Bab 8: PENILAIAN KENDALIAN SEKOLAH RENDAH (PKSR) 8.

1 Penilaian Berasaskan Sekolah dengan proses pengajaran dalam bilik darjah untuk mengesan secara kemajuan pelajar dalam konteks perkembangan menyeluruh. Mempertingkatkan mutu penilaian dengan menggunakan ujian-ujian yang dibina dan dikawal mutunya supaya proses pengukuran pembelajaran pelajar menjadi lebih bermakna dan bermanfaat. Memainkan meningkatkan peranan keupayaan untuk guru individu

8.3

Prinsip untuk guru ialah bagi mengetahui tahap pencapaian murid serta untuk mengenal pasti dan membaiki murid kelemahan-kelemahan sebelum kelemahan-

penting

Merupakan proses penilaian selaras

kelemahan pembelajaran menjadi lebih kronis. Dalam PKSR, guru menilai murid dalam pelbagai aspek berdasarkan hasil pembelajaran yang ditetapkan dalam berlainan. Aspek-aspek mata yang dinilai dalam pelajaran yang berlainan mata pelajaran yang

dalam PKSR meliputi: a) pengetahuan b) kemahiran berfikir c) kemahiran berbahasa d) kemahiran mengira e) kemahiran belajar

dalam usaha membina dan mereka bentuk jenis-jenis ujian yang lebih bermutu. 8.2 Pengertian merupakan dan satu bentuk penilaian yang dibuat dalam sukatan KBSR Penilaian Kendalian Sekolah Menengah (PKSM) pula ialah satu penilaian yang dibuat dalam sukatan KBSM. melalui proses penilaian yang berterusan, guru dapat mengambil tindakan susulan sama ada untuk menjalankan pemulihan atau pengayaan yang perlu diambil ke atas seseorang murid

PKSR

f)

kemahiran amali

g) kemahiran manipulatif h) kemahiran bersosial i) j) daya kreatif kemahiran proses sains nilai murni l) sikap m) kesihatan dan kecergasan n) kemahiran kenestetik o) bahan pembelajaran p) minat

k) perlakuan dan amalan nilai-

supaya 8.4 Tujuan dijalankan dengan sistematik dan baik. Untuk pelajar dan PBS. Mengesan dan perkembangan muridmurid: Untuk mengetahui kekuatan kelemahan pembelajaran pelajar supaya tindakan susulan yang sesuai dapat dijalankan untuk membantu mereka mengatasi kelemahan yang telah dikenal pasti. Untuk merangsang pelajar supaya terus membaiki pembelajarannya melalui tunjuk agar dan bimbingan guru secara berterusan di bawah aktiviti PBS. Untuk kehidupan menyediakan diri dalam manusia pelajar alam melalui menyesuaikan 8.4.1 Ciri-ciri membaiki dengan pembelajaran dan pengajaran berasaskan merancang aktiviti

proses

pengukuran

pembelajaran pelajar menjadi lebih bermanfaat dan lebih bermakna. Untuk meningkatkan keupayaan dan kecekapan lebih aktiviti guru dalam dan usaha membina jenis-jenis ujian dengan bermutu seterusnya dan meningkat prestasi mereka dalam pengajaran pembelajaran.

tujuan utama : memastikan penilaian

mengubahsuai

pembelajaran

maklumat yang diperoleh daripada

1) Menekan penilaian secara tak formal, seperti pemerhatian, soal jawab secara lisan dan ujian kertas-pensel untuk mengesan peringkat darjah. 2) Menekan daripada maklumat penilaian penilaian yang formatif sumatif diperoleh penguasaan dan kemajuan pelajar dalam bilik

daripada PBS adalah digunakan untuk membantu perkembangan pelajar yang dalam semua bidang dengan berkaitan

penilaian berterusan yang melatih mereka sentiasa sedia menerima teguran, bimbingan dan ajaran guru. Untuk penilaian mutunya mempertingkatkan dengan di mutu menggunakan tempatan

pendidikan. 3) Menekankan tindakan susulan daripada atau laporan pencapaian membaiki secara pensijilan

ujian-ujian yang dibina dan dikawal peringkat

pembelajaran seterusnya. 4) Menekankan penilaian berterusan membolehkan guru

mengubahsuai teknik, diperoleh semasa. 5) Menekan maklumat

strategi

dan yang ke

pengajaran penilaian dari

mengikut

semasa

penilaian

secara

menyeluruh segala potensi pelajar seperti intelek, rohani, jasmani dan emosi dinilai. 6) Menekankan penilaian dalaman guru yang mengajar pelajar itu sendiri dan bukan diuruskan secara berpusat.

Rajah 1: Kaedah Melaksanakan Penilaian Kendalian Sekolah Rendah (PKSR) 1. Merancang -menentukan hasil pembelajaran & alat penilaian

2. Menjalankan pemerhatian secara individu/kumpulan menggunakan instrumen spt senarai semak/catatan anekdot

3.

Melaksanakan penilaian pemerhatian/lisan/penulisan

4.

Membina instrumen merujuk kpd Jadual Penentuan Ujian (JPU) membina soalan2 kognitif (Taksonomi Bloom) yang berlainan

5.

Melaksanakan Penilaian cara lisan/penulisan/kaedah penilaian secara profesional

6.

Merekod - menganalisis & mentafsir

7.

Melapor (jika perlu)

Tindakan susulan -peneguhan -pengayaan

Ya

Menguasai bahan yang diajar?

Tidak

Tindakan susulan -pemulihan

Meneruskan ke pelajaran baru

8.5 -

Penilaian Alternatif prosedur-prosedur teknik-teknik digunakan yang dalam dan boleh konteks

Hasil pembelajaran yang akan dinilai Kesesuaian bahan yang dinilai

a) Portfolio Reflektif Catatan peristiwa, tentang masalah sesuatu yang

pengajaran dan pembelajaran. Terdiri daripada bentukbentuk penilaian yang berlainan daripada penilaian formal seperti penilaian formatif dan sumatif a) b) Kriteria dalam penilaian alternatif: Fokus Memberi penekanan kepada kekuatan dalam pelajaran daripada kelemahan Guru menentukan hasil pembelajaran melaksanakan penilaian mengambil tindakan susulan. Hasil pembelajaran yang telah dikenal pasti boleh dinilai dengan menggunakan kaedah-kaedah berikut: a) Portfolio Reflektif b) Pembentangan / Amali c) Pemerhatian dan serta kepada perkembangan murid

dihadapi, peringkat pencapaian sesuatu bidang dsb. Bertujuan membolehkan pelajar & guru untuk membuat refleksi, menilai serta menggunakannya sbg rujukan untuk mengambil tindakan susulan yang wajar & berkesan. Bukti-bukti pembelajaran biasanya disimpan dalam fail yang merupakan bentuk fizikal untuk menyimpan hasil tugasan, bahan & rekod yang berkaitan dengan kerja kursus. Secara formatif, iaitu sepanjang proses portfolio disediakan. Sebuah portfolio yang lengkap terdiri drpd pengumpulan bahanbahan yang berikut iaitu: - nota-nota yang disediakan oleh guru - senarai semak yang disediakan oleh guru - refleksi kendiri pelajar - buku log - catatan jurnal - gambar & foto

Pemilihan setiap kaedah bergantung kepada:

Jenis-jenis portfolio yang boleh diberikan kepada murid ialah portfolio akhir. kerja, portfolio melibatkan pengajaran pembelajaran. Memberi guru maklumat utk menilai pencapaian murid-murid. Menilai perkembangan murid. Memotivasikan murid & muridmeningkatkan tugasanpembelajaran tahap murid murid dgn & dokumentari & portfolio produk

pensel kecuali semasa arahan diberi. Amat sesuai bagi pelajar yang kelemahan bahasa. Guru mesti membimbing murid dlm penyediaan pembentangan spt berikut: - mengenal pasti punca-punca maklumat / sumber rujukan. pembentangan. - menilai & memberi maklum balas tentang pembentangan. Murid perlu membuat huraian secara terperinci mengenai penglibatan murid dlm kerja ini. Huraian dinilai oleh guru kerana ia merupakan sah satu penilaian mengenai yang menstrukturkan

Kebaikan: sepenuhnya dlm proses

tahap kefahaman kendiri mengenai tugasan

pembelajaran murid. Dlm penilaian amali, guru akan menyuruh memanipulasi murid satu set utk data,

yang diberikan oleh guru. b) Ujian Persembahan / Amali Memberi markah apabila muridmurid membuat persembahan @ kerja amali untuk menguji kebolehan & kecekapan seorang individu. Melibatkan penggunaan radas, alatan konkrit/gambar & tidak banyak bergantung kpd

selepas itu, mempersembahkan analisis mereka terhadap data itu. Guru menilai persembahan / tunjuk cara murid berdasarkan aspek-aspek: contoh-contoh dikaitkan edaran-edaran berkait yang yang

penggunaan bahasa & kertas-

peralatan digunakan persembahan

yang dlm

daya pengamatan, pengetahuan serta pengalaman sebenar penilai (guru). Penilaian melalui pemerhatian untuk kumpulan yang pelbagai. Dijalankan mengesan sebaya @ untuk menilai sesuatu mengikuti dalam perkembangan ndividu @ kemahiran pembelajaran

c) Pemerhatian Satu bentuk penilaian autentik yg membantu guru membimbing murid-murid keupayaan individu. Mengenal perkembangan bidang afektif pasti pelajar & ciri-ciri drpd psikomotor, meningkatkan mereka secara

tahap perncapaian rakan dalam aktiviti pembelajaran Strategi Pelaksanaan secara mengikut guru senarai psikomotor, persekitaran. secara global / analitikal mengikut objektif yg ditetapkan oleh guru. Jenis-jenis pemerhatian pemerhatian perlakuan mengenai murid-murid tafsiran melalui soalan berterusan objektif yang

khasnya bagi mata pelajaran Agama Islam, Pendidikan Moral, Muzik & Pendidikan Jasmani. Bertujuan utk membantu muridmurid pengetahuan drpd mata berlainan seharian. Memberi murid-murid masalahmasalah yang dihadapi dlm dunia sebenar. Contoh-contoh penilaian autentik yg boleh dijalankan oleh guru ialah melalui pemerhatian, projek / kerja lapangan. Mudah dilaksanakan oleh guru tetapi susah utk menjamin oleh kesahihan dapatannya, kerana pemerhatian dipengaruhi mengaplikasikan yang dlm diperoleh yang kehidupan pelajaran

dikenal pasti / dirancang. menggunakan semak/rekod bahan &

anekdot kognitif, afektif,

tanpa membuat dan tanggapan. pemerhatian mengandungi

borang pemerhatian yang

terbuka dan tertutup ; pemerhatian berstruktur pemerhatian berfokus : guru menilai kemahiran , pengetahuan, perlakuan @ sikap spesif

Merekod Pemerhatian Merekod ialah aktiviti mencatat maklumat secara sistematik daripada apa yang diperhatikan berkaitan dengan perkembangan kebolehan, kemajuan, pengetahuan dan pencapaian murid yang ingin dinilai. Cara mengumpul dan merekodkan maklumat adalah melalui: i. senarai semak ii. anekdot iii. rekod berterusan Pemerhatian Sebagai Satu Cara Pengesanan pemerhatian perlu dijalankan berasas matlamat tertentu soalan-soalan yang perlu difikirkan .. kenapa pemerhatian itu dijalankan apakah objektif yang hendak dicapai apakah situasi yang sesuai untuk mengumpul maklumat (setting) apakah focus perkembangan yang hendak diperhatikan ( perkembanagn fizikal motor halus, kasar, bahasa, tingkahlaku bermas alah, kesihatan ) bagaimana merekod maklumat

siapa diperhatikan ( individu, kumpulan, beberapa kanak-kanak ..) bagaimana maklumat hendak direkod ( senarai semak, rekod anekdot ..) apa yang perlu dilakukan semasa membuat pemerhatian terdapat perubahan tingkahlaku semasa diperhatikan? Berapa lama masa diperlukan untuk membuat pemerhatian -event sampling perlukan masa yang lama - time sampling masa yang pendek sahaja 2.1 Matlamat pemerhatian - Antara matlamat membuat pemerhatian : sebagai satu latihan professional - pengalaman mengenalpasti tingkah laku kank-kanak membuat keputusan contoh kesesuaian perabut dalam kelas, alat permainan, ruang dll keberkesanan pengajaran dan pembelajaran Objektif pemerhatian perlulah bersesuaian dengan persekitaran dan sumber

Pendekatan pemerhatian Terdapat pelbagai cara melakukan pemerhatian : participant observation terlibat dengan sample without being seen behind mirror

in distance present in the situation jarak dekat cth . mengesan pertuturan murid pemerhati perlu mencatat dan bersemuka dengan kanak-kanak untuk mengumpul maklumat dengan tepat dan jelas. 2.3 Faktor-faktor yang mempengaruhi pemerhatian sensitive dengan situasi dan keadaan emosi kanak-kanak personaliti pemerhati pengaruh setting bahan , persekitaran , ruang dll 2.4 Apa yang hendak dilakukan semasa membuat pemerhatian memilih kedudukan yang sesuai membuat catatan 2.5 Ralat dalam pemerhatian silap merekod peristiwa yang melibatkan tingkah laku tidak cekap mencatat maklumat ( tidak dilakukan serta merta) menambah maklumat yang tidak wujud keletihan dalam pemerhatian gangguan cth . bunyi dari persekitaran ketidak selesaaan personaliti pemerhati ( cth. perihatin & sabar?) sikap bias ( biases) dalam pemerhatian kesesuaian tempat / situasi

tingkah laku dapat diperhatikan kekerapan tingkah laku itu berlaku dengan menandakan ( /) atau cara lain mengikut arahan dalam senarai semak -

REKOD ANEKDOT maklumat murid di rekod secara berterusan mengikut tahap dan boleh disambung oleh guru lain. melalui pemerhatian terus mencatat tingkahlaku murid sama ada normal atau bermasalah catatan pemerhatian diasingkan dengan tafsiran. pemerhati hanya perlu memerhati dan mencatat tingkah laku murid yang wujud pasa masa pemerhatian. mencatat perubahan yang berlaku dalam tingkah laku murid membantu guru memahami perkembanagn murid dari semasa ke semasa ii. Rekod Anekdot Rekod anekdot ialah satu catatan ringkas mengenai satu peristiwa atau tingkahlaku murid yang dianggap penting, unik dan signifikan untuk direkodkan. Anedot ditulis secara objektif menerangkan apa yang berlaku, bila dan di mana berlaku. Catatan ringkas ini akan membantu guru memahami murid berkenaan. Kaedah Merekod Naratif / cerita Rekod anekdot Rekod anekdot adalah rekod mengenai satu sahaja peristiwa. Ia merupakan satu catatan ringkas yang merekod tentang satukejadian atau tingkahlaku yang penting sahaja. Rekod anekdot menerangkan secara fakta dimana, bagaimana, bila, apa, dan siapaseara objektif sesuatu kejadian

i. Senarai Semak Senarai semak ialah senarai item yang disediakan untuk mengenal pasti perkembangan dari segi pengetahuan, kemahiran, sikap dan kebolehan Senarai item yang disediakan adalah untuk menentukan sama ada - tingkah laku yang berlaku

yang berlaku. Guru bolehmenerangkan peristiwa, tingkah laku atau insiden denganperkataan atau menggunakan gambar. Oleh itu guru perlu sediakanbuku kecil atau helaian kertas dan diletakkan pada tempat yangmudah dicapai. Maklumat yang perlu ada dalam rekod ialah namakanak-kanak, tarikh, masa, tempat, peristiwa yang berlaku, ulasanguru dan cadangan atau tindakan guru. Guru dapat mengambiltindakan susulan yang sesuai supaya dapat membantu murid tersebu Perkara-perkara yang perlu dipertimbangkan untuk menulis Rekod Anekdot: - Membuat pemerhatian terhadap peristiwa yang berlaku walaupun tidak dirancang. Murid yang hendak diperhatikan tidak perlu ditentukan. - Mengenalpasti peristiwa itu penting dan signifikan kepada aspek perkembangan murid - Tuliskan apa yang dilihat secara objektif - Perkara-perkara yang ditulis dalam rekod anekdot ialah yang menggambarkan tentang perkembangan bahasa dan literasi, pola interaksi sosial, kemahiran menyelesaikan masalah dan kejayaan-kejayaan. Senarai semak Satu senarai perkembangan atau tingkahlaku disusun mengikut urutanperkembangan atau logik. Pemerhati akan menandakan tingkah laku yangdapat diperhatikan pada senarai semak. Kebaikan Banyak maklumat boleh direkod Tidakperlu dilengkapkan dalam sehari Boleh digunakan oleh sesiapa Keburukan

Item senaraisemak terhad, perlu ditafsir berhati, hati Kurang maklumat tentang kekerapan, jangka masa dan keterangan tentang tingkah laku Portfolio; Portfolio adalah satu himpunan bukti atau keterangan yang terkumpul berkenaan dengan perkembangan dan kemajuan murid dalam jangka masa yang ditetapkan. Porfolio boleh menggambarkan secara lebih realistik tentang apa yang murid boleh buat daripada terlalu bergantung kepada penilaian secara ujian. Portfolio mempunyai tujuan untuk merekod pengalaman, usaha, kemajuan dan kejayaan yang diperolehinya serta juga kejayaan yang diperolehi bersama rakan-rakan lain. Portolio mengandungi sampel kerja murid seperti, lukisan/kraf, gambar foto murid, sampel daripada aktiviti murid, hasil penulisan, dan senarai semak yang dibuat dari semasa ke semasa. Portfolio menyediakan asas untuk penilaian dan panduan untuk pembelajaran dan perkembangan selanjutnya. Oleh itu penting jika portfolio ini dapat dikongsikan dengan ibu bapa murid yang mahu mengetahui

tentang perkembangan dan kemajuan anak mereka. Secara fizikal, portfolio merupakan satu fail, kotak atau disket computer yang nyimpan bukti dan maklumat murid.