LME BLGS ARA SINAV SORU ve CEVAPLARI 1. (5 Puan) Jalon, jalon sehpas, l fii ve prizmann ne anlama geldiini tanmlaynz.

Jalon:2 m lik nota yerinin belirlenmesinde, dik inme ve dik kma ilemlerinde kullanlan 50 cm aralklarla farkl renkte boyanm ve ucu sivri metal veya ahap ubuktur. Jalon Sehpas: Zeminin sert ve jalonun sabitlenemedii durumlarda kullanlan ayakl sehpadr. l Fii; erit metre ile lmlerde erit metrenin mesafenin llmesinde yeterli olamad uzun mesafeler iin araya yerletirilen malzemelerdir. Prizma:lm srasnda dik alarla dik inme ve kmalarn yapld ierisinde belli ayla dizilmi prizmalar olan malzemelerdir.

2. (5 Puan) Basit ve gelimi lm metotlarn yaznz.

Basit lm Metotlar: Atm, zaman, lme emberi, lme latas, lme zinciri, lme eridi, cep eridi Gelimi lm Metotlar: Geometrik lm metotlar, trigonometrik lm metotlar

3. (5 Puan) Hata trlerini yazarak, ksaca aklaynz.

1.Kaba Hatalar; Genellikle insan kaynakl dikkatsizlikten doan hatalardr. rnein; Sayma ubuunun yer deitirmesi, erit boyu saysnn yanl alnmas, lme eridinde yanl okuma Yazcya lme sonucu sylenirken hatal sylenmesi, 2. Sistematik (Dzenli) Hatalar; Ayn koullarda ayn byklklerde meydana gelen hatalardr. rnein gerek lsnden 5 cm eksik olan bir erit metre dzenli olarak hep ayn hatay verecektir ve tekrar lmlerle dzeltilmesi mmkn deildir. Hatann dzeltilmesi iin lm aletlerinin lmden nce kalibre edilmesi gerekir. 3. Tesadfi (Dzensiz) Hatalar; lm aletlerinin tam hassas olmamas veya lm yapann yeteneine bal olarak ortaya kan kk miktarl ve en nemli hata trdr. Bu hatalarn, tekrar lm yoluyla veya alet kalibrasyonu ile dzeltilmesi mmkn deildir. Bazen (+) olarak bazen ise (-) olarak gerekleirler. Dzensiz hatalar elimizde olmadan yaplan ve e ynde etki yapaca kestirilemeyen tesadfi hatalar olduu iin tamamen gidermek mmkn deildir. Genelde tesadfi hatalar normal dalma uygun olduundan (+) ve (-) ler ei ekilde dalmtrlar.

4. (10 Puan) l krokisi hazrlama kurallar ile ilgili en az 4 madde yaznz.

Eer l dorusu bir poligon kenar ise noktal kesikli izgi ( _._ ) ile izilir. l hatlarnn kesime ve balant noktalarna ait llerin alt tek izgi ( _ ) ile izilir. Son l deerinin alt ift izgi (=) ile gsterilir. Binalar ve parsel snrlar srekli izgi ile, dikler ve l dorular kesikli izgi ile izilir. toplam a=42+0.00583+0.53333=42.53916o (/180)x42.53916=0.74207r

5. (5 Puan) 42o3221 lik bir ay grad, milyem ve radyan cinsinden hesaplaynz.

21/3600=0.00583o,32=32/60=0.53333o (400/360)x42.53916=47.26573g (6400/360)x42.53916=756.25173m

6. (5 Puan) 1/2000 lekli haritada 35 cm2 olarak llen alan gerek arazide ne kadardr bir alana edeerdir.
1/2000 lek iin 1 cm2=400 m2 anlamna gelir. 35x400=14000 m2=1,4 ha

7. (15 Puan) AB hattnn llmesi ile ilgili sonular aada verilmitir. AB hattnn plan zerindeki gerek uzunluu 152 m dir. Buna gre; gerek hata, grnen hata,mutlak deer ortalama hatas, karesel ortalama hata, muhtemel hata ve relatif bal hatay bulunuz. Li=151.9-151.8-152.1-152-153.2-152.2-152-151.8-151.9-152.3
Gerek hata: Grnen hata:

Y=152, Li(ort)=X=152.12

1=Li-Y=151.9-152=-0.1, 2=151.8-152=-0.2.. eklinde dierleri de bulunur. -vi=Li-X=151.9-152.12=-0.22eklinde dierleri de bulunur. 1.2 = 0.12 Mutlak deer ortalama hatas: t = = n 10 4 5t 5 0.12 t = mm= = = 0.15 Karesel ortalama hata: 5 4 4 2 2 Muhtemel hata: r = m = 0.15 = 0.1 3 3 r 0.1 = = 0.00065789 Relatif bal hata: Y 152

8. (10 Puan) ine girilemeyen bir binann taban yksekliinin llmesini ekil izerek aklaynz.
AB kenar uzatlarak E noktas belirlenir. Geometrik ifadeler yardmyla nce BF kenar hesaplanr, daha sonra CF kenar hesaplanr.
2 2 2

CE 2 CB 2 BE 2 bulunur. CE = CB + BE + (2 BE BF ) ifadesinden yararlanarak BF= 2 BE CF = BC 2 BF 2 ykseklik hesaplanr.

D A C F B E

9. (10 Puan) Bir doru zerinde bulunan, birbirini gren ancak gerisinden gzlem yaplamayan iki jalon arasna ara jalon atlmasn ekil izerek aklaynz.
Gerisinden gzlem yaplamamas jalonun arkasnda duvar veya baka bir engel olmas durumudur. rnein iki bina arasndaki bolukta jalonlarn her biri binalarn duvarlarna yerletirilmi olsun byle bir durumda iki jalon arasna jalon yerletirmek iin jalonun arkasna gemek mmkn olmayacaktr. Bunun iin; A ve B noktalarnn olduu dorunun dnda olan 2 nokta belirlenir. (C ve D) D noktasnn arkasna geilerek A jalonuna baklr ve C deki jalon A-D dorusu zerine yukarda anlatld ekilde tanr. Tand nokta C1 olarak adlandrlr. C1 noktasnn arkasna geilerek B noktasna baklr ve C1-B dorusu zerinde olacak ekilde D noktasndaki jalon tanr. Tand nokta D1 olarak adlandrlr. D1 noktasnn arkasna geilerek A noktasna baklr ve D1-A dorusu zerinde olacak ekilde C1 noktasndaki jalon tanr. Tand nokta C2 olarak adlandrlr. C2 noktasnn arkasna geilerek B noktasna baklr ve C2-B dorusu zerinde olacak ekilde D1 noktasndaki jalon tanr. Tand nokta D2 olarak adlandrlr. Bu ilemler Cn ve Dn deki jalonlar ayn doru zerinde olana kadar devam ettirilerek ilem tamamlanr.

C C1 C2 A Cn

D D1 D2 Dn B

10. (30 Puan) Aadaki parseli dik koordinat yntemini kullanarak tablo halinde llendiriniz. Bu parselin alann balama yntemi ile ve dik koordinat yntemiyle ayr ayr hesaplaynz.

Balama Yntemi:

C D

A (0,0)
Nokta A B C D X 2 8 8 2 Y 1 1 5 4,2

AD=3.2,
deerler) u1 =

BC=4,AB=6,DC=6,1,

AC=7,2

(Cetvelle llen yaklak

AD + DC + AC 3.2 + 6.1 + 7.2 = = 8.25 2 2 A1 = 8.25(8.25 3.2)(8.25 6.1)(8.25 7.2) = 9.7cm 2

AB + BC + AC 6 + 4 + 7.2 = = 8.6 2 2 A1 = 8.6(8.6 6)(8.6 4)(8.6 7.2) = 12cm 2 Toplam Alan=12+9.7=21.7 cm2 u2 = Dik Koordinat Yntemi

C D
F

E A (0,0)
Nokta A B C D AE=1.8 EC=5.3 X 2 8 8 2 Y 1 1 5 4,2 FC=2.4 FB=3.4

DE=2.6 AF=4.8 (Cetvelle llen yaklak deerler)

AE ED 1.8 + 2.6 = = 2.2 2 2 DE EC 2.6 + 5.3 A( EDC ) = = = 3.95 2 2 FC FB 2.4 + 3.4 A(CFB ) = = = 2.9 2 2 AF FB 4.8 + 3.4 A( AFB ) = = = 4.1 2 2 Toplam Alan=A(AED)+A(EDC)+A(CFB)+A(AFB)=2.2+3.95+2.9+4.1= 15.15 cm2 A( AED) =