Anda di halaman 1dari 4

An Official Organ of The Bangalore Mizo Association Registered Under Societies Act of Karnataka No.

: BLU-S188-2007-08 Date 7 May 2007


Vol. XVIII Issue No.38 Bangalore Mizo Association Pathian Nitin Chhuak Chanchinbu Date: 6 th January., 2012 Phek Khatna

TUALCHHUNG
* Bangalore Mizo ten hlawhtling taka Krismas leh kumthar hlim taka kan hman theihna tura min kaihruaitu Pathian hnenah lawmthu awm sela. He hun hlawhtling taka kan hman theihnan a thahnemngai taka thawhlawm thawhtu te zawng zawng zawng chungah BMA chuan lawmthu a sawi tak meuha, a let tamtaka Pathianin mal a sawm let theuh che u kan duhsakin kan beisei tlat ani. Lalpa chu fakin awm rawhse. * Kan member Pi Zoramliani w/o Pu Lalrinmawia chu BP sang avangin thawhtan ni chawhnu khan Command Air Force Hospital-ah admit a nih hnuin January ni 3, ningani khan fanu duhawm tak, kg thum leh a chanve a rit an nei a. An damchhuah zel kan duhsak e. * Kan Secretary Dr. Lalhmingmuana Sailo, chu a hna avangin ningani khan Thrissur, Kerala a zin a. Naktuk zan hian Bangalore a lo let leh tura beisei ani. * Bangalore tlangval tlawmngai leh luck Tv. Amos-a pawh Nagpur lama Krismas leh kumthar min hman san hnu in tluang takin Bangalore ah a rawn let leh ta e. * Makima Chawngthu Aizawla krismas leh kumthar hmang pawh tun kar lo awm tur ni 9 hian tluang taka Bangalore a rawn thlen thlak leh beisei ani. * Nimin Saturday ni 5 tlai khan hmeichhia te laka tharum thawhna leh sexual harassment duhlohna entirnan Bangalore-a North East unau awmte nen Freedom Miles neiin Boopasandra atanga Mekri Circle thleng kawng zawh ani.

Pawngsual Chungchang
(Opinion)
-Lal Muanzuala
Tunlai chu pawngsual lam hlirin news a luah khat mai. India ram khawpui ah pawh Delhi hi chu hmanlai Nicky Cruz-a te hunlai a New York khawpuia sualna nasa nen khan a tehkhin theih deuh roh a, khawpui a changkanga hmun hran hran atanga mipui kalkhawm an in pawlh sawp nasa tulh tulh a sualna pawh a pung tulh tulh thin ani. Mizoram pawh kan changkan ang zelin sualna pawh a pung ve zel tih kan hmu thei awm e. Mizoram bik chu lo dahtha rih ta ila tunlai kan boruak ah Delhi gang rape vel avanga mipui voice in awmzia a neih thui dan leh kan politician tepawn mipui aw ngai pawimawha thu an chhak chhuah nasat zia kan hre theuh anga. India ram democracy in hma a sawn zia lan chhuahna pakhat ah ngai ta ila. Amaherawhchu mipui hip nan an politicise nasa tih erawh hmuh hmaih lo ila. Mipui thinrimin Death Penalty te an tlangau pui avangin mipui hip nan an ti ani lek fang a, mi hnuk chhahna atana decision siamtu leh an thisen mawhphurtu nih hi an duh a rinawm chuang love. Chutiang chu mi pangngai chin chuan kan duh a rinawm loh ve bawk a. Death penalty hian pawngsual a tih tlem phah dawnlova, chemical castration pawh hian a tih tlem phah dawnlo ani. A chhan chu hetiang thil sual ti tute hian an thil sual tih lai hian hremna lam pang hi pakhatmah an ngaihtuahlo. Ringtu tamtak tena kan vanneih laia Pathian kan theihnghilha vanduaina kan han tawh chiahin Pathian hnenah kan tawngtai chuk ang vel ani. Tunah pawh he thil lan chianna pakhat chu India ram pumah pawngsual duhlohna sawrkar laipui pawhin a deny theihloh khawpa mipui voice a san lai leh hremna nasa zawk an ngaihtuah lai reng pawhin pawngsual chungchang news ah hmuh tur a awm reng tho. Hetiang te atang hian tunlai boruak san lai lemloh hian pawngsual, case file lemloh tamtak a awm ngeiin a rinawm ani. India dan hian hmeichhia te thlavang hi a hauh tha em em a, hmeichhe tamtakin advantage a an lak theih khawpin a hauh nasa ani. Entirnan, inngaizawng sex hmang ah pawh a hmeichhia in, min pawngsual ti a mipa a puh chuan dan chuan hmeichhia a tan nghal theihna khawpin India hmeichhia tehi kan dan hmanlai hian a hum tawh sa reng ani. Chutih laia pawngsual leh hmeichhe assault tam em em nachhan leh violence leh discrimination tamna em em chhan te, mipa tamtakin in hmeichhia an zahloh nachhhan em em tehi eng vang nge ni ang tih kan ngaihtuah ve a tul in ka hria. Hremna dan hmanga siamthat ngawt chi a nilo tih hria ila. ((phek hnihna ah chhunzawmna)

Vol. XVIII Issue No. 37 Bangalore Mizo Association Pathianni Nitin Chhuak Chanchinbu Date: 6 th January., 2012 Phek Hnihna
Editor Dr. Lalhmingmuana Sailo Joint Editors Tv. Lalmuanzuala Tv. MC Zirsangzela Circulation Managers Nl. R. Lalnuntluangi Nl. Laltlankimi Hmar Tv. Samuel Khawlhring Nl. Vanlalnghaki BMA AW lak man: Thla khat Rs.20 Thla thum Rs.50 Thla ruk Rs.90 Thla sawmpahnih Rs.180

(phek khatna chhunzawmna) Dan in a theih tawpin a veng hima, mahse kan society hian a zir silo ani. Inti Mipa lalna society, patriarchy society, chhuak kan la nih zia a lan chian hle bakah inti changkang hle mahila kan mindset ah chuan chutiang society lo in din chhuahna primitive society kan la hlat loh zia ti lang chiang tu pakhat ni in a hriat theih ani. Thinrim so san vanga thiltih hian awmzia a neih tlem zia kan hria anga, tun tumah pawh revenge aichuan prevention hi kan approach tur ni in ka hria. Mipui thinrimin Death penalty te an demand a, chemical castration te, politician ho lahin mipui rilru hip nan remchangah an lo hmang ve rawl bawknen. Heng hian sexual crime hi a ti tlem dawn chuanglo. An eye for an eye, aichuan prevention hi a tha zawk ani. Mizoram context ah pawh rape hi a nasa hle a, hmanlai atanga, Di neilo Pawla'n a sai. Tih in zirtir tute kan ni miau a, mipa in hmeichhia theih phet an tuma, hmeichhia in inven an tum thunga. Khatiang anih chuan dan mumal a awm silova kan pipute hunlai atang tawhin rape hi a tam hle in a rinawm tunlai dan atanga han teh chuan. Chung chu Kan thangthar tepawhin an ching chhunzawm ta zel a 80's leh early 90's chho vel thleng kha chuan ngaihzawngte fight tekha tlangval ho intihtheihna ala ni a. Tunhnu ah erawh chuan western movies leh information technology in min rawn chiah piah tak tak a, primitive society atangin khawvel changkanna in min rawn tuam thut a, kan awm ta dul dul mai ani. Hetianga kan awm nana na chuan middle class leh ngaihzawng hre chin mi pangngai zingah sex te a hluar lo theilova mi tha tam tak hian mi thalo tlem lutuklo te avang hian hmingchhiatna leh vanduaina (AIDS etc.) an tawk thin in nakin zelah pawh an la tawk an la tawk mai dawn ni. Hetiang siamtha tur chuan Mizoram mai pawh nilo India ram pum hian Social Reform kan mamawh a. Mizoram bikah chuan zirna school mai bakah kan moral institutions heng, YMA, kohhran thalai pawl leh pawl dangte hian influence nasa tak an nei thei ani. Hmeichhe dinhmun leh mipa dinhmun inang renga society in a ngai anih loh chuan Dan hian eng ang pawhin hmeichhia protect in pawngsual hremna ti sang mahse society-in a percieve chuan loh chuan awmzia a awm chuang dawnlo ani. A tlip nan Literacy rate sanna Kerala nena in khaikhin in Mizoram, Kristian ram, hi sexual assault ah leh AIDS ah an kan sang vah in a rin awm. Western culture kan adopt nasat zia tenena ngaihtuah zui mai mai ah... Keini aiin colonial period ah an awm rei daih ania... (Tun tum issue chu Article chhuah tur a awm bawksilova The Hindu open page ang deuhin opinion ka ziak ta mai. Ho in ti viau maithei. A variety lo in tih chuan khawngaihin rawn thawh ve thin ula. -Joint editor) _____________________________________________________________ PostoftheWeek (Tunlaiboruaknenainmilemaengeinngaihdan)

E-mail: bmanews@gmail.com Website: www.bangaloremizo.info

Editorial
Krismas boruak a zova kum thar kan chuang kai ta bawka mi tin mahni hna leh zirlai lam zawm leh turin kan inbuatsaih leh ta sung sung mai. Tun tum krismas hian kan nun theuh ah engemaw zawng talin rah tha chhuah theuh sela. Keimahni mai bakah kan bul vela mite laka kan rilru leh khawsak dan thlengin rah duhawm tak rawn chhuah sela a duhawm hlemai. Kum bul kan tan atang hian theihtawpin mahni hna leh tihtur a tha thei ang berin tih theuh tum tum ila. Bul tan that chu a chanve zo ang ani tih hre rengin kan kawng zawh theuh ah a tir atangin theihtawp I chhuah tlang ang u. Chutih rualin mahni tawk theuh ah harsatna hrang hrang tepawh kan la tawk chho zel anga, chung hunah chuan he krismas kan lawm chhan Isua Krista hi hre rengin, kan harsatna te a hnena kan thlen chuan min tanpui turin a inpeih reng ani tih hre rengin huaisen takin hmachhawn tlang ila. Harsatna leh manganna chauh nilo, hlimna leh lawmna tamtak pawhin min hmuak ang. Chung hunah tepawh chuan amah Isua Krista min kaihhruaina avanga vanneihna te dawng kanni tih hre rengin lawmthu sawi chung zelin amah i fak zel ang u.

Vol. XVIII Issue No. 37 Bangalore Mizo Association Pathianni Nitin Chhuak Chanchinbu Date: 23 rd Dec., 2012 Phek Thumna

Kei Chuan Tarmit Ka Vuah Tlat Dawn -K. Remruatfela KLE Law College BMA AW chhuak hmasaah khan Mizoram Chanchinbu lar tak Vanglaini Chanchinbua article chhuak, Pu Vanlalngaia ziah lakchhawn Tarmit kan vuah nge kan bun tih kha ka lo chhiar ve a. A ziaktu kha ka hriat ngai mi ni lo mah se, a thuziah dan kalhmangah khan Mizoram ramri dep lampanga awm ni turah ka lo ngai ve ringawt a. Saptawnga wear tih hi Mizo tawngah hman dan hrang hrang a awm a. Chuvangin, Zotawnga Tarmit ka vuah kan tih thin hi Zotawng diklo niin kan hman tlanglawn zawk tarmit ka bun tih hi hnial rual lovin Zo tawng dik zawk chu a ni e tih ang hawizawngin thu a rawn keuhthlu niin ka hria a. A chhuahna hmasa ber Vanglaini Chanchinbu-ah bauh let tur awm zawk tak ni mah se, ka chhanlet ngai lovin mi thil chik mi, Chhuanliana BVT in a rawn chhanglet tawh tho va. Kei chuan BMA AW lampangah tarmit ka lo vuah hrih zawk mai ang e.

Mizo tawng hi tawng mak leh dangdai ang reng tak a ni a. Awl tea lang si har zet mai niin, hmangtu tlem si ah chuan tawng hausa tak a ni bawk a. Chumi chu chuti zawk tur chu a ni tia, gramatical emaw tun dinhmun nena herrem atana itawm em em, mahse pi pute lo hman than dan ni hauh si lo tam tak a awm nuk mai.
Entirnan: kan tawng upaa thu haw lam kal lam kan tih te pawh hi, chik taka grammer nena chhut chuan thu kal lam haw lam ti awm zawk tak pawh a ni a, a chhan chu thil tih reng rengah kan kal phawt loh chuan haw tur kan awm dawn si lova. Mahse, hawlam tih tawngkam pi leh puten an lo hmang hmasa tlat hi thil mak tak zawng a ni. BMA AW veka Hmeichhia aiah Minu maw? tih thupui hmanga kan pi leh puten female koh nana Minu tih aia hmeichhia an rawn hmang tlat hi chhan tha tak a awm vangah i ngai mai ang u tia ka rawn tlip tawh ang deuh khan, Rawlthar Masculine gender, Tleirawl Feminine gender ni thei tura grammary(?)a inmil tak tur, hetia an lo then hrang mang hauh lo pawh hi chhan tha tak a awm vang a nih leh ngei ka ring. Aw le, a thupuiah han lut tawh ila. Mizo tawnga bun tih sawina reng reng chu thil pum, thil kual chhuak, kan taksa peng nghet taka hual chhuak a nih thin bakah kan mit-in a a hmuh theih, kan taksa bung chetna hmanrua, rim taka kan hman pawha tlathla mai mai thei lo thil hi a ni chawk a.

Vol. XVIII Issue No.37 Bangalore Mizo Association Pathianni Tin Chhuak Chanchinbu Date: 23rd Dec., 2012 Phek Lina

Heti zawng hian thlir ta ila...


I

-K.Remruatfela INDIA UNION CHHUNGA RINLUH KAN NIH DANNDIA UNION CHHUNGA RINLUH KAN NIH DAN Mi tam tak chuan, District Council hun hma kha chuan India mi kan ni lo, India rorelna hnuaiah kan awm hek lo. Excluded Area kan ni asin an ti a. Mizorama Political Party hmasa ber, Mizo Union Party ten India Union chhunga rinluh kan ni chiang alawm. Chu chu kan ram dinhmun ngaihtuahin kan thatpui ber dawn e an tih lawm lawm pawhin MNF party lam chuan awih harsa an tiin zalenna tharum leh hriamhei hmangin an sual ta hial a. Tun hnuah thangtharten thil kan chik ta bawk a, India Independent hma khan Mizote hi India Union-a rinluh kan lo nihtawhzia tihian han tarlang ve mai mai ila: (i) Kum 1890 vel lai khan Sap Officer kaihhraui Vai sipai te khan kan ram an rawn hmin a. Kum 1897 thleng khan Lunglei lam chu Bengal Province lamah Aizawl bial Assam Province lamah min dah darh a. Kum 1898 April ni khat khan Assam Province lamah min khungkhawm ta a ni. (ii) Kum 1012-a Bengal, Bihar, Orissa leh Assam ramri an siam khan Assam Province ah min beh nghehtir ta a ni. (Act 1912, Part 4 Schedule C ah a chuang). (iii) Indian Act of 1919 (52) (a) ah chuan, Indian Governor General chuan, British sawrkar awp chhung India rama mi chua tul a tih lai lai, ram hnufual (backward Tract) atan a puang theih ang a ti. Chumi bawhzui chuan Backward Tract Order No. 59 chuan heng (i) Mikir Hills (ii) North Cachar Hills (iii) Naga Hills (iv) Lushai Hills etc. te hi backward Tracts ah min puang. (iv) Indian Act of 1935 (92) (1) chuan, Excluded leh partially Excluded bialte chu Province Executive thuneihnain a huam a. Amaherawhchu Central leh Province dan siamte chu Governor in hman tur a ti te a nih loh chuan hman a ni lo ang a ti. (v) In Independence Act 1947 (2) (1) na chuaan Pakistan ram tura hlehthlak chin tih chauh lo chu, India ram British awpchhung ami tawh phawt chu India ramin a huat vek a ni a ti. Heng zawng zawngte hian Mizo Union party tanhmun chu a sawhnghet chiang hle awm e. Thangtharte hian Mizo Political History chungchang hi ngun thluk takin I zir chiang ang u. *****************************************************************************************

Post of The Week

Merry Christmas Everyone... *******************************************************

Anda mungkin juga menyukai