Cdigo

www.codigocero.com

Revista de Ciencia e Tecnoloxa de Galicia

Cero
N 100_Ano 2011

10
N IV
E RS

A RIO

Sumario n 100
sinatura convidada

5 O presidente da Xunta, Alberto Nez Feijoo, felicita a Cdigo Cero polo seu dcimo aniversario

reportaxes
6 Dez anos de Cdigo Cero: unha vida en imaxes 8 Marcus Fernndez fai un percorrido polos nosos dez anos de actividade 10 Mar Pereira, secretaria xeral de Modernizacin, tmalle o pulso da dez anos de TIC 12 Henrique Neira celebra a dcada de Cdigo Cero cunha festa de vietas cmicas 14 Entrevistamos a Alfonso Cabaleiro, secretario xeral de Medios 16 Artigo conmemorativo de Rafael Valcarce, presidente de Arteixo Telecom 18 Mauro Fernndez, director do CIXTEC, fai un percorrido pola nosa e-Administracin 20 Xavier Alcal mndalle sados a Cdigo Cero dende Bruxelas 21 Especial: Banda larga, TDT e aulas dixitais 26 eDepo (Deputacin de Pontevedra): a Administracin nun click (2 parte) 27 Falamos do proxecto eDepo con Amancio Varela, xefe do servizo de Novas Tecnoloxas da Deputacin de Pontevedra 28 Retegal: obxectivos do operador pblico galego 30 Falamos con Miguel Churruca, director de Mrketing de Blusens 32 Aprobada a creacin da Axencia para a Modernizacin Tecnolxica de Galicia 33 A Xunta moderniza as ferramentas do IMELGA 34 A rede CeMIT triplica a sa oferta de actividades TIC para 2012 36 Entrevistamos a Marcos Mata, presidente do CPETIG 37 O CPETIG aposta pola calidade da formacin e a innovacin 40 Edisa fai reconto dos seus xitos 42 A Aula CESGA supera a lia dos 20.000 usuarios 43 El Corte Ingls renova a sa web cultural 44 Intermax comeza o ano cunha nova oferta de rede de alta capacidade 46 O CPEIG ponse como reto a regularizacin da profesin 48 Dez anos de revista Cdigo Cero a travs das sas portadas 50 Achegamos a listaxe das webs galegas mis visitadas 52 Javier Garca Tobo, director do CESGA, fai un percorrido polos logros do centro 54 Televs leva a sa tecnoloxa ao estadio da Juventus Academia 55 Ineo informa dos xitos recollidos no seu recente encontro empresarial 56 Tredess convrtese en referente europeo na difusin da TDT 58 Tegnix: o futuro ser do software libre 59 A galega Egatel flanos de innovacin galega no exterior

6 26
28

10

20

30

30 44 56

40

50

59

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero

|3

60

70

80

90

60 Falamos con Alfredo Ferreiro, director territorial de Contas Globais de HP 62 HP e Bull recoecen o labor innovador dos nosos futuros profesionais TIC 64 Ignacio Otero achganos a sa visin da televisin do futuro 65 Xos Pereira tmalle o pulso s redes como acubillo de consumidores 66 David Serantes: Dar e recibir. Crecemento limitado 68 Itelsis ofrcenos as claves do seu espallamento no mundo 70 A plataforma Meubook estrea nova web, mis xil e participativa 72 Pxinas Galegas impulsa a verificacin dos negocios da nosa terra 73 O Galeoke estrea o seu segundo volume 74 Entrevistamos a Rafael Valcarce, presidente de Arteixo Telecom 76 Diego Rosales amsanos a evolucin do sistema galego Trisquel 78 Vctor Lpez, presidente de EGANET, brndanos unha xanela historia da asociacin 80 Damos conta das empresas e entidades recoecidas nos Premios EGANET 82 Fernando Surez: dez anos informando e todo un futuro por diante 83 Javier Rocamora: como mudou o conto!! 84 Marcelino Fernndez Mallo: Saudade 85 Jos Mara Lpez Bourio: Innovacin, constancia e calidade 86 Escolmamos o mis representativo da colaboracin redes-cultura galega desta recta final do ano 88 Informe OSIMGA sobre as empresas galegas TIC 89 Poltica Lingstica informa de novos xeitos de promover o noso idioma 90 Repasamos o mis destacado da nosa innovacin tecnolxica recente 92 Falamos con Aldara Ballesteros Dios, responsbel de noraboa.com 94 Mis innovacin tecnolxica da nosa

62 74
80

96

gadgets

96 97

96 Escolmamos os trebellos tecnolxicos do mes que mis nos chamaron a atencin

xogos
97 Repasamos o mis destacbel da tempada en materia de consolas e videoxogos galegos

97

Equipo
DIRECTOR_Xos M Fernndez Pazos_director@codigocero.com SUBDIRECTOR_Marcus Fernndez_webmaster@codigocero.com SOCIO FUNDADOR_Carlos Ballesteros_c.ballesteros@codigocero.com REDACTOR XEFE_Fernando Sarasqueta_redaccion@codigocero.com FOTOGRAFA_Adolfo Enrquez Calo Joferpa REDACCIN_Manolo Gago (Opinin) Raquel Noya (Reportaxes) Moncho Paz (Opinin) Modesto Pena (Redes) Sevi Martnez (Xogos) Diego Rosales (Linux) SUPERVISIN_LINGSTICA_Mara Xess Vzquez DESEO_GRFICO_e_MAQUETACIN_Raquel Noya _ publicidade@codigocero.com scar Louzn_publicidade@codigocero.com IMPRIME_Trculo Artes Grficas, S.A. Tel.: 902 905 024 - torculo@torculo.com EDITA_Grupo Cdigo Cero Comunicacin S.L. Conxo de Arriba n 49, 1 C 15706 Santiago de Compostela Tel.-fax: 981 530 268 http://www.codigocero.com redaccion@codigocero.com Nmero 100 Publicacin peridica. Prezo 2 Depsito Legal: C-2301/01 I.S.S.N. (Edicin impresa): 1579-7546 I.S.S.N. (Edicin dixital): 1579-7554

4|

Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

sinatura convidada REPORTAXE

Un longo futuro ateigado de xitos

Nez Feijo
Sada do presidente da Xunta de Galicia para a revista Cdigo Cero
Inmersos como estamos nunha Sociedade Dixital, rexida por unha economa dixital en constante demanda de novos servizos e aplicacins, estar ao da nas novidades sobre a materia resulta unha necesidade perentoria. A existencia no panorama meditico galego dunha revista especializada na materia constite xa pois unha ferramenta irrenunciable para o amplo abano de axentes implicadas no campo da innovacin. Por ese motivo, o dcimo aniversario de Cdigo Cero, que chega ademais ao seu nmero 100, constite, sen dbida, un motivo de celebracin colectiva que se suma con orgullo o Goberno galego. Desde o primeiro da da lexislatura, a Xunta de Galicia fixo manifesto o seu compromiso co impulso da investigacin, a innovacin e o desenvolvemento como ferramentas fundamenunha folla de ruta a seguir para aproveitar as oportunidades econmicas e sociais que brindan as novas tecnoloxas. Supn unha oportunidade social ao promover servizos pblicos de calidade e contribundo a mellorar significativamente a sa eficiencia e produtividade. E supn unha oportunidade econmica evidente ao inclur un compromiso de investimento de 900 millns de euros e o obxectivo de creacin de 12.000 postos de traballo ata 2014. Axilizar as relacins entre a Administracin e os cidadns, mediante unha aposta incontestable pola e-Administracin, sen dbida, o comezo dun camio que leva parello unha avultada reducin de custos e de tempo. De xeito paralelo, 2014. gal traballa por estender as TIC a mbitos prioritarios para Galicia no sector pblico: a educacin, co Proxecto Abalar que est a dixitalizar todas as aulas do dos colexios galegos; a sanidade, coa universalizacin da historia clnica electrnica, da e-receita, e de diversas vertentes da teleasistencia e a relacin da sanidade cos servizos sociais; e a xustiza, co Plan Senda, destinado a racionalizar, modernizar e adecuar o funcionamento dos xulgados galegos ao sculo XXI.

Alberto

O dcimo aniversario de Cdigo Cero constite, sen dbida, un motivo de celebracin colectiva que se suma con orgullo o Goberno galego
tais para tecer o avance da sociedade galega a todos os niveis. O noso convencemento que as novas tecnoloxas son unha parte esencial do sector empresarial, pblico e social para lograr facer, xa non no futuro, senn tamn no presente, unha sociedade dixital. Con ese obxectivo impulsamos a Axenda Dixital 2014.gal,

esfera pblica, e traballamos co firme propsito de achegar o acceso a internet de calidade a toda a poboacin galega, a travs dun ambicioso Plan de Banda Larga que mobiliza mis de 35 millns de euros para desterrar a chamada fenda dixital. Esta folla de ruta tense visto reforzada e complementada con outros instrumentos como o Plan I2C para consolidar a investigacin e a innovacin, ou o Foro de Inversin para a creacin de empresas de base tecnolxica. Todos eles en conxunto, constiten a aposta da Xunta polas novas tecnoloxas da que xa estamos a recoller os primeiros resultados. Trtase dunha estratexia nica e global, na que non existen illas informticas nin distintas polticas ideolxicas. Proba diso a recente constitucin, aprobada polo Consello da Xunta,

da Axencia para a Modernizacin Tecnolxica, que agrupa baixo unha nica direccin e emprazamento todas as polticas e tecnlogos que na Administracin autonmica atenden s novas tecnoloxas. Unha decisin que, xunto coas innegables vantaxes de xestin, supor un aforro anual de 20 millns de euros. Nesa accin de Goberno, que d resposta ao compromiso de facer da tecnoloxa un dos motores econmicos de Galicia, Cdigo Cero erxese como un magnfico instrumento que achega todas as novidades en materia de I+D+i a empresas, universidades, institucins e todo tipo de entidades con intereses na materia, co valor engadido de facelo, ademais, en lingua galega. Reitero pois os meus parabns, acompaados do desexo dun longo futuro ateigado de xitos.

Desde a Xunta de Galicia queremos que este proceso de incorporacin das novas tecnoloxas non se circunscriba s

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero

|5

10 aniversario

10 anos de
A primeiros do ano 2000 emitase na radio pblica do pas un programa sobre novas tecnoloxas. Levara por nome Cdigo. Haba, sen embargo, un problema hora de falar das TIC: os enderezos das pxinas web eran moi complicados para que os ontes puideran collelos, rexistralos. Para superar esa eiva, un dos colaboradores do programa creou un espazo na Internet a xeito de bitcora no que daba conta das novas tecnolxicas. Ademais serva como plataforma para un boletn informativo de carcter diario e outro semanal, cun resumo en catro pxinas nun ficheiro PDF. Esta iniciativa acadou en poucos meses diversos recoecementos e galardns, e fixo que os seus fundadores, Carlos Ballesteros, Marcus Fernndez e Xos Mara Fernndez Pazos, nos animaramos a facer unha revista impresa, acompaados dun grupo de amigos e colaboradores entusiastas do mundo TIC. Aquela publicacin levara o nome de Cdigo Cero, por aquilo do cdigo binario, e hoxe dez anos despois chega o seu nmero cen. Cando lanzamos aquel primeiro nmero en formato tabloide houbo quen afirmou que non durariamos nin dous meses, xa que unha revista en galego e de novas tecnoloxas era inviable no noso pais. Argumentos nos lles faltaban, xa que en realidade Cdigo Cero e o seu irmn maior codigocero.com, existen pola vontade dos seus colaboradores e por dez anos de esforzo,

6|

Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero
ilusin e moito, moito traballo por manter unha publicacin que hoxe referente en Galicia, e que ademais est na nosa lingua. Seguimos crendo neste pas na sa xente, nas sas empresas, nos seus emprendedores, nas sas organizacins, institucins, asociacins e nas sas administracins que manteen viva a chama deste proxecto pioneiro. Cdigo Cero continuar sando a diario no seu portal web, o quinto medio de comunicacin do pas e o primeiro en galego na rede, e mensualmente en revista para contar e berrar que Galicia ten moito que dicir e aportar en novas tecnoloxas nun mundo globalizado. Estamos rematando o ano de Cunqueiro e parafraseando o egrexio galego permtannos dar Mil grazas por estes mis de 3.650 das de traballo, esforzo e ilusin e o noso desexo de polo menos ter outros tres mil das mais na nosa lingua.

O equipo de Cdigo Cero

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero

|7

sada

10 anos de Cdigo Cero

Fernndez
O subdirector de Cdigo Cero, fai un repaso polos 10 anos de vida da publicacin
Facer un repaso da historia de Cdigo Cero un interesante exercicio de memoria para os que a vivimos, especialmente polas sas lias cronolxicas paralelas, nas que a radio, a web e o papel cruzaron as sas traxectorias en numerosas ocasins, dando lugar ao produto actual e sendo a estas sinerxas imprescindibles para chegar a este nmero 100 e aos 10 anos de vida da nosa edicin impresa. En 2001, como complemento ao programa Cdigo da Radio Galega, creouse unha pxina web que recolla informacins tecnolxicas, principalmente para facilitar a achega de mis informacin por parte dos ontes ante a dificultade de dar enderezos de Internet a travs das ondas radiofnicas, pero esta criatura foi collendo corpo de seu, e s poucas semanas estreou boletns por correo electrnico, entre os que habera que destacar un semanal no que se inclua un resumo semanal en formato PDF, que podera considerarse coma o precursor desta publicacin. Esta iniciativa altrusta conseguiu aos poucos meses un recoecemento da Asociacin de Enxeeiros de Telecomunicacins de Galicia, polo que as persoas involucradas no proxecto decidimos apostar pola sa profesionalizacin, e as, a finais de ano, preparamos o que sera o nmero 1 de Cdigo Cero. Nos seguintes anos, outros seran os recoecementos que recibira esta iniciativa que defende tanto o sector tecnolxico galego como a nosa lingua, e as, en 2004 a Asociacin de Empresas Galegas Adicadas Internet e s Novas Tecnoloxas (EGANET) tivo a ben premiarnos como a mellor pxina web dun medio de comunicacin, para que en 2007 a Enxebre Orde da Vieira fixese o propio outorgndonos o trofeo Galeguidade ao Medio de Comunicacin Social; anda que o noso 10 aniversario tamn serviu de aliciente para que AGESTIC cos seus Premios INNOVA-G e o Colexio Profesional de Enxeeiros en Informtica de Galicia decidisen lembrar o noso facer destacndoo en cadansa entrega de premios. Pero o recoecemento ao que damos mis importancia non vn en forma de trofeo, senn que o que depositan en ns tanto os lectores que consultan periodicamente as nosas publicacin coma as empresas e administracins pblicas que confan a difusin das sas actividades nas nosas pxinas impresas e electrnicas. A todos eles debemos a nosa existencia, e chegar aos 10 anos de actividade. Pero esta traxectoria non a percorremos sen certa metamorfose, xa que cando nacemos tiamos unha pxina web centrada no texto e unha revista en formato tabloide (sen cor en todas as sas pxinas) e segundo fomos avanzando, na Internet gaamos grficos cada vez mis grandes e outros elementos enriquecedores, mentres que no papel contamos cada vez con mis cor para transformar finalmente a nosa publicacin a un tamao mis compacto (DIN A4) gaando en manexabilidade e cunha aparencia mis atractiva. Tamn volvemos a colaborar coa Radio Galega na achega de informacin tecnolxica sa audiencia, servindo o parntese de ausencia no medio radiofnico para ser conscientes dos cambios do sector TIC en Galicia, pois pasamos dun Cdigo no que a informacin tecnolxica era principalmente global a un programa Banda Ancha con multitude de iniciativas galegas e convidados que ilustran aos nosos seguidores sobre o dinamismo que as Tecnoloxas da Informacin e a Comunicacin te-

Marcus

Resulta difcil facernos unha idea do que ser de Cdigo Cero nos vindeiros 10 anos
en na nosa terra, desbotando o termo de novas tecnoloxas e deixando claro que estamos ante un sector produtivo mis con moito futuro. Resulta difcil facernos unha idea do que ser de Cdigo Cero nos vindeiros 10 anos, nos que as publicacins impresas parecen destinadas a desaparecer e os soportes mbiles gaan cada vez mis forza, pero o noso compromiso pola informacin tecnolxica de Galicia e en galego seguir inmutable, polo que o nico que podemos pedir dende aqu e que se mantean os moitos apoios que fan posible que este proxecto seguise vivo todo este tempo. Grazas a todos.

8|

Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

entrevista

Por primeira vez, mis do 50% dos fogares galegos estn conectados a Internet

PEREIRA
Galicia, anda que non se vexa a simple vista, vive unha revolucin: a dixital. Unha revolucin que anda ten certas eivas que solucionar, pero que en palabras de Mar Pereira, secretaria xeral de Modernizacin, achega un mundo de posibilidades en mltiples mbitos: coecemento, mercados, formacin, emprego. Ao seu xuzo, non hai alternativa posible: cmpre estarmos na rede e, ademais, en igualdade de condicins. De a xorden iniciativas como o Plan de Banda Larga, impulsado polo seu departamento, do que nos ofrece informes recentes: con este ano que remata, dotar de cobertura a 421.000 persoas que carecan de acceso a Internet hai pouco mis de ano e medio. Pereira tamn nos achega o seu punto de vista sobre unha loita que lle toca ben de preto: a loita contra a fenda dixital. Segundo apunta, por primeira vez, mis da metade dos fogares galegos estn conectados a Internet. -Como cre que nos afectaron, s galegas e galegos, estes anos de ir metndonos na Sociedade da Informacin? -Un sinal evidente do cambio en materia tecnolxica da ltima dcada que ata o ano 2002 o INE non publicou o primeiros datos sobre tecnoloxas da informacin. A pesares da sa corta vida, a adopcin das tecnoloxas da informacin por parte da sociedade est a producirse a un ritmo de vertixe. En Galicia, ao igual que no resto do mundo, as novas tecnoloxas estn a reportarnos vantaxes mellorando a nosa calidade vida e facilitndonos o acceso a novos servizos. indiscutible que hai que estar na rede. A nosa obriga facilitarlles o acceso a ela a todos os galegos en igualdade de condicins. Desde a Administracin autonmica estamos realizando un importante esforzo neste sentido, poendo os medios para ocupar o lugar que nos corresponde na sociedade de informacin a travs da estratexia tecnolxica 2014.gal, que abrangue tanto a implantacin de novas redes de telecomunicacins como a dinamizacin do uso das tecnoloxas entre a sociedade. -Como lle afecta Administracin autonmica a sa aposta polas ferramentas e servizos dixitais?

A secretaria xeral de Modernizacin, achganos nesta entrevista a sa visin sobre o pasado, o presente e o futuro das novas tecnoloxas ao servizo do noso pulo social e empresarial

Mar Pereira na presentacin dunha iniciativa TIC sobre o Camio de Santiago

MAR

-As tecnoloxas nos permiten conseguir obxectivos de gran alcance en diferentes mbitos como a sanidade, a educacin, ou a xustiza.

10 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

Os avances que se acadan nestas reas repercuten directamente sobre os cidadns mellorando a sa calidade de vida e simplificando a sa relacin coas administracins. E as se pon de manifesto con iniciativas como Abalar que esta cambiar a aula tradicional pola aula dixital e que xa unha realidade para preto de 33.000 alumnos de 370 centros, ou os avances no mbito sanitario como a receita electrnica que en 2010 permitiu unha reducin de 1,5 millns de citas mdicas. Outro exemplo a modernizacin da xustiza ou os avances en Administracin electrnica para acadar o obxectivo fundamental de que todos os cidadns tean acceso aos mesmos servizos independentemente do lugar no que vivan. Ademais, o Goberno galego est a impulsar o uso das redes sociais como canle de dilogo, participacin consulta e opinin. A Administracin autonmica incrementou progresivamente a sa presenza nestas canles e actualmente arredor de 15 departamentos da Xunta teen contas en redes sociais como Facebook, Twitter, Tuenti, Flickr, Youtube e Vimeo e portal corporativo www. xunta.es conta con preto de 5.000 seguidores en Facebook e Twitter. -Como est Galicia, a nivel europeo, en materia de Administracin Electrnica? -O Goberno galego est a avanzar na folla de ruta que marca 2014.gal Axenda Dixital de Galicia para converxer con Europa e que nos obriga, ademais, a lei 11/2007 para facilitar o acceso dos cidadns a Administracin a travs de medios telemticos.

primeiro que avanzar na dotacin de infraestruturas de telecomunicacin e acadar unha Galicia conectada. E nese obxectivo estamos a traballar a travs do Plan de Banda Larga de Galicia, que rematar 2011 dotando de cobertura a 421.000 persoas carecan de acceso a Internet hai pouco mis de ano e medio. -Que ten proxectado a medio e longo prazo a Secretara Xeral de Modernizacin no camio da universalizacin en Galicia do acceso s novas redes do coecemento? -Continuaremos consolidando as medidas postas en marcha a travs da Axenda Dixital 2014. gal. Entre elas, e de xeito prioritario, continuaremos avanzando na extensin da banda larga en toda Galicia para acadar o 100% de galegos con cobertura en 2013. Ademais, porase en marcha un programa de axudas en 2012 para a contratacin de novas conexins a internet dirixido s familias galegas con menos recursos econmicos e, por tanto, con maior risco de fenda dixital. Outro dos eixes prioritarios a consolidacin do proceso de modernizacin da Administracin pblica. Nesta lia porase en marcha en 2012 o Centro de Proceso de Datos Integral (CPDI), unha infraestrutura chave para reducir o gasto corrente, mellorar a eficiencia enerxtica e acadar un aforro importante ao agrupar os contratos dos 80 CPDs que se integrarn nas instalacins da Cidade da Cultura. Para avanzar cara unha verdadeira Administracin electrnica continuaremos consolidando a sede electrnica para acadar en 2012 a presentacin telemtica nun 90% dos novos procedementos de relacin entre os cidadns e a administracins. No mbitos xudicial e educativo darase continuidade ao Plan Senda 2014, e ao Proxecto Abalar para integrar as TIC na Xustiza e na Educacin respectivamente. No eido empresarial, O Centro Demostrador TIC de Galicia, inaugurado o pasado 27 de xuo, continuar ampliando as sas actividades para facer mis competitivos os sectores estratxicos de Galicia facilitando a incorporacin das novas tecnoloxas aos seus modelos de negocio.

Mar Pereira, na reunin celebrada hai uns das co novo presidente do noso Cluster TIC, Gerardo Crespo sin da tarxeta intelixente entre os profesionais da Administracin xeral e da Xustiza que os acredita dixitalmente e lles permite asinar documentos de xeito electrnico. Son iniciativas enmarcadas no Plan de Modernizacin da Administracin e van parella a outras accins como a entrada en vigor do DOG dixital, actuacins encamiadas acadar unha Administracin aberta as 24 horas os 365 das do ano e a cumprir coa poltica cero papel. Por outra banda, o Goberno galego vn de aprobar Decreto 201/2011, do 13 de outubro, polo que se regula a presenza da Administracin xeral e do sector pblico autonmico de Galicia na internet. Nel, ademais de deran sociedade galega da Sociedade do Coecemento? -A Comunidade reduciu a fenda dixital coa media estatal en 2,5 puntos no uso de ordenador e en 2 puntos non uso de Internet. Os ltimos datos INE 2011 sobre Sociedade de informacin na Comunidade indican que, por primeira vez, mis do 50% dos fogares galegos estn conectados a Internet e que o 51,6% se conecta mediante banda larga, un 11% mis que no ano 2010. Ademais, somos terceira comunidade autnoma con maior uso da Administracin electrnica por parte d cidadana para obter informacin das pxinas web. E estamos a adiantar o conxunto do Estado no grupo de idade de 10 a 15 anos en uso de ordenador e telefona mbil, segundo os ltimos datos de 2011. Hai que ter en conta que dende que se empezou a medir a penetracin da Sociedade da Informacin, Galicia partiu cunha posicin de desvantaxe respecto doutras comunidades. E iso obedece a dous factores: a dispersin poboacional e o envellecemento. Variables que non se teen en conta hora de comparar territorio. O 35% dos nosos habitantes teen mis de 55 anos fronte ao 27% do resto, e a xente que reside nas cidades so do 35,7 % da poboacin. Para eliminar a fenda dixital o

Neste sentido, a recente posta en marcha da sede electrnica marca un fito importante. Vimos de crear o que, nun futuro, ser un punto de acceso nico a toda a Administracin e as sas entidades instrumentais a travs da rede. Pero ademais, facilitmoslles aos empregados pblicos as ferramentas necesarias avanzar cara a verdadeira administracin electrnica. As iniciouse a emi-

" indiscutible que hai que estar na Rede. A nosa obriga facilitarlles o acceso a ela a todos os galegos en igualdade de condicins"
finir o modelo de presenza da Xunta en internet e fomentar a participacin cidad a travs das redes sociais, implsase o avance cara o Open Data facilitando o reemprego dos datos que xera a Administracin pblica por parte de cidadns e empresas. -Estamos preto de tirar abaixo os atrancos que sepa-

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 11

reportaxe humor tecnolxico

Escolma de vietas de Henrique Neira

Humor tecnolxico

entrevista

Non estamos nunha poca de cambio, senn nun cambio de poca

O pulo tecnolxico e dixital marcar a segunda gran modernizacin de Galicia

...

Alfonso Cabaleiro, secretario xeral de Medios, amosa o seu convencemento nas posibilidades do noso sector da comunicacin para superar a crise

En Cdigo Cero estamos de aniversario (dez anos de actividade) e a celebracin pareceu unha boa oportunidade para falar do pasado, o presente e o futuro da comunicacin na nosa terra. Como lle afecta a crise ao sector? Como facer para adaptrmonos da maneira mellor posbel aos cambios que as ferramentas dixitais lle imprimen aos nosos ollos, nosa maneira de achegarnos informacin? Podemos ser positivos? A xuzo de Alfonso Cabaleiro, secretario xeral de Medios, non s debemos ser positivos con respecto crise senn tamn con respecto chegada das novas canles (redes sociais) e plataformas, das que podemos sacar moito e bo proveito. Amais isto, cmpre ser positivos no que atinxe ao afianzamento da Sociedade da Informacin na nosa terra. Ao seu xuzo, todo apunta a que a fenda dixital ser en breve cousa do pasado. Vivimos nun cambio de poca, di, e a experiencia amosa que nin a televisin pudo coa radio nin o cine coa fotografa, en tal caso aconteceu o mellor dos procesos posbeis: todo cambiou para poder seguir adiante. -Respecto ao panorama da comunicacin galega, en que se ve beneficiada pola presenza das novas canles e dispositivos tecnolxicos? Cre que estamos ante unha oportunidade ou ben ante o principio da fin? -Pois eu creo que esa a gran pregunta que anda ningun quen de resolver. Coido que pola experiencia histrica, pola experiencia crtica vivida por mltiples sectores, como por exemplo a televisin que cando xurdiu a rematar coa radio, os vdeos que an rematar coa televisin; e recrdolles aos lectores que todo isto non aconteceu; por todo isto e por moito mis, o xnero humano un xnero que sabe sobrevivir e aproveitar as sas oportunidades. Estamos ante un gran reto, anda que verdade que a adaptacin est a custar moitos esforzos. Lamento neste senso as repercusins negativas que a crise provoca na actualidade no sector da comunicacin, includa unha subida do desemprego no mbito xornalstico. Eu creo que este un dos grandes problemas, pero cmpre ter en conta que se trata dun problema mundial. Trtase dunha redefinicin xeral do novo modelo de comunicacin. As posibilidades que abre o eido dixital son tremendas, e as novas xeracins estn cada vez mis afeitas a acudir en exclusiva a esas canles e esas plataformas. Isto acompase dunha clara diminucin na difusin e no alcance dos medios tradicionais, cada na publicidade, escasa incorporacin das xeracins novas aos formatos clsicos, etc. Estamos nun intre de crise, de reflexin, de busca de novos modelos, de sucesin de novas experiencias, unhas con mis xito ca outras, pero eu estou certo de que tamn desta crise do sector da comunicacin vai dar sado, e con mis forza, o noso mbito empresarial. Ao fo disto, fago dende aqu un chamamento xeneralizado a ver a luz neste tnel no que estamos, un tnel do que, estou mis que convencido, as nosas empresas sairn mis fortalecidas. Creo poder resumir isto do que falamos na seguinte frase: non estamos nunha poca de cambio, senn nun cambio de poca. E iso podemos trasladado, de maneira evidente, ao sector da comunicacin. -Pdese dicir que estamos preto de tirar abaixo tdalas barreiras que separan sociedade galega da Sociedade do Coecemento ou anda queda moito por facer para eliminar a fenda dixital? -Coido que queda por facer, pero tamn hai que destacar o gran avance que se deu nestes ltimos anos. Estamos a ser testemuas de pasos moi importantes a prol desta meta, como o Plan de Banda

14 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

Larga que vai ofrecerlle, a todo o mundo, a posibilidade de ter un acceso axeitado a Internet. Falamos de grandes impulsos nos eidos da Xustiza, e tamn do educativo. A est o Proxecto Abalar, dixitalizando as aulas da nosa terra, achegando computadores e contidos dixitais aos distintos centros educativos. Tamn, temos, de xeito complementario, as aulas CeMIT, con eses cursos e estas actividades divulgativas e formativas para acurtar a distancia que nos pode separar dos segredos da Sociedade do Coecemento. Hai un dato que me gustara salientar, e que dentro deses cursos que preparamos e desenvolvemos, os que estn directamente dirixidos a persoas sen emprego, o corenta por cento das persoas que participaron nesas accins puideron conseguir un posto de traballo. De xeito evidente, os avances que se deron nestes ltimos anos en materia de afianzamento da Sociedade da Informacin foron grandes, e eu creo que acabaremos ao remate desta lexislatura poendo a Galicia nun posto moito mis alto do que estaba dentro do mundo dixital. -Como saber, cumprimos unha dcada de actividade dende esta revista, xusto este mes de decembro. Na sa opinin, como cambiou a nosa terra ao longo destes dez anos de vida da revista Cdigo Cero? Somos mellores ou peores agora que estamos na Rede? -Primeiro, hai que destacar de Cdigo Cero que foi unha aposta visionaria, porque cmpre ter en conta que o noso sector TIC est hoxe moi desenvolvido, pero realmente cando se puxo en marcha a revista era unha aposta polo sector e por un xornalismo de tipo tecnolxico e cientfico que non sempre o tivo doado para desenvolverse, nin aqu en Galicia nin en calquera outro sitio. Falamos pois dunha iniciativa con moito risco, e eu creo que, nese senso, falar agora de dez anos de actividade, de 100 nmeros xa na ra, motivo para alegrrmonos, para felicitrmonos e para darlle os parabns a todo o equipo da revista. unha aposta polas novas tecnoloxas pero tamn polo sec-

Alfonso Cabaleiro, no centro, presentando o calendario de cursos do Programa de Formacin Multimedia e Audiovisual 2011 da Rede CeMIT, con Ignacio Otero e Felicitas Rodrguez tor, un sector que pasou practicamente da nada a ser nestes das un tecido produtivo forte, ben desenvolvido, pioneiro e perfectamente cualificado para liderar ese proceso prioritario que o presidente da Xunta vn chamando a segunda modernizacin de Galicia. -Que opinin lle merece que teamos sobrevivido, a longo destes dez anos, aos cambios dun panorama tan cambiante como o da sociedade dixital, apostando polo galego e mis por unha comunicacin directa coa nosa cidadana? -Ese outro aspecto que merece ser moi resaltado. dicir, estamos a falar dun medio de comunicacin que ademais de apostar forte polas novas tecnoloxas da informacin, por un sector que daquela estaba en fase de crecemento, comprometeuse tamn co galego, co que a complexidade de tarefa resultou anda maior, e mis se temos en conta que daquela, no intre en que esta iniciativa botou a camiar, o galego non estaba tan normalizado coma agora no mbito xornalstico. Estamos a falar logo de outro motivo de agradecemento e felicitacin, esa aposta polo idioma propio, pola sa normalizacin no mundo da tecnoloxa e a comunicacin especializada. O proxecto de Cdigo Cero ten unha boa parte das sas raizames e as sas fortalezas na Rede, onde deu claros sinais de vitalidade e de espallamento, coa sa elevada cifra de subscritores e seareiros e cunha boa posicin nos distintos ndices que miden a audiencia das pxinas web. A tamn, na sa web, mantvose esta aposta polo galego, nun mbito tan amplo e globalizado como o da Internet, motivo de peso c o m o para que a sociedade galega lle agradeza a Cdigo Cero este traballo normalizador e divulgador. Dende logo, merece o recoecemento da nosa sociedade e, dende logo, merece o recoecemento do Goberno autonmico. -Que supoen as ferramentas e os servizos tecnolxicodixitais para o departamento que vostede dirixe? Podemos agardar mis e mellores iniciativas para promovelas e mis para levalas a tdolos recantos da nosa xeografa? Haber mis centros da rede CeMIT? -Nestes intres a Xunta est a facer o maior impulso que se fixo na historia de Galicia no mbito do desenvolvemento dixital. Por unha banda, habera que destacar o esforzo de coordinacin aplicado, dicir este compromiso por remar todas e todos nunha mesma lia,

nunha mesma direccin. Dende logo, este labor noso apiase nunha confianza total nas posibilidades e potencialidades do sector tecnolxico galego. Todo isto tradcese, como dixen, nun forte pulo Sociedade da Informacin, nunha aposta polas empresas, nun apoio s mesmas e nunha busca da maior coordinacin posible entre os diferentes organismos da Xunta implicados neste labor. Dentro de todo isto, ao seu abeiro, est a Rede CeMIT. Ns usamos esta Rede para un proceso de alfabetizacin dixital, sobre todo, pero cmpre lembrar que un instrumento que se pon ao servizo da nosa sociedade. Neste senso, asociacins, organismos de toda ndole e mis o propio sector tecnolxico galego teen a, sa disposicin, un instrumento ao que se lle pode tirar moito mis partido. Ao longo do ano que vn, crearemos novas aulas, sendo o noso propsito que todas as comarcas galegas conten

"O proxecto de Cdigo Cero ten unha boa parte das sas raizames e as sas fortalezas na Rede, onde deu claros sinais de vitalidade e de espallamento"
cunha aula CeMIT, e dende longo, o balance deste ano 2011, con milleiros de cursos, milleiros de horas e milleiros de asistentes, d idea de cmo est a medrar o sector, o interese polas novas tecnoloxas. Porn, como digo, temos que conseguir que Galicia tamn sexa unha das comunidades mis punteiras neste mbitos. Para isto, sen dbida algunha, est a axudar moito o Plan de Banda Larga que estamos implantando nestes ltimos anos, e, a verdade que todo o Goberno galego traballa arreo neste eido, baixo a coordinacin da Secretara Xeral de Modernizacin, para conseguir iso do que falei antes: a segunda modernizacin de Galicia. A primeira foi a das infraestruturas viarias e agora a quenda das tecnolxicas. Eu creo que son estas ltimas as que van marcar o novo impulso da nosa terra.

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 15

REPORTAXE sada

Empresarios ante a crise

Rafael

Valcarce
austeridade, as empresas seguirn a pechar e o paro continuar aumentando. As administracins deben asumir que os seus investimentos son pequenos motores que permiten o funcionamento dun sen nmero de empresas galegas. obriga sa coidar delas, porque non podemos permitir que o tecido produtivo se siga a deteriorar. Hai un par de anos, AMETIC presentou un manifesto chamado A solucin dixital, no que se defenda un cambio do modelo produtivo para sar da crise, dende o ladrillo at a Sociedade da Informacin. Suponse que niso estamos. Ou deberamos. Anda que sempre crin mis na capacidade creativa dos novos empresarios, dos que temos grandes exemplos en Galicia, que en modelos deseados dende a burocracia, non deixo de pensar que as TIC teen todo o preciso para ser a clave deste cambio cara a unha economa mis produtiva. E isto pola sa transversabilidade, dicir, pola sa capacidade para axudar a empresas de tdolos sectores. Sigo crendo que na nosa terra temos os alicerces para o desenvolvemento dun sector TIC potente: temos bos centros universitarios e de investigacin, unha industria que punteira en algns nichos, profesionais moi competentes e unhas condicins socioeconmicas que lle dan fortes azos nosa competitividade. A sada da crise para por un maior papel do sector no conxunto da economa. Porn, coido que, para que o noso sector chegue a estar en condicins de aproveitar a oportunidade precisa de algo tan sinxelo e vez tan complexo como un cambio de mentalidade. Necesitamos deixar de mirrmonos o embigo, superar o noso individualismo e adoptar unha actitude cooperativa. Os galegos debemos demostrar que, as como acollemos a quen vn de fra, somos quen de aplicar esa xenerosidade cara a dentro do noso pas e convertela nunha forza cooperativa. Pero s sumando forzas seremos quen de superar as nosas actuais limitacins. Limitacins que nos sitan nunha posicin de desvantaxe fronte a outras comunidades autnomas e outros pases da Unin Europea hora de captar recursos para financiar os nosos proxectos, para pr en marcha iniciativas de innovacin ou para buscar novos mercados para as nosas empresas. Este ltimo reto xa ineludbel. Cun mercado domstico plano ou mesmo baixa, procurar clientes fra xa unha obriga. Na UE e en Lationamrica, espazo este ltimo co que temos unha proximidade idiomtica e cultural, temos un gran eido de actuacin. O noso futuro pasa porque sexamos quen de aproveitalo. Cdigo chega aos seus dez anos de existencia e aos seus cen primeiros nmeros. Sen dbida, cando naceu esta publicacin dedicada ao sector galego das Tecnoloxas da Informacin e a Comunicacin (TIC) o futuro vase mis despexado ca agora.

O presidente de Arteixo Telecom, forncenos dunhas cantas claves para superar o parn produtivo

Cando en 2008 comezamos a escoitar falar de crise, algun dixo que o peor vira en 2009 e esta previsin deu que pensar. Chegou 2009 e, efectivamente, foi peor ca 2008. A cousa non remontaba e algun dixo que o peor chegara en 2010, cousa que soou preocupante. Xa en 2010 non haba dbida de que a crise tera fonduras de abismo, pero ningun se atreva xa a aventurar cando se a tocar fondo e, por suposto, o peor agardbase xa para 2011. Pois ben, estamos xa s portas de 2012 e o presidente do novo Goberno non para de repetir que o vn agora ser moi duro. Sen dbida serao. Dende logo, xa , con cinco millns de parados, unha ameaza real de recesin econmica e coas empresas caendo coma moscas. Malia todo, os empresarios estamos obrigados a ser optimistas. Eu son optimista por natureza, pero tamn porque sei que sen optimismo non hai investimento, polo tanto non hai empresa e, sen empresas, non hai emprego nin benestar. Sen empresas non hai futuro. Ao fo dese futuro, semella que asumimos como piar da boa administracin non gastar mis do que se ingresa. Semella razoable e de feito razoable. Pero ollo, se apostamos s pola

De algn xeito, a revista Cdigo Cero representa a aspiracin do noso sector TIC cooperacin e unidade
Pero non pouco mrito ter estado s duras e mis s maduras e ter chegado at ac. De algn xeito, a revista Cdigo Cero representa a aspiracin do noso sector TIC cooperacin e unidade. Parabns, polo tanto. E que estes devezos e estas arelas avancen cara realidade.

16 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

entrevista

Informmonos de Administracin Electrnica co director do Centro Informtico para a Xestin Tributaria, Econmico Financeira e Contable (CIXTEC) da Consellera de Facenda
A Administracin Electrnica non remata coa aplicacin das canles e recursos para levar a cabo procedementos administrativos internos. A Administracin Electrnica vai ben lonxe e, en contra do que se poda pensar, implcanos a todas e todos. Este, segundo ten avanzado o Goberno galego, o alicerce comn de tdalas actividades de dixitalizacin que se estn a levar a cabo no seu seo: unha
-Que iniciativas se estn levando a cabo no mbito da Consellera de Facenda no que a Administracin Electrnica se refire? -A estratexia clara no que a Administracin Electrnica se refire, xa que non se pode entender unha administracin pblica moderna sen unha aposta decidida polas tecnoloxas da informacin e as comunicacins. Por iso, un dos cinco eixes establecidos no Plan Estratxico de Galicia 2010-2014 refrese exclusivamente a Economa do Coecemento e, dentro deste, establecronse dous obxectivos que inciden directamente neste aspecto. Un primeiro est orientado construcin dunha sociedade competitiva basendose na investigacin, o desenvolvemento tecnolxico e a innovacin empresarial, como garanta de crecemento; e un segundo est destinado a promover a aplicacin e o emprego das TIC nos mbitos produtivos, sociais e dos servizos pblicos. As, o nfase que se est a poer dende a Xunta de Galicia non consiste s en aplicar procedementos informticos aos procesos administrativos internos da propia administracin, senn que tamn se estn dirixindo os esforzos en implicar s cidadns e as empresas nestes procedementos, para facilitarlles a relacin tanto entre eles como coa propia administracin. Proba diso, que practicamente tdalas accins de administracin electrnica que se estn a levar a cabo dende a Consellera de Facenda fan partcipes dun ou doutro xeito aos cidadns e as empresas, xa sexa para un proceso de contratacin electrnica ou para o pago dunha taxa ou para as propias relacins cos empregados pblicos. -Xa que o mencionou, os procesos electrnicos de contratacin pblica estn a resultar de gran interese para as empresas, que estn a facer neste apartado? -Realmente onde se est a poer o maior esforzo. Cmpre ter en conta que tradicionalmente as administracins pblicas xa se veen preocupando de informatizar os procesos internos, aqueles que s a propia administracin utiliza, pero non se fixo seguramente todo o esforzo para trasladar e facer partcipes s empresas das vantaxes que supn relacionarse coa administracin de xeito electrnico ou quizais a sociedade en xeral, administracin e empresas, non estaban o suficiente maduras ou non exista a concienciacin para que os procesos de contratacin electrnica sufrisen a convulsin necesaria que levara a sa universalizacin definitiva. Ademais, moitos dos actos relacionados coa contratacin precisan necesariamente de procesos de firma, procesos que levados a termos de administracin electrnica se atopaban co atranco da desconfianza en moitos casos e coa pouca extensin de certificados de firma

FERNNDEZ
recoecida noutros casos. Dende a Consellera de Facenda pensamos que haba que dar o pulo definitivo a contratacin electrnica e estamos a por en funcionamento tdalas pezas precisas para acadar que as empresas e cidadns poidan realizar dende as sas propias oficinas ou desde os seus domicilios tdolos procesos realizados coa contratacin electrnica. As, xa temos operativas a Facturacin Electrnica e a Licitacin Electrnica e nos primeiros meses de 2012 porase funcionamento tamn un novo Rexistro de Contratistas para finalmente integrar todos este sistemas cun Xestor de Expedientes de contratacin. -Nestes intres, na recta final de 2011 cal a porcentaxe de procesos de licitacin electrnica desenvolvidos por va telemtica dende a posta en marcha, o pasado mes de maio? -O pasado mes de maio celebrronse as primeiras mesas de contratacin nas que as empresas puideron presentar a sas ofertas telematicamente. O sistema pxose en funcionamento primeiramente para os procesos de contratacin que est a tramitar o Centro Informtico para a Xestin Tributaria, Econmico-Financeira e Contable (CIXTEC), o que supuxo un fito importante xa que supn o principio do fin do papel

MAURO

lia que comeza coa achega de recursos e desenvlvese logo, sempre viva, facendo partfices de mltiples xeitos aos cidadns e s empresas. As nolo conta Mauro Fernndez Dabouza, director do CIXTEC, un centro informtico que en certa maneira exemplifica, resume e define o que a Administracin Electrnica e as vantaxes que pon en xogo.
nestes procedementos. Hai que lembrar a dificultade que supn pr en marcha un procedemento deste tipo debido as garantas legais que se deben cumprir por canto se debe garantir o principio de segredo de tdalas ofertas ata que sexan abertas publicamente nas respectivas mesas de contratacin do mesmo xeito que ocorre coas ofertas que se presentan en papel. Outra complicacin engadida que as ofertas teen que vir asinadas polo representante legal da empresa, o que implica que ao procedemento hai que aplicarlle as tcnicas axeitadas de firma recoecida. Todo isto, que en principio pareca que a ser un atranco para as empresas, logo de pouco mis de seis meses dende a sa posta en funcionamento, principia a dar os primeiros froitos. Xa

Estamos a facer un especial esforzo para avanzar nos procesos dixitais de contratacin pblica
se tramitaron 19 expedientes de contratacin por un importe de 7.603.725 euros. A estes expedientes presentaron oferta un total de 68 empresas das que un 14,71% o fixeron de xeito totalmente electrnico. Se nos cinguimos os descontos relativos as adxudicacins pdese constatar que a licitacin

18 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

electrnica introduce competitividade nos procesos de contratacin xa que os descontos acadados naqueles procesos que foron gaados por empresas que presentaron oferta electrnica supuxeron unha media de aforro dun 20,76% fronte 16,98% acadado cando as ofertas gaadoras resultaron ser de empresas que presentaron oferta en papel, o que representa un diferencial dun 3,78%. -Brevemente e en lias xerais, os provedores que participen nestes procesos de licitacin electrnica polas canles telemticas, que vantaxes van atopar con respecto s tradicionais? -Os datos comentados anteriormente reflicten sen dbida que a licitacin electrnica beneficiosa non s para a administracin senn tamn para as empresas, xa que, por unha banda, permite xestionar dunha maneira mais eficiente os recursos pblicos e, por outra, reducir custes en procesos administrativos, en desprazamentos, en papel e, ademais, abre outro abano de posibilidades para as empresas xa que lles permite concorrer a procesos de contratacin independentemente da zona xeogrfica onde se encontren podendo participar por tanto en multitude de procesos de contratacin. Por este motivo, e logo de constatar que o proxecto completamente viable e rendible, vaise continuar co despregamento masivo no resto da Administracin autonmica como xa se fixo coa factura electrnica. Tamn se levarn a cabo accins para a concienciacin das empresas co gallo de que adopten o comercio electrnico como canle non s coa administracin senn tamn para as sas propias relacins empresariais xa que s as podern ser competitivas. -Comentou anteriormente que se deben dar garantas legais para cumprir o principio de segredo das ofertas Pode explicar en que consiste? -Do mesmo xeito que ocorre coas ofertas presentadas en formato papel, as garantas de confidencialidade para as ofertas deben ser as mximas ata que estas son abertas por os membros da mesa de contratacin. No sistema tradicional esta garanta acdase lacrando os sobres, pois ben, o sistema de licitacin electrnica ten que facer algo similar e, por iso, conta coas mximas garantas

de confidencialidade e seguridade para as empresas xa que garante o principio de segredo das ofertas ata o momento da sa apertura electrnica nas correspondentes mesas de contratacin. Para garantilo, tdalas operacins de confeccin e elaboracin das ofertas realzase directamente nos ordenadores das propias empresas e non se transmite ningn dato ata o momento que se decide realizar a presentacin. Nese momento se procede fragmentacin e cifrado

lugar, e unha vez que xa dispoen dun certificado deste tipo, saber o cal o procedemento ou mellor dito, que sistema se pode empregar para firmar un documento. Para acadar informacin dos tipos de certificados existe multitude de informacin na web as como sobre o xeito de como obtelos. O sistema de licitacin electrnica permite asinar co D.N.I. electrnico se a empresa est dada de alta no Rexistro Xeral de Contratistas da Comunidade Autnoma. Polo

nero de dbidas que o Sistema Electrnico de Facturacin da Xunta de Galicia xa est completamente consolidado. Est sendo empregado de forma xeneralizada polas conselleras da Xunta as como pola meirande parte das entidades do sector pblico. Neste intre o utilizan 1.764 empresas e 22 entidades da Administracin autonmica, inclundo as 10 conselleras, o que suma 4.393 usuarios. Se nos referimos a penetracin da factura electrnica, a porcentaxe de facturas electrnicas representa 26% do total das recibidas, o cal certifica a boa acollida que est a ter o sistema por parte das empresas. No aspecto que mis lles preocupa as empresas, que o tempo de pagamento, os tempos estn en 43,13 das o que supn 1,87 das por debaixo dos 45 das establecidos pola lexislacin vixente. -Teen pensado dar algn paso para acadar a plena implantacin, isto , chegar o 100% de facturas electrnicas? - vista dos resultados, efectivamente unha pregunta que ns tamn nos facemos. A filosofa cando se puxo en funcionamento o sistema foi a mesma que estamos a aplicar agora mesmo co sistema de licitacin electrnica, ou sexa, garantir a non discriminacin das empresas a hora de presentar as facturas. A verdade que neste intre existen multitude de indicadores que fan que sintamos a necesidade de dar un paso mis ambicioso para tentar chegar canto antes ao 100%. Por unha banda, estn os poucos recursos tcnicos que fan falla para presentar unha factura a travs do sistema, tan s se precisa un ordenador persoal e unha conexin a internet, recursos todos eles ao alcance de calquera empresa que lle facture a administracin. Por outra, estn os nmeros alcanzados e o baixo nivel de incidencias do sistema, tanto por parte das empresas como dos empregados pblicos, o que denota que o sistema slido e o seu uso xa maduro. Ademais, a lexislacin vixente tamn prev a posibilidade de suxerir e influr na aplicacin xeneralizada de medios telemticos a procedementos administrativos cando se dean as circunstancias axeitadas, feito que sucede co sistema electrnico de facturacin, polo que estamos a estudar a frmula para acadar canto antes ese obxectivo.

das ofertas coa clave pblica dos certificados dos membros da mesa de contratacin, fragmentos que s se podern volver recompoer de novo como oferta lexible, cando no momento da celebracin da mesa pblica se proceda a utilizacin conxunta dos certificados privados de dous ou mis membros da mesma. A realizacin de toda a oferta nos ordenadores das propias empresas garante que a administracin non ten no seu poder ningn dato ata que se produce o acto formal de presentacin da oferta, momento no que se cifra dixitalmente, non sendo posible como se explicou antes, proceder a sa lectura ata que se abra electronicamente na mesa pblica de contratacin. -Que dificultades poden ter as empresas para firmar unha oferta electronicamente e se posible asinalas co D.N.I. electrnico? -As principais dificultades que atopan hora de asinar un documento electrnico, independentemente de que este sexa unha oferta ou non, son das. En primeiro lugar, o propio descoecemento sobre o uso dos certificados de firma recoecida, os tipos que existen e como obtelos e, en segundo

que se refire ao xeito de asinar un documento electrnico, preciso dispor dun programa que o permita. Independentemente de que existen multitude no mercado, a Consellera de Facenda puxo a disposicin das empresas no mes de maio o programa de sinatura dixital SDX que se pode descargar da propia web da Consellera de Facenda de xeito totalmente gratuto. Este programa permite asinar de forma electrnica calquera documento que se presente ante a Administracin e mesmo os que intercambien entre si as propias empresas. Entre as funcionalidades que aporta, estn a presentacin de documentacin perfectamente asinada con medios dixitais, asinar dixitalmente documentos e arquivos de calquera extensin, verificar documentos asinados de maneira dixital, a sa validez e integridade, as como visualizar os documentos pendentes e asinados de xeito cmodo e rpido, ademais de enviar de xeito sinxelo por correo electrnico os arquivos unha vez que se asinan. -No que se refire a Factura Electrnica e logo do xito acadado o ano pasado, Como est a resultar neste exercicio? -Podemos dicir sen ningn x-

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 19

sada

Bruxelas desde Cdigo Cero

Alcal
O escritor e enxeeiro de Telecomunicacins, achganos sados dende a capital da Unin Europea
Acaba o ano 2011 e por Bruxelas corre ese fro feo propio de Flandres, hmido e inconcreto, sen temperatura a determinar. A Rue de la Loi vn ateigada de coches, polas beirarras mvense centos de persoas con carteiras e trolleys (esta debe ser a cidade con mis trolleys per capita do mundo). Moitos dos viandantes vieron pasar o da, asistiron a sesins de discusin, brockerage e lobbying oficial (fican ben os termos en Eurenglish). por restaurantes, brasseries e mesmo cervexeras. A Place du Luxembourg nchese de xente a tomar cervexas nas carpas con calefaccin. E todo o mundo, en ducias de idiomas, fala do mesmo: os programas da Comisin, os 80.000 millns de euros que se preparan para o Horizon 2020, novo nome do programa cadro, que xa non vai ser o Oitavo. Morre o Stimo Programa mais anda fican cartos dabondo porque as avaliacins son cegas: cada proposta ten varios avaliadores que non se coecen, que non se ven ata o momento do informe de consenso entre eles. Optar a subvencins da CE ten unha garanta de partida, a frialdade da avaliacin... Cdigo Cero vn sendo unha revista axitadora do mbito das TICs en Galicia e debera conectar con Bruxelas. Cmprelle avisar comunidade dos informticos, telemticos e telecomunicantes da importancia de xogar a Europa. Galicia unha rexin de coecemento en distintos eidos das TICs, e mesmo un living laboratory para algn deles. Por exemplo: ten unha orografa tola, unha dispersin poboacional enorme e unha poboacin que se fai vella rapidamente. O sector das TICs galegas debera reunirse en asemblea, real ou virtual. Cmprelle determinar cales son as capacidades que pode ofrecer a consorcios europeos para presentaren CE propostas de proxectos subvencionables; e, tamn, fixar prioridades de proxectos que poidan beneficiar especificamente a Galicia. Saiba Cdigo Cero, e pase a pregoalo, que o xogo dos programas colaborativos europeos non s ten para os xogadores a vantaxe de conseguiren ricas subvencins (ata o 75% do proxecto, e nalgn caso o 100%). que a participacin nos proxectos multinacionais facilita a comercializacin dos resultados nos pases dos membros de cada consorcio. De feito, nas networking sessions que patrocina a CE flase de I+i+i, sendo ese i primo o correspondente internacionalizacin. Galicia un paraso extremo dunha Unin Europea que chega s fronteiras de Rusia e Turqua, e que convida a participar os pases iberoamericanos (algns como Brasil e Mxico moi activos) na sa poltica de promocionar as invencins que fan progresar o mundo. Galicia a ponte natural entre dous mundos que separa e une o Atlntico. Galicia forma parte, co Norte de Portugal, dunha eurorrexin oficial na UE. A Galicia sbralle medo escnico para actuar en Bruxelas e fltalle vontade de existir aln dos Perineos. Podera Cdigo Cero axudar a mudar as cousas? Pode e debe. E seica o vai facer.

Xavier

As empresas galegas anda teen moito traballo que facer para non quedarse fora da revolucin social que estamos a vivir na Rede
Bruxelas unha fonte de subvencins para proxectos de Investigacin+Innovacin (agora xa non presta o de Investigacin + Desenvolvemento) e por iso formiga tanta xente no quartier europen, entre os edificios de oficinas da Comisin Europea e os do Parlamento. Sendo hora de xantar, as formigas captadoras de cartos para os seus proxectos fan paradas para repartir e hai que apaar parte do que non unha lotera senn produto de moito traballo: Primeiro hai que convencer os funcionarios de que as ideas que un ten son boas e paga a pena que a CE poa fondos para axudar a levalas adiante; despois hai que preparar as propostas de acordo coas ideas que se lles deron. E cmpre facelo ben,

20 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

Banda larga, TDT, aulas dixitais... e outras historias

Escolmamos o mis salientable da innovacin TIC posta en marcha dende o mbito pblico galego
Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL Cdigo Cero | 21

REPORTAXE

Plan de Banda Larga

Sen dbida unha das novas da lexislatura en materia de innovacin galega foi a presentacin do Plan de Banda Larga 20102013 por parte do Goberno galego. Foi presentado en Lugo en febreiro do ano que vimos de deixar atrs polo presidente da Xunta, Alberto Nez Feijoo, e supuxo un investimento de 232 millns de euros para achegar o acceso a internet ao 100% dos galegos, de xeito que o 94% da poboacin podera ter acceso de banda larga de calidade a travs de tecnoloxa ordinarias, mentres que para o 6% restante debera optarse por servizos va satlite (entre outras tecnoloxas alternativas). Entre as lias de actuacin deste plan destacan, en primeiro lugar, as actuacins que contribuirn vertebracin territorial, como o despregamento de redes fixas que achegar a banda larga a mis de 170 ncleos de mis de 100 habitantes e parques empresariais e polgonos industriais con deficiencia de cobertura, o que supn arredor de 100.000 persoas; a extensin de redes sen fos a preto de 9.000 ncleos que non se cubran coas actuacins anteriores e que equivalen a mis de 400.000 habitantes; e a potenciacin do operador pblico Retegal que permitir reducir custes e acelerar o despregamento da banda larga. Outra lia de actuacin a universalizacin do servizo que dotar de cobertura a outras 143.000 persoas que vivan en zonas que pola sa dispersin ou xeolocalizacin non foran includas nas actuacins anteriores. Finalmente, o desenvolvemento de infraestruturas completarase coas de redes de nova xeracin que alcanzan velocidades de ata 100 Mbps.

O denominador comn de todas estas actuacins a prestacin dun servizo de banda larga de calidade, con velocidades de acceso superiores a 2 Mbps, podendo chegar a 100 Mbps no caso de redes de nova xeracin.

Factura electrnica
En xeral as empresas galegas fixeron considerables esforzos por integrar as novas tecnoloxas aos seus contornos de traballo e neste senso, unha aplicacin da que botaron man de forma xeneralizada foi a factura electrnica. Entidades como a Tecnopole, Ineo, Fundetec ou a cmara de comercio levaron a cabo xornadas informativas e formativas sobre o uso desta ferramenta, que entre outras cousas facilita os pagamentos e os trmites entre empresas e entre estas e a administracin. Neste senso, o sistema de facturacin electrnica da Xunta foi premiado polo Colexio Profesional de Enxeara en Informtica de Galicia durante a celebracin da II Noite da Enxeara en Informtica, precisamente por adiantarse 2 anos obriga legal de pagar como mximo en 45 das, e na actualidade xa estn a tramitar de xeito electrnico o 14,1% das facturas, merando esta proporcin continuamente, chegando ao 22,7% das facturas do mes de xuo.

Axenda dixital 2014.gal

A Axenda Dixital 2014.gal a gran aposta do Goberno galego para afianzar a nosa terra, a tdolos niveis, na Sociedade do Coecemento. A un nivel especfico, abrangue retos como o de levar as redes a toda a cidadana, con independencia de onde se atope e de cales sexan os seus recursos (a Xunta vn de aprobar unha iniciativa para levarlles conexin Internet s familias con menores ingresos). A nivel produtivo, trtase de conseguir que Galicia compita, en igualdade de condicins, no movo mercado nico dixital europeo e na nova economa do coecemento. O que se pretende non s que usemos as redes, anda que tamn, senn que nos sirvamos delas para mellorar o medre sustentable e, en ltima instancia, a nosa calidade de vida. Como iniciativas concretas, inclense ao seu abeiro o Plan de Banda Larga, o Centro de Procesos de Datos Integral, a rede CeMIT ou ben o Proxecto Abalar (dixitalizacin das nosas aulas). Cun orzamento pblico de sada de mis de 900 millns de euros, na Axenda Dixital de Galicia 2014.gal intgranse tamn os esforzos privados, que se estiman nuns 700 millns de euros. En total o esforzo conxunto destinado ao desenvolvemento da Sociedade da Informacin en Galicia ata o 2014 achegarase aos 1.600 millns de euros. 2014.gal, informa o Goberno galego, aborda un complexo proceso de transformacin que require de iniciativas novas para afrontar outro modelo de crecemento, que se puxo en marcha co novo Plan Estratxico Galicia 2010-2014 e que busca chegar a unha nova economa baseada no coecemento poendo en valor o potencial de Galicia no mbito das TIC.

22 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

TDT
E como non, o despregue da Televisin Dixital Terrestre foi outra das iniciativas estrela levadas a cabo pola Xunta durante o presente mandato. Pasenio, esta tecnoloxa foi chegando aos fogares galegos, ata completar a derradeira fase do peche analxico, acadando o 100 por cento de cobertura en toda a comunidade no pasado mes de abril, segundo datos da Secretara Xeral de Medios, departamento encargado destes traballos. Tanto a nivel nacional como autonmico e incluso local, as administracins fixeron un esforzo considerable por informar sobre as vantaxes desta tecnoloxa e non houbo maior problema para que finalmente todos nos adaptaramos mesma. Unha web que nos axudou moito a estar ao da e manternos informados sobre as especificacins tcnicas da TDT no noso pas foi tdtgalicia.es, as como o telfono de informacin cidadana posta en marcha pola Direccin Xeral de Comunicacin Audiovisual ao que a xente acuda para resolver as sas dbidas no tocante a esta tecnoloxa.

Alfonso Cabaleiro, o Secretario Xeral de Comunicacin Audiovisual,

presentando os pasos a seguir en Compostela

REPORTAXE

Educacin
Tamn houbo novidades (e moitas) no tocante a educacin no noso pas. Grazas ao Proxecto ABALAR, activo dende a tempada vern-outono do ano pasado, a partir do vindeiro curso escolar 2010-2011, arredor de 14.500 alumnos e alumnas de educacin primaria e secundaria obrigatoria do noso pas podern mellorar as sas competencias dixitais e manexo de Internet. Esta iniciativa do Goberno galego que persegue un cambio no actual modelo de ensino-aprendizaxe, levar a cabo a conversin dos colexios e institutos en Centros Educativos Dixitais (CED), a fin de mellorar a sa eficiencia, eficacia e modernizacin. Trtase de un dos programas "mis ambiciosos do Goberno galego nesta lexislatura, e propn a integracin plena das TIC na prctica educativa en Galicia. Ademais do subministro de material tecnolxico nas aulas, ABALAR tamn prev a formacin dos membros da co-

munidade escolar nas novas tecnoloxas, algo necesario para que o proxecto saia adiante con xito. O proxecto, que estender a sa actuacin ata 2013, dotou xa neste primeiro ano de equipamentos e dispositivos informticos a mis de 700 aulas, distribudas en mis de 200 instalacins educativas de Galicia. Porn a intencin que as novas tecnoloxas da informacin e a comunicacin cheguen a mis de 1000 centros educativos e a 87.000 alumnos e alumnas o antes posible, a poder ser nesta lexislatura.

Sanidade
Tamn a comezos da lexislatura, se deron a coecer as axudas sanitarias en lia, e con elas, a chegada da e-receita para toda a poboacin. Xa en Maio, mis de 1,8 millns de galegos e galegas, que representan o 66,3 por cento da poboacin total do pas, beneficibanse das vantaxes da e-receita, a receita electrnica que permite, entre outras cousas, mellorar a prescricin dos doentes, integrar a informacin sobre os medicamentos que consumen para mellorar o proceso asistencial, facer partcipe no tratamento ao farmacutico ou farmacutica e avaliar a dispensa e prescricin en lia, unha vantaxe que aforra en tempo e desprazamentos tanto aos doentes como ao persoal sanitario, ao tempo que axuda a coidar o medio ambiente grazas ao descenso do consumo de papel e tinta. O Servizo Galego de Sade e a Consellara de Sanidade afondaron as na sa aposta por situar ao doente como eixe do sistema, ofrecndolle unha resposta asistencial axeitada en tempo e forma, e diminundo os trmites e a burocracia. E de feito, segundo informan os ditos departamentos, Galicia unha das comunidades punteiras do Estado na aplicacin das TIC sanidade e agardase que no 2011 chegue a receita electrnica a o cen por cento da poboacin.

Xustiza
A comezos do pasado ano, a Xunta fixo un repaso do seu traballo en materia de informatizacin da xustiza e dou en comezar a traballar na plena dixitalizacin da mesma. Neste senso, presentou o primeiro Plan de Sistemas TIC da Administracin de Xustiza en Galicia: Senda 2014, que busca dar solucin as actuais dificultades coas que se atopan os profesionais do eido xudicial no uso das novas tecnoloxas e, ao mesmo tempo, dar resposta s necesidades que establece a Nova Oficina Xudicial. Cun orzamento de 34 millns de euros en catro anos, o Plan Senda 2014 establece, por primeira vez, un conxunto de medidas para implantar de xeito efectivo as novas tecnoloxas na Xustiza do noso pas. O Plan, elaborado pola Xunta en colaboracin con mis de 80 profesionais dos distintos mbitos xudiciais, fixa seis lias de actuacin para avanzar na consolidacin das TIC como elemento coti na actividade xudicial. A finalidade do plan acadar unha Administracin de Xustiza mis eficaz completando o proceso de informatizacin total. O obxectivo acadar unha xustiza mis xil, mis prxima e mis segura.

24 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

REPORTAXE

eDepo, a Administracin nun CLICK (2 parte)

orixinais. Pola outra, bscase pr a disposicin do persoal da Deputacin, dos concellos e da cidadana o acceso por medios telemticos aos devanditos fondos dixitalizados e crear un conxunto de e-servizos que porn todo o patrimonio cultural ao alcance de tdolos cidadns, contribundo desta forma sa difusin. Para acadar estes obxectivos o proxecto contempla unha serie de actuacins que se describen a continuacin: Realizar unha anlise da informacin de catalogacin dos diferentes recursos documentais que existen nos sistemas do Arquivo Provincial e dos diferentes concellos e a sa estandarizacin e normalizacin. Previamente ao inicio dos traballos de dixitalizacin realizarase un proceso de restauracin dos recursos audiovisuais, sonoros e cartogrficos que as o precisen debido seu estado de conservacin. Dixitalizar 1.000.000 de imaxes dos fondos documentais, grficos e bibliogrficos as como o material cartogrfico existente no Arquivo Provincial e arredor de 1.500.000 imaxes dos fondos documentais e grficos dos concellos da provincia de Pontevedra. Adicionalmente, o proxecto contempla a dixitalizacin de todos os fondos audiovisuais e sonoros do Arquivo Provincial. A dixitalizacin de cada fondo contar cunha copia de alta resolucin para a sa preservacin as como con copias de traballo e busca das obras dixitalizadas. As, os metadatos dun libro sern o autor, o ttulo, a editorial, o ano, o depsito legal, o ISBN, etc. Para isto utilizarase o estndar METS, que incluir a informacin descritiva de cada fondo nos formatos Dublin Core ou MARC21. Inclur o resultado do proceso de dixitalizacin xunto cos metadatos no xestor documental da Deputacin de Pontevedra para dar soporte explotacin deste patrimonio.

A Deputacin de Pontevedra est a desenvolver na actualidade o proxecto eDepo, a administracin nun CLICK. Esta iniciativa, financiada polo Ministerio de Industria e polo Fondo Social Europero a travs do Plan Avanza est englobada dentro do proceso de modernizacin TIC no que se atopa inmersa a institucin e est composta por tres lias bsicas de actuacin: A construcin dun novo centro de proceso de datos co seu correspondente centro de apoio. A subministracin dunha multiplataforma de e-servizos e de portais webs. A creacin dun centro de coecemento para a dixitalizacin dos fondos documentais, grficos, sonoros e audiovisuais do Arquivo Provincial e dos concellos da provincia. O desenvolvemento do terceiro dos proxectos devanditos, adxudicado empresa Informtica El Corte Ingls S. A. e cun prazo de execucin de dez meses, est dirixida de forma conxunta polo servizo de Novas Tecnoloxas e o servizo de Patrimonio Documental e Bibliogrfico da Deputacin de Pontevedra. Coa creacin deste centro de coecemento persguense dous obxectivos fundamentais. Por unha banda contribur conservacin dos fondos grazas xeracin de copias de seguridade dos mesmos durante o proceso de dixitalizacin acadando desta forma una reducin da manipulacin dos materiais

a menor resolucin e preparadas para a sa difusin na Internet. Ademais, o proceso de dixitalizacin incle para cada un dos fondos a xeracin de metadatos, dicir, datos descritivos de catalogacin que permiten a correcta identificacin, conservacin

Situacin actual
A primeira fase do proxecto iniciouse no mes de setembro de 2011 e desde entn realizronse as seguintes actividades: Completouse a revisin e estandarizacin dos datos de catalogacin dos fondos do arquivo provincial obxecto do proxecto. Definiuse o procedemento de traballo encargado de definir as fases de revisin da catalogacin dos fondos, inicio da dixitalizacin, control de calidade dos fondos dixitalizados e xeracin de metadatos asociados a eles. Iniciouse a dixitalizacin dos fondos documentais, sonoros e audiovisuais do Arquivo Provincial.

De cara a garantir a sostenibilidade do proxecto por unha banda a iniciativa contempla a creacin dun equipo tcnico permanente de dixitalizacin para o que se subministrar unha infraestrutura de escaneado, tanto para o Arquivo Provincial coma para cada un dos concellos da provincia, formada polos seguintes equipos: 2 escneres planetarios A2. 2 estacins de captura Mac Pro. 47 escneres de sobremesa para utilizar nos concellos. Por outra banda, dentro do proxecto depoTIC, a tecnoloxa na tas mans contmplase unha segunda fase do proceso de dixitalizacin as como a implantacin dun novo sistema de xestin arquivstica e bibliogrfica que contriba a mellorar o proceso de catalogacin dos fondos e a sa difusin na Internet.

26 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

entrevista

Falamos do proxecto eDepo con Amancio Varela, xefe do servizo de Novas Tecnoloxas da Deputacin de Pontevedra
-Que levou Deputacin de Pontevedra a lanzar o proxecto eDepo? -A Deputacin de Pontevedra, co fin de modernizar a sa xestin e para ofrecerlles un mellor servizo s seus cidadns e darlles soporte tecnolxico s concellos, necesitaba lanzar un proxecto de administracin electrnica e estratexia web, que inclura tanto a xestin interna dos procedementos e servizos contidos na rede coma o soporte para os procedementos de xestin externa dos municipios da provincia. Co fin de optimizar os investimentos foi necesario realizar unha consultora para analizar as necesidades, tanto en tecnoloxa, organizacin e simplificacin administrativa, coma das demandas dos cidadns en relacin calidade e eficacia dos servizos prestados. -Despois de rematar a consultora que fai referencia, que obxectivos foron definidos como prioritarios dentro do proxecto? -En principio, a Deputacin de Pontevedra pretende ser un referente a nivel estatal na rea de prestacin de servizos de eGovernment, pois define a sa estratexia de modernizacin poendo o cidadn no centro de todas as iniciativas que sern propostas. criterios e as recomendacins sobre mantemento, seguridade e normas, e poder integrarse con outras administracins. Por outra banda preciso salientar a necesidade de implantar unha estratexia web, que representa a intranet institucional, con novos servizos e ferramentas para o funcionario, as como unha extranet de servizos orientados a satisfacer as necesidades dos cidadns da provincia. Adicionalmente, poerase en marcha un Centro de Coecemento, equipado con instalacins de almacenamento e dispoibilidade de servizo para explotar os fondos documentais e audiovisuais do arquivo documental e audiovisual que se estn a dixitalizar na actualidade. Para rematar, pero non menos importante, un obxectivo fundamental dentro do proxecto garantir un rendemento consistente e sostible no tempo da plataforma que se vai desenvolver. Para isto construirase unha plataforma escalable, que poida adaptarse a un ambiente en cambio e con capacidade de incorporar solucins adaptadas para as necesidades futuras. -Cales son as expectativas do proxecto en canto organizacin dos procesos internos? e mellorar a comunicacin entre os servizos, ademais de conseguir diminur de maneira significativa o consumo de papel, o que provocar un descenso gradual do mantemento de espazo de almacenamento e da transferencia de documentacin. -Que supor eDepo para os cidadns e os concellos? -O proxecto eDepo ten unha clara vocacin de servizo de cara cidadn e s concellos da provincia de Pontevedra. Entre os obxectivos orientados s cidadns cabe salientar a prestacin dun servizo de tramitacin electrnica integrada que permite realizar e seguir os trmites administrativos sen necesidade de desprazarse, xunto co aumento e a mellora na xestin e atencin. Tamn especialmente relevante presentar unha estratexia para renovar o portal institucional e o dos organismos autnomos da Deputacin, que incluir a construcin da sede electrnica da entidade que lles achegue s cidadns os servizos telemticos que presta a Deputacin. No que respecta s concellos da provincia de Pontevedra, o proxecto poer sa disposicin toda a infraestrutura hardware e software baixo un modelo de servizo unificado (depoCloud), que lles permitir prestar servizos de administracin electrnica a todos os seus habitantes.

-Un dos principais obxectivos do proxecto mellorar os proceEntre os obxectivos principais dementos de xestin interna da podemos destacar a aplicacin institucin e os concellos. Para da Lei estatal 11/2007 para o acacadar este obxectivo resulta ceso electrnico dos cidadns s fundaser vizos pblicos, A Deputacin de Pontevedra m e n t a l simplifique ten car e escomo fipretende ser un referente tandarizar nalidade a nivel estatal na rea de os proceregular dementos os aspecprestacin de servizos de administos dos trativos procedeeGovernment e apromentos veitar as sinerxas que xeran un administrativos e permitir que se proxecto desta magnitude. O fagan nun contorno electrnico. obxectivo final lograr reducir Isto importante para adaptaros tempos de procesamento, fase a un cadro nacional de intercilitar a procura de informacin operabilidade, que regula os

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 27

REPORTAXE

Retegal: obxectivos do operador pblico de telecomunicacins

Redes de Telecomunicacin Galegas Retegal unha sociedade mercantil pblica autonmica, de capital social cen por cen pblico, adscrita Secretara Xeral de Modernizacin e Innovacin Tecnolxica, dedicada ao fornecemento de servizos de telecomunicacins en Galicia. Mis polo mido, a sa actividade cntrase na prestacin de servizos de radiodifusin e telecomunicacins con carcter universal. Nas sas mans est a rede de radiodifusin de meirande envergadura de toda a Comunidade, tanto en infraestruturas de transporte como de difusin e ten un papel clave na extensin do Plan de Banda Larga da Xunta. Toda esta infraestrutura precisa para a sa xestin e mantemento un cadro profesional ben cualificado. Estes recursos humanos atpanse distribudos en seis unidades tcnicas de mantemento repartidas na nosa xeografa, ao que se suma un Centro de Xestin e Atencin da Rede (CEXAR) con asistencia as 24 horas e tdolos das do ano. O centro abrangue a xestin das accins tcnicas e resolucin de incidencias, atencin continua aos seus clientes e un sistema de informacin ao usuario, tamn continua, dende o que se resolven dbidas ou incidencias sobre a recepcin dos sinais, niveis de cobertura ou calquera outra cuestin. Retegal, como medio da Administracin galega, prestador de servizos institucionais. Xestiona unha infraestrutura de telecomunicacins distribuda por todo o noso territorio e que, ademais, conta con 193 torres de comunicacins, equipos electrxenos, parbolas e dunha rede de fibra ptica que estar conformada por 1.855,35 quilmetros ao remate do ano 2012. Toda esta estrutura, sinala Retegal, repercute nun gran aforro econmico e nunha reducin dos prazos fixados para o despregue da TDT e da banda larga. Entre as accins de Retegal como medio propio instrumental sitase a achega do servizo de conexin de centros da Rede Corporativa da Xunta, prestacin de transporte e conectividade de diferentes centros da Xunta e dos seus organismos dependentes e a travs de diversas tecnoloxas: Xigabit Ethernet, FastEthernet, radioligazns, etc. Amais disto, Retegal tamn mantn a conectividade entre os integrantes da Rede de Ciencia e Tecnoloxa de Galicia, RECETGA, contando cunha rede de cinco ligazns troncais, en fibra ptica, para o emprego de circutos de transmisin. Polo que atinxe chegada da Televisin Dixital Terrestre, TDT, dicir que o papel xogado por Retegal foi fundamental, ao ter que completar, en poucos meses, o plan de afianzamento da nova tecnoloxa trazado pola Xunta, un plano que inclua esixentes criterios de cobertura (para evitar que en zonas rurais se percibiran s parte das emisins) e o espallamento dun importante nmero de microemisores en reas afastadas e de difcil acceso para acadar a meirande calidade no sinal en todo o territorio.. Como dixemos, dende Retegal tamn se lle achega unha base o mis slida posbel ao Plan de Banda Larga da Xunta para levar acceso de calidade s redes a toda Galicia. A medida incle o aproveitamento

Redes de Telecomunicacin Galegas Retegal unha sociedade mercantil pblica autonmica coas tecnoloxas mis avanzadas, como podemos ver nas imaxes

28 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

de toda a infraestrutura pblica actual do operador, o que repercute nun aforro de custos e de tempo no que se refire ao espallamento da banda larga. O investimento previsto para reforzar as infraestruturas de Retegal en toda Galicia acadar os preto de 32 millns de euros no perodo 2010-2013 A principal lia de investimento no reforzo das infraestruturas de Retegal o tendido de mis de 800 novos quilmetros de fibra ptica coa correspondente electrnica de comunicacins para unir un total de 30 centros de telecomunicacins de operador pblico distribudos por toda Galicia e que permitir a conexin destes alta velocidade. Estes centros uniranse tamn co resto dos 400 centros e microcentros de telecomunicacins de Retegal en toda Galicia mediante radioligazns.

destes procesos poden destacarse os seguintes: Implantacin dun sistema de monitorizacin e supervisin unificado e centralizado. Actualizacin de ferramentas de xestin e planificacin: traballos programados, despregamento de rede, ticketing, mantementos, etc. Implantacin dun sistema de supervisin da enerxa nos seus centros. Implantacin de plataforma web de traballo colaborativo e xestin documental. Afondamento no desenvol-

vemento dos procedementos internos de xestin de incidencias e control de acordos de nivel de servizo (SLA). Implantacin de sistemas electrnicos de control de acceso a centros. Este proceso resulta absolutamente imprescindible de cara aos importantes retos inmediatos aos que a empresa se deber enfrontar durante os vindeiros anos: Despregamento das infraestruturas do Plan Banda Larga da Xunta de Galicia, que permitir que no ano 2013 o 100 % dos

Os retos inmediatos
Dende 2010 Retegal iniciou un proceso de actualizacin co fin de adaptar a sa operativa s esixentes demandas do sector das telecomunicacin. Dentro

galegos se conecten rede de calidade. Despregamento das infraestruturas para a execucin do dividendo dixital da TDT en Galicia entre os anos 2012 e 2014. Desenvolvemento e explotacin da rede de comunicacins de emerxencia.Galicia contar, por primeira vez, cunha rede dixital de emerxencias en propiedade, que ser xestionada por Retegal, e que integrar e conectar nun mesmo sistema a todos os colectivos. A rede fortalece a coordinacin nas emerxencias en caso de colapso. Cun investimento de 6,5 millns de euros a travs dun convenio entre a Secretara Xeral de Modernizacin, as conselleras de Medio Rural e Presidencia e Administracins Pblicas e Xustiza e a empresa pblica Red.es-, a rede empregar a mellor tecnoloxa, a tecnoloxa TETRA. Esta rede, que est dentro do marco da Axenda Dixital 2014.gal, supn o aproveitamento da extensin do Plan de Banda Larga e as redes do operador pblico galego Retegal, o que permitir un aforro de 37 millns de euros en 10 anos.

entrevista

Os complexos non teen espazo na nosa empresa

MIGUEL

CHURRUCA

Entrevistamos director de Mrketing e Comunicacin da multinacional galega Blusens

A compaa Blusens, con sede principal en Santiago e con bases operativas nunha chea de recantos mundiais, non se parou a preguntarse a si mesma, antes de comezar a sa andaina, se dende Galicia haba posibilidades para pr en marcha unha grande multinacional da electrnica do lecer. Fxoo e listo. En boa medida, porque non haba dbida algunha sobre as ditas posibilidades, s certezas. A xuzo de Miguel Churruca, director de Mrketing, Blusens un exemplo de empresa sen complexos hora de lanzarse a competir de ti a ti con calquera, e os froitos (levamos anos sendo testemuas) estn vista para quen queira velos. De tdolos xeitos, hai cousas que axudan, como un equipo profesional a gran altura, entre outras. A firma Blusens segue adiante, a da de hoxe, diversificando, afianzando e espallando. Diversificando porque logo dos xitos recentes do seu web:tv, agora lnzase ao eido dos tablets (o Touch 70). Afianzando polo pulo a potentes filiais como a de Dubai, Mxico, Sudamrica ou China. Espallando porque o mercado mundial para Blusens unha das sas principais razns de ser. -Blusens demostrou ao longo de todos estes anos que posbel traballar dende aqu, seguir sendo de aqu con persoal de aqu, e estar no mundo con tecnoloxa innovadora de lecer electrnico. Cal o segredo do xito? -O secreto pasa por sermos conscientes das nosas posibilidades, que non somos menos que outros, e que o talento e a capacidade creadora estn presentes en Santiago igual ca noutras partes do mundo. En Blusens tivemos sempre claro que debemos deixarnos de complexos para competir de ti a ti con calquera e para isto debemos desenvolver a nosa propia tecnoloxa, e investir nos procesos de valor. Cando a ta competencia son as grandes multinacionais e queres competir en diferentes pases, os complexos non teen espazo na nosa empresa. O persoal de Blusens conta cun nivel profesional de gran altura e isto fai que podamos afrontar o futuro con boas expectativas. -Cales son as grandes dificultades s que se enfrontou e se enfronta Blusens no seu camio cara a internacionalizacin e o crecemento continuo no mercado?

-O plan de internacionalizacin que deseamos moi ambicioso, e a principal dificultade era acadar o financiamento preciso para afrontar un medre significativo en varios continentes. Nun principio contabamos coa filial de Dubai, pero agora mesmo temos xa consolidada Blusens Mxico e Blusens Sudamrica, ademais de Blusens China, fortalecida para ter mellor control da calidade xeral, os provedores e mis a loxstica local. Na nosa mente, para 2012 temos o obxectivo de crecer en Amrica, tanto en filiais como en pases onde comercializar os nosos produtos, grazas ao fenomenal traballo das filiais xa existentes. Pero, como digo, o problema son os recursos, e mis na coxuntura actual. De feito, cando encaramos a ampliacin de capital de 2008 coa entrada de Inveravante como socio financeiro, a nosa principal intencin era afianzar a posicin de Blusens de cara internacionalizacin inminente, pois o que est claro que o crecemento obtense co espallamento no exterior. Ns agardamos que as vendas no plano internacional superen s vendas de Espaa nun prazo de dous anos. -O produto estrela da compaa actualmente o reprodutor multimedia conectado web:tv. Teen pensado levar os seus servizos asociados a outros dispositivos como os televisores? -O Blusens web:tv un desenvolvemento vivo e modular, que diversificable tanto en tipo de produtos como ten tecnoloxa para aplicar a outros produtos da nosa gama. De continuo, incorporamos melloras no produto, e a sa tecnoloxa bsica, as como os acordos de contidos que temos en marcha, poden ser inseridos noutros pro-

30 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

dutos, como por exemplo televisins, tabletas e outros trebellos tipo STB que poidan chegar no futuro. O interesante de todo isto que a aprendizaxe co Blusens web:tv permtenos ter unha posicin forte no mercado, grazas proximidade co usuario e ao desenvolvemento continuo que estamos a implementar con este produto. Nestes intres, temos unha posicin moi interesante de cara a vindeiros desenvolvementos en televisores, tanto en conectividade como noutros servizos, e se o mercado demndao, estamos preparados para incorporar novos servizos e funcionalidades en toda a gama. -Nos ltimos meses moitas foron as actualizacins que chegaron ao web:tv incorporndolle novas prestacins grazas tanto ao desenvolvemento de Blusens como a achegas da comunidade de usuarios. Podemos dicir as que estamos ante un produto

vivo que vai manterse na sa carteira durante moitos meses? -Esa foi a intencin dende o comezo, desenvolver a tempo completo, sen fin, o Blusens web:tv para incorporar melloras que o mantean como o produto bechmark para nosa competencia e estar deste xeito sempre un paso por diante. De feito, o tagline para o dispositivo libre e vivo, o que expresa tanto a sa liberdade para acceder a todo tipo de contidos como a sa constante actualizacin. Durante 2011 liberamos actualizacins de balde cada dous meses, co que o dispositivo agora moi diferente de como era hai un ano. E iso sen mudarlle o hardware, o que fai que os que mercaron un Blusens web:tv hai meses poidan ter as mesmas prestacins cs ltimos compradores. Neste ano tamn inclumos soporte para teclado e rato, melloras importantes na navegacin web, unha manchea de aplicacins de todo tipo, acondi-

Imaxe do departmento de I+D de Blu:sens, na capital galega cionamentos no comportamento, na interfaz, etc. En todo isto tivemos moi en conta as aplicacins dos usuarios e o mercado en xeral, grazas s nosas pxinas especficas de Facebook e Twitter que nos deron a posibilidade non s de tomarlle o pulso s necesidades do cliente senn tamn poder dar un soporte personalizado e unha atencin inmediata a tdolos usuarios que se achegaran aos nosos recursos na Rede. Esta dinmica de actualizacin pensmola manter no futuro, co que todos os usuarios do Blusens web:tv podern ter acceso aos novos desenvolvementos sen importar o intre en que adquiriron o produto no mercado. -O Blusens Touch 70 un tablet que pretende chegar s tendas a tempo para a campaa de Nadal. Nun contorno tan competitivo e practicamente monopolizado por un fabricante (Apple), cales seran os argumentos que distinguiran a este dispositivo? Quizais busca chegar a un tipo de pblico que anda non deu o salto aos tablets? -O mercado dos tablets complicado, como ben dis, e certo que semella que todo o que sexa Apple non vale. Blusens, como sempre, tenta procurar os ocos e aproveitar as demandas do mercado, co que buscamos frmulas alternativas que enchan segmentos de mercado e que nos permitan medrar nesta categora. Tamn temos agardado a lanzar un tablet at que percibimos que o mercado est mis aberto a novas posibilidades e a que o sistema operativo Android nos fornecera das prestacins e aplicacins que ns cremos imprescindbeis para os nosos usuarios. Ademais, coma sempre, esforzmonos para que os nosos produtos tean a mellor relacin calidade-prezo, e a nosa gama de tablets non ser pois unha excepcin. Por iso propoemos un produto Android con pantalla capacitiva de sete polgadas, a un prezo moi atrativo e co engadido de achegar teclado e funda. Desta maneira, o produto cobre mis posibilidades ao mesmo tempo, sumando funcionalidades interesantes como o teclado fsico extrabel. E xa estamos preparando o Blusens Touch 75, do mesmo tamao pero con melloras sobre o 70.

O web:tv amosa as sas prestacins en varios centros comerciais galegos

O dispositivo web:tv unha solucin moi completa para a reproducin multimedia e para achegar a Internet ao televisor, ofrecndose dende Blusens como un produto completo e sinxelo, que entre as sas caractersticas est o contar con sintonizador de TDT de alta definicin (o que facilita tanto a gravacin da programacin televisiva como o uso da funcin de pausa en directo). Tamn conta con prestacins moi atractivas como permitir reproducir a reproducin multimedia a travs dun ordenador, tablet ou smartphone conectado por Wi-Fi ou un completo catlogo de aplicacins que facilitan o acceso a medios de comunicacin e a distintos servizos audiovisuais en lia. Como para coecer todos estes detalles, e se o web:tv se axusta s nosas necesidades, o mis recomendable probar o trebello en vivo, o que poder facerse ata o 14 de xaneiro a travs dun Roadshow organizado por Blusens (dispobel nos seus detalles na web www.blusens.com) que pasar, entre outras, polas cidades galegas de Pontevedra (no Carrefour Planet), Vigo (nos centros de Alcampo) e A Corua (en Marineda City). Al, os interesados en coecer de primeira man as funcins que abre un televisor conectado Internet podern comprobalo in situ, vez que coecen as ltimas actualizacins do produto estrela da galega Blusens, que agora pode adquirirse por s 129 euros.

O web:tv o dispositivo estrela da firma galega, que ofrece prestacins moi atractivas para tdolos pblicos

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 31

reportaxe

Meirande eficacia e reducin do gasto

Aprbase a creacin da Axencia para a Modernizacin Tecnolxica de Galicia
O Goberno galego aprobou o pasado xoves 15 o Decreto polo que se crea a Axencia para a Modernizacin Tecnolxica de Galicia (ANTEGA) co obxectivo de consolidar un modelo de xestin integrado das TIC na Administracin autonmica. A creacin da Axencia permitir, en palabras da Xunta, unha maior eficiencia e unha reducin de gasto ao integrar os recursos humanos, materiais e orzamentarios da rea tecnolxica de todas as conselleras e diferentes entidades departamentais da Xunta baixo unha mesma direccin e con custo cero. Tras o consello do Goberno autonmico celebrado na Delegacin da Xunta en Ourense, o presidente Alberto Nez Feijoo subliou que a creacin da Axencia para a Modernizacin Tecnolxica agrupar baixo unha nica direccin e emprazamento a todos os tecnlogos informticos da Administracin Autonmica, e permitir un aforro anual de 20 millns de euros, asegurando que adoptouse esta decisin como unha aposta en firme pola modernizacin da nosa Comunidade, unha aposta en firme pola austeridade e unha aposta en firme por seguir facendo mis con menos na Administracin autonmica. Na sa comparecencia ante os medios, Feijoo enmarcou a creacin da Axencia para a Modernizacin Tecnolxica no compromiso da Xunta con evitar duplicidades, mellorar a eficiencia na Administracin Pblica e facer mis con menos. Lembrou que meses atrs xa se deron os primeiros pasos, ao iniciarse os trmites para substitur os mis de 80 centros de procesos de datos que ten a Xunta de Galicia e emprazalos nun nico centro de proceso de datos nun dos edificios da Cidade da Cultura. Feijoo salientou que se trata da primeira creacin dunha axencia nica en materia tecnolxica en 30 anos de historia autonmica, poendo baixo a mesma direccin a 560 tecnlogos, suprimindo 15 departamentos administrativos e acadando un aforro de espazo do 40% e de custos do 20%, dicir, 20 millns de euros anuais. O proceso de creacin da Axencia de Modernizacin Tecnolxica desenvolverase en tres fases, a primeira das cales comezar de xeito inmediato e consistir na integracin na Secretara Xeral de Modernizacin dos departamentos de informtica da Consellera de Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza, coa previsin de rematar en marzo de 2012. En segundo lugar, ao longo do resto do ano 2012, integraranse os servizos informticos de sete conselleras mis: Medio Ambiente, Territorio e Infraestruturas, Economa e Industria, Educacin e Ordenacin Universitaria, Cultura e Turismo, Traballo e Benestar, Medio Rural e Mar. Para un ltimo prazo deixarase, nos anos 2013-2014 a integracin da tecnoloxa sanitaria e a orzamentaria.

1,3 millns de euros para 32 proxectos TIC cooperativos

As iniciativas empresariais tecnolxicas postas en marcha e desenvolvidas a travs do traballo compartido entre compaas e profesionais teen un novo incentivo na nosa terra. As nolo contou recentemente a Secretara Xeral de Modernizacin, que vn de dar a coecer que achegou un orzamento de 1,3 millns de euros para un total de 32 proxectos de devandita ndole. Isto, informa Modernizacin, supn un incremento medio por beneficiario dun 18,5% respecto a convocatoria de 2010. Estas axudas forman parte do programa de subvencins para impulsar novas propostas galegas no mercado de ndole tecnolxica, programa que incluu un orzamento de 4,8 millns de euros en 2011. Volvendo s subvencins s iniciativas con raizame na cooperacin, dicir que as 32 iniciativas beneficiarias cntranse na achega de solucins TIC para un bo nmero de actividades diferentes, que van dende a loxstica portuaria promocin empresarial nas redes sociais, pasando polo impulso ao comercio electrnico ou a atencin ao cliente.

Referencia do consello do Goberno galego celebrada en Ourense o pasado da 15 de decembro

32 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

Pulo TIC ao traballo forense

A Xunta moderniza as ferramentas tecnolxicas do Instituto de Medicina Legal de Galicia, IMELGA
No marco do Plan Senda para a integracin das TIC no eido Xudicial, a Xunta de Galicia vn de poer en marcha un conxunto de medidas para informatizar o labor dos profesionais do IMELGA, o Instituto de Medicina Legal de Galicia, que leva cinco anos funcionando no noso pas. O abano de medidas tecnolxicas a adoptar abrangue, entre outras accins, a implantacin do sistema informtico Simelga, a posta en marcha dun servizo recordatorio de citas forenses a travs de sms, a pilotaxe dun maletn con equipamento tecnolxico para as gardas forenses e a dotacin de novos equipos ofimticos e de videoconferencia, para que os profesionais do IMELGA poidan desenvolver o seu traballo de xeito mis eficaz.. Mis polo mido, o novo equipamento que achega o Goberno galego a este organismo consiste na renovacin dos ordenadores que teen unha antigidade de mis de cinco anos, as como a dotacin de 4 equipamentos de videoconferencia de sala e sistemas de videoconferencia persoal para 80 profesionais. No tocante implantacin do sistema informtico Simelga, cabe dicir que se dirixe a dotar aos 109 profesionais do IMELGA dun sistema de xestin dos procedementos do traballo forense, garantindo e facendo mis sinxelo o acceso aso datos e contribundo, tamn, homoxeneizacin dos criterios de recollida de informacin en tdalas reas do instituto. Xa nun plano mis especfico, sinalar que se trata dunha evolucin do sistema Asklepius do Ministerio de Xustiza, que foi adaptado s necesidades especficas dos profesionais da nosa Comunidade. A Secretara Xeral de Modernizacin completar en decembro a implantacin do sistema na sede central e nas seis subdireccins territoriais do instituto. En definitiva, o novo sistema

O conselleiro de Presidencia, a secretaria xeral de Modernizacin e o director do IMELGA no acto de presentacin da iniciativa facilitar con moito o traballo dos integrantes do IMELGA, que o ano pasado atendeu, para facernos unha idea do volume de arquivos que co que desenvolven o seu labor, mis de 50.000 casos. De xeito mis concreto, permitiralles a xeracin de informes asociados a procedementos e valoracins e mis gravar informes e xuntar imaxes asociadas s valoracins que realizan os forenses. A implantacin desta aplicacin informtica vai acompaada dun plan de formacin integral no emprego do sistema para os distintos colectivos implicados. A implantacin de Simelga complementarase cun novo sistema de envo de recordatorios de citas forenses mediante mensaxeira mbil, unha medida que permitir, en palabras de Modernizacin, axilizar o mecanismo de comunicacin co cidadn, reducir o custe que supn actualmente este recordatorio e diminur a cancelacin de citas por non presentacin. Salientar que a da de hoxe o instituto xestiona unhas 15.000 citas anuais. Por ltimo, e a para facilitar o traballo en mobilidade dos mdicos forenses durante as gardas, a Secretara Xeral de Modernizacin vn de iniciar a pilotaxe dun maletn con dotacin tecnolxica especfica dos forenses de garda, como unha cmara fotogrfica para documentar os distintos procedementos, un porttil para rexistrar in situ a informacin recadada e unha impresora para as etiquetas que identifican as mostras recollidas. Todas estas actuacins suman un investimento de preto de 190.000 euros.

Mis sobre o instituto...

O Instituto de Medicina Legal de Galicia tense convertido nos seus cinco anos de funcionamento nun autntico referente no bo desenvolvemento da actividade da Administracin de Xustiza. No IMELGA traballan mis dun cento de profesionais, entre forenses, psiclogos, traballadores sociais, auxiliares de autopsia e funcionarios, tanto na sa sede central de Santiago, como nas seis subsedes das restantes grandes cidade galegas. O ano pasado estes profesionais levaron a cabo mis de 2.000 autopsias e atenderon unha media de 140 casos cada da.

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 33

reportaxe

3.000 cursos de balde

A Rede CeMIT triplica a sa oferta de actividades de formacin TIC para o 2012
A Rede de Centros para a Modernizacin e a Inclusin Tecnolxica de Galicia (Rede CeMIT) vn de presentar o seu Plan de Formacin TIC para o vindeiro ano 2012, e nel oferta ata 3.000 cursos de balde para toda a cidadana, que se impartirn nas 98 aulas que habilitadas por toda a Comunidade. Isto supn triplicar a oferta formativa de 2011, o ano no que botou a andar a Rede CeMIT no noso pas para impulsar o uso das TIC e no que se superaron tdolos obxectivos previstos. Ese ano, entre outras cousas, os 2.116 cursos celebrados supuxeron mis do dobre dos 1.000 previstos nun primeiro intre, e ademais, as horas de formacin superaron as 18.000 fronte as 10.000 contempladas inicialmente. Xa que logo, os 3.000 cursos de balde que se agardan celebrar o ano que vn, permitirn incrementar en preto do 50 por cento o nmero de usuarios rexistrados, ata superar os 15.000 previstos, e tamn superar as 20.000 horas de formacin en novas tecnoloxas, o dobre de 2011. Este Plan de Formacin 2012 presntase dividido en tres partes correspondentes a cadanseus colectivos concretos: unha primeira parte pensada na cidadana en xeral, con formacin en alfabetizacin dixital, multimedia e audiovisual; unha segunda parte centrada nos profesionais TIC, para o que se conta coa colaboracin do CNTG e unha ltima seccin que contempla a formacin dos empregados pblicos a travs da EGAP. Asemade, o Plan 2012 incorpora novidades enfocadas a mellorar a aprendizaxe e ao aproveitamento da formacin e neste senso incorpora 13 itinerarios formativos con 60 cursos para as distintas reas en funcin dos colectivos e as sas necesitades. Os itinerarios formativos abranguen a alfabetizacin dixital bsica, a formacin destinada a empresarios e emprendedores, equipamento TIC, redes sociais, imaxe e audio, formacin a desempregados, ofimtica en software libre, operacins a travs de Internet, creacin multimedia e web 2.0, administracin electrnica, capacitacin especializacin e software libre, ocio en Internet e multimedia e ferramentas TIC. Cando o usuario acceda Rede realizar unha proba de nivel para que o Axente TIC lle poida recomendar a realizacin do itinerario mis axustado s sas necesidades. As mesmo os cursos rematarn cunha proba de aproveitamento para coecer o nivel de aprendizaxe do usuario. Outra das novidades do Plan 2012 o impulso da teleformacin, coa posta en marcha dun Aula de formacin virtual que achegar a alfabetizacin dixital e a formacin multimedia e audiovisual a un maior nmero de usuarios. Por outra banda, e co obxectivo de adaptarse mellor s necesidades dos usuarios o Plan revisarase con carcter trimestral.

Alfonso Cabaleiro, secretario xeral de Medios, e Mar Pereira, secretaria xeral de Modernizacin

Formacin especializada na EGAP e no CNTG

A formacin especfica para os empregados pblicos e os profesionais TIC galegos desenvlvese un ano mis en colaboracin coa Escola Galega de Administracin Pblica (EGAP) e o Centro de Novas Tecnoloxas de Galicia (CNTG ), onde est previsto que se celebren 24 e 38 cursos respectivamente. Ademais da formacin, o catlogo de servizos da Rede CeMIT contempla tamn actividades de divulgacin para a sensibilizacin e o fomento do uso das TIC coa organizacin de charlas e xornadas con expertos en materia de novas tecnoloxas. Paralelamente, continuarase co servizo de Aula Aberta, que posibilita o acceso libre e de balde dos usuarios utilizacin do equipamento co apoio e asesoramento dun axente especializado.

34 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

Novacaixagalicia agora chmase Novagalicia Banco. Cambiamos, pero mantmonos fieis nosa esencia: queremos ser un novo banco cos clientes de toda a vida. Comezamos as unha nova etapa co obxectivo de manter a confianza e a proximidade cos nosos clientes, como xa o fixemos durante mis de 150 anos de contribucin ao desenvolvemento de Galicia. Estes son os nosos compromisos e os de milleiros de persoas que nos esforzamos cada da por darlles o mellor servizo aos nosos clientes.

entrevista

O sector recocenos xa como interlocutor autorizado

MATA
-Que balance pode facer o CPETIG, a da de hoxe, dos seus case catro anos de actividade? Que froitos se recolleron? Que froitos se recollern a curto e medio prazo? E a longo prazo, cara a onde camia o colexio? -Como todo organismo novo, os primeiros froitos pasan pola propia organizacin interna. Nestes catro anos, tras das xuntas de goberno diferentes, conseguimos pr en marcha o Colexio como institucin e algo importante que somos recoecidos xa polo sector como interlocutor autorizado. A creacin do Consello Oficial de Colexios de Enxeera Tcnica Informtica (CONCITI), como rgano de representacin a nivel estatal e no que o CPETIG asume o posto de vicepresidencia, foi un paso importante para a loita polo recoecemento da profesin. Dende o CONCITI impulsouse ademais a primeira accin conxunta dos Enxeeiros Tcnicos en Informtica de todo o Estado, que levou ao INE a sentar cos nosos representantes para negociar a inclusin dos Enxeeiros Tcnicos en Informtica na Clasificacin Nacional de Ocupacins (CNO). De xeito adicional e a nivel galego, importante a creacin do Corpo Oficial de Peritos, en consolidacin grazas formacin e a sa difusin s rganos xudiciais. Estamos satisfeitos tamn do plan de formacin, con preto de 500 asistentes nos dous ltimos anos s diferentes actividades formativas do CPETIG. Destacan especialmente pola sa repercusin as Xornadas de Informtica Xudicial e Delitos Informticos, das que levamos xa das edicins, e que son un referente a nivel estatal. O noso traballo vese reflectido ademais nos convenios asinados coas diferentes entidades pblicas e privadas, co dobre obxectivo de ofrecer servizos aos colexiados e achegar o noso traballo sociedade. Ademais, o CPETIG ten velado a travs de diferentes actuacins, pola defensa dos dereitos dos Enxeeiros Tcnicos Informticos, en eidos como a oferta pblica de emprego ou o acceso formacin universitaria. A longo prazo o obxectivo do CPETIG manter este nivel de traballo e conseguir unha maior implicacin de todo o colectivo. Xa en canto profesin e a sa relacin cos Colexios Profesionais ser a nova Lei de Servizos Profesionais, a que marcar o escenario de traballo. -Cantos colexiados tendes a da de hoxe? Sodes unha entidade que, malia ter un nexo comn (a enxeara tcnica en Informtica), imaxinamos que tamn teredes puntos de vista diferentes. Cales son eses elementos comns que vos axudan a traballar xuntos e ir cara adiante?

Falamos co presidente do Colexio Profesional de Enxeara Tcnica en Informtica de Galicia, CPETIG

Con 150 integrantes e catro anos de intensa actividade, o Colexio Profesional de Enxeara Tcnica en Informtica de Galicia, o CPETIG, confirmouse por dereito propio como unha das grandes entidades comprometidas co pulo tecnolxico da nosa terra. Esta loita contra as fendas dixitais de toda ndole (xeogrfica, de idade, de recursos, de formacin) levouse a cabo de xeito directo, con acordos, iniciativas e unha manchea de eventos de divulgacin e formacin, e tamn de xeito indirecto (defendendo os propios intereses dos colexiados e da profesin en si mesma, co que se defende tamn o noso medre na Sociedade da Informacin). Para Marcos Mata, presidente do Colexio, a clave de todo isto est na busca da cousa comn entre tanta variedade de puntos de vista. No caso do Colexio, unha entidade tan mltiple ideoloxicamente coma calquera outra, a cousa comn non outra que a defensa da profesin, da calidade dos estudos universitarios e da nosa terra no mbito dixital. Entre os obxectivos cumpridos ao longo destes catro anos de vida da entidade sitase o seguinte: o de terse feito visbel e til para o sector galego das novas canles e recursos da informacin e o coecemento.

36 | Cdigo Cero

MARCOS

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

-A da de hoxe somos algo mis de 150 colexiados, estamos satisfeitos co nmero de colexiacins que se teen acadado nos ltimos dous anos, pero hai unha base moi importante de Enxeeiros Tcnicos Informticos que anda descoecen o traballo do Colexio pola profesin e as avantaxes de estar colexiados. En canto s puntos de vista diferentes algo moito mis apreciable dende a creacin do CONCITI, xa que se unen s diferentes opinins coas realidades sociais, laborais e acadmicas das distintas comunidades autnomas. Uns dos aspectos mis relevantes o da regularizacin da nosa profesin ou da evolucin dos estudos de Informtica a travs dos graos, nos que cun obxectivo comn de defensa da profesin e da calidade dos estudos universitarios, hai diferentes camios ou estratexias que estamos a debater. Ao final, son estes obxectivos comns os que nos axudan no traballo diario. -Que opina a sociedade galega da vosa profesin? Credes que a valora como se merece? -O termo Informtico est asociado hoxe en da a mltiples significados e moitas veces difcil trasladar cales son realmente os traballos ou funcins

que desempea un enxeeiro informtico sociedade en xeral, e a galega neste sentido non presenta diferenzas salientables. verdade que anda estamos a loitar s veces contra esa imaxe de friki dos ordenadores ao que acudir cando tes un problema co teu equipo. Os ETI somos enxeeiros especializados na Informtica, con diferentes sadas laborais que na maiora dos casos non se corresponden cun uso do ordenador tal e como a xente o imaxina. Neste sentido anda queda un traballo de recoecemento social da nosa Enxeera e da repercusin que ten o noso traballo, algo que no mercado laboral xa cremos que se ten conseguido grazas traballo dos propios Enxeeiros Tcnicos en Informtica. -Como vedes o feito de que cada vez que hai un problema humano nunha empresa ou nunha institucin publica se lle achaque case por norma, a travs dos medios, a erros informticos? Credes que se vai solucionando xa esa eiva de considerar que calquera persoa cun mnimo coecemento informtico, sen ser enxeeiro ou enxeeiro tcnico, poida desenvolver esta profesin nunha empresa ou administracin?

-Cremos que estamos a falar de problemas diferentes, por unha banda est o recurso doado de tentar ocultar achacando a un fallo informtico o que pode ser un erro humano, e que desgraciadamente atopa os titulares sen que na maiora dos casos se xustifique esta definicin de fallo informtico. En canto regulacin da profesin, non obxectivo do CPETIG impedir o exercicio da profesin dentro do sector TIC aos traballadores que non son enxeeiros tcnicos informticos. Este un sector multidisciplinar e non se trata de escapar a esta realidade, o que loitaremos ser por garantir unha base de coecementos aos profesionais das TIC, cunha identificacin clara de perfs profesionais e coecementos asociados, e porque as nosas atribucins profesionais non sexan, en todo caso, atribudos de forma exclusiva a outras titulacins. Un exemplo disto son as actuacins periciais no eido da Informtica. A Lei 1/2000 de 7 de xaneiro, de enxuizamento civil recolle as condicins para exercer de peritos, que entendemos que implican a necesidade da titulacin en Informtica. Neste sentido hai ademais sentenzas recentes do Tribunal Supremo que recoecen a preferencia de peritos pertencentes a Colexios Profesionais.

-Ate que punto o CPETIG est involucrado en traballar a prol da reducin da fenda dixital no noso pas? -O Colexio, dentro dos seus plans de formacin, que normalmente van destinados a profesionais do sector TIC, sen ningn tipo de restricin en canto sa titulacin, tamn vn reservando espazo para actividades formativas para a cidadana en xeral. Podemos pr como exemplo o Seminario de uso do certificado dixital e tarxetas criptogrficas, como o DNIe, que se levou a cabo o ano pasado. Moita xente que ten o DNIe non consciente do potencial que ofrece, nin do seu funcionamento e uso. Neste seminario tentouse dar respostas a moitas de estas cuestins dende distintos puntos de vista. Outro exemplo, pode ser o seminario realizado este ano sobre a LOPD nas redes sociais, onde se explicou que pasa cos nosos datos persoais nestas redes e os dereitos que temos os usuarios, ademais dos riscos importantes que estamos a asumir cando compartimos certa informacin. Ademais, o CPETIG est sempre aberto a colaborar con entidades ou asociacins, para poder aportar persoal experto para participar en sesins ou actividades formativas.

CPETIG: unha aposta pola formacin de calidade e a innovacin

Nun ano marcado por unha profunda crise, todos os actores sociais, econmicos e polticos coinciden en sinalar que os dous piares fundamentais sobre os que se ten que apoiar a recuperacin son a innovacin e a formacin. As Administracins, as grandes empresas, as pemes... todos apostan pola formacin e a innovacin, na medida das sas posibilidades. Conscientes disto, dende o Colexio Profesional de Enxeera Tcnica en Informtica de Galicia (CPETIG) dedicaron a meirande parte dos seus esforzos a unha aposta decidida por este dous aspectos claves: innovacin e formacin. As, no 2011, o CPETIG desenvolveu ata cinco bloques formativos que contaron cun gran apoio tanto no que se refire ao nmero de participantes, como na calidade dos relatores que se ocuparon de dar a formacin, e nas materias a abordar, que en todo intre tiveron innovacin como bandeira. O esforzo realizado polo CPETIG durante 2011 en materia formativa, en colaboracin coa Secretara Xeral de Modernizacin da Xunta, viuse recompensado cun importante medre, prximo ao 20%, do nmero de participantes nas actividades organizadas polo Colexio. Outro factor a destacar foi o alto grao de satisfaccin dos participantes

Imaxe tomada durante as II xornadas de Informtica Xudicial e Delitos Informticos celebradas en Santiago de Compostela

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 37

reportaxe

As actividades formativas do CPETIG durante 2011 foron un xito canto a participacin

Inauguracin das Xornadas de Informtica Xudicial e Delitos informticos en Santiago de Compostela, con Mar Pereira

nos cursos que, de xeito global, cualificaron de moi satisfactoria as sa experiencia nun 77% dos casos. Este incremento da participacin e da satisfaccin tamn tivo moito que ver coa calidade dos formadores cos que contou o CPETIG. Polos ciclos formativos pasaron especialistas de primeiro nivel no desenvolvemento de negocios para aplicacins mbiles como Emilio Avils; primeiras figuras do panorama nacional na loita contra os delitos informticos como o xuz da Audiencia Nacional, Eloy Velasco, ou a fiscal xeral en Criminalidade Informtica, Elvira Tejada de la Fuente; expertos na persecucin diaria da delincuencia en lia como o

que foi xefe do Grupo de Delitos Informticos da Garda Civil, Juan Solom, ou o xefe do Grupo de Electrnica da Seccin de Informtica Forense da Comisara Xeral de Polica Cientfica, Jos Alberto Martnez Corts; consultores de nivel internacional en seguridade como Juan Garrido ou especialistas en materia de privacidade na rede como o presidente da Asociacin Profesional Espaola de Privacidade, Ricard Martnez.

xeracin de negocio a travs das aplicacins mbiles ou as redes sociais e a proteccin de datos tiveron gran aceptacin. Os cursos e seminarios mis especializados, mis para os profesionais do sector, tamn contaron con temas de mxima actualidade como o protocolo forense en probas electrnicas ou a anlise forense dixital. Mencin aparte merece o captulo das relacins entre Informtica e Xustiza que constite, dende a sa creacin, unha das apostas fundamentais do CPETIG en materia formativa. Dentro deste apartado realizronse varios seminarios entre os que cabe destacar, pola sa transcendencia, as II Xornadas de Informtica

Xudicial e Delitos Informticos referencia xa a nivel nacional neste eido-, ou os seminarios desenvolvidos nas catro provincias galegas baixo o ttulo Informtica Xudicial, Peritaxe Tcnica e Proba Electrnica. Con este ciclos dedicados Xustiza o Colexio tratou de pr disposicin do mbito xurdico de Galicia relatorios de expertos que informasen sobre a realidade e experiencias en canto relacin da informtica co seu contorno. En resumo, uns ciclos formativos que permitisen reunir e fomentar o debate entre os diferentes interlocutores do eido xudicial (maxistrados, xuces, avogados, fiscais e peritos).

Innovacin
Os cursos realizados polo CPETIG durante 2011 tiveron na innovacin outro dos seus apoios fundamentais. Ciclos formativos con contidos tan actuais como a

Colaboracin coa Xunta

A intensa actividade formativa do CPETIG non pode entenderse sen o apoio decidido da Secretara Xeral de Modernizacin da Xunta de Galicia que, a travs do convenio asinado coa institucin colexial, permitiu a realizacin de todo tipo de actuacins no mbito da formacin, da capacitacin e da promocin das tecnoloxas da informacin en Galicia. Entre os seminarios do CPETIG inseridos no convenio destacaron os cursos de peritaxes, cos que se visibilizaron os avances que na instrucin legal e no valor probatorio se deron nos ltimos anos. Con este ciclos procurouse formar aos actuais e futuros enxeeiros tcnicos en informtica de Galicia nas ltimas tcnicas de anlise forense e prctica pericial e nos ltimos avances de prctica procesal e valor probatorio das evidencias, as como dar a coecer a ltima normativa legal relacionada co eido da Informtica e proporcionar sociedade en xeral peritos coa mis elevada calidade. Tamn tiveron unha importancia destacada os Seminarios de informtica xudicial, peritaxe tcnico e proba electrnica. Con eles perseguiuse concienciar aos xuristas dos avances en materia probatoria nos casos en que intervn o factor informtico no proceso, as como dos importantes beneficios da incorporacin e uso das TIC no proceso xudicial.

38 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

REPORTAXE

Edisa fai reconto dos seus xitos

A empresa galega flanos dos tres piares da sa estratexia: Innovacin, Internacionalizacin e Implicacin do equipo humano
Edisa (www.edisa.com), empresa galega centrada nas novas tecnoloxas e no software de xestin, afronta o intre actual cunha estratexia moi definida, o que lle levou a que sexan precisamente estes ltimos anos os que representen un maior avance a nivel de desenvolvemento de produto ou no acceso a novos mercados. A piques de cumprir 30 anos no mbito empresarial, mantense firmes algns dos principios orixinais da empresa. Segundo nos indica o seu director xerente, Carlos Surez Rey, a orientacin ao cliente e a implicacin do persoal co que se conta foron os puntos fortes durante todos estes anos. A empresa est onde est grazas a contar cunha carteira de clientes fieis aos que se lles brinda un trato prximo e personalizado, anda que xa sexan mis de 500 empresas medianas e grandes as que constiten a carteira actual da empresa. E estamos onde estamos, engade Carlos Surez, porque conseguimos un equipo humano estable e sen rotacin, que o que nos permite manter o nivel de servizo que cremos que nos diferenza. A firma fxose un oco no eido da xestin empresarial, no que se atopan grandes empresas multinacionais como SAP, Oracle ou Microsoft. O principal produto da empresa o ERP Libra, que nestes intres conta con 20 mdulos inclundo versin para trebellos mbiles, CRM, xestin documental e mis ferramentas de Business Intelligence. Libra, cntanos Carlos Surez Rey, o produto de meirande nivel desenvolvido para o segmento da mediana e gran empresa por unha empresa espaola, o que nos fai sentir especialmente satisfeitos. Recentemente a Universidade Politcnica de Catalunya firmou un convenio con Edisa para utilizar o produto Libra como

40 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

soporte docente para algunhas das materias das sas titulacins informticas. Asemade est previsto isto mesmo nunha das universidades galegas, segundo nos indica o propio director de Edisa. A empresa, de orixe galega, conta neste intres con sedes en Madrid, Barcelona, Oviedo, Las Palmas, Vigo, Ourense e con dous emprazamentos internacionais en Mxico e Colombia, cun equipo que anda arredor das 200 persoas e mis unha facturacin total que rolda os 12 millns de euros anuais. Nos ltimos tres anos, a empresa afrontou a sada ao mercado exterior comezando por Mxico, para entrar posteriormente noutros pases do continente americano. Asinronse e executronse importantes contratos en empresas de gran dimensin no continente americano, o que nestes intres supn xa un nivel de afianzamento importante. Porn, o comezo non resultou sinxelo, como nos conta Carlos Surez, xa que estamos a falar dun mercado moito mis complexo do que a priori puidera parecer, ademais de que esixe importantes adaptacins nos sistemas de xestin para cumprir cos requirimentos legais de cada un dos pases. En paralelo ao desenvolvemento deste novo mercado, a empresa envorcou os seus esforzos nos clientes actuais, tratando de achegarlles o mellor

valor posible e implicndose na mellora dos seus procesos. O esforzo realizado a nivel de innovacin de produto nestes ltimos tres anos foi importantsimo. Para ns resulta clave poder subministrarlles aos nosos clientes actuais novas alternativas para mellorar sobre a base coa que xa contan; apostamos de xeito decidido pola innovacin como baza competitiva para captar novos clientes, senn e sobre todo para fortalecer as ligazns cos nosos clientes actuais.

Imaxe da cea de gala celebrada no Hostal dos Reis Catlicos, por estas mesmas datas, en 2010

Aplicacins empresariais a disposicin da Politcnica de Catalunya

A empresa galega Edisa, con sedes en Vigo e en Ourense (Tecnpole) e tamn nas principais cidades de Espaa, vn de anunciar unha importante novidade relativa ao espallamento do seu radio de accin. Mis polo mido, trtase dun acordo coa Facultat d Informtica da Universitat Politcnica de Catalunya (FIB-UPC) para posibilitar o uso e implantacin do software de xestin Libra como soporte na achega das seguintes materias: sistemas de informacin para os negocios e negocio electrnico (pertencentes ao curso de Grao en Enxeara Informtica). O papel de Edisa cntrase non s en ceder as licenzas senn tamn en participar no deseo dos casos prcticos que se empregarn durante a imparticin destes contidos. Asemade, a empresa galega fornecer ao devandito centro do soporte que os profesores encargados das devanditas materias poidan precisar. Edisa, compaa centrada en aplicacins tecnolxicas de xestin empresarial, informa na sa web que a travs de iniciativas coma esta ponse de manifesto que a colaboracin entre as empresas e as universidades en iniciativas de I+D non s unha realidade nas aulas, senn que ofrece mltiples beneficios para tdolos implicados. O obxectivo desta achega concreta de tecnoloxa UPC dotar ao alumnado dos coecementos e das habilidades necesarias no manexo dos sistemas actuais de xestin corporativa, o que constite unha meirande sintona entre o currculo formativo dos estudantes e as demandas concretas das empresas, que basean as sas metodoloxas en sistemas ERP e CRM. A da de hoxe, Libra atpase implantando nunhas cincocentas firmas pertencentes a 50 sectores do mis variado, o que significa que a empresa galega ten entre mans unha experiencia ben ampla de coecemento e materializacin para a posta en marcha de casos prcticos que se adapten s necesidades do mercado empresarial do noso tempo. Libra un conxunto de ferramentas dirixidas a achegarlles s empresas a mxima funcionalidade a tdolos niveis. Segundo informa Edisa, con esta serie de aplicacins as empresas podern obter as vantaxes que achega un produto estndar e integrado, sen perder a capacidade de adaptacin s necesidades especficas da empresa. Algunhas das sas funcins son as seguintes: CRM: xestin da relacin cos clientes. BPM: xestin de procesos. BI: business intelligence. Mobilidade: traballo en lia dende dispositivos porttiles.

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 41

reportaxe

Aprendizaxe de futuro
A Aula CESGA deixa atrs a lia dos 20.000 usuarios
O Centro de Supercomputacin de Galicia vn de facer reconto do acadado a travs da sa plataforma gratuta de aprendizaxe a distancia, apoiada en innovadoras e potentes tecnoloxas de comunicacin, a Aula CESGA. Pois ben, a escolaferramenta de e-learning xa conseguiu, segundo datos que achega o propio centro emprazado no Campus Sur de Santiago, superar a lia dos 20.000 usuarios. A aula, dirixida a favorecer a investigacin e mis a divulgacin arredor das novas tecnoloxas no ensino, foi posta en marcha en 2002 da man do Departamento e-Learning do CESGA, que procurou en todo intre que fose til e accesbel para os docentes e para os investigadores galegos. Tanto foi as, que a plataforma, ao longo deste tempo, aumentou as sas solicitudes de creacin de cursos e espazos de colaboracin at chegar aos mis de 700 que arestora estn en activo. En total, informa o CESGA, 20.681 usuarios empregan hoxe esta plataforma nun total de 718 cursos de diferentes mbitos e niveis de ensino. Os mounha aula complementaria s sas clases, accesible as 24 horas do da e cunha administracin moi sinxela que fai mis doado o apoio aos alumnos fra das horas lectivas a travs dos foros. Os usuarios contan con ferramentas comunicativas, zona de documentacin, de traballo en grupo, modificacin dos datos do seu perfil, etc. que lles facilitan o seu uso. O docente pode crear e administrar os seus espazos de aprendizaxe desde un navegador, pero tamn intercambiar informacin e traballar colaborativamente e en grupo con outros docentes para mellorar o seu ensino. Segundo se conta dende o centro galego, desde 2002 a Aula converteuse en plataforma de referencia para docentes de toda Galicia no que se refire aplicacin de novas tecnoloxas no eido do ensino. O abano de traballos desenvolvidos ao seu abeiro ben amplo, con cursos de educacin primaria, secundaria, de ciclos ou de universidade. Para facernos unha idea, dicir que arredor de 100 destes cursos estn a ser utilizados como contorna de colaboracin por profesores e investigadores. Un caso rechamante, salienta o CESGA, o das Escolas Oficiais de Idiomas de Galicia, que conta con 300 cursos rexistrados na Aula.

A Escola de San Xin, un dos centros onde est a ser implantando un dos proxectos piloto impulsados polo CESGA

tivos deste xito son moitos e variados, pero para o centro galego cmpre salientar o feito de que se trate dunha ferramenta aberta, verstil e de uso sinxelo. Con estes e outros ingredientes, permteselle ao docente dispor dun punto de encontro onde compartir recursos tecnolxicos e educativos cun grupo de estudantes ou profesores, como

42 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

Xanela permanente ao coecemento

A pxina do mbito Cultural de El Corte Ingls pon as artes a p de ra
Se hai algo do que abonda a Rede de hoxe de espazos onde se informe da actividade cultural da nosa contorna ou de mis al. Hainos de todo tipo, pero non todos amosan un compromiso claro por poer aquela ao alcance da meirande cantidade de xente. Entre os que si que dan sinais desta vontade atpase a web www.ambitocultural.es, posta en marcha por El Corte Ingls para manter sempre aberta, faga o tempo que faga e aperte a crise o que aperte, unha xanela cara a todo o mundo cultural en espaol. A web, obxecto de renovacins continuas en feitura e fondo, ten outra gran finalidade, amais da devandita: Tirar partido da Rede para levar a cultura aln dos seus circutos habituais, de xeito que se poida acadar un pblico mis amplo, segundo manifestaron os responsbeis do sitio con motivo da sa posta en marcha. A proposta, polo tanto, non se centra s na informacin xurdida abeiro do que ben se podera chamar cultura consagrada, con artistas de renome que non precisan carta de presentacin. O que se procura, pola contra, respectar a quen xa acadou recoecemento pero facendo sempre o posible por A web, moi til para sabermos que o mis demandado (libros, discos, filmes) nestas datas de Nadal onde tantos de ns andamos procura do agasallo perfecto, incle entre outras moitas cousas interesantes espazos de opinin onde se nos pon ao tanto das ditas achegas culturais dende un punto da vista non necesariamente obxectivo. Mentres se redactaba este artigo, para ir facndonos unha idea, tivemos acceso a valoracins de Guillermo Aguirre e de Rafael Reig, a tribunas sobre o recentemente falecido Miguel Delibes ou a artigos sobre as novidades no mbito bibliogrfico da tempada. Por certo que recentemente a web foi obxecto dunha serie de remodelacins destinadas a imprimirlle a mbito Cultural un carcter moderno, poela ao da de xeito constante e dinamizala. A tarefa, informan os responsbeis da pxina, foi complexa pero frutfera. Segundo engaden, a nova achega incle unha axenda de actos culturais de interese, o que, dada a vaga de propostas que estamos sometidos os internautas a diario, moi de agradecer, posto que a vontade a de ofrecer realmente o que se promete: unha gua. A seccin, que abranguer reportaxes e informes sobre feiras culturais ou festivais de toda ndole, artella en boa medida o resto de contidos da pxina, includas as ditas tribunas e columnas de opinin, as entrevistas, as reportaxes ou as curiosidades acerca do mundo cultural. Como pode verse, informan, o proxecto ambicioso e xorde coa intencin de ser diverso e ameno, pero nunca

livin; unha mestura ao mido difcil de lograr pero que neste caso buscarase de xeito rigoroso.

Que est detrs desta proposta?

mbito Cultural de El Corte Ingls unha promotora do grupo de distribucin que se encarga de realizar toda sorte de eventos culturais e centra as sas actividades na presentacin de libros, a promocin de autores espaois, debates literarios, encontros con representantes da actualidade cultural, certames de canto, audicins musicais, exposicins de pintura, apoio difusin de textos nas catro linguas oficiais do Estado, vez que participa en diferentes pre-

A web moi til para sabermos que o mis demandado (libros, discos, filmes) nestas datas de Nadal onde tantos de ns andamos procura do agasallo perfecto
equilibrar o conxunto cos que veen de chegar ou estn tentando chegar. Asemade, dixase marxe para dar conta das tendencias mis minoritarias, informan os responsables do sitio.

mios de ficcin e pensamento e colabora con distintas institucins e universidades. As sas accins desenvlvense nas salas do propio mbito Cultural que estn situadas nos centros comerciais de El Corte Ingls. Neste intre, hai espazos deste tipo en cidades galegas como Santiago de Compostela e Vigo. Dentro das actividades con meirande repercusin atpase o Premio Primavera de Novela, convocado de xeito conxunto con Espasa Calpe e que vn dotado cunha suma de 200.000 euros para a obra gaadora e de 30.000 para a finalista. mbito Cultural patrocina outros premios literarios como o Caballero Bonald, o Ateneo de Poesa, o Anaya de narrativa para a mocidade, o Villa de Llanes para libros de viaxe, o Novelia, o Booket, o Algaba ou o galego portugus de poesa Espiral Maior. Amais, convoca dende hai mis de unha dcada o certame Voces Lricas Manuel Ausensi. Mis datos en: www.ambitocultural.es

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 43

REPORTAXE

Intermax: dispoibilidade ao mellor prezo

A empresa de Melide afronta 2012 cun bo feixe de novidades, entre as que se conta o seu innovador servizo Nexus Fiber Optics
A empresa galega Intermax, con sede principal en Melide, est a lanzar no mercado galego un produto encamiado a poer ao noso alcance Internet de alta capacidade, ao menor custe e coa meirande marxe de dispoibilidade. Estamos a falar de Nexus Fiber Optics, servizo de acceso con conexins simtricas garantidas ao 100% e achegadas mediante fibra ptica. Segundo informa Intermax, as caractersticas estndar son de 500, 1.000 e 2.000 megas. Estes servizos, xa de por si de baixo custe, chegan ao mercado cunha oferta a ter moi en conta: durante o seu perodo de lanzamento e at o 30 de xullo de 2012, a alta ser de balde. Subminstrase cunha rede IP ptica de nova xeracin e achegando entrega rpida e mxima cobertura para a nosa terra. Segundo engade Intermax, Nexus Fiber Optics vn garantido por un exhaustivo control de calidade e servizo tcnico avanzado con soporte inmediato. Como dixemos, o servizo forncese a travs de lias de fibra ptica que garanten o mximo caudal, cun punto de entrega onde Intermax proceder instalacin dun router con interface Xigabyte Ethernet para os servizos de 500 e 1.000 e 10 Xigabyte para o de 2.000 megas. As principais caractersticas son as seguintes: SLA Acordo De Nivel De Servizo. O acordo de nivel de servizo garante unha taxa de dispoibilidade da rede do 100%, unha taxa de entrega de paquetes de 99,9%, unha latencia inferior a 70 mil segundos intra Espaa e unha notificacin proactiva en caso de incidencia de 20 minutos. Rpida instalacin. Segundo informa Intermax, o servizo instlase nun intervalo non superior a 25 das. O prazo medio de entrega de servizo de 10 das. Entrega simple. Intermax instala o router ptico, o cliente s precisa dun fo (cable) de categora 5 ou dunha conexin cruzada conectada ao seu equipo. Atencin ao cliente. Contacto directo con expertos (comunicacin en galego) e tan s unha chamada de distancia, 24 horas ao da, os sete das da semana e os 365 das do ano. Facturacin sinxela. Por medio dunha tarifa plana, cada porto e cada circuto virtual e facturado figurarn co mesmo importe cada mes, sen sorpresas, comunica Intermax. Mxima cobertura. Para prestar o servizo, a empresa de Melide conta cunha rede propia de fibra ptica e acordos con diversos socios que lle van permitir dispoer de mis de 1.200 puntos de conexin con cobertura a este servizo espallados por tdolos concellos galegos. Nexus Fiber Optics vai dirixido especialmente a empresas de hosting, granxas de servidores, polgonos industrias, administracins pblicas, operadoras, universidades, organismos en xeral, empresas ou particulares que precisen de alta conectividade. Por certo que en breve o servizo tamn se estender ao eido dos edificios. Para mis informacin do Nexus Fiber Optics, cmpre chamar ao telfono gratuto 900 866 972. Javier Mourio, fundador de Intermax posibilita para chegar a acordos para o uso de terreos elevados nos que Intermax instala as sas torres e equipamentos.

A colleita de 2011
Intermax remata o ano 2011 como empresa lder en redes sen fos de banda larga con tecnoloxas Wi-Fi/WiMAX. Dispn de cobertura en mis de 80 concellos e mis de 9.000 clientes conectados as sas redes, actuando sobre todo en zonas rurais. Con mis de 300 redes de acceso e redes troncais nos puntos mais elevados de Galicia, achega servizos de aceso a Internet de 2 a 12 megas sen lmite de descarga, nalgns concellos ofrecendo servizos de 100 megas. As claves do xito, segundo nos conta o director da empresa, Javier Mourio, son: A calidade dos servizos grazas ao centro tcnico e de atencin o cliente 24 horas 365 das en galego e mis a solucin tecnolxica robusta que permite un despregue sinxelo baseado en estndares 802.11 N mimo en bandas de 5 Xhz que conectan o usuario a velocidades que poden chegar a 300 Mbps ou 450 Mbps. Outro factor determinante que a firma traballa dende o noso rural, polo tanto coece de primeira man a demanda de servizos por parte da poboacin, que se lle d unha solucin a medida. A colaboracin con entidades locais como asociacins e concellos permtenlle lanzar fortes campaas chegando co servizo a un bo nmero de fogares. Tamn lle

2012: o que est por vir

Segundo nos conta Javi Mourio, Intermax continuar co seu plan de expansin 2011 2012, ampliando a rede con investimentos propios e axudas de administracins, e todo isto co obxectivo de ter cobertura cando menos parcial no caso de redes de acceso e total en redes troncais ao remate de 2012 nos 315 concellos galegos. Continuarase coa espallamento internacional cara a Marrocos e Per, onde xa se levaron a cabo proxectos piloto con grandes resultados, e cara a outros pases de Amrica Latina e frica. Lanzarase o novo servizo de Nexus Fiber Optics, do que falamos nesta pxina. Asemade, mellorarase a calidade e a atencin o usuario coa creacin de dous novos centros tcnicos en Galicia, mis prximos a zonas de actuacin. Tamn nos constituiremos como sistema autnomo en Ripe para dar aos nosos clientes direccionamento publico, tentando que nos asignen anda algn enderezo IPV4 e, por suposto tamn, as novas IPV6, engade Mourio.

44 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

Difusin de TV Investigacin Desenvolvemento Innovacin

Fabricacin Instalacin Mantemento Soporte

TRANSMITIMOS a Televisin de hoxe, TRABALLAMOS na de ma.

www.egatel.es
Parque Tecnolxico de Galicia Av. Ourense, 1 - 32901 Ourense Tlf.: +34 988 368 118 - Fax +34 988 368 119 egatel@egatel.es

entrevista

O CPEIG ponse como reto a regularizacin da profesin

FERNANDO

SUREZ
vos (a curto, medio e longo prazo) da entidade que dirixe, obxectivos entre os que se conta de maneira especfica a regularizacin da profesin pero que tamn abranguen, como non, o impulso das novas tecnoloxas a tdolos niveis da nosa vida. Na sa opinin, todo o CPEIG por enteiro asumiu dende o principio o compromiso de loitar polo acceso s tecnoloxas como un xeito de fortalecer a nosa terra no mundo.

O presidente do Colexio Profesional de Enxeara en Informtica de Galicia achganos as claves das novas tecnoloxas e de quen traballa nelas
A Enxeara en Informtica non nin moito menos un eido pechado. Todo o que fas para mellorala, defendela e para protexer e difundir o labor das/os enxeeiras/os, mellora, defende e protexe o desenvolvemento tecnolxico do pas no que ese colectivo se insire. Neste caso concreto, Galicia. As nolo conta Fernando Surez, presidente do CPEIG, quen nesta entrevista que ofrecemos a continuacin fai un repaso polos logros e polos obxecti-

46 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

-Este nmero de Cdigo Cero un nmero de ollar atrs para, vez, ollar cara adiante. De feito, celebramos nesta revista os nosos dez anos de vida na ra. Polo que respecta ao colexio que vostede representa, falamos xa duns catro anos de actividade do CPEIG, de abondo como para facer balance do recollido. Que se recolleu ao longo deste tempo? Que se espera obter no futuro? -Estes catro primeiros anos foron duros, pero cun resultado moi satisfactorio. O colexio afianzouse como un referente non s para os e as profesionais da Enxeara en Informtica, senn para o sector tecnolxico e as administracins. De cara ao futuro agardamos consolidar esta posicin e acadar un maior recoecemento da profesin, que pasa pola sa regulacin. Deste xeito, garantiremos, por unha banda, a calidade dos traballos no eido informtico, conseguindo maiores garantas e, por outra, transmitiremos seguridade nas relacins electrnicas da cidadana, xa sexan no terreo profesional ou no persoal. Acabamos de renovar a xunta de goberno, o que nos permite anovar forzas e ilusins para continuar co traballo dos ltimo anos. Penso, ademais, que temos un grupo de persoas cunha traxectoria profesional moi contrastada, que nos d unha visin moi global da situacin actual e cuxa experiencia permitir dar solucin s demandas e retos que debe asumir o colexio -Como se fai, dende o colexio, para dar cabida a xente distinta, os profesionais galegos da informtica, e manter a unidade ao longo do tempo (porque discrepancias estamos seguros que haber)? Cales son os compromisos comns que alentan s socias e socios? -Penso que unha das bondades tanto da xunta de goberno sante como da nova a capacidade de atender as demandas dos membros do colexio. Entendemos que o funcionamento dunha entidade como a nosa non pode ser outro e tratamos de incentivar esa retroalimentacin cos colexiados e colexiadas. Evidentemente, isto non sempre sinxelo, porque os recursos cos que contamos, tanto econmicos como temporais, son limitados. Estas demandas estn

tamn totalmente abertas s empresas e s administracins. En canto s iniciativas propias, sempre tentamos que sexan o mis abertas posibles e orientadas sociedade, cubrindo os ocos formativos ou de difusin que entendemos existen en cada momento. -Ate onde CPEIG est a traballar a prol da reducin da fenda dixital no noso pas? este un compromiso fundamental do colexio? En que cre que beneficiara ao pas? -A reducin da fenda dixital un compromiso que nos atinxe a todos os que estamos no sector tecnolxico, pois a modernizacin da nosa sociedade pasa non s por un maior despregamento tecnolxico, senn fundamentalmente porque este sexa accesible a todos. Neste sentido facemos os maiores esforzos na difusin de novos produtos e servizos dun xeito aberto, pero tamn focalizando as nosas enerxas nos colectivos en risco de exclusin, como maiores, poboacin do rural e tamn, moi especialmente, os pais, nais e educadores, para que saiban conducir a formacin dos mis novos e poidan ser un referente para eles tamn na educacin tecnolxica. Dende a xunta de goberno do CPEIG estamos plenamente convencidos de que estes esforzos redundarn nunha sociedade mis moderna, mis competitiva e con maiores posibilidades nun mundo no que as fronteiras son cada vez mis difusas grazas tecnoloxa. -Na pxina web do colexio atopamos estes das unha carta ao director de dun xornal de comunicacin galego na que lle pedides o recoecemento vosa profesin e, sobre todo, unha informacin mis correcta no que se refire a unha expresin que un erro en si mesmo en moitos contextos nos que se usa. Falamos da expresin fallo informtico. Para que o entendan os nosos lectores, a que vos referides con isto? -Queremos acabar coa mensaxe de fallo informtico como desculpa para moitos dos problemas que acontecen en empresas e administracins. Este termo emprgase de xeito errneo en demasiadas ocasins, tratando de camuflar outros

Renovacin da xunta de goberno

O Colexio Profesional de Enxeara en Informtica de Galicia (CPEIG) conta xa cunha nova xunta de goberno que supn unha renovacin do 80% con respecto ao equipo anterior, para velar polos intereses das 325 persoas colexiadas, polos estudos e pola profesin informtica. A eleccin da novo equipo directivo tivo lugar nunha xuntanza na Sala Mozart do Auditorio de Galicia en Santiago na que se proclamou a nica candidatura presentada s eleccins, resultando reelixido como presidente Fernando Surez Lorenzo, quen contar co apoio na xunta de goberno dos colexiados: Juan Otero Pombo (vicepresidente) Juan Jos Gonzlez Cid (secretario), Francisco Manuel Bago Castro (vicesecretario), Antonio Carro Mario (tesoureiro) e Juan Luis Nez Tours (vicetesoureiro), acompaados polos vogais Francisco Javier Garca Tobo, Alejandro Diego Bentez Martnez, Fernando Abraham Pizarro Fernndez e Francisco Javier Rodrguez Martnez. Surez Lorenzo agradeceu o traballo dos membros santes da xunta, e a confianza depositada na sa persoal, de a que asegurou aos colexiados que traballar con novas forzas pola promocin e defensa da profesin. A nova xunta de goberno mrcase como obxectivo a mellora dos estudos universitarios, a formacin continua e de calidade para os colexiados, o impulso da informtica verde, o fomento do galego no mbito tecnolxico e a defensa da igualdade de xnero.

problemas como son os fallos humanos, desvos temporais ou orzamentarios en proxectos, etc. Esta teima, ademais dunha defensa da nosa profesin, repercutir nunha maior confianza social na informtica e nas relacins electrnicas que, por outra banda, entendemos mis seguras e con mis garantas cs que ofrecen os medios tradicionais. -O CPEIG selou unha alianza coa asociacin Ineo para impulsar o despegue tecnolxico da nosa terra? Brevemente, en

que consiste esta alianza e que podemos agardar dela? -Trtase de xuntar esforzos de das entidades que entenden que as Tecnoloxas da Informacin son a va para sar da crise econmica que estamos a sufrir. Dende o CPEIG temos as portas abertas para colaborar con toda aquela entidade que loite polo progreso econmico e social da nosa comunidade. Deste tipo de unins cabe agardar o atopar sinerxas e puntos de encontro nos que facer fincap a prol da colaboracin.

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 47

aniversario Cdigo Cero

10 anos coas T
Cando en decembro de 2001 preparamos o primeiro nmero desta publicacin, pareca difcil que puidsemos ter informacin tecnolxica galega e en galego para encher unha revista de xeito peridico, e anda que arrincamos cunha periodicidade bimestral, pouco a pouco fomos tendo problemas para dar cabida a todo o que aconteca na nosa comunidade no sector TIC, de xeito que tivemos que mudar a unha periodicidade mensual. Non s as pxinas interiores puideron dar acubillo a multitude de novas de actualidade, entrevistas, reportaxes e artigos de opinin, senn que as portadas da nos publicacin tamn permitan facer un repaso de cada ano, e servidor de testemuo de eventos significativos como o encontro informtico Xuventude Galicia Net, a celebracin da fermosa coincidencia que sita o Da das Letras Galegas e o Da da Internet no mesmo da no calendario e mesmo a proliferacin de entidades que dedican a sa actividade a coidar do noso tecido tecnolxico, que van dende colexios profesionais ata asociacins como EGANET, que ao igual que Cdigo Cero, conseguiron manterse no tempo, ata consolidarse, servindo de exemplo a outros axentes deste mbito, que ven as que posible vivir a tecnoloxa en Galicia e en galego.

48 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

TIC en portada

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 49

TOP 100 GALEGO

TOP 100 das webs galegas

POSTO ACTUAL 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 zara.com lavozdegalicia.es vandal.net rojadirecta.es bershka.com xunta.es pullbear.com farodevigo.es crtvg.es zarahome.com dinahosting.com chateagratis.net novacaixagalicia.es elcorreogallego.es paxinasgalegas.es novagaliciabanco.es bancopastor.es meteogalicia.es usc.es diariomotor.com galiciae.com mibrujula.com laopinioncoruna.es uvigo.es SITIO CLASIFICACIN MUNDIAL 1464 5092 6418 12092 14048 15602 18583 19097 20571 26103 26465 28290 28785 29241 32158 34101 35162 38290 40578 44461 45732 46110 47200 51790 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 mundo-r.com fisterra.com fiestras.com oisho.com blogaliza.org dacostabalboa.com codigocero.com udc.es caixanova.es sergas.es galiciaconfidencial.com webalia.com noticiasgalicia.com canaldeportivo.com movilesdualsim.com demujer.es caixagalicia.es winred.com inditex.com riazor.org laganzua.net pabelloncf.com gentechat.net blogoteca.com coruna.es worldfishsite.com 54525 58488 66611 67879 69516 70005 70832 75128 93122 97792 100192 107273 108967 114639 117480 120649 124796 138518 138838 146516 149940 152559 157106 162971 164350 173963

50 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

POSTO ACTUAL 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74

SITIO futbolcoruna.com xornal.com aytolacoruna.es a-alvarez.com inditex.es culturagalega.org turgalicia.es opentrad.com elguruinformatico.com galicia24horas.es chuza.gl infocruceros.com cesga.es cpcalasancio.com joomlaempresa.es blusens.com galiciadigital.com novaxove.com santiagodecompostela.org celtavigo.net redticos.net invbit.com utilidadespc.es decoralis.com

CLASIFICACIN MUNDIAL 174282 186304 196533 205328 207905 211241 220698 225105 230171 245791 252093 255262 256403 258066 261679 262595 263608 263873 265613 269311 270234 272732 274008 274561

75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100

mariskito.com diariodeferrol.com rankingalexa.com adolfo-dominguez.com galiciadiario.com galiciahoxe.com lanautica.com dacostabalboa.es grupopromedia.es dicoruna.es siguetuliga.com pezcalo.es mundobebes.net bng-galiza.org naisa.es galizacig.com elidealgallego.es vigo.org infomercados.com ikeando.com estrellagalicia.es modelines.com pc-portatil.com cabozo.com c4des.com respuestasparatodo.com

275679 293790 297590 304072 308000 308951 313174 313229 314107 326746 327237 339314 348025 363814 365608 376507 393502 394443 409027 411173 412698 415692 424150 424496 427946 430791

sada

CESGA sada 100 Cdigos

GARCA TOBO
O director do Centro de Supercomputacin de Galicia conmemora os dez anos de Cdigo Cero cunha visita guiada polos logros da nosa tecnoloxa de clculo
Foi no transcurso dun evento TIC, celebrado en Santiago en 2000, no que Xos Mara Fernndez Pazos comparta con ns a sa inquedanza por emprender un medio impreso en galego centrado nas TIC. Pero Cdigo Cero tornou en moito mis ca iso, Cdigo Cero constite hoxe un medio imprescindible para a comunidade TIC en Galicia. Dende o Centro de Supercomputacin de Galicia sempre consideramos Cdigo como unha ferramenta de grande valor para a difusin dos desenvolvementos TIC das nosas empresas e institucins. Nestes cen nmeros de Cdigo, pdense seguir os feitos mis relevantes da historia do CESGA. Cdigo sempre estivo na brecha para informar sobre os logros, xitos e desenvolvementos significativos no percorrido do CESGA. Un Centro a piques de cumprir 20 anos de andaina tecnolxica, dos que a continuacin, e dunha maneira moi breve, quixeramos dar conta: En 1992 a Xunta de Galicia promulgou o Decreto 6/1992 do 16 de xaneiro polo que se crea o Centro de Supercomputacin de Galicia. Previo promulgacin dese Decreto, a Xunta de Galicia, presidida entn por Manuel Fraga, e o Consello Superior de Investigacins Cientficas (CSIC), por Elas Fereres, acordaron colaborar para crear un servizo de clculo cientfico-tcnico en Santiago de Compostela para as sas comunidades de investigadores. As, o CESGA naceu da decisin da Xunta de promover servizos comns de apoio investigacin e do interese do CSIC en implantar unha instalacin de clculo intensivo en Galicia. En menos dun ano de intenso traballo realizronse tdolos trmites necesarios; o CSIC cedeu os terreos, a Xunta contribuu coa edificacin das instalacins que hoxe ocupa o CESGA en Santiago e adquiriuse o primeiro superordenador, un monoprocesador vectorial que en xullo de 1993 ostentou o posto nmero 167 entre as 500 mquinas de cmputo mis potentes do mundo. CESGA puxo en producin os seus servizos contando con Lucio Rafael Soto na presidencia e con Juan Casares Long na direccin. Cos seus esforzos, sumados s contribucins dun equipo cientfico-tcnico multidisciplinar, lograran que o Centro fora inaugurado en maio de 1993. Dende entn, o CESGA non deixou de medrar en usuarios e no nmero e capacidade dos servizos que ofrece, sen perder de vista en ningn intre a sa misin de realizar investigacin en ciencia computacional, fomentar e difundir o coecemento do clculo intensivo e das comunicacins avanzadas nas comunidades investigadoras galegas e do CSIC, as como naquelas empresas e institucins que o soliciten, e deste xeito contribur mediante o perfeccionamento tecnolxico e a innovacin mellora da competitividade das empresas. As sas mquinas de clculo mantiveron unha evolucin constante. No seu primeiro ano, 100 investigadores, enxeeiros e innovadores de mltiples disciplinas

JAVIER

52 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

consumiran algo menos de 4.000 horas de CPU. En 2011 o consumo en horas de CPU dos actuais 650 usuarios ascender a preto de 28 millns de horas. Nestes 19 anos de servizo os usuarios dispuxeron de mquinas de cmputo que figuraron entre as 500 mis potentes do mundo en ate 10 ocasins, chegando a ocupar o posto nmero 100 coa instalacin de FinisTerrae en 2007. Ao longo do seguinte ano, o Ministerio de Ciencia e Innovacin recoecera o Centro como Infraestrutura Cientfico Tecnolxica Singular do Estado. Dende 1994, o servizo de almacenamento de datos dispn dunha capacidade que actualmente acada os 3 millns de Xigabytes para salvagardar datos crticos de usuarios e institucins como: Meteogalicia, a Fundacin Pblica Galega de Medicina Xenmica ou Puertos del Estado, por mencionar algns usuarios significativos. Dende 1995, a Rede de Ciencia e Tecnoloxa de Galicia, a primeira rede de banda larga na comunidade (que hoxe conta con troncais de fibra escura) non deixou de dar servizo nin un s da a unha comunidade de entorno a 85.000 usuarios en mis de 100 institucins a travs de 45 nodos de acceso. Dende 1997, tcnicos do Centro compiten con xito en convocatorias internacionais polo financiamento para os seus proxectos de investigacin. Isto supuxo a realizacin de 119 proxectos de I+D+i e a mobilizacin de entorno a 10 millns de euros procedentes de convoca-

torias europeas, nacionais e da nosa comunidade. Nos ltimos cinco anos, o CESGA desenvolveu 31 contratos de servizos con institucins e empresas. Software marca CESGA, desenvolvido por tcnicos do Centro, forma hoxe parte do corazn da meirande mquina de clculo distribudo en operacin no mundo, o Grid de cmputo paneuropeo, EGI. No ano 2011, EGI ter provisto mis de 1.243 millns de horas de CPU a multitude de grupos de investigacin internacionais. Dende 2002, o Centro contribe inclusin das TIC no

sistema educativo poendo a disposicin de docentes e alumnos a primeira plataforma aberta baseada en software libre de eLearning en Galicia, AulaCESGA, que hoxe conta con mis de 20.000 usuarios. CESGA contribuu decididamente constitucin de proxectos crticos para o avance da sociedade da informacin e o coecemento en Galicia, algns destes foron tomados como modelo e replicados noutras comunidades espaolas e europeas. As, no ano 2000, colaborou dun xeito crtico na organizacin do Consorcio de Bibliotecas Universitarias de Galicia (BUGALICIA), en 2001 promoveu o Centro de Competencias en Comercio

Electrnico de Galicia, en 2004 creou a primeira rede de Salas AccessGrid no noroeste ibrico, en 2005, o portal de referencia e aglutinador de iniciativas de software libre e fontes abertas, Mancomn, en 2006, incidiu na posta en marcha da Plataforma Tecnolxica das TIC en Galicia, VINDEIRA, e tamn dende o ano 2006, xestiona e participa no Nodo CESGA do Proxecto Consolider i-MATH, baixo a direccin da USC. O Centro contribuu nestes anos de maneira significativa adopcin por parte de empresas de mtodos numricos e tcnicas de simulacin por ordenador para a mellora das sas capacidades competitivas. Estas contribucins materializronse fundamentalmente a travs dos seus servizos a Centros Tecnolxicos como: AIMEN, CTAG, CENER ou a travs de contratos directos con empresas. Nos ltimos 10 anos o CESGA seguiu con grande satisfaccin a evolucin e crecemento de Cdigo Cero, un proxecto acertado e necesario cando naceu, e mis necesario hoxe que edita o seu nmero 100. Dende estas pxinas desexamos a Cdigo Cero moitos centos de nmeros mis. Continuaremos lendo as vosas historias con grande interese.

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 53

REPORTAXE

Equipamento de primeira para un equipo de primeira

Televs leva a sa tecnoloxa de telecomunicacins ao novo estado da Juventus
A empresa galega Televs, centrada en fornecer ao mundo da sa tecnoloxa propia de telecomunicacins, vn de anunciar un novo logro na sa estratexia de espallamento internacional. Mis polo mido, trtase dunha achega de tecnoloxa de servizos de telecomunicacins ao recentemente estreado Juventus Stadium, o novo e multitudinario recinto do club de ftbol italiano, con capacidade para dar acubillo a 41.000 espectadores, 3.600 localidades premium, 120 palcos vip, o museo do club, un rea comercial e de lecer de 34.000 metros cadrados e un aparcamento para 4.000 vehculos. Estas dimensins e capacidades de envergadura requiren, como de agardar, investimentos (122 millns de euros) e infraestrutura de telecomunicacins medida. Neste ltimo punto onde entra en xogo Televs. Segundo informa a empresa galega, o reto non doado. Tratbase de converter ao devandito estadio nun exemplo de seguridade, comodidade e, tamn, de aproveitamento das posibilidades das novas tecnoloxas. Televs traballou nisto ltimo a travs da sa filial italiana, Televs Italia, sendo o seu obxectivo concreto dotar a este vangardista recinto das mis avanzadas instalacins de telecomunicacins para distribucin de sinais de televisin. Deste xeito, desenvolveuse un proxecto que integra infraestruturas de tecnoloxa dixital con solucins de fibra ptica, televisin sobre IP e vdeo baixo demanda. Este equipamento conta, entre outras cousas, co que se podera denominar o cerebro da instalacin: unha sala de control dende a que se manexan os equipos que levan os sinais de televisin aos equipos de telecomunicacins repartidos por todos os recunchos do estadio, includos oito restaurantes e 20 bares, a rea reservada a autoridades, os vestiarios, o club de socios (Partners Club), catro suites e 62 sky box (palcos privados), que dispoen, entre outras estruturas, de pantallas integradas nos asentos. A instalacin levada a cabo, informa Televs, garante a dixitalizacin e reparto do sinal recollido polas telecmaras, e a sa chegada en ptimas condicins tanto tribuna de medios de comunicacin como a mis de 400 televisores emprazados nas distintas reas do estado. O proxecto, levado a cabo na sa totalidade con equipos da empresa galega e de Arantia (filial tecnolxica da corporacin), serviu tamn para pr de relevo o potencial da firma con sede en Santiago no sector europeo. Xa nun plano mis concreto,

atendendo polo tanto aos detalles especficos da instalacin, dicir que a infraestrutura da empresa galega est presente na instalacin dende o primeiro elo da cadea: a mesma captacin do sinal de televisin terrestre, que se leva a cabo por medio de varias antenas, entre as que cmpre salientar unha DAT HD BossTech, a antena dixital mis avanzada de Televs. Os sinais, infrmase, son mesturados e subministrados a unha cabaceira en fibra ptica monocanle a travs dun transmisor ptico. Os sinais de satlite tamn son captados en equipos Televs, neste caso a travs de das parbolas con LNB ptico, cada unha delas enviando as canles cara a cabeceira de distribucin. Sinalar que esta cabaceira un equipo modular do tipo Televs T0X, que achega unha sada cen por cen dixital, que se manexa de xeito

remoto dende a sala de control do estadio. Tendo en conta as enormes distancias a cubrir polo cableado, engade a compaa, optouse por unha instalacin con infraestrutura de fibra ptica tanto na entrada como na sada da cabeceira. Os sinais das telecmaras distribudas por todo o estadio recllense e dixitalzanse con moduladores propios, envindose deste xeito tanto cabeceira principal como tribuna de medios. Na cabeceira achganse 18 canles de TDT e elabranse e ecualzanse os sinais co obxectivo de crear un fluxo dixital que se reparte por todo o estadio, pasando por sete subcentrais de reconversin e amplificacin coaxial. Deste xeito, puntualiza a empresa compostel, os usuarios podern elixir a canle que desexen en cada un dos 400 televisores cos que conta o recinto.

54 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

REPORTAXE

Alicerce comn: innovacin e consolidacin do sector TIC

O Encontro Empresarial de Ineo consoldase como punto de referencia TIC no noso pas
O II Encontro Empresarial do Sector TIC celebrado o pasado martes 13 de decembro en Oia, da man da asociacin Ineo, non s serviu para achegar e poer en contacto a representantes das asociacins empresariais dos diferentes sectores produtivos da nosa comunidade e empresarios do sector, senn que tamn, e sobre todo, deixar demostrada a necesidade de realizar este tipo de xuntanzas no noso pas, co obxectivo de darlle pulo ao sector TIC e avanzar da man de entidades pblicas e privadas cara unha Galicia mis tecnolxica e efectiva. E que coa celebracin da sa segunda edicin, este Encontro Empresarial do Sector TIC consolidouse definitivamente como un punto de encontro entre organizacins e empresas do sector con representantes de outros sectores produtivos, as como de outros axentes do mbito social, poltico, universitario, de investigacin... O presidente de Ineo, Jorge Cebreiros, reafirmou durante o acto este enunciado, ao apuntar que o sector TIC precisa foros de debate e de encontro como o que se celebrou hoxe e engadiu que agora o intre de darlle pulo ao acordo, a cooperacin e a unidade de tdolos axentes do sector para estreitar lazos co resto de sectores produtivos. Cebreiros tamn augurou que unicamente desta maneira conseguiremos escenificar a importancia que teen as TIC para o avance econmico de Galicia. Ineo unha das varias asociacins empresariais do sector TIC que hai en Galicia, e xa ela integra preto de 70 empresas, que superan unha facturacin de 165 millns e dan emprego a mis de 2000 profesionais. Por certo que durante o transcurso da xuntanza organizada por Ineo, procedeuse ao nomeamento da Consellera de Economa e Industria como Socia de Honra da dita organizacin empresarial galega, dndose a circunstancia de que se trata da primeira entidade que obtn esta distincin de Ineo, constituda en 2006. Segundo fixo saber a propia entidade, estamos a falar dun recoecemento dirixido a salientar publicamente a contribucin dunha persoa, organizacin ou institucin na consecucin dos fins da asociacin, no seu desenvolvemento e na sa dignificacin. Nun acto que contou coa asistencia, entre outras autoridades, de Ricardo Capilla, director xeral de I+D+i; Mar Pereira, secretaria xeral de Modernizacin e Innovacin Tecnolxica; Jos Garca Costas, presidente do Consello Galego de Cmaras e de Jos Manuel Fernndez Alvario, presidente da

Confederacin de Empresarios de Pontevedra (CEP); Jorge Cebreiros, presidente de Ineo, destacou o compromiso de Economa e Industria no avance da Sociedade da Informacin en Galicia e no impulso s empresas galegas que operan no sector TIC, tanto en Galicia coma fra. Neste sentido, Cebreiros fixo fincap no traballo realizado pola Consellera, apoindose en dous piares que comparte con Ineo: a innovacin e consolidacin das sas empresas.

Mis informacin: ineo@ineo.org

Apoio s empresas creadas por mulleres

Ineo e BIC Galicia presentaron unha iniciativa conxunta para apoiar a creacin de empresas de base tecnolxica creadas por mulleres. A presentacin desta iniciativa tivo lugar en Vigo, durante o Foro Emprender e dirixir en feminino. A muller emprendedora e directiva na escena 2.0, celebrado na Escola de Enxeara de Telecomunicacins. Segundo as estatsticas, na actualidade o 60 por cento dos titulados universitarios son mulleres e rematan os seus estudos con mellores expedientes acadmicos que os seus homlogos masculinos, pero s o 20 por cento dos postos directivos son ocupados por elas. Esta Rede, segundo afirmaron as sas precursoras, estar conformada por mulleres do sector TIC de recoecido prestixio, que prestarn a sa experiencia e asesoramento de calidade a mulleres que estn iniciando os seus pasos no mundo empresarial e que necesitan dese pulo e dunha pequena gua estratxica que lles permita poer en marcha a sa idea.

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 55

entrevista

A nosa empresa un referente europeo na difusin de TDT

Conversamos co director xerente da empresa TRedess, con sede en Santiago de Compostela

Mis datos en www.TRedess.com
TRedess, empresa inserida na Corporacin Televs, centra unha boa parte da sa actividade no deseo e fabricacin de sistemas e equipos para a TDT e para vdeo supervisin. Sobre este mbito de accin pon en xogo unha metodoloxa sen lmites espaciais nin temporais. Por unha banda, tirando o mximo partido da longa experiencia para ollar cara a adiante, satisfacendo ao mximo as demandas dos clientes, mesmo anticipndose a elas. Pola outra, abrindo mercado tan lonxe como nos podamos imaxinar (Italia, Malta, Angola, Illas Feroe, etc). Segundo nos conta Santiago Rey, director xerente da compaa, o resultado desta estratexia, unido a unha clara aposta pola tecnoloxa propia e por profesionais de primeira, deu como resultado que TRedess se convertera en referente no mercado da difusin de Televisin Dixital Terrestre en Europa. Para facernos unha idea do seu esforzo en materia de sada exterior, mis do 70% da facturacin en difusin de televisin de TRedess procede do mercado internacional. -Se tivese que presentarnos a sa empresa, a sa actividade e os seus negocios, como o fara? -TRedess unha empresa pertencente Corporacin Televs, fundada no ano 2003 con das reas de negocio. Por unha banda, unha rea dedicada ao deseo e fabricacin de equipos e sistemas para difusin de Televisin Dixital Terrestre, TDT. Nesta rea de negocio os nosos principais clientes son empresas operadoras de rede de difusin de televisin, gobernos rexionais e locais, empresas de enxeara e instaladores de telecomunicacins. A da de hoxe, importantes operadoras de rede de televisin dixital en diferentes pases xa amosaron a sa confianza en ns para axudalas a acadar cobertura total na sa infraestrutura de rede. TRedess conta hoxe con mis de 2.800 emprazamentos multicanle instalados en todo o mundo, noutras palabras: mis de 10.000 transmisores e gap fillers en campo. Os nosos sistemas de transmisin de televisin emprazronse en diferentes pases: Espaa, Francia, Portugal, Italia, Malta, Angola e Illas Feroe, entre outros. A outra rea de negocio est dedicada ao deseo e fabricacin de equipos e sistemas para vdeo supervisin. Estas solucins estn equipadas ademais con sistemas de marcado de auga dixital (watermarking) para autentificacin das imaxes rexistradas e algoritmos de anlises de contido do vdeo. Os nosos principais clientes nesta rea de negocio son estudos de arquitectura, enxearas, empresas pblicas e privadas e empresas instaladoras de redes de telecomunicacins. -Cales poderiamos dicir que son os puntos fortes da firma que vostede dirixe? Que aquilo que lles distingue dende o punto de vista tecnolxico e humano? -TRedess unha empresa que dende o intre mesmo da sa creacin tivo como obxectivo impulsar e dar forma a produtos e sistemas propios que estivesen centrados no desenvolvemento tecnolxico. Preocupmonos sobre todo por intur as expectativas dos nosos clientes, establecendo coas sas achegas unha colaboracin cliente-provedor. Deste xeito, aplicando o noso coecemento, visin de futuro e capacidade de servizo, somos quen de satisfacer as demandas do cliente mesmo antes de que se dean. Dende o punto de vista humano, contamos cun equipo de persoas novas e dinmicas, de alta cualificacin e involucradas e ilusionadas co proxecto da nosa empresa. -Cnstanos que a traxectoria de TRedess unha traxectoria de innovacin e de busca de novos mercados. Cara a onde lles levou esta busca de novos espazos de actividade? -Como dixemos, dende os seus comezos TRedess definiuse como metas do seu eido de negocio dous mbitos. No mbito de negocio correspondente difusin de televisin ou broadcast, TRedess est na vangarda do desenvolvemento tecnolxico buscando a diferenciacin, de a o noso portfolio de patentes. Tentou gaar cada vez mis cota de mercado a base de desenvolver produtos e sistemas que anda resolvendo problemticas particulares de clientes

REY

SANTIAGO

56 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

puideran ser flexbeis de abondo como para poder adaptarse aos requirimentos de clientes semellantes fra das nosas fronteiras. Deste xeito, comzase unha introducin de produto en Espaa, representando Galicia un fito clave nesa introducin, para logo espallarnos no mercado internacional. Hoxe podemos dicir que TRedess un referente no mercado da difusin de Televisin Dixital Terrestre en Europa. No mbito do negocio correspondente vdeo supervisin, a firma dispn dun sistema probado en mltiples instalacins e que xa superou unha encrucillada tecnolxica cunha aposta estratxica polo vdeo intelixente dispoendo, hoxe, dun sistema de vdeo supervisin baseado en desenvolvementos propios, con gran apoio da innovacin cientfica do centro Gradiant, e que est a sorprender no mercado pola sa precisin, facilidade de manexo e xestin automtica. -Como cualificaran estes anos de actividade exterior? Cales foron os froitos obtidos? -Neste intre, no mbito da difusin de televisin, mis do 70% da facturacin de TRedess, procede do mercado internacional,

O noso obxectivo a introducin dos nosos produtos, sistemas e servizos a nivel mundial
por tanto estes ltimos anos foron duros na loita por gaar cota de mercado, pero tamn moi satisfactorios en canto consecucin de resultados. Asemade, no mbito da vdeo supervisin estamos a pr en marcha a introducin do produto no mercado nacional e agardamos introducilo nun futuro prximo nos mercados internacionais. -En Cdigo Cero temos dado conta de servizos de TRedess como o Sistema de Marcado de Auga Dixital en Fotogramas. A nova xerou moito interese entre os nosos lectores, que nos preguntaron mis detalles sobre os usos e as funcins deste servizo, dirixido a mellorar a verificacin sobre a autentici-

dade dun documento a travs dun software especfico. Que lles podemos dicir sobre as funcionalidades deste recurso? -TRedess desenvolveu un sistema de marcado de auga para garantir a integridade das imaxes que son captadas polos sistemas de seguridade. O sistema desenvolvido foi patentado en Espaa e est en proceso de patente tridica en Europa, Estados Unidos e Xapn. A solucin de marcado de auga dixital forma parte da rea de seguridade e vdeo vixilancia de TRedess. Este sistema conxuntamente con outro que acabamos de lanzar ao mercado e que consiste sobre todo en anlises de contido de vdeo ou vdeo intelixente, est pensado para que a travs de algoritmos, embebidos ou non, en cmaras de seguridade ou en servidores especficos, sexan capaces de achegar un grao maior de fiabilidade e integridade aos sistemas de vixilancia. Hoxe por hoxe, preciso dotar aos sistemas de seguridade de intelixencia distribuda e de anlises en tempo real para poder tomar decisins rpidas e fibeis e ceibar de tarefas rutinarias e montonas s persoas encargadas de garantir a seguridade das persoas e das cousas. Nos vindeiros meses traballarase en proxectos dedicados a darlle forma e implantar algoritmos que nun futuro estarn presentes nos mercados dotados de intelixencia, fornecendo de valor cidadana que viva, traballe e se desprace por estes contornos. -Sabemos que cada pouco participan en eventos internacionais de primeira lia. Por exemplo, recentemente a compaa estivo por terceiro ano consecutivo en IBC, feira tecnolxica de Amsterdam, onde TRedess tivo stand propio e unha chea de ocasins para establecer ligazns con socios e clientes novos de toda Europa e do mundo. Dun xeito especfico, que presentou TRedess al e que repercusin tivo? -Efectivamente estamos en eventos internacionais nos nosos dous eidos de actividade. No evento que vostede menciona, relacionado coa radiodi-

fusin, presentamos unha nova gama de produto no mbito de difusin de Televisin Dixital Terrestre, que incorpora as ltimas novidades tecnolxicas desenvolvidas en TRedess para este mercado. As se presentou o novo cancelador de ecos DEEC nun equipo compacto que conta cun sistema de televisin integrado, pensado para un aforro de custes na explotacin do servizo que ofrecen os operadores. Para TRedess, a ltima feira IBC foi moi importante e nela, ademais de novas oportunidades de negocio, pechronse contratos que permitirn consolidar o espallamento internacional da nosa compaa. TRedess estar presente no vindeiro ano 2012, no mbito da difusin na IBC en Amsterdam, na NAB en USA, en Broadcast Asia en Singapur, as como noutros eventos de interese na expansin internacional. NO mbito da vdeo supervisin, estaremos presentes en SICUR, en Madrid. -Como lle afectou crise ao negocio das telecomunicacins e actividade empresarial na que se insire TRedess? Cre que xa se ve a solucin? Que sacaremos positivo, de habelo, de todo isto? -O negocio das telecomunicacins nos seus diversos mbitos vese afectado pola crise como calquera outro negocio. Porn, os negocios nos que se atopa traballando TRedess e, en particular, o negocio da difusin de TDT, responden s planificacins de infraestrutura establecidas

previamente polos pases e os seus gobernos dentro dun marco paneuropeo. Estas infraestruturas dun enorme valor socioeconmico proporcionan servizos que favorecen a tan importante cohesin social entre mbitos econmicos diferentes. A crise, evidentemente, afctalle ao mbito empresarial e pode provocar e condicionar o desenvolvemento de moitas das empresas relacionadas con este negocio. Estanse a xerar retrasos e indefinicins que non favorecen o pulo da actividade econmica e empresarial e que poden provocar a perda das habilidades xeradas nas empresas do sector. TRedess non allea a este problema, porn, creo que a da de hoxe a sa estratexia permtelle afrontar o futuro cun certo optimismo. -Cales son os fins de TRedess no eido galego tecnolxicodixital? E no eido mundial? Cara a onde se dirixe empresa? -Neste intre, ademais de espallar as nosas reas de negocio devanditas, estamos a avaliar outras reas de negocio nas que as nosas habilidades tecnolxicas podan subministrar valor. Estes mbitos son transporte e trfico, enerxa e medio ambiente, as como outros relacionados coas aplicacins da tecnoloxa do vdeo intelixente. importante dicir que a nosa vocacin internacional, como xa mencionamos, tanto nas reas de negocio actuais como futuras. O noso obxectivo a introducin dos nosos produtos, sistemas e servizos a nivel mundial.

Interior de de TRedess en Santiago de Compostela

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 57

REPORTAXE

Dominando o mundo co Software Libre

A empresa galega Tegnix incle entre as sas actividades o desenvolvemento informtico do Proxecto Abalar para toda Galicia que afectar a 90.000 equipos
Tegnix est a desenvolver a distribucin de GNU/Linux para o Proxecto Abalar da Consellera de Educacin que actualmente xa est sendo implementada en mis de 30.000 computadores, cifra que triplicarase nos vindeiros dous anos. Todo o equipamento, tanto os netbooks do alumnado como os porttiles do profesorado leva esta distribucin baseada en Software Libre, tanto en galego coma en casteln. A empresa conta con ampla experiencia nos centros de ensino de secundaria onde xa realiza implantacins a medida dos servizos informticos e mantemento integral tanto do hardware coma do software de todos os equipos. Entre estes servizos encntrase a comparticin de directorios, o control dos ordenadores do alumnado dende o equipo do docente, mellora no acceso rede de Internet e instalacin e actualizacin dos programas que require o profesorado. No eido da Formacin, Tegnix fundadora e ostenta actualmente a presidencia do CRF, acrnimo do Centro de Referencia de Formacin en SwL ASOLIF, a Federacin Espaola de Asociacins de Empresas de Software Libre. Entre as sas finalidades, o CRF ofrece cursos profesionais altamente especializados tanto na modalidade teleformacin como presencial e na sa xestin emprganse diversas caractersticas xenunas
58 | Cdigo Cero

do SwL: traballo colaborativo entre iguais rexido mediante oligarqua meritocrtica, dicir, o traballo en comunidade.

Referencias:
Tegnix - www.tegnix.com Proxecto Abalar - http://www.edu.xunta.es/ web/abalar ASOLIF - www.asolif.es AGASOL - www.agasol.org

Sobre a empresa
Tegnix foi fundada en abril de 2005 por inte grantes da comunidade galega do Software Libre para atender a necesidade de migracin e deseo dunha infraestrutura tecnolxica privativa a Software Libre. A partir de decembro de 2007 enfoca a sa actividade na administracin de sistemas, formacin tcnica especializada e consultora de integracin de tecnoloxas libres e abertas.

De esquerda a dereita, Roberto Brenlla de Tegnix, co seu socio, Carlos Rodrguez

O equipo humano
Tegnix est integrado por profesionais da nosa terra con perfs multidisciplinares e cunha ampla experiencia en eidos ligados ao traballo asociativo e de programacin aberta. A empresa d acubillo a Roberto Brenlla (economista, co-fundador de AGNIX e promotor dunha distribucin GNU/Linux galega) e Carlos Rodrguez (xerente e CEO da empresa, cunha ampla experiencia no mercado da tecnoloxa, activo defensor do emprego de software libre) como socios. O esprito co que naceu a empresa persiste co paso do tempo e daquela doado atopar a sa presenza activa na comunidade.
Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

REPORTAXE

Fixemos un gran esforzo por estar presentes no mximo nmero posible de pases

MARTNEZ MARIO
O director comercial de Egatel flanos de innovacin galega no exterior
Se hai algo que tea tendencia a lanzarse ao mundo, procura de caras novas, a innovacin tecnolxica. Ten sentido que as sexa: estamos a falar de produtos e de servizos desenvolvidos para seren usados ao abeiro da Sociedade da Informacin, e a Sociedade da Informacin un escenario global, no mellor sentido do termo, onde collemos todas e todos, aln de calquera diferenza e de calquera fronteira. En Egatel, a innovacin propia xa hai tempo que explorou novos camios. Este, o de espallar os seus froitos, foi un dos grandes retos da empresa dende os seus comezos. As nolo conta Jos Manuel Martnez Mario, director comercial da firma con sede na Tecnpole de San Cibrao das Vias, Ourense, quen nos ofrece nesta entrevista un caderno de viaxes diso que poderamos chamar, a travs dos ollos de Egatel, un novo paso mis da tradicin viaxeira dos galegos. S que desta volta as que se van de viaxe son as nosas tecnoloxas. -A nosa experiencia informativa con Egatel comezou xa hai uns cinco anos, cando dimos conta da sa incursin en pases como Finlandia, achegando infraestrutura para permitir o espallamento da Televisin Dixital Terrestre. Dende aquela, pasou toda unha vida, polo menos en termos tecnolxicos. Como cualificara estes anos de busca de novos mercados e actividade exterior? Cales foron os froitos obtidos? -Cualificarimolos sobre todo de gran ilusin hora de expandir e diversificar mercado e de tremendo esforzo para crear unha rede de distribuidores e axentes no mximo nmero posible de pases, anda que priorizando e mantendo unha actividade mis constante sobre certas reas que van dando xa os seus logros en pases como Mxico, Colombia, Arxentina, Marrocos, Turqua,... -Egatel unha innovadora empresa galega, con sede na Tecnpole de Ourense, que centra a sa actividade, principalmente, no eido das novas comunicacins, como por exemplo a Televisin Dixital Terrestre, TDT, e tdolos seus equipamentos. Con todo, o mbito das comunicacins tecnolxicas todo o mundo, amplo e variado. Dun xeito especfico, cales poderiamos dicir que son os puntos fortes da vosa firma? -Por un lado a alta especializacin tecnolxica do noso equipo de Investigacin e Desenvolvemento, I+D, no mbito dos transmisores e reemisores de televisin, obrigado a unha constante actualizacin e posta o da dos nosos deseos e a particularizacin dos mesmos a medida dos requirimentos do nosos clientes. E por outro, no mbito mis comercial ofrecemos unha boa relacin calidade/prezo e un servizo postventa e de relacin co cliente de moita proximidade e complicidade. T2 que permiten unha maior optimizacin do espectro de cara a unha oferta mais consolidada de emisin en HD e 3D. -Que podemos dicir das experiencias de Egatel nas feiras internacionais? -A presenza en feiras internacionais especficas do sector son moi importantes, xa que constiten un escaparate case imprescindible para presentar novidades e sobre todo, nun mundo cada vez mais electrnico, poder manter o contacto persoal con clientes e distribuidores e compartir vivencias do sector. As claves que nos temos son o esforzo, o traballo e a responsabilidade, tentando xerar unha imaxe de marca e servizo que acade o seu posto nun mundo tan globalizado. Sabendo, ademais, que as boas alianzas e a implantacin local dos nosos distribuidores e axentes son tremendamente importantes. -Como posible sermos eficaces e aforrar enerxa ao tempo que usamos aparellos electrnicos e dixitais? -Consumir consmese dende que prendes a luz ao erguerte polas mas, a cuestin, coma en todo, a procura das melloras de eficacia no noso caso dos transmisores de televisin, empregando tcnicas e novos compoentes que consuman menos e xeren mis potencia do sinal de televisin a emitir. -Cales son os obxectivos de Egatel dentro do panorama galego tecnolxico-dixital? Cara a onde camia a vosa empresa? -O noso obxectivo incrementar e consolidar a nosa presenza nos mercados internacionais que permitan empresa ser un referente de tecnoloxa e emprego cualificado no noso pas. Mis en www.egatel.es

JOS MANUEL

-Agora que practicamente estamos todas e todos gozando das vantaxes da TDT, que queda por facer? Cales son as novidades que nos ten reservada a innovacin aplicada s telecomunicacins no fogar (a nivel xeral) e cales son as novidades que prepara Egatel? -En canto a temas de regulamento o sector ten por diante un proceso de migracin a novas canles froito dos acordos a nivel europeo para liberar a parte alta da banda de UHF para novos servizos de mobilidade. E tecnoloxicamente, pero igualmente centrados na televisin, temos a volta da esquina unha maior interoperabilidade entre televisin e ordenadores ou dispositivos semellantes, como a televisin conectada co recente impulso o Standard HbbTV, e quizs a medio prazo evolucin cara Standards como o DVB-

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 59

entrevista

HP converteuse en algo mis que unha multinacional que traballa en Galicia; realmente moito mis

FERREIRO
informtica. Ao seu xuzo, a clave disto est, para comezar, na filosofa da empresa: ese xeito que ten de ser unha multinacional de primeira lia e, ao mesmo, tempo, buscando a mxima proximidade coas empresas locais. Pero tamn hai que ter en conta que HP ten das sedes na nosa terra, 450 profesionais e unha longa experiencia de mis de das dcadas colaborando con administracins e empresas galegas. A isto, cntanos Alfredo, cmpre engadir outro dos grandes obxectivos de HP na nosa terra: evitar na medida do posible que os talentos que saen das nosas tres universidades tean que buscar o seu sitio lonxe da sa terra. -Xa que en Cdigo Cero nos toca de preto a informacin tecnolxica en relacin directa coa nosa terra, na sa opinin, como galego e profesional de HP, como podemos definir a relacin da multinacional co noso pas? -A relacin entre HP e Galicia vn de moi lonxe. De feito, levamos colaborando coas administracins e empresas galegas dende hai mis de das dcadas. Ao longo deste tempo, temos tentado e, creo que consegundoo, achegarlle valor ao tecido empresarial, econmico e, por suposto, tamn ao conxunto da sociedade galega. Nunha entrevista recente, a nova CEO de HP, Meg Whitman, deu unha definicin moi axeitada do que a multinacional: unha compaa lder no mundo que quen de prover infraestruturas, software, servizos e solucins, tanto para o individuo como para as empresas e para as administracins. HP trata de achegar o seu valor para mover o mundo e iso tentamos trasladalo tamn a Galicia. -Que nos vai deparar a curto, medio e longo prazo a relacin de HP con Galicia? En que lle beneficia a HP contar connosco e en que lle beneficia a Galicia que HP desenvolva nesta terra unha parte importante do seu labor? -Co paso dos anos, HP converteuse en algo mis que unha multinacional que traballa en Galicia. Realmente moito mis. Nestes intres, a compaa combina a potencia de ser a maior tecnolxica do mundo, coa proximidade propia das empresas locais galegas. De feito, os

Falamos da estreita relacin de HP coa nosa terra co director territorial de Contas Globais da multinacional TIC, o galego Alfredo Ferreiro

HP unha multinacional TIC, isto est fra de toda dbida, o que non sabiamos que ten moito de galega. As nolo conta Alfredo Ferreiro, director territorial de Contas Globais da compaa, quen non quixo deixar pasar a oportunidade de celebrar con ns (con Cdigo Cero) os nosos dez anos de vida, concedndonos unha mis que completa entrevista sobre a galeguidade destes lderes da tecnoloxa

60 | Cdigo Cero

ALFREDO

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

profesionais de HP, galegos e que traballamos en Galicia, sentmonos como unha empresa mis da nosa comunidade. Dispoemos, neste intre, de das oficinas en Galicia: unha en Santiago de Compostela e outra na Corua, que dan apoio a mis de 450 profesionais e isto capactanos para ser un socio tecnolxico de referencia para as necesidades de Galicia. Creo, por tanto, que a relacin entre HP e a nosa terra non pode ser mis beneficiosa para as das. Ns achegamos o noso valor e coecemento para dar apoio ao desenvolvemento tecnolxico e econmico da comunidade e, por suposto, Galicia supn unha fonte inesgotbel de coecementos e experiencias que revalorizan a nosa compaa. Non querera tampouco deixar sen salientar a gran oportunidade que supn para a moi preparada mocidade galega o feito de que unha multinacional como HP tea apostado de xeito tan contundente por desenvolver un labor tan centrado na presenza dos seus profesionais en Galicia. Coido que HP unha oportunidade magnfica para evitar que os grandes talentos que saen das novas universidades se vexan obrigados a procurar o seu sitio fra da nosa comunidade. -HP ten unha estreita colaboracin co Centro de Supercomputacin de Galicia, o CESGA, e cunha boa parte das actividades que abrollan del. Que destacara vostede desta xa longa alianza? -A relacin entre o CESGA e HP tivo un punto de inflexin coa posta en marcha do supercomputador Finisterrae. A partir de a, a relacin non fixo mis que enriquecerse, con colaboracins en mltiples eidos e, especialmente, en labores de I+D. O ltimo exemplo disto o proxecto desenvolvido polo CESGA, apoiado e premiado a nivel internacional por HP e os HP Labs, chamado Rural Schools &

Algns dos produtos mis coecidos de HP Cloud Computing. O principal obxectivo deste proxecto avaliar unha solucin baseada en computacin na nube que subministre servizos de aprendizaxe e colaboracin remota s redes das escolas rurais. Como vedes, este un exemplo mis do exitosa que resulta a intensa relacin entre HP e Galicia, amosando perfeccin os valores que cada un de ns podemos pr en xogo. mercado. Este un sector absolutamente punteiro e, sen estas caractersticas, sera case imposible manterse na vangarda. -Como lle afectou crise da que non damos sado ao negocio no que traballa a compaa? Cre vostede que xa se ve a luz ao final do tnel? Que sacaremos positivo, de habelo, de todo isto? -Por sorte e en gran parte grazas ao que antes comentabamos, HP, durante este tempo, foi medrando de continuo. De xeito evidente, non cos ritmos anteriores ao comezo da crise, pero si mantendo unha tendencia suba. En calquera caso, creo que importante manter a cautela, pois na nosa opinin os resultados econmicos, polo menos os do vindeiro ano, seguirn estando incluso por debaixo das previsins dos analistas. En calquera caso, HP conta coa confianza do mercado e coas capacidades tecnolxicas e humanas precisas para continuar liderando o mercado das tecnoloxas a nivel global. -Cales son os obxectivos de HP dentro do panorama galego tecnolxico-dixital espaol? E do panorama mundial? Cara a onde camia a compaa? -A estratexia da compaa si-

"HP basea a sa estratexia no coidado s persoas, potenciando as sas capacidades e fomentando a innovacin"
-HP, tal e como o vemos ns, unha empresa supervivente, a proba de que posbel manter o tipo nun universo tan cambiante como o tecnolxicodixital. Cal cre que o segredo do xito? -Na mia opinin, a razn fundamental son as persoas. HP basea a sa estratexia no coidado s persoas, potenciando as sas capacidades, fomentando a innovacin e, por tanto, creando unha compaa xil e que ten capacidade para adaptarse de contado s necesidades cambiantes do

ta o ncleo do noso negocio nas infraestruturas, rodao do software que permite espallar, optimizar e xestionar o noso core; dos servizos, que engaden valor ao ncleo do negocio; e das solucins centradas no usuario, que o fan traballar. Isto conforma o portfolio de HP, que, ademais, centrar os esforzos en cinco reas: infraestrutura converxente, transformacin das aplicacins, seguridade empresarial, optimizacin da informacin e modelo de cloud hbrido. Como ltima gran novidade da que informar, precisamente

"HP conta coa confianza do mercado e coas capacidades precisas para seguir adiante"
o piar da optimizacin da informacin o que recibiu o ltimo reforzo coa adquisicin da empresa Autonomy. As organizacins de hoxe en da, cmpre telo en conta, queren crear estratexias dinmicas de procesamento da informacin, e HP, con Autonomy, axdalles a acadalo.

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 61

reportaxe

Creatividade galega
HP e Bull recoecen o esforzo innovador dos nosos futuros profesionais
Recentemente o Centro de Supercomputacin de Galicia (CESGA) acolleu a resolucin da primeira entrega duns galardns dirixidos a recoecer a creatividade e a capacidade de achegar innovacin dos nosos futuros profesionais das novas tecnoloxas. Estamos a falar dos Premios ao Mellor Proxecto Fin de Mster HPC, un certame que vn da man das universidades da Corua e Santiago e o devandito Centro e que conta co patrocinio das compaas HP, Bull e, tamn, IBM, Fujitsu, AMD e Gompute. Asemade, o evento tamn conta co apoio do Colexio Profesional de Enxeara en Informtica de Galicia, o CPEIG. A raizame destes galardns est no convenio establecido entre HP e Bull, por unha banda, e o Mster en HPC, pola outra. Ao seu abeiro, decidiuse pr en marcha uns premios que distinguisen os mellores proxectos que xorden da dita actividade formativa, dous premios que se non s se dirixisen a salientar o traballo das/os futuros profesionais senn tamn a dar visibilidade ao seu labor. Optaron ao recoecemento as/os estudantes do Mster HPC cuxos proxectos foron presentados e cualificados cunha nota mnima de sobresante no transcurso do curso pasado. O xurado est integrado por Patricia Gonzlez Gmez, da UDC, coordinadora do Mster HPC, David Mosquera, xerente de Grandes Contas Galicia de HP, Alberto Retana, director xeral Sector Pblico, Sanidade e Educacin de Bull, Ignacio Lpez Cabido, subdirector do CESGA e Juan Carlos Pichel Campos, representante da USC. Durante a presentacin desta resolucin dos premios, o equipo que encargou de valorar os traballos fixo fincap na importancia do seu reto, sobre todo se temos en conta a alta calidade e valor tecnolxico de tdalas propostas finalistas, as como o interese da rea e infraestruturas propostas e das achegas que representan, de tal maneira que finalmente HP decidiu premiar dous proxectos, en lugar de un, como estaba previsto. Deste xeito, os gaadores da primeira edicin do Premio HP ao Mellor Proxecto Fin de Mster son Diego Darriba Lpez polo seu traballo JModelTest 2: seleccin rpida dos mellores modelos de axuste de evolucin de ADN e Roberto Rey Expsito, pola achega Mecanismos de Comunicacin Eficientes en redes de alta velocidade para a librara de paso de mensaxes en Java FMPJ. Este ltimo estudante, por certo, fxose tamn co Premio Bull ao Mellor Expediente Acadmico. Pola sa parte, o Premio Bull ao Mellor Proxecto Fin de Mster foi dar Juan Lpez Gmez por Desenvolvemento sobre GPU de tcnicas para a deteccin de obxectivos en imaxes hiperespectrais mediante a utilizacin de redes neuronais. como en operacins colectivas, comparado con solucins previamente existentes en Java. Polo que atinxe ao traballo de Diego Darriba, recoecido tamn por HP, dicir que ten un gran potencial porque impulsa a bioinformtica, unha das reas de maior medre no uso da computacin de altas prestacins, e ademais porque consegue optimizar o rendemento e reducir o tempo de execucin dunha aplicacin, como o jModelTest2, unha ferramenta utilizada en anlise filoxentico (estimacin da historia evolutiva de organismos) desenvolvida en linguaxe Java para a seleccin de modelos de substitucin de ADN, que utilizan mis de 30.000 investigadores. O premio Bull ao mellor proxecto recaeu no traballo de Juan Lpez Gmez, que consistiu no desenvolvemento dunha metodoloxa para a deteccin de obxectivos con independencia da sa escala e orientacin, no contexto da procura de procesado de imaxes hiperespectrais en tempo real, baseada en algoritmos construdos a partir de redes neuronais artificiais (ANNs) e especialmente desenvolvida para a sa implementacin eficiente en cartns grficos (GPUs), sinlase dende o CESGA. Imaxe dos premiados asistindo ao acto de entrega de premios. esquerda, o Mellor Expediente Acadmico Bull recollendo o galardn

Os proxectos gaadores, un por un

O proxecto de Roberto Rey Expsito do que falamos presenta Java como unha interesante opcin, infrmase dende o CESGA, para o desenvolvemento de middleware de comunicacin para os sistemas actuais, porque achega un completo soporte multithread e de comunicacins en rede. O auxe das arquitecturas clster e o aumento exponencial do nmero de ncleos nos procesadores fan que sexa necesario o uso de middleware de comunicacin eficiente para obter a maior escalabilidade posible nas aplicacins paralelas e distribudas. Este traballo, engade o Centro, presenta o desenvolvemento de mecanismos de comunicacin eficientes en redes de altas prestacins para bibliotecas MPJ, sendo integrados na implementacin: F-MPJ. A avaliacin experimental, prosegue o centro de supercomputacin, amosou aumentos significativos do rendemento tanto en comunicacin punto a punto

62 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

sada REPORTAXE

A televisin que nos espera

Otero
Ofrecemos unha xanela ao futuro do audiovisual no fogar da man do subdirector xeral de Enxeera e Planificacin de Radio, Televisin e Multimedia
A evolucin da televisin est asociada a continuos cambios tecnolxicos, primeiro a evolucin a televisin en color, logo as emisins en son estereofnico, a alta definicin analxica HDMAC, a introducin do servizo de Teletexto, mis tarde o son Dual en NICAM, a emisin en formato panormico pasando de 4/3 a 16/9, logo foi a mellora da imaxe co chamado PAL+. Pero de todas estas innovacins, algunhas remataron en estrepitoso fracaso, a mis importante foi a dixitalizacin, xa que ningn cambio precedente tivo tanta complexidade tcnica e impacto social como a implantacin da TDT. Este proceso de migracin da tecnoloxa foi especialmente complicado en Galicia, por mor da diseminacin da poboacin, con case o 50 % das entidades de poboacin espaolas, a sa orografa montaosa e ondulada e un dos invernos mis adversos dos ltimos 50 anos, pero especialmente por uns prazos moi curtos. En contra do que moitos auguraban, fomos capaces de afronta-lo cese da TV analxica en Galicia e a migracin a TDT con gran xito de cobertura, por riba do 98% da poboacin, conseguindo poer en servizo unha televisin que gaa en cobertura, en nmero de programas e en calidade de servizo respecto da ata agora obsoleta tecnoloxa analxica, todo grazas ao empeo por superar o proceso, a colaboracin de tdalas administracins, a intervencin de tcnicos e empresas locais moi cualificados e a unha coordinacin de todo o proceso dende Galicia, dende a planificacin de novos centros ata a informacin e atencin ao cidadn. Pero este proceso non remata aqu, a introducin da TDT representa nestes momentos unha cimentacin para a evolucin e a innovacin tecnolxica que acelerar a introducin de novos servizos, novas tecnoloxas, nunha televisin que nunca volver a ser a televisin que coecamos, xa estn nas nosas casas servizos de alta definicin HDTV, ou televisin en tres dimensins 3D. Outros avances os estamos vendo en servizos de televisin a travs de Internet, cadeas de televisin especficas e a carta por Internet, videoclubes en Internet (Wuaki TV, ADN), servizos de vdeo tipo Youtube, os programas que se poden seguir a travs dos portais Web das televisins (CRTVG.es), plataformas de televisin de pago tipo Imagenio ou Jazztel, pero tamn vemos estes avances nos televisores, que cada vez mis se parecen aos ordenadores, reproducen soportes, arquivos multimedia ou streaming de vdeo, directamente ou a travs de Internet. Fai unhas semanas, coecamos o acordo ao que chegaron as grandes multinacionais da electrnica, os operadores e provedores de servizos, para o estndar que utilizar a televisin conectada a Internet, chamada Televisin Hbrida, HbbTV, isto si que nos levar a unha verdadeira televisin interactiva. Agora que estamos a falar do Dividendo Dixital, do abandono das frecuencias que utilizaba a TDT para deixar espectro radioelctrico para novos servizos de telecomunicacin como a banda larga, LTE ou redes de nova xeracin, a tecnoloxa da televisin sigue o seu camio.

Ignacio

En contra do que moitos auguraban, fomos capaces de afrontar o cese da TV analxica en Galicia e a migracin a TDT con gran xito de cobertura
Onde rematar todo isto? A imaxinacin pdenos levar a moitos escenarios posibles, son moitas as opcins. Por iso cabe preguntarse, nun futuro coa sociedade conectada a redes de banda larga, ser necesario deixar unha parte do espectro para os servizos de difusin da televisin ou a televisin ser un servizo interactivo mis da rede de redes? Non tardaremos moito en saber as respostas a esta pregunta.

64 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

sada REPORTAXE

Internet e a revolucin da simetra

Pereira Faria
O decano da Facultade de Ciencias da Comunicacin da USC, conmemora os dez anos de Cdigo Cero cun percorrido pola nosa vida recente como consumidores na Rede
Internet a base de varias revolucins e dez anos xa un tempo prudencial para confirmar que todas elas son fundamentais no avance da humanidade. Falamos de tecnoloxa, de comunicacin social, de psicoloxa, de dereitos, de instantaneidade, de modelos de producin, de cambios laborais, . pero agora, neste dcimo aniversario de Codigo Cero quera centrarme no aspecto socio-econmico. No ano 2001 a academia sueca recoeceu o traballo de tres economistas polas sas achegas a un novo concepto econmico que transformou as relacins de mercado entre comprador trica. Mellor ca min, o concepto explcao G. Akerlof na sa metfora do coche usado. Un vendedor sabe moito mis do coche que o comprador e polo tanto est en clara avantaxe sobre o coecemento da calidade do produto. probable que se vostedes tiveron algunha vez a experiencia de mercar un coche de ocasin escoitaran s boas palabras sobre a excelencia do coche, apuntando case sempre aquilo de ser un coche que pertence a un vellio e non o sacou do garaxe case nunca. Esta asimetra no coecemento dos obxectos de mercado rompeuse con internet. Hoxe, grazas s miles de bases de datos que son accesibles moi factible que calquera comprador coeza tanto do coche coma o vendedor, pudendo comprobar se se viu implicado nalgn sinistro grave, se foi multado, ou incluso se foi reparado. Do mesmo xeito, tamn se poden consultar os prezos de Xos Pereira, impartindo contidos sobre fundamentos do Xornalismo ante docentes da UTPL

Xos

Agora (grazas a Internet), o xornalista xa non ten mis posibilidades que o usuario para acceder informacin
e consumidor. Joseph Stiglitz, George Akerlof e Michael Spence foron os galardoados por algo que se deu en chamar a Teora da Informacin Asim-

referencia en todo o pais, polo que o argumentario do vendedor queda claramente reducido ante os datos que pode aportar o comprador. No mundo da comunicacin isto supn unha dobre revolucin. A primeira, implica a perda de confianza dos lectores, ouvintes ou espectadores nos medios de comunicacin tradicionais. Agora, o xornalista xa non ten mis posibilidades que o usuario para acceder informacin. Ademais, todo o que o xornalista informa pode ser contrastado, en tempo real, desde calquera parte do mundo. Polo tanto, o concepto comunicacin de masas transfrmase en comunicacin social, sobre todo porque a masa xa non un ente intudo senn un conxunto de persoas con intereses diferentes. A segunda das revolucins radica no valor da informacin. Na historia dos medios houbo proxectos que sempre foron de pago, coma os xornais. Tamn houbo soportes que sempre foron gratutos, como a radio. Outros, coma a televisin, viviron sempre entre das augas. En calquera caso, sempre se esti-

mou o valor da informacin anda que o usuario final non tivese que participar no financiamento do produto. Internet naceu mal neste sentido. Pretenda ser un modelo de gratuidade pero fundamentado nunha base econmica da especulacin, que rematou coa explosin da burbulla financeira do ano 2000. Pretendeu modificar este modelo e converterse en modelo de pago, pero de novo fracasou pola propia concepcin: pretendase cobrar por algo que era gratuto en miles de competidores, rachando coa asimetra tradicional. Ao final, a experiencia parece apuntar a modelos hbridos, no que o pago radica na calidade e na exclusividade do produto e a gratuidade fundamntase na velocidade do fluxo informativo e na opinin. Na mia opinin, esta a nova porta que se abre para os vindeiros dez anos nos que os usuarios tamn tern que aportar unha parte importante do financiamento dos produtos informativos e de entretemento. Debe ser, probablemente, a peaxe por acceder informacin en condicins simtricas e non asimtricas como ata o de agora.

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 65

REPORTAXE sada

Dar e recibir. Crecemento limitado

Serantes
sen dbida sar dese bucle para poder crecer. Chegar s persoas que non estn ligadas ao contorno dos xeradores destes arquivos clave. Proba o exercicio de erguerte pola ma un da no autobs no que viaxes ou en medio do teu mercado favorito e berra: quen de vs escoita podcasts? A resposta que obters dirache se o contorno segue pechado para o pblico en xeral ou se xa se fixo algo para abrilo, de xeito que os contidos cheguen mis al. Por agora o autobs segue o seu camio o mercado segue Sempre haber algun que che e a sa rutina, ninescoite, esa a primeira escusa gun se levantar a preguntar porda que podes botar man para que ningun quere escoitar a resposta non facer podcastings, pero non maldita: non, non podcast nos vale escoitamos e incluso en moitos casos tampouco sabemos que . Endogamia, se cadra un mal O exercicio de facer estes arxenrico do contorno 2.0, que quivos relaxante se gustas de atrae, por unha banda, ao garanfalar, divulgar, comunicar e, sotir que sers benvido no crculo bre todo, contar historias. un do podcasting, pero que limita xeito moi entretido de contarlles o medre do produto pola outra, cousas a moitos sen ter que reao sentir o podcaster satisfeitas petilas varias veces. O produto as sas necesidades de recoeda gravacin pdelo almacenar cemento. O podcasting precisa Realizar e difundir un podcast un exercicio de comunicacin que recomendo a calquera persoa, pero tamn recomendo escoitar podcasts. inspirador na maior parte das ocasins e mbalas situacins son complementarias. En ocasins, avaliando a podcastfeira nacional pregntome se os que escoitamos este tipo de arquivos non sumaremos exactamente a mesma cantidade de persoas que os xeradores dos mesmos. nun servidor e as ligalo dende o teu blog. Quen queira escoitar o que contas, poderao facer cando mellor lle vea. moi sinxelo en canto a requirimentos exisbeis: emprzaste diante dun micrfono, sentado, na ta cadeira favorita, relaxado e procurando sempre ese intre no que sabes que o tempo do que disps o teu tempo. Non haber interrupcins, tampouco distraccins. O podcaster sempre amosa predisposicin para gorentar as palabras, os pensamentos e as reflexins en voz alta que quere facer chegar aos que lle escoitan. Estes arquivos son como pequenos tesouros cuxa principal cualidade e valor que son nicos, e por suposto, irrepetbeis. Poders escoitar un novo episodio, pero ten por seguro que ser diferente c anterior. Ademais, se te gusta a lia dun podcast, entn agardar polo seguinte captulo converterase en inquietude e mesmo en arela. Os podcasts enganchan tanto a quen os xera como a quen os escoita.

David

Retroalimentacin, hai algun a?

Sempre haber algun que che escoite, esa a primeira escusa da que podes botar man para non facer podcastings, pero non nos vale. Ti sabes que tes moito que contar, moita xente sbeo, mesmo, se os ventos foran favorbeis, poderas avaliar a retroalimentacin, o obxectivo que todos desexan levar a cabo. S sabers como foron recibidas as tas verbas se algun expresa o impacto xerado a xeito persoal, coecers a intensidade da ta chegada, recibirs as reflexins que complementen ou rebatan as tas e sentirs que o proceso de comunicacins pchase como un crculo perfecto, harmonioso e sen fendas. Emisor, receptor, canle, tdolos elementos da comunicacin estn presentes cando empregas o podcasting, pero s cando existe comunicacin de volta sentes como podcaster que pagou a pena. Facer contidos de audio, sen dbida, paga a pena. E ti, queres ser un podcaster?

66 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

entrevista

A conclusin moi simple e pragmtica: hai que estar onde haxa mercado

O director xeral da empresa galega ITELSIS achganos as claves da innovacin e a expansin

GARCA
A innovacin non coece lmites. En contra do que se pode pensar, podemos revolucionar eidos tan complexos e competitivos como o das telecomunicacins e as novas tecnoloxas dende calquera recanto do mundo. A santiaguesa ITELSIS un bo exemplo desta busca constante de innovacin, espallamento e diversificacin. Para Gerardo Garca Alvela, director xeral da empresa, con crise ou sen ela, cmpre ter sempre presente a nosa sada ao exterior, buscala e planificala dende o comezo. Logo da sa experiencia recente en salns e mercados de todo o mundo (Holanda, Singapur, Ucrana, Brasil, etc), contactando con novos clientes, ITELSIS est mis que nunca en situacin de dicilo ben claro: hai que estar onde haxa mercado. Amais de como smbolo de internacionalizacin, a compaa galega tamn nos serve como exemplo de compromiso medioambiental. De feito, segundo nos conta Gerardo, a empresa est a traballar arreo non s no ecolxico e o sustentable a nivel xenrico, senn tamn nas contas de explotacin dos seus clientes en termos de consumo. -ITELSIS unha innovadora empresa galega, con sede en Santiago, que centra a sa actividade, de xeito primordial, no eido das telecomunicacins. Con todo, tanto ns como os nosos lectores queremos saber mis. Nun plano mis especfico, cales son os vosos espazos concretos de actividade, dentro do xenrico das telecomunicacins? Dito doutro xeito: cal o voso forte no mercado? -ITELSIS unha empresa que centra a sa actividade no mbito tecnolxico dentro do sector da difusin de TV, deseando, fabricando e integrando os seus propios produtos nas redes dos distintos operadores de TV, broadcasters. Ademais, desenvolvemos e implementamos proxectos para operadores de telecomunicacins e solucins eTICs customizadas para outros sectores emerxentes onde as novas tecnoloxas son un elemento bsico e imprescindible para o seu crecemento. Sendo conscientes que estamos ante un mercado global en constante evolucin e moi dinmico, a empresa est actualmente mergullada nun proceso de innovacin, expansin e diversificacin que lle permita abordar os novos retos.

68 | Cdigo Cero

GERARDO

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

-Itelsis estivo recentemente en varias exposicins e feiras internacionais, para presentar diversos aparellos tecnolxicos de telecomunicacins. Que nos podedes dicir desta experiencia? -Historicamente na compaa sempre tivemos a inquietude e a vocacin de sar a mercados forneos para ter unha dimensin internacional que nos permitise seguir crecendo de forma sostida, neste sentido subministramos equipos a clientes en Australia, Marrocos, Portugal, Dinamarca, Alemaa, Singapur e China, entre outros. Se ben certo que ante a recesin do mercado local, intensificamos durante os dous ltimos anos as nosas accins comerciais no exterior asistindo como expositores a eventos Internacionais tales como: IBC (Amsterdam), Broadcast Asia (Singapur), Ucrana, Broadcast&Cable (Brasil), Bakutel(Arzebaian) que nos permitiu contactar con novos clientes e coecer de preto mercados emerxentes que estn a demandar produtos para dixitalizar as sas redes. Por tanto, a conclusin moi simple e pragmtica, hai que estar onde haxa mercado. -A administracin galega, adxudicoulle vosa empresa a dixitalizacin da sa Rede de Difusin. Que representa para vs este encargo? En que consiste o voso traballo ao abeiro desta adxudicacin? -A administracin galega, a travs de Secretara Xeral de Medios e Retegal, sempre confiou na tecnoloxa galega, xa dende o despregamento analxico ata a recente migracin dixital, axudndonos a percorrer este camio, colaborando dende a etapa inicial de especificacins de deseo ata as probas e validacin en campo. Este feito, o cal agradecemos e valoramos moi positivamente, considermolo determinante no devir da nosa evolucin cara a outros mercados, xa que partiamos coa vantaxe da experiencia e referencias acreditativas adquiridas previamente sobre as redes de difusin da Administracin galega. mis, consideramos que nestes momentos de recesin en Europa, como consecuencia entre outras dunha poltica de desin-

dustrializacin desaforada, este modelo de colaboracin entre Administracin e Empresas, que fomente a demanda temper nas nosas compaas e incentive a compra local en competencia, valorando o binomio coste/ servizo total ao longo de todo o ciclo de vida do produto, puidera servir para reactivar a economa da man de sectores tecnolxicos que achegan un alto valor engadido. Volvendo ao proxecto da dixitalizacin das redes de difusin en Galicia, o noso traballo consista nun proxecto chave en man, dicir, deseo, fabricacin, integracin e instalacin dos equipos funcionando nos respectivos emprazamentos. O que, ademais de xerar novos empregos directos, propiciou un importante nmero de emprego indirecto para labores loxsticos e soporte en campo. -Sabemos que unha boa parte das vosas achegas ten que ver coa eficacia enerxtica, coa busca dunha maior sustentabilidade do acceso e emprego das novas canles e recursos de telecomunicacins. compatbel tirar o mximo proveito destes servizos e equipos cun mellor uso da enerxa? Como se consegue? -A compaa esta moi sensibilizada co tema de eficiencia

Sede de Itelsis en Santiago de Compostela

enerxtica, non s dende o punto visto ecolxico e de sustentabilidade, senn tamn polo que afecta s contas de explotacin dos nosos clientes en termos de consumo enerxtico. Polo que levamos tempo traballando en desear os nosos produtos baixo a premisa de eficiencia enerxtica e en desenvolver aplicacins e ferramentas de xestin encamiadas nesta direccin, todo isto orientado cos obxectivos do plan europeo 20/20/20, dicir, 20% de reducin de consumo de enerxa primaria, 20% de utilizacin de enerxas renovables e 20% de reducin da emisin de gases de efecto invernadoiro. -Segundo o voso punto de vista, como contriben as TIC a cambiar o noso xeito de facer negocios? Que lle diriades a unha firma dun sector alleo s novas tecnoloxas que se negase en banda ao afianzamento no seu seo de calquera destas ferramentas ou servizos? -Entendemos que a utilizacin de novas tecnoloxas nas empresas non s contribe de xeito decisivo a reducir, automatizar e axilizar os procesos coa conseguinte reducin de custos de explotacin, senn tamn abrir

novas posibilidades de negocio de valor engadido (e-comerce , e-learning , apps, etc) aumentado claramente a competitividade das empresas e a posibilidade de abordar novos clientes e mercados. -Cales son os obxectivos de Itelsis dentro do panorama galego tecnolxico-dixital? Cara a onde camia a vosa empresa? -O noso obxectivo desenvolver un proxecto empresarial baseado no compromiso, a innovacin dende o desenvolvemento das capacidades humanas e tecnolxicas e cunha clara vocacin de servizo global. Entendendo que as novas tecnoloxas eTICs estn a cambiar o modo en que pensamos, nos comunicamos e facemos negocios, e ITELSIS quere continuar contribundo ao desenvolvemento destas e seguir innovando da man da sa comunidade de clientes, provedores, socios e empregados. Isto deberanos permitir seguir crecendo de xeito constante, para afianzarnos como un referente no sector, cunha forte presenza internacional e diversificando a actividade cara a outras reas emerxentes onde poamos en valor os nosos coecementos e experiencia.

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 69

REPORTAXE

Meubook reinvntanse
A factora dos teus libros estrea nova web mis participativa e xil para facilitar o proceso de publicacin

Meubook, a plataforma galega para promover as nosas obras culturais a travs das novas canles, ten operativa dende hai uns das a sa nova pxina web: Meubook, A factora dos teus libros. Con esta nova achega, infrmanos a empresa compostel Trculo, co-responsbel da posta en marcha e desenvolvemento da iniciativa, ponse en xogo unha simplificacin dos procesos editoriais, de xeito que co menor nmero de pasos e no menor tempo posbel, poidamos facer realidade, os internautas, a nosa arela de publicar. A web renvase baixo o seguinte lema: Porque os soos fanse realidade, somos a factora dos teus libros. A idea sobre a que apoia esta estratexia a de situar ao usuario como eixe central da proposta, ela ou el ser quen publique, quen venda, quen comente, quen opine, quen merca, e todo nun espazo persoal e dinmico, informan. Meubook basase no concepto da web 2.0 e estes cambios dos que vn de ser obxecto dirxense mis que nunca a ese concepto, achegndose unha completa renovacin visual e esttica e tamn de funcins, procesos e navegacin, todo mis participativo e prximo. En palabras dos respons-

beis de Meubook, trtase de permitir que calquera usuario se converta en xerador potencial de contidos. Neste e noutros sensos, a plataforma ofrcelles aos internautas asesoramento e informacin constantes e, unha vez publicado o contido, axdalles a divulgalo e promovelo a travs da Internet e as redes sociais. Outro dos aspectos clave que distinguen a Meubook a calidade, sublian os seus promotores. Neste senso, comentan, cmpre esquecer a idea de que a autopublicacin tea que estar rifada coa calidade; con este obxectivo supervisamos os procesos de producin, dende que nos chega o pedido at que se fai o envo e emprganse os mellores materiais. Amais de todo isto, nesta nova andaina de Meubook poderemos atopar espazos diferenciados e personalizados para cada tipo de publicacin e institucin, dende autores at editoriais ou universidades. A presenza un mesmo espazo dun amplo conxunto de proxectos, institucins e empresas multiplica a visibilidade de cada unha delas, fomentando a interaccin e relacins entre os usuarios, sinalan os responsbeis de Meubook.

Dicionario casteln-galego de frases feitas

As conversas de ascensor, de enterro ou de consulta do dentista tamn se poden dicir en galego e coa retranca marca da casa. Isto sabmolo ben: quen mis quen menos, por moito que criticase a rutina das frases feitas, meteuse algunha vez na enleada de falar do tempo ou de que non somos ren, e cousas polo estilo, ao non contar con nada mis interesante que dicir. Con todo, de facelo, mellor facelo ben, propiamente e na nosa lingua. Para axudarnos, o selo en lia Meubook vn de editar en formato electrnico o Dicionario Fraseolxico bilinge casteln-galego, importante ferramenta de consulta para falar de maneira axeitada cando precisamente, falamos por falar. A obra vn da man de Xos Antonio Pena, e xa se pode mercar. Segundo se conta na Rede, s est dispobel polo de agora en forma electrnico, pero non se descarta unha achega futura en papel. O seu prezo de 30 euros, e recolle mis de 8.500 expresins, frases feitas e xeitos dicir en idioma casteln e 25.000 na nosa lingua. Para a realizacin do traballo, Xos Antonio Pena empregou de alicerce un traballo previo de seu, o Dicionario Cumio de expresins e frases feitas casteln-galego, de 2001. Coa sa nova achega, pense en xogo unha serie de importantes actualizacins, ampliacins de fondo e mesmo novas funcins, como o feito de que se nos permita coecer a fonte da que abrolla cada expresin ou frase feita. Unha das grandes vantaxes do traballo, aln de amosar a amplitude do mundo das frases feitas (moito mis amplo do que se pensa), que posibilita a reivindicacin do noso fronte ao espallamento do casteln, unha lingua que polo seu volume de falantes (que non para de medrar) e polo que apoio que recibe dende medios de comunicacins e institucins de todo tipo (moi dadas s expresins prefabricadas), conseguiu deixar nun segundo plano s nosas expresins equivalentes, que con este Dicionario podemos poer de novo en valor.

70 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

Pack Experiencias
Un da nun balneario, unha fuxida de fin de semana, ou unha sesin relaxante nun spa, son moitas das experiencias que estn ao alcance dos usuarios das redes, pero por que non agasallar experiencias que perduren no tempo? Con este obxecto, a plataforma Meubook, lanza Pack Experiencias Meubook, un sopro de aire fresco para o mundo editorial, en palabras dos responsbeis da plataforma dixital de publicacin. Trtase dun produto innovador e con gran potencial

para estas festas de Nadal nas que vivimos xa mergullados, unha iniciativa que xorde ante un perodo de cambio e evolucin constantes. O perfil do

consumidor sofre modificacins e cada vez demanda produtos de meirande calidade cun claro compoente diferenciador; a busca da experiencia personalizada derivou nun novo consumidor que quen de atopar todo o que precisa, dende a interaccin na Rede, e todo o que precisa, co consumo intelixente por bandeira e procurando relacins aln das compras, sinalan dende Meubook. Neste senso a para satisfacer as demandas deste tipo de clientes, Meubook lanza tras experiencias literarias:

Publica o teu libro. Con este pack achganse tdalas ferramentas precisas, as como a xestin de tdolos trmites necesarios para poder publicar unha obra. Grandes momentos. O usuario poder levar a cabo un libro de fotos con texto, personalizado a cada intre. Mini experiencias. Para os mis cativos da casa, que podern converterse nos protagonistas dos seus propios contos e ser compaeiros de aventuras da familia Bolechas ou de Lolo.

Publicacin carta
Se falamos de autopublicacin o primeiro pensamento que se nos ven a cabeza o relativo a autopublicacin de libros, e sen lugar a dbidas o concepto mis extenso e o que permite dar sada a moitos contidos, e a moitos autores, que doutra maneira sera imposible que virn a luz, e que en moitos casos, constiten xitos de ventas. Pero a autopublicacin permite infinidade de posibilidades. En Meubook demos un paso mis, e desenvolvemos unha serie de ferramentas online e que, sen necesidade de instalacin, permiten o usuario crear un libro de fotos con texto ou un conto personalizado. Coa nosa aplicacin o internauta poder crear a partir dunhas plantillas, con modelos especficos para cada momento un libro de fotos personalizado, no que ter a posibilidade de combinar ao seu gusto imaxes e texto libremente. Unha ferramenta sinxela e fcil de usar. O usuario poder subir as fotos manualmente ou todas dunha vez, empregando un s botn, reducindo o tempo de elaboracin. Outras das novidades o emprego dun software especializado que permite a partir dunha foto dun neno/a crear unha caricatura do mesmo e convertelo nun Bolechas, coas caractersticas da famosa familia de Pepe Carreiro, e as os mis ser os protagonistas do seu propio conto.

Pantallazo da aplicacin on-line

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 71

REPORTAXE

Pxinas Galegas comeza un labor intensivo de verificacin de tdolos negocios da nosa terra

Mis en www.paxinasgalegas.es
e servizos do mapa, integrando unha ferramenta (feita con software de seu) que utiliza tecnoloxa de xeolocalizacin. Trtase dunha aplicacin especfica para as plataformas iPhone e Android, que permite acceder de balde a mis de 120.000 referencias xeolocalizadas en toda Galicia, de xeito doado e rpido. Segundo afirmaron os desenvolvedores durante a sa presentacin, que tivo lugar en Santiago de Compostela, a primeira ferramenta destas caractersticas realizada integramente en Galicia, da que destaca a sa efectividade, o seu emprego intuitivo e a calidade da informacin. A principal vantaxe desta ferramenta galega a potencia e fiabilidade da sa base de datos, froito de moitos anos de experiencia no sector, que lles permitiron aos seus creadores realizar unha aplicacin de suma eficacia e mxima concrecin, tal e como afirmou o xerente de Pxinas Galegas, Francisco Daz. Coa presentacin desta aplicacin, Pxinas Galegas pretende ampliar e diversificar os soportes mediante os que os usuarios podern acceder informacin de empresas de Galicia como son a sa gua en papel editada para doce comarcas, a sa pxina web, dominios .mobi, o servizo de informacin telefnico 11844 e esta nova aplicacin para mbiles iPhone e Android. Ademais dos servizos gratutos, Pxinas Galegas ofrece s empresas, negocios e profesionais, a posibilidade de que se destaquen en calquera destes soportes a travs dos anuncios na gua, dun mellor posicionamento na sa pxina web ou doutros servizos web como: a contratacin de dominios e correos electrnicos comerciais, creacin de webs base, webs corporativas e tendas online. Todo un abanico de posibilidades desta empresa galega que d un paso mis fronte na aposta pola dixitalizacin e modernizacin dos seus servizos. Aplicacin para mbiles de ltima xeracin de Pxinas Galegas

A empre sa de servizos de busca, Pxinas Galegas, iniciar este mes de decembro unha campaa de verificacin e confirmacin de tdolos negocios, empresas e profesionais da comunidade galega que se estender durante o primeiro semestre do 2012. Nesta iniciativa de Pxinas Galegas, que ten a sa sede en Vilagarca de Arousa, verificaranse os datos bsicos como o nome, telfono, actividade e enderezo, pero ta-

A partir de agora, calquera empresa, polo feito de atoparse na nosa terra, dispor dunha ficha completa en Pxinas Galegas
mn se proceder a inclur informacin que ata agora soamente dispuan as empresas de pago como son: a sa pxina web, correo electrnico, foto, texto descritivo das sas actividades, horarios, servizos bsicos, etc...

Segundo se nos conta, calquera empresa, polo feito de atoparse na nosa terra, dispor dunha ficha completa en Pxinas Galegas. Con este proxecto empresarial, engaden fontes da empresa galega, pretndese reforzar a penetracin no sector dos buscadores de empresas, mellorando a calidade e cantidade dos datos que podern ser consultados polos usuarios de Internet e aplicacins mbiles. Tdolos negocios disporn dun colante (pegatina) que informar aos usuarios que os datos do seu negocio estn actualizados na Web de Pxinas Galegas. Na actualidade realzanse 40.000 consultas diarias con mais de 150.000 pxinas vistas. Cmpre lembrar que Pxinas Galegas est a ser obxecto de continuas melloras e actualizacins. Sen ir mis lonxe, o pasado vern modernizouse o seu sistema de emprazamento xeogrfico das empresas, produtos

72 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

reportaxe REPORTAXE

O Galeoke estrea o seu segundo volume

Chega as tendas unha nova achega do produto baseado na aplicacin libre UltraStar Deluxe
O ano pasado por estas datas chegaba ao mercado o Galeoke, un produto baseado na aplicacin de software libre UltraStar Deluxe, que un xogo de karaoke para o ordenador inspirado no popular SingStar de PlayStation que permite personalizar o seu catlogo musical, de xeito que empaquetouse con 16 cancins en galego de grupos e solistas como Uxa, Os Resentidos, Fuxan os Ventos, Diplomticos de Montealto ou Treixadura, e continuando con esta iniciativa presentaron nos pasados das no Culturgal o seu segundo volume (galeoke.com/volume2/grupos) que, mantendo o mesmo esprito, renova o seu repertorio con 21 cancins como Quero josar de Heredeiros da Crus, Superheroe de Blood Filloas, O ghai ghai de Chouteira, a Danza das Cortellas de Leila ou Calamar de The Homens. O Galeoke Volume 2 captou moitas miradas no Culturgal (a feira da cultura galega, cuxa mis recente edicin desenvolveuse recentemente con gran xito en Pontevedra), onde xente de todas as idades achegronse a probar este karaoke enxebre, que pon en valor a msica galega e facilita convertela en centro das festas infants e dos encontros familiares no fogar, sendo preciso s dun ordenador cun micrfono para poder gozar deste divertido produto compatible con Ubuntu/ GNU LInux, Windows XP/Vista/7 e Mac OS X. A listaxe completa de temas dispoibles na nova entrega do Galeoke a que segue: Radio Ocano - Como o vento Os Papaqueixos - O paraugas do Jos Pilocha - O sancristn de Coimbra Quempallou - En que terra me botaches Heredeiros da Crus - Quero josar Faltriqueira - Corpio xeitoso (Andrs do Barro) Blood Filloas - Superheroe Mara Manuela - Manual do Seorito Nova Galega de Danza - Xota de Ribeira de Piqun Chouteira - O ghai ghai Ss - Admirando a condicin Pepe Vaamonde Grupo - Ares de Montilln Emilio Ra - Todo est por vir Vaamonde, Lamas & Romero - Foliada de San Pedro de Visma Leila - Danza das Cortellas Susana Seivane - Muieira de Aln Os Carunchos - Galicia Davide Salvado - Todo o corpo Fa na Roca - Fa na roca Saraibas - Ai, galeguios! The Homens - Calamar

Cativada dndolle duro ao Galeoke na pasada edicin do Culturgal

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 73

entrevista

Temos un compromiso moi claro coa economa e a sociedade galega

VALCARCE
Arteixo Telecom pasar historia por moitas cousas, algunhas empresariais e outras tecnolxicas. Se temos que salientar algo dela, se cadra comezariamos pola posicin que ocupa no seu sector, o da electrnica industrial e telecomunicacins a nivel estatal: de lder sen discusin. A compaa galega, para facrmonos unha idea anda mis clara do que pon en xogo, pioneira en achegar solucins de banda larga a transporte pblico e, tamn, en equipos para acceder a datos de alta velocidade a travs da rede elctrica. O abano de cousas das que se pode falar tan amplo que xa non lle vemos o fin, por iso quixemos falar con Rafael Valcarce, presidente da firma, que nos axudou a pr todo en orde e a comezar por onde se debe comezar: polo comezo. Valcarce lvanos da man polo presente e futuro dunha empresa que aposta polo seu e que, polo tanto, desea, crea e mantn todo tipo de equipamento. Por que? Porque temos un compromiso claro coa nosa terra e porque o produto propio xera mis valor engadido, di. -Arteixo Telecom unha empresa cen por cen galega, con sede nas Pontes, que ofrece sobre todo equipamento electrnico e de comunicacin, deseado, desenvolvido e mis mantido dende a propia compaa. Con todo, tanto a ns como aos nosos lectores nos gustara afondar nesta cuestin, ir ao detalle dos produtos que achega a compaa. Que parte das necesidades tecnolxicas da sociedade actual cubre Arteixo Telecom e con qu produtos e servizos estrela? -Arteixo Telecom ten unha longa tradicin na fabricacin de equipos de electrnica industrial e telecomunicacins para grandes clientes. Actualmente, desea, desenvolve e fabrica produtos para numerosos sectores, entre os que se encontran o transporte, o sector nutico-pesqueiro, a seguridade, os servizos socio-sanitarios, as enerxas renovables ou o gran consumo, entre outros. Ademais, a compaa participa en proxectos punteiros de investigacin e desenvolvemento en reas como a xigaconectividade (transmisin de datos por banda larga por medio de calquera tipo de cableado) e a nova xeracin de telefona mbil (4G), entre outras iniciativas. Desde o punto de vista dos produtos que poden estar mis preto do pblico, cabe destacar que Arteixo Telecom foi pioneira en ofrecer unha solucin capaz de dar conexin de banda larga en medios pblicos de transporte, como autobuses urbanos e interurbanos ou tranvas. Este servizo est xa implantado en importantes compaas. Arteixo Telecom tamn desenvolveu o adaptador ultrarrpido de ata un xigabyte por segundo, unha solucin punteira para establecer unha rede de datos de alta velocidade a travs do cable elctrico, permitindo conectar mltiples dispositivos, como ordenadores persoais, televisores,

A alta tecnoloxa propia, de aqu mesmo, da man do presidente de Arteixo Telecom

74 | Cdigo Cero

RAFAEL

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

impresoras, routers, descodificadores, etctera. No eido socio-sanitario Arteixo Telecom , xunto con Level Telecom, Vodafone e Cruz Vermella Espaola, parte do proxecto SIMAP (Sistema de Monitorizacin de Alertas Persoais), deseado para a localizacin de persoas pertencentes a colectivos vulnerables, como maiores, vtimas da violencia de xnero e persoas con deterioro cognitivo, e tamn aplicable para traballadores que desenvolven o seu labor en condicins crticas, como forzas de seguridade, brigadas de extincin de incendios, etctera. Para o sector do transporte, temos tamn unha solucin punteira de localizacin e xestin de flotas, a travs da plataforma GlobalPosition e, como novidade mis recente, o dispositivo HelpFlash. Trtase dun equipo sen fos de sinalizacin de emerxencia que aporta funcionalidades e prestacins que actualmente non teen competencia no mercado, e que sen dbida significar unha importante achega para a seguridade viaria. Este proxecto tmolo desenvolvido en colaboracin coa enxeera TTInnova.

O mellor consello para un emprendedor e que se forme o mximo e que trate de coecer desde dentro o mundo empresarial. -Como lle afectou crise da que non damos sado ao negocio das telecomunicacins? Cre vostede que xa se ve a luz ao final do tnel? Que sacaremos positivo, de habelo, de todo isto? Sede de Arteixo Telecom en As Pontes ou en colaboracin con enxeeras galegas. Por que? Porque cremos que temos capacidade para iso e porque o produto propio xera mis valor engadido. Isto non quere dicir que a compaa tea abandonado outras lias de traballo nas que ten unha tradicin mis longa, como a fabricacin para terceiros. Iso si, nesta tarefa da fabricacin para terceiros, temos importantes fortalezas, como unha infraestrutura industrial flexible, un equipamento punteiro e unha calidade de procesos certificada polos estndares UNE-EN ISO 9001: 2008 e UNE-EN ISO 14001:2004, adesificacin, a mellora da eficiencia, e un importante labor comercial, en busca de novos clientes. Todo iso, ademais do produto propio e a poltica de calidade, da que se falou antes. Desde un punto de vista financeiro, Arteixo Telecom ten seguido unha poltica de destinar a reservas todo o excedente xerado nos ltimos cinco anos, sen repartir dividendos entre os accionistas. -As universidades galegas veen de impulsar unha rede comn de incubadoras para novos empresarios. Que lle dira Arteixo Telecom a un destes novos emprendedores TIC que estean pensando na conveniencia de lanzarse ao mercado das novas canles da informacin? Cal sera o seu consello? -O fomento do emprendemento e da creacin de novas empresas necesario para calquera economa e, por suposto, tamn para a galega. De todos xeitos, isto non debe levar a que as administracins esquezan o papel crucial que deben xogar tamn as empresas con capacidade tractora, como Arteixo Telecom no eido galego. -A crise actual segue a propoer incertezas de mis como para que se poida falar de luz ao final do tnel. O problema que a crise estase a prolongar moito e ata as empresas que resistiron mellor os primeiros embates estn atopando agora dificultades e vndose na necesidade de tomar medidas de axuste. No sector das telecomunicacins temos sufrido unha moi importante cada de pedidos por parte de grandes clientes. -Cales son os obxectivos de Arteixo Telecom dentro do panorama galego tecnolxicodixital? E do panorama mundial? Cara a onde camia a vosa empresa? -Agora mesmo o obxectivo principal debe ser seguir diversificando e ampliando a carteira de clientes para compensar as dificultades conxunturais, para o cal Arteixo Telecom contina realizando un importante esforzo comercial. Ademais diso, queremos continuar coa internacionalizacin da compaa, cousa qu mis necesaria cun mercado nacional deprimido. Xa puxemos en marcha unha filial en Colombia e traballamos coa intencin de poder implantarnos noutros pases de Latinoamrica e mis en Dubai.

"Arteixo Telecom foi pioneira en ofrecer unha solucin capaz de dar conexin de banda larga en medios pblicos de transporte, como autobuses urbanos e interurbanos ou tranvas"
-Dende a compaa subliades que unha boa parte do que poedes no mercado, senn practicamente todo, foi creado e desenvolvido dende a propia factora e con profesionais de aqu? Por que tan importante para vs facer fincap nesta cuestin? -Dende Arteixo Telecom temos un compromiso moi claro coa economa e a sociedade galega. Cremos que en Galicia hai excelentes profesionais, bos centros tecnolxicos e de formacin e condicins socio-culturais que favorecen a competitividade das nosas empresas. Cremos niso e exercemos en consecuencia. A compaa fixo unha aposta forte por desear, desenvolver, fabricar e comercializar produtos innovadores co seu propio persoal mais da norma militar PECAL/ AQAP 2110, para a que obtemos a certificacin este mesmo ao 2011 e que nos permite ser provedores do sector da Defensa. -Cal o segredo do xito para Arteixo Telecom? O equipo de profesionais? O ambiente de traballo? A ambicin e a valenta perante calquera reto dun mercado cada vez mis competitivo e global? Non hai secreto ningn. Unha empresa como Arteixo Telecom non allea s dificultades da actual conxuntura econmica, pero afrntaas desde a responsabilidade, o compromiso e a profesionalidade de todos os membros da organizacin. Traballo, en definitiva. Desde o punto de vista da estratexia desenvolvida nos ltimos anos, a compaa apostou pola diver-

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 75

REPORTAXE sada

A dcada prodixiosa
Diego Rosales fai un percorrido polas orixes e crecemento de Trisquel
O boom do sistema GNU/Linux como software libre de mbito xeral insrese na ltima dcada. O sistema en si moito mis vello, pero non acadou popularidade at pasado o ano 2000. Os que medramos cun desaparafusador na man somos coma cativos que en canto sae unha novidade nchense de ilusin ante a posibilidade de probala. A novidade Linux non foi unha excepcin. No meu caso, participei e fomentei esta actividade at onde puiden. Os que agora traballan na nube (non que estn nela) lembrarn a poca das caixias, aquelas caixas coas distros en DVDs, CDs varios e grosos manuais que nos introducan no mundo do software libre. A primeira caixia que merquei foi un SUSE Linux 7.x para PowerPC. Eu usaba un Apple con PowerPC G3 as que haba que adaptarse ao medio hostil. Al dbanse milleiros de aplicacins en distinto grao de desenvolvemento pero de abondo como para perder un bo rato do noso tempo. Quen non lle disparou algunha vez a Gates co Xbill? As se forman as mocidades que precisa o pas. A nivel institucional comece a tomalo en serio por unha cuestin de prezo. No Colexio Juniors era partner bronze de Oracle para o uso da sa base de datos nos ciclos de FP. E a licenza vala un potos. Entn, no principio da euforia linuxeira, a compaa sacou o mesmo produto para Red Hat totalmente de balde. Non haba cor. Isto mesmo deberon pensar en Estremadura porque ao pouco tempo apareceu LinEx. E sen lugar a dbidas, non s porque fose portada de Time, con ela comezou todo. Logo do xito de LinEx, todo o mundo comezou a adaptar distribucins de Linux ao contorno local. Se podemos ter unha universidade en cada concello, porque non unha distribucin de Linux? Nese intre participei na distro Daestradix do Concello da Estrada. O certo que foi un xito modesto, pero un xito. Grazas axuda de Esware Linux, empresa pioneira do Linux, puidemos facer unha distro que tivo, para aquel entn, un gran reparto nas revistas do sector con maior difusin. Colaborei con Solo Linux ou Linux ++, e fun tradutor de aplicacins co grupo polaco que desenvolva a distribucin Aurox. Acabado o de Daestradix, precisaba outro proxecto. A vtima foi Trisquel. Comecei a colaborar como asesor pedagxico co fin de realizar un produto para educacin sobre o ano 2004 e a estou at agora. Trisquel, sen minusvalorar outras opcins da nosa terra, confundida por xente e entidades tan variadas como a Editorial Anaya (Libro de informtica de 4 da ESO) ou Paul Brown, director de Linux Magazine, como a distro de Galicia. Trisquel, nisto estara de acordo Rubn, o director do proxecto, libre en tdolos sentidos. Non estamos comprometidos con nada ags coa seriedade do proxecto. Nestes anos sau unha versin de educacin xenrica, unha especfica para netbooks de Acer (Trisquel Mini) e outra centrada no proxecto educativo que xurdiu a raz de todo isto, E-Volution. Dentro dos desenvolvementos ltimos cmpre citar O Ollo de Horus, un lector de e-libros para os ordenadores do Proxecto Abalar, Intel Classmate. Tamn traballamos en algo tan apaixonante como o libro de texto libre coa colaboracin da firma Grammata. Temos corda para rato. A ver se tamn un pouco de sorte.

Comunicacin corporativa e tecnoloxa

Por Moncho Paz, director de comunicacin de Idom e socio de Dircom
A comunicacin corporativa converteuse nunha das novas opcins para os profesionais dos medios informativos. Os grandes avances neste terreo dbense sobre todo a dous eitos, determinantes para a profesionalizacin da comunicacin en Espaa. Por unha banda, a influencia de Estados Unidos e o mercado anglosaxn, que sempre foi un espello onde mirarnos, pois levan mis de corenta anos traballando neste eido. E, pola outra, a constitucin da Asociacin de Directivos de Comunicacin (Dircom), integrada hoxe por mis de oitocentos profesionais e que constite a organizacin de referencia neste mbito en Espaa; nace en 1992, da man de destacados profesionais, motivados pola crecente importancia das sas responsabilidades na empresa e na sociedade. A estes feitos hai que engadir que os empresarios son cada vez mis conscientes de que preciso contar coa figura dun directivo de comunicacin. Tamn de incorporar a comunicacin estratexia da empresa. Pero para iso preciso que tea no seu equipo a un profesional dos medios, que ser o responsable de levar a cabo a xestin coti da comunicacin empresarial -interna e externa-, prestando especial atencin s relacins coa prensa e, nestes tempos mis que nunca, xestin da comunicacin en situacins de crise. Porque en poca de crise tamn xorden oportunidades. Unha delas pasa pola presenza nas redes sociais, imprescindibles para definir ben unha estratexia de comunicacin competitiva, en canto achegan valor marca e ao negocio. A nova contorna dixital est implcita na estratexia de comunicacin das organizacins e non entendemos a comunicacin do sculo XXI sen a tecnoloxa: hoxe en da atopmonos ante a revolucin das redes sociais, cunha interconexin total que require da implementacin das TIC nas estratexias de comunicacin para dar resposta s novas demandas. Os medios democratizronse e apareceron novas audiencias, o que supuxo un cambio nas relacins tradicionais entre ambos. A revolucin dixital deuse non s nas empresas, senn tamn nos medios. Proba diso a evolucin que experimentaron as salas de prensa 2.0. Parafraseando a Ignacio Ramonet, antes era un modelo de comunicacin de masas

e agora son masas de comunicadores. O cambio que sufriron as relacins cos medios e os comunicados de prensa debido evolucin tecnolxica e mobilidade foi tremendo, e incidiu na necesidade de traballar nos contidos e usar as redes sociais como caixa de resonancia e espazo de dilogo. Ficou obsoleto o requisito de estarmos situados nunha determinada zona xeogrfica; agora valranse enormemente a mobilidade e a capacidade do profesional, especialmente os seus coecementos das novas tecnoloxas.

76 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

ESTAS NAVIDADES HAZ UN REGALO DIFERENTE

Descubre los Packs Meubook

PACK Grandes momentos
Recoge en un libro tus mejores fotos con texto

Regala experiencias
Porque la vida est hecha de ilusiones

PACK Mini experiencia

Crea un cuento personalizado para los ms peques

PACK Publica tu libro

Haz realidad el sueo de publicar tu libro

www.meubook.com | info@meubook.com

902 922 477

REPORTAXE sada

As claves do xito de EGANET

Lpez
O mximo mandatario de EGANET flanos neste artigo dos tres piares bsicos da asociacin que preside: especializacin, cooperacin e crecemento
estratxicas que amplen as capacidades, a competitividade e o crecemento das empresas. Foi a base da creacin de EGANET e o motivo polo que 11 anos despois seguimos existindo. EGANET est especializada no subsector do Software e dos Contidos Dixitais. As empresas socias son o corazn das TIC, as que dan sentido aos aparellos hardware, a Internet e s infraestruturas de telecomunicacins. Mundos con realidades e necesidades moi diversas que demasiadas veces dende o descoecemento trtanse de simplificar en tres simples letras. Mais sabemos que precisamos do resto do macro sector TIC, a individualidade precisa de compaa para medrar. Temos moitas estruturas asociativas que traballan polo ben do sector, pero precisan, ao igual que as empresas, de especializarse e cooperar para poder medrar e alcanzar a representacin que demanda o sector. Multiplicidade de estruturas e duplicidade de accins fan que mingen as nosas capacidades, debemos pasar a sumar no lugar de restar. Galicia segue cola en todos os indicadores TIC, estamos nos vagns de cola e perder este tren traer consecuencias graves na nosa economa.

Vctor

EGANET, constituda no ano 2000, a primeira e mis veterana asociacin TIC de Galicia, a primeira patronal especializada e profesionalizada, referente no sector do Software e dos Contidos Dixitais. As empresas fundadoras xa fai mis de dez anos, foron pioneiras e visionarias da oportunidade que tian ante elas de crear un tecido empresarial capaz de liderar un novo modelo produtivo para Galicia. En EGANET sabemos que a evolucin ven marcada polo cambio do establecido, ideas que inten como ser o futuro tendo presente o camio percorrido. Pero as ideas non nacen da nada, son froito de persoas con inquietudes capaces de

provocar cambios e con vontade firme de anticiparse s expectativas do ma, de andar o camio para aportar algo novo. As empresas de EGANET habitan na vangarda tecnolxica, non hai reticencias aos cambios, porque forman parte da nosa natureza, a busca de novos modelos de negocio e mercados innata. Neste contexto a especializacin unha necesidade, sen ela, as empresas perden perspectiva e entran no labirinto da diversificacin, que non sempre a mellor solucin. En EGANET traballamos polo apoio institucional e o recoecemento calidade dos produtos e servizos galegos, fomentando o emprendemento, a especializacin, a cooperacin e as alianzas

As empresas socias son o corazn das TIC, as que dan sentido aos aparellos hardware, a Internet e s infraestruturas de telecomunicacins
A actual situacin econmica estanos a mostrar os lmites. Da a da vivimos o peche de empresas, s as especializadas estn en situacin de sobrevivir. Un bo exemplo Cdigo Cero, que leva dez anos dando conta da evolucin das TIC feitas en Galicia cunha profesionalidade admirable.

78 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

REPORTAXE

Mltiples maneiras de facer ben un labor

Foto de familia dos premiados na edicin deste ano

Os gaadores e os finalistas dos Premios EGANET puxeron de relevo a gran capacidade competitiva e creativa do noso sector TIC
Marcus Fernndez EGANET, a Asociacin de Empresas Galegas adicadas a Internet e s Novas Tecnoloxas, entregou o pasado mrcores 21 de decembro os seus galardns anuais nunha cerimonia celebrada no Pazo de Congresos e Exposicins de Galicia que asistiron unhas 200 persoas (inclundo os secretarios xerais de Modernizacin e Medios, Mar Pereira e Alfonso Cabaleiro, respectivamente), e na que se achegou unha inmellorbel oportunidade ver algns dos mellores proxectos tecnolxico-dixitais galegos que nos deixou o ano 2011. A primeira categora en recibir premio foi a de Comunicacin Dixital, que recolle as mellores iniciativas relacionadas coa publicidade en lia, os medios sociais e outras ferramentas comunicativas nacidas na Rede, resultando gaadora a campaa Mtalos de risa con Kill Paff, da viguesa Elogia, anda que o resto de traballos que optaban ao galardn tamn eran bastante representativos da excelencia que est a acadar o sector: o proxecto de Galinus Taller de Novos Medios para levar as exposicins dos Museos Cientficos Corueses ao eido dixital (coas pxinas web Misterdarwin.eu e eMuseo), a Memoria anual 2010 da Cruz Vermella Espaola en Galicia elaborada por Neo Comunicacin e a campaa de promocin Redescubre a Cidade Vella de Turismo de Ourense. A Mellor Aplicacin de software elixida polo xurados dos premios foi BayDICOM Media de Baha Software, ferramenta que permite a importacin e exportacin de imaxe mdica dixital en soportes fsicos, que actualmente empregan o Instituto Cataln da Sade, o Hospital Santa Mara de Lleida ou a Fundacin Hospital Asil de Granollers (e que recibiu outro importante recoecemento este mesmo mes). Tamn se recoeceu a calidade do resto de finalistas nesta categora: a aplicacin web para a planificacin, monitorizacin e control de proxectos LibrePlan de Igalia (anteriormente coecida como NavalPlan), o proxecto de innovacin social de InfoJC Un Mundo Accesible e a ferramenta de clculo de illamentos acsticos SONarchitect ISO de Sound of Numbers. Moi rifada estivo a categora de Proxecto de Negocio Online, na que resultou gaadora a iniciativa de Elo Technologies coecida como BuyDeal (considerada como a Groupon galega), pero sen chegar a ensombrecer proxectos tan ambiciosos como a plataforma de crowdsourcing para producins audiovisuais Wecoop emprendida por Continental Producciones, a plataforma web de contidos dixitais Meubook ou a pxina web Menus.es, das que demos conta nos ltimos meses, e que todas esperaron bastante interese social. Ao premio para o Proxecto Emprendedor TIC optaron a empresas de solicitude de orzamentos de construcin Enkenda, o estudo de desenvolvemento de videoxogos Moonbite Games, a empresa luguesa detrs de Mens.es e a compaa coruesa Trileuco Solutions, responsable da plataforma de e-learning de idiomas a travs de videoconferencia LetsLearnTV, que valeulles finalmente o recoecemento nesta categora. O ltimo dos premios a concurso corresponda ao Proxecto Empresarial TIC, ao que optaron Elogia, a Factora de Software e Multimedia (nacida de Imaxn Software), La Nautica Servicios Nauticos e Visual Publinet, recaendo o recoecemento en Elogia, que sera a nica empresa en recibir dous premios nesta edicin. Para fuxir do lado mis empresarial desta gala, fxose entrega dun Premio Especial EGANET, para recoecer o labor da Fundacin Foltra, entidade privada sen nimo de lucro que presta axuda rehabilitacin fsica e in-

80 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

telectual de pacientes con danos neurolxicos ou con calquera outro tipo de patoloxa que este ano fixo unha aposta decidida polo uso da TIC incorporando sa estrutura un Centro Virtual, unha Aula Virtual e unha intranet/extranet, que contriben vertebracin da prestacin de servizos que ofrecen, tanto s familias coma aos centros colaboradores. Para rematar o evento, EGANET fixo entrega dun recoecemento s empresas asociadas con 10 ou mis anos en activo, no que podiamos considerar como a celebracin da iniciativa empresarial galega e a sa consolidacin, o que serviu para destacar este ano a Abertal Networks, Ceo Aberto, Elogia, Igalia, Infonet, Infoweb Galicia, Iterdata Networks, MIP Configuraciones Informticas e Teaxul. A este emotivo recoecemento seguiron as palabras do presidente de EGANET, Vctor Lpez, quen tivo a ben salientar o papel fundamental que as empresas do sector teen que asumir para ser motores da sociedade e da

economa galegas, destacando o valor das TIC para mellorar a produtividade, a competitividade, racionalizar os resursos e reducir os custos, factores chave para o xito. A gala presentada por Susana Alvite (Hexis Comunicacin) e o que subscribe, Marcus Fernndez (Cdigo Cero), contou co financiamento da Secretara Xeral de Modernizacin e Innovacin Tecnolxica e os fondos FEDER, que fixeron posible o correcto desenvolvemento dun acto que pon o broche a un ano no que o sector

TIC galego demostrou estar mis vivo que nunca

Mar Pereira salienta tamn o potencial das nosas empresas Xa o dixemos ao longo dos das previos: o 21 de decembro as protagonistas indiscutbeis da xornada an ser as nosas empresas do sector das novas

O presidente de EGANET, Vctor Lpez, durante a sa intervencin na gala deste ano

tecnoloxas da informacin. E as foi, grazas a EGANET e aos seus premios, que culminaron en Compostela a sa oitava edicin salientando o traballo ben feito do noso tecido TIC (moito e variado) e poendo de relevo, unha vez mis, que ao noso motor tecnolxico-dixital d gusto escoitalo e velo correr. Como

Colaborando no programa de Red.es para asesorar en e-comercio

EGANET, previamente entrega dos seus galardns, informou de que a discriminacin denunciada pola asociacin galega o pasado mes de outubro, con motivo das condicins do programa B2C de Red.es (dirixido a asesorar as empresas en comercio electrnico), camia xa cara ao seu arranxo definitivo. Cmpre recordar que no devandito programa non estaban representadas unha boa cantidade de plataformas empresariais do Estado, cousa que a xuzo de EGANET resultou inaceptable, posto que impeda a colaboracin na iniciativa malia sa importancia para o avance social. O caso que tras unha longa espera, xa hai resposta clara s impugnacins. Segundo nos conta EGANET, a asociacin ser unha das dezaoito entidades colaboradoras do programa, cousa que constite un gran logro das empresas sociais, que axuntaron esforzos e envorcronse nesta reivindicacin. O problema tivo a sa raizame tras estudar as bases da convocatoria, intre no que EGANET percibiu que os requirimentos de facturacin que se lles pedan s entidades solicitantes facan que, na prctica, boa parte do sector TIC galego ficase fra. A nova e a sa cobertura nos medios fixo que Red.es rectificase e brindara a posibilidade de que as firmas sociais presentaran unha candidatura conxunta en nome de EGANET. Deste xeito, informa a asociacin galega, e grazas a un gran esforzo conxunto das empresas e da propia asociacin, conseguimos entregar toda a documentacin nun tempo rcord e entrar as na fase de seleccin desta primeira parte do proxecto, dedicada a atopar entidades colaboradoras para levar a cabo a segunda parte do devandito programa. A seguinte fase do Programa B2C dedcase a seleccionar s empresas e entidades interesadas en participar como solicitantes dos servizos de asesoramento que realizaran os colaboradores. O prazo para presentarse a esta fase rematar o 13 de xaneiro.

dixemos, o certame contou co apoio da Secretara Xeral de Modernizacin, que estivo presente na clausura e que, de entre todo o convocado por EGANET, quixo destacar a ampla participacin (74 empresas presentadas e 192 candidaturas) e o cada vez mis potente esprito emprendedor do noso sector tecnolxico. Mar Pereira, secretaria xeral de Modernizacin, tamn fixo fincap no fondo significado destes premios e todo a innovacin que poen de relevo, un claro exemplo de que Galicia conta con capacidade para competir en ideas e innovacin apostando por novos proxectos TIC: consolidando as empresas do sector, creando novas aplicacins e servizos online e adaptando a forma de comunicar s necesidades do mercado actual. Asemade, a secretaria xeral indicoulles aos participantes que coas sas iniciativas demostrades que tedes a capacidade e a ilusin necesaria para afrontar con xito o reto de competir neste contexto dixital apostando por solucins e servizos de futuro. A responsable de Modernizacin sinalou tamn que o futuro encamase na direccin de modelos de negocio en lia que foron evolucionando para satisfacer a accesibilidade, a rapidez e a personalizacin da demanda actual. Deste xeito, destacou as ltimas cifras de 2009 do sector dos contidos dixitais, que creceu case un o 33% respecto a 2008 e rexistrou unha facturacin de mis de 8.000 millns de euros, incluso nunhas circunstancias econmicas adversas.

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 81

REPORTAXE sada

Cmo cambiou o conto!

Rocamora
O popular consultor e formador en marketing en lia, brinda neste artigo o seu punto de vista de dez anos TIC: os que vimos de deixar atrs
Dez anos dan para moito, e na Rede equivalen a unha eternidade. Hai dez anos as puntocom atopbanse en plena efervescencia, e os gurs da Rede vaticinaban que o futuro eran os portais de acceso a internet. Hoxe a Rede unha gran ferramenta de interaccin social. O xito das redes sociais xa hai tempo que deixou de ser unha moda para converterse en parte da nosa realidade diaria. As cifras de usuarios globais chegan a centos de millns, e todos ns facemos unha parte importante da nosa vida social en contornos online. As empresas galegas anda teen moito traballo que facer para non quedarse fora da revolucin social que estamos a vivir na Rede. Definir a sa estratexia de presenza online unha nevalen escusas como os meus clientes non estn na Rede. Os clientes non s estn, tamn esperan que as empresas estean. Ter presenza online moito mis que ter unha pxina web o un perfil de empresa en Facebook. , sobre todo, participar no dilogo constante que as persoas teen nas redes sociais. Iso significa dedicar tempo e recursos a atender as necesidades crecentes de dilogo e informacin dos nosos clientes. A comunicacin xa non unidireccional. As redes sociais poden premiar o castigar de xeito moi importante a unha empresa segundo sexa o seu grao de implicacin e interaccin. A xente reclama informacin constante, transparencia, axilidade na solucin de problemas e sobre todo dilogo, moito dilogo. E todo iso custa cartos, polo que temos que telo en conta nos nosos orzamentos. O problema que a maiora das empresas, grandes e pequenas, non fixeron o necesario cambio de actitude e cultura empresarial para facer fronte ao desafo.

Javier

As empresas galegas anda teen moito traballo que facer para non quedarse fora da revolucin social que estamos a vivir na Rede
cesidade urxente para calquera empresa, sexa cal sexa o seu tamao e a sa actividade. Xa non

Non basta con ter un community manager como elemento illado do resto da estrutura da empresa. necesario o compromiso de tdolos departamentos e tdalas persoas da empresa con esa nova mentalidade de dilogo e transparencia. Calquera outra cousa fai que o mensaxe que a empresa quere facer chegar aos clientes quede descafeinado e non soe verdico, e nada mis terrorfico na Rede que os usuarios pensen que lles mentes ou lles ocultas informacin que eles cren necesaria. Hai que definir un plan con obxectivos claros e medibles, que tea en conta en qu redes imos estar presentes (Facebook, Twitter, LinkedIn, Youtube y Google+ coma mnimo), cal a nosa reputacin online e cmo

imos monitorizala, qu mensaxe imos transmitir en cada rede (o estilo non pode ser o mesmo en Facebook que en Twitter, por exemplo), que contido imos compartir no noso blog e cmo relacionaremos todo isto coa nosa promocin e publicidade online. Ademais, temos que relacionar a nosa presenza nas redes sociais coa nosa web que, obviamente, ten que estar actualizada e ben posicionada nos buscadores. E, por si fora pouco, ter un plan de continxencia preparado ante posibles crises de reputacin por comentarios negativos. Adaptarse ou morrer, ese o reto fundamental. www.jrocamora.es

82 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

sada REPORTAXE

10 anos informando e todo un futuro por diante

Surez
anos, a xestin de contidos enfrntase a retos at agora descoecidos: contidos ubicuos na sa xeracin e acceso, cada vez mis deslocalizados (presenza na nube) e cun carcter cada vez mis social (compartbeis, etiquetbeis e reutilizbeis) Estes avances en dispositivos, aplicacins e informacin (esta ltima a piques de dar o chimpo a coecemento) pdense enmarcar nunha transformacin mis fonda, na que numerosos autores e estudos coinciden en conclur que o futuro de Internet o seu encontro co mundo real. Camiamos cara a unha terceira onda na historia da informtica, posterior EraPC, que ser a era da computacin ubicua, na que cada un de ns relacionarmonos con varios sistemas a travs de interfaces de interaccin cada vez mis sinxelos e transparentes como elementos tctiles ou baseados na fala. Nesta terceira onda a tecnoloxa forma parte da nosa vida coti, integrndose de maneira transparente co mundo fsico, facendo totalmente actual a aseveracin de Ortega e Gasset non vivimos coa tecnoloxa, senn que o facemos dentro dela. Cunha evolucin tan mete-

Fernando

O presidente do CPEIG, opina sobre o pasado e o porvir de Cdigo Cero e o seu miolo temtico: todos ns e mailas redes
rica e imparable resulta demasiado aventurado facer cbalas sobre o que o futuro nos deparar, anda que por todo o exposto estou seguro que nos prximos anos termos como Internet das cousas, Big data ou Goberno aberto formarn parte da linguaxe comn de moitos de ns.

Di a cancin que 20 anos non nada. Con todo en informtica a metade dese tempo supn un verdadeiro abismo no que poden ter lugar grandes xitos e soados fracasos a partes iguais, revolucionando por completo a sociedade na que vivimos. Este o perodo no cal Cdigo Cero vn informndonos de todas esas novidades, con especial atencin s que teen a sa orixe en Galicia, desde un prisma didctico, prximo e plural Nesta continua carreira innovadora, cabe destacar por unha banda a incrible evolucin dos dispositivos, na que cabera mencionar non s o aumento das capacidades dos mesmos, senn a aparicin de equipos realmente revolucionarios como telfonos mbiles con capacidades inimaxinables unha dcada atrs, os netbooks co seu auxe e ocaso, finalizando co apoxeo

das tabletas, lideradas polo iPad e os seus innumerables competidores. Por outra banda necesario enxalzar todo o software que acompaa a estes dispositivos e que realmente os dota de sentido e posibilidades. Este software o que permite o despegue de iniciativas realmente modernizadoras, como as redes sociais, a realidade aumentada, o cloud computing ou a propia administracin electrnica, por citar algunhas das mis relevantes Vivimos por tanto mergullados na que, sen dbida, a maior revolucin no que aos contidos se refire. Unha revolucin marcada non s pola facilidade de acceso a estes, senn (sobre todo, dira eu), polas enormes posibilidades para xeralos, etiquetalos, recomendalos ou filtralos en calquera intre e lugar. Por tanto, nos vindeiros

Vivimos mergullados na que, sen dbida, a maior revolucin no que aos contidos se refire
O futuro tecnolxico nos prximos anos presntase apaixonante, expndonos en ocasins a necesidade de desaprender para adaptarse a unha nova realidade que, queiramos ou non, acompaaranos e marcar as nosas vidas nos prximos lustros. Desde o CPEIG seguiremos traballando para que esta evolucin tecnolxica favoreza o progreso social e econmico de toda a cidadana, contribundo deste xeito a unha sociedade mis xusta e igualitaria. Lmonos en Cdigo Cero

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 83

REPORTAXE sada

Saudade
Fernndez Mallo
O director de Multicanalidad de Novagalicia Banco, fainos un percorrido polas cousas que pasaron nos dez anos de Cdigo Cero

Marcelino

Saudade. Iso o que sinto agora, botando a vista atrs. Hai dez anos naca Cdigo Cero, feliz motivo de celebracin. Tamn acababa de nacer a Banca Virtual de Caixa Galicia. Certo que existan algns servizos electrnicos dispoibles para os clientes mis intrpidos e que as empresas podan realizar cobros e pagos a travs de medios dixitais. Porn, ficaba todo por facer, por facermos. Vela a saudade. Pola pxina en branco, polo terreo a explorar, pola aventura a principiar. Un bota a vista atrs e desexara recuperar aquel sentimento de pioneiro, caseque de francotirador, por veces mesmo de nufrago dunha pequena illa deixada da man de Deus no medio no ocano financeiro. Os dez anos sentronlle ben s servizos electrnicos, en xeral, e financeiros en particular. Comparamos os sites publicados daquela cos actuais, ou a banca

electrnica, e a saudade trnase, quizais, condescendencia. Novas tecnoloxas e ferramentas de interaccin co cliente foron desenvolvndose ata crearmos unha Oficina Virtual na que un cliente pode satisfacer o conxunto dos seus requirimentos financeiros enteiramente por Internet. Novas solucins puxronse a disposicin dos usuarios para facilitarlles as sas xestins e aforrarlles tempo e, tamn, cartos. En xeral, os ndices de eficiencia e rendemento multiplicronse de xeito notable, as como a propia audiencia e o nmero de usuarios. A revolucin da mobilidade acadou o sector bancario que ten ante si o desafo de trasladar o seu servizo a un aparello que cabe na palma da man. Durante esta travesa, percorrida a todo gas, sentimos a compaa permanente de Cdigo Cero, unha publicacin en lingua galega que nos informa

cada da das novidades tecnolxicas salientables e que nos mantn corrente dos logros das empresas TIC do Pas. Sera difcil entender e explicar a evolucin do sector en Galicia sen mencionar a Cdigo Cero nun papel sobranceiro. Estmolo vendo: dez anos representan un gran mrito para novas publicacins; case un milagre se estas afectan un eido especializado e se editan en lingua galega. Para min que a clave deste xito incuestionable radica na xenerosidade dos promotores deste admirable proxecto, a quen tanto temos que agradecer. No horizonte aparecen outros moitos retos, que atinxen tanto relacin entre bancos e clientes como xestin interna das organizacins. As tecnoloxas fanse mis accesibles e o que hai pouco esixa un proxecto de elevado custo e longa planificacin, pdese agora desenvolver a partir de aplicacins de usuario. A

colaboracin dos provedores tecnolxicos, as sinerxas entre usuarios, as como as solucins multiplataforma revlanse factores clave de optimizacin de recursos. A internacionalizacin das aplicacins e a compatibilidade global dos produtos e servizos son outra tendencia irreversible. E a adaptacin das ofertas corporativas s novas contornas de relacin que per-

Hai dez anos naca Cdigo Cero, feliz motivo de celebracin. Tamn acababa de nacer a Banca Virtual de Caixa Galicia
mite a Internet 2.0 trnase un novo paradigma competitivo. Novos desafos, sen dbida, malia os cales non podemos evitar esa impresin de saudade que amentabamos principio do artigo. Parabns, Cdigo Cero, que tanto como dicir: Parabns, sector TIC de Galicia!

84 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

REPORTAXE sada

Innovacin, constancia e calidade

Lpez Bourio
O presidente de AGESTIC, amosa o seu punto de vista do que significan os dez anos de vida de Cdigo Cero

Jos Mara

Tal e como est o mundo editorial, un nmero especial, o nmero 100, dunha revista de calquera eido ou temtica sempre unha alegra, no caso de Cdigo Cero, esta alegra incremntase, chega a ser xa ledicia (por eles) e, de xeito egosta, por ns, porque nos toca, porque falan, informan, difunden a realidade do sector TIC galego. Conmemoran ademais 10 anos de vida dunha publicacin, fsica e dixital. Repitan vostedes comigo: 10 anos de vida dunha publicacin! Digo o de repitan porque costa crelo, nun mundo competitivo at a extenuacin (ata a extremauncin, xa directamente), que un medio sexa quen de soportar, que resista dez anos informando sobre as empresas, entidades, profesionais TIC galegos e galegas sen lugar a dbidas para conmemoralo, celebralo e, xa postos, seor alcalde de Santiago, que lles poan unha ra ;). Todo isto s se consegue por un camio: o de facer ben as cousas adaptndose rpido aos cambios da Rede. Neste camio hai moitas fochas e atrancos, que sen dbida estn a salvar dende Cdigo Cero con innovacin, constancia e calidade de contidos; hai moitos desvos que se poden tomar pensando en camios mis curtos cara

ao xito, visto dende fra, en AGESTIC loubamos a sa independencia, ese non venderse a anunciantes, por exemplo, polo que cremos que atallos non colleron ningn. No camio pode haber prsas hora de escribir, e se os xornalistas de Cdigo Cero as teen, pois non se lles nota, ou son os mellores redactando a voo de pluma; anda que seguro, pola calidade da sa redaccin, tmanse o seu tempo hora de redactar cada artigo. Dende AGESTIC queremos compartir as celebracins de Cdigo Cero desexndolles 100 nmeros mis e 10 anos de vida a maiores, e que cando toque celebralos, flese anda dos proxectos que dende esta casa estamos a levar a cabo con teimosa, esforzo e agarimo, dende non hai moito tempo (a rede do sector TIC: RedTicos, o Proxecto NACCE e a iniciativa Destino Emprego), se as, que foron finalmente un xito, que xa cumpriron cos seus obxectivos de longo, que paga a pena que os recordemos e que sexamos optimistas: mencionalos porque seguen a dar os seus froitos e non hai mellor lugar para isto que cun espazo propio en Cdigo Cero. A RedTicos, redticos.net, por facilitar o contacto de tdolos

protagonistas do sector TIC (empresas, pequenas e medianas empresas pemes-, autnomos, entidades, profesionais, tcnicos, informticos), entre eles e con potenciais clientes, provedores, outros sectores. Por facilitar e axudar a conectar a demanda e a oferta de emprego TIC, as universidades e entidades tecnolxicas coas firmas TIC. Por ser un punto de encontro e comunicacin de futuros proxectos e ideas tecnoloxas, de internet e contidos dixitais de Espaa e de Iberoamrica. O Proxecto NACCE por xerar empresas tecnolxicas e de emprego. Por ser un ncleo de apoio a emprendedores con ideas de alicerce tecnolxico, de asesoramento a aqueles que xa estn a lanzar a sa empresa TIC, de orientacin a aquelas empresas do sector en Galicia e no Norte de Portugal que queiran buscar novos mercados internacionais, para facer proxectos en comn a unha e outra beira da fronteira, por romper fronteiras e facer produtos/servizos ga-

lego-portugueses de software, hardware, internet, contidos dixitais, tecnolxicos, etc, todos eles de alcance global, mundial, vista en www.nacce.es. O proxecto Destino Emprego/ Destino Empleo, dando os seus primeiros pasos estes das, en plena fase de inicio, que procurar axudar a 500 mulleres gale gas a atopar emprego ou a crearse o seu propio emprego: crear a sa empresa. Un proxecto pioneiro e nico, que ser liberado por completo (continente-web e contidos) para que poida replicarse en calquera recanto do mundo e favorecer a integracin da muller ao mercado laboral, a creacin de empresas TIC por parte de mulleres. Os meus mellores desexos e dos membros de AGESTIC (empresas membro, entidades colaboradoras, traballadores da asociacin) para Cdigo Cero e, por estas datas, aproveitamos e facemos extensbel a todo mundo a nosa felicitacin de Nadal e un desexo: de todo o bo, o mellor para 2012.

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 85

cultura galega

Letras galegas para un ano que remata

Repasamos o mis recente da nosa actividade cultural nos nosos espazos dixitais

Letras galegas para un ano que remata

Musicaengalego: cancins en lia as 24 horas do da

A expresin musical na nosa lingua ten un novo espazo para a promocin, a tdolos niveis, na plataforma musicaengalego. blogspot.com, un proxecto non profesional de radio en lia dende o que poderemos ter acceso a unha manchea de cancins en galego e, tamn, de informacin de actualidade relacionada cos escenarios, coas descargas e coas novas producins para o mercado discogrfico. Segundo nos conta a CiberIrmandade, a radio en cuestin estar a sempre que precisemos dela: as 24 horas do da (ou mis anda, se chegan a facer falta). Asemade, como era de agardar, cntrase en artistas do noso pas o que, en contra do que poden pensar algns, d para unha radio en lia coma esta e moitas mis, tal e o estado de sade (inmellorbel) da nosa creatividade musical. O obxectivo, informan, acadar unha emisora en galego que se centre nosos grupos e solistas, complementando o miolo da proposta, a msica, cun blog con informacin de actualidade (axenda para todo tipo de actuacins) e novas sobre certames, creacins acabadas de chegar, premios, recoecementos internacionais da nosa msica, promocins, etc.

Os creadores de ConxuGalego lanzan o TradutorGalego para Android

cativo, e entendemos tamn que supn o achegamento das novas tecnoloxas lingua galega. As, as tres aplicacins xuntas constiten, dalgn xeito, unha unidade, unha especie de suite de aplicacins da lingua galega para o mbil. Por isto, decidiron xuntalas de xeito conceptual no que se deu en chamar GalApps: toda a lingua galega no teu peto. Podemos ver o Tradutor Galego para Android en market.android.com.

O equipo creador do ConxuGalego (aplicacin para Android que nos permite conxugar os nosos verbos) e o DicionarioGalego ten entre mans unha nova aplicacin que dar a coecer. Trtase da aplicacin TradutorGalego para Android, unha ferramenta que permite traducir textos do galego ao espaol, cataln, ingls ou francs, e viceversa. Constite, segundo nos contan os responsbeis do seu desenvolvemento, a primeira aplicacin deste tipo, sobre todo tendo en conta que est orientada e centrada no galego. unha ferramenta de balde, e posibilita a traducin de palabras e textos de at 2.500 caracteres. Ademais, informa o equipo creador deste recurso (integrado por Sabela Barreiro, Xurxo Mndez e Juan Porta), incle unha funcin de ditado, coa que os usuarios da aplicacin non teen nin sequera teen que escribir os textos, senn que os poden dicir en voz alta. O recoecedor automtico de fala do dispositivo transcribir o que diga, e cun s click, obter a traducin. Tamn permite copiar textos de calquera pxina web visitada dende o telfono e pegalo para traducilo de maneira directa, contan. Como dixemos, trtase da terceira aplicacin sobre a lingua galega que publican Sabela, Xurxo e Juan nos ltimos 30 das, tras ConxuGalego e DicionarioGalego. Ao seu xuzo, a aplicacin TradutorGalego pode ser de gran utilidade, sobre todo a nivel edu-

Nova canle informativa en galego: prazapublica.com

Recentemente Santiago acolleu a presentacin dun novo xornal dixital galego, Praza Pblica (www.prazapublica.com), desenvolvido por unha vella coecida de Cdigo Cero: a empresa con sede no Milladoiro A Navalla Suza. Ns non estivemos al, pero si EGANET, asociacin na que se integra a dita firma e que ofrece unha completa cr-

nica dos feitos na sa web. Praza Dixital foi presentado na Biblioteca nxel Casal, en Xon XXIII, nun acto que contou coa presenza dun bo nmero de profesionais dos medios e, tamn, de tres dos responsbeis directos da posta en marcha do xornal dixital: Manuel Barreiro, Marcos Prez Pena e Filipe Dez. A canle de comunicacin anda est en desenvolvemento pero xa ten corpo de abondo como para sabermos cales van ser os seus obxectivos: apostar pola infor-

86 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

macin independente, crtica, participativa e comprometida coa nosa lingua e co noso punto de vista particular. En certo sentido, Praza Pblica vira a coller a testemua de medios xa desaparecidos, como por exemplo Vieiros. O traballo da Navalla Suza, sinalaron no acto de presentacin, serviralles para competir a nivel de calidade da informacin e de aproveitamento da tecnoloxa, achegndose potencial de abondo como para pr en marcha algo diferente e seducir comunidade internauta, tanto pola forma como polo contido. O acto de posta en longo en Santiago tamn serviu para dar renda solta e materializar unha das arelas principais da proposta: facer que o pblico (os lectores) fale. Segundo nos conta EGANET, nas diversas intervencins que se escoitaron abondaron as palabras de nimo, os parabns e as preguntas, mais tamn houbo crtica construtiva e ata algunha suxestin, da que os relatores tomaron boa nota.

Asemade, tamn se ofrece en ingls, segundo informou Imaxin. A presentacin combinouse cun obradoiro ldico que contou con persoal especializado, no que se convidou a nenos, nais e pais a que probasen o xogo dixital nos seus distintos idiomas. O multimedia, informa Imaxin, estrutrase como unha aventura grfica cunha serie de personaxes (Komoko, Van e Bem) que levan ao usuario a un mundo fantstico habitado por animais, chamado Zooloco. Para completar a aventura tern que responder preguntas, superar retos, coecer e axudar a tdolos seus habitantes.

Tecnoloxa en 3D para as nosas rutas homologadas de sendeirismo

A nosa terra conta cun potencial altsimo en materia de sendeirismo. Vale que a presenza cada vez maior de eucaliptos afea o conxunto (e o malogra), pero non hai dbida de que temos moito que amosar. Ademais, se aos ollos que ten cada persoa que nos visite e que nos camie lles engadimos un terceiro ollo, o do mbil con GPS, entn xa non hai escusa para gozar da contorna nin tampouco para extraviarse, que esa outra.

KOOMIC comeza a distribur banda deseada en galego

lex Samaranch, director da tenda en lia de comics dixitais KOOMIC, participou os das pasados nunha mesa redonda dentro do Foro Culturgal no Pazo da Cultura de Pontevedra, e para completar a sa relacin coa nosa terra vn de esterar na sa plataforma de distribucin dixital a primeira obra en galego que se edita en KOOMIC, e que non outra que o primeiro nmero de Fiz, a revista do neno mis porco do mundo editada por Retranca e con autores como Kiko da Silva, Albert Monteys, Vctor Rivas, Busquet, lex Fuentes, Fernando Iglesias (Kohell), Mel, Vergara & Olivares, Diego Arandojo & Ed, Jos Domingo, Jorge Garca & Sagar ou Jali Labari. O nmero 1 de Fiz pode mercarse en galego en koomic.com por 1,59 euros, estando tamn dispoible unha edicin da mesma en espaol, o que supn a estrea de Retranca na distribucin dixital, de xeito que as obras desta editorial galega tamn poden seguirse dende o ordenador ou a travs de dispositivos mbiles de Apple (dende KOOMIC xa estn a traballar no seu salto a Android). En breve chegar a publicacin do nmero 2 desta revista que en formato fsico vndese a 3,50 euros, polo que un magnfico exemplo de que en soporte dixital pdese optar por uns prezos mis agresivos.

Imaxin presenta en Euskadi o seu xogo interactivo

Cativas e cativos xogando coa proposta de Imaxin Entre as cousas culturais e tecnolxicas de fabricacin propia que presentamos os das pasados en Euskadi, na Feira do Libro e o Disco Vasco celebrada en Durango, figurou unha que nos colle de preto en Cdigo Cero pola sa natureza dixital e de coecemento. Falamos de Zooloco, proposta multimedia e interactiva que vn da empresa compostel Imaxin e mis da vasca Elhuyar Fundazioa de Usurbil (Gipuzkoa) e que se dirixe a facilitarlles s nenas e nenos de entre 3 e 6 anos a primeira toma de contacto coas novas ferramentas tecnolxicas. O multimedia, que foi presentado no stand de Culturgal (feira galega que acudiu en representacin da nosa cultura, convidada ao evento de Durango), achgase tamn baixo o nome de Zoo Zoroa (en euskera), o que d unha clave dos seus obxectivos, a maiores de axudar introducin nas TIC: promover o emprego do galego e o euskera entre os internautas e innovadores do futuro.

O caso que Turgalicia (turgalicia.es) pxose mans obra para asegurar este servizo, o de cubrir con tecnoloxas en 3D e xeolocalizacin a travs do noso dispositivo un total de 62 de sendeirismo. O resultado pois a incorporacin destes servizos nos itinerarios que se inclen no catlogo Galicia, sendas para descubrir un pas, que non son tdolos que son, senn s os homologados. Esta visin completa das nosas rutas est dispobel xa en pxinas web como Wikiloc.com, Everytrail.com ou Ikimap.com, que subministran a informacin habitual dos itinerarios cos devanditos engadidos de xeorreferenciacin e vista en 3D. A maiores, a achega tamn fornece comunidade de camiantes de datos de altitude, dificultade, distancias entre un enclave turstico e outro e, tamn, descargas directas para o mbil de cada quen. Isto tradcese en que coa axuda do GPS, poderemos tirar o mximo proveito do percorrido, sabendo en todo intre onde estamos e que distancia queda para o seguinte punto, a velocidade ou o tempo que cmpre dedicar ruta ou aos seis treitos. Amais disto, vainos permitir solucionar posibles problemas de sinalizacin, que veen dados por mltiples factores e que non deixan de ser previsbeis en contornos naturais.

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 87

reportaxe REPORTAXE

A innovacin importa
O sector TIC galego xerou 2.287 millns de euros en 2010
O nmero de empresas galegas do sector TIC de Galicia no ano 2010 ascendeu a 1.767 e o seu volume de negocio superou os 2.200 millns de euros. As se recolle nas Enquisas sobre a Sociedade da Informacin nas empresas do sector TIC en Galicia 2010, que publicar no mes de novembro o Observatorio da Sociedade da Informacin e a Modernizacin de Galicia (OSIMGA). O estudo revela entre outras moitas cousas que Galicia conta cun sector tecnolxico con capacidade de crecemento e co reto de avanzar na sa internacionalizacin. A enquisa afonda ademais noutros aspectos como o nivel de emprego, o grao de innovacin do sector, as actividades formativas relacionadas coas tecnoloxas ou a percepcin estratxica do sector e as prospectivas de mercado. As empresas tecnolxicas galegas experimentan unha evolucin positiva nun aspecto fundamental para o seu futuro, a innovacin. Os ltimos resultados das enquisas do OSIMGA veen a constatar que as empresas TIC galegas estn a apostar firmemente polo potencial da innovacin: no perodo 2008-2010, case o 26% delas desenvolveron actividades de I+D+i investindo mis de 40 millns de euros. No perodo 2008-2010, un 42,1% das empresas TIC introduciu innovacins nos seus bens e un 34,1% incorporou servizos novos ou mellorados un 13,1% das empresas TIC galegas dispoen de certificacin de calidade. dade que desenvolven, a maiora das empresas TIC en Galicia son as que realizan informticas (49%), seguidas das comerciais (25,7%). As mis minoritarias son as de telecomunicacins (6,1%) e as manufactureiras (4,9%).

Emprego e titulados
O nivel de emprego no sector TIC situouse no ano 2010 nos 15.851 traballadores, o que representa o 1,57% da poboacin ocupada galega, porcentaxe similar do ano anterior (1,59%). Destes traballadores, un 23,5% son autnomos (3.720 autnomos). Unha das principais fortalezas de Galicia no mbito tecnolxico a formacin dos profesionais na rea tecnolxica. No curso 2008-2009, 687 persoas titulronse en Enxeara en Informtica ou Telecomunicacins nas Universidades Galegas. Isto representa o 7,2% sobre o total de persoas tituladas no Sistema Universitario Galego. Por iso, necesario poer atencin nas medidas destinadas a atraer e consolidar persoal cualificado ao sector e fomentar a retencin de coecemento nas empresas.

Volume de negocio
O volume de negocio das empresas TIC galegas superou os 2.200 millns de euros no ano 2010. Un 87,8% do volume de negocio corresponde a clientes galegos e un 9,8% ao resto de Espaa. Os principais clientes das empresas TIC galegas son as empresas dedicadas ao sector servizos e as empresas con menos de 10 asalariados. Estes datos poen de manifesto que en Galicia as empresas do sector teen por diante o reto da internacionalizacin, un obxectivo no que tamn se est a traballar desde a Xunta. Por outra banda, un 51,3% das empresas TIC galegas considera o sector est nunha fase de consolidacin ou expansin mentres que preto dun terzo (31,7%) confa en que a tendencia de evolucin futura do sector tecnolxico nos tres prximos anos ser expansiva, a escasa distancia das que cren que ser estable (30,4%).

cas, ags nos administrativos, de maior presenza feminina. O volume de negocio das empresas TIC galegas superou os 2.200 millns de euros no ano 2010 dos cales case o 90% corresponde a clientes galegos o que pon de manifesto que o sector ten por diante o reto de incrementar os ndices de exportacin.

Formacin
Segundo se fai saber no informe, cada vez existe maior constancia por parte dos traballadores da necesidade de formacin para adaptarse s cambiantes necesidades do sector. As o reflicte o importante incremento acadado na porcentaxe de traballadores que asistiron a actividades formativas TIC promovidas polas empresas, pasando do 61,5% no 2008 ao 79,1% no 2010. As principais reas de interese en formacin TIC son: a administracin de sistemas operativos, seguridade informtica, proteccin de datos e redes e sistemas de telecomunicacins. Todos os informes e documentos do OSIMGA distribense libremente na Rede baixo licenza Creative commons e estn dispoibles na web do Observatorio: www.osimga.org

Menos mulleres
Analizando as funcins dos traballadores desde a perspectiva de xnero, consttase unha menor presenza da muller no sector TIC. Apenas o 28,1% do persoal das empresas TIC galegas son mulleres. Os homes teen maior presenza en todos os postos das empresas tecnolxi-

Crecemento
No perodo 2009-2010 o sector TIC galego experimentando un crecemento do 14,6%, o que sita a Galicia como a stima Comunidade Autnoma con maior nmero de empresas do sector tecnolxico. Cmpre destacar que o 94,3% das empresas do sector TIC son microempresas e o 5,7% son empresas de 10 e mis empregados. Segundo a activi-

88 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

reportaxe

Chamamentos a prol da lingua

Poltica Lingstica colabora na revista Galeduso e organiza un certame de postais electrnicas para promover o galego
O novo nmero da revista Galeduso, a publicacin do Colexio de Educadoras e Educadores Sociais de Galicia, xa est na ra. Presentouse recentemente en Santiago, da man da presidente da entidade, Sofa Riveiro, e mis do secretario xeral de Poltica Lingstica, quen aproveitou a ocasin para salientar, perante os medios, o gran papel que xogan os colexios oficiais para promover o noso idioma nos seus respectivos eidos profesionais. Na posta en longo da nova achega de Galeduso, na que Anxo Lorenzo tamn tirou partido da oportunidade brindada para convidar colaboracin de tdolos cidadns, asociacins e entidades colexiais no fomento do galego, fxose fincap na sa importancia como canle de colaboracin e divulgacin para as educadoras e educadores socias do pas e como recipiente das experiencias e boas prcticas mis salientbeis da profesin. Por certo que en breve estar dispobel na Rede, para a sa descarga libre, a travs da web do Colexio: ceesg.org/publicacions/galeduso. A Secretara Xeral, segundo se fixo saber na presentacin, colabora co nmero 9 da revista, o recentemente presentado en Santiago, que aborda o tema da educacin social sobre a igualdade de xnero e que supn un novo paso no formato e nos contidos de Galeduso. A este respecto, Anxo Lorenzo fixo fincap en que tanto a igualdade como a dinamizacin lingstica deben ser dous eixes transversais das polticas pblicas. O Galeduso, un dos princi-

pais soportes de comunicacin do Colexio, ten dende 2010 un carcter monogrfico e unha periodicidade anual, abordando, en profundidade, os temas emerxentes na Educacin Social, nos seus distintos eidos de actuacin, dende a ptica da reflexin e investigacin-accin, abranguendo praxis e teora, como nica va de transformacin social. A revista, coma unha rede social, est aberta partici-

Anxo Lorenzo, na presentacion de Galeduso pacin mis directa. De querermos botar unha man e achegar o noso punto de vista construtivo, s temos que consultar a normativa de publicacins do CEESG (www.ceesg.org) e logo pormonos en contacto co Colexio a travs de comunicacion@ ceesg.org.

Xa hai gaadores no concurso presentacins de Nadal

Finalmente xa hai gaadores no certame de presentacins electrnicas de Nadal convocado por Poltica Lingstica. Segundo informa o departamento da Xunta, impuxronse no certame as alumnas e alumnos do sexto curso de infantil do CEIP da Castellana, en Aranga, A Corua, acadaron o primeiro desta iniciativa, cunha obra dixital, feita coa axuda da profesora Alba Mara Fernndez Castedo, que convida a felicitar as festas en galego. O segundo premio do concurso recaeu na presentacin de Ana Martnez Rey, mentres que o xurado decidiu outorgar un terceiro premio compartido para os traballos do Colexio de Educacin Especial A Barcia e do Conservatorio Profesional de Msica Manuel Quiroga, presentados polas profesoras Rita Nogueira Cartelle e Beatriz Lpez Martn, respectivamente. Para quen queira ver as presentacins gaadoras, dicirlle que xa as ten na Rede, na web de Poltica Lingstica. Por certo que cada unha das propostas que obtiveron recoecemento recibirn cadanseu feixe de produtos de lecer na nosa lingua, ao tempo que servirn de obxecto para unha galera de presentacins a partir dunha escolma de todos os traballos presentados ao concurso, que tamn estar dispoible na Rede O xurado do premio, formado por persoal tcnico da secretara xeral e mais polo gaador da primeira edicin do concurso, Manuel Bermdez, elixiu as presentacins gaadoras entre os 278 traballos que participaron no certame, cifra que duplicou o nmero de obras presentadas no ano 2010. Todas as presentacins, a gran maiora cunha alta calidade, xiran arredor do significado destas datas, con propostas para felicitar o Aninovo, o Da de Reis ou as festas de Nadal en xeral.

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 89

innovacin galega

Innovacin galega para comezar o ano

A recta final de 2011 deparounos un bo feixe de sorpresas relativas nosa capacidade de chegar, tecnoloxicamente, a onde ningun chegou
Vigiliam fortaleceu a actividade de 1.600 empresas galegas
A rede empresarial galega Vigiliam, a primeira das sas caractersticas desenvolvida no noso pas para favorecer as relacins entre empresas e autnomos, vn de facer reconto das firmas s que axudou a fortalecer a sa actividade comercial dende a sa creacin a mediados de 2011, e a cifra ascende a 1.600. Trtase dos milleiros de empresas que xa son usuarias da rede galega, e que acceden s sas ferramentas de xeito habitual para mellorar as sas relacins empresariais dende un espazo en lia exclusivo.

Innovacin galega para comezar o ano

Ednon e TRC instalarn o sistema de cableado para a rede da Xunta

A empresa galega Ednon vn de sumar un novo e importante punto na sa andaina tecnoloxixo-dixital. A empresa con sede en Santiago foi a adxudicataria, xunto con TRC, do contrato de subministro de cableados estruturados para a rede corporativa da Xunta, uns traballos que contan cun investimento de 1,3 millns de euros. O proxecto, informa a alianza formada polas das compaas, incle o subministro, a instalacin, a configuracin de tdolos elementos e os servizos precisos para a plena operatividade da infraestrutura e mis o fornecemento da formacin necesaria para a administracin da mesma. O sistema, engaden, abranguer tdolos elementos pasivos de conexin e transmisin que permitan ligar os diferentes equipos de comunicacins e electrnicos, coa finalidade de realizar o transporte e a distribucin de sinais de voz, datos e vdeo. Amais de Ednon e TRC, entrar en xogo a firma Systimax, fabricantes de ligazns extremo a extremo, achegando a sa experiencia no desenvolvemento de normas de cableado de cobre e fibra ptica.

Altia cumpre cos seus prognsticos logo dun ano no MaB

Logo dun ano cotizando en Bolsa, a empresa galega Altia vn de facer reconto dos froitos acadados ao longo deste perodo. Segundo se fai saber neste informe sobre a actividade da firma galega no Mercado Alternativo Burstil (MaB), entre outras cuestins a avaliar, cumprronse coas previsins da compaa. A empresa galega, especializada en consultora TIC e desenvolvemento informtico, obtivo uns ingresos no primeiro semestre de 2011 que confirman a tendencia suba amosada xa dende hai tempo, cunha taxa de incremento do 16% con respecto facturacin obtida nese mesmo perodo o ano anterior, facturacin que xa de por si achegaba cifras positivas.

A actividade principal desta plataforma en lia radica en conectar e facilitar as sinerxas entre as empresas rexistradas, as como ofrecer un amplo abano de servizos para que xestionen e promovan a sa actividade en Internet. Mis polo mido, Vigiliam ofrece un abano de ata 20 servizos de apoio virtual s empresas membros, que van dende ferramentas financeiras, comerciais, de formacin ou de comunicacin, ata ferramentas xurdicas, que poen a disposicin dos usuarios modelos de contratos e mesmo formularios. Asemade, a firma dispn do servizo Sinergias, que lle permite aos seus usuarios coecer outros usuarios afns para establecer relacins comerciais entre eles e sacar rendemento das mesmas.

Imaxe capturada da web de Ineo, que publicou a entrega do recoecemento ISO 27001 a esta empresa asociada

Segundo fai saber no comunicado o presidente da empresa, Constantino Fernndez, a frmula do xito radica en boa medida na captacin de recursos, na mellora da imaxe de marca e nunha meirande notoriedade da firma a tdolos niveis de mercado. Para Fernndez, estar presente no devandito Mercado Burstil axuda a transmitir unha mensaxe dupla, de seriedade e de ambicin, para o desenvolvemento de novos proxectos e competir fronte aos grandes xogadores do sector TIC e dos restantes. Altia, que este 1 de decembro cumprir un ano no MaB, foi a primeira compaa galega en acceder este mercado. A compaa galega, con sede principal en Santiago, partiu para a sa andaina burstil duns resultados inmellorbeis. De feito, as contas do

90 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

exercicio 2010 reflectiron un beneficio neto de 1,68 millns de euros, o que supuxo un medre dun 14,8% respecto a 2009. Os resultados de 2011 reafirman esta boa evolucin, cun incremento do 16%. Aln dos nmeros, entre os logros mis importantes da empresa ao longo deses meses recentes cntanse os seguintes: a adquisicin a Vodafone do centro de datos de Vigo (valorado en 2,6 millns de euros) e mis o reparto de dividendos que converteu empresa galega na primeira firma do MaB en premiar aos seus accionistas.

Mitwiz.com: a nova rede social galega onde cada evento importa

Temos nova rede social de raizame galega e con moito potencial para converterse en comunidade mis que concorrida. Estamos a falar de Mitwiz.com, un proxecto que logo duns cantos meses con formato de beta privada, semioperativo por mor dos precisos

retoques e desenvolvementos ltimos, colle corpo aberto ao pblico en todo o sentido da expresin: de balde e abranguendo todo tipo de propostas de tipo social, empresarial ou cultural, vean de quen vean. De feito, a nova rede social que nos estn a presentar os seus autores (Javier Sanromn dende Vigo e Carlos Prieto dende Corua) unha plataforma gratuta dedicada exclusivamente a eventos do mis variado, sen xerarquas e presentndoos de maneira democrtica, ou sexa, todos eles, grandes e pequenos, pintando o mesmo. Un gran concerto, un monlogo nun

bar, cacerolada, men especial os xoves, pachanga de ftbol, quedada para xogar online, conferencia, caas cos colegas, camisetas a metade de prezo, cea na mia casa, exposicin, inauguracin... todos teen a mesma importancia para a nosa rede social, explican os seus creadores. Para irmos xa tirando partido de Mitwiz, cmpre que nos xeolocalicemos ao entrarmos na web, deste xeito poderemos ter ao alcance dos ollos os eventos mis prximos ao lugar no que esteamos. O rexistro rpido e non ten maiores dificultades. A partir de a, poderemos seguir os eventos doutros usuarios, engadir os propios ou ben compartilos con outros internautas que anden pola rede social. Tamn poderemos saber se os nosos contactos asistirn ou non a un evento determinado. A listaxe de posibilidades ben ampla, sinalan os responsbeis da web, ao igual que outros factores, como a simplicidade, a proximidade ou o compoente social. A rede xa dispn dun blog (blog.mitwiz.com) onde se d boa mostra da actividade frentica en canto a actualizacins e melloras de Mitwiz.

nete banda larga con:

Contrata Internet de banda larga sen limites de descarga

*con velocidades de 2 a 12 megas dende 35,60 IVE inc. prezo final, 45,60 IVE inc- con telfono fixo e chamadas includas. Cobertura total en mis de 80 concellos galegos, mais de 9000 clientes satisfeitos.

Nexus Fiber Optics

Contrata acceso a Internet simtrico garantido de baixo prezo con velocidades de 500, 1.000 e 2.000 megas, mis de 1.200 puntos de cobertura en Galicia
Infrmate no noso centro de atencin ao cliente 900 866 972 ou en www.redintermax.com

entrevista

Noraboa.com d s galegos un servizo do que carecan

ALDARA

BALLESTEROS
ou consideras que na nosa lingua as felicitacins soan mellor que en calquera outra lingua? -Noraboa.com d as galegos un servizo do que carecan. Quixen normalizar o uso do galego tamn no mbito dos parabns. Todos temos dereito a expresarmos na nosa lingua, e ata agora non exista un portal coma Noraboa.com. Ademais, as verbas de agarimo en galego son moi fermosas. -Vives e traballas en Cambridge, Inglaterra e a ta vida est ligada estreitamente s novas tecnoloxas. Foi cando chegaches a outro pas cando se che prendeu a lucecia da morria e da necesidade de homenaxear a ta lingua ou foi algo que xa veu de antes? -Eu son galega e dende fai anos emprego moito os portais de tarxetas. Traballando para un portal de postais americano decateime de que non exista algo as en galego. Os galegos tamos que empregar pxinas en casteln ou en ingls para enviar os nosos parabns. Ademais, non tamos nada especifico das nosas festas como si teen outros pobos. -Que podemos atopar na ta web, en lias bsicas, que non se atope noutra? -Noraboa.com unha pxina galega. Non s est feita en galego e as postais son deseos nicos e exclusivos en galego, ademais ten postais para as nas nosas festas e tradicins. S en Noraboa.com pdense atopar parabns polo da de Galicia ou o da das letras galegas. En Noraboa.com temos tamn servizo para empresas. Dende deseo web, ata comunicacins personalizadas e deseo da identidade corporativa. A presenza das empresas galegas na rede non pode ficar nunha pxina web esttica. As empresas deben ter contidos, estar nas redes sociais, coidar a sa imaxe para que sexan recoecidas polos seus posibles clientes. Dende Noraboa. com ocupmonos de dar eses servizos. -Hai lmite de idade para facer uso dela? dicir: est aberta a tdolos internautas ou s xente nova? -Est pensada para que a usen tdolos galegos xa que todos temos parabns que enviar sen importar a nosa idade. O seu uso moi sinxelo. Calquera pode empregala xa que para enviar unha postal soamente hai que encher un formulario. Noraboa.com tamn est presente en facebook, twitter e google +. -Imaxinamos que se trata dunha pxina en crecente desenvolvemento. Que novidades nos depara, de contidos e funcins, a corto e medio prazo? En que ests a traballar a da de hoxe? Xa tes mis proxectos web entre mans? -Noraboa.com non para de medrar. Continuamente fago novos deseos de postais polo que os internautas atoparn novidades en cada visita. Estou a traballar tamn en novas seccins coma festas galegas, parabns para seareiros de clubs galegos, anuncios de voda, bautizo, comun, invitacins para festas, etc. Ademais de traballar en Noraboa.com estou traballando para varias empresas de deseo aqu en Cambridge, entre outras na presenza web (pxina web, facebook, linkedin) da fera da innovacin de Cambridge ou nun portal de tarxetas de empresa para unha empresa norteamericana. Tamn estou traballando no modelado e xeolocalizacin dos edificios mis importantes de Cambridge para Google Earth. Na mia pxina persoal www.aldarabdios.com pdense ver algns destes proxectos.

Falamos desta nova web de tarxetas de felicitacins coa sa creadora, Aldara Ballesteros Dios

Cada internauta galego ten en certa maneira unha obriga: a de contribur nas redes ao coecemento da sa cultura. Que cremos que est todo dito? Pois equivocarmonos, xa que anda quedan e quedarn ocos por cubrir. Por estrao que pareza, tendo en conta o axeitado que felicitar todo tipo de cousas na nosa lingua (por agarimosa, por fermosa), non haba na Rede servizos regulares e vivos que nolo permitiran. Ou sexa, que nos permitiran dar parabns no noso idioma por un aniversario, polo Nadal ou por calquera outra cousa que se nos ocorra, e ocorrsennos moitas. A solucin tivo que chegar dende Cambridge, da man de Aldara Ballesteros Dios, unha emigrante galega comprometida coa sa lingua e cultura e, tamn, cun tipo de comunicacin que cada vez botamos mis en falla: a comunicacin entre xente que se quere e que non ten problema algn en amosalo. -Aldara, puxeches en marcha unha web coma esta, destinada a favorecer a comunicacin entre os internautas a travs de felicitacins e agarimos de todo tipo, por que apostas polo galego? Queras contribur normalizacin do seu uso na Rede

Traballando para un portal de postais americano decateime de que non exista algo as en galego
-Da web noraboa.com, que che gustara destacar por enriba de tdalas cousas? Que aquilo do que esteas especialmente orgullosa? -Tdalas postais estn feitas por min para Noraboa.com. E son exclusivas. Como emigrante galega que son gstame especialmente que os galegos poidan por primeira vez enviar os seus parabns e bos desexos en galego dende Noraboa.com.

92 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

innovacin galega

Collendo as Collendo as rendas rendasda datecnoloxa tecnoloxa

Rematamos 2011 e comezamos un ano novo do mellor xeito posible: falando de innovacin galega recente
Proxecto a tres bandas para darlle a volta metodoloxa das prcticas
Hai mis vida aln das prcticas empresariais e os seus modelos, en ocasins rxidos de mis, tal e como os coecemos. As o entenden as empresas galegas A Navalla Suza, Cenlitrosmetroscadrado e Ekinocio, que veen de unir forzar para pr en prctica, e nunca mellor dito, novos xeitos de favorecer as prcticas dos futuros profesionais no seu seo. O resultado disto unha nova achega innovadora, o que non de estraar tendo en conta a natureza principal destas firmas devanditas: a innovacin. Cun total de 60 horas, dedicadas exclusivamente formacin, o que se pretende atacar das eivas: a ausencia de profesionais no sector do deseo de calidade e a rixidez burocrtica do sistema de prcticas, sinalan.

traballar en negro nin se faga outra cousa que aprender a profesin (nada de ir a por cafs nin de facer fotocopias). Por certo que a idea de Probeta Creative Commons, e dende as empresas promotoras desta nova metodoloxa anmase a outras entidades a que a adopten e melloren.

Estudo exhaustivo o cazador dixital de tendencias

A deseadora galega Anna Mara Lpez Lpez vn de anunciar a publicacin dunha obra sobre mtodos para albiscar as feituras que vai adoptar o universo da creatividade a curto, medio e longo prazo. O libro, que vn da man de Anaya, presntase co ttulo Coolhunting digital, a la caza de las ltimas tendencias e, como se indica o seu nome, constite un recurso de primeira para ampliar coecementos en materia de anlise e predicin dos rumbos a seguir polo deseo e a comunicacin. Nos ltimos anos, informa a autora, a investigacin das tendencias converteuse nunha ferramenta clave para todo tipo de sectores e neste contexto as firmas mis innovadoras adintanse competencia grazas ao coolhunting e figura do coolhunter, que o cazador de tendencias. Este labor desenvolvido por un tipo de profesional en auxe, que desenvolve as tarefas de localizar e acubillar as que sern as vindeiras apostas e rumbos en diversos sectores

como o deseo, a moda, o interiorismo, a comunicacin ou a tecnoloxa. Esta tarefa de achegamento ao futuro inmediato a travs dos recursos mis eficaces e axeitados pode ser decisivo, comntanos Anna Mara, para moitos profesionais do sector, xa que lles vai permitir coecer antes que ningun o que se vai levar ou o que van adoptar os futuros clientes.

Baha Software obtn un novo recoecemento

A empresa galega Baha Software, con sede en Santiago de Compostela, vn de obter un importante recoecemento ao seu labor no eido especfico da achega de no-

As persoas que sexan seleccionadas para estas sesins, ombro con ombro cos profesionais das tres integrantes, podern desenvolver labores en proxectos persoais durante unha semana nos centros de traballo das tres empresas, combinando deseo grfico, deseo industrial e, o que a parte de A Navalla Suza, deseo web. As/os que desexen mis informacin sobre estas oportunidades poden atopala na web Probeta (anavallasuiza.com/probeta) da devandita firma de deseo. As vantaxes de todo isto son obvias: amais das posibilidades directas de formacin, cun gran compoente persoal de creatividade, hai que engadir que a intencin dos responsbeis da iniciativa que en ningn segundo da estada se chegue a

vas ferramentas tecnolxicas para a mellora e optimizacin da atencin sanitaria. Mis polo mido, o recoecemento veu dado polas mltiples vantaxes e funcionalidades de Bay DICOM Media, innovadora solucin de imaxe mdica dixital desenvolvida pola compaa galega que vn de ser premiada como Mellor solucin TIC nacional de sade e benestar. O galardn vn da man da plataforma tecnolxica eVia, a travs do seu grupo de traballo Coordina2, que atopou unha chea de factores positivos na ferramenta de Baha, factores entre os que se conta o seu potencial hora de mellorar os diagnsticos mdicos. De feito, segundo nos conta a firma galega, a solucin galardoada a nica do seu mbito (imaxe radiolxica dixital) que permite importar e exportar estudos mdi-

94 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

cos e converter ao formato DICOM de imaxe mdica estndar. O xurado valorou tamn as funcionalidades da ferramenta para xestionarmos, dende o punto de vista do paciente, a nosa propia informacin de sade. Isto valeranos, por exemplo, para obter un segundo punto de vista mdico.

Premiada en Ourense unha solucin contra o correo lixo

Recentemente tivo lugar en Expourense o 11 Concurso de Proxectos Tecnolxicos no que participaron titulados das distintas escolas en Informtica e Telecomunicacins das universidades galegas, resultando galardoado Wirebrush4spam, un proxecto de David Ruano, estudante da ESEI do campus de Ourense, que consiste nunha ferramenta de filtrado de correos lixo que asegura mellorar o rendemento dos servizos de seleccins facndoos mis rpidos e efectivos que os existentes no mercado e que permite filtrar correos en funcin da actividade da empresa. Os premios teen unha dotacin total de 2.400 euros, e tamn recoeceron os proxectos de Macas Lpez (Universidade da Corua) e Lilian Adkinson (Universidade de Vigo), polos seus traballos de construcins dun servidor externo para a televisin dixital interactiva (adquirido por R e actualmente en

funcionamento) e un sistema de cifrado de documentos que pode aplicarse en Google Docs respectivamente. Na categora Tcnica seleccionronse 2 traballos: a aplicacin web Angueira que busca mellorar a comunicacin interna nas empresas e foi desenvolvida por Martn Padn (Universidade de Vigo) e un sistema de control mediante voz dun robot mbil elaborado por Jess Prez (Universidade da Corua).

Tagen Ata lanza unha web para potenciar o noso pequeno comercio
A empresa galega Tagen Ata est a presentar estes das un innovador e interesante proxecto de comercio en lia. Segundo nos contan os responsbeis da firma, trtase dunha iniciativa tecnolxica con feitura de viveiro de experiencias, aberto participacin e a colaboracin, disposta para crear dilogo, fronte comn e beneficio a tdolos integrantes. A proposta en lia, chamada comercioenrede.com, dirxese a botar abaixo os atrancos que lles impiden aos pequenos negocio vender na Internet. Segundo puidemos saber, tera unha importante base de comunidade 2.0, tentando coller o mellor deste formato e combinalo coa idea dun centro comercial alternativo.

Para incentivar participacin no proxecto do pequeno comercio galego, Tagen Ata e as tendas participantes puxeron en marcha unha campaa de Nadal que ofrece produtos orixinais, exclusivos e de comercio responsbel. A idea central de todo isto, informa a empresa, levar a Rede s pequenos establecementos para as fortalecer o compromiso co pequeno negocio local e amosar, claramente, que posbel mercar no comercio de sempre anda que esteamos a moitos quilmetros de distancia. Trtase dun proxecto aberto que arranca con catro tendas do mbito local de Ferrolterra: a docera Gascn, a cooperativa de consumo responsable A Xoania, a tenda de herbodiettica parafarmacia Eva e a tenda de detalles Crisol de Abril.

TREBELL
LG anuncia o seu terceiro mbil de PRADA
Da colaboracin entre PRADA e LG chega un novo telfono mbil, o PRADA phone by LG 3.0 (tamn coecido como LG PRADA 3.0), que sera o terceiro smartphone en resultar desta colaboracin, e que destaca por elementos como a sa pantalla tctil de 4,3 polgadas cunha resolucin de 800 x 480 pxe les e un brillo de 800 cd/m2. Este novo mbil tamn moi delgado (8,5 milmetros), funciona cun procesador de dobre ncleo a 1 GHz, conta cunha cmara de 8 Mpxeles e 8 Gb de almacenamento interno. Para mellorar o seu atractivo, o terminal contar con accesorios como unha base ou un auricular Bluetooth de PRADA, e incluso vndese cunha bolsa da marca. No tocante ao software, vn con Android 2.3.7 cunha interface de usuario personalizada que sorprende por estar nun minimalista branco e negro, no que algns consideran que a interface de Android personalizada mis tola ata o momento. O LG PRADA 3.0 chegar s tendas a primeiros do ano que vn.

TECNOLXICOS

HP estrase na familia dos Ultrabooks co HP Folio 13

Nas ltimas semanas vimos como distintos fabricantes sacaban os seus propios ordenadores porttiles potentes e delgados para competir cos MacBook Air de Apple, pero sen axustarse s especificacins que permitan a sa incorporacin familia dos Ultrabooks, o que si fai o HP Folio 13, equipo que vn de facerse oficial, e que o primeiro equipo deste tipo comercializado por HP, que vir cunha pantalla de 13,3 polgadas cunha resolucin de 1.366 x 768 pxeles, procesador Intel Core i3/i5, Ethernet, lector de tarxetas SD, sada HDMI, teclado retroiluminado, USB 3.0, unidade SSD con 128 Gb de capacidade, webcam de alta definicin, un trackpad multi-tctil de grande tamao e unha autonoma de ata 9 horas. Chegar ao mercado norteamericano o vindeiro 7 de decembro a un prezo que parte dos 899,99 dlares (668,69 euros) o que resulta un pouco mis axustado que outros ordenadores semellantes que podemos atopar no mercado.

O micrfono iM2 permite gravar en estreo e con calidade en dispositivos mbiles de Apple
Para converter un iPhone, un iPod Touch ou un iPad nunha gravadora de audio estreo de alta calidade TASCAM presenta o seu micrfono iM2, que pode conectarse directamente ao conector dock dos dispositivos de Apple para suplir as unha das grandes carencias do conector de micrfono/auriculares destes terminais (que s soporta micrfono mono). Este micrfono axustable 180 graos para unha boa orientacin, e integra un preamplificador e un conversor analxico-dixital para conseguir un baixo nivel de rudo e unha excelente calidade sonora. O iM2 capaz de manexar niveis de son de ata 125 dB, o que permitira capturar concertos musicais e instrumentos sen distorsins. O conectarse ao dock dos trebellos de Apple, o micrfono non precisa de alimentacin adicional, anda que tamn incorpora un porto USB para poder cargar os dispositivos de Apple durante longas sesins de gravacin. O TASCAM iM2 pode funcionar con case calquera aplicacin de gravacin, inclundo o gravador de vdeo integrado en iOS, o que facilita que as nosas gravacins poidan contar cun son mis realista e claro, o que agradecern especialmente os msicos. O seu prezo de venda de 79,99 dlares (uns 60 euros).

96 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

xogos

Battle of Puppets acadou unha grande repercusin internacional e unhas importantes vendas

Videoxogos,
tamn dende Galicia
Marcus Fernndez A finais dos anos 80 Espaa era unha das factoras de videoxogos mis importantes de Europa, con numerosos ttulos desenvolvidos para os ordenadores da poca (como o clsico ZX Spectrum, o Amstrad CPC, o Commodore 64 e o MSX), pero ao evolucionar os ordenadores e as consolas de videoxogos, concretamente no salto entre os 8 e os 16 bits, a complexidade dos xogos faca imposible que puideran desenvolverse con pouco persoal e recursos limitados, e incluso comezaron a imporse caros kits de desenvolvemento para as consolas de videoxogos da poca, elementos que supuxeron unha importante barreira que anda se mantn hoxe, polo que falar de videoxogos galegos pareca un soo imposible. Pero nos ltimos temos vivimos unha revolucin, na que as consolas de ltima xeracin non son a nica plataforma empregada polos usuarios, senn que a web e os dispositivos mbiles abriron unha nova canle de distribucin de lecer electrnico, que permitiu unha viaxe ao pasado, facilitando que os pequenos estudos puidesen abordar pequenos videoxogos que incluso contan coa vantaxe de gozar dunha distribucin global, o que abriu novas canles de negocio que uns poucos souberon aproveitar.

De Galicia para Galicia

Pero non todo facer cartos cos xogos, senn que o valor deste tipo de produto como elemento educativo e para fornecer a nosa lingua algo que souberon ver empresas e administracins pblicas, de xeito que nos ltimos anos puidemos ver diversos xogos sinxelos baseados na web, coma os promovidos polo Instituto Enerxtico de Galicia para concienciar aos cativos no aforro enerxtico no fogar; O valor de Igu, que busca a promocin de valores para a vida e a convivencia en igualdade, tolerancia e cordialidade; CLMNTK, un desenvolvemento de Imaxn Software para concienciar ao escolares sobre as repercusins dos seus actos no cambio climtico; nas mesma lia tamn tiamos a outra producin de Imaxn chamada Keco e a busca da Ecopanda; e moitas outras pequenas xoias das que gardamos especial

Egg Savior, xogo quebracabezas galego para dispositivos con Android

Nmero 100 | EDICIN ESPECIAL

Cdigo Cero | 97

xogos

Slot Racing un sinxelo e divertido xogo de carreiras de coches ao mis puro estilo do Scalextric recordo dun xogo que apareceu plasmado no nmero 1 da edicin impresa de Cdigo Cero: A aventura mxica de Merlio. Neste caso non estamos a falar dun xogo va web, senn que naceu un chisco antes desa tendencia, empregando como soporte de distribucin o CD-ROM. Esta obra do Grupo de Investigacin de Sistemas Informticos de Nova Xeracin da Universidade de Vigo, buscaba sensibilizar aos mozos da importancia do idioma como elemento de identidade a travs dunha viaxe pola Galicia mxica.

A aventura mxica de Merlio foi un xogo que xa tivo presenza na primeira edicin de Cdigo Cero cursos. Actualmente estn a traballar nun xogo que pretende recuperar o esprito do clsico Bombjack.

Chegan os mbiles
Anda que nos ordenadores puidemos ver os mencionados xogos web e incluso ttulos como El Templo ou E.L.E.: Elemento Ligado a la Extincin, non foi ata a popularizacin dos smartphones con iOS e Android cando podemos dicir que xa temos unha industria galega do videoxogo. O primeiro xogo galego en chegar ao iPhone foi GeoRain, do corus Pablo Roca, pero o grande xito chegou preto dun ano despois co estudo lugus Small Wonders, que co seu Battle of Puppets conseguiron unha grande repercusin internacional e unhas importantes vendas, xa que este xogo de estratexia en tempo real con desprazamento horizontal mesturaba con mestra unha mecnica semellante a

Sword & Soldiers e uns grficos moi simpticos claramente inspirados en LittleBigPlanet, no que parece que vai ser un fito difcil de superar. Dende Small Wonders non quedan quietos, e animronse a comercializar un par de xogos mis, como World of Popus (tamn cunha esttica moi coidada, pero optando por mesturar distintas mecnicas de xogo en cada unha das fases deste ttulo) e YumYumBoy (xogo de inspiracin arcade con mecnica de quebracabezas que pode lembrarnos a Columns ou Puzzle Bobble, empregando como elemento diferenzador ao seu protagonistas: un neno que quere comer lambonadas). Pero o iPhone e o iPod Touch non son as nicas plataformas mbiles que temos nosa disposicin, e Android est moi presente na mente dos desenvolvedores galegos, que con ttulos independentes conseguiron sorprendernos en mis dunha ocasin, como fixo Rubn Lpez co seu Egg Savior, xogo quebracabezas no que temos que facer que unha pita chegue ao seu ovo para evitar que o rouben os ladrns e que, pese a pasares desapercibido en Europa, en Corea do Sur anda preto das 200.000 descargas (as primeiras 100.000 acadadas en pouco mis dunha semana). O desenvolvedor Alberto Alonso Ruibal (Mobialia) tamn desenvolveu algn xogo para Android, recibindo o seu xogo de xadrez Mobialia Chess un recoecemento no Google DevFest Barcelona 2011, anda que moitos de seguro que prefiren facer un achegamento ao seu novo Slot Racing, que un sinxelo e divertido xogo de carreiras de coches ao mis puro estilo do Scalextric, que podemos descargar de balde. O corus Estudio256, liderado por Sergio Martnez, tamn ten xogos para Android como Tater Hater e Absolute Defense (en versins de balde e de pagamento), levando tamn este ltimo ttulo ao iPhone, deixando constancia da posibilidade do desenvolvemento multiplataforma pese a non contar con grandes reYumYumBoy foi un xogo de inspiracin arcade con mecnica de quebracabezas

Futuro prometedor

Entendemos que estes ltimos meses s serviron para colocar os alicerces do que podera ser unha producin moi interesante grazas as numerosas plataformas descargables, e neste momento estamos a agardar polo vindeiro xogo de Small Wonders e por A Engurra ao Poder (desenvolvemento para iPhone de Interaccin e Imaxn Software), anda que mis sorprendente ser a chegada do xogo Zombeer de Moonbite Games, pois en vez de estrearse en plataformas mbiles, estar dispoible para PlayStation 3 a finais de 2012 (non descartndose a sa sada para outras plataformas domsticas), o que podera ser o segundo xito galego en consolas domsticas (seguindo os pasos da cheminea virtual My Fireplace que desenvolveu Continental Games para Wii).

O PC tampouco est a quedar fra de xogo, e o estudo corus Gato Salvaje contina a traballar no seu videoxogo episdico AR-K, que destaca por estar traducido e dobrado a mltiples idiomas (sen esquecer ao galego) o que permitiu que este mesmo mes se incorporase a numerosas tendas en lia internacionais de xogos descargables. Albiscamos as un panorama con moito potencial, no que os galegos xa non seremos consumidores de videoxogos, senn tamn parte da industria que os produce.

98 | Cdigo Cero

Nmero100 | EDICIN ESPECIAL

Saba que pode ver moitos programas da TVG cando e onde queira?

Saba que a TVG se pode ver polo mbil?

Saba que pode ver unha ou todas as noticias do Telexornal cando e onde queira?

www.crtvg.es

Servizo pblico, a calquera hora