DINAS PENDIDIKAN
SMP NEGERI 3 LAWANG
SOAL ULANGAN SEMESTER GANJIL
TAHUN PELAJARAN 2008/2009
Mata Pelajaran : Bahasa Daerah
Kelas : VII (Tujuh)
Hari, tanggal : Kamis, 8 Januari 2009
Waktu : 60 menit
PETUNJUK UMUM:
1. Tulis nama, kelas, nomor peserta, Anda pada lembar jawab.
2. Arsirlah atau hitamkan huruf A, B, C, dan D yang menurut Anda merupakan jawaban yang
paling tepat.
3. Gunakan pensil 2B, dan penghapus karet yang baik.
4. Apabila ingin mengganti jawaban hapuslah jawaban tersebut dengan karet penghapus dan arsir/
hitamkan jawaban yang benar.
Teks ing ngisor iki wacanen kanthi premati, sabanjure wangsulana pitakone kanthi milih
wangsulan sing paling bener!
Lingkungan Hidup
Ing Indonesia maune ora ono enceng gondhok. Bareng taun 1894, deing pimpinan
Buitenzorg utawa Kebun Raya Bogor, enceng gondhok digawa kanggo nambahi asrine
blumbang. Asale lembayung iku saka lembah Amazone, Brazil. Ing kana lembayung ora dadi
masalah senbab ana musuh alamine. Mula ora ngremabaka nganti mbingungake.
Enceng gondhok ing Indonesia kalebu gulma, thethukulan sing ngganggu. Sebab
bareng wis tekan ngendi-endi lebayung iku dadi masalah. Kali gedhe kaya Brantas unpamane
mung bisa mili sangisore rungkute enceng gondhok sing oyote kalebu jenis akar geragih dawa
sa arat-arat iki. Malah ingkali wonokrama tau saking kandele nganti kena dipanciki uwong.
1. Gegandhengan karo wacan, pranyata sing bener yaiku….
a. enceng gondok tekan Indonesia amarga anane banjir gedhe
b. enceng gondok diarani uga kembang tanjung utawa ternate
c. enceng gondok ing Indonesia kelebu tanduran gulma
d. ing lembah Amazone, enceng gondok uga gawe masalah
2. Enceng gondok wiwit ana ing Indonesia taun….
a. 1849 b. 1894 c. 1948 d. 1984
3. Bab-bab sing ngrungekake kanthi anane lembayung yaiku….
a. mbupeti ilining banyu ngrusak sesawangan c. godhonge marakake penyakit kulit
b. godhonge sing enom bisa dipangan d. nyebababke banyu kali dadi butheg
4. Tema saka wacan ing dhuwur yaiku….
a. Linkungan hidup b. Kepahlawanan c. Kasusastran d. Kesehatan
5. Manut panaliten, kajaba ngrungekake enceng gondok uga bisa migunani, yen mengkono,
sing bener yaiku…..
a. aja mung gelem untung, kudu gelem rugi
b. samubarang iku mesthi ana untung lan rugi
c. lembayung kena kango kerajinan, obat lan pakan tenak
1
d. lembayung becike diilangi bae
6. Wiwit sasi Pebruari 2006 iki Pemerintah kota Surabaya bakal nindak tegas sapa bae seng
mbuwang sampah sembarangan. Pemkot urabaya bakal ndendha nganti 5 yuta utawa
kurung paling suwe telung sasi marang sapa bae sing kebukten mbuwang sapah
sembarangan. Peraturan iku mau wis dadi peraturan daerah (Perda) lan wis diwartakake
kanthi cara masang pengumuman ing pusat-pusat keramaian sesasi lawase.
Saka kutipan ing dhuwur gagasan pokok yaiku….
a. wiwit Pebruari 2006 Pemda Surabaya bakal nindhak tegas sapa bae sing mbuwang
sampah sembarangan
b. Pemkot Surabaya ndhendha 5 yuta utawa kurungan 3 sasi
c. peraturan iku mau wis saka Perda
d. Pemda wis masang pengumuman sesasi lawase
7. Mula wiwit saiki, ati-ati yen mbuwang sampah, aja sembaragan. Sebab bisa dadi pekulinan
sing ora becik. Lali – laline, bisa-bisa kena ukum di ukum kurungan telung sasi.
Gagasan pokok ing pada ndhuwur yaiku….
a. pakulinan kang ora bacek c. lali-laline bisa kena dhendha
b. kurungan penjarane 3 sasi d. wiwit saiki aja mbuwang sampah sembarangan
8. Kabeh temboke dicet putih resik. Gambar-gambar ing temboke di tata apik banget. Pegawene
pada mlaku cepet, or aana sing alon-alon. Seragame padha karo kelire cet, putih ngantii
tekan sepatune. Sdhela-sedhela keprungu swarane gledhegan, tangise bayi lan sambate wong
kelaran.
Saka gambaran ing dhuwur bisa diweruhi yen iku nyritakake….
a. rumah sakit b. omah kosong c. kamar mayit d. sekolahaku
9. Dongen iku kalebu crita rakyat kang diwarisake kanthi cara….
a. langsung b. lisan c. batin d. meguru
10. Dongeng iku penting banget kanggo ndhidhik lan mulang, sebab ing dongeng iku akeh….
a. pitutur becik b. grohe c. mantrane d. jopa-japune
11. Salah siji kang narik saka dongeng yaiku….
a. isine dongeng bener kabeh, sejarah c. isine crita kabeh ora bisa dinalar
b. juru dongenge wis tuwa kabeh d. ana paraga lan kedadeyang sing aneh
12. Nganti saiki dongeng dadi alat kang ampuh kanggo mulangake…
a. matematika b. basa jawa c. budi pekerti d. sejarah
13. Crita dongeng iku bisa kagolongake…….sebab mujudake ekspresi budi dayaning manungsa
kanthi basa tulis lan lisan, serta ngemu kaendahan
a. sastra b. klenik c. laporan d. geguritan
14. Dongeng tumrap masyarakat Ponorogo kaya ing ngisor iki, yaiku….
a. Sawonggaling b. Banyuwangi c. Reyog d. Arya Damar
15. Piweling kang ana ing crita Arya Damar yaiku….
a. dadi wong ora perlu jujur c. kudu tresna marang kewan
b. widodari yen adus ing bumi d. kudu jujur lan bisa dipercaya
16. Kegiyatan wawancara niku nggadhahi tujuwan pados….
a. pawarta lan katrangan b. rekaman c. tema d. pawarta
2
17. Sakderengipun nindakaken wawancara ingkang kedah dipun temtokaken….
a. alat rekamipun b. tema lan tujuwan c. rencangipun d. buku lan tasipun
18. Tiyang ingkang dipyn wawancarani dipun sebut….
a. pakar b. guru c. nara sumber d. tukang
19. Basa ingkang dipun ginakaken nalika wawancara kedah manut….
a. unggah-ungguh c. nara sumberipun
b. ingkang wawancara d. ingkang ngutus
20. Nalika wawancara, menawi wonten ingkang dereng dipun mengertosi kedahipun….
a. nangletaken malih supados ngertos lan gambling
b. dipun liwati kemawon, boten sisah dipun laporaken
c. diun kintenkinten piyambake mawon, mesthi leresipun
d. dipun tangletaken benjing mawon menawi kepanggih malih
21. Ginanipun alat rekam, kamera photo ing wawancara inggih punika….
a. kangge kenangan c. supados nara sumber remen
b.kangge bukti wawancara d. supados katranganipun kathah
22. Nalika wawancara boten kenging….
a. ngasta alat rekam c. nyepokaken cathetan pitakenan
b. sopan, andhap asor d. nangkletaken bab ingkang kirang sae
23. Tumrap tiyang jawi, tindak-tanduk, ngendika, ngagem busana, punika wonten….
a. unggah-ungguhipun c. tata kramanipun
b. caranipun d. panggenanipun
24. Tuladhanipun basa ngoko lugu inggih punika….
a. panjenengan apa arep tindak, Mas? c. panjenengan dalemipun pundit?
b. aku nduwe pitik telu, kabeh lemu-lemu d. kula ajeng kesah teng meduten
25. Panggenipun tembung, pitakon ingkang leres inggih punika….
a. sinten reginipun computer punika, Mas? c. kados pundit caraipun nanem apel?
b. ing pundit salak pondoh sakilonipum d. punapa rawuhipun Mas Daru?
26. Dinten punika kula boten mlebet sekolah. Ukara kasebut basane….
a. mgoko lugu b. ngoko alus c. krama alus d. karma lugu
27. Ukara ngisor iki kang basane ngoko lugu yaiku….
a. kula kasupen dereng nggarap PR
b. yen panjenengan purun mengko tak ampiri
c. rikmanipun sibah sampun pethak sedoyo
d. aku mengko sido dolan menyang omahmu
28. Ukara ngisor kang basane karma alus yaiku…
a. aku ora ngerti yen pak guru wis teka
b. kula mboten mangertos menawi pak guru sampun rawuh
c. aku ora ngerti menawi pak guru sampun teka
d. kula ora pirsa yen pak uru rawuh
29. Sing diarani ater-ater anuswara yaiku….
a. an, am, nang, any b. dak, ko, di c. sa, pa, pi, pra d. in, um, el, era
3
30. Dak, ko, di iku diaraniater-ater….
a. anuswara b. tripurasa c. tanduk d. seselan
31. Asil karya sastra jawa modern, wujude puisi, ora kaiket ing aturan gurugatra, guru lagu,
guru wilangan, kaendahane mapan ing pilihan tembung lan rerenggan basa kang
digunakake, diarani….
a. geguritan b. cerkak c. cangkriman d. parikan
32. Tembung-tembung ing geguritan iku….
a. ora kaiket, sembarang c. ringkes, padhet mentes
b. akeh basa kawine, angel d. apa anane, ora ngenggo rerenggan basa
33. Kanggo ngerteni isene geguritan kanthi gampang, carane yaiku….
a. diwaca bola-bali b. digancarake c. ditulis maneh d. dirasakake
34. Geguritan “tabah jawa” karangane Djajus Pete iku golekna!
// Lemah sacengkang kaya bis kakehan penumpang / sing ngadeg lang sing lungguh /
keringete kaya dipun / ungkepe banget nyesakake napas / mentala sikut-sikutan lan tegel
ngrampas//.
a. wis sesak, padhet, kebak kringet lan ungkep, nganti ambegan bae angel
b. subur makmur, pendhudhuke mung sethithik
c. kaya bis sing lagi golek penumpang, lungguhane akeh sing kosong
d. kaya bis seng akeh penjahate akeh copete
35. Sing digatekake nalika maca geguritan yaiku….
a. mimik, volume swara, kostum c. lafal, mimik-kinetik, wirama
b. lafal, kinetik, artikulasi d. iringane, wirama, kinetik
36. Kang dikarepake lafal lan vocal nalika maca geguritan iku padha karo…
a. mimik, kinetik b. wirama c. yakin, mantap d. artikulasi
37. Ing kegiatan “Maca Cepet”, biji paling dhuwur menawa…
a. wektune cepet, asil tes dhuwur c. wektune suwe, asile tes dhuwur
b. wektune cepet, asil tes endhek d. wektune suwe, asile tes endhek
38. // Lestaria budayaku / aja nganti ilang sirna / apa maneh kagites budaya „manca‟/ Tuduhna
/ Negara iki mulya //
Saka utipan geguritan ing dhuwur, piweleng kang ana ing geguritan yaiku….
a. ngajak bangsa iki maju kanthi nyinaoni budaya manca Negara
b. ngajak nglestarikake budaya bangsa, aja nganti ilang kagites budaya manca
c. Negara iki bakal mulya yen kabeh budaya dilestarekake, budaya manca utamane
d. aja nganti ketinggalan jaman nglestarikake budaya iku kuna
39. Maca (karya sastra) kanthi artikulasi, mimik, kinetik, lan volume swara kang becik tur bisa
nggambarake isi lan piweling karya sastra sing diwaca mau, kalebu jenis maca….
a. cepet b. intensif c. ekspresif d. ekstensif
40. Bocah kang gedhe endhase, digethingi kancane. Gedhe endhase tegese yaiku….
a. sugih pengalaman c. sugih omong
b. gumedhe, sombong d. pinter banget
41. Parikan iki bacutna!
Ngasah arit nganti landhep. Dadi murid….
a. kudu tertib b. kudu mlebu c. kudu sinau d. kudu sregep
4
42. Sing diarani tembung lingga, yaiku….
a. tembung sing wis oleh ater-ater c. tembung sing during owah saka asale
b. tembung sing wis oleh seslan d. tembung sing during oleh panambang
43. Imbuhan sing manggon saburine tembung diarani….
a. panambang b. lingga c. atre-ater d. seselan
44. “Arep nandur pelem”.
yen ditulis nganggo aksara jawa yaiku….
a. c.
b. d.
45.
yen ditulis nganggo aksara latin…..
a. Hartinah mangkat sekolah c. Hartinah mulih sekolah
b. Hartinah menyang sekolah d. Hartinah ana sekolah
1. Kembangna gagasan pokok ing ngisor iki!
A. Resike kelas iku tanggung jawabe kabeh warga ing kelas iku
B. Mlaku-mlaku ing saurute pesisir iku nyenengake banget
2. Golekna gagasan pokok saka pada ing ngisor iki!
Enceng gondhok ing Indonesia kalebu gulma, thethukulan sing ngganggu. Sebab bareng
wis tekan ngendi-endi lembayung iki dadi masalah. Kali gedhe kaya Brantas umpamane
mung bisa mili sangisore rungkute enceng gondhok sing oyote, kalebu jenis akar geragih
dawa sa arat-arat iki. Malah ing kali wonokrama tau sakeng kendele nganti kena dipinciki
uwong
3. Salinen ing aksara latin!
a.
b.
4. Tulisen nganggo aksara jawa!
a. Dongeng iku pitutur
b. Tata krama wigatekna
5. Owahana iki nganggo basa karma alus!
a. Aku di celuk Pak Guru dikon menehake layang marang Bapak
