Anda di halaman 1dari 23

KEGAWATAN PADA BAYI BARU LAHIR

ASFIKSIA BAYI BARU LAHIR

Herman Bermawi Bagian Anak RSMH / FK UNSRI Herman Bermawi


Bagian Ilmu Kesehatan Anak PALEMBANG
FK UNSRI / RSMH PALEMBANG

BATASAN
KEGAGALAN BERNAPAS SECARA SPONTAN DAN TERATUR DALAM MENIT PERTAMA SETELAH LAHIR

INSIDEN : BERVARIASI DI TIAP NEGARA

WHO ( 1995 ) SETIAP TAHUN NEONATUS MATI 5 JUTA 1 JUTA MATI DISEBABKAN ASFIKSIA
RESUSITASI ====> KEMATIAN DAPAT DPT DITURUNKAN

FAKTOR RESIKO/ PENYEBAB ASFIKSIA


1. KEADAAN IBU :
a. PREEKLAMPSIA DAN EKLAMPSIA

b. PERDARAHAN ABNORMAL ( PASENTA PREVIA ATAU SOLUSIO


PLASENTA ) c. PARTUS LAMA ATAU PARTUS MACET d. DEMAM SELAMA PERSALINAN e. INFEKSI BERAT ( MALARIA, TBC, AID ) f. KEHAMILAN POST MATUR

ALIRAN DARAH KE PALSENTA BERKURANG OKSIGEN KE JANIN BERKURANG ASFIKSIA

ALIRAN GAWAT JANIN

2. KEADAAN TALI PUSAT


a. LILITAN TALI PUSAT b. TALI PUSAT PENDEK c. SIMPUL TALI PUSAT d. PROLAPSUS TALI PUSAT

PENURUNAN ALIRAN DARAH DAN OKSIGEN MELALUI TALI PUSAT KE BAYI BAYI MENGALAMI ASFIKSIA

3. KEADAAN BAYI
a. BAYI PREMATUR ( KEHAMILAN < 37 MINGGU ) b. PERSALINAN SULIT ( LETAK SUNGSANG, BAYI KEMBAR, DISTOSIA BAHU, EKSTRKASI VAKUM, EKSTRAKSI FORCEP ) c. CACAT BAWAAN d. AIR KETUBAN BERCAMPUR MEKONIUM

BAYI MUNGKIN ASFIKSIA TANPA DIDAHULUI GAWAT JANIN

PATOGENESIS ASFIKSIA

GANGGUAN ALIRAN DARAH UTEROPLASENTA

GANGGUAN PERTUKARAN GAS

ASFIKSIA
pO2 menurun + pCO2 meningkat + pH menurun

DERAJAT ASFIKSIA : BERDASARKAN NILAI APGAR

TAN DA

0
Frek. jantung Pernapsan Tidak ada Tidak ada

1
< 100X/mnt

2
> 100X/mnt

lambat/ # teratur Menangis

Tonus otot
Reflek Warna

Lemas
Respon ( - ) Biru/pucat

Sedikit fleksi
Sedikit Ext.Biru badan merah

Aktif
Bersin/nangis Seluruh tbh merah

NILAI APGAR
TIDAK DIGUNAKAN SEBAGAI DASAR UNTUK MULAI MELAKUKAN RESUSITASI

MENUNJUKKAN RESPON BAYI BARU LAHIR PADA LINGKUNGAN EKSTRA UTERIN, SERTA PROGNOSA

TINDAKAN : RESUSITASI

Fisiologi pernapasan bayi baru lahir


O2 sangat penting sebelum / sesudah persalinan.

Dalam rahim : melalui mekanisme difusi melalui plasenta oksigen yang berasal dari ibu diberikan kepada darah janin.
Sebelum lahir, alveoli paru bayi menguncup dan terisi oleh cairan . Paru janin tidak tidak berfungsi sebagai sumber oksigen atau jalan untuk mengeluarkan CO2 ( karbon dioksida) sehingga paru tidak perlu diperfusi atau dialiri darah dalam jumlah besar.

Fisiologi pernapasan bayi baru lahir


(lanjutan)
Setelah lahir, beberapa saat sesudah lahir bayi bernapas paru terisi udara ( oksigen ) absorpsi oksigen di alveoli pembuluh darah paru relaksasi tahanan paru menurun aliran darah keparu meningkat ambilan oksigen di alveoli meningkat diedarkan ke seluruh tubuh.

udara

udara

udara

cairan paru-paru janin Napas pertama Napas kedua Napas selanjutnya

Cairan di dalam alveoli digantikan oleh udara

Patofisiologi

Reaksi bayi pada masa transisi normal


Biasanya BBL menghirup udara ke dalam paru nya, mengakibatkan cairan paru keluar dari alveoli ke jaringan interstitial di paru sehingga oksigen dapat dihantarkan ke arteri pulmonal dan menyebabkan arteriol berrelaksasi Jika keadaan ini terganggu maka arteriol pulmonal akan tetap konstriksi dan pembuluh darah arteri sistemik tidak mendapat oksigen sehingga tidak dapat memberikan perfusi ke organ organ tubuh yang penting seperti otak, jantung , ginjal dan lain lain.

Reaksi bayi pada masa transisi normal ( lanjutan) Bila keadaan ini berlangsung lama maka akan menyebabkan kerusakan jaringan otak dan organ lain yang dapat menyebabkan kematian atau kecacatan
Sering sekali seorang bayi yang mengalami gawat janin sebelum persalinan akan mengalami asfiksia sesudah persalinan.

GAWAT JANIN
1. BATASAN : REAKSI JANIN TERHADAP KEKURANGAN OKSIGEN
2. TANDA : a. DENYUT JANTUNG JANIN < 120 ATAU > 160 KALI / MENIT b. BERKURANGNYA GERAKAN JANIN c. AIR KETUBAN BERCAMPUR MEKONIUM 3. IDENTIFIKASI a. PERIKSA FREKUENSI DJJ TIAP 30 MENIT PADA KALA I DAN TIAP 15 MENIT SESUDAH PEMBUKAAN LENGKAP b. PERIKSA ADA/TIDAK AIR KETUBAN BERCAMPUR MEKONEUM 4. PENCEGAHAN : a. ANJURKAN IBU UNTUK SERING BERGANTI POSISI SELAMA PERSALINAN

b. GUNAKAN PARTOGRAF UNTUK MEMANTAU PERSALINAN

GAWAT JANIN ( LANJUTAN )


4. PENANGANAN : A. BILA TERDAPAT TANDA GAWAT JANIN : a. TINGKATKAN OKSIGEN PADA JANIN o MINTALAH IBU MEROBAH POSISI TIDURNYA o BERIKAN CAIRAN KEPADA IBU PER ORAL ATAU I . V o BERIKAN OKSIGEN b. PERIKSA KEMBALI DENYUT JANTUNG JANIN B. BILA FREKUENSI DJJ MASIH TIDAK NORMAL : a. RUJUK b. BILA MERUJUK TIDAK MUNGKIN, SIAPLAH UNTUK MENOLONG BBL DENGAN ASFIKSIA

Pernafasan cepat
Apnu Primer

Pernafasan megap-megap

Apnu Sekunder

200 150 100 0

Frekuensi jantung

waktu

40
20 0

Tekanan darah

waktu
Perubahan frekuensi jantung & tekanan darah selama apnu

ALAT RESUSITASI VTP


Tekno tube & mask

Laerdal paediatric pocket mask

Topster bag & mask

Ambu bag & mask

Selalu diperlukan

Menilai reaksi bayi saat lahir


Jaga tetap hangat, posisi benar, bersihkan jalan nafas, rangsang nafas, beri O2 (bila perlu)

VTP : -balon & sungkup -intubasi endotrakea


Lebih jarang diperlukan

Kompresi dada
Pemberian Obat2an

Kadang-kadang

Perkiraan Waktu

BAYI LAHIR
-Cukup bulan ? -Cairan ketuban jernih? -Bernafas atau menangis? -Tonus otot baik ? Tidak Ya

PERAWATAN RUTIN - Jaga kehangatan - bersihkan jalan nafas* (bila perlu) - Keringkan - Nilai warna kulit

- Jaga kehangatan - Posisi, bersihkan jalan nafas* (bila perlu) - Keringkan, rangsangan, posisikan lagi
Bernafas,FJ> 100 & kulit kemerahan

Evaluasi nafas, denyut jantung dan warna kulit Apnea atau FJ < 100
Bernafas,FJ> 100 tp sianosis

PERAWATAN OBSERVASI

Kulit kemerahan
Ventilasi efektif, FJ>100, kulit kemerahan PERAWATAN PASKA RESUSITASI

Beri oksigen
Tetap sianosis

B
FJ < 60

Berikan VTP*
FJ > 60
berikan VTP* Penekanan dada FJ < 60

C
D

Beri epinefrin*
* Pada beberapa langkah pertimbangkan penggunaan ET

Penghisapan cairan amnion bercampur mekonium


Terdapat mekonium
Ya Lakukan penghisapan mulut, hidung stl kepala keluar

Tidak

Ya
Bayi bugar Tidak Ya Lakukan penghsapan mulut dan trakea ( ETT )

Teruskan langkah awal


Bersihkan jalan napas, keringkan, rangsang, posisikan Beri oksigen bila perlu

Penghisapan cairan amnion bercampur mekonium (nop06)


Terdapat mekonium

Ya

Tidak
Bayi bugar ( usaha naps baik, tonis otot baik, HR> 100 ) Tidak Ya Lakukan penghsapan mulut dan trakea ( ETT )

Teruskan langkah awal


Bersihkan jalan napas, keringkan, rangsang, posisikan Beri oksigen bila perlu

PERAWATAN PASCA RESUSITASI


TERUTAMA PADA PENDERITA DENGAN ASFIKSIA BERAT 1. TATALAKSANA CAIRAN =========> RETRIKSI CAIRAN 2. OBSSERVASI KETAT MUNCULNYA TANDA-TANDA GANGGUAN

FUNGSI ORGAN ( KOMPLIKASI ) :


a. OTAK : APNU DAN KEJANG b. PARU : PNEUMONIA, PNEUMOTORAKS, TAKIPNU TRANSIEN,

SINDROMA ASPIRASI MEKONEUM


c. KARDIOVASKULER : GAGAL JANTUNG DAN HIPOTENSI d. GINJAL : NEKROSIS TUBULAR AKUT e. GASTROINTESTINAL : ILEUS & ENTEROKOLITIS NECROTIKA f. METABOLIK / HEMATOLOGIK :HIPOGLIKEMIA, HIPOKALSEMIA, HIPONATREMIA & ANEMIA

Anda mungkin juga menyukai