Tradita

Trishtimi

Intervista

Ruanda, aty ku grat po komandojn

NE FA Q E N 1 4

Rreziku q krcnon zemrn e grave

NE FA Q E N 1 5

Kriza e mediave? M i mir falimenti

NE FA Q E N 2 0

Drejtor Kryeredaktor

BESNIK MYFTARI URIM BAJRAMI

Adresa e redaksis: Rr. Sami Frashri, Pallatet e Aviacionit, Nr. 4 Tel: 04 2 272 565 069 20 35 300 E-mail: info@gazeta-shqip.com

V i t i IV - Nr.62 ( 1073)

E shtun, 7 mars 2009

E prditshme e pavarur

mimi 50 lek, 1.5 euro

w w w.gazeta-shqip.com

SEKS-SKANDALI/ Pas publikimit t videos reagon edhe Konferenca e Rektorve: Nj njeri i till nuk mund t jet m profesor

Zv/drejtoresha e Fiks Fare

Pango digjet edhe si pedagog

Topi: Pse e firmosa pa hezitim shkarkimin nga detyra t ministrit
ideoja-skandal e ish-ministrit t Kulturs, Ylli Pango, q dshmon abuzim t detyrs dhe shkelje t etiks n pun, po i shton koston faturs q duhet t paguaj ish-kreu iTurizmit. Pas shkarkimit nga detyra si ministr, pas "ftesave" me tone t forta t parlamentarve pr lnie t mandatit t deputetit, n listn e krkesave Pangos i shtohet ...
NE FA Q ET 3,5

Haxhiaj: Pangon, si e realizuam

Rrfimi i plot i ish-vartses

Mbrrin denoncimi nr. 2 pr ish-ministrin

NE FA Q EN 2

MBERTHECKAT QE ZBERTHEJNE PANGON

A N D R E A S T E FANI

FAMILJA NE KTHETRA RRENIMI

A L E K S A N D E R I PA

brojtja q ish-ministri Pango prpiqet t'i bj vetvetes sht nj tjetr sinjal i rrezikimit t frikshm t standardeve morale t opinioneve. Nse nuk do t qe kshtu, ish-ministri nuk do t guxonte t mbrohej publikisht pr at q nuk mund t mbrohet. Por ai beson se grryerja e moralit sht e thell dhe e shtrir jo vetm n klasn politike t kalbur, por edhe n elektoratin q e voton prej vitesh kt klas politike. Shpresa e tij e mbetur, fija shptimtare e barit ku sht...
NE FA Q EN 9

T
NE FA Q EN 4

eatri Kombtar i nj vendi ka shum mnyra pr t dshmuar se sht i vogl si godin e si sken, prball prurjes dhe triumfit artistik. Letrsia pr sken, si n rastin e "Filumena Marturano"-s, ka gjithmon shansin pr t dshmuar kohezion dhe pr t ruajtur vlern aktuale t saj. Vepra e Edoardo de Filippo-s, e ngjizur n kohn e Lufts s Dyt...
NE FA Q EN 9

Sot, suplementi bashk me Shqip

Shptohet nga vetmbytja. Dy xhaxhallart e rrahn me grushte brenda n makin, e gjetn n nj fest

Bjordi zbut Adelajdn, Zhuljeta ia lyp Arjonit

Adoleshentja, akt publik tek ura e Lans

Vendimi

Shqipria blen 70 mij USD aksione te Korporata Islamike

NE FA Q EN 21

gjakosur n fytyr dhe trup, ka ikur nga makina, ka dal tek ura e Lans, n afrsi t Rrugs s Elbasanit n Tiran, dhe ka tentuar t hidhet, me qllim pr t'i dhn fund jets, pasi kishte frik t kthehej...
NE FA Q EN 11

OSSH

Pas privatizimit, qeveria i heq 38 milion euro borxhe

NE FA Q EN 21

Po l i t i k Po pengon planin urbanistik. Prisja ndjes pr Pangon

The Guardian

Berisha-Rama, replika n distanc pr legalizimet

MIDIS KOLLITJEVE
ALBIN KURTI

rish m mbrtheu kollitja e that. Ndodhesha pran stufs, tashm nuk kisha t ftoht, por kot. Zgjati m shum se zakonisht. Aq shum m thernin mushkrit, saq s'm vinte turp q dhoma...
NE FA Q EN 8 NE FA Q EN 6

S
NE

Pse duhet t krkojm nj Kadare disident...?

NE FA Q E N 2 9

GAZETA S H Q I P

PER

R E K LA M A

KO N TA KT O N I

N U M R AT: 0 6 9 2 0 5 0 4 2 0 F A X 0 4 2 7 2 5 6 7 0 6 9 2 0 5 0 4 5 8

marketing@gazeta-shqip.com

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009

POLITIKE SPECIALE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

INTERVISTA/ Zv/drejtoresha e Fiks Fare tregon momentet q nga fillimi i investigimit e deri te reagimet pas transmetimit

Haxhiaj: Si e realizuam Pangon

v/drejtoresha e emisionit investigativ, Fiks Fare, Denisa Haxhiaj, tregon se si u realizua skandali Pango dhe t gjitha momentet q nga fillimi i investigimit e deri te reagimet pas transmetimit n Top Channel. Ishte nj rreth shum i ngusht njerzish n Fiks Fare q kishte dijeni pr prmbajtjen e atyre sekuencave filmike. Njerz t shumt, jasht redaksis, ishin kurioz t dinin emrin e zyrtarit, nse ishte ministr apo jo, ose far abuzimi kishim zbuluar. Telefonata pa fund. Nj dit e tejmbushur me pun. T gjitha pamjet filmike u hodhn n pikat e montazhit n momentin kur u b njoftimi. I gjith materiali ishte bruto. Materiali filmik ishte shum i gjat, kishte shum filmime. Ti prmblidhje n nj emision t vetm, ishte shum e vshtir. Prandaj jan br shkurtime. Por e theksoj edhe nj her. Ishin shkurtime q nuk kan cenuar apo shtrembruar prmbajtjen dhe as t vrtetn, thekson Haxhiaj, gjat nj interviste pr gazetn Shqip. Denisa, urime pr investigimin gazetaresk m t arrir ndonjher n Shqipri. Si nisi investigimi pr rastin Pango, pse Pango, kur filloi dhe sa dit zgjati? Investigimi pr rastin Pango nisi pas ardhjes n redaksin ton t nj vajze, e cila ishte mjaft e shqetsuar, pasi kishte dal nga nj takim me ish-ministrin e Kulturs, zotin Ylli Pango. Ajo kishte shkuar me CV-n e saj n dor, pr t krkuar nj vend pune. Ishte nj vajz me shkoll t lart. Ministri e priti, por i krkoi takim jasht ministris, pas orarit zyrtar. Kt fakt, vajza erdhi dhe e tregoi e tmerruar n redaksin ton. Pra, titullari m i lart i ministris i krkoi takim pasdite, jo n institucion, por diku jasht tij. N kto momente vendosm t ndjekim rrjedhn e ngjarjeve q do t pasonin. Pra, pas reagimit t vajzs pr provokimet e ministrit, u prdorn kamerat e fshehta. N zyr kishin kmbyer numrat e telefonit. Pas takimit n zyr, Pango i bie telefonit t vajzs, e cila nuk e ngre, por vjen n zyrat tona. Dhe telefonata q i bri ministri sht e regjistruar n redaksin ton. Telefonatat q pasuan jan t gjitha t regjistruara, por pr arsye kohe ne nuk mund t transmetonim at dit gjithka. Telefonata jon e par nuk kishte asnj lloj provokimi dhe ishte thjesht prgjigje ndaj telefonats s humbur t ministrit, i cili kmbngul ta takoj vajzn n nj vend jasht ministris, madje dhe jasht orarit t puns. Madje nxehet dhe mrzitet kur vajza nuk i paraqitet n takimin e fiksuar n nj zyr Instituti, q e ka t tijn. Ministri i propozoi ta marr n makinn e tij, me shoferin e tij. Sa zgjati investigimi? Mund t them se ka filluar n ditt e fundit t muajit janar. Ka qen investigim i shprndar n dit t ndryshme pr gati tre jav. Prse u trhoq vajza e par nga vijimi i kamerave t fshehta? Jua tha arsyet? Bisedat e vajzs s par me ministrin Pango u mbylln me disa telefonata dhe nj takim t fundit n zyrn e tij, takim t cilin e ndoqt t enjten n mbrmje, n Top Story. Ministri kmbnguli pr takime jasht ministris, por vajza, e cila nuk ishte gazetare e departamentit Fiks Fare, nuk pranoi t hyj n kt loj dhe nuk donte t takohej vetm pr vetm me Pangon. Kishte frik. Vajza e dyt, gazetarja e Fiks Fare, shkoi n shtpin e Pangos. A kishit frik se n ndonj moment ajo mund t zbulohej dhe mund ishte n rrezik (ndodhej e vetme n shtpin e ministrit)? Ishin marr masa pr nj skenar t till? Gazetarja, e cila u takua me Pangon, n shtpin e tij, sht nj gazetare me prvoj disavjeare n departamentin ton. Gjat gjith kohs kur ajo ka qen brenda n shtpin e ish-ministrit, grupi i puns s Fiks Fare priste pak metra larg vils s Pangos dhe ishte vazhdimisht n kontakt me gazetaren. Pra, ndiqte do lvizje t saj. Vet vajza X, sikurse njihet tashm, a pati frik dhe si e prballoi takimin pikant me Pangon? Frik jo. Ishte e shqetsuar, e tronditur, nuk e priste nj reagim t till. Me zgjuarsi

iu shmang veprimeve t Pangos. Zoti Pango e njeh tashm vajzn q kishte me vete kamern e Fiks-it. A sht ndjer ajo e krcnuar apo e shqetsuar pas transmetimit t skandalit? Ajo sht e shqetsuar pr ngjyrimet q mundohen ti japin disa individ puns q ajo bri: tentativave t zotit Pango pr ta cilsuar si provokim krkesn e saj pr nj vend pune, vajtjen n shtpin e tij, ku ai e krkoi pr ti uar dokumentet e aplikimit pr vendin e puns... Ishte e vshtir t merrej vendimi pr t investiguar nj de-

putet, q nuk mund t hetohet as nga prokuroria pa lejen e Kuvendit? Nuk ka arsye se prse t marrim leje nga Kuvendi pr t denoncuar abuzimet e nj zyrtari, qoft ky edhe deputet. U bindm q nuk ishte vajza q e provokoi ministrin pr ti ln takime jasht ministris, por ishte vet ministri q ia krkon kt gj. Pr ta uar deri n fund verifikimin ton, uam nj gazetaren ton t Fiks-it, pr t krkuar pun. I tham q t mos bj asnj provokim, por thjesht t krkonte pun dhe t priste reagimin e ministrit. Kt e bm sikurse veprojm

Argumentet pr do akuz t ish-ministrit t Kulturs

Fiks-i u prgjigjet pretendimeve t Pangos

iks Fare dje ka transmetuar pr publikun shkurtimet e bisedave t regjistruara me ish-ministrin e Kulturs, zotin Ylli Pango. Zoti Pango, dy dit m par pretendoi se n filmimet e transmetuara n Fiks Fare ishin br shkurtime t qllimshme pr t dmtuar figurn e tij. Ai pretendoi pra se ishin br shkurtime. T gjitha shkurtimet e kryera n filmimet e transmetuara tri dit m par ishin shkurtime teknike, pra materiale t panevojshme, ose q ishin t pamundura t prfshiheshin n transmetim, pr shkak t kohs televizive q kishte n dispozicion emisioni Fiks Fare. Pango: Gazetarja, e njohura ime Gjat intervists s tij n emisionin Opinion, zoti Pango pretendoi se e njihte gazetaren prej kohsh. Por Fiks Fare ritransmetoi edhe nj her dje pjesza nga dialogu q Pango bnte n zyrn e tij, n ministri, me gazetaren, ku i krkon numrin e telefonit. M pas, n viln e tij, zoti Pango e pyet gazetaren se ku kishte punuar. uditet kur mson se kishte punuar n nj bank pr shtat muaj. Mson q gazetarja kishte mbaruar shkolln, vitin e kaluar. Madje, gjat biseds, gazetarja e uron ministrin pr detyrn q ka marr n qeveri. Ministri i prgjigjet: Euu, u b dy vjet e gjysm. Domethn ministri nuk e ka takuar t

paktn vitet e fundit. Pango: Gazetarja erdhi vet n shtpin time Nj tjetr pretendim i zotit Pango sht se gazetarja i shkoi vet n shtpi. Nj tjetr sekuenc, e shkurtuar n Fiks Fare, ishte momenti kur gazetarja e Fiks-it del nga zyra e Pangos n ministri. Ajo e pyeti se kur do tia onte dokumentet pr pun dhe ai i la takim pasdite, pas ors 19:00, madje prerazi i tha se do ti telefonoj vet. M pas, ministri i drgoi mesazh n celular, i la takim n Qytetin Studenti dhe e priti n nj vil, q m pas e shpjegon se sht shtpia e tij. Gazetarja, e uditur, i prsrit dy her se pse spo e priste n zyrn e tij. Ai i prgjigjet se zotron gjith kt vil, madje i tregon edhe oxhakun n t ash-

tuquajturn zyr private. Pango: Gazetarja, treerek e zhveshur Gjithashtu, Fiks Fare transmetoi dje pamjet e hyrjes s gazetares n viln e Pangos, me veshje dimri, pra me xhup t zi dhe pantallona. Madje, vet Pango n momentin kur gazetarja hyn n shtpin e tij, i krkoi t heq xhupin. Pra, vajza nuk ishte treerek lakuriq, sikurse pretendon ai. Gazetarja, 3 her n ministri Ish-ministri gnjen kur deklaron se gazetarja nuk i kishte shkuar asnjher n ministri pr ti krkuar pun. Fiks Fare transmetoi pamje filmike, gjat t cilave vrtetohet se gazetarja e Fiks-it pret me or t tra prpara Ministris s Kulturs, q t takoj zotin Pango, pr t zn nj vend pune. Takon dy her recepsionisten e ministris, nj her shoferin e zotit Pango, i cili i rekomandon t pres orn 14:00, kur ministri del nga zyra. Takon m pas vet ministrin, i cili nuk shpreh asnj shenj njohjeje me vajzn q e priste te dera e dikasterit. E pyet se kush ishte dhe far krkonte dhe i l takim pr t nesrmen n mngjes. Madje, shofert e tjer t ksaj ministrie i rekomandojn gazetares q ta pres Pangon, n mnyr q ai ta shoh vet, sepse ministri, sipas tyre, femrat e bukura i pret vet n zyr.

me t gjith. Domethn, nse vjen nj pacient dhe ankohet se mjeku i krkon para, ne drgojm punonjsin ton pr ta verifikuar; nse na thon se n nj tender shprndajn lek pr t mos marr pjes, drgojm kamerat e fshehta pr verifikim. T njjtn gj bm edhe me kt rast. I tham vajzs son q t mos bnte asnj provokim, por thjesht t krkonte pun e t priste reagimin e ministrit. Pra, kjo sht puna jon e prditshme. Disa prfaqsues t mazhorancs, por edhe disa opinionist, e kan konsideruar t tepruar hyrjen me kamera t fshehta n shtpin e nj ministri. Cili sht komenti juaj? Nuk ishte gazetarja jon q krkoi takim n shtpin e ministrit. Gazetarja, me dosjen e saj, ku kishte t gjith dokumentacionin q i krkoi ministri, prpara se t dilte nga zyra e zotit Pango n ministri, e pyeti se kur duhet tia onte dokumentet. Ai i tha pr pasdite, rreth ors 18:00-19:00 dhe se do ta telefononte vet. Gazetarja prsri e pyeti nse do ta takonte n ministri, por Pango iu prgjigj prerazi q do ta telefononte. M pas, erdhi mesazhi n orn 21:15 dhe ministri la takim n shtpin e tij. Sjellja e ministrit bie ndesh me ligjin, dhe jo demaskimi q i bm ne ktij fenomeni. Nuk ishte nj rastsi, por ishin dy raste t njjta, q i vrtetuam njri pas tjetrit, n nj hark kohor t shkurtr. Ndonjher sht e vshtir t gjesh at vijn e holl q ndan detyrn e nj gazetari dhe privatsin e nj zyrtari? Sa e vshtir ishte ta respektonit kt? Ne nuk kemi cenuar jetn private t ish-ministrit. Ne nuk e provokuam ministrin, nuk cenuam privatsin e tij dhe t askujt. N momentin kur nj zyrtar abuzon me postin, me detyrn, shkel ligjin dhe ne sjellim fakte filmike, ather kjo nuk sht shkelje e privatsis. Si ka qen pr ju dhe stafin e Fiks Fare dita kur n mbrmje do ta transmetonit materialin? M par ai ishte paralajmruar n Top Channel dhe n gazetn Shqip, ndaj duam t dim situatn e asaj dite. Keni pasur shum telefonata, mesazhe, interesime, prpjekje pr bllokim etj.? Ato 24 or kan qen t mbushura me tension. Ishte nj rreth shum i ngusht njerzish n Fiks Fare, q kishte dijeni pr prmbajtjen e atyre sekuencave filmike. Njerz t shumt, jasht redaksis, ishin kurioz t dinin emrin e zyrtarit, nse ishte ministr apo jo, ose far abuzimi kishim zbuluar. Telefonata pa fund. Nj dit e tejmbushur me pun. T gjitha pamjet filmike u hodhn n pikat e montazhit n momentin kur u b njoftimi. I gjith materiali ishte bruto. Materiali filmik ishte shum i gjat, kishte shum filmime. Ti prmblidhje n nj emision t vetm, ishte shum e vshtir. Prandaj jan br shkurtime. Por e theksoj edhe nj her. Ishin shkurtime q nuk kan cenuar apo shtrembruar prmbajtjen dhe as t vrtetn. sht montuar dhe titruar n nj koh rekord. Kolegt gazetar t mediave t tjera, sapo u dha njoftimi n Top Channel, krkonin nj kopje t materialeve. Pr ne, ishte nj ngjarje shum e rndsishme. Deri n momentin kur ka mbaruar transmetimi i emisionit, kemi qen n redaksi, duke shpresuar t mos kishte asnj gabim, q mund t na kishte shptuar n at dit aq intensive. A ka ende pjes t papublikuara t xhirimeve? Nse po, prse bhet fjal dhe prse nuk u transmetuan? E thash edhe pak m lart, q jan br shkurtime dhe montim artistik i materialeve. Nuk sht cenuar prmbajtja, nuk sht shtrembruar e vrteta. T gjitha lvizjet dhe veprimet e gazetares son dhe vajzs q sht takuar n fillim me zotin Pango jan t filmuara. Jan t regjistruara edhe shum telefonata t tjera, q nuk mund ti transmetonim pr efekt kohe, pasi n televizion edhe koha sht e limituar. Materiali filmik bruto sht shum i gjat, por pjest m t rndsishme tashm jan br publike.

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009

POLITIKE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Ylli Pango digjet edhe si pedagog

Pas videos-skandal t ish-ministrit t Kulturs, reagon kryetari i Konferencs s Rektorve

ideoja-skandal e ishministrit t Kulturs, Ylli Pango, q dshmon abuzim t detyrs dhe shkelje t etiks n pun, po i shton koston faturs q duhet t paguaj ish-kreu i Turizmit. Pas shkarkimit nga detyra si ministr, pas ftesave me tone t forta t parlamentarve pr lnie t mandatit t deputetit, n listn e krkesave Pangos i shtohet edhe nj tjetr sugjerim; largimi nga puna si pedagog n Fakultetin e Shkencave Sociale, pjes e Universitetit t Tirans. Pas detyrs si ministr, Ylli Pango rrezikon edhe statusin si pedagog. Dje kryetari i Konferencs s Rektorve, Jorgo Kaani, ka deklaruar se ish-ministrit t Kulturs, Ylli Pango, i duhet hequr edhe statusi i pedagogut, pasi ka shkelur ligjin e arsimit t lart. Nj pedagog i till nuk mund t jet antar i stafit ekonomik. Cili do t ishte ai prind do ta kishte t pamundur tia besonte fmijt nj edukatori, t cilit i sht shembur baza e moralit, deklaroi dje zyrtarisht kryetari i Konferencs s Rektorve. Sipas Kaanit, pas ksaj ngjarjeje rektori i Universitetit t Tirans, por edhe dekani i Shkencave Sociale duhet t vendosin n zbatim dispozitat e parashikuara n ligjin e Arsimit t Lart. N kt rast, legjislacioni n fuqi zhvesh Pangon nga statusi i pedagogut. Ishministri i Kulturs, Ylli Pango, ka qen pr disa vite dekan dhe pedagog n Fakultetin e Shkencave Sociale. Q nga emrimi i tij n krye t problemeve t Turizmit, Kulturs, Rinis dhe Sporteve, pr shkak t angazhimit n politik, Ylli Pango punonte si pedagog i jashtm. Deri tani asnj ankes, sugjerim apo deklarat zyrtare nuk ka ardhur as nga Rektorati i Universitetit t Tirans dhe as nga Dekanati i Fakultetit t Shkencave Sociale n kryeqytet. N katedrn e improvizuar t Shkencave Sociale, n auditort e marr borxh nga Fakulteti i Shkencave t Natyrs, student dhe pedagog kan vijuar normalisht punn edhe pas publikimit t videos-skandal t pedagogut dhe bashkpuntorit t tyre. Sipas studentve, profesori Pango vazhdonte t jepte msim n fakultet, edhe pse me or t kufizuara. Edhe gjat tre muajve t fundit, n kohn kur Shkencat Sociale jan transferuar n auditor t marr borxh, Pango sht paraqitur pr t dhn ort e msimit q i takojn, sipas grafikut t vendosur nga Fakulteti i Shkencave Sociale. Lndt q jep zakonisht profesor Pango jan Psikoterapi dhe Psikologji Sociale, ndonse lnda baz pr t ciln ai ka kryer studimet e larta sht Matematika. Pr vite me radh, edhe pr shkak t angazhimeve n politik apo n krye t Fakultetit t Shkencave Sociale, Pango sht ndihmuar edhe nga asistent, t cilt jepnin lndn e tij n or t prcaktuara, prmes nj grafiku t posam pr ecurin e puns normale t msimdhnies n fakultet. Sakaq, Dekanati i Shkencave Sociale ende nuk ka reaguar publikisht lidhur me ngjarjen q ka prfshir njrin nga antart e trups s tyre pedagogjike, ish-dekanin e Shkencave Sociale, Ylli Pangon. L. Mixha

Ligji i Arsimit t Lart

Kshilli i Etiks duhet t shqyrtoj shtjen Pango

L
igji pr arsimin e lart, i miratuar dy vite m par, parashikon nj struktur t posame q lidhet me etikn n universitetet publike dhe private. Ndrkoh q pr rastet e shkeljes s ksaj etike sht kjo struktur ajo q kryen propozimet pran rektoratit t universitetit pr gjetjen e nj zgjidhjeje pr shtje t ndryshme. Kshilli i Etiks ngrihet pran institucioneve t arsimit t lart dhe diskuton probleme t etiks s jets universitare. Ai i bn propozime rektorit pr kto shtje, saktson ligji pr Arsimin e Lart. Antart e kshillit t etiks przgjidhen nga senati akademik. Ndrkoh q kshilla t etiks mund t ngrihen edhe pran fakulteteve. Gjithashtu, ligji i arsimit t lart i mshon faktit se prbrja, t drejtat, detyrat, organizimi e funksionimi i kshillit t etiks prcaktohen n statutet e institucioneve t arsimit t lart, si dhe n rregulloret e tyre t brendshme. Edhe n rastin konkret, at t skandalit t br publik t ish-ministrit t Kulturs, Rinis dhe Sporteve, njkohsisht edhe pjes e trups akademike t universitetit t Tirans, propozimi pr mospranimin e tij m tej n radht universitare ka ardhur nga Konferenca e Rektorve. Rektorati i UT-s sht n pritje t nj propozimi konkret, edhe n prputhje me ligjin e arsimit t lart duhet t vij pasi t shqyrtohet n Kshillin e Etiks s ktij institucioni, mbi shtjen e mospranimit m gjat n auditort e tij nj person t prfshir n nj skandal seksual dhe abuzim me detyrn.

Konflikti

Pretendimi: Ka shkelur statutin e ksaj strukture sportive

Federata e Mundjes, padi pr ish-ministrin Pango

ikur t mos mjaftonte skandali me sfond seksual dhe shkarkimi nga posti n Ministrin e Turizmit, Kulturs, Rinis dhe Sporteve, tashm Ylli Pango duhet t prballet edhe me sulmet e komunitetit sportiv. Federata Shqiptare e Mundjes ka br nj padi n gjykat pr ishministrin Pango, me pretendimin se ai ka shkelur ligjet e shtetit shqiptar dhe statutin e ksaj federate, duke legjitimuar Asamblen e dats 5 janar 2009, e cila u shndrrua n nj aren dhune. Sot (dje) do t paraqitemi n gjykat pr t ngritur padi kundr ish-ministrit, i cili ka vepruar n kundrshtim me ligjet n fuqi dhe statutin e FSHM-s, duke njohur nj proces t parregullt, deklaroi sekretari Viron Bezhani. Ne si institucion duhej t ishim lajmruar pr zhvillimin e ktyre zgjedhjeve 30 dit prpara, por kjo nuk ndodhi. Prvese n gjykat, do t ankohemi edhe n Federatn Botrore t Mundjes. N Federatn e Mundjes, probleme ka pasur edhe n asamblen e mparshme, at t zhvilluar m 19 nntor, ku nuk munguan skenat e dhunshme. FILA nuk i ka njohur kto procese, por kjo nuk e ka ndaluar ish-ministrin q t njihte si president t ri t FSHM-s, Alban Zenelin, dhe antart e rinj t kryesis. Gjat puns 2-vjeare si titullar i sportit, Pango pati mjaft frkime me drejtuesit e federatave, pr shkak t ndrhyrjeve. Vetm pak koh m par ai cilsoi si t suksesshm procesin zgjedhor n 29 federata t shumsportshit. A.M

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009

POLITIKE SPECIALE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Nj ish-punonjse e MKTRS-s rrfen pr udhtimin jasht shtetit me ish-ministrin dhe shkarkimin nga detyra nj dit pas kthimit

Denoncimi nr. 2 pr Pangon

Ta ka krkuar dhe nuk ia ke dhn?. Disa m than: Po ti, pse sia dhe?
JONIDA AZIZAJ*

jo q po ju rrfej sht nj dshmi shum e vrtet. Deri n janar t vitit 2008, un isha punonjse n Ministrin e Kulturs, Turizmit, Rinis dhe Sporteve, me detyr specialiste n Drejtorin e Arteve. Punoja prej tre vjet e gjysm n kt ministri. Ardhja e zotit Pango n detyr, u shoqrua me nj lvizje t madhe funksionarsh, drejtorsh e specialistsh. Fjala e par q ministri na tha n mbledhjen e tij ishte: Un di gjithka ndodh n kt ministri. Nuk kam ardhur me list q t heq njerz nga puna. Mos m paragjykoni, q t mos ju paragjykoj. Na krkoi ide dhe projekte t reja pr do Drejtori. Personalisht mu duk shum pozitiv, dhe gati-gati mu dukn t padrejta thashethemet q deri n at koh kishin qarkulluar se ai ishte maniak pas femrave, dhe i detyronte studentet e tij pr t br marrdhnie seksuale, e m pas tu jepte provimet. Skicova disa projekte q i kisha ndr mend prej kohsh, dhe i dorzova me protokoll n paradhomn e ministrit, ku e takova zyrtarisht dhe personalisht. Folm pak pr projektet dhe pr at far kisha br un deri tani n ministri dhe n eksperiencn time disa vjeare n pun. Takimi ishte shum i shkurtr dhe ministri mu duk njeri shum serioz dhe jo djalli me brir, q na ishte prshkruar. Vetm dy muaj pas ktij takimi, shefi i Kabinetit m krkoi pasaportn time, me arsyen se do t nxirreshin disa viza pune Shengen, pr do prfaqsues t nj Drejtorie. Kshtu kur, t kishte udhtime pune jasht shtetit, nuk do kishte vonesa npr radh ambasadash. Nga Drejtoria ime isha zgjedhur un. Pasi pyeta t tjert, lidhur me kt shtje mora vesh, se askujt tjetr nuk i ishte krkuar pasaporta pr nj procedur t till. Gati dhjet dit pas ksaj, mua m thrret ministri n zyr, pasi po bnte nj sistemim t ri n organigramn e Ministris. M pyeti nse isha mir me at pozicion. I thash se isha shum mir. M krkoi numrin tim t telefonit si dhe m bri nj zile. Un nuk e pyeta pr pasaportn dhe ai nuk m tha gj pr procedurat e sipr prmendura. Pasaporta ime qndroi tre muaj n sirtarin e zyrs s shefit t Kabinetit, m pas un shkova e trhoqa, sepse m duhej. Shefi i Kabinetit e nxori nga sirtari ma dha, pa m thn asnj fjal lidhur me vizat. Sigurisht nuk kishte asnj viz Shengen aty. Nj fund-korriku, m thrret zoti ministr n zyr, pr nj projekt i cili nuk varej nga un, por nga shefja ime, e cila n at koh ishte me pushime. M pyet pr projektin. M pas m pyeti se ku do i bja pushimet e vers. I thash: n qytetin tim t lindjes me familjen time. M tha se duhet t punoja m shum. I fola pr nj projekt veror dhe artistik q un kisha menduar. M tha se nuk vlente. Mua m duhej t trajnohesha jasht shtetit, pr promovimin e turizmit. I thash se isha specialiste e arteve. Por takimi u mbyll me flasim, dhe duhet t integrohesh m shum. N muajin shtator njoftohem nga zyra e Marrdhnieve me Jasht pr nj udhtim n Suedi. Ishte nj tavolin pr turizmin, ku un duhet t shoqroja ministrin. Ftesa vinte nga nj organizat private, e cila organizonte nj konferenc. Nuk pranova t shkoja, dhe m pas mora vesh se ai udhtim nuk u b. N nntor t 2007, m komunikojn se duhet t shkoja me ministrin n Panairin Ndrkombtar t Turizmit, i cili zhvilloj n Angli. M than se do ishte nj grup i madh pune, nga Agjencia Kombtare e Turizmit, ndrsa prezenca ime ishte e domosdoshme, pasi nevojitej nj vajz e paraqitshme, q t fliste gjuhn angleze, e cila do t qndronte n pavijonin ton t hapur n World Travel Market. Fillimisht doja t thoja jo, pasi pozicioni im i puns nuk prkonte me at detyr, por duke qen se pas ksaj mund t isha pushuar nga puna pr mosrealizim t detyrave t ngarkuara, vendosa t pranoja. Shkuam n Londr. N grupin e ministris isha un, kshilltari i ministrit pr Turizmin, shefi i Kabinetit dhe shefja e Marrdhnieve me Jasht. Kur hyra n avion, kta t tre i gjeta t ulur bashk, vendi im ishte pas tyre. Sapo u ula, shoh edhe ministrin t hyj, dhe uditrisht vendi i tij ishte afr vendit tim. Kush tha se ministrat udhtojn n bisness klas?! Pas prshndetjeve t para, e pyeta ministrin se prse isha edhe un n at udhtim. M tha se prezenca ime duhej pr promovimin e turizmit shqiptar n bot, n World Travel Market. I thash se n ministri ishte par shum keq ky udhtim, pasi un, si specialiste e arteve, shkoja pr nj udhtim turizmi. Folm pr projektet e Drejtoris s Arteve, dhe ministri ishte i paknaqur nga puna jon, ndrkoh ne kishim dy muaj q i onin Projektin pr dramn shqipe dhe ai nuk na e firmoste. M pyeti nse e kisha shoqruar ministrin paraardhs, n udhtimet e tij jasht shtetit, dhe i thash se nuk kishte ndodhur asnjher. Mbrritm n Londr n orn 23.00 dhe n hotel n orn 24.00. Shefi i Kabinetit donte t shkonin n pub, bashk me kshilltarin e ministrit. Un nuk pranova dhe u krkova axhendn pr t nesrmen. M than se do flisnim n mngjes. U ngrita n mngjes shum hert, pr shkak edhe t ndryshimit t ors. Vetm n

orn 9.00 m marrin n telefonin e hotelit dhe m thon t zbrisja posht. Ndrkoh vjen n dhom dhe shefja e Marrdhnieve me Jasht, duke m thn t nxitoja. Kur zbrita shkallt, pas gati dhjet minutash, nuk gjej asnj. Pyes tek recepsioni dhe m than se katr personat q ishin aty, kishin ikur me nj makin q po i priste jasht. Nuk m kishin ln asnj shnim, asnj adres. Dija vetm se ata kishin shkuar n panair. E tmerrshme! Isha vetm n mes t Londrs, pa asnj numr kontakti t grupit. Vendi ku organizohej panairi ishte dy or larg. Mu duk e frikshme t shkoja vetm atje. Recepsionisti, duke par zhgnjimin tim, m kshilloi t dilja n zonn prreth ku mund t bja shoping. Dhe ashtu bra. N orn gjasht pasdite, m vjen n dhom shefja e Marrdhnieve me Jasht. Sapo ishin kthyer. Ishin lodhur shum. Kur e pyeta pse kishin ikur pa mua, m tha se m mir q skisha shkuar. Ministri kishte qen shum i nevrikosur me nj shtje n Shqipri dhe se makina e ambasads nuk priste dot prpara hotelit, sepse merrte gjob. I thash q un skisha ardhur t flija n Londr. Shtpi kisha n Tiran. Ajo sillej sikur nuk kishte ndodhur asgj. M tha se po ikte tek ca miqt e saj, q jetonin n Londr, dhe iku. At nat nuk takova asnj prej grupit. T nesrmen n mngjes, mua mu trhoq vrejtje nga ministri, sepse ishte faji im, q isha zgjuar me vones. I thash se do fjal e imja kundr s tijs, nuk do kishte vler. Pastaj u ngritm t gjith dhe do shkonim t bnim shoping. Me panairin nuk kishim m pun. Nuk guxova t pyesja m, sepse isha shum e habitur nga far po ndodhte. Dolm rrugve, q un i kisha msuar nj dit m par, dhe po i drejtoja edhe t tjert. Shefi i Kabinetit dhe kshilltari po tregonin se kishin pir nj dit m par,

dhe ishin me dhimbje koke. Ndrsa ministri, sipas tyre, ishte shum i nevrikosur, sepse nuk kishte br download. Kto biseda zhvilloheshin nga nj qendr tregtare n tjetrn. Shpesh ministri humbiste dhe, ndrsa e prisnim, dy ithtart e tij, thoshin: Eh, prostata, dhe qeshnin. Pas nj vrdallosjeje t lodhshme, shefi i Kabinetit u kthye n hotel, sepse ishte i smur, ministrin dhe shoqruesin e tij erdhi i mori makina e ambasads son, pr t shkuar n nj qendr veshjesh t shtrenjta. Un u ktheva n hotel, shum e lodhur, pas nj porosie q m dha ministri tia kaloja shefes s Marrdhnieve me Jasht. N orn gjasht pasdite m merr n telefon shefi i Kabinetit dhe u zhvillua kjo bised: -Po, si kalove? -Po, ti si su kujtove t m merrje n telefon, t m pyesje si isha?,- m tha ai me nj ton sikur t ishim miq t vjetr. -Nuk doja t t shqetsoja, - iu prgjigja un, pasi n fakt as m kishte shkuar ndrmend ta merrja e ta pyesja. -Po kush m la mua t qetsohesha, na u a k., me ato sirenat n drek (n hotel kishte pasur nj prov alarmi kundr zjarrit dhe ndizeshin sirena do dhjet minuta). E tronditur nga fjalori i tij i thash: -T lutem, kujdes kur flet me mua, prdor nj fjalor t rregullt. -Pse, far thash un?, - pyeti ai si i uditur. -Po t them, q kur t flisni me mua, ju lutem, t jeni i kujdesshm pr vetn edhe pozicionin q keni, shef Kabineti. -Mir, mir, - tha - sht ministri posht, po t pret pr kafe. Do zbressh? -Jo, un jam me dhimbje koke, nuk zbres dot, kafen

do ta pi n dhom. Kjo ishte biseda me shefin e Kabinetit. T nesrmen n orn dhjet, ne u nism pr n aeroport. N avion vendi im ishte me ministrin, i cili u ul nga ana e dritares, dhe me shefin e Kabinetit, q donte t m ulte n mes, por un nuk pranova, kshtu u ul vet. T nesrmen erdha n ministri dhe t gjith ndrruan sjelljen ndaj meje. Ata q e kishin inat ministrin kujtonin se tanim un isha bra mikesha e tij dhe gati nuk m flisnin. T tjer m shikonin me servilizm, e t tjer me druajtje e frik. M 8 janar 2008, gati nj muaj pas udhtimit n Londr, Drejtori i Burimeve Njerzore m tha n korridor: Nuk e di se far bisedash ke br ti me ministrin dhe shefin e Kabinetit, por m than se do iksh nga ky vend pune. Firmosa largimin me dshir, sepse nuk doja t hapja gjyq, duke e ditur se nuk do kisha fuqi t fitoja. U habitn t gjith nga largimi im dhe askush n ministri nuk e besonte. Madje at dit, qarkulluan fjal se do shkoja t punoja asistente e tij n paradhom. Kur njerzit jasht ministris e morn vesh, q un isha larguar nga puna, nuk m pyesnin pse, por thoshin: Ta ka krkuar Pango dhe nuk ia ke dhn?. Un skuqesha nga nj afirmim i till. Ndrsa pati edhe nga ato q m than: Po ti, pse sia dhe?. Deri tani un nuk e di pse jam larguar nga puna, sepse personalisht nuk m sht dhn asnj motivacion. Nj muaj pas meje, u pushua nga puna nj tjetr punonjse, pas nj udhtimi q kishte br n Greqi me ministrin. Ndrkoh, pr nj vit, lvizjet n ministri kan qen t pafundme. Jan hequr njerz shum t aft dhe t paaft, dhe nuk e di se far jan marr n vend t tyre. Kur m than shiko Fiks-in se ka nja material t Pangos me nj vajz, fillimisht mendova. Sa mir! M n fund! Mori at q meritonte. Kur pash deri n fund, ose m sakt kur dgjova gjith bisedn, ndjeva nj neveri t tejskajshme. Imagjinova se ajo gj, mund t m kishte ndodhur edhe mua, kujtdo dhe u bra akull e gjitha. Ndrkoh telefoni im nuk pushonte, nga njerzit q merrni dhe komentonin skandalin, q sapo ishte shfaqur. Arsyeja pse po i shkruaj t gjitha kto sot, nuk sht sepse jam e knaqur nga ajo far ndodhi, si mund t besojn disa. Jo, aspak. Jam shum e pshtirosur nga i gjith sistemi q ne kemi ngritur ktu n vendin ton. Jam e pshtirosur nga njerzit e ministris dhe t ministrive, q i din shum mir se far ndodh gjith kohs dhe bhen pal me kto fenomene. Jam e pshtirosur nga shum femra, t cilat deri tani i jan servirur ktij ministri dhe t gjith shefave, q u kan dal prpara, pr t mbajtur nj vend pune, apo duke u br shefe e drejtoresha, duke hapur kmbt. Jam e pshtirosur nga t gjitha ato femra dhe meshkuj, q bjm rolin e kodoshve, sot sekserve, duke i uar ministrave femra pr dhurat. Jam e pshtirosur nga thashethemet e administrats, e cila nuk ka pun dhe nuk ka jet, dhe merret me jetn e t tjerve. Jam e pshtirosur me zyrn e kryeministrit ton, q bri t pafajshmen, sikur nuk e dinin se far ka ndodhur deri tani (jan me qindra mesazhet q i kan shkuar numrit t Kryeministrit lidhur me kt shtje). Jam e pshtirosur edhe me ata q e shpalosn nj akt t till, shum t turpshm, pr qllime q nuk dihen akoma. Jam e pshtirosur me sistemin e vlersimit n pun, ku sot nuk gjendet askush q t t vlersoj apo t t dnoj, pr mnyrn si punon, por merren vetm me: Kush t ka sjell n pun? I cils partie je? Cilit fraksion, brenda partis i takon? Dhe nse je femr e bukur, ose edhe pak e mir, kujt ia ke dhn? Pse ja ke dhn? Jam e pshtirosur me paburrrin e meshkujve shqiptar, q kan zn karriget e pushtetit politik, ekonomik edhe m tej. far bn m t keqe se kaq, nj prostitut dhe tutori i saj n rrug? Jo, ajo far bjn sht shum e ndershme. Tutori i gjen klient femrs, e cila shet trupin e saj pr para. sht shum m e ndershme, sesa ti shitesh nj ministri apo nj shefi pr nj rrog shteti. sht e turpshme q kto ndodhin n administratn e lart shtetrore. sht akoma m e turpshme q njerzit u knaqn me at q pan. Un personalisht, ndjeva mshir. Ai njeri, mashkull nse mund t quhet kshtu, ka marr dnimin m t madh q mund t ekzistoj. Zoti e ka dnuar me paaftsi pr t br nj femr pr vete, pr ta trhequr drejt tij me an t inteligjencs apo bukuris s mendjes e t shpirtit. Zoti e ka dnuar at njeri me padashuri t prjetshme. Dhe nuk ka dnim m t madh se kaq. Ndrsa ne njerzit q punojm, intelektualt q prplasemi do dit, duhet t merremi m shum me jett tona dhe jo me jetn e t tjerve. Duhet t prpiqemi t krijojm nj sistem t ri jete, ku vlerat kryesore t jen: e vrteta, puna, aftsia, progresi dhe morali njerzor. * Ish-punonjse e MTKRS, kryeredaktore e emisionit 7x7 n TVSH Shnim: Titujt jan t redaksis. Rrfimi i msiprm sht botuar nj dit m par edhe n gazetn Tema. Redaksia e Shqip kontaktoi me vet zj.Hazizaj, e cila konfirmoi vrtetsin e rrfimit

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Presidenti i Republiks flet pas skandalit t transmetuar nga "Fiks Fare": Ministrin e ri do ta dekretoj menjher

MEDIA E HUAJ

shqiptar Topi: Pango, e firmosa Seks-skandali kthehet n telenovel shkarkimin pa hezitim

EVA GJURA

lli Pango sht shkarkuar nga posti i ministrit t Kulturs pa asnj lloj hezitimi nga Presidenti i Republiks, Bamir Topi. Kjo u pranua dje nga kreu i shtetit, i cili duke iu prgjigjur interesit t medias pr firmosjen e dekretit, ka theksuar se "me t ardhur n tavolin propozimi i Kryeministrit, nuk kan kaluar shum minuta dhe un kam dekretuar shkarkimin e tij". Duke mos dashur t bj shum komente rreth skandalit "Pango", Presidenti theksuar se ky veprim flet qart dhe sht media ajo q bn komentet n funksion t veprimit. Por, shtoi ai, "un i mbetem gjithmon atij parimi q Presidenti shprehet me dekret". Pr kreun e shtetit, reagimi i tij kishte qen n mnyr institucionale dhe pr kt veprim ai tashm nuk kishte asnj hezitim. Gjithashtu, ai vlersoi se lidhur me emrimin e ministrit t ri nuk do t ket asnj vones, do ta firmos dekretin sapo emri i propozuar nga Kryeministri Berisha t paraqitet n tryezn e puns s tij. Para mediave, Presidenti nuk i kurseu vlersimet pr emrin e ministrit t ri, duke thn se "paraprakisht e vlersoj personalitetin e zotit Ardian Turku dhe pa pik mdyshje ai do t dekretohet n momentin e par q do t arrij n zyr". Ishministri Ylli Pango u shkarkua tre dit m par nga Kryeministri Berisha, menjher pas publikimit t nj videoje skandaloze t tij nga televizioni "Top Channel". Ministri ofronte shtratin e tij pr t siguruar nj vend pune n Ministrin e Turizmit, Kulturs, Rinis dhe Sporteve. Pas ktyre akuzave t

NGA BESAR LIKMETA, BALKANINSIGHT

QENDRIMI

Refuzon t jap nj prgjigje para opinionit publik

Berisha shmang mediat, asnj koment pr "skandalin Pango"

R
eagimi pr "skandalin Pango" ka qen i menjhershm. Shkarkimi brenda katr minutave dhe telefonata n ort e vona t nats duket se kan mjaftuar. Kryeministri Sali Berisha nuk preferoi dje t bj m asnj koment mbi kt ngjarje t shmtuar, duke ln t kuptohet se tashm pr t ajo sht nj shtje e mbyllur. Kreu i qeveris i sht shmangur interesit t medias gjat nj takimi pr legalizimet, duke mos pranuar n t paktat raste t'u prgjigjet pyetjeve t tyre. Po kshtu, t njjtin veprim ai ka br edhe n mbledhjen e qeveris t zhvilluar dje n mesdit, ku preferoi t flas vetm pr krizn ekonomike dhe privatizimin e Operatorit t Sistemit t Shprndarjes. Gjithka pr opinionin duket se sht thn me vendimin e marr natn kur u transmetua videoja n "Fiks Fare". N njfar mnyre, mosreagimi i mtejshm, por vetm prmes zdhnses s tij, tregon se Berisha preferon ta largoj nga vmendja kt shtje. Kjo sht nj praktik jo shum e njohur, pasi Kryeministri gjat ktyre katr viteve n qeverisje sht par shpesh her n mbrojtje t bashkpuntorve t tij. Pr kt mjafton t kujtosh ish-ministrin e Mbrojtjes, Fatmir Mediu, ish-drejtorin e Aviacionit Civil, Gazmend Dibra, ish-ministrin e drejtsis, Ilir Rusmajli, apo ministrin aktual t Punve t Jashtme, Lulzim Basha. Mbrojtje t cilat jan br nprmjet konferencave pr shtyp, por edhe n salln e Parlamentit. E.Gj.

Vlersoj se z.Turku, pa pik mdyshje, do t dekretohet sapo t vij n zyrn time

publikuara n media dhe t komentuara ashpr n salln e Kuvendit, ku kolegt deputet i krkuan atij q t mos paraqitej m dhe t lshonte mandatin e deputetit, erdhi dhe reagimi i Pangos. Ai e cilsoi sulmin ndaj tij t stisur nga departamenti i emisionit q realizoi videon dhe kreu i opozits, Edi Rama. Por deklaratat e ish-ministrit Pango duket se nuk jan dhe aq bindse, t paktn pr Kryeministrin Sali Berisha, i cili pa humbur koh ka emruar ministrin e ri. Pr nj veprim t till duket se ka mjaftuar vetm nj telefonat e realizuar vetm pak momente pas transmetimit t videos n emisionin "Fiks Fare". Ardian Turku pritet q n fillim t javs t marr dekretin e Presidentit dhe miratimin e Kuvendit pr t nisur m pas punn n Ministrin e Kulturs. Kundrshtit e Pangos nuk jan bindse edhe para nj fakti tjetr, q prej m se dy ditsh n media, n faqet e internetit, vijn dhe shtohen padit dhe akuzat ndaj tij. Vajza t reja do dit denoncojn ish-ministrin e Kulturs pr abuzime seksuale n pun, ndrkoh q nuk mbeten prapa edhe studentet e tij. Sipas tyre, bmat e Pangos tashm diheshin nga t gjith. Denoncimi i "Fiks Fare" vetm sa i prforcoi ato. Edhe pas krkess s fort publike t Kryeparlamentares Jozefina Topalli, deputeti Pango duket se nuk ka ndrmend t heq dor nga mandati i deputetit. Teksa ka ln t hapur gjithsesi mundsin pr t hequr dor vullnetarisht nga imuniteti q i jep Kushtetuta pr shkak t postit q mban.

Topalli

PSD:

"Zyrtart q abuzojn me karrigen, zero toleranc"

ryeparlamentarja Jozefina Topalli zgjodhi qytetin e Librazhdit pr t uruar msuesit dhe nnat n festn e tyre. Pas urimit pr misionin fisnik t msuesit dhe at t nns, Topalli ka nisur fjaln e saj pikrisht te pika m e nxeht e lajmit t dits, "skandali Pango". Pa prmendur emrin e ish-ministrit, ajo deklaroi "zero toleranc ndaj t gjith atyre zyrtarve, t cilt abuzojn me ligjin si dhe me karrigen e shtetit". Mir bm, u shpreh ajo, kur shum zyrtarve u treguam forcn e ligjit, kur ata gabuan; mir bm kur i treguam dern e burgut, kur ata abuzuan dhe kshtu do t jet pr do spekulant t madh apo t vogl, n cilindo pozicion q t gjendet, n do koh q t guxoj t abuzoj me karrigen e shtetit, toleranca jon sht zero. Kryetarja e Parlamentit, e shoqruar nga prefekti i Qarkut t Elbasanit, Shefqet Deliallisi, nnprefektja e Librazhdit Mimoza Qyra, drejtoresha e Prgjithshme e Prefekturave n Ministrin e Brendshme, Mimoza Hasekiu, kan marr pjes dje n nj koncert q sht organizuar n shtpin e kulturs s qytetit t Librazhdit. "Nuk kam par kurr nj sall kaq t mbushur, ndaj ndjehem mir, ndjehem e privilegjuar t takoj zonja dhe zonjusha t nderuara n qytete dhe rrethe t ndryshme t Shqipris e aq m tepr t qytetit tuaj", theksoi Topalli. Be.Dy.

"Qeveria, me nivel t lart t korrupsionit moral"

ocialdemokratt ngritn dje shqetsimin pr nivelin e lart t korrupsionit moral t qeveris "Berisha". Nnkryetari i ksaj partie, ngjll Bejtaj, vlersoi se mazhoranca me n krye Kryeministrin u prpoq t bindte opinionin se shkarkimi i ministrit Pango, n mnyr t rrufeshme sht dshmi e standardit t ksaj qeverie. "Kjo sht plotsisht e vrtet. Nj Kryeministr i prgjegjshm e shkarkon ministrin e tij jo n momentin kur skandali bhet publik, por kur ai informohet pr skandalin. Dhe kjo nuk ndodhi", theksoi Bejtaj. Ky duhet t jet, tha ai, standardi i nj qeverie dhe mazhorance t prgjegjshme, por kurrsesi s'mund t jet standard i ksaj mazhorance dhe ksaj qeverie. "Shqiptart m 28 qershor do t'i japin dnimin e merituar ksaj mazhorance, e cila nuk diti gj tjetr vese t prodhonte tragjedi, kriza dhe skandale pa fund", theksoi Bejtaj. Partia Socialdemokrate insiston n faktin se qeveria po e zhyt vendin n kriza shumplanshe. "Institucionet financiare ndrkombtare si BB, FMN, prsrisin thirrjet pr t marr masat e nevojshme pr t prballuar krizn, Kryeministri shqiptar dhe gjith tellallt e komanduar nga ai u ngjirn duke brtitur se Shqipria as sht dhe as nuk do t jet n kriz, a thua se ne nuk jemi pjes e ktij rruzulli", u shpreh Bejtaj. Pra, vijoi ai, mesa duket pr Kryeministrin dhe mazhorancn q ai kryeson Shqipria vazhdon t jet si para 50 vjetsh, nj shkmb graniti n brigjet e Adriatikut, q i bn ball do stuhie?!

as shkarkimit t ministrit t Kulturs, pr shkak t nj videoje seksi q e paraqiste at duke krkuar favore seksuale nga dy vajza t reja n kmbim t nj vendi pune n ministrin e tij, shqiptart u nguln para televizorve gjat gjith dits s enjte, ndrsa telenovela vijoi t zhvillohej para syve t tyre. Teleshikuesit nga i gjith vendi drguan mijra mesazhe tekst nga celulart e tyre drejt televizioneve dhe radiove, duke shprehur at q kishin ndjer, nga neveria deri te humori, ndrsa n qarqet politike shqiptare skandali u prdor pr ndrsyrje t gjithanshme akuzash dhe kundr akuzash. Megjithat, ministri i turpruar u shfaq n nj emision televiziv natn von, ku pranoi se kaseta qe e vrtet, por u prpoq t jepte edhe variantin e tij pr ngjarjen, duke thn se episodi qe sajuar dhe "fabrikuar nga media". Ylli Pango u shkarkua t mrkurn, pasi videoja u transmetua n programin investigativ "Fiks Fare" n "Top Channel". Pango caktoi takime n viln e tij private n Tiran, ku i krkoi nj vajze - e cila qe gazetare e fsheht - t hiqte rrobat. N video dgjohet Pango, i cili krkon me ngulm nga vajza t heq kmishn dhe t ekspozohet me bikini, n mnyr q ai t vlersoj nse ajo sht personi i duhur pr punn. Pango, nj profesor psikologjie 56-vjear, i premtoi se do ta punsonte nse ajo tregohej "e guximshme" dhe se s bashku do t udhtonin npr bot pr panaire turistike. Pak minuta pas emisionit, Kryeministri Sali Berisha lshoi nj deklarat ku njoftonte pushimin e tij nga puna. Gjat nj emisioni n TV Klan, n mesnatn e s enjtes, Pango u turr t tregonte versionin e tij t ngjarjes. Ai pretendoi se nuk pati krkuar kurr seks nga gazetarja e fsheht, por i pati krkuar asaj t zhvishej, n mnyr q t shihte trupin e saj, pr shkak se njher ata qen takuar n nj emision televiziv dhe se ajo qe dobsuar. "I krkova ta shoh me kostum banjoje, sepse sht e zakonshme q n panaire npr bot t shfaqesh me kostum banjoje", tha Pango. "Ajo qe shum inteligjente dhe provokative, pra m duhet t'ju them se qe e vshtir pr doknd t'i rezistonte", shtoi ai. Pango akuzoi redaktort e programit q transmetuan kasetn se kishin prer pjes t biseds, n mnyr q t ndryshonin prmbajtjen. Ai pranoi se pjesa e transmetuar qe e vrtet. Pango akuzoi redaktort e "Fiks Fare" se i patn krkuar para prmes avokatit Genc Gjokutaj q ai pati ngarkuar pr t "hetuar" shtjen. Gjat intervists, avokati mori n telefon dhe mohoi t ket negociuar pr llogari t ministrit dhe tha se qe takuar me redaktort thjesht pr miqsi. "Gjat takimit nuk u fol fare pr kasetn", tha Gjokutaj. N Parlament, deputett foln me neveri dhe indinjat pr sjelljen e ministrit dhe bn thirrje pr dnimin e tij. Opozita socialiste krkoi hetime dhe akuzoi mazhorancn e qendrs s djatht t udhhequr nga Kryeministri Sali Berisha se po e onin vendin nga nj skandal te tjetri. Opozita thot se Berisha sht prgjegjs pr emrimin e Pangos, pr shkak se thashetheme mbi sjelljen e tij qarkullonin prej vitesh. Kritika kundr Kryeministrit erdhn edhe nga radht e veta. Ishministri i Jashtm, Besnik Mustafaj, bri thirrje pr riformatimin e t gjith qeveris. Berisha, i cili zakonisht sht shum i zhurmshm, nuk u pa n publik gjat t enjtes, bile anuloi edhe mbledhjen e qeveris. N mesdit, zyra e tij e shtypit njoftoi emrin e ri t ministrit t Kulturs, z. Ardian Turku, i cili sht gjithashtu nj profesor psikologjie. Prokurort sekuestruan t enjten kasetn dhe hapn hetime pr nj shtje q mund t sjell akuza penale pr Pangon. Sipas disa ekspertve ligjor, z.Pango mund t akuzohet pr ngacmime seksuale n pun, gj q dnohet deri me tre vjet burg. T tjer mendojn se Pango mund t akuzohet edhe pr korrupsion, pr shkak se krkoi seks si ryshfet n kmbim t nj vendi pune. Berisha u kthye n pushtet n Tiran m 2005, me nj platform mbi "duart e pastra", duke premtuar luftimin e korrupsionit q pati pllakosur vendin q nga rnia e komunizmit. Por kundrshtart thon se korrupsioni thjesht sa sht shumfishuar. Nse kundr Pangos ngrihen akuza, ather do t bhen tre ministrat q prballen me prokurorin. Ish-ministri i Mbrojtjes Fatmir Mediu u akuzua pr abuzim me pushtetin pas shprthimit t nj depoje ushtarake q vrau 26 vet dhe plagosi 300 t tjer nj vit m par, ndrsa la mbi 3 mij t tjer t pastreh. Ministri i Jashtm, Lulzim Basha, akuzohet se ka abuzuar me pushtetin dhe ka thyer rregullat e tenderimit mbi ndrtimin e autostrads q do t lidh bregun shqiptar t Adriatikut me Kosovn, pr t ciln ekspertt thon se ka shkaktuar 230 milion euro humbje. Berisha ka mbrojtur vazhdimisht t akuzuarit dhe ka sulmuar ashpr prokurort, opozitn dhe median. Sipas tij, ata jan ziliqar nga sukseset e tij. Gjithsesi, sipas shum ekspertve, skandali i fundit i seksit do t jet vshtir pr t'u glltitur nga Kryeministri konservator, pasi kjo ndodhi vetm tre muaj para zgjedhjeve, ndrsa ai e ka krijuar imazhin e tij mbi standarde morale, shpesh duke akuzuar kundrshtart si devijant seksual.

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009

POLITIKE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Ambasada e SHBA-s organizoi nj tryez pr t prcjell "online" fjaln e saj n Parlamentin Evropian

Videokonferenca, Hilari Klinton mbrrin n Tiran

ekretarja amerikane e Shtetit, Hilari Klinton, "mbrriti" dje n Tiran prmes nj videokonference. Gjithka ishte e organizuar nga prfaqsia e Shteteve t Bashkuara t Ameriks n kryeqytetin shqiptar. Nj grup gazetarsh, studiuesish dhe lektor universiteti morn pjes n prcjelljen e videokonferencs me tem gjenerata e re n Evrop dhe Shtetet e Bashkuara t Ameriks. Aktiviteti mbahej n Parlamentin Evropian, ku Klinton kreu vizitn

e saj t par n Evrop si sekretare e Shtetit. Paralelisht gjithka transmetohej me videokonferenc n disa vende t ndryshme t bots. Klinton e vuri theksin te solidariteti mes Shteteve t Bashkuara t Ameriks dhe Bashkimit Evropian, n drejtim t trajtimit t shtjeve t prbashkta. Nj veprim i till, sipas Klinton, do ta bj botn dhe t ardhmen m t sigurt. "Duhet t qndrojm bashk pr t prballuar sfidat me t cilat do t ndeshemi", theksoi Klinton. Sekretarja

Duhet t qndrojm bashk pr t prballuar sfidat me t cilat do t ndeshemi, theksoi Klinton

amerikane e Shtetit nnvizoi sakaq edhe njher qndrimet e saj pr nj sr shtjesh t ndjeshme n Evrop: konfliktin Palestin-Izrael, marrdhniet me Rusin, t drejtat dhe lirit e njeriut etj. Pas prfundimit t fjals s sekretares s Shtetit, paneli zhvilloi nj diskutim me funksionart e ambasads s Shteteve t Bashkuara n Tiran. Tematika e prekur n fjalimin e Klinton ishte n qendr t bashkbisedimit t moderuar nga zdhnsi i ambasads, Bix Aliu. T ftuar

t veant ishin zvendsshefi i misionit, Steve Cristina, dhe sekretari i par i ambasads, Paul Poletes. Me knaqsi ata iu prgjigjn pyetjeve t t ftuarve, e q kishin t bnin me prioritetet e qeveris s Shteteve t Bashkuara t Ameriks n Ballkan, si dhe ndikimi i saj n brezin e ri n Evrop. Nj numr shum i konsiderueshm prfaqsish diplomatike amerikane n vendet e tjera ishin gjithashtu pjes e videokonferencs me sekretaren Klinton.

Kryeministri: Kryebashkiaku po pengon planin urbanistik. Reagimi: Prisja t krkonte ndjes pr Pangon

Berisha-Rama, replika n distanc pr legalizimet

Kreu i opozits: Tjetr balt mbi Bashkin e Tirans
ryeministri Sali Berisha dhe kreu i Bashkis s Tirans, Edi Rama, u prfshin dje n replika publike. Sipas Kryeministrit, "Tirana sht shembulli i informalitetit, pr shkak t kancerit t korrupsionit". N kt aspekt, theksoi kreu i qeveris, Tirana sht modeli m i shmtuar, jo vetm q nuk legalizohen shtesat e pallateve, por sot nuk dorzohet plani urbanistik i kryeqytetit i financuar trsisht nga Banka Botrore. I menjhershm ishte reagimi i Rams, i cili u prqendrua kryesisht te skandali "Pango" dhe mungesa e nj ndjese publike nga Kryeministri. Berisha Plani urbanistik, tha Berisha, "nuk dorzohet se llokmat e tij duhet t ndahen n klane qartsisht t lidhura kok e kmb me kryetarin e bashkis, i cili, vendosi ktu sistemin m t turpshm t lejeve t ndrtimit". Pr Berishn, kryetari i bashkis, Edi Rama, po mban peng qytetin dhe Tirann me planin urbanistik sikur ta kishte plak personale dhe jo plan q ka t bj me jetn e do qytetari, me jetn e fmijve tan. Rama, tha Kryeministri Berisha, ka frik ta dorzoj, sepse ka dhn dhjetra e dhjetra hektar tok publike dhe s'do t mund t prdor dot nj centimetr. Kto deklarata, Kryeministri Berisha i ka br gjat nj aktiviteti t zhvilluar nga ALUIZNI, i cili ka shprndar lejet e para t legalizimeve pr 5400 objekte q ndodhen n disa qarqe t vendit. Sipas ALUIZNI-t, deri m tani jan identifikuar 270 mij objekte, q prbjn 70% t ndrtimeve informale n vend. Sipas tyre, kto dokumentacione jan br gati pr 150 mij objekte. Gjat javs s ardhshme do t'u jepet titulli i pronsis rreth 6 mij apartamenteve, dyqaneve dhe garazheve t ngritura n ndrtime me leje. Rama "Prisja sot q, pasi e shkarkoi me t drejt ministrin e Kulturs, Kryeministri i Shqipris t bnte ndjesn e tij prpara opinionit publik, pr goditjen e rnd q mori shteti shqiptar, pr shkak t nj antari t kabinetit qeveritar. Por, Sali Berisha sot doli vetm pr t derdhur nj tjetr sasi balte mbi Bashkin e Tirans e mbi mua", tha Rama. Prisja sot q Kryeministri i Shqipris t bnte ndjesn e tij prpara qytetarve t ktij vendi pr shfaqjen brutale t nj fenomeni, nnvizoi ai, q nuk ka t bj thjesht me nj episod t

Revolta

Meta takon para dhe tetraplegjikt n grev

neveritshm t shprdorimit t detyrs, por me shprdorimin ekstrem t besimit t publikut te shteti dhe te ligjet e shtetit. "Nga nj pushtet q i ka vn minat administrats publike, duke i kthyer rekrutimet dhe emrimet n administrat n nj sistem klientelizmi partiak, korrupsioni mbyts e abuzimi konstant me ligjin e shrbimit civil", u shpreh Rama. Sa pr akuzat dhe shpifjet e sotme e t nesrme ndaj Bashkis s Tirans e meje personalisht, theksoi Rama, Sali Berisha do ta marr prgjigjen jo nga un, por nga qytetart e qytetaret e Tirans e t t gjith Shqipris m 28 qershor, kur Shqipria do t mbyll kontratn me t e me Partin Demokratike dhe do t lidh nj kontrat t re pr nj rrug t re, me koalicionin e bashkimit t ri pr ndryshim.

re ministra, ajo e Shndetsis Anila Godo, ministri i Puns, Anastas Duro dhe ajo e Integrimit Majlinda Bregu jan prballur me nj pritje proteste nga t ngujuarit e grevs s uris, e cila dje hyri n ditn e saj t pest. Grevistt i kan nxjerr jasht tre t drguarit e qeveris. Ndrsa paradite Ilir Meta, s bashku me nnkryetaren Filloreta Kodra dhe deputetin Ndre Legisi, vizituan grevistt para dhe tetraplegjikt, q prej pes ditsh jan t ngujuar n grev urie n ambientet e shoqats s tyre. N bisedn e zhvilluar, grevistt i bn nj pasqyrim t gjith situats s krijuar q nga dita e ngujimit t tyre. Gjat bashkbisedimit me grevistt, Meta u informua gjithashtu se gjendja e tyre shndetsore dita-dits po keqsohet, si dhe q nga dita e sotme 20 invalidt kan ndrprer edhe ujin e pijshm. M pas duke u solidarizuar me grevistt dhe me krkesat e tyre, Meta hoqi nj vij paralele mes ksaj greve dhe grevs s familjarve t 9 janarit q krkojn drejtsi, q sht nj grev e pa precedent, sepse krkojn vetm vmendjen e shtetit dhe t shoqris pr t'u integruar n jetn sociale t vendit. "Kjo sht greva e dyt e rnd dhe e paprecedent q shikoj", u shpreh Meta.

Paraplegjikt nxjerrin jasht tre ministra T

Shpallja

do qytetar mund t kontrolloj emrin n faqen e internetit t KQZ-s, ose Ministris s Brendshme

Zgjedhjet 2009, publikohet online lista e votuesve

M
inistria e Brendshme realiz oi dje publikimin online t listave t zgjedhsve pr procesin elektoral t 28 qershorit. Ky dikaster sqaroi se t gjitha listat e zgjedhsve, t gjeneruara n Regjistrin Kombtar t Gjendjes Civile, u jan drguar t gjitha njsive vendore pr t'ua br publike m pas shtetasve shqiptar. "Listat e zgjedhsve, duke filluar nga dita e sotme, jan t vlefshme edhe pr Komisionin Qendror Zgjedhor, sikurse parashikohet n Kodin Zgjedhor t Republiks s Shqipris, n prputhje edhe me udhzimin e ministrit t Brendshm", nnvizoi zvendsministri Ferdinand Poni. do shtetas do t mund t gjej prmes faqes s internetit, apo pran njsis vendore prkatse, adresn zgjedhore, qendrn e votimit ku do t votojn, si dhe njsin prkatse. Pr t br kt duhet t hapet adresa e internetit e Ministris s Bre-nd-

Shqipri-NATO

Nisma-OSBE

Gjermania mbyll procedurat G

jermania depozitoi pran departamentit amerikan t shtetit, n Uashington certifikatn e ratifikimit pr antarsimin e Shqipris n NATO. N kt mnyr, Gjermania prmbyll procedurat lidhur me antarsimin n prputhje me t drejtn ndrkombtare. Qeveria federale e Gjermanis shpreh bindjen se antarsimi n NATO i Shqipris do t jap nj kontribut ky pr sigurin dhe stabilitetin n Evrop. "NATO sht m shum se nj aleanc pr mbrojtjen, ajo sht edhe nj bashksi transatlantike e gjer vlerash, q mbshtetet n parimet e demokracis, liris individuale dhe shtetit ligjor e q sht angazhuar pr nxitjen e paqes dhe stabilitetit", thuhet n njoftimin pr shtyp t ambasads s Gjermanis n Tiran.

Femrat n qeverisjen e vendit P

rezenca e OSBE-s n Shqipri njoftoi dje in augurimin e nj projekti trevjear, i cili synon t zgjeroj rolin e femrs n qeverisjen e vendit. Veprimtarit e projektit do t prqendrohen n prkrahjen e udhheqseve femra, me synimin pr t rritur numrin e femrave t zgjedhura n Kuvendin e Shqipris dhe n pushtetin vendor. Kjo nism u mor n vijim t miratimit nga Kuvendi para pak kohsh t ligjit pr barazin gjinore dhe t Kodit Zgjedhor, duke pasur n themel t saj objektivat e strategjis kombtare mbi barazin gjinore dhe dhunn n familje. Gjat inaugurimit t projektit do t mbahen fjalime t rndsishme nga ministri i Puns, shtjeve Sociale dhe Shanseve t Barabarta, Anastas Duro, ambasadori i Mbretris s Vendeve t Ulta, Henk van an den Dool, kryetari i Prezencs s OSBE-s n Shqipri, ambasadori Robert Bosch.

shme, ose Komisionit Qendror t Zgjedhjeve. Te hapsira e rezervuar pr listat e votuesve n 2009n kan mundsin pr t krkuar emrin e tyre. "Nxjerrja e listave n web-in e ministris n koh dhe kaq saktsisht sht nj ndihm e madhe dhe nj tjetr plotsim i standardeve t krkuara nga Kodi Zgjedhor pr zgjedhjet q shqiptart i presin aq shum t jen t standardeve t larta", u shpreh Poni. Zyrtart e ministris u bjn sakaq apel krerve t njsive vendore q t zbatojn direktivat pr t lehtsuar funksionimin e ksaj etape t prgatitjes s procesit zgjedhor. Nga ana tjetr, Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ka intensifikuar tanim mbledhjet e tij dhe vendimmarrjen. Teksa kan mbetur vetm tre muaj nga zgjedhjet e ardhshme, opozita gjithsesi ngre zrin se prgatitjet nuk po shoqrohen me transparencn e duhur. Prtej problemeve me listat, opozitart jan prqendruar te mosfunksionimi i procesit t lshimit t kartave t identitetit. Kategoria q mbetet m problematike sht ajo e personave q ende nuk zotrojn nj pasaport udhtimi, e q n munges t karts do t mbeten jasht votimit.

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009

POLITIKE OPINION

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

N kohn e krizs financiare, kur neoliberalizmi po thyen qafn, kurse liberalt po e pranojn se liberalizmi i shpenguar shpie vese n monopole korporatash (pra n t kundrtn e ides s vet qendrore), n Kosov neoliberalizmi po intensifikohet. T privatizosh sot, do t thot ta dmtosh ekonomin dhe popullsin (me apo pa vetdije)

ALBIN KURTI

rish m mbrtheu kollitja e that. Ndodhesha pran stufs, tashm nuk kisha t ftoht, por kot. Zgjati m shum se zakonisht. Aq shum m thernin mushkrit, saq sm vinte turp q dhoma buiste nga zhurma q bja. Pesha e shikimit kolektiv t t tjerve mbi mua nuk m bnte prshtypje. Dikur u qetsova dhe pash shum sy t zgurdulluar. Pamja q po shihja po qartsohej, konturet e figurave prreth po stabilizoheshin. Fillova t marr frym m lirshm. Ata ishin tepr t sjellshm q t mund ta vazhdonin bisedn e mbetur prgjysm. Nisa t shpjegoj se kjo smundje q kisha ishte m e mome se UNMIK-u dhe skishte pse brengosej njeri pr mua. Qeshn me kujdes, si diplomat q ishin dhe vijuam diskutimin. N fund t takimit, njri prej tyre m tha q kur delegacioni i tyre kishte qen n Beograd, atje kishin msuar q 12 shqiptar vetm nga Prishtina jan t shtrir n spitalin e mushkrive. Syzet i krcyen lehtas, gjersa m pyeti nse un do t pranoja q t shrohesha n spitalin e Beogradit. Heshtja e kolegve t tij thuajse ia shtonte legjitimitetin pyetjes q bri. Mu zgurdulluan syt prsri, ndonse ksaj radhe spo kollitesha. E mora fjaln ngadal, i vetdijshm q secili muskul i fytyrs sime ishte i tejmbuluar prej shikimeve t shumta. N at spital, u thash diplomatve t huaj, un do t isha pacienti i 13 fatkeq, apo jo? Diplomati q m pyeti uli syt prdhe dhe nuk foli. Mbase, konservativ sikurse i tr soji i tij, nuk deshi t rrezikonte me ndonj prgjigje. I prcolla deri te dera dhe u ktheva te stufa, duke pritur raundin e ri t kollitjes. Nuk vonoi shum: imazhi i nj treni t largt q po afrohej me shpejtsi mu prvijua n qepallat q po m digjnin Teksa iku edhe ky tren q m shndrronte n stacionin e njjt, nisa ti ndrroja kanalet televizive e m pas edhe ti

shfletoja gazetat ditore. Hmm Mirpo mjeku i keq dhe menaxhmenti edhe m i keq nuk jan kurrfar aksidenti kozmik. Ky ishte mendimi i par q kisha prderisa dgjoja e lexoja ankesat e ndryshme pr gjendjen n spitalet tona t prfshira nga greva. KEK-ut, PTK-s, Universitetit t Prishtins, RTK -s, Aeroportit t Prishtins dhe do ndrmarrjeje apo institucioni publik nuk u jan ndalur asnjher skandalet dhe dshtimet q prej prfundimit t lufts. Dhe, menjher zura t shkruaj kt q po e lexoni ktu. Politika neoliberale e UNMIK-ut dhe donatorve ndrkombtar e ka sulmuar sistematikisht do gj publike. At q nuk e ka privatizuar AKM-ja, e ka privatizuar politika. Sektori publik n Kosov sht si nj qiri q digjet nga t dyja ant. Nse nuk je goditur nga vala e njzet e ca e privatizimit, ather je goditur nga vala e fundit e familjarve t drejtorit ose miqve t tij, t cilt q t gjith jan miq apo familjar t kryetarit, Kryeministrit, ministrave etj. Fondi Monetar Ndrkombtar gjithsesi sht munduar q ta zbraz sektorin publik nga truri, duke imponuar paga t ulta aty, n mnyr q m t aftit t kalojn n sektorin privat. Mirpo, prve q paradigma e stabilitetit bri q t mos ket zhvillim t prgjithshm ekonomik, q do t mund t ngjallte sadopak sektorin privat, n sektorin publik njerzit nuk kan qndruar t punsuar vetm pr shkak t pags, vetm pse nuk kan gjetur asgj m mir. Shum prej tyre ishin dhe jan aty pr shkak t privilegjeve ansore si vetura, telefoni i parapaguar, drekat e udhtimet zyrtare etj. Ose, edhe pr ta prdorur vendndodhjen e institucionit publik si sportel pr biznesin e pastajm privat. Qeveris sigurisht i ka leverdisur q t jet pundhnsja m e madhe n Kosov, sepse asisoj i ka mbajtur nn kontroll dhjetra mijra njerz, e mbase n mas t konsiderueshme edhe familjet e tyre. Qeveria si fabrik e burokracis i ka kontribuar shum stabili-

MIDIS KOLLITJEVE
tetit q sht piknisje konceptuale dhe qllim politik i regjimit ndrkombtar n Kosov. Tr kt mynxyr, politikant kosovar me krenari e quajn tranzicion t domosdoshm pr Kosovn (nga nj sistem n tjetrin). Mirpo, nse do t shitej pr shembull KEK-u n vitin 1999 a 2000, shum para do t prfitoheshin e

QEVERIA SI FABRIK E BUROKRACIS I KA KONTRIBUAR SHUM STABILITETIT Q SHT PIKNISJE KONCEPTUALE DHE QLLIM POLITIK I REGJIMIT NDRKOMBTAR N KOSOV. TR KT MYNXYR, POLITIKANT KOSOVAR ME KRENARI E QUAJN TRANZICION T DOMOSDOSHM PR KOSOVN (NGA NJ SISTEM N TJETRIN)

ndoshta as q do t mund t shitej fare pr shkak t trysnis s qytetarve. Ndrkaq, tash pas nj dekade, kur energjia vazhdon t shtrenjtohet prkundr varfris q thellohet, dhe kur sht ngulitur bindja e prgjithshme se n KEK vidhet, jo vetm q ska rezistenc pr shitjen e KEK-ut, por ai do t bhet paraprakisht cop-cop dhe do t shitet fare lir pa iu dhimbsur pothuajse askujt. Spitali dhe do gj publike do ta ken t njjtin fat, kush m hert e kush m von, prderisa Kosova do t udhhiqet nga politika e neoliberalizmit, ekzekutor t s cils jan agjentt qeveritar. Nse vazhdohet kshtu, do ta shesin edhe sistemin shndetsor me gjith spitalin e Prishtins, do ta privatizojn edhe ujsjellsin. Sepse bhet fjal pr politik ekstreme, e cila edhe ajrin do ta privatizonte po t ekzistonte mundsia teknologjike pr nj gj t till. N kohn e krizs financiare, kur neoliberalizmi po thyen qafn, kurse liberalt po e pranojn se liberalizmi i shpenguar shpie vese n monopole korporatash (pra n t kundrtn e ides s vet qendrore), n Kosov neoliberalizmi po intensifikohet. T privatizosh sot, do t thot ta dmtosh ekonomin dhe popullsin (me apo pa vetdije). Para s gjithash, kurrfar privatizimi nuk do t duhej t vij n shprehje para se t trhiqen ato mbi 400 milion euro nga privatizimi i deritanishm i ndrmarrjeve shoqrore. Po ashtu, privatizimi assesi nuk duhet br pr hir t konceptit t privatizimit, por vetm n kuadr t nj plani zhvillimor vendor. Pse, kur dhe ka duhet privatizuar duhet t jet nj shtje e diskutimit publik dhe, madje, e referendumit pr kompanit dhe resurset e mdha si KEK-u, Trepa, PTK-ja, Aeroporti etj. (ashtu sikundr q ka propozuar organizata OHU!). Dhe, m e rndsishmja, privatizimi duhet ta pasoj dekolonizimin e jo ti paraprij atij. Kur Kosovs iu suprimua autonomia n vitin 1989, ndrmarrjet

shoqrore dhe ato publike (q deri ather u prkisnin qytetarve dhe si titullar kishin komunat prkatse) u shndrruan n deg t ndrmarrjeve n Serbi, dhe mandej iu nnshtruan nj gjysmprivatizimi prgjat viteve 90. Tash, pikrisht pr shkak t mungess s dekolonizimit q e korrigjon historin e dhuns edhe n aspektin e restaurimit t prons dhe pasurive t prbashkta, sht Kosova dhe jo Serbia ajo q do t detyrohet tua paguaj borxhin kapitalistve t huaj, miq t Milosheviqit (kryesisht nga Greqia dhe Italia)... Eja, vetm edhe ty po t presim! E prfundon rrugs shkrimin! Duart i kishte t zna me fletushka dhe me pajisjet e zrimit. E ndoqa Zgjimin deri te makina e Lvizjes son. Ishte pasdite kur u nism drejt Gjilanit pr n nj tubim publik kundr decentralizimit atje. Po kalonim npr Graanic dhe... nga nj ndrtes q dukej zyrtare, pam se doln diplomatt q na kishin vizituar neve disa or m par. Me gjas kishin mbaruar me ndonj takim t radhs n Graanic. Ne ndaluam makinn dhe po prisnim gjersa po e kalonin rrugn nj duzin shqiptarsh q ishin nisur pr diku. Menduam se po shkonin n drejtim t PTT-s s Serbis pr t marr pensionet aty. Mirpo jo. Ata po vizitoheshin te spitali i Graanics, q e kishte shrbimin publik m t lir e m t rregullt. Filluam debatin n makin se si mungesa e kujdesit shndetsor publik pr popullatn e gjer e dmton edhe shtjen e Kosovs; se si qeveria e Kosovs duke e rrnuar shrbimin publik po e rrit varsin e popullit t Kosovs nga Serbia. Makina po i afrohej Gjilanit dhe tashm kishte ndrruar edhe tema e biseds. Aktivisti q voziste, rrfente dika pr 8 stacione televizive nga Serbia, q tash mund t shihen me anten toksore n Gjilan prej se ishte vendosur nj repetitor i fuqishm n malin Shn Ilija mbi Vranj. Me shum vshtirsi po e dgjoja. Se m kishte kapluar srish kollitja e that...

Nj mision i zakonshm?
VALMIR ELEZI

kohn kur Evropa kishte rrezik t zhdukej, si thoshin profecit e shumta n lidhje me vdekjen e ktij kontinenti t plakur, kishte filluar t jetsohej ideja (e shprehur shekuj m par nga shum teoricien) e nj Evrope t bashkuar n dallueshmri. I lindur pas Lufts s Dyt Botrore, preokupimi i tij, i par, ishte t bashkonte kombet dhe popujt e Evrops, e njkohsisht t parandalonte m t keqen e mundshme. Ky jetsim i ksaj ideje (n at atmosfer q tregohej si rasti kurioz i Abulias, nj koncept i zbuluar nga psikiatrit n shekullin XIX, q do t thot: humbje apo munges dshire pa pasur arsye bindse), edhe pr optimistin m t pandreqshm sht par me skepticizm. Sepse, pas prfundimit t Lufts II Botrore e deri n vitet 90, Evropa e mome kishte shfaqur m theksueshm shenjat e moshs s shtyr, saq, fati i saj vendosej mes Uashingtonit dhe Mosks. Misioni i EULEX-it, i prgatitur nga Bashkimi Evropian, ka nj domethnie m ndryshe pr dallim nga ato misionet e zakonshme q marrin organizata t ndryshme. Mund t ket edhe pasiguri n kontekstin e s ardhmes. Por, prqendrimi i ktij misioni n tri shtylla, q jan kryesore n vet strukturn e BEs, tregojn edhe qllimin e tij. Dihet mirfilli q ky mision sht i pari i ktij lloji, i ksaj organizate t bashkimit t shteteve. Po ashtu, sht e njohur q disa vende brenda ktij lloji nuk e kan njohur shtetin e Kosovs, disa prej t cilave nuk jan kundr dhe veprimet e tyre kan treguar se mund t marrin vendim n favor ton, fjala vjen, Greqia. Por, n kt, ka edhe t atill, fjala vjen, spanjollt kan lobuar kundr nesh. N kt mision do t ket misionar nga t gjitha vendet antare t BE-s, pavarsisht faktit q kjo superstruktur shtetrore (me pretendime pr t qen mbinacionale) nuk ka nj vendim t prbashkt pr Kosovn, shtet n t

cilin ka filluar sprovn, q do t tregonte edhe m theksueshm se sht e gatshme pr t qen (jo domosdoshmrish) aleate e SHBA-s. N ann tjetr, mungesa e unitetit n Bashkimin Evropian, apo mosarritja deri m tashti e nj qndri-

mi t prbashkt pr shtjen e Kosovs (madje edhe proklamimi i ktij misioni si neutral), pastaj mosmiratimi i Kushtetuts evropiane (e t tjera shtje), ngren nj pyetje t qensishme pr ekzistencn e tij, se: A ka kriz t bashkimit a t koordinimit brenda

tij?. Natyrisht q koha do t tregoj nse kto pramje dhe ideja q, secili t luaj pr veten, do t ndikojn n formsimin e s ardhmes. Madje, para disa kohsh t mendosh pr misione t tilla ka qen m shum iluzore. Prezantimi i Evrops (pas Lufts II Botrore) n koh krizash botrore nuk ka qen frymzues. Paaftsia e saj pr t vepruar gjat krizs s Gjirit Persik sht nj argument m shum n kt munges frymzimi. M ka rastisur t dgjoj se, kohve t sotme, shum njerz n Perndim marrin gradn doktor shkencash, duke pasur pr disertacion doktorature tema t natyrs pr shkeljen e t drejtave t njeriut n Kosov, ku pr m tepr UNMIK-u te ne ka ardhur si mision i OKB-s, e q kjo e fundit ka pr qllim, ndr t tjerash, mbikqyrjen dhe propagandimin e respektimit t t drejtave t njeriut. Meqense qllimi kryesor i shtetit sht t rris mirqenien e qytetarve shtetasve, misioni i Bashkimit Evropian mund t ndihmoj n kt drejtim, por jo edhe nj mision i ngjashm sikurse ai i UNMIK-ut, pr shkak se puna e tij nuk ka dhn rezultate t tilla. Kohzgjatja pr aderim e Republiks s Kosovs n strukturat e ksaj superstrukture shtetrore, do t jet edhe produkt i vet Bashkimit Evropian. Sepse n njfar mnyre, Bashkimi Evropian prmes misionit t tij sht bashkpjesmarrs i projektimit dhe ndrtimit t s ardhmes s Kosovs! Dikur ishte n nj gjendje esll, por pas prfundimit t Lufts s Ftoht, parashikimet mortore pr kontinentin e plakur doln t ishin t pasakta. Nj epok e re kishte aguar, dhe kjo pr shkak se Evropa, dikur e ndodhur me nj kmb n varr, e kishte marr veten. Kjo kishte ngjallur edhe besimin e Presidentit amerikan, Bush, kur m 1990 thoshte: Evropa ishte br srish nj partnere n udhheqjen e bots. N histori gjithmon ka ndonj dyshim n lidhje me periodizmin, por rrallher parametrat kan qen kaq t prafrt sa n kt rast specifik.

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009

POLITIKE OPINION

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Arroganca q inkurajoi ministrin Pango t fus duart deri te mbrtheckat e nj vajze, sht e ushqyer nga kulti i paprekshm i Kryeministrit Berisha, nga fryma e sundimit t liderit, pushtetit dhe politiks mbi gjithka dhe q i jep vetes lirin t bj gjithka. sht nj frym krejt n kundrshtim me modestin, prulsin e nj politike q ka ardhur n pushtet t shrbej dhe jo q ti shrbejn

ANDREA STEFANI

brojtja q ish-ministri Pango prpiqet ti bj vetvetes sht nj tjetr sinjal i rrezikimit t frikshm t standardeve morale t opinioneve. Nse nuk do t qe kshtu, ish-ministri nuk do t guxonte t mbrohej publikisht pr at q nuk mund t mbrohet. Por ai beson se grryerja e moralit sht e thell dhe e shtrir jo vetm n klasn politike t kalbur, por edhe n elektoratin q e voton prej vitesh kt klas politike. Shpresa e tij e mbetur, fija shptimtare e barit ku sht mbrthyer me t dyja duart Pango, sht nj bjerrje e mundshme masive e moralit, nj toleranc masive, demokratike ndaj imoralitetit. Dhe n kt pik intuita e tij duket se nuk gabon shum. sht thuajse evidente q ne jemi nj shoqri q po kalon nj periudh krize morale. Kemi braktisur nj sistem politik, por nuk kemi ndrtuar ende plotsisht tjetrin. Prpiqemi t lm pas patriarkalizmat, ndrydhjet e trashguara t shoqris dhe karaktereve, por nuk kemi mundur t prqafojm ende vlerat morale t liris, sepse nuk i kemi ende kushtet pr t qen plotsisht t lir. Na mungojn pr kt shum faktor, por mbi t gjitha drejtsia dhe begatia. Jemi t varfr dhe prangat e varfris na detyrojn t trokasim n dyert e shtpive t m t fortve, t m t pasurve, t m t pushtetshmve, q jan br t till duke dhunuar ligjin dhe moralin. Sepse nuk ka drejtsi. Dhe pasi jan br t pushtetshm me padrejtsi, kta politikan, ofiqar apo biznesmen, e ushtrojn kt pushtet mbi viktimat e varfris pr t knaqur epshet e tyre. * * * Ajo vajza q trokiti n shtpin e ishministrit t Kulturs, Pango, u b (edhe pse duke investiguar si gazetare), prfaqsuesja e atyre qindra mijra shqiptarve q nevojat e egrsuara dhe shpresat e zvetnuara nga mjerimi i shtyjn tu bjn temena politikanve, zyrtarve, ti votojn dhe tu brohorasin mitingjeve, t trokasin dyerve t tyre. T gjith nuk jan njerz t lir, por jan libert, domethn si

skllevrit romak q kur jua falnin lirin, vazhdonin t ushqeheshin dhe jetonin me kotheret q ju falte ish-skllavopronari. Dhe ky i fundit i prdorte politikisht pr t shtuar numrin e mbshtetsve t tij kur votoheshin ligje n Forumin e Roms. Ajo q ndodhi e shmtuar me Pangon, por q pa dyshim ndodh edhe me dhjetra zyrtar t tjer t lart t ktij shteti shum t korruptuar, nuk do t ndodhte sikur n kto 20 vjet politika dhe qeverisjet tu kishin ofruar shqiptarve pun, drejtsi dhe liri. Sepse puna sht lirim, liria sht drejtsi dhe drejtsia dinjitet. Politikat dhe qeverisjet e dshtuara, duke mbjell papunsi dhe varfri, i kan goditur shqiptart n dinjitetin e tyre, n lirin e tyre. Ajo q ndodhi at nat n shtpin e nj ministri t Kulturs, sht nj dram me shum akte q sht luajtur dhe vazhdon t luhet n shum pragje pushtetesh, ministrash, drejtorsh, kryetar bashkish apo komunash. Nuk ka rndsi nse vajza q trokiti n dern e nj ministri n krkim t nj pune qe apo nuk qe gazetare e Fiks-it. Nuk ka rndsi si qe veshur. I rndsishm sht fakti (dhe kt e perceptuan t gjith teleshikuesit) q ministri Pango u prpoq ta zhvishte deri edhe duke u prleshur me mbrtheckat e saj. Pango mbrohet dhe thot se u provokua dhe u josh nga nj dekolte e ekzagjeruar dhe treereku i gjoksit jasht? Aha, por kjo mund t jet avokatia e do zyrtari t lart q pranon nj ryshfet apo zarf parash! Kushdo nga kta zyrtar t korruptuar mund t thot se e provokuan, duke i treguar zarfin dhe se ai nuk mundi ta prballoj tundimin, ndaj i futi parat n xhep. Mos vall parat jan pr njeriun m pak tunduese sesa seksi?

MBERTHECKAT QE ZBERTHEJNE PANGON

Aspak! Aq m tepr kur seksi mund t blihet edhe me para. Paraja e mposht seksin dhe e shndrron at n mall. Por po ashtu edhe pushteti (q pjell para) e shndrron seksin n mall, n kmbim t nj rroge pra, t parave. Prandaj logjika e provokimit fatal nuk e shplan nga mkati i korruptimit Pangon, pavarsisht se edhe Oskar Wilde thot q burri sht triumfi i logjiks mbi moralin. Por nuk e thot pr ministrin apo politikanin. Prandaj nuk ka vler pr skandalin Pango. Aq m tepr n kto koh, kur morali i shtetit dhe shoqris rri pezull mbi humnern e nj degjenerimi shkatrrues dhe vendit i duhen ministra dhe qeveritar q prfaqsojn triumfin e moralit mbi logjikn. * * * Por morali nuk shndoshet pa drejtsi. Sexgate i Pangos sht nj tjetr skandal q denoncon kalbzimin q i ndodh qeverisjes dhe administrats, kur mungon drejtsia. Kur Partia Demokratike dhe qeveria e duarve t pastra erdhn n pushtet, mediat afr tyre nisn t denon-

cojn me t madhe shndrrimin e administrats n kuplarara t ish-qeveritarve socialist. Jan prmendur deri edhe prezervativt roz t flakur npr koshat e mbeturinave. Dhe far shohim pas katr vjetsh t nj qeverisjeje q premtoi ndryshim? Shohim sesi ministri i Kulturs s qeveris s ndryshimit prpiqet q me duar t pastra t zbrthej mbrtheckat e kmishs s nj vajze 30 vjet m t re se ai, pr t par ndryshimin(?) e saj n pesh! Dhe ka paturpsin t mbrohet me sofizma banal me plot kontradiksione logjike. N nj rast Pango thot q nse befas t shfaqet nj goc von n der t shtpis, edhe mund ta shikosh n trup. Por sht po ai q pranon se e kapi nga mbrtheckat, sepse u provokua nga q ajo e kish treerekun e gjoksit jasht. Pango duhet ta sqaroj publikun nse tentoi tia zbrthej gocs mbrtheckat, sepse i ra n tru, apo se i lejohej ta shihte n trup pr t vlersuar nse bnte pr panair. Nse e bri pr hatr t qejfit, apo pr hatr t detyrs? Njeri pohim kundrshton tjetrin. Cilin nga ata do t mbaj? Por Pango mund ti mbaj t dyja. Sepse nuk sht qeveritari i par pr t cilin detyra sht seks dhe seksi sht detyr. Po sikur t thot se goca i ra n tru, ndrsa e zbrthente pr ta par nse vlente pr panair? Ather na mbetet vetm t pohojm se ministri i Kulturs ka pasur nj detyr shum t vshtir. Dhe jo vetm do ta falim, por do i lutemi t na fal. Madje, t bhet prap ministr dhe t rifilloj me zbrthimet. * * * Do t qe m e ndershme q Pango t heshtte. Orvatja e tij pr tu mbrojtur sht sfid ndaj moralit t shoqris, t vrtets

dhe drejtsis. Ajo sht shprehje e asaj arrogance t verbr q nuk njeh asnj kufi dhe q ka mbrthyer sot nj politik q nuk kontrollohet nga ligji, por kontrollon ligjin, q nuk kontrollohet nga drejtsia, por e bn si ia do qejfi drejtsin. Nj politik q pikrisht pr shkak se nuk ka drejtsin mbi kok punson, punson, amendon, josh, frikson, pallon, vret, rrnon, poshtron, mashtron, korrupton, pronson, pronson jo vetm individ, por nj popull t tr. Politika dhe pushtetet e saj t gjithfuqishme dhe t pakontrolluara nga asnj pushtet tjetr, jan e keqja e t gjitha t kqijave q kan pllakosur Shqiprin. Nj e keqe e till jan kultet e liderve t mdhenj q sundojn duke dal mbi institucionet, Kushtetutn dhe vullnetet popullore, kulte q prvetsojn si arritje t tyren do merit, por q largojn nga vetja do prgjegjsi pr skandalet e politikanve t korruptuar q ata vet i bjn ministra. Sepse arroganca q inkurajoi ministrin Pango t fus duart deri te mbrtheckat e nj vajze, sht e ushqyer nga kulti i paprekshm i Kryeministrit Berisha, nga fryma e sundimit t liderit, pushtetit dhe politiks mbi gjithka dhe q i jep vetes lirin t bj gjithka. sht nj frym krejt n kundrshtim me modestin, prulsin e nj politike q ka ardhur n pushtet t shrbej dhe jo q ti shrbejn. sht krejt n kundrshtim me frymn e nj sistemi ku vrtet politika qeveris, por sht drejtsia q sundon. Skandali Pango sht nj nga ata iban t nj korrupsioni q ka vite q marshon lakuriq para syve t shqiptarve, por q askush (si n prralln e Andersenit) nuk e denoncon se sht lakuriq. Nj heshtje prej skllevrish q sht thrrmuar vetm nga shprthime t prgjakshme dhe rrnuese si ai i Grdecit apo nga denoncime t medias, t tilla si ky i Fiks Fare. Por denoncimet e medias duhen mbshtetur nga drejtsia dhe opinioni publik. Sepse ka ca koh q politikant po prpiqen t zhvillojn ca morale apo politikra t reja pr tu mbyllur gojn medias dhe gazetarve q i kritikojn. Dhe mendoni se mund t bjn qeveritart pa qen nn vzhgimin e medias dhe nn gjykimin e drejtsis. Nuk do t linin mbrtheck pa zbrthyer.

Familja n kthetra rrnimi

ALEKSANDER IPA

N shoqrit e tranzicionit, arti klasik dhe kolana e veprave t sukseseve t riprsritura, pashmangshmrisht sjellin ndjesi dhe reagime suksesi. Drama sociale e ksaj vepre t shekullit t kaluar shrben si nj pasqyr rishfaqjeje e problemeve q mbajn t mbrthyer dhe dhembin n prditshmrit e familjeve t sotme shqiptare

eatri Kombtar i nj vendi ka shum mnyra pr t dshmuar se sht i vogl si godin e si sken, prball prurjes dhe triumfit artistik. Letrsia pr sken, si n rastin e Filumena Marturano-s, ka gjithmon shansin pr t dshmuar kohezion dhe pr t ruajtur vlern aktuale t saj. Vepra e Edoardo de Filippo-s, e ngjizur n kohn e Lufts s Dyt Botrore, prfshihet ndr rastet e asaj letrsie q prmbys kufizimet kohore t vlefshmris s vet. Sfidn e fituar n mnyr t prsritshme ajo e pohon edhe n rivnien e ktyre ditve, n skenn shqiptare, prej regjisorit t njohur Albert Minga. Ky regjisor, duke ndjekur kalendarin e ndrmarrjeve t veta profesionale, po ripohohet dhe rifaktohet si artisti q mbetet i akorduar me kohn dhe me nevojn e kumtit t dits, pr bashkkombsit e vet artdashs. Ndryshe nga arritja e suksesit t paramenduar, me dramn Pamje nga Ura, regjisori Minga, n aktin e fundit realizues, riarrin suksesin duke i besuar, jo nevojs pr struktur dhe krkim t qllimshm regjisorial, por mishrimit t sentencs Wildiane se jeta duhet br nxnse besnike e Artit.

Si t till e ka kuptuar dhe i ka shrbyer komedis sociale t De Filippo-s regjisori pr llogari t skens shqiptare. Teatrin e sotm t jets son reale e ka ngritur n skenn e teatrit, duke i futur artdashsit e Teatrit Kombtar, kto dit, n nj marrdhnie t veant ndjeshmrie dhe refleksioni. Subjekti i komedis sociale t De Filippo-s, fokuson nj imazh real t problematiks me t ciln prballet dhe prleshet, n prditshmri, struktura m klasike dhe m bazike e organizimit shoqror, pra familjes. N kt gjetje, regjisori ka kapur fillin e art t ecjes drejt suksesit dhe rivlersimit. Pr shkak t konteksteve t sotme, t realitetit kompleks n t cilin gjenden n trsi familjet shqiptare t ktij tranzicioni shoqror, pr shkak t kohvoness n prsritje t problemeve t familjes s sotme shqiptare n krahasim me familjet italiane t Lufts s Dyt Botrore, apo atyre evropiane n at koh, kjo risjellje n skenn shqiptare, fal lojs s aktorve me prvoj dhe investim t suksesit dhe afirmimit (Yllka Mujo, Bujar Asqeri, Tinka Kurti, Vangjel Toce, Neritan Licaj, Arben Derhemi, Gjergj Mena, Olta Gixhari, Fadil Kujovca dhe Migela Ruka), rikonfirmon edhe nj her munds-

in triumfuese dhe ndikuese q ka arti skenik edhe n kt vend. Disa prej protagonistve t ksaj loje n sken na japin mundsin pr t riformuluar vlersime dhe komplimente pr lojn dhe interpretimin e tyre mjeshtror. Yllka Mujo, n skenat e ksaj loje t veant, shpall sfidn e paimitueshme t artistes q i beson moshs s gjithhershme t artit dhe jo grupmoshs klasike n t ciln gjendet si qenie njerzore. Ka rifituar duartrokitjet e artdashsit qytetar, n at mnyr q vetm t talentuarit e virtytshm mund ti rifitojn. Filumena e Yllka Mujos sht imazhi real i nnave t kohs s sotme, t cilat dramat e prditshmris i luajn n jetn reale dhe q kjo jet reale, fatkeqsisht, nuk bhet dot art prej dramaturgve shqiptar. Por at q e le mangt dramaturgu, e gjen gjetk dhe e sjell pr sukses regjisori. Kur arrihet kjo, ather ne duhet t besojm te deviza e Brehtit, se realiteti i nj vepre ndikuese sht e thn edhe pr jetn individuale dhe t popullit tnd. N nj ndr batutat e saja, Filumena-(Yllka) shprehet: Legalizojini marrdhniet tuaja! astet e refleksionit amortal t Filumens jan nj kulm interpretimi, ato jan pjes e filozofimit

emocional prej njeriut. Ky refleksion dhe rrfim shpirtror shprthyes arrin kulmin n batutn: Fmijt jan fmij. Ata duhet ta msojn t vrtetn Fmijt nuk blihen me para...! N shoqrit e tranzicionit, arti klasik dhe kolana e veprave t sukseseve t riprsritura, pashmangshmrisht sjellin ndjesi dhe reagime suksesi. Drama sociale e ksaj vepre t shekullit t kaluar shrben si nj pasqyr rishfaqjeje e problemeve q mbajn t mbrthyer dhe dhembin n prditshmrit e familjeve t sotme shqiptare. Te Filumena e Yllka Mujos jan imazhet krahasimtare t nnave t shoqris son. Tek ajo loj dhe ai interpretim gjen klithmat e dashuris nnsore, sikundr edhe fiton inatin pr aventurizmin e etrve t paprgjegjshm t tranzicionit. N vepra t tilla, q ngjiten n sken n kohn kur prgjegjsia dhe kujdesi pr familjen shpesh shemben, ke mundsi t fitosh vmendjen dhe t ngjitesh n aktin e reflektimit njerzor. Albert Minga, nj sukses t till e riprsrit n skenn e Teatrit Kombtar, pikrisht duke mundsuar t vlersoj artistikisht kt merit q kan vepra t pakoha, si te Pamje nga Ura dhe afrsisht n koh edhe te Filumena Marturano.

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009

AKTUALITET

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

11

Adoleshentja e dhunuar arrin t zbres nga mjeti dhe tenton t hidhet nga ura e Lans, pr ti dhn fund jets

Terror mbess, se e gjetn n fest

Polici dhe vllai i tij dyshohen se rrahn me grushte n makin 18-vjearen
BLEDI GILAJ

Hetimet

gjakosur n fytyr dhe trup, ka ikur nga makina, ka dal tek ura e Lans, n afrsi t Rrugs s Elbasanit n Tiran, dhe ka tentuar t hidhet, me qllim pr ti dhn fund jets, pasi kishte frik t kthehej n familje. Ky sht akti tragjik q ka dashur t kryej dje nj 18-vjeare, e cila sht marr me dhun nga xhaxhallart, teksa ajo festonte me shokt dhe

Krimet e Rnda ln n burg Sokol Gjein

Grdeci, Henri Tomei: Firmosa me faks!

enri Tomei, ose i njohur si zoti i lufts, pranon se ka bashkpunuar pr trakun e municioneve nga Grdeci drejt Afganistanit, por mohon t ket rmosur kontratn personalisht. Nj letr-porosi e cila ka mbrritur n zyrat e organit qendror t akuzs, hedh drit mbi lidhjen e kontrats midis SAC-Albademil me rmn Evdin LTD me pronar Henri Tomein. Kontrata sht lidhur n Shqipri, por Tomei nuk ka qen prezent. Sipas akteve t ardhura me letr-porosi, zvicerani deklaron se kontrata sht lidhur nprmjet faksit. Shqiptart i kan drguar me fax dokumentet q duhet t rmoste dhe Tomei, pasi i ka rmosur, ua ka drguar srish me faks prfaqsuesve t rms Sac-Albademil. Kjo procedur, sipas ligjit, sht e paligjshme dhe konsiderohet si vepr penale. Roli i sekserit Evdin LTD me seli n Qipro dhe me pronar Henri Tomei duket fantazm dhe tepr i dyshimt. Ajo ka hyr n marrveshje me qeverin shqiptare duke br nj rritje tepr t madhe t mimit origjinal t municioneve ushtarake q ishin t destinuara pr ushtrin amerikane n Irak dhe Afganistan. mimi llestar i produktit ishte 22 dollar amerikan, por me ndrhyrjen e Evdin LTD si ndrmjets, mimi u rrit duke arritur 40 dollar amerikan. Pra vetm ndrhyrja e tij dhe tarifa e sekserllkut ka kushtuar 18 dollar. Devirolit i sht krkuar nga Delijorgji t bnin nj kontrat t re, por me nj mim prej 18 dollarsh m shum, ka l t kuptohet se edhe rma qipriote ishte kopertura pr t justikuar mimin e fryr dhe prtimet e paligjshme t personave t tret, jo pal n kontrat. Masa pr Gjein Gjykata e Krimeve t Rnda e Tirans ka dhn dje vendimin arrest me burg pr Sokol Gjein, njeriu i cili ka qen n funksionin e mbikqyrsit t ndrmarrjes MEICO dhe nprmjet tij kalonin gjith dokumentet zyrtare apo jozyrtare. Gjei sht akuzuar pr vrasje masive, njlloj si dy t arrestuarit kryesor t tragjedis s Grdecit, Ylli Pinari dhe Mihal Delijorgji, ku humbn jet 26 persona. Prokuroria e Prgjithshme madje e ka cilsuar si fajtorin m t madh, sepse mendohet se ka qen pikrisht Gjei, i cili ka ditur do rrezik q prbnte veprimtaria n Grdec. Sokol Gjei sht arrestuar ditn e djeshme n qytetin e Kors, ku punonte n nj rm ndrtimi. Gjyqtari i Gjykats s Shkalls s Par t Tirans, Asim Vokshi, bri vlersimin e mass s siguris, ndrsa akuza prfaqsohej nga prokurori Arben Dollapi. Burime brenda seancs gjyqsore bn t ditur se i pandehuri nuk ka thn asnj fjal, ndrsa seanca e vlersimit t mass s siguris, e cila u zhvillua me dyer t mbyllura, ka zgjatur jo m shum se 15 minuta. Avokati i Gjeit, Nik Progni, deklaroi se klienti i tij nuk kishte dijeni pr ato q ndodhnin n fabrikn e Grdecit. Sipas tij, ngritja e akuzs pr vrasje masive sht e palogjikshme, pasi Gjei merrej thjesht me marketingun n rmn Meico. Gjithsesi, prokurori deklaroi se Gjei kishte dijeni pr t gjitha lvizjet e municioneve dhe mbante prgjegjsi ligjore pr shprthimin e fuqishm m 15 mars 2008, ku 26 persona humbn jetn dhe 300 t tjer u plagosn. Prokuroria beson se i arrestuari Sokol Gjei sht njeriu ky q mund t hedh drit mbi tragjedin e ndodhur pr vet pozicionin q ai kishte n kompanin shtetrore t MEICO-s dhe si varts direkt i Ylli Pinarit. Ai duhej t mbikqyrte veprimtarin e fabriks s demontimit dhe militarizimit t predhave dhe shekve, Albademil, si dhe t gjitha kompanive t tjera t cilat merreshin me demontimin e municioneve. S. obo

Nj punonjs i policis rrugore shikon skenn e dhunshme dhe ndrhyn pr ndalimin e saj
shoqet e klass. Ndrsa policia ka shoqruar dy xhaxhallart e saj, ku ka kuptuar se ngjarja ishte edhe m e rnd, pasi njri prej tyre ishte vet pjes e uniformave blu. Hysni ., xhaxhai i vajzs s masakruar, nuk e ka pranuar se ka goditur adoleshenten, por edhe kjo nuk e ka shfajsuar nga prezenca, pasi ai sht punonjs policie dhe nuk duhet t kishte lejuar q t ndodhte dika e till. Gjithashtu, n polici sht shoqruar edhe xhaxhai tjetr, Hasan . Ngjarja tragjike sht regjistruar pikrisht mesditn e djeshme, te kryqzimi i Unazs me Rrugn e Elbasanit, pikrisht te vendi i quajtur Ura e Lans. Vajza e re, gjimnaziste te Myslym Keta, e cila njihet edhe si valltarja e shkolls, kishe marr leje n familje pr t festuar me rastin e 7 Marsit, pasi dita e sotme sht pushim, dhe nj organizim festiv sht zhvilluar dje. Por, gjat ksaj feste, dy xhaxhallart e saj e kan par vajzn e re dhe e kan marr me dhun, pasi nuk e pranonin nj fakt t till. Duke e goditur me pllmb n fytyr, e kan futur n makin dhe rrugs kan nisur ta godasin edhe m shum, duke i shkaktuar plag n fytyr. Gjaku i ka mbuluar fytyrn nga plagt, ndrkoh q makina po afrohej drejt urs s Lans. Aty, punonjsi i policis rrugore, i cili ishte me shrbim, ka vn re brenda makins vajzn e gjakosur, ndrkoh q nj nga dy personat, t cilt ishin brenda, e

ka goditur n fytyr. Kaq ka mjaftuar dhe uniforma blu ka reaguar, duke br shenj q makina t ndaloj. Menjher, vajza q ndodhej n bord, ka hapur dern dhe sht ngjitur te parmakt e urs. Ajo ka krcnuar q do t hidhej n lum, por polici ka nisur negociatat me t, q mos t kryente nj veprim t till. Nga ana tjetr, punonjsi i policis ka krkuar prforcime nga kolegt, ndrkoh q n ndihm i kan ardhur edhe qytetar t ndryshm, t cilt kan nisur negociatat me vajzn, q mos ta lejonin t hidhej n Lan. M pas, ajo ka zbritur nga parmakt e urs dhe sht ulur posht, pran bordurave t betonit. Kur njerzit jan afruar pr ta ndaluar, ajo sht hedhur n lum, duke psuar fraktura n kmb. Menjher adoleshentja

sht drguar n spital, ku sht kaluar nn kujdesin e mjekve. M pas, n spital ka mbrritur edhe babai i saj, Ram . Ai ka treguar pr policin se i kishte dhn leje vajzs s tij t shkonte n fest dhe nuk e dinte se far kishte ndodhur. Nga ana tjetr, uniformat blu kan shoqruar n Komisariatin Nr. 1, agresorin e dyshuar, Hasan ., 40 vje, i cili sht xhaxhai tjetr i t dhunuars. Bashk me t n polici ka shkuar edhe vllai i tij, Hysniu, i cili ishte edhe poseduesi i mjetit ku u dhunua vajza. Ai, si punonjs policie pr hetimin e krimeve n Drejtorin e Policis s Tirans, ka deklaruar se mjeti Mecedes Benz 200, me targa TR7910 H, sht n pronsi t tij dhe q nuk kishte ushtruar dhun ndaj mbess. Megjithat, kjo nuk e shfajson

punonjsin e policis, pasi sipas ligjit duhet ta kishte parandaluar kt ngjarje brenda familjes. Deri n ort e vona t mbrmjes, ata jan marr n pyetje, ndrkoh q policia ende nuk kishte vendosur se far mase t merrte ndaj tyre. Ndrsa vajza e re, e mjekuar n spital, sht drguar n banesn e saj te 21 Dhjetori. Sipas mjekve, ajo ka fraktura n hund, pas koke dhe n kmb. Frakturat n kok mendohet se jan krijuar nga goditjet me grushte, q i kan shkaktuar edhe t vjella gjat gjith kohs. Ndrkaq, hetim pr kt ngjarje ka nisur edhe Shrbimi i Kontrollit t Brendshm, pasi dyshohet se sht prfshir nj punonjs policie. Gjithashtu, policia nuk ka dhn detaje nse adoleshentja e dhunuar ka pranuar t denoncoj dy xhaxhallart.

Tiran

Qytetart, ku mund t telefonohet policia

publik 129. Ndrkoh, pr do padrejtsi t vrejtur nga punonjsit e policis, ju mund t denonconi n zyrat e Shrbimit t Kontrollit t Brendshm, pran Drejtoris s Policis s Qarkut Tiran. Pr tju ardhur n ndihm, Policia e Tirans ripublikon numrat telefonik t Komisariateve t Policis, q ajo ka juridiksion.

olicia e Tirans ka ripublikuar edhe njher numrat e gjith shrbimeve t saj, me qllim rritjen edhe m shum t bashkpunimit me qytetart pr zbardhjen e gjith ngjarjeve t mundshme. Strukturat e Drejtoris s Policis s Qarkut Tiran, duke i kushtuar nj vmendje t veant shrbimit dhe dhnies ndihm ndaj qytetarve, publikuan edhe nj her numrat telefonik pr t informuar pr probleme apo incidente t ndryshme. N kt kontekst, policia fton qytetart nse mund t ndodhen prpara nj situate emergjente t denoncojn pran organeve t saj, n rastet e vjedhjeve apo grabitjeve, n mnyr q policia t marr masa t shpejta pr kapjen e autorve dhe vnien e tyre prpara organeve t drejtsis. Nj kontribut pr kapjen e personave n krkim ka dhn edhe komuniteti, i cili n vazhdimsi ka mbshtetur strukturat policore dhe ka bashkpunuar me to dhe prmes telefonatave n numrin

NUMRAT E TELEFONIT
Drejtoria e Policis s Qarkut Tiran: 129, pa pages Salla Operative: 22 81 52, 24 83 33, Zyra e Marrdhnieve me Publikun & Mediat: 23 57 40 Komisariati i Policis Nr.1: 22 44 45 Rajoni i Policis n Qytetin Studenti: 34 62 31 Komisariati i Policis Nr.2: 22 33 22 Rajoni i Policis Vor: 60 04 64 Komisariati i Policis Nr.3: 22 45 29 Reparti i Policis Laprak: 35 77 56 Komisariati i Policis Nr.4: 36 68 26 Komisariati i Policis Nr.5: 20 01 82 Komisariati i Policis Nr.6: 35 18 90 Komisariati Rrugor: 22 68 01 dhe 126 pa pages Komisariati i Policis Rinas: 36 59 13 Komisariati i Policis s Objekteve: 22 68 01 Komisariati i Policis Kavaj: 055443723 Rajoni i Policis Rrogozhin: 05772070 Posta e Policis Golem: 05 79 22 273

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009

12

BREAKING VIEWS

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

DR. ARJAN HODO

Kirurg Urolog

itotripsia, ose thyerja e gurve me ultratinguj sht sot metoda m e prhapur n mjekimin e gurve t aparatit urinar. Si parim baz i puns s saj sht primi i valve t forta nprmjet aparatit t cilat duke dhn energjin e tyre n kontaktin me gurin e godasin at dhe e thrrmojn

N Spitalin Amerikan
Mars Muaji i Urologjis dhe Nefrologjis Nga ekipi i suksesshm i transplanteve t veshkave: Shrbimet e urologjis dhe nefrologjis -50 %

Gurt n veshka
metodat moderne t trajtimit
N far konsiston dhe si funksionon sistemi urinar? Sistemi urinar prbhet nga veshkat, uretert, fshikza e urins dhe uretra. Veshkat jan organe n form fasuleje q gjenden n pjesn e prapme t trupit, posht brinjve dhe n t dyja ant e shtylls kurrizore. Funksioni kryesor i veshkave sht eliminimi i ujit t teprt dhe eliminimi i produkteve toksike (t dmshme) t trupit. N baz t ktyre funksioneve veshka sht ruajtsi kryesor i ekuilibrave n gjak. Ureteri sht nj organ n form tubi 22-23 cm i gjat q ka pr funksion kalimin e urins nga veshka n fshikzn e urins. Fshikza e urins sht nj organ q gjendet n pjesn e poshtme t barkut dhe ka si funksion depozitimin e urins, ndrsa uretra sht organi q nxjerr urinn nga fshikza e urins jasht trupit. Pse formohen gurt n veshka dhe far sht prbrja e tyre? Si baz e formimit t nj guri n veshka jan kristalet t cilat precipitojn n veshk dhe q m von duke u bashkuar me njri-tjetrin formojn gur. Trupi i njeriut prodhon lnd q pengojn formimin e kristaleve dhe precipitimin e tyre, porse n disa raste kto jan t pamjaftueshme dhe ojn n formimin e gurit. Nj shkak tjetr sht dhe qnia e urins acide ose bazike m shum se duhet. Gurt n veshka nga ana kimike jan t prbrjeve t ndryshme dhe t disallojshme. M i shpeshti sht guri i kalciumit q shoqrohet me fosfat ose oksalat. Kto lnd gjenden n ushqimin e prditshm si edhe kan depozita t mjaftueshme n kockat dhe muskujt e trupit. Kush preket nga kjo smundje? Pr shkaqe q nuk dihen, n 20 vitet e fundit n bot, ka nj rritje t smundjeve t gurve n veshka. Raca e bardh ka nj rrezik m t madh pr t br gur n veshka se sa raca afroamerikane. Megjithse n vitet e fundit ka nj ritje t formimit t gurve n veshka tek femrat, prap meshkujt mbeten m t prekur nga kjo smundje. Nse nj pacient ka patur nj her gur n veshka, sht me rrezik m t lart pr t patur prsri se sa persoant e tjer q nuk kan patur ndonjher. N shumicn e rasteve, mjekt nuk mund t japin dika konkrete pr shkakun e formimit t gurve, megjithse disa ushqime mund t pretendohet q jan shkak pr formimin e gurve, ende nuk ka dika t vrtetuar shkencrisht. Nse dikush ka n familje dik me kt smundje ka nj rrezik t shtuar pr t formuar gur se sa t tjert. Cilat jan simptomat e t paturit gur n veshka? Si simptom e par e gurit n veshk sht dhimbja q n shumicn e rasteve llon menjher. Bashk me kt dhimbje, mund t ket edhe t prziera. Kjo dhimbje n shumicn e rasteve llon n ije, m von mund t prhapet dhe n rrzn e kofshs. Simptoma t tjera mund t jen urinim i shpesht, djegje gjat urinimit dhe hematuri (urinim me gjak). Hematuria e shkaktuar nga gurt n veshka asnjher nuk arrin n nj hematuri serioze. Nse bashk me kto simptoma ka dhe temperatur, kjo sht shenj e nj infeksioni dhe duhet shkuar menjher tek mjeku. N disa raste, gurt mund t jen t fsheht dhe pa asnj simptom. Si mund t parandalojm ose trajtojm? Pacientve q kan kto simptoma u bhen analizat e gjakut, analiza e urins, gra, Echo abdominale, IVP , t cilat shrbejn pr t par madhsin dhe vendndodhjen e gurit. Gurt q nxirren nga vet pacienti, duhet t ohen pr analiz kimike, pr t par prbrjen e tij, dhe n baz t ktyre analizave mund t jepen kshilla ose ilae parandaluese. Mnyra m e leht dhe m efektive pr parandalimin e gurve n veshka sht konsumi i ujit n sasi t till q pacienti t urinoj 2 litra n dit. Pacientt q kan kalcium dhe oksalat n sasi t madhe n urin duhet t ulin por jo t ndrpresin konsumin e ushqimeve q prmbajn kto lnd. Pr gurt m prbrje acidi urik prdoret allopurinol q ul sasin e acidit urik n urin. Hidroklortiazid sht nj ilac q rrit sasin e urins por q ul n sasi t konsiderueshme kalciumin n urin. N eksperimentet e bra tek kafsht sht vn re se vitamina B6 ul sasin e oxalatit n urin. ExtraCorporeal Shock Wave Lithotripsy Thyerja e gurve Litotripsia, ose thyerja e gurve me ultratinguj sht sot metoda m e prhapur n mjekimin e gurve t aparatit urinar. Si parim baz i puns s ESWL-s sht primi i valve t forta nprmjet aparatit t cilat duke dhn energjin e tyre n kontaktin me gurin e godasin at dhe e thrrmojn. Gjat procesit t ESWL-s guri mbahet nn kontroll ultrasonic. Dalja e gjeneratave t reja t aparaturave pr thyerjen e gurit ka br q goditja t prqndrohet n zona akoma m t vogla dhe kjo t jet efektive edhe tek fmijt. N shumicn e rasteve, litotripsia-ja sht nj procedur q nuk ka nevoj pr shtrim n spital dhe n shumicn e rasteve nuk ka nevoj as pr anestezi. Pasi bhet thyerja e guri, pas disa orsh, pacienti mund t vazhdoje jetn normale. Ka dy raste q jan absolutisht t kundrindikuara, pra q nuk mund t prtojn nga litotripsia; grat shtatzna dhe pacientt me probleme me koagulimin (mpiksjen) e gjakut. Ndr komplikacionet e litotripsi-s mund t prmendim pranin e hematuris n 2-3 ditt n vijim dhe dhimbjen q mund t shkaktojn grimcat e gurit t thyer gjat daljes. Pacientt q prdorin Aspirin ose ilae t ngjashme pr hollimin e gjakut, duhet q t ndrpresin disa dit prpara litotripsise-s kto ilae. N disa raste grimcat e thyera q bien mund t bllokojn ureterin dhe urologu pr t rehatuar veshkn mund t vendos nj tub t holl silikoni midis veshks dhe fshikezs s urins. Si procedohet nse litotripsia nuk ndihmon? Nefrolitotomia Perkutane Heqja e gurve me minimumin e prerjes. N disa raste ESWL-ja mund t jet e paefektshme, si n gurt e mdhenj t vendosur n pjesn e poshtme t veshks. N kto raste prdoret Nefrolitotomia Perkutane, q sht nj procedur operative q kryhet me anestezi t prgjithshme dhe q ka si qllim nxjerrjen e gurve nga veshka. N baz t nefrolitotomise perkutane sht kapja dhe thrrmimi mekanik i gurit n veshka dhe nxjerrja e tij n copa t vogla nprmjet sistemit viziv duke br nj traumatizim minimal t pacientit dhe nj prerje t paprllshme sa pr t lejuar hyrjen e sistemit viziv. Ureterorenoskopia Nse guri sht i pozicionuar n ureter ather na vjen n ndihm ureterorenoskopia q sht procedura e kapjes ose thrrmimit t gurve n ureter si dhe nxjerrja e tyre duke u futur me system viziv n rrugt e urins pa e traumatizuar pacientin.

Vizit urologu Echo abdominale Gra direkte Uroow PSA Litotripsi

Vetm gjat muajit Mars!

-50%

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009 13

@ Media

N nj intervist me Matias Dpfner, shef ekzekutiv i kompanis Axel Springer, grupi m i madh mediatik n Evrop diskuton krizn e shtypit n Shtetet e Bashkuara t Ameriks, nse qeverit duhet t ndihmojn mediat n vshtirsi prej krizs, si dhe t ardhmen e gazetaris n internet
NE FAQEN 20

N vendin afrikan, kultura e barazis mes sekseve sht nj tradit q prcillet prej shekujsh

Prkujtimi

Ruanda, vendi ku qeverisin amazonat

sht kombi i vetm n bot ku deputetet femra prbjn shumicn
ur e dgjon se far thot kjo grua t duket sikur jeton n ndonj vend nordik, e jo n Ruandn e varfr. Rose Mukantabana, drejton t vetmin Parlament n bot q ka numrin m t madh t femrave. N kulturn ton barazia e femrave sht konsideruar si dika e shenjt. Nj proverb i famshm ruandez thot se fatkeqsia mbizotron n shtpin e atij burri q nuk e l gruan t flas. Mukantabana buzqesh dhe mbushet me frym, pasi ka br nj cop rrug. N 15 vitet e fundit Ruanda ka kaluar nga proverbat n rekordet botrore, nga traditat q i ndalonin grat t ishin pronare toke, t kafshve, t shtpive, madje edhe t nj llogarie t thjesht n bank, deri te ligjet q imponojn shifrn 30 pr qind t prfaqsis femrore n do organizm publik, nga ministrit tek universitetet, nga gjykatat te spitalet. Ndryshe nga sa ndodh n vendet e ndryshme t bots, n zgjedhjet e fundit politike grat ruandeze arritn t tonin 45 vende n Parlament nga 80 t tilla, duke br kshtu q 56 pr qind e tij t prbhet nga seksi i dobt. Grat n vend drejtojn Ministrin e Ekonomis, Ministrin e Jashtme dhe t Infrastrukturs. Po ashtu, grua sht edhe kryetarja e Gjykats s Lart, prgjegjsja e agjencis s hyrjeve n vend. Prpos tyre edhe rendi e siguria sht ln n dor t grave. Shefja e policis, Mari Gahonzire, me nj buzqeshje t bukur thot se beson q nuk ka kolege n asnj an t bots. Duke hasur n nj fenomen t till q shpesh nuk e gjen n...
NE FAQEN 14

Foto fakt
Dje nga Kejp Kanaveral n Florida, Agjencia Amerikane e Hapsirs ka lshuar nj satelit me vler 800 milion dollar, brenda t cilit ndodhet teleskopi Kepler. Ky mision shum i rndsishm dhe ndr m t shtrenjtt deri m tani do t synoj ti jap prgjigje pyetjes: A jemi t vetm n hapsir?

Shkolla shqipe dhe 7 Marsi

Znkat mes bashkshortve kan ndikim negativ, veanrisht te femrat

Trishtimi, rreziku q krcnon zemrn e grave

J
eni t martuar? Ather do t bnit mir t kontrollonit presionin e gjakut. E kam zemrn t coptuar sht nj mnyr t thni q zakonisht mund t shoqrohet me nj histori dashurie t prfunduar dhe nuk ka pasoja zike, por sipas studimit t publikuar nga Indipendent, mund t jet m shum se nj metafor. Me sa duket, znkat mes gruas dhe burrit kan pasoja serioze mbi shndetin kardiak, sidomos mbi at t femrave. Nse dikur mendohej se iftet duhet t ziheshin vetm pr probleme madhore, tani nuk ndodh kshtu. Arsyet se prse nj ift grindet, jo gjithmon jan t mdha, madje ato nisin q nga fura e dhmbve, elsat e makins, makina, lavatrija, uji, telekomanda dhe telefoni. Kur nj ift tregon se prej vitesh diskuton gjithmon pr t njjtat gjra, do t...
NE FAQEN 15

remtimi i 7 Marsit, si dita e par e shkolls shqipe dhe fest e msuesit, bart shenja dhe kumte t dyshta, t cilat duhen shpjeguar prmes argumentesh faktike. S pari: Kjo dit, tanim duhet deprtuar prapa hijes zyrtare t shenjimit si llesa e shkollimit n gjuhn shqipe, realisht shnon n fakt zanalln e shkolls laike shqipe, ndonse mbshtetja e llimit nga ana nanciare vjen nga protestantt, pra nj mbshtetje fetare, nj ast jetik pr shkollimin n gjuhn shqipe. Prpara saj, sipas gjurmve dhe dokumenteve mund t itet pr nj etap t shkollimit n gjuhn shqipe, pra paralaike, saktsisht shkolla fetare, si ngjau n Perndim dhe Lindje. Shkollimi paralaik, pra fetar, si dhe ai laik n kuptimin e arsimimit, n t gjitha mjediset, prjetohen dhe vendohen si t bashklidhura. S dyti: A sht msuar shqipja n shkoll prpara 7 Marsit t vitit 1887? A ka shrbyer gjuha shqipe npr shkolla? Cilat kan qen lndt e shkruara si tekste n gjuhn shqipe? far niveli shkollimi ka pasur prpara dits s shpallur si dita e par e shkolls shqipe? Po n kuptimin e programeve, cili...
NE FAQET 18-19

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009 14

NDRYSHE

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

KRYETARJA Rose Mukantabana drejton t vetmin Parlament n bot q ka numrin m t madh t femrave. N kulturn ton barazia e femrave sht konsideruar si dika e shenjt. Nj proverb i famshm ruandez thot se fatkeqsia mbizotron n shtpin e atij burri q nuk e l gruan t as

LIGJI N 15 vitet e fundit Ruanda ka kaluar nga proverbat n rekordet botrore, nga traditat q i ndalonin grat t ishin pronare toke, t kafshve, t shtpive, madje edhe t nj llogarie t thjesht n bank, deri te ligjet q imponojn shifrn 30 pr qind t prfaqsis femrore n do organizm publik

Ruand
Aty ku komandojn grat
K
ur e dgjon se far thot kjo grua t duket sikur jeton n ndonj vend nordik, e jo n Ruandn e varfr. Rose Mukantabana, drejton t vetmin Parlament n bot q ka numrin m t madh t femrave. N kulturn ton barazia e femrave sht konsideruar si dika e shenjt. Nj proverb i famshm ruandez thot se fatkeqsia mbizotron n shtpin e atij burri q nuk e l gruan t flas. Mukantabana buzqesh dhe mbushet me frym, pasi ka br nj cop rrug. N 15 vitet e fundit Ruanda ka kaluar nga proverbat n rekordet botrore, nga traditat q i ndalonin grat t ishin pronare toke, t kafshve, t shtpive, madje edhe t nj llogarie t thjesht n bank, deri te ligjet q imponojn shifrn 30 pr qind t prfaqsis femrore n do organizm publik, nga ministrit tek universitetet, nga gjykatat te spitalet. Ndryshe nga sa ndodh n vendet e ndryshme t bots, n zgjedhjet e fundit politike grat ruandeze arritn t tonin 45 vende n Parlament nga 80 t tilla, duke br kshtu q 56 pr qind e tij t prbhet nga seksi i dobt. Grat n vend drejtojn Ministrin e Ekonomis, Ministrin e Jashtme dhe t Infrastrukturs. Po ashtu, grua sht edhe kryetarja e Gjykats s Lart, prgjegjsja e agjencis s hyrjeve n vend. Prpos tyre edhe rendi e siguria sht ln n dor t grave. Shefja e policis, Mari Gahonzire, me nj buzqeshje t bukur thot se beson q nuk ka kolege n asnj an t bots. Duke hasur n nj fenomen t till q shpesh nuk e gjen n asnj nga vendet m t civilizuara, sigurisht q t vjen ndr mend t gjesh elsin e ktij sekreti, ose t paktn t pyessh se si sht e mundur t ndodh kjo. E vrteta sht se duhet t guxosh, thot Rose Mukantabana. Duhet vullneti i grave dhe vullneti poli-

PARLAMENTI Ndryshe nga sa ndodh n vendet e ndryshme t bots, n zgjedhjet e fundit politike grat ruandeze arritn t tonin 45 vende n Parlament nga 80 t tilla, duke br kshtu q 56 pr qind e tij t prbhet nga seksi i dobt

Grat n vend drejtojn Ministrin e Ekonomis, Ministrin e Jashtme dhe t Infrastrukturs. Po ashtu, grua sht edhe kryetarja e Gjykats s Lart dhe shefja e policis. Sipas ligjeve n vend, grat duhet t prbjn t paktn 30 pr qind n do organizm publik, nga ministrit tek universitetet, nga gjykatat te spitalet

tik pr t realizuar kto. Vrtet fjal t shenjta q duken sikur jan thn nga goja e ndonj feministeje skandinave. Kryetarja ruandeze thot se Gjenocidi i ka ndryshuar shum. Na u desh t merrnim prsipr prgjegjsi t mdha dhe shpesh t punonim dyshin apo treshin pr burrat q nuk ishin m. Nga zyra e saj, si Kryetarja e Parlamentit me m shum femra n bot, Rose Mukantabana, shijon panoramn e pemve t bananeve, n nj qytet t qet, t pastr dhe t sigurt. Kigali sht akoma qendra e nj prej vendeve m t varfra n bot, por pak nga pak po shndrrohet n nj prej vendeve ku mund t imagjinosh Afrikn e t nesrmes. sht nj popull q krkon t arratiset nga historia e tij. N memorialin e Giszosit, n periferi t kryeqytetit, nj panel t kujton gjenocidin e vitit 1994 ku u vran m shum se 800 mij veta. Si arrin t mbijetosh ndaj nj milion viktimave, 2 milion personave n emigrim, 300 mij jetimve dhe t paktn gjysm milioni gra t prdhunuara dhe traumatizuara? Kt pyetje vendi e bn do vit n javn e dyt t prillit kur t gjith mbajn nj minut heshtje, dgjojn muzik klasike dhe kujtojn at tmerr q ka prjetuar do familje, por q me sa duket nuk ka ln gjurm n jetn sociale. Sepse sot Ruanda po lufton AIDS-in, malarien, analfabetizmin dhe mezi po pret vitin 2020 kur Presidenti Paul Kegame, q qeveris vendin duke synuar barazin sociale dhe at burrgrua, ka premtuar se varfria do t jet nj kujtim i largt. Nga e ardhmja sheh edhe Zhuljet Curira, nj vajz e vendosur 25-vjeare q jeton n Nyamata. Zhuljet sht optimiste, sepse n Ruand grat kan zbuluar nj tjetr bot. Me nj anglishte q nuk t l hapsir pr keqkuptime thot: Dikur ishim t mira vetm pr t br fmij. Sot, mund t

NDRYSHIMI N gjasht vitet e fundit n vend, numri i t infektuarve me HIV sht ulur nga 13 n 3 pr qind t popullsis, malaria nga 9 n 3 pr qind si shkak vdekjeje, ndrsa shkollimi sht rritur nga 74 n 86 pr qind te fmijt. Merita e grave? Nse nuk do t ishin mbshtetur te ne, pas gjenocidit vendi do t kishte ndalur

shkojm n bank, t krkojm hua, t jemi siprmarrse. Ajo drejton nj dyqan me veshje t prdorura, ose m mir dy: m duhet t shkoj srish n bank, sepse puna po m ecn mir dhe dua t hap nj t tret, thot. Ktu n Nyamata, nj provinc e thell n vend sipas statistikave t OKB, shum prej njerzve jetojm me m pak se nj dollar n dit. N vitet e fundit ktu pr ne grat ka ndryshuar gjithka. Sot nse burri prpiqet t t qlloj me pllmb mund t drejtohesh te prfaqsuesit e grave n fshat, e qortojn, kshillojn dhe kujdesen q kjo gj t mos prsritet m, tregon nj tjetr grua vendase. E t mendosh se n Nyamata, thuajse 60 pr qind e grave ka raporte biznesi me nj nga pes bankat n vend. Shum prej tyre frekuentojn do muaj asamblen ku grat thirren dhe diskutojn pr problemet e tyre, prfshi edhe ato ekonomike. Jan siprmarrse t vrteta dhe shpresojn n norma t ulta interesi nga bankat. Punojn q fmijt e tyre t bhen ministra, parlamentar, madje edhe mjek. Pr kt sht e bindur edhe Chantall Nyiraneza, liderja e kshillit t grave t fshatit. 32 vjee dhe 1 metr e 80-t e gjat, m 2006-n, me nj kredi t vogl n bank arriti t hapte nj kiosk q sot sht shndrruar n nj nga restorantet m t plqyera n vend. Pr maman time ekzistonin vetm fmijt, zjarri dhe shati pr t prashitur. Pr mua jo. Tani kam punn time dhe fmijt e mi do t bjn far shkolle q t duan, ato q un nuk munda ti bja dot. Nj lidere e vrtet. Kur e pyet nse ishte ktu n Nyamata n kohn e gjenocidit, Chantall prgjigjet: se askush n vend nuk mund ti harroj vuajtjet q kan duruar n kto 15 vjet. T gjith duhet t kujtojm se jemi nj vend t mbijetuarish, tregon. N gjasht vitet e fundit n vend, numri i t infektuarve me HIV sht ulur nga 13 n 3 pr qind t popullsis, malaria nga 9 n 3 pr qind si shkak vdekjeje, ndrsa shkollimi sht rritur nga 74 n 86 pr qind te fmijt. Merita e grave? Nse nuk do t ishin mbshtetur te ne, pas gjenocidit vendi do t kishte ndalur, tregon Oda Gasinzigwa, prej disa muajsh shefe e Gender Monitor, programi i hartuar nga qeveria pr t treguar do lloj diskriminimi q mund tu bhet grave n vend. Kshtu mendon dhe Aisa Kirabo Kacyira q ishte veterinare, parlamentare dhe tani sht kryetare e bashkis s ktij kryeqyteti afrikan. Familja sht nj shoqri dhe nnat jan lidert e tyre. Merita e klass son politike ka qen se na dha mundsin q ta tregonim se far jemi t afta t bjm. Rregullimin e marrdhnieve mes tutsve dhe hutuve dhe vendosja e barazis mes burrit dhe gruas: jeta e re e Ruands s shptuar nga vdekja nis ktu. Por a ishte m e vshtir t luftosh paragjykimet mes etnive apo at mes gjinive? Grat kan qen gjithmon t nnshtruara prej kohs, ndrsa dhuna etnike ishte nj shpikje e kolonizatorve, e kriminelve. Hutuve dhe tutsve kultura jon nuk i ka kushtuar kurr proverba negative, prfundon Rose Mukantabana.

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009 15

NDRYSHE

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

Me sa duket, znkat mes gruas dhe burrit kan pasoja serioze mbi shndetin kardiak, sidomos mbi at t femrave. Nse dikur mendohej se iftet duhet t ziheshin vetm pr probleme madhore, tani nuk ndodh kshtu. Arsyet se prse nj ift grindet jo gjithmon jan t mdha, madje ato nisin q nga elsat e makins, lavatrija, uji, telekomanda, telefoni etj.

Trishtimi, rrezik infarkti pr grat

Debatet e vazhdueshme jan ekuivalente me jetn sedentare
J
eni t martuar? Ather do t bnit mir t kontrollonit presionin e gjakut. E kam zemrn t coptuar sht nj mnyr t thni q zakonisht mund t shoqrohet me nj histori dashurie t prfunduar dhe nuk ka pasoja zike, por sipas studimit t publikuar nga Indipendent, mund t jet m shum se nj metafor. Me sa duket, znkat mes gruas dhe burrit kan pasoja serioze mbi shndetin kardiak, sidomos mbi at t femrave. Nse dikur mendohej se iftet duhet t ziheshin vetm pr probleme madhore, tani nuk ndodh kshtu. Arsyet se prse nj ift grindet, jo gjithmon jan t mdha, madje ato nisin q nga fura e dhmbve, elsat e makins, makina, lavatrija, uji, telekomanda dhe telefoni. Kur nj ift tregon se prej vitesh diskuton gjithmon pr t njjtat gjra, do t thot se debaton gjithmon pr nj nga arsyet q prmendm m sipr. Megjithat, kto nuk jan grindje q ojn drejt divorcit, por ftohjes s marrdhnieve n ift. Zakonisht, pas znkave funksionojn pr mrekulli edhe ofertat pr tu pajtuar. Kjo mund t arrihet fare leht duke krkuar falje, duke dhuruar nj buzqeshje, apo duke thn nj batut t bukur. Edhe pse diskutimi mund t ket qen mjaft i ashpr, me tentativat n familje, duke mos u shqetsuar nse bashkshorti srish ka bler srish t njjtin detergjent pr lavatrie ose duke shmangur n maksimum debatet e ashpra. Prfundimet e nj studimi t br nga Universiteti i Utahit, tregojn se nj martes e mbushur me znka dhe grindje t vazhdueshme, sht prafrsisht ekuivalente me nj jet sedentare dhe t on n t njjtat rreziqe, duke zhvilluar smundjet kardiovaskulare, t cilat qndrojn n vend t par mes shkaqeve t vdekjes pr t t dyja gjinit. 300 ifte me mosh mesatare, t martuar prej 20 vjetsh, jan intervistuar nga studiuesit pr martesat e tyre, zakonet q ndajn me partnerin dhe gjendjen emocionale. Ajo ka kemi zbuluar sht se ant negative t martess, si znkat e vazhdueshme dhe mosmarrveshjet, jan t lidhura ngusht me rritjen e incidencs s sindroms metabolike te femrat, jo te meshkujt. Shum t ndjeshm Sindroma metabolike prfshin nj sr simptomash shqetsuese, si jan mbipesha, niveli i lart i kolesterolit dhe sheqernat n gjak. T gjith kta faktor rrisin konsiderueshm mundsin e smundjeve kardiake, infarktit dhe diabetit. Gjithashtu, nga sondazhet sht zbuluar se pr pjesn m t madhe t ifteve koniktet dhe mosmarrveshjet shkaktojn depresionin te femrat. Rritja e incidencs s sindroms vetm te femrat, shpjegohet kshtu nga studiuesit: Edhe nga studimet e mparshme e dim se n krahasim me meshkujt, femrat jan m t ndjeshme dhe m t shqetsuara pr problemet n ift. Prfundimi i ktij studimi sugjeron se kto probleme mund

Studimi

Edhe nga studimet e mparshme e dim se n krahasim me meshkujt, femrat jan m t ndjeshme dhe m t shqetsuara pr problemet n ift. Prfundimi i ktij studimi sugjeron se kto probleme mund ta vn n rrezik shndetin e tyre

Femrat duhet t msojn nga bashkshortt, q nuk shqetsohen pr problemet. Duhet ta ndjekin kt kshill, se sht n t mir t shndetit t tyre
ta vn n rrezik shndetin e tyre, thekson studiuesja Nancy Henry, q mori pjes n studim. Sipas shkenctares, nnat dhe bashkshortet jan t prirura t marrin n ngarkim t gjitha problemet familjare. Ngarkesa t tilla emocionale t ojn drejt depresionit dhe kjo sjell sindromn metabolike. T paktn pr t parn her shkenctart kan rn dakord, femrat duhet t msojn nga shokt e tyre, q nuk shqetsohen shum pr problemet. Duhet ta ndjekin kt kshill, sepse sht n t mir t shndetit t tyre.

Nga sondazhet sht zbuluar se pr pjesn m t madhe t ifteve koniktet dhe mosmarrveshjet shkaktojn depresionin te femrat
pr ta riparuar at q ka ndodhur, ulet ndjeshm tensioni kur mendohet se partneri do ta mirpres vendimin tnd. T gjitha iftet pa prjashtim zihen, por e rndsishme sht mnyra q prdorin pr t riparuar dmet. Pr t qen n form, shmangini znkat Kshtu, zonjat q kujdesen pr shndetin e tyre, mes aktiviteteve t ndryshme pr ta mbajtur at n form duhet t arrijn paqen

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009 16

PROGRAMI DITOR I DIGITALB

PER ME SHUME www.digitalb.al

FILM SHQIPTAR

TEKNOLOGJI/SPORT

HISTORI/ QYTETRIM

AUTOR COLLECTION

N DO STIN
Regjia: Viktor Gjika Me aktort: Ermira Bahidi, Adrian Cerga, Ylli Demneri, Arben Imami, etj... Nj lm nga kinostudio Shqipria e Re, viti 1980. Personazhe q mbetn t gdhendur n memorien kombtare, vepra t regjisorve q kaluan edhe kujt e Shqipris. Filmat m t realizuar shqiptar me personazhe q kan ln gjurm n memorien e t gjithve; vepra t regjisorve dhe skenaristve m t mdhenj shqiptar.

ROBOTICA - PJ. 5
ora 15:30
Explorer 1 prezanton nj prodhim spektakolar t Discovery Network! Nj cikl q prfshin shkencn, sportin dhe argtimin! Nj kompeticion i makinerive n nj nivel t pashfaqur ndonjher n ekran, me sda dhe pengesa nga m t jashtzakonshmet! Ndrtues robotsh nga t gjitha ant, krijojn makinerit e tyre t lufts dhe prballen me gara n kushte t pazakonta dhe sda t shpejtsis, shkatrrimit t shnjestrs, labirinte t ndrlikuara n pengesa t fshehta!

ora 21:00

KILI HERONJT JAN LODHUR

Kjo sht historia e nj kompromisi politik. Regjisori Marco Enriquez v n perspektiv tridhjet vjet histori bashkkohore, pr t br portretin e nj kombi nn tutel dhe pr t prshkruar pshtjellimet dhe cinizmin e politiks. Ai zbulon para nesh raportet e forcs, kontradiktat e demokracis s re kiliane, devijimin e ushtrimit t pushtetit sot n duart e ish-revolucionarve q jan squllur prpara armiqve t djeshm.

NJERIU ELEFANT
Regjia: David Lynch. Aktort: Anthony Hopkins, John Hurt, Anne Bancroft. Xhon Merrik sht i prudnuar q n fmijri nga nj smundje e rnd. Tiparet e tij i ngjajn atyre t nj elefanti. I burgosur n nj trup cirku, njeriu i vetm q mund ta ndihmoj sht nj kirurg i ri ,i cili njeh tek ai vlerat e vrteta njerzore. I emruar pr tet mime Oskar. Fitues i tre mimeve BAFTA dhe shum vlersimeve t tjera t kinemas botrore.

ora 22:00

ORA 19:30

REALITY SHOW

THRILLER

AKSION

KOMEDI, AVENTUR

BIG BROTHER ALBANIA 2

Show 5 i javes: A ka ndrhyre Kanuni n martesn e Pavlinit? Cila shte arsyeja q ai nuk sheh dy femijet? Kush do te ler kt jav shtpin e Big Brother: Arjoni, Aida apo Pavlini? Sa t shkatht dhe t talentuar do te jene banoret per te tuar bashke me thirrjen Ti Vlen edhe buxhetin e javes? Zbuloni aftesite e 13 te rinjve dhe te papriturat qe do te ndodhin mbremjen e s shtuns/sonte n shtepine m t famshme n Shqiperi!

N NDJEKJE T LAURS
ora 20:45
Regjia: Michael Switzer Aktoret: Brooke Shields, Richard Thomas Nj histori pasioni, obsesioni dhe hakmarrjeje nj trheqje fatale q shndrrohet n trbim. Kur interesi i nj kolegu t thjesht pune kthehet n ksim, jeta e nj gruaje t pafajshme do t shndrrohet n nj makth pa fund!

FYTYRA E TMERRIT
ora 21:00
Regjia: Bryan Goeres Aktort: Rick Schroder, Paulina Galvez, Sergi Mateu, Abel Folk, Eric Balfour, etj N Barcelon motra e tij kishte punuar si modele deri ditn kur u zhduk pa ln gjurm Niku e mban frymn atje por asnj shenj jete nga e motra ve nj shteg droge dhe korrupsioni e on Nikun n nj celul terroriste vajza t reja amerikane po i prdorin si kamikaze

MOTRAT ME BLUXHINS
ora 21:30
Aktort: Amber Tamblyn, Alexis Bledel. PERMBAJTJA Katr shoqe t ngushta i japin fjaln njra-tjetrs q do e ruajn lidhjen e tyre. Por si? Me nj pal pantallona bluxhins, q secila prej tyre do ti mbaj veshur nj jav para se tia ler tjetrs.

ORA 21:30

06.20 07.00 07.33 08.00 09.00 09.15 09.18 09.25 09.55 10.30 11.00 11.28 12.00 12.20 12.25 13.00 15.00 15.30 15.35 16.40 17.30 17.50 17.56 18.30 19:30 20.05 20.45 23.33 23.53 23.40 02.00 02.20 02.25 04.15 04.38

Fiks fare rit. i se premtes Info (Lajme, Flesh, Moti, Horoskopi) Dokumentar ritr. Euro 2008 pj.4 Film Serial ritr. Te humbur pj.58 Lajme Moti Horoskopi Film serial vizatimor Oborri i fermes pj.23 Film vizatimor ritr. Spongebob pj.6 TN Ritr. Parajse tropikale pj.148 TN Ritr. Nje zonje e vertete pj.153 Reportazh ritr. Exclusive Lajme Moti Film Serial Grate e Futbollisteve: Kohe shtese pj.25 Film artistik ritrans. Mercenari i drejtesise 89, LV Lajme Moti Unplugged Pr. (direct) Film Serial per te rinj Premiere Smallville pj.121 (sez.6/11) Lajmet Moti Episodi Ditor Reality Show BIG BROTHER 2 Reality Show Premiere Extreme Lajme Kamera e Fshehte Gazmore Pr. Vetem per te qeshur 9 Premiere Reality Show BIG BROTHER 2 5 Lajmet Moti Lidhje Live me Shtepine e Big Brother 2 LAJMET MOTI Unplugged ritr. Lajmet e moti Muzike

HOROSKOPI
DASHI DEMI BINJAKET GAFORRJA LUANI
Sipas yjeve sot po ndiqni objektiva mjaft ambicioz dhe jasht mundsive tuaja ose do t ndiheni t zhgnjyer nga sjellja e nj personi q nuk ka mundur tju kuptoj si duhet. Mos u shqetsoni, gjra q ndodhin! N qoft se partneri juaj do t bj ndonj gabim mos e fajsoni, por shpjegojini me qetsi se si e mendoni ju. Ankohuni n qoft se keni kuraj! Fal Hns n favor mund t realizoni projektet q keni pr zemr dhe t argtoheni m s miri me miqt tuaj. Prve ksaj do t udhtoni, do t bni eksperienca t reja, do t njihni persona interesant n qoft se jeni singll dhe do t forconi lidhjen tuaj n qoft se jeni ift.

PESHORJA
AKREPI SHIGJETARI BRICJAPI UJORI PESHQIT

Re t zeza do t paraqiten n qiellin tuaj sot. Dita e sotme nuk do t jet shum e favorshme pr shenjn tuaj edhe pse karakteristikat yjore nuk jan dhe aq t rrezikshme. N pun dhe n biznes nuk sht e nevojshme t hidheni n projekte t rrezikshme q nuk i dihet fundi. Kur keni nj gj pr zemr jeni puntor t palodhshm. Sot mund t mbshteteni tek energjit tuaja q do t dyshohen dhe mund t jen t vlefshme pr ata q kan objektiva t menjhershm pr t arritur. N sektorin e ndjenjave situata sht paksa konfuze, por mund t prmirsohet dukshm gjat mbrmjes. Paraqiten gjithashtu udhtime dhe takime emocionuese. Sot do ta keni shum t leht t arrini pozicione prestigjioze, t bini m shum n sy, t organizoni punn dhe t prballoni e zgjidhni shtje t vshtira. Dashuria do t jet si nj prrall e aft tju trheq n nj vend t mrekullueshm.

Nj qartsi n mendimet tuaja dhe nj nivel i lart komunikimi do tju lejoj q n pun t keni mirkuptim me t gjith, t mbaroni punt q keni ln pezull ose t nisni projekte t reja. Afrdita ju dhuron sharm e askush nuk mund tju rezistoj sot.

Hna do t jet e gatshme t bashkpunoj dhe dita e sotme do t jet mjaft e favorshme pr ju. Do ta keni t leht t kuptoni se ia vlen t prtoni nga mundsit q ju paraqiten dhe t evitoni ti zvarrisni gjrat gjat sidomos nga pikpamja profesionale. Do t merrni lajme t rndsishme nga larg dhe n dashuri nuk do t kaloni asnj kriz. Mundohuni t mendoni pozitivisht dhe mos u jepni rndsi disa pengesave q mund t shfaqen papritur n sfern praktike. Mundohuni ta bni mbrmjen e sotme m romantike. Ndoshta do t jet ideale nj dark nn dritn e qirinjve, pjesmarrja n nj pjes teatrale ose nj shtitje nn dritn e hns. Pikrisht Hna romantike pasdite hyn n shenjn tuaj dhe mbshtet do iniciativ q do t merrni. Yjet n qiellin tuaj parashikojn nj prmirsim t dukshm n t gjith sektort e jets tuaj. Hna te shenja e Gaforres pr shembull do t nxjerr m n pah mnyrn tuaj t komunikuarit me personat q ju rrethojn, do t mbush ditn me lajme t mira n pun e do ta pasuroj me takime e miq.

Dit e shklqyer kjo, sepse do t arrini t realizoni ndrrat tuaja m sekrete. Pasioni do t jet n plan t par duke par se do t kaloni momente t mrekullueshme. Mos i jepni rndsi pasigurive dhe friks prball zgjedhjeve q duhet t bni, ky nuk sht momenti pr t hezituar. N pun mos lejoni tju ikin okazione t vlefshme pr t shfaqur aftsit tuaja. Fal Hns t favorshme, okazionet profesionale do t dyshohen me rezultate t mira pr sa u prket t ardhurave materiale. Nj takim i magjishm mund tju rrmbej zemrn. Mos e ndizni xhelozin e partnerit n qoft se jeni ift.

E SHTUNE 7 MARS Teuta-Partizani 15:00 Hoffenheim-Werder 15:30 Bayern-Hannover 96 15:30 Roma vs Udinese 16:00 Genoa vs Inter 18:00 Toulouse-Bordeaux 19:00 Real Madrid-At Madrid 20:00 Barcelona-Bilbao 20:00 Torino vs Juventus 20:30 Villarreal-Espanyol 22:00 Lille-Lyon 21:00 Leixoes-Porto 22:00 E DIELE 8 MARS Miami @ Cleveland 01:30 Milan vs Atalanta 15:00 Fiorentina vs Palermo 15:00 Napoli-Lazio 15:00 Bologna vs Sampdoria 15:00 Catania vs Siena 15:00 Deportivo-Santander 17:00 Leverkusen-Bochum 17:00 Rennes-Auxerre 17:00 Sevilla-Almeria 19:00 Getafe-Malaga 21:00 St Etienne-Nantes 21:00 Naval-Benca 21:15

SS4 SSHD1 SS2 SS4 SSHD1 SS5 SS2 SSHD2 SSHD1 SS2 SS4 SS3 SS1 SSHD1 SS2 SS3 SS4 SS5 SS1 SS2 SS3 SS1 SS1 SS2 SS3

VIRGJERESHA

Sot gjithka ju duket m e leht ose jeni ju m t aft se zakonisht. Jeni mjaft trheqs dhe keni ide gjeniale, fantazi dhe sens t mir ndaj parave q do ju nevojitet pr t kursyer dhe pr t br blerje t favorshme. Dit e mir edhe pr sa i prket sektorit sentimental. Mirkuptimi me partnerin do t jet perfekt dhe takime intriguese do t paraqiten pr ata q jan singll.

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009 18

NDRYSHE
Formatimi i 7 Marsit, para s gjithash buron nga ndarja e shkencs nga feja, e shkolls nga kisha, dhe shnon nj moment thelbsor n historin e shkollimit nprmjet ksaj gjuhe, t folur qysh n mugullimat e kohs

Shkolla e par shqipe dhe 7 Marsi

BEHAR GJOKA

remtimi i 7 Marsit, si dita e par e shkolls shqipe dhe fest e msuesit, bart shenja dhe kumte t dyshta, t cilat duhen shpjeguar prmes argumentesh faktike. S pari: Kjo dit, tanim duhet deprtuar prapa hijes zyrtare t shenjimit si llesa e shkollimit n gjuhn shqipe, realisht shnon n fakt zanalln e shkolls laike shqipe, ndonse mbshtetja e llimit nga ana nanciare vjen nga protestantt, pra nj mbshtetje fetare, nj ast jetik pr shkollimin n gjuhn shqipe. Prpara saj, sipas gjurmve dhe dokumenteve mund t itet pr nj etap t shkollimit n gjuhn shqipe, pra paralaike, saktsisht shkolla fetare, si ngjau n Perndim dhe Lindje. Shkollimi paralaik, pra fetar, si dhe ai laik n kuptimin e arsimimit, n t gjitha mjediset, prjetohen dhe vendohen si t bashklidhura. S dyti: A sht msuar shqipja n shkoll prpara 7 Marsit t vitit 1887? A ka shrbyer gjuha shqipe npr shkolla? Cilat kan qen lndt e shkruara si tekste n gjuhn shqipe? far niveli shkollimi ka pasur prpara dits s shpallur si dita e par e shkolls shqipe? Po n kuptimin e programeve, cili ka qen roli i gjuhs shqipe n sendrtimin e tij, pavarsisht llojit dhe nivelit t arsimimit? Shtrimi i ktyre pyetjeve absurde, n pamje t par dhe n semantikn formale, po t nisesh nga mendimi i ngurosur akademik, vetm sa do t rihapte pr diskutim njrin nga momentet q nuk ndrvaret prej hipotekash jashtgjuhsore. Shembja e mureve ndarse t etapave historike, krahinore dhe fetare, politike dhe ideologjike, pas viteve 90, ka ardhur momenti, q do interpretuar n realitetin e fakteve, dokumenteve dhe gjurmve t pranishme n lmin e arsimimit, n t gjitha hapsirat shqiptare dhe diasporn e hershme. Shkollimi laik, me mbshtetje nanciare fetare protestante, festohet pr do vit si fest e dysht: Dita e par e shkolls shqipe, llimi i shkollimit n gjuhn shqipe dhe kulm i saj. Festa e msuesit, si prlindjen e tradits s mparshme t shkolls shqiptare. Formatimi i 7 Marsit, para s gjithash buron nga ndarja e shkencs nga feja, e shkolls nga kisha, dhe shnon nj moment thelbsor n historin e shkollimit nprmjet ksaj gjuhe, t folur qysh n mugullimat e kohs. Shkolla laike, n mjediset perndimore nuk sht par si ku ndars, prkundrazi sht trajtuar si nj logjik e nj ndryshimi dhe transformimi normal, pra si vijim i shkollimit. Madje, n Perndim dhe Lindje, edhe fillesat e universiteteve jan ngritur si shkollim fetar. N kt kuptim, 7 Marsi shnon rilindjen e nj tradite t hershme, por edhe nj etap t re dhe cilsore n rrugn e dituris shkollore. Prej aty z ll kurba q pson procesi i dijes n shkollat shqipe, duke hyr n shtegtimin e shekullit t ri, t funksionimit si tipologji shkollimi e ndar nga feja dhe q ka fokusuar vmendjen nga dija shkencore m tepr. 7 Marsi i vitit 1887, nj moment me vler n historikun e shkollimit n gjuhn shqipe, megjithat nuk duhet marr dhe kundruar si caku i par dhe i vetm i msimit n shkoll me an t gjuhs shqipe, po t merren n shqyrtim dhe konsiderat dokumentimet e shkollimit, t pranishme npr arkivat brenda dhe jasht vendit, natyrisht t nj shkollimi me sfond fetar. Sipas ndonj dshmie paraprake t ln nga Budi, poeti dhe prozatori i par i letrave shqipe, shprehur n parathnie dhe pasthnie, dijet e para, ai i nxuri te prelatt vendas, ka krijon premisat pr ta par dhe shqyrtuar

kt dukuri. Kshtu, n letrn drejtuar kardinal Gocadinos, Budi, thot: ... n rinin time kam qndruar, pothuaj vazhdimisht n shrbim t disa ipeshkvinjve t vendit ton, pran t cilve jam marr me studimin e ktyne pak ditunive deri n moshn 21-vjeare... (1963: 297). Kjo e dhnme, ta ndez kureshtjen se duhet qmtuar n hapsira t tjera, ku vijojn t en dokumentet. Po ku e nxuri ai, dhe gjith shkrimtart e letrsis s hershme, shkrimin dhe kndimin e gjuhs shqipe, n at nivel sa realizuan edhe librat e par, madje ata realizuan poezin, prozn, shkencat e historis dhe leksikogras? Kush qen msuesit q mkuan te Buzuku, Matranga, Budi, Bardhi, Bogdani etj., dashurin dhe dshirn pr shqipen? Enigmat, q do t duhet t shvshtillen, sa vijn e shtohen, sa vjen dhe rriten pikpyetjet e prfundimeve prmbi fatin e shkolls shqipe. Bashk me to rritet dshira pr ta shkundur ndryshkun e grumbulluar npr vite e shekuj. N dokumentacionin e Kolegjit Ilirik t Loretos, n gjuhn latine, q prfaqson nivelin e shkolls s mesme, me drejtim teologjik, po zhvilloheshin edhe shkenca lozoke, letrare, por edhe t shkencave t natyrs, dshmohet trthorazi, se dikush me emrin Budi a Buli, ka studiuar aty, pa harruar se n at kolegj kan studiuar edhe Bardhi, Bogdani, etj., nj tez e mirpranuar midis studiuesve dhe albanologve q i jan prkushtuar periudhs s mome t letrsis shqipe. Sipas Selman Rizs, ... shnimi i Ferlatit se autori yn qenka edukuar n kolegjin ilirik t Loretit (Itali), nuk mund t shpjegohet ndryshe vese kshtu: n kt kolegj Budi do t jet regjistruar vetm sa pr t dhn provimet e maturs, pa t ciln ai nuk mund t dorzohej (shugurohej B. Gj. ) prift (1996: 556), duke e sqaruar prcaktimin e dyzuar, prmbi fatin e arsimimit t vet Pjetr Budit. Edhe kto rrezatime, gjithsesi ndihmojn pr ta shqyrtuar shtjen n nj drit tjetr, n mnyr q gjurmt e shkollimit n gjuhn shqipe, t realizuar npr shkollat fetare ose n kishat katolike dhe ortodokse, n gjuhn shqipe. Dokumentimi i hapjes s t pars shkoll shqipe, qmtuar prej Dr. Jashar Rexhepagiit, n nj libr studimor rreth arsimit, dshmohet: Shkollat jan hapur me iniciativn e priftrve, por shpesh edhe t krkuara nga popullsia qytetare

apo fshatare (1968: 47). Kjo e dhnme do ta shpinte gjurmimin e fatit t shkollimit n kufij t dokumentuar, duke i shtuar shkollimit n gjuhn shqipe edhe dy-tre shekuj. Cytse, pr shpjegimin e fatit t arsimimit n gjuhn shqipe, sht e dhna q sjell po ky autor mbi programin e shkollimit n Mesjet: Pos disiplinave fetare t cilat rndom i jepnin priftrit shqiptar, n kto shkolla italisht, e nga gjysma e par e shekullit XVII edhe shqip, msohej leximi, shkrimi, elementet e historis dhe njohuri t tjera t dobishme (1968: 48). Pra, dukshm kemi nj realitet t shkollimit t programuar, me rrezatime n lndt shoqrore, duke mbetur n epiqendr aspekti fetar. E dhna se n shekullin XVII kemi edhe shkolla n gjuhn shqipe, e zgjeron gamn e shtjeve q do t duhet t merren n analiz dhe t interpretohen. Vihet re se problematika e mpreht, e shkollimit dhe programimeve t saj n gjuhn shqipe, n kto hulumtime, por edhe npr dokumente do t ndihmonte pr ti nxjerr n drit kto aspekte t mbetur n mjegull, prej metodikave q projektoi sistemi diktatorial, pr ta krkuar historin e shkollimit shqip, vetm n qerthuj antifetar dhe antikrahinor. Diku tjetr autori nnvizon se N Shqipri gjithashtu ka pasur disa shkolla llore, q prmenden qysh n shekullin XVI. N shekullin e XVII, me veprn e Budit, Bardhit dhe Bogdanit, kjo gjuh nuk dshmohet thjesht si gjuh e sakramenteve fetare, as thjesht si fakt gjuhsor, prkundrazi ajo ton statusin, si gjuh e poezis dhe prozs dhe si gjuh e leksikogras dhe historis. Sipas J. Rexhepagi, kan ekzistuar kto shkolla: Shkolla llore n KURBIN afr Krujs, e themeluar m 1632... kjo sht e para shkoll n territorin e vilajetit t Shkodrs. Shkolln e vijojn nj numr i vogl nxnsish (10 nxns). Sipas raporteve t Mark Skurs, t dats 20. XII. 1641 dhe 7. III. 1650 q i jan drguar Kongregats, fmijt n kt shkoll kan msuar lexim e shkrim, kurse ata m t rriturit gramatik, gj q i prgjigjej shkolls s mesme. Shkolla llore n Kor, e themeluar n vitin 1637. Ekziston mendimi se sht shkolla m e vjetr. N t paguhej taksa shkollore. N vitin 1638 u hap shkolla llore n Pedhan (rrethi i Shkodrs), ku msonin fmijt e atij fshati, por edhe nga vise t afrta.

Shkolla punoi deri n vitin 1675. N t njjtn koh, n Pedhan, u themelua nj shkoll e mesme. Shkolln e vijonin ata q kishin dshir t bheshin antar t klerit. N rrethinn e Shkodrs sht themeluar shkolla llore n Blinisht, m 1639. Megjithse ishte shkoll fetare, msimi n t sht zhvilluar n gjuhn shqipe. Me krkes t qytetarve t Blinishtit, po at vit u hap dhe shkolla e mesme, e pagzuar gymnasium. Kjo ishte shkoll pr t rinjt. Ka ekzistuar edhe nj shkoll private n Shkodr, e hapur n vitin 1698. Kt shkoll e vijonin fmijt e tregtarve dhe pasunarve tjer. Pos t tjerash msonin edhe gjuhn shqipe. Shkolln e themeloi P. Filipi, franeskan i Shkodrs. Shum hert hasim n shkolla shqipe edhe n viset e Himars (1968: 50, 51). Nga kjo paraqitje, megjithat dshmohen dy tipare thelbsore: Prania e shkollave pothuajse n gjith trojet shqiptare, n jug dhe veri. Shkollimi n gjuhn shqipe llor, por edhe t mesm ose gymnasium. Vetvetiu trheq vmendjen shtrirja, n t gjitha trevat shqiptare, e cila zbulon qart se kemi t bjm me nj pasqyr trsore t fakteve t shkollimit n gjuhn shqipe. Prbn befasi, fakti i prmendur nga Rexhepagi, q n periudhn e Mesjets s von, n trevat shqiptare, por edhe tek arbresht e Italis, hasen edhe shkolla fetare, por hasen edhe nisma t shkollimit me shtysa private, pra edhe pr qllime jashtfetare. Gjithashtu, jetike pr ekzistencn dhe prhapjen e shkollave n gjuhn shqipe, n trevat shqiptare t Kosovs: sht normale, pra, thot ai, t supozosh se qysh n shekullin XVI n kto vise ka pasur shkolla katolike shqipe. Dihet me siguri se nj shkoll e ktill ka ekzistuar n Janjev. Kryepeshkopi i Shkupit, Andrea Bogdani i shkruan Roms (15. XI. 1664) nga Janjeva, ku kishte rezidencn e vet, duke i rekomanduar n letr Kongregats pr msues t shkolls katolike n kt vend shqiptarin Pjetr Mazrekun (prizrenasin), i cili m 25 qershor 1666, njofton Kongregatn se me plot entuziazm punon n shkoll dhe me ndrgjegje kryen detyrn q i sht besuar (1968: 48). Prania e shkolls shqipe, fakton dhe argumenton se kemi t bjm me troje n vijim, q u ndan padrejtsisht n shekullin e njzet nga dashamirsia e fqinjve, si dhe prej

mbshtetjes nga Fuqit e Mdha. Gjuha e prbashkt, pa dyshim faktimi i saj edhe si gjuh e shkollimit i nxjerr n breg interpretimet e pabaza t pohimeve mbi dallime themelore, midis Shqipris dhe Kosovs, madje midis banorve, si dy kombe t ndryshme. Po ashtu, sa i prket historis s shkollimit, n kohn e Mesjets s von, interes zgjon dshmia q sjell Petro Marko n librin Ret dhe gurt, ku poeti dhe romancieri i letrave shqipe, shprehet: N shekullin XVII, m 1630, n Dhrmi priftrinjt bazilian q i kishte drguar Papa n Himar, hapn t parn shkoll shqipe seminar pr priftrinj n gjuhn shqipe, (2000: 44). Duket se edhe ky pohim i hedhur n kohrat moderne, e ka zgjeruar gamn shqyrtimore t historis s shkollimit n gjuhn shqipe, por njkohsisht duke sjell edhe nj argument m shum prmbi kt ligjrat, sidomos n trajtimin e zonave t bregut, si vijimsisht shqiptare, prndryshe msimi do t ishte zhvilluar n greqishte, madje ky gjykim ndihmon n vendosjen e llesave t shkollimit, n mjediset katolike, por edhe n t tjerat, pra si edhe ka ngjar n Himar. Pr m tepr q e dhna e Petro Markos, pohohet m hert nga studiuesi i arsimit J. Rexhepagii, kur shprehet: I gjejm n Dhrmi, Vuno, Palas. Edhe ktu priftrit u jepnin msim fmijve, si Neot Rodino (16301642), pastaj Kostandin Onofria dhe t tjer. (1968: 51), madje duke prmendur emrat e msuesve. Ndrsa pohimi i Markos se Katekizmi n mesh kndohej n shqip. Papa Dhimitri nga Dhrmiu, Gjileku, e prktheu Katekizmin n gjuhn shqipe, po, sipas raporteve t bazilianve, nuk u botua, se ishte botuar ai i Budit (2000: 46), hedh drit mbi pranin e librave t Budit edhe n Jug, madje tek ortodokst. Ekzistenca e shkollave t tilla, n jug apo n veri, por edhe n trojet etnike dhe n diasporn arbreshe, prvese tregon njjtsin e trojeve, si dhe njjtsin shpirtrore dhe gjuhsore, zbulon gjithashtu, prirjet dijedashse t popullsis arbreshe (shqiptare), qysh n Mesjetn e von, me llesa q do t duhen gjurmuar qysh n shekullin XVI, por t dshmuara me gjurm dhe fakte n shekullin e XVII. Megjithse jan t karakterit fetar, ndonse n at koh nuk mund t ishin ndryshe, roli i tyre sht thelbsor pr

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009 19

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

ekzistencn e popullit shqiptar. Pr at periudh kisha apo dofar kulti fetar, prpos ceremonialit, kryente funksionet edhe t vatrs kryesore t diturimit, kulturimit, pra t shkollimit baz n gjuhn shqipe, si dhe t ligjrimit letrar, n poezi dhe proz, duke e shprfaqur arsimin e asaj kohe si dukuri mbikrahinore dhe me nuanca mbifetare. Aq m tepr q shkollat fetare t ritit latin dhe jo t till, mbase edhe shkollat private t kohs, ku msohej edhe gjuha shqipe, sht e prekshme n ato zona ku ushtruan veprimtarin priftrinjt katolik verior, me Buzukun dhe Mesharin e tij, por q bart nj prvoj t thekur vemas me veprn e Lek Matrangs, kryekput n rrafshet e shkollimit e t nxnies nprmjet gjuhs shqipe. N mes shkrimtarve edhe Budi, me krijimtarin letrare, n proz dhe poezi, e sidomos me t dhnn se ka shkruar edhe nj gramatik t shqipes, e cila ka humbur n mugullimat e kohs, nj e dhn q vjen nga Gaetano Petrota, qysh n vitin 1931, e librit me natyr enciklopedike, si shprehet Pavolini pr librin e studiuesit italo-arbresh, nj libr ku hidhen shinat e historis s gjuhs shqipe dhe letrsis shqipe, t publicistiks, arkeologjis dhe etnogras, ta prforcon mendimin se ekzistonin premisa jo vetm pr hapjen e shkollave shqipe, e shkrimit dhe kndimit t shqipes, por edhe pr lvrimin e shqipes si gjuh e kulturs, letrsis dhe shkencave, nj akt q e tejkalon mundsin e dhn prej Kundrreformacionit. Botimi i librave prej Buzukut, Matrangs, Budit, Bardhit dhe Bogdanit, n shekujt XVI dhe XVII, n shqipe sht argument i atmosfers s lejimit t shkrimit e gjuhs shqipe. Kto gjurm dhe mjaft t tjera, q ende presin q t shpluhurosen, npr arkivat e Vatikanit, Parisit, Kopenhagenit, Stambollit etj., dhe brenda vendit, e sidomos hapja e mendjes ndaj alternativave t pranishme pr t verikuar dhe studiuar gjurmt e prekshme, i japin jo pak mosh gjuhshkrimit t shqipes, ndr shkollat shqiptare. Dihet dhe sht e mirpritur ideja e shkollimit fetar n t gjitha vendet n at periudh, e cila ndonse realizohej vetm n mjediset fetare, pra manastire dhe kisha, madje edhe universitet e asokohshme ishin nn kujdestarin e kishs. Nse, gjithnj nisur nga dshmit e gjurmimeve t kryera npr arkiva,

mbshtetur vetm si qmtim dhe gjurmim dokumentesh, si zanall t datuar t gjuhshkollimit shqip, n trojet shqiptare si t parn shkoll, do t mund t merrnim eljen e shkolls s Dhrmiut, m 1630. Jo larg ksaj kohe sht edhe hapja e shkolls s Kurbinit, m 1632. N kt qerthull kemi edhe hapjen e shkolls s Kors, m 1637. Gjithashtu, me rndsi dhe vlera sht edhe hapja e shkolls s Janjevs, pikrisht n vitin 1666. T gjitha kto datime prmbi hapjen e shkollave n gjuhn shqipe konrmohen, m se njher edhe nga G. Petrota, njohsi dhe studiuesi m zelltar i historis s gjuhs, kombit, literaturs arbreshe dhe n t cilat, prve t tjerash, ka gjurm arkivore se jan prdorur si libra msimor edhe librat e Budit, veanrisht Doktrina. N t mir t ilustrimit t ides s hedhur pr faktologjin e shkollimit m hert se 1887, sht edhe gjykimi i Rexhepagiit mbi L. Matrangn, kur shprehet: Mendim pedagogjik hasim edhe n Katekizmin e arbreshit Lek Matrnga, i cili e prktheu kt vepr...Ky formulim ka rndsi t posame pedagogjike dhe ka kt prmbajtje: Un sa t jam gjall nuk do t mongoj ... t ndihmoj fmijt pr hir t tyre t bhem edhe vet fmij q ata t prtojn sa m shum. N kt formulim Matrnga shpreh gatishmrin pr t msuar fmijt e shqiptarve (1968: 54), n parathnien e librit E mbasme e Krshten botim i vitit 1592, q e shpie shkollimin e realizuar nprmjet gjuhs shqipe deri n caqet e zanalls s dokumentuar gjer m tani. N pohimin e vet autorit, tashm si prfaqsuesi m i mom i variantit n toskrisht, gjithnj sipas E. abejt, m tepr se gjithkund tjetr n gjurmt q na vijn prej mugullimave t Mesjets s von, zbulohet lidhja jetike e Matrangs me fmijt dhe shkollimin e tyre. Me gjas, n vitin e botimit t Katekizmit t prkthyer prej tij, ku edhe bhen kto pohime t papritura pedagogjike dhe diturake lidhur me shkolln, si dhe paprtueshmrin pr tiu prgjigjur nevojave t fmijve. Shenjat e ktilla t shprehura prej autorit t Katekizmit, por sidomos prania e materies s tekstit t konceptuar, kryesisht pr qllimet e arsimimit dhe procesin e nxnies, jan nj tregues i lidhjes s autorit me aktin e shkollimit t fmijve, mbase edhe t

adhurimit, duke shnuar kshtu faktikisht, pra me libra dhe dokumente autentike, fillimin e shkollimit n gjuhn shqipe, t dokumentuar, madje me tekste librash t mirllt, jo vetm n diaspor, por n t gjith historin e shkollimit n gjuhn shqipe. Libri E mbasme e Krshten i L. Matrangs sht shkruar enkas ashtu, me at form dhe trajt, pr t msuar n kish fmijt, si vend i ceremonialeve fetare, por edhe i marrjes s dijeve, pra si vatr e dshmuar nxnieje, si shpalohet nga parathnia e librit, e pohuar dhe ripohuar edhe prej studiuesit t shkolls, Jashar Rexhepagi. N tekstin e librit, e sidomos n parathnien e tij prekim edhe ndjesit autoriale, edhe detyrimin pr siprmarrjen, por edhe realizimin e nj teksti t mirllt, pr t shrbyer n nxnien e dijeve n shkolln-kish, natyrisht pr tu msuar ceremonit fetare. Libri i njrit prej shkrimtarve t tradits s shkrimit t shqipes, si gjuh e shkolls, e poezis dhe prozs, si e tregon struktura e librit, me at formsim, ka vlera n disa drejtime: Ai shnon t parin tekst, t zbuluar gjer m tash, q na ka mbrritur prej Mesjets s von, ku skicohet mnyra dhe metodika e shkollimit t fmijve n arsimin tetvjear, por edhe me ndonj tregues t prekshm edhe pr arsimin e mesm. Ai prbn nj material me vler gjuhsore, didaktike dhe metodike jo vetm pr kohn shkrimore, por sht nga t paktat dshmi q ndihmojn pr t prekur dhe studiuar nivelin e shkrimit dhe t mundsive shprehse t gjuhs shqipe, dhe prej nga ku edhe mundet t preken tiparet e shkollimit fetar n kt gjuh. Ai sht modeli i par i shkruar, i cili na vjen prej mugullimave t kohs, t nj kohe t trazuar me luftra dhe sakrica t shumta, t mbushur me prmbysje dhe konvertime fetare, n rrekjen siprane t shqiptarve, sidomos t priftrinjve t asaj periudhe, t cilt prfaqsonin dijen dhe atdhedashjen. Ai prfaqson t parn sprov t dokumentuar dhe t studiuar, madje t konceptuar dhe realizuar qllimisht si tekst msimor, pr tu dhn dijet m t nevojshme fmijve, pr t lexuar dhe kuptuar tekstet fetare, si nj synim utilitar, e mbase pr t pasur shansin e vazhdimit t shkolls fetare n ndonj kolegj dhe shkollat e larta teologjike. Ai ngrthen n vetvete shenjat e nj dokumenti historik,

Shkolla laike, n mjediset perndimore nuk sht par si ku ndars, prkundrazi sht trajtuar si nj logjik e nj ndryshimi dhe transformimi normal, pra si vijim i shkollimit. Madje, n Perndim dhe Lindje, edhe llesat e universiteteve jan ngritur si shkollim fetar
me vlera t shumshta, t llesave t arsimit n gjuhn shqipe, madje edhe jasht trevave shqiptare, pra n diasporn e hershme. E rndsishme, madje me vler pr historin e gjuhs shqipe, t letrsis, gojore dhe t kultivuar realizuar n variantin e toskrishtes llimtare si shkrim, e sidomos t arsimit t realizuar n gjuhn shqipe, sht fakti domethns q ky proces, pra marrja e dijeve fetare dhe t tjera, do t kryhej n gjuhn shqipe. Vet struktura e librit prmbi katekizmin, me karakter fetar, me poezin e prshpirtshme. Ky tip poezie, fetare n thelb dhe shprehsi, shpreh gjurmt dhe dshmit e nevojs s kngtimit, nj situat aq e nevojshme n aktin e ceremonive fetare, por edhe n msimin e gjuhs am. Pjes thelbsore e librit t shkrimtarit t par italo-arbresh, jan edhe prozat diturake dhe fetare, t nj gjersie m t madhe si hapsir tekstologjike, madje t shoqruara edhe me prshkrime t

mjediseve, edhe me dialog t priftit dhe xhakonit, q dshmon dukshm datimin e organizuar t gjuhs dhe t shkollimit t fmijve edhe prmes shqipes. Prania e poezis, si nj prshpirtje fetare e pastr, por edhe e prozs, e shprndrron tekstin edhe n nj fakt letrar, me vlera t posame n historishkrimin e letrsis, me variantin e arbrishtes, sipas abejt, t nj toskrishteje t hershme. E gjith kjo paraqitje e shkurtr rreth arsimit dhe shkollimit n gjuhn shqipe, me karakter fetar t pashmangshm, ndihmon, pothuajse drejtprdrejt duke sjell t dhna dokumentare, me gjas duke riformuluar edhe njher, matan detit, pra n diasporn e hershme, se kemi t bjm me nj rregull dhe norm t lejuar dhe t ksuar nga Vatikani, n siprmarrjen e Kundrreformacionit, n formn e detyrimit pr shrbesat fetare, n gjuht amtare, por, me sa duket, edhe t shkollimit n po at gjuh t fmijve, q do ti prkushtoheshin shkollimit fetar, sepse pr ndryshe si do t mund q t kuptoheshin kumtet fetare ose jashtfetare, t ligjrimit t prditshm, edhe pr librat msimor pr nxnsit q do t prgatiteshin si priftrinj, madje n arsimin e ult dhe t lart, si tregues i arsimimit tetvjear, por edhe t shkollimit n nivelin e arsimit t mesm. N vmendjen shkencore dhe pedagogjike, tashm duhet t prfshihen edhe gjurmt e shkollimit n gjuhn shqipe n kolegjin e Shn-Adrianit, i vitit 1848, ku dokumentohet se ka qen si msues edhe Jeronim De Rada, poeti dhe rilindsi i diaspors arbreshe. Po ashtu, pjes e historis s arsimit n gjuhn shqipe, nuk ka arsye q t mos jet edhe hapja e shkolls s Labovs n vitin 1861. Kuptohet, se 7 marsi i vitit 1887 si lles e shkollimit n gjuhn shqipe, sht bazuar, kryekput n natyrn laike t fillesave t ksaj mnyre arsimimi, mbase ka shrbyer si mbules e sistemit monist, duke ln n hije, pjesn e shkollimit n gjuhn shqipe, pr shkak t leximit t historis s arsimit shqip me syze ideologjike, q, dihet, nuk e qasnin fetarizmin. Shkollimi fetar dhe ai laik, tashm duhen shqyrtuar n lidhjet organike dhe kronologjike, duke i marr ato n linjn logjike t zhvillimit t vet. Nivelet e ngritura programore, momenti kulmor kur ngjet llimi i shkollimit, q prkon me astet e prlindjes s vetdijes kombtare, si dhe tekstet e prdorura n kt shkoll, por edhe n t tjera pas vitit 1887, ka kuptim t vetmjaftueshm, si nj pik kulmore e msimit t shqipes, tanim n koht m t reja. Vese hapja e ksaj shkolle, patriotike dhe me rndsi jetike pr rilindjen kombtare, si vetdije gjuhsore, kulturore, atdhetare, kurrsesi nuk duhet par e shkputur prej periudhave t mparshme, t dokumentuara, q prgatitn parakushtet pr t mbrritur deri te niveli i ktij shkollimi. Prkundrazi, historia e shkolls shqipe, ka ardhur momenti, q t verikohet dhe interpretohet n t gjitha akset, edhe t shkollimit fetar, pavarsisht ngjyresave dhe krahinave ku dhe u hapn shkollat e para fetare. Pa dyshim q gjykimet, pohimet, argumentet, faktet, thniet dhe kundrthniet, kundrshtit dhe dshmit, q do t sjellin ndrkoh shkenctart e gjuhsis, letrsis, arsimit dhe historis, do t largojn jo pak nga mjegullimat e pranishme mbi llesat e shkollimit n gjuhn shqipe, me gjith karakterin e tij fetar prpara periudhs s Rilindjes Kombtare, ka sht po n at linj logjike t rrugtimit t arsimit edhe n botn e qytetruar, n Perndim apo Lindje. Prkundrazi, dshmit e gjurmuara, brenda dhe jasht vendit, shqyrtimet dhe studimet e atyre gjurmve t gjetura, t ojn vetiu te disa fakte konkrete historike, q asin pr aktin sublim t arsimimit n gjuhn shqipe. Prjetimi i ktij momenti, gjithsesi t ndrliqshm, le t shrbej si ngacmim pr t thelluar mendimin shkencor, historik e gjuhsor, pedagogjik dhe letrar, pr t synuar nxjerrjen nga pelenat foshnjarake t gjuhs shqipe, tashm si gjuh e shkolls, sidomos pr ti dhn asaj vendin q i takon, deri aty ku prvijohen gjurmt historike, nga fundi i shekullit XVI dhe n pjesn e par t shekullit XVII, q fakton pranin e shkolls, ku formimi fetar, doemos, tanim prmbarohej nprmjet shqipes, sepse tekstet e ksaj nxnieje, prej kohsh qen mbltuar n truall t shqipes.

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009 20

NDRYSHE

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

N nj intervist me revistn Der Spiegel, Matias Dpfner, she ekzekutiv i kompanis Axel Springer, grupi m i madh mediatik n Evrop, diskuton krizn e shtypit n Shtetet e Bashkuara t Ameriks, nse qeverit duhet t ndihmojn mediat n vshtirsi prej krizs, si dhe t ardhmen e gazetaris n internet

Nj media sht m mir e falimentuar se nn kontrollin e shtetit

N
nj intervist me revistn Der Spiegel, Matias Dpfner, she ekzekutiv i kompanis Axel Springer, grupi m i madh mediatik n Evrop, diskuton krizn e shtypit n Shtetet e Bashkuara t Ameriks, nse qeverit duhet t ndihmojn mediat n vshtirsi prej krizs, si dhe t ardhmen e gazetaris n internet. Zoti Dpfner, e prditshmja Bild, flamuri i grupit tuaj, e prkufizon veten gazet me prhapje masive, por shitjet vazhdojn t tkurren. N SHBA, shum gazeta po bien kokposht dhe po krkojn ndihma nga investitor t huaj. Mund t ndodh kjo edhe n Gjermani? Kurr nuk duhet thn kurr. Por ekzistojn disa dallime thelbsore. Gazetat gjermane jan n gjendje shum m t shndetshme. Shum prej tyre vazhdojn ende me bilanc pozitiv. N fakt, ankesat vijn m shum prej pozicionit n treg. Ata q jan zn n qerthullin e nevojs pr t nxjerr time dhe uljes s cilsis, nuk duhet t uditen kur gjrat nisin tu shkojn keq. Pr m tepr, disa gazetar nervoz ndikojn edhe m keq n kt kuadr. Ku e keni fjaln? M udit pa mas masokizmi q prdorin disa gazetar kur e konsiderojn industrin e tyre specie n zhdukje. E ardhmja i prket gazetaris s qytetarve dhe blogjeve, thon. E sakt, kto jan asete fantastike, por nuk kan t bjn fare me gazetarin. Dikush ngatrrohet n kt pik. Gazetat dhe revistat mbeten media m e fuqishme si pr lexuesit edhe pr industrin e publicitetit. N Franc, Presidenti Sarkozi, s shpejti do subvencionoj abonimet npr gazeta. N Gjermani po itet pr ndihm qeveritare ndaj kompanive mediatike t prekura nga kriza. Shpresoj q kjo t mos ndodh kurr. Megjithat, nuk e prjashtoj dot mundsit q ndonj kompani n vshtirsi t trokas n dyert e qeveris. Kjo do t ishte nj dit e errt pr lirin e shtypit n vendin ton, ashtu si edhe shkelja e nj tabuje. Po sikur kjo t jet rrugzgjidhja e vetme pr t ruajtur shumllojshmrin e gazetave? Ndarja e qeveris nga shtypi sht baza e demokracis son. Po prdor nj paralelizm ndoshta t ekzagjeruar, por pr mua nj media e falimentuar sht m mir se nj media e themeluar dhe e kontrolluar nga qeveria. Si mbshtets i tregut t lir, sigurisht q do donit t shihnit m pak kuzime publicitare dhe ligje m elastike antitrusti. Pikrisht. Sipas anekdots m t fundit, zyrtart n Bruksel po mendojn t ndalojn reklamat e kompanive q prodhojn e tregtojn veshje t brendshme, pasi e konsiderojn kt diskriminuese. Ku duan t arrijn kshtu? Ne duam heqjen e do lloj pengese pr publicitetin n media. Produktet legale duhen reklamuar lirshm. Kemi nevoj pr modernizimin e ligjit antitrust dhe modikimin e ligjit mbi autorsin. Por ti kthehemi internetit. Keni prsritur disa her se grupi juaj brenda dhjet vjetsh, gjysmat e t ardhurave do ti siguroj nga interneti. Sakt. Qllimi im sht ta kthej Axel Springer n kompani multimediale. N sitin bild.de kemi kaluar tash 1 miliard klikimet n muaj. Shum prej aktiviteteve tona n internet jan q tani me time. Megjithat, nuk po toni aq sa n t shkuarn. Nga biznesi n internet vetm gjat tremujorit t par t vitit 2008 fituat 800 mij euro. Kjo vjen kryesisht pasi po i riinvestojm vazhdimisht t ardhurat prej internetit. Dhe dika e till i ka dhn rezultatet, shitjet jan rritur me 130 pr qind. Dixhitalizimi po bn prpara me ritme shum t shpejta dhe mund ta shkatrroj Axel

Matias Dpfner, she i Axel Springer, grupi m i madh mediatik n Evrop

M udit pa mas masokizmi q prdorin disa gazetar kur e konsiderojn industrin e tyre specie n zhdukje. E ardhmja i prket gazetaris s qytetarve dhe blogjeve, thon
News Room i s prditshmes Die Welt

Ke n dor t shtysh prpara apo t dmtosh karriern e nj pianisti me nj artikull t shkurtr. Pr mnyrn si e mendoj un, kjo ide mund t aplikohet edhe me qndrimin ndaj nj tragjedie familjare
Selia qendrore e s prditshmes s njohur gjermane Bild

Springer prpara se biznesi i ri i internetit t nis t jap timet e duhura. Po, n rast se nuk i prqasemi progresit n mnyrn e duhur. Por ecja drejt dixhitalizimit mund t thot edhe q pas dhjet vjetsh t jemi n gjendje shum m t mir nga sot. Personalisht, nuk jam ndier kurr aq mir sa sot. E keni seriozisht? Gjithsesi, kur u bra shef ekzekutiv i kompanis luska e internetit sapo kishte plasur dhe kjo na jepte mundsin t shpenzonim n mnyrn e duhur. Por kompania qe e zhytur n telashe n at koh dhe bankat nuk na jepnin as edhe nj cent hua. Tani ka plasur edhe nj lusk tjetr, por ksaj here jemi n pozicionin e duhur pr t vepruar. Kjo na jep mundsin t prtojm nga rnia e vlerave t kompanive. Por n vend q t blini, ju keni shitur asete me vler m shum se 300 milion euro nga aksionet q zotronit n disa gazeta t prditshme. Kur nuk bhesh dot aksionari dominues n nj kompani sht m mir t heqsh dor nga buqetat minore t aksioneve. N raste t tilla paraplqejm t zvendsojm menjher bizneset n gazetat me pak time me biznese t reja e timprurse n internet. T kthehemi pak te profesioni i gazetarit. Kur Sharlot Roshe (autore e bestsellerit Wetlands) humbi gjysmn e familjes pr shkak t nj aksidenti automobilistik, u ndje e persekutuar nga reportert e Bild. N nj pik Roshe ju takoi personalisht dhe ju tha sy pr sy q jeni njeri i keq. Si e perceptoni kt? Si liri shprehjeje. Kam menduar gjat pr at episod. Dhe cili sht prfundimi? Kemi menduar mbi shum gjra gjat 27 viteve pun si gazetar. E nisa profesionin si kritik muzike n nj gazet lokale. Ke n dor t shtysh prpara apo t dmtosh karriern e nj pianisti me nj artikull t shkurtr. Pr mnyrn si e mendoj un, kjo ide mund t aplikohet edhe me qndrimin ndaj nj tragjedie familjare. Por gjat gjith ksaj kohe kam qen dshmitar edhe i veprimeve tepr hipokrite. Nuk do ta besoni sa t shumt jan ata njerz q i shtyjn qllimisht historit personale drejt faqeve t gazetave n krkim t ndonj shkeljeje t mundshme nga ana e gazetarve, n mnyr q m pas t hedhin kto gazeta n gjyq pr t nxjerr time.

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009

EKONOMI

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

21

Vendi yn renditet i 90-i n rang botror. Na kaprcejn t gjitha vendet e rajonit

Shqipria, prparim minimal n turizm

S
hqipria u rendit pas Maqedonis, Bosnjs, Serbis e vendeve t tjera t rajonit n indeksin botror t konkurrueshmris n sektorin turistik, sipas raportit t Forumit Ekonomik Botror publikuar s fundmi. Shqipria u rendit n vend t 90-t n rang botror, ndrsa nj vit m par ishte renditur n vendin e 92-t. Nj nga dy vendet e tuara nuk sht pasoj e prmirsimit n kt sektor, por sht ndryshim metodologjik. Uzbekistani, i cili prfshihej n raportin e vitit t kaluar, nuk u vlersua kt vit, pr shkak t mungess s t dhnave. Prmirsimi sht i paprllshm dhe e l Shqiprin prapa vendeve t tjera t rajonit, madje e l edhe prapa vendeve q nuk kan akses n det si Serbia apo Maqedonia. Serbia humbi dhjet vende gjat vitit t fundit, kryesisht pr shkak t shtimit t tensionit me Kosovn dhe u rendit e 88-ta nga 133 vende. Vendi m i mir pr turizm n rajon sht Kroacia, n vend t 34, pasuar nga Sllovenia n vend t 35-t. Mali i Zi u rrit shtat vende dhe vlersohet tani si e 52ta. Maqedonia na e ka kaluar me dhjet vende, ndrsa mund t ngushllohemi me renditjen e Bosnjs, e cila sht n vendin e 107. Shqipria ka investuar me bollk pr prmirsimin e imazhit t vet gjat vitit t kaluar, prfshir nancimin e reklamave n rrjetin televiziv CNN me vler 300 mij euro. Edhe pr kt vit, nj reklam me vler 150 mij euro po transmetohet n Euronews. Megjithat, kto reklama duket se nuk kan bindur shum veta dhe aq m pak, nuk kan ndryshuar gj n vlersimin q bhet nga Forumi Ekonomik Botror. Vlersimi i vendit merr parasysh lehtsit q ofrohen pr zhvillimin e industris s turizmit dhe mundsit q ofrojn vendet si pr investitort ashtu edhe pr pushuesit. N raportin e ktij viti, Austria dhe Gjermania renditen t parat. Gjithsej 133 vende t bots jan vlersuar. Forumi Ekonomik Botror sht nj institucion krkimor me baz n Zvicr, ku marrin pjes ekspert dhe udhheqs shtetesh, apo korporatash. Instituti ka marr prsipr t raportoj pr situatn e vendeve t ndryshme, n mnyr q t vendos nj baz konkurrence dhe t nxis reformat. Gj. Erebara

Qeveria i heq borxhet OSSH pas privatizimit

Nj vendim qeverie hoqi nga lista e borxheve t kompanis s shitur 38.3 milion euro
GJERGJ EREBARA

Privatizimi

j vendim qeverie dje lehtsoi borxhet e kompanis Operatori i Sistemit t Shprndarjes, q formalisht u shit pr 102 milion euro n shtator t vitit t kaluar, por q negociatat e mvonshme dhe q nuk jan mbyllur ende, duket se do ta prgjysmojn vlern reale t arktuar nga qeveria pr kt kompani. Vendimi i djeshm heq nga lista e pasiveve t OSSH-s dy kredi t marra nga institucionet financiare ndrkombtare, transferon asete t KESH-it pr te OSSH-ja dhe i jep kompanis s privatizuar koncesione t tjera. Qeveria e Kryeministrit Sali Berisha e miratoi vendimin n mbledhjen e djeshme. Nuk u dhan shpjegime pr arsyet e ktyre ndryshimeve dhe as nuk u sqaruan pasojat n vlerat nanciare t arktuara nga buxheti pr kt privatizim. Nga ky rregull bjn prjashtim kredit, ndrmjet KESH-it sh.a. dhe Banks Evropiane t Investimit, n shumn 2,3 (dy presje tre) miliard lek dhe ndrmjet Republiks s Shqipris e Banks Botrore, n shumn 2,68 (dy presje gjashtdhjet e tet) miliard lek, sipas specikimeve, t prcaktuara n shtojcn 1, q i bashklidhet ktij vendimi, detyrimet e t cilave nuk do ti transferohen OSSH-s, sh.a., thot vendimi i qeveris. Sipas vendimit t mparshm, kto detyrime i takonin kompanis s privatizuar. Anulim faturash Vendimi i djeshm anulon disa detyrime q OSSH-ja ka krijuar gjat viteve t fundit kundrejt KESH-it sh.a. dhe OST sh.a., t dyja kompani nn pronsi publike. Detyrimet afatshkurtra, pr blerjen e energjis elektrike dhe tarifn e transferimit, q OSSH, sh.a., ka, respektivisht, ndaj KESH, sh.a., dhe Operatorit t Sistemit t Transmetimit (OST), sh.a., deri n shumn 1 (nj) miliard lek, t shuhen dhe t pasqyrohen si rritje kapitali e OSSH, sh.a., thot vendimi. Asetet e financuara nga kredit afatgjata, t prfunduara gjat vitit 2008, nga KESH, sh.a., pr OSSH, sh.a., n shumn 1,1 (nj presje nj) miliard lek, ti transferohen Operatorit t Sistemit t Shprndarjes (OSSH), sh.a., dhe t regjistrohen n pronsi t ktij operatori, thuhet m tej. Privatizimi N shtator t vitit t kaluar, ndryshime t shumta ligjore bn t mundur q kompania eke CEZ t shpallej tuese e tenderit, por pas mbylljes s procedurs ligjore, filluan negociata dypalshe. Negociatat prfshinin shtje me pasoja t konsiderueshme financiare, prfshi nivelin e humbjeve dhe

Reforma n energjetik
eforma e sistemit elektroenergjetik nisi n vitin 2005 dhe synonte privatizimin e pjesshm t sektorit, me qllim shtimin e investimit dhe prmirsimin n menaxhim. Korporata Elektroenergjetike Shqiptare u nda n tri kompani. KESH-i do t mbuloj prodhimin, ndrsa do t ket funksionet e furnizuesit publik me shumic. Operatori i Sistemit t Transmetimit do t menaxhoj linjat e tensionit t lart mbi 110 kilovolt, ndrsa Operatori i Sistemit t Shprndarjes do t menaxhoj rrjetin e tensionit t ult, shitjet dhe arktimet. Pr t tria hallkat ka tarifa t prcaktuara nga Enti Rregullator i Energjis.

arktimeve. N baz t rezultatit t tenderit, CEZ pranonte t paguante 102 milion euro pr 76% t aksioneve, t merrte prsipr borxhet e OSSH-s me vler rreth 150 milion euro, si dhe angazhimin pr t investuar 200 milion euro n katr vitet e ardhshme. Ekspert t OSSH-s kan shpjeguar se n procesin e vlersimit kontabl t aseteve t

kompanis s nxjerr pr shitje, ka pasur vlersime qesharake, me qllim q vlera e prgjithshme kontabl e saj t ulej articialisht. S paku n dy raste, vlersimi kontabl ka qen n kundrshtim me ligjin mbi kontabilitetin, sipas ekspertve. Prve ktyre, qeveria premtoi se do t mbuloj pjesrisht rrezikun q do t krijohet pr CEZ nga privatizimi, prmes blerjes s nj

letre krediti nga bankat. Nj vendim i llimit t janarit nga ana e qeveris hapi tender pr lshimin e ksaj letrkredie. N total, duket se privatizuesi po merr nj numr t madh lehtsirash q prekin n thelb rezultatin e shpallur t privatizimit, ndrsa qeveria duket e vendosur ta nnshkruaj sa m par kontratn. Fondi Monetar Ndrkombtar n raportin e tij t fundit pr

Shqiprin, thot se n negociata sht rn dakord pr nj subvencionim t fsheht t OSSH-s, prmes ngarkimit t humbjeve nanciare t KESH-it sh.a. Gjithka po bhet pa dhn shpjegime publike pr arsyet e ktyre ndryshimeve n bilanc, pas prfundimit t privatizimit dhe pa shpjeguar efektet nanciare pr buxhetin e shtetit q mbartin kto ndryshime.

Me propozim t ministrit t Jashtm, qeveria blen 7 aksione me vler 70 mij USD

Shqipria blen aksione n Korporatn Islamike

Q
everia shqiptare miratoi dje blerjen e nj pakete t vogl aksionesh themeltare n Korporatn Islamike pr Zhvillimin e Sektorit Privat, nj deg e Banks Islamike pr Rindrtim dhe Zhvillim. Sipas vendimit t qeveris, Shqipria do t blej 7 aksione me mim prej 10 mij dollarsh secila. Korporata do t ket nj kapital themeltar prej 1 miliard dollarsh, ndrsa vendet antare t Konferencs Islamike kan marr angazhimin pr t derdhur 500 milion dollar. Korporata Korporata sht nj instrument nanciar, q synon t zhvilloj lidhjet tregtare dhe industriale mes vendeve t bots islamike. Ajo sht themeluar n vitin 1999 dhe aksionert e saj jan 45 vendet antare t Konferencs Islamike, si dhe shum kompani publike nga kto vende. Zyra e komunizmi nuk ka rn akoma. Bankingu islamik Bankingu islamik bazohet n parimin e ndarjes s timeve e humbjeve dhe ndalimin e marrjes, apo pagess s interesit formal, sipas parimeve evropiane t bankingut. Parimet dhe rregullat e bankingut islamik shkruhen dhe zbatohen nga nj institucion studimor me baz n Dubai. T trhequr nga mundsia pr kredi t lira nga vendet e Lindjes s Mesme, shum qeveri perndimore kan emetuar tituj borxhi n prputhje me parimet islamike t marrjes s nj pjese t timit dhe jo t arktimit t nj interesi ks, pavarsisht rezultatit t biznesit. Shqipria ka gjithashtu 923 aksione me vler 9.23 milion dinar islamik. Kjo e fundit sht nj monedh llogari e prdorur n Konferencn Islamike.

saj qendrore sht n qytetin e Gids n Arabin Saudite. Kjo bank synon t nancoj projekte t ndryshme biznesi bazuar n parimet e bankingut islamik, i cili zbaton nj form jokonvencionale interesi. Sipas relacionit t

ministrit Basha, blerja e aksioneve bhet me qllim prfitimin e fondeve pr biznesin privat n Shqipri nga kjo korporat. Rritja e mundshme e kapitalit pjesmarrs nga ana e Shqipris do t shqyrtohet m von n baz

t prtimeve. Bashkpronart e banks jan disa nga shtetet m jodemokratike t bots, prfshir edhe vende t vendosura nn embargo nga Shtetet e Bashkuara t Ameriks, si Irani apo Sudani, si edhe vende nga Azia Qendrore, ku

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009

22

SOCIALE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Shkak sht br mungesa e msimit ditn e shtun, por edhe e aktiviteteve t munguara

Hafz Ali Kora Kleriku q luftoi pr shkronjat shqipe

7 Marsi, msuesit e festojn nj dit para

F
esta e msuesve, 7 Marsi, kt vit ka ardhur nj dit m hert. Dhe kjo, jo pr shkak t ndonj lajthitjeje n kalendar, por prej faktit se i bie e shtun dhe nuk ka msim. Gjithashtu, nj tjetr arsye q festat e msuesve n pjesn m t madhe t shkollave sht festuar m hert ka qen edhe mungesa e aktiviteteve t programuara mes msuese dhe nxnsve. Ndrkoh q sot pritet q restorantet t mbushen plot nga msues t cilt preferojn q t shijojn nj drek

PRKUJTIMI FESTIMI
Shkollat e kryeqytetit kan festuar q nj dit prpara festn zyrtare t 7 Marsit, ditn e msuesve n vendin ton

SHKAKU
Tradita e ksaj feste sht mbajtur pak m hert se zakonisht, pr shkak t dits s pushimit javor dhe mungess s msimit

DHURATAT
Fmijt kan shprndar si zakonisht dhuratat e tyre pr msueset dhe tek-tuk sht zhvilluar ndonj aktivitet kulturor

Numrohen rreth 38 300 msues, prej t cilve mbi 30 mij japin msim n shkollat 9-vjeare dhe rreth 7900 t tjer n shkollat e mesme
t mir, me rastin e fests s tyre dhe jo t marrin pjes n takime t mrzitshme, ku lexohen gjithmon t njjtat fjalime nga titullart. Ata q kan provuar realisht festn e msuesve t tyre q m 6 mars kan qen nxnsit, t cilt ashtu si edhe tradicionalisht ndodh n vendin ton, kan br dhuratat e radhs. Nuk kan munguar lulet, por kt vit "menys" s dhuratave pr msuesit u jan shtuar edhe librat. 7 Marsi prkujton datimin e shkolls s par shqipe n vend. N kt dat t vitit 1887 sht elur n Kor Msonjtorja e Par, arritje e cila prkujtohet do vit n Shqipri, duke i atribuuar profesionit t msuesit vlerat e prhapjes s dituris. Aktualisht, n Shqipri numrohen rreth 38 300 msues q ushtrojn profesionin e tyre, prej t cilve mbi 30 mij japin msim n shkollat 9vjeare dhe rreth 7900 t tjer n shkollat e mesme. M 7 Mars, Kryeministri i vendit do t mbledh n Pallatin e Kongreseve rreth 3 mij arsimtar, pr t ndar me ta urimin e fests. Ndrkoh q, vetm dy dit m par, kreu i qeveris shfuqizoi nj urdhr t ministrit t Arsimit dhe Shkencs, Fatos Beja, sipas s cilit plot 3 mij msues do

t duhej t linin detyrat e tyre si arsimtar me kontrat pr t kaluar n dispozicion, ose pr t punuar vetm disa or msimi n jav, sipas nevojave q do t paraqisnin shkollat e ndryshme. Ky udhzim u kundrshtua fort nga

Federata e Sindikatave t Arsimit, q krkoi shfuqizimin e menjhershm t tij, pasi shkelte edhe Kodin e Puns. Ky 7 Mars pr t gjith msuesit n vendin ton vjen n nj situat kur debati mbi cilsin e msimdhnies dhe nive-

lin e arsimit n Shqipri sht n tone relativisht t ngritura, sidomos n nivelin politik. Kjo, n mnyr t veant mes opozits dhe prfaqsuesve t institucionit t Ministris s Arsimit dhe Shkencs. A.Rr.

FTESA

Presidenti i Republiks takon nj grup arsimtarsh me prvoj me rastin e fests s msuesit

Topi: T arsimohen fmijt e ngujuar

residenti i Republiks, Bamir Topi, priti dje n nj ceremoni t veant, n Pallatin e Brigadave, nj grup arsimtarsh me prvoj t gjat pedagogjike, nga shkolla t ndryshme t vendit, me rastin e fests s 7 marsit. N fjaln e tij, kreu i shtetit ka apeluar pr arsimimin e fmijve t ngujuar. "Dhe n kt dit t veant do t doja t prekja nj moment, q sht i trishtueshm. Bhet fjal pr ata nxns, t cilt nuk i jan bashkuar edukimit npr shkolla, qoft kjo pr arsye ekonomike, qoft kjo pr arsye shum specifike, q lidhen me familjet e tyre, me origjinn e familjeve t tyre, por edhe ata q kan probleme t thella sociale. E kam fjaln ktu edhe pr nxnsit e ngujuar pr shkak t nj plage t thell t shoqris q ka t bj me gjakmarrjen", tha Presidenti. Sipas tij, askush, aq m shum nxnsit, aq m shum ata q nuk e kan formimin pr t kuptuar se si qndrojn gjrat, nuk duhet t penalizohen pr shkak t ksaj plage. Presidenti Bamir Topi ka theksuar se "sht detyr n radh t par e t gjith institucioneve q t bjn t mundur jo vetm shrimin ligjor t ksaj plage, por patjetr dhe kurimin shoqror t ksaj plage".

Dekorimi

Antar Nderi, pes msues t gjermanishtes

Pesmsuestgjuhsgjermanenga qyteti i Shkodrs u nderuan nga Shoqata e Miqsis Shqipri-Austri me titullin "Antar Nderi", pas vdekjes. Gjat ktij aktiviteti Kryetari i Shoqats Shqipri-Austri prof. dr. Mahir Hoti, evidentoi fragmente nga karriera e 5 msuesve Ndoc Kamzi, Karlo Ljarja, Izet Bebeziqi, Sandr Bushati dhe Prel Hajati, t njohur si prues t gjuhs gjermane n Shqipri.

Zgjidhja e ksaj situate pr kreun e shtetit sht q t bhet pun q edukimi i ktyre nxnsve t bhet nprmjet shkolls, q t'i largohen pikrisht ksaj plage t vjetr, pr ta rikuperuar dhe rigjeneruar kt situat dhe pr t'u br realisht qytetar t Evrops me ligjet e saj ku nuk njihet gjakmarrja, por njihet vetm dshira pr progres. Presidenti i Republiks sht shprehur i emocionuar, pasi n kt takim merrte pjes edhe msuesi i tij i klass s par. A.Rr.

shte muaji shkurt i vitit 1910. Dit e hn, para dreke. Mbi 10 mij burra e mbi 150 kalors, jo vetm nga Kora, por edhe nga krahinat prreth, u ngjitn n kodrn e Shn Ilis, pr t marr pjes n mitingun e organizuar n mbrojtje t shkronjave shqipe. Populli nuk donte shkronja t huaja arabe e turke, as greke, po donte shkronjat e tij, alfabetin e tij, donte shkronjat shqipe. Pr kto shkronja ishte luftuar shum n shekuj. E tani kishte ardhur momenti q, edhe nj her, populli t ngrinte zrin dhe t krkonte t drejtn e tij. Te t gjith kishte vendosmri, kishte entuziazm, kur krkonin shkronjat e tyre. E aty, midis njerzve t panumrt, shumica t rinj, disa kishin marr n krah nj njeri t veshur me veladonin e klerikut islam, duke thirrur: Rroft shqipja, rrofshin shkronjat tona! Por kush ishte ai, q kishte mbledhur kaq shum njerz? Ishte i mirnjohuri Hafz Ali Kora, patrioti, atdhetari, intelektuali dhe mbrojtsi i flakt i ABC-s shqipe. N miting, ve t tjerve, foli me fjal t zjarrta edhe ai. T moshuarit e mbajn mend mir Hafz Ali Korn, jo vetm pr veprimtarin e tij fetare, po m tepr pr at patriotike. I lindur n Kor, 135 vjet m par, mbaroi "Idadien" dhe studimet e larta i kreu n Stamboll, ku studioi me zell e pasion t veant. Ishte i prirur veanrisht pr gjuht e huaja. Perfeksionoi turqishten q e kishte msuar q n Kor, por edhe arabishten, persishten e frngjishten. Atje u njoh me veprat e klasikve arab, pers e turq, duke u pajisur me njohuri t gjra. Ra n kontakt edhe me patriott e njohur dhe rilindsit, q punonin pr zgjimin e ndjenjs kombtare t popullit ton. U b nj aktivist i dalluar. Pasi mbaroi studimet u kthye n atdhe dhe e vazhdoi me kmbngulje e pasion veprimtarin kombtare. Atkoh turqit arritn t mbyllnin shkolln shqipe t Kors. Msuesin e saj t shquar Nuci Naci, bashk me disa patriot t tjer, i burgosn. Kora, n at koh, ishte nj qendr e dgjuar patriotike. Shkolla e par shqipe q ishte hapur aty, pati ndikim e influenc t madhe, kultivoi te populli at ndjenjn e lufts pr lirim. Nj gazet proqeveritare e Stambollit, ather shkruante: T gjith e din se Kora sht erdhe e 'llatinxhinjve'... ata duan t ngjallin vetqeverimin e tyre. Edhe Hafzi, bashku me t tjer, si Orhan Pojani e Thimi Marko, u internuan. Ndaj familjeve t tyre filluan ndjekjet dhe persekutimet. Pas shpalljes s Hyrietit dhe vendosjes s Kushtetuts n Turqi, Hafz Aliu u kthye n Kor. Si t gjith, shpalljen e liris dhe premtimet e bra nga turqit e rinj, ai i priti me entuziazm. Por, me kalimin e kohs, xhonturqit po i shkelnin premtimet. Rifilluan politikn e shtypjes dhe t shfrytzimit. Ndaj, patriott shqiptar i shtuan prpjekjet e tyre pr shkronjat shqipe dhe lirimin kombtar. Hafz Ali Kora bashkpunonte ngusht me patriott e tjer dhe ishte n krye t t gjitha lvizjeve kombtare. Mbante lidhje edhe me Sotir Pecin, q ishte msues n shkolln Normale t Elbasanit dhe prgatiste tekstet shkollore. Pas ksaj, Hafzin e propozuan deputet pr n Parlamentin turk. Pasi u zgjodh, ia delegoi kt detyr personalitetit t njohur t gazetaris shqiptare, Shahin Kolonjs. Edhe m von, n t gjitha ngjarjet e rndsishme kombtare e shohim shum aktiv. N Kongresin e Dibrs (korrik 1909), ai luajti rol t rndsishm. Duke folur aty, theksoi rndsin e msimit dhe t emancipimit t popujve. N prmbajtje, fjala e tij konsistonte n faktin se kombet e tjera t Ballkanit, fqinje me ne, kishin arritur prparime n shkolla e n arsim, kurse ne, pr fat t keq, kishim mbetur prapa. Hafzi mendonte se n do fshat t vendit ton duhet t hapeshin shkolla fillore, q t gjith t msonin shkrim e kndim, sepse "pa to, nj popull nuk mund t shkoj prpara". Ai e mbronte me zjarr alfabetin e Kongresit t Manastirit. Hafz Ali Kora nuk e ndrpreu veprimtarin e tij kombtare. Deri n vitin 1916 qndroi n krye t lvizjes kombtare dhe t prpjekjeve q po bheshin pr konsolidimin dhe prparimin e shtetit shqiptar. Ndihmesa e tij ishte e dukshme, sidomos n lmin e arsimit. Duke par aftsit e tij u emrua drejtor i arsimit pr nj zon mjaft t gjer, q prfshinte Tirann, Elbasanin, Durrsin dhe Dibrn. Ky institucion i ngritur atkoh bri nj pun t madhe pr ngritjen e shkollave dhe mbarvajtjen e tyre, si pr ato laike, ashtu dhe pr shkollat fetare si pjes prbrse e arsimit ton. Vet Hafzi punoi intensivisht, dha mendime me vler, prgatiti programe pr shkollat e porsangritura, ndihmoi msuesit pr rritjen e nivelit t msimdhnies, pr forcimin e marrdhnieve midis shkolls e familjes etj. N kt institucion bnin pjes edhe personalitete t shquara e patriot t dgjuar t asaj kohe, si Aleksandr Xhuvani, Sali Ceka, Dervish Hima etj. Po kt vit, Hafz Ali Kora emrohet kryemyfti dhe n t njjtn koh antar i Kshillit t Nalt t Sheriatit n Shkodr. Njherazi, ishte edhe antar i Komisis Letrare, ku, s bashku me figura t tilla si Gjergj Fishta, Luigj Gurakuqi e mjaft t tjer, veproi me prkushtim dhe dha nj ndihmes t dukshme n fushn e gjuhsis. Kontributi i tij ishte i vlefshm, sidomos pr mendimet q jepte pr pastrimin e gjuhs shqipe nga fjalt dhe terminologjit e huaja, si dhe pr shkrimin me korrektsi t gjuhs shqipe. N vitin 1923, n zgjedhjet e Asambles Kombtare, ai u propozua kandidat nga grupi i Kors dhe i fshatrave prreth. Ai mendonte se kandidat pr n kt Asamble duhet t ishin njerzit m t mir, m t prkushtuar pr vendin e pr popullin. Po kt vit, me prpjekje t mdha, ai hapi Medresen n Tiran, ku jepte edhe vet msim. Hafzi synonte q programet t ishin bashkkohore. Gjith jetn e tij, Hafz Ali Kora ia kushtoi shtjes kombtare. Ai ishte msues dhe veprimtar i shquar i arsimit kombtar, si atij laik, edhe fetar. Shum e njohin si Hoxha Tahsini i Ri, vlersim q e meriton plotsisht. Ai i prkiste atij brezi atdhetarsh e rilindsish q bn gjithka pr lirimin e vendit dhe zhvillimin e prparimin e tij. Vitet e fundit, n pleqri t thell, i kaloi n Kavaj, n nj jet t vetmuar. Vdiq n dhjetor 1956. N kt dit 7 Marsi, e kemi detyrim moral ta kujtojm patriotin dhe msuesin e nderuar, Hafz Ali Kora. Apostol Bitraku Msues

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009

24

AKTUALITET

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

SHKODR/ Nnkryetari i KLD-s i konsideron t realizueshme krkesat dhe krkon ndrprerjen e grevs

Tragjedia e 9 janarit, Spahiu negocion me grevistt

nkryetari i Kshillit t Lart t Drejt sis, Kreshnik Spahiu, ka qen i pari zyrtar q ka tentuar t negocioj me familjart e t zhdukurve t tragjedis s 9 janarit, t cilt kan hyr n nj grev urie. Gjat nj vizite q u bri grevistve dje, Spahiu deklaroi se ekziston baza ligjore pr t rinisur hetimet n lidhje me t zhdukurit. Ndrkoh, ai u tha grevistve t ndalnin protestn ekstreme dhe t prpiqeshin ta zgjidhnin shtjen pa rrezikuar jetn e tyre. Sapo ka dal nga ambientet ku po zhvillohet greva, nnkryetari i KLD-s tha: "Situata sht mjaft e rnd, nga 10 t dnuar 5 prej tyre jan dnuar n munges me vendim t forms s prer. Nuk sht normale q ende kta persona bredhin rrugve t Sh-

qipris, apo npr bot. Nj drejtsi e vonuar t mos jet nj drejtsi e cunguar. Presidenti i Republiks, i cili sht edhe kryetari i KLD-s, po e ndjek nga afr dhe me shqetsim kt grev". M tej, duke folur pr mediat, nnkryetari i KLD-s tha se "krkesat e grevistve jan t drejtprdrejta dhe t sakta. Ekziston baza ligjore q Prokuroria e Vlors t marr n shqyrtim krkesn e tyre, pasi duhet plotsuar e t dal nj hetim i thell dhe m pas shpresojm pr nj gjykim t drejt nga gjyqsori n Vlor". Ndrkoh, gjendja shndetsore e grevistve duket e rnduar. Tre grevistve u sht shtuar dje edhe nj tjetr nga familjart e t zhdukurve dhe t katrt duken t vendosur pr t'i dhn

Nnkryetari i Kshillit t Lart t Drejtsis, Kreshnik Spahiu, dje n Shkodr, te grevistt

fund jets, nse nuk merret parasysh krkesa e tyre pr rifillimin e hetimeve. Familjart e t zhdukurve t tragjedis s 9 janarit 2004 e nisn kt grev urie pasi pretendojn se kan siguruar dshmin e ish-drejtorit t Krimeve n Vlor, Sokol Bizhgs, i cili para prokurorve ka pohuar se "m dat 10 janar rreth ors 06.30 sht identifikuar nj mjet lundrues, q shikohej me sy t lir. Dy mjete tonat, njri i policis dhe tjetri i ushtris, u nisn pr t shtyr drejt bregut mjetin lundrues, tek i cili m than se kishte viktima. Un nuk hipa te mjetet tona, se nuk kishte vend pr mua. Pas rreth katr orsh, mjetet italiane identifikuan gomonen e dyt, ku ishin dhe 20 t vdekurit". Sipas familjarve, kta trupa jan

varrosur n zonn rreth Vlors dhe ata i krkojn shtetit t'i gjej dhe pasi t bj analizat e ADN-s t'ua kthej familjeve, ndryshe ata do t vetflijohen. Familjart e viktimave t tragjedis s 9 janarit, ku humbn jetn 28 persona dhe 8 rezultojn t zhdukur, akuzojn si fajtor pr tragjedin strukturat shtetrore, Ministrin e Mbrojtjes, t Rendit dhe at t Transporteve, pr mosdhnien e ndihms n kohn e duhur, duke ln t mbyten qllimisht ata q ishin n gomone. Sipas familjarve t viktimave, duhet t ngrihet nj komision hetimor parlamentar pr zbardhjen e tragjedis, t bhet denoncim publik pr njerzit e veshur me pushtet, q nuk kan dal para gjyqit. Ardi Hoti

Vdes n dhomn e izolimit i dnuari

Dhaskali u gjet i varur me araf. Konsiderohet vetvrasje, por hetimet nuk ndalen
VALI QYRFYI

KOR

Arrestohet 40-vjearja

ishte kryer pjesn m t madhe t dnimit, por sh t ndar nga jeta kur i mbeteshin edhe pak vite pr t fituar lirin e shumpritur. Nj liri q shum e kishte dshiruar, po s'mundi ta shijoj. Artan Dhaskali, 39 vje, nga fshati Bubullim e Lushnjs, sht gjetur i varur me araf n qelin e izolimit t Burgut t Zaharis n rrethin e Krujs. Menjher jan marr n pyetje gardiant e burgut t turnit t nats, pasi trupi i pajet sht gjetur gjat orve t para t mngjesit t djeshm. Burime nga vendi i vuajtjes s dnimit bn t ditur se 39-vjeari kishte tri dit q ndodhej n kt dhom, pas nj sherri q kishte pasur me shokt e qelis s tij. Burime t ndryshme nga burgu flasin pr gjendje t ndryshme t viktims, ndonse pranojn faktin q ishte depresiv,

Penal t Gjykats s Lart, n shkurt t vitit 2000. Trupi gjykues i ksaj gjykate nuk e pranoi rekursin e Artan Dhaskalit, duke e quajtur t pabazuar n ligj dhe la n fuqi vendimin e Apelit t Vlors. Viktima i konsideronte t padrejta vendimet e dhna nga Fakti dhe

Apeli, duke deklaruar gjithmon se vrasjen nuk e kishte kryer me paramendim. "Duke u nisur nga mnyra e kryerjes s veprs, pendimit tim dhe faljes s br nga familja, masa e dnimit t dhn nga gjykata sht e rnd", shprehej vazhdimisht Dhaskali, duke

krkuar ndryshimin e kualifikimit t veprs penale dhe uljen e mass s dnimit, q nuk i mori kurr. Gjykata e Lart pati vlersuar se shkalla tjetr e gjyqsorit e kishte zbatuar drejt ligjin penal e normat juridike dhe se nuk kishte munges arsyetimi n marrjen e ven-

dimit. Dhaskalit i kishin mbetur edhe dy vjet pr t mbyllur dnimin prej 13 vjetsh, por sht dorzuar. Gjithsesi, hetimet kan nisur pr t prcaktuar saktsisht nse bhet fjal pr vetvarje, apo pr ndonj situat t detyruar, q e ka uar drejt ktij akti.

E la i dashuri, i ngul thikn pas shpine

Malsi e Madhe

Varrosen pas gjasht ditsh viktimat e zjarrit n Itali F

Artan Dhaskali kishte edhe dy vjet nga dnimi prej 13 vitesh, q mundohej prej kohsh ta shkurtonte
si jan shumica e atyre q vuajn dnimet n burg. Prej vitesh ndodhej n gjendje depresive dhe kjo, sipas burimeve, dshmohet dhe n korrespondencn q ka mbajtur me familjar t tij koht e fundit. Nj histori e trisht mes njerzve t nj gjaku rndonte mbi ndrgjegjen dhe shpirtin e tij. Izolimi n burg prej m shum se nj dekade, vitet e kaluara n t dhe gjithka tjetr e kishin kthyer n ferr jetn e Dhaskalit. Kjo situat e viktims ka br q paraprakisht t dyshohet pr nj vetvarje n kushtet e tronditjes s rnd psikike, megjithat burimet than se po hetohet pr t zbardhur plotsisht ngjarjen e rnd, q ndodhi brenda ambienteve t Burgut t Zaharis. Prej kohsh ai prfitonte shrbimin e psikologut t burgut. Ndrkaq, duket e pashpjegueshme ndrmarrja e aktit final, kur ai kishte edhe dy vjet pr t dal nga burgu. Vrasja n grindje e sipr e t vllait gjat vitit t trazuar 1997, megjithse u shoqrua me faljen e familjes s tij, nuk e shptoi nga burgu. Gjykata e Rrethit t Lushnjs e dnoi me 17 vjet heqje lirie pr vrasje me paramendim dhe armmbajtje pa leje n nntorin e vitit 1999. Nj muaj m von, Gjykata e Apelit n Vlor e zbut masn e dnimit n 13 vjet pr Dhaskalin. Prpjekja e fundit pr t prfituar ulje t dnimit ishte rekursi n Kolegjin

amilja Gonaj ka prcjell pr n banesn e fundit dje n mesdit trupat e pajet t Angjelins me dy fmijt Dorinn e Dorianin, t cilt humbn jetn n Itali ku jetonin dhe punonin, pasi banesa e tyre u shemb nga djegia q u provokua nga nj rrjedhje gazi. Qindra banor t fshatit Vrak t Malsis s Madhe, t afrm dhe njerz q ndienin dhimbjen, morn pjes n ceremonin mortore aspak t zakont, ku nga nj familje dalin tri arkivole. N ceremonin mortore morn pjes edhe drejtues t pushtetit lokal dhe deputetet e Shkodrs. Shiu q binte dhe pamja gri e errt q kishte marr fshati Vrak, krijonte prshtypjen sikur edhe natyra po mbante zi. Pasi jan kryer zakonet mortore, tre trupat e pajet jan nxjerr mes lotve pr t'u prcjell pr n banesn e fundit. Nj karvan i gjat makinash dhe njerzish kan shoqruar arkivolet deri te varrezat e fshatit. Angjelina, Dorian dhe Dorina Gonaj humbn jetn tragjikisht gjasht dit m par n shtpin e tyre. a.h.

TENSIONI

Banort bllokojn rrugn dhe plagosin me gur dy polic, arrestohen nnt veta

Ksamil, protesta t dhunshme kundr shembjes s shtpive pa leje

hembja e objekteve t kon sideruara t paligjshme n bregdetin e Ksamilit, vazhdon t krijoj tensione mes banorve t zons dhe strukturave shtetrore. Dje ka qen dita e dyt e protestave, q hera hers e kan tejkaluar cakun, duke degjeneruar n prleshje me forcat e policis. N tri nyje t rndsishme t komunikimit t Ksamilit me Sa-

randn dhe Butrintin, ka ndodhur ditn e djeshme bllokimi i rrugs nga banort. Rreth 600 qytetar kan bllokuar rrugn n tri pika, duke protestuar kshtu kundr operacioneve t prsritura t inspektorateve ndrtimore, t mbshtetura edhe nga uniformat blu, pr prishjen e ndrtimeve t konsideruara t paligjshme. Bllokimi i rrugs

ka nisur n ort e para t dits s enjte dhe ka vijuar n ort e pasdites s djeshme. sht msuar se shkak pr grumbullimin e banorve t Ksamilit dhe bllokimin e rrugs ka qen, sipas tyre, se hera-hers ata kan marr lajme se do t prishen ndrtimet e tyre, ndrkoh q t gjitha ndrtimet e listuara pr t'u shembur jan n proces legalizimi

Berat

Krcnon kunatn me spat, pse dilte pa leje

uk pranon t'i jap shpjegime kunatit n lidhje me lvizjet e saj jasht shtpis, n munges t bashkshortit, por bie pre e krcnimeve pr jetn nga ana e tij. Nj 25-vjeare, banore e fshatit Gorian, ka krkuar ndihmn e policis, pasi, sipas denoncimit t saj, kunati e kishte krcnuar me jet, duke i drejtuar spatn gjat nj grindjeje mes tyre. Burime t Komisariatit t Policis s Beratit bjn me dije se 25-vjearja J.Baho ka denoncuar pasditen e s enjtes kunatin e saj, Saimir Baho, duke e akuzuar kt t fundit pr kanosje. Nusja e re ka shkuar n Komisariatin e Beratit dhe u ka shpjeguar oficerve t policis se ishte krcnuar nga kunati pas nj grindjeje. Grindjet mes nuses s re dhe vllait t burrit t saj msohet se kishin lindur para disa ditsh, pasi, sipas denoncimit, 34-vjeari ndrhynte n jetn

e saj pr do lvizje jasht shtpis. Nusja msohet se jetonte me prindrit e bashkshortit dhe kunatin, pas emigrimit t bashkshortit drejt Greqis. N munges t ktij t fundit, n familje msohet t ket qen kunati ai q i krkonte shpjegime nuses s sapomartuar n lidhje me do lvizje t saj, ka msohet se sht br shkak pr grindjet mes tyre. Nj grindje e till ka ndodhur edhe ditn e enjte n qendr t fshatit, n vendin e quajtur Gorian Pasha. Nusja kishte dal nga banesa pr t shkuar n pazarin e fshatit, ku sht ndeshur me kunatin e saj. Ky i fundit i ka krkuar shpjegime se prse kishte dal nga banesa pa lejen e tij, ka ka shkaktuar zemrimin e t res. N grindje e sipr 34-vjeari Saimir Baho e ka krcnuar me nj spat q mbante me vete. M.Haxhialiu

pas vetdeklarimit t br nga pronart. Kt e ka deklaruar edhe kryetari i komuns, Vesel Koia, i cili sht shprehur edhe nj her se aq sa sht kundr reagimit me bllokim t rrugs, aq edhe kundr prishjes s ndrtimeve n mnyr selektive. Koia tha se ka br kallzim penal n prokurori pr strukturat q kan vepruar kshtu. N prballje me forcat policore, q jan vn n mbshtetje t operacionit t shembjeve, msohet se t enjten nuk kan munguar as veprimet e dhunshme, t shprehura me goditjen e furgonve me gur. T pranishm kan qen n operacion edhe shefi n detyr i Komisariatit t Sarands, Luan Hyseni, si dhe shefi i rendit, Shemshedin Abazi. Ndrkoh, dje ishin banort ata q akuzuan policin pr dhun, duke thn se, disa persona, t konsideruar organizator t protestave, jan keqtrajtuar. Por ajo q konfirmohet nga Komisariati i Policis s Sarands, sht shoqrimi gjat dits s djeshme i nnt prej banorve, emrat e t cilve nuk bhen t ditur, t dyshuar si autor t organizimit t trazirave. Ndrkoh, msohet se dy t shoqruarit e nj dite m par, Robert Myrto dhe Adriatik Bufi, jan ln q dje t lir. Th.Nika

undi i nj lidhjeje dashurore bhet shkak pr nj tentativ vrasjeje n Kor. Protagonist jan nj ift i pazakont, ajo 40 vjee, ai 31. Gruaja nuk e ka prballuar dot ndarjen dhe faktin se ish i dashuri e kishte konsideruar thjesht nj aventur lidhjen e tyre. Pasi ka debatuar gjat me 31-vjearin Vasil Goskova, Majlinda Denasi nuk ka ngurruar t prdor thikn pr t "shprehur" mosaprovimin pr vendimin e tij. Sipas policis, gruaja nga fshati Goskov pr pak sa nuk e ka kthyer n tragjedi dshtimin n lidhjen e saj dashurore, kur e ka qlluar me thik ish t dashurin, i cili sht pronar i nj lokali n qytetin e Kors. Pasi sht br e qart se lidhja nuk do t mund t vazhdonte m, gruaja ka rrmbyer nj thik nga banaku i lokalit n pronsi t Vasil Goskovs. Ajo e ka qlluar at pas shpine, n prani t disa klientve t lokalit, q shrbente ushqim t shpejt. Kta t fundit kan njoftuar menjher policin, si dhe kan transportuar me shpejtsi t plagosurin pr n spital. Ndrkoh, gruaja nuk ka nxituar t largohet nga vendi i ngjarjes, por ka qndruar n lokal, ku sht arrestuar pas pak minutash nga agjentt e Policis s Komisariatit t Kors. Ajo sht marr n pyetje nga oficert e policis gjyqsore, t cilt saktsuan se motivi i ksaj plagosjeje ishte vendimi i 31-vjearit pr t'i dhn fund lidhjes dashurore me 40-vjearen e arrestuar. N cilsin e provs materiale sht sekuestruar edhe thika, me t ciln sht kryer plagosja, q pr fat t mir nuk ka qen e rnd. Policia tha se i plagosuri Vasil Goskova nuk ka pasur rrezik pr jetn. J.Dhimitri

Durrs

Plagoset ushtari i vilave qeveritare

j ushtar i Gards s Repub liks plagoset me armn e shrbimit. Ngjarja ka ndodhur dje pasdite n qytetin e Durrsit. Ka qen nj shkrepje aksidentale e arms automatike t shrbimit q ka ln t plagosur ushtarin e Gards. I plagosuri sht 22-vjeari Altin Duka nga Peshkopia. Menjher ai sht drguar n spitalin rajonal t Durrsit, ku i sht br ndrhyrja e par kirurgjikale dhe m pas sht drguar n Spitalin Ushtarak n kryeqytet. Burime spitalore bjn t ditur se ai ndodhet jasht rrezikut pr jetn. Ngjarja po hetohet nga autoritetet hetimore t ushtris, por paraprakisht sht deklaruar se plagosja ka qen aksidentale. Ushtari i plagosur e kryente shrbimin ushtarak pran bllokut rezidencial t vilave qeveritare n plazhin e Durrsit. v. q .

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009

AKTUALITET

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

25

Divjaka, n zi pr dy peshkatart
Trupat e pajet u gjetn dje n mngjes. Kan ln pas nnt jetim pa asnj ndihm
yteza e Divjaks, q ndod het 25 kilometra larg Lush njs dhe afro 17 kilometra larg nga rruga nacionale Lushnj-Rogozhin, dje ka qen n zi. Zija sht paralajmruar qysh t enjten, kur u prhap lajmi se dy peshkatar, banor t Divjaks, u zhdukn n det, kur varka e tyre u prmbys. T pakt ishin ata q kishin shpresa te mbijetesa e peshkatarve, ndrsa shumica e popullsis s qytezs shprehet se "morti i peshkut" shpesh her ka marr jet njerzish dhe ka prekur familje t varfra. Grat e zons, t veshura n t zeza, lviznin nga njra shtpi e hapur pr mort te tjetra. "sht e pabesueshme. Dy kryefamiljar q me gjahun e peshkut siguronin bukn e familjes, humbn jetn. sht kob dhe nj msim pr t gjith ne, q e kemi t varur jetn te peshkimi", thot Tahiri, nj prej banorve t zons q prgjat gjith nats s kaluar ka kryer krkime n brigjet e plazhit. Nga bisedat me banort e qytezs msojm se prgjat gjith dits s enjte dhe gjat nats, t afrmit e dy peshkatarve dhe shum banor t Divjaks kan qen n brigjet e detit. Ata kan kryer kontrolle n nj vij t gjat bregdetare, por vetm n ort e para t dits s djeshme kan arritur t gjejn dy trupat e pajet. Njri prej peshkatarve t zhdukur ishte 60-vjeari Vangjel Trungu. Burimet policore tregojn se trupi i tij u gjet n ujrat e plazhit t njohur me emrin Piaxhe, shum pran grykderdhjes s Shkumbinit. Ky vend ndodhet disa kilometra larg nga vendi ku u prmbys varka me dy peshkatart. Policia thot se kan qen t afrmit dhe familjart e Trungut ata q mundn t gjenin trupin e tij q kishte dal n siprfaqe t ujit. "Trupi i 60-vjearit Vangjel Trungu sht gjetur rreth ors 01:00 pas mesnate. Ai sht marr dhe drguar n morgun e spitalit t Lushnjs pr t'u transportuar paraditen e djeshme pr n banesn e tij", thon zyrtart e policis. Ndrkoh, trupi i peshkatarit tjetr sht gjetur rreth ors 08:00 t mngjesit t djeshm, n plazhin e Spilles. Kan qen peshkatart e zons ata q kan dalluar prej s largu trupin e pajet n siprfaqe t ujit dhe q pas lajmrimit t policis dhe t rojeve bregdetare e kan nxjerr n breg dhe kan konfirmuar se ishte 48vjeari Stavri Prendi. Deri n mesdit, trupi i Prendit nuk kishte mbrritur n shtpi, ndrkoh q shokt e tij peshkatar kishin ln varkat dhe punn e tyre dhe e prisnin n banes. Sipas policis, t dy trupat e gjetur u prkisnin peshkatarve t zhdukur t enjten. Historit e dy peshkatarve t mbytur t enjten, si dhe t atyre q kan pasur t njjtin fat koh m par, nuk ndryshojn nga njra-tjetra. Varfria dhe mungesa e nj pune i on shpesh banort e Divjaks q t gjejn nj mundsi ekonomike te peshkimi, edhe pse jo t gjith jan specialist t fushs. Mjafton t ndrtosh nj vark dhe t kesh ca rrjeta e n Divjak mund t arrish t sigurosh bukn e gojs. Kshtu t thon pothuaj t gjith banort e qytezs bregdetare. Numri i peshkatarve vitet e fundit sht shtuar, kjo pr faktin se mundsia pr punsim n sektor t tjer ka rn ndjeshm. Josif Rudha, kushri i peshkatarit t mbytur, Vangjel Trungu, tregon se Vangjeli kishte 10 vjet q mbante familjen e tij me peshkim. "Ai kishte punuar m par n ndrmarrjen e gazit, e cila u mbyll n

VIKTIMAT

Tiran

Prkujtohet njvjetori i tragjedis s Farks

N FOTO:
Stavri Prendi (lart) dhe Vangjel Trungu (posht), dy peshkatart q u mbytn t enjten kur varka e tyre u prmbys n plazhin e Divjaks

vitin 1992. Tentoi disa her t emigronte, por nuk i ecte, kshtu q vendosi t peshkonte dhe me shitjen e peshkut t siguronte bukn e gojs. Vangjeli kishte gjasht fmij, tre vajza dhe tre djem. Nj prej djemve t tij ishte kthyer me t meta mendore pas emigrimit n Greqi dhe kt fakt Vangjeli e vuante shum", tregon Josifi. Varfria e familjes Trungu shihet edhe n shtpin e tyre, t ndrtuar disa dekada m par.

Historia e peshkatarit tjetr t mbytur, Stavri Prendit, 48 vje, sht edhe m e dhimbshme. Ai ishte baba i tre vajzave t vogla, ndrkoh q bashkshortja e tij vuan nga nj smundje e pashrueshme. Jorgji Prendi, kushri i par me Stavrin, tregon se "Stavri donte t'i shkollonte vajzat, ndaj punonte shum. Gruan e kishte t smur. Ajo nuk ecn dot dhe kshtu q Stavri pr t arritur t mbante familjen e tij, peshkon-

te. Ai ishte br ortak me Vangjelin dhe gjahu i tyre ecte mir, edhe pse nuk linin dit pa dal n det". Mngjesin e s premtes, dy peshkatart kishin dal me varkn e tyre me nj motor t montueshm pr t mbledhur rrjetat e peshkut q kishin hedhur nj nat m par. Furtuna n det prmbysi varkn e tyre dhe bri q t dy t mbyteshin, duke ln pas nnt jetim, pa asnj t ardhur. Matilda Troka

afrmit e 16 viktimave t tragjedis s Farks kan kujtuar dje prvjetorin e par t ksaj ngjarjeje t rnd. Familjar dhe t afrm t viktimave kan hedhur lule n ujrat e liqenit n shenj kujtimi pr t afrmit e tyre. Si sot nj vit m par, 16 persona humbn jetn tragjikisht vetm pak minuta pasi kishin prfunduar festimet e nj ditlindjeje. Nj familje u shua, ndrsa 5 familje t tjera humbn njerzit e tyre m t dashur. T afrm t viktimave kujtuan dje Pranvera Blamon, djalin e saj Erionin, Pllumb Hysajn, Majlinda Hysajn, Alban Hysajn, Aurela Osmanin, Halil Osmanin, Hatixhe Osmanin, Eliona Osmanin, Alket Osmanin, dy binjaket trevjear Saida dhe Ejsi Osmanin, Thellza dhe Arlind Spahiun, dhe Afrim Dibrn, pronarin e lokalit "Liqeni", ku po darkonin viktimat at nat. Vetm tre persona arritn t'i mbijetonin prmbysjes s varks, n t ciln at nat kishin hipur 19 persona. Sipas policis, shkak pr mbytjen e varks ka qen mbipesha, por edhe nj shkndij zjarri e krijuar nga kontakti i motorit t varks me ujin.

RRUGT

Nj kalimtar u drrmua nga kamioni, ndrsa nj shofer vdiq pasi makina doli nga rruga

Aksidentet, dy t vdekur n Vlor dhe Gjirokastr

y aksidente t rnda kan ndodhur dje n Vlor dhe Gjirokastr, ku dy persona kan gjetur vdekjen. N Vlor, viktima sht nj kmbsor q sht shtypur nga nj kamion i tonazhit t rnd, ndrsa n Gjirokastr nj shofer ka gjetur vdekjen, kur mjeti q drejtonte doli nga rruga dhe u prfshi nga flakt. Vlor Aksidenti i rnd automobilistik ndodhi n ort e para t mngjesit t djeshm n rrugn "Transballkanike". Shkaku ka qen shpejtsia e mjetit, si dhe nj kalim i gabuar i kmbsorit. Nj burr rreth 60 vje, ende i paidentifikuar, sht goditur nga kamioni tip "Sca-

nia", me targa FR1248C, q drejtohej nga shtetasi Jetnor Pashaj, 45 vje, me banim n Patos t Rrethit t Fierit. Drejtuesi i mjetit, i cili ishte duke udhtuar n drejtim t Portit t Vlors, sapo ka par q i ka prer rrugn kmbsori, ka frenuar ashpr, por mjeti i rnd ka vijuar t lviz edhe pr rreth 60 metra dhe e ka prplasur kmbsorin, duke i shkaktuar vdekjen. Shoferi ka dal nga makina pr t'i dhn ndihmn viktims, por ai kishte ndrruar jet brenda disa sekondash. N vendngjarje ka shkuar policia e qarkullimit rrugor, si dhe ajo kriminale, q kan kryer ekspertizat e nevojshme dhe kan shoqruar pr n komisariat shoferin. Sipas

burimeve t policis s qarkullimit rrugor, shkak i aksidentit me pasoj vdekjen ka ardhur si rezultat i kalimit t viktims nga njra an e rrugs n tjetrn pa vn re automjetin q po vinte n drejtim t tij, por edhe mjeti ka qen duke lvizur me shpejtsi prtej normave t lejuara. Gjirokastr Frenimi n rrugn e mbuluar nga breshri ka qen shkaku i nj aksidenti t rnd automobilistik n autostradn GjirokastrKakavij. Ngjarja ndodhi pasditen e djeshme, rreth ors 15:30, pran fshatit Jorgucat. Burime t policis rrugore n Komisariatin e Gjirokastrs bn t ditur se automjeti tip

"Golf 4", me targa GJ8669A, q drejtohej nga shtetasi Altin Lamko, 39 vje, ka dal nga rruga dhe ka rn n fush. Si pasoj e ksaj daljeje, drejtuesi i automjetit ka humbur jetn menjher, ndrsa automjeti ka marr flak. Ndrhyrja e menjhershme e punonjsve t policis ka br t mundur nxjerrjen e viktims nga makina prpara se flakt t prhapeshin, por ai kishte ndrruar jet nga goditjet e marra gjat rrokullisjeve jasht rrugs. N vendngjarje ka shkuar grupi hetimor dhe nga veprimet e para hetimore ka rezultuar se shkaku i aksidentit ishte shpejtsia tej normave t lejuara dhe moti tepr i keq.

KUKS

BULQIZ

Bllokohet pr disa or lvizja n aksin Tiran-Kuks

Muri mbajts i rrugs q po rikonstruktohet, u shkrmoq

Rrebeshi i shiut shkakton shembje n rrugn nacionale

R
eshjet e shiut kan sjell dme jo t vog la n rajonin e Kuksit, kryesisht n rrug. Kshtu, dy dit m par, si pasoj e shiut, ka pasur shembje t skarpats n disa segmente t rrugs nacionale TiranKuks, ka u b shkak pr bllokimin e qarkullimit n dy kahet. Drejtues t mjeteve q kan prshkuar kt aks than se n afrsi t Komuns s Shmris, n tre vende ishin shembur masive dheu n rrug dhe vetm pas arritjes s fadromave sht br i mundur kalimi. Po ashtu edhe n Qaf-Shllak, n prroin e Qafs s Malit, dhe n shum vende t tjera rruga sht bllokuar pr gati katr or, ka ka br q nj numr mjetesh t nisura pr Kuks t kthehen mbrapsht q n Milot. Banort e zons nuk e mbajn mend nj shembje t till t skarpats s rrugs. Megjithse aty punojn t paktn katr fadroma, n pak kilometra rruga bllokohet do tre-katr or prej shembjeve. Ekspertt e mjedisit thon se shkaku i shembjes s dheut n rrug vjen nga zhdukja e pyjeve nga spata dhe zjarri. Vitet e fundit, n krejt zonn e verilindjes jan djegur rreth 10 mij hektar me pyje. Vetm gjat vitit 2007, n aksin e rrugs u dogjn rreth 3 ha pyje, kryesisht me pish. Edhe n zonat rurale ka pasur shembje t dheut n rrug, ku jan krijuar anomali n qarkullimin e mjeteve. S.Dida

Rrshqet dheu, bllokohet pr disa or rruga e Arbrit

R
eshjet e dendura t shiut kan shkaktuar rrshqitjen e nj masivi dheu, i cili ka rn n nj segment t Rrugs s Arbrit, duke bllokuar qarkullimin rrugor pr m shum se dy or. Ngjarja ka ndodhur n nj segment t Rrugs s Arbrit, n fshatin Krajk t Komuns Zerqan, vetm 10 kilometra larg qytetit t Bulqizs. Rrshqitja e nj masivi t madh dheu nga shpati i malit ka rn mbi bordurn mbajtse t rrugs, duke e shkrmoqur trsisht at. Pr gati dy or sht dashur q t mundsohet hapja e nj kalimi provizor, pr t zhbllokuar dhjetra automjete q prisnin pr t lvizur n kt segment rrugor. Vonesat n lirimin e rrugs kan ardhur nga fakti se firmat tenderuese q kan shkelur do afat pr prfundimin e punimeve, punojn me pak forca dhe makineri. Ndrkoh, problematika n ndrtimin e ktij segmenti rrugor ka qen mjaft e vshtir, pasi edhe pse ka kaluar m shum se nj vit nga nisja e ndrtimit t saj. Ende ka probleme me shpronsimet, devijimet e projektit, si dhe mirmbajtjen e cilsin e punimeve. Shkrmoqja e murit mbajts hedh hije dyshimi t forta pr parametrat cilsor t ksaj rruge. Segmenti Bulqiz-Ura e erenecit, 17 kilometra i gjat, duhet t rikonstruktohej deri n dhjetor t vitit t shkuar, por edhe pse kan kaluar tre muaj nga afati, realizimi i punimeve aktualisht shkon n rreth 60 pr qind. H.Likdisha

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009

BOTE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

27

Rusi-SHBA, takim pajtues n Gjenev

Klinton dhe Lavrov, n krkim t rillimit t nj ere t re n marrdhniet mes dy vendeve
e k re t a r j a a m e r i k a n e e Shtetit, Hilari Klinton, ka marr pjes dje n takimin e par t nivelit t lart me homologun e saj rus n krkim t qetsimit t tensioneve mes t dyja vendeve dhe krijimit t nj klime bashkpunimi pr Afganistanin. Qllimi i ktij takimi nuk ka qen ndrmarrja e vendimeve t caktuara, por thjesht shtrimi i rrugs pr prmirsimin e marrdhnieve. Obama e ka si prioritet t politiks s tij t jashtme prmirsimin e marrdhnieve me Rusin, q n periudhn e Presidencs s Bushit arriti pikn m t ult q pas Lufts s Ftoht. Kur Rusia drgoi tanket n Gjeorgji n vern e vitit t kaluar, n mesin e koniktit t Kaukazit, administrata e Bushit vendosi q ta izolonte Moskn nga vendet dhe institucionet ndrkombtare, prfshi NATOn. Para takimit, Klinton deklaroi se ajo do t krkonte nj llim t ri t marrdhnieve me Rusin, megjithat brenda NATO-s ka ende linja t ndryshme n lidhje me zgjerimin e organizats me vende q dikur kan qen pjes e ish-Bashkimit Sovjetik. Para takimit ajo deklaroi se nuk

Diplomacia

Q pas ardhjes s Obams n pushtet, Moska sht shprehur e gatshme q ta zgjeroj bashkpunimin me Rusin dhe zyrtart rus mendojn se ky bashkpunim mund t frenoj edhe prhapjen e ekstremizmit islamik
SHBA

Krahasuar me janarin, numri i t papunve sht dyfishuar dhe pritet t rritet edhe m

Pr Shtetet e Bashkuara, Rusia sht nj antar i rndsishm i komunitetit ndrkombtar, me ndihmn e s cils mund t zgjidhen shtje t rndsishme, si ajo e Iranit dhe Afganistanit
ishte mir q vende t ndryshme t prdornin burimet e tyre pr t br shantazh. Ajo e kishte fjaln pr kontradiktn e gjat mes Mosks e Kievit n lidhje me gazin dhe gazsjellsin. Megjithat, pr Shtetet e Bashkuara, Rusia sht nj antar i rndsishm i komunitetit ndrkombtar, me ndihmn e s cils mund t zgjidhen shtje t rndsishme, si ajo e Iranit dhe Afganistanit. Dje NATO ra dakord q t rinis marrdhniet normale me Rusin. Sipas ministrit t Jashtm rus, nj nga qllimet e takimit do t jet prcaktimi i humorit t marrdhnieve dypalshe dhe se Kremlini e priste takimin me optimizm, por edhe me vetprmbajtje. Q pas ardhjes s Obams n pushtet, Moska sht shprehur e gatshme q ta zgjeroj bashkpunimin me Rusin dhe zyrtart rus mendojn se ky bashkpunim mund t frenoj edhe prhapjen e ekstremizmit islamik n vende t tjera t ish-Bashkimit Sovjetik. Pr sa i prket prezencs n Afganistan, Uashingtoni pritet q ta dyfishoj at shum shpejt dhe dshiron q t gjej rrug alternative n furnizimin e vendit. Nj nga kto rrug sht ajo q kalon nprmjet Rusis. Kjo, pasi Kyrgistani, q prdorej nga SHBA-ja pr kalimin e mallrave drejt Afganistanit, deklaroi nj muaj m par se nuk do ta lejonte m bazn amerikane q t ishte funksionale n vend. Nj nga shtjet q sht diskutuar n takim ka qen edhe ajo e vendosjes s sistemit antiraket nga ana e Uashingtonit n Poloni dhe eki, nj vendim i kundrshtuar shum nga Moska. Sistemi i konceptuar si nj krcnim ndaj Iranit mund t vonohet nse Rusia do ta ndihmoj Amerikn dhe vendet e tjera n bindjen e vendit islamik pr t hequr dor nga ambicia brthamore.

Papunsia, shkurti shnon shifrn m t lart t 25 viteve t fundit

KRIZA

Q nga llimi i recesionit rritja e papunsis sht prqendruar te shtresa e mesme

hkalla e papunsis n Shtetet e Bashkuara t Ameriks ka shnuar pikn e saj m t ult n 25 vitet e fundit. Vetm muajin e fundit kan humbur vendet e puns 651 000 amerikan. Ksaj

shifre i shtohet edhe ajo prej 161 000 t papunve t muajit janar. Q nga fillimi i recesionit, n dhjetor t vitit 2007, ekonomia amerikane ka regjistruar humbjen e 4.4 milion vendeve t

puns. Ekonomia sht n rnie. Bizneset po falimentojn dhe puntort po humbasin bukn e gojs, deklarojn analistt ekonomik. Sipas tyre ka t ngjar q n t ardhmen e afrt humbjet

t jen 1 milion vende pune n muaj. Sipas departamentit t puns, shkalla e papunsis n muajin shkurt ishte m e larta q nga dhjetori i vitit 1983, ka do t thot se ishte m e larta e shnuar kto 25 vitet e fundit n Shtetet e Bashkuara. Q nga llimi i recesionit rritja e papunsis sht prqendruar te shtresa e mesme. Administrata e Obams, e cila ka miratuar paketn e stimulit ekonomik prej 787 milion dollarsh, synon q ta prmirsoj ndjeshm ekonomin e bashk me t t shtoj edhe numrin e vendeve t puns. Suksesi i planit t Obams varet nga stabilizimi i sistemit nanciar, q sht n nj kriz t thell dhe stabilizimi i tregut t kredive, q sht n qendr t situats s nder. Megjithat, edhe pr shum muaj situata pritet q t prkeqsohet, jo t prmirsohet dhe se numri i muajit shkurt, pr sa u prket t papunve, mund t jet shum pozitiv n krahasim me at t muajve n vijim.

Tragjedia e Darfurit, 1 milion veta n uri

Largimi i humanitarve ka ln pa ndihm t smurt dhe refugjatt
dshpruarit e Sudanit bjn thirrje pr ndihm, ndrsa n vend jan przn t gjitha agjencit e ndihmave q mbanin hapur spitalet dhe streht e refugjatve. Nj spital i vogl me pak shtretr e mjekime n periferi t Darfurit, edhe pse nuk ngjan me nj spital t mirllt, sht vendi q pret e prcjell rreth 20 mij banor q vuajn pasojat e rnda t koniktit dhe t zhvendosjeve. Dje edhe kjo drit e vogl shprese nuk ekziston m, pasi sht mbyllur. Pacientt jan drguar n shtpi, ndrkoh q mjekt dhe infermieret nuk kan shkuar m n pun. Qeveria sudaneze, pasi ka bombarduar mbi 2 milion njerz n kampet e tyre, po prz t gjith antart e organizatave humanitare q operonin n vend, pas lshimit t etarrestit t Gjykats s Krimeve t Hags n adres t Presidentit t vendit afrikan. Sipas njrit prej punonjsve t pakt q kan mbetur n vend, situata e rnd e

popullsis n kushtet e reja rrezikon q t shndrrohet n nj katastrof humanitare me prmasa t jashtzakonshme. Tashm sht vn n pikpyetje edhe furnizimi me ushqim pr 1.1 milion refugjatt, fati i t cilve varej deri m tani pikrisht nga agjencit e ndihmave. T gjith antart e organizatave po largohen duke ln pas t smur e t uritur. Presidenti gjakatar i vendit u bri t ditur agjencive t ndihmave se duhet t largoheshin, pasi licenca pr t operuar n Sudan kishte marr fund. Bashir e mori nj vendim t till duke akuzuar kto agjenci pr dorzim n Gjykatn e Hags t informacioneve sekrete. Bashir akuzohet nga gjykata pr krime kundr njerzimit, vrasje, prdhunime. Sipas shifrave t Kombeve t Bashkuara, n Darfur q nga viti 2003 kan humbur jetn mbi 300 mij persona, ndrkoh q sipas vet Presidentit numri sht vetm 10 mij veta.

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009

KULTURE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

28

Nga e shkuara n t tashmen. Nga shpellat te shtpit moderne... Ja ku vjen n skenn e Teatrit Kombtar nj shfaqje e re. Me regji dhe interpretim t Spiro Dunit, "Mbroni shpellarin", do t shfaqet sot dhe nesr n TK

"Mbroni shpellarin" bn q burrat dhe grat t identifikohen me kt vepr. Ata gjejn veten n t gjitha situatat e prshkruara. Kjo shfaqje sht cilsuar si nj udhtim argtues deri n rrnjt e shum sjelljeve t atij dhe asaj. Vepra u shkrua n fillim t viteve '90 nga Rob Becker, aktor dhe regjisor Regjisori Spiro Duni

ARJOLA HEKURANI

Brodway ende vazhdon t korr sukses. N Tiran shfaqet pr her t par. Monodrama e Rob Becker "Save dhe caveman", e shqipruar "Mbroni shpellarin" do t ngjitet n skenn e Teatrit Kombtar sot dhe nesr. Regjisori Spiro Duni, pas shfaqjes "Fishkllim n errsir", ka zgjedhur t sjell nj tjetr vepr, n thelb t s cils publiku merr mesazhe trsisht njerzore. Ksaj here ai shfaqet ndryshe. Ksaj here nuk do t jet "i fshehur" pas trups s aktorve. Ka zgjedhur t ngjitet vet n sken. N kt monodram-komedi, ai do ta interpretoj vet. "Mbroni shpellarin" sht cilsuar si monologu m jetgjat n historin e Broadwayt. Vepra vjen si nj rrfim. Na thot me z t lart se burri dhe gruaja jan thellsisht t ndryshm. Nj konstatim q ndoshta qenia njerzore e ka kuptuar prej mijvjearsh. Ata arsyetojn, shohin, ndiejn, shprehen n mnyra t ndryshme, duke krijuar mes njri-tjetrit edhe situata moskuptimi, shpeshher t sikletshme, por edhe t gzueshme n t njjtn koh. Duke u nisur nga nj jet normale n ift, monodrama nis t hetoj q nga fillesat. Arsyetimi i personazhit sht shum i thjesht, diferencat mes nj burri dhe nj gruaje duhet t krkohen fillimisht n sjelljet fillestare t krijimit t qenies njerzore, q nga prehistoria, role t cilat burrat dhe grat jan detyruar t prftojn, pr shkak t nevojave n kohn kur jetuan. Burri lindte gjuetar, gruaja nj mbledhse e atyre q ai sillte. Burri sht msuar t prqendrohet n nj objektiv t vetm q sht preja dhe prjashton do gj tjetr, ai nuk i lejon vetes shprqendrime. Gruaja krkon, mbledh informacione, akumulon, kontrollon e arrin t menaxhoj m shum gjra n t njjtn koh. Ja prse sot, "ajo" sht e aft t lexoj n mnyr perfekte, t rregulloj shtpin dhe t flas n t njjtn koh, duke qen trsisht e prqendruar n do gj q bn. "Ai" jo! "Kjo vepr e Becker-it flet pr

Toleranca vjen nga prehistoria

diferencat q ekzistojn mes burrit edhe gruas, diferenca q gjat gjith jets s tyre t prbashkt sjellin keqkuptime t pafundme. Ky sht problemi q trajton vepra. Mesazhi i saj sht i qart: me t gjith diferencat q kemi ne duhet t gjejm gjuhn q t bashkohemi dhe t jetojm ditt q kemi n dispozicion, pa trauma, pa hatrmbetje, duke iu referuar disi njeriut t shpellave q kishte nj partneritet t shklqyer, nj partneritet q kur shkon mir, sht m i fort se dy individ q jetojn ve e ve", tregon regjisori Spiro Duni, i cili, ndr t tjera, tregon se kjo vepr luhet sot n rreth 32 vende t bots. Duni, q e ka par n sken n variante t ndryshme "Save dhe caveman", n Greqi e n Amerik, ka dashur ta interpretoj. Edhe pse sht nj vepr e thjesht pr sa i prket nntekstit figurativ, kjo vepr e ka ngacmuar tepr regjisorin. Ndoshta sepse ai vet tregon se pr t sht e rndsishme q veprat q ngjit n sken t ken nj konsekuenc. Njsoj si "Fishkllim n errsir", e cila u shfaq premier sezonin e kaluar n TK, edhe "Mbroni shpellarin" ka nj mesazh t qart pr publikun. Nse tek e para ai na tregonte se si ngjarjet brenda nj familjeje mund t degjenerojn n tragjedi, te vepra e dyt sjell pr publikun mesazhin e bashkpunimit dhe t shkuarit mir mes partnerve. "Dua q nprmjet veprave t mia t prcjell nj mesazh t qart pr familjet dhe publikun shqiptar. Ne duhet t prpiqemi t krijojm partneritetin, q sht m i fort se sa kur jemi ve e ve si individ. Pra, nse te "Fishkllima n errsir" doja t tregoja se dhuna sjell tragjedi familjare, ktu bj apelin se mashkulli dhe femra bashkjetonjs duhet t jen m tolerant", thot regjisori Duni. Ai nuk sht prpjekur aspak ta shqiptarizoj kt vepr. Regjisori sht i bindur se edhe ashtu si sht, ajo do ta godas publikun. Spiro Duni ka zgjedhur ta sjell n sken edhe pr nj arsye tjetr.

Mesazhi i veprs sht i qart: me t gjith diferencat q kemi ne duhet t gjejm gjuhn q t bashkohemi, pa trauma. Edhe un vet hyj te njerzit e trazuar e ndoshta pr kt bie dakord me veprn n emrin e nj tolerance q duhet t ken njerzit, burri dhe gruaja sidomos n marrdhniet n ift

Nj monodram e ka dashur gjithnj. Nse n nj shfaqje tjetr ke prball partnerin, n nj monodram, aktori sht vetm prball publikut. Ktu marrdhnia sht e ndryshme. Ajo vjen si nj bised mes atij q sht n sken dhe atij q sht i ulur n sall. Por edhe vet vepra nuk mbetet pas si zgjedhje. Ashtu e thjesht si sht, ajo e ka br pr vete Dunin. Flet pr probleme me t cilat shum ifte prballen sot n bot. "Edhe un vet hyj te njerzit e trazuar e ndoshta pr kt bie dakord me veprn n emrin e nj tolerance q duhet t ken njerzit, burri dhe gruaja sidomos n marrdhniet n ift", vazhdon m tej ai. "Un e dua kt vepr. Kam vite q e njoh dhe m plqente ta interpretoja, duke qen se e ngjis n sken me nj kompani q e kam themeluar vet. Q nga krijimi i saj e deri m sot sht hera e dyt q ngjis nj vepr n sken me studion teatrore 'PO', fal nj fondi q na akordoi bordi i Ministris s

Turizmit, Kulturs, Rinis dhe Sporteve. Dua ta mbaj si nj repertor timin si aktor", prfundon Spiro Duni. "Mbroni shpellarin" vjen n shqip me prkthimin e Artur Lens. Ajo u shkrua n fillim t viteve '90 nga Rob Becker, aktor dhe regjisor. Nj bashkpuntor i ngusht i Dunit n sken sht Gent Rushi, i cili prvese muzikant, n vepr vjen edhe n rolin e aktorit. Skenografia mban firmn e Fatbardh Markut. Nprmjet rrfimit t personazhit t veprs, "Mbroni shpellarin" bn q burrat dhe grat t identifikohen me kt vepr. Ata gjejn veten n t gjith situatat e prshkruara. Nga e shkuara n t tashmen, nga shpellat te shtpit moderne, kjo shfaqje sht cilsuar si nj udhtim argtues deri n rrnjt e shum sjelljeve t atij dhe asaj q ndonjher t ln pa fjal e her t tjera t bjn me nerva. Nj udhtim nprmjet situatave q i bn partnert t zihen, lumturohen dhe dashurohen...

Nisma

Filmi

Pavijoni i kulturs rome n MHK

rmes veshjeve shumngjyrshe, muziks karakteristike me instrumentet tradicionale me ngjyrime orientale, u hap sot n Muzeun Historik Kombtar "Pavijoni i kulturs rome". Ky pavijon, i ngritur n kuadr t integrimit t minoriteteve, do t sjell pr t gjith vizitort, pr dy jav, nj pjes t kulturs s ktij minoriteti, i cili u vendos n Shqipri rreth 600 vjet m par. T shprndar n qytete t ndryshme t vendit ton, grat rome punuan dhe qndisn me duart e tyre veshjet tradicionale t ktij minoriteti. N prurimin e pavijonit t kulturs rome ishte dje edhe Presidenti i Republiks, Bamir Topi. Ai tha se hapja e ktij pavijoni bn t mundur evidentimin e vlerave t kulturs rome, si nj komunitet q ka bashkshoqruar historin e kombit ton. N kt pavijon prcillen fotografi, punime, instrumente muzikore e gjithka tjetr q sjell jetn, traditat dhe zakonet e ktij komuniteti.

MaxPayne,n kinema Millenium F

ilmi "Max Payne", me regji t John Moore, e skenar t Beau Thorne, ka nisur t shfaqet n kinema "Millenium" n Tiran. Filmi, i cili ka t prmbledhura aksionin dhe dramn, vjen me aktort Mark Wahlberg, Mila Kunis, Chris O'Donnell, Beau Bridges, Olga Kurylenko, Donal Logue etj. Ai sjell historin e Max Payne. Pasi gruaja dhe vajza e tij e sapolindur ekzekutohen nga nj grup kriminelsh, t varur nga nj drog e re e quajtur valkyr, agjenti njujorkez i policis, Max Payne, betohet se do t hakmerret patjetr kundr shprndarsve dhe prodhueseve t drogs. Ai vendos q t marr pjes n Drug Enforcement Agency dhe fillon nj mision pr t identifikuar bosin e familjes mafioze q kontrollon trafikun e valkyr. Por, gjat misionit ai akuzohet pa t drejt pr vrasjen e kolegut t tij, duke u gjendur kshtu mes dy zjarresh, mafies dhe policis. N film personazhi kryesor, Max Payne, interpretohet nga aktori kandidat pr mimin "Oskar", Mark Wahlberg.

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009

KULTURE
"Gjenerali i ushtris s vdekur" rivjen n nj version t ri pas 32 vjetsh. Premiera e dats 11 mars do t sjell personazhe t reja, t ngritur mbi filozofin e veprs s Kadares. Me rastin e 80-vjetorit t lindjes s kompozitorit Nikolla Zoraqi, muzika e tij vjen e pastruar nga elementt ideologjik

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

29

Argumentet mbi mimin "Nobel" dhe marrdhniet me regjimin e Hoxhs

Aliaj:
gron
OLIVERTA LILA

Pse duhet t krkojm nj Kadare disident?

doshta mimi "Nobel" sht shum i politizuar pr t qen treguesi i vrtet i prsosmris s letrsis botrore dhe ndoshta "bota e letrsis" sht nj kategori tepr problematike q n fillesat e saj. Mbetet ende pyetja se prse shkrimtari shqiptar, Ismail Kadare, nuk u vlersua n mimet e Stokholmit dhe pse ende sht pak i njohur n botn anglisht-folse, pavarsisht se sht prkthyer shum n frngjisht. Problemet themelore t prkthimit vijn pr disa arsye: nn regjimin e Enver Hoxhs, Shqipria nuk ka nnshkruar asnjher konventn pr t drejtat e autorit, gj q do t thoshte se shtpit botuese nuk kishin mundsi t blinin t drejtat e botimit, ndrsa problemi sht rnduar m tepr nga mungesa e prkthyesve shqip-anglisht. Pjesa m e madhe e veprave t Kadares n anglisht vijn nn prkthimin e David Bellos nga frngjishtja. Fakti q Le Clezio, fituesi i "Nobel 2008" nuk sht aq shum i prkthyer n anglisht, do t thot q kjo nuk ndikon n mim. fardo q mund t ket ndodhur n rrugn e tij, vazhdimisht theksohet bashkpunimi i shkrimtarit me regjimin e Hoxhs. Edhe pse nuk ishte pjestar partie, Kadare n nj far mnyre ishte kryetar i nj instituti kulturor t drejtuar nga gruaja e diktatorit t frikshm, Nexhmija. N vazhdn e kundrshtimeve, disa deklarojn se veprat e Kadares t shkruara gjat regjimit t Hoxhs, veanrisht "Dimri i Madh", i thurin dukshm lvdata drejtuesit dhe ndarjes s tij nga sovjetikt m 1961, pas s cils vendi komunist u sintetizua n mitologjin ultra-nacionaliste. Disa kritika kan prfituar nga pohimi i ndershm i Kadares q ai nuk e ka konsideruar asnjher veten disident. Disidenca ka qen nj identitet q ja veshn m von gazetart e huaj. M e rndsishme sht se historia e Ballkanit ka qen gjithnj frymzuese pr Kadaren. Gjith historia e Shqipris sht ritreguar prmes veprave t tij t shumta, q nga antikiteti grek, te perandoria otomane e deri n ditt e sotme. Prve ksaj, gjat regjimit t Hoxhs, ka disa tregues q Kadare e konsideronte kt rishkrim si nj arm n dorn e tij. Robert Elsie sht prpjekur t shptoj reputacionin politik t Kadares, duke e quajtur at "shkrimtar thellsisht disident". Po pse krkojm ende q Kadare t ket qen disident? Pse kemi kritik kaq dashamirs q jan gati ta riportretizojn pr t'i dhn m shum pesh veprs s tij? Vet Kadare ka thn disa her se t shkruarit ka qen nj proces rezistence n vendin e tij? Ather kur ishte e pamundur t kritikonte Hoxhn, Kadare gjeti ngushllim n rrfimet historike dhe alegorike, duke ikur prej kufijve t soc-realizmit komunist. David Bellos shkruan n parathnien e "Kshtjells" se vepra sht nj studim i dyfisht i "mentalitetit t rrethimit" nn regjimin e Hoxhs, por akuzat do t vazhdojn t thon se regjimin e Kadares e dnojn vetm veprat e fundit, ather kur ai e pa t prshtatshme se mund ta bnte. Por e shkruara e tij nuk sht e gnjeshtrt: "Pallati i ndrrave", "Kshtjella" dhe romanet q ka shkruar pas rnies s komunizmit jan shprehje e qart e sensit t tij kritik. "The Guardian"

Gjeneralin... e kam liruar nga paragjykimet

Ju theksoni se ky variant i ri sht ngritur mbi thelbin filozofik t librit t Kadares. Si e keni lexuar ju veprn e tij n vnien e par n sken? Duhet t jemi t hapur e t pranojm q kemi qen t magjepsur. Dikur, edhe nga vet titulli, "Tok e pamposhtur", kt vepr e kemi par n pikpamjen ideologjike t asaj kohe. Kt radh nuk i kemi dhn pesh specialistit, ndrtimit t nj hidrocentrali apo element t tjer q jan ln jasht duke mbajtur shpirtin e veprs. Jam shum i lumtur q jam i liruar nga paragjykimet dhe kam mundsin t krijoj ashtu si e mendoj. Kjo sht e treta vepr pas "Migjenians" dhe "Lumit t vdekur" q ju i rivini n sken t rikonceptuara. sht kjo nj prirje pr rivitalizimin e veprave t repertorit t shkuar? Mungesa e veprave kombtare n skenat tona sht problem shum shqetsues. Ne kemi nj thesar t tr muzike. Gjithka q kan krijuar Prenk Jakova, esk Zadeja, Tonin Harapi, Feim Ibrahimi e t tjer s'duhen ln n arkiva. Nse do t rimerret vetm muzika e ktyre veprave, t cilat n vniet e mparshme jan mbushur me ideologjizime, dhe prshtatet pr nj vepr t re, ather ne do t vlersojm e do t ruajm kto vlera q heshtin. sht detyr e teatrit dhe krijuesve q kan m shum eksperienc pr t'i revitalizuar. A e ndjeni mungesn e veprat e reja, atyre t kohs s sotme? Nuk di se si do t'i bhet q kompozitort tan t rinj t ulen e t shkruajn muzik pr balet dhe opera, q t pasurohet repertori kombtar me ngjarje q shqetsojn sot publikun shqiptar. N kto 20 vjet, sa her q sht dashur t vm n sken nj vepr shqiptare, u jemi drejtuar kompozimeve t bra n t shkuarn. Publiku krkon t shoh portretin e tij t sotm, t drams q po kalon Shqipria n kt tranzicion t zgjatur. sht krijuesi ai q prfaqson shpirtin e ktij kombi. T rinjt duhet t bjn vepra skenike bashkkohore, sepse ky sht art q komunikon me publikun n mnyr t drejtprdrejt dhe arrin t ndikoj n procesin edukativ.

sht rikthyer srish veprs s Ka dares dhe baletit q vuri n sken 32 vjet t shkuara. N nj version q konsiderohet modern, Agron Aliaj risjell "Gjeneralin e ushtris s vdekur". "Kemi qen t magjepsur", shprehet ai teksa kujton vnien e par n '77n, nn titullin "Tok e pamposhtur". Nuk kemi m nj popull krenar, por personazhe t ngritura mbi mesazhin filozofik t Kadares: ku ka luft, do t ket gjeneral q krkojn kockat. Koreografja italiane, Laura Frigato, po bashkpunon me Aliajn pr t sjell nj gjuh moderne koreografike, ndrsa nga Franca kan ardhur skenografi Valerio Ferrari dhe kostumografja Anne Brault. Nica e par, balerina Zoica Haxho, zvendsohet nga Enada Hoxha, ndrsa personazhet e tjer vijn nn interpretimin e Gerd Vasos, Ledian Agalliajt, Diona Gjiniks, Ezdalin Goranit, Manjola Hasanit dhe trups s Baletit e Orkestrs Simfonike t TKOB-it. "Ather kemi qen t magjepsur", shprehet Aliaj, q beson se ky version i ri i baletit do t mirpritet nga publiku, ndrkoh q ai ngre problemin e madh t mungess prej 20 vjetsh t veprave bashkkohore skenike. Pas 32 vjetsh do t ringjisni n sken baletin "Gjenerali i ushtris s vdekur". Cilt jan elementt m t dukshm q prek ky rikonceptim i veprs? Jemi munduar ta spastrojm nga ngjarjet reale, nga tablot filmike apo t nj romani. Vepra do t ngrihet e gjitha mbi nj simbol, i cili sht i qart n veprn e Kadares, por ka mbetur i palexuar m par. Q n tablot e para, n meditimet rreth lufts, Kadare ka paralajmruar se ku ka luftra, do t ket gjithmon gjeneral q krkojn kockat. Aty jan Nica, gjenerali, vajza e Nics, dhe personazhet e tjer, por t gjith t ngritur n simbol. Besoj se publikut do t'i plqej kjo mnyr e re e trajtimit t "Gjeneralit t ushtris s vdekur". Ju po bashkpunoni edhe me koreografen italiane, Laura Frigato, pr realizimin e baletit. Si sht bashkpunimi dhe far do t ndryshoj n gjuhn ko-

Enada Hoxha dhe Gerti Vaso gjat provave

reografike? Gjat gjith baletit do t kemi nj koreografi trupore, t cils i bashkohen edhe element t tjer t skenografis. I mshohet edhe momentit t grmimit, daljes s kockave, veprime q theksojn pasojat e lufts, zhdukjen e dashuris, rinin q pranon t ket afr edhe nj skelet. Stafi i ardhur nga Franca e Italia bn q t kalohen caqet e veprs kombtare. Ndrsa pr trupn ton t baletit sht nder t punoj mbi materialin e dy krijuesve t njohur, kompozitorit Nikolla Zoraqi dhe Ismail Kadares. Ka qen puna e madhe e

kompozitorit Nikolla Zoraqi, nj krijues nga m t mirt kombtar dhe kontemporan, njkohsisht dhe gjenialiteti i Kadares, q m kan br t kthehem srish n pun. Rikonceptimit n gjuhn koreografike i shtohet edhe prpunimi muzikor i ksaj vepre... N do vepr mund t rimarrsh at q t intereson. N kt rast ne e kemi ngritur n nj fuqi t re emocionale. Mjeshtri Zhani Ciko i ka br nj qethje nga elementt e teprt muziks s Nikolla Zoraqit dhe ajo ka marr vlerat e saj reale.

Duhet t jemi t hapur e t pranojm q kemi qen t magjepsur. Dikur, edhe nga vet titulli, "Tok e pamposhtur", kt vepr e kemi par n pikpamjen ideologjike t asaj kohe

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009

30

SPORT
Rekordi shqiptar
Gogunja, rekordmeni shqiptar me 1037 minuta pa psuar gol n portn e Labinotit (Elbasanit n sezonin 1983-1984) sht pozicionuar i 38-ti n listn e IFFHS-s me 438 portier, duke ln pas gardianin e elsit dhe t ekis, Peter eh

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Tet portier shqiptar, mes t pathyeshmve t bots

Gogunja (i 38-i) l pas Peter eh n renditjen e IFFHS-s
ALTIN MANALLARI

RENDITJA E PORTIERVE SHQIPTAR

38. Bujar Gogunja (Labinoti, sot Elbasani) 1037 minuta, 11.12.1983-13.05.1984 71. Kujtim Shtama (Teuta) 927 minuta, 12.02.1994-30.04.1994 79. Raqi Pisku (Partizani) 905 minuta, 14.01.1951-18.03.1951 90. Dod Tahiri (Vllaznia) 898 minuta, 02.09.1945-23.12.1945 114. Qemal Vogli (Dinamo) 840 minuta, 21.01.1952-23.03.1952 121. Anesti Arapi (Flamurtari) 827 minuta, 07.10.1990-09.12.1990 127. Xhevahir Kapllani (Teuta) 824 minuta, 02.10.1993-05.02.1994 332. Foto Strakosha (Dinamo) 695 minuta, 04.03.1990-22.04.1990

es t tjerash, Shqipria shquhet edhe pr portier, t cilt kan ln gjurm n analet e historis s futbollit botror. Dhe ata nuk jan t pakt, plot tet t till, duke lluar nga Bujar Gogunja e deri te Foto Strakosha, Anesti Arapi e Xhevahir Kapllani. Ka qen renditja e botuar dje nga ana e Institutit prestigjioz t Historis dhe Statistikave t Futbollit Ndrkombtar (IFFHS), ai q ka konrmuar nj gj t till. Pikrisht n kt list t rinovuar, ku jan klasikuar emrat e 438 gardianve q e lan t paprekur rrjetn e ports s tyre pr shum minuta n kampionatet e vendeve prkatse, bjn pjes edhe tet portier shqiptar. Shqiptari i par q ka shkruar emrin n majat e larta t ksaj liste t gjat, sht elbasanlliu Bujar Gogunja, i cili mbajti pr 1037 minuta t paprekur portn e Labinotit (Elbasanit t sotm). Gogunja, i pozicionuar i 38-ti n listn e IFFHS-s, mban edhe rekordin e t gjitha kohrave t pathyeshmris pr kampionatin shqiptar t futbollit. Portieri (i lindur m 1957-n), i cili pr m shum se 11 vjet (1974-1985) mbrojti katrkndshin e Labinotit, dha nj kontribut t jashtzakonshm n timin e titullit t par kampion t verdhebluve n sezonin 1983-1984. Ai e mbajti t paprekur rrjetn e ports s tij n 11 takime radhazi, por n minutn e 43-t ndeshjes s 12-t, ishte Genc Tomori i Partizanit, ai q me golin e tij ndrpreu tragjikisht rekordin absolut n Shqipri t Bujarit. N kampionatin e sezonit 1983-1984, Elbasani n 26 ndeshje psoi n total 14 gola, 15 tore, 7 barazime, 4 humbje, 37 pik. (Ather nj tore vlersohej 2 pik). Gogunja, ish-portier dhe trajner, ka ln pas n renditje Peter eh t elsit, i cili pr momentin etiketohet si nj ndr portiert m t mir t bots. Nj tjetr emr i spikatur i ports shqiptare n kt list sht edhe ai i Kujtim Shtams (i renditur i 77-ti), portieri i Teuts, i cili n sezonin 1993-1994 ka ruajtur paprekshmrin e katrkndshit t tij pr plot 927 minuta. Shqiptari i tret pr nga koha m e madhe pa psuar gol sht Raqi Psiku (Partizani, 905 minuta, i 79-ti). Ndr emrat e njohur t ports shqiptare jan tre ish-portier t kombtares shqiptare: Dod Tahiri (Vllaznia, 898 minuta, i 90-ti), Qemal Vogli (Dinamo, 840 minuta, i 114-ti) dhe Foto Strakosha (Dinamo, 695 minuta, i 332-ti). Por n kt list gurojn edhe Anesti Arapi (Flamurtari, 827 minuta, 121-ti) dhe Xhevahir Kapllani (Teuta, 824 minuta, 127-ti). Ndrkoh, rekordin absolut n t gjith botn e mban braziliani Matos Filho, i mbiquajtur Mazaropi, i cili e mbajti t bardh portn e Vasko de Gams pr 1816 minuta. I dyti sht egjiptiani Tabet El-Batal i Nacionalit t Kajros me 1442 minuta. Treshen e plotson belgu Deni Verlinden i Bryzhit me 1390 minuta pa gol. Mes top 10 m t mirve sht edhe Van der Sar i Manester Junajtid (1311 minuta, i 6-ti).

TOP 10 M T MIRT E BOTS

1. Geraldo Pereira Mazaropi, Brazil, 1816 min 2. El Batal, National, Egjipt, 1442 min 3. D. Verlinden, Bryzh, Belgjik, 1390 min 4. H.M. Buljubasish, Universidad, Argjentin, 1352 min 5. El Batal, National, Egjipt, 1325 min 6. Edvin V.D.Sar, Manester Jun., Holand, 1311 min 7. E.El-Hadari, National, Egjipt, 1288 min 8. A.R. Gomezh, Atletiko Madrid, Spanj, 1275 min 9. G.Huard, Bordo, Franc, 1266 min 10. A.Donizete Zeti, Palmeiras, Brazi, 1242 min

Legjenda

Presidenti Bamir Topi dekoron futbollistin m t mir shqiptar t shekullit t fundit

Panajot Pano, 70-vjetori i lindjes festohet me urdhrin Nderi i kombit

P
anajot Pano, futbollisti m i mir shqiptar i shekullit, sht dekoruar nga Presidenti i Republiks, Bamir Topi, me Urdhrin Nderi i Kombit. Edhe pse njihet si nj tifoz i akt i Tirans, kreu i shtetit nuk sht menduar dy her pr t vlersuar ish-sulmuesin legjendar t Partizanit dhe kombtares shqiptare, vetm pak or prpara 70-vjetorit t lindjes. Pano bhet sportisti i par q vlersohet me kt titull t lart, vendim i cili sht mbshtetur nga t gjitha institucionet sportive. Prpara personaliteteve t larta t shtetit, prfaqsuesve t Federats Shqiptare t Futbollit, ish-sportistve t shquar, drejtuesve t klubeve, trajnerve dhe gjyqtarve, legjenda e gjall e sportit m popullor n vend nuk i ka fshehur emocionet. Jam jashtzakonisht i emocionuar pr kt vlersim, tha ai. M mir t kisha luajtur ndonj ndeshje ndrkombtare. Pas dorzimit t Urdhrit Nderi i Kombit, i cili iu dha Panajot Panos n shenj

Kampionati

Faza III, nis sot lufta e objektivave n Superlig

Kategoria Superiore do t luaj javn e par t Fazs III, e 23-ta sezonale, ku 6 skuadrat e para t renditjes do t presin gjasht skuadrat e fundit t tabels. Tirana e vendit t par (e renditur n kt pozicion mes polemikave t shkodranve vetm nj dit pas prfundimit t Fazs II) do t pres Lushnjn e vendit t fundit, i njjti kundrshtar, q u prball me bardheblut n javn e fundit t Fazs II. Vllaznia do t luaj n Loro Borii me Bylisin, ndrsa Dinamo do t pres Apolonin. Rivalitet m i madh n tri ndeshjet e tjera, ku prballen skuadrat e mesit t tabels. Shkumbini srish do t pres Flamurtarin, ndrsa Teuta dhe Besa presin prkatsisht Partizanin dhe Elbasanin. A. Manallari
SUPERIORE/JAVA 23

Lorik Cana

Ndihem do dit m mir fizikisht

dhe pse me ritme t ngadalta, Lorik Cana sht rikthyer nga dmtimi n gjurin e djatht, q psoi n dhjetor t vitit t kaluar. Mesfushori i kombtares shqiptare sht rikuperuar plotsisht dhe tani sht gati t ndihmoj ekipin e tij, Olimpik Marsejn n fazn vendimtare t sezonit. Pas nj mungese t gjat nuk ishte e leht t kthehem n nj ndeshje t rndsishme evropiane (kundr Tuentes n Kupn UEFA), por ai ishte testi m i mir pr t par se n far gjendje zike isha. Arritm t prmbysnim humbjen 1-0 t ndeshjes s par, e tashm duhet t tregohemi t kujdesshm me ambiciet tona evropiane. Personalisht, ndihem do dit e m mir. Edhe gjuri sht n gjendje m t mir. Ishte shum e rndsishme t kthehesha pr fazn nale t sezonit, tha 25-vjeari. Ai pritet t jet plotsisht i gatshm edhe pr impenjimin e 28 marsit, ku kuqezinjt e drejtuar nga Ari Han do t prballen me Hungarin n Qemal Stafa, n nj sd mjaft delikate. T shtunn, marsejezt do t ndeshen me Valensien dhe Cana, i cili mund t aktivizohet si titullar, ka paralajmruar t tijt t mos e nnvlersojn kundrshtarin, q lufton pr mbijetes n Lign 1. e. kodheli

as nj jave t mbushur me polemika t zhurmshme mbi prcaktimin e vendit t par n tabel, ashtu edhe n lidhje me dhunn q mbylli Fazn II, sot fjalt do tia ln vendin fushs s lojs, e cila do t luaj aktin e par t Fazs III. Kjo faz e fundit pritet t dhuroj futboll t bukur dhe plot emocione, pr vet faktin se thuajse t gjitha skuadrat jan prfshir nga ethet e objektivave. Disa synojn titullin, disa t tjera nj vend sa m t lart pr t luajtur n Kupat e Evrops, ndrsa gjysma e skuadrave shpreson shmangien e rnies nga kategoria, ose rrezikun e ndeshjeve play-off. Ndrsa Vllaznia duket se do t shpresoj deri n orn 15.00 n nj vendim pro t UEFA-s pr ankesn e tyre pr vendin e par,

I mirnjohuri Panajot Pano bhet sportisti i par q vlersohet me kt titull t lart

vlersimi dhe nderimi pr kontributin e tij, Presidenti i Republiks tha: Nuk sht n traditn time, por nuk mund t rri pa e marr fjaln n kt dit t shnuar pr ju personalisht (duke iu referuar ish-sportistit), por edhe pr mua. Kam nderin e veant q si President i Republiks ti jap kt titull t lart, pr her t par, nj njeriu q vjen nga bota e sportit. Ka qen nj detyrim institucional, q gjeti konsensus absolut. T gjith ishin n nj mendje: Panajot Pano realisht ka qen, sht dhe do t jet nderi i kombit. Ai nuk ka qen vetm nj personazh brilant i sportit, por edhe nj njeri shum i respektuar, me t gjitha parametrat qytetare. I lindur m 7 mars 1939, Panajot Pano e ka lluar karriern si portier n ekipet e moshave t Tirans (1957-1960), por me kalimin te kushrinjt-rival t Partizanit, u shndrrua n goleador t vrtet. Ai ka tuar katr her titullin kampion dhe pes Kupa t Shqipris me t kuqt, si edhe nj her Kupn Ballkanike n vitin 1970. Gjat karriers 18-vjeare ka luajtur 24 ndeshje me kombtaren. Pano mbahet mend edhe pr golin e par t kuqezinjve n Evrop, q solli edhe fitoren e par n sdat me rivalet kontinentale: n tetor t vitit 1963, n triumn 1-0 kundr Danimarks, takim i vlefshm pr eliminatoret e Kampionatit Evropian. N vitin 2005, prve titullit t FIFA-s, Lojtari i Shekullit, ai u nderua edhe me titullin Mjeshtr i Madh i Puns, i akorduar nga ish-presidenti, Alfred Moisiu. e. kodheli

SOT
Tirana-Lushnja A. Taullai Dinamo-Apolonia A. Janku Vllaznia-Bylis E. Jorgji Shkumbini-Flamurtari K. Meta Teuta-Partizani P . Lapi Besa-Elbasani E. Hoxha *Ndeshjet luhen n orn 15.00

KLASIFIKIMI
Skuadra 1. Tirana 2. Vllaznia 3. Dinamo 4. Shkumbini 5. Besa 6. Teuta 7. Partizani 8. Elbasani 9. Flamurtari 10. Apolonia 11. Bylis 12. Lushnja N 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 P 41 41 38 36 32 29 25 25 25 24 21 19

Kombtarja

N stadium pr Bylykbashin e Jonuzin, anashkalon Xhihanin

Ari Han vzhgime n Ukrain

shtu si ishte paralajmruar, trajneri i kombtares shqiptare, Ari Han, do t nis turin e vzhgimeve t futbollistve q luajn n Ukrain. Sot ai ka rezervuar nj vend n stadiumin e Krivbasit, skuadrs s Ervin Bulkut, Isli Hidit dhe Dorian Bylykbashit, q do t pres ernomorets Odesan. I vzhguari special i teknikut holandez do t jet pikrisht Bylykbashi. Fantazisti elbasanas, edhe pse po shklqen n Vyscha Liga, ku sht kapiteni i skuadrs dhe ka trhequr vmendjen e klubeve m t mdha n Evropn Lindore, vazhdon t qndroj jasht prfaqsueses. Vetm 24 or m von, Han do t udhtoj

drejt kryeqytetit ukrainas, Kievit, pr t ndjekur treshen shqiptare Curri, Dallku e Ahmet Jonuzi dhe Vorskla Poltavn n aksion kundr Dinamos vendase. Por, megjithse ka udhtuar shum kilometra, drejtuesi i stolit kuqezi do t anashkaloj Parid Xhihanin. Sulmuesi vazhdon t konrmohet si nj lojtar deciziv te Zoria, por duket se as tet golat e shnuar prej tij n kampionat nuk kan shrbyer pr ta bindur Hanin. Vzhgimet prpara sds s 28 marsit me Hungarin do t vazhdojn, ku n qendr t vmendjes do t jen lojtart e kampionatit shqiptar dhe disa prej atyre q luajn n ligat kontinentale. e. kodheli

shqip
E SHTUNE, 7 MARS 2009

SPORT

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

31

Bekham heq dor nga 2 milion euro, qndron te Milani

evid Bekham do t qndroj te Milan deri n korrik. Burime angleze pran lojtarit theksojn se marrveshja mes Los Anxhelos Galaksit dhe Milanit sht arritur, ndrsa klubi kuqezi nuk e ka br ende zyrtare. Mungon ende rma, por nj gj e till pritet t hidhet nga momenti n moment. E reja qndron te fakti se Milani synon ta mbaj Spice Boy m shum se sa thjesht t strvitet deri n muajin korrik, pa dashur t pres m muajin janar 2010. Duket se jan zgjidhur edhe pengesat e fundit ekonomike. Vendimtare n kuptimin e plot t fjals ka qen zgjedhja e vet

HUAZIMI

sht arritur srish nj marrveshje me formuln e huazimit deri n korrik. Firma pritet s shpejti

lojtarit pr ti paguar klubit kalifornian penalitetin e parashikuar nga kontrata e tij dhe reduktimin e rrogs (dy milion euro rrog: praktikisht gjysma e asaj, q klubi italian do ti jap vitin tjetr). Ndrsa trajneri Brus Arena ose nuk e ka kuptuar, ose nuk ka dashur ta kuptoj situatn, prandaj ka folur edhe nj dit m par pr shtje t spitalit psikiatrik. Do t kishte qen nj gj e till, nse do t kishte zgjedhur t hiqte dor nga Milani, nga Evropa, ndoshta edhe nga nj pjesmarrje n t ardhmen n Champions, thjesht dhe vetm pr t vazhduar t zbehet n kampionatin mediokr amerikan.

Adriano Galiani, n hyrjen e Lega Calcio, ka konrmuar se sht optimist pr qndrimin e anglezit edhe pse u mundua t tregohej i kujdesshm. Nuk ka t reja, por jam paksa m shum optimist, sepse gjrat po ecin n rrugn e duhur dhe besoj se jemi shum pran nj prfundimi t pranueshm. Nuk ka ende nj zyrtarizim, por mendoj se dshira e mir ekziston n t dyja ant. Besoj se shum shpejt do t arrihet n nj vendim prfundimtar. Pr Galianin, dita decizive mund t jet sot, nesr ose t hnn, kur do t hidhet edhe rma, por gjithsesi Devid sht ktu dhe luan me bluzn e Milanit. Kjo po q sht e

rndsishme. Me nj Bekham m shum, kuqezinjt mund t rizgjohen. Pr t ardhmen kam qen gjithmon optimist. Diagnoza ime sht e qart, kemi nj sr dmtimesh dhe pa kta lojtar jemi nj skuadr tjetr. M duket se t gjitha skuadrat, kur luajn me linjn e dyt t lojtarve, hasin n disa vshtirsi. Nuk m shqetson vetm Atalanta, por t gjitha ndeshjet dhe mbi t gjitha lojtart e dmtuarit. Nesta, Kaladze, Gatuzo, Ronaldinjo, Borrielo dhe ndoshta po harroj ndonj. Kushdo mund ta mendoj vet, nse do t kishte 6-7 lojtar titullar t padisponueshm, sa rendiment do t kishte.

Sep Blater, frik nga Premiershipi

Presidenti i FIFA-s sht i shqetsuar nga hegjemonia e kampionatit anglez

residenti i FIFA-s, Sep Blater, sht i shqetsuar nga hegjemonia e kampionatit anglez dhe mendon se kjo mund t dmtoj sportin m popullor n planet. Gjat nj interviste pr BBC Radio 5 Live, kreu i institucionit q drejton futbollin ka lshuar alarmin. Premiershipi sht pa asnj pik dyshimi kampionati m i fort n bot. Megjithat, jam i shqetsuar nga hegjemonia e ktij aktiviteti, deklaroi Blater. sht dukshm m e fort se t gjith turnet e tjer botror, t cilt e kan t vshtir q t ruajn hapin dhe t tentojn ti rivalizojn. Gjithka konfirmohet nga paraqitjet e skuadrave angleze n Lign e Kampioneve. N sezonin e kaluar, kampionia e Evrops u vendos pas duelit t Manester Junajted me elsin n nale, ndrsa n kt edicion katr skuadra vazhdojn garn n 1/8. Prve lojs s mir, superioriteti i Arsenalit, elsit, Manester Junajted dhe Liverpulit konrmohet edhe nga rezultatet e ndeshjeve t para: tre tore dhe nj barazim, tre gola t shnuar dhe asnj t psuar. Disa prej klubeve n Angli diferencohen nga t gjith t tjert edhe pr shkak t forcs s madhe ekonomike. Blater nuk i fsheh dyshimet rreth mnyrs sesi funksionon Premiershipi, ku pr titull luftojn vetm nj grup i vogl skuadrash. N nj aktivitet ku 2/3 apo 3/4 e pjesmarrseve nuk luftojn pr t tuar, por pr t qndruar n kampionat, ka dika q nuk shkon, nnvijzoi numri 1 i qeveris s futbollit. Q prej vitit 1992, ku u krijua Premier League, titulli kampion sht tuar vetm prej katr skuadrave t ndryshme. T dhna alarmante nse krahasohen me 16 sezonet e mparshme, ku me formatin e mparshm, trofeu ishte tuar nga gjasht skuadra t ndryshme. Si nj tjetr problem shum i madh cilsohet edhe uksi i lojtarve t huaj dhe i pronarve t huaj t klubeve, t cilt kan siguruar suksesin komercial t aktivitetit. Blater deklaroi se do t prpiqet t bind shen ekzekutiv t Premiershipit, Riard Skudamor, pr t prcaktuar numrin minimal t futbollistve anglez q duhet t ket secila skuadr. Ndrsa pr sa u takon investuesve t huaj, presidenti i FIFA-s shpreson se uksi i tyre do t ulet prej krizs botrore. Do t tentoj ta bind (Riard Skudamorin), ose ti ndryshoj mendimet pr rndsin q kan talentet vendas n kampionatin anglez. Prcaktimi i numrit minimal t lojtarve lokal n skuadra mund t ngrej cilsin e ligs, shpjegoi ai. Pronart e huaj, q kan vrshuar n futbollin anglez gjat ktyre viteve, padyshim q prbjn rrezik. Kjo nuk prputhet me lozon e futbollit, por n kt pik i kemi duart e lidhura. Ndoshta kriza ekonomike mund t luaj n favorin ton,

Premiership

pasi investuesit e mdhenj dhe kompanit e mdha do t ken m pak para pr t shpenzuar npr skuadra dhe kjo do tu hap rrugn investuesve lokal, t cilt identikohen me ekipin e qytetit t tyre. N fund, Blater ka

folur edhe rreth kandidaturs s Anglis pr t organizuar Kupn e Bots 2018, ku nga Kontinenti i Vjetr rivalizojn me vende si Rusia, Spanj-Portugali dhe Holand-Belgjik. far avantazhi ka Anglia?, prfundoi ai.

Nse sheh infrastrukturn e stadiumeve dhe organizimin e ndeshjeve me 50 mij tifoz apo m shum, mund t them se jan t gatshm ta organizojn. Por, ata nuk jan t vetmit n gar pr kt eveniment.

Shkurt
Seria A

Del Piero, lojtari m i preferuar

A
DOMINIMI

Klubet angleze, t mbshtetura nga nancat e mdha t pronarve t huaj, kan krijuar nj hendek me ligat e tjera, t cilat e kan t vshtir t rivalizojn
KRITIKAT

N nj kampionat ku rivalizojn vetm nj grup i vogl skuadrash, ndrsa t tjerat luftojn pr mbijetes, ka dika q nuk shkon, deklaroi Blater
STATISTIKAT

lesandro del Piero sht lojtari m i preferuar n Serin A. Pinturikio u rendit n krye t nj sondazhi t organizuar nga revista e fotografive t futbollistve, Panini, duke mundur Bufon, Ibrahimovi, Lavecin dhe Kakan. M shum se 200 mij persona kan marr pjes n kt sondazh, duke votuar n faqen zyrtare t kompanis nga Modena, ose nprmjet telefonit. Del Piero ka marr 9916 vota, duke u renditur prpara shokut t skuadrs te Juventusi, Bufon. Ibrahimovi ishte i treti mes t preferuarve, prpara Lavecit dhe Kaka.

Galiani

Prej krijimit t Premier League, n vitin 1992, titulli sht tuar nga 4 skuadra t ndryshme, ndrsa n 16 sezonet e mparshme tueset ishin 6

Murinjo te Milani Kurrn e kurrs!

A
Ndryshimi

Zyrtare

Honda konfirmon shitjen Braun GP, skuadra e re n F1 K

DEBUTIMI

Skuadra e re, Braun GP , do t prezantohet normalisht n garn e par t sezonit, m 29 mars n Australi

ur mungojn vetm tri jav nga starti i Botrorit 2009 n Formula 1, ish-skuadra Honda i shpton shkrirjes dhe do t zbres n pist me emrin Braun GP. Lajmi sht zyrtarizuar nprmjet nj deklarate pr shtyp nga prodhuesi japonez i makinave. Pr kampionatin e ri, q llon me mimin e Madh t Australis m 29 mars, jan konrmuar edhe dy pilott: britaniku Xhenson Baton dhe braziliani Rubens Barrikelo. Skuadra do t drejtohet nga drejtori teknik, tashm edhe pronari i ri, 54-vjeari Ros Braun. Braun GP do t prdor motor Mercedes, ndrkoh q pr paketn e marsheve dhe sistemin hidraulik do t prdoren furnizime nga MekLareni. N dhjetor t vitit t kaluar, Honda kishte br t ditur trheqjen nga gara pr shkak t krizs botrore, duke krkuar nj blers t sigurt pr skuadrn, prpara se t jepej starti i sezonit. Pas bisedimeve q zgjatn disa muaj, u b e ditur shitja e plot e skuadrs, ku drejtuesi i ri do t jet inxhinieri britanik, Ros Braun. Pas marrveshjes s shitjes, skuderia do t jet n pronsi t Braun, i cili do t bj t pamundurn q makina t jet gati pr kampionatin 2009, citonte Honda n nj deklarat. Shifra, pr t ciln palt gjetn akordin, nuk sht br publike. Pr nj dekad, nga viti 1996 deri m 2006, Braun ka punuar te Ferrari, n epokn e triumfeve t Mikael Shumaher. N t kaluarn ai ka punuar edhe me Beneton, Xhaguar dhe Arrous, ndrkoh q te Honda ka lluar pun n sezonin 2007. Makina BGP001 javn e ardhshme do t testohet n cirkuitin e Barcelons, ndrsa m pas n Jerez.

Maradona rrfen rilindjen e tij: Kisha vdekur, tani jam i lumtur J

TRAJNERI

Jam i lumtur, i motivuar, kam nj projekt dhe bashk me lojtart mezi pres ndeshjet e Botrorit 2010

am zgjuar n orn katr t mngjesit pr t organizuar Argjentinn time. Diego Armando Maradona i ri flet kshtu n emisionin Gol de Medianoche, programin e televizionit argjentinas TyC Sports. Ai ka br t njohur se si ka ndryshuar jeta e tij n nj mnyr t uditshme dhe tashm ka marr nj kah gjithnj pr mir. Isha praktikisht i vdekur, pas shum vitesh tashm ndihem i lumtur. Zgjohem do mngjes me nj besim t rinovuar pr jetn. Kam rilindur, prandaj mund tu them t gjithve se gjithkush mund t dal nga bota n t ciln t fut droga. Diego sht entuziast n lidhje me pankinn e Argjentins dhe t grupit t saj t lojtarve. Jam i lumtur, i motivuar, tashm kam nj projekt. Lojtart e mi jan t entuziazmuar nga ideja e ndeshjeve t ardhshme, t vlefshme pr eliminatoret e Botrorit Afrik e Jugut 2010. T gjith jan profesionist t mdhenj dhe mund t qndrojn t qet prball fardolloj situate n t ciln mund t gjenden. Po ashtu, ish-Djali i Art i futbollit botror et edhe pr Argjentinn e tij t s ardhmes: Do t luaj nj futboll sulmues, sepse dshirojm t ritojm publikun, i cili na mungon prej shum kohsh. Por sigurisht Maradona nuk mund t qndroj pa dal te tipi i tij i zakonshm i njeriut q prodhon polemika n do moment. Kt radh sulmon ish-shokun e tij n kombtare, Valdanon: Un shikoj gjithka, dgjoj gjithka. Ai ka deklaruar, se sht skandalizuar q mua m besuan drejtimin e kombtares. Prandaj jam i inatosur me t. Ka njerz q asin, kur m mir duhet t heshtnin.

dministratori i deleguar i Milanit, Adriano Galiani, ka theksuar se Hoze Murinjo nuk do t jet kurr trajner i kuqezinjve: Nj si Murinjo nuk do t mundet kurr t strvit Milanin, mbi t gjitha sepse e kemi marr vendimin q kjo skuadr t drejtohet vetm nga milanist. Polemikat mes Interit dhe Juventusit? Do t duhet t ulim tonet, kto polemika nuk i bjn mir futbollit ton. Ndrsa pr trajnerin e zikaltrve itet pr nj largim t mundshm n fund t sezonit, vet Murinjo e ka hedhur posht nj mundsi t till, edhe pse gjat sqarimit t tij sht munduar t ln nj der t hapur pr ndonj surpriz t mundshme.

Liverpul

Fernando Torres shkarkon Benitezin

ompakt ndryshe nga Fabregas, Fernando Torres e ka ndar n mnyr vendimtare t ardhmen e tij nga ajo e trajnerit t tij: E ardhmja ime nuk sht e lidhur me at t trajnerit Rafa Benitez , ka thn spanjolli. Kam akoma nj kontrat pesvjeare pr t respektuar. Gjithsesi, nse do t duhet t ik Rafa, un do ta respektoja kontratn time, q m lidh me kt skuadr. Dshira ime sht q Benitez t rinovoj qndrimin e tij n Liverpul, nuk mund t mendoj far efekti do t kishte mbi mua largimi i tij, sepse ende nuk ka ndodhur asgj, dhe nuk dshiroj t humbas kohn duke menduar pr nse-t.

Qetsori

E SHTUNE, 7 MARS 2009, NR. 5, VITI 1

1.2.3 ec tjetri

anort Polici i "Portokallis" pr banort

faqe 5

Krkon t fitoj me do kusht

faqe 3

Arjoni heq maskn

Flet e motra
faqe 4

Sot n spektakl flet gruaja e Pavlinit

BIG BROTHER 2 MBETET I HAPUR PR KONKURRENT T RINJ, DERI DITN E FUNDIT

Audicioni pr konkurrent t rinj n reality show Big Brother 2 Albania do t jet i hapur deri n ditn e fundit sa zgjat ky spektakl. Kush dshiron t jet pjes e spektaklit, mund t provoj shansin, t enjten pasdite, n orn 17:00, pran ishekspozits Shqipria Sot

faqe 4

BHU PJES E FAN CLUB!

Ndiqni debatet e nxehta n emisionin e nesrm "Fan Club Big Brother 2" n orn 10:30, n "Top Channel". Pr t qen pjes e emisionit t debateve, e-mail n BigBrother@topchannel.tv

Bikja i prvishet Adelajds

faqe 3

Big Brother 2
E SHTUNE, 7 MARS 2009

Bjordi zbut kr yeneen Adelajda

Zhuljeta ia lyp haptas Arjonit

uk sht se duhet ndonj lodhje e madhe t hysh n debat me Adelajdn, aq m shum kur bhet fjal pr madhniet djal vajz, t cilat konkurentja i mendon si nj shekull m par.Bjordi vetm i sht afruar vajzs, gjat kohs q ajo ishte e shtrir dhe e ka prkdhelur. Por, pa kaluar shum koh, ai sht prballuar me nervozizmin e tejkaluar t banores me t ciln ai, dhe shum t tjer, po ndajn prvojn n Big Brother 2. Bjordi ka krkuar nga ajo arsyen se pse reagon kaq dhunshm, pasi bhej fjal vetm pr nj prkdhelje q ai ia dhuroi pafajsisht. Bjordi, me qetsi, e ftoi Adelajdn t flasin dhe krkoi q n t ardhmen ajo t mos reagoj si t ishte nj grua n mosh t thyer dhe jo sikur sht vetm 22 vjee. Me mblsin e tij, djaloshi durrsak arriti ta zbus ngurtsin e vajzs dhe paqen mes tyre e vulosn duke u shtrnguar n nj prqafim.

njri nga t dy konkurrentt sht tashm i humbur pas tjetrit, kjo nuk do shum pr tu kuptuar. Por nse jemi msuar q t jen djemt ata q shprehin haptas dashurin vajzave, kt radh, Big Brother 2 po bn revolucion, sepse t gjith kemi par Zhuljetn t marrosur pas Arjonit. Prve faktit se ajo nuk i ndahet asnj hap djalit bukurosh, nuk kan munguar rastet q kt simpati ta shfaq edhe gjat bisedave, pavarsisht se ka zgjedhur ta fsheh pasionin, me emrin shoqri. Kush ka qen i vmendshm, nuk i ka shptuar nj batut e Zhuljets, q gjat biseds s mbrmjes t s marts s shkuar, rreth ors 22:35, i ka shprehur haptas Arjonit trheqjen q ka pr t. Kur djaloshi vlonjat po i thoshte Zhuljets se ajo thot q di t gatuaj, por nuk ka gatuar kurr, q di t debatoj, por nuk ka folur kurr, q di t krcej por q ai nuk e ka par kurr ta bj nj gj t till, m pas e ka ngacmuar pak m shum. Ai i ka deklaruar se Zhuljeta shpesh thot, se e bn at gjn (duke aluduar n marrdhniet intime) por nuk e ka br kurr at veprim. N kt pik, vajza i sht kthyer me fjalt Po, jam gati ta bj, por ti nuk dshiron.

Aida: Kta jan lepurush...

Me mblsin e tij, djaloshi durrsak arriti ta zbus ngurtsin e vajzs

revoltuar ka dal djaloshi vlonjat n oborrin e shtpis, ku gjendej Qetsori dhe Pavlini. Arjoni ka shprehur shqetsim se pse banort nuk e vrisnin fare mendjen pr gjendjen e mjerueshme n t ciln ishte shtpia. Sipas tij, ambientet ishin t pista dhe askush nga konkurrentt nuk mrzitej pr kt gj. Arjoni nuk u ndal t prkufizonte t gjith banort e shtpis si t pist dhe, mbi t gjitha, indiferent. Djaloshi q i ka marr mendjen Zhuljets, ishte gati-gati i nevrikosur me banort q kalojn mbi plehrat q kan br ata vet dhe nuk marrin ti pastrojn. Disa or m pas, gjat biseds vetm pr vetm me Qetsorin, n dhomn e gjumit, Arjoni i tregoi atij se kishte marr nj edukat n familje, ku t gjith jan krah pune dhe duhet t kontribuojn n mbajtjen e pastrtis. Arjoni nuk arrin ta besoj se shum nga banort e shtpis kujtojn se jan vetm dhe nuk din t jetojn n bashksi.

Arjon nikoqiri

asi ishin lodhur nj dit t tr, pas spektaklit t s shtuns, banort zgjodhn darkn pr tu afruar dhe diskutuar me njri-tjetrin. At mbrmje, vajza energjike e ktij edicioni, Aida, u bashkua me Dritanin pr t komentuar jetn brenda shtpis dhe pr t dhn opinionin e saj t drejtprdrejt ndaj shumics s banorve. Ajo nuk ia prtoi q ti konsideronte konkurrentt si dhjaks, duke i gjykuar si t dobt dhe pak t guximshm q t shprehin haptas mendimin e tyre. Nuk dihet se pse Aida zgjodhi ushtarakun serioz pr kt rrfim, duke par se ata nuk i lidh ndonj miqsi e madhe, por ndoshta pozicioni i heshtur i Dritanit e ka br vajzn shprthyese t ndjehet komode pr t folur. Pa marr nj pozicion favorizues, Dritani e kshilloi Aidn q t mos marr zjarr koh e pa koh dhe t jet m e prmbajtur. Ai i krkoi asaj q t msoj ti bj dallimet, sepse jo t gjith banort jan ngjashm n sjellje. Sipas Dritanit, Aida do t bnte mir q t gjente ndryshimet n karakterin e do banori dhe t mos sillej me t gjith njlloj.

www.top-channel.tv www.gazeta-shqip.com

LINK REFERIMI

Big Brother 2
E SHTUNE, 7 MARS 2009

Qetsori: Po fitoi Bjordi, do t "hidhem nga kalaja"

Q
sht nj njeri me dshirn e madhe t protagonizmit edhe n situatat m banale, kjo nuk ka dashur shum t kuptohet mbi karakterin e Qetsorit. N ort e vona t qndrimit n verandn e shtpis s Big Brother 2, Qetsori, me nota t forta nervozizmi, i sht qar Pavlinit mbi nivelin e konkurrentve. Banori 33-vjear nga Dukati i shikon banort e tjer t shtpis s Big Brother 2 si shum pasiv dhe t qullt. Ai sht i mendimit se ata nuk duhet t rrin t trhequr, por me patjetr duhet t marrin pjes n loj. Qetsori pretendon se banort nuk mund t ken mnyrn e tyre t lojs, por njlloj si ai, duhet t debatojn koh e pa koh dhe t jen aktiv. Konkurrenti q pr dy jav ishte kryefamiljari i shtpis m t prgjuar n Shqipri, u shpreh se pjesa m e madhe e banorve e kan mendjen t mbushin barkun me buk dhe, nga ana tjetr, hiqen sikur t jen rritur n Paris. N kt moment shfryrjeje, Qetsori nuk e fshehu faktin se inatin e kishte sidomos me Bjodrin, q sipas tij, nse publiku do ta nxirrte fitues, ai vet do t hidhej nga kalaja. Nuk e dim sa seriozisht e ka pasur dhe nse do ishte aq i vendosur sa ta bnte vrtet, por, n fund, Qetsori, ka deklaruar se nse banort nuk bhen m aktiv dhe interesant, ai do ta lr lojn dhe do t dal nga shtpia.

Mesida dhe Qetsori pranojn se e kan provuar drogn

ipas Mozs, ajo mund t luaj me djemt, madje edhe ti ngacmoj me duar, por n momentin kur djali i kthehet asaj, loja mbaron. Edhe mbrmjen e s diels, kur ora shnonte 23:30, Moza, me shaka, po ngacmonte Bjordin, i cili n loj e sipr iu kthye vajzs, duke e gudulisur fort. Por ky veprim i djaloshit simpatik, nuk i plqeu shum konkurrentes nga Kosova, e cila vendosi t bhej serioze dhe e la lojn. Nga ana tjetr, Bjordi, me t drejt, po vazhdonte t zbavitej dhe po e dgjonte vajzn q papritur u mblodh dhe thirri mjaft. Bjordi e la lojn menjher dhe iku, larg Mozs. N kt sken, ishte i pranishm Arjoni dhe duke qen dshmitar i nj situate q nuk duhej marr seriozisht, nuk prtoi t bj mediatorin dhe ta ul Bjodrin prsri afr Mozs, q ti pajtonte. Duke qen se Bjordi ishte i sigurt n faktin se kishin t bnin me nj loj, nuk arrinte ti krkonte falje me gjith mend bukuroshes kosovare. Historia lindi si loj dhe, me gjith hatrmbetjen e Mozs, Bjordi fjaln m fal ia tha me t qeshur, aq m shum kur paqen po e vendoste Arjoni, ai q dikur ishte rival n miqsin me kt vajz.

vazhdn e shum temave q jan hapur dhe diskutuar n shtpin e madhe Big Brother 2, nuk kishte si t mungonte edhe debati q duket shum aktual, mbi drogn. Ndrkoh q shum prej banorve flisnin t sigurt pr kt fenomen, por n vetn e tret, 33vjeari nga Vlora dhe banorja m e re e shtpis m t prgjuar n Shqipri, treguan haptas prvojn e tyre. Qetsori dhe Mesida pranuan para konkurrentve t tjer dhe shikuesve nga ekrani se kishin pasur prvoja t drejtprdrejta me lndt narkotike. Qetsori rrfeu se koh m par kishte shuar kuriozitetin dhe kishte provuar disa lloje drogash t lehta, ndrkoh q edhe Mesida pranoi t njjtn gj. Vajza u tregoi banorve se kishte pasur nj prvoj traumatike me hashashin dhe pasi e kishte pir pr her t par edhe t fundit, ishte ndjer shum keq fizikisht. Mesida e risolli at moment n kujtes si nj prvoj t hidhur dhe aspak t kndshme.

Bikja i prvishet Adelajds

Arjoni pajton Mozn me Bjordin

ani e njohin t gjith si banoren m t drejtprdrejt n shprehjen e mendimeve. E kemi fjaln pr fansen m t devotshme t Alban Sknderajt, Biken. Gjat kohs kur Adelajde po krkonte me ngulm nj shishe t boshatisur, pr t filluar lojn e shishes, ku t gjith banort duhet ti prgjigjen pyetjeve ose penalizimeve, Bikja i foli asaj me ton aspak miqsor. Tani sht par qart se Bikja ka brenda vetes t ndrthurura fort dy an t kundrta komunikimi. Ajo di t jet e but dhe njkohsisht e ashpr me cilindo q nuk mendon apo vepron

sipas rregullave t saj. Vajza nga Lazarati u habit kur pa se Adelajda ishte iniciatorja e ksaj loje, ndrkoh q pak or m par, ajo nuk donte q t fillonte debati q kishte n qendr Pavlinin, prball t gjith konkurrentve t Big Brother. Ndrkoh q Adelajda e mori seriozisht krkimin e nj shisheje t boshatisur, duke aktivizuar madje edhe Mozn dhe Adin, Bikja nuk ia prtoi q ti kujtonte refuzimin e saj pr debat vetm pak koh m par. Zysha nuk pati asnj prgjigje pr fjalt q i lshoi Bikja dhe bri sikur nuk dgjoi.

Big Brother 2
E SHTUNE, 7 MARS 2009

Jeta jasht "Big Brother"

Prshndetje Frensi. Si jan marrdhniet e tua me Arjonin? Marrdhniet e mia me Arjonin jan shum t ngushta. Jemi si motr e vlla, ashtu edhe shok shum t mir. Gjithashtu edhe shoqrin e kemi t prbashkt. I besojm shum njri-tjetrit dhe flasim edhe pr problemet tona q mund t kemi. Mund t m flassh rreth marrdhnieve q kan vajzat me Arjonin? Arjoni ka pasur dhe ka goxha sukses me vajzat, d.m.th prve faktit q sht bukurosh, ai sht edhe shum i sjellshm me femrat. sht i shkatht dhe arrin ti bj pr vete. Gjithashtu mundohet t bj maksimumin pr t qen sa m korrekt n nj lidhje. Si jan njohur me Roseln (ish e dashura e Arjonit n Itali)? Arjoni me Roseln jan njohur n nj mosh shum t re, kur Arjoni ka qen rreth 14 vje. Marrdhniet e tyre u konsoliduan m tepr kur Arjoni ishte rreth 18 vje. Ata jan njohur n atelien ton q kishim n Itali dhe t them t drejtn, m tepr ka qen nj dshir e mamas, ose nj shtys e saj q Arjoni t dilte me Roseln, sepse i dukej vajz e sjellshme dhe e kndshme. Por vitin e fundit, marrdhniet mes Arjonit dhe Rosels u ftohn ndjeshm dhe m tepr shkak pr kt ka qen edhe puna e Rosels, sepse punon n nj qendr estetike dhe koht e fundit ajo kishte pak koh pr t dal, madje edhe telefonatat mes tyre u rralluan shum. Gjithsesi Rosela ishte n Tiran pr her t fundit n tetor gjat audicionit pr hyrjen

Flet Frensi, motra e Arjonit

e Arjonit n Big Brother. Ata faktikisht jan ndar, madje edhe Arjoni ia ka shprehur nj gj t till Rosels, dhe nse ai do t pranohej n shtpin e Big Brother, lidhja e tyre konsiderohej e prfunduar, sepse atje brenda ai edhe mund t dashurohej me ndonj vajz tjetr. Megjithat, ata i mbajn raportet e mira me njri-tjetrin, n mnyr shoqrore. Arjoni dashurin e madhe pr mendimin tim e ka provuar gjat nntorit, kur ai u njoh me nj vajz shqiptare, srish n atelien ton, por ksaj radhe n Tiran. Arjoni n kt lidhje t tij t re duket me t vrtet shum i prfshir emocionalisht, duke pritur do telefonat q mund ti vinte edhe n ort e vona t nats. Emrin e vajzs nuk mund ta bjm publik, pr arsye t disa ndrlikimeve q mund ti sjellim edhe asaj n jetn personale, sepse ajo sht person shum i njohur dhe shum publik. Por Arjoni i ka dedikuar pikrisht ksaj vajze edhe tatuazhin q mban posht qafs, ku jan t pikturuara dy germa. Pikrisht ky tatuazh do t thot shum pr Arjonin. Si e shihni historin mes Arjonit dhe Zhuljets brenda shtpis s Big Brother? Pr mendimin tim, nuk ka asnj histori mes Arjonit dhe Zhuljets. D.m.th m tepr duket e interesuar Zhuljeta pr Arjonin se sa e kundrta. Normal q dokujt do ti plqente nj ledhatim ose t ndihej q ka vmendjen e dikujt, por kurrsesi nuk e shoh si histori e mundshme dashurie.

Letr nga motra e Pavlinit

avlinin nuk e ndalonte Kanuni q t shihte familjen e tij, por ishin disa gjra t ardhura nga rrethi familjari i ishbashkshortes s tij, q shiheshin qart q ishin krcnim dhe ai, pr t mos vn veten n rrezik, veproi n at mnyr. Por q duhet t theksohet dhe q sht arsye shum e fort, sht se takimi i tij me fmijn mund t krijonte probleme me gjendjen emocionale t saj, ngaq ajo ishte shtatzn. Ajo donte dhe nuk donte t vjetrn, respektonte tradicionalen, ndrsa Pavlini ishte formuar prej 9 vitesh n Itali, me nj vizion t ri pr jetn, ndryshe nga mentaliteti verior dhe nuk po arrinin nj t mesme q ta mbante familjen n kmb. Pikrisht prplasja mes s res dhe s vjetrs me bashkkohoren, t ciln Pavlini prfaqson, pasi ka jetuar disa vite jasht dhe larg s vjetrs, rregullave t Kanunit mbi 570-vjear, t cilat prdoren si argument nga ish-gruaja dhe rrethi i saj i gjer. N kt aspekt, duhet kuptuar ndikimi i Kanunit n kt lidhje martesore. Sipas Kanunit q ata shprehin, nuk lejohet t ndahet gruaja edhe kur martesa ka mosprputhje t forta mendimesh dhe nuk funksionon dhe ai nuk mund t pranoj q jeta e tij t kushtzohet nga rregullat e Kanunit, ndrkoh q ne jemi n vitin 2009, q t mos bhej viktim e ktij Kanuni t egr. Pikrisht ktu lindi kontradikta me ish-bashkshorten q nuk mundi t ec n hapat e tij, ndonse Pavlini sht prpjekur

Liljana rrfen pr t vllain, Pavlinin

Liljana, motra e Pavlinit

Duhet kuptuar ndikimi i Kanunit n kt lidhje martesore

Pavlini me nnn

dhe i ka krkuar familjarve t saj q t mos mendonin pr Kanunin dhe opinionin, por t mendonin pr far ata kishin nevoj. Rrethi i saj familjar i ka krkuar Pavlinit q ai t prdorte ndaj ish-gruas s tij dhunn fizike, por jo ndarje, por Pavlinit nuk ia lejonte edukata familjare dhe formimi i tij t bnte kt gj, ishte e pamundur pr t kjo lloj sjellje dhe n kt rast kto shrbenin si nj mburoj pr ish-bashkshorten e tij, pr ti imponuar Pavlinit martesn e dshtuar. Ai thoshte: Njeriu ka nj jet dhe pr asnj arsye nuk mund tia fal askujt tjetr. Duke qen se rrethi i saj jan t lidhur me Kanunin, pr ata ishte e papranueshme q burri ta kthente n shtpi vajzn e tyre, prve dy arsyeve q fatmirsisht nuk ekzistonin, por q pr Pavlinin ato arsye nuk kishin rndsi, sepse mendonte q ato jan personale dhe q do njeri duhet ti bj pr veten e tij, dhe ai mendonte q nuk duhet tia dinte pr nder pr faktin q ajo nuk i kishte. Ta kuptojn t gjith ata q e kan par Pavlinin si brenda shtpis s Big Brother, ashtu edhe jasht saj dhe q e njohin n jetn e prditshme se ku qndron pengesa q i bn Kanuni n kohn e sotme funksionimit normal t jets bashkshortore. N rastin konkret, Pavlini nuk kishte arsyet e duhura q Kanuni pranon pr tu ndar (arsyet q u prmendn m sipr) edhe pse familja nuk po funksiononte. Pra, Pavlinit nuk iu dha zgjidhje tjetr nga familja e ish-bashkshortes pr t takuar fmijt.

www.top-channel.tv www.gazeta-shqip.com

LINK REFERIMI

Big Brother 2
E SHTUNE, 7 MARS 2009

1.2.3 ec tjetri
Florian Binaj, aktori q interpreton Policin n spektaklin Portokalli dhe nj nga personazhet m pikant t emisionit radiofonik Rikoshet, komenton banort e Big Brother 2
REPUBLIKA KASMAHU
1 - Pa shum prvoj 2 - E dashur kur do 3 - Plqen Arjonin, por e sheh si t pamundur

ADELAJDA XHAMANI
1- Shum simpatike, portret me tipare mishtore 2- Flet pak si shum 3- Ndihet e krcnuar nga rivalet

1 - Si t duket karakteri i personazheve t ktij edicioni t Big Brother, muzik rock apo e qet? Banort e ktij edicioni t Big Brother jan muzik e qet. 2 - Si t duket niveli i aktrimit t tyre? Mesa po ndjek, m sht krijuar bindja se ka nga ata banor q din ta fshehin mir strategjin e tyre. Por ka edhe nga ata q e kuptojn, por ruhen, ngaq nuk jan aq t aft sa ta fshehin. Ajo q m bie m shum n sy sht fakti se dy apo tre prototipa kan zgjedhur t rrin pasiv ndaj gjithkaje q ndodh n shtpi dhe kjo sjell q ata t mos kandidohen jav pas jave. 3 - Po t ishe regjisori n nj film, far roli do tu besoje atyre? Filmin do ta quaja ASHENSORI. Do ti fusja t gjith n nj ashensor q bllokohet t paktn pr dy or. Normalisht, q t gjith do ta humbisnin durimin njri pas tjetrit, me prjashtim t njrit nga banort, q do ta merrte fare leht situatn, i cili sht Qetsori. (Ashensori-Qetsori) Hahaha Vajzat do t ishin ato q nuk e vrasin mendjen pr t shptuar se nuk kan dhomn e tyre t zhveshjes. Moza do qante pse nuk ka nj pasqyr t shoh veten se mos i sht prishur makijazhi, Bjordin do ta zinte paniku, Pavlini do tu thoshte t tjerve m zgjoni nga gjumi kur t rregullohet, Aida me Liritn do t bnin fajtore pr mungesn e hapsirs Adelajden dhe Erjoln (dy m trupvoglat) Bika do zihej me Arjonin pse m pe, jo st pashetj., etj.

ZHULJETA DACI
1- Mendon se sht pik kye e Big Brother 2 2- I gnjen portreti kur thot se sgnjen 3- Po e verbon Arjonin me fjal

AIDA TROKA
1- Egoiste 2- Ofendon t tjert nse nuk bjn (mendojn) at q ajo bn (mendon) 3- I duhet nj rivale q t shihet se kush sht n t vrtet

LIRITA HALILI
1- I shmanget bisedave q vet i nis, me z t ult 2- Sens humori 3- Nuk ka shfaqur ende nj identitet t qart

MIMOZA KRASNIQI
1- E bukur 2- Dashuron veten dhe shikimet e djemve 3- Pasive n maksimum

Kush mendon se do dal kt jav: Pavlini, Arjoni apo Aida? Pavlini. Ndoshta jasht mund t jet m i nevojshm.

ARDJAN POJANA
1- Me prvoj 2- I distancuar pak nga t gjitha grupet q jan krijuar aty 3- Nuk ngjan m me Ardjanin q pam n llim

PAVLIN POLIA
1- Shum shum pasiv 2- E vetmja gj q na ka br t shohim sht q rri dhe sheh 3- I heshtur si bora mes s cils sht rritur

DRITAN SHEHAJ
1- 70 pr qind serioz dhe 30 pr qind pasiv 2- I duken t tjert si t lshuar dhe jo t prmbajtur 3- Pas tri javsh, qeshi pr her t par

BJORDI MEZINI
1 - I prkdhelur 2 - I pafat me gocat 3 - Shum i ndjeshm

ARJON MUA
1 - Simpatik 2 - Ka fobi nse asin keq pr t 3 - Po i zvoglohet gjithnj e m shum inuenca n shtpi

QETSOR FERUNAJ
1 - Shum i shkatht 2 - Elastik n dialog dhe situata 3 - E ka marr lojn si nj pushim, ndoshta tremujor

Big Brother 2
E SHTUNE, 7 MARS 2009

bigbrother. top-channel. tv

Forumi

Arjoni
Pro

.1.klaudia.1. 5 mars 2009, 04:24 Kt jav ka br prmirsime. M ka plqyer m shum se n javt e tjera. sht i zgjuar dhe i drejt. I uroj t vazhdoj kshtu, por sa m larg nga Zhuljeta dhe Qetsori, se prndryshe do ta prdorin. Eld4 5 mars 2009, 10:56 Mua, ky djal m duket me kapacitet. Nuk shihet karakteri i nj njeriu edhe vlerat n nj pikpamje apo an. Ai ka goxha gjykim t fort dhe i qndron besnik mendimit t tij. M duket shum m i pjekur se shumica e femrave dhe meshkujve q jan aty. I di normat e komunikimit, as fyen, as shan. Normale q si do njeri, me pak krenari e pak bagazh dhe i suksesshm, ka sedr.
Kundr

Tradita 3 mars 2009, 11:15 Arjoni sht dinak i madh, dhelpr. Thon: Syt jan pasqyra e njeriut. Tha nj dit nj gj q m habiti: Ju nuk m njihni mua, jam shum i rrezikshm... Kt gj nuk e tha kot, por t l pr t kuptuar se sht nj xheloz i mendur, por inteligjent. Shihet q sht edhe ziliqar. dokush ka t meta. Nse Arjoni sht i bukur, inteligjent dhe dinak nuk do t thot se t tjerat gjra i ka t mira. Un, n syt e tij, kuptoj shumka dhe ai ka shum mister q banort e tjer ose nuk po duan, ose nuk po din tia zbulojn, ose edhe kan frik se nuk e din se si Arjoni reagon...T shohim Bigbenn 5 mars 2009, 22:47 Arjoni sht i bukur, por nuk ka stil. do gj e ka, bukurin, diturin por, se di, nuk sht i lezetshm, vetm kjo gj i mungon!

Aida
Pro

Kundr

sht dinak i madh, dhelpr

Doni-Mbreti 4 mars 2009, 17:31 Aida sht shum e sinqert dhe simpatike.

suela69 5 mars 2009, 00:29 Sa pr Aidn, bravo i qoft! N shoqrin e sotme shqiptare, vajzat si Aida jan shum t pranueshme, q din t prballen me realitetin. Do t doja t kisha nj motr si Aida!

paris2007 5 mars 2009, 12:14 Mua nuk m plqen Aida pr faktin se tek ajo nuk shoh asgj q t mishroj nj femr. E kam dgjuar disa her n debate dhe nuk ka absolutisht as m t vogln ide pr at q thot, por flet vetm me formula t gatshme, me fraza q nuk kan nj lidhje me diskutimet q bhen aty. sht e shtirur gjith kohn, duke br njeriun e qet me at mnyrn false t t folurit

www.top-channel.tv www.gazeta-shqip.com

LINK REFERIMI

Big Brother 2
E SHTUNE, 7 MARS 2009

Big Brother 2
Opinione pr t nominuarit
ana_ks 6 mars 2009, 05:19 Po vrehet qart se Aida me zor do t imponohet... e keni vn re se si vjen nga kopshti dhe futet n nj bised n mes dy vetave dhe as q e ka iden pr far po flasin dhe menjher e jep mendimin e saj dhe nuk i l ata t flasin. Shum pa lidhje! Mendon se mendimi i saj duhet t jet definitiv pr do debat.

Pavlini
Pro

sens0303 2 mars 2009, 13:56 Un kam shkruar dhe kam hapur tem pr Pavlinin. Ai po flet sinqerisht dhe po paraqitet n raport me t tjert me m pak strategji, ose pr t thn me nj strategji t gabuar. T mos harrojm se shumica e shqiptarve prfaqsohen nga Pavlini. Them se e gjej veten te Pavlini. INA nga UK 5 mars 2009, 00:37 Un Pavlinin e simpatizova q n fillim. M plqen tek ai mnyra se me sa qetsi flet dhe nuk sht shum nervoz, ose mundohet ta kontrolloj veten deri diku.

Do t doja t kisha nj motr si Aida

Kundr

sara24d 3 mars 2009, 18:50 Sa pr Pavlinin, sot nuk e kam ndjekur, por ka q t shtunn q nuk e simpatizoj m maskilist shekullor.

Pavlini, maskilist shekullor

mia2 5 mars 2009, 01:27 Pavlini mund t jet njeri i mir, i edukuar dhe me t mira t tjera, por ai nuk di t shpreh nj mendim qart dhe pa br konfuzion dhe kjo sjell keqkuptime dhe shum nga banort, prfshi dhe spektatort, nuk e kuptojn. Pastaj mnyra se si e sqaron ai jetn e tij familjare, t bn prshtypje.

Big Brother 2
E SHTUNE, 7 MARS 2009

Big Brother
Anila Konomi
1Suksesin e ktij formati e shoh te prania atje e konkurrentve t ndryshm. Njerzit jan nga natyra kureshtar dhe duan t din sa m shum pr jetn e dikujt tjetr. Po ta them thjesht, duke qen se jemi vend i vogl, jam e mendimit se na interesojn shum thashethemet dhe jeta e tjetrit. Sa i prket look-ut, konkurrentt duhet t ndjehen t ndryshm, por kjo gj nuk po ndodh. Banort shihen se kan ardhur me gardrob t prgatitur dhe kjo stonon me mesazhin e vrtetsis q bart ky lloj spektakli. Konkurrentt i shikoj si shum t kuruar pr veten dhe pamjen e tyre, ndrkoh q shikuesit presin t din m shum pr botn e tyre t brendshme. 2Po, do ta zgjidhja.

Style
t linjs time. Un nuk paragjykoj asknd. Nse imazhi i prshtatet asaj q dua, pse jo? Shum nga ish-konkurrentt e Big Brother 2 jan veshur me krijimet e mia. 3Jam fobike ndaj ambienteve dhe gjithkaje q sht e mbyllur. Nuk sht se kam frik t debatoj dhe t them hapur mendimin tim, por dua t punoj dhe t krijoj. Po t kem mundsi q atje t kem atelien time, ather mund ta pranoj ofertn.

Stilistt m t njohur shqiptar flasin pr reality show-n

Si e shpjegoni suksesin e Big Brother dhe ju duket se banort aty prfaqsojn stilin dhe look-un shqiptar?

Joni Pei
1T gjitha format e reality show jan atraktive, sepse i bjn pjesmarrsit aty t ndjehen t rndsishm. Ky lloj formati pr konkurrentt sht nj mundsi q nuk ta ofron nj lloj tjetr spektakli. Big Brother i nxjerr njerzit t vrtet dhe shikuesit, n kt mnyr, gjejn veten te banort. Look-u i tyre m duket i mir, fal edhe puns s drejtuesve artistik, por mendoj se stili i vrtet i banorve do t dal pasi t ken kaluar javt e para. 2Nse konkurrenti apo konkurrentja do t kishte linjat dhe pamjen e prshtatshme me iden e koleksionit tim, mendoj se po. Duhet t pranoj se ata q dalin nga Big Brother jan imazh i sakt pr tregun dhe mund t bjn shum mir publicitet. Megjithat, deri tani, kam zgjedhur njerz q jan profesionist n kt drejtim. 3- Po, pse jo?

3Absolutisht jo. Mund t isha nj kritike e mir gjat kohs q do t zhvillohej nj reality mbi botn e mods, por un aty brenda jo. Nj stilist e ka suksesin n gjrat e pathna. Nse njerzit do t msojn gjithka mbi mua dhe brendin time, nuk do t tregonin interes pr koleksionin tim t ardhshm. E mistershmja shet.

Ardi Asllani
1- Njerzit jan t prir pr t rrmuar n jetn e t tjerve dhe syri q prgjon pas ders s komshiut (n kt rast Big Brother) gjen prdorim kolektiv. Disa prej tyre gabojn n zgjedhjen e look-ut, por ka shum t tjer q jan nj hap prpara n lajmrimin e asaj q do t ndodh me transformimin e look-ut t shqiptarve. Si jan personalitete dhe karaktere t ndryshme, ashtu jan dhe tipologji t ndryshme n look. 2- Pse jo? Kshtu edhe suksesi do ishte i garantuar, aq m tepr q biznesi yn bazohet mbi imazhin dhe cilsin. Imazhin e kan ata, ndrsa cilsin e garantojm ne dhe detyrimisht suksesi do t ishte i padiskutueshm. 3 - E vshtir, sepse do t m duhej t lija gjithka dhe t prkushtohesha pr disa muaj n nj qllim t vetm. Pa folur ktu pr karakterin e vshtir q kam dhe pr marrdhnien jo t mir me ushqimin. Mendoj se do t ishte nj betej e humbur pr mua dhe prgjithsisht do preferoja t isha m optimist se ta nisja nj betej.

A do t zgjidhnit si imazh t firms suaj nj djal apo vajz t dal nga nj reality show?

Anila Zajmi
1- Nuk mund t flas shum pr kt lloj formati, pasi un dhe rrethet q frekuentoj nuk e ndjekin. Megjithat, pr kureshtje e kam ndjekur disa vite m par, teksa transmetohej nj format i till n Mediaset. Pr sa i prket look-ut t banorve q zgjodhn t jetojn dhe t prgjohen nga kamerat, mendoj se sht ndryshe nga ai q shohim n rrug. Televizioni ka rndsin e tij dhe kjo pasqyrohet edhe n veshjen e protagonistve t Big Brother. 2- Nse njri nga banort do t ishte model apo modele me nivel, do ta zgjidhja. Zakonisht stilistt preferojn imazhe t virgjra, por ato nuk duhet t jen t paprpunuara. 3- Jo direkt, por po t bhej fjal pr ndonj lloj bashkpunimi tjetr me kt lloj formati, do t pranoja. Jam pak e rezervuar pr ta ndar jetn time me nj publik t gjer.

Rezarta Skifteri
1Mendoj se Big Brother sht kthyer n nj spektakl t kohve tona. Mjafton t shikosh televizionet italiane dhe atje do gj sht br reality. Natyra njerzore sht kureshtare dhe ky lloj formati t jep mundsin q t ndjeksh jett e t tjerve, duke gjetur dika nga vetja. Big Brother i zgjedh mir personazhet q fut n shtpi dhe debati q bazohet n shumllojshmrin e karaktereve sht intrigues. Po t flas pr look-un e banorve t ktij edicioni, duhet t them se ndryshe nga i pari, kta e kopjojn shum njritjetrin. Mjafton q nj vajz t vesh pantallona t shkurtra dhe menjher do jet nj tjetr q do t vishet si ajo. Po kshtu me djemt, q pothuajse vishen njlloj me jelek. 2Po. Nj konkurrent t Big Brother do ta merrja si imazh

Mirela Nure
A do t bheshit pjes e nj reality show, ku n qendr t ishte bota e mods?
1- N u k j a m n j ndjekse e ktyre lloj formateve, por mendoj se publiku i shikon, sepse aty dalin fenomene q tregojn natyrn e vrtet njerzore. Kjo gj e bn spektaklin interesant pr shikuesin. Sa i prket look-ut, kam vrejtur se banort, sidomos vajzat, ndrrojn veshjet shum shpesh. Nuk ka asgj t keqe q kujdesen kaq shum me pamjen e tyre t jashtme, por do preferoja q t shprehnin njlloj interes edhe pr bagazhin e tyre kulturor. 2Po, nuk e kam problem. Nse konkurrentt kan prmasat trupore q m duken t prshtatshme, do ti merrja. 3Jo. Jam natyr shum e trhequr.