Anda di halaman 1dari 42

MATERI

Garis singgung lingkaran a. Garis singgung persekutuan di dalam b. Garis singgung persekutuan di luar Lingkaran dalam dan luar segitiga a. Lingkaran dalam segitiga b. Lingkaran luar segitiga

GARIS SINGGUNG LINGKARAN Garis AB merupakan garis singgung lingkaran pada titik B, sehingga jari-jari OB tegak lurus terhadap garis singgung AB, maka panjang OA dapat dihitung dengan teorema Pythagoras.

OA2 = OB2 + AB2


AB2 = OA2 - OB2 OB2 = OA2 - OA2

Garis Singgung Persekutuan dalam


A

M B

AB = Garis singgung persekutuan dalam MN = Garis pusat persekutuan

C A r2

r1 M N

r2 B

AB adalah garis singgung persekutuan dalam. AB = CN AB2 = MN2 - ( r1 + r2 )2

Garis Singgung Persekutuan Luar

B A

AB = Garis singgung persekutuan luar


MN = Garis pusat persekutuan

M
r1 C A

N r2 B

AB adalah garis singgung persekutuan luar. AB = CN AB2 = MN2 - ( r1 - r2 )2

Lingkaran Dalam segitiga


C

r O

F c

C b E D a

r
O

F c

Titik pusat lingkaran dalam adalah titik perpotongan garis bagi sudut sudut segitiga. Keliling ABC = a + b + c = 2s

Jadi, keliling segitiga = 2s atau s = ( a + b + c ).

Luas segitiga = alas x tinggi , atau = s(s a )(s b)(s c ) Jika jari-jari lingkaran dalam adalah r, maka :

r = Luas : keliling atau r = L/s


AF = AE = s - a

BF = BD = s - b
CE = CD = s - c

Lingkaran Luar segitiga


C

R A

O B

Titik pusat lingkaran luar segitiga adalah titik potong garis sumbu sisi-sisi segitiga OA = OB=OC = jari-jari lingkaran luar. Jika jari-jari lingkaran luar adalah R, maka :

R =

abc

/ 4L

atau ,

R = abc : 4L

Soal 1
Pada gambar di bawah, garis AB merupakan garis singgung. Panjang OA = 13 cm dan jari-jari OB = 5 cm. Hitunglah panjang garis singgung AB.

Pembahasan : Perhatikan OAB siku-siku di titik B AB2 = OA2 - OB2 = 132 - 52 = 169 - 25 = 144 AB = 144 = 12 cm. Jadi, panjang garis singgung AB = 12 cm.

Soal 2
A

M B

Jika : AM = 6 cm , BN = 3 cm dan MN = 15 cm

Tentukan panjang garis singgung AB.

Pembahasan :
A

M B

AB2 = MN2 -( r1 + r2 )2 = 152 - ( 6 + 3 )2 = 225 81 = 144 AB = 144 = 12 cm

Soal 3

N B

Jika : AM =13 cm , BN = 6 cm dan MN = 25 cm

Tentukan panjang garis singgung AB.

Pembahasan :

N B

AB2 = MN2 -( r1 - r2 )2 = 252 - ( 13 - 6 )2 = 625 49 = 576 AB = 576 = 16 cm

Soal 4
R

Pada gambar di samping, panjang PQ = 9 cm, QR = 15 cm. Hitunglah panjang jari-jari OU.

S T

Pembahasan :
PQ = 12 cm dan QR = 15 cm PR2 = QR2 - PQ2 = 152 - 122 = 225 - 144 = 81 PR = 81 = 9 cm

Pembahasan : PQ = 12 cm, QR = 15 cm dan PR = 9 cm Rd = Luas ABC : keliling = ( x PQ x PR ) : ( PQ + PR + QS ) = ( x 12 x 9 ) : ( 12 + 9 + 15 ) = 54 : 18 = 3 cm. Jadi, panjang jari-jarinya adalah 3 cm.

Cara cepat : PQ = 12 cm dan QR = 15 cm PR2 = QR2 - PQ2 = 152 - 122 = 225 - 144 = 81 PR = 81 = 9 cm Rd = ( PQ + PR QR ) = ( 12 + 9 15 ) = 3 cm.

Soal 5

Pada gambar di samping, panjang PQ =10 cm, panjang QR = PR = 13 cm. Hitunglah panjang jari-jari OP.

Pembahasan :
R

O P

PQ = 10 cm dan PR = QR = 13 cm RS2 = PR2 - PS2 = 132 - 52 = 169 - 25 = 144 PR = 144 = 12 cm

O P

RL = ( abc ) : 4 L = ( 10 x 13 x 13 ) : ( 4 x x 10 x 12 ) = 1690 : 240 = 7,04 cm Jadi, jari-jarinya adalah : 7,04 cm.

Soal 6
Pada gambar di samping, panjang PQ =8 cm, PR = 15 cm. Hitunglah panjang jari-jari lingkaran luar.
R

Pembahasan :
R

PQ = 8 cm dan PR = 15 cm QR2 = PQ2 + PR2 = 152 + 82 = 225 + 64 = 289 QR = 289 = 17 cm

PQ = 8 cm, PR = 15 cm dan QR = 17 cm Rd = QR = x 17 = 8,5 cm. Jadi panjang jari-jari lingkaran adalah 8,5 cm.

Soal 7
A

M B

Jika : AM = 7 cm , BN = 3 cm dan AB = 24 cm

Tentukan jarak kedua pusatnya (MN).

Pembahasan :
A

M B

MN2 = AB2 + ( r1 + r2 )2 = 242 + ( 7 + 3 )2 = 576 + 100 = 676 MN = 676 = 26 cm Jadi, jarak titik pusatnya = 26 cm.

Soal 8

N B

Jika : AM =4 cm , BN = 2 cm dan MN = 10 cm

Tentukan panjang garis singgung AB.

Pembahasan :
M N B A

AB2 = MN2 -( r1 - r2 )2 = 102 - ( 4 - 2 )2 = 100 4 = 96 AB = 96 = 9,79 Jadi, panjang AB = 9,79 cm.

Soal 9
A

M B

Jika : AM = 7 cm , MN = 26 cm dan AB = 24 cm Tentukan panjang jari-jari BN.

Pembahasan :
MN2 = AB2 + ( r1 + r2 )2 262 = 242 + ( 7 + r )2 676 = 576 + ( 7 + r )2 ( 7 + r )2 = 676 576 = 100 ( 7 + r ) = 100 = 10 7 + r = 10 r = 10 7 r = 3 Jadi, jari-jari BN adalah 3 cm.

Soal 10

N B

Jika : BN = 2 cm , AB = 12 cm dan MN = 13 cm

Tentukan panjang AM.

Pembahasan : ( r1 - r2 )2 = MN2 - AB2 ( r1 - 2 )2 = 132 - 122 ( r1 - 2 )2 = 169 - 144 = 25 ( r1 - 2 ) = 25 r1 - 2 = 5 r1 = 5 + 2 = 7 Jadi, panjang jari-jari AM = 7 cm.

Catatan Khusus
Jika AB garis singgung persekutuan dalam. maka : AB2 = MN2 - ( r1 + r2 )2

Jika AB garis singgung persekutuan luar. maka : AB2 = MN2 - ( r1 - r2 )2

Anda mungkin juga menyukai