PRESENTASI KASUS Veruka Vulgaris

Disusun oleh: Iedwal Dwi Rahardjo Jhohans ah R 1010221048 101022104! FK UPN FK UPN

Moderator : dr" #id an$o% S&"KK

Dipresentasikan tanggal: 0! J'li 2012

KEPANITERAAN KLINIK ILMU KULIT KELAMIN RUMAH AKIT PU AT AN!KATAN DARAT !AT"T "E#R"T" $AKULTA KED"KTERAN UNIVER ITA PELITA HARAPAN PERI"DE % &ULI ' () A!U TU %(*% &AKARTA

%(*%

#A# I TATU PA IEN

I+ IDENTITA PA IEN Na(a U('r Jenis +ela(in Ala(a$ Pe+erjaan S'+' .an/sa A/a(a ) Nn" F ) 1* $ah'n ) Pere(&'an ) Jl" ,e(&a+a P'$ih Ti('r -II no" 22% Ja+ar$a ) Pelajar ) S'nda ) Indonesia ) Isla(

S$a$'s &er+awinan ) .el'( (eni+ah

II+ ANAMNE I A'$oana(nesis% $an//al 04 J'li 2012 Kel'han U$a(a ) Terda&a$ 0in$il &ada jari $el'nj'+ $an/an +anan

Kel'han Ta(0ahan ) 1a$al dan n eri 0ila $er$e+an Riwa a$ &erjalanan &en a+i$ : Seja+ * 0'lan S2RS &asien (eliha$ $erda&a$ 0in$il &ada $el'nj'+ $an/an +anan" Pasien ('lai (en adari adan a 0in$il $erse0'$ saa$ sedan/ (en3'3i $an/ann a" Awaln a 0in$il 0er'+'ran +e3il se0esar jar'( &en$'l dan 0erwarna a/a+ &'$ih lal' +e('dian (enjadi (e(0esar dan 0erwarna a/a+ +ea0'an" Pasien (en/a$a+an 0in$il $er+adan/ $erasa /a$al% na('n &asien $ida+ &ernah (en//ar'+ 0in$iln a $erse0'$ saa$ $erasa /a$al" Pasien (erasa n eri a&a0ila 0in$il $ida+ sen/aja $er$e+an" Pasien j'/a $ida+ &ernah 0er'saha 'n$'+ (en/el'&asi 0in$il $erse0'$"

Pasien 0el'( &ernah (en/ala(i +el'han se&er$i ini se0el'(n a" Dari awal &asien (en adari $a(&a+ 0in$il &ada $an/ann a% &asien (en/a+' $ida+ (e(0eri+an o0a$ a&a&'n &ada 0in$iln a i$'" Pasien 0el'( &ernah 0ero0a$ +e do+$er se0el'(n a (en/enai +el'han ini" Pasien (erasa $ida+ n a(an den/an adan a 0in$il $erse0'$ +arena i$' ia da$an/ +e RSPAD 1a$o$ Soe0ro$o 'n$'+ dio0a$i" Riwa a$ &en a+i$ dah'l' ) Tida+ ada

Riwa a$ &en a+i$ +el'ar/a ) Dala( +el'ar/a $ida+ ada an/ (en/el'h +el'han an/ ser'&a

III" PE2ERIKSAAN FISIK Tan//al 4 J'li 2012 S$a$'s /eneralis 4 Keadaan '('( ) .ai+ 4 Kesadaran ) ,o(&os (en$is

4 Tanda 5i$al ) Te+anan darah 6 120780 Nadi 6 8087 (eni$ RR 6 2087 (eni$

S'h' 6 a9e0ris 4 Ke&ala ) De9or(i$as :4; 4 2a$a 4 T<T ) Konj'n/$i5a ane(ia 474% s+lera i+$eri+ 474 ) Telin/a 6 a'ri+'la $ida+ $erda&a$ +elainan% lian/ $elin/a la&an/% ser'(en 474% (e(0ran $i(&ani in$a+ <id'n/ 6 de5iasi se&$'( :=;% ('+osa nor(al% +on+a $ida+ hi&er$ro9i Ten//oro+an 6 Farin/ hi&ere(is :4;% $onsil T14T1 4 Thora8 ) Per/era+an dada si(e$ris> s'ara &ar' 5esi+'ler% ron+i 474% whee?in/ 474> s'ara jan$'n/ S14S2 re/'ler% ('r4('r :4;% /allo& :4; 4 A0do(en ) .en$'+ 9la$% dindin/ &er'$ s'&el

4 E+s$re(i$as ) A+ral han/a$% ede(a $'n/+ai :4;% 3a&illar re9ill @ 2 de$i+ 4 K1. ) Tida+ $era0a adan a &e(0esaran K1.

S$a$'s der(a$olo/is Ao+asi ) Re/io di/i$i II de8$ra E9lorosensi ) Terda&a$ &a&'l soli$ar 0erwarna +ea0'4a0'an 0er'+'ran len$i+'lar 0er0a$as $e/as den/an +onsis$ensi +eras dan &er('+aann a +asar"

Fo$o +linis)

I-" PE2ERIKSAAN AA. Tida+ ada

-" RESU2E Pasien wani$a den/an inisial Nn" F 0er'('r 1* $ah'n da$an/ den/an +el'han adan a 0in$il &ada $el'nj'+ $an/an +anan" .in$il $i(0'l seja+ * 0'lan an/ lal' den/an '+'ran jar'( &en$'l an/ se(a+in la(a se(a+in (e(0esar dan warna (enjadi +ea0'4a0'an" Ter+adan/ &a&'l $erasa /a$al dan a&a0ila $ida+ sen/aja $er$e+an $erda&a$ rasa n eri" Pasien 0el'( (e(0eri+an &en/o0a$an &ada &en a+i$ ini" Pada &e(eri+saan 9isi+% s$a$'s /eneralis dala( 0a$as nor(al" Pada s$a$'s der(a$olo/i+'s re/io di/i$i II de8$ra $erda&a$ &a&'l soli$ar 0erwarna +ea0'4a0'an 0er'+'ran len$i+'lar 0er0a$as $e/as den/an +onsis$ensi +eras dan &er('+aann a +asar"

-I"

DIA1NDSIS KERJA -er'+a 5'l/aris a$ di/i$i II de8$ra

-II" DIA1NDSIS .ANDIN1 Tida+ ada

-III" REN,ANA7 ANJURAN PE2ERIKSAAN Tida+ ada

IE" PENATAAAKSAAN Non 2edi+a(en$osa 4 Jan/an (en//ar'+4/ar'+ lesi 4 Rajin (en3'3i $an/an 4 <indari $er+ena /ese+an4/ese+an &ada $an/an
*

2edi+a(en$osa 4 Ele+$ro+a'$erisasi 4 1en$a(i3in s'l9a$ 0"1F% 10 /% oin$(en$% $id E" PRD1NDSIS G'o ad 5i$a( ) 0ona(

G'o ad 9'n3$iona( ) 0ona( G'o ad sana$iona( ) d'0ia ad 0ona(

#A# II TIN&AUAN PU TAKA

VERUKA VUL!ARI

I+ Pendahuluan -er'+a 5'l/aris :+'$il; adalah &roli9erasi jina+ :hi&er&lasia; &ada +'li$ dan ('+osa di 0a/ian e&ider(is an/ dise0a0+an oleh Human Papilloma Virus :<P-; $i&e $er$en$'" Ti&e 5ir's an/ serin/ (eni(0'l+an 5er'+a 5'l/aris adalah <P- $i&e 2% 4% 2H% 2! dan $i&e an/ jaran/ adalah <P- $i&e 1" Pen a+i$ ini (er'&a+an &en a+i$ in9e+si an/ serin/ dij'(&ai &ada ana+% dewasa% dan oran/ $'a" ,ara &en e0aran 5ir's ini adalah den/an +on$a+ lan/s'n/ a$a' ino+'lasi" Te(&a$ &redile+si $er'$a(a di e+s$re(i$as 0a/ian e+s$ensor and $e(&a$ an/ serin/ $erjadi $ra'(a se&er$i $an/an% jari% dan l'$'$" 1a(0aran +linis 5er'+a 5'l/aris adalah &a&'l den/an '+'ran an/ 0er5ariasi% hi&er+era$o$i+% den/an &er('+aan 9ili9or(is% 0er0a$as $e/as% dan $a(&a+ Ired or brown dotsJ an/ (er'&a+an &a$o/(oni+ dari &en a+i$ ini" T'j'an dari &en/o0a$an adalah 'n$'+ de+s$r'+si 9isi+ sel e&ider(is an/ $erin9e+si" Pen a+i$ ini 0ersi9a$ residi9 wala'&'n &en/o0a$an di0eri+an ade+'a$"K1%2%BL II+ Epide,iologi -er'+a 5'l/aris ini $erse0ar &ada sel'r'h &o&'lasi d'nia% di&er+ira+an se+i$ar H sa(&ai 12F dari &o&'lasi d'nia (enderi$a &en a+i$ ini" Pen a+i$ ini da&a$ $erjadi &ada sel'r'h +elo(&o+ 'sia% na('n insiden $er$in//i $erjadi dian$ara ana+4ana+ 0er'('r 1241* $ah'n den/an &re5alensi $erjadin a 10412F" Pen a+i$ ini j'/a serin/ $i(0'l &ada &asien den/an sis$e( i('n an/ $'r'n dan &asien an/ sedan/ (enda&a$ $era&i i('nos'&resi9" Insiden $erjadi &ada &ria dan wani$a sa(a" Pasien an/ serin/ 0erenan/ &ada +ola( renan/ '('(% serin/ (erenda( $an/ann a di air% serin/ $er/ores :$erjadi $ra'(a; dan $'+an/ da/in/ (e(ili+i insiden an/ le0ih $in//i 'n$'+ $er+ena 5er'+a 5'l/aris" Per+e(0an/an (ejadi an/ $elah

+e/anasan jaran/ $erjadi% na('n 0e0era&a +as's $elah dila&or+an dan di0eri na(a 5er'+'s +arsino(aKB%4L" III+ Etiologi E$iolo/i 5er'+a 5'l/aris ialah Human Papilloma Virus :<P-;" <P(er'&a+an 5ir's 0eran$ai DNA /anda% 0er'+'ran CC n(% dan (e(ili+i i+osahedral n'+loe+a&sid" -ir's ini (er'&a+an an//o$a dari 9a(ili &a&o5a5ir's" Terda&a$ &alin/ sedi+i$ 100 $i&e <P-" -er'+a 5'l/aris da&a$ dise0a0+an oleh <P- $i&e 1% 2% 4% 2*% 2H% 2!% CH% *C% dan HH" -ir's ini (e(ili+i /en E* dan EH an/ (e(ili+i &eranan dala( re&li+asi dan +arsino/enesis" 1en ini 0er&eran dala( (en/ina+$i5asi tumor suppressor genes &ada sel (an'siaKB%CL" IV+ Patogenesis Ino+'lasi 5ir's $erjadi +arena adan a de9e+ &ada e&i$el e&ider(is" Se$elah ino+'lasi 5er'+a 0iasan a ('n3'l dala( wa+$' 2 sa(&ai ! 0'lan" -ir's an/ (as'+ dan (en/in9e+si e&i$el e&ider(is :&ar$i+el 5ir's di$e('+an &ada s$ra$'( 0asalis; lal' (e(&rod'+si si$o&las(i+ 5a+'ola" Proses ini dise0'a$ den/an +oilosi$osis% an/ (er'&a+an hallmark &ada in9e+si 5ir's" Un$'+ da&a$ $er's 0ere&li+asi% <P- &erl' (e(0lo+ di9erensiasi $er(inal dan (ens$i('lasi &e(0elahan sel" <P- (e(ili+i &ro$ein an/ da&a$ (en/'0ah &roli9erasi sel dan (en//an/' +e(a$ian sel lewa$ a&o&$osis" 1en E* dan /en EH &ada 5ir's ini da&a$ (en/ina+$i5asi tumor suppressor genes &ada (an'sia sehin//a &roli9erasi sel ini $er's $erjadi sehin//al (en/hasil+an hi&er&lasia dari e&i$el +'li$K2%4%CL" V+ Presentasi Klinis -er'+a 0iasa ('n3'l 24! 0'lan se$elah ino+'lasi" Terda&a$ &eriode in9e+si s'0+lini+ an/ &anjan/ dan ('n/+in awal $erjadin a in9e+si $ida+ $a(&a+" an/ +asar ('n/+in (en//an//' +'li$ an/ 0erde+a$an an/ 0erde+a$an $erse0'$% Per('+aan 5er'+a

sehin//a da&a$ $erjadi ino+'lasi &ada 0a/ian +'li$

$i(0'ln a 5er'+a 0ar' 0erlan/s'n/ 0e0era&a &e+an hin//a 0e0era&a 0'lan" 1a(0aran +linis an/ ('n3'l j'/a $er/an$'n/ dari $i&e <P- an/ (en/in9e+si" -er'+a 5'l/aris a$a' +'$il dise0a0+an oleh in9e+si <P- $i&e 2 dan se0a/ian +e3il 0erasal dari <P- $i&e 1%4%H ser$a $i&e <P- lainn a j'/a ('n/+in 0isa (en e0a0+an 5er'+a 5'l/aris"

.iasan a 5er'+a 5'l/aris 0erlo+asi &ada $an/an $er'$a(a &ada jari dan $ela&a+ $an/an" 2es+i&'n se0enarn a da&a$ $erjadi di 0a/ian $'0'h (ana&'n di(ana &en e0arann a se3ara +on$a+ lan/s'n/ a$a' a'$oino+'lasi" .iasan a ('n3'l $an&a /ejala" Ji+a (en/enai li&a$an +'+' a$a'&'n 0a/ian 0awah +'+' (a+a da&a$ (er'sa+ &er$'(0'han +'+'" Periungual warts le0ih serin/ $erjadi &ada oran/ an/ s'+a (en//i/i$ +'+'n a lesi 0iasan a +on9l'en dan (eli0a$+an li&a$an +'+' 0a/ian &ro+si(al dan la$eral dan ('n/+in da&a$ (en e0ar +e 0i0ir dan lidah 0iasan a &ada se&ar'h 0a/ian $en/ah" Ji+a $'(0'h di de+a$ (a$a (a+a 0erh'0'n/an den/an $erjadin a +onj'n/$i5i$is dan +era$i$is" Da&a$ &'la 0erlo+asi dise+i$ar /eni$alia% $e$a&i han a se+i$ar 142F" Pada la+i4la+i ha(&ir selal' (en eran/ 0a$an/ &enisK*%HL" Pada 5er'+a 5'l/aris $erjadi hi&er&lasia se('a la&isan e&ider(is% da&a$ $erliha$ hi&er+era$osis den/an area &ara+era$osis% ser$a la&isan (al&i/hi dan /ran'lar (ene0al" Aesi 0er'&a &a&'l a$a' nod'l 0erd'ri% 0ersisi+% +asar an/ da&a$ di$e('+an &ada &er('+aan +'li$ di 0er0a/ai $e(&a$ di $'0'h% da&a$ $'n//al (a'&'n 0er+elo(&o+% '+'ran 0er5ariasi ('lai dari pinpoint hin//a le0ih dari 1 3(% $e$a&i ra$a4ra$a C ((" .er$a(0ahn a '+'ran lesi 0erlan/s'n/ 0e0era&a &e+an hin//a 0e0era&a 0'lan" Aesi 0erwarna a0'4a0' den/an &er('+aan an/ +asar an/ sehin//a dise0'$ 5er'+'s" Pada 0e0era&a +as's dida&a$+an mother wart

0er+e(0an/ dan $'(0'h la(0a$ dala( wa+$' an/ la(a" Dan +e('dian se3ara $i0a4$i0a ('n3'l 5er'+a an/ 0ar'" Pada &er('+aan 5er'+a $erse0'$% $erliha$ $i$i+4 $i$i+ hi$a( an/ +e3il% an/ (er'&a+an 0e+'an darah a+i0a$ dila$asi +a&ilerK2%*%HL"

VI+ Diagnosis dan Diagnosis #anding Diagnosis 1a(0aran +linis 5er'+a 5'l/aris adalah &a&'l &erlahan den/an '+'ran an/ (e(0esar se3ara an/ (er'&a+an

an/ 0er5ariasi% hi&er+era$o$i+% den/an &er('+aan

9ili9or(is% 0er0a$as $e/as% dan $a(&a+ Ired or brown dotsJ

&a$o/(oni+ dari &en a+i$ ini" Pe(eri+saan his$o&a$olo/i da&a$ di/'na+an 'n$'+ (en/+on9ir(asi dia/nosis" Da&a$ di$e('+an /a(0aran 0er0a$as jelas% $a(&a+ &a&ilo(a$osis% hi&er+era$osis% &ara+era$osis% a+an$osis% dan sel +oilosi$ &ada &e(eri+saan ini"

10

1a(0aran +linisKBL)

1a(0aran his$o&a$olo/iK8L)

Diagnosis #anding Kera$osis Senilis Kera$osis Senilis adalah $'(or &ra +an+er an/ dise0a0+an oleh sinar U- dari 3aha a (a$ahari" T'(or ini da&a$ 0er+e(0an/ (enjadi +arsino(a sel s+'a(osa" .iasan a (en/enai oran/ an/ serin/ $er&a&ar 3aha a (a$ahari dala( wa+$' an/ la(a" .iasan a $erjadi &ada oran/ $'a" .iasan a dia(e$er B4 10 (( dan lesi 0iasan a (e(0esar dan 0er'0ah (enjadi (erah dan 0ersisi+" Dala( se0a/ian 5ariasi da&a$ (eni(0'l+an cutaneous horn" Pada his$o&a$holo/i $a(&a+ &ara+era$osis dan la&isan /ran'lar dan (ene0aln a e&ider(is"

11

Kera$osis Se0oroi+ Kera$osis Se0oroi+ adalah $'(or jina+ an/ &alin/ serin/ &ada oran/ $'a" Aesi 0iasan a $erda&a$ &ada ('+a dan $'0'h 0a/ian a$as" 1a(0aran +linis $a(&a+ &a&'l 0erwarna 3o+la$ sa(&ai hi$a(% da&a$ /eneralisa$a% dan &ada &era0aan +onsis$ensin a +en al" Pada his$o&a$olo/i $a(&a+ &roli9erasi +elenjar e&i$elial &a&ilo(a$osa dan $a(&a+ +is$a &se'do4hornK!L"

Karsino(a Sel S+'a(osa) Karsino(a Sel S+'a(osa adalah $'(or /anas an/ 0erasal dari sel e&ider(is an/ (e(&'n a 0e0era&a $in/+a$ +e(a$an/an" Se3ara his$o&a$olo/i $erda&a$ 0e0era&a $i&e% ai$' 0en$'+ In$rae&ider(al an/ di$e('+an &ada +era$osis an/ $ida+ $e/as% senilis% &en a+i$ .owen% dan +orn' +'$anea dan 0en$'+ in5asi9% ai$' $'(or ('la4('la 0er'&a nod's &a&ilo(aK!L" an/ +eras den/an 0a$as &er('+aann a li3in% dan a+hirn a 0er+e(0an/ (enjadi 5er'+osa dan

2ol's+'( Kon$an/ios'( 2ol's+'( Kon$an/ios'( adalah &en a+i$ an/ dise0a0+an oleh 5ir's &o+s an/ +linisn a 0er'&a &a&'l% &ada &er('+aann a $erda&a$ le+'+an% 0erisi (assa an/ (en/and'n/ 0adan (ol's+'(" Pen a+i$ ini 0iasa di$e('+an &ada ana+4ana+" Pada &e(eri+saan his$o&a$olo/i $erda&a$ 0adan (ol's+'( an/ (en/and'n/ &ar$i+el 5ir'sK1L"

12

VII+Penatalaksaan Non-,edika,entosa 1" Tida+ (en i+a$% (enje&i$% (en isir% a$a' (en3'+'r daerah an/ 0er+'$il 'n$'+ (en/hindari &en e0aran 5ir's 2" Tida+ (en//'na+an &e(o$on/ +'+' an/ sa(a &ada +'$il dan +'+' an/ seha$ B" Tida+ /i/i$ +'+' ji+a (e(ili+i +'$il dide+a$ +'+' 4" Tida+ (en3'n/+il +'+' +arena da&a$ (en e0a0+an l'+a dan (e('dah+an (as'+n a in9e+si 5ir's C" Rajin (en3'3i $an/an dan +'li$ se3ara $era$'r dan 0enar *" 2andi d'a +ali sehari sehin//a +e0ersihan +'li$ senan$iasa $erja/a H" .ila $erda&a$ l'+a +e3il a$a' l'+a &ar'$an% 0ersih+an den/an sa0'n dan air han/a$ ser$a lan/s'n/ di+erin/+an 8" Kena+an selal' alas +a+i% 0ila &erl' an/ $ahan air a$a' an$i seli& $er'$a(a saa$ (en//'na+an 9asili$as '('(

Medika,entosa Tera&i sis$e(i+ an/ di/'na+an adalah) 4 Si(e$idin oral den/an dosis B0440 (/7+/..7hari $elah dila&or+an (a(&' (eresol'si 5er'+a 5'l/aris"

Tera&i $o&i+al an/ di/'na+an adalah) 1. Ele+$ro+a'$erisasi" Ele+$ro+a'$erisasi ini e9e+$i5i$asn a $in//i dala( (en/han3'r+an jarin/an an/ $erin9e+si dan <P-% ser$a +on$raindi+asi 'n$'+ &asien den/an cardiac pacemakers" Tehni+ ini diawali den/an anes$esi lo+al" Rasa sa+i$ se$elah o&erasi da&a$ dia$asi den/an nar+o$i+ anal/esi+ dan anal/esi+ $o&i+al &ada 0e0era&a &asien san/a$ 0er(an9aa$ se&er$i lidocaine jelly.

1B

2. Krio$era&i 2er'&a+an &ilihan '$a(a 'n$'+ ha(&ir se('a 5er'+a 5'l/aris" 5er'+a sehar'sn a di0e+'+an se3ara ade+'a$ di(ana dala( wa+$' 142 hari a+an $i(0'l le&'h sehin//a a+an (enjadi le0ih l'na+" Proses +rio$era&i 0iasan a (en//'na+an li+'id ni$ro/en :$e(&era$'r 41!*M ,;" Idealn a &en/o0a$an dila+'+an se$ia& d'a a$a' $i/a &e+an sa(&ai le&'h $er+el'&as" Ko(&li+asi dari +rio$era&i dian$aran a $erjadin a hi&o&i/(en$asi dan $i(0'l jarin/an &ar'$ :s+ar;" 3. Aaser +ar0ondio+sida da&a$ di/'na+an 'n$'+ &en/o0a$an 0e0era&a 5ariasi dari 5er'+a 0ai+ &ada +'li$ (a'&'n ('+osa" Pen/o0a$an ini e9e+$i9 'n$'+ (en/hilan/+an 0e0era&a jenis 5er'+a% se&er$i +'$il &eri'n/'al dan s'0'n/'alKHL" 4. Asa( salisila$ 1242*F den/an a$a' $an&a asa( la+$a$ e9e+$i9 'n$'+ &en/o0a$an 5er'+a 5'l/aris di(ana e9i+asin a se0andin/ den/an +rio$era&i" E9e+ +era$oli$i+ asa( salisila$ (a(&' (e(0an$' (en/'ran/i +e$e0alan 5er'+a dan (ens$i('lasi res&on in9la(asi" 5. 1l'$araldehid (er'&a+an a/en 5ir'sidal an/ $erdiri dari 10F /l'$araldehid dala( e$anol 3air a$a' dala( 9or('lasi 0en$'+ /el" Pen/o0a$an han a $er0a$as &ada lesi di $an/an" E9e+ sa(&in/ an/ da&a$ $erjadi adalah der(a$i$is +on$a+" Ne+rosis +'$ane's da&a$ $erjadi wala'&'n san/a$ jaran/K2%*L" 6. .leo(isin (e(ili+i e9i+asi an/ $in//i dan &en$in/ 'n$'+ &en/o0a$an 5er'+a 5'l/aris $er'$a(a an/ +eras" .leo(isin an/ di/'na+an (e(ili+i +onsen$rasi 1 'ni$7(l an/ diinje+si+an di de+a$ 0a/ian 0awah 5er'+a hin//a $erliha$ (e('3a$" Saa$ inje+si $erasa n eri sehin//a &ada 0e0era&a &asien da&a$ di0eri+an anes$esi lo+al" E9e+ sa(&in/ an/ &ernah dila&or+an adalah $i(0'ln a s+ar dan da&a$ (en e0a0+an ne+rosis jarin/an an/ l'asK2L" 7. Dini$ro3hloro0en?ene :DN,.; dila&or+an (a(&' (eresol'si 5er'+a &ada 8CF +as's" ,aran a) DN,. dilar'$+an dala( ase$on% +olodion a$a' &e$rola$'(" Dosis awal DN,. den/an +onsen$rasi 24C F% $e$a&i da&a$ di$'r'n+an (enjadi 0%240%CF ji+a $i(0'l rea+si an/ 0era$" -er'+a ('lai &e3ah se$elah se+ali hin//a d'a &'l'h +ali &en/o0a$an% $e$a&i ra$a4ra$a di0'$'h+an 24B 0'lan &en/o0a$an" E9e+ sa(&in/ dari &en//'naan DN,. ai$' &r'ri$'s% n eri lo+al% dan der(a$i$is e+se(a$o's rin/an"

14

VIII+ Prognosis Pro/nosis &en a+i$ ini 0ai+% na('n serin/ residi9 wala'&'n (enda&a$ &en/o0a$an an/ ade+'a$"

1C

#A# III DA$TAR PU TAKA

1. <ando+o RP" Pen a+i$ -ir's" In) Dj'anda A% edi$or" Ilmu Penyakit Kulit dan Kelamin" Edisi Keena(" Ja+ar$a) .adan Pener0i$ FKUI> 2010" &" 1104118" 2. Andro&h EJ% Aow DR" #ar$s" In) #ol99 K% 1olds(i$h AA% Ka$? SI% 1il3hres$ .A% Paller AS% Ae99ell DJ% edi$ors" Fitzpatrick s !ermatology in "eneral #edicine " Edisi Ke$'j'h" New Nor+) 231raw4<ill> 2008" A5aila0le 9ro( h$$&)77www"a33ess(edi3ine"3o(73on$en$"as&8OaID62!C820! K3i$ed 2C A&ril 2012L" 3. #ol99 K% Johnson RA% S''r(ond D" -iral In9e3$ion o9 S+in and 2'3osa" In) #ol99 K% Johnson RA% S''r(ond D% edi$ors" Fitzpatrick s $olor %tlas and &ynopsis o' $linical !ermatology" Edisi Keena(" New Nor+) 231raw4<ill> 200!" A5aila0le 9ro( h$$&)77www"a33ess(edi3ine"3o(73on$en$"as&8OaID6C1!CB2C K3i$ed 2C A&ril 2012L" 4. Shene9el$ PD" Non/eni$al #ar$s" KPla3e 'n+nownL> 2eds3a&e Re9eren3e> 2B J'ni 2011 K3i$ed 2H A&ril 2012L" A5aila0le 9ro( h$$&)77e(edi3ine"(eds3a&e"3o(7ar$i3le711BBB1H4o5er5iewPa0101" 5. ,ohen .A% Aeh(ann ,U" -err'3a" John <o&+ins Uni5ersi$ > Der(A$las> 14 Dese(0er 200! K'&da$ed 11 2are$ 2012> 3i$ed 28 A&ril 2012L" A5aila0le 9ro( h$$&)77der(a$las"(ed"jh(i"ed'7der(7inde8Dis&la "39(OI(a/eID6418*180H2BH" 6. Ra$a I1" T'(or K'li$" In) Dj'anda A% edi$or" Ilmu Penyakit Kulit dan Kelamin" Edisi Keena(" Ja+ar$a) .adan Pener0i$ FKUI> 2010" &" 22!4241"

1*