PRPUNUESIT E PERIMEVE PRODHOJN SALC T SHKLQYER PR EKSPORT

Pas viteve n vijim pas shkatrrimit t Jugosllavis, industria e prpunimit t perimeve n Kosv u shkatrrua. Ndrmarrjet shtetrore u shuan ku disa kompani private plotsuan zbraztit. Sot, USAID po i ndihmon Kosovs t rifilloj prgatitja, konservimi i perimeve n shkall industrial . Kjo prpjekeje synon tr vlern e zhinxhirit nga prfshirja e fermerve t kultivojn perimet n mnyr specifike pr prpunim vendor, pr t inkurajuar prpunuesit q t fokusohen n teknollogji, efikasitet dhe cilsi. RIZONA sht nj nga prpunuesit e perimeve m premtues n Kosov. Nga fokusi fillestar n qendrn grumbulluese t perimeve q i shrben tregut vendor, kompania synon eksportin e perimeve t konservuara n tregun evropian. Rizona filloj n vitin 2010 me 10 ton n tregjet vendore me 16 puntor t saj63% e tyre gra konservimin e specave. Kt vit, kompania ka shprndar 80 ton t produkteve t prpunuara n Gjermani. Me qllim q ti ndihmoj Rizonas q t zgjerohet m tepr, ksaj radhe edhe jasht vendit, projekti i USAID-it Mundsit e Reja pr Bujqsi ( NOA)ka ndihmuar kt kompani n shitjen e par ndrkombtare n veanti me llojin e ri t specit kebap pepper t testuar pr her t par n Kosov. NOA ka ndihmuar Rizonas t kontraktoj me Kelmendi GmbH nga Gjermania, nj distributor i ushqimit q furnizon me ushqime nj numr t madh t popullats t Kosovs t emigruar n Evrop, s pari me 10 ton t produktit t ri prve 70 tonve me llojin somborka . N vitin 2013, Rizona pret t eksportoj 100 ton t produktit n Finlandnj rritje dhjetfishe. Prpunuesit tjer vendor t ushqimit si sht Ask Foods po ashtu kan eksportuar. Nga kto eksporte nuk do t prfitojn vetm prpunuesit. N t vrtet, ata duhet t favorizojn edhe farmert e Kosovs gjithashtu, q presin t shohin rritje n t hyrat nga fermat, pagat dhe punsimi. Rritja e eksportit duhet po ashtu t zvogloj deficitin substancial tregtar dhe ul dmet. N t vrtet, mungesa e kapacitetit t ruajtjes pas vjeljes ka ndikuar q mijra ton perime t prodhuara n vend t humben dhe prishen do vit. Tani rritje e kapacitetit t prpunimit mund t prballoj m kultura t freskta n Kosov.

Photo: Musli Berisha

Rizona diskuton marrveshjen pr eksport me distributorin e ushqimit nga Gjermania Kelmendi GmbH

Photo: Musli Berisha

Rizona njsia e prpunimit.

Agjencia e SHBA-s pr zhvillim ndrkombtar www.usaid.gov