IDG.

PL

Amiga - wczoraj, dzi i jutro

PC World
21.09.2007 14:04

W roku 1985, gdy w domowych zaciszach panoway poczciwe ZX Spectrum, Atari 800XL czy Commodore 64, na rynek z impetem wpada innowacyjna konstrukcja firmy Commodore o nazwie Amiga (hiszp. la amiga - przyjacika). Zastosowanie w Amigach 16-bitowej technologii i wieloprocesorowej konstrukcji opartej na ukadach wyspecjalizowanych, sprawiay e moliwoci audiowizualne tego sprztu oszaamiay ludzi przyzwyczajonych do 8-bitowych komputerkw. Gwiazda Amigi wiecia mocno, jednak z czasem zacza przygasad nie nadajc za sprztowym i software'owym postpem pecetw, aby w koocu dmid si jedynie niewielkim wiatekiem. Przypominamy, jak przebiegaa historia tej pod wieloma aspektami rewolucyjnej konstrukcji i opisujemy, jak wyglda jej obecna sytuacja.

Znak rozpoznawczy komputerw Amiga

Historia Amigi rozpocza si w roku 1982, kiedy to Jay Miner, Dave Morse i R.J. Mical zaoyli firm Amiga Inc. W owych czasach w Stanach Zjednoczonych szalaa moda na gry telewizyjne i gwne zaoenie firmy miao na celu stworzenie czego, co miao im przynied sukces na owym rynku. Jednak Jay Miner mia wasne plany co do tego projektu. Przewidywa, e rynek w szybko si zaamie i wraz z zespoem technikw rozpocz prac nad nowym komputerem. Przez ponad rok utrzymywa prace w tajemnicy przed reszt wsplnikw. Nie wiadomo, jak skooczyaby si jego samowola, gdyby nie to, e - zgodnie z jego przewidywaniami - rynek gier telewizyjnych zaama si z dnia na dzieo i jedyn szans dla firmy stao si stworzenie prawdziwego, wielozadaniowego komputera. Premiera pierwszego prototypu Amigi miaa miejsce w roku 1984 na targach Consumer Electronics Show. Sprzt nie by jeszcze dopracowany, ale zosta entuzjastycznie przyjty przez fachowcw z brany. Mimo tego sukcesu, zaduona firma staa przed widmem bankructwa finansowego, a jedynym wyjciem stao si jej sprzedanie. Najbardziej atrakcyjn ofert przedstawia firma Atari, jednak jej warunki nie zadowalay twrcw Amigi. Nieoczekiwanie do gry wczya si firma Commodore i ju po krtkim czasie istnienie Commodore Amiga Inc. stao si faktem. Pierwsza Amiga W roku 1985 Commodore Amiga zaprezentowaa swj pierwszy komputer, a mianowicie Amig 1000 i rozpocza intensywne prace nad modelem majcym byd nastpc legendarnego C64 oraz nad modelem do zastosowao profesjonalnych. Wkrtce potem wprowadzono na rynek Amig 500 oraz Amig 2000, wyposaane standardowo w 512KB RAM. W odrnieniu od modeli 1000 i 2000, ktre byy komputerami typu desktop, Amiga 500 bya komputerem domowym ze zintegrowan w jednej obudowie jednostk centraln, klawiatur i stacj dyskw. Wszystkie te modele posiaday podobne parametry, rnic si jedynie iloci pamici oraz moliwoci rozbudowy. Podstawowym systemem operacyjnym Amigi jest AmigaOS z interfejsem Workbench. AmigaOS by jednym z pierwszych systemw wielozadaniowych, ktry w owych czasach znacznie przewysza moliwociami wiele innych systemw. W zaoeniu twrcw, Amiga miaa byd komputerem czcym w sobie cechy maszyny profesjonalnej i konsoli do gier. Po jej premierze rozpocz si prawdziwy wysyp oprogramowania - na Amig powstaway gry, programy muzyczne, graficzne, DTP i arkusze kalkulacyjne. W roku 1987 liczba sprzedanych Amig zapewnia Commodore pierwsze miejsce w rankingu producentw komputerw domowych (opanowanie ponad 80% rynku). Pamitad naley, e owym czasie Amiga miaa wielu konkurentw, w tym najbardziej chyba znan konstrukcj Atari ST, ktry zdoby popularnod w brany muzycznej, dziki wbudowanemu interfejsowi MIDI oraz oprogramowaniu Cubase.

Amiga 500 pod kontrol AmigaOS 1.3

Konfiguracja sprztowa Amigi 500, 1000 i 2000 posiaday procesor Motoroli MC68000 taktowany 7,14 Mhz i wyspecjalizowane ukady (Denise, Agnus i Paula) odpowiedzialne za obraz, dwik, operacje na pamici oraz dyskowe. Ukad graficzny o nazwie OCS (Original Chipset) umoliwia Amidze uzyskanie maksymalnej rozdzielczoci 640 x 512 (+ tzw. overscan) w 16 kolorach, bd te 320 x 512 w maksymalnie 32 lub 64 (tryb Extra Half Bright, w ktrym drugie 32 kolory byy o poow ciemniejszymi odcieniami) kolorach. Istnia take specjalny tryb HAM(6), ktry umoliwia uzyskanie w rozdzielczociach low (320 pikseli w poziomie) a 4096 kolorw, co w tamtych czasach byo wielkoci szokujc. Tryb ten jednak powodowa niewielkie przekamania wywietlanego obrazu, oraz bardzo powanie spowalnia dziaanie komputera, dlatego uywano go gwnie do wywietlania statycznych obrazw, bd te w prerenderowanych animacjach. W odrnieniu od syntetycznego popiskiwania 8-bitowych komputerw, Amiga dziki przetwornikom cyfrowo-analogowych oddawaa nam do dyspozycji czterokanaowy dwik stereo. Amigi w wersji desktop posiaday te w standardzie sloty Zorro, suce midzy innymi do rozbudowy komputera o np. karty graficzne. Dziki bogatemu oprogramowaniu tak rozbudowane Amigi 2000 z powodzeniem suyy np. w stacjach telewizyjnych. Rwnie zwykli uytkownicy mogli wykorzystad moliwoci audiowizualne komputera. W owych czasach Amigi postrzegane byy jako mae, dostpne niemal dla kadego, domowe stacje graficzne i muzyczne. Programy graficzne (np. Deluxe Paint) i muzyczne (chodby Sound Tracker) z pewnoci zapisay si w pamici kadego, kto kiedykolwiek posiada w wspaniay komputer. Jak ju wspomniaem, Amiga zaprojektowana bya take jako "maszynka do

gier". Wiele z produkcji na ten komputer przeszo do historii, firmy produkujce gry na ten komputer wyznaczay nowe cieki w komputerowej rozrywce.

Przegld gier na Amig 500

Scena, czyli nie tylko gry Opisujc histori Amigi, nie mona pomind istnienia wysoce rozwinitej tzw. sceny komputerowej, ktra poprzez swoje intra i dema wyciskaa z tego sprztu ostatnie soki. Uytkownicy Amigi nie zajmowali si wycznie 'giercowaniem' - tworzyli wasne programy, grafik i muzyk i dzielili si swoj twrczoci na scenowych spotkaniach. Wiele z tych dem mona dzi obejrzed dziki serwisowi YouTube. Do dzi pamitam, gdy jako maoletni posiadacz ZX Spectrum podziwiaem na Amidze prezentacj o nazwie Walker demo, czy te gr Dragon's Lair przypominajc jako ywo film animowany. Aplikacje te wymagay do dziaania kosmicznej wielkoci pamici, a mianowicie a 1MB (Amiga 500 standardowo posiadaa 512KB pamici RAM),

Przykady twrczoci demosceny za czasw Amigi 500

Czas lecia, pecety si rozwijay, a Amiga sprztowo staa w miejscu. Firma Commodore w roku 1990 zaprezentowaa dwa nowe modele o numerach 500+ i 3000. Amiga 500+ bya w zasadzie klonem Amigi 500 rozbudowanym o nowy Kickstart (czyli amigow odmian BIOS-u) w wersji 2.0, ktry zawiera midzy innymi ulepszone algorytmy obsugi twardych dyskw oraz nowy ukad Fat Agnus, ktry pozwala na wykorzystanie wikszej iloci pamici graficzno-muzycznej CHIP. Wraz z kolejnym modelem ROM-u przedstawiono take AmigaOS 2.0. Zastosowanie ukadw graficznych ECS (Enhanced Chipset) pozwalao na osignicie wyszych rozdzielczoci (1280 x 512 + overscan w 4 kolorach). Amiga 3000 (rwnie wyposaona w Kickstart 2.0 i ukady ECS) bdca nastpczyni Amigi 2000, bya przedstawicielem komputerw klasy high-end i pierwszym 32-bitowym komputerem Commodore. Wystpowaa w obudowach desktop oraz tower. Amiga 3000 - wyposaona w procesor MC68030 16Mhz lub 25Mhz z koprocesorem matematycznym, sprztowy flicker-fixer oraz kontroler SCSI - wietnie sprawdzaa si jako sprzt dla profesjonalistw.

Amiga 3000 w wersji tower

CDTV, czyli pierwsza poraka W roku 1991 Commodore przedstawi wiatu CDTV (Commodore Dynamic Total Vision). Chocia technicznie rzecz biorc bya to po prostu Amiga 500 z napdem CD, pilotem, oraz opcjonaln klawiatur i myszk na podczerwieo, tak naprawd byo to pierwsze na wiecie domowe 'centrum multimedialne'. Nikt wtedy jednak nie zauway, jakie moliwoci daje komputer wyposaony w CD, ktry mg zostad bezproblemowo podczony do telewizora. To co dzi uwaamy za normalne, w tamtych czasach nie zostao docenione i ten pierwszy krok w krain multimediw zakooczy si potkniciem. Programw wykorzystujcych potencja CDTV powstaa jedynie garstka. Firma Commodore, majca jak zwykle problemy z promocj i marketingiem, zaprzepacia sukces tego wyprzedzajcego swoje czasy komputera.

CDTV - konstrukcja wyprzedzajca swoje czasy i zmarnowany potencja

Trzy nowe 'przyjaciki' Amiga 500 na wczesne czasy bya konstrukcj rewolucyjn i rewelacyjn, jednak galopujcy postp sprawia, e jej moliwoci staway si coraz mniejsze, a jej urok przemija. Amiga 3000 bya wietnym komputerem dla profesjonalistw, jednak nadszed najwyszy czas, aby zaprezentowad nowy model dla przecitnego uytkownika. W koocu w roku 1992 przedstawiono a trzy nowe modele Amig, a mianowicie Amig 600, 1200 oraz 4000. Jeli chodzi o Amig 600 to z perspektywy czasu naley uznad, e bya ona konstrukcja nieudan. Praktycznie rzecz biorc bya to Amiga 500+ pozbawiona bocznego expansion slot, z wbudowanym modulatorem TV, kontrolerem IDE i zczem PCMCIA. Obudow zredukowano do minimum, usuwajc nawet klawiatur numeryczn.

Amiga 600 - niewielkie rozmiary i niewielkie moliwoci

Zupenie inaczej prezentoway si modele 1200 i 4000. Amig 1200, przeznaczon dla przecitnego uytkownika, wyposaono w nowy Kickstart 3.0 (a nastpnie 3.1) oraz system o tym samym numerze. Standardowo posiadaa ona 2MB pamici CHIP, procesor MC68EC020 (ekonomiczna wersja 32bitowego procesora 020 ze zredukowan do 24 bitw szyn adresow), kontroler IDE, zcze PCMCIA oraz nowe ukady graficzne AGA (Advanced Graphics Architecture). Pozwalay one na wykorzystanie w kadej rozdzielczoci (do 1280 x 512 plus overscan) takiej samej liczby kolorw, czyli do 256 z palety 16,7 miliona barw. Stworzono take nowy tryb HAM8, ktry pozwala rwnoczenie uzyskad na ekranie 262 144 kolory. Krytykowano natomiast stare, znane jeszcze z A500 ukady dwikowe, powolny blitter (ukad wspomagajcy wywietlanie grafiki) i brak bocznego expansion slot, ktry ogranicza moliwod rozwoju tego komputera. Amiga 4000 bya kolejnym modelem przeznaczonym dla uytkownikw profesjonalnych.

Kickstart w wersji 3.0 wystpujcy w Amigach 1200 i 4000, pniej zaistniaa moliwod wykorzystania go w starszych modelach

Pomimo tych wszystkich udogodnieo, hardware zastosowany w Amigach 1200 i 4000 ju w momencie premiery by przestarzay. Pecety rozpoczy swj triumfalny galop za megahercami, ktry trwa do dzi. Na rynku gier poczy pojawiad si pierwsze pozycje 3D jak Wolfenstein i Doom, a firmy je produkujce stwierdziy, e Amiga jest za wolna do tego rodzaju produkcji. Amigowcy postarali si wic o wasne gry na silnikach 3D, a po upublicznieniu programu rdowego Dooma, powstao mnstwo amigowych portw obalajcych wczeniejsze twierdzenia. Odejcie od Amigi firm produkujcych gry stawao si jednak zjawiskiem coraz bardziej powszechnym, do czego przyczyniao si niestety zjawisko powszechnego piractwa oprogramowania.

Pierwsze amigowe produkcje, oparte na silnikach 3D

CD32 - pierwsza konsola Po nieudanym debiucie CDTV w roku 1993 Commodore wprowadzia na rynek produkt przeznaczony wycznie do gier. CD32 bya pierwsz na wiecie 32-bitow konsol. Technicznie rzecz biorc, CD32 bya Amig 1200 wyposaon w napd CD, a pozbawion myszki i klawiatury. Wyposaono j take w ukad Akiko odpowiedzialny za konwersj chunky to plannar, sucy do wspomagania gier 3D. Dodatkowo mona byo do niej dokupid sprztowy dekoder MPEG, umoliwiajcy odtwarzanie na niej filmw zapisanych na CD.

Kolejna pechowa inwestycja Commodore

Niestety, powtrzya si sytuacja z czasw CDTV. Pocztkowo wszystko zapowiadao sukces, jednak skromna produkcja oprogramowania na ten model rycho zakooczya krtk karier tej konsoli. Produkowane na CD32 pozycje byy w zasadzie bliniaczymi kopiami gier znanych ze zwykych modeli Amigi. W pniejszych czasach CD32 (jak w zasadzie wszystkie modele Amigi) doczekaa si moduw mocno rozszerzajcych jej moliwoci (moliwod instalacji lepszego procesora, wicej pamici, twardego dysku itp.) i jej zamian w penoprawny komputer.

Microcosm - jedna z pierwszych, a zarazem niewielu gier wykorzystujcych moliwoci CD32

W roku 1994 firma Commodore ogosia bankructwo, a prawa do Amigi przeja firma Escom. Oprcz kontynuowania produkcji, firma przedstawia jedynie prototyp modelu o nazwie Walker (ze wzgldu na ksztat obudowy nazywanego odkurzaczem) i odsprzedaa prawa do Amigi firmie Viscorp. Ta dod szybko pozbya si kopotliwego bagau firmie Gateway. Plany co do przyszoci Amigi byy wielkie, a skooczyo si na projekcie... obudowy.

Umar 68k, niech yje PPC Gry dostpne na dan platform s jednym z wyznacznikw jej postpu technologicznego. Amiga stracia pozycj lidera na polu komputerowej rozrywki, a w koocu pozostaa przy niej jedynie garstka firm produkujcych kilka tytuw w cigu roku. Coraz bardziej widoczny stawa si te problem maej mocy procesora. Wydawao si, e wprowadzenie na rynek kart turbo do Amig 1200 i 4000 z najszybszym procesorem z rodziny 68k, a mianowicie MC68060 taktowanym 50 i 60Mhz uratuje sytuacj, jednak produkt ten ustpowa coraz dynamiczniej rozwijajcym si procesorom z rodziny x86. Rynek oferowa Amidze 1200 coraz wicej udogodnieo i rozszerzeo. Pojawiy si obudowy tower, sloty rozszerzeo Zorro, szybsze kontrolery IDE, w koocu realizatorw znalaz pomys zastosowania w Amigach 1200 i 4000 kart turbo z procesorami PowerPC.

Karta turbo z procesorem PPC i karta graficzna BVISION dla A1200

Karty turbo z PPC wymagay dodatkowo procesora z rodziny 68k, wic karty te posiaday dwa procesory na pokadzie. Prowadzio to do ciekawych paradoksw: bywao, e waciciel Amigi 4000 z procesorem 040, kupowa kart turbo PPC z... drugim procesorem 040. Z kolei karty PPC z procesorem 060 byy bardzo drogie. Kolejnym problemem by brak jednolitego systemu obsugi PPC. Ju na pocztku kariery PPC na Amidze rozgorza o to spr. Producent sprztu, firma Phase5 forsowaa swoje rozwizanie o nazwie PowerUP, jednak wiksze uznanie w oczach wodarzy Amigi znalazo rozwizanie o nazwie WarpOS, firmy Haage&Partner, ktre pojawio si jako oficjalna czd nowego AmigaOS. Wersje 3.5 i 3.9 wprowadzay wiele poprawek, jednak AmigaOS wci oparty by na architekturze 68k i to take negatywnie wpywao na prdkod dziaania caej platformy. Tym niemniej coraz wicej oprogramowania korzystao z moliwoci procesorw PPC.

Dugo oczekiwane, kolejne wersje AmigaOS 3.x

Wtedy to pojawio si alternatywne rozwizanie pod nazw MorphOS. System ten pracowa bezporednio na PPC z pominiciem procesora 68k, co powodowao duy wzrost wydajnoci. U jednych system ten spotka si du aprobat, inni cakowicie si odcinali od takiego rozwizania, bowiem co to za Amiga bez AmigaOS'u? Niezgodnod pomidzy obydwoma systemami, oraz brak moliwoci pracy na amigowych aplikacjach (chocia sukcesywnie powstaway wersje pod MorphOS) dodatkowo pogbiay rnice. Moliwoci ukadw AGA dawno ju przestay byd wystarczajce. Uytkownicy Amig 2000, 3000 i 4000 byli w na tyle komfortowej sytuacji, e mieli do dyspozycji karty graficzne oparte na slotach Zorro, jak na przykad Cybervision 64/3D, czy te Picasso IV. Mniejsze moliwoci rozbudowy Amigi 1200 powodoway, e jej uytkownicy mogli albo korzystad ze standardowych ukadw AGA, albo te zainwestowad w obudow tower i dodatkowe sloty Zorro, co nie byo inwestycj tani. Jednak krtko po premierze PPC zaprezentowano kart graficzn dla Amig 1200 (BVISION) i 4000 (CYBERVISION) opart na ukadzie Permedia 2, bijc na gow osigami poprzednie karty dla 'duych' Amig. Wydawao si, e to kolejna szansa na wyjcie Amigi z doka, ale zamiast spodziewanej lawiny oprogramowania, pojawio si jedynie par gier korzystajcych z owego sprztu. Z powodu niskiej sprzeday i wysokiego piractwa amigowej wersji Quake na procesory 68k, dokonujca konwersji firma Clickboom stwierdzia, e robienie wersji pod procesory PPC mija si z celem. Nie nastpi oczekiwany powrt producentw gier, ktre w zupenoci zadowala zapewniajcy olbrzymi zbyt dynamicznie rozwijajcy si rynek pecetowy i ani byo im w gowie, wracad na may, ryzykowny ryneczek Amigi. W chwili gdy Amiga pozostaa opuszczana przez firmy, to wanie uytkownicy zapewnili jej dalsze przeycie. Scena nadal dziaaa prnie produkujc dema, take takie prezentujce moc Amig z procesorami PowerPC, w czym celowaa zwaszcza polska scena amigowa.

Wipeout 2017 i Heretic 2 doczekay si wersji na Amig PPC

Koszmarnie drogie amigowe peryferia w porwnaniu z tanimi pecetowymi czciami spowodoway, e w koocu kto poszed po rozum do gowy i stworzy interface slotw PCI dla Amigi. Warto tu zaznaczyd duy wkad polskich firm w produkcj sprztu dla Amigi. Przykadowo firma Elbox zaprezentowaa swoje rozwizanie o nazwie Mediator, ktry w koocu umoliwia podczanie tanich kart pecetowych do Amigi.

Mediator firmy Elbox, czyli sloty PCI dla Amigi

Moliwym w koocu si stao korzystanie z modemw, kart dwikowych, sieciowych i akceleratorw 3D jak Virge, czy te VooDoo. Ale to wci byo mao. Stare, wysuone pyty gwne Amig 1200 i 4000 naleao zastpid czym nowym. Prawa do Amigi trafiy w koocu do firmy byego pracownika Gatewaya, a mianowicie Billa McEwana. Na pocztku nosia ona nazw Amino, ale potem ewoluowaa w Amiga Inc. Firma ta zdecydowaa si na udostpnienie firmom trzecim kodw rdowych systemu, a take praw do nazwy Amiga. Na efekty nie trzeba byo dugo czekad.

AmigaONE i Pegasos Wkrtce po tym wydarzeniu firma Eyetech ogosia, e pracuje nad swoim nowym projektem o nazwie AmigaONE. Pocztkowo miaa to byd karta rozszerzajca moliwod klasycznych Amig, jednak pod koniec roku 2002 przedstawiono now pyt gwn AmigaONE G3SE z procesorem PPC G3 600Mhz i pamiciami DIMM, opart na pytach Teron. Pyta posiadaa standardowe porty I/O, zcza AGP, PCI, USB, kontroler UDMA ATA 100, zintegrowan kart sieciow oraz dwik oparty na AC97Audio. Model ten nie zdoby wikszej popularnoci, poniewa umoliwia jedynie prac pod kontrol Linuksa i nie mona byo w niej wymienid procesora na szybszy. Wkrtce jednak powstay kolejne modele o nazwach AmigaONE G3XE i G4XE charakteryzujce si wymiennym moduem procesora, z czego ta ostatnia potrafia obsugiwad procesory o taktowaniu 933Mhz. Obecnie na pytach AmigaONE mona uyd nawet procesora G4 7457 o taktowaniu 1,3Ghz, chodziy te suchy o wykorzystaniu procesora 1,7Ghz, ale jak na razie skooczyo si na obietnicach. Na AmigaONE moemy uywad chodby interfejsu SATA, a dziki sterownikom w OS 4.0 take kart Radeon do modelu 9000Pro. Pocztkowo rwnie pyty XE dziaay jedynie pod kontrol Linuxa, jednak w roku 2004 ich uytkownikom udostpniono przedpremierow wersj dugo oczekiwanego AmigaOS 4.0. Cakowite przejcie na architektur PPC oraz wprowadzenie wielu ulepszeo, w koocu przynioso tak oczekiwany przez amigowcw powiew wieoci. Premiera finalnej wersji systemu nastpia dopiero w grudniu 2006. Emulacja 68k wbudowana jest w system i zdecydowana wikszod oprogramowania pisanego pod starsze systemy, dziaa bezproblemowo pod kontrol AmigaOS 4.0. Nie dziaa na nich natomiast system MorphOS. Pyty AmigaONE XE miay te inny powany mankament - a mianowicie wysok cen. Firma Eyetech zareagowaa prezentujc okrojone wersje pyt o nazwie Micro A1 w wersjach C i I, ktre charakteryzuj si miedzy innymi zintegrowan kart graficzn Radeon 7000 z 32MB RAM. Wicej danych technicznych mona znaled tutaj.

Niskobudetowa Micro AmigaONE

Oprcz AmigaONE innym projektem majcym byd w zaoeniu nastpc klasycznej Amigi, ktry zdoby popularnod staa si platforma Pegasos. Podobnie jak w przypadku AmigaONE, postawiono tu na procesory PowerPC, jednak platforma zrezygnowaa z systemu AmigaOS na rzecz MorphOS'a. Po raz kolejny wiatek amigowy zosta podzielony. Czd byych uytkownikw klasycznych Amig wybraa AmigaONE - inni zdecydowali si na Pegasosa.

Pyta Pegasos bez moduu procesora

Pyty Pegasosa obsuguj procesory PPC G4 o taktowaniu powyej 1Ghz i korzystaj z pamici DDR 266Mhz. Oficjalnie nie dziaa na nich system AmigaOS 4.0, ale podobno trwaj prace nad jego wersj na t platform. Moliwe jest uruchomienie systemw AmigaOS 3.x poprzez emulacj. Wicej informacji na temat Pegasosa mona uzyskad odwiedzajc stron Pegasos.pl. Z innych projektw nastpcw Amigi mona wymienid Draco, Boxera, PiosONE i A-BOXa, jednak w wikszoci nie wyszy one poza faz prototypw.

Co dalej? Na razie wci nie ma AmigaOS 4.0 w wersji dla klasycznych Amig z kartami PowerPC (pomimo, i prezentowano go na rnych imprezach). Od czasw Micro AmigaONE zapowiadano kilka pyt gwnych trzech rnych producentw, z czego jedynym projektem wartym wzmianki jest Samantha. Posiada ona USB 2.0, SATA, pamici DDR (266Mhz) i zintegrowan kart graficzn Radeon 9000 Mobility. Uywa dod sabego procesora AMCC 667Mhz, z moliwoci wymiany na 800Mhz, z tym, e firma zapowiada ju ryche pojawienie si procesorw o taktowaniu 1Ghz i wyszej.

Do you want to install AmigaOS 4 now?

rodowisko amigowe nadal tocz wojny i wojenki. Tym razem spr toczy si midzy producentem systemu, czyli firm Hyperion, a jego zleceniodawc, czyli Amiga Inc. Skutkiem tego projekt Samantha nie moe dostad licencji na AmigaOS, ani na uywanie nazwy Amiga. We Woszech rozpoczyna si po raz 11. najwiksze spotkanie powicone Amidze, czyli Planet Amiga. To wanie na niej rozpoczd si ma oficjalna sprzeda Samanthy, chocia na razie jedynie z systemem Linux. Ponadto mwi si o szybszym sprzcie tej firmy o kodowej nazwie MOANA, ktra prawdopodobnie bdzie komputerem wydajniejszym od najmocniejszej AmigaONE. Informacje na ten temat s jednak znikome, gdy producent - ACube Systems - ma rzadko spotykany w amigowym wiatku zwyczaj, a mianowicie najpierw co robi, a dopiero potem to prezentuje. Co takiego tkwi w Amidze, e ludzie wci wierz w przyszod tego komputera i wspieraj jego rozwj? Zapytany przeze nas o to Rafa "Mufa" Chya, redaktor magazynu uytkownikw klasycznej Amigi i AmigaONE EXEC, odpowiada na to bardzo rzeczowo: "Powody, czysto praktyczne, s dwa. Kompletny brak wirusw (od premiery pre-release w czerwcu 2004 r. nie stwierdzono ani jednego przypadku) i niesamowita prdkod dziaania. System jest bardzo "lekki" dla sprztu, bootowanie trwa poniej 10s, otwieranie okien i tym podobne operacje trwaj nieporwnywalnie szybciej na powolnym jak na dzisiejsze czasy G4 933Mhz, ni na super mega wypasionym pececie z Windowsem, czy Linuxem na pokadzie. Ponadto Amiga pomimo dosyd duego "zapuszczenia" w oprogramowaniu, cigle z powodzeniem suy mi jako podstawowy komputer. Nie jestem jakim zawodowym grafikiem czy muzykiem, jestem typowym przecitnym userem. Uywam wic Amigi do tego samego do czego uywa swego sprztu przecitny uytkownik peceta - sucham mp3 czy radia internetowego, obejrz film bd zdjcia zrzucone z cyfrwki, napisz maila, odwiedzam strony WWW, czasem odpal GaduGadu, pogram w co pod systemem, lub za pomoc emulatora. Sowem Amiga znakomicie nadaje si jako komputer do moich niewyrafinowanych potrzeb. Nie ukrywam jednak e o zakupie A1 zdecydoway gwnie powody niemerytoryczne, a wic sia przyzwyczajenia, oraz fakt e po prostu nie lubi Windowsa, a Linux czy MacOS pomimo e na obu troch pracowaem, nie potrafiy przycignd mnie na duej." Marcin Jasklski

AmigaOS 4.0