KAJIAN FABRIK

BAB 7

HASIL PEMBELAJARAN
Menyatakan klasifikasi fabrik mengikut gentian
Mengenal pasti sumber gentian asli dan sumber gentian buatan Menyatakan contoh bagi setiap sumber gentian asli dan gentian buatan

Gentian Yan

Benang Fabrik

KLASIFIKASI FABRIK

MAKSUD GENTIAN: - Ialah serabut serat dan filamendaripada bahan asli dan buatan yang dijaikan yarn untuk menghasilkan fabrik.

KAJIAN FABRIK
Kajian fabrik meliputi: i. Klasifikasi Gentian ii. Kegunaan iii. Ciri-ciri Pengetahuan tentang fabrik dapat membantu kita untuk memilih fabrik yang sesuai untuk pakaian dan kelengkapan rumah tangga.

Klasifikasi fabrik
Gentian Asli
Gentian Tumbuhan Gentian Haiwan

Gentian Buatan
Selulosa Terjana Semula Campuran kapas dan selulosa Sintetik Campuran arangbatu atau petroleum dengan bahan kimia

Gentian kapas Gentian Linen

Gentian Sutera Gentian Benang Sayat

Gentian Tumbuhan
Gentian Kapas
dihasilkan dari buah kapas

Struktur gentian kapas

pipih seperti riben dan berpintal

Kategori

Ciri

Kegunaan Membuat benang kapas Membuat fabrik nipis dan bermutu Membuat benang kapas Membuat fabrik nipis

Kapas Sea Island Panjang dan halus 35mm-65mm Berwarna putih Kapas Mesir Panjang dan halus Berwarna krim

Kapas Amerika

Tebal dan berat membuat fabrik sederhana tebal 20mm-35mm Berwarna krim keputihan membuat pakaian dan kelengkapan rumah tangga Kegunaan industri Kasar Berkualiti rendah panjang 10mm-25mm Membuat selimut dan ambal

Kapas India

Keteguhan
teguh semasa kering atau basah

Ketahanan terhadap suhu

suhu yang panas cahaya matahari Kekonduksian haba pengalir haba yang baik

Penyerapan lembapan Mudah menyerap lembapan Bersifat hidrofilik Tiada cas elektrostatik

Ciri fabrik kapas

Kekenyalan Mudah renyuk Mengecut semasa cucian pertama Keselesaan Selesa dipakai Kandunan lembapan 7% Daya penyerapan 21%

Ketahanan terhadap bahan kimia tahan asid dan alkali

Ketahanan terhadap mikroorganisma Mudah bertahi lalat

Contoh fabrik dari gentian kapas - Tebal

Denim

Drill

Terry

Sederhana

Belacu

Gingham

Poplin

Nipis

Muslin

Lawn

Voile

Linen
Gentian asli dari tumbuhan yang paling kukuh dan halus Dihasilkan dari pokok fleks Digunakan untuk membuat pakaian dan kain kelengkapan rumah

Struktur gentian linen

Bulat dan berbuku antara ruas seperti buluh

 Terdapat lebih 200 spesis pokok fleks ditanam diseluruh dunia.

Pokok fleks matang (tinggi 1m dan diameter batang 3mm) akan menghasilkan gentian linen yang . bermutu.
Mengandungi gam dan lilin untuk mengekalkan bentuknya.

Keteguhan paling teguh Sel berpoligon

Ketahanan terhadap suhu

suhu yang tinggi cahaya matahari Kekonduksian haba pengalir haba yang baik

Ciri fabrik linen

Kekenyalan Tidak kenyal Mudah renyuk Penyerapan lembapan Daya penyerapan baik Daya penyerapan 20% Cepat kering kerana berongga
Ketahanan terhadap bahan kimia tahan asid lemah dan alkali

Contoh fabrik linen

Damask

Linen berat

Linen jarang

Gentian Haiwan

Terbahagi 2 iaitu sutera dan benang sayat. Gentian haiwan mengandungi protein daripada rambut, bulu dan filamen. Protein bagi sutera dikenali sebagai fibrion manakala protein dalam benang sayat digelar keratin.

Gentian Haiwan

Gentian Sutera - dihasilkan oleh lelehan ulat sutera - gentian lembut, teguh dan halus - sesuai digunakan untuk membuat tudung, tali leher, blaus, kemeja, langsir, sarung kusyen dan sebagainya.

Struktur gentian sutera

Licin seperti rod kaca

Contoh fabrik sutera

Satin

Jacquard

Crepe de chine

Ketahanan terhadap suhu sensitif pada suhu tinggi tidak tahan cahaya matahari Keteguhan teguh semasa kering Lemah 20% bila basah Kekenyalan Tidak kenyal Mudah renyuk Ketahanan terhadap mokroorganisma mudah diserang gegat Penyerapan lembapan Daya penyerapan baik (20%)

Kelelesaan ringan dan lembut sangat selesa

Ciri fabrik Sutera

Kekonduksian haba cepat kering pengalir haba yang baik

Ketahanan terhadap bahan kimia mudah rosak oleh asid dan alkali

Gentian Benang Sayat

Dihasilkan dari bulu haiwan contohnya kambing biri-biri Kualiti gentian bergantung kepada baka kambing, iklim dan kaedah penternakan Sesuai digunakan untuk pakaian dan alat kelengkapan rumah tangga

Baka Mohair

Baka Angora

Struktur gentian benang sayat

Keriting atau berombak

Contoh fabrik benang sayat

tweed

twill

jersi

Ketahanan terhadap suhu

Tidak tahan cahaya matahari Keteguhan Teguh semasa kering Lemah 20% bila basah Kekenyalan Tidak kenyal Mudah renyuk Ketahanan terhadap mokroorganisma mudah diserang gegat Penyerapan lembapan Daya penyerapan 30% Keras dan kering jika terdedah terlalu lama Kelelesaan Lembut

Ciri fabrik linen

Kekonduksian haba Penebat yang baik Tidak mudah terbakar Ketahanan terhadap bahan kimia mudah rosak oleh asid dan alkali

Gentian Buatan
Gentian buatan dihasilkan daripada tindakan kimia dengan bahan mentah seperti petroleum, arang batu dan selulosa.

Sesuai dijadikan bahan tekstil sekiranya polimernya boleh dicairkan, dan dikeluarkan melalui spinneret untuk membentuk aliran polimer menjadi filament.
Tiga cara asas yang digunakan untuk membuat gentian ialah pintalan cair, pintalan basah dan pintalan kering. Gentian buatan dapat dibahagikan kepada: i. Selulosa Terjana Semula (diperolehi daripada campuran bahan kimia dengan selulosa daripda kayu atau serpihan kapas) ii. Sintetik (gentian yang diperbuat daripada arang batu dan petroleum).

Gentian Selulosa Terjana Semula Hasil campuran sebatian bahan kimia dengan selulosa daripada kayu atau serpihan kapas. - Contoh: Viskos, asetat dan triasetat

Viskos
Dihasilkan daripada pulpa kayu atau biji kapas dengan soda kaustik dan karbon sulfida melalui proses pemintalan basah. Negara pengeluar utama viskos ialah Rusia, Jepun, Amerika, Jerman dan Britain. Murah dan popular Digunakan untuk membuat pakaian dan kain kelengkapan rumah tangga. Contoh: cadar dan sarung bantal

Ketahanan terhadap suhu, cahaya matahari dan bahan kimia Haba tinggi akan menukarkan warna Keteguhan Teguh semasa kering
Lemah jika terlalu lama terdedah pada cahaya matahari Lemah pada asid Lemah pada alkali

5% berkurang bila basah

Kekenyalan Tidak kenyal Mudah renyuk

Ciri fabrik viskos

Kelelesaan fabrik sejuk dan selesa di pakai Kekonduksian haba Pengalir haba sederhana baik

Ketahanan terhadap Mokroorganisma dan serangga mudah diserang gegat

Penyerapan lembapan Baik Daya penyerapan 30%

Asetat
Dihasilkan melalui proses pemintalan

kering serpihan kayu pulpa, asid asetik, anhidrida dan aseton. Sesuai dijadikan pakaian seperti kemeja, tali leher, pakaian formal, blaus, langsir dan sebagainya. Pengeluar utama asetat adalah Amerika, Rusia dan Jepun.

Ketahanan terhadap suhu, cahaya matahari dan bahan kimia perlukan suhu sederhana untuk diseterika Keteguhan Teguh semasa kering
lepah pada asid dan alkali pekat Tahan pada sinaran cahaya matahari

5% berkurang bila basah

Kekenyalan Tidak kenyal Mudah renyuk

Ciri fabrik asetat

Kekonduksian haba Pengalir haba Sederhana Penebat haba yang baik sensitif pada haba dan Menjadikannya gentian termoflastik

Ketahanan terhadap Mokroorganisma dan serangga mudah diserang gegat

Penyerapan lembapan Baik Daya penyerapan 30%

Triasetat
Dihasilkan melalui pemintalan kering. Triasetat adalah gentian yang diperbuat daripada sepihan pulpa kayu dengan asetik anhidrida dan metilena klorida. Triasetat berbeza daripada asetat kerana perbezaan bahan kimia yang digunakan. Cara membuat yarn triasetat adalah sama dengan membuat asetat kecuali selulosa asetat akan terus dipintal menjadi filament. Sesuai dijadikan pakaian sukan dan skirt.

Gentian Sentetik
Ialah hasil daripada campuran arang batu atau petroleum dengan bahan kimia. Bahan kimia yang digunakan terdiri daripada satu asid dan satu bes untuk membentuk polimer, dan seterusnya menghasilkan cecair pekat. Cecair ini dimasukkan melalui spineret untuk menghasilkan yarn melalui proses pemintalan cair. Gentian sintetik terdiri daripada poliamida / nilon, poliester dan akrilik

Pemintalan Cair???
Arang batu atau petroleum, udara dan air dicampurkan untuk menghasilkan heksametilenadiamina dan asid adipik. Kedua-dua bahan ini dicairkan , kemudian dijadikan pepejal dan dipotong menjadi kepingan polimer poliamida. Polimer poliamida akan dicairkan semula dan dimasukkan ke dalam spinneret. Cecair poliamida yang keluar disejukkan oleh aliran udara sejuk untuk dijadikan gentian filament atau gentian staple.

Poliamida/Nilon
Dihasilkan melalui pemintalan cair. Bahan asas untuk mambuat poliamida atau nilon adalah arang batu, udara dan air. Gentian ini boleh dipintal daripada gentian yang paling halus hingga paling tebal mengikut kegunaannya. Contoh: gentian halus sesuai dibuat pakaian dalam, payung, baju hujan dan sebagainya. Manakala gentian nilon yang tebal sesuai untuk buat tali, khemah dan layar kapal. Negara pengeluar utama poliamida ialah Amerika, Eropah Barat dan Jepun.

Ketahanan terhadap suhu

Tidak tahan cahaya matahari Keteguhan Paling teguh dan keras Kekenyalan kekenyakan dan kepegasan tinggi sesuai untuk Pakaian kalis peluru Ketahanan terhadap Mokroorganisma dan serangga Tahan serangan gegat Tidak bertahi lalat Keras dan kering jika terdedah terlalu lama Kelelesaan Lembut

Ciri Poliamida/ Nilon

Kekonduksian haba Penebat habayang baik

Penyerapan lembapan Menyerap 7% lembapan Fabrik elektrostatik

Poliester
Dihasilkan melalui pemintalan cair Bahan asas untuk membuat polyester ialah petrolium, asid terftalik dan gliko etilena. Pengeluar utama polyester ialah Amerika, Eropah Barat dan Jepun. Sesuai untuk membuat fabrik bertenun dan fabrik berkait kerana keteguhan dan tidak mudah renyuk.

Ketahanan terhadap suhu, cahaya matahari dan bahan kimia Sensitif pada haba Keteguhan Teguh Tahan pada sinaran cahaya matahari

Lemah pada alkali

Kekenyalan Kenyal Tak mudah renyuk Kelelesaan Tidak selesa dipakai Melekat pada tubuh

Ciri fabrik Poliester

Ketahanan terhadap Mokroorganisma dan serangga Tahan serangan gegat Tidak bertahi lalat

Kekonduksian haba Penebat habayang baik Penyerapan lembapan Gentian hidrofobik Mudah mengalami elektrostatik

Akrilik
Bahan asas untuk membuat akrilik ialah camapuran petrokimia, akrilonitril dengan ammonia dan air melalui proses pemintalan kering. Sesuai dibuat pakaian seperti jersi, kardigan, stoking dan kelengkapan rumah tangga seperti langsir dan permaidani. Pengeluar utama ialah Eropah, Jepun dan Amerika.

Keteguhan Lemah Kurang 20% apabila basah Kekenyalan Kenyal Tak renyuk

Ketahanan terhadap suhu, cahaya matahari dan bahan kimia Suhu sederhana Tahan pada cahaya matahari Tahan pada asid Lemah pada alkali Kelelesaan Sederhana

Ciri fabrik Akrilik

Ketahanan terhadap Mokroorganisma dan serangga Tahan serangan gegat Tidak bertahi lalat

Kekonduksian haba Penebat habayang baik Penyerapan lembapan Menyerap 4% Gentian hidrofobik Mudah mengalami elektrostatik

Ciri Gentian Asli dan Gentian Buatan

Gentian Ciri Keteguhan

Kapas - Teguh ketika kering atau basah -Mudah menyerap -Bersifat hidrofolik

Lenen -Paling teguh -Sel berpoligon

Sutera - Teguh ketika kering

Benang Sayat -Teguh apabila kering - Kurang teguh bila basah - Mampu serap kelembapan hingga 30%

Penyerapan Lembapan

-Baik -Boleh serap hingga 20% -Cepat kering kerana kurang rongga dalam gentian -Sejuk dipakai

-Daya penyerapan baik - Boleh serap 20%

Keselesaan

-struktur yang nipis dan berpintal membuatnya selesa dipakai

-Ringan, lembut dan sangat selesa dipakai

-Lembut dan selesa dipakai

Kekonduksia -Pengalir haba n Haba yang baik

- Pengalir haba yang baik

-Penyerap haba yang baik(fabrik cepat kering) -Pengalir haba yang baik

-Penebat yang baik -Tidak mudah terbakar

Gentian Ciri Kekenyalan

Kapas -Mudah renyuk jika tidak diberi kemasan khas -Mengecut semasa cucian pertama

Lenen -Tidak kenyal -Mudah renyuk

Sutera -tidak renyuk -Mudah memeri -Tidak mengecut

Benang Sayat -Baik -Tidak mudah renyuk -Kepegasan baik

Ketahanan Terhadap Suhu

-Tahan pada suhu yang tinggi

- Tahan pada suhu yang tinggi

-Sensitif pada suhu -Rosak pada tinggi suhu tinggi

Ketahanan terhadap cahaya matahari

- Tahan pada cahaya matahari

-Tahan pada cahaya matahari

-Tidak tahan pada cahaya matahari

-Gentian menjadi keras dan kering jika terdedah terlalu lama

Ketahanan terhadap Bahan Kimia

- Tahan pada asid dan lemah pada alkali

- Tahan pada asid dan lemah pada alkali

-Mudah rosak oleh asid dan alkali

-Rosak oleh alkali dan asid pekat

Ciri Gentian Buatan

Gentian Ciri Keteguhan

Viskos

Asetat dan Triasetat

Poliamida/ Nilon -Paling teguh - Keras dan teguh

Poliester -Teguh

Akrilik -Teguh dan berkurangan 20% bila basah

-Sederhan -Lemah 35% a teguh apabila -Berkuran basah g 40% apabila basah -Baik -Berupaya seray 30% air -serap lembapan sederhana -alami elektrostatik -selesa kerana lembut

Penyerapan Lembapan

-serap 7% - alami elektrostatik

-serap sedikit -Gentian hidrofobik -Mudah alami elektrostatik -Tidak selesa dipakai -Melekat pada tubuh -Penebat yang baik

-serap 4% -Gentian hidrofobik -alami elektrostatik -Selesa - Gentian cuci dan pakai

Keselesaan

-selesa dan sejuk dipakai

-Tidak selesa -Sesuai untuk pakaian kalis peluru -Penebat haba yang baik

Kekonduksian -Pengalir - Pengalir Haba haba haba sederhana sederhana baik

-Penebat yang baik

Gentian Ciri

Viskos

Asetat dan Triasetat

Poliamida/ Nilon

Poliester

Akrilik

Kekenyalan

-Tidak kenyal -Mudah renyuk

-Haba tinggi akan menukar warna - Lemah jika terdedah lama -Lemah pada asid -Tahan pada alkali

-Lebih kenyala daripada viskos

- Suhu sederhana

-Kenyal dan kepegasan tinggi

-Kenyal dan tidak mudah renyuk

-Sederhana, mudah renyuk dan tidak memeri

Ketahanan Terhadap Suhu

-Suhu sederhana

-Suhu sederhana

-Suhu sederhana

Ketahanan terhadap cahaya matahari Ketahanan terhadap Bahan Kimia

-Tahan pada -Tahan pada cahaya cahaya matahari matahari

-Tahan pada cahaya matahari

-Paling tahan

- lemah pada alkali pekat

-Tahan pada asid dan alkali lemah

-Tahan pada asid dan alkali

-Tahan pada asid dan lemah pada alkali

Perbezaan antara Gentian asli dengan gentian buatan

Aspek
Pengeluaran

Gentian Asli
Mengikut musim kerana perlu cukup matang untuk dituai

Gentian Buatan
Dihasilkan dikilang dan pengeluaran boleh dijalankan secara berterusan

Kualiti

Berubah ikut cuaca, nutrien dibekalkan dan kesan serangan serangga atau penyakit
Bergantung pada pertumbuhan semula jadi tumbuhan atau haiwan

Terkawal kerana bahan yang digunakan merupakan campuran bahan kimia

Bergantung pada proses pemintalan dan kemasa yang diberikan

Ciri Fizikal

Kuasa Penyerapan Baik Lembapan

Rendah kecuali viskos

Ketahanan Terhadap Suhu

Keseragaman

Tahan pada suhu tinggi

Tahan pada suhu sederhana

Tidak seragam disebabkan oleh Lebih seragam kerana proses faktor luaran seperti kebersihan, keluaran terkawal warna & lain-lain

Perbezaan ciri Gentian Asli dan Gentian Buatan

Gentian Ciri Keteguhan

Tumbuhan (Selulosa)

Haiwan (Protein)

Selulosa (Terjana semula) Sederhana teguh Lemah bila basah Sederhana

Sintetik

Teguh Teguh Tambah teguh Lemah bila bila basah basah Mudah serap lembapan Selesa dipakai Pengalir haba yang baik Daya serap baik (20%30%)

Teguh Berkurangan bila basah Serap sedikit Alami elektrostatik

Penyerapan lembapan Keselesaan

Selesa sipakai Selesa sipakai Tidak selesa kerana lembut kerana lembut kecuali akrilik Pengalir haba yang baik Pengalir haba yang baik Tak kenyal Pengalir haba yang baik Kenyal Tak mudah renyuk

Kekondusian Haba Kekenyalan

Tak kenyal Tak mudah Mudah renyuk renyuk

Gentian

Tumbuhan (Selulosa)

Haiwan (Protein)

Selulosa (Terjana semula)

Sintetik

Ciri
Ketahanan Terhadap Suhu Tahan pada suhu tinggi Rosak oleh suhu tinggi Suhu sederhana Suhu sederhana

Ketahanan terhadap cahaya matahari

Tahan pada cahaya matahari

Tahan pada cahaya matahari

Tahan kecuali viskos

Tahan pada cahaya matahari

Ketahanan terhadap bahan kimia

Tahan pada asid dan lemah pada alkali

Rosak oleh asid dan alkali

Lemah pada asid dan tahan pada alkali

Tahan pada asid dan lemah pada alkali

TAMAT.