Xhorxh Kluni
Sekreti bankar
Drejtor Kryeredaktor
Adresa e redaksis: Rr. Sami Frashri, Pallatet e Aviacionit, Nr. 4 Tel: 04 2 272 565 069 20 35 300 E-mail: info@gazeta-shqip.com
E prditshme e pavarur
www.gazeta-shqip.com
Ish-pronarve u soset durimi. Vorpsi: Pse nuk u besojm m dy partive. Opozita kundrshton shitjen e tokave te privatt: Qeveria po bn favore
uk prbn nj sekret fakti i hidhur q, t fuqishmit e politiks n Shqipri, i kan shtrir metastazat e tyre...
NE FAQEN 9
y partit kryesore t s djathts kan humbur prfundimisht mbshtetjen e shtress s ish-pronarve pr zgjedhjet e 28 qershorit. Prfaqsuesi i shoqats "Pronsi me Drejtsi", Myrshit Vorpsi konstaton se "nismn ligjore pr pronat ia besuam deputetit Gilman Bakalli (Partia Ligj dhe Drejtsi), pasi nuk besojm m tek Partia Demokratike dhe Partia Republikane". Duke filluar q nga viti 1993 e deri m sot jan miratuar nj sr ligjesh, me an t t cilave sht br prpjekje pr zgjidhjen e problemit t pronave...
NE FAQET 2-3
Apeli i Presidentit
re muaj para zgjedhjeve parlamentare t 28 qershorit, Partia Socialiste konfiguroi koalicionin e saj. Organizimi i nj manifestimi n njvjetorin e tragjedis s Grdecit mblodhi bashk Edi Ramn, Sknder Gjinushin, Erion Veliajn dhe Paskal Milon. N tryezn e djeshme ishin t pranishm edhe prfaqsues...
NE FAQEN 5
I
Presidenti i Republiks, Bamir Topi, dje n mjediset e Njsis Bashkiake nr. 9 n Tiran, duke aplikuar pr kartn e identitetit. Bashk me t kan aplikuar edhe bashkshortja e tij, Teuta, si dhe dy vajzat, Nada dhe Etida NE FAQEN 4
lir Meta dhe Petro Koi vendosn dje urat e bashkpunimit duke nnshkruar paktin e aleancs parazgjedhore. Marrveshja e lidhur pr pjesmarrjen n koalicion zgjedhor t parlamentareve t 28 qershorit, synon t realizoj nj konkurrim n nj koalicion t prbashkt zgjedhor, me lista t veanta pr secilin subjekt politik, t kandidatve... NE FAQEN 5
BIG BROTHER 2
U
Adelajda: Bjordi, trego ciln nga vajzat plqen!
NE FAQEN 27
niversiteti i Tirans, por edhe institucionet e tjera t arsimit t lart publik n vendin ton funksionojn me rregullore t vjetra, t cilat nuk mbshteten mbi ligjin e ri t arsimit t lart. Kjo pr faktin se universitetet publike nuk kan ende statute. sht pikrisht ky dokument mbi baz t t cilit ndrtohet edhe rregullorja e funksionimit t institucionit. Ligji i ri pr arsimin e lart prcakton q: "Statuti...
NE FAQEN 24
GAZETA SHQIP
P E R R E K L A M A K O N T A K T O N I N E N U M R A T: 0 6 9 2 0 5 0 4 2 0 F A X 0 4 2 7 2 5 6 7 0 6 9 2 0 5 0 4 5 8
marketing@gazeta-shqip.com
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009
Diskutimet
AFATI Opozita krkoi m shum koh pr ta shqyrtuar projektligjin Pr kthimin dhe kompensimin e prons, por Spaho tha se deputetve u sht ln koh e mjaftueshme TRANSPARENCA Ish-ministrja e Ekonomis, Ermelinda Meksi, deklaroi se procesi nuk paraqitet aspak transparent, pasi mungojn t dhna rreth ndrmarrjeve q prfitojn NDRYSHIMET Ligji i ri propozon ndryshime n formn mbi shitjen e toks shtetrore dhe t ishpronarve drejt ndrmarrjeve private ku qeveria zotron aksione ANULIMI N fund t debateve, Komisioni i Ekonomis, nuk mundi ta miratonte projektligjin e qeveris, pasi opozita braktisi salln n shenj proteste
dryshimet n ligjin Pr kthimin dhe kompensimin e prons krijuan debate t forta dje n Komisionin Parlamentar pr Ekonomin dhe Financat. Varianti i propozuar nga qeveria nuk sht par me sy t mir nga opozita, pasi m s shumti prek procesin m delikat t zhvillimit ekonomik t vendit. shtja e pronave vazhdon t mbetet problem pr vendin aq sa n t gjitha raportet e ndrkombtarve, Shqipria merr notn negative. Pr kt arsye, deputett e Partis Socialiste, antar t Komisionit t Ekonomis krkuan m shum koh pr ta shqyrtuar projektligjin, n mnyr q vendimi pr miratim t jet sa m i drejt. Propozimi i Ministris s Ekonomis, Tregtis dhe Energjetiks lidhet me tokat q jan n prdorim t ndrmarrjeve private ku shteti zotron aksione. Sipas ndryshimeve n ligj, ato toka q jan n pron t shtetit do tu shitet ndrmarrjeve private, kurse t ardhurat do t shkojn pr fondin e kompensimit t ish-pronarve. Nse toka ku ndodhet ndrmarrja e ka nj pronar t njohur nga Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit t Prons-AKKP-ja, ather e ardhura nga shitja e truallit shkon direkt pr ish-pronarin e prons. N parim, opozita sht shprehur pro ktyre ndryshimeve n ligj, por nga ana tjetr ka krkuar m shum t dhna rreth mnyrs sesi do t zbatohet procedura e re. Gjithnj e m shum rastet korruptive po prfshijn shtjen e prons. Aktet juridike t miratuara
mentit, nnvizoi Vokshi. Por deputeti tjetr i PS-s, Erjon Brae, ka paraqitur dyshime mbi mnyrn sesi do t zbatohet ky proces. Pr cilat ndrmarrje bhet fjal: Kush nga ish-pronart do t prfitoj? Sa do t jet fondi q do t krijohet nga shitja e tokave te privati dhe sa sht siprfaqja? Nuk kuptoj pse nuk jepni sqarime t hollsishme rreth ktij procesi. Ne duam t kuptojm se kujt doni ti bni nder me kt ndryshim n ligj?, tha Brae. Nj tjetr prfaqsues nga Ministria e Ekonomis, tha se bhet fjal pr rreth 100 ndrmarrje, ndrsa lista
Ndryshimet n ligj erdhn pas konstatimit t disa rasteve korruptive me pronn shtetrore
e objekteve mund t bhet patjetr transparente. Shqetsimi i opozits lidhet me situatn ekonomike t ktyre ndrmarrjeve private, t cilat mund t prfitojn tok shtetrore n mnyr t paligjshme, n nj koh kur qeveria sht n krkim t trojeve t lira pr kompensimin e ish-pronarve. N fund t debateve, Komisioni i Ekonomis, nuk mundi ta miratonte projektligjin e qeveris, pasi opozita braktisi salln n shenj proteste. Do t japim mbshtetjen ton nse na jepen me detaje t gjitha ato q krkuam m sipr, tha n fund t fjals, Malaj.
Mimoza Vokshi
nga qeveria e kan br procesin e kthimit dhe kompensimit t prons tepr kaotik. Nse kto ndryshime n projektligjin e ri shrbejn pozitivisht pr procesin, ather na sillni efektet q priten, tha deputeti i PS-s, Arben Malaj. Sipas drejtoreshs q mbulon politikat nxitse pr biznesin n Ministrin e Ekonomis, Mimoza Vokshi, ndryshimet n ligj erdhn pas konstatimit t disa rasteve korruptive me pronn shtetrore. Ajo shton se, disa ndr-
marrje private kan br ndryshime t kapitalit, kurse t tjera kan shitur tokn, pa marr miratimin e ministris. Ne duam t bjm disa rregullime t nevojshme pr t dyja palt, privatit dhe ish-pronarit. Kemi katr raste, t cilat sht hipotekuar trualli q iu sht dhn ktyre shoqrive. Duke gjetur kaq shum probleme me sh.p.k-t ne po krkojm zgjidhjen ligjore pr t ndihmuar ish-pronart dhe firmat private, jo ato q jan drejt fali-
Elementt
NENI 8 Drejtoria e Administrimit dhe Shitjes s Pronave Publike nga siprfaqja e toks s dhn ka t drejt tiu shes shoqris, me mim tregu, truallin pr ushtrimin e veprimtaris, sipas kritereve t VKM
Ndryshimi
REFUZIMI Nse shoqria refuzon blerjen e toks, brenda afatit t prcaktuar nga drejtoria e administrimit dhe shitjes s prons publike, toka i kthehet fizikisht pronarit t shpronsuar, kur ka t till
Q nga viti 2005 e deri m tani kan kaluar n privatizim vetm prona shtetrore
kalojn n fondin e kompensimit Nj tjetr pik e re q i shtohet nenit 8 thot se, nse shoqria refuzon blerjen e toks, brenda afatit t prcaktuar nga Drejtoria e Administrimit dhe Shitjes s Prons Publike, toka i kthehet fizikisht pronarit t shpronsuar, kur ka t till, dhe marrdhniet ndrmjet shoqris dhe subjektit rregullohen sipas legjislacionit civil shqiptar. N nenin 23 ka pasur t tjera ndryshime, q lidhen me krijimin e t ardhurave nga zbatimi i ligjit Pr kthimin dhe kompensimin e prons. Ky ligj ka pr qllim t kryej privatizimin e pasuris shtetrore, pr t cilat nuk ka vendim t dhn nga komisionet e kthimit dhe kompensimit t pronave, t shiten me an t procedurs s ankandit. Sipas Ministris s Ekonomis, Tregtis dhe Energjetiks, kjo shtes sht br pasi, q nga viti 2005 e deri m tani, kan kaluar n privatizim vetm prona shtetrore, pr t cilat ka pasur vendim nga Komiteti i Kthimit dhe Kompensimit t Pronave pr tu kthyer ish-pronarve. Kjo gj bhet pr t rritur eficensn e ktyre pronave, t cilat nga viti n vit po degradohen, sqaron ministria. Lidhur me mimin e tregut q thuhet n ligj, ekspertt sqarojn se i referohet harts s vlers t miratuar n Kshillin e Ministrave. a.kola
DIFERENCA Kur toka e shitur i sht njohur subjektit t shpronsuar, t ardhurat nga shitja i kalojn atij, ndrsa kur toka ka qen dhe sht n pronsi t shtetit, t ardhurat nga shitja kalojn n fondin e kompensimit
PRIVATIZIMET Ligji ka pr qllim t kryej privatizimin e pasuris shtetrore, pr t cilat nuk ka vendim t dhn nga komisionet e kthimit dhe kompensimit t pronave, t shiten me an t procedurs s ankandit
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009
POLITIKE
y partit kryesore t s djathts kan humbur prfundimisht mbshtetjen e shtress s ish-pronarve pr zgjedhjet e 28 qershorit. Prfaqsuesi i shoqats Pronsi me Drejtsi, Myrshit Vorpsi, konstaton se nismn ligjore pr pronat ia besuam deputetit Gilman Bakalli (Partia Ligj dhe Drejtsi), pasi nuk besojm m te Partia Demokratike dhe Partia Republikane. Duke filluar q nga viti 1993 e deri m sot, jan miratuar nj sr ligjesh, me an t t cilave sht br prpjekje pr zgjidhjen e problemit t pronave, megjithse rezultati sht n dukje i largt. Pas ardhjes n pushtet t demokratve, shtja e pronave ngeli srish problematike, ku m
Prfaqsuesi i shoqats Pronsi me Drejtsi, Myrshit Vorpsi, shpreh paknaqsi pr dy partit e s djathts
shum sesa zgjidhje ofroi konfuzion te kjo shtres. T zhgnjyer nga zvarritjet, ish-pronart tradhtuan prfundimisht PD dhe PS, pr tia besuar kauzn e tyre deputetve t shkputur tanim nga Partia Demokratike. Propozimi i djeshm pr amendim n ligjin e pronave, i br nga deputeti Bakalli, krkon q t shtyhet afati i dorzimit t dokumenteve pr shpro-
nsimin e pronarve nga data 31 dhjetor 2008 q ishte, n datn 30 qershor 2014. Miratimi i Kushtetuts n vitin 1998 dhe veanrisht neni 41 i saj i dha vendin e duhur s drejts s pronsis, q qndron n themel t rendit kapitalist. N dispozitat kalimtare t Kushtetuts, neni 181, ishte saktsuar q brenda dy deri tre vjetsh duhet t nxirrej ligji i ri pr problemin e pronsis, n prputhje me nenin 41, por u deshn gjasht vjet q t arrihej miratimi i ligjit 9235 dt. 29.07.2004 Pr kthimin dhe kompensimin e prons i ndryshuar. N relacionin e hartuar nga deputeti i Shkodrs, citohet se miratimi i ktij ligji ishte nj hap prpara n krahasim me ligjet e tjera. Por, subjekteve t shpronsuara do tu krkohej hapja edhe nj her nga fillimi e dosjeve pran degve Agjencis s Kthimit dhe Kompensimit t Pronave n qarqe pasi, sipas ktij ligji, dhe ndryshimeve t mpasshme t tij, subjektet e shpronsuara duhej t plotsonin
nj sr dokumentesh t reja sidomos planvendosjet e pronave. Njkohsisht degt e AKKP n qarqe duhej t plotsonin informacionin e tyre edhe me t dhna plotsuese nga institucione si pushteti lokal, ZRPP, urbanistika, zyrat e mbrojtjes s toks dhe n shum institucione t tjera. Kjo ka br q shum subjekte t shpronsuara akoma nuk kan hapur dosjet e tyre, edhe pr arsyen e thjesht se stafi i puns n Agjencit Rajonale t Kthimit dhe Kompensimit t Pronave sht ndryshuar shum her, po ashtu dhe rregullat e pranimit t dosjeve, shprehet Bakalli. Sipas tij, nga informacionet rezulton se n t gjitha zyrat e AKKP-s n qarqe ka radh t gjata prej qindra subjektesh t shpronsuara q krkojn t hapin dosje. Nj problem tjetr q ka penguar subjektet e shpronsuara pr hapjen e dosjeve sht dhe rinovimi i plot i t gjith dokumentacionit. Gjith dokumentet q krkohen kan formate t cak-
tuara, duke br t pavlefshme dokumentet e vjetra, t paraqitura, shton Bakalli. N relacion t projektligjit thuhet se kjo ua ka vshtirsuar pafundsisht
T shtyhet afati i dorzimit t dokumenteve pr shpronsimin e pronarve nga data 31.12.2008 n datn 30.06.2014
punn e plotsimit t dokumentacionit, subjekteve t shpronsuara, sidomos nga ana financiare, deri n at pik sa pr t marr nj vrtetim t thjesht, me dy rreshta, paguajn 500 lek t reja, pa llogaritur kostot nn dor. Aty vihet theksi edhe te mangsit dhe vshtirsit q fillojn nga arkivat hipotekore, kadastrale dhe Arkivi i Shtetit.
Kreu i shtetit konstatoi se mungon procesi i informimit, sidomos pr shtjen e pronave. Kundrshton ministri i Drejtsis
Apeli
drejta e informimit ka thyer heshtjen e brisht mes qeveris dhe Presidencs. N nj seminar t organizuar nga Avokati i Popullit, Presidenti Topi dhe prfaqsuesi i qeveris, ministri Enkelejd Alibeaj, kan ndar opinione t ndryshme pr t drejtn e informimit q iu takon me ligj qytetarve shqiptar. N fjaln e tij, Presidenti Topi deklaroi se qytetart nuk kan akses pr informim n zyrat e shtetit, duke iu referuar edhe situats kaotike n zyrat e pronave. Nga ana e tij, ministri Alibeaj insistoi se nuk sht e vrtet q zyrat pengojn dhnien e informacionit, por qytetaret duhet t motivojn ligjrisht krkesat e tyre. Sot pr sot nuk ka n administratn publike, t paktn n ekzekutiv, asnj lloj pengese pr marrjen e informacionit. Jo vetm kaq, por ka mekanizma t prcaktuar n ligj, n akte nnligjore, n urdhra dhe rregullore pr lehtsimin e marrjes s informacionit, tha Alibeaj. Sakaq, Presidenti theksoi se ka t dhna q e drejta pr informim, m shum sht pjes e nj fjalori, q prdoret kur thuhet se secili ka t drejtn t informohet. Por nga ana tjetr, tha ai, ka mjaft ankesa nga qytetar t
thjesht. Duke vlersuar rolin e medias n pasqyrimin dhe investigimin e shtjeve, kreu i shtetit theksoi se shpeshher, ne mendojm q futja e medias n disa shtje, t cilat konsiderohen pjes, atribut ekskluziv i administrats, mund t jet nj gj e dmshme, absolutisht. Un do ta konsideroja kt nj mekanizm komplementar, q aty ku institucionet publike, administrata nuk ka transparencn e duhur, sot mekanizmat n demokraci funksionojn t tilla, q ka mekanizma kontestator, q
futen n veprim pikrisht n funksion t qytetarve. Presidenti preferoi q diskutimin e tij n lidhje me t drejtn e prons t mos e linte thjesht n kuadrin e terminologjis, por n tryezn e seminarit ai solli shembuj konkret ku mungon kjo transparenc dhe nj rast konkret sht shtja e prons. N mjaft raste, qytetart jan t painformuar, nuk gjejn aksesin e duhur pr tu informuar, shpeshher kto veprime administrative edhe nga punonjs t rndomt t administrats bhen
n konspiracion pikrisht pr t realizuar qllime t errta t tjetrsimit t prons dhe n mjaft raste ky debat zhvillohet n media, theksoi ai. Pra, sht m i pranishm n media pikrisht pr shkak t mungess s plot t transparencs pr marrjen e informacionit sht shprehur Presidenti i Republiks. Duke dhn shembull personal, Topi theksoi se gjith kohs sht munduar t jet transparent dhe kt frym e ka futur edhe n institucionet q ai drejton si President i Republiks.
gjidhja e shtjes s prons nuk duhet konceptuar si monopol i asnj aktori politik. N kt konkluzion doli pak koh m par Presidenti i Nderit i Partis Republikane, Sabri Godo. N nj intervist pr gazetn Shqip, ai vlersoi se e djathta, t paktn deri n zgjedhje, duhet t ec me forc prpara n ato drejtime q sht zotuar. Ai prmendi rishikimin e abuzimeve q jan br me Ligjin 7501, rishikimin e abuzimeve me ish-tokat bujqsore. Godo nuk kurseu tonet e ashpra edhe n drejtim t vendosjes n eficenc t plot t institucioneve t kompensimit dhe kthimit t pronave. Qeveria s paku duhet t bj kto n rast se krkon q t djathtt t votojn pr t, insistoi Godo. Ai kmbnguli se kjo zgjidhje nuk mund t krkohet m brenda kabineteve qeveritare, por me nj konsultim t gjer dhe serioz t t gjitha palve t interesuara. Un nuk shoh deri tani asnj iniciativ parlamentare dhe asnj iniciativ t plot t qeveris pr ti dhn nj zgjidhje prfundimtare ksaj shtjeje, theksoi Godo.
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009
POLITIKE
reu i shtetit, Bamir Topi, s bashku me bashkshorten dhe dy vajzat e tij, aplikuan dje pran minibashkis nr.9 n Tiran pr kartn e re t identitetit. Kt moment, Presidenti e shfrytzoi pr tu br apel t gjith shqiptarve q t drejtohen pran zyrave t njsive t tyre vendore pr t marr n dor kt dokument. Letrnjoftimi sht mjaft i rndsishm pr integrimin e tyre, pasi kjo i bn t jen qytetar t denj t ardhshm t Evrops s Bashkuar, u shpreh Topi. Ai theksoi se pajisja me kartn e identitetit sht momenti m i rndsishm pr nj qytetar dhe besoj q nuk duhet t lidhet domosdoshmrisht vetm me aksesin pr t votuar. T jesh i identifikuar, nnvizoi Topi, t kesh kartn e identitetit, sigurisht nj kart me parametrat m t larta teknologjike, nj kart, e cila pranohet nga standardet e
tasit nuk duhet t shkojn pr tu pajisur me karta mbi bazn e detyrimit, u shpreh Presidenti Topi, por duhet ta bjn kt si nj nevoj e domosdoshme dhe e vullnetshme e vet qytetarit. Nuk ka gj m t rndsishme q do qytetar ta ndiej veten serioz dhe t identifikuar. Kjo
duhet t jet n t gjitha shtresat e popullsis, theksoi Topi. Sakaq, ai krkoi q edhe institucionet t bjn patjetr nj propagand n kt sens. Ndrsa partit politike, n vlersimin e Topit, nuk duhet ta shohin pajisjen me karta identiteti t qytetarve vetm n funksion t
dits s votimeve. Ajo sht nj dit shum e rndsishme, por qytetart duhet t sensibilizohen nga t gjitha partit politike q t jen t identifikuar, sepse sht nj proces q do ti shrbej institucioneve t Shqipris dhe imazhit t saj kudo n bot, insistoi Topi.
Prplasja
shteti, pushteti vendor n 11 njsi, ka gjetur 13265 emra ose 60 pr qind t lists q ka sjell Ministria e Brendshme, t cilt mungojn n kt list. N total, shtoi Brae, Ministra e Brendshme s bashku me pushtetin vendor kan evidentuar tashm si persona pa pasaport 35537 persona. N Kuov, Ministria e Brendshme ka sjell 6560 persona pa pasaport, pushteti vendor n vetm tri njsi vendore
Konsulli ek:
Topalli
asi vizituan qendrn e prodhimit t kartave t identitetit, konsujt e vendeve t Bashkimit Evropian n Tiran e vlersuan procesin, por u shprehn se sht ende hert t shpresojm se kjo do t zgjidh shtjen e vizave. Ky sht nj hap i rndsishm pr Shqiprin, por ju lutem, duhet t keni parasysh se kjo nuk do t thot q do njeri q sjell kt dokument apo pasaportn mund t marr nj viz, deklaroi konsulli ek n Tiran, Adam Pinos. Sakaq, zvendsministri i Brendshm, Ferdinand Poni, tha se kartat e reja jan nj dokument shum i sigurt dhe nj garanci e madhe pr lehtsimin e vizave. Prshtypja pr nj sistem solid e t integruar, pr standarde t siguris s dokumenteve dhe standardeve t larta t prodhimit, do t reflektohet n kancelarit e shteteve t Bashkimit Evropian dhe besoj se do t ket efekt edhe n shtjen e vizave, pohoi Poni. Ndrkoh, konsulli ek tha se shtjen e siguris s dokumentit duhet ta analizojn vetm ekspertt. Ne jemi diplomat dhe nuk mund t flasim pr kt, theksoi ai.
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009
POLITIKE
Ftess s kreut t PS-s i jan prgjigjur pozitivisht veterant, ish-ushtarakt, minatort dhe Konfederata e Sindikatave
Momenti
te n tavolin nn shoqrin e Vali Bizhgs, ndrsa Meta bashk me nj pjes t drejtuesve t partis diskutonte me kreun e PSv91. Pasi kan konsumuar kafen dhe bisedat, secili grup ka vijuar aktivitetin normal t dits. Shenj kjo q v n dukje edhe nj her ndarjen mes dy koalicioneve t s majts.
gjith prgjegjsit t marrin at q u takon. E, nga ana tjetr, shtoi ai, mund t mbyllet vetm kur t gjitha familjet e dmtuara t kthehen n normalitet. I pyetur pr protestn paralele t LSI-s, Rama
tha: Pr fat t keq, gjrat jan kshtu. Vija q ndan t shkuarn me t ardhmen, q ndan koalicionin e s shkuars me bashkimin e ri pr t ardhmen, sht e qart pr t gjith do dit e m shum.
Kreu i PSD-s, Sknder Gjinushi, u shpreh se i bashkohet protests q do t organizohet m 15 mars. Jemi para ndryshimit t madh dhe t gjith duhet ta kuptojn se duhet t kontribuojn n kt
ndryshim pr veten, pr gjith Shqiprin, pr t mos ndodhur m asnj Grdec tjetr, nnvizoi Gjinushi. Sakaq, kreu i G99-s tha se i kemi t gjitha arsyet jo vetm pr ta prkujtuar at dit, por edhe pr ti treguar do skeptiku, i cili thot kur do t jet dita q do t ngrihen kta njerz. E duam shum Shqiprin q ta lm n dor t Sali Berishs dhe Ilir Mets, tha ai, q t prsritet srish Grdeci. Prej kohsh kemi vendosur q data 15 mars t mbetet n kujtesn e t gjith banorve t asaj zone, n kujtim t atyre q kan humbur jetn, u shpreh Gzim Gjoni i shoqats Grdeci. Shoqata e Ushtarakve n Lirim, prmes Mehdi Pogaces, bri thirrje pr pjesmarrje n protest. Tragjedia e Grdecit sht nj tragjedi e madhe kombtare. Jan vrar njerz t pafajshm, pr interesa t ngushta t pushtetarve. U prdoren mjetet e lufts pr t vrar popullin pr prfitime personale, theksoi Rustem Pei nga Komiteti Kombtar i Veteranve. Prfaqsuesi i Sindikats s Minatorve, Fiqiri Xibri, nnvizoi se duhet t prkujtohet Grdeci, sepse kemi fituar veten ton, statusin pr t cilin po luftojm, kemi fituar harresn. Ti thrrasim ndrgjegjes son civile dhe kombtare, se jeta duhet t jet dika e garantuar, u shpreh Kol Nikolla nga Konfederata e Sindikatave. D. Malaj
Lohan-Bregu
Firmosja
zgjedhjet do ti fitoj ai bllok politik, i cili trheq n procesin e votimit m shum mbshtets se sa blloku tjetr, tha kreu i PSv91, Petro Koi. D.M.
META
Firmosja e sotme sht nj garanci shum e rndsishme pr fitoren e koalicionit ton n zgjedhjet e ardhshme
KOI
T gjith socialistt e vrtet kudo q t jen, m 28 qershor tu drejtohen pa ngurrim kutive t votimit
everia shqiptare, n marrveshje me delegacionin e komisionit vendosi t alokonte nj shum totale prej 3.1 milion euro pr Grdecin. Shuma e caktuar do t prdoret pr projektin e Rigjallrimit t infrastrukturs s Grdecit, me qllim rigjallrimin e zons s Grdecit, nprmjet ndrhyrjeve pr prmirsimin e infrastrukturs, t situats n shkolla dhe at mjedisore, duke siguruar lehtsirat e nevojshme pr kt zon t dmtuar. Shuma do t shkoj gjithashtu pr ndrtimin e nj shkolle t re, si dhe do t rindrtohen plotsisht rruga kryesore dhe rrugt e brendshme t fshatit Marqinet 1 dhe lagjes Llanaj. Granti pr Grdecin sht pjes e programit IPA pr vitin 2008, i cili kap shifrn e 60.9 milion eurove dhe q kryesisht shkojn n mbshtetje t procesit t integrimit t Shqipris n BE. Marrveshja pr ringritjen e Grdecit u firmos dje nga ministrja e Integrimit, Majlinda Bregu, dhe ambasadori i KE-s n Tiran. Gjat fjals s tij, ambasadori i Kshillit t Evrops n Tiran, Helmut Lohan, theksoi se KE-ja do ta ndihmoj Shqiprin n dy drejtime, s pari pr antarsimin e vendit n Bashkimin Evropian dhe s dyti pr t investuar n rindrtimin e Grdecit. Sipas Lohan, marrveshja pr Grdecin sht e veant, pasi aty do t ngrihen laborator, t cilt do t matin ajrin dhe do t monitorojn kushtet mjedisore, fondi pr t cilin do t jepet nga KE-ja. Kjo marrveshje vjen si reagim ndaj tragjedis, tha ambasadori i KEs, duke shtuar se ngjarja n Grdec ishte katastrofike.
Takimi
M
Vizita
ryeministri Berisha u nis dje pr nj vizit zyrtare dyditore n Katar, me ftes t Kryeministrit t Katarit Sheikh Hamad bin Jassem bin Jabr Al Thani. N kt qndrim, Kryeministri shoqrohet nga ministri i Financave, Ridvan Bode. Gjat takimeve n Katar, Kryeministri Berisha do t pritet nga Emiri i Katarit, Sheikh Hamad bin Khalifa Al Thani dhe nga Kryeministri i Katarit, Sheikh Hamad bin Jassem bin Jabr Al Thani. Pas bisedimeve, midis t dyja palve do t nnshkruhet nj marrveshje pr sigurin e investimeve. Gjithashtu, Kryeministri Berisha do t zhvilloj disa takime me biznesmen nga Katari dhe do t pritet nga Presidenti i Shoqats s Biznesit t Katarit z. Isa abu Isa.
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009
EKONOMI
veprim q u konsiderua nga opozita si mendjelehtsi dhe proces i korruptuar. Vendimi i para dy ditve i qeveris shqiptare ka ulur me m shum se 50 pr qind vlern e Operatorit t Shprndarjes. Borxhet i kalojn KESH sh.a., asetet i kalohen OSSH dhe kshtu me radh ulen dhe detyrimet e OSSH, - deklaroi Andis Harasani, ish-drejtor i KESH-it dhe antar i Parlamentit pr opozitn. Gjiganti i Evrops Lindore dhe Juglindore pr energjin elektrike CEZ nga Republika eke ofroi 102 milion
euro pr 76 pr qind t aksioneve pr OSSH-n n shtator t vitit t kaluar, n fund t nj tenderi ku rezultoi oferta e vetme. CEZ mori prsipr edhe mbulimet e borxheve t OSSH me vler rreth 150 milion euro, si dhe detyrimin pr t investuar 200 milion euro n katr vitet e ardhshme. Ndryshime t shumshta ligjore para tenderit i dhan mundsi qeveris t vijonte bisedimet dhe t ndryshonte thelbin e rezultatit t tenderit, pasi t ishte mbyllur ligjrisht. Ndryshimet e fundit n bilanc uln borxhet e OSSH n masn 38 milion euro, ndrsa
anuluan detyrimet q kjo kompani i kishte ndaj KESH dhe OTS. Edhe Fondi Monetar Ndrkombtar sht ankuar n lidhje me privatizimin e OSSH: Ka nj pranim t heshtur pr t transferuar humbjet te KESH-i, me qllim q t mos rritet mimi i dritave, - tha FMN n nj raport mbi Shqiprin, duke kujtuar se zgjedhjet sjellin rrezik pr stabilitetin n rastin e Shqipris. Qeveria nuk dshiron t rris mimin e dritave kt vit pr shkak t zgjedhjeve. Ajo ka deklaruar se ndryshimet n mim do t bhen n vitin 2010. Gj. Erebara
isa ekspert nga tregu i pronave t paluajtshme replikuan dje n distanc me qeverin mbi mimet n tregun e apartamenteve. Sipas tyre, disa masa administrative n fushn e taksave pengojn seriozisht uljen e mtejshme t mimeve t apartamenteve n Shqipri pr shkak se shoqrohen me kosto t paqena skale. T dieln, Ministria e Punve Publike dhe Transportit deklaroi se ndrtuesit duhet t rishikojn normat e tyre t timit n tregun e apartamenteve para se t krkojn ndihm nga qeveria. Sipas ministris, kompanit ndrtuese kan norma fitimi shum t larta dhe nuk mund t flitet pr kriz pr sa koh ndrtuesit jan ende n gjendje t mbajn mime t larta dhe t paprballueshme nga konsumatori i mesm, pavarsisht se kan mbi 4 mij apartamente t prfunduara, por t pashitura. Vet ndrtuesit pranojn se mimet jan shum t larta, por justikohen me faktin se mimet i prcakton tregu dhe se mimet e apartamenteve n t gjith vendin kan rn ndjeshm. N disa zona, mimet jan ulur me 200 apo 300 euro pr metr katror, ndrsa disa kompani shpresojn se mimet do t stabilizohen n rreth 400 euro pr metr katror. Por rnia e mtejshme e mimeve kushtzohet edhe nga disa rregulla skale q jan hartuar n kohn kur tregu ishte n ditn m t mir dhe nuk jan rishikuar, pavarsisht
rnies s vrejtur gjat muajve t fundit. mimet referuese Kompanit e ndrtimit n Shqipri paguajn taksa mbi mime t prcaktuara nga qeveria n t gjitha hallkat e tregut, nga kostoja e materialeve t ndrtimit deri te mimi final. Ndrtuesit paguajn TVSH t inkorporuar pr do metr katror t ndrtuar me mim ligjor prej 30 mij leksh. Ky mim u rrit pr her t fundit n vitin e kaluar, kur gjithka ishte n rritje. Prgjysmimi i mimeve
mbi lndt e para, nga hekuri te imentoja, nuk jan pasqyruar n koston zyrtare t ndrtimit, - thon ekspertt. Kostoja minimale skale n sektorin e ndrtimit bazohej dikur te nj studim periodik i Institutit t Statistikave, por m von, u vendos nga Ministria e Financave pa marr parasysh koston e vlersuar nga INSTAT. Kompanit e ndrtimit paguajn 20 pr qind t Tatimit mbi Vlern e Shtuar n Shqipri pavarsisht se realizojn 10 pr qind t Prodhimit t Brendshm Bruto, si pasoj e praktikave t taksave referuese.
Q prej pes vjetsh, qeveria ka vendosur edhe nj hart mimesh pr apartamentet dhe dyqanet. mimet e prcaktu-
ara pr Tirann u freskuan pr her t fundit vitin e kaluar dhe variuan nga 600 n 1200 euro pr metr katror. Pr t gjith
Afrofe
Taksat problematike
Shitja e apartamenteve n t gjith Shqiprin ka mime referuese t prcaktuara nga administrata tatimore Kompanive t ndrtimit u jan vendosur norma referuese pr timet q realizojn pr do metr katror apartament t shitur Pronat q shiten nga individt kan gjithashtu mime referuese t prcaktuara nga qeveria, gj q rrit articialisht koston e transaksionit dhe ul gatishmrin e njerzve pr t shitur apartamente Kostoja minimale skale n ndrtim, mbi t ciln paguhet TVSH, sht m e lart sesa kostoja reale e vlersuar nga INSTAT T gjitha mimet referuese, prve tendencs favorizuese ndaj disa kompanive, nuk reektojn ndryshimet n treg Ndrtuesit thon se tatimet kan lluar t zbatojn mime referuese pr nj pafundsi mallrash dhe shrbimesh n t gjitha segmentet
Tirann, kto mime nuk jan m t vlefshme pr shkak se kan psuar rnie, por prball tatimeve, kto jan mimet mbi t cilat paguhen taksat. Qeveria ka vendosur edhe mime reference pr normat e fitimit pr metr katror nga shitja e apartamenteve t reja, t cilat prdoren pr prcaktimin e tatimit mbi timin. Pr m tepr, gjat vitit t kaluar, sht vendosur nj taks e re pr transferimin e pronsis n masn 9 pr qind t vlers s baness q shitet pr her t par ose n masn 9 pr qind t timit t realizuar pr banesn e shitur pr her t dyt. Si rregull, tatimet nuk e konceptojn dot shitjen e nj apartamenti me mim m t lir nga ai i blerjes. Sipas mimeve referuese, kjo gj nuk mund t ndodh. Prve pasojs psikologjike q ka n treg mimi referenc i prcaktuar nga qeveria, si te shitsi, ashtu edhe te blersi, kostoja skale q shoqron pafundsin e mimeve referuese e bn t vshtir uljen e mtejshme t mimeve n tregun e apartamenteve.
Breaking views
- thuhet n raport. Vetm nj pjes e vogl e vendeve t varfra kan aftsin pr t prballuar rnien ekonomike. Ne kemi nevoj pr investime n siguri shoqrore, infrastruktur dhe kompani t vogla pr t krijuar vende pune dhe pr t shmangur kryengritjet politike, deklaroi presidenti i Banks Botrore, Robert Zoellick. Nj jav m par, FMN njoftoi se ka identikuar katr rrug prmes t cilave kriza do t godas vende si Shqipria: Remitanca m t ulta, volum tregtie m i vogl, investime m t pakta dhe akses m t ult n tregjet ndrkombtare t paras. T gjitha kto fenomene kan prekur sakaq edhe Shqiprin: Remitancat psuan rnie pr her t par n shum vite n tremujorin e fundit 08, volumi tregtar i vendit ra me 10 pr qind n janar ndrsa qeveria nuk ishte n gjendje t merrte nj kredi prej 300 milion eurosh q pati krkuar n tregun ndrkombtar.
Qeveria shqiptare i ka injoruar kto analiza duke vlersuar se ndikimi i tyre n Shqipri sht i vogl. Ka shum zyra t FMN-s q bjn studime, - deklaroi ministri i Financave, Ridvan Bode.Por zyra me t ciln ne bashkpunojm, zyra e Gerwin Bell, ka nj opinion pozitiv pr t ardhmen ekonomike t vendit. Qeveria ka programuar rritje ekonomike prej 5.5 prqindsh pr kt vit, dukshm m i lart sesa parashikimi i FMN-s. Pranimi i vshtirsive t sjella nga kriza sht kthyer n nj debat politik n Shqipri, ku t dyja palt prpiqen t tojn kapital politik n pritje t zgjedhjeve t qershorit, ndrsa idet konkrete se far mund t bhet n nj situat t till nuk gjenden asgjkundi. Qeveria duket se ka shum pak hapsir pr t lvizur n nj situat t till, pr shkak se buxheti i shtetit dominohet nga shpenzimet pr paga e pensione, ndrsa investimet jan prqendruar n vetm nj projekt.
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009
POLITIKE OPINION
EDUART GJOKUTAJ
o, sht e vrtet! TVSH-ja sht e thjesht, me kosto t lir pr tu mbledhur, pasi nuk ka kompleksitet n funksionimin e saj. Ajo e paraqet strukturn e mimit me nj transparenc t lart, gj q inkurajon efektivitetin ekonomik. Vlera e Shtuar n vetvete nuk sht tjetr vese shuma e gjith pagave, interesave t paguara pr kapitalin e vn n pun, qirat e ndryshme t paguara pr pronn e shfrytzuar, si dhe fitimi q rezulton nga aktiviteti. T katr kto elemente, t shprndara n mnyr jouniforme te tatimpaguesit, prbjn at q quhet Vler e Shtuar. Informacioni prej shum administratave ka treguar se ky lloj tatimi garanton m shum t ardhura tatimore n buxhetin e shtetit dhe ndikon m pak n zinxhirin e aktiviteteve ekonomike. TVSH-ja n konflikt interesi Nj sistem ideal i TVSH-s sht ai q bazohet vetm mbi nj shkall tatimi, pa prjashtuar asnj sektor ekonomik, neutralitet n aplikim dhe i barabart mbi t gjith pjesmarrsit n skem. Por, jeta e prditshme nuk sht ideale dhe mbi t gjitha sht e populluar nga evador, si dhe nga politikant e interesat e tyre personale. N komunitetin fiskal ka nj hezitim pr efektivitetin e TVSH-s n lidhje me propozimin e diferencimit t shkallve t TVSH-s, duke zgjeruar edhe bazn e tatueshme. Megjithse do ide e hedhur ka edhe argumentet e saj, ende ky debat i rndsishm dhe me efekte sht i padiskutuar si duhet n grupet e interesit pr t llogaritur rezultanten nga efektet pozitive dhe negative q do t bjer ky aplikim. N nj sistem TVSH-je me disa shkall sht e leht t bhet deklarim fals pr nj grup t mallrave, apo shrbimeve q jan pjes e skems me shkall t reduktuar. N kt rast, skema antievazion (krahasimi i hyrjeve me daljet) rrezikon t mos dalloj asnj gjurm t dyshimt. Ndryshimi i shkallve t TVSH-s jep ndikime q shkaktojn konflikt interesi. Pavarsisht se nprmjet politiks tatimore do qeveri krkon t zhvilloj edhe politikn sociale, nuk sht e thn se
APLIKIMI I NJ MEKANIZMI T RI T FUNKSIONIMIT T TVSH-s KRKON T PREZANTOHEN SA M SHUM OPINIONE ME SENS KRITIK, PR T KONKLUDUAR N NJ QLLIM FINAL, Q PRMBUSH SI OBJEKTIVAT BUXHETORE T QEVERIS, PO ASHTU EDHE KRKESAT E QYTETARVE N ROLIN E KLIENTIT
vend. N vitin fiskal 2008, pr t mbledhur 1 lek TVSH, pr administratn ka kushtuar 6 qindarka, apo 2.02% kosto. Ndrkoh, kjo kosto e mbledhjes s TVSH-s, p.sh. n Belgjik, ishte 1.2%, n nj mesatare evropiane q shkon afr 0.6%. Ky tregues do t thot se TVSH-ja n fund t fundit nuk ka nj kosto t lart pr administratn fiskale, madje n raport dhe me tatimet e tjera. Por, far sht e mir pr qeverin nuk sht domosdoshmrisht e till dhe pr tatimpaguesit. sht fakt, q n vendin ton 10% e tatimpaguesve n total paguajn 80% t tatimeve n buxhetin e shtetit. N Britanin e Madhe po kshtu, 10% e bizneseve paguajn 70% t tatimeve. Shembuj t ngjashm ka n do vend. Kostoja e mirkuptimit midis tatimpaguesve dhe administrats sht nj tregues q e konfirmon kt argument. Kostoja e mirkuptimit sht m e lart n vendet e pazhvilluara dhe m e ult n vendet e zhvilluara ekonomikisht. Ajo sht e ndryshme edhe midis segmenteve t biznesit, duke rnduar m shum pr bizneset me qarkullim t vogl dhe m pak pr ato me qarkullim t madh. Kjo kosto llogaritet t jet mesatarisht 40 her m e lart pr bizneset me qarkullim t vogl n raport me tregtart e prodhuesit e mdhenj. N kt aspekt sht e pashmangshme prjashtimi i biznesit t vogl nga skema e TVSHs. Por, ktu flasim pr ata q jan realisht biznes i vogl dhe jo ata q vrejm nga praktika shqiptare e t ashtuquajturve biznes i vogl i ktyre 18 viteve. Aktualisht, 75% e numrit total t tatimpaguesve jan pjes e kategoris s biznesit t vogl. Nse nga numri total i tatimpaguesve, volumi i pjesmarrjes s biznesit t vogl zbret n 50%, ather
kostoja e mbledhjes s TVSH-s prllogaritet t shkoj n 15%. Ndrsa t ardhurat mund t rriten deri n 10% nga ky kontingjent tatimpaguesish prej 25% q hyjn rishtazi n skemn e TVSH-s. Megjithat, bizneset e vogla e paguajn TVSH-n n rolin e konsumatorit, pasi gjith furnizimet kryesore t tyre ata i marrin me fatura me TVSH nga tatimpagues, q jan pjes e skems s TVSH-s. Shum nga ata do t kishin m tepr interes t regjistroheshin n TVSH, n rast se do t kishte nj mirkuptim ndryshe t TVSH-s dhe nj administrim m t fort t skems nga shteti. Ky ende mbetet nj handikap dhe njkohsisht edhe sfid pr strukturat tatimore, pasi zvoglon n mas t konsiderueshme produktivitetin tatimor. TVSH-ja lufton ekonomin joformale Ekonomia joformale e ka nj kundrshtar t deklaruar, TVSH-n. Pr ta luftuar sa m efektivisht gjithsesi duhet t dim se si sht kundrshtari. Ky krah ilegal i ekonomis prbhet nga tri elemente: 1. Transaksionet e padeklaruara t mallrave dhe shrbimeve q jan pjes e sistemit ligjor; 2. Transaksionet e padeklaruara t mallrave dhe shrbimeve kontraband; 3. Pastrimi i parave n aktivitete ligjore. N rastin e planifikimit t ndonj biznesi pr qllime evazioni, pr ti shptuar pagess s TVSH-s mbi nj produkt apo shrbim nevojitet bashkpunimi i disa klientve, furnizuesve dhe konsumatorve. Nj skem e till evazioni sht shum me rrezik. Pikrisht, vendosja e TVSH-s n do faz dhe cikl prodhimi e qarkullimi e bn t rrezikshm kt plan evazioni. Natyrisht q rastet nuk prbjn fenomene, por vshtirsia n administrim do t bhet edhe m e madhe se sht aktualisht, me futjen e ekonomis n ekonomin evropiane dhe m tej globale. Aplikimi i nj mekanizmi t ri t funksionimit t TVSH-s krkon t prezantohen sa m shum opinione me sens kritik, pr t konkluduar n nj qllim final, q prmbush si objektivat buxhetore t qeveris, po ashtu edhe krkesat e qytetarve n rolin e klientit.
Rregullat pr botn e re
illimisht ishte vet evenimenti. do kriz e mparshme ekonomike sht trajtuar m par nga FMN-ja, Banka Botrore, apo G7-a, q m von u b G8-a. Por ksaj radhe, djemt e mdhenj kuptuan se nuk mund t merreshin vetm me problemet dhe u duhej t prfshinin n valle edhe tregjet n zhvillim t bots. Pr nj reagim efektiv n nj ekonomi globale, gjith lojtart kryesor t bots duhej t merrnin pjes. Pr t ofruar para cash (n dor), vendet si Kina dhe Arabia Saudite ishin thelbsor. Sigurisht, jo do gj ka ndryshuar. Takimi u mbajt srish n Uashington dhe Presidenti i athershm, George W. Bush, pati rastin t luante nj rol ky n prcaktimin e axhends. Amerika ka marrdhnie vitale me vende kye si Kina, Japonia dhe Arabia Saudite, si dhe lidhje t mira me aleat t vjetr, si Britania, Franca e Gjermania. Dukej krejtsisht e mundshme q ky grup m i gjer dhe m prfaqsues kombesh t mund t bnte nj koordinim politikash t nevojshm pr zgjidhjen e krizs. Kshtu, sht nj bot e re, por jo domosdoshmrisht nj bot nga ku Amerika sht prjashtuar, e as nj vend ku veprimet e prbashkta jan t pamundura. Historiant ndoshta do ta rishikojn krizn pas disa kohsh dhe ta shohin at si t shkaktuar nga suksesi. Mund t duket e uditshme t thuash nj gj t till pr ngjarjet e karakterizuara nga paniku, rritja e avasht dhe rnia e tregjeve t burss. Por duhen marr n konsiderat kushtet q krijuan nj gjendje t till. N dy dekadat e kaluara, bota ka gzuar stabilitet politik, inflacion t ult dhe nj zgjerim masiv t ekonomis globale me rreth 3 miliard njerz. Vendet n gjith planetin u rritn n nivele t larta dhe u zgjeruan me katr pr qind, apo m shum n vitin 2006 dhe 2007. Luftrat, konfliktet civile dhe terrorizmi shkaktuan m pak trazira politike nga sa kishin
shkaktuar n dekada t tra, apo edhe n shekuj. T gjitha kto krijuan probleme t reja. Disa vende u zhvilluan m shum n fuqi dhe burime, apo u bn m t sigurta e nacionaliste. Hyrja e Iranit dhe Venezuels n skenn botrore dhe Rusia e gjallruar, ishin produkt i rritjes s nafts. N botn e ekonomis, prosperiteti dhe inflacioni i ult ndrsyen dy forca masive. E para ishte kredia e lir dhe e dyta, rezervat e gjera t reja t kapitalit. Tepricat e kursimeve u grumbulluan n ekonomit e reja t Azis, n nj shkall q nuk ishte par n histori. N nj shkall t caktuar problemi sht se SHBA-ja dhe disa ekonomi perndimore konsumuan shum m shum sesa prodhonin dhe e mbylln diferencn duke marr hua. Por, nse Amerika e tejkaloi me shpenzimet, Azia e
noj rniet ekonomike q ishin rutin n shekullin XIX. Gjatsia mesatare e nj krize ndrmjet vitit 18541919 ishte deri n 22 muaj. N dy dekadat e fundit, n kontrast, rniet e ekonomike kan pasur nj gjatsi rreth tet muaj dhe ndrmjet krizave ka pasur t paktn 100 muaj. N kto ndryshime kan kontribuar shum faktor, por shpjegim kryesor jan politikat fiskale dhe monetare t Uashingtonit. Sigurisht, industria financiare - qendra e krizs aktuale - sht jo e zakonshme, pr t mos thn unike, meq sht gjaku i ekonomis. Si rezultat, duhet t monitorohet me kujdes. Thuajse n t gjitha krizat financiare t 30 viteve t fundit, qeveris i sht dashur t ndrhyj. Dhe deri m sot ia ka dal. Kjo ndrhyrje a na kthen n
Aktiviteti social dhe ekonomik sht global, por fuqia politike sht lokale. Problemet ekonomike sociale dhe politike mund ti kalojn kufijt, por zgjidhjet ndodhen n qeverit vendase, t cilat e ruajn me xhelozi sovranitetin e tyre. Terrorizmi, krizat financiare, smundjet ngjitse, energjia, siguria dhe gjith kto sfida krkojn reagime t koordinuara dhe n disa raste, institucione q mund ti zbatojn ato
tejkaloi me kursimet. Gjith ato kursime, rreth 10 bilion dollar, duhej t shkonin diku dhe pr dy dekada pjesa m e madhe e tyre u kanalizua drejt SHBA-s, q u konsiderua, n mnyr disi t justifikuar, si vendi m i sigurt dhe m i mir pr t investuar. Kjo bri q kredit t jepeshin leht dhe t krijoheshin flluska t shumta n SHBA, n aksionet e teknologjis, prona dhe burs. Sidoqoft, edhe pse duket keq, kriza financiare do t prfundoj nj dit. Nuk dihet se kur, por kombinimi i ndrhyrjeve t qeverive do t funksionoj eventualisht. Kjo pr arsye se qeverit jan m t forta se tregjet. Ato mund t mbyllin tregjet, mund t shtetzojn firmat dhe t krijojn rregulla t reja. Dhe Uashingtoni ka nj fuqi tjetr unike: mund t shtyp para. Ndrhyrja e qeveris e ka stabilizuar kapitalizmin m prpara. Asnj qeveri moderne nuk mund t prasocializm, apo n nj ekonomi m t vjetr t przier? Para 35 vitesh, qeverit n shum vende kontrollonin vlern e valuts s tyre kombtare. Ato kishin n pronsi kompanit e elikut, ato t makinave, kompanit e telefonave dhe bankat. Ato prcaktonin mimet e biletave, t telefonatave, t komisioneve t burss dhe imentos. Tarifat n botn e industrializuar ishin shum her m t larta nga sa jan sot. A mendon dikush se po kthehemi n kt epok? A mendon dikush se qeverit do t ishin m t afta t ken n pronsi dhe do drejtojn ekonomit, si kan qen m prpara? Do t ket nj rikthim rregullash. Por rregullat nuk jan socializm. Kapitalizmi sht tashm nj fenomen global. Ai po fuqizohet nga veprimet e kompanive dhe qeverive, si dhe individve n t gjith botn. E, n krkim
t rritjes dhe standardeve m t larta t jetess, vendet do t vazhdojn t prdorin tregjet e lira dhe tregtin e lir pr t fuqizuar rritjen e tyre. Problemi real, me t cilin prballemi sot, nuk sht kriza e kapitalizmit. sht kriza e globalizmit. Bota e re po hyn n sken dhe nuk ka n plan t largohet. Ne nuk do t kthehemi n nj sistem t dominuar nga nj dor vendesh rreth Atlantikut Verior. Faktort q fuqizojn rritjen e ekonomis globale dhe t pjess tjetr jan forca t strukturuara, q kan funksionuar prej dekadash. Ato nuk jan jetshkurtra dhe nuk do zhduken prball nj krize financiare. Ato do t durojn dhe gjat procesit do t zhvendosin fuqin nga qendrat e stabilizuara n Perndim. Analistt tremben se rnia e menjhershme, q erdhi si pasoj e krizs s kredive, mund t jet edhe m e fort se Depresioni i Madh n fillim t viteve 30 dhe q shkaktoi stanjacion global. Ekonomia kineze mbetet nj e pesta e mass s Ameriks dhe ushtria e saj sht akoma m e vogl. Shum fuqi t mdha ndajn disa interesa themelore dhe ideale me SHBA-n. Rreziku kryesor sht se Uashingtoni do t luaj n mnyr t tepruar, duke u prpjekur t drejtoj vendet e tjera drejt balancs. Menaxhimi i fuqis ushtarake dhe politike amerikane mbetet detyra e vetme dhe m kryesore pr stabilitetin global. SHBA-ja duhet t ofroj rregulla, institucione dhe shrbime pr t zgjidhjen e problemeve madhore globale. Aktiviteti social dhe ekonomik sht global, por fuqia politike sht lokale. Problemet ekonomike sociale dhe politike mund ti kalojn kufijt, por zgjidhjet ndodhen n qeverit vendase, t cilat e ruajn me xhelozi sovranitetin e tyre. Terrorizmi, krizat financiare, smundjet ngjitse, energjia, siguria dhe gjith kto sfida krkojn reagime t koordinuara dhe n disa raste, institucione q mund ti zbatojn ato. Marr nga Newsweek
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009
POLITIKE OPINION
ANDREA STEFANI
uk prbn nj sekret fakti i hidhur q, t fuqishmit e politiks n Shqipri, i kan shtrir metastazat e tyre n thuajse t gjitha institucionet e pavarura. Por do t ishte tmerrsisht shqetsuese, nse provohet se ata kan arritur t influencojn, n prapasken, edhe vendimmarrjen e institucioneve botrisht t pavarura, si Komisioni i Venecias. Alarmi lind natyrshm pas transmetimit nga Top Channel t nj lajmi, q pretendon shpalljen nga Komisioni i Venecias si jokushtetuese t nj krkese pr t organizuar referendum lidhur me amendamentet e Kushtetuts t realizuara m 21 prill. Krkesa e br nga nj grup nismtarsh, t grupuar rreth Komitetit pr Mbrojtjen e Kushtetuts, sht ende n proces gjykimi nga Gjykata Kushtetuese. Dhe sht kjo e fundit q rezulton se i ka krkuar nj opinion Komisionit t Venecias pr kt shtje mjaft t debatuar dhe me ndjeshmri t lart politike edhe pr zgjedhjet q afrojn. Por Komisioni nuk e ka adoptuar ende nj opinion t till dhe prandaj, lajmi i transmetuar nga Top Channel, ngre pikpyetje mbi pavarsin dhe punn e pandikuar nga faktor jasht Komisionit, t tre ekspertve t ngarkuar pr draft-raportet mbi kushtetutshmrin e referendumit. Pr kt shkak, Komiteti pr Mbrojtjen e Kushtetuts, n pritje t nj reagimi nga Komisioni i Venecias, sapo i ka drguar edhe nj letr sekretarit t ktij institucioni, Gianni Buquicchio. * * * Nse do t klikosh n faqen e internetit t Komisionit t Venecias, do t msosh se ai do t mblidhet n nj sesion plenar pas pak ditsh, m 13-14 mars. Pr sa i takon Shqipris, Komisioni pritet t zyrtarizoj nj opinion lidhur me referendumin pr amendamentet e Kushtetuts, vetm pasi t diskutoj dhe dialogoj mbi tri raportet e drguar nga tre ekspert, t ngarkuar pr t dhn mendimin e tyre mbi shtjen, n mnyr t pavarur nga njri-tjetri. Kjo presupozon se ata duhet t prpunojn mendimin e tyre, aq m tepr n pavarsi nga aktort shqiptar (si Komiteti pr Mbrojtjen e Kushtetuts, partit politike LSI, PS, PD, LZHK, lvizja Mjaft etj.), q kan shfaqur interes pr shtjen n fjal. Asnj nga aktort q mbshtesin nj referendum dhe votim nga populli pr amendimet e bra nga PSPD, nuk sht kontaktuar nga Komisioni i Venecias. Por ndrkoh msohet se, t tjer aktor politik shqiptar ose joshqiptar, paskan dijeni pr prmbajtjen e raporteve t tre ekspertve q (mos vall
NSE VRTET GJYKATA KUSHTETUESE, DHE AQ M TEPR NDONJ NGA FORCAT E TJERA POLITIKE, SI PS APO PD, T POZICIONUARA KUNDR REFERENDUMIT, JAN INFORMUAR N AVANC PR MENDIMET E EKSPERTVE, MADJE EDHE M PRPARA SE VET SESIONI I KOMISIONIT T VENECIAS, ATHER ASGJ NUK T PENGON T DYSHOSH JO VETM PR KAQ, POR EDHE PR BASHKPUNIM MJAFT KOMPROMETUES T KTYRE AKTORVE ME T TRE EKSPERTT
at n projekte nga m t ndryshmet. Burimi konfidencial pr median mund t ken qen edhe prfaqsues t institucioneve ndrkombtare n Tiran, q, pr shkaqe ende t pasqaruara publikisht, jan shfaqur jokritik me amendimin e Kushtetuts m 21 prill dhe, po pr kto shkaqe t mbetura n errsir, joentuziast pr nj referendum popullor lidhur me to. Ose ka t ngjar q informacioni konfidencial mund t ket rrjedhur nga ndrkombtart te partit politike (PSPD?), q kan kauz t prbashkt me ta lidhur me amendamentet apo referendumin. Por nse vrtet Gjykata Kushtetuese, dhe aq m tepr ndonj nga forcat e tjera politike, si PS apo PD, t pozicionuara kundr referendumit, jan informuar n avanc pr mendimet e ekspertve, madje edhe m prpara se vet sesioni i Komisionit t Venecias, ather asgj nuk t pengon t dyshosh jo vetm pr kaq, por edhe pr bashkpunim mjaft komprometues t ktyre aktorve me t tre ekspertt. N nj rast t till, profesionalizmi i Komisionit t Venecias n elaborimin e shtjes s referendumit pr amendimet e Kushtetuts, do t vihej n dyshim si rrallher dhe sesioni q pritet t mblidhet kt jav do t ishte thellsisht i paragjykuar. Sepse, mos vall do t aprovoj nj opinion q sht vulosur paraprakisht? Kshtu, ndonse i ka br politikant kundrshtar t referendumit t frkojn barkun, lajmi i dhn nga Top Channel, edhe pse me mjaft pasaktsi, ka ngritur si padashur, siparin e nj prapaskene mjaft t errt me fije t shumta komprometuese. Mos jemi n pragun e nj skandali t ri korruptiv t politiks, kt her me zgjatime deri prtej Adriatikut? * * * I famshm pr opinionet e pavarura n kshillimin e demokracive t reja n tranzicion, Komisioni i Venecias nuk jep direktiva dhe i ndrton opinionet e tij nprmjet nj procesi t hapur dialogimi me t gjith aktort e interesuar pr nj shtje. sht n traditn e tij q pr shtje shum t rndsishme si kjo e referen-
dumit pr amendamentet e Kushtetuts, t drgoj dhe grupe pune n vendin e interesuar, t cilt kontaktojn faktort q prplasen pr shtjen n fjal. Dhe sht mbledhja e t gjitha opinioneve kundrshtuese, si dhe ballafaqimi i tyre me parimet e demokracis, q sht br dhe lnda e par pr objektivitetin aq t famshm t Komisionit t Venecias. Por duket se n rastin e shtjes s referendumit (madje edhe n at t opinionit pr amendimet kushtetuese) kjo tradit nuk sht respektuar. Ose sht respektuar n mnyr t njanshme. Sepse askush nga Komisioni i Venecias nuk ka kontaktuar Komitetin e Mbrojtjes s Kushtetuts, ose LSI-n, ose lvizjen Mjaft apo t tjer faktor q kan mbshtetur iden e referendumit. Pr t gjitha kto dyshime q lindin nga lajmi i publikuar n Top Channel, kryetari i Komitetit pr Mbrojtjen e Kushtetuts, Artur Zheji, i ka drguar nj letr sekretarit t Komisionit t Venecias, Gianni Buquicchi, ku ndr t tjera, i krkon prgnjeshtrimin e lajmit mbi prmbajtjen e nj opinioni q Komisioni i Venecias nuk e ka adoptuar ende, si dhe q ti krijohej Komitetit t Mbrojtjes s Kushtetuts mundsia ti parashtronte Komisionit pikpamjet e veta pr referendumin n fjal, para se Komisioni t arrinte n nj opinion. * * * Ndrkaq, lajmi se sipas Komisionit t Venecias amendamentet kushtetuese t miratuara me konsensus nga demokratt dhe socialistt, m 21 prill 2008, ishin n prputhje me standardet ndrkombtare nuk sht i sakt. Komisioni e ka dhn me koh opinionin pr amendamentet dhe ato nuk kan qen t fshehura askund. Komisioni i Venecias ka pasur rezerva, q jan br me koh publike edhe n median shqiptare, pr nj pjes t amendamenteve, prandaj edhe n konkluzionet e opinionit t tij thuhet: Amendamentet e Kushtetuts t realizuara n Prill 2008 jan prgjithsisht n linj me standardet evropiane por kjo nuk mund t thuhet pr amendamentet e neneve 104 mbi votbesimin dhe 149 mbi Prokurorin e Prgjithshm. Amendamenti i fundit sht, me keqardhje nj hap prapa, dhe e bn kt institucion m pak t pavarur. T gjitha rezervat e Komisionit t Venecias brendashkruhen te vlersimi q i cilson prgjithsisht n prputhje me standardet evropiane. Dhe sht nj term q prgjithsisht ndan, ndonse me shum takt, por thelbsisht, standardin nga jostandardi. E megjithat, kjo sht nj tjetr tem e gjer, q nuk i ka shptuar ende debatit dhe nuk mund t prmbyllet me nj lajm.
Nj ministr q funksionon n kundrshtim me t gjitha rregullat dhe ligjet sht m shum i dmshm se sa i dobishm. Pavarsisht megalomanis s tij se ai ka br shum pr kt vend dhe se shoqria shqiptare ka humbur nj diamant me shuarjen e yllit
ur, pas 24 orsh nga publikimi i skandalit seksual, me telefon t mbyllur, ish-ministri Ylli Pango u fut pa ftuar n emisionin Opinion, prve habis pr guximin e tij, mendova q kontributi i tij i duhej ksaj historie. Sepse n fund t fundit, sht prfshirja n histori edhe e personit q akuzohet (me kt nuk dua t them q duhet ta kishte br emisioni Fiks Fare duke u nisur nga standardi klasik i profesionit, q sht balancimi apo objektiviteti). Por profesor Pango q at nat, dhe me nj spirale rritse sa her q jep intervista pr veten e vet pos t tjerave (munges sinqeriteti, paturpsi etj.) demonstron nj arroganc dhe cinizm (kur ka mundsi) ndaj bashkbiseduesit, medias n prgjithsi dhe televizionit Top Channel n veanti. Gjat gjith kohs, Pango krkon t vetdeklarohet si viktim e nj skenari
t hartuar nga miku i tij 30-vjear, Filip akuli. Pr emisionin Fiks Fare t drejtuar nga kolegt akuli, Shkurti dhe Haxhiaj, kam edhe un rezerva lidhur me standardet etike dhe profesionale t funksionimit t ktij emisioni, pr produktet e gatshme q ata editojn, pr njjtsimin e misionit dhe t metodologjis s tyre me at t policis. Por, realizimi i ktyre standardeve nuk mund t krkohen nga profesor Pango, e ca m pak cenimi i tyre t shrbej si fije kashte pr t shptuar Pangon nga mbytja. Me logjikn e profesorit, trafikantt e drogs (apo ata t armve) duhet t lirohen, nse jan zbuluar sepse nj agjent policie sht konvertuar n blers ose shits i drogs (ose armve). Shyqyr q gjykatsit nuk ecin me parimin e Pangos. Ish-ministri Pango nuk lahet nga gjynahet e tij, morale, etike, administrative dhe ligjore, edhe nse vajza kishte shkuar me (pa) dekolte n viln e
tij. As edhe nse ajo e ka telefonuar n orn 9 t darks. As edhe nse e njihte m par. Sepse ishministri ka abuzuar me detyrn kur emron n pun duke shkelur ligjin pr shrbimin civil. Ishministri ka shkelur ligjin e konfliktit t interesit, kur n shoqatn q e mban me fondet q siguron si ministr ka vendosur mbesn e tij. Ish-ministri duhet t prgjigjet q provokon vajzn, duke i ofruar asaj m shum se ajo krkon. (Ajo krkon nj pun dhe ai i ofron dy, madje pag t majme). Pikrisht pr kto arsye profesor Pango, pasi ti krkoj nj NDJES t fort atij q ai thot se i ka shrbyer dhe i ka dhn shum, opinionit publik, duhet t zhduket pr ca koh dhe t na lr t merremi me standardet etike t Fiks Fare. Se tani jemi n momentin, kur Fiks Fare na duhet, madje me dobi m t madhe pr shoqrin nse kt t fundit e pastron duke plotsuar edhe standardet. Amoraliteti i profesor Pangos dhe standardet e Fiks
Fare jan dy shtje t ndryshme t baraslarguara nga njra- tjetra dhe mund e duhen t zhvillohen pa interferuar te njra-tjetra, ashtu si prpiqet t bj Pango n daljet e tij publike. Nj ministr q funksionon n kundrshtim me t gjitha rregullat dhe ligjet sht m shum i dmshm se sa i dobishm. Pavarsisht megalomanis s tij se ai ka br shum pr kt vend dhe se shoqria shqiptare ka humbur nj diamant me shuarjen e yllit. Prandaj duhet q nprmjet nj debati mediatik dhe teorik t shndetshm (pse jo t katalizuar edhe nga vet Top Channel) duhet t diskutohen dhe t vendosen kornizat etike t asaj q m s shumti dhe vetm Fiks Fare po e lvron, gazetaris investigative. N mnyr q viktima e radhs t mos ket mundsi t ngrej furtunn arrogante ndaj medias te disa standarde, q edhe nse nuk respektohen nuk cenojn t vrtetn. * Pedagog n UT
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009
AKTUALITET
11
Mbledhja
Grup pune pr t relatuar prpara Kshillit krcnimet ndaj gjyqtarve dhe prokurorve
VENDET VAKANTE
Dy vende n Kor Dy vende n Kavaj Dy vende n Fier Dy vende n Kruj Nj vend n Lushnj Nj vend n Shkodr Nj vend n Gjirokastr
soliduar, do tu komunikohen dhjet kandidatve pr gjyqtar nga Shkolla e Magjistraturs, dhe preferencat e tyre mbi kto vende vakante, do t merren n konsiderat nga Kshilli i Lart i Drejtsis, prpara sesa propozimet konkrete pr do kandidat, ti paraqiten Presidentit t Republiks pr emrimin e tyre prfundimtar. Kshilli i Lart i Drejtsis, pasi diskutoi rndsin e projektvendimit t Kshillit t Ministrave Pr mbrojtjen e veant personale, familjare dhe pasurore t gjyqtarve dhe sigurimit t jets dhe pasuris s
tyre, vendosi ngritjen e nj grupi pune pr t relatuar prpara Kshillit mbi sugjerimet e nevojshme ndaj projektvendimit t msiprm, thuhet m tej n njoftim. Sipas saj, pjes e rendit t dits ishte dhe shpallja publikisht e nj vendi vakant pran Gjykats s Rrethit Gjyqsor Tiran, caktimi i antares s Kshillit t Lart t Drejtsis, Altina Xhoxhaj, n prbrje t Komisionit t Qendrs s Publikimeve Zyrtare, si dhe u procedua me delegimin e gjyqtarve mbi 111 krkesa t gjykatave t rretheve gjyqsore dhe t apeleve. S.
e shtjes kan transkriptuar kasetat e regjistrimit t biseds eputeti Ylli Pango, i s Pangos me vajzat q krkonin cili sht vn nn pun n ministrin e tij. Nga hetim nga Prokuroria krahasimi i zrave ka rezultuar e Prgjithshme n li- se kasetat jan origjinale dhe dhje me abuzimet gjat detyrs tashm veprimi i hetuesve sht n Ministrin e Kulturs, Rini- marrja n pyetje e protagos dhe Sporteve, nuk mund t nistve t videos. Fillimisht thirret n prokurori pr shkak msohet se akuza do t thrras t imunitetit. Prokuroria e Pr- vajzat q kan denoncuar pugjithshme konfirmoi dje pr blikisht skandalin dhe kan qen gazetn Shqip se ish-ministri n dijeni t biseds s kryer nga mund t paraqitet para hetuesve Pango. Duke ditur se nj prgjim t shtjes me dshir, pasi ligji i pa lejen e gjykats nuk mund t ndalon prokurort q t drgojn prdoret si prov, hetuesit po n adres t deputetit fletthirrje. veprojn me marrjen e dokuSqarimi i regjistrimit t Fiks menteve dhe dshmive nga MiFare, ku duket qart Pango duke nistria e Kulturs q akuzojn shprdoruar detyrn, duke ftuar Pangon pr veprimet seksuale. Krahas veprimeve seksuale t ministrit, organi i prokuroris ka dyshime se ish-ministri Ylli Pango, duke shprdoruar detyrn, ka influencuar q disa ministri t jepnin para pr aktivitetin privat t tij. Regjistrimet e Fiks Fare ku ministri fliste me gazetaren pr institutin dhe donacionet e ndryshme q merrte, kan shrbyer pr organin e akuzs si indicie pr t filluar nj investigim t thell. Krahas veprimeve seksuale t ministrit, Regjistrimi Nga bisedat e organi i prokuroris ka dyshime se ishregjistr uara duministri Ylli Pango, duke shprdoruar ket se Pango ishte i ksaj detyrn, ka influencuar q disa ministri t drejtuesi OJF-je, q sipas jepnin para pr aktivitetin e tij privat prokuroris sht gjykuar shkelje e nj vajz n shtpi pr punsim, ligjit pr Parandalimin e Konmund ta detyroj ish-ministrin t fliktit t Interesave n Ushtrimin paraqitet vullnetarisht para pro- e Funksioneve Publike, t mirakuroris, ku t sqaroj pozicionin tuar n prill t 2005 nga Kuvendi. e tij. Veprimi mund t realizohet Gjat biseds me vajzn, s cils para se organi qendror i akuzs pr vendin e puns ish-ministri t marr nj vendim pr fatin e Pango i krkonte favore intime, deputetit. Nse prokurorja Anila sht vn re se deputeti me Leka dhe hetuesi Afrim Shehu sigln e mbess s tij, ka pokonstatojn se regjistrimet kan huar se ka prfituar projekte t vepr penale, t shoqruara ndryshme. Hetuesit dyshojn edhe me dshmit prkatse, se, duke shfrytzuar postin e ather n drejtim t Kuvendit t ministrit t Kulturs, Turizmit, Shqipris do t niset nj krkes Rinis dhe Sporteve, Pango t pr heqje imuniteti. Por shtja ket prfituar nga ministrit n e imunitetit duket se do t jet vend dhe nga BE-ja, fonde t nj betej e fituar nga organi larta pr projektet q organizata i akuzs, pasi parlamentart e tij i ka prgatitur. Fondet, sipas jan shfaqur publikisht n bllok prokuroris, dyshohet se jan kundr veprimit t Pangos q siguruar fal ndrhyrjeve q vet rekrutoi nj vajz n shtpin e ish-ministri Pango ka pasur te tij pr ti ofruar pun n MTKRS. kto institucione shtetrore apo Dshmit t huaja, pr vjeljen e donacioneBurime nga Prokuroria e Pr- ve t ndryshme nga projektet q gjithshme than dje se hetuesit prgatiste instituti i tij.
Situata
Drejtuesit e universiteteve publike dhe private n vend krkojn largimin e tij nga auditort
shtja Pango dhe skandali i tij seksual kan qen n qendr t diskutimit t mbledhjes s djeshme t Konferencs s Rektorve. Qndrimi pr ish-profesorin
tashm duhet t diskutohet nga Kshilli i Etiks, pran Universitetit t Tirans. Sipas Kaanit, n baz t ligjit t arsimit t lart, Kshilli i Etiks, duhet t shqyrtoj kt shtje. Ai ka dhn nj vlersim t till nisur nga fakti se sht shkelur morali dhe duhet t vendoset nse ish-ministri Pango duhet t jap m msim apo jo n auditort universitare. Rektori i Universitetit Politeknik t Tirans sht shprehur gjithashtu se titulli si profesor atij mund ti hiqet, vetm nga komisioni q ia ka dhn. Por m tepr se sa me titujt q Ylli Pango ka fituar gjat karriers s tij, Konferenca e Rektorve sht marr me faktin se Pango, pr shkak t moralit t nprkmbur, nuk duhet t jet m pjes e auditorve ku edukohen t rinjt. N ligjin e Arsimit t lart, n nenin 27 t tij, ngrihet edhe Kshilli i Etiks dhe Kshilli i Etiks vepron mbi bazn e nj rregulloreje, e cila miratohet n senatin akademik dhe t gjith antart e Kshillit Etik jan antar t miratuar nga Senati Akademik. Akti i par q duhet kryer sht t vendoset n vend morali dhe pas ksaj t fillojn t gjitha procedurat e tjera. Pra Pango duhet ta sqaroj kt ngjarje n linj institucionale dhe pas ksaj ai mund t fitoj t drejtn e dhnies s msimit ka theksuar m tej Kaani, n qndrimin e tij pr kt shtje. Nga ana tjetr, vet rektori i Universitetit t Tirans, Dhori Kule, i cili ka t drejtn q t punsoj apo ajo si pedagog t jashtm apo me koh t plot nj kandidat, ka preferuar nj pozicion m komod n kt shtje. Ai sht shprehur se ish- ministri Pango nuk ka qen kt vit pjes e stafit akademik pr shkak t detyrs q kishte si titullar i nj ministrie. Ndrkoh q rektori Kule pohon se sht n pritje t nj krkese pr t filluar procedurat e shqyrtimit t ksaj shtjeje. Por ai ka konfirmuar se nga Fakulteti i Shkencave Sociale nuk ka asnj krkes t till. Dhe pr m tepr, Kule sqaron se nse vet Pango do t bj nj krkes q ti rikthehet auditorve n kt fakultet, kjo do t merret n shqyrtim nga strukturat prkatse vendimmarrse. A.Rr.
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009
12
AKTUALITET
Vlor 97
SOKOL OBO
rokuroria krkon burgimin e prjetshm pr antart e Bands s Gaxhait. Dje, n Gjykatn e Krimeve t rnda, prokurori Eugen Beci lexoi krkesn pr gjykim dhe krkoi dnimin maksimal pr Gazmend Brakn (Gaxhain), Armando Sulejmani (ipuri), Sokol Sinomati (Buzderri), Edmond Leskaj (Mond Fshatari) dhe Gazmend Nebiu. Sipas tij, t pandehurit kan qen organizuar n nj nga format m t larta t bashkpunimit kriminal q tregon rrezikshmrin shoqrore e tyre. Veprat penale t kryera nga t pandehurit n shumicn e rasteve kalonin kufijt e veprimtaris njerzore n raport me veprimet e kundrligjshme, ato ktheheshin dhe n mizore. Mjaft prej viktimave t ksaj bande, pasi vriteshin digjeshin n mnyrn m njerzore, duke rnduar s teprmi pozitn e t pandehurve, t cilt veprat penale i kan kryer me mjaft egrsi dhe mizori, deklaroi prokurori Beci, duke vazhduar se veprat penale t pandehurit i kan kryer m shum se nj her dhe n bashkpunim me njri-tjetrin n formn m t avancuar t ktij bashkpunimi. Nj nga ngjarjet m t bujshme n Vlor n vitin 1997 sht edhe sulmi mbi komisariatin e policis, ku u vra oceri i policis, Viron Rrapaj. Kur kan kaluar rreth 12 vjet nga ngjarja, prokuroria deklaron se grupi i Gaxhait solli ekzekutimin e tij n bashkpunim me t ashtuquajturin Kakami, Alfred Nebiu. Sulmi mbi komisariat Antart e organizats kriminale kan kryer vepra penale dhe kundr prfaqsuesve t shtetit. N datn 11 maj 1997 t pandehurit t organizuar kan shkuar n Komisariatin e Policis Vlor pr t marr nj mjet t blinduar dhe para se t largoheshin kan vrar ocerin e policis shtetasin Viron Rrapaj. Lidhur me kt ngjarje, gjat ktij hetimi gjyqsor arritm t provojm se: Nga ana e policis kishte t dhna se bandat q vepronin n qytet do t sulmonin Komisariatin e Policis pr t marr prej aty mjetet e blinduara. Rreth ors 11:00 t dats 11.05.1997 n komisariat kan shkuar tre-katr persona t armatosur dhe kan hyr n llim tek oceri i rojs. Aty njri prej tyre sht prezantuar si Gaxhai dhe ka krkuar q t merrte kontakt me drejtuesit e policis dhe ka krkuar t merrte blindat pr tu mbrojtur nga Zani. Pas disa minutash para Komisariatit t Policis erdhn mjaft makina dhe prej tyre zbritn rreth 30-40 persona t armatosur, t cilt u futn n oborrin e komisariatit. Si rezultoi dhe nga dshmit e punonjsve t policis, t cilt ishin prezent n ato momente, pjestart e organizats kriminale kontaktuan me ocerin e policis, Haxhi Demiri, i cili u shpjegoi se nuk mund t merrnin mjetet e policis. Pasi u sqaruan personat e armatosur u trhoqn prej komisariatit. Duke dal nga oborri i komisariatit, Alfred Nebiu (Kakami) ka par policin Viron Rrapaj n dern e brendshme t komisariatit dhe ka qlluar n drejtim t tij duke e vrar. Prve Alfredit, deklaruesi Ilirjan Beqiri, por dhe persona t tjer q kan qen aty t pranishm kan mundur t njohin nga antart e bands, t pandehurin Gazmir Braka (Gaxhain), Sokol Sinomatin dhe Armando Sulejmanin, i cili kur u zhvillua ngjarja ka pasur nj debat me policin Andrea Kanani (vdekur) pr ti marr jelekun antiplumb. Rrmet n gjykat Disa dshmitar treguan para
prpjekjet q t zbulojm autorin e vrasjes s djalit tuaj Sipas akuzs, t dy dshmitart gjat ballafaqimit u qndruan deklarimeve t tyre dhn para gjykats. Akuza krkoi edhe dshmit e shtetasve t tjer ku provohet qart fakti q Viron Rrapaj sht vrar nga t shtnat me arm zjarri t antarve t grupimit q sulmoi Komisariatin e Policis dhe q kryesohej nga Kakami e Gaxhai ku ishin pjestar dhe t pandehurit q po gjykohen. Ka dshmuar shtetasi Milto Kordha, i cili tregon se ka msuar nga Haxhi Demiri dhe punonjs t tjer policie se n komisariat kan shkuar pjestar t Bands s Kakamit dhe kan vrar policin Viron Rrapaj. Po n kt linj kan shpjeguar para ksaj gjykate dhe dshmitart Xhevahir Celoaliaj, Isa Imeraj Lavdosh Malaj dhe Qemal Alushi. Banda e Kakamit N lidhje me kt ngjarje u administruan dhe deklarimet e shtetases Teuta Rrapaj, bashkshortja e viktims. Ajo shpjegon se: un kam dgjuar q kt vrasje e ka kryer Banda e Kakamit dhe personat q kan kryer vrasjen ishin Alfred Nebiu Kakami, Gazmend Braka Gaxhai dhe Ilir Kokosi. Di q ditn e vrasjes burri im, Vironi, kishte shrbimin dhe po at dit kishin shkuar n komisariat pr t marr autoblinda dhe pasi kishin marr prgjigje negative ata (banda) kan qlluar Vironin, i cili ka qen pak metra para tyre dhe po shkonte t hynte n komisariat. Po kshtu, para gjykats kan dshmuar edhe punonjs t policis. Njri prej tyre, erciz Lushaj ka deklaruar se: N mesin e muajit maj 1997 ne kemi qen t rreshtuar pr t marr detyrn kur nj grup personash t armatosur kan hyr n ambientet e komisariatit. Ne jemi shprndar n pozicione t ndryshme, un s bashku me Andrea Kananin, i cili sht vrar n 1998 jemi futur aty ku sot jepen pasaportat, nga pjestart e personave q hyn n komisariat un njoha Gazmend Brakn (Gaxhain), Sokol Sinomatin (Buzederrin), t cilt po afroheshin te she i komisariatit, Haxhi Demiri, dhe po krkonin autoblindn pr t sulmuar bandn rivale t Zanit. Dgjova q Haxhiu u tha se ky automjet ishte i prishur n momentin q kta po dilnin jasht komisariatit, pash q po hynte shefi i krimeve, Ilir Kui, s bashku me policin Viron Rrapi, pasi kto t dy po futeshin brenda pas tyre te dera e ocerit t rojs nga ana e brendshme pash shtetasin e quajtur Alfred Nebiu (Kakami) q hyri at moment n komisariat, pasi qndroi disa sekonda ai mbushi automatikun dhe qlloi me breshri prreth, un s bashku me shokt e tjer u munduam t fshiheshim mir pr t mos na zn ndonj plumb. Pasi mbaroi s qlluari Alfredi u largua jasht komisariatit dhe kur u ktheva me fytyr nga ana e hyrjes kryesore pash n mes t ders t shtrir pr tok policin Viron Rrapaj, t cilit po i rridhte shum gjak nga trupi . Prokuroria deklaron se nga t gjitha kto prova q gjykata mori n shqyrtim n lidhje me kt fakt penal ne arritm t provojm se t pandehurit t organizuar n formn e nj bande t armatosur kan hyr n Komisariatin e Policis Vlor dhe gjat debateve pr t marr me forc blindat n ambientet e ktij komisariati kan vrar punonjsin e policis Viron Rrapajn. Sipas akuzs, t pandehurit duhet t prgjigjen dhe pr vrasjen e cilsuar t nj punonjsi policie, vrasje kjo e kryer n kuadrin e veprimtaris kriminale t ksaj organizate t armatosur ku ata bnin pjes.
KONKLUZIONET E PROKURORIS
Gazmir Brakaj (Gaxhai) Armando Sulejmani (ipuri) Sokol Sinomati (Buzderri) Edmond Leskaj (Mond Fshatari) Gazmend Nebiu
gjykats ngjarjen e rnd. Shtetasi Ilirian Beqiri n vitin 2005 ka deklaruar se: N vitin 1997 kam punuar n Komisariatin e Policis Vlor me detyrn e ocerit t rojs. Kam qen me shrbim kur n komisariat rreth ors 10-11 vijn dy persona t armatosur n llim dhe than duam t takojm shen, un u thash se prse e doni shen ata m than se kemi nj problem se na duhen autoblinda se do bjm luft me grupin e Zanit. Nj nga kta m tha q jam Gaxhai. Kta dy persona ikn dhe pas gjysm ore vjen nj grup i armatosur 30-40 vet t parruar me maska ku njri me vuri automatikun. Njri nga ata m tha jam Gaxhai, hyn n komisariat dhe u krijuan disa debate me Haxhi Demirin un nuk mund t lvizja, sepse isha me automatik te gryka. Sipas prokuroris, dshmitari ka ndrruar thniet. Sipas akuzs, Ilirjan Beqiri ka mundur t dalloj nga turma dhe Kakamin pra Alfred Nebiun. Madje, Ilirjan Beqiri shpjegon n deklarimet e tij se Kakami ka qen nj ndr personat q hapn zjarr me arm n komisariat ku pr pasoj u vra dhe polici Viron Rrapaj. Pr kt ngjarje ka dshmuar Lut Rrapaj. Viron Rrapajn e kam pasur djal, ka qen inspektor krimesh n Komisariatin e Policis Vlor dhe sht vrar n ambientet e ktij komisariati, ka vajtur Banda e Kakamit pr t
AKUZUAR:
r kryerjen e veprave penale t Vrasjes me paramendim t kryer n bashkpunim ndaj shtetasit Bashkim Dule, Krijimit t Bands s Armatosur, Kryerjes s krimeve nga bandat e armatosura, si jan vrasjet me paramendim t shtetasve Sadik Kurti, Avdul Bajrami, Dhimitraq Mishka, Zihni Haruni, Robert Myftari, vrasjes pr shkak t cilsive t veanta t punonjsit t policis, Viron Rrapaj, vjedhjes me dhun n dm t shtetasve Artur Pashaj, Vladimir Mema dhe Flamur Xhelaj, si dhe armmbajtjes pa leje. T dnohet me burgim t prjetshm.
marr autoblinda dhe djali ka qen me shrbim n komisariat. M ka thn Haxhi Demiri pasi e kam takuar pas ngjarjes se djalin ta ka qlluar Ilir Kokosi e pastaj Kakami. Nuk di q djali t ket
pasur konikt me ndonj njeri . Un nuk kam qen kur sht vrar, por kam msuar se djalin ma kan vrar kur ka shkuar banda. Ndrsa dshmitari Haxhi Demiri ka deklaruar se: n prill
t vitit 1997 kam pasur detyrn e shefit t Komisariatit t Policis Vlor. Ka qen maj rreth ors 12:00, m njofton oceri i rojs se kan hyr persona t armatosur n komisariat. Kam zbritur posht dhe kam par rreth 50-60 veta t armatosur dhe t maskuar, kam ndrhyr duke u folur t largohen nga komisariati, ndrhyrja ka qen n turm duke i przn me krah dhe e kam nxjerr deri te zyra e ocerit t rojs jasht komisariatit me mendim se u larguan. Ato nuk kryen asnj veprim, n at moment, nga informacione t ndryshme q na vinin msuam se do t rrmbenin tanke pr t luftuar me njri-tjetrin. Duke pasur kto t dhna morm masat pr tu hequr baterit tankeve q t mos ndizeshin, pasi u larguan personat e armatosur kam vajtur prapa komisariatit pr tu interesuar nse i kishin aktivizuar tanket dhe n kt koh kam dgjuar t shtna armsh prpara komisariatit. Kam dal prpara pr t par se far po ndodh dhe te dera e brendshme e kam gjetur shen e policis kriminale, Ilir Kuqin, me policin e vrar pr ti dhn ndihm dhe n oborr nuk kishte njeri, pasi ishin larguar, polici i plagosur sht nisur pr n spital dhe rrugs ka vdekur. Kam komunikuar me t atin e policit t vrar Viron te shtpia ime dhe i kam thn se do t bjm t gjitha
Krimet e Rnda
Vetm dje jan gjykuar Banda e Durrsit, e Altin Dardhs dhe e Mirdits
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009 13
@ Synimi
Blumberg: Ja plani im pr t pushtuar Nju Jorkun. Kryebashkiaku synon t jet edhe pr 4 vjet t tjera qytetari i par i metropolit botror, duke prdorur 100 milion dollar fonde dhe duke qndruar si gjithmon larg partive politike dhe pran lantropis
NE FAQEN 14
Zvicra e ndar m dysh: ata q e duan dhe ata q krkojn tashm nj bot nanciare me m shum moral
Vzhgim
llim t viteve 90, Zvicra u prball me kritika t ashpra nga e gjith bota, pr shkak t refuzimit pr t kthyer asetet financiare t viktimave t Holokaustit, q ndodheshin n bankat e saj. Sot, Konfederata sht prfshir nga nj tjetr kriz. Sikundr ndodhi edhe n vitin 1990, n fokus jan srish bankat dhe kt her presioni sht shum m i madh. N loj sht i ashtuquajturi sekreti bankar, nj koncept q gjendet rndom n letrsin policeske dhe sht pjes e identitetit t vendit, po aq sa ort apo djathi. Goditja e par e rnd ishte ajo e 18 shkurtit t kaluar, kur banka e madhe, UBS, duke rn ndesh me ligjin e sekretit bankar, u detyrua q t publikonte emrat e rreth 300 personave q dyshoheshin pr shmangie taksash. Ky informacion iu dha autoritetit amerikan t taksave, IRS. Pr t siguruar bashkpunimin e UBSs, amerikant kishin krcnuar se do ta hidhnin bankn n gjyq n Shtetet e Bashkuara. Autoriteti Mbikqyrs i Tregut Financiar Zviceran, duke iu druajtur nj procesi gjyqsor q mund ta onte bankn n falimentim, futi nj paragraf n ligjin bankar, i cili do ti lejonte publikimin e emrave t personave t krkuar nga autoritetet e prtej oqeanit. Ndrkoh, Gjykata Federale Administrative Zvicerane u prpoq q ta ndalonte procesin n vijim mbi disa kundrshtime t nj numri t madh klientsh t banks, por sakaq t dhnat kishin mbrritur n duart e amerikanve. Nga sa dukej, banka m e madhe e Zvicrs me vetdije i kishte...
NE FAQEN 19
Foto fakt
Portreti i Presidentit amerikan, Obama, sht shndrruar prej muajsh n portretin m publik. S fundmi, nj artist e ka vizatuar at edhe me drithrat e mngjesit dhe e ka paraqitur n nj ekspozit arti n Nju Jork
ara pothuajse njqind vjetsh jetonte e pikturonte n Greqi nj piktor popullor nga Mitilini, q quhej Theofilos. Ai dikur pikturoi me mjeshtri nj tavern dhe n murin e madh t saj vendosi nj piktur me tre personazhe q ndrluftonin me njri-tjetrin: njri qe Aleksandri i Madh, tjetri qe Vasili i Dyt dhe i treti, Kolokotroni... - Ej, far bn aty, i thrret nj dijetar. Njri sht grek i lasht, tjetri i prket periudhs bizantine dhe i treti sht nj arvanitas neogrek. Theofili nnqeshi dhe iu prgjigj fisnikrisht: - Po, t till jan, por ama kan luftuar t tre pr t njjtin qllim: atdheun! Pikrisht kjo vetdije diakronike e unitetit historik t nj populli m kaloi ndr mendje teksa studioja me kujdes dy shprehje figurative t tij, njra n Shqipri dhe tjetra n Greqi. E para gjendet n pjesn ballore t nj kompleksi ndrtesash, ku strehohet Muzeu Historik Kombtar i Tirans. Bhet fjal pr nj vepr arti t mobilizuar me prmasa gjigande, q rrezaton estetikn e socializmit t dikurshm, t atmosfers popullore luftarake...
NE FAQEN 18
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009 14
NDRYSHE
Me 100 milion dollar, Blumberg krkon t siguroj edhe katr vite t tjera n postin e kryetarit t Bashkis s Nju Jorkut, prsri duke ndenjur larg partive dhe duke przier pushtetin ekonomik me filantropin
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009 15
NDRYSHE
Shifrat
300.000 Dhuna, e cila q prej 2003-shit prgjak Darfurin, ka vrar rreth 300 mij njerz 2.5 MILION sht numri i personave t shtyr nga forcat lo-qeveritare n shkrettir dhe n kampet e refugjatve 70 PR QIND Sudani sht nj vend shum i pasur me naft. Prej kndej Kina importon rreth 70 pr qind t nevojave t saj
Ylli i Hollivudit tregon pr udhtimin e tij n nj kamp me refugjat n kurin mes Darfurit e adit dhe shpjegon prse arrestimi i Presidentit Omar al Bashir mund t jet nj lajm i mir...
XHORXH KLUNI
avn e kaluar vizitova nj kamp refugjatsh n ad, nj kamp i mbipopulluar me rreth 12 mij refugjat. Kisha qen aty rreth tre vjet m par. Dhuna n kt zon as q mund t krahasohet me at q zhvillohet pak metra m tutje, prtej kurit, n Sudan. Ajo q m tronditi m shum n at kamp ishte fakti se sa pak kishte ndryshuar. Normalitet mund t quhen 800 kalori n dit, smundjet dhe krcnimet pr dhun nga ana e rebelve. Duke par refugjatt, kupton shpejt se shpresa q tre vjet m par ishte pikturuar n fytyrat e tyre, tani sht zhdukur. Kalova m kmb n nj fshat dhe fmijt q m ndiqnin prmendnin vazhdimisht emrin e Obams. Premtimi i tij pr shpres ktu ka nj tjetr domethnie. Ka shum pak pr t shpresuar. Shum her kan par me syt e tyre njerz t bardh q me makina t mdha e luksoze kalojn nga kto an vetm pr tu treguar se sa t zot jan n punn e tyre. I lmojn ndrsa japin prgjigje t sinqerta pr pyetje q askush nga ne nuk do t donte t prgjigjej: Si e ke sakatuar krahun?, Jeni prdhunuar?, Nga sa burra?. Pastaj, ne t bardht hipim n makinat tona dhe vazhdojm rrugn. Nuk sht tragjike aq sa duhet. Duhet t jet dikush q sht sulmuar rnd kto koht e fundit, thot dikush tjetr me z t lart. Kan par gjithka dhe ska ngelur m asgj e fsheht. N rrugn e kthimit pr n vendin ku qndroja, dshiroja t isja me nj vajz t vogl jetime, viktim e nj prdhunimi. Jo sht prgjigjja e saj. Ishte e smur, e vetme, e friksuar. Asgj e veant, nuk meriton ndonj titull n faqen e par. Gjithka sht br me qllimin m t mir: t gjesh dika q t t prek sht e vetmja mnyr pr t trhequr vmendjen e bots. Pr pasoj, e kalon kohn duke krkuar dika vrtet tragjike pr tu treguar, nj histori q sht aq tronditse, sa t trheq vmendjen nga ajo q n kto koh dgjojm nat e dit: ekonomia, Iraku, Oskar-i. Nuk ka asgj t re s cils ti referohesh, prve turpit pr at q nj njeri mund ti bj njeriut. Sekreti duket se sht nj i vetm: sa m shum t zgjasin gjrat, aq m shum t nnshtruar bhemi. Megjithat, n mes t gjith ksaj duket nj shpres e vogl mrgimtare. Gjykata Penale Ndrkombtare ka ndrtuar akuzat dhe ka lshuar nj mandat arresti pr Omar al Bashirin, Presidentin e Sudanit, i cili akuzohet pr krime kundr njerzimit. sht absolutisht hera e par q nj President n detyr akuzohet n kt mnyr nga Gjykata Ndrkombtare e Hags. Kur gjykata arriti t kapte Sllobodan Milosheviin dhe arls Tejlorin, t dy nuk ishin m n pushtet dhe nuk qeverisnin m duke ushtruar terror. Por, pr Omar al Bashirin gjrat nuk jan kshtu. Se sa efikase do t jen kto mandate arresti, kjo varet nga pjesa tjetr e bots. Qeveria e tij do ta dorzoj? Ka
Gjykata Penale Ndrkombtare ka ndrtuar akuzat dhe ka lshuar nj mandat arresti pr Omar al Bashirin, Presidentin e Sudanit, i cili akuzohet pr krime kundr njerzimit. sht absolutisht hera e par q nj President n detyr akuzohet n kt mnyr nga Gjykata Ndrkombtare e Hags
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009 16
SOAP OPERA
SPORT
HISTORI/ AVENTUR
CINEMA AUTOR
GUIDING LIGHT
PERMBAJTJA Soap opera m e gjat n historin televizive. Pr 70 vjet ka prekur jett e mbi 1 miliard shikuesve. Fituese e 60 mimeve Emmy. Nj nga dramat m t shikuara t t gjitha kohrave. Nj e shkuar e hidhur, nj e ardhme e shklqyer. Personazhe njerzore q jetojn n nj bot intrige dhe t vrtete, dashurie dhe tradhtie. Historia sapo ka nisur!
MKATI FILLESTAR
ora 22:00
Regjia: Michael Cristofer Aktort: Antonio Banderas, Angelina Jolie, Thomas Jane Nj burr do t pranoj t marr nj nuse me porosi dhe do t mahnitet nga bukuria e saj, kur nusja zbarkon prfundimisht n jetn e tij. Por n t vrtet ajo sht nj mashtruese profesioniste dhe bashk me ortakun e saj ka nj qllim t vetn: t rrmbej pasurin e bashkshortit.
ora 21.30
ora 20:20
HORROR
ROMANC, SPORT
PREMIERE
SONDAZHI ZOGBY
Sondazhi i muajit shkurt: Zogby International rikthehet srish n ekranin e Top Channel pr sondazhin e dyt t vitit elektoral. T dhnat pr opinionet e shqiptarve mbi partit, lidert politike dhe ceshtjet q ata i shqtesojn m shume vijn n sondazhin e muajit shkurt n ekranin e Top Channel. Kompania amerikane me fam boterore e sondazheve Zogby International me t ciln bashkpunojn mediat m t medha amerikane e botrore vjen pr muajin e dyt rresht me sondazhet politike q trhoqn aq audience, vemendje dhe debat me muajin shkurt. Cilat do te jen preferencat politike t shqiptarve n kt vit elektoral?
ora 20:40
LOJ DASHURIE
Aktort: Kevin Costner, Kelly Preston Regjia: Sam Raimi Billi apel sht sportisti m i madh n Amerik. Njihet me dik q do ti ndryshoj t ardhmen prgjithnj. Tani duhet t zgjedh mes femrs q dashuron dhe sportit pr t cilin jeton.
ORA 21:00
ora 23:00
06.20 07.05 08.58 09.00 09.20 09.23 09.30 11.25 11.58 12.00 12.20 12.26 13.00 13.31 14.58 15.00 15.30 15.35 17.00 17.28 17.30 17.50 17.56 18.27 18.54 19.28 19.30 20.00 20.05 20.40 21.40 22.30 23.02 23.10 01.00 01.35 02.13 03.30 04.05
Fiks fare rit. i se henes TV Show premiere Wake up Programi i dites Lajme Moti Horoskopi Show ritr. Procesi Sportiv TN Ritr. Parajse Tropikale pj.149 Programi i dites Lajme Moti TN Ritr. Nje zonje e vertete pj.153 Film Serial ritr. Friends pj.155 Talk Show Ritr. SHQIP Programi i dites Lajme Moti Top Fest 6 Pr. (direct) TF Pr.100 vitrinat pj.1371 Programi i dites Lajme Moti Episodi Ditor Reality Show BIG BROTHER 2 TN Pr. Parajse tropikale pj.150 TN Pr. Nje zonje e vertete pj.154 (143b) Programi i dites Lajmet Moti Program TV Premiere Fiks Fare Actuality Talk Show Premiere Sondazhi Zogby Film Serial Pr. 24 ore pj.55, (sez.3/7) Lajme Moti Jete Adoleshenti Top Show Pr. Lajme e Moti Program TV Fiks Fare (rit) Top Fest 6 (rit) Lajme e moti Muzike
HOROSKOPI
DASHI DEMI BINJAKET GAFORRJA LUANI
Parashikohet nj dit mjaft e knaqshme pr ju sot, sepse do t keni mundsi t realizoni do iniciativ t marr. Do t karakterizoheni gjithashtu nga nj dshir e madhe pr tu rrethuar nga persona t ndryshm, pr t gjetur stimuj t rinj dhe interesa t papritura q mund tju dhurojn nj knaqsi t madhe. Pozicioni aspak i favorshm i yjeve n qiellin tuaj do ju sjell ndonj tension t vogl n marrdhnie me partnerin. Mundohuni t tregoheni tolerant. Gjithashtu, pak m shum kujdes duhet t tregoni te puna, sidomos n qoft se bashkpunoni me koleg e ortak. Do t mjaftoj pak, pr t diskutuar e pr tju prishur humorin.
PESHORJA
AKREPI SHIGJETARI BRICJAPI UJORI PESHQIT
Mos prisni q t tjert t vijn e tu krkojn. Merreni ju t part iniciativn. Ky do t jet nj moment i keq pr ata q qndrojn duarkryq n pritje q dika mund t ndryshoj jetn e tyre dhe nj moment i shklqyer pr ata q din t rrezikojn. Kto parashikime jan t vlefshme n planin nanciar, por do t prekin edhe sektorin e ndjenjave. Mngjes stresues, pasdite e mir dhe mbrmja do t jet fantastike. Ata q punojn n grup, mund t hasin ndonj tension t vogl. Edhe atmosfera n familje nuk do t jet dhe aq e qet, pak pr Hnn negative dhe pak pr durimin e pakt q keni. E shklqyer do t paraqitet marrdhnia juaj me partnerin.
Hna n kundrshtim nuk ju shqetson aspak, n t kundrt ju bn m t ndjeshm ndaj problemeve dhe krkesave t familjes suaj. Mund t vendosni t kaloni pak nga koha juaj me t afrm q nuk i shihni prej kohsh, ose ti ofroni nns dhe babait tuaj nj dark.
Shum mendime negative do t prshkojn mendjen tuaj sot. Liroheni mendjen tuaj nga shqetsime t kota dhe prqendrohuni m shum te mirqenia juaj zike. Keni shum ide n mendje, por duhet t tregoheni edhe realist se nuk mund ti realizoni t gjitha. Sektori sentimental nuk paraqitet dhe aq keq.
Fal Mrkurit mik n shenjn tuaj, do t jeni n qendr t vmendjes n sektorin social pr idet tuaja origjinale dhe mjaft t vlefshme. Mendja juaj do t jet aktive duke prodhuar vazhdimisht projekte t reja. Dit e prshtatshme pr tiu nnshtruar provave t studimit dhe atyre profesionale.
Do t uditeni dhe vet se si po ju buzqesh fati sot. Disa pun do t zhvillohen ashtu si e prisnit ju, duke ngritur n qiell imazhin dhe prestigjin tuaj. N qoft se jeni t dashuruar, mund ti jepni nuanca shum interesante marrdhnies suaj sentimentale. N qoft se jeni vetm, nuk do t mungojn okazionet pr t br takime t reja. Do t ndjeheni dyshues dhe pak nervoz sot, si shkak i disa kundrshtimeve planetare. N qoft se dshironi t shmangni paknaqsit n pun, tregohuni preciz, t prpikt dhe organizativ si asnjher m par. Ndonj znk e vogl me njeriun e zemrs nuk do ta dmtoj aspak lidhjen tuaj.
E rndsishme pr ju sot sht t zgjidhni shtje q i zvarrisnit prej kohsh, edhe pse krkojn koh e qetsi e n ndonj rast t merrni edhe vendime drastike. Kujdes mos u tregoni shum t shkputur nga nj marrdhnie q ju intereson. Edhe pse mund t jet nj strategji pr tu dshiruar m shum nga pala tjetr, sot mund t ket efekt t kundrt. Jepuni m shum hapsir interesave t reja dhe aktiviteteve krijuese, sepse n kt periudh ndiheni si t burgosur n rutinn e prditshme. Do t keni nj nuhatje t mir pr sa u prket bizneseve t ndryshme. Pr m t rinjt e ksaj shenje mbrmja e sotme do t jet e paharrueshme.
VIRGJERESHA
Prve Hns, te shenja e Virgjreshs n mbrmje do t jet dikush q do t limitoj shum lirin tuaj. Nj marrdhnie sentimentale do tju vr me shpatulla pas muri. N qoft se dshironi t dilni me kokn lart nga kjo situat, duhet t vendosni njher e mir se far keni ndrmend t bni.
E MARTE 10 MARS Istanbul-Muszyna 15:30 Zenit-Macerata 17:00 E MERKURE 11 MARS Dinamo-Vllaznia 14:30 Elbasani-Tirana 14:30 Besa-Shkumbini 14:30 Panathinaikos-Unicaja 20:00 E ENJTE 12 MARS Hamburg Galatasaray 18:00 Udinese Zenit 20:45 Man. City AaB 20:45 E PREMTE 13 MARS LA Lakers @ San Antonio 02:00 Frankfurt-Hoffenheim 20:30 LA Lakers @ San Antonio 20:00 E SHTUNE 14 MARS Man Utd-Liverpool 13:45 Flamurtari-Dinamo 15:00 Elbasani-Shkumbini 15:00 Hertha-Leverkusen 15:30 Bochum-Bayern 15:30 Cagliari vs Genoa 18:00 Nantes-Lorient 19:00 Benca-Guimaraes 19:45 Valencia-Recreativo 20:00 Juventus vs Bologna 20:30 Bordeaux-Nice 21:00 Bilbao-Real Madrid 22:00 L. Simon-A.Abraham 22:00 E DIELE 15 MARS San Antonio @ Houston 02:30 Chelsea-Man City 14:30 Siena-Milan 15:00 Sampdoria-Roma 15:00 Lazio vs Chievo 15:00 Atalanta-Torino 15:00 Aston Villa-Tottenham 17:00 Werder-Stuttgart 17:00 Malaga-Sevilla 17:00 Lyon-Auxerre 17:00 At Madrid-Villarreal 19:00 San Antonio @ Houston 20:00 Inter vs Fiorentina 20:30 Almeria-Barcelona 21:00
SS3 SS4 SS1 SS2 SS3 SS2 SS1 SS1 SS2 SSHD1 SS3 SSHD1 SS4 SS5 SSHD2 SS3 SS1 SS3 SS4 SS2 SSHD1 SS3 SS2 SS5 SSHD1 SS1 SS2 SS3 SS4 SS5 SSHD1 SS2 SS3 SS4 SS2 SS3 SSHD1 SS2
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009 18
NDRYSHE
Karakteristika m kryesore e ktyre dy pikturave sht fakti se greku dhe shqiptari i lashtsis dhe i Bizantit, i pushtimit osman dhe i jets s lir, qndrojn pran njritjetrit. Brenda dhe jasht kohs ata jan s bashku, ashtu si e prbashkt sht edhe ndjesia e admirueshme e sinkronis, q buron nga dy shprehjet e msiprme gurative
t piktori ka figuruar Popullin e Shenjt, domethn popullin e bekuar grek t do kohe, duke nisur q nga lashtsia e n vijim n masn q kjo shenjtri ndrgjegjsohet brenda m e j e, b re n d a t e j e, b re n d a nesh. Aty sheh shum konfigurime njerzore t mbledhura n nj sinkroni fantastike, t cilat t kujtojn ikona kishtare me shum shenjtor dhe dshmitar t besimit, t ngjeshur pran njri-tjetrit. Referimi te lufttart shenjtor me s h p i r t l u f t a ra k s h t i q a -
i lashtsis dhe i Bizantit, i pushtimit osman dhe i jets s lir, qndrojn pran njritjetrit. Brenda dhe jasht kohs
ata jan s bashku, ashtu si e prbashkt sht edhe ndjesia e admirueshme e sinkronis, q buron nga dy shprehjet e
msiprme figurative. Popuj me histori t madhe, popuj me vetdije pr kt histori, popuj t rritur pran njritjetrit n
Popuj me histori t madhe, popuj me vetdije pr kt histori, popuj t rritur pran njri tjetrit n peripeci t prbashkta (si sht periudha e pushtimit osman), popuj q e konsiderojn veten e tyre si bij pellazgsh. Kta popuj duhet t miqsohen njri me tjetrin, aq m tepr kur pothuajse asnjher nuk u ndeshn mes tyre ktu e 800 vjet
rt: kemi nj qndrim serioz, shprehje shprestare, vshtrime t qndrueshme. Simbolika e lufttarve t maleve, e dshmorve t atdheut t lir, e lufttarve t shoqris, e shpirtrave t paskllavruar sht m se evidente. Ndryshe nga realizmi socialist, kjo piktur shpreh nj idealizm q nuk prmban vetmashtrimin e nj t ardhmeje optimiste. Karakteristika m kr yesore e ktyre dy pikturave sht fakti se greku dhe shqiptari
peripeci t prbashkta (si sht periudha e pushtimit osman), popuj q e konsiderojn veten e tyre si bij pellazgsh. Kta popuj duhet t miqsohen njri me tjetrin, aq m tepr kur pothuajse asnjher nuk u ndeshn mes tyre ktu e 800 vjet... Dikur, nj President i Re p u b l i k s g re k e, Jo rg o s Sarxetakis, kishte thn se, si grek jemi popull pa vllezr. T shumt qen ata q e besuan dhe po ashtu edhe ata q e pan me dyshim. Personalisht bj pjes tek ata t kategoris s dyt e kjo se grekt kan vllezr bijt e pellazgve dhe, pr m tepr, pas pellazgve kemi prurjet indoevropiane q 2000 vjet para Krishtit e m pas n nj koh q raca t tjera indoevropiane zbritn m n jug (si jan Akejt, Dorikt etj.) e t tjera mbetn n veri (Ilirt, Peont etj.). Grekt dhe shqiptart, si popujt m t lasht q mbijetuan n lashtsin ballkanike, gzojn privilegjin e vllazris historike mes tyre. Pikrisht kt gj dshmojn kryqzimet e pellazgve me fiset indoevropiane. Kt e evidentojn przierjet e lashta t grekve me ilirt n zonn e Epidamnusit, n Apoloni e n Durrs. Kt fakt e dshmojn si grekt arvanitas t Greqis kontinentale dhe ishullore t pushtuar nga turqit, ashtu edhe grekt q jan shtetas shqiptar t Shqipr is s sotme. Kjo gj vrtetohet si nga qindra e mijra shqiptar, t cilt punojn tashm n mnyr paqsore e produktive n Greqin e Evrops, ashtu edhe nga grekt q ushtrojn veprimtarit e tyre ekonomike n qytetet e mdha t Shqipris. ka do t thot se grekt nuk jan popull pa vllezr. J. Jakoumis
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009 19
Zvicrs po i krkohet q t heq dor nga parimi i sekretit bankar, ndrkoh q Shtetet e Bashkuara, Britania, Gjermania dhe vendet e tjera i jan futur puns pr eliminimin e zonave t ashtuquajtura parajsa taksash. N kt situat, zvicerant po pyesin veten a do tu ndryshoj pas ksaj standardi i jetess?
Sekreti bankar
sht nj parim ligjor, sipas t cilit bankat lejohen q t mbrojn informacionet personale t klientve t tyre prmes prdorimit t llogarive bankare n baz numrash, dhe jo emrash. Ky parim sht shum m i efektshm n disa vende t prcaktuara, t tilla si Zvicra, ose n zona t ashtuquajtura parajsa taksash. Parimi u ligjrua me Ligjin e Bankave Zvicerane t vitit 1934, q i parapriu krijimit t bankave zvicerane. Jo rrall ky parim konsiderohet si nj nga aspektet kryesore t bankave private. Ai sht akuzuar shpesh nga qeveri dhe organizata t ndryshme, si nj nga instrumentet kryesore t ekonomis s fsheht dhe krimit t organizuar. Ndaj Zvicrs dhe sekretit t saj bankar jan br shpesh akuza t ashpra n lidhje me fshehjen e parave q diktator t ndryshm u kishin vjedhur popujve t tyre.
KUNDR SEKRETIT Christian Levrat, president i Partis Social-Demokrate Zvicerane, q ka dy vende n qeveri, thot se Zvicra duhet t braktis prfundimisht pozicionin e saj mbrojts dhe vendi duhet q t mos krkoj avantazhe as pr qytetart e tij, e madje duhet t luaj nj rol t rndsishm n prpjekjen pr eliminimin e parajsave t taksave n t gjith botn, n vend q t veproj vetm kur presioni ndaj saj bhet i madh. Ne duhet t bhemi avokatt e nj bote nanciare m t moralshme
PRO SEKRETIT Philip Roth, drejtor i Shoqats s Bankierve Zviceran, thot se rasti i UBSs sht nj rast i izoluar. Ai ngulmon se nuk ka arsye q sekreti bankar t mos vazhdoj m t ekzistoj n Zvicr. Madje, pr t sekreti bankar sht thelbsor. Imagjinoni nj tryez me 4 kmb: stabiliteti, kompetenca, cilsia e jets, sekreti bankar. Nse do t hiqje njrn nga kmbt, tryeza do t rrzohej.
RASTI Goditja e par e rnd ishte ajo e 18 shkurtit t kaluar, kur banka e madhe, UBS, duke rn ndesh me ligjin e sekretit bankar, u detyrua q t publikonte emrat e rreth 300 personave q dyshoheshin pr shmangie taksash. Ky informacion iu dha autoritetit amerikan t taksave, IRS. Pr t siguruar bashkpunimin e UBS-s, amerikant kishin krcnuar se do ta hidhnin bankn n gjyq n Shtetet e Bashkuara. Autoriteti Mbikqyrs i Tregut Financiar Zviceran, duke iu druajtur nj procesi gjyqsor q mund ta onte bankn n falimentim, futi nj paragraf n ligjin bankar, i cili do ti lejonte publikimin e emrave t personave t krkuar nga autoritetet e prtej oqeanit.
dhe Zhvillim Ekonomik (OEDC) po shqyrton futjen e Zvicrs n listn e zez t parajsave t taksave. Grupi G-20 i vendeve m t industrializuara t bots, q do t mblidhet n muajin prill n Londr, e prjashtoi Zvicrn n mnyr demonstrative nga pjesmarrja n takim. N Londr, qeveria britanike po shqyrton ndrkoh marrjen e masave konkrete ndaj Zvicrs dhe zonave t tjera q nuk njohin rregullat e taksave. Sot, m shum se kurr, Zvicra ndodhet n nj pozit shum t vshtir. Si edhe n t shkuarn, qeveria e Berns shprehet pasive pr sa u takon reagimeve ndaj zhvillimeve t fundit, q kan n qendr vendin dhe sistemin e tij nanciar. Ky qndrim ka ngjallur nj kritik shum t madhe dhe t gjer nga shum vende. Edhe n kt rast, ajo po tregohet shum e
ngadalt n zgjidhjen e situats dhe dhnien e prgjigjeve t pritura. Ministri zviceran i Financave, Hans-Rudolf Merz, 66 vje, pati nj goditje zemre vjeshtn e kaluar. Kjo e ka br q sot e ksaj dite t jet ende i parehabilituar plotsisht. Kur gazetart e pyetn, nj jav m par, se prse qeveria nuk po reagonte si pritej, ai u prgjigj plot nervozitet se nuk bhej fjal pr aktet e ndonj komedie dhe se do shtje kishte axhendn e vet n qeveri. M n fund, qeveria u ndrgjegjsua dhe ka caktuar nj komitet q do t merret me strategjin. Por ajo ka ka m shum rndsi, sht fakti se sekreti bankar nuk sht m pr Zvicrn nj shtje e panegociueshme. Disa dit m par, ministri i Financave pranoi faktin se Zvicra duhet t bnte kompromis. Ndrkoh, dy ministra t kabinetit qeveritar, ajo e Drejtsis dhe ministri i Jashtm, deklaruan se ndoshta Zvicra duhet t hiqte dor nga mbrojtja q u kishte dhn deri m tani shmangsve t taksave. N kto zhvillime, edhe bankat po rimendojn e rikongurojn pozicionet e tyre. Osvald Grubel, shefi i ri i UBS-s, tha n nj intervist: Tashm sht vn n diskutim vazhdimsia e fshehjes s shmangsve t taksave nn mantelin e sekretit bankar. Edhe bankieri privat nga Gjeneva, Pierre Mirabaud, president i t fuqishmes Shoqata e Bankierve Zviceran, deklaroi s fundmi se vendi mund t mos ta kishte m t nevojshm vazhdimin e prak-
tiks s sekretit bankar. Qeveria zvicerane ka nnshkruar marrveshje me Bashkimin Evropian dhe Shtetet e Bashkuara n lidhje me bashkpunimin pr shtjet e prbashkta t shmangies s taksave. Ndrkoh, nj kompromis i propozuar pr zgjidhjen e shtjes po gjen nj mbshtetje gjithnj e m t madhe mes politikanve t partive pro-biznesit, edhe pse ende nuk sht arritur shumica e duhur pr tu shndrruar n vendim. Sipas ktij propozimi, Zvicra mund tu ofroj asistenc juridike gjykatave t huaja n t ardhmen, n rastet e shmangieve t zakonshme t taksave nga klientt e bankave t vendit, por duke aplikuar pr qytetart e saj dallimin mes mashtrimit t taksave dhe shmangies s taksave. Sipas zviceranve, kjo do t ishte edhe n prputhje me krkesat kryesore t kritikve ndrkombtar. Por, pr Christian Levrat, president i Partis Social-Demokrate Zvicerane, q ka dy vende n qeveri, kjo nuk do t ishte e mjaftueshme. Sipas tij, Zvicra duhet t braktis prfundimisht pozicionin e saj mbrojts dhe vendi duhet q t mos krkoj avantazhe as pr qytetart e tij e madje duhet t luaj nj rol t rndsishm n prpjekjen pr eliminimin e parajsave t taksave n t gjith botn, n vend q t veproj vetm kur presioni ndaj saj bhet i madh. Ne duhet t bhemi avokatt e nj bote nanciare m t moralshme. Pyetja m e rndsishme q i bjn zvicerant vetes
n momente t tilla sht: Sa i rndsishm sht sekreti bankar pr prosperitetin e vendit? Sipas disa analistve q jan kundr sekretit bankar, rndsia e tij pr ekonomin sht mbivlersuar, veanrisht jasht vendit. Bankat punsojn 3% t popullsis s Konfederats dhe ato prbjn 8% t Prodhimit Kombtar Bruto t vendit, ka nuk sht ndonj gj e madhe. Ka edhe nga ata q bjn indiferentt dhe deklarojn se pavarsisht asaj q ndodhi me bankn UBS n Zvicr, gjrat po vazhdojn e do t vazhdojn si m par. Sipas Philip Roth, drejtor i Shoqats s Bankierve Zviceran, rasti i UBS-s sht nj rast i izoluar. Ai ngulmon se nuk ka arsye q sekreti bankar t mos vazhdoj m t ekzistoj n Zvicr. Madje pr t sekreti bankar sht thelbsor: Imagjinoni nj tryez me 4 kmb: stabiliteti, kompetenca, cilsia e jets, sekreti bankar. Nse do t hiqje njrn nga kmbt, tryeza do t rrzohej. Sipas tij, kritikat e prbotshme n lidhje me sekretin bankar nuk kan t bjn me moralin, por kan t bjn me shtjet e konkurrencs nanciare globale. Sipas tij, n disa shtete t Shteteve t Bashkuara, si pr shembull Delaware, ekzistojn struktura t korporatave q i shndrrojn pronart e kompanive n persona t padukshm. Zvicra, sipas Roth, sht nj pioniere n betejn kundr pastrimit t parave. Ai vazhdon t thot se bankiert zviceran nuk jan djemt e kqij.
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009 20
NDRYSHE
11:00
Sipas nj studimi britanik, n mngjes aftsit memorizuese jan m t vogla
rofesort e din me siguri se, tu shpjegosh dika fmijve q n orn nnt t mngjesit, mund t jet vrtet nj mision i pamundur. Fmijt llojn t arsyetojn dhe t jen t vmendshm n msim vetm pas mesdits. N Britanin e Madhe, drejtori i nj shkolle t mesme dshiron ta bind qeverin q msimi t lloj n orn 11:00 t paradites. Krkesn e tij e ka mbshtetur edhe nj neurolog, i cili i ka siguruar arsyetimin shkencor pr t ecur prpara n rrugn q ai ka nisur. Neurologu quhet Russel Foster, sht profesor neurologjie n Oksford dhe ka vrtetuar se nse msimi do t llonte n mesdit, nxnsit do ti kapnin m me lehtsi gjrat. Prfundimet e studimit t Russel Foster jan publikuar n gazetn Observer. Profesori Foster zhvilloi disa teste mnemonike (q kan t bjn me kujtesn) tek adoleshentt. Ai vuri re se gjat adoleshencs, ora biologjike funksionon ndryshe nga ajo e fmijve dhe t rriturve. Foster ka ekzaminuar aftsin memorizuese t 200 studentve para ors 09:00 t mngjesit dhe m pas n orn 14:00. Pasdreke, aftsit memorizuese prmirsoheshin 9 pr qind. N mngjes, studentt q iu nnshtruan ktij testi kujtonin 42 pr qind t fjalve t bashkuara me njratjetrn. Pas 6 orsh, niveli rritej n 51 pr qind. Gjithsesi, ky nuk sht ndonj zbulim revolucionar. Edhe disa vite m par, nj sondazh telefonik mbi adoleshentt francez, anglez, gjerman dhe italian, me mosh nga 15 deri n 18 vje, kishte zbuluar se rreth 20 pr qind e tyre shfaqnin prgjumje gjat dits, 25 pr qind kishin simptoma pagjumsie, ndrsa 4 pr qind hynin n kategorin e atyre q vuanin nga pagjumsia. Pas disa sondazheve t tjera, situata vazhdonte t prkeqsohej. Shkaqet jan t ndryshme, por sht e rndsishme q t jeni t informuar paraprakisht mbi shqetsimet q lidhen me gjumin dhe zgjimin, n mnyr q m pas t mund t ndrhyni. Gjithashtu duhet t dini se, gjat adoleshencs, melatonina, hormoni endogjen q lehtson gjumin, prodhohet m me vones se n fmijri dhe kjo e bn m t vshtir situatn pr t rinjt q ti zr gjumi para ors 22:30. E si pasoj, duke fjetur von, e kan t vshtir t zgjohen n mngjes. Dihet q n mngjes fmijt e kan t pamundur t qndrojn urt n klas. Risia sht se n
Intervista
baz t ktyre zbulimeve, drejtori i nj shkolle t mesme angleze ka krkuar tu jap fund studentve gjumash, q vijn n shkoll m hert sesa ritmet ziologjike dhe ku, t paktn deri n orn 11:00, vetm vegjetojn. N Britanin e Madhe debati sapo sht hapur dhe nuk sht e thn se mund t oj n rezultate konkrete. Edhe n vende t tjera evropiane, ideja q msimi t filloj n mesdit shihet me shum skepticizm. Nuk jam i sigurt nse i kryer mbi 200 nxns vlen pr tu marr n konsiderat. Por edhe nse do t ishte, duhet t marrim parasysh faktin se nj ndryshim i till do t kishte efekt mbi miliona njerz, duke filluar nga prindrit, e deri tek ata q punojn n shkoll. Gjithsesi, nuk
mund t jet nj vendim q do t merret kaq leht. Do t aprovohet vetm pasi t jet verifikuar efikasiteti i madh i msimit t studentve, thot drejtoresha e nj shkolle gjermane. Si prind jam kundr. sht nj shtje edukative, fmijt duhet t msohen q t shkojn n shkoll n mngjes. Kjo do ti ndihmoj edhe kur t jen t rritur, sepse do tu duhet t ngrihen hert pr t punuar. Nuk e v n diskutim studimin dhe analizn q ka br neurologu britanik, por nuk jam dakord me mendimin q fmijt duhet t msohen t zgjohen von, ti marrin punt dalngadal. Nse do t ndodhte n vazhdim, ather kjo do ta bnte m t vshtir marrdhnien e tyre me punn, thot i shqetsuar nj prind.
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009
POLITIKE AKTUALITET
21
Policia ofron 50 mij lek se kush gjen emrin e personit n foto. Ruhet anonimiteti
pr shtyp, Drejtoria e Prgjithshme e Policis s Shtetit deklaroi se n kuadr t nj procedimi penal, Policia e Shtetit krkon ndihmn dhe bashkpunimin e qytetarve n identifikimin e nj qytetari, duke paraqitur edhe foton e tij. Sipas policis, pr t br t ditur identitetin, apo vendndodhjen e tij, do qytetar mund t telefonoj n numrin pa pages 08001212.
Gjithashtu, Policia e Shtetit ju siguron se do tju ruhet anonimiteti, si dhe ofron 50 mij lek pr personin q do t pohoj identitetin e tij. Sipas t dhnave nga policia, ky person krkohet pr nj shtje pr trafik droge, megjithat nuk ka dhn shum informacione n lidhje me vendin ku sht kapur droga, apo si sht gjetur fotoja. Por, e rndsishme mbe-
tet se pavarsisht se sht krkuar nga policia, ka qen i vshtir identifikimi i tij. Gjithashtu, msohet se fotoja sht gjetur pikrisht n vendin ku mendohet se jan mbledhur edhe provat e tjera pr trafik droge. Ndrkaq, njra prej fotove duket se sht br pr dokument n nj nga gjendjet civile t Tirans, ku dallohet nj pjes e vuls mbi t.
BLEDI GILAJ
j fmij vetm tre vje ka mbetur i vrar gjat nj konflikti mes tre vetave, kur sht shkelur me kmb nga dy vllezr, t cilt po godisnin nj person tjetr. Ai ka qen rastsisht n an t rrugs kur kan plasur grushtet dhe askush nuk e ka vn re m, duke i shkaktuar vdekjen e menjhershme. Ngjarja e rnd ka ndodhur n Shkoz t Tirans, ndrkoh q policia ka arrestuar dy agresort, t cilt akuzohen pr vrasje nga pakujdesia dhe plagosje t leht me dashje. Sipas policis, konflikti ka ndodhur pasditen e s diels, teksa Bexhet dhe Sali Vogli, prkatsisht 33 dhe 24 vje, kan qen duke shkuar n banesn e tyre n Shkoz. Rreth ors 17.30 n Shkoz, ata kan kaluar pran baness s Ilir Faslliut, 40 vje, i cili sht shprehur se ata i sillnin shqetsime prher. Kshtu, n momentin q ata po vinin prbri baness s Faslliut, ky i fundit u ka dal para dhe ka krkuar shpjegime se pse ata kalonin aty dhe ecnin me shpejtsi. Por, kjo fjal ka rnduar dy vllezrit, t cilt me moskokarje i kan krkuar 40vjearit t zhdukej dhe ti linte t qet. Megjithat, nj gj e till nuk ka ndodhur. Prkundrazi, 40vjeari ka filluar tu flas me z t ashpr dhe u ka krkuar q mos t kalonin m andej, pavarsisht se i njihte prej kohsh. E kshtu, mes
Tiran
dy palve jan ndezur gjakrat dhe dy vllezrit kan zbritur nga makina, duke ofenduar dhe duke krcnuar Ilir Faslliun. M pas, debati ka denigruar m tej, kur Bexhet dhe Sali Vogli kan goditur me grushte n fytyr fqinjin e tyre. Sipas dshmitarve okular, sherri ka zgjatur pr pak minuta, por m e rnda ka ndodhur pas ktij sherri. N an t rrugs sht vn re fmija tre vje me iniciale K. S., i cili ishte i shtrir dhe nuk
jepte shenja jete. Menjher, t pranishmit kan marr t miturin, duke dashur ti japin ndihmn e par, por pr t ka qen shum von. Nga ana tjetr, dshmitart kan njoftuar shrbimet e policis, e pa vonuar n vendngjarje kan mbrritur uniformat blu t Komisariatit Nr. 1. Policia ka par q kishin t bnin me nj vrasje nga pakujdesia, kshtu q kan njoftuar edhe kolegt e seksionit kundr krimeve ndaj jets dhe shndetit.
Kontrabanda
SEKUESTRIMET
2 arka me rreth 5000 tapa shishesh t ndryshme 2 fui plastike 50 litrshe, e dyshuar si konjak 2 fui plastike 50 litrshe, e dyshuar si raki grapa 1 fui plastike 50 litrshe, e dyshuar si frnet 3 fui plastike 100 litrshe me alkool 5 shishe plastike 0.5 litrshe me esenca n ngjyra t ndryshme 50 kuti kartoni me mbi shkrimin konjak Sknderbeu, Frnet, raki Grapa dhe Vodka
pranga prfunduan Petrit Basri Rexhmati, 28 vje dhe Hakik Shaban Korbi, 46 vje, t dy banues n Kamz. Arrestimi i tyre u krye sepse t dieln rreth ors 17.00, jan kapur n flagranc n Kamz, me automjetin me targa TR 5402 M, duke transportuar kpuc t llojeve t ndryshme, t cilat dyshohen se jan kontraband. Uniformat blu shpjeguan se n cilsin e provs materiale u sekuestruan 2880 pal kpuc dhe automjeti i tyre, ndrkoh q materialet i kaluan prokuroris pr hetime t mtejshme.
20 arka me nga 12 shishe 0.750 litrshe me etiketa t falsifikuara konjak Sknderbeu 15 arka me nga 12 shishe 0.750 litrshe me etiketa t falsifikuara Frnet 5 arka me nga 12 shishe 0.750 litrshe me etiketa t falsifikuara raki Grapa 35 arka me nga 12 shishe bosh me etiketa t falsifikuara si konjak Sknderbeu, Frnet, raki Grapa dhe Vodka
Projekti
tekstet msimore ofrohen falas dhe shtrirja e procesit msimor n institucionet penale ka qen nj ndr angazhimet kryesore t Ministris s Drejtsis dhe DPB n kuadr t nnshkrimit t Marrveshjes s Stabilizim-Asociimit. Me nnshkrimin e memorandumit t bashkpunimit midis MD dhe Ministris s Arsimit e Shkencs gjat muajit dhjetor 2008, shkolla e par 9-vjeare u hap n IEVP Peqin, ku aktualisht jan duke ndjekur procesin msimor 44 t dnuar, duke filluar nga klasa e par q prbhet prej 19 vetash. S. .
Anomalia
rrezikshme pr shndetin dhe prodhimi i kundrligjshm i artikujve dhe mallrave industrial e ushqimor. Nga ana e seksionit kundr krimit ekonomik u kryen veprimet e
para procedurale dhe materialet e prpiluara do ti kalojn pr kompetenc organit t Prokuroris s Rrethit Gjyqsor Tiran, pr hetime t mtejshme.
je-daljeve n kufi dhe personave t shpallur n krkim. Me an t ktij programi, t paktn prej tri vitesh ushtronte veprimtarin e saj policia kufitare, e cila me nj kalim t thjesht t pasaports n skaner, regjistronte lvizjen e personit, kohn dhe itinerarin, si dhe verifikonte nse ai ishte i shpallur n krkim. Programi q ofronte kt shrbim n kompjuterin e do efektivi t policis kufitare sht n gjendje black-out, ndrsa uniformat blu jan detyruar t shnojn me dor n regjistra prej letre, t gjitha hyrje-daljet n vendin ton.
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009
22
AKTUALITET
j ngjarje e pazakont ka ndodhur n shkolln 9-vjeare Andon Xoxe, q ndodhet n qendr t qytetit t Fierit, pran Gjykats s Rrethit. Dy nxns t ksaj shkolle jan prfshir n nj debat, q ka prfunduar n plagosjen me thik t njrit prej tyre. N orn 10:55, kur sapo kishte lluar ora e katr e msimit, n pjesn e pasme t shkolls Andon Xoxe, pak metra larg palestrs, dy nxns jan par duke u prleshur. Burimet nga drejtoria e shkolls konfir-
Andon Xoxe, Ramiz Kalemi, tha pr gazetn Shqip se sht e pamundur t kontrollohen aq shum nxns, ndrsa e ka konsideruar kt ngjarje nj rast sporadik. Por ky nuk sht rasti i par i shfaqjes s dhuns te nxnsit.
Disa dit m par, nxnsit e shkolls 9-vjeare Andon Xoxe organizuan nj prleshje masive me nxnsit e shkolls Mark Dashi, gjat s cils shum fmij u plagosn leht dhe pes prej tyre u shoqruan n polici. Nj vit m par, n shkolln e Zhupanit
n Fier, nj nxnse terrorizoi shokt e klass dhe msuesen me nj pistolet. Dy vjet m par, nj 15-vjear n shkolln e mesme t prgjithshme Zhani Ciko n Patos vrau me thik nj bashkmoshatarin e tij. Matilda Troka
Shkurt
Kor
Fmija kishte dy plag t thella n kraharor dhe n krah, por nuk rrezikoi jetn
mojn pr gazetn Shqip se dy nxnsit e prfshir n prleshje jan Endri N. dhe Ervis M.. Ky i fundit, sipas burimeve policore, t cilat bazohen nga dshmit e nxnsve t tjer t shkolls, i sht afruar bashkmoshatarit t tij dhe pasi e ka fyer e shar me fjal t pista sht prleshur me t. Sikur t mos mjaftonte kjo, Ervis M., 13 vje, ka nxjerr nj thik q mbante me vete n shkoll dhe e ka qlluar bashkmoshatarin Endri N. n ann e majt t trupit, pran kraharorit, si dhe n pjesn e siprme t krahut. Pas plagosjes, Ervisi sht larguar nga shkolla me ndihmn e nj shoku tjetr, ndrsa thikn me t ciln kreu plagosjen e ka hedhur n nj kanal pran fushs ku gjat vers zhvillohet ora e edukimit fizik. Msuesit kan transportuar nxnsin e plagosur drejt spitalit t Fierit. Menjher voglushi sht futur n salln e operacionit, ku u sht nnshtruar ndrhyrjeve speciale t mjekve. Bluzat e bardha tregojn se djali 13 vje kishte dy plag t thella, njra n kraharor dhe tjetra n krahun e majt. Mjekt tregojn se me gjith humbjen e nj sasie t madhe gjaku fmija ka dal nga rreziku pr jetn. Ndrkoh, policia e Fierit, e njoftuar pr ngjarjen nga mjekt e spitalit, ka rrethuar menjher shkolln dhe ka marr n pyetje msuesit dhe nxnsit q kishin qen dshmitar. Nxnsit kan treguar pr policin se prgjat gjith javs s kaluar mes dy djemve t prfshir n sherr ka pasur debate, q kan lindur pr motive krejt banale: autori i plagosjes kishte mbetur i fyer nj jav m par, kur bashkmoshatari i kishte thn Je i vogl. Rritu njher, pastaj hajde t bsh muhabet me ne. Situata ishte prkeqsuar t premten, kur dy djemt kishin shkmbyer srish fjal dhe Endri e kishte ofenduar prsri Ervisin. Pas ksaj mendohet se Ervisi kishte planikuar ta zgjidhte kt shtje me an t thiks dhe kishte pritur t hnn, rillimin e shkolls, pr t vn nderin e tij n vend. Pr policin, situata sht sqaruar brenda pak minutash dhe nuk ka qen e vshtir gjetja e autorit t plagosjes, i cili sht shoqruar n komisariat s bashku me nj shokun e tij. Ervisi sht marr n pyetje n prani t psikologut dhe prindrve dhe ka pranuar krimin e kryer. Ai sht vn nn hetim me akuzn plagosje e rnd me dashje, por nuk mund t mbahet i izoluar pr shkak t moshs. Pas ksaj ngjarjeje, procesi msimor n shkolln Andon Xoxe nuk ka vijuar normalisht. Nxnsit dhe msuesit jan shokuar nga ajo q ndodhi, kurse shum prindr kan shkuar dhe kan trhequr fmijt me t shpejt. Drejtori i shkolls
j 47-vjeare sht gjetur e mbytur n rezervuarin e fshatit Libonik. Ngjarja ka ndodhur mbrmjen e s diels kur Vislet Hoxhalli sht larguar nga banesa pa ln adres. Burimet e policis kan thn se 47-vjearja ishte hedhur n rezervuar dhe t afrmit nuk kan mundur ta gjejn. Familjart e kan gjetur gruan t mbytur dhe m pas e kan nxjerr trupin nga rezervuari, por pa njoftuar policin. Burimet policore bn t ditur se njoftimi sht br vetm n orn 01:00 t mngjesit t djeshm, pasi t afrmit e Hoxhallit e kishin transportuar trupin e saj n banes. Burimet policore than se ngjarja mendohet t ket ndodhur rreth ors 20:00, nj or pasi gruaja ishte larguar nga shtpia. Sipas deklarimeve t familjarve, gruaja kishte rn n depresion q pas vdekjes s nns s saj. Policia pohoi se bhej fjal pr vetvrasje, pasi n trupin e gruas nuk kishte shenja dhune. Ju.Dh.
Elbasan
Fmija i plagosur n spitalin e Fierit
N
2008 2007
Rastet
2009
Disa dit m par, nxnsit e shkolls 9-vjeare Andon Xoxe organizuan nj prleshje masive me nxnsit e shkolls Mark Dashi
Nj vit m par, n shkolln e Zhupanit n Fier nj nxnse terrorizoi shokt e klass dhe msuesen me nj arm zjarri
Dy vjet m par, nj 15-vjear n shkolln e mesme t prgjithshme Zhani Ciko n Patos vrau me thik nj bashkmoshatarin e tij
j 71-vjear sht mbyllur n qelit e ftohta t policis s Elbasanit, t dieln n mbrmje. Msohet se ai ka mbajtur nj arm gjahu pa leje dhe me t ka dashur t vras fqinjin e tij. Ngjarja ka ndodhur n fshatin Mollas, rreth 40 kilometra larg qytetit t Elbasanit, rreth ors 19:00 t s diels. Sipas burimeve zyrtare, 71-vjeari Zarif Gjini, pas nj konikti pronsie me fqinjin e tij, ka hyr n banesn e 51-vjearit K.Gjini me ifte n dor pr ta vrar at dhe djalin e tij 17-vjear, A.Gjini. Msohet se ka qen djali adoleshent q me shpejtsi ia ka hequr gjyshit armn nga duart dhe ka lajmruar punonjsin e policis s zons. Policia ka arrestuar rreth ors 20 t moshuarin dhe prokuroria ka nisur ndaj tij shtjen penale nn akuzn vrasje e mbetur n tentativ dhe armmbajtje pa leje. Be.Dy.
Traku
Belsh
edhe grupi hetimor i Drejtoris s Policis s Qarkut t Gjirokastrs, i cili ka evidentuar dhe dokumentuar me prova pranin e 55 pakove n form cilindrike t mbshtjella me letr natriban me pesh nj kilogram secila brenda t cilave ndodhej lnd narkotike e dyshuar si e llojit marijuan. Nga ana policis jan kryer t gjitha veprimet procedurale si: kqyrja e vendit t ngjarjes, peshimi dhe sekuestrimi
n cilsin e provs materiale i lnds narkotike, sekuestrimi i sendeve personale t t arrestuarve, marrja e deklarimeve t pasagjerve dhe arrestimi n agranc i dy shoferve t linjs, t cilt tashm akuzohen pr kryerjen e veprs penale t trakut ndrkombtar t lndve narkotike, parashikuar nga neni 283 t Kodit Penal dhe materialet i kaluan Prokuroris s Krimeve t Rnda Tiran.
y adoleshent kan prdorur nj motor pa targa, maska dhe nj thik pr t vjedhur nj karburant. Ngjarja ka ndodhur rreth ors 19:00 t s diels n Belsh, te vendi i quajtur Kthesa e Kuovs. Sipas burimeve zyrtare nga policia e Elbasanit, bhet e ditur se 18-vjeari E.S nga qyteti i Belshit dhe nj person tjetr ende i paidentikuar, duke krcnuar me thik dhe me kapua n kok, kan mundur t marrin xhiron ditore t nj distributori karburanti n vlern e 28 mij lekve t reja. Msohet se dy adoleshentt, t hipur n nj motoiklet pa targa, me maska n kok dhe pasi jan furnizuar n pikn e karburantit pa paguar, kan krcnuar me thik punonjsin 53-vjear, Xh.Sina i cili u ka dorzuar gjith xhiron ditore, si dhe celularin e tij personal, pr t mos lajmruar policin. Be.Dy.
Elbasan
Shkodr
Fush-Kruj
redha kundrtank, kallpe tritoli, automatik, granata ofensive dhe defensive, shek automatiku dhe pistolete TT, arm automatike, krhr me shek, pistolet TT, tila zjarrprcjells etj. Policia njoftoi se pas nj aksioni t saj ka bllokuar nj arsenal armsh, si dhe ka arrestuar zotruesit e tyre vllezrit Andi dhe Julian Shota, prkatsisht 23 dhe 26 vje. Arrestimi i dy t rinjve u b mbrmjen e kaluar. Pas nj informacioni t marr n rrug operative se dy t rinj t armatosur po lviznin me nj Volkswagen blu, shrbimet e policis bn ndalimin e tyre dhe nga kontrolli gjetn n makin nj automatik dhe dy krehr me nga 30 shek secili. Pas ksaj u ushtrua kontroll n banesn e tyre ku u gjet dhe nj arsenal i vrtet armsh dhe municionesh.
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009
24
SOCIALE
Numri i sakt i kandidatve q duan t studiojn n sistemin universitar, kt vit akademik, del n fund t marsit
Detaje
Vlersimi
Sipas ligjit t ri, statuti i nj institucioni publik t arsimit t lart prmban normat q rregullojn veprimtarin e institucionit
RREGULLORJA
sht pikrisht ky dokument, pra statuti, mbi baz t t cilit ndrtohet edhe rregullorja e funksionimit t nj universiteti publik
SHKAKU
Prfaqsues t rektoratit t Universitetit t Tirans konrmojn faktin se statuti i dorzuar prej tyre n MASH sht kthyer dy her
Konikti
pr ndrtimin e dy shkollave, n zonn e Porcelanit dhe at t Kodr-Kamzs, vijojn m tej s bashku me nj seri akuzash poli-
tike prfaqsuesit e Ministris s Ekonomis. Por i menjhershm ka qen edhe reagimi i nnkryetarit t
Bashkis s Tirans, Eduard Shalsi, q srish ka sulmuar Kryeministrin Sali Berisha, pas deklaratave t ktij t fundit, n nj takim elektoral, me msuesit demokrat, pr 7 marsin. Ringrem zrin pr padrejtsin e madhe sociale q po bn Sali Berisha ndaj komunitetit t Breg-Lumit dhe pr dyfytyrsin e pashembullt t ktij simboli t politiks s vjetr, q n televizion akuzon Bashkin e Tirans q nuk ndrton shkolla, kurse n zyrn e tij t puns tjetrson pronat dhe pasurit e prbashkta n prona private, u shpreh dje Shalsi. Ai ka theksuar se trualli i Bregut t Lumit sht nj fakt konkret, rast tipik i abuzimit t Sali Berishs, me trojet q i kemi krkuar pr shkolla. Ndrsa ka premtuar m tej se t tjera fakte do t japim n ditt n vijim, mbi politikn q bllokon shkollat e reja, pr t zgjeruar oborrin e Kryeministrit, n kurriz t pronave publike. A.Rr.
hkollat e mesme profesionale do t vlersohen me koeciente maksimale n provimet e Maturs Shtetrore pr pranimet n universitete gjat vitit t ardhshm akademik. Skema e pranimit t studentve pr vitin e ri akademik synon q arsimi profesional t ket koecient m t lart pr kandidatt q do t aplikojn n fakultetin q do t przgjedhin. Burime zyrtare nga MASH, bn t ditur se edhe pr kt vit do t jen n dispozicion t maturs koecientet e lndve me zgjedhje dhe ato t llojit t shkollave t mesme, q do t publikohen me 25 prill, koh kur pritet t nis plotsimi i formularit A-2, n t cilin maturantt do t listojn dhjet preferencat ku duan t vijojn studimet e larta. Sipas MASH, vitin e ardhshm do t ruhet i njjti prshkallzim koecientesh pr llojin e shkolls, por ato do t prmirsohen me terma konkret, pasi vendosja e koecienteve sht bazuar n nj studim statistikor mbi volumet e lndve dhe peshat specike t tyre n shkollat e mesme. N vitin 2009-2010 do t mbetet n fuqi kriteri i prdorimit t koecientit maksimal (1.4) pr shkollat profesionale q kan drejtim t njjt ose t prafrt me degn universitare, ku nj kandidat krkon t pranohet. N arsimin profesional 3-vjear dhe n nivelin e par 3-vjear t shkollave profesionale 3+2-vjeare, provimet prfundimtare t jen: Formimi teorik profesional dhe formimi praktik profesional. Tezat e ktyre provimeve do t prgatiten nga shkollat prkatse, t cilat do t caktojn edhe datat pr provimet. N vend funksionojn rreth 70 shkolla t arsimit tekniko profesional dhe social-kulturor, t ndara n kto fusha kryesore: elektro-mekanike, ekonomike, ndrtim mobilierie, bujqsi, pyje dhe veterinari, gjuh t huaja, art, sport dhe pedagogji. Nxnsit e ktyre shkollave studiojn n rreth 45 specialitete kryesore. Numri i nxnsve t regjistruar n kto shkolla prbn rreth 20 pr qind t numrit t nxnsve q prfundojn arsimin baz.
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009
POLITIKE AKTUALITET
25
Fiks Fare
planit t ktij fshati turistik. Studimi ka pr qllim t ruaj aspektet kulturore dhe historike dhe sjell nga ana tjetr nj rregullim t territorit dhe infrastrukturs, q do t ket nj ndikim t madh n zhvillimin urban dhe turistik t zons. sht projekti m i rndsishm i miratuar pr kt vit q prshin qendrn historike t fshatit Voskopoj, tha Milo. Plani i prgjithshm rregullues prfshin mbrojtjen e monumenteve t kulturs, ruajtjen e vlerave kulturore dhe historike, zhvillimin urban t territorit, zhvillimin turistik dhe rregullimin
e infrastrukturs s brendshme. Brenda ktij viti parashikohet t prfundoj ndrtimi i ujsjellsit t ri t fshatit dhe rrjeti i kanalizimeve, ndrkoh q pas ktyre ndrhyrjeve n infrastruktur do t kryhet edhe shtrimi i rrugve me kalldrm, gj q sht parashikuar pr vitin e ardhshm, pas mbylljes s punimeve n rrugt ku do t bhet hapja pr kanalizimet e reja. Pas miratimit nga ana e KRRT-s s qarkut, plani i prgjithshm rregullues i Voskopojs do t kaloj pr miratim n KRRTRSH. Ju.Dh.
rotestuan nj vit m par, protestuan nj jav m par. Ata protestojn dhe bjn greva, duke krkuar thjesht nj takim me Kryeministrin, strehim dhe punsim. Nj vit m par krcnuan se do t futeshin n grev urie nse krkesat e tyre nuk do t plotsoheshin. Krkuan t takonin Kryeministrin e vendit dhe ti qanin hallet, por u doli nj punonjs i Kryeministris, i cili i siguroi se Kryeministri do t vihet n dijeni pr krkesat e tyre. Her pas here u uln n bisedime me pushtetar lokal, apo prfaqsues t Ministris s Puns, por krkesat e tyre nuk u plotsuan. Agim Mushqeta, nj invalid q prej 10 vjetsh, q duhet t prfitoj nga shtetit strehimin, jeton s bashku me gruan dhe vajzn e tij n kushte mjaft t vshtira n nj nga dhomat e konviktit t Universitetit Bujqsor n Kamz. Ky invalid, prpara se t aksidentohej ishte msues. Tani sht invalid, por sht duke ndjekur vitin e dyt n Fakultetin e Inxhinieris s Pyjeve, pasi ka dshir t punoj. sht pothuajse e pamundur pr t q t ndjek msimin dhe t gjej nj vend pune, megjithse n xhep ka nj diplom dhe sht duke marr t dytn. Pr t shkuar n universitet i duhet q t prshkoj nj rrug mjaft t mundimshme npr trotuaret ku nuk ka vendet e posame pr invalidt, pr t hyr n fakultet ku ka vetm shkall dhe n asnj vend rrug pr njerzit me karroca. Jan shokt q e ndihmojn t hip dhe t zbres shkallt e fakultetit, pasi shteti nuk ka menduar n asnj ast pr kta njerz. Me diplomn e msuesit n dor, ky invalid shkon n do ministri pr t krkuar nj vend pune, sipas ligjit. Askush nuk e pret. N Ministrin e Bujqsis zdhnsi mezi pranon t zbres nga zyra dhe kur zbret i flet zotit Mushqeta nga kati i dyt i ministris. Pra, as denjon t zbres posht dhe ta takoj. Agimi nuk mund t futet n asnj prej ndrtesave t ministrive, pasi nuk ka rampo. N Ministrin e Brendshme dhe n Kryeministri i than q do ti kthenin prgjigje brenda 20 ditsh. Kudo e prcjellin me premtimin se do ta telefonojn. Po askush deri m sot nuk ka kthyer prgjigje. N vendin ton numrohen rreth 4500 paraplegjik dhe tetraplegjik, t cilt krkojn mbshtetje nga institucionet e vendit. Sikurse bhet e ditur, rreth 117 mij persona n vend, prfitojn pagesn e paaftsis. Bhet fjal pr t verbr, para e tetraplegjik, persona t paaft mendor e fizik, si dhe invalid t puns. Pas grevs s uris t shoqats s ktyre invalidve, Ministria e Puns, shtjeve Sociale dhe Shanseve t Barabarta ka dorzuar n Kshillin e Ministrave nj projektvendim, sipas t cilit paketa shndetsore e personave me aftsi t kufizuara, t bhet 30 mij lek, nga 12 mij q sht aktualisht.
Mjedisi
Shndetsia
hu dhe ti nismtar pr mbrojtjen e ambientit. Jep dhe ti shembullin tnd me nismn tnde vullnetare. Ky ka qen qllimi i nj simpoziumi organizuar nga Korpusi Shqiptar i Vullnetarve, drejtuar nga gazetari Mentor Kikia. Salla e teatrit Bylis ka mbledhur dje n mesdit prfaqsues t pushtetit vendor dhe drejtues institucionesh t Fierit. Mbrojtja e ambientit dhe sensibilizimi pr t rritur dhe zgjuar ndrgjegjen qytetare te do banor i ktij vendi ishte nimi i nj dokumentari me imazhet nga dmet q jan shkaktuar si pasoj e shfrytzimit t pasurive natyrore dhe ndotjes s plazheve dhe zonave t tjera turistike. Ku dokumentar ka elur kshtu dhe diskutime mes pjesmarrsve t ktij simpoziumi. Hapi i par sipas Kikis,
ka qen shkmbimi i mendimeve me intelektualt e Fierit, t cilt nprmjet nj sensibilizimi m t gjer do t shprndajn mendimin qytetar te gjith komuniteti fierak dhe jo vetm. N bashkpunim me mediat lokale do t zhvillohen dhe diskutime n studiot e tyre pr t sensibilizuar shoqrin. Bashk me organizimet e tubimeve n qytetet t ndryshme do t bhet edhe organizimi i strukturave t Korpusit Shqiptar t Vullnetarve, tha drejtuesi i ksaj lvizjeje qytetare. Sipas tij, rritja e ndrgjegjes qytetare do t bashkohet me trysnin q do tu bhet her pas here pushtetit lokal apo qendror pr t investuar dhe prdorur hapsirat ligjore n ndihm t pozitivitetit ambiental. Ma.Tr.
pitalet italiane do t kurojn gjat ktij viti 16 fmij shqiptar me probleme kardiopatike. Lajmi sht br i ditur nga njri prej drejtuesve t klubit Rotarian n Itali, Luiano Pierini n Durrs. Rotariant kan n zbatimi projektin Nj zemr pr Shqiprin, i cili parashikon operimin e 16 fmijve t smur nga zemra n Ankona t Italis. Ky projekt vjen pas atij Jet pr Shqiprin, q konsistonte n vaksinimin e mijra fmijve kundr hepatitit B. Ndrkoh, rotariant kan mbyllur investimin n rrjetin shprndars t ujsjellsit t periferis s Durrsit. Aty ku m s shumti abuzohet me ujin e pijshm pr shkak t ndrhyrjeve n rrjet dhe mungesn e tij, koht e fundit ka nisur ngritja dhe sistemimi i shprndarjes s ujit.
Rotary Club dhe drejtues vendor pruruan javn e shkuar prfundimin e punimeve pr ujsjellsin e nj pjese t ish-knets s Durrsit. Investimi prej 10 milion leksh t reja u shfrytzua pr shprndarjen e rrjetit t ujit t pijshm n skolinin 4 t Knets, ose lagjja Saline, si quhet nga vendasit. Guvernatori i distriktit 2090 Luciano Pierini tha se projekti pr ndrtimin e rrjetit shprndars t ujsjellsit u mundsua nga kontributi i 56 klubeve rotariane. Investimi sht prshndetur nga banor t zons informale, t cilt kan vlersuar vmendjen e kushtuar ndaj tyre. Klubi i par rotarian n Shqipri u el n Tiran n vitin 1992 dhe q nga ajo koh sht shtrir n shum rrethe. Va.Qy.
shqip shqip
E MARTE, MARTE, 10 MARS 2009 10 MARS 2009
27
SPEKTAKEL
Adelajda:
27
& TELEVIZION
Ndrsa vallzonin, Bjordi i ka thn Adels se duhej ta puthte, sepse nse e bnte kt, ather publiku do t bhej kureshtar sesi do t vazhdonte marrdhnia, do t lidhej pas historis s tyre, e kshtu ata do t mund t qndronin deri n fund t Big Brother
jemt kan br gjithka q vajzat t kalonin nj drek t bukur me rastin e fests s 8 Marsit. Ndrkaq, dita ka vazhduar me bisedat e debatet e zakonshme. Bjordi, pas puthjes me Mesidn, ka vazhduar srish bisedn me Adeln, njrn prej vajzave me t ciln ai rri m shum. Gjat biseds, Adela i ka thn Bjordit se njra nga vajzat n shtpi e plqen shum at. Vetm njra? - ia ka kthyer Bjordi. Adela, nga ana e saj, ka kmbngulur t dij se cila ishte vajza q Bjordi plqen brenda shtpis... Ai nuk i ka kthyer prgjigje. Aida: Jan katr zjarre n shtpi Banort jan n kopsht duke marr rreze dielli. Aida mendon se n shtpi ka nj atmosfer shum t rnduar. Ajo i konsideron katr banort e nominuar si katr zjarre, pasi i sheh disi t acaruar. Qetsori, Lirita dhe Zhuljeta e kundrshtojn. Zhuljeta i thot se nuk jan aspak t acaruar dhe debati q kishin pak m par pr buxhetin ishte i drejt. Aida i thot se i sheh t katrt shum t tensionuar. Edhe Qetsori mendon se jan sjell mir deri tani dhe se n t kundrt do t ishte shprehur dhe dikush tjetr. Aida i thot se ky sht mendimi i saj dhe se deri tani ajo e mori guximin ta thot. Lirita: M nominuan se rrim bashk Lirita bisedon me Aidn pr nominimin e saj. M par ajo ishte shprehur se e kan kandiduar vetm se Aidn nuk mund ta nominonin. Aida e pyet nse mendon se ata banor t cilt nuk mund ta nominonin at, sepse kishte imunitet, kan nominuar Liritn. Aida e pyet srish nse ajo ia v fajin asaj pr faktin se u kandidua, ndrsa Lirita i prgjigjet se e kan nominuar sepse rrin bashk, por jo se i v faj. M pas, vajzat fillojn t flasin me z t ult dhe Lirita i thot se ka vn re q n shtpi
ia ka kthyer duke i thn se Bjordi nuk i plqen aspak, sepse po ti plqente nuk do t pyeste as pr Adeln, as pr asnjri, por do ta kishte marr fill. E vrteta, sipas saj, ishte q nuk e trhiqte fare, sepse n t kundrt do t kishte vepruar krejt ndryshe. Mua po m plqeu dika, - ka thn ajo, - nuk ka gj q m pengon!. Adelajda spo sillet si shoqe! Lirita i ka thn Bjordit se kishte vn re se Adelajda e plqente dhe e pyeti nse edhe ai e plqente ashtu si ajo. Fillimisht Bjordi i tha se e plqente n t njjtn mas sa plqente edhe Liritn, m pas i tha se ishin shum shok e m pas se e kishte xhan. Lirita vazhdoi me mendimin e vet se Adelajda nuk e shihte aspak si shok Bjordin, por si dika m tepr dhe ajo e kishte vn re shpeshher kt gj. Pr mendimin e saj, kjo dukej m tepr nga reagimet e Adelajds, kur ai krcente me vajza t tjera. Ne ktu nuk kemi far t bjm dhe rrim e shohim njri-tjetrin! - i ka thn ajo, ndrsa e ka kshilluar Bjordin, q nse nuk ishte i sigurt pr at q ndjente, apo q donte t bnte, t ishte i kujdesshm n at q shprehte apo transmetonte, sepse Adelajda sjelljen e tij nuk po e kuptonte si shoqrore. Ajo i ka vn gjithashtu n dukje se ai kishte ndryshuar shum karshi Mimozs, nuk ishte me t si m par dhe kjo donte t thoshte dika. Vajzat jan t pakujdesshme! Adi, Qetsori dhe Dritani kan diskutuar pr pastrtin e munguar t vajzave t shtpis. Sipas tyre, ato jan t pakujdesshme e t papastrta n lidhje me ambientin ku jetojn. Adi ka thn se nuk mjafton t shohsh vetm higjienn personale, por edhe at kolektive, kur jeton me t tjer. Ata kujtuan rastin kur vajzat u bn namin, sepse ata ua than kt dhe pr kt arsye nuk kan m ndrmend tua
po mbeten ata njerz t cilt nuk kan se far t dhurojn m shum dhe Aida e komenton kt fakt si munges publiciteti. Drek madhshtore Djemt jan ata t cilt merren me t gjitha prgatitjet pr drekn. Ata jan impenjuar t gjith n gatim dhe n shtrimin e tavolins. Djemt kan menduar pr t gjitha, duke mos harruar as detajin m t vogl q vajzat t knaqen dhe ta shijojn deri n fund. Pasi kan prgatitur nj drek t shijshme, ata prgatisin tavolinn, duke vendosur me kujdes lule, qirinj dhe mesazhe t shkruara me kujdes. N sfond vendosin muzik t qet. T gjitha vajzat mrekullohen me prgatitjet dhe e shprehin at me entuziazm. Djemt urojn njzri Gzuar 8 Marsin. Vajzat lexojn me radh urimet q djemt u kan prgatitur. Adelajda: Nuk m plqen kjo pjes e imja Adela i thot Bjordit se koht e fun-
thon. Sipas tyre, ato rrin tr ditn duke u marr me veten, duke rregulluar fytyrn, flokt, thonjt dhe nuk kujtohen t pastrojn njher as kuzhinn, as tavolinn e asgj tjetr. Adi ka shtuar edhe faktin se vajzat po pinin shum cigare. Atij i dukej e kndshme nj femr q ndez nj cigare, por kur pinte shum e bezdiste. Megjithse nnvizuan faktin se kjo q po thoshin ishte pr t mirn e shndetit t vajzave, ata than se po t zvoglohej buxheti, ato duhet ti harronin cigaret. Pse e plqejn femrat Bjordin?! Adelajda i ka treguar Mimozs se Bjordi i kishte thn se ishte puthur n buz me Liritn dhe Mesidn. Ajo i tha gjithashtu edhe mendimin e saj, sipas t cilit, Mesida e plqente Bjordin. Mimoza i tha se nuk e besonte q Mesida ta plqente vrtet dhe se duhet t ishte ndonj tip loje. Ajo shprehu gjithashtu, me shaka, habin e saj se pse femrat e plqenin kaq shum Bjordin.
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009
28
BOTE
Apeli
Fondi Monetar Ndrkombtar bri thirrje nj jav m par pr dyshimin fondeve t tij, ndrkoh q nj numr gjithnj e m i madh vendesh i jan drejtuar pr ndihm, para takimit t G20 n Londr n muajin prill
Warren Buffet
N Shtetet e Bashkuara, miliarderi Buffet deklaroi se situata ekonomike n Procesi Shtetet e Bashkuara sht n pikn e saj m I shndrronte n t dashura dhe i krcnonte pr publikim t videove intime t ult dhe se m keq se kaq nuk kishte ku t shkonte
n Bruksel, thuhet shprehimisht: sht thelbsore q FMN ka mjetet e duhura financiare pr tiu asistuar vendeve n nevoj, veanrisht atyre q jan prekur m shum nga kriza. Ndrkoh, n Shtetet e Bashkuara, miliarderi Buffet deklaroi se situata eko-
nomike n Shtetet e Bashkuara sht n pikn e saj m t ult dhe se m keq se kaq nuk kishte ku t shkonte. Sipas tij, ekonomia amerikane nuk do ta merrte veten shum shpejt dhe paralajmroi se inacioni q do t vijonte do t ishte m i keq se ai n fund t
viteve 70. Trishe, she i Banks Qendrore Evropiane, nga ana tjetr sht shprehur m optimist, duke deklaruar se kishte shenja pr nj kthes pozitive t situats, n nj koh jo fort t largt, edhe pse aktualisht ekonomia globale sht n prkeqsim.
Zimbabve
She i Banks Qendrore Evropiane, Zhan Klod Trishe, deklaroi se pika e kthess pozitive mund t ishte m pran nga sa mendohej, edhe pse aktualisht ekonomia globale sht n prkeqsim.
Kryeministri
Administrata e kaluar i kishte ndaluar nancimet mbi bazn e etiks pro jets
Obama ka zhvleftsuar direktivn e vitit 2001 q ndrpriste t gjitha fondet federale pr krkime t tilla
mnyr, ai ka prmbushur nj tjetr premtim t fushats s tij duke rmosur nj urdhr ekzekutiv q pritet t vr n lvizje krkimin e thelluar shkencor t asaj q shum mjek e konsiderojn si kurimi i sigurt pr shum smundje t rnda, duke filluar nga diabeti te paraliza. Veprimi i Obams, zhbn trsisht politikn e ish-presidentit, Bush n lidhje me krkimet e qelizave staminale. Obama ka zhvleftsuar direktivn e vitit 2001 q ndrpriste t gjitha fondet federale, pra t taksapaguesve amerikan pr financimin e
krkimeve t tilla. Bush e argumentoi vendimin e tij n emr t mbrojtjes s jets njerzore. Obama e ka hedhur posht ligjin e Bushit. Legjislacioni, ndrkoh, nuk ndalon krkimet q nancohen nga fonde jofederale. Sipas krkuesve, linjat e reja t
nancimeve t organizuara nga parat e privatve gjat periudhs q Bush ndaloi nancimin nga shteti, jan m t shndetshme dhe i shkojn m mir misionit t shrimit prmes qelizave t krijuara. Qelizat staminale embrionike jan qeliza q mund t
shndrrohen n do lloj qelize t trupit. Shkenctart shpresojn q t zvendsojn me to qelizat apo pjes t dmtuara t trupit si n rastin e smundjes s diabetit, parkinsonit, apo dmtimeve t shpins kurrizore. Obama e konsideroi vendimin e tij t vshtir
ryeministri i Zimbabves, i cili ka shptuar gjall nga nj aksident me makin, n t cilin humbi jetn e shoqja, ka deklaruar dje se gjithka ishte thjesht nj aksident dhe jo nj orkestrim pr ta hequr qafe. Kryeministri q ishte shtruar n spital jasht shtetit u rikthye n vendin e tij pr t i organizuar varrimin e bashkshortes. Kur dika ndodh, ka gjithmon spekulime, por m lejoni t them se n kt rast nuk bhet fjal pr ndonj inskenim dhe se shanset q aksidenti t ket qen i orkestruar jan nj n njmij. Kryeministri ka mundur t ec n kmb, edhe pse i drmuar plotsisht zikisht. Pas aksidentit, t shumt kan qen ata q kan akuzuar Presidentin Mugabe pr prgjegjsin ndaj vdekjes s gruas s Kryeministrit, por ky i fundit ka dal n mbrojtje t Mugabes duke deklaruar se gjithka sht nj rastsi fatkeqe. Sot pritet q t organizohet edhe ceremonia funebr ndaj bashkshortes s ndjer t Kryeministrit, e cila ka humbur jetn menjher sapo makina sht prplasur n nj rrug t keqe dhe sht rrotulluar disa her derisa ka ndalur. Msohet se ajo ka psuar nj d dmtim t menjhershm n shtylln kurrizore q nuk i ka mundsuar asnj lloj shansi mbijetese. Ndrsa bashkshorti i saj, pr fat ka dal thuajse pa dmtime t rndsishme nga aksidenti automobilistik. Menjher pas tij, ai sht drguar n Bocvana pr tu kuruar.
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009
KULTURE
29
Dy fotograft italian, Giuseppe Savinio dhe Antonio Sigismondi, sjellin ekspozitn nprmjet s cils ofrojn nj udhtim mes historis, natyrs dhe maestrove artizan t Shqipris. E prezantuar m par n Itali, kjo ekspozit vjen nga projekti italian Interreg
MANUFACTA VIARUM
ta sjellin pamje nga kultura popullore shqiptare, nga Shqipria arkeologjike dhe turistike. Jan dy fotograft Giuseppe Savinio dhe Antonio Sigismondi. Kan vizituar Shqiprin dhe kan sjell n vmendje m t bukurn e saj. Peizazhe q prcjellin veriun dhe jugun e vendit, shkrepje mbreslnse, t cilat rrfejn Shqiprin ndryshe. Nj udhtim i pazakont mes imazheve t dy fotografve italian, t dy t dhn pas natyrs. Manufacta Viarum, fillimisht u prezantua n Itali. N kt ekspozit, dy fotograft kan paraqitur nj pjes t bukur dhe t lakmueshme t vendit prball. E bn kt disa muaj m par n nj nga vendet m t bukura dhe m t vizitueshme prej turistve n krahinn e Pulias. N Kastelano, n nj nga vendet m t bukura turistike n Itali, u prezantua edhe nj pjesz Shqiprie. Nj shesh i veant kushtuar vendit ton u ngrit vern q shkoi. Ekspozita u shoqrua dhe me nj dokumentar t realizuar prej disa studentve shqiptar. Tirana, e ardhmja, e shkuara, e tashmja, si dhe ekspozita Manufacta Viarum do t shfaqen sot pasdite n Tiran. Disa muaj pas realizimit t tyre, kto dy projekte t realizuara prej Interreg ItaliShqipri, do t shfaqen edhe para publikut shqiptar. Projekti Interreg i titulluar Forum, sheshi italian i kulturs shqiptare sht nj nga 200 projektet e Interreg ku krahina e Pulias ka bashkpunuar me shtetin shqiptar. Forum sht koordinuar nga Komuna e Kastelans, nj qytez e vogl n provincn e Barit, mjaft e famshme pr shpellat e saj, ndr m t bukurat n bot. Ne zgjodhm q n kt vend turistik t nisnim nj seri aktivitetesh, t cilat promovonin kulturn shqiptare. Mes ktyre aktiviteteve, ajo q na bn protagonist edhe sot n Tiran, sht nj dokumentar me metrazh mesatar, i cili sht prgatitur nga disa t rinj, student nga Tirana. Ata morn pjes n nj kurs pr realizimin e videove. Ky ishte nj kurs formues, q m von bri t lindte edhe shkndija pr
realizimin e ktij dokumentari q u titullua Tirana, e ardhmja, e shkuara e tashmja. Ne sot e prezantojm me shum knaqsi dhe entuziazm n Tiran, q do t thot se fara e mbjell me projektin Interreg sht duke nxjerr frytet e saj, duke e vazhduar kt shkmbim kulturor, tregon Vito Mastrosimini, koordinator i projektit. Ai, s bashku me regjisorin Massimo Lapertosa dhe drejtori i fotografis Mimmo Migailo jan sot n Tiran pr ekspozitn dhe shfaqjen e dokumentarit. Ktu ne kemi ardhur pr t
prezantuar dy aktivitete. Ekspozitn, e cila ishte nj fushat e vrtet fotografike me titullin Manufacta Varium, n nj udhtim n vendet natyrore, nj prezantim me bukurit e Shqipris, por mbi t gjitha mbi artizanatin q zhvillohet ende n vendin tuaj. N kto punime artizanale ne kemi gjetur nj t prbashkt mes dy vendeve tona, nj pik m shum q bashkon kulturn ton. N punimet e artizanve shqiptar ne gjetm nj pik tepr t afrt me vendin ton, me punimet tona artizanale, tregon m tej koordinatori i projektit.
Ai shpjegon se ekspozita e cila do t elet nesr sht e prbr nga imazhe t shkrepura prej dy fotografve italian, t cilt jan t dhn pas peizazheve. Ata jan fotograf natyralist. T dhn pas natyrs dhe bukuris s paprekur t saj. Antonio Sigismondi sht i njohur pr lvizjet e tij n mbrojtje t natyrs. E shkrepjet e tij reflektojn se sa shum e do ai at. Manufacta Viarum u realizua nga dy fotograft italian. Ekspozita e tyre n vendin fqinj u shoqrua edhe me nj katalog, i cili prmban fotografit e ekspozits.
Konkursi
Deri n vitin 1936, ai punoi n Tiran si gazetar dhe po at vit, n moshn 23-vjeare u nis vullnetar n Luftn e Spanjs, si lufttar n brigadat internacionale. Pas Lufts s Spanjs, gjat kthimit pr n Shqipri, ai do t ndeshet dhe do t marr pjes n shum beteja antifashiste npr Evrop. Pas kthimit n Shqipri n vitin 1940 do t burgoset nga italiant, q aso kohe e kishin pushtuar Shqiprin dhe do t prfundoj n kampin e ishullit Ustika afr Palermos. N prfundim t Lufts Antifashiste n vitin '44, Petro Marko do t marr pjes
Ekspozita
Gjuks, Shyqri Nimanit, Muhamet Ahmetit, Xhevdet Pantins, Nebih Muriqit, Al Podrims, Gani Gashit, Majlinda Kelmendit dhe Ylber Krasniqit. Pikturat e artistve nga Kosova u vlersuan si vepra me vlera t mirfillta evropiane. Pjesmarrs n ekspozit ka qen edhe ministri i Kulturs s Kosovs, Valton Beqiri, i cili tha se sht e rndsishme
q kta artist t njihen si prfaqsues t shtetit m t ri n bot. T pranishmit i prshndeti edhe kryetari i Shoqats s Artistve Figurativ t Kosovs, Xhevdet Pantina. Sipas tij, kjo lloj ekspozite do t jet tradicionale pr do dy vjet. Artistt kosovar do t ekspozojn n Bruksel dhe artistt belg n Prishtin.
n radht e partizanve italian, duke i rn kryq e trthor Italis, si lufttar dhe si komandant me prvoj luftarake. Kur kthehet n Shqiprin e liruar, ftohet q t qndroj n krye t gazets "Bashkimi" n Tiran, por shpejt do t prjetoj disa nga vitet m t rnda npr burgjet e shtetit shqiptar komunist. N kulturn dhe letrsin kombtare, Petro Marko sht personalitet i prmasave t mdha. T till e ndjen lexuesi Petron n romanet "Hasta la vista" dhe "Qyteti i fundit", ku rruga e tij jetsore e asimiluar artistikisht, sht aq e pranishme. N vitet '70 ai do t shkruaj romanin "Nj emr n katr rrug", ndrsa periudhn e vshtir t jets s tij n ishullin e Ustiks do ta prjetsoj n romanin e tij t rndsishm "Nata e Ustiks". Paraqitja e shkrimtarit Petro Marko me dy romanet e tij t par "Hasta la vista" dhe "Qyteti i fundit" n vitet '60 sht nj kthes e vrtet n historikun e shkurtr t romanit shqiptar. Faqet m t fuqishme t prozs s Petro Markos reflektojn triumfin e dashuris dhe t humanizmit njerzor. Presidenti i Shqipris, Alfred Moisiu, n vitin 2003 dekoroi Petro Markon me Urdhrin "Nderi i Kombit.
shqip shqip
E MARTE, MARTE, 10 MARS 2009 10 MARS 2009
30
30
SPORT
Polemika
kt periudh duket se gjithka po shkon n rrugn e duhur pr Besart Berishn. Q prej largimit nga anglezt e Brnlit, sulmuesi i lindur n Prishtin ka fituar stabilitet n kombtaren shqiptare, ndrkoh q ka debutuar me dy gola n kampionatin danez (SAS Ligaen). Ai duket mjaft i entuziazmuar pr paraqitjen e tij me Horsens, ku i dhuroi skuadrs fitoren pas m shum se gjasht muajve agjrim. Kundr Odenses, lojtari kuqezi shnoi n minutat 49-t dhe 88-t, duke e br t pavlefshm barazimin e prkohshm t miqve. Por, ajo q ka ln mbresa n Danimark sht rrjeta e par, ku sipas mediave nordike veprimet e Berishs t kujtonin ato t legjendarit Marko van Basten. 23-vjeari shnoi nga nj pozicion pothuajse i pamundur, ndrsa pranon me dshir krahasimin me ish-lojtarin e Holands dhe Milanit. Ishte nj pozicion shum i vshtir shnimi, por ia arrita dhe ndihem i lumtur. Van Basten ishte nj sulmues i fuqishm, ndrsa un jam lloji i lojtarit teknik. Golat kan ngjashmri, por ndrkoh q ai prdori forcn n ekzekutim, un prdora m shum teknik dhe prshndeta rrjetn, deklaroi Berisha. Sulmuesi sht i vetdijshm pr momentin e mir q po kalon. Ai ia dedikoi golat tifozve, t cilt e mbshtetn prej dits s par kur u rikthye te Horsens. Golat e mi jan pr tifozt. N karriern time si futbollist, asnjher m par nuk kisha zhvilluar nj ndeshje kaq perfekte. Gjithka q krkoja t bja realizohej me lehtsi. Me golat e mi ndihmova skuadrn t merrte tri pikt, sht fantastike, pohoi lojtari m i mir i ndeshjes. Me ndihmn e Berishs, Horsens u largua nga fundi i tabels n kt pjes t dyt t sezonit. Afrimi i shqiptarit n form huazimi u eklipsua nga suedezi Andreas Augustson, por fusha tregoi se shqiptari sht i domosdoshm pr ekipin. Tashm, t besuarit e trajnerit Henrik Jensen jan t 11t n klasifikim dhe mbijetesa n elitn e futbollit danez nuk duket e pamundur. M tej, Berisha ka folur edhe pr skuadrn, duke vlersuar potencialin e kontingjentit t Horsens. Kundr Odenses u futm n loj me mentalitetin e duhur dhe paraqitm nj ndeshje cilsore. Q prej dits s par q shkela n klub kam mbetur i mahnitur nga skuadra, ktu luajn shum lojtar t mir dhe vendet e fundit n tabel nuk jan t prshtatshme pr Horsens. Mendoj se me potencialin q kemi mund t mposhtim cilindo kundrshtar. N prfundim t ndeshjes, sulmuesi ka knduar s bashku me skuadrn kngn karakteristike t fitores, edhe pse nj pjes t mir t fjalve nuk i dinte: Nuk mund t them se i msova fjalt. Ndoshta do tia krkoj t shkruar shokve t skuadrs, n mnyr q ta kndoj n takimet e ardhshme.
Sulmuesi
FITORJA
I afruar gjat merkatos s dimrit pr t ndihmuar Horsens-in, Besart Berisha i dhuroi skuadrs toren e par, pas m shum se gjasht muajsh
DEBUTIMI
Kundr Odenses, Berisha luajti ndeshjen e par n SAS Ligaen pr kt sezon dhe me dy golat e tij ai e largoi ekipin nga vendi i fundit n klasikim
KOINCIDENCA
Gjat ktij sezoni, sulmuesi 23-vjear shklqeu edhe n debutimin me norvegjezt e Rosenborg: m 10 gusht 2008, shnoi dy gola n toren me Molden
Gjermani
j medalje argjendi dhe nj rekord kombtar mbrrijn nga Gjermania, ku u zhvillua ditt e fundit edhe Mitingu Ndrkombtar i Notit, n t cilin vendi yn u ftua si pjesmarrsi i vetm nga Ballkani. Ishte pikrisht notari Sidni Hoxha, njeriu q ia dhuroi Shqipris kto dy rezultate premtuese, edhe pse nuk ka qen n nj form t mir fizike, pr shkak t
nj gjendjeje gripale. Nj gj e till i ka mohuar arritjen e rezultateve t tij m t mira. Hoxha nuk ka mundur ti afrohet rezultatit t tij m t mir n 100 metra stil i lir, pasi n kt disiplin ka fiksuar kohn 5595. Ai zuri vendin e 28-t, ndr 100 pjesmarrs t lindur n vitet 1991 e 1992. Nse notari shqiptar do t kishte arritur rekordin kombtar, q e mban po vet, me 5224 t vendosur
Vzhgimet
n Herceg Nov n shkurt t ktij viti, ai do t kishte zn vendin e dyt n kategorin e tij t moshs. Madje, do t kishte mundur t hynte edhe n finale, gjithnj nse do t arrinte rekordin kombtar. Gjithsesi nuk munguan rezultatet pozitive n disiplinat e tjera. N turneun e zhvilluar n kryeqytetin e Gjermanis, n Berlin, Hoxha arriti t thyej nj rekord kombtar, at t 50 metrave stil flutur (delfin), ku regjistroi edhe kohn 2670. Notari shqiptar mundi t pozicionohej n vendin e 9-t n kategorin e moshs s ditlindjeve 1991-1992. Fal ksaj kohe, Sidni Hoxha mori 664 pik. Por, m i rndsishm sht fakti se mundi t thyente rekordin kombtar t mbajtur nga vet ai, q ishte 2708. Kt rekord Sidni e kishte vendosur n kampionatin kombtar pr t rritur n vitin 2008. Ndrsa n fund do t vinte edhe medalja e argjendit. Pikrisht n disiplinn e 50 metrave stil i lir, Hoxha mundi t ndalte kronometrin n kohn 2419, duke dal i treti n grupmoshn e tij, por duke mbetur 57 t qindtat larg rekordit kombtar q e mban vet, me 2362 vendosur gjithashtu n Herceg Novi t Malit t Zi kt vit. Duhet theksuar edhe nj her se notari nuk gzonte form t mir, pr shkak t gjendjes gripale. Madje, n nj prej disiplinave i sht dashur t garoj pa nxehje, pasi ishte me ethe: direkt nga makina n pishin. A. Manallari
shqip
E MARTE, 10 MARS 2009
SPORT
31
Objektivi
Synimi
Entuziast pas zgjatjes s kontrats deri n qershor, anglezi mendon pr Botrorin 2010 dhe prenoton nj vend n Evrop me bluzn kuqezi: Do t doja t luaja dhe un. Ai shton: Kur t largohem nga futbolli, dua t blej nj skuadr n Major League
Shum persona m kan ndihmuar q t arrij n Kombtare dhe sot dshiroj ta ndihmoj veten time
Sulmuesi
Tifozt
Galaksi, tifozt kundr: Ishte nj hero, tani sht nj tradhtar. Zgjatjen e kontrats, tifozt nuk e pritn mir dhe shfryhen n forume: Shpresojm t mos kthehet m, sht nj dshtim, sht nga ata q shkojn nga t fryj era
anester Siti mohoi se ndrron t blej Lionel Mesin nga Barcelona, por n listn e dshirave t klubit anglez sht nj tjetr lojtar i katalanve, Tierri Henri. Sipas tabloidit The People, pronart arab n Istlends po prgatisin ofertn prej 11 milion eurosh pr sulmuesin francez. Fillimisht Siti krkonte t afronte Benzema, por n momentin q ky transferim u duk i pamundur, ata e kthyen vmendjen nga 31-vjeari. N kt sezon, Titi ka shnuar 18 gola n t gjitha aktivitetet me Barn.
a realizuar nj ndrr. Por Devid Bekham sht nga ata q nuk knaqen leht. Pasi ka zgjatur kontratn me Milanin, deri n fund t qershorit, ka projektuar tashm 2010-n, pjesmarrjen n Botror. Anglezi, q nuk dshiron t humbas kurrsesi vlersimin e trajnerit Fabio Kapelo, ka si ndrr n sirtar t luaj n Champions League me kuqezinjt: nj trampolin ideale drejt Botrorit afrikanojugor. Ky i i britanikut sht nj mision: Do t doja q ta mbyllja kt kampionat duke ndihmuar Milanin t kualikohet pr n Champions League, q sht n ADN-n e ktij klubi. Milani i prket Championsit. Dhe shpresoj t jem pjes e tyre, thot Bekham. Ai shpjegon rolin e tij: Njerzit pyesin se si do tia bj q t luaj kt vit si pr Milanin, ashtu edhe pr Galaksin. Nuk m ka trembur kurr puna, dhe pastaj do t kem nj pushim t gjat katrjavor dhe nj tjetr po ashtu n dhjetor. Kshtu q kur t kthehem n janar do t jem n nj form t mir. Edhe pr kt arsye, marrveshja sht e prsosur. Por vajtje-ardhjet nuk kan fund. N fund t kampionatit amerikan (n nntor) do t rikthehet n Itali pr tu gjendur i gatshm pr n janar 2010. Po luaj n nj nga klubet m t mdha me shum prej lojtarve m t mir t bots, shpjegon ai, dhe pastaj pr t tuar t drejtn q t marr pjes n Botror, them se jam gati t bj gjithka, vetm e vetm q t m thrras trajneri Kapelo; t gjith e din se sa shum dua q t luaj pr vendin tim. Shum persona m kan ndihmuar q t arrij n Kombtare dhe sot dshiroj ta ndihmoj veten time. Por nuk e mbyll t ardhmen me Kalifornin: Besoj se futbolli n Amerik mund t bhet dika m i rndsishm. Nj dit kur t vendos t mos luaj m futboll, do t blej nj skuadr t Major League. Dua t kontribuoj n zhvillimin e futbollit n Amerik. Kjo gj m emocionon shum. Dhe pastaj familja ime sht e lumtur n Los Anxhelos. Bekham tregon se ecuria pr t realizuar ndrrn e tij te kuqezinjt ka qen e vshtir. Pr t mbyllur tratativn sht dashur shum pun pas kuintave nga ana ime, por edhe nga ana dy skuadrat. Dshiroja t qndroja, e dinin t gjith, dhe ata t Galaksit jan sjell n nj mnyr t mrekullueshme. Kam br gjra t mira n karriern time, kam luajtur n shum klube t mdha dhe jam i lumtur t qndroj te Milani. Karriera ime bazohet vetm n fush, njerzit flasin pr parat q kam fituar,
Bashkpunimi
Gjyqtari
Bundesliga
ristiano Ronaldo do t marr leksione pr t rritur shpejtsin e vrapimit nga mbreti i atletiks, Usain Bolt. Lojtari m i mir i vitit 2008 dhe rekordmeni botror n garat e 100 dhe 200 metrave, do t takohen gjat vers n Manester, pr tu strvitur. Bolt, i cili njihet pr pasionin rreth futbollit, i kishte krkuar yllit portugez fanelln me numrin 7 me autograf. Ronaldo u shpreh i gatshm tia plotsonte kt dshir, duke krkuar n kmbim disa prej sekreteve t sprintit.
Rikthimi
Krahasimi
ak i shndosh, pak i ngatht, por instinktin pr t uar sfern n rrjet nuk e ka humbur: pas pak m shum se nj viti nga dmtimi i tij i rnd, Ronaldo ka gjetur rrugn e rrjets dhe skuadra q e ka psuar, sht nj nga emrat prestigjioz, Palmeiras. Goditja e sakt me kok entuziazmon tifozt e Korinthiasit. Fenomeni vrapon t festoj me ta dhe ngjitet pas rrjets mbrojtse, q ndan tribunn nga fusha. Por rrjeta ka rn dhe pr fat t mir. gzimi i Ronaldos nuk ka shkaktuar dme.
Prezantimi
jzet dit para nisjes s Botrorit t Formula 1 n Australi, Toro Rosso sht prezantuar me dshirn e madhe pr t br surprizn pr kt sezon, duke i hequr vellon makins s tij STR4, t projektuar nga Red Bull Technology dhe t shtyr nga nj motor Ferrari. Makina e re kishte zbritur prej javs tjetr n cirkuitin e Adrias. 39 pikt e tuara sezonin e kaluar, me vendin e shtat n klasifikimin e konstruktorve, prezantojn nj baz t mir pr tu rinisur. Pilott e tyre jan zvicerani Sebastien Buemi e francezi Sebastien Bourdais.