(ã-â úåáà) àáú éë úùøô ÷"ùò ,ã"ñá
â"ôøú ïåéìâ ã"é äðù - ÷"ôì è"ñùú ìåìà å"è
ú" ø ù"öåî ð"äìãä
21:31 21:11 20:03 ïòôøòååèðà
20:50 20:30 19:25 ïåãðåì
21:01 20:44 19:36 øòèñòùðàî
21:10 20:46 19:40 êéøéö
20:40 20:16 19:12 ïòéåå
20:34 21:12 20:03 íãøèùîà
21:40
21:16
21:14
20:51
20:09 æéøàô
19:45 èøåô÷ðàøô úåãéñçä äãùîå äøåúä ñ " ãøôî
íéðåùàø ìù ïúøåú
äøåúä çëå úåëæá - "õøàä ìà àåáú øùà ïòîì"
ìà àáú øùà ïòîì êøáòá úàæä äøåúä éøáã ìë úà ïäéìò úáúëå
úàæ íåé÷ úåëæáù :ùåøéô .(â ,æë) 'åâå êì ïúåð êé÷ìà 'ä øùà õøàä
- õøàì íúàéáì äðåùàøä àéäù - (ùãç çáæî íäì úåðáì-) äåöîä
ò"áàø .õøàä úà úùøìå àåáì 'ä êøæòé
áåúëúù åðééäã ,äøåúä éøáã ìëì æîåø àåäù ùøôî ï"áîøäå
ïòîì" ,ãéî ïãøéá êøáòá úàæä äøåúä éøáã ìë úà íéðáàä ìò
àìà õøàä úùåøéì åðéëæ àì éë" åòãúå - "õøàä ìà úàá øùà
úëøáá äøåú øéëæäì ì"æ åðéúåáø åð÷ú äæ íòèîå .äøåúä úåëæá
.(ïåæîä úëøááù äéðù äëøáá - 'åðúãîìù êúøåú ìòå') õøàä
ìëåú øùà ïòîì - 'õøàä ìà àáú øùà ïòîì' :ùøôì øùôàå
ïòîì ,äøåúä ìë ïäéìò áåúëì êì äåöî éðàù äî :øîåìë ,àáì
øùà íéáéåàä úéøëé äøåúä çë éë ,õøàä ìà àáì çë êì äéäéù
ééçá åðéáø
."åðì äðìéçðéå õøàá
ïãâðë úåëøáá úåìåìë úåìì÷ä ìë
úåìåìë äùøôá úåøåîàä úåìì÷ä ìë .(åè ,çë) 'åâå òîùú àì íà äéäå
÷åìçì ïéãä ìòáì äô ïåçúô øàùé àìù ïéðòá ,úåëøáä é÷åñôá äìéçú
úåìì÷á êéøàäå úåëøáá øöé÷ (æë ,à ìéòì) "åðúåà 'ä úàðùá" øîåìå
úåìì÷ä ìë éë ,ø÷ù äæ éë" ,úåëøáá åæîøð àìù úåéøæëà úåëîáå
.(úåëøáá úåìì÷ä úåæåîø ãöéë ùøôì êéøàîù åùåøéôá 'éòå) úåëøáá úåìåìë
ìë úåìåìë úåëøáä ìù íé÷åñô éðùá éë øîåì ìëåðù àìà ,äæ éã àìå
ìéòì) 'áåèä åøöåà úà êì 'ä çúôé' ÷åñôáù àìà ,äæ éã àìå ,úåìì÷ä
úåéúéîàä úåëøáì íéøúåéî íé÷åñôä áåøå ,úåìì÷ä áåø úåìåìë ,(áé
,'ùåã÷ íòì åì 'ä êîé÷é' ïëå ,'ïåéìò êé÷ìà 'ä êðúðå' ïåâë ,àáä íìåò ìù
íà äéäå") å"éåá úåìéçúî úåëøáä éë ì"æç åøîà ïëìå .éúùøéôù åîë
çåéø äéäéù ïéðòá - (ãé íù) 'íãáòì' - í"îá úåîééñîå ,(à ÷åñô ,"òåîù
(åè ÷åñô ,"òîùú àì íà äéäå") å"éåá úåìéçúî úåìì÷ä ìáà .úåëøáì
íå÷î íäì ïéà úåìì÷äù úåøåäì ,(çñ 'ñô) 'äðå÷' ìù - à"äá úåîééñîå
."å"éåì à"ä ïéá ÷ñôä ïéàù åîë ,ïäá íé÷éñôî ïéà ïëìå ,ìåçì
øåîä øåøö
?úåìì÷á äîçðä äéà
ìà àáú éë äéäå' ìù úåìì÷á äîçð úáúëð àì äîì éðîî úìàù"
:(äî-ãî ,åë àø÷éå) ïäá íééñîù] 'éúå÷åçá íà' ìù úåìì÷á åîë 'õøàä
íäì éúøëæå ,'åâå íéúñàî àì íäéáéåà õøàá íúåéäá úàæ íâ óàå"
.['åâå "íéðåùàø úéøá
÷åñôá) áéúë àäã ,åöøéúå ,øäåæä øôñá äìàùð åæ äìàù :äáåùú
íùä íìòé úàæä äøåúä øôñá áåúë àì øùà äëî ìëå éìç ìë íâ' :(àñ
øîàù äî éë ,øîàú íàå .äàìòä ïåùìî àìå äîìòä ïåùìî ,'åâå 'êéìò
àø÷ éàä øúá àëéàã ,åúå ;äàìòä àåäù äøåî 'êéìò' êë øçà áåúëä
,ùøãîä úèéù éôì õøúì ùéå .óåñá àáúù äîçðä êøãå ,úåìì÷ äîë
.äãå÷ðá äîçðä ïì æåîøã àìà ,àåä äìì÷ àø÷ã äéèùôã éîð éëä ïéàã
éôì ,àáú éë úùøôá äîçð êéøö ïéà éë ,õøúì éì äàøðù äîå
äøåîä ,ä"éåää íù åá øëæåä àìù ÷åñôå ÷åñô ïéàù ,íãöá íúîçðù
éë]' (çé ,ä áåéà) êøã ìò ,íéîçøá àéä äãîäù òéãåäì ,íéîçøä ìò
.åæî äìåãâ äîçð êì ïéàå ,'äÈðétÆ øÀ zÄ åéãéå õçîé [ùáçéå áéàëé àåä äìôðù ãò ,úçðæåîå äáåæò äúåéä ììâá ùàåð åùôðì ìë ïéò ãéøçî äæçî ,øòåëî ùåâì äø÷éä åúøåðî äúéä
íò äìòîì äøåù÷ àéä íéáöð íúà úùøô éë ,õøúì ùé ãåò
áéúëãî òîùî éëäå ,úéøáä ììëá àåä éøäå ,àáú éë äéäå úùøô
äôåñá ùé éøäå ,'åâå 'åúìàáå êé÷ìà 'ä úéøáá êøáòì' (àé ,èë)
'ä áùå .'åâå ãò úáùå .'åâå êéìò åàåáé éë äéäå' :áéúëã ,úåîçð
."ïåëð äæ éøäå ,äîçð äìåë ,äùøôä óåñ ãò 'åâå 'êé÷ìà
(èñùú 'éñ á"ç) æ"áãø ú"åù
,íîåøîä áéãðä ,òåùå ãéâð ,ìåâãä åðãéãé éãé ìò äáãðúð íìåòä éáçøá äöôää
å"éä øòìééåå àãåäé 'éøà äîìù 'ø ç"äøä
à"òé ïåãðåì - ïéøâ ñøãìàâá é"áà
úååöîäå äøåúä ìåòì å"éð éëãøî øîë ø÷éä åðá ñðëéä ìâøì
úçìöåîå äáåè äòùáå áåè ìæîá
RQ
"àìùéîåãàø ìàåîù úéá" ã"îäéáá ä"éà íéé÷úú äøåúì 'éìòä
171 Golders Green Road, London, NW11
"ïééèùðæìòô äøù" íìåàá äìôúä øçà íéé÷úú äáø àùåãé÷
, NW11 173 Golders Green Road, London
‫ ואי"ה ביום שמחתכם ישמח לבנו גם אנו‬,‫כל ידידינו ומכירינו מוזמנים לבוא ולהשתתף בשמחתינו‬
- ‫ נא לראות הזמנה זו כאישית‬-
www.ladaat.net/gilionot.php ‫גיליונות פרשת השבוע להורדה‬
áåè ç÷ì
äàøåáì úååàúäì äîùð ìë òáè
øåæçú øáã ìù åôåñáù éãëá ,íéðå÷éúä ìë åì åìòé äîë äøéäáå äøåøá äðáäì òéâäì íéù÷úî íéáåèå íéáø
.íéøãäðä äéð÷ ïéáî øåàä òéôåé áåùå ,äðùåéì äøèò åàøåá úà ãáåòä íãàä ïî äùåøãä äåðòä úãåáòá
,åéìà äìä äðô äøéòæ äòù úá äì÷ ä÷éãá øçà ïéàù åéðôì íéøáãä íéðùðå íéøæåç ,ãçà ãöî .éåàøë
øéèôä - "êåîëù äèåù" ,åéúôù ìò ÷åçù úáå åúååàâùå ,ãçà íå÷îá äåàâ ìòá íò øåãì ìåëé ä"á÷ä
úåðáìå ï÷úì úðî ìò úàø÷ äëàìî ìòáì" - åúàø÷ì ìåëé çåøä ìôùå àëã ÷øå ,äðéëùä éìâø úà ú÷çåã
ìëä .ïå÷éú êéøö ïàë ïéà ,íøá .ùãçî äøåðîä úà éëøãá åáì äáâéå" ,éðù ãöî .íå÷î ìù åúðåëùá úåéäì
."!íéé÷å øéøù éôìë àéäùìë äãåáòì úùâì ìâåñî ìàøùé ïá ïéàå ,"'ä
åéìëúñî åéðéò äðééäúù ,äùåã÷ã úåäáâ éãòìáî àéîù
àì ,ùé ÷æð àì" :øîàå êéùîä äáøä åúäéîúì
êåìëìå ùôø ìù úåìåãâ úåéåîë àìà .äãéáà àìå ïáøåç úåéäì äëåæå äëæù ìò úåîîåøúä àìî åáìå äìòî éôìë
úà çöçö .äëàìîá ìçäå ,êéðúî úà øåæà .ïàë ùé .êìîä éðô éàåøîå ,åðåöø éùåò êøáúé åéúøùîî
ïòîì úåñåëä úà ä÷ð ,íã÷ éîéáë õöåðúéù ãò áäæä
ïáä ìù å÷ìçá äìôð ä÷éúòå úé÷ðò úùøáð úøåðî
úà áéèúå ,åæ äëàìî øåîâú øùàë .øåà íäá äàøé äéð÷ ùàøáå ,áäæ äù÷î äìåë .åéáà úùåøéî øéòöä
.úåìéúôä úà íé÷éìãî íäá äø÷é úéëåëæî úåñåë
êúøåðî ãåîòú ,úåùáéå úåùãç úåìéúô íéùúå úåøðä
."äøãä àåìîá êéðéò ìåî äðùéä éáåè ìù úáùçî úëàìî ,ïéò úáéäøî äúéä äúøåö
- úéáä ìòá åúîåòì äîú - "êðä òãåé ïëéäî" åëøåà ìëìùë ,àìôð ïôåàá áåèç äéä äð÷ ìë .íéðîàä
éøä .ãçé íâ éôåéäå øåàä äá äìòé ïåé÷ðä ìë øçàù" øùàëù êë ,úåø÷éå úåáåè íéðáà åá íéöáåùî åéä
..."äãåîìâå äáåæò äúéä äîéîé íéîé ìò áø äâåð åôéñåäå åìà íéðáà åööð ,øåàä äá äìòåä
.äøåðîä äöéôäù øãääå åéæä
àåä äéä ,åì øùà úà åéðáì àáà ìéçðä íåéá êà
úåîéëçî úåéúåà äúéä åá úéáá áùééúäì äáà àìå ,íéîéì êøå øéòö
êøéîàäå úøîàä" áúë ì"æ é"ùø äðäå .'åâå íåéä úøîàä 'ä úà
éãîçî ìë ìà åéìâø åäåàùð íà éë ,äéåìú úùøáðä
é÷ìàä ÷äáåîä áøä íùáå .'åëå "àø÷îá çéëåî ãò íäì ïéà -
àìå íòô àì .ãçà ïåìîá úåìéì éúù äùò àìù ãò ,åéðéò
åîë ,ùåáì ïåùì àåäù áåúë ä"äììæ íéøùî ãéâîä øòá áåã 'äåî
çéðæîù ìò ,åúçôùî éðáî íéáúëî åäåòéâä íééîòô
åðéøáãìå .ïàëì äæ ïéðò òãåð àìå ."åúøîà òöá" (æé ,á äëéà)
ä÷å÷æä úé÷ðòä åúøåðî úà ø÷éòáå ,åúìçð úà àåä
øçà ,øîåìë ,'åâå "úøîàä 'ä úà" äðä øîàé éë ,àåä ïåëð ãåàî
.äøãäá ÷éæçúå äéôåéá ãåîòúù úðî ìò ,éãéîú ïåé÷ðì
ùåáìî àåä íãàä óåâ äðä ,ä"á ùîî å÷ìç àéä äîùðäù
,íäéúåøäæà ìà äòù àìå íäéìà åáì íù àì àåäå
êúîùð éë ,úùáìäå úøîàä ùîî 'ä úà øùà úàæ òãúå ,äîùðä
òáøàá åéâåðòú úôéãøá òå÷ù äéä åáåøå åùàø øùàá
úååàúî äîöòî éàãå ,øäèúù øçà ïë ìòå ,ùîî 'ä ÷ìç àéä
.äðô àì åùåëøå åúéá ìàå ,õøàä úåôðë
úëììå íé÷ìàì êì úåéäì" ä"á íéîù úåëìî ìåò úìá÷á ú÷ùåçå
åúòãá èéìçäå ,úåæåìðä åéëøãî áù íéîéì
äãåáòì êë øçà êøèöú àìå ,'åâå "åéúååöîå åé÷åç øåîùìå åéëøãá
ñðëð øùàë .äçôùîå úéá íé÷äìå ,åøéòá áùééúäì
...éç ì÷ì íé÷ìàì êøùáå êøàù úåìëá õåôçú êîöòî éë äòéâéå
(úåëéøàá ù"éò) íééç íéî øàá
èáöð ãåàî äî ,äéåìú åúøåðî äúéä åá ìåãâä øãçì
úåáëù äñåëî äúéä äìåë ìë .åéðéò äàøîì åáø÷á åáì
.ìéëùú éúî ìéñë" :åéô ÷åçù äëàìîä ìòá àìéî .ïéòì äàøð àì ììë áäæä òáöù ãò ,÷áà ìù úåáø
äìéúôá æåçàéù øåàì ,÷éøáéù áäæì òáèåî òáè ïîöò úåøðä øùàë ,éøîâì íéëìëåìî åéä úåøðä úåñåë
êà .äðúùé àì äæä òáè .åööåðúéù úåø÷é íéðáàìå øåàä äéä àìù ãò ,íéøåëò íéî úåáåèøå øôò úåàéìî
çøëäáå ,äøåðîä éðô úà äñëîä àîäåæä úà øéñú .äøãä äðôå äåéæ äðô ,äãåä äðô .úåìéúôá æçàð
- - - "úåéðåîã÷ íéîéá äúéä äãåîì øùàë øéàúå ÷ìãéú äîë ììâá .äâåúå øòö áåøî åùôð úà ïáä òãé àì
øîàé ìà ,íéîùáù åéáà ìà áåùì ìàøùé ïá úåöøá êéà .ãáàðå ø÷éä åùåëø áøçð ,÷øñ éâåðòú ìù íéðù
÷÷åúùäì ìàøùé úîùð ìù äòáè éë ,íå÷ óéñåú àì .äéðáà ïéáî åöðöðù øàôäå éôåéä çøá ïàì .åäàåø
úåùò äéìòá ìòù äî .íéîùáù äéáà ÷éç ìà úåìòìå .ãåò äéäú àìå ,íòô äúéä
òâøá ïëà .äá å÷áãðù íâôå âéñ ìëî äúå÷ðì ÷ø àåä úëàìîá äçîúîä äëàìî ìòá ïéîæä ,åì øöá
äúøèò øåæçú ,àîäåæå êåìëì ìëî äé÷ð úåéäì øåæçúù íøâðù ÷æðä úà êéøòé äìäù úðî ìò ,úáùçî
.äàøåá ìà øåúçú äîöòîå ,äðùåéì áùçì åðîî ù÷éá ïë .äúçðæä úåðù êùîá äøåðîì
‫ ביתו פתוח כביתו של אברהם‬,‫גליון זה נדבת ידידנו הנדיב הנכבד איש החסד והמעש‬
‫ נודע בשערים בפעולותיו הכבירות למען חולי ישראל‬,‫ואזנו קשובה לכל נדכה‬
‫ שליט"א‬àøéôù ùéååééô àâøù íé÷éìà ‫הר"ר‬
‫לרגל השמחות השרויות במעונו הת"ל בהולדת הנכד בן לבנו‬
‫האבר"ך כמדרשו הר"ר משה אברהם יהודה הי"ו‬
‫ונקרא שמו בישראל נפתלי הירץ ני"ו‬
‫כשם שנכנס לברית כן יכנס לתורה ולחופה ולמעשים טובים‬
RQ
‫ולרגל הולדת הנכדה בת לחתנו האבר"ך כמדרשו הר"ר אהרן הכהן שטיין ני"ו‬
‫במזל טוב ובשעה טובה ומוצלחת‬
ïôøòååèðà – (éæëøî) àæìòá éãéñçã ã"îäéáá ä"éà úáùä íéé÷úé äáø àùåãé÷
‫ אמן‬,‫ויהא רעוא שיזכה לרוות מהם ומכל יוצ"ח רוב נחת דקדושה מתוך אושר ועושר וכל טוב סלה‬
 úòã ïåøúé
(ç) âåâîå âåâ úîçìî
?úåéðòøåô ùìùî åìöðéé úåéåëæ åìàá
øîà .(à ,á éìùî) êÀ zÈ àÄ ïtÉ öÀ zÄ éúÇ åÉ öÀ îe
Ä éøÈ îÈ à
 çwÇ zÄ íàÄ éðÄ aÀ
ìá÷ìå ïéôöäì íúéëæ íà ,éðéñ øä ìò ìàøùéì ä"á÷ä
:úåéðòøô ùìùî íëúà ìéöî éðà - äúåùòìå éúøåú
.íðäéâ ìù äðéãîå ,çéùî ìù åìáçî ,âåâîå âåâ úîçìîî
ìù äðéãî" :ïäëä é"øäî 'éôá ù"òå .(à ,á"ô) éìùî ùøãî
,á éìùî) ïéðòá äèîì áåúëä àø÷ ùåøãé éìåà - íðäéâ
äæ - 'êøãî' .úåëåôäú øáãî ùéàî òø êøãî êìéöäì (áé
éìáç åðééäã ,ììëá òøä äæ - 'òø' ,(íðäéâ-) ìåàù êøã
["âåâîå âåâ úîçìî äæ - 'úåëåôäú øáãî ùéàî' ,çéùî
úé
È tÄ øÇ úÀ äÄ (é ,ãë éìùî) ô"äò (.âñ úåëøá) ì"æç åøîàù äî òåãé
åá ïéà äøåú éøáãî åîöò äôøîä ìëù - äëÈ çÆ kÉ øöÇ äøÈ öÈ íåéÉ aÀ
íåé ,àåää íåéä ÷åçø àìù èøôáå ,äøö íåéá ãåîòì çë
çéùî éìáç æà åéäéù ,àéáðä åäéìà úàéá ìù àøåðäå ìåãâä
êøèöé ãçàå ãçà ìëå .÷ìîò úééçîå ,âåâîå âåâ úîçìîå
ïéâîäå ,æà åéäéù úåøöäî åéìò åðéâéù ,íéìåãâ íéúåëæì
åøîàù åîëå ,åðéìò ïâúù äùåã÷ä äøåú àéä ìåãâ øúåéä
,çéùî ìù åìáçî ìöðéå íãà äùòé äî (:çö ïéøãäðñ) ì"æç
ïéãäî ìöðäì äôåøú ïéàå .íéãñç úåìéîâáå äøåúá ÷åñòé
ïëå .ãçé ãñçå äøåú éãé ìò àìà ,àéää úòä ìù äù÷ä
êåúî àì ïéìàâð ìàøùé ïéà :ã"éô åäéìà éáã àðúá àúéà
àìà ,úåðåæî íäì ïéàù êåúî àìå ìåèìèä êåúî àìå øòöä
àøå÷ ãçà ìëå ,äæ ìöà äæ ïéáùåé ïäù íãà éðá äøùò êåúî
éàãååá ïë âäðúðùëå .ù"éò 'åëå òîùð íìå÷å åøéáç íò äðåùå
õ÷ áø÷éå íåéä åðçðà åá íéàöîðù úåàøåðä úåøöäî ìöðð
.à"áá åðé÷ãö çéùîå àéáðä åäéìà úàéáì äëæðå äìåàâä
(ç"ë áúëî) íééç õôçä éáúëî
* * *
ìë ,àøô÷ øá íåùî éåì ïá òùåäé ø"à éæô ïá ïåòîù ø"à
:úåéðòøô ùìùî ìåöéð úáùá úåãåòñ ùìù íéé÷îä
.âåâîå âåâ úîçìîîå íðäéâ ìù äðéãîå çéùî ìù åìáçî
,â éëàìî) íúä áéúëå "íåé" àëä áéúë - çéùî ìù åìáçî
"íåé àåá éðôì àéáðä äéìà úà íëì çìåù éëðà äðä" (âë
'éðôö) íúä áéúëå "íåé" àëä áéúë - íðäéâ ìù äðéãî ;'åâå
áéúë - âåâîå âåâ úîçìîî ;"àåää íåéä äøáò íåé" (åè ,à
."âåâ àá íåéá" (çé ,çì ìà÷æçé) íúä áéúëå "íåé" àëä
(à"ò çé÷) úáù úëñî
äùìùã ,á"öø 'éñá øåèä åðéáø éøáã ô"ò åîòè äàøð
,'åëå úåúáù äùìù ãâðë íä úáùá åð÷úù úåìéôú éðéðò
íåéä àúìúî ïì à÷ôðã ,úåãåòñ ùìù íä äæ êøã ìòå
ïéîåé àúìú ìò íéæîøî 'åâå "íåéä åäåìëà" øçà ÷åñôá
ïúî úáùã àîåé ãçå ,úéùàøá úáùã àîåé ãç ,úáùã
àúìúî ìöðéð ïúåëæáã ãéúòìù úáùã àîåé ãçå ,äøåú
.'åëå éðîéæ àúìú íåé åäá ïéáéúëã úåéðòøåô
äùòéã ãéúòìù úáù ãâðë áøò úåðôì úéùéìù äãåòñ
,àé ø"÷éå) íùì íâå (:ãò á"á) åâåæ úáå ïúéåìî íé÷éãöì äãåòñ
,ùã÷îä úéá äæ - "äúéá äúðá úåîëç" (à ,è éìùî) ïðéùøã (á
äçáè" ,âåâ ìù íéðù òáù åìà - "äòáù äéãåîò äáöç"
ù"éò (çé ,èì ìà÷æçé) 'åëå "åìëàú íéøåáâ øùá äçáè
ùìùî ìåöéð ïëìå .åðåëî ìò øáã ìë øàáì ùøãîá êéøàäù
úåëæá âåâîå âåâ úîçìîîå ,'åëå çéùî ìù åìáçî ,úåéðòøåô
ìù íéðù òáù ïúåàã ,ãéúò ìù úáù ãâðë úéùéìù äãåòñ
.øëù ìåáé÷ 'éô ,àåáì ãéúòì íé÷éãö ìù àéîâèøô ïä âåâ
('á ,àöø 'éñ ç"åà) ç"á
àøá ú"éùäù äãåî äæáå ,åìà úåãåòñ 'â íéé÷îä êëìå
ïî ìåöéð êëìå ,ììë ïåøñç ïàë ïéàå ,äîìùäá íìåòä
àøá ú"éùäù äãåî åðéàù éîì ìáà .ïåøñç íäù úåéðòøôä
éìáç íäù úåéðòøåô éðùå .íäî ìåöéð åðéà ,äîìùäá íìåòä
"áøò" àø÷ð çéùî éìáç éë éðôî .âåâîå âåâ úåîçìîå çéùî
íàå ."ìåãâ øåà äéäé áøò úòì äéäå" (æ ,ãé 'éøëæ) áéúëãë
úòì äéäéù ,çéùî éìáçì äîåã àåäù äçðîä úãåòñ íéé÷î
âåâ úåîçìîå ."øåà äéäé áøò úòì äéäå" áéúëãë ,áøò
äæ øáãå ,íìåòá øåàä äéäéå çéùîä äìâðù øçà àåä ,âåâîå
éîå ,çéùî äìâð äéäé øùàë "ìàøùé ìù ïø÷åá" àø÷ð
íéìùä ú"éùäù äøåî úàæ äãåòñå ,ø÷åáä úãåòñ íéé÷îù
.âåâîå âåâ úåîçìî ïî ìåöéð êëìå ,äîìùäá íìåòä
(ç úåà éðùä øàá) ì"øäîäì äìåâä øàá
úåéðòøô ùìùî ìåöéð úáùá úåãåòñ 'â íéé÷îä ìë
íéðåîä êøãë åìëà íàù éôì ,"ìëåàä ìë" øîà àìå .'åëå
ìë" ,øîà êëì ,íéé÷ åðéàå ìëàð øáë åìëàù øçà éøä
.ì"ðë .ãòì ïéîéé÷ íä ïúìéëà óàù ,"íéé÷îä
'íçðî èå÷ìé' 'éòå .çé÷ úáù) ñ"ùä ìò äùî çîùé
éøô' ò"òå .äæá ë"ùî [çìø 'îò] ò"éæ áåðîéøî ÷"äøäì
'øô 'ìàåùî íù'áå ,úåëéøàá [åè úåà] àùð 'øô '÷éãö
([èò÷ 'îò] êúåìòäá
úåãìåúä ìë ç÷éì ìëåú äæ éãé ìò ,ùã÷úù ïéðòä úéùàø
ïç úåàåùú ."êë øçàù úåøéôäå úåøåäè úåøîà
äéìò êøåöì àäúù äãéøéì êéøöù íéîòô
äùåã÷ä äøåúä - "áåèä ìëá úçîùå"
äìçð êì ïúåð êé÷ìà 'ä øùà õøàä ìà àåáú éë äéäå
æåîøé" .(àé ,åë) êé÷ìà 'ä êì ïúð øùà áåèä ìëá úçîùå
éô ìò" áåúëä øàåáé æîø êøãá .(à ,åë) äá úáùéå äúùøéå
ïéàå' :(â ,å úåáà) ì"æ íøîåàë ,äøåúä ìà 'áåèä ìëá' øîàîá
÷åñôä ìò "õåøååàð '÷î òèð ä"åî áøä íùá éúòîùù äî
úå÷éúîá ïéùéâøî íãà éðá åéä íàù ,'äøåú àìà áåè
äøåàëìã ,"êé÷ìà 'ä úà çëùú çåëù íà äéäå" :(èé ,ç ìéòì)
àìå äéøçà íéèäìúîå íéòâúùî åéä ,äøåúä áåè úåáéøòå
äùåò åæ äî äçîùìå ,äçîù ïåùì àåä 'äéäå' éøä äù÷
äøåúä éë ,äîåàîì áäæå óñë íìåò àìî íäéðéòá áùçé
ìôåð íãàäù éãé ìòù íåùî ,àéä äçîùäù õøéúå .ïàë
'÷ä íééçä øåà ."íìåòáù úåáåèä ìë úììåë
øúåéá ÷æçúî àåä äæ éãé ìò ,'ä úà òâøì çëåùå åúâøãîî
ã÷åú äáäì ùàå ,úéìòð øúåé äâøãîì êë øçà äìåòå
à÷ééã ãåáëå øùåò êåúî - ú"éùä úãåáò
.íùä úãåáòì áø÷úäì åáø÷á
àúéà .(å ,çë) êúàöá äúà êåøáå êàåáá äúà êåøá
íà êì äéäú äçîù - "çåëù íà äéäå" :äðååëä åæå
êåøáå àéèî÷øôá êàåáá äúà êåøá" :(æ"ô) äáø ùøãîá
- "çëùú" äæ éãé ìò éë ,êàøåáì êúáåç úà òâøì çëùú
:(ç ,àë÷ íéìäú) äùøôî ãåãå ,êìù àéèî÷øôá êúàöá äúà
."êé÷ìà 'ä úà" âéùúå àöîú - (àøîâä ïåùìá) äàéöî ïåùì
ùøôî äî åðúàî äàéìôå .ì"ëò ,"êàåáå êúàö øîùé 'ä
åëééùðì åøé÷åà" :(.èð î"á) ì"æç åøîàù äîá æîåøî äæ ïéðò
.àø÷á øàåáîù äîî øúåé ãåã
ë"äùìî) äçëù ïåùì àéä åëééùð - "åøúòúúã éëéä éë
íùá íéîòô äîë éúàáäù éô ìò øîåì øùôàå"
úà åøé÷åúå åãáëú øîåì äöåøå ,("íé÷ìà éðùð éë" :àð ,àî úéùàøá
íéìäú) ÷åñô ìò (ïàæøòáî 'úîà úôù'ä ìòá ÷"äøä-) ì"æ ø"åîàà
.ú"éùä úãåáòá ë"çà åøùòúú äæ éãé ìò éë ,íëìù äçëùä
éë ,'êãåà íìåòì é÷ìà 'ä íåãé àìå ãåáë êøîæé ïòîì' :(âé ,ì
ìà àáú éë" - àéä äçîù - "äéäå" :áåúëä øàåáé äæáå
êåúî 'áäå ãåáëå øùåò êåúî 'àä ,äãåáòá úåðéçá éðù ùé
è÷ òâøì êìöà êéùçéå ùîùä úàéá äéäéù - "õøàä
ìåëé ãåáëå øùåò êåúî éë ,àåä ÷åìéçäå .å"ç íéøåñéå øòö
àåä "äìçð êì ïúåð êé÷ìà 'ä øùà" äî éë ,êàøåá úãåáòá
å"ç íéøåñéå øòö êåúî ìáà ,åúãåáòá ãéîú ãåîòì íãàä
úéìòð øúåé äâøãî ùøéúù - "äá úáùéå äúùøéå" éãë
åðå÷ [úòã] ìò åúøéáòî úåéðò éë ,å÷ãöá ãåîòì øùôà éà
íéîùá éøä .'ä úãåáòá
ù÷éáù äæå .(:æè á"á) åøòö ìò ñôúð íãà ïéàå ,(:àî ïéáåøéò)
êúåà ãåáòðù åðééä ,'ãåáë êøîæé ïòîì' :ä"ò êìîä ãåã
'áä äðéçáä êåúî àì - 'íåãé àìå' ,ãåáëå øùåò êåúî
"úéùàø" ìë ùã÷ì
êéøö äðäã" .(á ,åë) 'åâå äîãàä éøô ìë úéùàøî úç÷ìå
ìò øëù ìá÷îù - 'ïøäà íåãéå' úðéçá àåäù øòöá
åãéá åðáæòé àì 'ä æàå ,ïúéùàø - íéðéðòä ìë ùã÷ì íãàä
ìëåð åðééä ,'êãåà íìåòì é÷ìà 'ã' :äæ éãé ìò éë ,ä÷éúùä
ùàø éãé ìò ùã÷úð äðùä úìçú äæìå .òøä øöé ìù
."ã"ëò ,ì"ðë ,äãåáòá ãåîòì ãéîú
ìò - íåé úìçú ;ùãåç ùàø éãé ìò - ùãåç úìçú ;äðùä
äúà êåøáå êàåáá äúà êåøá" :ùøãîä úðååë åæå
íâå ,úéáøò úìôú éãé ìò - äìéì úìçú ;úéøçù úìôú éãé
ãåãå" ,ãåáëå øùåò êåúî åðééä ,"êìù àéèî÷øôá - êúàöá
÷åñô øîåìå äáùçîä ùã÷ì êéøö åúðùî ãîåòùë óëéú
øîùé 'ä" - ãåáëå øùåò êåúî à÷ééã äî éðôî - "äùøôî
,äðùä ììëì êë øçà úåéç êùîð äæ éãé ìòå ,'éðà äãåî'
ãåáòðù éë ,"íìåò ãòå äúòî - àø÷ã àôéñå - êàåáå êúàö
.'åëå íåéä åà ,ùãåçäå
.íìåò ãò ãéîú åãáòì ìëåð ãåáëå øùåò êåúî 'úé åúåà
éãé ìòù ,'äîãàä éøô ìë úéùàøî úç÷ìå' :øàáúð äæáå
äãåäé éøîà
"áåèä åøöåà úà êì 'ä çúôé" êîöò øåáò êà ,íäì êúåëæ
.íðç úðúî êì ïúéå ,åìùî çúôé êì éë ,à÷åã åøöåà - äîéòð äøéîà
ì"öæ øâåì÷ äîìù éáø ÷"äâäì øôù éøîà
ùøãîáå .(å ,çë) êúàöá äúà êåøáå êàåáá äúà êåøá
ïéîé íåéä íëúà äåöî éëðà øùà íéøáãä ìëî øåñú àìå êúàö øîùé 'ä" :(ç ,àë÷ íéìéäú) ãåã äùøô øáë :(ä ,æ äáø)
.(ãé ,çë) íãáòì íéøçà íéäåìà éøçà úëìì ìàîùå
.äæá íúðååë øåàéá êéøöå ."íìåò ãòå äúòî êàåáå
äîåã ìàøùé õøàá øãä ìëù" (:é÷ úåáåúë) àøîâá àúéà
åæ àéä äëøá äî êì äù÷é ìáì õøúì àáù ,äàøðå
åì ïéàù éîë äîåã õøàì äöåçá øãä ìëå ÷åìà åì ùéù éîë
ìë âéùäìå úéáá äåìùá áùéì øúåé áåè àìä ,àåáìå úàöì
úãåáò ãáåò åìéàë ì"åçá øãä ìë êì øîåì ,'åëå ÷åìà
.ïúîå àùî éëøöì äàéáå äàéöé ìù äòéâé éìá áåè
øîàù íäøáà ãáò øæòéìà ìöà åðéöî äðäå ."íéáëåë
åéìò åàá àìù éîù (:æè ïéëøò) ì"æçá åðéöî úîàá êà
ìò äðôàå éì åãéâä àì íàå" :(èî ,ãë úéùàøá) ìàåúáå ïáìì
ìò ,ìàòîùé úåðáî - ïéîé ìò :é"ùøéôå ,"ìàîù ìò åà ïéîé éî ïë íàå .æ"äåòá åîìåò ìá÷î ïô âàãé íéîé äîë íéøåñé
.(áàåîå ïåîò ,åðééäã) èåì úåðáî - ìàîù,åì àåä òø ïîéñ ,äòéâéå äãøè íåù éìá åì äéåöî åúñðøôù
øùà íéøáãä ìëî øåñú àìå" :áåúëä ïàë æîøù àåä êéøùà ìëàú éë êéôë òéâé" :(á ,çë÷ íéìäú) áåúëä øîà äæ ìòå
ìà ì"åçì úëìì åðééäã ,"ìàîùå ïéîé íåéä íëúà äåöî éëðà - êì áåèå ,æ"äåòá - êéøùà :(.ç úåëøá) ì"æç åùøãå ,"êì áåèå
éøçà úëìì" åìéàë äæ éøäù ,áàåîå ïåîò ,ìàòîùé õøà êéøöå øùôà éà äáåèä úåîéìùá ãçéá íäéðù éë ,á"äåòá
ïúðåäé úøàôú .øåîàë ,"íãáòì íéøçà íéäåìà .àáä íìåòì åøëù åì øåîù úåéäì æ"äåòá òâééúäì
êàåáá' øîà äîì - ãåã äùøéô øáë :ùøãîä úðååë åæå
äèî ãøú äúàå äìòî äìòî êéìò äìòé êáø÷á øùà øâä 'ä" éë ,äàéáå äàéöéá æ"äåòá òâééúäì êéøöù 'êúàöáå
äæ ìò ïëå ,"êéìò äìòé" ïåùìä éäî ,÷ã÷ãì ùé .(âî ,çë) äèî ìò éë ,àáä íìåòì - "íìåò ãòå äúòî êàåáå êúàö øîùé
.'äèî äèî åðîî ãøú äúàå' :øîåì åì äéä êøãä .äáåè åìåëù íìåòá úåîìùá øëùä ìá÷ú äòéâéä éãé
åðéáà á÷òé äàøù ïéðòëå ,äëøá àéäù ùøôì äàøðå äùî øáãéå
íéìåò íé÷ìà éëàìî äðäå" :(âé-áé ,çë úéùàøá) íåìçá ä"ò
ìù íéøù íä ,íéëàìîäù ,"åéìò áöéð 'ä äðäå .åá íéãøåéå åøöåà úà êì 'ä çúôé .'åâå êðèá éøôá äáåèì 'ä êøéúåäå
àåä ìàøùéù ,åðééäã ,íîöò ìàøùéá íéãøåéå íéìåò ,äìòî .(áé-àé ,çë) 'åâå áåèä
êéìò äìåò êáø÷á øùà øâä ,ïë ìòå .åéìò áöéð 'äå íìåñä éî ìë" :(â ,åì ø"÷éå) ì"æø åùøãù äî éô ìò äðååëä äàøð
äùåò äîå .íìåñä úâøãî ìò äìåòë ,äìòî äìòî ùîî ä÷ðé àì ãéì ãé'î äéìò åøëù ìåèéì ù÷áîå äåöî äùåòù
äìòîì íäìù øùäå íéáéåàä åòéâéå åìòé àìù éãëá ä"á÷ä åìéà ,'åëå íåìë åéðáì çéðî åðéàå àåä òùø ,(àë ,àé éìùî) 'òø
- íìåñä - "äúàå" :øîà ïëì .äæ íìåñ - ìàøùé - êøã íìåòá åùòù úåì÷ úåöî øëù ìåèéì íéðåùàøä úåáà åù÷á
äâøãî ìë ìò ,åðééäã ,äãéøé øçà äãéøé ,"äèî äèî ãøú" àåä éøäù ,íäéøçà íäéðáì úãîåò úåëæ äúéä ïëéäî ,äæä
àöîð ,äèî íìåñä ãøåé êë úîåòì ,íìåñä ìò íéìåò íäù .ù"éò ,'åëå "'áå÷òé éúéøá úà éúøëæå' (áî ,åë àø÷éå) øîåà
.äìòîì íéàðåùä åòéâé àì íìåòìù ìá÷ì åì éåàø ïéà ,äåöî íéé÷î ãçà íàù àöîð äæ éôìå
äèî ë"ë íìåñä ãøéùëã ,òåãé äðäã ,åá ùé äëøá ãåò äùòé äî ïë íà êà .åéøçà åéðáì åðçéðé ÷ø ,åîöòá åøëù
úìåúá í÷ æà ,ìàøùéá áåæòå øåöò ñôàå ,äðåúçú àèåéãá åì ïúåðù äî ìëåà àåä ,àìà .åîöòá àåä ìëàé äîå íãà
- áëø 'ìâ åðøåãîáå ,â øäð à ïéòî íäøáàì ãñç äàø) à"áá ìàøùé
.øëù êøãá àìù åìùî íðç úðúî ä"á÷ä
ãøú æ"éòå ,êéìò íéáéåàä åìòéù é"òù àöîð .(ìçð éáøòä íùá úà ,øîåìë ,"êðèá éøôá äáåèì 'ä êøéúåäå" :øîàù åäæå
.äìåàâä äéäéå äðåúçúä àèåéãì òéâú æà - äèî äèî
øôåñ íúç
ãåîòúå êéðáì äæá áéèúù ,êðèá éøôá äáåèì øéúåé êøëù
‫בפרעשבורג‪ ,‬התבקש מאלופי הקהל שישמיע אמריו וידרוש לפני‬
‫בני הקהילה בבית הכנסת הגדול שבעיר‪ .‬תחילה סירב לכך רבי‬
‫עקיבא‪ ,‬כי ידע שענין זה ירע לו להרב אב"ד רבי משה‪ ,‬אך אחרי‬
‫שרבו וגברו הפצרותיהם נעתר לבקשתם ודרש לפניהם‪.‬‬
‫זמן קצר לאחר מכן נח נפשיה דרבי משה חריף‪ ,‬ביום ג'‬
‫אלול שנת תקי"ח‪ ,‬ורבי עקיבא נבחר לישב על כסאו הרם‪ .‬ויהי‬
‫‪ -‬אין ויהי אלא לשון צער ‪ -‬כאשר עמד רבי עקיבא להספידו‬
‫כראוי לחכם בפניו‪ ,‬אירע דבר נורא‪ .‬באמצע ההספד הפסיק‬
‫דבריו‪ ,‬באמרו כי הרב הנפטר אינו מניחו להספידו‪ ,‬ותובע אותו‬
‫לדין לפני בית דין של מעלה‪ .‬בכל זאת‪ ,‬ניסה רבי עקיבא‬
‫להמשיך בדבריו‪ ,‬אך מיד הפסיק שנית‪ ,‬ושוב לא דרש‪.‬‬
‫כאשר שב לביתו‪ ,‬נפל למשכב‪ ,‬וימים ספורים לאחר מכן‬
‫שקעה חמה שלא בעונתה‪ ,‬ביום ט"ו אלול תקי"ח‪ ,‬בדמי ימיו‬
‫כשהוא בן שלשים ושבע‪ ,‬בחיי אביו רבי שמחה בונם זצ"ל‪ .‬על‬
‫מצבתו נרמז מעשה נורא זה בקיצור‪" :‬אשריך רבי עקיבא‬
‫שנתפסת על דברי תורה"‪.‬‬
‫עוד חרות עליה בין היתר‪" :‬רביה דעמיה‪ ,‬בוצינא דנהורא‪,‬‬
‫צנא מלא ספרא‪ ,‬רבי עקיבא עוקר הרים וטוחנן זו בזו‬
‫בסברא‪ ...‬ראוי היה רבינו שתשרה עליו שכינה‪ ,‬אשריך רבי‬
‫עקיבא שגופך טהור בכל מיני טהרה‪ ...‬אשריך רבי עקיבא‬
‫שזכית לשם טוב ונפטרת בשם טוב לעולם שכלו טוב‪ ...‬משמת‬
‫רבי עקיבא בטל כבוד התורה‪ ,‬ה"ה מורינו ורבינו הגאון תפארת‬
‫ישראל מוהר"ר עקיבא איגר אב"ד דק"ק צילץ ור"מ דקהילתינו‬
‫פרעשבורג‪ ,‬כל ימיו של אותו צדיק לא פסקה ישיבה ממנו‪."...‬‬
‫פטירתו הפתאומית היתה מהלומה קשה לישיבת פרעשבורג‪.‬‬
‫לפי המסופר‪ ,‬כך פתח עליו האי ספדנא‪" :‬אחד עשר יום מחורב"‬
‫‪ -‬כי רק י"א יום עברו בין חורבן בית ראשון ‪ -‬סילוקו של רבי‬
‫משה חריף‪ ,‬לחורבן בית שני ‪ -‬פטירת רבי עקיבא איגר‪...‬‬
‫‪:äúéî åá äøîàð àì‬‬
‫הגם שרבי עקיבא השלים את ימיו מהרה‪ ,‬בכל זאת זכרונו‬
‫לא יסוף מישראל על ידי גידוליו גידולי קודש ‪ -‬תרתי במשמע ‪-‬‬
‫אשר הניח אחריו ברכה‪ .‬הא' המה צאצאיו הגאונים‪ ,‬רבי יהודה‬
‫ליב איגר זצ"ל אב"ד ראטרדאם והלברשטאט ‪ -‬בעל 'בני אריה'‬
‫)בנו הוא הגאון רבי פרץ זאבל איגר זצ"ל אב"ד ברוינשווייג ‪ -‬בעל 'עטרת פז'‬
‫ו'רמון פרץ'(‪ ,‬והגאון רבי בנימין וואלף איגר זצ"ל אב"ד צילץ‬
‫ולייפניק ‪ -‬בעל 'שער הלבנון' )בנו הוא הגאון רבי עקיבא איגר זצ"ל אב"ד‬
‫הלברשטאט(‪ .‬ובת אחת ויחידה "הצדיקת ומלומדה כגברא" מרת‬
‫גיטל ע"ה )כך כותב עליה מר אחיה הג"ר וואלף איגר בשו"ת רעק"א‪ ,‬מהדו"ק‬
‫סי' כט(‪ ,‬אשת הרב המובהק רבי משה גינז זצ"ל מק"ק‬
‫אייזנשטאט‪ ,‬וממנה תוצאות שר התורה רבינו עקיבא איגר זי"ע‬
‫ואחיו הגאון רבי שמחה בונם איגר זצ"ל אב"ד מאטרסדארף‪.‬‬
‫הב'‪ ,‬הנה הנם חידושים עצומים על רוב מסכתות הש"ס‪,‬‬
‫חידושים על שו"ע ושו"ת אשר הניח אחריו‪ ,‬מהם סדרו בניו‬
‫הגאונים האדירים הנ"ל ספר 'משנת דרבי עקיבא' )שנדפס כ"ג‬
‫שנה אחר פטירתו‪ ,‬בפיורדא שנת תקמ"א(‪ .‬ושם שבח המגיע לכתבים‬
‫מהני תרי גדולי הדור‪ ,‬הגאון רבי יצחק יוסף תאומים זצ"ל‬
‫אב"ד ברעסלוי והגאון רבי צבי הירש יאנוב זצ"ל אב"ד פיורדא‬
‫‪ -‬שכותב בהסכמתו‪" :‬אוצר נחמד ונעים בנוה חכם חרשים‬
‫ונבון דבר ואיש תבונות ה"ה הרב הגאון המפורסם המנוח‬
‫מוהר"ר עקיבא איגר זצלה"ה‪ ,‬אשר הי' אב"ד ור"מ בק"ק‬
‫פרעשבורג‪ ...‬הוא הגבר הוקם על עד למעלה ראש בהפיץ עין‬
‫אורו החוצה על פני תבל ארצה‪ ,‬להגדיל תורה ולהאדיר‬
‫ולהעמיד תלמידים מתמידים בתורתו‪."...‬‬
‫בניו הגאונים האריכו בהקדמותיהם שמחמת טרדותיו‬
‫בהרבצת תורה והוראה לא רשם את רוב חידושיו‪ ,‬ומפאת הזמן‬
‫הרב שחלף מפטירתו לא יכלו להשיג את רשימות חידו"ת‬
‫שנרשמו ע"י תלמידיו ושומעי לקחו‪ .‬וע"כ הדפיסו רק מעט‬
‫ממה שעלה בידם לסדר על הש"ס ובסופו לקט של חידושים‬
‫מתוך גליונות השו"ע ומעט שו"ת‪.‬‬
‫נכדו הגדול‪ ,‬שנקרא על שמו‪ ,‬רבינו עקיבא איגר‪ 3‬זי"ע‪ ,‬והיה‬
‫בן כ"א שנה בעת פטירת זקנו‪ ,‬מביאו בספריו כמה פעמים‬
‫בהערצה יתירה‪ ,‬ואף מזכיר משמו חידושי תורה בלימוד‬
‫הישיבה‪ ,‬וכך איבדרי שמיה בבי מדרשא‪.‬‬
‫זכותו יגן עלינו ועל כל ישראל‪ ,‬אמן‬
‫______________‬
‫‪ .1‬אחרי פטירת בעלה – רבינו עקיבא איגר‪ ,‬נישאה האלמנה שנית‬
‫להגאון רבי מאיר פישלס זצ"ל ראב"ד פראג )כמבואר בדברי נכדו ‪-‬‬
‫הגרעק"א‪ ,‬בהגהותיו ליו"ד סי' קיח(‪" :‬בעל אם אמי הגאון מו"ה מאיר‬
‫פישלס זצ"ל"‪.‬‬
‫‪ .2‬אין בה תאריך‪ ,‬ומסגנון פנייתו של הרב מקראלי נראה שהיה זה‬
‫זמן קצר לאחר בואו של רע"ק איגר לפרעשבורג‪" :‬והנה אדמהו‬
‫אכנהו ולא ידעתי‪ ,‬אך שמעתי אומרים כוכב אחד עלה מן המזרח‬
‫בפרפרא וממנו אור גדול לעולם אמרתי אלך לאורו כמה‬
‫פרסאות‪ ...‬בשאלה אחד לצורך השעה"‪.‬‬
‫‪ .3‬למרות ששם משפחתו היה "גינז"‪ ,‬בכל זאת נודע הגרעק"א בכל‬
‫תפוצות ישראל בשם "איגר" שירש מזקנו ‪ -‬אבי אמו‪] .‬ברם‪,‬‬
‫רעק"א עצמו חתם את שמו "עקיבא גינז מא"ש"[‪.‬‬
‫מאת‪ :‬ה"ה ישכר בעריש ווייס הי"ו‪ ,‬ברוקלין נ‪.‬י‪.‬‬
‫לעילוי נשמת האשה החשובה‬
‫מרת רחל ב"ר זאב ע"ה אשת יבלח"ט‬ ‫ר' ישראל ברוך ב"ר אליקים געציל ע"ה קארנפעלד‬
‫הרה"ח ר' אברהם שמואל גראסס שליט"א‬ ‫נלב"ע כ"ב אלול תשי"ט לפ"ק ‪ -‬ת‪.‬נ‪.‬צ‪.‬ב‪.‬ה‪.‬‬
‫נלב"ע י"ז אלול תשס"ז לפ"ק ‪ -‬ת‪.‬נ‪.‬צ‪.‬ב‪.‬ה‪.‬‬
‫הונצחה על ידי בניה החשובים הי"ו‬ ‫הרה"ח ר' דוד אלימלך גאליצקי שליט"א‬
‫‪àúîùðã àîåé‬‬
‫‪"àáé÷ò éáøã úðùî" ìòá - ò"éæ (ïåùàøä) øâéà àáé÷ò éáø ÷"äâä‬‬
‫‪(ç"é÷ú) ìåìà å"è àìåìéäã àîåé‬‬
‫"שר התורה‪ ...‬הרב הגאון אמיתי‪ ,‬המאור הגדול המפורסם‪ ,‬ארי שבחבורה‪ ,‬כקש"ת מה"ו עקיבא איגר זצ"ל אב"ד ור"מ‬
‫דק"ק צילץ וק"ק פרעשבורג" ‪ -‬מהקדמת בנו הגאון רבי יהודה ליב איגר זצ"ל אב"ד ראטרדאם לספרו 'משנת דרבי עקיבא'‪,‬‬
‫והוא אבי אמו של גאון ישראל רבינו עקיבא איגר מפוזנא זי"ע‪.‬‬
‫את הדרך אשר ילכו בה‪ .‬בהסכמתו‪ ,‬שמו בני פרעשבורג את‬ ‫‪:÷éãöì òåøæ øåà‬‬
‫עיניהם בהגאון הצעיר רבי עקיבא איגר‪.‬‬ ‫הגה"ק רבי עקיבא איגר הראשון זי"ע‪ ,‬נולד בשנת תפ"א‬
‫מרוב חיבתו לאנשי קהילתו ‪ -‬צילץ‪ ,‬לא היה הדבר כה פשוט‬ ‫בעיר הלברשטאט שבאשכנז‪ ,‬לאביו הגביר "טהור גברא דדחיל‬
‫בעיני רבי עקיבא איגר‪ ,‬וקשה היתה עליו פרידתו מהם‪ .‬הענין נשקל‬ ‫חטאין לעשות רצון קונו" רבי שמחה בונם איגר זצ"ל‪ ,‬ולאמו‬
‫אצלו במאזני צדק‪ ,‬כפי שנראה ממכתב זה שערך בימים ההם‪:‬‬ ‫הצדיקת מרת צפורה ע"ה בת הגאון המפורסם לקדוש ה' רבי‬
‫"‪ ...‬ומה ששאל על ק"ק פרעסבורג והמדינה‪ ,‬הנה כבר יש‬ ‫אברהם עקיבא לוי זצ"ל מחכמי הלברשטאט ‪" -‬אשר אור‬
‫בידי שטר הרבנות זו איזה חדשים‪ ,‬והן אמת כי העיר הזאת‬ ‫תורתו היה מאיר כאור הבוקר לאיתנו"‪.‬‬
‫היא עיר גדולה לאלקים ארץ מבורכת ודעתם לשם שמים‬ ‫בעודו צעיר לימים‪ ,‬הפליא רבי עקיבא את כל רואיו‬
‫להחזיק ישיבה גדולה‪ ,‬ובעזהי"ת יהיה ישיבתי שם בכבוד‬ ‫בידיעותיו המקיפות )בספרו‪ ,‬דף עו‪ ,‬נדפס דרוש חריף על הלכות ספר תורה‬
‫ובנחת גדול‪ ...‬מ"מ עדיין לרוב חביבותי על אנשי קהלה פה )‪-‬‬
‫שחידש בגיל י"ג(‪ .‬ויסופר‪ ,‬שכאשר הגיע הגאון רבי צבי הירש חריף‬
‫צילץ( אשר קשה עלי פרידתי מאתם‪ ,‬עדיין לא השבתי להתם‬ ‫זצ"ל ‪ -‬בעל 'עטרת צבי' ו'כוס ישועות'‪ ,‬לישב על כסא הרבנות‬
‫תשובה שלימה‪ ,‬אף כפי הנראה אגמור בדעת בזמן קצר לנטות‬ ‫בהלברשטאט‪ ,‬העמידו ראשי ופרנסי הקהילה ילד שעשועים זה‬
‫דרך הזה‪) "...‬פורסם בקובץ 'פנים מאירות'‪ ,‬חו' ט(‪.‬‬
‫לקבל את פניו לדרוש לכבודו בדברים בעתם‪ .‬וכשכילה לדבר‬
‫בסופו של דבר‪ ,‬נענה רבי עקיבא להפצרת אנשי פרעשבורג‪,‬‬
‫הביע רבי צבי הירש את התפעלותו ואמר‪" :‬עיר אשר מגדלת‬
‫ועלה לכהן פאר בקהלתם בתור ראב"ד וריש מתיבתא‪ ,‬לימין‬
‫גדיים כאלה בטח תצליח‪ ,‬ותגדל תפארתה עד מהרה"‪.‬‬
‫האב"ד הישיש רבי משה חריף זצ"ל‪.‬‬
‫מני אז היה הוא אחד המיוחד מבין תלמידיו של רבי צבי‬
‫בספר 'אבני בית היוצר' )דף לג ע"ב( הובא העתק תקנות‬
‫הירש חריף‪ ,‬ביחד עם הגאונים האדירים מגדולי הדור כרבי‬
‫וגדרים בעניני שחיטה ובדיקה מפנקס ק"ק פרעשבורג )מיום י'‬
‫מאיר ברבי אב"ד פרעשבורג‪ ,‬האחים רבי ישכר בעריש אב"ד‬
‫מרחשון תקט"ז(‪ ,‬שתיקנו הנהו "שני המאורות הגדולים‪ ,‬הרב‬
‫פאדהייץ‪ ,‬רבי אריה ליב אב"ד הנובר ורבי נתן אב"ד‬
‫אב"ד‪ ,‬וריש מתיבתא וב"ד הצדק דקהילתינו יצ"ו"‪ ,‬ובתוכם‬
‫תקנה הלז‪" :‬מנויה וגמורה בגזירת עירין ובמאמר קדישין‬ ‫דאבראמיל ‪ -‬בני בעל ה'פני יהושע'‪ ,‬רבי אברהם אביש‬
‫מפפד"מ‪ ,‬רבי אלחנן אשכנזי ‪ -‬בעל 'סדרי טהרה'‪ ,‬רבי ישעיה‬
‫פתגמא פתגם המלך זה מלכותו של עולם‪ ...‬השוחטים הנ"ל אל‬
‫ירום איש את ידו לשחוט או לבדוק שום עגל וכבש בהיותו‬ ‫פיק ורבי שלמה מחעלמא ‪ -‬בעל 'מרכבת המשנה'‪ ,‬זצוקכ"ל‪.‬‬
‫כשהגדיל קיים המשנה הוי גולה למקום תורה‪" ,‬והלך לעיר‬
‫לבדו‪ ,‬כי אם אחד מחבריו השוחטים עומד על גבו ורואה‬
‫במעשיו שהוכשרו מעיקרו עד סופו‪."...‬‬ ‫הגדולה פראנקפורט דמיין ושימש איזה שנים בבית מותבא‬
‫דכהנא רבה ה"ה באוהל יעקב הגאון האמתי בעל 'שב יעקב'‬
‫עוד תקנה‪" :‬באם ח"ו ששוחט אחד יראה מחבירו דבר שאינו‬
‫הגון בעניני שו"ב שיצא מתחת ידו דבר שאינו מתוקן‪ ,‬יהי' זהיר‬ ‫זצ"ל" )'אבני בית היוצר' להגר"י ווייס מווערבוי זצ"ל הי"ד‪ ,‬פאקש תר"ס‪,‬‬
‫דף לו ע"א‪ .‬ספר זה שהיה לנו לעינים‪ ,‬ממנו הציטוטים הבאים(‪.‬‬
‫ברוחו מלדבר בו סרה ולגלות קלונו לעיני העם‪ ,‬רק שמחויב לבא‬
‫מיד לפני בד"צ ויאמר‪ :‬אנכי הרואה כזאת וכזאת עשה חבירי‬ ‫כשחזר הביתה‪ ,‬בנה את ביתו עם זוגתו הרבנית הצדיקת‬
‫ומלומדת מרת יטל ע"ה‪ ,‬בתו של הנגיד התורני ר' זאבל‬
‫בלי נשיאות פנים והעלם דבר ולא תגורו כתיב‪ .‬ואם לא יגיד‬
‫לייטרסדארף ז"ל מווינא‪" ,‬והיא היתה עזרתו מקודש להסתפח‬
‫ויודע הדבר ע"י אחרים ענוש יענש השוחט ההוא המתעלם‪."...‬‬
‫בנחלת ה'"‪.1‬‬
‫בד בבד עם טרדת עול הרבנות‪ ,‬המשיך בניהול הישיבה‪,‬‬
‫מיד אחר נישואיו‪ ,‬החל ‪ -‬בהסכמת רבו ‪ -‬להרביץ תורה‬
‫מיסודו של הגר"מ חריף‪" ,‬ושמה נאספו כל העדרים עדרי צאן‬
‫בעירו לתלמידים מקשיבים‪ ,‬ולא פסקה ישיבה מעל שלחנו‪,‬‬
‫קדשים להשתמש לאורו"‪ .‬ואמנם רוב חיבורו שנדפס הוא פרי‬
‫הרצאותיו ושיעוריו "הנאמרים בבי מדרשא לפני הישיבה‬ ‫ושמעו הולך בכל המדינות‪" ,‬ויצא כברק שמשו שלבו לב חריף‬
‫ופתוח כפתחו של אולם ‪ -‬זה רבי עקיבא )עירובין נג‪ ."(.‬והיה נושא‬
‫לעורר תלמידים לפסוק בסכינא חריפא" )מהקדמות לספרו(‪.‬‬
‫ונותן עם גדולי דורו‪ ,‬ביניהם הגאונים מהר"ם א"ש זצ"ל והרבי‬
‫גם כאן אנו מוצאים חילופי מכתבים בהלכה וכדו' שהיו לו‬
‫עם שאר רבני המדינה‪ .‬מיד בבואו לפרעשבורג הגיע אליו‬ ‫ר' יהונתן אייבשיץ זצ"ל‪.‬‬
‫מכתב‪ 2‬מהגאון רבי מאיר יהודה עסטרייכער זצ"ל אב"ד‬ ‫במכתב אחד מתארו הרבי ר' יהונתן‪" :‬בחירי רצתה נפשי‪,‬‬
‫הראשון בקראלי שפנה אליו במצוקתו‪ ,‬וקבל לפניו על דיין‬ ‫הלא הוא אהובי מחותני‪ ,‬הרב הגדול‪ ,‬מעוז ומגדול‪ ,‬מאור‬
‫אחד שהוציא לעז על איזו חליצה שלא נעשתה כדין‪ ..." ,‬וזה‬ ‫ישראל לממשלת‪ ,‬דבריו אש וגחלת‪ ,‬כרבי עקיבא בנגעים‬
‫דרכו כל הימים להתכבד בקלון חבירו ולחרחר ריב וזה שנים‬ ‫ואהלות‪ ,"...‬וכותב‪" :‬הלום הגיענו דבריו הנעימים‪ ...‬אף כי גם‬
‫רבים אשר הי' פה למלמד תינוקות‪ ...‬ותמיד הוא אבן נגף וצור‬ ‫אני טרוד בטרדת הלכה ותוספות בשמעתין חמורות וגם צרכי‬
‫מכשול לכל הרבנים שהי' קמאי"‪ ,‬ושאלתו היא איפוא‪" :‬וכבר‬ ‫רבים‪ ,‬מכל מקום פניתי עצמי לעיין בדבריו וידי תכון עמו בכל‬
‫עלה במחשבה לפני לצאת נגדו ולמחי' לי' בסילי דלא מבע דמי'‬ ‫אופן‪ ,‬והלכה כרבי עקיבא"‪ .‬וברגשי אהבה חותם הוא‪" :‬דברי‬
‫בנידוי ושמתא‪ ...‬רק מפני שכתוב שאין נוהגין כן‪ ,‬אשמרה‬ ‫הטרוד הכותב בידים רפות וכהות ומוכן לפקודתו‪ ,‬קשור‬
‫מחסום לפי עד כי יבא דברי קדשו של אדמ"ו הרב נר"ו"‪.‬‬ ‫באהבתו אהבת יהונתן‪) "...‬נדפס בקובץ 'פנים מאירות'‪ ,‬חו' ח עמ' ב‪ .‬וכן‬
‫מתשובתו של רבינו ניתן ללמוד לא מעט על תנאי הרבנות וחיי‬ ‫בפתח דבר ל'דרוש וחדוש רעק"א' מכת"י‪ ,‬ירושלים תשמ"ב‪ ,‬הע' ‪ .2‬וראה עוד‬
‫התורה בהונגריה באותם הימים‪ ..." :‬שמיום בואי אל המדינה זו‬ ‫חילופי תשובות ביניהם בספר 'בני אהובה'‪ ,‬ח"ג דף י‪-‬טו‪ .‬פראג תקע"ט(‪.‬‬
‫וראיתי שהמדינה משובשת בגסו"ת מאותן שגס לבן בהוראה ולא‬
‫ראו אור מימיהם כי רבים המה‪ ,‬עד שכמעט נדמה בעיני שכל מי‬ ‫‪:åéðôì êìåä åîù‬‬
‫שרואה שיצרו מתגבר עליו הולך למדינה זו ומתעטף שחורים ולובש‬ ‫כאמור היה שמעו הולך בכל המדינות בחריפותו שהדהימה‬
‫שחורים ועושה מה שלבו חפץ לשים העקוב למישור ואת כל הישרה‬ ‫את חכמי דורו‪ ,‬והיה בין הדמויות הבולטות בכחו הגדול‬
‫יתעקשו‪ ...‬ועל ידיהם בעו"ה נתחלל כבוד התורה והתורה חוגרת‬ ‫בגאונות מפליאה ביותר‪ .‬בהיותו רק כבן כ"ז שנים‪ ,‬ז"ך וישר‪,‬‬
‫שק עליהם‪ .‬אי לזאת מיד עלתה הסכמה בלבי שלא להשיב דבר‬ ‫נתקבל בשנת תק"ט כרב ואב"ד צילץ במדינת שלזיה‪" ,‬ושם‬
‫למקום שאיני מכיר‪ ,‬וכן נהגתי עד היום‪ .‬אך באשר ראיתי וכן‬ ‫נקבצו אליו הגדיים אל האיל המנגח ימה וצפונה ‪ -‬זה רבי‬
‫עקיבא )ספרי פר' חקת("‪ .‬משכיהן שם שבע שנים‪ ,‬עלה ונתעלה‬
‫שמעתי שמעכ"ת אינו מהם ולא מהמונם‪ ,‬שוקד על דלתות התורה‬
‫והוראה ועולה לא נמצא בשפתיו‪ ,‬חלילה לי מחדול תשובתי בפי‪."...‬‬ ‫לשמש ברבנות עיר ואם בישראל פרעשבורג‪.‬‬
‫ולעצם השאלה‪" :‬בלתי ספק שהדין עם מכ"ת ואותו הדיין ראוי‬ ‫היה זה בראשית שנת תקט"ז‪ .‬בעת ההיא היה הרב ואב"ד‬
‫שיצק זהב רותח לתוך פיו‪ ...‬קרוב הדבר בעיני כל מבין שזה הדיין‬ ‫בפרעשבורג הגאון רבי משה חריף זצ"ל‪ ,‬שכבר היה זקן מופלג‪.‬‬
‫נכנס בו רוח שטות לאיזה פניה אשר הוא פונה"‪ .‬ואשר לחרם על‬ ‫וכאשר כחו הלך ותש‪ ,‬וכן כהה מאור עיניו‪ ,‬שוב לא היה‬
‫הדיין הוא מייעץ לו‪" :‬מכל מקום שב ואל תעשה עדיף מלצאת לריב‬ ‫ביכלתו לצאת ולבוא לפני בני קהילתו‪ ,‬ראו בני העיר שהם‬
‫מהר ודום לד' והתחולל לו וקושטא קאי" )'משנת דרע"ק'‪ ,‬דף ק‪-‬קא‪.‬‬ ‫צריכים לסגן ומשנה למלך‪ ,‬שיסייעו בעבודת הקודש להורות‬
‫וראה ב'מוריה'‪ ,‬שנה יד‪ ,‬גל' ה‪-‬ח עמ' קסח‪-‬קסט‪ ,‬מובאות נוספות מתשובה זו(‪.‬‬
‫‪...àáé÷ò éáø úîùî‬‬
‫לדאבון לב לא נמשכה תקופת נשיאותו בפרעשבורג כי אם‬
‫שלש שנים בלבד‪ .‬ומעשה שהיה כך היה‪ :‬זמן מה אחר שהתיישב‬
‫לעילוי נשמת הרה"ח‬ ‫לעילוי נשמת‬ ‫לעילוי נשמת‬
‫הרה"ח ר' אהרן משה ב"ר צבי ע"ה‬ ‫הרה"ח ר' עזיאל משה ב"ר זאב ע"ה‬
‫נלב"ע כ"א אלול תשכ"ח לפ"ק ‪ -‬ת‪.‬נ‪.‬צ‪.‬ב‪.‬ה‪.‬‬ ‫נלב"ע ח"י אלול תשנ"ד לפ"ק ‪ -‬ת‪.‬נ‪.‬צ‪.‬ב‪.‬ה‪.‬‬
‫הונצח על ידי חתנו‬ ‫הונצח על ידי בנו‬ ‫הונצח על ידי בנו‬
‫הרה"ח ר' דוד אלימלך גאליצקי שליט"א‬ ‫הרה"ח ר' אברהם יצחק ענגעל שליט"א‬
 çøåà éìò
äùòîì äëìä íééç úåçøåà
(‫מצות קידוש השם )א‬
‫ ומכאן שכל‬,'‫ לב( "ולא תחללו את שם קדשי ונקדשתי בתוך בני ישראל" וגו‬,‫ כתיב )ויקרא כב‬.‫א‬
‫בית ישראל מצווין על קידוש שם שמים ומוזהרין שלא לחללו )כמבואר ברמב"ם הל' יסודי התורה‬
."‫ ואיתא )תנד"א רבה פכ"ח( ש"לא נתנה התורה אלא על מנת לקדש שמו הגדול‬.(‫פרק ה‬
‫ ידוע עד כמה הפליגו חז"ל אודות חובת האדם לקדש שם שמים ובגודל העונש על עון‬,‫והנה‬
‫( "מי שיש חילול השם בידו אין כח לא בתשובה לתלות ולא‬.‫ עד שאמרו )יומא פו‬,‫חילול השם‬
‫ אלא כולן תולין ומיתה ממרקת" )ועי' אבות דרבי נתן‬,‫ביום הכיפורים לכפר ולא ביסורין למרק‬
‫ ומצינו‬.‫ ובמסכת אבות )פ"ד מ"ט( שנינו שחיה רעה באה לעולם על עון חילול השם‬,(‫פרק לט‬
‫ ואעפ"י שויתר‬,‫בירושלמי )נדרים פ"ג ה"ט( שעון חילול השם קשה מכל העבירות שבתורה‬
‫( כל מקום‬:‫ וכן מצינו )ברכות יט‬,(‫ ו‬,‫השי"ת על עבודה זרה לא ויתר על חילול השם )עי' ויק"ר כב‬
.‫ עי"ש‬,‫שיש חילול השם אין חולקין כבוד לרב‬
."‫ "אחד שוגג ואחד מזיד בחילול השם‬:‫ נענש )שם פ"ד מ"ד‬- ‫וגם אם גרם האדם בשוגג לחילול השם‬
‫ ועעו"ש בפיה"מ להרמב"ם דמכל מקום אין עונש‬.'‫ועי"ש בתוס' יו"ט בשם מהרי"א הטעם דשוגג הוי כמזיד וכו‬
.(‫השוגג שוה למזיד‬
‫בגדר חילול השם נכלל האיסור לעשות דברים שהבריות ירננו אחריו בשביל מעשיו‬
'‫)עי‬ ‫ ובפרט צריכים החרדים לדבר ה' ולומדי תורה להיזהר בכגון דא‬.‫ואפילו אינם עבירות‬
‫ כך צריך להיזהר ביותר‬- ‫ כי ככל שהאדם נחשב ביותר‬,(.‫'פתח עינים' להרחיד"א עמ"ס יומא פו‬
‫ כך חמור העון ביתר‬- ‫ וככל שהענין מתפרסם ביותר‬,‫שלא יתחלל שם שמים על ידו‬
‫ ולכן צריך כל בר דעת‬.(‫ ובספר המצות ל"ת ס"ג‬.‫ כמבואר כל זה ברמב"ם )הל' יסוה"ת פ"ה‬,‫שאת‬
‫ כי האידנא כל דבר עוולה ומרמה‬,‫ובר בי רב לחשב היטב הליכותיו ומעשיו בכל פרט וענין‬
‫ ואז מלבד עצם החטא שיש‬,‫אפילו קטן ביותר מתפרסם על ידי כלי התקשורת בכל העולם‬
‫ ובאמת שנינו באבות )פ"ד‬.‫ אזי גם נגרם בכך חילול השם שגדול עוונו מנשוא רח"ל‬,‫בדבר‬
:‫מ"ד( ש"כל המחלל שם שמים בסתר נפרעין ממנו בגלוי" ופירש שם רבינו יונה בזה"ל‬
‫ ולפי חשיבות האדם הוא חילול בדבר קטן‬,‫חילול השם האמור בתלמוד הוא בפרהסיא‬
‫ וכל איש‬,‫וכו' לכן החכמים ואנשי השם צריכין לשמור במעשיהם על כל שאר בני אדם‬
.‫כפי מעלתו וכל הרוצה ליטול את השם יבוא ויטול ואין יהיה עניו בזה" עי"ש‬
‫ "אם יש דבר שהנכרים‬:(‫ דאיתא בספר חסידים )סי' תתכט‬,‫וראו עד היכן הדברים מגיעים‬
‫ פן יתחלל שם‬,‫ אסור לו ליהודי שיאכל‬,‫ וליהודים אינו אסור‬,[‫נוהגים בו איסור ]אכילה‬
‫ ויצויין גם לדברי המדרש‬.(‫ וכן אי' בסמ"ק סי' פה‬,‫שמים על ידו" )וכה"ג כתב המג"א בסי' רמד סק"ח‬
‫ אצא ויהיו מחללין בי‬:‫ ז( "שהיה אברהם אבינו מפחד ]ללכת מבית אביו[ ואומר‬,‫)בר"ר לט‬
.‫ עי"ש‬,'‫שם שמים ואומרים הניח אביו והלך לו לעת זקנתו" וכו‬
‫ והוא‬- (‫ ועי' שו"ת חכ"צ סי' כו‬.‫ ועי"ש בבאה"ג‬,‫גזל נכרי אסור מן התורה )כדאי' בחו"מ ריש הל' גזילה‬
‫ שאז עובר משום "ולא תחללו את שם‬,‫חמור ביותר כשיכול לבא לידי חילול השם גדול‬
,‫ ירחיק אדם את עצמו מן הגזל בין מישראל ובין מן עכו"ם‬:(‫קדשי" ]ועי' בתנדבא"ר )שם‬
‫ ועי' תדבא"ר‬.‫ עי"ש‬,'‫ולא עוד אלא כל הגונב מן העכו"ם לבסוף הוא גונב מישראל וכו‬
'‫ עי"ש )ועי‬,‫פט"ו מעשה בא' שרימה לגוי ולבסוף הפסיד הכל והוכיחו אליהו הנביא על כך‬
‫ וע"ע שו"ת השיב משה )סי' קה( שג"כ האריך לבאר שגניבת עכו"ם אסורה‬.(‫ס"ח סי' תרסא‬
.[‫ עובר על לא תגנוב ומצד חה"ש וחמור יותר מגזל ישראל‬- ‫מה"ת והעובר‬
‫ כך‬,‫ "כשם שאתה צריך להיות נוהג באמונה עם ישראל‬:(‫ואיתא בספר חסידים )סי' שצה‬
‫ שמא ידע אח"כ ויתחלל שם‬,‫ תזהר‬,‫ ואם טעה הגוי מעצמו‬,‫אתה צריך להתנהג עם הגוים‬
‫שמים על ידך" )ועי' בס' מנחה בלולה עה"ת שהביא ראי' לכך מיעקב שאמר "ואת הכסף המושב בפי‬
.(‫אמתחותיכם תשיבו בידכם" אע"פ שלא ידע שיוסף החזיר הכסף‬
,‫ וכל המשקרים לגוים וגונבים מהם הם בכלל מחללי השם‬:‫כתב הסמ"ג )לאוין ב( וז"ל‬
‫ והדברים אמורים הן‬.(‫שיאמרו הגוים אין תורה לישראל )וכ"ה בספר היראה לרבינו יונה סי' קלט‬
‫ וכמו שהאריך בעל האגרות‬,‫ למוסדות ציבור‬- ‫לפרט וליחיד ועל אחת כמה וכמה לכלל‬
‫ אבל אנחנו מוזהרים מהשי"ת שצונו בתורתו הקדושה‬:‫משה )חו"מ ח"ב סי' כט( בזה"ל‬
‫ אף שיכולים להשיג יותר מאיזה‬,‫להיזהר מליקח יותר מכפי שתנאי הממשלה קבעו ליתן‬
‫ וכ"ש דאסור לשקר במספר‬,‫פקידים שירצו להטיב להם שלא כהתנאים הקבועים‬
‫ הרי איכא בזה עוד איסורים גדולים אמירת שקר‬,‫ דלבד מהאיסור גזל‬,‫התלמידים וכדומה‬
,‫ ואין בזה שום הוראת היתר בעולם‬,‫וכזב וגניבת דעת וגם חה"ש ובזיון התורה ולומדיה‬
‫ ואיכא בזה גם משום רודף את‬,‫וכמו שהקב"ה שונא בתמיכת התורה ולומדיה ע"י גזל‬
.(‫גדולי התורה ותלמידיהם הנזהרים ביותר משמץ גזל וכדומה וכו' )עי"ש באריכות‬
‫ המשך אי"ה בגליון הבא‬/‫ הג"ר שמאי קהת הכהן גראס שליט"א‬:‫מאת‬
øôñ éìò
‫ המניעה והתיקון‬,‫ הריוח וההפסד‬.‫ יסוד היסודות‬,‫ להאיר את העין מזווית שונה‬- ‫טהרת העין‬
‫ ליקט וערך בטוב טעם ודעת בכדי לזכות את‬,‫ אסף‬.‫ ההגדה וההלכה בנושא נחוץ זה‬,‫שבראיית העין‬
.('‫ בני ברק תשס"ט )שכ עמ‬,‫ הרב אלעזר אהרון אבוהב‬,‫הרבים‬
‫ פנינים ואוצרות‬,‫ אוצר חידושי תורה ע"ד הפרד"ס‬- ‫מרגליות הש"ס על מסכת בבא בתרא‬
‫ נלקטו ונערכו להפליא‬.‫ אישים וספרים‬,‫ מפתח ענינים‬.‫מצדיקי וגאוני הדורות לפי סדר דפי הש"ס‬
.‫ ירושלים תשס"ט‬,‫בידי רב אמן רבי אהרן פרלוב‬
é"áçàî úåááø éåëéæì ïåéìâä úàöåä åáãðù åìàì úåðåúð åðéúåëøáå åðéúåãåú
à"èéìù øòééàî ãåã äùî 'ø â"äøä å"éä õéáåøéàî (ìùøòä) éáö 'ø ç"äøä
ç"äáä ïáä éñåøéà ìâøì
'éçú úáä úãéì úçîù ìâøì
úá 'éçú â"áò å"éð âéìòæ øùà íäøáà øîë
äùåã÷ã úçð áåøå áåè ìæîì
ïéì÷åøá - å"éä ïèñàô ñçðéô 'ø ç"äøä 'åçî
(‫הקידוש אי"ה בביהמ"ד דחסידי בעלזא )מרכזי‬ úçìöåîå äáåè äòùáå áåè ìæîá
úåãéñçå äøåú úöôäì - äôåøúì íéìò äðîàð áåè ìæî úëøá
‫מזלא טבא וגדיא יאה‬ øùò åì ñ"îðö åðìù ù"âîäì äæá úùâåî
‫ברכת "מזל טוב" נביע בזה קדם אחד ומיוחד‬ ð"åìá åðì øåñî úåãéñçå äøåúá úåãé
‫ ותיק‬,‫ גבר אוריין‬,‫ כהן שדעתו יפה‬,‫שבחבורה‬
à"èéìù øòðøòì äùî 'ø â"äøä
‫וחסיד ומוכתר בכתר הילומים‬
'éçú úáä úãéì úçîù ìâøì
‫הרה"ח ר' אברהם הכהן שפיטצער שליט"א‬
àøáâ éàä ìåâãä åðúåçì àéä úçà äëøáäå
‫לרגל השמחה השרויה במעונו בנישואי הבן החתן היקר‬
'÷ä åðúáéùé ùàø ú"ëòîåø äáø
'‫עדיו לגדולות כמר דוד ני"ו עב"ג תחי‬
‫במזל טוב ובשעטו"מ‬ à"èéìù ñàøâ ïäëä òùåäé ïøäà ø"âä
ïôøòååèðà – àæìòá éãéñçã ã"îäéá õ"îåã
‫בורא עולם בקנין השלים זה הבנין עם דורות‬
‫ישרים ומבורכים מתוך רוב נחת דקדושה וכל‬ áåø ç"öåé ìëîå äðîî úååøì åëæéù ïåöø éäéå
‫ אכי"ר‬,‫מילי דמיטב‬ ø"éëà ,ìë øåñçî ïéàá äùåã÷ã úçð
'â øåòéù éãéîìú - íç÷ì éòîåù :úëøáë
‫ המערכת‬:‫כעתירת וברכת‬
www.ladaat.net/gilionot.php ‫גיליונות פרשת השבוע להורדה‬
Van Spangenstr. 9 2018 Antwerpen – Belgie. Fax. (32 3) 226.62.55 .ñ÷ô - ïòôøòååèðà àæìòá éãéñçã "ïåôöä øåà" ïåëî é"ò ì"åé © .úåãéñçå äøåú úöôäì - äôåøúì íéìò
óãä éìò
"éîåéä óã" úøâñîá ãîìðù ïéðò
àøúá àáá úëñî
?äáøä íééðòì úåðè÷ úåðúî åà ãçà éðòì äðåâä äðúî - óéãò äî
,"äùòîä áåø éôì ìëä" :(åè ,â) úåáàá åðéðùù äðùîä ìò í"áîøä éøáã íéòåãé
øôñî áåø éôì ìáà ,äùòîä ìãåâ áåø éôì íãàì åòéâé àì úåìòîäù..." :øàáîù
äæ íòå ,úåáø íéîòô íéáåèä íéùòîä ìåôëá åòéâé íðîà úåìòîäù àåäå ,íéùòîä
òéâé àì åãáì äæá éë ,úåáåèä úåìåòôî ìåãâ ãçà ìòåô íãà äùòéùë àì ÷æç ïéð÷ òéâé
,ãçà ùéàì úçà úáá íéáåäæ óìà éåàøù éîì íãàä ïúéùë åá ìùîäå .÷æç ïéð÷ åì
åîë ,ìåãâä ãçàä äùòîä äæá úåáéãðä úãî åãéá äìòé àì íåìë ïúé àì ãçà ùéàìå
,úåáéãðä ãö ìò íäî áåäæ ìë ïúðå - íéîòô óìàá íéáåäæ óìà áãðúäù éîì òéâîù
ãáì úçà íòô äæå ,÷æç ïéð÷ åì òéâäå íéîòô óìà úåáéãðä äùòî ìôë äæù éðôî
ïéà - äãåôá ïëå .åðîî ä÷ñô ïë éøçàå áåè ìòåôì äìåãâ úåøøåòúä åùôð äøøåòúä
,åøåñçî éã àåäù íéøðéã äàîá éðòì ä÷ãö äùò åà íéøðéã äàîá øåñà äãôù éî øëù
."...íéøðéã äøùòá ãçà ìë íééðò äøùò ïåøñç íéìùä åà íéøåñéà äøùò äãôù åîë
,úèòåî äðúî ìá÷é ãçà ìëù íâäå - äáøä íééðòì ÷ìçì óéãòù ,åéøáãî øàåáî
íéîòô äáøä úåáéãð äùòî ìôëåéùë éë ,åîòèå ,äìåãâ äðúî ãçà éðòì ïúéù äîî
.‫ב‬ - úåáéãð ìù ãçà äùòî äùòéùë ë"àùî ,éåàøë úåáéãðä úãî íãàä áø÷á ùøùåú
.äðåâä äðúî ïúéù íâäå
ãçà ìòåô úéùò úãîúäù ÷ôñ ïéà éë ..." :ïë áúë (ì"ô â øîàî) íéø÷òä øôñá íâ
éðù äæá ìùîäå ,úçà íòô àåää ìòåôä úéùòî äìåãâ øúåé äâøãî äð÷é åîöòá
äðååëá úçà íòôá ä÷ãöì æåæ óìà ïúð ãçàäå ,øáã ìëáå øùåòáå äîëçá íéåù íéùðà
äåù ä÷ãöä íà óà éë ,íòô ìëá ãçà æåæ - íéîòô óìàá æåæ óìà ïúð éðùäå ,äéåàø
íéáø íéååö íåé÷ éë ,ïåùàøä úâøãîî äìåãâ øúåé ÷ôñ éìá éðùä úâøãî äéäú úåîëá
ãçà éååö íåé÷î áåè øúåé ïää úåìåòôá øùà úåðåëä éåáéøå åîöòá ãçàä ìòåôá
ä÷ãöä ÷øô õîåà óñåé ;41 'îò á"ç øùåé è÷ì ;äöøú 'éñ ç"åà ç"á ò"òå) 'åëå "äáåè úçà äðååëá
.(àë 'éñ ùãå÷ä úøâà ,àéðúä øôñ ;øùòîäå
ìò íéîù íçì åøôñá õ"áòéä ïåàâä áúë êëå .åæ äèéù ìò íé÷ìåç åðéöî íúîåòì
éì äàøð åðéà ...í"áîøä åá åáúëù äî" :í"áîøä éøáã àéáäù øçàì (íù úåáà) úåéðùîä
íòôá íéáåäæ äàî ïúåðì ùé øëù øúåé ,äáøãà ,êåôéäá àåä éúòãì éë ,íìùåîá å÷éæçäì
.‫ג‬ ïúåðî ,ãåàî øúåé áåùç àåäù ìåãâ øáãá åøöé äôåëù úîçî íà ,íéããö éðùî – úçà
åîë øöéä úùéáë äá ïéà úçà úáá ïðúåð íà åìéôàå ,êë ìë åéìò ãáë åðéàù íéîòô äàîá
ãçàá åçåë äôé ïúåðä ãöî éøä ,íé÷øôìå úåúòì í÷ìçé íà ïëù ìë ,ãçàì ïúåà ïúåðá
áåè ïë íâ ìá÷îä ãöî íàå ,àøâà àøòö íåôìã - øúåé ìåãâ øëùì ô"ëò éåàøå ,äáøäáî
ãçàì òéâé àìå ,íééðò äáøäì ïúéùî åá ñðøôúäì ìëåéù íéåñî øáã ãçà éðòì ïúéù øúåé
øáãäù éðéòá øåøá øáãä ïë ìò ...äîéìù äáåè àäúå åì ÷éôñúù äáåøî äðúî íäî
.‫ד‬ ."íãàäå ïéðòä éôì ìëäå ...èìçäá äæ ììë åçéðäá í"áîøä åá áùçù äîî êåôéäá
úçð óë àìî áåè' (å ã) úìä÷á áéúë" :ì"æå (àñ 'éñ) íéãéñç øôñá åðéöî äæá àöåéë
ùôð ñðøôì àìà åì ïéà íà ,ãçà ñðøôì íãàì áåè ...'çåø úåòøå ìîò íéðôç àìîî
íà ìáà ,øñç ãçà ìëù éôì ,ìîò íéðôç àöîð ,å÷éôñé àìå äùîçì ïúéùî áåè ,úçà
øîàð äæ ìòå ,ãçàå ãçà ìëì àåä íâ úúì åì áåè ,ãçàå ãçà ìëì íéðúåð íéøçà íâ
íéøçà íâ íà éë ,ïéðòä éôì éåìú øáãäù ,åðééäå ,"'íéðåéáàì ïúð øæô' (è áé÷ íéìäú)
äéäé øáã ìù åôåñá éë ,ãçàå ãçà ìëì àåä íâ ïúéù áåè éæà ,íééðòä ìëì íéðúåð
éãë åì äéäúù úçà ùôð ñðøôéù áåè – íéðúåð íéøçà ïéà íàå ,í÷åôéñ éã íìåëì
.(ä"äâäá æ"éô á"çå ã"éñ à"ô à"ç ãñç úáäà ;ã"ô ä÷ãöä áéúð íìåò úåáéúð ãåò äàø) ä÷åôéñ
éì éòúùéà àáø øîà" :ä÷ãö úåöî úìòî ïéðòì (á"ò è) ïéúìéëîá àúéà ,äðäå
- êì øîåì ,'ïåéøùë ä÷ãö ùáìéå' (æé ,èð 'éòùé) áéúëã éàî ,øæòìà 'øã äéîùî ...àìåò
äèåøôå äèåøô ìë ä÷ãö óà ,ìåãâ ïåéøùì úôøèöî äôéì÷å äôéì÷ ìë äæ ïåéøù äî
.‫ה‬ ,'åðéúå÷ãö ìë íéãò ãâáëå' (ä ,ãñ íù) àëäî øîà àðéðç éáø .ìåãâ ïåáùçì úôøèöî
úôøèöî äèåøôå äèåøô ìë ä÷ãö óà ,ìåãâ ãâáì úôøèöî àîéðå àîéð ìë äæ ãâá äî
øùàë éë" :áúëå ,'æðä í"áîøä úòãë àìã (íù) ì"øäîä çéëåä ïàëî ."ìåãâ ïåáùçì
äùåò øùàëå ,úéãéçé äåöî úàæä äåöîä äðä ,úåöî øàù ìëî äåöî äùåò íãàä
íä ÷ø äìåãâ úçà äåöî úåéäì íéôøèöî úåöî éúù ïéàå ,úéãéçé ë"â àéä äåöî ãåò
äèåøôî äèåøô øçîìå äèåøô íåéä ïúåð øùàë ÷ø ,êë åðéà ä÷ãöä ìáà ,úåöî éðù
éë áùçð é"ùä ìöà ÷ø ,úåèåøô êëå êë ïúðù áùçð åðéà é"ùä ìöà ,íéáåäæ óìà ãòå
."...ìåãâ ïåáùçá úôøèöî ä÷ãöä éë ,íéáåäæ óìà äìåãâ ä÷ãö äùò
ïúéùî íéîòô äáøäá èòî ïúéù áåè øúåé éë ,øîåì íéöåø åéäù ùéå" :áúåëå êéùîîå
íéîëç éøáãå ,äîöò éðôá äåöî úçàå úçà ìëá éë íéøîåàù éðôî ,úçà úáá äáøä
ìëîå ,ãçéá óøèöî èòî èòî ïúåð íà åìéôàã ãåîìì àáù àáøãà ,êë íéçéëåî íðéà
."ãçà íòôá äáøä ïúé íà ïëù
ú÷åìçîá ïéðòä äìú ïëàù (á"á 'ñîì åéùåãéçá) øôåñ íúçä éøáã àéáäì ùé êãéàî
øùôà äéä éà íå÷î ìëî ,óøèöî àîéð ìë éäð - 'ãâá' äîã ,àðéãì î"÷ôð éì äàøð" :åæ
úìî éìë õøàä àéöåúù àáì ãéúòì äéäéù åîë - ïéîéð óåøéö éìá ãâá úåùòì
äèåøô äèåøô åú÷ãö ïúåð äéä àì éà ,éîð éëä ,éôè óéãò äåä (:ì úáù 'éò) úåîéìùá
äéì àøéáñ 'ïåéøù'î ÷éôîã ïàî ,íðîàå .óéãò éôè úçà íòôá äôé äðúî ãçàì àìà
àìå ù÷ù÷ ù÷ù÷ ïåéøù úåùòäì åúð÷ú ø÷éòù ïåéøù åîë ,óéãò éôè ÷ìçì äåöîã
.(ïàë ñ"ùä úåãâà ìò ìåàù éøáã ;ä÷ãöì 'â ùåøã íéúòì äðéá ãåò äàø) "...úçà ìæøá úùòî
å"éä ìâéåô øéàî 'ø ç"äøä å"éä øòöèéôù ïäëä íäøáà 'ø ç"äøä
ç"äáä ïáä éñåøéà ìâøì ø÷éä ïúçä ïáä éàåùéð úçîù ìâøì
'åçî úá 'éçú â"áò å"éð ìàøùé óñåé øîë 'éçú â"áò å"éð ãåã øîë
å"úùåøé - å"éä ñàøâ ìàåîù íäøáà 'ø ç"äøä úçìöåîå äáåè äòùáå áåè ìæîá
úçìöåîå äáåè äòùáå áåè ìæîá (‫העליה לתורה והקידוש בביהמ"ד דחסידי בעלזא )מרכזי‬
íéáåèì 'ä äáéèéä à"èéìù é÷ñáåèìä êìîéìà éáö 'ø â"äøä
ééãéãé éðäì áì áø÷î úåãåäì äæá éððä ïáä éñåøéà ìâøì
íîù øùà ãñç éùéà ,éáäãã éøúðö éøú 'éçú â"áò å"éð éëãøî øîë ç"äáä
äîä àìä ,íäéðôì êìåä áåèä
á"á – à"èéìù àãðì êåøá íåìù áøä úá
å"éä øòöééååù äùî 'ø ç"äøä
úçìöåîå äáåè äòùáå áåè ìæîá
å"éä ññàøâ áàæ äùî 'ø ç"äøäå
úáåèì åøñîúä äàìôð úåøéñîá øùà à"èéìù øòðøòì äùî 'ø â"äøä
ñøô ìá÷ì úðî ìò àìù úìåæä 'éçú úáä úãéì úçîù ìâøì
,íäéãé éùòî ìëá åçéìöéå íìéç 'ä êøá
äùåã÷ã úçð áåøå áåè ìæîì
äáåè äîéúçå äáéúëì åëæéå
þ¼èþêï í¾ô ó−−ì :íëãéãé ,äëøòä áåøá (‫הקידוש אי"ה בביהמ"ד דחסידי בעלזא )מרכזי‬