Financat e Korporatave

Cilat jan format e organizimit t biznesit?

Pronsia e vetme ( Firmat individuale) Partneriteti (Firma me ortak) Korporata ( Shoqri aksionare)

1. Pronsia e vetme
- Prparsit: Struktura organizative e thjesht Pronari i merr vet t gjitha vendimet Pronari e merr tr fitimin Fitimi taksohet vetm njher ( taksa mbi t ardhurat personale) - Mangsit: Prgjegjsia e pakufizuar financiare Burimet e financimit t investimeve jan t kufizuara.

2. Partneriteti
Themelohet me dy ose m shum pronar Prparsit: Aftsi organizuese dhe drejtuese e lart Pozit m t mir kreditore sht e aft t trheq m shum kapital Mangsit: Prgjegjsia e pakufizuar financiare Pr do vendim krkohet aprovimi i ortakve Kan jet t kufizuar.

3. Korporata
sht korporata?
Disa nga bizneset e suksesshme t organizuara si korporata: General Motors, Chase Manhattan Bank, Microsoft, General Electric,Nestle, etj. ka jan aksionet?

Dy lloje kryesore t aksioneveve: a) aksionet e zakonshme b) aksionet preferenciale

T drejtat nga posedimi i aksioneve

E drejta e vots E drejta n divident E drejta q aksionart e tanishm t ndrmarrjes t ken prparsi q t blejn aksionet e reja E drejta n qasje n librat afariste E drejta n rast bankroti E drejta n transfer (shitje) t aksioneve

Varsisht nga ajo se a jan aksionet e tregtueshme publikisht apo jo kemi : Kompanit e mbajtura afr (closely held) Kompanit publike.

Karatkeristikat e organizimit t firms si korporat:

Ka aftsi t trheq investitor

Prgjegjsia e kufizuar financiare ( n rast se korporata falimenton ajo qka humb aksionari sht vetm vlera e investimit fillestar). Drejtues t korporats nuk jan aksionart. Ata e zgjedhin Bordin e Drejtorve i cili prfaqson aksionart dhe mbron interesat e tyre.

 Egziston ndarja e pronsis nga menaxhmenti gj q e mundson vazhdimsin e biznesit.(Korporatat mund t jen imortale.) Legalisht korporata sht e ndar prej aksionarve. Kjo bazohet n dispozitat e inkorporimit t cilat jan n prputhje me ligjet e shtetit. Nj nga mangsit kryesore t korporatave sht se fitimi tatohet dy her.

 Pr t punuar korporata ka nevoj pr mjete (asete) t cilat mund t jen: Asete reale (materiale dhe jomateriale)

Asete financiare (letrat me vler).

Roli i menaxherit financiar

2 1

Operacionet e firms
(Asetet reale)
3

Menaxheri financiar
4b

Tregjet Financiare
(Asetet financiare)

Hyrja dhe dalja e parave n korporat

Dy shtje themelore t menaxherit financiar : 1. N far asete reale firma duhet t investoj? 2. Si do t sigurohen parat pr investimin? Prgjigjia n pyetjen e par,paraqet vendim investiv apo buxhetimin e kapitalit, ndrsa prgjigjia n pyetjen e dyt paraqet vendimin financiar.

Kush sht menaxheri financiar? sht personi i cili sht prgjegjs pr vendimet e rndsishme investive apo financiare.

Menaxhert financiar n korporatat e mdha

Udhheqsi financiar (CFO) Politikn financiare Planifikimin e korp.

Arktari: Menaxhimi i cash-it Sigurimi i kapitalit Korrespodencn Me bankat

Kontrollori: Prgatitja e Raporteve financiare Kontabilitetin Tatimet

N korporata mund t paraqitet problemi i ashtuquajtur baza-agjenti.

Shpenzimet e agjencis paraqiten kur: 1. Menaxhert nuk tentojn q ta maksimizojn vlern e firms 2. Aksionart kan shpenzime pr monitorimin e menaxherve dhe ndikojn n aksionet e tyre.

PYETJE:
1. sht korporata? 2. Tregoni disa shembuj t korporatave t njohura dhe veprimtarin e tyre? 3. ka prfshijn vendimet investive dhe financiare? 4. ka jan kompanit publike? 5. Kush e menaxhon korporatn? 6. Pse themi se ekziston ndarje e pronsis nga menaxhmenti i korporats?

7. Nse falimenton nj korporat, far prgjegjsie kan aksionart dhe kush i paguan borxhet? 8. Cili sht qllimi kryesor i menaxhmentit t korporatave? 9. ka kuptoni me konfliktin baza-agjenti? 10. Kur paraqiten shpenzimet e agjencis? 11. ka kuptoni me dispozitat e inkorporimit? 12. Cilat jane format e organizimit te bizneseve? 13. sht pronsia e vetme dhe partneriteti?

14. Cili sht roli i menaxherit financiar? 15. ka jan asetet reale e ka ato financiare? 16. Si i siguron korporata parat e nevojshme? 17. Si bhet hyrja e parave n korporat dhe dalja nga korporata? 18. Pr ka sht prgjegjs udhheqsi financiar (CFO)? 19. Pr ka sht prgjegjs kontrollori? 20. Cilat jan detyrat e arktarit?

II.Sistemi financiar dhe ekonomia

Tre grupe potenciale t kursimtarve dhe huamarrsve n ekonomi:

1. familjet 2. bizneset 3. qeverit.

Sistemi financiar siguron tre shrbime kryesore financiare:

1. Ndarjen e rrezikut 2. Likuiditetin 3. Informimin

Tregjet financiare
Dimensionet e tregut financiar jan:
1. 2. 3. 4. Tregu i parave Tregu i kapitalit Tregu devizor Tregu i derivateve financiare.

*Tregu primar dhe sekondar

Institucionet financiare
Ndrmjetsuesit financiar
bankat, unionet kreditore, fondet e prbashkta, kompanit e sigurimeve dhe fondet e pensioneve

Paraja
sht paraja? Oferta e paras sht sasia e trsishme e paras n nj ekonomi. Banka qendore dhe politika monetare kreditore. Krkesa pr para.

III. INSTITUCIONET FINANCIARE

Organizatat kryesore n sistemin financiar

1. Institucionet e tregut t letrave me vler: bankat investive,firmat brokere dhe bursat e organizuara 2. Institucionet investive :fondet e prbashkta dhe kompanit financiare 3. Institucionet kursimore kontraktuese: bankat komerciale,institucionet kursimore dhe unionet kreditore. 4. Institucionet financiare t qeveris.

1.Institucionet e tregut t letrave me vler Afarizmi bakar investiv Nnshkrimi -bankat investive nnshkruajn aksionet e reja,garantojn nj mim pr firmn emituese,si rezultat i shitjes me mim m t lart realizojn fitimin i cili njihet si shprndarje. Emitimi me baz tr apo asnj- banka investive nuk garanton se do t tu shes investitorve tr emisionin e aksioneve por ajo bn prpjekje q ti shes sa m shum aksione me mim t ofruar.

Likuiditeti dhe ndarja e rrezikut: Tregjet sekondare

Brokert Dilert Kmbimet e letrave me vler mund t bhet n dy mnyra: 1.prmes bursave 2.prmes OTC (over the counter).

2. Institucionet investive
Fondet e prbashkta Jan ndrmjetsues financiar q konvertojn krkesat e vogla individuale n nj portofolio t diversifikuar t aksioneve, obligacioneve,hipotekave dhe instrumentet e tregut t paras. Fondet e prbashkta mund t jen me fund t mbyllur (closed end) apo me fund t hapur (open-end).

Kompanit financiare
Jan ndrmjetsuese t cilat grumbullojn shuma t mdha t parave,duke shitur letrat komerciale dhe letrat me vler t sigurta. Pastaj kto fonde i shfrytzojn pr t dhn hua t vogla pr familje dhe biznese. Llojet e kompanive financiare: 1. Kompanit financiare t konsumatorve 2. Kompanit financiare t bizneseve 3. Kompanit financiare t shitjes.

3.Institucionet e kursimit t kontraktuar Kompanit e sigurimeve

Kompanit e sigurimit t jets Kompanit e pasuris dhe dmeve

Parimet e Menaxhimit te sigurimeve Parashikimi I rrezikut Problemet e K. te sigurimit Hazardi moral Zgjedhja adverzive dhe screeningu Primete bazuara ne rrezik

Mbrojtja nga Hazardi moral Zbritjet Kosigurimi Marrveshjet restriktive

Fondet e pensioneve
Me kontribute te definuara Me beneficione te definuara

3. Institucionet kursimore kontraktuese

1. 2. 3. 4. Bankat depozitare Shoqatat kursimore dhe kreditore Bankat e kursimeve Unionet kreditore.

4. Institucionet financiare t qeveris

Qeverit marrin pjese n ndrmjetsimin financiar n dy mnyra: 1. N mnyr direkte,prmes institucioneve financiare t qeveris (Agjencionet kreditore t qeveris), 2. N mnyr indirekte, duke garantuar pr kredit e lejuara nga ndrmjetsuesit financiar privat.