Anda di halaman 1dari 7

REVIEW ARTIKEL AAEM Ann Agric Lingkungan Med 2004, 11, 175-179 Diterima: 1 Agustus 2004 Diterima: 30 November

2004 Kromosom penyimpangan dalam !"#K$ "E!%A! MA!#$ A &en'ena % iWD ! R" #NR$i %" &D 3L 'R$i( DWD)t&D *L$LNR$i+ i& ,LD&R$VNI.stitute o/ 0e.eti1s2 ).iversit3 o/ Ke4o5tera. e6a.2 Ko7i1e2 Re8ub9i5 :9ova5ia ! R" #NR$i% 3L 'R$i %*L$LNR$i ,LD&R$VN- +( ; <e.3im8a.ga. K)R<RVoma9 4i ma.usia 4isebab5a. o9e= be.>e.a( Ann Agric Lingkungan Med 20042 11, 1?@+1?A( A&s(rak) E/e5 sam8i.g 3a.g ber=ubu.ga. 4e.ga. 8aBa.a. be.>e.a seri.g 4i9a8or5a. 8a4a ma.usia( Te9a= 4itu.Bu55a.2 be.>e.a 3a.g me.3ebab5a. 5romosom 8e.3im8a.ga.2 8ertu5ara. 5romati4 5a5a5 4a. mi1ro.u19ei 4a9am 9im/osit 4ari ter5e.a 8e5erBa( :e9ai. bu5ti+bu5ti 4e.ga. meto4e sitoge.eti5a 5o.ve.sio.a92 ge.oto5si5 8e.garu= be.>e.a Buga te9a= 4ibu5ti5a. 4e.ga. 8e.4e5ata. 3a.g 9ebi= s8esi/i5 ber4asar5a. /9uorese.si =ibri4isasi in situ 4e.ga. 8robe DNA( Da9am tu9isa. i.i2 si/at be.>e.a 3a.g 4isebab5a. 8e.3im8a.ga. 5romosom 4a. 5o.se5ue.si ter=a4a8 5ese=ata. ma.usia se=arus.3a 4iti.Bau( Caru 5emu.g5i.a. 4a9am i4e.ti/i5asi 8eruba=a. 5romosom o9e= sitoge.eti5a mo9e5u9er meto4e Buga 4isaBi5a.( Alama( un(uk korespondensi)* iWD ! R" #NR$i2 &VWLWDW RI E & WLFV G&L$ )VLW H RI Ke4o5tera. e6a.2 Kome.s5I=o ?32 041 G1 Ko7i1e2 Re8ub9i5 :9ova5ia( E+mai9: =o9e15ovaJuvm(s5 Ka(a kunci) &en'ena, penyimpangan kromosom, manusia, leukemia, molekul $i(ogene(ika+

,E!"A-#L#A! Ce.>e.e a4a9a= se.3a6a 8o9uta. 8e.ti.g2 =a4ir 4a9am bai5 5erBa 4a. 9i.g5u.ga. umum( Kro.is 8a8ara. 5o.se.trasi ti.ggi be.>e.a 8a4a ma.usia a4a9a= 4i5ait5a. 4e.ga. 8e.i.g5ata. i.si4e. m3e9o43s89asti1 si.4rom %KD:L 4a. 9eu5emia m3e9oge.ous a5ut %AKLL M4G2 432 3AN( a9 i.i Buga 4i5eta=ui ba=6a i.4ivi4u o11u8atio.a993 ter5e.a be.>e.a bera4a 8a4a risi5o 9ebi= ti.ggi 4eve9o+8i.g 9eu5emia 4ari8a4a 8o8u9asi .orma9( "9e= 5are.a itu2 ba.3a5 stu4i te9a= 4i/o5us5a. 8a4a o11u8atio.a993 be.>e.a+8e5erBa 3a.g ter8a8ar M@32 O?2 @G2 32 2O2 3@2 @O2 1?2 2N( <ote.si 8a8ara. 8e5erBa u.tu5 be.>e.a 4a8at 9ebi= ti.ggi 4a9am i.4ustri terte.tu2 se8erti ta.ama. u.tu5 8ro4u5si ba=a. 5imia orga.i52 8abri5 se8atu 4a. 5u9it ma.u/a5tur M202 @@2 @?N2 8erusa=aa. 8er1eta5a. M@1N2 ma.u/a5tur 9i/t M22N2 be.si. stasiu. M4N 4a. i.4ustri 8etro5imia M4ON( Da9am 8e.e9itia. terbaru2 Ka1aet al M11N 4itemu5a. 8a4a ora.g o11u8atio.a993 ter5e.a dari. i.4ustri mi.3a5 5o=ort risi5o 5e9ebi=a. 9eu5emia ter5ait 4e.ga. e5s8osur be.>e.a 5umu9ati/2 4a. be.>e.e 8a8ara. i.te.sitas 3a.g Bau= 9ebi= re.4a= 4ari4i9a8or5a. 4a9am stu4i sebe9um.3a( Ce.>e.e te9a= Buga ter9ibat sebagai 9i.g5u.ga. /a5tor risi5o 8a4a 8e.3a5it =emato9ogis 9eu5emia 4a. 9ai..3a(:umber+ sumber utama 8a8ara. 9i.g5u.ga. ter=a4a8 be.>e.a a4a9a= Ba9a. 9a9u 9i.tas 5.a98ot M?N 4a. se.3a6a orga.i5 3a.g mu4a= me.gua8 M1NP i.i berarti 8o9usi

u4ara 8er5otaa. se1ara umum MO22 44 4@2 12N( Fa5tor ga3a =i4u82 se8erti mero5o52 4a8at ber5o.tribusi ter=a4a8 8a8ara. M322 2AN( Ta.a= 3a.g 4i8ero9e= 4ari mi.3a5 /asi9itas 8ro4u5si 4a. 5i9a.g 8esisir Buga sa.gat ter5o.tami.asi o9e= be.>e.a M2 33 1ON( Ce.>e.a 8a8ara. 8a4a ma.usia 4a. =e6a. te9a= terbu5ti me.g=asi95a. 5romosom stru5tura9 4a. .umeri1 8e.3im8a.ga. 4a9am 9im/osit 4a. se9+se9 tu9a.g sumsum2 me.u.Bu55a. be.>e.a 3a.g ge.oto5si5 M@2N( Ke.urut :.34er dkk [42]., Ce.>e.a 4a. metabo9it.3a ti4a5 ber/u.gsi 4e.ga. bai5 sebagai mutage. teta8i sa.gat 19astoge.i12 mem8ro4u5si 8e.3im8a.ga. 5romosom2 a4i5 5romati4 8ertu5ara. 4a. mi1ro.u19ei( Da9am bebera8a 8e.e9itia.2 8e.i.g5ata. ti.g5at 8e.3im8a.ga. 5romosom 8a4a 4ara= 8eri/er 9im/osit 3a.g ber5ore9asi 4e.ga. risi5o ti.ggi 5a.5er2 5ega.asa. =emato9ogis terutama( Qa4i2 8e.3im8a.ga. 5romosom 4a8at me.Ba4i 8re4i5tor masa 4e8a. 9eu5emia risi5o MOON( Da9am ti.Baua. i.i2 si/at be.>e.a+4ii.4u5si 8e.3im8a.ga. 5romosom 8a4a ma.usia 4i9a8or5a. 4a. baru tre. 4a9am i4e.ti/i5asi 8eruba=a. 5romosom 4iBe9as5a. se1ara si.g5at( $ .A/ &en'ena- !"#K$ Kromosom penyimpangan dalam MA!#$ A Cebera8a stu4i te9a= me.3ara.5a. ba=6a i.4u5si 8e.3im8a.ga. 5romosom mu.g5i. memai.5a. 8era. 4a9am be.>e.a+ 4ii.4u5si 5arsi.oge.esis2 4a. 4ete5si

8e.3im8a.ga. 4a8at ber/u.gsi sebagai 8e.a.4a e/e5 a6a9 be.>e.a itu( "9e= 5are.a itu2 si/at be.>e.a+8e.3im8a.ga. 5romosom 3a.g 4ii.4u5si 4i4omi.asi 4ise9i4i5i 8a4a 8e5erBa o11u8atio.a993 ter5e.a be.>e.a( :e9ai. itu2 te9a= ba.3a5 4i4o5ume.tasi5a. ba=6a be.>e.a membutu=5a. a5tivasi metabo9i5 u.tu5 e/e5 ge.oto5si5 .3a( <ers3arata. u.tu5 metabo9isme a5tivasi 4a. 5om89e5sitas metabo9isme be.>e.a 3a.g Ba9ur =arus 4i8er=itu.g5a.2 terutama 4i 5aita..3a 4e.ga. 8er1obaa. in vitro. :e1ara umum2 8eruba=a. ge.eti5 3a.g 4isebab5a. o9e= be.>e.e sebagia. besar termasu5 a.eu89oi4i2 8e.g=a8usa. 4a. tra.s9o5asi( Ce.>e.e 4a. 1 metabo9it .3a2 22 4+be.>e.etrio9 %CTL a4a9a= 4i5eta=ui me.3ebab5a. 8eruba=a. sitoge.eti5a 4i s8esi/i5 5romosom+ somes2 terutama 4i R+ 5e9om8o5 5romosom 4a. D 5romosom 8a4a ma.usia M302 312 GN( Ke.urut :asia4e5 M3ON 4istribusi Crea58oi.ts 4a9am 5arioti8e 8e5erBa 4i8eri5sa ter5e.a be.>e.a a4a9a= sig.i/i5a. .o.+a1a5 4a. a5umu9asi Crea58oi.ts terutama 8a4a 5romosom 22 4 4a. ?( A.eu89oi4i i.4u5si 4e.ga. be.>e.a 4a. metabo9it.3a e5s8erime.ta9 te9a= 4itu.Bu55a. bai5 secara in vivo pada be.>e.a ter8aBa. 8e5erBa 4a. 4a9am 8er1obaa. in vitro. Data R=e. et al [13]. Ke.u.Bu55a. ba=6a bai5 5erusa5a. 5romosom a.eu89oi4i 4a. a6a9 ge.oto5si5 8eristi6a 3a.g 4isebab5a. o9e= be.si. atau metabo9it.3a in vivo 4a. ba=6a si/at 8erga.tia. 5romosom

mu.g5i. berbe4a+be4a terga.tu.g 8a4a orga. target atau Be.is se9( Trisomi me.3umba.g ma3oritas 4ii.4u5si =38er4i89oi43 o9e= CT in vitro 4i R+5e9om8o5 5romosom ? 4a. A MO1N(Trisomi A Buga be.tu5 utama 4ari be.>e.a+ 4ii.4u5si=38er4i89oi43 4a9am se9 4ara= 8e5erBa .o.4isease4 ter5e.a be.>e.a MO2N( :e8erti 4iBe9as5a. Eastmo.4 et al. MAN2 3a.g =i4ro5ui.o. metabo9it be.>e.a % &L 4a8at 5o.tribusi 3a.g sig.i/i5a. ter=a4a8 .umeri5 4a. stru1tura9 8e.3im8a.ga. 3a.g 4iamati 8a4a 8e5erBa 3a.g ter8a8ar be.>e.( Kemu4ia. dalam stu4i in vitro :ti99ma. dkk [47]. me.1atat ba=6a & me.gi.4u5si 5e=i9a.ga. 5romosom terte.tu %mo.osomi @2 ? 4a. 4a9am baris se9 93m8=ob9ast ma.usiaL G( :ama 8e.u9is Buga me.3im8u95a. ba=6a RD34 ! se9+se9 tu9a.g sumsum 9ebi= re.ta. ter=a4a8 8o9a & 4a. me.u.Bu55a. berbe4a 8e.3im8a.ga. sitoge.eti5a 4iba.4i.g5a. 4e.ga. 9im/osit M4AN( Kromosom mo.osomi @ 4a. ? 4a. 9e.ga. 8a.Ba.g 8e.g=a8usa. 4e9@ %SL 4a. 4e9? %SL 4itemu5a. 8a4a ma.usia 9im/osit 4iobati 4e.ga. metabo9it2 be.>e.a 1 22 4 + be.>e.etrio9 %CTL 4a. =34roSui.o.e % &L secara in vitro MO3N(:e9ai. itu2 9eu5emia+ s8esi/i5 8eruba=a. se8erti 5e=i9a.ga. 4a. 8a.Ba.g %SL 9e.ga. 8e.g=a8usa. 5romosom @ 4a. ? te9a= 4itemu5a. 4a9am 4ara= 8eri/er 3a.g se=at be.>e.a+ ter5e.a 8e5erBa MO4N( :mit= et al [40]. Diamati 8e.i.g5ata. tra.s9o5asi t %GP 21L 4a. =38er4i89oi43 4i 5romosom G 4a. 21( <a4a ta=u. 3a.g sama2 Rarere

dkk [ ].ter4ete5si =38er89oi43 D 4a. 1G 4a9am 9im/osit 8eri/er 8emba.tu 8om8a be.si.( T=a.g et al [! ]. Di4ete5si trisomi 5romosom ? 4a. G 4i a.tara 8e5erBa 3a.g ter8a8ar u.tu5 be.>e.a( :tu4i te.ta.g :ti99ma.. dkk [4"]. DiBe9as5a. u.tu5 8ertama 5a9i.3a ba=6a be.>e.a metabo9it 5ate5o9 4a. & berti.4a5 4a9am si.ergi u.tu5 me.gi.4u5si 5romosom terte.tu 4e9 %@L %&31L 4itemu5a. 4i KD: se5u.4er U AKL( :e4er=a.a .amu. se1ara sig.i/i5a. me.i.g5at5a. /re5ue.si 5erusa5a. mem8e.garu=i bai5 5romosom 1 4a. A a4a9a= obser+ Ve4 o9e= Kar1o. et al. M2?N 4a9am 9im/osit berbu4a3a be.>e.a ter5e.a 8e5erBa( I.si4e. 4i1e.tri1 5romosom 8a4a 5e9om8o5 ter8a8ar 4igu.a5a. 4a9am se8atu i.4ustri se1ara sig.i/i5a. 9ebi= ti.ggi 4iba.4i.g5a. 8a4a 5e9om8o5 1o.tro9 M20N( :eBau= 5romosom se5s 3a.g bersa.g5uta.2 sema5i. ti.ggi 5o.se.trasi be.>e.a 4a8at me.3ebab5a. 8e.i.g5ata. a.eu89oi4i s8erma 5romosom /re5ue.si se5s 4i 8e5erBa 3a.g ter8aBa. M2@N( Da9am 5ar3a6a. ter5e.a s8erma2 8e.i.g5ata. /re5ue.si a.eu89oi4i 4ari A 4a. 1G 5romosom te9a= terbu5ti2 Buga M24N( <ara 8er1obaa. Liu et al [2!]. me.gu.g5a85a. 5e.ai5a. /re5ue.si ti4a5 =a.3a 4ari 8e.3im8a.ga. .umeri5 u.tu5 5romosom 1 4a. 1G2 teta8i Buga stru5tura9 8e.3im8a.ga. u.tu5 5romosom s8erma 4a9am 1 8e5erBa 3a.g ter8a8ar( R=u.g 4a. Kim M1@N me.u.Bu55a. ba=6a 8e.gobata. 4e.ga. metabo9it be.>e.a me.ga5ibat5a. i.4u5si

mo.osomi @2 ?2 G 4a. 21 4a9am 9im/osit ma.usia 4a9am 1ara 3a.g terga.tu.g 5o.se.trasi( R=u.g dkk [14]. Ke.emu5a. ba=6a 8ro8orsi mi1ro.u19ei %KNL me.u.Bu55a. si.3a9 1e.tromeri1 u.tu5 5romosom G 9ebi= ti.ggi 4ari itu u.tu5 5romosom ? a.tara 4ii.4u5si mi1ro.u19ei tota9 %KNL 4i CT+4i8er9a5u5a. 9im/osit2 me.u.Bu55a. ba=6a 5romosom G 9ebi= seri.g ter9ibat 4a9am 8embe.tu5a. KN( asi9 i.i 5o.siste. 4e.ga. 8e.gamata. ba=6a be.>e.a me.3ebab5a. .o.+ 8e.3im8a.ga. 5romosom se1ara a1a5 4i R+5e9om8o5 5romosom( Cebera8a 8e.e9iti me9a8or5a. 4a9am a.eu89oi4i 5ar3a+5ar3a sebe9um.3a 4ari bebera8a R+5e9om8o5 5romosom 3a.g 4ii.4u5si o9e= be.>e.a 4a. 3a.g metabo9it MG2 O22 O32 O42 O@N( Di a.tara 5e9om8o5 R 5romosom2 8eruba=a. .umeri5 4a9am 5romosom ?2 G2 A 3a.g umum.3a be9aBar asosiasi 5are.a mere5a mu.g5i. 4e.ga. ga.ggua. =emato9ogis termasu5 9eu5emia( Caru+baru i.i2 8e.ggu.aa. .eo. =ibri4isasi in situ te9a= Buga me.gu.g5a85a. ba=6a 8a8ara. be.>e.a i.4ustri 4a8at me.gi.4u5si a.eu89oi43 5romosom s8esi/i5 %?2 G2 AL 4a9am se9 sub3e5 ter5e.a M12N( Trisomi ? 4a. A 4ii.4u5si 4i baris se9 ma.usia 8rom3e9o13ti12 L+O02 saat ter5e.a in vitro u.tu5 CT2 ta8i re9ati/ se.sitivitas 5romosom u.tu5 i.4u5si a.eu89oi4i ti4a5 4iba.4i.g5a. MO1N( A9asa. u.tu5 se.sitivitas se9e5ti/ s8esi/i5 5romosom u.tu5 be.>e.a masi= be9um Be9as( Ku.g5i. sa9a= satu <e.Be9asa. u.tu5 e/e5 8re/ere.sia9 metabo9it be.>e.e <e.3im8a.ga. 5romosom 8a4a ma.usia

4isebab5a. o9e= be.>e.e 8a4a 5romosom terte.tu mu.g5i. 4isara.5a. o9e= /a5ta ba=6a =a.3a se9+se9 4e.ga. .o.+ memati5a. 5e9ai.a. 5romosom bisa berta=a. u.tu5 4i4ete5si( <e.g=a8usa. te9omere 8a4a 5romosom terte.tu te9a= 4i9a8or5a. me.3ebab5a. 5romosom 5eu.tu.ga. se9e5ti/ 4a. 5erugia. MO@N( Qi5a 8e.3im8a.ga. R+5e9om8o5 5romosom2 terutama 5romosom G2 4i te9omer 9o5us mu.g5i. ti4a5 memati5a. 1u5u82 ma5a se9+se9 4e.ga. 5e9ai.a. 4a9am 5romosom a5a. ter4ete5si 9ebi= se9e5ti/( Ke.urut a.a9isis Kar1o. dkk [2"]., :uatu sig.i/i5a. =ubu.ga. a.tara temua. sitoge.eti5a 4a. i.te.sitas 8a8ara. be.>e.a me.u.Bu55a. si.3a9 ba=6a 8emi.4a=a. 4i 11e.+1S12 4aera= 5romosom ma.usia 1 4a8at me.Ba4i 8e.a.4a 8a8ara. 5imia( <e5erBaa. tera5=ir Kim et al [21]. te9a= me.u.Bu55a. ba=6a ti.g5at re.4a= be.>e.e 8a8ara. 4i5ait5a. 4e.ga. 8e.i.g5ata. sig.i/i5a. 4a9am 5e4ua mo.osomi 4a. trisomi 5romosom G 4a. 21( Tra.s9o5asi a.tara 5romosom G 4a. 21 + t %GP 21L + a4a9a= G 9ebi= seri.g 4a9am 8a8ara. ti.g5at ti.ggi 5a9i 9i8at 5e9om8o5 4iba.4i.g5a. 4e.ga. 5e9om8o5 5o.tro9( T=a.g et al MOON men#atakan. Ca=6a 4a9am 5asus 9eu5emia ter5ait 4e.ga. 8a8ara. be.>e.a2 ti4a5 a4a bu5ti 8o9a u.i5 be.>e.a+5romosom 3a.g 4ii.4u5si 8e.3im8a.ga. 8a4a ma.usia( :eba9i5.3a2 :=e. et al [3"]. me.3im8u95a. ba=6a 8a8ara. be.>e.a 4a8at me.Ba4i 8e.3ebab u.tu5 Ri.a m3e9o43s89asti1 s3.4rome 4a.

m3e9oi4 a5ut 9eu5emia 8asie. 4e.ga. t %1P ?L tra.s9o5asi( Temua. Lebai993 dkk [23]. Ke.3ara.5a. ba=6a AKL 5asus 4e.ga. 5e9ai.a. 5romosom 4a8at 4i4e/i.isi5a. ter5ait 4e.ga. e5s8osur 5arsi.oge. terte.tu( Kero5o5 4a. 8o9imor/isme ge.eti5 4a9am =i4ro9ase e8o5si4a mi1rosoma9 ge. bisa /a5tor risi5o u.tu5 AKL 4e.ga. 4e9 %?&L atau t %GP 21L( <o9imor/isme 8a4a ge. u.tu5 be.>e.e e.>im metabo9isme mem8e.garu=i 5ere.ta.a. i.4ivi4u u.tu5 8e.3im8a.ga. 5romosom 4a9am 5aita..3a 4e.ga. 8a8ara. be.>e.a M21N( :8esi/i5 5romosom 8eruba=a. 4itemu5a. 8a4a 9eu5emia m3e9oi4 a5ut bisa ber/u.gsi sebagai bergu.a biomar5er e/e5 a6a9 1=emotera8=3 4a. be.>e.a 4ii.4u5si mo4e9 5ausa9 M41N( DNA membe.tu5 metabo9it rea5ti/ be.>e.a a44u1t atau 1ross+9i.5 DNA o5si4ati/ 19astoge.esis 5erusa5a. a5ibat i.=ibisi to8oisomerase II 4a. a.euge.esis 5are.a 5erusa5a. 8a4a 5om8o.e. a8aratur mitosis 4 s8esi/i5 me5a.isme 3a.g 8a9i.g seri.g 4igu.a5a. u.tu5 me.Be9as5a. be.>e.a ge.otoVi1it3 M@AN( :tu4i 4ari 5romosom tra.s9o5asi 4itemu5a. 4i CT ter8aBa. ora.g 4a. 9eu5emia ma.usia se5u.4er 3a.g 4i=asi95a. o9e= to8oisomeraseI.=ibitor II me.3e4ia5a. bebera8a 4u5u.ga. tamba=a. u.tu5 me5a.isme 3a.g ber8ote.si o8erasi 4i CT+ 4ii.4u5si 9eu5emia MO0N( ,enyimpangan kromosom A!AL $ $ 0LEME/0"E si(ogene(ika M0LEK#LE1 <e.guBia. u.tu5 8e.3im8a.ga.

5romosom %RAL biasa.3a termasu5 4a9am tes sitoge.eti5a u.tu5 me.e.tu5a. 19astoge.i1 si/at+si/at Ve.obioti5( A4a 3 meto4e utama visua9isasi 5romosom 4itera85a. 4a9am a.a9isis RA: <e6ar.aa. 0iemsa2 te5.i5 ba.4i.g 4a. /9uorese.si dalam in situ =ibri4isasi %IKANL 4e.ga. 9u5isa. 5romosom M3?N( A.a9isis 5romosom 0iemsa ber.o4a terbatas u.tu5 5ua.ti/i5asi 8e.3im8a.ga. 5romosom %istira=at2 5ese.Ba.ga.L( Te5.i5 0+ba.4e4 5romosom 9ebi= i./ormati/ 4a. memu.g5i.5a. me.emu5a. 5erusa5a. 8re/ere.sia9 situs 4a9am 5romosom( Neo. =ibri4isasi in situ %IKANL a4a9a= meto4e sitoge.eti5a mo9e5u9er2 me.ggu.a5a. biasa.3a 3 berbe4a Be.is 8robe DNA 3a.g me.ga5ui DNA beru9a.g seSue.1ies %sate9it2 te9omeri1L2 tu.gga9 sa9i.a. DNA uruta. serta se5ue.s 3a.g u.i5 me.1a5u8 8a.Ba.g 5romosom terte.tu( DNA 5om89eme.ter 4e.ga. uruta. se9uru= 8robe5romosom terte.tu 4isebut 5romosom se9uru=1at %WR<L atau 8robe 5romosom terte.tu(<e.3im8a.ga. 4ete5si 4i4asar5a. 8a4a visua9isasi 8eruba=a. 6ar.a 8a4a meta/ase 5romosom2 4iba.4i.g5a. 4e.ga. 59asi5 meto4e2 3a.g me9ibat5a. 4ete5si 8e.3im8a.ga. o9e= ba.4i.g atau 8eruba=a. 8a.Ba.g 5romosom M@4N( <a4a meta/ase2 5e4ua =omo9og 5romosom W4i1atW atau tera.g .eo.( Kromosom 9u5isa. me.a6ar5a. Keto4e baru 3a.g 1o1o5 u.tu5 mem8e9aBari ra4iasi 4a. 5imia 4ii.4u5si 8e.3im8a.ga. 5romosom( a9 i.i sa.gat bergu.a u.tu5 me.4ete5si

8e.3im8a.ga. 3a.g stabi9 %5=usus.3a tra.s9o5asi 4a. i.>ertio.sL2 3a.g su9it u.tu5 me.gu5ur 4e.ga. meto4e 59asi5( <e.3im8a.ga. 3a.g stabi9 a4a9a= subset 4ari 8e.3im8a.ga. 5romosom2 3a.g2 me.urut si/at.3a2 a4a9a= 5om8atibe9 4e.ga. 8embe9a=a. se9 4a.2 4e.ga. 4emi5ia.2 4a8at 4itra.smisi5a. 4ari satu ge.erasi se9 5e 4e8a. 4a. a5=ir.3a me.Ba4i 1iri 5=as 59o. 4e.ga. se.4iri 5=usus 5arioti8e M@0N( IKAN 4e.ga. 8robe 8e.argeta. 1e.tromeri1 atau 8eri1e.tro+ uruta. sate9it Keri1 se4a.g sema5i. 4igu.a5a. u.tu5 me.4ete5si 8e.3im8a.ga. 5romosom .umeri5 3a.g 4isebab5a. o9e= age. 5imia 4a. /isi5 dalam vitro 4a. in vivo. I.i memi9i5i baru+baru i.i me.u.Bu55a. ba=6a =etero1=romati. 1e.tromeri1 4ari 5romosom ma.usia 1 %1 1e.+1S12 6i9a3a=L a4a9a= sa9a= satu re.ta. ter=a4a8 5erusa5a. 8e.ti.g 4aera=( Dua 3a.g berbe4a 5romosom 1 + 8robe DNA s8esi/i5 3a.g 4igu.a5a. 4a9am stu4i Ru8a dkk [34]$. 8robe 59asi5+sate9it 5=usus u.tu5 =etero1=romati. 8eri1e.tri1 5romosom 1 4a. a98=a+sate9it 8robe2 5=usus u.tu5 1e.tromeri1 5e1i9 ber4e5ata. 4e.ga. 6i9a3a= =etero1=romati. 8eri1e.tri1 6i9a3a=( Ke.ggu.a5a. 8robe i.i 4iberi 9abe9 3a.g berbe4a2 =38er4i89oi43 4ari 1 5romosom bisa ber=asi9 4ibe4a5a. 4ari 5erusa5a. 4i 6i9a3a= =etero5romati52 atau a.tara 4ua+9abe9 4aera=( Ke1i9 5e.ai5a. =38er4i89oi43 4a. 5erusa5a. 5romosom 8a4a 11e.+1S12 4a. A1e.+ Daera= AS12 ter4ete5si 4i

8abri5 be.>e.a Esto.ia 8e5erBa 4iba.4i.g5a. 4e.ga. 5o.tro92 /re5ue.si 5erusa5a. 4i 6i9a3a= A1e.+AS12. 9ebi= ti.ggi ma5a 3a.g 4iamati 8a4a 6i9a3a= 11e.+ 1S12 M10N( DNA 8robe Re.tromeri1 te9a=te9a= Buga terbu5ti me.Ba4i a9at 3a.g ber=arga u.tu5 i4e.ti/i5asi a.eu89oi4i 3a.g terBa4i 4a9am i.ti i.ter/ase( :ebua= 5romosom ba.4i.g te5.i5 baru X s8e1tra9 6ar.a 8ita %:RANL + te9a= 4i5emba.g5a. baru+baru M1GN( Te5.i5 i.i 4i4asar5a. 8a4a s8e1tra9 5ar3ot38i.g %:K$L 4i5ombi.asi5a. 4e.ga. =ibri4isasi simu9ta. ber9abe9 5romosom+ba.4 8robe 5=usus 9u5isa.( :RAN a.a9isis se1ara simu9ta. me.gi4e.ti/i5asi asa9 5romosom ba.4 o9e= s8e5trum 3a.g u.i5 u.tu5 masi.g+masi.g ba.4( :RAN a.a9isis 4a8at me.gi4e.ti/i5asi 6i9a3a= terte.tu 4ari suatu 5romosom se8erti 5a6asa. tra.s9o5asi atau 4i=a8us2 se=i.gga 4a8at 9a.gsu.g 4itugas5a. 5e .omor 8ita 3a.g sesuai 4a9am 0+ ba.4i.g( :RAN bergu.a u.tu5 5ara5terisasi 8e.u= 5e9ai.a. 5romosom 3a.g ti4a5 4a8at 4ii4e.ti/i5asi o9e= 0+ ba.4i.g atau a.a9isis :K$( Te5.i5 i.i se=i.gga 4a8at 4i=ara85a. u.tu5 me.Ba4i a9at 3a.g am8u= u.tu5 5a.5ersitoge.eti5a 8e.e9itia. M1AN( KE$ M,#LA! Kare.a be.>e.a a4a9a= 9i.g5u.ga. 3a.g re9ati/ umum 4a. 8e5erBaa. 5o.tami.a.2 e/e5 ge.oto5si5 8a4a ma.usia status 5ese=ata. masi= meru8a5a. masa9a= 5e8e.ti.ga.( Fre5ue.si 8e.3im8a.ga.

5romosom serta 4a8at mi1ro.u19ei 4igu.a5a. sebagai biomar5er e/e5( Tam8a5.3a =am8ir 8asti ba=6a 5romosom s8esi/i5 a.eu89oi4i 4a. bermai. tra.s9o5asi 8era.a. 5u.1i 4a9am 8e.gemba.ga. 4a. 8er5emba.ga. 9eu5emia se8erti 8a4a 5a.5er 9ai..3a( "9e= 5are.a itu2 5romosom+ a.eu89oi4i terte.tu 4e.ga. se.sitivitas 3a.g 9ebi= ti.ggi u.tu5 be.>e.e 8a8ara. a5a. me.Ba4i biomar5er 3a.g bergu.a u.tu5 risi5o 9eu5emia be.>e.a(Lebi= te8at i4e.ti/i5asi metabo9it 4a. Ba9ur metabo9isme ber5o.tribusi ter=a4a8 be.>e.a 3a.g ge.oto5si5 e/e52 serta 5romosom s8esi/i5 4a. 4aera= 5romosom 3a.g ter9ibat 4a9am 8erga.tia. 4iamati2 =arus terus me.erus 4aera= 8e.ti.g bagi masa 5i.i 4a. masa 4e8a. 8e.e9itia.( ,engakuan De8arteme. <e.4i4i5a. 4a. :ai.s :9ova5ia 3a.g Re8ub9i5 %0ra.t No 1U12?1U042 1U13O?U04L 4a. Natio.a9 Re/ere.si Laboratorium u.tu5 <estisi4a 4ari )VK 4i Ko7i1e2 :9o6a5ia Re8ub9i52 me.4u5u.g 8e5erBaa. i.i(

Anda mungkin juga menyukai