ARAF SURES

Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir.

Bismillhirrahmnirrahm 1. Elif. Lm. Mm. Sd.

Bu harflerin izah iin bak. Bakara: 2/1

2. (Bu), kendisiyle insanlar uyarman, inananlara t vermen iin sana indirilen bir kitaptr. Artk bu hususta kalbinde bir phe olmasn. 3. Rabbinizden size indirilene (Kur'an'a) uyun. O'nu brakp da baka dostlarn pelerinden gitmeyin. Ne kadar da az t alyorsunuz! 4. Nice memleketler var ki biz onlar helk ettik. Azabmz onlara geceleyin yahut gndz istirahat ederlerken geldi.
Allah Tel, Lt Peygamberin kavmini gece, uayb Peygamberin kavmini de gndz helk etmitir.

5. Azabmz onlara geldiinde arlar, Biz gerekten zalim kiilermiiz demelerinden baka bir ey olmad. 6. Elbette kendilerine peygamber gnderilen kimseleri de, gnderilen peygamberleri de mutlaka sorguya ekeceiz!
mmetlere peygamberlerine inanarak yolundan gidip gitmedikleri, peygamberlere de tebli vazifelerini yapp yapmadklar sorulacaktr.

7. Ve onlara (olup bitenleri) tam bir bilgi ile mutlaka anlatacaz. Biz, onlardan uzak deiliz. 8. O gn tart haktr. Kimin (sevap) tartlar ar gelirse, ite onlar kurtulua erenlerdir. 9. Kimin de tartlar hafif gelirse, ite onlar, yetlerimize kar hakszlk ettiklerinden dolay kendilerini ziyana sokanlardr. 10. Dorusu biz sizi yeryzne yerletirdik ve orada size geim vastalar verdik. Ne kadar da az krediyorsunuz! 11. Andolsun sizi yarattk, sonra size ekil verdik, sonra da meleklere, dem'e secde edin! diye emrettik. blis'in dndakiler secde ettiler. O secde edenlerden olmad.
yet-i kerime, Sizi yarattk, sonra size ekil verdik, sonra meleklere, deme secde edin, dedik ifadesiyle demin birdenbire deil, bir sre iinde yaratlm olduunu hatrlatmaktadr. nk nce insann esas maddesi yaratlm, sonra ona insan ekli verilmi, sonra duyularn kazanp dem durumuna gelince, meleklere ona boyun emeleri emredilmitir. Hz. demin, Allahn Kn! emriyle bir anda yaratlm olmas da Allahn kudreti dahilindedir.

Kaynak: Diyanet Vakf Meali

Sayfa 1

ARAF SURES
Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir.

12. Allah buyurdu: Ben sana emretmiken seni secde etmekten alkoyan nedir? (blis): Ben ondan daha stnm. nk beni ateten yarattn, onu amurdan yarattn, dedi. 13. Allah: yle ise, n oradan! Orada byklk taslamak senin haddin deildir. k! nk sen aalklardansn! buyurdu. 14. blis: Bana, (insanlarn) tekrar dirilecekleri gne kadar mhlet ver, dedi. 15. Allah: Haydi, sen mhlet verilenlerdensin, buyurdu. 16. blis dedi ki: yle ise beni azdrmana karlk, and ierim ki, ben de onlar saptrmak iin senin doru yolunun stne oturacam. 17. Sonra elbette onlara nlerinden, arkalarndan, salarndan, sollarndan sokulacam ve sen, onlarn oklarn kredenlerden bulmayacaksn! dedi. 18. Allah buyurdu: Haydi, yerilmi ve kovulmu olarak oradan k! Andolsun ki, onlardan kim sana uyarsa, sizin hepinizi cehenneme dolduracam!
blis, Allahn emrine kar gelip deme secde etmeyince, Allah Tel onu cennetten veya meleklerin iindeki yksek makamndan kovdu. Bunun zerine Allah Tel ile blis arasnda yukardaki konuma meydana geldi. Neticede Allah ona kyamete kadar yaama ve insanlar doru yoldan saptrma frsat verdi. Fakat kim blise uyarsa, onu da blis ile berber cehenneme atacan haber verdi.

19. (Allah buyurdu ki): Ey dem! Sen ve ein cennette yerleip dilediiniz yerden yeyin. Ancak u aaca yaklamayn! Sonra zalimlerden olursunuz. 20. Derken eytan, birbirine kapal ayp yerlerini kendilerine gstermek iin onlara vesvese verdi ve: Rabbiniz size bu aac srf melek olursunuz veya ebed kalanlardan olursunuz diye yasaklad, dedi. 21. Ve onlara: Ben gerekten size t verenlerdenim, diye yemin etti. 22. Bylece onlar hile ile aldatt. Aacn meyvesini tattklarnda ayp yerleri kendilerine grnd. Ve cennet yapraklarndan zerlerini rtmeye baladlar. Rableri onlara: Ben size o aac yasaklamadm m ve eytan size apak bir dmandr, demedim mi? diye nid etti. 23. (dem ile ei) dediler ki: Ey Rabbimiz! Biz kendimize zulmettik. Eer bizi balamaz ve bize acmazsan mutlaka ziyan
Kaynak: Diyanet Vakf Meali Sayfa 2

ARAF SURES
Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir.

edenlerden oluruz. 24. Allah: Birbirinize dman olarak inin! Sizin iin yeryznde bir sreye kadar yerleme ve faydalanma vardr, buyurdu. 25. Orada yaayacaksnz, orada leceksiniz ve oradan (diriltilip) karlacaksnz dedi. 26. Ey dem oullar! Size ayp yerlerinizi rtecek giysi, sslenecek elbise yarattk. Takv elbisesi... te o daha hayrldr. Bunlar Allah'n yetlerindendir. Belki dnp t alrlar (diye onlar indirdi).
Takv elbisesi, baz limler tarafndan hay, salih amel, yzdeki ho ehre, tevazu belirtisi olan sert ve yn elbise, harbte giyilen zrh ve mifer, Allah korkusu, emrettii ve yasaklad konularda Allahtan saknmay iar edinme ekillerinde yorumlanmtr. Buna, takvy hatrlatan ve takvnn gerei olan elbisedir, yorumunu da ekleyebiliriz.

27. Ey dem oullar! eytan, ana-babanz, ayp yerlerini kendilerine gstermek iin elbiselerini soyarak cennetten kard gibi sizi de aldatmasn. nk o ve yandalar, sizin onlar gremeyeceiniz yerden sizi grrler. phesiz biz eytanlar, inanmayanlarn dostlar kldk.
eytan da cinlerden olduu iin insanlarn gremeyecei bir ekilde insana yaklar ve ona vesvese verir. eytann insanlara grndn ifade eden baz rivayetler vardr.

28. Onlar bir ktlk yaptklar zaman: Babalarmz bu yolda bulduk. Allah da bize bunu emretti derler. De ki: Allah ktl emretmez. Allah'a kar bilmediiniz eyleri mi sylyorsunuz? 29. De ki: Rabbim adaleti emretti. Her secde ettiinizde yzlerinizi O'na evirin ve dini yalnz Allah'a has klarak O'na yalvarn. lkin sizi yaratt gibi (yine O'na) dneceksiniz. 30. O, bir gurubu doru yola iletti, bir guruba da sapklk mstehak oldu. nk onlar Allah' brakp eytanlar kendilerine dost edindiler. Byle iken kendilerinin doru yolda olduklarn sanyorlar.
Allah Tel bir gurup insan hidayete erdirmitir; bunlar Allahn gsterdii doru yoldan ayrlmazlar. Fakat bir gurup insan da vardr ki, doru yolu istemedikleri iin Allah da onlar kendi hallerine brakmtr. Bunlar sapk yolda gittikleri halde kendilerinin doru yolda olduklarn sanrlar. Asl yanllklar da burdan gelmektedir.

31. Ey dem oullar! Her secde ediinizde gzel elbiselerinizi giyin; yeyin, iin, fakat israf etmeyin; nk Allah israf edenleri sevmez.
slm dininde temizlik ve gzellie nem verilmitir. nsanlarn avret mahallerini rtecek derecede bir elbise giymeleri arttr. Fakat israfa kamamak kaydyla her mslmann ibadet esnasnda en gzel

Kaynak: Diyanet Vakf Meali

Sayfa 3

ARAF SURES
Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir. ve temiz elbisesini giymesi ise snnettir.

32. De ki: Allah'n kullar iin yaratt ss ve temiz rzklar kim haram kld? De ki: Onlar, dnya hayatnda, zellikle kyamet gnnde mminlerindir. te bilen bir topluluk iin yetleri byle aklyoruz.
yette, krn eda etme ynyle dnya nimetlerine esasen mminlerin layk olduu, ahirette ise tm nimetlerin yalnz mminlere ait olaca belirtilmitir ki, bu durum, Allahn rahmn ve rahm sfatlarnn bir sonucudur. Bak. Fatiha 1/2-3.

33. De ki: Rabbim ancak ak ve gizli ktlkleri, gnah ve haksz yere snr amay, hakknda hibir delil indirmedii bir eyi, Allah'a ortak komanz ve Allah hakknda bilmediiniz eyleri sylemenizi haram klmtr. 34. Her mmetin bir eceli vardr. Ecelleri gelince ne bir an geri kalrlar ne de bir an ileri gidebilirler.
Her mmet, her millet ve her devletin Allah tarafndan tayin edilmi bir mr vardr. O vakit geldiinde onu ne bir saat ileri ne de bir saat geri alabilirler. Milletler ve devletler, fertler gibidir, kurulur, geliir, duraklar, geriler, nihayet yklr ve yok olurlar. Bunlarn uzun ya da ksa mrl oluu, toplumun maddi ve manevi yapsnn salamlna baldr. Bu durum tayin edilmi ecele aykr deildir. Zira Yce Allah toplumun durumuna gre ecelini tayin eder.

35. Ey dem oullar! Size kendi iinizden yetlerimi anlatacak peygamberler gelir de kim (onlara kar gelmekten) saknr ve kendini slah ederse, onlara korku yoktur ve onlar zlmeyeceklerdir. 36. yetlerimizi yalanlayanlar ve byklenip onlardan yz evirenler var ya, ite onlar ate ehlidir. Onlar orada ebed kalacaklardr. 37. Allah'a iftira eden ya da O'nun yetlerini yalanlayandan daha zalim kimdir! Onlarn kitaptaki nasipleri kendilerine eriecektir. Sonunda elilerimiz (melekler) gelip canlarn alrken Allah' brakp da tapmakta olduunuz tanrlar nerede? derler. (Onlar da) Bizden svp gittiler derler. Ve kfir olduklarna dair kendi aleyhlerine ahitlik ederler. 38. Allah buyuracak ki: Sizden nce gemi cin ve insan topluluklar arasnda siz de atee girin! Her mmet girdike yoldalarna lnet edecekler. Hepsi birbiri ardndan orada (cehennemde) toplannca, sonrakiler ncekiler iin, Ey Rabbimiz! Bizi ite bunlar saptrdlar! Onun iin onlara ateten bir kat daha fazla azap ver! diyecekler. Allah da: Zaten herkes iin bir kat daha fazla azap vardr, fakat siz bilmezsiniz, diyecektir.
Toplumu yanl yolda yrten liderlere hem kendi kfirliklerinden hem de bakalarn doru yoldan saptrdklarndan tr; bunlarn peinden gidenlere de hem kfir olduklarndan hem de sapk liderleri

Kaynak: Diyanet Vakf Meali

Sayfa 4

ARAF SURES
Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir. taklit etmelerinden dolay iki kat azap edilecektir.

39. ncekiler de sonrakilere derler ki: Sizin bize bir stnlnz yok. O halde siz de yaptklarnza karlk azab tadn! 40. Bizim yetlerimizi yalanlayp da onlara kar kibirlenmek isteyenler var ya, ite onlara gk kaplar almayacak ve onlar, deve ine deliine girinceye kadar cennete giremiyeceklerdir! Sulular ite byle cezalandrrz!
Bu yetteki cemel kelimesini mehur olmayan kraat ekillerine dayanarak Kurandaki edeb tasvire uygun dmediini, deve ile ine delii arasnda bir mnasebet bulunmadn ileri srenler vardr. Bunun iin kelimenin dier kraattaki kaln ip yani halat manasn tercih ederler. Ancak, umumun kraat gz nne alnarak deve manas tercih edilmitir. Devenin ine deliinden gemesi, imknszlk bildirir. Buna gre yetin manas: Onlar asla cennete giremezler veya ok zor girerler demektir.

41. Onlar iin cehennem ateinden dekler, stlerine de rtler vardr. te zalimleri byle cezalandrrz! 42. nanp da iyi iler yapanlara gelince -ki hi kimseye gcnn stnde bir vazife yklemeyiz- ite onlar, cennet ehlidir. Orada onlar ebed kalacaklar.
yet-i kerimede Yce Allahn emir ve yasaklarnn insan gc stnde ve yaplamayacak bir ey olmad aka ifade edilmekte ve salih amel ileyenlere cennet vadedilmektedir.

43. (Cennette) onlarn altlarndan rmaklar akarken, kalplerinde kinden ne varsa hepsini karp atarz. Ve onlar derler ki: Hidayetiyle bizi (bu nimete) kavuturan Allah'a hamdolsun! Allah bizi doru yola iletmeseydi kendiliimizden doru yolu bulacak deildik. Hakikaten Rabbimizin elileri gerei getirmiler. Onlara: te size cennet; yapm olduunuz iyi amellere karlk ona vris klndnz diye seslenilir. 44. Cennet ehli cehennem ehline: Biz Rabbimizin bize vadettiini gerek bulduk, siz de Rabbinizin size vadettiini gerek buldunuz mu? diye seslenir. Evet! derler. Ve aralarndan bir arc, Allah'n lneti zalimlerin zerine olsun! diye barr. 45. Onlar, Allah yolundan alkoyan ve onu eip bkmek isteyen zalimlerdir. Onlar ahireti de inkr edenlerdir. 46. ki taraf (cennetlikler ve cehennemlikler) arasnda bir perde ve A'rf zerinde de herkesi simalarndan tanyan adamlar vardr ki, bunlar henz cennete giremedikleri halde (girmeyi) umarak cennet ehline: Selm size! diye seslenirler.
Arf: Cennetle cehennem arasnda yksek bir alandr ki, sevaplar ile gnahlar eit olanlar Allahn diledii bir zamana kadar burada kalacaklar; daha sonra Allahn affna nil olarak onlar da cennete

Kaynak: Diyanet Vakf Meali

Sayfa 5

ARAF SURES
Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir. gireceklerdir.

47. Gzleri cehennem ehli tarafna dndrlnce de: Ey Rabbimiz! Bizi zalimler topluluu ile beraber bulundurma! derler. 48. (Yine) A'rf ehli simalarndan tandklar birtakm adamlara seslenerek derler ki: Ne okluunuz ne de taslamakta olduunuz byklk size hibir yarar salamad. 49. Allah'n, kendilerini hibir rahmete erdirmeyeceine dair yemin ettiiniz kimseler bunlar m? (ve cennet ehline dnerek): Girin cennete; artk size korku yoktur ve siz zlecek de deilsiniz (derler). 50. Cehennem ehli, cennet ehline: Suyunuzdan veya Allah'n size verdii rzktan biraz da bize verin! diye seslenirler. Onlar da: Allah bunlar kfirlere haram klmtr, derler. 51. O kfirler ki, dinlerini bir elence ve oyun edindiler de dnya hayat onlar aldatt. Onlar, bu gnleri ile karlaacaklarn unuttuklar ve yetlerimizi bile bile inkr ettikleri gibi biz de bugn onlar unuturuz. 52. Gerekten onlara, inanan bir toplum iin yol gsterici ve rahmet olarak, ilim zere akladmz bir kitap getirdik. 53. (Fakat onlar), Onun tevilinden baka bir ey beklemiyorlar. Tevili geldii (haber verdii eyler ortaya kt) gn, nceden onu unutmu olanlar derler ki: Dorusu Rabbimizin elileri gerei getirmiler. imdi bizim efaatlarmz var m ki bize efaat etsinler veya (dnyaya) geri dndrlmemiz mmkn m ki, yapm olduumuz amellerden bakasn yapalm? Onlar cidden kendilerine yazk ettiler ve uydurduklar eyler (putlar) da kendilerinden kaybolup gitti.
Tevil: Bir eyi, varaca yere vardrmak demektir. yetin ifadesine gre, dnya hayatna aldanan kfirler, bu Kitaba iman etmeyip Bakalm sonu nereye varacak diyerek sonunu gzetirler, ii ileriye atarlar, ahirete inanmak iin kyametin kopmasn, ahiretin bilfiil gelmesini beklerler. Ama o gn geldiinde onlardan hibir amelin kabul olmayacan unuturlar.

54. phesiz ki Rabbiniz, gkleri ve yeri alt gnde yaratan, sonra Ar'a istiv eden, geceyi, durmadan kendisini kovalayan gndze bryp rten; gnei, ay ve yldzlar emrine boyun emi durumda yaratan Allah'tr. Bilesiniz ki, yaratmak da emretmek de O'na mahsustur. lemlerin Rabbi Allah ne ycedir!
stiv: Lgatte, ykselmek ve karar klmak demektir. Allahn bir sfat olarak, keyfiyeti bilinmeksizin Allahn Ar istil etmesi demektir. Gkler ve yer yaratlmadan nce gn mefhumu olmad iin baz mfessirler yette geen alt gn alt vakit veya alt gn kadar bir zaman olarak tefsir ederler. Allaha gre gn, an manasna geldii gibi uzun devreler manasna da gelir. Hac sresinin 47. yetinde, Allah katnda bizim saymzca bin yl sren

Kaynak: Diyanet Vakf Meali

Sayfa 6

ARAF SURES
Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir. bir gnn var olduu; Meric sresinin 4. yetinde de bizim saymzca elli bin yl sren bir gnn var olduu ifade edilmektedir. Yani Allah katnda gn itibardir. Farkl zaman birimlerini ifade etmektedir. te burada belirtilen gn, semvt ve arzn oluum devresi anlamndadr. Demek ki Allah kinat alt gnde yani alt devirde yaratp bugnk duruma getirmitir. Fussilet sresinin 9-12. yetlerinde bu husus daha teferruatl anlatlmtr.

55. Rabbinize yalvara yakara ve gizlice dua edin. Bilesiniz ki O, haddi aanlar sevmez. 56. Islah edilmesinden sonra yeryznde bozgunculuk yapmayn. Allah'a korkarak ve (rahmetini) umarak dua edin. Muhakkak ki iyilik edenlere Allah'n rahmeti ok yakndr. 57. Rzgrlar rahmetinin nnde mjde olarak gnderen O'dur. Sonunda onlar (o rzgrlar), ar bulutlar yklenince onu l bir memlekete sevkederiz. Orada suyu indirir ve onunla trl trl meyveler karrz. te lleri de byle karacaz. Her halde bundan ibret alrsnz. 58. Rabbinin izniyle gzel memleketin bitkisi (gzel) kar; kt olandan ise faydasz bitkiden baka birey kmaz. te biz, kreden bir kavim iin yetleri byle aklyoruz.
Allah Tel bu yette bir tebih yapmaktadr: Mmin, topra verimli olan gzel memlekete benzetilmitir ki o hak sz iitince onu kabul ederek faydalanr ve gzel ameller ortaya kar. Mnafk da kt toprakl yere benzetilmitir ki o, hak sz iittii halde onu kabul etmez ve ondan faydalanmaz.

59. Andolsun ki Nuh'u eli olarak kavmine gnderdik. Dedi ki: Ey kavmim! Allah'a kulluk edin, sizin ondan baka tanrnz yoktur. Dorusu ben, stnze gelecek byk bir gnn azabndan korkuyorum. 60. Kavminden ileri gelenler dediler ki: Biz seni gerekten apak bir sapklk iinde gryoruz! 61. Dedi ki: Ey kavmim! Bende herhangi bir sapklk yoktur; fakat ben, lemlerin Rabbi tarafndan gnderilmi bir eliyim. 62. Size Rabbimin vahyettiklerini duyuruyorum, size t veriyorum ve ben sizin bilmediklerinizi Allah'tan (gelen vahiy ile) biliyorum. 63. (Allah'n azabndan) saknp da rahmete nil olmanz midiyle, iinizden sizi uyaracak bir adam vastasyla size bir zikir (kitap) gelmesine atnz m? 64. Onu yalanladlar, biz de onu ve onunla beraber gemide bulunanlar kurtardk, yetlerimizi yalanlayanlar da suda boduk! nk onlar kr bir kavim idiler. 65. d kavmine de kardeleri Hd'u (gnderdik). O dedi ki: Ey
Kaynak: Diyanet Vakf Meali Sayfa 7

ARAF SURES
Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir.

kavmim! Allah'a kulluk edin; sizin O'ndan baka tanrnz yoktur. Hla saknmayacak msnz? 66. Kavminden ileri gelen kfirler dediler ki: Biz seni kesinlikle bir beyinsizlik iinde gryoruz ve gerekten seni yalanclardan sanyoruz. 67. Ey kavmim! dedi, ben beyinsiz deilim; fakat ben lemlerin Rabbinin gnderdii bir eliyim. 68. Size Rabbimin vahyettiklerini duyuruyorum ve ben sizin iin gvenilir bir tym. 69. Sizi uyarmak iin iinizden bir adam vastasyla Rabbinizden size bir zikir (kitap) gelmesine atnz m? Dnn ki O sizi, Nuh kavminden sonra onlarn yerine getirdi ve yaratlta sizi onlardan stn kld. O halde Allah'n nimetlerini hatrlayn ki kurtulua eresiniz. 70. Dediler ki: Sen bize tek Allah'a kulluk etmemiz ve atalarmzn tapmakta olduklarn brakmamz iin mi geldin? Eer dorulardan isen, bizi tehdit ettiini (azab) bize getir. 71. (Hd) dedi ki: zerinize Rabbinizden bir azap ve bir hm inmitir. Haklarnda Allah'n hibir delil indirmedii, sadece sizin ve atalarnzn takt kuru isimler hususunda benimle tartyor musunuz? Bekleyin yleyse, phesiz ben de sizinle beraber bekleyenlerdenim! 72. Onu ve onunla beraber olanlar rahmetimizle kurtardk ve yetlerimizi yalanlayp da iman etmeyenlerin kkn kestik. 73. Semd kavmine de kardeleri Salih'i (gnderdik). Dedi ki: Ey kavmim! Allah'a kulluk edin; sizin O'ndan baka tanrnz yoktur. Size Rabbinizden ak bir delil gelmitir. O da, size bir mucize olarak Allah'n u devesidir. Onu brakn, Allah'n arznda yesin, (isin); ona ktlk etmeyin; sonra sizi elem verici bir azap yakalar.
Semd Kavmine kardeleri Salih (a.s.) peygamber olarak gnderilince, dediler ki: Eer sen hakikaten bir peygamber isen dua et de u tan iinden bir dii deve ksn. O zaman senin peygamber olduuna inanrz. Hz. Salih de dua etti, o tadan istedikleri gibi bir deve kverdi. Bu mucizeyi grenlerden bir ksm ona iman etti, dierleri ise kfirliklerinde devam ettiler. Hz. Salih kavminden, deveye dokunmamalarn, devenin serbeste yeyip-iip dolamasn istedii halde onlar deveyi, ayaklarn keserek ldrdler. Bunun zerine Salih Peygamber bulunduu blgeden hicret etti, kavmi ise iddetli bir deprem ile helk oldu.

74. Dnn ki, (Allah) d kavminden sonra yerlerine sizi getirdi. Ve yeryznde sizi yerletirdi: Onun dzlklerinde saraylar yapyorsunuz, dalarnda evler yontuyorsunuz. Artk
Kaynak: Diyanet Vakf Meali Sayfa 8

ARAF SURES
Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir.

Allah'n nimetlerini hatrlayn da yeryznde fesatlar olarak karklk karmayn.

Semd kavmi am ile Hicz arasnda Hicr denilen blgede yaam gl bir kavim idi. Dalarda, vadilerde kayalar, mermerleri keser ve bierlerdi. Yontma talardan evler, saraylar, havuzlar ve istedikleri binalar yaparlard. yet-i kerimede Onun dzlklerinde saraylar yapyorsunuz; dalarnda, evler yontuyorsunuz melindeki blm buna iaret etmektedir. Kaya ve mermerleri ilk defa yontann Semd kavmi olduu ve bu ekilde bin yediyz kadar ehir yaptklar rivayet edilmektedir.

75. Kavminin ileri gelenlerinden byklk taslayanlar, ilerinden zayf grlen inananlara dediler ki: Siz Salih'in, Rabbi tarafndan gnderildiini biliyor musunuz? Onlar da phesiz biz onunla ne gnderilmise ona inananlarz, dediler. 76. Byklk taslayanlar dediler ki: Biz de sizin inandnz inkr edenleriz. 77. Derken o dii deveyi ayaklarn keserek ldrdler ve Rablerinin emrinden dar ktlar da: Ey Salih! Eer sen gerekten peygamberlerdensen bizi tehdit ettiin azab bize getir, dediler. 78. Bunun zerine onlar o (grltl) sarsnt yakalad da yurtlarnda diz st dona kaldlar. 79. Salih o zaman onlardan yz evirdi ve yle dedi: Ey kavmim! Andolsun ki ben size Rabbimin vahyettiklerini tebli ettim ve size t verdim; fakat siz t verenleri sevmiyorsunuz. 80. Lt'u da (peygamber gnderdik). Kavmine dedi ki: Sizden nceki milletlerden hibirinin yapmad fuhuu mu yapyorsunuz? 81. nk siz, ehveti tatmin iin kadnlar brakp da ehvetle erkeklere yanayorsunuz. Dorusu siz takn bir milletsiniz. 82. Kavminin cevab: Onlar (Lt'u ve taraftarlarn) memleketinizden karn; nk onlar fazla temizlenen insanlarm! demelerinden baka bir ey olmad. 83. Biz de onu ve karsndan baka aile efradn kurtardk; nk kars geride kalanlardan (kfirlerden) idi. 84. Ve zerlerine (ta) yamuru yadrdk. Bak ki gnahkrlarn sonu nasl oldu!
Hz. brahimin kardeinin torunu olan Hz. Lt, Humusta bulunan Sodom ehri halkna peygamber olarak gnderilmiti. Bu ehir halk baka hibir milletin yapmad bir fuhu (homoseksellik) yapyorlard. Lt (a.s.)n nasihatlerini dinlemediler, ktlklerine devam ettiler. Nihayet Lt Peygamber

Kaynak: Diyanet Vakf Meali

Sayfa 9

ARAF SURES
Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir. kendine inananlarla beraber geceleyin ehri terketti. Kavmi ise zelzele, balarna yaan mthi ta ve yamur ile helk olup gittiler. te kfr ve fuhun sonu byle neticelendi.

85. Medyen'e de kardeleri uayb' (gnderdik). Dedi ki: Ey kavmim! Allah'a kulluk edin, sizin ondan baka tanrnz yoktur. Size Rabbinizden ak bir delil gelmitir; artk ly, tarty tam yapn, insanlarn eyalarn eksik vermeyin. Dzeltilmesinden sonra yeryznde bozgunculuk yapmayn. Eer inananlar iseniz bunlar sizin iin daha hayrldr.
Medyen, brahim (a.s.)n olunun addr. Bunun torunlarna Medyen kabilesi, bu kabilenin ikamet ettii ehre de Medyen ehri denilmitir. Bu ehir, Filistin ile Hicaz arasnda ve Kzldeniz sahilinde bulunmakta idi.

86. Tehdit ederek, inananlar Allah yolundan alkoyarak ve o yolu eip bkmek isteyerek yle her yolun banda oturmayn. Dnn ki siz az idiniz de O sizi oaltt. Bakn ki, bozguncularn sonu nasl olmutur! 87. Eer iinizden bir gurup benimle gnderilene inanr, bir gurup da inanmazsa, Allah aranzda hkmedinceye kadar bekleyin. O hakimlerin en iyisidir. 88. Kavminden ileri gelen kibirliler dediler ki: Ey uayb! Seni ve seninle beraber inananlar memleketimizden kesinlikle karacaz veya dinimize dneceksiniz (uayb): stemesek de mi? dedi. 89. Dorusu Allah bizi ondan kurtardktan sonra tekrar sizin dininize dnersek Allah'a kar yalan uydurmu oluruz. Rabbimiz Allah dilemi baka, yoksa ona geri dnmemiz bizim iin olacak ey deildir. Rabbimizin ilmi her eyi kuatmtr. Biz sadece Allah'a dayanrz. Rabbimiz! Bizimle kavmimiz arasnda adaletle hkmet! Sen hkmedenlerin en hayrlssn.
Bu yette uayb (a.s.) kavminin dinlerine geri dnme teklifini reddetmekte, fakat bu ite Allahn dilemesini istisna etmektedir. Onun bu tutumu, Allahn iradesine teslim olmasnn bir ifadesidir. nk peygamber ve veller devaml olarak Allahn azabndan ve durumlarnn deimesinden korkarlar. Bu sebeple uayb (a.s.) diyor ki: Allahn dinini brakp da sizin dininize dnmemiz kabul edilir ey deildir. Ancak Allah bizim helkimizi dilemise bir ey diyeceimiz yoktur. nk btn ilerimiz onun elindedir. O, dilediini itaat sebebiyle mutlu klar, dilediini de gnahndan tr cezalandrr.

90. Kavminden ileri gelen kfirler dediler ki: Eer uayb'e uyarsanz o takdirde siz mutlaka ziyana urarsnz. 91. Derken o iddetli deprem yurtlarnda diz st donakaldlar. onlar yakalayverdi de

92. uayb' yalanlayanlar sanki yurtlarnda hi oturmam gibiydiler. Asl ziyana urayanlar uayb' yalanlayanlarn kendileridir.

Kaynak: Diyanet Vakf Meali

Sayfa 10

ARAF SURES
Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir.

93. (uayb), onlardan yz evirdi ve (iinden) dedi ki: Ey kavmim! Ben size Rabbimin gnderdii gerekleri duyurdum ve size t verdim. Artk kfir bir kavme nasl acrm! 94. Biz hangi lkeye bir peygamber gnderdiysek, ora halkn, (peygambere ba kaldrdklarndan tr bize) yalvarp yakarsnlar diye mutlaka yoksulluk ve darlkla skmzdr. 95. Sonra ktl (darl) deitirip yerine iyilik (bolluk) getirdik. Nihayet oaldlar ve: Atalarmz da byle sknt ve sevin yaamlard dediler. Biz de onlar, kendileri farkna varmadan anszn yakaladk. 96. O (peygamberlerin gnderildii) lkelerin halk inansalar ve (gnahtan) saknsalard, elbette onlarn stne gkten ve yerden nice bereket kaplar aardk, fakat yalanladlar, biz de ettikleri yznden onlar yakalayverdik.
Yce Allah insanl doru yola iletmek iin zaman zaman onlarn iinden setii yksek ahsiyetleri peygamber olarak gndermitir. Fakat baz memleketlerin halk, eytana ve nefislerine uymada son derece ileri gittikleri iin peygamberlerin uyarlarn kabul etmemi ve onlar reddetmilerdir. Cenab- Allah byle davrananlarn kimini hemen cezalandrm, kimini de bir mddet mhlet verip mreffeh bir hayattan sonra anszn yakalam ve helk etmitir. te 94-96. yetler bu durumu tasvir etmektedir.

97. Yoksa o lkelerin halk geceleyin uyurlarken kendilerine azabmzn gelmeyeceinden emin mi oldular? 98. Ya da o lkelerin halk kuluk vakti elenirlerken kendilerine azabmzn gelmeyeceinden emin mi oldular? 99. Allah'n azabndan emin mi oldular? Fakat ziyana urayan topluluktan bakas, Allah'n (byle) mhlet vermesinden emin olamaz. 100. nceki sahiplerinden sonra yeryzne vris olanlara hla u gerek belli olmad m ki: Eer biz dileseydik onlar da gnahlarndan dolay musibetlere uratrdk! Biz onlarn kalplerini mhrleriz de onlar (gerekleri) iitmezler. 101. te o lkeler... Onlarn haberlerinden bir ksmn sana anlatyoruz. Andolsun ki, peygamberleri onlara apak deliller getirmilerdi. Fakat nceden yalanladklar gereklere iman edecek deillerdi. te kfirlerin kalplerini Allah byle mhrler. 102. Onlarn ounda, sznde durma diye bir ey bulamadk. Gerek u ki, onlarn ounu yoldan km bulduk.
103-156. yetlerde Musa (a.s.)n Msrda Firavun ve kavmini tevhid dinine daveti ve srailoullarn Msr esaretinden kurtarma mcadelesi anlatlr:

Kaynak: Diyanet Vakf Meali

Sayfa 11

ARAF SURES
Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir.

103. Sonra onlarn ardndan Musa'y mucizelerimizle Firavun ve kavmine gnderdik de o mucizeleri inkr ettiler; ama, bak ki, fesatlarn sonu ne oldu! 104. Musa dedi ki: Ey Firavun! Ben lemlerin Rabbi tarafndan gnderilmi bir peygamberim. 105. Allah hakknda gerekten bakasn sylememek benim zerime bortur. Size Rabbinizden ak bir delil getirdim; artk srailoullarn benimle brak!
srailoullar, daha nce Yusuf (a.s.) Msrda hazine yetkilisi iken babalar Yakub Peygamberle beraber Filistinden gp Msra yerlemilerdi. Bilahare Msr firavunlar srailoullarn parya snf olarak geri ve ar ilerde istihdam ettiler, bunlara birok zulm ve ikenceyi reva grdler. imdi ayn milletten peygamber olarak gelmi olan Musa (a.s.), kendi kavmini Firavun zulmnden kurtarmak iin Msrdan karp tekrar Filistine gtrmeyi ona teklif etti.

106. (Firavun) dedi ki: Eer bir mucize getirdiysen ve gerekten doru sylyorsan onu gster bakalm. 107. Bunun zerine Musa asasn yere att. O hemen apak bir ejderha oluverdi! 108. Ve elini (cebinden) kard. Birdenbire o da seyredenlere bembeyaz grnverdi.
Baston ve el beyazl Hz. Musaya verilen iki mucizedir.

109, 110. Firavun'un kavminden ileri gelenler dediler ki: Bu ok bilgili bir sihirbazdr. Sizi yurdunuzdan karmak istiyor. Ne buyurursunuz? 111, 112. Dediler ki: Onu da kardeini de beklet; ehirlere toplayclar (memurlar) yolla. Btn bilgili sihirbazlar sana getirsinler.
Hz. Musann kardei, Harun (a.s.)dr. O da kardeine yardmc olarak gnderilmi bir peygamberdir.

113. Sihirbazlar Firavun'a geldi ve: Eer stn gelen biz olursak, bize kesin bir mkfat var m? dediler. 114. (Firavun): Evet hem de siz mutlaka yaknlarmdan olacaksnz, dedi. 115. (Sihirbazlar), Ey Musa sen mi (nce) atacaksn, yoksa atanlar biz mi olalm? dediler. 116. Siz atn dedi. Onlar atnca, insanlarn gzlerini

Kaynak: Diyanet Vakf Meali

Sayfa 12

ARAF SURES
Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir.

bylediler, onlar korkuttular ve byk bir sihir gsterdiler.

Sihirbazlar ip ve odun paralarn ortaya attlar. Fakat halkn gzlerini byledikleri iin bu attklar eyler onlara ylan gibi gzkt.

117. Biz de Musa'ya, Asan at! diye vahyettik. Bir de baktlar ki bu, onlarn uydurduklarn yakalayp yutuyor. 118. Bylece gerek ortaya kt ve onlarn yapmakta olduklar yok olup gitti. 119. te Firavun ve kavmi, orada yenildi ve kk derek geri dndler. 120. Sihirbazlar ise secdeye kapandlar. 121, 122. Musa ve Harun'un Rabbi olan lemlerin Rabbine inandk dediler. 123. Firavun dedi ki: Ben size izin vermeden ona iman m ettiniz? Bu, hi phesiz ehirde, halkn oradan karmak iin kurduunuz bir tuzaktr. Ama yaknda (banza gelecekleri) greceksiniz! 124. Mutlaka ellerinizi ve ayaklarnz aprazlama keseceim, sonra da hepinizi asacam!
Firavunun sihirbazlar toptan Hz. Musaya iman edince, Firavun bu iin bir komplo olduunu sand ve halkn da toptan iman edeceinden korktu. Bunu nlemek maksadyla sihirbazlar tehdit ederek hem onlara, hem de halka gzda verdi. Ayrca Hz. Musa ve ona inananlara kar halk tahrik etmek ve kendi durumunu korumak maksadyla da halkn yurtlarndan karlmak istendiini ileri srd.

125, 126. Onlar: Biz zaten Rabbimize dneceiz. Sen sadece Rabbimizin yetleri bize geldiinde onlara inandmz iin bizden intikam alyorsun. Ey Rabbimiz! Bize bol bol sabr ver, mslman olarak canmz al, dediler. 127. Firavun'un kavminden ileri gelenler dediler ki: Musa'y ve kavmini, seni ve tanrlarn brakp yeryznde bozgunculuk karsnlar diye mi brakacaksn? (Firavun): Biz onlarn oullarn ldrp, kadnlarn sa brakacaz. Elbette biz onlar ezecek stnlkteyiz dedi. 128. Musa kavmine dedi ki: Allah'tan yardm isteyin ve sabredin. phesiz ki yeryz Allah'ndr. Kullarndan dilediini ona vris klar. Sonu (Allah'tan korkup gnahtan) saknanlarndr. 129. Onlar da, sen bize (peygamber olarak) gelmeden nce de
Kaynak: Diyanet Vakf Meali Sayfa 13

ARAF SURES
Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir.

geldikten sonra da bize ikence edildi, dediler. (Musa), Umulur ki Rabbiniz dmannz helk eder ve onlarn yerine sizi yer yzne hakim klar da nasl hareket edeceinize bakar dedi.
Bylece Hz. Musa istikbalin, inananlarn olacana iaret etti. Yce Allah, Firavun ile kavmini suda boarak bu vadini yerine getirdi. srailoullarn, onlarn yurtlarna ve mallarna Davud ve Sleyman (a.s.) zamanlarnda sahip kld. Ya b. Nn devrinde de Kuds fethettiler.

130. Andolsun ki, biz de Firavun'a uyanlar ders alsnlar diye yllarca kuraklk ve mahsl ktl ile cezalandrdk. 131. Onlara bir iyilik (bolluk) gelince, Bu bizim hakkmzdr derler; eer kendilerine bir fenalk gelirse Musa ve onunla beraber olanlar uursuz sayarlard. Bilesiniz ki, onlara gelen uursuzluk Allah katndandr, fakat onlarn ou bunu bilmezler. 132. Ve dediler ki: Bizi sihirlemek iin ne mucize getirirsen getir, biz sana inanacak deiliz. 133. Biz de ayr ayr mucizeler olarak onlarn zerine tufan, ekirge, haere, kurbaalar ve kan gnderdik; yine de byklk tasladlar ve gnahkr bir kavim oldular.
Msrllar Hz. Musaya inanmadklar iin Allah Tel onlara yamur ve sel tufan gnderdi, bilahare srasyla ekirge, haere, kurbaalar gnderdi ki bu hayvanlar onlarn azlarna ve gzlerine girecek derecede ok idiler. Daha sonra gkten kan yadrd, btn sular kan oldu ve kan itiler. Bu bellarn kalkmas iin Hz. Musaya ba vurdular, o da Allaha dua etti ve bellar kalkt; fakat onlar, Ey Musa, sen gerekten byk bir sihirbaz imisin! diyerek inkr etmekte srar ettiler.

134. Azap zerlerine knce, Ey Musa! sana verdii sz hrmetine, bizim iin Rabbine dua et; eer bizden azab kaldrrsan, mutlaka sana inanacaz ve muhakkak srailoullarn seninle gndereceiz dediler. 135. Biz, ulaacaklar bir mddete kadar onlardan azab kaldrnca hemen szlerinden dnverdiler. 136. Biz de yetlerimizi yalanlamalar ve onlardan gafil kalmalar sebebiyle kendilerinden intikam aldk ve onlar denizde boduk. 137. Hor grlp ezilmekte olan o kavmi (yahudileri) de, iini bereketle doldurduumuz yerin dou taraflarna ve bat taraflarna miras kldk. Sabrlarna karlk Rabbinin srailoullarna verdii gzel sz yerine geldi. Firavun ve kavminin yapmakta olduklarn ve yetitirdikleri baheleri helk ettik.
srailoullar Hz. Musann ynetiminde Msrdan Sina yarmadasna getikten sonra uzun mddet burada kaldlar. Bilahare Kuds ve am blgelerini hakimiyetleri altna aldlar. Birok tefsirci yette geen yeryznn doular ve batlarn am ve Msr olarak tefsir etmilerse de Sina yarmadasnn,

Kaynak: Diyanet Vakf Meali

Sayfa 14

ARAF SURES
Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir. Filistin ve am blgeleri olmas geree daha yakn grlmektedir. Zira tarihte srailoullar Msra deil, ad geen blgelere hakim olmulardr.

138. srailoullarn denizden geirdik, orada kendilerine mahsus birtakm putlara tapan bir kavme rastladlar. Bunun zerine: Ey Musa! Onlarn tanrlar olduu gibi, sen de bizim iin bir tanr yap! dediler. Musa: Gerekten siz cahil bir toplumsunuz, dedi.
srailoullar denizi getikten sonra buzaya tapan Amalika kavmine rastladlar, kendi peygamberlerinden, onlarn tanrlar gibi bir tanr yapmasn istediler. Hz. Musa onlarn teklifini reddetti ve onlar cehaletle sulad.

139. phesiz bunlarn iinde bulunduklar (din) yklmtr, yapmakta olduklar da btl-dr. 140. Musa dedi ki: Allah sizi lemlere stn klmken ben size Allah'tan baka bir tanr m arayaym?
Yce Allah srailoullarn Firavunun zulmnden kurtarp onlar denizden geirdi ve Sina lnde onlara baz nimetler verdi. Buna ramen srailoullar Allah brakp Amalika kavminde grdkleri buza gibi bir tanr isteyince Allah Tel onlara verdii nimetleri hatrlatmak iin bu yeti indirdi:

141. Hatrlayn ki, size ikencenin en ktsn yapan Firavun'un adamlarndan sizi kurtardk. Onlar oullarnz ldryorlar, kadnlarnz sa brakyorlard. te bunda size Rabbiniz tarafndan byk bir imtihan vardr. 142. (Bana ibadet etmesi iin) Musa'ya otuz gece vade verdik ve ona on gece daha ilve ettik; bylece Rabbinin tayin ettii vakit krk geceyi buldu. Musa, kardei Harun'a dedi ki: Kavmimin iinde benim yerime ge, onlar slah et, bozguncularn yoluna uyma. 143. Musa tayin ettiimiz vakitte (Tr'a) gelip de Rabbi onunla konuunca Rabbim! Bana (kendini) gster; seni greyim! dedi. (Rabbi): Sen beni asla gremezsin. Fakat u daa bak, eer o yerinde durabilirse sen de beni greceksin! buyurdu. Rabbi o daa tecelli edince onu parampara etti, Musa da baygn dt. Aylnca dedi ki: Seni noksan sfatlardan tenzih ederim, sana tevbe ettim. Ben inananlarn ilkiyim.
Hz. Musa, Yce Allahn dnyada grlemeyeceini bildii halde kendisindeki iddetli itiyak sebebiyle Allaha byle bir niyazda bulundu. nk o, Allahn szlerini duyunca adeta kendinin dnyada olduunu unutmu, ahiret ve cennet hayatna kavutuunu zannetmiti.

144. (Allah) Ey Musa! dedi, ben risaletlerimle (sana verdiim grevlerle) ve szlerimle seni insanlarn bana setim. Sana verdiimi al ve kredenlerden ol. 145. Nasihat ve her eyin aklamasna dair ne varsa hepsini Musa iin levhalarda yazdk. (Ve dedik ki): Bunlar kuvvetle tut,
Kaynak: Diyanet Vakf Meali Sayfa 15

ARAF SURES
Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir.

kavmine de onun en gzelini almalarn emret. Yaknda size, yoldan kmlarn yurdunu gstereceim.
Bu yette, Tevratn, levhalarda yazl olarak Allah tarafndan Hz. Musaya verildii ifade edilmektedir. Ancak bu levhalarn mahiyeti hakknda kesin bilgiye sahip deiliz. Muhtevasna gelince, phesiz ki bu levhalarda o gn srailoullarnn din ile ilgili meseleleri ve toplumun slah iin gerekli usul ve fur mevcut idi. yette anlatlan en gzelini almaktan maksat, Tev-ratn gerei ile amel etmektir. yette geen fsklarn yurdundan maksat, putperest Amalika kabilesinin elinde bulunan mukaddes topraklar (Kuds ve evresi) ile am blgesidir. Hz. Musann vefatndan sonra srailoullar buralar ellerine geirmi ve bir mddet hkm srmlerdir.

146. Yeryznde haksz yere bbrlenenleri yetlerimden uzaklatracam. Onlar btn mucizeleri grseler de iman etmezler. Doru yolu grseler onu yol edinmezler. Fakat azgnlk yolunu grrlerse, hemen ona saparlar. Bu durum, onlarn yetlerimizi yalanlamalarndan ve onlardan gafil olmalarndan ileri gelmektedir. 147. Halbuki yetlerimizi ve ahirete kavumay yalanlayanlarn amelleri boa kmtr. Onlar, yapmakta olduklar amellerden baka bir ey iin mi cezalandrlrlar! 148. (Tr'a giden) Musa'nn arkasndan kavmi, zinet takmlarndan, brebilen bir buza heykelini (tanr) edindiler. Grmediler mi ki o, onlarla ne konuuyor ne de onlara yol gsteriyor? Onu (tanr olarak) benimsediler ve zalimler oldular.
Hz. Musann Trda kalma mddeti on gn uzatlnca, srailoullarndan Smir adnda bir sanatkr, zinet takmlarn toplayarak bir buza heykeli yapt ve: Sizin de Musann da tanrs budur. Fakat Musa tanrsn unuttu dedi. Buzay yle bir ustalkla yapmt ki, iine rzgr girdiinde canl imi gibi bryordu.

149. Piman olup da kendilerinin gerekten sapm olduklarn grnce dediler ki: Eer Rabbimiz bize acmaz ve bizi balamazsa mutlaka ziyana urayanlardan olacaz! 150. Musa, kzgn ve zgn bir halde kavmine dnnce: Benden sonra arkamdan ne kt iler yapmsnz! Rabbinizin emrini (beklemeyip) acele mi ettiniz? dedi. Tevrat levhalarn yere att ve kardeinin (Harun'un) ban tutup kendine doru ekmeye balad. (Kardei): Anam olu! Bu kavim beni cidden zayf grdler ve nerede ise beni ldreceklerdi. Sen de dmanlar bana gldrme ve beni bu zalim kavimle beraber tutma! dedi.
Hz. Musa ile Hz. Harun ana-baba bir kardetirler. Durum byle olduu halde Hz. Harunun, kardeine anam olu demesinin sebebi, onun merhametini celbetmektir. Zira, anann efkat ve merhameti baba ve kardeten daha fazladr. Ayrca analarnn Allaha inanm biri olmas ve ona kar sevgilerinin daha fazla olmas da bu hususta bir sebep olabilir.

151. (Musa da) Ey Rabbim, beni ve kardeimi bala, bizi rahmetine kabul et. Zira sen merhametlilerin en
Kaynak: Diyanet Vakf Meali Sayfa 16

ARAF SURES
Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir.

merhametlisisin! dedi. 152. Buzay (tanr) edinenler var ya, ite onlara mutlaka Rablerinden bir gazap ve dnya hayatnda bir alaklk eriecektir. Biz iftiraclar byle cezalandrrz. 153. Ktlkler yaptktan sonra ardndan tevbe edip de iman edenlere gelince, phesiz ki o tevbe ve imandan sonra, Rabbin elbette balayan ve esirgeyendir. 154. Musa'nn fkesi dinince levhalar ald. Onlardaki yazda Rablerinden korkanlar iin hidayet ve rahmet (haberi) vard.
srailoullar buzaya taptklarna piman olduklar iin Allah Tel, Hz. Musaya kavmini temsilen yetmi kii seerek huzura getirmesini ve hep beraber tevbe etmelerini emretmiti. 155. yet bu hususu aklamaktadr:

155. Musa tayin ettiimiz vakitte kavminden yetmi adam seti. Onlar o mthi deprem yakalaynca Musa dedi ki: Ey Rabbim! Dileseydin onlar da beni de daha nce helk ederdin. imizden birtakm beyinsizlerin iledii (gnah) yznden hepimizi helk edecek misin? Bu i, senin imtihanndan baka bir ey deildir. Onunla dilediini saptrrsn, dilediini de doru yola iletirsin. Sen bizim sahibimizsin, bizi bala ve bize ac! Sen balayanlarn en iyisisin!
Hz. Musann, kavmini temsilen seip Allahn huzuruna getirdii kimseler, Allah ile kendi arasndaki konumay iitince, onunla yetinmediler ve: Ey Musa, Allah akca grmedike sana asla inanmayacaz dediler. Bunun zerine orada iddetli bir deprem oldu ve baylp dtler. Hz. Musa, Allaha yalvard da bu afet kaldrld.

156. Bize, bu dnyada da iyilik yaz ahirette de. phesiz biz sana dndk. Allah buyurdu ki: Kimi dilersem onu azabma uratrm; rahmetim ise her eyi kuatr. Onu, saknanlara, zekt verenlere ve yetlerimize inananlara yazacam. 157. Yanlarndaki Tevrat ve ncil'de yazl bulduklar o eliye, o mm Peygamber'e uyanlar (var ya), ite o Peygamber onlara iyilii emreder, onlar ktlkten meneder, onlara temiz eyleri hell, pis eyleri haram klar. Arlklarn ve zerlerindeki zincirleri indirir. O Peygamber'e inanp ona sayg gsteren, ona yardm eden ve onunla birlikte gnderilen nr'a (Kur'an'a) uyanlar var ya, ite kurtulua erenler onlardr.
yette geen mm kelimesi, okuma yazma bilmeyen karlnda kullanlm olup Reslullahn bir vasfdr. Allah Telnn Onu bu vasf ile aklamas mm olduu halde ilmin btn kemltna sahip olmasndandr ki, bu da Onun hakknda bir mucizedir. Resl denilmesi Allaha izafeten, Neb denilmesi ise kullara nisbetendir. Yani o, Allahn elisi olmas bakmndan Rasl, insanlara Allahn emirlerini ulatrp bildirmesi bakmndan da Nebdir. yette geen arlklar ve zincirlerden maksat, Tevratta bulunan ve gnah ileyen azalarn kesilmesi, elbisenin pislik deen ksmnn kesilip atlmas gibi uygulanmasnda glk ekilen hkmlerdir. slm dini bu ar hkmleri kaldrarak insanlar bir tr meakkat zincirlerinden kurtarm; kolay ve uygulanabilir hkmler koymutur.

Kaynak: Diyanet Vakf Meali

Sayfa 17

ARAF SURES
Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir.

158. De ki: Ey insanlar! Gerekten ben sizin hepinize, gklerin ve yerin sahibi olan Allah'n elisiyim. Ondan baka tanr yoktur, O diriltir ve ldrr. yle ise Allah'a ve mm Peygamber olan Reslne -ki o, Allah'a ve onun szlerine inanr- iman edin ve O'na uyun ki doru yolu bulasnz. 159. Musa'nn kavminden hak ile doru yolu bulan ve onun sayesinde dil davranan bir topluluk vardr.
yette anlan topluluktan maksat ya Hz. Muhammed (s.a.)e iman eden baz yahudilerdir veya Hz. Musa zamannda halka nasihat ederek onlar doru yola getirmeye alanlardr.

160. Biz srailoullarn oymaklar halinde oniki kabileye ayrdk. Kavmi kendisinden su isteyince, Musa'ya, Asan taa vur! diye vahyettik. Derhal ondan oniki pnar fkrd. Her kabile iecei yeri belledi. Sonra zerlerine bulutla glge yaptk, onlara kudret helvas ve bldrcn eti indirdik. (Onlara dedik ki) Size verdiimiz rzklarn temizlerinden yeyin. Ama onlar (emirlerimizi dinlememekle) bize deil kendilerine zulmediyorlard.
yette geen esbt kelimesi, torun manasna gelen sbt kelimesinin ouludur. srailoullar Yakb (a.s.)n oniki olundan treyerek oniki kabile halinde oalmlardr. Hepsi de Yakb (a.s.)n torunlardr.

161. Onlara denildi ki: u ehirde (Kuds'te) yerlein, ondan (nimetlerinden) dilediiniz gibi yeyin, balanmak istiyoruz deyin ve kapdan eilerek girin ki hatalarnz balayalm. yilik yapanlara ileride ihsanmz daha da artracaz. 162. Fakat onlardan zalim olanlar, sz, kendilerine sylenenden bakasyla deitirdiler. Biz de zulmetmelerinden tr zerlerine gkten bir azap gnderdik.
Rivayet edildiine gre bu azap tun (kolera) hastal idi ki, ksa zamanda kitleler halinde lmlere sebep olmutur.

163. Onlara, deniz kysnda bulunan ehir halknn durumunu sor. Hani onlar cumartesi gnne saygszlk gsterip haddi ayorlard. nk cumartesi tatili yaptklar gn, balklar meydana karak akn akn onlara gelirdi, cumartesi tatili yapmadklar gn de gelmezlerdi. te bylece biz, yoldan kmalarndan dolay onlar imtihan ediyorduk.
Allah Tel srailoullarna cumartesi gn avlanmay yasaklam, bu gne tazim etmelerini emretmiti. Dolaysyla balklar o gn su yzne kar serbest yzerlerdi. Dier gnlerde ise balklar durumu sezdikleri iin su yzne kmazlard. Bu durum Allahn bir imtihan idi. Fakat srailoullar bu imtihan kazanamadlar ve cumartesi yasana saygszlk gsterip balklar o gn avlamaya baladlar. te yette bildirilen haddi ama budur.

164. lerinden bir topluluk: Allah'n helk edecei yahut iddetli bir ekilde azap edecei bir kavme ne diye t
Kaynak: Diyanet Vakf Meali Sayfa 18

ARAF SURES
Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir.

veriyorsunuz? dedi. (t verenler) dediler ki: Rabbinize mazeret beyan edelim diye bir de saknrlar midiyle (t veriyoruz). 165. Onlar kendilerine yaplan uyarlar unutunca, biz de ktlkten men edenleri kurtardk, zulmedenleri de yapmakta olduklar ktlklerden tr iddetli bir azap ile yakaladk. 166. Kibirlenip de kendilerine yasak edilen eylerden vazgemeyince onlara: Aalk maymunlar olun! dedik.
Yahudi kabilelerinden bir gurup, cumartesi gnne sayg gstermedii iin dejenere edilip domuz ve maymun ekline konulmulardr. Bir insann eklinin deitirilip hayvan ekline konmasna mesh denir. Eski milletlerde bu deime olurdu. Bu, insanlarn bozulmas sonucu Allah tarafndan verilen bir ceza idi. Ancak bunun hakiki olarak insann maymun biimine sokulmas m, yoksa ahlken bozulup maymun gibi taklitilik ve a gzllk durumuna drlmesi mi olduu hakknda gr ayrl vardr. Eer yet, ahlk bir bozulmaya iaret ise, bu her zaman her millette olabilir. nsanlar nefislerinin zebnu olduklar zaman eklen deil, fakat huy itibariyle herhangi bir hayvann klna girmi olurlar.

167. Rabbin, elbette kyamet gnne kadar onlara en kt eziyeti yapacak kimseler gndereceini iln etti. phesiz Rabbin cezay abuk verendir.Ve O ok balayan, pek esirgeyendir. 168. Onlar (yahudileri) gurup gurup yeryzne dattk. Onlardan iyi kimseler vardr, yine onlardan bundan aada olanlar da vardr. (Ktlklerinden) belki dnerler diye onlar iyilik ve ktlklerle imtihan ettik. 169. Onlarn ardndan da (yetleri tahrif karlnda) u deersiz dnya maln alp, nasl olsa balanacaz, diyerek Kitab'a vris olan birtakm kt kimseler geldi. Onlara, ona benzer bir menfaat daha gelse onu da alrlar. Peki, Kitap'ta Allah hakknda gerekten baka bir ey sylemeyeceklerine dair onlardan sz alnmam myd ve onlar Kitap'takini okumamlar myd? hiret yurdu saknanlar iin daha hayrldr. Hla aklnz ermiyor mu? 170. Kitab'a smsk sarlp namaz dosdoru klanlar var ya, ite biz byle iyilie alanlarn ecrini zayi etmeyiz. 171. Bir zamanlar da srailoullarnn zerine glge gibi kaldrdk da stlerine decek sandlar. Size verdiimi (Kitab') kuvvetle tutun ve iinde olan hatrlayn ki korunasnz dedik. 172. Kyamet gnnde, biz bundan habersizdik demeyesiniz diye Rabbin dem oullarndan, onlarn bellerinden zrriyetlerini kard, onlar kendilerine ahit tuttu ve dedi ki: Ben sizin Rabbiniz deil miyim? (Onlar da), Evet (buna) hit olduk, dediler.
Kaynak: Diyanet Vakf Meali Sayfa 19

ARAF SURES
Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir. Bu yette geen kl bel ifadesi hakknda, bunun ezelde mi, ana rahminde mi, yoksa bl anda m olduu hususunda eitli grler vardr. Bu konuda geni bilgi iin Muhammed Hamdi Yazrn Hak Dini Kuran Dili adl eserine (cilt 4, s. 2323-2333) baklmas tavsiye olunur.

173. Yahut Daha nce babalarmz Allah'a ortak kotu, biz de onlardan sonra gelen bir nesildik (onlarn izinden gittik). Btl ileyenlerin yznden bizi helk edecek misin? dememeniz iin (byle yaptk). 174. Belki inkrdan dnerler diye yetleri byle ayrntl bir ekilde aklyoruz. 175. Onlara (yahudilere), kendisine yetlerimizden verdiimiz ve fakat onlardan syrlp kan, o yzden de eytann takibine urayan ve sonunda azgnlardan olan kimsenin haberini oku.
Mfessirlerin ounluuna gre yette ad zikredilmeyen bu kii srailoullarndan Belam b. Brdr. nceleri Hz. Musnn dinini kabul etmi, iyi ve duas makbul bir mmin idi. Ancak Hz. Musnn kendilerini yenilgiye uratmasndan korkan kavminin srarna dayanamayp Musnn aleyhine beddua etmi; kavmine, onu yenebilmeleri iin hileler retmi; fakat Allah onun bedduasn kavmine evirmi, kendisini de cezalandrm, sahip olduu manevi mertebe ve meziyetlerden mahrum brakmtr. Mutasavvflar Belam b. Bry kibir ve dnyev arzular sebebiyle sapkla denlerin bir rnei olarak takdim ederler. Baz tefsirlerde, yette bahsedilen bu kiinin meyye b. Ebis-Salt veya Numan b. Seyf er-Rahib olduuna dair rivayetler de vardr.

176. Dileseydik elbette onu bu yetler sayesinde ykseltirdik. Fakat o, dnyaya sapland ve hevesinin peine dt. Onun durumu tpk kpein durumuna benzer: stne varsan da dilini karp solur, braksan da dilini sarktp solur. te yetlerimizi yalanlayan kavmin durumu byledir. Kssay anlat; belki dnrler. 177. yetlerimizi yalanlayan ve kendilerine zulmetmi olan kavmin durumu ne ktdr! 178. Allah kimi hidayete erdirirse, doru yolu bulan odur. Kimi de artrsa, ite asl ziyana urayanlar onlardr. 179. Andolsun, biz cinler ve insanlardan birounu cehennem iin yaratmzdr. Onlarn kalpleri vardr, onlarla kavramazlar; gzleri vardr, onlarla grmezler; kulaklar vardr, onlarla iitmezler. te onlar hayvanlar gibidir; hatta daha da akndrlar. te asl gafiller onlardr.
yetin son cmlesi iin bk. Furkan 25/44.

180. En gzel isimler (el-esm'l-hsn) Allah'ndr. O halde O'na o gzel isimlerle dua edin. Onun isimleri hakknda eri yola gidenleri brakn. Onlar yapmakta olduklarnn cezasna arptrlacaklardr.
Bu yette en gzel isimlerin Allaha ait olduu ifade edilmekte ve Allaha o isimlerle dua etmemiz

Kaynak: Diyanet Vakf Meali

Sayfa 20

ARAF SURES
Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir. emrolunmaktadr. Hadis-i erifte Allahn doksan dokuz ad vardr. Onlar ezberleyen muhakkak cennete girer buyurulmutur. Ancak hadiste tahdit yoktur. Allahn isimleri sadece doksan dokuzdan ibaret deildir, baka isimleri de vardr. yet-i kerimede anlatlan Allahn isimleri hakknda eri yola gidenlerden maksat, Onun isimlerini tahrif edenlerdir. Mrikler Allahn isimlerini tahrif ederek kendi tanrlarna veriyorlard. Allah ismini tahrif edip Lt ve Aziz ismini deitirerek Uzza demilerdir. Halbuki yce Allah, en gzel isimlerin kendine has olduunu bildirmitir.

181. Yarattklarmzdan, daima hakka ileten ve adaleti hak ile yerine getiren bir millet bulunur. 182. yetlerimizi yalanlayanlar, hi bilmeyecekleri yerden yava yava helke gtreceiz.
Allahn yetlerini inkr edenlerin rzklar hemen kesilip helk olmazlar. Hatta Allah onlarn bir ksmna nimetlerini bolca verir de marrlar. Neticede Allahn azab bilmedikleri bir taraftan anszn gelir ve helk olurlar. te bu duruma istidrac denilir.

183. Onlara mhlet veririm; (ama) benim cezam etindir. 184. Dnmediler mi ki, arkadalarnda (Muhammed'de) delilik yoktur? O, ancak apak bir uyarcdr. 185. Gklerin ve yerin hkmranlna, Allah'n yaratt her eye ve ecellerinin yaklam olabileceine bakmadlar m? O halde Kur'an'dan sonra hangi sze inanacaklar? 186. Allah kimi artrsa, artk onun iin yol gsteren yoktur. Ve onlar azgnlklar iinde akn olarak brakr. 187. Sana kyameti, ne zaman gelip atacan soruyorlar. De ki: Onun ilmi ancak Rabbimin katndadr. Onun vaktini O'ndan bakas aklayamaz. O gklere de yere de ar gelmitir. O size anszn gelecektir. Sanki sen onu biliyormusun gibi sana soruyorlar. De ki: Onun bilgisi ancak Allah'n katndadr; ama insanlarn ou bilmezler. 188. De ki: Ben, Allah'n dilediinden baka kendime herhangi bir fayda veya zarar verecek gce sahip deilim. Eer ben gayb bilseydim elbette daha ok hayr yapmak isterdim ve bana hibir fenalk dokunmazd. Ben sadece inanan bir kavim iin bir uyarc ve mjdeleyiciyim. 189. Sizi bir tek candan (dem'den) yaratan, ondan da yannda huzur bulsun diye eini (Havva'y) yaratan O'dur. Ei ile (birleince) ei hafif bir yk yklendi (hamile kald). Onu bir mddet tad. Hamilelii arlanca, Rableri Allah'a: Andolsun bize kusursuz bir ocuk verirsen muhakkak kredenlerden olacaz, diye dua ettiler. 190. Fakat (Allah) onlara kusursuz bir ocuk verince, kendilerine verdii bu ocuk hakknda (sonradan insanlar)
Kaynak: Diyanet Vakf Meali Sayfa 21

ARAF SURES
Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir.

Allah'a ortak kotular. Allah ise onlarn ortak kotuu eyden ycedir.
yette geen irk olay dem ile Havvadan deil, onlarn ocuklar olan insanlktan meydana gelmitir. Mesela Kurey mrikleri putlara nisbet ederek ocuklarna Menatn kulu, Uzznn kulu eklinde isim verirlerdi. te bu durum hatrlatlmakta ve oullarn iledii sutan tr babalarnn itab edilmesi eklinde tecelli etmektedir. Nitekim, oul olarak gelmi olan yurikn kelimesi de buna dellet eder.

191. Kendileri yaratld halde hibir varlklar (Allah'a) ortak m kouyorlar?

eyi

yaratamayan

192. Halbuki (putlar) ne onlara bir yardm edebilirler ne de kendilerine bir yardmlar olur. 193. Onlar doru yola arrsanz size uymazlar; onlar arsanz da, sukt etseniz de sizin iin birdir. 194. (Ey kfirler!) Allah' brakp da taptklarnz sizler gibi kullardr. (Onlarn tanrl hakknda iddianzda) doru iseniz, onlar arn da size cevap versinler! 195. Onlarn yryecekleri ayaklar m var, yoksa tutacaklar elleri mi var veya grecekleri gzleri mi var yahut iitecekleri kulaklar m var (neleri var)? De ki: Ortaklarnz arn, sonra bana (istediiniz) tuza kurun ve bana gz bile atrmayn! 196. phesiz ki, benim koruyanm Kitab' indiren Allah'tr. Ve O btn salih kullarn grp gzetir. 197. Allah'n dnda taptklarnzn ne size yardma gleri yeter ne de kendilerine yardm edebilirler. 198. Onlar doru yola arm olsanz iitmezler. Ve onlar sana bakar grrsn, oysa onlar grmezler. 199. (Reslm!) Sen af yolunu tut, iyilii emret ve cahillerden yz evir.
Bu yette iyilik olarak tercme edilen rfden maksat, eriatn ve akln beendii eydir. Yoksa cahiliye Araplarnn rastgele rf deildir. slm onlarn kt rflerini kaldrm, iyilerini de ksmen veya tamamen ibka etmitir.

200. Eer eytann fitlemesi seni drterse hemen Allah'a sn. nk O, iitendir, bilendir.
Yani eytan emrolunduun eylere aykr den, gazap ve benzeri hallere seni sevk ederse hemen Allaha sn. Bu hitap, grnte Reslullaha olmakla beraber btn mslmanlara amildir. Bu ekilde eytandan herhangi bir vesvese geldiinde onun errinden Allaha snmak lzmdr.

201. Takvya erenler var ya, onlara eytan tarafndan bir

Kaynak: Diyanet Vakf Meali Sayfa 22

ARAF SURES
Arf sresi Mekkede inmi olup, 206 yettir. 46. ve 48. yetlerde Arfta yani cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad verilmitir.

vesvese dokunduunda (Allah'n emir ve yasaklarn) hatrlayp hemen gerei grrler. 202. (eytanlarn) dostlarna gelince, eytanlar onlar azgnla srklerler. Sonra da yakalarn brakmazlar. 203. Onlara bir mucize getirmediin zaman, (tekiler gibi) onu da derleyip getirseydin ya! derler. De ki: Ben ancak Rabbimden bana vahyolunana uyarm. Bu (Kur'an), Rabbinizden gelen basretlerdir (kalp gzlerini aan beyanlardr); inanan bir kavim iin hidayet ve rahmettir. 204. Kur'an okunduu zaman onu dinleyin ve susun ki size merhamet edilsin.
Gerek namaz iinde, gerekse namaz dnda Kuran okunurken, onun manalarn iyice anlamak, tlerinden faydalanmak ve davranlar ona gre ayarlamak iin btn dikkatleri ona vermek ve skt etmek gerekir.

205. Kendi kendine, yalvararak ve rpererek, yksek olmayan bir sesle sabah akam Rabbini an. Gafillerden olma. 206. Kukusuz Rabbin katndakiler O'na kulluk etmekten kibirlenmezler, O'nu tesbih eder ve yalnz O'na secde ederler.

Kaynak: Diyanet Vakf Meali

Sayfa 23