MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN GLENDRLMES PROJES)
METAL TEKNOLOJS
ANKARA,2006
NDEKLER
AIKLAMALAR ...................................................................................................................iii GR ....................................................................................................................................... 1 RENME FAALYET1 .................................................................................................... 3 1. ALMNYUM PANJUR VE STORLAR ........................................................................... 3 1.1. Alminyum Panjurlarn Tanm ve Kullanm Alanlar ................................................. 4 1.1.1. Alminyum Panjur Elemanlar .............................................................................. 4 1.2. Alminyum Storlarn Tanm ve Kullanm Alanlar ..................................................... 5 1.2.1. Alminyum Stor eitleri...................................................................................... 6 1.3. Alminyum Storu Oluturan Elemanlar........................................................................ 6 1.3.1. Alminyum Stor Plakalar ..................................................................................... 7 1.3.2. Alminyum Dikme Profiller.................................................................................. 8 1.3.3. Alminyum Etek Profili ........................................................................................ 8 1.3.4. Stor Toplanma Kutusu........................................................................................... 9 1.3.5. Stor Sarma Mekanizmas ....................................................................................... 9 1.4. Alminyum Storlarn Montaj Yntemleri................................................................... 11 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 12 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 15 PERFORMANS DEERLENDRME .............................................................................. 17 RENME FAALYET-2 ................................................................................................... 19 2. ALMNYUM ASMA TAVAN ....................................................................................... 19 2.1. Alminyum Asma Tavanlarn Tanm ve Kullanm Alanlar ...................................... 19 2.2. Alminyum Asma Tavan eitleri ............................................................................. 20 2.2.1. Alminyum Asma Panel Tavanlar....................................................................... 20 2.2.2. Alminyum Asma Kaset Tavanlar ...................................................................... 21 2.2.3. Alminyum zel retim Asma Tavanlar............................................................ 22 2.3. Asma Tavan Yapmnda Kullanlan Elemanlar .......................................................... 22 2.3.1. Alminyum Asma Tavan Tayc Profilleri ....................................................... 22 2.3.2. Alminyum Asma Tavan Tama Asks ............................................................. 22 2.3.3. Alminyum Asma Tavanlarda Kullanlan Orta Kayt Profilleri.......................... 23 2.3.4. Alminyum Asma Tavanlarda Kullanlan Kenar Profilleri................................. 24 2.3.5. Alminyum Asma Tavanlarda Kullanlan Tavan Aksesuarlar ........................... 24 2.4. Alminyum Asma Tavan Yapmnda Dikkat Edilecek Hususlar ............................... 25 2.5. Alminyum Asma Tavan Yapm Resimleri................................................................ 26 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 28 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 31 PERFORMANS DEERLENDRME .............................................................................. 32 RENME FAALYET3 .................................................................................................. 33 3. GYDRME CEPHE .......................................................................................................... 33 3.1. Alminyum Giydirme Cephe Tanm ve Kullanm Alanlar ...................................... 33 3.2. Alminyum Giydirme Cephe eitleri ....................................................................... 34 3.2.1. Kapakl Giydirme Cephe Sistemleri .................................................................... 34 3.2.2. Silikon (Cam) Cephe Giydirme Sistemleri.......................................................... 35 3.2.3. Panel (Modler) Cephe Giydirme Sistemi........................................................... 37 3.3. Giydirme Cephe Yapmnda Kullanlan Elemanlar .................................................... 37 3.4. Giydirme Cephe Yapmnda Dikkat Edilecek Hususlar ............................................. 38
3.5. Giydirme Cephe Yapm Resimleri.............................................................................. 38 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 40 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 44 PERFORMANS DEERLENDRME .............................................................................. 45 MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 46 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 47 KAYNAKA ......................................................................................................................... 49
ii
AIKLAMALAR AIKLAMALAR
KOD ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI SRE N KOUL YETERLK 521MMI264 Metal Teknolojisi Metal Doramacl Alminyum Panjur-Asma Tavan-Cephe Giydirme Alminyum malzemeler kullanarak panjur, asma tavan ve cephe giydirme imal etmeyi ieren renme materyalidir 40/32 Alminyum vitrinler, modln alm olmak Alminyum malzemeleri kullanarak panjur, asma tavan ve giydirme cephe imal etmek Genel Ama Gerekli ortam ve ekipman salandnda, teknie uygun olarak alminyum malzemelerden panjur, asma tavan, cephe giydirme yapabileceksiniz. Amalar Teknie uygun olarak alminyum stor imalat ve montajn yapabileceksiniz Teknie uygun olarak alminyum asma tavan yapabileceksiniz Teknie uygun olarak alminyum cephe giydirme yapabileceksiniz Ortam Metal ileri atlyesi, snf, iletme, internet ortam Donanm Bu modln uygulanabilmesi iin; tek kafa kesim makinesi, kopya freze, el breyzi, tornavida, markalama ve lme takmlar, koruyucu eldiven, gzlk ve kulaklk, alminyum stor sistem profilleri ve birletirme elemanlar, sac vidas, epoksi, fitil Modln iinde yer alan her faaliyetten sonra, verilen lme aralaryla kazandnz bilgileri lerek kendi kendinizi deerlendirebileceksiniz. retmen, modl sonunda size lme arac uygulayarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve becerileri deerlendirecektir.
MODLN AMACI
LME VE DEERLENDRME
iii
iv
GR GR
Sevgili renci, Yaplarn i ve d mimarileri, malzeme ve teknolojilerin geliimine paralel olarak en ok etkilenen unsurlardan biri olmutur. Yaadklar meknlar gelitiren insanlk, beklentilerine cevap ararken gnmzde pek ok alternatifi de gelitirmitir. Ahap, demir, alminyum, plastik malzeme ile retilen doramalar, kullanm yerinin zelliklerine gre tercih edilmektedir. En gen metal olarak bilinen alminyum yeryznde oksijen ve silisyumdan sonra en ok bulunan elementtir. Yzyllardr bilinen alminyum ancak 1886 ylnda elektroliz yoluyla bileenlerinden ayrtrlarak endstriyel ihtiyalar karlamas iin retilebilmitir. Gnmzde alminyum, elikten sonra en ok kullanlan metal haline gelmitir. Gelimi lkelerdeki alminyum retiminin altnda retim yapan lkemiz, bu malzemenin gnmzde hzla artan kullanmyla birlikte retim an da kapatmaktadr. Pek ok sektrde kullanlan alminyum, doramaclk sektrnde de yaygn olarak kullanlmaktadr. Estetik grnts, dayankll, hafiflii ve daha pek ok nedenden dolay binalarn cephe kaplamalarnda, merdivenlerinde, asma tavanlarnda, kap ve pencerelerinde, panjur ve storlarnda alminyum kullanm giderek yaygnlamaktadr. Bu modlde alminyum kullanlarak stor, asma tavan ve giydirme cephe yapmann temelleri anlatlacaktr.
RENME FAALYET1
AMA
RENME FAALYET1
Bu faaliyet sonucunda uygun ortam salandnda teknie uygun olarak alminyum pencere storu imalat ve montajn yapabileceksiniz
ARATIRMA
Alminyum malzemeler kullanlarak imalat gerekletirilmi bir pencere storunda bulunan elemanlar tespit ediniz. Bu tespitlerinizi rapor haline getiriniz ve snf ortamnda tartnz.
Alminyum kullanlarak retimi gerekletirilmi, alr kapanr dar ve yatay plakalarden oluan, pencere, kap veya buna benzer yerlere taklan kapatma dzeneine alminyum panjur ad verilmektedir. Panjur retimi alminyumun dnda, plastik veya ahap da kullanlarak da gerekletirilmektedir ancak alminyumun d ortamlara kar gsterdii mukavemet nedeniyle, gnmzde alminyumdan retilen panjurlar konutlarda, iyerlerinde, sanayi tesislerinde vb. yerlerde tercih edilmektedir. Klasik panjurlarn kullanm yzyllardr gncelliini srdrmekte ve yap sistemleri ierisinde ki yerini hala korumaktadr. Gelien alminyum profil sektrndeki yenilikler sayesinde alminyum panjurlar yeni kimliklere brnmekte, ilave fonksiyonlara ve farkl grnmlere sahip olmaktadr. Kullanclarn panjurdan beklentilerinin dnda, alminyum panjurlar uygulandklar yapya estetik bir grnm de kazandrmaktadr.
Alminyum panjurun uygulanaca yapnn mimari zelliklerine uygun olarak, panjurun boyutlar ve alma ekli belirlenmektedir. Alminyum panjurlar sabit, gerektiinde alr kapanr kanatlar eklinde veya kanatlarn yana kaymas eklinde retimleri ve montajlar gerekletirilmektedir. ekil 1.1de alminyum panjur eitlerine ve kullanlan elemanlara rnekler verilmitir, dikkatle inceleyiniz.
alminyum stor ad verilmektedir. Alminyum storlarn yaplarda kullanlma nedenleri panjurlar ile ayn olmakla beraber storlarn daha fonksiyonel olmalar, kullancya getirdii kolaylklar ve yer kaplamamas gibi nedenlerle gnmzde stor kullanm daha yaygndr. Resim 1.3de stor uygulanm yaplara rnekler verilmitir.
Alminyum storlar konut, iyeri, maaza, endstriyel tesisler vb. yap sistemlerinde; yazn gnein etkili nlarndan korunma, rzgrdan korunma, s, ses yaltm ve gvenlik salama amacyla kullanlmaktadr. Estetik ve fonksiyonelliinin yan sra darbelere kar mukavemet, korozyona kar diren, salam, uzun mrl ve yangna kar direnli olmas gibi stn zellikleri nedeniyle garaj, hangar, depo, endstriyel tesisler, vb. yerlerde alminyum storlar tek bana kap yada pencere olarak da kullanlmaktadr. Gelien teknoloji ve yksek fonksiyonellik araylar motorlu otomasyonlarn storlarda kullanmna olanak vermi ve bu sayede uzaktan kumandayla veya bir dmeye baslarak storlarn alp kapanmalar salanmtr.
gerekmektedir. ekil 1.2de mekanik stor retiminde kullanlacak elemanlar verilmitir, dikkatle inceleyiniz.
1- Yan kapak 2- st kutu arka kapak 3- st kutu n kapak 4- Klavuz yatak 5- Rulman 6- Boru ba 7- Tambur
8- Kasnak 9- Dikme profili 10- Alminyum lamel 11- elik ask 12- Alt etek profili 13- Lamel yan tapas 14- Vida
estetik tercihlere gre ok farkl tip ve ebatlarda retilen alminyum plakalar ok geni bir rn yelpazesine sahiptir. Resim 1.4deki stor plakas rneklerini inceleyiniz. Alminyum stor plakalar, trnaklar birbirine kenetlenecek ve hareket edebilecek ekilde tasarlanarak retimleri gerekletirilmektedir. Plakalar birbirine kenetlenerek, stor paletlerini oluturmakta ve plakalarn saa sola iki ynde kaymalarn nlemek amacyla plastik lamel yan tapalar taklp vidalanarak sabitlenmektedirler.
Stor sarma mekanizmasn ve stor paletini tayan yan kapaklar, alminyum dkm yoluyla elde edilmi dayanm yksek elemanlardr. Arka ve n kapaklar ise alminyum sacdan bkm yoluyla elde edilmektedir. Stor sistemi gerei tasarlanarak retimi gerekletirilen bu elemanlarn birbiri ile uyumlu olmalar gerekmektedir. Stor paletinin genilii ve stor paletinin rulo halde topland zamanki ls, toplanma kutusunun llerini belirlemektedir. Stor toplanma kutusunun gnmzde en sk kullanlan lleri; 137x137, 165x165, 180x180, 205x205, 250x250, 300x300, 350x350, 400x400 mm ve uzunluklar 6 metre olarak piyasaya sunulmaktadr. Stor paletinin byklne gre, toplanma kutusu ve yan kapak seiminin yaplmas gerekmektedir.
1.3.5.1. Tambur
Stor paletinin sarld boruya tambur ad verilmektedir. Tambur dayanm yksek olmas istenilen bir eleman olmasndan dolay galvanizli elikten retilmi, ou mekanizmalara uyum salamas iin sekizgen eklinde 40, 60 ve 70 apnda kullanma sunulmaktadr. Stor paletinin en st srasndaki alminyum lamele taklan elik asknn tambur zerine alm kanallara taklmas ile tamburla stor paletinin balants oluturulmu olur.
Tamburun dardan hareket ettirilerek dnmesini ve stor paletinin alp kapanmasn salamak iin elle alan veya motorlu bir mekanizmann sisteme ilave edilmesi gerekmektedir. Belli arlklara kadar alminyum storlar makara sistemi kullanlarak elle alp kapatlabilmektedir ancak belli arlklarn zerinde redktr veya motorlu sistemlerin kullanlmas gerekmektedir. Motorlu sistemlerde tb motorlar kullanlarak alp kapanma otomatik hale getirilebilmekte ve istee bal olarak radyo dalgalar ile uzaktan alm salanabilmektedir. Motorlu sistemlerde elektrik kesintilerine kar, manel olarak alabilecek redktr sistemi de bulunmaktadr. Resim 1.8i inceleyiniz.
10
11