m? Halk aldatan da bu!.. ki vahim yanl... Yaadmz Demokrasi 'nin iki vahim yanl var: 1/ lki ve nemli olan 'rejimi' olmas gerektii gibi -yani sosyal/ekonomik, yani snfsal- ele almayp; bir uygarlk farkll, bir kltr sorunu olarak ele almasdr. Bu yanl, siyasal iktidar mekanizmasnn, haliyle yanl kurulmasna, yanl ilemesine yol ayor; nk bu yzden, hem seimler, sosyal ve ekonomik manasn yitirecek, hem etkisiz kalacaktr. 2/ kincisi muhafazakr -ve 'lmpen'- taral burjuvazinin, palazlandka, geleneksel kltr farklln, 'Oligari' ye
kar kullanmasna yol amas! Alafrangalk nedir? ehirlinin, -komprador ve brokratn- stnl m? Muhafazakr tara burjuvazisi -ki lmpen'dir- gelitirilmi bir 'ulusalla' sahip olamaynca, 'dinsel' le zdeleecek; fakat eriat, Emperyalizm tarafndan 'iblis' ilan edildii iin, ister istemez, 'Ilml slam' dzeyinde, Graham Fuller 'le buluacaktr. Nasl 'dpedz' slam, yani eriat; onu, 'Medeniyetler Sava' nn ba 'dman' yerine koyan, Samuel Huntington 'la buluuyorsa!.. Bir dakika!.. Gzi, hangisine 'irtica (Mrteci)' demiti bunlarn? Herhalde Ankara'nn unutulmaz Mfts Brekizade Rifat Efendi'ye deil; belki de 'Gvur' yle istedi diye, Paa'nn ve Silah arkadalarnn 'katline fetva veren', eyhlislam Drrizade'ye demitir. Hak eden kim, o deil mi?
Cumhuriyet, 05.04.2004 19 - ...Sakncal Olan, Hangisi?.. (Onu bunu bilmem, bizim nesil Corafya 'da, Faik Sabri Bey (Duran) tarafndan bytlmtr; yoksa sylemi miydim, o krmz kapl 'Byk Atlas' yok mu onun, elimize geti mi, sanki dnyalar sahiden bizim olurdu; zaten, sanrm 'Haritada ehir Bulmaca' oyununu da, o atlas zerinde, bizim neslin ocuklar kefetti; peki, ya 'stanbul'dan Londra'ya ileple bir Yolculuk?' ; okuduumuz o ilk seyahat roman? Gerek u ki, dnya corafyasn, ya Faik Sabri Bey 'in (Duran) kitaplarndan reniyorduk, ya da Tarzan filmlerinden! O zaman, imdi rencilerin alp okuduklar, o kaymak kda ofset baslm, inanlmaz Corafya dergileri nerede? Hi unutmam, lisedeki corafyacmz, illi ve kzl sal, ufak tefek bir adam; zengin hayal gc sayesinde, bizi adeta teshir ederdi; diyordu ki mesela, ''- ... O koskoca Hindistan platosu zerinde, sra devler gibi ykselen korkun Himalayalar!..'' . Macera filmi gibi bir
ders! Sanrm, u son Ermeni 'olayn' yaratan Amerikan Corafya dergisinden, ilk o sz etmiti bize, hem de ne vglerle! Gerekten elinize aldnz m, aar kalrdnz; en kaliteli resimlerle, ne Zulu 'larn memleketi kalrd, gezmediiniz; ne de, o ince ve uzun Masai 'ler; bu saysnda, golf-stream 'in esrar aratrlrd, tekisinde, fildii tccarlarnn kaakl!.. Ne kadar safmz! Aslnda Bat, asl byk hnzrlklarn; byle fiyakal dergilerin, ssl psl ve adeta iyi niyetli grntsyle saklarm!.. Aynen ayrntlarn imdi okuyacanz bu olayda olduu gibi...) '... ok yrekli drst bir Edvar...' ''... O derginin Mart 'Amerika/Dnya' basksnda, Ermenistan hakkndaki 12 sayfalk bir makalede, Trkiye'ye ve Trklere yaplan satama, New-York'taki Trk/Amerikan Asamblesi tarafndan dergiye protesto ile bildirilir ve olay e/ posta ile duyurulur. Ancak ajanslarn ve gazetelerin ABD'deki temsilcilerinin, ne dergideki yazdan haberi vardr, ne de Trk Asamblesi'nin tepkisinden; ya da bu haber Trk kamuoyuna aksettirilmez...'' ''... Olay 5 Mart tarihinde bana intikal eder, kendi grubumuzda ne yaparz diye dantktan sonra, 10 Mart'ta dergiye bir e-mail ile cevabm bildirilir ve 'alnd, ilgileniriz' cevab gelir . Olay mufassal bir e- posta ile 12 Mart'ta, marf iki gazetenin 10'dan fazla ke yazarna bildirdim, kaynak, e-posta (Kanada ve USA) verdim; fakat bir Allahn kulundan tk sesi gelmedi...'' ''... inada bindiinden, 15 Mart'ta hazrlanan ilan metni, reklam ajans ile be gazeteye iletildi; ancak gazete 'hukukular', bu ilann baslmasn 'sakncal' grdler; 18 Mart'ta ikinci kez, deiik drt gazeteye daha yolland ve bunlardan yalnz Vatan gazetesi kabul ederek, 20/21 Mart gnleri ekonomi sayfasnda bast ve tanmadm vatandalardan -yeterli sayda olmasa da- anlaml tepkiler
geldi. Ne yazk ki ne Vatan ne de dier gazetelerin mehur ke yazarlar, 'bu hikye nedir, bir renelim' tarznda tepki vermediklerine gre, bu yazarlarn bilgisayarlarndaki okuyucu mektuplarna ve gazetelere bakmadklar anlald...'' ''... Edvar Tac adnda, New-York' ta yaayan , Trkiye' den gitme, Amerikan vatanda bir Ermeninin dergiye yazd, ok mufassal, uzun ve doru mektubun muhtevasn okuyup da mahcup olmamak mmkn deil. Bizi kendi basnmz deil, Edvar adnda ok yrekli bir drst insan savunmaktadr. Arzu edenlere bu eitici uzun yaz, bilahare e-posta ile gnderilebilir. Sizlerden gelen tevik ve baz 'Kuvay Milliye' benzetmesi zerine, bu olayda kalemi elden brakmamay; hep birlikte, e-posta sistemi ile devlet ve ortada grlmeyen 'sivil demokratik' rgtleri uyandrmay yeledim...'' ''... Ermenilerden yzlerce, belki de binlerce 'az bile yazdnz, tebrik ederiz' mesaj gitmitir ve bunlarn bazlar Nisan/Mays saylarnda mutlaka baslr. Bu olaylarda en ufak dahli olmayan ve hatta bizlerle kardee yaadklar iin ho grlmeyen yerli yabanc btn Ermenilere kar, daha da anlayl olmak, sapla saman ayrmak hepimizin grevi. Ucuz tahriklere kaplmayalm...'' '... Galiba yine oralardayz...' ( ... nsan neyi merak ediyor? Gazete 'hukukular' nn, iadam yurttan yaymlamak istedii ilan, niye 'sakncal' bulduklarn? O nl derginin, gz gre gre, lkemizi 'soykrm' la sulamasn, Ermenistan 'n Ar Da 'nda gz olmasn yazmay 'sakncal' bulmuyor; derginin o saysn, Trkiye 'ye gndermemesini 'sakncal' bulmuyor; derginin Trke nshasnda, o yazy yaymlamamasn, 'sakncal' bulmuyor; bizim gazetelerimiz, yrei yanm bir iadamnn, protesto ilann yaymlamay, 'sakncal' buluyor; iyi de neden? Siz Allah akna, bu garip mant
izah eder misiniz bana? Ortalkta hnk deyiciden geilmiyor, imdi ister misiniz birisi kp, eskiden olduu gibi, 'Dvel-i muazzama', daima hakldr' desin? Biliyorsunuz 'Tanzimat' Sadrazam Fuat Paa, 'ngiltere'yle aramz bozulmasn diye, onlara Osmanl mlknden bir vilayeti vermeye' hazr idi: eh, Kbrs 'ta olanlara bakarsanz, galiba yine oralardayz! Edvar 'a gelince, o Pandikyan Efendi 'lerin, Tosunyan Efendi 'lerin torunu; 'yurt' ne demektir, 'millet' ne demektir, ok iyi biliyor... Cumhuriyet, 12.04.2004 20 - ...Boyunlarnda pleriyle Gittiler... (...hi phem yok, okuyunca ounuz aracaksnz; kiminiz, derin dncelere dalacak; bazlarnz, belki de kzacak ama olsun; imdi u satrlara bir bakar msnz?) ''...Allah birdir, byktr: adt- ilhiyenin icbtna bakarak diyebiliriz ki, insanlar iki snfta, iki devirde mtla olunabilir. lk devir insniyetin sebvet ve ehbet devridir; ikinci devir, beeriyetin rd devridir. Beeriyetin birinci devrinde o, tpk bir ocuk gibi, bir gen gibi yakndan, maddi vastalarla kendisiyle itigl edilmesini istilzm eder. Allah, kullarna lzm olan nokta-i tekmle vsluna kadar, onlarn iinden ( seilmi ) vastalarla dahi, kullaryla itigli lzime-i ulhiyetten addetmitir...'' (...hayrola, nedir bu? Vaaz m dinliyoruz, yoksa hutbe mi? Kimdir konuan? Hutbe dedim de, ister misiniz o konuda da, iki satr dinleyelim?..) ''...hutbe demek n'sa hitb etmek, yni sz sylemek demektir. Hutbe'nin mans budur. Hutbe denildii zaman, bundan birtakm mefhum ve manalar istihra edilmemelidir. Hutbe'yi irat eden hatiptir, yni sz syleyen demektir; biliyoruz ki Hazret-i Peygamber, zaman- saadetlerinde hutbeyi kendileri irat ederlerdi...''
(...imdi sk durun, bu szleri Mustafa Kemal Paa sylemitir; 20 'li yllarda halkla yapt uzun syleilerde, din bahsi alnca syledikleri arasndan setim. Daha ilk bakta Gzi 'nin 'inan' konusuna, hem son derece bilgili, -dolaysyla 'bilinli' -; hem de son derece saygl yaklat hissediliyor. Sonralar 'sekin alafrangalk' ta moda hkmne giren, nobran ya da kmser ifde, onun slubunda yoktur. Yoksa bu yzden mi Mustafa Kemal 'in 'fikriyat' , eftn mtekip yllar boyu gndemden dm; yazdklar syledikleri dikkatle derlenip bir edition critique halinde yaymlanmamtr?) Mustafa Kemal'e sansr Mdafaa-i Hukuk yolculuunu, Gzi, Cumhuriyet 'e doru uzatrken, halkla uzun uzun konumutur. ( 'Meveret' ); o nesillerden, stelik son derece mtecessis bir renci olan ben, bu syleilerden de, onlarn 'muhtevasndan' da, ancak 1957 yaznda haberdar olabildim; Erzincan 'da askerdim ya, 'Kurtlar Sofras' iin Enver Ziya Bey 'in (Karal) , 'Atatrk'n Dnceleri' ni inceliyordum. Yllar sonra (1993) ilk sayfasnda 'sansrsz ilk tam metin' kaydyla yaymlanan, 'Eskiehir-zmit Konumalar, 1923' adl kitabn nsznde, Dou Perinek bakar msnz ne diyor: ''...Gzi Mustafa Kemal Atatrk, Trkiye Cumhuriyeti'nin kurucusudur; ne var ki o bile, Trkiye Cumhuriyeti'nin sansrnden kurtulamamtr. Bu kitapta Mustafa Kemal'in yllarca makaslanan nemli konumasn bulacaksnz. Cumhuriyet'in kurulu yl olan 1923'n Ocak aynn ortalarnda Bat Anadolu'da yaplan bu konumalar unlardr: 1/ Eskiehir Konumas, 15 Ocak 1923; 2/ zmit Basn Toplants, 16-17 Ocak 1923 gecesi; 3/ zmit Konumas, 19 Ocak 1923. ''...1987 yl Austos ayna kadar, daha nce defa yaymlanm olan bu konumalarn, geree uygunluunu
denetleme olana yoktu; Mustafa Kemal'in Eskiehir ve zmit Konumalar'nn tutanaklarnn asllar Antkabir Arivi'nde idi; Genelkurmay ve Trk Tarih Kurumu Arivleri'nde ise, tutanaklarn fotokopileri bulunuyordu; ne var ki hem asllar, hem fotokopileri, bir sr gibi gizleniyor; aratrmaclarn incelemesine almyordu...'' (Mustafa Kemal, 'Eskiehir-zmit Konumalar, 1923' , Kaynak Yaynlar, s. 9, 10 - 1993) Bu konuma, iri bir kitapta, iri olmayan 'hurufat' la, yz yirmi sayfa civarnda bir hacim tutmaktadr; halk -ve gazeteciler- sormu, Gzi cevap vermi; deinmedikleri sorun, tartmadklar konu yok gibi bir ey; ve siz, bu alma gn na kavuuncaya kadar, o konumalarn ancak ok az bir ksmn, 'Sylev ve Demeleri' ndeki ksa zetlerinden yarm yrtk okuyabiliyorsunuz. Mustafa Kemal aydnla kavuturulmaldr diye, yllardr syler dururum; hem de her konuda; en ok da 'Tam Bamszlk', Savunma, Kltr (retim) ve Ekonomi'nin 'ulusall' konusunda; Liklik/Dinsellik konusunda, vs. O 'garip ibirlii'... Anadolu 'ya intikal eden, o ilk Kuva-y Milliyeciler 'den sz almt da, babam bir keresinde, 'Boyunlarnda ipleriyle gittiler' demiti. Haksz mdr? Yunan tayyareleri, Drrzade 'nin 'idam fetvalar' n, Anadolu 'ya yadryordu; malm ve mehur 'ngilizi Muhipleri' nin ba ve 'ruhu' , Sait 'Molla' yd; Ankara 'y kanla bomay hedefleyen o 'isyanlar' yok mu, hangi rapora gz atsanz, 'mevvik' hanesinde, ayn iki kelimeyi okursunuz: 'eriat' ve 'ngiltere' ! Bu garip 'ibirlii' , Cumhuriyet'ten sonra da (eyh Sait, Nastrler, Kubilay Hadisesi vs.) devam edince, Gzi 'irtica' ile 'mtedeyyin olmay' bu kstasla ayrmtr: 'Mrteci' (irtica), vatan ve millete kar, 'gvur'la i ve kar birlii yapan idi; mtedeyyin (dindar) ise... O bahsi ayrca konumaz myz?
Cumhuriyet, 14.04.2004 21 - ...Tarih Tanktr ki... ( Tarihten Bir Yaprak/2. ''...ngiltere; Hindistan ve Asya'daki smrgelerine giden yollar gvenlik altna alma politikasn, 19. asr sresince d siyasetinin temeli kabul etmitir. (...) Bu yollarn iinde en ksas ve tama mliyeti en dk olan Osmanl mparatorluu topraklarndan geenidir. Bu yolun gvenlik altna alnabilmesi ise, Basra Krfezi'ne ve Mezopotamya'ya ngiltere'nin hkim olmas, en azndan bu blgede tek egemen g olarak grnmesine baldr. te ngiltere bundan tr Mezopotamya ve evresine ynelmitir...'' (Tevfik avdar, 'Osmanllarn Yar Smrge Oluu' , s.120, Ant Yaynlar, 1970) Hayal gc biraz kuvvetli, dnya gr siyasi iktisada yatkn olan herkes; ngiltere 'nin, o gn smrgelerine ulamak, onlar elde tutmak iin tasarladn; gnmzde, aklsz orta Amerika 'y kullanarak; o kaybettii zenginlikleri dolayl olarak, tekrar elde etmek iin denediini, hemen grr, buradan baktnz m, Irak 'n da, Kbrs 'n da, neden falnda hep 'igal' ktn, p diye anlarsnz. (Tarihten Bir Yaprak/3. ''...19. asrda Akdeniz evresinde, zellikle Levantlar dnyasnda meydana gelen birok olay, ngilizler bu politika asndan deerlendirmilerdir; rnein, 1829 Ekim aynda, 'Cobbett's Register' Navarin Sava iin u yorumu yapmaktadr: ''...bu savata Trk gcnn krlmas iin, Rusya ve Fransa'ya yardm ettik; bu bizim yararmza ters den bir davrant, fakat o anda savaa giremeyeceimiz iin baka bir yolu sememiz de imknszd. Rusya ve Fransa, Yunanistan'n bamszln saladlar; biz onlarn, Trk gcn, Hindistan yolunu kendilerine amak iin krdklarnn, farkndaydk...'' (age, s.122)
Trklerin Kbrs 'ta bulunmas, 'Beyaz, Hristiyan ve Batl' Emperyalizm iin, ne ifade ediyor acaba anlalabiliyor mu?) 'Ks ks, ekilip gitmek iin mi?..' ( H atra/3. ''...Trk birliklerinin, Kbrs karasna ayak bast gnlerde ( 15 Temmuz 1974 ), u tesdfe bakar msnz: Gmldr 'deki Paa Motel 'deydim, senelik iznimi almm, tatil yapyorum: yrenin s ve dalgasz denizi, am ormanyla rtl dalar; sabahtan akama, neftiye alar yeille, eitli mavilerin oynamas! Harekt haberi, Gmldr 'de, Yunan adalarnn ok yakn olmas yznden, tatil kyn boaltmt; sadece gitmeleri imknsz, baz Fransz turistler kalm, aralarnda Trklerin baarsz olmalarna dua ediyor; bizimle konutular m, suret-i haktan grnyorlar: bilinen Batl riyakrl! O gece, -galiba mehtap vard, krfezin zerinde cva parltlar, ince mavi bir sis - tek bama kumsalda gezinirken, birden neyi dndm, bilin bakalm! II. Viyana Muhasaras 'ndan bu yana, srekli gerileyen Bat Trkleri , - 'Byk Taarruz' dan (1922) sonra, -ilk defa bir 'huru hareketi' ne kalkmlard; hem de en zoru olan, 'kartma' ya! Bu harekt trnde, yeryznde baarl olabilen Silahl Kuvvetler'in says snrldr; umduumuz gibi, Trk Silahl Kuvvetleri baarl oldu, adn onlarn arasna yazdrd; iyi de, niin? Gnn birinde, ngiltere/Amerika, Avrupa Birlii , -ksacas, o malm ve mht Emperyalizm - oradan kn deyince, ks ks ekilip gitmek iin mi? 'br taraf' ta, ehitlerimizin yzne nasl bakacaklar?) 'Yazk ki imdi dmanz...' (Grg Tan, Sava Muhabiri Ergin Konuksever/1.
''...Mersin'de, kartma Alay Komutan Neet kiz Albay'n, amfibi birliine katldm. Girne Yavuz Plaj'na ktk. lerde tepede bir eve girdik. Mutfanda, ocakta tencere, tencerede yumurtalar vard: birka dakika nce terketmiler. Neet Albay'la birlikte birer yumurta yedik. Ben kinci Harekt'n ikinci gn, Maosa yaknlarndaki Kaymakl'da yaralandm..'' ''Kuatma altndaki bir Trk kyne geldik. Tankn arkasna bir battaniye yaydm, ieri girmedim, nk fotoraf ekme imknm olmazd. stmde elik yelek yok, ince bir gmlek var, bir de mifer. Ama ben kulenin arkasndaym, kuleye mermiler geliyor, vurup dnyor. Kye geldik, kyller bizim tank grnce kamaya balad. Bir tepenin arkasndan be kii kt geldi, teslim oldular. stemenin elini pyorlar, o hepsine birer sigara verdi, hatta sigaralarn yakt..'' ''...fotoraflar basn helikopterine yetitirmek iin, kyn yolunu tuttuk. Hmile bir kadn var, bir de yaral binba vard. (...) Yanl yoldayz, ama inat ofre anlatamyorum. Makineli tfek ateine yakalandk. Yattm yerden, ofrn aznn iine, merminin girdiini grdm. Beyaz bayramz yok, fotoraf makinesini camdan kardm. Ate kesildi, dar ktm; tam o srada bir mermi de bana geldi, omzumdan girdi kt. Mfreze Komutan, uzun boylu sarn bir Rum; 'Ne i yapyorsun?' diye sordu, 'Gazeteciyim!' dedim; acyla gld, 'Ben de gazeteciyim ama, yazk ki imdi dmanz' dedi. karp havlu verdi, yarama bastrmam iin. Bizi zrhl bir araca koyup hastaneye gtrdler...'' (Akam, 3 Mart 2003). O zaman soru u: ngiltere 'nin ( Amerika 'nn ya da AB 'nin) yukardaki kar hesaplar olmasa, bu iki gazeteci elde silah savaacaklar myd; yoksa, asrlar boyunca yaadklar gibi, bar iinde mi olacaklard?
22 - ...Bu Bir Srek Avdr!.. (Grg Tan/2, Rauf Denkta ...Denkta , kendisine bir Kbrs Trknden gelen mektuba uzanyor, yazlanlarn burukluunu aynen yayor: '...madem ki Kbrs Trk anavatann bana dert olacakt, neden bize anavatanmzn Trkiye olduunu rettiniz? Neden bize Trk Mukvemet Tekilat TMT'yi kurdurttunuz ve bizi eittiniz? Neden bize, 'yerinizde oturun, size sahip kacak halimiz yok' demediniz? Neden 20 Temmuz Bar Harekt'n gerekletirdiniz? Neden vatan iin ehit olmann, bir man ifde etmediini sylemediniz?..' Denkta, TBMM 'de okumaktan vazgetii mektubu katlayp cebine koyuyor, kendi isyann dile getiriyor: ''...eer Trkiye bir gn altmzdan ekilecek idiyse, niye bize bunlar yaptrd? O ehit aileleri yakamza yaptnda, ne cevap vereceiz kendilerine? Trkiye bizi bu mcdeleye 'mill davadr' diye soktu. Benim elli ylm gitmitir. Benim yatm olan arkadalarmn ou can vermitir? Bunlar kimse geri getiremez, kimse canlandramaz!..'' (Nokta Dergisi, 19-25 Nisan 04) O zaman soru udur: Trkiye 'yi ynettiini zannedenlerden acaba hangisi, ban yere emeden bu sorulara cevap verebilir? Hele, altnda bir de aadaki apanolu yatyorsa!.. ) ''AB'yi vaat et, Kbrs' al!..'' (Ak stihbarat/2. ''nternette yaymlanan 'Ortak Savunma Harekt' Raporu. 'Kbrs in Yeni Gvenlik Yaps' adn tayan rapor, ABD (Western Policy Center' (Bat Politika Merkezi) tarafndan hazrlanmtr. Ekibin banda grnte nl thin/tank kuruluu Rand Corporation uzmanlarndan biri; gerekte, CIA'nin Ortadou eflerinden olan Ian O. Lessar bulunuyor; plan iin ilk hazrlk toplants, Kasm/Aralk 01'de Western
Policy Center'in Washington'daki merkezinde yaplmt; bu toplantya, Trkiye'den de iki uzman katld...'' Hadi, imdi kimlerin katldn, iin iine kartrmayalm; iki 'uzman' n katld kesin, stelik isimleri de zikredilmi ama, asl nemli olan, hemen bu bilgilerin arkasndan gelen, u ilgin aklama. ''...temmuz 2002'de ayn alma grubundan Henry Berkey, yeni bir 'Kbrs Raporu' hazrlad ki zeti uydu: 'Trkiye, Kbrs yzn den Bat'dan kopabilir; bunu nlemek iin yeni bir forml bulmak lzmdr.' Bulunan forml u ekilde neriliyor: 'Trkler Avrupa Birlii'ne girmek iin can atyorlar; Ankara'ya bunu vaat edip, Kbrs zerindeki neri ve isteklerimizi kabul ettirmek mmkndr...' Hazrlanan Gvenlik Raporu'nda, bu gz nnde tutulmu olsa gerek; bilinen u ki, ( buraya dikkat! ) Ian O. Lessar, yannda baz dier uzmanlarla birlikte, Kasm 2003'te Trkiye'ye gelmi, ynetim yetkilileriyle mzakerelerde bulunmutur...'' ( 4 Nisan 2004 tarihli Aydnlk Dergisinde, ayn bilgiler, ayrca sz konusu belgenin tpkbasm yaynlanmtr.) O gn zerinde mutabk kaldklar, bugn, uygulamaya geirdikleri olmasn? ) Haklarmz teker teker kuruna dizilecek... (Grg tan/ 3. Fuat Vezirolu. ''...svire macerasndan sonra belli oldu ki, artk Annan Plan demek, imha plan demek! Bu bir srek avdr. Btn haklarmz teker teker kuruna dizilecek. lk kurun Avrupa mahkemelerinden gelecek. Pamuk ipliine bal derogasyonlar, birincil hukuk haline getirilemedii iin, Rumlarn Kuzey'e dnne ve eski mallarna sahip kmasna ilikin szde kstlamalar, Avrupa Mahkemeleri tarafndan, teker teker iptal edilecek.''
''...ondan sonras frtna. Ondan sonras g, isizlik, adr hayatna talim; eer gelirse, Kzlay yardmlarna, yeniden muhta olma; 19 Temmuz 1974 tarihine dn! Oyunun son perdesi 29 Nisan tarihinde sahneye konacak. Bu da ya hep, ya hi demektir; ya herru, ya merru; olmak ya da olmamak!..'' ''...Ankara'daki Ak Parti iktidar, Kbrs Trk halkna kar, tarihin yazmad bir ihnet icra etmi, bizi feci ekilde aldatm bulunmaktadr. Olmazsa olmazlarmz var dediler, hibiri olmad. Derogasyonlarmz birincil hukuk olacak, aksi halde bu i biter dediler; gerekten de bitirdiler, fakat olmazsa olmazlar kabul ettirerek deil, teslim olarak bitirdiler...'' ) (Volkan Gazetesi, Kbrs: 6 Nisan 2004) Peki, anavatan yni Trkiye 'de herkes, yrei kan alasa da, sesini ksm, bir kede oturuyor mu? Elbette hayr, sendikalardan siyasi partilere, sivil toplum kurulularndan niversitelere, din, dil, rk, mezhep fark gzetmeksizin, ou Trk yurttanda yaplan hakszla kar iddetli bir fke, oyunu kuran ve uygulayan Bat'l Sistem 'e kar iddetli bir nefret dalgas ykselmektedir. Bu da bir teselli! nk, Mill Mcadele de fke ve nefretle balamt.
Cumhuriyet, 28.04.2004 23 - ...Silahl Kuvvetler, Neden Pasif?!.. (Ak stihbarat/3. ''...ngiltere 'de uzun yllar 'majesteleri' nin Dileri Bakanl'n, daha sonra da Babakanln stlenmi olan, Lord Anthony Eden (1897-1977), bir tarihte demitir ki: 'Kbrs olmazsa, petrol ikmalimizi salayacak gerekli tesislerden yoksun kalrz; petrol olmazsa, ngiltere'de alk ve isizlik ortaya kar. Mesele bu kadar basit!.' O devirde belki yle grnyordu, oysa gnmzde, stratejik adan Kbrs 'n nemi -stelik son derece etrefil bir dm iersinde- artm
grnmektedir: ABD 'nin, 'Byk Ortadou Projesi' ile, AB 'nin Dou Akdeniz 'deki karlar, adann zerinde kesiiyor.'' Grnte 'mttefik', gerekte 'rakip'... A/ ''..AB'nin Kbrs'tan nemli beklentileri vardr: ekonomik anlamda Kbrs Avrupal iadamlarna, srailli, Lbnanl, Kuzey Afrikal i evrelerini yaknlatracaktr; ortaya kan durum sayesinde Ortadou artk AB'nin yakn takibi altna girmi olacaktr. Bu anlamda AB'nin Kbrs'a girii Brksel iin olduka nemlidir. Halihazrda, 'yeni komuluk' ilikilerindeki ilk admlar; ran ve Libya gibi blge lkelerine yaplan resmi ve gayri resmi st dzey ziyaretleriyle, ngiltere imdiden balatmtr...'' B/ ''...dier taraftan, tam da 'Byk Ortadou Projesi' (BOP) gndeme gelmiken, AB'nin, proje bakmndan byk neme sahip olduu gzlemlenen Kbrs zerindeki nfuzunu daha da arttrmak istemesi, konuyu daha da mhim bir hale getirmektedir. ABD de, BOP erevesinde Ada'dan yararlanmak istemektedir. Bu durumda ise, gelecekte Ada'nn gney kesiminde AB'nin, kuzey kesiminde ise ABD'nin etkin olaca bir siyasi yapnn gndeme gelmesi muhtemeldir. (...) ABD'nin Kuzeydou'dan Arap dnyasn kuatmas, son dnemde Suriye'yi karlar asndan tehdit olarak alglamas ve Amerikan sava gemilerinin Svey Kanal'ndan Cibuti'deki yeni deniz ssne ve oradan Bahreyn'e gemesiyle; Kbrs, Dou Akdeniz'de, bir Amerikan askeri ss olarak, daha arzu edilir bir hale gelmitir...'' (TSAM, 'Ulusal Gvenlik ve Aratrma Merkezi, 20 Nisan 2004' skantar *fef.sdu. edu.tr) Buradan baklnca grlen nedir? Yunanistan 'n, Bat 'y kullanarak, Kbrs 'a sahip olmas m? Kbrs zerinde, oktan balam olan ABD-AB kartlnn, Dou Akdeniz 'de 'krlma noktas' na varm olmas m? Yoksa, Batl Hristiyan ve Beyaz Emperyalizm 'in, Avrasya 'da oluan yeni siyasi ve ekonomik platformdan kayglanarak, bir ne
gemek abas m? Karar sizin.. sizin de, Trk Silahl Kuvvetleri'nin ulusall tartlamaz bu davada, gze arpan pasifliini neye yormal?) ABD'nin 'en iyi ihra mal', ordusu mu? (Tespit/1. ''...NATO ekseninde yaplan tartmalarda da ne kt gibi, merkez lkelerin dndaki -Trkiye benzeri-, lkelerin, ulusal ordularnn, 'ulusal savunma' konseptlerini bir kenara brakp, ittifakn genel savunma stratejisi iindeki rollerine gre organize olmalar istenmektedir. Bu yaplanmann dikte edildii lkelerde esas olan, 'ulusal gvenlik' deil, ittifaka entegre edilmi gvenliktir. ttifak dayatmas altnda tanmlanan gvenlikle, merkez lkelerin dndaki lkelerde, ordularn 'ulusal karlar' koruma ilevi snrlanmakta, hatta bu ilevin ortadan kaldrlmas amalanmaktadr...'' ''...ABD'nin 'terrle mcadele'' ad altnda srdrd sava, bu anlayn ipularn veriyor. 'Terr Sava', bir yandan ABD'nin global dzeyde bir hegemonya kurmasn ve kendi dzenini empoze etmesini salarken; dier yandan, 'taeron ordular'a da i sahas amaktadr. Taeronluk grevini yklenmi bir ordunun, 'ulusal savunma' kurumu olmayaca ve 'piyasa ordusu' haline gelecei, ak. Gndemde, bu ileve uymayan ordularn, gcnn snrlandrlmas var. stenen, dnyay neo-liberal 'pazar' olarak kavrayan, bir 'tccar siyaset anlay' ve o pazara 'gvenlik satmaya' koullanm, bir ordu. Bu durumda 'ulusal karlar' da ABD tarafndan tanmlanmakta, onun izin verdii lde ordular, bu karlarn korumas ilevini yerine getirmektedirler...'' ''...TSK'nin ilevi ve etkinliinin snrlandrlmas admlarn; bu politikann, Trkiye'deki sonular olarak deerlendirmek mmkn. Sleymaniye Krizi, ABD'nin, Trk Silahl Kuvvetleri'ni, bu ilevin snrlar iinde tutma kararllnn, nemli gstergelerinden biridir. Ayn ekilde,
Irak'la ilgili pazarlklarda 'cmert ABD yardmlar'nn, koullar da dikkati ekmektedir. Bu yardmlar, siyasal planda 'stratejik ortaklk', ya da 'ittifak'tan ok, 'taeronluk' ilikisini ngrmektedir. Kuzey Irak koullu Dubai Anlamas bunun bir rneidir. Soros'un, 'en iyi ihra mal ordumuzdur' sz de, bu erevede anlam ifade ediyor...'' ''...bu balamda ABD'nin -1991'de uygulamaya koyduu, ancak bugn Trkiye'nin gndeminde olan- 'Byk Ortadou Stratejisi'nde, alt-emperyalist glere ve politikalara yer yoktur. Bu stratejiyi uyarl, enerji havzalarnn kontrolne hizmet eden; ve radikal dinci hareketleri ehliletirmede rol oynayacak, 'taeronlara' ihtiya vardr. Bu ilev, aslnda Trk Silahl Kuvvetleri'nin ilkelerine ve ideolojisine uymamaktadr...'' (Yavuz Gkalp Yldz, NPQ / Trkiye dergisi, Cilt 6, say 1, 2004) imdi gel de hatrlama! Galiba 70 'li yllarda, o zamanki gazetemde yaymladm syleilerden birinin, bal neydi biliyor musunuz? Aynen u: 'Trk' NATO'ya Tutsak Ettiler'. Etmemiler mi?)
Cumhuriyet, 30.04.2004 24 - ...in inde, Ka var!.. Tesbit/2. zmir Kitap Fuar'nda, Karyaka Kaama. ''... Cengiz 'in (lhan) evinde akam ay (bkz. 'Mecelle Hukuk'un Doksan Dokuz lkesi) ; bin yldr yaptmz gibi, oturmu 'dnya ahvlini' konuuyoruz; o her zamanki dikkatiyle, kimsenin zerinde durmad, bir gerein altn iziyor: Rum Kbrs,srail'in houna gider mi? ''- ... Kbrs'taki Rum honutsuzluunun altnda, Amerika'nn srail zaaf olamaz m? Anglo/saksonlar,
Ortadou slaml zerine yrrken, ayn blgedeki iki kavmin nfuz savan hesaba katmyorlar: Rumlar ve Yahudiler! Osmanl'y datrken, ngiltere, Rumlar ustalkla kullanmt; oysa hepimiz, unu biliriz, Balkanlar'n kaybedilii esnasnda, Selnik Yahudilii, -Bu arada Sabatayistler de- Osmanl'dan yana kmlard; herkes sanyordu ki, bu Osmanl'ya sadakatlarnn sonucudur; oysa sebebi basit. O topraklarda, iktidar Osmanl'nn olursa; iki sektrde egemenlik aznlklarda kalacakt, zellikle, Museviler'de: Matbuat (Basn) ve iktisat (Ekonomi); oysa, Rum egemenlii altnda, Musevilere byle bir frsat verilmeyecei, kesindi. Nitekim, verilmedi. Selnik Musevilii'nin olduu gibi Dersaadet'e gmesi, bu yzdendir...'' eme'ye dnerken, alacal akam bulutlar ve gurup pembelii iinde, gne denizin zerine inmi, inanlmaz bir gzellikte batyor; kendi kendime, konutuklarmz dnyorum: A/ Amerikan Avrasya 'snn ss olarak, gneyi ngiliz, kuzeyi Amerikan olacak bir Kbrs 'ta, acaba Rumlarn m borusu ter, srail 'in mi? B/ Hristiyanlarn, yani Amerikallarn, ngilizlerin ve Avrupa Birlii 'nin aksine Kbrs 'n Trk kalmasnda; srail 'in, ok daha yksek bir menfaat yok mudur? Bu iki soruya cevap, ne kadar zor ve etrefil olursa olsun, Bat'nn yeryz egemenlii hesaplarnda; beni asl daha nce, bana onca i am olan Trkleri, nasl hi hesaba katmad dndryor. Bak u ie, yoksa Mslmanlar m demeliydim? Zira, zafer hesaplarnda ihmal ettii, hep onlar: halbuki sonunda, ban akla ziyan bellara sokan da, onlarn -bir de elbet, teki Asya 'l kavimlerin'lebilme kabiliyetler' ve direnileri! XX. yy balangcnda, Anadolu'da yle olmam myd? Evvelsi gn Vietnam'da, dn Afganistan'da, bugn Irak'ta, yle olmuyor mu?
Peki, yarn Kbrs 'ta ne olacak? ) 'te cevab verdin!..' ( Grg tan/3. Rauf Denkta. / ''... Mlkatn bal, bal bana bir 'serencm': 'Denkta: Kbrs'ta Yeni Direni Balar!' Mlkatnn sorular, Rauf Denkta 'n cevaplar, birbiri ardnca yle geliyor: '... Mill hareket heyecan, Ada'da referandumdan sonra, daha farkl bir milliyeti hareketin domasna yol aar m? 'AB'ye gireceiz, dnyaya alacaz diye kandrlm bir halk ounluu, beklenti iindedir; referandumda, bu inan ve beklentiyle evet oyu verirlerse; eer Rumlar da evet derse, bir sene sonra herkes, 'vay bamza gelen, neler oldu bize?' demeye balayacak, ama geriye dn yoktur artk, gitmitir, bitmitir...'' i, a, evi elinden alnan insan durduramazsnz diyorsunuz ya, o durduramayacanz insanlarn heyecan, nereye kadar ykselebilir? Farkl bir tehdit olabilir mi? '... bir sene sonra, gmenler hl rehabilite edilmemi, btn iktisadi hayat durmu, birok iyeri tekrar Rumlara dnmse, otellerimizi Rumlar almak iin harekete gemi, bu kadar insan ne olacan bilmiyorsa...'. Derin bir nefes alyor, Denkta , tabloyu gznde canlandryor: '... bazlar AB pasaportu almann sevinci iindeyse, belki bunu bir sre hissetmeyecek; ama halkn yarsnn, skp dikecei yeri olmad bir durumda, muazzam bir tedirginlik, muazzam bir kavga balayacak!'. nsanlar bu anlamda zapt etmek, tutmak ok olas deil! '... tabii canm, mmkn m? Herkes ok iyi olacak diye kandrlm, 'evet' demi, sonra bakyor ki, bir sene gemeden eskisinden ok daha kt olmu, koyun srs gibi oradan oraya srklenmi...'. Yeniden rgtlenmeler mi balar, yeni bir bakaldr, belki de yeni bir 'mcahit hareketi' olabilir mi? Sessiz kalyor Denkta , uzunca bir sre sessiz. Yznde mstehzi bir glmseme var. Ban hafife soluna eip soruyor: 'Sen olsan ne yapardn?' Ben
yle yapardm. 'te cevab verdin!' '... Ne olacak bu iin sonu?' ( Hatra/5. Belgin 'le (Sarmak), (bkz. 'Attil lhan: 'Atrma Kutuyu!..') aramzdaki o konuma. ''... Hem onun hazrlad, 1940'dan bu yana, benimle yaplm rportajlar toplad, kitab zerinde konuuyoruz, hem TV 'de haberleri izliyoruz; iki ay kadar nce mi? Kbrs srekli gndemde, her geen gn biraz daha ar, biraz daha sancl olarak. Belgin , bir ara sordu: '- ... sizce ne olacak bu iin sonu?' Hayrettir, adeta insiyki olarak, cevap vermitim: '- ... ok rahat, yeni bir Irak olabilir!' )
Merakls iin Not: a/ Cengiz lhan, 'Mecelle - Hukukun Doksan Dokuz lkesi' Trkiye Toplumsal ve Ekonomik Tarih Vakf Yayn, stanbul/Ekim 2003. b/ Belgin Sarmak, 'Attil lhan: 'Atrma Kutuyu', Rportajlar-1(1946-1983) , Bilgi Yaynevi, Ankara, Nisan 2004.
Cumhuriyet, 03.05.2004 25 - ...Laiklik, eitlemesi!.. Gen Yaz Mdr, nceki bir rportajmdan hatrlyormu, o syledi, ona demiim ki: ''-... liklik bahsinde ilk aknlm, Paris'e ilk gittiimde yaamtm (1949); o tarihte, braktm Trkiye, 'Mevld-i Nebev'nin devlet radyosundan naklen yaymlanmas, laiklie uygun mudur, yoksa aykr mdr?', onu tartyordu; 'aydn kesimi'nin ounluu, 'aykrlndan' emin; oysa likliin (nk 'Aydnlanma'nn) yaratcs Fransa'da, devlet radyolar dzenli olarak katedrallerden, hatta sinagoglardan naklen yayn yapyor, yinleri yaymlyordu. Liklik uygulamamzn, 'Aydnlanma Felsefesi'ne mi; yoksa lkede olumu Oligari'nin
(Brokrasi + Burjuvazi), kar hesaplarna m uydurulduunu, ilk o zaman dnmeye balamtm...'' Hattn teki ucundaki gen, 'slamc' bir derginin sorumlusu; 'ktidar Ynetimi' nin 'lml slam' , o kesimi de tartmaya srklemi, yle anlalyor. Sorunun irdelenip netletirilmesi, bana sorarsanz, Trkiye 'nin zellikle de 'rejim'in- gelecei asndan nemli; zira Anadolu htilli 'nin ve Mustafa Kemal Paa 'nn, 'inklb' n amac ve uygulamas hakkndaki grleri, aslnda 'halefleri' nden hayli farkl! Ama isterseniz nce 'liklik' , daha dorusu onun lkemizdeki 'uygulamas' hakknda, 'ecnebi' nin ne dndne, bir gz atalm? Laik olsun, slmc olsun; sorun her bakmdan, her iki kesim iin de nemli ve 'hayati' grnyor. Bond filminden farksz... ' Hanmefendi' nin ad, insanda o an 'Fransz' intibn, uyandryor. 'Cheryl Benard', oysa Fransz deil, Amerikal; fakat hayli garip, zira Avusturya 'da yayor; nl ve nemli bir Sosyoloji laboratuvar olan, Boltzmann Enstits 'nde grevliymi! 'Feministlii' n salm ama, daha ok romanlar ve nc Dnya (slmiyet), zerindeki aratrmalaryla tannyor; bunlardan sonuncusuna, 'Sivil Demokratik slm: Ortaklar, Kaynaklar ve Stratejileri' adn vermi. Washington 'n 'Byk Ortadou Projesi' ni ortaya kard, Irak ve Kbrs dmlerinin kafalar kartrd u sralarda Cheryl Benard 'n ne dedii nemli, hele u ayrntlar da biliyorsanz... (Ak stihbarat/1. ''... nl Rand Corporation'n hazrlatt; ve bu tarz aratrmalara ylda yz milyon dolar ayran Richardson Vakf'nn finanse ettii, 'Sivil Demokratik slm; Ortaklar, Kaynaklar ve Stratejileri' balkl alma, bunlardan biri. Rapor, 'slm ve Mslmanlar' , eer Bat demokrasisi ve deerleri ile
'kreselleme' ye entegre edilemezse; medeniyetler aras atma ihtilamnn yksek olduu teziyle; 'Washington ve Londra merkezli stratejinin, slm'n ve Mslmanlarn nasl kontrol altna alnacana dair' tezini sunuyor...'' ''... raporu kaleme alan Cheryl Benard; gerekte, ABD Bakan Bush Jr'n, Basra Krfezi ve Gney Asya Danman Zalmey Halilzad'n ei olurmu: Afgan kkenli bir ABD 'ahini'; ABD petrol irketlerinin, nc savas; 'yeni ABD Yzyl Projesi'nin altna imzasn atm; en ok da, Afganistan ve Irak'n igalleri arasnda stlendii roller nedeniyle, Trkiye'de yakndan tannyor...'' (24 Nisan 2004), Washingtonhaber@yahoo.com) Nasl ilgin deil mi? Hele Cheryl Benard 'n baar iin rnek ald modelin Trkiye olduunu; bunun nedeni olarak da, Trkiye'nin uygulad 'agresif' (saldrgan) laiklii' gsterdiini renirseniz! Dikkat isterim, kadn 'alenen ve resmen' , lkemizdeki 'laikliin' 'agresif' yni 'saldrgan' olduunu yazm, evet!.. Kafa farkl, hkm ayn! Hayrettir, yaknlarda Trkiye 'yi ziyaret etmi, fikirleri ve nerileri hayli dedikodu ve rivayeti beslemi, nl Rus fikir adam Aleksandr Dugin 'in nemli bir eseri dilimize evrilip yaymland, ortalkta t yok! Hem Avrasya dolaysyla Trkiye ve evresi- zerinde ilgin eyler yazm; hem de ABD'nin, 'kendi' Avrasya Projesi 'nin (Trkiye/srail/Hindistan) gndeme alnp tartld bugnlerde, syledikleri ayr bir nem tayor ama, kimse tnmad. Trk aydnlar, -bu arada Media 'mz- 'kapal devre' yaamaya baylyorlar; ilerine gelmeyeni tartmak, detten deil, ksaca yok saylyor, o kadar: kocaman, stelik stratejik avantajlar olan bir devlet olduumuz halde, iinden kamadmz 'kmaz' n bir nedeni de bu deil midir? O ayr bir bahis, imdilik zerinde duracamz, Aleksandr Dugin 'in, bu her bakmdan ilgin ve tartmaya deer eserinde, 'laikliimizi' nasl deerlendirdii!
(Ak stihbarat/2 ''... Dou'nun kendi manevi, dini ve jeo/politik geleneinden, keskin bir ekilde kopan ilk devleti, Trkiye'dir. Bugn NATO yesi olan Trkiye, fiilen Atlantikiliin ve tek dnyacln Dou'daki 'ileri karakolu', Asya (Dou) ile Arap lemi arasndaki 'tampon kordonu' saylmaktadr. Trkiye'nin nerdii jeo/politik model, Bat dnyasna ve ateist tek dnyac medeniyete entegre olmaktr...'' (Aleksandr Dugin, 'Rus Jeopolitii / Avrasyac Yaklam', s. 160. Kre Yaynlar, Temmuz 2003) ) Biri Amerikal br Rus, iki farkl hatta kart dnrn; Trkiye'nin laikliini 'saldrgan' ve ateist' saymalar, elbette dikkati ekiyor; acaba neden, iki kart dncenin vard sonu, aa yukar ayn? Neden lkemizdeki 'resmi gr' e yz vermiyorlar? Neden onu ya 'saldrgan' sayyor; ya da lkeyi dpediz 'ateist' diye niteliyorlar? Tartlmaya demez mi?
Cumhuriyet, 05.05.2004 26 - ...Sakn, Gziden Sonrakiler!.. (...lgin deil mi, Amerika 'l Cheryl Benard da, Rus Aleksandr Dugin de, Trkiye 'deki laiklik uygulamasndan sz ederken, aa yukar ayn fikirde birleiyorlar: lkine gre, lkemizde 'agresif (saldrgan) bir laiklik' uygulanyor, ikincisine gre ise, 'Trkiye'nin nerdii jeo/politik model, Bat Dnyas'na ve ateist tek dnyac medeniyete entegre olmak' tan ibaret; 'ateist' in 'tanrtanmaz' anlamna geldiini, ilve etmeye, bilmem gerek var myd? Peki, doru mu sylyorlar? Hakllar m? Trkiye 'nin 'laiklii' hep 'saldrgan' m oldu; ya da ne manada 'ateist' saylabilirdi? Bilir misiniz ki 'Cumhuriyet Kua', Trkiye 'de laikliin hayli ge uygulandna tanktr, er'iyye Vekleti lavolunmu, Tevhid-i Tedrisat Kanunu kabul
edilmitir ama; (1924) ilke olarak Laiklik, nce CHP 'nin alt okundan birisini oluturmu; devletin Anayasas'na, ancak Gzi 'nin vefatndan bir yl nce, 1937 'de girebilmitir. yleyse, baz yabanclar tarafndan nasl oluyor da saldrgan saylabiliyor? Cumhuriyet 'in ilan ile laikliin Anayasa 'ya girmesi arasnda, onbe yl var, nasl bir 'saldrganlk' bu, epeyce ar ve yava saylmamal m? Gerek u ki, Cumhuriyet balangta 'lik' saylabilecek admlar atmyor deildi ama; tarih sahnesine, 'Ulusal Demokratik bir Devrim' olarak kmt; ve o yllarda, 'arl'n, 'Mazlum Milletler'den yana koyuyor; aka Bat'ya Kar, -daha dorusu anti/ emperyalist- bir tavr iinde gzkyordu.) O, 'Tanzimat Batcl'na karyd.. ( Tarihten Yaprak/a/'...Gzi, Tanzimat' ne gzle grmekte idi? 'Tanzimat'n at 'Serbest Ticaret' devri, Avrupa rekbetine kar kendini mdafaa edemeyen iktisdiyatmz, bir de Kapitlasyon zincirleri ile balamt. Tekilt ve ferdi kymet nokta-i nazarndan, iktisat sahasnda bizden ok kuvvetli olanlar; memleketimizde, bir de fazla olarak, imtiyazl mevkide bulunuyorlard. Temett Vergisi vermiyorlard. Gmrklerimizi ellerinde tutuyorlard. stedikleri zaman, istedikleri eyay, istedikleri erit tahtnda, memleketimize sokuyorlard. Btn iktisat ubelerimize bu syede hkim olmulard. Efendiler, bize kar yaplan rekbet, hakikaten ok gayri mer, hakikaten ok kahir idi. Rakiplerimiz bu suretle inkfa msit sanayiimizi de mahvettiler; ziraatmz da rahnedr eylediler; inkf ve tekml- iktisadi ve maliyemizin nne getiler..' (Mart, 1922) b/ 'Reis Paa', bamszlk asndan, ihtill ncesi durumu yle deerlendiriyordu ...srf ahne bir armaan olarak ecnebilere balanm olan ve zel bir ltuf diye lke dahilindeki gayrimslim aznlklara verilmi olan her ey, kazanlm hak sayld, fakat yabanclar, yalnz bu haklar
korumakla yetinmediler; belki her gn onlar biraz daha oaltmak iin areler aradlar ve buldular. Dahildeki aznlklar, kurmay becerdikleri i rgtlerine dayanarak, d glerin srekli zendirmesine, kkrtmasna ve yardmna snp, devletin ve asli unsurunun ortadan kaldrlmasyla siyasi bir varla kavumak iin almaktan geri durmadlar. Yabanclar bir taraftan ierdeki aznlklar kkrtyorlard, dier taraftan da kendileri mdahale ediyorlar; ve her mdahalede, yine devlet ve milletin aleyhine olmak zere, yeni yeni birtakm ayrcalklar, haklar alyorlard...'' (1923) c/ bu nnde sonunda, Anadolu htilli 'ni getirecekti, Gzi 'nin o 'htilli' ni tanmlamas yledir: '...Fransa htilli btn cihna hrriyet fikrini nefh eylemitir ve bu fikrin hlen esas ve menb bulunmaktadr. Fakat o tarihten beri beeriyet terakki etmitir. Trk demokrasisi Fransz htilli 'nin at yolu takip etmi, lkin kendi has vasf- mmeyyizle inkif etmitir. Zira her millet inklbn, itimi muhitinin tazyikt ve ihtiyacna tbi olan ve hal ve vaziyetine ve bu ihtill ve inklbn zaman- vukuuna gre yapar.'' (1923) Devrim'in ekseni mi deitiriliyor?.. ( Hatra/1. ''..bir de yaadklarmz var: Cumhuriyet, eitim ve retimde 'birlii', yni 'liklii' salamt, kumanda, Maarif Vekleti 'ndeydi ama, i ibdete gelince, Camiler serbestti; yalnz onlar m, kiliseler ve havralar da! Daha artc olan, mesel 'tesettr' n, -zellikle Anadolu'da- hibir kstlamayla kar karya kalmaydr; 1936-37 knda, Ilgn (Konya) ilesinde, kadnlarmz kzlarmz, tepeden trnaa rtl idiler; 'tesettr' abartyorlard, mesel beni, -ki oniki yandaydm-, ya da kardeim Cengiz 'i -ki dokuz yandayd- sokakta grdler mi, daha bir saknarak, yzlerini duvara dnp, ta kesiliyorlar. Ne ilenin kaymakam, bu davranlarndan dolay herhangi bir 'ilem' yapyordu; ne de Jandarmas.. yapmalar gerekmiyordu da, ondan.
O zaman soru u: neden Cheryl Benard ve Aleksandr Dugin, Trkiye'deki Laikliin 'saldrgan' ya da 'ateistlie' yakn olduunu sylemi? Niye Gzi'nin salnda, daha ziyade, anti/emperyalist tutumu, Mazlum Milletler'e yaknl ve onlara zgrlk yolunu amasyla n kazanm olan Cumhuriyet; onun vefatndan sonra, likliin nemini tadndan fazla abartarak, rejimi adet onunla kim ve onsuz yaayamaz addetmeye balam? Sakn bu, 'Reis Paa 'nn ate pskrd eski dman ve hasmlarmzla, yni 'Dvel-i Muazzama 'yla, yeni yneticilerin tekrar o 'tanzimat' yaknl benimsemesinden olmasn? Elbette greceiz...)
Cumhuriyet, 07.05.2004 27 - ...Ulusalclk, Yurt Milliyetiliidir!.. O yl, Cumhuriyet 'in 10. yl, nl mar bestelenmi; biz, yni Karyaka Cumhuriyet lkmektebi 'nin 3. snf, dersi mersi braktk, Fatma Hoc'nm 'n ynetiminde, onu ezberlemeye alyoruz, nk 29 Terinievvel 1933 gn, zmir Atatrk Ant nnde, bir azdan syleyeceiz. Biz dediim kimdi, son zmir yolculuumda onu dndm: Cumhuriyet 'in ilk nesli, evet ama; o mar, yrekten sylemeye abalayan ocuklar arasnda, kimler vard? 'Gvur' zmir'in eski halkndan, Levanten, Msevi; ya da Alevi, erkez, Bonak, bir sr ocuk; ya da 'Mbdiller'den, Giritli, Arnavut, Makedon, 'Dnme' (Sabetayist), ya da Rodoslu ailelerin, ocuklar; bu farkllk, aramzda asla konuulmazd; ' hepimiz birimiz, birimiz hepimiz iin' dik; onlar hl, teker teker, ayn scak sevgi ve samimiyetle hatrlyorum. Hepimiz, ayn heyecan ve iftiharla, ''... ktk ak alnla, on ylda her savatan' diye balayp, hl oumuzu
heyecana boan, o mar sylyorduk. Onlarn din, mezhep, dil konusundaki nitelikleri, bir gn bile aramzda sorun olmam; dahas, aklmza bile gelmemitir: biz hepimiz, bu yurdun ocuklarydk, onu dmanlardan kurtarm; ve Gzi tarafndan, parlak bir gelecee 'tamakla' grevlendirilmitik!. Sonradan renecektim ki, 'Ulusal Demokratik Devrim' bu demekti, bunu gerektiriyordu, 'niter Devlet' te 'milliyetilik', asla bir 'rk milliyetilii' olamazd; mutlaka bir 'yurt milliyetilii' olurdu. Esasen 'Gzi Paa' da, onuncu yl sylevini bitirirken, bu dncenin ifadesi olarak, 'Ne mutlu Trkm diyene!' dememi miydi? Dikkat isterim, 'Ne mutlu Trk doana!' dememi! '... Menfaatlarmz ortaktr...' ('Tarihten Bir Yaprak/1. ''... 1 Mays 1336 (1920) TBMM, leden sonra, riysetini Reis-i Sni Celaleddin Arif Beyefendi 'nin yapt celsesinde, (8. toplant, 2. celse) Kastamonu Meb'usu Yusuf Kemal Bey, Shhiye Nezreti zerine konuurken, 'Trklk, Trk, Trkler' zerinde fazlaca durmu; o kadar ki, Svas Meb'usu Emir Paa, buna itiraz ediyor; mevzubahis olann 'btn slm lemi' olduuna iaret ediyor; Mustafa Kemal Paa, bunun zerine krsye gelerek, gelecein Trkiye 'sindeki 'milliyetilik anlayn' belirtiyor. ''... efendiler, meselenin bir daha tekerrr etmemesi ricasyla, bir iki nokta arz etmek isterim. Burada kast olunan ve yce meclisimizi tekil eden zevat, yalnz Trk deildir, yalnz erkes deildir, yalnz Krd deildir, yalnz Lz deildir; fakat hepsinden meydana gelen slmi unsurlardr, samimi bir topluluktur. Dolaysyla bu yksek hey'etin temsil ettii; hukukunu, hayatn, eref ve ann kurtarmak iin azmettiimiz emeller, yalnz bir slm unsuruna ait deildir; slmi unsurlardan meydana gelen bir kitleye aittir. Bunun byle olduunu hepimiz biliriz. (...) Dolaysyla menfaatlarmz ortaktr, kurtarlmasn
azmettiimiz birlik, yalnz Trk, yalnz erkes deil, hepsinin kaynat bir slm unsurudur; bunun byle kabul edilmesini ve yanl anlamaya meydan verilmemesini rica ediyorum...'' (Atatrk'n Btn Eserleri, Cilt, 8. sf: 157. Kaynak Yaynlar, Mays 2002). Yni, bu iin evveliyt vard ve eskiydi: Gzi, o imparatorluktan -Hristiyanlarn da dahil olduu- karmak bir 'toplum' un -o 'memzu' diyor, kark diye de evrilebilir, ama bence, karmak hatta kaynam demek daha dorusu- elde kalacan; byle bir devletteyse 'rk milliyetiliin' deil, ancak 'niter' bir 'yurt milliyetiliinin' geerli olacana inanyordu..'') '... 'blclk' alayan kimler?..' (Tarihten Bir Yaprak/2. ... nitekim, ABD 'nin o tarihte nerdii ehit kszleri iin Anadolu 'da iftlikler ve okullar ina etmek teklifini, 'ecnebi'nin eitli topluluklar birbiri aleyhine kkrtmak amacyla kullanabileceini' belirterek, reddetmiti: ''... srf ilmi ve insani gayelerle memleketimizde almakla beraber; ruhlarnda yerlemi bulunan Hristiyanlk gdsyle (hiss-i sikasyla), hemen srf Hristiyan aznlklarla megul olmak; ve onlara, ister kastl ister kastsz, ilerinde aznlklarn da yaadklar Mslman kitlelerinden, 'ayrlmak arzusunu' (blclk) alamak!.. Bu gibilerin gerek Mslmanlara, gerek gy iyiliine altklar Hristiyan aznlklarna (buraya dikkat!) dahilinde yaadklar slam ounluklarna, mkl olmayan tahakkm arzusunu alamakla, ne kadar gayr- insni bir surette hareket etmi bulunduklar; ve bu yzden husle gelmi olan boazlamalardan, mnen mes'l bulunduklar ikrdr. (...) Buna msaade etmek, ocuklar yaayacaklar muhite dman, veya hi olmazsa yabanc olarak yetitirmek ve onunla arpmaya mahkm eylemektir. Bu ise gerek o ocuklarn ve gerekse iinde yaayacaklar halkn felketini hazrlamaktr. Bunu engellemek ise hkmetin vazifesidir...'' (Atatrk'n
Btn Eserleri, Cilt. 10. sh: 243. Kaynak Yaynlar, Mart 2003). Ksacas o, Cumhuriyet 'milliyetiliini', Anadolu'da yaayan her trden halkn, -dinine, diline, mezhebine, rkna vs. bakmakszn- o topra benimsemesine; o lkenin 'zgrl' ve 'tam bamszl' iin, gerektiinde kendini feda edebilmesine bal saymaktadr. Milli Mcadele, bu 'milliyetilik' anlaynn, en mkemmel kant deil midir?)
Cumhuriyet, 17.05.2004 28 - ...Dini, Ecnebi Kullanyor!.. tarihten Yaprak/2: a/ ''...Gzi 'nin tam bamszlk tutkusu, Ortadou 'da ngiltere 'yi son derece rahatsz ediyordu, nedeni u: ''...bamszln ve Trklerin deyimiyle 'ulusal btnln' korunmas iin, lkenin zengin doal kaynaklarn, bir an nce gelitirmesi zorunludur. Bu ise ancak (buraya dikkat) yabanclarn katksyla ve mali desteiyle gerekleebilir; ancak byk d bor altna girilmesi, ya da ecnebilere geni ayrcalklar tanyan bir politika uygulanmas, hzl bir retim art salayabilir; bunun iin de, her eyden nce, cumhuriyet ynetiminin 'mutlu yalnzlk' ve 'mutlak bamszlk' tutkularndan vazgemesi gerekmektedir.'' (The Economist, 11 Nisan 1925) b/ Hepsi bu kadar myd? Hayr! Gzi, yalnz, 'mutlak bamszl' titizlikle savunmakla kalmyor; ayrca blgede, teki lkeleri 'bamszla' tahrik ediyordu. Hatay Sorunu tartlrken, sylediklerine bakar msnz: ''...ben bugnk Fransz idarecilerinin, Suriye ve Lbnan'a yle kolay kolay istikll vereceklerinden emin deilim; zaten uygulamay birtakm yersiz bahanelerle sene sonraya ertelemeleri buna kant saylabilir. Binaenaleyh
biz hareketimiz kapsamna onlar da alarak, ksa yoldan, gerek Suriye ve gerekse Lbnan'a, zledikleri gerek bamszl salayabiliriz...'' ''...Suriyelilerin ordusu yoktur, fakat bizim ordumuz kfi; sz veriyorum, icab ederse girerim ve sonra yine karm; temenni ederim ki, buna mecbur olmayalm...'' (Atatrk'ten Hatralar, Hasan Rza Soyak, cilt II, s. 607) Emperyalizm, byle bir 'devrim oca' n rahat brakr myd sanrsnz? Brakmadlar, Musul (Petrol) Meselesi 'ni hesaba katp, iki 'isyan' tahrik ederek ie baladlar; buna ierden Terakkiperver Frka muhalefeti elik ediyordu.) Tarih tanktr... (Tarihten Yaprak/3, a) Hakkri yresindeki Nastr isyan ve perde arkas ''...zamanla Roma Katolik Kilisesi'ne balanp, 'Mar imun' sann verdikleri bir de patrik semi olan Nastriler (..) Musul Sorunu'nun, ngiltere ile bir sava olasln da ieren, derin bir anlamazla dnt srada; teden beri kendilerini destekleyen ngilizlerden g alarak ayaklanmlard. Londra Bapiskoposluu sann tayan baz ngiliz misyonerlerin, bir sredir Nastriler arasnda propaganda yapt biliniyordu. (...) Nastri etelerinin saldrlarnn nlenmesi iin blgeye kuvvet gnderilmesi gerekli grlmt. Ancak bu kez de, ngiliz uaklar, henz kesinlememi olan Trkiye/Irak snrn geerek, Trk birliine ate amlard. ngilizler bununla da yetinmeyip, Trk Hkmeti'ne verdikleri bir nota ile blgedeki askeri harektn durdurulmasn istemiler, aksi halde Trkiye'ye kar harekta geeceklerini bildirmilerdi...'' (erafettin Turan, 'Trk Devrim Tarihi' 3. kitap, s. 105/106 Bilgi Yaynevi.) b) eyh Sait syan 'nn da, ne maksatla tahrik edildii, iki ecnebinin bakentlerine 'getikleri' raporlardan anlalmaktadr:
1/ ngiliz Bykelisi Lindsay'n 3 Mart 1925 gnk telgrafna ekledii, askeri atae Bnb. Harenc'in raporunda yle deniliyordu: 'eyh Sait Ayaklanmas, dinci, milliyeti ve cumhuriyet kartdr; bu etkenlerden hangisinin sonucu etkileyecei kestirilemez; u anda Halep'te yaayan, Abdlhamid'in oullarndan Selim Efendi'nin, Krtler tarafndan ayaklanmann ba olarak, ya da gelecekteki Krdistan'n 'kral' olarak kabul edildii syleniyor.'' 2/ Daha ilginci, Badat 'taki Fransz Yksek Komiserlii'nin Paris 'e gnderdii raporda yazdklar: ''...Krt ayaklanmas, kendiliinden birdenbire meydana kmad; Krdistan dalar, yabanclarn kkrtmas ve destei ile ayakland; Ayaklanma iareti stanbul'daki Krt yanls evrelerden geldi. Bu blgede meydana kan olaylar, ngilizlerin uradklar yenilgiden sonra, hi affedemedikleri Mustafa Kemal'e ve Ankara'daki Meclis'e kar yrttkleri siyasetin bir parasdr...'' (a.g.e. s. 112) ...) 'Kundaklama olay' Gzi 'nin Cumhuriyeti, 'zgr' ve 'tam bamsz' (anti/emperyalist) yeni bir devlettir; laik olmas kanlmaz, 'Sistem' (bata ngiltere), buna kar iki eyi kullanmaktadr: a/ din, b/ etnik farkllk! te, yurt iinde kimsenin dinine diynetine ve ibdetine karmayan, 'cumhuriyet laiklii' nin, ayaa kalkp 'irtica' diye kkredii, bu 'kundaklama' olaydr; dinin ne kendisi, ne de mminleri! O zaman soru u mu? Nasl oluyor da, ayn Cumhuriyet 'in sonraki dnemlerinde, ynetimler, -hatta, zaman zaman, Cihet-i Askeriye- birden 'dinimize dahleden' in, 'Batl' Beyaz, ve Hristiyan Emperyalizm olduunu unutarak, Cumhuriyetiliin 'saldrgan bir laiklii' uygulamak olduunu sanyor ve savunuyorlar?
Yoksa, Emperyalizm'le 'ortak olduklar' iin mi?
Cumhuriyet, 10.05.2004 29 - ...Trkm Demek, Kolay m?.. (...biz buna almamz, her defasnda, akna dnyorum: olacak ey mi? Onca kahr, bel ve aresizlii, ya da, onca sevin, heyecan ve mutluluu, yllarca beraber yaam olduumuz, Mr (Cahit Gbilmez), meer erkez deil miymi! stelik bunu, hi de yabancm olmayan birinden, leri JnTrkler Birlii (UJTP) macerasn, -ksmen de olsa- paylatmz, Tacettin Karan 'dan iitiyorum: o da Cahit gibi dnemeyip, Paris 'te kalanlardand; bilinmez hangi toplantda, Mr, stnde ereti duran bir ciddiyetle, demi ki: ''...'erkez' Ethem Bey'i ibr etmenin, sras gelmedi mi?''; tartma kymet, anlaamamlar! Post/modernist kzlarmzn, yemek yerine salata otladklar bir le kahvesinde; geen gn Taci 'yle eski gnleri anarken, bunlar hatrladk. Hanidir Cahit yok, o da, 'teki taraf' tercih etti, gitti. Nur iinde yatsn! Tesdfn bu kadarna almaz m? Eve dnyorum, faks aygtnda bir mesaj: Kadky 'den (stanbul) Sedat Dipo, 'Allahn Sngleri' ni okumu: nazikne, 'erkez' Ethem Bey 'e 'hakszlk ettiime' dokunduruyor; yok yok, galiba en iyisi, mektubunu bizzat okuyup, deerlendirmeniz...) Kim olduun deil, ne yaptn mhim... ''... 'Allahn Sngleri' eserinizi teessrle, zira Kuva- y Milliye (aslnda Kuva-y Seyyre olacak) komutan Ethem Bey'in mfrezelerinde dvm, Gediz Sava'nda ehit olmu bir neferin oluyum. 29 aralk 1920 tarihli mhut telgraftan sonra, Ethem Bey'i gzden drmeye mtuf abalar meynnda yazmsnz; smarlama gibi! Seksen ksur yla ramen, bu aba neden devam ediyor? Neden bu rahatszlk? Anlamak zor! Oysa ki Ethem Bey ve silah arkadalar mdafaasz..''
''...mdafaa zmmnda, bir hatrlatma ile iktifa edeceim. Tarih 23 Mays 1919. 57. Tmen Komutan Miralay efik Bey'in, Harbiye Nezareti'ne yazd raporun bir blmn dercediyorum: ''...bu blgede halkn orta ve yksek tabakas genellikle kaygldr; bir ylgnlk ve kanszlk hkm srmektedir; yalnz, miktar pek az olan ve ou erkez ve Giritli olan asabi yaradll bir aznlk, mcadeleye isteklidir...'' Trk halknn ma'eri vicdannn bu rapor dorultusunda teekkl ettiini sevinle mhede ediyorum, bununla teselli buluyorum. Salk ve baar dileyerek bitiriyorum, sayglarmla / Sedat Dipo.'' Merakls bilecektir. Allahn Sngleri 'nde, -dizinin teki romanlarnda da- herhangi bir 'etnik' kaygm olmad; 'methaldar' her kiinin -Ethem Bey 'inki dahil- 'hatralar' n, teker teker elden geirdim. Ethem Bey 'in, portresini izerken de, Kuva-y Seyyre 'nin, -ngiliz tahrikiyleptrak gibi her tarafta parlayan isyanlar, imek gibi nasl bastrdn anlatrken de, gerei, geree en yakn ekliyle, anlatmaya altm; kitap yaynlanal ok oldu, hayli de satld ve okundu, byle bir ikyet, vki deildir; oysa, hi deilse, krk yldr nazmn getii erkez dostlarm, ekip bir kenara syleyebilirlerdi, ilk defa kulama geliyor. Zaten Mill Mcadele'de, kimin Trk, kimin erkez ya da Krt, olduu deil; kimin ne yapt, neye hizmet ettii mhimdi; sakn bu vehim, Sedat Dipo'nun; -daha nce mektubunu paylatmz; 'stikll Madalya's sahibi 'er' Kevork'un olu gibi,- kolayca ve gnl rahatlyla; 'Ne Mutlu, Trkm!..', diyemeyiinden ileri gelmesin? Belgeli cevap arayan bir soru... ( M nasebetsiz bir arm/1. Mecidiyeky' n, dutluk ve incirlik dneminde, ay bahelerinden birinde oturmuuz; 'Mustafa Suphi' nin 'neferi' , 'Sar' Mustafa (Brklce) ,
piposunun dumanlar arkasnda sakl, bense nmde ay barda ve semver, onun anlattklarn dinlemekten, yar yarya rya iindeyim: Mill Mcadele yllarnn 'perde arkas' n, yaam birinin azndan dinlemek, kolay m? 'erkez' Ethem Bey , sohbette ad sk geen 'ehas' tan biri; undan ki, 'Yeil Ordu' nun da, 'tirkiyun Frkas 'nn da, en nde gelen isimlerindendir; 'Sosyalist Sol 'dan nice kii, onu Trk Sosyalizmi 'nin 'doruklarndan' sayyor. 'Sar' Mustafa , onu bilirdi; Eskiehir' 'de yaynlanan 'Yeni Dnya 'nn yldzlar, Arif Oru 'u da Nizamettin Nazif 'i de tanm; tirkiyun 'takibat' balaynca, nasl 'derdest olunup' stikll Mahkemesi' nde yarglandklarn biliyor, falan filan.. Sohbetin bir yerinde, ister istemez sz, tirkiyun Reisi 'Baytar' Binba, Salih 'e (Hocaolu) dokunuyor; nasl mahkemede ar balym, nasl mahkmiyeti sinesine ekmi, ve mddeti dolunca nasl ekip Sovyetler Birlii 'ne gitmi... 'Sar' Mustafa bir zaman dalp, piposunun dumann seyrettikten sonra; bana m, yoksa kendi kendisine mi sorduunu asla renemeyeceim o soruyu, ikimizin arasna rpnan bir balk gibi brakmt: ''...bir trl anlalamayan, asl mcib-i mnkaa husus odur ki, Ethem, eer hakikaten Bolevik deil idiyse, neden yle grnmtr; yok eer Bolevik idiyse, neden 'Baytar' Salih gibi Sovyetler'e deil de, ngilizlerin kuklas Yunanistan'a iltica etmitir? Aabeylerinin Yunanllarla tems, o tarihlerde, sk sk rivyet edilmitir; hatta ilticy mtekip, Hristiyan olduklar vesaire....'' Yakn tarihimizin, salam belgeli ve kesin cevap arayan, vahim sorularndan birisi, o gn bugn, bence budur. Hele gl zmir 'inde, Yunanllarn tertipledii, 'ark- Karip erkesleri Temin-i Hukuk Cemiyeti' Kongresi'ne (1921) , kardeten birisinin delege olarak katld da bilinirse...)
Cumhuriyet, 26.05.2004 30 - ...Bu Oyun, O Eski Oyun!.. (...Nerede kalmtk? Ha evet, Kadky 'den (stanbul) Sedat Dipo, 'Allahn Sngleri' ni okumutu da; nazikne bir ekilde, 'erkez' Ethem Bey 'e 'hakszlk ettiime' dokunduruyordu; ben de sz, - 'mumaileyh' in stten km kak olmadna imen-, igl zmir 'inde, Yunanllarn tertipledii, 'ark- Karip erkezleri Temin-i Hukuk Cemiyeti' Kongresi'ne (1921) getirip brakmtm...) 'Triomvira'nn o zamanki niyetleri... (Ak istihbarat/1. ''...bundan 83 yl nce nasl oynanmsa, oyun, yine yle oynanmaktadr; o zaman da, kendilerini Kafkas gmenlerinin temsilcisi kabul eden aslzadeler, gal zmir'inde bir kongre dzenleyerek, Yunan gal Kuvvetleri ve Kral himayesinde, bir devlet oluturmak iin karar almlard. Ayrca, Yunan Kral'na bir telgraf eken bu kiiler, cemiyetlerinin ynetiminde bir Yunan temsilcisi bulundurulmasn da rica etmilerdi...'' ''...ngilizler, Anadolu'nun Bat'sn, Karadeniz'den Akdeniz'e blerek, burada bir zerk devlet kurulmasn planlamt; bu devletin silhl gc Yunan Ordusu, manevi lideri de Vahdettin olacakt; bu amaca ulamak iin Bursa'da da bir kongre dzenlediler. Aada erkez Kongresi'nin (zmir) beyannamesinden, baz satrlar okuyacaksnz. Altndaki imzalar arasnda, 'Peva Reid' imzas da grlmektedir ki; bilindii gibi, 'Peva' Ethem Bey'in teki iki kardeinden birisidir, ncs de Tevfik; bu da, bu 'triomvira' nn o zamanki niyetleri hakknda, baz ipular veriyor...'') '1921 birlikileriyle Ulus Arasnda Uurum Var' , ( www.tanyeri.net, 13 Ocak 2004) '...insniyet ve medeniyete beyanname...' ''...on sene evvel Mertiyet-i dre'nin iln zerine, rd-i siysi'den mahrum ve ancak Trklk ve
Turanclk hissiytyla meb olan; ve tarihte misli grlmemi bir surette, ansr- sire-i Osmaniye'yi tedhi politikasyla Trkletirmek siyset-i skimesini tkip eden, Trk zimamdrannn siyseti; Trk olmayan bi'l-cmle ansrn emniyet-i hayatiye ve milliyelerini selb etmekle, erkezler'e de 'srf emel-i tahaffuz ile muhhik bir hiss-i ikyet ve iftirk uyandrm ve binnetice erkezler, bu mezlim-i mtevliyyeden istahlas maksad- liyesiyle, bir gye-i mill takibine ve Millicler'in alenen erkez Milleti'ni mahva kyam etmesinden ni, onlarla silhla mdafaa ve mbrezeye mecbur kalmlardr...'' ''...mamafih, Mtreke'yi mtekip erkezler'in bir ksm- kalli Anadolu htilalcileri'ne (pr galat hiss ile) iltihk etmi ve nev'amen Mustafa Kemal'in taht- saltanatn tesise medr olacak harekt/ fiiliyede bulunmu iseler de, Kemalistler'in gayr- insani harektn ve sakm siyasetlerini onlar dahi yakinen grp anlaynca, rcu, mcib-i mahzur-u azm olmayacak bir mddet-i kalle zarfnda, erkezlik ml-i diresine avdet etmilerdir...'' ''...bilhassa erkezler, makam- Hilfete merbtiyet-i maneviyeleri bki olduu halde, Bbli'nin Kemalistler'le birletiini ve bunca fedakrla ramen, erkezlii tamamen ihmal ettiini saklamaya lzum grmedikten sonra; erkezlik muhik ve tabii bir kararla, kendisine hals- necat vaad eden ve bunu mentk- igliyesinde fiilen isbt eden Yunan Ordusu'na iltihak etmeyi, menfi-i hayatiye ve milliyesi iktizasndan addetmitir. (...) Bundan sonra bir buuk sene devam eden mcadele esnasnda erkezler, mslim ve gayr- mslim binlerce nfus-u masumeyi Milliciler'in katlimndan kurtarmas itibariyle yn- tezkr hidemt- memduhada bulunmulardr...'' (Trk nklp Tarihi Enstits Arivi, No: 111/1902719028, Zeki Arkan, 'Mtareke ve gal Dnemi zmir Basn' , AKYM, Ankara, 1989.) 'zerk erkez Klemen Ynetimi?..' (Mnasebetsiz Bir arm/2 ''... 'Trk Solu' dergisinin ilk
kt sralarda, 'Gzi'nin Solculuu' nu yazmtm, demitim ki: ''...Kurtulu Sava srasnda, Anadolu'daki baz 'etnik faaliyetleri' gz nnde tutmadka, Mdafaa-i Hukuk Hareketi'nin ve Ankara Hkmeti'nin, ald baz nlemleri, gerek anlamyla deerlendirmek yanl olabilir; aka grlmektedir ki, direnie katlanlar arasnda, u ya da bu etnik grubun karlarn gdenler vardr ve bu hareketin 'ulusal niteliine' zarar vermektedir. erkezler'in faaliyeti zellikle es geilmitir, oysa dikkatli olunursa Blent Tanr'n kk fakat ok yararl eserinde, yle bir cmle dikkati ekiyor: ''...Mtareke dnemi kongre hareketleri, yalnz Trkmenler cephesinde grlen bir eylem ve rgtlenme biimi deildir. rnein birtakm erkez gruplar, (buraya dikkat!) Yunanistan gdmnde bir zerk erkez Klemen Ynetimi kurmak amacyla, 'ark- Karip erkezleri Temin-i Hukuk Cemiyeti'ni kuracaklardr; bu dernek de, zmir'de 24 Ekim 1921'de byk bir kongre toplamtr.'' (Trkiye'de yerel kongre iktidarlar, s: 17, 1998) ''...zmir ocukluumda, aile byklerinden evredeki erkez faaliyeti; hatta baz aile dostu erkezler'in, Ethem Bey ve Yeilordu'yla temaslar hakknda, baz eyler iitmiimdir; yam gerei, o zaman lykyla deerlendirememitim ama, benzer istihbarat, Mim.Mim vastasyla phesiz toplam olan Gzi'nin ve yakn evresinin; baz 'egoist ahsiyetlerin' Yeilordu, Kuva-y Seyyre ve TKF perdesi altnda, ne trl bir faaliyet yrttklerini anlam olaca kesindir...'' ''...bir de, u irkiltici soruya cevap bulmak zorunluluu var: o kadar 'Bolevik'ti, 'Devrim' dnyordu da, acaba 'erkez' Ethem Bey, niye sonunda; mesel 'Baytar' Salih Bey gibi, Bolevikler'e deil de, 'galci' ve Emperyalizm'in kuklas Yunanllara snmt? imdi baz 'hzl' solcu ve 'devrimcilerimizin', balar sknca 'Emperyalist' lkelere
snmas gibi!..'' Cumhuriyet, 28.05.2004 31 - ...Avrasya eitlemesi!.. ...Bugn olsa, yle bir eye kalkr mydm, bilmem; o zamanlar, gen saylrm; stelik Claude (Hartman) hem air, hem de esoterique (ierii kendinde gizli) iiri seviyor, mystique (gizemci) yapl bir kadn; klsik Trk iirini merak etmi, ben de dilimin dndnce anlatyorum; ara sra, rnekler evirerek! lk aknlma, Yunus Emre 'nin o nl msralar neden olmutur; hani yledir: ''...mal sahibi mlk sahibi / hani bunun ilk sahibi / mal da yalan mlk de yalan / var biraz da sen oyalan!..'' Yunus 'un, 'maln mlkn yalanln' n; Gazli 'nin mehur ve muhteem 'lm hkimiyeti' dncesinin, bir belirtisi olabileceini, nereden bilecek; meseleyi ak ve plak olarak, deerlendiriyor; yni o ne kadar kendisini esoterique ya da mystique sayarsa saysn, aslnda kafas ta gibi karc! Nitekim, Boulevard Raspail zerinde, sinema dn bir gece rastladmz trafik kazasnda; gizlice savrulan kar tozu iinde, ben cankurtarana tadklar; o kan iindeki, baygn gen kza acyaduraym; o, gzlerini hurdaha olmu lks arabadan ayramyor, syledii ksaca u: ''...gitti milyonlarca frank! Byle bir servet, bir ocuun eline verilir mi?'' Bat, Bat dediimiz, bir yerde budur. ...alay 'gvur'dur ama... H ristiyan dendi mi, ortalama Mslmann gznde, alay 'gvur' dur, fark etmez; oysa bilmediimizden nemsemediimiz, ciddi farklar, hatta kartlklar vardr. Bunlardan birisine, son zamanlarda Aleksandr Dugin 'i
okurken, rastlyorum; zaten Claude 'u hatrlatan da, o oldu; Dugin, Avrasya Gerei 'ni anlatmaya alrken, Ortodoks Hristiyanl ile Katolik Hristiyanl 'nn, aslnda neden 'kar karya durduklar' n izaha alyor. ''...stanbul, Trklerin eline geinceye kadar, Roma ile Konstantinopol, iki ayr ve farkl dnya idi: jeo/politik, siyasal, ekonomik ve kltrel karlaryla olduu kadar; entelektel btn inan mutlakl ve mantksal bamllyla da, byleydi bu! Bylece kiliselerin farklln nceden belirten ve yanstan; tevile mahal brakmayacak ekilde nceden tespit edilmi, iki byk Hristiyan alan oluturuyorlard...'' ''...Bat, Thomas Aquinas'n aklc (rasyonel) teolojisine dayanmakta idi; Dou ise, aziz Gregory Palamas'n metinlerinde prldayan, mystique mitoloji izgisine: Palamas'a kar, Thomas Aquinas! te size, Hristiyan Dou ile Hristiyan Bat'nn, jeo/politik ikiliinin iyzn yanstan, teolojik bir forml: Ortodoksluk, yni inan leminin mistik fikriyat, iktidarn buna uyumu ve yerel kiliselerin vaazlarndaki yorumlar! Ve buna kar, Katoliklik, yni rasyonel (aklc) teoloji: Avrupa krallarnn dnyevi ilerinde, Papaln diktas ve tek kutsal ayin dili olarak, Latince'nin egemenlii!..'' ''...deiik kltrel temayllere, psikolojik belirleyicilere ve farkl siyasal yapya sahip, iki dnyann; jeo/politik olarak kar karya durduklar, aka ortadadr...'' ( Aleksandr Dugin , 'Rus Jeo/Politii' (Avrasyac Yaklam, s.215 ve sonras, Kre Yaynlar, 2003) 'Eritme ve ynetme ruhu' 'Tespitler' e de, alt izilen 'farkllklar' a da, dorusu diyecek yok! Bu bana neyi hatrlatyor? Asya 'l kavimlerle, Avrupa 'l kavimler arasndaki 'farkll' m? Dikkat edilirse, grlen nedir? Dugin 'in, Ortodoksluu, Katoliklik 'ten ayrrken, Doululara ait sayd nitelikler, yni inan leminin mistik fikriyat, iktidarn buna uyumu
ve yerel kiliselerin vaazlarndaki yorumlar; Osmanl Mslmanl 'nda da yok mudur? Osmanl inan sisteminde, siyasi iktidarn, inan lemi ile uyumu, o mertebe gelimitir ki, Padiah ayn zamanda halifedir, Roma Kilisesi 'nin aksine, eyhlislam, Padiah 'a direnemez! Roma Kilisesi dedim, sanrm asl nemli tespit budur; Bat Hristiyanl, bilerek bilmeyerek, Roma mparatorluu 'nun dnya idrakini, hkimiyet fikrini ve ynetim dncesini zmsemitir. Dou 'nun Hristiyanl, bunun dnda kalm, bunu anlamak iin uzaa gitmeye gerek yok. Tolstoy 'u ya da Dostoyevskiy 'i okumak, onlarn kahramanlarn, Bat romanclarnn kahramanlaryla karlatrmak, kfi! Onlar, birbirlerine ne kadar uzaksa, Gorkiy 'in, ya da Turgeniyef 'in kahramanlar, hatta Gogol 'unkiler; romancla ge uyanm, Osmanl (Trk) romanclarnn kahramanlarna ok daha yakndr! Yoksa bunun iin mi, ayn zamanda yaman bir politikac olan Alphonse de Lamartine 'Osmanl Tarihi' isimli hacimli eserinde, Osmanllarn slmiyeti yanl yorumladn sylyordu. ''...slmiyet, Osmanllarn elinde yanl yorumland iin, inanmaktan ve itaat etmekten baka bir ey bilmez iken; Hristiyanlk, yapt fetihlerde toplumlar eritme ve onlara egemen olma yoluna gidiyordu. Hristiyan Bat'nn, Avrupa'daki Yunanl ve Romallar'dan, Afrika'da Msrllar'dan devrald, bu 'eritme ve ynetme ruhu', srekli eylem iinde olan kendi rklarn; Dou'nun ataerkil, kahraman, yiit fakat zaferden sonra geveyen rklarna ksa srede stn gelmesini salayacaktr...'' (a.g.e. C. 2, s. 551) Hay Allah, bu da nereden kt? Belki de Bat Trkleri, Hristiyan Bat 'nn kendilerine uygulad bu 'eritme ve ynetme ruhu' nun etkisinde 'eridiklerinden', Avrasya 'l olduklarn unutup, Batl olduklarn sanyorlar?
Cumhuriyet, 31.05.2004 32 - ...Akln Yolu Bir!.. O fikir, ilk defa yllarca nce, Dou Ekspresi 'nde Erzincan 'dan Ankara 'ya gelirken, aklmdan gemiti; Wagonrestaurant 'da, hadiyse tek banaydm; camlardan toprak daml evler, yzyllk narlar, dumanl dalar geiyor: Kim bilir, belki srtmda temen niformasn tadmdan, belki son alt aydr, yakn tarihimizle uratmdan; manzaraya herhangi bir toprak paras diye deil, 'vatanm' diye bakyorum; katar boyunca kouarak, 'gazeteeee!.. gazeteee!..' diye baran, plak ayakl ocuklara da, geleceimizin halk diye! Kafamda kvrlan istifham u: ''-...nasl olmutur da, kendi haline yni stmaya, trahoma, frengiye ya da kr cahillie, mtegallibeye, tabiatn kaprislerine terk edilmi bu insanlar, mukadderatn Osmanl halkn esaretin kapsna getirdii o 1330'lu (1920) yllarda, yzyllardr hem padiah hem halife diye banda tayp, urunda ehit, gzi olduu Osmanl sultann bir kenara brakp, doru drst tanmad 'Sar Paa'nn dediini dinlemi, gsterdii istikamete ynelmitir?..'' Eer bu, bilinmez ka bin yllk tarih birikiminden; yaanm, bilinmez ka devlet serveninden; atavique bir gelecek sezgisinden deildiyse, neden olabilirdi ki? Trk halk, imdi nasl d politikamz yarm yzyldr iinde bulunduu kmaza sokan siyasi partileri, ayn i sezgisiyle, iki seimdir yerden yere vuruyorsa; nasl, Gzi 'nin mirasn saptrdn sezdii smet Paa 'y, -onca sevgisine ve saygsna ramen- eline verilen ilk frsatta, iktidardan alaa ettiyse; o zaman da, padiahn ve hanedann, artk 'kavmin' geleceini kararttn sezmi, ufkun 'Sar Paa' nn nnde ak ve aydnlk olduunu grp, onun ardna taklmt. Doruyu grdne, tarih tanktr!
Direniin bayra, Avrasya'dan!.. H alkmz, bin yllk tarih birikiminin ona verdii i gr ve sezgiyle; ve o akla ziyan saduyusuyla, yeni eyler sezmekte, artc fakat doru iaretler vermektedir. imdi, u satrlar okur musunuz ltfen: ''...kendi i eliki ve atmalar, bu eliki ve atmalarn ihra etmeden ayakta kalamamas; kapitalist dnya sistemi'nin, her defasnda insanlk tarihinde eine rastlanmayan trajediler meydana getirmesi demekti. Bugn yeni bir hegemonyac kapitalist atmaya ve dolaysyla yeni bir kresel kaosa tank olmaktayz...'' ''...dnya sistemi zerindeki egemenliini korumak ve Sovyetler'den boalan alanlarda ve tm yeryznde, dnya hkimiyeti biiminde yeniden yaplandrmak isteyen ABD ynetimi, insanl karanlk bir aa itecek maceralarn iindedir. Jeo/politikilerin ngrdkleri gibi, yeni hkimiyet mcadelesi Avrasya'da younlamaktadr; imdilik, dnyann geri kalan milletlerinden ok Avrasya milletleri, ihtiras yeni hkimiyeti projelerin acsn ve belsn ekmeye balamtr. Bu nedenle insanln yeni bir karanlk aa kar direniinin bayra da Avrasya'dan ykselecektir; ve bu bayrak, bar yeni bir uluslararas dzen tasarlanmadan, bu erevede somut dinamikler yaratlmadan ve dnyann geri kalan mazlum halklaryla paylalmadan, salam bir burca dikilmi olmayacaktr. Bar bir dnya jeo/politiini oluturmaya vesile olacak alternatif dnce ve siyasetler iin hazrlklara balanmaldr...'' Altna benim ya da herhangi bir akl banda solcu yazarn, imzasn gnl rahatyla atabilecei bu satrlar; sac ve muhafazakr bir aylk dergimizin, son saysnda bayaz olarak kmtr, evet! ( 'Yarn' dergisi, Yl 2, say 25, Mays 2004) nsan, garip fakat yceltici bir heyecanla, Kuva-y Milliye
serencam iindeki, Trk Yusuf Akura 'nn sylediklerini ve yazdklarn hatrlamyor mu? Saduyu diye bir ey var... imdi ltfen u satrlara bakar msnz? Bunlar baka, solculuu msellem bir kalemden kmtr; alacak bir ekilde, yukardaki satrlar kadar, bu topraklarda yaayan saduyu sahibi o halkn, gnmzdeki sezgisini ifade etmektedir. ''...ABD'nin dnya imparatorluu iddias var; bunun iin, silh kullanyor. Bu tehdide kar, Avrasya'da yer alan lkelerin, bamszlklarn koruma sorunlar; her alanda dayanma ihtiyac var. Bakn Kbrs'a ve Kuzey Irak'a; Trkiye'yi nasl savunacaksnz? Avrasya ttifak'ndan baka aremiz kald m? Yine ekonomiye bakn, Bat operasyonlaryla kertiliyoruz; Avrasya ile ekonomik ilikileri gelitirmek dnda bir zm var m?..'' ''...Avrasya Hareketi, ideolojik birlik temelinde kurulmuyor; ama, ABD tehdidine kar Avrasya lkelerinin dayanmas ve gelimeleri. Katlanlar arasnda slmc partiler de var, milliyetiler ve muhafazakrlar da. Ancak lkelerinin bamszln savunan gler bunlar!..'' ''...hibir lkeye baml olmay kabul etmiyoruz. Rusya ve in, Trkiye'yi tehdit etmiyorlar. Kafamza Sleymaniye'de, Rusya ve in mi uval geirdi? Kuzey Irak'ta 'kukla devleti' Rusya ve in mi kurdu? Kbrs'tan Trk Ordusu'nu, Rusya ve in mi atmak istiyor? Trkiye'yi slm Cumhuriyeti diye ilan eden, Rusya ve in'in dileri bakanlar m? Atlantik Bloku iinde, Trkiye'ye yalnzca klelemek ve dalmak var; Avrasya ttifak iindeyse Trkiye'ye bamszlk ve eit ilikiler var...'' Saduyu sahibi her sac yazarn, gnl rahatyla imzasn atabilecei bu satrlar ise, i Partisi lideri Dou Perinek 'in kaleminde km (Aydnlk Dergisi, 2 Mays 2004); besbelli, Mr. Graham Fuller 'in, ta Los Angeles Times 'da;
''...Trkiye'de Amerikan kartl ykseliyor, sacs solcusu, ABD karsnda birleiyorlar'' diye tela dmesi, bundan! Ne yaparsn, bu halkta 'saduyu' diye bir ey var: Akln yolu bir!
Cumhuriyet, 02.06.2004 33 - ...Akurann Kehnetleri... (Geen gn, Sky/Trk , teki 'basn toplants' nda, Yusuf Akura 'nn Trk aydnlarn eletiren bir yazsn okumutum (tarihi 1911 , kt dergi Sebilrreat ); nce tarihi ve yazar belirtmediim iin, dinleyenlerin ou, gnmzn aydnlarn tarif ettiini zannetmi; o fikirden yola karak, bu gayretli ve alkan Trk'nn, daha o zamanlar, benzer olaylar gnmzde de yaayacamz nasl ngrdn kantlayan, iki yazsn -ibret-i lem iin- sizinle paylamak istiyorum.) 'Demokratik Trklk / emperyalist Trklk...' (stanbul Trkoca'nda Bir Konferans, 1919) ''Bizde Trklk akmnn, git gide, iki kola ayrldn iddia etmek istiyorum. Bu iki akm, imdi moda olan tbirlerle trif etmek istersek, birisine 'Demokratik Trklk' , dierine 'Emperyalist Trklk' diyebiliriz...'' ''...'Demokratik Trklk', milliyet esasn, her millet iin bir hak kabul ediyor ve Trkler iin talep ettii bu hakk, dier milletlere de ayn derecede hak olarak tanyordu. 'Demokratik Trklk', ihtimal ki Trklerin ounluu, dier milletlere mahkm durumda bulunduklarna; ve hatta, hkim saylanlarn bile, iktisdi ve kltrel olarak, yalnz mahkm deil, adeta 'baml' olduklarna; ve bu nedenle, hakllna dayanarak, kurtuluunun mmkn olacana inanmaktan kaynaklanmakta idi. Bundan baka 'Demokrat Trkler' Trkn birikmi mevcut kuvveti, imdilik kendi kendini yaatmaya ancak yeter diye
dnyorlard; dier milletleri temsil etmek yle dursun, ynetmeye almay bile, o kuvveti zayflatmaya neden olacandan, zararl sayyordu..'' ''...'Emperyalist Trkler' ise, daha ok Avrupa Nasyonalistleri'ne benziyorlard; herkes iin geerli hakka deil, srf kendi kuvvetlerini artran milliyetilie taraftar idiler. 'Demokratik Milliyetilik', hakka dayanan ve sadece savunma amaldr: gasp edilen hakk almaya, gasp edilmek istenilen hakk savunmaya alr; 'Emperyalist Milliyetilik' ise, saldrgandr; dierlerinin hukukuna tecavz bile onaylayarak, kendi milliyetini glendirmeye alr. Saldrgan Milliyetilik, dnyada henz bitmi deildir; fakat zannediyorum ki, bu tr milliyetilik, er ge sona ermeye mahkmdur: Ruslarn, Avusturyallarn, Almanlarn balarna gelen bir gn olup, dier emperyalistlerin de balarna gelecektir...'' (Yusuf Akura Trkler arasndaki 'Irk/Turanc Tavr' (1940'lar) da 'lkc Tavr' (1960'lar) da; Demokratik Milliyeti -yni Mdafaa-i Hukuk'u , yni Kemalist adan, daha o tarihte ngrm ve eletirmi midir, eletirmemi midir? Ehemmiyetine ve aidiyetine binaen, Avrasyacl tartan gen Trklerin nazar- dikkatine arz...) Avrupa, Trkiye'yi smrgeletirmek istiyor... (stanbul Darlfnun'da bir Konferans (1925) ''...Trkiye Cumhuriyeti'nin ada bir devlete dnmesinde, Osmanl mparatorluu miraslarndan en fazla glk karan, sanyorum ki bu imparatorluun Avrupa devletleriyle olan iliki tarzdr. Bu ilikinin son devrelerinde, Avrupa devletleri Osmanl Saltanat'n, bazen tek tek, bazen ortak himayeleri altna almaya kalkmlar; ve Osmanl Devleti'ni siyasi bakmdan bir yar smrge, iktisadi bakmdan tam bir smrge olarak grmlerdir. Bu anlay, yalnz arzu ve emelin dile getirilmesi deil, olaylarn ve gerein ifadesidir..''
''...gerekten dnya savanda Osmanl Devleti, fiilen, birok Avrupa Devleti'nin ortak bir smrgesi halinde idi. Dnya Sava'nn galipleri, bu ortak iktisadi smrgeyi, blnm birer iktisadi smrge haline evireceklerdi; ve Osmanl Saltanat bu ekilde paralanarak yok olacakt. Trkiye'nin smrge olmasn karlarna uygun bularak, kabul eden; gayrimslim ve Trk olmayan Osmanllar az deildi, hatta Trkler bile yok deildi...'' ''...Avrupa devletlerinin arzular, yerlilerden bazlarnn bu arzuya uygun hareket etmeleri, nemli bir etkenin; yni Trk emel ve karlarnn ve gerek deerlerinin, iyi deerlendirilip hesaba katlmamalar yznden, tarihin ald yne uygun dmedi; Osmanl Saltanat'nn dalmas ve k sralarnda, bir siyasi g, bir siyasi varlk, 'Trkiye Devleti' dodu!.. Fakat Avrupa devletlerinden bazlar, hl eski anlaylarn deitirmek istemiyorlar; imparatorluk zamannda tad damaklarnda kalan smrge rejiminin srdrlmesi iin frsat kolluyorlar; daha dorusu frsat hazrlama iiyle urayorlar...'' imdi niye olmasn? (...inanlr gibi deil ama, Yusuf Akura daha 1925 ylnda, Beyaz, Hristiyan ve Batl Emperyalizm 'in, gen Trkiye Cumhuriyeti hakknda besledii kt niyeti, sarahaten grm ve sylemi!. Sizce bu, gen Trkler'in, o zamann 'Demokratik Trkleri' olan, Mustafa Kemal ve arkadalarnn yapt gibi, Avrasya formlne ynelmesini ve onu tercih etmesini gerektiriyor mu, gerektirmiyor mu? ki byk Devrim'in ( 1917 Sovyet, 1919 Anadolu ) sk bir dayanma iinde olduu o eyrek yzylda; ( 1920/1940 ) hatrlanaca gibi, Emperyalizm 'e Asya kaplar smsk kapatlm, Kafkasya, Dou Akdeniz ve Gneybat Asya blgesinde, tam bir bar ve gelime ortam hkm srmtr.
imdi niye olmasn?) Cumhuriyet, 04.06.2004 34 - ...Elleri Armut Toplamyor!.. (Tesbit/1. ''... Trk aydn, lkesini ve tarihini, yresinin ve blgesinin koullar iinde deerlendirmeyi, adeta unutmutur; kriterleri srekli Bat 'dandr, dolaysyla yanltr; nk Bat 'da geerli olacak gerein, Dou 'da geerli olacan sylemek mkl; nk koullar farkldr, mantalite de farkl olacaktr; kim bilir belki de bu yzden, Adnan Menderes , ona 'ki kere iki, her zaman drt eder' diyen, zamann Dnya Bankas Bakan McNamara 'ya, 'Trkiye'de, bazen be eder' diyebilmiti. Bu gerei, Lucien Goldmann gibi bir Batl dnce adam, anlam, baknz ne diyor: ''... Trkiye iin Rusya'y, Abdlhamid(2) iin arlk rejimini: Pan/slamizm iin Pan/Slavizmi Almanya'nn destekledii ilk Trk devrimi iin, Batl glerin destekledii, ('Rusya'daki) ubat Devrimi'ni; Turanclk iin Komnizm'i ve son olarak, belki de Enver Paa iin, Stalin'i okumak gerek!..'' (Lucien Goldmann'dan aktaran Franois Georgeon . Pantrk D. Stefanos Yerasimos 'un hazrlad, 'Trkler, Dou ve Bat, slam ve Laiklik' , s. 194) 'Takke dt, kel grnd...' Tesbit/2. ''... Kapitalizm'in i elikileri, emperyalizm olarak ortaya kmakta; ve darya, sava ve smrgecilik olarak, ihra edilmektedir. Sermaye'nin deerlenmesi, kr hadlerinin srdrlmesi; i snfsal elikilerin, dsal art/ deer aktarm yoluyla bastrlmas problemi, teknolojik devrimlere ramen, Bat'nn i dzenini srdrebilmesinin, hl smrye bal olduunu gstermektedir. Kapitalizm'in elikilerinin isel olduu, bir kez daha ayan beyan grnmektedir, (buraya dikkat) ve iddia edildii gibi bu isel eliki ve atma, alabilmi deildir. Batl dzenlerin istikrar, hl dsal smrye,
zellikle de, Dou'daki ekonomik kaynaklarn ele geirilmesine baldr...'' ''... Kapitalist kabul ve paradigma, insanl topyekn felakete srklemektedir. karlarnn peine koan birey; karlarn, grnmez tanrsal bir el gibi dzenlendii, piyasa anlay; doymaz, tatmin olmaz, ar tketim batana batm bireyler ve toplumlar; te tarafta ise koyu ve derin bir yoksulluk yaratmaktadr: ABD'deki obezlik ve Afrika'daki alk problemi, dorudan birbirine baldr..'' (Yarn Dergisi, Mays 2004, Burhan mid 'in yazs, 'ok Kutuplu Dnya ve Avrasya Seenei' , s. 13) are, Bat'ya ekilen 'rest'!.. ( Ak stihbarat/1. ''... a. in Devlet bakan, 29 Ocak-4 ubat 2004 tarihleri arasnda, srasyla Msr, Gabon ve Cezayir'de resmi ziyaretlerde bulundu. in Devlet Bakan, 29 Ocak 2004'te, Msr Devlet Bakan Hsn Mbarek ile grt. 30 Ocak 2004 tarihinde Arap Birlii Genel Sekreteri Amr Musa ve in Dileri Bakan Li Zhaoxing, Kahire'deki Arap Birlii Genel Merkezi'nde grt ve ortak bir aklama yaptlar: 'in/Arap birlii Forumu' kuruldu ve 'in/ Arap ibirlii Forumu Deklarasyonu' imzaland. Gerekten, gerek zamanlama ve gerekse ierik asndan bu anlama, bir bakma, 'Byk Ortadou Projesi'ne (BOP) kar bir alternatif olarak grlebilir. Ayrca, 'anghay Belisi' denilen stratejik birlik ile, Rusya in'in yakn ortadr..'' ''... b. Dnyann yzde 25 petroln retim ve ihracat kapasitesine sahip Suudi Arabistan 11 Eyll olay'ndan sonra, 'her Mslman terrist gren Amerikan Yahudi politikasndan' sklarak; ABD bankalarnda yatan 1 trilyon dolar ile borsadaki 1 trilyon dolar sermayesini, yava yava ekerek, sava kart Fransa, in, Almanya ve Rusya'ya yatrmaya balad. Sadece Fransa'ya kaan parann, iki yl iinde 270 milyar dolar bulduu belirtiliyor...''
''... c. En srpriz gelime ise Suudi veliaht Prens Abdullah bin Abdlaziz'in, getiimiz eyll aynda Moskova'ya yapt ziyarette, 5 yllk byk enerji anlamalarn imzalamas oldu. Bunun sonucu olarak Rus Lukoil Petrol irketi, Suudi Doalgaz sektrne, 200 milyon dolarlk yatrm anlamasn, Suudi Aramco ile getiimiz ay imzalad. Yzde 80 orannda pay alan Lukoil irketi, sresi krk yl olan anlamann yrtlmesine 2005 ubat'nda balyor. Ayrca ran'la Anaran ve Msr'la Gessum petrol yataklar konusunda anlamalar yapan Lukoil; eer Irak igal edilmeseydi, sbk Irak lideri Saddam'la, 1997 ylnda Bat Kurna alannda yapt anlamay hayata geirecekti..'' ''... ABD/srail/ngiltere genine kar ekilen kl, petrol retim ve ihracatnda, dnyada ikinci srada yer alan Rusya'nn; birinci sradaki amansz rakibi Suudi Arabistan'la ittifak, ABD'ye ekilmi bir rest olarak alglanabilir...'' (Tercman, 26 Mart 2004, Nuh Gnlta 'tan alnt: Aydnlk, 23 Mays 04'te, Vural Sava 'tan naklen) O zaman soru u: besbelli blgede hava bozmaktadr; bu badirede, 'Trkiye Apartman'nn yneticisi ne yapyor? Uyuyor mu?
Cumhuriyet, 07.06.2004 35 - ...Eri Oturalm, Doru Konualm!.. ...galiba sra geldi, dergiyi tantmaya! imdi okuyacanz ilgin satrlar, hangi trden bir dergi ya da gazetede yaymlanm olabilirler; sizce bu yayn organ, 'sa' da m yer almtr, yoksa 'sol' da m? ''...kapitalizm ve kapitalist dnya 'sistemi', insanla, kan, gzya, soykrmlar, ac ve hayal krklklarndan baka, bir ey vermedi. Dnyann, birka 'kapitalist' lkesinin halklar; dnyann, geri kalan ounluunun kaynaklarn,
enerjilerini; zorla veya gizli smr mekanizmalaryla, temellk ettiler; refahlarn ve mutluluklarn, bu ounluun eziyeti zerine kurdular...'' Nasl? lgin ve etkileyici deil mi? Ya da mesel, u tahmin ve tesbit, o nasl? ''...insanln yeni bir karanlk aa kar direniinin bayra, Avrasya'dan ykselecektir; ve bu bayrak, a. yeni bir uluslararas dzen tasarlanmadan, b. bu erevede, somut dinamikler yaratlmadan, c. ve dnyann geri kalan 'mazlum halklaryla' paylalmadan, salam bir burca dikilmi olmayacaktr. (...) Avrasya'nn dayanmac, paylamc ve mtevekkil deer dnyas; insann iindeki ihtiras, bencillik ve ktln rgtlenmi hli olarak, kapitalist paradigmann almasna da ynelecektir...'' Yo, hayr! 'Solcu' filn deiller; daha ok, 'Ulusalc Muhafazakr' izlenimi veriyorlar; 'toptanc' bir yazar dostum, 'lkcdrler' diye kesti att; niversiteli, birka olan ve kz, 'Fethullah' diyecek oldular; dorusu ya, bence hibirisi onlar tam tanmlayamyor ama, kim olurlarsa olsunlar, ktndan beri izlediim 'Yarn Dergisi' , bana her eyden nce herhangi bir konuda atp tutmadan, onun erisini dorusunu, inceleyip irdeleyen, 'akl banda bir dergi' izlenimini uyandryor. 'Avrasya' y tartan, baz paragraflarn aktardm, Mays 04 says, daha nce yaratt bu izlenimi, ne sarst, ne de ypratt; tam tersine, daha da pekitiriyor. Gzi'den sonra, 'vizyonsuz' kalan lke... B akar msnz ka kalem ayn soruna ka ynden eilmitir? Burhan Metin, 'ok Kutuplu Dnya ve Avrasya Seenei' demi; Altay naltay, 'Neden Avrasya?' Ya da 'Byk Ortadou Projesi'nin Faziletleri' ni ele alm; Tlip Aslan, 'Trk ve Rus Cephelerinden, Avrasyaclk' gibi, hem
nemli, hem trl tartmaya elverili bir konuyu irdeliyor; hsan Eliak , daha geni bir gr asndan, 'Trkiye'nin Afro-Avrasya Ufku' na bakm! mer Ltfi Mete, 'Nevruz Avrasyacl' na eiliyor; Ylmaz Tezkan, 'Avrasya Birlii Yol Haritas' n tartadursun, Erol Gka, 'Avrasya'y Dnmek' i i edinmi... Sayfalar zerinde gz gezdirirken, elinde olmayarak insan, Trk aydnlarnn -ayn topraktan olduklar halde- ne uzun zamandan beri, komular ve komularnn sorunlaryla ilgilenmediini dnyor. Malm ya, 'Souk Sava' koullar -belki 'yasaklar' demek daha doru- Avrasya 'l komularmzla, hemen hemen, btn ilikilerimizi kesmiti; bunun manas ve sonucu nedir, hi dnm mydnz? Baknz neymi? ''...Sovyetler Birlii'nin dald yllarda, 'Adriyatik'ten in Seddi'ne kadar' edebiyat balaynca, baz yaz ve mlkatlarmda, bu 'romantik a'n ksa sreceini dile getirmitim; ancak, hemen arkasndan, ktmser olmadm da belirtiyordum. (...) Hayal krklklar, eitli i ve d etkenlerle, tahmin edebildiimden daha hzl ve daha youn biimde ortaya kt; (buraya dikkat!) Atatrk'ten sonra vizyonsuz kalan bir lkenin, Sovyetler sonrasna ynelik -deil stratejik tasarmlardan- cidd temennilerden bile yoksun bulunduunu bilenler iin, bu tablonun artc yan yoktu..." ''...ancak herhalde kimse, -Azerbaycan hari- Trk Cumhuriyetleri'nde, Trkiye'ye ynelik genel 'sivil bakn', bugnk 'olumsuzluk derecesini' tahmin edememitir. Benim dorudan gzlem ve dolayl izlenimlerden, edindiim kanaat odur ki, buralardaki Trk asll insanlarn nemli bir ksm, imdi Rusya'ya, Trkiye'den daha yakndr...'' (mer Ltfi Mete, Yarn, Mays 04, s.19) Kabahat acaba kimde? A vrasya hesap ve tahminleri yaplrken, 'mesele' nin bu yann da grmek gerekmiyor mu? mer Ltfi Mete 'nin
'tesbiti' , o corafyay gezmi, pek ok akl banda adam tarafndan, dorulanmaktadr; yni, gerektir, nedeni de, sanrm u insafsz sorunun arkasnda gizli: ''...son on yl boyunca, Media'sndan sinemasna, retim ve eitiminden savunmasna; edebiyat ve folklorundan her trl alma koullarna; beslenmesinden sslenmesine; acaba hangi aydnmz kalkm da, Orta Asya halklaryla ilgilenmitir? Aklmz fikrimiz, srekli hor grldmz, hibir konuda hibir zaman asla ciddiye alnmadmz, Bat Avrupa'da ya da Atlantik'in tesinde deil midir? O zaman eer, z soydalarnn ihmal ettii halklara; hak ettikleri ilgiyi, Ruslar gsteriyor, aralarnda bu yaknl salyorsa; kabahatli kimdir, onlar m, yoksa biz mi?..'' Eri oturalm, doru konualm! Tamam m?
Cumhuriyet, 09.06.2004 36 - ...Uurun, Bayraklat An!?... ...Camlarn ardndaki mays aydnl, hzla eriyor; salonda -Tunalhilmi, Buday Soka 'ndaki evin salonu- toz halinde dalan, bir alacakaranlk!... Abajurun dmesine bastm, bir anda, Uur 'un (Mumcu) gle mavi gzlerinde, onun muzip aydnl! 'Komprador aydn' sorusunun cevabn, ok nceden kestirdii, sezilebiliyor; sizin iin, bu iin ilgin yan, bugn savunduumun ipularn, yirmi ksur yl nce Uur 'a (Mumcu) sylediklerimde kefetmek olacak: ''...komprador aydn, lkesinin ulusal kltr bileimini yapamam; yabanc bir kltr bileimini onun yerine 'ikame etmi' kiidir. nn Diktas dneminde 'adalamak', 'Batllamak' diye alnnca, bu yaplmt. Batl klsikler evrilir, Yunanca/Latince 'mecburi ders' olarak okutulursa, kalknrz sanlyordu. Bu 'kafa'nn, 'ulusal bileimci' Mdafaa-i Hukuk retisiyle uzaktan
yakndan ilikisi yoktur. Nasl olsun ki, Mdafaa-i Hukuk (Haklarn Savunulmas), ilkin -yani ncelikle- ulusal kltr haklarmzn savunulmasn gerektiriyordu. Mustafa Kemal, kitaplarma aldm pek ok sznde, bunu aka belirtmi, aydnlar bu ile grevlendirmitir...'' Fakat asl nemlisi Uur 'un (Mumcu) kelimesi kelimesine yaymlad; o dnem 'sekinci/ alafranga' aydnlarnn, ayana fena halde basan, u paragraf: ''...'kltr yoluyla kalknma' Kltr Emperyalizmi'nin reklenebilmek amacyla- azgelimi lkelere benimsetmeye alt, yaldzl fakat zehirli bir reete. Bakn dnya lkelerine! Ar sanayii gerekletirmeden, elektrik, elektronik, kimya ve benzeri sanayi dallarn kurmadan; u veya bu kltr benimsemek iin, okul aarak kalknabilmi tek lke var m? Tam tersine, kltr aktarmas, 'komprador aydn' tipini oluturur; bu aydnn ilk davran da, halkn kmsemek olur; zira artk onun (halknn) kltr evresinden kmt; halk da, ona 'yabanclaan' aydn reddeder. Bundan birinci derecede yararlanan kimdir sanrsnz? Elbette, Emperyalizm! Halkn uyarmayan, nnde bayraklamayan aydnn bulunduu lkeyi kertmek ok daha kolaydr. Osmanl'nn bu yoldan ktn, hi unutmayalm!...'' (a.g.e.s 239) Uur Mumcu, yazlaryla -bu ya da buna benzer rportajlaryla- halkn devaml uyaryordu; ldrld an ise, birdenbire 'bayraklat!...' Bireysel bunalm ktiplii'... (Kendi kendime sorup duruyorum: Yoksa, 'Cumhuriyet kua' toplumcu sanatlarnn 'baat' karakteri bu mudur? evrelerinde neden sanatlar kadar; -belki de daha ok- fikir adamlar bulunur? Ankara 'daki yaynclk macerasnda; nice air ve yazar tandm; genlerden birouna, klavuzluk edip, yol
amaya abaladm; u var ki, geriye dnp de baktmda, Ankara yllarndan beliren simalarn byk ounluu akademisyenler, dnce adamlar, aratrmaclar filan! Szn gelii Niyazi Berkes, Sabahattin Selek, ya da Mmtaz Soysal! dahas Ahmet Taner Klal, Emre Kongar, Mete Tunay, Sina Akin, Alpaslan Ikl; 12 Mart ertesinin dadaal ortamnda, hem eitli metod sorunlarn, hem de uygulama imkn ve biimlerini konutuumuz kiiler. lhami Soysal, etin Altan, Uur Mumcu, dostlarm arasna, orada girmedi mi? Yldrm Ko 'la, Kadir Cangzbay 'la basbaya altk; Oktay Sinanolu 'nun, Yaln Kk 'n elini, ilk defa orada sktm; adlar u anda aklma gelmeyen, kim bilir daha ka dostumun?... Kitabn ('Atrma Kutuyu!..'.) sayfalarn evirirken, yllar boyu birbiri ardnca gelen mlkatlardaki muhteva zenginliinin, tutarlln ve bilimsel nceliin, bu sayede olutuunu dnyorum; eer epeyce bir zamandr, gen airlerimiz 'lf ebeliinden' ; gen romanc ve hikyecilerimiz, 'bireysel bunalm ktipliinden' kendilerini kurtaramyorlarsa, besbelli bunda Aydnlanma a 'ndan bu yana geerli olan nemli bir gerei -estetik yaratcln ancak bilimsel bir kaide zerinde ykselebilecei gereini- renememi, ya da uygulayamam olmalarnn, fena halde etkisi vardr...) Hl devam etmiyor mu? te tam da burada, kran 'la (Kurdakul) yaptmz o mlkatn nemi, kendini gsteriyor. Daha sze balarken, gazeteci rolndeki air dostum, 'meseleyi' yle bir adan, yle bir ferset ve suhuletle va'z ediyor ki, eer muhtab ayn zemin zerinde, ayn uygulamann ardnda deilse, zaten onu anlayamaz, bu yzden de doru drst cevap veremezdi. ...''yle sanyorum ki, eski iirin karsna karak, haraket noktalarn 'yadsmak' szcne balayan 1940 iirinin nclerinin, iirin i yaps sorunlarn konutuklar zaman,
iirlerinde kaamadklar bir yknmeyi unutup, iirin ilkelerini kendilerine balamalar, bir yandan; bir yandan da, toplumcularn yeni bir estetik sorununu ele almalarnn sonular, iirimizde be yllk aralarla, geride kalan kuaklar yadsma geleneinin kapsn at. Giderek Yahya Kemal'in, Haim'in yzyln bandaki kavgalarn, gnmzn kelimeleriyle yazanlarla, Batl airleri adeta evirip altna imzalarn atan airlerin 'yenici' olarak tanmlanmasna kadar vard. Sence bu oturmamln nedeni nedir?...'' Ne mthi eyler sylediinin farknda msnz? Hem sizce bu 'oturamamlk' hl -hem de btn iddetiyle- devam etmiyor mu?
Cumhuriyet, 14.06.2004 37 - ..A. Bezircinin, Gerekesi Olan, Nedenleri... ...kran 'n (Kurdakul) rportaj diyorduk! Yelken 'deki o rportajn (Eyll 1960), bal bile, bir airin teki airle rportajn verirken, setii balkla nasl bir 'mesaj' ulatrabileceini gsterir: ''1940'tan Sonra iirimiz!'' 27 Mays ertesinde bunun, 'Gzi'den Sonra Sanatmz!' anlamna geldiini, acaba hatrlayan kacak mdr? Hatrlamayanlara, daha o zaman, kran 'n Attil lhan 'la hangi platform zerinde tartmak istediini, u mthi sorusuna yle bir gz atmak, hatrlatmaya yetecektir: ''...'yeni iir' szne, zellikle son yllarda, bsbtn baka nitelikler verilmek istendiini biliyoruz; 'yenilie', deerlerin andrlmas yolunda, bir 'ara' gzyle bakld. Benim zerinde durduum, Trk Devrim Tarihi'nde yeri olan, asl hzn toplumun 1923'teki deiiminden alarak gelien, 1940 iir hareketidir. Bu hareket gcn, biraz da eski yaz bilmeyen ilk cumhuriyet kuann -bizim kuan- okurluundan almtr. Asm Bezirci'nin deyimini kullanrsak, 'her ynden gerekesi olan nedenlerin
zorlad' bir harekettir. 1945'ten sonra seni, aralksz bir yaynla, bu hareketin iinde gryoruz; iirlerinle, yazlarnla, sen de bu iin tarihle ilikisi olduunu savundun, en ok; bunun iin ilk soru yle olsun istiyorum, 'Trk Devrim tarihi iinde, 1940 iir Hareketi'nin yeri nedir?..'' nsan bunlar okuyunca, Belgin 'i (Sarmak) 'her ynden gerekesi olan hangi nedenler' in, 'Atrma Kutuyu!..' gibi bir alma yapmaya ynelttiini dndryor. Sizce hangileri olabilir? '...Sanatkr da bir iidir...' Belgin (Sarmak), besbelli bu yzden, eserinde, alageldiimiz 'belgesel' kitap yeknesaklnda kalmam, onu ayor; 'grselliin' adeta gemi azya ald XXI. yy 'da, buna amal m? Tam tersine, rportaj ya da mlkat muhtevasn, bu sayede gerekletirildii gnn, bir bakma 'koullar', bir bakma 'atmosferi' iine yerletiriyor; bylece, sz soyutluundan, olay somutluuna geiyorsunuz. Hadi bir rnekle konualm... stanbul 'da bir lisede, 809 Attil adndaki renci, hemen btn 'uarnn' katld ulusal bir msabakada, deme tannm ozanlar geerek, dereceye girmi; gazetecinin biri de, onunla bir mlakat yapm!.. yi gzel ama, orada sorulan ve sylenenleri, ancak, mlkat takibeden sayfalardaki, bir gazete haberini okursanz, yerli yerine koyabiliyorsunuz; haberin kt gazete, Trkiye Sosyalist Partisi 'nir-i efkr' Gerek gazetesi, haberin bal ise, u: ''TSP'de Konferans / 'Trkiye'de Halkn Saadet Mcadelesi Emrinde Bir Edebiyat' / Kalabalk Bir Dinleyici Kitlesi nnde Konuan Attil lhan, 'Sanatkr da bir iidir; bu itibarla, ii snfnn mcadelesi, onun da mcadelesidir' dedi..''
Nasl, air de, armaan da, mlakat da, asl 'yerine' oturdu mu? Gzi sonras 'Atatrklk iddias'... Ayn yntem, Uur 'un (Mumcu), Attil lhan 'la yapt, 'Roman syleisi' zerinde de uygulanyor; iki say sren (5-6 Mays 1981) rportajn, hemen arkasndan, o ayn sonuna kadar sren bir tartmadr balam: Cumhuriyet, birbiri ardndan kimlerin 'tepkisini' yaymlamyor ki? Enis Batur 'la balam, Erturul zkk 'le sryor; daha sonra srasyla, Murat Belge, Hasan Blent geliyorlar; Doan Hzlan, bu mnasebetle, Ferid Edg ile konumu, onu Ltif Okur 'un cevab takip ediyor (30 Mays 1981); yni tartma, bir aya yakn srm, hepsi de elinizin altnda! Benzer bir baka olay, bal bana bir btn oluturmu: ''Mavi Dosyas!'' Merakls bilir, genler bilmez; 'Mavi Hareketi', Yunan/ Latin platformu zerinde, TDK Trkesiyle gelitirilen 'Garip' hareketine kar, Ulusalc/Sol 'dan Kemalist manada ilk tepkidir; 'hasbelkader', ban Attil lhan ekiyor; imdi ne yapyorsa, o zaman da onu yapm, yani Kemalizm'i, tarihteki yerine Marksist bir yntimle yerletiriyor, onun styap anlay da, elbette ona gre deerlendiriliyor; o adan bakld m, nasl Gazi sonras 'Atatrklk iddias' bo bir laftan ibaretse, elbette, Tanzimat bakl 'alafranga sekinci' Garip ve II. Yeni de, sade suya tirit 'ilericilik' davranlardr; Mavi 'takmndan' Ahmet Oktay, otuz yl sonra, Milliyet/Sanat Dergisi 'nde tertiplenen soruturmaya, bir giri yazs yazm; Attil lhan, soruturmay cevaplandryor ama, Belgin (Sarmak) ii orada brakm m? Hayr, merakls 'dosya 'nn ierdii btn ''methaldar' air ve yazarlarn, cevabn srasyla okumak imknna sahiptir; yni Tevfik Akda 'n, Orhan Duru 'nun, Ylmaz Gruda 'nn, Tark Dursun K. 'nn, zdemir Nutku 'nun ve Demir zl 'nn, otuz yl sonra o 'genlik hareketi' ne nereden, hangi gzle bakm olduklarn grebilecek;
phesiz, daha salkl bir deerlendirme yapabilecektir. Bu bakmdan, 'Atrma Kutuyu!..' yakn tarihimizin edebi alkantlarn, -hem de onlara katlm, ya da kar km yazarlarn katksyla,- sonraki nesillere aktaryor. Trkenin ve Trk Edebiyat'nn iine dt hale bakarsanz, byle bir almaya gerek yoktu diyebilir misiniz?
Cumhuriyet, 16.06.2004 38 - ...Baka lkeye Gmek!.. Geen gn telefon, delikanlnn biri, Trkiye 'de ksa srede bir 'intibah' hasl olmazsa, oluunu ocuunu alp, insana yeni ykselme ufuklar va'deden Gney Afrika Cumhuriyeti 'ne gideceini haber veriyordu; nk yeni moda bu, Gney Afrika 'ya yerlemek! Daha nce bu lke Kanada idi, orasn usuz bucaksz topraklar ve az nfusu ile geni bir imknlar lkesi olarak gryorlard; Kanada hkmeti de, yetimi 'beyinlerimizi' , lkesine ekmek iin, elinden geleni ardna koymuyordu. Baka lkede yeni bir hayat aramak, yoksullar arasnda daima geerli bir hayat gelitirme biimidir; ama, belirli bir kltr seviyesindeki, kafas ileyen, meslek ve gelecek sahibi genlerin, baka lkelere gitmesi, bundan ok farkl; ncekine 60'l yllardaki Almanya gn rnek verebiliriz; ya da Dou lkelerinden, yeni Rus gn; oysa bizimki gelimi beyinlerin d gdr ki, aka bu genler nezdinde Trkiye 'nin itibarnn, iki paralk olduunu gsterir. Var mdr byle bir ey? Olmaz olur mu? Baz yazarlarmz bunu, -ok eskiden- tespit etmilerdir, bunlardan birisinin dncelerini daha geen gn aktarmtm (bkz. Cumhuriyet , 6 Haziran 04), Trk aydnlarnn, Bat 'ya byk hayranlnn altn iziyor, Dou 'yla ilgilenmenin zl olarak grldn, ayrca Bat
'dan rkldn belirtiyordu; bir bakas ise, gelimenin taklitilik sanldn, taklidin huy haline geldiini syleyip, neticede onlara benzemek isteyerek, kimlik ve kiiliimizi kaybettiimizi tespit ediyor; gnmzde yaanan durum, bundan iyi saptanamaz. Gerekte bu yazarlardan ilki Yusuf Akura , ikincisi Said Halim Paa , yazlarn ilki 1911 'de, ikincisi 1917 'de yazlm; bu da gsteriyor ki, Trk aydnlarnn, Bat hayranl, baka lkeleri taklit etmek, oralara gitmek merak hayli eskidir. O kadar byledir ki bu, batmadan nce, lkeyi kurtarmak isteyen Osmanl aydnlar da areyi Bat lkelerinde aryor, oralara gidip, dardan lkeyi kurtarmaya alyorlard, bunun sonucu ne olmutur hep biliyoruz: Sevres Muhedesi . Bir ara kitaplarn birinde, bir tandmdan bahsetmitim; bu kii, lkemizde en yeniliki, en ilerici saydmz tiplerden birisiydi; ve en belirgin nitelikleri, yle sralanabilirdi: a/ Bat kltrne hayrand, bu kltre vakf olmutu, iyi biliyor, bir Batlyla, onun dilinde, onun gibi konuabiliyordu. O mzii dinlemekten holanr, onlarn ressamlarndan tablolar toplar, o lkelerin insanlarndan dostlar seerdi. b/ Batllarla ibirlii iindeydi, onlarn irketlerinden hisse alm, kendi irketlerinden onlara hisse satmt, ortakt yani, karlar Batl karlaryla birlemiti. c/ O kadar onlara benzemiti ki, sonunda onlardan bir kzla evlenmi, daha sonra da gidip, o lkelerden birisine yerlemiti; artk, asl lkesinin hangisi olduunu kestiremiyordu. Kitapta, bu tanmn bizdeki ilerici tanmna uyduunu sylyor, fakat aslnda tandm kiinin bir Trk olmadn, lkemizdeki lvantenlerden ya da gayrimslim yurttalardan birisi olduuna iaret ediyordum. Zamanla
biz Tanzimat 'tan beri sren bir alkanlkla Batl 'ya zeni onu taklide gtryor, ulusal niteliklerimizi kaybediyoruz, yani demek istediim bu! '...Kt bir rnek!..' G nn birinde, bir telefon, hem de yabanc bir lkeden! Trke olarak bir ses, kitabmda bahsedilen o kiinin, tam da kendisi olduunu syledi, sonra da sk sk arayarak, ek bilgiler verdi, Trkiye 'de domu bym, bir misyoner okulunda, ecnebi kltr alarak yetimiti; sonra mziine, edebiyatna, kltrne hayran olduu o lkeye gitmi, orada evlenip olua ocua karmt, hanidir orada yayor; adn filan da deitirmi!.. Dnebiliyor musunuz, benim, Yeni Tanzimatlk deyip durduum, Bat hayranl, Bat'ya gitmek, oraya yerlemek fikri, insan nerelere srkleyebiliyor. Bu aslnda tek sebepten domaktadr, onu da biliyorsunuz: Kltrszleme... Eer bir millet adalaacana, Batl bir kltre kaplanrsa, sonu bu olur; bunun gerisinde, eitim ve retim sisteminin, ecnebi kltr, kendi kltr yerine benimsemesi yatyor; nc lkeyi kltrszletiren, aydnlarn kendi kltryle yetitiren, gelimi lke; zamanla onlar, mknats gibi ekmekte, lkelerinden kopmalarna, ona yabanclamalarna neden olmaktadr. Buradan baklnca, Trkiye 'de olayn Cumhuriyet 'le kurtulu rayna girdiini, ancak Tevhid-i Tedrisat Yasas'nn delinmesiyle, yani retim ve eitimin eitlenme bahanesi altnda yabanclamasyla tekrar bozulduu grlr. Yetien ocuk, zamanla ecnebi bir kltrn adam olmakta, kendi halkna yabanclamaktadr, memleketi ikinci plana der, egosu n plana kar; o da lkesini brakr ecnebiye gider. Oysa biliyorsunuz, Mdafaa-i Hukuk doktrini , bandan itibaren bunun tam tersini saptam ve uygulamtr: Trkiye Cumhuriyeti'nin kurucular ve kurtarclar, Tanzimat Gen Osmanllar ya da Merutiyeti Jntrkler gibi, lkeyi kurtarmak iin Bat'ya deil, Dou'ya,
Anadolu'ya gitmilerdi: Kurtulu ve kimlik oradayd nk...
Cumhuriyet, 18.06.2004 39 - ...Neriman Nerimanofu Takdim (Gen bir olan -kvrck sa, mavi gz- benim o iirde adna rastlam, damdan dercesine sordu: ''-...Kim bu Nerimanof , hi duymadm.'' O dakika, btn Avrasya Trklnden utandm: stelik solcuyum diyen Trk ocuu, onun adn bile duymamt, hi tanmyordu!..) 'Ek olsun bele dostlua ve gardala!..' O mel'n 1337 (1921) k; Anadolu def gibi gerilmi! Ktahya/Eskiehir muharebelerinde, Garp Cephesi yeniliyor; Ankara 'da, TBMM 'nin Kayseri 'ye nakli dnlmektedir. O gnlerde, Moskova 'ya, yardm talebiyle, bir Trk hey'eti gitmiti; Bak 'da hey'etle konutuktan sonra, 'Yolda' Nerimanof' un, Vladimir lyi Lenin 'e, yle bir mektup yazm olduunu bilir misiniz? ''...Mslman Dou'da (ark'ta), Avrupa Emperyalizmi'nden kurtulmak amacyla ayaklanm olan Trklerin; zgrlk urunda savatklar iin, hreti gitgide artyor. Cihat (kutsal sava) ilan etmekle, buna biz de ksmen katlmtk; eer imdi Trklerden yz evirirsek, Mslman Dou'da btn nfuzumuzu yitirerek, stelik bizim iin felaketli neticeler verebilecek, Dou Cephesi'ni am oluruz. ngiltere, bu frsattan istifade edip, Polonya ve Romanya'nn katksyla, Bat Cephesi'ni aarsa; daldmz bir zamanda, bizim vaziyetimizi grmek lzm...'' ''...Aziz Vladimir lyi, felaketi ok nceden grp, sizden hibir ey gizlememeyi zorunlu sayarm. (...) Yolda ierin, Dou sorununu etrefilletiriyor; o Ermeni sorununu, gereinden fazla destekler, ve sadece Ermeni sorunu nedeniyle Trklerle aramzn almas yznden, ne zorluklarla karlaacamz hesap etmez. Kesinlikle
diyorum ki, Kafkasya'da -Dastan ve Grcistan'da daeer Azerbaycan' imdiki haliyle elimizde tutmak istiyorsak, biz, ne pahasna olursa olsun, Trklerle salam (mhkem) ittifak yapmalyz...'' Fevral 1921-ci il / ubat 1337 (1921). Moskova 'ya giden, ilk Ankara Bykelisi Ali Fuat Paa, Sovyet halkyla devlet ynetimi arasndaki terslie, daha ilk raporlarnda iaret etmemi miydi? (Bkz. 'Moskova Hatralar') Dileri Komiseri ierin , Ermeniler bahsinde arlk Hariciyesi'nden farkl dnmyordu, yani bizim aleyhimize! O yzden 'uyar' zamannda ve 'yerindedir' ; nitekim Lenin 'Yolda' evraka dt 'derkenar' da, dikkati buna ekiyor: ''Yolda Stalin! ki kelime yazp bu mektubu, Merkez Komitesi'nin btn yelerinin bilgisine amanz rica ederim; okusunlar, okuduktan sonra da, okuduklarn kaydetsinler; bilahare mektubu bana iade edin / 19 Fevral (ubat), Lenin.'' Peki, Azerbaycan 'n 'ulusalcla yatkn' Bolevik lideri Neriman Nerimanof 'un, Trklere ve Ankara Hkmeti 'ne besledii hayrhah duygular, mnhasran soyut mu kalyordu? Yo hayr, bunu anlamak iin sadece u basit ama nemli olay renmek yeter; Azeri Trkesinin tad bozulmasn diye, amil Qurbanov 'dan aynen aktaryorum: ''...Trkiye'nin sefiri Memduh vket Bey, 1921-ci il Martn 17.de Mustafa Kemal Paa'nn mektubunu Nerimanov'a atdrd: Trkiye Hkmeti, Nerimanov'dan bor pul (para) isteyirdi. Nerimanov derhal bir milyon rubl deyerinde qzl para gnderdi. z de yazdrd: 'Paam, garda gardaa bor vermez, el tutar.' Ek olsun bele dostlua ve gardala!..'' (amil Qurbanov, 'Neriman Nerimanov - mrnn Son lleri' - s. 160). ...Yaknz da, neden bu kadar 'uzaz'... (...gnlerdir antamda. Bak/2004 basm, kk bir kitapta; 20'li yllarn, o dadaal Mavera-y Kafkas 'n
dolayorum; dolaysyla, -astragan kalpaklar, gm zengiler, devs semaverlerde tavankan ay, uzak silah sesleri, varolarda 'kzl mcahitler' , vs. de benimle dolayor; eserin ad ''Neriman Nerimanov'un Milli Devletilik Baklar ve Faaliyeti'; yazar Hasanov Hasan Azizolu! Okumak arzusuyla, ne zaman elimi uzatsam, iimde hep ayn his; biz, onlar ve buradakiler, birbirimize bu kadar yaknz da, neden bu kadar uzaz? Neden bu kitapn en can alc noktalarna temas ettii, 20'li yllarda o dehetengiz maceray yaam iki byk Trk liderinin Mustafa Kemal 'in ve Neriman Nerimanof 'un- birbirine o kadar yakn, hatta i ie birer 'fikriyat' olduundan habersiziz? Neden o niversiteli gen -salar kvrck, gzleri mavi- bana gelip, '-...iirinizdeki Neriman Nerimanof kimdir?' diye soruyor? Neden, neden, neden? Yok mu bunun bir sorumlusu?..)
Merakls iin not: Sz konusu iir ('alar Saat'), 'Yasak Sevimek' adl iir kitabndadr; konuyla ilgili blm yle: ''... o gece yine sabahlamtk / biz adam ve bir semaver / nusret'in bakda bulduu / ibrahim smi'yle beraber / oymal bir de ceviz sandk / iinde kimlerin unutulduu / nerimanov / mustafa suphi / sultan galiyef / ve solugan kafkas trenindeki / bak baa zeri armonikler...'' (s. 108).
Cumhuriyet, 21.06.2004 40 - ...Karanlk Soru aretleri!.. (... Ankara 'nn, Moskova 'daki ilk 'sefir-i kebiri' Ali Fuat Paa 'nn 'Hatralar' nda; o yllar yaanm onca macerann baz gizli ipularn veren, ilgin -hatta artc'tesbitler' vardr; onlardan birisi, sanrm u: ''... ( Bolevikler) Radek vastasyla Trkiye'de Birinci
Cihan Harbi'ni idare etmi olan Osmanl riclinden biroklaryla temasa gemilerdi. Bu riclin en mhimleri eski Sadrazam Tal't, Harbiye Nzr ve Bakumandan Vekili Enver ve Bahriye Nzr Cemal paalarla arkadalar idi. Bunlarla anlaarak, Anadolu'da ngiliz Emperyalizmi'ne kar balam olan mcadeleye yardm ve mukvemetin idmesini dnmlerdi...'' ''...Asya'nn memleketlerinde de ngiliz Emperyalizmi'ne kar hazrlklar balamt. Avrupa Proletaryas da, hkmetlerinin yanl siyasetleri aleyhinde tahrikte gecikmemilerdi. ( buraya dikkat!) urasn hemen arzetmeliyim ki, daha o tarihlerden itibaren Rus Sovyet Hkmeti ile III. Enternasyonal'in, Trkiye'nin de Ukrayna gibi 'sovyetize edilerek' Sovyet Cumhuriyetleri Federasyonu iine alnmasna gizlice karar verdikleri anlalmt...'' ( Cebesoy, 'Moskova Hatralar' , s. 92) 20'li yllara ait bu 'Ankara istihbarat' nn, Anadolu 'da ve Kafkasya 'da yaanm nice olayn 'pf noktasn' aklad dnlemez mi?) ...Ne umduklar adamd, ne de sandklar!.. Miss Higgins 'in kald, Pahtheon (Paris) civarndaki mtevaz renci oteli ( 1949/50 ); sava ertesinin skntlar eksik olmuyor: eker, pirin, vs. 'karne' yle satlyor; geceleri, semt semt, 'enerji kstlamas' var. Miss Higgins -ki biliyorsunuz, Fabian 'c bir sosyalistti- Bolevik htilli 'nin 'yerli' ve 'sahici' olduuna, katiyyen inanmazd; Aptulla sigaralarn birbirine ekleyerek ortal dumana boar, o titrek ve i karartc mum aydnlnda derdi ki: ''- ...Alman stihbarat'nn marifeti!.. Bolevikleri iyi kullandlar: Sizinkileri, ngiliz mparatorluu'ndaki Mslmanlar Londra'ya kar ayaklandrmak iin kullanacaklard; tabii, en bata da Anadolu'dakileri Londra, 'Beyaz Ordular' (Kolak, Denikin Vrangel, vs.) teebbs fiyaskoyla sonulannca, Sevres'i askya almay
dnyor: Anadolu'daki direni, Bolevikler'in Akdeniz'e inmesine set ekmek iindir, ne var ki Kemal'in de seilmi olmas, son derece isabetsiz!..'' 'Komplo Teorisi' diye, ite buna denir. Almanlar da, Ruslar da, ngilizler de, 'partiyi kazanmak iin' Trkleri kullanyorlar; Azerbaycan 'da iki mhim sim, Mehmet Emin Reslzde ve Neriman Nerimanof, Anadolu 'da iki kahraman, 'Hamdiye Kahraman' Rauf Bey ve 'Anafartalar Kahraman' Mustafa Kemal Paa! Hesap tutmaz, nk 'Yolda' Nerimanof ve Mustafa Kemal Paa, ne umduklar adamdr, ne de sandklar! Bunu anlamak iin, sadece, Nerimanof 'un Azerbaycan 'n ilk Trkiye Bykelisi brahim Abilof 'a yazd ifreyi okumak, ok ey retir: ''...Bir eyi unutmamak gerekir: Rusya ve Trkiye'de, belli 'ahslar' vardr ki, aramz bozmak istiyorlar. Siz buradayken Danaklar'n (Ermeniler) bu yolda altklarn sylemitim. imdi Kafkasya'daki btn inklp/kartlar, bu fikirde birleip Kafkasya'y yeniden kana bulamay istiyorlar. Bir sr aferist (frsat) Trk, hazr, bu yolda ilenen iin akbetini, kr gzleriyle grmyorlar. Bu frsatlar, Grcistan ve Ermenistan'da da az deildir..." ''...ierin'in (SSCB Dileri Komiseri) Dou politikasnda ilettii btn fikirler yanltr. ran bizden yz evirdi. ierin, ngilizler'e aldanp, bizim elimizle, ran'daki inklp ateini sndrd. imdi de Trkiye konusunda byk yanllar yapyor. ierin'in siyaseti konusunda, byk bir ikyet mektubu yazp gndermi bulunuyorum...'' Bunlar, 'Yolda' Nerimanof 'un 'pheleri !..' ''...z, kznn adn 'Anadolu' koymutur...'' Mustafa kemal asndan, durum ok daha net! Lenin 'e
yardm isteyen ilk mektubu o yazm, Meclis 'te Komnist Frkas 'n o kurmu, arkasndan Halk tirakiyyun Frkas 'na o imkn salam! Mustafa Suphi 'yi aran da o! (buraya dikkat!) 1921 lkbaharnda tavr birden deiiyor; TKF 'boa' alnmtr, tirakiyyun kapatlm, 'Baytar' Salih Bey 'derdest edilmitir' . Mustafa Suphi, ttihatlar'a 'kurban' braklr, vs. Bu tavr deiikliinde, Ali Fuat Paa 'nn Moskova 'Tesbiti ya da istihbarat' hi mi rol oynamamtr? mil Qurbanov 'un kitabn okurken, bir ey rendim ki, aklma her geliinde, o byk dostluk ve beraberliin katkszln dnyorum; en iyisi siz bunu, onun azndan dinleyiniz: ''...onu da deyim ki Mustafa Kemal Paa, brahim Abilov'a ok hrmet ederdi. Onun, Anadolu'da domu ve uzun mddet Bak'da yksek vazifelerde ilemi kznn adn, z, 'Anadolu' koymutur...'' ( Qurbanov, s. 152) Bir o 'yaknl' dnn, bir de bugn yaadmz 'resmiyeti'...
Cumhuriyet, 28.06.2004 41 - ...Kimse teki Zirveyi Grmedi!.. (O 'Trk aydn' n tanyoruz, 'ilerici' nk 'Batl' -daha dorusu 'Batc'- bir bakma 'agresif' laik; ABD 'den ve AB 'den yana; elbette bu yzden, NATO Zirvesi 'nin lkesinde yaplmasndan gurur duyuyor; fikrince stanbul, 'Uygar Dnya 'nn 'bakenti' oluvermitir, ne eref! Aslnda 'Sistem' in karlar iin, 'sava makinesi' NATO 'yu Avrasya 'da kullanmak istek ve teebbsnn iinde, Trkiye 'ye 'Truva at' rolnn uygun grldn, ya fark etmiyor; ya da, bu aalanmay sinesine ekebilecek derecede, izzetinefsini yitirmi! 'Sistem 'in Avrasya kompleksini grebilmek iin, uzaa gitmeye hi gerek yok! Geenlerde sorunu, bir yerde tartyoruz; birden dudaklarmdan, u szlerin
dkldn fark ettim: ''-...blgede olup bitenlere, kim gereki bir gzle bakabilse; kimin niyetinin, neden kt olduunu grebilir: een/Rus, Acar/Grc, Ermeni/Azeri, Ermeni/Trk, Trk/Krt, Arap/Yahudi, Alevi/Snni vb. uyumazlklar ve atmalar, ne hikmetse, buralarda yaanyor, daha nce, Orta Avrupa ve Balkanlar'da, benzer 'etnik' sorunlar yaanmt, sonu ortada, NATO'nun -aslnda ABD'ninblgeye yerlemesi! Benzerlii ve 'itici gc' grmemek iin, adeta kr olmak lazm; ayn sonucun amalandn da!..'' NATO 'nun stanbul Zirvesi, Washington asndan, o korkun 'sava makinesi' nin Ortadou 'ya ve Kafkaslar 'a ynlendirilmesi abasdr; i diyalektii, AB/ABD kartl olarak grnyor, fakat asl d diyalektii, dallanp budaklanyor ki, ne hikmetse, lkemizde adeta hi kimse onu grmek istemiyor: Bat/Dou kartl! Hangimiz, handiyse NATO Zirvesi gnlerinde Takent 'te (zbekistan) anghay Birlii rgt zirvesinin toplanm olduunu, fark etti ki? Bu adeta ezamanl iki 'zirve' yeryzndeki temel elikinin Dou ile Bat, Mazlumlar 'la Zalimler arasnda olduunu kantlamyor mu? Aynen, geen yzyln balarnda olduu gibi!..) 'Tek kutuplu dnya' hayali boa kt... Media, Avrasya konusunda, sar ve dilsiz; oysa sadece iki zirvenin birbiri ardndan toplanm olmas bile, Washington 'n kurduu 'tek kutuplu dnya' hayalinin, oktan boa ktnn habercisi: u haberleri, ltfen okur musunuz? ''...anghay Birlii rgt liderler zirvesi, Dnem Bakan zbekistan Cumhurbakan Kerimof'un bakanlnda, Intercontinental Oteli'nde yapld. Zirveye Kazakistan Cumhurbakan Nazarbayef, in Devlet Bakan Jintao,
Rusya Devlet Bakan Putin, Krgzistan Cumhurbakan Allayef, Tacikistan Cumhurbakan Rahmanof katldlar. Ayrca Afganistan Cumhurbakan Karzai ile Moolistan Dileri Bakan Luv Sangly Erdeneceluun da katldklar gibi, toplantda birer konuma da yaptlar. Moolistan'n bavurusu zerine, ona, rgtn bundan sonraki toplantlarnda, 'gzlemci' stats verilmesi karara baland...'' ''...zirvenin ardndan Takent Deklarasyonu, anghay birlii rgt Yetki ve Ayrcalklarn ngren Anlama, Birlik Gzlemci Statsnn Dzenlenmesine likin Anlama, Moolistan'a 'gzlemci' statsnn verilmesine ilikin anlama ve dier anlamalar imzaland. Ayrca, alt liderin katlmyla, Takent Terrle Mcadele Merkezi'nin al gerekleti: rgt, anghay birlii rgt yelerinden devaml elli uzmann yrtecei belirtiliyor...'' Dikkati ilk bakta celbeden, kukusuz Afganistan Babakan Karzai 'nin zirveye katlm olmas; ABD saldrsna uram, adeta onun denetiminde saylan yoksa 'igalinde' mi demeliydim- bir lkenin, 'teki zirve' ile ilgilenmesi, her bakmdan hem manal, hem kuku uyandryor; ona oranla, Moolistan 'n 'yaknlamas' o konjonktr iinde, ok daha olaan grnmyor mu? Hepsi bu kadar m? Hayr!.. 'Muazzam bir tarihi sorumluluk...' Putin konumasnda unlarn altn izmi: ''...rgtn yan kurulular, Pekin ve Takent'te faaliyete gemitir; Takent Deklarasyonu, rgtn gelecek yaps hakknda nemli bir unsur oluturuyor, bu deklarasyonla (buraya dikkat!) Asya-Pasifik Forumu'na ar yaplmtr, onlar da ortak bir ibirlii ve gvenlik sistemi kurmaya davet edilmitir...'' in Devlet Bakan Jintao ise, ''...eitlik, aklk ve karlkl karlar dorultusunda, ekonomik ve ticari
ibirliinin gelitirilmesi amacyla, 900 milyon dolarlk dk faizli kredi salama karar verdiklerini'' kaydettikten sonra, ''...uluslararas ilikilerin demokratik ereveye oturtulmas, uluslararas konularda lkelerin eit itirakinin salanmas ve BM'nin rolnn arttrlmas'' zerinde duruyor. Galiba, bizi ncelikle ilgilendiren, anghay Birlii Zirvesi ncesinde, Rusya ile zbekistan arasnda bir Stratejik Ortaklk Anlamas 'nn imzalanm olmas! Benzer bir anlamay, hanidir askda brakm Trkiye 'nin; ayn tarihte, Asya 'y datma niyetindeki NATO 'nun zirvesine ev sahiplii etmesi; buna raz olan ya da karar verenleri, hangi muazzam tarihi sorumluluk altnda brakyor, acaba bilen var m? Olaylarn gelimesi ve istikmeti, 'U acentesi' diplomatlarn boyunu oktan amtr.
Cumhuriyet, 02.07.2004 42 - ...Ortaklaa Umut: Avrasya!.. (...merakls elbet hatrlayacaktr, zamannda Sleyman Demirel, Avrasya mevzuunda hayli konumutu; nk neminin farkndadr, diyordu ki mesela: ''...Avrasya ne kadar nemlidir? Avrasya dnyann yeni enerji kaynaklarn barndrmaktadr; bu enerji kaynaklar, gelimi ve ykselen pazarlar iin, uzun vadede daha gvenli ve bamsz enerji elde edebilme imkn salamaktadr. Avrupa, Avrasya zerinden Asya ile yeni ulam ve iletiim koridorlaryla bir kere daha kucaklama imknna sahiptir. Bu gelime dnyada yeni bir ticaret ann ortaya kmasn salayacaktr: yani 'pek Yolu' bir kere daha tarih sahnesine kacaktr; bu kanlmazdr, bu nmzdeki senelerde grlecektir...'' Sleyman Bey (Demirel) bunlar, III. Avrasya Ekonomi Zirvesi 'nde sylyor (1 Kasm 2001) yani o tarihte,
Avrasya zerinde, henz hayal kurabiliyor; ABD, stelik ie NATO 'yu da bulatrp 'pek Yolu' nu igale kalkrsa, acaba ne dnecektir? Bence, Takent 'teki anghay Birlii Zirvesi, Avrasya Platformu, in/Arap Deklarasyonu, Asya/Pasifik Forumu'na yneltilen ar, vb. o vahim sorunun, vahamet ykl cevaplar, aksi gibi, Media 'snn tembellii ya da ihmali yznden, hepimizin en az bilgi sahibi olduu da, bu! ster misiniz etrafnda biraz dolaalm?..) Avrasya'da, 'kamu'nun, 'birey'e ncelii... Prof. Dr. Aleksandr Kadirbeyef, 'Avrasya Kavram' n irdeleyen, ksa fakat zl almasnda, diyor ki: ''...Rus Avrasyaclk kavram u hususlara dayanmakatdr: a/ zel doa artlar, iklim ve haritasna sahip Avrasya ktasnn varl, b/ Sosyal, tarihi ortam ile bu ortamn yaand topran sentezini yanstan, milletin gelitii yerin varl, c/ Milletin gelitii yerin artlarna bal olarak, milletin belirli mantalite ve ahlak tipinin varl; d/ Avrasya topranda yaayan toplumun zel sosyal ve politik yapsn douran zel hayat artlar ve dnya grnn varl...'' (Kadirbeyef, s. 9, Ayhaber dergisi eki, Nisan 2004) Hemen dikkati celbeden Bat (Avrupa/Amerika) ile Avrasya arasndaki 'farkn', uyuma ve anlamaya pek de elverili olmad gerei! Konu, mhim, belki de o yzden, Aleksandr Dugin de, ayn konuya baknz nasl yaklam: ''...(buraya dikkat!) Avrasyaclk, 'kamu' prensibinin, 'birey' prensibine nceliini; toplumsal ve stratejik sorunlarn, ekonomik metotlardan nce geldiini ifade eder. Avrasya iktisat tarihi kantlamtr ki, bu ktada ekonomik arklarn dn ve gelimesi; Bat'da, Protestanln tutumuna ve ahlakna uygun olarak ve bireysel kar mantna gre - gelimi, o 'bireyci ve
liberal kapitalist' modellerine kar, alternatif bir temel zerinde olumutur...'' ''...liberallik, zelletirme mant, Avrasya'da 'ecnebi'dir; halkmzn ruhlarnn derinliine ilemi bu zellii, hibir aba yok edememitir. Avrasya iktisat tarihi, ekonomisinin kamusal ve ortaklaa ynetimi, datm srecinin 'hakkaniyet' zerine ilemesi; ve buna benzer salam temeller zerinde durmaktadr. Avrasyaclk, bu gerein hesaba katlmas, gelimenin bu ynde ilerlemesi; ve bu temel zerinde, toplumsal ncelikli ekonomik modellere arlk verilmesinde srarldr...'' (Aralk, 2001) Peki nedir Ruslar -gittike Trkleri de- byle bir sonuca ulatran drt? Varsaymlar m, yoksa yaanm, acs ekilmi tatsz deneyimler mi? Galiba ikincisi!... Elleri cebimizdedir!.. (Rusya, aynen bizim gibi, 'Deli Petro' dan sonra 'Batllamak deneyimini' yaamtr; devlet olarak nce glenir grnm, corafya olarak hayli bym, ama Osmanl gibi, zamanla aydn halkna 'yabanclam', yani bir anlamda 'kltrszlemi', sonunda batmtr. 'Lenin (Sovyet) Parantezi', ayn bizim 'Atatrk Parantezi' gibi, Ruslara rahat bir soluk almak imknn yaratyordu. Tanzimat sonrasnda, Osmanl da benzer 'Batllama' y denemi, o da arlk Rusyas gibi batmtr: 'Yabanclama' y yani 'kltrszleme' dolaysyla, 'blnme' ve 'dalma' sendromu aynyd. 'Sovyet Parantezi', onca kusuruna ramen, Ruslara nasl kendi sosyal yap ve ruhsal bnyelerine uygun, bir kamu bilincini beslemi ve bytmse; 'Atatrk Parantezi' de baz arlklara ramen- Trk toplumuna hem kaybettii 'kendine gveni' kazandrm, hem de 'ulusal kimliini' pekitirmek olanan vermiti. Halbuki Yeltsin 'in 'taklit liberallii', nasl Rusya 'y -ecnebi'nin karnatemellerinden sarsm, eriyle doruyu birbirine
kartrmsa, zal 'n 'taklit' liberallii de Trkiye 'yi temellerinden sarsyor, yanlla dorunun birbirine kartrlmasna yol ayor; stelik, kimin elinin, kimin cebinde olduu belirsiz, tek kesinlik u ki, 'encebi'nin eli, kmamak niyetiyle, bizim cebimizdedir... Buradan baklnca, ne grlyor? Avrasya 'nn, her iki lke iin 'ortaklaa umut' olduu mu?..)
Cumhuriyet, 05.07.2004 43 - ...afan Ina, Kim, Nasl Bakyor?... (Tesbit/1. ''...merakls, elbette hatrlayacaktr. in Halk Cumhuriyeti 'nin, yni bir Avrasya lkesinin; Ankara 'daki bykelisi, Song Aiguo; Cumhuriyet'teki mlkatnda (27 Haziran 2004), kelimesi kelimesine unlar sylemiti: Bunlar, yz vermediklerimiz!.. ''...Atatrk XX. yy'da, zellikle de 1920'lerde, son derece nemli bir rnek oluturmutur. Ayn zamanda da Kemalizm, pek ok lke, zellikle kendi bamszlk savan veren, kendi mill mcadelesini veren lkeler iin, 'afan I' olmutur. Biz in'de byle deriz. Yani karanlklar iinde birden bir k dodu. br lkeler bu ktan umut aldlar; ite bu umut erevesinde, bu lkeler de kendi mcadelelerini verdiler...'' ''...1920'lerde in'de Mustafa Kemal Atatrk hakknda, nemli eserler basld. Aradan onlarca yl gemesine ve in'de rejimin deimesine ramen Atatrk'e olan sevgi ve sayg, eskisi gibi canlln koruyor. (...) Aradan 71 yl getikten sonra, 1997'de in'de lise rencileri iin baslan bir ders kitabnda, yine Atatrk'n resmi var. Demek ki in halk Atatrk' ve onun ilkelerini ok benimsemi. Atatrk'e olan sayg, toplumun her kesiminde, eskisi kadar gl''...) (Tesbit/2. ''...Prof. Dr. Kadirbayef , Avrasyaclk zerine
yapt almada, u hassas fakat son derece nemli noktalarn zerine basmaktadr: ''...Avrasyaclk, daha iyi tannmay hak ediyor. O, genelleyici ve aklayc dncelere, iki kt'ay kapsayan miraslar arasnda Rusya ve Trkiye'nin bulunduu imparatorluklarn, hukuki adan hakllnn, kanuna uygunluunun isbatna, ihtiya duyulduunu gsteriyor. ( Buraya dikkat! ) Bu Avrasya kavram 'yapcdr', halklar ve dinleri kar karya getirmeden; 'bizim' ve 'yabanc' gibi kavramlara ayrmadan, kltrel ve ekonomik ibirlii temeline dayanmaktadr ve Avrasya etkileme sisteminin her yesinin, bar iinde bamsz gelimesi, refahnn ykselmesi ve nihayet dnya uygarlnn tepelerine erimesini salamay hedeflemektedir. nde gelen Avrasya lkeleri, Rusya ve Trkiye'ye gelince, ekonomi, politika, kltr alanlarnda ve manevi hayatta yaknlama ve hatta entegrasyon, onlarn tarihten kaynaklanan doal bir durumudur...'' (Kadirbayef, s. 14) 'Dostlarmza' gelince... (Tesbit/3. ''Merkezi ABD 'de bulunan ve mali desteinin bir blmn Yunan kaynaklarndan salayan dnce kuruluu 'The Western Policy Center 'in dzenledii toplantya; ABD 'nin tm dnyaya yayn yapan Voice of America radyosunun verdii habere gre, Trk ve Amerikal uzman ve gazetecilerle, Avrupa Birlii Yrtme Organ olan komisyonun Washington temsilcilerinden, Siyasi ve Akademik ler Danman olan Jonathan Davidson da katlmtr...'' ''... Davidson , 'Avrupa Komisyonu'nun Trkiye'ye yelik iin mzakere tarihi konusunda, nmzdeki aylarda karar verirken, Trkiye'de yaplan reformlar dikkate alacan, ancak reform yasalarnn ne derece uyguland konusunun da gz nnde tutacan' syledi. (Buraya dikkat!) Avrupa Birlii yetkilisi Jonathan Davidson, 'Trkiye'de, Atatrk tarafndan, kontrol altnda bir devlet sistemi yaratlmtr. Bunun ise, -Avrupa Birlii
standartlaryla uyum iinde olmad aktr' diye konutu. ''...ABD Dileri eski yetkililerinden ve Los Angeles merkezli Pasifik Konseyi ile Rand Aratrma Kurumu 'nda, Akdeniz uzman lan Lesser de 'Trkiye'nin Avrupa Birlii'ne yelik dnda baka seenei olmadn' syledi ama, Amerika' nn Trkiye' yi 'deerli bir Ortadou mttefiki' olarak tanmlamasnn yanl olacan belirterek, AB 'ye giremedii takdirde 'Trkiye'nin, uluslararas alanda Trkiye merkezli politika izleyebileceini' savundu. '' (21 Haziran 2004, omolla **hotmail.com) ...) Ne de 'frsat' ya!.. (Tesbit/4. ''...ilgin deil mi? zellikle Rand Corporation 'da Akdeniz Uzman lan Lesser 'in syledikleri, belirgin bir eliki ieriyor; hem Trkiye' nin Avrupa Birlii 'ne yelikten baka seenei olmadndan bahsetmi; hem de, bu gereklemezse, 'uluslararas alanda Trkiye merkezli politika izleyebileceini' ileri srm; iyi de, bu ikinci syledii, baka, -stelik son derece nemli- bir 'seenek' olmuyor mu? Mesel, Avrasya seenei! nsan bu arada, yeniden oluan iki farkl - AB/ABD elikisini de sayarsanz - kutuptaki yeryz faaliyetini izlerken, Trkiye 'deki ynetimin ve sorumlularnn, tutum ve davranlarn da elbet merak ediyor. Grnen odur ki, son elli yldr olduu gibi, Ankara barol oyunculuu yerine, figrasyonda yer almay; -bilinmez hangi yeni tavizler iin- azna bir parmak bal almak amacyla; 'ynetmenlerin' ona sunduu, toplant ve konferanslar nemsemekle avunmay, tercih ediyor. rnek mi, buyurun. (Tesbit/4. ''...NATO Zirvesi 'nin, stanbul iin bir yk gibi grldn, grenlerin de ok olduunu belirten ve bu durumu nasl deerlendirdiini soran gazeteciye, Dileri Bakan Abdullah Gl 'n cevab yledir:
''...yle gzktn biliyorum ama aslnda bu her adan Trkiye iin 'tarihi' bir frsat!..'') (Sabah, 26 Haziran 2004) Evet, handiyse yarm yzyldr srekli Trkiye 'nin aleyhine ilemi bir 'tarihi frsat'!
44 - ...kisi de, Ortodoks Ama!.. Tesbit/2. Samuel Huntington, asl ad 'Dnya Dzeninin Yeniden Kurulmas' da olan, 'Medeniyetler atmas' adl eserinde, bu atmay, adeta kesin ve kanlmaz olarak iliyor; diyor ki mesel: ''... Clinton da dahil olmak zere, baz Batllar, Bat'nn slamla hibir sorunu olmadn, ama yalnzca ar slamclarla sorunu olduunu ne srmektedir. 1400 yllk tarih ise, aksini kantlyor. (...) Liberal Demokrasi ve Marksizm/Leninizm arasndaki XX. yy. atmas; slam ve Hristiyanlk arasnda, derinden derine atma eilimi olarak sren, ilikiye kyasla; sadece ksa mrl, yzeysel bir tarihsel olgudur...'' (a.g.e. s. 308) ''... Bat (Hristiyanlk) iin temel sorun, slamc kktendincilik deildir, sorun bizzat slamdr; baka bir deyile, halk kltrnn stnlne inanm ve gcnn azln taknt haline getirmi, farkl bir medeniyettir. slamn sorunu ise, CIA veya ABD Savunma Bakanl deil, ama Bat'dr; halk, kltrnn evrenselliine inanm; ve azalmakta olsa bile, gcnn, kendine bu kltr dnyaya yayma ykmlln dayattna inanm, farkl bir medeniyettir. Bunlar, slam ile Bat (Hristiyanlk) arasndaki atmay krkleyen, temel bileenlerdir...'' (a.g.e. s. 322) Fakat Huntington, daha kitabnn adnda 'meseleyi' , 'dnya dzeninin yeniden kurulmas' (yani 'Hristiyanlatrlmas') iin 'medeniyetlerin atmas'
eklinde koyanlarn; kendileri, yani Batllar olduunu unutmu grnyor. Tabii, Hristiyanln 'kendi kltrn dnyaya yayma ykmlln onlara dayattn', adeta itiraf ettiini de!) Clinton ok mu farklyd? (Ak stihbarat/4 '... 24 ubat' ta (1994) ABD Bakan Clinton, Babakan Tansu iller 'e bir mektup gnderdi. Clinton, 'Patrikhane'nin uluslararas statye kavumas iin, Trkiye'nin yardmc olmasn' istedi. Clinton mektubunda yle dedi: ''... Yunanistan'la olan ilikilerinizdeki en son gerilimi azaltmak zere, hkmetiniz tarafndan baz sembolik admlar atlabilir. Bu sembolik admlardan bir tanesi, stanbul'daki Rum Ortodoks Patrikhanesi olabilir ve bu kurumun ilerlik kazanmas konusunda, mevcut olan baz zor koullar kolaylatrmann yollarn, gz nnde bulunduracanz mit ediyorum...'' ''... Clinton, 1994 Nisan aynda Yunanistan'a yapt ziyarette ise, isteini kamuoyuna aklad. 22 Nisan'da dnemin Yunanistan Babakan olan Papandreu 'yla birlikte dzenledii basn toplantsnda, Fener Patrikhanesi'ne deindi: ''... Patrikhane'nin statsnn tarihi misyonuna uygun biimde yeniden dzenlenmesi tavsiyesi'nde bulundu. Trkiye'ye yapt tavsiyenin tutulacandan mitli olduunu aklad...'' (a.g.e. s. 142) Okuduunuz, Uur Yldrm 'n konuyu didikleyen 'Dnden Bugne Patrikhane' den (Kaynak Yaynlar) aktardm satrlar, Huntington 'n slamiyete kar 'ekimser' bulduu Clinton'n da 'kendi (Hristiyan) kltrn dnyaya yayma ykmlln' pekl 'yerine getirme' peinde olduunu kantlamyor mu?) '33 yl sonra ithal renci' neden? (Ak stihbarat/5 ''... bu teebbsn nasl baarya ulatrldnn bir kant da, phesiz daha nce baln
grdmz haberin, ierdii gerek: ''33 yl sonra ithal renci!'') ''...papazlar ve rahipler, 33 yldr kapal olan okulun ne zaman alacan soran Yunanl turistlere, 'En ksa zamanda almas iin dua ediyoruz' yantn veriyor. Son gelimelerden olduka umutlu olduklarn syleyen papaz ve rahipler, 'Okul 2004'e yetimeyebilir. rencileri yurtdndan getirtmeyi dnyoruz, nk Trkiye'de okula renci bulabileceimizi hi sanmyoruz. stanbul'da yaayan Rum Cemaati topu topu 1500 kii, onlarn da ou yal dediler...'' ''...okulda hzl tempoyla hazrlklar yaplyor. Snflar, odalar, yatakhaneler, yemekhane bakmdan geirilmi. Mdr odas hazrlanm. 60 bin kitabn bulunduu ktphaneyi, bilgisayar sistemine geirmek iin Atina niversitesi ile ibirlii balatld. Okul yetkilileri: '... burada 100 renciye hizmet verebiliriz ama, ilk aamada 25 renciyle ie balayabiliriz; YK'e deil, Milli Eitim'e balanabiliriz' dediler. Okul alrsa mdrle gelecek olan Aya Triada Manastr Metropoliti, Barahip Apostolos Daniilidis, 'YK'e balanrsak derslerin Trke verilmesi ve buraya kz rencilerin gelmesi sz konusu olabilir, oysa biz eitimin eskisi gibi olmasn istiyoruz' dedi...'' (Milliyet, 6 Temmuz 2004) Eskisi gibi, yani nasl? O kulun paydos etmesine neden olan koullarn, yeniden oluturulmas eklinde mi? Yoksa, Patrikhane'nin Sen Sinod Meclisi'ne 'dardan' ithal edilen yeler gibi; dardan ithal edilen rencilerle, grnte ayn fakat manas farkl bir retim mi dnlyor? lk bakta anlamsz gibi grnen bu sorunun, olaanst anlam var: Zira 'Sistem', Polonya 'olay'nda Vatikan'a Lehli bir papa setirerek, ii arkadan ama usturupla nasl ynettiyse; 'Avrasya Olay'nda, Moskova'ya kar, stanbul'da 'Batl' ve 'Ortodoks' bir Vatikan oluturmay, tasarlam olamaz m?
Unutmu olamazsnz, urackta Asya Ortodoksluu ile Bat Hristiyanl arasndaki 'hayati fark' ve yaratt sorunlar; hem de nemli birinin -Aleksandr Dugin'in-, kaleminden okumutuk. Belki zerinde biraz daha durmamz gerekiyor...
Cumhuriyet, 16.07.2004 45 - ...nan m, Kazan m?.. (imdi kimbilir kimler, kimbilir ne kadar kzacak?) ...zaman zaman dnmmdr, Kapitalizm 'in (son dura, Emperyalizm) diyalektiinde; 'semv' dediimiz dinler bile, amalarn; 'inan'a gre deil, 'kazan'a gre ayarlamam mdr? Brakn 'modern zamanlar', 'Hallar Dnemi' nde, 'arkn Yamas' 'seferler' in gizli -ne kadar da gl'- drts olmam myd? sterseniz, Halife-i r-yi zemn Vahidettin 'in ve dolaysyla- eyhlislm Drrizade Hocaefendi 'nin, Mustafa Kemal 'in ve 'arkadalar' nn 'katli vciptir' fetvasn hatrlaynz; bir de, zamann Ankara Mfts, Brekcizde Rifat Hocaefendi 'nin -yirmiye yakn yrekli Anadolu mfts ile beraber- verdii, buna kart olan fetvay, ayn konuda, ayn kiiler iin, birbirine taban tabana zt, iki 'fetva'! Savunulan fikrinizce, mnhasran 'din-i mbn' midir; yoksa, stanbul cihetinde, ngiltere Devlet-i fehimnesi'nin 'karlar'; Ankara cihetinde ise, Anadolu ahalisinin 'hrriyeti ve istiklli' mi? 'Mslmanlar Hristiyan yapnz!..' O sebepten denilebilir ki, Emperyalizm 'in diyalektii, bazen dinleri birbiriyle vuruturduu gibi, bazen de ayn dinin farkl yorumlarn, attrr, bundan fayda umar. Dinler aras atmann, ne mertebe sert yrtldne, kant m aryorsunuz? Buyurun size 'Vatikan ve Kiliseler Birlii' adna, 'Dinleraras Diyalog' fikrini ortaya atan
misyoner rgtnn lideri Louis Matignon 'un, misyonerler zirvesinde syledikleri: ''...Mslmanlarn, her eyini, tahrif ve mahvettik. Dinleri, inanlar, ahlklar, dine ballklar ve insani duygular mahvoldu. Onlarn milli ve manev deerlerini, Bat Medeniyeti potasnda eriterek, kendimize benzettik. slmiyetten uzaklatrdk. slmiyeti renmeyi, yaamay, namaz klmay ve Kur'n- Kerim'i renmeyi, su ve gericilik gibi gstermeyi baardk. Artk ou, hibir eye inanmyorlar. Ehl-i Snnet itikd, bata gelen dmanmzdr; bu itikd, gemite, sapk inanlara ynlendirdik; son yllarda ise, Mslman grnen baz ilhiyatlarla, 14 asrlk dinlerini, ibdetlerini tartlr hale getirdik, derin bir bolua drdk. Bundan sonra siz misyonerlerin ii daha kolaylat: maa balayarak, viza vastas, yurtdnda i imkn, hatta cinsellii kullanarak, Mslmanlar Hristiyan yapnz...'' (gkedurak **yahoo.com) Bylece, Din-i Mbin denilir denilmez, Asr- Saadet hayranlna denlerden, Tlibn Tifesi 'ne; her boyadan 'Ampul slamclar 'ndan, i eriatl 'na, amac trl eit, nice temyle rastlamaktayz. Bu bakmdan, ABD 'nin, Ortodoksluk Dnyas iinde de, benzer bir datma operasyonu planlad, Moskova 'nn Ortodoksluu 'na kar, Sistem 'in himyesinde bir 'Roma Ortodoksluu' nu gelitirip, durumunu pekitirmek iin hem Hali 'te bir 'Fener Vatikan' rgtlemek, bunun iin de, stanbul 'u Trkiye 'den ayrmak istedikleri dnlebilir. Dnlebilir de lf m Allah akna, bunu denemilerdir. stanbul'u e blmek ve... Merakllar, Uur Yldrm 'n kaleme ald, o ayrntl ve kapsaml almadan, yararl ok ey reneceklerdir (Bkz. ''Dnden Bugne Patrikhane''/Kaynak Yaynlar) . Bunlarn arasnda, ABD 'nin hazrlad ' stanbul Plan'
da var: ''...kamuoyu, Clinton'n 'tavsiyeleri'nin ayrntlarn, dnemin babakan Tansu iller'den rendi. iller stanbul'u 'megaky' iln etti; bata 'Sabah' gazetesi olmak zere, 'byk basn'(!) gnlerce, stanbul'un kangrenlemi sorunlarndan, 'varolar'dan sz etti; areyi, yine iller aklad; Clinton'n nne koyduu, Amerikal uzmanlarca hazrlanm, ' stanbul Plan'...'' ''...ABD uzmanlarnn hazrlad plan, stanbul'u e blmeyi amalyor; plana gre, Anadolu yakas, btnyle yerleim alan olacak ve kentin nfus arl buraya kaydrlacak. Hali'in dousunda kalan ve 'Pera' (Beyolu) diye anlan blm, finans, ticaret, sanayi ve yerleime ayrlacak. (buraya dikkat!) Hali'in batsnda, surlar iinde kalan en eski kesim ise, ABD, Avrupa Birlii, Avrupa lkeleri, Dnya Bankas, Dnya Kiliseler Birlii ve UNESCO'nun, maddi ve siyasi desteiyle, 'Dnya Kltr Kenti'ne dntrlecek; bu amala surlarn ii aamal olarak boaltlacak ve 'Bizans zellii' ne karlan bir 'Ak Hava Mzesi' olacak!..'' ''...ABD Plan'na gre, uzun vdede, devlet iinde ayr bir devlet haline gelecek Patrikhane 'egemenlik alann' surlarn dna, btn Trakya'ya tayacak...'' (a.g.e.s. 142-143) ...niin'i var m bunun? G rnen odur ki, o tarihte Mill Gvenlik Kurulu 'nun mdahalesi zerine, ' stanbul Plan' rafa kaldrlm; fakat bu defa, 'Fener ve Balat' Gzelletirme Projesi' devreye sokulmutur. yi de, niin? 'Niin' i var m, bunun? Bat Hristiyanl, aka kendi Hristiyanl 'ndan baka -Hristiyanlk- din, kendi 'medeniyeti 'nden baka medeniyet, dolaysyla, kendi 'deerleri' nden baka deer tanmadn gsteriyor. Hesapta sadece Mslmanlar 'n Hristiyanlatrlmas yok; Avrasya 'daki Ortodoks Hristiyanl 'nn -ki zgn ve farkldr- 'evcilletirilmesi'
de var; 'Sistem' in, dini ve siyasi kontrolnde oluturulup, Ekmenik Fener Rum 'Vatikan' , bu ama istikametinde gelitiriliyor. Ne dersiniz, yanlyor muyum?
Cumhuriyet, 21.07.2004 46 - Trkiye, Hedef lke mi?... 'Tombul' Magda 'y kim hatrlyor? ''...nerede anarist bir kibrit aklsa / dudaklar orada 'tombul' magda'nn / salar besbelli kirpiklerinden ksa / gzleri en uzak gkyz polonya'nn..'' (Tamam iin bkz. 'Yasak Sevimek' , 'Biraz Paris' blm) 'Tombul' Magda - epeyce Kropotkin , bir frt Stirner anaristti; O tarihte, Fransa 'da bilahere Ortakpazar 'a daha sonra Avrupa Birlii' ne dnecek olan, Fransz/Alman elik Birlii rgtleniyor; teebbsn 'bir Vatikan numaras olduunu' , ilk ondan iitmiimdir; yuvarlak mavi gzleri, tombulluu iinde kayp, diyordu ki: ''-...bu i burada kalmayacaktr; ufukta Hristiyan (Katolik) bir Avrupa Koalisyonu beliriyor!...'' Zamanla tahmini, kademe kademe gerekleti; her seferinde, onu hatrladm. u sralar, baka bir 'tesbit' i beni sk sk rahatsz ediyor; derdi ki, ''-...teki halklar, Emperyalizm, daima din ve dille teslim alr; ncleri hep, bu ikisinin 'askerleri'dir; yni 'Misyoner Okullar', 'Rahipler' ve 'Rahibeler'; bunlara Donanma'y, onunla birlikte Denizar Smrge irketleri'ni ilve edeceksin: Denizar halklar 'kltrszletirmek' onlarn grevidir...'' Buna bir mim koyunuz! Olay'n 'stratejik tasar m'... Korgeneral Suat lhan(e) , ksa ama nemli almasnn
'nsz' nde, -deyim yerindeyse- olayn, stratejik tasarmn zetleyivermi, ne diyor bakar msnz? (Tesbit/1. ''...Bat'nn byk stratejisi, kar gleri kuatmay ve iten kertmeyi amalar. Osmanl mparatorluu, Batllar tarafndan, kuatmaya mrz kalmtr: Birinci Kuatma, denizlerden, Hind Okyanusu'na denizlerden ulaan ve Osmanl Donanmas'n yenilgiye uratan Portekiz ve ngiltere tarafndan gerekletirilmitir. kinci Kuatma, spanya, talya, Fransa ve ngiltere'nin giriimleriyle, Kuzey Afrika zerinden yaplmtr. nc Kuatma 'y Kbrs, Suriye, Irak'tan -ksaca Ortadou'dan- Franszlar ve ngilizler gerekletirdi ve sonlandrdlar...'' ''...Batllar, II. Dnya Harbi'nde Almanya'y; 'Souk Harp'te ise SSCB'yi kuatarak, sonuca ulatlar...'' ''...bugn de Trkiye, Bat Dnyas tarafndan kuatlmtr. Kuatma, -hatta 'evirme'- Kbrs, Ege Denizi, Dou Anadolu (Ermenistan) ve Gneydou Anadolu'dan yaplmaya allyor. Trkiye, Bat Dnyas'nn gznde 'Hedef lke'; bazlarna gre ise, gelien jeo/politik ortamda 'Cephe kesi'dir...'' ( 'Hristiyan Bayra Altna arlyoruz' , s. 8) Korgeneral Suat lhan(e), daha sonra Avrupa Birlii 'bayra' nn ve 'paras' nn (euro) ierdii yldzlar, harita ve iaretlerinin, irdelemesine geerek, AB 'nin 'Hristiyan yaps ve karakterinin, tartlmazln' bir gzel kantlyor. 'ten kertme' abalarna gelince, ABD ve AB 'nin ortaklaa hazrlayp kulland 'Pontus kart' , buna arpc bir rnektir. Buna kant ise, Uur Yldrm 'dan: AGT'in Varova Toplants 'nda, (6 Ekim 1998) Kurtulu Sava srerken, Trkiye 'yi, Pontus 'ta soykrm yapmakla suladlar, sonu bildirisinde kelimesi kelimesine deniliyordu ki: ''...Mslmanlatrlm olan Pontuslular'n byk blm, zellikle Trabzon'a bal Tonya, Of, Srmene, Maka
blgelerinde; -ve hatta stanbul'un varolarnda yaayanlar bile- Pontus dilini muhafaza etmilerdir. Bylece, eski Yunanca'ya en yakn lehe, bugn bile bu blgelerde, varln canl olarak srdrmektedir. Ancak gerek Pontus'ta, ve gerek Trkiye'de bu dili kullanmak yasaktr, yasaddr. Pontus nfusu, dillerini renmek, korumak ve gelitirmek, okul sahibi olmak hakkndan mahrumdur. Mevcut okullar Trk okullardr...'' ( 'Dnden Bugne Patrikhane' , Blm, 7. s, 254 ve sonras/Kaynak Yaynlar) Nasl, 'mttefiklerimizi' beendiniz mi? 'Pontus kart' niye ve nasl kullanlyor? Dahas var; 'mesele' nin kimler tarafndan, hangi lde ele alnp gelitirildiini; Uur Yldrm kitabnda, Pontus bahsini balarken, ylece zetlemi: ''... Bat 'nn etki ve ynlendirmesiyle Athenagoras ve sonraki dnemde Patrik olan Dimitrios ve arkasndan Bartolomeos 'un yedi temel hedefi oldu; Patrikhane , bu temel hedefler dorultusunda alt; 1/ Ekmenik unvann ABD ve Bat'nn basksyla Trkiye'ye kabul ettirmek. Lausanne'a gre 'Aznlk Kilisesi'nin dini makam olan Patrikhane'yi, Trk Devleti'nden bamsz, zerk, evrensel bir dini makam, bir anlamda Ortodokslar'n Vatikan' yapmak.'' (buraya dikkat!) 2/ Heybeliada Ruhban Okulu'nun Milli Eitim'den bamsz, Patrikhane'ye bal zel bir okul olarak eitim yapmasn salamak. Okula yabanc renci almak, yetitirmek ve bu rencileri, ABD'nin emrinde Rusya bata olmak zere Balkanlar'da grevlendirmek. 3/ Ayasofya'nn tekrar kilise haline getirilmesi. 4/ Patrik seiminde, TC vatanda olmak zorunluluunun kaldrlmas. 5. Atatrk Dnemi'nde (1935) karlan ve aznlklarn mlk edinmelerini engelleyen Aznlk Vakflar Yasas'nda gerekli dzenlemeleri yaptrmak. 6/ stanbul Sur iinin Patrikhane'ye devri. 7/ 1923 sonrasnda
mbadele edilen Rum Ortodokslarn yeniden Anadolu'ya yerletirilmesi...'' (a.g.e.s, 285/286) O zaman soru udur: Trkiye merkez, bamsz ve gl bir ulus/devlet mi olacak, yoksa, 'beylikler'e mi blnecek?
Cumhuriyet, 23.07.2004 47 - ...Meer Dolarlar, Cebelleziymi?.. (...mlum-u liniz, ABD, iine gelmeyen devlet ynetimlerini 'datmak' istedi mi, 'demokrasi' 'yi kullanyor. Epeyce oldu, Yugoslavya 'da, 'nsan Haklar' konusunuda, 'Sivil Toplum Kurulular' ile evrilen 'dolaplar' bu kede, bir Fransz dergisinden (Le Nouvel Observateur) aktarmtm; imdi Washington 'n Belgrad 'dan nce baard, Moskova 'daki 'marifetleri' ne yle bir gz atmak istemez miydiniz?) Liberalizm'e 'tapan' rgtler... ''...1990'a gelindiinde, (Sovyetler'de) kaplar, ardna dek almt. FTU, bamsz sendikalar rgtlemeye balad. Liderler yetitirildi, yeni sendikalara bilgisayarlar, faks makinalar baland, ABD'li uzmanlarca rgtlenen, Bamsz Maden ve Metal ileri Sendikas'nn ye says 2.2 milyonu buldu. Bu iiler, greve giderek, radikal reformlar istemeye balad. 'zgrlk Kanal' (Freedom Channel) televizyonu ve radyosu yayna geti; yeni kurulacak olan Media'y ynetecek, elemanlar yetitirildi. 'Kre Bamsz Basn Sendikas' (Globe Independent Press Syndicat) Rusya'nn tm haber kaynaklarn, dnyaya balayacak olan 'zgnlk Balants Bilgisayar ebekesi'ni kurdu; Sovyetler Birlii'ndeki kiiler, kurumlar ve rgtler, 'veri bankalar'na kaydedildi...'' ''...bu arada NDI ve IRI de bo durmad: Anglo/Amerikan Liberalizmi'nin ideolojisini yayacak rgtlenmeler oluturmaya baladlar. Anglo/Amerikan Liberalizmi'ne
'tapan'; lkesinin tm kaynaklarn, ABD'ye ve AB'ye aacak olan 'sivil' rgtler yaratld; i o kerteye vardrld ki, 1993 Seimleri'nde, NED'e bal elemanlar ve onlarn yetitirdii Rus ibirlikileri, liberallerin kazanmas iin, seim almalarn dorudan ve birlikte ynettiler. NED bu iler iin USIA kaynaklarndan 1990/1994 arasnda 8.8 milyon dolar harcad. 'nsan Haklar' rgtlerine, 'Sivil Eitim' ilerine, Media projelerine, 64 ayr paket olarak 10-100 bin dolar dendi. Amerikan iadamlar rgt CIPE, devlet ve 'sivil' kurulularna 572.000 dolar verdi. 1990/1994 arasnda resmi GAO raporlarna yansyan bilgiye gre; Demokratik oulculuk Giriimi, Eurasia Fondation, Karlkl Eitim adl rgtler 57.214 milyon dolar, ABD Savunma Bakanl IMET (International Military Education and Training / Uluslararas Askeri Eitim ve Yetitirme) rgt 1.095 milyon dolar kulland. USIA/NED kaynaklarndan, NDI kanalyla 535 bin dolar, IRI kanalyla 537 bin dolar, FTUI kanalyla 5.298 milyon dolar, tekil demeler iin 2.465 milyon dolar ve toplam 67.224 milyon dolar harcand...'' ''...bu arada dnya metal borsasn ellerinde tutan tccarlar ve para piyasalarnn vur/ka operatr George Soros da Rusya'ya dalmt; her ey serbest olmu ve asl kazanmas gerekenler, ok byk sermaye ile ieri dalmlard...'' Ayn oyun, nerelerde oynanyor acaba? ''...Weinstein'in balatt operasyon byk baar elde etmiti. Yeltsin , Austos 1991'de tanklarn stnde direni arsn yapmadan hemen nce, muhaliflerden faks mesaj alan kii de, on parmanda on marifet dedirtecek olan Weinstein idi; ei Diane Weinstein o sralar, Bakan yardmclarndan Dan Quayle'in hukuk danmanln yapmaktayd. CIA emeklisi Ralph MacGhee'nin, Rusya Federal kar/stihbarat Servisi raporlarndan aktard u blm, NED operasyonlarnda CIA desteinin yan sra, niversitenin de (hele hele...) ne denli byk bir neme sahip olduunu gsteriyor...''
''...ABD, zel servisler (CIA) ve bilim merkezleri (NGO'lar) araclyla, Rusya 'da stratejik konumlar ele geirerek, ve politik ve ekonomik srelerdeki gelimeyi ynlendirerek, lke yaamnn tm alanlarnn derinliklerine iniyor...'' ''...derinliklerin ls de, boyutlar da artcdr. ABD'nin ncelikle NATO yesi lke ordularnn subaylarn Amerika'ya gtrp eitmesi, bilinen ve kanksanan bir eydir; ne var ki Kzlordu subaylarnn da IMET kapsamnda ABD'de, hem de 'demokrasi' bal altnda eitilmesi, operasyonun en tipik uygulamasdr. GAO raporunda bu uygulama 'program, ayn zamanda, ordu stnde 'sivil denetimin' gelitirilmesi' olarak aklanmaktadr. Bu iler iin 1992'de 153 bin; 1994'te 471 bin dolar harcanm ve Rus ordusundan 18 orta ve st dzey subay ve Dileri Bakanl'ndan 19 memur ABD'ye gtrlm ve eitilmitir. ABD Elilii bu ilerin 10 ile 20 yl iinde amacna ulaacan ve eitilen subaylarn gelecek vaat edenler arasndan seildiini vurgulamaktadr...'' (Mustafa Yldrm, 'Project Democracy' 'Sivil rmcein Anda', s. 30/31 Geniletilmi II. Basm, Toplumsal Dnm Yaynlar, 2004) Yeltsin kime, neden teekkr ediyor? (...Merakls Gorbaof 'un 'son gnlerini' Haberler 'de izlemitir ama, Yeltsin 'in -serbest ve demokratik bir seim yaplmakszn, bir oldu/bittiyle- kendisine iktidar yolunu aanlara, ektii u teekkr mesajn acaba kim biliyor: ''Mr Allen Weinstein, President, Center for Democracy, Washington, D.C. USA/Demokrasi glerinin zaferi ve 19 Austos 1991 darbesinin baarszlyla balantl olarak, gndermi olduunuz, iten kutlamanz iin size teekkr ederim. (Buraya dikkat!) Bu zafere yaptnz katky bilmekte ve takdir etmekteyim. / Boris Yeltsin, 28 Austos 1991, Moskova.''
Nasl, beendiniz mi? Mustafa Yldrm 'n, daha nce szn ettiimiz, Project Democracy balkl almasnda, daha ne bilgiler var? Yalnz onda m, Media 'nn grmek istemedii, daha ne kitaplar kyor, ne bilgiler veriyor; ister misiniz, ucundan kysndan, biraz dokunalm?
Cumhuriyet, 26.07.2004 48 - ...Asl Marginal, Kimler?.. Tesadfe bakn! Ka gndr kafam, Anatole France 'la megul; daha dorusu, onun bir szyle; tam o srada, Cumhuriyet 'te doum yldnm yazs kmasn m? O sz, 'Camarade' Paul , baka trl sylerdi; oysa ben, Upton Sinclair 'in nl eserinde ( 'Altn Zincir' ) baka trl aktardn, ok iyi hatrlyordum. 'Camarade' Paul , hafzasndan emin, ona gre Anatole France , yle sylemi: ''... Kanunlar, yksek eitlik ilkesinin erevesi iinde, zengine ve fakire a dolamak, kpr altnda yatmak ve banka kurmak hakkn tanmtr!'' Evet haklsnz, ekonomik dnlmemi, sadece 'hukuk dzeyinde' alnm bir 'eitliin' , zehir zemberek eletirisi! Belki de bu yzden, - FKP yesi, Renault 'da ustaba, Alman igalinde 'partizan'- 'Camarade' Paul 'e bylesi daha uygun ve scak geliyor; oysa benim 'Altn Zincir' den hatrladm cmle -hadi E.T. Eliin 'in evirisini aynen aktaraym- yledir: ''...Kanun, yksek msvat prensibi iinde, hem zenginlere, hem fakirlere, kpr altnda uyumay, sokakta dilenmeyi ve ekmek almay yasak etmitir'' . (a.g.e., s.233). Doru, ikisi ayn kapya kyor; ''...cmlenin maksdu bir amma, rivyet muhtelif!..'' Hep 'unutulan' nitelik!.. ''40 Karanl'' nda, okumaya merakl ocuklarn ufkunu aydnlatan; 'ecnebi' yazarlardan biriydi, Anatole France: ''Allahlar Susamlard'' y okuduktan sonra, gnlerce sersem sepelek dolam; hzm alamayp, benzer bir
roman kaleme almtm: o Fransz htilli'ni, 'vatanda' Evariste Gamelin 'in 'dram' n anlatyordu; bense, 'muhayyel' bir 'inklp lkesi' ndeki 'inklp' nn dramn! ''Sylvestre Bonnard'n Crm'', ''Thais'', ''Kzl Zambak'', ''Penguenler Adas'' evrilmi, alka gren eserler arasnda idi ama, hibirimiz yazarn, nl Dreyfus Olay 'nda Zola 'dan yana ktn; Sacco/ Vanzetti Olay 'nda ortal velveleye verdiini; stelik, Akademi yelii 'ne, Nobel Armaan 'na ramen; sonunda Sosyalizm 'e inanp, Komnist -hem de 'partili' - ldn bilmezdik. Yazlmazd ki! Bu nokta Upton Sinclair 'in de dikkatini ekmi, kitabnda altn iziyor: ''...Anatole France zerine kan btn lm sonras yazlarnda, hayatnn bu tarafna dokunulmay enteresand. Edebiyat mnekkitleri onu Fransz nesrinin stad Rabelais, Voltaire ve Renan an'anesi iinde en iyi satyre'ci (heccav) olarak kutladlar.. onu kzl bayraktar olarak methetmek, yalnz radikal matbualara braklmt...'' (a. g.e., s.233) Bizde de byle olmutur, hatta daha da kts: zira 'radikal' geinen matbuatmz, Anatole France 'n bu 'niteliini' nedense hep unutur. Deiti gibi grnyor ama... amas var ...ister misiniz, imdi niye Anatole France 'n o szn, hatrladma gelelim? Galiba ayn fikri, kendime gre ben yle tekrarlasam, mermm daha iyi anlatacam: ''...yasalar, yksek eitlik ilkesine uyarak, hem zenginlerin basnna, hem yoksullarn basnna, lkeyi batrmak amacyla evrilen dolaplar, bu dolaplara -yerli, yabanckatlanlar, bu katlmadan elde ettikleri kazanlar aklamak hakkn tanmtr'' ; iyi de, hangisi aklayabilir? Evet, 'nn Cumhuriyeti' nde bu zgrlk yoktu; gazetelerin, handiyse 'manetlerini' bile, Matbuat Umum Mdrl tesbit ve tayin etmekte idi; Demokrasi 'den sonra da, yoksullarn basn ne zaman azn asa, bana gelmeyen kalmamtr; hele kr, son
zamanlarda durum deiti gibi grnyor, ama... 'ama' s var!.. Kitaplarla baladk, o dzeyde kalalm; Trkiye 'de Media , A'dan Z'ye Oligari 'nin ( Brokrasi+Burjuvazi ) kontrol altnda idi; aslnda yine yle, sadece o 'zhiri zgrlk' te, eitlik hakk tannyor; sen falan ya da falan yazarn, femekn kitabn yaymlamakta hrsn; paran oksa, sermaye seni destekliyorsa, reklm kampanyalaryla tantrsn; u var ki Media handiyse btnyle, 'sermaye' nin denetimine girmitir, o arln koyar, dier tarafta emek emek yazlm ya da evrilmi eserler, doru drst tantlamaz; datlamaz, bu yzden bazlar raflarda eskir. Dikkat isterim, 'bazlar' dedim, zira halkmz sezgileriyle mthi bir halktr, duvar afileriyle tantlamayan, gazete radyo ve TV programlarna giremeyen, fakat ondan yana olan yazarlar ve kitaplar, adeta altnc hissiyle fark eder; ne yapar eder, onlar bulur ve okur. O kadar byledir ki bu, Holding Media'snn 'sktla boma' teebbslerine ramen, nice 'ulusalc' yazarmz, yllardr kitaplarn st ste basabiliyor; halktan umduklar ve bekledikleri ilgiyi gryorlar. Kim demi onu? Buradan bakld m, bilmem yle bir 'tesbit' yapsak yanlr myz? lkemizdeki 'sekinci ve alafranga', ayn zamanda 'komprador' aydnlar, kendilerini asl, yoksullarn aydnlarn -ki onlar 'ulusalc'dr, 'Kemalist'tir, 'Trk'dr, 'Sosyalist'tir- 'marginal' sayarlar, yle gsterirler; oysa iin asl, bunun tam tersi; bu topran, bu toprakta yaayanlarn gerek aydnlar ve yazarlar, halkn iinden kan, iinde olanlardr; gerek 'marginal'ler ise, burnundan kl aldrmayan (komprador) 'alafrangalar'; kitap fuarlarn yakndan izleyenler, bu gerei zaten biliyor. Peki, i byle diye, dpedz hakk yenilmi, oysa gl ve yararl, tanndndan ok daha fazla tannmas ve tantlmas gerekli kitaplardan, sz etmeyecek misiniz?
Kim demi onu?
Cumhuriyet, 28.07.2004 49 - ...Onalt Admda Demokrasi(!)... Tesbit/1. ''...Hep sylemez miyim, Amerikallar -aslnda konu ne kadar gizli olursa olsun- ak szl insanlardr; bunun bir kant da; 'Project Democracy / Demokrasi Projesi' uygulamasnda, Birleik Amerika 'nn aslnda, ne yaptn takr takr aklam olan; -eski CIA DirektrColby 'nin szleri; biliyor musunuz, ne demi hazret? Aynen unlar: '-...biz, CIA'nn rtl olarak yaptklarn, aktan yapyoruz!'' (Bkz. M. Yldrm, 'Sivil rmcein Anda' , s. 25) Nedir o yaptklar? Mustafa Yldrm onu yle zetlemi: ''...Toplumla devlet arasna giren yeni rgtlenmeden beklenen, (buraya dikkat!) devlet egemenliine paralel bir egemenlik kurulmasdr. Dnyann hibir lkesinde hibir devlet bunu kabul edemez, nk paralel egemenlik demek, o lkede yeni bir g orta oluturarak, yeni ve etkili bir ortak yaratmak, erki (iktidar) anayasal sorumluluk tamayanlara devretmek demektir...'' Galiba daha da nemlisi, uras: ''...son elli yldr, lkenin iilerine, ittifak anlamalaryla yn veren egemen devlet ynetimi (yani ABD) kendisine rakip grd sosyalist dzenler yklmaya yz tutunca, (buraya dikkat!) artk kimlii ve yaps ne olursa olsun, devletlerin egemenlik alan iinde, aktan, paralel egemenlik alanlar yaratmakta bir saknca grmemektedir.'' (a.g.e., s. 32) Nasl m yapyor? Mustafa Yldrm , onu ilgin bir balk altnda, madde madde kitabnda aklyor; benzer bir uygulamaya sahne olan lkelerde, bu noktann dikkatle izlenip incelenmesi elbette 'hayati' nem tamaktadr.) ''Onalt admda demokrasi (!)...'' M erakls, hi kukusuz, kitab bulup bu onalt maddenin
tamamn renecek; uygulama biimleri hakknda, bilgi edinecektir; sadece 'liberal sistem' e dahil baz lkelerde, nasl yrtldn, -ya da yrtlmediini- lebilmesi iin, 'maddeler' den bazlarn, yle bir hatrlatalm dedik.. ''-a. Kamuoyu oluturucularna -bizdeki adlandrmayla, aydnlara, yazarlara, bilim adamlarna- ynelik, ierde ve darda, masraflarn karlayarak konferanslar ekmek! Katlmclarla dorudan iliki iinde, ilgili lke hakknda bilgi almak ve 'dnce' ve 'rgtlenme' zgrl bal altnda, 'yeniden yaplanma' dncesini benimsetmek!..'' ''-b. Alt rgtler yoksa, hemen Helsinki Nihi Senedi kapsamnda, Helsinki Yurttalar ve Ortak Zemin Merkezleri'ni rgtlemek ve koullar olgunlatka, uzaktan ynlendirilebilecek bir ilikiler a altnda 'nsan Hakk' dernekleri ve benzeri rgtlerin kurulmas...'' ''-c. Yeni propaganda aygtlarnn (radyo, gazete, dergi, televizyon, video yayn) devreye sokulmas. Bilimsel ve magazinsel ierikle, insan haklar ilkeleri stne srdrlen yaynlarn younlatrlmas, insan haklar ihlllerinin yaratlmasyla, srecin hzlandrlmas...'' ''-d. Casuslar yerine yayn muhbirleriyle yerinden bilgi elde etmek iin, yaygn bir yaync eitim programnn gerekletirilmesi; bilimsel ve toplumsal konferanslarn oalmas; yerel vakf ve 'think tank' derneklerinin kurulmas...'' ''-e. adamlar derneklerinin, sendikalarnn kurulmas; var olanlarn iine bilim adamlarnn szmas. Siyasi partilere eitim programlaryla, particilik dersleriyle yaklaarak, kadrolarn ynlendirilmesi; genliin 'dnce zgrl' ve 'siyasi katlmclk' propagandasyla rgtlenmesi...'' Tuhaftr, insan ard ardna bu maddeleri okurken, hi yabanclk ekmiyor; sanki daha nce, bir yerlerde
yaam, grm gibi oluyoruz, yle deil mi? Acaba neden? Tyleri rpertmiyor mu?.. Mesel, u maddeleri dikkatlice okur musunuz? ''...-f. Etnik kkrtclk! Etnik ayrlklar glendirmek zere, kltr anmsatma programlarna balanarak, yerel toplantlardan, uluslararas toplantlara adam tanmas; ulusal/blgesel tarihin btnletirici zelliklerinin azmsanarak, yerel tarih, yerel kltr aratrmas ad altnda en eskiye zlem yaratlmas...'' ''-g. Yanl ve eksik bilgilendirme. Kitlelerin akl denetimlerini ele geirmek zere, youn propaganda ve yanl bilgilendirmeyle, tarihsel devlet kurumlarnn ve etnik srtmeleri nleyen geleneksel kurumlarn ypratlmas; toplumsal kimlii kartrmak iin toplumsal ve tarihsel gereklerini tahrif ederek, yeni kimlikli topluluklar yaratlmas...'' ''-h. Ulusal retim birimlerinin ele geirilmesi. Yaratlan iktisadi bunalmlar sonucunda, ar sanayi iletmelerinin, enerji ve iletiim kurumlarnn, 'zelletirme' ad altnda yabanc irketlere yok pahasna devredilmesi; iktisadi bamszl pekitirecek byk projelerin nlenmesi...'' Evet, son elli seneyi bilinli yaam her yurttan, tylerini rperten 'maddeler' bunlar! Yeryzne uygulanmak istenen 'kreselleme' nin ne trden bir 'kreselleme' olduunu, ak ve seik olarak gsteriyorlar. Hepsi bu kadar m? Ne mnasebet! Sadece fikir vermek iin, sadece altsn aktaraym dedim; yurttalk bilinci yksek olanlar, hi kukusuz 'Sivil rmcek Anda' y okumadan edemeyeceklerdir... Hem sadece bu sorunu ilemiyor ki!..
50 - Ilml slam m, Batc slam m? ( Tesbit/1. ... zerinden ka gn geti bilemem, bildiim, u satrlar bu kede, benim kalemimden okumu olduunuz: ''... Emperyalizm'in diyalektii, bazen dinleri birbiriyle vuruturduu gibi, bazen de ayn dinin farkl yorumlarn attrr, bundan fayda umar. (...) Bu bakmdan ABD'nin Ortodoksluk Dnyas iinde de, benzer bir 'datma operasyonu' planlad; Moskova'nn Ortodoksluu'na kar, 'Bat'nn himyesinde bir Roma Ortodoksluu gelitirip, durumu pekitirmek iin Hali'te bir Fener 'Vatikan' rgtlemek (...) istedii dnlebilir...'' (Cumhuriyet, 21 Temmuz 2004) Bu tesbit, handiyse 'insiyki olarak' , yle bir soruyu akla getirmez mi? Bat ('Sistem') kendi dini olan Hristiyanlk iinde bile, karna uygun 'kiliseler' oluturuyorsa; 'rakip' -hatta dman- ilan eyledii Mslmanlk ierisinde, benzer oyunlara bavurmaz m?..) Reci Kutan kesin konuuyor... ( Tesbit/2. ... Saadet Partisi Genel Bakan Reci bey (Kutan), AKP konusunda ona yneltilen bir soruyu cevaplandrrken, demi ki: ''... Ben uzun yllar birlikte altmz bu arkadalarmz, artk tanyamyorum. Nedir bunlarn izgileri dedim. Sonuta ilerinden bir milletvekili kt, 'muhafazakr demokrat' diye bir kavram ortaya att. Bat'daki 'Hristiyan demokratlar' gibi bir ey. ( Bunlara ) sde Amerikanc deil, 'Batc slm' demek lzm: br Bat lkeleri de ayn eyi istiyor. zellikle 11 Eyll'den sonra, gerek ABD'de gerekse Avrupa'da, Mslmanlar'a kar taknlan tavra baknz; oralarda artk gerek slm bir ana hedef ve adeta dman haline getirilmi. Artk inkr edilir taraf yok, bir Bat kuruluu olan NATO'nun slmiyet'e bak ortada...''
''... Bunlar ise ( AKP'liler ) AB'ye ill gireceiz diye her trl tavizi vermeye hazrlar. Kbrs, bize sorarsanz, gitmitir; bu arada Irak'taki karlarmz, byk lde ayaklar altna alnmtr. Irak'ta, Filistin'de, Afganistan'da cereyan eden olaylara bakn. Bizim bin yllk bir devlet geleneimiz var. Bu gelenek de herhalde zlimlerle bir arada olmaya cevz vermiyor; ama ( buraya dikkat! ) u anda, tutum itibriyle, Bat'nn karlar dorultusunda, bir uygulama biimi gryorum. Bunun en son rneklerinden birisi de, ABD'nin byk bir yutturmaca olarak ortaya att, Byk Ortadou Projesi (BOP)'dir...'' Bundan kan nedir? 'Milli Gr' 'Ilml slm' reddediyor; Reci bey (Kutan) bu konuda ak ve kesin, demi ki: ''- ... slm, slmdr; slm unun bunun, sizin benim arzusuna gre kabul edilebilecek bir din deildir; slm'n iki temel kayna vardr: bunlardan bir tanesi Kur'n- Kerim'dir, br de Peygamberimizin snnetidir. Bunun istediiniz ksmn krpp, istediinizi brakrsanz, slm d bir din ortaya kar; dolaysyla ben, 'Ilml slm' diye bir tarif kabul etmiyorum...'' ( Cumhuriyet, 25 Temmuz 2004 ) Peki, ya kabul eden varsa?..) Davetin bylesi... ( Tesbit/3. ... Merakls bilmez mi? eitli lkelerdeki trde partiler, Avrupa Parlamentosu 'nda, ortaklaa gruplar oluturmutur. Bunlardan biri de, eitli Hristiyan Demokrat partilerin oluturduklar, Avrupa Halk Partisi (IPP). te bu partinin Genel Bakan, geenlerde bir tel Ankara 'ya urad; bu arada, Babakan tarafndan da kabul edildi; niin mi, bunu elbette en iyi, olay anlatan haberi okuyarak renebiliriz; nk ayn zamanda o, az nce yukarda sorduumuz sorunun cevab olacaktr:
''... Avrupa'daki Hristiyan Demokratlar'n oluturduu IPP Grubu'nun Bakan Martens , (buraya dikkat!) Erdoan'la grmesinde; AKP'yi gruplarna ye olmaya davet iin Trkiye'ye geldiklerini syledi. IPP'nin Avrupa Parlamentosu iinde en byk grup olduunu ve Avrupa'da Hristiyan Demokrat kkenli 10 babakan bulunduunu ifade eden Martens, AKP'nin gruplarna ye olmasnn, AB mzakerelerinde 'arkasnda salam bir destek olduu' anlamna gelecei mesajn verdi. Erdoan'dan, bir an nce yelik bavurusunda bulunmalarn isteyen Martens, yle konutu: ''- ... yelik bavurunuzu hemen yaparsanz, Aralk'taki mzakereler ncesinde, mracaatnz sonulandrma zorunluluunu hissederiz, nk size muhtemelen Aralk'ta tarih verilecek; ancak, bundan sonra mracaat ederseniz, nmzde yetimesi gereken bir tarih olmayaca iin mracaat daha ge sounlanacaktr...'' (Hrriyet, 31 Temmuz 2004) Hrriyet 'in bu haber/rportaj iin setii bala diyecek yok: ''Bize Katln, AB in Destek Olalm!'' Sizi bilemem ama, bunun bana hatrlatt, ngiltere Devlet-i fehimnesi'nin o eski ve nl Hariciye Nzr ve bavekili Lord Palmerstone 'un, daha o tarihte, Trkler'in Avrupa 'ya kabul bahsinde syledikleri: ''- ... Trklere, Mslman olduklar iin, hibir ekilde taraftar deilim; eer Hristiyan yaplabilirlerse, son derece mutlu olacam...'' Yorum gerekir mi?)
Cumhuriyet, 09.08.2004 51 - ...Gazi, Neden yle Demiti?.. ..bu fikir beni ilk defa, yoksa o akam 'Demokrat zmir 'den km, vapurla Karyaka 'ya dnerken mi yoklamt; epeydir, 'Aynann indekiler' roman dizisine
altm iin, yakn tarihimizi kurcalayp duruyordum; sk sk Nurdoan 'la (Taalan) Osmanl 'nn son gnlerini, 'stikll Sava 'n konuuyoruz; o akam, ilk defa Anadolu htilli 'nin 'evrensellii' kafama takldysa, sanrm bu yzdendir. Neresinden baklrsa baklsn, 'stikll Sava' n 'mstevli' Yunanl'y Anadolu 'dan kovmaktan ibaret saymak, yle anlatmak; tercman olduu, Zalimler/ Mazlumlar 'diyalektiini' yok saymak, -daha da vahimi- gizlemek anlamna gelir ki, bu Gzi 'nin hem 'fikriyat 'na uymaz, hem 'fiiliyat' na! stelik, ona yaplan byk bir hakszlktr! Mustafa Kemal Paa, daha Vladimir lyi 'e (Lenin) ilk mektubunu yazd gn, 'Beyaz, Hristiyan ve Batl' Emperyalizm 'le, onun tutsak ettii 'Esirler Dnyas' arasndaki tercihi yapm; dahas, Kafkas Seddi 'ni irdeler; 'yklmas zarureti 'nden, bunun iin de Bolevikler 'le ibirlii 'gereinden' sz ederken, gerekesini de aklamtr. Bu ne kadar gerekse, 'Anadolu htilli 'nin hareket noktasndan saptrlmasnn ve 'istikametinden' vazgeilmesinin, Gazi 'nin vefatndan itibaren balad, gittike hzlanarak ilerledii de, o kadar gerektir. Gzi, Anadolu'daki Mazlumlar ile, Azerbaycan, ran, Afganistan zerinden - Avrasya'daki Mazlumlar'la irtibat aramt; ondan sonrakiler, tam tersine, 'Koca' Reit Paa geleneine dnerek, Devlet-i Aliyye'yi batrmak iin elinden geleni yapm olan, Bat'dan medet umdular; neden mi, onu bilmeyecek ne var canm, Tanzimatlk ruhlarna ilemiti de ondan! u sylediklerime, bir tank istemez miydiniz? O halde, buyurun! 'Bozuk' muydu, 'bozdular' m? smet Bozda 'n 'Atatrk'n Avrasya Devleti' adnda bir kitab olduunu kim biliyor? te o kitabnda, kelimesi kelimesine, smet Bey (Bozda) unlar sylemi:
''...Bavekil Cell Bayar'n takm deitirmesi ile Mareal akmak yerine smet nn Cumhurbakan oldu: TBMM'den smet Paa'nn destek evresi uzaklatrlacana, Atatrk'n yakn evresi temizlendi. Cell Bayar yine Bavekil oldu ama, bu iktidar smet Paa 'Milli ef ve CHP'nin Deimez Genel Bakan' oluncaya kadar srd. nn'nn setii ilk Babakan Dr. Refik Saydam ilk verdii demete, 'Trkiye Devleti A'dan Z'ye Bozuktur' dedi ve Atatrk dnemini toptan mahkm etti. smet Paa, ankaya Kk'nde viyolonsel dersleri alyor, ngilizce reniyor, laboratuvarda kimya deneyleri yaparak vakit geiriyordu...'' ''...yeni iktidarn ilk el att konulardan biri, Dil ve Tarih Kurumlar almalar idi. Tarih Kurumu matbaasnda basm srdrlen 'Trk Tarihi'nin Anahatlar' kitab, hemen ortadan kaldrld ve ikinci kez yazlabilmesi iin yaplan almalar yok edildi. Tarih Kurumu 'nun grevi, Tarih kltr rnlerini yaymlayarak Trk toplumunda bir tarih kltr oluturmakt(?) Bunun iin ie, Roma Tarihi'nden balamas gerekti, 'Trk Tarihi'nin Anahatlar'ndan deil!..'' ' '... Dil Kurumu da, dili eskimi szckler tayacana, yeni szckler retmeli, dili, 'kltr dili' haline getirmeli idi. Yeni szckler yapmna giriildi. Hedef 'Bat' olduuna gre, eski Yunanca ve Latince'nin, okullarda retilmesi almalarna balanld. Kitaplar yazld, basld; baz okullarda Latince dersleri uygulamaya kondu. Trkiyat Enstits kapatld, bilimsel grevi edebiyat fakltesine verildi. smet Paa'mzn diryeti ile savaa girilmedi, fakat ekonomimiz girmiten beter oldu...'' ( smet Bozda, 'Atatrk'n Avrasya Devleti', s. 154/155. Tekin Yaynevi, 2. basm. 1999 ) Orduya verdii son grev... Bu perspektifin verilmesi gerekiyor muydu? Galiba! Ya da ben yle sanyorum, zira nedense bir baka eseri, Dr.
Bar Doster 'in hazrlad 'Atatrk, Trk Dnyas ve Mazlum Milletler' i okurken, sk sk aklma smet Bey 'in (Bozda) o devri yaamlara hatrlatt, bu perspektifi zetleyen satrlar geliyordu. Bir de elbet, oumuzun farknda bile olmad, o gerek! Gazi Mustafa Kemal Paa 'nn 29 Ekim 1938 gn, Ulus eski Hakimiyet-i Milliye- gazetesinde yaymlanan mesajnda, Trk Silahl Kuvvetleri 'ne hangi grev verilmiti, bilin bakalm; Trk Vatan ile Trklk Cmias ' ayn misyon iinde birletirilerek, ite u grev: ''... ( Ordumuzun) Trk Vatan'nn ve Trklk Camias'nn an ve erefini, dahili ve harici, her trl tehlikelere kar korumaktan ibaret olan vazifesini, her an yapmaya hazr ve amde olduuna, benim ve byk ulusumuzun tam bir inan ve itimad vardr...'' Neden 'Trk Milleti' deil de, 'Trklk Cmia' s demiti acaba?
Cumhuriyet, 11.08.2004 52 - ...Tanzimatlk, Baka Nasl Olur?.. ...bilmem yanlyor muyum: Bar 'n (Doster) kitabn okumaya balamadan, daha nce yaymlanm, yakn tarihimizle ilgili iki esere, -hi deilse- yle bir 'bakmak' lzm; ikisi de, 'belge' mahiyetindedir, ikisi de, 'Atatrk, Trk Dnyas ve Mazlum Milletler' in (Toplumsal Dnm Yaynlar) iledii dnemi kapsyor: Bu kitaplardan birisi, Gzi 'nin Trk Hariciye'sini, yllarca kendisine emanet ettii, Dr. Tevfik Rt Aras 'n yazlarndan derlemedir: ''Atatrk'n D Politikas' ; ikincisiyse, Mdafaa-i Hukuk dneminde, inklbn 'nir-i efkr' olan Hkimiyet-i Milliye gazetesi bayazlarndan, Hadiye Bolluk 'un derledii: ''Kurtulu Sava'nn deolojisi''; her iki eser de, Kaynak Yaynlar' ndan kt. Byle bir n alma, bana yle geliyor ki, Dr. Bar
Doster 'in, nsznde altn izdii szlerin, gerek ve tarihi anlamn bulmasna yardmc olacaktr; nk ne diyor Bar Doster: ''...bu alma ile, 'blge merkezli' politikalarn dinozorluk sayld, dnyaya 'Ankara merkezli' bakmann alay konusu olduu bir dnemde; Mustafa Kemal'in 'blge merkezli' d politikas; bu balamda, Asya'daki Trkler'e ve Mazlum Milletler'e nasl yaklat anmsatlmak istenmitir. Trkiye'nin, Trk Cumhuriyetleri, blgedeki dier lkeler ve komularyla ilikilerini glendirmesi; tek seenee mahkm olmadn anlamas ve geni potansiyelini kullanmas iin, baars kantlanm bir politikaya dikkat ekilmitir...'' (a.g.e., s.9) Sizce de, Trkiye 'nin 'stratejik orta' ve 'byk mttefiki' saylan lkelerin, 'kirli amarlar' Mustafa Yldrm 'n 'Sivil rmcein Anda' (Democracy Project) dklp saldktan sonra; yakn tarihimizden byle baarl bir alternatifi bulup, zerinde dnmemek, gerekleme olanaklarn tartmamak; vahim bir saflk, tehlikeli bir yanlg olmaz myd?.. Bugn yapabiliyor muyuz? ...geen gn ne diyordum: ''Gzi, Anadolu'daki Mazlumlar ile, -Azerbaycan, ran, Afganistan zerinden- Avrasya'daki Mazlumlar'la irtibat aramt; ondan sonrakiler, tam tersine, 'Koca' Reit Paa geleneine dnerek, Devlet-i Aliyye'yi batrmak iin, elinden geleni yapm olan Bat'dan, medet umdular; neden mi, bunu bilmeyecek ne var canm, 'Tanzimatlk' ruhlarna ilemiti de, ondan!..'' (Cumhuriyet, 11 Austos 2004) Bu 'dnn' ne demek olduunu, tam anlamyla neyi ifde ettiini anlayabilmek iin; eserinin daha banda, Amasya Tamimi 'nin ve Erzurum Kongresi kararlarnn, hangi ruhta olduunu, neye istinat ettiini aka ortaya koyan Bar 'n (Doster) , yaratt mukayese imknn iyi deerlendirmek lzm; o gnk 'meydan okuma' y
grenlerin gs nasl kabaracak; onu, bugnk -hadi uysallk diyelim- davranla mukayese edenlerin, ilerini nasl byk bir 'haclet' kaplayacaktr? ''...Erzurum Kongresi'nde alnan kararlar da, Amasya Tamimi'ndeki ruhu, amac ve kararll iermekte, hatta daha ak ifadelerle, dnyaya meydan okumaktadr: ''1/ Ulusal snrlar iinde bulunan yurt paralar bir btndr, birbirinden ayrlamaz. 2/ Ne trl olursa olsun, yabanclarn topraklarmza girmesine ve ilerimize karmasna karyz ve Osmanl Hkmeti'nin dalmas halinde, ulus birlikte direnecek ve (yurdu) savunacaktr. 3/ Yurdun ve bamszlnn korunmasna ve gvenliinin salanmasna, stanbul Hkmeti'nin gc yetmezse, amac gerekletirmek iin, geici bir hkmet kurulacaktr. Bu hkmetin yeleri ulusal kongrece seileceklerdir. Kongre toplanmamsa, bu seimi Temsilciler Kurulu yapacaktr. 4/ Ulusal gc ( 'Kuva-y Milliye' ) etken ve ulusal istenci ( 'irade-i milliye' ) egemen klmak temel ilkedir. 5/ Hristiyan aznlklara siyasal egemenliimizi ve toplumsal dengelerimizi bozacak ayrcalklar verilemez. 6/ Yabanc devletlerin gdm ve koruyuculuu kabul olunamaz. ...'' (a.g.e., s.34) Dikkat isterim, hi kimse gnmzdeki 'kreselleme' kamuflajn kullanarak, 'ulusalclklar' n modas getiini sylemeye kalkmasn; zira 'kreselleme' nin -zaten hep yleydi ya!..- nasl bir 'Ulusal Sistem Hegemonyas' peinde olduu, artk aka anlalmtr; onun iindir ki, Erzurum Kongresi' ndeki ' meydan okuma' bugn iin de 'muteberdir' . , o karanlk gnlerde, o yrekli yurtseverlerin yaptn; gnmzde, -yeryznn ekonomideki ilk yirmi, savunmadaki ilk alt lkesi arasnda bir lke olarak- bugn yapabiliyor muyuz, ite orada! Yapamyorsak, 'Tanzimatlk' baka nasl olur?
Paralel okunmal... (...'dip dalgas' , st ste kan 'aydnlatc' eserlerle, bsbtn 'ykseliyor' ; bir yenisi de, Mustafa Yldrm 'n 'Democracy Project 'inin, baka dzeydeki bir kant saylabilecek, 'Frances Stonor Saunders' in eseri, 'Paray Veren Dd ald / CIA ve Kltrel Souk Sava' ; stelik Trkesini, nice deerli evirisini okumu olduumuz lker nce hazrlam, paralel okunmasnda byk yarar var, onun iin duyurmak istedim.)
Cumhuriyet, 13.08.2004 53 - ...Ankara Merkezli, D Politika!.. ... 'muhafazakr liberal' o dostum, 'Hangi Atatrk' n yeni basm dolaysyla kitaptan sz ederken (Milliyet, 3 Mays 2004), ilgin bir noktaya dokunup gemiti; diyordu ki, 'Gzi' nin 'sylev ve demeleri' nden, kitaptaki btn 'alntlar' , 20 'li yllara, yni 'sava yllar' na aittir; cmlenin mefhm-u muhlifinden, o dnemi bilmeyenler, rahatlkla 30 'lu yllara, yni 'bar yllar' na ait szlerinin, daha baka olduu; ayn 'tam bamsz' ve 'anti/emperyalist' tavr iermedii anlamn karabilir. Yalnz o 'muhafazakr liberal' dostum deil, 'Atatrkym' diyen baz dostlarm da, Gzi Mustafa Kemal Paa ile Kemal Atatrk arasnda byle -stelik ciddi- bir fark olduu ims iindedir; esasen o kitapta benim, 'nn Atatrkl' dediim de budur: nn 'sekinciliini' mazur gstermek iin, Gzi'yi deimi gsterirler. 'Tanzimat' dolaysyla 'Bat (Sistem) yanda' -yar Osmanl, yar komprador- aydnlar; Trkiye Cumhuriyeti 'nin geleceini, Asya 'l ve 'Bolevik' Sovyetler 'in yannda deil; 'zerinde gnein asla batmad' ngiltere devlet-i fehimanesi'nin 'yannda' gryor, grmek istiyorlard. Bilindii gibi, vefatndan yllar deil- uzun aylar gemeden smet Paa; Gzi 'nin ngiltere Kral VIII. Edward ayana kadar geldii halde-
yapmadn yapm, ngiltere ve Fransa 'yla ittifak imzalamt. Oysa Gzi 'nin Bat 'yla ( Sistem 'le) hibir ittifak yoktur; d politikas Bar Doster 'in de kitabnda iaret ettii gibi, 'Ankara Merkezli' dir: Sovyetler 'le yakn dostluk, Balkan Pakt ve Saadabad Pakt erevesi iinde gelitirilmi; o devirde Ankara, Musul ve eyh Sait Meselesi 'nden dolay ngiltere; Dersim ve Hatay meselesi 'nden dolay Fransa, Oniki Ada Meselesi 'nden dolay talya ile ciddi ve tehlikeli uyumazlklar yaamtr. Zaten 20 'li yllarn Gzi Paa 's ile 30 'lu yllarn Kemal Atatrk ' arasnda anti/emperyalist tavr, mazlumlardan yana tavr koymak bahsinde hibir fark olmadnn en iyi kantlar da Hatay Meselesi 'ndeki davrannda ve sylediklerinde 'mndemi' tir. ''...i silhla halletmek zorunda kalrsak...'' M erakls hatrlayacaktr, TBMM 'nin ilk 'haf celseleri' nde ( 1920, Nisan ) Gzi, ngiltere ve Fransa 'ya kar, Ankara 'dan gizlice destek -hatta ortaklk- isteyen Suriyeli ve Irakllara, 'nce bizim yaptmz gibi, tam bamszlklarn elde etmelerini' tavsiye etmi; daha sonra, 'federasyon ya da konfederasyon dnlebileceini beyan etmitir'. Mazlumlar 'a tavsiyesi, hep bu oluyordu: nce tam bamszlk, yani anti/emperyalizm, arkasndan ibirlii! Hatay Meselesi 'nde Fransa ii kmaza srkleyince, zm gerilla tasarmna kadar gtrdn yazmmdr; en iyisi sanrm, durumu Riyaset-i Cumhur Ktib-i Ummisi Hasan Rza Bey 'in (Soyak) kaleminden renmektir; bakar msnz neler yazyor, Gzi meerse demi ki: ''...yet byle bir zarret karsnda, yni ii silhl bir hareketle halletmek zorunda kalrsak, tutacam yolu da oktan kararlatrm bulunuyorum. Byle bir durumda derhal devlet reisliinden, hatta meb'usluktan istifa
edeceim; serbest bir Trk vatanda olarak, bu ite alan arkadalarla beraber, Hatay topraklarna geeceim; bildiin gibi, bunun her zaman imkn ve ok emin yollar vardr. Oradaki mchitlerle ve anavatan'dan kap bize katlacandan phe etmediim kuvvetlerle, meseleyi yerinde ve iten halletmeye alacam; isterse Trkiye Hkmeti beni ve arkadalarm si iln eder ve hakkmzda tkibt da yapar...'' (H.R. Soyak, 'Atatrk'ten Hatralar' , Cilt II, s.607) Daima 'mazlumlar'dan yana oldu... ...besbelli 'Muhafazakr Liberal' dostum, lmne eyrek kala bile Mustafa Kemal 'in, anti/emperyalist tavrnda nasl sbit ve srarl olduunu 'atlam' ; oysa Gzi lnceye kadar, Zalimler/Mazlumlar diyalektiinde, daima 'Mazlumlar' dan yanadr; o kadar ki, ayn konumann arkasn aynen yle getiriyor: ''...bir ey daha syleyeyim, ben bugnk Fransz idarecilerinin, Suriye ve Lbnan'a yle kolay kolay istikll vereceklerinden emin deilim; zaten tatbikat birtakm yersiz bahanelerle sene sonraya t'lik etmeleri de buna delil telkki edilebilir (Buraya dikkat!) Binaenaleyh biz hareketimizi onlara da temil ederek, ksa yoldan gerek Suriye ve gerek Lbnan'n zledikleri gerek istiklallerini temin edebiliriz...'' (a.g.e., s.607) Dikkat isterim, ' Suriye ve Lbnan , zaten bizimdir, zaptederim' demiyor; onlarn da 'tam bamszln salarz' diyor; onun iin Atatrk 'n teki Trkler ve Avrasya 'Mazlumlar' yla ne trl bir irtibat ve mnasebet iinde bulunduunu aratrmann, bundan ders almann tam srasdr. Dr. Bar Doster 'in almasn, ( Atatrk, Trk Dnyas ve Mazlum Milletler ) bir de bu adan deerlendirmek lzm: hele Kbrs 'ta, KKTC 'nin kazanlm bamszlnn; gz gre gre kaybn, yutkunarak sineye ekiyorsak!..
Merakls in Not: Tesadf bu ya, Gzi 'nin 'Kurtulu Sava' mantnn, nasl halka gvenen bir 'Mazlumlar' stratejisine dayand, Teori 'nin son saysndaki (Austos 2004, No: 175) ciddi bir almada etraflca ileniyor; Gzi'yi daha iyi, daha doru anlayabilmek iin; dikkatlice bir okuma, kesinlikle yararl olacaktr. (Bkz. Osman B. Kuruca, 'Atatrk ve Gerilla Sava', s.3-48)
Cumhuriyet, 16.08.2004 54 - Kemalizm Aslnda Nedir ...kitabnn bir yerinde, Bar (Doster) , yle nemli ve arpc bir alnt yapm ki; armlarn zinciri, okur okumaz beni kapt gibi, 70 'li yllarn Ankara 'sna, yaynevindeki alma masama gtryor; karmdaki koltukta, alntnn sahibi oturuyor; gzlk camlarnda, k prltlar; dudaklarnda, dosta bir tebessm: Niyazi Berkes ! Yazlar Kanada 'dan gelirdi, sylemitim ya, yakn tarihimizi konuuruz; kafama taklanlar soruyorum, engin bilgisiyle kukulu ne ok noktay aydnlatyor; zaten, 'Hangi Bat' nn yeni bir basmna 'nsz' yazmak gerekince, yaznn bana, onun u szlerini almayacak mym? '...bizde Batclkla anlalan ey...' ''...bizde 'Batc'lk'la anlalan ey Trk evrimini ada uygarla uygun ynde gelitirmektedir; (buraya dikkat!) halbuki Avrupa'da ve Amerika'da 'Batllama' ve 'Batclk', Bat diplomasisine boyun eme anlamna gelir. Bu yzden onlara gre 'Kemalist Devir' Bat aleyhtarl, Menderes Devri ise 'Batclk' devridir. (buraya dikkat!) Bat diplomasisinden bamsz olan bir Batclk, Bat dilinde, Bat dman kt bir ulusuluk demektir!..'' Trkiye Cumhuriyeti , geleceini tartrken, Niyazi Aabey 'in (Berkes) inanlmaz berraklktaki bu szlerini, bir an bile aklndan karmamak zorundadr; nitekim, 'Souk Sava' n sona erdii srada, bir ecnebi
gazetesinden kestiim u haber, onun 'tespitinin' ne kadar doru olduunun, ak bir kantdr.. Baknz ABD 'de, 'Din ve Demokrasi Enstits' nn Bakan olan Mrs. Diane . Knippers ne demitir: ''...Fransa teki Avrupa devletleri iin 'model' olmutur; o da, dine kar politikasn (laiklii demek ister) kesinlikle terketmeli, inan zgrln yeniden gvenceye kavuturmaldr. Bugn bizi harekete geiren ey, dn bizi Komnizm'le mcadeleye sevk eden eyle, ayndr. nsanlk yalanla serpilip geliemez, oysa Komnizm ve Dinsizlik (yine laiklik demek ister) ancak yalan retebilir. Dindarlk uygarln garantisidir; zira inan sayesinde namuslu insanlar oalr, namus olmaynca ticaret olmaz; ticaret olmaynca, uygarlk olmaz!..'' Bu kadar bile, Trkiye Cumhuriyeti 'nin zerinde ykseldii temelleri atanlarla; imdi Ankara 'nn, kaderini birletirmeye heveslendii Bat 'nn ve Batllar 'n, ne kadar ayr -ayr da lf m, kart- tellerden aldn gstermeye yeter.. En kaln ve karanlk kafalar bile... O ysa Bar 'n (Doster) eserinde yapt alnt, Niyazi Berkes 'in, en kaln, en karanlk kafalar bile aydnlatabilecek netlikteki u 'tesbit' i yapyor. Diyor ki: ''...Birinci Dnya Sava'nn Wilson Prensipleri, Bat nderlerine, bir eit ulusuluk kavramn kabul ettirmiti. (buraya dikkat!) Fakat, bundaki ulusulukta Bat'nn ekonomik ve siyasi hkmnden bamsz olma anlam yoktu. Bat'da byle bir eyin imkn, o zaman, kimsenin aklna gelmezdi. Wilson Prensipleri, Bat'dan bamsz deil, Hristiyan hayrseverlii altnda, Bat'ya bal bir ulusuluk gerektirir...'' ''...bunun en iyi rnei, Osmanl mparatorluu'ndan bamsz olmak isteyen Arap Ulusuluunun ald 'manda ulusuluu' eklidir. O zamanki Arap 'milliyetiliinin'
kabullendii bu 'manda Batcl'na kar; bu nderler, bizde olduu gibi, bir 'Mill Kurtulu Sava' yapmadklarndan, Arap Ulusuluu ancak II. Dnya Sava'ndan sonra buna dnebilmitir. (buraya dikkat!) Kurtulu Sava Milliyetilii, Wilson Milliyetilii'nden ayrld gibi, Kemalist Devrimcilii de hem Batclk anlayndan, hem de Bolevik Devrimcilii'nden farkl olmutur...'' Bu, bir bakma, 'Souk Sava' dneminde, Bat 'y ve Batcl , kskvrak Bat Avrupa ile Kuzey Amerika 'y sktran anti/Emperyalist Diyalektiin , tek cephe deil, birisi 'sosyalist' br 'nc Dnyac' iki cephe olarak meydana kmasnn, aklamasdr; hatta, Karl Marx 'n tahminleri hilfna, XX. yy 'n, bir sosyalist devrimler yzyl deil, daha ok bir dizi demokratik devrimler yzyl olmas da, bu adan izah edilebilir. 'Onlar', her kim ise... ...nk bakn, Niyazi Aabey (Berkes) o dediklerini nasl srdryor: ''...Kemalizm yalnz Milliyetilik deil, yalnz Milli Kurtulu ve Bamszlk deil; ayn zamanda bir millet yaratma, onu tarihe ve dnyaya kabul ettirme, onu kendi kendine kabul ettirme; ve nihayet, onu gelecekte de yaayabilecek bir varlk olma temelleri stne oturtma iidir. Bunsuz bir Trk Milliyetilii yalnz gln olmakla duramaz, ayn zamanda varlna kimseyi de inandramaz...'' ( 'Atatrk, Trk Dnyas ve Mazlum Milletler' , s.153) Bilmem tadna varabildiniz mi? Mustafa Kemal Paa, Anti/Emperyalizm elikisinden, Trk genliine 'ilelebet muhafaza ve mdafaa edecei bir cumhuriyet' sentezini yaratmay amalam! yle bir cumhuriyet ki, yalnz var olmakla kalmayacak, ayn zamanda, teki 'Mazlumlar' n da tam bamsz ve zgr olmasna omuz verecek!.. Batl ve Batc bir 'milliyetiliin' davuluna oynayanlara; -
onlar her kim ise- Trk halk dahil, hi kimsenin inanmamas, yoksa bundan m?
Cumhuriyet, 18.08.2004 55 - ...Ayn Azlarla, Ayn Tuzaklar!.. (... '40 Karanl' nda, Trkiye 'de 'Sol' dpedz 'vatan hainlii', yni 'Stalinci Totaliterlik' anlamna gelirdi; 'Solculuk' sa, 'Komnistlik!' nn Cumhuriyeti, klasik 'siyaset yelpazesi' ni tanmyor; sandaki muhalefeti 'Irklk/turanclk' , solundaki muhalefeti, 'Komnistlik' olarak gryordu. Peki, ya Liberallik mi? Hangi 'liberallik?' 'Milli ef'imiz iftinin kendi ekinini bimesini, 'devlet iznine' balam; limon kolonyas retimini bile, Tekel 'e vermiti. Snr, byle nans tanmaz bir katlkla izilirse, 'Souk Sava' n Trk siyasi hayat iin, tam bir kavram karmaasna dnecei ngrlebilirdi. Grlememitir! Sistem (Bat), Totaliter komnistlie kar -Dikkat isterim, Liberalizm 'le deil- 'Komnist Olmayan Solculuk' la kar kmay, basbaya zendirir; bu trden davranlar, iyi kt desteklerken; lkemizde, Solculuun en ak pembesi bile, Bolevikliin daniskas saylm; buna heves edenler, 'hain muamelesi' grmtr. Ne zamana kadar? 'Milli efimiz' hidayete erip, gnn birinde anszn partisinin (CHP) 'ortann solunda' bir rgt olduunu kefedinceye kadar. O gnn, Mehmet Ali Aybar 'n Trkiye i Partisi 'nin; (TP) handiyse 'ulusal' bir 'sosyalistlik' iddiasyla ortaya kt gn olduunu, 'eski tfekler' den kim unutabilir? Bylece TP, 'ar sol'a, yani 'totaliter Komnistlie' kaydrlm olacakt. Ne 'oyun' ama? Oysa bu 'oyun' Bat 'da oktan bayatlamt...) Totaliterlie kar en etkili yol... (Ak stihbarat/2. ''... CIA iin 'Sosyalist Olmayan Sol'u Destekleme Taktii, ileriki yirmi yl iinde Tekilat'n
Komnizm'e kar destekledii siyasal hareketlerin kuramsal temelini oluturacakt. CIA'nn 'aydnlar'la bir noktada bulumasn, hatta bir kimlik kazanmasn salayan bir stratejinin ideolojik temelini, Schlesinger 'Vital Center' adl kitabnda anlatyordu...'' ''... Schlesinger Sol'un knn ve bunun sonucu olarak yozlaan 1917 Devrimi'nin ardndan gelen ahlk felcinin haritasn karm, 'bir zgrlk alan yaratmak iin, savaan gruplar bir araya getirecek bir ilke olarak 'Komnist Olmayan Sol'un evriminin izini srmt. te 'kktencilik ruhu'nun onarm, bu grup iinde gerekleecek, 'Komnistler'e vitrine konacak lamba braklmayacaktr'...'' ''... Schlesinger'in daha sonra hatrladna gre, 'btn bu 'Komnist olmayan sol'u (harekete gemeye) drtkleyen tezi, hepsi, Chip Bohlen, saiah Berlin, Nicolas Nabakov, Averel Harriman, George Kennan hararetle desteklemiti'. Totaliterlie kar en etkili yolun Demokratik Sosyalizm olduunun farkndaydk. O dnemde, Amerikan d politikasnda bu, kulaktan kulaa fsldanan -hatta gizli- bir tema haline gelmiti...'' (Frances Stonor Saunders / 'Paray Verdi, Dd ald' / CIA ve Kltrel Souk Sava' / s. 76-77, DK Doan Kitap) Aydnlarn 'kt pazarl'... (Ak stihbarat/3. ''... CIA'nn Bat'da kltr hayatna el atmasnn, demokrasinin kanlmaz bir yanl olduu dncesini destekleyen insanlarn says giderek azalyor. Ahlak ynnden derin bir hayal krkl'ndan sz eden Andrew Kopkind'e gre, azlardan dmeyen 'ak toplum' sz ile 'denetim gereklii' arasndaki uurum, hi kimsenin dnemedii kadar bykt. Herhangi bir Amerikan kuruluu adna yurtdna giden herkes, u ya da bu ekilde, dnyann Komnizm ile Demokrasi arasnda ikiye blnd ve bu ikisi arasnda kalmann ihanet olduu varsaymna tank oluyordu. Muhalifletirme hayali devam ediyordu: CIA sosyalist souk savalara
faist souk savalara, siyah ve beyaz souk savalara destek oluyordu. CIA harektlarna egemen olan ak fikirlilik ve esneklik, bu harektlarn nemli stnlkleriydi. Ama bu yalanc bir oulculuktu ve tam anlamyla ayartcyd...'' ''... asl sorun dnsel aratrmann doal srelerine mdahale edilmi olmasyd. 'Bizi en ok rahatsz eden ey' diye yazyordu Jason Epstein, 'hkmetin el altndan parsa datr gibi grnmesiydi; her zaman en byk pay, en bykler almyordu. Baka brolarn yan sra CIA ile Ford Vakf, Souk Sava'a kar tavrlarnn doruluuna gre seilmi bir aydnlar aparat (aygt) oluturmular ve bunu finanse ediyorlard; bireysel yetenek ve baarnn, ideolojiden nemli sayld dnlen, btn aratrmalarn yerleik inanlardan kuku duymakla baladnn kabul edildii, terim yerindeyse, 'serbest aydnlar pazar'ndan semiyorlard bu kiileri..'' ''... Sonunda aydnlarn ne kadar kt bir pazarlk yaptklar ortaya kt; herhangibir lkenin iradesi dorultusunda hareket etmek, ne sanat ya da edebiyatn, ne herhangi bir dncenin, ne de insanln karnayd...'' (a.g.e.s., 440-441) yi de 'Sistem' in, yllar sonra tekrar, -bu defa 'Kreselleme' ya da 'Medeniyetler atmas' ayaklarna yatarak-, aydn ve sanatlar, ayn azlarla, ayn tuzaklara drmesine ne demeli? Hadi bu bezirgnlarn ii diyelim, ya o tuzaklara gnll gidenler, ya onlar; yllar sonra haklarnda yazlacak, bu trden kitaplar grdke utanmayacaklar m?
Cumhuriyet, 23.08.2004 56 - ...Kimin Maln, Kime Satyorlar?... Aydnmz fkelendirecek; u her bakmdan doru szleri, kim sylemi olabilir?
Lm cimi yok! (Tesbit/1. ''... imdiye kadar memleketimizde, iktisadi, siyasi ve ilmi maksatlarla alan yabanc messeseler ve yabanc zevat, bilhassa aadaki gayeler peinde komulardr.'' ''... a. Memleketimiz dahilindeki almalarndan ar kr temin etmek! b. Bir blgede elde ettikleri iktisadi ayrcalklara dayanarak, kendilerine ilerde oraya sahip olma hakkn karmak! (buraya dikkat!) c. ktisadi, ilmi ve insani maksatlar altnda memleketimize gelip, gelecekte istilalar hazrlamak iin, muhtelif unsurlar, gerek hkmete, gerekse birbirine kar kkrtmak! (buraya dikkat!) d. Srf ilmi ve insani gayelerle memleketimizde almakla beraber, ruhlarna yerlemi bulunan Hristiyanlk gdsyle, yalnz Hristiyan aznlklarla megul olmak; ve onlara, ister kastl, ister kastsz, arasnda aznlklarn da yaadklar Mslman kitlelerden ayrlmak arzusunu alamak!...'' Evet, doru bildiniz; bu szler; Gzi 'nin szleri! Hazrlad bir rapordan alnmtr; tarihi, 3 Kanunsni 1337 (1921) . O tarihte 'merhametli' ve 'iyiliksever' ABD, Anadolu 'daki ehit evlatlar iin, 'hayrna' iftlikler ve mektepler tesis etmeyi nermiti de, 'Reis Paa' dan ne yaplmas gerektiine dair, fikir sorulmutu. O, gerekeleri bir bir sraladktan sonra, sz yle bir sonuca balad: ''... Amerikallar tarafndan, nmne iftlii ve sair benzer messeseler husle getirip; buralarda kendi tebaamzdan olan binlerce ocuun Trk Hkmeti ve Milletine kar dostne olmayan ve sdkane olmayan hislerle donatlm olarak yetimelerine msaade edemeyiz...'' (Atatrk'n Btn Eserleri, cilt 10, s. 242-244). Evet, ite bu kadar ak ve seik: Lm cimi yok!.. Avrupa'ya gven veren, hangi slam?
yle sanyorum ki, yurt topran 'ecnebi' ye peke ekmekte bir saknca grmeyen, 'kreselletirilmi' ve post-modern 'aydnlarmz', Gzi 'nin son iki uyarsna, zel bir dikkat gsterseler iyi olur: Amalar, c. Gelecek bir istily hazrlamak iin, yurttalar birbirine ve hkmete kar kkrtmak!; d/ Hristiyanlk igdsyle Hristiyanl koruyup kollamak! Neden bunlar derseniz, etrafa biraz kulak kabartmanz yeterlidir: Envi eit etnik gruptan, tarikat ve mezhepten sz ediliyor; misyonerlerin younluuna derseniz, diyecek yok! Hani burada konumutuk, bir de kitap var; Rand Corporation iin, 'muhafazakr' Richardson Vakf 'nn finanse edip hazrlatt, kitap: Cheryl Benard 'n eseri, ''Sivil Demokratik slam: Ortaklar, Kaynaklar ve Stratejiler!'' Hadi bir gz atalm! (Tesbit/2. ''... son 'Souk Sava' ta Komnizm 'e kar en iyi mcadele silah, 'Komnist olmayan Solculuk' tu ya, bu defa da 'Kktendinci slam' a kar, - koyu laiklii filan deil, 'Ilml slam ' neriyorlar; hem de aka 'Batc slam' diyerek! ''... bu Washington'n, 11 Eyll'den bu yana -Trkiye dahil- Ortadou'daki faaliyetiyle, 'ulus ina etmek'ten vazgetiinin; ngiltere ve srail'le birlikte, 'din ina etmeye' baladnn gstergesidir. Cheryl Benard slam lemini 'medeniyetin problemli ocuu' olarak gryor; Mslmanlar, ona gre, 'barbar gericiler'dir; ve aralarnda drde ayrlrlar: a/ Kktendinciler, b/ Gelenekiler, c/ Modernistler, d/ Laikler. Benard'n nerdii strateji ise, yle...'' ''...anti/emperyalist ve sosyalist dncelerinden dolay, laiklere gvenilmez, Kktendincilere ve Geleneki Mslmanlara da gvenemeyiz. O kadar ki, bunlar arasnda gerekletirilebilecek yaknlklar da nlenmelidir; tam tersine, birbiriyle savamalar kkrtlmal. Avrupa bakmndan gven telkin edenler, sadece kitlesel
ynlendirmede Kur'an' snrlandran Modernist Mslmanlardr, bu grup desteklenmelidir; kktendinciler zayflatlmal ve yok edilmelidir...'' Ecnebi'ye Anadolu'da 'slenmek' imkn... Merakls hatrlayacaktr, Cheryl Benard 'n eseri, aslnda nerdii strateji iin, Trkiye 'yi -daha dorusu Trkiye 'de uygulanan, ve onun 'saldrgan (agresif) Laiklik' dediiBat yanda 'modernlii' rnek almaktadr. slbu derseniz, tam da Gzi 'nin daha 20 'li yllarn banda dikkatli olmamz uyard, kkrtc slb; Bakar msnz ne diyor: ''... nce Modernist ve Laik Mslmanlar (Ilmllar) destekle; bunun iin modernist liderler, modeller ve kadrolar olutur; eserlerini yaynla ve dat, kitleye hitap etmelerini sala, slami eitimde dncelerini n plana kar; Kkten-dincilere ve Gelenekilere kar, onlara Media destei ver; genlere, slam ncesi ve slami olmayan tarih bilinci ala, laik ve kltrel kurum etkinlikleri glendir...'' imdi gryor musunuz, Anadolu topran parselleyip parselleyip, kimlere satmamz neriyorlar? Tam da Gzi 'nin ngrd gibi, Mslmanla kar Hristiyanl savunacak; Mslmanlar kendi aralarnda blp, birbirlerine kar kkrtacak, 'ecnebi'ye; Anadolu'da 'slenmek' imknn salayacaklar. Yanl mym?
Cumhuriyet, 25.08.2004 57 - ...Geleceklerdi de, Niye Gitmilerdi?.. ... Mme Victoire beni, mahzun, basbaya kederli gzlerle karlamt; stanbul 'dan geldiimi duyunca, grmek istemi; sebebini, Claude 'dan reniyorum; ''...onlar, stanbullu Yahudiler; 1925 ylnda, Fransa'ya gmler!''
Evin duvarlarnda, Trk ii iki seccade aslyd; alaturka kahve ikram ettiler; Mme Victoire , Trkesinden 'utandn' syleyerek, benimle Franszca konutu; her haliyde, ciddi bir yurtsama ( daussla/nostalgie ) iinde olduu grnyordu; yoksa niin, uzun uzun, 'Uskumru Dolmas' n, 'Bebek/Eminn Tramvayn'' , ''Yaprak Sarmas'' n konu edinsin? Kendimi tutamayp, sormutum: ''-...oraya bu kadar balsnz da, neden yurdunuzu terk edip gittiniz?..'' Ak ve kesin hibir ey sylemedi, lf dolatrd durdu; ama, sesinin ahenginden, ' Trkiye 'de hayatn, onlar iin artk asla Tanzimat sonrasndaki gibi olmayacan anladklar; bu yzden, 'gurbet'i setikleri' anlam kyordu: Tanzimat bitmi, tam bamsz, zgr ve ayaklarn smsk toprana basan, bir Cumhuriyet iln edilmiti; bu, Osmanl 'y soyup soana evirmi olan, 'Batl ve Batc' (yni Alafranga) takmn, -bu arada elbet Musevi, Katolik ve Ortodokslar irkiltiyordu. Niye mi anlatyorum, undan: ayn dinlere mensup hayli ecnebinin, her geen gn biraz daha artan bir itahla, lkemizde arazi satn ald haberlerinden geilmiyor; her okuuyumda Mme Victoire ' ve onunla konutuklarmz hatrlayp, kendi kendime sormadan edemiyorum da, ondan: ''-...ne deiti? Yoksa artk Anadolu'da o 'Cumhuriyet' yok; yeniden 'Tanzimat', 'ecnebi dalkavuu' bir ynetim var da, ondan m dnmeyi dnyorlar?'' Bu soru, akl bandaki her Trk yurttann -dini, mezhebi, dili, kkeni ne olursa olsun- klahn nne koyup, zerinde dnmesi lzm gelen, vahim sorudur. Hele Anayasa Mahkemesi'nin, ayn konuda alm olduu nemli kararlar, unutmadysa... 'srail devleti bu yoldan kuruldu...' (Tesbit/3. a)...Anayasa Mahkemesi 'nin 9 Ekim 1986 tarihli -E.1986/18, K:1986/24- karardr:
''...lkede yabanclarn arazi ve emlk edinmesi, salt bir mlkiyet sorunu gibi deerlendirilemez. (buraya dikkat!) Toprak devletin, vazgeilmesi olanaksz temel unsuru, egemenlik ve bamszlk simgesidir. Satn yabanc lke uyruundaki gerek kiilere yaplmas halinde, satlan topraklarn gerektiinde geri alnabilmesi olanann varlna gvenilemez. (buraya dikkat!) Yabanclarn her an kendi devletinin himayesinde olduu dikkate alndnda byle bir yola bavurulmasnn, devletleraras etin sorunlara yol amas kanlmazdr...'' b) ...yabanclarn tanmaz edinmelerine ilikin dzenlenen 21 Haziran 1984 tarih ve 3029 sayl yasann Anayasa Mahkemesi tarafndan iptal edilmesine gereke: ''...lke ile millet arasnda balant bulunduu, lkenin bu millet fertlerine ait olduu, bu hkmlerden yararlanacak belli blgelerde toprak alacak yabanclarn, o blgelerde ounluk salayp etkinlik kazanabilecekleri, (buraya dikkat!) bu yndeki gelimelerle yabanclar tarafndan mlk edinilen lke topraklarnn, lkeden kopma durumuna gelebilecei, tarihte byle olaylarn yaand; (buraya dikkat!) Arap topraklarnda Yahudilerin bu yolla saladklar etkinlik sonucu srail Devleti'ni kurmay baardklar...'' yi de, 'pirelenecek' ne var? Bakalm, ne varm?) '...Sinagog yoksa, para da yok!..' ( Ak stihbarat/1. ... anlurfa , 2000 ylndan bu yana ehirde uygulanlmas srarla talep edilen, bir proje ile kar karyadr: ''Dinler ve Kltrler Park Projesi'' ! Projenin 'meramn' pek gzel ifade eden, birka ara bala yle bir gz atmak ister misiniz? A/ ''Projeye gre, anlurfa'nn gbeine, bir sinagog ve bir kilise yaplacaktr. Urfa eski Belediye Bakan Ahmet
Bahvan, Bakan Mumcu'ya 'Urfa'da Yahudi yok ki! Projeden sinagog ve kiliseyi kartn onaylayalm. Eer proje, iddia ettiiniz gibi turizm amalysa, eski yklm kiliseleri onarn' der. Bakanlktan ald yant, projenin ve kaynan sahibini ele verir: Sinagog yoksa para da yok!'' B/ ''Projenin yer ald kitapn giriinde '2000 yl nan Turizmi iin farkl kltr ve inanlardaki toplumlar bir araya getiren, bara ve huzura katk salayan, nc ve rnek bir uygulama olacaktr' deniyor. srail tarafndan hazrlanan ve yapm iin 20 milyon dolar kaynak ayrlan projenin uygulanma alan 186 bin metrekare; uygulanaca yer, anlurfa'nn tam ortas!..'' C/ ''...blgedeki nemli insanlar, srail'e davet ediyorlar. Muhtarlar, Sulama Birlikleri'nden, Ziraat Odalar'ndan baz insanlar gtryorlar; otel ve yemek dahil, btn masraflar karlyorlar. imdi pek ok evrede, 'srail gelse daha iyi olur' anlay hkim olmaya balad. nce zihinlerde zemin hazrlyorlar...'' (Ayrntl bilgi iin, bkz: Aydnlk , 15 Austos 2004, s.4-11) Gzi'nin Cumhuriyeti 'nden niin gitmilerdi; imdiyse, niin geliyorlar, anlalmyor mu?..)
Cumhuriyet, 27.08.2004 58 - ...TSK ve MGKnin Grevi ve Sorumluluu?.. ...altn ilk izen, galiba Halit (Kakn) olmutu; telefonla konuuyoruz, yeri naslsa geldi, dedi ki: ''-... Ordunun 'Mill olmas zorunluluunu da, ilk belirten siz oldunuz!'' O sralar sanrm bir televizyon programnda, sonradan srarla stne basacam, 'mecbriyet' ten bahsetmitim, Halit (Kakn) onu ma ediyordu: neydi o ' mecbriyet' ? Gzi de, smet Paa da demilerdi ki... Eer Trkiye Cumhuriyeti, stikll Harbi'nin gerekelerine
ve 'stikll-i Tam'n ana prensiplerine sadk kalacaksa; 1/ Maarifi (Eitim ve retimi), 2/ Mdafaas (Savunmas yni Silahl Kuvvetleri ve sava gerekesi) 3/ ktisad (yani kalknma felsefesi, ekonomisi) mutlaka -ama mutlaka- 'mill' (Ulusal) olmaldr. Oysa Cumhuriyet ten Demokrasi 'ye intikal, nasl bir manada Kemalizm 'den Tanzimatla dn olmusa; bir baka manada, 'mill den 'kozmopolit'e; 'ulusallamak' tan ''Kltrszleme 'ye dn olmutur: Savunmas NATO, eitim ve retimi, AB/ABD, ekonomisi IMF ve Dnya Bankas olan bir lkeye, 'ulusal' denilebilir mi? yle bir bakarsanz, Savunma ve Eitim/retim; Nizm- Cedit ve Mhendishane-i Berri-i Hmyn 'dan beri, 'ecnebi' dir; Mekteb-i Tbbiye-i ahne 'nin tesisinde, retimi Franszca idi. Enver Paa 'nn ordusu, bir deil birok manada, Kayzer 'in ordusudur; o kadar byledir ki bu, 'mumileyh', Metternich 'in 1908 htilli 'ni haber veren evrakna yazd derkenar, bir ibret vesikasdr: ''htilli yapanlar'' demiti. ''Osmanl Ordusu'nda kendilerine 'Alman' denilen, bizim eittiimiz subaylardr'' . Hazin olan nedir bilir misiniz: Yz yl kadar sonra, Cumhuriyet dnemindeki 'sevimsiz' bir darbeden sonra, Amerikal bir zt- muhterem, 'Bizim ocuklar baarl oldu' demekten ekinmemiti. Buradan baktnz m, Ciheti Askeriye 'deki NATO 'lamann, Mdafaa-i Hukuk ve Kuya-y Milliye ruhuyla, badap badamad tartlmamaldr? Hadi, sras geldi; bu bahisteki ilk yazlarmdan birinin baln ( 70 'li yllar), yeniden hatrlataym: 'Trk' NATO'ya Tutsak Ettiler!' Gzi de, smet Paa da, 'Hatralar' nda, Alman Silahl Kuvvetleri'nin, Trkiye 'ye (1914-18) 'dnmemek zere gelmi olduklarn' srarla sylemitir; u anda Anadolu 'da ve Ortadou 'da iyice yaylm bulunan ABD Silahl Kuvvetleri, 'geri dnmek zere gelmi' gibi grnyorlar? Sorun vahim ve dndrc S orun vahim, sorunun yurt dzeyinde gittike kzan
tartmas, cidden dndrc. Tartmann, nereye kadar gittiini, her gn hemen hi eksik olmayan, e-mail, faks, mektup vb. mesajlarda; ya da gazete ve dergilerde yaymlanan yazlarda, kaygyla grmekteyiz. Bir fikir edinmek zere, Av. Nevzat Erdemir 'in, konuyla ilgili yazdklarna, acaba bakar mydnz? (Tesbit/1. ''...ac da olsa u gerein altn izmekte yarar var. Gnmzde TSK'nin ba olan Genelkurmay Bakan Hilmi zkk; Kbrs Sorunu konusunda, sessiz kalm; Kofi Annan Plan konusunda, yetkinin, siyasal iktidarda olduunu ifde etmi; yine bu zat, Irak'n ABD ve mttefikleri tarafndan igalinin ncesinde, yani 2003 yl Mart aynda, seksen bin Amerikan askerinin Trkiye'ye konulanmas konusunda, siyasal iktidar gibi dnd konusunda deme vermitir. Cumhurbakan A. Necdet Sezer'in uyarsna karn, Genelkurmay Bakan, TBMM'nin, ABD Silahl Glerinin Trkiye'deki konulanmas yolundaki tezkerenin reddinden sonra bu aklamay yapmtr...'' ''... Trkiye'nin en nemli sorunu, her bakmdan teslimiyet politikas izleyen, AKP iktidar deildir. AKP'nin ne yapaca daha iktidar olmadan belli idi. Trkiye'nin en nemli sorunu, ulusal sorunlarda sessiz kalan ve teslimiyet siyasetine onay veren Anayasal Kurumlar'dr. zellikle ABD igal glerinin, lkemize konulanmasna olur ve onay veren, Cumhurbakan'nn uyarsna kulak tkayan, Kbrs'ta Annan Plan'na dolayl biimde evet diyen, 12 Trk askerinin bana uval geirilmesine yant ve yeterli tepki vermeyen, Anayasa'nn 118/3. maddesini gz ard eden MGK yesi Orgnl. Hilmi zkk'n; yerini, ulusal gvenliimizi salayacak ve ulusal onurumuzu koruyacak dirayetli bir komutana terk etmesi gerekir. Milli Gvenlik Kurulu'nun yabanclara toprak sat ve dier ulusal konularda yeni bir durum deerlendirmesi yapmas, bu gidie mutlaka dur demesi gerekir...'' 'Blge eksenli' yeni bir d politika...
''... Trkiye'nin ulusal gvenlii ve esenlii; Mazlum Uluslar'n yannda, 'blge eksenli' yeni bir savunma ve gvenlik politikas izlemesini gerekli ve zorunlu klmaktadr. Bu anlamda, Irak'ta igal glerine kar direnen Mazlum Irak halk ile, emperyalist tehdidi altndaki ran ve Suriye halknn karlar ile, 'dost kuatmas' altndaki Trkiye'nin karlar rtmektedir. Yakn tarihimiz, emperyalist politikalara alet olmann verdii derslerle doludur. Ne mutlu tarihten ders ve ibret alana!..'' (Anadolu ve Rumeli Mdafaa-i Hukuk, ubat 2004, s. 28)
Cumhuriyet, 30.08.2004 59 - ...On Yldr Hristiyanm, Ama... ...tatil dn, bilgisayarmda artc bir mesaj buldum; artc, nk yle balyor: ''...inan olarak, samimi bir ekilde, on sekiz yldr Hristiyanm ama, 'Solcu' ve 'Kuvay Milliyeci' olduumdan, pheniz olmasn; zaten, bu vasflara sahip olmasam, size bunlar asla yazamazdm...'' Neler mi yazyor? Bunlar irdeleyeceiz, fakat nce 30 Austos gecesi, zmir Fuar 'ndaki smetpaa Kltr Merkezi 'nde yaptm syleiden sonra, soru soracam diye sz alan delikanlnn, syledikleri zerinde durmak niyetindeyim: bence, ikisi arasnda, -gzle grlmez, elle tutulmaz- bir balant var gibi grnyor da... 'Dogmatik' olan 'ada' zannedip... ( Tesbit/1. ''... 'sylei', 'Batllama' ile 'adalama' arasnda mevcut, 'ulusal' dzeydeki 'kartlk' zerinde akp gitmiti; oysa soru, dolaysz bir ekilde nn Cumhuriyeti 'nde bir zaman uygulanp, 'bilhara' vazgeilmi olan Yunan/Latin kltrnn, -daha akas Latince'nin ve Latince retimi'nin- savunulmas eklinde geldi; o gen soru sormuyor, dpedz Latince'nin ve
Latince retimin propagandasn yapyordu: 'Dip Dalgas' ndan ok kalabalk bir kesit veren dinleyici kesiminin, uuldayan tepkisine neden oldu: Salonu terk etmek zorunda kald. Fakat nce bir yanl dzelteyim: nn Dnemi 'nde Yunan/Latin 'hayranln' eletirmenin; Bat (Emperyalist) Uygarl 'nn bu iki ana diline, bu dille yazlm eserlere, tepki olmaktan ok; Hristiyan Dogmatikliinin , bu iki 'kutsal' dili zerine oturtulmu olan; hem o dilleri, hem de o dini; Vatikan 'n, 'Beyaz, Batl ve Hristiyan' Emperyalizm 'in, egemenlik arac olarak kullanmasna tepkidir. Merakls isterse, eski Yunanca da, Latince de renebilir; Bat Dilleri'ne inalk asndan, bu yararl da saylabilir; bu iki dilde, btn dnyann yararlanabilecei eserler vardr, evrilmelerine itiraz etmek, 'yobazlk' da saylabilir. O halde, itiraz niye mi? tiraz, dilleri renmeye ya da o dilde yazlm 'ecnebi' klsiklerini evirmeye deil; 'Ulusal' kltr ve edebiyatn zerinde ykseldii, dilleri ve temelleri yok sayp; emperyalizmi msellem 'ecnebi'nin, anadillerini ve o dillerde yazlm eserlerini, neredeyse 'ulusallatrmaya'! Daha da nemlisi, 'adalk' deyince 'aklcl', -yni Rasyonalizm'i, yni Laiklii-; dolaysyla 'Nakl' bilgiden, 'Akl' bilgiye intikli anlayacak; bir bakma 'mmet sentezi' zerinde, ulusal bir 'millet sentezi' deneyecek yerde; Hristiyan mantalitesi iinde kalarak, Latince/Yunanca 'nakl' -yni dogmatik- bilgiyi 'ada' zannedip, kendisi iin 'ulusal' ve 'tarihsel' olann, -yni asl ilericinin- yerine koymak! Delikanl, Hristiyan olunca, kendisini daha 'ilerici' sanabiliyor: Yanln vahmetini grebiliyor musunuz? O gece konuann yapt da, rtl olarak buydu: Hristiyanln beenilip nerilmesi!..'' 'Leylein att yavru' mu oluyorlar ( arm/1. ''...sava sonras Paris 'inde (1949) bir
akamst, Cahit 'le (Gbilmez) ben galiba Montparnasse 'da, konua konua yryoruz; nemli ve alacakaranlk bir gurbet, ufukta, rktc ihtimaller!.. Arkamza birisi taklmasn m? Zayf, zarif bile diyebileceim, mtevaz bir zat! Ondan 'pirelendiimizi' farkedince, kibarca sokuldu, Merutiyet stanbulu 'nun Trkesiyle, kendisini tantt: Mtareke (1918) yllarndan beri, bu lkede yaamaktaym, yalnz ve bekr; o kadar hasret ektii anadilini iitince, yrei kalkm; ardmza taklmadan edememi; acaba ksa bir kahve sohbetine, ne dermiiz? Durum, orada aydnlanacakt; papazlar, Dersaadet 'teki 'misyoner okulu' nda onun 'fikrine girmi' , Katolik olmasn salamlard; sonra onlar, din deitiren birka ocuk, trl vaatlerle Fransa 'ya getirilmiti: yllardr 'bire ve mnzevi' , bu ehirde yayor, badanaclk yaparak geiniyordu; stanbul hasretinden lebilirdi ama, 'memlekete dnmeye yz yoktu' ki! Adamdan ayrlr ayrlmaz, Cahit (Gbilmez) , surat ac bir ila iirilmi gibi, altst: ''-...leylein att yavru!'' demiti, ''...adam amma harcamlar be! Allah bylesinden saklasn!..'' O gn bugndr, ne vakit misyoner okullarndan ya da, u veya bu ekilde 'Hristiyan olanlar' dan, sz alsa; o an kendimi Montparnasse 'daki o yamur alacas iinde; ruhen hl stanbul elebisi, o 'muhtedi' yle yan yana yrrken grrm; zavall kendi kendisinin 'hayli' gibiydi; 'asrileeyim' derken 'ulusal kiilii' nden km, 'ecnebi' ye satlm, bir hayal!..) Sanrm imdi sra geldi, '13 yllk samimi Hristiyan'' yurttan yazdklarna!..
Cumhuriyet, 22.09.2004 60 - ...Hristiyanl semek, emperyalizmi semektir!... (arm/1. ''... Menderes/Bayar ynetimi', NATO 'yanl' nn ilk sorunlarn yayor; Paris 'ten, ikinci dnm;
birka aylk bir zmir parentezi iindeyim: Kemal Aabey' in ( Bilbaar elimden tutup, beni ''Demokrat zmir'' e gtrd gnler! Orada, vaktiyle Paris 'te eitim grm, yurtsever bir aydn tanmtm; 'DP ktidar' n irtic 'hortlatmak' la suluyordu; ona gre bu Gzi 'nin ciddi bir hatas yzndendi; geri o 'inkilplarn' art arda gerekletirmekte, asla tereddt gstermemi; lkin, 'nihai karara' gelince durmutu. Merak iinde, Gzi 'nin neyi yapmadn sorunca; 'yurtseverlii' nden, hatta 'ilericilii' nden hi kuku olmayan, o yal aydnn verdii cevab; ancak lrsem unuturum; ''-...minarellere an takmalyd, niye yapmad!..'' ''Yayor olsayd, AB 'ye girilmesi iin, onun, hereyin yaplmasn isteyeceinden eminim; bunu 'ilenicilik' sandndan kim kuku duyabilir? Seneler sonra, o aydn 'trn' Flih Rfk Bey' in 'leri Tanzimat' diye nitelendirdiini grecektim; lkenin 'kurtuluu' nu 'Hristiyan olmak' ta gryorlard; en azndan, 'adn koymadan'! Buna yalnz 'ilericilik' deil, 'Atatrklk' diyen densizler de kmtr; oysa bu mantk, 'Kltrszleme' nin -yni 'Uydulama' , yni 'Smrgeleme' nin- ta kendisidir.'' ''Oktay Duman' n (asl ad mahfuz) mektubunda; 'Solcu' , 'lerici' , Atheist ' genlerin, 'Solculuk' adna 'Hristiyanl' setiklerini, okumam mydk; o 'tesbit' in bende uyandrd armlarn biri bu!..'' Batl 'ilerici', Hristiyanla kar... (arm/ 2. ''...bakas da var m? Olmaz olur mu? 'Bat' ya, 'Bat Kltr'ne nasl yanl yaklatmzn, arpc bir rnei: oumuz farknda bile deildir: Bat Avrupa' da hi deilse, Fransa' da- 'ilerici', 'Solcu' takm arasnda, bizim benimsemeye o kadar tene olduumuz Bat Uygarl' nn ad; 'Hristiyan/Yahudi Uygarl'dr; yni neresinden baksan, bir 'mmet uygarl'; yni rasyonalist - nkilci deil, aklc olan 'ulusalcln' oktan at; Materyalizm'in yeni ufuklar arad dnemde, 'mzelik' bir
uygarlk!...'' ''...'Deux Magots', Montpamasse' da, Varoluular'n kahvesi; Sartre, de Beauvoir da gelip gidiyorlar; etrafta balerin pabucu, kadife pontolan, balk, kaza - siyahlar giyinmi kzlar ki salar olan tradr, onlara 'zazou' deniyor; ikisi mehur, Juliette Greco ile Annabel ; ellerinde gauloise sigaras, arap barda; gelecekte ulusal -hatta uluslararas- hret olacaklarn bilmeden dolayorlar: Juliette , henz burnunu kestirmemi; Annabel , kendini romanc sanmyor. Onalar da, o yllarda aralar ak olan Komnistler de, Yahudi/Hristiyan Uygarl 'na, - hele de Ahlk'na - gelince, kar kmakta mutbk! nsanln gelecei, uyuuk bir Mistisizm'de, ya da mistik bir Terorizmde deil; 'aydnlk yarnlar' dadr: iki taraftan hangisiyle konusan, i 'inanca' dayand m, dudan bkyor...'' ''...Belleville 'deki 'i niversitesi 'nde, yanlmyorsam ben, Vartan(hmalyan) , bir de Senegal 'li dostumuz Diopp , bir azdan Camarade Paul 'e sormutuk: En ok da nc Dnya lkelerinde grlen 'din deitirme' sendromunun anlam nedir? Eri piposunun dumanlar arasndan, mstehzi, yzmze bakt; galiba, yle birtakm lflar etti: ''-...din deitirmek, toplumsal'daki kmaz, bir manada zmszl devam ettirmektir: slam lkesinde, slamiyet'le zemediin toplumsal (nk ulsal) sorunlar Hristiyanlkla nasl zeceksin. Bu lkelerde Mslman'n Hristiyan olmas; gerekte Ulusall deil, Emperyalizm'i semesi, onun cephesine gemesi, anlamna gelir: Zira oraya, onun lkesine Hristiyanl gnderen, 'zm' olarak sunan odur; daha da nemlisi, Aysa'da, Afrika'da etkili klnan Katolikliin ya da Protestanln; gelimi Bat'da yldz snm, taht cidden tehlikeye dmtr...'' ) Yanlan 'Halk' deil, 'Aydnlar'...
(Tesbit/ 1. ...iyi ho da, btn bunlardan sonra, '12 yllk samimi Hristiyan' Oktay Duman 'n (asl ad mahfuz), mektubundaki u 'tesbit' e ne buyrulur? ''...u da ilgintir ki, bu lke insan en byk 'misyonerlii' kendisi yapt: Dnyann hibir yerinde olmayacak ekilde, insanlar 'Neol' ile 'Ylba'n kartrd. Bu denli 'misyonerlii' milyar dolar harcasanz, yapamazsnz: Daha be yl nce, zmir'de (Karyaka) Noel Baba'lar dayak yerken, imdi her yan nasl ssleriyle dolu?...'' Yalan deil ama, galiba yanl!.... Noel ile Ylba n kartran 'bu lke insan' deil, 'bu lke aydn' ; stelik kartrd, keke yalnz o ikisi olsa!..)
Cumhuriyet, 27.09.2004 61 - ...At Alan, skdar Geti mi?.. (Tesbit/1. Gnmzdeki 'ilerici' delikanlnn, bireysel ya da toplumsal bunalmdan k yolunu Hristiyanlk 'ta aramas; acaba nasl bir 'Kltrszleme' srecinden, acaba hangi etrefil yollardan gemitir? Okay Duman, (asl ad mahfuz) servenin baka bir aamasn, bakn nasl anlatm: ''... gelelim Protestan Kilisesi'ne!.. Protestanlar'n ilk kua -benim kuam- Katolik kkenli olduklarndan, tam bir Katolik dman oldu kt. On yl nce Beikta'ta, sve Konsolosluu'nun orada ve bir iki yerde daha, ancak vardlar ve pastrleri (papazlar) genelde Amerikal'yd. Amerikal'larn, bir nevi dokunulmazlklar olduundan dolay, 'misyonerlik' sulamalarndan 'yrtyorlar'; ve o dnemde bunlar, birer 'hcre' gibi altlar; bir kilisenin says (mevcudu) 20 olduunda er kii yakn semtlere, yeni kiliseler oluturmaya dalrd; onlar da yirmiyi bulduunda, yine daldlar; kilise saylarn ve yerlerini www.isamesih.org adresinde grebilirsiniz. Katolik Kilisesi, parasal ynden kendini ancak eviriyor ama; bizler, Protestanlar'n yapt organizasyonlar hesap
ettiimizde, dnen paray aklmz almazd: Gerekten mthi kaynaklar var, yz binlerce dolar dnyor; Bursa civarnda bir yerde 'yaz kamp' yapyorlar; zmir'de, Seluk'ta, yine ayn ekilde...'' ''... zmir / Seluk deyince... u an bizler (Fener) Ruhban Okulu'nu tartyoruz ama, Seluk'ta zaten bir okul var ve Protestanlar'a 'pastr' yetitiriyor: Eitimi iki yld, imdi drt yl oldu; ylda on, on be kii (renci) alnyor. Ruhban Okulu deyince de, aslnda Trk Rahip, Fransz Rahip'ten iyidir; en azndan, kendi kltrmzden uzak kalmadan, o insan eitim grebilir; buna, tm samimiyetimle, inanyorum; zaten bir okul var ve bu adamlar mantar gibi kilise ayorken, Ruhban Okulu'nu tartmak bouna...'' Sizce ne demek istiyor, bu gen; at alan yni skdar ' oktan gemi mi?) Boazmza ipi elimizle geirdik... (arm/1. ... iyi de, eer getiyse, nasl geti? Milllik' sfat, bakanlnn adnda mukayyet 'Eitim' in, ulusal ierii nasl boaltlarak; yeni kuaklar 'kurtuluu' Katolik Kilisesi 'nde, ya da Protestanlk 'ta aramaya balad? Elbette, bu sorunun tek cevab var: Kendisine 'yabanclatrlarak' yni 'kltrszletirilerek!'. a/ Teknik niversite Radyosu'nu kim hatrlyor? Bilinmez ka neslimiz, Bat Klsik Musikisi hayranlna, onun yaynlarn dinleyerek gemitir. lkede henz sadece Ankara (uzun dalga) Radyosu alyordu; stanbul Radyosu, meydanlarda yok; Mhendis Mektebi'nde o nl 'ksa dalga' istasyon rgtlenmi; akamlar, Mozart'n nl 'Trk Mar'yla aarak, 'kaliteli' bir yayn yapyor. Kt m ediyor? Hem evet, hem hayr! Evet zira, nn Cumhuriyeti'nde, aydn kesiminde, 'Batc Sekincilik' yaylmaktadr: 'Ben yalnz eviri roman okurum', 'Ben Trk filmi seyretmem', 'Alaturka mzikten nefret ederim' o evrede sk sk iitilen szler; bilerek bilmeyerek, Teknik
niversite Radyosu, bu Yeni Tanzimatla destek oluyor. b/ kincisi Trkiye Radyolar'ndaki, o yllarda anlam veremediimiz, asl anlam ve nemi gnmzde anlalan, o garip tutum: Trkiye henz Caz Endstrisi'ne yabanc, bir avu 'alafranga'nn dnda, ne 'hit'ten haberi var, ne de caz topluluklarndan; nce Hollywood'un nl caz filmleri; arkasndan Ankara Radyosu'ndaki -alka grmedii halde- inat ve srarla srdrlen 'caz saatleri' ocuklar bu 'tiryakilie' srkledi. O kadar ki, ada ve yeni ulusal mziini, zengin tarih birikiminden retmesi gereken Trkiye'de, bu 'komprador alafrangal' halkna iyice 'yabanclatndan'; 'yeni' Trk Hafif Mzii 'melez' bir 'arabesk' olarak meydana kmtr. Neresinden baksanz, 'zarar' n 'yarar' dan ar bast grlyor. Hi merak etmediniz mi? Says yzleri geen radyo istasyonumuzdan, acaba ka tanesi, gerek manada 'Trk Musikisi' yayn yapmaktadr? Szn gelii, Digitrk 'n 'paketlerinde', bilinmez ka trl caz, ka trl Bat Mzii kanal vardr da; memleketin o havsalaya smaz mzik zenginliinden, acaba ka rnek, ka kanalda iitilebilmektedir? Uzun sze gerek var m? Yarm yzyl iinde; -Divan Musikisi' nden Sanat Musikisi 'ne, Tasavvuf Musikisi 'nden Halk Musikisi 'ne; -bize ait hangi musiki varsa, bir gzel hasr alt edilmi; Trk ocuklar Bach, Haendel, Vivaldi, Haydn vb. alyor diye, nce kiliselere -arkasndan Hristiyanla- itibar gstermeye balamtr. Etkileyen yalnz o mu?.. (Tesbit/2. Oktay Duman, (asl ad mahfuz) ne demiti? sterseniz onu hatrlayalm: ''... Katolik Kilisesi'nde Latin Kltr hkim; e, ne de olsa, henz bizim Trk 'aziz'imiz yok! Ancak Protestan Kltr'nde Amerikan Kltr hkim ve insan Latin Kltr'nden daha fazla etkiliyor.''
Acaba etkileyen yalnz o mu?...
Cumhuriyet, 29.09.2004 62 - ...Asl Tehlike, Nerededir?.. (Tespit/1... sorun belki mutsuz, ya da uyumsuz bir delikanlnn, 'alafrangala', ya da 'Batlla', masumne hevesi diye alnrsa; nemi, belki de 'vahameti' azalacaktr; olmazsa, 'kltrel bir adres aknl' diye deerlendirmek de, mmkn! Acaba yle mi? Bakar msnz Oktay Duman (asl ad mahfuz) neler diyor? ''...Protestan Kilisesi, 'misyoner'dir: genler iin, -yni, niversite genleri iin- ayr bir grup kurulur; ve bu i iin, gerek anlamda, 'misyonerler' alr. Ben, samimi bir misyonerdim ama; bu insanlar, 800 Dolar, 1300 Dolar, para alyorlar. 'Ev toplantlar' falan, yle gz korkutacak eyler deilse de, yaplmaktadr; ayrca Teoloji Eitimi iin, birok renciyi -Kanada ve Amerika daha arlkl olmak zere- yurtdna gnderiyorlar...'' ''...bundan on yl nce (Protestanlk eitimi iin) Trke yazlm kitap bulamazken, u an yzlerce Protestanlkla ilgili kitap mevcut ve genelde (hepsi) eviri. Uzunca bir dnem, Katolik Kilisesi'ne, ben de eviri yaptm, nk ihtiyat. Adana'da, Amerika'dan gelmi gen misyonerler var, (toplantlarda) pasta, rek derken, konu bir ekilde Tanr'ya geliyor; bir ksm genler de, 'ngilizcemi ilerletirim' gerekesiyle katlyor; haftada bir kez toplanyorlar...'' (25 Austos 2004 tarihli, E-mail mesaj) Dikkat isterim; i, herhangi gen bir yurttan, liklik snrlar iersinde, inand ya da inanaca dini 'semesi' olmaktan km -ya da 'karlm'-; maksatl ve sistemli bir 'kltrszletirme' yni 'yabanclatrma' srecine dntrlmtr: Misyonerler, bir bakma, Osmanl 'nn inhitat devrinde stlendikleri, grevleri yapyorlar: Dou Akdeniz 'deki Asya 'y, stelik Trk bu egemenlii datmak; o corafyada, 'Dou Roma mparatorluu' nu
(Hristiyanl) ihy etmek! Ama bu!) Osmanl, Avrupa'da hep vard... (Tank/1. Yakn tarihimizde, 'muhafazakrlarmz' Devlet-i Aliyye 'yi Mslmanln Frenk Corafyas'ndaki 'kalesi' olarak gstere gelmilerdir: 'Beyaz, Bat'l ve Hristiyan' Emperyalizm, imparatorluu 'budama faaliyeti' ne getii yllarda; Osmanl 'nn 'Muhafazakrl' daha younlam grnse de, Osmanl Devleti gl iken, hi de 'despot bir Mslman devleti' deildi; Saylamazd d! Paris 'teki Siyasal Aratrmalar Enstits hocalarndan, CNRS 'deki eski Aratrma Blm Direktr, Profesr Jean-Franois Bayerd, son yazlarndan birisinde, bazlarmz belki hayrete drecek, lkin kimsenin aksini iddia edemeyecei u gerekleri saptam: ...ister 'hasta adam' sfatyla, ister 'askeri tehdit' olarak ele alnsn, eski kt'ada (Avrupa'da) Osmanl mparatorluu, her zaman vard. Osmanl Hanedan stanbul'u ele geirerek, Bizans' Avrupa'dan koparm olmad; ehre sahip kmak iin, Rumlardan yararland; ynetiminde, Hristiyan ve Yahudi sekinleriyle (elite) ibirlii yapt; berik Yarmadas'ndan kovulmu Sefarad Musevileri'ni kabul etti, lkeyi ynetebilmek iin Ortodoks Kilisesi ile, Romen prenslikleri ile el ele verdi...'' ''...Osmanl mparatorluu, Bizans'a ait 'Sezarcpapal' (Cesaropapisme), yni dinin egemen olana (hkmran/souverain) tbi olmasn, benimsemiti. Kltr dzeyinde baklnca da, Dou mparatorluu'nun evrenselliini yasallatrmt: yni musikisi, mutfa, yeni/Bizans stiliydi...'') Hepsi bu kadar m? Hayr! stelik Halife 'nin de yurdu olan Devlet-i Aliyye 'nin,
Mslmanlk asndan hayli ilgin olduu, meraklsnn malmudur. Dinin en by, Snn Halife'nin, 'dolaysyla padiah'n-, hem validesi, hem zevcesi 'devirilmi' Hristiyandlar; Yenieri ordusu, yalnz devirilmi Hristiyan olmakla kalmyor, ayn zamanda, Bektai olmak lksne sahip bulunuyordu, Neresinden baklsa, Devlet-i Aliyye' yi eriat 'a harfi harfine bal bir lke sayabilmek zor grnyor, en azndan durumu etrefil. Bu bakmdan denebilir ki, 'inhitat devri' nde bilhassa Tanzimat 'tan sonra, yaanlan 'alafrangalama' sreci, gerekte hi de artc bir nitelik tamyordu; Osmanllar, zaten Bat 'ya ak ve yakn deiller miydi, onun gereini srdryorlard. Acaba? Sizi bilmem ama, bana, arada nemli, hatta hayati bir fark var gibi grnyor: dorudur, Osmanl nizam Hristiyan tebaasna hayli hogrl davranm; uysalna, ynetimde yksek rtbeler bile sunmutu; sunmutu da, o zaman, Osmanllar Hristiyanlar 'deviriyorlar'd; oysa, Tanzimat'tan itibaren, Hristiyanlar, Mslmanlar 'devirmeye' baladlar: aynen gnmzdeki gibi! Tehlike burada m deil mi, hele bir dnn! Cumhuriyet, 01.10.2004 63 - ...Manetlik Haber mi, Deil mi?.. (Mukyese/1. ...Trkiye Cumhuriyeti 'nde, 'rejim' in zamanla nasl yozlatn, o ak oturumda Dou Perinek, hayli somut ve inandrc, yle bir mukyese ile aklam: ''...Trkiye'de rejimin ABD tarafndan deitirildiini belirten Perinek, buna kant olarak 'Vatandalk' ders kitabn gsterdi: Kapanda, 'Amerika zgrlk Ant' yer alan kitap, ak oturumu izleyenlerden de byk tepki ald. Perinek, in Halk Cumhuriyeti'nde, sekizinci snfta okutulan 'Dnya Yakna Tarihi' kitabnn i kapandaki Lenin, Gandhi ve Atatrk resmini gstererek, bunun 'in'i ilerleten anlayn rn' olduunu kaydetti...'' (Aydnlk, 12 Eyll 2004).
Tespit doru, hkm yerinde: Anadolu htilli 'nin lkesinde, 'Mazlumlar Dnyas' ilgi grmyor; zgrlk ideali artk, ABD 'deki antla temsil edilmektedir; halbuki in Halk Cumhuriyeti xx. yy 'n byk halk liderini, tarih kitabnn i kapana koyarak, hem Anadolu htilli 'nin, hem Sovyet htilli 'nin bilekesi olabilmenin iaretini veriyor. Anlayana bu kadar bile yetmez mi?) Bu media, shi 'zgr' mdr? ... Trkiye 'de Media hi bu kadar 'zgr' olmamtr. Byle bir iddia, 'yasal dzey' de bir zamandr, hayli gereki ve doru grnse de; 'uygulama dzeyi' nde hayli yalan ve yanl grnyor; zira Media 'nn sansr, kar hesaplarna gre, kendi kendine uygulad meydanda! ine gelmeyen haberin, ya tek stunluk can vardr, ya hi yoktur. stanbul niversitesi Stratejik Aratrmalar Merkezi 'nin, geenlerde dzenledii 'Avrasya Akoturumu 'na lyk grlen muamele, bu gerein somut kant: Media, bir 'zina' dr tutturmu gidiyordu; Trkiye 'nin geleceini birinci derece ilgilendiren 'ak oturum' dpedz es geildi. Oysa mesel Rusya Federasyonu Olaanst ve Tam Yetkili Bykelisi Albert ernief , hepimizi her bakmdan ilgilendiren u noktalar aklyordu: ''...konumasna, Kuzey Osetya'da yaanan terr olaylarna deinerek balad. 'Terorizm'in derin, siyasi ve ekonomik sorunlar temelinde yaandn' belirten ernief, 'bu zeminin ortadan kalkmas iin, Avrasya ttifak'nn art olduunu' belirtti. 'Trk/Rus ilikilerinin iyiye doru gittiine' iaret eden ernief, 'iki lke arasndaki ticaret hacminin, on milyar dolar olmasna' dikkati ekti. (buraya dikkat!) 'lkesindeki terr olaylar nedeniyle, Trkiye temaslarn ertelemek zorunda kalan Rusya Devlet Bakan Vladimir Putin'in; en ge yln sonuna doru, bu ziyaretini gerekletireceini' syleyen
ernief, 'imzalanacak olan ok planl (amal) ibirlii belgesinin hazr beklediini' de szlerine ekledi...'' ''... (buraya dikkat) 'Trk/Rus ilikilerinin, sadece dostluk deil, ayn zamanda partnerlik ve ortaklk olduuna' da deinen ernief, 'Trkiye Babakan Tayyip Erdoan'n da, bu 'strateji ortakln kabul ettiini' syledi. 'Rusya'nn, ran'la ilikisinin de olumlu olduunu' belirten Rus Bykelisi, 'aradaki ticaret hacmi seviyesinin, Trkiye ile olan seviyeye gelmesini istediini' ifade etti. 'Rusya'y, ran'a nkleer silh salamakla sulayanlarn yanldn' vurgulayan ernief, 'bunun, hibir dayana olmadnn' altn izdi...'' (24 Eyll 2004, (Washingtonhaber **yahoo.com) Hele hi kimse yalanlamadysa!.. imdi, dikkat isterim: Trkiye 'de Media, kendini adeta 'zina' ya kaptrm; AB 'zifaf' nn gnn -gn de laf m, yln- hesaplamaya alrken; stanbul 'da, hem de niversitede 'Avrasya Akoturumu' yaplyor; ve buradaki konumasnda 'Rusya Federasyonu Olaanst ve Tam Yetkili Bykelisi' u nemli gerekleri 'resmen' aklyor: ''...a/ Trkiye ile Rusya'nn imzalayacaklar 'ok planl (amal) ibirlii belgesi' hazrdr ve beklemektedir. b/ Trk/Rus ilikilerinin gelimesi 'sadece dostluk dzeyinde deil, ayn zamanda partnerlik ve ortaklk dzeyinde' ngrlmtr. c/ stelik, Trkiye/Rusya arasnda ngrlen bu 'Stratejik Ortakl' Trkiye Babakan Tayyip Erdoan da kabul etmitir...'' Masasnda bu haberi gren, herhangi bir haber merkezi sorumlusu -hele hibir resmi makam tarafndan 'yalanlanmadn' da tespit ederse- manete karr m karmaz m? karrsa grevini hakkyla yerine getirmi olaca kesin, nk 'Ortadou' nun Trkiye/Avrupa Birlii
ilikilerinin, yaad konjonktrde; ernief 'in syledikleri, dpedz manetlik haberdir. yi de, manete karlmasndan vazgetim; byle bir haber, gz gre gre 'atlanr', okurdan -yani kamuoyundan- gizlenirse bu ne demektir? Gazetecilik mi, kar obanl m? Neyse, bakarz... Kald ki o ak oturumdaki iki baka konuma, hi de daha az nemli saylamaz; birisi Org. Tuncer Kln'n (E) syledikleri; br, CHP Genel Bakan Yardmcs Onur ymen 'in syledikleri... Neyse, onlara da bakarz.
Cumhuriyet, 04.10.2004 64 - ...Kln Paa Ne Diyor?.. Ak konumak, drst olmak! Ne hikmetse, oumuzun, beceremedii bu! (Ya da, ok iyi becerdii!) rnek mi? En basiti, belki de en yaygn u: lkemizde halk, metropollerden ierilere -yni Anadolu 'ya- gittike, Bat 'ya kar honutsuzluunu gizlemiyor; yni yabanc sermaye ve uydusu evrelerden kp da, halkn nabzn tuttunuz mu, sonu budur: Sz olarak da, davran olarak da, Trk halknn byk ounluu, Bat 'ya tepki duyuyor. Gerekte, aydn kesiminde, 'Bat kartl' n besleyen, biraz da bu deil midir? Acaba? Zira iin incesi aranrsa, ilgin sonular kabiliyor: Mesel bazlar Avrupa Birlii 'ne de, Trkiye 'nin AB yeliine de, atp tutuyor; sylemedik lf brakmyor; bakyorsunuz, sz ABD 'ye ve onun nl BOP 'sine gelince, t yok! Bazlarysa, bunun tam aksi konumdadr. ABD 'den sz ald m, 'ulusalc' nn en nde gideni onlar, ne smrcln brakyor, ne iglciliini; ama sz Avrupa Birlii 'ne dayand m, t yok!
Hazin, -hazin de lf m, dpedz vahim- ama; durum insana neyi artrmaktadr, bilir misiniz; Mtreke yllarnda, stanbul, igal altnda kvranrken; Beyolu 'ndaki lks otel lobby 'lerinde, manda tartmas yapan, 'alafranga' aydnlarmz acaba hangisi tercih edilmeli, ngiltere mandas m, yoksa Amerikan mandas m? Bildiiniz gibi, o zaman da Anadolu ilerinden ykselen ses farklyd: ''Hrriyet'' ve stikll-i tam!..'' Gnmzde durum deerlendirmesi yaparken, 'Ulusalc' nn bu tr 'gizli mandaclar' a kar uyank olmas gerekiyor: Hangisinin, kimin davuluna oynadna dikkat etmek, zorunluluk! Onun iindir ki Trkiye 'nin gelecei ve savunmas konusunda, teden beri Avrasya Alternatifi 'ne dikkati ekmi Org. Tuncer Kln 'n (e); Cihet-i Askeriye 'de varl bilinen, NATO'cu takmna oranla; Gzi 'nin, Mdafaa-i Hukuk dneminde tasarlayp, 30'lu yllarda uygulamaya geirdii, 'Ankara Merkezli D Politika' mantna ve gereine, hayli yakn nokta-i nazar dikkati ekiyor. 'Avrasya Akoturumu' ndaki baz arpc 'tespitleri' ne yle bir baksak, bunu gremez miyiz? Rusya, in, Trkiye ve ran!.. (Kln Paa'nn Tespiti/1. ''...a/ 'Souk Sava'n sona ermesi ve Sovyetler Birlii'nin dalmasyla, son on be yllk srete tek sper g olarak kabul edilen ABD'nin, (buraya dikkat!) Avrasya'nn 'kalpgh' olarak kabul edilen Ortadou, Hazar Blgesi, Kafkasya ve Orta Asya'daki yaylmac faaliyetlerinin de, blgede byk skntlar yarataca kanlmazdr...'' ''...b/ Bugn Avrupa, zaman zaman ABD'nin 'Dnya Hkimiyeti'ne ynelik baz teebbslerine kar tavr alarak, frenleme grevini yerine getirmeye alyor. (buraya dikkat!) AB'nin bu abalarnn etkili olabilmesi iin, Avrasya blgesi lkelerinin, AB'yi rnek alarak
oluturacaklar bir yap ile ayr bir g haline gelmesi gerekmektedir...'' ''...c/ Her ne kadar anghay birlii rgt ile Rusya ve in, Kazakistan, Krgzistan, Tacikistan ve zbekistan'la birlikte, bir gvenlik ortam oluturmakta byk bir mesafe katetmilerse de; bu birliin ekonomik ve siyasal alanda daha fazla genilemesi ve caydrc g merkezi oluturmasnda zaruret vardr...'' ''...d/ (buraya dikkat!) Avrasya organizasyonu iinde, bata Rusya, in, Trkiye ve ran olmak zere, Karadeniz evre lkeleri ve Ortaasya lkeleri yannda, yksek potansiyele sahip Hindistan ve Pakistan'n yer almasnn da son derece byk faydas vardr. Blgedeki byle bir dayanma, yalnz ABD'nin deil, 'sper g olma' abasndaki dier 'yaylmac' lkelerin de, insanlk iin skntlar yaratabilecek, muhtemel teebbslerine frsat vermeyecektir...'' ''...e/ Yeteri kadar hzlandrlmad takdirde, Ortadou'da srann ran'a gelecei hususu gz ard edilmi olacaktr ki, byle bir giriim dnyann bana son derece byk felketler getirecek niteliktedir...'' (Aydnlk, 12 Eyll, 2004) e rfiler mi karyor? H em saduyu ykl, hem de Gzi Mustafa Kemal Paa 'nn Anadolu Yarmadas ve Trkiye iin uygun grd savunma stratejisine uygun olduu iin, Kln Paa 'nn tespitleri ve nerileri, fevkalde akla yakn grnyor. Cihet-i Askeriye 'de, benzer dnen, birok beyin olduu, kimsenin mehul deil! Anlayamadmz, neden bu beyinlerin, tam anlamyla 'ulusal' bu 'savunma idrakini', grevde iken bir trl 'uygulamaya' geiremedikleri! Eskiler ne derdi? e Rfiler mi karyor, nedir?
Cumhuriyet, 06.10.2004 65 - ...Acaba Kimlerin, Kulana Kpe?.. ...merakls elbet, bu kede okuduu u satrlar hatrlayacaktr: ''...nn Dnemi'ndeki Yunan/Latin 'hayranln' eletirmenin; Bat (Emperyalist) Uygarl'nn bu iki temel diline, bu dille yazlm eserlere tepki olmaktan ok; Hristiyan Dogmatiklii'nin 'kutsal' bu iki dili zerine oturtulmu olan; hem o dilleri, hem de o dini, Vatikan'n 'Beyaz, Batl ve Hristiyan' Emperyalizmi'nin, 'egemenlik arac' olarak kullanmasna tepkidir...'' ''...itiraz, dilleri renmeye, ya da o dilde yazlm ecnebi klsikleri evirmeye deil; 'ulusal' kltr ve edebiyatn zerinde ykseldii dilleri ve temelleri yok sayp; emperyalistlii 'msellem' ecnebinin temel dillerini ve o dillerde yazlm eserlerini, handiyse 'ulusallatrmaya'!.. Daha da nemlisi, adalk deyince 'aklcl' -yni 'Rasyonalizm'i, yni Liklii- dolaysyla 'nakl' bilgiden 'akl' bilgiye intikli, anlayacak; bir bakma 'mmet sentezi' zerinde 'ulusal' bir 'Millet sentezi' deneyecek yerde; Hristiyan mantalitesi iinde kalarak, Latince Yunanca 'nakl' -yni dogmatik- bilgiyi 'ada' diye alp, kendisi iin 'Ulusal' ve 'Tarihsel' olann -yni asl 'ilerici'nin- yerine koymak!..'' (Cumhuriyet, 22 Eyll 2004) Bu satrlarn epeyce yanks oldu; iki gn sonra, gnderdii faks mesajnda kr A. Aya diyordu ki: ''...sizin her konumanzda vurguladnz, ince fakat nemli 'fark', deil 'vasat' vatandalar iinde, 'akademik' zevat iinde ka kii anlayabilmi veya tefrik edebilmitir? Ekte sunulan makale, sizin dediklerinizi teyit etmektedir. Hristiyanl ile vnmek ihtiyacn hisseden gen de, keke okuyabilseydi...'' (22 Eyll 2004, faks mesaj)
Kilise'nin kurduu pusu!.. imdi o dergiye (The Economist) bir gz atar mydnz? ''...Zapatero'nun ortann sandaki selefi Jose Mari Aznar, ekonomide aka liberallemeden yanayd; sosyal meseleler sz konusu olduunda, daha ok Sa'n tepkici gemiinin bir simgesi olarak; spanya'y, geleneksel Katolik 'deli gmlei'nin iinde tutmaktan, memnun grnyordu. Tutucular iin kilise, Katolik hkmdarlardan Franco'ya kadar, spanya'nn kimliiyle hep i ie olmutur. Zapatero ise tam tersine, 'dinin devletten tmyle ayrld', 'herkes iin bir spanya'dan sz ediyor. Seimi kaybetmeden nce, Aznar'n 'Halk Partisi', okullarda din eitimini geri getirmeyi planlyordu; Zapatero'nun sosyalistleri, din eitiminin semeli ders olarak kalacan garanti edeceklerini syleyip, din dnda alternatif bir ders sunuyorlar...'' yle bakarsanz, siyasal ve toplumsal ortam da; bu ortam'daki taraftar da, Trkiye 'yi hayli hatrlatmaktadr; yalnz lkemizde liberallie gnll, 'muhafazakr sac' parti ve iktidarlardan midi kesen 'ilerici' 'ulusalc', hatta 'sosyalist' baz genler; kurtuluu, misyonerlerin tad Hristiyanlk 'ta aryorlar. Halbuki, benzer bir ortamda, bakar msnz, ne trden bir davran iinde bulunuyormu!.. ''...Kilise, yllk ulusal ba gnnde, Kral Juan Carlos'a elik eden Zapatero'ya pusu kurarak cevap verdi. Yurtdna ilk ziyaretini Fas'a yapan Zapatero; spanya'nn koruyucusu, beyaz atna binmi, Maripli kaatili Aziz James'i; Mslmanlar'n kafalarn keserken gsteren heykelin glgesinde kalmt. (nk) Kilise, Mslmanlar rencide ettiinden; XVIII. yy'da Jose Combino'nun yapt bu heykelin, katedralden kaldrlmas konusunda verilmi karar, yine reddetmiti...'' Bapiskopos ate pskrm!..
''...elli iki papazn nnde, Santiago Bapiskoposu Julian Barrio, ak ak ate pskrd. Zapatero'yu 'doal dzenin ahlkn bozmakla' sulad. 'Evliliin doas gerei heteroseksel olduunu ve (buraya dikkat!) Kilise'nin 'insanlarn haklar ve ruhlarnn kurtarlmas hallerinde, ulusal politikalara mdahale iin, her trl hakka sahip olduunu' aklad. 'Hristiyan kklerini hesaba katmadan, spanya'y anlamann, ya da spanya'ya hizmet etmenin imkn yoktur' diye ekledi. Daha sonra da, Aznar' 'sdk ibirliinden dolay vm' olan Bapiskopos, Zapatero'yu knad. spanyol piskoposlar, 'inanl insanlar, reformlara kar gsteri yapmaya' ard...'' ''...bu gibi saldrlara maruz kalan alma Bakan Jesus Caldera, 'Kilise'nin Tercihi Anlamas'nn, sona ermesi gerektii' savyla, buna kar kt; bununla, spanyollara, vergilerinin belirli bir yzdesini, kiliseye balama olanan veren anlamalar kastediyordu; kilisenin yllk btesinin yars bu sayede karlandndan, hkmetin resti, dorudan hedefe ynelmiti; oysa Kilise 17 yldr 'sistem'de yaplmak istenen reformlar, uzakta tutmay baarmt; ne var ki, bu defa hkmetin saldrs daha ciddi olabilir...'' (Santiago de Compostella, 'Katolik basks', The Economist, 18 Eyll 2004, s. 38-39) Dergide, spanyol Katoliklii 'nin, 'emperyalist ve despot' tavryla; 'reformcu ve sosyalist' Zapatero Hkmeti 'ne; ne kadar 'gerici' ve 'kat' bir tepki iinde olduu, ayan beyan grlmektedir; 'Ulusall' ndan, 'ilericilik' diye, 'kilise'ye komaya heves edenlerin, 'kulana kpe' mi?!..
Cumhuriyet, 11.10.2004 66 - ...Yorumsuz!.. (Tesbit/1. Avukat Nevzat Erdemir, yabanclarn toprak yamas konusunu ilerken; hepimizi birinci derecede ilgilendiren, u nemli tesbiti yapyor: ''... Papa, 1999 ylnda yapt bir konumada, 'Anadolu,
Trkler'e braklmayacak kadar nemli bir lkedir' demiti: Avrupa Parlamentosu, Trkler'in Ermeniler'e soykrm yapt yalann, kabul etmi; Trkiye'yi, bu irkin savlar tanmaya armtr. Bat parlamentolarnn birou, ayn dorultuda kararlar almtr. 'l Plan' diye adlandrlan bu siyaset, adm adm ve sinsi bir biimde, aynen uygulanmaktadr...'' ''.. bu plan ksaca, tanma, tazminat ve toprak olarak, zetlenmektedir. nce Trkiye, geree aykr bu savlar 'tanyacak', arkasndan Ermeniler'in 'tazminat' ve 'toprak' istemleri gelecektir. Oynanan oyun budur. Dou ve Gneydou'nun bir ksmn Ermeniler'e, bir ksmn ise Krtler'e peke ekme; blgenin, bata su olmak zere, zengin doal kaynaklarna el koyma stratejisi, yaama geirilmek istenmektedir. Bu konuda ok nemli bir mesafe alnmtr. Trkiye'nin ok nemli doal kaynaklar, yabanclarn denetimine gemitir. lke topraklar, hara mezat, yabanclara satlmaktadr. Emperyalist odaklar, 'ksm teslimiyet'i, yeterli grmemektedir. Trkiye, 'tam teslimiyet'e zorlanmaktadr.'' (20 Austos 2004, faks mesaj.) Bu vahim 'senaryo' da, zellikle u cmlenin altn izer misiniz: ''lke topraklar, hara mezat, satlmaktadr...'') '... 3. Tanzimat m?..' (Tesbit/2. Avukat Nevzat Erdemir soruna sahip km, olayn hukuku ilgilendiren vehesini de, byte altna almtr; bu konuda diyor ki: ''...yurdumuz bir kavram ve kural karmaas iinde, kaosa ve en kts, ykm ortamna srklenmektedir. Bunun en somut rnei, 'yabanclara toprak satn' ngren dzenlemelerde kendine gstermitir, yle ki...'' ''... Anayasa Mahkemesi, yabanclara toprak satna ilikin yasal dzenlemeyi, (buraya dikkat) topran, devletin kurucu unsuru olduu gerekesi ile 1986 ylnda
iptal etmitir. Anayasa yargsnn bu karar, gn nda dururken, 19 Temmuz 2003 tarihinde 14919 sayl Yasa'nn 19. maddesi ile Tapu Yasas'nn 35. ve 36. maddeleriyle, 442 sayl Ky Yasas'nn 87. maddesi deitirilmitir. (Buraya dikkat!) Bu ekilde Yasama Organ, Anayasa Mahkemesi kararlarn deitirerek, uygulanamaz hale getirmi, yni fiilen ortadan kaldrmtr. Bunun Hukuk Literatr'ndeki ad 'Yasaya, Anayasaya kar hile' dir. Hile ve desise ile yabanclara, Trkiye snrlar iinde toprak satnn yolu alm; yurt paralar parsellenerek satlmaya balanmtr. Anayasamza gre, 'Yasama ve yrtme organlar ile dare, mahkeme kararlarna uymak zorundadr; bu organlar, mahkeme kararlarn hibir ekilde deitiremez ve bunlarn yerine getirilmesini geciktirmez!..'' ''Anayasa Mahkemesi'nin, bu yoldaki tarihi ve rnek kararna aykr; yasama tasarrufu yaplm ve sonuta, (buraya dikkat!) Bamszlk Sava vererek yrttmz Sevres Anlamas'na, zamana yaylarak ilerlik salamann yolu almtr. Tarihi Murat Bardak, yaanan zlme srecini 3. Tanzimat olarak nitelemektedir. Bir yllk sre iinde, 281.000 dekar yurt paras elden kmtr. zetle yurdumuzda hukukun stnl ilkesi ilememekte, Montesquieu'nn 'gler ayrl' ilkesi ile, 'g, gc durdurur' kuram, yasama alan bulamamaktadr...'' (29 Eyll 2004, faks mesaj) Vahamet ak ve ac, elle tutulacak kadar somut, iyi de, acaba devletin kurulu felsefesine uygun mu?) ''... Gzi, 'ne' demiti?..'' (Tesbit/3. ... bilindii gibi Gzi, ehit ocuklarna retim salamak niyetiyle, Amerikallarn, Anadolu topranda salk ve retim kurumlar kurmak isteine, 3 Ocak 1337/1921'de red cevab verirken, u gerekelere dayanmt:
''... 1/ Yabanclarn u gayeler peinde kotuklar tespit edilmitir: Memleketin dahilindeki mesailerinden insafsz kr temin etmek. Bizim iin en az zararl olan yine bunlardr.'' ''... 2/ Bir blgede elde ettikleri iktisadi imtiyazlara dayanarak, ilerde kendilerine oraya sahip olma hakkn karmak! (Buraya dikkat!) Bu gibilerin, memleketimiz dahilinde almalarna, katiyyen msaade edilmemesi kararlatrlmtr. Bu suretle hareket etmekle, yalnz kendimize deil, btn insanla fevkalade byk bir hizmet yaptmza kaniyiz; zira hi phe yoktur ki, Harb- Ummi'nin balca msebbibleri, bu gibi gayeler peinde koan sermayedar gruplar ve onlara alet olan politikaclardr..'' ''... 3/ktisadi, ilmi ve insani maksatlar altnda, memleketimize gelip, -gelecekte istilalar hazrlamak iinmuhtelif unsurlar, gerek hkmete, gerekse birbirine kar tahrik etmek! Bu gibiler hem Harb- Ummi'nin, hem de memleketimiz dahilindeki feci boazlamalarn balca msebbiblerindendir...'' ''... 4/ Ruhlarna yerlemi bulunan Hristiyanlk hiss-i sikasyla, Hristiyan aznlklarla ilgilenmek; ve onlara, ister kastl, ister kastsz; arasnda yaadklar Mslmanlardan ayrlmak arzusunu alamak!...' ' (Bkz. 'Atatrk'n Btn Eserleri, yl 1921) Yorumsuz!.. Cumhuriyet, 13.10.2004 67 - ...Trkistan Deyince, Balayan Film!.. ( arm/1. ''...gazetesine gre, ifdesi ve nemi deien, balklar atlmt; zeti udur: ''Dou Trkistan Hkmeti Kuruldu!'' ; gazetenin 'ulusal' ya da 'kresel' oluuna gre, cmlenin bana bir kelime daha ekleniyor; 'ulusal' sa, 'Kukla' kelimesi, 'kresel' se, 'Srgnde'
kelimesi. Bu kadar bile, bu iin iinde ka i olduunu gstermiyor mu?..'' ''...oysa ben, 'Dou (ark) Trkistan' szn duyar duymaz; yedi sekiz yalarnda bir ocuum; bu kelimeler, evin iinde dolap duruyor; hele Vesil'nm Teyze' ler misafirlie gelince, annemle konutuklar hep bu; arki Trkistan 'da mstear filn olan Dr. Mustafa Bey (Kentli), zmir 'e haber uurmu; lkenin ynetiminde grevlendirmek iin, Trk aydnlarn oraya bekliyormu! Vesil'nm, zmir 'de 'mnteir' 'Hizmet' gazetesinin, sahibi ve bamuharriri Zeynel Besim Bey 'in (Sun) , 'refika-i muhteremesi'; Zeynel Besim , bir zamanlar mapushanelerin elinden drmedii 'akc Efe' romannn 'mellifi'; 'Serbest Frka' c bir zat; babam, ayn gazetenin 'mdir-i mes'l'; zaten bu yzden, 'frka' kapatlnca, her ikisi de, cezaevini boyluyor...'' ''... 'ark Trkistan Efsanesi' , bu olaydan nce miydi, sonra m; orasn hatrlamyorum; hatrladm, Vesil'nm Teyze 'nin, muhtemel Trkistan macerasnda, neler giyip neler yiyeceimiz hakkndaki tahminleri; en akrak kahkahalar!.. Belki bu hatra, o lkenin igali zerine; Dr. Mustafa Kentli 'nin bilhara, zmir 'e dnerek; DP/MP serencamna itirak etmesi yznden!.. 'ark Trkistan' , belki de bu yzden, hafzamda zamanla adeta bir arm tetikleyicisine dnmtr; bu defa da ayn ey oldu: in Halk Cumhuriyeti, Sincian Uygur zerk Blgesi 'ndeki ahaliyi temsil iddiasyla, Amerika 'da 'Srgnde' Dou Trkistan Hkmeti 'nin kurulduunu duyar duymaz, ocukluumun o ilgin 'filmini' grmeye balyorum.'' ''...yi de, acaba hangisi doru bunlarn? Bu hkmet 'Kukla' m, yoksa 'Srgn' de mi?..'' in rengi ne zaman deiiyor? ( Tesbit/1. ''...bu yzden haber, kamuoyunda -eski deyimle- tereddt yaratt; bunu en ilgin ekilde, Erzurum Anadolu Haber gazetesinden, Kenan Biliz zetlemi, diyor
ki... ''...sevinmeli miyiz, yoksa endie mi etmeliyiz? Dnya'nn 'sper gc' Amerika'da kurulan 'srgndeki' hkmet, Dou Trkistan'daki 'kan bir, can bir' insanmz, nasl etkiler? Onlar galeyana getirir mi? in basks artar m? in, daha ok cana m kyar? Byle hkmet iyi midir, yoksa kt m? Yoksa son ata, son fiee kadar, savamak m gerekir? Irak'ta kadnlara tecvz eden, bir 'medeniyet'; Trkmenler'i bombalayan, 'zihniyet'; Trk askerinin bana uval geiren bir 'illet', gerekten Trk dostu mudur?..'' ''...'Srgndeki Dou Trkistan Hkmeti' ilk aklamalarnda; 'mandac olmadklar'nn, Amerika'nn 'gdmnde bulunmayacaklar'nn, altn izip durdu. Btn bu aklamalara karn, hkmet iin 'enformasyon merkezi'ne baknca, iin renginin biraz deitiini sylemeliyiz. 'Enformasyon iin: Jo Ann Davis /ABD Kongre yesi (540) 548-1086. D.J. McGuire /ABD China e- Lobby Bk. (540)845-1335. Richard J. Kennedy /E.T. National Freedom Center Genel Sekreteri (571) 3443885.' Yni 'srgndeki Hkmet'le ilgili bilgilenmek, 'iliki kurmak' iin, Davis, McGuire, Kennedy isimleri bulunuyor. Ee, bu nasl olacak? Bamsz bir hkmet iin, neden Amerikallardan bilgi almak gerekiyor?..'' (Aydnlk, 3 Ekim 2004, s.2). 'Ayrlk' ve 'eriat' terr!.. (Tesbit/2. ''...in Komnist Partisi Merkez Komitesi, Siyasi Bro yesi ve KP. Sincian Uygur zerk Blgesi Genel Sekreteri, Wan Le Quan, 'ayrlk ve eriat terr'n, Bat'dan kaynaklandn aklad. Urumi'de, yabanc gazetecilerin sorularn yantlayan Wan, 'ayrlklarn ve terristler'in, 1990'l yllardan 2003 ylna kadar Sincian'da 160'tan fazla 'din adam' ldrdklerini; 400'den fazla kiiyi yaraladklarn; buna karlk, bu yllar iinde 110 terristin ldrldn ve 560 grubun kertildiini aklad. Wan, blgedeki terr faaliyetlerinin, 1990'lara
gre azaldn, ama sona ermediini; bu yln ocak/ austos aylar arasnda 22 grubun kertildiini belirtti...'' (Aydnlk, 25 Eyll 2004, s.25) ''...ite tam burada, gel de sava sonras Paris 'inde, o artc dostum Margot 'nun, Amerikallar iin sylediklerini hatrlama! ''-...hayal gleri sfr: Kesinlikle yaratc deil bunlar!'' Haksz mdr? 'Yaratc' olsalar, Rusya'da eenler'le Ruslar'a kar oynadklar 'oyunu'; in'de Uygurlar'la oynamaya kalkrlar m? nsann iini elbet, eenler 'in de, Uygurlar 'n da, soydamz olmas szlatyor; hele benim iin, 'ark Trkistan' denilir denilmez, balayan o 'film' yok mu...''
Cumhuriyet, 15.10.2004 68 - ...Zil Takp Oynayanlar, te Onlar!... (arm/ 1. ''...hayli byk vitrinleri gsterili, bir maazadayz; ssl psl, Musevi tezghtar 'matmazel'; bilmem hangi kuma satmaya urayor; Perihan Hanm (annem), kukulu bir ifdeyle sordu: ''- ... 'Avrupa' m bu kuma? ''O tarihte, henz kk bir ocuktum; olay, daha dorusu soru- kafamda yer etmitir. Osmanl 'dan Cumhuriyet 'e geen Anadolu; derinliklerinde ne kadar Mslman ve Trk idiyse; kenarlarnda, en ok da stanbul, zmir gibi, 'komprador liman ehirlerinde 'Batl zentisi, alafranga' idi...'' ''... mesel ninem, annemin annesi Zekiye Hanm; neresinden baklsa, namaznda niyaznda, 'mtedeyyin' bir Osmanl kadn; o kadar 'muhafazakr'd ki, Menemen 'de (zmir) geceleri elektrik olduu halde, handiyse 40 'l yllara kadar, bu 'gvur icdn' evine sokmamtr. Buna mukabil, oturma odasnda 'Saatli Maarif Takvimi' asl durursa da; o, eczac byk olundan, ecnebi ila firmalarnn datt, Almanya 'da baslm, rengrenk kzlarla ssl takvimleri isteyip, 'misfir odas'na asyor...'' ''... daha yksek dzeyde, durum ok farkl saylamaz. En
nemlisini ele alalm m? Zamann gen ve 'Trk' yazar Flih Rfk Bey, 'anakkale Kahraman' Mustafa Kemal Paa 'y, ilk nasl grm olduunu anlatrken; 'en son moda macfarlan yamurluuyla, fazla gsterili klndan' bahseder; onu, gizlice eletirir. Hakldr da! Paa'nn kl ne kadar mehursa; menei'nin Avrupa olduu, o kadar dorudur...'') Baka, ok daha nemli nedenler... (Tesbit/1... peki, Bat Emperyalizmi 'ne kar, ulusallk sava 'n balatan kim? Bizzat o deil mi? 30 'lu yllarda, Yerli Mal kampanyalaryla, hepimize 'ulusal retim/ulusal giyim' heyecann veren? ''... yerli mal, yurdun mal / her Trk onu kullanmal!...'' 'Anadolu ihtilli' kadrosunun, bana sorarsanz, en vahim ve tehlikeli elikisi budur. Bat'ly, giyimde kuamda, sofrada (yaamakta) taklit etmeyi, 'medeni olmak' sanyor; bu taklit eilimini, Anadolu'ya 'bizzat' Batllar'n soktuunu unutuyordu. Bilir misiniz? Avrupa Birlii sorununda, o bilinsiz hayranlar yok mu, hl o tehlikeli unutkanlk iindedirler. Osmanl aydn, Batl'nn tartlmaz 'Dnya Hkimiyeti'ni, 'kltr sorunu' olarak almtr; zmnyse o retim ve eitimi, toplumumuza 'tamak' sanr. 'Beyaz Kule' (Selnik), Pera (stanbul), Frenk Mahallesi (zmir) aydnlar, buradan tremitir; bunlarn alay, 'tam teslim' 'Batc' drlar; itiraz olanlar, bilahare stiklal Sava 'n yapp, 'Cumhuriyet' i kuranlardr ki, ou Cihet-i Askeriye 'den yetime, atmann baka, ok daha nemli nedenleri olduunu anlam olanlardr: Ulusall, onlar kefettiler; 'Kemalizm'i, onlar gelitirdiler; yalnz galiba 'yaama dzeni taklitiliinin', kalknma ve gelime sorununu zemeyeceini, tam anlamyla kavrayamamlard. rnek mi istersiniz, Fahrettin Paa (Altay) hatralarnda, (bkz. 'On Yl Sava') ankaya misafirliini anlatrken, bu
elikiye -farknda olmadan- iki rnek veriyor). 'styap', 'altyap' sanlrsa... (rnek/1. ''... 'Gzi Paa' nn ankaya 'snda, baz geceler gramofon alnp 'dans oynanmaktadr'; bu iin 'altyaps' deil, aslnda 'styaps'; bu apak ortada ama, 'Gzi Paa' o gnlerde, 'mason' olduunu rendii bir Yargtay yesini grevinden aldrmt: tesdf bu ya, Mark- zam da ankaya 'da misafir, onu 'affettirme'ye abalyor. Sonu malm, Gzi Mason Cemiyeti'ni yasad ilan edecektir. Nasl etmesin? Daha nce tand son iki Mark' zam'dan birisi (Feylesof Rza Tevfik Bey, ki 'itilaf'dr) Padiah adna Sevres Antlamas 'n imzalam; br ('Maliyeci' Cvit Bey, 'ittihat) Gzi 'ye suikast olaynn, perde arkasndaki lideri olarak, stiklal Mahkemesi'nce idama mahkm edilmitir...'' ''... dikkat isterim: Gramofon alp dans oynamak, dpedz Merutiyetilik ve Tanzimatlktr; Mason Cemiyetleri'nin, o zamanki mahiyet ve faaliyetlerini doru tespit edip, tedbir almak ise Cumhuriyetilik yni Kemalizm! (Gzi'nin talihsizlii, aslnda 'nklp Kadrosu' nun, okluk -Falih Rfk'nn smet Paa iin syledii gibiileri Tanzimat' olmasyd. Onlar Gzi 'nin vefatn mteakip, Cumhuriyet 'in aslnda 'altyap'dan -yani siyasal, toplumsal ve ekonomik tam bamszlk temelinden- gelen 'inklapln'; mnhasran 'kltrel yni yaama biimi, yle giyinmek, onun mziini, edebiyatn, sinema ve tiyatrosunu beenmek, ylesini yapmak- diye aldlar: Bu ikinci eilimin, 'smrgecilii' gizlediini, anlayamadlar!...'' ''... u ara zil takp oynayanlar var ya, ite onlar!...''
Cumhuriyet, 18.10.2004 69 - ...Takke Dt, Kel Grnd!.. Ak stihbarat/1. Trkiye 'nin AB 'ye katlmas hakknda,
Vatikan 'Dinsel retiler Kurulu Bakan' Kardinal Ratzinger 'in dncesi yledir: ''...Avrupa Birlii'nin temeli Hristiyanlktr; bu bakmdan, Trkiye'nin Avrupa'ya katlmas, vahim bir hata olacaktr; zira Trkiye, tarih balamda olduu kadar, kltrel balamda da; AB'nin karsnda, baka bir kt'ann temsilcisi durumundadr; bu bakmdan, Avrupa ile Arap lemi arasnda bir kpr grevini stlenmesi, daha uygun olacaktr...'' (Aydnlk, 3 Ekim 2004) 'Die Welt' ne diyor? (Ak stihbarat/2. Almanya 'da kan Die Welt gazetesinin, konuyla ilgili yazsna 'att' balk, aynen udur: ''Trkiye'nin AB yeliine Kar, 10 Neden!..'' Yaz yle devam etmektedir: ''...Avrupa Birlii Trkiye'yi yelie kabul etmeyecektir, nk Trkiye ne kltrel bakmdan Avrupa'ya dahildir, ne de corafi bakmdan! yeliin yol aaca kalabalk Trk g, bal bana bir sorun oluturacak, bu yeliin maliyetini ykseltecektir; stelik bu yelik Trkiye'yi birliin en kalabalk nfuslu lkesi haline getirecektir ki, bu da Avrupa Parlamentosu'nda sorular yaratacaktr...'' ''...kald ki Trkiye'de ikence ve insan haklarnn ihlli, sistematik olarak uygulanmaktadr; Aydnlanma Devrimi gerekletirilememi, stelik Ermeni Soykrm'n da onlar yapmtr. stelik va'di bir masaldr; NATO'nun gney kanadn, ekonomik adan da istikrara kavuturabilmek iin; Amerika, Avrupa Ekonomik Topluluu'nun, Trkiye'ye yardm etmesi talebinde bulunmutu; fakat Siyasi Birlie yelik, asla gndeme gelmemitir..'' ) (Die Welt, 24 Eyll 2004) 'Trkiye'ye kar dmanlk...' (Ak stihbarat/3. ngiltere 'de yaynlanan The Guardian gazetesi, Fransz Le Figaro gazetesinin, konuyla ilgili anketine dayandrd yazsnda, yle bir dil kullanyor:
''...Fransa'da yaplan anket, Trkiye'ye kar dmanln derinliini meydana karmaktadr...'' ''...anket sonular, Trkiye'nin yelie kabul edilmesi halinde; oradan, Avrupa'ya ynelecek g dalgasnn uyandrd korkudan ileri gelmektedir. Le Figaro'nun anketi, 'Fransz halknn byk ounluunun, kendilerine sorulmas halinde, Trkiye'nin yelii aleyhinde oy vereceini gsteriyor; zira yelie itiraz oran yzde 56'y bulmakta, kabul oranysa yzde 36'da kalmaktadr...'' nl Financial Times gazetesi ise ayn sorunu iledii makalesinde u yorumu yapt: ''Trkiye'yi Avrupa Birlii'ne gtren yol, stanbul Boaz'ndan daha uzun grnmektedir...'' ''...Trkiye'nin Avrupa Birlii'ne yelii konusunda, Fransa'da iki bakann ortaya att, 'referandum fikri', srecin zorluunu gstermitir; dahas, referandum uygulamas benimsenip yaplmak istense de Trkiye'nin kabul tartmalarnn bitmesinden nce yaplamaz; oysa mzakerelerin en az on yl srecei hesaplanmaktadr; stelik Trkiye, ondan istenilen btn sorumluluklar stlenip gereini yerine getirse bile sonuta, Fransa'nn vetosuna taklabilir...'' (Aydnlk, 3 Ekim 2004) Aksini sylemek yalan olur... (Ak stihbarat/4. Epeycedir Fransa 'nn Maliye Bakan; nmzdeki seimlerde, Cumhurbakan aday, Nicolas Sarkozy ise 'baklay azndan' Le Monde gazetesinde karmtr: ''...ekincelerimi herkes biliyor, Jacques Chirac'n 'Trkiye'ye, onu reddettiimiz duygusunu vermemeliyiz' szlerine katlyorum. Trkiye'yi 'balama'nn; ilki, benim benimsemeye daha yakn olduum, 'Avrupa'ya yakn bir partner stats vermek; ikincisi dpedz kar olduum, 'tam yelik statsne almak!'. Bence bu iki noktann,
akla kavuturulmas lazm: lki, en iyi bir ihtimalle, Trkiye'nin katlmas srecinin on be yl srecei; ikincisi katlma kararnn ancak, Fransz halknn fikrinin alnarak verilebilecei! Bu konuda ciddiyim, nk ok nemli bir karardr bu; ayrca o referandumda, AB Anayasas'n oylama ile Trkiye'nin katlmasn, yan yana koymamak gerekir; birletirilmesi halinde, ortaya tuhaf bir karma kacaktr...'' (Le Monde, 28 Eyll 2004) Fransa 'nn Dileri Bakan Michel Barnier dorusu ok daha ak konumu: ''...Trkiye'nin katlmas, ne bugn gndemdedir, ne de yarn; ne de yarndan sonra gndemde olacaktr. Aksini sylemek, yalan olur. 17 Aralk'ta alnacak karar; Trkiye'yle mzakereye devam ya da mzakereyi kesme karardr; onun iin aslnda cevab aranan soru udur: Ankara'nn, Avrupa Birlii'nin dnda bir model semesi riskini gze alabilir miyiz?'' (Le Monde, 30 Eyll 2004) Sizce, sadece u son soru bile, 'Avrasya Alternatifi' nin nemini meydana karmyor mu?
Cumhuriyet, 20.10.2004 70 - ...Trk Halk, Uyumuyor!.. ( Tesbit/1. ...iin erbab, -hele muhayyelesi yeterince geni, kltr zengin olursa - Avrupa 'lnn 'Trkiye Raporu' nu, arpc benzetmelerle, daha ak anlatyor; mutlaka dikkatinizi ekmitir, Alpaslan Ikl bir deil, iki nemli 'tesbit' yapyordu: ''...a/ (AB Raporu'nda) lks arabalarn, ierden dary gsteren, ama dardan ieriyi gstermeyen, 'siyah camlar' ile kar karyayz, bir anlamda: onlar, o taraftan bu tarafa, rahata geebilecekler; ama biz, bu taraftan o tarafa, geemeyeceiz!..'' ...b/ Bizim lkemizdeki yatrm olanaklar ve doal
zenginlikler, onlarn istifadesine sunulacak; ama onlarn istihdam olanaklar, bizim yzmze kapanacak! Avrupallar, 'senin maln benim malm; benim malm, yine benim malm' eklinde bir formlle ii balamlardr...'' Trkede bouna, 'erbab bilir' denilmemitir!..) Dnp dolap 'Sevres'e geliyorlar... ( Tesbit/2 ...syleye syleye, dilimde ty bitti: 'Sistem' Trkiye 'ye, daha 70 'li yllarda ABD 'de halka datlan; Yunan istihbarat Gnl. Tagaris 'in raporunda yazdklarn ki Sevres Anlamas 'nn baka bir kopyasdr- dayatmak istiyor (bkz: 'Bat'nn Deli Gmlei' ) Ona gre Trkiye 'etnik bir orbadr' , Anadolu 'da en az be devlet kurulmaldr, Hristiyanlk esastr, estek kstek! Avrupa Birlii teebbs, gnmzde hem yeni bir Roma/Cermen mparatorluu denemesi; hem de Gnl. Tagaris 'in daha o zaman bakt fal gerekletirme abas! Zaten Media 'larnda, bunu gizlemiyorlar; oysa bizim Media 'mzda -zellikle 'holding basn' ndaaleyhimize oluturulan koullar, nedense grmezden gelmekteyiz; ne var ki 'Dip Dalgas' nn Enternet'teki eitli gruplar, kzdrlm arlarn kovanlar gibi uulduyor. Bunlardan birisi, AB 'nin malm ve maht raporuyla, kar karya kaldmz -ve muhtemelen kalmakta devam edeceimiz- opsiyonlarn 'dkmn' , bakar msnz nasl yapyor: ''a/ Kbrs'taki Trk askeri varlnn sfrlanmas ve Trk gmenlerin geriye dnmesi! b/ Kbrs'taki Rum Devleti'nin, 'Kbrs Cumhuriyeti' adyla, Trkiye Cumhuriyeti tarafndan tannmas! c/ Kuzey Kbrs'taki Rum emlakinin Rumlara iadesi ve Lazidou'ya yaptmz gibi, Trkiye Cumhuriyeti'nin igalcilii kabul etmesi ve bedelini demesi. d/ KKTC'nin varlndan vazgememiz. e/ Ermenistan'la diplomatik mnasebetlerin tesisi ve snr kaps almas! f/ Ermenilerin tehciri srasnda 'soykrm' yapldn kabul edip, zarara urayanlarn ve lenlerin
miraslarna tazminat demeyi kabul etmemiz! g/ Trkiye'de Lausanne Antlamas'nn esaslarn deitirecek ekilde, anlamada derpi edilenlerden baka 'aznlklar' zellikle de Krtler- olduunu kabul etmemiz ve bu 'aznlklara' zel haklar tanmamz! h/ yerel idareleri glendirerek -valilerin seimle gelmesi dahil- ad konmam bir 'federatif yapya' gemeye hazrlanmamz! / Ordu ile hkmet arasndaki mnasebetlerin hibirinde, gerek anlamda gl bir ordu olmayan (Fransa ve ngiltere hari) yelerindeki duruma indirgenerek, Trk ordusunun Atatrk Cumhuriyeti'nin gerek koruyucusu grevini brakmasna onay vermemiz. j/ Hristiyanlara dini faaliyetlerinde ve dini eitimde zerklik tannmas, vs...'' Bu 'dkm' yapm olan mer Sunman, szn yle nemli bir tesbite balyor: ''...gerek AB grevlilerinin, gerekse AB yesi lkelerin st seviye temsilcilerinin, grme ve yazmalarnda, bata ikence yasa olmak zere, TBMM'nin kard ve cumhurbakanmzn onaylad pek ok 'uyum yasas'nn, tam olarak uygulanp uygulanmadn sorgulayarak; seksen bir yllk bamsz Trkiye Cumhuriyeti'ni aalamalar; ve bu konuda, onlar tevik etmeyi grev olarak yklenmi 'yerli basn' ile yerli 'Sivil' toplum Kurulular'nn varl 17.12.2004 kararlarnda etkili olacaktr!..'' ('Ah AB, Vah AB!..' 7 Ekim 2004, e.mail!) Evet, Trk halk uyumuyor! Meerse neymi!.. (Tesbit/3. bilindii zere aadaki 'tesbit, Krasnaya Zvezda Askeri stihbarat Okulu, eski blm bakan, eski ataemiliter, Avrasya ekibinde Ortadou ve Kafkasya uzman, General Aleksiy Kornikof tarafndan yaplmt: ''...CIA ve MI5, 1987'de Londra'da 'Yeni Dnya Dzeni'nin saldrganlk antlamasn imzaladlar: Times Anlamas!.. Buna gre beliren iki odak var, biri Dou Avrupa' nn
merkezi grnmndeki Yugoslavya; teki Mezopotamya ya da Irak ve Trkiye. nce Yugoslavya ve Mezopotomya 'daki etnik gruplar harekete geirildi, Yugoslavya blnd, sonra sra Irak ve Trkiye'ye geldi...'' ''...ABD, tabii 'Irak' n toprak btnlne sayglyz' diyor ama, Yugoslavya iin de ayn eyi sylyordu. Times Anlamas uyarnca, ABD ve ngiltere, Irak 'ta istediklerini yapncaya kadar savaacak. ABD, 11 Eyll' bahane ederek NATO 'yu da iin iine sokmak istiyor...'' (Aydnlk, 10 ubat 2002) Durum, yeterince 'aydnlk' deil mi?)
Cumhuriyet, 22.10.2004 71 - ...Kltr zemin ile mtenasiptir! ... ha, bir de o lf! Denilmek isteniyor ki, Gzi 'nin srarla 'muasrlamak' tan bahsettiine, bununla 'adalama' y kastettiine bakmaynz; aslnda onun syledii 'Garpllamak', yni 'Batllamak' t; zaten, yapt da odur! Gerekte bu, bir 'son dakika' savunmas; yarm yzyldan fazla Kemalizm 'i, balangtaki ada ve zgn, ulusal kltr sentezi teebbsnden; NeoTanzimat bir 'alafrangala' kaydranlarn, imdi snmaya altklar, bir savunma! Geersizlii, neresinden baksan stnden akyor ya, yine de baz rnek ve tespitlerle, tartabiliriz. ki arpc rnek... ( rnek/1. Cumhuriyet basnnda, yurtd rportajlarnn 'pri' sayabileceimiz Hikmet Feridun Bey (Es), ilk Avrupa ve Amerika gezilerinde, en ok Osmanl 'dan oralara gitmi gmenler zerinde dururdu: Trk, Arap, Krt, Ermeni, Musevi, vs. unun altn srarla iziyor: Kim, ne zaman, hangi amala, bu topraklardan uzaklam olursa olsun; geride brakt yaama tarzn unutamyor; -
mutfandan musikisine, tbiat- irnesinden, eitli rf ve detine kadar- her eyini, hem de zlemle hatrlyor.. Kimbilir, belki ocukluumdan, belki hnzrlmdan, onun yapt bu saptamalarda 'gayretkelik' arar; gelimi lkelere kapa atm Osmanl gmenlerinin 'nostaljisini' abarttn dnrdm. Yanlmm. ''... a/Madame Victoire, evliliinin en mutlu yllarn stanbul'da yaam, o zarif Msevi kadn; doup byd 'sihirli' ehirden geldiimi renince; beni, Claude araclyla, evine davet etmiti. Gittim, zira Alman iglinde Musevilii, onun ve einin bana ar iler amt; Nice taraflarna gp, sahte kimlikle kaak yaamlar; bu arada, vaktiyle Beyolu'nda nl bir kuyumcu olan, eini de kaybetmi!.. Paris banliysndeki, kk fakat son derece kullanl evine, girer girmez ardm kaldm. Herhangi bir stanbul evi gibi denmiti, bu ev; pufla, yer minderleri; seccdeler; divan, duvarlarda, yalboya Boazii tablolar! Hizmetisi, -o da Balat'l bir stanbul Msevisi kadn- dzgn bir Trkeyle, kahvemi 'sde' mi yoksa 'az ekerli' mi ieceimi sordu. Fakat asl, Madame Victoire'un, cevabn renmek istedii, ok daha ahne bir soruydu... stanbul'da muhallebiciler, hl o gzel tavukgsn yapyorlar m?''. ''... b/Maria Missakian, malm; 1950 Paris'inde, Franszlarn deyiiyle ho bir amitie amoureuse/akne dostluk yaadmz, Ermeni kz!.. O geri Paris'te domu, Ermenice bilmiyor ama; anne ve baba taraf, biri Bursa, biri Yozgat! Madame Missakian, basbaya temiz tirendaz, bir Anadolu kadn; evine girerken, pabular karlyor; sofrada duman stnde tarhana orbas, yaprak sarmas ve turu. Khne gramofonunda ald, nostaljiyi tamamlayan, ocukluumdan hatrladm bir ark: '... kasabamn koyunlar / sonra kar oyunlar!...' Kulaklarmda hl, kirpikleri nemli kadncazn, hlis bir Anadolu Trkesiyle vedalarken syledii, o birka sz: '... Aramza girenlerin, gz kr olsun oul!' ...''
... zamanla baz baka izlenimler, deiik grg tanklar, sonu hep ayn: Osmanl 'nn gerekletirdii kltr ve yaama tarz (yni styap), o topraklarda yaam ve yaayan, btn halklarn niteliklerini zmsemi, yle toplumsal ve beeri bir sentezdir ki, o halk nereye giderse gitsin, baka ve yabanc dzenlerdeki yaama tarzn yadrgar; altn srdrr; yoksa Madame Victoire 'n iman ve sevimli hizmetisi, 'orta ekerli kahvemin' yanbanda, neden bana bir bardak da su getirsin? Aynen stanbul 'daki gibi!...) Yeni bir Tanzimat kmaz... (Tesbit/1. Bunun kart, Tanzimat sonras Osmanl 'nn, batncaya kadar; Mustafa Kemal sonras, Cumhuriyet'in, gnmze kadar; 'yaad, Batllama' (Kltrszleme) srecidir ki, ark tamamiyle tersine iler: Bu topraklarda, ayn kltr bileimi iinde, halkn bir kesimi, 'asrileiyorum' diye 'kopya bir alafrangala' zenir; 'adalama'nn bir metod ve sentez sorunu olduunu kestiremediinden; 'ecnebi'yi 'taklit etmeyi', 'modernlemek' sanr. 'Gen Osmanllar' yleydi; 'Jntrkler' bunun baka trls; Gzi 'ye kar, 'komprador liman ehirlerinde' dolaysyla Meclis'te- oluturulan, 'alafranga muhalefet' ise, bunlarn Cumhuriyet versiyonu! smet Paa 'dan itibaren 'adalama' yeniden 'Bat'nn taklidi' (Batllama) rayna oturtulmu; ve 'tarih tekerrrden ibarettir' szn dorularcasna, o, Cumhuriyet i, iinde bulunduumuz Osmanl Tanzimat kmazna srklemitir: Eer Tanzimat 'ta 'Misyoner maarifinin' rettii 'ecnebi' kafal yurtta; sen bu defa, ecnebi dille ecnebi kltr veren 'kendi maarifinin' okullarnda retirsen, olaca elbette buydu. Oysa Gzi 'nin tercihi ne kadar net ve aktr?...'' Oysa, Gzi demiti ki...
(Gzi'nin Tesbiti/1. ''... imdiye kadar tkip olunan tahsil ve terbiye usllerinin, milletimizin tarih-i tedenniytnda, en mhim mil olduu kanaatndaym. Onun iin, milli bir terbiye programndan bahsederken, (buraya dikkat!) eski devrin hurfatndan; ve evsaf- ftriyemizle, hi de mnasebeti olmayan, yabanc fikirlerden; arktan ve garpten gelen bilcmle tesirlerden uzak, seciye-i milliye ve tarihiyemizle mtensip, bir kltr kastediyorum...'' ''... nk deh-y millmizin inkif ancak byle bir kltr ile temin olunabilir. Lalettayin bir ecnebi kltr, imdiye kadar takip olunan yabanc kltrlerin tahrip edici neticelerini tekrar ettirebilir. Kltr (haraset/i fikriyye) zemin ile mtensiptir; o zemin, milletin seciyesidir...'' (Temmuz 1921). Yaaa!...)
Cumhuriyet, 25.10.2004 72 - ...nklp Tek, Anti/ Emperyalist, Ulusal ve Demokratiktir... ...peki o mnasebetle, ne demiim, unu mu? ''...Anadolu htilli 'kadrosu'nun, bana sorarsanz, en vahim ve tehlikeli elikisi udur: Bat'y giyimde, kuamda, sofrada (yaamakta) taklit etmeyi, 'medeni olmak' sanyor; bu taklit eilimini Anadolu'ya, 'bizzat' Batllarn soktuunu unutuyordu...'' (Cumhuriyet, 18 Ekim 2004) Ka Cumhuriyet Kua, 'Atatrk nklplar' diye neyi renmitir? Harf nklb, apka nklb, Kyafet Inklb, vs. Gerekte ortada, ulusal ve radikal, tek bir inklp vard: 'Ulusal Demokratik Devrimi'; o da, anti/Emperyalist bir 'Kurtulu Sava'yla birlikte gerekletirilmi; Anadolu halkna, 'tam bamsz' bir uygarlk bileimine ulamak yolunu amt. Bu adan baktk m, adna 'inklplar' dediimiz, styap deiikliklerinin topuna, denilse denilse, ancak 'Kltr Devrimi' denilebilirdi; ki, bilindii
zere, 'altyapsn' gelitirmekte gecikmi toplumlarda, syapnn sratle deimesi iin, baz ynetimler bu metoda bavurabilir; mesel in Halk Cumhuriyeti 'nde Maozedung byle bir 'Kltr Devrimi' ne girimi; o dnemde, dillere destan olmutu. Gzi 'nin 'Anadolu htilli ', henz tarmsal -stelik yar smrge- bir 'mmet toplumu' niteliini tayan Anadolu halkn; 'uluslam' bir 'endstri toplumuna' dntrmek istiyordu; inklp diye, sadece styapy deitirmek amacn gtmyordu, zaten gdemezdi, zira byle bir styap, toplumsal ve ekonomik devrimle, kendi kendine zaten deiecekti; eer Trkiye, be yllk sanayileme planlaryla, istedii gibi bir sanayi toplumuna hzla dnebilse, -'kyafet inklab' ndan, 'apka inklb 'na, hepsi- kendiliinden, yni yasa karmakszn oluacakt. Amma da atyor muyum? Acaba? 'Pantolon ihtilli' (Tartma/1 Merakls bilir: Margot, yz handiyse Marlene Dietrich makyajl, salar erkek tra, ressam bir kadnd; 50 'li yllar Paris 'inde, tepeden trnaa 'erkek giyinir'; Raspail Bulvar 'nda, piposunun dumann savurarak dolard. Garip bir 'istisna' oluturduu sylenince, cevab hi deimiyordu ''-...biraz acele ettiim sylenebilir, fakat elli seneye kalmayacak, Bat'da kadnlar erkek klnda dolaacaktr!..'' Dorusu, elli yl gerekmedi; on yl kadar sonra, yine Paris 'ten Yn dergisine yazdm bir yaznn, bal aynen udur: ''Pantolon htilli!..'' Artk gelimi Batl toplumlar, giyimde kuamda, kadn/erkek tefrikini, handiyse btnyle ortadan kaldrm grnmyor mu? Neden ve nasl? Bunu anlamak iin, sanrm nl Marie Antoinette filmini; o filmde, kadn ve erkek oyuncularn, nasl giyindiklerini hatrlamalsnz: Frfrl etekler, antsal peruklar, pul pul yaldzl taytlar, ponponlu yelekler vs... Kadnla erkek, sste pste, adeta
yarmaktadr; hatta, makyajda da, naml bir karakter oyuncusunun (Joseph Schilkaudraut) pudral yzn, kalemle izilmi kalarn, hi unutmam! Bilirsiniz elbet, Fransz toplumu, o klk kyafetten, gnmzdeki klk kyafete gelmek iin, yasa masa karmam; yasak filan koymamtr; nk ifti derebeyi toplumundan, sanayilemi burjuva toplumuna gei, hayat olduu kadar, giyim kuam da etkiliyor; her eyi deitiriyordu. Amma da yaptm m? Hele bir dnsenize, sanayileme, gevek ve rahat feodal toplumun kuralszln; rgtl ve sistematik fabrika dzenine sokuyor; saate bal yaamak kurallayor; sabahn bilmem kanda i ba yapabilmek, o frfrl klklarla, pudral peruklarla, zarif pabularla nasl mmkn olacak? Salar kesildi, sakallar tra edildi, hareket serbestlii getiren, pantolon-ceket dzenine geildi. Kadnlar, biraz daha beklemek zorunda kaldlar, bu doru! Ancak, I. Dnya Sava, onlar da fabrika yaantsna srkleyince, eleri gibi, onlar da salarn kesip, ss ps gevettiler, ufak ufak, pantolona doru kaydklar grld. O halde, Trkiye Cumhuriyeti, eer o tarihte yar feodal yar smrge krsallktan, tam bamsz ve zgr bir sanayi toplumuna geebilseydi klk kyafet deitirmek iin yasalara gerek kalmayacak, o i kendiliinden olacakt. Bunun rnei de yok deil: Bildiim kadaryla, feodal klklar, Avrupa 'nnkinden sste hi de aa kalmayan Japonlarn, Meiji Devrimi 'nden sonra, adm adm sanayi toplumuna doru gitmeleri, aynen Bat toplumlarndaki gibi, onlar da, daha pratik, daha modern bir giyim kuam mantna getirmitir. Peki, bu neyi kantlyor? 'Pantolon ihtilli' neyi gsterir? (Tesbit/1. ''...her eyden nce, Anadolu htilli'nin yaps itibaryla, bir giyim kuam, bir yaama biimi, bir kltr ihtilli olmadn kantlyor; nce (Ulusal) anti/emperyalist bir demokratik devrim, yani krsaldan sanayi toplumuna akmak isteyen, sosyal ve ekonomik,
radikal bir deime abas!.. Eer deime o dorultuda, ayn hzla srseydi, styapnn zaten kendiliinden deimi olaca, hem Avrupa'daki hem Asya'daki rnekleriyle, meydanda!..'' ''...hal byle olunca, Anadolu htilali 'ni dndrp dolatrp, Batl gibi giyinmek, Batl gibi yaamak eklinde anlamak; gerekte bu st/yapnn, ancak ulusal ve tam bamsz bir sosyal ve ekonomik altyapnn, gerekletirilmesi sayesinde oluabileceini, unutmak anlamna geliyor ki; bunu ancak 'Batl Beyaz ve Hristiyan' Emperyalizm bize telkin edebilirdi; nk Osmanl 'ya byle yapmt, smrgelerinde byle yapyordu: Giyim kuam, yiyip ime bahsinde kendine benzettii yerli aydnlar kullanarak, lkeyi ve asl halk, 'medeni bir ekilde' bir gzel soyuyordu. Peki, Anadolu htilli 'nin lideri, byle telkine inanr myd? nanmamtr; hem klk kyafet bahsinde ciddi uyarlar vard; hem de, Bat 'nn asl amacnn ne olduu konusunda, ok ak konumutur. Nasl m? Ona da bakarz.
Cumhuriyet, 27.10.2004 73 - ...Gzinin ki Eli Yakalarndadr!.. ...o yaygn yanl, gn getike, galiba anlalyor: xx. yy 'n ikinci yarsnda, akl eren ermeyen, Trkiye 'de 'Batllama' nn Cumhuriyet 'le (Gzi ile) baladn; stelik bunun, 'iyi bir ey olduunu' dnrd. Hl, byle dnenlerimiz vardr. Oysa nasya'da Batllama, Osmanl'nn Tanzimat Devri'nde balam; Devlet-i Aliyye'nin nce paralanmas, sonra yklmasyla son bulmutur. Cumhuriyet, (yani Kemalizm), aslnda, Batllama'ya tepki, onun tam kart, bir 'adalama Hareketi' dir; bunu en iyi kantlayan da, 'bizzat' Gzi 'nin, daha o zaman yapt, 'tespit' ler... 'Batllama' nn, Osmanl 'nn son yzylnda, Devlet-i Aliyye 'nin 'alt/yaps 'nda yapt 'tahribt', bakar msnz
nasl, -ne kadar bilinli ve ayrntl olarak- eletirmi!.. '...ecnebi sermayesinin jandarmal...' (Tesbit/1. a...) ''Tanzimat'n at 'serbest ticaret' devri; Avrupa rekbetine kar, kendisini savunamayan 'iktisdiytmz', Kapitlasyon zincirleri ile de balamt. Tekilt ve ferdi (bireysel) kymet bakmndan, bizden ok kuvvetli olanlar; lkemizde, bir de fazladan olarak, imtiyazl (ayrcalkl) mevkide bulunuyorlard: temett vergisi vermiyorlard; gmrklerimizi, ellerinde tutuyorlard; istedikleri zaman, istedikleri eyay, istedikleri artlar altnda memleketimize sokuyorlard. Btn iktisat ubelerimize, bu syede, hkim olmulard. Efendiler, bize kar yaplan rekbet, hakikaten ok gayr- mer, hakikaten ok kaahir idi. Rakiplerimiz bu suretle, gelimeye elverili sanayimizi de mahvettiler; ziraatimize zarar verdiler. nkif ve tekml- iktisdi ve maliyemizin nne getiler...'' (Mart 1922) b) ''...gemite, zellikle Tanzimat Devri'nden sonra, Ecnebi Sermayesi, memlekette mstesn bir yere sahip oldu; ve ilm manada denilebilir ki, devlet ve hkmet, ecnebi sermayesinin jandarmalndan baka bir ey yapmamtr. Artk her medeni devlet gibi, yeni Trkiye de bunu kabul edemez; buras, esir lkesi yaplamaz!..'' ...Gzi 'nin szleri, 'Garpllama' nn (yni Tanzimat 'n) lkenin alt/yapsn nasl tahrip ettiini tespit etmekle kalmyor; 'yeni Trkiye 'nin, 'bunu asla kabul edemeyeceine' de aklk getiriyor. Peki ya 'st/yap', ya aydnlarn, -hatta 'bizzat' onun da- o kadar beendii, taklide temayl ettii 'st/yap' (yni yaama tarz, giyim kuam, grg kurallar vs)?.. '...taklit bir felkettir!..' ( Tesbit/2. ''...bu konuda, bu konudaki syleileri okumu olan Ayhan Yldzel (Kozyata/stanbul); Gzi 'nin Bakanlar Kurulu tasars zerine, Meclis 'teki
konumasndan, anlaml bulduu iki pasaj gndermi; imdi isterseniz, onlara gz atalm. ''...a/ Sultan Mahmud'un, dzeltme giriimleri; 'taklit yoluyla' yaplmak istenen bu giriimlerin, yaratt karklklar, srp gidiyor. Mesel kyfete baknz! Avrupa kyfetini aldk, ama; ktlk, mutluluk, felket.. bir ulusun, yorumlayna baldr; bir ulusun mutluluk sayd, br iin felket olabilir. O sebepten, bir ulusun, kendine gre mutluluk sayaca, bir eye ulaabilmek iin seecei yntem ve aralar; (ancak) kendi varlndan karsa, o vakit amacna ulaabilir. Ama mademki o mutluluk, baka bir ulus iin felket olabilir; yleyse, onun ynetim ve aralarn kullandmz zaman gideceimiz yer, onun iin mutluluk olmasna ramen, bizim iin felkettir. Evet, Avrupa'dan giyim kuam alnd ama, baknz: altnda pantolon, stnde cepken; stnde ceket, altnda alvar...'' ''...'Deli' Petro da, 'taklit yoluyla' toplumunda dzeltmeler yapmak istedi. Gerekten bu zatta bir taklit dehs vard. Ama hibir vakit, yoktan var eden, bir dehya sahip deildi. O sebepten kendi ulusunu slahat yoluyla gelitirmek iin tedbirler hazrlarken; bylelikle ulusunu, Rus olarak deitirip gelitireceini sanrken, (onlar) Rus deil bir Alman, bir ngiliz yapan aralar kullanyordu. Oysa bir Rusun Alman olmas mmkn olmadndan, hem kendi benliini kaybetmi, hem de olmak istedii eyi olamam, ortaya kark bir yaratktan baka bir ey kmamtr...'' (Aralk 1921 / 17 Ekim 2004 tarihli e-mail) ''Daha ne desin? Nasl sylesin?'' ) Farkmz var mdr? ...bu itibarla, 'nn Cumhuriyeti' ve sonrasnn kalkt, yeni 'Batllama Hareketi' hem alt/yapda, hem st/yapda, Anadolu halknn kimliini ve kiiliini, adeta bir 'tahrip hareketi' idi. Gzi 'nin syledii gibi, neticesinde bizimkiler de ''uluslarn Trk olarak deitirip
gelitireceklerini sanrken, Trk deil bir Alman, bir ngiliz yapan aralar kullandlar. Oysa bir Trk'n, bir Avrupal olmas mmkn olmadndan, hem kendi benliini kaybetmi, hem de olmak istedii eyi olamam; ortaya, kark bir yaratktan baka, bir ey kmamtr.'' Gzi 'nin 'iki eli' , bu marifeti yapanlarn, yakalarndadr!..
Cumhuriyet, 29.10.2004 74 - ..., Bu Kadarla Kalrsa, yi!.. 27 Mays 'darbesi', Trkiye Radyolar 'nn mikrofonlarndan; Albay Alparslan Trke 'in 'davudi' sesiyle, btn dnyaya neyi ilan ediyordu, bilin bakalm: 'Hareket' in, 'NATO'ya ve CENTO 'ya bal olduunu!'. Bu sylediimi, eskiler mahzun bir tebessm ile hatrlayacak; eminim ki yeniler, merakla soracaktr; ''NATO'yu anladk da, CENTO neyin nesi?''. Washington , dnya sorunlarn zmeye heveslendi mi, 'dindar' bir ereveden kamyor ya; o 'Souk Sava' dadaas iinde; Sovyetler 'i gneyden kuatmak iin, slam 'a dayanan bir 'yeil kuak' ekmeyi tasarlam; Trkiye zerinden, ran ' da iin iine katarak; NATO 'yu, bir manada Pakistan 'a uzatmt: CENTO , ite budur! O tarihte adna 'Ak Devrim' de dediimiz '27 Mays', NATO 'ya olduu kadar, ite ona da baldr. Bu da nereden mi kt? lk anda hi de mnasebetli grnmeyecek ama, ramazan mnasebetiyle tertiplenmi, dinler aras bir iftar sofrasndan! Olayn sadece balklar bile, insana ister istemez, 'Souk Sava'n o sevimsiz 'scak gnlerini' hatrlatyor: ''Dinler Farkl da Olsa, Dilekler Dnya Bar in / Bar Duas in Bulutular / 'Gazeteciler ve Yazarlar Vakf' Semavi Dinin nde Gelenlerini, Bar Duas in Bir Araya Getirdi. Vakfn ve Kltrleraras Diyalog Platformunun nclnde Bir Araya Gelen, Semavi Dinlerin Temsilcileri, Terre Kar Bar Duas Yaptlar!..'' (Davetiye, Say. 1 Ekim 2004. S.
8) Asrmzn 'Mevlna's kim?.. (Tesbit/1. ''... katlanlara baklrsa toplantya 'baarl' demek icab ediyor: ''stanbul Mfts Prof. Dr. Mustafa arc, Fener Rum Patrii Bartolomeos, Trkiye Ermeni Patrii Mesrob II., Latin Katolik Cemaati Ruhni Reisi Louis Pelatre, Hahamba Rav. shak Haleva, Sryni-i Kadim Metropoliti Yusuf etin, Vatikan stanbul Temsilcisi Monsenyr Manovitch ve Sryni Katolik Patrik Vekili Yusuf Sa!..'' Nasl, doru mu sylemiim? Bu 'baar', Gazeteciler ve Yazarlar Vakf 'na ait gibi grnyorsa da, asl anlamn kavrayabilmek iin, Vatikan 'n stanbul temsilcisi 'Monsenyr Georges Manovitch 'in konuyla ilgili sylediklerine, bir gz atmak gerekiyor, zira demi ki: ''... Trkiye'deki bar ve diyalog srecine nclk eden Fethullah Glen Hocaefendi'ye teekkrlerimi arz ederim. Biz hepimiz, her dinin temsilcileri, bugn bar duas iin bir aradayz. Bizi bir g bir araya getirdi. Bu g nedir? Sevgidir. Gcn sevgiden alan birisi, bize gel diyor. Bizler de bu arya kulak verip, bir araya geliyoruz. Tpk Mevlna gibi. Nasl ki o, 'Ne olursan ol, yine gel!' diyordu; bugn Sayn Glen de ayn eyi yapyor: O, asrmzn ada Mevlna'sdr...'' (a.g.d. Ekim 2004. S. 8) Mevleviler, bu benzetmeye ne buyurur, kestirmesi zor ama; son gnlerde Rus basnnda kan bir haber, kalabal bir araya toplayan g hakknda, daha baka bir yoruma imkn tanmaktadr; ister misiniz, ona da yle bir gz atalm''...) Pravda'nn ele geirdii rapor... ( Tesbit/2. ''... nl Pravda gazetesi, nasl yapmsa yapm, Richard Hollbrooke ve Zbignief Brzezinskiy 'in olu Mark Brzezinskiy 'in hazrlayp, 22 Eyll 2004 tarihinde Amerikan Senatosu 'na verdikleri 'gizli' raporu
ele geirmi, yaymlyor. Olay, seim konumalar yaparken, Demokrat Parti aday John Kerry ifa etmi; 'ABD iin 'hakiki er ekseni' nin Rusya (evet o) ve ran olduunu ileri sryor. Rapor aslnda ABD 'nin gelecekteki dmanlarn aklyor, yeni bakann buna gre davranmasn neriyor; neler mi demi, baknz neler: ''... Rusya'nn alt yz ton bildirilmemi, nkleer silah yapmnda kullanlabilecek maddesi var; onun iin bu lke, Amerikan ulusal gvenlii bakmndan en byk tehdittir. ran ve Rusya, ilerde, nkleer gleriyle, Amerika'ya kar byk bir potansiyele sahipler; stelik bu iki lke arasnda ok iyi ilikiler var; dolaysyla yeni seilecek Amerikan ynetimi, Rusya'daki anti/demokratik uygulamalar konusunda takipi olmal ve Moskova'y daha yakndan izlemeli...'' Pravda 'ya gre, Demokrat aday John Kerry 'nin rapora atfta bulunarak, son seim konumasnda syledikleri ise unlar: ''... Rusya'daki, demokrasi kart giriimleri, yakndan izliyoruz. Ayrca, bu lkenin nkleer gcne kar mcadele edeceiz. Amerika iin yeni 'eytan ekseni' Rusya ve ran'dr! nk bu iki lke Amerika'nn ulusal gvenlii iin en byk tehdittir!..'' (Aydnlk, 17 Ekim 2004) Evet, ho geldin Yeil Kuak! (bu bir) Zikredilen gerekeler, Irak saldrs ncesinde sralanan gerekelerin ayndr. (bu iki) ABD, dnya egemenlii iin, kullanacak sava bahanesi aranyor. (bu ) Tam bu esnada, 'drt semavi din', ABD 'den bir yere kmldamayan, sevgi telll Fethullah Hocaefendi 'nin arsyla, 'bar duas'nda buluuyorlar (bu drt) !..'') , bu kadarla kalrsa, iyi: Allah encmmz hayretsin!
75 - ...lem Gider Mersine!.. Yoksa duymu muydunuz? Dorusu, pek sanmyorum: Trabzon ve havlisinde yayorsanz, belki! 'Ulusal Kanal' dinliyordum; Dou Karadeniz Ticaret Odas Bakan vermi veritirmi! ran, Grcistan, Rusya ve Asya Trk Cumhuriyetleri zerinden, Avrasya 'da bunca ticret imkn varken; kr deneini bellemi gibi, neden Ankara , handiyse bir 'Avrupa Birlii' fikr-i sbiti iindeymi! Oysa o yrede, gittike genileyen, geniledike rgtlenen, farkl ve kalabalk bir 'Pazar' olduu kesin! Avrupa 'nnsa, onca inat, srar ve dalkavukluumuza ramen, bize yz vermedii -vermek de istemedii- meydanda! yleyse acaba neymi, neyi ifde ediyormu, bu tek yanl ballk? ( 'Ulusal Kanal' 22 Ekim 2004, Ana Haber Blteni). Neresinden baksanz, Ticaret Odas Bakan hakl grnyor; Trkiye 'nin hangi bucanda olursa olsun, 'yurttalk bilincini' kaybetmemi her Trk, onun gibi dnr; hele ona da, bana olduu gibi, Allah'n Takent 'inden son derece ilgin, duman stnde bir e-mail kopup gelmi, olursa!.. Duanbe zirvesi... (Belge/1. ...haber ksaca yle veriliyor: ''...anghay birlii rgt yesi olan, drt Ortaasya lkesinin kurduu; ve bu yl ierisinde, yelerinin, Rusya'nn katlm konusunda da talepte bulunduu 'Ortaasya birlii rgt'nn Duanbe Zirvesi'ne ilikin bilgiler, ekte sunulmaktadr...'' Haberin, dolaysyla olayn nemini ve ciddiyetini anlamak iin, nce katlan lkelere bir gz atar msnz? ''Rusya Devlet Bakan Putin' in de aralarnda bulunduu toplantda, Cumhurbakan Kerimof ile birlikte Kazakistan Cumhurbakan Nursultan Nazarbayef, Krgzistan Cumhurbakan Asker Akayef ve Tacikistan Cumhurbakan mamali Rahmanof yer ald.'' Daha sonra gndeme geilerek, nelerin tartld zetleniyor:
''a/. Blgede, Kerimof tarafndan 'Ortak Pazar'n oluturulmasna ilikin zbekistan nerisine uygun bir taslak hazrlanm ve bu taslak onaylanmtr.'' ''b/. Ekonomik sularla mcadele iin bir konsorsiyum oluturulmas gerei belirtilmi; ayrca Dnya Bankas'nn, Asya Kalknma Bankas'nn ve slm Kalknma Bankas'nn da, finans kuruluu sfatyla bu 'Ortaasya Ortak Pazar' iinde yer almay talep ettikleri aklanmaktadr ki, bu da gerekleme yolundaki projenin, dnya apndaki nemini gsterir...'' ''c/. Ayrca Eyll'de Astana'da yaplan 'zirve'de gndeme getirilen 'terr rgtleri ve terristler'in ortak listesinin oluturulmas nerisinin, gerekletirilmesi yolunda alma balatlmas karar alnm; ye lkelerin, gvenlik ve istihbarat birimlerine, bu listelerin oluturulmas konusunda, tlimat verilmitir...'' ''d/. Bu toplantyla Rusya Federasyonu'nun kurulua 'asil yelii' kabul edilmitir. zbekistan Cumhurbakan Kerimof, konuyla ilgili olarak demitir ki: ''...Rusya'nn rgte yelii doal ve yasal bir srecin gereidir; nk bu lke, Ortaasya'da bar ve istikrar salanmas iin aba gsteriyor; ayrca kendisinin de byk ve nemli karlar vardr, bu yzden de Rusya'nn ye olmasnn, rgtn kapasitesi ve etkinlii asndan nemi byk olacaktr...'' (Takent BM Tabm *bcc.com.uz 19 Ekim tarihli e-mail haberidir). Ne buyruluyor? Sadece bu haber bile, Dou Karadeniz Ticaret Odas Bakan 'nn tepkisini hakl karmyor mu?) Trkiye'nin 'yok saymak' gafleti... ...Ankara, on yl sonrasna ait mehul bir 'hayl-i ham' ardna dm. Avrupa bakentlerinde ke kapmaca oynarken; ayn gnlerde, Asya 'da, baka ve hayli nemli gelimeler yaanyordu. En arpc olan besbelli Vietnam 'n bakenti Hanoi 'de gerekletirilen Asya/Avrupa Birlii
5. Ortak Toplants, ki aslnda AB 'nin -Ankara 'nn aksineAvrasya 'ya ne kadar nem verdiinin tartlmaz belirtisidir. ''...7 Ekim 2004'te 13' yeni ye, 39 lkenin liderlerinin katld zirvenin ana konusu; Asya ve Avrupa arasndaki ortaklk ilkelerinin daha da zenginletirilip canlandrlmas oldu...'' ''...genilemenin gereklemesinden sonraki bu ilk Asya/AB Zirvesi, 2 milyar 400 milyondan fazla nfusu iine alan, dnya gayrisafimilli hslasnn yarsndan fazlasn oluturan, bir ktalararas diyalog ve ibirlii forumu haline geldi...'' (Aydnlk, 17 Ekim 2004). Bunlara ek olarak, ayrca tartlmas ve Trkiye asndan tad, -ya da tayabilecei- nemin zerinde durulmas gereken, Avrasya olay daha saylabilir: a/ Fransa Cumhurbakan Chirac' n in ziyareti. b/ Rusya Federasyonu Bakan Putin'in in ziyareti. c/ Aralk aynn ikinci haftasnda gerekletirilecei srarla belirtilen, Putin'in Ankara ziyareti. Belki de bu son ziyaret sayesinde, Trkiye 'nin, ona kucak aan alternatif zm olanaklarn, yok saymak gafletinde devam edip etmeyeceini, anlam olacaz...
Cumhuriyet, 03.11.2004 76 - ...iler, AByi Artk renin!.. ...ayp m yni? O sz bana, Maison de la Pensee Franaise 'de, 'partili' bir dostun sylediini, gayet iyi hatrlyorum da; o dost kimdi, kimin nesiydi, aklma katiyyen gelmiyor: muhtemelen k, belki Noel Yortusu , belki orada yaplan mutad toplantlardan biri; sz sanrm Cezayir 'den, Fransz i Snf 'nn -o davaya gereken destei gsterip gstermediinden almt; ben, iddetle azmsyordum; o ise -her kim idiyse- damdan dercesine, yle bir eyler syledi:
''-...sen ne diyorsun camarade? Avrupa Proletaryas, Dnya iileriyle, en byk dayanma imknn; 1917'de, Bolevikler ayakland zaman bulmutu. Tnmadlar bile! nk Uluslararas smrden, ellerine geen 'dolayl' pay brakamadlar: sen, Moskova niye 'nc' bir Enternasyonal kurmak zorunda kald sanyorsun?..'' '...nereden bilecektim ki?..' H erhalde bu kelimeleri kullanarak, bu ekilde konumamt ama, syledii buydu; daha o anda kafam allak bullak etmi; yreimi, iin bu tarafn hi dnememi olmaktan dolay, gizli bir utan kaplamt. Sultan Galiyef 'in mevcudiyetinden henz haberdar olduum; II. Enternasyonal 'i, -pek de anlamadan kmsediim yllar!.. Bat Avrupa 'da iilerin - partilerin 'ar solcu' , hatta 'devrimci' grn ve iddiasna ramen- smrgelerin yamasna, el altndan ortak olabileceini, nereden bilecektim ki! Sultan Galiyef 'in nl, bana binbir dert getiren iddiasn, yllar sonra, -Benning ve Quelque'jay 'n- kitabndan okuyacaktm; o iddia ki, ngiltere 'de ve Fransa 'da, II. Enternasyonal yanda partiler, iktidarda da olsalar smr dzenini aynen srdrdkleri iin, dpedz kantlanmtr; gnmzde de, AB 'nin ve ABD 'nin nc Dnya ile ilikilerinde taknd tavr, doruluunu bir kere daha dorulamaktadr. Galiyef , anlam olarak, diyordu ki: ''Bat lkelerinde iktidarda iiler de olsa, bu, uluslararas smr dzeninde, hibir eyi deitirmez!'' (Bkz. 'Sultan Galiyef ve Sovyet Mslmanlar' , Hr Yayn, 1981). in erbab perdeyi yrtyor... B u ilgin 'girizgh' , sizce niye? Uzaktan da olsa, i Snf ve Trk Sendikacl'nn sorunlaryla, nasl uratn; -uzaktan da olsa- merakla ve dikkatle
izlediim, Yldrm 'n (Ko) , geenlerde bir yazsn okudum: Avrupa Komisyonu Trkiye lerleme Raporu , yaynlanmad m; ayn Komisyon, Avrupa Konseyi 'ne ve Parlamentosu 'na verdii 18 sayfalk 'tavsiye metnini' aklamad m; lkemizdeki baz kalemler Avrupa Birlii 'ne uyum srecinin, iilerimiz ve memurlarmz iin ok byk yararlar salayacan, bara ara iln etmek frsatn bulmulard. Yldrm (Ko) olayn perde arkasn iyi bilen bir aydn olarak, ac ve plak gerei gizleyen perdeyi, dayanamayp bir kere daha yrtyor. (Bu kancs?) fkesini, yazsnn balndan bile karabilirsiniz: ''AB'yi Artk renin!..'' (Tesbit/1. ''...Trkiye, Avrupa Birlii'ne katlm srecinde, AB 'muktesebtna' (mevzut btnlne) uyum salamak zorundadr. Bugn AB muktesebt iinde, iilerin ve memurlarn cretleri, sendikal hak ve zgrlkleri ve grev haklar konusunda, herhangi bir dzenleme yoktur. Avrupa Birlii Konseyi'nin bu konuda ynerge karmas mmkn deildir...'' ''...( buraya dikkat! ) Avrupa Birlii'nin bugn bu konularda, Trkiye'nin uymakla ykml bulunduu, bir dzenlemesi yoktur ve olamaz. Artk renin bu gerei! Avrupa Birlii lkelerindeki gelikin haklar, ulusal mevzuatlarla salanmtr ve Trkiye'nin bunlara uyum ykmllkleri bulunmamaktadr!..'' (Aydnlk, 17 Ekim 2004, s.38) Ksacas, beyhude hayal kurmayn! '...Bu, bir tuzak!..' ... hepsi bu kadar m?.. Ne mnsebet? Yldrm (Ko) gerekeleri, birbiri ardna sralam; ibret-i lem iin, hi deilse birkan, buradan da duyuralm diye dndm; en nemlilerinden biri, u; bir bakar mydnz? (Tesbit/2. ''...Avrupa Komisyonu -hukuku ineyerekTrklerin (Avrupa'da) dolamn kesinlikle engellerken;
Avrupa Birlii vatandalarnn, Trkiye'de almasnn nndeki engellerin kaldrlmas konusundaki, (verilmi) szlerin yerine getirilmesini talep etmektedir. (2004 lerleme Raporu, s.81-82/a.g.yaz) ...yni, onlara apr upur, bize Yarabbi kr! Avrupa 'l iilerin, suret-i Haktan grnerek, bilinmez ka yzyldr, 'Mazlum lkeler' in 'mazlum' iilerine oynad oyun bu: Smrgecinin yamasndan pay almak! Bizim 'gariban' amelemiz, AB hayalleriyle gidip oralarda para kazanacan sanyor ya, iin uzman uyarm, bu bir tuzak; sen bak ki, lkendeki iini onlar almasn! Yalnz o kadar m?
Cumhuriyet, 05.11.2004 77 - ...i Emeinin, Tarihini Yazanlar!.. ... Yldrm 'n (Ko) yrtp att, 'Avrupa Birlii' tl perdesinin arkasnda, baka ne mi var? Ne ararsnz! Mesela, yle bir eyler: ''Tesbit/2. ''Nice zirvesi'nde (7 Aralk 2000) kabul edilen 'Avrupa Birlii Temel Haklar Bildirgesi', bugn yalnzca 'tavsiye' niteliindedir. Geri 'bildirge' Avrupa Konvansiyonu'nca hazrlanarak, Avrupa Birlii Konseyi'ne sunulan (18 Temmuz 2003) Avrupa Birlii Anayasas'na konmutur (II. Blm) ama Anayasa henz yrrle girmemitir.'' (Bu bir! Geri, o yazdan sonra, AB alay- vl ile imza merasimi yapt ama, gerekte meer bu, hibir eyi deitirmeyecekmi; baksanza, Yldrm (Ko) ne diyor?) ''... (Ama) girse bile, bu Anayasa'da ngrlen haklar, son derecede snrldr. Madde/11/12 'herkes, karlarn korumak iin sendikalar kurabilir ve sendikalara ye olabilir' demektedir vs., vs... (...) Tannan haklar bu kadardr. Dikkat edilecei gibi, ILO Szlemesi'ne hibir
atfta bulunulmamaktadr. Ayrca grev olarak, yalnzca 'kar uyumazlklarnda' grev olanakldr. 'Hak Grevi' dier bir deyile, imzalanm toplu i szlemesinin, iverenlerce uygulanmamas durumunda uygulanan grev, bir hak olarak tannmamtr. AB Anayasas kabul edildikten sonra, Trkiye'nin uymak zorunda olduu, yalnzca yukarda belirtilen snrl haklardr. (in tuhaf) bu haklar da, 'mevzuatmz'da (yasalarmzda) zaten mevcuttur...'' (Bu, iki!) (Aydnlk, 17 Ekim 2004, s. 38) (te tam bu noktada, 'tl perde'nin arkasndan, acaba neyi hatrlyorum?) Demokrasi, iki kart kuvvetin dengesi... ... 'Terzi' Enver 'in ( Ebciolu ) 'parti'ye (TSP), Millet Partisi 'nden geldiini renince, dehetli armtm; daha nce Demokrat Parti 'de bulunmu, daha da ardm; (TSP) Trkiye Sosyalist Partisi , ad stnde 'sosyalist' bir parti: aramzda ne aryor? 'Sar' Mustafa (Brklce) , aknlm yle giderdi: ''- ... Bu, amele ve kk burjuvadaki uur seviyesinin in'iksndan ibarettir; Enver de, aksiyon iinde icabeden uura sahip olacaktr.'' Nitekim, gazetede ('Gerek') o sra harl harl kurulmakta olan, Sendikalar sayfasn stlendi; ilgintir, bu onun hayatn deitirdi: meslei terzilik, gittike ikinci plana dyor; Enver Ebciolu , Babli'de, gnmzde soyu maksatl olarak tketilmi, 'sendika muhabirleri' nin alkanlarndan oluyordu. (arm/1. ''... i snfnn, demokrasideki nemini, bana kimse Trkiye 'de laykyla anlatamamt; bunu Fransa 'da, Camarade Paul , deti zere birka kelimeyle mkemmel zetledi: ''- ... Modern demokrasi, iki kart kuvvetin dengesi zerine kurulmutur: Burjuvazinin sermaye gc, ii snfnn emek gc; bu iki gc, liberal ve sosyalist partiler temsil eder; bu bakmdan, bu ikisi olmadan, ve halkn oyuyla iktidar mnvebe ile paylamadan,
demokrasiden bahsedilemez!'' O zaman, Ltf Abiy 'le (Erii), Asmalmescit 'teki Elit Pastahanesi 'nde, daha sonra niversite Kitabevi 'nde konutuklarmz hatrlyorum; O, Trk Sosyalizmi'nde iilerin roln ve ilevini ciddiye alp inceleyen, ender dnrlerimizdendi; bunu, ac ve kahrl bir srgnle demi, stanbul 'daki sonraki mrn ise, niversite Kitabevi'nde tezghtarlk yaparak tamamlamt; ondan, ve iki kk fakat son derece deerli almasndan, birka yl nce sz etmitim. (Bkz. 'Bir Sap Krmz Karanfil' (1998), 'i Snf Tarihine Derkenar', S. 192 ve sonras) Gnmzde 'olanlar' andrmyor mu? Mesela, Ltf Abiy (Erii) diyordu ki, o kitabnda: ''... 1908 Temmuzu'nda, saray istibddnn yklmasnda, ii snfnn miller arasnda olduu, asla inkr edilemez; filvki austos ve eyll aylarnda, birbirini takiben ilan edilen otuza yakn grevin ekseriyeti, yalnz tahammlsz i artlarnn hakl tepkisi deil; Manastr'da balayan Mertiyeti Hareketi tamamlayan tezhrlerdi...'' ... Fakat, ltfen arkasn okur musunuz: ... Bu duruma ramen birdenbire iktidara doru ykselip, hrriyet nderliinden vazgeen ttihat ve Terakki Cemiyeti, henz istibdad bakyas olan hkmetin, ecnebi sermayedarlaryla elele vererek, grevleri kanla bastrmasna; ve sendika teebbslerine bir muvakkat kanunla sed ekmesine mni olmuyordu. ''(L. Erii, 'Trkiye i Snfnn Tarihi' 1951, s. 8-9...) imdi Yldrm Ko, Ltfi Erii 'yle balam, Kemal Slker 'le gelimi, bu arada Enver Ebciolu 'nu kazanm, 'sendika muhabirleri' zincirinin, gnmzdeki halkasdr. Bak u ie, Kemal Slker dedim deil mi? Peki ya o?..
Cumhuriyet, 08.11.2004 78 - ...anlar Kimin in almt?!.. ( Tesbit/3. ... Kemal Slker mi demitik? Onu deerlendirebilmek iin, nce Asm Sarp ' tanmalsnz. O da kim? Kim mi? '40 Karanl' nn dadaas iinde, Ernest Hemingway 'in nl roman 'anlar Kimin in alyor?' dilimize evrilip yaymlannca; onun iin yazd eletirmeye, 'anlar Bizim in almt' baln koyabilen adamdr; yazsn bitirirken diyordu ki: ''... muazzam fedakrlklardan sonra, kapitalist lkelerin artlm efkrumumiyesi anlad ki, spanya'da lenler iin alnan anlar, kendileri iin alnmt; kendileri iin ve btn insanlk iin! Tek bir dnyann insanlar, spanya (i) Harbi'nden ok eyler renebilirdi; halbuki, dnyay tehdit eden tehlikeyi anlamak iin, harbin herkese ok ac straplar vermesini bekledik: imdi anlyoruz, anlar bizim iin almt; artk, halk ocuklarnn, sermayedarlar hesabna lmemesi iin an seslerine dikkat etmek lzm!..'' (Gn dergisi, 28 Eyll 1946) '' Gn dergisinde, byle heyecan verici nice eletiri ve tantma yazlarn okuyacamz Asm Sarp 'n; bilahara Trk Sendikacl ve Sosyalizm 'i zerinde karnca gibi alacak olan, Kemal Slker olduunu, ancak savatan sonra, 'faizan diktann' halk zerindeki basks biraz hafifleyince renebilecektik; zaten o bask yzndendir ki Kemal Slker , o yazlarn 'srgn yerinden' yazyordu; ayn sebepten, takma bir isim kullanmak zorunluluunu hissetmiti...'' ''... peki o dnem, nasl bir dnem?..'') 'Eski tfekler' ne yazyordu? (arm/1. ... tek parti diktasndan vazgemez ise, teki iki diktatrle, -yni Franco ve Salazar 'la- San Francisco
Konferans 'nn -yni, BM 'nin- dnda kalacan anlayan 'Mill ef', o sene 'snf esas zerine cemiyet tekiline' nihayet izin vermiti; derhal iki sosyalist partisi kuruldu, sendikalar hzla rgtlenmeye balad. 'Terzi' Enver 'i (Ebciolu) TSP 'ye getirip, 'Gerek' te 'sendika muhabirliine' soyunduran, o mit ykl, gerilimli gnler!.. Bu yolda hayli ile ekmi ve mrn harcam, iki baka emekinin; yazdklarndan birka rnek versem; acaba o ortam ve uyandrd umut ve kayglar, size aktarabilir miyim? Hsmettin zdou 'yu, 'eski tfekler' tanr: o da, zaten 'eski bir tfek'! Asm Sarp 'n 'anlar bizim iin almt' dedii derginin ayn saysnda, o da 'Trkiye'de i Tekilt Nasl Kurulmaldr?' sorusunu soruyor ve cevap veriyordu: ''... (ii mevzuu) ile alakadar olanlar, Avrupa i Harekt'nda, birok sakat cereyanlarn, zaman zaman bagsterdiini, pekl bilirler: Oportnizm, Reformizm ve Ekonomizm temyllerine brnen bu cereyanlar, muayyen merhalelerde, ii snfnn inkifna mani olmaya almlardr. te memleketimizde yeniden kurulacak ii tekilatlarn, bu sakat cereyanlardan korumak lazmdr. Bence Trkiye'de en tehlikesi Ekonomizm (Trade/Unionisme) cereyandr...'' (Gn dergisi, 21 Eyll 1946) Yanlyor muydu? Hayr! Trk sendikacl ilk darbeyi Mill ef dneminde yiyecek, sosyalist partiler ve basnla birlikte, sendikalar da kapatlnca, Hsamettin zdou 'nun sayd 'maraz' n de, ii hareketine musallat olup onu st ste yanllara srkleyecektir. Benzer baka bir aksakla ve sakatla, ayn derginin ayn saysnda, 'Mustafa Suphi' nin neferi' 'Sar' Mustafa (Brklce) temas etmiti, diyordu ki: ''... (Avrupa'da sendika hareketleri) uzun yllarn mcadelesi iinde, elde edilen sendika hareketlerinin iyiden iyiye tetkikiyle ayarlanm, ok gzel tanzim
edilmitir. Bu 'normal yol' zerinde yrnrken, sadan soldan baz aksak ve sakat klar da gze batmaktadr...'' ''... aksak ve sakat dedik, nk bu teekkller 'tepeden inme' despot bir zihniyet tamakta ve bu suretle de demokrasi prensibine aykr bir yol tutmaktadr; rmcein, sineklerin haberi bile olmadan an kurup onlar tuzaa drd gibi, bu teekkllerin tepeden inme kurulup, rmcek gibi iine sinerek, sinek avlar gibi sendika avlamalar, modern sendika sistemiyle taban tabana zttr...'' (Gn, 21 Eyll 1946) Trkiye'de sendikaclk... H samettin zdou da, 'Sar' Mustafa (Brklce) da, tespitleriyle hem Mill ef 'in hatt- hareketini, hem de 'karde' Emeki Partisi 'ndeki sendikalama yntemini eletiriyorlard, ne var ki bu hareketli dnem uzun srmeyecek, hem o iki parti, hem sendikalar ve dergileri kapatlp, 'mes'ulleri derdest edilecekti'. Trk iilerinin ve sendikaclnn o dnemi ve sonrasyla ilgili, ayrntl tek almasn, on yl sonra Kemal Slker yapacaktr. ''Trkiye'de Sendikaclk''! (Sendika Kltr: 1, stanbul, 1955) Galiba anlar, yine bizim iin almt!
Cumhuriyet, 10.11.2004 79 - ...Neden, Drt Yl Daha?.. Dorusunu isterseniz, derginin yaymlad haber/rportaj iin, uygun grd ikinci balk, olayn da, iinde yaanlan 'gerein' de iyzn, ok gzel zetlemi; bakar msnz ne diyor? ''... George Bush'u yeniden setirebilmek iin, Amerikan Savunma Sanayiinin devleri, terazinin kefesine btn arlklarn -ve btn servetlerini- koydular; nk bunu
hakl karacak, ok salam gerekelere dayanyorlar: ABD'nin tarihinde, onlarn karlarn bu kadar kollayan, evirdikleri frldaklara bu kadar gz yuman, hibir siyasi iktidar olmamt. Bush Jr. ktidar dneminde savunma sanayii, herhangi bir lobby olmaktan kt, ynetimin kumandasna aka el koydu...'' Bu satrlar, Fransa 'da yaymlanan, nl 'Le Nouvel Observateur' dergisinin, Amerikan seimlerini izlesin diye Washington ve New York 'a gnderdii, muhabiri Vincent Jauvert 'in haber/rportajna, Yazileri'nin uygun grd ikinci balk; birinci balk ise, bizim media 'mzda, nedense hi kimsenin aklna gelmeyen, bir soru: ''Silah Tccarlar, Niye Bush'a Oy Veriyorlar?'' Olayn asl can alc yeri olan bu noktaya; seimi orada izleyen muhabirlerimizden hibirisi, kaleminin ucuyla bile dokunmad.. Hazindir ama, gerek! Halbuki... Kr, yzde 60 yukar frlam... (Tesbit/1. ''... Bush'un yeniden seilmesini srarla istiyorlard; eli aya dzgn, st ba yerinde iadamlar; neredeyse sokaklar dolduran kalabala karp, onlarla bir azdan 'Four More Years? Drt Yl Daha' diye baracaklar. Bugne kadar, seilmesi iin hibir bakanlk adayna, bu kadar para harcamamlard. Bu i 2000 ylnda, Al Gore'a kar balad; baladklarna piman da olmadlar. 2001'den bu yana Silah Tccarlar, Reagan Dnemi'nden ok daha fazla kr ettiler. Hisse senetlerinin fiyat, adeta havaland. 21 Eyll 2001'den gnmze kadar, yzde 64 ykselmi olduu biliniyor. Bunu, bu kadar kesin olarak, nasl m bilebiliyorlar; dorusu hikyesi anlatlmaya deer...'' ''... 21 Eyll 2001, Manhattan'da lm kokular henz tterken; Wall Street para kokusunu alyor: Savan ve karanlk savunma endstrisinin gn gelmitir. New York Borsas'nda, yeni bir gsterge ihdas ediliyor: ''Amex
Defense Index'', ite hepimizi yldan beri, bu sektrdeki gelimelerden gn gnne haberdar eden, bu gstergedir; ve bu yl boyunca btn inekler, yal ve semiz, hatta ar beslenmi. Amerikal iktisatc Pierre Chan durumu yle anlatyor: ''... savunma sanayicileri, pein olarak, milyarlar kazandlar; o kadar ki, bu paralarla, ne yapacaklarn bilemiyorlar!...'' stelik sevimli bakanlar, her geen gn, biraz daha fazlasn veriyor. Geen Austos'ta Bush'un onaylad son Savunma Btesi, hesab kitab amaktadar: 2005 ylnda, 400 milyar dolardan fazlas harcanacak! Rakam, aa yukar, yeryzndeki askeri harcamalarn yars; Fransz Btesi'nin -tamamnn- bir buuk misli; ve Bush yeniden seilirse, 2008 ylna kadar olan sre iin Pentagone'a 2.000 milyardan fazlasn vaat etti..'' yi de bunca masraf, bunce tela niye? Vincent Jauvert yazsnda onun cevabn da aryor, ak ve seik...) Misli grlmemi bir su ortakl... (Tesbit/2. ''... niye mi? Irak Sava iin olmasn? Hayr olamaz, o sava olaanst kredilerle finanse edildi. yleyse niin? ok basit: Yeryzndeki Amerikan egemenliini, daima ve daha ok arttrmak iin! Bu milyarlar, mutlak silah stnln elde etmeye yarayacak; o silahlar ki, eer Allah isterse, Birleik Devletler nerede, ne zaman, kim olursa olsun, karlk grmek riskine girmeksizin, vurmak olanana kavuacaklar...'' ''... ylbanda, ABD Hava Kuvvetleri, on yllk tasarsn kamuoyuna aklad: Ak ak, 'gezegenin neresinde olursa, ya da isterse uzayda olsun; gerekli operasyonlar yapabilecek bir hava ve uzay gc yaratabilmek!...' Bu g binlerce bombardman uandan; ayrca, elektromanyetik bombalar ve lazerle donatlm bir
uydular ordusundan oluacakm. Dehet verici bir armada; silahlanma devlerinin oynamas iin!..''! ''... Bush ile Silah Tccarlar'nn, Amerikan Tarihi'nde misli grlmemi bu su ortakl -yoksa ibirlii mi demeli?kesin ve ak! Uzmanlara bakarsanz, Reagan Dnemi'ninkinden ok daha gl, nk her ey i ie, gvenlik ideolojisi ve Bush'un imparatorluk hayalleri! Yalnz o kadar m, hayr! Bir ksm Amerikan yneticilerinin, gzn brm kazan hrs; ve tabii, 11 Eyll oku; ve onun neden olduu, kamuoyu aknl; nihayet buna, Kongre'nin akl almaz arka k...'' (Le Nouvel Observateur, 3 Kasm 2004, say 2086) in tuhaf bu arada, Bush 'u nasl yetitirdiklerinin ve nl 'Yeni Bir Amerikan Yzyl Projesi' ni nasl hazrladklarnn, ortaya kmas!... ster misiniz, ona da bir gz atalm?
Cumhuriyet, 15.11.2004 80 - ...ABD Barnn Asl Anlam!?.. (... 'Kreselleme' nin, -dolaysyla Bat 'nn, dolaysyla ABD 'nin-; dnyann geri kalan ksmna, nasl bir rnek oluturduunu anlayabilmek iin; insann, Vincent Jauvert 'in 'Silah Tccarlar Niye Bush'u Seiyorlar' balkl almasn okumas lazm. (Le Nouvel Observateur, 3 Kasm 2004, say: 2086) Yanlmyorsam, imdi sra geldi Bakan Bush ve etrafndaki kar grubunun 'marifetlerini' sralamaya; ahlk da, hukuku da, nasl hie sayyorlar... Buyurmaz msnz?) Hkmet firmalarla fazla 'samimi' olursa... (Tesbit/5. ''...bu avantac takmnn, Amerikan usl bu
nomenklatura'nn, kamu ahlkn filn hi umursad yok. Haziranda Bush ve Cheney'nin iki has adam, 'kendi ilerini' kurmak amacyla, Beyaz Saray'dan ayrlyorlar; bir lobby'cilik ofisi ayorlar. lk mterilerini kim merak etmez? Locked Martin, evet o, ta kendisi! Maysta ise Pentagon'un demirba hesaps, genel sayman Zakheim, hayatn deitirme kararn veriyor. Peki nerede, niversitede mi, bankalarda m? Hayr, bilemediniz; Konsey'in devlerinden birinin, Savunma Bakanl'nn en byk yklenicilerinden, Booz Allen Hamilton'n yannda, onun bakan yardmcs olarak!..'' ''...o da bir ey mi? Pentagon'un Alm/Satm Dairesi, silah mbyaasyla meguldr. Byk satn alma programlar burada kararlatrlyor; ihleler orada shibini buluyor. Peki George Bush, 2001 ylnda Pentagon'un Mbyaa Dairesi'nin bana kimi getirdi, bilin bakalm: F15 ve F18 uaklarn reten McDonnell Douglas firmasnn eski patronunu; ilgili kii, Edward Aldrige adnda bir zat; McDonnell'in bir rakibi, o kanlmaz Locked Martin tarafndan retildii iin, F12 sava uaklarna kin besliyor. Savunma Bakanl'nda bulunduu iki yl boyunca, Mister Aldridge cenaplar, bu uaa kar sk mcadele etti. Sonra hi beklenmedik bir zamanda, 2003 yl Mays'nda, bylenmiesine 'evet' deyiverdi: ki hafta kadar sonra, Pentagon'u terk ediyor; bilin bakalm, nerede greve balyordu: Locked Martin'in Ynetim Kurulu'nda, evet!..'' ''...bal bana bir e dost ve i bilir kalabal ki, hi kimse dokunamyor. Bu yzden haziranda, Bat-Virginia Senatr Robert Byrd, ahlk kurallarn pekitirip ne karan, bir yasa nergesi verecektir. Gerekesinde diyor ki: 'Yrtme Kuruluyla (Hkmet'le), Savunma Sanayii firmalar arasndaki ilikiler, gereinden fazla samimilemitir; e dost kayrma alabildiine geerli; yolsuzluklar alm ban gidiyor..' Cumhuriyeti Parti'nin ounlua sahip olduu Kongre, Bush'un da tasvibiyle, Byrd'n yasa nerisini reddetti...'' )
Dman m? Bunu bilmeyecek ne var? (Tesbit/6. ''...II. Bush dneminde, Pentagon handiyse snrsz krediye sahiptir; bu syede, onlarca yldr haylini kurduu, o akl almaz oyuncaklarn hepsini smarlayabilir. Mesel, dalgalarn arasnda bir denizalt gibi kaybolurken; (acaba hangi?) dman toprann, 400 kilometre ilerine roket gnderebilen, General Dynamic'in kaak kruvazr gibi; ya da, 1980'li yllarda, Sovyet Donanmas'n tahrip iin tasarlanm, otuz adet hcum denizalts benzeri. O tehlikeli oyuncaklar ki, hesap shibine tanesi -alc ya da satc oluuna gre- 2 milyar dolara patlar ya da kr edindirir. Ya da Sovyetler'in savunmasn delmek ve Mig uaklarn tahrip amacyla; Locked Martin'in zel olarak tasarlad, hepsi sesten hzl uan o uaklar ki bugn, terorizmle mcadele bahsinde, ne ie yarayacaklar anlalamaz...'' ''...bu silahlarn tek eksikleri, karlarnda savalacak bir dmann olmay. Olmaz olur mu, nasl olsa bulunacak. ok gerekirse, icad bile edilebilir. Zoru mu var? Bunun iin, askeri/endstriyel kompleksin, yar resmi saylabilecek szcs Frank Gaffney'e kulak vermek yetiyor; kendisi, Washington'daki, o hayli nfuzlu Center for Security Policy adn tayan, tink tank kuruluunu ynetmektedir; hali tavr dpedz aristokrat, sakal by zarifne kesilmi Gaffney, bu konuda demi ki: '...dman m? bunu bilmeyecek ne var: Dman elbette in'dir; ona kar silahlanmak gerekiyor!..' Tamam, anlald; Afganistan'dan, Irak'tan sonra, demek bu sefer, in'e kar savalacak. Gaffney, szlerine yle devam etmi: '-...bundan eminim! O kadar ki, en ge on yl iinde bu savan olacan syleyebilirim!' te birbirinden ince ve zarif, birbirinden usturuplu, onca silah, tasarlamak ve retmek; ve tekrar retmek, ve tekrar retmek ihtiyac da bundan douyormu zaten!..'') Gelin oynayalm...
(...imdi isterseniz, gelin oynayalm! Bandan beri 'marifetlerini' sraladmz ahslarn adlarn deitirip, iadamlarna, sanayicilere, tink tink kuruluu uzmanlarna, politika esnafna vs... Trk isimleri verelim; ortaya kacak o grkemli (!) tablo, acaba hepize bildik bir lkeyi hatrlatacak mdr, hatrlatmayacak mdr?)
Cumhuriyet, 19.11.2004 81 - ...kisi de Sekin, kisi de Paral!.. (...devr-i dil-r-y demokrasi 'de yetimi, -yni 'kltrszletirilmi' , yni 'ecnebi' ama, bilhassa Amerikan Kltr'ne 'devirilmi' - delikanl Trk aydn iin; Harvard gibi, Yale gibi bir Amerikan niversitesinde okumak ne byk bir hayal; eer gerekleebilirse, ne byk bir ereftir! Oysa Northampthon 'daki (Massachusets) Smith College 'in Sosyoloji hocas Rick Fantasia , hi de yle dnmyor. Bunu yazsnn daha balndan anlayabiliyorsunuz. ''Amerikan niversite Pazar' ndan ve ''birbirinin tpks sekinler (elit) retmenin, 'mekanizmalar'ndan'' sz ediliyor; hele o ikinci balk yok mu, bal bana bir lem; ''...bir kere daha grld ki, bu seimde bakanlk seiminin her iki aday da, listelerindeki yardmclar da, dolar milyoneri idiler. Senatr John Kerry'nin yeri, listesindeki yardmcs yakkl John Edwards'dan daha salamd. George Bush'a gelince, o zaten eski ngiltere'nin zengin bir ailesinden geliyor. Bu kadar yetmezmi gibi, bu seimde, ayn niversiteden diplomal -stelik ayn 'gizli cemiyet'in yesi- iki aday birbiriyle yartlar...'' (Le Monde Diplomatique, Aralk 2004, s. 4) Bu da ne demek mi?.. ) Soy sop ayn yerden... (Tesbit/1. ''...seimi ister John Forbes Kerry kazansn,
isterse John Walker Bush kazansn, fark etmezdi; nasl olsa o gece, New-Hawen'daki (Connecticut) Yale niversitesi'nin kampusunda, adn 'mezar' koyduklar orta yerdeki ta binada, ampanyalar su gibi akacakt. Grnts bir 'antmezar' andran 'Mezar', aslnda 'Kemikler ve Kafatas/Skull and Bones' derneinin merkezidir, Yale'deki gizli renci kurulularnn, en 'kapal kutu' olan: kuruluundan bu yana yz yetmi iki yl gemi, iktidara srama tahtas ilevini gren bu gizli rgte, lisans seviyesinden her yl sadece on be renci alnyor; gnmzde gizli detlerin ve esrarengiz davranlarn, esrara brnm bir sadakatla bir arada tuttuu, sekiz yz adet yesi mevcut!..'' ''...babas eski bakan George H.W. Bush gibi, George W. Bush da 'bonesman'dr elbet de, i o kadarla kalmaz; amcas Jonathan Bush da, babasnn daylar John Walker ve George Herbert Walker III de; ve byk babas Prescott Bush da yedirler; dahas Bakan Bush iktidar sresince bu gruptan en az be yeyi, kendi ynetiminin eitli kademelerinde grevlendirmitir. Eer Cumhuriyeti aday, yni Bush, seimi kaybetseydi; yerine yine Yale niversitesi'nden diplomal, stelik o da Skull and Bones yesi, bir bakas seilmi olacakt: John Kerry!..'' ''...'Skull and Bones / Kafatas ve Kemikler' rgt yalnz bu ie yaramyor; lkenin en tannm ynetim kurullarna, avukatlk firmalarna ye olmann; Yksek Mahkeme'ye, ya da Central Intelligence Agency'ya (CIA) seilmenin yolu da oradan geiyor. Bu rgtn oluturduu ebeke, eitli komplo ve frldaklarla ykl bir hikye uydurmak isteyene, istediinden ok daha fazlasn verir; yine de byle 'zel' kulpler araclyla, Amerikan eitim dzeni iindeki snfsal ayrcalklarn mekanizmasn zmek iin, bu tr kulp ve kurululardan yola kmak, ok daha yararl olur...'' ''...nk nasl Yale'de 'Skull and Bones' varsa, onun gibi mesel Harward'da 'Porcellion Club', Princeton
niversitesi'nde 'Ivy Club' vardr, onlara bal, onlara benzer ama nemi daha az kurulularla, Amerika'nn sekiz sekin (elit) niversitesi 'Ivy Leage'ini kurmulardr ki, (buraya dikkat!) sonuta sosyal snflar sisteminin varln ve bu sistemin iktidar zerindeki etkisini reddederek; yine de ayn amala, ayn sistem ve etkiyi kullanarak, Amerikan seimlerinin seme mekanizmasn, tkr tkr yrtmlerdir...'' (Le Monde Diplomatique, Kasm 2004, s. 4) ''...acaba ne demek olduu anlald m?..'' ) Niin ve neden'e gelince... (...telefondaki merak etmi soruyor: ''-... ABD Seimi'ni neden ecnebi basndan yanstyorsunuz?'' Cevab udur: nk 'tesbitler' benim 'tesbitlerime' uymaktadr; ayrca yalnz AB 'nin (Fransz) media 'snda deil, ABD 'nin media 'snda da, olayn nasl 'terih' e uradn gstermek; bizim bakarkr media 'mza belki rnek oluturabilir. ...Rick Fantasia 'nn makalesini okurken, (buraya dikkat!) insan yalnz ABD 'deki 'niversite pazarnda, birbirinin ayn sekin(elit)ler retmenin mekanizmasn' ve bu 'mekanizmann nasl iletildiini' renmekle kalmyor; ayn zamanda mesel zal sonras Trkiye 'sinde patlak veren, 'zel' ya da 'vakf' niversitelerinin neye benzediini, ne maksatla kurulduunu da reniyor. Rick Fantasia 'nn yazs hayli uzun ve ayrntl bir yaz, merakls le Monde Diplomatique 'den izleyebilir: Kasm 2004 says... yi de, o ok nl New-York Times 'da ekonomi, siyaset vb. konularda yazan Paul Krugman, George Bush ve 'takm' konusunda, acaba neler sylyor? Hi merak etmez misiniz? O da bir hayli ilgin ve etkileyici...
Merakls iin NOT: Okuduunuz bu yazlarn, 'Cumhuriyet
Syleileri' genel bal altnda, kitap olarak yaynland malm; bunlarn beincisi, 'Yldz, Hill ve Kalpak' (Gazi'nin Ulusal Solculuu) bal altnda, Kltr Yaynlar arasnda kt.
Cumhuriyet, 22.11.2004 82 - ...Asl Hissettiim, Korkudur!.. ...merakls elbette bilir; son birka yldr, nl New York Times 'da, tannm bir yazar Paul Krugman, Bakan Bush ve 'takm' na kar, adet sava veriyordu; akl banda ou Amerikal gibi, mitlerini o da son seime balamt; sonu malm, hayal krc oldu. Bush 'un yeniden seilmesini mtekip, kendisine 'Hangi duygular iindesiniz?' diye soran Fransz meslektana, ne trden bir cevap vermi, grmek istemez misiniz? (Tesbit/ 1. ''...korkuyorum, umduum gibi olmad; son iki yl iinde, hayli gelimitik! ki yl nce, bu ynetimin ktlklerini sayp dktm zaman, bo bir lde konuuyor gibiydim; oysa bugn, insanlarn ou, benim gibi dnyorlar. ki yl nce, ipe sapa gelmez saylan eletiriler, bugn handiyse, herkesin aznda dolayor. Fakat hissettiim asl, korkudur: Ekonominin gelecei iin duyduum korku, d politikann gelecei iin duyduum korku! Demokrasi kart duygularn harekete geirdii, yle bir 'takm'la kar karyayz ki; stnlkleri aslnda pamuk ipliine bal olduundan, iktidarlarn ellerinde tutabilmek iin, yapmayacaklar ey yoktur..'' ''...(buraya dikkat!...) gazeteciler de, sekin aydnlar da dahil olmak zere, hemen herkes, Bush Ynetimi'nin siyasetine kar kmaktan ekiniyor: Adeta, ciz grnyorlar! Hele Media'da yaygn olan, o szde 'dengeyi koruma' eilimi yok mu, beni lgna eviriyor; bunu yle bir rnekle, alaya almay det edindim: Eer Bush bugn deseydi ki, '- Yeryz, sanld gibi yuvarlak deildir, dmdzdr'; ertesi gn gazeteler, (bu eilimle) yle bir manet karlard: 'Yeryznn ekli hakknda,
fikirler farkl!'...'' (Le Nouvel Observateur, 10 Kasm 2004, s. 30) Bu syledikleriyle, Paul Krugman hangi yaraya parmak basm? (buraya dikkat!) lkemizde, zal sonrasnda tank olmaya baladmz media 'larn dr olduu 'grmedim, duymadm, iitmedim' hastalna m? Arl borsa ve seks dedikodularna, btl itikatlara ve evre sorunlarna vereceksin; memleketinde, ya da baka bir lkede kymet kopsa, ya es geecek, ya da ayn dengeyi korumak eilimiyle, olayn mahiyetini ve eklini deitirerek ileyeceksin: Bush'un tekrar seimi nemli elbet, nemli olduu kadar korkutucu, iyi de Latin Amerika lkelerindeki son iki seimle, gneydeki cumhuriyetlerde 'sosyalist bakanlarn' says drde ykseldi, 'dengeyi bozan' bu nemli haberi, hangi gazetemizde doru drst grebildik ki? Ne demiler? 'zm zme baka baka kararr' m!...) ...yoksa 'ilham' oradan m geliyor? (...benzerlik bu kadar m? Paul Krugman'n Bush Ynetimi'ne ve 'takm' na ynelttii eletirileri okuduka ortaya, baka -ve daha az nemli olmayan- benzerlikler kyor: Mesel 'Ilml slam' n, hi de lml saylamayacak baz tutum ve davranlarnn, derin ilhmn 'ar sac' Bush Ynetimi'nden ald, dpedz ondan esinlendii filn!... (Tesbit/2. ''...henz panik alametleri belirmedi, gerekte bir 'muz cumhuriyeti' ekonomisine sahibiz ama, pazarlarmz hibir ekilde bir muz cumhuriyeti sistemiyle ynetilmediimizde srar ediyor; ne yazk ki ben, bu ikinci Bush ynetiminde, bundan vazgeecekleri ann abucak geleceine inanyorum. Haberci iaretler belirdi: Amerikan hazine bonolarnn son satna bir gz attnz m? in ve Japon Merkez bankalar, bu hisseleri satn almak suretiyle, bizim bte aklarmz kapatmak itiydnda idiler; fakat bu defa ortalkta gzkmyorlar. Her ne kadar dolarn
tepetaklak gitmesi, faiz hadlerinin ni ykselii; ya da finans sektrnde bir karmaann balayaca, nceden kolay kestirilemezse de, ahsen ben, bunun ok gecikmeyeceini sanyorum...'' ''...nk, bu defa bamzda ok zel bir grup bulunuyor; bir takm ki, 'yle olacana bir kere kesin karar verdi mi, ilerin mutlaka yle yryeceinden emin, buna inanm kimselerle' kar karyayz. Halk derseniz, yeterince bilgilendirilmemitir: Tandm, stelik zeki bir hekim, geenlerde btedeki aklar iin bana ne dese iyi; 'ecnebiye yaplan yardm kesmek' buna yetermi!...'' ''...bu yeni-muhafazakrlar (neo/con) her yerde hazr ve nzr; her eyin nasl olmas gerekiyorsa, yle olacana, ta gibi inanmlar: Mevcut askerinin yzde 5 ya da 10'unu orada brakarak, Amerika, Irak' sadece yresel gvenlik gleriyle kontrol edebilir; geri kalan gcyle, ran zerine yryebilirmi! Bunu nasl bir formlle aklayacaklarn, imdiden duyar gibiyim: '- Hi merak etmeyin, ran, asla Irak gibi olmayacak; orada bizi kurtarc olarak karlayacaklar!' yni, problem yok!...'' (a.g.e. s. 30) Nasl, iyi mi? ...amma da 'abartm' m? (...sz hazin, ok da tehlikeli armlara neden olan iki cmleyle balayalm. Paul Krugman'la konuan Philippe Boulet-Cercourt, Bush'un seilmesiyle ilgili stratejiyi yle zetlemi: ''...eer bundan bir ders karmak gerekirse, o udur: lkenin halkn derinden ikiye blecek olan bir stratejiyi; yni 'merkez'in akln yatrmak yerine, 'sa' seferber etmek stratejisini yelediler, bu strateji tuttu...'' Rportaj biterken, Paul Krugman'n biraz da aka yollu sylediiyse, ok daha vahim olaslklar artryor:
''... Dreyfs Davas'ndaki, kafalar tamamen birbirinin kart, ikiye blnm bir halk! Belki de, iltica talebinde bulunacama yakn, Franszca renmeye de balamalym...'' (a.g.e. s. 24) Amma da 'abartm', yle mi? Hi sanmyorum! Adolf Hitler de iktidara, serbest seimlerle gelmemi miydi?...)
Cumhuriyet, 24.11.2004 83 - ...Mslman Almanlar, Hristiyan Trkler... (arm/1.''... aklmda neden yamurlu bir gn olarak kalm, kestiremiyorum; bilgisayarn ekranndaki e-mail 'i okur okumaz, gzlerimin nnde bir hayal; camlarda, aa doru szlen, yamur benekleri; parkn aalar, souk bir pus iinde kaybolmu, telefonda o ses; Hablemitolu 'nun sesi; yz yze hi gelemeyip, karlkl konuamadm, uzak bir dostun sesi Bat 'nn, slm karsndaki tavrn, bana anlatmaya alyor. Ne diyordu? Acaba yle zetleyebilir miyim? ''-... Almanya'da, genel olarak Avrupa'da yaamakta olan Mslman nfus iin dndkleri iyilik; onlar, ulusallklarndan soymak, dinlerini -deyim uygun dersekendi ulusallklarna balamak; yni nasl m, Almanya'daki Mslman Trkler, Trkiye ve Trklkle ilikilerini zamanla kaybedecek, Alman Mslman olacaklar; buna mukabil, Trkiye'deki Mslmanlar, dinler aras diyalog sayesinde; -elbet, misyoner okullarnn da gayretiyle- Tanr'ya ortaklaa ballk dzeyinden, yava yava, Hristiyanla kaydrlacaklar...'' zerinden ka yl geti, bilemiyorum; Hablemitolu 'nu hi grmedim, ne var ki bu ksa fakat etkileyici zet, iimde fena halde yer etmiti; belki de bu yzden, daha nce bu kede Hristiyanlk servenini uzun uzun izlediimiz, Oktay Duman 'n (asl ad baka) yeni mektubunu okurken, elimde olmayarak o telefon konumasn
hatrladm. Hatrlamamak elde mi? Hele u satrlar bir gzden geirin de, yle karar verin!..) Emir 'yukardan' gelince... ''Tesbit/1. ''... her ne kadar Katolik Kilisesi, Protestanlar'a gre, misyonerlik yapmyormu gibi grnse de; misyonerlik, -yni 'Mjde'yi dnyaya yaymak- Kilise'nin asli grevidir. Bu yzden Katolik Kilisesi, doas gerei 'misyoner' olmak zorundadr. Ancak Katolik Kilisesi bu konuda ok daha derinden, ok daha salam bir yol izler...'' ''... bir gn Rahibim bana demiti ki: '-... dnebiliyor musun, Aziz Antuan birka yzyl nce Tanr'y duyurmak iin Mslman lkelere (galiba Fas'a) gitmiti; imdi Mslman bir lkede, stanbul'da onun adna bir kilise var'. (Dahas, onun adn vaftiz ad olarak alan Trk genleri var.) Sanrm bu, Katolik Kilisesi'nin yaklam ve olaya bakn anlamamzda yardmc olur...'' ''... Katolik Kilisesi u anda kendisine bir 'taban' yetitiriyor: Yz yl, iki yz yl sonrasn bile hesap ederek, bu ii, bir piramit ina etmek gibi dnyorlar. lk kuaklar ne kadar salam olursa, devam da salam olur ve yklmaz. Tahminim bu ekildedir: tm lkede, her trl salam eitimi almakta olan, en az yz kiilik bir katekmen grubu var. Kitap datmna rahipler tarafndan da nem verilir ama, kitaplar kilisenin giriinde bir yere konulur, cretsizdir; ve gelenler, kendileri alrlar, tek farklar bu...'' ''... ve 2000 ylnda Katolik Kilisesi'nin ald karar, Trkler'e ynelmektir; bu kararlarnda, Levantenler'in 'l' bir kilise olmas da etkili olmusa da, en nemli etkenlerden birisi de, Vatikan'n 2000 ylnda tekrar Misyonerlie el atmasdr; yoksa biz (Hristiyan) Trkler bir eylerin deimesini istemi olsak da, ok ar hiyerarik yapsndan dolay, her ey bu denli hzl
ilerleyemezdi, ama emir 'yukardan' gelince, herkes annda, seve seve uyguluyor...'' Papa'nn Trkiye'ye ilgisi... ''... daha nce yazm olduum gibi, zmir'de bir kilisenin bir nevi 'zango'u olmutum. Bir gn kiliseye Vatikan'dan bir tebrik mektubu geldi. Bizim kilisenin, artk hatrlamadm bilmem kanc kurulu yldnm idi ve Vatikan'a buna dair bir mektup yazlmt; iin en ilgin noktas urasyd ki, -ki buna rahibim de ok armtVatikan'dan gelen tebrik mesajnn altnda, 'bizzat' Papa'nn imzas vard: O zaman, 'Papa Trkiye ile ilgileniyor' diye, ne gururlanmtk!...'' ''... nk Vatikan, kendisine ait kilise saysn bilemeyecek kadar ok Katolik Kilisesi'ne sahiptir; ka tane olduklarn, ben bile tahmin edemiyorum. Dnyada hibir zellie sahip olmayan, bu binlerce kilise iinden birinden, bir mektup gidiyor; ve genellikle Vatikan'a gelen mektuplar ve Vatikan'dan gnderilen mektuplar, Papa'nn kalabalk sekretaryas tarafndan 'Papa Sizi Kutsar' eklinde bir imza ile gnderilirken, Trkiye'deki bir kiliseye, byle bir tebrik mesaj geliyor. Hatta rahibim yle demiti: '-... Papa gerekten Trkiye ile ilgileniyor'. Burada mhim olan Papa Jean-Paul'n deil, Vatikan'n nderi olan Papa'nn, Trkiye ile yakndan ilgilenmesidir, yni Vatikan'n..'' ''... ve Papa'nn Trkiye'ye ziyareti, birok kiiye gven verecektir; ve birok adrese de mesaj!...'' (24 Ekim 2004 tarihli, e-mail) Daha neler neler... (Bunlar ben sylemiyorum, yllarca nce Hristiyanl semi, nce Katolik, sonra Protestan Kilisesi'ne hizmet etmi bir Trk ocuu sylyor; stelik, 'Vatikan'n gsterdii alakann, nasl Fener Patrikhanesi'ne de uzandn', 'bu okul aldnda, Ermeniler'in, Fener'in ve en nemlisi Katolik Kilisesi'nin de onu kullanacan' ilave
etmi... Ona da bir gz atacaz...)
Cumhuriyet, 26.11.2004 84 - ...Ruhban Okulunun Perde Arkas... (Mukyese/1 ''...bu mukyeseyi ben yapmadm, kz ecnebi/misyoner okullarndan birinde okuyan, her dzeyde 'ada', akl banda ve derli toplu, bir 'cumhuriyet' annesi yapt; ocuunun okulda stlendii grev dolaysyla, beni grmeye birlikte geldiler; gen kz, cevaplarm teybine kaydederken annesi olay sessizce videoya ekiyordu. Sohbet, sonradan geliti; sras gelince, syledikleri aynen unlar: ''-...Kzm, Ramazan' ve Bayram' ciddiye almad; Msevi bir arkada var, iddetle etkisinde kalyor; bir Mslman olarak bilmediklerini, Msevilik konusunda ondan renmi; bundan rahatszm; ablas, laik devlet okullarmzda okumu, fakltesini bitirmitir; imdi iinin banda; hem yurttalk grevlerinin bilincinde, hem de manevi sorumluluklarnn, oru tutmaya kendisi karar verdi; ikisinin arasnda gzlemlediim bu fark, beni dndryor; hakl olmalsnz!..'' Her dzeyde ada bir anne demitim, yle mi? O kadar 'medeni' ydi ki, aslnda kendisinin di hekimi, einin mhendis olduunu ok sonra, sras gelince syledi. 'adalk 'la 'Komprador alafrangaln' kartrmak, Gazi sonrasnn aydnlarmza bulatrd, tehlikeli bir hastalk; bunun dnda kalabilmi, byle kelimenin tam anlamyla 'mnevver' annelerin de var olduunu grmek, ne iyi! Biliyorsunuz, imdi Fener Patrikhanesi zerine dncelerini aktaracam gen, dpedz Hristiyan -nce Katolik sonra Protestan- olmu bir Trk gencidir; herkese ibret olmas gereken, 'tecrbelerini' ve bunlardan kard 'sonular' aka naklediyor...)
Vatikan'n marifeti olabilir mi? (Tesbit/3. ''...ok tartlan bir mesele! Ama ben size olay yine, farkl noktalardan gstereceim: nsanlar eer bu okul yalnzca Fener Patrikhanesi'ne ait olacak sanyorsa, yanlyorlar; nk Fener, o okulu 'dndrecek' kadar, ne rahibe sahiptir, ne de papaz adayna! Bu okul aldnda (onu) Ermeniler, Fener ve en nemlisi Katolik Kilisesi kullanacaktr...'' ''..Bu okul alrsa, ileyi tarz, eitimin rahipler tarafndan verildii, atamalarn tarikatlar ve kiliseler tarafndan yapld, bir ileyi ve ynetim tarz olacaktr; eli mahkm! 'Orta yol' diye nerilen, bir niversiteye balanmak gibi bir hayalin, kimse peinde komasn ya da kimse, adamlar bu nerimizi kabul etmiyor diye, onlar sulamasn; nk kilisenin hiyerarisi biraz karktr, yle ki: bir rahip hem bir tarikata baldr, hem de organik olarak- Vatikan'a; bir rahibin tayini, yalnzca bu iki ynetimden birinin isteiyle olmaz; Vatikan'n emri, her zaman iin emirse de, Tarikat nderinin onay -usulen de olsa- gerekir; zaten bu lkede bu denli bir brokasi, dolaysyla byle bir hiyerarik yap varken, bu okul kesinlikle mstakil temellere gre ynetilmek zorundadr...'' ''...Alrsa, ilerde greceksiniz, onu en fazla kullanacak olan Katolik Kilisesi'dir, yani Vatikan! Yoksa, Fener'in Avrupa'dan bu denli bask yaptrmaya, hibir ekilde sesi ve gc yetmez!...'' Oktay Duman (asl ad baka) sz daha nce zerinde durduumuz, bu tehlikeli olasla getirmi, okuyunca greceksiniz ki, birbirinden ok farkl yalarda, ortamlarda ve kltrlerde de olsa, insanlar arasnda akln yolu bir!) Fener'in hkm olsayd... (Tesbit/4. ''...Roma, yani Vatikan 'ekmenik'tir, yani kk
havarilere bal bir kilisedir; stanbul, teolojik olarak da, tarihsel olarak da 'ekmenik' deildir, olamaz da! Bu laflarn ortada dolamaya balamasnn nedeni, eski 'Dou Bloku'nun dalmasdr; eski 'Dou Bloku' ve Fener, ikisi de Ortodoks'tur; u anda bu lkelerin hepsinde lkesel boyutlarda piskoposluklar var; yani her lkenin bapiskoposu, o lkenin en kdemli ruhani lideridir ve Vatikan gibi bir yere bal deildir. te bu noktada Fener, bu kiliselerden hibirisini, istese de kendisine balayamaz. Eer Fener'in bir hkm olsa idi, kendi soydalarnn Yunan Kilisesi, Fener'e balanmay kabul ederdi; bunu bile yapamayacak kadar az ruhani veya itibar olarak bu vasfa sahip olmayan Fener Patrikhanesi'nin ekmenik olmas filan mmkn grnmyor...'' ''...Peki niye Fener bu sfat bu denli ok istiyor, bu sfatn kendisine kazandraca hibir ey yok ki! Zaten 'ben ekmenik kiliseyim' demekle, 'ekmenik kilise' olunmaz. Tm bunlarn balangc, eski Dou Bloku'nun dalmasdr, bu halklarn temel kimliklerinden birisi Ortodoksluktur; Rusya'da insanlar, kiliselere gitmeseler de, kendilerini Ortodoks olarak tanmlyorlar ve bu blgede lkeleri manen birbirine balayan, tek nokta Ortodoksluk!..'' ''...(buraya dikkat!)... benim tahminim, olayn asl Amerika'nn -eer baarabilirse- buras zerinden, dier Ortodoks lkeler zerinde, hareket imkn bulmaya almasdr; yoksa, bo bir sfat iin, bu kadar srar edilmesinin, akla yakn bir nedeni yoktur...'' Demedim mi, akln yolu bir! Oktay Duman (asl ad baka) da dnp dolap, ayn yere geliyor. Yorum gerekir mi?..''
Cumhuriyet, 29.11.2004 85 - ...Hl-i Pr-Mellimiz!..
(Tesbit/5. ''... yalnz 'tesbit' deil, Oktay Duman 'n e-mail 'den aktaracam gerek, ayn zamanda bir uyar; zira, Ruhban Okulu 'nun faaliyete gemesi halinde, 'baka' hangi ie yarayacan gsteriyor. ''... Katolik Kilisesi'ne gelen, 'yeni' imanl erkeklerden, yzde doksan beinin hayali; o ilk duygularn younluundan olacak, ilerde 'rahip' olmaktr. Bunu bir zamanlar ben de can--gnlden istemitim. (Buraya dikkat!.) Rahip olunmadan, sanki Tanr'ya ulalamazm gibi; emin olunuz ki, o Ruhban Okulu alacak olursa, onlarca Trk ocuu, Katolik Kilisesi'nde rahip olmak zere, oraya gnderilecektir...'' ''... u an iin rahiplik okuluna gitmek ve rahip olmay istemek, ok zorlu ve zahmetlidir; en az be alt sene bekletiyorlar, sonra talya, Fransa gibi lkelere rahip olmak zere gnderiyorlar; ama ta o zamandan beri sylenen udur ki, 'bir ruhban okulu vard, kapatld, bundan dolaydr'. Eer bu noktada en ufak bir pheniz varsa, bir gn Sen Antuan Kilisesi'ne gidin ve Hristiyan olmu tm delikanllara sorun, 'Rahip olmay ister misiniz?' diye; bakalm yzde doksan, size ne cevap veriyor?..'' Ne demitik? Amalar, Lord Palmerstone 'dan beri, Anadolu 'daki Trkleri Hristiyanlatrmaktr; Heybeliada Ruhban Okulu da, alrsa, neden bu ie de yaramasn? Ama, bu kadarla yetinirler mi, asla!..) Misyoner kuatmas... (Tesbit/6. ''... bilmem, enternet'te srf yapan o metni grdnz m? Bir lem canm! Daha balyla, meraklsnn dikkatini ekiyor: 'Misyoner Kuatmas'; ilk satrlardan itibaren de, verilen bilgilere kaplyor, srklenip gidiyorsunuz? Ne malm mu? Denemesi kolay, buyurun okuyun: ''... kendilerine 'Mesih nsanlar' ismini veren misyonerlerin, lkemizdeki cemaatlerinin says 55 bin.
lkemizde misyonerlik faaliyetlerini yrtenlerin byk ksm ABD, ngiltere, Yeni Zelanda, Avusturya, Almanya, sve, Romanya ve Gney Kore uyruklu kiiler. Misyonerlik faaliyetlerinin younlat illerin banda ise stanbul, Ankara, Trabzon, Antalya, Adana, Hatay, Bursa, Samsun ve Edirne gelmektedir...'' ''... misyonerlik faaliyetlerinin deerlendirildii; ve 2002 ylnda Kapadokya'da yaplan toplantda, 1970 ylnda Trkiye'de, sadece 4 kiinin Protestan olduu; 2002 ylnda ise bu saynn 6.000'e yaklat belirtildi. Ayrca toplantda, bu saynn her yl ikiye katlanmas amacyla, 'her ilde kilise', 'her evde bir ncil' ve 'her yerleim biriminde, bir nder ve bir topluluk' sloganlarnn benimsenmesi karar alnd. 2004 ylnda bu kez misyonerlik faaliyetlerini yrtenler, 27-28 Ocak 2004 tarihlerinde, Alanya'da bir toplant dzenledi. Bu toplantnn en arpc noktalarndan bir tanesi de, 'Trkiye'de hedefe adm adm yaklald' sylenirken; 'Gneydou ve Dou Anadolu blgelerinde almalarnn hzlandrlmas gerektii' kararnn, alnmas oldu...'' ''... Trkiye'deki misyonerler, bu toplantnn ardndan 'Mektup Kurslar' ad ile gazetelere ilan vererek misyonerlik faaliyetlerinin younlatrlaca illeri saptad. Bu ilanlar sonucunda, alnan mektuplar dorultusunda, nmzdeki dnemde, Erzurum, Eskiehir, Malatya ve anakkale hedef il olarak seilirken, Gaziantep, Kayseri ve Adana'daki baz kesimlerde, misyonerlik faaliyetlerinin younlatrlmasna karar verildi...'' ''... lkemizde u anda misyonerlik faaliyeti kapsamnda 332 kilise, 5 kitabevi, 1 ktphane, 7 dergi, 49 vakf, 3 yaynevi, 7 radyo, 1 krtasiye, 11 manastr, 2 kafe, 1 seyahat acentas, 1 mahfil, 7 irket, 1 otel, 1 tercme brosu, 7 gazete, 2 mze, 44 dernek mevcut. Bunun yannda -bunlara paralel olarak- Bahailik, Sryanilik, Protestan, Katolik ve Ortodoks misyonerlik faaliyetleri bulunmaktadr...'' (Halk Dural'n 'halukdural@hktgrup.com', 7 Ekim 2004
tarihli e-mail'i). Dnyay fethe kalkan tarikat!.. ... dikkat isterim, ana metinde verilen bilgi sadece 'Mesih nananlar' (ya da 'Mesih'e nananlar', nam- dier Evangeliste 'ler) konusundadr ki, bir baka enternet kuruluu da (imedya) meseleyi son derece ciddiye alm, konuyla ilgili yaynnda, u bal kullanmtr: ''... Evangelizm Beyaz Saray'n gizli dini mi? / Evangelistler Mslmanl silip kazmak istiyor / Evangelistler neden srail'e bu kadar ilgi gsteriyorlar?/...'' ''... 'Beyaz Saray', Ortadou'ya Bush'un mezhebi Evangelizm'i yayarak, yeni bir ABD hegemonyas kurmak peindedir. Bu proje, srail'de egemenlik blgeleri oluturarak, Kerkk ve Musul Trkmenlerini imha etmeyi ierir. Burnumuzun dibinde, smrge bir ABD eyaleti oluturmay amalar...'' (www.imedya.com) Yo hayr, sorun mnhasran Trkiye 'yi ilgilendirmiyor; nl Fransz dergisi Le Nouvel Observateur de son derece ciddiye alm; 26 ubat - 3 Mart tarihli nshasnda, ayrntl bilgi vererek konuyu, 'Evangelistler, Dnyay Fethe Kalkan Tarikat' bal altnda incelemiti. Meraklsna duyurulur.
Cumhuriyet, 01.12.2004 86 - ...Amalar Belli, Bizans hy?!... Tesbit/7. ''... neresinden girseniz, konu tehlikeli ve vahim grnyor, Trker Gksel 'in (asl ad baka) e-mail 'i, bunun trl kantndan yalnzca birisi. Vahamet, dorusu ya, yaznn balndan balyor, aynen udur: 'Patrikhane'nin Be Aamal, Gizli Plan'. Nasl beendiniz mi? imdi isterseniz, geelim 'muhteva' ya; bakalm
neymi? ''... Ruhban Okulu ile ilgili. 1972 tarihli 'resmi' belgeleri incelerken, bu konuda Patrikhane'nin, ne byk abalar olduunu rendim. Hi bo durmam, babakana, bakanlara mektuplar yazmlar; ziyaretlerde bulunmular. Ziyaret edilenlerden birisi de, dnemin Babakan Turgut zal. Bu ziyaretin hemen arkasndan Milli Eitim Bakan'na gnderilen u mektup var...'' '... Rahipler Okulu'muz ile ilgili sorunumuzu. Harbiye Orduevi'ndeki grmemiz srasnda, o zamann babakan ve bugnk cumhurbakan Sayn Turgut zal'a anlattk. Yce Atatrk'n laiklik prensibine sadk olan saygdeer hkmetinizin, yllarca nce yanan Patrikhanemiz binasnn yeniden ina edilmesine 4 yl nce msaade etmi olmas, tm Hristiyan leminde mspet yanklar uyandrmtr. (buraya dikkat!) Rum Patrikhanesi iin gerekli din adamlarn yetitiren Rahipler Okulu'nun, tekrar faaliyete geerek, gelecein aydn din adamlarn yetitirmeye balamasna msaade edilmesinin olumlu etkileri, phesiz ok daha fazla olacaktr.'...'' vatansever1919@Yahoo.com Hepsi bu mu? Hepsi bu kadarck m? Yok canm, olur mu yle ey?...) 'Yeni' Konstantinopolis'e doru... (Tesbit/8. (''... bu arada, Ankara Ticaret Odas yaymlamakta olduu 'Vatansever'in El Kitab' dizisinin nc kitabnda; 'Patrikhane'nin Be Aamal Gizli Plan' n gndeme getiriyor ki buzdann su iinde sakl tarafn, olanca heybet ve dehetiyle gryorsunuz. ster misiniz, bu aamalar, birer birer zetleyelim?..'' ''Aama/1. 'TC kanunlarnn, vesayet ve engellemesinden, kurtulmak! Patrikhane, Lausanne Antlamas'na tabi olduundan, Aznlk Stats'ne baldr; bu yzden Patrik ve Sen Sinod yeleri, ancak TC vatanda ruhniler
arasndan seilebiliyor. Rum Patrikhanesi'nin Vatikan Stats'ne ykselebilmesi iin nce TC yasalarnn vesayetinden kurtulmas lazm; 'Ekmeniklik' sfatnn verilmesi, bu yzden gerekli saylyor; eer Patrikhane 'ekmenik' olursa, Trkiye artk onu kontrol edemeyecektir...' ''Aama/2. 'Sur iindeki eski stanbul'un, ekmenik sfatyla, eski Konstantinopolis olarak, yeniden ihyas. Trk ve Rum iadamlarnn satn alp, aznlk vakflarna; onlarn da, Patrikhane'ye hibe ettikleri gayrimenkullerle; Patrikhane, bu dncenin altyapsn nemli lde gerekletirdi. 'stanbul'u sorunlardan kurtarma gibi projelerle de, 'Sur iindeki stanbul', esas ehirden ayrlr, dini ve kltrel ehresi ne karlrsa, Vatikan'a giden yolda ok byk bir aama kaydedilmi olacak. BM, AB, UNESCO ve Dnya Kiliseler Birlii gibi kurulularn parasal yardmlaryla, ehrin eski Bizans ve Hristiyan ehresi n plana karlacak; Patrikhane, mlkiyetine sahip olduu evre araziyi yerleime kapatarak, kendi kontrolne alm olacak...' ''Aama/3. '... Hristiyan lkelerin, stanbul'da dini ataelikler amalar. Trkiye'de bykelilikleri bulunan tm Hristiyan lkeler, Patrikhane civarndaki yeni Konstantinopolis'te birer 'Din Ataelii' aacak. Bunlar bir sre sonra Vatikanlaacak (yani devlete dnecek) dzendeki, bykelilikler olacak...' Trkiye'nin hkmranlk hakk ne olacak? ''Aama/4. 'BM, AB, UNESCO gibi uluslararas kurulular, surlar iindeki tarihi Konstantinopolis'i 'ak ehir'e dntrerek, Trkiye'nin 'hkmranlk hakk'n tartmaya aacaklar. nceki aama gerekleirse, Trkiye artk gelimelerin nne geemeyecektir. Bata BM, AB, Dnya Kiliseler Birlii, UNESCO gibi birok uluslararas kurulu, tarihi Konstantinopolis'in restorasyonunda katk sahibi olacak; ehrin Bizantinist ve Hristiyan karakteri n plana karlacak...'
''Aama/5. 'Vatikan'n (Bizans'n) yeniden kuruluu. Bu safhada, 'ekmenik' bir Patrikhane'nin nderliinde, Bizans yeniden ihya edilmi oluyor. nce stanbul'un tamam, sonra da kademeli olarak, Boaz'n Avrupa yakasndaki topraklar, Trkiye'nin elinden karlacak. Ekonomik darboazlarla bozulan, d bask ve ambargolarla bunalan, PKK terr rgt ve szde dost komularyla boulan bir Trkiye, bu safhada elbet dnyay karsna alamayacak, mcadelede hibir yerden destek de bulamayacak.'...'' Trker Gksel (asl ad baka) ii bu kadarla brakmam, son dnemde -Ankara 'yla can cier kuzu sarmas- Atina 'nn, Patrikhane 'yle ilikilerini, bu konuda verdii talimatlar ve ald kararlar sralam; ayrca, Pentagon 'da 'zel Planlar Dairesi' nin, 'stanbul Ekmenik Patrii' hakknda, Babakan Yardmcs Wolfowitz 'e yazd ilgin belge ve akbeti de var. Neyse, bakarz.)
Cumhuriyet, 03.12.2004 87 - ...Yalnz Yunanistan m Acaba?.. (Tesbit/9. ''... Acaba kimin haberi var? Gzi Mustafa Kemal Paa , daha 1923 'de; Fener Rum Patrikhanesi 'nin mhiyeti ve faliyeti hakknda, kehnet saylabilecek u satrlar, Hkimiyet-i Milliye gazetesinde yazmt: ''... Patrikhane bir fesat ve hynet ocadr! Bir fesat ve hynet oca olan ve memleketimize nifak tohumlar eken uyumazlklar yaratan, Hristiyan hemehrilerimizin huzr ve refh iin de uursuzlua ve felkete sebep olan stanbul Rum Patrikhanesi'ni, artk topraklarmzn zerinde brakamayz. Bu tehlikeli tekilt memleketimizde muhfazaya mecbr etmek iin, ne gibi vesile ve sebepler gsterilebilir?
Trkiye'nin Rum Patrikhanesi iin, arazi zerinde bir snlacak yer gstermeye, ne mecbriyeti var? Bu fesat ocann hakiki yeri, Yunanistan deil midir? Byk Millet Meclisi tarafndan ynetilmekte olan yeni Trkiye, Bbli'nin taht- idaresindeki eski Osmanl mparatorluu deildir. Yeni Trkiye, eref ve haysiyet, kuvvet ve kudretini mdrik ve hukkunu muhfaza iin, mevcdiyetini tehlikeye atmaya hazr ve amdedir...'' (Dr. T. Tamer Kumkale , 'nce Vatan' gazetesi, 25/26 Aralk 2002) Gzi 'nin bu nemli 'tesbiti'ni okuduktan sonra, u ilgin haberi ve ierdii belgeyi deerlendirir misiniz?) 'Gizlilik erhi' dlm belge... (Haber/1. ''adam Vasilaki Floridi 'nin, Ruhban Okulu 'nun almas iin balad 5 trilyon lirann, baka amalarla kullanld iddiasyla at davaya devam edildi. Floridi , Patrik'in, kendisi dnda ABD 'den de 12 milyon dolar aldn ne srd. Kadky 6. Asliye Hukuk Mahkemesi 'nde grlen durumaya Floridi , avukatyla katld. Floridi, Patrik Bartholomeos 'un Ruhban Okulu 'nun almas iin Trkiye 'deki yetkililere rvet vermek gerektiini, ABD Savunma Bakanl 'na bildirdiini ve bu amala da 12 milyon dolar istediini ileri srd. ABD Savunma Bakanl 'nca gnderilen bu parann Bartholomeos 'un ahsi servetini yneten kiinin hesaplarna yatrldn iddia eden Floridi bu konuda mahkemeye bir de belge sundu...'' (Belge/1. ''... Pentagon 'da kurulan zel Planlar Dairesi'nin, Savunma Bakan Yardmcs Wolfowitz 'e gnderdii ileri srlen ve 'gizlilik erhi' dlerek hazrlanm belge, 'stanbul Ekmenik Patrii hakknda' diye balyor ve yle devam ediyor: '... 1/Ekim 2001'de zel Planlar Dairesi tarafndan bir misyon oluturuldu; amac, stanbul Ekmenik
Patrikhanesi bnyesinde yer alan Ruhban Okulu'nun almasn salamakt. Savunma Bakan bilgilendirildi ve onay alnd. Bay Stephan Hadley ve Bay Scooter Lewis'in onaylar alnd. Detaylar, zellikle CIA elemanlarndan gizlendi...' '... 2/Patrik Bartholomeos'un da onay alnd. Patrik bu kararn baarya ulaabilmesi iin, konuyla ilgili Trk makamlarna rvet verilmesi gerektiini syledi. Bu rvetin ABD Bakan Yardmcs'nn, Trkiye'ye yapaca resmi ziyaret ncesinde verilmesinin uygun olaca belirtildi. Patrik'le temsmzdan sonra, Metropolit Halkidon Yuvakim bizimle balantya geerek, denmesi gereken rveti 12 milyon ABD Dolar olarak bildirdi. Bu meblan Barclay Bankas, Westministre Abbey ubesi'nde Bay Alfred Joseph Baldachino adna ve 10134929 No'lu hesaba yatrlmas gerektiini syledi. 30 Ekim 2001'de dairemiz adna Harold Rhode ad geen bankaya 12 milyon ABD Dolar yatrmtr.' '... 3/yaptmz istihbaratta bu meblan avukat Awadh Obaid Ayl-Yamani ve dier ilgili ahslar olan Bay Alfred Baldacchino, Bay Ali Gke, Bay Mohamed A. Hettini ve Denizar Brokerlik Kurulu hesaplarna transfer edilmi olduu gereiyle yz yze geldik. Bu kiiler Patrik'in kiisel servetini iletmek ve onun adyla yatrmlar yapmakla grevlendirilmi kiiler olarak bilinmektedir... '' (26 Ekim 2004 washingtonhaber **yahoo.com) BOP'nin, nemli bir 'aya' m? (Tesbit/10. ''... ok daha nce, Adalar 'da yaplm bir toplantda, Heybeliada Ruhban Okulu 'nun almas ve 'ecnebi talebe kabul edebilmesi tartlmt. Toplantya katlm olan Cell Bayar niversitesi retim yesi Prof. Dr. Mehmet elik, Fener Rum Patriklii'ne ekmenik unvan verilmesi ve Heybeliada Ruhban Okulu'nun tekrar almasnn, (buraya dikkat) ABD'nin bir projesi ve plan olduunu' syledi. Prof. elik, 'stanbul'daki patriklik vastasyla, (ABD'nin) Dnyada 250 milyon kiinin,
gznn iine bakt Ortodoks Dnyas'n, idare ve kontrol etmek istediine' dikkati ekti. Prof. elik, Byk Ortadou Projesi'nin (BOP) en nemli ayaklarndan birinin de Fener Rum Patriklii kullanlarak, Dnya Ortodoksluu'nun kontrol olduunu' kaydetti...'' (Cihan Haber Ajans, 31 Austos 2004, mustafa.erol *ekolay.net) ''... bilmem sizce yorum gerekiyor mu? Bence gerekmiyor: tesbitler de, haberler de, talepler de ok ak! Hele Gzi Paa 'nn sylediklerine, diyecek yok!..'')
Cumhuriyet, 06.12.2004 88 - ...Kim Bu Zat?... Sizce, kim bu zat: Daha o zaman, -yni 70'li yllardakitab alr almaz kardm, bu 'kiilik zellikleri' dkmn, hangi dikkatli dost, ya da yazar yapm olabilir? ''...boyu 1.74 idi, daha uzun grnrd; kilosu 74 ile 76 arasnda deiirdi. Sabahlar kahvalt etmezdi, kahve ve sigara iiyor: Gnde on on be kahve, krk elli sigara! le yemei hafif: Limonata veya ayran yaptrp, uzun paralar halinde dorad ekmei, batrarak yiyor. Sevdii yemekler arasnda, -'yal fasulye' dedii- kuru fasulye, pilav, zm hoaf, etli taze bamya, beyaz peynir, omlet, bir de kavun...'' ''... sevdii iecekler nelerdi? Beyaz peynir, kavun ya da leblebi ile rak imesini seviyor; ikiden sonra muhakkak yemek yiyor. arap, viski ya da ampanya itii nadiren grlmtr. 'ki sofrasnda konuulanlar, orada kalmal' derdi; sofrada, elence az yer tutar, arl hanende ya da sazendeler, bazen hi kullanlmazd. O, ciddi meseleler konuulaca zamanlar ve gndzleri, katiyyen imezdi...''
''... yatarken pijama kullanmyor, beyaz keten entari giyerek uyuyor; uyannca zerine ropdambr alr, koltuuna bada kurup oturur; kahve ve sigara ile, gazeteleri gzden geirir; sonra tra olup banyosunu alr, giyinip gezmeye kar, ya da ktphaneye almaya ekilir...'' Ne kadar atafatsz, ne kadar bizden; adeta babamz, dedemiz, amcamz kadar bize ve yaantmza yakn, bir zat deil mi? Tevzuu, hatta mahcubiyeti, su gtrmyor; 'lksten' hazzetmedii belli; yaama ve almasnn, bir disiplini var; herhalde bu, Rtiye'den itibaren btn tahsilini, 'askeri okullarda' yapmasndan ileri geliyor. Bir de onun iin anlatlanlar dnr msnz? nk, szn ettiimiz 'ahsiyet', Gzi Mustafa Kemal Paa 'nn ta kendisidir; notlar alan da, zamann nl 'riyaset-i cumhur ktib-i umumsi' Hasan Rza (Soyak) Bey! Gerei, gerek gibi anlatamaymz nedendir acaba? Yoksa byle bir anlatanna rastlaynca, bu kadar arr mydk? kiyzllerden nefret ederdi... ...gelelim, o mehur, o efsane haline getirilmi 'sofra' ya? Gereinin nasl olduunu, kim merak etmez? Hasan Rza (Bey) bunu bildii iin, onu da zetlemi, diyor ki: ''...sofralar ok uzun srer, her eyden konuulur; geceler boyunca okluk, askerlik ve siyaset hatralarn, hibir ey gizlemeden anlatr, sohbeti tatldr...'' ''...gsterii, lyii sevmez, 'terifat'tan sklr; ikiyzllkten ve ikiyzllerden, nefret eder; her yerde olduu gibi grnr, hayatn gizlemeyi gerekli grmez... Gerek ahsi, gerekse siyasi hayatnda, ilk defa kusur ileyen birini, daima affetmeyi tercih ederdi. Grd kusurlar, grmezlikten gelmeyi yeler, sofrada herhangi birisi ona taknlk gsterirse, onu attrmaz, kendisi sofray terk ederdi; ikramc ve kibard, misafirleriyle
ilgilenirdi...'' ''...kan aktlmasndan holanmazd, kurban kesilmesini sevmezdi. iddete bavurulmasn istemiyor. ankaya'da -o ilk zamanlarda- Yunan esirlerine yaplan kt muameleyi engellemi, bu ie kalkan geri yollam; esirlere hediyeler datp, zr dilemiti..'' Peki, nasl alyor? nanlmaz bir azim ve younlukla! O kadar ki, adeta kendini unutturmu: ''...zaman ve snr tanmyor, hangi yerde olursa olsun, balad ii bitirmeden, brakmay sevmez, tutkusal! 'Byk Nutku' hazrlarken, o kadar youn bir alma dzenine girmiti ki, birlikte alt kiilerden birisi, dp baylmt. Ayn davran okumada da gsteriyor; ilgisini eken bir kitaba balad m, bitirmeden brakmazd...'' yi de, durup dururken, bunlar neden anlatyorum? Trkiye kadar gerek!.. ...durup dururken, deil! Merakls hatrlayacaktr, Hasan Rza Bey 'in 'Atatrk'ten Hatralar' adl kitabndan, bu kede sk sk sz etmiimdir; merak edip, edinmek isteyenlerimiz olmu, fakat kitab asla bulamamtr; Cumhuriyet 'in 75. yldnm dolaysyla, bir bankann bast eser oktan tkenmi, nedense bir daha baslamamtr; oysa, o dnemi, 'Gazi Paa' y; bence en nemlisi, Gazi ile smet Paa arasndaki ilikilerin hakiki mahiyetini, onun kadar dikkatli ve etrafl anlatan, baka hatra yoktur; ya da ben rastlamadm. te bu eser, nihayet tekrar yaymland; 'Gazi'nin Cumhuriyeti' ni gerek anlamyla kavramak isteyen herkesin, mutlaka okumas gereken bir kitap; hem de youn bir dikkatle, altn ize ize! nk git git, 'Gazi Paa' beeri, sosyal ve siyasal gereinden karlyor; soyut, ne olduu belirsiz, hatta mphem bir hayale
dntrlyor. Halbuki o, Trkiye kadar gerekti; Trkiye kadar bizim ve bizden biri!
Cumhuriyet, 08.12.2004 89 - ...Gzinin, Byk Ortadou Projesi (BOP)?.. (...kr grd, sar iitti. ABD hanidir, binbir bahane uydurarak, -gerekte ou Devlet-i Aliyye 'nin eski 'vilayetleri' olan- Ortadou lkelerine el koymann yollarn deniyor: Afganistan, Irak derken, gndeme ran getirildi; ortaya 'Byk Ortadou Projesi' (BOP) diye, stratejik bir tasar karld; Trkiye dahil, hemen her yerde tartlyor! Peki, bizim iin, artc olan ne? Brakn 'resmi makamlar'; bizden hi kimsenin, azn ap da; eski Osmanl vilyetleriyle, Gzi 'nin, stikll Harbi 'nin bandan itibaren ilgilendiini sylemeyii; hatta onun, hele Hatay Meselesi patlak verince ortaya kan- Trkiye 'ye mahsus bir 'Byk Ortadou Projesi' nin, mevcut olduu! Strateji kurulularmz, nl politika yazarlarmz, 'hariciyecilerimiz', sorunun, dolaysyla konunun, bu mertebe yabancs olabilirler mi? Hepsi ll- ebkem! Yoksa bu vahim 'yabanclama', yarm yzyldr bamz bell olan 'kltrszletirme operasyonu' nun, kanlmaz sonucu mu?) Perembe'nin gelii... (...merakls, I. Dnya Sava 'na kadar uzanmak zorundadr: Ortadou 'ya (Svey 'e ve Petrol 'e) el koyabilmek iin, ngiltere (Sistem), gnmzde Trklere kar nasl Krtleri 'kullanyorsa', o tarihte Araplar 'kullanyordu' (Lawrence). Amacnn ve sonucun ne olduunu, bakar msnz Edward Mead Earl, kitabnda ne gzel anlatm? (Tesbit/1. ''... GnI. Stanley Maude, Badat Hatt'nn
Mezopotamya'ya ulam olduu son noktay, Samara'y ele geirince; pheler artt. Almanlar, ngilizlerin Mezopotamya'daki ilerleyilerinin anlamn kavrayabilmi olsalard, pheleri tam bir panie dnebilirdi; nk Gnl. Maude'un ordusunun arkasndan zaferi pekitirmek ve (buraya dikkat) 'srekli igali'n temelini atabilmek iin, yzlerce memur Badat'a akn etti...'' ''...nce su basknlar, bataklklar kurutmak ve sulama tesisleri iin, bir Su leri Dairesi kuruldu: Ziraat dairesi, sulanan topraklarn ekilmesi ve zellikle ngiliz Emperyalizmi iin ok ey ifade eden pamuu yetitirmek amacyla aratrmalara balad. Badat ile Basra arasnda hemen demiryolu dendi; 1919'da tamamlanmasyla, stanbul Basra'ya balanm oldu...'' ''...btn belirtiler, ngilizlerin Mezopotamya'da kalmaya azmetmi olduklarn gsteriyordu...'' (Bkz. Badat Demiryolu Sava; 1971, Milliyet Yay.) Benzer bir olay, imdi nasl ran ve Suriye 'nin gzlerini atysa, o zaman Irak ve Suriye 'nin gzlerini amt. Gzi, TBMM 'nin ilk gizli oturumlarnda meb'uslara, her iki blgeden kendisine ynelen ibirlii taleplerini ve onlara verdii cevaplar anlatmtr. (Tesbit/2. ...'Irak'ta ngilizlerin muamelesi, Irak halknn gnln fena halde krmt; biz kendileriyle temas aramadan, onlar bizimle temas arad; fakat biz onlara, Suriyelilere sylediimiz gr sylemekten baka bir ey yapmadk...'' ''...( onlara dedik ki) kendi dahilinizde, kendi glerinizle ve kendi varlnzla, bamszlnz salamaya alnz. Biz de her eyden nce kendi bamszlmz salamaya alyoruz. (buraya dikkat) Ondan sonra birlememiz iin hibir engel kalmaz!..'' (bkz. Sad Borak , Gizli Oturumlar'da Atatrk'n Konumalar, s. 13/14, ada Yaynlar, 1977)
Bilmem dikkat buyruldu mu? Mustafa Kemal Paa, 'birlememiz iin hibir engel kalmaz' demi. Baka bir konumasnda, bu 'birleme 'nin -onlarn da 'bamsz' olmasndan sonra- 'federasyon ya da konfederasyon eklinde olabileceini' belirtmiti...) D politika 'Ankara merkezli' idi.. (...Gzi 'nin Trkiye Cumhuriyeti 'nde, d politika 'Ankara Merkezli 'ydi: Sadabat Pakt, Balkan Pakt, Sovyetler 'le ciddi dostluk ve srekli dayanma; buna mukbil, Bat lkeleriyle hibir anlamaya yanamamak, bunun ak gstergesidir. Nasl anlaabilirlerdi ki, her trl 'fesat hareketi' Bat 'dan ynlendiriliyordu: isyanlar, Nasturi syan, eyh Sait syan, Kubilay Vak'as, Dersim syan, vd... te o zaman, 'Hatay Meselesi' gndeme geldi, Hatay anavatana kavuuncaya kadar da gitmedi. Gzi, dnemin Fransa Bykelisi Mr. Ponsot 'yla konuaca gn, ok ilgintir, mnhasran 'Trkiye Cumhuriyeti' olarak deil, yan banda yer alan, Sadabat ve Balkan Paktlar 'nn bykelileri ve yksek askeri sorumlularyla beraber, konumutur... Nasl, ilgin deil mi? Onu da tartrz...)
Cumhuriyet, 10.12.2004 90 - ...nce Diplomasi, Olmazsa Askerle!.. ''...Szde hepimiz 'Devrim Tarihi' okuduk, yle mi? Gldrmeyin beni! Gzi 'nin Kerkk ve Musul bahsinde, Lausanne 'da nasl inatla direndiini, kim biliyor? 'Musul Meselesi' , daha sonra toplanacak olan 'Hali Konferans' nda (1924) ele alnacak, yine bir sonuca balanamayacaktr. Sebebi 'Sistem' in, gnmzde de kulland sebep: ngiltere, 'Sleymaniye, Kerkk ve Musul' u brakmadktan baka, 'Nestri Hristiyanlarnn ehri olduu' gerekesiyle, Hakkri 'yi de Trkiye 'den
koparmak istiyor...'' ''...Anlamazlk zlemeyince sorun -zamann Birlemi Milletler 'i- olan Milletler Cemiyeti 'ne intikal edecek; ne var ki oradan da, 'Sistem' in istedii sonu karlacaktr: 'Musul, Irak'a ve manda ynetimine braklacak!' . (Buraya dikkat!) Ankara bu karar tanmaz; dahas Gzi Mustafa Kemal Paa, Ali Fethi Bey ve Karabekir Kzm Paa 'ya, aynen unlar sylemitir: '- ...Hali Konferans'nda Ali Fethi Bey, siyaset yoluyla muvaffak olamad; sra Karabekir'e geldi; o meseleyi asker kuvvetiyle baaracaktr!'.'' (Bkz. 'Tarihi Gerekler Inda Belgelerle M. Kemal Atatrk' , Yusuf ve Ali Ko.) Gzi 'nin Musul ve Kerkk -dolaysyla Ortadou Projesihakknda ne kadar kararl olduu, Batl 'Sistem' tarafndan kesinlikle anlalm olmal ki, Ankara 'nn bu kararllna, dardan iki, ierden bir tepki geliyor: Londra 'nn drtsyle Nastri ve eyh Sait isyanlar; ve Terakkiperver Cumhuriyet Frkas! Elbette, ngiltere 'nin konuyla ilgili olarak Ankara 'ya verdii, ltimatom da unutulmayacak! 'Tehlikeli bir tertip' hangisi idi? ... Mustafa Kemal Paa, Cumhuriyet 'in ilnnda da 'ayak srm' silh arkadalarnn davrann 'tehlikeli bir tertip' olarak vasflandrm; olay, 'Byk Nutuk' ta yle anlatmtr: (Belge/1. ''...ngiltere'nin ltimatomuna malm olduu vehiyle cevap verdik: Harp ihtimalini gze aldk. te bahsettiimiz zevat ( TCF kurucular) bu mkl anda, yani bir ecnebi devletin yurdumuza hcum edebilecei zamanda, kendilerinin de, bize taarruz ve hcum ederek, suhletle hedeflerine vsl olabileceklerini hayal ettiler. Muharebeye hazr ve amde bulundurmaya mecbur olduklar ordularn basz brakp, vaktiyle hazzetmediklerini syledikleri politika sahasna itp ettiler...'' (Nutuk, Cilt II. s. 855)
''...Tuhaf deil mi? Birka yl nce yurdu kurtarmak iin, Mustafa Kemal Paa 'yla ibirlii yapanlar; imdi o Misk- Milli 'ye dahi Sleymaniye, Musul ve Kerkk ' ngilizlere brakmad iin, ona kar kyorlard. (Buraya dikkat!) Terakkiperver Frka macerasnn, hazin zeti budur. 'Kapitalist ve Emperyalist Sistem', Osmanl'dan devrald 'adamlar' ile; Anadolu'da, Bolevikler'e kar kurdurmak istedii 'Bat uydusu' devleti gerekletirememi; Mustafa Kemal, onun yerine, 'zgr ve tam bamsz' Trkiye Cumhuriyeti'ni kurmutu.'' ''Haksz myd?''...) 'Vesikalarda mukayyettir!..' ( Belge/2. ''... ngiltere 'nin, kafasndaki plana gre, Mezopotamya 'ya yerlemesi; Sleymaniye, Kerkk ve Musul 'u muzaffer Trkiye 'den ekip almak istemesi; gerekte Gzi 'nin 'Byk Ortadou Projesi' hakknda, yeteri kadar 'malmat' olduunu gsterir; bu bilgileri toplamak, o kadar da zor deildi; Mustafa Kemal yeri dtke, tasavvurunu aka sylemekten geri durmuyordu ki: ''...Avrupa'da, stanbul ve Meri'e kadar Bat Trakya; Asya'da Anadolu, Musul Arazisi ve Irak'n kuzeyi. Arkada kalan ve srf Trk olan her yeri isteriz. Bunlar kurtarmaya azmettik ve kurtaracaz!'' (Le Figaro, 30 Austos 1922. Gzi'nin gazeteye beyanat) Ayrca syledii u szleri de dikkati ekiyor: ''...mrm yeterse Musul, Kerkk ve Adalar' alacam: nce diplomasi, olmazsa askerle!..'' (Bkz. 'Gerekler Inda Belgelerle Mustafa Kemal Atatrk.' ) Hakikat u ki Gzi 'nin, 'Beyaz, Batl ve Hristiyan' Emperyalizm 'in, eski Osmanl vilyetlerinin zerine oturmak iin, evirdii entrikalar; yapt zulm; -yllardr bizim yaptmz gibi- bakarkr bir tank olarak izlemedii;
bunlara kar, kafasnda gelitirdii 'Byk Ortadou Plan' na uygun olarak tepkiler oluturup, tedbirler dnd vesikalarda mukayettir. zellikle 'Hatay Meselesi' dolaysyla, Suriye 'nin o dnem Dileri Bakan olan Cemil Mardam 'la yapt tarihi konuma, bunun, aksi ispatlanamaz belgesidir. Elbette, sra ona da gelecek: greceiz...'')
Cumhuriyet, 13.12.2004 91 - ...O Gn, Mutlaka Gelecektir!.. (...bunlar Hasan 'la (Tanrkut) uzun zaman tartmzdr. Osmanbey 'deki (ili) apartmann, arka baheye bakan odas; o, msveddeleri ve kitap bekleri arasnda, kayp; bense, aralksz rettiim, soru iaretleri arasnda 'efendim ttihatlar, Kayzer Wilhelm'in, bir derkenarnda belirttii gibi, 'Berlin'in adamlar' mydlar; yoksa, eski Rumeli'de 'mnevvern' ele geirmi, nl talyan Mason Locas Macedonia Rissorta'nn, yeleri mi?' ''ok yllar sonra, yapabildiim bir 'tespit' i, Hasan 'a, (Tanrkut), o tarihte Byk Postahane binasndaki stanbul Adliyesi 'nde; III. Arceza 'ya arlmamz beklerken, anlatmaya almmdr: ''-... 'ttihatlar'n 'Almanc kanad', -bata Enver PaaBerlin zerinden, Karl Radek vastasyla, Moskova yolunu tutmuyor mu; bunlarn 'Cihan Mslman htilli' teebbs, Avrasya Trklerini kullanarak; ngiltere'yi bilhassa Hindistan'da- zora drmek amacndadr; oysa 'ngilizci kanad' -yni 'maliyeci' Cavit Bey- stanbul'da kalarak, -hin-i hcette- Mdafaa-i Hukuk Cemiyeti'ne el koyup, Mustafa Kemal'i devre d brakmay; Anadolu'daki 'yeni' hkmeti, Osmanl'nn Tanzimatln- bir uzantsna dntrmeyi dnmektedir!..'' ''Heyhat! Kbrs dn, Siyasi Polis 'te geirdii karanlk
dnem, Hasan 'n (Tanrkut) 'akli muvzenesini' bozduu iin, bunlar anlamyordu; oysa, sadece 20 'li 30 'lu yllara ait The Economist 'in Trkiye haberlerini ve yazlarn okumak, bunu anlamaya yeterdi; ama Hasan artk, o Hasan Tanrkut deildi ki!'' ...) '... Federasyon mu olur, konfederasyon mu?..' (Belge/3. ''...Gzi 'nin TBMM 'deki ilk gizli celse zabtlarn okuyal, handiyse otuz yl oluyor; o gn bugndr, el altndan Suriye ve Irak 'la ilikisi olduunu bilirim; balatt anti/emperyalist savaa katlmak amacyla, gizlice ona bavuran Suriye ve Irak 'n (Prens Faysal dahil) liderlerine, ayn cevab (1920) verdii malmdur: ''...gcmz ancak kendimizi kurtarmaya yetecek kadardr; siz de bizim yaptmz yapp, bamszlnz elde ediniz; bilhara, Federasyon mu olur, Konfederasyon mu olur, bir rgtte birleiriz...'' (bkz. Sadi Borak , 'Gizli Oturumlarda Atatrk'n Konumalar', ada Yaynlar, 1977) ''Bilinmez ka sene sonra, Hasan Rza Bey 'in (Soyak) 'Atatrk'ten Hatralar' nda, 'Hatay Meselesi' yle ilgili satrlarn; okurken, o devirdeki davranndan Paa 'nn adet zgn olduunu hissetmitim. Olay, zamann (1937) Suriye Dileri Bakan Cemil Mardam 'a anlatrken, bakar msnz neler demi: ''...ben, bir milletin mevcdiyetini kurtarmak iin ie balarken, ne yazk ki Suriye'yi, Irak', btn slm Dnyas'n, biraz msamaha etmek mecburiyetinde kalmtm; nk btn bu lemi kapsayan byk imparatorluun enkzn, bizim kadar dostlarmzn ve dindalarmzn da grm olduklarn biliyordum...'' '... Muayyen bir zamann gemesi lzmd...' ''... imparatorluun idaresindeki drstln dourduu, birok honutsuzluklar da nazar- itibara almak icb eder. ahsen, btn cmia iin gayret sarf etsem bile, baz ktlelerde hsl olmu zihniyetler, bizi birbirimize
yaklatrmayacak kadar, mhim idi. Bu sebeple ben btn kuvvetimi ve kudretimi, yalnz bu imparatorluk iindeki Trk olan unsura hasretmek mecburiyetinde kaldm...'' ''... -buraya dikkat!- ancak, ben bu ii yaparken emindim ki, asrlardan beri beraber yaam, dindalk yapm insanlar, ayrlamazlar. Yalnz imparatorluun yaratt birtakm sui tefehhmlerin unutulabilmesi; ve nihayet, beraber yaam bu insanlarn birbirini anlayabilmesi iin, muayyen bir zaman gemesi lzmd. Bugnn gelmi olduuna, itiraf edeyim ki; henz kani deilim; fakat o dediim gn gelecektir; fakat bu hakiki gnein doduu gn anlamak iin, biz ve dostlarmz, gnei saymayanlarn haksz tazyiklerinden mlhem olmak iin, daha fazla beklememeliyiz...'' (21/22 kinciknun 1937) ''Biraz akl- selim, biraz iz'an sahibi, kim bu satrlar okusa; Gzi 'nin Devlet-i Aliyye-i ahne 'nin eski vilyetlerinden oluan, slm lkeleri 'ne 'elini uzattn' grr. Zaten o zaman bile, temennileri, kuru lftan ibaret kalmam; elle tutulur somut tasarlara, ciddi nerilere dnmtr. imdi sra, onlar gzden geirmeye geldi; bylece Gzi 'nin anti/emperyalist, 'hrriyet ve istikll' savaln, mnhasran genlik yllarna mahsus zannedenler; vefatna bir yl kala dahi, nasl bir inklap muhrip olarak, yaadn greceklerdir...'' ''Tabii, bakarkr deillerse!..''
Cumhuriyet, 15.12.2004 92 - ...Onun Karakteri, Hrriyet ve stiklldi!... (... ne yalan sylemeli, Hariciye 'mizin sonradan yaptklarn dnp; Gzi 'nin, 'Hatay Meselesi' ndeki davranyla karlatrnca, insan 'hicbndan' yerin dibine geiyor: Bir onun, Balkan Pakt ve Sadabat Pakt Genelkurmay Bakanlarn iki yanna oturtup, Fransa Bykelisi'ne, 'Byk Ortadou' nun 'en gls' sfatyla, neler sylemi olduunu hatrlaynz; bir de, bu
davran adet mzur gstermek telyla, Gzi 'nin 'byle eyleri' genliinde yaptn, sonradan terk ettiini savunanlarn, iine decei perianl! nk Gzi her zaman ayn kiiydi; lmne bir yl da kalm olsa, 'Batl, Beyaz ve Hristiyan' glere ayn eyleri, ayn kudretle sylyordu; zira onun karakteri, 'hrriyet' ve 'istikll' di... (Belge/ 4. ''... Fransa Bykelisi Mr. Ponsoot 'yla, 'Hatay Meselesi' ni konuurken; o, sze onlarn 'htill-i Kebiri' ile balayp, 'nsan Haklar Evrensel Bildirisi' nden sz ederek; bir manada, bunlar 'bizzat' onlarn hie sayp, insan haklarn ihll ettiklerini im ediyor; sonra da, diyor ki: ''... ben muhterem milletinizin ve erefli ordunuzun, kymetli ve kudretli vasflarn, takdirle, sityile bilirim; ona bu uurla, dostluk elimi uzatmak istiyorum; o da benim dostluumun, deeri olduunu bilmelidir; buna ayn ehemmiyetle mukabele etmelidir...'' ''... baknz benim kendi dostluumun yannda, btn u etrafmda grdnz anl ve mmtaz ahsiyetlerin, temsil ettikleri erefli kuvvetlerin, Balkan Pakt ve Sadabat Pakt kuvvetlerinin, kymetli, kudretli ve muazzam dostluu var; bunun nemini devletinizin anlamamasn ve benim talebimi reddetmesi ihtimalini, tasavvur edemiyorum...'' (H. R. Soyak. 'Atatrk'ten Hatralar', s. 607, YKY 1973). Siz son yarm yzyl iinde, bu deer ve kratta konuan; bir devlet adammz grdnz m? u iki kk paragraf bile, bal bana Mustafa Kemal Paa 'nn kendine mahsus bir 'Byk Ortadou Projesi' ne yalnz sahip olduunu deil; ayn zamanda ve ahane bir ekilde, bu 'proje' yi 'Bat'y, Beyaz ve Hristiyan' Emperyalizm' e kar, nasl savunduunu gsterir...) 'Bu benim houma gitmiyor...' (Belge/5. ... hele zamann Suriye Dileri Bakan Cemil
Mardam 'la 'Hatay Meselesi' ni konuurken, altn izerek syledikleri!... Aka demi ki: ''... Trkiye Cumhuriyeti'nin arzu ettii ey, Suriye'nin mstakil bir slm devleti olmasdr. Suriyeliler, isterlerse bizimle dost olurlar yahut olmazlar, bu onlarn bilecei eydir; fakat herhalde, mstakil bir Suriye slm Devleti kurulmaldr...'' Onun anlayamad ve kabul edemeyecei nedir, onu da ayn aklkla dile getirmitir: ''... fakat garptan bir millet gelecek, bunu tyin edecek, bu benim houma gitmiyor. (Bunu) ok kymetli dostumuz Franszlara, ben aka sylediim gibi, siz de aka syleyebilirsiniz: Bu ite, onlar hakem tayin etmeyeceim; bizi kar kar braksnlar, biz anlarz...'' (bkz. a.g.e.) '... Franszlar, akln bana toplasn!...' Peki, ya brakmazlarsa?.. Gzi 'nin bu takdirde ngrd iki zmn ikisi de, onun tasavvurunda nasl gelimi ve kesin, bir 'Byk Ortadou Projesi' olduunun; o projeyi, ne kadar ciddiye aldnn, gstergesidir: A/ Birinci zm: Szn hi saknmam, diyor ki: ''... Franszlar bir ey yapamazlar, enerjinizi kullanmak artyla!. Ben bunu mspet olarak sylyorum ve icbnda da bunu gsterecek vaziyetteyim. Franszlar, eer phe ediyorlarsa, bunu tecrbe edebilirler. Yapamam! Hepimiz Mslmanz, yemin ederim ki, namusum zerine sylerim ki brakmam! ok temenni ederim ki, Fransz Hkmeti akln bana toplasn! Namusum zerine sylyorum, brakmam! Kendileri bilirler!...'' Ayrca 'inklapl' ve 'demokratl', ilve ettiklerinden belli olur: ''a/ Sizin ordunuz yoktur ama, bizim ordumuz vardr; girerim, ama karm!'', ''b/ Suriye mutlaka bamsz olmaldr!.'' (bkz. a.g.e.) Yni, 'federasyon' ya da 'konfederason', iki tarafn 'rzasna' braklmtr.
Peki, ya ikinci zm? O bal bana bir destan! lk okuduum zaman, tylerimin nasl rperdiini, lrsem unuturum. O kadar hayali, o kadar gerek d izlenimi uyandryordu ki, uzunca bir zaman inanamadm, evresindekilerin yaymlad hatralarda, bunu teyit edecek szler aradm: buluncaya kadar, o konuda tek satr yazmadm; nk Gzi Mustafa Kemal, devrimci bir liderin, iktidar olduktan sonra idealini gerekletirebilmek iin, tek rneini ancak XX. yzyln ikinci yarsnda grebileceimiz bir zm, daha o tarihte ngrm, stelik uygulamasn gze almt. Yalannca 'yumuamt' yle mi? O galiba 'yumuakalara' yle geliyor...)
Cumhuriyet, 17.12.2004 93 - ...Benzetmek Gibi Olmasn!.. (...merak ediyorum, acaba aranzdan hatrlayanlar kacak m? Daha nceki 'sylei' lerimizin birinde -belki birkanda- bu 'durumu' ele alm; olayn bana verdii heyecan, sizinle paylamaya almtm....) Gzi'nin 'inklapl'!.. (Belge/6. ''...daha o zaman, Gzi 'nin 'Bavekil' smet Paa 'yla, ciddi ihtilflar olmutu: 'Terakkiperver Frka', 'Suikast Davas', 'Kadrocular', 'Serbest Frka', 'Hatay Meselesi', bunlarn birka. Hasan Rza Bey (Soyak), Hatay sorunu kmaza girmi gibi olunca, Mustafa Kemal Paa 'nn ona aklad zm, 'Hatralar' nda yle anlatyordu: ''...defalarca Fransz Sefiri Mr. Ponsot'ya sylediim gibi, dava benim ahsi davamdr; ve icap ederse, yine ahsen halletmem gerekir; binaenaleyh ayet byle bir zaruret karsnda, yni silhl bir hareketle halletmek zorunda kalrsak, tutacam yolu da oktan kararlatrm
bulunuyorum; byle bir durumda; derhal devlet reisliinden, hatta meb'usluktan istifa edeceim; serbest bir vatanda olarak, bu ite alan arkadalarla beraber, Hatay topraklarna geeceim...'' ''...bildiin gibi, bunun her zaman imkn ve ok emin yollar vardr. Oradaki mcahitlerle ve anavatandan kap bize katlacandan phe etmediim kuvvetlerle, meseleyi yerinde ve ierden halletmeye alacam. sterse Trkiye hkmeti beni ve arkadalarm si iln eder ve hakkmzda tkibat yapar!..'' Tasavvurunda 'Byk bir Ortadou Projesi' olmayan bir 'inklp' lider; yarm yzyl sonra 'Che' Guevara 'nn ancak uygulayaca bir plan gndemine alabilir mi? Bu bir. kincisi, bu plana u szleri ekleyebilir mi? ''...Franszlarn, Suriye ve Lbnan'a yle kolay kolay istikll vereceklerinden emin deilim; binaenaleyh biz, hareketimizi onlara da temil ederek, ksa yoldan gerek Suriye ve gerekse Lbnan'a zledikleri istiklllerini temin edebiliriz.'' (H.R. Soyak, 'Atatrk'ten Hatralar', Cilt, II. S. 607.) Peki ya ncs? Acaba baka kimsenin azna almad bu 'ihtimali' hatralarnda bir dorulayan var myd? Baladm aramaya...'') Fahrettin Paa'nn 'tankl'!.. (Belge/7. ''...Fahrettin Paa 'nn (Altay), nklp Tarihi'mizde, alt yeterince izilmemi hizmetleri vardr ki, iyi niyetle gerekletirilmitir: zmir Suikast 'nn kefinde ve tecziyesinde nemli rol olan iki adamdan (teki zmir Valisi Kzp Paa (Dirik) birisi odur; smet Paa 'nn Cumhurbakan seiliinde, nemli etkisi olmutur; 'ordunun mdahalesi' saylabilecek bir etkisidir bu, (Bkz, 'Onyl Sava ve Sonras) Gzi 'nin 'Hatay zm' n de, ayn kitapta, yle anlatyor:
''...tmesinden korktuum iin, '-... hava ok sert; souk alrsnz, ieri buyurun!..' dediim vakit, o dalgn hli ile dnd ve bir masaya oturdu. Bir eyler syleyeceini bekliyordum ki, dudaklarndan u cmleler dkld: ''-...Paa biliyor musun ben, Cumhurbakanl'n brakp, Hatay'a 'ete reisi' olacam!..'' Bunlar sylerken, yine skntl hli devam ediyordu, benim glmsediimi grnce: '-...Ne glyorsun?' dedi. '-...efendim, siz Trkiye'nin 'ete reisi'siniz, Hatay'n 'ete reisi' bir temen olur...'' ...'' (a.g.e.s. 494) Bilmem bu kararl tavrn tesbitinden sonra, Gzi 'nin 'projesi 'nin mevcudiyetinden phe mmkn mdr? O zaman sorulacak soru u: Cumhuriyet Hariciye 'si, devletin kurucusunun 'projesi' ne ne kadar sdk kalmtr?) Fuat Paa'nn vasiyeti... (Belge/8. ''...Gzi 'den sonra, onun devletin temeli sayd hangi ilkeye sdk kaldk ki, buna kalabilmi olalm? Bilmem sras dtke andm, Keecizde Fuat Paa 'nn, - Tanzimat sadrazamlarmzn nde gidenidir.Padiah 'a 'vasiyetnamesi 'ndeki nl ve nemli tavsiyesi aklnzda kald m? Malm ya, demitir ki: ''...ecnebi mttefiklerimiz iinde, en ehemmiyetlisi ngiltere'dir; her ne olursa olsun, dnyann en sabrl ve en metin milleti olan ngilizler, bizim en nde gelen ve en son vazgeeceimiz mttefiklerimiz olacaktr. Bendenizce Babli'yi (devleti) ngiltere'nin dostluundan mahrum grmektense, birka vilyetimizi elden km grmek, daha iyidir.'' (Vasiyetname, The Levant Herald, 1869) ''Bat 'yla (AB ve ABD) aramz bozulmasn diye, eer Kbrs ' fed edebiliyorsak, Hariciye 'nin tutumu, Gzi 'ninkine mi benziyor, yoksa Tanzimat sadrazamlarnn, -
uygulamas Devlet-i Aliyye-i Osmaniye 'yi batran 'vasiyetnamesi' ne mi? Karar sizin!..''
Cumhuriyet, 20.12.2004 94 - ...ecaat Arz Ederken!.. (... Allah saklam! Meer, ne byk bir tehlike iindeymiiz; hassaten, yarm yzyl evvel, o karanlk 50 'li, 60'l, 70'li yllarda; 'kk dardaki Sol', lkemizi ele geirmek zereymi; eksik olmasn, dnyann teki ucundaki 'dostumuz ve mttefikimiz' -hele onun, sinek sektirmez istihbarat-; durumun vahmetini dakikasnda grm, Komnizm 'e kar bir 'slamiyet' duvar oluturarak tehlikeyi nlemi!... ... Neler mi samalyorum? Hayr efendim, bu 'tespitler' bana ait deil; iin hem uzman hem sorumlusu diyebileceimiz, bir 'grevli' nin tespitleri: CIA 'nn o zamanlar Ortadou Masas efi olan Mr. Graham Fuller 'n azndan dklyor; hem de Vatan 'a verdii bir mlkatta!..) (Belge/9. ''... 'Souk Sava' zamannda, Sovyetler'in Gney'e doru yaylmasn nlemek iin -gelitirilen- 'Yeil Kuak' fikri, herhalde bizimdi. Benim de bu ie byk katkm oldu tabii, belki de bu kavram hakknda en ok konuan bendim. ok da hakl bir tezdi. ok, ok doruydu. Komnizm'e kar bir duvar oluyordu slm...'' ''... Trkiye'de -ayn ekilde, ran'da da- ok kuvvetli bir Sol vard: Hem 1950'ler, 1960'lar, hem de 1970'lerde! Komnizm hareketi, ok kuvvetliydi. Ve Trkiye'de slm, Komnizm'e kar ok efektif deildi. slm zayf ama Solculuk glyd. Ve Trkler iin de, Komnizm, slmdan daha byk (bir) hareket (olarak) grld: Menderes'ten bu yana, Sac hkmetleri destekledik; bu dorudur...'' (Vatan gazetesi, 1 Kasm 2004)
...o dnemi, gndelik media dzeyinde -yni yzeyden deil- derinlemesine yaam her Trk aydn -hele Solcu ise-; bu mthi 'tehis' ve 'tesbit' e, glsn m alasn m, kestiremez. Neden mi? 'Mantk' diye bir ey vardr da, ondan! sterseniz, bir deneriz...) Ne de kuvvetli ya!... ...hele o 40'l yllarn sonu, 50'li yllarn ba! Merakls TKP'nin o tarihte, ciddi ekilde ikiye blndn; iler'le temas kaybettiini bilir; byk 'tevkifat ve davalar', zaten Hareket'i hrpalyordu; 'tehlike' nin bykl(!) hakknda bir fikir versin diye, misl ister misiniz? Hem mahkm hem srgn, air A. Kadir'in, kar kmaz toplatlan iir kitab ('Tebli') ka adet baslmt bilir misiniz? inde yazldr: yz ksur adet! Grld gibi, lkenin Komnist olmasna(!) ramak kalm! 1950'li yllara, iki byk 'tevkifat'la girilmiti: Cemiyetler Kanunu, 'snf esas zerine cemiyet kurma yasan' kaldrnca, hem Emeki Partisi (Dr. efik Hsn) hem TSP (Av. Esat dil kuruluyor; etraflarnda ya da drt dergi, bir miktar sendika! mrleri ksa olacak, hepsi yasaklanp, ou cezaevini boylayacaktr. Anlalan CIA ya da, o zamanki ad ne idiyse o- onlarn cezaevinde bile ne byk bir 'tehlike' olduunu(!), Washington'dan saptamt: hepsini toplasanz, ka kii ederdi acaba, yz m, yzelli mi, ikiyz m? 1960'lara diyecek yok! Kemalist Sol da ('Yn'), Sosyalist Sol da (TP ve DSK) 'hissedilir' gibi oluyorlar; zaten, Komnizm'le Mcadele Cemiyeti de rgtlenmi, rgtlenmi ama TP bir manada 'ulusal', bir manada 'demokratik' bir rgt; DSK ise, evcilletirilmi 'devlet' sendikaclndan, bamsz solcu sendikacla gemeye abalyor; onlarn dndaki rgtler, ya Komnizm'le
Mcadele iin olay karsn diye tasarlanm; ya da heyecanlar, gerei kavrama yeteneini aan genlerin abalar! Sonu, hsran! Hatrlar msnz? 12 Mart 'darbesi', kendisini, bunlar sayesinde hakl karmaya almt. Uzun szn ksas, devleti 'Yeil Kuaa' katmak iin, iki sebepten tehlike yoktu: Trk halk, ok partili demokrasiyi uygulamaya balam olmann heyecan iindeydi; zaten 'bir avu' olan 'Solcular' grmyordu bile! kincisi, i Snf ile Aydnlar arasndaki 'kltr fark'; 'sosyalist' geinen aydn rgtlerinin, 'ecnebi' muamelesi grmesine neden oluyordu: oy alamyorlar! Aslnda durum hl byledir: Sosyalist Solcu partilerin seimlerden hangi oy yzdeleriyle ktklarn, Mr. Graham Fuller grmyor mu? Trkiye 'de Komnistler ok glym de, onun iin 'Yeil Kuak' projesini uygulamlar! Buna tavuklar bile gler! Niyetleri bozuk! (...Trklerin unutmamas gereken iki tarih gereinden biri nedir? Lausanne Antlamas 'n, Washington 'n 'tanmamak' ta, ne kadar srarl olduu; Londra 'nn da Musul dolaysyla sorun karp, Nestri ve eyh Sait isyanlarn kkrtarak, stelik Ankara 'ya ltimatom verdii!.. Sleymaniye, Kerkk ve Musul'dan baka, Hakkri'yi de istiyordu. kincisi, Trkiye 'ye ilk ABD Bykelisi'nin 1927 'de gnderildii!.. Gerekte Anglo/Saksonlar, Sovyet htilli baarl olmasayd, Trk Devrimi 'ni daha o zaman, haritadan sileceklerdi; fakat XX. yy 'n o iki ihtilli (1917, Sovyet ve 1919, Anadolu) hesaplarn altst etmiti. Bu bakmdan, o zaman yapamadklarn, XXI. yy' n banda, niye denemesinler? stelik niyetlerinin bu olduunun ipularn, yine o zat, daha nce 'bizzat' sunmutur.
Greceksiniz!...)
Cumhuriyet, 22.12.2004 95 - ...Dillerinin Altndaki Bakla... ...Washington 'n, Bush Jr. Ve 'takm' yla beraber; hangi trden bir egemenlik, nasl bir ynetim mantna getiini, anlamak m istiyorsunuz? O 'takm' n en muteber, en 'nfuzlu' yldzlarndan Bayan Condeleezza Rice 'n; daha Sovyetler 'in henz dald sralarda, ne cevher yumurtlam olduuna bakacaksnz: (Belge/10. ''...bundan byle ABD'de, o ne olduu belirsiz 'uluslararas toplum'un karlarnn deil; dorudan doruya, ABD'nin karlarnn savunulmas gndeme alnmtr...'' ) yi de, ne demektir bu; yani ne alama gelir? Onu da baka bir 'politikac' bayan, Diane L. Kniappers , ayn aklkla ifade etmitir: (Belge/11. ''...bugn bizi inan, -yani din- zgrl lehinde, byle harekete geiren ey (buraya dikkat!) daha nce bizi Komnizm'le mcadeleye ynelten eydir. Bir insan toplumu, yalanlarla serpilip geliemez; dinsizlikle ve Komnistlikle, ancak yalanlar retilir; bu yzden uygarln gvencesi ancak inanla, yani, din zgrlyle olur; zira inan ve din zgrl, bireylerin namuslu yetimesini salar; namus erbeb olmazsa ticaret olmaz, ticaret olmazsa, uygarlk olmaz!...'' ) in ucu Trkiye'ye dayanyor... te, 'kafa' bu! stelik Diane L. Kniappers, sradan bir kadn deil, 'ABD Din ve Demokrasi Enstits 'nn, bakan; o sfatla konuuyor; geri btn dnya, ABD yapm filmlerde ve TV dizilerinde, yankee 'lerin ticari namus derecesini pekl lebiliyor; Afganistan 'daki, Irak' 'taki davranlar da, 'inanlarnn' samimiyeti ve
derinlii hakknda, yeterince fikir vermektedir ama; olsun, Bakan Bush Jr. ve ynetici 'takm' nn anlay, daha o tarihte, Samuel Huntington 'n 'Medeniyetler atmas' kuramna uygundur; zira ayn 'takm' dan Paul Henze , syledikleriyle bu tezi, bakar msnz nasl dorulamtr: (Belge/12. ''...eski Sovyetler'de, priten Vahabi doktrinler, kirlenmeye ve Materyalizm'e kar, panzehir olarak yaygnlat. Said Nursi'nin rencileri olan Nurcular, bilim, modern bilgi ve ciddi modern eitimin, geleneksel olarak slamda olduunu savunuyorlar. Trk aydnlarnn Nakibendiler konusundaki kayglar yapaydr; Trkiye'nin dousunda ve kasabalarnda yaygn olan Nakibendiler, eski Sovyetler'deki (yeni) bamsz Trk Cumhuriyetlerinde ortaya kan giriimci snflar iin, doal bir balant noktas ilevini grmektedir...'' ) ... Nasl, beendiniz mi? Bylece gelitirdikleri srecin ak ucu, Trkiye 'ye dayanm oluyor; lkemizde soruna nereden ve ne maksatla baktklarn renince, elbette Bayan Diane L. Kniappers 'in, 'demokratik ve laik cumhuriyet' lerle Komnistler'e neden ayn gzle bakt, daha iyi anlalacaktr... Komnizm bahane, hedef ulusal devlet! ...nk Trkiye 'yi, 'komnisti gl, dindar zayf' diye, 'yeil kuak' iine aldklarn sylemi olan Graham Fuller , bizzat o; Sovyetler daldktan sonra, hedefini deitirmi, greceiniz gibi, Komnizm 'in yerine Kemalizm 'i geirmitir. Diyor ki: (Belge/13. ''...Atatrk'n dnceleri, a iin son derece gl dncelerdi; ama onun sayesinde yaratlm bugnn, kendine gven duyan gl Trkiye'si; artk ulusal kimliini, yrngesini, dnyadaki roln (buraya dikkat!) hatta slamn gnlk hayattaki yerini, yeniden dnmelidir...'' ''...slama bakmann eitli yollar var, bence otomatik bir
tehdit olarak kabul edilmesi yanltr. Son elli ylda, yapay olarak bastrlmasnn baz meru nedenleri olabilir; ama artk Trkiye, bu konuda kendisiyle barmaldr. Gemiteki radikal laiklik politikalar dneminde, slamn hayatnzdan nasl dlanaca, adeta bir saplant haline gelmiti, bence bugn bu, daha az lazm olan bir reaksiyon...'' ''... Gemite Trkiye Ortadou iin bir modeldi, bugn de olmaya devam ediyor.. buraya dikkat!) hele demokrasi ile slam bir arada yaatacak bir forml bulunursa, ran'a ve Arap dnyasna byk bir nclk yapm olacaktr...'' (Cumhuriyet, 26 ubat 1990) Hepsi bu kadar olsa, yine iyi; hayr, ayn Graham Fuller, ayn tarihlerde baka bir gazeteye, bakar msnz neler demi; dilinin altndaki baklay, nasl karmtr: (Belge/14. ''Trkiye nfusunun i yaps, gemite genel olarak aka kabul edilmeyecek bir ekilde, ok etnik grnyor, Trkiye ok etnik unsurlu, ok dinli bir toplumun sorunlarn nasl halledecei sorusuyla urayor.'' Yani, onun gznde Cumhuriyet 'le ortaya kan 'ulusal devlet' ve 'Trk stkimlii' geerli deildir.) ''...Trkiye ok etnik bir lkedir ve bu gerei kabul etmelidir; bu gerein kabul, daha grbz, ekici ve baarl bir Trk devletinin balangcn oluturabilir; eer Alevi kimlii tannmazsa, Krtlere ifade zgrl verilmezse, ok ciddi bir kriz olabilir...'' (Yani mevcut Trk devleti baarl deildir, etnik blnmeyi benimsemek 'yeni Trk devletinin balangc olacak'tr... ) 'Yeil Kuak' taki teki lkelerin (ran, Irak, Suriye, Afganistan ) iinde bulunduklar bugnk durum hesaba katlrsa; asl amacn, onlar Komnizm 'e kar pekitirmek mi; yoksa bu bahaneyle, mstakbel blnmelerini hazrlamak m olduu, daha iyi anlalmaz m?
Karar sizin!.. Cumhuriyet, 24.12.2004 96 - ...Sfra Sfr, Elde Var Sfr!.. (... 'Avrupa Birlii' patrtsnn, arkasnda brakt; benim amdan bakarsanz, bir bayazdan birka satr; ehirleraras bir telefon muhaveresinden, aklmda kalan birka cmle! O kadar m nemsizdi? Hayr, tam tersine; o kadar nemli! Bayaz, Cumhuriyet 'in bayazs; tesbiti de udur: (Tesbit/1. ''... sonuta Brksel'de olan bitenler, diplomasi karmaas grnse de, basit bir hesaba oturuyor: 1/ Avrupa Birlii, mzakere tarihi dnda, hibir ey vermiyor. 2/ Trkiye, mzakere tarihi dnda hibir ey almyor, ama Kbrs' veriyor. 3/ 'Serbest Dolam'dan yoksun braklyor. 4/ Mzakere'nin 'ucu ak', sonu mehul: Trkiye'nin en az 10, en ok 20 yl AB'nin, yakn denetimi altna girecei kesin!...'' (Cumhuriyet, 18 Aralk 2004). Ayn gn, hatrn sormak amacyla, telefonla Trabzon 'da kendisine ulatm bir dost; televizyonda, Brksel deerlendirilmelerini izlemekteymi; bir ke yazarnn tesbitini, sca scana nakletti: (Tesbit/2. ''... Avrupallar anlamamz kabil deil! Hem srarla onlar benimsememizi, onlar gibi olmamz istiyorlar; hem de bunu gerekletirip, onlardan olmak istediniz mi, kesinlikle aralarna almyor, yorgunu daima yokua sryorlar...'' ) Her ikisi de dorudur, nk oumuzun medeniyetin 'zirvesi' sand Bat (ABD ve AB) 'Keifler Yzyl' ndan 'Dnya Savalar Yzyl' na kadar devam eden sre boyunca dnyay soyup soana eviren 'Beyaz, Batl ve Hristiyan' Emperyalizm' in ta kendisidir; amac yeryzn daha uygar bir aamaya gelitirmek deil; daha zengin, daha mreffeh olabilmek iin, 'kullanmak'tr: Evet,
'kltrszletirip' seni kendisine benzetir; ama benzeyecek gibi oldun mu, 'maymun muamelesi' yapar; hele 'karlar'na dokunursanz, maazallah!...) Avrupa'nn 'kilise mant'!... (arm/1. ''... Dr. M'ba' y tanyorsunuz; o tarihte, henz stajyer; Quartier Latin 'de Afrika giysileriyle dolayor; her sabah, salarn kazr, dazlak; msr sapndan yaplm piposunu tttrr, ite o zenci gzeli derdi ki: ''... Bat, aynen Roma gibi, medeniyeti, kendisinden ibaret sayar; yani Avrupa'nn ve Avrupalnn dnda, herkes 'barbar'; bir 'barbar' ne kadar 'Romal' olabilir ki? Hibir zaman!...'' Montparnasse 'daki Dupont Kahvesi'nde, Calvados bardan, pembe avucunda starak, muhtemelen una benzer eyler sylerdi: ''-... baksanza, Karl Marx gibi uluslararas bir dhi bile, ayn yanlg iindedir; kafas Avrupa dzeyinde iledii iin, XX. yy'n dnyada bir 'sosyalist devrimler yzyl' olacan iddia etmitir; ne Emperyalizm'i ve yeryzndeki tahribatn grebiliyordu; ne de bunun hazrlad Kurtulu Savalar'n ve demokratik devrimleri: XX. yy, onun istedii gibi olmad, Kurtulu Savalar'nn ve demokratik devrimlerin yzyl oldu...'' M'ba byle ahkm keserken (1960'lar) ne 'Sosyalist Blok' dalmt, ne de SSCB; meer eyrek asr mrnde, bir 'sosyalizm parantezi' olacakm; yerini, sonrakilerin beklentisine brakarak, ufalanp gitti ama, 'ulusallk' stelik gittike daha 'toplumsallaarak' devam ediyor; Bat 'nn aslnda bir trl iine sindiremedii, katlanamad budur: ABD de, AB de, 'Tam Bamsz ve 'zgr', -onlar gibi 'ulusal'- devletleri; ya 'manda' ya ya da 'dpedz smrgeye' dntrmek telandadr.
'Ulusalclk'n, gn getike daha ok anti/emperyalist vasflar kazanyor olmas, buradan douyor...) Trkiye'nin orada ii ne? (arm/2. ''... sras dmt de, sanrm yle bir dokunup gemitik: Bolevikler, (Rus Sosyaldemokrat Partisi 'nin 'solcu' kanad) rgtn en radikal -dolaysyla en Avrupal- kanad idi: bunlar, Ekim Devrimi 'nin (1917) yeryz 'mazlumlar' nn alayn, ayaklandracan sanyorlar; bunu salamak zere, bal bulunduklar II. Enternasyonal'e (Brksel) bavurmulard. Ne beklenir? Avrupa sosyalist partilerinin, davete katlmas m? Gerekeni budur ya, gereklemez! Nedenini, daha Alliance Franaise 'de Franszca renirken (1949), Trotskist snf arkadam Mark (Apter) yle aklard: ''- Brksel Enternasyonal'i Avrupalyd, yani ona bal iiler ve partileri, nc Dnya'nn smrlmesinden, yeterince pay alyorlar; Ruslarn arsna uyarlarsa, 'smrgeleri' elden gidecektir, 'avantalar'n kaybedecekler. Avrupa Sosyalizm'i, Sovyet arsna bu yzden hayr demitir; hem iine gelmedii, hem ban o ekmedii iin! Aksi halde, Moskova'nn III. Enternasyonal'i rgtlemesine, ne lzum vard ki?...'' Avrupa Birlii, hl kendisini Roma zanneden, devrini ikmal etmi, yal ve khne bir Emperyalizm 'dir; ona kar ilk 'kurtulu savan' kazanm Trkiye 'nin, onun iinde ne ii var?)
Cumhuriyet, 27.12.2004 97 - ...Batlnn Gerei, karna Gre Deiir!.. (...nerede okumutum hatrlamyorum. Trotsky galiba 'hatralar' nda anlatmtr; bir k sabah Kremlin 'den kyor; kar beyaz avluda, ne grse iyi, Vladimir lyi, tek
bana kazak dans yapyor! aknlna ald cevap, hakikatte Lenin 'in, Avrupa Sosyalizmi 'nin destei olmakszn, 'Sovyet htilli 'nin geleceinden, ok da emin olmadnn belirtisidir; nk ne demi: ''-...ne mutlu bize! Fransz Komn'nn sresini, bilmem ka gn getik: Devrim yayor, biz sevinmeyelim de, kim sevinsin?'' 'Yayor' muydu? Tartlr; hele 'halk sovyetleri' nin 'partinin denetimine', 'parti' nin, Stalin 'in 'denetimine' getii bilinirse! 'Ticaret Anlamas' rts altnda, ngiltere 'yle 'tek lkede sosyalizm' uzlamasna gidilecek; hem 'halk sovyetleri' (ralar), hem de -ok daha nemlisi- Komintern, Politbro 'nun denetimine sokulacakt. Bunun, - yllarca sonra hepsi 'aklanacak', ihtill politbrosu yelerinin; ard ardna yarglanp 'ihanet' ten 'tasfiyesi' anlamna geldiini, merakls bilir. Bat 'nn 'anlad' ve 'uygulamay' savunduu Sosyalizm, yeryzndeki 'esirler dnyas' nn mit ettii Sosyalizm deildi, onlarn tutsakl ve smrlmesi zerine tesis edilmi, -tabiri caizse- bir 'sekinler dzeni' idi: Stalin 'in, III. Enternasyonal 'i nce adeta 'ulusallatrp', sonra 'yozlatrmasn' desteklediler; elde ettikleri ilk frsattaysa, lav edilmesini isteyip, bunu da saladlar. Stalin 'in vefatnda Paris 'teydim, Cumhurbakan General de Gaulle, onun iin ne demiti bilir misiniz: ''-...o, Rusya'y, gl bir imparatorlua dntren byk bir devlet adamyd!..'' Bat (Avrupa) aslnda, Rusya 'da 'mazlumlar' ayaa kaldracak devrimleri deil; besbelli, doru drst bir 'ar' grmek istiyordu; nasl ki Trkiye 'de Musul diye, Oniki Adalar diye onlara kk sktren 'Kemal' i deil; cumhurbakan olur olmaz, Moskova 'ya srtn dnp, ngiltere ve Fransa 'yla ittifak imzalayan, 'smet 'i tercih ediyordu. Nereye kadar?)
'kiyzllk' detleridir!. (arm/3. ''...merakls hatrlamaz m? Quartier'deki Cafe Guimard' -ou renci- be Trk, mekn edinmiti (1949). Gedikli mteri bir Fransz, frsatn bulduka imlarla bizi ineliyor: Trk uymu da, Trk buymu da, asarm da, kesermi de, vs... Bir keresinde dayanamayp sormutuk: ''...nedir bu sizin Trklerle sorununuz? Size ne gibi bir ktlk yapm olabilirler?'' Cevab artcdr: ''-...ne midir? Daha dne kadar Viyana'daydnz; bu yandan da Pyrene'lerde: Bat Avrupa, ha bugn ha yarn saldracaklar korkusuyla yaad: Bu bile yetmez mi? ki anlam vard cevabnn: a/ Endls Emevileri ile Osmanl'y bir tutuyordu; yani olaya laik bir Fransz olarak deil, koyu bir Katolik olarak bakyordu. b/ Trklerden dpedz korkmaktayd...'' ...bu arma, son AB olayndan nce -sz birlii yapm gibi- dnyaca nl Fransz haftalk siyaset dergilerinden, en az nn, ayn 'kapak konusunu' semeleri neden oldu: 'Trklerden Korkmak Gerekir mi?' (Bkz. 'Le Nouvel Observateur') Byle 'ortalama' bir 'Batl' dan hangi anlay bekleyebilirsiniz? zmir gazeteciliimde, Fuar Zaman Fransz ziyaretilerin, yzme kar 'Modern Trkiye' vglerine az tank olmadm; ayn ziyaretilerin benzerleri, eme 'de, Gmldr 'de ya da Urla 'daki tatil kylerinde, bizi zehir zemberek ekitiriyorlard, ok kulak misafiri olmuumdur: Ne kabalmz kalyordu, ne cahilliimiz!..) 'Kemalizm'i onlar srdryordu... (...dedim ya, 'Beyaz, Hristiyan ve Batl' Emperyalizm' in, Sosyalizm 'le Ulusall, 'buluturup', i ie geirdiini; tam olarak, Afrika 'l zenci Komnistleri ( Dr. M'ba, Diopp, vsb...) tandktan sonra anlammdr: Bandung Konferans, Tito/Nehru/Nsr geninin III. Dnya 'ya sahip kmas; Sokarno, Lumumba, Seku Ture gibi liderler -deyim yerindeyse- Kemalizm 'i, kendi koullar iinde
srdrmek mcadelesini veriyorlard. Tam da o sralarda Franz Fanon 'u, hemen arkasndan Ziegler 'i, Ballandier'yi, Maurice Dobb 'u -ve benzerleriniokumaya koyuldum; ou dilimize evrilmemi bu eserler, 'Batl' olduklar halde, Emperyalizm 'in yeryzndeki tahribatn, aka ve kantlaryla tartyorlard. Ankara' daki nl Zafer ars' ndan, yllar sonra bir kitapda, J.M. Albertini' nin kitabn buldum ve aldm ('Azgelimiliin Mekanizmas', May Yaynlar, 1978) Trkeydi, fakat hak ettii alakay grmyordu: O gn bugn, sras dtke szn eder, yaptm alntlarla okuru drtmeye abalarm; zira J. M. Albertini, orada Emperyalizm' in III. Dnyal 'y zorla kendine benzetme, yine de hor grme politikasnn, 'mekanizmasn' da anlatmtr. Nasl m? Greceiz...)
Cumhuriyet, 29.12.2004 98 - ...Kltrszleme Nedir?!. (Bu yaz 'hileli' , haber vermedi demeyin!) ''...ki temel 'rk' dnce...'' ''...'Kltrszleme' bir grubun, dier bir kltrle ilikisi sonucu, kendi kltrn deitirmesi; hatta btnyle kaybetmesi olaydr. Azgelimi lkelerin ehir ekonomileri, hayat biimleri bakmndan, lkenin geri kalan ksmna yabancdrlar. Batllar, film, reklamclk, eitim ve yabanclarn varl yoluyla; ehir halk zerinde, egemenlik kurarlar. ehir, geni lde 'kltrszlemi' bir toplumdur...'' ''...smrc (emperyalist) yerli halkn, metropoldeki smrgeci (emperyalist) halka benzemesi amacyla, eski anlay ve kurululara, yeni bir biim vermeye alr. Ama yerlileri, aa bir dzeyde tutarak, tam bir benzerlikten
kanr. Bu politika, iki temel 'rk' dnce zerine kurulmutur; bu dncelere gre 1/ Hibir insan iin, bir Avrupalya benzemekten daha gzel bir ey olamayaca iin; Afrika, Asya ve Latin Amerika halkna, Bat Uygarl aktarlmaldr.. 2/ Hibir uygarlk Avrupa uygarlndan stn deildir. Bu arada yerlinin daima aalk bir varlk olduuna, hibir zaman dzelmeyeceine inanlmaktadr...'' Niin her eyden ok 'milliyeti'? ''...ekonomik ve politik egemenliin tesinde, smrgecilik, III. Dnya halknn kiiliini derinliine hedef alan, geni bir beyin ykama kalkm olmaktadr. Smrgelemi lke, smrgeciyi (emperyalisti) taklit etmesine, inandrlmak istenmektedir. Smrge halknn sanat, felsefesi ve dini inkr edilmekte; giderek, bu halkn kiilii yok edilmektedir. Endstri uygarl, azgelimi lkelere, kendi deer ve kart deerlerini aktarmaktadr. Gerekten de, bu deer ve kart deerler, ounlukla, zengin lkelerin ynettii; kitle haberleme aralar (byk basn, radyo, sinema, televizyon, reklamclk) vastasyla, iyice yaylmtr...'' ''...bu sosyo-kltrel darbe, phesiz III. Dnya ayaklanmasnn, niin her eyden nce 'milliyeti' bir ayaklanma olduunu aklayan olgudur. Egemenlik ve bamszlk haklarnn aranmas, phesiz bir kendi kendini kantlama, kiiliini yeniden yaratma ve kendine yeniden kimlik kazandrma abalarn ifade eder. Yine de III. Dnya lkelerinde bir sarsnt olmutur. Bamszlk elde edildii zaman bile, zellikle kltr alannda, smrgecinin (emperyalistin) taklit edilmesi sregelir. Ynetim sistemi, eski metropollere gre (yani Batl lkelere gre) biimlendiinden, yeni koullara uyma abalar engellenir...'' ''...Batl tketim modellerinin yaratt gsteri etkisiyle, reklamcln az buuk bilinli kurbanlar olan; ve endstriyel toplum yararlarnn, 'Batl' hayat biimleriyle
kart bir uygarla kavuma tutkusu iinde bulunan, III. Dnya'nn ayrcalkl (sekin) aznlklar; ounluk, mark ocuklarn arlk ve gsteriiliiyle, gnll olarak 'Amerikan hayat biimini' benimserler. Bu lkelerde tergalden 'Batl' giysisi, pamuklularn ulusal yerini almtr. Daha sonra alar, Avrupa yemeklerini renmek zorunda kalacaklardr...'' ''...gelecekteki kadrolarn, 'yabanc lkeler'e yollanmalarna gelince, bu da sz konusu kadrolarn, anavatanlarnda zmeleri gereken sorunlarla uzlamayan bir eitimden gemelerine yol aar. Yabanc lkelerde yetitirilme, ounlukla, yararl olmaktan ok, zararldr; bu sakncalar, gelecekteki yksek elemanlarn, eitli d lkelerde yetitirilmesi halinde, daha da byr. Eitimin eitlilii, ounluk, eylemde anlama ve uzlamay engeller...'' Kemal ve onun neferleri... (... 'hile' basit, kolayca anlalabilir bir 'hile' ydi; merakls, srrn zmtr bile!) Okuyageldiiniz satrlar, benim deildir: Emperyalizm 'in tehdidi altndaki, III. Dnya Halklar 'nn durumunu drste inceleyen ve aklayan, Batl yazarlardan birinin, J.M. Albertini 'nin; daha nce size birok kereler szn ettiim, 'Azgelimiliin Mekanizmas' adl eserinden, aynen aktarlmtr. Bu ii ilk defa da yapmyorum. Merak edip kurcaladm, iinde bulunduumuz ackl ve glnl durumu, handiyse aynen yanstan bu pasaj; ilk olarak, handiyse yirmi sene nce ( 7 Aralk 1986 tarihinde) yaymlamm; eminim ki, o zaman okuyan ok bilmiler, bunun 'zgnlk' diye yapldn sanm, yapan 'marginal' sayarak, glp gemilerdir. Anlatlann yaadmzla arzettii 'ayniyet' , bilmem imdi tylerini rpertecek midir?.. ''...Bat'nn 'namuslu' aydn, kendi lkesinin III. Dnya lkelerine dayatt rezillikleri grp yazyor; hatta buna
isyan ediyor da; acaba neden bizim aydnlarmzn ou, gzlerine giren 'mertei' grmezden gelip; '...Batl tketim modellerinin yaratt' 'gsteri etkisi' ve 'mark ocuklarn arlk ve gsteriiliiyle'; 'gnll olar ak', 'Amerikan Hayat Biimi' ni benimsiyorlar?..'' Kemal ve onun 'neferleri', bu vahim sorunun cevabn bekliyor...

Attila İlhan Görgü Tanığı

Diunggah oleh

Informasi Dokumen

Judul Asli

Hak Cipta

Format Tersedia

Bagikan dokumen Ini

Bagikan atau Tanam Dokumen

Opsi Berbagi

Apakah menurut Anda dokumen ini bermanfaat?

Apakah konten ini tidak pantas?

Hak Cipta:

Format Tersedia

Attila İlhan Görgü Tanığı

Diunggah oleh

Hak Cipta:

Format Tersedia

1 - ...Grg Tan ve nemli Tespiti...

kurtuluun anas ll bir iyimserliktir!.

Yoksa, Emperyalizm'le 'ortak olduklar' iin mi?

Anadolu'ya gitmilerdi: Kurtulu ve kimlik oradayd nk...

Kim demi onu?

Acaba etkileyen yalnz o mu?...

Merakls iin NOT: Okuduunuz bu yazlarn, 'Cumhuriyet

etmi... Ona da bir gz atacaz...)

Cumhuriyet, 29.11.2004 85 - ...Hl-i Pr-Mellimiz!..

Anda mungkin juga menyukai