Digitized by the Internet Archive

in

2011 with funding from

University of Toronto

http://www.archive.org/details/spomenicaoprenosOOgavr

CPnCKA KPAJbEBCKA AKAAEMHJA

CnOMEHMUA
nPEHOcy nPAXA

BYKA CTEO. KAPAUMTiA

BEMA y BEOrPAA
1897.

no

OA/ivut^

cPncKE kpaajEbcke akaae-mmjc

CIK.TMO

<>-

BSOrPAA

12,17
''

ly^i-iJiV^^

/
(,.

\;

DEC

9 1968

A 1

CAAPWHHA.
C^MKe.
I.

b> K

LTi'<>>a>i*iBuh

Ka]>auuh.

err AN
I

RpHnpema.
I.
'i.

ItiinMaj

30. coiiTeMCipa
ii|i(>iiocy
jii

18^^.
(''T<t>.

Miirao o

lijrKii

Kapaunhii
aJm

^
.

:i.

Vha 04Cnpa

iipcif

1897.

II.

yKa3

K>eroBora BeyiHwaHciBa Kpaiba CpfiNJe

A>ieKcaH4pa
t

2 Maja 1897

III

2.
I.

Maja

30
iipfii>>

cpnTarOpi Ib97.
.-ii)

Pa.i

o.irtopa aa

i''ir..uAja
,!

1^

Caxpniia iiocvptiiiix
.loRiihn

o Taiaitn

fV^ioi*

19. ciiTeMAp:i

t4
^^
mrTri0|

:t.

OfuioHa rpo6a 'Uypa .laiiiriuha

t*

IV

CTPAHA
.

IV'.

29

53
31
35
38

y Beny 28. cenTew6pa 1897.

1.

Ben

3eMyH

Ha

rpo6.i,y

Cb.

MapKa

2.

3.
4.

roBop 4p. <^p, niyKAera na rpo6.i>y Cb. Mapna roBop 4-pa Kap.ia Jyerepa na tomc Mecry ToBop AKa^eMHKa CTOjana HoBaKOBnha na TOMe
.

MecTy
5.

4Q
roaie

roBop MaxHJe WypKa na

IIpeHoc

Aiecxy

...
Kapa-

45

6.

nocMpTHor

npaxa

ByKa Cxe*.

^Hha 04 Be^a ao SOMyna

51.

V
-

55223

30.

cenTeM6pa 1897. y Beorpa^y

57

1.

2.
3.

4o^eK ByKOBa npaxa ya JKe.ie3HHHK0j cxaHHUH necMa A. raBpH.ioBiiha , ,

^

60

roBop

IIpeAce^HHKa

C.

K.

AKavieMnje -M.

T>.

Mn.iMheBHha
4.

62

CiipoB04 OA Hie.iesHHHKe
I^pKBe
II

cxamme

one.io y

upKBii

.......
.

4,0

CaSopne

67

5.

Bece4a EberoBor BucoKoiipeocBeinxejHCXBa ApXHenacKona 6eorpa4CKor 11 Miixpoiio.mxa Cp6Hie rocno4HHa MHxan.ia

70
Ii;pKBeH,HX

6.

roBop MHHHCxpa ripocBere h

nociOBa

72

7. 8.
9.

Caxpana Byna
riecAia

Cxe<i>.

Kapayiiha
J.

JU

AKa4eMHKa-3.
wo.iojKeHH
.

JoBaHOBHha

...
.

8(1

BeniiH,

na hobii rpo6 Byna Cxe*.

82

KapaijH^a
10.
1

OxKpHBaBbe ciioMeH-n.iOHa ByKy u 4pcHrejy

92

CBenaHa ce^HHija AKa^eMCKora CaBera Be.iHKe

IIlKO.ie
.

9/j

12. Be^ie

Kpa.'beBCKO-CpncKOM

HapoAHOM

Iloao9f.

pwrnxy
13.
14.
1

BaiiKex y rocxiioiiimH

ko4

Ko.iapii;a>^

96
97

3ApaBHna npe4ce4HHKa Kpa.ieBCKe

c^oBa

B.5a4e

...
IIo-

5.

34paBHua MuHHCxpa lIpocBexe m mpKBeHHX

98

G.

34|'aHMi(a
'.iAp&nnni-

AKaa'WMKa
4-pa

,1-|b

ToMa Mapomha
liaM(So|iifJa.

17.

ApMuiia

Illap4
't\\.

.1oAa.
Miihft

r.

f'npiiiiiha.

;)>pa IIoTomi.aKa.

Calot

IK.

IIOJApHH

ll(ToH>i
I.

III- in'ifiii.-

III.

I.'i.

../'.,.,..

\.iei:caii4pa

103
iC|ia.i.a

Ilnnpan Ihoroaor Ue^ii'iaiicrBa

Mujana
IIp<^ji.

104

lIoaApau Do.iiiKora Kiinaa KoiicTaiiTiiiia.

co4iiiiKn

I^npcKr PycKn AKa4<*MHjo HayKa

iii>.i,ipABH
.
.

106

On a in
ly.

|1

37r.

106

rocTii

2t0
lipAMHHK.\
ln"|K<<

20.

r^aXBA.IHOi

MUNI

III

?t3

(Mroiiiip
I(pKllt-MllX

llpe^t uiiKoR
lIiiC.lOHa

MiiititcTpy

Ilpocit-

VI.

?s tit
tt:

ByKoea c^aea saH Beorpa^a

VII.

233 tJO
y A)y6A>aMM

30.
1.

cenTeM6pa 1897.
nor
iipaxa
iia

4^'i^>>

IOC M pi

Juiioja

Ijaprojo*
.

Moja
2.

Koiiiiia|>a
;l-p:i

:ko.io3Hhmkoj cTaHMiin

&

roHop

M.

MypKft

?3

3.
4.

Pouop

llaaiia

.Xp^iriapn
.1iyr.t.aiiy
II

....
ot :nr
tr titniHf

?I0
?43

Cnpoiio4 Kpo:i

HHUo
5.
G.

.it

rporu.n
.liMiita

jixpHii

roBoji
iiaiineT

(|'p.

)4^
aKOji Cioiia*
.l>>rt.uaii

y rooTMoiiHttu
rnorpi4

149 ?4<

lluj4pnBii

MM.
no34paBH cpncKO
N
II.

Apyre mraMne

I.

<

l;i*.>

..,

UiU

11

lia|<Jo.<.M

fK>lll.aMI .-pll.'KWl

iiapiMiiiix

>

MorniM'MHa

(.<,i|tK'

?S4

VI

CTPAHA

O peMHHKy

H rpawaTHuif ByKOBoJ

(g04JeK)

2 5(;

ByKOBii pa40BH Ha MCTopuJii (0/ijeK)

260

iipeiiHCHM

ByKOBOj (((04JeK)
Kapai^iih

264

ByK CTe<i>aHOBnh

(CpiiCKa :?acTMRn>^i
. .
. .

270
27 4

TpH

ceex.ia

6eryima (nor.ie4'M
Kai)ai.iiihy
! (

*C.iaBa

ByKy Cxe*.

HacTaBHni:*^)

277
282

4bo 3Be34e cJajHe

4Ba rpo6a
ii

cBer.ia (Bp8ir.
.

KOBO Ko.io)
BecaMpTHiiKOiM
BH.ta)

ByKy ....'..

^ociiTejy (BocaHCKa
2 8:>

nc/i,eceTOro4Mmihima
CKoj
KitHJKeBHocTii,

uexp^RceT-ce^Afe,

y cpn-

ByKy OA iioAymja (BpaH28

!)

KOBO Ko.io)
1

1.

4pJKaBHa H Hapo^na

c.iaBa

(aBpaHKOBO

Ko.io'^)
.

29 y
31
3
1

12,

13.
14,

ByK Cte^aHOBHh ByK CTea>aHOBHh

Byii

KapaijLuh
Kapai.iiih

(Pester Lloyd'^)

(Magyarorszag)

18

KapauHh, ocHOBa.iau HOBiije cpiicKo

(((Vasarnapi Ujsag'M
CTe<i>aHOBiihy
Kapai,nih\
!

nrbii;',

/KeBHOcTH
15.

'.)

C.iaBa

ByKy

(Cpn3.22

cKH
16. 17.

r.iac^^)

ByK CTe4>aH0BHh
ByK.a

f^apaijiih

(((CpiicKH F.iac)

326
33
1

Apoteoza pobjede srpskoga jezika (((Diibrovnik)

C.iaB.'bo

18.
19.

Kapauuha
(r.iac
/i;a.iocHa

(((F.iac

HpHoro|tii,a>^)

333
33
(i

y, e.iaBy
ro;i,iiHn

ByKy
180 4,

IJ,pHoropua)

20.

no OpiicTBo (((BpannK^M

342

II.

1.

ByK

4,Ox\ioBUHii

(((CpiioKe

HoRiiHe")

44

2.
3.

ByKOB

4,aH

(((043eK)

34 4

Mhp

iiene.iy

ByKa CTe<i>aHOBa

Kai)ai,iHha

(no3

r,ie4)
4.

47

C.iaBa

ByKy

Cie^aHOBwhy Kapa^Mhy
'

(Haiiie
35

4o6a)
4.

ByK

CTei>aHOBnh

Kapaijub

40l^jahMna"

53

in.

1.

KoiiHTa])

(04JeK)

*.

5S

2.
3.
1.

KoiiHTap Cp6HMa (04JeK)

362
Zeitung")

KonHxap

ii

KoniiTap H

Byn ByK

( Wiener

(Ljiibljanski

Zvon'M

... ...

364

37?

VJI

l\.

)!

3S6

riOC^e

CBeTKOBMHd
fC(&,f*oticKoi

MaiMiia ('.toHfncKft rpurKo)

Ak-

SaBpujeraK
lloroBop
J"*

tlOMCIIMIU

1.

<

YMiTrMMap
!

j(

IS'JT.

oiio

Meceu

iia|!Uiie

'lacni

-<|ilirKe

Crajiii .lyi

ii:iiJ(i,;iiu .;:ixiia.iiiucrii

iif.iiiKOM

yiiircbv

4tx:iiTejy o,\y>Ken je

roia Meceua.
,ia

BpeMc
ii|)e^)e

jc

iijierii.U),

,\yr ;ia\na.iiiocrn

Kojii

roii

rtyryjcMO Be.ini:oM naymiiicy cpiicKOM 4*^iiii4iihy yi-Ko|>o

y MiiTy.i.y uciiuicajimx rprxona

iiaiiiiix.

Tora

Mi'ceua iipeKiiriyra um.ux raiciix carpcMiieii.a. Ila4 rpor.oM

/laiiii'iiiba

^aiiac ce /Ut>Ke cMcpaii 6e.ier ,ia ce rpi)6

iie

:jar>()paHn,

Kao

iirro

ce

hmc 3a6opaiuirii
'n>r>

lie

mojiu'.
i;pYiiii*a

A
Aaii
iia

iioc.](',ui'ii

,V'i"

'lacHur

MtTi'ua

c.iaB.i.e ne.iu'iiiiioM icoja je

Kojii
je

04 cbhx

o^Hujii.ia.

To

je 6110

qacT

Hyny
.leii

Ilpoiiitl^eibc

iiOK.ioiiif.io

CTeiaiiOHMKy

cpncKOM iiapo.iy Kapayiihy nacMany!

cpiicicy Kibiiry
011
iiiije

4o<iiTej je y
c.iyriio
yMJ*)o je

iipo:{t>|>je iioiiiix ,\aiia:ia

^laii

ryniaii
;ia

Ay\

a.ui

Morao 4a.be:
iia

HiyAehn

06ehaiioM 3eM.i.oM.
pajpyiiiiio
ciioj
i

Hyi: je

iionelfiiitao,

paiiiiue

11

TiiMa TO JieM.i.e iijKMao

m).\ii().

r<M'iio.iy

i^ojji

ra Jo

4aiin'mli je
r>())KJ()j

ii.oj

Kao

iMar>paiiiiK

110

Mit.io<-rit

rociio,\()iia().
:

Taj eBeMii .lyn

x'Tao
:a
11

/locnrej

H\

.laiiipiiih iio;iiiaMeii.e

je
y

iia

iie^y

rpiieia'

iipoencTe 4yrn
iiehe.

4a

niniie

iioroiia ruini

TiiMe je

CBe^aiio

BaBpiuen

cpricKii
ii

^eBeTHaecTu
cpncKiix na^a.

Ben, Ben Hapo^HOcni, bck cpncKe 6op6e

Hiije

cenTeM6pa 1897. napo^ cpncKii ^naao Byny Be^iiiqaHCTBeHii cnoMeHHK 04 xyna h MpaMopa. Behii je II 4py?;qnJH cnoMeniiK 6ho Beh paniije no4nrHyT, a napOA My ce cpiiCKH Tora ^ana caMO HanoBO noK^ioHno. ))He rpe6a 4a th mh on.ieTeMO Biijenaij. pen^ia je cpncKa 6eqKa OAoa^ima Byny, c.iaBehn no cTo.ieha

KFbiiHteBHora
Bii4je.in

My pa4a

th

cii

ra ^aBHO Beh on.ieo.

yBjepii./iM

cmo ra H36jH3a, na cmo ce 411BHO

.iiiCTHhii

4a cy My
Tii

04 ^laBopa. Mii cmo caMo 4y>KHH 4a

qe.io!^^

H^iiMe

yKpaciiMo ocTapje^io

))He Tpe6a 4a th no4n}KeMO cnoMennK: th ch My 4aBH0 Beh TeMe.b ho^ojkho. Hamn oij,h carpa4HHie My CB04 KOJH ma.i>e 04JeK OBe pujenn na 4a^eK0. Mn caMO
/Ke^HMO H Mo.iHMo Bora, 4a 40JKHBHIU Te 4a yrje4am r4e xMy ce Ky6e 40 He6a 4HjKe n 4a pasasnam na Bpxy
H>eroBy cBoje HMe, HMe

ToMe
.i>y6aB.i>y

ce

Byna CTe4>aH0BHha KapaijHha!^* cnoMennKy caB cpncKH Hapo4, npahen

u,e-

CBera npocBehenora ceera, hok^ohho h

.iHBao ra,

Ka4 je 30. cenTeM6pa 1897. nocMpTmi npax 6ecMpTHHK0B no.io>KHO y rpo6HHuy npe4 Ca6opHOM
LI,pKBOM y npecTOHHi^H Kpa.i>eBHHe CpoHJe,

npeHeBiiiH

ra n3 Be.iHKora rpa4a Be^ia.

2.

liCiC/Heliii
II

o.iaroc.iouoiioM

pVKOM chojom y
one
iia

MiioriiM

MHoi'ii.M

iiec.MaMa cpiicKora ifa))OAa

|ia:t.iii<iiiri*

Ba.'j^a

.leiie
:

ctiixohc y KojiiMa ce
A*i

caMpni

ii.'ijab.i.yje

;Ke.i.a
iieceii

6yAo ueMifo r)0|)aHiiiiiTe ByK je, iioMii.imioM hoctckom, ii raM, mcmu cy.Mibc, Iio/Kc.ieo
r^e

CBOMo iipaxy

Hcmy

i.yliv

y
ii

kom Kyry rpiicKe

.icM.i.f.

TaicBe cy >Ke.Le iiMa.in

,ipyrii hcmiikii iiokojiiiiuii

llairiii)!

cpncKii: 4<>ciiTej, 4u'H'">^i II>eroiii, BpaiiKo,

II

ocra.ui.

A Hyi;oBa

je me.i.a

Moiv!a

6irrii

vslmo

oiia

kojmm
I8>4.

je /KifBco nacue.iii cpiicKii iiapo.i

04

*20.

jniiyapa

AO 30. cenreMojia 18!n.

Toj ce
Be^in:ii
/Ke.i.i!

Bch OA.unio xre.io

ii.iahii iia

cyoper.
III.

line.:

Myieimi; Miixaii.m, Oopeiioniih

AoopoTBop

11

:jaiHTirniiii: liyicoB, r()BO|jaiiie ;ia

Ma.u) A^iiia

iiOToii.era cBora

)i\MBOTa
./.*

M().uiM
iiycTii."

liar,

Iiv

ii*era

iipeiieTii,

'iiim

ce to 40-

Bypmi cy
lS8f5,

Aaiiii

tck.iii

iieiipei

a >Ke.i.a re caMo Be.iiiMa.ia.

iiapoAiia
>Ke.!.a

raimo 04 1867. Ao A.m ce 11 ra^n ;mi;hiia

AH he ce
II

iiriiyiiiirii,

o.ipe^iin

MOCTO, OIK) MecTo

fipeiieni
iia

iMe

HyK

Atwiiic iioMiiita... I>paiii:a

Tpe6a
JoBaii

CTpamii.ioBo

iiiicao je
611
11

1879. ihm>*.
koctii

r>oniKomih

Kao

iiito
11

Hyi;oiie

Baj.ajo npeiieri! y

c.ioro,\ny

iie.iaiiin'iiy

(^prmjy. tia

MX

ciiycTiiTii
iipii

KBOM,

y rpor iipeA 6eorpa,ici;oM ca6opiioM upiipoM* InrimtipmtM y.iacicy .iiiua.

6iua caMo join je4Ha ro^ima 40 naBpmcTKa crorO/],imiifcHLi.e pot)eita ByKoea, Ka^ ce sa-rpaHviuo 04 OH^aujibera MmiiiCTpa OpocBeTe Kpa^eBime Cp6iije 4a 4^46 ))a6ep sa BpeMena^, 4a ce ByK npeje

Ocxaaa

Hece y Cp6iijy.

Cbb ce
ro4iiHe

^iiHHyio

II

CBe ce xxeao y^iiHUTii.

28,

1887,

anpn^ia

na

iioshb

MiiHiiCTpa

MiuaHa KyjynijHha, cacxa^H cy ce npBM nyT H.iaHOBii HOBe CpncKC Kpa.beBCKe AKa4eMHJe y npocTOpnjaMa MuHUCTapCTBa npocBCTe. Mimncrap je nosBao AKa4eMHKe 4a oxnoMHy cBoje pa40Be, h noBeo je npBy
IIpocBexe,

pen o npoc^aBH CToro4nmiber 4aHa pot)eiba Kojii je na4ao 26. op:To6pa xe ro4iiHe n o npenocy nocMpTHor
iipaxa

ByKOBa h3 Bena y Beorpa4.

TiiMC je OTnoHCT pa4.

AKa4eMiija ce npBO o6paTH^ia nhepii ByKOBOJ, Focnot)ii

Mhhh ByKOMaHOBHhKH.

rocnol)a je Tpa^Kii^a npe-

Hoc ixcAO nopo4Hij,e, a Ma^io noc^e je iiBjaBiua }Ke./i>y 4a ce TO 3a jKiiBOTa iheua, ue pa4ii, hck ocxane rpo6
4a ona bc^ii ce y niiCMy C. K. Ana4eMiije MiiHHCTpy DpocBexe HMa r4e Hs^iiBaTH cyse
y Be^y,
))Te

CBOJe KhepMHCp:e .byfaBPi h noniTOBaiba/^

TaKO
4^Hci

je
8,

II

yqiiiteHO.

Meceua ceiiTCMOpa, ro4HHe 1888, npo-cjaB.beiia je y Beorpa4y CToro4iimibiiii,a ByKOBa. Maja 31, ro4iiHe 1894, ripeMimyja je y Be^y Khii BypjOBa, rociiol)a Mnna BytcoMaHOBuhtca, y 62 ro4HHM
CBora jKiiBoxa,

noKoJHima je npeneceiia o TpoLUKy cpncKe 4p>KaBe y Beorpa4 11 caxpaiteHa K04 upKBe CBeTora Mapna.
a
4.

jyna

riirraibe

o npenocy

BynoBy ca4

je

6mao CBpiiieno.

3.

IlacKopo no caxpaini

iihepii

liyK-nir,

ut i,j|.i

mc-

nnui

,\ii\i!x

30, ooparn.ia
iiiicmom y

<;e (y.

K. Ai^'ue.\iiija MiiiiiicTpy
iiOMiiihc

MpocneTC

komc My
iiiijt'

nmjy
ii

;Ke.i>y

npeiiocy Byicony join o <Toi'o,uiniii>nuii ihcronoj, iiaHouetiH yitpoKO

INTO TO
,,Toi'a
iimm

ii:iH))in(Mio

KaKo ce ca^a
a^i*<3

MO/iu y'liiinirn.

pa^n

iie.ni

ce

v niicny

AKa/Ve.NMija
lIf)ocncTe
I.
II

qacr

mo.imtii

I'ociio^iiiia Miiiiiirrpa
,\a

HpinjciiMx llocjona

on ii3Uo.icn na rponianH-

II;jpa,unn iioipeony cy.My

o,\ ,\p}Kaiio

Kone oKo Tora npcnora, n

'7.

IIopa.iiiTM,

cnojiiM

iiyri'M/

i:o,\

40TiPint'

TCTCKC lUaCTII Aa ce
Ai:a,U'Mnja jo
y nopni

|K"I('IIII

llplMIOC

MO/KC yMiiiniTM.
i;o*Tn

|)a,\a

,\^

co HyKoiie

raxpajio
:iana,iMiix

Hennas

D(M)r|)a,\ciu' Ilpinie, .iciio

04

npaia, a ^ecno cy caxpan.cnc Kocrn ^lornrejoiie.*

'26*

ceiiTCMopa to ro.inne Ai:a,irMnja je oner mo-

.in.ia MiiiiiirTpa,

n^a on n;nio.ioo craunrn Ai:a,KMHJH iia 15.000 ,uinapa aa ;nuaiba pacno.iona'ii.e cyxiy o.i 10

iixjonnnc y iiojiiit llc.nna* Iloorpa^^cice Ilpiaic :ia caxpany Hynoiuix nocmjy n .la norraii.uni.e naar|>orMiora

rnoMeiniKa/*
30.

Mapra 1895. ro^nno Mnnin'rap

nia.i.i .\i:a.it*\iiijii

405*jr)0 ,uni.

na pa'iyn :nuaii.a rpornnuf

la

cax|Miiiy

KOCTiijy Hyica Kapaijiiha n nocTnii.i.;in^i na.U'pormoi*

Mennna, a na^ co oAorpn

join

ryu*"i' -'a

I8'.ir>

iahi joj

ro

10

ITi.OOO ,iimapa

aa iioniyiio 4<>Hpinin.o
iiiijo iia

oiM)i*a

cnoMcniiKa."

Oho

oAor.peii.r riygera

iipewo yMii-

3a .eHO, Te je c lora i.aA

upcoc 6o

i.

Aa.i.e

orpa-

upmipeMe. HHHeH caMO Ha upeTXOAHe cy ce miH.iae npnTaKMM ., Aa.tm paAOM iiocTyiiHO

Odoop 1897. lu.je cac-raBioa cBOMe CKyny 20. janyapa o OB..acTnBUi.. ra Aa cc^ Kocrujy, ByKoeux sa upenoc o6pa30BaH n AO nonyitaBaT... TaKo
.

oTpe6.., MOH^e

iionyibeii HHJe y ABa Maxa

OAOop

iiMao je u
Cpii.

MiuaH^.

MiUHheBiih,

IIpcAceAHHK

Kpa.b.

AKaAeMiije,
aKaACMiiK, CBeiTicyiaB By^oBiih, aKaACMiiK, Miixaii^o Ba^TpoBiih, KoBa^eBiih, aKaAeMiiK,

^y6oMiip

aKaACMiiK, Ilepa n. T>opt)eBiih, aKaACMiiK, 4-P JoBaH JoBaiiOBHh-SMaj,

JoBaH HvyjOBHh, aKaACMiiK, CTOJaiioBuh, anaAeMnK,

.^Y^oMiip
HiiK0.4a n. llaiiiiih,

npeAceAHHK ouuithhc rpaAa

BeorpaAa,

CreBaH yloBHCBuh,
CBeTe,

UmcAuuK

Mi.HcTapctBa iiponeH^.J".

4phbh CaBeTHHK y JKBaH u>BaHOBHh, i.po*ecop Bex mK0.4C, 4-P M.i.ieHKO P. BecHHh, niMHaaiicKH, raepiuoBiih, npo*ecop
AHApa
CiiMa

Uahhk Tora

iipo*ecop rMMHasucKii, i.po*ecop rnMHaa.icKU, A-P 'Bopbe C. TiopbeBHh, npeAceAHi.K ApyuiTBa B-iaAiiMMp Gr. MaKCiMOBnh, aaueHHO APyr" "PCAIlo6paTMMCTBa, Kora je Aounnje CBeTOsap ToM.ih.

H ToMnh,

Apyiu''Ba

je npB.i cacTanai;, uaAa 1897. ie 23. janyapa

Oa6op no^co paA,

6m

Apyi"o .>3opd AnaAeMCKO CpacKO je -nm Mehv npenoc ByuoB, ua ce fpnnpeMy 3a y.e.o 6,uo BeMy y

OripaTMRIllli

Cl-

ii|'ji

.itiLuM

HJLM) liajiUAV

rjillCKCiM.
ii

iaTO
pa,iy

jc 0,|6op o,tMax (>,viyii?o

jaRif

ah o cromc
XRa.iy

iio('Taiii:y

3o|)ii/'

II

Aa, o^ajyhii

ii|i(My:{ii\i.i.iiitiM'Tii

h|K',Uic OM.ia,uiiie, :{aMo.iii mi li.eiiy cy(ia,ui'y, iior.iaBiiTi)

oi:o
ji"

iiociORa koJii cc y
Xinajyliii

lic'iy

iiMajy rHpniiirn. O.t Ta.V'i

|)a,\

iimaf) ciropanvMiio.
,\ii

\\:iu\Min\

ii|ctx<Miic'
,|a

ii

iipiic

iioc.iobo,

UA<>^|> Jc iipe,vy:{CO

Kopai;

iiaJRimia i(pi:neiia B.iacT

iipe,\ Caropii(\i

AonycTii caxi)aiiy Hyi;<jMa iipaxa

Upi:-

BOM, M

nc'li

'28

Tora Mcccua

,106110 je o,\ Miiiiii(T|a ll|>o.la

cnore iiiumo y komc cc caoiiimafia

Ai:aAt'.MMJc.
.Je,\aii
(),i

je lleroito Hii-

coKoiipeocReiiiTciicTHO Miir|wiio.ii!T ycBojiio iipcuori'.

h'.

iipiMix

iior.ioHa 6110 jc

11

raj,

4a 0,|6op
!Io-

CTyim y iipi'iiiicKy c ciaiKTHOM y lie'iy, a opiiry

o,\.Max
iiuiie
ii.io'ia
113

Kpa.i.eR(i:o-Cpfici:ii.\i

oi;o iipiHiprMaii>a

Kocxypii.io'ia
11

caMOTBOpiioi

KaMciia.

iia.upo^iiiix
aKca,ic\iiii:

:ja

iiarimce yaco jc na cc
raj

Mux. ha.!Mciia,

rpoitiiii,

ii:{i(|)iiiitfniiii

iiocao,

iior.ic
11

iicKiix

i.aMciiapCKoj
I

pa.uioimmi Mnjaroiuiha
o,\ ,i;i.i.ifx

l'o.iyMrMiRri;or.

la je,uio.M

<-Mojiix

caciaiiaKa, 6 Mapra.
11

(),Voop jc,

MO|)C4 ocTa.iiix iio<MoBa, nehao

iiac.iy/Kiiiix

061101UI

rpoooiia
II

iioKojmiKa ^^cnrcja Oripa.iohiiL'i

'I.Wpa 4'iiiii'mK.i.

J'oriio.um IIpo,u*tMNiii;
iio.i rp.

Bo.ui ce

y ;wiiiiicmii:y tc cciiiimc

III

iiiiiiocii iia

imciiy

una
iiira

iiMa ,ia cc y'lmiii

ILniocii,
:]iia
ii<

;ia
..

orjiiony

rpo^ia ,U>ciiTcja C)6pa*rp.

,lonnl^a.

rn.iyoimii"

'236

?37.
no
|wi.ici:c

cc

o iioiioiuiom

yi;oiiy ^locnrcjcHiix Kocriijy

ca,\aiiiii.c

iiopyiiicii.y

crape

11

iio.uiriiy^y

IVoi

('ar>opiic

UpKiu
i;o4

llpcMa TIIM llo,iauiiMa ^lociiTcj,

Kojii

jc vMjio ^1.

Mapra IHII.
crape
(

y 7"?-oj ro^iiiiii miiBora, Tuio jo

II|ii;bc.

caxpaii.cii

'ar>opiic

IIpii

ileum nyhy

none

(iS'iOi

KocTii

cy ii.croBc

imBiiJeiie
iiaTiiii
;

rmuy
n jo

11

iiapo'iinoM i:onic;iciihy

iipcMa

(>iu>

10

noAomene Aeciio 04 3amDKBenn na^HHX Bpaxa, na ocaM CTOiia ^a.ieKO... OA^op OA.iyMvje 4a ce na TOMe isiecTy npe^yane ncTpajKHBaibe 11 4a ce je4H0BpeMeH0 ca caxpanoM BynoBiix KOCTHjy 11 4ocHTejeB rpo6 o6hobii a na cbomg Mecxy ocTaBii, xaKO 4a je4aH 6y4e 4ecH0, 4pyrH ^eBO, 04 y.iasa y Ca6opHy UpKBy ca 3ana4ne CTpane... Hy rioc^e pa3^ora F. 11. 'Bopt)eBHha 4a ce sa 4ocHTeja HMa yT^iiHHTii cbc iuto II 3a Byna, O460P 04./Lyqyje 4a r. Ba^xpoBiih npHMii crapaibe :3a 4Ba capKO<i>ara ii o6e iLio^e/^
yTBpl)eH
y 3114
:

Pla Toj je ce4HH[]in 04./iyqeH0 m 3a

o6HOBy rpo6a

4aHHqHheBa.

3aimcHMKy 004 6p. 4 3a6eje>KeH0 je: ))rocno4HH npe4ce4HHK caonmTaBa 4a 611 ce Ba.La^o 3axBa.iH0 ceTiiTii
IT

'Bypa 4aHiiqnha. na Har^iamyje noTpe6y, 4a ce

11

ca4a Ma
yqHHH...

HaJMaite
611

3a

6e./ier

na rpo6y 4^HnqHheBy

Aau 4a

pa4, 6110
:

O460P, o6yxBaTajyhii 11 to y CBoj ycnoKojen 36or H34aTKa, F, npe4ce4HiiK caon-

mTaBa 4a je ceM c./iy>K6eHe npenncKe nnao n roBopa ca F. MnnncTpoM FIpocBeTe... O460P 04./iyqyje: 4a ce rpo5 "Bypa 4^HHqHha o6eAemii je4H0M CTenoM, rpy6o
40TepaH0M, Koja 6n noKpnBa.ia rpoo n nocn^a naTnnc/^ Ha OBOM je cacTanny join n3neceHa MHcao 4a he .leno 6HTn ano npenoc BynoB 6y4e y ncTO 406a Ka4
:

6paha CyiOBeni;n, npeno CBOJe ))CUoBencKe MaTni^e^S npenecy BC/niKora naynnnKa, CyiOBennHMa n Cp6nMa no4je4naKO 4parora, BapTO.iOMeja Jepneja KonnTapa. O4 Ta4a ce pa4n^o 4a ce n OBa .lena H^e.^a ocTsapii TnMe iiiTO ce nacKopo CTynn^o y Be3y ca C.iOBencKOM
II

MaTiinoM y yLy6./baHn. IloMHm.Lajyhn Beh na noTpe6y 4a ce

pe4ii

6./ni;Ke

04-

BpcMC npenoca, O460P je na cbomc cacTanny na KOMe cy joni 6iiau MnnncTap TlpocBeTe F. An4pa IIiiKOjnh n npe4ce4nHK MaTnn,e Cpncne y IIobom Ca4y

ti

A. Xauiih

27.
iia

HaycTaB.i>aj\hii cu
je /KC.ie.ia

Mapra uchao Aa pOKa: iia

nor.iaBiiTO

o tomc,

iio'ieraK jy.ia, Kai:o

ii

cpiicica ociica oM.ia.unia,

Aaiie,

iia

jeccibc ceii-

TeM6apcKe

Kojc jo npeiiopyMiiBa.ia yro,uiocT 60011

rpa,icKor iciiiMaTara

iipii.iiiKa.

V
no

iictii

ce4miK Mariiuc CpiicKo

.immiio
oiia

ii3jau.i.yje,

wax IIihm4a 611 >Ke.i.a

110-

Marime CpiicKc
aiiuy
('.

6ii.ia

,va

ii)iCTXO,Viioii

K. AKa4('MMJ<'
<-Taininc

iipuMii iipeiioc

Hvkob 04 6em:c
cbom TpoiiiKV.
re v
:Kiiiif(*iiiii:v

/KtMe;jiinMKe

,^0

Beor|)a4a o

rtlloc.ic ii:jMCibaiior

Miiiii.hciba

hciii

TO ccAHHUe

yaco je pcM

rociKumi Miimirrap. On

cKpehc iianahy 4a iipeiioc Hpiiiii CpiicKa 4p;KaBa, a AKa^cMiija je y tomc ibeii opraii. II auo ce pa.v) npiiwa
yqeuihc Kv.iTvpniix
CpiicKe,
ice

i:o|)ii<>pamija,
1111

iia

,iaK.ie

11

Mariiu*

CMO ce

y Ik'My

iipii

4a.be.M i!i)enocy ii;n'y6iiTii

^IjhHauui

i.ianmi
iai;TOM

utMoM KapaKrep nocia Kojii

iicKoiiy iin y
iicK.by'ieiia je

Hpimi.

lIpcA him

cimKa

Moryhiia occt.i.iiuoct KaKo y iior.RMy yieiiiha rai;o 11 y noiMe^y |>oi:a... IlaiiocieiKy 011 pc.u'piiiiuic it.ia.iii
o^.iyiiy,
A.i

aiio

nii

to iiorpeoiio
<

611.10...

i),\^iO\i

oxiyiyjo
HyicoB.

ce iiyac.iaimnnM.i

'piiciie

Kpa.beBCKe AKa^ewiije,
y

KOJII

ho AonpaTiim
iipii,ipyiKimi
II

ii:)

lioMU

!>corpa4 npa\

Moi'y

!!pe4CTaiinmiu

MaTime CpncKo."
ii.iMeibiiii;iiby

4a. Ml jo pa4 TOKao y AoiiiKiiHaiby n MiKMii n;j.Mel)y O^^iopa 11 Marime.

y
yKa;i

Tiixj

04

2.

aaroKao jo O^^op iiaJBiiiiiii Maja li>eronor HcupiaiiCTBa l\pa.ia

itpiiitpoMa.Ma
<

A.ioKcaii4pa

I,

kojiim

je

o4peF)eii

4a,bii

i:pyr
iia

pa,ia
bo.ih!

11

KoJMM je

Iipa.i.eimiia

y4apii.ia

iie'iaT

Mioj

>

rne'iaiiocT iiapo4My, ii|mmioc iiorMpriiora iipaxa CecMpriiora

lU'Ka.

II

A^EKCAH4AP
no MH.10CTH HuacjoJ m
bo.i.h

Mil

HApo^aoJ

KpajL CpfiHje
Ha III%U0I
IIOCJIOHA, A
/KK.IK'KII
IIaIIIKI

MIIIIIICTPA IIPO* IILTK

II

UPKUKIIItX

no

CAC^IMIIAII.y IlAIIIKr
IIaIIIK
11

MllimCTAPCKOr CAIIKTA,
IIAPU,\A

yACBK,\OMHTII
(

IlMIIKrA

IKTIIkii.ii-

miTo
n

iiiMi:niAibE

jajiimx :^AC,iyrA

oiu cpiicke

iiobk

/Ki:ni!0(TM, lIK.V.MIMOrA Uyil.K (t. Iv\PAUinA, PKIIIIUII

ruo
ii;<

PKIIIAHAMU
1.

,\\

ci:

iKx.MiTim

o<TAHll

n.vicOHii

iiPKlltry

I'>i:'iA

II

cAXpAiii: y
,1a
("k

r)KorpA,\y.
iii'Kiior

V.

oha.i

yMimii

mkikha ^kiitkmi.pa

OIJK
li;i

1807. lUUIIli:.
,lP/KAniIC
'^.

lIoTPKliAII

3A TO TIOIIIAK AA CE A\
IIA

lijAIAJIIK.

,1a

O OHOM llPKIIOCy yjMK

CE tTAPAII.K CpliriJA

h'pA.I.EBCKA AkA.IKMIMA,
IIPII.IIIKOM,
r.i:.ii:ri:
()

KOJA CE OaiAlllT.yJE, AX OBOM

IPOlllKy,

,\p}KAItll().M

IKMIIIIIK

II

lIPIlcTOJIII.
ii

iiv

poboiuima

^Iochtkja OnPA,u>BnTA

Ti>PA

,\Aim'iurtA.
IIaiii
ii.tnpiiiii

mmmik

lAi'

iipucBKTE

II

upi;beiiii\ iiocioba

iii:i:a

oitA.i

yi:\.:

y I)i:()rpA

AJIXKCABAAr
tiftoi'Hrif

iiftKt.iuiii

iini

tiiHit.

Ah^. Hhko/ihK

Ill

ciiouKiiimv

1.

lloc^e siiaMomiToi'a ynana Ihcronora Hc.iinaiicTna

Kpa.i>a Cp6iijo

0,\6op jo

Morao

iipiicTyniiTii

ii

ii

.uniocTiiMa y iipniipcMaiiy.
Cuyiiiiuiiii 4a
iiiTO
'lo.

ijaniicii

na ciiOMen-iu<)ia\ia
'Ijopl^cmihy,
re je

6y,iy
F.

Kpahn, O.ioop je po,iai:unjy Tora iioucpiio

ii

M.

Mn.iiihcinihy

I\

II

II.

^oumijo
t

iioc.U!
'.Mi

iij)CT^e4a V. MiiiiiicTpa IIpocBexe yTHp^;Cii

naTMiice.
ILfjane IlIa6aMKor

llcnamcor 4l>yi"Tna'*

ii

mi'iKc iicna'iKc ,^py>i;inie Kapauiih/ ^a

lypiie ycTaifoBC na
HaiiocTii,
iipMM.i.eifo

iice.io i:ao i:y.i

HyKoim

:iauiiMaja ry,uM<)naTii y

cy aa caM cnpouo,\,

orTau.i.ajyhii

<uaKy Apyry mmiuijaTiiny caMiiM ,ipyinrHif\ia. CjoB(4ici;a Mariina y .Lyo.i.aiiii jauiua je, ^a jo
y cnojoj co/lHiiiui oa 10. Maja (no iioiiomi o^.iyMiua
cryiiiiTii
iipii-

iipmipcMaMa 3a

iipeiioc

h'oiiiiTnpH
Ji;

ii3
i

Bcmh
co
ci

.l)y6.i.aiiy.

Mariina raKol^c
e

iiiijan.i.yjc

iioniiHo oCii iipcifoca ii:m|niio y iictii Max.

iiocic n\
ii

npoiiiicKe Aoin.io
laii.y
()

ao

'.loTiiyiioia

ciiopaityMa

y
y.

ini-

n|)(Mciiy,

re je OA^K)p
iior.iOAiMix

nih 5. jyiia

Morao

AMTii,

la

ho

re

Aaiia

rfiiTrM6pa
r>paTri;o

iiifP*
ii^

iioAoniiiio

()Kn)6pa no iiohom*

ii;inpiiiiiTii

rjnn.i.aii.e

Anajy Be.niKiix

iioi:ojiiiii:a.

4o6muiiii OA CBOjiix H.iaiiuna *\, J. JoHaiioBiiha ii M.q.nnnTn rtiprxf j riio iircMe :ia noT'MH|>n.ioi'0'-

^0

saBpmeTaK cBeqanora cnpoB04a Kpo3 BeorpaA O460P je OA^yHHO 4a ce 3a KOMnoHOBaibe necMe A. raBpiuoBiiha, kojom he ce no^eTH cBe^aHOCT K04
MeraK
ii

jKe.ie3HiiHKe cTaHHue, yMOiii F. Ct.

noHOBaite necMe 3.
3aBpLiJiiTii

J.

Monpaibau, a sa komJoBanoBiiba, kojom he ce cnpoB04

F.
J.

HaA caMiiM rpo6oM, Aa ce yMO^ii

Ma-

piIHKOBIlh.

Aa he oa HOBua, Kojii je MiiGAUAa. yTpoLuirni Bpmehn npenoc ByKOB, no^omwm cpe6pH Benaii.; Aa.i.e, Aa he^3iiAaTH cnoMen-n^ony
))3opa
113

Be^a jaBH^a

je,

Kyhw rAe je ByK 1864. roA"He yivipo, a ocTaxaK Aa he ynoTpe6HTH Kao ocHOBy ^OHAy 3a noAHrnyhe cnoMeHHKa Byny.
y Beny na
Joui je

Oa6op

OA^iy^MO, Aa ce na Bpeaie caomnTii

MHH npeHoca h cBeqanocTH cBUMa 3a Koje ce, no npiinpeM.beHOM cmicKy, Apn^H Aa hm to Tpe6a noce6HO jaBHTii, a ApyrHX no3HBHHij,a Aa ne 6yAe, occm iuto he ce, nopCA peAOBHHX h AonncHHx ^i^anoBa C. K. AnaAeMHJe p:ojn cy na CTpann, sa caM ^hh iiCKonaBaHba na

6e^K0M rpo6^y Cb. Mapna h noce6HHM nncMMMa no3BaTn CpncKa II,pKBeHa OniuTHHa 11 napox cpncKii
:

y Be^y, CBeiiiTeHHK pycKC upKBe y Be^y, ITpeAceAHHK OnujTHHe 6eqKe n AnaAeMnja Haypca y Be^y, Kojoj je

ByK 6ho q^an.

OKpynmima y
^a 6u

KOjoj

Oa6op jaB^a sa OBy napoAHy

H ApHtaBHy CBeqanocT r^acH

uoceedouuAO uctuhuto upuanawe cjajuuM sacAyzBMa oij^a noee cpucne KwucHceenocTU By Ha Cre^
ce

upeeuconuM yuasoM od 2. (1^.) Maja, 0. 2. napef/mo je da ce uocMprnu ocrav^u rtezoeu upenecy y 0Taii6uny. Cpucna Kpajteecna AnadeMuja, nojoj je ucTUM upeeucoKUM ynaaoM uoeepeno da oeaj upenoc uaepmu, uMa uacr useecTuru da Re uanomeme
Hapaiju-ka,

npuxa liyntxm us zjtoCha

'J8.

CecTOiB. Mapt:n
,

,i

Heny 6utu
'-'-

ceiireM6pa

(1(L

oKTo6pn} oee zoduur

no'tf

uodue, a c&xp&na y Beozpady, nod caSopne

Aami ceiiTCMopa, O je OA.iynio, 4a CO :m KoBMer y komc he 6imi iiocM|rniii ocTami HvKoHii ciipCMii MCTa,iiia ciioMt^iiima H a

Ka4 cy

I3uh iiacTyini.iii iipnii

iin.i(Kn

y capKoi'ar iiopcA caMiix Kocriijy.

TaKO

jo u

ypa^^eno.

CiiOMeiniua r^acii
lit/u

Cretp.

K;\}>R\nifi,

pnt]t*H

ilHl. ijMpo

(^rapaibci ;ja buaiic ;uiai;c i;uju

Uu uccm

"LiuiuM

U46opa
cTpami

11

Aica^eMiije 40611TII join

11

11

iiojcahu" yMcriiimif
<>i-

rocTii

iiona'ui, ocTau.i.cHO je M^aiioniiMa

11

uopa

'B.

C. 'Ijopl^riuiliy

A.

raiipii.ioHHiiy.

npii6^in;Kyjyln ce CBeiviOM ,iaify uciiikc Ky.irypiu-

CBeTKOuimc,
iioc.iona,

Oaooj) je y
11

cLMiTeMr)|)y,

iiopcM

ocTa.!ii\

4011C0 join
je
,

one aaiui.yMKo:
CO
Liaii

O^.iyiiio
iioBiili

A.i

04^K)pa

ili

iliiiiia-

ciiopa:{yMe ca

cbiinm
,

IlenaMiciiM ^^pyiiiriiiiMa n

|)e4y

yMciuha

ii.iixona

iiito

je

11

lUHpiiieiio

'

T0M6pa
(U.iyMiio je, 4iv ii.oron
Liaii
li.
11
( '.

'lk>pJ)t'iiiih

oav

pamijo y Heq

11

ca iiociaHcruoM
Fk^'ikiim

i^)p(M**
.wi

a y 4'>iipi^ii'K*.

roDopy c

oripaiioBaiiiiM
lipC4CC,\FIIIK
iiiTC)

(M^opoxi
oaHOTIIIIK

KOMO

jo

^BOpCICII

\\

IIIVK.U*.

iipimpeMii CBo

rpo6a Hawaii

iincoiiaHaiiwi iia rp'

Cb. MapK.i
/V'Wbo,

Aa ce

iia

rpo6

l\oiiiiTapeii

iumc
iioiiaii;

CpiicKo Kpt'ui.OBCKo AKa^U'Miije per>pn

4i

ce yMo.iii Ai;a.\('MiiK

lliuiaicoiiiih
ii

.la

re y iiMe Cpiincora IlapiMa

Iu)iinTapa
;

iioic.ioiiii

npaxy

22

O^pe/ino je Hsac^ancTBO Koje he nhw y Ben, iiSBpujiiTii iiCKOiiaBaifce h npax ByKOB ^onpaTHTH y Beorpa^;

yTBpAiTO je

pe4 cnpOBO^a p:po3 Beorpa^ n npn

4a r^aBHH ynpaBHHK npn TOMe 6y4e
CxeB.

yKony O^^y^HO
;

je,

HwiaH

OA6opa

T.

^OB^eBwh, Ha^ie^HiiK Mhhh-

CTapcTBa ripocBexe
IIsjaBHO je meji>Y, 4a, MecTo roBopa ripe4

UIko^om

npii

Be^HKOM cnpoBO^y, AKa^eivnijcKn CaBex Be^HKe

ELlKo^ie 4p>Kii

Tora ^aea CBeqany ce4HHLiiy y Kojoj he 6nTii npe^aBaibe y c^aBy ByKOBy;

044yHiio
je,

4a ce ^an h

^^ac

CBeqanocTH jaBe napo-

MiiTiiM

niiCMHMa IBeroBOM Be^iiqancTBy

11

Kpa^y
h

Mii/iany,

HbenoM Be^iHqaHCTBy Kpa^Hij,H HaTaviHJH. npe4ce4Hnpc 046opa n AKa4eMHJe H3BpiuH0 je xy 04^yKy 14. cenTeM6pa, na
saujTHTHHKy AKa4eMHJe,

ocHOBaouy

KpcT0B-4aH;

Ha

H3jaB.^eHy

jKe.i^y

))Ko^a uasla^^ Cpoa^^ 4a ce

he n3 Beorpa4a OTuhii y Beq M npeneTH Byna, uito 4y}Ke 3a4pjKii y neiuTw, KaKO 6h TaMOUJHjH Cp6H HMa^H MOryhHOCTII UOKAOUmTil ce npaxy noKojHUKOBy,. O460P je 04^y^H0 4a ce 04 Te
i:ojii

HapoqpiTH cpncKH bos,

4pyrHx TaKHx H3JaBa B04H paqyn uiKe cao6pahaJHe 4onyiiiTajy

H
;

ko^tihko

ro4 npw-

MappioBwha A4aM0Ba, npo'pecopa H ype4HHKa ))BpaHKOBa Ko^a^^ y Kap^OBunivia, 4a Ty 6y4e r^aBHa CTanHi^a 3a HaJ4y;H 04Mop npn
F.

irpe4^ory

Ilaje

npenocy,

Ha nyxy Be^ Beorpa4, h3 HauwoHa^HHx ocehaja h pas^ora 04roBopeHO je, ^a O460P HHJe B^acTaH MeHbaTH naqnH npCHaiiiaifca h Bpeivie, slah 4a
a

ce pa40BaTH ano h oho mslao 6aB^eH>e na CTaHHu,H KapjioBa^Koj Ma ko^hko 04roBopH JKe^aMa cpnctje OM^alie

4MHe

II

cpiicKora Hap04a

23

MaTiimi CpncKOj y Uouoac Ca,\y jatu>cii jc Mac iio^acKa II 6i)0j H^ac^ainitm 6corpa4ci:iix, icaKo 6ii cc
11

npe^CTaBiiHuii MaTipnniii moivui

ibima

iipiupyHuiTii
'"'mk*
ii

11

BcMy

rjarryiiaTii

cpiiCKit

iiapoA

iipef:"

4yiiana. Join cy ,\Ba iioc.ia

iiaiM,aiio
oii.ia

iipcTXOAHO CBpin.
ii

rpoua 4o^"TejeBa

rpo6a

4^iiiimihc'ii;i.

-^^

2.

KberoBO Be^H^ancTBO Kpa^b Cp6HJe A^eKcan^ap I, yKasoM 04 2. Maja 1897, nape^HO je 4a ce o6hobh rpo6
Be.iiiKora

cpncKor KihiimeBumKSi u Hapo4Hor yqwre^a 4ociiTeja 06pa4OBMha.

CpncKa

Kpa/beBep:a Ana^eMnja,

nsBpmyjyhH OBy

iipeBHcoKy sanoBecT, cnpeMH^a je capKO<i>ar 04 pnnaibCKor KaMena, h nape^H^a 4a ce HCKona sa ynon noKOJHHKOBiix ocraTaKa 4pyra pana Mexap n no na 3ana4

04 Ca6opHe

IJ,pKBe.

CenTeM6pa 12, y 4Ba h no ^aca no no4He, npe4 npe4ce4HiiK0M CpncKe Kpa^CBCKe AKa4eMMJe T. M. 'B. Mn^iHheBnheM, ocaM CTona na 3ana4 04 spua Cadopne UpKBe, OTBopcH je rpo6 c^aBHora namera 4ocHTeja n Hal)eHe cy na tomh^h iberoBe cpncKe kocth. li KOBqer H CBH^eHH To6o^au, r4e cy 6H^e kocth, ncTpyje^n cy, a.m je Mel)y KOCTHMa udi^euo CTaK^o ca seJTnnoM y KOMe je 6H^a je4na sanncKa.
04Heo y MnnncTapcTBO lipocBeTe F. Mn^iHheBHh n Ty je npe4 V. MnnncTpoM Hinio^iiheM 11 HaMe^nriKOM MnnncTapcTBa T. ^OBqeBiiheM cTaK^o pa36HjeH0, jep ce sanncKa nnje Mor^a 4pyKMHje M3Ba4HTH. SanHCKa 6m paBBnjena n nponnje

OraK^o

ca seJTnnoM

Tawa.

Ona r^acw:

^5

ntii I

i(,iidijAH

\i

oaoM

cTaiiACTiff

y aeuTuny, ctoh
'

caM-.

OijHy y

cpeduHu

twcTuio

^iAfLttcnnonoHuaniezz

rp6cKOZ7, Aiinnfipjura /JocuTeH ()6pndoeuf\a.

'
'

ceaTCMpa
.ieMA}iii,e
'

//

//.

caru ao noMaHHOM

any
ocTao.ioM'j,
i

nj
//

i(,pHCy

a y Topoub upHoenu

ouny i^pnoM. u aaoiiene n y cadnyHh uocTaa,t1".'icijrnj d!LM;nni:i/ (iioc.ic^iba ce rae co6cTae)iuM MoL\t pynnMu^
//

//.

mru

nnpniiG u y aodu u

If

|)("i

ire

MO>Ke

iipo'iiiTaTii).

y
//.''

Ijro:pfidy
'8:n.

CeuTPMpn

r/iueopue Bo3apo9uih

()

oisoMt? jc

cacTiih.j.t

li

aaiiJiciiiii;

Kujii

\|\iinn

MiiniicTapcTna IIpociKne
'ii'i

Kociii cy iioKOJMiiKOBe no(Me

.mueiie biiiiom,
yiierciie y

n.i.i.u

Ka

nj>c'ii

canpaiie y

iionii

cnii.ieiiii

ToOo.iau,

upiiity.

TociioAa: 4"!^ Miixaii.io

.1a.tapeiiiih,

,l-p

M. JofianoHiih
(7

11

IliiryT

ii

4-P CiiMa

Tpojaiioiiiih

Mpimi.ii!
KO<iar

iipoi\4e,\

iiprMcp ^io6a!M'.
'<

hobii

cap-

ciiyiirreiie

cy 15. rciireMripa y
11

iaca 110 iKUiie

pyKaMa Mmiiicrpa IlpocBCTc

MMJe ya Kparai: iiumcii
iiiKO^CKe
iia.i.'i
11

IlptMciMiniKa

Ai:au'11

y'lcinho 6on)Cioi!ti;o
11

,ipyiv

OM.ia,\imc',
i:a<>
11

Koja jc rpo6

uBcheM,

octujiix rpaF)aiia. iiuc.u-

luia jc
ii.hi<>m

<apK()rar iiok.ioim.l'II,
llOKpllHCiia.
i^iiiiicica

pnua

iicm.i.om

ii

nojapoiuihcna

iipciniia

Je

Ha

M^
u*-

Ilap(),\ii()M

My;u*jy,

a y

Cilpla)^a^ je

40
11

cdii.I'

6c)na
laiiiir,
ll.'t

cTaiu.eiio

cTaH.io

ra

:u'iriim>M
pa,\
11

y
I*

H*'

komo co

iioiiaH.i.a

aaiiiic

CO Ilp(Uy>HVJr:

26

nadnux opara caSopne v^pnee y. Eeozpadij, upeAueeue cy GunoM a uope^aue y ceuAenu TodoAav^^ ua cy danac caxparbene y noey zpodHun^y na ogom Mecry. llena je CAaea ^ucuTejy OdpadoeuHy
I

Eeozpady

15.

ceareMdpa 1891.

3anHC yTBpt)eH noTmicoM Ilpe^ce^HHKa C. K. AKa^eMHJe.

Ofiaj je

#-

8.

IberoBo HeaiiMancTBO
yita:joM

Ixpa^i. C[)6iije A.iCKcaii.iap

ij

!.

OA

'^*

^x^y^i

1897, iiaptMiio je Aa ce o6iiuhii

4'l"^^*^*'^^^

MLMiiKora cpii(K(jr FiayiiiiiKa T>ypa

(

piiCKa Kpa.LencKa

Ai:a,\eMiija,

iKiHpiiiyjyhii

oiiy

iipeuHcoiiy aaiioBcCT, ciipe.Mii.ia je 3a cuctjii rpo6, Kojii

ce

iiajiaaii

y rpo6.by koa upKue Cb.

Mapna

y Beorpa^iy,
i

6e^er

o,\

neAOBpiiieno iiijpa^^ene cTciie ca aaiiiicoM iiMm

II

iioKOJHiiKOBa

iioTpe6iioM CTawiifOM ()r|)a,ioM.

25. cenT('M6pa y 3 Maca no iiOAne ,\Ba cBciiiTeiiiii;a

<

.1

J)aKonoM oKaAHiiio rpo6, omirauie iiomcii

ii

iipc.iiiiiic

BiinoM iipcA
AOMiijc,

MnnncTpoM IlpocBere, npe4ceAH"K>M AnaAKaACMimnMa 4p- J<>J*- TypowaiioM ^i>y6. Ctoii

jaiioBiiheM, 4p'^^^'^'^"^J^^ CaBCTiiHKo.M y

'iI^MBaiioBiihoM,
Ii
(

iiciiiuijii
'

/IxiinaiioM

iipo^ocopiiMa 4p- ^'"

'^

HecHiihoM

IIMOM n. ToMllhOM.

3a

TiiM je

rpo6

cjaiv.L.yi.m,

i;.i.yM

npe4aii

'^

AKaAOMiTJii na MVBaiho.

IV

1.

...4a.ieK0
r[)(j6.iy

y Tyl)imn.

iiiyMiioM

rp.xiy

Ccqy,

iia

CBCTora M.ipKa, xaMO

11

tag,

no

iicciitiKy,
i;|m

jc/KH

Miioni cpricKi!

c^oBeiicKii a.icM 'jaKonaii,

nine roAniui 6()paB.i.axy nc'jmi can Ana Bc.iiiKa MOBci;a, ABa CBOT.ia y.Ma, ABa A<>^I>a ciiiia oa aha oiiAa Maii>c ;uraiia oparcKa iiapOA^i, ABa Ao^pa Apvra ii iipiijaTCba,
ynire.i.
ii

yMoiim:
II

Ctooexa^ BaproAOMej
/^///c

Jepnej

\\onuTSLp

Ci>(1nH

Cret/hDUiaufi Ixapa^iufi.
ii

CyBpeMeiiMHii, Apyroiui

iipiijaTe-bii

iipojKiiBCiiio
iia

:mjeAno Miiora
ii.iixoBa

iiciiyiiiciba,

Miiore ropKO MacoBO, ah cjaiia

c-iaBa 3ajtMiiiiMi:a.
pa,i

6yAC c.uiBa

r>|)aTCKa^

CiiiiOHii Ma.ieinix

iiapoAa, Auroiiie ce

oiuh

KaA

BciiiKii

napoA" naAaxy y KpuaBoj

MeF;yco6iioj CmpGit.
iicTiiiiy

CyMii.iiMcnii ;mTO,

uno

cy iipoiiuBeA*i" nayiiiy
ii

omyjuiinaiiii c Tora, iino cy neiiCTiiny

iiM.ui
It

ne:iiiaii.

oHii

cy CBG

ii|)oop()An.i",
uii.i*y

iipeiii.iii.

|.ii:iiny.ui,

cTiir.iii

y;njMiiieii()M

cbomg...

3axBa.ian
CHiioua CBojMx,

iia|)OA imixob, iioiiocaii c BtMiiMiiiM*

raKHX
iiouy

AOMeKao
"^^8.

je

oa

ibiix

iiony

pa

(Many cnojy.

iiCAe.i>y

reinvM6pa

IS97. y 8

'i

iipo

iioAiio cacTaiiio

ce

iKiaciaiiiiiiii cpiicicora iiaiwA'i

ca iim-

c^aiiiimiMa r)paTCKora iiapoAft cioBoiiaMKora

iia rp

Ob.

Mapua

y Bc'iy,

Aa y "MO

cbojiix iiap<ua iipnfnr>ii

llyica
II

i|unM!U!\ii Mi iii'miijor

Pp^iina

iiainrht'r.'i

'

32

4a iix Bcima Koiiiixapa, 4a npax iberoB ue^MBajy 11 0060M noHecy TaMO r^e ce omi o^aBno mjA^o mvAenpw cnoMeny HMena ifcii;iajy, r^e cpua HaiB^e 6HJy xoBHX, TaMO r^e je ue6o Bece^MJe a seM^a ^aKina

y 0Taij6nHe, y napo^e ifcHXOBe. Kpa.beBHHy Cp6iijy sacxynaxy

AKa^eMHUH
11.
,

CTOJan

HoBaKOBiih, 4iiMiiTpHJe Heiiinh m Ilepa 4eKaH Be^HKe lUKO.ie To.. CTanojeBiih

"BoptieeHh,

npe^cTaBHiitt

046opa 3a npenoc ByKOB

^OBiih,

Pajiih,

4-p "Bopt^e C. 'BopnpeACTaBHHp; onuiTHHe rpa4a Beorpa^a Bpan. KpawteBCKO-cpncKPi noc^annK y Beqy noTnyiipo^.

KOBHiiK M.

MnxaH^OBPih, ceKpexap noc/iaHCTBa A.

3.

aTame noTnyKOBHUK A. MamnH. Join Ty 6ejaxy Apyrw npe^craBHiiiJiH CpncTBa Hsac^aHHiui MaTHue CpncKe npe^ce^HiiK A. Xaijiih 11 npo<i>. J. r[)qnh, 4a^e iioc.^aHHij,ii y Ll,apeBHHCKOM Behy /[-p /[yumn Ba^aK II 4"P Pa^oc^aB KBeKiih, cpncKO aKa^eMCKO 4pyJoBHHiih H BOJHii
:

lUTBO ,)3opa" H ocTa^a cpncKO-xpBaTCP:a 0M^a,4iiHa.

Hapo4 c^OBena^Kii sacTynaxy

:

ii3ac^aHHii.n

MaTime

C^OBeHCKe y ^yo^ann noTnpe^ce^HiiK AnpeKTop Fpa^a^e, ^BOpcKH ce^AH, np04>. PyTap h apxHBap Ko6.iap caBeTHHK 4-P ^P- UlyK^e Kao Dpe^ce^HMK Be^mor 046opa 3a iipenoc, AOuenaT y 6eqK0M ynHBepcuTeTy 4-P MaTiija MypKO, c^OBeHa^KH napo^HH iioc./iaHinj,ii na
;

uapeBiiHCKOM Behy h aKa^eMCKa OM^Aa^nna.

BeH?;o MuHHCxapcTBO IlpocBeTe
HiicTapcpiH
Tip0'i>.

sacxyriao je mh-

caBeTHHK

r.

PeseK, 6eqKy AKa^eMHJy

Hayna
tt-

4-P B. Jarwh, 6eqKii yHiiBepcMTeT npoi>. 4-pJnpeqeK, ^BopcKy 6M6^HOTeKy 4-p MaHTyann.
Join

OA o^^HMHiix

rocTHJy

6ejame Ty noTnpe^-

ccAHiiK iiapyiaMCHTa ^lex 4-p Kap.io KpaMap>K, IlpeA-

ceAHHK oiiiiiTMne 6eqKe 4-p Kap^o ylyerep, 3a thm KibiiHienuuK 1>p. KaiiHu, rpoct> Ayepcnepr, 6apoH IllBere^i M Apyni napoAHH 3acTynHMUH y napjaMCHTy.

33
IIpFJO jc (H'Hopcn
iierioiipobeii

rjK)6

ByuoD. Kocxyp je

na^/cii

y mct.mhom caiuyi:y.
'lapaiie
ibiiM
ii

uciiiiiii je o'lyuaii

*^cc c KiihaifKOM,

Maihii ,\caouh o.U'-ia.

iiito

jc CBc iioiiono

cii

caxpaihciio. OxiicaK .io6aii^ y

niricy iinpaF^eii je iioa lU'unopoM npo'tCMopa

vlii^a
,

iMacniKO
t^.ro-

iiiMJpiiieiio

jo

ii

iicko.uiko

(a:i.in'!niT\

rpa^(Kiix cmiMai:a.
r>puj

rpooa

iiope^)Cn jo ca ^aiiiicKOM

po6.f>;iii-

CKOM iipoTOKOwiy OA 1864. a iiapomiTo noauaiiii mhiiuiiiiiik 6eMKe OlIIIlTIIIIO CaCraiillO je Iia MOrrv n rinrnin! inJH
KOiiCTaryjc iioiiiyiiy iiachtii'iiioct.

y HOB KOHMor

iiopcA iiocMpTiiiix ocTaxaKa

ii

craabCHo

jo (TaK.K) ca 3CJTnnoM
yill3Qj)xu\jj[ifiu
.r>a

y ii.omv

""f'-MenTy Daiiiir

uapedCnj ILezoaoz UeAUHuHCTea K/>aI

Cp6uje AAencandpn

od

2.

Maja 1897

:, :.

llje:oeoi
//ii-

MUHucTpn upoceere u
liuAutla^

ii^pHoeuux aocAoaa

Andjpe

Mu

doAe noTiiucnnu uckohhau cmo

Crc(f)ii}ioaufln

uocMpme

ocTaTKG By Ha
CKoz

lxnpa\ntfia^

ee.iuKoja cpa-

K}hUJtcc(niiii:a,

a odiieAU cmo^ da ce nnAfKure nod

ii^pnoe

jauad}iux opara ca(jup}ie

CAaoa
BijKy
Ixapai^dUlij
!

y Beo:j>

//>;

j>

Ijou

28 ceuTtw

lLmcAa}imi,u lipn.heouHe Cp(jujo: ja

Cpncuy AKndeMttjy
Ihutufk,
//p/i
fl,

Iluyne: CTojaii
Ijopfjeault.

lloaauoaufly

^luMUTjntjo

^li'HUH

Boa u HO

HIkoao Ijohu
l^ajuft.
'l!t*n;:t

liMCJ
/)opa

vtimrune Beu:p!u)n BpanuMup 3a upoHoc Bytioua upaxu d-p

)./i.

(JauMe
r.)<02
1/

Huny iipucycTtiouaAu cy

C*^Kpor:tp r

rfio!

nocAancToa JoauHuri, luacAnnunu Mart' lIoaoM Cady A. Xa^infi u Joaan rpuufi, ti^
>)jtyPr!.:n
r?r.i...

>miik
""

rpn. iUxadoMCKO:

r.i/in

J.Kittfi

llomro
1
1

jo

OTiiopoii

ii

rputi

Koiiiuapfii

ii

ii.oroii

pax

raiioh^o oiipoM.beH,

or rami cy or>a
11

iiOKojiiiiica rvirni-

romi y 60.10 MOTa.iiio oaiMVico

onoMhiinuA

CTaiui.oiiii

i|

n-

34

CKOJ upKBiiuii Ha 04ap

II

KOJH je 6ho

yKpamen ^BeheM

a Ha uoA^omjY cy ce H^eroBy pe})a.AH BeHuii KAy6di qeiHKHX noc^aniiKa, cpncKHx, c/iOBeHaqKHx II xpBaTCKnx ^pyuiTaBa y Beqy h 04 4pyrHX ycTanoBa
3e.1eHn.10M,
11

yApy}KeH>a.

IIo^acHy CTpajKy oko o^pa Bprnw^zio je oco6^e no-

rpe6Hora saBO^a. y 2 naca no no^ne nsHeceHH cy h3 u;pKBHij;e pcobqesii 40 Be^/iHKora KpcTa na rpo6^y r^e cy HSBpniena
one^a.
One^io ByKOBO viSBpuimAn cy cpncKn npaBOC/iaBHw

Mux. Mnmnh, pycKn npoTa F. HiiKO.iajeBCKH H cBeiuTeHHK rp^Ke uipKBO, a KonnTapeBO C/iOBenaHKn noc/iannK y nap./iaMeHTy onaT AjHmnH./iep,

napox y Be^y

F.

JKn^Kap, 4-P }Khthhk h 4-p KpeK. C^iOBeHCKo ITeBa^pto 4pyniTB0 y Be^y no4 bo^ctbom F. Xy6a4a OTneBa./io je

nopcA ocTa.iora npaBOC/iaBHO ))OT^e nam^^ m CAOBeHa^Ky nocMpTHnn,y ))Blagor mu." Ho CBpmeHHM one.AHMa uo^eAii cy CBeqann roBopn Focno^e LL[ypt.^eTa, ^yerepa, HoBaKOBnha n Mypna. 3a THM ce Kpenyo cnpOBO^ 04 rpo6^a Cb. Mapna
:

40 >Ke./ie3HHqKHx cTaHHn;a. Hanpe4 je nraao xepoA^ na KOiby ca sacraBOM, 3a HbHM ByKOB Aec na CBenannM

norpe6HHM KOAUMa, ca sanperoM 04 mecT KOH>a, na 0H4a Ta?;a iicxa KOAa, c ^ecoM KonnTapeBHM, a 3a a>HMa npeKO lueccT KO.ia. Ha pacxaHKy ce cnpoB04 no4e.AHO ByKOB je OTiimao na r./iaBHy 4pH^aBHy a KonnTapcB na jy^KHy
:

HtejiesHMMKy CTaHHiiiy, 4a ce 29. cenTeM6pa nsjyxpa

npeny

CBOJHM B030BHMa y Beorpa4 n ./By6.zbaHy.

2.

npiiii
/\BOj)<i:n

ruuu\)

iia

rpuu.i>y Cu. Maj)i;a, kojii jc

/^/i.
'/>/*.

A|Kao
r.iacii:

caBOTmii: rociioAiin

lllijK.he,

11Jt() je,
Jcj)H('ja

Maciia rociioAo, iipeocTa^io ;ieMCKora

11

04
iy-

I\(iinTa|)a

Hyna CTe<^anoBlIha Kapaunha

\MiAO cy
liuenii

one aho paKO iiptM iia.Ma. Oiiii cy A0611.111 up6^iaroc.ioB, a 3a miiao iia ho Tmitii AnniyTii 11
ii.m

oTiipaB.Lciin y mii.iu

aomobiiiio.

Mm

iiai;,

ciaDiia Foiia

cnoAO, cKymi.iii tmo ce Tora pa^n Mi nx oiipcMiiMo

ii>nxoB()

iiociCAibe iiyroBaibe.

IfieMSLHKu:]
ii.beiie

JcAan iioijca, Fociioao,

iia

iiac

oKy-

icaayjo

a^i

na

Aaiiaiiiiboj

cbotkobiiiiii

iw yie-

CTByjy ca.MO iJCM.i.ann, y yJKeM CMiiciy, o6ojime bcmiikiix iioi:(>Jmn:a. lllia Hiiiiie, yqecTBOBan.t3 re He urpaiiiiMaDa
I

III

na caM(i iioiirroBaoue

113

cpoAinix 6paTc'Kiix ii.ieMeiua

11

KDJa BiiAiiMo Auiac :iacTyn.beiia iipoKo to.uikiix

oA.in'iiiiix Be.im:aiia.

TaKO
'

IInrepecoBaibo jc xoarajo

11

A*'i.i.e

IIpo cBcra, BpiiiMM cBOjy Ay>K"ocT,

iicKa'/KCM
iiyiiy

aKo

onora uecra

iioiirro

naxBa^iiiorr V.

MmmcTpy Hpo.yn* imjo cy

CBCTe. Oil, yBa;iiaBajyhn ncyBe.n

iiirrap
11

Ko-

Hyi: creivwiii no

caMo

ia

rnoj

ii

noro M

niMKy 3a iiavKy y oniirro^ 3a ry ifajAp.niHieiiiijy ra, OApeAiio jo AJ^ ra rnojimy rBcra o^pruioiiaiioi
iia

Aaiiaiiiii.oj

iipor.iaBii

3acTyiia
-

j'p

Jo

cim

c-iyw**-

rxMiiiM

iioc^ioM iiipoMiMi
(Mv:i:r)('mtT::i.

joAaii
\c

OA

liajoA.t"*H"i"^

roiuix

\\r\::\

Tai;a iicra

Toiua

36
6e^iK0j AKa^eMiijii

Hayna Koja

je

cxaB.beHa qoBeKOM eeponcKe

^anac cneuiija^HO npec^aBe, HajsHaMemiTHJHM

04 4aHaiijifcnx C/ioBencKHx jesHqapa. Oaauhho je 3acxyn^^eHo ii 6eqK0 CBeytiH^mnTe, a 4BopcKa ce Bh6^hoxeKa, xaj c^aBHii 3aB04 kojhm je y cBOje Bpene pyKOBao Ham seM.fcaK Konnxap, TaKol)e cexiwa oBora ^ana II noc^a^a CBOJy ^enyxamijy. TaKO je hcxo sacxyn^eno

UleBqeHKOBO 4pyiiixB0 SnaHOcxH y ^aBOBy iipeKO CBOja 4Ba qyiana. CBHMa xhm MHoronomxoBaHHM KopnopamijaMa iisjaB^yjeM HCKpeny saxBa^Hocx! Mh 4aHac, rocno4o, }KiiBiiMo y 406a Ka4 6ecHn 4iiB^a Heo6y34aHa Hapo4HocHa 6op6a, Ka4 ce, maAm Bomel ue nnxa uixa
Bpe4ii iI0je4HHa^, Beh 04
jeaiiK.

Ky4a

y xaKOM
Liixo

no^o^Kajy,

h kojh My je Maxepaii HcnyaeHH cmo Hapo^HxiiM

je

noHocoM

no34paB.i>aMo y cBOJoj cpe4HHii 6etiKora

rpa4CKor Haqe^HHKa, npahenor MHorMM MecHHM O460PHiimma. r. Haqe^HHK mome CBoje yqemhe o6jacHHXH 11 4pyrHM pa3^03nMa, a^ii ce oho 4aje paayiviexn h c ^oKa^Hor r4e4Huixa. 06a cy c^aB^emiKa

npoBe^H Be^HKH

460 CBora HHxepecHora ;KHBoxa y Beny, 0B4e cy naHHca^H a 4e^0M xy cy n esa^aii BeAmKu 6poj cbojhx 3HaMeHHXHx 4e^a, na ce xoh^om CHMnaxHJoM 04a3HBa^H CBOMe cxanoBHuixy, 4pajKH0M Mecxy Be^KOM. (cAoeeHaHKu :) A ca4a noc^e OBor KpaxKor no34paBa ocxaB^aM no4o6HHJHM roBopHHqnMa, 4a Ban, HacHa rocno40, ohuixhm noxe3HMa onnmy snaMennxo' y

KonnxapeBo h ByncBo, 4a BaM pasjacne one lUea^Ho .lene 04H0Hiaje kojh cy xo^hko 4eueHHJa cnaja^H Hanie Be^HKane. 3aje4Ho cy pa4PMH 11 xpv4ii^ii CO 3a napo4 h npocBexy, na hh cMpx nnje Mor^a npeKHHyxii iLHxoBora 4pyH.eH>a. Ha je4H0M cy rpo'6^y no-

4e.i0Baibe

Bpmn h 3aje4HHHKo c^aB^e npe HO Hixo oxnpaxHMo, pacxaBHBuin anxoBe ocxaxKe

^"Ba.,n 40

4aHac, na ce

37

tuaKora y AOMoiuiiiy My. 3axna.iiiiiM he cpucM

CoAii ^yn.i.aiia Tc-io
(cpiicHu:j
11

iipiiMiiTii

KoiiiiTapCDO.

6paho ('|)6ii, o,imTTii cBora Byna y i;pa.i>eBCKii BeorpaA. Oil bbm je iiii oiior ne.niKor 406a na^ ce iiapo4 rpiicKii jvuriMKii uopiio :iii KpcT qacini 11 cAoGo^xy a-iancy II(>.
nil

here,

.\iiivia

ii

ce CTiiiiiao par,
uaiiiera iiapcua,
iiocT,

i:a,\

ce Bpimio no.unii'iicii iipenopo^|.'ij

oriiopHo

miM

je

Hyi; iioBy
11

i;ii>ii/Keij-

ociaAHO
napo,\nc

je:jiiK,

ypcAno

iipaBoiiiic

rpaMaxiiKV, to

aajcAiio otki)iio y,\nH.i.eHOMe cBiijery iipei:pariiy aiibotv

Baiiie
eiiiiKe
!

Mac
a.iii

je Aoiiiao, rocnoAO, oiipocTiini ce

11

MopaMo 04

:jeMavLci:nx ocTaraiia naiiiera KoiiiiTapa

iiaiiiera Hyi:a,

he Ay\ obiix MynaMja ocraiii Me^^y iiaMa, iiiitii he KaA y aaxHa.iuiiM naimiM cpiniMa vranivTii riunirif iia
Ta
,\uii

:{eM.i.ai:a !

3.

4pyrH roBOp Ha rpo6^y Cb. Mapna, kojh je na HeAiaHKOM jesiiKy Ap^tao npe4ce4HiiK OiimuHe rpa^a
Be^a Focno^HH 4P'
I^stp-^o

Ayezep, r^acn

))npoMiicao BojKJH xTe^e, 4a ce 4aHac npHpel)yje

sajeAHHHKa nocMpTna cyiaBa ^bojhah, kojh cy y H^BOTy 6h^h npHJaTe^H, KonHxapy h Byny, kojh cy sa >kh-

BOTa

HCTHM npaBD,eM. Mh Be^^Hje neheMO 3a6opaBHTH, 4a je KoHHTap y ^BOpCKOJ BH6^H0Tei]iH C^aBHO pa4H0. HbeMy 6h naMeiteno 4a nan BpaxH 6^aro, uito
HuiyiH

cy HaM ra 1809,
Cjiy^aj xxeo,

oxe^e OTMH^apCKe pyKe.

^y4aH

je

4a cy ce oh h naJBehn

nam necHHK FpH^-

Max Ha4MeTa^H 3a MecTo y toj Bh6^hoxenH na, Ka4 ra je 4o6ho Konnxap, Fpn^napuep je 6e3 3^o6e npH3Hao, 4a je KonHxap c npaBOM 406H0 to MecTO. KoEHxap je cxajao y Be3H c neMa^KHM nayqjfHUHMa na h ca caMHM bc^hkhm MaecxpoM FexoM kojh je npnxBaxHO H>eroBe sac^yre. ByK je HOBeK kojhm ce Cp6H c npaBOM rionoce. Hh 04 ^era ysneo ce 40 najBHuiera. Fla h neMa^KH je Hapo4 noHocan, jep c ByKOM 4pyroBaxy FpHM, XyM6o^x, Fexe h mhofh 4pyrH. Ohh Byny saxsa^yjy, mxo hx je yno3Hao ca cpncKHM naP04HHM necMaMa Koje Hcmuh mhofo qnxajy h xo y npeB04HxVia CBoJHx Be^HKana. Bh4hmo 4a ce Be^^nje mopajy pacTn rn ca caMpxHHM ocxauHMa OBa 4Ba ^OBeKa,
napuiep y hcth
:

39

jep nx Tpa>Ke
aeM.Mi.

ibiixoBii

iiapOAii
iioikxiitii

Aa

iix

yKoiiajy y

BcM ce mojkc

iiito je

canyBao raKo

,\paroncne kocth.
uiiMa
,V)^iG
A'ii

caA iiCKa nyxyjy o6a -leca c ocra-

ce nynajy y cuojoj pol)eiioj :m*m.mi, ii ^a cee4a 6ap y jeA"oj join o6.iacrn B.iaAa Miip, y o6.iacTii

iiayne. Ja iim

AomiKyjcM

Miipno

iiOMiiiiajTe

Hpii.iy

CBoje polyene 3CM^e!"

4.

rpo6^y Cb. MapKa, kojh je na cpncKOM jesiiKy 4pMao AKa^eMiiK rocno4HH Crojau UoeanoeuR y c^aBy Konnxapy, r^acn:
Tpehii roBop na

))MHoro-3ac^yHtHH h nouiTOBaHH

4yme KonHTapoB

CKOpo he ce ^eBe^eceT ro^Hna nanyHHTH 04 Kana

cii

ocTaBHo BH^mncKe rope h 4y6paBe nocTOj6HHe c^o-

BencKe,
uijbQYhdi,

4a 0B4e,

y Be^HKOMe cpe^ninTy pa^a h mmnoTpa}Kiim o^roneTKe Koje cy Te jom na 40My

MyHHTii no^e^e. O^roneTKe cy Te CKpHBa^e y ce6H

^enmy

6y4yhHOCT TBora napo^a; one cy 6v[Aq ^yjKHOCT CBaKora p040.ty6HBor cpij,a. Ha h>hx Miic^ehn, y CBexy

^enmeM h

cpehniijeM a^n Tyt)HHCKOM,

tii

ch 6e3 npe-

CTaHKa 4yxoM 6opaBHo y ^paroj aomobhhh. O^roneTKe Te, p040.iy6iiBOM ocehajy to^hko 4pare, Tpa>KH^e cy
Tiiiuimy, CHpoTiiity,

6op6y ne ca nenpHJaTe^iiMa Hero ca npoTHBHHM MHLu^T^eibHMa, Ha^ara^ie cy OBy qy^HO-

BaTy MH^Hiiy >KHBOTa noBy^enora, MHoniMa nepasyMjbHBora, sanecena y nay^na pasMHUj^aEba o BacnocTaBwt>a?Ly.

3a6opaB./beHe npom^ocTH,

o CTBapaity h 3aMH-

iii.taHby

HOBe 6yAyhH0CTH. To uito je 6iwa TBOja c^acT,

Bo^iiKM noKOJHiiqe, cno./bHOMe je CBeTy Hsr^e^a^o no^y-

o^Max ne bhah niTa y ce6H Hoce mmcjIh HOBe, Kpenne, cnajKne, h ne 3Ha CBaK KaKO cy y H^HMa TeMe^>H npoceeTnora JKHBOTa to^hkhx ^enwx
MyqeHiiLiiTBo, jep ce
.leMa^^a,

tojimkmx j>y4CKHx CTBopoBa.

Hpn cBen

tom,

41

Miic^iii

TO join uiicy

oii.ic
iiii

Kyh;i
\Mi,\

ii

one join micy

B.-uT^a^o

on.io
^\ii

6iuo tomcmi; mi iuoamo ,ipuo ri aKo

ai:a cy
cii

cy 611AG ccMenica.
je y
ibiix

oiio

iiocTaiiy iiito
11

tii
if

luiponani
iim
ii

c.iy>iuiTii

ii.\i;

uepyjyhii n
MoraiJiiiii

Cviy/i;cliii

orniiiao c OBora

th en wo
11

miACTH cbg imoaobc rpy^ioBa

Biiiiie

cBojiix.

HCTo.M /Vniac,

o,\

iie^cceT
,\ii

roAmia nocvie CMprii

tii

TBOJe, TAG AOMOBiiiia AOvia:^!!

Tjianai
11

iipax

:)OMa.i.ci:ii 110ti

iioiiece

iio^
tii

oKpiube cBOJc^
iia

i\\c

je^aii

ciiii

CpCiije, yaxBa.nie

CKOM iiapo^y
iioK.ioiiii
II

ymiiiiio,
TII

Ao6py Kojc cii Ao^aaii 4a ce tbom iip.-txv

bciiifcom
'

cpii-

oB,\e

Aa

i;a}Ke

xua^ia
11

11

ciaita

tii
ii

Hy
6paBe
cBCTn
II

Tyh^ime cy Aoiii.ie

y ciobchckc hcviic

av-

Miic.iii

o c.ioooah, o iiapoAnocni, o oiiihtoJ iipoCBora.

.i.y6anii JeiiiiKa

Huk

je cBan

6.u'ui;eii

c oniiM

luro

pfuauija re

4ao Bor, 11 iiena qyBa, iieryje u GoroAaiie ^apoBO CBai:o cTBopeibe oruapeiio
jo

My

pa:iyM0M,

11

MOBeK,

11

ii.ieMe,

11

iiapoA.

Taico peiiuiiie
Mi.!ot'o*ciai

TO

Miicjii

113

ryh^iiiie.

He

misl ce

Aa

jo

oua
ii;i

ira'ie^a Be.iiiKora
iiKO

eBpoiicKor iiOKpera
iipiiMemio
iia

iipouuor Dcna

TaKO

>!<ai)i:o
TII,

.by6aB k joaiiny iiapoA..

iioMo icao

Be.iiiKii

noKojinmc! Ciobciicko iiacTiipMe

c.iacT MarepiiiiCKor jcaiina

oA OBaua, TII cii jcAHo ca MiLbe.M

BOJiiKora
TII
II

iioiieo

MiipncaBiix

iioifco CII neii:iMepii() Ay^><>Kii

iiayiiiiir.a.
je:ni!;
CII

Ay6paBa cioneiiCKU\ 6oroAaiiii vm y pa,\iiy co6y

jeniii;

.by6ehii

MaTepiiiiciai ciioj,
Cto^

CII

cjaBiio

MaTepimcKii

cBaiiijii

paiuime,

cypeBii.MBo
TII

Tpa)Kiio a.iariiy miictotv iboroBy. ,loNKMiiaii.o c

caAiio

jr

nil.

10

je;nmiiMa
iia
cii

11

o6priiMa Tyl)iiM
11

y Cp6a M y V\)\ui\ cnyA cii TpaHciio miciy ropcicy luMy. mint* no 6pniiyhn co jaciie MiuMii BiicoKoiiapmix Binifiia
y TBoMe c.ioneiicKoM Kpyry,

ra sapm^o

Ko.iiiKoMe cy Ao^'jpy,

:ia

mii.iiioiio
II

.i.yAM,
t)H.ia.

CsUiMa iKiBop

II

ociioBima.

join

y TaicmiM miiica^i cy 11.^

X
;

42
noiMHin.T^a^ii,

4pyrii Ma.40
CBOJiiM

ii

th ch jacHO r^e^ao yMOM

iiCTopiTJCKy

3aje/i,Himy

6ayiKaHCKHx h jyroc^o-

BeHCKiix Hapo^a y npocBexH h jesnKy jeAiiHO h3 CMepne

TGJKibe

Aa '^iHCTiije Biuiim, 4a jacHnje pasyMem oho jesiiK napo^HH 4s' jacHO uiTO Tii je TaKO 4paro 611AO BiiAiiui jesiiK HapOAHH CBOJHX C^OBeHaa'a, th ch Tpa}KHO

H Cp6e

H Byrape,

h PyMyne h Ap6aHace,

h FpKe h

IlTa.iHJaHu;e.

npBHM ^eceTHHaMa namera eeKa, h c^oBencKHM Hapo^HMa Kyunyo ^ac 4a y ^enoMe npocBeTHOM ^HKOBajby eBponcKHx napo^a CBOJe MecTO saysMy, na pe^y je 6h^o 4a ce noTpajKH h o6jacHH 3a6opaBOM sacyxH saivieTap: h pacn^o^ KH>Hre c^OBencKe 04 no^exKa. Ba.T>a^o je pasrpTaTH neneo h rap 04 BenoBa HaroAnMaHH; Ba^a^o je no OHOMe hito je 40T^e jkhbo H no oHOMe lUTO je 04 cxapHne K0jer4e sanncano, BacnocTaBHTH H cacTaBHTH c^HKy 3a6opaB^eHor Be^n^anCTBenor Ky^xypnor noKpexa Mei)y C^OBemiMa IX Bep:a. 4^ 611 ce OBora Bena Hanpe4 nom^o, Tpe6a^o je jacHO BH4eTH uixa je 0H4a 6h^io. H xy cy one y3BHUiene HeoueftHBe mhc./ih, bc^hkh noKOJnnqe, KOJHMa je xBoj 4y6oKH yM pa3JamH3eH>a 4aBao. Mel)y npBHMa KOJH cy xaj Be^HKH npocBCXHH 3a4axaK, 3a CBe a napoqnxo 3a jyroc^OBencKe Hapo4e xaKO noxpe6aH, noMe^H pacnpaB^axH nyxeM npaBe ncxnne h nayne, 6^Hcxa ce H xBoje neyMp^o hmc. Mnoro je Kojemxa na OBOMe CBexy 4BocxpyKO HHje My4o mxo xo 4bojcxbo bh4hmo h y cyiOBeHCKOJ ^^yoaBH npcMa Hap04HocxH CBOjoj. Je4HH xpajK^ caMO Be^HKy u.e^HHy, na MHc^ie 4a 3a .T>y6aB H>e ne Bpe4H hh mhc^hxh na oho mxo je nenoci)e4Ho CBoje, h3 qera ce u,e^HHa CK^ana. 4pyrH MHc^e 4a .i^yGaB, nera h y34H3aH5e CBOjera caMO co6om M HCHorpeinno B04H y uie^HHy h 3aje4HnH,y. H 4aHac
Ka,4 je, y

43
y THoje jc npeMe,

iiMc'i,

II

Beyti!i;if iiokoJiiipic, 611.10

vmmhv
,.

C.ioBcn.i Kojn .i.y^.iBiioniirreMy po^y ciobciickom ol...

Ha OBa
ASi.

Auci iiaMiina,

ocehajy.

tji cii

join

oiua

miic.iho

C.ioneiiii,
11

i:ao

11

ocTa.ui cbct,

Mopajy, cawo ii^tcm

11

iicTiiiie

iiayKc iioHeni, iipno ynirii

iioAiiaaTii
11

cBaKif

Kyhy
,\a

CBojy, CBaKii CBoje

40Mahe oco6iine

.lapoac. a

he My Tora caM /Kiibot paiHUiTii 0110 qjto Tpe6a ii nrro je aa pajBiijaibc. Taj iiyx boa" iioy3Aano iic cawo
113-

K norniaiby :jajc4Hi!Uc nero k oniiiroj npocBexii, k

jeAHaneiby c o6pa:joBaHnM
ocra^iiM

MCTKy
H<iiBO

y uooBora bciui Jyroc.ioBcmiMa je iiapomixo iia to

Tpe6a.io.
Iloiiiryjyhii^
11

cbctom.

MiiciiiTi!

iicTpa;Kyjyhii

CTBOp BoKJii Tauan uanaB je, rn cii, II y Haj)o,\iioM HUinoTV rpaHUio ciue
cii

BewiiiKii iiOKOjiiime,

iipiipoAiie,

Miiaiiio

A^ ^o

ni

jeAna oa
11

ibiix

nirni MO>i<e
cii
ii

yiiiiiiiTiiTii

Himi

iipeApyroja'iirni,

Tora pa,\n

xpamiio aa

tt>HX

4a

ce 'lynajy KaKo

iim jc

ce y cBOXAOcx yny re,

Bor 4.10 a.in Aa ce no:iiia4y, 4a na ncica xaMo, npcMa cHa;iii cboJoJ,

jicxiiiuug je n oiio

cBaKa CBojy
II;j

cxa:}y xpanui.
iior.ieAa

xiix
:ia

xon.io aay-

:niMaibe
<

je;inKc

HapoAiie

Kojo

xii

je y iioaiiaiicxHy

IUkom

ono.iiiKy

pa^ocx ymiim.io. Ma.io je KO, xaKO

ii|)iip(),un!
11

i;ao xn,

ocexiio

bo.imkii

r)oro4aiiii

pa:iy\i

KojiiM je Bor,

na cpchy Cp6a, oruapiio Byna Cx. Ka400X0

no pa(*no:iajy <um?^^
]^

pauiiha.
CaBpeMoiiMiiii

BeAiiKC y.MOBe, TBOJa je

.bcnii

iioicojnnqo,
cii^niy

ncno^nxna c.iaiia. n nixn cii y Hynony ywy npsH janm

'

|>aciio;nia()

:\\6.hy Koja jo noc.ie ono.iitKy

.locx pauacxp.ia. IIpiiMinumi

:uiaH>eM,

oran.

iier>coKe

04 xe6e, tmm cnrypniiM mnayice, Byi; je 6pjo rxiwixiio

CBoj iio;niB y cpiicKoj lUbnmrHnocxn, na je

npoA

'

^a

cxao c^nnaTii
Hire, Koja }v

npany c.nncy napoAnooxn n.n\niu\ .no cnoja npana xpamn.ia n opymjoM na

44

nepoM ^ocMTHJeBiiM y kh>hH^eBHOCTii. Tri cii, Be./iMKii noKOJHuqe, no^ynpo h noy^HO ByKa OH^a Ka^a je to neoiixo^HO 6uao th ch nocBeT^HO Hiije HeMoryhno iia CTa3ii OH^a a Ka^a nyT noMecxn 611^0. Hena th je Be^na c^aBa mTO cii Tano ouiTpo yMeo cnasHTii naiiie Hena^MamHO t)a^e caivioyqe, komo ^anac eTO, nanope^o c to6om, mh cyiaBy 11 nouiTy 3aHUM
no.biiMa IIIyMa^iije h
;

XBa^HOCTII lipHHOCHMO.

npe4 HaMa cy OB^e neneo h npax

Ty OHO

kocth. Hnje
IIX

UITO je MHC^H pOJH^O H H3a3HBa^0 H IIITO

je^HaKO poJH H H3a3HBa. A J II je y ohom, ^anacKe 3 a Hac CBeTOM, nene^y 6opaBHO onaj 4yx KojeMy mh nomxy qHHHMO. Tora 6ecMpTHora Ayxa pa^n, cBeT^ocTH pa^n KOjoM OH cBeTjH H ^aHac, MH HCHpahaMO OBe H>eroBe

Tpomne ocTaTKe y ona ^ena no.^a h 4y6paBe 4parora My saBH^aja. OnaMO je ;khbot kojh je oh' 6y4HTH noMorao onaMo neKa nol)y h obh nomTOBami
3eMa.i>CKe
;

ocTauH, 4a
oqeKyjy.

y cpe^HHH Tora

HOBor Bena cy^n^n ^an

mh^h saBH^aj h nena Bac TaMo npaTH 3axBajHH noMen h cpncKora napo^a. Be^Ha naMeT Te6H, noKOjnnqe, 3a TBOjy :^appty ^y6aB K je3HKy Hapo4HOMe; ona je Beh 6oraTO narpa^ena. Ebo jesHKa Hapo4Hora, h cpncKora h c^OBencKora, npeMnmhena h oo^e^ana, y cjyH^6H OHOMe, luto ch th
je

Hena BaM

cpehan

jiyx y

yMOM y ^a^HHH BH^eo, a^n ne 4oqeKao. Mnp nene^y TBOMe, a TBOMe noMeny c^aBa
HcyMpja."

>Ke^eo

H npopoHKHM

6.

McTHpni roBop na rpoC.Ly Cn. Mapiia, icojii c^OBeiia'iKOM je:uii:y ApHiao AoiioiiaT y Bcmkom nc.'pciiTeTy rociioAini ^|/>. Marujn Mijpxo^ r^iacii
Ca6pa.in cmo cc
MiiibCMO,
iia

jo iia

Vini-

mcctij /HtUo<:Tii, r^e ce oiio11

4a

je 'lOBG'ije Te.io ni)ax

nciieo.

Ila oiict
11

4aiiac CO

Mil, BHiiie iiero

iipiijarcMi KoiiiirapcHii
TLMiiiiMo

Uyje

KOBH

vox

184'*.

11

18G4.,

yBopeibCM, Aa

4yx 6ecMpTaii. 4'i KomiTap n Hyi; >Hiine >ieF>y iiaMa n ,vi-i>e, Aa BcmiTo <jajy Kao Jaciie jbcjac iia Aoiiajyje.Mo mii caMii, iiciiyibyjyhii cAOBeiicKOM He6y BO.by ABa iiapoAa, Kojii raKo biicoi;o uene imciyre cnojiix
'lOBCMJn
,

.bVAii,

4a JKGAQ
}i:a.U)CTii
a.iii

iiMarii ibiixoBc

aoMfUbCKc ocTnTKe y croiicniiia,

.iimaMa CBOJera AyincBiiora Kperaiba. HeBaMO,

iiocMc^
11

Bo>KJe,
110

iiiiaK

ocehaMo CBojy ijaniiciiocT 04 Bo.l.e cmcmo jjohii, 4a ctaBiiMO 40CTOJ110 11

iix je ry4<>iiiia

3ac4y;ni 4na Be.iiiKa MyjKa. Cpehiia

iiajy/Kc ciiojn.ia

i)i\Mi

ocTa.iii
:iajo4ii()
11

pa4y; no cM|mi cy najr).iii>Kn cyce4ii. ^'lena je 6n4a Miirao, 4a wx iipoiiccoMo y 4oMahy ;ieM4.y, aa Miijy cy cpohy
y JKiiBory
11
II

c.iany luyMopiio
iiaMa,

11

yciieiimo pa4".ti'
Cp^ii,
iiMOiia
Kojii

If'*
cjajim

WMXMi
i:ai:o

Gpaho
ii()po4

CTC

iioi^a.uuiii,
11

naM

je

HyicoBa CBCTa yciioMoiia

iiaiiKT

;K'M.i.aKa.

Miipiie caiHMTii
vium:

TBp4MMO
m

II

MII

aoBriimi. 4a IMO
iCafKiunh

micoKo

iumiu.iii

iiomTi)na.iii

UvKa

: ;

fberoBHX

orpOxMHiix saaiyra

sa 6paTCKH

nan cpncKn

HapoA n 3a CBe CioBeHCTBO. Mii^o nan je, itito je c ByKOBiiM HMGHOM TecHO CDOjeHO H HMe KooHTapeBO, lUTO ^y6oKO ^lacKa Hapo4HOM noHOcy Haiiier Mw^or napoAa, na iinaK y npBOM pe4y, Kao HCKpena 6paha, h
Mil

MHC^iiMO, lUTO je 6ho

ByK Kapai^Hh Cp6HMa h CBHMa

ii

C^ioBeHiLMa.

y Ky^Typnoj iicTOpHJn 6yrapcK0M jesHKy CBiix 4pyrHx c^oBeecKHx napo^a. II o 6yrapcKiiM napoAHMM necnaMa ao6uaii cmo npBa

ByKOBO ce HMe CBeT^n

cbhm ^pyriiM CKyn^a^HMa Hap04Hora 6^ara na Cesepy h Jyry 6ho je ByK npBii y3op. no6y4Ho je MHore Cp6e h XpBaxe^ II K^acH^HH nama Te cy no^e^ri CKyn./baTH napo^no necHimiTBO ))KpaibCKa n^e.iima^^ c^aBH^a je Byna Beh y npBOj
iiSBemha oa H>era caMora;
;

CBecij.H

(1830.)

H 40H0CH.4a

je

iipeBO^e

ifceroBHX

na-

po^Hnx necaMa;
iiecaMa, Koje je

npsa 36iipKa c^OBencKHX napo^HHX H34ao Ct. Bpas 1839. y 3arpe6y, no-

Byny Kapaijiihy; m jom 1845. nume Bpaa Ep6eHy, 4a 611 meAeo u,eo h^hbot npoBecTH Kpaj ByKa K04 "'^exa H C^OBaKa je H3a3Bao EU[a<i)apHKa, Ila^au,Kora H Ko./iapa y 4pyre, xe cy 36Hpa^H Hapo4He necMe XaHKa je Beh 1817. H34ao 4e^iJie wPorostonardnl srbska Muza do Cech prevedena^^, ^e^aKOBCKii My je nocBeTHO
CBehena
je

Tpehy cBecKy CBOje 36HpKe ))Slavanski narodni pisne^^; K04 no.i>aKa je y ^Pamietniku Wrszawskem Beh K. BposHiicKH 40HOCHO npeB04e cpncKHx Hapo4HHx necaMa; yKpajiiiicKH uo.hCKu necHHK Bor4aH Sa^ecKn K^Huao je y,Pesni hej damaj Wuky Karadziczu !; y Pyciijii je
yjKiiBao

K04 4p>KaBHnKa, y^eibaKa ir KibHJKeBHHKa.. TaKO bh4hmo, 4a cy cynqanH apauii BvKOBe pa4^MB0CTH orpeBa^H CBa c^OBencKa lucMeiia. H>era je caMora B04H^a yBeK Mucao c/ioBCHCKe 3aje4HHu;e, jep ce iiOTnyno y 4yxy BeyinKora nenoiiiTOBaibe

ByK bhcoko

47

ciriifca

Slavy

I)cere'<

.laiia

{{(i.iapa,

Kojii join

iiomiita

iie^a^eiio oAanA<S T|)y,uio CBcra cBora miniora,

no.i>y cpiicKc .iiiTeparypci c.iyjKii

Ha

c^oBciirruy.

IloceoHnc
^loriija,

HvKa cioBoiirna "Muojcp ce cbh nayimimi, kojh xohe 4a ce noyMc

ii.'u:

iioiirryjo

o cpiicKOM

jeijiiKy,

iieciniinTny
,\ejiiMa
11

11

iiapoAiiou
11

;iciii(

cearAa
Kojii ca.M

npahajy

ne.iiiKiiM

iiaj

je3rpoBiiTiijiiM

cmiciiMa iipocTora, ramiora

y cBojoj M.iaAoc'ni

ii('rniio.i>y6iiHora Mynca,

iiiijo iiii
11

Biueo iipaBe
iiptvi

iiiko.u*.

Be.HiKe cy HyKone aac^yre

:{onaiinM cbctom.
iiieB.T.aBa.iii

ocra^iiM o'

3a

cpiicKC cy ce iiapcune iiecMC

iiayniimn nao iuto cy 06a FpiiMa n

Hii.i.c\i

XyMoo.iT,

iieciniiui

nao TeTe, a aa ibiiMa

11

ue.ia

Bpcra

iynennx .byA" n >Keiia y Jcnpoiin

paay.Me ce,
611,10

AMepimii.

To

jc,

noiiajiipe Kopiiciio
a.iii

3a ciaay M.iaAora
iimciiom
iiiiipiua
11

C[)iiCKor iiapoAa,

ce

cpnci;ii.\i

c^aBa cBera c.iOBCiicicora iiMena,

iiito je iiaj.ieiiiuo iiaiico

:

JaKOB r[)nM y pa,\y 11 y |)eMii, KauaBiiiii Die.ser Li* wegen, irlaiihen wii', wirtl man jctzt slavisch lernen.* He cMCMo imGopanirni mi to, Aa je jcaho oa iiaj^eiimiix Ae.ia iif'MaMKe iicropiiJcKe .iiiTeparype, PaiiKona .Die
serbische Revolutioneii/*
Maihy
II

noniyiio ociioBaiia im

iipii-

rpal;M,

mio

j(

Aao BvK.

oiiiirre

MopjiMn na^''

r.iacnTii, ,\a ce

y cbmm ByKOBiiM omiciiMa o a

KojiiMa je
.i.yrjiio
11

iberoBti 406a, y

cum cvAe.ioBao, ynn

iicriiiiy.
i:>ht

iicTime,

KaKo

je

npaB,\y "

CBaKU
je

or>pa;<oBaii

CjoBeiian iiomryje Hyica,

Aao rpiiCKOMc jeiuiicy 11 cpnricoj KiMUKoniiotn-ii ii| iiapoAiiy noAJory, re ii3,\aBaii.rM iipeKpacmix iiapiunnx
.

iiecaMa iipoc-iaBiio rpiicKo

IK)

11

y oiiujto cioboiicko iimo

cBCMy oGpauoBaiioM cBory.

Ao^)a,

na^ co
\v

cpiif i:n

iiapoA 6opiio :m ciioje oaior>ol)Oii.o, Aoiiiao

Hvi
ii

ra oc.torKun
Kojii

AyroBCKOBiior AynieBiior Mpi..

upi:B'''f'^'
.

cy

mica.iii

i..ii.'iiM!ii-Tvri:n-rn!tri:(i\i

48

Mor^H 4aBaTn napoAy Ao6pe ^ymeBHe xpane, Koja 6ii 6y4H^a H>eroBe npnpoAHe Mohn. KaKO je HyAHO 6iuo, ^a cy iipaBOC^aBHn Ka./iyl)epn oneBa^ii piiMCKe II rp^Ke 6oroBe ii 6orHH>e KOBanHM jesHKOM, h 4a o ne^ocTaTKy npaBHx y HeoKpexHOM o6^nKy
MeiiiaBiiHOM, Hiicy

nojeTCKHx Mnc^n

11

He roBopuMO

6oraTO o64apeH napo^ cpncKPi joui iiojeaiijy, KOJa je nuMa 04 ycxa 40 ycxa. Uoa yxriqajeM KonuTapa h sana^HHX, noce6HO Heivia^iKHx, poManTii^Kiix ii/i.eja, ByK je no^eo 36HpaTn xe 6oraxe ocxaBe,
Koje ce CMejy nope/i,HXH c

yMexHuqKH xaKO je MyBao najBHuiy

Omhpobhm enoM.

Tano

je

cpncKii Hapo4 406110 04 je4H0M ^eJy ^Hxepaxypy,

Kojoj cy

na

My 3aBii4e^H mhoxo Hanpe4HHJH Hapo4ii. Jom je ByK 36npao h Hapo4He uocAOBviu,e h npnnoBexKe 11 ocHHBao Hapo4He o6imaje 11 naBUKe. TaKO je noKasao, KaKO cpncKH Hapo4 roBOpii, jkhbh, oceha 11 miic^h, xe je xiiMe y^no xiecHiiKe m KEbiiH^eBHiiKe, KaKO 4a neBajy II nHuiy, 4a 6n iix Hapo4 paayneo 11 HMao Kopiicxii 04 ifciixoBa pa4a. HnaK ce ByK Mopao 4yro 6opnxn 3a ^IIICXII Hap04HH je3HK II 3a Hap04H0CX y KlfcHJKeBHOCXn, aiii cy 40iiJ^H <^mA0A03ii Kao ^aniiuHh 11 necHHij,n Kao BpaH?:o Pa4ii^eBMh, kojh cy Beh na Kpajy qexp4ecexiix ro4HHa aa CBar4a 04^yqH^H no6e4y ByKOBiix nane^a.

no^OHmo TeueJb 4a^eM 4ymeBH0M pa3BHXKy CBora Hapo4a, a.iii je oh cxBopno 11 nemxo Biime, jep je 4ymeBHo cje4HHH0 caB cpncKH Hap04, kojh je

ByK

je

imaqe h 4a.^e ocxao HeHSMepno paci^enKan no pa3HHM 4p/KaBaMa, noKpaJHHaMa h oKpajmiMa. noce6HO naK mh C.i0BeHH,n, Kao Haj6yiHHxH cyce4H Xpsaxa, xBa^iHMO Byp;a
3a xo, Hixo cy My yseK na

3aK0Ha/^
iiMajy

IberoBa

je

yMy 6H^a ))6paha puMCKora jKe.zba 6H^a 4a Xpsaxn h Cp6H

je^aH KibHH^eBHH je3HK xaKO, 4a 611 ce CBaKa KiLiira 6e3 xeiUKohe npemxaMna^a h3 hnpn^ni^e ^axHHiinoM II 113 ^axHHHue hHpH^Hij,OM. ByK HPije 6y4iio

49

caMo 3arpciicKe

H.iii[)c,

Kojii

ry xtcih
uc*K

3A|'y>KiiTii
ii

cbc

Jyroc^oBeiic ne^iiM cnojiiM pa^oM,

ce

can rpyAiio,

4a AaFiac na jyry iiMaMO jdaii KihiiH;ouHii je;ini: n\ Ja^paiicKora Mopa 40 TiiMoica, 04 /^paoe 40 t
,

llapoi, Kojii ii|)c6nna y tiim KpajcuiiMa,

iiCTima, 110 nej)!! n
(lo

pad4C.t*cii jo.

crapoj Ky.iTypif

iioua

Mopa

oMin raMf) ;{aje4HiriKa

he onaj lupaoii
fjo^no
rypiiy

a,in

ce cmcmo Ha4aTii, 4a

napo,uni

pa;jyM,

kojh jo HciiporTano
it

Byna,

iioue4n'ni

cne cMCTibe
11

CTBopiiTii

i;y.i-

3aje4nnny Mohiiiijy

Teiiiny

04

4'^naiiiibe.
(*|>r)iiiia
ii.iii

he

11

Mopa ycKopo
Kii.ii:ni

4ohii 406a, i;a4 aa

4oh" 11 Xp-

uaTa, y

lUTaMiianoj .laTiiinmoM
|)iuj.ini:c

hiipii.iiiu<>v

iiehe 6iiTn
1:04

4pyre IIcMana iia

iiero inxo je, iia iipiiMep, 4an.k>

itii.nry iirraMiiaiiy .laTiiif!!""^'

"

!:*

;5iiaimM

ncMa'iKiiM iiiicmom.
UCwillKOM, 4aK.ie,

XBiWlOM

li

iii...uiM

,..M,... ..,i

6paho ihcroBy 40Monimy.

iipcnocirre,

Cpoii, ucMa-hCKe ocraxKe

Bcli

ByKoae y
ciaaiio
iie-

1803.,

luu

je

Byn

4eceToro4iniin>iiny cnor;i Kibii>KCBiior pa4a, iimao jo aa

ro6oM caB
c.ianii
iiii

M.iai^ii

cpiicKii

CBOT, a 4Hiiao

ra

ximliii

11

caB cpiirKii iiapo4.

C.ioneiimi
iipeico
iiii

Ho ocrajeMo aa
.iima,
iiacj

tiim iiapo40M
luaii^a
-

mTi

4pyni

r>0Miiii C.ioBeiiii;

ByKV
.leiia

i!Hj()4.iiiMimjii\

iiiro

mi4HT<
i

hecapona iipccToiiima, y Kojoj jc raKO 4yro ;)iiaMO join ))a4ii(); ro, 4a nam npa:tiiit
11

cncTKyJy
i^aiK T.i
<

Miiorii aai'Tyiiimmi
r>iio

ciobciicko

11

.icn jc

aaueraK

c.iaB.ia, i:oju
ciiiiy!

ji

upiipt ,uu

pIK-KII

I!ap04

(BOMC BO.lllKOMy

Kjii'ivhii (' r>oroM!

la

BvKOBiiM nnamiMa, jkimiim

cpiiri:oM
iiai
|

li.eroB

4yx bcmiio D.ia4a y

lie

^^

lyriix

TjojtMwi

iicropiija jo oiipan4.*i.ia ii.eroii

xuiiic roTOBo

MomoMo
1:

IIII

aaMiiCwiiiTii.

i;

reror)aMa Mop.io B\
4aiiaiiiii.(\My
CIIOMKIIIIIU

6opiiTii,

4a

ilo.iOMiii
IIii

TOMoa*

iiaiipcTKy ciiora iiajioia.

'

50

Mohnux npoTiiBHiiKa, a TO HaM Kaayje, Kano je TeuiKO Hanhn ii X0411T11 HOBHM npaBHM nyTCM. y^iiMO ce 04 ibera, KaKO HaM Ba^a paAHTn, 4a c^OBeHCKii napo^H nanpeAyjy. ByK je 6110 npocT, ne mKO^OBan ^OBeK, na je oneT ocTao iipaBii Cp6MH 04 r^aBe 40 neTe, ^avl ce HHJe
6opaB.baMo, 4a je

Byn HMao MHorux

11

Kao lqto 6HBa BHuie nyxa K04 Ma.iiix II Mja^iix Hapo^a, xe ce CTa^HO h CBecHo Tpy4iio, jep 6e3 Tene^a 11 neyMopna pa^a neivia na6ojao jeBponcKe Ky^Type,

npexKa. Ca c^aBOM, Kojy 40HOC11

ByK

cBojoj 40MOB11H11,

Hena 6y4e y^pyjKeHO h to y^eite 3a ^anamiba 11 6y4yha noKOcteiba, Koja 6y4y r^e4a^a s^aTna nHCMena H>eroBa HMena na Beorpa^CKOj Ca6opHOJ IUpkbh. rioLTiTOBaHa 6paho h ^parn aeM^auii! Cnopo hcMO pacTaBiiTM nocMpTHe ocTaTKe KoniiTapeBe 11 ByKOBe,
a^ii

oneT ne y toj Mepn Kano HaM iisr^e^a. Cii^na CaBa, KOja TaKO ^eno BejKe Tpn Haj6^H>Ka n^eMena

Ha CiOBCHCKOM Jyry, nocnhe nope^ 6e^e

^y6^aHe

11

samyMiihe uoa Beorpa^oM ByKOBHM ocTaij;HMa no34paBe

namnx CHemnnx n^aHHHa h

40M0BHHe, a 4psLB0M he

4pyriix ropcKiix Be^iiKana,

se^eHHx xyMOBa h ^pyriix ij;BeTHHx no^ana KonHTapeBe

My ^.o^asHTii mii^h r^iacoBii vByTOMiipcKHx ropwqa us ^omobmhc 4B0JHU,e ^.pyrwx npHJaTC/ba My h noujTOBa^aij,a, MiiK^oiiiHha h CTaHKa
Bpa3a.

6pHra Hena 6y4e, 4a Cp6e m C^OBenue y ApyuiTBy c XpBaTHMa 11 ^a^e cnajajy KonnTap h ByK y Ayxy AyiueBne saje^Hime h 6paTCKe .by6aBK. y THM Ton^HM JKei^aMa npaniTaMo ce mh C./iOBeHi;H
OA ByKOBHx ocTaTaKa
^iima, a
;

Hama

neKa hm 6y4e
cyiaBa

yiaKa

40Maha 3eM-

Byny senna

6.

/Ke.ie:jmiMKa Ko.ia y Kojiisia cc MVTiiora

ii

x.i;i,i-

Hora jyrpa
uCwHiKora
npiip(),\Fi.'i

'29

reiiTeM6pa Kpoiiyiue iiocMpTiiii ocrauii

ypeiiieiia
iio.iojKiiiiie

Byna oojaxy
uncha,
Kojii

hcuikiim
iia

imimeii
ticiiiKii

04
110-

o^ap

cj.'uiiiuii

6eMK0M

iiapjaMcirry, cpt'6pfniM .lauop-iieimeM

6eqKnx Caoneiiaua, .lanop-BeiiucM ciobchckc aKa^cMCKo 4py>Kime C^iOBCiinje/* blmiucm 6em;c oiiuiTiiiie, cpo6pifiiM

BeiineM .'iopiiimM."
11

Oce.M iiaaciaifcrna Kpa,i.eBiinr Cpriiijo

iiiiKa

iipc^craB11

Manmo
4-l>

CpiiCKc
Jariih,

iioh^oiiie
lIp()<^.

tiim

bo3om join
BvTOBiih

Fo-

<5noAa: 4-!>

I^-

AyKO 3ope, ^-p

'B.
11

^yiiiaii

Ba.haK,
0,imiK

P.'Uoc.iaH HncKiih,

llptM-

i:io[)c"
i

C. Je.iiih.
II

y
.i.oBCKii

Mar

VO

Miiiiyra

110

1104110

CTiime

noj y

liyAiiM-IIeiirry,

r^e

ra

iia

CTaiiiimi
Koiiry.i

4oieKaiiie:

KpaIwip-

cpiirKii

rciiepa.iiiii

rociio4Hii
Haacsiaiiiii;

B.

.loBau

ocoG.i.oM

KOHcy.iaTCKiiM,

Magap-

CKe Ai;a40Mnjc Ilayua rocno4ini 4-P Apwiiii BAii6i*pii, cpiKKa iicBa'iKa 4py>KHiia C4ora," M.iaiioBif cpiicico
oiiihtmik^

nKo.io M.ia4iix
11

Cp6a,

rpiicKa

aKa40MrKii,

iproBaMKa

;iaiiar.iiicKa
II

0M.ia4iiHa, cpiiCKO iiopo4iii|e,

rpaJ>;iiicTiio.

Mnoiii iioiiiiiiapM

()4arpaiio

IwBMer ce

BvKOB
;Kiiiia

oKinii join iieiimiMa: rpiicicor Koiicy.iaTa, ,C'4ore*

M wKo.ia M.ia4M\ <'pra.** Ilpo4<*Taiiiiiuui oiiiix m\o']\ .u y-

iipii4py>KMino

co iipariMi HyKoiioj, a uoa co

y,i

52

H^cLiocHe r.iace ^^Co cBJaraMH ynoKOJ../^ h y3 K^wqaibe

wC^iaea ByKy!^^ Kpexe 4a.be y 2 qaca

11

40 mhh.

CTHH^e y Cy6oTnuy, orpoMHa MHOJKHHa rpat)aHCTBa ca T. Cpe^ojeM 'Bopl)eBiiheM na ^e^y no-

Ka4 B03

34paBii
r.

Be^iiKora

noKOJHiiKa,

a yBamena ce CTapHHa

BojKiiAap B^^iih y iiMe CBora Kpaja onpocTH

BeoMa

4npjbiiB0 c

npaxoM EberoBHM.

qacoBa y Be^e bos CTiime y Hobh Ca^, 40HenaH nenper^e^HOM mhojkhhom cpnciiora CBeTa, OTapa M^a4a, Ma^a h Be^iiKa, 6oraTa h cHpoMamHa, Kojii II je ro^or.iaB y HaJBeheM y36yi)eFby oqeriMBao cnpoBOA
8

Co CBJaTHMH ynoKOJ/^ p:oje je neBa.io CpncKO ^iiTaoHn^KO HeBa^KO 4pyuiTB0, npal)eHO xopoM cpncKHx rHMnasMCTa h CBera Hap04a, y KOMe 6ejame h TproBaqKO-sanaT^HCPca 3a4pyra 11
Be^iiKora noKOJHHKa. /[mpjbmBO

CpncKii
noMiuyj^^

y^irre^bCKH
II

Kohbiikt

3a

tiim

))rocno4H

))Bje^Haja naMJaT^^

npHXBaTHme 40^a3aK
FpoMKii ysBiiK
^^C^aBa

BO 3a H Heo6HHHora nyTHiiKa.

Byny

6ejame snaK 4a je bo3 cTao. Cse >KnBO CHa}KHO not)e Hanpe4, odko^h KO^a ByPvOBa, a
Kapaijnhy!^^
Ko' Moraiiie yrpa6HTH yt)e ynyTpa h
CBexii KOB^er.

uo6omRO

ij,e^HBame

a p:a4

Bos ce Mopao 3a4p>KaTH npep;o o6imaja, ce Kpexe, Be^HHancTBeHo ))CBJaTH BojKe^^ 6eonpoujTaj. IIpaTHbii ce npii4py>KHme Fo-

jame

4Hp.i>iiB
/1,P-

^asa CTanojeBiih, npe4ce4HiiK 4py^UTBa 3a CpncKO Hapo4HO riosopnuiTe h npo<i). A^eKcaH4ap

cno4a:
Caii4h, KOJH cy 1864 Kao

y Be^iy iiMa^H yqeuiha iipH caxpaiiH ByKOBoj, 4a^e, Casa nexpoBPih, cenpexap
t)aiJiH

MaTime CpncKe,

Mn^0BaH0B, ype4Hnp: ^jBpaiiMKa H. JoKCHMOBnh H 4pyrH. ripo*!). CaH4Hh H npo4>. MiMOB-eiioB 6ejaxy h 4a^e sacTynHiiuH CpncKe FMMHaripo<3>.

Ct.

3HJe y lioBOMe Ca4y.

KapjioBHH
iipoHC'iii

y o^eKiiBaity 4a he ce npax

ByKOB

nop6i4

H.HX

OKO

tiacoBa no

no4He

6ejaxy o,ianFio cripcMim

y
8

at?

cocMaii aoick.
n|)ii*ici:aii

B03 cthjk6
C*\**i}eM

lU)

'lacoBa y BOie,
rpah^aiia
11 11

orpoMiiifM

inircMiircFiiuije,
.i,(;nHM
ii.ij.i

iiiko.icko OM.ia^utHt?

c yiia-

6yKTiiibaMa

1104 iiapo^uioM TporiojimuoM.

Hjoqa
v
i:a.i

iiaMJar"
(jpaiiie
iioi^.ioini

:{aTa.iaca

ce na^ ce bo3

iiojaiui,
>

craAc

co

CjaBa BvKy!** 3acTaii

iiaiicBa

xpii
110-

Maxa
.lacKy

ii[)axy

cpiicKora 6ccMpTiiiiKa.

llpii

Bona

iiapoA

Bo/ice ii|)aBAG* h .Bo/KO

6paTiiMCTna
naTpar.

xiiMiia

3opnna*
rpii

tc

y:i

iiecwy

iio^^e

y 3eMyny
Hyica;

je iipei;o

CTOTiiiie .iima ,\oieK;uo

iicBaiiie

cpiicKa
a
je

nCBaMKa
iipax,

,\py:Kiiiia

oliJeMiiaja

iiaMJar,"

napoA

je ro.ior.iaB K.iiina<)

('.!aiia

Hyicy!"
iipe-

Ty
iiohiio

ByKOB

na AOVAdAy Beorpa,\a,

ca npaTibOM cbojom.

1.

Jc4na ooana CBCTKoniiiia

ocjaiiie

nu. 1237. waja

6.

KaA je y CBojy cpiicicy iiocToj^iiiiy ii|)eiioiiieiio tcio CbcTora (>aBe Koia iia rpaiiimn cbojc K))a.i.oBiiii(; y ciiomv
cjajy Kpa.i>eBCi;oM,v^MCKa Kpa,!. BjaA"<MaB,
.lohn ce n mpajyliii
iipc,\
ii,iyhii, icce-

no pCMiiMa cTiixiipv
CBerora
JeBaiih^e.iiicTa

- oa paAocrii
^yne, Kora

iipaxoM CBCTiire.i*eBiiM i;ao 4aBn,i iijku Ixobmctom.

Ilpeiioc
Tc.ia

46CII0T
1

'liypal; r)i)aiiK()Biili

\\H. niio

aohccc y CMe,\opcBo roAime je 6^iicTaH h Be.ie.ieiiaii no npimaiby cxapiix

iipeiioc Te.ia CBeTiiTe.i)a CiiMcoiia

jioTOiiiicana.

3HaM0

II

ii

My-

'lenmca Kiieaa vlaaapa.

A^ii jo c.iaBii
II

CBeqaiioM cnpoBOAy Hyi;a Kapamhoi

Uiiha Kj)03 BeorpaA, ,\aiia 30. conTe.M6pa roAime I8in.

Olio
II

ocrao ruoAOKOM
Tyl^iiiiM.

Bacue.iii cpiicKii

ii.ipo,\

ii

ii

iipcKiiehciiii

Cp6nja, Hpiia Topa, Bonia, XepMahoAOiiiija. ,la.iMaiuija.

neroiuina,
naTri:a,
,\aiia
II

Orapa

r|)rnija,

Xp-

CuiBoinija,
ii.i

CpoM,
Mccry

I>aMar

ii

iK'iMKa

jmhm

JiMiioM

iioi;.ioiimiie

ce

iipoi;t

Miionix

II

o.iaopainix iipoACTaimiiKa c.taiui iipaxa

Ilecmii;

ikmm

i:ai:o

acbot JyroBiiha
;ia

ii.imo.uiiim*

Bora

,voBCT Kpnaiuix ,iana

o6iioBy c.iaBe

ciiojo.

Ha,
im
i
;

<*piiCKii Tai;() ii:jmo.iii

Bora

iiaj.UMiiim jorni.n Aaii.

ho ce

BC.iiiKii

Hyi; iipoiioTii y cuiMiaiioM

noxo^y

npccToiiiiuy Kpiui.cniiiu' Cp6i!je.

TaKno

6ijaiiir \totmi

rpnAeccTH
HeimiiMa

Aaii

coirreM6pa, roomie 1897.

iiajcBCMaiiiijoM pyxy,
iicirnhiMi

BeorpaA ocBaiiy y
ii

iiananaMa, pacno-lCMiOM-a ^i.irr nor.

58

pa34paraHa CBexa Kojn ce na^Mehe Kano he h ^hmg he yKasaTii sehy nonjTy. oBOMe ^any h OHOMe sa Kora je OH II ocBaHyo. CTaHima 4p>KaBHe }Ke^e3HHLi,e 6^HCTa ce y cjajy Kojii ce 046HJa oa Henpeoe^ne ii nenpefiyH

opoJHe MHOJKHHe oKyii.teHora napoAa nyuiKor h >KeHCKor, cxapor pi M^a^or, Ma^or h Be^HKor. Cbc ce, uito
ce ysAiir^o h 4HJKe

yMOM h

cpLi,eM,

c^er^o na to MecTO,

Ba3Aa npocTpano h bc^hko, ^anac Ma^o h npenyibeno. Bos ca BeAUKUM dokojehkom h npaxHbOM iberoBOM

na^ CTynn, npemaBiuH Be^HKn moct CBa 3B0Ha Ha CaBH, Ha 3eM.iHmTe Kpa./beBHHe Cp6HJe
iipii6.in}KaBao ce, a

ca CBiix 6eorpa4CKHx HpKaBa no34paBnme

je^HHCTBe-

Hora nyTHHKa. Bo3 ce npH6;iH}KaBame h Ta^HO y 9 'lacoBa ji3JyTpa ^arano CTa4e, a ycK^ini^H ^^C^iaBa Byny!^^

n3Memame ce ca r^acHHM jeuaaeM y36yt)eHHX cp^ai^a. nepony Ha caMOM ynyTpauiifceM 4B0pHmTy

Focno^HH MuHHCxap HpocBeTe, Focno^a: HpeAce^HnK C. K. AKaAeMiije, IIpeAce^HHK OniiiTHHe6eorpa4CKe, O460P saoBaj npenoc, noje^an npe^cTaBHiiK Be^HKe FUko^c, Bojne AKa^e-MHJe, F^aBHor FIpoCBCTHor CaBCTa, cBane cpeAH>e lUKO^e 6eorpa4CKe, Tpn ii3ac^aHPiKa 04 nacTaBHH^Kor oco6^a ochobhhx niKO^a
iipHqcKame bo3
:

II

Auu,3i

04pei)eHa 3a npHXBaTatbe h H3Homeit.e KOB^era.

H3iit)e

Ta^a

h3 B03a Hsac^ancTBO 6eorpa4CKO ca

ocTa^OM npaTibOM ByKOBOM, a Focho^hh Cxojan HoBaKOBiih, Ha qe^y cbhx, o6paTH ce Focno^nny MnnncTpy h Focno4H npeAceAHHH.HMa OnmxHHe h Ana^eMMJe obmm peHiiMa

Pocuodune MuHucrpe, Focuodune FIpedcednuHe OuuiTune EeozpadcKe, FocaoduHe Upedcednune AnadeMuje!

4euyTay,uja, uaacAafia y Ben da upenece y oray,Cuny aocMprne ocrarKe nesaSopaejbenoza Byna Cre^a-

!".'.)

nooutia i{apai,iufia, najMnp.huaujc je

joj sadaran.

luopmuAa aoeepenu

KOQHezij njted

unMa

.mncTi, cy
l\apa\ixifia.

uocMpmu
Saejtxuy-

ocTamifU uoK. UijKa CTCffjaHooufia

jl/fiu

oouM aadnraK kojum je aoMncTeoanyia, cacraaueuiu ocTaTKe BijKooe ca podiWM ae.H.bo.w cpncHOM, deuyrau,ujn ux 06UM upedaje podo.hyCmnoMe crapafty eameM. KoBMor Byi:on n:niciiie ii Aca^bc iioiiciiic ^Ba M.ia
C. K. AKaACMiije, ^na M.iaiia oiiiiiTmuj CeorpaACKe,
iipo'i'ecopa Be^niie Illito.ie,
a\.
i

Ana IIpo^ecopa Bojiie AkhiiiKo.ia

ii

ACMiije^

ABa iipoi>cc(jpa c[)eAu"x ynyrpaniibeM AHopiiiiiTy

iioc.M|)Tne

ABa

yMiiTe.i>a.

/KC.ie;tiiiiMi;e

CTaiiiiuo

AOMei:aiiie

ocTaTKC

II>cioo
ii

Biicoicoiipeo-

cneiiiTeiicTHo Apxiieinicitoii BeorpaACKii

C'p6iije

MMT[K)no.iiiT

ca
II

iipcocueiiiTcniiM

ciiiicKoiiiiMa

nixK^mciiM

ii

miniKiiM

iicACceT cBciirremiKa y

OAeHuaMa,
caBCTiiiimi

M.iaiionii

Kpa.i.eBCKe B^iaAC, Ap/Kanmi caBenmuii, rcHepa,iii, iipei^aiiiiMi

pa.iii,

MiiiiiicTpn

II

iiciiciioiiOBaiiii

ii

reiicii

iipoACCAnimii

rjaBiie KonrpoAe, Kacamije

Aiie-

.lauiijc,

iiijacianimii

ca CTjiane,-

M.iaiioBii C.
ii

H. AnaACit

MHJe, npo4>ecopii Bc.imkc IIIicoac

Bojiie AicaAeMiijc

iiaMCiniinn MiiiiiicTapcTaBa.

OKpyjKCH TaKoM iiparibOM

miMKy CTaiinuy
iia
ii

it

iipahcii

thxom

upic-

neiioM iiccMOM icobmcf ce .laraiio ikuiccc iipeA JKe.ieaiiocTanii

iia

t-iipoM.i.eiio

iioAiioH;jr a
ciieTi;iinHO.

AOivieA CBiiMa y;<6yF;eiiiiM

VMCcmuuiMa

TaAa BeorpaA^ Ko
MoKpaii.ua, a
:upaHii
:ui

lIcnaMico .IpyiiiTBo aaiieiwi ciipoM.i.oiiy

iiecMy r. AiiApc raiipiuomiha no komiiojiihiiim F. Ctcu.

tiim llpt'AroAiiiiK C. K. Ai
.;je iio-

roBopoM ocraTKC ibuxuny rTvnaii.v y OTaurumy.

iioccoiiiiM

iiukojiiiikoim^ iipii

><e<

! !

2.

IlecMa

Byiaroc^OBeH koj' Han 4ol)e

4a HaM nyTa KSime, 4a Hac HMe, necMa, jesHK

CoKO^e H CHajKe
-K

Oj Cp6HJo,

40M0BMH0 4para,

4o6pa MaJKO cp6HibCKora 6^ara,

C^aBa 4aBH0 sacja^a th c HOBa Be3 OKOBa He^Hqiiora KOBa. IIpocTe ^pTBe, KpBua neK je npocTa!

Jom

TH je^an aaBex CBeTH ocTa: Ebo ca^a mejbeuorsi ^ana

IlecMOM Ty}KHa, cysoM oneBana!

Oh HaM 36opH
))Bor

seM^e rpy^a noMor'o Cp6u ceu u ceyda!^^

nnje
*

B^aroc^OBen koj' HaM 4ol)e 4a Hac Ha^OM cnaja, 4a HaM c^aBH h HMeny By^yhHOCT ocBaja
Oj Cp6Hjo, 40M0BHH0 4para,

4o6pa MaJKO cp6HibCKora 6^ara, Cynue cja^o... a y 406a ^aBHO

JocH, MaJKo, qapoBa^a c^aBHO,

61

Ha Mopy
liaAciij.ua

(11

or.icAa.ia .nine,
n|)exf)4iiime,
rniiTH,
6iiTif

:iuo:i,\e

C.iaBa

:3ifa4e
oii.ia,

Term neiian
join

Cbc

cii

hem

luiiiie

ByA" KOH'ier iieGecKoia .M!i:a, 4oM HcmiTii HyKu 6ecM|)Ti(m:a!

C^aoa TaKOM 6cc.MpTimi:y^ Kor naM FocnoA 4a Ae

B.iaroc^ioBii,

Bniini.n

BojKe,

CpncKC HOBc

na,\c!

3.

Miije

loBOp npe^ceAHMKa CpncKe Kpa^bCBCKe Ana^erocno^ima Muaslhsl T>. MuAuReeiiRa

:

npasHHK ^anac? OxKy^a OBO^rma CBe^ana jkhboct y nameM Beorpa^y? IIIto cy y^ime TaKo oKiihene? Ky^ rpua toauku pa^osna^ii CBBT? PaiiiTa cy ce, c pa3HHx cTpana, CTeK^H TaKO 0Aa6paHH rocTH? SaniTO je OBaKO CBeqano ynapa})eHa uiKo^CKa 0M^a/i,HHa? Kora xohe 4a npaxe c^yH^HTe.tn o^xapa BojKHJera? Kora ah to or^amaBajy SBona ca
))IUto je OBO?
je
CBiix ij;pKaBa y rTpecTOHHqii?

KaKaB

TaKO
4.0

ce,

04 jyTpoc, nnxajy Beorpal)aHH

a 04 ycxa

ycxa H4e manax

KocxH HeKor Cp6HHa, npe 33

ro^iine y xyt)HHw

npeMiiHy.iora, ^anac ce

40H0ce 4a ce cnycxe y He4pa

MajuH Oxaij6HHH.... A Ko je xaj cpehnn Cp6HH, xaj pexKH HOBei:, KOJH, H 3a 4pyrH cBoj yKon, obo^iikh cBex noKpehe?

To

je

ByK CxeBanoB

Kpai^iih.

3a

iiMe

xora no-

BCKa 4aHac Beh sna h HaJMame cpiicKO 4exe; na xo he HMe, 6oj ce, h y Bace^^eHH 6hxh pasr^iameno Biime Hero Hiioje iiMe cpncKO 40 4aHac!
Poteen 26 OKxo6pa 1787, y ce^y Tpi/jwhy, y Ja4py, Byi: je, ro4Hiie 1813, ocxaBHO Cp6iijy, h xyMapwo y xytjHiiy, He fm au ce 6ap nemj Hayqno, Ka4 My je

63

OTau6miy onai:a iiecpeha

liSL

ciiaiiua,

ii

,ipyrt

My na^e,
.'i

oiiaj

Max, CBc i)a:j6iua

O/X

Tora Ao6a

iia

cue ao cMprii iKoja ra

jaiiy.'ipa I80'i.), Hyi: je iiajniiiiie H))CMeiia

II,

ripOBeu y lic'iy

6opehH ce

c iioHo.i.aMa

cuaKc Bpcre, on jc
;

iipoyManao
II

ci)IIckii

nap(),iini jeaiii;

;{6iipao,

o6e^04aibiinao

c|)iici:e

napcune uecMC,
oiiiirnnao
II

iipiifiuui*rKe,

iiocjoBiiue H aaroncTKe;
II

je

cpncKO

;)eM.bc

cpiiCKii

iia))()AHn

HiiiHOT

ooiPiajc.
pal^eiiiiMa c

TiiM pa^ouiiMa

cbojii.m,

onaKO iimiim
y*iiiiiiio
11

ocehaibCM,
6110

ii

c onaico jaciiiiM pa;tyMeuaii>eM, KaKBiiM je

on

()64apeii,

Hyi: je CpiicKOM Ilafio^y

o6e.io,vai!iiBnni

ro-

joMy oecneiiy yc^yry:

iipaBora C|)iiCKora

Ayx

aanoiic

je:jiii:.i,

iiOKa^aBiiiii 6iiTiie

oxniKe

c|)ncKora iiapoAHora niiia, on je Boiiano Kano Jecre*

o6e^e}Kiio
II

3a cBar^a yiBpAno CpncKy IIap(),uiocT.

Hyi:
je niipacrao biicoko ii;innA csiix
;

Pa^eliii TO,

cBojiix cyBpe.M(Mnii;a y napo,iy iianieM

iiocTao je

VMHTCb

CBiiMa Kojn xohe iiepo

,\a Ap>i^t',

n janno ce, ero, tviaba

cBera po^a namera!

KaA
Cwia:iii()
II

ce je naA CpoiijoM iie6o npoBe,ipii.io,

y

ByK
;

jo
iia

(hayrmuy, na ,\ymo lun npahe Bpeue

ce oner n|)ahao y Tyh^nny, re nacTaB.iao pa4oBe,

Kojii

cy cpncKo iucmo o6acja.ni aot.ic iieJiiaiioM cHOT.ioinhy.

a pcTKOMy Ja^paniiiiy onimi.ui

Bopaiichii y
lyl^iimi,

iimo

novBtMOM ciai
iCne

na bjilmn

navKe,

11

orin.iaro iipocBere, Hyi; imje :m cBoj iiapo^i upiiao iiayicy

'^ybyiiotoii.iim |uiy yciyry on je ocTaiuuio ^pyniM, Aenn.Ma, a caM re can o-iao na iipovMaiuiii^ cpiiCKora
l

iiapo^nora je:niKa, n onora 6.iara

j(:uiKa

icojo je beniij

rora

40'M( B'ti

<''i'.

rTnnpiin v iTiMinranoi n:ip<viHnl

i;i!>n}KeBn()('rn.

1!

IlMajyhn npiM omiMa cue r>oracTBo, cny CK.ia,iiiocT, cny i'miix*(>(*T mnx je;uiKa v i^'-^'eAH, v ii'\iii v uTinuif

64

y 4pyriiM napOAHiiM npon3BOAiiMa, ByK je CTao h3Ha^asiiTii II npor.iaiiiaBaTH jesH^ne saKone h rpaMaII

TimKa npaBiMa. ByKoea je Be^na aiaBa, a cpncKa ro^eMa cpeha iiiTO je OH 04 npiipo/i,e 6110 onacae TaKOM yMHOM cnaroM, Kao HiiKO npe Hbera, 11 iuto ce je na Taj nocao jaBno oHAa Ka4 jom HHJe 611AO hh je^ne niicane FpaMaTHKe
3a
^iiCTii

cpncKH je3HK, Te xaKO

je,

no

JeBaHl)e.zby,

Morao

))y^eBaTii

bhho hobo y MexoBe HOBe!^^ ByKOB je pa4 6no Heo6HHHO TejKaK, h o6hmom CBojHM 3aBaTao je Bp^o ^a^eno. Thm pa^oM ByK je sa^pMao CBe ^OTa^amibe naBHKe cbojhx niKO^OBanHx cynapo^HMKa, 11 3a^y.T>ao totobo CBe ^OT^e Beh yxBp})eHe Hay^He aKCHone.

0H4amH3H HayTiHHH;ii, 0H4amftH B./iacHMU,H, OH^auiH^ii HMahHiiu,!! y Hapo4y CpncKOM 3anpenacTHme ce na^ Hyme KaKBHM r^acoM 6ece4H, m KanaB nayK mripn 4pcKH caMoyK ns ce^a Tpmnha, caMoyn, kojh h ne TaJH 4a HHje iiMao KaA yqHTHTH ^aTHHCKe FpaMaTHKe!...

Ha

Tora HOBora, Tora nesBanora KH^HjKeBHHKa, kojh

ce ycy})HBao nncaTH KH^nre, Kap:o 0H4a no^pyr^tHBO ro-

BOpaxy ByKOBH npOTHBHHI^II, ))je3HK0M roBe^apCKHM/^ ycTa CBe: h 0H4amH>a nayKa, h B^acT, h BajKHOCT,
H 6oraoTBo y napo^y nameM. Je^HH ocyt)HBaxy H>eroBe cnnce; 4pyrH ce ne ycTe3axy no^cMCBaTH ce h^qfobom npocTa^KOM nopeK^y, h^h

jom pyraxy H>eroBHM Te^ecHHM Manana, a Tpehn ra qaK K^eBCTaxy 4a, 6o>KeM, HS^aJHHqKH pa^n npena CBOjeMy Hapo4y, npena npaBOC/iaBHOj Bepn CBOjoj
ce

4apOBHTH 4pCKH Ja^paHHH KOpa^aiUe CMC^O CBOJHM nyTGM, Tie CKpehyhn hh ^ecHo, hh ^cbo a Hana4aHHMa cBOJHM OH Bpahame mh^o 3a 4paro, y cbojhm o^roBO;

pHMa, MecTo

HOTeHiHM KycypoMl...

3a CBojera Ayror
je qciuhe OAiaiiiio
ii

6o|iau.heiba Ban OTauC>iiiic, Byi;

(;boj Tpiiiiih,
ii.i

fao co Je ceaKxu
ii

ocBejKaimo

yciioMoiiaMa

cuojera 4eTiiibcrBa,

iia

rnoje M.iaAOCTii.
ne.iiiKO Tero6e,

04

ciipoMaiiniiiio,

04

iia-

yqiiora
iiopa,
11

My pa^a, 04 ciMiiora iiponiBiinHKora My ot<>,i

A|>ynix ciirmix
i;po;Ki
nit

Mynma

11

iieHo.i.mui, K.iKiie
iiiicy

cy

BvKi

iij)aTn.ic

caB /Kiibot iberoB,

iiii

no-

Bora
.III

icii.ii/KeniiiiK.-i

iipcii.iaiiiiMe,

:ia\iopiMc,

a to

ra CKpeiiy.ie c iiyra kojiim je

iiiiiau.

Tbp4o
fr)eii>a,

Bepyjyhii y iniiimirorT cBojiix Hayiiiiix y6eiia

Byi; je cbc cMCTibe,

Koje je y pi4y
!

iiaii.i.i.iiio,

CMarpao Kao oCwiiiu oniop iieaiiaiua aiia^by CO yBCK 4a pa^u oiiaKO KaKo rpe6a, 11
rp('4o.M,

Crapajyhii

o46iijajyhii,

iiaiia4e

icaKo je i;a4 Morao,

on je iiocieaiby,
Koje he iiOKa-

iManiiy
;{aTii
II

ii(j6e4y

oqeiniBao 04 BpeMciia

ii.cTOBy iipaB4y " ibcroBiix iipoTiiBiiiiKa KpiiU4y.

II

imje CO iipcBapiio!
i:o.iiii:a

IlorjeAajie

je

4aHac iipoMeiia!
A.iei;;Mi.iyre, >Ke,ui
i*a ciiiiob.i.om

CyBcpeii
raii^ap
l>yjr
:

Cj)6iijc,

IheroBO Be.iimaiicnioKp:i.b

I,

BiicoKo

iieiu;hii

HyKOBe

11

iiapc-

A'l

ce iioKojmiKOBe hoctii,
11

iioiiiTtm,

ii[)enecy

caxpaiie y OTauomiii.

Ty Kp.Lbcey

iiapM/'n*.

iipeKo (^piicKo AKaAe.Miije, lumpiiiyje B.ia4a; ibv.

.umy, CBora IlpBocBeiUTeiiiiKa, C.iarocii.ui ota" '^^'^ CnCiun rnn ffnnrn UpKBa, a pa40CllO je IIo;i4p'"^
'^

CpiiCKii

crapoj jcAHoj cBeroj

Kibii.ui,

.:.i

jo4""r'

..ii.^im

ciia/Kiiora pa,tiiin;a, ripopOKyjo ce

owiKo:

ihnth

fie
!

ufiit

npct)

h*um, "

'""

"

''^.

-'.mw-"

"iw..

rmmn
iiiiu

ijM

OBaKaB
CIIOUKIIMUA

uialt. ilm..,
iiiije

ji*

U lipi'4 imillllM

HyKOH

*-^'
t

onaj oraii.

ciia.biiBao

Hero ocBOT.i.aiiao

66

Oraifc Taj

uii.iii

cy

l)eHiija;iHii

ByKOBii pa^OBii, tcojn

cy Ha cpncKii jeaiiK, Ha H^eroB 4yx n rjaKone My, npo.IHJH TOaHKO CBeTJOCTH, ^a Ce npeA H>0M HHKaKaB MpaK
HHJe Morao 4yro oAP^KaTn.

Beorpa^, ^pecTOH^^a Kpa^eBHHe, cpae 3eMa.i>a opHCKHx, y HMe CBOJe H y hmg cbhx thx seMa.ba, OBaKO

OBaKO MHoro6poJHHM CKynoM ne 40HeKyJe Aanac caMO 3ac4y>KHora KH>H}KeBHHKa cpncKor, nero OH OBO no34paB./ba bg^hkh snaHCKH nanpe^an, Be^wKn
cjajHHM n

nay^ny TeKOBHHy cBera napo^a cpncKora ^anac oh aiaBH o^Hmheny cpncKy napo^ny aymy, npHSHany* h yTBpl)eHy cpncKy napo^nocT. M ynav]yjyhn, Manap n ^oi^ne, CBOJy saxBa^nocT Beyinp:oMy TBopuy THX TeKOBHHa, OBaKO CBenano o6jaB.Byje npeno6e4y HayKe na^ 3aBary ncTMHe na^ odiNianoM
upeo6pa}Kaj,
;

ii

n./iOAHy

6ayaom

!...

y^niTe.ty, c.iaBO

Ham a

3a HvHBOTa CBora, pa^oM cbojhm, CBex^MO ch naM Kao OHO n.iaivieHH CTy6 H3paH.Bu;HMa y DycTHitH neMOJ Hac HH no CMpTH ocxaB^aTH Cbojhm ^hbhhm npHMepoM
;
!

no4cehaj nac, ynyhyj nac, coko^h nac: ^a je3HK cpncKii

HeryjeMO c onaKOM Map.bHBomhy h onanoM caBecHomhy,

Kao HiTO CH ra neroBao th 4a KH>Hry cpncKy i^ennMO H .ty6HM0 Kao hito ch je nenno h .by6H0 th; 4a Bpe.io je3HKy HameMy nntca^ ne 3a6opaB*i>aMO, nero 4a ra CBaKaA HaMGTyjeMO, 4a ra noniTyjcMO h nemhe npn;

HHTyjeMO, ?:ao euto ch to ^jkhho th; Te 4a

H KHpHra,

nam

je3HK

Ha^axHyTH TaKHM hchbotbophhm 4axoM, CBCT^e Ha4a CBa 4pyra Mopa^na 64ara na KpenocT Hapo4y CpncKOMy, H Ha 4HKy Be^HKOMy h sac^yH^HOMy HMeny
KojeMy neKa je ca4a h Ba34a xBavia h c^asa!
^^

'iBojeMv.

-f^

;:

4.

41111

roBopa lI|)e4ce,uniiiaC. K. Ai;a4(*Miije FociioMiirjiono.iiiT ca rocii04OM KiiiicKoiiiiMa ii CBeiiireiilloc.ie

CTBOM

ymmi

Kparai;

iioMeii

ya iiojaibe
OM.Ki.uiiia

Beor|ia4CKor

IIcua'iKoi

4l>yi"i''^**i

^ "O

I'OM
iia
ii

Tn'orpMCKe
Kperr
iia-

He^iiKe IllKo^e

,\i\a{0

Konqer
i;oii.a,

cncMaiia iiorpe^iia Ko.ia

c[|))oro4 ce

ca aaiiperoM oa
ll[)C4

iiieci
'

OHII.M

pCMoM

iIo(*noi(M:

upiiBciiora upcra,
ii

;i.iaTiiiix
;

H cpoopimv

ueiiana, ryca.ia
llociiouii

4^.ia

liyKOBiix

lieiiaua

04

iipiipo4N()r
llIi:o.ie
11

C.iyiiiaomi

lie.iiiKc

UBoha crpamix
r

yiiiiBrprii-

Tcra. Kojii
046()|)

i'\

40111.111;

^'MIIT(^^.rI:oI

ipv:i;rii,n

VMirrc.i.ifM.i

it

vMmo.i.iinaMa
N'lipaHa Ilj)0'i'ecopci;ur ^IpyiirrBa c iiacTaBiiiiuiiMa
11

H.icTaninfuaMa cptMii.iix iiCTpyiinix

,U't:Hi)
11

iiiKO.ia

6eorpa4'

'^'

.leBo
11

04 oBiix rpyiia
mikoi'

y*iciiiimi biiiiimv
"''

p('4a cpe4ii.iix

cTpy'iiiiix

rpaj|ri"^

Hojiia My;{iiKa
(vBa reorpa40Ka
iK'iia'iica

4pyinTBa

.i

-..iiimKa

..*

naMica 4py)Kiina Ka|aM"h" ca tboJiim .mrrahaMa:

yieimnu
^'*l(MllI^li
II>01'Oli()

Horo(MoBiijt

ca
11

cb<jiim

iiat

TaHiiiimiMa

ca Miipaiui.Ma

pitiiii4aMa

HllCOK'OlipcOCBtMIITrilCTHO
11

ApXIieillU io-.
KtiiicKOiiiiM.n
it

ooorpa4C!;ii

Minpoiio.niT

('priijc

-^

rFUMiiKMicrnoM

&s

CeeHana koasl
KapaiiuRa;

uocmpthum ocTdm^uMa

Byns, Cre^.

Ys

KOAdi c o6e CTpane T^^/iaHOBii C. K.

AKa^eMMje,

a sa KO^iBia:
ripBa rpyna npaTH^aua: q^anoBH
^.pjKaBHH caBeTHHiJiH,

Kpa^eBCKe Byia^e, renepa^H, npet)amii>H mhhhctph h

h
renepa^iH,

neHCiiOHOBanii

caBeTHimii

npe4ce4HHij.H

r^aBHe KoHTpo^e, Kacaiinje h Ane^ai^MJe, Hsac^aHHi^ii npo4>eoopH Be^iiKe UlKO^e h O460P sa ca CTpane npenoc ByKOB; 4pyra rpyna npaTiwaqa: YiipaBe 11 npe^CTaBHHitn 6eorpaACKiix Ky^TypHHX y^pyjKeiba, Bwrne ^hhobhhiiitbo
,

rpal)aHCKO

11

bojho;

Tpeha rpyna npaTH^au;a: ocxa^io qHHOBHnniTBO CBnx cxpyKa n orpoMna MnoJKnna rpat)aHCTBa CBnx pe^OBa. CnpoBOA ce KpeTao Ka Ca6opnoj II,pKBn y^nuana: HeMaH>nHOM, Knesa Mn^ouiaj Kpa.zba Mnyiana, Knesa Mnxan^a n 4y^poBaqKOM. HenpeKn^ne n Henpo6oJHe ^ece 04ymeB./beHora napoAa CTajaxy na o6eMa cTpanaMa y./iHu,a oa meAesmi^Ke CTannue 40 Ca6opHe IIpKBe Kyhe, jaBne n npnBaxne Brpa^e, KpOBOBH CBe je 6mA0 npenyn^eno pas^paraHHM r^e^aouiHMa. CnpoBOA ce Kpexao CBeqano n ^arano neBaqpca 4pymTBa; 6oroc^OBCKa OM^a^nna n CBeniTencTBO neBaxy; Bojna je MyanKa nnTonoBa^a; CBa 3Bona ca CBnx i^pnaBa nenpeoTano SBOibaxy oa ^o^acKa B03a ao y^acKa y Ca6opHy L],pKBy, a CBe 04 pe^a roBopoM, nor^e^oM^ MHui^y n ocehaifoeM HCHB^/bame Be^nKHM ByKOM. KoBMer je npncneo npe/i, Ca6opHy IJ,pKBy y 11 qacoBa H 10 M.; c KO^a ra CKHAome n y u;pKBy yneuie npo*i>ecopH cpeAHbHx uiKO^a, yqnxe^n ocnoBnnx uiKO^a
;

11

upKBenn Tyropn.

69

y upKijy Muraxy cTani caMo

^tpyre rpyiie ca chojiim
rociio^;ii.\i.i

iipaTiiouu

ii.i

ii|iiie

ii

He.iiiMaiiCTHena yiiyr|;iiiiii.ocT CaGopiK*

ibaiJie

U|ii:iii* iiy-

ce n|)aTn()UiiMa yiujiimeiie iio6o>KiiofTii, a r

Dcori)a4CKo lleuaqKo 4|\viirrBo iiccmom

(.'nj;rni r4i;i;--

noTpecame
iiiiMa
II

n .lyniy

ii

cpue.
MiiTpoiio.iirr c Hiiiicko-

lIoMcMf n|)iiiaiiie rociKunii

cBCiiiTOHCTiiOM

y:3

iiojaibu

HcoipaACKor

IIeii.'i'ii:or

.l|yiHTBa.

nocie iiOMGHa
no^iiiT,

iiOMc

Gcccuirn FocjiOAmi MiiTpo-

:ta

tiim

iiBiieiiie

Koimer

iia

3aiia,iii

i'ii|)aumiK

4p''^^i^n^

IIIra.Miiapiijc,

I)ii6.iiioTeKap

lla-

p04iie Biiu.iiiOTCKe,
,\iipei:TopM

i'lipaHiiiiK

HapoAnor

IIo:)0|)iiiiiTa.

cpcui'Jix iiiKOwia 6('or|K'UCi:iix, Ilpe^ccMinn*

lIoiuiiiapci:or

yApyHUMi.a,
uaii

Niipanmii:

I>oorpa4ci:t'

,ipyre, oApel^emi

CpncKe

Kii.iUKeiiiie r{a,ipyiv.
ll|"
-

IIpQA

UpKUOM je

roMopiio rociioA"" MiiiiiicTa|>

cnere ca iiapoMiiro nipcM.i.eiie ronuiniiiue.

'"^y

^*-/'

5.

Bece^a tberoBor BiicoKonpeocBeiiiTeHCTBa ApxHeiiucKona oeorpaACKor ii MirrponojiiTa Cp6HJe Focno4iiHa

Muxau.m:
ftBo.be
je
ii.Me

4o6po nero

.111

Be.iHKO 6oracTBO, h mh.ioct je 6ojbSi

Hero

.in

cpe6po

11

3.19x0, Be.iH TTjie-

My4pH Co.iOMyH.
(npiiqe Co.i.

22,

1.).

Podo.by6ueu Cp6u u uoSojichu xpuiuRauu

IlpeA
HPiKa,

HaMa cy ocTanii OHora

Tpy/i.o.by6iiBora pa^-

MHorosaaiyjKHor Cp6riHa,

Kojii je

cbojmm ^yniM,
Koja he

HcyMopHiiiM pa^OM, creKao y CBe'ry MHoroyBaH^eno HMe,

a y CpncTBy Be./iMKy c^aBy

ii

sHanajHy

.i>y6aB,

ocTaTn Kpo3 Be?:oBe.

Byp: CTe<i>aHOBHh Kapai^wh
II

Hiije

renao Tpy^e>KHO
je

iipo.iasHo 6.'iaro

Beh y

cpncKOM jesimy, kojh

11

ciiiicao n:3
II

iijjocT
A.iii

Hapo^Hor roBopa Hap04 pasyMe.

II

y CpncKoj KifcH3H, Kojy

HeyMopHM paAHiiK, 3a 046paHy CBOJera Haqe.ia jiiiluh KaKO napoA roBOpH Mopao je 4a 113Ap>Kii 6o[)6y. Ho on yBepen y ncTimy 11 KopHCT CBOJera
oBaj

pa^a, iienpeKHAHo je roBopiio

ci(;k,H

Focno^H

g3Bii;i,ai|JUA

MA, nocopM

BopKijJLiA
11

MA

lllc.

34.

1.).

6op6y

je

oh bo^ho

0H4a

join

36or

jo-re,

Koja je nopat)a.ia 3e6H.y 3a Bepy

H IIpaBoc.iaB.be.

(>u:ni,

lino je
II

HvK

cicyiiiio,

iia

iipcBo^i i.i;uiur HiiaHlloiiiir

h)tM.a

y ofiiiiro

CBOTor
"

IIi!c\i;i

3aiicTa,
ii'

je Byi:

Mu
:

n.ipo4y

cpiicKOM
11

je.iiiKV,
011

K04

i^
;i;.

My
.WOK

je

ociiryp.i.io
,V-*

iipiiiiiaibe

je join

;a

Morao pohn
flic.
11

no: im^vaica

11

nocpjMATCA

mi|i;i|iim ,v*u*

')*.

3.1.

CBO My

iio6c,ie,
i:r)jii

euo wy

cjcIB*'

KcU CHora
lacT,

naj)(),^i,

My .lanac

yi;a.iyjf uupci;

na oho.m ciieqaiioM ii|)onocy

Kojy je on

ii.oroBiix
.i.yOihi.

pol^eiiy ,ioMOHiiiiy,

raKo BaTpciio
<'B()jy

Hapo,\
iiocT,
(

nam

aaiiac. npiiiii

poAo.i>y6iiBy
.ia

AymHfKa

Ki\,\

MocuvAO'iixHii CHojy 6.iaro.iapno(T

My>i;iioy

'|)6iiiiy

ByKV,

riiopiiy iioui* Kibii/Kcniiorni iiaiiic.

HcnioM Boh^jcm naprrwy pcXiyje 4yina liyKona, njK) My CpiicTBo cBeqaiio iipi!:iaj' rpy^ 11 iieiiii pa.i ,\yxoBiio ojaMaii.c napo^a fpiiCKor. y Kcjpiicr (.'Bpiiimuini y obom cbctom xpaxiy iipiiiuiit' \ioce y
II

.iiubc 3a poACi-y'^mity

,iyiiiy

lUicoBy, mii ce piuyjMo,

iiiTO 110 H.ipcuii Co.ioMyiioiiOJ:

nad ce yMHikf

/!/>,

(U'dnnnu aeceAu co rbuxoa

/<a/ior)

iTIprM. <'o.i. ;?9. 5, 3.

MO/KCMO no

MII.KX

Til

Ho/KJOJ iiaJlMHO Ca CpiirKIIM liapo lOM

yrK.iiiKiiyni:

nena

Jo BoMiia iiaMJar lU'icy Ivapauiihy!"

6.

FoBop MiiHiicTpa npocBeTe ii I],pp:BeHiix floc^OBa rociiOAiiHa Andpe HunoAuRa ))BiicoKiiM Kpa^eBiiM YKasoM oa 2. Maja oee ro^. Hapet)eHO je: ^a ce cjaJHiiM sac^yraMa Byna CTe<i>. Kapaijiiha 04a Kpa^eBO 11 Hapo^HO npn3Haifce thmg uito he ce ByKOBH nocMpTHH ocTaqn npeHeTii H3 Be^a y cpncpiy npecTOHnuiy n caxpaHHTPi no4 KpiwoM OBe CBexe upKBe. Yje^HO je Hape{)eHO 4a ce tom npiuiiKOM 06HOBH II rp66 Be^HKora Hapo^Hor YqiiTe.ta, npBora cpnCKora MHHiicTpa npocBeTe, /[ocwrejsi 06pa40Bnha 11 4a ce no4iirHe npiiCTOJan 6eAer na rpo6y qyBeHora cpnCKor *iwoyiora, "By pa 4^HiiqHha. Kpa.bCBa Hape46a, Kojy cpncKO jaBHO Mibeifce no34paBH H pa40CH0 II saxBa^HO, 4aHac je npn Kpajy H3Bpiiieita: 15. cenTeM6pa o6HOB^eH je rpo6 4ocnTejeB, 25. cenTeM6pa npeKal)eH je cnoMeHHK Toypa 49^Hii^iifea, a join 3a kojh qac cnycTiihe ce y cpncKy 3.eM^y 11 npax
c.iaBHora Byna.
C./iaB./beHHKa 4aHaiiiH>er

mm cmo Kao qoBena nsryro4.

61M11 join ripe

Bmue 04 33

nocxynHHM m thxhm yrHi^ajeM cbojiim, Beh yHUHUAo 4a ce 4aHac oBaj caMprnii KOBqer M0>Ke
Bpexie
je,

r.ie4aTii

6e3 CTpaBiiqHora iiOTpeca kojh

.^a

c.Ae4ii

cpue

11

3aneMH ycTa. Bo^

^iiKO
cii./iaii

Aimnmu ry6nTp:oM 4aHac Hnje to4a pa34npe rpy4ii 11 yrymyje roBop. A,

73

laKo

Boh

CTiniiaifii

ii

crajO/Kciia ryra join ce pa^ira-

eeo, 4oiiiao aaii cpiiCKa A'ci oTauomia iipiiMn y CBoja iicipa cnora cAtmiiora ciiiia; [ino ce, gbo, iia ^c.iy iiocBo^o'iyje h'|
II

j.yjc iiaTpiioTCKoM

j)a40iiihy iiito jc.

HapoAHo
cpiiciroj

npii.^naif,e ;iac.iyravia;

iiito je

BynoB

n.

y KiiTimi iheroB rj)o6!

ii

acM.Mi

iiito

he cjiiicKo

UBche 04 4aiiar

13yK je oijy c.iany :i8LCA\miio, aaciyjKiio je Ky4

ii

i;aMo

Hiiiiie

iiero urro ja yMe.M

Kai^arii

11

r>pojaTii

ibe-

roBe

<jajiie

aac.iyre.
cBojoj, y oiio
3eM.i.e

y
11

paiioj M.ia^ocTii
113

BpoMc
r>yiiii

11

CTpaiuiio

c^iaBHO Ka4 KpB

11

homo iipoBiipani, Uyi: ce

iioc.iy>Kii Ka

AOCTOja HacTii

cj)ehe
11

Aa xepojcKoj

uncap K04 BoJB04a

i:ao

iiaacKiinn: no napo4iiti.\i 11011

xano 04.inqne /KirBoroinice jynam;c Kao 11 iipue ounce c4aBHora ycTani;a, 11 una he, Kpeiiehn ce Tpa4nmijaMa oiioi a :inaMaJiioi' BpeMona, 6e3 cyMne caMyBaTii 11 cnoMeii waaAiihy

r^oBiiMa. llaiiia Bojcica 4yi'yje liyny npBe

Byuy

koJii 'Kyp'iiijii

11

JaiioBy IIeiia40Biihy r>tjanie

iiiicap.

i;ojii
!

iiCAocTiiHiiioM

\aj4yK-lie.hKy 6ejanie no-

npar 11.m

Hyi: jc .KJi'opuiiao

iia

^Ipiinn

11

.loannun,

l\.ia-

Aouy, y IIcioTimy

11

lip^oj lla.iaimn;

mi

iiiiae

n parne

MerAane 11 c4aBy 11 jyiiaice; tberoBa npii.\i.biiHa 4ynia caqyBa ;ki!bo ynicKe 04 rora iieo6ninora upeiaeiia a4n H>eroBe .iii'iiie ii|)ii4iii:e lie 4onycTniiie wy uninittiKiiiocao, FberoB iioiniB \w 6oiiie

na tom

iio.by pa.;-.
*
'

,^
^^

BOj.a ^oiiie Hyiiy ()4pe4<M.ia 4pyrn nocao. n 4a ncooii'Hio jai: y.M 4a oAMax 1111411 i cxh.itii nii<
i

My

oiiTii

:m4aTai:

ciiei

a /KinioTa.

y TOM
lo.iiiia)

je Hyi; 4oiicTa

poTKo c|>ehe. MyMiio je n

10 Jo pa.|iio
liib

je4niicTBa y jkiiiiotv kojiiko oe biuii K04 H\

lllro je iioMeo paAUTii

1814.

11

74

3a4aTaK

;^a

caB /Kiibot
j.a

II

He caMO to,
ii

ceoe 40B0.bH0

ocBeT^m

Beh oa ycpehii /Kiibot qoBenoB,

iiito je

Hero ByK
re OA

HMame

y3 to

jom

3a40BO,i>CTBO n nOHoc, hito

npBHX noHeTana Bece.iHo yBepee^exM ^a Taj nocao He caMO UJTO hhko hc yisie pa4HTH 6o.be 04 H>era, Here, H HHKO, oam HHKO, He yMe ra pa^HTH Kao oh!
Taj nocao

KOMe 04 lUKO.iOBaHHX Cp6a nnje to 6eHje yTBpI)HBatbe Hapo4Hora Aanac Beh nosnaTO? jesHKa, a THMe h Hap04Hora npaBi^a h Hapo4He ocHOBe y KH.HHieBHOCTH cpHCKOj. ByK je 04Max onasHO KO^HKa Mei)y 0H4amHjHM KH>H>KeBHHL;HMa 6ejauie noMeTiba n 3aoyna y tom Ba>KHOM noc^y kojh je TeAie.b 4yxoBHOM 'rKHBOTy H npocBeTH Hapo4Hoj, KOJH je HaJBa>KHHja no-

ro46a 3a 6co6htoct Hapo4Hy, Oh je BH4eo 4a ce 3rpa4H cpricKe KH.H>KeBHOCTH HOCTaB.bajy TeMe.bH Tpommi n HenpaBHjHH, h 04]\iax je cbom Heo6HHHO]M cnaroM yMa
H cpua

Kpenyo 4a cy36HJa h nporonn pI)aBe noc/iOBe,

caivi

a yje4H0 h 4a
ce je4H0 3a

hito BHHie 3H4a h no4HJKe.

TaKO

4pyrHM HenpecTano pel)axy iberoBa 4e.ia oHJTpe KpHTHKe H 046paHe c je4He, h H3paI)HBaH>a nayKe o je3HKy rpaMaTHKe h penHHKa c 4pyre CTpane. 3aje4Ho c thm, 4a ne nOxMHFbeM npn^ore 3a hctoP".iyi HpeB04 HoBora 3aBeTa h 4pyre pa40Be, nuiyio je H CKyn-baH^e HapG4HHx necaivia, npHnoBe4aKa, noc^o-

BHua,

nocao kojh 611 caM 3a ce6e 6ho 40B0.baH 4a npoc.iaBH CBora noc^ieHHKa, nocao kojh ByK yMe4e TaKo

ypa4HTH, 4a je n.eroB pa4 nocTao yr.ie4 ne caMO koa nac, Hero y cbom cyiOBencKOM CBeTy.

HpoH3B04HMa 4yxa Hapo4Hor 6HBa ujto h c npoH3B04HMa npHpo4e: naJBHina ^enoTa Kojy ohh Mory HMaTH 6HBa qecTO nopeMehena n oc^ia6.beHa CBaKojaKHM
y3pouHMa. A^H to ne MOJKe 36yHHTH OHora cnyn^ba^a KOJH HOTaHKo 3Ha HiTa ce CBe y obhm noc.iOBHMa 40rat;a u i:ojh >khb()

oceha jenoTy caBpnienHx npOH3B04a.

l.iK.ili

-i)ii.i.a-l U'lilU i)K,

II

ICiM jc uojaiii
ci

if.erDRO ;ion|n:r
:tiiaBiiiir

raKo miioio HaAMaiiiyjy

paAiioiiimy
reiiiija

re.

iio-

,i()o|)n

iiapiuiior.i,

HvKy
a.iii

Jc

.iai:o iipciiiipaTii

r(*n n;<6npaTii oiio

yiiyiiiraM

iijto jf iiaj.U'iiiiii*.

Ja
lie
\:i

ce iiaMopno ne

mi y je^aii AiTa^,
IWi: <:aM
ii-

Mory ocraiuirn
jc

iicciioMeiiyro, iirro

i:

04

,imni('

iKMMc
iiii

FwiiioHiiliy Crpaxiiibii,
:\uiu),

n>ra
iip<*-

iirro jo

ca.M

Acrnn.CTna
.iyA",
iiiije

iiMao join

mhuiu

mica
I'.o.i.n,

(>A
ii

MHoro
.leiioM

n oiict My cue to

iiiije

6m.io iio
iiaJ>4*

TV iiecMy

xreo mTaMiiaTii, 40K Je ne

y

OHoM

oo.iifKy

komc

je

aiiaxio

iia
11

ii.

:^5n|)Ke.

Onaj jc4aH npiiMcp iioKanyje jaciio

11

ko.iiiko je

CKyn.haMKii nocao ToixaK,

raj
ii()ca(j

ko.iIiko

cmo

mii cpchiiii iifTo

iipe4y;je
iic 611

^aiii
611.10

Uyu.

0.10604110 ce ciie pehii

iiii

4a

6v:i

Byua

KaKo Tp(*6a

npii6pann

iiii

(aMynaiio To.iiiiio iieoucii.cno 64aroI

(JaBeciio

pa;^.io/Hiio

iripah^eiia

Kibii>Kt'iiiiu

4C.l<i

ByKona CHe4ou'
yiipaiu)

luMiiMiiiiy

4yxa lUToim. A K0411K0

nii;,

Je

ropocTacaii
II

ByKon 4yxoiiim

iiii4**Kr

jacimjc
ii

iia

join

luhy c.iany

ii.orouy,

1:04 **c iipii<M|H*

oojann iwroim orpoMiia

Kopt'Ciioii4*iiU"j'-

l*yKH ()4

oop, KoMy je

MmmcTapCTUo
iiiicaiiiix

iipociii'Tu iioiicpii.it)
iixia

o HH4aii>y IWKoiiiix 4(Ma,

oa4 npoi:
iiiiiiiy

iipii

rii-

cyhr iiiicaMa
I!

HyKV. IIk'MV

Kihm

Mitioiii
Jfii|M?M

Kmi;{ Miixaii.iu,

Kiirnm.a .I>y6ima, riiio4Ap

iiiiiiir

06p(MioBiili.
ll( il(nuili

llxNiy

iua4HKa upiioropCKii
li.ia4a.iaiKii\ Hyi; iiua
:

Hemp
11

llrryiii.
11

lIope4

iiii-

caMa
\v

H()jn(>4ri;iix

jynan:i!\

04 JaKoiui

ilriKxioitiiha.
jyiiai;.*

04 iipoiv Manijr. 04 \aj4yK Bt\M;a. Il>pe4

y iipcimruii c iiajiu'hiiM yMoiiiiMa y
(

n>i
im
i.i

Kii|>oiiii,

.hu:(^n()M I'piiMoM,

TrTtvoM.

t*

.le<iio.i4o\i lani;e-n\i

76

4pyre o^.m^He h nyBene ii ne cnoMUHbeM. Osa iiayHHa npeiiiicKa 6eme Bot)eHa pa^H nayqeux iioc^OBa, a^M je nocpe^Ho 04 H>e ee^HKa KopncT aoaslsiias. ii cpncKOMy Hapo4y ^nj je^an ^eo y fb 406a no^iiifcame
TOiiiKe

caMOCxa^aH 4p}KaBHH jkhbot.

Pa^ibn Kneaa Mn^oma,

Kojn ciipoTHKby pajy noAHsame na CTeiien eBponcKe 4pHcaBe, CTiiH^e oMimna noMoh 04 ByKa, Kojii sa cpncKii

Hapo4, na c^e4CTBeH0 m 3a M^a4y cpncKy 4P>KaBy, ocBajame SHaqaJHe ciiMnaTuje y EBponii. nope4 4pyrHX,
Be.iHKa je

ByKOBa 3ac^yra n Ta, mTO oh 6eme 04^ii^hh sacTynHHK CpncTBa npe4 HnocTpaHCTBOM.

CBaKO BpeMe ne MOJKe ce c ycnexoM pa4HTH,

3aT0 6^aro Hapo4iiMa kojh y 04cy4HHM 4aHHMa HMajy ^ecTHxe noaieHHKe. 3a Cp6e je Be^iHKa cpeha uito ce

ByK jaBH
je

6aiu y HajnoTpe6HHJeM ^acy, 6ain 0H4a Ka4

Tpe6a^o nocTaB^aTu Tene^e 3a HOBy 3rpa4y. A.^ii je 3a caMora Byna 0Ty4a 4om^o MHoro Aimne neBO.be. ]leu36emudi 6op6a, Kojy Mopa4e npHMHTH 04 caMora

no^eTKa h bo4hth Kpo3a caB jkhbot, Hiije Mor^a 40TeH^aTii TaKoj cHasn nao niTO je BynoBa, a^n ri najCH^HHjeMy He MOJKe 6hth ^aKO Ka4 CKOpo 6e3 npecxaHKa BH4H npoTHB ce6e MecTo pas^ora 6esYMJbe 11 MecTO OTBopeHHx Hana4a iia^auiaH>e nncKe K^eBexe.
FviaBHa HeBo.ba, Koja 3a4p}KaBame 4a ce jacna Hcxnna

no3Ha, Koja h

Byna naMyqn, 6eLne ne y xom mxo

ce

capeBibHBO HyBa^o oho

mxo

ce npe4^a}Ke,

mxo nocxojn npoxHBy HOBora nero y xom mxo 6paHH0iiiH cxaiba

je,

Koje je 6iiA0,
3Hat')axy

mxo npoxHBHmi.H ByKOBH, ynpaBO h ne

na npn^nKy y nn3a
pe<i)opMH,

cxBap KOJy 6paHe. 0xy4a

B.iacx,

TaHy o iipaBonncHoj

4om^a u xemKoha

4p>KaBny

Koja Beh no npHpo4ii cxBapn Mopa qy-

77
uiiu

liiiTH
:}a

liii'j

iiuLiujii,

iuiii

Kuja

lie

Muace

oiiiii

K)iIiiw.'i

TO iMTO je ByKy npornniia

n iipcKop

iiapriija

iicii|if*CTaiio

aa-

iueTa.ia u ^aMpiiiHBa.ia iiaciipany iiayiinix

c Tora
^(jpMii
.iiiKo
:ia

iiiiiaii^,

tc
pe-

Ayro
iiayMiiy

iipoTiiB.i>eiu;
iia

Byicouoj

nc MoHvO
iia

iiacTii

To^iiKo

,ipH;aniiy

Kiarx koiipii

OMV

iianoHi!

iiapTiijy.

octiuiom,

ry/K^a.Ma a^ ce luacni ciiopo OAa;niiiajy pctopMaropcKiiM

,\iinnii
lie

noic.iiiMnM.i

r^p^o ce

hccto 3a6opaB.i>a, ^a
pet>opMii iiiiiiiTa

iioje-

KiiA

y3 pe*K)pMy iipncTany

mir
i:

Aajy ao cnoj

MOJe4"iiaMi:i! ayTOpiiTer, a b.uict

,\ije

opraii on line Bo.i.e

oiiiiiTe
B0.i>e,
iia

pc<iopMn

iipiicTaiiaK

cawe

7-

niMe it oinirni ayTopiiTOT. 11 ano 6ii luacT -laKO II op30 AaBa.ia avTopiiroT Bo.i>e CBaKcmy peio[)MH()M iioKpery, on^a ory^a iicTiiiia Momc 611111 i;o|)ni'Tn :ja ceaxi/ pC'i(>j)My, a.iii je iiiiraibe: xohe .im oaiii oiua 611111 KopiiCTH :m one lUMeh^y pe^opawa Koji* cy y CTBapii du6pe. r>y,iyh je Tana 6ii.!a iipaBoiiiiciia petopMa Hyi:oBa, aaro ce c ibOM 11 moivio AoroAHTii, Aa
je
,\ii

na Bpe.Me iieiipn:uianaii.a ojeApa,ia

je

11

ojaMiua
611TII

to.iiiko.
tiiiipou

cyrpa

A'^i

mo

iipiKiiiaii.y

MoiMa

ocTBapeiia.

Uyii je iiyiiMX 50 loAniia

paA"o aa KopiicT

11

aiay

rpiicKora iiapoAa.

3acAyre iberone iioMiiii.y join o.\ iipnora mv pa^ia. rei: no cwprn H.oroiit>j. 11 a.iM one noriiyiio .tacjaiiie npnaocer.i.iiua cpua Mory na/KaAinn iuto narpaAc ii
nan,a criDKy

MoHUa

Aoiino.
i

uuHii cpi ocehaM AyJKiiocT Aa viviinixi AoAajyhii na upajy ronopa joni jcAny upry liyKt>By Ain;> HvK je ii;ipal;iin.n) 'Moja yiiopiiTa Acia Me MiuMf^hn iia no M(v:ajyhn iiarpaAC. CiiaKO je OA tiin narpa IV

Ja

11

78

yBe.'inMaBa.40
iiarpat)iiBa^o
oii.ia

aiaBy cpncKora napo^a,

a.iii
ii

je

ii

CBap;o

Byna ^yxoBHOM pa^omhy,

Ta je Harpa4a

Biima 04 CBane 4pyre.

je

C^aBa je npwna^ia Cpnct^OM Hap04y, a 4yxoBHa Harpa^a 3ac.iat)HBa^a ^ane Byny CTe<t>aHOBiihy KaBor 4a ra npocTii

pa^IIhy.

llo cBpiiicHOM

roHopy

l'ociioA"Ha

Miii|ii('T|ia
:

KOjiiUKOBC ocTari.e iipinieiiic caMOM rpo6y

Mifiiii*rap

n[)OCBeTe

II

U|Kneiiiix
Ai:a.\t'.Mnj(i,

Iloc.iona,

IIpLUc<',\iii!i;
He.iiii:ii

CpncKt*
'i.m-

Kjia.beBCKe
iiOBii

Pei:Top

IIIk'M.-.

CpncKC
IUko^c.

Ixpa.i.cBCKe AKa,\eMiije

llpo'^eo<pll

Hr-

.iiiKe

McmoBinii
06ii^iiih"
I\
II

X()[)

y4py>iieiinx

iieeaMKiix

.ipyiiiTaiia
ii-

)>CTai!i:()niih"

oTiiuua

ciipeM.i.fiiy
V.
Jt'
.

3.

.1.

Jouanunnha no
iia

KOMiiojiimijii

Mapitii-

KOBHha, a

rj)o6 cc

no.iaraxy Brimii.

8.

HecMa

MyuiKu xop
Be^Ha
CBeTyiii
Tii

naMGT,
0Taj[j6iiHe!

cHHe

Tyt)a

j' j'

seM^a x^a^na,
seM.fca TeuiKa paKa,

Tyt)a

Ofia he TH 6htii ^ana,

JrKe./baH

CH

je,

anaMO.

H{encKu xop

Be^Ha TH naMGT, B^ajKena th 4yma'

CpiiKHHbe he BeHu;e biith

4a

ce OBO MecTO khth,

r4e he ^ejKaT' ysopHTH Kapaynhy Byqe.

/J,eHJu

xop

Be^na th naMeT
riojy 4euia ivia^a.

XBa^a TH, xBa^ia K^Hqy 4eua Ma^a.

! !

8t

aMUIICT CbCTll

llpllMU
cjaj

TBora Ayxa
Ifajxuaf^ii

ueMiiii

iiapaiiiTaj

Bemia Bemia

rii

TiaMcr!

tii

iiaMcr

BeMiia Tn iiaMC r

"^m

cnoMKiiauA

9.

BeHUii no.io>KeHn na hobii rpo6

Byna CTeci)aHOBnha

Kpaunha
1.

(beroBor Be/iHnaHCTBa Kpayba A/ieKcaHApa

I.

BeHau; je 04 npHpOAHor uBeha c TpaKOM 04 TaHKor

CBH^ieHor n^aTHa na Kojoj
je

naTnuc:

))KpaA>

Aabk-

candap L

ot^y

uoee cpucne urbuotceeHocTU

Byny CTe0.

Kap3L\tuRy^^
2.

(beroBor Be/iMHaHCTBa Kpa;ba Mii/iaHa.

npnpoAHor UBeha ca cbm^BHOM TpaKOM Hapo^He Tpo6oJKe. HaTmic: ^^MuAomeeoM

Benau. je H3pai)eH 04
upujarejyy, MuAan.^^
3.

Kpa/bGBCKe eyia^e.

Benai^ je

HaxnHC

npnpo^iHor i^Beha c 6eJiOM CBiiJienoM TpanoM. ^^KpajbeecKa BAada, HeyMpAOMe Byny.'-^

oji

4.

ByrapcKor MMHMCTapcTea.
npnpo^tHora
i^Beha

Benai^

je

oji,

(upBena, saTBopeHO-sejiena h

6e.ia).

Tpn CBHJiene Tpane HaTnnc: //a orauHHURTz

c

uucaTBAh Byn Ct. KapadoKUHh OTh 6hAiapcK0T0 upaeureAcreo.^^

5.

CpncKor KpaybeecKor KoHcy/iaia y

je

B.-fleiuTM.

Benau
AienVfUJa y

BeuixaqKH ca itpnoM cehjichom TpaKOM. HaTnHc:

.yBecMpTHOM BTjuy, CpacKu renepaAuu KoncyAar u TpioeaHKa

UemTU^

''

Jyroc^OBeHCKe AKa4eMMJe.
iipiipojHr
,

Heiian je

n,i
:

ueeha ca
Kfiradiii*u
.

T|>

TpauoM.

HaTiim-

Vuhu

8.

Jug>>

7.

XpsarcKor CseyHN^HiuTa.
iiBeiia

Hciiau

i),i

iipiipojiHor
II.'iTiiiic
:

c Tpo''"''v.

............

iLiaiioMj TpaicoM.

nf'^pnmeni Vui

rattiho Svendtlisto.

H.

yje/^M4>eHe

cpncKe ow^a^Mne
ii.ipat^eii

B.-fleiuTM.

Bciiaii Bp.'io .leiio

o;i

iipiipojiior
:

UBclia ca tSN-

.ICHOM CpiICKoM Tpo6uJHOM TpaUoM. HaTIlHC

^yjedUtht^HM OM.tM'

duna 6.'UeiuTaHCHa cpu.

^

;iKac)<'.vcH*a

iiyKij

AVipau'iAi/.^

Ce^a TpiuHtia
04
!ipiip<,iiiur

cpeaa JaApaHCKor.
UBeha ra
c.i

lieHau
rp.'iKiiM.

'}(}

rnii.ieiinM

t"-

IlaTiiiic:

n^''-^^

Tpiuuf't

c/>^jo.m

7.i<)/)tm.k

In.

noA>CKor MaconHca

..Bnciia.**
:

Beiiau je
nlii'dahcja

iiciiiTa*iKii

c 6e.ioM CBii.ieiii>M TpaKiM. Hariiuc

czasopisma
"

l\)lsh\*'(jo

,Wuia,**

hoid:

nemu m^:owi

1.

..Buditeli

Naroda.**

lioiiau

oA

iiptipo^uior um-I.
/iMdi/e/i

it.
'..-r.
.

Upneiiai.

llariiiic:

ii.troii.4,

,^

IJ.

..Slovenija."

Beiiau jo iM iipiipoAifoi
(6e.ia-ii;iaiia-upuoi(a

UDeha ra

mm
;a

Tpanovi. llaTiiiu*

na

It.

npae BeHepH>e 3aHaT4MJCKe lUKO^e.

.tiittil.A
:

IkMiaii jo iioiiiTa'iKii ti4 cp*6piiacT(

mv

6ii'iimoM c 6e;iOM cniLieiioM tpaKoy. HaTiinc

It

^liytcy

A'^'
'*"

pen aeupptba

.taH.ir.iiijCKa mik

'

i/Ji

jMt)|K*'

-'

84

14.

BeorpaACKe TproeaHKe

OiviyiaAMHe.

Benau
pa^iufiy.^'^

je oji npiipo/iHor

uset^a c oejioM CBHJieHOM TpaKOM.

HaTniic: ^^Eeozpadcna TpioeauKa OMAaduna,

Bijny Cre^.

Ka-

15.

neeaHKor AfiyuiJBa C/iore."

iipnpo^iHor

Tpo6oJHOM CBHJieHOM TpaKOM. HaTniic: Oi^y cpucne KmuoiceeHOCTu Byuy Kapa%iu^yy 6.-uemTa'HCK0 cpu. Tpi.u sanar. aeeau. dpymreo C./ioza.""
Benai; je
oji

i^Beha

16.

XpearcKe

OiviyiaAHHe.
ij;Be}ia

Benaq je TpaKOM. HanHC

Karadzica.^^

o;];

npHpo^Hor

Tpo6oJHOM cbbjichom

y^Hrvatska Omladina,

neumrlom duhu

Vuka

17.

Cp6a CyOoTMMaHa.
i^Beha
c

Benau
TpaKOM.

je

ojx

npiipo/tkor
y,Cp6u

HaTniic:

CydoTUuanu ,

Tpo6oJHOM CBH.neHOM Byuy Kapay.uAy ov,y

name noee

uniUDiceeHOCTu.^^

y/(py>KeH>a.
c 6ejioM
u,Belia

18.

HoBHHapcKor
Hoeunapcuo

Benai;

o;i

npupo/tnor

cehjibhom

TpaKOM.

HaTHHC
y.uAy.^^

r>CpucKo

Ydpyofcerbe

Byuy

Ct.

Kapa-

[19.

HoBHHapcKO y^py>KeH>e ^ocHTejy.

ojx

Benai^ je

HaTHHc
eufiy^^

npHpo^nr LiBeha c 6ejioM cehjichom TpaKOM. TiCpacKO Hoeunapcuo ydpyoicen>e 4ocuTejy Odpado-

20.

36opa seiviyHCKHx
npHpo/tnor

npo<t>ecopa.
c
:

Benau
knjizevnosti^^

je

ojx

uBeKa

Tpo6oJHOM
y)))Ocu
i

(nJiaBO-

oejio-upBCHa) CBHJieHOM TpaKOM.

HaTHHC

novije srpske
skole

Zernunu.'^

Prof.

zbor.

kr.

real.

gimn.

vise trg.

21. TproBai^a rpa/^a Kapyioeaua.

Benau je o;i BeiiiTaMKor uBeha onTOHeHOM upHOM HBHUOM. HaTHHC

:

c 6e.iOM CBHJieHOM
)>Oi^i/

TpaKOM

cpucue rnbuze Byuy

}tnpof)a y.iHRo cu choi,

cad

npuMu

xnn^ty oO napoOm.*

>)

CpncKe rHMHacHJe y CpeM. KapiioBumia

o,i

Hciiau je
lI.'iTiiiic:

neiiiTn'iKor iu<etiu c 6e.ioM ct

i

i,0^iy

IxnpAOnnnMa.*^
y^^
i.

cpacKP Kn>ujK''nnocTu rpa. k

Cpn. 3aHaT/i. yApyM<erta y Cp. KapiiOBUMna.

(>a

Ma.iH Henau
K>M

ueiuiawKur

uiielia c

upHOM
mCpn

cbiM*Mioii

T|>ji-

oiiTO'ieiioM

oe.ioM iiniiiiMM.

llariiHr:

IfdplfJICt'lbt'

y Cp. IxnpAOtimtMn.

CpUCKOM BeAHh.tny

ihjhij

'_

f'jr

'24.

Kpar. ^o6poBoyb. nomap. nesas. ApywMHe.

jc 0,1 iipii|)u;iii(>r uiicKa ca

BcHau
TpaKoM
anHHH

MtyKKacTOM raiKieHoM
Ka,iiifit>.

oiiTOMeiioM

y3aii()M

iiitimoM

iipiie

llaTiiNC

ripaxy IhjHa Ct. /iap.iv/Ia. Kpazyjee. do/ipoao^. aojKap.

r);)?yjirKH/i."

uHcKa c6#"^ .um o^y nose

i.'ii..vi

'2't.

r/tacHHKa" opraHa yApyweHHX aaHar. ecHa#a.

riini..vi

lleiiau je oji iipii|)n;uior

HariiHc

,Jiyt<y

ICnpnijufty

-JCi.

Be/iMMHpa MHxaH^ TeoAopoBMl^a.

oA iipiipL4Hor
uiiulia

Iteiiau jo

ca cpiiOKOU
iipmj Tpauif

11

jeAiioM npiiuM TpaivoM cif.ieiiuM.

ijMjKioM*' liijuy
Crcrfi.

Ha

Ixnpni^H^y

'"

-urtMS}^

"VK/) MuxniiA
-27.

7'.-. >..,.-. ..,/:

Cpn. upKB. neBas. seMyNCNe aa^pyre.

lioiian je

u4

iipiipiUiior iineKa ca citiiiioi p>

Tp.iKoM. IlaTiiiic:
I'll/,!.

cuo.ueH ap^'Hoca KotTujy ItyKM

.|.ic)j*l/:.'l

^>a-

t'pUCKU XqiHHt'Hii'UfHaMHn

.f.MJ/M

.\^.

Cpn. jeBpej. noBas. ApyiuTBt.

miolin

Doiiau

6a.

iipiipo^Hor

86

29.

BesHMeHii BCHau

.o;i

npiipo;;Hor iiBetia c l;phhm BejiOM.

30.

Cp6a

PywiybaHa.

Benau

je

oji,

BeiuTa^iKor aseKa c oejiou cBH.TieHOM xpaKOM.

31.

Cpn. jeepej.

OM/iafl-

3ajeAHMi;e"
CBHJieHOM

Benau
HaTiiiic:
jednui^a.^^

o;i;

npnpo/iHor

uBeiia

c oejiou

xpaKOM.

))ByK060M flpaxy, Cpacna Jeepejcua OMAaduncna Sa-

32.

rinpoTCKor neeaMKor flpymiBa.

npnpo^Hor u,Beiia c xpaKOM o;i; 6ejior concKor naaxHa npeTKHBanor cbhjiom. HopHuiHMOM HSBesen HaTnnc:
Benaij, je
o;i;

nllupoTCKO IJeeaHKO /fpyu^reo Bijuy ov^y noee cpucue Krbuotcee-

33.

CpncKe KH>M>KeBHe 3a/(pyre.

npHpo/iHor nBe^ia c oejiOM naMy^HOM TpaKOM.

BeHau. je

o/t

HaxnHc: nCpucna Kn>uoiceena Sadpyia Byuy Cre^. Kapay-uKy.^^

34.

OKpyra MopaecKor.

Benau oh ripupo/iHor uBeka c upHOM naMy^iHOM xpaKOM. Haxnuc y^Byny CTe0. Kajpa\iufiy, oupyz Mopaecnu.^':

35.

OnujTMHe nnpoTCKe.
c

BeHau.

Haxnuc
liu^y,

upuoM naMy^HOM xpaKOM. y^HameM neyMpAOM KThuofceenuKy Byny Creep. Kapaoji

npupo/iHor uBetia

ouiuTUHa uuporcKa.^^
36.

Cpn. npaeoc/i. onuiTMHe y focno^MHi^Mivia.

je oji

Benau
.lenoM
cpuch'a

Beuixa^Kor uBeha c oxBopeno

:

ujiaBOM cbh-

xpaKOM.

Haxnuc ^HeyMpAOM Byuy Cre^. Kapay,ufiy upaeocAaena oumTuna y rocuo^uny^u.^^

37 /IpmaBHe LLlTaivinapHJe.

Benau je oa upupo;inor uBeLa c 6ejioM CBUJienoM xpaKOM. Haxuuc ^npaxy Byua Creep. Kapa%iufta 4pOK-a6na UlraMuapuja.'^^

87

>=

OniuTMHe rpa^a TiynpNJe.

i'.^

Beorpa^cKor H^eHCKor ^py^^sa.

uneha c 6e.ioM Tpmiovi
liaTuiic:
r- 1

Bciiau jf
ii.iaTHa cBii.iOM

o;i npiipo^iiioi-

run.
-

1...1

iipoTKiiBaiior.

,0i4y

nocTu DyKij

Cretfi. Kap.njiuflij

neoiptidcKo TKencKO ^Ipyutr^o.*

lO.

CpncKe BeMKe oniuTMHe.

uiielia

Befiau jo (U
KOM. HaTiiiic
:

iipiipo;iiior

oe.iow

/^i/ki/

CTetpaHooufty Hap.tt/nfly

cbiuchom ypnCpacH* on/tUN.i

'ii

OnujTHHe Beorpa4CKe.
uiicKa
r oe.iOM

IJi'iian.

jj

u,i

ii|it|M,iHur

hm

i>'ii<jy

rpi;-

ooJHuM

ipaKOM.

Ilaiiiiic:

./^J/k*/

Cret/i.

linpa^ufly

" ^"^

4'J.

Be/!HKe LUko^o.
iiaeha c

Benau
KOM. HaTiiiic
1897."

je o;i
:

iipiipo;!iiiur

oe.iun

cbm.iciiom

Tpa-

y-<.

uBeAUKOMe Byny lh:\uHn UJhoam 30 c^attMSp^

MMHHCTapCTBa RpOCB.
u;i

UpKB. nOCJOM.

IkMiau jr
llaTiuic:
ii}>i:npunx

iipiipu.iiiur
Cififi.
h*

HH*fia c

>m
*

nByny

"'"'"'"

*"

unc.iOfi:i.''

Cp6a ca HpHMopja.
liciiaii je
0,1

ii.ioMeiiiiTiix

MeTm.ia yueriiiiMKii uapalif^N

oiiepiui;{riioj
ii|

na
>ia-

oTBDpciio-n.iaBoj aT.iaciioj
po/lHe cpiiCKe TpoCjoJK*'.

iio;i.ioaii

Ila cpe,iiiiiii jc Bi'iiua ovia i.iipniia

iip

ii'

MCTaii.i.a

iipiiMopju:
I

iia

\iopy cr niuii

.1

CKOM tiapiuiioM
iii'iHa

poc'joJKDxi.

Oko obo
a
irJiia^i

iioxii

>

,.

ooaniija ce iioa.iahoii

iiriiau

iioa-itr
//>

f*

nniw-mi

Tpaua c HaTimcoM:

./*/h|/

Cp6u m

88

..pHa cxpe^a ;,ycHHe 4 ^m. a ^vHciiHe.

C aoH.e .WBe CTpaHe BeH[,a ctojh o;, cpeopa KOTBa criaceH,a c ooaBHjeHHM cpeSpHiiM .lanyeM. Ha kotbh je cpeopa MeKiih KoTBa je ;,yra<,Ka npeKo 2 m. y npeceny 1 cm. JlyK KOTBe ie Mcre 4eo;BHHe 1 ^m. ^ye. Oope^ KoxBe ctojh rpoKpaKa
cpeys cxpe^y cpeopno
Bec;io

ncxe

aoH.e je flecHe cipane Benua BH^e ce cpeSpHe rycjie q.,j je K.^yH o6^Ka ,japya. ca cpeopHHM ry;,a;ioM h He.raTOHM CTp yHaMa. ryc.,e cy ^yra^Ke 40 2 m. ryca;.o je Be^WHe 5 4 cm Il3a rycajia je cpeopaa KH.ra je KopH^e npe;,CTaB;Bajy cpncKy Hapo;,Hy Tpo6oJKy. HpeKO
:

.e TpaKa
peci, pec
I

(n:np.

2 cm.)

Kopaa c .CBa y ^ecHo oai HaBnme HaxnHcoM CpucKe Hap njecZ''

:

an. AeoibuHe 2 mm.

'"?' ""' ^'' ^ '''"'- ^'^^- ^ --^-oi lllTo no 12 CHonnKa a y cBaKOM cHonHhy no 8 =K,ma aj'^.uhb ^y^Kime
oKBnnnva "^^"P""^

Osaj je Benaa CMeuiTeH y cTaMeny KyTiiiv oa upHora ^pBexa ^HMSHSHJe 70 ,50 20 cm.
:
: :

"''"^*'''^

6poBHS;"7-i'
4.5.

^ "'^^^P'"' ^P^^^ Bn6:,a y ^y-

3ope" y Beiy.
"""

Be.H'r7o'.'.r'""'"
'^""

o-:;:: BpijoM.'
^P''^''y Hya

^'=l--"--''0J aT.acHoj ochobh' "^^ ^^ "''^"^ '^"--^' -p---^^p-

hh

no3.,aKeH Kpcx

(BeM^ne

30

30

Sp

m VP;^^'''^"^

P-

"Ha
;,o

cpeopna xpana

nor,n,.i

cSHoi' rr"
apoo.

Cpeanay Kpcxa saysHMa pea.e* ByKOBa '^''"P^- ^^^^* ^^ cpeopy rpaBHpaH. To ^

3 cm.

GjioBa cy MacHBHa,
ce o6aBja

Oko Kpcxa
OHqaMa.

BHcoKa

.e.,HH Beaau

c noa.^ahenuM 60-

/40

O JIM.

ca 3JiaTHHM
oi,

rVTTfl rrnvi

a Kon.

^"''^^

T^^.,.^

3.,aT..

"

^J^atic "" ^^"'^^"^ " ^Pe^pa

"

89

C
12: 10:
J,,
ti,

,lM
I

II.;

rip. 1(1...
-iiijiim
'

K|,ct:i

CTDJII

S.iaTHa

KILHI
j)

CM. Ha
.1.,

KopiiuaMa ctojm y jc.iMoj lyiu

oBDi-a
:

t,

II.,

ij,

j.

IIciio.i

nlHl.*
:

Ilciioj or

MeJiH'iHOM

jio.ie

iiciiyimeifOM .lyKV

,f(a|>oiii
,11

vw.t

iicno.i oiiora y iipanoj

Tpauii ypeaaiio:

ffpn
cpiicKi'

jlHy

nai;

Kopmui y
Kibiiie
II

jeiiifoM

pejy

ype.iaiiii

Uciio.i
i.i|>ii.u?CT

ryca.ia Biice o .iiicruniiMa

kojii

ncHua

r)/x>Hii
itiioj

cpinKiix

rioKpajiiiia

cy

rpaRiipaiiif

no;i;io3ii.

C ACCHe crpanc
iio;i;iora,
Jiejia.:

una n.ijn .'miiinina yTHpf)fiia 3a cpeupiiy Tpany ii cpnacTo iioje-i.(>iia

kii.ihi' ii.ra
m.

lania

iia

tpM
it

ropu.ii,

kojii

npeACTaiu.a iicxon
ii

cyiiiia.

ktiiit.

iimhfv

riepo a .leuif ryc.ie

ry^awin.
iia :<.iaTiioj

lienor oBor luiaKa cTnjii

y Beuy

Tpami

iiaTiiiii

/k57/'

C .iCBe CTpaiie uctioji Kpcra cTijii kiku upnoHa aacTHBa o cpe6piioM Kun.i>y. Ha cpejiuiti
6eo KpcT.
.lemi Kpaj cpJinpHc
""

.uictJiHe

)-

Mpi'HMii'
'iiiiie

n-.n.-

^^n
i-i

KOBaiia j.iaxa. Ilojac oniiv peca

KaMMi.a:
lla

rpii pii

in

upBoiin

pyuwii, ii.tiro

'(:itJTp

4Hy

nciina cTojii .tami'

iTnpiriiaa Bpalio

lii

Ay<5p()iiiiiK.

46.
lioiiau jr

CpncKe
ii.ipai^cii

4^^^'1^^^(^k6

OM^aAMHe.
iiimt.i
iioi..^l.ri-

OA i'pc6piior

.i:ii.M.m.i
i

Hor no

o.iiiiiTiiMHoM cptMipiioM .lyKy

Mel)y .iiicTOBa hilu* ce ;,iaTne Kyi'.iiiue.

\n

cptMiiiiy

iioiiua
iia

lot

III'

(Tpniic

yTiipl)*iiA

jo *iniiTUMMa lly-

cpeopiia iioxiora
Koiio iioiipcje

k.'J.j

y
if
lit'

:kiiiiiim

oojaMa

cya.i.ii|aiio

Kaiiyr. >vec
llllCllllll

Tpii op,i

y
a.iaTiia

IICTnj

CTpailo
cm.
c

\IIIIJi*ll.l

1.1

ipaua

iie.iiiMiiiie

*iO

-J

iiaTiiii*

V/% Cpucu.i Jn.tMnr.

.'ia

0.w.mc)iim.i

ropii.ii

Kpaj cpoopiior .lyKa upiuio.uiua jo vim t-m

r,

oojna

TpaK.'i.

90

47.

BocaHCKe

Bwyie."
ii

OBaj
je 35
:

je

Benau iicxor oo.nHKa Kao

npeTxo^HM, a Bejiaqune

"25

cm.

Ha jHy BeH^a
iiiicom:

caBiijena je y saBeH^-taj sjiaxHa xpana c naT-

)^Omi Hoee cpucne KH)ine B.

C
je

Kapa\iufi.y Bocan.

Buar

1897/'

cpncKa napo/iHa xposjiaxoM naBeaeHUM,

Il3a OBor 3aBejK.ifcaja yxBpt^ena

ooJHa

CBH.ieHa

xpana Ha Kojoj

je,

c.iOBHMa HanHcaHo; y^BocancKa

BuAa

Capajeeo 30\IX i897.

nynnM

48.

Cp6a

Capaj/iHJa.

Beuau, je cacTaB.ii>eH h3 KpyatHor cpeopnor jiyKa, kojh je

rope OTBopeH. Ilo JiyKy cy nopetjann jiaBopoBH jihcthKh b^jio

.leno

H yMeTHHTKH HspatjeHH oji xaHKHx cpe6pHHX atHu,a. HaMet)y jiHCTHha ycat)eHe cy ajiaxHe 6o6iiu,e CBe Maite h Matte H^yKH

Bpxy

Beni^a.

DpH

jxny OBor

BeHij,a

no^iiibe

s.TiaxaH

BeHqnK kojhm

je

yoKBHpeHo rpaBiipano nonpcje ByKOBO. DpH ;tHy OBor noiipcja ^Orai^ Hoee cpacKe ypeaane cy pyKonncHHM cjioBHMa pe^H
:

KHiUZe.''

Ha ;iHy cpeopnor BeHua Haxo;;H ce HjyipecaBHJaHa MacHBHa cpeopHa Tpana c HarnHCOM yyHa cpucKoia uepueoja, noia Byne
:

oeuM eeuv^eM ipo6 My Kure Cp6u CapajAUJe. Ov^y cpucne Hoee urbuie ByKy Ct. Kapa\iufiy 1897. 30. ceuT.^^ Ha cpe^^HHH oBe xpane cxojii MacHBHa cpedpna KH>H3KHi^a
odp^o nuje,

Be.iHmme

2 cm.

npcKo Koje cy ynprnxeHe ajiaxne

rycjie ca

a.iaxHHM nepoM.

Ha OBOJ je KibnaH ypeaan naxnnc: nCpdu uumu Kao uito loeopuxu.'^

ceu u ceyda

3a BCHau oa^io npHBeaana je CBiLxena napo/iHa xpo6oJHa xpaua c Be.iHKHM, ajiaxoM HaBeaeHHM, cxoBHMa: Capajeeo 30\IX
1897.''

Ha;iHHJa

ByKOBa nonpcja

cxojii

aannc

,)Maf\0 B.

Ae-

da.ioeuf,,

Kyjyni^uja,

Capajeeo i897.

nao

49. /loH>e

Tyayie.
ii

OBaj
BH.ie."

je

Benau

iicxor

oo.iiiKa

Benan

BocaHCKe

'

'M

ila
iijicom:
If

Miy uemia \TB|*,.-Ha je MaciiRHa .i.iaTiia T| nOny cpucKe uonr K>6ti:p HtnjMpAOM Hyny
CpftrKil
nji:ii:fn\t;iiin.n
ftii

_ /

&y.Ufly

ti ti

Tti

ii

,.

,.

1997."

,,

TiO.

Cpn. npaeoc/i. upne. njee. /^pymiBa .Jyoie" m3 Mociapa.

H
IJine'*

onaj

je Beiiaii
:

iicTor

o6<iHKa nao

ii

Benait

l>ocaacKe

Be.iHMHue 50

40 cm.
yTitp))eiia je cpcopiia

Ha Auy Beima
iiaTniicoM
:

iio3.iaKeiia

rpaxa c
aptkB.

n&'CMpTHOMe liyny
rml^yctf'**

Ct.

KnpRmif^y

npne. ajee. dpyiureo

't

Mocrap 1891,*

Cpu,

EeHKHX C^OBeHHua.
ti

Benan
MHiie 40
:

je

U4 tpcopa

ii:ipa^;t'ii

Ka<

ii

iipeTxujni'

;iO

CM.

Ha

jxwy

Beima yiBpi^eiia

je cpe6piia

Tpana

i*

iiaTiincou

DDunnjski Slowenci Slavnemu Vuhn.

10.

3a

TiiM

npe4ce4HiiK CpncKe

Kpa^teecKe AKa^e-

MMJe iisroBOpn noTpecenpiM r^acoM, Apntehii y pyuii BpBi^e 3a cKH^aHbe sacTopa ca HaTnncHHx n^o^a Byny
H 4ocHTejy y Bii^y uipKBenoM
))HeKa ce m o^ca^ CTy4eHHij.a xea^H cbojhm cjaJHHM

MpaMopOM; Hena ce BaitcKa c^aBH cm^hhm s^aTOivt.; HGKa ce npHspen hohoch qy^HiiM naxocoM Hena ce PecaBa CHJa cbojhm HeHa^MaiuHHM jKHBonncoM; Beo;

rpa^CKa ApaHt)e^OBCKa ii,pKBa 04 4aHac he ce A^mmi OBHM 4BeMa cTy4eHHM n^oqaMa, Koje Kasyjy 4a no4 KpH^OM OBora xpaMa, TaKO 6^H3y BeyiiiKor MiMoma 11

Mnxan^a, 6opaBe BeHHii 4pyra 4Ba c^aBHa cnna Hapo4a CpncKora.

He3a6opaBe/beHora

canaK

11

Be^HKH Hap04Hn ymiTejb

/^ocurej 06pdidoeuR

OTau. npaBe

Hapo4He Kibii^KeBHOcrn cpncne,

BijK CreeaHOG Kapay^uR.

O4 4aHac he OBe

n^io^e 6hth cnona ii3Mel)y 4y-

HaBa M Ja4paHa, usue^y 4paBe h Bap4apa. O4 ca4a he 0B4e 6iith poMHuiTe 3a CBe iipocBehene Cp6e, 3a
CBe
iipiijaTe.he

Hayne

11

nouiTOBaTe^e HayMHiip:a.

93

II
II

run

Tii iiyTiniiuf
ii

iioiuioiimui iia

ohom he ro Mocry

cacrajaTii

ca uaxua^iiiiiM y.iBiiKOM C^aoa 4ociiTejy ()6piMOBiihy

pacTaj.iTii

Ciaea Byi:y CreBaHOBy Kajtauiihy!'

Koripcne ce cnycrmue, a .icbo
Hiiua y
iimI"
:ii\Ay
ii

Aeciio biiiuo rpo6y;iBiimiMa

upi:BenoM,

iio;u|).'iB.i.ene

CiaBa

ijaC.uicTaiiie ce crioMeii luioMe.

AiiBix

IIOA KPII.IOM

OBK
IIA

IIPI:BK
.iAIlAA

METAP

II

no

IIOMIIBAJy CMPTIIII OCTAUII

BVKA

CTK'P. HAi'AUirKA

17871864
1897.

Ca Accna
I104 KPII.IOM

OBE UPKBE
IIA

METAP

II

no

.JAI1A4

IIOmiBAJy CMPTIIII OCTAUII

40CnTKJA 0BPA4OBIH\A
1744181!
1897.
CfleqaiiocT yuoiia
MiinyTa.
:anpiiieiia jo

I?

'i.n.-.mn

^(i

KoBMer
iMOii.i.cMi

ocTao y capKo4ai7, ii cyrpa capH0<iar, sacyx 3eM*boM it iuomom

je

yiaii

je no-

iioKpiiBOiia

rpo6iiima.

"^

11.

Be^iiKOj

4BopiniaM

Be^iiKe

UlKO^e, OKuhenoj

BeHUHMa Byp:y nocBeheniiM h o6oraheHOJ nper.ieAOM KHbiiHceBHHx 4e^a ByKOBHx y CBiina, CTapHM h hobhm, 6H4a je na ^an cBeTKOBHHe y 3 ii no ii3AaH>HMa qaca no no^ne jaBna CBe^ana ce4HHu;a AKa^eMCKora CaBera Be^HKe UlKO^e. 3aMeH>yjyhH PeKTOpa, /[eKSiU F. 'BoKa CTanojeBnh

OTBopn ce^HHUiy, na nos^paBnBuiH MHoro6poJHe n najOA.niqHMje TOCTe h3 Beorpa^a, Cp6HJe, CpncTBa n ca CTpane, nosBa npo^ecopa CpncKora JesHKa y Be.iHKOj UIko^h r. ./By6oMHpa CTojanoBnha 4a roBopn y c^aBy ByKOBy.

FoBopHMK je y CBOjoj 6ece4H Koja je Tpaja.ia caxaT H nexnaecT MnnyTa nsneo ncuipnHO no^eTan, 6op6y n no6e4y ByKOBy n :i>eroB sna^aj. (OBa je 6ece4a mxaMnana y LV cb. T^aca C. K. Ana^eMnje).
Ilo CBpuienoj

6ece4H

/[eKSiii

saK.^y^n ce^nnuy, sa-

XBa.lHBlUH rOCTHMa.

12.

y
Mciiia

liap(j,u<>M
;{a

ll<>.<o|minv

oejaiue tc BeMOpii cBe-

iipCACT'tna

rocxe. IIpiiKa:mii je IhjKoe cuoMen,

4Be

cviiiKc

ii;inal)eiie

in CTuzoduuuhune BvKoBe 04
iipiii:a:iyje
1

1i.

Ma.iernha.
CTiipOM

llpna c^iiKa

ca6op iipc4 Maiia-

HpahenmmiuoM

81

"2.

a 4pyra rueiiy y v

CTHpy IIInriiaTonuy
Hena^ioHiih,
.\[n.ioJ(',

ISIli.

HapOAini jyiiami,

B()jiu)4e:

Xaj,iyK

Iie.i>i;o

11

JaicoH

apxii.ManApnr
<l>iiiiiii>ii)i,

MtMeirniji',
Myiiiiim:ii,

ryc.iap

m
11

<I>n.iiiii

Maiapauu'inih

r.

rcjuiiiih,

ijajcAiio
'lacai:

ByicoM npm;aiiaiiii

n-

r.iC4iione

3a

y 0110

xcpojcKO Ao6ii c Kora Je

CpiiCKii IlapOA Ba:t,\a iionoi-aii.

,^^^;v

13.

npe^CTaBe y Hapo^HOM IlosopiiuiTy, 6ejame y tocthohhi^h ko4 Ko^apua" y 9 nacoBa dauKer^ npupe^eu y ^acT Hajo4a6paHHJHx rocTHjy,

Te

Be^epii,

iiocae

3a 150 SBaHima.

npeAce^aBao je IIpe^ce^HHK Kpa.fceBCKe B^a^e Focno^HH Toopl)e C. CiiMnh. S^paBHue cy 6uAe yTBpt)eHe Te.ierpa<i>CKH h hhCMeHM no34paBH ca pasHHx CTpana Baci^e^ora CpricTBa II CBera o6pa30BaHora CBexa ^HxaHH cy Ha MaxoBe, a BOJHa je My3HKa CBiipa^a cpncKe ii c^OBencKe Me^OAHJe
;

no yTBpt)eHOMe pe^y.

14.

r^ipaHima IIpe,\cc,\mii;a Kpa.iencKe H.h'ue 4 III a Ijojt f}a C. CiLM u Ha

1

!'(

Foe aodoy
11

ica.ia
:

lie

6\i

i:o,\

iiac

Cp^Ja

iiocrojao xaj
ii

.leiiii

o6imaj

A'^i

ce

iia

cniiMa iiapo^uniM CBCTKoniiiiaMa

rt>3;ie'

r>aMa iipna :j.ipanima iiaiinja y ;MpaH.i>e rociiOAapa

Ma.hci:()r, mii oiicmo :\a

to

nMa,iii ^aiiac iiapoMiirii no:

ii

riojana

Hyna Kapauiiha
ii

ibcioii oiioxa.11111

pa,i tia

cpiiCKOM
iiocTii

je;nii:y

iia

(vrna|>aiby

none cpncKc
iia

kii.ii;i

iia^ajy y
jan.i.a
II

iicro
11

npCMc, lu'ua ce

iictoj

no;n)pmmn

jcAaii A|>yr" ue.iiiKaii cpiiciai, Mh.

Oopeiioniih,

pa,\ii iia

cTnapaii.y iiour cpiirKC 4pji;

Ka,\a ce Tpoiiiiiii
li.eroiie

3aT() y TpoiiyTicy

ocnmii

n-

Kora Hyiia npahajy y lUMpa

CTO.iy
cc,\ii

or.um llpr\iiiMit\i

haiic, iieiuaHiicnc OTaur>mic, iia miijcm Kpa.i

je,\an noroMai: ne.iiii;ora Mii.ioiiin, ja

4a hy iioroAimi ocehaii.a cniijy Bac, aKO nac n 4a ony ii|)ny iaiiiy iicniijcMo y ;upau.i.c y.imiiiieiior ,\aoua ('p6iijr. aico nac aaMo.uiM 4a aajiMiio ra v
K^iiKHCTc: Aa >Knnu
Iij>.i.i.

('|niiji'

A.UMaviiuap

I!

^^
<'iioMi unit
V

; :

15.

34paBima MuHHCTpa ITpocBeTe c^iOBa FocnoAHHa Andpe HunoAuRa:

FocuodOj

ii

IfpKBeHiix Ilo-

Mo.iHM Bac 4a n.^jGMO

34paB.Be
cy,

HaiKHX 4pari/ix

11

oBy 4pyry ^amy Bima y noniTOBanHx rocTHJy. Ohh

HCTHHa, Ha ByKOBy npocyiaBy noxiiTaviH saxo uito

cy caMii oceha./in ^eny ^yjKHOCT 4a ce noK^one npaxy

4a 04a4y xBa^y bg^iikiim sac^yrana EberoBiiM a^H 4omaBiDii Hana 4aHac, ohh cy OBOJ 4hbhoj cbgtKOBHHH 404a^ii cjaja, ohh cy join yBe^ii^a^ii ifcen sna^aj

ByKOBy

II

Mil

iiM

3a TO 04 CBor

cpij,a

saxBa^yjeMO

Mh

cmo mejbHM

iiito BHiiie 3a40B0^iiTii'ii

nprijaTe./T)e,

uito 6oJbe
ii

y4B0pHTW OBe

04^n^He rocTG H

mh to

nHHHMO KO^HKO MOJKGMO, a HpiIjaTe^CTBO IbHXOBO Hehe saMepHTH HiTO y nac neMa 6^ara h cjaja ko^hko ycp^a y ocehaHjHMa. C ie4HHM cjajeM nnaK nsAasiiuo npe4 Bac, rocno40 h 6paho rocTii naiuH, ca cjajeM 04 pa40CTH lUTo CMO 4aHac HcnyHH^H cpncKy 4yH^HacT npeMa qecTHTOMe Byny KapaijLnhy, OcTa^a naM je 4y}KH0CT 40MahriHCKa npCMa MnyiHM rocTiiMa, H ja HMaM ^acT 04yHtiiTH ce to] 4yHCH0CTH, Ha34paBj3ajyhH BaMa, iiouiTOBaHH h 4parH tocth. Bor BaM 4ao 34paB^a m CBaKora nanpeTKa TKuBeAii
!

16.

3ApaBiina

npo'i>eco|)a

yiiimepcirreTa y

'

AKaACMUKa

rocno.iiina 4-pi 7V>.wa Mnperufia:

y c.iany Bc.iiii:ana iioiiojiniKa, iu)jera cy Tje.iecmi ocTaiui

i

Mm cmo

ce nar.iynia,ni

,iaiiac

Kpaciiiijex

Aaiiac cBC'iaifo cax|)an.cMiii y li.eroiioj oTau^iiiiii.

nil
it|).i()

r>ii.io

Toiiii:()

oiiiiJcM
;

loitopiiMa iirro hobo, a

a.iii

kamo
no-

.HI .i.emiic

lino ,\(uaTii

iia c|)eliy

imjo to

rii

Tpooiio, jcp Mil onAJc ca^a

,\eMii'ii:nM,

lie

cjcuhm<^> -^i ae.iciiiiM

ana-

nch 3a

6iije.iiiM

ih'cciiim cto.iom.
Knjiijua

3a to hy
kii.ii-

Ja i:a;{aTn
.laiiaiiiii.e

caMO

iceKo.iiiKo
ii

piijeiii,

hy co 4orahii

cianc

luiaMcii.a

Hyi;oua

y cpiicicoj

/KCUIIOCTII.

KaKo

ce y cmijcTy

yiuij(i:

,iora^>jiwio.

TaKO ce
it

ii

4aiiac 'iccTo Aora^>a, ^a iiapoA

r.iaim .i.yAe, Kojii iiiiKaiuie

;!aiMiiji'ii.i.eii

ini
oiiii

ciaue ne aar.iyjnyjy. Jep

,\<)6pa
A.iii
yMttiiif.iii.

iiaptuy

lie

caMo

iiiijecy

iiiiiiiTa

iM*n

cy My
icpanca

MCCTO
ii

yiipauo

3.lOTiic)pii.

laiciia

Jo iM.-ina

iip().ia;nia,

re Cpao

iiaa om|tii t
ii

napoA
cnojiiM

yiMl;a

cuojy iiorpjciiiicy
Kojii

ii|

n h^.
^iiaTifM

;lpyi:Miije je c .i.y,i"Ma,
II

cy 4oiiCTa

iyxM

aar.iyraMa
iiaa

ii

pa^oM aa iiapo4
ii.iixoHe

imjcx

.i.yAi!

CMprii
viuiKa

nie nutiio
ii.iin

i:i
II

iiapoA CBe

luim.'i

h.kkidiio

100

OBa /i.aHaiiiFfca ByKOBa c^aisa, y Kojoj ce cje^iinioo HHxaBO CpncxBO xe jy je iipoaiaBiMO y Haj./beniiioj xapMOHnjii 6e3 pmaKBora Hepa/i,a.

To

40P:a3yje

^iijeno

ii

TOMe ce CpiicTBO 3a to xaKO 411BHO CAomiiAO, jep OHO yBiil)a, /la nope^ CaBe HeMannha h 4c>^MTiija Oopa^OBiiha neMa 3a Kifciiry 11 3a npocBJexy cpiiCKy ^oBJena TaKO 3acyiy}KHa, p:ao hito je ByK CTe4>aH0Biih
cKyia^a.

Kapaijiih.
II

Moja

xpBaTCKa 40M0BHHa 4pH^a^a

je 3a cBojy

4yH^H0CT, 4a y OBOJ c^iaBH 6paTCKora cpncKor napo^a

cyAe.u-je
;

sa to je ona iipeKO cBoje aKa/i,eMHJe

11

CBe-

yqiLinuiTa

noc^ayia OBaMo CBOJe noc^aHHKe,

T.j.

Mene

ByKOB okhTHMO BnjeHij;HMa h 4a ce noK^OHHMO npaxy Be^HKora nop:oJHiiKa /I,pyKqiije Hiije Mor^o hh 6nTH, jep 3aB04n, Kojii cy Hac OBaMO noc/ia^H, Bp^o 4o6po 3Ha4y, 4a je ByK p:ft>i'i}KeBHHM cbojum pa40M 6ecMpTH0 3ac^y}KaH ne caMo 3a cpncKii, Beh TaKo})ep 3a xpBaTCKH Hapo4. KifcH}KeBHHij;n 4aHac c iiOTnymijeM npaBOM Byna 30By 0D;eM HOBe cpncKe KKbUH^eBHOCTH, na Tano ra 30Be
H Tpqjimy MOJHX ApyroBa, 4a hobh rpo6
II

cpiiCKa

aKa4eMiija
je

c.iaBK.

Ako

na cbojiim no3MBHHij;aMa k oboj HKa4 htko sac^yn^Ho, 4a ce Kojoj CTpyuii

ii

.'by4CKora 3Haita

yMiijeha 30Be oueM, to je jaMa^no

sac^ynuio ByK CTe<i>aHOBiih Kapaynh. ITpn 4pyrnM r4jeKOJHM c^iaBHHM ^i>y4HMa OBO qacHO HMe ))OTaij; 3Haqii
caMO, 4a cy OHii OBy uau ony cTpyKy ocHOBa^ii, a noc^HJe ce ona pa3BMyia mhofo 4a^^e, nero An cy tii ochiiBaqii Mor.iH h mhc^pith.
ii|).

tom CMnc^y roBopn ce na 3a Xepo40Ta, 4a je oTau ncTopiije. Aavi ByK mije caMo ocHHBaq HOBe cpncKe KibHJKeBHocTH OH je y ./leHOTH H qncTohn cpncKora jesHKa npBH h 40 ca4 ne40CTHrHyTH cuiicsLTQAj. Be^HHHHa ByKOBa y tom uorAeAy MCHH ce npHKasyje OBaKO 04 ByKa HMa nncana h 3a; :

fHIM.LUBIIJHX H

4yX0BHTHJHX H (HITO Ce Ka>Ke) 6pH^>aHT-

toi

iiMJiix.

.'ia

omijeM

ciiojcTUiiMii,

j;<>ja

i^

it.i.,
iiiije

r.mi,
iiiiiao

n.j-

.i.aiiiiba,

ByK y

CBojoj

iipnpo,uocTii

uu-'.

jyhii,

pcKao FeTc: \N irlanzt, ist fiir den Aiiffenl)lirk c-f horen da Eciuu bleibt der Nachvvelt unverloren. liyi; iiiiiuo raKo npiipo4HO, a oner ^iijeiio, 4a ce iia ibCMy o6HCTiiiiyjc owo, iiiTO je Xopaiuije pCKao .la Ao6pa njeciiiiKa iir ,ic*hii, Aa Aooap iijeciiiiK iijeiia xaKO, /ta miTaTci. miic.iii 6nx yMiio iiiicaTii n ja, a.iii naA 611 iiohoo, mikjiu oji
Kc'iKo je MCTiiiiMTo

OHO.

iiiTo jo

ce

.'jnojiio

11

y;ja.iy,\

611

((;

Myiiio,

T.j.

uiuno

611 .\a

mv
,ia

oiiora iijccmiica imjo

Moryhe Aornihii. Join hy cawo

jc:MiMni!M innan.iiMa.
i:ai;an

cnoMene.M oiiiTpiiny n Gncrpiiny FiyKorm cy,ia y p

^iMMiiUM Kii.iinceniiiiM
,\oiiCTa CTOJii
II

Toj

HvK

i;ao

pe'ieiinJeM
je cTa.ian

miran.iiM.i

iie

ibcroB cy>4 y i:pnija nn TaMO nn awo, n<h

i>onoMen,
yi:;

Kao

xj)ii,i

re je npaun Tp^yM^ Ao6pa

n 3,\pana pa:tyMa.
yaxHa.i.yjylin y iimg rocTUJy

Kpa.henci:oj

rpiu
i:<jisi

n.ia.in n ai:a,\oMiijn iia .iiijonoj rocTO.hyrMiiiocTH, c

CMO

A04ei:aini,

iianni.y

MecTuraM napo.iy cjnicKOMe, uiTO Jo ^aony c.iany onano .iiijeno n|)<)c.iaiuio, 11 mchii jo
Aorah^aj
n))ii.\iiijrniiTii

neoMa ^paro, inro Mory na

y ibeMy)
B.ia:o}to()crG<tM

cnix
piij
'i

Ilerpa Ilcrpoiuiha Iheronia inpoMnjcMniunni jiMiiy

:

CimcTao dmuc, Cp6n

dy.mrh

ncuynume.

17.

IIpe4CTaBHiiK
IleuiTii,

Ma^apcKe AKa4eMHJe HayKa y By4iiMrocno4iiH 4-p ApMun BaMSepu, OTDoqeo je cboj

roBop cpncKiiM jesHKOM ii034paB^ajyhM CBeTKOBHHy ii Mo.iehH A^Mome npo4y>KHTii roBop jes^KOM ^panqycKiiM.

Oh ciioMiiH>e 4a.Be, KaKo je y cBojoj M^a40CTii, nao cmpoMamaH y^enHK, iiMao cpehy 4a ce nosna c ByKOM
Ba34a ^eno npraao y CBOjeM 40My 11 3a CBojy Tpnesy, CBeTOBao m jmio cpncKOM jearmy. 3aBpmyje cnoMenoM iicTopHCKHx CBesa n3Mel)y cpncKora 11 MaijapcKora Ha,po4a m HCTopncKor JapiKa Xyiba4CKor cpncKora' noexcKor CH6HiLaHim-JaHKa.
Kojii

ra je

KpajeBa cpiicKHx HacTaBHiue y pa3roBopy h necMii Bece^zbe 3atinibeH0 xa^acaCTHM KO./IOM CpnCKHM.

^paH^ycKH KiBH^KeBHHK, rocno4HH UJapji Aoaao, Ha34paBH0 je na <i>paHuycKDM je3HKy ycnoMenH ByKOBOJ H 6y4yhH0CTH cpncKora Hapo4a ^nje je BeAmmme 11 reHHJa^HocTii ByK imjCojbm npe4CTaBHHK. Ka4 je saBpmeH CAym6emi 4eo 6aHKeTa, npiijaTe^H H yBaHieHH rocra ms psiSAmuTmx

rocno4HH FAuma Fepmufi 34paBiio cpncKOJ iMejii H cpncKHM Ha4aH>HMa, rocno4HH 4-p <Ppawa IIoTOHwan 4yxy cAOBencKe GAo6oAe Cp6iijii,
je
PI

Ty

Hora C^OBeiicTBa.

ohom n^eMeny na C^oBencKOM Jyry, Koje 4a 3aje4HHqKor ^pe^opo4Ho^a JyjK-

y je4HHCTBy eKOiioMCKOM HanpeTKy JymHHx aiOBena; rocno4HH Htueojun CumuR, npo<i.ecop,

18.
llos^p^J-H
/

IberoBor Bejii'iaHcrna

lv|Kui.a

Cf)6iije

}KA,u:Tiii

iiiTO

UK Mory
iiyiroM

.iimiio biitii

iiPiicyTAii 4iip*

^iinoM 04AJE

II

iiii.iKTETA

Mimy, kojiim Cpbiija crkmaiio

II

iioiiiTOBAii.E Byity

KAPAgHTy, Ja CE CPURM
KOJIIMA

AyiiioM
llAPO,l

IIPII/lPyHCyJKM OCETvAH.IIMA,

MoJ

.l>yB.beilll

OKPy>KyJE CIIOMEII BE-lIIKOr OlillllA

4OBIIMA
IIO.IO/KIIO
Ilapii:).

KOJII JH (^HOJIIM

PA-

TEME.b IIOBE CPIICKE

KlbllH^KBIIOCTII.

AJIXXOAEAAP

MuHUCwpy flpeqcBgHUHf

IIosApaB IberoBor Be^nqaHCTBa Kpa.ba MH^ana:

B^aro^apHM Kpa^eBCKOJ AKa^eMiijii na

o cyTpamiboj

HSBeiiiTajy

bg^hkoj h napo^Hoj CBe^aHOCTH.

:

ne-

Kao Cp6HH h3 4y6iiHe 4yme npH^py^KyjeM ce Bamoj pa40CTH, BH^ehw npax Be^HKor ByKa y 0Tay6HHH Kao 06peH0BHh K^aibaM ce ceHH Bpjor npHJaxe.ta h cypa^HiiKa Mn^oiiieBor.
MoryfeHOCTH ^H^HO npncycTBOBaTH
;

napH3.

MHJIAH

rocuoduuy
MujiQHy Munuiieeuiiy
FIpedcednuKy Cpucne KpaJbeecKe AnadeMVJe

Beoipad

no:MpaK

Be.iiiKora Kiic:)a KoiiCTaiiTiiiia, llfMMciM-

iniiM Uai)CKe Pyci;e AKaACMiijc Ilayua:

IhiiieijaTopcKaH aKa,ioMi}i
iiMji

nayKX

Mccxnyji cianiioe

Byna

CTe'iaiiomiMa Kapa.uKH'ia no CwiyMaio ncpc-

iiecciiiH

ero iipaxa

iioMimaerb orua iioBon

>A

ClOBCCIIOCTn.
rieTCpcCypri..
IIpoACCJiiiTeJi.

KOHCTftHTIB'b

I.

A.7ieKcaH7i,poBai^.

HacTaBHHi;n
pajy 3a ;iya;H0CT

ii

HacxaBHHi^e

iiiKOJie

ajieKcan/tpoBa^Ke CMax-

HSJaBHTH CBOJy pa/i;ocT o npeHomeity noCMpxHHX ocTaxaKa oiia noBe cpncKe KH>HateBH0CTH, Byna Ct.

KapaijEiiKa.

Beqan My ciiOMen

TanacHJe Pa^OBaHOBHfc, aSnEKa nonoBHteBa, MH^eBa BpOaBMCBa,

lenocaBa Be.EKOBHteBa,

Be^KO

HaBjioBHtij

/^para ATaHan,KOBH}ia.

A^eKcaHApoBau;.
/I,y6oKO

ce K.xaftaMo
!

npaxy ByKOBy,
itejior

c.xaBa iiMeny

o^a

HOBe cpncKe KH>H}KeBHocTH

BjiaroztapHOCT noKpexaqnivia h h3-

BpmHOUHMa

MHCJiH H HtGJhe

CpncxBa!
CBemTeH^mii

CBCToaap, a.ieKcaH4poBaHKii

TepacHM, paxajcKii.

3.

AjieKcaHflpoBan;,

Hapo;i

cpeaa HtyncKor,

Hacjiat)yjytiH

ce

yMOXBopimaMa

HeyMpjior Byna:

necMaMa. npH^aivia, saronexKaMa h docxobh-

uaMa, 3axBajbyje npenocHoiiMMa nocMpxHHX ocxaxana BynoBHx,

a H>eMy Be^HH cnoweH y CpncxBy ca/ta h ^o Bena.

y HMe HapoAa

cpeaa H^yncKor,

HaHe.lHHK CpeCKH H. CTOJaHOBHli.

'

'

107

1.

Ajl6B0aHApoiAI|.
OiiiiiTiiiia

ajeKcaiupoBAMKa y
Koja co
Xna.ia
ii

>i\yiiii
<iiiiib

.ivxobno

yi

/laiiaiiiiboj

CBOiaiiocTii,
Ixapauiil.a.

y nacr
ceiiii
I!

VMp.ior

BvKa

c.iana

^IIUCMOM)

AjieBoaBApoiaix.

HyKOBe KOCTH, Cp^iiMa cy je paT no.iiio Cp6e HcTor noKa cnora Hyn ce 3aTo CpncTBo ca;ia Byuy

rocTii.
iiavMiio.
Cnt\n\o.

ByK

ii

6.iaro,iapii,
;ia

IberoBe kocth ceoM

Kapaijiiliv

;ioiiocii,

ce ibima

iioiiocii
TyJ)iiiie

HyMe! Jlo6[iO iiaM ;iou]'o na Tit iior.ieAaj 6pahy oaro ca Biiciiiio. KaKo CpncTBo ca^a cBCBHiiiibera Mo;iit, /la BvKoee kocth y huibot iipeTBopii.
2 8. cciiTOMripn

1897

IfnpBO Kor.UNoaak
(

iiiMii ri'iiif

11

A.toBowtaa.
Ciaiia iipaxy
iipeiioc liCMimx

iicyMp.ior

HyKa!
v
\iii.iv

\iia.ia

Tpy,i6oiiiii|Mua a
.

mv ocraraica

oTau6iiiiy!

7.

AjioBoaaaii.
l>.iaro
liriio

Bc.iiiKaiiy Miije aoMiie

IIOTO.MCTBO ;ta!iac

octatro d.iarojiapuo HiMinaiiCTnoiio V iiesiiy KyKy cai|

Miip Byuuny iieiiciy!

C'laBa AKaACMiijn
'

\imia cpiuivj
Mara
M.iBiia|i

iiiiT,iiirIIUBj?
:

lliicTNniin

u laaji^H

SajejaoBaL

108

8.

AjieKCHHan;.
C.iaBa

ouy cpncKe KKbnre

jjBy^ytHOCT^j ApyJKWHa ^ana y^iMxe^cKe
niKo.ie.

9.

AjieKCHHan;.
C.iaBa

ByKy! Mnp npaxy HberoBOM y

cfiooo^tnoj CpoHJn.
IIlRo;ie

HacTaBHnnju yqAxe^LCKe

10.
(niiCMOM)

AMCTepflaM.
Je viens vous
feliciter

du succes tout heureux dont vos

couronnes
le

efforts patriotiques ont ete

12 de ce mois.

grande distance de la Serbie, je me suis transporte en esprit aupres de vous Messieurs a qui la
Bien qu' a
doit
line, tres

patrie

enormement

d'

avoir

confie

sa

protection

les

cendres d'un grand patriote.

Continuez vos oeuvres

cerite de

de bien,

et

comptez sur

la sin-

mes voeux pour

la Serbie.

Le Consul General M. Mereus^

11.

ApaHl)e.7ioBaEc.

OniiiTHHa apaHt)ejiOBa^Ka, yqecTByjytiH y cBe^anoM npeHocy ByKOBHX KocTHJy, itanac npnpeiiH h OB^te noMen y qpKBH
OB^aimfcoj HeyMpjioM KibHHteBHHKy. C.^aBa
IIpeAcoAHHK onniTHHs
:

My
:

K. JoBanOBHl. ^.lanoBH

M. M. PhshhL, Hb.

n.ietiOBHL, Cb. EOMHeHOBUli.

109

ApftBl^ojiOBaii.

npii;i[)yH;yjeM

ce AyuiOM

cBcqaiioM

iiabpi

KOCTMJy iieyMp.ior h iipHor cpncKor

Uiiha. C-iana

KikiiHCciiiiiiKa

I5>ha Kji|>n^r.^nuD

mv

y IIMO

JacOilll'iaiia
)Iii.i}T.

IKK-JAIIMK

Jf.

TajHal.

13.

BajRHa Bantrm.

Ko

iiciiii

II

iioiiiTyje BejiiiHniie ciiuje

Kii>iiH;LMiiiiiKy

ii

caM de

De.iHKii
'

6bt.

C;iana cpiicKOM rciiikum

BvKy Kapaguhy

ApxHMaiu|*iiT MaiiacTnpa Pa<ie, SaBraa.

Bi^HBa Banrrs.
C.iana h liemiTii iioMeii
KIbllHx'eDHOCTII
lincii.iiiji'
!

Hyuy

liapaunliv, ^^ty noRii je cpncice

.IvKiit.,

MiipKo

>1iiTpoiiHt.

Mii.iopMA

A.irarak,

Majaa

KpoMKoiiiilt

iiacTaBiiiuin.

15.

C;iaBa cpiicKOM niiiy, iicyMp.ioM

Hvkv'
XaMKoaaL.

ir,.

Bap.
/^aiiar
iiocTii

i%.n

c''

eaxj'.:iii.> j>
j

ui raiiii
:

"H.i
'

Miii.i
II
1

y oTauhiiHii, Kojy

uii
ii

xnKo
:

CO .laiiaiim.ni cMO'iaiiorTii

k.iipio

liaprKA

Mit|Miina

*la

: !

110

17.

BaaajiyKa.

^anac npn Toj BejiHKOJ h no i^HJejio CpncTBo 3HaMeHiiT0J CBeManocTH ocooho npncycTBOBaTH, npncycTByjeMO iiyQieBHO, Te mo.iiimo cjiaBHy AnajeMHJy, j^a npHMH Hauiy najjxyoibx opaTCKy 6jiaro;^apHOCT, iuto npenece y Jieny My OTaijoimy neneo neyMpjior OLi,a name HOBe KH>HJKeBHOCTH, Byna komg neKa je cjiaBa h Be^an cnoMen Cxe^aHOBiiha Kapai^iitia,

He

Morytiii

y Hapo;iy cpncKOM

CpncKa IIpaBOCJiaBHa OniuTHna.

18.

BaH>ajiyKa.

CpncKa ^IiiTaoHHua y Baitajiynn jipmn sa CBexy /lyatHOCT na saxBajiH CpncKoj AKa;i,eMHJH, uito naM hojiojkh na bg^hh no^HHaK y cpncny semibj oi];a HOBHJe naiue cpncKe KH>HaceBHOCTii,

Byna
/i;aHa,

KaparjLHha,

kojh je BacKpcjio CpncTBO, cbojhx h

HauiHx
ifcawa,

npenopo/tHO ynosnaBaEbeM Cp6a ceux u ceyda ca

itHMa caMHMa h ca je^iHHCTBeHHM Hapo^tHiiM 6jiaroM h CBexHa npocBujetieny

EBpony ca

i];ejioKynHHM napoiioM cpii-

CKHM.

ByKOBH Cp6H, 6e3

jia.

MHCJiHMa

pasjiHKe Bjepe, npacTynajy ^tanac y ce iiOKJioee tteroBoj BejiMKOj cjeHii h iteroBOM

Kojoj saje/tHHi^H ynecTByje y ;tyxy h OBa TaoHHua, KJinqyliH

!

HOBOM rpo6y, y

Mh-

Bjeqna cjiasa Byny a xBajia te6H, CpncKa Ana/teMnjo, Ka^ HaM lie caMO pacBJeTJLaBam nyxe y atHBOxy Hero h 6jiaatHni H paaroHimi xyry, jep xh naM npenece je/tnor Byna y cBexn
xpaM, a ca cpua
Luxo
;i;oca;ia

cbhx ByKOBHX Cpoa CBajin xepex npeKopa,

y xyl)HHH 3a CBOJnjeM jKCjbecaxn Mopat)auje onaj

Cp6HH ByK, KOJH je caB CBOJ jkhbox h paji nocRexno 6ho Cp6uMa ceuMci u ceyda, xe qnjoM ce ycnoMenoM n pa/i;oM nonoCMMO CBH KaO H OBa
CpncKR 'iHTaoHHn.a.

Ml
lJ.

BejM
Ciaea
Mii.iH
cciiii

IlAJiABmji.

TBOJoj,

HeyMp.m

o<ie

iiaiue

Kibu^

;ieAa-By'ieI

yiiy'iaj ce xnoja pa.iyjy,

uito

kocth

Tuoje ir|niMa caja r)Tau6iiMa Cp6iiiioiia.

HarTARiiHHN

rf.io>n.iaHs*iBHi

mkoja

>Mciiimttua n jMouatiAMa.

20.
(iimcmom)

Beorpa.T

Lf Minislru
Iriui'
(|u'il

dv.

riaiRf a
<le
1

honncnir

<l

infrmr

S
-
,

Monsieur

\o

Ministrc
1

.Instruction I'uhliqui* et n-

mi^-

se trouvr <lans

inipossihilitr,

pour rausr
lieu

tir

mintc.
*'

riMulrc

a la cerenionie
;i

qui aura
di>

dcniain

nuirtli

courant.

la

niomoiro

rillustre

Vuk

KaniKit^'titic

M. Patrinioniu
so
faiiM*

pri(>

MonsitMir A. Nicolitch
cli

vnuloir birn

rint<Tpr'*te
l*s

de regrets auprcs,
<l;

rncaileiiiie n*

ilaf^Toor

assurances

la

trivs-

haute coniliration.
do France PatrlMBl

Lo

lllnistro

'21.

(imCMOM)

FocaoduHe

np*'ik:i*dHUH^.
ii

/ly6oKo VHM aaxnajaii iiawa

iiajKu.u,

Kpa

AnajieMiiJH, na
=

Kojy cTc

Mil

iianonciii

>

^a
"'

n;

rnyjoM npciiocy y Orau^uiiy iipaxa llwa U Mo.iUM ;ia MO ii:nn.ioTO ii:tniiiiiiTii. luro n mpiiii. m
raa;a.nMbo.
inije

Ja

na.

-no

moi yle

.iiriin*

yiecTBuiiATU y
;

'

ManocTi!
n>M

tAaHaii.a

uapojiio
a

iioiiiTC,

iifio

riiiiy

oTan('iiii\

ouv none

ij

X. X. Boralkfaak

; ;

112

22.

BepjiHH.
KjiatbaMO ce y MHCJinwa npe/t CMpxHWM ocxauHMa 6ecMpTHora /i;ocHTeja h ByKa, h hito ce Aanac sa Be^HTa BpeMena no.iajKy y ne^ipa CpriCKora IlHJeMOHTa.
Mn.ioje BacHt,

SKhbojhh ^Bopl^eBHt, Muasltl IIIeBHt,

;

npo^ecopw

Ubctko MaHoj^OBHfc, Mysii^ap

'Bopl,e Painn},,

JoBan AHApejeBHt,
;

CBCTOwinK nonoBnh, Mnjian rpeOeHapeBHt, xexEHqapn

Ahtoh Mnxeji,

Mn.ioje JoBanoBHt., Mnjiom BorHkeBHli, Bopan MapKOBnk, npasnimH

CTCBaH CtojkobhIi, BexepHHap.

23.

Be^.

Onoranze rese Viik padre muova letleralura Serba socia circolo accademico italiano.

as-

Seoretario Penso.

24.

(nncMOM)

Ben.
novuToeauu FocuoduHe,
Bjiaro/tapehn

BaM

3a nncMO, kojhm ctc iiSBOJiejin Me

ii3-

BecTHTH o CBeqanoM caxpaH>HBaifcy ocTaxaKa cJiaBHora Byna Kapaqnha, Mory BaM OAroBopiiTH Jia, tiy CMaxpaTH sa ocooprry MacT npH;ipyjKnTH ce HsacjiaHCTBy name Ana/teMMJe, Koje ^e

OBaMO
Hirie,

H3B0JiHTe

^a npHMH nocMpTHe ocTatKe cjiaBHora namera ByKa, npHMHTH, BejieiiiTOBaHH Focno^iHHe Ilpe/ice^tyBepeite Mor ojxJiimHor noiuxoBaita.
jiohii

Ilaja

JoBaHOBHK.

lu

IIHCMot(<

npifMiio caM

o;i

r.

npe^cejiiiRKa

o.i6op.'i
iia

iioaaB
Bix

jia

ce koji
14
)N

iipenocn ocTaraKn

Byna Cre*.

Kapauiit.a
i-

Kao M.ian AK;ueMiije npii,ipy;iinM he y Bei ,ioliii ,ia ocTaTue iipiiMii.

i;o4 H3uuiiieii.a ii|)axa
;iJiH

-micy
iitrHii

i.nn..-

.i^-uu aa uyjicm

iiyxoBaTii

ByKona 11,1 rpo6.T,a co. MapKa y l^y, y Beurpaa HJa,iii6.)>Ko iie Morv. i.j, yp ..n.ip nanoc.ioBii.

,ip;KaBajy c;iy;K6eiiH

KoHCT.

JM|>Oi|K

26.

BaJoj>HBa.
.liiMiio

TOM cneMaiioM
C.iaiia

'iiiiiy

iipHcycTBoiiaxH noMoryKiio iiaM

11

je

ocjelu'ijcM iipiiApyJKyjeMo co
Hce.-be.

iecTiiTaMo cpcliiio ocTfuipeiii

/KitBe.iii

cBecpiicKe
11111UIU1!

Hyuy

iioKperami

;-

IIo3;ipaB.

Cpiirsm ODMTHiia.

|lll..\!.\|

/Ka.icKu lUTO HOBO oxBOptMia cpiici:a riiMiia M)a y

\\v
.1,

y MatiCAoiiHJii, no Monce ^a

itaaiiijbe

CBora up

AA
.^a*

iipiicycTuyjo caxpaiiii KocTiijy ii\VMp.ior

n>K

i-i
.

i
...
<

>:".,

iiacTaiiimuu oBo riiMiiaaiije xiixajy

,ia

:
:., I
-

r.>...

(Koj AKa;u'Miijii, Mi v\ .iyx<M imujhm

.

cnOMRHnUA

114

28.

BojLeBan;.

Hapo;i cpeaa 6ojLeBaqKor nomxyjyliH sacjiyre ona hobg cpncKe Kfbure, HcyMJiora Byna CTei>. KapaijHKa, caKynjLen ^anac y xpaMy BojKJeM, uiajbe Toujie MOJiiixBe CBeMoryKeM TBopi^y
jX3i

cpncKOM

Be.TiHKany no/tapn pajcKO nacejBe, a HcnyH>eH je

ii

pa^iomhy uito ce CBeTH ocxauH npe/^ajy Maxepn seMJbH Kojy je

noK.

ByK ncTHHCKH

JbyoHO. CjiaBa

Byny!

HaMocHHK cpesa 6oAeBaqKor, CHMa IIonoBHk, Haqe.iHHK cpecKH, H. M. CTOJanoBHt, npe^ce/iHHK onniTHHe 6o.i>eBa^Ke, Caea M. BorojeBHt,
yiipaBHMK ocHOBHe niKo.ie, ynvnejbu J, K. B^BexKOBnii^ K. PaAeHEOBnt,
Jb,

naBJioBnb;

^. nonoBnb,
Jb, KocthIi,

A,

JoBaHOBHk,

J\,,

Mnxan^iOBnli,

A.

MHxanjiOBnk.

M, HanTejiHii, M. CTOJaHOBHfc, H. Mapnt,

J\,

J. Jlyqnk,

P. KocTnk,

HBanoBHli, Mjiay^eeoBnb.

29.

BocancKa Kpyna.
Oboj 3Ha'jaJHoj CBecpncKOJ cjiaBH npenoca KOCTwjy 6eCMpTHora ByKa Kapaqpiha /lyxoBHO ce h mh iipHjtpymyjeMo. HaMJepHH CMO 6hjih y cJiaBy iteroBy h y KopncT cnoMennKa iipacaxH 3a6aBy, ajiii cmo cnpnjeqeHH HecpeKoM nouiTO HaM je
cpiicKa
iiiKOJia

Hsropjejia.

CjiaBa

ne-yMpjioM
joj!

Byny

H{HBejia

CpncKa KpajLCBCKa AKa;i;eMHJa h cnaBa

CpncKa OnniTHHa RpyncRa.

30.

BocaHCKH I^aMa^.
CjiaBa cpncKoj CBMJecxn,

y ;^o6pH ^ac!

CjiaBa

ByKy 6ecMpHnKy
jiume rjiac
!

Oh HaM

3a CpncKy OM.ia^i^Hy Baco Eoh/(h!i.

ir.

Bpyo.
Pa>iyjeMO ce iipeiiocy iiocMpTiiiix ocTnTm
Mpjior KiLifHveiMiiiKa
ler

m))e
<.

HvKa y

aen.-ky

k<>

HeiinMepiio .'bvono, a aa Kojy je tojiiiko

mhoio pajiio

i;

C'laua MV

llarTaBiiHUN ApycKft oeiioBH> ntKntm,

CReniTOMHitn upKRi* ^iptrse.

(noceruMua)

Bpaoea.
I.<'*on

CaAHel
&rliic.

Coii-iUl

General du Hoyaumc do

Sinc6re8 rcnicrcimcntH.

:\:\.

BpoA.
(IIIICUOM!

CpiicTBo y c;ioBy
yjciiiiiii
II

ii

peiii

cTapima

Ih'K,

c|>ium;um iiapo4iiuM iiocmom

IIpcKiiiiy iieKotiiiii MyK.

iipi'Kiiiiy
.'{a

MVK Kypoiie,
lie

C'piuTiio IIITO
rciiiije

XTr

"'"

llpiini.iii
C\>C}iMi

poKit
<p.iT?

je

KViTvpnii

JlyX CpilCKOI

Il\K|i

Can

cpiicKii je imonciiu cner,

Jla Aniinc iiciumv

Ka;KO

,Jyx Cp^iiiicTna no uomc MpcT

.*

ByKOBOM /lyxy, IIohhb'o y Mupy My npa Cp6nH je ^anac noKas'o

Ciaea,
oj,
;

II

dyi uaKO epafiaTU sua

XBa.Tia

II

cnaea Kp. CpiicKoj

Bjia;iH,

Kp. CpncKoj

AnaI

ijeMnJH, cBecHoj

CpncKOJ OMJia^tHHH h cboj 6paiiH Cp6nMa, kojh noMorome ysBejiimaTH ziaHamifcy CBecpncKy KyjiTypny cjiaBy y Bpo^y 29. cenxGMdpa 1897.

4p- HHKOJia 'BypJ^CBHk

a^lBOKax.

34.

BpOA.
cnasa ojiamenoj cjenn BejiHKor npenopo;iHTejLa cpncKC KitHre A neneo iteroB Hena nac /lanac noAcjexH, /ta je zioniJio jiooa, npenopo;iy h na ^pyniM nojtiiMa namer Ha-

Hena

je

po;iHor HxHBOTa.

-CpncKO U^pKBeHO-HjeBa^KO /^pyniTBO.

35.

BpoA.

BeHHa

cjiaBa HeyMpjioM

Byny, a xBajia Bawa, kojh ce Tana

ZIOCTOJHO ojiyTKyjeje

cpncKHM BejiiiKaHHMa!
CpncKa U^pKBena OniuTHHa Bpo^cKa.

36.

Bp^KO.
Miicao, ;iocToJHy Byna, y /te.no ^pHBe;^eHy HaJBei^iHM jeTexoM iios^paBjbaMo. CjiaBa neyMp.ioM ByKy!

nn-

Cpncsa OnniTHHa.

117
37.

BpHBO.
lIpoJKOT naTpiioTCKHM ocjcKaJHMa
K.iH<t*v
:

CliniiA

m XBa.ia

iiOKpoTaMiiMa ii.iCMeiiHTe

aaMiic.iii

BpIKO.
/tyxoBiio yiecTByjeMo
Kii.Mre.
iipii

npcHocy
'lacT
ii

upaxn
c.iaBa

oiia

cpncKe

Cjiaoa

neyMp.iuM

Iiyi;y'

KpaABCKoj
iAp,

AKa;ieMiijii
(

(MU-Kii

3 iiiTf^.i.rKa

ay.

BpIBO.
II

HvK peMO
;i'

,.He 6ii;io

Hau iipocTo,
6'

bAko
Hii

iipax Moj y

Ty>)iiiiii

oct'o?"

ra,

6paho, cpiicKoj

aeMJbii Aacre,

Ca

cy:iaMa cpiicKim yKuiiacTe.

IloHocii ce Cpiicrno iiito ra

HMa

rpiicKa acM.i.a y

ciiojiiM

ii.e;ipiiMa.

CpUCKO

IIJoH*IBO ,\pyMTIIO .,llJraB*

bpMBO.
/lyxoniio iipiicycTiiyjeM npeiiory iipaxa iintuer n
r

MvKa. C;iaHa iiuKpoTaMv n'

ii.iojo

CSBO

lr.|OBBk.

118

41.

ByroJHO.

yqecTByjyhn y ;iaHamii>eM cjiaBJby, kjih^gmo C.iaBa ouy cpncne KFbHHieBHOCTH, neyMpjioM Byny
/I^yxoBHO

CpncKa OniuTHHa.

42.

(nHCMOMJ

ByaninHH.
Za wysoku cesc, kotruz je stawna Serbska Kralowska Akademija z powescu wo swjatocnym pzenjesenju posmjertnych powostankow Waseho najwjetseho wotcinca a zalozerja noweho

Scepanowica Karadzica z Beca do wotcowskeje stolicy Beiohroda mi a mojemu luzisko-serbskemu narodej wopokazala, wuprajam Wain ja z tutym swoj a swojich serbskich krajanow najnutruisi najhorcysi dzak a wobzaruju woprawdze z cyieje wutroby, zo? njemozu pfi tutej tak waznej swjatocnosci lubych juznoserbskich bratrow po wosobje byd pfitomny. duchu pak budu pritomny z mnohimi swojich krajanow. Pfetoz sym wo tutej wosebnej a wosebitej swjatocnosci do nasich tuzisko-serbskich nowin a casopisow dat powesce. A mjeno siawneho Wuka je tez pola nas Serbow na sewjerje powsitkowuje mjez wadserbskeho pismowstwa, swetoznateho kn.

Wuka

ietanymi znate a cescene, a

radoscu sym ja hizo jako stu-

denta ze swojimi towarsemi jako jich wodzer cital spisy

a wosebje rad jeho krasne zberki narodnych pesni.

Wuka

Raduju so wulcysuje nad tutym skutku a wopokazu pie-

swojemu wulkemu wotcincej w jnzno-serbskim narodze, za kotryz mam hizo wot mtodych let wasebitu sympathiju a kotrehoz duchowne a narodnostne rozwiwanje a rozkcewanje
tety k
z najwjetsej

zajimawoscu pseco scehuju runjez jako swojeho samsneho naroda. Tuz dowolam sebi Wam, wysakowuceni a slawni kujeza, z hlabinow swojeje wutroby pfiwolac pfi tutym

nojedzenju: Boh W^jersny zohnuj a skituj juzno-serbski narod, jeho swernych synow a wosebje jeho krala

Wasim zadnym

lit)

Alexandra! Slawa juznoHfrbHkej KralowHkcj kim jeje wurenyrn stawam, Hiawa

!

Al-

ii

a wiil-

Z najwvH.sim po^'cscowanjom
Dr. phll. Korol
oficir

Kment
rjadu >

.Viika,

profr^Mr,
a t,iijcy.*

uMiiiKtor

.(^asopisa Mac.

icrak.'

43.

BftJUBBOke.
YsHrpaJTo
0;i

nece.i.a

Kocrn BcniKora Byna, koJb Mpraii

*

AyxoM

iiaiivH.a /KiiBe, ;ia

!

CBoje iioaHajy, iberyjy h qyBajy

Kocru

;iuiHOTBupiic c.iana BaM

4jm

Anjipo XTpar.

BajbOBO.
Vpaji Ba.T>Bo CBewaiio yiecTByjo
c*a

Ba^a y
.jj.

y oo*

CMpTHiix ocTaraKa
iioBiijo
ihii:

iin Tyf^iiiie

y ciiojo ojn

cpiiCKo Kii.i!n\
iiiil.:i
'

Xii.'Lia

o46opy

iia

.. w.,..

I'.-i ii.-i

uuo rpahaiin rpaio

|tiM>(*a

npi'eiBa:

Xii.ieHKo ,\patuKuaaL

^..

/laiiac Ka;ia CO
111

CpncTBu pa^yjo iuto m

ii

ia

Ty))iiiie

y cnuja iicipa iiocMpjiio lurraTKO

yiHTC'i.nn

ua
*

Hyna

Ct. ICapaunKa, yMiinM.ii

iiiKo.ia

ca cnojiiM yioHiimiMa
iboroiiMX

ii

\*ioiiitUAua cuhajy

;iapiioiiiliy
('p"*''i-

nMiiKu\

aopncr
--"

^'t

KiMHc Kujy

jo yiiyTiiu .i.iii.iiUH.n'-

120

KH>HJKeBHOCTH ByKy Ct. KaCiasa ouy HOBHJe cpncKe

pamih>

jniiTeJbu

h ylIHTeAH^e

Ba.J>eBCKHX OCHOBHHX lUKO.ia.

46.

BajbeBO.
/tanac o;iy:KHCMO cenii XBajia 0/i6opy na xpy^y, jep ce k Hapo;iy, HCxpaJHOCT, MapBe.iHKora noKOJmma, qnja Ji>y6aB
.LiiBOCT

cpncKo. H caBecHOCT y v^Jiy npocJiaBH hmg ByKy Kapaunhy a^aBa ouy HOBHJe cpncKe KitHJKeBHOCTH
HacTaBHHn,ii Ba.eBCKe rHMHacHJe.

47.

BajteBO.

CBeHanocTH, ysHMajyhH H^HBa yneint^a y AanamiboJ H>aMO ce ceHH neyMpjiora ByKa.

KJia-

npe^ceAHHK 3a ynpany Baj>eBCKe luxeAHOHvme MapjaH H. Enp^aniiH.

48.

BaJteso.

Kpajb AjieKcaH^ap
BHha, H
iiiTo

6ecMpTHor Ca Haj/ty6jbHM npHSHaiteM KJiaaaM ce npaxy sajioBOJbeH.e je ByKa. Ce.HH oua cpncKe KitiimeBHOCTH TiaTO Iter. Be.Tj. caMHM THM niTo Ha nejiy jxauauiihe cBeManocTH ctojh jioua 06peH0I hcth BJia^aJiau h3 cjiaBHor
npe;tCTaBHHUH
Xsajia Kpajby

CpncTBa

ii

CjiOBencTBa h3 CBHJy

KpajeBa npojiHBajy
C.iaBa

cyae saxBajiHOCTii na/i nene.noM H^eroBHM.

!

ByKy

MaHOJiio naifcesHK.

1-21

BApsapHB.
O.iana iieua jc npaxy ncyM|Kiora Byita
BA|lBapHNCKU
To.\o|H)niit.,
\
'

MVTCAM

ypnuipRMl., To.iopiiBiiLKA,

WmmiLb*.

(tlllCMOMi

Bapmasa.
Mu.iocTueili rocydap7j
/'.

IJpedcpdmrAh*
fKoft

Il|iiHouiy HCKpeimyit* 6jiaro4apiiocTi

K
Ilf.iil;

CKoA AKa^cNiiii aa
iioBoft

iinntwueiiie o npcMoiiii

iiepuiioca ii|>a&a ortia

in.
t*
'

cop6cKoft

c-ionecHocTii

IWua

Kapa.i'Kii'ia nai.

Bb.irp.ui..

IIoHHMaji bi.icoijoc

:<iiaMtiiio

mtoio
ochI
6ii,
*

c>'''
^'

crh.iamiiir irl.KoiMa cicpoMiiVHi

iioiii.iTi.TKy

H 3Ha'ioiii'

HyKa

KapaAHUi'ia,

waia-Ti.

CTBOUaT'I. JIHMIIO
Bii;iy

lipil

HTOMI. TOpJKCCTBy. Ho,

b'i.

Kh

COJItA.1'
y,i

MOMX'b o6HaimucTeft

yiiiiBepciiTcrh,

no y^ry
pllii

TBOpMTH J*TOMy MOCeMy

MecTBVJi iiaMHTi.
II

MiC.ianilU B'b

HRCTOame**
v

aac.iyrii iipc;xKOBi.,
iia

iia
1

CTpoMTi. iiapo,iiioo 6y,iyinee

iioMTOiiiii

iipoMiioMi.

1.

iiaMJiTH

Byua

IC'ijiaaJKii'ia

hiijk)

<

i-ii-

6.iecTJiinaro

|a:niiiTi}i

CepocKoft

cioiiMii...'rii

;iymar)
1 1

CopocKoH

iiapo4ini"TH.

pom y

iipiimiri.

ynhptMiiM b* MoMn. r.iy6tKoin. iiomtiiIii

ii

coitcpiiieiiiion

iipeAaiiorrii.
l!iiiir|.TnpfKiiro DapuiMiciiaro
II.

OpA. iipo*.

yiiaMpcvTYTa

K]r.iftBoarBia

M
Baptnaaa.
Coni.ri. iiMiiopaTopciiaro

oluTl^ Top>KecTBeiiiii.ift

^y^^^^

'

II 1.

122

iipaxa

ByKa

KsupSLjisKuna.

oTKpLiBuiaro y^enoMy Mtipy EBponti

coKpoBHm,a cepdcKaro Hapo^naro TBop^ecTBa h nojioHviiBuiaro HaMa.no hoboh cep6cK0H cjioBecHocxH sannMaiomeH HhiH'feno MexHHoe m^cto bt, c.TiaBBHHCTBt, npHBtcTByeT'L Cep6cKyK>
ooraTifl

Kopo.ieBCKyio AKa;teMiio JKejiaa 6paTCK0My Cep6cK0My napojty BejiiiKiix-L ycn'fexoBT> na Tpy;iHOMi> nonpHii],t HayKH h jiHTepaxypn.
PeKTop-b yBHBepcHxexa

TpHropie SeHsepi.

52.

"

(nncMOM)

Be^. Be^iKepeK.

riopymeHHM

3/ipaBJi>eM

npeiipeMen

jia.

npn caxpann ocxa-

xaKa 6.TiaHteHonoMHBmer Byna ynecxByjeM, npn/tpyjKyjeM ce BaMa cjiasa ouy name cpncKe KH>H^eBHOCXH h MHjior naM KJiHMyiin cpncKor npaBOiiHca! CjiaBa napo/ty Kojii cbojhm sacjiymHHM ch:

HOBHMa nomxoBaEbe

ojiBije

'BOKa /^HMHTpHJCBHt

SiJlB.

53.
Be.71.

rpaAHinxe.

BynoBa KOJHMa je npocjiasHO Hapo;i cpiiCKH y o6pa30BaHOM CBexy, KJin^eMO npn cnyuixaH>y iteroBHx nocMpxHHx ocxaxana, y CBexy cpncKy seMJBy CjiaBa neyMpjioM Byny!
U^eeeliH Be.iHKa
;i:ejia
:

Be.iHBO-rpa;!inmKa IIlTeAHOHHja,a.

54.

Beji.

rpaAHinxe.

ByKa, KoJHMa je yje;iHHMo caB cpncKH napoji no npocxopy h BpeMeny, nacxaBce Be.iHKHM
jiejinua.

JImbqUh

cjiaBHora

HHUH rpaAHiuxaiicKe uwAie rnMHasHJe iio6o5KHO

ce K.naitajy npaXiC

123
iberoBV. II(M;a

iia

ocbeheiia iipaxa iboroiui

ra
C4k:
i

Koje Ue cnojoM

KpyiioM 6pauHTH Cp6e

11

04 uumpm

Ty*)iincKora, icy.iTypiiora

iio.iiiTiiMKora.

:u.

Bga. Ojimis.
Be.iiiKoM Cpuifiiy
11

|>o4o.Ly6y, tieyMp.ioMc

Byny

luipauiiKy

Claim
r. ii.i^vhl.

56.

Bjkmocrmmnm^

Bhcuko
uciiyiLciiii

liciiehii

3c'ic.iyro

aa cpncKy Kiiairy oiia

11

iniiu*

ii.tine

Kit.ii;KCHUocTii,

Byna KapauiiKa,

.Mil

Kao

iiiioiiepii C|'

e.

AyuoKiiM iioiUTonaibeM iipeMa

ibcroitiix

iiciiiKaiiy,

iipiicycrny-

jeMo ;iy\oDi{o cueMaiioj caxpaiiii

KocTMJy, caycR.1i'

Ciana My

Be'iaii

My

ciioMeii

y<lllT0.1.ll

II

T^BT4M^e

BjacoriiiiasKUX ociouiMl uiRoja.

57.

llpiiocTtMiemi itpaibcKii

i\.i

yMectnyjc v innaitinrw rwc wm^

i'

MaiioM iioNKMiy

II

caxpaiiii iipaxa noK. Byica L

n:<jaii.i.yjyhii
cii'

ce KJiaibaMo ceim IIxTonoj,

.111KOM
11

oTau<'iiiio m ciiiiv 3ac<iv;KiioM

c.vAJi

iicii*

'*

lIpOAcoAiiiiK
II. ,\ociil.,

.M.

KoiiMiiK, cyjiMjo:

i'.

TjnaKoiil To

V^Vraak,
i

iiiuopii:
riiKftiini

coKprrnp 'Lopl,o JoHniioiak, pa'iyMooh K*cni Jomiioaai T. MiiKiit.. rptiui^iip bjrpoiml., W4M'n T. rit.
A.
XpnrTiil., C't.
Iloiioim!..
Ilivi.

To* UarrsoRak^ iUA

lhRuJ<iHk.

,!

MiirpnJrHiit..

124

58.

BpaH>e.
BejiiiKOM H sacjiyjKHOM

Cp6nHy o^y Hoee cpncKe

je JiaKa

kh>h-

cpucua jKeBHOCTH HeyMp-uoM ByKy Cre^. Kapa^Htly Hena 3eM.T>a, Kojy je hcthhckh ji>y6H0, a cBexao cnoMen koji noxo-

MaKa

CjiaBa

My

y HMe

oKp. BpaibCKor oKp. HaHe.iHiiK

Boxo MapiuHtaHHH.

59.

Bpai&e.

yqecTByjeMO y ^laHamiboj npocJiaBH cnoMena BejiHKora ByKa. XsaJia BJia/iii HberoBor BejinqancTBa, iiito je oMoryliHJia npenoc BynoEHX KOCTHJy h3 xyt^HHe y npecTOHHi:^y cpncKe KpajbeBHHe. CjiaBa neyivipjioM

ByKy

OniuTHHCKO npeACTaBHHfflTBO rpa^a Bpaaa.

60.

BpaHE.e.

YsHMajy^H yqeuihe y j^aHaimtoj cBeqaHOCXH n nytm nnjexexa nacnpaM oqa cpncKe hobg KibHJKeBHOCXH, Heyivipjior Byna, KUHqeMO C.fiaBa My
:
!

HacxaBHHmi h HacxaBFime BpaibCKnx ochobhhx

TpoBnli,

iiiKo.ia

Joch^)

He-

BoxHAap BctKOBnt, Kpcxa Jonnt, Pncxa CxeBanoBHt,

CxouiHt,
Jejiena

ILiHJa

CxaHnkKa,

Maxanjio
^epcH;^a

PncxHt,

Mnxanjio

CxeBaHOBHt,

CxeBaH

CxeBaHOBHk,

HBEOfinkRa,

Hacxa

3.iaxaH0Bii)iEa, J\sLnau^a /^paxHiiKa, /^aHHii,a

JoKCHMOBnkEaj An^eJinun

HoBaKOBHiiKa, B. K. IlexpoBHii, JaiBO Hjinfe, MHjiHii,a nexposHkeBa,

JejiHcaBexa

BexposHkeBa, Bepcn/^a CxomnkKa, Jejiena CHMHkKa.

61.

BpaBbe.

Obhm
oxayoMHH.

;iaBHO atejbeimM

qenoM CpncxBO

o/iaje

nomxy CBOMe

Be.iHKaHy Byity, h xhmo no/tcxime MJiat)e Ha jLy6aB n pa;i npena

Mnp

HBKa

je nene.ny

ByKOBy

Kapiik.

125
C>.

HacT.'iniiiiim

Bpaii>cKe

riiMiincifjo

.i'

.lanaiuiboj cue'iaiiocTii ne.ior CpiicTua. C.iau:i ijvk) h

a^iu
iia.
,\p9^

('HNntM .MaRCiilM
iioj.ionitt,,

AifTiit.,
<

.loKcnunnn).,
.

1fa.u>HKuBBk,

,|<iaL,

Kariit.,

aitiil.

<t(>ujuI.,
ll.aKOBIlt..

JshkohuI.

IIouorhI..

BpjiHKa.
IIIHOMOM)

B;iaro;iapifM iiajyMTUHiijc
iio'iacTMTii

ta kojom mo je r Ta cianiia Aiw'ueMiija, ii:iniij<'CTifiiiiiii %te o jiaii) iipo*

iia ria^Kii.ii,

c.iaHC iipciioca koctiijv oi(a

Ct'.\..

none cpncKe

Hii.ii/KeiiiiocTn

HyRa
a sa
-

IvapaMiiKa

113

licia y rpy,iii
iiaji

po,iii**

uy

('p6Mjc.

IIooo/Kiio Mo.ici.ii cc liory

iiJieMeiniTy

iteroitiijcM

m-nxfin.

mv cpiicKy
11

/lyiiiy,

c;io6o;ian
Hte.hii

caM 01.
en*

tith m

pa:m
ji'tia

iiajiicKpeiiiijoj

iiaJTOii.iiijoj

6yAo jiocTojiia iiMeiia iipoc.iaiu^Hor iiayMMMKJi. 4H4Ha aa ry c;iaKiiy AKa;i(*Miijy u Kopiiciia sa Be.iuKa Macao ^yxoBHora jcAMHCTim iiacuciora CpiicTiia. 'y' y TO iiMe: Claim Ityuy CTeo*. I\
Cjiana
>

Florcat (.'pncKa Kpa.i.enrHi

iik'iiiiiio

N'

iiapo.i

rpiu'Kii
iinjj>r>Ant

tioinroMiiM>ti

Kopiir.iHjt*

lUiiAroBBL

cncinroBBB.

Bpman.
IIMCM'***'

Ha
jKciio

ucii.ciiu
rofl.

iioaiin

CpiicKo

Kpa-i.-

cenTo6pa one

ciiiociio iipoiioca tituupi

Hyi;.i
t

noMiiniinT

i<ii.ii2KeiiiiiiKa

Tt*.

Kij-.i

'

126

na celiaity y Beorpa/i, ^acT mh je HSJaBHTii CBOJy djiaro^apHOCT najaBiiTH, jia mh y3 Hajoojby eojby soor HaroMHJianHX iioII
c.iOBa Hiije

Moryhe tom CBe^anoM ^inHy npncycTBOBaTH.

PaBpHJi eniicKon.

65.

ByKOBap.
CjiaBa H xBajia seMJLH
KOCTii
ii

napo^iy cpncKOM, uito npnxBaTH

CMHa CBora, eeyMpjia ByKa, oua HanejinHKa napo/iHe naM Ha rpo6y iteroBy neKa ce KibHre. CjiaBa Byny KapayHhy
!

caaHcu H oja^aBa

^yma cpncKa

sa BeKOBe.

AeRcaH^ap nannli.

66.

TpaAHinKa.

Ca cpncKOM no6o5KHomiiy, noniTOBaibeM h iby6aBJby npn;ipyHcyjytiH ce jxa-Hamihem cBecpncKOM cjiaBJLy, KJiaibaMo ce kocTHMa npeycTpoJHxejba cpncKe a36yKe, Hena^iMainHOM pa^HHKy npn Kynji>eH>y yMOTBopnHa h H/^eaJIa Cp6hhobhx. CpncKa KpaA>eBCKa AnajieMHJa, npHMajyhn npax ByFOB h3 xyl^HHe h caxpaH^yjyKH y cjio6o;tHoj cpncKoj aeMibH, o;tyjKyje ce BejiHKOMy Byny a aa/iyjKyje Bacij,HJejio CpncTBo.

Baco

Bn/^OBn]i, /^asH^ Ca6.i.Ht, Top^e

KosaneBHt, Chmo Majink.

67.

rpan;.

CBHMa Tpy;i6eHHi][HMa, kojh HcnocjiOBame jia. kocth namer cjiaBHor ByKa nat^y noKoja y cjio6o/tHoj oxaijdHHH, aaxBajtyje
HaJTonjiHJe y hmc cpncne t^a^Ke OMJiajxiaue y Fpai^y

CpncKO AKa;^eMCKO /^pyiuxBO

Cp6aAHJa"

(IIIICMOMI

Einer hohen Ahademie

rrlaubt 8ich der Unterzeichncte fur

dw

Kiiila.lunir

zur Tlieiiriahme
Htef.
.>

an

l.r

Kxhumiffung dr stcrblklif fberrrHi.. Vuk

Kaluf

radzic's seinen serbisclion

Dank

ausziidrucki>n. Die

lit-

mil der
"n

des

Spracbo und Litrratur bat ibni ja die Verstorbenen fiir spiin- liand.sb'utt* deutlicb

iJ

gefiibrt.

Mil vorzflL'llchor llocbaLhttitiu'

l)r

Juhann

klrjttr

GO.

CBCCpncKoM c.ian.i.y npii raxpn"" ocHOBaTCJLa none cpncKc HH.ii/KcitiiocTii nyxoiiiio } oBa onniTiiiia, K.iMMyhii: Ciaita iicKa je cjoiiii Byna
/laiianni.CM

.-

'Mjy

Hiiba

Kapauiiha n njeMiia yciiOMoiia y Hapo;iy cpiicKon

CpucKa upKHPiiO'UiBojcEa onnTaaa.

Fojiydaii.

Mo.iiiMo
iiaiiiiboj

,ia

cc

iipiiMii

II

name

iicnpeuu

yseinKe y *

cne'iaiiocTii,

npiipoljoiioj

y iacT iipoiioca iiocypTiiai

Jr^raa

ocraTaKa oua none cpiicKe

yiipftbiiKM.
iiiKoio:

Kii.iuKoiiiiucTit.
:

Cbot. OApn.iuaakt lUrraaamiH

roJiy^Mi.
}Ke.iol.ii

CO

II0K.10IIHTII

h.-nnnM i^r^nvmvn Urvxipv^rn

BvKa

ICMi.iiinl.n,

nnimv:i:N n'M"

128

qanocTHMa, npnpe!)eHnM y ^acT npenoca iteroBHX

ocxaTaKa^
4-p

nocMpTHHX

^am^HHCKH, cpecKH

P. C.

Baca ^^MiBaHOBHii, cp. na^ie.iHHK JoBan ^nsKOBnii, nonoBHt, xproBau; M. H^nt., cp. nncap
.leKap
; ;

n. BeJiHqKOBHli noiurap.

72.

ropH>H MnjiaHosaii;.
no3;5paBJLaM cen neyMpjior Byna,
oij;a

name

Ktt>HHteBHOCTH

J\jmsLH Pe.i.Hk,
KifcHroBot)a iiiTeAHOHime.

73.

ropH.H MnjiaHOBai^.
C.^aea ony

name

na.pojiHe KtfcHre,

oecMpTHOM Byny
jjTaKOBa",

ype^iHHniTBo

74.

ropH.H MHJiaHOBai^.
C.iaRHe KOCTH CBora cjiaBHor CHHa

ripHMa jianac cpncKa 0Tai^6nHa.

Bor OH /tao jxa. ce TaKii pojie, 6yityhH0CTH Bojxe JXsi Hac c.naBHoj
npe^ceAHHK
oniiiTHHe
F.

MH.iaHOBaHKe

Cnma MaJAanan;
;

H.ianoBH

Tanacnje KoBaqeBHt, ToAop To^opoBHt

MiipoBut., a^HB.
H.iiili,

oA6opmmvi.

IlBaH CxaHH-

M.

IIoH.aBHt,. Bjia^.

PaJHMnt, Jbj6. T.opl,eBHk, Mhjl.

MH.iom Temnk, CBexnciaB BopoBH.aK, ToAop M. IlaHTOBHk, MH.iyTHH ByKocaBJteBHk, CxeBan MaxHt, MnjaHJio OOpenoBHt, MaECHM CpexeHOBiit ; rpal)aHH TanaCHJe MH.aaHOBH},, BoJHCwiaB KomxyH,Hi^a, JepeMHJa MaxHkj MH.iyxHH

ToMa nonoBiik, JoBan

/^aBH^OBHli,

CpexenoBHli,

MH.iaH AH/^pHk,

MnjiocaB KpyuiKOBHk,

Maxnja Maj-

AaHai;, HjiHJa JypoBHk,

Bexap naBJiOBHk, JeBpem

^njiiin
OHJinnoBHili,

IlejoBiik,

Mnian

CxeKOBiit,

Ilexap

lyxii}i,

Hecxop BojobhI,

Cpcxa MuHHti, Bo^a B,apeBH}i.

t-29

^
Aanac
acMjiy
Mii.ie

75.

Pop
Ka,ia ce iijitN
iiaM Cpoiijo,
i

II tf

MiuuUIOMMI*
v

t>.

..,

j...

,.,.

.,-

cTencuor

cy;ia, ceKajytiif

ce Byna, iipnor
ceiiii.

vi

3HKa, miaiba ce iheronoj

npo4cc4iinK KocTQ
lIcTpoiiiit., 3

lio|)iiciiR.f.<'BHli;
;

r>'4ujc
;

\^%x.

I'.|.

llrJaL,
;

IUaju

pom

.loMoRiit.
^^^^^X.^^

ccKporap
IlrTpnitlll.

Mn.i. M. llcmKoRMt.
Oripfil

\\>\>

s"

34p.

M.

JoKC'llli*

IIouobhIi

tflkMRoJaa

Toiin.ioHiili.

Fop&H
Byny

MiJiaBOBaii.

C;iana iipcuopoAiioiiy cpiicKe kii*ii}Kobmoctii, ^ecupriioye

!

Mnp

rieiie.iy

iberunoM y cjio6oahoj Cp6njii'

C'BeUlTOIlrTBU rp*4 TAKOBfBOr.

FopKH MiJiaaoMUi.
Cno'iaiioj
liapauiilia.
iiuiuTii
iiuiio

iipoiioca n

ona

cpiirKf Kii.ii;i;ciuiuciu, iijMuip;ijj

ropii.nMii.-iaiiuiiaMKa
yilpAllllll

iiiTLViiioiiiiil't

o4(5op
.1.

ItpeACOAUUK

JKwM.
,1^
<

.H.

lloitmnMU.
'

J*
1

MttKriiM
iioHiil.,
iip<'\.i>

rp<>T>iloiiiit.,
II.

nniiMiu
MttTiiJa
,

HAH..
^-,.

1"*"

U.

Iliiaii

KpiMiil.,

Km|"mii 04<*Mp
K\

nniK

lloTjip

lluii.loiiiil.

'

<
III till

MJ.|Ha.

ILl*

liiMiip

rajiiMiil..

TMrT.

.1.

Koii.1

Mil.

LK

TbjobbW,

ClIOMniMtU

130

78.

ropH>H MnjianoBan;.
oko cBe^aHor npeKoca y OTai^oHHy nocMpTHHx ocTaxaKa cjiaBHor Haivi oqa cpncne
je

HeKa

cjiaea h xBajia Tpy;t6eHHu,HMa

Ktt.HieBHacTH,

Byna Ctc^. OapaijLHha

MaKCHM
A. CpeTenoBHk

xproBau H Hapo^HH nociannK.

79.

PopitH MH.7iaHOBaBt.
O/iajytiH
HaillFfcOJ

nomxy neyMpjiOM Byny, npH/tpyacyjew

*

ce

;ta-

CBe^aHOCTH.

A, JaKmeBan; anoxeKap.

80.

rocnHt.

Map

nene.ny

ByKOBy y oxai^dHHH

Cjiasa oecMpTHOMe kh>h-

HceBHUKy KOJH pacKOBa Bepnre cpncKoj npocBexH.

CpncKa qHTaoHHii,a.

8).

Cjiana

6ecMpTH0M Byny

JoBaHOBiiIi

yqriTe.i>.

131

Hey.Mp.ioMe cpiicKOM

yje.iiiiiiiTe.i.y tia(>o,iiior

joshka

KoiirTaiiTiiii

Kufi

BoJniioriiI.

yxaiBa.

HA.

Ay^poBjiss.
Ilpaxy ne.iiiKoia Uyua. koju s.Kut n.ijcjnjnnjy 8y6^j
m'ra|i\

mm

cpiicKo iiporittiicic

1.111..1

>i',

A
Ilpii.ipyiiiyjyliii

yOpoiHBK.

ce ;iaHaiiiibeM

Cwian.i.y, i:.iii*icm

;ioMMJii

Kuja HciiyiiH H;e;by cpncKora unpo^n n

koctii iieyMp.iora Bynn.

Amiiipenec^ M^Hy
:

cJiana

aaxna;iiio Cpiicrno

I>}I.HII

DApOI.

85.
^jr>j>opi!itit.

AaHaiiiH.oj

oAxpaiiii

HyKoBJ'
i

'o

ocBJeiiiTaimibe opiicKora nap

Ay^KiiiiM

jcuuua

u.i

jah-ic n hmcua,

imjuieToM npiMpyav>j

132

86.

PavZiyjeM

ce

jia,

Cp6nja ;io6HJa join h kocth

oi;a Hapo/tne

KH>HH;eBHOCTH.

KanoHHK CTOJaHOBHt.

87.

/l,y6pOBHHK.

CBeqaHH ycKJinqn

nciioji

ABajie BHJiHHCKe TajancTBenHM

noji,
!

o^jeKOM cxpyje Kpo3 cBaKO cpncKO cpi;e

H sejienoM EexKOM. Cjiasa Bej^HKOMe

cHJe;i,HM

Cpi)eM

Byny

^acT cjiaBHTeibiiMa

MapKO MypaT.

88.

Ay6pOBHHK.
/I^yopoBa^iKa Hapo/tna UlTHOHHi^a
,

Koja je

oji

CBora no-

cxaHKa y ^yxy

oecMpTHora ByKa

KH>Hre, npH/tpyjKyje ce ;taHaiuH>oj

na nojLy napo/iHe BejiHKOj cjiaBH h majLe Tonjiii

pa/tHjia

no3;ipaB 6paKH na JlyuaBj.

npe^cje^iHHK Ensapo.

89.

AySpOBHHK.
CpncKo njeBaqKO ;i;pyuiTBo )>C.iiora npn/ipyHtyje ce jxsiHamtbeM CBecpncKOM cjiaBJBy, noHOCHo iiito HHJe saxBajino CpnCTBo /lonycTHJio

kocth Be.UHKora cpncKor 6ecMpTHora Byna fl,a, 6opaBe BJe^HH canaK y TyijHHH.
IlpeAcjeAHHK

Cxe^aH BpaBa^nli.

133

JO.

(IIUCMOMI

KaKo
je

je cpiiCKu

iiapo^i

cuojerA yMciLaua Hvka Ct'^. IwaKiLii;i:'*nfT.n iiA>tc.in

\<
'

pauiitia ci)cliiiiiM iioiiocoM cita

.tt!

nnano
jainii

A& " caMpTHO ocTATKe

H(?Ka
cnojii

H.eron<

yf^iiiio

iipeiiecc,

y ciiojo^ kvIiH nciiiKaiiy cHojeny

ii

'lycTBOM pa^ociie aaxiia^ie

iiyTu:

iiiicTeTa

yanoniy aaiiocao
.laKa!

kjihr-

Byny

c.iana,

a cBuja 3CM.i.a

6ii.ia

0.

A.

IUbihL.

OniiiTHiia H;ary6uMKa iipiiaiiajyliu aaciyre BtMUKor noRoj-

oua hubc cpncKe Ha nojby uapoAHO upocueTc, mo;iii CpncKy Kpn

iiiiKa,
Ctc<i>.

Byna

Ivapaqiiiia,

kii-iijkcbiiocth

Mitjy ji&

iia^i

KocTiiMa iicaa6opaH.i>eiior iioKujiiiiKa

ii

poue

Miip iKMie.iy
y
no.i<>\n

iberonoM y oTauoiiiiii ibeioBoj.

rpiicTiiy
!

ii

Aiuuune uauii* Bonaa My

cii'M'n

IIpoAcoABuK oniiirimcKa

92.

Xanr^BQA.

H
iipii

iioTiiiioaiiii

ii;

Kpiiiiiora

Xumo.14I

yiocTBy)v

JVXOMIO
:

caxpaiiii

iiocMpTiiiix
ii

ocxaxaKa y oTAO^iiiiy H>

'

!{-

pauiiha. Cjiana

xna,ia luicMyrana iwjronnx.

iirrM ctioMtM

ouy

iioHo cpiicKe kh.idhoiiiiocth

Miixnti.io MiipRoiiiit., cBoiUToiiuK M(ikry6iiiRM

AiiTt

Ta leraai^aai.

IUB.10 Jopomil*,

IIApOJIItH

IIOCIAIMIttn.

134

93.

3KeHeBa.

cBeqaHocTii TiyxoBHO ynecTByjy n

Cp6H OKO

jyBnjie."

94.

3arpe6.

y^ecTBosaity CBera cpncKor

nopo;iHTejba

napo/ta y CBe^anocTH

npe-

cpncne

KH>HHteBHOCTH

h /lyxoBHor

yjeTtHHHxejLa

CpncTBa 6e3 pasjiHKe saKona Kora y CBoja cjio6ojiua cpncKa seMJLa, npn/tpyjKyje ce

tte/ipa /tanac

npHMa

CpncEa AEa/^eMCFa OM^a^HHa 3arpencKa.

95.

3arpe6.

^yxoBHor yje;iHH>eH>a CpncTBa, kojh sanone ii H3B0JeBa no6je;ty cpncKOM jesHKy h cpncKOJ kh>h3h, Te OHa CjiaBa BeJiHKOM jiaHac ocBaja h HecpncKH jesHK h KtbHaceBHocT
C-JiaBa 0Li;y
!

ByKy

KJin^e

Cp6o6paH"

96.

3arpe6.
^

(hhcmom)

Zahvaljujuci se na odlicnom pozivu k prenosu odnosno k

sahrani praha neumloga

Vuka

Stefanovica Karadzica,
slavnoj

cast

je

ujedno

ovomu akademi5komu senatu

kr. javni redoviti
i

srpskoj kralj.
zastupati

akademiji priopciti, da ce hrvatsko

-pogreba u Beogradu
Dragutiii Zahradnik

sveuciliste

kod ovdasnji profesori Dr

Dr Gustav Janecek.
kr. sveucilista

o.

Akademicki senat

Franje Josipa

I.

Dr

Juraj Dockal
g. rektor.

67.

(llUCMOM)

IKtivo Hahvaljujudi
koji je

za poziv

*allm,

Alo

im

uj

ih

<lana doci u IJioprad, da ur-inim pontii

jrd

Vuka K

ponos svega HlavenHkogra

svijeta.

K osobiUm po4tOTanJeni
MillToJ SrepH.

98.

IIpo<i>ccopii

xpuaTCKe

ii

cpiiCKe kimihccbhoctii

ii

jcaaica y

peajiHoj

riiMiiaauJH aarpeiicKOJ
:

ycpAUo

iioa4paB.iJijy juuuuaiky

cpiicKyj^cueMaiiocT h ;iOBiiKyjy
MapKoiiiil.
|>ai>HaTox
;

cJiaBa iie;iRKoMC
A^anoniil.,
(KApiit..

Byxy
#.iopHB^,

IIo,\ro|niioK,

l*oJiit,

.1uxM<'p^

Iliiraponiil.,

1)9.

9arpo6.
yJLMilil.i'ii.i \jiii.u Kt)-r|iiH u.i iiiM

Myjo cc
II

c.iauii

ciicra CioiiciicTiia a

ii.i,

xpnarcivora, 'lecTiiTajyliii cpiicKnM iiaptuy n k

:

HciiiKaiiy

CJiaim

luu.

C;iaBn

^yxonMuMe xopojy, ByKx

Ao6poJKe.inT<.i.y cpiu mu\

)'
'*

nchcM iipiijaTCby h

npo^cco)' Jtr.tat.

136

101.

3arpe6.

XpBaTCKn ne^^arouiKO-KtbHJKeBHH 36op y 3arpe6y KJin^e ciaBHOMy cpricKOMy KitHJKeBHKy h 0Ta^6eHHKy Byny Kapa^Htly
c

oco6hthm nHJexeTOM:

cjiaBa

ynpaBHH OA^op.

102.

3arpe6.
MaTHLta XpBaxcKa^^ luTyjytiH oua HOBHJe cpncKe khjHjkgbHOCTH,
HaniH>y
c.iaBHor

ByKa,

no3;ipaBJLa
cjiaBy.

6paTCKHM cay^emheM ^a-

samy Hapo/tny

y HMe 046opa MaTime

XpBaxcKC'^

Ta^e CMninK^iac, npe^cjeAHK,

IlBan KoHCxpeHMHk xajHiiK.

103.

3arpe6.
C.iaBa cjeHu HeyMpjiora Byna,
aji'

cjiasa

n oHHMa kojh He

saoopaB.tajy cBoje Tpy;i6eHPiKe

nexap HHKOJiHt.

104.

3arpe6.

ce

Rohn ^a nocMpTHHM ocTamiMa HeyMpjior ByKa. Y ziyxy caM c BaMa, r;ije Cp6HJa CBOJy CBexy /tyatnocT BpuiH npeMa HaJBehcMy CponHy namera BHJeKa. CuaBa Byny
}KajiHM uiTO caM sanpHJe^en, Te ne Mory oco6ho

noKJioHHM

CjlHMIlILiaC.

lu.'i.

3rpe0.
C.iaua

Hyny on cra na ao
I'pyjxa 611.1a ii>eMy

PoAiia

MPKa!

JOBAH lleTpoBHl* npnr 'np>RaniXeT.

100.

Cnana iieyMp.ioM Byuy 11 MacT 6paTCK0My aacjiyre iiaiiicra ne.iiii;nHa oBaKo iipiianaje!

iiapn;iy

Koja

107.

8arp0.
Ilpeiiocy acMfiiix ocTaraKa

BynunMX
iinpoA

>

aeMJby, ;iaiiaiiiiboj
c.iOReiicKii a iia

iic.iiiKoj

CRCMaiiocTii cpticKOj

cpncKV Rojy ciaav caa

cpnrica 011.1a

my

itMy

My

cpiicuii

uia.i>e

AUiia Aoii>orpa,icKe

iiejiiiKo riiMiianiije
11

y Garpe^y
"

cnor cpiicKor ocjofiaiLa

iipon()poAHTeay
C.i.if.a
ii

lumiuor

iioiitToitaiiwi

uj"

*i.i

lai

m.*

IlecTopy cpiiciio kimii**

""

'"

in'i**

MV

'

II It

(*|ij<>r<>

Ml 'I.

.)>

i|ii,>(i-

ma*

138

Byna,

ou,a

cpncKora

Hapo^iocjioBJfca,

kojh je cbojum

nayqHHM

CTBopno h cpncKOM noTOMCTBy y aManex ocTaBiio jjJe^zan jesim je/ian TBp^ty ocHOBy 3a Heo6opHBH aKCHOM Hapo/i". C Tora inajbeMO h mh saxBajian no3/ipaB 6jia,meuo]
pa;i;oBHMa
:

JeHH Be.iHKora Byna

3a CpncKO IIjeBaHKO 4pyniTB0 y 3arpe6y^*
iipe^cjeAHHK 4-p HHKOJia Pa/^HBOjeBnk.

109.

3arpe6.

BecMpTHOM ByKy KJin^eMo

CuaBa
Cp6H
IfSLisji

KaTo.iHmi.

110.

3arpe6.
CjiaBa

ByKy

IIoKoj

KOCTHMa

uoji

cpncKOM rpy^ioM XBajia

!

H CJiaBa npeHocHTejLHitH AKa;];eMHJH

Kjin^e:

Eadnk

"Ba^iCKii.

111.

3aAap.
iiiTo He Mory ;ta ce noKJioHUM hobom rpo6y oua HOBe c})ncKe KH>HHteBHOCTH y npHJecTOHHi;H Hobc Cp6HJe, ca nHTOMHJex o6ajia njiaBora Ja/ipana kjih^bm CjiaBa Byny! CjiaBa

JKajiehH

Be;iHKOM npenopoztHxejby

4oKTop MnxpoEHk.

'

IV.

Mlli-Movi

IIpiiMiiu
>Ka;iiiM,
iiiTo

CUM II03HH

Aiia^icMiije aa
lie

ByKoay

c.iartv.

Oji opiia

on oo Aa ce Meue jiacKanoM iioaiiny, ii ;ia TiijeM y;ioBo.-biiM Mojy Totuy ejiy, ,ia jom jeAiioM hu;iiim BiiorpaA. Xita-ia iia noauny }l'. OpncTUO 3a ii> ue caMO doooiiy, iiero h r.iaBy Ciaaa U>k>
iipii.'iiiKe

MM

^loiiyuiTajVf

'

,\-p

A.if*K.

.1>.

MaTpoBHL

ypoji.

cCpacKor Tjaca*.

113.

3aAAp.

y 3HaK

iicTiiiicKor

iipii3iiai>a

nao

:t.'

mnti ycTnyje ;iyxoM oko

iioM.ial|Oiic

pane

iiaji

CpIICKC ICIbUre TC AyOOKIlM IIOlllTOBall.CM K.1IIMC

'HKiM
.

cpncKOM

yMiiTen.y

Cnaim ony

inni.' rpri
'

!:

i:n.ii;i

.ipa

llyuy CTe^aiioiniliV KapnimfiV

rpnrBa (Ihtaunmua.

Kao
ii.acTuM

iipojcTaMiiiiK

cpiicKora
ii

iiapoAa

iia

v^Sjiiom

ii

t-

ripitMopjy m.Mpnia^M

icinibaM ce ciitiijom

KocTy

CTapHHO Byua

140

115.

3aAap.

HspaaoM HajeeKe 6jiaroAapHOCTH 3a no3HB cyTpamite cBecpncKe qaHCCTH KJiHqe: C-iaea ycnoMeHH neyMpjiOMe ByKy, oay
Ktt>IIHteBHOCTH
!

BjiaAHMHp CHMHt
sacxynHiiK na ^a.iMaTHHCKOM

ca6opy.

116.

3aAap.

yqecTByjeM cpi^eM cjiaBH cpncKOJ, npH.iHKOM CBeqanocTH

HeyMpjiora Byna Kapai^Hha.
'Bypo 06paA0BHt.

117.

3aAap.
Bjiaro/tapeKn
CJiaBH.

na noanBy, yqecTByjeM

^ymoM y

cpncKOJ
npo*.

MsxanAO KaTypnt

118.

3aAap.
Bjiaro^iapHM Ha nosHBy.
.npocjiaBiLa
i^njejio
/l^aHaiiiifcH

BejiHKH KyjixypHH ^an

CpncTBo,

Koje,

npejinjeBajyliH
:

yMp.ior ByKa, je/iHOM ;iymoM KJinqe

kocth neCjiaBa ouy hobg cpncKe

JOBH^i.

KTLHJKeBHOCTH!

ApXHMaHApHT

'

U'J.

aje<imp.

y'lecTuyjyliH
cpilCKC

Ayxoimo
II

y
n
<

KILII/KJ;HII0CTII,

Mil

iiivii.'
"^

I.,

Ciana cpiicKuM l^eiiiijy, y MH.ioj My OTauonmi

IIpoToJopejii
:

1*.^'^

KapauM^

^fiip iw>...

Juuuii
:

MupKURiil.,

Viini

Mii.toi

.11:

>.

^OTHlt

(HciiireiiiiuK

MH.ioran

.Mii.iojKoiiHt., Mii.iaii

Mu IIaut^jhL, Jora^
ntil.

Ilamje

SKllBKOHIll., Itc.T.A A|IT<)IIIIJ<>III|Im MiI.1 yTHII Jf.lf*HMtt, SlHiaH.lO J<>BpalL,

CiiMu

Joiiaiioiiiit.

(;aKOHii

lliiKo.ia

llonoRNl.

Jobah raBHi..

1-20.

3i^JeiBp.

CehajyliH ce aacjiyra ne.iiiKora Byna, n

iieiieKii

nx, ya-

MaMO yMcuihe y
iiaj6o.i>c
XHa.iiiii

Aaiiaiuiboj

ceecpiicKoj coeMaMOCTU, qj cJBj

noKaayje Kanan
cpiicKii

je ne.iiiKii

6ho Byic

11

Kano ra ce im-

HapoA cehn
liaci
lUiiiiiiMi

i|'iii|MM-

111'*

VaiiMajyliii

y<ieuilic

;iaiiaiiiii.oj

Ky.iT>pMoj

iBeTKonanii

Cp6i!je, iiajaii.T^yjeMO

iiaiiic
11

,ty6<iKO iioiiiTOiian.r

iioMc iioKojiiiiKy aa lubiiry

iipociicTy cpiicny, ii.';mj.ii*

CTO*aiiy Kapauiily
,^paro.i.y6
llaJAiHi

Joiiaiioniiti

,^ii>iiin.

<

i-'k.,i,u;.

ititko,.,

j..BBBak,
,\*f

Joiiaiioiiiit.,

'Lupl,f

MiMrpoiinl.,
A. )
<'.

M.

M.

tTAHoJrBBW,

.laua

ll.iiil.,

.la.iap

J.t|MiiiKoiiiil.,

pommBl., Job. rtoJBBoBBV,

KA.iaBBk, J. ParrBk, ,h}'

Ah.

Mii.ioJkoiiiiI.,

H. ;i\paiiKiiiil.,
Mii.uijo

T.

6oMnp

CToJaiioiiiil.,

.IntiJaiiMii,

.(paiuBBp O.
II.

*H0 LvkiiIm
lloTRoniit.,
Hoiiiil.,

,\pai.

A.

KonaHrHaU,
ATaiiarBJo

la.iBBoJr
,\.

\BB4Bak CbbbL. Xuxf

Aium ra.iaa*
CraJBaoBak,

Taiiptt

Miniiil.,

liauKuBaL.
,\pBro,i.y*
J.

Map.

aaiiiil..

(TCB.

IIbko.ibIm

,\par.

IhiKo.utU,

Xajaajo

II.

TaaiBoBal..

142

122.

3ajeTiap.

FeHHJy, Kora jBenoBH pai)ajy, Benaii cjiaee Mory onJiecTH caMO noKOJieita BeKOBa a mh KJiH^eMO CjiaBa, cjiaBa cpncKOMe Cjiasa, cjiaBa KapaCjiaBa oi^y cpncKe KH>HJKeBHOCTH reHiijy
;

pamiKy

ByKy, kojh ce po;^H

jia,

/tOBena hchbh

y HMe aajenapcKor 36opa

y'iHTe.i>CKor y^pyHteita

npeAce^HHK,

MH.iaH CMn^iLaHHli.

123.

Saje^ap.
Ou,y

name

KHbnre, neyMpjioMe

Byny

Cxe^. Kapai^niiy, mh
:

Cpn^Hkn

MajiH

Be^HO My

saxBajiHii, kjih^gmo

^CjiaBa th, c.iaBa!"

inROJie.

"Ban.H

raM3nrpaACKe ocnoBHe

124.

Saje^ap.
JXsLBac Kajxa,

cpncKa seMJba

KapaijHha kocth npHMa,

Ka/l ce
ij;e.no

CpncTBo

cjiaBH

Jlmme

ByKOM h

j^ejinma,

Kiaifcajy ce
T)aLI,H

h Cpn^piiiH

BeJIHK0-H3B0pCKH
Jieme kocth.

Ohom MecTy h noMeny

Tjie

ByKOBe

ToMnpa

Il^aRnkKa.

yqHTe.i>HEta Be.iHKO-HBBopcKa.

125.
IlBaH>Hi](a.

HBaH>Hue HMajy ^acT obhm nyxeM yHBCTBOBai H V cBeqaHocTH npH npenocy h caxpann npaxa BerpatjaHii
luipoiiiHi^e

143
.iHKor aac.iy/Kiior (^'juiia. ona HOBr cp;

n
h.m.l.i

Ctc*. KapaijiiKa. Miip

ne'iaii
ii

ii

.laica

cpricKa
*

iipaxy liyt^iiuy, a

cuexao

ciiom<mi
iia<i.

r'pncTBN

TpoT. M. PnnonHti,
.laiiKo
Itvpl.yrMit.,

.p.:

Jakoh

.|.jiif.,

tn
: i

onmrwiie;
*

|{a<'ii.iiij<*

MiiKriiMoKiil.,

ku<

.mcApii
;

iBi
r; xk-

JoHaiioitiil.,

II<>TUp

r.

IIoiiobhI.,

HuiBupn.t IUcthL
;

J.

M. BfiA

itopcaoiiK.

Ii.

M. MapKoniit.^ nop. nouohiiHR

lIciiiKoiiiit.,
;

Bor. MapKoBaL,
iipBirr..

TMKaHT

(^.

Vuix,

It.

JobbhhpbnIi,
;

Ku.bHliy cBouiT,

PuAJM

lIcpHiiiiil*, 7fMro.i.

Cbbo 0^> KyaaaH llouoBSi, csenr..

llmiKOBBlL^

Cbbo

11.

.loKaiioHiitM
rHIipiI.lO

MaKciiH ,^iiifa0BBk, .lasBp BrproBiLf iiojuuuyiUti'.L

,

30pHUK.
llo.xo

ItyjollK'lillti,
lliiaii
<

lnXM.(p

j^

H(miikokiiIm

IIiiKo.iHti,
;

Il(*pru.u
BaiM)

Hukm.ibLba,
il.

Xbjb.ibh

<'T(Mpaiioniit.,

TaMMo

aKiik

Ipnf.riiiii

IlrrpoBBL, ,\nn. 1.

Mii.iyTiiiioiiiit.,
,^oiiiijaiiHt.,

raitpii.io

lioiiiKOHuti,

M. H. llmivoBBk,
1(bctso

XBjyrBa

Mii.ioitaii ToKiilt, Mii.injf' IIiih.i.k,

HBHojjoBBk.

Mii.iuii llypiili, rpyjiii^H 4Miili, l>oji> By.ioRiit.,

Miixah.io Xr.ioBapHl,
.lA.iMltt*BA
i

,^o(>puc.iait

IlaptMaii,

llcpiiiiia

JojnK, Jy.iKa
Mii.kmi
:

yqarctkBita

PoKCuii.^a
.iittnii
,

Ca.ioBiiiiORA,
,\.

y<iuT04*iiii.'i

IIb.iobmLbb, yntniH
rpr
.

.1.

Kyr>ypuiiiil.(>Ha,

yiiirR.i.uua

.1Ih.i*hku !* |j <*!,

Lyp.

.l>p<>Mnti.

C'RPToaap

J<'p<*Nl..

HiioOpyB.
C.innn npociicTiiTe.i.iiMa cpncKo Kitiin*'

rpncBB Objbibmb.

Hpar.
Cjiaoa

HyKV

ICapau"*>

^^^^

ii

144

128.

JaroAHHa.

3a noKoj /lyme MO.iH ce Bory

Be.nHKaHa

Byna, auaBehn

aejia,

iteroBa,

IleLnk.

129.
Jaji^e.

BaM H3 OBora cpncKora Kpaja KJin^eMO CiaBa cjenii oqy HOBe cpncKe KH>Hre Byny CpncKa XBajia Maji^n CpoHJH b Cp6a;iHJH CBHJecHoj, Koja ce CBora reHHJa cjeha h y oxa^a-

H MH

CTBO ra npenocH.

JoBaH

nekanaii,,

npoxo BapqapcKH

IleTap

CTesaHOB

HBaeqeBiilij

jepoMOHax;

CxojaH Chmhh TpKyjbyL, napox jesepcKH.

130.

JacHKa.
(hhcmom)

CBemxeHCTBo h3 cpesa TeMHHtiKor, oKp. MopaBCKor, ysnyqemJie y /tanamoj OTaqacTBenoj CBe^anocTH npenoca KOCTHJy sacjiyjKHor Cpdnna Byna Ct. Kapaijiitia jegjih /ta CpncKa KpajLeBCKa Ana/teMnja h y 6yjiyhe 6yjie cpncKoj iukojih H Ij;pKBH, KaO H H>eHOJ HHTGJIirreHI^HJH, TeMejLaH CTOJKep H o6HJiaT paca^HHK ^yxa h pa;ta ByKOBa, Qu,a. hobq cpncKe KibHJKeBHOCTH.
iMajytiu

CjiaBa

ByKy

Ct. KapaijHhy!

Mnp npaxy

iteroBOM

y HMe CBemxeHCTBa xeMnnhKor

HaMeCHHK,

CBeToaap n. CTaHKOBiiii

cBemxeHnK jacimKH.

Mit gcrcchtem Stoize clu<Tf'n wir heut

Stefanowitscli

n.
ii:

Wuk
r-

K.'irudschiUch

war

eincr der

doctor

jernMisis,

darum
an,

schlii'Mst sich

unoni F
Zmtniii)
dei
.

clitsvoll

der

Feier

wolclie

im

Jntellij^JMiz

di;

Oebeino drsson
jc:ih,'i

nicdTl'irt.

IHssmenizn srpRhoga
KerbiscliLM)

hIcIi

aU

jf'nin!.r

fi.

.-

gmns narodne pjcstJM f>rw^kt, (er liat dein erstuantcn WcHttTi' die wunderbarste Man n der serbischen X'olksseele, das Hcldenhed, vor An. rt, und so das kostbare KliMnod S'rl)iens zu cint*ni l>

IMiilologiu erwiesen hat; die Tli

Kuropa hat cr (huvh Hcine

Srjtske

Hesitz(* dos ^'cbildeten

iins alien v'lu

Eiiropas Krhobcn;. 8in A

;

'

n
,.

unvergaeny-iiches u wniirst'MI

.....,,.

^^.m-r

auch wir

bei der hrutiiriMi nationah-n

Jin
Atiflrn:;
<Icr
I

(ihil<>

r&kulut

...
Dekm
na.

Ilelnrirli <fltrr

dcrxoit

13-2.

IIoKoj

nocMpTiiMM

ocTaiuiMa

cianiiora

lUna

l^apaurtl.n.

oua none cpncuo .iiiTepaTvpe, y iiin'iici;j My Cp6nJM Cp^ia'iaii no:i,ipaD AKa.iouiijii'

!

llpo^ocop AjrBraM.iJKa-

vn.

iioui iiim\

146
134.

KapjioBitH.

CxBOpiIO CH jeSHK H KH.HJKeBHOCT HOBy, IIoKasao cBexy mxa Cp6hhom 30By,

YMOTBope cpncKe th h3 3a6opaBa Cnacao cii, Byqe, h aaxo th CjiaBa CpncKa Kap^OBaMKa Boroc^OBCKa OMAaAiina.
:

135.
Kap.zioBi^H.

OcehaJHMa uejiora CpnCxEa npn/ipyHvyjeM h CBOJe; 6.xaca ixemiu Cpnro/iapHocxH ^eJIO^a CpncxBa cnajaM h CBOJy

cxBOM KjmqeM

CjiaBa

ByKv KapayaKy
IIpoTojepej JepeMHt,

136.

KapjiOBii;H,
Ka;i;

ce oxBapa cpiicKa 3eMJi>a,

7i;a

npHMH naxpar y CBOja

oxKpno
OJiaro je3HKa

He;ipa OHora, kojh je y aymii Hapo;5Hoj

H necaMa a,eroBHX, h npHKa3ao hx,

jbeHOJ

/loxjie

neqyBeHe,

3a^iiB-

EBponn,
oji

36op npo^ecopcKH rHMHa3HJe Kapjiosa^Ke,

jih^^ho

npn xom cseqaHOM ^HHy, n ij;ejioKynau ojioBy;^ npnjtpyjKyje ce y nnjexexy CBHMa hokjiohhUHMa Be.TiHKor noKOJHMKa ca 3acjiy>KeHHM CjiaBa My!
sacTynjbeH

necxH

ByJHt npMBpeMeHH

ynpaBHxe.fc.

137.

KapjioBi^H.

Ca ysBHQieHHM oceKaJHMa noHOca m nomxoBaiba Kjinqe CBaKH CpOHH c.TaBa ByKy, HajyMHHJeM, HajsacjiyatHHJeM cpn;

'

I *

CKOM
;i>aite

HiLMiKOHiiiiKy

CiaDA

iiaJBpe;iRiijeM

rip-

nn onvfiAtt^
.

cpiicKiix iiapo.iiiiix yMOTnopiiiia, iiapo^iiiiix

iiMeiia cpiicKor! C.iana iieyMp.1011

npiHiia

RajoB.
I^e'iiiaja

iiaMJai ciaiiiiOMy

Uyny Kapnunli

imhm no

3;ipan AKaAt'Miijii

yiniiac

jiyxoM c iiaya
^.lOpMHrKH.

139.

IlMiiepaTopcKii yiiiiiiepciiTeT Cn. B.KUHMiipA

t!

y*ie'.a.

cTHyje y cian.'beity yciioMeiie Heja6upaii.i>eiiorA liyKa h oiia Hone cpiicKe Kii.uHvtMtiiuciii. iipii.iiiKoM epaKaiui
aeMji^y
iberoiiiix

uy

iiocMpTiiiix ocTaraKa.

FeKTop ^pTHMrKa.

iiu.

Km jo a.
K,iaii.aMM ce iipaxy oiia cpiiCKc
Kibiiri*.

Vp6u

l|UH

AT^oaar aBa^^raajr.

IP.

liiijciiCKO

C.iaijniirK

OiiiiiTtt'TMo

ii|>

ua*
>

ilocTH cnei a cpiicKora iiapo.ia iipii.iiiKoM npah.iii.a

jipaxa, y ciiewy

pini\
.

HHieiicTiiy

Aparora, Hyiu U
llp4.irr.lHaa

^^apaaraa.

148

142.

KncTame, Cp6H oyKOBuqKii ^yxoM yqecTByjy y /taHamiboj cjiaBu HevMpjiora n Mohnora rennja Byna, KJiaitajyKH ce cjeHH oij.a
HOBe cpncKe khjHjkgbhocth.
.lasnL, MaHAapnli, Ma^iameBnk,

KopoHnja, Mapxnk.

143.

KncTaae,

Mnp
KapaijHtia

H noKOJ ocTai^HMa neyMpjior KH>H3KeBHHKa

Byna

C.

JoBO Ilepnk.

144.

Khhh.
ITpeHocoM ByKOBHJex KocTHJy h3 Tyl)HHCKe y CBojy
seiviJLy

Cp6H HSBpiuHuie

je;^aH oji HajjienniHJex saBJeTa.

CjiaBa

Byny

B.ia^nMnp JobhK.

145.

Khhh.
OMJiaAHiia

KHHHCKa npH/ipymyje ce BejiHKOj

cjiaBH H KJiHMe: CjiaBa neyivipjioM

Byny

Tymnoj }KHBJe.iH anaAeMHUH

ajiH

!.

Om^ia/^HHa.

iciioMemi iipeHoca KocTiijy

>KeniiocTii

y oTau^iiiiy
u.i

BvKa
V

Kapauiilia, Kojii ^afiac Bpiuu o.iai

i\

cTHo,

iij)<apy>

<(i

Vp6u mumueKu.

'i7.

ByK
3axBa.iiiii
.lor.iaBii

jo

iiama oiiha ciaita, iLcroBo je one iiauja onKa auwm

'

bhcokc AKa;icMiije, y iieMoryKiiocm jui rouje.iiiHa.Mo CBure ocTaTKe ii nnacTUToii pvKOM aa hji
iioaiiBy
-

ihMX iio;ioHxi!Mo cTpyu 6ociLi>Ka ca Aa.iMaTiiiicKor K-

jbeMo Haiiie
CBy;ia"
;

cpiic

TaMo

oiio iioKa

Kawe

;ia

cy

aCpoii cuu u
-;i

oiiu iieica
i

OIIO iiena

Mn<*.

oa pa^iocTU iiyna auo co p!;< m iiiim ona ,H)CTojiiii lu.

%iopiio

148.

Oiiujeiie MiiiiiAiy aajiMiiiiue,

iipiupywyjoMo name

ocjehaibiiMa uejiora CpiicTBa,

ii

k.iiimomo:

Ciana iiyii|ooM W
C

pBB>e sa.nr.

IVJ.

CneiiiTOiicTno

iip(TtnipccnnTp.iTa

ce Uory aa

6.iaiuoiiii iioiuj
iioi;a je

nym

vi
.

HyKa,

Hniiitji*:

HCMiia uiaiia n.ii---j

;ia

>.

oBcmTt^BOTBO oporn NHBMa ll<*.UMaai*

150

150.

Kftaacesai^.

rioKOJHiiKy je CpncTBO Jiemajio na cpity. Jlyx

xBaxiio CBe CpncTBO.
y^apiiBiuii qBpcT TeMejL pasBnliy

My

je

o6y-

cpncKor jesHKa h hobhj

npnsHaite h
HOBMJe kh>hCjiaBa
oij,y

KHsHHYeBHOcTH, sa^iyHtHO je noTOMCTBO Ha Be^HTO

ycnoMeny. Cjiasa
H^eBHOCTII
!

ceHii noKojeiiKOBOJ

npe4ce4HiiK onniTHHe
le.ieHKO

J\,

HaBJiOBHlij

4p

Mn^an 4aMH>aH0Buk,
llaB^ioBnb,

Je-

Cxe^anoBHtj JLasap JanROBHk Kjincypan;,

Ilexap ChmhIi,
J\

Jasap HntaTOBHkj

AtHM JoBaHOBHk, TaBpHJio H.

A.Himn\x, jbj6o Ospenan;, HuKO^ia

HlBaOnk, J\nm, CndHHOBHk Bpucuk.

151.

KaaaceBau;.

((4a

ce no3Haje

HacxaBH, 4a ce pasyMHe."
((4a

My^pocx napaayMHiy pHjenn

(Co.iomoh.
2.)

ce npiiMa nacxaBa y pa3yMy, y npae^H, y cy^y h y CBeMy mxo je 4o6po. (Co.iomoh 3.)
((4a

ce 4aje pasSopHxocx M.iaii

AiihMMa 3HaH>e

noMiineocx.
(Co.iomoh).

Mnp npaxy
ce.i>e
Jiejia,

oi^a

HOBHJe cpncKe KitHJKeBHOCXH

PajcKO na-

iberoBOJ po/toJbyoHBOj /tyuiii Koja je

Koja je iiapo/tHHM

CpoHHy Kanry omh~ necMaMa pa36y/^HJIa cpncKo cpi^e na

c.iaBy

Hapo^iHy

h qacT oxaij6HHe h npecTOJia npe;i CBexoM h

IHyMKapan;, BnTOposHk, Aa-

IIOXOMCXBOM.

HacxaBHHUH KH>ajKeBaMKnx och. lUKoia

sapeBHkeBa, HjHkKa, IIonoBHkKa, HlKpitukKa, BacH.*eBHkeBa, MapKOBiihena ; iiacraBiiMUH KaMeHMHKe ocHOBHe inKcie HeTpoBiik h
:

IlexpoBHkKa.

oceiiajiiMa iiaJHehera iiiijereTa jiy6oKO c ic.iati.aMO

Kii.iiHccuiiiiKa
ii

nprj

iipaxoM ne.'iiiKora

Cp^>Hiia ICapauHKa.
Kibaa;oiiaiK>

llarTiiHiiiiii,H

rMWMaaajr.

Hena
/KeBHOCTii
,\paro.i>}r
II

je ne<nia c.iana iipaxy

npenopoAnoiia cpiicae aikn-

iipoiiociioiiy cpiicKut' iiMciia

>la|iiiiKo

HvKy

Cr.

KapauaKy

'

lio;i:iiiioHiil.,

>ltipKoRiil,,

,\NNTpHJr

ParraL,

HiMifjii

ItoroJciiiilM

iiapoAiin

itoc.nkiiuita.

ir.4.

Ro&aix.
^lyuioM yMecTByjcM y ciaiuLv.
C-iaiia

Kapaun>>
JoaaaoinL.

1.

..

ROOOBO.
OiiN
iiiMMiIt

ii.iM

i>

I'neroM

Ca Kocoiia
llycTC

/ljuMaTiiiK*K<r .icro
itao

Hie.1.0

iH'Ka^

KpacHo

Hapy

.laaii

iieyMpne Mere,

>Ke.i>o Jiexe, miic'o iiiico craace,

HvK ce ciiyiiiTa 1)0 c naao .itMiiica, Aox Byn'. ciaiui iiattia riu*Tn. Ho 6ii.ia Til cpiiiita :M>\i.i.a TiMiiaa
'

i'lianaj

Mnpiio. T'6f

loiiiij

iututii.

('no ;ioK

nine

^v

ixI.hmct
^

ya uiiohu
II

Koj-

nan 6Ki.a. T awT

Flcu^a.

IlpiiM*

ouo oa Kocuiia

Kora.uiM.

152

156.

KoTop.

}KnBHM cayqeuiKeM npn

y^ecTBVjy

;iaHaiiiH>oj

c.iaBja HeyMp.iior

po^ena 6paha MaTaHOBHkn.

BvKa

BoJBOAa Tiypo, Cep^ap Ilepo, KanexaH Cnnpo,

KoMaHAnp Cie^an

157.

KoTop.
C.naBa Kpajty
.TjUUh!

noKpexaqy C.iaBa Byny, o^y cpncKe

Cjiaea AKa/ieMnjii HSBpniHreKftiiH^eBHocTii! Jlana

My

seMJBa

CyH/^e^iit.

158.

KOTOp.
y^ecTByjeM npii Aanamiioj Be.iHKoj cjiaBH 6ecMpTHor oua HOBe KifcHre, ByKa CTe<i>aHOBHtia Kapai^Hha. CjiaBa My!
IleTap PaMa/iiaHOBHli.

159.

KoTop.
Ca cpncKHM noHocoM yqecTByje y ;iaHamH>oj BeJiHKOJ cJiaBii 6ecaMpTHor Hapo/tHor npocBeTHTejha, Byna CTeoaHOBnha Kapaqiiha, oua cpncite hobg KitHJKeBHocTH
CpncRa nHTaoHnii,a y Koxopy.

53

160.

KpAiyjesML
rioTniicaim y mmc OC06.141 oKp. HAMcicma. n Mai* uet.e noiiiTouan.e 11 ifaJ4y6.i.H rioicioii 6ccm|>tiihm ocraiiHMa pe'H)pMaTopa, iipnaua 11 TBopua cpiicKe iiiicmchocti' :te. noLTii, noK. Hyiia.
OKf..

Mn-io.imiK

Iir,\aiioiiMt.,
,\\K

.i^i..

...nrAjiiiiK

Uhiij.ih..mmi.,

<

aiiKvc

Ko.iuiiiif,,

OKp.

nil .1.11 -f.

HbkmrmI..

Kil.

Rparyjesaa.
IIpn,ipy:KyjeMO ce occhajiiMa y CBCMniioiie 'lacy, kojiim ro cpncKii iiapo;i o^yJKyje cromc ne.iiiKaiiy llyny Kapnunhy.
/baiy iiap(>,inor o.iara
11

rnopny

kii.h

jcsiiKa.

IlcKa m>

jc Jiaua cpiicKa 3CM;ba,

Kojy je to.hii.h im.ioo!

IIpeAfnAmtK ripBorr. cy,\a

iiacKoniih,
.iopa,\

J.

rrnjEoaiil., Cyxujo

^pamthii \xmX.
%.

Mux.

ItvsiitteBut..

llfTap CuiihI., IKHaao ALaaoaaL, Mara.\iiHoj'iiMt.

; ;

J.

MiiTpoiiiit.,

Maxaa.io Maxau.io

c^Kpcaiii

Miixaii.ioiiiil.,

AiiApa OhjuiiohiiI.

iiiicapii

II.

JonhL, M. i^aaaaoaak

A.K'Kca

,\iiMirrpiij(>Hiiii

IIoiiohiiI.,

Ilorap llTKoaaL,

Koma^a^
.raaaara

KuTaiiiih,

MiiT.
;

ll(>Tpoiiiil., HiiT.

Hanili,

Mmj. Ct. lUaaoaaL, Haaiaa

lluiiaKoiiiil.

paM}iiouoh^A
I'lirTiili,

.liyrioaiip
it.

r.|uraM.i.rBM'

l><piicaii

Mnxaii.io

IVij^onat., Tu.(u^ llunaaalL.

I6l.

Kparyjosaiu
Cjiana
pau"ty,
.1
11

iicMaii

iioweii

iiajueliCM yiMTe.i.y

(*p6a Byiiy

K*-

ii.eroniiM iiocMpTiiiiM ocTaiiuua, iiiTo co jiaMac

luviiiii

na li^nm

iipcnocr, noun je

\iiip

it

iionoj y wn.ioj

ny iwuMt cpnm uacraa-

oKoj
imn'

K.iiiMy Aniiac

iiiku;iw

iKyiia.'nc yirHMtie

Kparyj(iiaiKo

liiiiiie

}Kciickc lUKii.10.
Kfivaa ALaauaakaa
ya|>aaitttJiMtt.

154

163.

Kparyjesai^.

naJBehMa saxBajiHH neyivipjioM Kapa^nhy, jtyxoBHO yqecTsyjeMO y npenocy Te.na o^a KH^nre cpncK H3 Tyt)e seMJte. Hena je MHp uenejiy iteroBOM y seuihu

Kao npocBeTHH

Tpy;i6eHHij,ii

Kojy je Bas^aH Ji>y6H0

HacTaBHuu,!!
II

HacTaBHiiii,e

ochobhhx

lUEO^ia

KparyjeBa^KHx.

164.

KpajbeBo.

MH yqecTByjeMO ;tyxoBHO y npenocy h CBeqanoj caxpaHH KocTHJy TBopi^a name nHCMenocTH. CuaBa Byi^y KapaII

i^Hhy

Mnp

tberoBHM KocTiiwa y 0Taij6HHH

;

MH04par CTaHiitj ^paro^yO ^yKaBHt, HcaK JoHOBHk, ibyOHiua r^Hiniifc, Kpcxa HexpoBnk, Hexap IleTpoBHk, /^paro.i.yO HnKOJink, PaACHKO nexpoBHt,
Y^vne.h IV paspe^a, Cnaia AtHMOBiife

j^eHunu

BpaHKO TjiHinHk, ^ByOoMnp JoBanoBHt, /^paroMHp JoBanoBiit, 4paryTHH KoBa^eBHt, B.iacTHMHp CTaMeHKOBHfc, Mn.iaH MapiiHKOBntij BojiicjiaB Tyii,aKOBHkj KoHCxaHXHH CnacojeBHkj
Pa/^OMup
MflJiHlieBHli,

MiiJiaH KHX0H>Hk.

165.

KpajbGBO.
IIo3;ipaBJbaMo cpehiio aqjio AKa^ieMHJe

Hayna Koja

ocTBapii

xe ce ripax ouia HOBHJe cpncKe KitHJKeBHOCTH, Byna, ^tonece h

ocTaBH noTOMCTBy

jia,

ra qyBa y CBOJoj oTaijLdiiHH 3a Kojy je h

!

iiepoM H nyuiKOM BojeBao. CjiaBa cchh ByKOBoj

TlacxaBHHmi
Kpa.i>eBCKHx

ochobhhx

niKo.ia

/^HMHxpnje MapKOBHt,

CiiMa M. AKiiMOBiiI.,

AspaM

AHt^yuiHfc,

SKnBOJnH HonoBHti, Kpyna

KoBaHOBHt,Ka5

^'lonocaBa

MapKOBuIiKa^

nepcn^a HeiimtiKa,

Il,aja

BecHHliKa, Mapiija To/^opoBHkeBa.

155
166.

KpAJbeio.
li

I'arapcKa

llluo.ia,

nao

ii|
\

iipii^pviicyjc ce >iaiiniiiibeM iioK-iiiMN

ii-

i'i

im

.1

iiey.Mp.ioM

livKV

Kapaunhy
'Lopl,cHlll.,

onv

ikum'

rptinw
IIIKolillt..

HuRHKORIlK,

.MifpKORIll..

K)

Kptt.t*uio.
l*iUyj-M*) Ce IDTU lipix "11.1
Ku|>auiit>ci
iioMiiita
iia
ii<ii;i"

i.ii.n
ii
-

ril

li>

Ka

<

01 patiy

Cp('>iiiioitoM,

>.iapitMo

ott.. -.
la-

Koju

>iot)Oiiie

ony

ii.icMfiiiiTy

Miuao re

(.iaitic

ihmiitv

xna.iHocT H ii.croROMC iipaxy.

yiipaua
Mi^pu-i>('K('K<>

AKmioiiaprKo

lIlTc.iuoiiiii^p.**

68.

KpubBO.
O^ioop
iiocMpTiiiix
ijiilia

11IK0.10

ciipMaiicue
iieyMp.ior

iioiupaiLiia
nejiiiKnr

jicio

iipeiionirMi.n

ocTnTaKn

Cp6iiiia

BvKa
\

I.

y ;ipai y iiaM

oTaMOimy ca
!

aaxiia.iiiiiy CIII1011.141M

C.iaua
llpe4ce,uiiiK
6opiiiiiui
:

cciiii
.Mii.iiiii

ItyKonoj

Bcuaii mv iiomcii y noTOM>

)Miiivb ,\par.
31.

111 ii.aniiiiit,,

lIlHAauMk

iioii

raAiHM'J*'
'Kiipoiiiil.,

llriiiiit.,

rjMua

TpMi^fNuRMl.,

liia|Haf

raAoviip rtfUrTiiiiHNl..

169.

Kpyn
Ony
ii.mn

iioBo cpiu'Kt' Kii.iimoiiiiooTw

11

iipi
ii|

y CBCMauon iiniMpTiiiix ocraraKa iioyMp.ior llyna

naciyiv

>iocTiiyjy

iN

llucTnmmuu

.liMtoraiia llrxponnl.raa,

Ojra K.ipal.ra, liuiavap

r.

IIiioiinl.,raiia liypiil., H.jinMaM

KaimiriiiN, M.iHaa

l%jiL.

156

170.

KpynaH>.

y^ecTByjeM y CBe^aHOM npenocy h caxpann npaxa oqa HOBe cpncKe KH>HHieBHOCTM, HeyMpjiora Byna. CjiaBa My
!

T040P KocTHkj HapoA. noc.iaHHK.

171.

KpymeBan;.

Hena cy kocth ByKOBe

cpncKora ITHJeMOHTa, jia, 3a ocTBapeite one maeje na Kojoj OHO H oidKe. CjiaBa Byny

Hena cy xy y nieHxpy hslm Kasyjy jb\6siB u nosKpTBOBaae

6jium.e
;

je

oh HaJBeKn yqHxejt nam

AjieKca

npe4ce4,HHK cyAa, Mhx. CTOJa/^HHOBHk; cy^nje

J\a,Biiji,OBii\iy

JoBRH HcaKOBnii, CTaHKO U^BexKOBiit ;

M. ypomeBHt, JoBaH
HheojibK,

ceupexap cy^a

/^-p
:

'Bopl>e

BomBOBnb 5 pa^yHOBo^ CseTHCjiaB 4 OraanoBHt ;

J\,

niicapH

Majian

ChmhIi, Pa/^. M. OcTOJntj Hjinja

:

MnayTH/^yHnk,

HOBnk, Manojjio .lasapeBnk, a4B0KaxH

r.

B. SjiaxHk,

^eji,,

JoBHkj /^yman

T.

Jb,

nonoBuk,

T.

CxaHKOBHk,

Pa/^.

^.

Hnkn^op naB.iOBMk.

172.

KpymeBan;. Ciaea nocivipxHHM ocxaii,HMa Be.xHKor CpoHHa, 6opii,a sa ocjio6ot)eH.e Cp6pje h oaa hobg cpncne KH>HateBH0cxH, Byj<a Cxe*. Kapaqntia CjiaBa noMeny npenoca H>eroBHX cpncKHX kocxMJy y oxay6HHy CjiaBa wy, cJiaBa h bb^hh homgh Met)y HaMa
! !

HacxaBHHUH h HacxaBHHue ochobhhx KpymeBaMKMx

AopoBiik,
CoBiik,

lUKO.ia:

ToMa ToMa-

MHxaHJio MnjiomeBHt, JoBaH AxaHanKOBnt, Baca ToajJbj6nu,SL

CxeBaH SKiiBOJnHOBiik, Je^iena IIIyp^HJiOBHkeBa,

JLosaHiikeBa, HeiiCH^a Oj^aKHkeBa.

peBwkeBa, Hacxaciija HexpoBHkKa, Mapnja JoBaHOBHkeBa, JlenocaBa

173.

RpjrinaiMU
Aua^ieMiiji!
xiia.ia

a iieyMp.io\i \Uv.y neiMTa naiiA'

I7i.

RpymeMUi.
CiaBa ByKV KapauHKy!
Ko.iornjA RpTuifMKiBr ravBAjajr.

175.

RpsnoeBaii.
npii;ipy>Kyje.M
cFioje
ii

woje iiopoAiiue
ii

Mo.iiiTn* nn*^T ni.r"

CTo.iOM cneiuiiuiber sa noKoj

iiomiy c.iaiiy iiciiiKe jyuj-

K4poBHL, Anoreiuip.

170.

Rpyiiit'im;
lIjK'iiocy ilpaxa iiaiiirr
jt'xio
ii'.ini;aiia
n
ii

iohv

oinu^^'Hii)

uja-

ciiujy

Ay^uKy

iiouitv.
Jaiiiil.iijr

liapMaMnii, "LoBa ra.|oBi>aaL

pA'i
\
i;

)ltv

Mil

A'IM.

177.

KypmyHJUKjB.

Kll.limi

IIVT llpOlipMlK)

IhetuliMM

MMiimiiMa iioiiny o,ijfM.

vMiiTo.i.u
Joiittii
II.

:^ixiiftnn

To.iopoaaW,

Job. MaaBoBaL.

K^cta

Mii.iucnn.i.oiiiil..

Ilopriu* M. Kaar, Co^aja i\ l^vrBkBa.

158

178.

JlecKOBaBc.

OH^a je Cp6nja ji'djia cpiiCKOj npocBCTM ByKa Kapai^nha, jia, npnoepe Hapo/iHO VMHO 6jiaro h jia Hapo/iHHM jesHKOM nponece HMe cpncKO mirpaM o6pa30BaHor cpexa. Cjio6o;iHa h npomnpeHa KpajteBHHa Cponja, npiiMajyJiH ^anac y CBOJa ne/ipa nocMpxHe ocxaTKe cjiaBHora ByKa, saxBajiHO ce ceiia BejiHKiix sacnyra CBora neyMpc.Tio6o;ie,

Ka;ia je Cp6iijii cuHyjio cynne

Jiora

CHHa.
II

.iHTBe
Zie.Tia
II

xpaMy nayKe rjie iiocjie ycp^ne moy upKBii 3a noKoj 6ecMpTHe ByKOBe ayme npocjiaBncMO
Mil,

iiCKynjLeHH y

3acjiyre
-y

oi^a

Hame HOBHJe

KitH^KeBHocTii, najycp/iHiije
iiaj-

y^ecTByjeMO

napojiuoj npocjiaBii h npojKeTH ocehaJHMa

Bet.e 3axBaj]nocTH KjiaH>aMo ce BejiHKoj ceHii

h K.nHqeMO

QiaBa

Byny

HacTaBHHUH .lecKOBaHKC rwMHasiije: 4HpeKTop HbkobiiK ; npo<i>ecopii Taxnt., BnxKOBnt, npe^asaMH ^oajyAnk, Jl^omanoBiik, rpeOeHapoBiit
:

BepoyHHxe.t KoMHeHOBnt
KOBn]i,

yHHTe.i.Hna MapKOBiiheBa; u
q.ian

TaBpHJo But-

npooecop y iieHSHJH h noMacHH

;

CpncKe Kpa.fceecKe Ana-

AeMHje

npe4ce;iHHK npBocxen. cy^a CBexHCJiaB UoBaKOBiik; cpecHii

HaMe.iHiiK Coxiip ApaHi,e.iOBHt, imHtHitep

Emimo KpajiOBeii,; ynpasniiK nopecKor o^e.ieita CxeBanBoOHk; me* nomxe n Te^erpa<i>a Milxan.io ^. nyJHlx5 me^ >Ke.ie3HHqKe cxaHH^e CxeBan ABpaMOBiiK;
ToAop HayAjick-

O.iarajHHK 'Bopi,e Tpruli^ sa iieBa^Ky ^pyJKMHy BpaHKO MOBHli, a^BOKax,

^y6a

A/^aMOBHt, mxy^ienx,

He^e^KO rnaAaBHt,

caH;^ap repaciiMOBHt, TanacHJe MiixHk, micap,

niicap,

Cnacoje HBanoBiiti,

AjieKca rpyOanoBiili.

179.

JLecKOBau;.

Aauac,

Ka/i ce

Tpommi

ocxauii cjiasoM yBen^aHora

Kapa-

uwha
KOJH

ciiajajy

ca 3eMJL0M y Kojoj je noHiiKao,

;ia

MO.iMTBe Ijory

6y;te mhjiocthb ^yiiiH iteroBOJ,

majbeMO Ton.ne ILeroB remije

je OTirpiio o.naro iiapo^iHora

^yxa n KHDHmeBHH jesHK npewa

iioTpe6aMa
iiapo;(a
ii

iiapo;iiiiiM
iiapo;(iiii

jecTC

iiouoc.

ChKc Cinna mv
ii

viick
'

meTiKio cf.nrkoia

Vmhtoam:
mil.,

Jocii4

Ko<tiI.,

,\iiiiiiTpiiJo

.Uampali,

Joun
fpom

Khb.. ia|r
K-

CuoToaap

Kyiiiiil.,

,\par}Tiiii

^.iii.ichoiinL.

hI^
!!

Mll.lOpJU

rpr|||.,

KOCTU

,^MHIirpHJ.BIll., ,\a|>ll|IKA llRaNOMHLKA,

40pa

KoiiaM<*iiiil.i:a,
IIii.icTiit.cita,

.Itiiuu

.la.iaprHHi.Ka,
.1ajHl.>na,

XapHo.ia

.lA4|>raHLB,
(

Mapiija
Kciia,
iiiit.Kii,
iiiil.riiii.

UocTa.iiiiia

lUArx.|A

T(>naiiBa

llrpni.ia
Kiirriiiija
Ilaii.ic

rprtiit.Ka,
<

.K)rMiua
.laiiu
It)

rpriHl.Ka,

llT.iMja

,\oaH.

aiiiit.cita.

KcaiioHMl.Ka,
>,:iKoii

Korapa SKaiiK**

,\por)ii.aK,

liu;Ka

lloiiniiiil.,

\piirTo|np TraL,

Maiiac-iijc

rrojaiioiuil.,

To.iop IIo.i.kormI..

180.

.leoBosaii.
lla
II>tjrouor
;iaiiaiiiii>ii

Aaii,

Ka.i

Ah'a.iCMiija
ii

U.iM.a
nt*
ii
ii

>.)

HciMMaiicTna

Kpa.-ba

Hici.y

la

iipeiiocuM iiocMpriiiix ocTaiaKa liyiia

iipccToiiiiuy,

Cto.

.y
,

CHeunciiciRo rpa^a .'Iockouuu

r.

luic'OKo iieiiehii

ncmue

aac.iyre no

CpncTDo

c;iaiioM

yuoimajiora

liyua CTe4>. Kapauiii>a,

iipiupyHtyje

mo.iuthc uu.iutimima oj

ce Aaiiac y cpiicKuj iipucTninmii yaiioce uc6<*ciioii TRopu^* aa

iiQKoj ;iyuie

ByKonOf TupAo
611TI1

iiepyjyiiii

Aa Ke iipax iberoa

>
t

60A11UJ 0Tau6iiini

cinuKaii ;iyxoniiii cToiKep,

|>a4iiui|ii

Ui*
.'v

ce rpyiiiiraTii rnii iipociicTiiii

:ui

iiacKo.iUKOi

|>iiviaa

iiaiipiviaic

u BtMiiuiiiiy Cpoiijo.
lOCKOBftMKOr
:

llaMOCIIUK cp.
Ifrii.nTOHiil.,
AiiHoiiiit.,

rTm.

KomniK'iini.
l><pl|i*

L.'ji,c-

llpoKa

('TaiiKoiiiit.,

KamirprjHL.

1lN.nii

tJ*

Ilrrap

Itr.i.Koiiiil.,

Lnpl,r lliiiiuHnL. llM\a.io lor.iaNaak

Kocra

lliiKo.iiit.,

(*iiAroJ

IIoiiohnI.,

TaRpa

IIoihiiihL,

Itia.iavap Jo-

nitlMtiiiit.,

l*aiil,(M
lldiioiiiil.,

4'rujaiiuiiiit.,
,^iitiiirpiij

.Mn\M.io
IIoiiiiunI.,

Tarak.

To.|o|i

lIuMoaaL,

Jaiiiil.iijr

JambLnJ**

Ka.i; Vr^oaak,

JiMHiiMiijo To,\<>poiiiil
tIapiiiiKo

Joiiaii

.^iivHTpiijrnNl..

ApaaW**-*

OaNaoaak

lloiioiiiiK,

t>AKou

KpMrro.iya TaraL.

160

181.

JlecKOBar^.

3arp.-baj,

MH, rpaf,aHH rpaaa JlecKOBua, npni,py;KyjeMo ce obhm nyreM onairoj CBeiaHoc n pajiocra AaHau,H.er ;,aHa, ;,aHa Kaaa ce seMJBa cpncKa paayje mro npHMa 1,3 Tyi,HHe y cBoi
II

y aeapa CBoJa, kocth

-je^a mh^jop,

BeH^eM Beqaxe

Kana, rnxo /,yro atyi^axy 3a MaJKOM Cp6HJ0M, kocth HeyMpjior Byna, KOMe eo napo^ e^aro^apa 3a Be.iHKe aacjiyre, a BH,a My je Hame Hapo^ae nojesHJe ^heho yBea-ia^a reHnja^y
c.naBe.

kocth csora Beiu-

rjiaBv '

y HMe rpa^aaa rpa4a JecKosya, npe4ce4HHK onmr. aecKoeaMKe CoTHp ToMnk.

182.

^eoKOBa5.
''''

:iaKor^rnnT' MKor CpncTBa npeaocoM Byna

^"^^^^'^J^ Hayna asBpmyje

Ct.

e^y sacKo-

CTOHa^

h3 ryi^aae y ape,, ,, ^^^g^^^_ JIecKOBa.Ka nsBa.Ka /Ipy^aaa

KapauaU

Mnp nln! neiiejiy

?'"'' iteraBOM
'"'

"'-'''
^

^""'^^ "S^-^y Ct.

Kapa^Bhy J ^ ^

^ecKOBa^Ka neeaqKa ^pyn^HHa BpaHKo".

183.

.Zlo3HHi];a.

aacTv^r' 3ac.iy.i;Hy nouiTy.

nocMpTHHM ocraaaMa oa aoBe cpncKe KttaeBH0CTn "'^ K'^P^""*--^ npBocTeaeHa ^03HH,Ka cy;, o^aje ^"j^
IIpeAceAHHK cy;ia ^hm, Kapnt.

161

184.

/laiiac

je

C|uiija

iiiiHpiiiii

...

i-

tiw.n

...^

ijarar.

ocraTKe ciiora aaaiy;Kiior cHiia Hvk.i 1..., ^ Uiiha. Ca oiior wecTa, y komc jo Byna iipnH :ipa<faK cyMtu orpejao, no3;ipanxa riOTOMCTno oBaj cBe*iaH inn peiiiMa* B*iipiiMa y He;ipa
cejia 6y;iii, Cpoiijo, jep
CiaB.'i TIT,

y ce6e npiiMaiu jiocrojuor can* ByMe, omo Haiuc Kibiirc! IIck je caaa imp ii

TBOMe

Kojii

he 3a CpncTBo cBoTiiiba 6iith

IIpoToJepej

.loaiiitqKit

Hhro

llniionNl.

urjiiau rpOHotUKM
<-ii(iiir*MiiiK,

Tbiom, Mtuau

ll.injiili cnoinrciiiiK,

Jonaii I>oiiikohiiI.
Mii.uiii

ISoparaii llaiiT<>JBL

y'iiiHM.,

JoRnii

KoroHiil.,

rannk,

<^H.1Nn

raiipHjuiiHL,

>p.

.lopuA

.luaiiti,

Mariiju ATaiiaii,Koiiul.,
rpyjii>iiil.,

Ji><t>p<'

VaraaauHL.
llArral.

K-^rA Pa-

Ay.ioitiil.,

lliiK.

M.ia,xoii

('Taii<JoRMl,,
\

llaiiTO.iiitt
Itaciili,

iioBciiOHAp. ,1>y6. HttCTiil.

'iiir*'.t..

NHTp.liKaL,

(>>

.1yr>oMiip

lIpoTiiK

cneiiiTtMiiiK.

Maxaii.io

C^T9<MaBak, JL
ra.|HBoJrBBk,

AMiilt Majop,

ll,BOTRu JfMAiitt, .liiaa Pop.^Mk,

IIiik. II.iiiIi,

It.ia.iaiiMp

.laaap HiiKo.iajciiiit.,
i'liOTOitap
.l('(IiTiil.,

.la.iap IIaiitimhU.

cn<Min>iniic.

lloiioitiiL,

llrra|i

NapKo Baa.iBL* llaiuoaL, lajaa

rona.ianoaaL naiTopHl. uu..:f ":.

UoTpouul.,
anpiiMK
;

H.ia.uic.iaR

l*HrTiit.,

Tu.iup

Hr^al.,

Cotppuiiiijo

ToAupuuuK
yHUJcjL.

atior'Ka|..

Ilrrap

CpeltKu

llriioHiii.

KorraABBOBHl., lUa.io lluaL.

185.

Jloammm.

y HMO CBcra
llaNua
iin

rpe.i.i

j..^......

,..<

..ixiin-*^

!*

.w.iiM

miicmii

ii

.V\i\, fla cc

kuctii
iipit.

imjor MoiifKa,
y MMO

Hyua Kapauiiha,
uariyiimiK
riio.i.UMi

>iy.

c|03ft

I'pncKor MaitMn
ImI.o.ibI.
,

.laa.

JraprwoaaL.

npn

Hiitc.

Joiiaiioiiiil.

;,<

'lUiiitaii
.loiiiiil.,

lloiuiKoiiiit.,

.l.jrHiBUp

IIoiiuwbIm

IlaB.ie JawBOBBl.,

Hataju*

Ilnap

Ilaiuomil.,
lliiKo.ia

Kapaiiaiiuiil.,
iiaiioiiiil.,

lUca bUhbbL. laaoai TbbU, Ja^p lUni.i.rHBl,. AM.ipaJa SBjajioBBk. II. faillr ir

Iliiaii

Urfp^aat. KjaMuiuiHHl.. rtrnaH t.?Bl.. ltiiBBBp

tsoaai.

Mii.iiiniii

raiMoHuK. IlaJKo M, .Lj^aaBOBaU, l-jajjo

CllOUt iiutix

162
186.

Jby6HH>e.
CjiaBa iisBpmuouiiMa nocJie;in>e meibe Hapo/i;Hor BcniiKaHa!

CpncEa OnniTHHa.

187.

Jby6jbaHa.
Slaveci Kopitarja se klanjamo velikomu

duhu Vukovemu.

Zivela

Akademija

Zivel narod srbski

Za ((Slovensko Matico" Leyec.

188.

JbySoBHJa.

OTBopena KH>Hra CTapocjaaBHa,

Tjie
II

cy

/lejia

BejiHKa h cjiaBHa,

y H)0J3H, By^e, xBOJe hmg,

CpncKH Hapo;i iuto Bejinqain H>HMe,

Hapamxaj, OMJia^nna

MHJia,

IUto ce T060M yBBK

rioHociiJia,

Onpa.na je TBOje kocth bhhom,

PaCTaBHJia C MpaKOM H Tyt)HHOM,
/I^oHejia

Hx cBOMe mhjiom Kpajy,

op.TiH

J-LesHHOMe h tbom saBH^ajy.

Ila
c'djj,

npejieLy no CBexy,

Kasyjy creHH h ^ipBchy

KaKo CpiiCTBO, uiTO ce to6om Kpacn,

Tboj iieneo pa/iocHHUOM KBacn,

A
Ha

necMa ce ca ojixapa
je

ztnate,

He6y,

jia je

Bory

djinate.

r^nropHkj

yHHTe.i>.

MsoBRaa.
y
iiMC iiacTnniiiiKa
ii

yMiiTen.a iiiKo.ie MiioiiifiKc

iiaiiin tiOBiijo Kii.nwf^iiiiucTit
ii

?!

Ti.a^t*

JLEMO iipeiioc KocTiijy ona

ifora liapauntia,
it

K,iHMeMo: Ciana mv

Mnp

iieiie.iy

iMroBOM

ynpABiircx Bara ypoMeaak.

t'ln.

C.iana
CTByje.M.

HvKy

Kapauiii.y

KiLiiaieniinKy

?Iv\oniin

vi^-

KofTA ,\nhmL Kaneraa j ntvam\m.

191.

Marpomqa.
C.iana lipa.i.y A.icKcaiupy
Miijii
!

Mac? CpiicKOJ

K|ia:i>.

A
iiajr.

lauu AocTOJiioj iipnciaiui yriio\iiMi iifvwinor iiiija.iniijcr rpucKor Kii.iiiK(*iiitiiKa Hyua iiapauit^a*
iia

PaiMRoJ llnnnBaL.

iri3.

MiirpoBana.
Cjiaiia
\\\\{\
II

ibcroniiy

,io.iiiva*

Mac?

jmiui *

AKa^oMiijii n ();i6opyl
4l>.

Mor.ainil..

HiiKojii

IIoiiurhI., "Ltiiilir

nrT|MtRML. Kr

un

Mll.nTMNOllHl,.

164

193.

MHTpOBHD;a.

CpncKa ^HTaoHHua,

KJin^ie

CjiaBa HeyMpjioMe
4p

Byny

CydoTHt xajHHK.

194.

MocKBa.
Oi^y HOBe cpncKe
jiaKa
c.TiaBa

Kii.HJKeBHOCTH,

Byny

C're^.

Kapai^nliy^

cpncKa seMiba

;tymH tberoBOJ Be^an noKoj; noTOMij,HMa kojh ^joctojho ij;eHe sacnyre cbojhx BejiHKHX
;

po;toji>y6HBOj

npe/iiaKa

ApxMMaH^^pnT Knpnji.

195.

MocKBa.
rios^paBJtaM AKa/teMHJy o npenocy

BynoBnx KOCTujy.
CnepancBH.

196.

MocKBa.

HMnepaxopcKo Mockobcko ApxeojioiuKO /I,pymTBO cpjxamio ce npn/tpyacyje pa/tocTH 6paTCKor naM cpncKor Hapo^a iipii CBeqanoM npenocy npaxa oi^a cpncKor npenopol)aja a h 3a
c.ioBeHCKy apxeojioroHJy aacjiyjKHor

Byna Kapaqntia. no3;ipaBJLa

AKa^eMHJy Kjin^ytiH: CjiaBa Cp6HJH h itennM 6jiaro;iapHHM chHOBHMa Be^na ycnoMena naJMHJiHJeM Cpoimy h BejiHKOM CjioBeny Kapai^niiy
! !

ITpeAceAnnK rpo^Hua ysapoBa, noMohHHK AKa^ieMHJe Any^nHj

ceKpexap TpjTOBCKH.

If..

197.

M
(iimcmom)
II

.;%.

aKo

iiac paayinnja

orpoMiia ;xa.i*uHa

0,1

nauie ot^

ifiiaK

Meiie

CMO Ha oiinj aiiaMciiiiTii jiaH y aajciiiHiin c liana na Tpy<a 11 pan. no.iHKora ByKa, yscHMaHor
<

ue.ioM

cuexy,

o;ino,ie

iiac

y Miic.iiiMa

y oihutc ko4u C|>6* h

ciie;ioK n.
-

('piiKHii.a Jia

ca iiymiM rpy,iiiMa
Ka,ia

pa.iocrii Tjy.ieMO

Manor

Miiiia,

Majua IIIyMa.iiija iipiiMa y cBOJo

Kpii;io

aoMuu

iipax ;iaiuiu iipcMiiny.ior liyica luipauiiKa.

HcMca

611

Mif.iocTiinii I)or ;iao ;ia ripcMioc

nene.ia

Heynp
(

ByKa

i\:\

Tyl)HHe y /loMoniiiiy 6y;ju aiiAMCibc

11

6oAe cpeKe m ciau"

Byica

C.iaBa neiie.iy
iioiuiiia

6.iaH;eiioj

cenii

iiryMfUor

Te*-

Kapauiiiia!

OTyjoiiiii

MocKOBcKO 4yxoBnn
lu'<'iio(I><Mi

Akajiomiijo

JepoHOMax fljarvB^ JaK

J. Ciiaoojoniit.,

KtiiipbhI.,

CaBa lIonoBMk, AjfUk JoialL.

IIoiuTonaii.e AKa;iL>Mi!Jii

11

ciiiim

Cpi'.iiwa K..in .lanac cnyin1.

Tajy y po^my 3CM.i.y Aparouciiii iipax C.iana Cp^jijii 11 iiapo^^y Kojii ywe ueintTii

ra B>

tK

cbU'I'

.Uipoa.

199.

Mootmp.
lIpiMioc

HyK"iM

in.i\.i

,\<'i..i'.i
.

Hit
1

jejy

Aii

ipCni yMiijy iioiiiToBaTii

i

i.n,-

rnK.nn

rt-v

;jocTojaii jo iio.iiikc 6ynyhiiocTH.

cnoMMi

BvKV mpKv nana!

CXnaiia

CpncKoj \h
llopUlHM jAMHMrBBL.

166

200.

MocTap.
C.iaB.'Ly oij,a
ii

npenopo^^HTejLa HOBHJe.cpncKe KH>HJKeBHOCTH

!

;iyxoM ce npii^ipy^KyjeMo. Cjiaea

6ecMpTH0M Byny Cjiana CpnCKOJ KpajBeBCKOj AKa;ieMHJH Koja CBprnn ysBnmeHH sa/taxaK C.iaBa CpduMa ceuMa it ceyda, kojh snajy ;ioctojho i^njeHHTH
JLasap MnjinKeenb.

CBOJe Be.iHKaHe.

201.

MocTap.

y 3HaK
;iyxy onuiToj

iiocTOJHor npH3HaR>a BejiHKHX

sacjiyra

oi];a

HOBe

cpncKe KHbH/KeBHOCTH,

Hamer Kapai^nKa, ripn^pyjKyjeMo ce y cee^anocTH H.sHomeifca npaxa ByKOBa y MHJiy My

no3;i:paBJLe
!

OTaydnny. CpncKO Ban

CnHOBH /^HMHTpnja BnOHne.

202.

MocTap.
ripoc.iaBy
iiOTy

npenoca npaxa OHora Kojii je npocjiaBHO jlccpncKor jeaiiKa h jtenoTy cpncKHX rycajia noa^ipaBJBa naj-

04yiiieB-T>eHHJe

/^pyiuTBO rycjie."

263.

MocTap.
/KajiHMo TUTO JiH^mo He MOJKeMO yqecTBOBaxH y 7taHamH>oj Be.iHKoj KyjiTypnoj CBeqanocTH, ho ce ;iyxoBHo npH;ipymyjeMO
K.iiiqyKH

B.iaro TOMe ko /lOBHJeK jkhbh,

H.viao ce

pauixa h pojxuTn

npaxy 6ecMpTHora Byna /KHBJejia CpncKa KpajtSBCKa AnazteMnja.

CjiaBa
B.iaAHMiip PaAOBHfc, Phcto Sen;, HHKo.ia HopoBH},, Ilepo UlanTHk.

ir,:

204.

Moormp
II3

cpiICKC XopH;rOBHM'
noaAp.'ui.i.e,

m>

in. i;.i.ri|

.laiiimn

;t\r

m.i i.eM

cpncKo

K-iii'iytnI

C.iana

HvKy 6ecMpTnnKy /Kiiiije.ia AKancMHJa

!

Carr. 'RopoaiiL.

205.

Moermp,
C.iana cpiicKOM ii))a\y
Kojii
Kii>iiH<eiiii()r iie.iiiKaiia
!

Ciaaa

oiiauxi

ra

0/KiiiJ.T>yjy

'200.

Moorap.
O.iajyiiii
niijt;

iipii.uiaii.c
,

.laiis

.01.1

"i-v

'-iiy

iiair
t..i.

Kii.ii/KeHMocTii

mije.'io

CpncTno
.lai.

i.-n,.

CpiiCKOM Kpa;i>eiui:nM AKaioMiiioM. v

iiyTKV yiecTRyi'.

MiiT|>oii<xinr

ipii*roa*Ka

207.

Moormp.
C;iaDa npnxy Kojii ca.in

CpncKa

aoM.i>n
611T11

y co iipiiMn'

On

ho

iinun ciitiMa

llaiiop jjcia, Tpvjia* p

njOKOnil
Ciaiia

l.f

OpHT*

HyKV

('.ocm pi, ,.;,.,

XArmtM

lllaMT^t.

208.

MpaMopaK.
CiaBa ByKy
!

ByKoea Hac MHcao

yje/iHH.aBa.

CxaKHk. Bo^irap^iit, CxaHHcaB^/BeBiit, A-p HeHaAOBHt,

209.

HeBecHH.e.

^HCTH cpncKH
/ta

;iyx uiaJbeMO,

Ha rpo6y yqecTByje,

Ca B'jeH^HMa B'3eHa^ cnJiexe H Ha rpo6 ra ByKOB mc'tb 3a Hac Cp6e HeBecHH^ue.

CjiaBa HeyMpjioM

KapaynKy

PaAHk, H^nja Mn^nUBnl., non MapKO HonoBnt, HnKO^a

Bpal.a

PaAOJH^HtH.

210.

HeroTHH.
HeyMpjior ByKa npHflpy>Kyjy CBeqaHOJ caxpaHH koothjy
C6
11

HacTaBHH^H HeroTHHCKe rnMHasHJe.

211.

HeroTHH.

npH caxpaHH ocTaTaKa Cnpe.eH ;ia m.ho y.ecxByjeM Cp6H ByKa, paayjeM ce - HeyMp^or Cp6HHa h KH,H.eBHHKa Ty^me y 0Tau6HBy i,a ByKOBe uiTO je AKaaeMuja ocTaTKe

BCMUTH o;iMop HpeHeJia.

JosaH MHfflHk xproBau.

169

212.
IlBBmiilt.
/laiiaiiiiLoj

cneTKOiiifiiti,

Yfo

je

unjcio rpiicu

yjeiXHjbeiio Ha;i

rpo6oM
iliii'icm

iipocjian.'Leiiora
c.iaiiiiMo n
:

Byna, upm.:

-m

H Mo;iHM Bora ^a y6pao

II

a&h cpncKora

't^mui

yjeAHibeii.a

ii

C;iana noy.Mp.ioMo
C;iuiia

Byuy

rpiRKoj

AKa^ieMiijii

BoJnoAii .laia|i

uiia^a.

213.

HHKmHK.
OoAaiiiHiU

xepuerouaMha eMiirpamija
Bc.iiiKatia.

pa^iyjv ce

cpncROJ
*

CBHJecTH Koja ce cjeha CBojiix

roBii
!

PajiiTe. t'paho, Jlpy-

Bac he

narpa^iiiTii

Bor a iiotomctbo Ke npHsiiaTn

l9W

XpAB.

214.

l\

rpa>)anii

rpa,ia

Iliiiiia

ohiim yi"'"^"v'y y CliMaMoii npeKiLit>K<

ii,

iiocy KocTiijy

una none cpiicKo

U>k.

TUne cBijo roAapiiocTii iipcMa Be.iiiKOMe noKojiiiiKy. Ciana ii

paMiiha, y aoMoniiiiy,
ii:tpa>KaHajyKii

K*ocKaJo dl^Crt**.

B*iaii

ciiom^h

iieyMp.ioMo

Byuy

iiMo uiiuiKux

rpahaita npojicj|Mii

oamTao

T. XiijumobhL.

215.

liapo.lMO MIIC.1U. o

ni

.m.

I-

'

WUM

."liaa

; ;

170

npii3Haiba ;iaHauiH>OM

CBeqaHomhy y CBeMy CpncTBy. SasKapen

BaxpeHiiM
II

po^iojByojLCM
jia,

sacJiymno

npoHeo je cpncKy Kifcury na /tajieno ra ce Bas^a noTOMCxBo c noHOCOM cetia, h jia

My

ce pa;iy ao Bena jihbh.

Map

nenejiy

ByKOBy

/^npeKTop n HacTaBHHi],H HniuKe rHMHasnje.

216.

Hum.
Cjiasa
oii;y

HOBiije

cpncKe KHbHJKeBHOCTii, HeyMpjiOM Byny

Kapayuhy
PflCTa HauIm, npoTonpecBHTep
;

jKhbko BpanKOBHtj npoTonpecBHxep

;

MHxaH.io IIonoBnk

cBemxenHK
;

Josan CxeBanoBHt , cBemxenHK

t)aKOH,

MnxaHjio HonoBHt, ^rkoh

Saxapnje KoHCxaHTHHOBHt,

217.

HoBH
y xpenyxKy,
na/ia cjio6o;iHa

CaA.

Cp6HJa npnMa y CBOja Maoii,a,

xepHHCKa Heapa CBexe kocxii namer jtyxoBHor

BejiHKora

0MJia;i;HHa

HoBoca/tCKe FiiMnasHJe, Koja 3Ha nomxoBaxH rojieMe aacjiyre

Byna

KapaijHtia, h3 ^lydnne rpy/tn KJinqe

!

XBajia xh,

/lyxoBHH o^e

Ham

Cjiasa xh Byne, n Be^an xh

cnoMen

OM^a^HHa CpncEe BejiHKe THMHaaHJe HoBocaACKe.

218.

HoBH
Kaa
je iteroBo
je

Caa.
jia,

Cp6HH0B0
je ozt

iiixo je

h mxo

oa Byna necaMpxHO, xpe6a Byna cMpxHO 6hjio. CjiaBa My!

4-p MHjiaH CaBnlk.

.)

0<)pBOBai|.
FIpii

,iaiiainii>eM

noMeiiy

ii

cjiana

oQy
!

iioBe cy

KiMi/KOBiiocTii, lie} Mp.ioM

BvKy

Ctts*, KapauiitiV

C.iarojiKpna upKuciia

ii<*ii<iRa

220.

OOpoHOBaii.
llxnnyjyl.il ceini
HiiKa Kapaijiilia
ii

Ji

imciyre (j)ncKiix
iipii

!'

"

06pa;ioniit)a,

Aaiiaiiip

MCHy

iipiiMiiTe

iiapaae

Ay6oKC

aaxRn.iiiocTii.

OlIIUTHHA 06p>HUMIIKA.

06peH0aa.
llcyMp.ioMe ouy none cpiicKc Kibii3KeBincTii
Kapauiiliy
je
II
ii

llvKy Ore*.

cpiicKOM

Mnoco^y
ciioMeiiy

/lociiTejy

"

anKy

iieitA

iipii

;iaiiaiiiii.cM

Be*tiiTa (Maiia.

ioarujapiia

CBouiTeiiimii iiaMociiiiinTiia o6peiioiiaiKor

('BOToaup
i:oiiiil.

II.

MiiMij.ioiiitl., iiAMCi-iiiiK.

BacH.iNjr IUhnL, Xm.ioui

II.

X^

('p(>I.Ro riiii),(Miil.,

(TaiiKo Mii\aH.ioBMl., JrprvHja LopUf^aaL-

OOp^aoMQ.
IIoKa je Claim n iaiv !%. .imvi.. ii..\ui.iii
/KiMillllKa
i

i.tu i.n

i:tLJi<

lU

i;.'

11

Ii.iMT.Ma.

OepMiHa yiaT^.Mu

172
223.

OSpoBan;.
CfieTOMe nenejiy ysBHiiieHor anocTOJia CpncTBa TajancTBe-

HHM ocjeKajeM cTpaxononiTOBaifca

KJiatbajy ce

Cp6H OdpoBa^Ke OnmTHHe.

224.

OAeca.

Ca BpytiOM saxBajiHomhy sa no3HB, HCTopncKo-<E>HJiojiomKH

<i>aKyjiTeT

I^apCKor HoBopycKor CBey^HJiHUixa y O/tecn, jxyxou yqecTByjytiH y cjiaBHoj CBJe^anocTH Cpncne Hayne, majLe jiy-

6oKO nouiTOBaite naMJexii ona HOBe KiLHJKeBHOCTH CBHJy Cpoa.

4eKaH /^epeBHn;H.

225.

OAeca.
Je m'associe de tout coeur a
la solennite.

Je regrette de

ne pas pouvoir assister personellement.

Consul General Suppicich,

226.

OAeca.
JXy6oKO ocetiajyliH 7taHaLUH>H TpenyxaK y aHajiHMa Cpoa, CBeyqHjiHiuHO HcTopnjcKO /^pyniTBO MHCJitiMa yqecxByje y cjajHoj

CBe^aHOCTH Hapo;5Hor ^acTBOBaita

oii,a

cpncKe KKbnaceB-

HOCTH.

173

227.

Hapo,iy

c.iana,

Ka>i

bchikui^i cuui uihu ujajuu 'i^cm.

Ooex.
C.iana neywp.ioM Byny,

ouy cpricKe

Kii.ii;eRtiocTn.

ilimm

<'pnfK 'LaiRA 0ja4HBA.

2-29.

OoK.
Crapiiiio Ijywc
'

He TyJ)a cnoTa tii y po.iiiy aoM.-by, y

OcTanMNia TM Tnoj

ca,i.i

.iiia;o

cpticKii
('p6iiii

i;paj
;t;o.iH

Caa

Miipiio,

ByMo,

iioMiinaj

(>6a OraJ<

230.
TTi%^<^a^

Consif^lio

accailfinico

uiux'Tmi.*

ripariono assucinsi meritat** onoran'*

Karatrii'.
ttf^ttore

d OIfUil.

174

231.
(hhcmom)

IlaH^eBO.

CpncKa seMJba CBora sac.iyatHora cnna

AaHac KOCTH npHMa, c THM cTe 6paKo o;iyjKHJiH
^lyr.

ByKOBa ziyma 3a

po;i;

cpncKH
jia,

Kao OHcep ^HCTa,

y Hapo/iy cpncKOM Be^Ho he
6.JiHCTa.

232.

napatHH.
CjiaBa H xBajia TBopinHMa cpncKe KH>nre
ii

npocBexe Jlo-

CHTejy H

ByKy

Be^na hm naMJax

HacTaBHnii,n napatnncKe

nu^e rHMHaanje.

233.

napatHH.
JXy6oKO nouiTyjyKH CBexe ocxaTKe ou,a HOBiije cpncKe kh>iiHtcBHOCTH, ByKa CTe<i>. KapaijnKa, ii IT^ejiapcKo-BoJiapcKa 3a;ipyra ca t^aqnMa CBoje niKOJje h h>hxobhm HacxaBHiiUHMa y^e-

CTByje y ;iaHamH>oj npocjiaBH.

234.

napat-HH.
Zty6oKo ce KJiaitaM cjaJHHM sacnyraMa oaa hobg cpncKe KFbHHxeBHocTH, npaxy HeyMpjior ByKa CTe<i>. Kapar^nha. CJiaBa wy!
CxapernHna ManacTHpa Cb. UerKe jepoMOHax
MHTpo<)()aH.

175

235.

IloceTHiiua
Alfred lUtuliftud
Ministrc dc I'lnHtructiori

Pubhque

et das BMiiix-ArU.

236.
Iiiucmom}

TIpt.

Dankt'

Vi'lmal.s

fi'ir

di*- ^'uiii:*-

r.mi.nnm.', imi WrlcJuT

hatle.

ii'

Akademic mich zu
Jch
IxMlauct'L*

l)eelircn
(lass

die (cwuhTiilKMt

war bei drr ri)erfuhrunp der irdischm Heste de unstcrblichen Vuk St. Kaich

nicht in der

La^rp

radzic dure))

niciii*'

Ge^onwart audi mclne

Anwesenhoil
"jii

lluldik'unjr di*ni

^rossen SerlxMi l)ezeu^'en zu konnen.

MiMiic

dcrzeiti^f
ji^emaclil.

in

Farin

hat

di*-

1-

der

unm/iglich
Jell

nicht

muss dies in drul> iii yrlilufiir und v*rst.'lndlicli in

u-

.i

srrhisch''' ^

thun kann.
Mil dcni Ausdruckc vorzujclichcr Ilocliaohtunir iriclinet
sicli

gmni vrirrbrn

MirhAol fOB ?(Takfl^

k. u. k. Cianir

Major

lUpwa.
Mnnfiieur
J 'arrive
U*

prdtidfnt,
M
)

en Huaj*M* nos travaux no nu pormottont pna do

rt'M'os

dun voya^

n^un'ttr birn

p'

mo

J-

pDur riMulrc

honinia*rt

ii

la

memoir ac

uk

"^

17G
a ete im des bienfaiteurs de la race Slave et son

Karagic.

II

nom

vivra autant que la belle langue serbe,

Bt^Haa eMoy naMaxt! JIaKa My cpncna seujhviu^a]

L. Leger.

238.
(nHCMOM)

napH3.
Me ce cjexncTe, xe mh y^HHHCxe ^acx nosBaxii Me na CBeqanocx caxpaKbeita CMpxHHX ocxaxaKa
Be.iHKa

BaM

xnajia niTO

Hamera BejiHKor Byna HsBaHpe^Ho majiHM mxo mh

!

oiiBaHba,

Mora ca;iamH>er npecxaKbe s/ipaBJta h naBajia Heo;i:ro;5HHx nocjioBa ne ao/tajBHHa

;ta

nymxajy

npncycxByjeM y xoj bhcokoj naxpnoxcKoj CBeqanocxH, xhm BHii;e mxo caM ja, sa CBera mh 6opaBJLett>a y Beqy, 6ho y xjeniH>HM jinqHHM BesaMa ca cjiaBHHM hokojhhkom.
jih^ho

He npeocxaje mh nnaK
mxo ky na
/tan

;ipyro,
c

nero ce sa/^OBOJLHxn xhm

CBeqanocxn 6hxh

BaMa y

Tiyxy.

B. Eornmnk.

239.

nexporpaA.
CjiaBa HeyMp.uoMe

Byny
CpncKO AKa^eMCKO y^pyateite.

240.

nepa.
CjiaBa

npaxy ByKOBy

"'^ecxHxaMO AKa^ieMHJH na ^tocxoJHOM

npH3HaH>y BejiuKux ByKOBHX sacjiyra.

JLasap KpcTHli,

KocTa rpyn^eBHfe^

177

141.

npeiiopo4"Tp.i,y
K;ni'ie:

Ki.iiH;eniiocTif

flvKv

r'i..aT...v

lUpaua^v,

Cianu

242.

neiDTm.
Inipussihlc
(!

vfiiir.

Je

tranfun'-'^^

f"*riin)aAr**ft

nux

manes

(ie

Vuk

Stefanovic

Karav-ic.
^flirlaf.

243.
(tlllCMOM)

ne
Monsv'Hr
It*

President!

Cost avec
(|ih*

uik* vivr sjitisfaction

que

j'ai

nppri^

la

nouvellr

Sa

MajtHtc

Royah* do
(!

Scrl>i

a donne ronirt* que !

tlu

d^

puuillcs

iiiurtell>H
.s<>rbe,

\'iik

St.

Kara/ic,

irmnd

ccrivain ri
fwiys

savant

Hoient

transportotvi daiiM Ie
si

iiol

du

uqur|

sa plunio nia^'istrali* a rendu de

('est a I'iniinortel fontlatiir
|iie

frrAndN
Ia

Mr
)

de

nouvello
biiif
oi

je dois Ie

pen

que

je

eniuiairi

do Vcln

iiAriii-

Miruse lan^'ue.

Cetait a I8.M

quo
<'

j'avalu I'honnrur

de fairr
lMil;t
;

ronnaiss.'ince perstuiellr a Vieni"-

m la iiiaiHon. qu'll
nt, rt
I

an ileuplatz.
tl'
il

II

maeciMiillit anih

.nvnn! *nt'ndti

la

faeilitc,

avec lecpndle

j'apprentlii

.:

f*.
plun

nTeneouraK'ea d'esMiyer I'etude de

cela,

Iah

quo

tunnne

otnis

pnuvnv

il

m'aidAit

meme
*!

Jivtc l^

U\n%

neeessairen de 8a pnipre hd)liothequ'

Monsieur
CIIOMKHatU

Ie

Prenidenl
el ile

eoniprendra

m-

va

N'Ulnnents de pieto

veneratiun je

mr

ou\i*iiii

i.

178
compatriote et si les oirconstanoes me le permettraient je me redrais volonti.rement a Belgrade pour asslteT' rhom mage et au tribut de reconnaisance, aveo lequel la nation serbe honore son grand fils et en meme
illustre

temps

soi

Agreez, Monsieur le President, lassurance de ration et de mon respect particulier.

meme ma

conside conside-

A. Tambery membre honoraire de TAcademie Royale de

Serbie.

244.

nemTa.

W.OM

HecpncKOM Be^HKany Byny Kapa^Hhy, cjajHoraBea' npeo;,HHm, .i o^y HOBe cpncKe KH,H:KeBHocTH!

^yKHjan Bor^aHOBHt
apxiiMan^pHT.

245.

UnpoT.
OrjiacHTe BHJie ca BHcuHe

CBeMy ^apcTBy Be^HTora MHpa, ^a cMo mrjin kocth h3 ry^une Kapamitia, cpncKora OMHpa!
Hx eHo npHMa ^OMOBHHa y OHOMe CJaJHOM KOBqeH<Hhy,
Ca/i

cpncKa OMJia^iuLa: C;iaBa Te6H, 6aue Kapamii,y!

IIlKo.ia <^a(^yniHHiiRa.

no3;tpaB;i>a

179

246.
TlnnoT.
II|)U|)y/K\

jeMo

ce

CBe>iaii

,.;

,.

i.w..ri
m

KOCTMJy Kao Ky;iTypHoj citeTKoiiifini nfMor.i .byjyKH,CBojy ;iy6oKy 3axnn.iiiocT TBopus

;KeBnor jeaiiKu, k.iu'iomo
C/iana
IlHpoicKii
^iiija
:

imn--

Byny

CTe'tannBiiliy

KapaijiiKy.
IIt.
,

ymiTo.bu;

Mhx. JobahohhI.,
J.

M.

<

roJAHoiiHl.,

Iflr*

*le6iil.Ka,

IIopcHAa

llpoA>iiioHMl,Kii

Mii.i.

(TAMojf !.,

XpMCTi

CTOBuiioiiiii.Ka,

Hha<mi JuiikohhI.,

MM4aH

t'TftMOJrBat., bf4.

^o)nUj CianKH

J. .Hii rp(MiHl.'na^

.{opK KoBA*ioRat.BA,

*&.

B<r p t
('.

Hiiha, IRiiii. lia.iTiitia,

Jcmhohhotu

IIoiiobmI.ka, .Irancaaa floaoBaLBA,

Itacif.iiija ('T(jiiifoiiHi.Ka,

4p'^>yrMii CroJuiionNt., ,\HaaTpHj^

Maa*

AttiiouHti. l{.iu,x* ra,\ojii>iHti, ^tur. Ct.

CtoJuiiubhKa,

VM.if'iia

iMsaaaaLaa.

ji:
IlRpOT.

C;iaBa n mbit hmohv

ae.iMKur Cp6Hiift

Byna

KiipauMtta

Mnp

iieiie.iy

H.eroBv
rTaNia RaAf'HOBBi
iiapOjiaH liociaaMR aa

MaaorjaasQa*

\A

noAropaaa.

/laHaiuii.eM cbomaiiom cjimb^^v npeiiooa

caxpaae oociipT*

ocraTaKA oua cpiicKc hobo KH.nr ,iyxm c npjpyy)eiio,

:

K.iHMvltM

C.iana iio\Mp.ioM

Bvkv

'

Crraaa TajanaaL.

: !

180

249.

noaeapesan.
Ilpo^eTii

oceiiaJHMa

nouiTOBaH>a h

saxBajiHOCTH

npeMa

Be.iHKaHv, KOJH je KO/t Tyt)HHa cxeKao npnsHaite

HameM jesHKy

a noji Hac y/iapHO Teuejb cpncKoj nHCMenocTH, v TpeHVTKy Kaji My ce cpncKe kocth Kyhn Bpahajy KJiH^ewo C.^iaBa ceHH Be:

jiHKora

BvKa
HacTasHHi^n no:KapeB<aiiKe rHMHasnje.

250.
IIoacapeBai^.
/llyooKO ce KJiaH>aM npe/i

nocMpTHUM ocxai^HMa neyMpjior

K.HH^eM
:

ByKa,

H H3 aaxBajiHHX

rpy/tjj

C.iaBa

Byny

XBa.ia

AKa/ieMHJH
Mnxanjio Koea^eeHh.

251.
IIoacapeBai^.

CjiaBa
KapaijEiiKy

TBopuy cpncKor iipaBoiiHca

M. CTeBanoBHt ; cy^Hje

CiaBa H^yMp.ioM Byny

C. C. Teo^H.aoBHt5

IIpeAceAHHK cyAa

Hmk-

MjiaAeHOBHt, IlaB. M. IleTpoBHk, Mnji. n ^^CKameB, Mna. Tp. Fa.

BpHjioBHk,
Jl,,

UemBOBHL,
J\,

Jb,

KopAHk,,

JLas.

ATaHai],BOBHk^ nncapu

ToAop neTpoBHt,

U. BorAaHOBHlk,

Mn^ocaB ^HBSOBHk, Obot.

Ct. naB^OBHk-

^HB^eBHli, Mnx. OriBaHOBnli, Ub.' HhbojihL, Oothp JoBanoBnli,

Mha h MapjaHOBHk, Boma

252.

no:apeBait.

uapoAy kojh yMe ^a uchh Xsa.la oji6oi^y na 3ay3HMaH>y

Bjiaro

jiejia,

cbojhx eejiHKaHa

A-P ByK^eBHl,.

181

IIosmpeBMi.
C;iaRa
ii

itcMiiti

ciiumcii ceiiHiia Be.iMKiix ysofi-tuv ^I'^mmtiM,

c.iMoyKa M ocminaMa iiooe cpiiCKe iihcmohocth h

hhoctn

Byny Kapaunhy
;iatiac cian/beiiiiM

ii

AocHxejy O^pa^ioBiihy,

iicKaji

ron^nan a

Baca llr^araL.

3r,'i.

Iloxera.
Cjiana rci{iija.iiioM ce;La<ieTy
HOCTii
!

Mn|)

iieiie.iy

iiiir.ia

ouy cpiicKe KH>NeanoyMp.iora Byna'

!

Cjiaiia

Mapao

I'arTMBoJrBal.

iiapojiiin

iiocmaaK.

255

nomorm.
Hiik;i;i

Cpoiija inije hcIiV .i.i\n.iin"t

iia

ii<mwi -.lia .laci)

iii>iinj

miiiiM
m-:i

CBOJiiM n.vAHMa, no iiito je

Ty>)iim'

koctii ua

Kn.HHienHocTM

ii

;jyxoBHor yje;iinbeiwi Byna Ct. Kapaunha

He^ia y OiauoHiiy.

HacTaiuiitmi noaceiiiKux ociiumi. niK

iioMiiiby

ca

npeAaiioiiiliy

flyuie

cBeT;io

Mwe m

|>a4

Byna

Cr.

K.'ipuuiiiia.

llacTARiiHuii

iioxrrnKM\ ucmobmhu aaoja.

256.
(iiacMOii)

Ilpar.

3axBajbyjyl.ii CpiicKoj Kpa.T

iTO'.iHBv,

\
*.

^"j

mam^mh
irpit
%

>

iieoMa ma^iiiM. Aa

nemi mmi*

wot U,**

82

TBOBaTH iipH HapoitHOJ cpncKoj cBeTKOBHHH, npeneceiba npaxa ByKa CTe4>. Kapauwtia h3 Be^a y Beorpa;i. }Kao mh je thm BHiiie, Rdi a ja biicoko ueHiiM BejiHKe h cjajne sacjiyre H>eroBe, Kao oua HOBe cpncKe KH^HSKeBHOCTH, Kojoj HvCJiHM HaJBeher Ha-

npexKa 3a

o.iaro h

nacx CpncKora Hapo^a.

C 4y6oKHM nouiTOBaiteM noHHsan
/^-p

c.iyra

MeHCK 3h6pt
ii

AoueHT npn neuiKOM cBeyHH.iHiiiTy

cKpHnxop HeniKora Myaeja.

257.

'

(dhcmom)

Ilpar.

Zastupcove slovanske filologie na ceske universite jsou v duchu pfitomni velebnemu okamziku, ve kterem se prach za~ kladatele nove srbske literatury uklada do pudy srbske, a
preji
z

plna srdce

srbske

vedecke praci soustfedene v kraL

srbske akademii hojneho rozkvetu.

Dr Jan Gebauer
ckr.

radny professor

filologie

slovanske

Dr
ckr. m.
f.

Jiri Poliyka

professor slov. filologie

Dr Frantisek Pastrnek
c.

kr.

m. f professor
.

slov. filologie*

258.

npar.
ysBHiueHoj HapojtHoj npocjiaBH npn iipenocy KOCTHJy By-

KOBnx ya naj/iyojbe ocehaje npH3HaH>a h saxBajiHOCTH npa^ajewo H MH CBOJ rjiac: HsKa je BB^na cjiaBa 6ecMpTH0M oi;y
HaiUe KH>H}KeBHOCTH
!

3a CjeAHibeny CpncKO-xpBaxcKy OM.iaAHHy n 3a ypeAHHinxBO XpBaxcKe Mhc.ih

jSChbeh BepTHh, HfiaH UIaJKOBH}i, OpaH>o X.aBaqeK.

183

259.

npar.
Spolecnost muHea kralovHivi tuHkeho viUjic ra(lotn4 yUmtonecky iin pfovezeni' tdlesnich ontatk^ Hiavneho u^ence a narodm'ho buditolc
ucastni'

srb.skeho Viika Karad/ice

do rodne Jehu

Tlaati

se (iuchein tcto
in'jvft'lejfii'.

pamatno Hlavnosti a saayla k

ni tvftj

pozdrav

I'r>i(liaa.

260.

npa6oj.
IloTiiiicaHa oiiiiiTiiiia iipiupymyje ce ee^iiiKoj
jc.iora CpiicTRa u' AiuueMiije llayica.
Kii.it;i;eniioc'Tii

pajocm
'

lui-

Ciaea

iieiteiiy otia

cpnciie

l>yi:a

Kapauxtia! CptiCKo rioajpaa^e

IIpBdJ-4ia&CBa oHMTaaa.

2i\\.

ripaftoj.
IIoTiiiicaiia
oiiuiTiiiia
ii

ano je OABojeiia anaa npajpy*

yi*xiiKeii.

Htyje cnojy BtMiiKy pa>iocT

Kpa.i..
AKa;ir.Mi!Jii.
'

ii

iieJioM

Cpiicray
iu^iir,

Cpii

C.iana

iieiiciy

oua cpticae

B>Ry

Kapagiiliv

OaatTaN* Moaoa^aiaa.

IIpBiJlOp

y npcHocy

aeMiiorn iipnxa iioywp

101.1

Hyaa y

01.^

yqecTByje y ;jyxy 11 Cp6ajinja iipcKO ;ipuiie. iLtBiyKw Til, Hyir. TnopiiTiM.y cpncKora kiii'*'^ ''' ii^miA tt

184 Xsajia CpncKoj AKa;ieMHJH Koja mxyje cpncne

HapoAHora

o.iara

CpncKa npaBOCJiaBHa oniuTHHa.

263.

IIpoKynjLe.

CeHH HeyMp.iora Byna KapaqiiKa, ou;a Hoee cpncKe kh>hH^eBHOCTH, o^iajy CBOje ^y6oKO nouiTOBatbe
HacxaBHHiiH h HacxaBHHqe

npoKynan. och.

niKo.ia

To^op KocTHk,

JeBxa Mn^omeBn&, PaJKO

MHJiai]^

Mn&n^

JLanOpa neTOBub, A^eKca 'Repa-

3opEa Mn^nLeBnkeBa, 3opKa MnknliKa, MapHJa MnjiocaBJbeBHbKa, 4apuHRa ByvEOBnkeBa, Co4|)HJa ByKajjiOBHkBa, Rocapa
BorocaB^eBHkEa, Je^incaBexa Bap6yjioBukeBa.^

264.

npoKynjbe.

Be^aH cnoMeH npaxy

ITHJeMOHTa CpncTBa.

oi^a

cpncKe KH>Hre y npecTOHHUii

JoBa lUapaHau,.

265.

Pa^a.
Cjiasa HeyMpjioM

CBemxeHHUH
leAii
:

npoxa

Byny KapaunKy Mn^aH ByRaniHHOBHk, Eocxa UoBaBOBsk,

onuiximcKH cyA
:

y^u-

TaBH^o PaHBOBnk, 'Byp^e /^nMUTpnjeBnk ;

leitap

Te.ierpa<i>Hcxa IIo-

noBHk,

cpecKii MiixaiiJiOBHk,
IljiHJa

Jlasap CxaHM:

MHpoBHk, Kocxa 06paAOBHk,

CxojanoBHk, o^Sophhuh

Baca

Pa40BaH0Biik, Baca CHMiik, Hheo^hjc ^ouisltobhIx, MHJan^o JLasnk, JbyOoMHp Kapuk, CxcBan MaHOJ./iOBHk, Hnsojia MapEOBHk, Ujinja

JoBaHOBHk, AHxoHHJe MapEOBHk, Mhjioiu /^OJHk.

85

Paini
/(aHuuiiboj
ciicMaiiocTH
iipeiioca
iioBe
ii

caxpaiie

iiocupTiiHi

ocTaraKH

in;yNfp.iora
iiariia

BvKa, oua
ocehan.a.
:

cpncne KibiUBesHocTH.
Mhjmja

npH>3py>KyjcMo

HacTaBiiuriH oi-n. iuko.io y PaoiKoj

NN.iyiiin

I'.i

loikHt.,

.!;

rorhIi, .leiKX'HHA .InnnHnnHl.Ka,

.^.unni.i

.Ij-kobmLkh.

Paxnaa.
IIpeiiocoM iiocMpTHiix ocTaraKa iievMp.ior cpiicKor reuMJa

ByKa

CTe<t>.

Kapauii)>a y

Mii.iy

iiaM oTau<'iniy jioKa3a.iii ere

ju

yMere noiiiToRaTH;ie.iacpiicKiix
po;io.i.y6n
!

KibiiJKcniiiiKa. Xif;i>ajiLiu ceTmiiaii

Jam

lIpoaaL.

268.

Pyvm.
C.iaua HvKN,
iipoii<p().iiiTe.T,y

name

Kii.iii;''iini

rn

3a

k<

aana

iiok;io<im)iV

ce ii.T(>mM

iiiimv.

,\-p

llayr aaaoaaa.

Mywy,
caB cpiicKii
CBiijex iiac.

KujH jo 6ecnpi!MJopiiwy paAOM

napo;i.

rpyjioM
a.

Mymn"
Men;

o^iyntyjeTO

ce ^tknitc
!

6paKo.

MacT Baw

h xna.ia

Ciasa Hvay

Jio Mijriui

*u

CRJariiMH ynoKojemijf

Haaoo^
MartM>tiuiT Booaocaa.

186
270.

CapajeBO.

Ca no^HOJKJa rop^or Tpe6eBHKa a h3 rnes^a cjiaBHor MhjiyTHHOBHiia no3;tpaBJBaMO npenoc npaxa ona HOBe cpncKe kh>hH>eBHOCTH Byna Kapai^nha. MecTHxaMO 6pahH H3BpmHoi;HMa na
;ioBOJi>HOM

aoKaay nouiTOBaiba napo^iHHx pa^HHKa.

IIpeACTaBHHmTBO CpncRe npaBocjiaBHO-i],pKBeHe

n mKOJicKe OnniTHHe CapajeBCBe.

271.

CapajeBO.

Cbh cpncKH iiorjie^tH, meihe a na^je ^anac ce OKpehy h cnajajy TaMO r^je npe;icTaBHHi;H CBera CpncTBa cjiaBe h Be.iH^ajy oue h npenopo;tHTejbe cpncne KH>Hre, Byna h /tocHxeja. II cpiiCKa BHJia no3^paBJLa ca TpeoeBnlia xaj CBexn hhh h mojih ce Bory sa noKoj cjiaBJBCHHKa a sa cpehy h nanpe^aK CpncTBa.
Cxoja KamHKOBHkKa
aAMHHHCTpar. BocaHCKe
BH.ie.'^

272.

CapajeBO.

cpncKa cpqa npenyH>yjy pa/toiuKy Met)y 6e36poJHHM ocjehaJHMa Hena je Mjecxa h H3pa3y naiuHX ocjehaja no6yt)eHHx HajnjieMeHHTHJeM ^tjejiOM CpncKe AkslaqMHJe. /lanauiFfca je cBc^aHOCT Haj6ojbH /[0Ka3 Bje^ne cjiaBe 3aMCTHHKa HOBe cpncKe KH>Hre, Byna CTe4>aH0BHha KapaijEha.
Ka/i

y qacoBMMa

ce

YcxalieHH HsjaBJbyjeMo MJia;tajia^Ke ocjeKaje: Bjeqea cjiaBa

ouy cpncice KHbHHteBHOCTH, Byny, KojeMy he o;tceJie cmpthh neneo aoMOBHHCKa seMJta noKpHBaTH BHJenuHMa nenponajia cnoMCHa H 3axBa.TiH0CTH
!

rHMHa3HCKa OM.iaAnHa.

'

187

273.

Capi^eBO.

C Tpe6pnH)ia en jewdia .iHtia MvTna Mar.iii y Ad najie,

Hpxy ropoior Buca 3;iATHa 3paKa cyima cTa^e,
iia

Aiit)eocKiiM cn'jeT.iiiM

iiacoM

MoJKoniiiia rHJea^o

aaiiM

jeceii.HM HtMpiiM ;iniiuM

IIo:u|ianii

nac Byu y c.iaBH

iiaiiia

Oaapeiia

;iyiua

pa;iocTii

r.iace c.iyiiia,
iberoii
Mii.ioj
o;i

^la neiieo

riieTii

0Tau6iiiiii

.leTH,

Ha

KocTiiMa

jyiiana

lIcKoiiaiia
Pauiiipii.ia

MeKa paKa.
MaJKa rpyAii
jia,

^ioriiTejcM

la

iij.i.y6ii.

A
Ha

iioajpaimii ;iyx re

,iii>Ke,

Aeajiy k naMa cth;kc,

3a cjeiiKoM
iiyiiu

>Ke.i^,

Cpue
llla.Ty

cpiiCKiix yMiiTtM.a.
ra,

;3yxoHHo

upalio, iipaie
iiawa

cpiicKii iioanpaii

AwaiieTy u
HjeMiiii

je.ior Cpiicnial

iKMeii

Me))y

itaMa!

|lHrTiiBNH<iKB 160^ <'^irBa&

&

274.

Aanac,
iipiiMa

Ka,i

6.iro.inpiio

Cpncmo

n iioTonctfto
o
i

<

y cnoja c.io6o,ina cpncKn

II

n.Mpa aemie

poAiiTci.a
pauii>a,

oua cpiicKe mobo

KH-iire (n^CMpTiioirt

'

npiMpymyjcMo ce

.iiijciium

me.MMa

Muiii\

188

iiaac.iaHHKa,

ii

cpixaqno H3 Ayoiree cpriCKe

^yme nosApaBJbaMO
HHKOJia AjieKcaHAap

TO ;iyXOBHO je;(HHCTBO cpncKo.

Cp6n Capaj.mje
M. BecapoBuli,
H
IIoJiHi^,

T.iHropHJe M. Je(J)TaHOBHk,

Ctcbo MjiHHapeBHk, Phcto M. BecapoBHt, HecyT BiiAaK ABaKyitfOBHt, Chmo nanajoTOBHli, AfcHM BaOnk

Phcto n. II,eKOBiit., B^aiuKO TacoBai;, MaKCHM BaOnK, ToMa /^ejiHt. Chmo JoBaHOBHk, Phcto Cymnfe, ByKO CTap^eBHt, 'Bopl,e Tada KOBHt, PHCTa 0(5paA0BHt, ToAO TynaJHk, Bpaka /^e^ink, Hepo CTa HHUink, Phcto HoBaKOBHk, ByK JaHKOBHk, Phcto M. /^aMJaHOBHk Chmo MjiHJa TyKOBnt, Ctjcho H. /^aMJanoBHk, ^HMHTpnje A* Ko
PncTa H. BlapHk, Mnxan^o P. SKnBKOBHk, AjiCKca Mnxan jiOBHk, Mnko HaMy^HHa, Bnko KpcAHk, ByKO CeAwaKOBHl., 'Bypo TpHHHHl, AjieKca Jyryl,HJa, Dasjie ByKanoBHt, Jlaso CaBHk, Jobo
iiobhI.,

KpcManoBHk, Bpaka X. Tpn^KOBHk, MapKO BoryHOBHk, J\. /^parnkcBHk, /^HMHio CBy^ypoBHk, Taco OOpenoBHk, MnTap CTaHHUink, AHApHJa Tpn^KOBHk, ^yman KypKCAHk, Jobo JoBanoBHk, Cnacoje Ty6HH0BHk, PaBpo B^aaieBHk, HnKOJia CyApennk, AjieKca Fa-

BaMy^HHa, AnaKyM HepHnnk, PaAOBaH BHJe.iHk, Boaso 3ApaBK0BHk, IlaBO HonosHk, Cano MhTpoBHk, Jasap HoBaKOBHk, Jobo MapKC^nk, AjicKca KpeuiTajHU,a,
kaHHi^a,

Chmo MnjiomeBHk,

Ilepo

MnpBO Tpn^yHOBHk,

BHRa^ennk, ^yOoMnp HnKOJink, cseuiTeHHK, JaKOB Mapnk, Mn.ian CTannk, Phcto BanAypoBHk, 4paroje TiHpKOBHk, Cana CaBHk, Jobo BorAanoBHk, Jobo CaMoyKOBHk,
HjiHJa

Jobo Cy^apcBBk, Phcto BeKpe^tnk, njiHJa ToAopoBHk, Mnka Kopak, Cana AJAapoBHk, Phcto JoKHk, HnKOJia Pennk, MapKO H. CanrajiOBHk,

Phcto Bydajio, Jobo P. JoBanoBHk, CTOJan Co6aT, Phcto Kpa^eBHk, Bpaka BcKHk, JoBan Je^THk, Je<j(>ro PncTHk, ByKaH BypHk, Chmo /^param, MnTap JcBTOBHk, JoBHua Je^THk, Chmo 4omKOBHk, Chmo MnkHk, Jobo IleTpoBHk, HnKOJia Bo^nk, Phcto PaAOBanoBHk, Mh^oui II,BHJHk, Phcto KpaJHHiHHK, CTanncaB CpBcm,

KaMCKHk ^aMJan PncTHk, ByKan Hernk, Phcto ByjaK, /^paro BacKOBHk, Phcto KypmyM, HjiHJa KypniyMJiHJa, 'Boko Bacosnt, JoBaH JoBaHOBHk, Je^TO TyTyMpa^, Cana JoBanoBHk, Phcto Mjeijink, KocTa B;iaacyjeBHk cBemTeHHK, Mnko ABAa^OBHk, FaBpo ABAajiOBHk, Chmo MnTpoBHk, Baco IlaBjioBHk, Phcto BnTKOBHk) Hhko IleTpoBHk, ILiHJa IlaHAypeBHk, Phcto MaManoBHk, Tiop^e BacKOBHk, 3aM$Hp
Mhjioui

MH^HkeBHk
uieBHk,

cBeiineHHK, HuKO^ia Hjink,

Phcto Cajinnyp, Bo^ko Pa-

JonanoBHk, Phcto IleTpoBHk, Jobo KpeniTajinna, Hepo BHJbaHk, Chmo Tejian ByKOBHk, MapKO MnxaHJiOBHk, Iljinja
Je<|)TO

189
i^iKaiioiiHt.,

CuMo

HorAttiioHiit.,

Joii Jrpoaiil..

farro PAji7JBai
HacB^i^aaL,

CHAToaap
rilCTO

KpiijiMiit.,

('ReToaup K}proMiit.,
'Ljpiil.,

liaro

Ba

,tiiNiip ('KU|>iit.,
Hollilt.,

Ihpo
llcpo

lipaka XajrTopoMMt.M, Job 06ylLBaBs

I

i;\AlilllHt.,

.lyCiypu,

TpiKliKo
lloiiaKoinil.

llpaiaiii,

MnUo MMTpOMHi., MuTup KoupiiiiHua,

Ilaco rTaiiauNl.,

Mii

KjaLo, Toj|^

,^pro
Loplyf

lUay^aaA.
X. X^ntLs-

KocTa
iHtiiiiti;

ReiuToiiiii:.

Juno X.

,\aiiii.aiioHiil., .>Ih.ioui )e.ieiioBMl,

Joau lllaHN, IJp

<'aii.\iiti,

PiifTo Ka.i.eHHiM
raittil..

Mapso

lf>4(*HURiil.,

"Loplir

(k,

Ctb

M., CTaiiiiiiia
,XaHoiuilM
ropMCMiiil.
,

.loHa lloponiit.,

LopKe IIPTpoanLy i'arro Umt"

Joi

ItcciMiiiioiiHlM
lio.i.uiiiit.
,

llopo

Mntmp
raA<*HHl.

Rarali,
,

Taapo Upa*>
llHMBvaaL,

,\iiMiiio

TaHo

iMaBu

laopt^c MuKciiMuiiiiti, Lupt^r I1iiiikorbI<,

Mii.iaii
ll.iMti,

Joho

HubiiibIi, I'aBa 4Fl>Bk

.laaap .hyCojc, 31h.ioiu

Maji-^opoBaL, Jobo Aa.ipaL,

I'liCTO MaKciiMORiilt, A^ieKca JocMiKiRMtt,

MaKCRH lIpajaTOBol,

I'aer*

JoRaiiuHiil.
.loiiaii

I'licTu

HaniuftuRiii.

KpHJcjiit.,

H.iiijii

Toho TynaJaL, ToAop Ttaajak, ll<>TpoHiit., Urhjaii raTBoaaU, Vaiaaj*

.

llleiii.iiija.

('TCRaii MapKoiiiil,,

llerap

Ifl.iul.,

1>4>pl|(

VarpoBak, Jmwm
llyaraiBL,

ChmhK,
CiiMiit.,

CTO<|)aii CTaiiKoRiit.,
('TtMiaii

Xiit.a IInk\.ihI.,
,

Mala

rrra*

nccfMHiioHiil,

H.iiija

liouiKoRaL,

llrrap

MapaW.

275.

CBeuiTCHCTBO cpeau pecaBCKor pajiyje

Hyua, oua none
MHjiy OTuu^HHN
llaH.io
KoHiit.,

c,

niTO cy kocti
n:\

cpiiCKe labiUKoniiocTH,
ii.erony, aa

iipeiieTf?
ii

ryhMiir y

Kojy je ;nnoo

pJUHo. Cyami My

KpcTHl., AI.HM
,\aiiii.io

Hint., (Taiiojc JoaaauBak, BjiAAaaap UBrr

Hill.,

.MM.ioraH.i..

A4rBr PajioBaNuaal..
Jonaii Jririak,

lijAiaaap

Wii.iopaAOHHi..

Mii.ioruH

LokmI.,

Vajak ltaaL,

,\HMIITpHJc Tu.lOpuHMk.

276.

CiHJajaaaa.
/lyxouiio
,iiiie,
II
I

qecTiiyjvKii y
.iuc.i>re
!

iipnocy

iipaia

Byaoaa

?>'

laiioliM

oua hob

KibUJiiflBiioCTB cpiici

iUMo

C;ianA My

PecaacBB uraaMna jpyataaa .ja^*.

90

277.

CBHJLaJHHai^.

C'Be^aHHM npenocoM npaxa neyMpjior Byna Kapaijnlia h3

Tyi)HHe y oxaijOHHy cpncnn Hapo;i ;iaje BHjtJBHBa ^OKasa CBOJe
iiouiTe

npH3Haita
ii

npeMa H>eroBHM BeJiHKHM

sacjiyraMa

3a

cpncKy

lUKO.ny

npocBexy.

HeKa

je XBajia

HHHUHJaTopHMa

cBe'^aHociii!

Cjiaea

ouy

HOBHJe cpncKe KiLHJKeBHOcxH,

ByKy

Kapai^ntiy

y HMe

CBH.iajHHaMKe ocHOBHe uiKo.ie

ynpaBHTe.fc H,

X. ^hbeobhIi.

278.
CBHJiajHHai]^.
B.Tiaro;iapriMO

H>eroBOM BejiMMancTBy KpaJLy na H3BpmeH>y

iiaHamH>er

'^iijaa.

CiaBa neyMp.rioM ByKy

HacTaBHHi^n mMHaSHJe.

279.
CsHJiajHHai^.

IIoTOMUH ^HB-jyHana CHHi)ejiHtia pajiocHO yqecTByjy y npocjiaBH npenoca KOCTHJy ByKa KapaijHKa c y3BHK0M: CjiaBa My.^
llOBaK TacoBan; j^urejb, ca yHenHmiMa rpaSoBa^Ke
niKo^ie.

280.

CsHJiaJHHai^.

avme h noHoce cbojhm BeJiHKaHHMa. CpncKH Hapoa oji A;tpHJe mo Ba.iKana c noHocoM y^ecTByje /tanac y iipocjiaBH CBe^aHor npeHoca npaxa rennja cpncKe KH>Hre, ByKa
ce

Hapo;jH

Kapai^nKa, y 0Taij[6HHy KJinqyhn

Cjiasa
:

My

HacxaBHHnH CBH.iaJHHaHKHx ocHOBHHx niKo.ia y^. MejieHTHJeBHk, 4P^^* HoBaROBHii , Ilepa jICHBKOBHk, CseTOsap MHxan^iOBnk, /^oOpocas MuTpoBHli, CaBHHa UoBaKOBH^Ba, 3opRa /^HHHTpHJeBnkRa, nepcHAa
^jBHliBa, AHHi],a MnTHLeBa.

19 1

281.

ripii3iiajyl,ii

.'lac.iyre

6.iaronoKoJHor ByKm CTe^aNoaal.A.

iipR.ipyjKvJeM

oiia naiiie
jiaHaiiiH.oj

:iaje,imiiK

Kii.iimeBiiocTii.

c Myxou

iipocMaHii

i<o;i

iipeiioca CMpTiiiix

My ocraTaiia.

28-2.

(Ciaihavio ce

cBeroM

iipaxy ICapauiiKa,

oua Hoae cpacR

KJfcHHteBHocTH,

jjocTojaHCTiieHo caxpaiLeiioMe.
4oKTO|>M
:

BSBli, Ha, H^r^ana.

283.
(OMt MOMI

CKonj^a.

HcMoryKii /ipyiiiM iiyreM aa JIAMO Bapaaa HaiiiaM MiiciaMa

M ocetiajiiNia iipH/niKOM
>iaiiaiiiii.e

cReMaiiocTU, mm cv uhmm iiaiia

MHHOM

iioc;iy>KyjeMo

;ia

yamiKiieMo

jiy6Miie iiaiur cpiiCKo h

aaxMa.iiie /lyiiie: C;iana Titopiiy iiniiier cpiicKor icii.HJKeaiior Jr*

nifKa! C'lana iiovMopiioM cKyiM>nMy
iiaiiiiix

iiapoAunx vmotbo-

puna'

('.lana

Hnkv

KapagiiliS
:

'

Hrciahiiiuui

c|>ii.

rMMiia:iifjr

Korra ^. KoairaL, Uji^ja B|mrrk

:

Ma.iAH

rajiii.,

I'HrTa Or^aaoaali

Hn.

rnmiMttr

U.

H\f>8.

lllaoj>

Ma.iena JIcTpoBah, JoaaiiKa XpitMHrKuaa, Ojra U^aoja^aLraa.

'^a?

McTaiiHiuuM

iiptM

lUMio.ioM

iiryMp.ior

H>Ra,

HHjr aJ^iu
noNOi' CBr

AOCTojiio iiponyHiyjn Hatiin AKajieuHja Ha Kt>pnrr

CpiiCTiia.

Craaarjai

192

285.

CKpaAHH.
ripii^ipyjKyjeM ce

xaMomitoj namoj cJiaBH yciioMeHe CBeTHX

BVKOBHX KOCTHJy.
HaMe.iHHK CnHoOaA*

286.

CMGAepeBO.

HacTaBHHUH H y^eHHUH cMe;iepeBCKe ruMHasHJe nouiTyjyKn cjaJHe sacjiyre natuer BeJiHKana Byna Cre^. Kapai^Hha, Ha nojBy cpncne KibHJKeBHOcTH n iipocBexe, MOJie CpncKy KpajBeBCKy AKa;ieMHJy na jiauac upujiHKOM cBe^aHora npeHOca h caxpaHe ByKOBHX nocMpxHHX ocxaTaKa 6yjie TyMaq h H>HxoBor /tyxoBHor yqemha y xoj CBeMaHOCTH nayne, mK0.ne h uejior
CpncTBa.
4HpeKTop CseTOsap ATaHaii,KOBHiij HacTapHHUH: MHxan.io BoOhIi, Axu.io
KajiMaH,

JoBan HbkobhIi, ^Ly6oMHp MaTHfe, Baca /^HMHTpHJesHJij HeAe.i.Ko ByKOTHk, Mnjian IlaBBo^khIi,
jiOBHli,

Mnxanao llBKOBnk, Casa

MHjiiiu,a

PncTHkeBa.

287.

CcziyH.
Cjiasa
HOCTII
!

6ecaMpTH0M Byny, TBopuy name hobg KH>HaceBBoAH.

288.

CojiyH.

HacTaBHHUH cojiyHCKe cpncne rmviHasHJe ^liymeBHO yqec'^^yjy y CBe^aHOM npeeocy npaxa oua cpriCKe KibHJKeBHocTH,
H ysBHKyjy
:

Map

nenejiy iteroBy y seMJbn Koja ra je

;^aJIa

KoBa^Hli, JaHKOBHti, OOpaAOBHk, npora Taypi^esHli, ByKqeBHk, Be^bHt,

BjejiOByii,Hk5 'BypKaHOBHli,

BeRnk.

'

289.
I'niit

uiiv

CoaOop.
,lanac ce cpiiciia
.levie pa.iocTii
ii

Mf\i.i.a

iia

cm;

i*r|.:ui-

iw

raiiyTa .i.y6aiM.y MaTcptiiicKow ca

ciioja, jia

on
jn

OTnapa ne.ipa

ii.nx

ii|>iimii

oiiora cniia

jy je iipej ne.iiiM

cneroM

to.iiiko iipociBiio.

/lanac opyje neco.iy TyHiiioiiojuy 6.iaro,iapiiocTR eta .fi!.i.i ua Ky.iaMa xpaMona cpiicKiix iipanoc.iaiiiiiix, jep ;io*icKyjy oiiura
De.iiiKaiia

napo.iiior y ;1omoiiiiiicko Kpii.io, Kojii je

cii'
i
j. .

mb
n

iiecMe

II

VMOTBope iiapoaa cpiicKor Mapo6iioM

iiapoAne ouaniio tHere ;ia,iya;6iine

6njno\i
ciaiiiiiix
,ia iix

iioeaiije

luc::^-

;iapa cpncKiix

o.mii.ioo iix iiapo.iy iiatuo\i

tako.

iihiuua

liiiKaKOBa cii.ia

ii3

cpua My

iiCKoiiaTii

iicht*.

Aaiiac ce h a<jmobi! cpiicKii y Kpyr oKyiLi*ajy,

AiiHii

jia

r y cpe-

cBOJoj o6rp.'ic

If

II0K.10H0 ce

Kojii

ce y H>eMy raKO iianojiio

Aona cpncRora. mnnoAaniiora Ayxn iiopo4HiHe

ciiiiy
ii

ohom

CBeTiiibe <*p6iiiioBC,

to

npiiKyii.i>ajylii
ii

ii|>r

>ie

ooiiMaje iiaM iiapoAiie uMu.ie

All

iiapo^iy cBoiie iifu

v>m.x,.,i

i.*fso.

My aynia, Ma
uao
ii

ny^ia

iitijao,
ii

neMiiTo

aa

;iiime

ibcroBa ero

one crpaiic
npiiii

aumom caojaii yrpo6a uy

/ianac IberoBO Bo.iiPiaiicTiio,

cpncKii 04 KocoBa,
iia Me.iy

Miipoiiuuaaaiin Kpa:^

iipBura Ko.ia yieibaKa cpiicKMX

Kpa.'beBCKe AKa^eMiije
If

HavKa

if

iiapo4A cpiiCKor 4o*ieKyj#

ncuiaiuiiia
io.
\
.

yroiulivje toii.iiim

aomohiiiickiim rpo6oM oiiura

.i.y6.i.<Miii

cpnnaAa

CKor, Kojii je napoA

je

tiioj TaK

'

KpacHOM

je:iiiKy

cpiicKoM iipiiKaayjyhii
iiaM
iiap(Uiiii\
iipiio

KaMeii.y

yMUTHopiiiia
ii.ei

pnnjaii.-:

CK.ioii cacraHiiiie

one iXfKao

moct Mcly

aparoM Rpacan cHMva i io

11

BeiicKHM, a jiMiio
paaoHaiiiix

o,i iiajyr.ie;iiiiijiix

nehy jeJWUnMa ocTa.iNX 06yinTejvcRa

iiiRo.ia

iiapiu.-i

'3aT0 ^laiiac

iipna iiajcrnpitja

cpncim

jiyCoKo ce
jyhii

K.iaii.a

cHeT;ioMo

Han
:

4c,iy iiajTTa

mnao ocel^*
"'
%

HCTiiiiiiTocT

OHO iiapoKc

.Ixinro iiapojy. kojn Taao noio*

Tyje Beiiiiiaiio cBoje:

T
\

:inc.iy>Kiio jo

nt

'*

"^'
*

ycxiihiMi.y

cBoMo

iioiciMKyje:
11

xna.ia Heua BaM jo c.iaBa /locwTejy 06p.\.ioiiwKy Ciasa .liiMiiTpnjy C.iaBa ByKy CTe*ainniihy Knp.iunKy*
cnoNi.Hau>

*'

194

Ton.ia My,

jia

Bor

jia,

^OMOBHHCKa pana,
6yjj,^ .lana

cpiicKa My 0Taij6HHCKa seMJto

Ha CBOJe Banpe^tne ce;tHime TeM6pa 1897 roji.

ByKHteBHk

/tpHtane y

CoM6opy

29. cen-

npo*ecopcKH 36op cpncKe y^HTe.i>CKe h ytiHTe.tH^Ke

'B.

iiiKo.ie

HHEO^a

ynpaBuxe-fc,

JoBaH jdKHBOJHHOBHk npo*ecop.

290.

CoM6op.
ripn CBe^aHOM cnyiiiTaH>y KOCTHJy
oi;a

Hamera KitMaieBHHKa

ByKa y Hosy Be^ny KyKy KJinqeM h ja y HMe CBOje h cpnBe^Ha tii c.TiaBa ii xBa.na, Byqe, jiuko ii noCKHX coKOJimhsL
I

Hoce Hapo;tHH
B.iarojeBHk ypeAHHK
ro.iy6a.

291.

Co*Hja.
Pe;taKuifl

wBtJirapcKH

IIptr.ie^tiE.*

ch npncoe/tHHiiBa ;ix-

meBHo KtMT> TopjKecTBOTO

KHBHHtOBHHKT,.

B^L ^ecTTb

H cjiasa Ha BejiHKia CT>p6cKH

npeAcbAaTe.ib Arypa.

292.

Co*Hja.
B'LJirapcKOTo

iKUBO

cuojiejia.

khlhhvObho jtpyjKecTBO ^tJidoKo no^HTa h OT/iajie^rb ^yBCTBaxa ct kohto Ctpdia ^pest

scmh ;5paroi].tHHHTt ocTaHKii na mhofo-

yBa/KaeMaTa AKa/teMia nocptma T'BpjKecTBeHO h npneMa 6jiarojoBefluo btj po^HaTa

sacjiyatHia

naTpiapxt Ha HOBara C'Lp6cKa KHbHtHHHa Byna Ctb*. Kapa^iJKHMa. XloKJioHt npe;tt TOBa TtpjKecTBO Ha Koexo npHcycTBOBaMe ^tyxoMi, h no3;tpaBTb KTbMT> Cbp6cKaTa Kpa.itBCKa

'

19
KT.M'1, IICHMKII CLp6cKH pOA0.1l6uU CklCTMMUIi Ak&AOmUi B TOBa T'i.|)/ijecTno ci. 6.iaroiio/f:c.iaiiiH oTh iiauta cTj
II

t,

CTOJiifOTo
BeiicKii

nponBi.Taiiic
II

iia

cip^jCKara iinvKA nx

AyxL
11

iipii

aajiK'iyBaiiicTo

r^paTCKiirf. v..|^..m

-.^..;

CxpOia

lyi,.irapiH.

npc4ci.4aTe4tcr]riuuiii

Ctomo^.

;'lyxoM yqecTBVJyliH y iiapo,iiioj Ky.iTvpiioj ciaan,

KinMeM

Ciaea Byny

/Kmbiiu iiapoj cpiicKii h xpearcKif

29i.

.'iiiaMciiiiTy

ciany

.laiiac

CpncTiio cjiaaa

Ilonpaj jxiiaxa

luneuiKi! iioriiiiy.iHJex aa oc:io6o>)eibe KpaJbeouiio Cp^iiije. jhmm.>

MJecTO

iipi!iia;ia Be.iiiicoM

Byny, iicyMp.ion oc.io6o4Tr*y

CKora 36opa. C.iana Byny!

iiOMiina, XBa.'ia
iipinuiaii.e

CpiicKoj Ana.ioMiiJH. Koja

My

)^

KocTii H3 TyJ^iiHCTna ujoauit.ia ;ia y po;iiioj

ii

c.io6oAao) aeM:^*

,VP HriLiiT

ImikothIm
ll.iHJji

,VP 'tJ" liAKoTnl.,

KoraiinHl., ('Tr|an

Bro hr*6ptknunM*

,\-f

LopV'

MapiiJ.,

llrpuiiHL,

Joo MATA^ai.

MitTiiiio

,\)M^ JiiKoii

rpKonuU, MvKoja Tiamak.

295.

Ca xpnaTciuix
HoTiil.a,
iiia.i.eno

>i;a,ia,

iia

tMiMiaJa

kapy

iula.

KaiMpNA
kom

6paTiKii iionjpan ya noMii

!

lIpOCBCTHTCJby CpilCKOM

ioRTOp

196

296.

CTaHH^eibe.
0;i6op ocHOBue niKOJie
CTaHti^qeiiiCKe

ca cbojiim

HacraB-

HimiiMa M oM.Jia^iHHOM qecTHTa eaM /tanaiiitby cBe^anocT, kojom

ypeaacTe y cpncKy Ayiuy cjiaBy h BeqHocT saqeTHMKa HOBiije cpncKe Kibiire. ^iejiiiuo /ta h3 npaxa rennja cpiiCKor
ay6.i.e

jaHac no qe.ioM CpncTBy HCKpa od.iaropo/tn ii;iejaMa Byi^pBUM y KH.H}KeBH0CTiT.

ITpeAcej. oA^opa H. ToMnli, ^ejoBol) Hjiiija

JKiiBa cpiicKa

cpua

Mp^aKOBBk

yquxejb.

297.

CTapa TpaAHniKa.
Be.THKOMe cpncKOMe reniijy Byny CTei>aHOBnhy Kapai^ahy,
Kojii je

Kpo3 nojioBHiiy

CTOJbetia

Kao cyni^e ea oosopjy

cbiiii

jeT.nuo

Ha nyxy Hanpexna cpncKOMy Hapo/iy, BJe'^Ha c^iaBa Mnp nene:iy iteroBy Ha pot)eHOJ rpy;i,ii
CpncEa opaBoc^iaBHa

i],pRBeHa oniuTHHa.

298.

CTapH TpaA'
C.iaBa HeyMp.iOM

Byny

C.iaBa Buorpa/iy

JlaspeHTHJo Bh.ihckob.

299.
CTOJiai^.

Ouy HOBHJe cpncKe KYhmmeBuocTu, decMpxHOM Byny

KapaijHhy, neKa je Bjeqna cjiaBa

Ct.

Ilepo AsiarL u 'Eop^o KoeaiieBnb.

197
300.

Hena cy
4>aH()iiii)in

6.iaroaioiiciie ciicre
!

kocth 6CM|>TiiorA
kojii

Ii>iia

CttM

KapauHlia

Ha

oiiom TeMen.}*,
I

oh

rei

CBOJIIM y.MOM IIOCTilHII. yCTpOJeilll

n.io;io.M.

AUiHUU
1111..1
.1

ii.iOAOM ciu'cpiicKoi a >iym,

j'-.i.ini in.i

C^a

oa.ifciHiii4.

301.

Cy6oTSQa.
C.iaBa
ueiiiijer
II

HJe'iiiTa

xna.ia 6ecMpTiioM CKyiii.iy n

u;iara

napo^nor

iuim

30-2.

TonojiA.

CuiiMa TpyAoeiiimiiMa \Ra.ia lUTo moiutn oua Hoae C|ncRe

Kibii/KeniiocTti
113

Ty)iiiie
:

y ;ioMuBiiiiy jiOHciue.
IIab.ohmI.,

y'lUTCLii

roiio.icKii

Mii.iiiiiojc

MuKrHM Pa|orB.vrBat,
JNMkraA.

leuocaaa

JaKoii.i.oiiiit.rna.

.Mii.ioiuiii

J(*4tnL, .lopKA

303.

Tono.ia.
tJ.iaio

iiapo^iy

liujii

ywe

jin

yiiaJKuiia m
ojajiia.
I

iioiii;

^
4a um^m

cuojiix iipc^iaKa.

IheMy je 6yAytHoOT
iia Ty>)iiiie

C.iana Kpa.i.y Cp6iijo A.iOKcaiijipy

iiaM

koJm n

Maji;a I'ponja

iipiiMii

11

y
*_p"".^ i;
'

iiucMpiiic ocTaTKo 3a iiapoA cnoj

i>aiia

aac.iy>>'ii-i

luipauii^a.
HtMiiia

\na.ia

ii

iipii;iinM

rimwA

Tnv:i6ittnnitMa

^o

naiKiior

;ui

rpiirTim

iipiviy."

'

iiwr

Ton-vKKC ncBUMii
iiKra

jir7.n<

sa

r.iora.irBak

f^mxrx

198
304.

TpeSHfte.
CTii3aH>eM

HOCTH y .leny 6yflytiH0CT cpncny

seMHHX ocTaxaKa oua Hoee cpncKe KitHJKeB^OMOBHHy CTnrjia CBana cpeta h nanpe/taK no
CpncKO ApyniTBO Coko^*

305.

Tpe6HH.e.
CTH3aH>e seMHHX ocTaxaKa BejiHKora pe^opiviaTopa cpncne KH>M>KeBHOCTii y CBOjy ^OMOBHHy Cnjio CTH3aH>e H tt>eroBe ojkhbo-

TBopene

iijxeje

JoBO AHApnk,

'Boplje Ko6eJbn\i,
AeujAlty

Jobo /^yiHk, Baco BepdHt, Phcto

'BoRaH BoMdexa.

306.

TpCT.
C.iaBa
CH.iH

ByKy Kapai^nKy, CTOHtepy CpncTBa, npHBJiaqHoj

!

cpncKe ^ipjKaBe
!

CpncKHX jipacaBHHKa mhc.ih

^e.ia

cy H.e-

roBa

307.

TpCTeHHK.

KocTHMa pe<i>opMaTopa cpncKe nHCMenocTH h TBopua kh>hHieBHor npeodpajKaja y CpiicTBy JKejiHMO noKOJ h MHp y cjio6o;jHOJ

Cp6HH0B0J

SeMJLIT.

TpcTeHHHEa uesavKa ^pyarHHa.

ion

308.

Tpcrei

^u

iipaxy oua cpiicKe

i:ii.ii;i;ebuocTH

6yjie

nap

iiuRoJ

y c.io6o;iHOJ Cp^>iiU()Roj aomohhiiii mo.ic

llaCTaUllllUM

iipcBiiiiiH.ra

TpCTPMM^BBl 0MOaBl UA.

'Bynpaja.
r>.iaro,iapHo

ikitomctbo iieMoiyliii

.iiriiio

y'iecTiinaii<

AUHaiiiibuj cKCMaiiocTH uiiiiM iiyTCM 4ajc iipiiaiiaite cjajimM ui*

CJiyraMa ony iiauic Hone KiLii^KcniiocTii, HevMfi.iOM Bvkv. r.iaa

BjKy:
Oco6.LO
hynpiicKor
I>.

iipBOcmii. cyA*
(K. JouaiioHiiti,
'Lopl,(>iiiil.,

Tprrp

(*tiip*-mhI.,

Mua.

.1.

Hh.iocur.i.cbiiIm

Hm.ko K. MupkomhI., VajopAi

MicieHBuiiHl,, Jurai^
I

M. HacTiit.,

Hii.ioiii
<'.

,\|)ar.

L. Il<

hohhI., JMtaii

ChmuI.,

,\|mii.

M.

Muni..

,\pAroHp TabmL.

310.

'BynpHjB.
no:i;ipaB.i.ajyliii

cuewanii iipeiioc nocupTinix ocraTBRJi oaa

cpiiciie KiMire

Byua

Ct. KapauiiKa, yKa.iyjonu

obnm ^tacJiyaMSy

iiouiTv n*eroBoj

ceiiii.

HacTaHHiitiB OrBuBMr 1yBpBjrB* IIIboj^.

lyiipvjtt.

3aXBa.lllo

CpruiiK)

lan.u

M.*,Mn.\j'-

>

iiajw.iMo)
t

w<p

Ayv CHuj ony cpiicKf

pnu 11 Ka.

Kiiiiro.

Hi'Ka

ob

aaiuxiiivK

iipBB

KaMPii TeMe.Tan v ittc.vuMniKv iiomio c

i.inc

iiryiipior

Hyua Ka-

llptfjicvjiiiBK

tu

rAB08a8<*

iBaBJB TbctbI.

200

312.

RynpHJa.

Fpai^aHCTBO oee Bapoum ca ojiaro/tapHUM cehaiteM na ee-

muie sacjiyre npeMiiHyjior oi],a HOBiije cpncKe KiLii^KeBHOCTH noK. Byna Cre^. Kapaijuha h ca ocehaHbHMa po;tojLy6iiBor npM3HaH>a /ta he noKoJHUK y hcthhh npe^cTaBJbaTH npBy napo/iHy BejiH^HHy 3a cpncKy KH>Hry h cpncKH jesHK, jiok roji Tpaje Hame napo^iHO iiMe /laje obhm napas CBora jiy6oKor y^emka y ^taHamiteM anry CBe^ane caxpane BynoBnx KOCTHJy. Hena
je Miip nenejiy a Be^^iHTa cj^asa

HMGHy iteroBOM
,

MHJiyTHH A. nonOBHk,

Ha^e.i.

OKp. MopaecKor

Mh.ivtiih ^. HoupeAce4,HiiK
iiaHe.i.

noBub npoTojepej
OKp. MopaBCKor

OKp. MopaBCKor;
;

Tpryp CxaHapeBiiK
OKp.

hynpucKor npBOCTen. cy^a

;

THMOTnje P. TiopljeBHJi, noMohniiK

rpa^ann

Bor^an MapROBnK.

6.iarajHiiK,

Hex.

T. THpnk, M. M. PhcthIij Maxa Maxnt,

iiOA6.iarajHiiK,

Csex. Map-

BOBHk,

iiHcap,

JespeM CxaHHcaB.i>eBHtj pa^ynoHcnHxaM, TanacHJeM.

cy^iija,

Bpecjanan,, imcap, Be;i. C. MapEOBuk,

Cx. ren^Hfi, nomxap,

M.

J\.

CilmhIi,

Hhk. CnMnli,

J\.

J\, J\,aji,Ji^

Mhji, A, MiiAOCUBJheBniLy

Mna. M. Hacxak ceKpexap, MhjiHcaB MaHOJJiOBHii, Mnpa M. IlemHk, Cx. ^HMHxpnjeBnk, M. M, Pncxnkj ^HB. A. HaHAypoBHk a^eoKax, Jby6, MoM^HjiOBnk, Majanjio
cy4Hja, B. jK.

JoBaHOBHb

cy^Mja,

ToAopOBflkj K. r.

Hyma, Coxnp Kocxnkj CnMa H. CnMiik

xpr.,

xproBai;,

/^HMHxpHJe

TpajqeBHbj

Mnj.

T.

MnjieHKOBnt ,

xpr.,

Mnxa

Mniuuk H JLasap

HiiKOJinti.

313.

IlpnitpyjKyjeM

ce cjaJHOMe

MHHy
ii

nojiaraita

AparoqeHor

iipaxa Be.nHKora
r.iac 3a

Byna Kapai^Hha, BJe^HH noKoj cpncKe My

ynpaBJtaM Bory Tonaii bo3-

Aynie. B.^a^o H>eMy xe ^oBHJeK

!

h^hbh y criOMeny 3axEajiHora po^a

Miixpono.iiix Casa.

314.

C.'i.'iiia

I{\ i:v

K.'ii>:iiuil.v

'

315.

yxHixv.
CDCiiiTeiicTno

oKpyra

y/KiiiKor iioiiiTyjyItii

Be-miui

4*.ia

oua Hone cpiicKe

KOCTii Mo.ieiiii
Be;iiiKa)ia
iia

Kit.HHccniiocTii jiyxoniio uciiinn ii>eroBe

c|)iici;ii

cpncK*

l)ora: ^a

ii:ipoj

ii

y 6y.iyKe mmji cBojai

!

cniiMa

iio.i.ifMa.

C.iaBa iiOKojiiiiKy

IlpOTa
jiiH.io

y>Kii'iKii 'Lypiil.,
f'MH.i.aiiiili,

ItAxapHJii iiaxapiili,

llonaK ^M.ionifBHl.,
J.

^m^

JcMprv Tvi^orhI., MiixaN.io

llcrpoiiiijriiHti,
Kltllt.

llunoiiMk C'TeBa
i*a.|o*|>

lloiioiiiili,

r.iiiropiijr

cuctii rcitiiuu

Kp^*l*

hnKOB.

yxsnf*
Heica je c.iana uiiy cpiiciio
iii.iiii;Mii"

o^

'

ony iiavKc o Hona

11

iiaiiioM

j'3iiKy

I^yicy,

xn.o.ia

;iaiiamihuM cneTKouuiioM iipiiaiiaje .ac.iyro ifiojnx

iioACTiiMe oM.ia,ii!iiy ,ia co

.-..ix

.-

vntMa.
lltfcTBBaBM }'xa<iBr Ptaair.

317.

yMnc

Ony cpmiir
y CpiiL'Tiiy
Ilni rftiiinmu
lllOllllt.,
!

Kiiiii''

ii.\ Mi i.)u

HvKv

iiokt

it*

nrnaii

cuo^om

C.iaiia
v^kii'ikiix

mv

'

.uBon. itmo4B

Ub. T* ioJbibI., SBa>8tt Mr.

ll.Ul,\IIMHp

r.1MIHHl..

Xp. BjBHOIIHt.K. JfJBB

mMMBBWrM.

("uanija iMHiiKtniiil.rna, Jj.nij*

l'BJoimUr. Vm.ihba Wa^atrM. MrMiiKiip<nBBL,

A0.1.KO

llni.aroHHl,.

J.^prn

Jobam rJBaL.

202
318.
ya:Hii;e.

Fpat^aHH rpa;ta y}KH^a yqecTByjy y CBeqanocTH npenoca nocMpTHHx ocTaTaKa cpncKor KtbMJKeBHHKa neyMpjior Byna Ct.
Kapaijiilia

npe;i.aBaiiy

CjiaBa cjeHH oi^a

hcthx oTanancKOJ sgmjlh y Beorpa;iy. cpncKor jesHKa

M. M. Mn^iOBHk^
H^ianoBH
:

3a npeAceAHHKa cyA^
niHli,

H.ian

A,

Ti.

Tpn

OAGopHHaH

Mfljia/^HH Tafl,OHiA, Jb. ^al,eBHli,

MnjiaAHH ToOcTOJnti,

v^opoBHti,

CTesaH AjieECH^

Mnko BnMnLeBnL, ByK. M.

J.

"Eypo H. JoJHti,

MapKO

3pH>eBn]i,

An^pHJa BykHk, Cb. P. np./BeBHKnonoBHk.

Mhx.

319.
yCHii;e.

y CBGCpnCKOJ pa/tOCTH npHJIHKOM IipeHOCa nOCMpTHHX OCTaTana Be.nHKor Cp6HHa Byna CTe4>. Kapaijnha h3 Tyt)HHe y Hamy
qHJHM ce jiejimua, jximn h noHOcn CBeKOJiHKO CpncTBO, HCKa KpajLeBCKa Ana/teMnja hsbojih npHMHTH h name yqemhe.
0Taij6iiHy,

^HHOBHn^H npBocxeneHor yjKwqKor cy^a

KO.iHk, /^paryTHH

HjiBJa ^h^hhobhIij J.

Hh

raBpn^oBBk, MajiaH HrpomaHan;, Joe. JaftymeBHt,

^CA. BoniKOBHt, /^HM. BojhhobhL, Hhk. C^HaHnoBHk, Be.iHMHp PhcTHk, MaH0J40 KyjiHli, 'Bopi^e JlyKOBHk, JlyKa CeKyjink.

320.
(hhcmom)

^HopeHi^a.

Monsieur de President,
Sur
le

point de quitter la compagne, ponr

me

rendre a

Rome,

je regois la participation

de

la

ceremonie qui va s'ac-

complir

le 12 octobre a la cathedrale de Belgrade, en I'honneur du pere de la litterature nationale serbe, Vuk Stefanovic

Karagic,

Regrettant

fort,

de ne pas pouvoir assister a cette

fete religieuse et patriotique de toute la Serbie intelligente, je

203

vous prie d 6tr? bion pcruaile quo voire confr'n ilAlif^ 'i* socio (1(! grand cocur ii ce rll- pioux, en fraiJiant d jx pour que la nuuvdl(> f^cneration i^ardo !<* mome feu aacrv qui
a passionnc
toulr
la

vie

el louti'

ia

nouvclle

litteraliir<*

d.*

vniir gT.nid inicialtMii.

avec tout m-'u
i,
.

>

...u^rn

AsfHo

4e ltiibraatl.

:J2I.

(IIHCMOMI
'Xpiiiiit#ypT.

lielgradc^

Hn vous
d

rtMnerciaiU vivt>iuenl du volrn KracicuA** invilation

asislfi* a riiihuination

des cendn*H du
iliro,

poMe
jt?

StI>

\'ul
i'ii

fanovic Karairic,

cda va sans
d'etrt'

tpie

vauraiti

de nion

d<'Voir,

prtVsfnt

i"l

aiio sol*nn ^
i

-i

roticndraicnt pas

d*8 alTaii*s

hifn

inipMrtinh^ a

Mais quuiqm*
l(>

ahstMit,

men

pensei^s r*Hlerunt av*c votui, ^t

niois

(I>

Novenibrc me voyanl pruhahlenicnt dann la vdit* Hrli{-rade, il me sera un saoro devoir dc vinitDr aUrs U
!>

lunihcau

de ce ^rand mort que Ton

aj^reer,
entri*i"in|'>

appoll

If

pNri

d*

nouvele litlerature Serbe.

\'uilli*z

.ivi

m'^

i-ni'Mt im* n

teres lassurante de na liaule consideration

Ffrdlaaad llrarliaa

3?"?.

(tmCMOM*

.lcM<*?ni*

lioyai''

d''

.:>^'ttir

Messieurs,

Jai on Ihonni'ur de reccvolr Iinvilation qu %mi a^*** hien voulu m'envoyer ii la sidennlt^ qui aura lieu \i* If Uclohr*

204

en lionneur du grand Seibe Vuk Stefanovic Karagic et dont je voiis remercie de coeur. Quoique, malheureusement, il me
soit impossible

d'etre present,

je

vous assure que

je

prends

un grand interet dans cette solennite Tout en vous exprimant ma vive satisfaction que les restes de ce grand homme soient inhumes dans la terre de sa patrie, je vous prie, Messieurs, d'agrcer mes bien sinceres et devouces
salutations

Henri Lion.

3-23.

XapKOB,
B.iaroroBtfino npeK.JiOHflioci, npe^t CBflinenHMt

npaxoMt

6e3CMepTHaro Kapa/i/KH^a.

324.

XapKOB,

XapKOBCKoe iiCTopH^ecKO - ^HjiojioniHecKoe o6n],ecTBO BcnoMHHaa sacTiym Kapa/tJKH^a ajui pasBiiTia caMOCosHania HayKH H jiiixepaTypn cl rjiyoo^aflmHM'L co^ycTBieMij npncoe;tHHHeTCH Top^KecTBenoMy ^leCTBOBaHiie ero naMHTH npe/[npuHflTOMy ero Jiaro^^apniiMH cooxe^ecTBeHiiKaMH.
IIpeAceAaTe.iL

CyAOBi.

325.

XapKOB.
lIciipeHO paszt'Ljiaio ojiaroroBtfiHtm

qyBCXBa opaitBL CepXajiaHCKH.

6oB'L

K'i,

naMHTH 3HaMeHHTaro Kapa/iHmTia.

Ilpo^ecop'b

XapKOt.
llM(IC|iUTOpCKOn XapKOBCKA
yilllBepCIITCT
>

t|fl

aaciyri! Heaaoiieiinro KapaaiKina iipiiiiiiMaeri. mHitt.Aiiu*

in. MCCTRuRaifi.in
HI.

ero iinMHTii no ciVMaiu

iiep

i\a

|to;iiiyio

aeM.iio.

PcNTOpi. AjesrHriiKo.

XmpKom.
/ly6oKo iioKiTyjeM
po;iHe iipocBeTe
ii

oe.iiiKa Ae.ia

KapauuKn

iia

no;ky iia
Ni

aiiaiiocTii.

IIpiupyHivjQM ce

aiaB.iii>y

rouor ciioMcna.

XapsoB.
IIoiiiTvjfM fiioMeii iioyMp.ior

ce aajciiio

ca ciuim

cpiiCKiiM

paayjen HyKa KapauuKa. iiapoioM ;ia ce iMMy apaKajy

KOCTii ii.oroBOl' HC.iiiKor paAiiiiKa.

HT.iHj4 .l>AayHaa.

IV'rmrii.'/

iiim

il.-

partlclpri
tn.Mt.ll..

nlimontH

sulonnol. on

la tlopouill-

ilii

-rami Viik Kata.-

.%

206
transportee au sein de sa terre natale en Finlande, ce pays ecarte du Nord,

Meme
le

dans

ma

patrie,

pere immortel de la

nouvelle litterature serbe, est nomme avec ime grande admiration. Depuis longtemps des chansons populaires serbes sont

connues

dans

la

traduction

de noire plus grand poete. Nous

s'estimons non seulement les precieux recueils de poesies po-

mais aussi son talent distingue de linguiste et de reformaleur de sa langue litteraire. Que le souvenir du grand genie, du grand patriote excite les forces pour la continuation de son oeuvre glorieuse, que la litterature serbe s'eleve a la perfection et a toute la fleur de sa beaute!
pulaires de Vuk,

Avec

la plus

haute

et

respectueuse consideration
Joos. J. Mikkola
professeur de la philologie slave
a r Universite finnoise.

330.

Xepi];er

Hobh.

Moj apxiijepejcKH 6.narocJioB seMHHM ocTauHMa 6ecMpTHor ByKa! BjiarocjioEeno BacKOJinKO CpncTBO Koje ra ;tocToJHO i;hjeHH H nomxyje
!

Bjia^HKa nexpanoBBk.

33i.

Xeprter Hobh.

MecTHxaM Ana^ieMHJH iuto joj je /tonajia BejiHKa ^acT npeHoca KOCTHJy HcyMpjior Byna. SaBJeryjeMO ce npe/t H^eroBHM CBCTHM nenejiOM, ^a Kcmo pa/tHTH 3a npocBJe'ry. CjiaBa bcjihKany Byny HiuBJejivL Cp6M
!
!

Ha4e.iHHK Je^TO ToJEOBHt.

207

33-2.

Xepiior UoBB.
riyiiiiM

iioiiiTOBaitcM

II

oBO CO

ApytiiTfio n|>ll4i

jcTJioj

cneMaifocTii caxpaiie tipaxa 6ccMpTiiorA HyiuL

IlpoAC)ft40iiR C|>ncKo

MaraoHao*

JORO HaSHkrnoBML.

333.

Zepiier Uobh.
AaHatuii.ii Aati
;iy)iiiocTif.

OToapa

iiaj.i.ciiiiiy

nepciicKTiiDy cpiicKc o}-

jyx ii iiaiiiy Hjopy y cBe iuto Je Cp6nHy ceero, jep ;iaiiac upon CpiicKv Kpa.i.MicKy AKAjicmijy iiaj6oa iipo3n|)eM y ;iyiiiy Cpouiioity, ano r.ie^aM ii.eroB orpoMaii hai!pe;iaK iia cbhm iio.hiiMa <ioHJcKOBa pa;ia, iiocTHrHjrr najBeKM* 3ac;iyroM oHora iiije ce koctii, iipeiieceiie h.i Tyrone, Jiaaac
Kpciiehii

no;ia>Ky y ii.(M'ony

po;iiiy :CM.i.y
Kojii

iia

ii;i

Aiia jyiiio
t.h.im

Be.inw
ciiojhx

Aft

HiHBH

CpiiCKii
!

.iMKaiia

Aa je ,t Ciana liyny Ct. KapauiiKy Macr (

IlapoA
iioKaaa
'
i

Kpaxottcnoi

AHa;icMHJM

Ur.kBu rBAojcBBL.

334.

Xcpuvr UoBM.
On;iaiiiii.a
aaiiaiiiiiiij

rpnci;a FIuMopcKa lIlKaia iipncycmyj Ayioit TaMoiiiii.dj cBocpiicKOJ cBCMniiocTii. iciBiyKB: C,ia
Kojc ana ;iocToJiir
iiottrrv

Hyicy

HCniijo.io CpiicTBo
*

JU aaaj*
Mbbj JBk.

CHOJIIM lUV'lllKallllMa

ToMO KpcTOii

Iloiioiiiil.,

5lM.iofB 'LtpBBioBHL, A.irBrBii|a|>

208
335.
(hhcmom)

I^apHrpaA.

CpucKoj Kpa^heecKOJ AnadeMUJu

yqecTByje y npoc.iaBii npenoca npaxa jieyMpjiora Byna Ct. Kapai^HKa, Kojiernja Cpncne Uapnrpa/tCKe roMHasiije CMaxpajia je /la joj je ^yjKHOCT o^tasBaxn ce xoMe ponpiiMHBiiiii

no3HB

zta

^ojbyoiiBOMe no3HBy Te.Tierpa<i>CKHM nyxeM.

KaKo

joj

;teneiiia

HHJe Morjia 6htii eKcne/toBana, HO /la ce OBHM nyxeM jaBn h

Humxa
jia

joj

/ipyro Hnje ocxajio

cenii BejiHKora

ce noK.iOHH

Byna.

M.

C. J\uHnk

ynpaBHxe.'B niMHasHje.

336.
(nncMOM)

IljapHrpaA.

BucoKoyeaoicaeMuu
r.iiy6oKo
coHia.atK),

F.

npedc^dareAh

hxo jiHuieHt bosjvpojkhocxh npHHaxt

anHHoe yqacxie Bt HanionajiLHOM'L xopntecxBt Cep6cKaro napo^a. MbicjieHHO npHcoe^HHAJocb Krb cjiaBHOMy npa3;tHHKy HayKH, H lUJiK) cep;^eqHLia nos/ipaBJieHia Cep6cK0H KopojieBCKoii AnaAemR no cjiynaio npeHecenia ocxaHKOBt 3HaMeHHxaro Byna
Kapa/taiH^a
bi,

ctojihhj KopojieBCXBa.

TopmecxBeHHaa ou.tHKa y^CHLixt sacjiyrt Kapa^atH^a CL BBicoxBi xpoHa cep6cKaro KopojieBCXBa cjiyjKHTrb yKasaHieM^b Ha BBicoKoe nojioacenie nayKH b'l Kopo.neBCXBt. Oxt ^lyniH ^Ke.iaio H Btpyio, ^xo Cep6ia ;i;acxTb cJiaBeHCKOil nayKt h enj,e MHornx^L ;^ocxoflHLIx^b npo;iiOjiHtHxejiefi BejiHKaro jx'^jia B. Kapa/t/KHMa.

H3Btm,eHie AKa,a(eMiH,
cero;iHa.

ki,

KpaftHewy coatajitHiio oxnpaBbt>

.leHHoe Bi> 0;teccy, nojiyqeno

mhoh

KoHCxaHXHHonoji'b jihujl

IlpHMHxe yBtpenie AaHHOCXH.

r.

B'L

coBepmeHHOMt no^xeniH h npe8.

ycnescKin.
Ana^teMiH M.

ripeActAaxcnio

Cep6cKofi

KopojieBCKoft

^H.iH^eBHqy.

209
339.

HjcroBo BiicoMaucTBo rocnojiA|i u iia|K>j upHor< yqecTBVJy y ;iaHauiii.oj oiiiiitoj iinpo,iiioJ cHe'ianocTn npeaoca ii KocTHJy ByKOHHJex oAnjy noiitTuRait> oiiy none cpocKe
11
,

KH.HJKeUHOCTII.

340.

/ly6oKo mijein'Kii

ii.io;ioTno|)iiy

Kii.ii;Kt*Rii\

xr^^moet
%;<

Be.iHKor C|)6nna livKa KupAuniia. ;i\tiicniio yieri

y 4a-

iiauieM coeMaiiOM ripeHocy iberoBiix icmiiiix ocTnraKn.

Oja)yKa
tin

Aaeac Taniio ;ioctojho noiuTOBaibe H>eroBOMe

iipyHiyjeMO toilio
Mo.iiiTne ca cBiiMa

iipax\.

iipn-

3n ciiaceiko

^jiaropojM

nyuie ByKOBC.

311.

CiiMuiaue nocMpTimx ocraTaKa y yTf>o6y

MaJKc Cp6!je iipain
h
^'"i
i

ca<rr

muA^

i^u-

Tiaiia

11

\inp iK'neiy H*\wp-

li>jaa|H>Hl..

342.

Aaiiac KHA CQ npnx

Mp.ioi
rooii

hob KiMimfiiMocTM nain^. nty \Hocu y IUmHyua KapauHl.a, joctojmum rBcMaMoinKy

t>iia

cpncKi! y Biioi pajiy,

ApyiuTiio

:"

M.Taomiut
..t ..^

ya Haj)KiinJbe
CIIOMKHMUA

yMcmhe

,ejoiiMH

ByMBr

,.

*"-

"-

210
cBe^iaHHM noMeHOM y ManacTHpy Cb. Ilexpa a ^OBeqe npnpeijyje BvKOBO KihusKeBuo Beqe, KJiimyhm: Cjiasa Byny Kapaqa^y!

y HMe ApyuiTsa

npeAcje^HHK IlaBJie IIonoBHk.

343.
IljeTHfte.

HpH^pyaiyjeMO ce cpqeM h jiymoM CBecpncKOM nocMpTHOM caaBJby BejiHKana cpncKe Ktt>Hre h jesHKa HeyNipjior Kapai^nha,
H
KJiatfcaMO

C8 6jiaHteH0J cjeHH iteroBOJ.

^pyniTBo ,,ropcBH BHJenai^."

344.
Ii;eTHH>e.

BnjeHai^, cnjiexeH
riojiaateMO

o;i

ocjetiaja 6jiaro/iapHoCTn h npH3Haa.a,

Ha rpo6 oecMpxHora Kapaunha.

ynpaea h HacTaBHHUjH BorocjOBCKO-y^HTe^LCKe niKOJie h FnMHasHJe.

345.

UleTHme.
ITpH/ipyHiyjeMO ce nouixH Kojy o/iaje u.HJejio CpncTBo ouy

cpncKe HOBe KH>nateBHOCTH, saxBajiHo cJiaBHOj Anajxeuuivi sa caxpaHy tberoBHX KOCTHJy y cpncKOJ seMJbH. CjiaBa Byny Kapai^HKy
!

npe4,c3e4,HHK oniiiTHHe

BapomH

UjeTMita

BjKO ByjieTHt.

346.
I^eTHfte.
/tjeBoja'iKH

H ^yuiOM

npH<apy>Kyje

HncTHTyT I^apHne Mapnje Ha U^exHtby h cpi^ew ce ujejioKynnoMe CpncTBy Koje ^tanac

21!

oAaje ;iocTOJHy iionjiy m aaciyM^eiio iipii.iHJiiM ouy aoa^ Kn.MJKeBHocTH. c.iaHiioM ByKy CTe^AHOBiiKy KjipaaMky.

317.

.Je;iHUC'Tno iiapoAHor je:)iiHa ii|)y;Ka paa4po6;ifiOMe

Tpn-

ByKoaa je aaciyra iuto je HapoiiiiH je3HK iiocrao KitHHieniiiiM. TaKo uaiua lUkMrnea* HocT yjcAHibaua Ci*6i cae u ceyda 3a CBe 6yjyhe BHjnKoBe. 3aTo
iiecaB.ia^i.LHBy
>KiiBOTiiy.
ii

cTBy

cuary

BJcMHTa c.iaBa ByKV, a XBa.ia ciaBiioj AKa.iennjii KOCTH caxpafbyje y cpiicny :ieMA.y
'

mto

ii.ro

ypejIHiiniTiio ,r.itira

14yarpA.**

:UH.

CpncK.i

li|ia.i.'ju

iv.i

AK.i,i*Miija

ii,(> i.a

iipi'MuuieiMrv

u)

KoHRJex KocTiijy y cpiiCKy aeM.by oayM;>je cpiicKii iiApoj mj ocerjbMBHJera Ayra kojhjcm je oiio u6Bi*jaH ouy cnoje nobh)

aymeBiio y xoj naipiioTciioj ripoc.iaBH. C.iana 6ecMpTH0Me ByKy! Ciaaa AKajcMaju' My*}. ynpaaa k. u. .ipxAHiic ItHA.iMumr
Kii.uHxeuiiocTH. y'lecTByjeno

Jl'J.

Pyc us UpHo rope.

jiyxa

tipiijip>;i.>jrM

ve cpiitu

CpAana

Kpaji.eBHHH H k.immom: BJoMMa r.iaBa

i<?iijy

rpiicnor wapojNor

BvKV.

212
350.
Ii;eTHH.e.

C.iaBa

BvKy

PteroBa ycnoMena na/taxiLHEajia Cpde cee

JLasap ToMaHOBHk.

a ceydcL

351.
(hhcmom)

I^GTHtte.

Focaodune upedcjeduune,
ITpHMHO caM no3HB. Kp. CpncKe AKa;ieMHJe na caxpany npaxa ByKOBa y Beorpa^iy 30. o. Mj. h XHxaM ji^ BaM na npe^ejiHKOJ ^acTii HaJTonjiHJe 6jiaro;tapHM.
y

HiajiHOor cjiyjK6eHH noc.iOBH cnpje^aBajy Me

pi

jia

jnoxpjiiiu

y cpncKy npHJecTOHHuy

j^a,

oji&m Mojy cjia6y jiH^Hy

noqacT
Majio

^OBJeny

kojh

6jeme

npHJaTejt

Moje Kytie

ii

kojh naM

BHCOKy H^e-jajiHOCT Hamera njieivieHa Kpo3 oecMpTne njecMe n npn^e ii o6ima]e napo/tne. Ja hy y Tiyxy npHcycTBOsaTH tomb 6nar;iaHy ujejioKynnora napo^ia cpncKora. ByK je naMa noBpaxHO h3ryCibeue HcnpaBe namera Hapo/iHora 6Hlia. CjejiH cmo k Tpneaii, npocBMJetieHHJHX napo^ia jeBponcKHx ne KaKo ciipoMacH, Hero Kao HOCHOHH je/tne ocodnxe Kyjixype y Kojoj 6jeine nyno jyHaniTBa, ajin nyno h MHOMHpnca ^ncTe, HeHCKBapene ojianpHJe CMpTH, nyTyjytiH no
/I^ajiMauHJii, 6jeiiie y.TiHO

rocTH ;iyme.

He Ha
rpaM

no}KyKejiHM nepraMCHTHMa, Hero y jkhboj

oyjnuH^

njecMe, y Mjia;i;ocTH jkhbotsF

yje/tHH>eH>a

upnacMO mh, naKOH Byna, nponame KpBH. CpncKH napo/t, HcnpaTHBrnn Tora

Hame nponiJiocTH k Ca6opHoj D^pkbh Beorpa^cKoj nocBJe/to^aBa jom je;iHOM CBOJy JKH.naBy Bjepy y caaBHo KpyHHcaH.e cbojhx npocxpanHX ocHOBa, KoJHMa je ByK
oecMpTHora
iisasHBaqa

onpaB^tao nocTaH>e h nocTaBHO uHJejL.

Ca ocjehajeM Mora Haj^y6jbera jin^Hora noHHTaH>a, mojihm Bac, rocnoAHHe npe^^cjeAHH^e, ^a y;tpya;HTe yBJepaBaite MOJe o^aHocTH H 6jiaro/iapHOCTii k HaJBeKeMy npocBJeTHOMy aaso^iy Hamera Hapo/ta.
BaMa HajoAaHHjH
/^p.

.^yjo

KHes BoJHOBHti.-

213
3.V2.

iiiijeTCToM npif^ipymyjeMO c e.i qtocTHJy He.iiiKaiia ciiiicKora BvKa luipauHKa. ou

/lyooKHM

^KCBHocTM
Horpa;iy.

oecMpTHoj

cjcHii

l>paiii:oiia

yiitTeMi

4RopcKU iipoTOhaKoii #m4BM Paj|H*i^aai.

IleT.
Ka;i CpiicKu AKa^eMiija i;ao npe;icTaBMRK
II

cpiicKe Kivare

iipocBJere

iia

Tyt)HHe iio.ia^e y pojiuy 3CM.i*y

pn^iiiiiKa

Rocm otu uour

Cp6ii xeptiiioiiiiaiLi
\

c'piicKe KM. If re,

II

HCVMp.iora

oko cKyiM>aii>a cpiicKe njecne

cpiicKe piijoMH, iieyMp.ior iiaM ncM.i.aKa Byiui,

iiia;i.y

roBaMKii ca Uentii.a
i{.iiiMy
:

AKn;ieMiijii

6paTCKo
npH:iiiaii.o

njeMHTa cviaBa

Byny.

xBa.ia

ii

354.

i'luiy

CpiicTiia, oiiN

KibiUKOBiincTM M\6m iipat

pHrTo Tom. rro<irBaL.

355.

m
;iyiueHHo yiocTByjeMo iipN cMjcMaHocm cnyuiTaifcy y B> K* C*iam jipa cpiiOKQ 30J4.1.0 cMpTiiMV ocTTaic* Hcynpior*

My! CiaBa

Aua^ioMiijir

214
356.
Ii;eT2fi>e.

CnoMeHHK

tie

Kapai^nha ByKa,

UIto ra jxuytie opaxcKa cpncKa pyKa Ojl cpncKora ceeTora KaMeifca

Cse TO BHQie cjiaBHT'
noKo;iett>a.

Fa^oje I1,pHoropa^.

357.

^ajeTHHa.

obhm nyxeM ^a h3pasa pa;iocTH cBOJe, uito he sewHn ocTai^H oua cpncne kh>mHieBHocTH BejiHKora ByKa no^HBaxH y iberoBOJ oTayoHHH, h THMe As^ /ta/te Hspasa /iy6oKe aaxBajiHocTH Ha ycTajiauiTBy cbhx po;iojty6a cpncKHX, a na npBOM Mecxy ysBHUieHOM Focno^iapy

Mapo^ cpesa 3.aaTH6opcKor XHxa

jia

Kpa.TLy AjieKcaH^tpy

I,

KberoBoj BJia^n, h KpaJbeBCKOj AKa;teMHJH.

ztoBHJeK jkhbh,
!

Bjiaro

OHOM ko

Hwao

ce paiuTa h pojinTvi

y HM Hapo4a HaHe.iHHK cpecKH IleTap PncTHk; HapoAHH nociaHHuw; JoBaH MHkHk. RpcMan IIIyiteBapHk ; Te.ierpa*HCTa Pa^. BeproBHk;
ynpaBHHK
lIlKo.ie

MaHOJ.10 IIonoBHt; qHHOBHHan

MHwiiiBaje JoBanoBnk,
:

Pa^OBan By^exHt^

HoBaR MapBOBiik,
ce^HHUH oniuTHHa

CaBa JbeniiiHOBiik, npeAMnjbKOBiik, Bjiaroje

MnaaH

IIonoBiik, Mii^iopa^

HBaHOBHk, AHApHJa KoBa^eBiik, MHJiopa^ CxojaHOBHk, MH.iaAHH MHkHk, MHko CxaMaTOBHk, Baco PaAy./iOBHk, Mnjian IlekuHap, JanKO
HeAMk, PaTKO
IJIy.i,oHHk,

IlepHiua

MapjanoBHk, CaBa ^HOanoBHk^

MapKO KocTHk.

358.

^a^iaK.
K.iatbajyKH ce pa;iy h pe^H HeyMpjior ByKa, no3;ipaBJbaM(> iLeFOBe ocxaTKe na cpncKOM 3e\iJLHiiiTy ca {e.ibOM jia ByKOBHM
:

,^ocHTcj<'iiiiM

KOcTHvia
'

(piifKa

'f^A"

laKA*

caTao

ifOMeir M(;i)\

nawa

leAOMHp

MajcTopoBHt.,

} |miiii

OuuKo.t.ML,

oMoneiiNav:

#AiuiJM

ynuTojLnnu.

C.'iaBa

iieyMp.ioM
ii

ony

cpiicK!

nN.ioaBy'iH*;

piijcnn.

Byay

KapauMliV,
icoJM

iie.iiiKa

XBa.ia iberoBHM 6.iaro;iApiiNM yMf*iinitaiia

(;ay'iriiili*

HCKa
*

ii|)n\u'

crapor
v^OTBJa

Rjanaka
;

2H-roj|iiuiiM)r
,Clii*i<">r

iipikaT^.^A

Ilvryithi'i

Iloi'nmri:*-

M\0.

^a<iaa
(

"i.tii.i

iiiiaxN
.

''n.i

jMu Kf
,

i.iMi.i.'T.u

'

't

III

'j>'>*
.

ivapaow^y

KMf>oponHt.Ka
ro.iy6uBHl..

l*tiiiKONM).Ra
,^)uiii

rTojKofiakraa,

ll.iH<iak

Paaat,
*la

ICoiiHt.,

K}j>Huiil>

KyptiBli,

llrBM.a

<t>oTiijCMor

lloopauiT.

llla<saa
Hatraiiiiiiuii
iiiaoaMia* niMiiaaiiJe
oi

ca

iuaa,icaii
.a

cehajy
iia

ca 6.iMronapnoiiili>
('

poMHor paja H>

\M.Miil.a
>

u.
*
.
.

ipiicKOJ KII.H3M.

Tora yuHvajv
iipax

>

.imn.

iiapojia

.Hora

iipii

npoiioiy

ii.rrniinx

v.nniu
>

oiTata?

oTau6Hny M Claim

oua cpu >w.. iiajc.iaiiimjoM cKyii.iJiMy cpncKMi iia|K>AH\ ^ta^a m TuopMiia, iiaJBel.oM pe^npnaxop) cpiicRor KivamtMior
iio:MpaB.i.ajy

a KivawtatKKta

216

npaBonnca, HaJBehe.M noanaBai^y acHBOTa u ooiinaja namer napo^a! CjiaBa Be.iHKaHy kojh je ynoanao oopaaoBaHii cbbt ca reHHJeM cpncKor Hapo^a! CjiaBa 6ecMpTH0M Byicy!
HacTaBHHi],H ma6a?se rHMHasige.

362.

ina6ai^.

HMajytiH

Basjia, iipe^

onuua, BejiHKe sacjiyre Koje 3a npasau

H pasBHTaK cpncKe HOBHJe KH>HHteBH0CTH CTeqe Byn Cxe*. KapaynK h mm ce ii cpi;eM n ;^ymoM npH^tpy^iyjeMO no CBe CpnCTBO 3HaqaJHoj ^anamifcoj CBeTKOBHHH.
M^jiaHOBH l^aqse

Apy^HHe noyKa.^^

363.

ina6an.
IlpeHocoM KocTHJy KapaijHKeBHX hs Tytjnne, Cp6HJa o;iy^yJ6 ^yr CBOMe Be.TiHKany. CjiaBa Byny
!

Joi];a

7K* JoBanoBHk.

364.

^Ia6a^.
riocMpTHOM npaxy neyMpjior Byna Kapai^HKa, ou,a, cpncKe KH>Hre H npaBonnca, IUa6aqKo HeBa^Ko /^pymxBO o^iaje ;iy6oKy noiuTy KJiaita ce ocxai^HMa CBora Bejiimor no;tpHHi;a, majByhn
;

Ton.ie MOJiHTBe TBopity CBexa,

y 'rytjHHH

no^HBajie,

6yjie

^a My KocTHMa, KOJe cy 40 ca^ Jiana cpncna oTaqacxBeHa aeMJLa,

Kojy je xaKo ;ihbho npocjiaBHO a Koja ra ;iaHac y napyqja Kao CBora Bajbanor ciina hc^kho npaMa. CjiaBa My h Be^aH noMen!

npe4ce4HHK IIIa6aMKor IleBaHKor 4pyTBa

A.

^OTHk.

217
365.
UlfttMBB.
Hcno;i BHCOKor AypMiiTopa. us nnetieiia Jp<>6m^ea, uao ByicoBH n.ieMeiiiimi yMecTiiyjeno y Toj oiiiutoj cr
Mil

m
*

cpncKor napoaa

ii

i;.iiiieMo

daiia iipaxy

Byim KapooabA

0;iaBa Cpoiijn Koja iioiiiTyje cpiicKo

Rc.iHKaii**.

KouaHAHp JoBaH VjmnUj

XOBBIi,
lloil

iiorKOMiiHjiiip

Mpjie.Mi

Zamak,

"^^tV^

1^

ToMBK,

CtpBAH

lleTSMl.,

''a;j&KTap l^oKd

floJi'Krflt,

36G.

IIIaiMaK.

Jiora

JyxoM VMecTByjeMo y iipoiiocy acnuax ocTaTaica iieyvp* BvKa KapaunKa. iiaiu'ra po))aKa. MecTiiraMo Ban ry paCBecpncKy cBeTKOBiitiy,
KJiiiiyliii
:

jeTKy

Ciaaa rp6ajB aoja

lipaLa KapAQiLB.

UHJemi aac.iyre cpiiCKiijex Be.iiiKaHa

367.

mvOeaaa.
Ciasa Be.uihoMe
ii

cjaJHOMe ayxy Byna IvapauMha.

iiocuom nmo t
iiaiuy

moptu
no

cpiiCKe HOHc Kibifre, Kojii je iiapo^iiioM

o6ecMpTHo a
0CTa.ii!JeM.

KibiDKcniiiiM
kojii

pa,ioM

yanacao

RiMir>

uw
Ao-

Oh

je :a

CpncTBo y|MUno cao a am c6 HBioTa

iie.iHKMjex (*p6a.

aacJiyntHo je ja My >ii)MOBiiiia xpaiia CMpTiie ixrraTiK' n j^

CMTeja AH iioMiiBa

IlaiiTeoiiy

Ciaaa ny*
Cp4m.

inMA>iia<ia

368.
Ill

C.iana
Koiii
ln

ouy

cpiicKe Kiuii-e,

HyK>

i.

*-""

Kai v

"t.,

iiaj6o."be

CBOJHM ipo(^oM y iOMah'M

lUuwuuv

.;aki^J

218
oeTa.iHX iipocBeTHTe.i>a
ii oy^jujiaqa napo^a cpncKor BaxH HOBe HapaniTaje h 6o;iphth hx na npaBii pa;?.

ocBJe:fea-

4-p Boaco KypaJHii,a.

369.

inHSeHHK.
llpii

OBoj KVJiTypHOJ cjiaBH cpncKora napo/ia OBaj oa6oi>

ii

MspajKaBa o.iaro^apHOCT
KOJH je

qacT BejiuKOMy ByKy Kao HayqeH>aKy nonyx qeriiKor KoMencKora yBeo y name uiKOJie micra
Oa6op CpncKe SKeHCKe UlR0.ie ^KoBa^ieBiika."

cpncKH jeSHK.

370.

IIlHdeHHK.
I^HJe.TiOMe

CpncTBy,

Koje

jiamnc

naji

iienejioM

Be.iHKora

reHHJa h y^RTeiba, cpncKor HSjinjeBa ocjehaje CBOJera /lyooKor noniTOBaita h npH3HaH>a Be.nnKHJex sacjiyra FteroBHJex na nojty

cpncKe KH>Hre, npn^pyjKyje ce ^a ycKJiHKHe Kapaijuhy

!

Cjiasa

ByKV Cre*.

O^Cop CpncKe EoBanoBe

IIlKOJie

lUnCeHHHRe.

371.

inH6eHHK. UIto CpncTBy: Ayuian, MnjiyTHH, CTeBan to na KPbHJKeBHOM My no.x>y Byn. CjiaBa My!

MapKO MhpkobhIi.

372.

HlHSeHHK.

WnaM MacT no/iHiijeTH najcp^iaqHHJa qecTHTaH>a sa cjiaBy^ Kojy CpncTBo cTime ztanamifcOM CBeTKOBHHOM. CjiaBa HeyMpjioM
Byny KapaijHhy
MMKe.i.

2\Q

y je^MOM OA
Mumeru,
ojyjKyje
Ka,i

iiajcii'MaiiiijH\
iiMe,

MOMeiiaTa y

ii<

ta
'un.
m.i
.j

ce,

iia

6.iai<)>iaf)iju

C|iic7iio

it
}

cb(.viu

ne.iHKaiiN,

Kaja u\ cueie koctm

ii

i);^;*.*--

po;iHy aeMJby npeiiocH,

kjiii'icm

ja y3 octa^ie

C\^r*:

CViaba
.

ouy

H iipeFi(po,iHTP.i.y cpiicKc icitMre, oiana Byicy

KApai

Bypo Cre^anoa

JfaTaav.k.

(iiaKiinjiiio)

HcTopiiMecKo-*H.io;ioriiicci;ift
po;iK()

IIhctiitxti.

Kiih

Bet^O*
Aica-

iiiJieT'i. cep.iPMHi.ifl fipHirliri. C<Jp6ci;oft K<>po.ieiicicitft

aeMJM no iioBo^y 3naMeHaTe;ii.naro co/iuTia iiept^McceMia jopoTHX'b ocTanKoiri. iio.iiiKaro c.iaiitiiiCKaro ,il.MTjm
iia

po;iiiay.

.^apoKTopi llarTBTyra.

a::..

|IIBKIin4R^'

Kn
in

re^nM'tlant
t)Ut

licaucuup
<

inou
iMiniit

)<

aHNOCie ^W
ii

mon
l'

ooeiir aii\ Montim'iitH

sfraiitl**
''

nu |k^|4

Herix'

I'oi'casion

Mii..nrt|iv

19.

04 OHor Be^HKor

6poja rocTHJy ws KpajeBa ean Kpa-

^eBHHe Cp6HJe kojh cy na ^an BynoBa npenoca 6h^ii y Beorpa^y, naBOAH ce OB^e cnncaK OHora Maiber
6poja rocTHJy kojh cy
ce

046opy 3a npenoc ByKOB

o6paha^ii npHjaBaMa uau no ^Hqnoj noTpe6H.

Focaoda

Ab^o Kapa6eroBHh h3 Mo;ipHqa,

AjiCKcaH/tap KojaHOBHti h3 BynoBapa,
A.iieKcaH;iap

CaH/tnK h3 H. Ca^a,

AHTOHHJe
Jl^.
/tp.

Xai^Hti hs H. Ca^ta,

ApKa;iHJe Bapat)aHHH h3 H. Ca^ta,

ApMHH BaM6epn

h3 llemTe.

BoHto JeBTHti H3 IleinTe,

Bo/KH/tap
JXp.

HHKauiHHOBHK H3 MocTapa.
Ca^ia.

BpaHHCJiaB CTaHojeBHh h3 H.

Baco UpHorop^eBHh h3
JXp.

Jlou^e Ty3Jie.

BaxpocjiaB JaruK h3 Be^ia,

Bjia;iHMHp KoBaqeBHk h3 Bp^Kor,

BoJHCJiaB Ulojia h3 MocTapa.

FaBpa IljiaBiiiHK h3 HoBor Ca/ta, ^p. FycTaB JaHeqeK h3 3arpe6a.

JXuMjSiH %.

OM^HKyc H3 Be^a, /tHMHTpHje Mhtko MapHHOB H3 Co^HJe,

'^

Jlp. ZtyiiiaH

BajtaK h3 3a;^pa.

2-21

'Bona

.M.

lloiK^itii).

ti.i

lIoHor Cajxi.

TiopJ,e .leTiih,

'Lypo BvKOTuh Hi /liLiMamije,

'Bypo /liiMouHh

ii:i

lleiiiTe.

>KapKO
Jl\).

Craiiiih

iin

livKonapa,
iiM

H.iiija

ByiL'Tiih

H. Ca.ia.
ii.}

JaneMeu

n&niKuiiiKo^iaii

3arpe6a,

I^ocnu>)a Je.ieiia XauH-PiicTiiKa ca i;hcpj)

Am

iiiif

^'

ciiHoniinoM .lonaHKOM,
JoBaii Bau.iiiK
ii:<

Ilpaia,
II.

JoBaii PpMiili

113

Ca;ia,

JoBaH JlaTUH'iuti 113 IIciiiTe, JoBO Miijiih MM IIpHJc;iopa. JoBO Paaeriili \\:\ IIpiije;iopa. JoBo Pa;iojeBiili.
Jlp.

.'tarpe6a, Kapiu .'{ax{)aAHiiK nH36pyKa, KocTa HaToiiieBiiti KocTa Caiuili ii3 Hocaiici;e I^pa-luiuKt*.
ii.t
ii
<

JIa;ta
JIa:io

Oupeiiuniiti.

P.

KoBaMeBiiti
i\:\

ii.i

,lobe

Tyaie,

JIaaa MapHoiuili JIasu

llyiiii)i

IIiMiiTe,

MM Capajeiia,
ii;

Ap-

JIa:ia

(haiiojeiiiili
113

HoBor

fVi-in.

JlyKO MopU
Jby6()

/lyopuHiiiiKM.

lU'ic-tiJbeBiih

na floMe Ty:ue.

Mapico

lap H3 da;ipa,
113

MaTo
Ap.

Illapiili

/ly6poiiiMiiwi.
ii

Ap. Mn.ian
Mii.iaii

/l.aMii,ionau

n<>P'

Pftia.

MaiMiiK

ii3
ii:i

iloiiiTf.

Mii.iaii

M.-iii;ip()iiiili
i'liipiili

llaipiona,

Jlp.

Mii.'iaii

Mit.iiinojo

Honor (*jua, KapaKaiiioiiiiK ii:i CoM6opa.

III

MiiTa

Ilrjiili,
iia

Miil.o Ania.ioiiiil

Capaj*
n.<

IIpoTa Miixaii.io JoniniO.

IliiKo

l.p'n'i

HeoapoHiiK

iia

(apnjpim,
ii

HiiKo;ia JoKcitMoHiili

H. Caja.

222
HHKO.ia KaiuHKOBnK h3 Capajesa, HHKOJia TpaBPma.
IlaB.rie

TocTOBnh ca rocnoi)OM h KKepjy,

IlaBO KyjyHijHh 3 JlnjeBHa,

riaja

MapKOBnh

A^aMOB hs KapJIOBa^a,
HoBor
Ca^ta,

Ilaja HHKOJiHti,

Ilaja rionoBHh

113

Eepo ByjXMSiUM h3 3arpe6a, nepo JeBTaHOBHti h3 CapajeBa,

riexap B.

HHKO.HHh,

Ilpo^. rijcTyxoB H3 /],opnaTa.

PajlHBOJe
JIy).

BpxoBaa h3 KapjioBaua,
Ty3Jie,

Pa^iocjiaB KBeKBHti h3 BoKe,

Phcto BacHJbeBHti h3 JXoihe Phcto nw^exa h3 MocTapa.

Ca6o Je.TiHh h3 Be^a, CaBa IleTpoBHh h3 H. Ca/ta, oxau Ceprnje nonnh h3 CpeM. PaBannue, CTaHOJe CTaHOJeBHh hb H. Ca;ia, CxeBaH MHJioBaHOB h3 H. Ca/ia^
CxeBaH B. HonoBHti h3 IlemTe, BauKii, CxeBa IlonoBHK

Chmo AaKnti H3 IllaMi^a, Chmo HHKOJink h3 Mojxpima,

Cxjeno CpiuKHti h3 CapajeBa, rion CxeBO Tpn^KOBHli h3 CapajeBa,
/I,p.

ToMO MapeTHh h3 3arpe6a,

3e;bK0BHti h3 Baibajiyne,

Tomo
Jlp.

OpaHKO IloTOMibaK H3 3arpe6a.

h3 IlapHsa.

LLIap.i JIoa30

20.

BeorpAA
IpedctidHUKij />e<Ke

Be^

OuiuTune

/'. ^Ijt.

A\i'':'inj

N'

rpeiiyiKv

KiU
pa,ui

<t;

iiocMpTiiii

ucTami

Bf.tiiKoi.t
ii3iirR*c
it.i

cpriciior KH>ii>KeunnKa,

F^VKa Ct. Kapauiiha,

BcHKora
iipiijarny

r[)o6jii

iipeiiora y oTau6iiiiy, ja ort^haM

iimc
cpiiciie

AyJKnocr y

i;pa.i.eBCKe

B.ia.|o

Hjpa^iirni

iipeno Bac, rocii04"HC iifUMre^mpie, .laxf

nocT rocToiipiiMHOM O/iaiuioM rjia^y l>cHy, y kum je

iiaiiiao

i.jr.

To.iiiKO
,\yr()

Mnoro

iiOMohii
/Iuiium)
it

:ia

cuoj iiaymiii

pa4, y

i:oM

je

upeMeiia

yMJu)

lipO0(Mri*

U \\pHmHUX BOCJOAa.

Aha. Hmko;<m%

Bmn

Btorp^ji.

IIpece,iHK oiiiMTiiHo, ,lp. .lyerep, ih>ctxoaho rjjaB.i.yje cnojy .iii'niy .laxBa.tiiooT ;a jyiepaiiiiMi i^.ic-

rpaM Kojii he O46opy.

ikmiiotii

iia luiaii.e

Fh^mkom

<

UiiiiTiiiirKoii

VI

IIOMRMRU*

HcropiicKii 4aii Tpiuecerii Mcccua cei

(UJCKnyo je cMxuoM HyKOHOM no cbcmv

iipe^cranimK.i
ii;{

Cjmi

h
!'-

cmix Kpajciia

ii

iiope4 To.iiiKifx

CTiiTai;a join jo y MHoriiM

MecniMa a y
611.10

)Ki.t.iiiiirniM i;|>;ilia iu?

jemiMa CpiiCTna roia ,uiHa

oM.iaAiiHci:iix,
icojiivia

mix

11. Ill

iin;().ui:MX
11

cicyiioHa iia
nc.iii'iim.i

cy ce

[)el;a.ie

imcMyre

lyxa ItvKoH.i

y
iiljaiiic

Hfjn.hanuitfi

Cp6uju
iipamniK.

raj

.laii

Crjaiiie

1/

c^umm
i.i

iiiKo.iaMa

CHc'iami

cniiMa

a*

rp

y u|)KHy a iioc.ie cboto i-.iy>K6e y

iiiiJo.ici:y
iia

ABop-^

imny

^e

je iiii:o.iCKa oM.ia.iiiiia
Iiyi:()iia
11

iio,irrhana
11

iw

ui'iitiiy

ciioNieHa

tag cy yu*iiHmi
iiajyMiiiijor

y'lriiiiiH'

iiocMOM

iip()C.iaH.i.a.ui

Cp^iiiia.

hi

/(evvMl.*/

je

ll|lliprl;rH

IIOMOII

K.^

iJMOj

KpKHii.

('.iy:Kiio

je

Hiicoi:()iip'nni(MiiTrn!

MitTpoiituiti

I'ocnoAiiii ^llnpo^alI

ca MtMnnM cneiin
I

II^i
11

iio.

Meiiy cy
Kouii

611.111

tini

M.iaHomi Kiif>Krnci;e
iior.iaiiiii:

mn-

H(UiiK<ra ry,ia,

lb. H.

I\|>a.f?i

C\

roiiepa.i He.iiiMnpomih, iiapcKo-pycicii otiij

v.ioiia r. IIJqop6iiiia, i:iie>KiucKo-(>yiapKH ,|MH.i

areiiar
IMijricor

V.

I^oiicTairniiioHiih.

rociiobii

llAMi\tt?ntt

M.iit

lIiicTiiryTa ca crapiiJiiM
iiiKo.ic
'

yii^iinmMM
11
1

6()roc.ioHri;o-VMme.i.rKe
M

iiw

VKMIIIIM! OCIlOlillllX in!'vM

vii!Tn.i.ri:ii\t

-228

0Aa6paH0 rpal)aHCTBO. YBe^e je 6ho y ^HTaoHHuii cbgqaHH CKyn na KOMe je F. npo<i>. Ka^yl)epoBHh ^pHvao6eceAy o ntiiBOTy ii pa^y npoc^aB^enora Cp6HHa. Ty ILeroBO BHCOKonpeocBeniTeHCTBO Focno^nH cy 6uAu MiiTpono.iHT MiiTpo^aH, F. renepa^ BeaHMHpoBiih, F. BoJBOAa BojKO neTpoBHh, MnHHCxap HpocBeTe 1\ Ciimo
:

BoJB04a "Bypo U^epoBwh JaHKO ByKOBHh, npo<t>ecopH, mhhobhhij;m

nonoBiih
,

F.

F.

KOMaHAnj)

04a6paHO

rpat)aHCTBO.

cpncKO neBa^KO 4pyuiTB0 ^Fyaie^^ npHpe^H^o yBe^e 3a6aBy na Kojoj je neBana ))XnMHa Byny", necMa F. A. FLIaHTiiha no KOMiiosimnJH F. Hchje

y Mocrapy

4opa Bajnha,
CTaB.ba^ii
.ly^a^^,

^a.^be

))Xaj

neK 6pyjH^S

))Opii mii

ce"

ii

wBenaij. qeiiiKHX

necaMa/^ riosopiiiuHii 4H^eTaHTii npe4-

cy nosopHOiHy iirpy 04 jlaM6epTa

^Ona

je

a no CBpmeTKy je npHKasana JKHBa c^nKa ))Ano:

Teo3a ByKa Ore^. Kapai^nha^^

jcBa OFtynnyiH
Byp:
ce/i,n

Cp6n n3 pasnnx Kpa-

cy ce oko

Cvienora rycyiapa a CTapnna

n 6eyie;KH

ujto ryc.iap ncBa.

Ha

Kpajy je

Bece.io ApyniTBO aanrpa/io cpncpte

napo^ne nrpe.

y
lUTHHa

3azpe6y je cpncKa npaBOCviaBna upKBena on--

npHpe4H^a y ne^e.Ly 28 cenTeM6pa y CBOjoj upp'tBH ByKy noMen na KOMe je CAymno napox npenacHn F. AMBpocHJe riaB^OBHh ca sarpencnnM cpncKHM KaxHxeTaMa. Ha Kopy je neBao MemoBHTH 36op CpncKor HeBa^Kor 4pyTBa, a uipKBa je 6H^a nyna no6o;KHor napo^a. 3eMa.iCKy je B^a^y saciynao Hpe^CTOjnnK 3a
ynyxapEbe noc^ose npeysBHuieHn F. 0. ua. KpajqeBnh, OA VHMBepcHTeTCKHx npo<i>ecopa oejame F. 4-p Hyin-

Bepnh a 04 npo<i>ecopa cpe^H^nx mKO./ia Me^nh, HeHvHH, UlKapnh, HoHropmaK n

F.

F.

Mojo

Toivnih,

Ho

upKBenoM o6e4y naroBopHo

y qacT H c.iaBy BynoBy.

je OTan,

AMBpocnje 6eoe4y^

>

,\

'inrc.h.

lUi:o.te.

Iloiino cy yieififmi

oriicit;i.iii

Ilaf>jy

iieoecini",
^)

roBopiio je HacTaBiiiiK

\\ Joiwii J. Kiie>t<cBiih

BvKV.

.'^a

niM je yiipaiiine.i.

\\ ii. IIIyMoii>a iicniUAn

yqoHiuuiMa
npiinpahniiK

yitopm
.1.

ii|)iiMe|)

ByKone RpfMiiohe h pa^u

IIcTponiih
iia(>o,iiiy

ToMiih iienao je ya riixy iiparihy iiocm)

a

4^Ma
H;eiio

II

ViiyK"
ii

Lop^^e

iiecny

IIpe4par
ji?

llena.i".

Iloc.ie iiecvie

,Co

ciijariiMii" c.iyyiifiaBii-

K(j.i.iinoM

i:ojo jc nipoMii.ia

I'ociio^^i

Te.i.eBa.

y
I'xOiMx

L^tnoij

iipiipcumie

Cpon

y ceojoj iipaiioataBHoj

UpKHii (He'iaii iioMcn ncACi.y Anna iiocie iipciiora Hyy Beor|)a,i.

lIopeA C|)6a 6ejaiiie na iioMciiy

F.

ii

.leii

/ipoj

XpnaiM, a aABonai
1'.

4-p
ce
je,

''
ii

'IJyp^)*Bllh

niiuipiio

je y ciioMGii HvKy.

<'ehajyhii
kcjjii

BiMiiKora

iipiijaTc.i>a

ByKoua
Xpnara.

iioi:.

I'>p.iiiha

miiHehit ry y I>|>oAy,
ii:i\ieF)y

Ht^y.MopMo

iipoiioBCiao

luejy

r.iore

Cp6a

ii

A'

B[/f)uM'l!eun'u jo cpiici:a ai;a,u*MCi;a oM.ta^iiMa

iipii|)e.iii.m,

najyhn

iio,i

oiun .vmniije^ y npiuiii yiipaBoM cBora KopoBoFh'i

4a11a11111.11

cHeiaii
I'.

iioMeii,

iie-

Iloii.iopa IkijiiKa.

Ciy>KM() je

riy^iiMOKii fiiiirKOti

rooiKuini .ly<

Kiijau F)0r4an()Hiih

K().ia

Ha M.ia4"x Cp6a
\I.

tiim je 4p>K^uia

CBOMami

r.uiiiua

TeKe.nijanyMy.
I\)cti^ jo

rxe je leiiKUpaaitn

.iiiKa 4B()|)aiia

Cniui iiyna iipeiiyiia.

lioKiiiaii.

IIpe4e4miK
KOBiih

iinao je iiecMy y c^iaoy

llomp OrojKOBwh ByKony, a M.iaii .ta^tap MapM.iaii

\\

roMopiio je o
J.

Kii>ii>Keuii()M

pa^y Byictmy

'Uaii

Xypo
<*^MnM
n(Kiii

^lIMoimh,
y

lUXn

ll|KMCTaJillllK

4pyi"TB6Hll

Ha

iipeiiooy
lia

In^orpa^y

rouopiu* jo o toJ CBena-

Kpajy je AKa4oiicK< iiouaMKo cpiirK) ApyoTiieiuuio

F.

jUTuo

Koc

A.

Illaiiriiha

.XiiMiiy

By-

230

KOBy" Kojy je y noxe aioHuio T. II. Bajiih (iieBana ii y MocTapy). Ha ce^mmii je 6iua HajoA^ii^HHJa ny6^HKa
a

oco6hto JKencKii CBeT.

y CoMdopy
peAiLia
II3

je CpiiCKa

yqnTe^CKa IllKO^a

npii-

Ha ^an npeHOca CBenaHOCT y c^aey By?:oBy. MyuiKe HOBe npenapan^Hje, na Kojoj 6ejame ncxaK-

Hyia upna sacTaBa, Kpeny^a ce noA cbojom sacxaBOxM cpncKa 0M^a4HHa y^HTe^^CKe HKone ca ynpaEHxe^LeM

^Bopany JKencKe npeiiapaH^iije. y 4BopaHH iicno/i, lUKO^e Cb. Case 6ejaxy y UpHO yBHjeiie c^HKe BynoBa 11 ^ocHxejeBa, npe^ kojiiMa ropHJaxy BouiTaHHqe y Be^HKUM cpe6pHiiM cbctFbai^HMa, a nsMet^y ibhxobhx c^iHKa cxajame ^aBopoM oKiiheH ^HK MymiiuKora. CBexKOBMHy je OTBopno YnpaBMTe.L r. H. 'B. ByKHheBiih ./lenoM HMnpoBMsauMjoM y piojoj noMeHy Katco je ByK, Ka^ je noxo^no npenapan4iijy, 6ho aa^oBo.^aH iipe^aBaiteM CpncKora JesiiKa y tboj. TiauH OTneBame y MemoBHTOM 36opy ^CBJaTw BojKe^^, a npHnpaBHHK IV ro^. F. /[ymsiR }KHBnh 4p/Kame roBop y c^aBy ByKOBy. MemoBHTH 36op oxneBa necMO Moja, a npHnpaBHHK IV ro4. F. Kocxa 3^a~ ranoB aaneBa ys rycAe napo^ny necMy wCxapHHa HoBaK KneB BorocaB**. 36op je neBa^KH jom oxneBao necMy ),3a po4 MH^H^^, na je on^a, y upny pyxy, yT^eHHua IV roAHHe, Focnoi)Hua 4auia Kpy^eBa, h3 Mocxapa, 4Hp.bHBO 4eK^aM0Ba^a npnro^Hy necMy ^ByK, vlyKHjan 11 <I>H^nn BHHiH^Hh/^ CBexKOBHny 3aBpuHime ))Co CBJaxiiMH ynoKoj^^ H ))BjeqHaja naMJax." Cbh I)aaH, h MyiuKn H ^KeiicKH, Homaxy ueo ^an na rpy^iiMa itpne JKayiocHe
II

ripo<i)ecopHMa y iipocTpany

II

rpaKe.

y HoeoM C'ddy cy xora ^ana 6iue 4Be CBeHanoGXH. 10 qacoBa npe iio^ne 6no je y Be.iHKOJ cpncKOJ thm-

:6\

iia^jiijii

cHcqaii cacTaiiaK fipo^ecopa n ^itimi.a

Hiire.h r.

Baca

IlyiiinGpi: oiBOpiiu je rBeiaiif>cT,

fiaiuiCKii je :j6op

OTiienao ro!iio,ui noMiuyj*

tiim je T. iipf>>. Tiix.

ii

.!<

iiaja

iiaMjar."

3a

OctojhK

Ap-
-

Hapomrni roBop y c.iaBy ByKoey. ^Ipyra je ri! iiOBiiFia oiua y iictii Max y CpiicKijj Biiiiioj JleBf IUko^h. ymiTCL CpiiCKora Je;uiK;i F. Miira 'Boi'v uhK roBOpHO je o miiBory n pa4y ByKony. Je>|Ha craj* yqeimua AeK-ia.MOBaaa je iiapo^Hy iiecMy i\u BOAC Kajime^', a imop yMciiiiua jo oniOBau ,Cu
'

TiiMii

yiiOKoj" H BjeMiiaJa iiaMJar." Vcictiiiiiiua

jr cncTKOBiina.

,C

HyKy!" aaBpiiiena

y liapAOomiMa
Upiajii
cBC'iaii

}ii

iia ,\aii
,

iipcHOca Tnio

>

'

iioMeii

na

komo

je r.iymini

ii^i-'i-^

Cbcimoct
ca cBiiM
<:ii04iiM

lIaT[)iija|ax

rociio4H Peopriije
a niMiia.{iiCKii
\r

BpaiiKoBiih

cBeiiirencTBiJM,
T)()j)l)e

iHK>ecop To-

MarapaiMcniih

4p;Kao roiiop y ciaBy

ByuoBy.

y
Haii>a

3/Mei/Hf/

iia

AoMiiii

Beorpa^a,

iiiije

Thmo

iipo taI

v y cpcAibiiM iiiKo.iaMa iia ,ian caeTKOBiiitP I'pa^y, a |)a,ui.o ii ,iyhaMii ^u-jaxy 'mtiu'I^mh
H.ipuzpiidy je y cpiicKoj iiiko.ih 6iu Tuia iipe uoAiw (BeMaii iioMeii HyKy. C.iy>i;iMn cy \\ F.

Amtm
jI

Moiiacii:

Ba.ie|)iijan,

Miipoii

ii

Xpiirain
11

Ilp'^-H-r^p

4. CTOJiiheBiih roBopiio jo o .UMiiwa

KOBiiM, joAaii je yHeimic
113

.uiciyrawa H>-

AeK-iauouao iiapoAiiy nocJiy

36iipKe ByKOBe, a ^)alKH je arop otiichao MrKcMiiKti

(

iiccaMa. Me^)y MHoriiM (U-uimhiim 10. riiwa

CKOII Hui'iKii

I'ocilOA"" ('ana.
C*^iv>ii^^J

y
BCiRKo

Kujef/je. iioBOAoM iipeiiorn ByKOBa iipAXA. ,lpyimBo,iiHaj<) 26. noBoMri|>a co^mtuy i'"*

i>32

je

npeA MHoro6pojHiiM c.iyinaouiHMa ^Hxao CBOjy pacnpaBy o auaHSijy Bynoea pada, y upeuopo^ajy cpucKozdL uapoddL FocnoAHH A. E. F^OKe. A. Kao Haj^enmii saBpmeTaK obhx CBeTKOBHHa 6iihe OA^yKa ^OHecena 22. cenTeM6pa 1897. na saje^HHUKOJ ceAHimH YnpaBe npoa>ecopcKora /[ipyuiTBai H r./iaBHora OA^opa yqHTe.i>CKora y^pyateiba y Beo^a ce cpe^cTBUMa h 3ay3HMaH>eM obhx 4pyinTaBa no^Hrne y MecTy BynoBa po^eaa, y Tpmnhy, yr.ie4Ha ocHOBHa lUKO^a Kao ycnoMena na cBe^aHii npenoc nocMpTHora npaxa He3a6opaB./i)eHora Byna Crerpa^y,
i>aHOBMha Kapai^iiha.

VII

'

(^BC'iaiio

ii:ui()iiieibe

iipaxa HyKoiia
iiepaaAHojiio

ii.i

i\H)Ct,Ui

<>

Mapha

ii;{

Bcia

uii.io je

04

Tai:c iicre

Maifocrn IxoiiiiTapene. Oiiora ^aiia i:a4 je iipax Hy;oR

iio^OKcn y iipe(3Tomiun Kpa.i,eHiiiic Cp6iije. 11 nrx-wpniii cy ocrauii K()iiina|)cHii cBe'iaiio iiorpt*6ciiii y r.iaitft')U

rpa^y Ayxoniiur
,hyCu>i\\ii\.

iiapoAJior

/KiiHora

cioBciiaMKi'
11

\\\)\

cnera 6|)anKa y.iajaMiicxT rpiicKa

rora
;ia

r.ioHeiia'iKa ,\()6nme

,iaiia.

iiim

ABt*Ma rnoTKo-

luma.Ma, iiouy riioiiy

4'HOJy llOpaa>Uiojlloci.

3aT0 ce oB^e
oBe'iaiiocTii y
()pa

ii))ii.ia>He

Kparni; iiaiipT Koiiirmi

30. reiiTeM^pa

jhyCu.ium

.laiia

'

1S97.
'1

TaMiio y

iaca

110

iK^uit*

^iniiyi

je c biki;i iui
it

.by6.iMiiiCK()J jy;ixMOj ;kg.io;iiiiiikoj cTaiiiiuii

y bocti"'

iipencceii oeo, ca rpii 6eii;a Boiiiia N^:paiiirM.

kobmci

Ty
TOM

jo

KiicM

r>iiri:yii

V.

CBtMirreiicTnoM

iiiiHpiiitio

4p Mynija c both upKBoiiii

IV

Mii<tn>^poJMiiii
<>^|hm,

a no

je 4(>iUMiaT 6eii;ora yiiiiBrpriim.i

4p- M- MypKo
oiiitmiHC
ociii-

roB()|)()M

iijuMao

)icyiiaiiy

iipc.ico4iiMKy

.i.yr).i,aii(icr

y aMaiirr KOBK'r
Ixoiiinapa,
iia iiiTo

c iiiH^Mpiiiiiu

miMa lUMMKora
r.
iiiMii

je o4n>iM>pnc h<)

xpiirap.

236

36op r^a36eHe MaTime" ca npeno ce^aM^ecex neea^a noA boactbom r. Joe. ^epiiHa 3aneBao je Men^e^coHOBO ))Beati mortui", na ce oH4a cnpoB04 Kpenyo y^rmaMa Ka rpo6^y
CBpiueHiiM roBopiiMa MyniKii
Cb. XpHCTn<i>opa.

Ho

^-^^H^^

FoBop

r.

A\*

A/.

Mypun:
!

nB.iaropoAiNi rociio^iiiiie /iwiiaiif

V nuv
ii|

Vn-HHin

U4uopa
na.M
.iiiKor.'i

;^a

npeiKx*
ocTa.io

Ixoiiiirapcniix

ocraraKa

iiiTO je

rejeciiora no cMprii

iiaiiieia
i:*

bc-

3eM.i.aKa. Caqyua.ie cy cc joui ibcroBi*

a
II

ii[)e

cBcra r.iana y Kojoj je ripe6iiiia(i ii.eroB ney.Mopim ,\y\. ("Kopo he 611111 ,it*ne,V'
je KoiiMTap orTaniio CHOjy ,u>MoHiiiiy.
iinaiiy,
11

Cnu'Tpit
kuiiii.i

04 KaKo
.Haiincao

.vaiiac

join

bhcoko uen.eny, r}MiMa-

TUKy Koja je 611. la npua iipana :uiancTB<Ma rpaManii-i y cionencHoM cBery y onnire, jep je ^U)6poB
rtLehr^elilnde der li^hm. Sprache." iiaanuo tcj
Ka,i je

TaKo

no.io>i<iH)

roMe.i.

cueMy

A<^t><*>i

p**

naniera jesniia, oniniao Je y CBer, 4a pannipii :niaibe, ah nocBerii cbc cbojo Mohn r.UM
I

r\

mini y CBiiMa c.iOBencKnM jeiiiiuuMa. V uapoKiinnn. y Beqy, iiainao je w^e^eno rptMnnire. v.w cy cv

fTnua.ni nacTynnimn cBnx r^iOBeiiciciix n.iCM'

xoiuix ryre^a,
;uiKe
Tai;<)F)<'
I

pKi,

Pywyna

11

A.ir>aMe:.
li

niiyiaBao.

Beiy Je

je4an 04 cTy6oHa on^amti.era Hayniora 11 i;n najBehnw ,iyx<BMiiM cneT.i 6110 je y Be;ni
*
:

iieMaMKora n Apynix iiapcua: ociioBao j. iMannrrnMKy iiiko.iv Koja je npei:o wvrn 11 n.

iiiiNia

nr.nn'orn viinni:.i MiiiMonniha

np

lA

Nam

238

BenaqKii napo^
nil

ii

cBe

name

ij,apcTBO.

aKO mije

6110

l)aK

y <I)H^oco<i>ckom
iiMe Mei)y

^aKjATeTy^

murk ce

6^iiiCTa

HMennMa na no^acHoj n^o^ii ^uaoco^CKora <i)aKy.iTeTa y npeKpacnoM Hs^iory 6eHK0ra CBey^ii./iiiiiiTa. Be^Ka Ana^eMnja Hayp:a nap: nomxyje y
ffceroBO

KonriTapy je^nora 04 ohiix ^BanaecT Myn^eBa kojh cy joj 838 r. no^ojKH^ii TeMe^i^. Y CBexMy yqenoM (^.Bexy
J

KomiTap

xa^a Bp^o nornxoBan. Hnan Mopa jom CBaKora C^OBenqa noce6HO Bece^iixii n o^ymeB^beibeM
je 6110

iicnyifcaBaxH,
iix 4iir^ii

mxo

cy KoniixapeBiiM oc^^i^wMa, Ka^ cmo

H3 rpo6a,

npum^H hok^ohmxh
,

ce sacxynHHuii

Ana^eMMJe CBeyqiMiiinxa, ^BopcKe KH>H}KHHi],e H ujxo je noceCno Ba>KHO, a^ynan rpa4a Beqa. PacxanaK ca Be^eM je 6ho jem napoquxo 4iip^iiB, mxo cy n 4pyrii C^OBeHH noKasa^n KaKO bhcoKo uiene Be^HKe sac^yre namera seM^ana. Kao xanaB 3HaK 40HOCHM0 npeKpacan Benau; noc^annKa ^eiiiKHx, a Bpx CBera 4par cpe6pH Benau CpncKora Hapo^a,
IIpocBexe,

MiiHHcxapcxBa

jom ^yro npnqaxH KaKO Cp6H y Konnxapy nomxyjy qoBena kojh hm je namao, y^no, B04HO n noMarao Byna Kapaunha. KaKo je Byn no^ojKHO xeMevt
KOJH he

AanamibeM KifcnjKeBnoM jesnKy cpncKOM n cpncKOj napo4Hoj KibHHteBHocxH cnoMHH>e ce nope4 H>eroBora nMena yBCPc n KonnxapcBo. OpeKpacne cpncKe napo^ne necMe noMarao je Konnxap Byny cpcynnxn n nsAaxn.

3aje4H0 cy c nana n Cp6H yse^n us Be^a CBora Byna, H ibwxoB ueibenn nayqnnK, npel)amH>n Mnnncxap

npe^ce^HMK

Cxojan HoBaKOBnh 4omao je y Be^ 4a cyiaBM sac^yre KonnxapeBe. C Be^nKOM qamhy BpahaMo ca4a Konnxapa 40M0BnHH Kojy je yBeK Bepno n ner.

HSMepno
je

JbY6iio.

XBavia

)>C^OBencKOj Maxnun^*, Koja

Ba34a 40CX0JH0 c^iaBn^a H>eroB cnoMen; xBavia rpa4y

^y6^aHH H o6.iacxH KpaH>cp:oj, kojh cy noMor^n xe he nam .jcM^ap:, c Kora cMeMO 6Hxn nonocnn, noqn-

liarii

y AOMahoj lieM.hii in>peA ii|ibiix iiaiiiux >.iiii.j.ba. noce6nue iiopcu cnora Mcneiia 6apoHa Uojca! llo|>e,i

'lacTM, Kojy

iia.M

aoiiocii KoiiiiTap, iiena ce

yiii
II

nam

Rapo4.
v h

a napoMMTO

OM^iaAHiia,

Aa ce iipaiiouc
npiijaTCM>
iitiKa4
ii

iiCTHHCKOMC AtiAy

K^iaiba

neiipiijuru.i>.
iiar.ia-

To

je iioyna Koja ce

He

Mome

aodo.wio
iiito je

ciiTii,

a iioce6iiue Ma.iOMC iiapoAy, Kao

iipcA^'ijcM
na.M,

nam. V
i;oja je

TO iiMe
r.iaumi

rociiOAmie /Kyiiaiie cto^hui*

KpaibCKe o6^acTH, cpeAMiiira cbhx C.ioftciiaua,

oc^onau

Haiiie.My

c.iOBenaMKOM iiapo^y
ibiixooa

n. ire

0CTaTi:e KoiMirapeue,

Aa mccto

ruMopa oy^e

OA ca^a

JcAiia o,\ cBCTniba 6e.ie .!>y6.!.anc!*

3.

FoBOp

r.

Heaua. XpuSapa.:

))rocri04o!

Ta^eHTii,

Mepn^a iio^a^Ky roTOBO 6h Ma^H c^OBena^KH napo^ npexerao

ce Ha

Ka4 6h 6hjo 4a

MHore 4pyre kojh muBe y cpehHHJHM npn^HKaMa. ^y^ii CBCTCKe c^aBe po})eHii cy na c^OBeHatiKOMe T^y. Ha >Ka^ocT, MHorH cy 04 h>hx, saneceHH Tyt)iiHCKHM cjajeM^ HacKopo 3a6opaB^a^n 4a c^oBencKH r^acii 6ejaxy ohii

MM y He^KHOj M^a^ocTH uiyMeyiH na yxy. Cbii cy TH noMara^H uiHpHTM Bpe^HOCT Tyt)HHCTBa; HHcy ce BHuie ceha^.H napo^a naTHHKa kojh hm HHje Morao ^axH c^aBG H 6^ara. Ko he HaM saMepriTii uito nac TO 6o^H?! Jep H ouy je TeiiiKOj ano My chh nouiTO je npouiao neiiiTO CBexa^ no^ne saHeMapiiBaTii ^OMahy Kyhy H K^OHHTH je ce. 3aT0 HaM ca^ noce6HO sa^OBO^bCTBO n ocehan^e
uiTO cy

Ka^ ce ceTHMO ^By^n, i;ojri H y Tyi)HHH jKHBehw cy ogtslavl BepHH CBOMe Hapo^y H 40My h ^hjh naM caB pa^ npH^a 4a hx je Bas^a B04n./ia HCPcpena H^e^ba kophcthtii My. Je^an
cpu.e

saxBa^HOCTH HcnyftaBa

je

OA THX 6ho h Jepnej KonnTap^ 064apeH Be^HKHM yMOM, iiaKaB 4o6HJajy caMO ohh na^ hhjiim ce r./iaBaMa
paa.iHBa noce6Ha muaogt BojKja
;

nouiTOBan h yBajKaBan
;

KOJHMa je aoaslsuo y 404HP OAoiHKOBaH oa MHponoMaaaHHx r^aBa m iipBaKa nayKe, HHJe wnaK nwrAa 3a6opaBMO 4a je chh c^OBencKe MaJKe. H Kano ce sac

04 cbhx

241

XBa.ian iioKcXiao Toj Majiuil y4yr,iiniij|| ce y iiajjiy^i,e TajHOcrii c.iaTi:ora roBOpa kojii je ii|>iiOM mvo iia n^uux

ycra, iiacrao je
je

ocioibeii

iia

iirTiiiirKf .loicaao. i:ojo

aaxnarao

iih

iieycax.iora

iiiipa

iiocTii

,\\Ch)hv

.Boje
<

yne-

iiocramiTii ra iia iipno .\nrro we^/

|Maiiiiu

My

je:uimi.Ma.

Moja .m4aha
:ja

lie

Mojia- rmTii
ii3.ia/KeM,

cy cH^ie ii|H'cMa6e
yqeiiora
:mTii
iiaiiicra

to

an

moJc
jc

4a

ko

t!ii:o

:jeM.iaKa
Kojii

iioaiV/Kii.ia
11:1

Cj.-

lOKa-

AH

je roBop,

ce Myje

Haiiiiix
11

ycTa,

Mam
4a

ciOHOHCKHX
Hiiito
II

jeiMfKa;
11

je^no naK

:iiiaM
iiiije

u'chaM:
i:ar)

pe H.era
y yMeno.M
!

hiiko

no ibeMV
rairo

c.ioBeiiaiKora
Joptto)

iiMCiia

CBery

fipor.ianiu)

Koinirap

BewUi

.byu.baiia,

Mam

c.iuueiiaMKiix

wecra

TpaJMii ciioMen 3axBaviiiorrii, iia.)Ba.ia je l\oiitiTapeiiii\j

HMeno.M je^ny 04 rnojux y.nma. 4aiia<*

4yH\H()CT,

ji

iiai: 4<>^ii.ia

4a

Te.ieciie

ocTarKC c.iaHiiora

3e\i.i>aKa iipiiuii

Ha iioMiiiiai: y po^^eiioj hcm.i.ii, jcp iisi Tora iiiije Mor.ia -jii 4aTn Ty^>a ^eM.i.a. II to ce fa4a 4orah>ji iia cvnanm iiero iirro je Mor.io 611TI1 4ana 58. aBrycia l^i4.
ro4mie.
orpe:i.!a,
<

hia

.l.yn.i.aiia

0114a
""j^*

iiapo4MO
iManiK

Mpriiiuo
ro

oceha

4aiiac,

4ii

a\Mn

lipaibCKC HoJB()4nne Beh 4a je 4ytiieBHo cpc4iniiiu uio-

BeiiaMKoia iiapo^a. Miimi

xre.u),
4y>Kiiii

Mil

ce Kao 4a je IIp
i;ojy

4a ce
ii,eroBii

iioc.ie4Ha

iioqacT,

cy

iC(iiiitap\

ryiiapo^mmii, 04.io>Kii 40
iipiiMa\i

iiauiitx 4aiia.
iiiMeiieilie*

iiMe

6e.ie

.lyr>.i,aiie

a4a

04

iiora ro(Mi()4iiiia aacryiiiiiiKa Ik^MKora 04^k>|4i iiornpnie

ocTaTKO

iiey.Mp.iora

iioKojiiiiKa

4a

iix

1:

homiiom oAHopy

n0.10>KIIMn

zeiniji

biDViiibkej,

piiHlreL

'"'^*

Katero
CnOMLtlNUA

pristi^no je

Ijiibil

vr^

242

TaKO he HOBen, Kora cy AyxoBHH Be^HKanii ))monstrum scientiarum iberoBiix 4aHa nasHBa^H Ha cKpoMHOM HameM rpo6yby Miipno cnaBaTH caMpT-

HiiHKii

canaK

iieASiAeKO

npHJaTe.b

Bo^hiik.

oa MecTa r^e Aemii iberoB 4yxoBii nan o6ojime HCKa y ja-

CHHM BHCimaMa Ae6Ae na^ HaMa h 6^arocn.i)ajy CBOj poA 4a My no c^ojkhom pa^y cbiix Ao6po}Ke^Hnx ciiHOBa sapyAH sopa 6o.biix Aana!^^

4.

CBCMami
|)04.i
.^
iiiiiiiiiio,

ciipoiJOA Kojii je

iipo.iaitiif) i:io;:

apcp

ii.-i-

c o6e crpaiie iiiiiao je

oumm

|c,\()m

KpcTOM

je cryriao

BcTcpiiiiapcKii

Kop, ^lyxoBc se-

y'leiiiimi

cpcAtbiix iiiKo.ia

.i>y6.iK'iiicKiix

.iiiKiiM

.laBOp-neimoM, KarojiimKo 4pyi"TBo, 4pytiiTBO

KaTo.iiiMKiix

iioMohmiKa ca aacranoM, iieHatiKa 4pyiiiTiia

11

n^y6j>ai!a

C.iaHyj H BirreiiJTKo 4pyiiiTBo ,('oko

ii

ca imcTasaMa

BeimiiMa, rociio^iiue c hoiiucm /KOHcko

ii

ii04py>Kniie, ^^pyiuruo Cb. T\iipiMa

TKhaHii,

McTo,iiija y .by-

ncHan rpaAa .ly6.!.aMe, a neiiocpe,uio iipe,i MpTBaMKiiM Ko.iiiMa cper)pmi Bciiaii <\ U AKa4i*Miijc c
iiai iiiicoM

iiiipii.iiimi

MpTBauKa
jiiiK
i:ii

cBC'iaiia

i..i.i

iio^aciioM

ij..*a*.*w

3acTyiinm: iioKpajimcKora npe4^e,umKii.

r.uiHap,

n<*
j"..

iioKpajmiCKii 04<^M)piiiiuii.

jcaiihii

;Kiin

Miaiian IvoiiirrapfB

Horap
ii

^\\).

Jopiiej

iKyiiAiiau.

U[)KBemi, cyACicM. MiMaiimirKii

yiipaHiiii hiiuih miihob-

mimi, ;jacTyiiimi: lu'iKe ^BOpciu*

iiiimi

l\ii.ii>Kiinm\
ii

ti-

;uiiptMicK(*

.lyioc.ioBiMioKc* Ai;a.u*Miijo

,>i*iniuc

XpiwiTCKc", rpa,U'Ka yii|mHa, pa.ma iipornoTiia ApyniTBA,

,,l'.i()Beiici:a

Manma",

r.ia:irriia

MaTimaV .KiMimewiu
Mocm,
.\

4pyniTBo,

iiaaf.iaininii

iia

paaiiiix cioiieiiaMKnx

rpah)aiiCTBo oCm iiiua.

Ha

rpo6.i.y je
I'

wymmi;

M.uU'iunci; 6

ipoC, a iipor.

'l^p-

-l^'Hau,

nptMaUimii

*
'

244
MaTHi^e^^ 4p}Kao

je

roBop, noc^e qera

ce sacTynHHic

6e^Ke 4BopcKe KibHHtHHue T. 4P- MaHTyann y neKO.iHKO peqii onpocTHO c noKojHHKOM, na necMa ^jBlagor mu^^ OA 36opa ))r^a36eHe MaTHue^^ saBpiuH norpe6HO c.iaB^be, a rpo6 npeKpH^nme He6pojeHH BeHii;H. 4ouHe y MpaK Bpahao ce Hapo4 ca rpo6.^a, a na

HOBOM rpo6y KoiiiiTapeBy ocTaAome saneTH y MO^HTBe caMO jom Tpoje CTapnua je^na ca cbojhm KhepHMa KomiTapeBH 6Ammm cpo^HHi^H, pol)eHH ynpaBO y Kyhn
:

y Kojoj je yr^ie^ao CBexa npoc^aB^tenH Jepnej KoniiTap.,

6.

FoBOj) r.

*[*}).

.kfii^n:

Cnna
iKj'iiinao

cii[)(>iicKe

cuibc, kojii je iie^ccer

ii

rpii jiera

y 4a.ieKOM ryl^cM ciieTV, iipiiMiua je cjua n|>e,ipara neM.i>a cjoBeiicKa y CBoje iiapy*ije.
wBc.uiKii
llpeiiiejieii
;

rpoMOBniiK"

:iBao

ra je

reiiiij..

.m.

,>eine

ruropriische Celebritilt*
;

iia.iifiiao

ra Je
viscfio

Ayxoiurni Moii

saija(*is8iinu8

philologu^,

vir

celeberiinus"

pacyAHii MiiK.ioiiiiih; ,cler grAsste sla-

Krilikci

miseres Jahrhiuuirrts"
ii.ik

6iiCTpoyiiiiit

Xaiiyiii.

Ilajhchii
je

repMaiiiicT

CBora 406a, JanoH

..inorstrtim cieii-

FpiiM,

4ao My aKu

'ianii

HMM\iai;

tiai'um."
lia
ii

Cl'

111

KipiiK u jdii'iap

Koillll.ip

tv.ii>

;jBe;^4a
II

^i^mma
II

cja

iia

jaciioM o6jopjy yienora ciicra.

11

aKo cv
110

iMToiio MMe ca Maiiihy

cHoj KHpoiiii

ctaBOM iiomun^*
Be.iiiKoM
4)*iiuiii

iimpoM

iiiiai:

je

tomo

niMy
haui

CHoM

lipHoJ

Hpcrit iiajHrhy ;uiXBa,iiiocT

iiapoA cionenaMKii.
npt'ma.iociu' cy GiiAv
iipit.uiicr

iiaiiiuj

aomoiihiiii

Ka4

Je iipe

^eiuueceT
je

.lera cryiiiio

l\(iiiiiTap

jaiiiio

;Kmi.i.eii.e.

Haiif

iiapiu

^im 603
11

iiicauBe
;

MayincMTii 6oli
iiatii

iipane Kii.iDixeiiHorni

iiirre.nu*iiiuije

Je je.wiK
to

^Ho

o^riaminaii Kao roBop iioc^iyauinM^Kor p

I!

iiiKo.iaMa

y r.iy}K6ii

je

n>rrnuoBa,ia

T)*l>itHiii

246

chh ^OMahe aeM^e, cpaMiio CvioBenaqKor iiMeea. Har^HM ce KopauHMa h nanieM

CBaKii ce o6pa30BaHHJii,
ii

ap:o

Hapo^y 6AiimuASi neyMHTHa cy46HHa p:oja je y cpe^KbeM BCKy no^aBPua no^aiiCKe C^OBene. Me^y n^eMeHHTHM ^y4HMa, kojh cy ce y toj 6e4ii Ham^H sanyuiTeHOM h o^pimanoM napo^y, Ba.'ba nope^
E[ojca
II

Jan.T>a,

iiope^
II

yliiHxapTa h Bo^HiiKa y npBOJ

BpCTII HMeHOBaTII

KoilHTapa. BlICTpHM yMOM, KpenKOM

BO^bOM H Jswa/i.a^aHPCHM

nHTap iiCTpajKiiBaTH

Kojesm: h iiCTOpHjy c^OBenaqKora

je

o^ymeB.BeibeM no^eo

Hapo^a, n ABaAeceT-^eBeToro^iiraifcii
lueja
iioBiix

M^a4iih iis^ao je

npBy KpHTiiqpcy zpaMaruT^y c^OBeHCKy, nyny reHHJa^HHx

II

Hasopa.

toj je kh>h3ii

KoniiTap neTeaie^ na-

ycTpauiHO yKaaao na nHcuie

XVI Bena Kao r^aBHH M3Bop

no^ojKiio

Hamera jeswKa; y

toj je Kifciisii

namera ^OMahera roBopa; y toj je Kibii3H KonnTap Mohno ^nrao CBoj r^ac: ^OTBOpiiTe c^OBeHCKOM je3MKy jaBHe mp:o^e!^^ H npaBOM ropeibCKOM JKH^aBomhy ii ^oi^Hiije je nonaB^ao CBOj 3axTeB,
y^iHOM picTpajKiiBaiby
noAyiiiipao ra je Heo6opiiBiiM

pa3^03iiMa hhth je mh-

poBao AOKAe ce mije ycTaHOBH^ia pcaTe^pa c^OBencKora

je3HKa.

Ha

H Ka4 je ocTaBiio CBOJy ^OMOBimy; ica^ ce y

qapCKOM Beny neo 04 qacTii k qae/ra; Ka4 je c^iaBa iberoBora ynenora iiMena o^jeKHy^a no EBponii; KaA je HaJBehe 4yxoBe onora 406a, TeTa h XyM6o^iTa, FpriMa,
Bo^4>a H Ill^er^a, 6pojao y CBOje npiijaTe^e
je KoiiHTap
;

ocrao

Bepan chh CBora Hapo4a y 4yxoBHTHM je cnHCHMa c^aBiio 4apoBHTocT CBOJHx 3eM^aKa, pa3^arao

jienoTy CBora MaTepiber jesHKa h y

KpacHHM npHJaTe.bCKHM HHCMHMa PaBHHKapa H MeTe^Ka, Synana 11 ^ona 04yiueB^aBao 3a KibHH^eBHo 4e^0BaH>e. HcTOM .by6aB^y nao h 3a CBOJ c^OBeHa^KH HHTepecoBao ce KoHHTap h 3a 6paTCKH Hapo4 cpucnu. Cpn~

cKii

cy

iiin;mi

liuiiiirapoiio 4>6a
:e

iiiic<liii y<ioiioii iic-

iiiaBiiMOM,
jeiim:.

()6a;^lIpyhl!

iioc4i6nu

iia

iipmii

t||

lioiiirrap je :niao

ia

je

Mprea CBaica

kii.i!
ii.i

nocr Koja He :iaxBara cBojy

iiajxM'i,

/luiHoxiiy ciian'

cayoii
'

Koja ce no iiac.iaiba
iia

iia iiapoAiiii roB<)(

'.j>a

ra je cpeKa iraMepii.ia

M.ia,inra.

,Ui|H)Mirrora

Hyiu

Kora
ii4ej(\

Je

KoiiiiTap
je

.iiiao

iipii. 10^)11 rii

aa cBOje

Be4Hi:i*

IheronoM
;

iioMohy Bvk Haiiiicao cpiicicy rparicTaBii(>

Mi*TiiKy
iriiK;

ii.oroHOM je iiOMohy
jo

cpiicKii

pcMiia

li.erono.M
;

rio.Mohy

n|>eBeo

CbeTO

IIiicmo

cpiicKii jeaiii;
pHijiiiiue

if>erouoM jo iioMohy OTBOpiio

orpo^iie
II

a.iaruora cpiicKora iiapcuiiora

11

iieciiiiiirra.

Ma 4a cy ce Byi:y
CBeTUBiiii
iioneAii^in
II

Komirapy xHp^or.iaBo
n.iai-iniiui.

iiponiBif.iii

^yxoBMii

iiiiaK

cy ibMX 4BojimA
if

cmojiim lUpaBiiM iiaaopiiMa,

^aiuaiiac
Koiiiirapa

oaB

cpiicKii

napOA

aaxBtUiiio ctaBii

ByKa

11

nan

ycTaHOBiire.he
KiiA je
iiajiipe

hobo cpiiCKC
tiim

Kibii/KOBiiocTii.

Mccno ;mcryiiiinmrBO iiapcKC

iia
:ia
h:i

ii|>e4Toiiime

()6eha.i()

iiojiitiimkiix ))a;i.iora

04

pcKJO Koiiirrapy
iieni

iioqaciiii

rp<)6 iia

rpo4He\i
:

6eMK()M, iiopvMM.iii <v ('p6ii V J>vrM^iiv

Mil
lie

hvuo
iij" m.

iii

cBora

Hyna

y 40M0Biiiiy
y ^>y6.i.aiiy.

ano
mii

bii

CBora
cor)()M
II

Hon ma pa
K.io
II

y Be()ipa4, jrp iiaM je

Hyi:.

hewo ra yaeni *a KoiiiiTap iicro taKO mio

cia

4par

Oho
II

iiiTo je

h'oiiinap cTBopiio
:ia

iiapo4 cuoBeit

INTO je ypa4iH)
ciijK'.Mii

Mapo4

cpiiCKii

40CTa

611

6iuo

4a MV
Hte.i.oM

iicyMp.iy r.iaay.
\\\

A. Ill 6iicTpii
:ia

I\oiiinapeB. y4py>HiMi c iieymc

11

BOMiiy iipaBimy

ra

mapKOM
CO
II

.i.yrnuki.y

iipona
Ma*

TBOMy C.lOHOIICKOM
.lora.
II

.laTIB)

BuKiix,

TPJum

CBOjoj eiioxiuiioj kimijii

y cBojoj 4yxoBiiTc)j

.Glagohu C pampaBii uProlepomma

c.iattiiy

hi^

rira"

h'oimrap je rmcrpo paajnriino

'

248

CjOBena IX Bena, 4e^0BaH>e cvioBencKHX anocTO^a ii ca^i^6ypii]KHx MHCHonapa. TaKO je hcto 4yxoBiiTO pa36iiCTpHO HajcxapHJe cnoMeHHKC KapanTaHCKiix H nanoHCKiix C^OBena, xe thm h 4pyrHM CBOJiiM cmiciiMa nocxaBHO KaMCH TeMe^^au, cxapoj c^oBeHuiTHHH H ca 4o6poBCKHM ocTBapiio HOBy Hayny C^aBiiCTiiKy, 3a Kojy je npH4o6Ho h o^rajno hcto toMHK./iomMha. .iiiKO ^apoBHTora yqeniiKa h 3eM./i>aKa TTTto ce ^anac no CBHMa aycTpHCKUM h c^obbhnanoHCKiix

CKHM

CBeyqH.lIILIITHMa

Map^HBO

raJH ClOBGHCtCO

je3H-

KOc^iOB./be

H c^oBencKa

ncTOpuja;

mro

c^axKH,

nynn
ca^

r^acoBii

nomTOBane cxape

c./ioBeHiiiTeHe

04JeKyjy

KaTe^apa m y Ty^jHM 4p>KaBaMa, no CBeyMwuito ./iHiuHHM ^BopanaMa y Bep^nny Kao n y napH3y ce c KopeHHTHM 3HaH)eM cjiOBencKHX je3HKa 36^H>Kyjy to je y npBOJ BpcTn Konnxan c^OBCHCKa cpua

yqeHHx

pcBa 3ac^yra

4eBe4eceT he ro^Hna MnnyTH KaKO ce npBOM or^aCHO KonnTap^ a ne4eceT h Tpn ro4HHe je npoui^o KaKO je yMyKHy^a H>eroBa cn^na pe^. II 04 Tora KaPiBa Be^HMaHCTBena, Bece^a npoMena ne Ao6a caMo y namoj ^omobhhh Beh no cBeny c^obchckom CBCTy ))Patriotische Phantasien eines Slaven^^, KaKBe je 3a nanpe^aK CBera C^OBencTBa cnnBao o^ymeB.beHH KomiTap 1810. ro^nne, y obo cy 406a, h 6aui c KonwTapeBHx Be.inKHx ^.e^ia, nocTaje CTBapna ncTWHa.

CfieMoryhn Bor, kojh je TaKo o6n^HO 6^aroc^OBHO

Ae^an>e KonnTapCBO na cpehy n c^iasy namer napo^a

H CBera c^OBencTBa, ncKa 4a nocMpTHUM tt>eroBHM ocTa-

UHMa

c^a4ap:

MHp n noKoj y 40Mahoj

je HeyBe.Aa

3eM.i>H,

a 4yxy

tt>eroBy

neKa

c^aBa

6.

i'eeMu,

iioc.ie

iipe^craBC

iifjju|uiiu),

uiio jc y

qacT

rocTiijy CBCMaiiii

6tiiiKeT KOjii

je

rocTifoiiiiiiii

KOA c.iOHa" iipiipoAHO rpa4CKii .hy6.i>aifCKii myiiaii, n Ha KOMe jo 611.10 nwww .icrnix po4o.i.y6iiBiix upaBiiua.
11

I'ora cy

Aaif-'
:

mMMnrr- n- r.pnrpa,|a y

.I>y^>.i4iiiy

oBe MecTiiTKe
yqenimii
CBora, li.uiMy
:

Hvkobm
('.iana

laxBa.iini

v'niTe.i.v

yHMrc.w*

Koniiiapy!"

K.iaii.a.Mo ce yciioMcHii iie.iiiKora Hoiiiira|;i. /lunu-o

X.IOBenrKi!

'

Maj)(>

llp^ropM TprLr raM*JaJ.

IIpO'M'copcKO 4l>ymTBo aaxB^uiMO oe coha ciaaHor.i Komrrapa, 11 pa^yjt* c*, iiiTO je y.iec xreo A* or|Mniuu

joAiHua
6aB.i.y
II

iiCTora

iiapfMa

iHTora

laiia

BtMiiKOM
K

.l.y-

uixiuuiHUiiliy CKiBe cBojf

HiMiiKaiif

Ta|>a

II

MvKa.

250

Ca HOBora rpo6a Byna Kapai^nha ne Mory

nycTHTii, 4a ne K.iHKHeM
:

npo-

^CyiaBa KomiTapy!^^
4p.

JOBRHOBHt

3Maj.

Beorpa^CKe FiiMHaBHJe, npoHHi:Hyxa 4y6oKHM noiiiTOBaibeM npeMa Be^HKOM cimy CaoBeHCKora napo^a, 6paTCKH no3ApaB^i>a iipociaBy 3aKo^ierHJa IIpBe

XBa^Hor My Hapo^a.
4HpeKTop
rHiMHasHJe,

AH^eJlKOBHk.

4yxoBHO y^ecTByjeMO y npoc^iaBH cemi

Komixapa.
ypeAHHiuTBo

Be.iriKora

.j/^ejia."

npecTaBHHUH BocHe h XepueroBime, caKyn.beHii OKO HOBora rpo6a Byp:a Kapaywha, hcthm o^ymeB.beHbeM no34paBc/bajy c^aBy ByKOBa yHiiTe.ta ^H^Hora C.iOBeHij.aKonHTapa.
BoJHCJiaB lUo^a, ^aso JoBanoBHli, non Otobo Tpu4)R0BHK,
TSLHAO JoBH^Hti,
iioii

Mh

Hhro^r KamHBOBH}i, Baco

ABfl.aAOBBii,

Il^pnoropveBHk, CTJeno^^

CpmEHli,

MHko

IlaBJie KyjyH];[H]i,

Fucto BacH^beBHli,
AjieRca
IIonoBHk,.

Hexap r^iHropHJa Je^xaHOBH^

KoBaneBHti,

AB^H-Cer, Kapa-6er Hyhw, BjiaJKO

JLasap

HHKoaa y^apeBHt,

nynnJt,

Jby6o BacHJLeBn)i, Phcto IlHHeTa.

;5fA*A

VIII

He.iMKoj

iia{)(un(>J

cBCTHOiuniti

n|eiioiiieii>a

noce

cMpmora

iipaxa

Byiia CTe4. Kapauiiha

04a3Ba.ia

fiacue^a cpiicKa luraMiia ^y6aB.Ly h Toti.iiiHOM i:aKBy

M sac.iymyje
CKOJ Aorafy'ij.
IIpiiKci3ii

miiii

kojii je

y icy.iTVpHoi
usuoAii

iir^Topiijii

cpn-

Tora oA3iiBa

ii

ii3
ii

oiiora iuto je

ra^a peqeiio y cpncKiiM, ciobohckhm

BiiMa Haijo^e ce
iia

4pyrifM jiicto-

obom Mecry,
kojii

no4e,i.enii y Tpii

aoaa

iipBOM cy

Hviaiiuii

y o6.iiiKy Mauux cry,uija luii

6eaeH<aKa
A[)yroM cy

pacn|)aB^ajy
KparKii

no neKO 'nay^ino

nnTaii.c, y

nonnna|)CKn no3ApaBii

iiocBchemi

TOMe A*'^ny, a y TpehcM je 3aje4HnMHo npociaB-i^aibc nepa34Hojmix c.iaB.honnKa Byna n Konnrapa, luii cy
0A3nnn cpiiCKC HOia Uyna.
iiiTaMiie

o Be.iin;oM

npiijaTea.y

OAaB-

I.

c/iaey

npsor h HajOojber CKynjbana cpncKHX HapoAHHX yMOTBopHHa

Ka/ia XTe^ie noKasaTH

cpncKOM h cxpanoM CBexy

rjie

je

qncTH Hapo;iHH jesHK cpncKH, ByK Kapai^nK yi)e y pHSHHi^y Hapo/(Hora yMHor 6jiara n nsnece na BH/iejio CKpHBeny a 60H;aHCTBeHy nojesnjy cpncKy, HcneBany HaJ3ByHHHJHM 11 naj-

yMOTBopHHe y pyKaMa ByKOBHM oejaxy sa BejiHKy KH>HmeBHy 6op6y opyjKJe MHoro jaqe nero jih Hberose rpaMaxn^Ke 11 nojieMH^Ke pacnpaBe. C H>HM y pyqn, ByK je napo^tHOM jesHKy H3BojeBao cjiaBHy nooe^iy. JlenoTa jesHKa y Hapo/tHHM yMOTBopnuaMa saceibaBajia je OHH H oKopejiHM npoTHBHHi;HMa Hapo/iHora jesHKa. BynoBe MHCJiH Mopa;iome no6e;iHTH, ksla ce ocHHBaxy Ha TeMejby napo;tHor jesHKa y napo/tHHM yMOTBopHnaMa.
jienniHM

jesHKOM

cjiobghckhm.

Hapo^tne

Ilocao OKO npHKynjtaifca napo/tHora ojiara xpajKHO je

6am
oji,

xaKBora CKynjLaqa KanaB 6eme neyMpjin Kapaqali. /l^apoBHT

npexKa, cnpeMaH h ynyhen y BejiHKH, hob h xeataK nocao,

npHpo/ie, o/tymeBJbeH npHJaTejL cpncKora napo/ia h iteroBa na-

npBOM 36hpmhu,om Hapo;i,HHX necaMa noKasao CBe oco6HHe CKynjLa^a npBora pe/ia, h xaKaB je ocxao ^o CMpxH. ByKOBe 36HpKe Hapo/tHiix necaMa nncy o^.^H^ne caMO no xa^noM
je

ByK

Koje je

one cy ysopnxe h no rpa^iHBy, je ^ohijio oxy^a luxo ce ByK caB nocBexHo xom y3BHuieH0M nocjiy h mxo je HMao hhcx, npHpo/iHH yKyc, kojhm je yBeK Morao npoHnhn y Bpe^^nocx CBaKe HapoflHe yMoxBopHHe, xe h37ibojhxh oho mxo HMa xpajne
6ejieHteH>y rycjiapeBa neBafta
:

ByK o^adnpao h ynocno. To

oHora mxo je o6nqHO h npocxo. ByK je nyxoBao no CBHMa cpncKHM cxpanaivia, Koje je Morao noxo^HXH y oho Aooa. TaKo je ByK nonyHjaBao CBOJy
Rpe^^HocxH
oji

'Zrt.t

DOMpKV
181

iiapoAuiix

VMOTifupHiia

CBe

.leiiiiiHM

iipicioaMMa.

||j

Ktbii/Kuuc
'i.

^faAn upocTouapodna cAa*if;Hocrpat:Ha uecHapui^A 04

riocTa.'ia je

neK

IHl.') ro;tMiic

llapoOna cpacna orc.HMpu^M.

jia je

a OBa je na ocaM
f'pncnf
ujecT
Miioro

1-0,111 iia

TaKo napacMa
1.
it
.'1

MOpa.ia

6mi

no*

;(e;i>eiia iia ipii i:ibiir> flH'2i{.,

ro4iiHc iioa oiiiuthm nM*>ii'M

it'

napodw
on.

uj*'c%ip.

.'Sa

oniiM ;iniiMo je
18Gli.

Kii.iirn,

IH'il.

na

jio

vojiutte,

'l.ii.<*

muj11

3eMa.T>a
11

cpiicKiix
on;ie

TV/Kua Crapa Cp^iija

m"^

Mafie;ioniija
iiaj^eiiuje

cy iiaucTa.ie

iia

i:ojmx

H>k imje
Morao cralm

uneTOBe Hapo;iiiora
cy
iberoiiii

iircHiitiiTna. P.ie itiije

OH,

T'liui

itpeAHn n iioy3;iaHH iiuwarami

11

Bvr

II|

leBMK,
Cpt^iije

ByK
II

lloiioRiih

Miiorii

np>rH. Hapo.iiie necne aa C^

Malio;ioHHJe iioHyiiHo je iiocie Miioro rojHHA Jio^p

n|iMJnTe.i>

cpiicKora iiapo;ia I've JacTpe6oB.

niije iipe.iao

BvK Kapauxli
cTapHJera npcMeHa.

iiotomctbv caMn
o.i

m
>t

On

je

caMynao

aa^opaba

;
^

ifojesHJy iiociciiher Be.iiiKor ryc.iapa

ibHfia.

cpiiiKor

'Imlihii

H TRopeniiHc cyBpeMeiiiix ryciapa upiioropcKHx.

>

pa;iOM

ByK

je iianeo

c|ricKoM CBcry ue.iy iiapuAiiy npoiiLr

Kojy je caM ooja

iiapoA
iia

oiieBao,
;i<)

11

oa

IlGMaii>e.

iiapa

^\\'uiaMi

KOcoBCKor

iipBor

,ipyr<)i

ycTaiiKa

40 ouprv

KHeaa /lanH.ia.
IIpiiceoiiiiM

oAa6iipaii>evf iiapo;iiiora o.iai a Bvi.

i!OCTa.ia je a.iaTiia Kibiira cpiicKora ii.ieueiia.

\)OJl

Hj
'

n.c

i.

IieKOBCMHTO yillTH A^
If

.hsOll

CBOJ liapu;i.

" ' CtX-.

"-

o")

;ki!BOT

cnoje

jyiiaKi*

ywoo iiaupTaru tii-

n TaKri

niiino y

cuojhm ynopiniiM iierMawa.

11

Hapo;iHo iicTopiijcKo

o6iiiajiio
11

iirciiniiiTto

cii4oiif

;iapomiTocTi! cpiiCKora ii.ieyeHa

CH'CT.i.nMorTii cpiicnora
iiaii

a iiapoiiiie raTKO h iipiiiioiieTKe Ka.iyjy

iiiije

Morau aaoopaBiiTii iiii crape, .lonc 11 n OBe je iiapoAiie ywoTHOpeiir cKyiixjio ByK c
oBujoM. TaKO cy ca'iynaiio
j|

aa iiapoj cp' aitTacTiiMH npff

O'

ifoiiiliy

TBopiine, Koje
iiaj^iapoitiiTiije

ctpaiioM

cBTy

iipHKa-'>j;
.

>..
j

..

ctoiumiiko

ii.iomo, i;om*

ii..'l..'n.

Mof,y

iiH4o-jcBpoiicKitM iiapo.tiiMa.
Byi; je join ^o|^o KViiNrti iiapojiiie ron'

iiia.i>iiBe

iipirie.

iiapo;iiu*

niira.iutte,

na

aKi

iini

256
adiipne obiix Hapo^iHHX
naa{ii>y

yMOTBopwHa, oh

je

na ihux oopaxHo

noTOH>HX cnynjLaqa.
*

Hapo;tHe yMOTBopHHe
CBexy BHine Hero
H>eroBH

npocjiaenjie

cy

cpncKii

napo^

JlenoTa ce y CBexy ;iH xpaopocT. JyHauiTBO hsbo^ih nejia, Koja ce ne Mopajy cbhjlBTJi 6am CBaKOMe, a .^lenoTa je oniuTa qoBe^aHCKa CBoJHHa.
IIIto je

/tHBOBCKH pa^OBH na ocjio6ot)eH>y.. npaBHJiHHJe nenii h BHiue nouiTyje nero

npocJiaBJLCHo y nejioM cBexy ca CBora ^HBHor necHHniTBa, sacjiyra je MapjLHBora, Bpe/iHora ii neyMpjiora KapaijHtia.
n.TieMe

cpncKO

npBOM h najoojLeM CKynjbaqy napo^Hora Jlana My oH^na cpncKa seMJLa, y Kojy xeK ^tanac Jieme
CjiaBa

o.iara
!

Beorpa;?.
^^

OdjeK^'

^-

peHHHKy

rpaMHTHUH ByKOBOJ.

yseo nepo y pyne ByK je ocexHo jist jiBe onxHe CBapH He ztocxajy cpncKoj KH>HHceBHocxH rpaMaxHKa n pe^KHK. To cy ocekajiH h ^tpyrn yuejm Cp6H, a.^iH je ueyKOM Byny kojh
je
:

Mhm

HHKazi HHKaKBe rpaMaxHKe HHJe ynno, najio y jiesio ;ia xy npasHHHy nonynii. Oh je Bpjio Ao6po ocetiao Kano xeroxy OBora

nocxa xaKo h He;iocxaxaK cbojhx CH^ia ajin ra )>je hcxhHHxa peBHocx K po^iy ooojipnjia, h npHHy/tHJia ra ;ia sajKMypn h jia, je/tannyx xyMapn ]^JiaB0M Kpo3 obo xpae Manap na ony cxpany caB no^epan Hsaniao cawo nena ce ana cxaaa kojom 6h ce apyrn Morao jianme ycy/inxn /ta not)e, h H3/ia uucMenumj
, ;

cepdcnoz jesuua ao zoeopy upocroza napoda 1814 ro^jHHe. y H>oj cy npBH nyx o6jihi;h cpncKora jesHKa, ;ieK.iiHHaUHje H KOHJyramije, HSHecenii
JiOHven je xeMejb jiajheM

rpaMaxHtiKOJ chcxcmh, h noH3yqaBaH>y. Ona no cnoJLHOM oojiHKy

.y

HHJe HHuixa apyro ^o Konnja MpasoBuheBe cjiOBCHCKe rpaMaTHKe rjie cy Mecxo cjiobchckhx oojiHKa ywexHyxH cpncKH, y KOJiHKo je xo ByK on/ia anao ii aojidiTe cy noje^iHHiiM

HHMa

oopacKOHjy^a^Hje jom^^ocxa Hecpet)eHe h ;iobojlho HecHcxewaxHcaHe HanoweHe n o^cxynan^a y npoMeHawa Off, ysexHx 3a o6pa3aq pe^H.
;ieKJiHHaqHJe

-257

iloBo jo iUTo ce y

ii.oj

roBopn u cpiicKim AKiieitTHMa m

>'

O CpilCKIIM
t1
V
II.' <j

^lllja.lCKTllMa.

uKo

je

Byi; miicmiio Aa Ke

tiia

u iiurfwn
'

no6y;iiiTii

icaKRora

crioco6Hiij'i

uj itera Ti

u
,.
.

je MH TyJ,iix jcaiiKA
tiaiiiiiiie oo-'by
ii

noKe iicKytTiio k
MCTiipii

.iiom*'

v"

m^m

ko.hiko je Moryhe
it

cnii|>iiiriiy

fari.^ii

ce

C|>6iiii

lie

iiaf,e,

rojiiiiu

.lomiiije

ii

;ipyroM

ii3,iaii.y

y iipeAroiiopy k iVviiiiiKy

I8IH.
Ma>
a
.,
,-

To Heh iiiije 6ii.ia Mpa:t<>niiheRa ipanaTiiiui CA oo.muHMa neti iipana cpiicKa rpaMaTiiKA II jieo
I

ii

rwiaconiiMa u

Hayna

()r>.-iiinii%ia.

ii

Ctu.ia

je

ii

'
>

I'paMaTiiKa cue ;io /lami'iiiliene

I8.")(l.

lunifiie. 'Ihi-.j;

Mil ce cehaMO Bp.io Miioriix iipaBii.ia Kuja

II

Koja je MecTo iiyra

Hiije iiiicao
niiiiie

on. peiii

ao

pe'iii

cuo y ixiku.iu \ oh oiue npu n)*T n

iiotiiviio b.ia4a

li>y

caMoyu. ueh moiick Kuja

iy)eAMeTOM o komc
Ca;ia (1818
r.

iiiiiin'.

Jpyry iipA:iiiHii> KibiiiKenHocTii ii3;iauiiiii CpncKu PjeuHUK, to v KojuM je yHe;ieii iiap();uiii ruBop y cpiicKy Kim.
iioiiyHiio je
ii

on

o
i*

iiyiio

ypef,eiia optoi

pamja

iipeM.i

im.t

*
,

y ouaj
i]apo;iiior
;ipyrii
11

je peMiiiii; iKyii.i.eii( ripci.

pe*iiiiiHa,

ronopa. TaKiiora

ca canu iiapi>;iMUw

c.iuHeiicKit

iiapoAii lie cftMo iuto iincy iima.iii t

peiii

Miioro ;iouinije. Cbc cy

iiaiiiicaiie

onenenceiie ai;iiciiTiiya, iuuu> cr

iiaroBapajy a

cy

oii.io

Mor.io 6mtii iiiiKaKRe cyMii.e

06e.ie)Keiie cy

takom oprorpa^iijOM aa nny Tpe6a .im MuraTit onaKu .t

ant) je 611.10

11

'

KdiiKo

jc

iiapciiiii

roiiop

y to jo6h
tin
;n.

cy peMii iipeucAeiie
o6p.ie)Kcno
caini

iia iieMa'iKii

t^
p^M
.

m
'-

cy ane3,intioM. Ociim Tora

iiapu.iiin

iv

II

0611MAJU.

itepuBaii.a

Ta

je y Toj

Kii.ii;i!

no cawo

oiiiicaii

cpiicKn

"K

OT
ipTim

u ooiPiaj iiapo;ia cpncKura.

OliMM cnojiiM

pe'iiiiiicoM

11

pn\inTii;"M
jo
.tt

!'.

yjiap c.ioneiiocpoi'KOM jetiiuy

iioCTi!
11

i.jii
11

;
-<

..^am*
-^^
J^''

iianojenan
llOJailO

iipaim

"^'

6p30 lUUMO
n Tpy;iii;iii
jeniiK)M.

pO'lllHKH If;
k<.ihko Je
n

ry cr

la iiiiiiiy

'imTiiM n

'

A.iii

je oil oiiiim chojwm

oiia
11

iM"V
'.

oyKiuiuy,

TaKo Aa je

Aaii;*

CnOMKHMIU

258
ca jeaiiKOM 6p3o iiSBojeBao nooe^y, oko iipaBonHca ce BO^H-ia ;iyra oopoa jiok na nocjiexKy h oh Hnje oho npHMJLeH y nox-

nynoj neJiHHn Kano ra je oh y;5ecH0. Oh je TO HHTaH^e ^o;iHpHyo jom y npBOJ CBojoj kh>h3h MaAOJ apocTOuapodnoj ujecnapuVfU, roBopehn z^a h rpaMaTiiKy
H peqniiK cacxaBe /toroBopno cbh y^ieHH Cp6H u /ta xo oojase na OHna upH My oopas kojh ne Gy^e yweo, hjih He oyjxe xxeo
B.ia/taxn

ce no 0H0Me, a /loxjie Ke CBaKH

je sell xa^zja

nncaxH Kano My

je

BOJba.

Oh

H30CxaBH0

Tb,

bi

h t a y nncMeHHun je

ycBOJno MpKajteBy a36yKy, caMO je Mecxo xb nncao h, Koje je jom /],ocnxHJe no^eo ynoxpe6jbaBaxH. Y Mecxo t), jb h h> nncao
je
.X

xy
n H

jxh,

JIB,

Hb

a.xH

jom

xa/i

npe/[Jia}Ke

jia,

ce b cjienn ca

ji

na exo roxoBe 6yKBHi;e. CaM nan xnx cbojhx hobhx cjiOBa HHJe ynoxpe6jbaBao. nnmyhn peqHHK hohobo ce Bpaxno Ha xo nHxaH,e h H36ai^H0 je h3 cJioBencKe a36yKe cBa neno-

xpe6Ha 3a cpncne RxacoBe CTioBa, a yneo ^ h v KOJe je Beh paHHJe OHJio y ynoxpe6H 3a ^ n >t. yneo je ncxe 3HaKe Koje je y HHCMeHHUH npe/iJiarao, caMO je ^ y3eo no naupxy MymnuKor h h3 jiaxnncKe a36yKe y3eo je j, Mecxo nera je y nnCMeHHUH nncao i. Ca/ia je H36anHO x Koje je y nncMCHnqn ynoxpe6jbaBao, ajin ^hm ce yBepno (1836) jiSi iiua, KpajeBa y napojiy nameMy Koju ra iisroBapajy, BpaxHO ra je onex. Tano je cacxaBHO oyKBnuy o^ 30 c.iOBa. sa xpn/iecex cpncnnx r.xacoBa, jis, ce CBana pen MOJKe onaKo sanncaxn KaKO ce n3roBapa. ne/tecex roziHHa 6op6e xpe6ajio je jia, npot)e /[Ok OBa
;

OBaKO caBpmena oyKBnqa cxe^e noxnyno npaso rpat)aHCXBa y Hamoj KH^HJKeBHocxH. KaKo ce ;io6pe cxBapn koji nac xemKO,
H cnopo npHMajy.

Ha 6yKBHUH ^ounnje ByK

Ha pe^HHKy
je pa^tno i^ejiora

nnje HMao

mxa Bnme

paijnxH.

BCKa n 1852 n3/tao ra y ^ipyroM n3;iaH>y Koje je 6njio CKopo y^iBojeno 6pojeM penn npeMa npBOM H ca cBaKe cxpane nonpaBjbeHO npomnpeno. Hocjie CMpxH My na^eno je y pyKonncy jom 5 600 pe^n Koje Ke CBe 6hth
ynexe y xpeKe H3^aH>e penHHKa mxo roxoBo jio Kpaja OBe rojiuue.
nncao,
je

BeK y mxaMnn h 6iiKe

CHCxcMCKe rpaMaxHKe nocjie one on 1818 roji. HHJe Bwme caMo je 1828 voa- y 4^nui^u nanncao nayny o ochoBaMa HMeHHua h npn^eBa: FAaena cepvuuean>a cyvuTacTeuTeAHii u apuAaiareAHu iiMena y cpacHOM jesuny^ rjie je aa nocTajaH>e

259

HMCHima iiMp.'if^eiio 77 HacTannH on tm ;ihhuc,

jeaiiKy,
II

II

aa iiocrajaite ii|Mjei
Ka;j

"i'f

HsrTautr-a

ce bmhjc ana o
a.iii

paaywe ce

;ipyKHiije M3r.ie;ia.iH.

ana*ieN.
iin

iipHAena

Koje cy tiim iiacTaBuitMa ;io6iuu

o^ipe.iiiTii.
ro;i.

.lanac o m*

Mo/Ki oo.'be
18'27

iiiuao

j**

ttptm cpu-

'.

./-..ii^.

jnv

>

n^'#

AA ce o;iMax
iOjliiHa

iioc.ie
tia

iioaHaii.a

r.iacoHiie

Bp'i"'

iuwhi
i>

cMoaa ripcMasH
Miioro jc

Miiraii.e

iiito jc jo.iBa

Ten

<

ycnojeiio y iiauiiiM iiiHOviaMa.

iiiicao o cpiicKiiM >iiija.ioKTiiMa.
iin

TaRo oh o
Hutcy,

Ma.io roBopii join y ajccnajiunu^

TiaTiiM join
iiyii.yjytiii
iia

y qwumi'huhu n
p*kam iipewa
"

HeKo.iiiKo Mecra ;ioiufifje, iiciipaBJ>aj>Ku

iiito je

o tomc

paiiiije 6110
*i.iaiiai;

MCHOM
mi.na
pa^ixaii

miaii.y

cbom.

IIuc.ip.ih.ii
18."i0

o mwi?

)
4

r.iA

1,

:ia

jyH<HO iiapeije
upe;irf

roA-

O4

tiix

mi-i" u.

mv

>iJi

nop

unpodutiM

iioaioBiiitaMa
aKiieiiTiie

rje cy no*
ocu6iiHe HapoiaTo
11

oe.ieiKene

mhoic

;iiija.ieKTiiMKe h

;ia.iMaTiiiiCKor

iipiiMopja, ,ly6poBiiiiKa,
rjie je

BoKe

Upiit* Vo\*e,

Ajk

iHM
Me),y

i.ianaK

y luteupjuufiy^

o6jaBiio r.iaBiie pa.iiiKe ailUiToiuiBtM

11

xpBaTCKor I'laKancKor) h cpiicKor

.
Kt

Oh

je iipBH
,ioT.ie

ii.uiro

Mel,y iiavMiiii cbct

iiiiiiiTa
iiiiji*

o KoMe ce

roTuno
(|H'2'Jj

:<iia.io.

y
im
.

tiaraK k c/iMKra<*7'p^i//i;cKw.M

c//imiit*..mh

jeauKa u napoda

y KOMf

^yrapcK'

iina

HJ

y Toj
tjCTja
II

Kibii}Kiiiiii

iiopeA pemi Aojino je ueiuTo iip<*ao4a |aaN*

11

iia

6yrapcKH

iieKo/iiiKu

6yrapcKii\ iia|o4H*
1

n^cana,
MA.im xa

caciaBiio Kao MiLiy ^yrapcny

paMnxHKy.
i>too

KaKo cy
cy
Miic.'iii.iii ,ia

Ta;(amii.ii

KibiiMicBiiimu.

je pycKoc.ioBeiicHii jeiuii; iipaim cTapix

je iipaBii crapii cpiicKii

v j.-'hi..

MNora
no*
wa

"

***

"MT-i.y

i-BPTiio

HeKu.iinco pa,in.ii. ToKt naMfl,y ooT.ti-ra

ii.i.%i#i5!/

1"

iiiicao jc z.iHtim' pa.t.tuHt*

t>aM.iuiM-

ra CHOI jVauK-a, y komc je iioKaaao lura Je cTa|HKMoa'ii. cTapoc.ioarncKoi n cpncaopycKocjioneiiCKo, a iiira cpiicKo.
c.ioBeiicKOM jeaiiKV
Ma.10 no MftJio
11

>

TtMi

cBe

iiniuo

KaKo je y crapoj oTiiMao Ma\a

i'

aii.:

MHTO lOBopn y UpUMJfpUM.t ./CirKO' OcHM oBora Mimid .ipnioiiriiHX

ce pacyro y
ii.tMi'iuivi
i.iii

lut.jiMn u

ii

IT*

: :

260
noMiiHbytiii oji

y n3o6H.T>y iiMa
(1815)

naMto oziroBopa
ro/i.

B. IlIy.ieKy

KpnTHKe na ycaMJbenoi jy^omyHa q.iaHaK Cp6u ii Xp

^^Odjeu^^

BaTH 1861

BeorpaA.

3.

ByKOBH pajdOBH Ha HCTOPHJH.

Hii je;iaH o;iceK

cpncKe npoui.TiocTH unje

oiio

cpetiaH

jxdj

ra Tana nepa oniimy nao iuto je 6ho cpehan

OBora BCKa. O^wax, jxok ce jom nps nyiiiHjia cxao je BiiiuHshIi, npeBJiaqehii no CTpyeaMa CBOJnx rycajia, h3BHJaTM uecMy Koja no.Tiexe k bhchhm na Kojoj cy najjienmn

ycTanaK no^exKOM no paaooJHiiiTHMa,

na y 6p3o aaxFM npuxBaTH capajnajoojLn necnnqKii pa^ name noBHJe Kn.Hre jinna ^CpoHJanKa" ]X0 1847 ro/inne. IUto obh no^enie necMOM, HacTaBume roBopoM caM Be.iHKH ByK n npoxa MaxHJa Hena^tOBnti, qnjn he ))MeMoapn" ocTaxn y cpncKOJ KH^HateBHOCTn zioK.rie ro^ ce y ^nTa."iau,a 6y;te MyBa.ao ocehan^e aa JienoxoM, npocxoxoM n hcxh-

CTBopoBH napo^iHHX

BHjia,

HHXomhy.

y ^OLinnje BpeMe, nocne Ma.iora npeKH^a, ysnivia. Hcxe ;4orat)aje 3a maBHH npej^Mex CBora nHcan>a M. Td. Mh.xh-

KeBnh, je/iaH
noc.ie

ojx

najr.TaBnnJHX Kn>H}KeBHHKa nojaca Kojn nacxa

Byna.

A noBpx

CBera xora xpe6a sanaMxnxn ^a

je je-

;iHHO OBaj jxQo Hcxopnje cpncKe cxenao Mei^y Be.xHKHM jeBpon-

CKHM ncxopnqapHMa CBora pa;tHHKa y m\\xy ByKOBa npnjaxejLa n caxpy^HHKa Jleono.x^ta PanKa. Mei^y cbhm xhm nncuHMa nnaK cxojn, Kaji ysMeMO na yM Be-XH^HHy oHora mxo naM je on ypa^no, KO.xH^HHy n Bpcxy oHora mxo je onpao 3a nncaite, cnary yMa c kojom je rocnoKaZiapno npeji MexoM, h na^HH KaKO ra je HcnpnnoBe;i;ao

paqnli Kao naJBetiH sa nac pa^nnK, nao HajuparouennJH CBe/iOK

OHora c:iaBHora Mnna.

MnaxHo o CBeMy xoMe nanncaxH qejioKynno /lejio rpat)y 3a cpncKy ncxopnjy noBHJera BpeMena" n y3 xo Kao ;ionyHy 6Horpa*cKH 36opHHK ))}KnB0xe najsnaxHHJHx nor.naBHua xora BpeMena". Mhcjiho je ynpaBo nacxaBHXH on^e r^e
je
:

ByK

JoBan Pajnh npeKii^a CBojy ncxopnjy, a xo je ko;i yKHZian>a nehKe naxpnjapxnje. Y H.eroBHM xapxnja.Ma iiMa BMme de^aeacaKa 3a yBo;i n.in, naKo on 30Be, ))yjia3aK y xy ^noBHJy" ncxopnjy.

261

Il.iaii

nejiora

|)u,ia

or.icAa ce MatM?
;

tnu nauie n
it-i4.iH.}

.e-

;iHMa Koja je o^janiio

ii

y iipejiroBopy k KaHe Ka
ii

i.

BHTo,T>cTnyjyiiPier coBJCTa"

o6a ciioMCHyTa
.npe;i

ciiiica:

r|)a,y'

,i...

..

,..,,.
.

..

co6om caMo

oiio

uitojkIUk

3a Hinnora

Tiir.ir,

i.

a TO cy y cTBaj)ii o.i.iomiih tux pa.ioiia, cn\>

II

3aoKpyr;LenH oiiaKo, icano My je Tpe6a.io

ce ycTaBMMo Hajiipc
iia

ma

4i3;iaBao.
JXsL

tiim

OA.ioMunwa

ii:<

liajiipe je ciipcMiio na iiiTaMiiy oiiaj o KHe:iy

Mm
iii'i

aaxTena.ia iipaKTipnia iioTpo6a i;paryjoHa(|Kora

je iipcA li.eroH

pycKiiM cneioM
pa,!
iia

iipiiKaiiaTii iioiiora Cp'^ijiiiia u ia.;^

...

no,iii3aii.y

acM.i.e

ii

cTaii^t*

KaKno
caMiiii

j<*

Ta.ia

'

noii iberoBOM

pvKOM. C Tora

je

Myn npej
yBOJi y

npaHow
oniui

MeTOM Te

KiLiire yiieo

iioBeKii

Kone

ce,
ii

cm

lUTO ce uiiuie iipiiMiiMe TanoBCKoM ycraiiKy

nnaMajiiiijii
iia
;ia.i.e.

Mii.ioiii\

mommitii

iia

cpncne

iicTopiije, o;i

noqeTKa \
ita

11

mt^A

Ty cy

Kii.iiry

iipeBe.iii
ii

iiajiipe iia iio\iaMKR,

IH'JTi

c t-

Kora pyKOiiHca na pycKii

rpa.iy.

iiiTaMiia.iH
jt

tojiiiif
;ia

y Ileipt*-

Ha cKopo
11

aa tiim
iiiuaii.c

ciipeMiio
iicTora

liyn

uiTaMiiy, c 40-

nyHaMa,
18*28

cpiicuo

ciinca,

Te

Je lUTaiiiu*'

cy y yBo.iy naocTam&eHH Aom* HLmx noanea ),ajii (M 1701 ;io Kpaja 1804 ruAUHc. ByK ce Ha CBojy p;lani!ny :m 18*28) y Kojoj cy, re roA^ .iaut4H onurciiiHe y ByjiiiMy,
fuii

cam! y

'i.ianKv

ITpBa ro.iiiHa

cpiirKora

iioc.ie iiiecT ro;iiina,

:

iiiuiui.io je

y
i.

Ay>Keiie

-j. /lpyra ronmia cpiicKora noc.ie ^iiwMecoT 11 iiicrt ro,iii"' "'"

>

o;i.lOMaK ,IIpaBIITtMCTByHHUI!

y KOMe cy yueTii
nan. a
je>ino
ra)aja
iia

iia

,IIpii'"

11

..Ipyre lojuMe i\

Aaiijfl"

iioAaiiit

Kojii

lOBope o camrry m Jotu Mfae

nioiuice neui
.

wecTo na ce oiiAa y

r.iaBiiow
10,11111 r

crop*)*
ia.iif-M

ao

iipi)iiacTH

1813

to je

i'

MMiia

Ao MecTa lAc

iiomiiilc

oiitiiiipaii

riii<p

.-*

Mii.ioiiia.

Am
y

]v
.1.

HyKuiia ..Tpal,*"

iiaRaaii.ia

>

join Je4lioM o6jii)

o6panM

PaiiKa. jep je iioiuiaTo Aa je Hyii l^^my

*''>

iioTp'6aii

MaTopHJJU
iipBO
ii:uaii.a

o AoraUjiiya y

C*| <'mj.
.

Oeo
Il>

na.

npcAii aa
MX

H3.iaii.e

.CpiicKe Peen.iytije*
rpa>,e. Te je iieniTO

1^

in.i.a

naaao

OJ Tor*

26-2

II

saceoHO iiiTaMnaHO, Kao Uber die letzten IJnruhen nien. a TaKO je ii Die Christen in Bosnien".

in

Bos-

KpacHa cy ^onyna

^Fpat^H^^

ohhx je^tanaecT

6Horpa<^HJa,.

mxaMnaHiix y /l,aHHaaMa (aa 1826, 29 h 34 ro^iiiHy) ii y jiojETKy ys ^TlpaBHTejbCTByjyuiqH CoBJex". Ty cy tkvlbotu Xajj^yn Be.tKa, apxHMaH;i,pHTa xpoHomKora CTeBana JoBanoBHtia h 6o:

roBat)CKora Xaqn-PyBHMa, CTaHKa ApaM6a[nHtia,

TpoBPifcia,

PaiiH^a Ile-

Teo^iopa BoHHOBnKa

Mnjioja IleTpoBHlia,

MiLToma

CxojuKeBHha, MnjienKa C'roJKOBHKa, IleTpa ))/lo6pH>aa ii IlBaHa JyroBiiiia. IBuMa Tpe6a ^o^iaxH, /tBanaecxH, jkhbot snaMeHiiTora

Cp6nHa, i)eHepa.ia y pycKoj bojcuh: Tiopt)a ApcenojeBHiia EMaHye.ia. 3a OBe je oHorpa^nje na je/tnoM Mecxy ByK penao ;ia cy j)Kao cpncKH IljiyTapx" h jioiiCT-a to cy ne caMO no BpeMeny npBe opHrnnajiHe 6Horpa<i>HJe y nauioj hoboj KHjiiJKeBHOCTiT, Hero H KpacaH no^exaK cpncKora dnorpa^CKora pe^iHHKa, KOJH HaM jc uocJie, 3a HOBHJe BpcMe, jiao MiijinheBiiti y

CBOM ftllOMeHHKy".
A.TH, /la

HaM OBaj

nor.ie;i
:

oyzie

noTnyn, Tpe6a hem cno-^

MenyTii Kao pa^OBe obc Bpcxe

caqyBaHM pyKonncHn noneTan

ayxooHorpa^HJe h noBehy 6e.7iemKy o ^tojiacny Knesa /],aHHJia y Eipny Fopy h o iteroBy npHMaK.y B.Tia^e (jep je n ByK ztom'o Ha lJ,eTHH>e y npaTH>H KHeaceBOJ).

Kao caBpeMeHHK, ByK je, no cyuiTnHH CBora npiinoBejaH>a, anajiHCTa. To ce bii^h hc caMO no oojiHKy ona /iBa naj.lenma o^JioMKa npBe n
/l,pyre

ro^Hne cpncKora BojeBaH^a

Ha /laxHJe", nero n no Ha^HHy M3JiaraH>a h BeanBanDa ;iorat)aja.. Kao n y TaunxoEHM ))AHa.iiHMa^< h OB/te ce na sp-no mhofoMecTa npeKH/ia npHqaH>e o jcahom na npocTO npejiasn na ^ipyrn
,

jorat)aj,

xaKO neKaKO npnpo/tHO h Bemxo, jia ce npeKH/i He oce^a. Hnan ByK HHJe cyx pemcxpaxop *aKxa. Oh nx xaKOa.iiH

ojtaoupa xaKO pa3pet)yje h CKynjta, ^a ce ^ooHJa c.inKa xaKO noxnyna n xaKO ocBexjtena, ^a ona pe^inxnje roBopn Hero-

HKaKc Mopa.nHe cenxeHUHJe

nparMaxn^Ka pa3MaxpaH>a. Hope;! .xexoHHcaMKe jaBJba ce y ByKOBHM ncxopncKHM pajloBMMa n MCMoapcKa npxa. C je/tHe cxpane oh je mhofo oa OHora mxo. npHMa BMjieo caM, 3a xnM ^yo je oji caMHx o^eBn;iana, na nocjiexKy xojihko je 3Hao y onmxe OH^amH>e Jby^e
hjih

H npn.iHKe,

a3i ce y ucjiom H>eroBy npHnoBe/iaH>y oceha nenocpe;iH0Cx pea.nHocxii, Kao n3 npaBnx MCMoapa. Y tom norjie;iy

Ha;ta y omh pasjiHKa

HSMe^y caMora ByKOBa

pa;ia

h PanKOBe-

ripepa.ie

CpncK; I't-noiyiuijc

ua

oceha ce no uiiiuTeM

vthikv

ii

no
iic

... ..... iia

m
|.

PaiiKOH ciiMC cTnop HH .ipyic a

iipne

Kbko jaKo
je itavnic.iiiTii
je.'uiKV
Ii

M:i6iija po&,iiiocT

y ByKoiiy

iipii

no oiiumc

kako je y nHTaii.iiMa
iiu.ieniiKaMa
.

Miioro6pojiiiiM

ciiaauTii

i'Ttapii<>cr
m-

HCTMiiy,
6iije,
,ia
lie

II

ii3HeTif

Hx oMiir.ie.iMo iipea
pena.
ne.iiiM

iiiTauiie.
;

Taj ha
n)

Kao oyjiia
:uia
;^a

ohhm kmum
6n
ii.iii

a TaKO jc
iia
i

ciaoe

or|a,ie

Koj*

\iy cTaiL.iaiii

n-

hyiniiii ooijiipii .iimiiii,

OiiyiiieTt.'hcintjii

iio.ihthmkii
tie 6if

naciiiiriiu. .'U ?<

hn
\

ii^i;-

iiarpifuTa

cMeo Bvkuh oiihc xmhota

Ka<

ii">
f>>i'

6pTMMa My XajjyK-Be.-bKa
no.'iii'iapKaMa,
pe.'be-t'HocTii

.latii

BaciiiiTiiy KW.Mr%

a.iH

ce ra c.iiiKa

Be.kKona Mowe
Dll.iiija;xiiiiiix

Mt'piiTM
;io

ca c.iMKaMa

ep

Ca
je prif,eii

oHiiM
11

caj peMeHiiM y Bean je join jejiia upia. B>k cipacrao je y no,ipiiii>y. TaMo c* n <ii \Meiuau \

ycTaiiai:

ii

iioc.ie je.

no .iiimmhm
.i.y,ie,

ii

iiopo.inminM
it

bc'

aj^

ooJbe 3nao
ra))aJH
ii

raMonubc

4oral|aje
ii

iii.n
.^.

ihkc.
i

3ai-

lo-

.i.y,iH

ii.Met,y
nil

/Ipiiiie

Ko.iy.

ako Tatio aaje

Miioro )a<l9 KS*
C[*f*n)m
"^^

OHO

iMaHiiii

ueinap

r.iaHiia no.iopiiHtia joral^ajuwa. y i^**

iiiiiue

roitiiM

ciiiicHMa

Miioru
y

MecTa
ah n

;iu6ii.iii
ii

ii

HeceHM

Hero oiin

IlIvMaAiijii.
:

Mop.uui

hctommoj
it

H, aoii.ha, My;ian je cTiiuaj

Biiiiiii.iih
ii

itpoia

BvH

6y;iy cuii

iia

oiihx Kpajcna.

Iia

Ciiua

Mn i> thm'
iia

"nr. iiJ'

HHiiH? je,

ocoM y lieorpany,
IIIyMa,injn

iipoheo
II

oner

toj

K.lKn Cy

llpCMa II.IIXOUMM CUTHII

ncTaBiiiiie

6.ie,|H

llor.lMBII

*'

iMKaMa y
l^ypnii.

Aina llpornK BJn

J'

Yen Mii.iiiKeiuOieBo

6e.ie)Keit.v npNMaiiJi
a.iii

JoKaKeBa
np)

luime
laibe

Kii.ii}KciiH(*

Bpo.iiiocTii.

n Ma.iKo iij<.iWi'M^. y

inyMa;iiijri;ii\

,iural,aja.

A.iii.

Byna

iiujr

iiotj

fliiaani

ynup'l,iniaii.evi

ca chtiimm pajiiuuM^ia oa

nn
-

H
iia

iia

oBoM, McropiijcKtJM. noa.y niai; iict citiaii. .ipyiiiMa. ll>'i(iio he hmc crojani iia 'iny nnvita
aeiia,

na iicTopiijH cpiicKuj jeBCTiiaecToia

Hii

Kat uifo

MtMy Uf.mKyiiiioia iiuBor* Kii.iiMBMora tiuNpvTB.

litMirpuji.

264

4.

npenMCUH ByKOBOj.

IIoTnyne, onaKe KaKBa je noxpeOHa, 6Horpa'i>HJe BejiiiKora HaM ona HOBe KitiimeBHOCTn, Ha aca.iocT, jom neiviaMO. Maore
ro;inHe
r.iaBiiTO
ii3

jxoctsl

/tyrora HtHBOTa

ByKOBa

3a6ejieH{eHe cy no-

caMo thm, mxo je y itiiMa HSHiuao Ha cBex kojh kh>hHieBHii nocao H>eroB, ajin HMa h ro^Hna, h3 kojhx hhth HMa KaKBHX KHjHHieBHHX My pa^OBa HHTH 3a6ejieHteHHx KaKBHX no/laxana o ;KHBoxy H>eroBy. H, jiok ce mhofo BHUie 3Ha o jkhBoxy H pa/iy ByKOBy pannjax rojiHua c xora uixo je xo BpeMe
H caM ByK iiocxa

onmnpHO ncnpHqao pycKOM

ipwjiojiory

Cpea-

H>eBCKOM, Ka^ je OBaj nncao nosnaxy dnorpa^HJy ByKOBy, mxaMnany y Mockobck. jiHxepax. h yqen. c6opHHKy 3a 1846. r. ixora pajiu je nocana h ByKOBa ayxoonorpa^HJa Hat)eHa ue\r,y H>eroBMM nocMpxHHM xapxHJaMa, ajiH, na Htajiocx, caMO 1804. ro^^HHe) jio jioTjie aau je 3a BpeMe nocjie ^exp/iecexHx rojiiiHa, BpeMe ^oc.^e;^H5Hx nanopa y 6op6H aa no6e;iy napo/tHora je3HKa h noBora npaBonnca caqyBaHO mhofo MaH>e no;iaxaKa. JIok h3 OHora pannjera BpeMena HMaMo h Bnme oHorpa^cKHx H3Beiuxaja h BHme y xoj 6op6H jaBHO npocyxHX penn h H>eroBHX h hpoxhbhhhkhx jiOTJie uau OBa, xaKO aa KajKeMO, iipyra no.ioBHHa ByKOBa JKHBOxa, hcxo xaKO ooimaxa, a na OBoj namoj cxpann roxoBo h ooHJiaxHJa noAseMHOM, 3aKyjiHCH0M 6op6oM npoxHBy ByKOBHX ))3jihx yMHuiibaja", cxojn roxoBO npa3Ha, h.tih caMO ohuixhm ^pa3aMa ncnyHjena. H3 ^HcxopHJe cpncKe KH>HaceBHocxH 3Ha ce Hop. KaKBe je cy/toHHe 6hjio npBo H3;taH>e BynoBa peqHHKa, lijiii KaKO je xeKJia npBa 6op6a ByKOBa c MnjioBanoM Bn^a/taKOBHheM, /ipyra c JoaKHMOM ByjntieM h Fji. FernHheM, h xpeha c JoBaHOM XaynheM ajiH ce mhoto MaH>e 3Ha Kano je npomao y CpoHJH npeBo^ HoBora 3aBexa, KaKo je oB^e owjio npHxMJbeHO apyro H3ztaH>e nCpncKora PjeHHHKa, Kpo3 KaKBe je nepHnexnje npojia3HJio y Cp6HJM nHxaH>e o upaBOHHcy oji KaKO je /l^pymxBo CpncKe CjiOBecHocxH 1848 fojuiue
,
;

HOTe.io pa;iHXH na ce
ojl

yKnne ona 3a6paHa ByKOBa npaBonnca

ro^inHe 1832.

HeMa cyMH^e jxa. he ce h noMeHyxe h ;ipyre npasHHHe h3 ^Horpai'HJe ByKOBe h Hcxopnje H^eroBe BejiHKe pe<i>opMe y mhoroM Mohn HonyHHXH apxHBa.iHHM HCxpaHfHBaH.HMa y HauieM MHHHcxapcxBy npocBexe h /I,pataBHOM CaBexy OBora BpeMena a.XH

265

HajiMimo cn(?T.iocTM Mdpa iipoc

H o

vTii

iia T> Hftetie

.
..

r w
t,

;iparoneiiiix iifuaraKa iiiivhiiitu

kako

icapauTcpy

ii.eroiia

pa;ia

o^*ii.iai.
ii**

Ka<a Ka;KeM
je oiia. Join

o6iMaTa'',
iipe cMprii
ciiiitii

j.iii

Aono.i.Ho

.'

BvKfine Khepii Mi;

iipeiieTii

cy iiocMpTHii
Hiip..
.in

ByKoHii

rooi

y caMoj apxiinii CpiicKor VHeHor ApyuiTMi nma na 7<> ByKOBiix imcaMa .1. MyiminKoii. Ceii tofa Je ob4a oNja <>/>)
.T^CHO y naiiiiiM i;ii.iiJKnmiM .iiicTuiuiMa n <aocT iiiicama

ApyniM nam M
II

ii

TyJ,iiM Kii.ii;KCiiHiitiii\ta ii.croBn

n(>iiiiciiiiaii.a
iiaj6o.i>(*

iif

.\_iJt

ce ooH.iaTocT HyKoiia

bm^-'

noMenyToj

iiocMpTinimi

iiaopujeHu

Hiiiiie

oa

iiiicaMa c pa3Hii\ crpaiia

Myny iiiicaTitx. Ja je cano n BHHy oa Tora opoja Hyn o^roBopiio, 6poj n^toaux nacaya 6m iipeKO dee tuc\jI\^ Me))y tiim iioaiinTO Je Jia Ke TO.iiiKo Meuihe Moneny iiiicaTii. ko.ihko ce OH 6yjie Ha
;

ii

iNeo
rm

i.

iincMa oAa:u!Hao.
IlcKa ce
jcpaj
Miic.iii

KaK

ce xo\^e. a.m

,.

^
J

cBiix <apyrii\ yupoKa,

iio;iapiiiniiii

caM Bor

Hajiiiiuio n-it

iio6eaif.

My

j[\\'

whbot

Ao6po

ajipaiLt^,
tioTpe^>Nii.

in

a;ipaH;be

oiiiix

opraiia Kojit cy yMiiuMc

>ia

paay

J^p

aancTa, iipeTfiocTaniiMo
je AaHiiMiiii
pe;iii
II

liyi;

Miije .lo'ienao r.

IS47. KAJ M)

npiicKuHHo y iiomoK; aa
ii:<;iaii.e

iinje

crnrAo hn aa np*
^

;ipyro

pe*iiiiiKa

'1850

ja ce yapAAO ma

.laBopiiuaMa oBora Be.iiriaiicTntMioia Mu\u'iiTa j^aiiKV h

w-

BOTy cpiicKora
Hiije H;iiBeo

iiapo.ia o.iMapa

it

Miipim
:

.uM..i.t ;>

^"

'

't.

yaepeii y 6ecaMpTaii
iiyiiiix

/Kiiiiot nyxoBiiii
ii

Ap>m^

'^'
\

77 roAima

y tom.
c%*

.a iie.iiiRy

iieKMy
\\*

mix Aocra ;iyroM

Ka.me o6noBe
Ko MHa,
6ii

>KiiBOTy o.ipmao

.i}Xoiio ApeiiAR

H lU'iipecTaiio jyiiaMini apjuao biicoko yaAinii\Ty AAcraAy pAjaue.inKyiiiif

KiiaDKOBiiocrn

name

Be.iiiM,

KaKo

^>ii

ce

laBpiiiii.ia

aaiioMeTa
p**|'w.

6no peay.iTnT
M\
ii.y.

iipe ly lere
ii

iipaii.tiiicii

..

.p,|^|
'-^

CBe

M.eiio jaciiocTii.

iiuupaj

v\\\\\

iiaMfiin\
ii

pa.ti"

> "--i"

ronopii.iii

iioKpaj cBe
ii

iieijio.i.inic'

iiryvint

Hyia.ne, iiaj6iM.e

iiaj

jaMe

iioiwi laiif
*

ioiii

Rpajen 4p>rt
) nviAii

it

ii.>-

M!TKoM TpetiB ;ieueiiiije oBora neH

'MnRO

111

11

Ta jaciiocT
ii

iipoi.ii>Keiie

|>r^<pM.

M T tlA*ieTHM yy

aa

ii.y

CBa oiiiTpinia
Tpe6a.io

KpnTMUo HyiiORr. n ah
^ii

iiiTo

jo

oriopiiTii.

m.

e.inM.

cm

lu. u

i-\

ti a'

^266

UCHiije jiouHiije. caMO, oes Byna, Mor.io caB.ia^aTH xpaziHUuje.

OTnop y CTBapn Koja je noji cbhx KyjiTypnux napojia HaJKOHcepBaTHBHiija, cpymiiTH cxapy h yqBpcxnTH HOBy npaBoiiHCHy CHCxeMy Hainy. Haponnxo noMHH>eM iipaBonncHy pe<i>opMy c xora luxo je ona yiipaBO 6mjia, xpn y OKy, KaMeH cnoxHi;aH>a H CBMMa npHJaxejbHMa a rjiaBHO opyjKJe CBima npoxHBHHLiHMa ByKOBiiM y ooecHOM nacpxaity na Byna ii cBe mxo je ByKOBO. HapoziHii jesHK je nooejiHO, Moate ce peKii. c nojaBOM *npBPTx KitniKeBHHX nocxoBa ByKOBHx: seiMibHUixe je 3a xy no6eAy no'ieo cnpcMaxii join npexe^a ByKOB, /tocHXHJe, na nynnx xpii/iecex
c.ioMiiTii

ro;tnHa iipe Byna.

6paHH0Li,H ))CJiaBJaHCKora" h cjiaBeHOcpn-

CKora" nHcaifca MopaJiH cy opao noAJieKn no/t oiuxpHM yztapuHMa

HHCxora cpncKor nepa BynoBa. CBe join cjia6o Konpqaite npoxHBHiiqKO 40Jia3HJio jc caMO MB. ciiace 3acxaBHHy qacx", zia
npHKpiije HesHaifce ayxopa cbojhx.

Bor HHJe Byny, noKpaj HeooH^He, iipeBe.iiiKe t^enHja.xHocxH My, no^apno h jiyr lhbox ii y xom ;iyroM HCWBOxy cpiicna OHO.'iHKy Bpe/tHoKy ii H3;tp>KJbHB0cx y oopon h paixy OH ce KH>HHteBHOcx jjaHac MO^K^a onex nnca.xa hhcxhm, .xenHM cpncKHM je3HK0M ajiH 6e3 oBora joj cjaJHora ;iyxa, ^onexnqKor, HOBor iipaBonHca BynoBa. Y KpaJH>eM c.ny^ajy h naji, on noCBaKa noBa naMexna MHcao, ano na^tne y BpeMe aa oe/lHO ii>y noiiecHO, Mopa node^nxn MyqHO jx^ 60 hobh npaBOiinc OHO OBaKaB KanaB je y ceeMy ByKoe, 6e3 HKaKBa KOMnpoMHca, 063 nonyinxaiba h je;tHOM ojx ohhx ooaiipa Koje npoxHBHHUH ifceroBH CBecHo n necBecHo H3Homaxy HaBJiain ce OBaKo Majio yKJionnx o;i; npe/iMexa obhx Bpcxa, nncaMa 4a 6hx mxo 6oji>e ncxanao 3HaHaj npenncKe ByKOBe iberoBHX a y Bean c H>HMa h nncaMa Koja cy ifceMy nncana. Jecx, H iiHCMa, Koja je Byn npuMao n KOJa je on niicao, KaH ona caMa, /la 3yjy \zia je on n ;5yro jkhbco h mhoto pa/iiio iiaM Hiiiuxa ;ipyro o;i; Byna nnje ocxajio, Morjia 6h ;ihbho npnKa3axH, cjaJHO nocBe^io^nxH CBy Bennqnny n caB 3Haqaj ByKOBa }KHBOxa H pa;[ta.
JXa,

PeKox ^a y nocMpxHHHii ByKOBOJ HMa npeKO 4000 nncaMa tt>eMy nncaxnx. A jiQ. je Mopao onxn H Be.iHKH 6poj nncaMa KOJe je oh nncao noKpaj onora mxo peKox Majio qac noys^ano MOHteMO xBp;tHxn n no je^noj
Ajih, ;ia HjieMo pe;toM.

;iparoneHocxH, canyBanoj Mef^y ocxa.iHM

xapxiijaMa

n^eroBHM.

To

je o;i.iOMaK h3

jiHeBHHKa

(hjih,

oojbe pehn, neKOJiiiKO sann-

'

caKUj y ItOM jf

KVKUUOM
iiiicmu
I8:*>.

j.Si...m

.iimr.ni

.i,i
j

ceua on
iHiy.,

iiiicao

y luAiinaMa

18

IniJ..

ih:>o..
'i')

ih:,!.,

cen

1041111c
jji

\h\\

TjMH Q4 caMo o;i

Aecex

jyjia

Ao 30

iieiieMriiia,

tum

-23

jaiiyapa 40 3 Mapra, a
AHeBiiiii;

r.

1850., Roja

Hua

Mecena
Hiri.

ce ii|ieKii4a
II

H
jo

mutc'

oBe

;i|)yre

ntjinue iiMniyiie.

Hyu

tux rUMMa
1
|.-^

|8i7.
iiiicavia.

IH48. 81, I8i'. Ill, 1851. 12 h r. .-./:-.. na umix 'J Meceiia r. |85o iijin'^
..,

iiHCMa.

llpuce'iHo ;iaK.ie y;<oHniii. iiiicao jf

^mm
iiiica"

roAiKiiii'C.
4UIIV'

lleMaMO
Mil

i>a'j.iora

oyMitarii aa je
iiocio
611.10
ii.iix

hm aa MNore ro*

npe IH|7.

Ma MHor<'

185*J.

H>k

MaH.#

iiiicaMa cKOJiiM

ii|iiijaT(M.iiMa,

ojiroBapajyliii

Ha

iiiiiiiOBJi

iiHCMa. UI1.10 ca.M

TpaHxcliii

0,1

KnuBA o6aBeiUTn
Ko;iiiKn

OBHX uiM'apa
6poj
(181
'1

.laKo

je

iiacivTiiTii
ro.iiiiia

je

6ho

ii-

<h

3a

iiyniix
I8()t
r.

iie^ecer
oaiii
11

HvKoBa

KibHUi*-

Ao
A.m.

Ka,i

<>46ujeM(> i;ojy ro^i*

Tora ne.iiiKor iiepiioja.

iiiije

cBe pcMeiio caMiiM tiim uii^pa^ia. Joiu

11

j?

jha*

lajiiMJe: KO.we je Hyi; iiiicao

04 Kora iiMCMa
je

4o6iiiiao.

Onai

6poj 04 MOTiipii
TBiia
41111a
II

Tiicyiit'

iiaiiiicao

ByKV

ii|>eK(<

.i>y4ii.

a y

nyi;nitUM ciiucKoBiiMa aa iioMeiiVTHX

(1847.

185*2.,

iiMaMo MiioiiiTBo paaHiix hmoha T

:

'iiijiix

iiNieiia!

Ma.io Kaayjy pcMii

.B.Mij'
'
1

cpncKra"
ceTiiiie

npfM'iiy
iieKa.

u4 Kpaja 4pyr"
ly taM
1.

J<*"

oBora
Iliije

lliicy

ijA

t|*

BarcKii.

ry cbmo
c

i;ii.H;i;cBiiii*iK.t

m
u

cii
n|>i

^a

KiLiDKcuiiocT.
Be;io

Ha liyKOHo KaKo

iiiiraMa

ohhx

hiiahmo
ii

Jane

Kii.iiH;rBiiimMMa
11 i*

iipocaerMMM

|>a.iiiiitt

oiiora MptvMeiia

laia)

TproBiiMMa

11

BejmKauiHM

miNia

11

Be;iiiKu40CT(ijiiiiMiiMa rHeTHiiaM H Upl.HMW

11

ce .inimcyjy
pc'ijy
:

c.ioiioikmi,
11

iia

11

juupoiicKU \miiu 1^
iipotTwx

"

lUMa

Cpj'nija

i-iu'

CpiioTBo ua

ao Kpyiimaiiiix
iTBeiia
iviiiiui!
iia

r.iaua .inintriiiiuii c\ Hyi.MHn

ICakha

no'icBiiin

04 JanoBa
niiaTiinjii n

Ilciia4ul.a n

Be.hua

uiHpmyjyliii Kiir.n>M Mn\aii.ion MaaBicoii

IbcioiiieM. ciiaKii je
pa4iiiiK iiMao aa

totubo

ilmhtwik*

pajii

An

1>j no 1^01-04 Aa ce iimciium o/ipaKa 11>k> % \|rT u\ieiia. iia)ii|)e cpmaa u ii:ipo,aM(> iioKa
11

aaTMM

c\H)Biin;a

Tvl.iiiH'ua.

la ja*iniia

mm

m^u*^^

268
jlviHora .iHua

H ByKa 6yjie jacHHJa, riOMeHyKeivio nope/i CBaMHJera uMena, 6pojeM y 3arpa;iH ko.thko MMa tfceroBHX nncaMa ByKy. Hapo^HTO je Bejiimii 6poj 0HziamH>HX jLy/in oji nepa, Met)y

KOJuMa nMa mhoto capa;iHHKa- ByKOBHx; HMa hx CTapnJHX Kojii BpsaBpmaBaxy CBOJ pazi na^ je ByK iioqMH>ao, MJiat)iix OMjiaiinne Koja je npnxBaTHJia mifcaKa ByKOBiix h HaJMJiat^nx

Byna. Ty cy 4uMUTpuje 4aeudo6uA (22), FepacHM E02060J ATauau^KoeuA (3), HritaT Bp.iHh (46) ByK B
;3;nMHTpiije

3e.iiHK

(1),

ueeufi. (64),
(41),

B.ia/tHcaBJLeBiik

(142)

Ajienca

ByKOMaHOBHK

Toypo 4^HUHufx (25), A/taM /tparocaBJteBHK (30) BjsKocjiaB Ba6yKnK (27), IlBaH Bp^iih (19), Ctrhko Bpaa (1), CjiaBKO 3jiaT0-

jcbhK

(6),

CeBacTiijaH

Hjiiiti

(48),

^HMHTpnje HcaH.iOBHK(2),

(4),

Joean JoeanoeuA
3).

Sjviaj (2),

EManyeji Kenre^nai;

U. KeHrejiau

fppama Kype.iai^
(3),

KoeuK

Maiapameeu^ (35). 4^^. Meda(6), 4uMUTpuje Mujianoaufr (38), J. MuAoeyn (55), CuMa
Thop^e
(26),

M. CapaJAuja

JycTHH MnxaiooBHti

(31),

Caea MpKa.b

(2),

JyKuiaH Mymuy,KU (82), 15op^e HuKOAajeeufi hotofbh MHxponoauT aaopo-oocaHCKH (13), Jokchm HobiiK Oxo^aHHH (14), J7. FepacuM h Bojfcudap Tlerpa77. Iheiom (12), J. IlanmiK (1),
HoeuK
uoeutl
(6
(4),

5),

ByKo nonoBiiK
Upepadoeufi

PniuFLaHiiH (135), Joe. Crep. JJo(2),

nerap
(1),

Medo UyVtUK
CrejuA
(8),

Paduneeufi
Ceerufi
(5),

To^iop Pa/tHqeBiih,
(12),

(5),

BpauKo Joean PucTufi (4), Muaoux

(1),

UaeAc CoAapuA
(98),

dp. Joe.

(22),

MuAui^a

CrojaduHoeuKeea
6oTufi
(5),

Hcn/iop CTojaHOBHh
(18),

dp. Joean Cy(1),

ztp.

MBaH TKaJiau

Ortbec.naB

yTJemeHOBHti

./IiiMiiTpiije OpyiuHti

MymimKora

11

(65). Ozt apKBenrix BejiiiKOZiocTOJHHKa, nopezi Bberoma xpeoa ciiOMeHyTH flAaTona ATauaVfKO-

Jocu0a PajaHuAa (3), LUrpocMajepa ^pymTBenora nojiojKaja (3), Oji /tpHxaBHHKa II .iby^iii BHCOKora Ha.iaae ce sacTynjbeHH Joean FaepuAoeufi (155), pycKH Kocyo y yT^yopoBHHKy JepeMHJa ranih (40), IlAuja Fapamanun (5), JaKoe Henadoeuft (8), Tojwa Bynufi (1), nnea Baca Uouoeuli (28), UBeiKO PajoBiih (4), AjieKca ChmhK (17), Caea TeKe^uja (8), Kocxa UyKHh
eutla '63), KpajteBiiha (14),
:

(4),

ojx

Odpenoeufia:

nnes Muaowl

(51),

h MuxauAO

(30),

zo-

caodap JeepeM (12), Kneiun>a jby6ux(^a (6), h z-^a Anna (2). Ty XajdyK-BeA:>KO [oji 2. Jyna cy, ca no je;iHHM hhcmom h jynauH 18l3 113 HeroTHHa y Bpsy IlajiaHKy), Hoeuu^a L(<ipoeufi (1), Ty
:

je H

Muma
:

Anacracujeeufi

(1),

h tojihkh ^tpyrn.

Oji iiMena

MenyheMO

sHaTHHX cjioBencKiix h Tyl)HX caBpeMeHHKa ciioBo^ancnoia (3), B. rjiHropoBHha (3), Kanepa (2), 11.

Keiieiia
(-2),

I;{,
./.

Juhu U"
/.u,,
(J.

U. liouurnpa

.U.

iUryi^

n.

lUnifiapuHa

//3.W.
'/*.

CpeaujpticHoza
,

M. XoMyaaKa fJoioduHa (1 4), /f

(6j,

U
'

u. v
'

'f

iV/uKMomuA'/i (5

Ha,ieH;4iiiia

Ila.!

(9),
1),

Baypiiiira

Tera

(1),

BpoKxayaa f6\ Amu i>. Janona I'puMa (' lUe von

")
,
.

I*

rycTa /(oaona
jcBe
'7
,

Kynii6epTa
7
,

'2,
.

MoooaOm Pmhha
iixiiit^

l>aTepa

Xoiia

KaKa ce 6oraTa
/liiHa
iia.ia:ni

rpal^a aa iicTopiijy
ii

iiauieia Kibiijueniiora, KV.iTVpHora

iio.iin
i

y ouiim

iiiic.Mii.Ma.

lie

Tpc6a

lUTitiiaTii.
-.

iiehc oiiTH ociieT.i.tMi ca\io

cTpaiie pa;ia on;iaiiJH.era.

UyKon a;iiiiuT Hero A.im, Ha H;a.iooT, to

ByKV, a HyKouiix iiiicaMa, Koja cy ux uaa.iiia.ia, njih uAroi<0|>a MoNia. V noKoJHiiKOBoj aaocTAiniiTiiHit iia'
iiOBeliii

opoj iLeroBiix iiiicaMa iiopojiiiun. a Ha jpyriiM Mr\ rMM*

iit'uiTo,

iiMa

MX join

cHera
:

ciiyiia

*2.'>5

nopo.iii*iHii\ u 31

ByKoniix,
THcviit'

iiito

miiiiii

'liM

iiiicaMa.
! !

lUra
,in
'

je Tt

oHiix vintifiiiix
iia ;aTii.M

BvKV

^'

'

cprtjiman.y

M3.iaan.y unora

iiOTj)e6Ho je aa
Kojii

iioMoh

cnaKora

poixo.iy6a
('

iiprK

ce 6piiHe o ii:uaii>iiMa Bnkoiihm.

Tor:i

iiaJToii.iHJe Mo.iiiMu

CBaKora Cp6iiHa
iix

u.iii

cpucKura

ii|

y Kora uu ce

iiaiii.io

KaKBo ByKOBo nncMO

ii.iii
<'

aiiao ;ia ra iiMa rjievoji: iieKa

6opy.

To he
Kojii
11

oHTii

II

ii.iixoiie

cipaiie
n.
ii|-

.>

4yra

cnii
iiu;ia

4yi"yj'Mn

iitMiiKowf

...iiii

ii3Hpiiiii

aCupiiiiK

ByKoiie

iiecaMa
II

ii

ocTa.iiix

ywoTiiopMHa napoAHMX. iioprj

ii

inMeMiiMKnx

ciiiica

peiHiiKa. iiopci n

CKHX paaoiia, iiopci

iipcBo^ia itcroDir

Kapaunhy

oxupiiTii iipeji ikmiim

n
1

CIIOMOIIIIK Kojii je

OHH caM
.

ce^.H
iinjMo
.

crny Aaxii y pyKO jciHo oj

II

CBOCTll liap<Mii' UK.

r>

hi:

iiU\

II

k:

ncorpnji.

-210

5.

ByK CreiliaHOBMli Kapaunli.

^anac HMaMO

jia

npocjiaBHMO cnoMen je/iHora pexKor ^oy

iboj

Bena, ^lOBena no iiopeK.iiy npocxa, h3 cpncKe ceocKe Kyhe, qoBena, kojh je npHXEaxiio caMO iio^eTKe nayne,
Be.iiiKii,
;];a

jia

6y/ie
ce,

3a ibv yqiiHii mhoto,

jia

HjOJ Hat)e

cnaBy aa

a KopiiCT 3a ueo napoii je/tae, 3a napo^t nam. H;iytiH y3 KOB^er

iteroB

HapenHMO

sac.iyre iLeroBe

jep je ^an Ao.iacKa KOCTHJy

KbMe ce, nope/i ByKa Kapaunha, o;iaje noiuTa ii npM3HaHje h caMOHHKJiOMe reHHJy cBera Hapo;ia namer, o/iaje ce npHanaite pacH cpncKOJ, us Koje j.e iisamao n ByK h mhoth ;ipyrH 3a nac BejiHKH h cjiaBHH...
ii.eroBnx y

namy

cpe;iHHy, jism y

LLlTa je dydjhu
^iHJiiM

yapou oeux deAa? To

je

je^HO nHTatt>e,

ce o;i;roBopoM, /taje je;iHHO o6jacHHTii

ByKOBa Hcxpaj;

HOCT y TaKO orpoMHOM nocjiy, Kojer ce no/tyxBaxHO ona ynopHocx y oopoH npoxHBy ii;eJie oujxaiuihe nHxejinreHUHJe, Koja CBa

cxojame na
cxpaHii.

je/iHoj,

ii

oh,

y npBO

7i;o6a,

caMO caM na /tpyroj

Poi^eH y je/iHOM oji Hajjieniiinx mpejiejia. cpncKiix, r^e ce roBopn.io H roBopH jiciimm h qncxHM roBopoM, sanojen join ws
Ma.xeHa
M.iavio

^yxoM cpncKHx napo/iHHX necaMa, Koje

;i;o6a

je

Kpo3

nejio

BeK y ;iBa^ecexoj fo/iuhh, hhm je npBy KH>Hry yseo y pyne eudeo je cyapOTuocT usMe^y tilx KThuia ii oicueoia zoeopa napodna. Oho Bpewe, KOJe\je npoEeo ByK 3a cxoKOM, npe ojuiacua. y KapjioBqe, ca mhcxo hchxouikoBacrmxHor rjie/iumxa, BeoMa je BajKHo no caB na^HH h npaBaii,
cjiyuiao
,

oh,

MimijLeH>a ByKOBa.
H.iH

/l,a

je

ByK no

z[aHauiH.eM o6Hqajy y mecxoj

oprannsoBaH cnjiex mhcjih H HayKe, KaKBy je npe;icxaBJtajia h CBa xaAamH>a .nnxepaxypa, Ko 3Ha, xe He 6u n on y/iapno 6aui cynpoxHHM npaBucM, h 6ho HCTO xaKo no6opHHK cxape ujKOJie, Kao n H>eroBH npoxHBHHUH. A.XH, xo HMJe Morjio ohxh. Ka/t je ce oh Majio oj^ame onpnjaxejbHo ca KHiHroM, oh je Beh 6ho /lymeBHo xojihko jaK, ^a ra 0H;iamH,H npanan; HHJe Morao BHuie cjiomhxh. H mxo je BHme y^Ho, mxo je ^yojbe nmao, on je cee euiue yuosuaeao ony apoeaAy, uoja je cee euvme dcAUAa napod od uThuze^ h npexHJia ^a OBCKOBe^H y jiHxepaxypH je;iHo naKa3H0 cxaH>e, KaKBa je eefi
OH.ia

ce^Moj

rojtHHH ynao y /to6po

MemaBHHa cpncKO-pycKO-cjiOBencKor KH>HHieBHor jeawKa

7io6a....

H3 xora

ca ncxo xaKo 36pKaHHM npaBonMCOM.

271

Byi; je yoMiio oiiaciiocr

Ji'jufc

it

crao

j*

ha

^pftiofi
^'

n llpaeouftc.

Pip*'

mo

iiito je

m cam

joaifKV,
II

on
a

je ciiy

cnojy

iipe;i

cHeT
:a

Hiiiiece

le.)HHa,

thm

;ia
ii

panHV moI> .lenoiy, 6oracTRo n in ... wy, y cdom iioiipan.i.'ifn\r

iioniiKv
y*i<
!

...,,

iipneouucy, Aime
jloDiiKyjytiii

.iaKo cpe;icTBo aa
,IIiiiiiii

kuko roBupnio* Tjie je m> iHnj>odHUM PecMaMs'* Vuiati j^^anoM y cyiuTitHV ii.eroBy. Kano ra ju Morao, u cbojhm yneHiiv y .-bauiiMa II cTpaiioMe cnery, ii.iiiotii ao y cBOMe /Vm. ra jp Morao uo.i.e paciipocTpaiiiiTM no iiiiiiiyKif ii.nw- ikjuiim
:

cHy^a

mera

jeaiina naf,ii, aiio

lie

iipaiiOiiMcoM

cuy;ia

ii

iia

ciiaKOMe
ii

Mecty.

iicthixIh

pemi paTHo

II

y Ae;iy, y iioneMiimi
nor;ie;iii

y iipeBo;iy Cn. IIm

it\
.

Oru

ua

Ac.ia

H>eroBa, oojaiuibaaajy

Jc.ia ISyKoeH iioTiipt)yjy oBe

none4^.
ii

Pa;ie)iii iia

cuom
II

ue.iiiKoM 4c;iy npeiiopol,aja cpiicKr Kitii-

>KeHH0CTii,

oil

je

:ia

iipeMC

iiMcapoBAii*a

.ipyrii

y npiKjMf
iieii

VcTaiiKy,
181
t.

iipiicmpao iiecMC,

rse

.i

1813.

iai._

]_

^y upocroHMpoOny c.io* onrT v Fm-'iv rojime ^ieno-cjnicKy uecMnpuny'' ii iicTe Ji riucMeHiii^y cpacwi jeauna, ao ;o<io|>f/ >
ii;iyhu

Moiao iinaMiiaTii ^Mn

,

anucaMJ/".

Kao
HH3
/ie.ia

iiiTO

CMo

iiaiipeA Beh
ii

Ka;t:uii;

jeAau

fior.iej

Na can

ByKoniix.

.m Maii.e iiocBohcHe y iLM&oay ao*

a;ip>Kiniy, ;iaje >ioKa:m o ii.io.iiioctii h Be.in*iniiii

paja

Oh

je

CpucHH Hapoiin
o<) ut'iaiKtia

Je.utH

y.uiucno

M.t

cr(*a<*N

.n.
^^

jeJUKa, cyujiOT rop^iHty upitruoMUKA

3H pua.xuuy

>a ;

to

j^j'-'-

(ipudu.ifiodaMa. kojum

neocHa]i}hoHa .wozja ucKa.iUMarii. ynopcio ca HCTMUaitiaM lacfor

jeaiiica

iiapoAn<>r,

Hvk
a

je naiieo

ii

ocNose caora npaaonaca,

Koje Je aaneo aaaeciia
11.IM

iipcMHCTiin ;ioTajiaiiiii.y aa6yKy,

iiCTopiijcKa iiiicMoiia,
11:1

w.i

miom

yBeo
ir.i

iicna iioaa,

.laTiiiicKiix

iiiicaMa.

Kojiix je n

can Uap llei^p U*

.

CTBapajyhii
iiaiiiii.ii

pycia

rpa^iaiicKy a.6yK\
,ift

>ico
iir

iiMiti

w.\

a*<ta

pycKii npanoiiiic a
iiin>iiiip

ua to uu)**
,

na-io

norao

iieKaKaii

i;aTo imiiiaMa*

naKo
11

y irTa.ioM h

R\kx

npe6amiitajio. Ilapaniio, iicTimai.e

i><^paKniiaii.e ceap

CKor
i;ao

;(HJ{iwieKTa

momo

611

iipea

kakmbm

hiiiiihm

cuarpaivrM ntaKa

aaiioeTaii.i.aii.c

;ipyror.
A.iii.

iicTopiijcKw cTap|Hr.
iii>4a

aao nno

cpncKo-NiaKtMOHCKH

.i*\jCKa ly

272

jOHeo cooom crm ncTopiijcKH pasBoj. y ceBepnoM npesaneaa Jie.iy cpncKiix Kpajeea, y llIyMa^tHJn y yn^eM cMnciy, ce no.iiiTii^iKa c.io6o;ia, /lyxoBH cy ce Ty npo6y;iHJiH npBo ii .iHTepapHii >KiiBOT Mopno je ysexH cBoj npaBaij;, h, 6jiai,rojia-

To

je

petiH TpyjiOBiiMa ByKOBiiM, n yaeo ra

je.

IlpHHUiin

^imuin KaKO-

roBopiim"
roBor.

noxncHyo. je ;ioHeK.Te h caMora nponoBe^HHKa iteje

Byna, jep, jxok

CpoHJH)

oh nciaKao

Jijoicho

Hapenje

(xepij,e-

roBaMKo) Kao Tun 3a KttHJKeBHn jesHK, oxejia cy ce ocxajia ;iBa:

IIcTOHHO

Sauaduo nnme CBan KaKO roBopii^', n y

(y
II

(y

XpBaTCKOj),
ii

ii

caA iioiicTa
ii

Cpoiijii

y Bochu
ii

y Xep-

ueroBiiHii, y IlpiiMopjy h y L[pHoj

II

Fopn, nao

y BoJBO/icTBy.

ocTa.iii KpajeBii cpncKii, iiMaKe ce npiiJiaro^iiTH

nocTaBJbeHOM

CTOHcepy, KaKO je HCTopiijcKa cy/t6a peuiHJia to niixaibe.

je

niKo.iH

ocxaBJLeHo

jia,

cee pas.iuKe HueeAuiue, iiaje^Ha^aBa, jxok ce

BpeMCHOM He jio\)e jio neocnopHe je;iHaK0CTH. He Ba^-La npH oueHH 06UX HHxaita CMexaTii c yMa, jia, je nama KH.n;KeBHocT jom H cyBHine uj^ajiSL, jia oh Morjia /lonpTH ;io Haj;iy6jbux c.iojeBa, Kao uito Bajba oiith yBepen jia he ona xaMO Hnan ;iocnexH. myhe cxo.xeKe, ano je Bory y bojbh, nope/t je/inHCXBa CpncKora Hapo;ia ca kojom naM ce MHUiJby Bajba n pat^axH
c

H yAinpaxH

iiMaKe Beh

CBpiuen npoiiec

it

pacnpocxpaH>e-

HOCXH KH>n>KeBiior jcsHKa.

ripe^eone Ma.ne pasjiHKe He peiviexe hh ^anac OHy rpan^n03Hy canny, nojy daje v^eAuna CpacKOi Jesuna y cesMy upo-

CTpancTey naiaez napod-i u uamez jesiiKa. Byny npHna/ia 3ac.iyra, ^a je noMorao ;ia ce cxBopn ^lyxoBHO je^HHCXBO y .iHxepaxypH cpncKoj, Kojy bh;ihmo CBy;ia je^ny, y CBHMa KH>n>KeBHHiM npoH3BO/iHMa, Ha OHJiH OHH HopeKJioM H3 Bcorpa^ia, CapajeBa, HexHH>a, Mocxapa /^yopoBHHKa, Sa^pa, 3arpe6a,
,

Kap.ioBai;a,
xo.-La

Ca;ta, Hnuia, IlpnepeHa, CKonjLa h.xh BhCeHx An^peje jio Cbcxc Tope n oa Bnxoma jio BoKe KoxopcKe. Jla XBopeBHHa ByKOBa iiocxane xaKO onmxa H jia, ce xaKo 6p3o yieMejbn, HMa ce 6jiaro;iapHXH upeo wenoj

HoBor

ojj,

apocTOTU,

a sa

tum

rbenoj

uctuhutoctu, jep
ce cbc xo

je

U3 dyme na-

podHd, ua je c roza OAano u dpso nauiAa yAd.3 y

/],aHac,
r.ie;iajy

dymy napodny.
ii3-

;ia6orMe,

Ka;^

no ceon pa3yMe,

cBe oHe xeKOBHne Kao o6HqHa cxBap. onaKO hcxo Kao

UITO

o6iiqHo n3i\ie;iajy h cbh ^ipyrn xexHH^KH

Hiije oiino,

npoHa.Tacuu,

no'ieB 04 Te.ierpa4)a h xejie^ona na iio ejieKxpH^nnx KOJia. A.th

xaKo

Ka^

je

ByK no^eo CBojy xepojcKy oopoy 3a

J73
iipaua cpiiCKor iia|H>,Tnor

jc.iii,....

'm,|,*,,
ii.'u:..

>

,.

HUIUTO H /loCIITOJ Oopn^onilli,

yiH,

.lll

M. T...

....;....*.

Hiije je cxuaTiio y

cBHMa

hh)*

Aa joj uii ca.w .vuc h c.icjictbiu 3a tkmu vximaa Bys m BOAif aa C060M y iiii^nT t(eo iinpoA cpiicKH, ii*eroM amuhv iiccwc. ywoTnopime, 11 iipoK.iaMyje cHeMy cnery )*i nam jeaav.
Mot.nii

OBO

je CpilCKH JC.UIK,
[Jn cTOApJln

II.MMC

Ba.ia

IlllCnTII

iipoiionc;iao
iipiin

jc

Bvk
To
je

cii

Ka;ia je ii:aiiMa ii.eraHn

je

Kibiira y

!>*..,

..,

;.--

yMPo,

iiNia

iiymix

fiO

roAiiiia.

cno

<^iiif>

n<K

MecTo oropMeHe 6op6c ABa iipaBua.

ByK je no6eAno. A Knuan je KapaKTCp

.lOuiuH

iiMa.ia
11

ra 6op6a Hex Kmrny u

0110

3a Ky.iTvpiiy

iicTopiijy,

uiTo

ce tamo

us*

HHJe

611.10
! !

TaKo Aauiio.
oiitii

A KaKu

.111

je

to 6h.io y paNHjiiM ^cy6el|Oii y cbojv jjimhcao.

r
1 v

ueiiiijaMa

Tpe6a.io je

oiio.iiiko
;

rii.iiiu

Kao UITO je TO Byu

UITO je H>eroBa
;

oiio

Tpe6a-io je iiMnTii rBojjoiiy

11

kao
i.hbo

Tpe6a;io jc iiMaTii, iiajja^.

oho

ii<

3ApaBA>e, na nO CTo.ieha, mccto y ocKyjiiuiii, BojeBain

:ui

cBojy

CTHap,

TO He CBe y conii 11 iia je.iiiOM necTy. Mpema ii)Towi, Ky/ia je ByK npoiiiao cbo iio kimi^kcbiiom 11 ,ip>r>M
II

Kaayje
MHiie

Jia,

je 011 o6iiniao iip.io miioio cHein. Biim*. iiu uiiu lu

.i.y;iii

AAiiac

0,1

Kii.iirr.

K<jii

rue

iiwajy

tko

prK

iia

AOMaiiiajy pyne.
n;iyliii

TaKo.

Byn

je

,n><''iio,

cen c KociufapouH, J|ojpa

:

ca
Te

.'byAiiNia

ro.ieMa r.iaca. icao ujto cy

iiiTepnTopii
iichikii
Kojii

IVre, iienaHiui nei

J. PnuHc iicTopiiK,

*/np u

CpuM, n
Koj
-

y<iMiiao J.

cy ce

11

nmi

ayTopii

;mrprjiLin

aa
]

iiapoAMV

Mifcao,

aa H.eroBy iiecny, Koja aa aoi

4ocurej je donocun
n iiyic je
ri07f/

.if/f)pocr

n
-

vy Hmw^^
"" "
*

aponacuo no crp:inHM
tWCflMtl
pa:iiia

t^

UtViOaUX

U jtMUK.t.
oiin

Ca

Alia

iipanua luyhii.

unaii

c|^

oiioM ne.iHKoM noMiniy. Kojii

uu

jc oCm*)!!!!"

mmo nu

yuim\ha. CyV-"" J 6-i*^ nocie to.iiikhx iiiixnunx. Aa 11.M yTpyl)fiio koctii <
>KeHe y IIpccTuiiiiim iiapoA'* f.axy. 6opaxy ce 11 y'liiiiie, uiU'-'
cnoNKiiaui
'

ii >

>*'J*

'^>

"**

>

b-ns-a^*.

274

na BeqHii o;5MopaK KOCTn Byna Cxe^aHOBHtia Kapai^nha, mh, ca CBHMa npoCBeheHHM ciiHOBHMa Hapo/ia namer HMaMo jaHac cawo JQJxay
ys ootioBJLeHH

Cf ly m Taj y till,

rpo6 /^ocHTHJeB,

peq saxBajiHocTH na iliixobhm ;;apoBHMa, Koje HaM h3 Myqae oopoe ocTaBHiiie pe^ noniTOBatt>a, npeMa h>hxobhx xpy/tOBiiMa, ycnecHMa, kojh ce cxanajy y je/iHy II /tiiBJLeiba npeMa h>hxobhm
;

BeJiiiKy uejirmy.

IloHaocoo atHBOT, pa/i

o/tojLHBOiuKy yJiHJe

ii

ycnex Byna Cre^aHoeu^-Kapa-

yu^a^ cnea name yjKe oTaijOHHe Hena cbojom BejinqniioM h He-

CBaKOMe Cp6HHy, jia. he napo/i H>eroB ii na iipyroM nojby, Mopaxn nocTHtiH je/tHHCTBO, KaKBO BeL uMa y ;iyxoBHOJ aaje^iHHLtH cpncKe peqn, cpncKe KibHire, h cpncKe
Ha;i;e

komg y nonacT ^anac SBone SBona ca CBHJy izpnaBa h ^Hje kocth caB napo^ y npe;i;cTaBHHLi;iiMa cbojhm, ^tonpaLa ii uojiame y hobh rpoo
Hayne, KojeM je je^^HHCXBy tojihko /tonpHneo
OHaj,
!

CAaea Byuy Kapa^ufiy CAaea My, us eeuoea y eenoee

Hi.

fMueaHoeui.

Beorpa^i.

^^Cpacua 5acraea.

6.

TpH CBer/ia SeryHua

y AOMy cpncKora BejiaCTHname ce rocnocTBO n cjaj OH/iaBena
cy
BecejLa
;

ITpH

Kpajy

/tBanajecTor

Kora Htynana mH>e

iieKajia je

HeMaite
;

cpncKe ^^pjKaBe

chhobc HeMaibHHe BJiacT h cBeTCKa cjiaBa; JbaniTHO ce nypnypnii njianiT

TCKJia

CBe je Ty 6hjio iuto toah MJia^OMe cpi^y, uito npHBJiaqn 6yJHy

aMdnuHJy. KojiiiKO
KOJiHKO
JIH

je

myjxumx norjie^a ynpaBJLano na to cbc, cpAaita y3/iaxHyjio niTO HHcy cpi^a po^a HcMajih

je

HX je sa^KCJiejio H jia cy najKeBii y tom AOMy rocnocTBa h cjaja! Ajih cnny BejiiiKora JKynana HeMaH>e, PaCTHCJiaBy, y tomc jiomj ne 6eme tohjio oko cpij.a. BecejLa Koja cy Ty TeKJia HHcy oiijia nnhe, Koje iLeroBy Ayniy nanaja. FoH>HHa, KOJiHKO JIH

ciioactbo, BJiacT H cjiaBa cBCTCKa

nncy HMajiH jpamn sa

H>eroBe.

H>era.

^ypnypHH
T])a:KHJia

njiaiHT

HHJe

MaMHO oqH

KberoBa je Ayiua

apyror nntia; H>eroBO je cpue TpajKHJio Apyre TonjiOTe; iLeroBe cy ohh TpajtiHJie Apyre cbctjiocth. PI oh je no6eraO us

pOAHTexbCKora AOMa. nooerao je h3 6cracTBa, na rocnoACTBaj h3

cjaja

jia.

T|)a>Kii

cbctjioctii.

II.)''.i .l.

na omonen.n

i.ri-

;i.eBCKora

^nopa y

naTnopciiii MaiinrTiip.

A
oH^a, H
11

KaKiia je

to

cdct.io<

>i

iie

nu^^^
ci

oua cnora, a Kojy

on
jc

iiat)C
ii

y MaiiacTiipy

"

Ta

;iaiiac jecre,

ao ucKa he

Cm
iic-iin.-.

Hayna.

3Nawe.

Ty cnaiocT
II

iianiao.

On
ii

jc up.
j.

iipocHcTiio
je

napo,i cnoj, jcp je on

3iiaii>(>ii

Cpoimy

ciieTJiii.io
ii

iipocBcToM u u

3a DpoMe

cii.ie

De;iiimiiie ,ipH;aue cpiicKc.

.

On

cpncKo cyiine, uoje je aarpena-io cpua ii Hora Cpoiiiia aa Aooa ii>eroBa HiiiBora y MpnKy
pOTOBaiba.

cii-

Oh

je bc.iiiko cyiiue
iic/Kiia

cpncKo, Koje

ii

;iaiiac jai|M*iui

ojiaruM CBOJiiM apami-Ma

cc
II

cpnamiia

iiniinc

npno iiouanyje
iiiKo.iy,

h^iibiim u*iii;;ia

iipnii

iiyr cxyiie y
ca;ie

y iboj

iic

oepy H
^lyiiiy

y CBOJc cpiicue rpy>iH

iipaHA0.i.y6n.a,
je

K.in

K.iiiue

y cBoje cpue

aiiaibe

KojiiMa

ce.

Caaa

6;iiicTao.

To

<^

COCTAU

6ez}jH:in.

Oko
CKOM

no.ioBiiiio

18 BCKa, y
;io>iy

Mtt.H'iiy

rpnjy M

Ijaiiary,

y cMepiioM

'Lop))a u Kpyiie

/lerenm' /iiiMiiTpiije. ^liiMiiTpiijo ocra^ie CHpoic n "v ;. ^ o|)Oi'a oua join y uiiom ;io'y ^
-

m
.

eu
1

ta ,\%y
1*
I

ii

luinaMTUo. Iherona u.iara

ii

ur

paibo o cnoMe cimMiiliv. Ona ra ce ;ia My je omii.im. ll>oj je to JiaKo 6m.io, jop Je 6p30 aaBo.ieo Kn.iiry. On ii cBojy Ao6py najny > ocTaAe noTiiyHo cnpoMO. Ho xoaTii ra n o6acne oMnncKoM yIt ::

kojIhko 4a ce Aoinna-ia M.ia^oin

/inMHipiija
o,Tp)KaTn y
;i<'^'^
j'

Jiora /iiiMnTpiija .ieTo;ia

je iia.ia:ui;ia
niLieTii

ainKe

ii

itpii
Jiiiiu*o.

y caeTy y kom jo oH na MccTy Koje nnje an ibcra,

Aii je.

On

co

oM

ocko

uiTiiy

On

jo TCJKiio

icauo iberoiia M.ia^a

n n

vneAaTii npaay crany

i:po:ia

KoJ.^'

ij

upo iiioj jkiibot niii:u' noTV CTapM\ tiriiiu'imi;:i n ^'^^

276

;^a

nocTany CBeTHTeJLH. H oh je no6eraO h3 jio^a. ;io6poTBopa CBora. Ilooerao je y ManacTHp, Aa y tbeMy Hat)e CBexjiocT CBeTHTejbCKy. Oh Ty He Hat)e CBexjiocT CBeTHTejfcCKy. Ajih oh xy noA ynyTOM 6jiara h ommcKora cpua H>eroBa nryMana MnjiyTHHOBiiKa Hat)e cbct^ioct Koja My noKasa cxase KojuMa Tpe6a jlii noi^e, aKO jkcjih npocJiaBHXH po/t CBOJ, a CBOje hmc yqnHHTH Be^HHM, Kao uiTO cy Be^Ha h HMena CBeTHTejtCKa. Oh xy ynece 3HaH>y. }Kap ce xaj y npcH CBOJe JKap iby6aBH Ka Hayi^H pasropeBame cBe Biime h njieMeHHXH /^^cuTuje npoBe/ie caB CBOJ BeK H/tytiH oji Mecxa jxo Mecxa, xpajKehn HOBora h HOBora 3HaH>a, a ^tajytiii cbomc Ji>y6jLeH0Me napo/ty ona 3HaH>a, ony

npocBexy, ony cBexjiocx, jio Koje 6eme ;to.mao. Y Ao6a. naJBehe saMpmeHOCXH h sacxpaHDenocxH y yMHOMe mHBOxy napo/tHOM,

y Aoosi Mpana, /I,ocHXHJe ce nojaBH Kao BejiHKo cyni^e Koje noKasa cxase h 6ora3e, Koje o6acja yMOBe h sarpeja cpua, KOJe H3BeAe jiyx cpncKor napo^a Ha nyx npaBe npocBexe, npaBora o6pa30BaHDa, na nyx hcxmhc. Taj BejiHKH y^nxeib cpncKH jecxe

TpuiMhy y Ja/ipy y Cp6HJH o/tneroBaHO je y jiomy Cxe<i>aHa h Jer^ie ^exenue ByKH po;tHxeji>H ByKOBH jKejiejiH cy, a h caM je ByK atejieo jia ce
cejiy
uiKOJiyje.

dpyzu ceeTAu dopat^. Ha Kpajy 18. Bena,

y wnpny

Ajih y OHjiamH>HM npHJiHKaMa y Cp6HJH HHJe Morjio OHXH niKOjie. ByK ce yqno BHuie caM, Hero o^ y^Hxeiba. Ajih

je

AOUHHJe ByK /tosHao Jia xaMO npeKO CaBe, y CpeMy, HMa uiKOJia, na n xaKBHX y KoJHMa ce n BejiHKe nayKe h cxpaHn je3Hi;H Mory nay^HXH. Cpue H>eroBO ropaine on JKy;iH>e 3a nayKOM, OH MOJLame po^tnxejBe
J3,ix

ra nycxe

/la

n^e xaMO

rjie

HMa

uiKO.ia. HiHMa xo ne 6euje no bojlh. Y ;ipyroM KacnnjcM BpeMeny, Ka;i h oh oeiue noo^ija^HO, Hcxa^e oh ca BefciOM sdnibOM

CBoj saxxeB.

Po^HxejbH onex 3axerome. Oh hm najsa^i /la/ie na 3HaH>e aa \xe no6e"hM y xaj^yKe, aKO ra Hehe nycxHXH. Ca;i je 6ho

oxnmao y CpeMCKe KapjiOBn,e. Ajih pe;iOBHO y^eH>e He ^lonycxe My, inxo je 6ho npemao nponncane roAHHe. ByK je noKyuiao h Kacnnje y 6eorpa;iCKOJ BejiHKOJ
Kpaj ycxesaiby, h
je

ByK

IIIkojih ;ia ce y^n. Ajih je

h xo uiKOJioBaibe Mopao HanycxHXH. Oh ce yquo caM h cjjya^no ^ipH^aBH. A Ka;ia necpe^ne no Cp6HJy 1813 ro/iHHe CpGnja onex npona;ie, noGewe ByK ii3 H>e.
Ajih

ByK ne no6e>Ke o^

6ejie

h onacnocxH sa ^hbox cboj

Hat)e

;ta

Hat^e 3aK.TioHa.

Oh uo6eme ^a

HayKB

SHaJfea.

oh.

iil)OCBeTi

)M

iw

J.

<

Ml L'c

}xuaTii jyiia'iKH y
ii

AaMa y

Kojiiwa je TOiiy.ia

rpua^ia ciia on
i

nnT*^ ivr'n.
i*ft.ir >

UMJa cpiicKa

Koja

jc y

Mpany yua caora,

\

m
^

MH;io3Ry<iiioi-a iiapoAiiora jcaHKa iia cii.iy

naxypana
BOKa
Hyi:

TyJ,ii

jeaiiK,

Koja je y npaRoiincy cunou

uarm
jt-

.ip-

Hia.ia je;iiiy

cT|)aiiiiiy

36puy

ii

Mciuaniiiiy.

H aa ihta
iia>(iNaii

ta

iicTpaja

y iicpaniioj

6op6ii.

ii

cpiicKiiM napo^iiitiM iiccMaMa, iipiinonrTKaMa

ruMCTKaMa, iinpcKaMa

ii

cnaKora
c.iany

Mii.i.a iiyiiiiw

m,

OH oApJua

iio(')e;iy

iia

iiapOAa cBura.
iiiiiiie

u.

ti

BMJia jesMuy
MaKe;ioiijii,

kojiim ce ;iaiiac

y Cp^nJM,
l>aiiaTy

Hpiioj

I'opii,

\<>puoroBiiMii,
ra*iKoj.

lioi'iiii.
>ii

XpHarcKoj,
noCTaUII
If

C:iaRoiiiijii.

CpcMy,

yTBIUll TCMCIiC IIOBUJ

KlblDKCBIlOCn
-))
*"
)

3a BCKOBc.

To

jc Tpelie cyiiue Roje cii.iiiom cit.M4ouiK>

ii

cncMy

CpiicTny

komc ce
llClllKa

cjaj

iiiiica.i

yraciiTU

hpIi*

Tpel^H CBeT>iH 6eryHau.

I'pll

CplICK.l
Iia

I'Viiii.i

ii'.v

mil

cimtia
fH
fl

/Wi\ili!.i

C.iaBa MM

bckh bckob.

Cumui

7.

C/iaea

ByKy

Crei^.

Kawilfl
nanttnt vi

CpiicKii

iiapo.i

H.Mao jo

ii

iiwahf luMHKiit

HMao
ji.iiHOiiiJiy

je cpiicKii

iiaptu

ciiiioiia, Knjii j\

cBojoM

;ia;iiin.i.yjy Ty*,iiiia,
if

a nana, noT%iuMia en. ).

je

cjiyMvC aa iionoc

aa

yr.iivi.

Wiuio

y Cp6ft nyjpBX

TH'iapa, BC.11IKI1X poao.'by6a, iipaRUX np

cBCTe.
iiiiKa

A
Ha

iiiijt'

cpiicKii

HapoA ocrajto mu
Mayiui.
iix

Kii>H;nt

iia

Mef,y

(iBC

iiiTo

y ihk
ii:i'i:iiv

..

....

w,

urii\

o6n;iaTocTii pajia w

ii.rj.mN. iin v.v

ByK
?r.

Cxe*. Kapagiil..

ByK

jc

po>,oH y

cwy

Tpiimhy, y JMpy. OKp. no^puiu Bon

oKTOopa ITS?

ro;i.

rnii iipooTiix. cnponaiiiHiix poAWTf*. utr

JUICMCII,

UVK

CO JOUI

>

'

iipmii.aKa cbojhx. CBornu cji'jmv >v.

..

^ ,.1,.^

278
CBOJHM, jep OH oeine HajyneHnJH Met)y ihnua. Cfioje 3HaH>e
y.

H>exM

npomiipiiBao je ByK, ynehii ce

/la

csaKoj npHJiHU.H, xuTajytiH h

Kao o;ipacTaH t^aKOM

Ajih HHJe

yt)e

y umojiy.

ByKa

uiKOJia HanHHiiJia BejiHKHM.

jxa,

Ha

lUKOJie je
pe;i

OH

TaKO

MaJio

3HaH>a nsneo,

thm hg 6h cxao hh y

oou^Hiix Kibii/KeBHiiKa. /tapoBPiT noBeK, /tomaB y noBOJtHe npniiiKe, HeyK^j ByK uocTajj^e ue KH^nJKeBHHK Hero KftnateBHH Be.iimaH.
Kazi Cp6iija 1813. ro;?. noxnaz^e

onex

uofl.

Typne, h

ByK

o^e 3a ocxaJiHMa h3 Cp6nje

ojie

y Beq. Ty Jio^e y jiOA^p ca

cnaBHHM CHHOM 6paxcKora naivi CJiOBena^Kor Hapo/ia, c KonnxapoM. Osaj yneHH qoBeK yoqn xajienax ByKOB, na ra ynytiHBame ii noACximame na KHbHHteBHn pazi;. He caMO HCKpena npiijaxejBa, Hero Bpe/tna ii ojiJumua, yqnxejLa nat^e ByK y Koriiixapy.
Jlci

HHJe 6hjio KoHfixapa, ne 6hcmo mh HMajin ByKa.

ce

ynpaBJLajytiH
Hanpe/iOBanie,

no

caBexHMa KonnxapeEHM, ByK 6p30

yqehn ce h pa/iehn, xe 3a 4 5 r6;iHHa je/iBa HHCMeHH cejtaK jaBJta ce Kao snaMeHHx JieKCHKorpa<i>. Y Be^y, y3 capa;iH>y KoniixapeBy, n3Ht)e, y npBOM ii3/iaH>y, ByKOB pjenHHK, 1818.
Psiji

rojx.

oBaj

6eme

oji

tojiukc Bpe^HocxH,

;i;a

ce

ByKOBo nMe

nponece h

zi:a.xeKO

ii3BaH 3eMajLa

y KOJHMa Cp6H JKHBe.

Ajih, nope/t BejiHKora opoja npiijaxejta,

ByK cxe^e pa^OM

npoxMBHHKa. y3 H>era 6exy y^enn Jby^H ;iou,HHJe, y^ynieBJLeHa OMJia/inna uiKOJiCKa; npoxHB ByKa /liirome ce cbh KH.HH{eBHH ayxopnxexn cpncKH. Bajbajio je npo^tyjKHXH pa/t h yhii y 6op6y c npoxHBHHUHMa. 3HaH.eM HaopyjKan, cxajian h iisji^mibUB, ByK je ycnemno
cBojiTM H He Ma.XH 6poj
n,
II

CHa>KHo o/t6HBao CBe nana^e.

TeuiKo je zianac BepoBaxn c KaKO cy Majio 3HaHDa, c KaKo CjiaoHM pa3Jio3HMa, a ca kojihko cy ;i:pcKOCXH Hana^aJiH ByKa

npoxHBHnmi H^eroBH Oh je noxaMHeo KHjHJKeBHH^Ky cJiaBy HiiixoBy, OH Hx je no36au,HBao ca BHcnne na Kojy ce 6exy none.iH, na, orop^CHH, ne npe3axy hh oji, KojeKaKBHX h3mh!

IH.l>OXHHa.

ByK

je

yBeo cpncKH Hapo;^HH

:

je3HK y KitHJKeBHocx, h3-

pHMyhii Haqe.Tjo

hhuih, KaKO roBopnui. IIonpaBHO je h sa cpnCKH je3MK yziecHo oyKBHi^y HsdaqHBniH h3 H.e CBa nenoxpeona caoEa, yBeo je luecx noxpeoHHx cjioBa. noKynno je Hajjienuie
;

'279

ii&pojlUQ yMOTHopiiiie. Ilapaiiiio je

cpncKn

psMiiiiK n

cpncuy.
Hiicy
iiiM)

pa^ioiiM

c'li

iiiii,

fill

CTapeuajy HiiHaA
Koniix iioceoiiue
40611111
II

ticTiiiie kuj.;

U'
i

to.iiik*-

l*-

Me

Bnc.iuKii.
110

n|)OTiiniiiiuiiMa iLcroiiiiM

iiomoko mh

fi'*MM

je

BvK

Tyl) arenT, no. cbojiim

11

pajioif iioi
iiii

Te.'by

iiapo^a iianier

iiepc

iipaiiocianiie.
yiiol)Cii.cM

nii.ij a|>

ynoTpeojLeii y 6op6ii,
iiime.
ii^e
iia

4a HyK

nacMcMn

to Aa Cp6e

iioiiioKtiii, lie

noc.iyjKn iipoiit

M^eroniiM na KopiicT.
liiLii/iccuiiii

pa^onii IUkoiiii
o,i

iin
>

t-iw ce ]e;iaii
hitiix

.la

ii>\iiiM

/looHnajyliii iioMoti
.lariije

iiojojiiiiiix

.ivin

ra iioMaraxy KiiOi Mii.ioui

11

Kiie.i
,

Mux--

jaH.i>iiitaiue

CBoje paAone.
paAiiiiK,

HeyMopaii
je^iiniiM
oii.io
ii.iii

Ih'K je criiaao u

jia

oe

<

npoTiiniiifiuiMa crujiim.

O
>

ibiiMa

B^
iina uc u icm pcnu
:ia

nlliiiiiyiiii

Ma

iiiTa.

citaiMa
11.111

KoiiiiTap.

IIIa-i'apiiK

PpitM

.i

"npait.
*.

Heua

nii'iy

Kauo mv ,iparo
iipii.iiiKuM,

ciicuy cnifi'Tv
iumii
'

,ipyroM jtMiioM

ByK

MHTpOIIO.lllTOM CTpaTIIMIipODIlliCM HHJ*'

6n.ia rocno^a, a
Tyf)iix jeuiiKa.
Ctn.iii

'^

6ll

cy it.AOCTa

m.

"^n
iiii
i

caMO
iiiicii

je uiTora IIITO opiicKU

jcjiau

ii>
*

nam to mm
lie

cmco
na p

iui:<aTii

..

U cam

IIITO

iiaTpyiie, a

i^"
t\*'

^" c

Ty

Hiijc

Mriiiao y

iipaiioiuiL;
'

.vi.n
>

iiac jifTH iioiiiuKMiiTii

Ila :ap fln r\'nv'

Ai:'
^

.ly/iauy

iiaMCT y naiiy?
HeiiiTO

npe^Ho
peliii:

AOKaaiiiiatii.
iia

iioiiuC'eiio,

yiiyiiiTeiiu
ito

IIpoTiiiiiiimii

DyKouii,

naxy ce 11:1 6()p6e. A.iii ji.yAM 04 yTimaja, HyKomi

II

ua

"

Don.e

jiti

OMOTajy

pan

na Taj

iiaMiin

cnpeMiiTii

;i>Mnanit\

Cpoiijii ce

iiiicn

ynocuTii Kibiire
iiooniTpciia

iiiTaMiiaiio

W
*

11CK0.111K0

iiyxn

280
KOJHM ce xa 3a6paHa
jKiijia

3a cee KH>Hre

ocHM cjiyHi6eHHX HOBHHa H cnHca. roA-, ;iHrHyTa je y Cp6HJH cacBHM xa 3a6paHa. H aKO je ByK 6ho caMO KH>H>KeBHHK, oh je h na iiojihTiiqKe npHJiHKB y CBOJoj OTSn^Gnun muao ojj,pe^eHO r.ie^HOiTe. ^eJ^o ABMOKpaTCKora Hapo;ta cpncKora, o^eBH^au h ynecHHK Hapo;tHHX Hanopa aa oc.xo6ol)eH^e, tmje ByK o/io6paBao nnKOMe jia 6yae caMOBJiacTan hjih HenpaBe/tan. Dhcmo H>eroBO imcano 113 3ei\iyHa 12. Mapxa 1832. ro;i., Kneay Mnjioiuy CBenoqn KaKO je ByK HMao 3ApaBHX norjie^a na iiojiHTHqKe noTpe6e cBOJe 0Tai;i6HHe; bh^h ce KaKO je oh oho ncKpen npnjaiejb BJia;iaoij[y, Kaa My Ha6paja pa/i;H>e Koje ra Mory 3aBa;iHTH c napo/tOM, mobh^h ce h3 Tora nncMa nouiTen jiehn ra ^a xaj cyKo6 HSoeraBa H HecedH^an ^obbk, kojm Hwa Kypaa^H jia HOBCKy OKaKBor ayTopHTCTa KaKaB je 6ho KHe3 Mnjiom, BJiajiaouy kojh HMa CBy CHJiy H BJiacT y pyKaMa, na jom y oho epeMe, hshoch npe^ o^h HorpeniKe H>eroBe h npeKopaBa ra 36or h>hx. ByK ce o^KCHHo HeMHij,0M h3 Beqa, h 36or H^e ce HacTannu
;

ochm uikojickhx, Ho CMpTH ByKOBOj, 1868.

y Beqy. OcTaBiHH y MJiaziHM ro/iHHaMa caKax y Hory, ByK Bena CBora Hiuao na mxau,H.

je

CBera

^a cy nope^ Konnxapa, lieroBa jKeua. h naJBHUie yxHi^ajiH ^a nocxane KHjHJKeBHHKOM. Jla, je OHO ;to6pora 3,apaBJba, M05K;i;a 6h, h Bp.xo je BepoBaxHo, H ByK yiuao y Kpyr pa/ia h mhcjih ocxajiHX npBaKa napoAHHX H npomao oHaKo Kao h ohh. Ko 6h ce, 3ApaB h 3a 6op6y CHOcooan, jom y ohom BpeMeny o/taBao kHjHSh h HayuH /l,a
BejiH,

CaM ByK

mxyjia

H>eroBa

.'...

HHJe HO JKejLH CBOJe JKCHe ocxao ja h^hbh y Beny, y nHxaH>y je aa jiH 6h Ha /ipyroM Mecxy 6HJie xaKo noBOJLne npnjiHKe 3a
KifcHHieBHH pa;i

ByKOB, kojhm oa HeniKOJioBanora cejLaKa nocxa

C.iaBaH KH>HHteBHHK.

yMpo y Beqy 26. Janyapa 1864. ro;^., h caxpaH>eH je y BeqKOMe rpo6jLy. Kaa ce ByK po^HO, cejio TpiHHh, Ja/tap, CBa niyMa^vija, CBe cpncKe 3eMJbe na jyr o^ CaBe h /tynaBa on.rie cy cacxaBHn jieo xypcKC napeBHne. Ka;t je npBH KH>HJKeBHH pa^ ByKOB yrjie^ao cBexa, 3aBpmeH je 6ho npBH nepno^ BHxemKe 6op6e cpnCKora uapoAa sa ocjio6o^eH3e oa TypaKa, bnex cy cpncKe seivijbe 6MJie iJOxna.Tie no/i TypKe. Y Bpewe eua je yMpo ByK, 6HJia je Cp6HJa BasajiHa KHeaceBHHa, y Kojoj cy jom n xa^a mKOJicne
je

ByK

:8i

Kibure M cnym^itMiii ciiiich lUTaMriaiin cTftpiiM iiape^^H Kpa.T>a cpncKora o TpouiKy cpncKe
ceiic

ii|-'>iicok.
j)>^:.ib'.

Ho
cm-

np*

cy KocTH BynoBe
lic.iiiKuM

iia

BeMKora

r|>o<>j^ y
loiiiKy

OrAo6aiiH

paiLCHo c
.i.'iniiciiu

Hni)o,iiriM
.
.

y up*iir)ii|aTeAa
:it\.

Cpoiije,

IIo

cpncKe Kpa.i. cMprii BvKondj, IhG.').

..

;>tf

imtomi:
J^natt

Orn.ec.iaij yTJeiiieiiuiuili,

A-p

<l*pnii.n

M.

.i-n

Cy6oTiih

o,i;iyMiiiue

An,

iipc^iyaMy

iia,ianaii>e

Ma

olloaniia*, Kojii je Taj o;i6op yiiyTHo Ta,ia un cpiicKa

Mapo4

na^iiiMO HeKo.iiiKo pcMH, KojiiMa je uapctieii

yr.iejiiiiix

o HyRy cyj onako

cynpcMciiiiKa iLeroRiix.
pa.'ianii

n...ByK

^lapjai;

jiymeuiiora

iianperKa,

\ja

Huijy

cTaay,

kojom
;

he iiapo.i
h Kao

lUTeHMJHX napo;ia
,iyxy

cTiiniyTii y ko.i npvrli M. oTBoprr

i

nam

HamcMy
Oil

;Ke;iii()j

iivctiim.ii

xna

/laiBOTa

HapoAHora.
iiopoiiii

ciiary ciiojy TC<iajcM iicxiobhuo

iia

biij

ii<*

iipecTanoj peniiuj pa4>i>H

Kopiicr, c-iaay

it

.ihr\
ii
i

po4A cuo;
a

Oh nacerny cpcTHoM pvKoM y

BOTa,
Te
Haiieci;
iia

Ay6.i>Miiy
*

nitniiK.

iia
ii

ah'
Kawjii.'-

u.:^

cniijeTa, cue

caMo cyxo
rpa,iiiiH

a.iaio

ip.iio,

lut.

iiapoAHH

II

y HecHJocTiiU"
t;

''"''

Kao

iioxoTMi-.

m-w,.

H ucTamio luio

/x
iiapo,i

pyny,

Oh paaa6pa
HieHiO cjaJHora

h npHHeci* ;iparoigfHo to

r;

ce noHocHTii Morao csaKii

na unon

aa 3n-

xpaMa npocitjeTe name.

iieK

O'h noyio;i:H

ciijecTiioii

pyKoM
lyMy

mi

roMy,
pa;i(Ki

II

yH;o;i;e
II

y iboM
Miiraiia

cniijcT.iy

aiiAticrikvu*

\^^aa,

wa

AHuy
a

ciiHji'Ta

oM.ia,iniia

iiai

i.i

On

npu6y,iM

iioxotiiu**,

-.i
^'

iiapo;inn v

c.ioimmictiiv
11

jyii;ii"M
ll<

iirTnttr

XMCTOpH'iaH
ce
lie

ll.lllTUMaH

PA

na.

But'

hi*

joui 6<)p<^r n naiiopa sa

ii|

cnn

iieli,

iiucMiijo

Byua

iinj

liwi,

*.

nponacTii...

282

na KH>H}KeBHOM Heoy cpncKOM. Oh je CTao y pe/i oecMpTHiiKa. Oh je cjiana nama. C.TiaBa ByKy C're*. Kapai^nky

ByK

je HajcBeT.npija SBes^ta

CjiaBa

6ecMpTHHKy

BeorpaA

f/acra6miK.

B.

Ase

seesiie

cjajHe

rpo6a ceeT/ia. CBexy cynue MH^eje rpo6 6jaroc^OBeH n

;

y cBojeM CBOjeM poAy

seMAa ^anma

466 seesde cjajue Bimyjie ce neooM cpncKHM

Be^Hii: 3opH>aqa

y sarpjLaj

nama h Be^iepaa^a, ooe

ooajiBe kojiom

/^aHHLi,e,

npexo;i;HHLi,e

cpncKe.

Oko cyHna Hamer

;

mecxape

6jiHCTa jeAHa

npe^ cyni^eM, cjaje Apyra sa cyHUieM CBexjie one naivia 6e3 npeKHAa n sBesAa jaxo cjaTHMH ce 3a H>HMa oko h>hx!... Il CHJa cynae bhahkom cpncKHM, CBe jaqe h jaqe h cjajy SBesAe o6sopjeM cpncKiiM, CBe BHiue wx h BHuie npocBCTJbyjy napoAy yMjte H pasyMJbe, CBe uiHpe h mnpe !... H pen rjiacHAHi];a, cjiyra cbccth h o6aBecTn Aap ^oBeny Ayxa oojKJer pasrpana ce uapodna, y bhc bhcom, y map mfipoM KasyjyK' napoAy cpncKOM doSpe zAace cynqeBe, ^axeK'
;
:

na 3Be3Aa CBexy cpncKOM dAaze eecTu, aHt)eACKe, anocTOACKe...

cynqe cpncKO, orpeja nac oneT, H3a Ayre, TaMHe HotiH My^ne h npocBexa napoAHa, BHAeAO cpncKO 030pH Hac oneT He6o name, 3Be3Aa nyHo, BeApn naM ce cacBHM, exo Maji-ne nyno cxojiehe !...
cjiaBa cpncKa,
;

JXbq cjaJHe 3Be3Ae 3acjajie eno caA, BeliMa Her HKaA, oa-

CBe^ep-AOCBexa h o6AaH noBasAati naA ABajiOM, cpeAH rpaAa BeorpaAa, Bpx' 6ejiHx ABopa, saHOBJbennx HeMa^HtiKHX
npexoAHiiua,
cjajna 3Be3Aa

cTapy,a

/locureja h npexoA-

HHqa, cjaJHa 3Be3Aa CTapune Byna. CBe cy 3Be3Ae bhcom naABHCHAe,

HaAcja.ie
I...

cbc

cy 3Be3Ae cjajeM

Illxa

uixa

c'

OHO qyje c one cxpane CaBe JKypne, ZI,yHaBa nAaxa eno cbcxah, naMa na norAeA, ca Jyra!
c'

II.

JM.l..ir..l

'.

Jll.l
I

INTll.l!

<

iboUA
.

TyH<fio

ii.r

pOMop
llllje

yca.ia poMopti

H TO
xyKOM

M.iIIITft

II

TO

PpM-Laiia 6ojiia,
rpMA^aiiiiiiM

Bpx Ky.io

11

ne;iiiKora iiokojiiiika

ocTaTKe 30M,hu)tt:
3n0ii
<I>pyiiiKe

3Boiia

paanc/Kc
ii

co

ory^i
ii

Tope aMo;

c jeAHc iim

4p>(u um cip^ii

CHeTOM cpncKiiM.
HoiiiTaiitmo MpKii.'Li.eiie CBOT.ie Ojiotiv
^
.

ca

ini;iiiKa

cpiicKor.

iia

cue cTpaHO.
Mii.i*

TaMJaii

- iicMitpiia

- Miipiiuie

MaK OBaMo, 04

cpiicKC, iipKHu apxaii))e.icKc. ,Iiim co lUunJiHit

j odiafte
n|>cA oiniia

;io

i!e6a ce AH/Kr

saHcapciioj youpa:nM>ii .ly^cKoj

.'iiiue /iiiHiie,

cacraBa^
ce
:

npa*
v'llK*-

oomaiiCTiiciie
Kpil.ia
licit

miiiii tii

ca

>

apxaili/o,
CBOT.ie

UIIipil

DIICO.leTIIA

lia

KpiMn

n>:

;iyci!

IMOIIII II.
11:1

C.ieTii.ie

c ibiiMe

iiace.i.a

pajcKfi\.

'

n**-

iienuAoniic,

iia^i

iiapojioM, tumo,

npM upkhom

Be.ioM rpftjy upKini ca6opiiaj

iiapo,!

MM cu
!...

K.iaii>a

11

noKJiaiMi

lUiv

HUM, iieAor.icMHHM

,|.'i

ipo6n cefiTAa
11

y cbom

KpM.i>

'lynajy. iipax
;(a

iieiioo

ropocTiica cnojnx: ar
|)ol)eiia
'...

un

A^**

iipiiMii .3CM.i>a

opacKA, Majiui
c iipaxuM,
;

lla,

Au, iipiiiiociiTc, i;ii.iiroTiiopnii-i

KOH4or MpTitaMKii
.locuTojn cTapua
11

c ncue.ioM

eupiM.iiui

iifiMfci,

iiocTamiTo yaa-ib

11

Konier anvni. t^i

/

ui

.t!M.baiii!

neKoiiCMiiiiKa, cTapiiiio
IIM iipifiia apxaiiSoi('Ka

Uti ;ia

MM iiapoA
JIR

aa-aMiiiia. iio^omaii

MM upKiia
iiM

apxaii

iiiiiiOM

iipiMieciiiiM

;ia

iiapn

iipiicTyiiit

iia

iioc.nun h u

"b

|*t laii

ii.MMa ;io

neua

284
IIpn6ep'Te ce mbjio, cxninaJTe cTpacTH h acecTH, yxBaTHxe

3a HacaK Bepy Mnpa;

apuMupeuu, upuSpauu npncTyiiHTe KaMeny KOB^ery, je;iHOM h <a;pyroM, saBanHxe CBaK o^ cpua Eoz da upocTU ^ocureja u Byna Ceerao um uoMen y Cpucrey ceeM u ceyd ^aKa UM seMjba cpucua, ceoja po^ena I... xBajbeHH ca n>ux na CBe cxpane yqesne XBajiHxe HX BejinqaHH ca n>ux y cBexy npocBeTJLenoM BeJiHqaJTe nx cjiaBHTe HX cJiaBJLeHH c TbUMa CBy;t inapoM CBexa kh>h:

jKeBHor

Jep,

niTO KHbiira

cpncKa npiiXBaxH MHJiy pen MaxepHHy.

;

KaKo

MaJHHHHM iDxo KH>Hra cpncKa Hapo^^y ce uonapodu y

je ^ejyo riociica c mjigkom

jioGpii

^ac h

OMHJie Luxo CBexjiocx npocBexe Kpecey h cpQJi napo/ia cpncKor

Myna je u sacAyia apea /^ocureja crapv^a. II mxo Ktt>Hra cpncKa 36opH Hapo^y napoduoM penri, ceojoM po^enoM jesuu ce napoduu nocturne y ^ocxojaite }iihu-

aceBHo H nocxa;i,e ceerAOHoma HapojtHH

mxo
H
6.TiHcxa

c'

y CBexy BejiHKOM BHa^e aa Mhjioiuk h

Mapna

k'o cj'Hue a.TieM-KaMeHbe,

ojiaro Hapo/ino, yMOXBopii

cpua H ;iyme cpiicKe mxo Feimje Hapo^iHH Jie6jiu^ Kpenn, xpaopn Hapo^ cpncKii upuupaejba aa deAa eejiuna Myua je u sacAyia upea CTapune Byna. Ca n>ux deojui^e KtbHsn cpncKOJ bh/ihk ce pasBe^ipn ca rbux deojuVfC npocBexe cynqe ja^e ocnja nyxe HaM khjHSh y pasrpaH ca yhux ce He6o cpncKo ocy SBesiiaMa 3Be3^aMa cy npexoAHHue ibnx dee seeade cjajnel...

H
rpjtaj
j^j

BHHyjie ce
jia

He6oM cpncKUM RBe

3Be3;ie cjajne

y 3a-

bc^hh:

CBexjie ca BHCiina kh>h3h cpncKOJ, ^lOKJie roA

cyt)eiio

nBcxa h npouBexa h pacuBexa:

cxapua
;

3Be3;ta cjajna /Jocureja

u 3Be3/ia cjaJHa cxapime

Byna

11

iiptM upKiioM apxaiiltCMCKOM, rn'.iy

ciiCT.ia

rpooa

rpajy um icy.

j|* w
.
,

cnoMemiu

iim

;iiiqaii,

jtyroMHaii

cpucHoj, caojoj

ftofjenoj...
nii^iur-ii

3iiaMCii (lOMacTii Kpa.ba o<) Cp6uje^

jKccoMu.r cder.toxom/i

nriutuAi*^ km.u.

cpucKe

cpucHux, auauoH aHaMfi)t'UOMeH ceennpodHU n

i

AH Kaijyjy iiapaiiiTajiiMA noToibnn, c Koieua Cp6n ucayuHiue jaoer caoj, iipeji cbotom. To/ i:Goje Hapodnc 3aiiOR.i>eHe, aoHnpofene; np'-

jm
.

ttmui^
<-

K-m-

jtoOur cpacHe

G.iana crapny AocHTcjy

Ciana cTapiimi Byny

!...

ii

ca;i

ii

.locaj n ojcaji n :ioB*Ra

'

M/iencangap Camgyk.
Kap.lOIUlll.

./fp.lHK'Ofin

/I'o

lo*

BecaMpTHNKOM

Byny

AociTijf.

OA BUiA nesAAA bc OA KapoAA

'

...64aropoAeroiifc

Cp6fo

ft

fl

III.

ropcKor cTa cpitcm>r. Rft caa4a .1 ini.ia Xopueroana, lui.ia liocaiiKa, craii y noiioK t.eiiKa, Bii.ia ;iy6paiiKa. Bii.ia llpiiapoiiKa. imia Kocoa,
('acTa.ie ce
:

l.i-a#f/i.iu,

ypniiiiKa, Bii.ia (Tpa>Kii.ioBKa,

iiii.ia

Aaa-ina

^^ J*
i^J
i^j^

iic6oM ifu^pojao,

iiei<-.i'

iiii.io

cac, nouM

TO jxoCa

iia

n6opniiiTe,
iioiie.ia

iia

ninmnKO
ciioj

a^^
6'*

Cuaua
lopoM
piiiiiy

lui.ia

co6om
:

a. in

..outna.
....
,

.iporum,

ciil.aiio

a.icM.i.

ciinHa

itu.ia

^i ropoa**t
NNaajt*
!-'

iu'MHvn;a MM
Aoiiena
I

iriiri;ii\.

itiTo

iio

amy
I

y
a.i'

Kojio CO yxnaTH.KN a.iw

lie

*aio na

aojie.

ce

uece.ic.

II.ioTy

unit' i^eH^t^Hry

m^

a AHrt :iiie:uniia. Ktjo iioimc najy a U^ u iiyii.yjy A.ieM-KaMtMi.eM. Ma jaa ariiua

/iiiiie.

iiaiiiiaa.ie jiMnii

M jipyrw. u po

**^ ^l-*-

286
Miipniny eeHy,u-HeyeeAn,n MnpncoM pajcKHM, xpenepn 6iicep k'o cyse napo/iHe, cnja /iparo KaMeibe, k'o BacKpcia CAododa napodna. B.nHcxajy ce eenii^u seesdauu, k'o spaKe cyHi^eBe, miiji'

MHpuuiy
ria
;iajieKO
;

k'o

y itpKBH TaMJaii-HCMnpHa!... ce BHJie na rpo6jty cxBopiiJie, y Tyl)HHH raMo

A.Bajie
/tajieKO,
,

/ta.ieKO,

oji

oji

JIoBtieea join

jisube.

Jliirjie

h3

BeimeM neyBejiKOM okhthjig CTapi^y MpxBHX. crapuny Byna Ka^x r.iaBy Mn.Tiy. Y pyKe My j\ajiQ dpojanuv^e seesdane

he CTapaui, h3 Tyt)HHe k i^pkbh apxantjejiCKOj, ^a My ce nat^y apnpn pyi],n, xe Ha HbHMa MOJinxBHUie mojih 3a napo^i; CBOJ
xant^e.ny

Da
upKBH

h 36opHMa ani^ejiCKHM, HeBH^toBHiiM, ce Bime npeo/te;ie y upajbuii^e /^yxoecne,

jioiieTejie

apxant^eJicKoj, Bejiy Fpa/ty, no/t AsajioM. JXurjie c o/(pa

MpxBa^Kor, H3 KOB^era
HeyBe^nKOM
6pojaHnu;e 3Be3/i;aHe,

crapi^a

ooroMOjbuy rjiaBy MHJiy.

jia,

BenneM My Y /tecHHqy Ha HbHMa npe/i; BoroM, na cJiyHxdn MyKe

/^ocureja, OBeH^a.ne

npyjKiLie

cpncKe HSOpoJH, cxpa/tannja Hedpojena!... oreopena dea zpoda. Hcnpe/i i;pKBe saxeKjie

}Kajio-

cxHBHO

KOJio noBejie, Hapnu;ajie Tym6siJimu,e xyjKHe...

Bpr.Jia

/i;Ba

rpo6a

Bpaxa CBOj i^ep/iaH 3Be3/iaHH 3opH Ha ypaHKy casBajie, c OHor cBexa, ryc.iape-necMape CBaKa cBora Ho6paxHMa. Cpo^Hjie hm necMe JKaJiOBaHKe, cpoHH.xe HM necMe cJiaBonoJKe. Il'oH/ta BH.xe y Kpnjia y;t'pHJie, pa3JiexHJie CBaKa CBOMe 3aBH^ajy: jia. cokoab napod sa dsAa euoxBopena,

CBaKa

Tevuna,

sa deAa eeAUKa...

H
Mei)y

rycJiapn sary/tnnie, sapoMopHHie rycjie jaBopoBe, cexHO

HeBecejio. CjaxHjie ce oko HjHX yoKOJio CBexjie ceHKe KocoBCKe...

H>HMa cxapHna

ByK

npnopajie ce CBexjie cchkc

cxapi^H...

ooro-

MOJLKe,

qacHor Kpcxa cbcxhoi^h

Met)y H>HMa cxapai;

AocHxej.
Cxapau. BHmH>Hli, h cxai3aH, Mn^nnja

k'o h uQKajx OBor

CBexa

y3 rycjie nojy

Mnjioiua h MapKa, Jyr-BorAana, flCBex

JyroBHlia, CxpaxHH>-6aHa, IlHBjbaHnHa Baja, Kapa-Tiopt^a, Xaj-

AyK

BejLKa...
:

H CBe hhc JynaKe Kocobckc, h cse hho jynaKe

!

noxoH.e

BojeBaH>a sa npcT -nacHu u CAodody SAarny

HHi^e no;^

XaqH-liepa h XaijH-PyBHM Ha3yxoM KH>Hre oa CBexHH^e

;

aamjiH cxapi^H h oohhijih

y pyKy hm chxhc opoja-

6oJHa nojba npeKa/iHJiH h npejiHJiH rpoooBe jyHa^Ke; snane h HesHane h neonojane noxemn caji h.pkbh apxantjejiCKoj...

iiML'n
II

MpiiMiM.'i

ja

yr
an.i.

iipcKJUo

oTnopeii.'i

rpo6a

iij..iujy

cTapua H

cTapiiiie Hynn...
Aiir.iii

3a>n>iiMa ce

ryc.iapii c ryc;iif i.in.i. .nn

cfi<
iiii*

ft

iipncTa.ie cner.ie ceiiKo c Kocoba,

ca TaKona
CpiICKIIX.

it

ca Fpaxona...

ii

cae

M
II

c.ioHtiiiue r;iace c.iaTKoiicBiic

:

.t

;ir
i

aii})C.iCKii

Ca

co^tu.m.'i

?/

uounj,
:

cii/:*-

Aoiiojaujc
I

xepy<MiMCKii

lijcHHJtj,*

......,

,..

.4..

.i.

cnoMCH
II

iia

CHOiio CBeiiapo;iiio

Amuh],., aArpMN, Mutr

4-

Miipiica TaMJaii-iicMiipiia MiipiicoM

pajcKnn
a6ii.io
!...

Ha cHy

ce

ciiii.io

iia jiibh

Ka;i Hii.ia bucaiiKa

iiO))e

paaiiociiTu Mn.iy Riuiry

oay no

cBCTy cpiicKoM

BO-iy

Fp'uy
:

c ii.iarua rp

6apAC

oojiie y

iion^ipau
u.i

y Ooul'K,

ryfjune, jvM.hauux O'-rtr

:po(jn,
tu^crujij
.,

.^

i**..

HH upiLxauTy U3

rpMJbaBa y6ujiia jeKiiyhe

jri;oM, 4\MAii<M TMX^

11

Tope
;io

OAJCK ce

o;i3iiualto
11

ropoM

ao-ioM,ii

BOAC Mii.i.auKe
'

noAts

HepcTBo

ak TftMO

.Ia;ipancK(r

3B0iie 3Boiia, eno, cba tciiika, c

11

ii>
11
i

ciiacoBCKc,

11

MapKOBO,
....

11

cBerocADCKe.
'"'

/KimO UpKItO.
Iia

oz.iaMM'MMj.-.

Kyn-*"

^^^^

cpiicKor
iia
iia

ii>'

""''

iii..i\\

ao:i>'

ca'p/iHj/

Tppfiy Aocmtoja

ctapiia'...

H
aeM.i.o Ijopl^a

iipBocBeiiiToiiiiK

oa Cp

iniKa-MyMeiniKa, an MOTiipii

(Mo
It

itacKpcic*

na Kpuw jsuaMuc, u uim-

Mii.iuuia...

288

noMeH HHHH MpTBHMa, MdHTBG MOjiH 3a cnac ;iyma hm^ npejiHBa Ka;injiHHM MvipHCOM iicMHpHe npeKal)yje kocth hm yjbeM CBemxeHHM h KanjbOM-cysoM Biiea npnqecHor. S-iaTna rpana MnjiomeBa h MnxanjiOBa, MJia^eH-Kpajby oji c rocnoniTHHOM cjaJHOM Ha/i KpajLeM sacTaBa CpOHJe Kapa-'Bopt)a h Mnjioma, Ha sacxaBH apxaHt)eo-^yBap, na Kpcxani,

Konjby opao

/l^yiiiaHOB...

KAaTha, ce upajt od

Cpduje seMJLaHHM ocTau,HMa FopocTac-

KtbHHteBHHKa

/locuTejy

u Byny

H
HHLi;aMa
HilKa.

CBeT.ioHOine

cpncne, KpajLeBCKe ana^eMnje,

c BOiiiTa-

y pyKy, npnxBaTajy ABa KOB^era ca KOCxHMa 6ecMpTapxaHi)ejijia cnycxe y jxBa rpo6a onojana, OKai)eHa

CKoj

upKBH

c npoqejLa...
;^a

ra dea zpoda ceerAa, Ty npe/t upKBOM,

Kasyjy napo^y

H CBeM CBexy

snaMen saxeaAuocTU napodne, u aonacTU

npajbeecKe:

ucuyrbenu aaeer OMJia/tHHe cpiiCKe n CBeTJiOHoma

cpncKHx, H BacLtejior Hapo^a cpncKor

ra dea zpoda, Ty npe/i itpKBOM
;iaH-Ha-;iaH,
jiuBa...

;ta

ocHJaBa japKO cynue,

jxa

na sajiacKy cbom

spaqnMa sajiasHHM

hx

i;e-

v^eAoeoM uocAedn>UM;

ra dea ipoda, Ty nozt KpnjiHx upKBe

;ia

CBeT.ie c jjHua

qpKBH apxaHt)ejiCKOj
ipo6 crapy^a 4ocuTeja,

oqa kh>h3h cpncKoj, sanoeJbenoj

!

2po6 crapune Byua

OLi,a

kibhsh cpncKoj uapodHOJ

OA

ro;i

40

ro/i,

hoKh /tyxoBCKe, ^a ^ojiehy na Ta ^aa

;

rpo6a cBeTJia euAe-aeeaA:>e, ropcKor CBeTa cpncKor npeo/teTe y upaAiUv^e /lyxoecue^ no a;teTy KpajbH^iKOM zi;a noBe;iy kojio
Hcnpe;i i^pKBe,
/ta

sanojy necMe cjiaTKoneBHe, c.naBOC.iOBHe

do6py pade cpefiu cpacKOj u HaapeTuy... H c H>HMa jia, cjiehy CBeTJie cenKe KocoBcne, h CEe hhg CBCTjie, jynaHKe; H c itHMa npHCTany CBeTJie ceHKe rycJiapa, npopoKa ropCKHX Ha ca6opiix Kpaj ManacTHpa, no 36eroBHX cpe/i ropa;
H c H.HMa
ce cjaTHMe CBCTjie

cenKe necMapa napo/iHHx,

KH>HroTBopai;a Hapo;iHHX, CTapaqa 6oroMOJbai;a, canaxHHKa Ha-

po^HHx

jyTpy Ha ypanicy, ayxoBCKH jxa ce noKJione CBeTJie ceHKe HCBH/ioBHe: rpooy CTapua /^ocnTeja h rpo6y CTapnHe Byica

289

H
^uuaiiii

arrtfla

hjokm.i
ii

napoo

apxan,e.icKoj,
cniiK,
/Joz

y npnuy

>ii.ia:iM,

kju iipncryna toJ hji' bb iipsM im.imh

iio6u/f;aii.

.taxiia.iaii

A
OUTU
.'...

On upocTu ^locurcja u Uynaf

riotiocaii.

noK.iHKfi*' jyiiaMKti,

cjio6o4afi

MAMcaMgap Cangi/A.
CapajoBo.

H)-

fleAeceroroiiMiufbNua

seipiieceTceiiMe. f

efKioj

ByKy

OA noAyiiiji

Crapa cpiicna KiLiimeRiiocT, Koja Hacrajc cm cu. Cammi Tpaje ao y 18. iiiijeic, iiinua jn h:i crape cioBeiicRe Ri^jKe* iiocTM Koja je oner ciiiiy.ia Mel,y jymiiiiy CjoBeHMMa pajoM
cii.

6pa)ie

l\iipM.ia

ii

M(>T(Miija.

lOio iuto je

iia

.'ianajiy

yioao

.laTHiicKii jeaiiK

KpoM upniiy y kilidkobiioct, taro je m y

ii

UMC

(vioueiicKif iiocTao Kii.ii;K(*niiiiM. iia

iip(*Te;Kii()

Kii.HH;eBiiocT je iiauui CTafia

jt*

upKHOiia

Kii.iiacoiiiiocT

ii.iii

.laxuyT KpKiiciiiiM ^lyxoM, Kojii }v

HHJOKy, a
II

nchn auo iju ;ia6urwe inajno y cpejii

<
>

rjianiiM

cy

joj iiitcmi Ka.iyl|Opu

6i!.ia

'UtTtfiia .iHiia.

Ta

KH>iiH;ei}iiocT
iio

tiiije

iiapiuiia,

RRo He

jeaHKy mm
pM.ia
H.'iii

ca.ipMiHiiii,

oiio Aaj iiu iia*iniiy

mm no raro ce oaa oia*

|>rieMo

6o;be ojipmaiiaia cano y jejiioj yseiioj tuukcm rimiHieuilHX .i.y<aH. TaKO je oii,ia 6ii.n. a iiiije iu.v 6aT JpyR-

Tauo iipiijeMu Ctn.io. llapo^iiia Kii.iimeiiNOCT RUia)Ml caciiMjeii u4Rojeo oji je y y caMOw iiapo,iy, a.iii ycMfii lUi.iDKfiniocTii. T<> je 6if.ia iinptuiia iijecMA, na Rojy cm y
Mnje, jep je
ii

jbyAii

iiiijecy
;iaiia

ocHpTfuiit. a

Koja jc iiApoMUTo
Je

iiAiiptfjioiuuui

OJ

oHora

MOMepiiora.

k.%i

cpitcRo

npoiiAiiy.io

iiApcrwK
ojipM**

Cp6HH
iia

je <)iijenat

iia^xiiiije

;i()ralAJo

n jviiARe cftoJ MCtop|.

cy ce to iijocmc
OciiAi jyna-iKO

iipiiocii.io
ii

c roaoiia ma

iiajyhii
.laiia.

Beny iicTopiijcKV

KpMJMieKM ayi nap

\iib

40 6oJii
o:i

iijotMe Miinje.ie cy y

n.|w,n

t>A)RA4A
tr

M ;ipyre yMoriu.piiiie. ino.iomi ii.i^roRA

pAa6<piiTA n

cRf-

Kora

;iyxa.

IIhkiim jkiiumim iijeoyaiiA h itpRooBRjeTKAWA, RO)

lie

cy TCK y HoiiHjo a<>6A aa6a4^')Keiie,

CIIOMKIiaU*

moam ce nr

290
CTapiiHa:
liMa

Ty

xparoBa uito ;toMatiHx idto

;

xyl^ax join h3

npeTxpiimhaHCKor ;io6a namera napo/ia rnvia TaKHX TparoBa H y jyHa'iKHM njecMaMa, nocjiOBHue h saroneTKe h ^pyre chtHHJe CTBapii /la h ne ciioMniLeMO. Ten y naJHOBuje Bpajeivie no^e.ia ce cepTaTH najKita na napo^iHy KtbuaceBHOCT, OTKaKo ce H ^OBJeK H Hapoit Kao je/iHHHua no^e.iH unjeHHTH h npoMaTpaxH, na ce to na^ejio npennjejio na KifcHHteBHOCT yonKe, cxanpocBJexy na npnpoijHy ocHOBy caMocBojea pa3BHJaH>a. Ako ce y iteKHX napo/ia h mhofo paHHJe jaBibajy OBaKH 3HaUH y KH>HHteBHOCTH, TO CC MOJKC pehH JlH MX je H V
B.T>ajyhn Hapo^iHy

Hac
6y;ie
oji
jia.

6hjio,

ajiH

ce h OB^ije
jia,

n OH;ije

ry6e ya oho jane a noJhyjxu Te

rpejeuiHo yBJepeH>e

KHbHJKeBHOCT je/iHora napo^ia Tpe6a aa

yMOBatbe h 3a6aBa 04pel)eHe KJiace

hhm

je ^ajbe

Hapo/ia a 6jiHHie
je ojiHJKe

Mom^a KojeM

yrjie;iy

h3 Tyt)HHe,

THJeM

h cbojoj CBpcn.

IlocjiHJe

nponacTH cpncKe jpHcaBe y

KH>H}KeBHocT h

15.

BHJeKy,

ksljx

je

Kama cpncKocJioBencKa

iiope^t

ruTaMnappja no-

HCia npona^iaTH, oTHMJbe naM ce na}KH>a na 3ana;i;HH ^ho namera napo/ja y /I^y6poBnHKy, kojh noji, Kpaj Tora BHJeKa nocxaje CBHJeTJioM Ta^KOM npocBJeTe h KH>HHieBnocTH cpncKe.
Iloa yTJeriajeM TajinjancKe Kn>Hre nponjeBauie
;

namn njecnnun

TaMO napo/iHHM je3HK0M CBOJera Kpaja TaKO je to ohjio npnje Tora y HTajinJH BCJinKH njecnnK IleTpapKa, kojh je ohchbho H sanoBHO jxyx pnMCKe cTapnne y KH,H;KeBH0CTH ii npocBJeTH, Te nncao oaa6paHHM JiaTnncKHM je3HK0M, njesa Kpaj Tora CBOJe najjBenuie njecMe TajinjancKH n y jxyxy napo^ne njecMe npoBancajiCKC (jyHtHO-<i>paHuycKe), Koja je no cbojcm no^eTKy napo;tHo-H3BopHa. TaKO cy ce mofjih h namn npBH njecnni^H y
:

/ty6poBHHKy, MenMeTHh n /^pHtnh, JiaKo o/tBOJHTH

jesHKa, KoJHM ce npaje h>hx TaMO njeBajio
3aB0JiH0 CBOjy
;

oji

.laTHncKora
je n /l^pjKHli

TaKO

napo^ny njecMy n cnjeBao H>eKOJiHKO njecMnqa acHBHX, je^ipnx n JiaKHX, ;iaxa napo^tnora. no^eBnin oji OBHJex npBHJe njecHHKa namera /l,y6poBHKa na Kpo3a CBy ;iy6poBaqKojajiMaTHHCKyHiHaceBHOCT na^asH ce je^tnaKo TparoBa napo^tne
njecMe, 3a
a.in

cBJe^oqancTBO

jxa,

cy

no3HaBajiH

namn njecnnqn,

na tom cBJeHteM n npnpo/iHOM H3Bopy. HaJBehn nam njecnnK (17. BMJCKa) IJhbo Pyn^yjinK Koje je no ocjeKan^y y cBojeM najooJbeM ajejiy y.OcMam/'^ BejiHK Cp6Hn H CjiOBennn, no Kpojy n o6jiHKy CBOJe njeBannje pOMaHTHK je TajiMJancKH n iionube^innK pnMCKe CTapnne, 3aH
ji'd

cy caMo npnnaAOM npnjin

291
HOB;i>cHe y llTa.iHjii.

On

siia.i.ii

la

iiapojiiie

njecne.

orro

Bajy o CTJenaiiy, Vpoiiiy

MapKy,
ajiH ce

ocTa.iMM HeMaikiihNiia. o MtLM>;r.^ CnHviojeBHliV, Kpiuhy MaTiijM. Tiop^y CiuMMep/iioKaityje

TO c.ia6o

y ii.eroDOM

ii-

r.on cTn^paii-)
...m mokjpi.
t

Pyiiiiy.iHli je

cna^KaH

njeciiirtKii

^yx n

ot

...

i..

jera Ao6a; on je 6e8 cyMH>e Be;iuK y cueu oiiom, iiito j<9 oho epiijeMe Mor.io ynpcTiiTM y cpncKoM Jly6p0RHMRy. a.iii iijua ct-

CToJH ociioBHa MMcao y iteroBoj haucTBa Hciio;i TypcKor japMa.

iijeBaiiiijii

ocio6ol|eii.
:

M.in

6oJbe

XpMuiocio6o)^iw jy-

Hora C;ioBeHCTBa ca cpe;iiiiiiTeM cpncKe jipMcane. kjuioiio noCMaTpaiiie y tom iipereMa ii.eroB iicTopiiK Man|)0 Op^miiM. V
Toj MHc.iii iieMa
hajii
iiiiiiiTa
iia

Ty),e

iiero ce iia iloj

ii

or.iejiAj)

t>c)
int.

Bpe.Moiia Kao
;io

oiicTpy cTyAeimy,

A^nac bciiik. 6h.io, na nn cpncKux B.ia>ia.iaua, ryHjy.mK nu.Hii nai.<;KtrA KpaJbesHha B.ia;iiic.iaBa, y3;ianifuy cioaencKy* ja 6yje iiamj^jinaJBeKfl h
i

no TcMe je ryiu\ Ka;i cpncKe itpNcanc nsje

HMK naiiieM CTJenany ;lyiuany C&inoii. Hevaii.nl.y ja nany naMJecniiK ch Kpyiie uapcKe. mum hoa to6oii aeii.^e octah)
(

cpiiCKe, paiiiKe u
;iy;iiiK

6yrapcKe*
iioMJecnii

Be-iii

;iaK;ie

iiiije

iiecniiK.

na jejnon Mjecry. r>iiKaKBHX j<* Taja 6mjo y

njrcniiK iiApujMo mhc.ib,

iiaiuuj

aaiiaAiioj

KH.ii/KeitHocTH,
niije

neri>

Koja ce caMO join

KaA 3na;ieMo KaKO ce ii ycKOM Kpyiy i;iLii}K(>nnii\ MitTa.iaiia. na Kane j ,Of-i*H* c Ao naiuera KHJena ocTao ne nsAan. onja Moweno cio6ttjuio pehn Aa nii ra Kii.ii:i;ennocT niije 6iua napojiiui raojana. Tta AnApHJa KaMiih-MiKniiiif,, iijecniiK AaiMarBiicKa n|>otiiJioni
jena
(-[-

jaHina y caojeM npanoM u6.iMRy. Ajw oBa KH.H}KeHnocT o;ipJKaajLaa ciio y

t77l).)

ujcnjeiia nnaMo, Ky,ia Tp<^a. n Aajr u^niru maii.fruBiiM je;tHKoM.

poiiy KH.nry,

nHcany

n-t^roauM

ay

H,eroBH.M Miic.iiiMa.

On

je Baji.,ia

npnii

c\aTMo

taaaiaR

poAHC lULHie KaA

IberoBa
n.eroiiy
OMii.i.iMia

je cBoj

./^aioaop ytoOnu'

BiincKM je;iMK aa ToiKaKe u 'io6ant.

//;>c.M.ipuMa*
o,i
.

no y vMO* Koj* larMHCRM ucaiiAjy*.

je

i;ojoj

na

Bao luiaMonnre Aora,ajr

iicTopiijy

najcrapujn
uiwieMa
ii.\

,io^a

'^;

\}

njocwn.
11.

jf
i

Moaoi

Hii.iDKeHuoctii.

Kp(>:ia

cy nac n
5

n
.

no niani
rt)

yMenii

ra.iiijanci;ii

oiiaT IupTiio

Apyre (6pa;ionanr napojie ca

TBa. l\po; lopTiica
11

;iyxoi

namer

iiapojiiui

iij

iiaxiijoM

npoa yMenor

iMiaiiior iumi

nuKa

II

iijeciniKa

Xeparpa

1778.1 orJiac.iB CB

*?

m^mp

292
HapojiHe njecMe h sarpejajia h naJBelier iteMaqKor njecHHKa
je^HH, no^euH. /tpyra nojiOBHHa npouiJiora

it

MHCJiHOua FeTe-a. Ajih cee cy to 6nJiH nesHaTHH, h aKo BpuBHJeKa,

nanpe^na

imaHe no /lyxy h iio MHCJiHwa, Ka;i BejiHKH yMOBH ycrajy h 3a npaBa ;ijei^e, ;iajia je noKJin^i h aa napo^tHHM njecMaMa, uito MX je Hr;ije } Hapo;];HMa. CBHJeT ce oho sacHTHO HSBJeuiTa^eHOCTH H Kajiynjbeita y uapcTBy njecHHiiiTBa, na noTerao HHCxy
a HenoMytieHy HSBopy Hapo/tnor ocjeLaH>a. TaKO y EHrjiecKOJ^ oaaKJie H jio\)e oBaj npeonpeT, a napo^HTo Kajn KtbHJKeBHHK MeK^epcH (1760.) nsnece na bh^ijcjio cxape mnoTCKe njecMe Hapo;iHe,
BHJia je

no3HaTe

noji

hmbho OcHJancKe. JLenoTa H>HXOBa

aa^jn-

yneHH CBBJer, ^lyxoBH ce y36yHHLue, h ca/i cy ce Ha CBe CTpane TpaacHJin nsBopn HapoAHe njecMe. Hhko ;ia6orMe HHJe 3Hao jia najiiparoHJeHHJe 6jiaro jiemvi y cpncKOM napojiy, KOMe he ce KacHHJe npoHHJeTH cjiana h Ban rpannqa jenponCKHX. nocao OKO Tora ^enao je o/iaopanora cnna namera Hapo;ia ByKa CTe<I>aHOBMiia KapagMtia, oqa name HOBuje kh>haCCBHOCTH.

HaM ce saycTaBJba Ha HauieM Hapo;iy c ony CTpany CaBe h /l^yHaBa, kojh je uocjiHJe BCJiHKe ceo6e y aBCTpoyrapcKe Kpajese tck npome^aBao y KHiHmeBHocTH, yrjie/tajytiH ce Ha CBOje oopasoBane cycje^ie. KftHateBHocT nama y cxapoj nocToj6HHH MajiaKca.ia je 3a 3yJiyMa TypcKora, a h na 3ana;iy ce nocjiHJe Kaqntia racHJia. M3a BejiHKe ceo6e (1690.) y ascTpoyrapcKe KpajeBe nacxaje oBaMO HOBO npocBJexHo H KH>HjKeBHo cpe/tHUJTe. IIpBa H Hajnpe^a 6pHra 6HJia je oko upKBe h oko uiKOJie, u npBH nauiM apxHJloKJie o Toj

nojaBH roBopMMo,

nor.ne/t

jepeJH Tpy/iHuie ce h
je

Bor ana Kano,

ajin

ce HHJe

;tajio.

BeK

ApceHHJe MapnojeBnti ;iBanyT cjiao M0Ji6y y Beq pa;tH uiKOJia H pa;tH mxaMnapHJe, ajiH My ce M0Ji6e ne HcnyHHUie. 3a H>eroBa HauiJLeAHHKa Mcanje TdaKOBH^a ;tHJKy ce ao ;tyuie niKOJie,
ajiH r^je

cy KHiHre?

HeMa

cyMH>e

;ia

6h y ;tpyrHM npnjiHKaMa^
ca je-

a HapoHHTO nopcA cpncKe

Bjejia

mxaMnapHJe y cpe;tHHH napo^xa oatn-

H Hanpe^OBajia

cpncKo-cjiOBencKa KH>HateBH0CT

3HK0M, KOJH Ce Kp03 BHJeKOBe HHCTHO O^ CJIOBeHHITHHe H 6h0>

ce roTOBo Hsje^Ha^HO ca Hapo;iHHM

;io6ho paayMJLHBe KH,Hre, h caMo

;toro;iHjio

y hikojih jom je;taH KopaK na 6h ce

;

xaKO 6h

uanpoji

MyqHo
noMOHte

H3BojeBajio. Ajih Ka;t HHJe Morjio

nanoH CTOTHHy h BHiue ro^nna 6hth ^pyKHHJe, Ta^ia 6paTCKa, cjioBencKa PycHJa, h o;iOHy;i naM ;iol)Ome
oho,
uito
ce tck

293
iipne Kihiire uitu aa upniiy

iuto aa ujKo.iy, Kii.r CAomtmcum

Kii.nry

pycKora ii^roHopa, a& aaMiijeiie uiiroBOpa je:iiiKa, Kano cmo ra

II

c*iOMHCy cpoesom
oaiiai|.iM.

Majio npajn

p^.
j

CKoc.ionoiicKii jeaiiK ocra^ie

,io

;iaiiac

y cpncnoj iipaso
.^

UpKBU,
o;ie

II

iii'Kii

My

je 'lacT, a,in rafla c iioiioRii iicto mi..

Kii.ii>KeiiiiocTii

y iioMeTKy
113

uaiiic
ii

aa cB. Cave:

iipRBciiii

pel)eiie

ja oaa oner 6y;ie aa6aiia K.iacc Jby^M, kujh cy KojeKaKo Mor.iu iiayMitTH Taj )<aR.
iipKHe
y KibiimeuiiocT,

a KOJiHKu
roBopa;

ra niijecy
tslko
II

:uia.iii

tu.iiiko iiajioMCTaxy

aa iiapo^Nora

iiacTa;ie c.iaiieiiocpiicKa

MjetnaBiiiui a RfVMeii-

HoCT Ty};a

Hepa:<y\i.i.iina iiapony, Kojoj

cc

ciii'

f>o
"-

RiuiI**''
.

{eBiiiiK AociiTiije 0<'|a>ionnli,

liaiiahaiiiiii

n*

*!...

Kauu
;ia

je AociiTiije

iina'ie

6110

iipociiiijeT.i>tMi

yn

C>e:%

ii|Mr.

cyA^i, a iKiiBiio je y

BpiijeMo Kaji cy h

jpyrH
jioKit

iia|K>;iii

1:1

if

<

yHecy CBoj (pe<t>opMe uapa

HaqewiHu

jeiiiiK

y KiLMH;eBHocT
II.),

pajiii

iipitcBjrre
11

Jucii4>a

to je Mopao

jeaiiKy. /iociiTitja
11

ii^e ro.icMa aac.iyra iuto je t> iiHTaH.

piijeiuitu,

canpeMeiio

Ma Aa ra

iiiije

nRTBAe o y umt Morau AO Kpa)a

iia
^^-

U3BecTii, iiaJHHiiic aa to iuto je iiayKa o jeaaiiRMa apeiiy.ia Te

oBora
to;

HiijeKa.

tc mije hmbo cpencTana

iia iih Hiiair

--

ii.eMV je 6ilio cTa-io ,io iiporHjeTo:

CJio6o;iiio o

CBeMy

paiutiiiii.haTii,

a jia

Ma\"" ra Mory pi
.la

;ino ce

;ia iniuie iuto paayMUiijiiM

jeaiiKoM.

iipocjeuao

iiyr.

11

to je oiiaauu ciiojim
ii.ieMeiia,
-

Tea Je ilocRTRj* ouirpuM orom crii

CKor uaM cioBeucKor

y cbojp HpHjrMe

y c^ioBencKoj iiaymi
1844. (Ka;i je yMJM)

.lepiiej

Koiuirap. rojh je

"*.

Jb
*)

;i;iiniio

u pajtuo y IWny.

Ajh

jc

KoniiTap,

Kojii

lie

IHIii.

;ioioKaTM iiamra liyRa m yn) .... .a

uaMo

Tp*6a, :mxnal.LMi KpcTii.oM y ii.rMaiKoj KtuuReBMocTtt. ROJA

:i

ce aoiio poManTi!iii)M iukojiom,

Kija jo

MaMKV KiMiry

oc.io6o,iii

cTapiiiU'Riix

imptA TtBiiM* 4a w* tKoBa u JU ) cfa

iiapo;iHC ocHoBe, nnjin li.eMaMKoM iiapo^) w wajeeKera iaa)eA JaHona TpiiMa. Ilya jo uticTAO cpnrwi y iiayni! ' joauny

I'piiM.

cpiicicy

lIoTM he Taj J. TpiiM Kaninje in.iaTW iia i.rMa<Roii Ba.i.any ipawaTiiKy 'HyKoHy. IH*.4. R ^iitr w

KOJH he

paaiiiijeTii

Mac cpncKc
:

iia|>o.in* iijrctie

v
^

..

;
^

cKora

jeaiiKa

no cbom o6paaoBaiioM cBRjery.

11

<""-

.inKO Mor.ir larTaTii

,iyx

npeMriia. Kjn

j-

wbn u iioupi'T Me>,y HiijoMHiiMa, 11 uaiipo^aK tMom*ncfce ,ia imje 6nv^ Byna y rm^^m jo Hacrao Me>,y 'lociiMa.

294
jiHKaMa, KO 3Ha

6h h ;iaHac HcnjiOBHJin h3 cJiaBenocpncKe KH>ii}KeBHOCTH. IlpHJiHKe cy seMJLHinTe, Koje pal)a Jbyjie, ajiH ano cjeMe HHJe s./tpaBO, Koja naM KopncT h oj{ BeMJbHUiTa? ByK je OHO TO o;ta6paHo cjeMe, Koje je cpncKH napo/j ;iao n nociijaa
Jia,

jih

y OHe Hanpe/iHe npHJiuKe na noqexKy OBora BHJeKa. Cjehaite h ocjehaiLe nac name sa ^acaK sa^ipjKaBa ea oHoj HajcBJeTjmjoj fo^ihhh y cpncKoj HCTopHJH, 1804. ^eMy jia, KasyjeMO cpncKOM qnTaoi;y luxa je xe rojiuue 6hjio, h KaKO ce

Cp6HH BJeKOBHH MyqeHHK, A^rao, JKe/jaH cjio6o;ie, h cTpecao japaM TypcKH c ony cxpany CaBe h /tynaBa, Ksm, o Toue i^ho CBHJeT ca y4HBJLeH>eM huts, h pa36Hpa h3 KHbnre naJBeher H>eMa^Kor HCTopHKa PaHKe-a? ByK Cxe^aHOBHli KapaqaK, cxapHHOM XepueroBau a no pot)eH>y Cp6HJaHai^ h3 Tpiunha koa
JIo3HHLi.e,

H3BH0 06 TaKoi)e H3 ;io6a cpncKora ycTaHKa 3a ocjioKa/i.

6ot)eH>e, a

Cp6HJa nocTpa^ta
y Be^,
jia jih
jia,

1813.

[jxa,

ce 1815.
hjih ;ia

hohobo
onniue

jmrne)^ o^e

ByK

y^n iteMa^n
?

H one BejiHKe

;iorai)aje CBOJe

^^omobhrc

TaMo

ce HaMJepn

na

CJiOBencKora yqeifcaKa Konnrapa, kojh ra, KaKO je BpnjeMe 6hjio,

noKpeny
naji je

;i:a

uiTaMna cpncKe napo^tne njecMe. Join

roji.

1806.,

ByK 6ho y KapjioBUHMa, aaxTHJeBao je yqenn JlyKHJan MyuiHi^KH, /ta My Hannuie Hapo^tnnx njecaMa; ByK je mhcjiho
ce JlyKHJan no;iCMHJeBa,
Ka/t
iian/ije

jia

6HJy H

aaxHJeM Bpaxn y CpxaMO ner/ije na Ka^nKeBy ^IljecMapHay" h

ajiH Ka/t ce
jia.

BH/lje aa.

cy to xaKO hctc njecMe, ca3Ha;ie

ce My^jpn

jly-

KHJan HHJe luajiHo. Ca^ My, y Beqy, HHJe Tpe6ajio mhofo HaroBopa, H 1814. ro;iHHe no^HH>e ce H>eroB 6jiaro^aTHH pa;i,

KOJHM ce 6aBH0 Ao cMpTH (1864.). Ila niTa je ByK y^HHHO? JloK ce npnje nncajio HepasyMJbHBHM je3HK0M h cBaKOJaKHM h Heo/tpei)eHHM npaBonncoM, ByK je yTBp^HO npaBonnc cpncKH.
y CBHJeTy, KaKo ^lanac CBaKo cpncKO i)aqe y iukojih nniue, h 6opehH ce 3a Hapo;tHH h CBaKOM pa3yMibHBH je3HK y KH:.H3H cpHCKOJ, HOKasao H HaMH H CBeMy

HajcaBpmeHHJH

BajL/ta

yqenoM cBHJeTy KaKaB

je

to je3HK no Hapo^HHM yMOTBopHMa,

yMJemHomhy, na h caM nnuiytiH n npeBo;iehH ocTaBHO eaM Hena^Mamene yr^ie^e apaeoza cpucKOia nncaiba. Be3 yTBptjena npaBonnca h KH>HHteBHora jesHKa neMa hh je;iH0M napo^iy nanpeTKa y KH>HH;eBH0CTH, na hh npocBJeTe, a ByK naM eTO ;ta;ie h je^ino n ^tpyro Hajnpnpo^tHHJH npaBonnc h HajnpnpojtHHJH je3HK 3a KHiHHveBHOCT, HapOflHH JCSHK. UItO Ce HMC cpncKO paSFJiaCHJIO
Koje je ca6pao, o;ta6pao h uiTaMnao ca neHa^tMamenoM
:

2*J',

no cHHJCT) iiajiJifiiiu yiHiao je on cihickh

Kao HaHdiy

je yMiiiiiio
iixipon

ByK; y BMJeKy
la
J?

i(y.i>piiy j(Miiiiimy
Iui;i jo

roBa

uejiiiKa ;iyxa.
<i>ii3hiho

upca cuttjrxi^v no |ia;ino.iNKHM oco6aMaMA ik* Taj napoji yaa ciioje .MMtie* c ip

m iioKaaAo

ca ceoe
yKJioini

poiiCTiio,

HvK
;ia
ii

jt*

Aoiuao

;ia

ca .Tyta ii.roa
.

BJf'Konny rayy, na

onaj iipocmie y

.1

opcj

iipocBHJcT;i>eHOM KiiponoM.

CpncKn

iiaponiif? iijecMc

ir

a6HpKe npeiio.inmu c
nycKM,
eni-.iecKii,

iia

cMoHeiicKc jeaHKv, Ha n^na'iitn.

;ip.,
11

pan

Ta;iiijancKH m

a naji

611

ce

cnt*

ca'

nno

CO nitca.io o ;bonoTii n.HXOHoj

,ianac, nuaniao Ci\ rp,ian :<6opiiiiK.

inTo ce paciipaaxa.i' a .n .vi^ cpii* Illro j**

t

CKora
nnja
1

jc:niKa,

cpncuo
pncKo

iicTopiije

if

;i;HBOTa

,*:Na4l*

pana

Kn.iiHceiuiocTii,

aaciyra je ByKoaa, H^rouiK

Iloj yrjeiiajeii

noMaia'ia n

ii()ni;i.r;iniiKa.

TiijeM je jiyxoBHO jrje4Hi4iv cpa*

cKora napu;ia ;iaMac Ma.r nc

cBpuiena cTnap.

napoiine njecMC nponjoBao je npBii

n.era MyniHiucM
jo'jHKa.

nam
na

Be.iHKii iijrciiiiR (*

Mu^iyTHnoitnh Capaj.mja, cnn liocne noiiocH**

Tponiiio
ciioj

uj
. .

.tap

t>I,c
.

..

44

Cmmv

TaKo>,o ,ioniijtMM

Hpiijene rpi;

ycTaMRa,

on

je njecniii;
a.in

poAy,

Tora Bo.iH'iancTMonor iioKptrra y cpncaon Ma HonMKo Aii jo cbojom njecMon saxaarHo y can

BpBMene Aorat,ajo
Jia,

y h;iiiiot napoAnii. jejiBa ce iiue Muatv je iberoiia ,,Cp6n);tHKa'* nocxa^ia cbojniiom iiapojiiow

.niKo jc

MyninuKu ocrao nonoaHar napojiy ca

.

ly^
>

po;io-LyonHX njecaMa,
11

Ma^i' lie To.iiiKn n Ciim.i.

ca napu^-innvt jcMniioM. kuju jf t^k

<o
11,

oC^,
Joilib cb

jtceenocr,

to

Iio

TaKo

cn' .vu.:

Kibiira caciiujoM no ocio6o,iii TvljinicKax lesa.

I8'i7.

llpM^ r..iB-
i-

una MMTaHo
napo.uiuM
no AocriiHio

ko;io

iijecniiKA,

kojm cb t

iMCToM
jo^aan

jouMicy
lutcinif.

n ;iyxy

Hn|HMHr

njrc*ir
>

*aTo

nm

na Kujoj Kb IM
Iinn*|
pilj.

ro;iMno

IHU.,

Kojera jo cpiiCKa bm-iu n

(

To jo I'.paiIKO Pa,lH'ieBII.

wu;

a no poljon.y C.iaHonau

l.|M.i,.iinin

Kft

iiv 4
o^'.jaa

cpncKHX
n npuje

Kpajoiia, niTo npu. ciiojc

cbuobc
y

jtMnncTBo cpncKora
lH'i7.

napua.
11

j|

"<>^^

""'
I

cpncica Jyiia'iKa llpMa Vo^^ II>koiw h MOTp,ioceTco;iMa iioniijo.ia Je apejic nJoAoae

ro.iMiie.

joamm cy 6h.io ItpnnKoBe iijocm*.

n.ia.iiiK.'

Il.ip.i

II

lloT4oBnU

ap>**' ll.iuuia, n

jcauu

11

a^jrv*

^m

296

HenaziMameHH yaopn Hapo/tHO-yMJexHora njecHHiuTBa. B.ia;iHKa upnoropcKn ITexap 11. Ifceroni HCTHHa HHJe join THJex rojiuna nncao ByKOBHM npasonHCOM, jep Kao cBeuneHO Jiuixe Huje Morao jiaKo pacKpcTHTH ca cxapHM, aa, pe^eMo upKBeHHM, npaBOHHCOM, ajiH ;iapoBHTH yqennK CnMe MnjiyTHHOBwha, aKo je XTHO Hcnpe;tH>a^HTH npe/i: y^nTeJBeM cbojhm, nnje Morao
^lanac

^ipyK^HJe

ho uito ra je, npeMa BpeMeny, onpeMHO. Ta tfcerom je join Kao MJia^inK cxBaxao Bpnje^iHOCT napo^Hora jesHKa y kh>h3h, KaKO naM CBJeao^H je^iHO nwcMO BynoBO MyiuHUKOMe h3 ro;iHHe 1833.; h3 Tora nncMa bh^hmo Ifceroma Beh xa/ia CBJecHHM npHCTa.iiHii,OM HOBora npaBi^a. ByK nnme MymaqKOMe KaKO je 6ho y Be^y apxHMaHTpHT n. neTpoBHti, KOMe join HeMa nynnx ^tBaziecex
onpeMiiTH
CBOJe

HaJBpcHHJe

;ijejio

(noy^na njecMa MymHqKora) 3Ha Han3ycT, a acao My je caMO uito MyniHUKii join npocTnje cpncKH He nnine, jep mhcjih ^a y CBHJeTy HeMa Jbenmera je3HKa oji Hamera napo/iHora, Da to je Pberom h aoKa3ao, HapoHHTO y^ropcKUM BujeHK,eM^^ jep je to oBanyhena cHara n
ro;iHHa
;

aFjiac

napoiiojbynua"

jBenoTa cpncKora jesHKa h ca HesnaTHHM H3y3eTK0M

orjie;iajio

njecMa na^ HMajy CBOjy Bpnje^HOCT THJeM Behy ^hm Bniue y H>HMa 6njio MOBJen yonhe 611J10 napo/i ceoe rjie/ta h iipenosnaje. 3a MJiat^e napo^e rjiaBHo
HapoziHora ocjekaH>a h mmcjih, na 3aTO n cpncita

njecMaMa. SaMan je CBe,

njecHiiHKa

^jejia

je

OHO napodno, u y uamoj KThuofceenocTu cy raKoea djeAa do dauac najdojba djeAa, a ue^y THMa je na npBOM MJecTy yiFopcuu BujenaVf^'^. BpanKO je y neqcM innpera norjie/ia oa fberoma, jep je H>eroB je3HK ncKHhen npHJio3HMa h3 CBnjy KpajeBa cpnCKHX ajiH Tpeoa HMaTH na yMy jia je BpaHKO yq^eHHK ByKOB,
;

jia,

je CBojy KH>HaxeBHy
;

cBnjecT pasBno

nope^t

Byna h /taHH-

^nha BpaHKo je ;iapoBHT njecHHK, kojh je zijejioM h3bo;iho ByKOBe MHCJIH O je3HKy H KH.Ha;eBHOCTH. CBe cy TO, KaKO bhjjhmo, hjiojiobh ByKOBa HacTajaH.a, y3
Koje HHJe Morjio 6hth 6e3 6op6e.^ ro;tHna 1847. HHJe
;

CBanyjia

onaKo tck oJiaKo Ta je ro;tHHa BajKHa 6ain no TOMe rnxo ce y H>oj 6ho o^jiyqan 6oj 3a ByKOBa naqejia. HoBe mhcjih HaH.ia3e yBHJeK na npoxHBHHKe, KaKBHX je y cBaKOM napo^iy h KOJH ce He BOJie y3HeMHpHBaTH y CTapoM cTaH>y. TaKo je m ByK Mopao no;iHHJeTH mhofo nenpaBe^innx y^iapaqa o^ Ji>yaH, KoJH cy BO-T>e.nH cTapo a HHJecy pasyMHJeBajiM hobo. MaTHna CpncKa, cpncKo CBeuiTencTBo h Kajiyl^epcTBO, SBannnHH h kh>h-

297
;kcuiiii

KpNioiiii

Cp<Jiijii,
vt*

CMC Je to 6uao fi|ioTaBNo

iiiikiliu
iia jia

I'.

MORiiiiaMa

iiajiiiiiiiM
H:i

jory
l.o

.imak

ByK OHO
.naTHiiiiTii

y:eo
,

.laTiiiiime,
II

Kao

iiac

jc ,/ TMje ^...^..m no.

iioiuoKMiiTM

T. A.

AoiiyiiiTAj)

onpaii;iaHa cTpaxa MeJ,y CTapjeiiiiiiiaMa

a.iH
lie

Kh mm onocrpaHe c\

!*

6.io

aoor jore nero a6or Tora 4a nan aBcTpnjcKe a.iacni iiaMCTiiy yoiilif .laTiiiiHiiy. Hiia(;)iM KaKo y CiaBoimjii hctii Tm|
iiiiiiiy

jeaiiK
113

.laTtniimoM,
Tu;Kii.e

Be.iMKa tieKuiia iiaiiajaja ) BjTBa

one ypot^eiie
jc 6ii;io

/la

cc

onpmH crapo,
Mjecro

n mm 6iaaika.
jia

MCM

TO

iioiiiiaii.e,

iinjn on>ije

roBopano. tun

AM ce TO

iie3iiaii>e ocBifjeT.iii .iy<ioM iictmiic.

liu

Tp6a.io je Ba.i>a

cnpeMe, uoja
cBaKM;iaiiiii>e
II

iiayny o cpiicKOM j*:iHKy bmcoko

11

amKm

ajiiaji

iiaaonii-iiayKe

iiarat^niba.

IVinii**

IHI7. caaKt

cpiicKoj iiayuii iiouo ;io6a

/(aiiii'iiiti
,

jaH.i^a ce IIoii>cal|aiiiin

'bypo flo*

iioniili
.

ra

cnojoM

Kii.iiroM

Pmt mm cpacKU jmuH m

cti|ii

apaoouuc"
ReiKKoj
oehii
iljeTii

^IMHIiiim

or.ie;ia.ioM
je
Kii.iira

cnHJeciiocTii

y CJOiiaj*

iiayiui-

Ona

iiporjctcia /^op^>y
Mh.ioiii (^BeTiili
it

ByRoa
M(-

iipoTiinHiiK .loiian
cijnjy

Xaunli
ii.iim

>*
.
!

c.iaoncT, a c
iipiiTiiiiiiiiK

ucTa.111

iipoTiinii'
\

/Ipyrii
II

Hc.iiiKit
:

ByKoB Ap. Job. Crrjnh

iiii

peuao
;ia

uK oBaKO join
cTa|)ii

jeiaii

Cp6iiii imjr

iii!

TO je
M

6if.io

iiaj6oAe cBJcAOuaiiCTBo jia je iini*Ta.io

iipeHiiiBJo.iM.
PiijeiiiM.10
<^y.n

nobo roa60O
j<*
'

cy ce

cm h caaiiy.io
^

;ioui.io jo ,io6a

^a cpiicKa KiMira
cjeM Tora
iilio j

ro;iMiia 1847. cjajiio je ,ioKnaa.ia ;iuiotii\

nai

^^

.
.,
*

r>paiiKO
lijcciiiiK
.la

iioKa.in nai.

.,..*
Ajno

iijeua.

KaKo to

peie

Tiypo ,laMiiHK. h can *

11

T.iao Koii.'i.eM y 6op6ii na

o,i6iH)

ByKa,

rHojoM

iij#omoi ^lljrf*

iipoTiiiiiiHKo

no Bpxa
a.iaTiiiiN^

Kpaciio
II

II

'MB i>pMIKO ByKoBe. CtoJh rncoru a no Hpx> KpacMo urmK<*no. c ;e.iiii,

o<'.iaiiniia.

pyMoiiiiM

).i

6\kv>

i'it.in

>.

ciiaKo xol.o
iipociijeTy,
lUMi.y
li.'

AM
II

je

rope

iipBii

t. a.

Tu 6p4o
ttapojiii

aiiaMa

y
v.|.ut
c-fnan^

Biuje

iijociiiiH
jp

r,ijc
110

re

ca caaa
UMttti*

iia

TO 6p,io,
iia
1

iiMiUTa
Kpiii

<^>paiiit.

cano c
iiyrv.

M(Koiii

TO

^p.io.

n iii>Ma

iia

i;aMriL.aKa,
6ii;io
I.'

pM

,io

rpua,

Tpii^K Ao

Tpn^Ra

TwiO

Haiiir

KibiiMiPBiio cTaii.0. .loicio

h oco) napoAiia aiMira;

a rojmko ) oj n o6m na K.%io r.. naiip;iOHa,ia. lie Mowo co yRpaTKO o6ii^pt. Bf%^m |MiocTannTii aa npyi n nyT. Mcrr Je roJMM amma
loAiiiio (1847) AoiicTa jp oi'aojii.ia,

298 Hoeoza Saejera, kojh h hko je nocTao npnje^iMeT hobhx Hana;iaja, 6uo je u ocrao je najcejerAuju donas o aododnocTU napodnoia jeauua aa whtuo/ceenocT. BejiHKH /tyxoBH snajy yEHJen raxa pa^te, h idto pam bmaq ^a je sa 6yAyKH0CT. C TaKHM nojeBo;t

h c tom BJepoM pajiuo je h Byn, h CMHJao ce npoTHBHHLiHMa noDJe^iHe mhcjih CBOje, xaKO BpaHKO, xaKO Kberom, CBH yBJepeHH ^a ;io6po pa/ie, a JXaun^uk je cBpx Tora h h3rjie;toM

pnjeKOM osHaqno roAuuy 1847. Kao cuoMen-zoduuy cpncKe KH>Hre. 3aT0 ce h HHaqe, a ;iaHac napo^HTo, Kaji ce HaBpuiHJio no.ia

noHocoM cjehaMO h cjiasHMO xy rojiuny rjie^jajyKn sa C060M qHB HH3 cpncKHX DJecHHKa, KibHateBHHKa H HayqHHKa, KoJH cy CTCKJiH HMCHa ccoH H po^y CBojcMy, a SHjiajyhu Ha OHOM TCMCJby, uiTO ra y;tapHiiie yMHHi^H cpncKH, qnja HMena noMHiteMo c HaJBehoM nouiTOM h npHsnaifceM. HMena Byna n JXaunmiha, Pberoma h BpaHKa ocxahe aa Ba3;ta cBHJexjia y cnoMeey nameM, ajin uito hx ce BHiue cjehaMo THJeM BHuie ana^teMo CBoje jiymuocTu a npeMa tbHMa h npcMa ce6H, HajoojLe penn npcMa po;iy CBOMe mhjiom h fteroBoj
BHJeKa, c

npocBJexH.

FoAHHa 1847.

;iOHHJejia je
ajiH

cpncKoj kh>h3h h /tpyre njio;toBe

uito

H ocHOBe npocBJexHe,

mh hx He HCTHqeMo caMo aaxo

HHJecy THJecHO Beaann aa onaj noKpeT, KojeMy je HeyMpjiH Byn CTao Ha Hejio npBOM cbojom nojaBOM. Ma jia ce h Ha ;tpyriiM Kft.HaceBHHi;nMa n KH>HHteBHHM njio^OBHMa Tora ;io6a yBe^inKe
onaata yxjeqaj ByKOBe uiKOJie, Tpe6a napoHHTO ^a ce cjcthmo
))J[a3apui^e

JoKcmvia HoBMha OToqannHa, Koja je TaKot)e Te ro-

jj,Ba na^aHja), h y Kojoj je caHa Hapo;;Hy onjeBana nponacT cpncKa na KocoBy. HobhK CBHJCM je Jipym KanHh, jep je H>eroBy JIa3apHi^y cjiymao Hapo;t o 36opoBHMa Kao CBOJy njecwy, a HobhK je ;iao cpncKOM Hapo;iy HHTaB HH3 TaKHX HJCBaHnja o ;^o^at)ajHMa aa cpucKe ncTopuje 6ho je OH y npBO ;to6a anaTan noMotiHHK ByKOB y Beqy, ajiH

;iHHe yrjie/tajia cBiijexa (h to y

noMpaHH cjiaBy CBojy, Te uaKon CMpTu ByKOBe (1864) yt)e y KOJio ByKOBHx npoTHBHuna h nncame npoTHB Byna, MpTBa ajiH a^HBa, ue KeMO /lauac pacnpaBJtaTH. Bajba ueuiTo h npauiUITO

TaTH, H cjahajytiH ce OHora, uito ce

y^uHu ua napo^Hoj

kh>h3h,

KaKa je u H>eMy cjiaBa u cBUMa, uito upuje a uocjiHJe uau^iouie Ha ^HCTHHy H noTuoMorome ujih ocBeuiTauie pa^OM cbojhm ByKOBy wyny h Hayny, a cBe 3apa;t cpetie u naupeTKa uapo^a
CBojera.

299

DyKone

koctii iioMiiiiAJy seK y po^eiioj rpf jih y

eJo6oA*

Hoj H npociiiijeT.'Leiioj /iomohhuh itroftoj, Hojoj J om mm mpocojeTHOM ao.hy HnjtwfiH cuh. CpiicKii ce iiapoji jo VkMMe Bp9*
.iii'iiio

Nciico oiiiijeM 6|MoM,

Kyja mv Hvk

ii)Ta ii|>oiip<iao.
je

nm
*

3aT0

ie

aaoopaii.'baJMo

mi

iaca iuto iiaM

ByR

^>'>

oCTaH.-baj

MO cTona
IIoK HAM

iteroBiix,
jio^fC

oko cmo pajM crCu n

cA Htra jeiHora

4aiiaK 6(<4M. 6pAKo. ca jipyrora,

Tia

Tpo6a
TO

;ia

yiUMo

h;ub(>t.
no;iii\io

a\\ u jcanK
y

iiapo.i.i
lie

rno^rra,

TMJCM nvTCM na ra
je
II

iiaiipiijea,

c%ic.). c

yua
if.ii

jeiuimi iivt.

kojiim Ii'Mo iiapoji cBcj

Kao cpttcKu iiapui

c|>Kiiiitn

();ii3ecTH iia BpX(>B oiioi

6pja. KaMo cy npyrii

'iii

npnciije.in, a iiiijccy iiaryoii.iii imeiia cBojcra

hh

iij

a.MaiiCTa cnojiix iiapo.iHiix.

^ly. I|m*

KAp.ionmi

^BpnHHO^to

l\

ApMiiNi

Hapom
'2

/.

A>a.i>e<i i/Kaj

MMja.
*2

Kpa.i.

^VieKcaiMap

iiuTiiiioao je

naja yiuM kojmm ojjy

Myje AR ce onora ceiiTPMOpa, o jipJKaniioM TpoiiiHy

iipeiiecy
ii

caxpaiie y r>eorpajy
ii

iiocMpTiiii ocraiia

b>Ka

'

4aiiona I{apauula
oe.ieaii
ii

ah ce tom iipuiuKOM
im..
i.-

tio;mrii)

iipwcT^-

na
^

iia

rpoooiniMa ii.oinna
Ijypa
,iaiiii<iii)ia.

Jl^cHTrja 06pa^'t>H^

H nac.nMiiiiKa
C'piicKoj

^tue

ce o

am

iioa*|

Kpa.i.encKoj

AKai<*Miijii.

Cp6ii cy aa
BciHica ae.ia
no.iiiMiiini
nil

cTOTmiy ro4iiii mapnisjv 4 iicTopiuKa. Hoja o6 y cBOjoj BpcTH

iioivifjii.ii\

6.iMny

c.iiniiiix

XIX

ny. a Ma-iu
t

m\
^*

ne.ioj Mone'iaiicKoj iipoiinocTH. (Vi4iikoii

ii;iiojciiau
II

Ty^)iiiia

}v

ii.iurliy

^puiic u T*-

.iiniiMMi >KiiiH)T

u^mmxeiiu ciapa inxana

KlLNW*
ii|KoeTii
iia|K4
, )

Uiloiia.iliiiM iipriU)po,ajcil

t^BO

poKa It xaKo ii.ioAiia iioA^iora aa BUTaK iiapo;iiiii. KaKy miuio koju

cy ao oa;i HapoMiiTo
iio6paiiii
.iifiuio

aiMiMewie >>-

ana y Jo|K>na.
^

Kpaniii

ii.io;iuiim

Tora ctaii^

TO jo teciia

cojajapM a^iuHau^ ?-

300
ziBa Bejinna

Met)y

^ejia napo/iHa

H3Met)y nojiHTH^Kora ocjio-

6ot)eH>a H KHjHHceBHora

npenopot)aja.

06oje hx Besyje

3aje;^-

HH^KH Hapo^HH HtHBOT cpncKH, jep cy o6a noHHKJia, yaajaMHo ce noTnoMaHtyhii, h3 hcthx Hapo;tHHx remiha h noTp86a.
/I,aHac
ypa;iH.Tia

Cp6HJa, noHaBJbajyhn iuto je npe ^teeeT ro^HHa npn npocJiaBH cToro;iHiiiH>Hi;e ByKOBa pot)eH>a h yan-

pyKe anoTeocy H.eroBy, orjiamaBa c.ioh;ho c ueJiHM cpncKHM Hapo/toM H ca CBOM jeBponcKOM HayKOM ByKa ))Oi^eM HOBe cpiicKc KFbHJKeBHOCTH". H, Ka^ 6h ce sannxajio Koja cy ziBa pa/tHHKa, ya Fbera, Hajaac.iyacHHJa aa OBaKo nanpe^aK cpncKe KH>Hre, onex 6h ce ca cbhx cxpaea je^HaKO
MajytiH y CBOje
cjioHtHO o;iroBopHJio

h cnoMenyjia HMena

/^ociiTeja h /^annqntia,

^Ba HMeaa KOJa h KpajbCBCKH ynaa Beayje aa ByKOBO. Bpe^lHo je norjie;taTH kojihko ce na OBa TpH yMHHKa mohcb
pcKOCMO o cojiH^apHOJ 3aje/iHHLjH cpncKora ;ipataBHora h KH>HHceBHora noKpexa y XIX BCKy. HMCHa 6n caMa oji ce6e aobojlho roBopHjia, jia. hx caMo nopetjaMO h TaKO cnoMCHeMo ya /l^ocHTeja Kapal)Opt)a, ya ByKa Mnjioma Maxanjia ii MBjiana. H MHxaHJia. ya /^aHHqnha

npHMCHHTH OHO

LUTO

//.

TIoiAed y crapuny.

Cp6HJa HCMa hh nynax cto rojHHa, a cpncKd KH>Hra opoJH jacnnja he 6hth Beaa naMeijy h>hx, Ka/t bh^hmo ce;taM BCKOBa KaKa je 6n.ia KH>Hra ;iok HHJe 6hjio ca;iamH>e Cpdnje h KaKO
:

ce OHa paaBHJajia y oHAauiHbHM nojiHTii^KHM npnjiHKaMa. CBaKOJaKO He MHCJIHMO ZtHpaTH HOJaBC nOKpaJHHCKOre KH>H5KeBH0ra

paaa y HauiCM Hapo;iy, h xano naM oxna^ia roBop o ryujiyKao roji h o Fajy n Bpaay. Ycxa.xntiy, Ka^Hhy, PejbKOBHKy, BHheMO ce caMO na rjiaBHOM KH>HHteBnoM xony, kojh je nacaH H HHxaH y rjiaBHHHH cpncKora Hapo;ia. Ilocjie MHorora Heycnemnora orjie;iae>a cxapnx BejiHKHX Hvynana n KHeaoBa, HMa oji xa;t bcK ce;taM cxoxuna ro^nea,
y/iapH CxeBan HeMaH>a cxajian o6jihk apJKaBHOM
Hjera CpncxBa,

6Hky OH^iamh o;iMax cycxonai^e aa xhm cpncKa KH>HJKeB-

40 CBora yxBpt)eHora opyt)a KH^nateBHora jeaHKa, H HeMaHiHH PacxKO, iipBH cpncKH KibusaeBuviK, y^^apa CBOJHM CHHCHMa H ^ipyrHM npocBCXHHM pa/toM ocHOBy H o;ipet)yje aa mhoio ro;tHHa npaBaq KH>HHceBHOM pa;iy cBera napo^ta.
Hocx
ztojiaaa

CaMO cpoACXBO 06a OBa ycy^CKa ocHHBaqa cxape ^pncaBe h

cxape KH>HaieBHocxH /lOBOJhHO 6h roBopmio
aa cojiHAapeocx h>h-

301
xoniix TBopeniiiia,
lleMaii.a n Cana,

ii

Ka,i

iix iie

oh

iiotbi

'

mi.
<

cpe,icTBiiMa

ciiojuwa m

.r,i

iiu

loata

('Tciiaiia Ilpiioiietnaiiora, ociiiiBajy \iLicii,ia|*. iiAjMiATiia| c|>*;iMiiiTc

crape iiaiiie Kii>H/f;ciuiocTR, Kao HeMan.a iioiiiirao ;ipyni ;<iiaTiiii uciiTap

he nocjie CTeiiaii
liiicoKii

iiito |e

CTVAeMMii).

opa lora can kao

iiiTo

iio.hiKh

I'ocaky. a MHor<>6pojNa

>ipyrn n.iajiAoini CpOnnoiiii

ceoii
:m;iy;K6iiHe''

juiu Miiurc

4pyre KpacN* ctmmm

;a

orii.iiiiiTa

cpncKoj iipocneKeiiocra.

IIcTO TaKo

aKo ciioMCiieMo CaDiiiia

lie

aaTo
:y npawajy

iimiia .loMeiiTiijafia,
Kpa.i.a ypoiiia
I it

cmcmo

3a6o|
Kojii

""
.

i cHNoBtia

ii>eroR ;iRop,

paAone Koje
Mohii
;

iim oiiaj

CiicTdropau cacranrn v
iiHCiieM

iicncNHii(oj
tiiii.1011

ca-

je;iiiaKa je c

ol*o;iocioi

h c* cji*

RpcMciia Mv Tpi!
H /lyuiaiioM
iia

B.ia,-ia.iaMKa Ko.ieiia
iia

MajiyTHiioM. lciArRH
naiM>it
~^

Kojii

H>cra

r.ie^iajy

cbanii c mctom

TaKO CTOje

iia je;iiioj

cTpaiiii

CreRaH Bmcorh
it

CMe;iepci)aii, a iia ,ipyroj

KoiicTaiiTnii

ciia

pri-aBciui unpaid.

rmn m npnaait apyrora o;i ra ;iha Miiiiiioua. Oj Kaj je Crvftaa y je;iHora HcMaiba, jom luio M.iaii RG.iuKo>i;ytiaiicKo iiopoAMUe a ynpaMiaa
.loin je :nia<iajiiiijif cse.ioi; Toj najtuiiiiun cjui
it

y CROM
HaTif na

Jiejiy

3eM.i*e,

iiaiLiaMiio

CBoje, iiiTu je

iio^iH.taii.cvi

Mpi^y 6|mJ^* toiliiimkux Maiiacmp* ctmo muio6*

iia

ce .laHiirT

ce6e upKHciie

iipp^icraRiiiiKe:
ii.iMel,y

cycpi'TaMO ca

aaje,iiitiitoM

iieMaii>HKrKff

04 Tora ee Mo6m muao 4HNacT|

(')>ncKe iipaiioc.iaiiiio ii))Kiiu nn.

pa:iyiic r\ oiiAaiuit^ra <ju

.

cpiicKC Kii.Hrr. CrtMiaii IlpBoRciPiaiiu .lo^mna Kpa.*-<^ii^

Caaa
iu

aHroJ.c*Juiny apXHjeiiiicKtuiiijy

,lyiiiAii iia|MrTBo.

.ij

TpiijapxcTBO. H.ia;iaoiii! upKBii CMii:^y 6.iara

luiiKiti
t

nuuu>ii

upKiia

iix iipor.iauiatia iia cReriiTej.**,

11

a kimioi*ii(k
cr
noil

mm amii#

xnaiiia

}Ki!Tiija

i.iy)K6c
iiocJie

Ha
1104

to.

uno

HiiaiMiKA

ypjUH,

iiacTaiiii

ce

;ipyrwya

jo

iipoiiacTii.

IIptM iniiiM .iRCMa caaecHMv

itrrfecu\^-nQjaTii*'>iiii
ci*.

ni.iaMa, Moiiapxiiji>M h jrpapxnjoii. y

"j -j;

roro^o oa caaa.

vue ocTa.u'.
H.iMioj

V c:\vA Toia rinpa cpiicKa Rivara tirwa nDRma a

lieMaitiihcKoJ
-

611

-<* na ocTa.taai JIRH A Kao iiiTo cy upKBa ii ,ipwaaa XMTa4# 4a cTar> ^^^ taao -?> IIX iiHJiioc.ie aaMoiiiMo. cnoj< popa y Daaaan^a,

caBe:niiiiiM:

cpncKn KiLiuKcniiHUH

iiaii|K)Ry

y tom ii|^Rity oaa caoj n>

Ann
n

Kpa.i.cRif.

KiienoHM. .ircnora ua|>

,iiap*aam ua

npeMiniyiiirV

a iiacxa

oho .itocJeAiM apane*.

Mtcto

^-

302
cKora rocno40BaH>a Hacxa
Kpaja

oji

XV

Bena cpiiCKO po6oBaH>e.

Ha onuiTe nponacxH npo6H ce h ohchbc je^iHHO upKBa. Ona qyBa Hacjie^e us cpeKHHJwx BpeMena napOAHHx; ona o/tpHtaea h HacxaBJLa CBOJa h KH>HHceBHa npe;taH>a KaKa ce ^ipacaxy join
Off,

ona npHBpel)yje h noneKHM hobhm pa;^OM. A nospx cBera Tora, ceKajyhH ce 6e3 npecxaHKa CBOJe CTape /ipyre cpncKe i^apeBHHe, ona HenpecTano Heryje jbeny MHcao y ffjuiu Hapo^jHOJ, Te joj ce OBa CBa npe/taje h hchbh totobo je;tHHO 3a
CBeTor CaBe
;

H>eHO ocTBapeH>e.

///.

By^en>e

Aocurej u Cpduja.

MHHyme ^Ba Bena y

po6oBaH>y, Kaji ce (npajeM

XVII

Bena)

y^HHH H i^pKBH H Hapo^iy e je jiouiao qac jia. ce nonoBe cxapn cjio6ojiuii ;^aHH. BypHH ;torat)aJH saBHTJiauie ce npeno cpncKe OTaydHHe. Taj BHXop nonece co6om h i^pKBy h BejiHKH neo aayrapcKO seMJbninTe. He ji,o6n ce oho o neu ce caH>a.'io, aJiH ce o^axHy ^a ce Moate acHBeTH. A naJMaite ce BJiacT HOBora rocno/tapa ocehame Hajo6HJiaTHJe cpncKii mchbot y hobhm npnpo/ia Ha
: ;

jiHKaMa CTpyjame;
KifcH3H,

nonajumpe 6eme cpncKOM napo^y, upKBH, OH^a, Kaa HM cc (47181737) naMecxH orH>Huixe y BeoH>eMy ce o^iMax ja^e ocexH ueo jaBHH mviBOT napo^HH,
:

rpa^ty.

na H
ce,
jia.

npocBexa h KH>Hra ce aa ce nonpaBH mxo ce onaKO

iipKBa,

Kao

koji CBOje

KyKe. IIperHy

;iyro cxpa^ajio

h naKHa^jH mxo

po6yjyhH, saocxajio sa okojihhm cpeKHHJHM CBexoM, a yje^tno

ce cxe^e opyjKJe 3a HOBe 6op6e Koje BeK nacxajaxy.

Bpnry
h npo-

o xoMe

npHMame Ha ce6e
npe;tatt>a

i^pKBa, nacjie^innqa ^ipataBHHx

CBexHHx
3a;iaxaK

cpncKHx.
;ipyre

Ona yse na ce6e

nope;i CBora h

HeKa;tamH>e

Hapo;^He

MonapxHJe,

a napoA

nojs, CBOJe oKpHJte, no^ CBojy BJiacx. CpncKH KH>HateBHO-npocBexHH nonpex, aacnoBan y Beorpa^y nonexKOM npouiJiora Bena, nacxaBJba ce, ca cjiadnjoM h y^KOM nojiHXH^KOM no;tJioroM, y hcxom npaBuy ne^iecex ro;iHHa Ha ceBepnoj cxpaHH CaBe h /I^ynaBa KH>HaceBHOCx cjiyHCH upKBeHHM noxpe6aMa Hapo^HHM h ohhm oa zipyrnx H>eroBHx, 3a Koje upKBa Hal)e jia, joj ce xpe6a 6pHHyxH. Kaposi ce y nonexKy c pa^omtiy cKJiaibao noji OKpHJte Koje My je H y hoboj /tOMOBHHH Hy^HJia ^pKBa. Ajih Majio no Majio jaBJba ce y H>eMy 3ace6Ha cbccx noa hobhm npnjiHKaMa jaBJbajy My ce h hobc noxpe6e, 3a xhm xeavH>a aa hx ce6H noaMHpH. Kao CBe cxaH xyMan xhx ))MHpjaHCKHX xemtt>a h noxpeda.
:
;

cxaBH

303

Kao iipiiMopaK
Kao oopan

iia

kom ce

iiajBuiuc bm,iii kjiko Je nob,

;ipyiiiTit*H<*

jenpoiicKn, hcmiiot taxiiaTiio cpiicKe

|>4aom.

fo

Kojii Hpiiiii n.-o iipriipaT y

cpiK
i

i.oj

iip<*cR<rr m
...w

.ua.
.

HaMHiiHBiiiH je OA npKiieiio-LTa.ieiiii;e

p.it

m.

i,>i.v.

* 1*%.

CHTej 06pa;ioiili.

je;iHHH cy hhjl

;lo6po, iiaiipiMau, iipociiera. Kti.Nra. jeauK c|iiicKor

/lociiTejefiiiM paaoniiMa.

.;
%

OrpoMaii 6rmr
iiiicuHna, aojii

KOJH OH oiiMax nocTiimc.

Hyiiic cTojiaMa iLcroniiM.
iberoite ciuice. JXok cy
MeiiMJa''
iijiaha.iii

To

ce

iiiuii

ii

no

m no MiiTaoitHMa.
ii.croii

iipoTiiiiiiHiiii

Kaao npHYmxian* /KNnoT m iipSKAjr*

o6iiiN

oi ii.oM

ropiMii,

MiiTaoitii

cy TcmHiiy KiuiriiMe KapT)t

lie

Tc^KMHOM
o;i

cvxopa aiara. To

6exy

RiMirv.

Ebo HHiiie OHa je ca;i

cto riuHiia

oiiaKu iicTo

Kano je ra iipiiH nyT otTavnaiia. ctieHca Kao ii oii.ia. Ooan je o>Ta np**
ii3;iaii.a

uiTaMiiana. /^na noc;iejiii>a

pacrypeiiA cy neU 40 caj y

ocaM xiLiia^ia iipiiMcpaKa. OceM iiccMapMiiA iiapo.iimi .! ttpRBeHHX Kibiira, iieMa iiii ju;iMe jipyrv TaKt* iia MHtanoM cjuiihcKOM jyi\.
Murao oTprcir. ^ CBora iiepa cny ManaciiipcKy iipaiUHiiy. na xaitn nn i^rroaa vKh ii* OKo.iHiia uv. MO}Ke iipHMiiTii iie.iy iberony imcao.
A.iM
nil

caM

/lociiTej

iiiljc

>

mc^

iiii

iipecrano

iia

ce6ii Ty*)y

pyny, cpncKM
ce
oji

iiapuji tie

cm y VrapI>o}jra

CKoj ceoc c.ia6uTH

ojitajajyliii

caoje itpRse.

sa cnoj oiicTaiiaK,

011 iior.iejia

im Mohiiora iipaauciasMora 6paTa

Ha ceuepy h Myna capeiiiiaiMo cne oho, uito cMaTpa ju rm ayjc V li.iiM. Va to ce, c iiuMoliy npyiiiTReiinx VTeiiaja saoCTaJl napemme, i!3pa>,yje y rpal^nicKow ,vAy ipiicKora cTaHOMiiiiTa y ^ rapcKoj cuecT o ii.urouuj .ittci'6iiucTii n n p<*Tiiocni nam

nHpocTOToM* ocTajioia iiapoja. Kao tiociejiiiua iie.iora nprjiona, no;icTaKnyTora hoa HMiiy;icoM ;|ocutiijomnm a (cTfta|Mura ) OHOj Mepii y Kojoj cy ra caHpeMciiuim Mor.m c&aaTMTH n npMHT11, jau;ba cr

iMaBeiioccpiicKH*

ii|>aiuiii.

;ipyro je MecTo. ApyHMMJe cy npH.iiiKe 6.i notpe^iio na Aa ce ociiyje MiicTa cpiicK/i iia|HMiia cTpyja Vmu cm JlocvT^I n|)i! upajy ciiora wiiiioia .iiimiio yiixtno na *' "^f^l inwa patno, 0.1 oiiorn iiiTo je cpncnn Hapuji ii|kho
.

04 TaMKe

,iu

Kojo je crnrao
o;i

ya Kccapcuo

>*

CBoje oc.io6o,eii.o

OcMaii.injn. iiotoao Jo

Cp6iije iio'ieTKOM XI \ BOKa ,ia;br

cftM ceoii. cTapajyI.H ce .la yiLioiin

on y jMtton my On ra^a pmMM cmm ciuvwa u^t lu cae into 6m

304

CKpeeyTM ca Tora nyTa, naaeha jia ce ca^yea oji OHora iiito 6h My ce y seMJby HaMecTHJio ry^e, npoTHBHO tberoBOJ mhcjih. Ha ^ejiy Tora noKpexa HeMa HHKaKe jepapxHJe, HeMa HHKaKora
tomg pa;ty cBora po/ia noMOFHe, npejiasH ^yxoBHTH ^anoBaq 1807 rojiuHe y ocjio6o~
je cejtaK. Ha,

cpe;iH>era CTajieaca;

caM

t)eHH Beo^pa,^.

Kajt
jieo

npe^t ^oBena na^ thm nocxynKOM. 06Hmao je Behu BHCoKe Kyjixypne Jespone, cbojhm o6pa30BaH>eM noneo ce

KaKBo

JiH

ce

qy^Ho

))3HaMeHHJe

yKaayje

ce caMO saMHCJiH

npo6paHH 6poj naJBHUie jeBpoiicKe HHTejiHrenuHJe, cbojhm yMOM yciieo je jta npoHHKHe j cyiiiTHHy HanpeTKa Jby^cKora
Met)y

Hapo/iHora Kao Majio ko ;ipyrH y H>eroBO, OHaKO nanpe^iHO, 4o6a. H Taj ce yMHHK h 4>HJiaHTpoii cacxaje na aaje^^HH^KH pa;i
II

je 3a BpeMe npBora ycTaHKa CTBopnjia myMCKa jxuBihrniia xaj/iyqna h join /iHBJbaMHHJa 6op6a c ^HH^tyiuMaHMMa. Ila HHJe tojihko nyjiHo 3a H>era, HOBena kojh ^je cBoj po/t jby6Ho c ohojihko cBecTH. Ajih Tpe6a

OHHM cnpoBHM npiipo^aMa y my^w Koje

sacxaTH npe/i ohhm noiiiTOBaibeM, nyHHM crpaxa, c KOJHM Tora iipe^CTaBHHKa jeBponcKe Kiture XVIII Bena npe^ycperajy ohh cnaacHH ;ihbobh kojh Jiarano nepo je;iBa Mory
c ;^HBJLeH>aM

H oceTHTH cbojhm myjbaBHM pyKaMa, a KaMo

Jia,

H>HMe

KifcHre

nnmy.
Ila HnaK ctojh Cp6HJa ce joui HHJe hh 6H;ia po;iHJia, cpncKa KH>Hra HHJe joui mccthto hh nporoBopHJia, a one Tp^e y Hapyqje je^ina /tpyroj. Aochtcj Cp6HJy Ha3HBa cbojhm 0Ta:

oHa itera noneqHTejLeM cBora npocBeuiqeHHJa. CBy CBojy My;^pocT sajiante cpe6poBJiacH CTapaq 3a Cp6HJy, a H>eHa onex 3eMJi>a npHMa y ce6e iberoBe cpncKe kocth", ILena ce ^pa;aBHa BJiacT eBo, h na Kpaja Bena. cxapa o H>HMa, KaKo he HM niTo qacHHJe MecTo 6hth y cchi^h 6oroMOJLe y Kojoj no^HBajy h KHeaceBH kojh caMy Cp6HJy AH3axy.
IV. Ka'pa.y.ufi

qecTB0M,

apeMa Cpduju.

CpdnJHH poJ)eH>eM, ;iyxoM, pa^OM, jih^ihhm cto h rpoooM 6hth. Ca cbhm onaKO Kao ihto je Cp6HJa 1804 1815 cxpecjia ca ce6e hojihth^kh japaM xyt)HHCKora ocBaja^a a c h>hm 3aje;iK0 ^tpyrnxBeHH npHXHcaK cxapora cpe^tOBCHHora cnaxHCKora h qHXJiyK-caxHdncKora pe;ia H ByK, HcriyH>eH hcxhm naqejiHMa HauHonaJiHora ocJio6o^eH>a
je

ByK

caB

BesaMa, na he

H /leMOKpaxcKora Haje^naqaBaifca,

onpamxa cpncKy KH>Hry oa

305
cnera
iiito

joj

iia

jeaiiny.

<>r>.iiiKy

cjupMcniin

MCTiiyTii TyljiiiicKii yTctiajii.

U3 K.iacitMiiora Vimn
Tiije
II

ii

im 6hjio jia j ttrroroji o JtMnjie. Cuno Ma tipasociaBiie Bhiamy c.iaraii.y po'ioiiiiMiioM aaap^t^i^ -j ...-^ h CbC iiito IIIH'" " !
^

I'ycMJe, a yj<uiio yK.iaii.a cbo iuto ce y n\

pe'iiiMa,

y odiiimiMa

iim,

IIpC/KIIBUJie
;iyiiii!

IlpOUl.lOCTII.

iiapoAHoj,

ueK co

iieiiiTaiKit\i

n
a.iii

;Kana, iicTo Kao iiito y ;!pyiiiTiiy Tpajy

CTape.ie

ycTaiione.

W aKO ce

iia

11.11X

Tpouiu

miord meaiiii
pa-

coKOBa

;ipyiiiTneiiora 6iitia, cbo tu

Hvk

iio*iyiia iicwiLiuar.

AHKa.iHCMoM 6ccnpiiMepiiiiM y iicTopMJu cBOTCKe Rv je join 6cciipiiM'pifiij(; iiito jo Tn, raKo pajmcauiua no jeAHOM pcTKDM ii|)aini.iy ,ipyiiiTBeno-iicTcr-

Ajw
j

',
1,

ue.ia ne.iuaTa iipo,ip.ia

iiyiUTaii>a
Joiii
11

11

iioOLMiina 6e3 oh-m

.

to join 3a HtiinoTa cBora an

iiito
Ii>

je :nia*iajiiiije

iia
11

tom iiociy
.i.y;in

6tit can.

JecT

iiNiao
:

3a no hciiito noMoliiiiiKa
/iaHiiAoiiiiiia,

rojn cy ra
a-in

XDarii.iii

MyiiiiiUKora, CapajjNJy njx:

cipaime
iia

KoiiiiTapa, /(o6poBCKora, r(nMa MTJt

ne.\ianic

CTpaiiy,

iiiiKora

ko

611

ce c

11.11M

aiara*
)r pa^i.j
r.\ i

h
.,

noc.iy, AC.iHo cue iior.KMe li.erone

iia
11

0110 iuto

^a

cy Mel)y
iiJiii

ii.nMa y

iiciieMCMy

on.iii

caMU n-nmi
i

V.\%

y iioiio'ieMy

iipiicTo.iii :a ii.iim.
:

Tpaaxy

o^,

cuoje CMe;>oc.iii

MpKa.i. 6paiiii oiio ,cjlio

;

Koje je caM

iiaiia,iao

^ip.

.1.

Tt- mt.

>

iiomctr>

iipnciaJHtu
l,

ByKOB, iKLiauM nocie

>ia

jia

ce iipoTiiB

ii.era

Aumr
ru,
11-.

iipe^i
II

TiiM Tpo<')a

6htii ono|>TyiiMCT n n*iipaiioiiiic)

iioc.ic

y iiinaii.iiMa o
Hyianiiix
iix

ii.uanii

r.ianinijiix

iipoTiiiiiiinca.
11

Ilajiufiit- v
1

MOMoliU,

;ia

je oii.io
;

Moi.io out 11.

611

OApar.ni y Cpoiijn
A.ni Cpc'mja join
iia

oiiii

iipiipo;iiio

lie 601110

CTurJin, n join Ko

f Tp<if

Aa pal,a ii no.iiimo cpiiCKO KiiMmrniiHKr. Jr to Hyua, iieMaAO iiii je;iiiorn. Tp'6a.io Je AAftJ I'
pecy-iTaT oiiora iiaun**'
iiporTo
'
,'
.1
.
*

Mivia,

je Cp^iijy cTBopiio,
oiToj
II

>ipyiiiTBt'in>j
OII>

CTHOpll.I"
1 1
.'

t.iirtll'**

I <

CIIOUMIUIU

306

PaavMe ce jia ce to motjio hocthKh caMO 6yt)eFbeM h no/ipkaeaiteM ohhx hiicthx HaunoHajiHHX h ^eMOKparcKHx e.iieMenaxa kojh cy seh 6hjih, h aKo npHJaxHii, y HCHBOTy yrapcKHx Cpoa Mor.io ce ycnexH hito je Ty 6hjio Jbyji^ cnpeMHux CBeuihy H yMOM jia npHMe h no/ipHce ByKOBe mhc.ih. A cee to oy/jHjin cy KO.iHKO caM pa^ ByKOB tojihko Henocpe;iHH yTeaaJH h3 ho;

Bora H^HBOTa Cp6HJHHa. Mhofh KtbHJKeBHnqH, n aKO cy ohjih npoTHBHH HOBOM npaBuy, HnaK, /t0Jia3et>H h JKHBeKn y CpoHJM Beaa c iteHHM ji>y;iHMa, uojiJiemy H>eHHM yTeuaii.iH nMajyhii
jiiMa.

To

je 6HBajio

cnopo,

ajiii

noys^tano

^yr

je iiyT oji

chthhx

ycTynana Koje y cbom neBaity qHHH MyiimLi.KH cbom iipHJaTejby BvKy na jio noTnyne no6e;ie Kojy je Hapo;iHa BHJia npocTiasHJia BpaHKOM. riocTynHocT je jacea; iuto je kojh nncau no BpeMeny ^iouhhjh, oh je yje;iHO HapoaniiJH Tpe6a caMO MHxaTH MyiuiiuKora, iiocjie OBora JoBaea Ct. Donocjie Tp.TajnKa
;

noBH^ia, na najnocjie

JoBana Xaynha (CBeTHhaj. OBaj, najncTaKHyTHJn npoTHBHHK ByKOB, 3aT0 uiTo je HaJMJiat)H, Haj6jiH>KH je, y CBOJHM no3HHJHM necMaMa, jjobom necHH^KOM ;i;o6y.

He Tpe6a

mhc.ihth

ab-

cbc obo iuto roBopiiMO

je r.JiaBHHJa ca^tpatHna,

Bpejin

KaKO caMO 3a jesHK h je n iby ByK npeo6pa3Ho, jep je oji H^era cpncKw napo/i ^o6ho y pyKe KH)Hry, no cBCMy tom, je/inaKo no;tecHy 3a 3H;tapa n
HavMHHKa, 3a paTapa h jipHtaBHima. /^anac <i>pyniKoropcKe 6epaMHixe neBajy, Kao CBOje, SinajeBe necMe; MnjinKeBwheBy peq qnTa CBaKH nucMeHH CpoHH a nojia n;:He Tope n IlpHMopja
;

npaBonnc. Jom

3Ha na H3ycT BHUie

Ko.iHKO
je

oji,

nojioBHHe CTHXOBa ^ropcKora BnjeHqa".

bh;ih ce

no TpajauiHOCTH noje;!tHHHX KH>HHteBHHX jxe.Tia, h no uiHpnHH KpyroBa y Koje npo/tnpy pni h jxamac. HeKa ce to i^enn no je/iHOM npnTO CTatbe jiy6oKO h cBecxpano,

Mepy
J.

nanynnjio ce uies^ieceT ro^HHa KaKO je y By^iHMy HsnuiJia Ct. ITonoBHtia j^HeBHHocT hjih CBCTHCJiaB ii MHJieBa^' n Taj
:
,

nrpa na cpncKHM nosopnimaMa H TO KOJiHKo Ha OHHM KOJHMa je cTaBJLeH 3aAaTaK H 3aTo ^ana o6HJiaTa noMoh jia, neryjy 6oji>e npoH3Bo;te cpncKe KH>Hre. toce ;ipaMaT

3a cbc obo BpeMe

jihko OH;ie r;te

Hsoop hhhh

h;ih ^H.ieTaHTCKO o;tymeBJi>eH>e h.uh

npocT pasjior 6jiaraJHHHKe KopncHOCTH, H CBa HaM je ^ipaMaTyprnja TaKa. Ta khjE^kcbhoct BeK ne ocTaBJba hh jLy;icKe hh ;ipymTBeHe, hm naTpnoTCKe hh nauHonajiHe, hh caMe nojiHTH^iKe nojase caBpcMenora HCHBOTa Heonaatene, Hero nx h3hoch npe;t r.ie^aoue y ny6jiHKy, sa kojh cy ohh ;topacjiu. Ilpo/iyKUHJy

3o:

ffai(Hoiia.iiic KibHHceBiiMCTii iiuj**

lUTU'iKiiM cpe/iCTBiiMa

oiia

nojp^C% noAprnMBMim urn* ce y r.iaBnoM catia oj om&m pa

iiifitjQ

BHJa, jep ce iiac.iaii.a

p?<fia,

iia cTnapit** iioTpo/Sr

'tmrmH-

ynpaii

n.iora

iiaptua.

Qumn
*

C[)iicTiiuM, Aooii-ia je iioTiiyiiy

I

.i

.;

..,

^
i

la >ia

.111

ce Cp6iija tok ca,i h.iu tk

kojii joj

AHiia ceTii.ia

Byna

CBeTo;iaje?

I1

1 je ona. 4pjKAit4.

CROJMM cpe;icTBUMa, :ma.ia 3a ByKa, cohajia ni ce ohjia, kaji je H li.eMy Tpe6a.io y pajy ? Je .in ce noji taicoci(iiii npera-

OUCM
TH,io

II

ll.tToHII.M

HaC.ie;illlimiMa (>6NCTIIflHJI0

OHO tOTO
"

niuiavfeiiiijeM"
:'

Kojo .laiia.tiiCMO y cycpiTy JocMTnjea}

uia
.la
iiii

Cp6njoM
JoauiiM

Ka.i ce

c.iaBei'
iiiicy'

ca km aurepatop*
HeoiiAJK^itfi

Hyjiiii

mi M. Bii^iaKoBoK
hii

'.

ocTaB.-heiiii,

Hdje Morao

noMeTaK.'i iipiixBaTiio je
;ior;iaBiiifiui,
iia,

O^Max nocie imt ByKa khci Miiiotn, na Miioni ikerom

liyK ocTarn.
Kiiea

Miixamn. II o.iaRiUHiie npa iiay*ni6M nocioitaiLy tbcroBy, n cpejCTBa .la aijaike caaca.
iiapomiTo.

peAOBiia
Kaa.

iiOMoti

aa

HviiB.'keii.c

iipymeiiii cy

\ui*h\

iaK

omjik

cy My

iipoTiiniiiiuii

yciie.m aaTBopuTii

Kiituraiia

jpauavy

rpainiiiy cpiicuy.

HyK
cuojiiM

ce :m to o;iy>KiiBao ca ceojo crpaHe Cp6jH u

pa;ioM,

a oco6eiiQ
ii

yiioeiio je
joj

iiy

os ike Myx y
Aft

cpncKy
paTi!

KiLUHxeiiHocT,

thm

ciipcMao iioyKocT

johj

y cpricKoM

Kii.iiHveBi)o\i

iioKpeiy sayaMc MHrro icoje ke oAroftaKojii 6y,i'

CBCM ocTa.iOM

3iia*iajy

mv

-h

Tora no,iH;mo
ojl

je iia ciyiiaib

km

r
i

Kpajena; y iiocMaMa it yjioTiij'nii.i* niiiiM* ce oiia iiHiincii.ia it iiiia,ia Mi'l,y

i...

ciii^

name oiauomio:
1!

li.eii

je iiap<,i

ii

ii.ciiy

poaaao 6op6y ibeiio iio.iiithmko pol)eiM? npmi' yr.io;i 6c.ie)Kiio. Ilpt**'* ca*ra TOCa o ) TOMCTBy aa cnoMeii
it

citojiiM

" NOA t^i liiiiiua II iiiicana cBercKora r.iaca ycn*o 4a omu. \ cu. ^uw laay o 4riiut ra Ma, |)a:iiiecy 110 ue.ioM o6pa '* -'> ) cpncKiix iiaptMiiiix iici-n^a, o
.iiiMiiiiM

ne:a\ia

it

iiacTojanaiteil

CMOliai)

II

;inrTojiiuM
11

iipaiiy

ii.*i

'

CTBy y joHpoiicKOM jaBinM MU.riiy cnMitaTH)*. OA Ppue iiii<^ou.. jaMe caMo one Koje je y to 406a Mataao

roay roRe

jyiiaiiiTHy
oTaufiiiite.

iipoiiixliy.

o
i"

* " *"

Tmm Bvkobii iipnjaieAM

308

noKpex Ha 3ana;iy Byn ce o;iya;HBao h cbojhm samTHTimnHMa 3axBa,iHomhy ii noxBa.ioM, o;i KpaxKPix nocBOxa na je^HOM .nnCTnhy Ao onmiipnux ))}Kh3hh y i^ejiHM KifciiraMa. Ajih ByK HHKa/i HHJe 6ho .lacKaBau;, HHKa;^ oh HHJe HCTiiHy SHajyKH npnKpiio H MecTO fte .Tia^K aaniicao. Hhth ce MOJKe nasBaxH hhckom y.aiisHitOM noBeK kojh je Hanncao nosnaxo hhcmo KHeay Mhjioujy, hhxh ce aa one kojh cy motjih xany pe^ cac.iymaxH, H aKO je HHcy nocjiymajin, mo^kc pehn jia cy mnpHJin KBapejK OKO ceoe. ninpoKH cy norjie/tn ohjih y xhx Jtyj^n, xe cy ohh ocxaBHJiH ^tpyrHMa nsa ce6e ja^ny cjiaBy jia, yrymyjy oho mxo je c ByKOM nncao SHaMennxH PaHKe. Hy xo je Beti ohjio BpeMe Ka;ta ibyjiu na KpMH /ipiKaBHor 6po;ia Cp6HJHHa j^sa npaBHJio Jiy^ocx H3a6pame^^. 06ejie/KaBaxH 6pojeBHMa rojiuua, rpannny xaKOM BpeMeny HHJe noxpeoa a ohjio 6m H uojiyme, jep ce ona na MaxoBe HaBpaxn h aauapn na/i
Cp6HJ0M. To cy MaxoBfa Ka^ ce Cp6HJa o^pnqe ceoe caMe, CBoje

npHBpeMeHO caBjia;iajy xyt)HHCKH npaBun, na ce OH^a, y ko6hom 6yHHJiy, ne 3Ha ynpaBO hh mxa Ke ce HH KaKO he ce. M Byic je ;tOHCHBJLaBao xane qacoBe, ncnnjao no HCKy qaujHiiy JKyqn. CnpoMaHiHa 6pojeM cnpeMHHX jioMahnx CHHOBa, CpoHJa je, y Jiuny cbojhx cjiy;K6eHHx npe^cxaBHHKa,
MHCJiH,
no^Jierjia cxpyjaivia

jep joj oBy

npoxHBHHM h Byny h ohom

hixo je

Cpon-

JHHa

6h.tio

y H>eroBy pa^y.

Cp6H

))CBOj

cy po^i jfcyoHJiH"

^pe;^cxaBHH^H xhx cxpyja, ;to6pH Kao h caM ByK; ajiH, o;ipacJiH h

BacHHxaHH y ^ipyK^HJoj ^ymeBHO-nojiHXHqKoj cpe^nnn, ne moraxy ce mjLyoHXH c ohhm hixo hobo h Heo6HqHO hm najiamaxy
y KHenteBHHH. Oji rya one 6op6e, Koje mhofo cnara nporyxame, ajiH Koje 6exy nocjie^tnqa a yjejiHO 3HaK caMora HtHBOxa. CBaK 3Ha KaKO je Hacjie;tHHK cxapua ByKa nncao y Beorpa^ ,)TaMO
:

je

a;HBOx.

V^ 4sLHUHufi,

u Cpduja.

Cp6HJa HHJe
Bocai^aHHH.

;tajia nacjie^tHHKa ByKOBa: /^aHHqnK je HoHnaK ona y PberoBo BpeMe HMa Beh nenocpeiiHO,

CBoJHM KFbHHceBHHFiHMa, yqeiuKe y khjEjecbhom noKpexy h>hx jom HCMa BCJiHKH 6poj, ajiH cy Met^y /ipyroBHMa yrjie^nn. Apyre, H3 acMajBa no^ KpynoM CBexora CxcBana, npHBJiaqn Cponja y CBoje rpaHMne na pa/t. C MHorHMa, ojx ocxajiHX, HMa xaKot^e
Be3a.

OM.ia/tHHa

n^ena

Beh npHCxnace

h 6p3o 3ay3HMa Jieno

3n'.

MecTo iiopcA
iiiije

iipii3iiaTiix
(irii.iiiiiTe

pajiiHKa
iiapu;iiioj

iia iiepy.

lU Hnan
:

q
cf^^ja

iiajjawo
If

kmh.iii

oiia }ooj

ma

BoJHo;uiiio

liaiioniiiie.

CaM
je

/iaiiii'iiili

Tpa;Kii

:ta

iii*i:o

ft!>-M
^

paja c^>
iiiioi
.

TAKof^o na iiapo.iiioM

iiMaii.y, a,iii lie iia

nuhv
no
j

Avro
lie

6i!o iioa oKpiui>eM

Kiiona Muxaii.ia n

On

ce oner
iic

iioc.ie iipariiTii l>eorpn;iy,

iiiiiiie

na

Jia

taTSit

tiyr.

a.m
y

pacKiijajyKii

ca npecromittoM
kakii je CMiicao oiiora

iipiiTeML*

iioMoli

iioc.ioniiMa

:iarpi*/n*iKnv.

MecTo
Cipiiuaii.a

jc ^in

cc aaniiTaMo
:

Cp6njiiiia

jia

oiia,

kojoj

jc nii.ia
i >>

^H.ia

cawolaKo no-

Tpeoiia CBai:a ooipiiia npocncTiia ciiArn

i>>vroiir oriuiisrry
>.

HApO^HOM TAKO
aaoopaninif,

;iparOHA.-|>llO, T0.1IIKy CI

Jep, He
ael,

IT^^

iiiijo ;ia.ia

camo

^IaiiipiiiKa,

ii

ako ^n
niif*
<

to
n^iia

Miioio, iiero je ;ia.iA join np.io Miioro

II.iii

nounKn
y
^

po.i> y .'tAf)>>v>
lo,

cy ce

Jby;iif

thm

yiiAfipe>i o.ipiiiia.iii.

Ky.iTVpHora
uopi!

:ia;iaTKa y iiAiiicMy
,iono.i.iio

napo.iy
:;

/(a c

ma

iipaini.iiio,

ce cctiitii
re
.i.y.ic

c
i

iiie3;ieL'L'Tnx

rcj.iiiiia

iionii.ia

r
i

HA yMv TO
>iccTo

II

li.ifxoiiii

iiocTyimii

iia

<iCTaiiiM

aaMiic.iii

CApajeno,
;

Ilpiiapcii,

UeroiM*,

3Arpu6A

join

iieua ce ne
IIApOJlllll

3a6opaBn Aa
IIOKprT, ROJII

je

y oaoM ip
11
t

6a.10 CAMyHATII
aa<ico,

IllllpoKII

MC

AA lie iipoiiA^-iiie y iioicpAJiiiicKUM .Xopii KAA ce caMO iiAMTi! Kaico cc y uiio npeue cMaTpi&u m upujBu - 3arpp6 y r>e()rpa,iy. cue h^ ^mtii

HoHii
iipeMU

Kiie.i

MiMAii iiacTABii
n
ciioj

i.rir.riiiiiR

rnot*' Biaj'^

Kii.iiHteniificrii

14

lIpM TA^iAiiiibCM pa;iuijemijeM Ky.iTypiioM m

iio.iiiTti*i>

CpIICKOM, Kll.lUKeilllltUIIMA
jbHiioM

iicli

iiujo TJiertaLli llpllT*UaTM C

jia

4A

pyKOM

A0uo.^H0 jo

6ii.io

rjieja oiia .ipjuAium iliact

na lunxon kiicj naaa.

a ium
611 i

tiajfcMti
1
.

ika6AA

iiocTA

yr.icAiiA

,ipyiUTnciia

n.

in

miia.

Mt^^^
"
'

A/uoKo OA
cnetieiiiix
III

I'>e()rpA,1a,

ciy^KiKiia

l'p<'.ii)a

cpiicKiix

.i^"'

in"ii<)n

ii

MapKoiio
Pa;iii

rp^<''i*'-

iiApa-icmciia
je.iiio

cpncKora

j|

t-ra

pA.iHiiliA

:m

ieTp,ieceT ro4nH. MOJiua j

KMUttMiiora iraiao McraKa

-*

je;iuy,
6i!jy.

it

aku

iiciiito iio.iA.ioKy,

crpair

KAKiiy cy ycTaiiuii ocio6o4iw. xpOa-iu ] ypcaaiB

310
;ipH;aBy; jeanK, kojh je

ByK

HSHeo, Tpe6a.Tio je nay^Ho o6pa-

^HTH. To H 6HBa.

PeBOjiyqnoHapHa h acMOKpaTCKa MnjiomeBa CpoHJa Mehe ce y TO ;io6a Majio no Majio y Ka.Tiyne dnpoKpaTCKora h JiernTHMMCTHHKora ancojiyTHCMa. Jlperioqenn 3a Te Ty^uucKe Kajiyne 6HpaHH cy npeMa Ta;iamH>HM noJMOBHMa cJiyjKoene JeBpone, Koja join He Morame

pacxane ca Beh MnnyjioM nponiJiomhy. Bpjio ce qecTO HCTHqajio Kano je xaKOMepa^y y Hac cuMnaTHcao n 'Bypa JXa.HBmi\i. MnuuLeifca, Koja h snaTaH qoBCK iiMa o nocjiy kojh HHJe iteroB h kojh oh Majio 3Ha, ca CBHM cy oeana^iaJHa npeMa <t>aKTy jia. mi je caM Taj yMHHK Ha CBOjoj CTpyLtH pa/tHo y ^yxy carjiacHOM hjih npoTHBHOM
jia.

ce

OHOM lUTO OH Ha ;ipyroM nojLy XBajiH. KaKO ce Jlaaimuh R^mm npeMa npeBpaTy kojh je ByK nsBeo? H OH TJiejiR Ha caBpeMeny JeBpony, Te npHMeH>yje pecyjiTaTe H>eHe nayKe na Ty caMOHHK.iiy pe4>opMy, pa3pei)yje CBa HHTaiba MCTO^tcKH, na ^iheho ;iony.H>yje ByKa, h to ocBphyhn ce Ha npom.TiocT Kao n ohh /ipHtaBHHUH Cp6hjhhh. He caMO CTapH jesHK cpncKH KocoBCKora h cBeTOcaBCKora BpeMena, Hero H oBaj kojhm TxnpHJio h MeTO/tHJe o6jaBHnie CjioBeHHMa pe^ XpncTOBy, MepHJio cy npn npoi^enn ca;ianiH>era cTaH>a y jesHKy, npn yTBpt)HBaH>y KaKH he ce naqHH H3a6paTH sa kh>hHxeBHo HHcaHje. Ajth KaKa pa3JiHKa y pajiy ohhx /ipjKaBHHKa h OBora nay^HHKa Hnrj^e /^hhhmhK hc nponocH h3 Tyl)HHe y cpncKH je3HK HH 4o6po 3pHue, nnr/ie oh ne ynocn y h> h3 npom.nocTH hh jxbsl r.Tiaca y KaKBOM nacTaBKy, aKO hx neMa ca^
!

HxHBHx y Hapo;ia. Ko.ihko 6oibe 3Ha Tyi;HHy, tojihko noy3AaHHJe pacno3Haje CBoje n ^ysa ra oa H,e a npouiJiocT My cjiymn
;

no ;tajLHHn ^o Koje ce npyaca KOJa nojaBa ca^taniftera je3HKa, jacnnje bh;^h kojihko je y H>oj acHBOTHe cnare CTajiHOCTH HJIH HpojiasHOCTH. H ^lOK OHe JBy^c Ha ynpaBH ^pH^aBHOj BOJie KpaTKOBHjie TCHciLe, ifcera npaTH CBCTJia nayKa;
A3i,

caMO 3a TO,

;ioK

npoaiHMajy npojia3HH noce6HMHH HHTepecn, /lanHHHtjeBO ;iejio npo6HJa Be^nn schbot cpncKora jesHKa o;x Ky.HHHa oana n napa CTCBana ao IjHBa FyH/tyjiHtia h Onjinna
iLHxoB pa;t

BHuiH^Hha.

npeMa po^y AaHH^nheB nacTaBaK ByKOBa ;iejia ctojh Kao Tpajna TCKOBHHa CBHM Cp6HMa H XpBaTHMa Tjxe roji HX HMa, CTOJH Kao yrjieA y CjioBencTBy, Kao noHoc Ham Met)y o6pa30BaHHM nanocjieAHi;e cy

Ha h

/lanac

po;iHMa.

Jil

('iiaKojaKo,

Cp6iija,

Kojy h^iih

iio4HTM*apM

.**

r.

rioMepajy c ocHoiia
oCHuna'iti,

Koje joj y;inpiiiij ikNii poiv!iiionftMia

neaji cji

UMa raKo Miioro Tecimx

iipociieTHora
iiii

cbmm
jia

iiojaBaMa

hchbota cpncKora,

M
it

TO

OM#

mm

Mome
iia

nu6pojaTii

iipeTpecTit.

Onim ce BNme

Jkamim

iieiipeKH.iiiocT y .iiimiimm iieaaMa naMc),y rJMUNtas

ii

c|)iicKe Ky.iTypiie miichi

rp6iijiiiiiix

jpwaniinx np4?j
.'lociiT'jiii'

neiipeKiiAHocT Koja ce aaiio'ie ,io.iacKOM

rpaA,
II

iiiTo ^iu6iiua

iioBy Koiriy y iipciiocy HyRoiiii\

t.

CpoiiJM cy .i>yTo 3aMCpa.iii iipe HeKo.iiiKu rojNiiA

nycTii.ia
iieciiiiKa.
^la

ce

y cpe^

F>eorpaia

^a^opanii

rpoo

niaMvami
oum mi)*
iie

Ko.iHKo cy th iipcKopii
lie

611.111

iieoiipaBjiAHH.

6oJLe noKaayje, Ka;i

Biiiiie

aa6opaH.i>a rpo6oBo

oimx kojm
6pMU<*.

ocra*

noc;ie ce6e cBora, ah

a-iii

hm ce o ikUMa
iiii

H'

ao
n**y
ii*-

ocranifo nopo;ia,
iipeceK.m.
;Keii.eHii
('a,i

cy

iionii

CMpTiiii y.iapuu a itri. n^

Ka.iyl,*p A'<t^).

iiii

011,

nao

iuio
nvi
tfi

nh

/laiiii'mh

iieMajy

iiac.ieiiiiiKa

kojm

>.<*

itr^ay
mm,

Kyhy
yiivKa

iiniieTif
if.iii

Btiyibe h cBMJehe*.

Mecro

ii.hxobu

ciiuoBa 'lyBa um iipax Cp6aja. a IMJJ H n.iy no*

Miijii

TosiaK oiiiix

cy

iipetui

11

iipexo^iiinufi
jxa

ibiix

ksm

/la.ieKo je o;(

Hac Miicao

poiicKUM nciaMaii^v
;iy6oK<
iia|M'.>iw.
.

cnoMeii

CU.11111X

oBora cBera.

Mm cmo cano

iiCMa cpelic oii.ie r,io tiojc.imiih nnntotin

CIUTIIII
o>i
11.111

^nha
r

IipiinptMIIM, no.lHTM'IKM Mill wi.

.a

LiKlt

T^X
n|

,ipyroia, ciiaKii

iieKUM 3cr('iiiMM

Kao

ca CpoMJoM

11

IJyKOM, ry ce yaaaiia aaiioaecr

>Kana y iiapcuiiu c.^an.^e.

A. J

ByK

Cti#MMI
.'..iV

bNP^
4ai
.

hr vv
llCKIll.Olloj

lipeCTOUMUH

riY.iii'

IllUr

312
^oBeKa, Kora ce nocMpTHH ocTaqii iipeHoce, nocjie 33 ro;iHHe
113

uapcKe Bapomii na njiaBOM JlyuaBy y oxaijoHHy, h Koje ce capaHHTH y caoopnoj upKBH y Beorpa;ty, no^ioona je

tie

jxa

noKpene cee CjiOBene. VL eBponcKH ^hjiojiosh MHCJie ^laHac na cpncKy npecTOHHuy, r/ie h.e ce cenn je^Hor BejiHKana o^taTw ;iyHvHa noiuTa saxBa.^HocTH nyne nnjexeTa. ByK CTe(paHoeufi-Kapa\iuK, niije ce kocth ^lanac BpaKajy 113 Tyt)e seMJbe, MOJKe ce CMaxpaxH Kao ocHOBaxe-Tj Mo/tepae cpncKe KHiHateBHOCTH. IteroBa MHoro6poJHa\ziejia iiyro join 6ntie Heiicr].pnH nsBop 3a H/iyKa noKOJLeiba, sa necHHKe, kh>hHieBHnKe ii ^HJiojiore. Ys 6ecMpTHa HMena Kao iiito cy JXo6poBCKii, BocTOKOB, KoHHTap, Uldi^fipvLK, MHKjioDJHti, 6n\ie cnoMHfLaHo ime h ByKa Kapai^Hha, Ka^ ce 6y;ie pa^njio o TOMe, ce no6poje ocHiiBaqH h CTBopHTejbH cjiOBencKe ^njiojiornje n jia, HM ce o;ia no^acx. Haponnxo cpncKoj KitHH^CBHOcxH 6ho je BvK npBH XBopau;. Oh je onaKO, Kao uixo je xo yqnHHO MapxHH Jlyxep, ohhcxho jesHK CBora napo^ta, cxBopiio hobh npaBonnc ii yje;iHHHo KYbumeBua jesim ca jesHKOM napo^iHiiM. Kao mxo je xo 6mjio ii ko^ apymx Hapo/ia, xano ce ko/i Cp6a y3 je3HK BacnuxHiix, nayqHHX h necnnqKHx KpyroBa ozipJKao H pasBiio noxiiyno caMocxajiHO h jesMK Hapo;iHn. JXo Kpaja iipouiJioT cxojieha Cp6ii nncy HMajiH hh 'je;tH0 ;iejio, Koje je 6iiJio
:

fl.EL

HaniicaHO napoziHHM jcshkom, jep cy y biiuihm KpyroBHMa ynoxpe6jLaBa.nH upKBeHii x. j. cxapo-cjioBCHCKii jesiiK, kojh je ca-

HBMeHaMa npHOjiii^KaBan jesHKy napo/iHOM. ITpeBO^ 6H6.iHJe, KOJH noxHHe ii3 ^eBexor BCKa, Haniican je cxapocjioBeHCKHM je3HK0M, KoJH cy CBemxcHCXBo II CBH OHH, KoJH cy ce
mobo.TjHiim

nayuH, ysHwajiH ce6H 3a ysop. Taj jesHK ynoxpedjtaBao ce y roBopy, nHcamy h pasHHM pacnpaBaMa h na xaj Ha^HH y;ia.-LaBa.ia ce HHxejinreHniija cBe BHiiie ii bhuic o^ je3HKa nao;iaBajiH

po/iHor, XBp;iekH ;ia je oaaj

noxeKao o;i; OHor h pcHo Hapeqje cxapocjioBencKor jesHKa.

;i;a

je xo

ncKBa-

;io6a OA 9.

^o
np.

16.

BCKa

pasBiiJia cy ce

caMO noMecna

oho y Cponjn, Bochh, /l,y6poBHHKy ii /I,a.XMaqHJii, Koja cy 6HJia KapaKxepiiaoBana ca pas^rinqHonitiy y roBopy n nucMy na cy MecxiiMnqe je;iHO zipyroM npoxHBypemijia,. A Ka^ je y 16. BeKy /tpjKaBHa caMocxa.nnocx Cp6HJnHa
cpe;inuixa,
h.

Kao

caBpmeHO nponajia, nacxynmo

Hxa.iocHO ;to6a sacxoja
ii

je

ii

3a cpncKy

khjII/KCbhocx
ce

iia3axKa.

Hapo^Ha Mamxa noByKJia

luiiiK?

y iiaponny iiecwy, \ .-ulk.- n.ii.iiiifj.- n cTOjieha uui.ie oa ycxn .lo vera ii

......

Ten

iioaie Kap.ioBa*ihoi

mm pa
iia^ie

(r.

1G99.)

iiicHHOM /KiiHory

Cp6a apaMan

y 6oJkj
CH.ir.

6>..

roupojiie cpiiCKo iiupoiime

iic&.iiiiue

oe ca 6AARajiCft
m

ocTpna

iiuA

^iauiTiiTv

xao.toypiiiKe

Tax HpyroMk
10

paauiio ce Ma.io no uojio

iipiiu pa;i, Kojii jc

H3 jiymeniioi- ;KiinoTa

cDpoiicKiix

k\
.

36;iH>Kaniiii>e iini.io je b[>.io iio.iaKo. Tui.

TiiiKomit'i
iidMo.'iiio

j-

.i.s

j.-.n-. ..

mv^j^j^
'-

y Lic*iy lloAHaaibc cpllCKN\

>rii>n.iiix riiEMi^,

y'KojiiMa ce, y iioneTKy, y ocKyjimti

;buiia.'ie

lera

pycKt* lUKo.icKe Kitiirr.

IlyiiHX 50 ruiiiiiia Mupa.10 ce,

Raxo tako, ciiunaratw ca

ce nojiKxe
ciior

Ty^oM
ce,
ii{)OTiiH

.lyiiicHiiuM
ciiii

iiMaoiiiiiiuM

II

oii;ia

HoteK.

iu>J

Kao

po<i>opMaTopii,

Mopao

ue.iur
a^iii.

mkji

6opaT

iioiipiijaTc.i>cKiiX

e.iCMoiiaTa,

Kujn
!

lojMiBioa
xV Rii.r>.

iipaitiMHu iiriu iiapo,iy Tp<'6a, Cp6iiMn ^lao y p\.. Koia je 6uia Haiiiicaiia iiapcaiiiiM irniKoM

Taj MOBCK 6mo je ^IqcuTuje

je 6i!o
ciiKa.
iipini,

'

IHH\
..
<

On

Koji!

ce noK.ioHiio npeA ciieTnH.o)i n

BacmiTaii y MaiiacTiipy, h iterona jiejia noKaayjy Join iipH'ie It AiiAaKTii'iim ciiiicu

'

cTapoc;ioiencKor luiioMa.
mjii.
i\ii

On caw
iiiij*'
'

iij

>;/
n', .^im

'-Hj-'ip^-

mx

if.eion

up
iiiije

noiiiic joui

r*

': ttajoii,
.

he ra

ii>erunii

innMiMiiiiiin
iipeiiapiiu.

I" .^

-n\

It

Oopa;iuniih ce
Ilaiii.io

ce

.i.yAii

Kojii

cy noiinH rparoii
liijH h'9iit\fuA. F

.ltfrfB)eiiM.
'

ii:iMeJ)y n.iix cii.iiio

{7.

co ii3AHM(e

oTotf|>a

HoncMGa)

1.

1787. y

cpncKoM
oil

ce.iy Ttiiil.y.

wa Jpaaa.

.liueuo OA Jlo3iiiiue, a
joAiioM MaiiacTiipy.
J)eH.q

je A06110 iipao

Momc
iiiia'ioii.e

ce cMaTpaTii
iiueiia. k
>

ita<

cy;i6iiHe, aix

Kpiiireiby,
Koji;

iiwa

cuoj Kopeii
to.iiikom

je

on

iioc.ie

iipcA
\\o

>!.

NeTopo

iMMoiio 6palie u crcTaj^a

po.iiiTCAa

yapja

la^ra.

Minii.i.oii.y

o'lajiiHX

na^aaa.ia cy

fi

Ho
II

iioiiiTo

no naponnoj

npii'iM iiruiTaiio

# wory

uMiMMa,

;ia;iouio ciioM notMr;iii.ey

.i*wy muc

aaiirra luMiiTimo ra ocraHiimc na wup).

314

Oseoao

je

CBor BeKa Bjie

y bojhoj anyac6H h oho je npHMopan jisi u,ejior na lUTaKaMa; ho CBejKocT CBora ;iyxa aa/tpH^aa

CBor HS^iHcaja, y npKoc pasHOJ 6op6H, Kojy My je HaMCTao atHBOT nyn HCKymeaa. JKectoKe yHyTpamH.e h cnojbamtt>e 6ype noxpecajie cy ;iymy xora qoBena 40 HajcKpnje jxo nocjie;tH>er

BCHHJe HDesHHe ;iy6jbEHe. Zlyry h Temny 6op6y Mopao je noji^ HCTH, jioK je ;tocneo y ce6H ^o noTnyne paBHOTe^te CBor ;iyxa,
a c nojLa

HHJe n.iauiHo HenpHJiHKa, Koje jiohocu co6'om h^hbot jby;icKH, oh ce

jio

ocnrypane ersHcxeHUHJe. Ajih ByK

Ha;^

HHKazi; ce

yMeo HS^tHTHyTH

H>HMa H no^intiH ce h3 HCBoiba ^xhcbehx.

ripoTHB HaJHiemtiHX Hana/iaja, kojh cy 6hjih CKon^aHH ca CBe BetiHM TepexoM pa/ia, npoTHB atecTOKMX Hana;iaja h rp;iH,a ca

cxpaHe CBOJHX khjHjkcbhhx npoTHBHHKa, HHJe HHKa/i; ynoTpeoHO /tpyro opymje Hero oho Koje ynoTpe6ji>yje cBaKH ^obck 04 caMOCBecTH, npoTHB Hepa3yMeBaH>a h KJiCBexe, x. j. cxpnjbeHDe
H npeapeite.
HHJe avHBeo /lyro. ^ecxn ycxanuH npoxHB TypaKa yqHHHJiH cy My HeMorytiHM ^a aiHBH y oxaij6HHH h xana
KapjioBi^HMa, na y By^tHM-IleuixH, y nexpHH>H H TioqHHJe y Be^y, h xo oaui y oho BpeMe, Ka;t je

y Cp6HJH

ra bh;5hmo najnpe y Cp.

HayqHH cbcx, no/icxaKHyx <^. A. Boji^obom ))Prolemogena ad Homerum", noneo noKaanBaxn HCHBJbH HHxepec 3a Hapo^iny nojesHJy y onmxe, a Hapo^Hxo 3a cpncne napo^ne necMe. H ;iaHac
joui

He yBaa^aBa ce ^ocxa 3acJiyra Xep^^epoBa,

:

mxo

je

ocxao

BepaH CBojoj H3peuH

^IIojesHJa je MaxepH>H jeanK po.ua Jbyji-

CKora, Kojy je nocjie npnxBaxHo XaMan. Xep/tep je npHCJiym-

KHBao xaj MaxepHHCKH je3HK y CBHMa napo^HMa 11 yBpcxno MHoro npHMepa y CBojy CKynoneny sonpKy. Hhko usiKjie MaH>H nero Xep^tep, a 3a H)HM h necHHK BeJiHKaH Fexe, yqHHHJiH cy naa;jLHBOM HCMa^iKy qnxajia^Ky ny6.THKy Ha cpncKe Hapo/tne
))Viaggio in Dalmazia''

necMe.

Oh
je

je

H3Ba;tH0 m3

KH>Hre

(nyx-no /l,ajiManHJH, 1774.) qyBenor noKH>Hra y CBOjoj BpcxH njieMeHHXOj atenn XacaH are",

.nnxHcxopa,
KJiacHMHa,

CBemxenaKa ^opruca, Koja

onaj
^^majiouoj

H y3eo ra y CBojy 36HpKy ^Fjiac napo/ta y necMaMa". Ta necMa, ca jxojxsiTKOM FexeoBHM ca;ta je je/tna o.zi naJBetiHX ;tparoue-

HOCXH HCMOHKe JIMpHKC. To HHxepecoBaH>e y nayqHHM KpyroBHMa 3ana;tHe EBpone 3a cpncKy nojesnjy, join je 3HaxH0 nocxajio Behe na/t ce nojasHO ByK Kapai^nh, kojh je ce6n nocxaBHO Kao 3aAaxaK CBor

31

:.

;i:iinoTa, jin

6oraTO

fi.ian*

tii.

iim,
..

iipoo^pe

H iipejia iioTOMCTtiy.

npu}Mi9xm KomiTaf), .laKoii I'piiM, Xvm^o.it, I'a. mmuku Hot* H3;iaiiaM ii.croHiix ;ieia, n kojm je (DyK) ctokao t. ciior AOKTopa yiiiinepciiTOTa y JeHM, nocTurao je taj oao) Oh je Te iiapuAHC uecMo ujTaMriao y sNiue cBfraaiui lai^u
K.^, .ivuK.
"

Bvk

iiiiTiiMiioM

cao^patiajy ca KoruiTApoM, kojn je MMoro

xyManiicTii'iKuM
iiaciiiiTA>i.y
ii

ByuoDOM
pa;iiirii

ii^r<aoM

|nu>^
.'
>

cMouoiicKiix cTapniia,

iiayHiio

je

iia nudity .iiiiirniKMiiKi*. tin

KaKO co ntia cmcrfm.t :ia tako lortir ^^^ n .iiirt'

<

H TpaJHor TeMe.-ba.
IIIto je

ByKy

a,iM;iu

iia

mctoaiimiioj iuiocckoj cii|>rtiH

OH

je

MaK HCKo iip^Me

6110 iiifcap,

a no&ie

oniiiTniii-KH nprji*

ce;iHiiK

TO je oh

na;i()KHa;iHo iiciiikom caaeciioiiiky. car%piiaii

>

m paJiou oro na cne Hapo;iHe imcmchtc n CKyiin>aii.a iiapo;iniix nocaMa, a iipH tom y in. (.10 ca iir:ii OHaKU KaKO IIX je 04 HapTi 'i^' " nilu' :i:ii IVTU.* liflifiTA
iior;ie;ioM

Meibao

Hit

AOAQHao.
1

0H;ia je ueo cdct

i-

m
ii

\-j

ca cnoJHM uaBopniiM oco6DiiaMa cacunn

paajtanar OA CTa|K>-

cjionencKora upKBeHor jeaNKa, a Am Je ya 10 MUipejiNO

ASL je

maa
II

cnocoOau aa cuuKy

opMV

itaaiML

TaKO Ten ca ByKow

I{apauiili(*M

iimmi'

aa acfop.ci

pnjy KibUHieuiiocTU y Cp6a.

ll>it>iuiu

'"

aiMiaaita.

JKciuiocT aajtMiiii'iKa ciiojinia h

caao

iioji*i"
r>

Hero

ue.ior

uapoAa.
y

OpiiruHa-iHocT

iioKaayje ce
CTiijii

itewy cbojctuohom

cxaaKaitiy,

jk^

Tt>

iiaBop jeaiiKV jciHora iiapoja ii.roae iiet'Me

y oo|

iupMii

y Kojoj

ii3;ia;iii

iia

napoAHnx ycra
en

aa^

rycjiapii.

lIpoiiiiKnyT iicnpauMuuiKy

Kora cy, HCTuna,

ce

cpiicKii uayMrii^iia a.

Hyk ca

iiciiikom poBHoiiihy

Ha
c\

ii.ivm

je;iiKa.

CpcicTBa aa to
iiapo,i,

6ma
Hiiio

u\
*
.

CTajao uoo
ii>eroB ;iyx

rT'

6ao

m reiiiijr
jo iipao ACJio 6wjio Ma.ia cpiu

IberoBo
ISI'i.),

ka
a

ihh:*

'"

TiiM Je
1h::1.

caeAowao nna

o Jo*.

nuao Je Bya XeprcJioiioj iiiTaiiiiapiijM Tpn caecac caxia". ya Koje je >io,iao rpawATaay a
Bomicy.
I\A.

bpa)ii. nt-

napojaat
i

o^
"**

.-

^"**'*

'

316
jLy6nTejLiiMa h
SHaJii^nMa

no.T>e

mhofom

iiocTa.Tio

npncTyn-

THM BHine, nomxo je FpuM npeBeo ByKOBy rpaMaTHKy na HeMa^KH jesHK. Oh FpHM oooraxHO je HeMa^Ky jinxepaxypy snaTHHM npeBOiiHMa h y oniiiTe ce mhofo Tora npeBO/iHJio y obom npaaqy. Ty je yqecTBOBao h npo^ecop ^axep, HO Tpe6a napo^HTo cnoMenyTH h Heivia^Ke npeBo^ie Cnr^pn^ia Kauepa h je/iHy rocnot)y Banpe^iHHX cnoco6HocTH H xajienxa, HMenoM TaA0u, Koja ce, ycjie;? pannjer no/tyn^'er
HHJe, a TO

6aBJLeH>a y

Pycnjn, ynoanajia

ca cjiobchckhm je3HLi;HMa.

Ona

ce BejiiiKOM na}KH>OxVi o^^a.ia mHpeH.y cpncKHX napo/tHHX necaMa,

Koje H3Hoce npejiMexe 3a napo/tno nesafte y xoKy mhofiix bc-

KOBa H oxBapajy CBexy cpncKy napo^iHy itymy, y Kojoj ce cnaja H3BopHa CHara ca ;i;hbhom ojiaromhy. Ha Haj Ha^HH cxenao je ByK Kapai^nK ce6H HensopncHBy saciyry Kao npBH h najpeBHHJn npenocuxeib cpncKe KH.H}KeBHocxH y HeMaHKy, HSHocehn na mnpy jaBHocx Hapojiiie necMe y ^IHCXOM HenoKBapeHOM pyBy napo^inor jesHKa n ocnrypaBuiH
iiM

xaKO npaBO rpat^ancxBa y CBexcKoj KH.HJKeBH0CXH. Ho ca CBOJHM rjiaBHHM ;;eji0M, ca ))PeMHHKOM cpncKor je3HKa (Be^, 1818., npomHpen h oonpaBJLeH 1852.), nocxaBHO

je

ByK cnoMennK, kojh ce uukslji nopyuiHTii neKe. Cxapn cpncKH npaBonnc, Kojii je ByK namao, cacxojao ce h3 nenpaBHJiHO, ce/tHMeHxapno CKpnjLenor CHCxcMa, Oh je xaj npaBonnc
ce6H

npeo6pa3Ho h nocxaBHo ra na 6e3o63HpaH xeMeib <i>OHexHKe, a xHMe,je cjiejioBao npHMepy rp^Kor je3HKa, iiixo je, pasyMe ce, n3a3Bajio HtecxoKe iipnroBope 0H/taiiiH>nx je3HK0C.i0Bana. Hajsro^tHHJe noMohno cpe^jcxBO 3a to, 6ho je H>eroB pe^HHK, opHjauiKO ^ejio MapjLHBocxH H HcxpaJHOcxH, KoJH, cacxojetiH ce hs

48.000 pe^H, Mopa ce

CMaxpaxn Kao je;;HHcxBeHo y CBexcKOJ JiHxepaxypH. Taj penHHK nnje npocxa sonpKa pe^n, KOJe cy CKynjLene no uiaoJioHH, Hero je oh orjie^tajio atHBor napo/tHor roBopa y H.eroBHM rJiacoBHMa, aKuenxuMa h c.ioBKaMa.

y3 xo je cbc o6jamH>eHO

pe^ieHHi^aMa

(nocjiOBHqaMa),

rax-

KEMa, saroHexKaMa h

cxnxoBHMa H3 Hapoixne noesHJe.

KOJe
,

xo
ce

MOHyMeHxajiHO
HHKa;t

;iejio,

je

h /tanac joui Maj;taH,

,

kojh

ncnpBa 3a cJiOBencKy i>HJiojiornjy ncupncxH neKe je CBOM xBopqy jiouejio qnxaBO Mope rp/iH>a, bcKhhom ca cxpane CBemxencxBa m cxpy^nnx HayqeH>aKa, kojh cy naJBHUje -ocexHJiH cMpxHH y/tapaq, kojh je ByK 3a;iao jjoxa^tauiiioj rpaMaxHUH n npaBOHHcy. ByK HHJe Morao H3jipHtaTH Hana;iaje,

317
Kojii

cy iia ii.cra ria.in.iii Kao KMuim, ommao ) upewo y I'vcMJy, rae je ca bo.ihkiim noiacTiitiA 6o npaiiAcM
npyroHiiMa.

y ciniMa iiayMiiwi'iKiiM

HpaTniimii co y OTau^>Hny, ocnoMO J r. 18^6. ^aconac o/lamiuy", kojii jo y KpuTKoM npi-Mniy iiocrao /k>raT.i a 3a cpiicKy Mi.io,ir)ri!Jy ii iicTopnjy. J. -.ma pajwn .

MiMomcM
;io

OopL'iioiiiilieM,

no

iiijcii

jr iis.iory v "

%
;

cKiix aauoiia, iipiiMopa,ia ra je tc ce

npamu

o
.

cBojr cNipTn

r.

iHO'i.. \\ 18^9. ripcaeo je

y cat

^m

iloott

3aenT

ii

Taico

oiio.iiijy. 0.1 lie

y pyKe npy Hap(>4N% waibe npiMiiocrn cy ii>eruDn Miioro/>pojuH |iuMii

AoCtn.in
If

cy Cp6ii

itcTopiijii,

}KitiioTy

o6imajiiiia

cpiicKor iiapoja.
.laiio,

y
i

cbo)o|

ucTopiijii oiincyjf
/Kiiiioo,

iJvK one 6ypii*

Kojf

]
iiaj.

-^
tmte
uoiut>-

a y rnojoM pa.iy o u^tiPiajiiMa cpiicKor

ii

o ;ip/Kati.y iiapo,ia ciipavi liora

itaii.y

MaTfp<^

iipitpu4\ o
ii

cTapiix ciieTiiita
pa;iy
II

ii

u iiaponiiou

iieiiaii.y

6iip6ii.

xatott.

Tc;KiLaMa.

ti

lueroBiiM pajircTUna u JiULiocTiiMa.

HcTiiiia,

o.iaro, Koje je
iia

ByK

Ky.irypiie iiojane pacry

H|)aja
t.o
c-i*

Aaiia y

;ioK

y oiiiuTe 6y;xe iiaiipeTKa

ii

p aaara MoneMaiirraA. rpeinaa aaKa

jau m
iiele

cKyiinu. iiuje nuT;

iiaiuu

oy;iyliHocTii
li^eroniix

iM)robiiM

pajionuna.
ii

Ho
iliujiuc?
v

iipaitau
.la.'be

miiciii

ocralio

yut'K,

uocaKa

;ujcTuoiiaTii.
riyilllM llpaiiUM
n|i>
,\.IK If

i>\|>.i Ml

'

i*

mw-

xpnaTCKf
iia

Kii.iiii;MiifooTii.

jop tiimo, into

"

,inrao

Kii.ii>Kfi)iiii
ii

je:uiK,

yjfcim
IIo,i

\t*

it

oo Mtxrintorra
-

,i*JaK

iiyr ;io yr.ifAa

yciicxa,

m*
<

HyKomix iio;ii!r.iii cy oe Lypo A""'m*'. lipaiiKo

Tponiili-llnM yni,
Ciiii
lliiaii

jyatiiociPajiiiMoiiiiK.

,iyuiaa

a^^aaaaa

Il<*

Maa;ypaiiiili. Iloiap
.

lli

cy

oiiii

MtMa ,iyxa Byuoua

iioooj
ieiie(>ai(iiju

(iia

t>
'

cnoT.iii

yaopii

y cpiirr-* "

JIJlMlllOCTII.

Ten

Ma.io

no

^i

;immu i>
t

i-

fn

Kaitn

rr

pl,ano noiir.in cnpaxi 'Moiu'Ka, kjh

nrho ;inia.tMM'

ii

iioiiitoouim\
ii

C up
H>>

lori^

uocTao
jMiu

Ilaii.io,

.laiiac

cuaKo mnnii

^
M

iMTopiijrite

iiojaiio

y cpi

318
.HMe yBCK
-iiHcao

iie

HiHBexH, jep ra je oh caM TpaJHHM noTeaHMa Ha-

Ha CTpaHaMa HCTopnje CBora napo/ia. Maepo lUnunep.

ByAHM-IleiiiTa.

y^Pester Lloyd"^

6p.

2 43.

13.

ByK CretpaHOBMli KapauHli.

je

Ma Beqa ce aanac hshoch je/ian MpxBa^KH can^iyK, kojh npeKo 30. ro/iHHa jieJKao y rpo6jby Cb. Mapna. Y can^yKy

no^iHBa

ByK

Kapaqnti,

kojh

je

6ho cpncKH Opanq KasHHi^H.

jxdi

HbeMy, H^eroBOM bcuhkom po^ojLy6jLy, HMa

jtanamHjH cpncKH KH>HateBHH jesHK
;

ce 6jiaro;i;apH sa

H.eroBoj bcjimkoj jLy6aBH

npeMa cbomc njieMeny, H>eroBOM neyMopnoM Tpy^iy n ;tapy HMa Tta ce 6.Traro:iapH 3a cjiasy Kojy je y no^cTKy CTOJieha H3;!iaH>eM cpncKHx Hapo/iHHx necaMa, raxKH h npn^a npe^t o6pa30BaHOM EBpoHOM H3BojeBao ce6H H CBOMe Hapo/iy. Oh je CKynHO h y HeKOJiimo eBponcKHX je3HKa HS^ao TaKO
petiH
ne.io

jyro-cjiOBencKo

napo/iHO

necHHuiTBo.
ce c

Ochm Tora

ype^lHo je h BejiHKH

napoAHH pe^HHK, kojh

npaBOM Moace

HasBaTH KaMCHOM TeMeJtqeM cpncKe h xpBaTCKe KH:.HHieBHOCTH. ByK Kapai^Hh oho je qe/io h3 nyKa, h cawo Kao TaKaB, KOJH je CBoje roziHHe ;ieTHH>CTBa npoBeo y cpe/tHHH nyKa, Morao je HayqHTH ce napojiHHM odnqaJHMa, necMaMa m npnqaMa. Po;iHTeibH cy My ce ;tocejiHJiH h3 XepueroBHHe Ka JIo3HnqH, nojipHHCKoj Majioj BapoHiHi^H,
r;te

My

ce KOJieBKa H>HxaJia.

H>era je nosaJMJbHBao cTapocjioBCHCKO Cb.

HHTaTH h nncaxH o;i; none, h ojx Hhcmo. Oa Ka/i 6h ce yMopHo y qHTaH>y Cb. ITncMa, Ta;ia 6h cjiymao h yqno necMe CBOJHX qo6aHCKHX ^ipyroBa, a BeqepoM naatJLHBO oh cjiymao npnqe cbojhx po^HTejLa hjih cyce/ia hito ce y po/^HTejBCKOJ
je

ByK KapaqHh Hay^no

KyliH cKynjtaxy,

h to My ce Heo;tojbHBO ype.^HBame y naMex. /Ky/iH>a 3a ca3HaH>eM He ;taBauie My Mnpa. Kao qo6aHqe

je

xpcKe h MacxHJio ojx nymqanora npaxa, xe no apxHJn ;io6HBeHOJ ojx none h no Kopai^aMa cxapnx KH>Hra HcnncHBaiue napo/tne necMe npH^e h raxKe, na 6n hx ReqepoM HHxao y Kpyry po;tHxejbCKOM na H>HXOBy BejiHKy

HanpaBHo

cedn nepo

ojx

cjiacT.

319
VcTaiiaK iHOi, ru^iiiie iioasa n
ii>ara

m.i

"pyiK)

? no*

XMTa y
iioiiiao

.ior()|i

ycTaiiit*iKor
iioc;ie

hoI^c

liApa),o|

KapauiiK je
y Beq,
rjie

Miforiix

6op/iH

y jpceii

1813 rojumt
<*t

oa.iiimiiii

CioBeiiAii

Houurnp noJNA
ifaMiiii.-i.

;iaponHTocT
HpM^

ii.oioiiy.

KoiiiiTap

wy
II

,"in,ic

.ia

ci
'

IIOCBCTII

Hll.M>KeitlfOCTIf.
c.i
if'

lirh

llplir

ftMiiMr
ii

CTyilH

IIpCM

i;iUII'(r

liiiivi

rittMM.dki

i..iii:n\

iiecaMa.

H
CTanii

Kiic:i

Mii.ioui
cpiicKii

06p(*iionitti

noapa ra y

H*
o.i-

^la

cm*

npHM

aaKoiiiiK.
Kiio.i
ii

Byn KapaunK
xreo My je
a.iN
7. c

m
rM
;ia
**

cacTanii naKoiiiiK cpiicKii.

pauiiliy CTa.iiio .lauHMaike
iiei;o.iiiKo

Mimoiii XTeo je mm ocarypa Ka

Maibiix-netiiix
ivie

naKoiiiiKa.
:ia

K^

iK

aamria ua*
1864.

Tpar y

Bt'M,

cKopo

tiim yupe,

il'oi.pyapa

By4MM-IIoiuTft.

Maf^yarorsfJj;* 8r

*'^

1.

6|K

KapiuRi

ocHOBa*iau kcbi!j6 cpncxe s&iUKtsxc

napo<a onor
iiJTO

|i)-or

OKTo6pa.
iin

Ciaii.i.y

.lajie

\\

cy caA y liciy
Iiy;iiiMiuMiiTe

rpo6a ncKoiia.m acinic ocTatme B>m

iioiiiije

KapauiiKa ocHoiia>ua
npeico
iiu.iowe y oTaiacTieAy

cpiicKe

KiWHrncaiiocTw.

aoJB cy

o;iiieceMB y l>uipaa.
:ieM.i.y
iipiii

aa ax y Boqaij

iia

hcmmo

6<:

KibiuKomiy iipoc.iauy

.iiia,ioi>i'

caiupa a o
;ipyiinaia.

Tpoiiiuy Cpuciuj

/Ipii

"^

Ana4c>-j-i ,.^.^m

y:\ iipiiiioMol, ciiiijy

cpiicKnx Hy.iTypiiiiv
oiiu

*
ii

i:n.Bs:tt

IIpii.iiiKnM

iipKiaiir
*
.

y cprAniiiTy tpiicKo
30iiaiiiix

Kii.iiJKemio ,ic.iaTiiocTa

o6fNi-

c.iojeiia

iiomoh
ii:

oa IJena Ao Ilnpofa
cniix iioKpajmia
/;a;wiuii^
'

Ao

a.i6aiicKii\

iiiamiiia

vm *.
i .

lUju

CT*'tfiuooutl

*
'

iiamioiia.iiio uii.iDKoniiocTM. iiajncliii

iwuau
iwjiixo

je

cpnrue iiapo^ioiMOBiic
yiitM) iipaiiii

Kit

niK'Toiie

rpucHo: H^poOMOi

KiMUKoimocT
II

MiiuoHa.iMii

Oyx

lan^S*

i\.\

i.io

nnrjortttnr cpiU'Ror iiapoja, oil je

320

podne oouHaje, nnmyhH KaKO HapoA mhcjih h roBopn. Oh je npeseo na cpncKH jesHK h Ceero Uucmo, H>eroB BejiHKH PeunuK je Met)yTHM h .nanac jom KaMen TeMejbaq cpncKor n xpBaTCKor
KibHHveBHor je3HKa.

^y/lHOBaTa je to nojaBa,

jxa.

cy

jiBe rjiaBHe

nojase cpncKe

nocehnBa.7iH lUKCiy, Beh cy ce caMoo6pa30BaH>eM, cbojom cnaroM yaBHHyjin Ha naJBHuiH cxeneH nauHOuaJiHor o6pa30BaH.a h cbojom reHHJajiHomtiy o6ejieHtHJiH cy cpncKOMe napo/iy hobh npaBai;
KifciiHxeBHOCTH itBa HOBCKa, KOJH cy je^tBa HeuiTO Majio

/lyxoBHor HanpexKa.

'

OBa cy
MJia^inK

/tea

^OBeKa

/^ocuTuje Odpadoeufi, a zipyrn je

ByK

Kapaiiufl. Oopa/tOBHlia je

my^H>a 3a nayKOM

CK.ioHiiJia,

^a Kao

no6erHe ii3 cpe^iHHe xjia^tHHX 3H/toBa ManacTHpa XonoBa, na je noc.ne yqeJiM caM h yqehn jipyre o6Hmao ite.fiy EBpony. 06pa;toBHh ce nao caBpmeH u ojxjivmau HayqeH>aK BpaTHO y Cp6HJy, me je y no^exKy oBor CTOJie^a nocxao npBHJvi MIIHHCTpOM npOCBexe H Kao TaKaB j^OBpUlHO je CBOJ Bpe^HH
HtHBOT y Beorpa^iy. /I,ocHTHJe OSpadoeufi je bcK 1783. rojivme HarjiacHO, jia, aa Hapo/t Tpe6a nncaTH Hapo;],HHM je.^HKOM, a ByK
I{apa%iufi je

nonaaao KaKo Bajta sa^toBOJbMTH jxyuieBue iioTpe6e

Hapo/tne.
KojiHKii je Hanpe/ian
;iBajy

6ho npoHajia3aK

ii

ocTBapeH>e obhx

npocxHX naqejia y cpncKOJ Kft.HJKeBHOCXH, xo caMO onaj Mo^e pa3yMexH, ko 3Ha, y KaKBe je OKOBe 6ho Besan cpncKn KH.Ha;eBHH h y onmxe ;tymeBHH pa/t y npouiJioM cxojiehy ynoxpeooM MpxBor ij^pueenO'CAoeencKoi jesuua, kojhm cy cpncKii HayqeH>auH h hhci^h nncajiH CBOje KH:,Hre' ne 3a Hapo/t bcK 3a ceoe caMe. ByK Kapay,uft^ Kao uixo cmo cnoMenyjiH, cKynno je
II

cpncKe napo/iHe necMe, npn^e h raxKe, nocjioBHij,e h Hapo/tHe o6nHaje; oh je nanncao npBH CHCxeMaxcKH pe^HHK OH je 7;ao Cp6HMa npBy cpncKy rpaMaxHKy oh je cxBopno
n3/i;ao
;

xaKaB npaBooHC kojh tie o/troBapaxn ocoonnaMa cpncKor je3HKa M KOJH CBOJOM HpOCXOXOM MOJKC J\^ HOCJiyatH KaO npHMCp
M jipyroM je3HKy.

36HpKy cpncKHx Hapo;^HHX necaMa yje;tHo ca cpncKOM rpaMaxHKOM h npHMepnMa sa Hnxan^e 1814-t6 h 1815-Te xpa6peH m ynytien yqennM qyBapcM 6eqKe ;tBopcKe KH>HHCHnne KonnrapeM, qyBCHHM cjiobchckhm $hjioje

ByK KapaijHh ns^ao

.loroM.

rpTicKc uapo;ifio nccn y

na;i;ii

rii..i.-

i.'.i

n.^,
.1

'ipcBeaeiic cy HA ny'leiiif

jeaiiK.

riwT,

H3ue\)\
cpticKiii

Morao ;ioBo;biio iiaxiiA.iiiTii .iciiotom Mat^apcKOM je CBci iftiiitr*. iiapo,iiie nopMr y npuiu.niM
I\ibii;i;oiiiiH

iipaRA

pan liyKa

/.

cTO.H.'ha,

:a

Kojo je y
jft

IJc'iy
1
'

luiimao

cBe

iiuKpajiiiii*
11

'W

SKnnc,

jyhii

/KiiBOT iiapo^iiii

Map.-kiifio

iipii^>iffnjyt.ii
iii.a

i\ui<i
it.M<>rH

ii3no;(o

iberoBe.

i>poj

oBaKiix
iia

iu*roBii

npes^i

ocaMjieceT.

Mel)y ohusin
ji

npBOM

je

necry

it

uapo^iiMX necakia

bc.iiikii

cpiicKo-MM<iK(>.iaruit
pajioH**

'

Ona

;ie.ia

ii.eroiia

11

ofTa.i 11,10.10111 kc

lUTaMiiana c|)nci:a n.ia,ia o ,ip;Kaiiiiou ^"

y Aojiip ca iiayMCii.amiiia aooa, MUMet^y ocra-iora AaBao je

;ia3c!iii

..i

nw
oBj
j

rfcr.iiri

iicTopiiKy

.'Ieono.i;iy

I*aiii(ey

kaji je

iiitcAo

Die serbisclu? [{evolution*

y ApyroM
iia^aity

{lH-29),
110,1

Koja

ii:nin;ia

iiaiMoBun
TaKofyfl n
1

Turkei im

XIX

Jalirhumlert.*

hemiM

iiaiiHcao jo Amii live

paimyrKit
..v....i,.

I8'ii)-Te

cHoje no ur^

"

,....v

r Kurope" y MCTiipii
IhjK Kapavtiif'^
iipiiM.-by
pol,ii

je

I7B7-m y n#
j-

y Cp6iijii oiiaa Kajia

MiiTarii
11

pVKaMa;
a.iii

niicaTii

yiiio

Jo
Bp<'vi

Ipowom*

' =

iioiiiTo

y oiioM Kpajy y 0110

Mopao
I80'
11

je y

hoah

,ia

pacToim n>

"

""J^

Bojeiiag je iiporiiBy Tn
Ky>y, ciLioiiiio
II

"--'
'*'

naiia,iii.ii!

'*

VMIIO .laTlllU'Kll

IIOWaMKH.
|8i>7-iie

'

y Cpr.iijy.
CyAlljOM

r,io je

on

iminp- nu^

II

cpccKHM cTapciin
TypcKoj. li>K
i

!8I3-Te. Ka,ia (*p6iija

rajie o.iynpoTii co

oe Aa^i.e o6pa
,.,-
1

1
I .

M4M 111

It

lirTO

l\)py

16.>

<

- -

'"^vJ

^-

paaiie iioKpajii'"'
I

32-2

ByK Kapa^^h Mopao

je

jisi

H3/ipHtn Be.TiHKy

6op6y

jiok je

K>eroB npaBai^ na nojty cpncne KtbUJKeBHOCTH no6e/tHO.

Hapo-

HHTO ce BejiHKa 6op6a iioBejia oko npaBonnca kojh je oh noCTaBHO n KOJH "je y Cpoiijii Hena^a CMaTpan Kao tojihko npo-

THBaH Bepn h /ipjKaBH, jia cy xaMO oji 1832 ji.o 1860 KH>Hre nHcane thm npaBonncoM omjie nojiaqncKH saopaiteHe. Ten ce y 1868-MOJ ro^HHH moh^c yxBp/iHTH noxnyna nooe^a KH>ii;tieBHora jesHKa h npaBoniica Byna Kapai^nKa y CpoHJn. ByKa Kapai^nha je yHHBepciiTeT y Jchh H3a6pao 3a no^acHor ;ioKTopa sa CBora cnojbner qjiana H3a6pajiH cy ra 6epjiHHCKa u nexporpa/tCKa Ana/ieMiija Hayna, reTHHreHCKO ii Kpamockobcko h o^iecKO ncTopncKO h KOBCKO yqeno /ipyiiiTBO
;

apxedoiuKO ^pymTBo. npe;iy3eKa iteroBa noTnoMarajiH cy hob^aao Mii.Tom OopenoBnh cpncKH h riexap IleTpoBeK qpHOropcKH
BJia/tajiaij;.

lj,ap

HnKo.ia h Mat)apcKH KpajL <l>paHq Joch*,

o/iaHKOBajiH cy rasjiaTHOM KO.^ajeoM. /l,ouHiije ao6]i KpcT <I>paHi^a

JocH4a III pe/ta, h iipycKO ojiJiuumje

Ajih Ha^a
c Tora,
iiiTo

UpBenora Opjia
nayqeitaK

III pe;ia,

a OHO je joiD concTBCHUK H cpe/tHser Kpcxa pycKor pe/ia Cb. Ahc.

CBe naJBHiue je

cejxii

6ho cpehan
ii

je jtoatHBCo

oniiiTy h

noTnyny no6e;iy CBojera

Ktt>HJKeBHHK

KH:,H:eBHora npaBi^a. npeBacxo;tHH osaj HayqeH>aK

cpncKH yMpo je 1864. ro^HHe y Be^y, o^aKJie ca;ta o/tneme Kyhn Ha oHaKaB CBeqanii Ha^HH npax iteroB niTO je oji on^a. TaMO noHHBao.
^UHo Cmeea BacuH flouoewk.
ByAHM-IlemTa.
y^Vasarnaipi Ujeag*-^
6p.
42.

cxpann Hajia3H ce Hapo^lHa necMa h3 sdnpKe ByKOBe ,)Bpaha h Cecxpa" y Bpjio AOopoM npeBo^y IlaBJia /teMexepa (Domotor Pal).

y HCTOM 6pojy HCTor

jiHCTa a Ha 666

15.

Ciiaea

Byny CreiliaHOBHliy KapayHliy!

cenTeM6pa (10. okx.), h y yxopaK, 30. (12. OKT.), npocjiaBHhe ce y Be^y n y Bnorpa^iy pajexna cbcxKOBHHa y acHBOxy cpncKora napo/ia; CBexKOBHHa Koja he jxsi
He/ijejby,

28,

6yR(t

yje;iiio noTep^a iterobe iiapo.iftncrtj* ibcroBor Kyjirypiior no.iera y obom

i

rnHiDctv

^0*^.

npoc

II

Haiip(;Ti:;i.

Tiijex ;iana HaiiiijoKe co ua rpor*.i.a

TifTora

.Map:a

>
.

H CBeMaiio Ke ce caxpaiiiiTii y cpiicKoj npiijecToiiHua, y p " cpncKoj 3c.vf.i>n, (^.laroc.ioBCiie lOipJiuaKx

3ac;iy/iciiiijfr

cpiicKMr

ciiiia

11

hi.,
..iior.i

i,

iiapOAHOCTH y HOBiije .in'.i ypa;iHo aa cpncKy npon

je^iia aKa>'ieMiija.
Kii.ii/KeiniiiKa,

m
.iit

...

iero

j-

v|.

.a

Kao

iiito je

Dvk

6no. neuA ja n

^r

jeAaii c.ioneiiCKii iiapo,i.

On
iipe.i

je,

y nyiioM
tip

cMMciy. or44 noc

CpaCKe K}bUXfiOUOCTU,
/loK cy
;iOT;ie je

BO.IIIKII

TVMaM H

lUUSMj^t

Hapo^iiiijex ywoTBopiiiia

Ky.iTypiiiijeM vr.
\

,ipyrii o6iiaB.i>a.iii n.n.

jpNCjitiv

. ,

u
\
.

pvfia,
..aii-

on o6paliao
c;iifKy

iia(iby

-i .!!'

naTHJe 3a cTsap
UJe.ioKyimy
;

iiapo;iiiora

iipeiiopuljCK

)^

npna

mao
1

HimaM^ 011 poAHor roBopa

Te DHCOKo

CpiicTBa y H^croiiiijcn eriioi; i. je npuii iioKaaao cny .i>noTy npn:

11

r|M*

;iao

('p6nMa

11

XpaarnMa

to.ibko

>

CBOje, Kojii oner cTBopiimo .mjiMiy kiitv crpyniiBJcr

iio;iiiroiiie

a,

iiac
11

iiayny o
m:lim

KBpoiicKii

iiaptMii

i.

..;...

;iauiH>c Ao6a, ,ia yiiaiipiijo4 cboJ iiaponiii

y
'

6y-

;iyhnocT
Tjijoi ce

iia

ochobii ycTaBiiocTM
11

)M-

iiauor iipaBa

jejiiaKc

iio.imtumi
11

% caa rpalwuM-

iiiiipu
M.iaii

iipocBJera
iiapo.ia
^

<^MarocTaii.c.

rajva c

a.*

HHJe ciiaKH
II

boko n

oAyiu<\'
v

0Tau6iiiiy H 3a ibeiie
norjic<;iy

IIIto ce
~

y CBaKOM
jera.

uaocT.im "ht" "

<

i..ip mi"i
viiuiinii

Jfp aok ce Maum ciapif

cBojiijfM

&<fkBuir
^

'0,i6iijajyhii
;ioTJie

rpyn"*'

'

cy Apyrw

iiapoiii

Mor4ii nupiio a ci
Ila

aao iioupaj cBcrra Tora, aa omo aparRo npajeao MMm Tuaaaa Br.iaaa iiiijex AoKasa Aa HeMo B|H;vf'iiow rraKw iiapo.ir, y iipoueiiiiToj yraKMuaa ca
n ynaiipe>,yjy cBojy Kvhy. caojy upiiapo.iiiMa cTeliii 'lacrn
iiajniitiio
11

0^

yr.iMa r
*

.^^.

Aa

3axiia.iiiv<

*-"

uwii. nw-s

324

oho y HxiiBOxy cpncKora Hapo^a, TO je Ha,j6oJhe nCTaKao HajcjiaBHiijii l^aK ByKOB, omhjLeHH Hapo/tHii necHHK BpaHKO Pa/iiiqeBHti, Ka;t je y cbom Ilyry ynope/tHO jiBa qyBena cpncna Byna BpaHKOBHha h KapaTaj
pa/i

KOJiHKe je nan saMaiiiHOCTH

ijLHiia

a npecy/iHocT

tbiixoBe

nojaBe y

ucTopiiju

cpncKora

Hapo^ia

Hoh

naiM Aot^e ca

Byna jeAHora,

4aHaK 6edH, 6paho, ca ^pyrora: Onaj MHiimy y rBOJKi)e HaM cKOsa,

Osaj
4yiiiH

BcpHre pacKOBa
Hflje

KO BBAs: OH TO
je

6ho.

Bor
JecT,

Tora AaBHO Beh y6Ho. je

;

ByK

je

oho onaj, kojh

CKHJeM pacTBopHO /tymeBHe ohh

jluMSi

HOBHJeM napauiTaJHMa cpnoh je cbhjcm MJial)irjeM jtyh

zi;o6pH
Bot).

CBora

;],o6a

6ho HacTaBHHK

Ohh, kojh

atHBJLaxy /tajieKO

y H^eroBHJeM ^ijejiHMa no6y;^Hy pnjeq, a kojh My ce npnojiH^KHme paayMJeme, sa uito ra y^eHHi^H H>eroBH 3Baxy jj/iodpHM yqHTejbeM. Ila c Tora h mh, Cp6H na IlpHMopjy, Aanac, Ka;i ce CBa
ojx

H>era, najiaaiaxy

niTaMna nauia KJiaaa HMeny

BejiHKor y^iHTeJLa

H^eroBy,

aaxBajiHH

nos/tpaBJbaMo

namera BpqeBHha h Hauiera JLyonuie, Hamer

Bana h namer Uyuiihsi, Te npn/ipy^Kyjyh' ce onuiTeM xopy XBajia, K.inqeMo H MH je/iHaKHJeM npH3HaH>eM h je/tnaKHJeM ;iHBJbeH>eM: cjiaBa ByKy Cxe*. Kapaqnhy, cjiaBa bgjihkom npocBJexHTeiby
cpncKOM

ne caMO CpoHMa h XpBaTHMa, HO /jpyrnjeM napo^iHMa c.ioBencKora po;ia h njieMeua. PeKOCMO Beti, KaKO KHjHJKeBHHKa Te BpcTe HeMa /^a noKajKe HHJe/taH cjioBencKH Hapo^. Oh je namao y xaocy h Ha CTynaH> Ktt>HHceBHH
jiyro
yrjiejx

ByK he

6hth 3a

jesHK TeK y no^eTKy OBora BHJeKa. Oh je saBeo pa3yMHHJH npaBonnc h HarjiacKe. Oh je ^^oc.ie HajoojLH H3;taBaq napo^innx yMOTBopHHa. YqecTBOBaB oji Mjia^tocTH y

HO^jHrao Hapo;iHH

npoMJenaMa, Koje noKpeTaxy h oatHBjbaBaxy Cp6HJy, oh jiajie yqeHHJeM CTpani^HMa Haj6ojL,e npnjiore 3a no3HaBaH>e Cp6HJe HOBHJera BpeMena. McTopuja Cpucne Peeojixmuje qyBeHor PanKe-a, TO

3HaMeHHT0 /ijejio, Koje ouHMa Cp6HJe h CBCMy cpnCKOM Hapo;iy na nacT c.nyjKH, HaHHcano je HaJBHHie 3acJiyroM ByKOBOM. IberoBa je neyMpjia cjiaBa, hito je 3Hao j\a 3a cpncKe

fiapoAHc yMOTBopiiiic aamiTopccyjc

jcjiiior

I'l*.

oo.iTa, jeflHor ToTe-a, jejiiiy Ta.iBu-y.

ByKOBa .iy6aD
nixM je 3a yrjieji,

i:

iiapo.iy

cMny

iirro jc

nap
ci

,*,nA

a toko bcto h iM*roBa

ii

HocT, canjeciiocT

o6jcktiibiioct.
;ia

Ilaiiiii

ki*

ncKa ce
K.iacHMHa
;iocTojiiii

nocTapajy
>ijo.ia,
>iia

iuto

npiij**

>i

Tnp,ia ociionn.

yieiniK Bvi:on.

iminrao

nayMHiij?x pa;iona.

aroAHO Kaaao Cp^nn II; c irapo^iii Kojii cDoje Be.iiiKauc turyjy, camt ce6 Be.iiiKii cy .i.yAii, imiicTa, iiaj.i.ctiiiiii yupac pOAy caoiie.
jo neK
it

Annuo

np.io

Il>.

cnoMcii

;iii2i;e

mij^'Hy, ciiiUKii
tii

ii

o6.iarop.'i)aiia

n
1

Taje; c.iaiia Kojy cy

Mii.'iii,

iin[iaiiiTnJH

jccTt' li.nxona po))(Mia ciniia.

04 imx y Thmc, iuto h*'"

rn

npiiiia,iajy, yMiijy

iinpojii .la ce iKhi.mo

ca cnojiijcM
npHiiy^eii

ii.icMciicKiijeM

TRTy.ia^i

y cnoje OA-iumie
,ia

ciiiioBe iipcroM ;ia

ynnpp, tc

mm

iiacTan.i>a TpaAituiij*:.
a.111
>

HvK
pe>ie jc/iaii
113

jc 6110 AHi;a cpiicKa,

jUKa
>

UMO

it

nam

kii.iihcciihiik

'

iia.ieua

ntMii'iaiicTitona ip
xuI.
1
.
.

^-^

ce6e CHJeTnomliV chojom

uiibauii
TiiJio

_.
,

r; -

Hyicoiiii

lie

cxBaTiiim*

^''

;<nxna.iHo iiotomctbo, cxBni

i*"!!*

;iona ibcroniijex, uojii co Aaiiac ok\

iberoiie.

oko

v
"I

Ilcoyr.iacimo, Koje nac Melnjictiioii i|

PX*
ni

cy ce6ii aa yMyuiiy iipej obom

ripucTynajy fly6oKiijeM noun

m h

h.

C Tora

uia.i.oMo u mu.

hi

hm.*
^
^

nr
^

-r^nck'
"

.-.

..-.-

pcia, ca nnTOMiiji'X i)6a.ia u.ian'' ne.iiiKoj cjcuH cnjcior yMMT04.n

(\iaiti

no?jt*a

lUicv

Pt.'.!.

Karaunhv

'

326

16.

ByK

CTe(|).

KapauHli

BoHce MH4H

^yAB. se-iHKora

KaA
IIo
*

hame no seM^H Cp6HJH, Cp6HJH seMAH 4a npcBpne

ce

4a 4pyra Hacxane cy4HJa. Cpa. Hap. ajecMa.

y OHO KpBaBO
je

jiooa,

BejiHKor ;^njejia cpncKora napojia, Ka;i

;

joiu

BJeKOBHH MyqeHHK CTeibao noji, TypcKHJeM KonnTOM Kajxa. cy y yniHMa syjajin iiouiJte/titH ys/tacH jynaqKor Ko^e h H>eroBHJex TipyroBa, kojh cy CBOjy njieMenHTy ;iyiiiy HcnyuiTajiH

Ha omxpHJeM Koi^HMa, Kao npeTe^e BejiHKHJex ;iorat)aja; y oho ^o6a, Ka;^ cy ce jom pasjiHJerajin o;ijei^H TonoBa ca BacTHJLe, KOJH cy orjiamaBajiH CBHJexy je/inaKocT, opaTCTBo ii cjiodo^iy; y OHO HeBJepojaTHO ;io6a noqexKa oyne npoxHB ^laxnja y Cp6iiJH, JKHBeo je y CpncTBy HenosHaxH Cp6HH, CKpoMHH nucapqHti^ KOJH je KpBaBHJeM 3HojeM cTBojera jiHua 3apai)HBao tojihko koJiHKO My je 6hjio ;50boji>ho, jia. ce naMn npepann.
^pyroj nojioBHHH nponijiora Bajena nojaBiio ce y cpnCKOJ KH>H;KeBHOCTH HOBH, Heo6HMHH HOJaB. HojaBHO CC /l^OCHTHJe 06pa;tOBHK ca KH>HroM, y Kojoj je oniicao h cboj HtHBOT.
llouiTO
je

MHoro nyxoBao h y^HO, JXocRTBJe

je y*Toj

kh>h3h

Hai^pxao H CTaH>e nauiera napo/ta n nppiJiHKe, Koje cy naasBajie

KHsHJKeBHOCT H HpaBau; OHOBpeMCHe npocBJexe.

cpncKH KHjHJKeBHHK CBe r.iaBHe cxaJieHte HapOTta h naJBetiH ^ho npajcBa cpncKHJex; npexypHBniH y CBojeM yMHOM pasBHXKy cbc nepHJo/^e, Kpoa Koje je ummibeibQ
je/tan yrjie^tHH

EpomaBniH caM

nnme

oa pejinrnjosHe saneceHocxH jxo cyBpeMeHHJex HOBHJex HAeja; h ocjexHBiuH caM Ha ce^H cbc 3Jie cxpane Ha^nna Bacimxafta, MHmji>eH>a h
npejiasHJio,

Hapojia

Hamer y CBojoj ncxopnJH

HvHBoxa, KOJH je
fla

jio H>era BJia/tao oh je 6ho noxnyno y cxaH>y, H3pe^e Bjepan cja h jia. noKame hcxhhhx npaBait, na xo je H yqHHHo. /tocHXHJe je npBH noMeo ;ta pymn ony cxapy, ajin

XBp^iy Kyjiy cxoBeno-cpncKor je3HKa, kojh je nauieMy

napo^y

OHO ca CBHJCM cxpan. Oh je npBH ynyxHO cpncKH je3HK oHHJeM npaBi^eM, KoJHJeM je Mopao aa nol)e, na ji^a cpncna KitHxa 6yAQ KopncHa H OHOMe AHJejiy namera napo/ia, kojh je;iBa yMHJe
fla

HHxa.

IlpaBau H HayKy /^ocHxnjeBy npBH je npHXBaxno, cbojckh sarpjiHo H Ha HaJBehn epxynau no;;Hrao onaj OH^ja Heno3HaxH

Cp6HH, CKpOMHH HHCap^Hh, KOJH

jC

KpBaBHJCM 3H0JeM CBOJCra

3>7
JiHUa r<apaJ,iiuao to.iiiko,
KaMIl
Ilpcpaill!

KaiNRo My

Je 6.iO

a<

Hyi; (TC^ailoBIlK luipAuvK.

ByK
TpiiiiiKy

Ctc'I'.

ce

>

'

2r>. oi;t>(.|,.

i,.

lapuiion
i.

]
v

utuue
..

HayiH Kibuiy oa ciiojer jcjiuor y cpiicKOM ycxaiiKy ojx roA.

Kojii je iiooyiiiio .la.iap.

.l..i:.-

.-

IviA

TyptiM

\*^

Ji?

OTHAo y KapioBue iia iiayKc. i;ijo jo tiiiro ce poTifibOM, ymio II ibeMaMKH jeaBK. Iwiciiuje ce oaer
CpoHJy,
c.iyHvoy
rjije je

6110

Kao iiucap

koji

cpncRajez ojBu4a. A

wm

ce y Diforpajy 1808. roa. oTBopii.ia

iioMc ,ia yiii y iioBoj iiik" m, .im saiieMonie 11 naiii' v ("...km-t 01 mii- it% 1..
II

y jejiny iiory.

KaA

je

18t3. roA. Kapal^opl^e crpajiao

Cp6^
ByR
oa*

fv

iioo

noTnaJia no;i iicorpaiiiiMeHy T>pcKy B.iacT,

Beqy ce
noMC.iii
Beiiuesi
iipcMeiia.

ii03iia

ca JlaBiuonnhcM M ca

<t>pyitiiiKeii, n

ii3,iaBaTii

Cpucne

//otiuNe,
<

if

KoiiiiTapoM,

iipniijpM

To
iia

iioiuiaiicTiio

iipori)

>

i.
i

pa>iibOM
6ii;ia

no.uiaiby cpiui'ia mmhi:

nuTpc(^>a.

Hajneha

Ta^a

iioMHibe oiiaj orpomiii pa.i

.W-j

BvKon

iia

cpnoioj iuuimi.
t.o#vMo*
Beiy.

rioMeo je Hajnpiije KitiiatimoM

apdH

cp6cHa aecuiipui^a, Kojy

je

je

1814.

roji.
>!.

najao y
a
"'

K^

lUTaMtiaiia
11

CTapiijcM

iipn'

'

ii3;iao je

^ipyro irMaibc. Ilcic m'lio roAnn'

11

n-;'

pa.ia ii3,iao jo

jpyro
iiyi

np.io

iioirTiiii*m"
r.i;ttii-i

^s-^^.*

cMCHumj. Ta

je rpaMaiiM;;i
.

i iiinr

BvK

y iboj npuii

Bouncy H o
ujccMe y
je

jeaiiKy.

.'<a

tujcm

jc

H>k
r.

ii4o
1^

';

Jliiiiiifnii

y rpii Ribwre
;t

IH*.3..

H3;iaibe Miioro noTiiyuRJe w

iipHora.

Obo

je Ma^aihe y
p:uiiijo.io

RpaxKu
ciaBy
mi.
i.".."

ipa_jru. n

jo

no cniijeTy
iijocawn.
IIo Mo>i:f

ck|s ap(U*

iiiijex

6imi

it^^iior n^-vnTitni:or ir

iiajraiMijoM imrtvuiMa

KibiUKCBMui

T.

'

MUM* Moryl y

II

TO Mory

611T11

iipol)Oiiu

328

HaopojnTH CBa ByKOBa jxjejia, h cbc ii>eroBe uaibe ii Behe cnnce, a.iii 6n OBaj nperjiezt 6ho ca CBPijeM npasan, Kaji ce ne 6h 6apeM cnoMeHYo ByKOB CpucKu pjennuK on roji. 1818., upeji KoJHJeM ce Ha.iasH npepal)eHa CpucKa uucMenui^a. OBaj je pje^HHK npBO h HajsHaTHHJe ^jejio 3a jesHK. Oeaj
je pje^HiiK

nocTao ocHOBa ^iiCTor h HenoKBapenor cpncKor je3HKa. Oh je n caMOM Byny mhofo BajLao, jep je, pa/ietiii OHaj pjeqHiiK, bh;iho h ynosnao CHJiy u cuary cpncKor jesHKa. BjepHH noMaran ByKOB y obom nocjiy 6ho je KonHTap, kojh je npeBojno cpncKe pwjeqn na -JiaTHHCKii n iteMaqKii jesHK. Fpawa-

THKa

npe;i;

pjeqHHKOM

6iiJia

je

cse

jio

/I,aHHqiitieBe

rpaMaxHKe
y
cpncKoj

(1850.)

HaJBJepHHJa rpaiviaTHKa napoAHora

jesHKa

KifcHH^eBHOcTH.

^pyro HS^aite Pje^HiiKa, vABOJeHO Beiie, a ca^a meihuo HBrjie^aMO h3 BHorpa^a, jia ao~ 6HJeM0 Tpehe noxnyHO nsjxaibe. CBa ByKOBa jjejia HMajy je^an hcth npaBaii;. Y cBHJeMa uixa Bii^e ce r.TiaBHHJe mhcjih BynoBe. ByK je xtho Aa OApe^H je TO cpncKH Hapo^HH je3HK, KaKo OH CTOJH npejvia CTapoM c.ioBeHCKOM H K0.TII1K0 ce c itHM MHJemaTH MOHte, Te KaKO ra

FoAHHe 1852.

HaaniJio je

Ba.TLa

niicaTH.

BeK HaM
puju cpucue
nHTaH>e.

npiiqa KHmoiceenocTu Kano

je

nosnaTO,

Kao jacHHJa 0Ape7i;6a OHaKOMe KanaB ce roBopn h KaKae ce bhah n3 Hapo^HEJex yMOTBopnHa, A0Jia3H oziroBop ByKOB na Apyro niiTaite, no KOMe ce Ha CTapn cjiOBencKH je3HK xpeoa o63HpaTii caMo OH^a Kaji je y HayqHOM H3y^aBaH>y h rpaMaTHHKOM nopet)eK.y noTpe6a, jia ce CTapnJHM o6jiHij,MMa hobhjii noTBp^e h npoTyMa^e. Y o^roBopy Ha Tpetie niiTaHDe Bajtajio My je nspeliH HaJTCHcy npoMjeny, cyAapHxii ce h ca npHBH^HOM cTapHHOM h ayxopHTeTOM IT ca npejipacyAaMa napo/ia, Kojii ce je^Ba no^eo K0.ie6aTH y CBOjiijeM TpaAiiii,HJaMa. A to je 6hjio ynpano HaJBaaiHHJe niiTaH>e, no tomc, ilito ce 6e3 ftera nnje Morjio hh npBO jBOJe Kao mTo Tpe6a noKasaTH. MMajytiH jom ca cejia h3 Cp6HJe Bnuie ocjeJiaH:,a 3a npnpoAHOCT h 3a H:.e3HHe saKone, Hero 3a ne^anTepHJy ocHOBany na ManacTHpcKHJeM TpaAHLtHJaMa h MyTHOM 3HaHjy cpeziH>era BHJeKa, kojom ce koji Cp6a, koa Byrapa h koji Pyca Ma.io no Majio h3 TxnpHJioBor ^hcto rJiacoBHor cjiobchCKor nncMa cTBopnjio ncTopnjcKo nerjiacoBHO nncaite ByK je yo^iHO cBy HejiorH^iHOCT h uesrojiy oBor nomJi.e/iH>er. KaKO

HoBaKOBnK y CBojoj IIctoje Byn o^roBopiio na npBO hctom napo^HOM epncKOM je3HKy,

fiiiKaKna yTD|>))eiia
CTaja<i
>!(>

iipaBoiiMca
;ia
ii*ck?

iiii
ii.i;:i

,i

OTHOpen nyr,
ii:uicA\
'iiict
it

Kpaja
y

iia iiiiTaii.e

cTanii

o;iroriap ii.hmc.ki

.,

,....-

t.,,t

.lurii'iaii

ii.i.iauaK

mh Ta,iaiini
oyK.

<.

itiiut

>t\L->if)

My

je

H3

;iOTaAatiiH.r

a jiojiaTii iiiTO ifCAocTaje, Koje

/j,

ii

ymiiiii,

yr

ha

/I,

.b,

}b,

Vi j

iipBifjex iier

aa

kiiji;
ii|

H3

.'inTiiiiimc.

IlotuTO jc Tai:u iia 36pKaiioi

yd.iiinii,
niinii.e

cy

pnsiiii

iicTopiijcKii

Mnornjex
iia

cnaiiij*M o,iBojeiiiij'\ uj
II

ii.iii

>

iipiipu,iiio

iipocTO iia'ie.ioi..
ii

,ia.i.f

no

Ma.io

Kpomio

join je,iaii

KopaK

tipoTint
fit

'

Kopjcni!TocTB*,
r.iacoiniii

y;icciiBuiiif

AA C6 npaBotmcoM

m cua
yfeii)cii

aaKuiiii joaiiKa, iia Jia ce

h iipoTnapaii>o

imc

TlljCM je CTBOpHO CpilCKOJ KIMIHCCnilOCTII iipai

oiia,

iipCMa iiajiioBiijeM rraity

iiajiiayMiiiijiiM,

iiayi:'
ii

Kao
nero

iiajdporTiijiiM

CTpaiie nai
ii

napo.iy y pyne iiaMiin

ii|>ii.

je^aii y^Knp)iiii moh;i

K;i.yi
ii

i..

imcaiba,

iiyt

caaKoj
iiayne
1

rii'

l*aA" oBe MOBe

xaJKa

II

jaKii orriup.

lOio nol, ciu'Ko.niKor

nojan.i.yje ce Jonaii
CncTiii.,

XauiiK, y

mui'
Kii.

im

np
'i"
'*'

a r

ii.iimc

Bo.ini:a

'irra
il"
**'

y yupoKO oBura oTiiopa y jLy,iiMa Ta,iaiiiii.oi- b|

craue
ii

"^'

Tpa.iminj**' ^>m.io
-

;iceHiie iipiipu.iincTii, iicro

ii.eiiiTO

oco6ht

11

ino iia ;ipyr

mija /loniTiijy, aaTUKainuii

036ii;i.iiiijoM,
II

l****

iiaiiiaBiiiii
ii

mi?,>

,ijc

/lociiTiija

Kao ocwoBy

ycraflo

wniil.t'

mi

lun
"

6mimi! TiijoM an ce iiaJMohy

Kii.iiruM.

llajnoc.iiijo ro
^

;Kiniu

cHemTCiii'""
II

"^"

ilimnja

iipniM
;x\>

TimcKo jora,
o.iuinii
t>A

Ke cc NapoA MOPOii

>

UpKIHV

330

Bop6a
caM Ha
veBHHi;H Ha

je oHJia Bejinna

h o^ajna. ByK

je

h3 no^eTKa oho

jeiiHoj

cxpaHH, a cbh ocxa^iH

Ta/i;amH>H

cpncKH kh>h-

KacHHJe ce pHJexKO Koja Kitnra, ochm aeroEHJex, jaBibajia hobbjcm npaBonncoM, a uojejxvmm KHiHateBHimH, MHCJietiH /ta CBaKH o;t h^hx Moate ;^a 6yjxe j^pyrn Byi;, no^eme HSMHHijfcaTH hobc npaEonnce.
;ipyroj.

OBy
apaeouuc.
^a.iia

Jiyry

6op6y npeKHHyo

je

1847.

ro/i.
3a.

Haj6oji>H

y^eHHK 'Bypo J^auiimih cbojom KH>HroM Par

ByKOB cpacKU jesuu u

HjOJ je

;iy6oKa Hayq-HOCT HtejiesHOM JioreKOM cbojom

pacnpn hobh OKpex Ha ByKOBy CTpany. O/tMax 3a thjbm HacTame h ho.ihth^kh noKpeTH o/i 1848. n 1849. toa.., kojh cy HMa.nH SHaxna ynjiHBa na cpncKH jkhbot h c je^ne h c zipyre cxpaHB CaBe h JlyuaBa. Y KH>H/KeBH0CTH noqeme ce jaBJtaxH HOBe CHare, o/trojene y j:ipyKqHJeM jiyxy h 6e3 jinqHHJex 063Hpa Ta;];amH>HJex Kopn^eja. ByKOBa je nayna HajnocjiHJe no6HJe;iHJia. ByK je nynnjex uejieceT ro/tHHa jbahom pyKOM pa^no, a /tpyroM ce 6paHH0 oa CBoJHJex HenpHJaxejLa. ByK nsat^e h3 6op6e CBHJexjia oopasa, Kao oHo sjiaxo meaceno Kpo3 atecxoKH oraH>. Oh BH;te npoxHBHHMKo pacyjio H ona/i;aH>e. Ha Kpajy CBoJHJex /tana, ca CBojer BRCOKor rjiejtHHixa, Kao oho Mojcnje, bhajc u odefiany seMJby, ajin He yt)e y H>y, jep yMpe 1864. rojiuHe y xyt)HHH, y Beqy, H3BaH Hapo;^a CBOJera.
Toj

Obo

je

6ho ByK napo^y dBojeMy.

Oho mxo

je

oh npa-

BpHJe/tHO cpncKOMe napo^ay, ne mojkc ce ncKasaxn y H,eKOJiHKO noxesa nepa. Da HnaK xaj h xaKaB cnn cpncKora uapojia nncao
je 29.

;ieKeM6pa 1825. h3 Be^ia cbojbm npHJaxejLy, MHxpoHocnoM cpncjKOM njecHHKy JlyKHJany MyniHUKOMy y.Ja ne 3HaM, hjih ce
:

maJiHxe, hjih
ojiaxy
;

oji,

36HJbe BCJinxe, ^a he xe

mh

;iaBaxH ro^HuiH>y

a.iH ja

HHmeM. He
I^j^PyJTe JMU,

caM ce sancxa naKaftHBao na nau o xom can Mory BaM Ka3axH, y KaKBOJ caM ja caji neBoibH. da na Eoo/cufi nujecaM uMao sa vulto uyuuTU ^yuTft

Meca, a
dajyfiU

KaMO au uenenui^e! MucAefiu^ Koju je onda dan, u ZAeHa ^ev^y Mojy, UAauao caM uao Jiydo dujere Cee, mro ce MOZAO upodaTU uau saAoofcuTu, saAOoicuo caM uau pacupodao, cad uesnaMj uira fiy huhutu c otceno^ u c rpoje nejane ^ev,e. SuMHO do6a, a dpea ueMa, Jbe6a ncMa, a noeav^a ncMa Ja jednauo MUCAUM, da caM dojbe uito sacAyoicuo^ u da fie cpa^iora
!
!

6uTU napody cpacKoMe, xuto ja oaaKo M03UTP Mu cada da au.ui/c h< yjHp^M oo fiy QfiM un upojheflc nneuy- ^- UMao iia Mjeceii ")( op. THii>CKH) y BeMy HtnbiiTa (c oiium, ui.
.

i^i^ou u oj j
r....

i*.,

3ac;iy}KHo). 4^j

aoMosure^ ja cad, ia nuka CpncKii je iiapoii, ii ano jiouiuiii, ynoaiiao

ciiiia.
;

CBojer ne/iiiKor

Cp6HJa ce cjersJia

cpncKor iiayieibaKa

cjcrma co iiJecHMKooujcx
IIBIUI4

pnjt-'in

T;l> aoMA*

naj* jaa.

y AAASNI

Mjmio ja ct jeOtRA,

CpncRR ioiR,

nym

paj^wi

**'^'
.

CpiicRo ropo, aiexo moj ct

H na he eno
BcKer
11

noTouH QiTO

mj^p*

tjab.

MpTfeo cpne jotu ram*

^lo

'

>

>ia.io

Aaiia, jia iipiiMH y

riiiia
iia

iiajaac.iy;Kiiiijt;r

km
i

Tpoiiine 3CMiiC ouxaTKe

iio.iuMcit xavi.,.

Aa noMHita
Ty
TejLa,

njcmiii caHaK,

^Jep

j'

je h;i!bot,

KaKo je /laiinMnK. oclirkii yncHHR *.iiu>r ynth iiHcao iia 3arpc6a 14. oKTo6pa 188.. y Baurpaj
Ti.

nimjanM.y M.
3aAap

Mii.inlicniiliy.

tCpti

Apoteozi

poljidi

srfikip InAi.

Kao

^imn.'izijalni
i

u^

sko^a Jezika

Mpukv

knj'

'

kwju

ImU

332
zinoj zamasitosti nijesmo

vace govoriti
neta.

mogli razumeti, Taj profesor obicaVuk je samac uradio, sto ne hi mitijun bajo-

Ova

rijec u prvi
ali

mah mogla
kad
rijec,

bi se

komu zbog
djelo.

uporegjenja

uciniti

nezgodnom,
istinu
i

se

dobro

proiici krije u sebi

jednu
prvi

nepobitnu

jedno ostvareno veliko

Ova u

mah toboze nezgodna

djela

veoma zgodno

karakterise velicinu

Vukova.

Komu

su poznate prilike u zemljama gdje Srbin zivi od

je svijeta

vremena kad
te isporedi

ugledalo prvo skromno djelo

Vukovo

Mala prostonarodna srpska pjesmarica, godine 1814, do danas

one sa danasnjim prilikama, sto se tice prosvjetnog stanja gotovo i ne moze biti uporegjenja, tolika je ogromna
razlika.

Onda
jezika,

nije bilo

srpskog knjizevnog jesika

jos podignut

t. j.

srpski na-

rodni jezik nije bio

na

cast
i

opceg knjizevnog
sto

vec

se

je pisalo

sto slavenski

srpsko-slavenski

pokrajinskim narjecjima; kod ovakog stanja nije moglo biti ni srpskih narodnih skola ni prave srpske knjizevnosti posljedica je pak svega bila da Srpstvo nije poznavalo sebe.
;

Danas, kad se u Becu

i

iskopavaju smrtni

ostaci

Vukovi

prejiose u Srbiju,
;

Srbin nalazi svega onoga

cega prije nije

bilo

nalazi srpski narodni jesik podignut na cast knjizevnog

i

jezika

postavljen u red jezika izobrazenih naroda; nalazi srp-

ske narodne skole od Zagreba do Soluna, u kojima Srpce, ako

samo gruba
nalazi

sila

ne prijeci, uci srpski jezik

;

srpsku povest
i

naprednu srpsku knjizevnost vijen srpski duh nalazi u jednu

:

nalazi

svuda budan

razi

rijec

narod svijesan sebe

svoje zadace.

Ko

je

ovomu velikomu
?

djelu, koja se dva-tri vijeka prije

u Dubrovniku onako zabave radi pokucavalo pokrenuti, zdrave

temelje udario

Vuk

koji je ostavio

Musickoga da
da

leti

za

grckim

rimskim pjesnicima, koji

je pustio Solarica

istra-

zuje rimske starine, koji je sazaljevanjem pogledao na one sto

se drznuse popravljati srpski jezik.
ali

On uze na
:

prvi

mah skromnu
ono
sto je

za vijekove

presudnu zadacu
Skupio
je

samo
istijeh

skupljati

srpski narod izmislio.

vice, zagonetke, ali

pjesme, pripovijetke, poslo-

da na temeiju

narodnijeh umotvo-

rina povrati narodu knjigu pisanu srpskim narodnim jezikonx,

iz

koje ce

u6iti

sebe poznavati
lete

stovati.
i

neka sinovi njegovi

za Pindarom

narod nauci, Horacijem, neka istrato

Kad

'

ziiju

riinske
biti

ii^Ckc Htorim*.
i

jrr

la

IaV

vanjo

njima

narodii kot

teiiieljc"

iiarodnoj proHVJeti. pn
I

ztlravo

na svojo navrt i' Viik ji mlarlM UmiwIj*narixliiijeh

I-

Ij.'tiijtnii

iimotv*'

.skuj,'a

jezika

pokazivala
jo
tii

sroj ;^Jvot.
rijeli

Kvropa
i

ri:^
nrprtki
n.i

sinuva

tijeiu

uvela

To
ill

je djelo

Vukovo.
zeraije
:.

PuHto je
prourio
srpski

Vuk proputuvao
Nije

izusti

ffovori.

onu veliku on 16 rijci

izu^iUu
Ijudi

Oa

iivrijcdi.

jcr to nije obiraj velikdi

ka*

\'eliki

Ijuili

svojijrin pronira>

i-.*

huducnost, a patuljcinia je m.
njih ne dopire
i

njibova djela ne obar.i

u

hanas se srpskini jezikom

valskoj
i i

im u
u
I).i

itr

Slavoniji,
ii

u bivj^oj Vigvudini.
(lori,

llerce^rovini,

Crnoj

u 8i

n Maccduniji.

danaa s^ joA u n

necrdje o srpski jezik a nctrdjo

bilke. \'(liki
rat za nrpski
j'/.ik

^.j-^
h\!;i
.

i,-

in

Jik

jezika

srpskojra iniena.

Noma

\.~

vratila u stanjo prije

Vuka.
uUhi
'iiii

Vijesti, kojo danoniice

iia

horl>

vodi o srpski
pobjedi;, kojii
polju.
II

jezik
j'

ili

o Mrpsko
Stef.

\'ik

Karadx.
u^-^
nM>v*^.t
kr-^l

slavu Srpslvn
k"'?iiju
\

I)anaAnji pr'ns
aiHttvttzjt
p/i;''
'

'/tcltoya

'.:

.lyCpouuuK.

.,Mi>oKi^*

iH.

ciMM ifM

mmu.
Ua y
I

CMIX

Kll.l1>K'"Miu

.1

.1

33
BeJiHKana. CaMoyK, Kao ^ecHTej, ynyhyje ce H>eroBHJeM nyxeM,

H oiiCTpHJeM CBOjiijeM yMOM, HeiioMyheHHJeM yTHqajeM nocTOjeKax cpncKHX uiKOJia, o6HJia3H cpncKe noKpaJHHe y HanpcT pa3;ipo6.ii>eHora napo/ta, h ca iteroBHJex ycxa npoyiaBa cpncKH
je3HK.

y pa3;tpo6jbeHOM napo^iy Ha TpH Bjepe, Koje cy niKOJiOBaite y xpn pasjin^HTa npaBua pasBHJajie, ajiu hm je ceetje ocxao 3aje;iHHqKH jestiK roBopa

To

je 6hjio

ByKOBO

uiKOJioBaiBe,

H HapojiHRJex yMOTBopHHa. H ByK crajie KynHXH Hapo/tne yMOTBopiiHe, H uiTaMoaTH KX y Kii>HraMa, Kao oopasau je3HKa cpnCKora, Kao KJiacHMKa /tjejia cpncKe KitH^KeBHOcxn CTaji;e KynnTo ca Hapo^HHJex ycxa ^hctg piije^n cpncKe, h npyatn kh>h;

aceBHHUHMa pje^HHK cpncKora je3HKa. y npaBocjiaBHOM ^njejiy cpncKora napo/ia,

npaBoc.aaBHe upKBe,

no;t

yxnuajeM
Cjxa-

6no ce yKopjenno y KH>H/KeBH0CXH

Tpe6ajio je jiyre h jByxe

Beao-cpncKH jesHK,

h xa/iamH>H KFbHHxeBHHqn Ha3HBajiH cy ByKOB

jesHK roBe/tapcKHJeM.

6op6e

jiok je

qncxM Hapo;iHH jesnK caBJia/iao KiiUHteBHH cjiaBeaocpncKH, h aKO je ^ocHxej mhoto npHJe ByKa nncao ))Koja je naMH Koppcx OA je/iHora jesHKa, Kojera y Li,HJejiOM napo^y, o;i; /tecex xnjba/ia je;^Ba je/iaH, KaKo BajBa pasyMHJe, h kojh je xyt) Maxepn Mojoj H cecxpaMa? Je3HK HMa cBojy UHJeny oa iioji3e, Kojy yspo:

Kyje.

KoJH MOJKe BHiue noji30BaxH, Hero onuixn

ij.iijejiora

na-

po^a je3HK?
no6je;ia

ByKOBa na KibHaceBHOM nojLy y obom nnxamy

caMO
pacxBopH.na

jesHKa

HHJe

Bpaxa

cjaJHHJoj

6y;iyhH0CXH:

cpncKe KH>HHceBHOCXH H JiaKiiieM npo;tHpan>y npocBJexe y napo;!, Hero je HMajia orpoMHHJex HeoujeitHBHJex iiocjieAHi;a h HanameM
nojinxH^iKOM nojBy.

Beh

je /tocHxej

nncao

))Ko

ne sna,

na.

acn-

xopBaxcKH (KpOMJe My^Ka) cnaBOHHJcKH, cpeMCKH, 6aqKH h 6aHaxcKH ochm Bjiaa jeAHHJeM HcxHJeM jesHKOM roBope ? FoBopehH 3a napo^te, kojh y OBHM KpajLeBcxBHMa h npoBHHi^HJaMa acHBe, pa3yMJeBaM, kojinKO rp4Ke upKBe, xojihko h jiaxHHCKe cjte/toBaxeibe, He ncKJbyMyjytiH HH caMe TypKe BomaaKe h ^pHo^op^e, h EpueroBue, 6y;iyt)H ^a 3aK0H h Bjepa MOHte ce npoMHJeHHxn, a pojs, h je3HK
HHKa^a".

xejbH i^pHoropcKH, ;ia.lMaXHHCKH, Cp6iljCKH,

H ByK

je KH>HH;eBHHJeM jej^nncxBOM jesHKa hojiohcho

ocHOB AymcBHOMe je/tHHCxBy CBHJy Cp6a 6e3 pa3JiHKe BJepe h

iiOKpajiiHa.

TCMIIKItjeM n0.1HTII<IKRJe>.

i:

juj'-Ml
.

TO My je iiajaMc j hoctm; to My je iiajiioyuaiiiija ciiaia n cpraju; to My jc Haj'iopuiKa kotba cua

CTiio Huj;uiii,
iiapO'iiiiot'Tii.

...

r./..-

(JpiicKii

iiapo;i,

noiuTo

je n

4pa
Jli.iiK.

lUM iLiainKy lypaa, ajiii Ma Kano ja je /tiio n<> ' ;ipoua.on, on jo y roiiopy cawynao jr^ fl,o BtMeoHxa, 0,1 Ja^ipaiicKoi Mopa .10 ,i;. rpannua. Ha to.iiikom npocTopy iiiije.iati 11 .,
CTaiiiiocT, iipoROAiio jc BJeKOfic

IbcMaua

Ma))apa,

BBJeM UCTOBJCTIIIIjeM JC3UKOM, JXa Ce .laKO MUJK0 Kau iiiTO ce Cp6ii cnii 11 CBy^a paayMnjy, XBXia ii.HXuiuijrM
I

iia-

poiiiiiijeM

yMoTnopiiiiaMa,
ii

Koje cy aoije
jejiuiicTBo

oji

ycra

;i

TaKo cawyBaiiie nicTory

cpncRora jeaaaa.
KiLMmeBHOct
^ 2- ":

UvKona
y

je

aaaiyra

uiio je raj roBopaa Jeaaic

jejiiia

uaiiioj Kii.iimciiiiocTH,
iia
11

ic ,iaiiac

Hunj(>pH(> Cpoc.

XpBaTii Beh ca Cp6iiMa crynatM^

KituHiouHV aajcAHHUy.

Onaj
eKauiiniiiiy

nam
11

roBupHii jeauK AMJejia co cAyn

,ia

iin

111.^1111111111%

iijcKaiiiuTuiiy.

yseAe

ii*

HibUHieoiiOM je3HKy,
'incTiij!
11

HyK

je iipiiXBaTiiu jcKaniuTMiiy.

aa

Hajc.iat^e cpiicKo iiape'ije, c

11

jyra cpiicKora.

lif-ioa

Cjiauini

v'leiiHK

iiajiiiiiiiH

yiiiTci*

cpucKora jejuna
jij<-iiiMo

ilaiia

TO

je

ucTo
iia

yMiiiiiio.
II

Ann

ce mu

jom

n y RitsA

iiocTii

cKaituc
6h.io
611

iljoKaRiie,

aok

jo HRaBiuTniia cat

Mej.ia.
yia

A
iiaN

;i.iM.fTn. .la

u ty Ma.iy paa.iai?v
Kii.ii}i;(*iitior
j-

ocTBapiiMo

iitiiivii<i

i*iiiift'Tno

KUMOJ

mi
iioiiiiiiapcKoM
i.iaiiKy

y juAiioM
caMu
jeliiiM

ue nory c

*<

aac.iyro jo;iiior Be.iiiKaiia, Kao uiTo j

rjiaHiiy
iiaiioMMiyjiM jia

Byn Kap

ce o iu>j pa:iMNin4.a u

n;

ciioMaiiiijoM ;iauuMa

HyKuBMjeM.
icj'l.ajiiMa
'

y
iiaiuo

uniiji'M

Miic.iMMa

II

MB
.

cTDoiiaTii

noun II, Kojy

Ka.Hi*iinoc
111.

l'

none
ii;

pa

"

MOM.xa
ciiii.'i.

TyljiiiH*
ii^t'iop.
I

y ciioja ibc^i
i^

'ir u-.
;

,111

r***

336

TOMCTBO ojiarocHJta h jia ce Ha iLeMy Ha;iaxH>HBa ocjetiaJHMa .jby6aBH IT jxymnocTR npeMa pacKOMa^anoM napo/iy.
Ij;eTHibe.

rFAac UlpHOiopn,a^^

i^J.

CJiaey

ByKy.

y HMe Bo5KJe, Aa na obom Mjecxy o^aMo ZtocTOJHy iioiiiTy je^HOM BejiHKOM Myaiy, kojh je aa nynnx ne^ecGT rojiuBH; HeyMopno pa/iiio na KyjixypHOM n iipocBJeTHOM HanpexKy Hapo/ta CBor HCKynncMO ce, ^a y^raiiuMO cnoMen
IIcKynncMo
ce,
;

je^HOM Hay^Himy,
OLty

Kojn je uho
:

ehjck

cboj nocBexHO cpncKOJ

KH>H3H H npocBJexH cpiiCKOj

yqHHHMO cnoMeH 6ecMpTH0M HOBHJe KEbHJKeBHOCTM cpncKe, SHaMCHHTOM ByKij CrecpaHOjia.

euAy

Kapay,nfi.y.

hotomctbo o^aje OBOM BejiHKOM Mymj, npn npenocy CMpTHHX My ocxaTaKa H3 TytjHHe, Tyi)er saBnqaja, to je caMO MaJia Harpa/i;a 3a H>eroB
CjiaBa H XBajia, Kojy /tanac. 6jiaroAapHo

enoxajiHH pa/i y
ITpH

nameM

Hapo;iy.

nac MHcao y npouiJiocT ;^aHamH>a CBexKOBHHa h3hoch naM npe/t oqn KyjiTypne no^BHre Hamera Hapo;i;a ;];aHamH>H ^an onoMHH>e nac na ysBHineHH
/laHauiKboj

cjiaBH

o^boj^h

n03HB, KOJH HMaMO y 6y/iyKH0CTH

Jia

H3BpmHM0.

To ynpaBo h jecxe oho hito AaHamH>oj cJiaBH /taje y3BHuien 3HaHaj. H Ka;ta is,vlo Ham Hapo^ jBn^a KyjiTypHH h npoCBJeTHH 3Haqaj flaHamH>era ^ana, ko je OH^a no3BaHHJH y obom rn>ii]e3jy\ cpncKHX coKOJioBa, kojh cy 3a tojihko BJeKOBa bh^

Kao naJMoKHHJy rapanUHJy 3a CBaKH JBy/iCKH nanpe/iaK, ko je, noHaBjLaM, bhuic no3BaH, ^a npocjiaBH oBaj KyjixypHH MOMenax nam, nero ofio najcoKO HOCHJiH 3acTaBy cpncKe
cjio6o/ie,

cxapnje npocBJexHo ApyiHXBO name.

IJ,exHH>cKa HHxaoHHi^a, cxBahajytiH

noxnyno CBOJy MHCHJy,

Kojy HMa

cpe^HHH npocBJexHor h no.iHxnqKOr mii~ Boxa cpncKor napo^a y obhm KpajeBHMa, yMJejia je n obom npnjiHKOM cxBaxHXH H pa3yMJexH KyjixypHo-HaniioHajiHH 3Haqaj
Jia

H3Bezie y

ziaHamtbe

CBexKOBHHe,

saxo Bac je cbo h no3BaJia,

/ta

saje/t-

HHMKH ynaaceMo xBajiy h npnsHaHye ztaHaniH>eM cjiaBJBeHHKy.

:rj7

Muiiii je lULio y

jho, ja ja omou npiLiimoM n

jiaiiaiuitora ,iAiia N

duoii (Mane

r.iac

y ciaBy

ju

.iaiiatiit{.oM
J{tl

c.iaiL.i.ciiHKy.

llpllCTyilllM, .laK.l#

CHUM
:iiia*t

II|'-

Ma

Kn.iiiKo ,vi jn iiciiii:

4uaha. aau
,

iipitor c|)iici;or

yiiirtM.a

ii

pv^opv:...

..

.^
^

Mir
ira

opo-

(HJeTe, joui
HMica,

My

je boKii aiiaMaj

Kao tipnura

nmmmn^

Kojii je fi|)Bii

Met,y

Cponna o6jaBNO

n 6paiiHM iipaao

|M>;iiior'

Miiuao

jeauKa y Kii.ii}KeiiiiocTM. Hy Aa ona c|elNa m rvNajajsa AocHTiijeha lie 611 ocriua Na mh.kmt h fiena.iucT ?
LManeiio-cpiicKiix ciiifcaAexa.
Tper>a.io
11

jaiiiitiix

j'

uo.Lii
tiiMiio

.iiia.iau

cpiicKor
iiapo.iiio

jeaiiica,
:

nojii Kt*

^-

o;iaro

raj o6etiaiiit

M'lnji
;

Ki*.Mre
;. .,
r.

iipMCHJeie 6110 je 6ecMpTiiii Hijk

rr.',f.t
>

1/,

Kapauiili je yr.ie.iao cHHJ<*Ta

rpuiiii.y.
1*0,1110

a.

>

>

cc

1787 roA., a yMpo y Beiy 186i roa. Kaj

HpiijeMe 6jexy y Cp6nju pujirTaa nacitMia
paar.iacH, aao yneii
11

CHOI -a po))aKa JciiTa Caiiiilia iiayuHO je iientTu Ma.iu iMTaia

iiHcaTH.
.i.y;in.

KaKM y to

to ce

Byn 6p3o

m
a
iiont

-o

iiaicj

oyKiie ycTaiiau y Cpoiijii

'Lopl,a
rpiiiiili,

ByK

tipu^iii

muapa
- T--?i

l^jJBo;u

I'lypMiije.

Ho kaa
1

Kyp'iiija

iu)po6f

MyK

ocTaBii

CpoMjy

npiiK^i^

Kap/ioiiiic,

,ia

iia

raMomii.oj

iiMiiaaMjn Hnt-Tji
'

Ty

je

ByK

ibCKo upiijcMe ymi. aa iipu

lie

ra y rMMiiaaiijy
iM.iiiiia.

iipiiwiiuie.

jep je

BM* ayiia\
C,

\ri0^mm9Kt
-

ro^iMiie

IH(i7

BpHTii
.

cf>

ByK oner y
^aiu
'

crane iiucap y aCoiijeTy"

I

II

to

pa;iy

.lio.iiiiui

IIlK.ift".

Te

ByK

iiouun

a.ii!

ce iieKaKu

p
^
.;...,....
^
^

lincraiie
iia.ia:uiMO

\line.|.

ra Ka< cyniiJN
iiayie
>

f'iKuj

Cpoiija iioiiono

iiacraiiH c y Boqy.

1)
;w aa
juu.i.u

py** ^h c
I\oiit

ruiiM Mi.io.ioroM
'H.io

HapTaioMWJOM
\

je

on

iie.iHKe

B>kob
'

la TiiM

Byi{ iiaM

ca iipm.M cr

**

To

je

6ino

aiiaMeiiiiTe

IKH n
'

io6a y

iiaiiioj

Kii.iiJKenii<nn"

I*!'

Ilpewa cBfwy uHw' niiiM 4tt|oM II iifyMMpimv

* "*

338
Koje je y npax npexBopno OHaj CKpo3 iiorpjeuiHn npaBaq xa^amtt>e KH>HHceBHOCTH, h CBOJHM KH>HJKeBHHM pa/ioM y^HHHo eooxy

y Hamoj Hapo;iHOJ npocBJeTH. IJ^HJe.nHM CBoJHM pa/iOM

Ktt>IIH;eBHOCT

ByK
je

je

iimao Ha to,

aa,

cpncKy

H OO OO.lHKy H HO Ca/ipJKHHH yqpiHH iipaBOM Ha-

cKon^ano ca orpoMHHM Tpy^oM H BejiHKHM pa^ioM, ByK je aaHCTa JieyMopHO pa;iHO Ha CBeMy ohomc, uito je Morjio noKasaTH yqenoM cbhjeTy H KH>Ha;eBHHu;HMa cpncKHM npaBH h ^hcth napo/tHH jesHK. Hy HajrjiaBHHJa h HajsHa^aJHHJa CTpana BynoBa pa^ia 6HJia je: cKyajbame u U3daean>e uapodnux yMOTeopuHn, a xy cy, papo;];HOM

KH>H3KeBHomhy.

KaKO

CBe

to

ohjio

syMHJe ce, na npBOM MJecTy H3a npBe njecMapnue H3Aao

CpncKe napo^tne njecMe. 0;iMax je ByK h Jipyry KH^nry napoAHHX njecaMa. rioiujbe OBor HS/^aBaiba cpncKnx Hapo/tHHX njecaivia npiipejlH ByK h ;ipyro mhoto noTnyHHJe nsjiaihe. Ka^ ce h obo n3AaH>e pa3rpa6HJio, a cjiaBa cpncKHX napoAHHX njecaMa pa3r.iiacH.ia no u.HJeji0M o6pa30BaHOM cBHJeTy, cnpeMH ByK join je/tHO H3;iaH.e y mecT KH>Hra, o^ kojhx cy My ABHJe nouiJBe CMpTH H3amjie. CKynjT>aH>e h H3;taBaH.e Hapo;tHHX njecaMa ojeme HajcpetiHHJH nocao ByKOB Kora je oh ca Haj6oJLHM ycnjexoM H3BpiiiH0. Oh Hac je thm yno3Hao ca n,HJejiHM o6pa3oBaHHM CBHJeTOM, Tc cc /jaHac name Hapoiine njecMe MeKy na npBO MJecTO H3a ^yBennx Omhpobhx njecaMa. Ajih H3;iaBaH.e napo/tHHX yMOTBopnna nnje 6mjio /(Obojbho, ce napo^iHH je3HK yTEpjiuo Kad KH>HjKeBHH je3HK, sa to jia, 6h je Tpe6ajio pa^a /ipyre BpcTe Tpeoajio je ^aKJie, napo^HTor pa/ia Ha ffje^nHKy, rpaMaTHun u npaBonncy. CBe Te najnpeqe rpaMaTnqKe noTpe6e npaBe napo^tne kh>hH^eBHOCTH, ByK je npeMa OH/tamH>nM npmiHKaMa cjajno no/tMnpHO CBOJHM rpaMaTH^KUM, JieKCHKOrpa<I>CKHM, TlHJa.HeKTO.lOlUKHM H
,

PICTOpHJCKHM pa^tOM.

y TOMe My
riocjiHJe

je

CBaKojaKo

HajsHaxHHJn
o/l

pa/t
roji.

npBor H3^aH>a pje^HHKa

1818

na pjeqnHKy. npHpejH ByK

jom
je

H3Hmjio y Beqy 1852 ro^. Y H>eMy ce HajcjaJHHJe nojaBHJio .ieKCHKa.iHO 6jiaro cpncKor jesHKa. Taj
jejiuo n3;iaH>e, Koje je

pjeHHHK 3HaTaH naKO 6oracTBOM pnjeqn Tano h Ta^Homhy ynecene rpa^e h npaBH.iHUM npeBot)eH>eM pHJenn na JiaTMHCKH H H^eMaMKH je3HK. Ho ByK HHJe ce sa^OBOJbno caMHM npcBO^eibCM noje;iHHHx pHJeqn, jep ce qecTO Hajia3e y3 npcBO/i on-

LUHpna

o6jaiiiH>eH>a h3

iHB0Ta h ooimaja napo/tHMX. To je ynpaBo

\VJ

Hajoo-i.a cTpaiiu

onora
jep

pjeMiiiiKa

nnw
Uvkmiia

.-

mm

<
II

>K0MO

IIOIIOCIITII,
|ij*iiiiiKa.

HII

JCjail

lOHeilCKII

IIA|*i.1

OBaKor
H ;ipyro

Va obo

Ha,iaii.e

|)jeMiiNicA

.1

H:i;iaiLe

ii>eroBe

IIiicMoiiiiue*.

Cue 40
rpncKor

laim*iHla
c<<

CMeHiiiia"

je

6ii.ia

iiajiioyajaiiiija

Kikiira

in kmjc cy
jfjaita.

JlaMor

caaHarii h HavMiiTii rpaMaTiPiKii

H3;uiH>a
Hiije

:iaK<>iiii

IUa owor

iiiiKaKu

iipiicTyiiao

iijojioKyiiHoj

rpaviaTtiKr. iiero je iioje.iiiiia rpaMarii'iKa

uHTaita
cv--

M.iaiiuiiMa,

iiapomiTo y

ciiojiiM

iio.icmiimriim

OitaKae pa;i
Raibe o6iiwaja
11

HyKob Mopao

je aa

co6om oja

ocTa.iMx oco6iiiia HapoAiiMX

ay tomc

11

oe Bpcrv Jecre nKoenedicufx aa ucTopujy, jeauK u o6uMaje Cp6M cm rpu mkomj*. y KojeMy je oa uco6HTe iiaH{HocTH i.iaiiaK ^^pSu c^u u etyda*.
je He;iocTiiH;aH. IlajaiiaTiiiije 4Je,io ii>eroM>
:

ByK

Kao

caBpcMeiiiiK

aiiaTiiifx

A>y;iM

joral|aja

rnn

npftor
.ia)iuii

iipyror ycTaiiKa cpiicKor

oiiorpaiiija
:uia.M*iitiTiix

Bxk nan ocraBN BeKo.inKo

.i>yiii
11

Ma Tora BpeneMA.
Miioriix ,ipyriix, iioJ

lly uciiM oHiix

panuna

oaoM opa*
>^poiBo y
]->>.

;iHKOM He cnoMeHyx,
Myiiioj
II

ByK

je ne.iiiKM

Ano cHoje
iia

ciiai^

TeiiiKOJ
pa;i

6op6ii ca cbojiim iipoTMBHiiiiiiiia.

cBO^iii

fh<Mon
iipaBOiiiic

ce yiipanu

TpM nppjMera:

M npaiiau Kii>ii;KeBiiH.

IIIto ce

TH4e caMor

iiiiTaii.a

o jiMUKy,
j

ByK

jc

hmao jy
iicaaiaM^

ABiije np.io BajKiie iipeiipeKP.

lIpBa

6ii.ia
1

tut.iho

cpiicKor jeaiiKa, a .ipyra

TijiMiie

ocTaraK n.

iii!iii..iiA iiiii\

hdaj*
*

pacy;ia, aa ce Kibii>;eiiiocT uabojh 04 Hi

ce

ByK

oopiio c iiaJHcKiiM

ycnjexoM n ano
c

HH ;iaHac join cacBiiM

yK.ion.eiia.

ApyroM

Mk
n|*M>iic>

reme

iiiii.io.

KaKO y OHO BpHJoue B.ianume n|> j6p** y

Ta;iaiini.ux ipiicKiix Kn.ii)KiiimKa. T|M6a.io
ji*

je4MOM

iipoMiiciMTii

H yptMiiTii

Ta,iaiiiity

tt-

-tmm>
.

cmtaa

*j6)iiy it|i^Ma

wtio co)> o '^ Ty ohmko ., :.. je ByK ca ii.ijiitl.iiM yciijcxoM. Kko ^^ h'oAUKo :jncoM y jVjiiKt/ toauko &m 6yd M CAom y cwoj To My 6jeiiie i.iaHiio iia<i6LiO, c hoJbm J By 3rrpJ0

;iyxy

11

npnpo.iii iiaiiUM jriiina.

IIOHII

lIpaBOIlHC.
A.1II

ajiy " y oiioM oHArt HajiipociiTMwjM

>

^'Mjmiio oH4a cwah .- . y flMMiioj CpiicKoj BoJBiumm. ^^'^ V Mamn iiiKOimna ^-^ Maiiix II iumiikhx I!

*>"
^

340

BCHCKH H H>eMaqKH je3HK, a y BHIIIHM JiaTOHCKH H rp^KH a jiHJenor cpncKor je3HKa HHJecH nHr;ije y lukojih Morao MyTH. Oh je xa/ta /Khbmo caMo y npocTOM Hapo;ty. JIaTHHCKH h H>e;

MaqKPi je3HK npo6y;tM JKejby 3a KJiacHLi,H3M0M

.ueM.
KibHateBHPiij;H,

3a Tyt)HM npaB-

Kojn H3at)0me h3 tmx uiKOJia, CTa^ome xe;

acHTM aa HeKOM BHCOKoyHeHomhy

xy ce pa3BH norpjeman nojaM

;

o 3a^axKy KFbHJKeBHOCxH y Hapo;i,y

xy ce nojaBii Hena aHxn,

H3at)0me na- rjiac Be.TiHKii npeMa HapoziHOM jesHKy cxiixoxBopuH H yqeHH cnHcaxeibH, kojh jejxam /ipyroM npnitjeBaxy CBaKOJaKe axpH6yxe jejxuor 3Baxy BnprHJiHJeM, jipyror XopanHJeM, xpeher ij,Hij[epoHOM h x. ji. Ys xo ne 3a6opaBHme HH Ha KH>HJKeBHH je3HK CBOJ cxa^jouie ra npeKpajaxn h ;ioxjepHBaxH npeMa ynycy h Haj6ojLeM pa3yMHJeBaH>y cbom, xe on Her^amH>er cpoyjLCKor je3HKa oojaBH ce HCKn hobh jesHK, kojh HHJe OHO HH CJIOBeHCKH. HM U;pKBeHH, HH HapOilHO. IlpeMa CBeiviy xoMe je Jim oiijia qy/io jxa, Ham Jinjenn HapojiHH je3HK ca HajcaBpmeHHJHM npaBonncoM H3Met)y cbhx npaBoniTca oopasoBaHHX napo/ta HaHt)e na onaKO jaK oxnop oji. cxpane xa/ianm^Hx cpncKHX KH>HHxeBHHKa. Mcxnna, obo HaM Majio naxHJa
:

'jy^tHOBaxo iianac H3rjie;ia,

;iauiH>e

ajiH

Ka/i 6oji>e 3arjTe;iaM0

Met)y xa-

oHJio

cpncKe KH^nateBHHKe, vBJepHtieMo ce, na je Met)y H>HMa H BaxperiHX po40Jby6a, h My;^pHx rjiaBa, h Be.aHKHX yMOBa:

ajiH saBe/ieHH

norpjeujHHM BacHHxaH>eM OHor BpcMena y;i;apaiiie Ma.xo cxpaHHyxnqoM h y Majio uixo ne yKoqame xoqaK JXochtujeBy npaBuy y KH^HJKeBHOcxM, na hx ne saycxaBH SHaMennxH ByK.
;

3anoqe ce Jtyxa 6nxKa n njiaHy cxpaman pax 3a cpncKn je3HK H npaBOHHC.

hho cBHJex o^iymeBJtaBa /teMOKpaxcKHM HaqejiHMa, Byny je Ka^ xa^ oiiJia ociirypaa n66je^a, jep je H OH Huiao hcxmm nyxeM, xe je Hajhomibe nocxHrao cjajan ycnjex y naqejinoM nnxaH^y 3a khjHjkcbhh je3HK. Ounawihw kh>hjKeBHHUH H npoxHB ci>oje BOJBe no^jmjerjiH cy y xoMe H>eroBOM yxHuajy. Ca npaBonncoM huijio je, Kao mxo peKox, mhoto xejKe. Ty je ByK Hwao, zia M3j[tpjKH mhoto xeuiKy 6op6y. Cbc ce je Haj3a;i Morjio onpocxiixH, a.TH oho necpeiiHO jiaxHHCKo joxa no;iHJejiH ounauuhu KibHaieBHH CBHJex Ha ;iBa nenpHJaxejbCKa xa6opa. Bop6a je 6HJia jaKa h ynopna. Ha je/tHOJ crpaHH 6iio je ByK H itBa H^eroBa BejiHKa y^eKHKa BpaHKo h /I.aHPiqHti, a Ha ^pyroj cbh 0H/iamH>H KfcHJKeBHHUH ochm Bejiniior Hberyma,

Hy KaKO

ce y xo BpnjeMe

151

Koju je

iipiiii

Mel,y cpuciiiiM iijeciiuiiiiiia

<

.1

cfto)if

pOAHMM jeaKOM.
/lo),e
oii.i*cH{iiMo

iiajnaj .iiiuMeifiira

1847 ron

.iMURMiorf
aftAanai

Kao cDpiiieTaK BvKOBe 6op6e aa )

.i^eiiiiiiix

a Kao noMeraK

>iaiia

iiai
;<

oo|f jk
^'

Te

ro^niiiie

irinl^ctiiie

iiu

chhjct TpM

Fopctiit eujnunn,
jt'.int:

npaiiKoiic UjecMf

11

.i-:nii'in

xx .f0cw

n upaeoauc.
TiiM je 6iiTKa
6ii.ia
;iori!''
.,
i

no/'-:-'
la.i*

.,...j.^a

jep

BvK

Hiije jioHiiiHiio,
:

;ia

li

iMareifr ri

H.erona iipauoiiiica

to ce

jieciLio

Tea Ha Jiaaje roaaii

cMpTH

iteroBc.
iiaM je 6110 6ecMpTiiii

To
iiiiMo.
II

B>k,

Miijy yriiMti*M>

.iaac

^'t

Ja My eoo
:li'

Mcii.ieTox Riijeiiait aiaae.

Raao um/>QAm asa4

yMJe;io\,

joui Me cnoMeiiyx ikeroao iiajname j^clio a 1

IIIto MiijecMo
jo
^ii.ih

iia

AVxoHHo jc;iiiiicTtio iiaujc. 5ojnoM iidv iiiiiiojyjoMo, to

/I{iinj*.ia
i-" T'w

Hvk imbojohao mojH

mil
...
II

iiepoM.
tiaiiier

.I..III

Ilk

II

itiTii

HciiiioTa.

llaiiiti

ciapii mijeiieliii n

\i

^jyhn

AJ**1B

caojai -

.iiiKaiia,

:nia.iii

cy hm co aaiicra jiocTojiio n oj>MN-ni.

;ipyriix cpel>iiiijiix
u<

Uy

imi-

xoea

iioiiiTa lie or.iejiauie

ce y luunsai^y iicjii*iaNCtaai cfio*

11

MCHiiica,

Kao y

tiiajat

Mapoja.

Ohm

iioAHJaxy ciioMciiiiKe y upKaana cmojmm > iia|Mk#ii cijecnn nApo4: 6.iary iiapo;iiioM; y cpuiiMa t-Hojitw
iim

To
liiiL'Mo

iiaM je iiajcHeTHjit aMaiier, iutu

II

uan crapn octaaw-'iiain

IIciiyiiMCMo
eiio

Mil

taj

.iiijoiiit

o^'urirtj

ciioMeii jcAiioM

caune

iMSLiMRaiiy.

^^^im

jajeAiiii'iKii

C;iiAia

6ecMpTiioM byny CrtifiMmuiu^^ fC^t^uuKu*

t..^..
,

C;iaBa 6.irtro;iapir^

i.v

Ciaua

IIM

J.

^af744##vl

L^oruibc.

342
20. foAHHa 1864. waiiocHa no CpncTBO

eeoMa avajiocna. Te ro;tHHe noKOCHJia je HevMHTHa cMpx MHory cpncKy ;iHKy h noHoc H TO He caMO h3 cxapHJera KOJia Hero h wHory ys^taHimy cpncKy y MJia/iHM ro/iHHaMa. Ochm Byna Cre^. Ka,pa%iufla Kao njTO je/ian cyBpeivieHH jihct peqe )>ce;iora naTpujapxa cpncKe KHaMHteBHOCTH, KOJH jc KpacHo Bpx HnpaMH^ie KH>riH{eBHiiKa cpncKHx", HsryoHCMO tc Koone ro;i;vme Met)y ocTajiHM jom H oBe name snaivieHHTe Ji>y;ie Kocry Pyeapi^a, d-pa JoFo/iiiHa

1864. 6eiije no cpncKH Hapo;i

eana Andpejeeufia, BAaduMvpa Bacufia (M.nai)aHor necHHKa, on Kojera HMaMO h necMy bIIIto tiyxHm CpoHHe TyjKHH"), Kocry (CTauojaJ EouiKoeufia HCTopnKa, FlaeAa CraMaToeufia, ype^iHHKa
))JIeTonHca"

h CpncKe

n^ejie",

Joeana

C.

'Eop^eeuKa

nnci^a

npiinoBe/iaKa y /^aHHu;H",
jieno

MaucuMa SdpaenoeuAa^

kojh je Bpjio

HHcao y

JlHLi,ejuH-',

h kojh je npeBeo c opwrHHaJia Py-

coB.teBor EMHJia", ManoJAa KoAapoeufia, kojh je y ^JlexoHHcy" HaHHcao BHHie BaacHHJHX qjianaKa, Creeana MapnoeuKa^ npe-

BOj^Houa ))Bo3apcKe
Tajia

;i;eBHi;e",

Koja

ce

neKa^i;

Bpjio

pa/io

^h-

y mnpoj nyGjiHUH. Te rojiHHe HpeMHHyuie h

Kpazyjeeufi

;iBa

enncKOHa cpncKa
IJerap

naKpaqKH
Joeanoeufi,

Creean

ropH>o-KapjiOBaqKH
;

OHBUIH MHTpoHOJiHT 6eorpa;ncKH

4Ba ynpaBHTejta cpucKHX no-

sopnuiTa: Joean Kneojceeufi^ qnJH cy ^JianoBH yuiJiH Kao npBH M.^ianoBH y cpncKo napo^tno no303opHuiTe, h Creean yeuiifi^

ynpaBHTejb je^tne nosopniune /ipyacHHe y Banaxy HCTe ro^inne yMpeme h abs. cjiHKapa yMexHHKa Mura Canufx y Hobom Ga;iy H Joeau noaoeufi y ITanqeBy xe ro^nne npeMHHyme h ;tBa jio;

6poTBopa cpncKa napox noBoca/iCKH Toop^e Byuoeufi ;io6poTBop FHMHasHJe HOBOca^cKe H HuKOAa UaeAoeufi, pycKH ;ip:

H:aBHH caBexHHK, kojh je 6ho CpoHH

je cere;iHHCKO.j

po;iOM h3 Cere^HHa,

xe

ocxaBHO 2000 KOMa^ia xojian^iy Hobom Ca/iy hokoch CMpx ;iBa MJiat)aHa h hhxejiHreHXHa Cponna T)op^a CenyAufia^ /lapoBHxa Me^eqHHapa h T)OKy UacKoeu^a, kojh je CBpuiHO npaBHe nayKe y Be^iy h y Ilpary, h CKOHOMCKy niKOJiy y AjixeH6ypry, na on/ta oxnuiao Ha xHOHHrencKH yHHBep3Hxox, atejiehn jom h ;iajLe y^HXH ce, a OHO je y nayi^H xeMejbHx, Kao pexKO kojh h Kao mxo /I,a" HHua" HHuie, jiaBao je najjienme na^^e 3a oy^iyKnocx.
cpncKoj upKBH

CKHX /lyKaxa

veou/i,

OTau iiauiera ijpaNKa kojh

ii|ieiieo

ii

cam
Bi

MA

a.

M.

If

/KeitHocTH |>a;tMu

je

lilt:

>r

HacuAHJe CTOjadunotiufi^ iiapux y BpjiiinKy, otsu Mk^ibu* Oio* janiiiuiiiilieHfi CpiiKiiiLe ii (!bCTo;uipa CTOjaANNOBaKa rimub# liifKa cpiuKor. Te nuiiiie cy m koa jpyrat napoju yiip Miiorii :uiaMMiiiTii .'bv^iii, u4 Kojiix lieMo it

X]>iicTnffin})OHnfln
,lMiie

lioeTOKnnn. pycKora

ByKa

u.ij*t;;ii;

NMpe

II

pycKif poMaiiuuiicau h iiy6.iM""'> ,^>cru;'* ku

.

'leciiNia jo

yM|o flpoKoauj*' Xoxo.wyai^H,

"tjai.
/I

D'wan-

ciijep

II

HivpHajiHcra; iiyTOBao je no IlpHoj PopH n

Te y CHojiiM iicTupiijcKiiM poMaiiiiMn yiumao npjicT as <Mt :i<^Ma;i.a Miiurii oa ii.eniniix poMaiia iipf^iiejeiiH cy Ha cpn^ k
;

jeMiiK,

Kao oUpitoropnir
oXapaM^aiiia"

.Xaj.iyiiH^
IIoc;iejii.H
,ip.

'^maJ

o;i

I'

ptiHa",
Hiiua",

IloA>c Ko(!oii<*.
ii

Kpa:^ 6ocAiii;iai'

MaJ,a|Mi cy
iiu3iiaT()r
rL*;iHJe"
ii

iiaryr.ii.ni

iicTo roj|HH*

/'

'ic.i4ia

Ofcjajui-.
t;

mropii'iapa, IlMpy MaOann,

AhOjuijij
'f'aja.

^'loeia)e
m.iK
,

IlecTopa

.imukMIO

KoJH je

iiajitiiiiie pa>iiio. a:i

Ha

iieKo.iiiKo

Mulrapn 4o6HJy iiapoAHO noaopaoviv. Mecoiia iip ByKa KapauHKa yn^o ) iao

I'puM. c KoJMM je
Kii.iiiKeiiiiuj

ByK 50

roiiMiia

y iipiijareJkcTmy auiMO
0.

cBeiiH CTajau.

II.

1.

ByK

AOMOBHHH

Pacnope^l o npenocy, jio^eKy m cnpoBojiy ByKOBHX koCTHJy

;^o

rpo6a,

nsBpmeH

je ;tocJiOBae
jiocjie

n ca cBeqaeomliy Tano
:

cjaJHOM KaKBy Beorpa/i; HHJe

BeJiHKany.
Ilpezc

Bujieo

jep je Hapo;t, caM

C060M, noKaaao CBa CBOJa ocetiaita ;iyme h cpua npeMa cbomc

HaMa

Jie6jm cjajna cjiHKa CBeqanocTK, Koja je Tpe-

nepoM CBOJHM, rope y He6ecKHM spaqHHM npocTopnjaMa, aapa;ioBajia ByKOBy /lymy, cbojhm ojinqeibeM napo^iHe cbccth o
^lyavHOCTH...

Hapo^ cpncKH, obhm CBe^aHHM qHHOM, nocBe/io^MO je Ty CBecT, H THMe OBecejjHO naTpnoTCKa cpu,a o H>eroBOJ 6yflyKnocTH, h ano je oh aa ca^ Majin, jep y npHpo;iH CTBapii BJiazia saKOH jia, na 3/ipaBoj ochobh pacTy, ja^ajy, Hanpe/iyjy MajiH... H 3pH0 DKcepa Majio je, h na jxuy MopcKe iiyiHHe, ajia ce OHO xpajKH^ n nenn Kao /iparoij;eH yKpac. H Cp6HJa je MaJia H Ha /iHy BejiHKHX, cH.iHHX jeBpoHCKHx ^p^^a, ajiH he oHa CBaKOM nOTBp/lOM CBeCTH O CBOJOJ AyatHOCTH, OHTH noiuTOBaHa H yBaHiaBana Kao /iparoi^eno spno 6iicepa...
BeorpaA.

wCpacKC Hoeune'^r

2.

y K

A a

CBa HCTopHJa ^OBeqancTBa cacTOJH ce y te}KH>H h 6op6H jxa. na ceoje mscto. Ka/i roji y pasBojy CBexCKHX jioral)aja, na ycnemnHM CTynH^eBHMa napo^iHora HiMBOxa nemxo jxoiye Ha cBoje Mecxo, OH^a ncxopuja 6e;iemH xane ^ane, a nacee do^e

I>u;(ii

MX ocehajy kao aaho

iiaiK. iih.i a

tvnplyata*^^

^-

li.iaAaiK!

crane

iia

nyry

iiaii|)-

Aaiiac je y cpiicKOM

iiapojy

ii-

ioai.io

na
y cp

MecTo: dt'MHu ocTa^u Byna Cre^. hnpn^uf%Jt

CKIJ 3HM.hlf.

'>4>ui.iu c-y

IIcTopiijcKii HiinMaj iiaiiaiiiii^ra .laiia n

laKiy iipuiioca KocTiijy jiMiioia

(jUiicKc i'po6iiiiue y

iia(
;

cpiit'Ky .m*m.i>}

**..

.w
.<ai

>

i.i

4y/i<HOCTii Ma|o;iHe ;taxitiuiHMCTii iipena

HaJBetiiix cpiicKiix ciiiiona. riiia<iaj je

i>iaM.i

osor

ciie*iaiiur jaiia

oito

ce
;ia

nam

ca;ia y cpiicKon Hapo.iy oi'CTii.ia iiiicTMKtMBiia

iiojaia

naTpr6a

ce iipeHocoy ByKoiiMX KocTiijy

y Cp6HjH

rpocray
0110

ouaj Hap(),iiiM Ayx, Ha Korn je HyKoiia

je ucehaii>y te iiorpe^e jiau

ii(*.iii*tHiia iioiiiiiLia;

napaaa

cpncaa
iiapoj
;

ce TOM ifiipaay
j3p/i:aMa

o.-iaaiiao

iico cpiiCKii

uitm

tom oceKaii.y

oia;tHa.iA h .laiinc ra

caeMaif>

*^

H(!

iipeiiuce ce jiaiiac

caMo H>Koae kocth

iiuja*taH.e

c TiiM KocTiiMa

yHocn ce y Cp6iijy
kocth
oMciiit.'i.aBao.

ira

4yxa,

Kujii

je Te

Ta
iipoii:iii(*o

ce iiuTpooa oceha^ia h oiia je jaNai* iiojMHpciia.

iiompti
<

CpiicKii iiapoAHii .lyx y

ciioiiTaiiuM

reiiupauHjuM
Oiiii
;

;KaiuiiiKa
iiaiha.
III!

iipiiora pe.ia.

iiiicy
iiiic)

iieiiiTaMKoia rajoita

ii-

iiojiiiiM

aKa;iPMiijaMa. y cTpyiiiiiM

*.\

cptMaii

iipoii.iiio;!

cpiicKc cM.aMKi*

i.

Ta
ii.iyiieTaK

je iHMiocpe>iiiocT c iiapo^iinu iip<*io

>Mmiia, MM !

Hyu CTe*.

Kapauiili

j^'.iiia

opni HHa.iiia

nojai'

y iiayiiuiMKuM cnt^ry

A.1II iiaui

opraH MHjo

iiaMrii.rii iia\*iiiM
"

a.iAiivx

lajy

II

aaMaitiajy navMiioia
i(HinpiiMi.
iiaiiit*M

l'

"
*

">
'*

"*'

ripyiiio

IIma ux wmiio.uiiiy

'"

lIprMa
iipiiiiiKOH

^u

iirTaiaioMo iioinniNKii
II

H\i

p***

ByK
iiyxn,
\

110.1 in

II

ka'
uiutrm c
i

3iiAMu Aa

lio

ocmoxom

emiHiii
MM cwm

iioHaii.i.A)yKii
iia

rapii

iipcKop, J|A

C*a

noniiTiiKy

en mak h nyK mKrtu

iir

HiiMAviu iiac TAJ iipeKop

,

...,,.

mxpmmfm
Miiav^M

iicKAua

cB<>iA

vMcpeiin

'.

..frts...

346

ByKOsa

pa^ia HHUixa MafbH naje oa

oHora y

^^hjiojiouikoj

nayuH

H y CpnCKOJ JIHHrBHCTHUH M KH>HmfcBHOCTK. Hhko ;iy6jLe nnje aarjie^iao y jiy6iiHe CpoHHOBe ;iyine HHKo HHCTHJe HH CHJiHHJe HHJe cxBaTao HaqHOHajiHe H ;ieMo-

KpaxcKe ocooHHe cpncKora

;iyxa.

Be.^HKaH, KOJH H3 Ma.ueHa cpncKora cejia nojiasH,

^a no

pacKOMaziaHOM CpncTBy npHKynn h yjejiuHu

Biime

ojiaro

cpncKnx
Li;ejio

cneBaHiix npe/taita h atHBora Hapo^iHora jesHKa,

Taj sa

HKO /ipyrn pa;xH na iiejiy Hapo/tnora yje/inifceiba. ITpBeHCTBeHO je ByKOBa aacjiyra, niTO je zianac oji Bapaite ^o
OM,

HO

Cp6HH CBecTan cBora je^HHCTBa CBora napo/tHora je/tHHCTBa. ByKOB cpncKH peqHHK y jesHKy H CKynjLeHe Hapo/tne yMOTBoppiHe, to je ocTBapeite ayxoBHora
3eTe,
JiHKe
jxo

MaKe;i;oHHJe

yje;iHH>eH>a

cpncKor; to

je

CTaMena ocHoea, na Kojoj ce npnHapo;iHO je;iHHCTBO.

po^lHO pasBHJa H no.TiHTnqKO

Ys
o;ipe;^Ho

Taj
ii

CBOJ BejiHKH pa;i ea

npaBau,, kojhm ce

cpncKOM
je;i;HHO

oho

Bvk je Mome ycnemno pasje/tiiHCTBy

BHJaTH H KyjiTypno h hojihth^kh, a to

npaBau;.

je

qncT /teMOKpaxcKH

ByK je yneo /teMonpaTCKo H3Je;iHaqeH>e y nHcaH>y h roBopy nsMet^y cpncKora cejbaKa m HieroBHX oopasoBaHHX h yneHHX cHHOBa ByK je h3 cpncKe KH>Hre Hcxpeono CBe hito cy
;

Tyi)HHCKH yTHnaJH y H^y yByKJin omjir necpncKora y nspasHMa, y o6jiHi;MMa, y ca^ipH^HHn ByK je no6e;ioHOCHO nsBeo Haqe.Tio:
;

roBopH KaKO Hapo/t roBopn, nnmH onaKO KaKO roBopHm h c OHOJiHKO rjiacoBHHX 3HaK0Ba KOJiHKO Hx HBroBapaui ByK 'je TiiM npiiMaKao CBowe napo^y nncMeHOCT ojiHHve, nero hito je y Ma Kor Hapo;?a na CBeTy. TaKHM ropocTacHHM pa;toM ByK je HSBpuiHO ne caMO eajpaAHKa.nHHJy pe^opwy, KaKBOJ npnMepa neMa y HCTopHJH CBeT;

CKe KH>HHxeBHOCTH, HerO je THM C^HCTHO HapO/lHH j^yX Off. CBHX Tyt)HHCKHx npHMeca, nojioJKHO je Ky.iTypHH pasBoj cpncKH Ha

ocHOBy qacTMx Hapo/iHMX

npe/iaiba

h ocoonna, nopaBnao je
ii3Met)y

CBS je;tHaK0CTH y ocehaH>y h HspajKaBaH^y H^eroBHx oopaaoBaHHx Hs^anaKa.

napo^ia h

Bes cyMH>e, npeMa CBeMy obomc hhko ne Moate nopetiH h rojieMH uojihth^kh saMauiaj ByKOBHM saciyrana, kojh je cbojhm

pa^OM y npo6yJ)eHoj cpncKoj cbccth yje;inHHO CBOj Hapo;t n KOJH My je 3a /laji.n pasBoj o6eJiem.vio mhcth ;ieM0KpaTCKH
npaBau.

liaMo .icne cpehe,

Mei^aii.e

jia j

Bvk

iiamujao n* nottiyao patj*

yr;ie;iati>e
pa;ii!.iii

ko;i cbiix

iiiiia.iaiiA

kojn cy luo M^rota

'

BpiUH.nmi

iia

horoj arpajii cpiiciM jpauiar

Ko;iifKr>
6ii

cpncKoM nairry o^a^ruiM. 6h;io, ASi je Jouaii XagiiK, y cbom tiociy na nacaivy muunui 3a Cp6MJy 6mo ByKoaa ^yxa, MecTo iiito My ) 6mo iiB)x*ail.N
ca.\io,

3nMMc;iMMo

pom

It 11 II

y
II

Ki{()

;iaiiuc'

iipt'iiocoM
ll

H\kohiix koctiij;
llt

IlpOTMH Ollura
XauHtieit pa;i.
A.1II

IVX.'i

llp.-iKini

i.'.ia

ii*

li

Bvk

iiiije

caMo aobjic iioMciiyTMM p

aac.iyra 3a caoj iiapoj. iiero j Cant

iio.iuTiiMKiix

iiey.Mp.iiix

iienocpe;iiiiiM

ciinjuM yTRiiaii.eM y

ton Ayxy na oiijaiDika no

orojcrh
iiu.ibir'ik^b

.iHTimKii
;ia

pa;i

M;iaiioj

cpiicKOj

,ip;icanH

ce ('p6HJa y iianiioiia.iHuM

.icMoKpATcKuM jyxy

pa;<Biija.

Ca cuHX CTpana CpntTBa iio\UTa.ia cy ojiyiiieBJi'nR rnncKti ciiHoiiii, A& ce iiuK.ioHe ByKOBy rpo6y ^ cpitcRoj
>

CBecT cpiicKora

jejiiiiiCTBa,

Kujy jc

DyK

oiibko ca.iHo

ii)

^aiiac iipciiocii iberoBe kuctii y

cpncRy aeMJy;

luoj m^toba

reHHJa.-iiiura pa;ia jaiiac ce iiocBPjOMaBa iiaj iberoRBii rpo6oii.

Beorpaji.

<*

3.

Mnp neneny ByNi CTe|iNOia Rnniti.

0.1

MaJio Tpe6a, na a ce iiaMBpn ii\mmx irTp4ecT r\>4aiia KaKo jp rojiHiie IB.'iU ByB Ct. Kiipaunk. np<>KBriiiB wrmo
reorpa;iy. cTaBHO Cp^ajy. Aa ce y i^y m*

upeMe y
>i:iin

Be^a aam*
ur.ttJtiaTn

lie

Bpaxii
iiito

Cbo
a
III

jc

....

t....u.

..

.:

Mrfiiii*
it

join je^iiiaKo
lit'

iioA ii'-Kim :Mini;nvi

cvmh.!*.

ciiiiM,

paiiiiipeiio cayAtt; jaaiiu

.crRim air

rpa^y
iu\

6tiiio

Ta^a

mctum y amMerKV. u l>orpa4

m Mm
np

KH.a;rRnor Aa.ioiui lie 6ejaiiie cplic cpiiCKOia

iiito je jiaiiac.

pa.ia uao
II

ra^a, Ka.ia je
[*.*

ByK
...

lu'"'

J"'

'

ISlVi,

Kiua je

JBM

iui;iriii

Ko.iiiun

je K"i'"

*'

''"'

o4i

CpoHJH ca cbhm ycBOJH.ia H o^oopHJia; npocBeTHH h KHbUH^eBHH hchbot cpncKH oeme, ochm Tora, y to BpeMe join BeoMa cjiao. Jaqa pa,3BHTaK ujionoim ByKOBHx Tpy/ia H nojieT 60.1111 cy jom y 6y;iytiH0CTH 6hjih cy TaKot^e join y 6y;iyhH0CTn M.nat)H jianaunhn napauiTaj Beh je o/ipacxao y BpeMeny
niiCHy

pe^opMV

join ne oeuie jipmaBHa, B.iacT y

cbhm ycBojena, h oh Tpe6a ;ia ce Majio nanperne, na ^a aaMHCJiH KaKO je to ohjio 1859, Ka/i je ByK nocJie/iifcH nyT pacTao ce ca CpOHJOM, h y janyapy 1864 Ka/ia je ohh cktohho. EberoBHM iipaBonncoM ce, HCTHHa, iiHca.TO CBe BHine, a.iiH je join 6ho y cnasH onaj CTapii npaBonMC, npoTHB Kojera je ByK, cBera Bena cBojera, BOJeBao H>eroB npaBoriHC nnje 6ho cjiyHc6eHO iipHSHaT HHJe ce, ujto je Hajr.TaBHHJe, jom HHr;i;e ynno y iiiKOJiaMa, 11 aKo je 3a h>hx 6am Hajno^iecHiiJH 6110; npocBCTna h upKBena B.iacT jpm je } CBCMy cpnoKOM napo/iy npoTHB itera BOJCBajia CBHMa cboJhm cpe/iCTBHMa h orpoMHa BeKHHa nHCMCHiix ibjaw. jom ce nenpecTano cjiyjKH.iia c^apuM apaeouucoM, KaKO ce OHjia SBa^ia ona py}KHa npaBonnciia MemaBHHa, Koja, y CTBapii, HHJe oiiJia Hii CTapa HH HOBa. C ByKOBHM, OHjia SBaniiM noeuM npaBonncoM iimao je ynope/io jom qnxaB pe/i mucjiu. Ko je nHcao ByKOBiiM npaBOniicoM Taj ce thm caMidM yiiiicHBao y rpyny ihyjiu kojh cy acejiejiu ^a KifcHJKeBHH jesHB cpncKH oy/ie hmcto napo/iHii, 6e3 HKaKBe MemaBHHe Koja oh onoMHfba.ia na upKBeno-CJioBeHCKH, a noiUTO TO nnje HnmTa ;ipyro ho pycKH H3roBop je3nKa c.ioBCHCKora Htejiejio ce ;ia ce 6apeM pe^H, cjioBencKe ano ce yHoce, ynoce no H3roBopy cpncKOM a ne pycKOM. ^acr (nomTOBaae) oujia. ce no tomc pycKOM naMHHy H3i'0Bapajia necr (MaKap ;ia je csaK roBopno uacuu upcr, nacnu uoct^ nacno
Ka;ia je

ByKOBa npaBonncHa

pe<i)OpMa ca

dpeo H HacT y CMHCJiy ro36e a necT (jieo) 3Bajia ce on/ta HacT^ Ma jxa. ce KOJia^ 6oHiHhHH 3Bao Hecuui^a, a aeo rjiaBnae
6ejiora Jiyna

necno

mijx.

C thm

je y pe^iy

nmjio HauaAuuK

(noKpaj HeAo), oKeprea (nonpaj

o/cpean>],

OTeuecTeo (noKpaj cee-

doHancTeo], podojbyduje (noKpaj deayMjte) mjx.

3acTynajy^H hcthhhto Haqe.T0 ^lyBaiba xpa^HUHJe, ByKOBH cy npoTHBHHHH pt)aBO SHajiH vjira je upaea rpaduiifUja, na cy mhc.th.th ^a Be3e ca CTapHM KH>HHceBHHM jesHKOM (cjiobchckhm) HmTy HenpecTano MemaH.e c thm je3HK0M, h y tomc cy ce cjiyatHJiH caaamibHM H3roBopoM i^pKBcnnx KH>Hra, a ByK

349
je

3nno 6oA.e ah cajniuttii

jeaifKV

iiaroHop

iinnnr-niiT

cpiicKoM

CTapiiJH

ojl

CTO
n

tit-

KitHr^ nai* y
>

Tpnmiio rioiipuTaK
ce 40
11

iia cTa|ufiii'KM

ii|>bu

cpncKii
trniuAo,

y itpiciiH paayM oko Tora, Kojii je MCTiiitao un uv

pe CTO

iiejiecer

lOdMiia

Hccoo*

lor

noaMaaan-A,
j-mi . w imm m.
.

Hajniiiiie je

MVKe

11

vafinnuv

it

.ipyre cTpaiie

Hyn

je

..-..;
11

,t..,

n
j

..

Kii.ii/KCiiiioM

je:tHKy cBe y.iecii

iiijrjiia'iii

iiu

iiiiauii

poc)H02 jt'3uHa
je Ao. ii\
Miic.iif.iii

a aa Ta
113
11

Tpeua
Aa ce

fiac)uru
iipabii.ia
Mor.iii

opo OAR aocra^hnjy u am ce He 4a mmcimt

iipanii.ia

iiapojiHor

jeauKa' caMor. IlpoTaaiiaiia ey

;ia

cy y TOMe
II

rpeiiiiiTii
.iviii

Ma iieiioaHaaaiiui (Rao
n VHeHH
11

uno cy
m

rpciiiii.111

oiiii -i'aMii;

Hiia<ie

iioiirroRaiiR

poAo.'byoiiitif.

y
cirriije

iip.HBoiiiicy.

nojiaraK iiobiix

paiiiije

viiulieiteM

pycKe rpat
>
iiiicaii*e

Kii.iiHxeniiucT

yiieo tiim caMiiM ue.iy 6yKBMii;

11

uo.iMiui ;iaTiiiicHifX c.ioBa;

iia.Ma

no Naroaopy
a.iti

y n,

peMii

n:m:uiHa.io je iiOBo
ii3iii>cii.ia

Heaa40feo.i4rTRo.

raa np

TiiitiiocT

iiiijc

Ha necTO Tora MMtnta roi

iiMiiiTa
j
1

oprafiii:ionaHo,

cMiiiu.'boiio.
if.iiu*o.

nn h

'

BvK

iip;i

Cp6e

I'xip^y

cMiiiii;i>(*iia

ciciuaiiucT MiiiaHe niciII

cnojoM
.lora
pft^ii

rucycTBO KaKBura iLiMouiix iipoTiiHiiMKa. Cbm cy r* Uyi:. a iiiii;i Cf lie iial^e 4a ypuOu 6o#
iiiiiu.ioM

1*

uifo

tm MM

in

iia

iiiioop

iiaiiece.
11

Va TO
iiociy.

je join iitu.iu

iio.iHTURe R4pn*Taiui

Rao y caaRw

raiiAV,

a iipoTiiB

iipainHMaB.i.
li>

r*i.r.

'

i;aKO ce ciipaM

cbct.iuctii
11

Cp6ii ft.iilme iiaMa.

ciiary

iia

cuo mm.
iir.iM

iii

napo4HocTM ra^jo
TIIMf
II

n Kpnfl.n
I

oaon MSCMI KapoA*

\

IIOCIIIIX.

Vii^

iiiiMa

nam

"p" "
ce
*,ia

'

!**

**

pUAIIOCT.
I%iiiopii.io
)
I

iiiaja

nx 04 ocTa.inx

350

H Kao

Tana cpedcrea Mory y tomc nocjiy noMoKn. JXauac ByKOBHM npaBOimcoM je;iHHHM nnme h qnxa ueo cpncKH napoj.
jia,

;i;aHac

ceaK MOJKe

cooom H3MepHTH kojihko

;iy6oKa,

je

HeocHOBana
ncTpajna h

oHJia

OHa KJieBeTa. H MHcao je,

iio6e;i;HJia

cKJia^tna,

cjie;icTBeHa,

CTBapHa,

CBe.

BepoBaTH y CBOJe anatbe h npoi^eny BaJba^no je HMaTH xpa6pocTH y 6op6H HHTCJieKTyajiHoj, na H3;iptaTH CBe, ne KjinsHyBiuH HHr/ie, ne nopeKaBum CBora naqe-na HHKa;i; Ako je caMO 6viJio npaBa
Bajbajio je snaTH
;

uiTa ce xohe

Bajta.io

je

HCTHHa OHO uiTO ce xohe, no6e;ta HSOCTaxH He Mo;K.e.

Hapo^HH Kao pena; oh Bajba npea co6om Tajiace HapauiTaja je/tne 3a ;i;pyrHM. Ako ncTHHy nponoBe/iaMo aKO yMeMO na CBOje mhcjih npaBy aKo npaBp /to6po xoKeMO aKO ce ne npeTBapaMO h hc ;iBocTpyCBexjiocT 4a npojiHJeMO qHMO jiohm he HapauiTaJH kojh he nosnaTH ncTHHy h oaea ^pyi^^ HHTH Bp.TiHHy iio 3acjiy3H. Je^HH r.ne/iajy qoBeKa
}Khbot
je
; ;

4ol)y na rjie;iajy

;iejia.

to npecyt)yje.
/ta

Byqe Kapai^nKy, Bor

Te npocTn, h

mhp nenejiy tbomc

Mh

th ce o/iyacHTH He mohccmo 3a oho uito ch npenaTno, ajiH

je

TH 3Ham KaKo Eberom

neBao tboj Be.iHKH

npiijaTejb, BJia/tnKa

H.

Ko ejeuuTO xoKe da oicueyje, MyneHUK je oeoia ceujera

!

Beorpa4.

y^UozAed^'^

4.

CiiaBa

ByKy CreipaHOBHliy KapauHliy.

npHJe CTO H aecex ro^HHa

je^Ha BejiHKa,
Hy.ia,

jom joj JXgk je Cpoa HHKa;ia

na nedy CpncTBa cjajna 3BHJe3Aa. H Ta 3BHJe34a jom nnje yxpHHJe cjaj noTaMH>eo, a h neKe HHKa/ta
po;iH.iia

ce

Po^HTeibH cy ByKy
jaK Kao ByK,
.^^a

to HMe 3aT0, a^ hm chh 6yae My ypouH h qfiHM ne Hay;5e, nouiTo cy hm

;i;a.iH

HHaqe ajeua yMHpajia.

351

11

nyi;

KaKBa cpeKa no ('pncTBo. lUTO Ja ByK aaacra D} k iiiije oho bvk caMo ctipaM sypoiUb m ii>
ii

6mo
<*Ii

cnpavi Miioi iijex

Ko.llIKO OH

MiiorHJex iieiipiMNiiA y

Boty
n

II.

HX K.IOHV.lo H OKAIIH.lo 06 paja Bl

^laT.i iiii

liHJeX H TO.IHKHJCX IKMIpH.lHKa, K<jr CV

HyKV Ua n)T> Cf*j

h pAA
h
>

Ku.iiiKo
iipii

6h

thuu KViuiftima^
?
!...

iipHOM Heyciijexy
A.iH
lU'i:

iiHJe

6ho

KyKaiiHiia,

UyK

je

6110 aya.

11} a

je

6ho iiuopaTiiM ,iHH-jynaKa XajiyK-BM.i.a. jyHHK oiiaj, cHaKH na cbomo iiojbv. liyK je 6uo jynan

J>Maa

oaaj.

JesHK. Bjepa
po;ia.

11

(6HMaji^ cy

.laene

oco6MNe jr4Nora Na;'7>y.

JXoH

jejiaii

napoji Myea cBoj>

noiuryje
v

o6uHaje n roaopH cbojhm mhcthm. HonoKRaprHNw

je

OH cHJian.

jaK.

,|oT.ie je H cdcy,

11

Ty>,iiii

HHIIITa!.,.

.)e3HK jc;iHora napo;ia oriejia ce y iMroaoj Kii'

'i

II

iiiTa

MH BH>iHMo y HaiHoj KHJiMteHiiocTB y npao| iiotoaaiia

oDoia

HiijcKa?...

Hh;ihmo Be;iHKy

6op6y nyiiy crpaxa onacMocta, joa

:

iiajnocMe He no6HJfjiH ByKoii h jea.i

Mpo.)Hii j^juk.

ByK
Cp^iiiia,

iiaM je

OTKpno

6.iaro

nap
iirt.
t

jeaMaa.

b>fc mm)r

AiiO Cp6iiHy, ,ia

6\Ae ,ipyro hito

j.-hh'

B)ft) ua>Ha

Mi a.y6H oho, uito

Be.iH

......'

KuKo

BpaHKo:
ty |ijHui>>|>f.
itiuaMj.

,I'jcTo. /^paho.

hPjoto. 6p*ho. HjAo

r4eT. 6pAho. ajrrA tor arojiMuni.

r40TO TEMO

HM

HMp*>
n-

jAmo ,1U ra
,4a

ikhu n*9hy
c*

HJM*

"t"

JM

cpH# 4 Hy4ja |hOvim#'

*

Ulxa
,

jc (*p6tt oiyBa.io iioji iirTonjraoaiiii .iMittM

.'iwaj

To HaM

.ihjoho IUUKv

.Tloji

ofOJtfNaa pcfo ejai

"*

^IIpOUIJOOT pji^*
,('ptu )K*pa'

352
s>Xaj
iiiTO

Cp6HH

join ce 4pH{H

Kpaj CBHX 3a^a njecMa ra je oApmaAa,,

j,H)0J3H XBaaa

JiHJena, Hapo^sa iijecMa CpoHHa CpoHHOM Kpo3 nexBJeKOBHo poooBaifce. TaKBy Moh napoziHa njecMa HMa !..

rijecMa, ;iaK:ie,

nama

je o/ipHca.ia

ByKa

Cp6H, noTOMmi oHHJex cjiaBHHJex Cp6a kojii cy uoji npHTHCKOM Tyi^HHCTBa nope^t c;iHJenor rycjiapa Mor;iii oqyBaTH cBojy Hapo/iHocT, He 6HCM0 HMajiH HH je^tHora apHuexa TOP cpncKor 6Hcepa - Hapo^ny njecMy, j,^ Hnje om.io

/lanac, mh,

!...

Mh
cy HaM

jiaHac He

ohcmo

^a HHJe ohjio Byna ByK Hac je h cxpanoM CBHJexy nppiKaaao Kao Cp6e, Kao Hapo^, KOJH PbeujTO uMa h H>emT0 epujedu! Byu je 6uo Cpdun !
*

t^e/toBH 6hjih,

ohjih CpoH, He

6hcmo

6h.ih oho, hito

CBaKH naTpHOTa mejm cuoue Hapo^y oho ujto My Tpe6a Hera neMa. - Hame narpHOTe me'jie n ;Ke.^e.ne cy CBOMe napo;ty MjeAuuy. Jla j^u cy, m y ko.hko cy re H>HX0Be ;Ke^e Mor.e nohH K ocTBapeH>y, to je ;ipyra
cxBap.

cBOMe Hapo;iy ujeJiHHy, a. oh Hiije caMo:^e^eo, Beh h paduo, h n^eroB pa,^ je KpynHcan ycnjexoM Cp6u cy ce na KwuofceeuoM aojby yjeduuuAU. :

H ByK

je me.i.eo

3ap TO HHJe naTpHOTHsaM? ByK je 6uo aarpuoTa

!...

he 6TH Ma;io h.hx, kojh he y cpqy ocjehaTH oho hcto, inTO CH th ocjehao, a jom MaiLe kojh 6h xTJe;iH h CMJe.TH y^nHHTH 0H0,.niT0 CH TH yqHHHO
!

- A.nu

Mhofh he, Byqe, npahn tbomc rpooy Mhofm he KHTH.acTMJeM pHJeciHMa

BJenqoM y pyya

HSHHJeTH TBoj

BejiflKH pa/i!

o tbomc Be;iHKOM ;ijejiy a y cpuy he Hce^LCTH noTnyn pacnayi OpncTBa Ha CTOTHne napTaja Te6H je, By^e, cBaKH Cp6HH 6ho caMO Cp6uH, a iLeMy je Ten: h^ Cp6HH, h^h XpBax, h;ih lypHHH; ;ta;Be: myMa;^HHa^ Boiuh^o Epa B^iax h naj-

Mhofh he casanocoM roBopHTH

je;iHHCTBy,
!

Ktt>H;KeBHOM

Hajnoc.iiije joiu jipyro itiTO.

II

V tbomo

pjcMiim

>,

^e

m|cta

aa u, u

p.

iia

ii

aa

tije,

m UHjecy oe T
*

TpN

|>a^

itti.ie,

a Aniiac
Xotic
.111

iiaM je TMJecaii mnjcrr

Til

ce,
!...

Byqe.

ii|icMeTiiyTii

Kocm, ium rm

lajuir

'^['"'Hn

ii|)()6ecj?.iif ?
.lit

XoKe

lil

Upfia
iia

ROM.!.:!

^>iiril

t'lilk.k

i>i ru r%k^&^ r.%..

uOjioiKM inijcHaii

rpo6?'.

IlliJ'i

.1 ti

i.iii

lili

j- ill'"

i.'|Ml'j>.mnj-.

i.iij.t

h'*

TU

MlijCliail

iia

rpoG

rio.iO/KiiTii.

IIpii.iiiKe

mn

iie

i*"* "Tmjy, 2m .iBiao

,.

6y;(0M

iipii

cneiaiioM iipeiincy tbojmJpx

H;t Aa.i.iiiie
ii

A^a
na
j

anai.

xohy

o4aii;ije,

Tiiiuitiio,

ju TR
a.iii
ii*

iipyjicMii

UBRJeraK

Onaj

JL*

lUuijeTaK
iiyr m

Ma,ieii,

cHTaii,

Mtia

60

Momja Kora ya
Ja ra

y6ocTH,

a.iH

iipuiiociiM tc6m,

fie.iiiKn

DyMo
'^'

C.Muia jyH.tHij,

(Jp6uHy n uarpiio"

i.

UoBii Caji.

B|K
t

CietiNOiili

Kipaiil

30.

ceiiTOM^ap
iMe

1807.

roAiiitc

6110

Cpoiiiia

iipd'cToiiiiua

roA ra Hwa y .lenoj aenjbii iiaiua 40M;iiHe.ia je jojHy OA oaax at-iaaai a

Koje

hmk aa Ct a ipiicKOj. Tora JUM%

p-^

cHeMaiiocTM.
iia
Ol\l\

ueo
vut.

iiap<>
iipeii-

ifajcHcMaiiiijii
liOllHJO

T*yj " cjaaa. "' '"

.

Ua
"

Kll.li;K(MIII>iTII
ii* ruMii.

ll.iw

TCMupa
ooy

caiiyiiiio
11

inuM imi'
.

6hjo, iieio

ue;iora

la

iipu<
u-

"<

iio.iii'iaiicTncHy n |HTicy
11

cBouaiincT
itoun
:i'

Aa oAa Ay6(>Ky
ti

.wu.iymiiy

iiaJ3ac;iy>i;iiiijiix

niMoiia

name

*i

oeiiii

iicjiiHora
11

Myma

lirvMp.iora

ajloMaliima* cMaTpa

..iiior Aaiia. o.iajyi.ii iia

'"^

"

'

ne.iiiKDMO
uiiTii

H>K\.
II

ii:iii'

.'

v n

paA

.lacMvn*

IV'

mtan
*'

ciiOMKiianA

354
Kora je OBaj Be.iuKaH Tano JLy6iio
ypsLHUo...

ii

3a

Miije je

Ao6po tojihko
roiiiim-

1863. roa.

Ha Mutob ^aH cjiubho je

ByK 50-to

CBora KitiiH^eBHora pa;ia, aa thm je no Ha.iory Kneaa MuxaHJia iimao y Hpny Fopy, h no noBpaTKy c xora nyxa pa3oojiH ce H yMpe 26. janyapa 1864. roA. y Be^y. Cbg ^o oBe
pbHuy
ro;inHe

ByK

je .ic/Kao y Tyi)nHH,

a 28.

cenTBMopa OBe ro^nne MapKOBor ipoojba h y npncycTsy HsacjianuKa n MHoror

rpaji

y BeHKOM MapKOBOM rpo6jby, n^eroBe cy kocth ncKonane hb

o;i-

.iimnor cBexa, 30. cenTeM6pa

ByKOBe cy kocth npeeeTe H Ha Hajcae^annjn nannH caxpaH>eHe ko;i Cadopne

Be.TiHKor

Beo-

IJ^pKBe.

noKpaj

/locHTeja. BejiHKe cy n cpncKor yqnrejba HeHSMepne sac.iyre ByKOBe aa cpncKy KfhHry. Oh je naMnnno enoxy, CTBopHBuin oho hito hhko npe H^era ne 6eme y CTaH>y

yqHHMTH.
ripBa je

ByKOBa

aacjiyra

uito je h^bco

cpncKH

napo^iiin

jesHK

npea cpncKn napo^, npe^ ueo oopasoBan cbct, h uito je HSBojeBao B.na^y y KH^nateBHOCTH Haj6jiarorjiacHHJeM jesHKy Met^y cBHMa eBponcKHM jeanqaMa.
/I,pyra je iberoBa sacjiyra, hito je aa CBOJ

napo/i y/ieciio

najnpocTHJH h HajcaBpmeHiiJH npaBonnc na CBCTy. Tpeha My je aacjiyra ca3HaH>e o ne.noKynHOCTH h je^nn-

CTBy cpncKora jeaima h napojta. l\ HCTBpTa je aacjiyra ByKOBa, uito je npHKynno napo^He yMOTBopnue necMe, npnnoBCTKe, aaroHCTKe h nocjiOBifue, to ueoneFbHBO ojiaro nauiera uapo/ia, Koje je'cpncKH napo^ npo:

cJiaBHJio

y o6paaoBaHOM cBCTy

i^e.ie

EBpone, na cjiaBy H>eroBy

nponejio n c one CTpane OKcana.

HaneB y naJKpahoj cjihuh h^hbot h aacjiyre qoRBKa, Kojn ]e CBOJHM aeJiHMa no^nrao naj/tocToJHHJH h naj.ienuiH cnoMeHHK y cpuy ue.iora CBora BejiHKora Hapo;ta, o;iajyhn n na OBOMe MecTy aacjiy^tny xBajiy h npHaHaH>e obomb BeJiHKOM cKny n
t,eH0Ja.iHOM ywy, kojh he

Be^no ohth cjiaBa n nonoc Cp6HH0B

MM ce KJiaH>aMO cenn seJiEKora ByKa CTe*. Kapaijntia h kjih-^ neKa je ouy hobhjc KH>HateBHOCTn name Beqna cjiaBa qeMO
:

XBajia

BeorpaA.

y^/loMafiuy,a^^.

III.

I p

Be.ia

.L>\

i..iii,i,

Lj>f.iiiiinL*
,

,i)\oiiii<m

ii

ii

npai.e
>i.-iHac

iiaM

C.loBeiiaita

rmiia^iiio

ct;
.

^.,

''

ce aacieiia
o>i

ciie*iaifiiii

pyjcuu a

iipnor
>

iipHHX ciiiioBa npeiiKor iiapoja

II0.10RIIIIII

iipBoj

uHora

iteica,

Kaji

ce Hapo;i na 40ii>

cHojitM

VMoM o6acjaiiao TaMiia

HvKa,

iiiiTaiba (*jioaiicKe Ifax

,>a

IIocMpTiiH ocraiiii Jfpm'ja KoituTapn,

rejba iiaiiiera B&iiiKora
jiaiiac

/**

ce

ii|

.l>y6;baiioM jia ce

obom

r.iaBiiuM rpajiy n|>eaa.

Kpaii.cKa je

,ia.ia

Miiure 6yj|Nuite
*'
^

\iOAnor

Kpaii.cK^ je ^a-ia

iiHTapa

780. roAiiiu'.

On

je 6m

v-vivae

e^l.iii-'-

ojfmcrao. noii%jia ra oran, Aa ra ah y lUKo.iy. Jopiiej no caMo iipii(*Taii<, m*k m ^m%M iianan>iinaiiie, aok ra OTaii 1790. roji. Hiijr
jo

pdiimv KaA

KoiiiiTap

6mo uoK

iipii.iiiiiio

IIIKtMN.

C noMOTKa My
ocKor
II

je

6ii.io

TriiiKi.

CBojiix

iia

rc.iy.

Xau mv

jc

u ia

>

..

imia, Ka.i cy ra ii.orcmii :im.i^u

II1K(.1CK<M

.taMjIjrMo

i^..
\

^-* o
ii.^r.>aBU

pariiycty IH>MnJ
iipn c.iy>f;nif.
je,

.'w

iiiiimini.\

line lufiiiMa

Koiiiirap
ii.ial.aii.a
I

Kao

ojt.iUMaii

>>aK.

we cmuo A oe4o6oH<
%

iiiKu.iapMiie.

neh je itpnuao Narpaxe

.ia

noeio

tr

MM

II

MoiiiiOM ,ior>iijeiiiiv

iioy'iaBaii.e ci

356
roBa Morao H3/ip}KaBaTH, He ocjiaH>ajyhH ce na Maaeay noMoh.

KvKe ^tooHJao. A Ka;i: je CTynno y KyKy 60raxor h oopasoBaHor 6apoHa D^ojca Kao yHHxejB H>eroBor netiana, Morao je petiH, ;ia je o6e36et)eH h oc.io6ot)eH o^ 6pHre 3a no^MHpetbe npBHX norpeoa. BapoH je 6ho 3;ipaBJbeM Bpjio
Kojy je
jj.oT.'ie

oji

cjiao,

ajiH je

H>eroBa oHcxpHHa
ja'^e

6p30 h .lano
ra,
Ka;i;

3aiia3PLia

y Koa Ko-

'nnxapy 3HaKe

^jymeBHe cnare, xe
lUKOJie

My Hehan

y Jhy6jh8iHn h o^e y Be^, sa^pa^n y CBOJoj KyKn 3a cBor xaJHHKa 11 KH^na^Hnqapa. T} je KoiiHxap npoBeo jom nynnx ocaM ro;inHa. To My

nnxapeB yMeHHK CBprnn

oexy

;i;aHH,

kojhx ce uejior Bena cBor Hajpa/(HJe cehao.

BapoH, caM je;taH oji HajqyBeHHJux h Haj6oraxHJHX cbojhx cyBpeMeHHKa y Jby6jbaHH, noMarame Beti o;i;aBHO KitiiHteBHHKe H HayqHHKe. EberoBa Kyha oeuie cpe/iHrjixe nyxoBHor JKHBOxa cjioBenaqKor 3a oho ^ooa. Ocjio6ot)eH oji AHeBHHX opiira, jioBejie y jto^Hp c hochoi;MMa OHor Ma.ior njiaMena napo^ine cbccxh y CJiOBenai^a, Kojn Konnxap je ce ;ioi;Hnje noqeo npoxBapaxH y hchbjlh oraH>

n caM ocexiio y ^lyrnn CBOJoj npe.ioM, OKpexatbe Ka oojLeM. Ca MHUiJby, Tta ce ojia. /lyxoBHnqKOM pe;iy icao mxo cy

H>eroBH cpo/iHHi^H jaKo

JKejiejiH

xo BpeMe

oji

ocaM ro/iHHa

pacKpcxHO, h cBe (1800 1808) ynoxpe6H Konaxap Ha

6eiiie Beti

ynefte h cBoje

ycaBpuiaBaH>e.

Cxapame

ce,

:na,

naKHa^iH

oho,

uixo ce y niKo.iii nponycxH.xo.

BapoH

je

oco6hxo bojico npnpoiine

nayne

noce6Mi4e

Kormxap 36or H>era ;iocxa oaRHO o npHpo4H>aqKHM cxy^njaMa. CaM je Beh 6no ocexHO hoshb cboj,
MiiH3pajiorHJy

xe ce h

H osoHJbHHJe MHxao cxape K.xacHKe.

IlpBo je cBOJe
jiejio

nanHcao ca cbhm cnyqaJHo.

Kaa ce
je xeuiKo

jejiudi

.lena rocnot)Hua

noxymn 6apoHy, KaKO

joj

ocxaxH y JLyojLaHH, jep ne ana cxoBenaqKH, oh no30Be KooHxapa h iiony/iH ra ;i;a je no^ne y^inxH, xe jxdi xaKO Ma KOJiHKo /lonpHHece LunpeH^y CBor Maxeptt>er jc3HKa.

KoHHxap npMcxane.
IloLuxo HHJe HMajio no^iecHHX KH>Hra 3a yqeH>e cJiOBenaqKor

jesHKa,

KoHHxap

ceiine u

nanHuie Majienn

orjie;i
jiBa.

cJiOBenaqKe

Morjia npHjinqno

rpaMaxHKe 3a CBojy yqeHHuy. Ona je nocjie roBopaxH cjiOBenaqKH.

Meceqa Beh

Ajih xaj MajieHH ovJieM y;iapH ochob 3a iipBii u sHa^ajaH

pa/(

KoHHxapeK

zpaMaruKy CAoeeuaHuy.

;!.>(.

*:

.ij

|).i,(

iii

ra Miia".

K>ilHT.i)>

HA) MM

JH

iipo,'iy;Kit
iipii

iiiKo.ionaa.e, o6iil)4* join jr^iiiuM

vn*t)

|*o4IIm

t^y^

rnpuicTKy ce roAHiie IHhh. Kpeuc

lic'iy.

Ty ce
;ia

yiiHiue. jia ciyiiia npaiia. flncii* tk..i..Mfitf i.:.

luaiixi oiiV) je

oBnj pejyjiTaT

KoiiMTap

j**

yp^a

iipahiie

.loiiiKHM

a y McropHJcRUM je cTvniijaMa Aa.ieKo o.iMakiiyo. Oh ce emou carois

H>era.

Hayne iincy aa

He.iiiKOM RpcniiohoM

o^a iinyMaiiaiky

iiCK.itymio
i

of

rpyne Ha>fta
Ke m

Ta;ia jc BeK 6110 iiocTao nper.ieAaM aa

numh

rpMKe 40CTa

KiLitre.

Ca Tor
II

je

MecTa

pa.iRuly

cionoHUciHRr

KopiicTiiTii
Ilor.ie

OH

jc a6ii.i.a

to ymiiiuo.
rMrTn
.;

iieKor Hpi*M(*iia KoiiiiTap 4o6iij( cra-iMV c-i^^'vjie je

11

;inop(Koj
iiocTyiiiio

Kii>MH<iiiiuii.

ucTao

;io
11

ii.inp*

Ao iipBor Mynapa 6ii.inoTeKe

^^^

ro,iiiiic

1H14. KoiiHTap 6yjie noeian y flapna, Jia iioaparii

11

cBe pyKoiiiice
liaiio.ieou y

ciioMeHiiKe, Koje cy l>paiiuyaii ujiie.iH aaj )

iioxojiy

cbom

iMaiicTBo BctiiiM ;ie.ioM

liIiir.iccKy,
iia

uoKupuu h BeM. KoiiiiTapeeM j no* cppKiio cnpiiicuo. Tajia ) OOIOJBO

Kii.ii>Kiiitiie,
II

ce iipeKo ||Ta.iMje, rAe je TaRolie rpaxiBo crape

pvKoiiMcu 6eMKe ABopcKe

IHiiT.

Hpara

>

6ri.

vox

CO Kpciio,

II

pony TV je Htajhj) paAB

9^^

ifavMHUX iicTpaHiiniaiui.
Ka;i je
:<au()>i

1842

ro,i.

nana

^'

iuitii
t

y Pmuy j^ycmrtcKn

ca KaTe;ipuM a cTapi>
TajiiepoBoj
iioiiBan aa

jesaK*

6y4e K
Ott er
xp

no iipoiiupyuii
(Moopeiby
r();tiiiie,

uacTaaiiMiia
Je

iia

Beia Kpeiie 9a Pim, rje

>ia

mm&iho ocram
)

na Koje Je BpeMe xreo

ciipeyM

VMeiiiiKa Kao iiac.iiMiiiiKa iia Toj KaTv*.ipii

llocne iiiecToMPcoMiior 6an.i.Mui y I*m> aptit< ^\ 6oircT. IHiiJ. roAiiHc. Tajia Je c C060M joiieiiiiijc

oji

k-jc

Mi>rao

iialiii

.icKa.

A
Ty
,iyiiiy

i;a,i

jo
11

iieh

himl*o, jia 60..^

ai,

'^"^
J
m%

tun* waia

npfl,e y cth
jc
1

iiwry

cnoyr aeMAjmy npo#.

1.

aeryi-Ta (no
jr.iaii
i.i

hohom t^M miNr

iipni'

Ktniiirap,

la

naN

HCTIIIia.

Hiijo
\.\v\i\

c*

iiiiKa

mo,

oiiy,

Kojy Je iiaieo.

358 Kao mxo ra onucyje MhkjioiuhK cpe/iFbera pacra, oeo, MO^ipHx OHHJy, dncTpor Bas^ia npHJaxHor
KoniiTap je oiio
nor.Te;ia.

CiipoManiHUMa
pa;iy nejiy pa3;iejiH0

je Bp.io

pa^io
ii

IIIa^apHKy

noMarao. CBOJy Byny.

je je/iHy 3a-

Koiiiixap je iinaqe 6no CTpor, y nynoM CMHCJiy xe pe^H. Kao MHorii HayMHiian n Konnxap je y nayqHHM hcrhxh-

npexpecaibiiMa 6ho HexpnjbUB. YBepen je 6ho y xaqHocx CBora ncxpaH^HBaH>a, h xo je /tocxa /lonpHHOCHJio iteroBoj
II

BaftiiMa

HexpnjLiiBocxH.
perfce

ocxajioM h caM je Meitao Ka;i

ajiH

mxo

CBoje yse-

o iioje^tHHHM Hay^HiiM imxaitnMa,

h xo caMO OH^a,

Kaji je

caM

jio

hobhx saKibyqaKa ^omao.

Fo^ime 1880. Ka;i ce naBpiuHJio cxo ro;iHHa ojn potjeiba KonnxapeBa, CJioBeHaqKH je Hapoji CBenaHO npocjiaBiio xy ycnoMeny. MaxHna CjiOBencKa" je y jiou, rjie ce po^ino KouHxap, y3H/ta.ia MpaMopny njioqy ca naxnucoM. r.xaBHHJa cy KonHxapeBa j^e.ia, imcana neMaMKn hjih .xaxiiHCKii, OBa rpaMaruKa cAoeencKOi jeauna y Kpamcuoj, KopywKOj u IIlTajepcKoj 1808. JLy6jbaHa. KAOuee lAazojbam
.

1836. Beq.
H.xii

13.

PaszAedame u TyMaueme zpHuoi pyuouuca 12. BCKa c pacnpaBaMa KibHJKeBHiiM, iicxopHJCKUM h ^hjio-

JioiuKHM 1840. Beq.

jxo

Prolegomena J^istorica
:

1843. Ilapus.

H jom

cedaMdecer MaH>Hx pacnpasa, qjiaeaKa, npHKasa h KpHXHKa. Jejia,H je jieo xhx paiiOBa ca6pao h iis^ao y Beqy 1857. MhrioiuhK noji HMeHOM OMathu caucu Koaurapeeu.

cbom Kpexaity paBHajia HepaBHe cxase, qHcxn.ia neypel^eno 3exMJLHmxe, KH/tajia cxape H ceja.xa HOBe ycese.
je

Konnxap

6ho

CHara*, Koja je y

nayqwe Hcxune 6ho CHJia, KOJa ce Huje Morjia sacxpauiHXH hh c nyxa yKJiOHXH. Oh je xeopHJy h3 npaKXHKe h3bo;iho onaKo jacHO, Kao uixo jy je onex HecyMH>HBO na npaKXHKy iipHMeFLHBao. AH3ao je Ha cbomc ^OMy h y xyl)HHH, nowarao je aa ce H ;ipyrH noAHrHy, yqno je: KaKo, aauixo h Ka;ia.
c.xya;6H je
JioiuKa,

HcupnHO pacnpaBJtao rmxaH^a HcxopujcKa, exHorpa^cna h npaBHO-HCxopncKa. Hspa/IHO je rpaMaxHKy cBora MaxepHHCKor jesHKa.
je

Oh

xeMejLiixo n

c^mjio-

FboM

je

oxnonen npeqwuihaifce cioBenaMKor

je3iiKa.

I.VJ

V'Atuie
KuMIII.IjM-lia,
oTii:i|a

\HM. mpo'ieii
/ICMO

jc

iMij

jejH
n

tiatlt-HMIIIJHt CI-

AnveCtiiu ;|o6a, ii.\>

lu

iie

nfna-iKor jeaiiKa. nvU :i6or

iiay'iimr

yi

..

"^n,,,*

Mcinapa,

ii

y c.ioticiicKoj
riipiiiiio

i;ii.H>Keiiiifi:Tii

\\n,i je
iiiiiuo

raj iiociio, N Kaj

y iiayMiia

iiciiiiTiiiiaii.a,

KoiiiiTap

ji*

&tn> ja cfeo^MM
i

la

ii|taKTii'iiiiix

KO|iiicTii.

Biueltii nyi
:

KoJH ce cjiyme
doitiiMa

.laTiiiiiiiioM
ii>iix

ii*iiuTtiyiiorTN

1^

miTa|) je xreo ;m
iioiiiiM

yjicciiTit

uNKiuiuy
<

:ta

iieKc y (MuiiriicKiiM j'-!MiiM't

iiocuo .lui'aiJo ciipeMao,

iia'iiiM.tMiii
i(

jep

\r,-,,

i|
i

nomi
iiiitii

tmi

cacraB.i.aibeM .lariiir

Ta*iaKa. Ka;i je ;ioiikio iia pc^i. An KoiiUTap

Kame CBoJy y nvimaky

J, nj|>lai

cTa|>()CTii

(Maro;iime h
/lo6ponci;HM.
A.iii

)iiipii.iiit|e,

on
la

mi >)

ymiTe.i.eM

,ip>K;i

TftKo h

ynmo

jia

|<*

hiipmiiua cTapiija.

je Kuiiiiiupy 6iliu ct ^

OH

je yiouiiiije aa .'i*)6an iboj cnujo mh-

je iiooHo y pyice cTapuc.i<BPHCKM, r.ia

KOJH je no

rpoiy

ICioiiy,
je,

'iiija

ci

2.\mo.hnm, Koiiiirap
JXH

pa.r.iejantiiii

ra,

luninao
also
r^
imI

Maro.iima

iiiije

M.ia)^

04

linpii.iiiii**.

na\r

OtJ je ya
i.rii.
.

ii:<;iaibti

Tora cnoMOiiiiKa

.iiiao

Koje ;nmiiiije no cano Am

imjc iiaii>cTiio,
'

t* j
:

ihTiip.iiio,

yiiepanaj\hH, 4 je
Jin

r.iaro.iiin
\

y
heiiiiniM

ii;eAii

iH'MaMKe
iipniiiiu
!'

iiaVMiiBKc

iipiciieiiiiM

11

lia

vi..

Kuiimapi'na
.KMpM'iiije

acM.i.aK.t

1u.ihii.iiki.

Klblire"
ir.i
i;.

Ty cy lleMnii npBif :iyT jo6ii.i 01

doiieiia.

IvmiiTap
iipaHii

je THp.iit(i. Jia
jo:iiiK

je

cmpH
n

iipKiieiiti

KO*1 Cioneiia.

4a Jc

iiawi

>

idMoiniiia TOiA

je:iiiKa.
>"

y TOM cy iTapoiMonniiCUOil Jii*>

Impii.io
11

K.'""

MtToi""
ll<

i.iiiui

lie

>

AyiAi

la.ia Tiipjii.iii
i'v

"
11

nU^.M

nonifnje iipM.ipymHo

cam

>l

360

nHTatfcv o Kptuxeity CjioBeHa

KonHxap

je XBp^iHo,

jia

cy ripBo noqejiH pa;tnTH CBeuiTeHnuH sana^iHe upKBe h3 BaBapcKe. TeK Kaji cy ohh HariycTiiJiH xaj nocao, uito Kao

iiiTO'

BejiH

KonHxap
6hjiii

Hiicy xxejin

yqaxH napo^Hora cjioBeH-

CKor jesHKa,

cy nosBaHii TinpiiJio h Mexo;inje, xe cy oxjeaimy.

pa;i

no^ejiH pa;! Ha

napodnoM

na 6yKBnuH h KitHraMa, a Mexo^lHJy Ha yBot)eH>y ciyjKoe, mxo je 6h.io oxnoqexo Beh npe ibera caMO nenapodnuM nyxeM. A jxsi je xaKaB pa^i; oho sanoqex join ape TxapHJia h Mexo;inja XBp^jH Konnxap, oc.TaH>ajyhM ce rior.TiaBHxo na caM jesHK II Ha ocxaxKe y H>eMy, kojh cy ce caqyBa.iii aaje/iHo ca peHHMa HHCXO CJIOBenCKHM. TaKBa je KonHxapeBa XBpi)eH)a ;iouHHJe noxBp;iHO h pasTVapHJiy je 6ho
rjiaBHH

rpaHao H>eroB y^ienHK h npBH ^HJio.ior c.ioBeHCKii <I>. MHKJioiiiHh. TaKo je ;iaKJie nay^Ho HCxpajKHBaH.e noxBpziHJio mhcjiii, soor KOJHX je Koniixap 6no cyMH,HqeH h ocy^en.
1819.
Toji..

'

jemxaMnaH hho CBexy paanecen qyBCHH KpaA0406a naxpHoxcKor saHoca

ko;i;

;iBopcKH pyKonHc".

To

je

611J10

CjioBena, ;io6a-

koa ocxajior cBexa. KoHHxap ce, caM o/iymeBJLeH CjiOBen, oiip^va y rpaHHij,aMa KpHXHKe, caBJiat)yjytiH CBOJe naxpnoxcKe ocehaje.
H3HeHa)^)eH>a

HayqHHK

je

no6e;iHO naxpaoxy h CjiOBena.

3a ))JLy6yninH cyji}^ Konnxap je, sajejtno ca /to6poBCKHM, OJXMdiX XBp^HO iia HHJe HCXHHHX CHOMeHHK. IlocJie je HeKOJiHKO ro;iHHa KonHxap jaBHO ycxao h npoxHB
Kpajbo^BopcKor pyKonnca".
Ka;i ce
'

pasneo paziocxan rjiac jxa. ce onex HaniJio cxapo peMCKO jeeanfe^he, Koje je pannje 6h.io n3ry6jteH0 Konnxap ce aaySMe cbom cnaroM, jisl oho mxo npe

no y^enoM CBexy

yr.ie;ia

csexa. Biio je yBepen, n ^pyre je yBepasao,

jia.

he ce
ce

OHO MopaxH Hahn. Oho ce aancxa Ham.xo. Ka;i ce Konnxap 1842. roji. oaRno y
^KHBatt^a

Pniviy,

noanao

ca 4>paHuy30M CnjiBecxpoM, kojh je pa/iH najieorpa^Cfcnx ncxpa-

KonnxapcM y BaxHKaHCKy KH>HJKHHuy. Ohh ce ;ioroBope, h CnjiBecxap M3Aa y HapHsy peMCKO jeeaH^eA>e ca 3HaMeHHXHM npejiroBopoM oji Konnxapa, kojh je xy hohoko noxBp;iHO CKOpo CBe. uno /je Jtoxjie Kao HayqHHK pa;iHO na*
nniao
c

CXapOJ C.10BeHMCXHIJ,H.

To

Grille ll.*M'OB

KA4

HIT'

nm^in.
RH.Httntir m .^r^-

cTaMeiiuT mil

iioc.iejiita

Bo.in*.

KoiiiiTap je ii|ieiiiicAo na BATniuiiiCRe

.waxofto jt'tiaH^*:hf |m.iii

Kora je u nVTuMio

IHJy O CBOM TpOllIKV.

Ty
iiiije

je Aomiiije iipvimcnu h je

ji'oji

IpHm.
uuj

Ka>i

neh
jiirao.

6ho

iia

ro

.iocicM.H
o;i

ca ho| 09

liiiiue

;i()6iio

jc

i^ii.

ro>i.

B'xrroaowi
riMrian

mv

;iafio

crapo OcrpoMupoeo

j*'tiaHfjeAr.
i

I'a'!^^'^* h

c TakBoii ma*
v
it

iiayMiiOM ;io6iiTKy, KoniiTap

iieKe cuoje iiaiioMeHr.

iiiica

To 6exy

noc;ie.iii.e

Bpcre, iuto nx je KoiiRtap Naiivca**

A>xa iiapojNor iiajt uprAa uiiaauTii, yieliii iiavKy, Koja je oApol)ABa:ia Koiinapa j* iioMeo ocTan.i.aTM ;iyx Hapo.iHii. ii ha:u\ je cTa.ia iiperaiM ooacHocT. ,ia Ke ce iiary6iiTii. Oil je Beb 6ho iia cBoii |>uI|Com
ujKu;ia.\ia,

r^e cu

hii

ceiiKa

;ioMy y

Ty>)iiiiif.

Oko;ihoct, uiTo je
iKiMepiic

Aomao y MyKy
iipoBA.iOM,

<i

04 Mr.i.^-

KopifcTii

'^n

npaiiau pajui Koiim

Kojuj

>

>Mii,

II

arpoaiio cc
je

iiu;i

U UKo
je

iiiiiiic

f.iy'iajiio

y:nM.
<<

iiuraTti i.lajve

r|Mi
1

NiaTHKy, cHt> je iiohuM .i*y6aBA>y

iioMeo

MU

yitopet^iBatbe

CBor

jeaiiKa

ra-iBii

ciOMUCiiJiii

it.eroHa je .i>y6aii aaxBariiJia

A.iii

cae

ictbo.
>

Me))y, o.t

KoiiHTnp, iiouiTo Je cbojum nptum pajiuii Koje cy oe iimh.ih (MOBriiaMRu bk

je

!
J-

y jeAtioM iipaHuy. XToo,

re cc

iijiifMii

Mi
1

'

ja u ocTa.111 caer ncKow jAiu.a rnr

^

mn

y Ky.iTypiioM, a
,iorn;iii.
II

.;ao

u n 101111
.

y tv

roMC My je
je riao

opoucKii,
iin
11

'iiijii

uiua miiuio
C.i*itwiiaiia

oh namiuMi.
n
.iia<Mt

uiiMiiaTiijoM.

iTao ronopMTii o

lyXORIlOM >K|||inM

Kaa

je y

rpaiiy ycTaiionJkeiia Batvjipa ja

iom*np

KoiiiiTap je M.ia40M iiacTaBimicy

r loiieiinMicor
iioc.ia.

u6paTHo na peMMHaa. yKayJ\KB nv

na

o.
T

v,.,.Wioct

'

36-2

Oh

je

uMao janor

yjiejia

ii

npii

ocHUBaity naxe^pe aa
:

cjior
j[r

BeHOKii jeaiiK y JbvojbaHCKoj 6oroc.fTOBnjii, jep je Bn^eo

he

ce caMO TaKo Mohii KopiicHO pa^HTH,

aKO OMJia/iHHa Hapo^Ha

HKaKBa /io6nTKa aa o6pa3QBaH>e y ;iyxy HapoAHOM. A ,y oho je ;io6a n xaj ycnex HMao BejiHKor SHanaja. Oh ce, ^Hope^ CBera CBora HayHHHHKor rjiaca, cetiao jia je CHH noTHUiTeHor n Ma.nor i\jm cp^aHor napo^ia, 3a qwJH je jesHK y CBOM po/iojtyoHOM oaymeBJLeHjy Ka3ao jia. je ))3a neBaH^e CKOpO TOJIHKO HCTO HpHnpaBaH, KO.IHKO H TaJIHJaHCKH
He
E3rit)e iia

uiKo.ie 6e3

je Baajia Ha npocT napo/i? Hapo;iy je nponoBe^ao, ji,a cy HjeioBH /tajieKH npeuH ohjih c.iaBaH Hapo^i a oh je opar cjiOBencKUM napo/iHMa, c KOJHMa mhhh jeyiHy 3aje/iHnuy.

Tpa;KeH:>y Bpejia

^hctof roBopa ynytiUBao

cejLane, caM

3amT0 caM KoHHXap HHJe HHCaO HapO/lHHM je3HK0M? M aKO HCTH npHMep BHAiiMO n /tanac Ko;t HacxaB.-La^ia pa;ia H>eroBor, /taHauiH^Hx npBHX *n.aojiora ciOBencKHx, onex ce je^jan o;; dnorpa^a KonHxapeBHX
:

H nope^

CBera ce Tora naMehe nnxaH^e

xpy;iH, jia Hat)e h zipyror onpaB;taHja y on^iamHDHM KH>H}KeBHHM

npHJiHKaMa h OKO.iHocxHMa.
He, uixo je Haiii, xojihko

ynpaBO 3a xo BpeMena 3aHeMa.peHH, jesHK 6ho 3aocxao, n oHiia 3a BHuie 3HaHcxBeHe nayne (naKBe je o6pat^nBao KoHHxap) jouj ca cbhm Majio cnpeMan ^ecxMxor.cjiOBeHaqKor pe^iHHKa jom ne 6eme 3a KonaxapeBa ;to6a. y KoHHxapeBoj ce Be3H ca oH^^amtbHM npaBqHMa cjiobcHaHKHM Hcxnqe Ka^ BHuie na/t jviatbe JKe.Xja, jia, ce CBHxaH>y ^yxoBHor ;KHBoxa napo^Hor noMorne, pa3yMe ce, onaKO KaKO je
Be.iiii:

Oh

Mo;K';ia

xo KoHHXap OHO CXBaXHO.

C.xaBa

KoHHxapy

Bor HeKa
Beorpa4

6.Tiaroc.aoBH napozi iteroB

A.

0(3jeK

2.

KoHMTap GpfiHMa
CBaKH nomxoBanai^ nayne jiyma.ii oh je nac Cpoe noceonue Korinxap
je

OccM 3axBa;iH0CXH Kojy

xpy;i6eHHKy KanaB
.6euje

</oaisc:iuo

join

ii

<iac.i>faMa Koje
ii

on

jo6a

y*iaiist*

aa
y

nam
,lo<'.

iia|)o;iiiii
1
"

Ky.iT>|iHii

.i

cr
!

Kti.ti>f;r>iiiiorT

C|.,

....

jam
|)0,ia
iia);e

iipaii'i

c|)f)ia

uito

>

TaKaii yM, kakab 6iiie

uc.iiiKoj

i.

y cHOJoj
V
C;ioBeiicTD>
\\\t\i\\
(

iiMra|) je OjiyinL>iu>eiio

MAyaerocTH ah TpnMtnu nese c KikHwemiaii

ti)

i;iiM

je iia cMoneiicKoii

jyry ctyiino

>

Taaay

oeiiie

Main necnnK .lyKnjau Myiniiiii:n.

KonnTap
iiapo.iiiiiM

necMMMice

npe Tora 6110 Ayuion necMaMa. 3a Koje jc ciyiuao aa crnopoBe y Knponii. MnTAjyKii .1
je join
.la

nj

.1

urine yiiopen.
II

he ce CKOpo iiujanuTii
v
io.ki
npiinti-Tii

iioit..
II

.*... .1.
r>

,.,,

..

Mouo

na'io.K)

iiiican.n

on

titw

ia.o

pA.IORaill*'.
IIp(;.\UlllM.aj>lill

o ;iyxoBHOM cpiicKOM

i;,

ce
<

ra^ia
\

hcK noneo

HpiiiiiTii,

KuiiMrap je iioMiiin.^o
TpoiiiKosi yaiincr.

aji

Kii

nitiiepaMTUT, Koju 611

r<'

jo^|m

uojiiiiiuo

IfMIlM 6l|.in

nanprnauao y Kap.iuHiiiiMn. 11 > kojtm oh CaMII Cp6ll. CbOJC jc MIIcMM o TnM II.MIOCII.. >
in),iii<'

II

a n y iipenMcnn ru, Kojy jf

MtMiii

-Mv. ."'"

-la :\>'-

Tora iCoiiiiTapeBa

3ay.iiiMnii.a

On

join y cuujiin nucMUMft oji 1811. rtt

11

M>tiiniuu>ii v-

jauj.yje Ha,iy

Hie.iA,

Kojn on caKynno najioAne necMf.

Ah 6 oe Mainau Haiuii noMi K umie 11 roTO* ii cAm imt

pa.i Kuiiw

IIoniTyjyIiii /loniiejeii

Kii.ii)K<*iiiiti
<

naiiiicno M.iaiiKc
"Ce

tom nciitKoM

Aa uA/iuMUitMa 11 j ii.ioniix .11.* MHTaone en AyxoM iM'mna paj

t

>

i'

A.1H ro TCi;

iujan^

\\\h.t

iu;

ikA.

tiiiLAMa

i.

364

3.

KOHHTap

ByK

HeopojeHO ce nyxa ciioMiitby iiMena KoiiiiTap n Byn nanopejio, join ;tOK hochouh thx HMena 6exy y hchbotv, /iok jom, BeaaHH HajxeiuHLMM npnjaTejBCTBOM, y aaje^iHHHKOM snaHCTBeHOM
paity y Be^y,

/ipyroBaxy h
ITocjie

ojiaTJie

njioioBe CBora

;iejioBaH>a

paaamHJBaxy y CBex.

CMpxH, Koja oxpjKe najnpe Konn-

nHTapa, 1844., a MJiat^era My npHJaxejLa iiocjie ;^BaecT ro;iHHa, 1864.. ooojima yMpeme ,y Beqy, o6ojima nai^oiiie Mupa na

Fpoojby Cb. MapKa

ciiOMeH y

ysjiuiKe 6jiaro;iapHo

noxoMCTBO h>hxob

npaBOM iioriixoBatt>y ftiixoBHx 6ecMpxHiix sacjiyra icao cjaJHy ^BOCxpyKy SBea/iy y bhcokg c^epe cjioBencKora npoCRexHora nanpexKa y cetian^y na Banaio 406a, Koje cy ooojiina
npoHtHBejiH H npoBojeBajiH.

na yMy CMejiy eHepnijy, kojom ByK y ^laHUMa BeqKora KoHrpeca. opyjKaH opy^jeM jiuBue cpncKe HajDO^lHe nojecHJe, Koja aacHOBa MOiiepHu cpiiCKii KH-nH^eBHii jeanK a HaKOH ;iyrnx, n^ecxoKHx 6nxaKa no6e;ioHOCHO H3BojeBa iipn36HJi>a:
ji'

HMaMO

3HaFbe,

TO je je/iBa \porytie ne cexnxH

ce iteroBa

cxapnjera

npnjaxejLa, caBexHiiKa h nyxoBot)a, Konnxapa, KOMe oJiaro/iapii

ByK 3a CBo ocHOBHue cBoje pe^opMe, oji Kora je oh yMHO iipaBHa Haije.ia, na h caMy wexojiy oopoe. MwaMO ji\ c ;ipyre cxpane, na ywy MHorocxpany ;ierjaxHOCx KonHxapeBy 3a yBaHceite cjioBeHCKora je3HKa,

xo hcMo

o;5Max y
11

norjiaBHxo ripaBa napo^HHX roBopa, ByKOBHM ycnecuMa yo^mxn Hajjietime OBa-

ujioheihe JKBJLa

Hj!tejajia,

na n pot)eHO

cy;ie.aoBan>c KoniixapeBO.

/te.TOBaH,y xa ^Ba qoBOKa H3a3HBa obhx /lana pexKy CBeqanocx, npeHoc seMnnx ocxaxaKa ca Tpoojia Cb. MapKa y ^oMOBuncKy 3eMJby KpaiLna Konnxapa y JLyoibany, Cp6HHa Byna y Beorpa/i. Taj npenoc OHO je Beh xa/ta 3aKJByqeH, na/i ce npone.io 6hjio, na he ce

Ta saje^HMua h ysaJMnqa y jKHBOxy n

MapKa Hariycxnxn. Hero meibu cpiicKe BJia^ie orinpaiue ce jejiiina y {nBoxy kIih ByKOBa, Bp.io o6pa30BaHa Mnna^ y;iOBa ByKOManoBHtia, Koja ce, ;ioro;i avHBJLame y Beqy, ne
Fpoojbe Cb.

TeK naKon H^ene CMpxH, npeneceHO y Bcorpa^, necxa/ie npenpeKe n npenocy ttena oua. Ilocjie hckhx npnnpewa ypoqn cpncKa BJia^a OBy jecen oBe rb^nne 3a npenoc ByKOBnx ko<^THJy y Beorpaii. Ca;i ;io^e 406a n 3a HayMHO-Kii.nHieBHo y;ipyr.

xxe^e pacxaxH c rpoooM CBora oua.

1894..
Ka;ia hbeno xejio 6h-

H^LeiLe

(Matica Slovenska) y Jby6.x>aHH, Koje ce joui

oji

neKo.iHKo

i'.nin.i

M-iliiiip'

ca CIII'IIIUM

Mlllll.b)'

oK'
"
. i

jiouc

cMpTiit;
c-aciiii%i

ocTnTK

iipeiK.xe y

rJiABiiii

i^

oeiue
<>6<i

iipiipo^iiiu.

iuto ce
6imii
ci

mutv
hmm*
.
:

^%

iipitjuTejba aa

wmhota
.la

iif*t

.iHico no6:i
iioc.i(>

Mopnjy

iinnycTe

iiocT

AA 6ap y j^;iiio ncro 406a iiaMaa cmtnm^ TO oyje, kako 611 iieKu.iainii.n iiptijaTe-Mriui avaa ii>i'
cMpTii.
tipii.niKOM ociieiiiTaiia 6if.ia.
iio,io,i.c

TOM

ii()Cvie;iibOM

Tai;o

lio

ce luyhe

pacTaxii r

li

CBUJIIM MOMIIIIM
Kojii

UCTaUllMU

,1Ua

MfKajaillll^ CT

cy Miioru ruAiiua
onaj rpaji.

oiijir

cpehiio iipuMiMHti

OH.

If

ibHXODMX ceuij
ii>iixoHa

Ja caM paji. Jia. iia pacraHRy aa oROM Tpany, ucxaKiifM HCK0.1HR0 unuemmis
lie iiuKa;aTii.

'

/KHRora, kojh

iuiko cy ton

aj ay-

ua-iar

iLuxoBa cpiia aa

Be<i.

I{oiiiiTap* je jioiiiao

L>*mi

1H08..

ja oaaOt
:

cnora

:iaiirniTiiiiHa

napona
C*mo
iie

Hjra '/
iipnitaTiiii
611

Kora

yj

,1

.i>aHH ,iy;Ke

ii|>eMeiia

.j"

i.i|.
'

vmn
.

-^

My

C>yAe xpaHa.

Kano
.la

cro\i

Mmii

m.h
*"'

reper,

Tpy>iiiu ce,

ce

uAp^x

Aftjyl*"
Ta.1i!

MHaH.e je;ulKa
Kora.

[K.iaciiMiiiix.
,

iiekiaMKora,

cioBGiiaMKora

6eiue oj iipeae

noMol.

>ipyre royiMiic cnora

oopaHKa

y F>My ji6mo.

no^

m\i.io

'-

noro>i6aMa.
'l^iiKe.

mpcto KyliOHiiura \qMT<?a.a y C

jt*

KoiiiiTap
()iiiTp>

iiMao M;iiiiaxaii, <iaK

:i(>;ino,

iiopo

lan

:iaR*><

>

HMIIM' r()llVH' ll.tMollllM

iiiiiinw r'5Kii.aw.i
i.

VHJWiaHaii.y

pea.iiiii\

n,

Tm

,ipyiiiTnpnor
If

paciio.io^ciiJ* ii^a.uiBaxy cuanojaat

nr

Knii<ti;iiiKTe

y iboroRy mHnoxy. a.in crora a uMaia y

oiiirp>

jep
y

6eiiie

jyxoiiHT.
I'tMiiiiaMa

Man

>

ApyiiiTB).
i

T"

iipiiiiM

MHoi

a*

roRiiMa, iioiiajiipe ea cnojiiM

Hei\)
11

"""

'**

C OA.IH'IIIOM.

CTI
"

*'

"

CaRCTIIIIKOM ClU'lIlN"^'
nyjiyliiiocT
oji
ui'iiH'

Hi,

BoKer yTimnja no ibora ^m.ia oapa^iM TiiMiiiiM II ;inirpapiiiiM MacoiincMMa rMKaii

TepecaiiTiinM,
CjionoiiiiMa.
lie

*a cr

mm mm-

perao

aajo,ia.Miiuiiily

o ihiKoniiv

lUT.papiiaa a K^ai^pnH-

,.,..-*

366

nomaBiiTo y AycxpHJCKOj napeBiinn. Tiim naqwHOM iiosna ce .eroBO iiwe y HajmnpiiM KpyroBiiMa Be^iKe HxypHa.ui'cTHKe, a
3HaH>e My, Koje je y On^auitbUM npiiJinKaMa HMnoH0Ba.TO, cxewe BejiHKor yBajKefta. II c MHoriiivi eeMaMKHM yqeitanHMa, Ktt>ii-

^KeBHHUHMa, necHiiuHMa y Beqy h msBau Beqa aoi)e naopao to y .iHMHH Aomp TO y niiCMenH caoopahaj. /l.ocTa je, zia ce ciio-

MCHy HMGHa TeTe, JaKOB TpriM, B. XyM6ojiji, Op. Abp. Boi-iv II T. 4., na ;ia ce onaaii, KOJiJiKor je snaqaja Taj cao6pa^aj. Hajnpe je Tpe6ajio yj^apnTii uoys/tan no.Toataj aa muBor
y Beqy. Beli y npBHM ro/inHaMa CBor oopaBKa y Beiy na:ja My je cpetiHa Mncao na naMex, ;ta ^looMJe MecTO y ^BopcKoj OHO.inoTeaH. IIoqeTKOM 18IO. nnrue Zlo6poBCKOM y Ilpar Ja caM aaMH.ioBao Beq aoor prontezza CBHJy MoryliHx noMohnjix
:

cpe;icTaBa sa CBaKo uojiysehe. Byj^eM jih cpeKe, aa ce CMecxuM y /iBopcKoj 6H6jiHOTeaH, aeahy aauejio KopiicxHXH ce BeqeM
K0.1HK0 3a rpqKH,

jom BHuie 3a Moje

seMJbaKe, aTOBene."
6a.

Ha

;ipyroM Mecxy

,^Kaji

6hx xxeo mi:o 4a KanteM, xpeoao

oB^ie

exa6jiHCMaH h 3a cjioBeHCKe h 3a rpqne })aKe, na Aa ohh He xpqe y PycHJy a osri y Uapns na MpmaBy nacx^By, Ka;i je oB/ie xpeoa jxa, HMajy comme il faut. HckoaiiKo

4a HMa KaKaB

weceqn noc.ie xora (anpHJia 1810). HMa onex je^ny jKejLv, Koja My cJiyatH na qacx ,)CxapocjioBeHCKH jesHK xpeoao 6h jxa iiMa y Beqy npejiaBaqa, jep My je oB^e a ne y PycnJH cxan. jep AycxpHJa B.Tra;ia CaoBenHMa CBHJy ^Hjajienaxa, a PycHJa caMo je^HHM." MaJiy npexepanocx MopaMo o^ymeBJbeHOM npo:

CTOBencKe nayKe Kpo3 npcxe norjie^axw. MnpHii, cxapwJH npHJaxejB y Ilpary, onax AoopoBCKH, onoMHH,e ra, ;ia 06 He HOBO/tH /lajieKo 3a cbojhm o;iymeBJLeH>eM, Kao luxo h. np.

noBe;iHHKy

saxxeBame 3a Beq CjioBCHCKy Ana/ieMHJy, Koja 6h y Ilpary, BapmaBH, Ilexporpa^iy h y HjiHpnJH HMajia CBoje <DaKxopHJe!
Ajih ce OH He
CJiami.

JiaKO pasyBepaxn y CBOjoj MamxaBoj oh onex, Mopa HMaxH je^na cJiOBCHCKa ana^eMiija cBoje ce^nmxe. Ty je cacxaHaK CjiOBcna c Jyra u CeBepa, ca Sana^a m c McxoKa. Fla Kaj /i;o6poBCKH, a osaj je,

^aBame xano
bc.ih

y Beqy.

sawcxa. cjioBewcKe npHJiHKe, h3 cbox npoyqaBan^a, oojte 3Hao Hero KoHMxap, kojh je j^oxjie oho caMo y JLyojbaHH, y Fpauy H y Beqy,, Hat)e, aa, ce H>erOBe JKCJLe ne ;ia;iy ocxBapaxn, oh ocxa TBp;iorjiaBO u\m cbom Samxo ^a Ilexporpa^CKa AKa;ieMHJa HHJe ^HjjHJajia Beqne aamxo ;ia AKa/ieMHJa je;jHora ^h:
;

jajiBKxa HMJe *njiHJajia cBHJy iiMJajienaxa, t^/c /()o^^x^f.

367
Te, Kao iiiTo
y Kaiiiibe ro^iMiie
6ii

cc aamac poK.io. iiah

i

imnycTii KoiitiTap cacitHM. n*

jiu,

an.ieuo y
T'fa|if(

/K(M>ii,

cbc v

iicioiiaTii.

He

y.iui.j\ r.n

>

j..ii\m
iia

iipii.niKe. iieii|iccTaiio yiiiip.ui..-

iipcToM

iipn

j..,

I .

IfW Jt j,
;t

KOA KOJIIX Ce miCT Ktl.ll.l III pnililll.-lo TCK ce y Aaiic oiinAaii.n ucTaMe x^^^%Ileru Ha iipiiuM MccTy 6eu]e

i.<i

THwa

My caa

jkaa.

^a Ao6itjo MIMIC RiiiiqKO MecTo y ^nopcKoj TOM ywpe 3;io6mukii, iiojaKU ce Moryliiiocr
c;ioijcmi;or neiiaopa.
6i!u.-iii(iT(MiKii

,t
'

,Kj, a.ia

6n to

jinbiiu
ii*iiaop

MiiiioiiiiiiK

in SlaviciH,

m
i

iieHCKuf je3UKa y Uciy !

,,/iaTiipatte

,04 Tora

p*iiiciiA*.

ce Moje CT&niio

iipe/iiiiiaii.c

iip

6oji>e Ka/KCM, y cpe;iiiiiJTy

CjioneiiiiiTiiiit*.

jop kao takomo

\X\

l>eM

Mii.iiijii

iia;ia

cii<*.

II

rpaMariiKa crapor

cKor jc3iiKa uA At>r>poiicKora Tpe6n aa yrjiejn curra Nsrje va

;ipyroM t-Bfry
nefi y liciN
,11

cuto tK"
uti,ia

^
.

cjiyra ju ICoriiiTapcim.
pa/liiM

Hcky
>ii i.i

y*v
>
*

KartMpy

rora
;

upKHciiora jc^hka
iia

..
ii
^

HaciiiiTaJiii
.iiije,
w.\

capa,iiiinui

Ki'm
mii-

la

ii.i'ininii

.lereiiaAa n ocTa,iiix

rora >iiija;feKTa Lexicon

pleniHitiiiiiiin.

iin

uapitiia iMniioBc iia iipeBa.iii.ia .loiiaii**

;io6p()j
Mo.-hif.

To

MpoitHitie.

op

OH CAM iipcTepaiiocT CBOJHX sanioBBiia. 40AajeMo, aaiicTa y BoMy ii nciiy inline, cayo oj n:

) c**.

ja*^T

lOAMiia iioc;ie H.ei'oBe cupTii!

}ICllBO
tiaii
.

MOH;eMO IWlMIUMWTIf,
iia

ioiiTp
ir>.^
ti

'

--'

-1-

i;a,i

ce

Hawaii

lolO.

hci
>

.rnnr

mf%m

iiocTa^e
je y

uenaopoM h cKpiniTOpuy
iiii.ioct.

TOM Miioro iniMor4a

kojv Je

>

Oco;iiui.cKor,

momh

(^iicmo

cA>Tinii. 4a mbm oh

peuoM
.lat.y
iieh

iiiije

in

Kaaao. .len< cuBaKa oh coJy 6djii .Ja Ky Cf a.% Slavicig y oBiiM pe'niva
nnrTf*.
I
,

yMpeiUHTH y Moje mm.io Bcmi' KpeTAii.t* Mojo cioneiirKe m>\c y

Ilpary imh y .'l.y6.i.aHHr
nuicaico

.t\

..

Mocen nana iioiMo m^ felirissimuM oninium m..rlalUim.

Itilain

Ml

lH^t

uuam

ut

aliquani

invuniam

ulil

lrhlr#i'am

368

uoBen na CBexy. HaiiiTa He iipeocxaje, Hero aa jom Hat)eM KaKBy Kcjinjy, na jxa, ce y H>y aaBy^eM 11 ^a HvHbhm 3a cioBencKy nayny, u 3a ceoe). 3aTHM noHaBJba CBOJy o6HqHy Hspeny IIpHJane, sumus in centro [V
mibi. (Ja caM HajcpeiiHHJn
:
!

cpe^HuiTy CMo).

npeMa Be^y sa/tpncao je Koniixap y iiCTOJ Mepii AO Kpaja. Ona ra npsa h jxQBejie y koh<i>jihkt ca tt>eroBHM npHJaxejbHMa y Ilpary, kojh 6exy na tt>era ibyooMopnii 36or ^oopoBCKora, Kaji npiiBesa OBora 3a Beq, 6am k^a je OBaj ;ioJi>y6aB

spmaBao h uiTaMnao cxapy qpHBeHO-cjioBencKy rpaMaTMKy. Y

HCTopHJH cnoBCHCKe $HJiojiorMJe rocTHOHHij.a ))Ko/i 6eJior ByKa Ha CTapoM O.iajuiMapKTy HMa CBOjy yjiory. Ty je KonHTap o6HqH0 npoBOjino Be^epn ca cbojmm npHJaxejbHMa^ na h c JloopoBCKHM, Kail ce OBaj 6aBH0 y Beqy. Hsoop je nao na Ty

rocTHOHHuy 36or Cp6a, PyMyna h Fpna, kojh OHaMO o6HqHO CBpaKaxy, a c KoJHMa je KonnTap yBeK oho y hchbom cao6pahajy. Oh caM CTanoBauie, Ka;i My ne Hcna^e aa pyKOM ^a aoOHJe cTan y rpat)aHCKOJ oojihhhh, oap y ;iBazieceTHM ro/iHHaMa y Me.TKep<i>oBy, KauiHje nan HMat)ame ner^e y ynyxpauiftoj BaponiH cTaH ca qexnpH o;i;ejbeii.a c ^teBex npo3opa ca yjmue, ,)/iaoorMe y qexBpxoM cnpaxy, ajiH JiaKe cxeneHHue." /I,a on u onex K ceoH y cxa-H npHMaMHO /l,o6poBCKora, qnJH je 6opaBaK y Beqy Koji Be^Kor cjiaBHcxe Konnxapa ocxaBHO He3a6opaBJbeH npnjaxaH yxHcaK, XBajiHo ra
JioatH,
je,
jia.

je CBexao,

sjipaB h jia ce

na Be.iH: Ja hy de pa/to noopHHyxn o n BeqepH, o npaH>y h o qHrnheay xajBHHa. Ajih ce JIo6]^obckm, Kojn ca^ BeK qecxo no6o.neBame, ne jiSijxe ckjiohhxh, ^a h onex

4o6po ^topy^Ky, o py^Ky

nanymxa Ilpar, xe Konnxap Mopa/te (1824.) c pesHrnauHJOM ;ia nnme ))CaMo ce c BaMa yqn cioBencKH. OxKaKO bh o;iocxe,
:

HHinxa He ypa^inx aa CBoj peqHHK, Ma 4a caM qnxaBy ro^inny

Jiaun BOj^HO Kyhy,

CBaKH

/tan ce na^^ajytiH,

Sed mittamus irreparabilia!

He
jia.

^a hy Bac ;io6hxh. (Ajih onannMO ce oHora mxo ce

HcnpaBHxn).

Kao mxo

je

KonnxapeBHM say^HMaH^eM rpaMaxHKa cxapor

upKBeno-cjioBencKor je3HKa yrjie^ajia CBexa y Beqy, xaKO m cxapn nojbCKH ITcaJixnp Cb. O.TiopnjaHa. BeK 1828. (IIcajixHp je

Hsamao

1834.) o;iroBapa /toopoBCKOM:

))Oho

Mu npn

H3;iaBaH>y

HOJbCKor IIca.ixHpa jecy Beqjinje, oxnpHjiHKe ja h Cbcxo-Ojio-

pHJauuH H H3;iaBaq. Jep y Beqy n3AaH>e yrjie^axn CBexa. Suauo,

hjih
jia,

6ap y ABcxpHJH Mopa xo je oh h CBOJe cJiaBHO ^ejio.

01ag(jiiia

lozianuN. N,iao y

1.

^
.Ijr

y T.IKO OX1H'lll?J
iaiMiona y

olIpOMH. j|JICr.avi'

Ipi^A|'>M-

Pyciijii

nory c
juiu

ii.nu

iiarui

MoiAo
o
iio.ieTy

6iix

Kojy

efiHCojy

hi KoiiaTapaa

maot

HciipinaTii, Koje cneAOMO o ii^ronoj ciiMtiaTNjM npeiui

Bm%

crape uapcKP iipecroiinuc.

Batii iicjasiiu

nam npa^iaoM
cy 1837.

iioTiipe>ice;iHHK

KaKo

je sni\)y

UnpcKc AKa;iciiiijc ohom ABaiiaecTopimoii

ciio\i**iiNiiy.

llayiui

(npo^cop ScMSi).

iii>iuTeika. soja

npe;in.iii

<Iep.iiiHnii.iy

6110 m

It

pjxcinpia traliiint.

He Mory

Tnp.iiiTN

.m

y
a.

oaiiJ
ii<*wm

iw
.

AOBeo
;ia

M.ia,i<)ra

CpGiiiia /ii/Ka

|H1.'{.

le*^,

a^m

ra je oAMax y iioMCTKy iiajiiMiue on

.iiiao

Join iiiiKaKo HCMaMo iiaJHiuatiiiiiijcr it.ibopa

iipeiiopo;iiioua

m6.

tors
IW*-

cpiicKc niicMeiiocTN, iM^roae innpoiM Ropcso*

it

;iotmMJe, Koju ce iipiioMpa

i'pu;iy yr;ieiaTii

y HarJiejiy je 4A Kc ciupo tuTo cy mm tipH p>tiB.

\

>

cBcra.

A.iii

Ha oA^ioMaiui llyKonHi
f^^o

KoiiHTapeM

11

MyiiiimKiiu,

jaiiiiiix
I

iipiirniuii.a

ByK(BHX

iiocBeTana u iipcuiroBopMia ^*
Cp6iin c iiprc |>riiaTM<iN 6o*

MMMX

ACAii ,io3iiajeMo

OBo

Oko

1810. iinje
:

M.ia^ii

aa 611 ce Ma.iemio. ,iu|yp, luiu nrro can Muia, y .KecapcBMiiy", t*- npoaeje aiiMy IH10. y lloaon Caxjr J 6 iiiiUd, iia Kaiilll.o, iioMorilVT iipUBnTiiliM ju6poTttopMlia, y 6m >na.e. Jla 6a iiorvo H.aMa (niopanii KoniiKo tojimko c
y Hajuehy iieBo.i.y
aapnl,iinaTii,
peiiiii

ce,

Aa

Ao*,e

>

b"i.

na 4a

ty nay^a

m^

Ty ra yiioaiia KorrMTap. oTKpM y iweny aiiiao dtaro a* poAiioi" iieciiiiiiiTBa 11 ocuKti.iH ra, ja itiTuiuj oj tors BMA. yTaKu iiocTa iipBn, iHli.. KiMimima, y aojoj Kotiatap o eiio*aanM>| nipaiiie caMo nno neii;iop. iiero o n6piiyo

MaMKH.

oiipcMn.

iioTpy.iiio e,

JIA

KiLMMiiaa yr.ia^a

cMTa

y oa-

cycTBy iipaBora uAaiuma. noj c y to Ao6a cpA IHI4^ Mi iiawo ) Kowifmf iiajiaaiio y IiVAHMV. Moiirna 4Bpa. aaj ita. XTeo Mi M.ia.ioM Cp6iniy iia^,c h .le'iiiaiao ooMoKa. oc.tta xpoMV Mor^ "*^'^ *** ^^*,ia My niiaiua
iiouyiiiaj,

pyl.u
pni.a.

>!

6oiiMH
.i.y,icKa

lun.

Kao
lie

into
Mont**

c emu
i>miii

Aa

iiomoK

iiMiuTa

6p
noc-ia

vMaicao y BvAiiM
\a ii.HM.
iia

uinaiiin.nM

(p
jvimja

Konwrap
Ietl4..

WKSto
'^'*

iiiTo

My

Byic,

1.

oarot

*'*"* -^ Jlo*" A^ Uy j)ii-ja no cf po CO join iipopaiu'opapaTn. Ja iiytvjeM IS.

6i!To ca ciuiM^iiajie.

COOMKIiaUA

370

npeKO TeMHUiBapa, FlaH^eBa h SeMyna y KapjioBue, na hy ycnyr ^a npHKynjfcaM cpncKe napo^iHe necMe h iuto je napo^HO, h npe-

aKO 6yjieM h^hb, ;iohn Ky Moai^a K BaMa y Be^i. E, Kaji onx SEiao, jia, 6hx xaMO, uomjia. y /topH6axy, Morao HiHBexH o/i cpncKe KftHSKeBHocTH, Apyre 6nx ce 3HMe OB;ie na jyry o^kghho, na 6nx na npojiet^e yaMO ;iomao, ^a sanaBeK Ty noHCHBHM. Ej, ko 6h oho Tazia cpeKnHJH ojl Mene? Y ^ipyrnxBy a xaKHM npujaTejLeM jKHBeTn!... Hero ja
npojielie,

3HMHhy y KapjioBUHwa. V

hy

jiohH,
I^'

Bac ^eBHM pa3BH ce H>eroB npapo/iHH /tap y HenpeKH/iHOM zipyH;eH>y c KoHHTapeM jio ^HBHe Ae.iaTHOCTH, Koja My sacnymvi no^acHH HasHB npeiiopo/iHoqa cpncKe khoHhccbhocth, ocHHBaqa Mo;iepHor cpncKor KHjHHceBHor je3HKa. KoHHTapeBa je sacjiyra, jia rpa4>HqHa pe<i>opMa ByKOBa HCiia/ie oHaKa KaKBa je, jia, je pe^HHK cpncKora jesuKa, y KOMe je, Kao niTO je no3HaTO. KonHTap MeceuHMa jiubbho pa^HO, noCTao /lOMahHM ojiaroM Hapo;iHHM h
jia.

BH^MM He Ben, ne ITpaTep, He IIIeH6pyH, boK H 36HJi>a, ByK ce BpaTiio. Kao no;i cBexjiuM 3pai;HMa cyHjia

je

mjisljxw.

Cp6HH, KaKBa

ra je MajH po;iHJia, rajia joui neyrJia^aHH ajieM, nacKopo Morao jiHqno ouiiHTH c Jby^nMa Kao uito je JaKOB FpHM, kojh ce sayse

3a tt>eroBe npBe 4>o;iK;iopHCTHqHe ny6jiHKauHJe Kao HaKJioH>eHH,

MaK oorMe o;iymeBj?>eHH ouewajiau h nope;i KoniiTapa h Fexe-a OHTHO My noMoa;e, ^a jxo^e jio one cjiase, Kojy cxeqe cpncKO HapoAHO necHHUiTBO y HeMa^Koj h npeKO HeMa^iKe y qejioj JeBpoHH.

ByKOB KapaKTep oho je cacBHM /ipyKHnJH on KonHTapesa. HaHMe cy ce pa3Mjia3H;iH y MHiujbeH>y o nopo^H^HOM mi/iBory. KoHHTap noAceha y noneKHM upxaMa y cbom acHBoxy na xyMaHHcxe XV h XVI BeKa. ByK, npaBo ^eJ^o H3 napo^a, najiasHo je, asi je qoBCKy ojx npnpoyie HaMeH>eH0, asl 6paK0M ocHHBa
ce6H orHiHuixe. Oh, noc.ae neKOJiHKO ro^HHa CBora 6opaBJbeii>a y Beqy, Hat)e y KyKn, r^e je hchbco, na JlaH^iuxpace, ce6H bc-

peHHuy H Bepny canyxHHuy y JKHBOxy. BeqKHH>y ^eBOJKy, Any KpaycoBy, o^HeroBany y-CKpoMHHM npnjiHKaMa, ajiH qecxaxy H BpeAHy H3a6pa xpoMH, MJia^H Cp6HH, Hesopnnyx, ynyKeH
,

Ha Bpjio
CpeMy.

necxajiiie npnxojxQ JiHxepapnor pa/^a,

3a Hceny

;iojie

He y
:

oes 3aMepaH>a cbojhx npHJaxejba h

samxHXHHKa OHaMO

no3HaxH necHHK o^a, MyuiHaKH, neBa y je^HOJ o^h

4a
Tyt)epoAHofi

XAoia

bt.

dpaK-B npeAnoMxe
uAa.A'h.

^io6ocaBy Cep6^i.HH'i.

J7I

HyK

iipitMif

Te

|>iii

Ha

cc^

it

>Boii/'pa iMlti
i

ftlllxa 6h Bii peiLiH. kaa tinx Bsm ja ua ru4nii> KBOM Ty,epoAHoM XMo'jou'f A.m ja can j jom npeaBao Mii.ihuom." He .iiiano, iiito j MyiimiiKii
Biiyiiio

iw -

paif.iiiKA > ncpii. lino llya ym coj> peiiMuy, Koja m\, 1817., iioctajie MceiioM. m)uirh y o6pMiy.

iicTipie cc

li

m^
**.

je iianiijao,

Kao

;ja

6h noryhe

6ii.io

Am

oiia

npHy y

ii|>

cianiiy upKny,

iia jan.-ba (y

niicyy

*26. aiip.

1818). iuiko )e tt^i

cHHMiili (Mn.nyTiiH) o;i

jna Mcctrua
n

jaiR n CHaJKHitja
;ia Jc
II

Mro ,(>ctaja

BoMKa
upKBH.

;iena

on

iier

Moceuii,*

Tmm xTCAe

y ocTa.iuM aa

npaaociaanoi MHT|>onojiiTa CtpaTHWi

RpitiTM y

BifKa Aoiieicie y6;ia>Kii.

II*'

MOHCo ce pcKn,

jia je

HyRa

6ain JKeua ii.roaa

aa Bew. Bcpiia My jLy6a

y Cp^HJy,
Bariiy.iii

Kao ujto
iia

je

6m 6iLia c iwhm n y Cpm iioKaTKaA m *iMiiii.ia. Iloro cy ry

iioiu.ia

o6aiipM,

iiayMiio-Kii.ii]KCBiio Aiaaii.<*.

na npM|a^
\'i*iinw

CTBO KotiiiTapeno,
y Pyciijy
1819.) n

iia

itpcKo ii.era

ii

oii

t'i

;iMMa y IleviaMKoj, Mel,y KoJHMa ce

Miiorii

iipii'^
II

w^

PycM.

taico

ocra By* y

aKo
a.iif

c iipcKiiAaiteM. :nt cnor Kpaja.

II

Ty

je uii

ii|>omiiao wmji\ "

TyHiiiMx
II

.laiia.

Ma

jia

j**

M>l)y

l>eiKMM

Tproaaiia. na m
a>

CpeMv

Cp6iiJM iiMao miioio aaiiiTMTiiHKa. rojh ra

iiOMaraxy
CBOjiix

iiobucm

MiiaK je,
Kii.iira.

36or

iienoyuaiint

np\
"-

iiiTaMiiaiiiix

iip.io

MecTo ipiu'o oc^^

ArH%ii<'>p.

rioTpouimjiiM cTiiapMMa. V iiiicm)% 59.

iipiijaTuiby

cnoM MyimiiiKon: .He Mory Ban Raiata, y ^

licpyJTO mm,
jia Jin

caM
iiHTM
;iaiia

ca;i

iieBu;i.ii.

aa r>aMMli inicaM lioran a).

iie'ieiiMuy.

Mn *yiiTy Meca, a KaMo

it

OKajyk c*
iia.u

i.uMajyKii cBojy jeuy. ii.iaKao caM Rao

ii.iii

lUTO ce iipo;iaTH
aajiOHiiio
;

naJioJKMTR
iie

^o
.i.

caA

ihI

nmno

3iiaM

una
a

ii'iM

em

Tpojf in-jaue ;nMiiinc?'

.'Immh.

iu^a

R)Im

'r"

""*

HCMa

x.ieiSa.

iiCMa iioiiaiiA*
o^iitiiija luoi

.lo6pt je,

ja cm

c*

MaiiuM MOMMiTy.

iMARiMi. M Mru.ka Torm

Mooeua.

Aa6oiMt\ cttMO y tarmm T|M>iiMMa rttiM wtBO*iiapr \ 06 JiaKo peiiiaiiao. aa oKpeiio r>My Ar^a aa iie6o yncK oiior paaBCApmo, M om ocrm y B^ iipneiiCTaiia, RoJ My ^ro*0 m.j.*,.*.^ Miioriix wayiwa |a4 Ha n Aaiiaiiio aa iiiiocrpaiiw .iMTepapun

372 6h HHa^e Morao y ohhm ro^HHAMa nycTHTH y CBex xaKO^ yrJie;iHO CBOJe naJMHJinje ;iejio, Kao iuto je ;ipyro, BeqKO, h3jlSiYbe cpncKHX Hapo;iHHX necaMa? Vjie 6h unaqe Morao naKnaoj^aK.ie

;iHTH ce6H

KonHTapa? A y Beqy je h noaie CMpxH KonHTapeBe Haopao Hamao jpyror Bepnor npujaxeiba h caBeTHHKa y Mh-

pa^MTH 3a CBOJy pe^opMy Hero iuto je y Beqy ? Fjie 6h ce Hamao 6jiii}Ke o^aopanoj cpncKOJ t^a^Koj 0MJia;tHHH Hero y Beqy ? Da h pasauiHJbafte tt>eroB0x ny6jiHKaaHJa Ha cbb CTpane, r/ie Cp6H hchbc, hb 6h OH;ia HH ofl, Ky;ia ohjio xaKo jiaKO Kao uito oeme h3 Be^a.
KJiomnKy. O^iaKJie oh Morao c.iooo^HHJe

Cbb

je

to sHao ByK, CTora je jLy6H0 OBaj

/tanac je jioBpuieHo

rpa;i,

y H,eMy

CBOJy ;iyniy HcnycTHO.

po^lM.iaiiKo Jieno

orpoMHO npenoByKOBo, CBy;ia upHMJBeno h yBaaveno. MapHo;ta

iiouiMO

npax H>eroB,
!

y pot)eHoj seMJLH nat^e jipyro mccto

B. Jaewk.

3a-

BBHUn noKOJ
Ijen.

Wiener

Zeitung'' 6p. 2 3^

4.

KOHHTap H ByK

^Ba Hepa3;ipy;Ha HMena! Ka/i ce ro;i iiMBHyje je/ian H3Met)y h>hx, oy^H ce y cnoMeny h hmb ;ipyrora h>hx cy ;iBojnua 3aje/tHHHKH h cJioatHO ;tejiOBa.aH 3a zjh3aH>e Ky.'iTypHor yr.Tie;ta cbojhx Hapo;;a h cjiobchhcth^khx CTy;?HJa, TaKo ;ia cmbmo ^ejia ByKOBa HasHBaTH h ^eJiHMa KonnTapeBMM. /I,a, najcjaJHHJH unojx KouHTapeBa pa;ia a yMa oho
;

KoHHTap H ByK

je HjcroB

yTHuaj na ByKa, h ne mohcbmo 3aMHCJiHTH ByKa, KaKaB HaM ce ^lanac jaBJba npe;i oMHMa, 6e3 KonHTapa. Tano je TecHO
6hjio

cnojeHo AejioBaH.e obc ;tB0JHu.e bbjibkhx wyateBa

Ka;i

ce

KooHTap h3 Hojcobb Kyhe, y

Kojoj

je

onmTHo

y no^eTKa ce Be'i jxa. yMH npaBa, cpejia ra je Heo6HqHa C Mopao 3aHHMaTH aaBatbeM jieKUHJa, /la oh 3acjiyHiH0 HOBqane noTHope a.iH ce 6p3o o6pHyjio Ha 6oji>e. ITocTao je ueH3op 3a
cpetia.
.

Ta/iauiHsHM cjioBenaqKHM .iHTepapHHM npBaH,HMa, npece;iHO

Slavica a no3HHJe h 3a
jiCTo je
jxoCjix

HOBO-rp^KH h pyMyncKH je3HK, a y

;io6ho n CTyjKoy y ;iBopcKoj khjHhihhuh.

/la

Ty

je

6f)30

cTBKao noBepchbe cbojhx crapHJnx, TaKo

cy mv wacKopo

J73
iioBepM.iM
(Tyiiaci

30HpKy pyKOiiHca.

>"

Apytumrnou

ojik jmiimj

.*

KopK no RopaB mmt\ iianoc.ieTK) iiocTao cpo^miiiTr .iiiTrpnpiiora Kper^. y ToMe My jc aoMaia.ia iu*roiia jkiibaima ajipAa
iiar.io

jo iieHC|>oBaTMO

\to\fCHH OKpCTIIOCT,

tlO

TOM N

llMll.Uf rT n o

BoIHRhw

t-TMMa
iiiiue,

II.

up. ca
;ip.
11

rpo^oM OcaiMHCKNu.
iio.iiiTH'iKc

II

cy

iipiLiiiK** 6aiii
:

irojane 6ii;ie 3a C.ioHciie yro^iie

iipHTeiiiibciiii

jep cy Mepojuaua Rp>ruBa.

.

Haiio.ieoHuiiiiM

paroRNMa
^

TpamiciM

of;ionua Ko;i Cioiieiia.

KoiiiiTapen jc pa,i
<Mi>i
,,^,ti
^
>

.vn.im

pacyr
Koje

Tpoiiiiio je

cBojy niary
aa

inn.

-miia^tiima

6ii

iiaM

ce

6if.ie
ii

ucm

ii

ja

iiaM

ai mb^

Kjioiiiiiti

ca6pao

;iao

y .KupitarH kleiner Schnft^nV Komrrap

ce 6ho cdom ciijium cTpaciic onojc iiapaBn m M.iBja.iBiBB

iiienjLcitcM
itHiia
(h.

npcjiao H;ypiia.iiicTiiiiu. Iliicao je y pajaaii '. \Viroer lip. y ,OfslTreichich<'r I'

'

ratur-Zeitunic*,
r

Wn*ncr JalirhOcher'
IIO.IIIl

nn*

je xtf^o

cmopi'
.
I

.lacH.io 3aiia,iiiMX c.iaBiicTa

||

oiieiie. iipiiKaii,

piBCBje o

HieBUUM. lipoCBCTIIOM

IIMKOM pa UlVjy CBOI B JO^B.

TOM
i'.M;ia

je

HeiipccTBiio
Ky.iTypiiM

iiar.iauiaRao,
11

4a o

cue Bcnycriit"

iio.iOMtaj

iiaiipciBK

c.ioBNCRat mb;

cpeAiiiuTo cBeia c.ioBeiio*ii.icKora paaa hqmi 6a

iiHTapciiiiM

6ao

Miic.iuMa

BM.

Ty CBojy

Koja je y mcth Max 6H.ia yjipymeiia 11 PyciiJM. uaj iiiTo jf TaKo janu iioKaJni.-.
II

pacyyiiiM ,l<M'ipoiicKii

iimj'
\

o,ior>pBHBt

KaKura
niiiao.
ciiBaii.f

iiolicr.i
II

pajia

tu

.ii('a

uu)r ce K^
'

IbeiOBii iipiiKaiii

ii.oroBB oiiceiiaia iiucaa.

impomiTo ,WpoBrKoiiy, Bora

c

tpto |iaoaAJ^

KoiiiiTapeM

11

KOJII

J**

OlIIIIBpllO

8la\in-y"

hiwik cy ejajua jioKAaa h

o,t

XOBIITOCTM

a.111

KollHTBpB CMO
V\ CBW IMH OBH
K'j*
<

KHBHTH.

IlrTIUia

IB

*"T"

yBCK^ifoiipii Miic.uma

lainitn

MiiaK je ii.rn)By pa.i)

uieBiiiix cH.ia.

Koja jo iiorpe^'niB

.a

ieMo..aTo peotetM

HamiiHX mil alba

Toj paCVTOCTH KollMTBp?HOJ upcuoajn- r. Miioior>pojnnx noaiiBHHKB iMrBa n

374
jKypHa.iHCTMUH
to Je iiosHHJe n caM npasHaBao. Tajxa je nncao y CBiiM .iHCTOBHMa, H iTHcao je MHoro, jep ja nncao JiaKo. IlHcaa KaKo je nwao yorimre Henera 4paHqycKor y ie H iiiiKaHTHO,
;

CBOMe KapaKTepy
H
113

a xe je jiaKohe h okpcthocth Hacjie;^Ho hbidto

IIpH CBCM TOM

.laTHHCKHX CaTHpHKa.

na Beha /tejia saoopaBHO na ^^pHSiiHCKe cnoMennKe" tck cy y no3Hje >[to6a ;i03pejin 3HaMeHHTHJH n;io;50BH iteroBa /tyxa, Met)y H>nMa c.iaBHH Glagolita Clocianus". PaHO je noqeo KonHTap oniuTHTii ca Cp6HMa Beti je 1809 nHcao ))KapjiOBaMKRM KOH/iHCUMny.THMa" kojh cy ra ynosopH.iH Ha Oopa/iOBiitia o Koivie je no tom HanHcao ;iBa MJiaHKa. Bhjih cy My BHaHH jom JaHKOBHK ii MyinHUKH, h Beh Ta;ia je TpaJKHO ;ia ce ynoTpeojtaBa qHCTH cpncKH jesHK nao KFbHyKeBHH jeSHK. noauao ce ii c MHTponojiiiTOM CTpaTHMnpoBHheM, kojh HHJe ono
HHJe ztocueBao mhcjihth
;

MHOTOBpCHOM paj^y h ca cbhm je 6ho 3a-

3a;ioBOJtaH c
Ta;iaiutt>y

KonHTapeM jep

je

oh neMHJiocpiiHO cy;iHO a ocy;iMO

iiOKBapeHy cjiOBenuiTHHy.

hh Me^y MyniHUKHM h

KoHHTapeM HHJe ce paaBHJio HiHBJte onmTeH>e. 3a jiBe i'o;i0He nan ;io6ho je 'lOBena kojh My je CBe ;ipyre HaKHa^HO to je 6ho ByK CTe^auoeufi Kapa\iufi On, Ka^ ce a KoHHTap 1814. BpaTHO ca CBora nyTOBaH^a y IlapHB
; !

TOM

je

npHJiHKOM noxo/iHO H JIoHjioH, OKC4>op;i. OjiopenuHJy,

MH.'iaHO H

Phm

saniiMao ce je^ano h caMO o

Byny h o

CpilCKOJ Ktt>HHxeBHOCT'H.
riocJie

noTHOHJe cpncKe na KocoBy

no.ii>y

(1389^ HMajia je

cpncKa KHiHJKeBHOCT Kpo3 BCKOBe 3aK.ioHa caMO y ManacTHpHMa. Te cy ;KajiocHe npnjiHKe npo6yiiH.ie kojx Cpoa Met^y H>HMa

H Ko;i yrapcKHX
OH.no

JKCJby 3a

niKOJiaMa h yqeH>eM.

KaKO HHJe

HH 04 Kv^ja noMohn.

OKpeny.TH cy ce neKH cpncKH np-

BauM PycHJH, H OTy^a cy noc.iajiH CpoHMa y^HTejbe h iukojickc KHjwre. Ilo^ yTHuajcM pycKHx yMHTe.Tba h pycKnx KH>Hra pa3-

na cpnCHOM aeMJbHHiTy npHMHJia bc^ mhoto cpncKHX ocoonna, HeKaKBa pycKo-cpncKo-cjioBeHCKa MeuiaBHHa Koja ce pa3JiHKOBajia ox H^HBor HapojiHor roBopa Toj je MemaBHHH OF\nacHO paT ByK.
BH.ia ce H3

CTape upKBene cJioueHniTHne, koja

je 6HJia

.JoHi je /l.ocHTej

06pa/iOBHh oho yBH^eo, nyTvjyliH no

/laji-

MauHJH, noTpe6y HapojiHora KH^na^eBHor jesHKa; H>eroBa je saCJiyra uito je noMeo hshochth ;ia je neyMecHO o;iynieBibeH>e 3a

CTapy upKBeny cjioBenuiTHHy Kao 3a khjHH^cbhh jesHK, BeK HeKa ce aa KH.H;eBHe CBpxe ynoTpe6jbaBa Hapo^iHH roBop. Anu on

37.S

iiMje
iiMatj

6110 cpehuii

,ia

Te

ajpAM

miic4m

oMRoiiiop.

Ma

rpaMUTiPiKoia
>ioiio.'biir>

TiuieifTa,
11

OHO

jacaii.

a m iiyr yy 40 ror ciMfMi a)r uKo v\ y tom# iicatTo nomoiiarmjtf

.lyna MmuBaiion h .Ixknjam ll>iaHiika. ca cy HiiaK ocTaiH Ha no iiyra. ;la ii|o4pe u iio/>jm >auia M^eja Tpe^xuio jc Helicra reiiiijn. II on vr iiatuau. to J 6o
ilaeao Co.iapiili.

ByK

CTe'baiioiiiiti

liapauMK.
iior.ie,iy

ByK
jcAHc
0,1

cc iipotMiifiHo y .iBojaKoM

KH>uarv;MH02a

jrauKa u

k/io
iir

ckvo.mh
6h
6110
,,t

na;
ji.

kso pf|^|>,Miro|i ' V

*
'

TO .\hv I'bpXf
liajlip'

TaKo

th
>

uaj* jo^r*

OHJaO

IIOMolill

Hi'Iiit.,

\f\ ||lHllK>f

KotiHiapa.

DyK jionpiuiio iiciuto yieii^ itoj fiu4CTaoM MylUMiiKora onpocTHo ce o;i Kap.ioiiAua. rje ra 36or rujiasa iiMcy iipiiMii.m y iiiMiia.uijy. iipiiyo ce y Cp6M)y rj ) jo6o
Ka;i je
If

rajuHMKo MecTo.

|{a,i je iiaK

18 1.1

iia.ia
11

MOpao
je

je

Hyu

ocraiitiTH .lOMuBiiiiy

Cp6aja iioji lypca) joKm y K

y
i.

u.tmci,

m
j-

MyiiiituKii
11

iioMarao a luar.ie jr oTiitiiao

"

'o

Mawaii

()4.iy<iaii

KopaK

;ia

ti>eroB iio.hiujii jkmhot

l>oi,

a pait

TaKo
ciiojiiM
..IIoiiiiiic

je 110

vhOM

^lo.iacKy >
11

I)\h iiom(

uoumiTa ca

:<o.M.i.auiiMa.

<lpyiuiili

AaBif,l>Biil

ey

TMA

Cp6cKc", a oKo H>RX ce ca6u|uria opitcaa xy ce H liyK iioaiiau c iiehitiioM cbojmx Mii:Naaa. V .lloaaMMia Cp6(KiiM" je caoiiiiiTiio liyu iiioje npB cnacf ? ) aa uma
yiiiao Mel)y
cypo>iiiiii;c.

Oamhx y
('p6('Kf*

iioMi'TKy

cnoia

p.i.i.i

iiniin ."

>

,lloaa*
ii.

.iiiaMi'iiiiT
;

M.iaiiaK o iipoiiai'tH rp'-'nr

;ioiiiat>

-w

Kapa))Upl|y

pyKoiiiic jr

pym
taki*

'

HyKOB
je

ce mhctm

iiapo^im

j;iiik

4oh*4Mc Koiiwt*
ooxojia.

ce iio'M'o

HiiTepccoBaTii

:a

HyKa. oa ra

Kooatap
) ael.

oAMax noaiiao .\:\ je cajin iianino (;iaiiiio rpawHo jia (n% uy ii|i04au cr

Moai^aa.

aaaaora

Tora ce TpeiiyTita pn;nHo oiiaj TapOB iia IJ>i<n, in Kina c aaiio'*'

H(L*lillOrTlf
;

'
",
:i

Jt'P

IIITM

jr

n^'

It...

lA..

Morvao

j(*

llpf*KO

KiUIHTap-i

KoiiiiTap. TiyAyl'ii

paw puMaiiTtin Ayiuou

r>

win
jr
II

iiiaKoMo iiapony u jeaaay uo4j'iMy

* a naii.> caja
iii

Hyna

oAyiiicniio

la

rpiicKH iiaptviMtt jr^aa

I'-

ii.eioiiMM

iiojicTBoM OA.IVMWO

4 iipoysa Maxim aapoi.. ;'p-

376
H

jiSL

aa^He CKyriJtaTH napo^iHO

6jiaro.

O4 Konnrapa

ce

nayiHO

KaKo Tpe6a hojiohchth TeMejL napo^^HOM KiLn;KeBHOM jesuKy. A H ByK je xe HCTe Haaope /loneo Beh 6ho cooom, TaKO MHCJiHwa TaKo petiH cycpejiH. Byny jia, cy ce o6oJHi;a y cbojhm
je OH.ao

Beh noanaxo

jia.

je join

MymHUKH pacnnTHBao

3a ea-

jaBMO.

CMejiocTH jia. on ce jaqe 6mo y CpoHJH, ^ouiJia My je jio pyKe HenaKBa 360pKa necaMa to je 6110 Ka^nKeB wPasroBop" H xa^a je Bn;ieo jia. ce MymimKii Hnje majiHo na/i je pa36Hpao
po;iHe necMe,
Ka;t je jionnrnje

a oh xa^ia HHJe MMao

aa cJiH^He npoH3Bo;te. JXouiaBuivi y Beq ^loneo je H pycKy necMapimy n ona My nnje /[ajia Mnpa
AS.

ByK ca co6om
ca/t je BH;ieo

Cp6H HMajy mhofo xaKora Hapo^jHor ojiara. Ann je Byny xa;ia jom He^ocxajajio npernyha. Ty je caji MHHiio CBOje Konaxap, xe ra ynyxHO y cKyriJbaH>e Hapo;tHHx necaMa, noKasyjyhn My Ka^nKa, OopxHca h
H

Xep^tepa h H>HX0Be 36HpKe

sa H3;iaH>e

1814 je usEuiJia. Majia npocxonapo/lHa cjiaBCHOcpncKa necMapuqa". 3acjiyre KonHxapeee

h

--

npnanao je caM ByK y nncMy MymauKOMy. Yciiex je xe 36HpKe oho aajeM^en; nope^ Konaxapa, koJh ce noopHHyo aa npeBo;; y npoan xe ra riocjiao Fexy, 6ho je HajoojbH xBajiHJiai^ JaKOB FpHM KOJH ce 6am xa^^a najiasHO y Beqy. FpiiM je seh npe xora npoyqasao paaMcpe Met)y yMexHHM H HapoAHHM necHHinxBOM, xe ce h xy, Kao h y ;ipyroM, noKaaao xeMCJbHXHM mhcjihoucm ca^a ce iioanao n c ByKOM, xe je y^HO cpncKM 4a on Morao qnxaxn cpncKC necMe y opHt)Hna.iy. 3a Wiener Literatur-Zeitung" nanncao je JiacKaey n noyqny oneny y Kojoj je Kpnxn^KHM nor.ie;ioM noanao n Haneo Bpe^HOcx H npBeHCXBO cpncKora napo^i^Hor [necnnnixBa. BoJbera n cnocoonnjera opannoqa ByK nnje Morao nosKCJiexn r. 1815. ByK je nenpecxano CKynjtao necMC xe hx je na^ao xe rO;aHHe Kao Apyry CBecKy nocBexno nx je Konnxapy kojh MX je yKpaxKo ooanaHHO. Jom je 1814. ByK na^iao BFIncMe; !

JiHUy'^

y Kojoj je pacnpaBJfcao o je3HKy CBora napozia n o npa-

Bonncy.

je

in

ono saAOBOjLan cbojhm y^ennKOM n nonocHO riHcao /I,o6poBCKOMy 1815: ^Ravnikar in Laibach und Jarnik sind mein einiger Klagenfurt, der Vuk in Karlovitz, etc.

Konnxap

je

Trost pro Cisdanubianis.

Ajih xo

jom nnje

6ujio ;toBOJbHo

Konnxapy, xe je cbojhm CHHBao H HOBe Haiipxe...

norjie;ioM

kojh

je /la.ieKo

Bu^ieo sa-

377

ByK cc
rtMrraie

6MJba

.iatmo

pe'iiiuiui

,1a
je

ra

.%y
ii

6m

MaTcpHJaJiHc

iienojke.

6ho ra

yaeo

c6

181ft.

MyiiiMUKif Kojii JO raAh 6iio ynpamiTeik mama- -r"-

UlmiMTowu
By
M
p**

KdiiHTap

je

Byi;a Toino tipeiiopyiiio Hyuui

Mapn.iiiio

:y^.

IIlHiiiaTOHiiy
peiHiiK.

paAUO
je iiaK
;

cRyiijjio

pecw

MyiumiKM
iiiije

ra

Maiepuja^iHo

oonarau

\au mm
amar*

KoriHTap
Jianao

MiipoiiHo

c.iao

ny

je

paaHc noMoKNe

AO^ajno OJI Ao6poBi C iioMCTKa HH KoiiiiTapy mm Ryny join

je
o[it'eH<ii<>cTii
;

My cascTe Koje

Ko;iHKoj

,ia

ce

M;i.ia pc'iiiiiK.

T'> ii"~ii>

j*-

-t

(13

Mapra IHIG.

iifh

rajia

cy

re iiuMo.ia

luiueiwa

apofva

ii.Mxoitnx iiaMepa.

IwiKiie
:

cy

iiA.iupc iiMa.iH .^y4M

o IfvRnfrr v*.iv

Kaayjy theroite peMM

I>ii.iu je

oiLia yqcMiix Cp6.i

cy

caii
;ia

uBaj nucao
lie

.ipMca.iii

aa 6eciiocMMuy. u roBopaaa

uMR.

KHapiiM apTuje ysajiy,!.*

jp MyiiiiiuKoiiy

y MiiTponaiar naa CrpATvIt-

MHpoHiih iiapcAiio

ja yKJioHM

sTepaj Byna
M H.era..."

iia

Maiiacriipa, jop hy Miiase ja

orcpaTa

lec"?

H ByK ce
je

c jecvuu

1816. rojiuiir
je iincao

n hat

iioMarao l^oiiiiTap.

Byn
,ia
ii

Myi-

mo y Bh. Ty -ty xm rm Koovvap

cnaKif ;ian iioxoaii h

aajcAHo nperjjiajy prniiaa.

23. napTa 1818. nacao ) Ao6po iianpe;ioiia-io, 6poncKoMy iiaiioAcliii yapoKC CBOMe Kyraity ,I)ic wr: 70 hruckUu^u, sache) ist Vuk'n reinserblachcH T ^ f^^ l^l^l (lazu ich ciaH Doutache unb ** " nun Min<l w.. iiiachen inusHto ^ <lr Druck Wochon hck-init etwa u achr wohl lufriedcn JiirchauH, (loch ini
:

J|w Konwrap Ao-

(t

'

A;iii

niijc

MiiMo TaKo 6po. nao uiTo cy iiMct.ia KotiTai>

jc ,lo6poac.
'Ir^
M*rl
)

Byii.

AnrycTa 1817 iiHcao

zur
<lazii

Jho#o
iiai.

wiinHclic ich
unci vvurdr

VollomlunK'
lr> traffon..'

y
-

iinuua..

a KCMCpa 1818. KoniiTap jr JlcrT-. i.n n n. pCl y KOpUCT pO'lllllHa, A.1M ,1 4beruiioj. - lOu ji' B> ^ > yaeo je im'Hu.iiiko npHyopaaa cnora Ana,
;1>^

.-.-.,

) I8lf. or

TOBao y PycMJy,
cy ra

iii>iiajiipc

Aa iipM^aa luniroj iioaiok

;ien6 npHMii.m,

iioaiiao

C c oMP'iHaM
-

oco6 tm
|^

ICapAuninioM. PyNjaiiuoaon. Ajieiyaroii

r.naiiiia

Mecra.

;;

378
Met)y THM ce ;ioMa h no HeMaHKoj mnpHJia cjiaBa iteroBA

Jakob FpHM ra je .lacKaeo oqeHHO. 3a penHHK je najBeJiv sacjiyry HMao Konnxap, kojh je caM Hspa^iHO HeMa^KH h jiaTHHCKH jieo H npe;iJioHCHO ^OHeTHMKH npaBonHc. H oHcep ByKOBa pe^HHKa, eTHorpa^CKH onnc pasHHX o6Hnaja cpncKora
jie.ia
:

Hapo;ta, /tomao je

KonnTapeBiiM aaysHMaiteM.

BpaTHBiiiH ce H3 PycHJe y Be^. Hamao je ByK oH^e /toopoBCKora icora je Koniixap 6ho najnocie npH3Bao y Be^. C
jep /to6poBCKH HHJe 6no y cBeMy hcthx mhcjih c KonwrapeM h BynoM. Ha ;i0My naK BHKa npoTHB ByKOBa peMHHKa join HHJe 6HJia npecxajia

HdHmc ce npennpao o pasHHM nHTaibHMa,

H>eroB cy jesHK nasHBajiH CBHiLapcKH",

jep

je
!

caApJKaBao m
Ajih to

HejipyuiTBene nspaae

no caBexy KonnxapeBy

ByKa

HHJe OMejio
ra
je,

npnsHaibe y Pycnjn h HeMa^KOJ o;iymeBa.aBajio a n na jiOMy je BeK 6ho CTCKao npncxajiHua. no-ieMHKe
;

Koje je

Mopao bo^ihth ca cbojhm seMJbauHMa caMO cy

H>eroBo HMe.

joui

no-

BetiaBajie H>eroB y^jie^ n paarjiacnjie

KojiHKo je HOBqane

noMoKn aooho ByK y Pycnjn nnje

;

ncTHna je tojihko ^a je n nocjie Tora nyTOBafta oho HOBqaHHM nenpHJinKaivia a je^noM je Mopao sajioacHTH hjib y npoziaxH CBe cBoje Kn^nre. TaKo je 6hjio, Ka;i je 1820, xxeo y Cp6njy. Konnxap My je n xa^a noMarao... Jyna 1820. ByK je neh ono y Cp6HJn. FoBopno ce xaiia ;ia he ycxanoBMXH lUKOJiy hjih jisl he 6nxH MnjioincB xajnnK
;

noanaTo

Beh oner ono y Beqy. 1823. 6no je ByK y Xaan, r^e ce xxeo npnxBaxnxn Me,:iHLtHHe. y HeMa^Koj je onuixno c Hajo^JinqHnJHM Jby^jnivia e OaxepoM, FpnwoM, FexoM, n Konnxap je c BeceJteM jaBHo /l.oro^ztHne
:

ajiH je Hjylie

6poBCKOMy
Vuk's en
;

(31. jieK.

1823.):

ersterer iibersetzt

Grimm und Goethe nehmen sich seine Gramm. ins Deutsche et imseine

primituF jam Lipsiae,

letzterer
etc.

Lieder

im Journal

fiir

Kunst und Alterthum

1823. wsjxsio je

j^eo

ByK xpehn

napo^Hnx necaMa

iijiyUe

lojinne noqeo je ^pyro HS^an^e. IlpBy je CBecKy ya neooaqno

saHHMJbHB yBoji npenopyqno FpnM, Konnxap naK caonuixno je

y .incxy Wiener Jahrbiicher'' Bpjio onceHvuy, oa npeKo 100 cxpana, oueny. Met)y xhm cy cpncKe napo^ne necMe nanrnjie
H y

HCMaqKOM y npcBo^ziy rocnol)e Ta.i4>HJeBe y Xajin. Ka;i ce Bpaxno ByK h3 HeManKe nnje JiaKO yxBp^nxM
je

anpM.ia 1824. oho

TeMHUiBapy,

jeceen 1825. onex y Bewy.

170
Oaht.h'
f>eAy.

je

iiHcao

MyiiiiiuKoMy
iipr>TfpiiHAo.

ropK:

......

.
mA

ByK uny*
Ta;ia je

ako

bctmna im nm\
.^laiimi}*
..

eKOIlUMHCaTII.

HyK ycTainmuo

ik.iMAiiax

,10110(110

ipaMaTHMKe m HcropiijcKe
yapoKOBa^ia
je.

iiaii>;r

(Ipwi ) r<'jiaa

n/laiiiiiie*'

iieiipHJATMOCTH
Hp.io

KoiiiiTapy! KoiiiiTAp
CKoNiy
:

avTop oropMoii. iimao u

...

wp^'cn

le

let/lTen hat lrr pr

n^N>opv ' Apos-

'

'ind

clTectivenient
fAt(ffti^\

verhiit/fit-lii'lt (leNpotiMi-hc

Viik
.

n*

SS. (ien CenHor belaiiKt

II03IIB

aU
je

Profanator de

Ma
c

MiLiomeB iiyronau
luiji

Bvr

18i9. y Cp6a)y rj

je iipifKyii.i.ao aaKoiic.
Mii.'ioiueM,

ce

iipuTiio ce

18.'<*2.

KMAaMa OCTaO AO CMpTII. KaKO je KCIJIIO KotlllTap B\l>a

CKora Keiieiiy
Ba
:

ucRor BpcuMUi efwot6mo oner y Be*i, r je J c Maaan np*

tiocJie
ii<>rwi.<)jIt

II.

..Jliiii

KoiiiiTapy)

int

Vuk
!'>

"'"'^

Byua

iioKaaiiHao je KoiiiiTap yncK.

iiiTiio

uH.io je no3Ba.io Byica ja iipeiiejc

Hoaa

.'Uaer

csomo Maiol^iky, oa ra Haiioc.ieTKv ii j^ao iio;i cbojum NMetiuy. Hya j no tom osii 4 Cwmiorp >ia cBojy pyKy M3;iao oo-ioMaK uom uuruo^ IIhcm.-i Ha cpncKOM je.uiKy* (18-24) sa ;ioKaa oa j iro ^M poBOM.e rT<jKoBMhco. paayMe cr, m oMO 60.1.11 IIo.i.io je iiiit Maya KrnMiT ' ^ HepiioMiiora ICoiiiirapa oropiH.io.
CtojkoiihIi iioiipaiu.ao je raj pyKufinc no

iiiime

iivTa uai

pweo

;i6of Tora...

ICoiiMTap jo Kyiiiac nap^unTii

Jiauo tiyTOBao 110 rp6iijii
Kciieiiy
I8:?('.
..

11

ii:AaHao

Hyay HoiisaH> nonok MM 6m CBo)a JieM. 3 to c# o6pa k ao

im wtiMi |ioiiT
'"
n

Koiien je 0110

no.i.aii

yMiniiiTi
c

roiH.pMo je o Toj
o6ela(> riiojy

CTHapii

uuf
en'-

nMttOii,

iiomoI..

Koiich jo
..

jam.- iiinWTApy * p^-.^laiMaitHj*

MV, inua

HvK i-acTaim iiaiipT 1831. ByK je .laiicTa nyToMo

iioaiiao
11

upcicn

lipmf

Topy. Taiio je
n.eronnr
iiapo;iiie

aanaan*^ valour

ra wapoja.

lUoA

iiyTi>Bai.a

^'M.ie

cy 1836. na llrTan.)
611

aMaw* C|p8n

nocMOBiiiio*
je

Ma cHora
Ji.eibe
II

Tora Jacno. Raao Je tecno

jina <ioiieka.

Ae^nii.e

OBa

To

jr na.

fn

-v'

nut^ caj
i.in->ra

fiajcjaJHMJe >V'6a y lioiiMTapey aiaaory

Ilj.wr^
^'

r
-

iiana.io

iipoMr

N^eroRUX

noK\

4r.i.i

380
Glagolita Clozianus^',

HnaK KonHxap HHJe 6ho Buiue

3a;io-

BOJBaH H cpeKaH.

Ka/i je

yHHTe;L Jlo6poBCKii,

1829. y Ilpary Jierao y rpoo H>eroB na^iao ce KonnTap, /;a he ce Temnune

cjioBencKHX CTy;iHJa npeHexn y Beq n.^a he hm oh 6hth rjiaBa. Ajih je 3JI0B0JLH0 BH^ieo jia ce y Ilpary cxBapa hobo cpe^tniuTe Koje je CBojy Bpe^iHOcx Aodnjajio oa IIIa^apHKa 3a xom je
;

HOBOM CBeaoM Huiao H M^na^H napamxaj Konaxapa cy ce neKJioHH/EH. Cse je xo KoHHxapa xy^to 6ojiejio nocxao je HeKaKo cjioMJbeH h xyacan, xe je cBOMe HepacnojiO/KeH>y /laBao H y nHCMHMa BHine nyxa o^iyuiKe. IlpHjipyjKHJie cy ce join h HenpajaxHocxH 36or nayqnor peMHHKa h pa;tH H3;iaH.a Ojiopn;

KaKO

jancKora IIcajixHpa, mxo ra je aanjiejio y no.TiCMHKe Koje cy ra xeniKo HBejiHJie. Ilocxajao je pa3>[ipaaJLHB, jtyxnx oojie.io ra
;

je Ka;i je BH/teo

Kano je ycaMJben, h y BejiHKe je H3ry6Ho oHy cpAa^Hy oxBopeHocx Koja je BJia/tajia H3Met)y H>era h JlodpoBCKora.

Ilpary ra naK nncy pasyMCnn, npHBO cy o H>eMy cyAUJiu H o6acHnaJiH cy ra Majio JiacKaBHM nasHBHMa, Kao Hofslavist,

Mephisto h

x.

4.

Kaji ce

no ^pyrn nyx BpaxHo h3 PnMa

(1843.),

no^eo

je

6ojioBaxH. Ilope^i 6ojiecxH njiykHe npn/tpyHiH.iia ce h ;tymeBHa xero6a, jep cy ra My^HJie HOBqane 6pHre. CBOJy je ymxe;iy 6ho, Ha HMe, npe/iao na qyBaH>e cBOMe seMjLany ji,p. FocxHrnH, iie

nncMenor noxBptjeH^a. Ksiji je nan FocxHuia nanpacHO yMpo, y^oBa H^eroBa nnje xxejia o ohhm noBUHMa HHuixa 3HaxH, H KoiTiirap je Haryono CBOj HMexaK, Kano je MuRJiomnh roBopHo, OKO 20,000 ^opnnaxa. TaKo ce /laKJie ca rp^HMM ;iHcaKop;toM saBpuino iberoe
xpaH;etiH

SaHHMJBHBII,

BHXOpHH H HeMHpHH HCHBOX,

11

11.

aBPyCXa 1844.

npeMHHyo
AOBOJBcxBa
ra Ha

je koji

CBora iipHJaxeiba JeHKa.

je y o^tJiHKOBaHjy
;iojia3HJio

Hamao

Hemxo yxexe h 3ah npH3Hafi>y, mxo My je

CaxpaHHJiH cy

npH Kpajy atuBoxa

ca cbhx cxpana.

MapKOBOM rpo6jBy y Beqy, rjie wy je ^Ba/iecex ro^HHa no3HHJe 1864 jiomaio h H>eroB /iparn ;ipyr Byn. KoHHxap H ByK cxck^ih cy CBaKH 3a CBOJ napoA HeyBCJinx

aacjiyra;

Kpo3 qnJH ce h^hbox npoBJiaqn Kao upBena hhx jbyoaB npcMa cjiOBenaqKOM napo/iy, npocJiaBHO je OBojoM yqenomhy cjioBenaqKo hmc no mnpoKOM CBexy, a ByK je CBOJHM JieJlOM nOJlOHtHO XeMejb HOBOM KH>HateBHOM WHBOTy cpncKora napo/ta h ynoanao CBex c He;iocemHO JienoM napo;iHOM noesHJoM cpncKOM.

Konnxap,

381

Hapo.iH
;i\/KHii
,i;i

aiORCMa<iKii h cpncKu
iixi

>

MCTaay ey
'X'a
I

ei

iioKaxiy

ujto jioctojhiijm hahh>

\ulocr
lA

DCpllltM

nf'.lllKHM
pa.iif.iii
('prill

CHIIOBHya;
ii

KAO QITO C>

A*

je;iiiHMKH

6h;iii

cyc'jii

no cm|t.

ia^--

.^

Cjomo*

HciiuM n
anje^-iiio
Biiii}

npo.i aacTyiiifiimtiiA
ii

ahimii

iipeHe;iH
.l>y6.'bAiiy

iipymx c.ion> ikHXonc nocupTNr <

ii

iiri.Hi it^bdjia

y 6e.iy

y lieorpa;i.

tLjubljutiAki

Xton

ft^^

IX

MATICA SLOVENSKA

UUBUAMI.
s7

tin

::^Uioneinu

preibkidmxlou ki\ Artmhe ^k

Vu
trata

iloslojno

III

':;i.>tno

i/.\rH(*nih

nlavnontih

*'

podpisanca v imcnu
r**,

preilst^dniHtva

Mati(

kalei a jc KopitarjfVo slavnost prir*

aka<lciniji ^.astno in
(lostojiio

prijctno obveziiiiiiiia,
tt^--......

na kiasneiii darihi, |K)kloiijunciu

vljenca Jcriu'ja Kopitarja.

Dai'ilo se hrani in
av.

vednoskrbno
iiuhI

hr""''-iit

na-wm

drustvn kot
in

ziv

dokaz hraUk<* vczi

narcMlont
slavni
akadt*iniji

HrlMkiii>

hvalr^.niin

slovniHkini

Hvala
\.iM<

tiidi

tu
)"<;<ii

luu prrdsfMlniku na lu'/ojavntMii

i^n

V
/.

iinonn prodM^dniHlva

,^lJVfi:

'

^lalicc* l>oleillh

israzoin

najotlli<>n<jHOffa Mp4ii^io\anja

l*ri'tlMiM|mk

Pr. L370C.

rnOMKHNU^

II

iKiCMpTiiora iipaxa liyKa Cxe^. Kji|>iiuiiKa KaprcMOMoja Jepiicja KoiiHTa|>A'o6e.iu)Keii je ra "

Ilpeiioc

(vrpaiia
If

rpiicKora

ii

r.ioneiiaMKoia imiio^a.

(\ioiieii< i^-^
i;i^Rii.iii(icrti

CBcra

o6p;i;u)Raii()r

cncTa

i;ao o4y>KeiM*

iiapo^iic CHOJMM

ne.iiiKii\i

ciiiioiiiiMa.

A-1H je ruM
c.iaH.i.eiia

iipoiior<iM y iicni

Max

fi.j.i

um.

uj^'-

h iie,U'ceTa iHUifiia iiajtioBiijera 4<^i v rpn-

TKoj n r.ioiieiiaMKOJ Kihii/KCHiioCTii.

rcuiiila

1847.

6ii.ia je (Mioxa.iiia
ii

.m
(

iut-

>KennocT; MeTp4eceTiix re ix)AiiHa

MWAii jana
sa
<

^uuciiaiia icpr-

rpyja Kii.iiHveniirtra p;ua. Tuiima iiapcuy n

HapoA.
/leiieACcerr

roAniir
.l^)I'a^)aJa
II

iiaiipiiiyjy

iiiry

Acccruiijr

oi
iu-

riix

nHaMeiiirriix

llptMKxU1II.0
;^a

Hyicoii

Koiiiirapi-ii ciipiiiyjr
,ipyi'y
,

jiahv u

6y4yHii<)<

eiioxy

ciioxy
t

nonot

iHi-

iipcTKa,

.leimmx

.i-'Uia

6parci;<>r

|a4i*

6.iHWr at*

HeMiia

Cwiaiia ciieT.iciJ yriin\iriiii Hyiia i

liapaunha

ht'Miia
iieja

rjaiia riuMi>j ycinMeiiii

!*

^^^

ICniiinapa'

^?r

ofi^i^iiio oi-v^

f\rn

10

PC

Spoamlca o pru>u m^ha

Vuka Karadlia

1217 K3S7

DO NOT REMOVE CARDS OR SLIPS FROM THiS POCKH

PLEASE

UNIVERSITY OF

TORONTO

UStAffY