DINAS PENDIDIKAN

SMP NEGERI 3 LAWANG

SOAL UTS GENAP
TAHUN PELAJARAN 2008/2009

Mata Pelajaran : BAHASA DAERAH

Kelas : VII (Tujuh)
Hari, tanggal : Kamis, 19 Maret 2009
Waktu : 10.45 – 09.45 (60 menit)

PETUNJUK UMUM:
1. Tulis nama, kelas, nomor peserta, Anda pada lembar jawab.
2. Arsirlah atau hitamkan huruf A, B, C, dan D yang menurut Anda merupakan jawaban yang paling
tepat.
3. Gunakan pensil 2B, dan penghapus karet yang baik.
4. Apabila ingin mengganti jawaban hapuslah jawaban tersebut dengan karet penghapus dan arsir/
hitamkan jawaban yang benar.

Pilihlah jawaban yang paling benar!

Kutipan ing andhap punika Panjenengan semak, salajengipun kawangsulana pitakon-pitakon ing
adhapipun kantgi milih satunggal pilihan ingkang paling leras

ORA NRIMA

Sawise ditinggal mati wong tuwane, Sabar mung urip karo Mbekyune. Bocah loro mau lumrahe
disebut bocah loro. Sabar lan Mbakyune nduweni watak kang beda. Sabar iku bocah sing jembar
segarane, dhemen tetulung, gedhe tek ade nanging ora gedhe endhase. Saben wengi sabar ndongakake
wong tuwane muga bisa jembar kubure. Wiwit mbiyen mbakyune pancen seneng nggadho ati, kaku
atine tur landhep tembunge. Emane maneh Mbakyune iku nduweni ati ndondhong, pegaweyane mung
odol ayu lan dhemen mbanda tangan.
Bandha donya sing kudune cukup kanggo wragad kawruh ing sekolahan dadi entek resik amarga
watake Mbakyune sing sembrana lan seneng keceh dhuwit iku. Bocah loro dadi mogol sinaune.
Uripe dadi kesakrat. Saben dina Sabar golek kayu ing alas, banjur menyang pasar ngadol kayu
lan golek pegaweyan saanane kanggo nyukupi butuhe. Pancen bocah sing amba jangkahe. Mula saben
dina ana bae sing mbutuhake bau sukune. Mbakyune ing omah mung ngekep dhengkul. Ora ngrewangi
malah mung dolan klenceran. Yen ora ono pangan, Sabar disentak-sentak, disenengi tembung kasar,
ngabangake kuping. Nanging Sabar tetep sabar, ora nate pingget atine amarga ditukari Mbakyune.

1. Kutipan ing inggil kalebet cariyos golongan / jenis….

a. cerita cekak b. geguritan c. alaning lelembut d. wacan bocah

2. Tema utawa wosing cariyos saking wacan bocah ing inggil punika….
a. lelampahipun Sabar lan Mbakyunipun ingkang boten nrima
b. nasibipun tiyang ingkang remen ngapusi
c. sabar ingkang sabar lan jujur
d. mbakyu ingkang kepingin dados ratu

3. Sabar aku pancen bocah kang jembar segarane. Jembar segarane tegese….
a. gumedhe b. gampang ngapura c. drengki srei d. seneng mincing

4. Bandha donyo kanggo sekolah golek ilmu iku entek amarga dientekake mbakyune. Sekolah golek ilmu
iku tembung entare….
a. mikul buku b. rai gedeg c. kegedhen empyok d. ngangsu kawruh

5. Kanggo ngilangake petenge ati, si sabar banjure…ing tlaga.

a. adus b. ngalangi c. mancing d. ndelik

6. Sabar lan mbakyunipun dados sekeca lan boten sara maleh amargi dipun tulungi dening….
a. putri ratu b. kura sakti c. ulam kuning mas d. bajul pethak

1
7. Kayu utawi deling kangge gagang lan cepengen nalika mancing naminipun….
a. senar b. walesan c. umpan d. pancing

8. Wadah iwak anyaman pring, biasane ditalekake ing bangkekan arane….

a. kepis b. remis c. kemis d. amis

9. Amarga ditulungi iwak ing tlaga, sabar lan mbakyune dadi cepak rejekine, tegese yaiku….
a. sugih b. gampang rejekine c. apik omahe d. rejeki kari njupuk

10. Bu, sesuk kowe dikonkong teka menyang sekolahan. Yen matur karo wong tuwa ukarane sing bener
dadi….
a. Bu, mene peyan dikon hang sekolahan
b. Bu, mangke panjenengan dugi teng sekolahan
c. Bu, benjing panjenengan dipun aturi rawuh dhateng sekolahan
d. Bu, benjing sampiyan dipun utus dugi dhateng sekolahan

11. Matur karo wong tuwa guru utawa uwang sing kudu nggunakake basa….
a. ngoko lugu b. ngoko alus c. krama d. madya

12. Kanggo awake dhewe, utawa purusa (wong kapasan-aku, kula) yen matur karo wong liya kudu
nggunakake basa….
a. ngoko lugu b. ngoko andhap c. krama andhap d. krama inggil

13. Tembung ngoko mangan basa krama andhape yaiku….

a. mangan b. nedha c. dhahar d. nyeplok

14. Aku arep mangan. Ukara iku kalebu basa ragam….

a. ngoko lugu b. ngoko alus c. krama andhap d. krama inggil

15. Tuladhane basa ngoko alus/ andhap yaiku….

a. panjenengan kalawau tindak dhateng pundi?
b. sampeyan wau kesah teng pundi?
c. panjenengan mau tindak menyang endi?
d. kowe mau lunga menya endi?

16. Anake mas Barjo iku telu, pinter-pinter kabeh.

Basa ngoko aluse yaiku….
a. yogane mas Barjo iku telu, pinter-pinter sedanten
b. putranipun mas Barjo iku telu, pinter-pinter kabeh
c. yoganipun mas Barjo niku tiga, pinter-pinter sedanten
d. putranipun kang mas Barjo niku tiga, pinter-pinter sedaya

17. Basa ngoko alus iku wujudake campuran antarane….

a. basa ngoko lan basa madya c. basa madya lan basa krama
b. basa madya lan krama inggil d. basa ngoko lan basa krama

18. Mbak Arini ora sida sare ing Singosari sebab dikabari yen eyang gerah. Kalebu basa….
a. ngoko lugu b. ngoko andhap c. krama andhap d. krama inggil

19. Bocah-bocah sing arep nggarap PR padha bingung ngadhepi soal ulangan dina iki. Kalebu basa….
a. ngoko lugu b. ngoko andhap c. krama andhap d. krama inggil

20. Sapa bae sing diceluk lan dikongkon, ora kena semayo!. Basa ngoko aluse yaiku….
a. sapa bae sing ditimbali lan diutus, ora pareng semoyo!
b. sapa bae sing diaturi lan dikengken, ora pareng semados!
c. sinten mawon ingkang dipuntimbali lan diutus, boten pareng semados!
d. sinten mawon ingkang dipun aturi lan dipun kengken, boten pareng semoyo!

21. Nalika para siswa ngginakaken basa krama, kangge utama purusa (kula) dipun gunakaken basa….
a. ngoko b. madya c. krama andhap d. krama inggil

22. Basa ragam krama inggil kanggenipun tumrap….

a. utama purusa lan madyama purusa c. utama purusa lan pratama purusa
b. madyama purusa lan prama purusa d. madyama purusa

2
23. Kalebet madyama purusa inggih punika….
a. aku, kula, dalem, kawula c. kowe, koen, sampeyan, penjenengan
b. dheweke, piyambakipun, si anu d. aku, kowe, dheweke

24. Pak Sin nekani undhangan karo kabeh kulawargane. Dipun saling ing basa krama alus….
a. Pak Sin nduweni undhangan kalih sedanten kulawarganipun
b. Pak sin ndugeni undhangan kaliyan sedaya kulawarganipun
c. Pak Sin ngrawuhi undhangan kaliyan sedaya kaluwarganipun
d. Pak Sin ngrawuhi undhangan kalih sedanten kulawarganipun

25. Aku njaluk pangapura, sebab ora bisa melu mangan dina iki. Manawa kesalin ing basa krama….
a. kula nyuwun pangapunten sebab boten saget tumut nedha dinten niki
b. kula nyuwun pangapunten, sebab boten sagah ndherek dhahar dinten niki
c. kawula mundhut pangalesami, sebab boten saget dherek dhahar dinten puniki
d. aku nedhi sepunten, sebab ora bisa melu dhahar dina niki

26. Wingi kula sampun….menawi madharan kula….

a. ngendika, gerah b. ngendika, sakit c. matur, gerak d. matur, sakit

27. ….kula niki langkung alit tinimbang……Pak Dhe

a. asta, tangane b. asta, astanipun c. tangan, tanganipun d. tangan, astanipun

28. Sedina aku adus kaping telu. Basa kramanipun….

a. sedinten kula siram kaping tiga c. sedina aku siram kaping tiga
b. sedinten kawula adus kaping telu d. sedinten kula adus kaping tiga

29. Nalika Bapak mangan aku adus jabar-jebur ing jedhing buri. Basa kramanipun….
a. nalika Bapak nedha, kula adus jebar-jebur ing jedhing wingking
b. nalika Bapak dhahar kula adus jebar-jebur ing jedhing wingking
c. nalika Bapak dhahar kula siram jebar-jebur ing jedhing wingking
d. nalika Bapak nedha kula siram jebar-jebur ing jedhing wingking

30. Dhateng pundhi kesahipun Rayipun Sadrana. Kula boten sumerep, Paman. Basa ngoko lugunipun….
a. ing endi ilange adhilu si Sadrana, aku ora ngerti, paman
b. ndhik endi mlayune adhiku si Sadrana, aku ora ngurus, paman
c. nang endi budhale adhiku si Sadrana, aku ora ngurus, paman
d. menyang endi lungane adhiku si sadrana, aku ora weruh, paman

31. sony nelpon bulike. Arep matur yen simbah wis oleh mulih saka rumah sakit. Matur Sony….
a. sugeng enjang, mbah niki mangke bulk mpun wangsul saking griya sakit
b. sugeng enjing, Bulik kalih eyang niki mangke saged wangsul dhateng griya sakit
c. Bulik, amarga mpun siyang mangke sonten eyang sampun pareng kondur griya sakit
d. sugeng enjing, Bulik ngaturi pirsa, eyang sampun pareng kondur saking griya sakit

32. tembung kang tulisane padha, nanging pacapane beda lan Manawa di trepake ing ukara nduweni
teges kang beda diarani….
a. hiponimi b. homofon c. homonym d. homograf

33.

Menawa di tulis nganggo aksara latin yaiku….

a. nduwe kelakuwan becik c. nduweni kelakuan becik
b. nduweni kelakuan apik d. anduwe lelakon apik

34.

Yen ditulis latin yaiku….

a. gunung kae dak gambar saka kene c. gunung kae dak gambar saka kana
b. gunung kae dak gambari saka kene d. gunung kae dak gambarake saka kana

3
35. Tembung “nggawa” menawa ditulis jawa dadi….

a. b. c. d.

36. “Dina Pahlawan” yen ditulis nganggo aksara jawa yaiku….

a. c.

b. d.

37. “Kenthongan pring” menawa ditulis nganggo aksara jawa yaiku….

a. c.

b. d.

38. ……asmanipun Bapak panjenengan?

a. ing pundi b. sinten c. pinten d. kala menapa

39. wujude pasangan yaiku….

a. b. c. d.

40. iki diarani sandhangan….

a. swara b. panyigeg c. wyanjana d. pangkon

35. Tembung “nggawa” menawa ditulis jawa dadi….

a. b. c. d.

36. “Dina Pahlawan” yen ditulis nganggo aksara jawa yaiku….

a. c.

b. d.

37. “Kenthongan pring” menawa ditulis nganggo aksara jawa yaiku….

a. c.

b. d.

38. ……asmanipun Bapak panjenengan?

a. ing pundi b. sinten c. pinten d. kala menapa

39. wujude pasangan yaiku….

a. b. c. d.

iki diarani sandhangan….

a. swara b. panyigeg c. wyanjana d. pangkon