Lediana Stillo

Kulpra e katedrales s heshtur

Autor: Lediana Stillo Titulli: Kulpra e katedrales s heshtur Grafika: Kristi Jorgji Dizajni: Shpend Bengu @Copyright Lediana Stillo
CIP - ". ", 821.18-1 STILLO, Lediana Kulpra e katedrales s heshtur / Lediana Stillo. Tetov : Tringadesign, 2013. - 112 . ; 22 ISBN 978-608-211-055-4 COBISS.MK-ID 94284810

Shtpia Botuese Tringa Design Biblioteka: Botimet Shqiptare ISBN: Biblioteka Nacionale Shkup

Prmbajtja
1. N Paradhomn e Orfeut...............................................1 2. Letr Orfeut (Nr. 1).......................................................9 3. Letr Orfeut (Nr. 2).....................................................11 4. Letr Orfeut (Nr. 3).....................................................12 5. Letr Orfeut (Nr. 4).....................................................14 6. Letr Orfeut (Nr. 5).....................................................16 7. Letr Orfeut (Nr. 6).....................................................18 8. Letr Orfeut (Nr. 7).....................................................20 9. Letr Orfeut (Nr. 8).....................................................22 10. Letr Orfeut (Nr. 9)...................................................24 11. Letr Orfeut (Nr. 10).................................................26 12. Letr Orfeut (Nr. 11).................................................28 13. Letr Orfeut (Nr. 12).................................................30 14. Letr Orfeut (Nr. 13).................................................32 15. Mi kryt tand.............................................................34 16. Dilem' e vogl...........................................................35 17. Shtpiza ime..............................................................36 19. Bao A Qu...............................................................44 20. Koha mposhtet ve me koh.....................................46 21. Nuk i thur dot lavde qytetit t dbors......................47 22. Lufta me orn e nats................................................48 23. Vrtetsia..................................................................49 34. Njeriu im antik..........................................................50 35. Bashkfajtore............................................................51 36. Dialog me nj t panjohur.........................................52 27. Vrasja e dits.............................................................54 28. Vetvrasja njerzore..................................................55 29. Pagjumsi-a?.............................................................56 30. Karma........................................................................57 31. Iluzioni......................................................................59 32. Pik...........................................................................60

33. 8 D.............................................................................61 34. Dhrmi.......................................................................65 35. Vetmia.......................................................................66 36. Metamorfoza e miteve..............................................67 37. Kam msuar(Sipas Kipling)......................................68 38. Kulpra e katedrales s heshtur..................................71 39. Knga e fallsifikatorve t shpirtit............................72 40. Mjeshtr....................................................................73 41. Histori trumcaksh dimri..........................................75 42. Nuk mund t jem Medea...........................................76 43. Noprani......................................................................77 44. Zhgnjim...................................................................78 45. Dashuri e pamundur..................................................80 46. E kaluara...................................................................81 47. Thyerje premtimi.......................................................82 47. Kalorsja e kalit t bardh.........................................83 49. Thonj.........................................................................85 50. Panoram kuartike.....................................................86 51. Nj histori prej fillimit..............................................87 52. Paqe ballkanase.........................................................88 53. Atdheu im, krthiz antike........................................89 54. Ne, barbart...............................................................91 55. Buk e ver................................................................92 56. Bosh..........................................................................93 57. Feniks i humbur........................................................94 58. Ecje mbi verbri........................................................97 59. Diet fjalsh..............................................................98 60. Purgatori i fatit..........................................................100 61. Ndarja........................................................................101 62. Apologji.....................................................................101 63. Zjermi........................................................................103 64. Maat!.........................................................................104 65. ngjllore!.................................................................106

Homo homini lupus

Plautus, Asinaria II, iv, 88

Kulpra e katedrales s heshtur

N Paradhomn e Orfeut Arti sht boshti i vetm q lidh botn reale me at imagjinare. Them i vetm sepse sjell n botn reale gjithka i mungon, gjithka e ngacmon, gjithka q i vret syrin dhe i jep shtysn pr ta imagjinuar kt bot m t mir; pr ti dhn nj melhem shprese se lott e pelinta nuk jan asgj tjetr vese klithma ekzistenciale. sht bosht, sepse edhe pse degt e ndryshme t artit jan si pasqyra pr njra-tjetrn, n ngacmime t pandalshme nga vibrimet e tyre, ato srisht nuk mundet t jetojn dot t ndara, t paktn jo gjithmon. Thn m thjesht, nse trupi i njeriut simbolizon shoqrin e nj vendi, arti sht shtylla e prjetshme e tij dhe nuk do ta ndryshoje kurr vendin e tij n kt shoqri. do rruaz e ksaj shtylle, do t simbolizonte nj nga degt e artit.

Lediana Stillo

Nj nga kto rruaza aq e domosdoshme pr do shoqri sht dhe poezia. Nse muzika ka vetin q t ngreje pesh n universin e saj t s pakapshmes kdo q e dgjon, poezia ngre pesh kdo q e lvron, me misionin final pr t arritur at univers t pakapshm q muzika e ka fituar dhe e ka trashguar me koh. Jo m kot shumica e njerzve n bot prpiqen tia zn dern, ti luten e ti prgjrohen, me hir e me pahir, q ajo tua lejoje t ulen sofrs s saj. Fatmirsisht apo fatkeqsisht, POEZIA sht nj nimf shum kapriioze e nuk ia jep shancin dokujt q ti afrohet, e le m t lejoj ti ulen afr. Sekreti i ksaj nimfe mjerane sht shum i thjesht. Madje do thoja m i thjesht se sa njerzit kujtojn se sht realisht. Nse dikur Edipit iu desh t gjente prgjigjen e duhur para sfinksit, pr t mos e ndalur fatin q i ishte parashkruar; poetit i duhet t jet nj tip sfinksi n veten e tij. Atij i duhet t prgatis pyetjet pr t lejuar lexuesin e vrtet t trokas n dern e tij pa frik se do ta humb prgjigjen. E sfinksi m pas duhet t hidhet posht humnerave t thepisura, sepse misioni i tij mbaroi. Q poeti t bhet sfinks i duhet t rrmoj thell si n universin e jashtm, ashtu dhe n at q gjendet brenda tij. Ai duhet t jet ura lidhse e ktyre dy botve kaq t ndryshme n pamje t par por kaq t njjta n thelbin e thurrjes s tyre. Poezia
2

Kulpra e katedrales s heshtur

nuk sht rivalja e tij, prkundrazisht krijesa q lind nga vetia dshifruese q ky poet ka; nga prputhshmria q ai i jep nj atomi t vet n vizionin e ndrtimit t vet universit. Kndvshtrimi ndryshe nuk e prmbys kurr botn. dokush ka t drejtn q t kombinoj talentin e tij krijues me kndvshtrimin q ai ka pr veten, jetn, shoqrin (indin) q e rrethon, universin, infinitin, apo kaosin. dokush ka t drejt t kontriboj sado pak n veshjet e ksaj nimfe kapriioze. Por jo gjithkush ia del mban q me sukses ta veshi kt nimf me veshjen q i gatit shpirtit t tij. Jo gjithkush arrin ta kapi universializmin n kohn dhe hapsirn q ai ofron. ka pr mua e bn jetn ton t bukursht pikrisht larmia q ajo na ofron, qofshin kto t mira apo t kqia, t bukura apo t shmtuara, t lumtura apo t dhimbshme. ka e bn poezin t bukur sht aftsia e saj pr t sjell mesazhe universale n forma dhe mnyra t ndryshme, t kuptueshme pr t gjith dhe nga asnj. Dshira e saj e pakufijshme pr t na br ta shohim botn me syt e saj t dlir, durimi i saj q asgj e bukur t mos hup, koha dhe hapsira q ajo i ofron do shoqrie pr ta pranuar n gjirin e vet, ka sjell pikrisht ndryshimin n qelizn baz t shoqris. ***
3

Lediana Stillo

T quhesh nj krijues sot n botn shqiptare, ndoshta sht shum e thjesht. Por nuk do t ndalem n kt gangren q e ka kapur koht e fundit shoqrin ton n nocionin e turms krijuese. Tentativat e gjithkujt duhet normalisht t jen t mirpritura. dokush ka t drejtn t shprehet, t shkruaj, t krijoj. Puna sht, a po krijojm? Borges do t thoshte se ide t reja nuk do t ket m. Se idet e bots jan ezauruar. Vrtet q idet e reja jan t pakta. Vrtet q bota krijuese nuk ofron shum hapsir ndoshta pr ata q jan n krkim t subjektit, sic do t shprehej Ramadan Musliu tek Estetika e Dallueshme, por un jam e mendimit se ai q krijon, ai q di t futet thell n botn e tij t brendshme, ai q di ta grryej mir veten e vet, ai njeri di dhe si ti bj lidhjet me botn e jashtme n t ciln jeton. Sado e njjt apo e ngjashm t jet historia; pavarsisht armve q prdoren pr t luftuar (se lufta nuk do t ndrroj ndonjher nocionin e vet), secili ka nj vizion t vetin pr t gjitha prjetimet e tij. Un do t thoja: Shihni me sy fmije, e do ta kuptoni kt bot m shum se me syt e nj t rrituri. Bota ofron aq shum libra pr t lexuar sa sht e pamundur ti shfletosh t gjitha. Ky sht njfar avantazhi pr njeriun krijues q rrjedhimisht do t akumuloj informacione t ndryshme nga ato ka lexon e q do ia ndikojn tepr psikn e tij t t
4

Kulpra e katedrales s heshtur

shkruarit. Konkretisht, nj poet duhet, sipas mendimit tim, prvec talentit t tij pr t shkruar, t furnizoj psikn e tij me sa m shum lexime e njkohsisht t mos ta harroj kurr ku jeton. Problemet e prditshme sociale, monotonia, triumfet dhe dshtimet e tij, jan ngacmuesit baz t jashtm pr shtegtimin e tij t brendshm. Pa kta ngacmues, nuk do t kemi krijim, nuk do t kemi poezi. Shpeshher, poezia prdor nj pauz pr ti dhn koh poezis s vrtet t filtroj veten n llorbn ku sht ngatrruar apo hedhur. sht si procesi i frymmarrjes s njeriut, q pa nxjerr krejt dioksidin e karbonit prej mushkrive, nuk do t mund ti rifurnizoj ato srisht me oksigjen. Prandaj nj krijues i mirfillt, q shkruan me gjak, e ka kuptuar me koh lidhjen reale q ekziston midis asaj q ai shkruan dhe asaj q do t ngelet prej tij, nse do t ngelet. Kur sht kaq e vshtir dhe kaq e mundimshme t shkruash, pse ather duhet ti kushtojm kaq shum rndsi krijimit? Kur risku q marrim mbi supe sht shum her m i madh se prfitimet objective, pse ende vazhdojm t shkruajm? Pas ktyre pyetjesh fillon t zvoglohet hapsira pr krijuesit mediokr. Ata q shkruajn sepse krijimi u del prej shpirtit, e jo prej dshirs pr tu ngjitur n hierarkine e pamerituar t letrave t
5

Lediana Stillo

tyre, e din se do t thot t prjetosh rrugtimin tnd brenda vetes. E din se do t thot t ndiejn mornicat apo bulzat me djers t ftohta tia kaplojn trupin e ta rrnqethin. E din se do t thot se marrja e mesazhit nga brenda vetes sht nj form jetese prej t cils nuk do t shmangen dot kurr. E din se, ai mesazh nuk sht thjesht nj kod q i sht lshuar gabimisht. Plato do t thoshte se poett nuk din se shkruajn. Se ata nuk i kuptojn mesazhet q vet i sjellin prmes pens s tyre. Dikush tjetr do t thoshte se poett prdorin penn pr tiu shmangur realitetit t tyre, e pr kt prdorin metaforn si simbol fshehjeje. Un them se poezia e mirfillt nuk jeton dot e zhveshur. E vrteta duhet t kuptohet si sht stisur. Se mnyra shprehsese e poetit ka po aq rndsi sa edhe forma me t ciln ai arrin t ristrukturoj mesazhin q prej vetes e nxjerr, e q ssht asgj tjetr vese e vrteta absolute e tij; t paktn pr at koh n t ciln e ka shkruar. Derisa shkrimi (veanrisht shkrimi i poezis) ka domosdoshmrin e vet t t grryerjes s vetes, t krkimit n qoshen m t err t shpirtit mesazhin q krkon t japsh; shpesh her pr hir t s vrtets krijuesi detyrohet t vendosi n nj balanc at q ka dal prej tij me at q ka dashur t dal prej tij. Zhgnjimet q pson, shpesh her e ojn edhe n analizn e raportit q ai ka ndaj bots,
6

Kulpra e katedrales s heshtur

nj proes q unifikon kufijt dhe limitet q ai i ka vendosur bots prreth tij. Nse t gjith do t mund t shihnin aq thell sa nj poet sheh brenda vetes s tij, nse t gjith do t kishin mundsin t ekspoloronin t bukurn q shpirti i tyre u dhuron, jam e bindur se bota nuk do t ishte drejt humbjes s dy vlerave m t mdha q njerzimi ka njohur: dashurin dhe virtytin. *** Ky vllim poetiksht vazhdimi i ciklit Pax Deorum, cikl q m par e kisha klasifikuar si Ad Hominum. Kam shfrytzuar srisht mitet, jo sepse pa to nuk kishte mnyr tjetr shprehjeje, por sepse kndvshtrimit tim, pr dimensionin q mitet kan n jetn ton, duke krijuar nj boshllk zerosht miti ai q i jep nj prgjigjen m t mir. Kam udhtuar shum thell jo vetm n universin tim, por edhe n materiale q m par nuk kam pasur mundsin ti kem, e q m kan ndikuar jashtzakonisht n ndryshimin e ktij kndvshtrimi. far un kam synuar t sjell prmes ktij libri, nuk sht rikujtesa e miteve, t cilat fare mir mund t gjenden n antologji t ndryshme, apo akoma m mir n librat mitologjike. Ajo q m ka nxitur pr t krjuar kto poezi sht simbolika q
7

Lediana Stillo

mitet mbartin n kohn ton moderne, drama q prthith qnien ton t rigjeneruar n kto mite, e t shprehur n dimensione t tjera me gjasa t evoluara, por q n thelbin e thelbit jan po ato t 100 viteve me par, t 1000 viteve m par, t mbarnjerzimit n vite. Letra Orfeut, cikli i par q prfshihet n kt libr sht nj prjetim i imi, sa imagjinar aq dhe real. Figura e Orfeut sht ngritur jo vetm duke u bazuar tek Ovidi dhe Metamorfoza e tij, por edhe tek Rilke (Orfeu, Euridika, Hermesi) dhe Plato (Simpozium - shfrytzimi i mitit t Marcyas). Imazhi i mungess shfaqet si nj frym kryengritse, si nj afsh i klorofilt q teksa e di peshn q mbart, vazhdon t ngacmoj psikn time krijuese pr ta pranuar veshjen e vrtetsis mbi kt mit. Orfeu, apo fryma q ushqen mushkrit e mia, ka qn figura m besnike q e ka ndjekur timbrin tim krijues n krejt kt vllim poetik. Librin vendosa ta titulloj Kulpra e Katedrales s heshtur pr nj arsye m shum personale dhe personifikuese t vrtetsis s pozicionit tim n jetn reale, sepse shpesh her e ndiej veten si nj kulpr, q kacavaret e zgjatet deri n pamundsi, pr t arritur mbijetesn e saj.

L. Stillo
8

Kulpra e katedrales s heshtur

Letr Orfeut I I dashur Orfe, jehona e lirs tnde ukiti gjumin tim dimror. Mbi vesh m shungllon puthja e mngjesit t kaltr. U xhelozuan zotat prej nesh. Humnera u thellua. Hadesi sht kaq i ftoht. E brishta flatra ime nuk di t fluturoj. Ma kan ndaluar. Prej teje, m ka mbetur fytyra, buzqeshja dhe kngt. Era e nesrme fryu n Styx dhe zgjoi Hadesin. Prehem prjetsisht n kshtjelln e tij me shpresn se ti, do t vish srish. Mos harro i pshprisnim njri-tjetrit, Ne do t mbetemi dy lulet mbi shkmb me rrnjt e lidhura prjetsisht. Mbi buzt e tua kam drguar nj blet dhe nj pshprim vese. I gjeta t thara. Kur mendoj se tani do t shtriheshim n kraht e njri-tjetrit, m vjen ta vras mendimin se si smund t duroj dhe pak sa t shkelnim mbi tokn e premtuar! Jeta jon, u vendos n membran kaktusi. T dy, mbi nj teh.

Lediana Stillo

N syt e tu t mbyllur ruaje dashurin aty, askush smund t xhelozoj! E jotja prjetsisht, Eurydice

10

Kulpra e katedrales s heshtur

II Nuk na kan dashur zotat Orfe. Sot ndihem krejt e huaj. N panteonin e dashuris son shoh ve cefla fjalsh si mozaik shumvjear me sy t ngrn nga koha. Nuk di t shoh m. Fluturat e nats lan flatrat e tyre ne arkn aortiale dhe venat e mia pluskojn jehonn e fjalve q na mkuan. Kam kaq koh ktu, n galerin mordiale. Biletn e trenit ma paguan fatat, njra prej tyre m vendosi mallkimin: Ti do t lindsh nga nj mitr Aurore por, mbi kryet tnd, do ast rrufet e Zeusit do t gjemojn, si pashaport. Eurydice, Hades 4.19.2011

11

Lediana Stillo

III

Orfe, si munde ta shquaje dashurin time, si ves mbi gonxhen e trndafilit roz? ndrra ime ishte nj luledele prilli, trefishuar n pikpyetje ere mbi detin e karafilt. Nefeli sdi ku e pati shtpin e re, n qiell a n det. Ato t dyja ishin nginjur me lng shege. Testementi i lules nn shi, u nnshkrua me pika vese, si pikl vese. Orfe, t kujtohet si rrshkitm n lkurn e gjarprit prbri maleve? Si peshq t pavetdijshm n valn oqeanike pr furtunat e papritura mbi vertebrat e tyre imcake. Prjetuam do moment fund-fillimin e Kaosit Qiellor. Bri zotave t mi, u rrfeva keqas, si nj fmij me buz t paprlyera mkatesh. Vetm mali diti ta stis dashurin time, n shtresa dborash t pashkelura. E humba krejt. Dielli nuk dinte t m pikte. Nefeli m ndenji mbi krye, e gatshme
12

Kulpra e katedrales s heshtur

t m pagzonte me uj-harresn e saj. E di! Jam perdja ndarse e realiteteve. kaq t ndryshme. Si gjithnj n kufi. N themel t tij, lutem me shpirt q t harrohet xhelozia e zotave mbi mua, gruan q mbi shpinn gjarprushe, thurte rrjetat e shpress mbi lulkuqe dhe lule t limonta.

Eurydice, Hades, Maj 2011

13

Lediana Stillo

IV Tani m ke n dor Orfe. Nuk ka m himn q harpa jote ta luaj, as pr mua, besniken tnde t brisht. Dielli e lau fytyrn n mngjes. Un, ende s'kam marr leje t ngrohem posht tij. Dritarja sht veshur me brym t tejdritshme dhe n ball, ka shirit t zi. Rrotull meje fatkqinjt llogarisin shtizn e hekurt. Nuk kam vesh t dgjoj fjalt e tyre. As sy tu shoh dhimbjen e prfolur. As ndjenj. Nuk ka m ngjj t gatshm q mbledhin kuarce Gota e Neronit sht mbushur me kristale t rrem. Ajo sht purteka e bots. Klithma e mirqnies s shprblyer. Tashm edhe Gea m ka kthyer shpinn. Vetm gjndem n kt terr kozmik. Prej zotave, s'kam marr mesazhe pos kaosit q m gostit me kufoma kasnecsh. Orfeu im i mir, si mundet ta shkruaj nj elegji dheu? Grmat mbeten t padukshme, se i shkruaj mbi gjoks, gjithnj. Si mund t'i kpus syt e verbr t toks? Si mund t'i bind errat t mos gjmojn mbas shpine, t'i shkatrroj mitet e tu kall histori t pathna?
14

Kulpra e katedrales s heshtur

Si mundet pra, m thuaj !? N pritje t nj mesazhi prej teje, Eurydice, Hades 2011

15

Lediana Stillo

V Sot, kam par nj mrekulli. Dielli ishte prer prej qiellit. N vend t tij nj trndafil, kish pir vern e lkurve tona t brymta. E gjeta t dehur n breg t Styx-it kur i prgjoja gurgullimn. E mora mesazhin tnd, e putha dhe e vara n qaf si hajmali. Ai pshtetet ende si dielli i mohuar n gjoksin tim me arom borziloku. T kujtohet lulja e vogl q kputm, kur doje t m thurje me lir kngn e prshndetjes? Prilli ka ashte t forta, t pathyeshme, tunduese, br njsh me ashtet e mia, t ciflosura. Jam e dehur. Mungesa sht kng maji, e brisht n fluturimet e panfundme. Orfe, kam mall pr ty. Nuk m nginj m as knga e gjinkalls, as heshtja prmbi supe e fshehur si zhguall breshke.

16

Kulpra e katedrales s heshtur

Pres ditn t vish e t luash mbi timin trup, harpn ton! Eurydice, Hades 7.22.2011

17

Lediana Stillo

VI Orfeu im, t kam prur pasqyrn q m pate krkuar. Thonjt, i kam prer. Hna ishte vetgjakosur. Mbi luleverdhn gjeta arom kujtimesh. I vetmi kujtim q ruaj n faqen e shpins time. Ti je zhdukur! Letrat e tua kan koh q fshihen reve t Nefesit, a thua se lirin ta kam mbrthyer mbi ndonj varg! sht vjesht. Dimri, ka filluar ta nxjerr kt stin prej shtpis s vet. Nett jan zgjatur. Dhmbt e tyre po ashtu. Edhe pritja. Sot iu prvodha Hadesit, nuk mund t rrija pa dgjuar zrin tnd por, nuk sht e thn q jeta t jet ndryshe, asgj tjetr ve nj gur sizifi pshtjell me shpresa pafund, i pambrritur n kodrn e vet. Nuk sht e thn q, n palc, t mos m parafliten mitet (edhe i imi)
18

Kulpra e katedrales s heshtur

e t mos derdhin eterin mbi segmentin tim intim. Nuk sht e thn q ditve t gjata tua qndis pritjen me ankthin e t shkurtuarave. Nuk sht e thn! Nuk m mbeti m kujt ti prcjell frymn e hirt As pr k t prkund telat e lirs. Ti ke ikur. Nuk ka m gjurm hapash mbi rrn e shkriftuar as prmbi krmijt e reve. Gjithka ka mbetur si parafin e pandezur. E pashuar. Ve heshtje. Me sa duket, dashuria qenka shum e shkurtr. Kam filluar t ndiej ftoht. sht e premte, sigurisht, jo ajo e zeza, e tmerrshmja. Eurydice, Hades 2012

19

Lediana Stillo

VII Nuk m kan mbaruar fjalt, ato jan litari q thuren prej ashtit tim t njom n grryerje me fatin. As mendimi nuk m ka shterrur, heshtja s'm sht shthurur, dhe, morali me kodikt e tij gjenial nuk m ka braktisur. E pamundur t t qartsoj autostradn oqeanike, peshqit q pres e prcjell vetm pr hir tndin, pamundsin q m rri varur n fyt dhe kufijve ku m prplas do nat. Nuk ka terr m t madh se mjegulli i trishtimit. Nuk ka prbindsh m t madh se Abao a Qui ku do nat hijes time do ti prvidhet e me timen vetmi do te luftoj srisht.

20

Kulpra e katedrales s heshtur

Nuk m kan mbaruar fjalt! Jo, ato tani po fillojn t shkokolepsen... Eurydice, Hades 2012

21

Lediana Stillo

VIII Nuk e besoja se nata do ti trokiste kaq shpejt hapat mbi dbor. Gishtrinjt e saj t hajthme i ndiej sipr qafs time cinike, veshur me argjil. Tek-tuk, harpa jote m sillet n vegime. Tek- tuk, notat e saj, m ngjasojn me nj timbr inkadeshent q syt e mi i vesh ngadal me muzgun e kujtimit ton t fundit. Harpa jote tashm kuis nn kryet tnd melodin e mallkimit tim, ndrsa mbi syt e mi, requiem pr nj ndrr do t filloj t shuhet. Kam filluar ta bluaj dheun rreth e rrotull meje me dhmb. Mbretria e krimbave, filloi punn e prjetsis thell n gjurmt e harress, mbi miniern e ndjenjs son. Kam mall, togfjalsh i pahijshm. I pashpres. Prbuzs. Hadesi nuk ka vend pr dy. Olimpit i sht zvogluar rrethi dhe, un do t vazhdoj t pres mesazhe prej teje posht lumit Styx
22

Kulpra e katedrales s heshtur

q si humner, na i ka gozhduar kahjet si shigjeta busulle. Eurydice, Hades 2012

23

Lediana Stillo

IX I kam shtrydhur t gjitha ditt dhe mbi net, kam varur fytyrn tnde si diell. N kurmin tim, hijet e dyshimeve klithin largimin tnd si pulbardha t uritura. Mbi retinn e pashuar, era luan valsin e fundit. Jemi dy planete q duan t luajn shah mbi kaosin e dlir, dy qiej kaq t ndryshm q puthin ndrra ermira dhe n prplasjen e reve, mallkojm skajin e tjetrit. Tashm, kam msuar t fluturoj mbi litart limaneve t shkreta ku nder elegjin time njomshtake. Kam msuar se, shmbllimi i ers sht m i fort se puhiza e times frym, purteka q lind mbi telat e kohs mbart belbzimin e djepit t patundur, flokt e mia, nuk jan aq t gjat sa t mund t pluskojn errave e t mbysin tingujt e lirs s saj.

24

Kulpra e katedrales s heshtur

Si e sheh, ende mbetem nj vdekatare n pritje t shfaqjes s shtylls s drits, mbi ujvarn time. Euridyce Hades, May 2012

25

Lediana Stillo

X Mendimet e mia mbetn lidhur me grshetin e Zenitit mbi kokn ton. Ndr ujrat e gjelbra ku zanat lan trupin e tyre t qelqt, un njoma syt e mi prej letre. Era e mykut m shoqroi kudo; edhe n bibliotekn e dorshkrimeve t fundit ku, me syt e mi preka ndrrat e fikura t atit ton. I glltita mesazhet e tij si lulebora vesn e mngjesit dhe mbi kapakt e pashkruar, shenjova vendodhjen ton. Jemi bashk Orfe( !) edhe pse pa lejen e Hadesit ne zbuluam kalimin e fsheht , lundrn e ers mbi Styx me pulbardhat e uritura mbi kokn ton.

26

Kulpra e katedrales s heshtur

E thjesht t jesh para nj akullnaje, ti pressh copzimin e kristalt e ta shkrish me afshin e mohimit. E thjesht t jesh nj amfor prdllimi! Eurydice, Hades 2012.

27

Lediana Stillo

XI Ti e di Orfe se nata ktu nuk sht nat dhe dita sht m e terrshme se vet terri. Cepat e fustanit i lidha fort n bel si hna pelerinn e saj pa yje, kur nj qen i llahtarshm me katr kok e me nj rryl t tejdukshm n gadishmri pr t m prbir mu avit. Ishte m i lebetitshm se vetmia ime ktu. N sy i lexova historit e prbirjeve, dashurit q kishte bluar me dhmbt e tij jashtzakonisht t mpreht dhe klithmat e tyre, britnin llahtarshm n bebzat e mia ndrruese. Prballja me t nuk qe e leht. Trokthi im rrihte m shpejt se prplitja e hijeve gojs s tij. Nuk di pr sa koh mbeta e shtangur, e palvizshme, si t isha e shigjetuar nga ndonj shikim meduze. Por era, era me madhshtin e zrit tnd, m liroi. Syt i mbajta mbyllur dhe gojn fashuar me thonj kur gjmimi i tmerrshm u ndje rreth meje. Nuk di ndodhi teksa bluaja me dhmb frikn time. Po ta prcjell me ern kt letr,
28

Kulpra e katedrales s heshtur

sht m e shpejt se ardhja ime aty, n Styx. A e ndjen pshpritjen time n zrin e saj? N pritje t nj prgjigjeje, Eurydice Hades, 2012

29

Lediana Stillo

XII 'm pan syt Orfe? Ti qndroje para meje si ajzberg n stadin e tij t lindjes. Gjarprinjt q po shkelja duke ndjekur hijen tnde, helmuan retinn time. Trungut tim t brisht i mbolln me mijra dyshime t kobshme. Heshtja jote, ishte heshtja e sirenave q marrosin m shum se knga e tyre e stisur mbi nj t kaluar t dhimbshme. Nuk kisha patur kurr nevoj pr t. As pr ty q u fshehe si Murlan pas Shirokut. Nuk e pe si po dridhesha teksa para teje ndihesha m hije se nj hije? Nuk e ndjeve se si duart e tua ngrehn vuvak mbi t miat kye? Orfe, t kam pritur si pritet dielli t lind nga mitr Aurora! Ta kam ndjer brengn teksa akuzoje Aristaeusin pr vdekjen time t pafajshme. Ti e di fort mir se un s'kam vend ktu. Vdekja ime i shkeli rregullat e Hadesit. Kt t gjith e din. Edhe Zeusi! Elegjit e lirs tnde bien si floska dbore mbi trupin tim t mardhur.

30

Kulpra e katedrales s heshtur

Tashm, asgj s'ka m kuptim. As ti. As letrat q t shkruaj do dit. As mesazhet q t'i drgoj me zrin e errave mbi Styx. Gjithka mbeti shkret. Shkret, si n gijotin. Eurydice, Hades, 2012

31

Lediana Stillo

XIII Nuk e di m se ku jam. Hadesisht gjithka kam. Tani, aroma e myshkut dhe e kalbsirs m duket si nektar lulesh. Nuk mbaj mend gj. Asgj s'i tingllon harps s mishit tim. As ylberit. N petalet e mia t drunjta nuk fshihet m hija jote e mermert. Mbaj mnd se frymn e kam pas patur t shenjt , afsh i ngroht q yshte gjithmon rregtimat e vetmis time. Kalimtart e ferrit prplasin buzt e ngrna prej talljeve, pshprijn nj emr t panjohur pr mua, "Orfe". Nj grua plak, m e vetmuar se un, lidhi spangot e dhimbjeve n kmbn e saj t prer dhe tha: U vetvrave dy her. Dashurove jetn njjt si vdekjen dhe prej vdekjes u dnove srisht. Heshta teksa grat vun kujn e tyre t fundit nn dehjen apolloniane. Ato irreshin me rrobat e tyre t marris kur un shkulja prej vetes fijet e fundit t kujtess.

32

Kulpra e katedrales s heshtur

Tanim nuk di as kujt duhet t'ia nis kt letr. N teshat e mia t reja, dehem, dehem pafundsisht me virgjrimin e shenjt t nats s prjetshme... Eurydice, Hades, 2012-2013

33

Lediana Stillo

Mi kryt tand Kam me lujt harpn mi kryt tand me gishta tujt' e tela tajrt. Kam me detyru do er' tvesht npentagramin tim tprflakun. Diellin e kam pre prej qiellit e nbark mgurgullon vaji i Pompeit. Npritje me gulshue, me u shndrrue, me plas, e me mbrrit te nji thngjill i vogl prej do flakash tshueme prej do ernash tpafryme prej do cic'rimash tpakndueme. Mi kryet tand do ta luej harpn, mi tanin krye

34

Kulpra e katedrales s heshtur

Dilem' e vogl Me ma vesh synin me veshtull targjndt e me ma mlue likuren me tatoo dehjesh, nuk ka me m ardh keq. Nfillin e dits q macja e bren thonjsh, brejtja nkputje un jam. Asht e cungt ideja me ken brym, i cungt si tymi qi del prej oxhakut n tvetmin drejtim qi era e on. Me mshartue e me mpru n'buz tnji drandofille, po ajo do tmbetem, po ajo, lasht a vaj i qyqes. May 2011 Boston, Massachusetts

35

Lediana Stillo

Shtpiza ime I. Me gishtrinj fmije ngrita nj shtpiz, kala prej rre n nj plazh t shkret, me vitet e purpurta dhe mngjeset e magjishme si ndrr dashurie nderur mbi teh. Ndrtova themelet, dhomzat, dritaret, atit, dhe nj kat prdhes pr kukulln magjistare. upz e lumtur isha, si fjongo e bardh njjt me bregun, detin, valt, me gjurmt e shputave t vogla mbi rr dhe vshtrimet kureshtare drejt qiellit n krkim t yllit tim t par ku drita, ndizet nga nj iskr dielli. Buz oqeanit t frikshm mbeti shtpia, tufanet, ia rrmojn themelet, thell; voglushja kridhet n pasqyr kujtimesh dhe me gishtat e njom m trazon. N syt e saj, bota shfletohet si univers, nj kafshat galaksish me vdeksin q verbrisht shihet dhe, jetn e tundon me nj rrig. Si nj antior ma njehson kohn prapa pr t m trhequr zvarr gjurmve n rr mbi trupa midhjesh, braktisur nga valzat dhimbjet do rrjeshtoj nj nga nj.
36

Kulpra e katedrales s heshtur

II. Mngjesi i qelibart sikur ka zjarmi. Shprpushet gjith klithma pa dorn ledhatare. Ringjallja, ndjek rivdekjen guvave t shpirtit dhe fik pishtart n tempullin e friks pr ta mbuluar ndrrn me plaf t pashpress. Buz nj gremine, ngjizen pshertimat dhe antiora bie, shungullon, shprish, grish, njehson kamzhikun e jets fshikulluese, rnkimet e lodhura t rrs s shkelur dhe lotin n qepalla q, si kristal ngrin.

37

Lediana Stillo

III. Pse dridhesh voglushe. Pse po dnes. N duar pse shtrngon trndafil t vyshkur? Vesa ka rn n kopshtin e braktisur, lulet e thara, lott ve i kripin me lajthitjen miturake dshirn fminore t rikthimit n koh! E dashurin, me karroc fildishi do t'a sjellin?! Trill t panjohur apo guac q heshtet gjith ndrojtje dhe gojmbyllur sbzan kur lashtn e mbrmjes me lot e ka lar?

38

Kulpra e katedrales s heshtur

IV. Nj gur mbi truall tundoi mbijetesn, trmetet u shkundn si plakat n mars dhe goditn muret e shtpizs, si pikat e gjakut kur shprthejn aorts s ar. Mesnata e mbrmshme, kalors Apokalipsi, glltiti rrufet e mitit t rilindur. Nn qiellin e hirt tr buj e gjmime, voglushja i lutej diellit si nj rrufepritsi, derisa ret bn apelimin e plasjes, gjyq-mendim, n vizitn Apogjetike, pa paralajmrim.

39

Lediana Stillo

V. Mbi mure, ca zhgarravina thonjsh, emblema misteresh t panjohura! Voglushe, je shurdhuar. Sm dgjon!? Jam un, pranga jote e dits! Jeto me lumturin q shekujt kan braktisur; apo themeleve t ksaj kshtjelle qndrojn! Vishe jetn, gzimin, dashurin dhe fluturo n pelegrinazhin e fundit! ..... Voglushe, voglushe, ku je? M dgjon?! Voglusheee!!!

40

Kulpra e katedrales s heshtur

VI. Mbi rrnojat e njoma srish qndron dhe kokrrizat e rrs shtrngon e ngjesh. Mbi gremin djepi i kujtimit, prkundet dhe, foshnj e harruar zvarritet kmbadoras, n rritjen e saj, mbi Keopsin e vet. Prej dheut erdhi, balts do ti kthehet si do dit Zeniti i dorzohet diellit.

41

Lediana Stillo

VII. ...dhe kur vendos tjegulln e fundit hequr nga lkura si lusp turpi, sheh dhembjen ngjyer me harresves agimesh jan lott n qepall, flokt e thinjur, pshertima vitesh. Duart e njoma t nj fmijrie ledhatojn ndrrat, dshirat, shpresat, lirin, luftrat, paqen dhe vegimet e ditve me agime t blerta. Liria, kjo prang q m shoqron kudo.

42

Kulpra e katedrales s heshtur

VIII. M pyete nj dit- Si ndrtohet gremina? - Duke ia rrmuar m shum themelet, - t thash. Buzqeshja e dlir tu var fundbuzve pa m pyetur dot, prgjigjen nga e dija. ... Voglushja, i vuri kyin edhe ports s fundit t shtpis s re ngritur mbi gremin. Tashm, ndihet ngroht n ndrrn e vet. Askush nuk do ta dgjoj t piptij. FUND Mars, 2010 - 2013

43

Lediana Stillo

Bao A Qu Kam etje ti ngjitem Kulls s Liris, vizion i paqes n koh lufte. Vizion i lufts n koh paqeje. Paradoksi dykrersh, shtriqet vertebrs s hijes time mbi shkallare. Kur hapin e hedh n t parn shkall, syt veshtullor nisin t m shoqrojn. Fillojn t luajn nn heshtjen e friks naive dhe prleshen me dilemat q ma rrahin timbrin. N shkallt e mesit do tforcohet edhe grindja e hijeve. Bao A Qu, do tma krcnoj bindshm guximin. Hija ime do tia forcoj kurajon t ma ndrpres ngjitjen. Nuk di 't bj. Kthimi passht tradit butaksh e mua mbi shpin m peshojn gozhdt rruazore. Aroma e trndafilit m shmpin mendimet. Guxoj t hedh dhe nj hap. Prbindshi sht pas shpine. ____________
A Bao a Qu i referohet figurs s prbindshit malajzes, nj krijes e padukshme q ishte vendosur posht Kulls s fitores. Sipas legjends, pelegrinve u duhet t ngjiteshin n kt kull, por jo t gjith arrinin t hipnin mbi t. N do hap q kalimtart do t hidhnin pr t ngjitur kt kull, ky prbindsh do t zmadhohej e her her do t merrte ngjyra nga m t ndryshmet. Ekzstencn e tij e kam njohur n njrin nga tregimet e Borgesit, n prmbledhjen e librit e tij t rrs.

44

Kulpra e katedrales s heshtur

Triumfi im mbetet varur n dern e fosileve. Vetm dielli ma njom dshirn idilike. Dueli im mbetet ende i pambaruar. Dueli im, tashm i prket bots s miteve.

45

Lediana Stillo

Koha mposhtet ve me koh (varg i T.S.Eliot nga Burnt Norton, Kater kuartet, II) O mal i vettimave! O heshtje shekujsh mbuluar dborash t pashkelura! Ti, q ruan krthizn e kaosit qiellor dhe end sekretin mistik n plhur errash, ta kam ruajtur lulen ermir! E kam ruajtur dhe fshfrimn e lisit me rrnj, mbjell n mitrn time njomshtake. Zrat shkundues ma qortojn ikjen, fjalt e tyre jan pentagrame mohimi me dshir pr t flijuar vetveten. Para teje, jam kulpra me misionin e pikjes s majs s shenjt me petal t sapoelur. Degt e mia gjarprojn vetm themelit tnd dhe ushqehen me aroma lulesh nga goja jote e heshtur. Nuk po ta kursej aspak kngn e bilbilit t prillit. Mbi krye po l kohn ta gjurmoj kohn. Le t presim m pas nj fund-fillim t ri. 6.21.2011 Winthrop, MA

46

Kulpra e katedrales s heshtur

Nuk i thur dot lavde qytetit t dbors ...ktu njerzit jan si shtylla alabastri mbi varret e t cilve m duhet t kaloj. Kryqin ua shoh. Kryq nuk bj. Kmbana e ors i rreh shputat e mia n do ndrrim dhe n vesh m vjen ekoja e timbrit tnd rnkues. Edhe nj dit. Edhe nj shekull . Shpresa lkundet mbi aroma kaktusesh. Mbi ferrishtet e njoma var shikimin e heshtur n pritje t rrefehem pa u grvishtur. Jeta ime ka arom t myshkt, e jotjasht bli i sapoelur pr kushedi se t satn her. Nj pikprerje utopike. Nj pikpyetje mondane. Nj pikuditje e vet-vendosur.

47

Lediana Stillo

Lufta me orn e nats ang! Reja e argjendt ma pik gjumin. Rrufet e egra m'i shtrembrrojn qepallat. Bebza ime, mrmrin drithrimn e zhgjndrrs prmbi qiell. Vizion q lindet ve prej Chakrs, qytetrim q rrjedh n lumenjt e gjakut tim, dhe zgjon, klthet, vrapon drejt nj horizonti t padukshm, fshihet n vargjet e pathna ende. Rinia ime mbeti varur mbi nj amfore. angu i ors s nats i gjmon mbi krye dhe e shemb. E shkrmoq n gurzalle pr ta ringritur prap n kmb n rrahjen e saj t dyt.

48

Kulpra e katedrales s heshtur

Vrtetsia Le ta themi t vrtetn pr hir t mbretris s heshtjes. Ti hedhim n pusin e nats pshertimat, mrmritjet, antitezat, pikat, presjet, pikpyetjet, pastn e dhmbve... Nuk ka oshtim m t fuqishme se piskama q del nga shiu i njom dhe ringjall grimcza kujtimesh t harruara. Ket t gjith e din. Le ta presim mngjesin, nj dit t vetme, pa aromn e kafes, pa ndrrat e nats, pa mallin gjakosur nga shigjeta e Erosit, pa prqafimet e intrigs, pa premtimin e Zotit, pa kurrfar gjje. Le ta presim dhe t msojm t vrtetn.

49

Lediana Stillo

Njeriu im antik Jam prball teje njeriu im antik. Ke koh q ke vdekur. Duart i ke vn n kok si statuj e thar nga koha. Libri yt i kujtimeve shfletohet para meje me flet q i mbijetuan luftrave. Pe vetm mallkimin e lakmis s gjakut blu, heshtn, q syt ti nxorri dhe grryerjen e ashteve t njoma me arom murtaje brenda. Nuk e gzove kurr mallkimin e gjakut t kuq. As at t gjakut t zi. As mallkimin e heshtjes. As shurdhrin e angut t paqes Virtyti q ti krkove, sot sht krimbi mbi molln adamike. I shklqyeshm. I prbuzshm. I urryer. Mos guxo ta ngresh kokn njeriu im. Mos i vshtro kurr n sy njerzit e diiturave. Shikimi i tyre sht dalt e mpreht, q mbi hirin tnd prmbys apokalipsin e qiejve. Shihi duart e mia! Vreji linjat e jets sime si shtriqen mbi furkn e tyre magjike. Pas fillitsht rradha ime t grryhem mbi to.

50

Kulpra e katedrales s heshtur

Bashkfajtore (Borgesit) N jam poete?! - Nuk e di?! Rrethrrotullohem drejt shulit t ndryshkur gjithnj n drejtim t kundrt t vidhosjes. m plagos, e kam hajmali pr syn e majt. T djathtin e mbaj ulur n tok. Ushqimi im jan fjalt; sallata e preferuar, metafora. Pesha e universit nuk m rndon m shum se nj kokr rre n qerpik. I falenderohem piks zero. Koha ecn me naze virgjreshe dhe mua mbi kok m trokllijn patkojt e kurbs s mendimit. Vetkryqzohem do mngjes e shkryqzohem n muzg. Kamzhikt e fatit m rreshtohen mbi vetull n pritje pr ti shkulur. Jam fajtore, sigurisht, pr ka skam br dhe, bashkfajtore pse dashurohem me ajrin.

51

Lediana Stillo

Dialog me nj t panjohur -Si ju quajn? - Nuk m kujtohet. Ndoshta nuk kam emr. Ndoshta jam numr i panumrueshm n bashksin e zerove. - Pse keni ardhur? - M patt thirrur ju ose, ndoshta, m kan br vesht! - Si ndiheni? - Bosh, n plotsin time, sigurisht! - shije kan bajamet? - T atht..., t kripur - far shije kan bajamet, ju pyeta! - Nuk e di. Di se m velin. - Pse dridheni? - Kam frik. Dielli m drithron gjithmon. - Pse shkruani? - Se skam si ta shtyj kohn. - Pse shkruani ju pyeta?! - Sepse kam tmtha q ndiejn se rrahin!
52

Kulpra e katedrales s heshtur

- Pse shkruani, ju ripyes!? - Sepse jam gjithmnj n pritje t nj dite ngjyr karafili! - Prsriteni that !!! - Sepse kam nevoj ta pulsoj ditn, ta ringjall e ta bj t ec mbi marshe t panjohura, ta rradhit n kronologjin e ngjarjeve pa autor. T hiperbolizoj paralizn e heshtjes. Ta mardh ngrohtesin e s qeshurs. Ta godas me shuplakn time . - A po, kaloni n dhomn e t marrve!

53

Lediana Stillo

Vrasja e dits (Inspiruar prej poezis s S. Zisit) Nuk di si t t vras, do dit, dita ime dhe natn, uditrisht, dua t t rilind. O bulkth i vetmis sime, amfor kristalesh mbi kraht e mi q zgjaten n ngurtsin e tyre pr t t prekur. O puhiz verbrie, q mbi limanet e boshatisur t indeve t mia, ideja pr t t varrosur ty, pr t qar mbi ty, pr t t heshtur ty, sht fort e dshirueshme. T dua fort, ti besoj e di; por Dielli smund t jet tjetr vese sarkofagu yt dhe hna, mitra e rimbarsur. Kujdes kur t rilindsh! Mos qaj mbi plaentn e yjeve, belbzo n gugatje milingone, qesh kur t piksh qerpikt e mi hnor. Mbaje frymn, tani duhet t t vras e t t nanurit mbi ndrrn e barit.

54

Kulpra e katedrales s heshtur

Vetvrasja njerzore Prej kur njeriu njohu botn e numrit, numr u b, numr mbeti. Kshtu donte t imitonte Krijuesin dhe shpiku sivdekjen. Armt, luftrat, elegjit, i prdori si pelerin t prjetshme pr nett e ftohta, ngricat pa emr, akujt e zemrs. Natyrn e veshi me hirin e tymt, mushkrit amfibe i zgjeroi. Venave, gjaku i zhurmonte njsh me hedhjen e bombave. Ashtet, gjaku, organet e plasaritura andej-kndej; sy t dal, sy t jerr, sy t dlir, fmij n shtiz, gra t varura, t prdhunuara, t masakruara, burra pa krah, pa kmb, pa zemr, neveritjen e shekujve e kaprdin n retin dhe, vdiqn. Historia ballkanase, ky Uroboros n 600 vjet, njsoj; kafshon veten, rilind, jeton, vdes, shuhet, e prap jeton , frym e fildisht q nuk harroi kurr si ta nusronte koren e toks.

55

Lediana Stillo

Pagjumsi-a? Ecejake n korridorin e ndrrave me qepalla hapur. Ndjesia e gars maratonomake q gulon venave t gjakut. Ritmi i frymmarrjes s rregullt, shtrngimi i kapakve t syve, timbri i ruajtjes s pulsit, bluarja e tmtheve t bots, ngrirja e hijeve mbi retin. Iluzionet q vizatohen mbi Detin e Zi. Ajri i nats q lvrin n flegra, si fetusi n muajin e nnt tronditjes s tij normale pr mungesn hapsinore. Ngritja prej shtratit pr t mposhtur frikn me Valsin e Danubit. T kesh mbi kok nj prbindsh q t prqesh qetsin. T pressh kmbzbathur rrnimin e Trojs dhe t vsh n gjum yjet me prralln tnde t fundi

56

Kulpra e katedrales s heshtur

Karma Masa e afsht e gazit me arom trndafilsh dal prej pelerins s Afrdits s largt, vesh syt e mi t hirt, me nektarin e mbl t nj Pompei n flak. E kurbt. Lakesa e gishtrinjve t argjendt forcon themelet e faltores s fjetur. Ve arom virgjreshash ndihet n flegrat e myshqeve. Dymbdhjet plus nj. Numr historik. Pesha e ajrit shtyp t kujtimeve tmth dhe valvit dilemat mbi trajektore mitesh. Guri i harress sht gjethe vjeshte, e kuqrremt, hibride, me sy t frglluar nga errat. E pamundur t jesh gjethe vjeshte. E pamundur t jem rrudh n syrin tnd. Mbi or, ndarjet jan pyje bredhash.

_________________
Ultma Thule N letrsin dhe hartat klasike Europiane, ajo njihet si zona m e largt drejt veriut. Ky term nnkupton vendosjen gjeografike te gjithkaje q shtrihet jasht kufijve t bots s njohur. sht konsideruar q t ket qen nj ishull n antikitet. Kuptimi modern identifikon ishujt norvegjeze. bots s njohur. sht konsideruar q t ket qen nj ishull n antikitet. Kuptimi modern identifikon ishujt norvegjeze.

57

Lediana Stillo

N qofsha banore e Ultima Thule oazi i klorofilt, mbi rr do t numroj mitet, por n syt e mi, do t skalit karmn, karmn time.

27 Maj 2011

58

Kulpra e katedrales s heshtur

Iluzioni Historia ime nuk fillon tek Eva. Nuk jam brinj. As ajr. Frym; frym, ndoshta jam. Duart e mia kan shkruar papiruse pa fund. Skan ln vend e shpell pa pikturuar ca prralla mitike. Dhe edhe nse nuk kam lindur kurr , di se kam vdekur. Ngjallem do t tretn dit t nj ndrre si opium prthiths i heshtjes. Mbi trupin tim rriten kupola hibride, pyll i gjelbruar para-parajse. Rritem si fmij e transformohem n kulpr sa her triumfoj n vise t pashkelura. Vetvritem, vetm kur mbi mjegull shkel me hapa gjigand mirazhi i hijes time. Jam histori e vetshpikur, por trashgoj copza mbijetese nga do kurm, n do koh. 28 Maj 2011

59

Lediana Stillo

Pik Fundi i nj pik-pyetjeje. Prgjigje e pashmangshme mohuese . Edhe shiu e injoron pikn e tij t vetme dhe e rrapullit n tok. Askund nuk dgjohet pshertima e Minervs. Askund nuk kndojn m zogj. Ti le pikn e fundit mbi fletn e bardh me majn e mprehur fort n re dhe, u largove. Lamtumirn ia veshe mjegulls, destinacioni final, u shkri n dor duke qmtuar mbingarkesn kaotike. 28 Maj 2011

60

Kulpra e katedrales s heshtur

8D I. Takimi me njshin. Rrahjet e zemrs lshojn diagramn e tyre t rregullt nga aroma e kaprdimjes. Ashti frkohet si shufra mbi letrn zmeril. Dy pal buz lidhen me angun e tyre hibrid. II. Jam sipr kokave t tyre. Si dy paramec, ngatrrohen mbi njri-tjetrin, ngjiten si tren n shinat e tij dhe rrahin qerpikt mbi rrugn e epshit.

61

Lediana Stillo

III. N kokn e njrit, akrepat e ors lvizin mbrapsht. Era i lkund flokt aq fort sa ato kokolepsen pas akrepave orar me historin e mallkimit t syve. Dj vu e pshtjell n bosht. Duart e saj lvizin instiktivisht. IV. N kokn e tjetrit ndodhet nj kopsht Edeni. Kopsht Edeni thash(!), jo bordello dhe mbi trupat coht jan shkrir. Ato i kan harruar pas dere gjethet e Adamit.

62

Kulpra e katedrales s heshtur

V. Dora shtegton drejt pyllit e njomet n ujvarn e argjndt. Dy pshertimat agonitse pjellin zgjimin. VI. Nj teh thike grryen kokrrn e ars. Nj klithm bishe ulrin pasmesnatn.

63

Lediana Stillo

VII. Trupat kaprthehen mbi shul. Shuli rrotullohet mbi bosht. Syri i toks kriset n mesnat. Duart shtyjn, kaprthejn, ngjizin nj brtham. VIII. Njshi bhet dysh. Dyshi bhet tresh. Treshi mbetet dysh. Vetm loti pshtjellon kupoln e argjndt.

64

Kulpra e katedrales s heshtur

Dhrmi (Histori me guralec) Dallgt e detit duken gojhapur si grumbull grash ulur pragjeve t shtpive n thurrje t trikove me fjal sokaksh. Shtpit kalojn gojs s tyre si sykat e trikos prmbi shtiz e degdisen n breg, si midhje t shqyera, pa histori. Duhet t bhem sy q t flas gjuhn e heshtur t guralecve dhe n retin t m kaloj historia e errt, pa t tashme, sepse ajo sht klithm e pazshme, vrasse, pa kujtime, pa ankthet e s nesrmes dhe pa alibi mbijetese. Gjum letargjik q prkund n djep mallkimin e peshqve. 6.21.2011 Winthrop, MA

65

Lediana Stillo

Vetmia Ka koh q netve t mia luftoj me nj prbindsh. Si uroboros i vrtitet vezs s koks time, dhe krkon ta shtrydh Koka ime sht e fort. Prtyp papushim ashtet e s nesrmes. I lpin me gjuhn e ndrrave t pashkelura horizontit t nj akaceje. Prbindshit ia kam shkelur heroizmin e tij. Ia kam thyer n mes si thupr njomshtake dhe, si nj statuj Luvri, pres prej tij, m t fortn goditje. Fryma e fsheh mushkrin e vet. Sternumi im krkon t shprthej. Prbindshi m fort ma shkel hijen. Me fort i bluan koka ashtet e veta t shmpirjes. Gjithka do t prsritet do dit n mesnat. Gjat dits mbi supe mbart medalionin e heshtjes s tij dhe si sizifi, un, prgatis vetveten pr betejn e ashpr t mbrmjes.
66

Kulpra e katedrales s heshtur

Metamorfoza e miteve. I glltitm mitet dhe i veshm me lkurn ton. Fetusin e Afrdits e kthyem n pem adamike, e urryem, e mallkuam, e prfolm, i vum dhe nj sanksion n bibl, dhe i ngjitm mkatin e lindjes, t jetdhnies. Skeptrin e Athins e kthyem n kryq mjerimi, rrufet e Zeusit n ferr parajse toksore. Hermesin e shtrim n tela transmetimi dhe u gzuam edhe pse vuajm nga gabimet tona lar me qumsht yjesh dhe ndrra t prjetshme.

67

Lediana Stillo

Kam msuar (Sipas Kipling) I. ...se njeriu gjn m t shtrenjt e gozhdon, prangos, vulos dhe e quan mkat; ai lind njher dhe vdes po aq, i lindur dhe i vdekur sht do dit. Se dashuria e vrtet sht thembra e Akilit goditur me shigjetat paridiane. Se monotonia sht ndrra e dits shpalosur n cepat e shamis s nats. Lumturia sht e arritshme vetm prmes vuajtjes , tempull i ndriuar me pishtar shprese. Se dita sht edhe nat, dhe nata sht edhe dit. Se pa njohur veten, nuk mund t njohsh plagjiarizmn e hijes mbi pasqyr. Se pa kaluar nj dimr, nuk mund t lind nj lule ermir n pranver. Se shokt m t mir t vetes jan zrat e tu t brendshm. Se morali sht virtyti i frutit q kurr ska pr t lindur fara. Se dshira sht pengu i ndrrave t pathna. Se njeriu lind i lir dhe vdes i burgosur;

68

Kulpra e katedrales s heshtur

gjith jetn krkon paqen n luftn q i ka shpallur vetvetes. Se bota e numrit u shpik nga vet njeriu pr tu izoluar prmbi t. Se institucioni i krimit sht frika. Se heshtja sht bashkpuntore e vrasjes. Se njeriu nuk ka pr ta kuptuar dot kurr njeriun.

69

Lediana Stillo

II. Xhelozia sht mma e urrejtjes. Duart, pasqyra e njra tjetrs dhe plagjiarizma, simbol meskin. Se gjith jetn duhet t ngjitesh npr male, male me llav vullkanike si shikimi i turbullt n hapsir. O ti! q mendon thikn pas shpine ta ngulsh t shuash malin q syt ti hapi pr t njohur lartsit, merr fytyrn tnde n dor dhe shuaji naivitetin , lumturin q ti kurr se pranove. Ke zemr shum t vogl. Shikim miop. Je njeri gjithsesi. Njeri modern nn botn e diiturave. Tashm e kam msuar msimin tnd t heshtjes, hiperboln e dhimbjeve kryqzuar n krthiz. Nuk t besoj m. Jam velur me maskat e acarta me ngricat bostoniane, gjithashtu. Gjithsesi, kam msuar edhe dika; se jeta pa dashuri ska kuptim dhe kuptimi ytsht ve nj puhiz. (2010-2012)

70

Kulpra e katedrales s heshtur

Kulpra e katedrales s heshtur Kam koh q me mndje bluaj rrugn pr t hyr n katedralen tnde. Ashtet e dashurive t humbura rrin ngrehur si statujat e Notre Dames. N stil gotik edhe ato, mprehin dhmbt e prbindshave me kokat zgjatur prej muresh t neveritshme, xheloze, meskine. me sy t ngrir, m shohin si Meduzn e frikshme. Nuk mund t parakaloj shtratit tnd t lasht pa thithur eterin e vshtrimit t akullt q kurmit tim t brisht ia veshn mornicat e thinjave mbi dborn e kaltr. Nuk kam se si ta gjej shtegun tim antik n lirin q m sht parafalur. Asgj smund t bhet n liri. Asgj smund t bhet me luft. Tashm duhet ti marr si t qna pa ditur kufirin e qnsis s tyre, t mund t shtrij jorganin e ndrrave t mia t paplotsuara prmbi akae deri n kacavjerjen e fundit mbi mur, pr tu br dhe un, nj statuj, si ato.

71

Lediana Stillo

Knga e fallsifikatorve t shpirtit O fallsifikator shpirtrash. Kodues eremitsh t librit tuaj unik. Trinitet i prbaltur me apoteoza strukullash me magji kokrrash gruri q verbrojn stomak pulisurit n idilizmin e tyre nazik. Ia dolt mban ta fermentonit njeriun, stafidh i rrall, q me nj kryq kobalti mbi krye shnjon ngadhnjimet e pakryera mbi grabuj. E predikuat mkatin. E predikuat edhe shpirtin. Ia kobitt perandorin e flijimit, t shtrirjes mbi petka t mndafshta, t lmuara ku grryhen fosilet si kocka qensh. (2009)

72

Kulpra e katedrales s heshtur

Mjeshtr Si munde t hyje n labirinthin tim? Ktu nuk ka dyer, as dritare jo. sht terr prtej. Ashte t njoma trokasin leht mbrmjen. Krkojn ti strehoj n ngrehinn time t ngurosjes. Si e sheh, sfondi sht i thjesht. Mure t ndrydhura si shpirti im i varur, fotografi t paemra ku vuloset krenaria martire sipr avullit t xhamt. Gishtrinjt mardhin. Flokt nuk i tregojn thinjat. Buzqeshja di ti buzqesh aparatit fotografik me dhmbt q sforcojn mbylljen. Pak marshe ajkovskiane do t na ngrohnin shpirtin. Ti e di, violinat e shpirtit do t tundojn timbrin e rrahjes s amshimit. Mjeshtr, afromi kpuct e njomura pellgut t shpirtit tnd, un, do t prpiqem tua dshifroj kodin e tyre t veshjes me ern e kaluar q ia ngulfatn ritmin. Ern e njoh. Jo trokthin e tyre. Flokt e mia

73

Lediana Stillo

jan amfibe. Ato asgj sdin t fshijn, vese t shkulin kujtimet e ti rradhitin si moll t pjekura n kosh.

Mjeshtr, shoh lodhjen si t ka ndalur mbi ballin ku stolat e pritjes jan rradhitur. E ndiej n palcn time fshikullimin e tyre tek gjerb me gllnjka t vogla paknaqsin tnde. Kam dashur t luftoj n emrin tnd, pr ty. Pa shpat, pa duar invalidsh. Flaka q ke mbjell ti sht m e fuqishme. Ajo mbijeton n Timen frym. Mos e beso po deshe se mngjesi im kalon nga nj rrjet merrimange dhe fillit t saj end si plhur Penelope trillet e s nesrmes. (Tetor 2010)

74

Kulpra e katedrales s heshtur

Histori trumcaksh dimri Shprfytyrimi i vetes dimri, ashti i vjeshts n funeralin e ndrrs pranverore. Duhet t heshtesh tri her kur Gea t marr frym, si njeriu n paravdekjen e tij t shkurtr. Poezia sht krevati martesor i dashurive trumcake; dhimbja, ashkla e mbetur n qerpikt e pilivess dhe dimri, shtroja e nusris s mohuar. Plaka dimrore thur bindshm qilimat e reve. Rreh teht e mpreht t dashurive t saj t harruara, dhe embrionin e tyre e kopsit n vetvete. Trumcakt nuk shtegtuan kt dimr. Folen e ngritn si dallndyshet n pranver, me pak balt e fije kashte, bluar me kujtime.

75

Lediana Stillo

Nuk mund t jem Medea Nse sheh honin tim, si brim t zez t prpij inatet, mos m quaj Medea. Zrit tim i l kohn mbi krye. E kryqzoj si Shn Pavlin, me kok posht. E nse jam fajtore, meritoj t jem edhe gozhd, edhe Golgot. Jo shkmb. Shkmbi nuk e njeh shuplakn e valve dhe pse ato, nj dit, ia mohojn identitetin. Si mund t jem Medea? Un di vetm si t kaprcej n zverk lakun e karafilt e t vetvarem! Mos m quaj as martire, t lutem! Vjen, 5.06.11

76

Kulpra e katedrales s heshtur

Noprani Po gjerb nebuloz, nopran? Dshmitar i homo habilis je. Si qnke shprndar sot !? Si stomak-eshtr. Si eshtra n stomak. T huaj n brendshmrin tuaj e juaja brendshmri e huaj q treteni dhe shprndaheni si puhizat veshur flladesh e njomzat pa nefes me bar mendafshi thahen. (2008)

77

Lediana Stillo

Zhgnjim Si ta shtrij kt tel pa u rrudhur? Kt fllosk dbore si ta mbaj t pashkrir mbi pllmb? Si ta ndal vrapin e kalit t bardh mbi shpinn e hekurt t kohs? N dy kulla t mermerta ve krimbi ndihet i huaj e si n shtpi t vet. Dhe lulja n themelesht flija e gjall e ajrit q i mbyll syt e qelqt. Nuk m mjaftojn duart pr t kapur cep m cep fytyrn. Gishtrinjt e but mbi qiparisin dimrak kaprthyen ashtet e ndjesive Nuk m mjafton as kori i hekurave t burgjeve ndryshku i t cilave sundon solfezhin elastik n domaxhor dhe kuit si qyqe mbi kokat e t burgosurve. Shum tham mes nesh, ajri doli m i fort. I glltiti t gjitha pikat, t gjitha presjet, gjith gjymtyrt q dikur n nj kolon zanore shkriheshin e bheshin njsh. rndsi kishte forma e diellit? Qiellit? Universit?
78

Kulpra e katedrales s heshtur

T gjtha shtrydhnin ashtet n iluzionin e t pakapshmes dhe bekonin ndrrn time ermir deri n mbrritjen e murlanit uditbrs. Tashm, lulja posht themelit ngre kokn dhe dihat dika npr dhmb. Krimbi vazhdon ti ngjitet majs s ftoht t ksaj kulle babeliane.

79

Lediana Stillo

Dashuri e pamundur Dashuria e pamundur nuk sht art, sht dhimbje. Ssht agoni, sht prpjekje. Fluturim mbi shtroja t pambukta e sigurt se nuk bie n tok, por, mbi nj cop qielli. Dashurit e pamundura e kuptojn ikjen si kthim, ushqejn lkurt e paprekura me aromn e tyre t fisme. Jetojn si mitet. Vishen me hiperbola krahsh shtegtues n pritje t prhershme pr t nisur fluturimin. Ankthi i pritjes sht aksiom e pamposhtur, shpres e nderur mbi qerpikt e diellit n pritje pr tu shprehur, ve n pritje.

80

Kulpra e katedrales s heshtur

E kaluara E kaluara sht tmthi i s ardhmes me ecjen e saj mbrapsht n univers, si ecja e gjith poetve n Tok. Tet her ta grryesh me goj krmilli ka i takon asaj, nnt her ta kafshosh si frut t pjekur pr tia ndier shijen deri n palc dhe vetm njher ta varsh trungut t fatit tnd, pr t t mbrojtur nga hijet. ***

81

Lediana Stillo

Thyerje premtimi Pata premtuar se sdo t flisja kurr pr velat e vikingve, pr direkun q drejton anijen nn epshin e errave t forta, as pr dashurin e valve me rremat grryese prmbi ujvarat. Sot vetmia mi ka terrur bulzat e mendimeve, m ka shtrir n arenn e drit-hijeve plot kujtime ku errat e frymmarrjeve tona, mpiksnin gjakun ndr vena. Buhavitjet e ajrit, shtrngatat e shpirtit, skeptra e Zeusit harruar mbi sternumin tim. Oh, tis i vetmis time, a nuk e ndjen si ta guloj pulsin tnd t pambarimt? Oh! Ti nuk e di sa shum e ndrroj astin kur limani yt mbi t miat ujra lundronte njsh me kohn. Hesht tani! Le t jetojm me bekimin e ndrrave. T paktn ato nuk kan taks jete mbi knaqsin. Le ta jetojm ndrrn ton, fshehur n qerpikt e mi.

82

Kulpra e katedrales s heshtur

Kalorsja e kalit t bardh (sipas tregimit me t njjtit titull t Kleist) Edhe nj dit. M duhet t ndjek shtegun e rrugs s mjegullt. Skeleti i kalit t bardh nderet mbi ishull i gjunjzuar. Jam aty para tij. Prek ashtin e mbl t ndrrave t mia mbi kurmin e fildisht. Hingllima mi rreh tmthet e nats, e mjegulla sipr valve oqeanike krcen melodin e patkojve t territ. Njerzit jan klloun. Ata sdin ti ndiejn trokllimat e nj kali t bardh q mbi pupln e ers mat heshtjen e piklluar si nj orakull dodone. Nn frer, kallot e dits shuhen. Edhe pak dhe nata do t kthehet n arenn e blinduar pa stin, pa horizonte yjesh. Momenti i paraardhjes time mbi kt vegim, shprishet mjeshtrisht prej tisit diellor q mbi cepat e territ, zhgarravit nj bekim t ajrt. * Kurmit t kalit tim ngjitem do mesnat t ndreq urn e braktisur. Zinxhirt ti bj hallk me njra-tjetrn, dhe ndrrat ti kacavar mbi yjet e pamartuar t rrugs s qumshtit. Nuk sht e leht t kalrosh mbi nj skelet t bardh.
83

Lediana Stillo

sht si t zgjosh cicrima zogjsh mbi tufa korbash; dirigjent hijesh q frik e ka vetveten npr terr. Ka shum mjegull para syve t mi t ajrt para rrugs plot lluc, gjithashtu. Duhet tua mbledh me kujdes syt fshehur nn shikime t brishta sepse ka gjithmon nj ishull piratsh mbi e nn tok. Ka gjithmon duar t neveritshme q sakatojn shpirtrat e mbi trupat e tyre i veshin si mantel t rinj. * Lejomni tu tregoj sekretin tim: Un jam kalorsja e kalit t bardh, skelet gjat dits, er n mbrmje, q njerzit t mos mi shohin gjurmt mbi rrn e kurmit t tyre.

84

Kulpra e katedrales s heshtur

Thonj Me fruta deti hngrn brumin mardhur nga pritjet. Mbi gishtrinj, tatoo e Heliosit qmton dshirat e fshehura n ujvarn hnore. Flakadant e fjalve qepen prmbi Hn dhe heshtja i kopsit n mitr t reve si xixllonjat brenda neoneve t mbrmjes. Mbi tok ska rn kurr shi. As dbor. Vese kur ret plasariten nga bukuria e Narcistit Qiellor e pshprijn mitin e parrfyer n metamorfozn e zot-njeriut. Nse sm beson, eja t zhbirojm muzeun e Luvrit. Ai sht i vogl, shum i vogl, m beso, se nuk ka muze q n vetvete t mund t mbart dilemn ton krcnuese, si n kta thonj. 4.21.2011 Tirane, (Ufo)

85

Lediana Stillo

Panoram kuartike Si gjethe fluturake q bie n bulevardin Shanz-Elize dashurohem me shpejtsin e ers. Prball, Harku i Triumfit godet me shkndija zjarresh t huaja shikimin tim, magjepsur npr mure. Syt e mi vishen me mite t panjohura. Ekoja e fatit mban fjaln n maj t gjuhs dhe kohrat i bashkon n nj byzylyk, rrahur me shufra mkatesh t parrfyera. Si gjethe fluturake q bie n bulevardin Shanz-Elize thrmohem mbi tmthin e kohs, mbi terr. 4/19/11 Tiran

86

Kulpra e katedrales s heshtur

Nj histori prej fillimit Do ta shkruajm historin ton mbi faqen e bardh, do ta fshijm bojn e mbetur me puthjet e agimit. Presjet, pikpyetjet, dyshimet, zhgnjimet edhe ato do i shthurim si ret e dimrit. Mbi pikat e shiut do t ngjyejm mallin, mbi ato t bors do strukim kacavjerrjen ndrsa mbi valt e oqeanit, do thurrim t ardhmen. sht bukur ta shkruash nj histori prej fillimit sht bukur ta jetosh si nj ndrr pasmesnate.

87

Lediana Stillo

Paqe ballkanase T pikturosh paqen ballkanase, sht si t hijezosh fytyrat e t humburve me laps t kuq. T rikthesh Klepsidrn deri n kokrrn e fundit dhe t pressh heshtjen e Athins prmbi Troj. T flassh pr paqen n Ballkan, do t thot t kesh n duar dhjet sy t prulur me veti prthithjeje, n pritje pr t fjetur prfundimisht. T krkosh paqen ballkanase, do t thot ti biesh n gjunj sfinksit, t shohsh me trimri nj sy meduze dhe t dehesh me nj got pelini. Dhe nuk e dim se, pr sa koh koha do t kercnoj me koh Dhe nuk e dim se, pr sa koh shtpit do t braktisen dhe heshten. Dhe nuk e dim se, pr sa koh njgjjt do t flen tok me djajt. Krcnimi ballkan sht i lasht, i lasht. Lasht universale.
88

Kulpra e katedrales s heshtur

Atdheu im, krthiz antike. Forcn gravitacionale nuk e kuptoja dot kur n lirin time kridhesha e shfrenuar nga dega e braktisur. N kmbt e pems mm, rrija indiferente, fshihja identitetin tim t mohuar. Ajo, pema e sherrit un, fruti i mbujtur n mite. Shklqimit tim t llustruar iu prgjigjn krimbat. Ather, u ndjeva dyfish e huaj mashtruar nga inekzistenca amfibe. Forcn e trheqjes nuk e shihja dot kur n palc m derdhej shkujdesshm uji i kroit t ftoht. Trefish e njoha dborn e Marsit at vit, ciklonit oqeanik, trefish ia njoha peshn n dimensionin e nj neuroni. Po trefish u prplas koha n format e saj. Ather u njelmn kanalet e syve t mi. Gravitacioni i mitit t braktisjes formoi grop t zez n prehr t kraharorit. Ather pash hijen e Njutonit t m fanitej. Ndjeva dhimbjen e krimbit dhmbgrryes. Kuptova ekzistencen e huaj n dhe.
89

Lediana Stillo

At-dhe! Nuk t drejtohem dot me emrin e Gaias dhe pse Nn t gjith t kan quajtur. Ti je krthiz, krthiz, e nj mitre mbarsur me mite.

90

Kulpra e katedrales s heshtur

Ne, barbart Kush tha se m barbar nuk ka? Kush tha se skan qn ndonjher? Sot heshtja sht prova moderne e barbarve, e jona, e shkrir me ta q kur Eva e hngri frutin udibrs. Dhe ende nuk e kuptojm rritjen ton n kafaz; si vendosim t mirn dhe t keqen n peshoren Anubiane dhe besojm se jemi me t leht se pupla e nj struci afrikan. A thua se Zoti na e dha shpirtin dhe na bekoi shtegtimin mbi botn e humbur, vetm pr t ndjer valsin brenda nesh n ngjitjen ton t ajrt drejt askushit? Sa t varfr jemi! Sa varfrisht besojm! Cavafy priti kaq shum ti shihte barbart, dhe ata nuk erdhn n qytetin e shtangur Si do t mundeshin, kur ata aty ishin n senat, asamble, n pallatet teatrale? Sa t varfr q jemi! Sa varfrisht mendojm! Gjithka bjmsht t lnit posht t pens dhe t imagjinuarit se sa engjj jemi ne, n kt bot mizorish.
91

Lediana Stillo

Buk e ver Vargjet holderiane prplasen mndjes time si uragani i Sandy rrugve t Bostonit. Oh ve pak buk e ver, t ushqej grerzat e kopshtit tim. Ka mbetur ende nj kng gjinkalle n pshprimn dimrore, e vetmja kng mbi petalin e nj trndafili t ngrir. Ve pak buk e ver dhe bota do t mbuloj veten me hipotenuzn pranverore! Oh, ve pak buk e ver!

92

Kulpra e katedrales s heshtur

Bosh Nuk kam sot pa dje. Nuk kam nesr pa sot. Nuk kam koh pa koh. Bosh. Timbr klasik ekzistencial. Segment pragmatik i rikrijimit sepse, nuk kam sot pa dje. Apoteoza e myshkut mbi shkmbinj ngadhnjen gurzallet e thrmuar, sepse nuk kam nesr pa sot; klithja e rrahjeve mbi qerpik nga ngastrat e coptuara t mendimit, sepse nuk kam koh pa koh. Bosh. Buzt e venduzs ngjesh pr t thithur kujtimin q dje ma fale pr sot!

93

Lediana Stillo

Feniks i humbur Doja feniksin, skifterin gjeta t brisht, me shikim kaprthyer honeve t detit tim. Fryma e tij u bra, ajr i fildisht q avullonte mes bronkesh, dhe kraharorit shtypte afshin tim t nxeht. E krkova feniksin, skifterin gjeta. Mitrn time me kthetra kish mbrthyer dhe ukiste
94

Kulpra e katedrales s heshtur

me sqepin e tij t mpreht mishin tim; prtypte me nofullat e tij t hajthme kurmin tim; glltiste me gurmazin e tij imcak, timen frym. Feniksin krkova, skifterin gjeta. E dashurova si shkumn shkrumbuar n goj t detit. E putha si gjethe dafine me ermim shekujsh. U ringjalla kur un, fryma e tij
95

Lediana Stillo

e fildisht, ava ajrin e turbullt.

Dhe qava me pendes ekzistence pr kurmin e brymt t filizit t ri, mbledhur si kokrr rre n nj goj skifteri.

96

Kulpra e katedrales s heshtur

Ecje mbi verbri Njeriu nuk di t shoh. Syt e tij jan miop, t pamundur ta shohin botn pr at q sht. Pr ka ssht, ata din t krijojn me sy t mardhur dhe maska dbore nj obsesion t derdhur nga sintaksa e kohrave, shtypur dikur n medalion t bronxt. Dhe mbi nj kull t lasht babeliane violina ngjyen telat ngadhnjimtar, t cekjes s pikut, zotit, tim ungji n ecje mbi fillin e pafundsis, t fundit nisur nga nj pateric e ndalur tek askundi.

97

Lediana Stillo

Diet fjalsh O bija t Safos, o bij t Whitman lerini heshtat e fjalve e rrokni heshtjen! Mbreti vdiq! Rroft Mbreti! Shqisa juaj e dgjimit m e dobt se e nj t shurdhri m kot rreket t dgjoj sinjalin tim t alarmit. (Mos thoni se sju thash!) Mbi hnn ku nj kulpr harliset urs me pasarela q zbret n zemrn time, gjeta varur nj mesazh gdhendur n argjil t ashtit tim: E vrteta sht epitafi i heshtjes. Ndaj n sy mu shfaq Uliksi (Jo ai i prralls) me vesht e dyllzuar, e t pafjal. n detin e tij t ikjes; ku sirenat ia heshtn t kaluarn me shpres pr ta vetvrar. E mu kujtuat ju, ju pinjoll t Sokratit e Gtes q gangren e keni ajrin prreth jush; ajrin e liris e t paqes, ajrin e luftrave civile,
98

Kulpra e katedrales s heshtur

ajrin e aksidenteve t ferrit, ajrin e Otrantos ajrin e ndotjes toksike parlamentare ajrin e Pakets s Ahtisarit, ajrin e kutis s Pandors, ajrin e kompraikozve modern. Le ti ham fjalt e fundit e ta pijm me fund kupn e heshtjes ton n darkn e fundit. Le t fillojm tashm nj diet moderne. 2011-2013 ____________________
Kompraikozt Njeriu q qesh, Viktor Hygo, Kap. II Ky term, vjen nga spanjishtja por njihet po kshtu q n botn antike. Kompraikozt ishin ata, q rrmbenin fmijt dhe i transformonin n kloun apo gaztor duke u krijuar difekte natyrale. Ata i operonin kta fmij q t dukeshin se kishin dhunti apo difekte natyrale; dhe do t mbeteshin kshtu gjith jetn.

99

Lediana Stillo

Purgatori i fatit Mbi krthiz rradhiten rratht e purgatorit. Ato djegin, djegin, djegin... Ajo shuan, shuan, shuan... Lidhur nyje mbi segmentin e jets nxjerr grahmn e fundit t pendess. 2012

100

Kulpra e katedrales s heshtur

Ndarja 12 brthamat u tretn n goj hija e tyre, klithma e nj fmije. 2010 Apologji Qndroj, mes jets dhe vdekjes, mbi vijn e bregdetit tim, resh shpupurisur flladesh, a trmet detesh nn stuhi. Mohoj qnien time ktu, dhe edhe aty e mundshme nuk sht; kristalet e dbors i gris, dhe shirat n vargje i kthej. Mendoj pr ty, pr vehten, merimangn pse nj rrjet thur; pse ty dhe mua me plhur na vendos mbi nj trupth. Gulas, gulas dhe klith.
101

Lediana Stillo

Qndroj, mohoj, mendoj, gulas, tret, mbyt shkatrroj. Gulas, derdhem stuhish. Klith marrzish. Dhe do mngjes gjerb vesesh t njjtn apologji! (2008)

102

Kulpra e katedrales s heshtur

Zjermi do dit e nat shoh ftyrn tnde tprgjumun. Syt e tu duen me fol tpathanshmen e ksaj bote. Mvjen nmend nji shqiponj me dy krena tlashta ku dy dilema t mdha, shkrihen n flakn ton veshun me lkurn e paprekshme tsfinksit. T dy ia dham prgjigjen pytjes ssaj, por nuk e lam me vdek. Smujtm. Horizonti yn asht shum i madh me lan dikend pa frym.

103

Lediana Stillo

Maat! Maat, Maat, Maat O jehon e shekujve, zgjohu! Mblidhe amn me t bijat MAAT! Ku shkoi? Ku iku? Nga vate? Bijat mbetn rrugve. Ndr krah u varet vargoi me pshtym tufanesh; ato heshtin e presin fjaln tnde, MAAT! Dgjoje kngn time, kngn e ashteve t pritjes tek sprken me balt mbi kt pellg t gjakt. tek t krkon me e zgju ekon e trishtimit tnd. Mblidhe amn!
104

Kulpra e katedrales s heshtur

Falja bijat lot kputura mbi nj deg shelg(!) n zgjoin ku qetsisht do mbrmje, secila t gjej strehn e vet. 2009

____________ N veri t vendit ton, por edhe n Kosov, knga e mposhtme ende kndohet pr t mbledhur blett n hoje; dhe jo vetm blett: Maat, Maat, Maat, Maat / am e but, am e but / mblidhi bijat shtini n'shpi / se po bjen nji rig shi / e na lag mu e ty / guut, gut, gut, gut / am e but, am e but. Gjithmon m ka ngacmuar ideja se ne kemi nj qytet me emrin Mat, ashtu si perndia egjiptiane, me po t njjtin emr, Maat; q njihet si perndesha e t vrtets, simbolit, ligjit, moralit dhe drejtsis. Perdorimi i emrit MAAT ktu, vjen si nj eko, si nj simbol i thirrjes pr t mbledhur t gjitha blett shqiptare kudo jan, n hojen ton t prbashkt ; vndin e udirave.
105

Lediana Stillo

Engjllore Fytyra mbetet peng i duarve t panjohura, heshtja i varet mbi buz si veshtull krmilli; Qepallat, kallinj t gjelbruar n kasht fiksojn dritn me stinn e ikur t vitit. Mbi ballin e vogl, rrket e jets ngjyhen me ndrra bohemsh e do mbrmje, i paraprijn vess s mngjesit me sinfoni prelude. Mbi nj gjethe t njom, nj krimb grryen eshtrat q kurr nuk mundi ti vishte sa koh ishte mbi tok... sht Zot, Zoti i nj luleje krimb-petal-ngrns q vesn do ta gjrb kmb mbi kmb dhe mbi eshtrat e lules, skeletin e tij mistik do t projektoj. 2009

106