TEORI EKOLOGI (Bronfenbrenner)

Disediakan oleh : Azritawani Binti Ahmad @ Othman

Maksud Ekologi
Perkataan Ekologi dicipta oleh seorang pakar biologi dari German bernama Ernst Haeckel pada tahun 1866 yang berasal dari perkataan Greek iaitu oikos bererti " rumah" dan logos bererti "sains". Ekologi adalah cabang sains yang mengkaji habitat dan interaksi di antara benda hidup dengan alam sekitar. Ekologi manusia adalah suatu kajian antara disiplin mengenai hubungan di antara manusia dan alam sekitar semula jadi, persekitaran sosial dan alam ciptaan mereka. Model ekologi manusia yang akan dibincangkan adalah Teori Ekologi yang diperkenalkan oleh Urie Bronfenbrenner pada tahun 1979. Model ini mempunyai ciri tersendiri dan menerangkan konsep asas pendekatan ekologikal iaitu organisma, persekitaran dan saling tindak balas antara keduanya.

TEORI EKOLOGI BRONFENBRENNER

 Teori ekologi adalah pandangan sosio budaya tentang perkembangan

yang terdiri daripada lima lingkungan bermula dari interaksi langsung

dengan agen-agen sosial sehinggalah pengaruh kebudayaan. Lima sistem dalam teori ekologi Bronfenbrenner ialah mikrosistem, mesosistem,

eksosistem, makrosistem dan kronosistem.

Teori Ekologi mengikut Bronfenbrenner (1977) memberi penekanan bahawa individu yang melalui proses pertumbuhan dan perkembangan itu

terangkum di dalam sistem persekitaran yang mementingkan interaksi

diantara satu sama lain. Interaksi antara kanak- kanak dengan persekitaran kanak-kanak itu boleh mempengaruhi proses perkembangan

dan pertumbuhan kanak-kanak.

 Persekitaran kanak-kanak terdiri dari satu set sistem sosial yang kompleks dan saling berinteraksi. Sistem sosial ini merupakan struktur berlapis yang bermula dengan mereka yang terdekat dengan kehidupan kanak-kanak dan beransur kepada mereka yang tidak terlibat dalam kehidupan

kanak-kanak secara langsung atau tidak langsung.

Persekitaran individu terdiri daripada lima lapisan.

Teori Ekologikal
Mikrosistem Mesosistem Eksosistem Makrosistem

Kronosistem

MIKROSISTEM
Mikrosistem melibatkan persekitaran yang terdekat di mana kanak-kanak mempunyai interaksi secara langsung dan menghabiskan paling banyak masa. Ia meliputi keluarga, guru, individu, rakan sebaya, sekolah dan persekitaran yang terlibat secara langsung dengan kanakkanak.
Sekolah

Ibu bapa

Adikberadik

Mikrosistem

(Individu)
Guru JIran

Rakanrakan

 Ibu bapa merupakan agen sosialisasi paling penting dalam kehidupan seseorang kanak-kanak dan sebagai individu terdekat atau berhampiran

dengan komuniti kanak-kanak, mereka mempunyai pengaruh besar ke atas

tingkah laku kanak-kanak. Individu tidak dipandang sebagai penerima pengalaman yang pasif dalam

setting ini tetapi sebagai seseorang yang menolong membangunkan setting.

Tingkah laku atau respons kanak kanak juga akan mempengaruhi sikap ibu bapa terhadap kanak-kanak tersebut. Contohnya, kanak kanak yang

berkelakuan baik akan disenangi oleh orang dewasa di sekitarnya dan

mereka akan memberi respon positif terhadap kanak kanak ini.

MESOSISTEM
Mesosistem merupakan perhubungan antara mikrosistem dengan mikrosistem yang lain.

Ibu Bapa

Guru

Ibu Bapa

Rakan

Sebarang perkara yang berlaku

dalam satu mikrosistem dapat mempengaruhi interaksi dengan mikrosistem yang lain.
Pengalaman Sekolah Pengalaman Keluarga
Pengalaman Sekolah Pengalaman rakan

Persekitaran di rumah

Persekitaran di Sekolah

Contoh: keadaan di rumah dapat mempengaruhi tingkah laku dan personaliti seseorang individu ketika berada di sekolah. Individu yang mempunyai masalah di rumah akan membawa masalah tersebut ke sekolah. Hal ini akan menyebabkan emosi mereka terganggu dan implikasinya ialah masalah tersebut akan menjejaskan pelajaran mereka.

EKOSISTE M
Eksosistem merupakan pengalaman dengan persekitaran yang

tidak melibatkan murid secara langsung tetapi keputusan yang

diambil dalam persekitaran tersebut memberi kesan kepada kanak-kanak atau orang dewasa yang terlibat dengan kanakkanak tersebut. Pengalaman individu tersebut akan turut mempengaruhi orang lain.

 Contohnya Majlis Daerah atau Majlis Perbandaran mempunyai peranan yang besar dalam menentukan kualiti taman permainan, kemudahan rekreasi dan perpustakaan. Keputusan mereka dalam perkara tersebut akan mempengaruhi perkembangan pelajar-pelajar di daerah tersebut.

MAKROSISTE M
Makrosistem ialah perubahan keadaan dalam tempoh suatu

masa.
Makrosistem merujuk kepada perkembangan individu yang di pengaruhi oleh norma-norma, nilai dan amalan masyarakat . Makrosistem terdiri daripada idelogi Negara, pemerintahan, agama, hukum, adat, tradisi, budaya dan lain-lain.

 Misalnya dalam sesetengah masyarakat, peranan jantina dititikberatkan. Di

sesetengah Negara seperti di Amerika Syarikat, peranan mengikut jantina yang pelbagai dapat diterima. Di Amerika juga, sejak di sekolah lagi kanakkanak telah ditanamkan budaya peranan dan tanggungjawab yang sama antara lelaki dengan perempuan. Dalam kebanyakan negara Islam, sistem

pendidikannya mengutamakan peranan lelaki di mana kaum lelaki diberi

peranan yang lebih dominan dalam budaya tersebut.

KRONOSISTE M
Persekitaran kita tidak kekal sama, ia berubah mengikut

peredaran masa.
Kronosistem merangkumi pembuatan pola kejadian lingkungan dan transisi sepanjang kehidupan.

 Contohnya pengaruh negatif perceraian yang seringkali

memuncak pada tahun pertama perceraian. Dua tahun setelah perceraian, interaksi keluarga tidak terlalu berantakan dan lebih stabil. Dengan mempertimbangkan lingkungan sosial budaya, wanita masa kini lebih mungkin didorong untuk mengejar kerjaya dibandingkan dengan wanita 20 atau 30 tahun yang lalu.

Kesimpulan
Teori Ekologi Bronfenbrenner (1979, 1989) menjelaskan perkembangan kanak-kanak sebagai hasil interaksi antara alam persekitaran dengan kanak-kanak tersebut. Persekitaran banyak mempengaruhi tingkah laku dan perkembangan intelek dan rohani seorang pelajar.

Persekitaran yang positif akan membantu kanak-kanak mencapai

kecemerlangan dalam akademik manakala persekitaran yang negatif akan membantutkan segala usaha yang diambil oleh pelajar tersebut