Anda di halaman 1dari 42

,

,
.
, ,
.
(WHO)
(FAO)



(. , . 56/2003, 4/2004 . 5/2004 . 16/2005).


, , , , , , ,
, , ,
, .
, , ,
,
.
(. 53. ,
. , . 79/05)


. , , ,
, . ,
1000 , ,
. - , 300 . ,

.

,
.
Louis Pasteur
(1822-1895)
,
.

.
, , ,
.
, ,
,
.
, , ,
,
.
,
,
.

20. -,

(The Joint Expert Committee oh Food Additives and Contaminants JECFA).


www.nops.org.rs

?

,
, ,
.
FOOD ADITIVES
.
: , ,
, .

?

, ,
,
,
, , , , , ,

.
,
,
( , , , ).

, , ,
.

, .

- ?
22 , (, ,
, , , , )
. 314
, 314 .


www.nops.org.rs


. .
: - 211.
,
, . ,
. .
-
. ,
, - ( ),

.


/


()

-
100-181
200-285 1105
300-340

322, 400-499 1400-1451
550-572
600-650
900-910
420, 421, 950 -970

?
,
.
1) ,
, :
( ),

( ,
.);


www.nops.org.rs

2)
aluminijum(III)-oksida ;
3)
;
4)
,
;
5) ,
;
6) pH
;
7) ;
8) ;
9)
,
, ,
,

;
10)
(
);
11)
;
12) ;
13)

;
14)
;
15)

;
16)
;


www.nops.org.rs

17)
;
18)
;
19)
, ;
20)
;
21) ,
;
22) ;
23)
, ;
24)
;
25)
;
26)
.
, ,
,
;
27)
, ;
28)
, ,
,
;
29)
,
,
;
30)
( : ,
, , , , , , ,
, , , , .);


www.nops.org.rs

31) ;
32) quantum satis
,

,
;
33) mono-saharida ili di-saharida
;
34)
30%
;
35)
,
, ,

(, , , , ,
, .);
36)

,
, , ,


,
;
37) infant formulae

;
38) follow-om formulae

;
39)


infant formulae follow-on formulae;
40) , , ,
, , .;
41) ( , ,
,
.).


www.nops.org.rs


,
.
, .

. , , 50 mg,
200 mg .
, ,
, , , , , , ,
, , , , , .
(. ),

..
.
,
.
.
, ,
betanin (E 162) , ( 160)
, antocijani ( 163)
. ,
, .
,
. , ,
.
.
, . :
, , ,
.
,
(EFSA) 2007. Red 2G, 128
. (DG SANCO)
.
Red 2G aniline


www.nops.org.rs

. aniline
.
102, 104, 110,
122, 124 129 151 ,
. , Food Standard Agency
( )
,
. ,
.

,
, .

. , , ,
,
, ,
natrijum nitrat sumpor dioksid kalijum meta bisulfit.


(nitro zoamin, nitro zoamid, methemoglobin).
Clostridium botolinuma
.
nitrita amina amida nitrozoamini nitrozoamidi,

. , , nitrit

, .

( ),

.
, ,

( ) .
,

.


www.nops.org.rs

10

.
, .
( ),
.
. o (
300).
.

. BHT (butyl hidroksitoluen) BHA (butyl hidroksianizol),
, .
,
BHT, BHA .
,
. , ,
, ,
. , .
.

,
, .
, , .
, : , .
, ,
, , . , 425
( ),
.


, (
).
, , .


(. ).
, , .
, ( 322)


www.nops.org.rs

11

. ,
.
.
. ,
, , , .

.
, ( )
, ,
.



.
,
,
, ,
.
, . ,
,

.
( 621 625). .
, , .
, ,
(, ),
, (. , .).


,
( ) .
, , (, ),
, , , - , .
200
,
.
30 .
, .


www.nops.org.rs

12

,
.
,
220 .
, ,
. ,
, . ,
, .
, .
,
. 1981. . Food and
Drug Administration (FDA), .
, , , , ,
. , -
,
.
-.

20 mg/kg ,
DI- , 50 mg/kg, 40 mg/kg.
EFSA .
" " , .
,
,
.
, (2-3 ),
, .

?
( , ,
, .), ,
,
, , .
:
1) ;
2) , ,
, ,
(" ");
3) ;


www.nops.org.rs

13

4) , ,
, ,
;
5) -;
6) , , , ,
;
7) , ,
;
8) ;
9) .

?
.
,
, ,
.
,
,

. , ,
,
.
, .
, ,
.

.

?
,
, ,
.
, .
; .
, . ,
"", e-mailom "",

.


www.nops.org.rs

14


, :
1) ,

;
2)
.
: , ,
, ,

;
3) " " " "
;
4) , ;
5) , ;
6) ;
7) (
) ,
;
8) ( ) ,
;
9) " ..." ( );
10) .
,
.

,
. ,

.
( 330) .
, .

, ,
.

.
(. ),
fenoloksidaza / fenolaza
. ,
.
" "
, .
(*)
.


www.nops.org.rs

15

() , , ,
, .
, -
.
- / ,
. ;
.
120 , , :
Dactylopius coccus, .
, , , ,
, , , , , ,
cheddar , ( ).
441 : ,
( ) , , , .
542 : .
E 631 dinatrijum inozitat: . .
.
901 : ,
, .
: , ,
( , , , , .).
904 : .
E 920 L-Cistein:
.

.

?
. ,
. , ,
()
:

1) ,


www.nops.org.rs

16

2)
3)
4)
5)
6)

,
,
,
,
.

, ,

. ,
, .
,
, , ,
, , , ,
... , JECFA
,
.
, . ,
, .
.
,
, .
,
.

?

. , ,
,
(Clostridium botulinum, Staphyloccocus aureus .).
,
0,5-0,6% ,
, , ,
. ,
,
.
( ).
.
. ,

.
- , (.
).


www.nops.org.rs

17

?
, ,
.

.
,
, .
, , ,
.

?

, , .
(
, , , ,
, ). ,
, , 100,
,
(, ...).
.

?
,
. ,
. , ,
, . , , , , .
.
1 1000
. ( 210 219), 102, 110, 122,
123, 124, 129 151. - 320 321. ,

0,01 0,26% .
.


www.nops.org.rs

18

, /
.
.
1.
2.
3.
4.
5.


()
( 102, )
( )

%
0,05
0,06
0,4
>1,5
>10

, , ,
, ,
, , , , ,
, , ,
, .

.


,
( ), , , (),
, .

. JECFA
, "Codex Allimentarius", CCFAC,
.
.

.

, , , () ,


(. , . 56/2003, 4/2004 . , 5/2004 . 16/2005),
.


www.nops.org.rs

19



. .

,
,
( ) .

, ,
. , ,
,
,
.

.
, .

.

,
.
,

, .
,
.
,
.
(
).
,
, . , ,
, , ,
( ).
, ,
.
, ,
, , .


www.nops.org.rs

20

E 100 Kurkumin

Riboflavini:
E 101 (i) Riboflavin
(ii) Riboflavin-5'-fosfat

E 102 Tartrazin

E 104 Hinolin uta

E 110 Sunset uta FCF (Oran uta S)

E 120 Koenila, karminska kiselina, karmin


www.nops.org.rs

21

E 122 Azorubin (Karmoizin)

E 123 Amarant

E 124 Ponso 4R (Koenila crvena A)

E 127 Eritrozin

E 128 Crvena 2G

E 129 Alura crvena AC

E 131 Patent plava V

E 132 Indigotin (Indigo karmin)

E 133 Brilijant plava FCF

Hlorofili i hlorofilini:
E 140 (i) Hlorofili
(ii) Hlorofilini

Bakarni kompleksi hlorofila i hlorofilina:


E 141 (i) Bakarni kompleksi hlorofila
(ii) Bakarni kompleksi hlorofilina

E 142 Zelena S

E 150a Karamel obini

E 150b Karamel kaustino sulfitni

E 150c Karamel amonijani

E 150d Karamel amonijano sulfitni

E 151 Brilijant crna BN, Crna PN

E 153 Biljni ugalj

E 154 Braon FK


www.nops.org.rs

22

E 155 Braon HT

Karoteni:
E 160a (i) Meani karoteni
(ii) Beta-karoten

E 160b Anato, biksin, norbiksin

E 160c Paprika ekstrakt, kapsantin, kapsorubin

E 160d Likopen

E 160e Beta-apo-8'-karotenal (C30)

E 160f

Etil estar beta-apo-8'-karotenske kiseline


(C30)

E 161b Lutein

E 161g Kantaksantin

E 162 Cvekla crvena, betanin

E 163 Antocijani

E 170 Kalcijum-karbonat

, ,

E 171 Titan-dioksid

E 172 Oksidi i hidroksidi gvoa

E 173 Aluminijum

E 174 Srebro

E 175 Zlato

E 180 Litolrubin BK

E 200 Sorbinska kiselina


www.nops.org.rs

23

E 202 Kalijum-sorbat

E 203 Kalcijum-sorbat

E 210 Benzojeva kiselina

E 211 Natrijum-benzoat

E 212 Kalijum-benzoat

E 213 Kalcijum-benzoat

E 214 Etil-r-hidroksibenzoat

E 215 Natrijum-etil-r-hidroksibenzoat

E 216 Propil-r-hidroksibenzoat

E 217 Natrijum-propil-r-hidroksibenzoat

E 218 Metil-r-hidroksibenzoat

E 219 Natrijum-metil-r-hidroksibenzoat

E 220 Sumpor-dioksid

E 221 Natrijum-sulfit

E 222 Natrijum-hidrogensulfit

E 223 Natrijum-metabisulfit

, ,

E 224 Kalijum-metabisulfit

E 226 Kalcijum-sulfit

E 227 Kalcijum-hidrogensulfit

, ,

E 228 Kalijum-hidrogensulfit


www.nops.org.rs

24

E 234 Nizin

E 235 Natamicin

E 239 Heksametilentetramin

E 242 Dimetildikarbonat

E 249 Kalijum-nitrit

E 250 Natrijum-nitrit

E 251 Natrijum-nitrat

E 252 Kalijum-nitrat

E 260 Siretna kiselina

E 261 Kalijum-acetat

Natrijum-acetati:
(i) Natrijum-acetat
E 262
(ii) Natrijum-hidrogenacetat (natrijumdiacetat)

, ,

E 263 Kalcijum-acetat

, ,

E 270 Mlena kiselina

E 280 Propionska kiselina

E 281 Natrijum-propionat

E 282 Kalcijum-propionat

E 283 Kalijum-propionat

E 284 Borna kiselina

E 285 Natrijum-tetraborat (boraks)


www.nops.org.rs

25

E 290 Ugljen-dioksid

E 296 Jabuna kiselina

E 297 Fumarna kiselina

E 300 Askorbinska kiselina

E 301 Natrijum-askorbat

E 302 Kalcijum-askorbat

Estri masnih kiselina i askorbinske kiseline:


E 304 (i) askorbilpalmitat
(ii) askorbilstearat

E 306 Ekstrakt bogat tokoferolima

E 307 Alfa-tokoferol

E 308 Gama-tokoferol

E 309 Delta-tokoferol

E 310 Propilgalat

E 311 Oktilgalat

E 312 Dodecilgalat

E 315 Eritorbinska kiselina (izoaskorbinska kiselina)


E 316

Natrijum-eritorbat
(natrijum-izoaskorbat)

E 320 Butilhidroksianizol (BHA)

E 321 Butilhidroksitoluen (BHT)

E 322 Lecitini


www.nops.org.rs

26

E 325 Natrijum-laktat

,
,

E 326 Kalijum-laktat

E 327 Kalcijum-laktat

E 330 Limunska kiselina

Natrijum-citrati:
Mononatrijum-citrat
E 331
Dinatrijum-citrat
Trinatrijum-citrat

, ,
,

Kalijum-citrati:
E 332 (i) Monokalijum-citrat
(ii) Trikalijum-citrat

, ,

Kalcijum-citrati:
(i) Monokalcijum-citrat
E 333
(ii) Dikalcijum-citrat
(iii) Trikalcijum-citrat

, ,

E 334 L(+)-Vinska kiselina

Natrijum-tartarati:
E 335 (i) Mononatrijum-tartarat
(ii) Dinatrijum-tartarat

Kalijum-tartarati:
E 336 (i) Monokalijum-tartarat
(ii) Dikalijum-tartarat

E 337 Kalijum-natrijum-tartarat

E 338 Fosforna kiselina

Natrijum-fosfati:
(i) Mononatrijum-fosfat
E 339
(ii) Dinatrijum-fosfat
(iii) Trinatrijum-fosfat

, ,
, ,


www.nops.org.rs

27

Kalijum-fosfati:
(i) Monokalijum-fosfat
E 340
(ii) Dikalijum-fosfat
(iii) Trikalijum-fosfat

, ,
, ,

Kalcijum-fosfati:
(i) Monokalcijum-fosfat
E 341
(ii) Dikalcijum-fosfat
(iii) Trikalcijum-fosfat

,
, ,
,
,

E 343 Magnezijum-fosfati:
(i) Monomagnezijum-fosfat
(ii) Dimagnezijum-fosfat

Natrijum-malati:
E 350 (i) Natrijum-malat
(ii) Natrijum-hidrogenmalat

E 351 Kalijum-malat

Kalcijum-malati:
E 352 (i) Kalcijum-malat
(ii) Kalcijum-hidrogenmalat

E 353 Metavinska kiselina

E 354 Kalcijum-tartarat

E 355 Adipinska kiselina

E 356 Natrijum-adipat

E 357 Kalijum-adipat

E 363 ilibarna kiselina

E 380 Triamonijum-citrat

E 385

Kalcijum-dinatrijum-etilendiamintetraacetat
(kalcijum-dinatrijum-EDTA)

E 400 Alginska kiselina

,
, ,
,


www.nops.org.rs

28

E 401 Natrijum-alginat

, ,
,

E 402 Kalijum-alginat

, ,
,

E 403 Amonijum-alginat

, ,
,

E 404 Kalcijum-alginat

, ,
,
,

E 405 Propan-1,2-diolalginat

E 406 Agar

, ,
,

E 407 Karagenan

, ,
,

E 407a Obraene eueuma alge

, ,
,

E 410

Guma iz semena rogaa


(Karuba guma)

, ,

E 412 Guar guma

, ,

E 413 Tragakant guma (Tragakanta)

, ,

E 414 Akacija guma (Arapska guma)

, ,

E 415 Ksantan guma

, ,

E 416 Karaja guma

, ,

E 417 Tara guma

E 418 Gelan guma

, ,


www.nops.org.rs

29

E 420 Sorbitol:

, , ,

E 421 Manitol

, , ,
,

E 422 Glicerol

, ,

Konjak:
E 425 (i) Konjak guma
(ii) Konjak glukomanan

, ,
,

E 431 Polioksietilen(40)stearat

E 432

Polioksietilensorbitanmonolaurat (polisorbat
20)

E 433

Polioksietilensorbitanmonooleat (polisorbat
80)

E 434

Polioksietilensorbitanmonopalmitat
(polisorbat 40)

E 435

Polioksietilensorbitanmonostearat (polisorbat

60)

E 436 Polioksietilensorbitantristearat (polisorbat 65)


Pektini:
E 440 (i) Pektin
(ii) Amidovan pektin

, ,
,

E 442 Amonijum-fosfatidi

E 444 Saharozaacetatizobutirat

E 445 Glicerolski estri smole drveta

E 450 Difosfati:
(i) Dinatrijum-difosfat
(ii) Trinatrijum-difosfat

, ,
, ,
,


www.nops.org.rs

30

(iii) Tetranatrijum-difosfat
(v) Tetrakalijum-difosfat
Trifosfati:
E 451 (i) Pentanatrijum-trifosfat
(ii) Pentakalijum-trifosfat

, ,

Polifosfati:
(i) Natrijum-polifosfat
E 452 (ii) Kalijum-polifosfat
(iii) Natrijum-kalcijum-polifosfat
(iv) Kalcijum-polifosfat

, , ,
, ,

E 459 Beta-ciklodekstrin

Celuloze:
E 460 (i) Mikrokristalna celuloza
(ii) Celuloza u prahu

, , ,
,

E 461 Metilceluloza

, , ,
,

E 463 Hidroksipropilceluloza

, ,

E 464 Hidroksipropilmetilceluloza

, ,

E 465 Etilmetilceluloza

, ,

Karboksimetilceluloza
E 466 Natrijum-karboksimetilceluloza
Celulozna guma

, , ,

E 467 Etilhidroksietilceluloza

, ,

E 468

Unakrsno vezana
natrijumkarboksimetilceluloza

E 469

Enzimski hidrolizovana karboksimetilceluloza , ,


Enzimski hidrolizovana celulozna guma

E 470a Natrijumove, kalijumove i kalcijumove soli

, ,


www.nops.org.rs

31

masnih kiselina

E 470b Magnezijumove soli masnih kiselina

, ,

E 471 Mono- i digliceridi masnih kiselina

E 472a

Estri siretne kiseline i mono- i diglicerida


masnih kiselina

E 472b

Estri mlene kiseline i mono- i diglicerida


masnih kiselina

E 472c

Estri limunske kiseline i mono- i diglicerida


masnih kiselina

E 472d

Estri vinske kiseline i mono- i diglicerida


masnih kiselina

E 472e

Estri mono- i diacetilvinske kiseline i mono- i


,
diglicerida masnih kiselina

E 472f

Meoviti estri siretne i vinske kiseline i


mono- i diglicerida masnih kiselina

E 473 Estri saharoze i masnih kiselina

E 474 Saharozogliceridi

E 475 Poliglicerolni estri masnih kiselina

E 476 Poliglicerolpoliricinoleat

E 477 Propan-1,2-diolni estri masnih kiselina

E 479b

Termiki oksidovano sojino ulje u interakciji


sa mono- i digliceridima masnih kiselina

E 481 Natrijum-stearoil-2-laktilat

E 482 Kalcijum-stearoil-2-laktilat


www.nops.org.rs

32

E 483 Steariltartarat

E 491 Sorbitanmonostearat

E 492 Sorbitantristearat

E 493 Sorbitanmonolaurat

E 494 Sorbitanmonooleat

E 495 Sorbitanmonopalmitat

Natrijum-karbonati:
(i) Natrijum-karbonat
E 500
(ii) Natrijum-hidrogenkarbonat
(iii) Natrijum-seskvikarbonat

,
,

Kalijum-karbonati:
E 501 (i) Kalijum-karbonat
(ii) Kalijum-hidrogenkarbonat

Amonijum-karbonati:
E 503 (i) Amonijum-karbonat
(ii) Amonijum-hidrogenkarbonat

Magnezijum-karbonati:
(i) Magnezijum-karbonat
E 504
(ii) Magnezijum-hidroksid-karbonat
(Magnezijum-hidrogenkarbonat)

,
,

E 507 Hlorovodonina kiselina

E 508 Kalijum-hlorid

E 509 Kalcijum-hlorid

E 511 Magnezijum-hlorid

E 512 Kalaj(II)-hlorid

E 513 Sumporna kiselina


www.nops.org.rs

33

E 514 Natrijum-sulfati:

Kalijum-sulfati:
E 515 (i) Kalijum-sulfat
(ii) Kalijum-hidrogensulfat

E 516 Kalcijum-sulfat

E 517 Amonijum-sulfat

E 520 Aluminijum-sulfat

E 521 Aluminijum-natrijum-sulfat

E 522 Aluminijum-kalijum-sulfat

, ,
,

E 523 Aluminijum-amonijum-sulfat

, ,

E 524 Natrijum-hidroksid

E 525 Kalijum-hidroksid

E 526 Kalcijum-hidroksid

E 527 Amonijum-hidroksid

E 528 Magnezijum-hidroksid

E 529 Kalcijum-oksid

E 530 Magnezijum-oksid

E 535 Natrijum-heksacijanoferat(II)

E 536 Kalijum-heksacijanoferat(II)


www.nops.org.rs

34

E 538 Kalcijum-heksacijanoferat(II)

E 541 Natrijum-aluminijum-fosfat, kiseli

, ,

E 551 Silicijum-dioksid

E 552 Kalcijum-silikat

E 553a

(i) Magnezijum-silikat
(ii) Magnezijum-trisilikat

E 553b Talk

E 554 Natrijum-aluminijum-silikat

E 555 Kalijum-aluminijum-silikat

E 556 Kalcijum-aluminijum-silikat

E 558 Bentonit

E 559 Aluminijum-silikat (Kaolin)

E 570 Masne kiseline

,
,

E 574 Glukonska kiselina

, ,

E 575 Glukono-delta-lakton

, ,

E 576 Natrijum-glukonat

E 577 Kalijum-glukonat

E 578 Kalcijum-glukonat

, ,


www.nops.org.rs

35

E 579 Gvoe(II)-glukonat

E 585 Gvoe(II)-laktat

E 620 Glutaminska kiselina

E 621 Mononatrijum-glutaminat

E 622 Monokalijum-glutaminat

E 623 Kalcijum-diglutaminat

E 624 Monoamonijum-glutaminat

E 625 Magnezijum-diglutaminat

E 626 Guanilna kiselina

E 627 Dinatrijum-guanilat

E 628 Dikalijum-guanilat

E 629 Kalcijum-guanilat

E 630 Inozinska kiselina

E 631 Dinatrijum-inozitat

E 632 Dikalijum-inozitat

E 633 Kalcijum-inozitat

E 634 Kalcijum 5'-ribonukleotidi

E 635 Dinatrijum 5'-ribonukleotidi

E 640 Glicin i njegove natrijumove soli

E 650 Cink-acetat

E 900 Dimetilpolisiloksan


www.nops.org.rs

36

,
E 901 Pelinji vosak, beo i ut

E 902 Kandelila vosak

E 903 Karnauba vosak

E 904 elak

E 905 Mikrokristalan vosak

E 907 Hidrogenizovan poli-1-decen

E 912 Estri montanske kiseline

E 914 Oksidovan polietilenski vosak

E 920 L-Cistein

E 927b Karbamid

E 938 Argon

E 939 Helijum

E 941 Azot

E 942 Azot(I)-oksid

, ,

E 943a Butan

E 943b Izobutan

E 944 Propan

E 948 Kiseonik

E 949 Vodonik


www.nops.org.rs

37

E 950 Acesulfam K (kalijum-acesulfam)

E 951 Aspartam

E 952 Ciklamska kiselina i njene Na i Ca soli

E 953 Izomalt

,
,
,

E 954 Saharin i njegove Na, K i Ca soli

E 955 Surkaloza

E 957 Taumatin

E 959 Neohesperidin DC

E 962 Aspartam-acesulfam SO

Maltitol:
E 965 (i) Maltitol
(ii) Maltitol sirup

, , ,
,

E 966 Laktitol

E 967 Ksilitol

, , ,
,

E 999 Kvilaja ekstrakt

E 1103 Invertaza

E 1105 Lizozim

E 1200 Polidekstroza

, , ,

E 1201 Polivinilpirolidon

E 1202 Polivinilpolipirolidon


www.nops.org.rs

38

E 1505 Trietilcitrat

E 1517 Glicerildiacetat (diacetin)

E 1518 Gliceriltriacetat (triacetin)

E 1519 Benzil alkohol

E 1520 Propan-1,2-diol (propilenglikol)

-
E 1404 Oksidisan skrob

E 1410 Monoskrobfosfat

E 1412 Diskrobfosfat

E 1413 Fosfatiran diskrobfosfat

E 1414 Acetilovan diskrobfosfat

E 1420 Acetilovan skrob

E 1422 Acetilovan diskrobadipat

E 1440 Hidroksipropilskrob

E 1442 Hidroksipropildiskrobfosfat

E 1450 Skrob-natrijum-oktenilsukcinat

, ,

E 1451 Acetilovan oksidisan skrob


www.nops.org.rs

39

..............................................................

? ..............................................................................


? ........................................................................................

?..............................................................

?.............................................................

...............................................................................................................................

................................................................................................................
.

...........................................................................................................
.

................................................................................................................
.

.........................................................................................................
.

................................................................................................................
.


www.nops.org.rs

40


.........................................................................................

10


............................................................

10

? ................................................................

11

? ....................................................................

12

? ...................................................................................

12

............................................................................................................

13

? ......................................

14

?.............................................................................................

15

?........................................................

15

........................................................................................................

16

?....................................................................

16

...................................................................................

17

................................................................................................

17

..................

19

- ......................................................................

29

:


www.nops.org.rs


www.nops.org.rs

41

:
,
-
:
,
-
:

:

:
1000
, 2008. .


www.nops.org.rs

42

CIP
,
664.022.3 (036)
,
, / [
]. :
o , 2008 (
: ). 51 . : . : 21 cm
.
1.000.
ISBN 978-86-87485-00-6
a)
COBISS.SR-ID 149161484


www.nops.org.rs

Anda mungkin juga menyukai