A N

NG U
B A AY
M E L
K E M
E R S A
P HA
B A
DISEDIAKAN
OLEH :
SEJARAH
PERKEMBANGAN
BAHASA MELAYU
qBahasa Melayu telah digunakan untuk
masa yang panjang kerana didapati
bahasa yang ada pada batu bersurat
sudah agak tersusun pembinaan kata
dan pembinaan ayatnya.
qPengaruhnya juga kuat sehingga
orang India yang menulis perkataan
pada batu bersurat tersebut yang
menggunakan aksara Sanskrit
memasukkan juga beberapa
perkataan Melayu.
qUntuk memberi nama pada
bahasa yang tidak mempunyai bukti
sejarah tersebut (sebelum bahasa
orang India masuk ke Nusantara), ia
diberi nama bahasa Melayu Purba.
PERKEMBANGAN
BAHASA MELAYU
 BAHASA MELAYU
KUNO
ØMerupakan keluarga bahasa Nusantara

ØKegemilangannya dari abad ke-7 hingga abad ke-13

pada zaman kerajaan Srivijaya, sebagai lingua franca dan
bahasa pentadbiran.

ØPenuturnya di Semenanjung, Kepulauan Riau dan

Sumatera.
Ia menjadi lingua franca dan sebagai bahasa pentadbiran
kerana:

a) Bersifat sederhana dan mudah menerima pengaruh

luar.
b) Tidak terikat kepada perbezaan susunlapis
Banyak dipengaruhi oleh sistem bahasa
Sanskrit. Bahasa Sanskrit kemudian dikenal
pasti menyumbang kepada pengkayaan kosa 
kata dan ciri-ciri keilmuaan (kesarjanaan)
Bahasa Melayu.

Bahasa Melayu mudah dipengaruhi Sanskrit

kerana:
a)Pengaruh agama Hindu

b) Bahasa Sanskrit terletak dalam kelas

bangsawan, dan dikatakan mempunyai
hierarki yang tinggi.
ØBahasa Melayu kuno pada batu-batu bersurat
abad ke-7 yang ditulis dengan huruf Pallawa:

•Batu bersurat di Kedukan Bukit, Palembang

(683 M)

•Batu bersurat di Talang Ruwo, dekat Palembang

(684 M)

•Batu bersurat di Kota Kampur, Pulau Bangka

(686 M)

•Batu bersurat di Karang Brahi, Meringin, daerah

CIRI-CIRI BAHASA MELAYU
KUNO
vPenuh dengan kata-kata pinjaman
Sanskrit
vSusunan ayat bersifat Melayu
vBunyi b ialah w dalam Melayu kuno
(Contoh: bulan - wulan)
vBunyi e pepet tidak wujud (Contoh
dengan - dngan atau dangan)
vAwalan ber- ialah mar- dalam Melayu
kuno (contoh: berlepas-marlapas)
vAwalan di- ialah ni- dalam bahasa
Melayu kuno (Contoh: diperbuat -
niparwuat)
vAda bunyi konsonan yang
diaspirasikan seperti bh, th, ph, dh,
kh, h (Contoh: sukhatshitta)
vHuruf h hilang dalam bahasa moden
(Contoh: semua-samuha, saya:
sahaya)
 PERALIHAN BAHASA MELAYU
KUNO KE BAHASA MELAYU
KLASIK
Peralihan ini dikaitkan dengan
pengaruh agama Islam yang semakin
mantap di Asia Tenggara pada abad ke-
13.

Selepas itu, bahasa Melayu mengalami

banyak perubahan dari segi kosa kata,
struktur ayat dan tulisan.
 BATU BERSURAT YANG
PENTING
1) Batu bersurat di Pagar Ruyung,
Minangkabau (1356)
- ditulis dalam huruf India
- mengandungi prosa melayu kuno dan
beberapa baris sajak Sanskrit
- bahasanya berbeza sedikit daripada
bahasa batu bersurat abad ke-7
2) Batu Bersurat di Minye Tujuh, Acheh
(1380)
- masih memakai abjad India
-buat pertama kalinya terdapat
penggunaan kata-kata Arab seperti
kalimah nabi, Allah, dan rahmat
 3) Batu Bersurat di Kuala Berang,
Terengganu (1303 – 1387)
- ditulis dalam tulisan jawi
- membuktikan tulisan Arab telah
digunakan dalam bahasa Melayu
pada abad itu
- Ketiga-tiga batu bersurat ini
merupakan bukti catatan terakhir
perkembangan bahasa Melayu
kerana selepas abad ke-14, muncul
kesusasteraan Melayu dalam
bentuk tulisan.
 BAHASA MELAYU KLASIK
• Kegemilangannya boleh dibahagikan
kepada tiga zaman penting:
• Zaman kerajaan Melaka
• Zaman kerajaab Acheh
• Zaman kerajaan Johor-Riau
• Antara tokoh-tokoh penulis yang
penting ialah Hamzah Fansuri,
Syamsuddin al-Sumaterani, Syeikh
Nuruddin al-Raniri dan Abdul Rauf al-
Singkel.
 CIRI-CIRI BAHASA KLASIK
• ayat: panjang,  berulang, berbelit-belit.
• banyak ayat pasif
• menggunakan bahasa istana
• kosa kata klasik: ratna mutu manikam, edan
kesmaran (mabuk asmara), sahaya,
masyghul (bersedih)
• banyak menggunakan perdu perkataan
(kata pangkal ayat): sebermula, alkisah,
hatta, adapun.
• ayat songsang
• banyak menggunakan partikel ``pun'' dan
`'lah''
• Semasa Malaysia mencapai
kemerdekaan, Perlembagaan
Persekutuan Perkara 152
menetapkan bahasa Melayu sebagai
bahasa kebangsaan.
• Akta Bahasa Kebangsaan 1963/1967
menetapkan bahasa Melayu sebagai
bahasa rasmi negara. Laporan Razak
1956 mencadangkan bahasa Melayu
sebagai pengantar dalam sistem
 BAHASA MELAYU MODEN
• Bahasa Melayu mula mengalami
perubahan secara perlahan-lahan
tetapi pasti untuk menuju kepada
bentuk yang baru iaitu bahasa
Melayu Moden.peluang untuk menuju
ke arah ini semakin cerah apabila
menjelang abad ke-20 M.
 BAHASA MELAYU MODEN
• Bermula pada abad ke-19. Hasil karangan
Munsyi Abdullah dianggap sebagai
permulaan zaman bahasa Melayu moden.
• Sebelum penjajahan Beritish, bahasa
Melayu mencapai kedudukan yang tinggi,
berfungsi sebagai bahasa perantaraan,
pentadbiran, kesusasteraan, dan bahasa
pengantar di pusat pendidikan Islam.
• Selepas Perang Dunia Kedua, British
merubah dasar menjadikan bahasa Inggeris
sebagai pengantar dalam sistem
pendidikan.
 IM A
T E R
I A N H
E K S I
S K A