STATISTIKA
(110111062)
Uji Hipotesa
Dua Populasi
Disusun oleh:
Eddy Winarno
Pertemuan ke
: IX
Waktu
I.
PENDAHULUAN
Parameter populasi merupakan nilai variabel yang didapat dari hasil
perhitungan
data
(elemen)
populasi,
sedangkan
statistik
sampel
merupakan nilai variabel yang didapat dari hasil perhitungan data sampel.
Statistik sampel selanjutnya digunakan sebagai prediksi nilai parameter
populasinya.
Untuk
menentukan
akurasi
dari
prediksi
tersebut
perlu
dilakukan
Kompetensi Khusus
Setelah selesai kuliah ini diharapakan mahasiswa mampu :
1.
2.
II.
MATERI
Sampel I
Dari
gambar
di
Sampel II
atas
dapat
diambil
suatu
prediksi
parameter
B.
X1 X 2
Z=
1
1
+
n1 n2
Z/2
= 1 = 2 dan tidak diketahui
Uji statistik :
t=
X1 X 2
;
1
1
S
+
n1 n 2
S=
n1 + n2 2 = derajat bebas
Uji statistik :
t=
X1 X 2
S12 S 22
+
n1 n2
w1 =
S12
n1
w2 =
w1 .t1 + w2 .t 2
w .t + w2 .t 2
<t < 1 1
w1 + w2
w1 + w2
S 22
n2
t 2 = t (1 / 2;n2 1)
2. UJI KESAMAAN DUA PROPORSI
t1 = t (1 / 2;n1 1)
Z=
Uji Statistik :
a1 a 2
n1 n 2
1
1
p.q.( + )
n1 n2
p=
a1 + a 2
n1 + n 2
; q = 1-p
F=
S12
syarat : S12 S 22
S 22
Kriteria Uji
b.
F=
F > F( / 2;n1 1; n2 1)
S12
S 22
F > F( / 2;n1 1; n2 1)
Analisis soal :
a.
uji-t
Sampel : n1=15 ; 1 = 167,2 cm ; 1 = 6,7 cm
n2 = 20 ; 2 = 160,3 cm ; 2 = 7,1 cm
Taraf nyata () = 0,05
b.
H0 : 1 2
Ha : 1 > 2
Daerah Penolakan H0
= 0,05
Daerah Penolakan H0
=0,05
t hitungan =
X1 X 2
1
1
S/
+
n1 n2
167,2 160,3
1
1
48,07 /
+
15 20
= 2,913
Posisi thitungan
Ho ditolak.
1,70
2,913
Kesimpulan :
Dugaan kita dukung, bahwa tinggi badan pemuda senang berenang
lebih tinggi dibanding pemuda tidak senang berenang
2.
Soal Latihan
Untuk
mempelajari
kemampuan
belajar
tentang
menjumlahkan
30
31
21
22
21
37
27
24
20
30
25
15
27
25
22
42
28
19
18
38
an
Contoh soal
Suatu penelitian dilakukan di daerah A terhadap 250 pemilih. Ternyata
150 pemilih menyatakan akan memilih calon C. Di daerah B penelitian
dilakukan terhadap 300 pemilih dan terdapat 162 yang akan memilih
calon C. Adakah perbedaan yang nyata mengenai pemilihan calon C di
antara kedua daerah itu ?
Solusi :
a.
Analisis soal
b.
H 0 : p A = pB
Ha : pA pB (dari pertanyaan) ; uji dua sisi
Daerah Penolakan H0
p=
a1 + a 2
150 +162
= 0,5673
=
250 + 300
n1 + n 2
Z hitungan =
a A / nB a B / nB
1
1
p.q.(
+
)
n A nB
q = 1-0,5673 = 0,4327
= 1,42
Posisi Ho
Ho diterima
-1,96
1,42 1,96
Kesimpulan :
Tidak ada perbedaan nyata pemilih calon antara daerah A dan
daerah B
2. Soal latihan
Terdapat dua kelompok, yaitu A dan B, masing-masing terdiri dari 100
pasien yang menderita semacam penyakit. Kepada kelompok A diberikan
serum tertentu tetapi tidak pada kelompok B. Kelompok B sering
dinamakan kelompok kontrol. Setelah jangka waktu tertentu, terdapat 80
yang sembuh dari kelompok A dan 68 dari kelompok B. Apakah penelitian
ini
memperlihatkan
bahwa
pemberian
serum
ikut
membantu
menyembuhkan peyakit?
n1 = 10 kali , S1 = 25,7
n2 = 13 kali, S2 = 37,2 ;
S2 >
S1
maka : n1 = penyebut dan n2 = pembilang
= 10%
Pertanyaan
apakah
kedua
Macam Hipotesa
H0 : 12 = 22
Ha : 12 22
Daerah Penolakan H0
= 0,10 ; Fhitungan > F(1/2; n2-1; n1-1)
cara
pengukuran
tersebut
= 0,10
F(1/2; n1-1;n2-1)
Dari tabel F di dapat : F(10%/2; 13-1; 10-1) = F(5% ; 12 ; 9) = 3,07
Jadi Ho ditolak jika : Fhitungan > 3,07
Statistik Uji
F =
S 22
S12
37,2
= 1,506
24,7
1,506
Kesimpulan :
Kedua cara pengukuran dapat dikatakan mempunyai varians yang
sama besar.
2. Latihan soal :
Penelitian terhadap dua metode penimbangan menghasilkan S 12 = 25,4
gram2 dan S22 = 30,7 gram2. Penimbangan masing-masing dilakukan
sebanyak 13 kali. Ada anggapan bahwa metode kesatu menghasilkan
penimbangan dengan variabilitas yang lebih kecil. Betulkah itu?
H. UJI t BERPASANGAN
Uji t berpasangan diterapkan bila observasi sampel diterapkan pada
kondisi dua perlakukan atau berpasangan, pada sampel yang sama
diberlakukan satu metode tertentu dan pada sampel yang yang sama juga
diberlakukan metode lain yang berbeda.
Misalkan data berpasangan (X11 , X21), (X12 , X22), .... , (X1n , X2n) himpunan
n pasangan observasi, dengan X1 berdistribusi normal atau X1 N(1 , 12)
dan X2 N(2 , 22) dan Dj = X1j X2j ; j = 1, 2, , n terhadap hasil
pengujian
adanya
perbedaan
perlakukan
sampel
dinamakan
uji
berpasangan t.
1.
Ujung - 1
Baja
1
2
3
4
5
6
7
8
4
3
3
4
4
3
2
2
Jumlah
Ujung -
Perbedaan,
Dj2
2
3
3
5
3
4
2
4
2
Dj
1
0
-2
1
0
1
-2
0
-1
1
0
4
1
0
1
4
0
11
D =
S D2 =
D
j =1
j =1
j =1
1
= 0,125
8
D 2j ( D j ) 2 / n
n 1
11 (1) 2 / 8
= 1,55
8 1
5%
thit =
D
0,125
=
= 0,28
SD / n
1,55 / 8
Daerah Penolakan H0
Daerah penerimaan
Daerah Penolakan
H0
H0
Uji Statistik (H 0
ditolak)
- 2,365
-0,28
2,365
Maka : H0 diterima
Kesimpulan
Kedua ujung yaitu ujung-1 dan uung-2 mempunyai kekuatan yang
sama.
Caliper 1
0,265
0,265
0,266
0,267
0,267
0,265
0,267
0,267
0,265
0,268
0,268
0,265
Apakah
bola
bearing
Caliper - 2
0,264
0,265
0,264
0,266
0,267
0,268
0,264
0,265
0,265
0,267
0,268
0,269
ke-2
mempunyai
rata-rata
yang
lebih
Tabel Z
Luas di bawah kurva normal standar dari 0 sampai Z
Z
0,0
0,1
0,2
0,3
0
000
0
039
8
1
004
0
043
8
2
008
0
047
8
3
012
0
051
7
4
016
0
055
7
5
019
9
059
6
6
023
9
063
6
0 Z
7
8
027
031
9
9
067
071
5
4
9
0359
0754
1141
1517
baik
0,4
0,5
0,6
0,7
0,8
0,9
1,0
1,1
1,2
1,3
1,4
1,5
1,6
1,7
1,8
1,9
2,0
2,1
2,2
2,3
2,4
2,5
2,6
2,7
2,8
2,9
3,0
3,1
3,2
3,3
3,4
3,5
3,6
3,7
3,8
3,9
079
3
117
9
155
4
083
2
121
7
159
1
087
1
125
5
162
8
091
0
129
3
166
4
094
8
133
1
170
0
098
7
136
8
173
6
102
6
140
6
177
2
106
4
144
3
180
8
110
3
148
0
184
4
191
5
225
8
258
0
288
1
315
9
195
0
229
1
261
2
291
0
318
6
198
5
232
4
264
2
293
9
321
2
201
9
235
7
267
3
296
7
323
8
205
4
238
9
270
4
299
6
326
4
208
8
242
2
273
4
302
3
328
9
212
3
245
4
276
4
305
1
331
5
215
7
248
6
279
4
307
8
334
0
219
0
251
8
282
3
310
6
336
5
341
3
364
3
384
9
403
2
419
2
343
8
366
5
386
9
404
9
420
7
346
1
368
6
388
8
406
6
422
2
348
5
370
8
390
7
408
2
423
6
350
8
372
9
392
5
409
9
425
1
353
1
374
9
394
4
411
5
426
5
355
4
377
0
396
2
413
1
427
9
357
7
379
0
398
0
414
7
429
2
359
9
381
0
399
7
416
2
430
6
433
2
445
2
455
4
464
1
471
3
434
5
446
3
456
4
464
9
471
9
435
7
447
4
457
3
465
6
472
6
437
0
448
4
458
2
466
4
473
2
438
2
449
5
459
1
467
1
473
8
439
4
450
5
459
9
467
8
474
4
440
6
451
5
460
8
468
6
475
0
441
8
452
5
461
6
469
3
475
6
442
9
453
5
462
5
469
9
476
1
477
2
482
1
486
1
489
3
491
8
477
8
482
6
486
4
489
6
492
0
478
3
483
0
486
8
489
8
492
2
478
8
483
4
487
1
490
1
492
5
479
3
483
8
487
5
490
4
492
7
479
8
484
2
487
8
490
6
492
9
480
3
484
6
488
1
490
9
493
1
480
8
485
0
488
4
491
1
493
2
481
2
485
4
488
7
491
3
493
4
493
8
495
3
496
5
497
494
0
495
5
496
6
497
494
1
495
6
496
7
497
494
3
495
7
496
8
497
494
5
495
9
496
9
497
494
6
496
0
497
0
497
494
8
496
1
497
1
497
494
9
496
2
497
2
497
495
1
496
3
497
3
498
1879
2224
2549
2852
3133
3389
3621
3830
4015
4177
4319
4441
4545
4633
4706
4767
4817
4857
4899
4916
4936
4952
4964
4974
4981
4986
4990
4993
4995
4997
4998
4998
4999
4999
4999
5000
4
498
1
5
498
2
6
498
2
7
498
3
7
498
4
8
498
4
9
498
5
9
498
5
0
498
6
498
7
499
0
499
3
499
5
499
7
498
7
499
1
499
3
499
5
499
7
498
7
499
1
499
4
499
5
499
7
498
8
499
1
499
4
499
6
499
7
498
8
499
2
499
4
499
6
499
7
498
9
499
2
499
4
499
6
499
7
498
9
499
2
499
4
499
6
499
7
498
9
499
2
499
5
499
6
499
7
499
0
499
3
499
5
499
6
499
7
499
8
499
8
499
9
499
9
500
0
499
8
499
8
499
9
499
9
500
0
499
8
499
9
499
9
499
9
500
0
499
8
499
9
499
9
499
9
500
0
499
8
499
9
499
9
499
9
500
0
499
8
499
9
499
9
499
9
500
0
499
8
499
9
499
9
499
9
500
0
499
8
499
9
499
9
499
9
500
0
499
8
499
9
499
9
499
9
500
0
Sumber : Theory and Problems of Statistics, Spiegel, M.R., Ph.D, Schaum Publishing Co, New
York,1961
Tabel t
Nilai persentil
Untuk Distribusi t
V = derajat bebas (dk) = n-1
tV
V
t0,995
t0,99
t0,975
t0,95
t0,80
t0,75
t0,70
t0,60
t0,55
63,66
3,08
9,92
1,89
5,84
1,64
4,60
1,53
31,82
12,71
6,31
1,000
0,727
0,325
6,96
4,30
2,92
0,816
0,617
0,289
4,54
3,18
2,35
0,765
0,584
0,277
3,75
2,78
2,13
1,376
0,158
1,961
0,142
0,978
0,137
0,944
0,134
0,744
0,569
0,274
4,03
1,48
3,71
1,44
3,50
1,42
3,36
3,36
2,57
2,02
0,727
0,559
0,267
3,44
2,45
1,94
0,718
0,553
0,265
3,00
2,36
1,90
0,711
0,549
0,263
2,90
2,31
1,86
0,920
0,132
0,906
0,131
0,896
0,130
0,889
0,706
0,546
0,262
t0,90
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
40
60
12
0
1,40
3,25
1,38
2,82
2,26
1,83
3,17
1,37
3,11
1,36
3,06
1,36
3,01
1,35
2,98
1,34
2,76
2,23
1,81
2,72
2,20
1,80
2,68
2,18
1,78
2,66
2,16
1,77
2,62
2,14
1,76
2,95
1,34
2,92
1,34
2,90
1,33
2,88
1,33
2,86
1,33
2,60
2,13
1,75
2,58
2,12
1,75
2,57
2,11
1,74
2,55
2,10
1,73
2,54
2,09
1,73
2,84
1,32
2,83
1,32
2,82
1,32
2,81
1,32
2,80
1,32
2,53
2,09
1,72
2,52
2,08
1,72
2,51
2,07
1,72
2,50
2,07
1,71
2,49
2,06
1,71
2,79
1,32
2,78
1,32
2,77
1,31
2,76
1,31
2,76
1,31
2,48
2,06
1,71
2,48
2,06
1,71
2,47
2,05
1,70
2,47
2,05
1,70
2,46
2,04
1,70
2,75
1,31
2,70
1,30
2,66
1,30
2,62
2,46
2,04
1,70
2,42
2,02
1,68
2,39
2.00
1,67
2,36
1,98
1,66
0,130
0,883
0,129
0,703
0,543
0,261
0,879
0,129
0,876
0,129
0,873
0,128
0,870
0,128
0,868
0,128
0,700
0,542
0,260
0,697
0,540
0,260
0,695
0,539
0,259
0,694
0,538
0,259
0,692
0,537
0,258
0,866
0,128
0,865
0,128
0,863
0,128
0,862
0,127
0,861
0,127
0,691
0,536
0,258
0,690
0,535
0,258
0,689
0,534
0,257
0,688
0,534
0,257
0,688
0,533
0,257
0,860
0,127
0,859
0,127
0,858
0,127
0,858
0,127
0,857
0,127
0,687
0,533
0,257
0,686
0,532
0,257
0,686
0,532
0,256
0,685
0,532
0,256
0,685
0,531
0,256
0,856
0,127
0,856
0,127
0,855
0,127
0,855
0,127
0,854
0,127
0,685
0,531
0,256
0,684
0,531
0,256
0,684
0,531
0,256
0,683
0,530
0,256
0,683
0,530
0,256
0,854
0,127
0,851
0,126
0,848
0,126
0,845
0,683
0,530
0,256
0,681
0,529
0,255
0,679
0,527
0,254
0,677
0,526
0,254
1,29
0,126
2,58
2,33
1,96 1,645 0,842
0,674
0,524
0,253
1,28
0,126
Sumber : Statistical Tables for Biological Agricultural and Medical Research.
Fisher, R.A
Dan Yates, F. Table III, Oliver & Boyd Ltd. Edinburgh
Tabel 2
Bidang dalam badan daftar
menyatakan luas 2p
V
20,995
2p
20,99
20,975
20,95
6,63
5,02
3,81
2,71
9,21
7,38
5,99
4,61
9,35
7,81
6,25
9,49
7,78
20,50
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
40
50
60
70
7,88
0,455
10,6
1,39
12,8
2,37
14,9
3,36
16,7
4,35
18,5
5,35
20,3
6,35
22,0
7,34
23,6
8,31
25,2
9,34
26,8
10,3
28,3
11,3
29,8
12,3
31,3
13,3
32,8
14,3
34,3
15,3
35,7
16,3
37,2
17,3
11,3
13,3
11,1
15,1
12,8
16,8
14,4
12,6
10,6
18,5
16,0
14,4
12,0
20,4
17,5
15,5
13,4
21,7
19,0
16,9
14,7
23,2
20,5
18,3
16,0
24,7
21,9
19,7
17,3
26,2
23,3
21,0
18,5
27,7
24,7
22,4
19,8
29,4
26,4
23,7
21,4
11,4
9,24
30,6
27,5
25,0
22,3
32,0
28,8
26,3
23,5
33,4
30,2
27,6
24,8
34,8
31,5
28,9
26,0
0,016
0,0000
0,211
0,0100
0,584
0,0720
1,06
0,2070
0,004
0,001
0,0002
0,103
0,051
0,0201
0,352
0,711
0,216
0,115
0,484
0,297
1,61
1,45
0,831
0,412
2,20
1,64
1,24
0,676
2,83
2,17
1,69
0,989
3,49
2,72
2,48
1,65
4,17
3,33
2,70
2,09
0,554
0,872
1,24
1,34
1,73
4,87
5,58
6,30
7,04
7,79
3,94
4,57
5,23
5,89
6,57
3,25
3,82
4,40
5,01
5,63
2,56
3,05
3,57
4,11
4,66
2,16
2,60
3,07
3,57
4,07
8,55
9,31
10,1
10,9
11,7
7,26
7,96
8,67
9,39
10,1
6,26
6,91
7,56
8,23
8,91
5,23
5,81
6,41
7,01
7,63
4,60
5,44
5,70
6,26
6,84
12,4
13,2
14,0
14,8
15,7
10,9
11,6
12,3
13,1
13,8
9,59
10,3
11,0
11,7
12,4
8,26
8,90
9,54
10,2
10,9
7,43
8,03
8,64
9,26
9,89
16,5
17,3
18,1
18,9
14,6
15,4
16,2
16,9
13,4
13,8
14,6
15,3
11,5
12,2
12,9
13,6
10,5
11,2
11,8
12,5
80
90
10
0
38,6
18,3
36,2
32,9
30,1
27,2
40,0
19,3
41,4
20,3
42,8
21,3
44,2
22,3
45,6
23,3
37,6
34,2
31,4
28,4
38,9
35,5
32,7
29,8
40,3
36,8
33,9
30,8
41,6
38,1
35,2
32,0
43,0
39,4
36,4
33,2
46,9
24,3
48,3
25,3
49,6
26,3
51,0
27,3
52,3
28,3
44,3
40,6
37,7
34,4
45,6
41,9
38,9
35,6
47,0
43,2
40,4
36,7
48,3
44,5
41,3
37,9
49,6
45,7
42,6
39,1
53,7
29,3
66,8
39,3
79,5
49,3
92,0
59,3
50,9
47,0
43,8
40,3
63,7
59,3
55,8
51,8
76,2
71,4
67,5
63,2
88,4
83,3
79,1
74,4
95,0
85,5
77,6
106,6
101,9
96,6
118,1
113,4
107,6
129,6
124,3
118,5
104,2 100,4
69,3
116,3 112,3
79,3
128,3 124,1
89,3
140,2 135,8
99,3
Sumber : Tables of
Vol.32 (1941)
19,8
17,7
16,0
14,3
13,1
20,6
29,1
37,7
46,5
18,5
26,5
34,8
43,2
16,8
24,4
32,4
40,5
15,0
22,2
29,7
37,5
13,8
20,7
28,0
35,5
55,3
64,3
73,3
82,4
51,7
60,4
69,1
77,9
48,8
57,2
65,6
74,2
45,4
53,5
61,8
70,1
43,3
51,2
59,2
67,3
Nilai Persentil
Untuk Distribusi F
(Bilangan dalam badan daftar
Menyatakan FP : baris atas untuk p=0,05
Baris bawah untuk p=0,01)
V2
=
d.k.
penyeb
ut
1
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Fp
10
V1 = d.k. pembilang
11
12
14
16
20
24
30
40
50
75
100
200
500
161
405
2
18,5
1
98,4
9
10,1
3
34,1
2
7,71
21,2
0
6,61
16,2
6
5,99
13,7
4
5,59
12,2
5
5,32
11,2
6
5,12
10,5
6
4,96
10,0
4
4,84
9,65
4,75
9,33
4,67
9,07
200
499
9
19,0
0
99,0
1
9,55
30,8
1
216
540
3
19,1
6
99,1
7
9,28
29,4
6
225
562
5
19,2
5
99,2
5
9,12
28,1
7
230
576
4
19,3
0
99,3
0
9,01
28,2
4
234
585
9
19,3
3
99,3
3
8,94
27,9
1
237
592
8
19,3
6
99,3
4
8,88
27,6
7
239
598
1
19,3
7
99,3
6
8,84
27,4
9
241
602
2
19,3
8
99,3
8
8,81
27,3
4
242
605
6
19,3
9
99,4
0
8,78
27,2
3
243
608
2
19,4
0
99,4
1
8,76
27,1
3
244
610
6
19,4
1
99,4
2
8,74
27,0
5
245
614
2
19,4
2
99,4
3
8,71
26,9
2
246
616
9
19,4
3
99,4
4
8,69
26,8
3
248
620
8
19,4
4
99,4
5
8,66
26,6
9
249
623
4
19,4
5
99,4
6
8,64
26,6
0
250
625
8
19,4
6
99,4
7
8,62
26,5
0
251
626
8
19,4
7
99,4
8
8,60
26,4
1
252
630
2
19,4
7
99,4
8
8,58
26,3
0
253
632
3
19,4
8
99,4
9
8,57
26,2
7
253
633
4
19,4
9
99,4
9
8,56
26,2
3
254
635
2
19,4
9
99,4
9
8,54
26,1
8
254
636
1
19,5
0
99,5
0
8,54
26,1
4
254
6366
6,94
18,0
0
5,79
13,2
7
5,14
10,9
2
4,74
9,55
6,59
16,6
9
5,41
12,0
6
4,76
9,78
6,39
15,9
8
5,19
11,3
9
4,53
9,15
6,26
15,5
2
5,05
10,9
7
4,39
8,75
6,16
15,2
1
4,95
10,6
7
4,28
8,47
6,09
14,9
8
4,88
10,4
5
4,21
8,26
6,04
14,8
0
4,82
10,2
7
4,15
8,19
6,00
14,6
6
4,78
10,1
5
4,10
7,98
5,96
14,5
4
4,74
10,0
5
4,06
7,87
5,93
14,4
5
4,70
9,96
5,91
14,3
7
4,68
9,89
5,87
14,2
4
4,64
9,77
5,84
14,1
5
4,60
9,68
5,80
14,0
2
4,56
9,55
5,77
13,9
3
4,53
9,47
5,74
13,8
3
4,50
9,38
5,71
13,7
4
4,46
9,29
5,70
13,6
9
4,44
9,24
5,68
13,6
1
4,42
9,17
5,66
13,5
7
4,40
9,13
5,65
13,5
2
4,38
9,07
5,64
13,4
8
4,37
9,04
5,63
13,4
6
4,36
9,02
4,03
7,79
4,00
7,72
3,96
7,60
3,92
7,52
3,87
7,39
3,84
7,31
3,81
7,23
3,77
7,14
3,75
7,09
3,72
7,02
3,71
6,99
3,69
6,94
3,68
6,90
3,67
6,88
4,35
8,45
4,12
7,85
3,97
7,46
3,87
7,19
3,79
7,00
3,73
6,81
3,68
6,71
3,63
6,62
3,60
6,54
3,57
6,47
3,52
6,35
3,49
6,27
3,44
6,15
3,41
6,07
3,38
5,98
3,34
5,90
3,32
5,85
3,29
5,78
3,28
5,75
3,25
5,70
3,24
5,67
3,23
5,65
4,46
8,65
4,07
7,59
3,84
7,01
3,69
6,63
3,58
6,37
3,50
6,19
3,44
6,03
3,39
5,91
3,34
5,82
3,31
5,74
3,28
5,67
3,23
5,56
3,20
5,48
3,15
5,36
3,12
5,28
3,08
5,20
3,05
5,11
3,03
5,06
3,00
5,00
2,98
4,96
2,96
1,91
2,94
4,88
2,93
4,86
4,26
8,02
3,86
6,99
3,63
6,42
3,48
6,06
3,37
5,80
3,29
5,62
3,23
5,47
3,18
5,35
3,13
5,26
3,10
5,18
3,07
5,11
3,02
5,00
2,98
4,92
2,93
4,80
2,90
4,73
2,86
4,64
2,82
4,56
2,80
4,51
2,77
4,45
2,76
4,41
2,73
4,36
2,72
4,33
2,71
4,31
4,10
7,56
3,71
6,55
3,48
5,99
3,33
5,64
3,22
5,39
3,14
5,21
3,07
5,06
3,02
4,95
2,97
4,85
2,94
4,78
2,91
4,71
2,86
4,60
2,82
4,52
2,77
4,41
2,74
4,33
2,70
4,25
2,67
4,17
2,64
4,12
2,61
4,05
2,59
4,01
2,56
3,96
2,55
3,93
2,54
3,91
3,98
7,20
3,88
6,93
3,80
6,70
3,59
6,22
3,49
5,95
3,41
5,74
3,36
5,67
3,26
5,41
3,18
5,20
3,20
5,32
3,11
5,06
3,02
4,86
3,09
5,07
3,00
4,82
2,92
4,62
3,01
4,88
2,92
4,65
2,84
4,44
2,95
4,74
2,85
4,50
2,77
4,30
2,90
4,63
2,80
4,39
2,72
4,19
2,86
4,54
2,76
4,30
2,67
4,10
2,82
4,46
2,72
4,22
2,63
4,02
2,79
4,40
2,69
4,16
2,60
3,96
2,74
4,29
2,64
4,05
2,55
3,85
2,70
4,21
2,60
3,98
2,51
3,78
2,65
4,10
2,54
3,86
2,46
3,67
2,61
4,02
2,50
3,78
2,42
3,59
2,57
3,94
2,46
3,70
2,38
3,51
2,53
3,86
2,42
3,61
2,34
3,42
2,50
3,80
2,40
3,56
2,32
3,37
2,47
3,74
2,36
3,49
2,28
3,30
2,45
3,70
2,35
3,46
2,26
3,27
2,42
3,66
2,32
3,41
2,24
3,21
2,41
3,62
2,31
3,38
2,22
3,18
2,40
3,60
2,30
3,36
2,21
3,16
19,5
0
99,5
0
8,53
26,1
2
4,60
8,86
4,54
8,68
4,49
8,53
4,45
8,40
4,41
8,28
14
15
16
17
18
3,74
6,51
3,68
6,36
3,63
6,23
3,59
6,11
3,55
6,01
3,34
5,56
3,29
5,42
3,24
5,29
3,20
5,18
3,16
5,09
3,11
5,03
3,06
4,89
3,01
4,77
2,96
4,67
2,93
4,58
2,96
4,69
2,90
4,56
2,85
4,44
2,81
4,34
2,77
4,25
2,85
4,46
2,79
4,32
2,74
4,20
2,70
4,10
2,66
4,01
2,77
4,28
2,70
4,14
2,66
4,03
2,62
3,93
2,58
3,85
2,70
4,14
2,64
4,00
2,59
3,89
2,55
3,79
2,51
3,71
2,65
4,03
2,59
3,89
2,54
3,78
2,50
3,68
2,46
3,60
2,60
3,94
2,55
3,80
2,49
3,69
2,45
3,59
2,41
3,51
2,56
3,86
2,51
3,73
2,45
3,61
2,41
3,52
2,37
3,44
10
4,38
8,18
4,35
8,10
4,32
8,02
4,30
7,94
4,28
7,88
4,26
7,82
4,24
7,77
4,22
7,72
4,21
7,68
4,20
7,64
4,18
7,60
4,17
7,56
4,15
7,50
4,13
7,44
4,11
7,39
4,10
7,35
4,08
7,31
3,52
5,93
3,49
5,85
3,47
5,78
3,44
5,72
3,42
5,66
3,40
5,61
3,38
5,57
3,37
5,53
3,35
5,49
3,34
5,45
3,33
5,52
3,32
5,39
3,30
5,34
3,28
5,29
3,26
5,25
3,25
5,21
3,23
5,18
3,13
5,01
3,10
4,94
3,07
4,87
3,05
4,82
3,03
4,76
3,01
4,72
2,99
4,68
2,89
4,64
2,96
4,60
2,95
4,57
2,93
4,54
2,92
4,51
2,90
4,46
2,88
4,42
2,80
4,38
2,85
4,34
2,84
4,31
2,90
4,50
2,87
4,43
2,84
4,37
2,82
4,31
2,80
4,26
2,78
4,22
2,76
4,18
2,74
4,14
2,73
4,11
2,71
4,07
2,70
4,04
2,69
4,02
2,67
3,97
2,65
3,93
2,63
3,89
2,62
3,86
2,61
3,83
2,74
4,17
2,71
4,10
2,68
4,04
2,66
3,99
2,64
3,94
2,62
3,90
2,60
3,86
2,59
3,82
2,57
3,79
2,56
3,76
2,54
3,73
2,53
3,70
2,51
3,66
2,49
3,61
2,48
3,58
2,46
3,54
2,45
3,51
2,63
3,94
2,60
3,87
2,57
3,81
2,55
3,76
2,53
3,71
2,51
3,67
2,49
3,63
2,47
3,59
2,46
3,56
2,44
3,53
2,43
3,50
2,42
3,47
2,40
3,42
2,38
3,38
2,36
3,35
2,35
3,32
2,34
3,29
2,55
3,77
2,52
3,71
2,49
3,65
2,47
3,59
2,45
3,54
2,43
3,50
2,41
3,46
2,39
3,42
2,37
3,39
2,36
3,36
2,35
3,33
2,34
3,30
2,32
3,25
2,30
3,21
2,28
3,18
2,26
3,15
2,25
3,12
2,48
3,63
2,45
3,56
2,42
3,51
2,40
3,45
2,38
3,41
2,36
3,36
2,34
3,32
2,32
3,29
2,30
3,26
2,29
3,23
2,28
3,20
2,27
3,17
2,25
3,12
2,23
3,08
2,21
3,04
2,19
3,02
2,18
2,99
2,43
3,52
2,40
3,45
2,37
3,40
2,35
3,35
2,32
3,30
2,30
3,25
2,28
3,21
2,27
3,17
2,25
4,14
3,24
3,11
2,22
3,08
2,21
3,06
2,19
3,01
2,17
2,97
2,15
2,94
2,14
2,91
2,12
2,88
2,38
3,43
2,35
3,37
2,32
3,31
2,30
3,26
2,28
3,21
2,26
3,17
2,24
3,13
2,22
3,09
2,20
3,06
2,19
3,03
2,18
3,00
2,16
2,98
2,14
2,94
2,12
2,89
2,10
2,86
2,09
2,82
2,07
2,80
2,53
3,80
2,48
3,67
2,42
3,55
2,38
3,45
2,34
3,37
2,48
3,70
2,43
3,56
2,37
3,45
2,33
3,35
2,29
3,27
2,44
3,62
2,39
3,48
2,33
3,37
2,29
3,27
2,25
3,19
2,39
3,51
2,33
3,36
2,28
3,25
2,23
3,16
2,19
3,07
2,35
3,43
2,29
3,29
2,24
3,18
2,19
3,08
2,15
3,00
2,31
3,34
2,25
3,20
2,20
3,10
2,15
3,00
2,11
2,91
2,27
3,26
2,21
3,12
2,16
3,01
2,11
2,92
2,07
2,83
2,24
3,21
2,18
3,07
2,13
2,96
2,08
2,86
2,04
2,78
2,21
3,14
2,15
3,00
2,09
2,89
2,04
2,79
2,00
2,71
2,19
3,11
2,12
2,97
2,07
2,86
2,02
2,76
1,98
2,68
2,16
3,06
2,10
2,92
2,04
2,80
1,99
2,70
1,95
2,62
2,14
3,02
2,08
2,89
2,02
2,77
1,97
2,67
1,93
2,59
2,13
3,00
2,07
2,87
2,01
2,75
1,96
2,65
1,92
2,57
V1 = d.k. pembilang
11
12
14
16
20
24
30
40
50
75
100
200
500
2,34
3,36
2,31
3,30
2,28
3,24
2,26
3,18
2,24
3,14
2,22
3,09
2,20
3,05
2,18
3,02
2,16
2,98
2,15
2,95
2,14
2,92
2,12
2,90
2,10
2,86
2,08
2,82
2,06
2,78
2,05
2,75
2,04
2,73
2,15
3,00
2,12
2,94
2,09
2,88
2,07
2,83
2,04
2,78
2,02
2,74
2,00
2,70
1,99
2,66
1,97
2,63
1,96
2,60
1,94
2,57
1,93
2,55
1,91
2,51
1,89
2,47
1,87
2,43
1,85
2,40
1,84
2,37
2,11
2,92
2,08
2,86
2,05
2,80
2,03
2,75
2,00
2,70
1,98
2,66
1,96
2,62
1,95
2,58
1,93
2,55
1,91
2,52
1,90
2,49
1,89
2,47
1,86
2,42
1,84
2,38
1,82
2,35
1,80
2,32
1,79
2,29
2,07
2,84
2,04
2,77
2,00
2,72
1,98
2,67
1,96
2,62
1,94
2,58
1,92
2,54
1,90
2,50
1,88
2,47
1,87
2,44
1,85
2,41
1,84
2,38
1,82
2,34
1,80
2,30
1,78
2,26
1,76
2,22
1,74
2,20
2,02
2,76
1,99
2,69
1,96
2,63
1,93
2,58
1,91
2,53
1,89
2,49
1,87
2,45
1,85
2,41
1,84
2,38
1,81
2,35
1,80
2,32
1,79
2,29
1,76
2,25
1,74
2,21
1,72
2,17
1,71
2,14
1,69
2,11
2,00
2,70
1,96
2,63
1,93
2,58
1,91
2,53
1,88
2,48
1,86
2,44
1,84
2,40
1,82
2,36
1,80
2,33
1,78
2,30
1,77
2,27
1,76
2,24
1,74
2,20
1.71
2,15
1,69
2,12
1,67
2,08
1,66
2,05
1,96
2,63
1,92
2,56
1,89
2,51
1,87
2,46
1,84
2,41
1,82
2,36
1,80
2,32
1,78
2,28
1,76
2,25
1,75
2,22
1,73
2,19
1,72
2,16
1,69
2,12
1,67
2,08
1,65
2,04
1,63
2,00
1,61
1,97
1,94
2,60
1,90
2,53
1,87
2,47
1,84
2,42
1,82
2,37
1,80
2,33
1,77
2,29
1,76
2,25
1,74
2,21
1,72
2,18
1,71
2,15
1,69
2,13
1,67
2,08
1,64
2,04
1,62
2,00
1,60
1,97
1,59
1,94
1,91
2,54
1,87
2,47
1,84
2,42
1,81
2,37
1,79
2,32
1,76
2,27
1,74
2,23
1,72
2,19
1,71
2,16
1,69
2,13
1,68
2,10
1,66
2,07
1,64
2,02
1,61
1,98
1,59
1,94
1,57
1,90
1,55
1,88
1,90
2,51
1,85
2,44
1,82
2,38
1,80
2,33
1,77
2,28
1,74
2,23
1,72
2,19
1,70
2,15
1,68
2,12
1,67
2,09
1,65
2,06
1,64
2,03
1,61
1,98
1,59
1,94
1,56
1,90
1,54
1,86
1,53
1,84
1,88
2,49
1,84
2,42
1,81
2,36
1,78
2,31
1,76
2,26
1,73
2,21
1,71
2,17
1,69
2,13
1,67
2,10
1,65
2,06
1,64
2,03
1,62
2,01
1,59
1,96
1,57
1,91
1,55
1,87
1,53
1,84
1,51
1,81
Lanjutan
V2
=
d.k.
penyeb
ut
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
32
34
36
38
40
2,31
3,30
2,28
3,23
2,25
3,17
2,23
3,12
2,20
3,07
2,18
3,03
2,16
2,99
2,15
2,96
2,13
2,93
2,12
2,90
2,10
2,87
2,09
2,84
2,07
2,80
2,05
2,76
2,03
2,72
2,02
2,69
2,00
2,66
2,26
3,19
2,23
3,13
2,20
3,07
2,18
3,02
2,14
2,97
2,13
2,93
2,11
2,89
2,10
2,86
2,08
2,83
2,06
2,80
2,05
2,77
2,04
2,74
2,02
2,70
2,00
2,66
1,89
2,62
1,96
2,59
1,95
2,56
2,21
3,12
2,18
3,05
2,15
2,99
2,13
2,94
2,10
2,89
2,09
2,85
2,06
2,81
2,05
2,77
2,03
2,74
2,02
2,71
2,00
2,68
1,99
2,66
1,97
2,62
1,95
2,58
1,93
2,54
1,92
2,51
1,90
2,49
4,07
7,27
4,06
7,24
4,05
7,21
4,04
7,19
4,03
7,17
42
44
46
48
50
3,22
5,15
3,21
5,12
3,20
5,10
3,19
5,08
3,18
5,06
2,83
4,29
2,82
4,26
2,81
4,24
2,80
4,22
2,79
4,20
2,59
3,80
2,58
3,78
2,57
3,76
2,56
3,74
2,56
3,72
2,44
3,49
2,43
3,46
2,42
3,44
2,41
3,42
2,40
3,41
2,32
3,26
2,31
3,24
2,30
3,22
2,30
3,20
2,29
3,18
2,24
3,10
2,23
3,07
2,22
3,05
2,21
3,04
2,20
3,02
2,17
2,96
2,16
2,94
2,14
2,92
2,14
2,90
2,13
2,88
2,11
2,86
2,10
2,84
2,09
2,82
2,08
2,80
2,07
2,78
2,06
2,77
2,05
2,75
2,04
2,73
2,03
2,71
2,02
2,70
2,02
2,70
2,01
2,68
2,00
2,66
1,99
2,64
1,98
2,62
1,99
2,64
1,98
2,62
1,97
2,60
1,96
2,58
1,95
2,56
1,94
2,54
1,92
2,52
1,91
2,50
1,90
2,48
1,90
2,46
1,89
2,46
1,88
2,44
1,87
2,42
1,86
2,40
1,86
2,39
1,82
2,35
1,81
2,32
1,80
2,30
1,79
2,28
1,78
2,26
1,78
2,26
1,76
2,24
1,75
2,22
1,74
2,20
1,74
2.18
1,73
2,17
1,72
2,15
1,71
2,13
1,70
2,11
1,69
2,10
1,68
2,08
1,66
2,06
1,65
2,04
1,64
2,02
1,63
2,00
1,64
2,02
1,63
2,00
1,62
1,98
1,61
1,96
1,60
1,96
1,60
1,94
1,58
1,92
1,57
1,90
1,56
1,88
1,55
1,86
1,57
1,91
1,56
1,88
1,54
1,86
1,53
1,84
1,52
1,82
1,54
1,85
1,52
1,82
1,51
1,80
1,50
1,78
1,48
1,76
1,51
1,80
1,50
1,78
1,48
1,76
1,47
1,73
1,46
1,71
1,49
1,78
1,48
1,75
1,46
1,72
1,45
1,70
1,44
1,68
Lanjutan
V2
=
d.k.
penyeb
ut
55
60
65
70
80
100
125
150
200
400
1000
10
V1 = d.k. pembilang
11
12
14
16
20
24
30
40
50
75
100
200
500
4,02
7,42
4,00
7,08
3,99
7,01
3,98
7,01
3,96
6,96
3,91
6,90
3,92
6,84
3,94
6,81
3,89
6,76
3,86
6,70
3,85
6,68
3,81
6,64
3,47
5,04
3,45
4,98
3,44
4,95
3,43
4,92
3,44
4,88
3,09
4,82
3,07
4,78
3,06
4,75
3,04
4,71
3,02
4,66
3,00
4,62
2,99
1,60
2,78
4,16
2,76
4,13
2,75
4,10
2,74
4,08
2,72
4,04
2,70
3,98
2,68
3,94
2,67
3,91
2,65
3,88
2,62
3,83
2,61
3,80
2,60
7,78
2,54
3,68
2,52
3,65
2,54
3,62
2,50
3,60
2,48
4,58
2,46
3,51
2,44
3,47
2,43
3,44
2,41
3,41
2,39
3,36
2,38
3,34
2,37
3,32
2,38
3,37
2,37
3,34
2,36
3,31
2,35
3,29
2,33
3,25
2,30
3,20
2,29
3,17
2,27
3,13
2,26
3,11
2,23
3,06
2,22
3,04
2,21
3,02
2,27
3,15
2,25
3,12
2,24
4,09
2,32
3,07
2,21
3,04
2,19
2,90
2,17
2,95
2,16
2,92
2,14
2,90
2,12
2,85
2,10
2,82
2,09
2,80
2,18
2,98
2,17
2,95
2,15
2,93
2,14
2,94
2,12
2,87
2,10
2,82
2,08
2,79
2,07
2,76
2,05
2,73
2,03
2,69
2,02
2,66
2,01
2,61
2,11
2,85
2,10
2,82
2,08
2,79
2,07
2,77
2,05
2,74
2,03
2,69
2,01
2,65
2,00
2,62
1,98
2,60
1,96
2,55
1,95
2,53
1,94
2,51
2,05
2,75
2,04
2,72
2,02
2,70
2,04
2,67
1,99
2,61
1,97
2,59
1,95
2,56
1,94
2,53
1,92
2,50
1,90
2,46
1,89
2,43
1,88
2,41
2,00
2,68
1,99
2,63
1,98
2,61
1,97
2,59
1,95
2,55
1,92
2,54
1,90
2,47
1,89
2,44
1,87
2,41
1,85
2,37
1,81
2,34
1,83
2,32
1,97
2,59
1,95
2,56
1,94
2,54
1,93
2,51
1,91
2,48
1,88
2,43
1,86
2,40
1,85
2,37
1,83
2,34
1,81
2,29
1,80
2,26
1,79
2,24
1,76
2,23
1,75
2,20
1,74
2,18
1,72
2,15
1,70
2,11
1,68
2,06
1,65
2,03
1,64
2,00
1,62
1,97
1,60
1,92
1,58
1,89
1,57
1,87
1,72
2,15
1,70
2,42
1,68
2,09
1,67
2,07
1,65
2,03
1,63
1,98
1,60
1,94
1,59
1,91
1,57
1,88
1,51
1,84
1,53
1,81
1,52
1,79
1,67
2,00
1,65
2,03
1,63
2,00
1,62
1,98
1,60
1,94
1,57
1,89
1,55
1,85
1,54
1,83
1,52
1,79
1,49
1,74
1,47
1,71
1,46
1,69
1,61
1,96
1,59
1,93
1,57
1,90
1,56
1,88
1,54
1,84
1,51
1,79
1,49
1,75
1,47
1,72
1,45
1,69
1,42
1,64
1,41
1,61
1,40
1,59
1,58
1,90
1,56
1,87
1,54
1,83
1,53
1,82
1,51
1,78
1,48
1,73
1,45
1,68
1,44
1,66
1,42
1,62
1,38
1,57
1,36
1,51
1,35
1,52
1,52
1,82
1,50
1,79
1,49
1,76
1,47
1,74
1,45
1,70
1,42
1,61
1,39
1,59
1,37
1,56
1,35
1,53
1,32
1,47
1,30
1,44
1,28
1,41
1,50
1,78
1,48
1,74
1,46
1,71
1,45
1,69
1,42
1,65
1,39
1,59
1,36
1,54
1,34
1,51
1,32
1,48
1,28
1,42
126
1,38
1,24
1,36
1,46
1,71
1,44
1,68
1,42
1,61
1,40
1,63
1,38
1,57
1,34
1,51
1,31
1,46
1,29
1,43
1,26
1,39
1,22
1,32
1,19
1,28
1,17
1,25
1,43
1,66
1,41
1,63
1,39
1,60
1,37
1,56
1,35
1,52
1,30
1,46
1,27
1,40
1,25
1,37
1,22
1,33
1,46
1,24
1,13
1,19
1,11
1,15
1,41
1,64
1,39
1,60
1,37
1,56
1,35
1,53
1,32
1,49
1,28
1,43
1,25
1,37
1,22
1,33
1,19
1,28
1,43
1,19
1,08
1,11
1,00
1,00
1,93
2,53
1,92
2,50
1,90
2,47
1,89
2,45
1,88
2,41
1,85
2,36
1,83
2,33
1,82
2,30
1,80
2,28
1,78
2,23
1,76
2,20
1,75
2,18
1,88
2,48
1,86
2,40
1,85
2,37
1,84
2,35
1,82
2,32
1,79
2,26
1,77
2,23
1,76
2,20
1,74
2,17
1,72
2,42
1,70
2,09
1,69
2,07
1,83
2,35
1,84
2,32
1,80
2,30
1,79
2,28
1,77
2,21
1,75
2,19
1,72
2,15
1,74
2,12
1,69
2,09
1,67
2,04
1,65
2,01
1,64
1,99
*Sumber : Hoel, PG, 1960, Elementary Statistics, John Willey & Sons, Inc, New York
Izin khusus penulis (disalin ulang).
B.
1.
SOAL
Pengusaha lampu pijar A mengatakan bahwa lampunya
bisa tahan pakai sekitar 800 jam. Akhir-akhir ini timbul
dugaan bahwa masa pakai lampu itu telah berubah.
Untuk menentukan hal ini, dilakukan penelitian dengan
jalan menguji 50 lampu. Ternyata rata-ratanya 792 jam.
Dari pengalaman, diketahui bahwa simpangan baku
masa hidup lampu 60 jam. Selidikilah dengan taraf nyata
0,05 apakah kualitas lampu itu sudah berubah atau
belum ?
2.
4.
hidup
lampu
berdistribusi
normal,
benarkah
Seorang
perancang
mobil
mempunyai
keyakinan
data
tersebut
Tidak dicat
189
186
183
188
185
188
membantu
tersebut ?
SOAL : QUIZ 1
Nama
No.Mhs :
Klas :
Tentukan :
a. Hipotesa alternatif : Ha :
b. Daerah Penolakan H0 , jika : = 6%
teori
perancang
SOAL : QUIZ 1
Nama
No.Mhs :
Klas :
Tentukan :
a. Hipotesa alternatif : H0 :
b. Daerah Penolakan H0 , jika : = 4%
SOAL : QUIZ 1
Nama
No.Mhs :
Klas :
Tentukan :
a. Hipotesa alternatif : Ha :
b. Daerah Penolakan H0 , jika : = 2%
UTS STATISTIK DASAR
RABU, 4 NOVEMBER 2009
1.
Lulusan TM
20
15
Lulusan TG
18
20
Lulusan TA
10
17
Hasil survey mahasiswa Teknik Perminyakan tentang 100 sumur minyak yang
ada di daerah tertentu terlihat pada tabel berikut :
Kapasitas, juta barrel
59 61
62 64
65 67
68 70
71 73
74 76
77 79
80 82
83 85
86 88
Prosentase
0,04
0,08
0,12
0,13
0,21
0,15
0,12
0,09
0,04
0,02