^aeZÜ R‰ðûf-2009
aeMWÿe HZòjûiòK _éÂbìcò
_âûPú^ cû^a ibýZû iaê ^\ú Kìk cû^uùe MXÿò
CVò[ôfû, Gjû iaðR^aò\òZ û ùZYê _½òc IWÿògû Z[û ‘aeMWÿ’e
_âûPú^ R^aiZò Gjò @•ke ^\ú Kìkcû^uùe ùLûRòaûKê ùja
û aeMWÿ ‘Ròeû’ ^\ú Kìkùe @aiÚòZ Gaõ Gjûe @^Zò\ìeùe
ajò~ûCQò ‘\«û’ û Gjûe C•eùe ‘aûe_ûjûW’ GK _âûPúe
i\ég \Šûdcû^ û Lâú: 1875ùe IWÿògûùe _â[c Keò ù~Cñ
·ùeûUò _âÉeLŠ _âûPú^ R^aiZòe PòjÜ bûaùe @ûaòÃZé ùjfû,
ùi[ôeê ùMûUòG i´f_êe Ròfäû ‘KêWÿûaMû’eê còkò[ôfû û Gjûe
_âûd gùj ahð _ùe 1867 LâúÁû±ùe _âZZÜ •ßaZò þ gâú~êq
ùK.iò. Zâò_ûVú _½òc IWÿògûe @ù^K iÚû^ùe _âûPú^ ibýZûe
_âZúK iaê @ûaòÃûe Kùf û aeMWÿ, ieieû, ùeûjòY@ò û, _\à_eê
_âbéZò Mâûccû^uùe @ûaòÃéZ _âûKþHZòjûiòK R^icûR \ßûeû
aýajéZ _âÉeLŠ MêWÿòK _âcûYòZ Ke«ò ù~, @ûRòVê _âûd
·eòjRûe ahð _ìùað cjû^\ú, ùZf, bùUA, @õM, Ròeû @û\ò
^\úcû^u Kìkùe aû @aaûjòKûùe cû^a ibýZû MXÿò CVò[ôfû
û _½òc IWÿògûe @ù^K iÚû^ùe @ûaòÃéZ _âûùM÷ZòjûiòK PòZâKkû
icìj Gjò cZKê ic[ð^ Ke«ò û
ù_øeûYòK Z[û c¤~êMùe Gjò @•k \lòY ùKûgk
iûcâûRýe @«bêðq [ôfû Gaõ Gjûe @]ôaûiú ‘aò§ý _éÂ^òaûiò^ü’
eìù_ _eòMYòZ ùjC[ôùf û eûcûdYeê RYû_ùWÿ ù~, _âbê gâúeûc
\ŠKûeYýùe _âûd \gahð @ZòaûjòZ Keò[ùô f Gaõ ^òR eûRýKê
\êAbûM Keò C•e ùKûgk ‘fa’uê Gaõ \lòY ùKûgk ‘Kêg’uê
_â\û^ Keò[ùô f û Kêgu eûR]û^ú KêgûaZú aû KêgiÚkú_êe ^ûcùe
LýûZ [ôfû û a•ðcû^ _~ðý« Gjò eûR]û^úe @aiÚZò ò iVòKþ eìù_
PòjÜU ùjûA _ûeò^ûjó û cjûbûeZ ~ê¡ icdùe ‘aéjZþak’ Gjò
eûRýe eûRû [ôùf û
‘AlßûKê’ aõge ùgheûRû iêcòZâu icdùe cM]e
eûRû cjû_\à^¦ \lòY ùKûgk @]ôKûe Kùf û @ùgûKu
icdùe c¤ Gjû cM] iûcâûRýe @«bêðq [ôfû û ùiùZùaùk
GjûKê ‘@ûUaòK’ eûRý @ûLýû \ò@ûùjûA[ôfû Gaõ \lòY ùKûgk
Kkòw eûRý ij cògò Kkòw ~ê¡ùe i¹òkòZ ùjûA[ôfû û LâúÁû±
\ßòZúd gZû±úùe iûZaûj^ eûRû ùMøZc _êZâ iûZK‰ðú GjûKê
@]ôKûe Kùf û ùKûgke Kêk_aðZ ‘aò§ý’ ùjûA[ôaûeê ùi
‘aòù§ýgße’ C_û]ô MâjY Keò[ôùf û Cq gZû±úe c¤ bûMùe
ùKûgkùe ‘ùcNaõg’ eûRZß Keê [ ô ù f û ‘aûiô û d^’u
‘KûciìZ’â eê RYû_ùWÿ ù~ ùKûgke KkûjûŠò-aÉe @•k ‘Èú-
Navratna Journal 2009 www.navratnanews.com
W. ^¦ Kòùgûe \ûg
eûRý’ ^ûcùe _âiò¡ò fûb Keò[ôfû û Kò«ê icê\âMê¯u \ûlòYûZý
@bò~û^ (Lâú 350) ùaùk IWÿògûe \lòY-_½òc @•kKê
‘cjûKû«û’e ^ûc \ò@û~ûA[ôfû û ùiùZùaùk Gjûe eûRû
‘aýûNâeûR’ Gaõ ùKûgke eûRû ‘cùj¦âùcN’ \êùjñ ~ê¡ùe
_eûRòZ ùjûA[ôùf û _ùe _ùe cjûKû«ûe eûRýùe ^k aõge
@bêý\d ùjfû û Gjò aõge eûRZß Kûkùe ùKûgk I
cjûKû«ûeKê cògûA eûRýe iúcû ùIß^ MõMû^\úVûeê A¦âûaZú
Gaõ _ìaðNûU _aðZcûkûVûeê ùcKk _aðZcûkû (ùc÷Kûf, @ce
K•K) _~ðý« aòÉéZ [ôfû û Gjûe eûR]û^ú _êÃeú (ù_ûWÿûMWÿ,
^aeõM_êe Ròfäû) ùe [ôfû û Gjò aõge eûRûcûù^ _âûdZü
aò\bðe aûKûUK eûRûcû^u ij ^òh] eûRý _ûAñ ~ê¡ùe aýû_éZ
ejê[ôùf û _eòùghùe ^k aõgúd Ħacð^þ aûKûUK eûR
jeò ù iYu \ß û eû _eûRò Z ùjùf Gaõ _•c gZû±úe
ùghbûMùe ^k aõge _eòicû¯ò NUòfû û Zûu eûR]û^ú
_êÃeúKêc c¤ Rûkòù_ûWÿò QûeLûe Keò\@ò û ~ûA[ôfû û ùKûgkùe
ieb_êeúd aõg ^ûcùe GK ^ìZ^ eûRaõg @ûe¸ ùjfû û
Gjò aõge _â[c eûRû iebu ^ûcû^êiûùe Zûue eûR]û^úe
^ûc Zôfû ‘ieb_êe’ û @ù^ùK iê¦eMWÿ Ròfäûe i_ðMWÿ aû
‘iea_êe’ ieb_êeúd eûR]û^ú ùjûA[ôaûe @^êcû^ Ke«ò û
@ù^ùK ^ì@û_Wÿû Ròfûä e cûeûMêWûÿ C_ZýKûùe [ôaû RêcfûMWÿKê
ieb_êe ùjûA[ûA_ûùe ùaûfò @^êcû^ Ke«ò û Cq aõge
eûRZß icdùe LâúÁû± 69ùe jêG^þiûõ ùKûgk bâcY Keò[ùô f û
page . B11
 ^aeZÜ R‰ðûf-2009
RYû_ùWÿ, icê\âMê¯ ù~Cñ aûU ù\A ùKûgkeê KkòwKê
~ûA[ôùf, ùijò aûUùe jêG^þiûõ Kkòweê ùKûgk @ûiò[ôùf û
Zûu aòaeYúeê RYû_ùWÿ ù~ ùi ^ûMûRêð^ _êh (\ßòZúd aê¡ I
cû¤còK \gð^e R^K) u _ûAñ iûZaûj^ eûRûu \ßûeû GK
_ûjûWÿ C_ùe ^òcZðò aòjûe _eò\gð^ùe ~ûA[ôùf û ùiùZùaùk
Gjò aòjûe @ûC aòjûe ùjûA^[ôfû û Gjû _ìeû_êeò ]ßõi ùjûA
iûeò[ôfû Gaõ iÚû^Uò R^aòek [ôfû û jêG^þ iûõ Gjò _ûjûWÿKê
Pú^ bûhûùe ‘ù_û-ùfû-ùcû-ùfûc-Kò-fò’ ùaûfò @bòjòZ
KeòQ«ò û HZòjûiòK W. ^aú^ Kêcûe iûjêu cZùe ‘ù_û-ùfû-
ùcû-ùfû-Kò-fò’ = _eòck Mòeò = M§Mòeò = M§cû\^ =
^éiòõj^û[ _ûjûWÿ @ùU û jêG^þ iûõu cZùe ùKgk eûRý
icé¡ [ôfû û ~\òI eûRýe ùfûKcûù^ akaû^þ Kò«ê eêl KKðg
_eò RYû_Wÿê[ôùf û KûkKâùc bâZéaòaû\ ù~ûMêñ ùKûgk eûRý
\ßLò ŠòZ ùjfû Gaõ gâú_êe (Ròfûä -eûd_êe)ùe GK ^ì@û eûR]û^ú
@ûe¸ ùjfû û ùghùe _âûd 700 LâúÁû± ùakKê ieb_êeúd
aõge _Z^ NUòfû û
gû«ò_‰ì ð bûaùe ùcKk eûRýe _ûŠaõgú aû ùiûcaõgú
eûRû Zòae ù\a ‘iKk ùKûgkû]ô_Zò’ C_û]ô ijòZ ùKûgk
eûRýùe ùiûcaõgú eûRZß @ûe¸ Kùf û _âûd 800 LâúÁû±
_~ðý« Gjò aõge eûRûcû^ue eûR]û^ú gâú_êe [ôfû û
eûRûcû^ue @bòùhK ^ûc _òZû_êZâ Kâcùe cjûgòaMê¯ Gaõ
cjûbaMê¯ ùjC[ôfû û Cq aõge eûYú aûiUû ^éiòõj C_ûiòKû
[ôùf û Zûu icdùe ^éiòõj^û[ _ûjûWÿùe ùaû]jêG ùi _âbê
^éiõò ju _ûAñ GK c¦òe ^òcûðY Keò[ùô f û a•ðcû^ ù~Cñ cì•Kðò ê
ùfûKcûù^ ‘RUû^éiõò j’ Kj«ò ùijò cì•ðò ùaû]jêG Gjò c¦òee
cêLý ù\aZû [ôùf û KûkKâùc c¦òe bûwò _Wÿòaûeê ùaû]jêG
ùPøjû^ eûRû ùa÷Rk ù\a 1413 LâúÁû±ùe a•ðcû^e c¦òe
^òcûðY Kùf û ^éiõò j^û[ @•ke _âRûcû^u ]cð]ûeYû \éÁeò ê
ùaû]jêG ^ì@û c¦òeùe ‘cûRðûe ùKgeú’ cêLý ù\aZû eìù_
_âZòÂòZ ùjùf û @^ý[û bMaû^ aò¾êu ùKøYiò aòWÿûk-^éiòõj
Navratna Journal 2009 www.navratnanews.com
@aZûe ^ûjó û _âûd 800 LâúÁû± ùakKê cjûgòaMê¯ aûkûRê^ ð u
_êZâ cjûbaMê¯ ZâòKkòw eûRý (KkûjûŠò-ùKûeû_êU- aÉe)
@]ôKûe Keò iûeò[ôùf û ùaû]jêG ùi eûÁâKìU eûRû ZéZúd
ùMûa¦u \ßûeû _eûRòZ ùjûA afûwúe _ûLùe [ôaû KòieùKfû
Mâûcùe @aiÚû^ Kùf û Zûu _ùe Gjò ùiûcaõge @ûC ùKøYiò
eûRû _ûŠêaõgú C_û]ô MâjY Keò^ûjû«ò aû cjû^\úe \lòY
Zúeùe [ôaû gâú_êeKê ù`eò^ûjû«ò; aeõ ùiûcaõgú eûRûcûù^
ZâòKkòwû]ô_Zò C_û]ô MâjY KeòQ«ò Gaõ Zûue iaê Kû~ðýKkû_
IWÿògû bòZùe jó iúcòZ û Kò«ê cjû^\úe \lòY ZúeKê QûWÿò
^ûjû«ò û KûeY Zûue eûR]û^ú iaê ~[û KòieùKfû, @ûeûc
KUK (eûc_êe), aò^úZ_êe (aò^òKû), iaê‰ð_êe (ùiû^_êe),
~~ûZò ^Me (RMZò), cjû^\úe \lòY Zúeùe @aiÚòZ û
cjûbaMê¯u ù_øZâ Rù^àRd IWâù\g (Lô¬kò, ùaø¡) Rd
Keò[ôùf û \ßZò úd ~~ûZò _âûd 1022-23 LâúÁû±ùe iêa‰ð_êe
(ùiû^_êe)ùe @bòhòq ùjûA ‘Kkòw-ùKûõùMûù\ûKôkùKûgk
Êdõae _âiò¡ ZâòKkòwû]ô_Zò’ C_û]ô MâjY Kùf û KûkKâùc
Gjò iaê @•k jó IWÿgò ûe ^ûcùe @bòjZò û ùZYê ùiûcaõgú
eûRûcû^uê HZòjûiòKcûù^ IWÿògû _âù\ge ^òcûðZû @ûLýû
ù\A[û«ò û Kò«ê ùKûgk eûRýe eûd_êe, aòkûi_êe, eûdMWÿ
@û\ò @•k a•ðcû^ QZògMWÿ _âù\gùe @«bêq ð û \ßZò úd ~~ûZòu
eûRZße ùgh icdùe ùKûùwû\ Gaõ Kkòw Mwaõge _•c
aâRjÉ ù\au @]ôKûeKê ·fòMùf Gaõ ùiûcaõgú eûRûcûù^
ùKak ùKûgk I CKôke eûRû ùjûA ejòùf û gûi^e iêaò]û
_ûAñ \ßòZúd ~~ûZò ^òùR ~~ûZò ^Me (ùaø¡ ^òKUiÚ RMZò)ùe
ejê[ôùf Gaõ iêa‰ð_êeùe _êZâcû^u c¤eê RYuê @]ôÂòZ
KeûA[ôùf û Zûu icdùe Kêcûe @bòc^êý ùKûgk gûiK [ôùf
û Zûu _ùe Zûu _êZâ Kêcûe ùiûùcgße ùKûgke gûiK ùjùf
Gaõ ‘_½òcfuû]ô_Zò C_û]ô MâjY Keò[ôùf û Zûu _ùe eûRû
\ßòZúd Rù^àRdu _êZâ ~êaeûR ]cðe[ ùKûgke gûi^bûe
MâjY Kùf û _âûd 1070 LâúÁû±ùe PKâùKûU cŠke ^ûMeûRû
ùiûùcgßeu ùZfêMê ù·Wÿ ùi^û_Zò ~ùgûeûR ~ê¡ùe ~êaeûR
]cðe[uê ùaû]jêG jZýû Keò[ôùf Gaõ ùKûgk @]ôKûe Kùf
û ùZfêMùê ·Wÿ aõg Cq ^ûM aõge iûc«eûRû jòiûaùe ùKûgk
gûi^ Kùf û
^ac gZû±úe ùiûcaõgú _â[c Rù^àRdu _òZûcj
afûwúe @•kKê @ûiòaû icdeê _½òc ùKûgk (a•ðcû^
QZògMWÿ) KkPêeú (ùP\ò aû ùj÷jd) aõg @]ôKûeKê ·fòMfû û
KkPêeú cû^u eûR]û^ú Zâ_ò eê úùe [ôfû û KûkKâùc Cq @•k
GK iûc« eûRý bûùa MXÿò CVòfû Gaõ Gjûe eûR]û^ú Zê¹ûY
page . B12
 ^aeZÜ R‰ðûf-2009
(Zêcû^) ùe [ôfû û Kò«ê _½òc Gaõ _ìað ùKûgk c¤ùe iúcû
MŠùMûk _eò Kkj fûMò ejòfû û ùZYê ùaû]jêG cjûbaMê¯
búce[ ùiûcaõgú ùKûgke aeMWÿ @•keê @ûe¸ Keò aûcŠû
@•k _~ðý« bìLŠKê GK iûc« eûRûu gûi^û]ô^ Kùf û
Kêù\û_ûfò Zûcâ gûi^eê RYû_ùWÿ aûcŠû _ûUòùe ejê[aô û gâú_ì‰ð
^ûcK RùY ‘cûŠkòK eûYK’ gòWÿûŠûcŠkùe [ôaû ùfûAieû
MâûcKê RùY aâûjàYKê \û^ KeòQ«ò û Gjûue C_û]ôMêWÿòK ùjfû
- ‘_eccûùjgße’, ‘cVeaõùgûnaKêkZòkK’, ‘Kûùkgßeú
aefaþ] _âûiû\’, ‘_õP\g _fäòKû]ô_Zò’, ‘ic]ôMZ
_•cjûg±’, ‘cûŠkòK eûYK’ û Gjû aýZúZ Zûue QZâ @û\ò
aýajûe Keòaû @]ôKûe [ôfû û ùaû]jêG ùi Zò^ò ·ùeûUò
cŠk (Ròfûä )e @]ôKûeú [ôùf û gòWûÿ Šû cŠk ùaû]jêG @û]ê^Kò
‘PòPŠ ò û’ Gaõ ùfAieû Mâûc @û]ê^K ò ùfûAiòeû û a•ðcû^
PòPŠò û, Kêù\û_ûfò, ùfûAiòeû MâûcMêWK òÿ _eÆe ^òKUa•úð
1045 LâúÁû± _ùe _½òc ùKûgke eûRû _â[c e^ôù\a
aòkûi_êe _ûLùe [ôaû eZ^_êeKê eûR]û^ú CVûA ù^ùf û
1114 LâúÁû± @ûMeê eZ^_êee Êû]ú^ eûRû _â[c
RûRfäù\a ùKûgk (iêa‰ð_êe)e ùZfêMêù·Wÿ eûRû ZéZúd
ùiûùcgße Ie`þ bêRakuê ~ê¡ùe _eûRòZ Keò ùKûgke
@ù^K Mâûc ù_ûWÿò ù\A ‘iKk ùKûgkû]ô_Zò’ C_û]ô ]ûeY
Kùf û ùZfêMê ù·Wÿ eûRZße _eòicû¯ò NUòfû Gaõ ùKûgk
(_ìað I _½òc) ùe KkPêeú eûRZß @ûe¸ ùjfû û Z\ßûeû
ùKûgke KkPêeú Gaõ Kkòwe MõMcû^u c¤ùe ~ê¡e
iìZâ_ûZ ùjfû Gaõ Zò^ò[e MweûRûcûù^ ~ê¡ùe _eûÉ
ùjùf û ùghùe LâúÁû± _âûd 1220ùe Mwaõg eûRû
ZéZúd @^wbúc ù\a KkPêeú eûRû _âZû_cfäuê ~ê¡ùe
_eûÉ Keò ùKûgk (ùiû^_êe) @]ôKûe Kùf û Kò«ê
MweûRûcûù^ cêifcû^ @ûKâcYKê _âZòjZ Keòaû _ûAñ
i\ûiað\û aýû_éZ ejòùf û ùZYê ùKûgk eûRý _âZò icýK
]ýû^ ù\A _ûeò ù f ^ûjó û `kùe ùKûgkùe Pec
Navratna Journal 2009 www.navratnanews.com
@eûRKZû ù\Lûù\fû û Gjò iêù~ûMùe @û•kòK ùQûU ùQûU
Rcò\ûecûù^ ^òRe Êû]ú^ eûRý iaê MV^ Kùf ~[û -
ùaø¡ùe bõRaõg, _ûUYûùe ùPøjû^ aõg, KkûjûŠòùe
^ûMaõg, aYûAùe K\´aõg, aûcŠûùe Mwaõg, Mûw_êeùe
_ecûeaõg û LâúÁû± 1570ùe ùPøjû^ eûRû ^eiòõj ù\a
(afûwúe-_ûUYû) ^òR bûA akeûc ù\auê @õM^\úe C•e
Zúeùe GK ^ì@û Êû]ú^ eûRý MV^ KeòaûKê @^êcZò ù\ùf û
akeûc ù\a Zûue ùi÷^ý-iûc« ]eò _â[ùc aeMWÿeê
_âûd 12cûAf \ìeùe [ôaû K^þMûñMWÿùe _j•ùf Gaõ Zûu
iwùe @ûYò[ôaû AÁù\aúuê a•ðcû^ K^þMûñ Mâûcùe _âZòÂòZ
Kùf û a•ðcû^ _~ðý« ùijò ù\aú cì•òð icùfA ^ûcùe
_ìRû _ûCQ«ò û Zû’_ùe akeûc ù\a aeMWÿùe Zûue
MWÿ Zò@ûeò Kùf - “aeMWÿ” û W. ~m Kêcûe iûjêu cZùe
\ßû\g gZû±úeê aeMWÿ GK gqògûkú \êMð aû MWÿ jòiûaùe
_âiò¡ò fûb Keò[ôfû, KûeY Gjò iÚû^eê 1132 LâúÁû±ùe
eûÁâKìU eûRû _ePKâ gfý Zûue aeMWÿ Zûcâ gûi^ Rûeò
KeòQ«ò û Zûu cZùe ùiùZùaùk G iÚû^e ^ûc [ôfû
‘aûNeùKû…’ û ùKû… @[ð \êMð aû MWÿ û KûkKâùc G iÚû^e
^ûc aeMWÿ ùjûAQò û ùZYê ùaû]jêG akeûc ù\a GAVò
Zûue _â[c ùgâ MWÿ ^òcûðY Kùf û _ùe akeûc ù\a
·Cñe_êe ùe ejòùf Gaõ ùghe i´f_êeùe Zûue
eûR]û^ú _âZòÂû Kùf û Zûu eûRý ùføKòK bûaùe ‘@VeMWÿ
eûRý’ Gaõ Z\û^ú«^ iûjòZýùe ùKûgk eûRý ^ûcùe
@bòjòZ û
KùfRùeûWÿ, aeMWÿ
To get Western Orissa News
on your Mobile Set
Send SMS
JOIN Navratnanews
& Send it to 567673434
page .B13