file:///C:/Users/laert/Downloads/Dielli%20i%20Shqip%C3%ABris%C3%AB%20d he%20nata%20e%20politik%C3%ABs%20%20%20GAZETA%20DITA.

htm

Dielli i Shqipris dhe nata e politiks 1 Prof.As.Dr. MAKSIM SHULI Postuar m: 31 Mars, 2013 tek Analiza Shkrimin po e filloj me nje mesazh mallkimi per politikanet ne pergjithesi, sepse mendoj qe te gjith jane pergjegjes para popullit i cili gjithmone voton (pamvaresisht se per cilen parti, por gjithmone voton) dhe n fund te fundit do her formohet nje qeveri dhe ajo eshte e detyruar te punoj edhe per gjysmn tjeter qe nuk e ka votuar. Gj q nuk ka ndodhur. Prandaj, edhe populli i thjeshte ne jeten e perditeshme thot: Mallkuar qofshin politikanet q e kane lene kete vend te fundit ne ekonomi, te fundit ne mireqenie, te fundit ne dinjitet; mallkuar qofshin sepse po e shkaterrojne kete vend moralisht dhe materialisht; mallkuar qofshin sepse punojne vetem pr vete.

Energjit e rinovueshme Duke u marr nje kohe te gjate me energjite e rinovueshme po mundohem ti bej sadopak te qarte lexuesit se nse do te punohej nga kjo qeveri me pergjegjeshmeri te larte, do te ndikonte ne kursimin e 20% te energjise ne cdo familje, do te kusente gati 30% te buxhetit te familjes qe te mos paguante faturat e kripura te energjise, do te punesonte pothuaj 20% me shume njerez si dhe ne fund te fundit do te kishim 20% mireqenie me te larte.

Kryeministri del dhe flet sa here ben ndonje inagurim te ndonje fillimhidrocentrali te vogel dhe thote se jemi vendi i pare ne bote per energji te rinovueshme, se jemi vendi i pare ne Evrope per prodhim energjie, se jemi vendi i pare ne rajon qe do eksportojme energji, etj. N fakt, ne jemi vendi qe blejme energji deri ne 300 milion euro ne vit. Kto para mund ti perdornim per hapje vendesh te reja pune, apo jo? Ose per te paguar faturat e bizneseve me mijra t punsuar qe kane punuar dhe nuk po marrin dot parate duke shkuar drejt falimentimt te pashmangshem bashk me puntort e tyre. Po le te shohim se far ka bere kjo qeveri per energjit ne programin qe i prezantoi popullit para 8-te vjetesh dhe cili eshte bilanci sot:

Shqipria dhe Energjia Pr Energjit e Rinovueshme sot po diskutohet dhe po hartohen programe speciale sepse sot n bot, debati themelor bhet rreth pyetjes se: Ku do t gjejm burimet e energjis pr t ardhmen? N fakt, ka shum prgjigje t tilla; n riqarkullimin e energjis, uljen e konsumit t energjis pr t zgjatur kohn e prdorimit t burimeve ekzistuese, kontrolli i humbjeve t energjis, ruajtja e energjis s burimeve t energjive jo t rinovueshme, prdorimi n shkall t gjr i burimeve t energjive t rinovueshme, etj. Pikrisht te prdorimi i energjive t rinovueshme sht edhe nj nga drejtimet pr t cilat duhet te kishte punuar qeveria por n fakt nuk eshte bre asgj. sht i nevojshm stimulimi i prdorimit t energjive t rinovueshme me nj objektiv t dyfisht sepse ai zvoglon vartsin energjitike nga energjit tradicionale dhe zvoglon ndotjen n mjedis. Te gjithe jemi te ndergjegjshem sot se sa i ndotur eshte ambienti, por si duhet ruajtur ai dhe menyrat efikase

per te mare rezultate te shpejta, nuk po i shohim. Nse energjit e rinovueshme jan sot tepr trheqse dhe mjaft t domosdoshme ather lind pyetja e thjesht: Pse qeveria e sotme nuk ka mar masa pr zbatimin e politikave liberale pr aplikimin dhe zbatimin e projekteve t energjive t tilla? A e di qeveria se sa i kushton kjo vendit ne vlere financiare? Perse te mos ndikoje sadopak ne uljen e kostos se jeteses dhe te rritjes se mireqenies? N Europe dhe n bot keto lloj politikash jan prezente dhe me lehtesira subvecioni deri n 80% t investimit t kryer. Vetem keshtu pothuaj te gjtha vendet evropiane dhe pothuaj edhe fqinjet tane kane arritur te ndergjegjesojne dhe te sensibilizojne opinionin e gjere dhe rezultatet po shihen ne do familje. Ndodhja e Shqiperis n pellgun e detit Mesdhe dhe me nj pozicion shum t mir gjeografik, bn q ajo t ket kushte klimatike shum t favorshme pr zhvillimin n shkall t gjr t energjis diellore . Sepse ktu ndikojn intensiteti i lart i rrezatimit diellor, kohzgjatja e ktij rrezatimi, temperatur dhe lagshtia e ajrit etj. Pra KLIMA MESDHETARE, me nj dimr t but dhe t lagt, dhe ver t nxeht dhe t that, ka br q Shqipria t ket nj potencial energjitik m t lart se potenciali energjitik mesatar pr zhvillimin e enrgjis diellore. Pr kt arsye vndi yn konsiderohet si nj vnd me regjim t mir t energjis diellore. Dhe ajo ka disa prparsi n lidhje me energjit e tjera: sht nj burim natyror energjie i pashtershm, sht rezerva natyrore m e madhe e energjis q sht shprndar kudo n bot, sht nj energji e pastr dhe shfrytzimi i saj nuk krkon shpenzime, nuk paraqet asnj rrezik pr ndotjen e mjedisit.

Disa shifra pr diellin shqiptar Rrezatimi total vjetor diellor shkon nga nj minimum prej 1.185 kh/m n pjesn verilindore t Shqiperis (Kuks) deri n nj maksimum prej 1.690 kh/m n pjesn jug perndimore (Fier). Pra Shqipria ka nj rrezatim mesatar vjetor diellor prej 1.450 kh/m. Po kshtu rrezatimi mesatar ditor diellor ndryshon nga nj minimum prej 3.2 kh/m n pjesn verilindore t Shqipris (dit n Kuks) deri n nj maksimum prej 4.6kh/m n pjesn jugprndimore (dit n Fier). Kshtu Shqipria ka nj rrezatim mesatar ditor diellor prej 4.1 kh/m. Prsa i prket shprndarjes teritoriale t sasis vjetore t orve t diellit duhet theksuar fakti se pjesa m e madhe e teritorit t Shqipris prfiton nj rrezatim diellor pr m shum se 2200 or n vit, ndrsa mesatarja e rrezatimit diellor n t gjth vndin sht rreth 2400 or n vit. Po kshtu pjesa jugperndimore e Shqipris prfiton nj rrezatim diellor pr m shum se 2500 or n vit dhe n Fier jan rregjistruar shifra t nj rrezatimi diellor prej 2950 or n vit. Kshtu numri i ditve me diell luhatet nga nj mesatare 240-260 dit n vit deri n 280-300 dit n vit pr pjesn jugperndimore. Po ta krahasojm me disa vnde t Eorops do t kemi kto vlera; Hollanda 2.5 kWh/m/dit, Danimarka 3.0 kWh/m/dit, Franca 3.8-4.6 kWh/m/dit, Italia e veriut 3.8-4.6 kWh/m/dit, Shqipria e Jugut 4.5 kWh/m/dit, Spanja m pak se 4.6 kWh/m/dit, Greqia m shume se 4.8 kWh/m/dit.

Nga krahasimi i vlerave Shqipria konsiderohet si nj nga vndet me potencial t lart t rrezatimit diellor. Prandaj mbshtetur dhe n eksperiencn e ktyre vndeve sht e domosdoshme q qeveria jon duhet t nxist kto projekte.

Energjia, Ligjet, Qeveria Energjia diellore mund t prdoret pr prodhimin e ujit t ngroht pr nevoja sanitare dhe teknollogjike nprmjet kolektorve diellore t ujit, prodhimi i energjis elektrike npermjet paneleve fotovoltaike, prodhimi i energjis elektrike dhe ujit t ngroht nprmjet termocetraleve diellore, prodhimi i avullit ose ujit t ngroht pr ngrohjen e prqndruar t banesave nprmjet kolektort diellore t ujit t kombinuara me kaldajat, prodhimi i ajrit t ngroht pr nevojat industrial, ngrohjen e banesave dhe tharjen e produkteve bujqsore nprmjet kolektorve diellore t ajrit. sht domosdoshmri q n kushtet e vndit ton prdorimi i energjis diellore pr prodhimin e ujit t ngroht pr nevojat sanitare n sektorin rezidencial, hoteleri, spitalor dhe pr nevoja teknologjike n sektorin industrial, si prdorimi i saj pr prodhimin e enregjis elektrike pr ta prdorur n ndriimin e rrugs, lulishteve apo autostradave sht nj drejtim ku Qeveria duhet t mbaj prgjegjsin e saj dhe te jape llogari para popullit, se far ka br ajo deri tani pr kt problem? A e ka monitoruar ajo s paku, zbatimin e ligjit Nr.8937 dat 12 shtator 2002 Pr Ruajtjen e Nxehtsis n Ndrtesa dhe VKM Nr. 38, dat 16 janar 2003 n t gjitha bashkit dhe qarqet e Republiks?

Bazuar n kartn e Energjis dhe n legjislacionin prkats t vndeve t BEs,duhej t prgatise ligjet, duke i shrbyer integrimit n sistemet energjitike t Bashkimit Europian. T till ligje si: ligji Pr Eficencn e Energjis, MIEja duhet t hartoj Planin e Konservimit t Energjis pr nxitjen e prdorimit racional dhe me eficenc t energjis pr deg t ndryshme t ekonomis. Edhe nese keto ligje jane pergatitur si mund te pretendoje qeveria, atehere ku eshte efekti i tyre tek konsumatori? N mbshtetje t ktij ligji MIE-ja duhej t hartonte VKM prkatse t Metodologjis s realizimit t Auditimeve Energjitike dhe Metodologjise s ertifikimit t Paisjeve Eletroshtpiake, Proedurat pr ertifikimin e llampave t ndrimit, Pr ngritjen e agjensive rajonale t energjis, duke mos mendur qe ajo shkaterroi edhe Agjensine e vetme te energjise qe merej me keto probleme. Kto edhe shum probleme t tjera specifike jan t lidhura plotsisht me Ligjin e efienss s energjis i cili sht aprovuar me Nr. 9379, Dat, 28.04.2005, nga parlamenti shqiptar dhe dekeretuar nga Presidenti i Republiks. Por, a jane vene valle keto ne zbatim nga kjo qeveri e cila po i kerkon voten per here te trete popullit te cilin deri tani vetem e ka genjyer dhe mashtruar? Ku eshte morali i kesaj qeverie qe pa realizur azgje, te kerkon perseri voten? Ne kemi nje administarte te paafte, nepotike, joprofesionale dhe per me teper nje qeveri te papergjegjeshme qe nuk i ka shkuar kurre ne mendje te nxise politika frytedhenese ne te mire te qytetareve te saj.

Energjia - Gjeotermale

E Enjte, Prill 15 2010 02:00 Burimet e energjise gjeotermale ne Shqiperi jane vleresuar si burime ujore te ngrohta te shtresave nentokesore te tokes, te cilat kane nje temperature te mjaftueshme per tu perdorur si burim energjie. Situata gjeotermike e Albanideve ofron dy drejtime per shfrytezimin e energjise gjeotermike, te ndara si me poshte:

Dokumenta Energjia-gjeotermale

burimet termike me entalpi te ulet dhe temperature maksimale deri 80oC. Keto jane burime natyrale ose puse qe ndodhen ne nje territor te gjere te Shqiperise, nga jugu afer kufirit Shqiperi-Greqi deri ne zonen verilindore.

perdorimi i puseve te thella vertikale per energji gjeotermike, ku nje numer i madh pusesh nafte dhe gazi te braktisura mund te perdoren per qellime ngrohjeje.

Deri me sot jane matur temperaturat ne 145 puse te thella dhe shpime te ceketa, si dhe ne miniera te ndryshme te vendit, ne nivele hipsometrike te ndryshme. Temperatura ne keto puse eshte regjistruar ne intervale te rregullta e matur prej rezistencave dhe termometrave termosifon. Ne veri-lindje dhe ne

jug-lindje jane studiuar rreth 25 shpime se bashku me 8 burime termike ujore te cilave u jane bere analizat kimike. Pavarsisht nga studimi i tyre deri me sot kjo energji nuk eshte shfrytezuar si pasoje e kostove te larta te shfrytezimit.

Regjimi gjeotermik i strukturave gjeologjike ne territorin e vendit tone, kushtezohet nga dendesia e fluksit te nxehtesise, gradienti gjeotermik dhe shperndarja e fushes se temperaturave ne thellesi te ndryshme te ketyre burimeve, te lidhura ngushte me litologjine dhe me tektoniken e strukturave gjeologjike, si edhe me hidrodinamiken e ujerave nentokesore. Ky regjim kushtezon edhe resurset e energjise gjeotermale.

Dendesia e fluksit te nxehtesise eshte parametri kryesor qe percakton rezervat e energjise gjeotermale. Ne qendren e Ultesires Perendimore, ku shtrihet Baseni Sedimentar Shqiptar, dendesia e fluksit te nxehtesise eshte 41.3 mW/m2. Izoterma 30 mW/m2 mbetet e hapur drejt shelfit shqiptar te detit Adriatik. Krahina malore jugore e deri ne rajonet veri-lindore te vendit, ku shtrihet brezi i shkembinjve magmatike, karakterizohen nga dendesi e fluksit te nxehtesise, qe luhatet nga 40 mW/m2 deri ne 61.8 mW/m2. Vatra me vlera te larta te dendesise se fluksit te nxehtesise lidhen me

transmetimin intensiv te nxehtesise neper thyerjet e thella tektonike. Keto thyerje kushtezojne edhe burimet e energjise gjeotermale. Ne Alpet Shqiptare, dendesia e fluksit te nxehtesise eshte shume e vogel, ne vlerat deri ne 10 mW/m2

Berlin, 4 prill - Krijimi i tregut t energjis s rinovueshme n Evropn Juglindore, ecn ngadal nga mungesa kuadrit ligjor n prputhje me standardet e BE. Korporata Financiare Ndrkombtare, IFC, po realizon nj projekt pilot. Shqipria, Maqedonia dhe Bosnj- Hercegovina kan potenciale t mdha natyrore pr t ngritur dhe zhvilluar tregun e hidrocentraleve t vogla, si nj burim energjie t rinovueshme dhe miqsore me mjedisin. Nisur nga kto potencial, qeverit e t tri vendeve kan dhn nj numr t madh koncesionesh kompanive private vendase pr ndrtimin e hidrocentraleve t vogla. Nebojsha Arsenijeviq, Menaxher Rajonal i projekti trepalsh sjell pr programin shqip t DW shifra konkrete: N Shqipri jan dhn rreth 110 konesione pr ndrtimin e hidrocentraleve t vegjl, n Bosnj- Hercegovin rreth 250, n Maqedoni rreth 100. N t trija vendet rreth 450 konesione. Por shum pak hidrocentrale jan ndrtuar: n Shqipri vetm nj, n Bosnj 15 kurse n Maqedoni asnj, thot Nebojsha Arsenijeviq. Kjo situat tregon se ndonse potencialet n Ballkanin Perndimor ekzistojn pr t prodhuar energji nga hidrocentralet e vogla, ato nuk jan vn deri m sot n prdorim. Nj sr shkaqesh kan penguar kt proces. Nga njra an t gjitha palt jan t ndrgjegjshme se energjia e rinovueshme sht e ardhmja dhe prandaj qeverit e t tri vendeve po prpiqen t hartojn legjislacionin prkats, n prputhje me standardet e BE. Nga ana tjetr n Shqipri, B-H dhe n Maqedoni ka munges prvoje, munges kompanish t afta pr t marr prsipr ndrtimin e hidrocentraleve t vogla. Ndrtim i tyre do t mundsonte zhvillimin e sektorit privat, hapjen e vendeve t reja t puns pa folur ktu pr mbrojtjen e mjedisit dhe kontributin ne reduktimin e

emetimit t gazrave me efekt serr. Ka edhe nj faktor tjetr q po bhet penges: Bankat lokale, q operojn n kto tre vende jan disi konservatore dhe jo t gatshme pr t ndrmarr riskun e financimit, thot menaxheri rajonal i projektit, Nebojsha Arsenijeviq. Pr t ndryshuar kt situat, IFC, po bashkpunon me qeverit dhe sektorin publik t t tri vendeve n prmirsimin e legjislacionit ekzistues dhe kuadrit rregullator. Ndrtimi i hidrocentraleve t vogla prbn burimin m t rndsishm t energjis s rinovuershme pr vendet e Ballkanit Perndimor. IFC po mbshtet t tria kto vende pr t patur nj kuadr rregullator edhe pr shfrytzimin e burimeve t tjera t rinovueshme t energjis n prputhje me potencialet e zhvillimit t tyre ekonomik, thot Nebojsha Arsenijeviq. Suksesi n bashkpunimin trepalsh: Shqipri, B-H dhe Maqedoni konsiderohet nga IFC si nj shembull pr t'u ndjekur edhe nga vende t tjera t rajonit pr t krijuar tregun rajonal t energjis s rinovueshme. Bryenne Tait, drejtuese e projekteve n kt fush pr Evropn Jug- Lindore thot pr programin shqip t DW: Ky projekt mund t shrbej vrtet si nj shembull pr rajonin. Eksporti i energjis nga burime t rinovueshme, nga Shqipria jo vetm n vendet e Evrops Jug- Lindore por edhe n vende t tjera si n Itali psh sht i rndsishm. Kjo do t thot burim t ardhurash dhe zhvillim ekonomik i vendeve t Ballkanit Perndimor, q aspirojn antarsimin n BE. Zhvillimi ekonomik sht mjaft i rndsishm pasi sht nj nga kriteret e pranimit t ktyre vendeve n BE, thot Bryenne Tait. (dw)

Strategjia e zhvillimit te sektorit energjitik eshte nje dokument qe analizon situaten aktuale dhe rekomandon veprimet dhe ndryshimet qe duhet te ndermerren per te ardhmen ne sektorin e energjise se Republiken se Shqiperise. Ne te, ne menyre te detajuar, jane perfshire te gjitha ndryshimet e nevojshme qe duhet te ndodhin per te rritur sigurine e furnizimit me burime energjitike dhe optimizimin e burimeve per mbulimin e nevojave me synim kryesor zhvillimin e qendrueshem te mbare ekonomise per te ardhmen.

Gjate hartimit te kesaj strategjie jane trajtuar nje sere ceshtjesh dhe i jepet pergjigje disa pyetjeve strategjike shume te rendesishme, si:

Cilat interesa kombetare ne sektorin energjitik, duhet te mbrohen dhe si?

Si do te shperndahen keto interesa kombetare ne nensektoret e ndryshem energjitik (nafte, hidroenergji (energji elektrike), gaz natyror, burime drusore, etj)?

Si do te rriset konkurrenca dhe hapja e tregut ne favor te konsumatoreve, pa shmangur pergjegjesite e shtetit per funksionimin e sistemit energjitik dhe sigurise se furnizimit?

Cilat do te jene kushtet e domosdoshme qe duhen vendosur dhe plotesuar ne nje kohe sa me te shkurter, qe sistemi energjitik shqiptar te harmonizohet me ate te BE-se?

Disa drejtime te cilat kane dale si rezultat i analizave te gjata historike si per vendin tone ashtu edhe per vende te ngjashme me ne dhe qe kane probabilitet

te larte te ndodhin per te ardhmen jane:

Sistemi i ardhshem energjitik duhet te jete me shume i orientuar drejt konsumatorit,

Sistemi i ardhshem elektroenergjitik duhet te jete me i diversifikuar ne drejtim te perdorimit te te gjithe burimeve dhe te gjitha teknollogjive energjitike,

Shume me teper vemendje do t'i kushtohet perdorimit me eficence te energjise,

Te gjitha teknollogjite, qe do te zgjidhen per plotesimin e nevojave, duhet te mbeshteten mbi parimin e kostos me te ulet, sigurise se furnizimit dhe mbrojtjes se mjedisit.

Burimet e rinovueshme te energjise (diellore, HEC-et e vegjel, eres dhe biomasave) duhet te nxiten per te bere te mundur shfrytezimin ne maksimum te burimeve lokale por njekohesisht, qe mbeshteten mbi parimin e kostos me te ulet dhe mbrojtjes se mjedisit.

Strategjia e sektorit energjitik eshte zhvilluar si nje strategji kombetare qe ka ne themel te saj interesat baze te vendit dhe te qytetareve/konsumatoreve te saj. Asnje prioritet privat (per individe apo kompani te vecanta) i plote apo i pjesshem nuk eshte marre parasysh perpara interesit kombetar. Kjo ceshtje me rendesi themelore eshte konkretizuar gjate hartimit te koncept ideve per zhvillimin e tregjeve te energjise elektrike, te naftes dhe nenprodukteve te saj,

te gazit natyror, ne te cilat funksioni publik, ne menyre te qarte dhe te prere, duhet te ndahet nga funksioni i ndermarrjeve private duke pasur si objektiv baze permiresimin e tregjeve te energjise. Per pasoje mbetja e pronesise shteterore ne infrastrukturen transmetuese te energjise elektrike dhe te gazit natyror, mbeshtetur ne parimin e mosdiskriminimit dhe te neutralitetit perkundrejt secilit qe do te bleje apo do te shese energji, mbeshtetet ne dokumentin themelor te Kushtetutes se Republikes se Shqiperise.

Qellimi dhe Objektivat e Strategjise Kombetare te Energjise

Qellimi i Strategjise te Energjise eshte zhvillimi i nje sektori energjitik efektiv qe:

garanton sigurine e furnizimit me burime energjitike ne pergjithesi dhe energji elektrike ne vecanti,

nxit perdorimin eficient, ekonomik dhe me ndikim minimal ne mjedis ne menyre te tille qe sektori energjitik te jete nje sektor mbeshtetes per nje zhvillim te qendrueshem te te gjithe ektoreve ekonomik dhe shoqeror.

Objektivi kryesor i Strategjise Kombetare te Energjise eshte:

Ristrukturimi i sektorit energjitik bazuar ne parimet e ekonomise se tregut dhe ne zhvillimin e nje politike bashkohore energjitike.

Objektivat specifike te Strategjise Kombetare te Energjise jane:

1. Rritja e sigurise dhe besueshmerise ne furnizimin me energji ne pergjithesi dhe energji elektrike ne vecanti si ne nivel kombetar ashtu edhe ne ate rajonal;

2. Krijimi i nje sektori energjitik te afte si nga ana financiare ashtu edhe nga ajo teknike;

3. Krijimi i nje kuadri efektiv institucional dhe rregullator dhe ristrukturimi i plote i kompanive te energjise;

4. Rritja e eficiences se energjise, si gjate prodhimit ashtu dhe gjate perdorimit te burimeve energjitike, me synim ndotjen minimale te mjedisit;

5. Optimizimi i sistemit te furnizimit me burime energjitike duke u mbeshtetur ne konceptin e planifikimit me kosto me te ulet dhe ndikim minimal ne mjedis;

6. Rritjen e ndjeshme te investimeve ne sektorin e energjise nepermjet terheqjes se kapitalit nga Institucionet Financiare Nderkombetare si dhe te kapitalit privat;

7. Krijimin e nje tregu elektrik konkurrues bazuar ne kerkesat e Bashkimit Europian per reformimin e sektorit elektroenergjitik (Direktiva 96/92 EU) dhe detyrat e Shqiperise ne kuadrin e Memorandumit te Mirekuptimit te Athines, (15 Nentor 2002), per integrimin e sektorit elektroenergjitik shqiptar ne Tregun Rajonal Energjitik te Europes Juglindore dhe interkonjeksionin me rrjetin e UCTE-se.

jit e rinovueshme