Anda di halaman 1dari 0

I

NORMA CHILENA OFICIAL NCh349.Of1999


Construccin Disposiciones de seguridad en excavacin
Prembulo
E l I n stitu to N a c io n a l d e N o rm a liza c i n , I N N , e s e l o rg a n ism o q u e tien e a su c a rg o e l
e stu d io y p re p a ra c i n d e la s n o rm a s t c n ic a s a n iv e l n a c io n a l. E s m ie m b ro d e la
I N T E R N A T I O N A L O R G A N I Z A T I O N F O R S T A N D A R D I Z A T I O N (I S O ) y d e la C O M I S I O N
P A N A M E R I C A N A D E N O R M A S T E C N I C A S (C O P A N T ), re p re se n ta n d o a C h ile a n te e so s
o rg a n ism o s.
L a n o rm a N C h 3 4 9 h a sid o p re p a ra d a p o r la D iv isi n d e N o rm a s d e l I n stitu to N a c io n a l d e
N o rm a liza c i n y e n su e stu d io p a rtic ip a ro n lo s o rg a n ism o s y la s p e rso n a s n a tu ra le s
sig u ie n te s:
C m a ra C h ile n a d e la C o n stru c c i n , C . C h . C . L u c a C a b re ra F .
D ire c c i n d e l T ra b a jo H u g o M u r a C h .
I lu stre M u n ic ip a lid a d d e S a n M ig u e l L u is B e re n g u e r B .
I n stitu to N a c io n a l d e N o rm a liza c i n , I N N A g n e s L e g e r A .
B e rn a rd o P i e iro R .
M in iste rio d e V iv ie n d a y U rb an ism o , M I N V U H c to r L p e z A .
M u tu a l d e S e g u rid a d , C . C h . C . A rtu ro B rq u e z M .
E sta n o rm a , a n u la y re e m p la za a la n o rm a N C h 3 4 9 . O f5 5 , Prescripciones de seguridad
en excavaciones, d e c la ra d a N o rm a C h ile n a O fic ia l d e la R e p b lic a p o r D e c re to N 3 1 3 ,
d e fe c h a 2 8 d e E n e ro d e 1 9 5 5 , d e l M in iste rio d e O b ra s P b lic a s.
E sta n o rm a h a sid o a p ro b ad a p o r e l C o n se jo d e l I n stitu to N a c io n a l d e N o rm a liza c i n , e n
se si n e fe c tu a d a e l 2 6 d e N o v ie m b re d e 1 9 9 8 .
E sta n o rm a h a sid o d e c la ra d a N o rm a C h ile n a O fic ia l d e la R e p b lic a p o r D e c re to N 6 d e
fe c h a 1 3 d e E n e ro d e 1 9 9 9 , d e l M in iste rio d e O b ra s P b lic a s, p u b lic a d o e n e l D ia rio
O fic ia l N 3 6 . 4 5 3 , d e l 3 1 d e A g o sto d e 1 9 9 9 .
1
NORMA CHILENA OFICIAL NCh349.Of1999
Construccin Disposiciones de seguridad en excavacin
1 Alcance y campo de aplicacin
1.1 E sta n o rm a e sta b le c e la s m e d id a s m n im a s d e se g u rid a d q u e d e b e n a d o p ta rse e n lo s
tra b a jo s d e e x c a v a c io n e s a ta jo a b ie rto , n o c o n sid e r n d o se p o r lo ta n to la s e x c a v a c io n e s
su b te rr n e a s p o r su e sp e c ia l n a tu ra le za .
1.2 L o s re q u isito s d e e sta n o rm a se a p lic a n e n la s e x c a v a c io n e s e fe c tu a d a s p a ra o b ra s
d e c o n stru c c i n d e c u a lq u ie r n a tu ra le za .
2 Referencias
N C h 3 5 1 Prescripciones generales de seguridad para escalas porttiles de
madera.
N C h 3 8 4 Medidas de seguridad en el empleo de explosivos.
N C h 3 8 5 Medidas de seguridad en el transporte de materias inflamables y
explosivos.
N C h 1 4 1 1 /1 Prevencin de riesgos - Parte 1: Letreros de seguridad.
N C h 1 4 1 1 /2 Prevencin de riesgos - Parte 2: Seales de seguridad.
N C h 1 4 1 1 /3 Prevencin de riesgos - Parte 3: Tarjetas de Seguridad.
N C h 1 4 1 1 /4 Prevencin de riesgos Parte 4: Identificacin de riesgos de
materiales.
N C h 1 4 1 1 /5 Prevencin de riesgos - Parte 5: Rotulado para el transporte martimo
de mercadera peligrosa.
3 Definiciones
3.1 codal (travesao): e le m e n to re siste n te , a tra v e sa d o h o rizo n ta lm e n te e n tre ta lu d e s d e
u n a e x c a v a c i n y q u e s lo tra b a ja c o m o p u n ta l.
N C h 3 4 9
2
3.2 larguero: e le m en to re siste n te, c o lo c a d o en se n tid o h o rizo n ta l, p a ra le lo a l ta lu d d e la
e x c a v a c i n y q u e re c ib e la c a rg a p e rp e n d ic u la rm e n te a su lo n g itu d .
N C h 3 4 9
3
4 Requisitos generales
4.1 A n te s d e c o m e n za r c o n u n a e x c a v a c i n se d e b e c o n ta r e n lo p o sib le c o n lo s p la n o s
d e in sta la c io n e s y c o n stru c c io n e s a n te rio re s q u e h u b ie se n e x istid o e n e l lu g a r d e la
e x c a v a c i n . E sp e c ia l p re o c u p a c i n se d e b e te n e r p o r lo s te n d id o s su b te rr n e o s d e
e le c tric id a d y g a s.
4.2 S e d e b e n sa c a r la s ro c a s, ro d a d o s, e sc o m b ro s y to d o m a te ria l su e lto q u e
c o n stitu y a n u n p e lig ro p a ra lo s tra b a jo s d e e x c a v a c i n .
4.3 S e d e b e te n e r e sp e c ia l c u id a d o c o n la s e sp e c ie s a rb re a s, tra sla d a n d o y re p la n ta n d o
la s e sp e c ie s q u e se a n e c e sa rio re m o v e r p o r e l tra za d o y p o r la se g u rid a d d e l tra b a jo .
4.4 A n te s d e in ic ia r lo s tra b a jo s se d e b e c a p a c ita r a lo s tra b a ja d o re s q u e p a rtic ip a r n e n
la s fa e n a s e n lo s p rin c ip a le s rie sg o s q u e se p u e d e n p re se n ta r a l e fe c tu a r la s
e x c a v a c io n e s, e n lo s m to d o s o p ro c e d im ie n to s d e tra b a jo y lo s e le m e n to s d e
p ro te c c i n p e rso n a l a u tiliza r.
4.5 T o d a e x c a v a c i n o za n ja d e b e se r a isla d a o p ro te g id a m e d ia n te u n c ie rro , b a ra n d a u
o tra d e fe n sa a d e c u a d a (v e r N C h 1 4 1 1 ).
4.6 E n lo s c a so s e n q u e d ic h a s e x c a v a c io n e s o za n ja s se h a g a n e n la v a p b lic a se
d e b e n c o lo c a r d u ra n te la n o c h e lu c e s ro ja s q u e a d v ie rta n a l p b lic o su p ro x im id a d .
4.7 E n la s fa e n a s d e e x c a v a c io n e s o za n ja s d e b e d isp o n e rse d u ra n te la s h o ra s d e tra b a jo
d e lu z su fic ie n te , se a sta n a tu ra l o a rtific ia l, d e a c u e rd o a lo s n iv e le s e sta b le c id o s e n la
le g isla c i n v ig e n te .
4.8 T ra t n d o se d e o b ra s q u e re q u ie ra n p ro y e c to d e fu n d a c io n e s p a ra lo c u a l se d e b a
e fe c tu a r e stu d io d e m e c n ic a d e su e lo s, e l p ro y e c tista d e sta s d e b e in d ic a r sie m p re la s
p re c a u c io n e s a to m a r a l e fe c tu a r la s e x c a v a c io n e s. E sp e c ia lm e n te d e b e re fe rirse a lo s
siste m a s d e re fu e rzo o e n tib a c io n e s q u e se a n e c e sa rio e fe c tu a r p a ra re a liza r lo s tra b a jo s.
4.9 C u a n d o la e sta b ilid a d d e lo s e d ific io s c o n p a re d e s o fu n d a c io n e s c o lin d a n te s q u e d e
e n p e lig ro a c a u sa d e la e x c a v a c i n , se d e b e e stu d ia r e in d ic a r sie m p re la s so lu c io n e s o
p re c a u c io n e s a to m a r p o r p a rte d e u n e sp e c ia lista , in g e n ie ro c iv il o m e c n ic o d e su e lo s,
lo s re fu e rzo s o a p u n ta la m ie n to s n e c e sa rio s p a ra a se g u ra r la e sta b ilid a d d e la s
e x c a v a c io n e s y d e d ic h a s c o n stru c c io n e s.
4.10 E n e x c a v a c io n e s d e c ie rta e n v e rg a d u ra o c u a n d o la n a tu ra le za d e l te rre n o lo
a c o n se je , se d e b e c o n ta r p re v io a in ic ia r lo s tra b a jo s c o n u n e stu d io d e m e c n ic a d e
su e lo s e n e l c u a l se in d iq u e n lo s ta lu d e s a e fe c tu a r, la s p ro te c c io n e s o siste m a s d e
e n tib ia m ie n to a u tiliza r y c u a lq u ie r siste m a d e se g u rid a d a d ic io n a l o p ro c e d im ie n to d e
tra b a jo q u e e l tip o d e te rre n o re q u ie ra .
4.11 C u a n d o e n u n a e x c a v a c i n se a n e c e sa rio e m p le a r o a lm a c e n a r e x p lo siv o s, se
d e b e n a d o p ta r m e d id a s d e se g u rid a d d e a c u e rd o c o n la s n o rm a s N C h 3 8 4 y N C h 3 8 5 .
N C h 3 4 9
4
4.12 S e d e b e e v ita r la p re se n c ia d e a g u a e n la s e x c a v a c io n e s.
4.13 E n c a so u sa r e n la s e x c a v a c io n e s e le m e n to s c o n m o to re s a c o m b u sti n , d e b e n
to m a rse la s m ed id a s ad e c u a d a s d e v e n tila c i n .
4.14 L a s in sta la c io n e s e l c tric a s p ro v iso ria s d e b e n c u m p lir la n o rm a tiv a v ig e n te d e l
c d ig o e l c tric o .
5 Taludes
5.1 L a s e x c a v a c io n e s se d e b e n e fe c tu a r, c u a n d o e l e sp a c io lo p e rm ita , d e a c u e rd o a l
n g u lo d e re p o so d e l tip o d e te rre n o , lla m a d o ta lu d n a tu ra l (v e r F ig u ra 1 ).
5.2 A lg u n o s n g u lo s d e ta lu d c o n re sp e c to a la h o rizo n ta l re c o m e n d a d o s p a ra d ife re n te s
tip o s d e te rre n o so n lo s q u e se in d ic a n e n e l c u a d ro sig u ie n te :
Angulo (grados)
Naturaleza del terreno
Terreno seco Terreno hmedo
R o c a d u ra
R o c a b la n d a
T ro zo s d e ro c a
T e rre n o v e g e ta l
M e zc la d e a re n a y a rc illa
A rc illa
G ra v illa
A re n a fin a
8 0 a 9 0
5 5
4 5
4 5
4 5
4 0
3 5
3 0
8 0
5 5
4 0
3 0
3 0
2 0
3 0
2 0
5.3 C u a n d o n o se a p o sib le m a n te n e r e l n g u lo d e ta lu d n a tu ra l d e l te rre n o , c u a n d o e l
te rre n o se a p o c o c o h e siv o o p u e d a p e rd e r su c o h e si n , o ta m b i n c u a n d o e x ista n o
p u e d a n p ro d u c irse p re sio n e s o rig in a d a s p o r c o lin a s, e d ific io s c o lin d a n te s u o tra s c a u sa s,
se d e b e re fo rza r o p ro te g e r la s p a re d e s d e la e x c a v a c i n m e d ia n te e n tib a c io n e s
a d e c u a d a s c a lc u la d a s p o r u n e sp e c ia lista .
5.4 E n e x c a v a c io n e s su p e rio re s a 1 , 2 m d e p ro fu n d id a d , s lo se p u e d e n e fe c tu a r
ta lu d e s v e rtic a le s si e s q u e e l te rre n o e s c o h e siv o y se h a y a c a lc u la d o la a ltu ra c rtic a d e
e x c a v a c i n Hc q u e c o rre sp o n d e a la m x im a a ltu ra q u e se p u e d e e x c a v a r e n fo rm a
v e rtic a l sin e n tib a c i n .
N C h 3 4 9
5
E sta a ltu ra c rtic a se c a lc u la m e d ia n te la sig u ie n te f rm u la :

qu
Hc 3 , 1 =
e n q u e:
qu = c o rre sp o n d e a la re siste n c ia a l c o rte d e u n a m u e stra in a lte ra d a d e
su e lo e n e l e n sa y e d e c o m p re si n sim p le (m o n o a x ia l), kg /m
2
;
= c o rre sp o n d e a la d e n sid a d n a tu ra l d e l te rre n o , k g /m
3
.
5.5 E sta f rm u la tie n e v a lid e z s lo si c u a lq u ie r so b re c a rg a a l b o rd e d e la e x c a v a c i n se
en cu en tra a u n a d istan cia (d ) d el b o rd e su p erio r a la p ro fu n d id ad d e ella (H s) (v er F ig u ra 2 ).
5.6 L a a ltu ra m x im a d e e x c a v a c i n a la c u a l se le d e n o m in a a ltu ra d e se g u rid a d Hs se
c a lc u la d iv id ie n d o la a ltu ra c rtic a Hc p o r u n fa c to r d e se g u rid a d F . S . q u e p u e d e v a ria r
e n tre 1 , 1 y 2 , 0 :
. .S F
Hc
Hs =
5.7 C u a n d o e x ista so b re c a rg a a l b o rd e d e la e x c a v a c i n , la e x p re si n d e la Hc d e b e se r
c o rre g id a y la a ltu ra c rtic a q u e d a c o m o :


=
qu
Hc
3 , 1
e n q u e :
= co rresp o n d e a la so b reca rg a u n ifo rm em en te rep artid a (v er F ig u ra 3 );
L a a ltu ra d e se g u rid a d se c a lc u la u tiliza n d o e ste v a lo r d e Hc .
5.8 I g u a l p ro c e d im ie n to se d e b e e fe c tu a r c u a n d o se a n e c e sa rio c o lo c a r c a m io n e s,
m a q u in a ria p e sa d a , m a te ria le s, in sta la c io n e s d e fa e n a s u o tro s o b je to s p e sa d o s e n
lu g a re s c e rc a n o s a a lg n b o rd e d e la e x c a v a c i n .
5.9 C u a n d o se a p o sib le a p u n ta la r lo s b o rd e s su p e rio re s d e la e x c a v a c i n (v e r F ig u ra 4 ),
se p u e d e a u m en ta r la a ltu ra c rtic a d e e x c a v a c i n p a ra lo c u a l se u tiliza la sig u ien te
f rm u la c o rre g id a :

qu
Hc
2
=
5.10 C u a n d o n o se d isp o n g a d e a ltu ra c rtic a d e e x c a v a c i n , se d e b e c o n ta r c o n u n
in fo rm e d e l in g e n ie ro c iv il o m e c n ic o d e su e lo s re fe re n te a l c lc u lo d e lo s re fu e rzo s,
a p u n ta la m ie n to s o e n tib a c io n e s q u e se a n n e c e sa rio s e fe c tu a r.
N C h 3 4 9
6
5.11 C u a n d o lo s c o sta d o s d e u n a e x c a v a c i n te n g a n u n a in c lin a c i n seg u ra , y e sta
in c lin a c i n n o se e x tie n d a h a sta e l fo n d o d e la za n ja , la en tib a c i n v a a se r n e c e sa ria s lo
p a ra a p u n ta la r lo s ta lu d e s v e rtic a le s d e d ic h a zan ja . L a e n tib a c i n se e x tie n d e co m o
m n im o 3 0 c m so b re la a rista d e la p en d ie n te (v e r F ig u ra 5 ).
5.12 L o s ta lu d e s d e la e x c a v a c i n se d e b e n p ro te g e r d e lo s im p a c to s q u e p u e d a n
p ro d u c ir la s c a rg a s q u e se le v a n te n c o n g r a s, o d e c h o q u e s o c a sio n a d o s p o r lo s
v e h c u lo s q u e tra n site n d e n tro d e l sitio d e la fa e n a .
5.13 C u a n d o e l ta lu d d e u n a e x c a v a c i n se h a so c a v a d o a c c id e n ta lm e n te se d e b e
p ro v o c a r la c a d a d e l te rre n o so b re sa lie n te h a sta q u e q u e d e en c o n d ic io n e s se g u ra s. E sto
se d e b e re a liza r m e d ia n te a lg n p ro c e d im ie n to se g u ro d e sd e e l b o rd e su p e rio r d e la
e x c a v a c i n n o p e rm iti n d o se la p e rm a n e n c ia d e p e rso n a l e n e l in te rio r d e e lla m ie n tra s se
e fe c t a e sta m a n io b ra .
6 Tratamiento de la humedad
6.1 L a s p a re d e s d e la e x c a v a c i n e n te rre n o s n a tu ra lm e n te h m e d o s se d e b e n p ro te g e r
d e la e ro si n p ro d u c id a p o r re se c a m ie n to d e l te rre n o a l p e rd e r h u m e d a d n a tu ra l. P a ra
e llo se p u e d e n c u b rir la s p a re d e s c o n m o rte ro d e c e m e n to p ro y e c ta d o , c u b rir la s p a re d e s
c o n c a p a s d e p o lie tile n o o re g a r fin a m e n te la s p a re d e s sin lle g a r a la sa tu ra c i n d e l
te rre n o n i p ro v o c a r e l a rra stre d e fin o s.
6.2 L a s p a re d e s d e la e x c a v a c i n se d e b en p ro te g e r d e l a rra stre d e fin o s y so c a v a m ien to
p ro d u c id o p o r la llu v ia o ag u a c o rrie n te . E sta s se p u e d e n p ro teg e r im p e rm e a b iliza n d o
d ic h a s p a re d e s m e d ia n te m o rte ro d e c e m e n to p ro y e c ta d o , c o lo c a c i n d e c ap a s d e
p o lie tile n o o a lg n o tro m to d o e fic ie n te .
6.3 S i al efectu ar u n a ex cav aci n ap arece alg u n a n ap a su b terrn ea d e ag u a la cu al se d eb a
ex traer p ara co n tin u ar co n lo s trab ajo s, esto se d eb e efec tu ar s lo d esp u s d e co n sid erar la
p o sib le alte rac i n d e las fu erzas ex isten tes, las p o sib ilid ad es d e e ro si n d el p ie d e la
ex cav aci n y d el p o sib le arrastre d e fin o s. Las so lu cio n es p ara trab ajar en estas co n d icio n es
d eb en ser efec tu ad as p o r u n esp ecialista, in g en ie ro civ il o m ecn ico d e su elo s.
6.4 E n e x c a v a c io n e s sin e n tib a r se d e b e n to m a r la s p re c a u c io n e s n e c e sa ria s p a ra e v ita r
q u e a u m e n te su d e n sid a d n a tu ra l p o r e fe c to d e a b so rc i n d e a g u a , se a sta p ro v e n ie n te
d e la llu v ia o d e o tra fu e n te .
7 Precauciones en el borde de excavacin
7.1 E l m a te ria l p ro v e n ie n te d e la s e x c a v a c io n e s n o d e b e a m o n to n a rse so b re e l b o rd e d e
lo s ta lu d e s d e e x c a v a c io n e s q u e n o h a y a n sid o p re v ia m e n te d e fin id o s c o m o e sta b le s y
c o n p o sib ilid a d e s d e re c ib ir a lg u n a so b re c a rg a .
N C h 3 4 9
7
7.2 C u a n d o e l m a te ria l p ro v e n ie n te d e la s e x c a v a c io n e s se c o lo q u e so b re la su p e rfic ie
d e l te rre n o , ste d e b e d e p o sita rse a u n a d ista n c ia ig u a l o su p e rio r a la m ita d d e la
p ro fu n d id a d d e la e x c a v a c i n c o n u n m n im o d e 0 , 5 0 m , m e d id o s d e sd e e l b o rd e d e e lla .
S e d e b e c o lo c a r ro d a p i s sie m p re q u e h a y a p e lig ro d e c a d a d e m a te ria le s a l in te rio r d e
la e x c a v a c i n .
7.3 N o se d e b e a c o p ia r m a te ria le s a m e n o s d e 0 , 5 0 m d e l b o rd e d e la e x c a v a c i n y e n
to d o c a so si e s q u e q u e sto s so n su sc e p tib le s d e ro d a r a l in te rio r, c o m o tu b e ra s p o r
e je m p lo , d e b e n e sta r c o n v e n ie n te m e n te a c u a d a s (v e r F ig u ra 6 ).
7.4 C u a n d o se e fe c t en fa e n a s q u e p ro d u zc a n v ib ra c io n e s, p e rc u si n o tre p id a c i n , sta s
n o se p u ed e n e fe c tu a r a u n a d ista n c ia m en o r a 1 , 5 v e c e s la p ro fu n d id a d d e la e x c a v a c i n .
E sp e c ia l c u id a d o se d e b e ten e r c u a n d o se e fe c t e n tra b a jo s d e c o m p a c ta c i n d e su e lo s a l
b o rd e o e n e l fo n d o d e la e x c a v a c i n , p a ra lo c u a l se d e b en e fe c tu a r lo s re fu e rzo s
n e c e sa rio s e n la s p a re d e s d e e lla (v e r F ig u ra 6 ).
8 Accesos y pasarelas
8.1 E n to d a e x c a v a c i n d e u n o o m s m e tro s d e p ro fu n d id a d , e n q u e n o e x ista n
ra m p a s, d e b e d isp o n e rse d e e sc a la s o e sc a le ra s d e a c c e so . L a s e sc a la s d e b e n c u m p lir
c o n lo e sta b le c id o e n la n o rm a N C h 3 5 1 .
8.2 E n lo s c a so s d e e x c a v a c io n e s d e p ro fu n d id a d m a y o re s d e 3 m la s e sc a le ra s d e b e n
e sta r p ro v ista s d e b a ra n d a s y d e ro d a p i s y a d e m s d e d e sc a n so s c o n stru id o s a
d ista n c ia s n o su p e rio re s a 3 m .
8.3 L a s e sc a la s e n la s za n ja s se d e b e n in sta la r a in te rv a lo s n o su p e rio re s a 1 5 m , p a ra
b ajar o salir d e stas. S e ex ten d ern d esd e el fo n d o d e la zan ja h asta p o r lo m en o s 1 , 0 m
so b re la su p e rfic ie d e l su e lo .
8.4 E n e x c a v a c io n e s e n za n ja s d e p ro fu n d id a d su p e rio r a 0 , 8 0 m se d e b e n in sta la r
p a sa re la s s lid a s, d e a l m e n o s 0 , 7 5 m d e a n c h o si e s q u e so n u tiliza d a s s lo p a ra e l
tr n sito d e p e rso n a s y d e a l m e n o s 1 m d e a n c h o si e s q u e a d e m s so n u tiliza d a s p a ra e l
tr n sito d e m a te ria le s.
8.5 L a s p a sa re la s d e b e n c o n ta r c o n ro d a p i y b a ra n d a s s lid a s, la m s a lta u b ic a d a
e n tre 0 , 8 0 m y 1 , 0 0 m d e a ltu ra c o n re sp e c to a l p iso y a l m e n o s o tra in te rm e d ia e n tre
e sta s a ltu ra s.
8.6 Las p asarelas d eb en se r c o n stru id a s d e ta l fo rm a q u e c u e n te n c o n a p o y o su fic ie n te
so b re e l te rre n o c o n sid e ra n d o lo s p o sib le s so b re sfu e rzo s q u e g e n e ra r n e n la zo n a d e
a p o y o y n o se d e b e n u b ic a r a u n a d ista n c ia su p e rio r a 3 0 m e n tre e lla s.
8.7 E n la su p e rfic ie d e tr n sito d e la s p a sa re la s n o se p u e d e u tiliza r m a d e ra d e p in o .
N C h 3 4 9
8
9 Uso de maquinaria
9.1 E n e l c a rg u o p o r p a la m e c n ic a o re tro e x c a v a d o ra , to d o v e h c u lo d e c a rg a d e b e
e sta c io n a rse d e m o d o q u e la p a la n o p a se so b re la c a b in a d e l c a m i n . A d e m s, e l
c o n d u c to r d e l v e h c u lo d e b e a b a n d o n a r la c a b in a d u ra n te la fa e n a d e c a rg u o si e lla n o
e st d e b id a m e n te p ro te g id a .
9.2 C u a n d o se e fe c t a e l c a rg u o d e l m a te ria l p ro v e n ie n te d e la e x c a v a c i n , n o se d e b e
p e rm itir e l tr n sito d e p e rso n a s p o r e l c o sta d o d e l v e h c u lo d e c a rg a a l la d o c o n tra rio a l
c u a l se e st re a liza n d o la fa e n a a u n a d ista n c ia in fe rio r a 2 m .
9.3 C u a n d o la e x c a v a c i n se e fe c t a m e d ia n te p a la m e c n ic a o re tro e x c a v a d o ra , se
d e b e e sta b le c e r u n a zo n a d e se g u rid a d a lre d e d o r d e la m q u in a su p e rio r e n 1 , 5 m al
ra d io d e g iro d e l b ra zo d e sta , e n la c u a l se p ro h ib e e l tr n sito d e p e rso n a s.
9.4 T o d a la m a q u in a ra p e sa d a q u e tra b a ja e n fa e n a s d e e x c a v a c i n d e b e c o n ta r c o n
siste m a d e lu c e s, a la rm a d e re tro c e so y b o c in a . L a a la rm a d e re tro c e so d e b e fu n c io n a r
a u to m tic a m e n te c u a n d o e fe c t a e ste tip o d e m a n io b ra y la b o c in a d e b e u tiliza rse p a ra
a d v e rtir c u a lq u ie r o tro tip o d e m a n io b ra in e sp e ra d a o c o m o se a l d e a d v e rte n c ia o
p e lig ro .
9.5 S e d e b e c o n ta r c o n se a le ro q u e d irija lo s d e sp la za m ie n to s d e la m a q u in a ria p e sa d a
m e d ia n te b a n d e ra s o p a le ta s d e c o lo re s, e l c u a l d e b e e sta r e n to d o m o m e n to v isib le p o r
e l o p e ra d o r d e la m q u in a y a s a d v e rtir a ste y a p e a to n e s c u a lq u ie r p o sib le p e lig ro .
9.6 E sp e c ia lm e n te se d e b e d isp o n e r d e se a le ro c u a n d o se e fe c t a d e sp la za m ie n to d e la
m a q u in a ria a p ro x im n d o se a l b o rd e d e la e x c a v a c i n o a c a b le s e l c tric o s a re o s.
10 Revisiones y controles
10.1 S e d e b e e fe c tu a r u n a re v isi n d ia ria , p o r p a rte d e l su p e rv iso r a c a rg o d e la fa e n a ,
d e l b o rd e su p e rio r d e la e x c a v a c i n c u a n d o sta n o c u e n te c o n e n tib a c io n e s, p a ra
a d v e rtir la p o sib le a p a ric i n d e g rie ta s q u e p u e d e n in d ic a r a lg u n a p o sib le fa lla e n e l
te rre n o .
10.2 L a s e x c a v a c io n e s y e n tib a c io n e s d e b e n se r in sp e c c io n a d a s d e sp u s d e u n a
to rm e n ta , d e u n fe n m e n o ssm ic o u o tro su c e so q u e p o n g a e n p e lig ro la fa e n a o a lg u n a
p a rte d e e lla y d e b e n a u m e n ta rse la s p ro te c c io n e s y d e fe n sa s si e s n e c e sa rio .
10.3 D ia ria m e n te e l su p e rv iso r d e b e re v isa r lo s re fu e rzo s, c u a s y e n tib a c io n e s p a ra
a se g u ra r q u e se m a n tie n e n su s c a ra c te rstic a s e stru c tu ra le s.
10.4 L a s e x c a v a c io n e s y e n tib a c io n e s d e b e n se r re v isa d a s p o r p e rso n a l e sp e c ia liza d o
a n te s d e re a n u d a r lo s tra b a jo s d e sp u s d e u n p e ro d o p ro lo n g a d o d e p a ra liza c i n d e la s
fa e n a s.
N C h 3 4 9
9
10.5 P e rm a n e n te m e n te se d e b e in sp e c c io n a r, y a se a p o r p e rso n a l d e su p e rv isi n o p o r
lo s p ro p io s tra b a ja d o re s, la s p a re d e s d e la e x c a v a c i n p a ra a se g u ra rse q u e se
e n c u e n tre n lib re s d e p ie d ra s g ra n d e s, m a sa s d u ra s d e tie rra , e sc o m b ro s u o tro s o b je to s
p e sa d o s q u e p u e d a n d e sliza rse o c a e r a l in te rio r. E n c a so d e d e sc u b rir m a te ria l e n e sa s
c o n d ic io n e s, se d e b e p ro v o c a r su c a d a e n fo rm a c o n tro la d a , a d o p ta n d o to d a s la s
m e d id a s p a ra la p ro te c c i n d e lo s tra b a ja d o re s y e l re sto d e l te rre n o .
11 Protecciones para el pblico
11.1 E n c a so d e q u e d a r situ a d a u n a a c e ra o p a sillo p b lic o a l b o rd e d e u n a e x c a v a c i n ,
sta d e b e p ro te g e rse d e b id a m e n te , e sp e c ia lm e n te p a ra e v ita r q u e se p ro d u zc a n
so c a v a c io n e s d e b a jo d e e lla s.
11.2 T o d o p a sillo p b lic o , a c e ra o v a q u e se e n c u e n tre a m e n o s d e 1 , 5 m d e d ista n c ia ,
o p a se a tra v s d e u n a e x c a v a c i n , d e b e e sta r p ro v isto d e u n c e rc o d e 1 , 8 0 m d e
a ltu ra , d e e stru c tu ra re siste n te , c o n d o s b a ra n d a s a d o b le a ltu ra , la m s a lta c o lo c a d a
e n tre 0 , 8 0 m y 1 m d e a lto y la o tra a la m ita d d e sta . A d e m s d e b e e sta r re v e stid a d e
m a lla m e t lic a tip o g a llin e ro e n to d o su a lto .
11.3 P a ra c u m p lir c o n e l p u n to a n te rio r se a c e p ta e l c ie rro p ro v iso rio d e o b ra si e s q u e
ste c u m p le c o m o m n im o c o n la s c a ra c te rstic a s d e sc rita s.
11.4 E n la s a c e ra s y /o p a sillo s n o d e b e n c o lo c a rse m a te ria le s, e sc o m b ro s, h e rra m ie n ta s
n i n in g n o b je to q u e c o n stitu y a u n o b st c u lo .
11.5 L o s ta b lo n e s u sa d o s e n la s a c e ra s o e n su s p ro te c c io n e s, d e b e n c o lo c a rse
p a ra le lo s a la d ire c c i n d e l tr n sito y , a d e m s, d e b e n a fia n za rse a fin d e im p e d ir q u e se
d e sp la c e n .
11.6 L o s ta b lo n e s d e b e n se r d e e sp e so r u n ifo rm e y se d e b e n c o lo c a r a lin e a d o s y
n iv e la d o s d e to p e , n o p e rm iti n d o se re sa lto s o d e sn iv e le s e n tre u n o y o tro .
11.7 S lo se p u e d e n u tiliza r ta b lo n e s d e p in o e n la s su p e rfic ie s d e tr n sito si e s q u e
sto s se e n c u e n tra n a p o y a d o s e n e l te rre n o e n to d o su la rg o .
11.8 E n la s fa e n a s d e e x c a v a c i n se d e b e n c o lo c a r se a le s a d e c u a d a s e n to d a s la s
e n tra d a s y sa lid a s d e v e h c u lo s.
11.9 S e d e b e c o n ta r c o n u n se a le ro p a ra q u e p re v e n g a a l p b lic o d e la lle g a d a y sa lid a
d e lo s c a m io n e s y p a ra d irig ir sto s d e n tro y fu e ra d e l lu g a r d e la fa e n a .
11.10 N o se p e rm ite a l p b lic o tra n sita r b a jo c a rg a s le v a n tad a s p o r p a la s m e c n ic a s,
re tro e x c a v a d o ra s, p ilo te ra s, p e rfo ra d o ra s, e le v a d o re s o g r a s a m en o s q u e se
p ro p o rc io n e n c u b ie rta s d e p ro te c c i n se g u ra .
N C h 3 4 9
1 0
12 Tablestacado, apuntalamiento y arriostramientos
12.1 T o d o ta b le sta c a d o , a p u n ta la m ie n to , e n tib a c i n , so c a lza d o , p ilo ta je , o re fu e rzo
d e b e se r c a lc u la d o e n re la c i n c o n la m a g n itu d d e la o b ra y d e a c u e rd o c o n la s
c a ra c te rstic a s d e l su e lo e n d o n d e se h a c e la e x c a v a c i n p o r u n in g e n ie ro c iv il o
m e c n ic o d e su e lo s.
12.2 L o s a p u n ta la m ie n to s, ta b le sta c a s, e tc . , se c o lo c a n in m e d ia ta m e n te d e sp u s d e
e x c a v a r, ta n p ro n to c o m o lo p e rm ita n la s o p e ra c io n e s d e la e x c a v a c i n .
12.3 E n la s e x c a v a c io n e s e n d o n d e se a n e c e sa rio c o lo c a r p u n ta le s p a ra so p o rta r e l
e m p u je d e l su e lo , sto s e n n in g n c a so d e b e n e sta r d ista n c ia d o s m s d e 2 , 5 m e n tre s.
12.4 L a s e x c a v a c io n e s d e lo s a p o y o s d e lo s p u n ta le s y d e lo s a n c la je s d e la s a m a rra s
d e stin a d o s a c o n tra rre sta r e l e m p u je d e l su e lo , d e b e n se r ta le s q u e n o se so b re p a se n la
fa tig a a d m isib le d e ste .
12.5 L o s m a c izo s d e a n c la je s d e lo s tira n te s d e b e n e n te rra rse .
12.6 T o d o p u n ta l o re fu e rzo d e b e d ise a rse c o n sid e ra n d o e l p a n d e o d e la p ie za .
12.7 C u a n d o se c o lo q u e s lo u n a h ile ra d e p u n ta le s, sto s n o d e b e n fo rm a r u n n g u lo
m a y o r d e 4 0 c o n la h o rizo n ta l.
12.8 E n e x c a v a c io n e s d e p ro fu n d id a d m a y o r d e 3 m se d e b e n c o lo c a r a p u n ta la m ie n to s
q u e a p o y e n la d e fe n sa a d ista n c ia s n o su p e rio re s a 3 m ( v e r F ig u ra 7 ).
12.9 E n e x c a v a c io n e s d e p ro fu n d id a d su p e rio r a 6 m o c u a n d o se d e b a n so p o rta r
g ra n d e s p re sio n e s la te ra le s se re c o m ie n d a e m p le a r ta b le sta c a s y p u n ta le s m e t lic o s.
12.10 L a s d im e n sio n e s m n im a s d e la s m a d e ra s u sa d a s e n la s d e fe n sa s d e za n ja s d e b e n
se r la s e sp e c ific a d a s e n la T a b la 1 (v e r F ig u ra 8 ).
12.11 L o s fo so s o zan ja s e x c a v a d o s e n su e lo s h m e d o s, d e re lle n o o in e sta b le s, d e b e n
e n tib a rse lo su fic ie n te p a ra im p e d ir c u a lq u ie r d e sp la za m ie n to d e l su e lo .
12.12 T o d a la m a d e ra u sa d a e n e l ta b le sta c a d o , a p u n ta la m ie n to , a rrio stra m ie n to , e tc . ,
d e b e se r d e c a ra c te rstic a s e stru c tu ra le s y d e d im e n sio n e s a d e c u a d a s a l e sfu e rzo a q u e
v a n a se r so m e tid a s.
12.13 L o s ta b lo n e s d e ta b le sta c a d o se c o n sid e ra n c o m o v ig a s q u e so p o rta n la c a rg a
e je rc id a p o r la p re si n la te ra l d e l te rre n o y p o r lo ta n to , la d ista n c ia m x im a p e rm isib le
e n tre so p o rte s h o rizo n ta le s d e b e se r ta l q u e m a n te n g a la fa tig a a d m isib le p o r fle x i n d e
la m a d e ra d e l ta b l n , a d o p ta n d o c o m o m n im a s la s in d ic a d a s e n la T a b la 1 .
12.14 C u a n d o la se c c i n tra n v e rsa l d e u n re fu e rzo h o rin zo n ta l n o e s c u a d ra d a , la
d im e n si n m a y o r d e la se c c i n se d e b e c o lo c a r h o rizo n ta lm e n te a fin d e o b te n e r la
m a y o r re siste n c ia d e l e le m e n to .
N C h 3 4 9
1 1
12.15 C u a n d o la p ro fu n d id a d d e la e x c a v a c i n e x ija d o s o m s ta b le sta c a d o s (u n o
so b re o tro ), e l in fe rio r se d e b e c o lo c a r d e m o d o q u e su p a rte su p e rio r q u e d e p o r e l la d o
in te rn o d e la s v ig a s lo n g itu d in a le s d e la p a rte b a ja d e l ta b le sta c a d o su p e rio r. E l
a p u n ta la m ie n to d e l ta b le sta c a d o in fe rio r se d e b e e je c u ta r d e l m ism o m o d o q u e e l
a p u n ta la m ie n to d e l ta b le sta c a d o su p e rio r (v e r F ig u ra 9 ).
12.16 L o s la rg u e ro s y v e rtic a le s u tiliza d o s e n la s en tib a c io n e s se m a n tie n e n e n su lu g a r
m e d ia n te g a to s d e to rn illo s o c o d a le s, a c u ad o s y e n tab la d o s. E n d o n d e e l an c h o d e la
za n ja im p id a e sto , e l e x tre m o in fe rio r d e lo s so p o rte s tra n sv e rsa le s (e n c ru z) d e b e n
so ste n e rse c o n tra u n a so le ra c o lo c a d a e n le fo n d o d e la za n ja , to m an d o la s m e d id a s
n e c e sa ria s p a ra im p e d ir q u e se sa lg a n .
13 Rampas y pasadizos
13.1 L a s ra m p a s y p a sa d izo s q u e se c o n stru y a n d e n tro d e la s e x c a v a c io n e s p a ra u so d e
c a m io n e s u o tro s v e h c u lo s, d e b e n te n e r u n a n c h o til n o in fe rio r a 3 , 6 m y se
se a liza r su b o rd e c o n u n a b a ra n d a o c in ta p l stic a d e se a liza c i n . E n c a so d e
u tiliza rse c in ta sta d e b e c o lo c a rse a l m e n o s a 1 m d e d ista n c ia d e l b o rd e d e l ta lu d y se
to m a r n la s d e b id a s p re c a u c io n e s p a ra a se g u ra r su c o n se rv a c i n .
13.2 S i lo s tra b a ja d o re s d e b e n tra n sita r p o r la m ism a ra m p a p a ra v e h c u lo s p a ra a c c e d e r
o sa lir d e la e x c a v a c i n , se d e b e c o n stru ir u n p a sillo d e a n c h o m n im o ig u a l a 1 , 0 m a u n
c o sta d o d e sta , p ro v isto d e b a ra n d a s q u e p ro te ja n a lo s tra b a ja d o re s d e l tr n sito d e
v e h c u lo s y d e p o sib le s c a d a s a l in te rio r d e la e x c a v a c i n . L o s tra b a ja d o re s s lo p u e d e n
tra n sita r p o r e ste p a sillo .
13.3 L a s ra m p a s y p a sa d izo s so m e tid o s a g ra n d e s c a rg a s, c o m o la d e p a la s m e c n ic a s,
tracto res, b u ld o ser, cam io n es etc. , d eb en ser rep arad as e in sp ec cio n ad as co n sta n tem en te .
D e b e v e rific a rse q u e se a n c o n stru id a s lo su fic ie n te m e n te firm e s p a ra re sistir la c a rg a
q u e le s im p o n e y se d e b e n to m a r la s p re c a u c io n e s n e c e sa ria s p a ra e v ita r e l v o lc a m ie n to
d e c u a lq u ie r v e h c u lo .
13.4 E n la s ra m p a s y p a sa d izo s d e stin a d a s a l tr n sito d e c a m io n e s c a rg a d o s c o n
m a te ria l p ro v e n ie n te d e la e x c a v a c i n n o se p e rm ite la a c u m u la c i n d e b a rro n i m a te ria l
g ra n u la r su e lto .
13.5 C u a n d o e l d e c liv e d e la ra m p a lo re q u ie ra , se d e b e e sta c io n a r u n o p e ra rio p ro v isto d e
u n a c u a c o n u n a m an illa , a fin d e b lo q u e a r c u a lq u ie r ru e d a tra se ra d e l v e h c u lo q u e se
d e te n g a o se a fo rza d o a d e te n e rse e n la ra m p a .
14 Proteccin del personal
14.1 L o s tra b a ja d o re s q u e la b o re n e n fa e n a s d e e x c a v a c i n d e b e n e n to d o m o m e n to
u tiliza r c o m o m n im o c a lza d o d e se g u rid a d , c a sc o y g u a n te s.
N C h 3 4 9
1 2
14.2 C u a n d o tra b a je n a l b o rd e d e e x c a v a c io n e s d e p ro fu n d id a d su p e rio r a 1 , 5 m y
e x ista rie sg o d e c a d a a l in te rio r d e e lla , d e b e n u tiliza r c in tu r n d e se g u rid a d tip o a rn s
p a ra e l c u e rp o , a fia n za d o a a lg u n a e stru c tu ra so p o rta n te .
14.3 C u a n d o se tra b a je e n p re se n c ia d e a g u a o b a rro se d e b e n u tiliza r b o ta s d e g o m a
c o n p u n te ra d e se g u rid a d .
14.4 C u a n d o se u tilic e m a rtillo ro m p e d o r se d e b e n u tiliza r p ro te c to re s a u d itiv o s tip o
fo n o , n o p e rm iti n d o se e l u so d e ta p n e n d o a u re a l.
14.5 L o s tra b a ja d o re s q u e la b o re n e n e x c a v a c io n e s p r x im a s a v a s d e tr n sito d e
v e h c u lo s d e b e n u tiliza r c h a le c o re fle c ta n te .
14.6 L o s se a le ro s d e b e n u tiliza r e n to d o m o m e n to c h a le c o re fle c ta n te .
14.7 L o s tra b a ja d o re s q u e se e n c u e n tre n m a n io b ra n d o e le v a d o re s d e b ra zo , to rn o s,
ro ld a n a s, e tc . , u tiliza d o s p a ra e x tra e r m a te ria l d e sd e e l in te rio r d e la e x c a v a c i n , d e b e n
e n to d o m o m e n to u tiliza r c in tu r n d e se g u rid a d tip o a rn s p a ra e l c u e rp o , a m a rra d o a
u n a c u e rd a d e v id a a n c la d a a u n p u n to re siste n te in d e p e n d ie n te d e la e stru c tu ra d e
tra b a jo .
14.8 S i se re q u ie re h a c e r d e sc e n d e r a u n tra b a ja d o r a l in te rio r d e u n a e x c a v a c i n m u y
p ro fu n d a d o n d e n o se p u e d a in sta la r e n fo rm a se g u ra u n a e sc a la , ste p u e d e d e sc e n d e r
p o r e l to rn o u tiliza d o p a ra e x tra e r e l m a te ria l, sie m p re q u e se e n c u e n tre u tiliza n d o
c in tu r n d e se g u rid a d tip o a rn s p a ra e l c u e rp o a m a rra d o a u n a c u e rd a d e v id a
a se g u ra d a a u n a e stru c tu ra in d e p e n d ie n te d e l to rn o . I g u a l p ro c e d im ie n to se d e b e u tiliza r
p a ra su b ir a l tra b a ja d o r d e sd e e l in te rio r d e la e x c a v a c i n .
14.9 L o s to rn o s u tiliza d o s p a ra e x tra e r e l m a te ria l d e sd e e l in te rio r d e la e x c a v a c i n
d e b e n e sta r c o n stitu id o s p o r u n a e stru c tu ra firm e y c o n ta r c o n u n fre n o o tra b a q u e
d e te n g a e n fo rm a a u to m tic a e l d e se n ro lla m ie n to a c c id e n ta l d e l c a b le .
14.10 E l m o n ta je d e la e stru c tu ra so p o rta n te d e l to rn o so b re e l b o rd e d e la e x c a v a c i n
d e b e e fe c tu a rse c o n sid e ra n d o la s so lic ita c io n e s e n tre g a d a s a l te rre n o y s lo d e sp u s d e
e fe c tu a d o s lo s re fu e rzo s q u e fu e ra n n e c e sa rio s.
14.11 N o se p e rm ite n g a n c h o s q u e se a n h e c h izo s p a ra c o lg a r b a ld e s n i c a p a c h o s. E sto s
d e b e n p ro v e n ir d e f b ric a , c o n c ie rre d e se g u rid a d y c o n la c a p a c id a d d e c a rg a a c u a d a
e n e l m ism o g a n c h o .
14.12 L o s b a ld e s u tiliza d o s p a ra c a rg a r m a te ria l d e b e n te n e r e l fo n d o y la s a sa s
re fo rza d a s p a ra e v ita r su d e sfo n d a m ie n to o d e sp re n d im ie n to d e l a sa .
14.13 C u a n d o se tra b a je e n e x c a v a c io n e s p o c o v e n tila d a s o d e p o zo s m u y p ro fu n d o s,
se d e b e n to m a r la s p re c a u c io n e s d e b id a s p a ra a se g u ra r la p re se n c ia a d e c u a d a d e
o x g e n o a l in te rio r d e la e x c a v a c i n , a s c o m o p a ra d e te c ta r la p re se n c ia d e o tro s g a se s
d e n tro d e e lla ta le s c o m o g a s d e c a e ra , m o n x id o d e c a rb o n o , c id o c ia n h d ric o u
o tro s g a se s n o c iv o s p a ra la sa lu d d e lo s tra b a ja d o re s y a d o p ta r la s m e d id a s p e rtin e n te s
p a ra su e lim in a c i n .
N C h 3 4 9
1 3
14.14 E n la s e x c a v a c io n e s d e za n ja s, d e b e m a n te n e rse a lo s o p e ra rio s tra b a ja n d o a
c ie rta d ista n c ia u n o s d e o tro s, a fin d e e v ita r q u e se g o lp e e n c o n la s h e rra m ie n ta s
m ie n tra s tra b a ja n . E sta d ista n c ia d e b e se r d e 2 , 0 m c o m o m n im o .
14.15 S i a l e n co n tra rse e fe c tu a n d o u n a e x c a v a c i n se p e rc ib e u n b ru sc o c a m b io e n la s
c a ra c te rstic a s d e l te rre n o , o a p a re c e n m a n to s d e a re n a , b a n c o s d e g ra v a , b a su ra le s,
p o zo s n e g ro s o c u a lq u ie r o tro a c c id e n te, n o se d e b e co n tin u a r c o n la s fa e n a s h a sta q u e
p e rso n a l e sp e c ia liza d o in d iq u e la s m e d id a s a a d o p ta r.
N C h 3 4 9
1 4
N C h 3 4 9
1 5
N C h 3 4 9
1 6
N C h 3 4 9
1 7
N C h 3 4 9
1 8
N C h 3 4 9
1 9
N C h 3 4 9
2 0
N C h 3 4 9
2 1
NORMA CHILENA OFICIAL NCh 349.Of1999
I N S T I T U T O N A C I O N A L D E N O R M A L I Z A C I O N ! I N N - C H I L E
Construccin Disposiciones de seguridad en excavacin
Construction Safety requirements for excavation
P rim e ra e d ic i n : 1 9 9 9
Descriptores: seguridad, medidas de seguridad, excavaciones, requisitos
C I N 9 3 . 0 2 0 ; 1 3 . 2 0 0
C O P Y R I G H T : I N S T I T U T O N A C I O N A L D E N O R M A L I Z A C I O N - I N N * P ro h ib id a re p ro d u c c i n y v e n ta *
D ire c c i n : M a ta s C o u si o N 6 4 , 6 P iso , S a n tia g o , C h ile
C a silla : 9 9 5 S a n tia g o 1 - C h ile
T e l fo n o s : +(5 6 2 ) 4 4 1 0 3 3 0 C e n tro d e D o c u m e n ta c i n y V e n ta d e N o rm a s (5 P iso ) : +(5 6 2 ) 4 4 1 0 4 2 5
T e le fa x : +(5 6 2 ) 4 4 1 0 4 2 7 C e n tro d e D o c u m e n ta c i n y V e n ta d e N o rm a s (5 P iso ) : +(5 6 2 ) 4 4 1 0 4 2 9
We b : w w w . in n . c l
M ie m b ro d e : I S O (I n te rn a tio n a l O rg a n iza tio n fo r S ta n d a rd iza tio n ) C O P A N T (C o m isi n P a n a m e ric a n a d e N o rm a s T c n ic a s)

Anda mungkin juga menyukai