uqkef-eH,kefv 1371
twGJ 2 trSwf 9
usD;uef;jzL ppfawGwGifzrf;rd
oD&dvuFm
jynfwGif;ppf
jrefrmtay: ydwfqdk‹r_ jyD;qHk;jyDjzpfa}umif;
tar&dueffoufwrf;wpfESpfwdk; tpdk;&xkwfaz:ausnm
om;xm;wJhtay:
arv 22&uf a eU
jrefrmedkifiHodk‹ tjrefqHk;oGm;rnf
xkwf South China
Morning post owif;
pmrSm a[mifaumif
etz aumifppf0ef
[m oHwref ryDo
oljzpfw,fvdkU a0zef zkdU'f0def; (tar&duef)
OD;&Jjrifhatmif (a[mifaumif aumifppf0ef) a&;om;xm; w,fvdkU
od&ygw,f/
oifwdkU cHpm;ae&aom cH a[mifaumif tzGJU0ifr[kwf&if a':
ckvdk oHwrefw
pm;rlrsm;ESifh qHk;&ªH;aeaomt etz aumifppf0ef atmif q ef ; pk M unf & J U
csKyf OD;&Jjrifhatmifu &nf;pm; jzpf&r,fqdk OD ; u w&m;vuf
cGifhta&;rsm;tm; trsm;olig ukvor*¾ taxGaxGtwGif;a&;rª;csKyf bef;
a[mifaumif aumif jyD ; tif w meuf p m vTwf a':atmifqef; uD;rGef;onf a':atmifqef;pkMunfudk etzppftpdk;
od&Sdapvdkygovm;/ ed&Oö&m pkMunfudk toa&
owif ; Xmeonf ppf t pd k ; & ppf0ef&Hk; tifwmeuf rsufESmrSm a&;om; &rS ckH&Hk;wifw&m;pGJqdkonfhtay: pdk;&drfaMumif;
pmrsufemu wqifh az:jyxm;ygw,f/ zsuf wdkufcdkufajym xkwfaz:ajymMum;jyD;aemuf jrefrmEdkifiHodkU tjref
aMumifh oifwdkU\qHk;&ªH;aeaom qdk vdkufwmaMumifh
a':atmifqef;pkMunf tJovdk a&;om; qHk;oGm;a&muf&ef pDpOfaeonf[k owif;&&Sdonf/ rav;&Sm;
tcGifhta&;rsm; tygt0if t
udk toa&zsufwdkuf xm;&mrSmvnf; a': jrefrm EdkifiHjcm;a&; ol\jrefrmEkdifiHc&D;pOftwGif; etzppfacgif;aqmif
EdkifusifhcHae&rlrsm;tm; EdkifiHw
cdkufrlw&yfudk ûyvkyf atmif q ef ; pk M unf & J U 0ef M uD ; XmeeJ U ywf rsm;tm; a':atmifqef;pkMunfeJU EdkifiHa&;tusOf;
umrS urÇmhjynfolrsm; od&Sd
cJhygw,f/ &nf;pm; jzpf&r,fqdk oufjyD; ar;p&m ar; om;rsm;tm;vHk;udk jyefvnfvTwfay;&ef awmif;qdk
atmif aeUpOf wifjyay;ae
OD;&Jjrifhatmifu wJh pmom;udk rSift cGef;awG xGufay:vm rnfjzpfonf[k ukvt&m&Sdrsm;u xkwfaz:ajym
aom t,HkMunf&qHk; wck
a':atmifqef;pkMunf eufa&mifeJU xif&Sm; ovdk EdkifiHwum rd Mum;onf/ jidrf;csrf;a&;Edkb,fvfqk&Sif jrefrmh'Drkd
wnf;aom &cdkiftrsdK;om;o ua&pDacgif;aqmif a':atmifqef;pkMunftm;
wif;Xme jzpfygonf/ tcsdefrSD aexdkif&mtdrfudk a& atmifa&;jyD; atmuf om;pkawG Mum;xJrSm
ul;jyD; 0ifa&mufcJhol rsOf;om;xm;w,fvdkU vnf; rauseyfrlawG etzppftpdk;&rS tar&duefEdkifiHom;wOD; a&ul;0if
qufoG,fyg/ a&mufjyD;aemuf tif;pdefaxmifwGif cHk&Hk;wifppf
zHk; 0088(0)3772006688 ESifh tar&duef EdkifiHom; qdkygw,f/ vnf; txl;wdk;yGm; aq;aerlaMumifh a':atmifqef;pkMunfESifh ywf
(0) 4437148825 *Ref0DvD,H ,ufawm ck v d k toa& vmaew,fvdkU od& oufjyD; EdkifiHwumwGif pdk;&drfrlrsm; txl;wdk;yGm;ae
Email: narinjara.news@yahoo.com [m axmufvSrf;a&; zsuf wdkufcdkuf a&; ygw,f? onf/ vef'ef
arv 2009 jrefrmha&;&m pmrsufESm 2
a':pk.a&S‹ae
vdkifpifrsm;todrf;cH&
jrefrmtay: ydwfqdk‹r_
a':pkaexdkif&m tdrf
16? 05? 09
jref r mh 'D r d k u a&pD a cgif ;
tar&dueffoufwrf;wpfESpfwdk;
aqmif a':atmifqef;pkMunf
bufrS w&m;&Hk;rSm avQmufvJ
ay;&ef avQmufvTmwifonfh a&SU
aeESpfOD;\ a&SUaevdkifpifrsm;udk
odrf;,loGm;onf[k od&Sd&onf/
]a':pkbufu w&m;&Hk;rSm
avQmufvJay;zdkUqdkjyD; avQmuf
vTmwifjyD;wJhaemufrSm tpdk;&u
usaemf&JU a&SUaevdkifpifudk odrf;
qnf;w,fqdkwJhpmudk aomMum
aeUu vmay;oGm;ygw,f}[k
a&SUae OD;atmifodef;u ajym
onf/
tvm;wl jrefrmh'Drdkua&pD
acgif;aqmif a':atmifqef;pk ed&Oö&m rIudk&kwfodrf;&ef tar&dueftpdk;
wifxm;onfh a&SUaeOD;cifarmif
a&T\a&SUaevdkifpifudkvnf; odrf;
16?05? 09
tar&duefEdkifiHu jrefrm
tay: csrSwfxm;wJh pD;yGGg;a&;
ydwfqdkYta&;,lrIudk aemufxyf
&tay: jrefrmppftpdk;&ESifh w
csdKU EdkifiHa&;orm;rsm;u awmif;
qdkrIrsm; ûyvkyfcJhonf/
vuf&Sd tar&dueftpdk;&
a':pktm;rw&m;zrf;qD;&Hk;wifppfaq;jciftay: &ckdiftrsdK;om;rsm;uqENjyuef‹uGuf
Armppftpdk;&t&m&Sdrsm;rS
tm%mydkifrsm;ESifhqufpyfonfh a'ocHrlqvifpD;yGg;a&;orm;rsm;ESifhyl;aygif;jyD;
u|JEGm;cdk;*dk%f;rsm;a-umifh &ckdifjynfolrsm; 'kuQa&muf &ckdifpD;yGg;a&;orm;rsm;udktEdkifusifh
armifat; (ed&Oö&m) ausmif;aepOf vk,lcH&jcif;jzpfonf/
08? 05? 09 tqdkyguRJudk jyefvdkcsifojzifh ydkif&SifjzpfolrSm aiGaMu;acs;
&cdkifjynfe,f tESHUtjym;wGif tmPmydkifrsm;ESifhqufpyfae iSm;jyD; r,urSwqifh jyefvnfa&G;,lcJh&onf[k od&onf/
onfh uRJEGm;cdk;*dkPf;rsm; txl;aomif;usef;aeojzifh &ckdifawmifol ¤if;tjyif uRJEGm;cdk;olrsm;onf "g;jy*dkPf;rsm;uJhodkU tkyfpkzGJU
v,form;rsm;rSm rsm;pGm tcuftcJjzpfaeMuonf[k owif;&&Sd cdk;,laejcif;jzpfjyD; cdk;,l&&SdonfhuRJEGm;rsm;udk b*Fvma'hcsfEdkifiHodkU
onf/ a&vrf;aMumif;rSwqifh wifydkUaeMuonf/
rif;jym;ûrdUe,frS uRJydkif&SifwOD;u ]uRJ? EGm;cdk;wJh *dkPf;awG[m aygufawmûrdUe,frS v,form;wOD;u ] uRJEGm;awGudk rsm;
ûrdUe,fr,u? ppfwyf? &JwyfzGJUawGeJUyg qufpyfrI&Sdaew,f/ olwdkU aomtm;jzifh qHawmf&Sifbk&m;yGJ? OD;&mZfawmifapwDyGJwdkUvdk yGJ
u &&SdvmwJhydkufqHudk a0pkcGJjyD; tmPmydkifawGudkay;&w,f/ tm awmfMuD;&ufawGeJU eD;vm&if owdxm;&w,f/ uRJEGm;cdk;olawG
PmydkifawGuvnf; &wJhvpmu rvHkavmufawmh EGm;olcdk;awG [m bk&m;yGJawmfawGudk tcGifhaumif;,ljyD; ckd;,lwwfw,f/} [k
ay;wJhydkufqHudk,ljyD; olwdkUeJU tay;t,l em;vnfrIvkyfxm; ajymonf/
w,f/ 'gaMumifh EGm;cdk;*dkPf;awG ae&mtESHUtjym;rSm aomif;usef; rif;jym;ûrdUe,fwGif EGm;cdk;aeol emrnfMuD; *dkPf;acgif;aqmif
aeayr,fh b,fawmhrS vuf&zrf;qD;wmr&Sdygbl;/ }[k ajymonf/ vl 8 a,muf&Sdaomfvnf; olwdkUtm; &JESifhppfwyfrS wMudrfwcgrS ed&Oö&mowif; ¤if;tjyif armfawmfbkwfc
,ckuJhodkU tmPmydkifrsm; em;vnfrI&&Sdxm;ojzifh EGm;cdk; zrf;qD;Edkifjcif;r&Sd[k od&onf/ 11? 05? 09 udk wOD;udk usyf5000 aumuf
*dkPf;rsm; twif;&JaeyHkudk olu ,ckuJhodkU qufajymonf/ &ckdif v,form;rsm;rSm v,f,mvkyfief;wGif uRJEGm;rsm;udk &cd k i f j ynf e ,f taemuf cHjyD; ukefypönf;rsm;tay:wGif
bufe,fpyfûrdU armifawmwGif owfrSwfcsufr&SdbJ aumufcsif
]vGefcJhwJh vukefydkif; avmufu rif;jym;ûrdUe,f zavmif;jyif ,cktcsdefxd t"du tm;xm;aeMu&onf/
pD;yGg;a&;vkyfudkifaeol &ckdift ovdk aumufcHaeonf[k od&
aus;&Gmu uRJ 16 aumifudk rsufESmzHk;pGyfxm;wJh vl 8 a,muf ]v,fwusyfudk pufeJUxGef&if usyfaiG 50000 uae rsdK;om;rsm;udk Armppftpdk;& t onf/
aeUcif;aMumifawmif 0ifa&mufvk,loGm;w,f/ ydkif&SifawG vkduf 70000 txday;&ygw,f/ &wmeJUukefwmrudkufwJhtwGuf b,f &m&Sdrsm;u a'ocH rlqvifpD;yGg; epu XmecsKyfrSvnf; rlq
&Smawmh oHk;av;&uftMumrSm tJ'DuRJawGudk MuyfpifuRef;rSm oGm; olrS pufeJU &ckdifrSm rxGefMuygbl;/ trsm;pkv,form;awGu uRJ a&;orm;rsm;ES i f h yl ; aygif ; jyD ; vif pD;yGg;a&;orm;rsm;ESifh yl;
awGUw,f/ ûrdUe,fr,uudk oGm;wdkifMum;awmh r,u&Hk;u wm EGm;awGudkbJ tm;udk;tm;xm; ûyaeMu&w,f/ ckvdk rMumcP tEdkifusifhaeaMumif; trnfr aygif;jyD; tEdkifusifhaerIrsm; &Sdae
0ef&SdolawGu tJ'DuRJawGudk jyefvkdcsif&if usyfodef; 20 ukefuscH v,f,mvkyfief;rSm t"duta&;ygwJh uRJEGm;awG cdk;,lcHae&wJh az:vdkol pD;yGg;a&;orm;wOD;u onfudk olu ,ckuhJodkU ajym
rS &r,fqdkjyD; ajymvdkufw,f/} [k ajymonf/ twGuf v,form;awG txl;'ku©a&mufaeMu&ygw,f}[k ayguf ajymonf/ onf/
tqdkyguRJrsm;rSm rif;jym;ûrdUe,f acsmfacsmif;aus;&Gmom;wOD; awmu v,form;u ajymMum;oGm;onf/ ]uRefawmfwdkU &ckdifvlrsdK;&JU ]b,fwdkif;jynf b,fae&m
ydkif uRJrsm;jzpfjyD; zavmif;jyifaus;&GmrS odef;acsqdkol tiSm; vuf&Sdtajctaeu u,folrJh rS m bJ j zpf j zpf c&D ; oG m ;wmud k
aewJh taetxm;rSm &Sdygw,f/ reufvif;wmeJU cGifhûyr,fvdkU ,l
armifawm t0iftxGuf*dwf? 7 qygw,f/ uRefawmfwdkUtay:
&ufyghpfydkU toGm;tjyefarmfawmf rSm epu XmecsKyfu nae 4
bkwfawGutp tm;vHk;udk av em&DrSom b*Fvma'hcsfudk oGm;
vH&xm;olawGu armifawmu cGifhûyygw,f/ taMumif;uawmh
rlqvifpD;yGg;a&;orm;awG jzpfyg vlawGudk 'ku©ra&muf&ifa&muf
w,f/ uRefawmfwdkUu EdkifiH atmif pDpOfxm;wmjzpfygw,f/
awmfudk tusdK;ûyaewJh pD;yGg;a&; uRefawmfwdkU 7&ufyghpydkUeJU b*F
orm;awG jzpfayr,fh oGm;csif vmudk oGm;r,fqdk&if yxr
ovdkoGm;vmvdkUr&bl;/ uefU epuXmecsKyfudk cGifhûycsufwif&
owfcsufawG wtm;rsm;aewJh ygw,f/ epu XmecsKyfu aeU
twGuf txl;tcuftcJjzpfae vnf 2 em&DrS cGifhûycsufudk cs
Mu&ygw,f/}[k ajymonf/ ay;ygw,f/ epu XmecsKyfu
armifawmESifh wufuemht cGifhûycsuf&rS v0u Xmeudk
Mum;wGif ckepf&ufADZmjzifh &ckdif oGm;jyD; c&D;oGm;wJh yghpydkUudk
pD;yGg;a&;orm;rsm;taejzifh ewf oG m ;xk w f & ygw,f / v0urS
jrpfudkjzwfausmfjyD; armfawmf xkwfay;wJhtcsdefrSm 4em&D&Sdae
bkwfrsm;jzifh b*Fvma'hcsfodkU ygjyD/ wcg armfawmfbkwfydkif&Sif
oGm;a&mufvnfywf Edkifaomf awGu tcsdefudkMuefYMumatmif
vnf; epuESifh armifawm vkyfxm;yD; vlawGudk pdwft
c,urS cefUtyfxm;aom rlq aESmuft,Sufay;wmawG vkyf
vifpD;yGg;a&;orm; ESpfOD;aMumifh ygw,f/ rlqvifbkwform;awG
&ck d i f p D ; yG g ;a&;orm;rsm; 'k u © uvnf; &ckdifpD;yGg;a&;orm;awG
a&mufaeyHkudk olu ,ckuJhokdU bmawG,lvmw,f/ b*FvmrSm
ajymonf/ bmawG vkyfudkifcJhw,fqdkwmudk
] epuwyfzGJUu 7 &uf epuudk tpD&ifcH&ygw,f/ uRef
ADZm toGm;tjyef o,f,lydkU awmfwdkUrSm tjypfawGUrSm pdk;vdkU
aqmifa&;vkyfief;udk armifvS epuudkomru rlqvif bkwf
ûrdif(ac:) Ek&frmarmufudk ay; orm;awG u d k aMumuf a e&yg
xm;jyD; armifawm c,urS w,f}[k ajymonf/
vSa&T(ac:) az:,ufudk avvH EdkifiHawmf etz tMuD;t
pHjyaus;&Gmom;rsm;t-um; onf/
]xGufajy;wJh &JabmfawGu
rsm;vmygw,f/ raeUuvnf;
bk&m;ajr/ Z&yfajrESifh
wGuf q&mwdkUqDudktaMumif;
Mum;&wm jzpfygw,f}[k ol
u qufajymonf/
usD;uef;jzL ajryHkjrdK‹e,frS
ppfawGwGifzrf;rd aus;&Gmom;rsm;
vkyftm;ay;apcdkif;cH&
ed&dOö&mowif;
13? 05? 09
ppfawGûrdUwGif zrf;&aom usD;uef;jzL ajryHkûrdUe,f urf;axmif;
ppfawGûrdU uefawmfMuD; MuD; aus;&Gmom;rsm;ESifh a&Smuf aeyljyifxJwGif tcsdefydk tvkyfvkyfae&aom tvkyform;rsm;
ppfawGwGif a&&Sm;yg;
cHkaus;&Gmom;rsm;udk taemuf
rif;qufcdkif (ed&Oö&m)
18? 05? 09
&cdkifjynfe,f ppfawGûrdUwGif
tvGefw&mrS&Sm;yg;aom usD;
ed&Oö&mowif;
30? 04? 09
rS e f a &muf & S d a ejyD ; wrD w mud k
250EIef;jzifh aumufcHaeonf[k
ydkif;wdkif; ppfXmecsKyfrS ppfom;
rsm;u vkyftm;ay;apcdkif;ae
aMumif; owif;&&Sdonf/
trnfraz:vdkol ausmif;q
&mwOD;u ] aus;&Gmom;awGudk
&xm;vrf;ydkif;azgufvkyf&mwGif
uef;jzLwaumifudk rsm;rMumrD
u zrf;qD;&&SdcJhonf[k ppfawGrS
vlMuD;wOD;u ajymonf/
olu ]zrf;rdwmuawmh ppf
&cdkifjynfe,f ûrdUawmf ppf
awGwGif a&&Sm;yg;í &yfuGuft
awmfrsm;rsm;wGif aomufoHk;a&
od&onf/
,ckuJhodkU a&yHkrSefrvmo
jzifh AsdKif;jzL&Gmtygt0if wcsdKU
urf;axmifhMuD;eJU a&SmufcHkt
Mum; azgufvkyfaewJh vloGm;
vrf;rSm ausmufawGudk pkcdkif;?
o,fcdkif;wJhae&mawGrSm vkyftm;
tvkyform;rsm;udkaiGray;bJ tcsdefydkapcdkif;
tcuftcJESifh &ifqkdifaeMu& &yfuGufrsm;wGif uav;trsm; ay; apcdkif;aeygw,f}[k ajym
awGûrdU wuúodkvfa&SUrSm&SdwJh yif
onf/ tjym;rSm 0rf;a&m*gxdcdkufcHpm; onf/
v,fuAGD;yifay:u usD;uef; armif&r®m (ed&Oö&m) &drfjyD; tvkyfcsdefudk nae 7 em
]av;&ufrSm wMudrfEIef;eJU ae&onf[k olu ajymonf/ tqdkygapcdkif;rIudk taemuf
todkuftwGif;rS &&SdcJhwmjzpfyg 14? 05? 09 &Dxd wdk;jrSifhcdkif;apaejcif;jzpf
a&ay;a0aeygw,f/ uefawmf ppfawGûrdUae vlxktaejzifh ydkif;wdkif; ppfXmecsKyfrS AsL[mrª;
w,f/ 'Daumifu tawmifrpHk ppfawG-trf;&xm;vrf;wGif onf/
MuD;rSm a&r&Sdbl;vdkU od&ygw,f/ aomufa&oHk;a&udk uefawmf wOD;rS vma&mufapcdkif;aejcif;
ao;wJht&G,fjzpfvdkU rysHEdkifao; yg0ifaom ppfawGûrdUESifhenf; ]uRefawmfwdkU tvkyform;
aemufwck jyóemu a&jzefU MuD;wckwnf;udkom rSDcdktm;xm; jzpfonf/
ygbl;/ usD;rqDu tpmawmif; ¤if;tjyif olu ] olwdkUu ynmaumvd y f t Mum; &xm; awGu tvkyfcsdef(2)em&DtwGuf
jzL;ay;aewJ h a&yd k u f a wG [ m ae&jyD; tqdkyguefawmfMuD;udk
aewJhtcg teD;tem;u vlawG cifAsm;oGm;r,fhvrf; cifAsm;wdkU vrf;ydkif;udk azgufvkyfae&mwGif vkyftm;cydkay;zdkU ajymayr,hf
t*Fvdyfacwfuwnf;u wnf t*Fvdyftpdk;&u 1906 ckESpf
jrifjyD; &&SdcJhwmjzpfygw,f}[k rvkyf&if b,folvmvkyfrvJ/ tvkyform;rsm;udk aiGaMu;wpHk olwdkUu EdkifiHawmf&JtrdefU r
aqmufxm;cJhwm jzpfwJhtwGuf wGif vlaygif; 20000 twGuf
ajymonf/ wtd r f w a,muf u s xG u f j yD ; w&mray;bJ tcsd e f y d k c d k i f ; ae wwfEdkifbl;qdkjyD; ajymygw,f/}
a&ndIawG? oHacs;awGuyfjyD; a& &nf & G , f j yD ; wnf a qmuf c J h
usD ; uef ; tm;vH k ; rS m trJ vkyfMuqdkyD; trdefUxkwfxm;yg onf/ [k oluajymonf/
awG rpD ; qif ; Ed k i f a wmh b l ; vd k U onf[k od&onf/
a&mifjzpfojzifh ,ckuJhodkU usD; w,f/ 'ghtjyif urf;axmifhMuD; trnfraz:vdkol tvkyfo &xm;vrf;azgufvkyf&mwGif
od&ygw,f/ 'gaMumifh ppfawGrSm ,cktcg ppfawGûrdU vlOD;a& aus;&GmrSm wnfaqmufaewJh
uef;tjzLwaumifudk awGU&Sd& rm;wOD;u ] tJ'D&xm;vrf;ydkif; a'ocHtvkyform;rsm;rSm aeyl
a&[m yHkrSefrvmbJ jzpfaeyg rSm oHkodef;ausmf&SdaejyDjzpfonf qnf a wG x J u opf y if a wGu d k
ojzifh ppfawGvlxktwGif tkwf udk 'Dv 15 &ufaeUrSm tjyD; jyifxJwGif ausmufxk? ausmuf
w,f}[k trnfraz:vdkol ppf [k od&onf/ vnf; waeU 25 OD;us oGm;jyD;
atmfaomif;eif; jzpfoGm;cJhonf/ owfr,fqdkjyD; &mwm;xm;yg o,f? ajrwl;? ajraygufponfh
awGûrdUcHwOD;u ajymonf/ ppfawG&Sd vlOD;a&twGuf yHk ckwfae&ygw,f}[k ajymonf/
trnfraz:vdkol rsufjrif w,f/ 'gaMumifh txufu nTef tvkyfMurf;rsm;udk vkyfudkifae
,ckuJhodkU aomufa&oHk; rS e f v d k t yf a eaoma&ud k uef etz ppfwyfrS urf;axmifh
vli,fwOD;uvnf; ]usaemfhb0 Mum;csuft&qdkjyD; uefx&dkuf
a& tcuftcJESifh ppfawGûrdUol awmfMuD;rSa&jzifh ESpfpOfESpfwdkif; MuD;aus;&GmteD;wGif a&ay;a0 Mu&jcif;jzpfonf/
ouf w rf ; wavQmuf r S m ck v d k ,lxm;wJh tvkyform;acgif;
ûrdUom;rsm; &ifqdkifaeMu&onf jznfhpGrf; ray;Edkifaomfvnf; &ef qnfwckwnfaqmufaejyD; tvkyform;wOD;\ waeU
tjzLa&mif usD;uef;jzLudk rjrif aqmifawGu owfrSwfxm;wJh
rSm ESpfpOf aEG&moDa&mufwdkif; oufqdkif&mrS wpHkw&m uef tqdkygqnfwGif a&tm; ,ckESpf vkyftm;crSm usyf 1500 &SdjyD;
bl;yg/ usaemfudk,fwdkif r,Hk rS pwifodkavSmifawmh rnfjzpf tcsdeftwGif; rjyD;rSmudk pdk;&drfjyD;
jzpfonf/ opfrsm; wnfaqmufay;jcif;r&Sfd vkyftm;cudkvnf; aeUwdkif; &Sif;
MunfwmeJU oli,fcsif;awG oGm; onf/ usaemfwdkU tvkyform;awGudk
olu ]tqdk;qHk; &yfuGuf aMumif; od&onf/ ray;bJ (5)&ufwMudrfom &Sif;
Munhfawmh wu,fhusD;jzLtppf tqdkygqnfxJwGif ayguf ydkufqHykdray;bJ tcsdefydkcdkif;ae
awGu tkef;wyif? a&Tjym;? qif &ckdifjynfe,frSm ESpfpOfESpf ay;onf[k od&onf/
udkawGU&awmh awmfawmhtHhMo a&mufaeaom opfyifrsm;rSm a& wmjzpfygw,f}[k ajymonf/
ul;vrf;? AsdKif;jzL&Gm? rif;*HeJU wdkif; rdk;a&csdefvufr 120ausmf ¤if;tjyif tvkyform; &HyHk
rdygw,f}[k ajymonf/ odkavSmifygu ykwfodk;aqG;ajrU oufqdkif&mu vkyfief;cGif
pHjy&GmawGjzpfMuygw,f/ wcsdKU &GmoGef;aomfvnf; ESpfpOf aEG&m aiG[kqdkum aeUpOfvkyfcxJrS aiG
wjcm; vli,fwOD;uvnf; jyD; a&ysufpD;Edkifojzifh oufqdkif wGif tvkyfcsdefudk eHeuf 7 em&D
&yfuGufawGqdk&if av;&ufudk oDa&mufwdkif; a&&Sm;yg;rI'Pf &m ppf w yf t mPmyd k i f r sm;u
] uRefawmfwdkU &ckdifjynfe,f rS nae5em&Dxd owfrSwfay; 100 pD jzwfawmufonf[k
xm; wywfaevdkYawmif a&r udk ppfawGomru wjcm;ûrdU&Gm tqdkygopfyifrsm;udk aus;&Gmom;
qdkwm awmfawmf txl;tqef; xm;aomfvnf; tvkyform; vnf; tqdkygtvkyform;u
vmygbl;} [kajymonf/ a'orsm;taejzifh cHpm;aeMu& rsm;udk twif;ckwfcdkif;aeaMumif;
aygwJ h a'owck j zpf y gw,f / acgif;rsm;u tvkyfrjyD;rSmudk pdk; ajymonf/
a&rvmaomfvnf; jrLeDpD aMumif; od&onf/ od&onf/
vGefcJhwJh &SpfESpfausmufuvnf;
y,frS a&rDwmaumuf&efrSm yHk
ar,lawmifwef;u qifjzLESpf
aumif u d k zrf ; rd y gao;w,f /
'gayr,fvnf; tJ'DqifjzLESpf
aumifudk etz ppftmPmydkif
&xm;vrf;twGuf
awGu Armjynfudk ,loGm;yg
w,f/ ckvnf; xl;qef;wJhusD;jzL
v,fajrrsm;qufvufodrf;ydkufcHae&
qdkjyD; &efukefudk ,loGm;ESdifyg
aemfwdkUtkyfpkrSmawmh 15 {uavmuf todrf;cH&ygw,f/}[k ajymonf/
w,f}[k ajymonf/
&xm;vrf;twGuf v,fajrodrf;cH&aomaus;&Gmrsm;rSm acsmif;0? qm;jyifMuD;? ya'om? usifw
wjcm; t&yfvlMuD;wOD;u
vif;ESifh uGrf;awmifaus;&Gmrsm;jzpfjyD; tqdkygaus;&Gmrsm;rSm yk@m;uRef;ûrdUtaemuf bufwGif wnf&Sd
vnf; ]'Dvdk usD;jzLrsdK;qdkwm
onf/
jrif&zdkUcufcJygw,f/ OD;av;wdkU ¤if;tjyif olu ] olwdkUu &xm;vrf;wavQmufrSm wnf&SdaewJhv,fajrawG tukefvkH; odrf;
ppfawGrSm usD;jzLrawGU&wm t wmyg/ csrf;omqif;&J b,foludkrS ta&;rpdkufbl;/ &xm;vrf;ay:rSmwnf&Sd&if odrf;ydkufwmygbJ}[k
awmfudk MumoGm;ygjyD}[k ajym ajymonf/
&xm;vrf;wavQmufodrf;ydkufxm;aomv,fajrrsm;
onf/ ed&Oö&mowif; wOD;u ajymonf/ etz ppftpdk;&rS &cdkifjynfe,f zGHUûzd;wdk;wuf&eftwGuf[kqdkum &xm;vrf;wvrf;udk ppfawGrS
tqdkyg usD;jzLudk vlwOD;rS 12? 05? 09 olu ] &xm;vrf;udk trf;xd pwifazgufvkyfaeonf/
arG;pm;&ef ,loGm;ojzifh ,ck ppf a wG E S i f h trf ; tMum; yk @ m;uRef ; ûrd U e,f taemuf tqdkyg vrf;azgufvkyf&mwGif a'ocHjyolrsm; ydkifqdkifaomv,f,majrrsm;udk odrf;ydkufonf
tcg tqdkygusD;uef;jzL rnf azgufvkyfaeaom &xm;vrf; bufuaejyD; azgufvkyfaewm omru wcsdKUa'orsm;wGif aus;&Gmom;rsm;udk tvkyfMurf;rsm; apcdkif;aeonf[k od&onf/
onhfae&modkU a&muf&Sdaeonf twGuf v,fajr{u trsm;t jzpfygw,f/ wjcm;a'oawGrSm &xm;vrf;azgufvkyfojzifh &ckdifjynfe,fzGHUûzd;wdk;wufrnf rwdk;wufrnfudk rod&ao;aomfvnf;
jym;udk oufqdkif&mppfwyf tm vnf; &xm;vrf;twGuf v,f avmavmq,fwGif v,fajrrsm; odrf;ydkufcHae&ojzifh wcsdKUv,form;rsm;rSm v,frJh,mrJhtjzpfodkU
udk rod&ygaMumif; ppfawGûrdUrS
Pmydkifrsm;u qufvufodrf; ajrawGudk ppfwyfu odrf;ydkuf usa&mufoGm;cJhMuonf[k jynfwGif;uay;ydkUaom owif;wGif az:jyxm;onf/
t&yfvlMuD;u ajymonf/ ydkufaeaMumif; aus;&GmvlMuD; aewmudk Mum;&ygw,f/ us
arv 2009 a'owGif;owif; pmrsufESm 7
vuf&Sd urBmht&yft&SnfqHk;olxuf
t&yfydk&Snfol aemufwOD;ay:vm
i
k d ;
f ae yg j y D
t& ;
l ur
k d ;
D 0
ta0;a&mufoHwrefwOD;
jrefrmvlrsdK;rsm;taejzifh ]t&l;udk pdwfESifh rmefrmepdwfrsm;onfyifvQif r&SdMuawmhyg/ tmPm&l;rsm; w&m; tjzpf wifajrSmufjyD; aemufuG,frS csKyfrª;MuD; oef;a&TwdkUtMum; aphpyfa&;
rD;0dkif;aeygjyD} qdkaompum;udk trsm; tmPm&l;? yg0g&l; ppfAdkvfrsm;udk 0dkif;tHk ysufí trsm;wum trsufa'gou êud;qGJ cs,fvS,ftkyfcsKyfjcif; ponf vkyfí t*FvefEdkifiHodkU jyefa&mufjyD;
wum oabmaygufaeMujyD; jzpfyg aeaom rD;awmufrD;vQHrsm;vnf;jzpf vnf; aygufuGJvkvk rD;awmifMuD;wck rsm;udk ûyavh&Sdygonf/ odkU&mwGif ,ck csdefjzpfygonf/ q&mawmfu olUtm;
onf/ rD;rsm;ywfywfvnf 0dkif;&HcHae ygonf/ Oyrmtm;jzifh 1988ckESpf yrm jzpfaeygonf/ tmPm&l;rsm;\ vuf&Sd etz ppfaumifpDtaejzifh Adkvfoef;a&T Adkvfarmifat;ESifh Adkvfcif
&aomt&l;onf ajy;aygufvnf;r&Sd? 'Drdkua&pD ta&;awmfyHkwGif touft udk,fh&ª;udk,fjyefywfonfh om"uwck ¤if;wdkU pdwfêudufa&;qGJxm;aom EdkifiH nGefUwdkU oHk;OD; xdkifuefawmhaeonfh
xGufaygufvnf;r&Sdawmhyg? u,fol &G,f (77)ESpf&SdaejyDjzpfaom Adkvfae0if; udk azmfjyygrnf/ trsm;wumudk ESdyf awmfzGJUpnf;yHkOya'wGif ]EdkifiHawmf\ "gwfyHkudkvnf; xkwfjycJhygonf/ xdkUjyif
r&Sd? ulolr&SdvQifawmh aoyGJ0if&efom u ]ppfwyfqdkwm rdk;ay:axmifjyD; r pufnSOf;yef;cJhaom axmufvSrf;a&;rª; trsdK;om;EdkifiHa&; OD;aqmifrItcef; q&mawmfyg;pyfu ]'Daumifrav;
&Sdygawmhonf/ t&l;qdkonfudkvnf; ypfbl;? vltkyfxJwnfhwnfhypfwm} [k 0efMuD;csKyfûywf AdkvfcsKyfMuD;cifnGefU u@wGif wyfrawmfu yg0ifxrf; atmifqef;pkMunf awmfawmfrdkufw,f
tus,fw0ifh&Sif;jy&efyifrvdkyg/ 1962 qdkcJhygonf/ wnfhwnfhypfcJhívnf; onf vmbfpm;rIjzifh axmifESpfaygif; aqmifEdkifa&;udk tpOfwpdkuf OD;wnf bkef;MuD;u olrudk nTefMum;a&;rª;csKyf
ckESpfuyif trdjrefrmEdkifiHawmfwGif tjypfrJhaomjynfoljynfom; oHk;axmif rsm;pGm jypf'PfcH&í tcsdefjynfhayguf onf}[k azmfjyxm;ygonf/ wbuf &mxl; vufcHzdkUajymay;wm vufrcH
jynfoltaygif;\ acR;enf;pm tcGeft ausmf vrf;ray:wGif aoqHk;cJhMu&yg uGJaeojzifh olUtm; pdwfjidrf tûrHaq; vS n f h j zif h vl x k a xmuf c H r I & &S d a om bl;} [kqdkygonf/ jrefrmh 'Drdkua&pD
wkwfrsm;jzifh wdkif;jynfESifhvlrsdK;udk um onf/ vuf&SdtmPm&l; Adkvfoef;a&T xdk;&onf[k qdkygonf/ ZeD;jzpfol ppfwyftpdk;&yHkpHrsdK; jzpfvdkjcif;omjzpf ta&;awmfyHkESifh 1990jynfhESpf taxG
uG,f&eftwGuf wnfaxmifzGJUpnf; onfvnf; vlyk*¾dKvfrsm;udkomru a'gufwm cif0if;a&Tu 'Daq;rsdK;awmh onf/ tmPm&l; Adkvfoef;a&T tae axG a&G;aumufyGJwGif vlxktonf;pGJ
xm;aom ppfwyfMuD;rS tmPm&l;MuD; bk&m;om;awmf &[ef;oHCmawmfrsm; rxdk;MuygESifh[k atmfí idka<uG;aomf jzifh c0gcsum w&m;0iftpdk;&jzpfvdk vlxkacgif;aqmifMuD;wOD;tm; tpdk;&
rsm; ay:aygufvmcJhonfudk tm;vHk; udk &if0wnfhwnfhypfapygonf/ tkyfpdk; vnf; tmPm&l;pdwf"gwf tjrpfûywf aomfvnf; t&l;rD;0dkif;cHae&onfhb0 Xmewck\ nTefMum;a&;rªcsKyf &mxl;
todyifjzpfygonf/ tmPm&l;MuD;rsm; ol tmPm&l;rsm; w&m;ysufí wdkif; apjyD; tmPmtwGuf ykefuefx<u u xGufayguf&&ef tvSrf;a0;vQuf &Sd ay;um odrf;oGif;Muaom Adkvfoef;a&T
wGif Adkvfae0if;u yxrjzpfjyD; Adkvfae jynfMuD;vnf; ysufpD;,dk,Gif;vQuf &Sd rnfudk rvdkvm;í aejynfawmfu aeygonf/ ESifh taygif;yg ppfAdkvfrsm;tm;vnf;
0if;ESifhtwl &l;azmf&l;buf Adkvfpef;,k aeygonf/ trdefUt& aq;xdk;&jcif;jzpfonf[k qdk jynfolvlxkudk vlpm&if;roGif;bJ aumif;? tmPm&l; ppfAdkvfrsm;ESifh t
AdkvfpdefvGif Adkvfapmarmif AdkvfcifnGefU w&m;olMuD; OD;bOD;a&;onfh ]jref ygonf/ ]tpu *ef'l;? aemufrsm; zGJUpnf;yHk qE´cH,lyGJwGif êudwifrJqE´ aygif;toif; jzpf&í b0ifjrifhoGm;
ESifh ,ck vuf&SdAdkvfoef;a&TwdkUyif jzpf rmhtkyfcsKyfa&;ynm} trnf&Sdusrf;ü awmh ûrHoGm;jyD? tudkrSm;ygjyDuG,f/ rd rsm; aumuf,loGm;onf[kqdkum um aom q&mawmfOD;a&0wtm; tawmf
ygonf/ ]jrefrmwdkU w&m;rysuf apmifhpnf; arG;wJh barG;wJhb0 qHk;ygjyD} [kom ,uH&Sif cGifhûycsufr&bJ rJtajrmuft tHhMooifhrdygonf/ txiftjrifvnf;
tmPm&l;ppfAdkvfrsm;xJwGif oGuf usifhMuHMuaomtcgrsm;wGif wdkif;jynf aw;pyf&rvdk jzpfoGm;ygonf/ rsm; cdk;,lcJhygonf/ 2010 a&G;aumuf tvGefUtvGef ao;rdygonf/
csmyg't&l;qHk;uawmh ,ck vuf&Sd tajctae ododomomwdk;wufí bmoma&; pD;yGg;a&;ynma&; yGJwGifvnf; vlxkrJudk enf;rsdK;pHkjzifh ,ckvuf&Sd wdkif;&if;om;rsm;tm;
Adkvfoef;a&Tyifjzpfygonf/ w&m;awmf jrefrmwdkU w&m;rJh t"r®ûyusifhMuaom vl r I a &; e,f y ,f t m;vH k ; wG i f v nf ; cdk;0Sufí &Edkifygonf/ e,fjcm;apmifhwyfzGJU zGJUay;&ef MuHpnf
t&qd k & ygvQif avmb? a'go? tcgrsm;wGifaomfum; wdkif;jynftajc urÇmay:wGif tvGefUtvGefedrfhusae odkU&mwGif tmPm&l;rsm;\ zGJUpnf; aeaom jrefrmtmPm&l;rsm;\ tqifh
arm[ESifh rmefrmersm;onf vlUpdwf tae qkwf,kwfysufjym;Muavonf} aomvlrsdK;rSm jrefrmvlrsdK;jzpfaeyg yHk tcef;(7) wyfrawmfu@yk'fr 338 twef;onf b,fwdkif;jynf b,fEdkifiH
vlUcE´mudk avmifûrdufapwwfaom [k azmfjyxm;ygonf/ onf/ trsdK;bmom omoemawmft wGif ]EdkifiHawmftwGif;&Sd vufeuf wGifrS &Sdvdrfhrnfr[kwfyg? ZifbmabG
tukodkvf rD;yGg;rsm;yifjzpfygonf/ tm ,aeUjrefrmEdkifiHawmfwGif tkyfcsKyf wGuf rcHr&yfEdkifjzpfaeMuaom jynfol udkif tzGJUtpnf;tm;vHk;onf wyfr EdkifiHu urÇmhtqdk;qHk; tmPm&Sif
Pm&l; Adkvfoef;a&Tonf w&m;Oya' onfh tmPm&l; ppfAdkvfrsm;aMumifh jynfom;rsm;\ trsufa'gouvnf; awmf\ uGyfuJrIatmufwGif &Sd&rnf} rpöwm rl*gbDyifvQif ol\ûydifbuf
udk rsufuG,fûyum rdef;rom;wOD;jzpf tkyfcsKyfa&;,Eå&m;MuD; ysufpD;,dk,Gif; tmPm&l;rsm;tm; 0dkif;vsHaeaom rD; [kqdkygonf? typftcwf&yfpJxm; twdkuftcHacgif;aqmiftm; 0efMuD;csKyf
aom vlxkacgif;aqmif a':atmif aeygonf/ ppfom;? &Jom;? rD;owfo awmufrD;vQHyrm jzpfaeygonf/ aom aomif;*Pef;ausmf&Sdaeaom &mxl;ay;um ajy&majyaMumif; aqmif
qef;pkMunftay: rw&m;ojzifh csKyf rm;? t&yfom;0efxrf;? aus;&Gm &yf udk,fhvlrsdK;udk,f ESdyfpufnSOf;yef; vlrsdK;pk vufeufudkiftzGJUrsm;udk vloHk; &GufcJhygonf/
aESmifxm;jcif;? 'Drdkua&pDESifh vlUtcGifh uGufaumifpD0ifrsm;utp txuf rIaMumifh tar&duefjynfaxmifpk tyg axmiftxd avsmhcsum e,fjcm;apmifh tcsKyfqdk&aomf tmPm&l; Adkvf
ta&;udkvkdvm;ol &[ef;&Sifvltaygif; t&m&Sd AdkvfcsKyfrª;MuD; oef;a&Ttxd t0if Oa&myor*¾0if EdkifiHaygif;pHku wyfzGJUrsm; zGJUpnf;a&;udöonf tjiif;yGg; oef;a&TESifh taygif;ygppfAdkvfwpktm;
wdkUtm;vnf; ESpf&Snfaxmif'PfcsrSwf tusifhpm&dwåysufjym;um t"r®0g'Drsm; pD;yGg;a&; ydwfqdkUta&;,ljcif; jynf0if p&mjzpfaeygonf udk,fhwdkif;&if;om; bk&m;w&m;awmft&qdkygrl avmbrD;
um nSOf;yef;ESdyfpufvQuf &Sdaeygonf/ rif;rlaeygonf/ tkyfcsKyfolrsm;onf jynfxGuf ADZmuefUowfxm;jcif; aiG rsm; udk,fydkiftkyfcsKyfa&; wef;wlnDrQ a'gorD; arm[rD;ESifh rmefrmerD;rsm;u
"ar® [a0 [awm [EÅd? vlw jynfoljynfom;rsm;xHrS enf;rsdK;pHkjzifh 0ifaiGxGuf uefUowfxm;í tmPm&l; aom zuf'&,f jynfaxmifpk zGJUpnf; 0dkif;vQuf&Sdaeygonf/ xdkUtjyif tod
OD;onf w&m;udkowf\/ xdkoltm; aiGaumufcHvQuf om;0? r,m;0 0g' ppfAdkvfrsm;ESifh rdom;pk\ avmbrD;u a&;twGuf toufaygif;ajrmufrsm;pGm ynm twwfynmr&Sdaom tmPm&l;
aoaMuysufpD;apwwfaom w&m;u udk usifhoHk;ae&ygonf/ ttkyfcsKyfcH vnf; aygufuGJaeygonf/ paw;cHjyD; vufeufudkifwdkufyGJ0ifvm ppfAdkvfrsm;\ vGJrSm;aomvkyf&yfrsm;
jyefowf\[k bk&m;w&m;awmfwGif yg jynfolrsm;u enf;rsdK;pHkjzifh tmcHawmf aom wdkif;&if;om; vlrsdK;rsm;tm; aMumifh jrefrmEdkfifiHwGif tkyfcsKyfa&;
&Sdonf/ w&m;owfí tmPm&l;rsm;jzpf vSefaeonfh rD;awmufuvnf; tm tmPm&l;rsm;xGufayguf 2010 aus;vufapmihf &Gmapmifh e,fjcm; vlrIa&;ESifhbmoma&; paom r@dKif
aom Adkvfae0if;ESifh AdkvfapmarmifwdkU Pm&l; ppfAdkvfrsm;tm; 0dkif;vQHaejyDjzpf a&G;aumufyGJvm; apmifhacG;rsm;ozG,f zGJUpnf;vdkaom toD;oD;wGif rD;awmufrD;vQHrsm;onf
onf acG;ao?0ufao aoqHk;oGm; ygonf/ oef;a& . ykZGefqdwfOD;aESmufrQom&Sd tm m&l;rsm;tm; 0dkif;aejyDjzpfygonf/
cJhMujyD;jzpfygonf/ w&m;pD&ifa&; r@dKifwGifvnf; tmPm&l; ppfAdkvfrsm;onf 1988 aom OD;aESmufxJu ay:vpDwckudk tmPm&l;rsm;\ ppfwyfu xm0&
t*wdvdkufpm;rIrsm; vTrf;rdk;aeonf/ ckeSpfuyif ppfwyfudkckwHk;vkyfjyD; ppf atmufwGif azmfjyygonf/ tkyfcsKyfvdkaom 2010ckESpf a&G;aumuf
tmPm&l;rsm;udk0dkif;tHkaeaom rD; w&m;&Hk;rsm;wGif qE´m? a'go? b,m wyfrS wdkuf&dkuftkyfcsKyfcJhygonf/ EdkifiH 1994 ckESpf Edkf0ifbmv(8)&ufaeU yGJMuD;udk axmufcHtm;ay;ygu jrefrm
awmufrD;vQHrsm; arm[ t*wd a v;yg;zH k ; vT r f ; aeyg a&;ed,mr oabmw&m;wGif ppfwyf u xdkif;EdkifiHrSvma&mufaom &Jabmf jynfoltaygif;onf qif;&JrGJawrI
onf/ rSefuefaom w&m;pD&ifa&;pepf u Mum&SnfpGm tkyfcsKyfaejcif;onf oHk;usdyf0if Adkvfrif;a&mif\om; udkaX; atmufrS b,fawmhrS vGwfajrmufMu
xyfrHíqdk&aomf Ak'¨bmomEdkifiH rxGef;um;í jynfoljynfom;rsm;\pdwf roifhavsmfawmhonfhtajctae qdkuf 0if;ESifh pma&;olwdkUonf t*FvefEdkfifiH rnfr[kwfaMumif;udkvnf; apwem
awmfwGif Ak'¨bmomw&m;awmft& vHkûcHrIr&Sdyg/ pdwfcsrf;ajrhrIr&Sdyg/ tcsif; a&mufvmaomtcg wyfrawmfom; bm*ifrefûrdUwGif oDwif;oHk;aeaom arwåmjzifh wifjytyfygonf/ t&l;udk
qdk&ygrl tmPm&l; ppfAdkvfrsm;\ pdwf csif; pnf;vHk;nDnGwfrI r&SdMuyg/ tpdk; ppfAdkvfrsm;tm; t&yfom;ta&ûcHjyD; q&mawmf OD;a&0wausmif;odkU a&muf rD;0dkif;aeygjyD? ppftmPm&Sif pepfqdk;
o@efwGif&Sdaom tawmrwwfEdkif &udkvnf; ,HkMunftm;udk;rIr&Sdovdk tkyfcsKyfjcif;ESifh ppfAdkvfrsm;udk vdkvm; &SdoGm;cJhygonf/ q&mawmfonf a': MuD;udkvnf; nDnDnGwfnTwf wGef;vSef
onfh avmbpdwf? a'gopdwf? arm[ w&m;&Hk;rsm;udkvnf; ,HkMunftm;udk;rI aomEdkifiHa&;ygwDudk &kyfao;&kyftpdk;& atmifqef;pkmMunfESifh tmPm&l; Adkvf wdkufyGJ0if MuygpdkU /
arv 2009 pmrsufESm 10
odkU
t,f'Dwm
m
y;p uRefawmfu &ckdifjynfe,f ausmufjzLûrdUe,f a&rsufaus;&Gmtkyfpk? ukvm;wGif;aus;&Gmuyg/ 23? 04? 09 aeUu r,u twGif;a&;rª;? v^x pdkufysdK;a&;refae*sm OFD;xGef;pdef?
xHa
f' Dwm peJ &Jpcef;rS *wfpma&; OD;pHcifESifh&Jom;wOD;? a&rsufaus;&GmtkyfpkrS &,u OuúXOD;a&Tjrifh? &,u twGif;a&;rª; OD;vSjrifh? &,upma&; OD;bvSwdkUwpk[m a'ocH&Gmom;rsm;
t , tay: jcdrf;ajcmufjyD; aiGaMu;awmif;cHcJhudpöyg/
uRefawmfwdkU awmvufaus;&GmawGrSm vlOD;a&wkd;yGm;vmwmeJU tdrfwtdrfrSm(10)a,muf? (15)a,muf roifhawmfbl;av/ 'gaMumifh oD;jcm;tdrfcGJaqmufjyD; aexdkifMuygw,f/
tdfrfaqmufw,fqdkayr,hf tckrS aqmufwJhtdrfawGr[kwfyg/ ESpf 20 ausmfu aqmufwJhtdrfawGyg/ 'DtxJrSm vGefcJhwJh ESpf 20 u aqmufwJh tdrf2tdrf? 10 ESpfausmfu
aqmufwJh tdrfu 4 tdrfjzpfjyD; tdrfydkif&Sifrsm;rSm 1/ OD;pHzdk;? 1/ OD;xGef;wif? 3/OD;armifqef;? 4/ OD;ausmfpdefacs? 5/ OD;ausmfvSacs? 6/ OD;armifat;jzLwdkU jzpfMuygw,f/ &,u
OuúXu txufaz:jyyg tusifhysufyk*¾dKvfrsm;jzpfMuaom OD;xGef;pdef? OD;pHcifwdkUeJU aygif;jyD; v,f,majrrSm tdrfaqmufxm;wmawGudk tckzsufypf&r,f/ cifAsm;wdkU Oya'udk em;r
vnfbl;vm;/ bmawGnmawG ajymjyD;awmh rzsufcsif&if wtdrfudk aiG(50000)usyfpD ay;&r,fqdkjyD; twif;t"r®vmjyD; qufaMu;awmif;cHygw,f/ olwdkUu (25?04? 09 )aeU
aiGay;ygqdkjyD; csdef;xm;cJhjyD; wjcm;&GmawGrSm qufaMu;awmif;zdkU oGm;Muygw,f/ 'DMum;xJ uRefawmfu ûrdUay:u oufqdkif&mudk ckvdk aiGrw&m;aumufcHaewmudk oGm;wdkif
vdkufygw,f/ oufqdkifwJh Xmewcku 'Dvdkpnf;&Hk;a&;umrSm jynfolawGudk 'DvdkrûyvkyfMuzdk owday;wJh pmwapmif uRefawmfeJUtwl ay;vdkufygw,f/ ¤if;pmudk olwdkU vmr,fh
&ufrSm &,u OuúXqDudk uRefawmfu ay;vdkufygw,f/ 'Dpmudk &wmeJU olwdkUaygufuGJMuwmyJ/ bmaMumifhvJ qdkawmh olwdkUyg;pyfem;udk a&mufaewJh xrif;vkyfudk cgcsvdkufwJh
twGufaMumifhyg/ r,u twGif;a&;rª;eJU &,u Ouú OD;a&TjrifhwdkUrS c,uudk wdkifr,fqdkjyD; jcdrf;ajcmufoGm;ygao;w,f/
Xmewcku pmwapmifaMumifh uRefawmfwdkU ukvm;wGif;aus;&Gmu ray;vdkuf&ayrJh usLvGifhaus;&GmrS udknDacstdrftwGuf (4000) usyf? udkodef;atmiftwGuf (2000)usyfESifh
awmifilaus;&GmrS OD;atmifoef; (15000)usyfpD ay;vdkuf&ygw,f/ 'ghtjyif peJrif;jyifaus;&Gmtkyfpk abm&bm&GmrS 1/ OD;atmifcspfpH (10000)usyf? 2/ OD;aysmif;csD;a, (10000)
usyf? 3/ OD;odef;xGef; (10000)usyf? 4/ OD;atmifodef;xGef; (10000)usyf? 5/ OD;armifZH (10000)usyf? 6/ OD;ijzLatmif (10000)usyf? 7/ OD;armifoef (10000)usyf? 8/ OD;om
xGef; (5000)usyf? 9/ OD;oef;atmif (5000)usyf? 10/ OD;atmifbOD; (10000)usyf? 11/ OD;armifydef*sm (5000)usyfpDudk peJrif;jyifaus;&Gmtkyfpk &,u OuúX OD;OD;ba&TESifh
r,u tzGJUudkay;vdkuf&jyD; aygufjyifaus;&Gm? peJrif;jyifaus;&GmESifh a&csrf;MuD;aus;&GmwdkUrS ray;vdkuf&yg/
'DvlawGudk bmaMumifh ckvdkaiGvmawmif;&ovJqdkwmudk avhvmMunfhwJhtcgrSmawmh uRefawmfwdkU ausmufjzLûrdUe,frSm awmifolv,form;awGudk tpdk;&rS pdkufysdK;a&;
twGuf wpf{uudk aiG (30000)usyfpDqdkjyD; acs;aiGxkwfacs;ygw,f/ tJ'gvnf; trSefwu,f v,form;awG &wmu (28000)usyfyg/ &,u OuúX OD;a&TjrifhrS (2000)usyfpD
jzwfawmufygw,f/ tJ'Dacs;aiGawGudk v,form;awGu jyefqyfjyD;ygjyD? 'gayrJh pdkufysdK;a&; ûrdUe,frefae*smeJU r,u twGif;a&;rª;wdkUu tJ'DaiGawGudk tvGJoHk;pm;vkyfxm;ygw,f/
tck tpkd;&udk jyefqyfr,fhtcg olwdkUrSm aiGr&Sdawmhygbl;/ 'gaMumifh aus;&GmtqifhrSm tusifhysufaewJh &,u OuúXwdkUeJUaygif;jyD; OuúXeJU roifhjrwfwJh olawGudk jcdfrf;ajcmufjyD;
qufaMu;awmif;wmvdkU od&ygw,f/ aemufjyD; 2007-08 ckESpfu uRefawmfwdkU a&rsufaus;&GmtkyfpkrSm usLvGifh&GmESifhawmifil&GmwdkUrSm um;vrf;rMuD;odkU qufoG,fay;wJh &Gmt
0ifvrf;udk um;awG0ifxGufoGm;vmEdkifatmif wnfaqmuf&ef pnfyifrS aiGodef;w&mausmfavmuf csay;jyD; ûrdUe,fpnfyifrS ausmfvif;xGef;u wm0ef,laqmufvkyfygw,f/ vdktyf
wJhausmufudk teD;temn;rSm&SdwJh awmifrS xkwf,lwJhtcg &,u OuúX OD;a&Tjrifhu tkyfpktwGif; ighcGifhûycsufr&bJ bmrSrvkyf&qdkjyD; wm;jrpfrIaMumifh vkyfief;udk (2)vMum &yf
qdkif;xm;cJh&ygw,f/ 2007 ckESpfwGif tpdk;&rS awmifolv,form;xHwGif wyf&du©mtwGuf pyg;0,f,l&mrSm wpfwif;udk (3000)usyfjzifh 0,f,laomfvnf; &,u OuúX OD;a&T
jrifhu v,form;rsm;udk wpfwif;vQif(1200)usyfEIef;om &Sif;ay;ygw,f/ xdkUtjyif uRefawmfwdkU ukvm;wGif;aus;&GmrSm a&S;a[mif; &GmapwDysufpD;aevdkU ûyjyif&ef tkwfxkwfvkyf
wmudk tkwfvkyfaMu;qdkjyD; r,uudk taMumif;jyjyD; &,u OuúX OD;a&Tjrifhu aus;&GmwGif aiG(20000)usyf aumufcHxm;ygw,f/ a'ocH &Gmol? &Gmom;rsm; vHk;0vHk;0 auseyfrI
r&Sdyg/ xdkUaMumifh aus;Zl;ûyjyD; a'ocHrsm;udk,fpm; wEdkfifiHvHk;odatmif az:jyay;yg&ef arwÅm&yfcHygw,f/
a'ocHwOD;
arv 2009 pmrsufESm 11
&ckdiftrsdK;om;rsm;. tjrifoabmxm;rsm;
w&m;&Hk;u qHk;jzwf
AdkvfcsKyfoef;a&$ b,fvrf;vdkufrvJ
,m;wdkUuvnf; tumtuG,fray; EIdif;ay;r,fvdkU ajymvmygw,f/ w&kwf
Edkifygbl;/ ukvor*¾ taxGaxGt EdkifiH uGefjrLepfygwD A[dkaumfrDwD
wGif;a&;rª;csKyf befuDrGef;vnf; rwwf tjrJwrf; aumfrDwDtzGJU0ifuvnf;
Edkifygbl;/ vHkûcHa&;aumifpD&JU AD'dkydkif etzudk vmawGUaeygw,f/
&SifawGjzpfwJh w&kwfeJU&k&Sm;wdkUu Adkvf etzeJU EkdifiHwumqufqHa&;
csKyfoef;a&T&JU yk*¾dKvfa&;&mtwGuf ICC awG r S m b,f v d k b J j zpf a eapOD ; awmh
eJUqefUusifjyD; aemufxyfwMudrf ckcH etz[m olMuD;MuyfpDpOfaewJh 2010
umuG,fay;zdkUuvnf; tawmfhudk pOf; ckESpfa&G;aumufyGJeJUywfoufjyD; &kd;om;
pm;&r,fhudpöyg/ ajzmifhrwfwJh tûytrlawGudk tckxd
]jrefrmhta&;[m EdkifiHwumu rjyo&ao;ygbl;/ 'gawG[m trSefw
udkifwG,fajz&Sif; qHk;jzwf&r,fhudpö u,f 'Drkdua&pDaz:aqmifzkdUudpötay:
(International issue) jzpfaejyD}vdkU w oHo,jzpfp&mygbJ/
&kwfu tckuwnf;uawmif yGifhyGifh bmaMumifhvJqdkawmh etz udk,f
vif;vif; xkwfajymvmaeygw,f/ 'D wdkif wbufoyf pdwfêudufa&;qGJjyD;
vdkajymwm yxrOD;qHk;tMudrfyg/ jref twif;t"r®twnfûyoGm;wJh tajccH
rmjynfxJrSm b,favmufbJ qdk;qdk;0g; Oya'udku r&dk;rom;vSnhfpm;wmawG?
0g;jzpfaeae? ]'g[m jrefrmjynfwGif; tEdkifusifhxm;wmawG &SdaevdkUjzpfyg
a&;udpöygvdkU} tjrJwrf; bufvdkuf w,f/ tJ'D 2008 ckESpf tajccHOya'
umuG,fay;aecJwJh w&kwfay:vpDu udk jyefvnfjyifqifrSm r[kwfbl;vdkU
tckqdk&if ajymif;vJpûyvmwJh oabm awmfvSefa&;aeUrdefUcGef;rSm AdkvfcsKyfoef;
vdkU oHk;oyfp&mjzpf&ygw,f/ a&Tu ajymoGm;ygw,f/
puFmyl0efMuD;csKyf vD&SefvGef;u aemufxyf r&dk;om;wJhtcsufawG
vnf; jrefrmEdkifiHwGif;rSm trsdK;om; xJ r S m txif & S m ;qH k ; tcsuf u awmh
jyefvnfoifhjrwfa&;udpö? EdkifiHwum etzu udk,fwdkifqHk;jzwfydkifcGifh r&SdyJeJU
todkif;t0dkif;eJU ajyvnfa&;udpöawGudk a':atmifqef;pkMunfudk 2010 ckESpf
ydkjyD; &J&Jwif;wif;vkyfzdkU tcGifhaumif; a&G;aumufyGJ 0ifcGifhrûybl;qdkwJh udpö
tckwavm etz&JU EdkifiHwum or®w bm&SD;,m;udkawGU&ifzrf;ay;Mu oGm;rvJvdkU awG;MunfhEdkifygw,f/ 'g udk vufvTwfrcHzdkU etz0efMuD;csKyf jzpfygw,f/ 'g[m a&G;aumufyGJaumf
quf q H a &; ajcvS r f ; awG o G u f a eyg zdkU ICC u EdkifiHwum wkdif;jynfrsm; [m Oa&myor*¾ (EU) eJU tar&duef AdkvfcsKyfodef;pdefudk w&m;0ifzdwfac:jyD; r&Sif&JU vkyfxHk;vkyfenf;omjzpfjyD; EdkifiH
w,f/ etz[m tar&duef? w&kwf? udk wdkufwGef;xm;ygw,f/ jynfaxmifpku jynf0ifcGifhADZmydwfxm; vlod&SifMum; wdkufwGef;oGm;cJhygw,f/ tpdk;&eJY rywfouf&ygbl;/
tif'dkeD;&Sm;? puFmyl? xdkif;eJU qufqH jrefrm? ZifbmabG? ajrmufudk;&D; wmxuf ydkqdk;ygw,f/ awG;Munfh&if 'ghtjyif tar&duefeJU Oa&myor*¾wdkU wu,fvdkU a':atmifqef;pkMunf
a&;awGudk aumufcgiifcg vkyfvmvdkU ,m;? aqmf'Dtma&AseJU w&kwfEdkifiHawG jzpfEdkifwmwG trsm;MuD;&Sdygw,f/ tJ'D udk etzu jyefvnfqufoG,f&mrSm a&G;aumufyGJr0if&bl;vdkU etzu ajym
ygbJ/ etz ajcvSrf;awGrSm oludk,f rSmvnf; tpdk;&udk,fwdkifu pepfwus txJu (3)csufudk tvG,fwulawG; puFmylu twwfEdkifqHk; ulnDr,fvdkU ae&if a&G;aumufyGJaumfr&Sif[m vGwf
wdkifu tajymif;tvJjzpfvdkwJh oabm pDpOfjyD; vlom;awGtay: usL;vGefwJh vkdU &Edkifygw,f/ vnf ; Mum;0if v rf ; cif ; ay;aecJ h y g vyfrIr&SdbJ ppftmPm&SifawG&JU Mo
awG&Sdaeygw,f/ ykHrSefoGm;aewJh vrf; &mZ0wfrI (Crimes against humanity ) yxrtcsufu tzrf;cH? cHk&Hk;wif w,f/ ZmcHjyD; vdkufvkyfay;aewJh tzGJUvdkU
jyajryHkudk OD;wnfaewmjzpfayr,fh ajc awG tajrmuftrsm; &SdaecJhygw,f/ tjypfay;cH&r,fhudpöyg/ 'gu t&Sif;qHk; 'DMum;xJrSm ukvor*¾taxGaxG owfrSwfvdkufovdk jzpfoGm;ygr,f/ 'Drkd
vSrf; vSrf;yHkawGrSm xl;jcm;aew,fvdkU oufaoawGvnf; &SdvmaecJhygjyD;/ ql jzpfygw,f/ EdkifiHjyifyudkxGufzdkUrvG,f twGif;a&;rª;csKyf befuDrGef;eJUtzGJUu ua&pDtoGifajymif;vJzdkU a&G;aumufyGJ
oHk;oyf&ygw,f/ 'efacgif;aqmif bm&DS;,m;udk ICC u awmhovdk EdkifiHwGif;rSmvnf; twdkuf vnf; tdrfjzLawmfudkoGm;a&mufjyD; jzpfrvmbJ ppftpdk;&udk oufwrf;
t"duaomhcsufuawmh EdkifiHw EdkifiHwumw&m;&Hk;wif&ovkd usefwJh tcHawGtwGuf EdkifiHa&;csdefcGifvQm or®wopf tdkbm;rm;udk oGm;a&muf &Snfapr,fh a&G;aumufyGJjzpfw,fvdkU
um &mZ0wfrIqkdif&m w&m;&Hk; (ICC- EdkifiHawGu acgif;aqmifawGudkvnf; tm;omapr,fhtcsuf jzpfygw,f/ awGUqHkwJhtcgrSm jrefrmhta&;udkvnf; oufaojyovdkufovdk jzpfaeygw,f/
International Criminal Court) u ql'ef ICC u cHk&Hk;wif&zdkU &SdaeygjyD/ 'grSom aocsmayguf jzpfvmEkdifr,fh 'kwd aqG;aEG;wdkifyifcJhw,fvdkU od&ygw,f/ tJ'DtcgrSm a&G;aumufyGJapmifhMunfhzdkU
ppftmPm&Sif bm&SD;,m; (Bashir) udk tpdk;&awGu tmPmtvGJoHk;pm;vkyfjyD; ,tcsufuawmh ICC zrf;0&rf;xkwfcH befuD;rGef;uvnf; {jyDv 18 &ufrSm EdkifiHwum wdkif;jynfeJU tzGJUtpnf;
zrf;0&rf;xkwfvdkufwmeJU qufpyfae olwdkUEdkifiHom;awGudk pepfwusESdyf xm;&olwOD;taeeJU 2010 ckESpfa&G; jrefrmEdkifiHudk vma&mufzdkU pDpOfaejyD awGudk b,fvdkbJac:xm;yap? orm
r,fvdkU ,lq&ygw,f/ ql'efudk ICC pufwJh &mZ0wfrIawGudk wm;qD;EdkifrSm aumufyGJtjyD;rSm or®w ('grSr[kwf) vdkUod&ygw,f/ orwfuswJh a&G;aumufyGJvdkU b,fvdkrS
u pwifta&;,ljyDqkd&if aemuft jzpfygw,f/ umuG,fa&;OD;pD;csKyfvdkrsdK; tqifhjrifh&m puFmylra&mufcif AdkvfcsKyfodef; rowfrSwf Edkifawmhygbl;/
vSnfh olwdkUrsm;jzpfavrvm;vdkU urÇmh 2009 ckESpf urÇmhtqkd;0g;qHk; tm xl;udk xrf;aqmifzdkU tawmhcJ,Of; pdef[m tif'dkeD;&Sm;or®w qlpDvdk a':atmifqef;pkMunf tygt0if
tqdk;0g;qHk; tmPm&SifawGu awG; Pm&Sifpm&if;udk 23-03-09 aeUrSm oGm;r,fhudpöyg/ EdkifiHwumuvnf; (Susilo Bambang Yudhoyono) eJU aqG; zrf;qD;xdef;odrf;xm;wJh EdkifiHa&;t
vmMuawmhrSmyg/ jrefrmEdkifiHu Adkvf 0g&SifwefydkU tywfpOfr*¾Zif; (Washin- 0dkif;0ef;&IHUcsr,fhtjyif jynfwGif;rSmvnf; aEG;cJhwJhudpö? tar&duefEkdifiHjcm;a&; usOf;orm; 2000 ausmfudk jyefrvTwf
csKyfoef;a&Tvnf; 'DudpöudkrawG;yJ ae gton Post weekend magazine) u xkwf vlxku olUudk tjypfzdkU avSmifajymif 0efMuD;opf [Dvm&DuvifwefeJU tif'dk ay;ao;wJhudpöuvnf; etz&JU r&dk;
EdkifrSmawmh r[kwfygbl;/ jyefvdkufygw,f/ [m;wdkufaeaMuawmhrSm jzpfygw,f/ eD;&Sm;or®wwdkU jrefrmEdkifiHtaMumif; om;rIudk EdkifiHwumuodatmif az:
ql'efor®w bm&SD;,m;[m 2003 vT w f a wmf x J r S m vnf ; jyóemawG aqG;aEG;wJhudpö? uvifwefu etz xkwfovdk jzpfaeygao;w,f/ olwdkUudk
acgif;aqmif EdkifiH 09 ckESpftqifh 08 ckESpftqifh
ckESpfuwnf;upjyD; awmifydkif; 'gzm; &IyfaxG;vmEdkifygw,f/ AdkvfcsKyfoef;a&T tay: csrSwfydwfqdkUxm;wJh pD;yGg;a&; cRif;csufr&Sd vTwfay;zdkU EdkifiHwumu
rl*gab; ZbFmabG 1 6
(Darfur) a'ou tpdk;&qefUusifol zrf;0&rf;xkwfcH&wmudk taMumif;ûy jypf'PfcwfwJh (Sanctions) eJU csOf;uyf tjrJwrf; 0dkif;0ef;awmif;qdkaeMuwJh
bm&Sd;,m; ql'ef 2 2
awGudk 2005 ckESpf jidrf;csrf;a&; r,lrD jyD; olwdkU &mxl;uae qif;ay;zdkU aewm[m rxda&mufovdk tmqD,H tjyif tjrJrjywf apmifhMunfhaeMuwm
uif*sHKtD;vf ajrmufudk;&D;,m; 3 1
txd &uf&ufpufpuf wdkufcdkufae awmif;qkdolawG &SdvmEdkifygw,f/ olU u jrefrmtay:csOf;uyfwmvnf; rxd aMumif h r&d k ; rom; vS n f h p m;vk y f
oef;a&T jrefrm 4 3
cJhygw,f/ ol&JUppfqifa&;rSm t&yfom; vdkrsdK; &mxl;? tmPm? tcGifhta&;? a&mufbl;vdkU a0zefajymqdkjyD; tar&d aqmifzdkU rjzpfEdkifoavmufygbJ/
tAÁ'lvm aqmf'Dtma&As 5 4
awGtay: pepfwus pDpOfxm;wJht pnf;pdrfcHpm;csifolawGuvnf; xdkifcHk ueftaeeJU etztay: xm;&SdwJhay: wu,fvdkUom AdkvfcsKyfoef;a&Tt
[l*sifawmif; w&kwf 6 5
wdkif; rk'drf;rI? vlowfrIeJU tjcm;&mZ vkvmMuzdkU &SdEdkifygw,f/ 'Dudpöavmuf vpDukd jyefvnfoHk;oyfr,fqdkwJhudpö? aeeJU 'Drkdua&pDtay:rSm? a&G;aumuf
0wfrIawG usL;vGefcJhMuygw,f/ EdkifiH ICC u zrf;0&rf;xkwfxm;wmudk
eJUwif Adkvfoef;a&Twa,muf b,f tar&duef or®wopf tdkbm;rm;u yGJtay:rSm? jrefrmEdkifiHeJU jynfolawG
tpdk;&udk,fwdkifu jynfolawGtay: bm&SD;,m;u tHwkjyD; wygwfxJrSm avmufwkefvIyfajcmufjcm; aervJqdk tif'dkeD;&Sm;or®wudk zkef;qufjyD; jrefrm tay:rSm? EdkifiHa&;orm;awGtay:rSm
&mZ0wfrIawG usL;vGefaewmawmif tJ&Dx&D;,m; (Eritrea)eJU tD*spfudk wm awG;MunfhEdkifygw,f/ EdkifiHtaMumif;udk ajymwJhudpö? 'gawG &dk;om;ajzmifhrwfr,f qdkvdkU&Sd&if olUudk
vHkûcHa&;aumifpDu bmrSrwm;qD;EkdifyJ oGm;jyvdkufygw,f/ ICC tzGJU0iftjzpf wwd,tcsufuawmh ICC zrf; tm;vHk;udk aygif;pkvdkufwJhtcgrSm tar tawmftwef vufcHvmMuzdkU &SdEdkifyg
jzpfae&ygw,f/ t"dutaMumif;&if; vufrSwfrxdk;wJh EdkifiHawGukd wdkuf&dkuf 0&rf;xkwfcH&ol EkdifiHwum0&rf;ajy; &duef 'kvufaxmuf EkdifiHjcm;a&; w,f/ 'g[m olUtwGuf aemufqHk;
uawmh ql'efudk ta&;r,lEdkifatmif oGm;vdkU &ayr,fh ICC tzGJU0ifEdkifiHawG pwJhtrnf;pufMuD;u jrefrmEdkifiHordkif; 0efMuD; (Stephen Blake) u etz tcGifhta&;jzpfw,fvdkU qdkEdkifygw,f/
AD'dktmPmydkifqdkifxm;wJh w&kwfu udk jzwfoGm;&ifawmh tzrf;cH&rSmjzpf wavQmuf yxrOD;qHk;tMudrf rSwfwrf; &Hk;pdkuf&m aejynfawmfrSm EdkifiHjcm;a&; 'Dvdkr[kwfyJ r&dk;rom; qufvkyfaeOD;
[ef U wm; yd w f q d k U aevd k U jzpf y gw,f / ygw,f/ wurÇmvHk;rSm ICC tzGJU0if wifcH&awmhrSmjzpfygw,f/ jrefrmvlrsdK; 0efMuD; OD;OmPf0if;eJU awGUqHkwJhudpö r,fqdk&ifawmh EkdifiHwum &mZ0wfrI
'g[m ,Ofaus;vmwJh acwfopfurÇmh EkdifiHaygif; (108)EdkifiH&SdaejyD; aemuf awG&JU ,Ofaus;rI odrfarGUwJh "avhp awG jzpfay:vm&ygw,f/ tar&duefeJU qdkif&mw&m;&Hk; ICC u w&m;pGJvm
ordkif;rSm tawmfhudk qdk;0g;wJhtjzpf xyf EdkifiHaygif;(40)uvnf; vufrSwf &dkufeJU Ak'¨bmomyg emrnfysuf&rnfh etz tqifhjrifhawGUqHkyGJ[m 1977 &awmhrSmjzpfygw,f/ wcsdefwnf;rSmbJ
ygyJ/ aemufqHk;rSmawmh bm&SD;,m;udk xdk;jyD;ayr,fh twnfûyzdkU apmifhaewJh udpöjzpfaeygw,f/ yk*¾dKvfa&;&m? wyfr ckESpfupjyD; jywfawmufaecJh&muae 'Drkdua&pDcspfjrwfEdk;wJh jrefrmhta&;
EdkifiHwum w&m;&Hk;uae ta&;,l& tqifhudk a&mufaeygjyD/ wenf;tm; awmfa&;&m? EdkifiHwum qufqHrItae tckrS yxrqHk;jyefqufqH vmwmjzpf wuf<uvIyf&Sm;olawGtwGuf wefzdk;&Sd
wJhyHkpH jzpfoGm;ygw,f/ jzifhqdk&if ql'efppftmPm&SiftwGuf txm; tp&SdwmawG tukefvHk;vdkuf ygw,f/ wJh EdkifiHa&; vufeufaumif;wck &&Sd
ql'efEdkifiH[m ICC rSmtzGJU0ifEdkifiH tenf;qHk; e,fusOf;oGm;&ygjyD/ jyD; emrnfysufEdkifwmudkvnf; ,xm xdkif;EdkifiHjcm;a&;0efMuD; umqpfu vmawmhrSm jzpfygw,f/
r[kwfvdkU oGm;a&muftppfaq;cHp&m jrefrm ppftmPm&Sifacgif;aqmif blwusus qufawG; vdkU&Edkifygao; vnf; jrefrmEkdifiHudk a&mufvmjyD;
rvdkbl;vdkU bm&Sd;,m;u ckcHajymqdkyg AdkvfcsKyfoef;a&Tvnf; bm&SD;,m;vdk onf/ etzeJU aqG;aEG;ygw,f/ 'Daemuf vGifatmifpdk;
w,f/ 'DtcgrSm ICC u bm&SD;,m;udk ICC zrf;0&rf;xkwfcH&&if b,fvdkjzpf
ICC zrf;0&rf;xkwfcH&wmudk tm wdkif;&if;om;vufeufudkifawGeJU etz
zrf;0&rf;xkwfvdkufygawmhw,f/ ql'ef qD,HeJU tdE´d,? *syef? awmifudk;&D;
28-03-2009
jyefvnfoifhjrwfa&;twGuf Mum;0ifnId
arv 2009 aqmif;yg; pmrsufESm 14
a'edefUumv &cdkifhEkdifiHa&;? tm;ûydifrIwd ay:aygufygvwf vHk;udk vTrf;rdk;csKyfudkifxdef;xm; odrfhvdkU ajymuwf&ygzdkU/ aemuf edefuwfav? ZmtaMumif;t wnfûyxm;a& bHk,HkMunftm;
vlrIa&;e,fy,fwdrSm jzpfysuf aw/ jyóema& tpkvkduf edefa& trsdK;om;a*gif;aqmif xyf tm;enf;csufwcku ated &mudk y"gexm;yem ajymedef udk;avmufaw w&m;pD&ifa&;
edefuwfaw &ckdiftcsif;csif; tûyHvdkuf vmwwfawqdka& wd pdkifqufrjywf ray:xGef; umv &ckdifom;wda& jyóem uwfpGmav/ vlwdtajz&SmzdkU r@dKifwck[djcif;u t,ifu
Mum;u rnD n G w f r I t wG i f ; pum;twkdif; wqufwnf; w vmjcif ; ? tk y f p k t m;ûyd i f r I u d k udk xdkifajymjcif;rSm ydkvdkU tm; êud;pm;edefuwfaw jyóem\ xuf jyóemwdajz&Sif;a&t
jyóemwda& 1784 ckESpf Arm csdefwnf;rSm pD;yGg;a&;tusyft Mum;0if aphpyfajz&Sif;yD;Edkifa& oefyem tajz&SmzdkUtydkif;udk &if;jrpfu ZmcsifhvJ/ atydkif ydkif;udk csOf;uyfa&cg ydkjyD;au
ya'o&mZfbk&if bdk;awmfarmif wnf;wdeefU êuHwGdygvwf&a&/ tkyfpkESpfckvHk;u ,HkMunftm; OD;pm;yD;jcif; enf;edefodrfha&vdkU jyóemudk cGJjcrf;pdwfjzmqef;ppf vG,fulvmpDzdkUvdkUxifa&/ trSef
0dkif; &ckdifjynfudk usL;ausmf0if ESpfaygif; 80 avmuf &ckdif xm;uwfjyD;au ormorwf a0zef&ygzdkUxifyga&/ tusdK; Munfhyem taumif;qHk; tajz w&m;udk a'vlwdrydkif? trSefw
a&muf rodrf;ypfcifumvu bk&ifhEdkifiH\ ppfa&;eefUpD;yGg;a&; usa& tv,ftvwfvrf;pdkif qufu jyóemwda& ydkvdkUMuD; xk w f E d k i f j cif ; u&m vl w d u d k &m;udk trSefw&m;u&m ydkifqdkif
&cdkiftcsif;csif;Mum;rSm jzpfysuf tajccHtkyfjrpfwcktjzpf &yf eefU wwd,tkyfpkwpk r[dc vmyem &ckdifom;wda& jyó jyóem\ t&Sifocifb0udk a&twGufeefU trSefw&m;udk
ca& y#dyu©wdeefU vm;yem wnfedefca& ppfwaumif;qdyf jcif;eefU olwif;udk,fwif; ol em\ oHo&mxJrSm &kef;rxGuf ydkifqdkifvmEdkifatmif zefwDyD; oD;jcm;edef&mwckyD;yem vlwdrSm
qifwledefpGmudk wGd&a&/ jyó urf;udk vufvTwfqHk;&IH;vdkuf jiif;udk,fjiif;udk olavsmhudk,f Edkif vnfedefuwf&jcif;yif jzpfyg Edkifa&/ jzpfvma&jyóemudk jzpfvma& jyóemwdudk qHk;
emtpûyvmjcif;? jyóemudkajz &a&aemufydkif; ul;oef;a&mif; avsmh ajymif;yem ta&;êuHvm a&/ aMumufyem &ifrqdkif0hHjcif;u jzwfyD;cdkif;jcif;u y#dyu© ajz
&Sif;zdkUêud;yrf;uwfjcif;? jyóem 0,fa&;eefU ukefoG,fa&;wdyg au tjrifus,fa& trsdK;om; usdef;oDedefpGmwcku urÇmh jyóem\ aus;uRef b 0ud k &Sif;a&;twGuf ydkvdkU taxmuf
uyD;vma& qdk;usdK;? aemufqHk; usqif;ygvwfaw/ aemufqHk; w&yfvHk;tusdK;pD;yGg;udk OD;wnf &Gmxufu vlUtzGJUtpnf;wdkif; a&mufvm;EdkifpDa&/ tuljzpfpDEdkifzdkUvdkU ,lqrda&/
&ckdif&dkU\ tcsKyftjcmtmPmeefU udk,f&dkutxJu jyóemudk yem vufwGJvm;Edkifa& vrf; rSm jyóemudk,fpDudk,fiS [d vlrsdK;wlnDrI? udk;uG,fa& Oyrm- &cdkiftrsdK;om;xk w&yf
xD;eef; qHk;&IH;vm;&jcif;wdeefU tajz&SmzdkU rpdkif;pm;yJ vlrsdK;jcm; aMumif;udk r&GD;cs,fcuwfjcif; uwfaw/ t&mtm;vHk;jynfhpHk bmomwlnDrI? jzwfoef;vma& vHk; udk,fpm;ûy wufa&mufaw
ywfoufvdkU avhvmoHk;oyf jzpfaw Armudkvm;yem tm; wdudk wGd&yga&/ edefa& vlUabmifpGmr[d/ ajz&Sif; ordkif;aMumif;wlnDrI? ,dkifaus; nDvmcHrSm vlxky#dOmOfpmcsKyf
Munfh&zdkUqdkau ta&;MuD;a& udk;rdjcif;aMumifh bDpD 3325 a'edefUxd EdkifiHa&;ygwD t zdkUvdktyfaewJh taMumif;t&m rI bmompum; "avhxHk;wrf; wck csKyfqdkyem trsdK;om;nD
tcsuftvufwdudk t*kydkif wGd uyifpyem xlaxmifwnfwHhyg zGJUtpnf;wdMum;rSm jyóemwd wckckeefU &ufjywf&ifqdkifedef pdkifvmwd wlnDrIwd aygif;pyf nGwfa&;eefU twGif;jyóem
&a&/ vwfaw &ckdifjynfa& at'D jzpfau Mum;0ifnIdEdIif; tajz&Sm uwf&a&/ atydkif êuHwGdedef rQ0Dxm;a& bHktrsdK;om;a&; ajz&Sif;a&;twGuf twnfûy
EdkifiHa&; OD;aqmifrIpGrf;&nf 1784 ckESpf 'DZbFmv 31 &uf qHk;jzwfyD;Edkifa& tv,ftvwf uwf&jcif;udk t&if;wnfyem vu©PmeefU nDnGwfrIwd[dau jyXmef;xm;vdkufau &cdkiftcsif;
tjynfht0[dyem a*gif;aqmifrI edrSm Armya'o&mZfe,fcsJU&dkU\ tkyfpkwpk &cdkif&dkUvlUtzGJUtpnf; tajzxkwfzdkU êud;pm;,if;eefU avh jyóemjzpfvmau &ckdif csif;Mum;rSm w&m;rQwwef;wl
t&nftcsif;eefU jynfhpHkca& rw&m; usL;ausmfodrf;ypfjcif; rSm ray:xGef;odrfhpGmudk wdGjrif vlUabmifavmuudk wqifhjyD; om;wdkif; vdkufemusifhoHk;zdkU nDrQrIeefU jidrf;csrf;a&;udk wnf
oD&dok"r®mbk&if (1622-1638) udk cHvdkuf&yem oD;jcm;vGwf edef&a&/ &ckdifwrsdK;om;vHk;u auwqifh zGHUûzd;wdk;wufvmpD tm;vHk; oabmwlnDcsufeefU pH aqmufvmEdkifzdkUvdkU xifa&/
uG,fvGefvm;cjyD;a& aemufydkif; vyfaw wdkif;jynfb0udk vuf ,HkMunftm;xm;&a& &ckdif&dkUvlU a&/ ta&;MuD;qHk;u jzpfvma& ûyjyXmefxm;a& pnf;rsOf;Oaya' a,rS&m wpkwpnf;wnf;[da&
&ckdif&dkU vlUtzGJUtpnf;a& pnf; vGwfqHk;&IH;vdkuf&yga&/ abmifwckvHk;udk vTrf;rdk;EdkifrI[d jyóemudk Oayu©mûy a&Smif w&yf r[djcif;uavh tm;enf; oGD;ppfaw trsdK;om;tiftm;udk
vHk;nDnGwfa&;tiftm; usqif; txufu tcsuftvuf a& trsdK;om;a*gif;aqmifopf z,fyem rsufpdudkpHkrSdwfjyD;au csufwckvdkU qdkuwf&zdkU/ vlqdk wnfaqmufvmEdkifyem vdkcsif
yem jynfwGif;EdkifiHa&; rjidrf wdudk cGJjcrf;pdwfjzmMunfhau wdudkavh ûypysdK;axmifyD;EdkifrI vpfvQL r&IrdpDzdkUyifjzpfaw/ pGm bufvdkufwwfaw oabm a&yef;zl;udk qGwfcl;vmEdkifzdkUvdkU
roufjzpfygvwfaw/ tkyfpkzGJU &ckdif&dkU vlUtzGJUtpnf;MuD;wck tm;enf;yem ay:xGef;rvmEdkif vlwd ZmtwGufjiif;ckef &efjzpf [dvdkU tm;vHk;\qE´eefU t ,HkMunfrdvdkufyg,ifh/
arv 2009 tm;upm;owif; pmrsufESm 15
AFC
ajcppfyGJ
jrefrmabmvHk;toif;
May 2009 tkyfpkAdkvfpGJ
jyD;pvG,fazgufvkyfxm;aom ppfawG-a&csrf;jyif&xm;vrf;
ed&Oö&mowif; w,fqdkvdkU cav;awmfawmfrsm;u oGm;pD;aeMu &xm;vrf;rSm wufokwf&dkufjyD; jyD;pvG,f oGm;pD;aewmudk awGUae&ygw,f}[k oluajym
20? 05? 09 ygw,f}[k ajymonf/ vkyfxm;ojzifh ]&xm;pD;u tEÅ&m,fjzpfEdkif}qdk onf/
ppfawGrS trf;tMum;azgufvkyfaeaom & ppfawGblwmudk jynfawmfomteD;wGif xm; aom owif;rsm; aumv[vysHUESHUaeojzifh & etz ppftpdk;&taejzifh &ckdifjynfe,fwGif
xm;vrf;wGif yxrvrf;ydkif;jzpfaom ppfawG-a& &SdjyD; xdkblwmrSwqifh a&csrf;jyif&Sd enf;ynm xm;pD;rnfhol r&Sdí &xm;pwifpD;olwOD;udk aiG wnfaqmufaeaom &xm;vrf;rSm &cdkifvlxkudk
csrf;jyif&xm;vrf;ydkif;udk arv20 &ufaeUu aumvdyftMum; ajy;qGJrnfjzpfonf/ wpfaxmifpD csD;jrSifhrnf[kqdkum &xm;pD;&ef qGJ pnf;&Hk;&efESifh ,ckuJhodkU &xm;vrf;ydkif;udk jrefEdkfif
pwifzGifhvSpfjyD jzpfaMumif; od&onf/ ]&cdkifrSm yxrqHk; zGifhvSpfwJh&xm;vrf;qdk aqmifcJhonf[k od&onf/ orQjrefatmif tjyD;wnfaqmufaejcif;rSm 2010
trnfraz:vdkol wOD;u ]&xm;vrf;udk awmh &xm;rjrifzl;olawG axmifaomif;csDjyD; ]&xm;udk tvum; oHk;&ufpD;EdkifwJhtjyif p ckESpfa&G;aumufyGJtwGuf &ckdifvlxkudk pnf;&Hk;vdk
etz 0efMuD;csKyf AdkvfcsKyfMuD;odef;pdefu vm vma&mufMuwJhtwGuf zGifhyGJu awmfawmfpnf wifpD;olawGudk aiGwpfaxmifpDay;r,fqdkawmh íjzpfonf[k trsm;u a0zefajymqdkaeMuonf/
a&mufzGifhvSpfay;ygw,f/ oHk;&uf tvum;pD;Edkif um;oGm;ygw,f}[k oluajymonf/ aiG&ovm; r&bl;vm;rodbl;/ vlMuD;wcsdKUvnf;