ANALISIS PUISI GADIS PEMINTA-MINTA KARYA TOTO SUDARTO BAHTIAR BERDASARKAN TUJUH TEORI SASTRA TA.

Pengkajian Puisi - Untuk memahami pemaknaan ke e!u"uhan #a"i pui i$ maka pui i #apat #ite!iti #an #iana!i i men%%unakan tu&uh te'"i a t"a$ (akni ) St"uktu"a! R'man In%a"#en$ Semi'tik$ P ik'!'%i$ S' i'!'%i$ Re ep i$ #an Sa t"a Ban#in%an* -

BAB I PENDAHULUAN I. Latar Belakang Ka"(a a t"a te"#i"i ata #ua %en"e$ (aitu p"' a #an pui i* P"' a me"upakan ka"an%an +e+a $ e#an%kan pui i a#a!ah ka"an%an te"ikat* Untuk memahami pemaknaan ke e!u"uhan #a"i pui i$ maka pui i #apat #ite!iti #an #iana!i i men%%unakan tu&uh te'"i a t"a$ (akni ) St"uktu"a! R'man In%a"#en$ Semi'tik$ P ik'!'%i$ S' i'!'%i$ Re ep i$ #an Sa t"a Ban#in%an* Rumusan Masalah Men%etahui makna ke e!u"uhn pui i #en%an men%%unakan tu&uh te'"i (akni ) St"uktu"a! R'man In%a"#en$ Semi'tik$ P ik'!'%i$ S' i'!'%i$ Re ep i$ #an Sa t"a Ban#in%an*

II.

BAB II PEMBAHASAN Pui i (an% #i%unakan a#a!ah Pui i ka"(a T't' Su#a"t' Bahtia" (an% +e"&u#u! ,Ga#i Pemintaminta-* Pui i te" e+ut akan #iana!i i men%%unakan tu&uh te'"i* Be"ikut ha i! ana!i k ) Gadis Peminta-Minta setiap kita ketemu,gadis kecil berkaleng kecil senyummu terlalu kekal untuk kenal duka tengadah padaku,pada bulan merah jambu tapi kotaku jadi hilang,tanpa jiwa ingin aku ikut ,gadis kecil berkaleng kecil pulang ke bawah jembatan yang melulur sosok hidup dari kehidupan angan-angan yang gemerlapan gembira dari kemajuan riang duniamu lebih tinggi dari menara katedral melintas-lintas diatas air kotor,tapi yang begitu kau hafal jiwa begitu murni,terlalu murni untuk bisa membagi dukaku kalau kau mati,gadis kecil berkaleng kecil bulan diatas itu,tak ada yang punya dan kotaku,,,ah kotaku hidupnya tak lagi punya tanda

-Toto Sudarto Bahtiar2. Struktural R!man Ingar"en R'man In%a"#en #a!am +ukun(a Da Lite"a"i .he Kunt /e"k 01ia Ra.hmat D&'k' P"a#'p'$ 23324 56-237 mene(e+utkan !ima !api an e+a%ai +e"ikut ) 2. . La#is Bun$i Lapi n'"ma pe"tama a#a!ah !api +un(i 0 'un# t"atum7$ (an% me"upakan e"an%kaian +un(i* Lapi +un(i mempun(ai tu&uan untuk men.iptakan e8ek puiti #an ni!ai eni* T't' ti#ak te"ikat #en%an "ima #a!am penu!i an pui i Ga#i Peminta-Minta 0GPM7* Me kipun ti#ak te"ikat #en%an "ima$ namun a#a +a"i -+a"i pui in(a (an% men%an#un% pe" amaan +un(i +a"i * setiap kita ketemu,gadis kecil berkaleng kecil senyummu terlalu kekal untuk kenal duka tengadah padaku,pada bulan merah jambu tapi kotaku jadi hilang,tanpa jiwa Bait pe"tama +a"i pe"tama +e"-a 'nan i a #an i$ ke#ua u #an a$ keti%a a #an u$ keempat a* hidup dari kehidupan angan-angan yang gemerlapan Bait ke#ua +a"i keti%a memi!iki +un(i a!ite"a i n$ pa#a kehi#upan$ an%an-an%an$ %eme"!apan* melintas-lintas diatas air kotor,tapi yang begitu kau hafal Bait keti%a +a"i ke#ua memi!iki +un(i a!ite"a i s pa#a kata me!inta $ !inta $ #i ata * Bait keempat ti#ak memi!iki +un(i +a"i * Se#an%kan untuk +ait keempat ti#ak men%an#un% pe" amaan +un(i #a!am +a"i * 2. .2 La#is Arti Lapi +un(i men#a a"i tim+u!n(a !api ke#ua$ (aitu !api a"ti 0unit '8 meanin%7* Bun(i-+un(i pa#a pui i (an% te" u un "api te" e+ut men%an#un% makna (an% #apat #ipahami pem+a.a* Pa#a +ait pe"tama pen%a"an% menempatkan #i"in(a e+a%ai i aku (an% +e"temu #en%an %a#i peminta-minta (an% mem+a/a ka!en% ke.i! #i tan%an(a %una men(impan uan% +e!a ka ihan #a"i '"an% !ain* Setiap +e"temu #en%an %a#i ke.i! itu$ ,aku- me"a a te"ha"u me!ihat %a#i eke.i! itu u#ah +eke"&a men.a"i uan%* Apa!a%i aat ha"i ka ih a(an% 1a!entein$ %a#i ke.i! +e!um +i a men#apatkan ke+aha%aiaan* Pa#a +ait ke#ua men%%a+a"kan kein%intahuan ,aku- untuk men.a"i tahu kehi#upan %a#i ke.i!* Ia men%ikutin(a hin%%a ke tempat tin%%a!n(a$ #i +a/ah &em+atan (an% kumuh$ &auh #a"i kehi#upan ma&u (an% +e"a#a #i ata &em+atan* Pa#a +ait keti%a ,aku- me"a a +ah/a %a#i ke.i! itu +e"hak men#apatkan hi#up (an% !e+ih !a(ak #a"i ini$ ka"ena ia te!ah +an(ak men#e"ita* Te"!a!u e"in% men#e"ita ehin%%a ,aku- tak +e"ani mem+an#in%kan ke e#ihann(a #en%an #uka anak ke.i! itu* Pa#a +ait keempat ,aku- me"a a e#ih mem+a(an%kan &ika tak a#a %a#i ke.i! epe"ti itu #i #unia ini* Bu!an (an% men&a#i !ampu &ika ma!am ti+a$ ti#ak akan me"a a #i+utuhkan '!eh manu ia$ e+a+ emua '"an% te"!a!u i+uk untuk memiki"kan +ahkan mem+utuhkan +u!an* 2. .% La#is &etiga Lapi an ini mun.u! ete!ah !api +un(i #an !api a"ti* 9u&u# #a"i !api keti%a ini +e"upa !ata"$ pe!aku$ '+&ek$ #unia pen%a"an%$ #an e+a%ain(a$ (an% #ikemukakan #a!am pui i* Da!am pui i GPM te"#apat t'k'h %ai ke.i! #an ,aku-* O+&ek (an% #i%unakan a#a!ah peke"&aan %a#i ke.i!$ ka!en% ke.i! (an% e!a!u #i+a/a* Se#an%kan untuk !ata" tempat a#a!ah #i k'ta$ +a/ah &em+atan*

Untuk !ata" ua ana a#a!ah pa#a ma!am ha"i$ ka"ena te"#apat +u!an me"ah &am+u* Kita +i a me!ihat +u!an han(a /aktu ha"i %e!ap* Yan% #i+uktikan pa#a +a"i Tengadah padaku, pada bulan merah jambu 2. .' La#is Dunia Lapi pem+entuk makna #a!am a&ak ia!ah !api ,#unia- (an% tak #in(atakan$ namun u#ah imp!i it te"%am+a" #a!am pui i* Me kipun #a!am pui i GPM ti#ak #i e+utkan 8i ik %a#i ke.i!$ namun #a!am +enak pem+a.a u#ah +i a men%%am+a"kan ' 'k %a#i ke.i!$ +e"pakaian .'mpn%.ampin%$ #an +e"&a!an mem+a/a ka!en% ke.i!* 2. .( La#is Meta)isis Sete!ah men%e"ti keempat !api an e+e!umn(a$ pa#a !api an ke!ima ini men(e+a+kan pem+a.a +e"k'ntemp!a i te"ha#ap pui i te" e+ut* Da!am pui i GPM +e"upa ket"a%i an hi#up %a#i ke.i!* Ga#i (an% eha"u n(a +e"main #en%an teman e+a(an(a #i ek'!ah$ ha"u meminta-minta* 2.2 Semi!tik Ka"(a a t"a te"#i"i #a"i "an%kaian t"uktu" (an% +e"makna$ (an% men%%unakan +aha a e+a%ai tan#a (an% memi!iki makna* Si tem tan#a te" e+ut!ah (an% #inamakan emi'tik* Da!am pui i GPM te"#apat tan#a ) Se+ena"n(a #a!am pui i GPM$ %a#i ke.i! a#a!ah im+'! #a"i kaum ,me"eka- (an% ku"an% +e"untun% me"a akan ka ih a(an%$ me kipun pa#a +u!an ka ih a(an% (an% e!u"uh '"an% k'ta me"a(akann(a* tengadah padaku, pada bulan merah jambu$ (an% mem+e"i makna pa#a +u!an 8e+"ua"i* Pa#a +u!an ini$ #unia +e"u+ah mmen&a#i me"ah &am+u ka"ena mempe"in%ati ha"i ka ih a(an%$ 1a!entine* tapi kotaku jadi hilang$ tanpa jiwa* Tanpa &i/a #i ini #imak u#kan '"an% k'ta te"!a!u enan% men(am+ut ha"i ka ih a(an%$ ehin%%a me!upakan %a#i ke.i!$ '"an% (an% pa!in% em+utuhkan ka ih a(an%* Stilistika Se.a"a umum ti!i tika a#a!ah i!mu tentan% %a(a +aha a (an% mem+e"i kein#ahan* Sepe"ti pa#a pui i GPM (an% in#ah #a!am kata-katan(a* Pemi!ihanbulan merah &am+u itu penuh tan#a (an% #i%unakan #an men%%am+a"kan ke+aha%ian (an% k'nt"a #en%an i i$ keti#ak +aha%iaan* Ma&a pen%!ihatan te"%am+a" pa#a etiap kita +e"temu$ %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i!$ (an% men%%am+a"kan pe"temuan ,aku- #en%an %a#i ke.i! #en%an ka!en% ke.i! #i tan%ann(a* Psik!l!gi I!mu pen%etahuan (an% mempe!a&a"i pe"i!aku manu ia #a!am hu+un%an #en%an !in%kun%ann(a* Menu"ut a a!n(a katan(a$ p ik'!'%i +e"a a! #a"i +aha a Yunani Kun') Psych (an% +e"a"ti &i/a #an logia (an% a"tin(a i!mu$ ehin%%a e.a"a etim'!'%i $ p ik'!'%i #apat #ia"tikan #en%an i!mu (an% mempe!a&a"i tentan% &i/a* Ji/a ,aku- pa#a pui i GPM a#a!ah "a a te"ha"u (an% #i%am+a"kan pa#a +a"i , Senyummu terlalu kekal untuk kenal duka-*Ra a ka ihan #an te"ha"u mem+uat ,aku- men%ikuti #imana tempat tin%%a! %a#i * Semakin mi"i #an e#ih me!ihat tempat tin%%a! %a#i ke.i! #i+a/ah &em+atan kumuh$ (an% #iata n(a aa!ah k'ta (an% ma&u* S!si!l!gi

2.%

2.'

2.(

S' i'!'%i +e"a a! #a"i +aha a Latin (aitu Socius (an% +e"a"ti ka/an$ teman e#an%kan !ogos +e"a"ti i!mu pen%etahuan* 9a!aupun +an(ak #e8ini i tentan% ' i'!'%i namun umumn(a ' i'!'%i #ikena! e+a%ai i!mu pen%etahuan tentan%ma (a"akat* Pui i GPM &u%a +e"hu+un%an #en%an ma (a"akat$ ma (a"akat k'ta* Ma (a"akat k'ta (an% me"a(akan +u!an ka ih a(an% &u t"u ti#ak mem+e"ikan ka ih a(an% kpa#a '"an% (an% ana%at mem+utuhkan ka ih a(an%$ epe"ti %a#i ke.i!$ atau '"an% mi kin !ainn(a* #itam+ah #en%an kehi#upan kta (an% k'nt"a eka!i #en%an kehi#upan +a/ah &em+atan* 2.* Rese#si Re ep i a t"a e.a"a in%kat #apat #i e+ut e+a%ai a!i"an (an% mene!iti tek a t"a #en%an +e"titik t'!ak pa#a pem+a.a (an% mem+e"i "eak i atau tan%%apan te"ha#ap tek itu* Pem+a.a e!aku pem+e"i makna a#a!ah 1a"ia+e! menu"ut "uan%$ /aktu #an %'!'n%an ' ia! +u#a(a* Menu"ut pe"umu an te'"i ini$ #a!am mem+e"ikan am+utan te"ha#ap e uatu ka"(a a t"a$ pem+a.a #ia"ahkan '!eh h'"i:'n ha"apan* ; H'"i:'n ha"apan ; ini me"upakan "eak i anta"a ka"(a a t"a #i atu pihak #an item inte"p"eta i #a!am ma (a"akat penikmat #i !ain pihak* Untuk mene!iti #en%an pen#ekatan "e ep i$ #a!am maka!ah ini akan #i%unakan tan%%apan #a"i penu!i untuk men%ka&i pui i GPM* Menu"ut penu!i (an% #ip' i ikan e+a%ai pem+a.a$ pui i ini me"upakan pui i k"itikan te"ha#ap ma (a"akat k'ta (an% te"!a!u enan% #en%an kehi#upan me"eka$ pa#aha! ma ih +an(ak '"an% (an% mem+utuhkan #i!ua" ana* Sastra Ban"ingan Menu"ut 9e!!ek #an 9a""en 05<=<) 6>7$ kemun.u!an tu#i a t"a +an#in%an e+a%ai #i ip!in #a"i tu#i a t"a +i a #ikatakan ma ih "e!ati8 +a"u* Sehin%%a tu#i a t"a +an#in%an ma ih ku"an% p'pu!e" #i+an#in% #en%an tu#i a t"a (an% !ain* Menu"ut H' i!' 02335) 2=7 men(atakan +ah/a k'n ep (an% #i%unakan #a!am men%a&i a t"a +an#in%an itu men%a.u pa#a #ua ha!* Pe"tama$ a t"a +an#in%an men%a&i pe"+an#in%an anta"a ka"(a a t"a pen%a"an% atu #en%an pen%a"an% !ain (an% hi#up #i #ua ne%a"a (an% +e"+e#a* Ke#ua$ a t"a +an#in%an men%a&i pe"+an#in%an anta"a ka"(a a t"a #en%an ka"(a eni (an% !ain$ epe"ti eni !uki $ eni mu ik$ #an eni (an% !ainn(a* Bahkan pa#a k'n ep ke#ua ini$ a t"a #apat #ipe"+an#in%kan #en%an +i#an% i!mu #an kepe".a(aan (an% !ain atau #i !ua" a t"a* Pui i GPM akan #i+an#in%kan #en%an pui i ka"(a ?hai"i! An/a" (an% +e"&u#u! "epada Peminta-Minta* Gadis Peminta-Minta setiap kita ketemu,gadis kecil berkaleng kecil senyummu terlalu kekal untuk kenal duka tengadah padaku,pada bulan merah jambu tapi kotaku jadi hilang,tanpa jiwa ingin aku ikut ,gadis kecil berkaleng kecil pulang ke bawah jembatan yang melulur sosok hidup dari kehidupan angan-angan yang gemerlapan gembira dari kemajuan riang duniamu lebih tinggi dari menara katedral melintas-lintas diatas air kotor,tapi yang begitu kau hafal

2.+

jiwa begitu murni,terlalu murni untuk bisa membagi dukaku kalau kau mati,gadis kecil berkaleng kecil bulan diatas itu,tak ada yang punya dan kotaku,,,ah kotaku hidupnya tak lagi punya tanda -Toto Sudarto Bahtiar-

Kepada Peminta-minta Baik, baik aku akan menghadap #ia Menyerahkan diri dan segala dosa Tapi jangan tentang lagi aku $anti darahku jadi beku %angan lagi kau bercerita Sudah tercacar semua di muka $anah meleleh dari luka Sambil berjalan kau usap juga& Bersuara tiap kau melangkah Mengerang tiap kau memandang Menetes dari suasana kau datang Sembarang kau merebah& Mengganggu dalam mimpiku Menghempas aku di bumi keras #i bibirku terasa pedas Mengaum di telingaku& Baik, baik aku akan menghadap #ia Menyerahkan diri dan segala dosa Tapi jangan tentang lagi aku $anti darahku jadi beku -%uni '()*-+hairil ,nwarKe#ua pui i te" e+ut ama- ama men%%am+a"kan tentan% kemi kimnan$ ket"a%i an hi#up$ #an pe"temuan ,aku- #en%an peminta-minta* Namun pe"+e#aan ke#uan(a a#a #i #ampak p ik'!'%i (an% #itim+u!kan etiap ka!i ,aku- +e"temu #en%an peminta-minta* Da!am pui i pe"tama 0Ga#i Peminta7 ,aku- me"a a i+a$ ka ihan te"ha#ap %a#i ke.i!$ ka"ena %a#i ke.i! itu ti#ak +i a menikmati ha"i ka ih a(an%$ han(a ti#u" #i +a/ah &em+atan* Namun #a!am pui i ke#ua 0Kepa#a Peminta-minta7 ,aku- me"a a +e"#' a etiap ka!i +e"temu peminta-minta* ,aku- me"a a me!ihat #' a-#' an(a &ika #ipe"temukan #en%an peminta-minta* Ka"ena takut akan #' an(a itu!ah ,aku+e"u aha men#ekatkan #i"i pa#a Tuhan* DA,TAR PUSTA&A

Kumpu!an Maka!ah Maha i /a Sa t"a In#'ne ia #a!am Mata Ku!iah Pen%ka&ian Pui i*

ANALISIS GADIS PEMINTA-MINTA GADIS PEMINTA-MINTA O!eh ) T't' Su#a"t' Ba.htia" Setiap ka!i +e"temu$ %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i! Sen(ummu te"!a!u keka! untuk kena! #uka Ten%a#ah pa#aku$ pa#a +u!an me"ah &am+u Tapi k'taku &a#i hi!an%$ tanpa &i/a In%in aku ikut$ %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i! Pu!an% ke +a/ah &em+atan (an% me!u!u" ' 'k Hi#up #a"i kehi#upan an%an-an%an (an% %eme"!apan Gem+i"a #a"i kema(aan "ian% Duniamu (an% !e+ih tin%%i #a"i mena"a kate#"a! Me!inta -!inta #i ata ai" k't'"$ tapi (an% +e%itu kau ha8a! Ji/a +e%itu mu"ni$ te"!a!u mu"ni Untuk +i a mem+a%i #ukaku Ka!au kau mati$ %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i! Bu!an #i ata itu$ tak a#a (an% pun(a Dan k'taku$ ah k'taku Hi#upn(a tak !a%i pun(a tan#a Memahami Pui i$ 5<<@ Mu" a! E ten Ana!i i 8en'men'!'%i ) Da!am ana!i i atau pen#ekatan 8en'men'!'%i a#a #ua tipe tan#a$ (aitu in#ika i #an ek p"e i*In#ika i a#a!ah tan#a (an% mak u# p'k'kn(a han(a men%ha#i"kan '+&ek tanpa men%etahui mak u# tan#a itu*Se#an%kan ek p"e i a#a!ah tan#a (an% #ia"ahkan pa#a '+&ek te"tentu menu"ut aka! +u#i #an pen%etahuan*Da"i !an#a an te'"i te" e+ut maka pui i AGa#i Peminta-MintaB memi!iki +an(ak a pek tan#a (an% pe"!u #iana!i i te"kait in#ika i #an ek p"e i$ e+a%ai +e"ikut* Setiap ka!i +e"temu$ %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i! Sen(ummu te"!a!u keka! untuk kena! #uka Ten%a#ah pa#aku$ pa#a +u!an me"ah &am+u Tapi k'taku &a#i hi!an%$ tanpa &i/a In#ika i (an% #itemukan pa#a +ait pui i #i ata men%%am+a"kan e'"an% %a#i (an% mem+a/a e+uah ka!en% ke.i!$ #ia te" en(um am+i! men('#'"kan ka!en% ke.i!n(a kepa#a '"an%-'"an% #i k'ta* In#ika i ini me"upakan %am+a"an (an% han(a #apat #itan%kap '!eh in#e"a pen%e!ihatan atau mata e uai #en%an #e k"ip i +en#a itu tanpa a#a pe" ep i !ain* Ekp"e i tan#a #a"i +ait pui i #i ata #apat #itemukan pa#a +e+e"apa kata$ mi a!n(a) tan#a A%a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i!B$ tan#a ini men%a.u pa#a e+uah 8en'mena (an% e"in% #itemui #a!am "ea!ita kehi#upan anak &a!anan* Se'"an% %a#i ke.i! peminta-minta (an% mem+a/a ka!en% ke.i!

#itan%ann(a*A"tin(a$ e+e"apa ke"a %a#i ke.i! itu meminta-minta$ ha i! (an% #ipe"'!eh ti#ak!ah +an(ak ka"ena kemampuan #an pen%a!aman hi#upn(a ma ih e#ikit*Ha! ini #itan#ai #en%an ka!en% ke.i! #itan%ann(a* ASen(ummu te"!a!u keka! untuk kena! #ukaB$ menan#akan +ah/a %a#i ke.i! peminta-minta te" e+ut akan e!a!u te" en(um me kipun #i"in(a +e"a#a pa#a k'n#i i ke#ukaan* Ga#i ke.i! peminta-minta itu e!a!u te" en(um #an ti#ak tahu +ah/a e+ena"n(a #i"in(a #a!am ke#ukaan* ATen%a#ah pa#aku$ pa#a +u!an me"ah &am+uB$ +a"i #a"i +ait te" e+ut menan#akan +ah/a %a#i itu e#an% me!akukan akti1ita meminta-minta #an meminta pa#a '"an%-'"an% (an% ma ih memi!iki .inta ka ih kepa#a e ama* ATapi k'taku &a#i hi!an%$ tanpa &i/aB$ menan#akan +ah/a +an(ak #a"i manu ia-manu ia itu u#ah kehi!an%an hati nu"ani untuk men%a ihi #an men(a(an%i e ama* In%in aku ikut$ %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i! Pu!an% ke +a/ah &em+atan (an% me!u!u" ' 'k Hi#up #a"i kehi#upan an%an-an%an (an% %eme"!apan Gem+i"a #a"i kema(aan "ian% In#ika i #a"i +ait te" e+ut a#a!ah e e'"an% (an% ta#i #imintai '!eh %a#i ke.i! itu me"a a i+a #an in%in ikut pu!an% #en%an %a#i ke.i! peminta-minta itu ke +a/ah &em+atan* Se#an%kan ek p"e i (an% #itan#akan pa#a +ait te" e+ut$ (aitu) AHi#up #a"i kehi#upan an%an-an%an (an% %eme"!apan Gem+i"a #a"i kema(aan "ian%B Ba"i pui i ini menan#akan +ah/a kehi#upan (an% e!ama ini #i&a!ani '!eh %a#i ke.i! pemintaminta han(a +e"i i an%an-an%an #an ke%em+i"aaan (an% k' 'n%*Dia hi#up #a"i e+uah ketia#aan* Duniamu (an% !e+ih tin%%i #a"i mena"a kate#"a! Me!inta -!inta #i ata ai" k't'"$ tapi (an% +e%itu kau ha8a! Ji/a +e%itu mu"ni$ te"!a!u mu"ni Untuk +i a mem+a%i #ukaku Bait pui i #i ata me!uki kan +ah/a #unia (an% #ian%ankan '!eh %a#i ke.i! peminta-minta &auh me!e+ihi emua keme%ahan #an keme/ahan (an% a#a* AMena"a kate#"a!B me"upakan tan#a kea%un%an #an keme/ahan* AMe!inta -!inta #i ata ai" k't'"$ tapi (an% +e%itu kau ha8a!B$ +a"i pui i te" e+ut me"upakan tan#a +ah/a ia atau %a#i ke.i! peminta-minta itu an%at !ekat #en%an kehi#upan +a/ah &em+atan$ atau !ekat #en%an un%ai (an% k't'"* Kehi#upan (an% #i&a!anin(a pun &u%a #ekat eka!i #en%an ha! (an% k't'"* AJi/a +e%itu mu"ni$ te"!a!u mu"ni Untuk +i a mem+a%i #ukakuB AAkuB #a!am ha! ini me"a a an%at i+a #an empati te"ha#ap %a#i ke.i! itu$ hin%%a ia ti#ak +i a mem+a%i #ukan(a* Ia han(a +i a men(impan #ukan(a en#i"i (an% ti#ak te"+en#un%* Ka!au kau mati$ %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i! Bu!an #i ata itu$ tak a#a (an% pun(a Dan k'taku$ ah k'taku Hi#upn(a tak !a%i pun(a tan#a Mak u# #a"i +ait pui i te" e+ut e+a%ai +e"ikut*

Ga#i ke.i! peminta-minta men%%am+a"kan atau me/aki!i peminta-minta pa#a umumn(a$ #an ha! ini men%%am+a"kan e+uah keme!a"atan #i ten%ah-ten%ah keme/ahan* Jika %a#i ke.i! peminta-minta itu mati (an% ta#i te!ah #i&e!a kan +ah/a %a#i ke.i! itu pe"/aki!an #a"i pemintaminta pa#a umumn(a maka ti#ak a#a !a%i kek'nt"a an (an% a#a #i k'ta* A"tin(a$ ti#ak akan #a '"an% atau pihak (an% meminta #an mem+e"i pe"t'!'n%an* Le+ih &auh !a%i$ makna #a"i matin(a %a#i ke.i! peminta-minta itu a#a!ah hi!an%n(a .inta ka ih pa#a e ama #a!am uatu entita ma (a"akat (an% #ipenuhi #en%an keme%ahan* A!i"an M' .'/ Ta"tu A!i"an M' .'/ ta"tu a#a!ah a!i"an emi'tik (an% men%utamakan ke e!u"uhan tek #a!am e+uah ka"(a a t"a$ tek #a a"n(a me"upakan i tem m'#e! pe"tama$ akan te"+ata e uai #en%an tu&uan ana!i i (aitu hu+un%an #en%an i tem m'#e! !ain(a* Tek me"upakan maha tan#a$ "an%kaian tek pa#a ka"(a a t"a mempun(ai +an(ak tan#a (an% te"kan#un% #i #a!am tek te" e+ut* Ran%kaian tek pui i #iata men%%am+a"kan tentan% kea#aan ' ia! (an% te"&a#i #i ma (a"akat$ tek pui i te" e+ut +e"hu+un%an #en%an kehi#upan '"an%-'"an% (an% tin%%a! #i+a/ah &em+atan*O"an%-'"an% (an% te"pin%%i"kan ka"ena kea#aan ek'n'min(a (an% keku"an%an$ me"eka (an% hi#up #i+a/ah &em+atan han(a +i a mem+a(an%kan kehi#upan (an% me/ah$ pui i te" e+ut men%%unakan aku !i"ik (an% men.e"itakan kehi#upan #i+a/ah &em+atan* Pa#a +ait pui i ) Setiap ka!i +e"temu$ %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i! Sen(ummu te"!a!u keka! untuk kena! #uka Ten%a#ah pa#aku$ pa#a +u!an me"ah &am+u Tapi k'taku &a#i hi!an%$ tanpa &i/a Bait pui i te" e+ut men%%am+a"kan aku 0penu!i 7 me!ihat ke.e"iaan %a#i ke.i! (an% +e%itu p'!' #an "ian% hin%%a ti#ak men%ena! #uka atau ke e#ihan* Ga#i ke.i! +e"ka!en% (an% menan#akan e'"an% (an% keku"an%an tetapi tetap +i a te" en(um #an "ian% %em+i"a #en%an kep'!' 'n(a #an me!upakan e%a!a ke#ukaan (an% #iha#api n(a* In%in aku ikut$ %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i! Pu!an% ke +a/ah &em+atan (an% me!u!u" ' 'k Hi#up #a"i kehi#upan an%an-an%an (an% %eme"!apan Gem+i"a #a"i kema(aan "ian% Ga#i ke.i! itu tin%%a! #i+a/ah &em+atan$ (an% kehi#upan(a an%at men(e#ihkan #an han(a +i a +e"an%an-an%an tentan% kehi#upan (an% !a(ak*Tetapi %a#i ke.i! itu ti#ak men%hi"aukan kea#aan(a (an% en% a"a itu$ han(a #en%an mem+a(an%kan kehi#upan (an% enak a&a %a#i ke.i! itu u#ah +aha%ia #an "ian% %em+i"a* Duniamu (an% !e+ih tin%%i #a"i mena"a kate#"a! Me!inta -!inta #i ata ai" k't'"$ tapi (an% +e%itu kau ha8a! Ji/a +e%itu mu"ni$ te"!a!u mu"ni Untuk +i a mem+a%i #ukaku Dunia an%an-an%an %a#i ke.i! te" e+ut (an% +e%itu tin%%i$ men%%am+a"kan +ah/a %a#i ke.i! te" e+ut han(a +i a men%ha(a!kan e%a!a (an% #iin%inkan(a hin%%a kha(a!an(a atau #unian(a an%at tin%%i me!e+ihi mena"a kate#"a!$ /a!aupun ken(ataan(a %a#i ke.i! te" e+ut han(a hi#up #iata ai" (an% k't'" ka"ena memean% #ia hi#up #i+a/ah &em+atan* Ga#i ke.i! (an% +e%itu

mu"ni &i/an(a$ menun&ukan kep'!' an #an keikh!a an #a!am men&a!ani kehi#upan ehin%%a aku 0penu!i 7 ti#ak akan pe"nah +i a mem+a%i #uka* Ka!au kau mati$ %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i! Bu!an #i ata itu$ tak a#a (an% pun(a Dan k'taku$ ah k'taku Hi#upn(a tak !a%i pun(a tan#a Pa#a +ait te" e+ut men%%am+a"kan &ika %a#i ke.i! (an% .e"ia itu mati$ mun%kin ti#ak a#a !a%i (an% men%an%%ap +u!an itu pe.ia!$ epe"ti %a#i ke.i! (an% han(a +i a +e"an%an-an%an tentan% kehi#upan (an% !e+ih +aik (an% #ii+a"atkan +a%aikan +u!an (an% &auh #an u!it untuk #i.apai* Kete"an%an) Tu%a Ke!'mp'k Semi'tika

A"inan#a A!ma Sa+tu$ 23 Ap"i! 235C Ga#i Peminta-minta Setiap kita ketemu$%a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i! Sen(ummu te"!a!u keka! untuk kena! #uka Ten%a#ah pa#aku$ pa#a +u!an me"ah &am+u Tapi k'taku &a#i hi!an%$tanpa &i/a* In%in aku ikut$%a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i! pu!an% ke +a/ah &em+atan (an% me!u!u" ' 'k Hi#up #a"i kehi#upan an%an-an%an (an% %eme"!apan Gem+i"a #a"i kema&uan "ian%* Duniamu !e+ih tin%%i #a"i mena"a kate#"a! Me!inta -!inta #iata ai" k't'"$tapi (an% +e%itu kau ha8a! Ji/a +e%itu mu"ni$te"!a!u mu"ni Untuk +i a mem+a%i #ukaku* Ka!au kau mati$%a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i! Bu!an #iata itu$tak a#a (an% pun(a Dan k'taku$ah k'taku Hi#upn(a tak !a%i pun(a tan#a* STRUKTUR BATIN PUISI 57 Tema 0Sen e7 Tema me"upakan %a%a an p'k'k (an% #ikemukakan '!eh pen(ai"* Tema pui i AGa#i Ke.i! Peminta-mintaB a#a!ah tema Kemanu iaan$ (aitu men%%am+a"kan kehi#upan i %a#i pemintaminta* 27 Ra a 0Dee!in%7 Ra a a#a!ah ikap pen(ai" te"ha#ap p'k'k pe"ma a!ahan (an% te"#apat #a!am pui in(a* Pe"a aan pen(ai" 0T't' Su#a"t' Ba.htia"7 #a!am pui i AGa#i Ke.i! Peminta-mintaB a#a!ah me"a a i+a te"ha#ap apa (an% #ia!ami '!eh %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i!* Bahkan pen(ai" &u%a in%in ikut +e" aman(a #a!am ke"a #an ke&amn(a kehi#upan k'ta (an% ti#ak +e"pihak* C7 Na#a 0T'ne7 Na#a a#a!ah ikap pen(ai" te"ha#ap pem+a.an(a (an% +e"kaitan #en%an tema #an "a a* Na#aE ikap pen(ai" #a!am pui i AGa#i Ke.i! Peminta-mintaB a#a!ah me"en#ahkan #i"in(a$ #an in%in menin%%ikan #e"a&at %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i! +ahkan #ikatakan !e+ih tin%%i #a"i mena"a kate#"a!* 67 Amanat Amanat a#a!ah ha!Etu&uan (an% men#'"'n% pen(ai" untuk men.iptakan pui in(a* Tu&uan pen(ai" men.iptakan pui i AGa#i Peminta-mintaB a#a!ah a%a" kita &an%an pe"nah men%an%%ap "en#ah '"an% !ain (an% tatu ' ia!n(a !e+ih "en#ah #a"ipa#a kita* Ka"ena #imata Tuhan #e"a&at manu ia a#a!ah ama* STRUKTUR DISIK PUISI 57 Pe"/a&ahan pui i 0tip'%"a8i7

Tip'%"a8i (aitu +entuk penu!i an pui i #an me"upakan pem+e#a (an% pentin% anta"a pui i #en%an p"' a #an #"ama* Tip'%"a8i pui i AGa#i Peminta-mintaB a#a!ah etiap +aitn(a te"#i"i #a"i empat +a"i atau Fuat"ain* Se!ain itu etiap +ait pa#a +a"i te"akhi"n(a e!a!u #iakhi"i #en%an tan#a titik (an% mun%kin #imak u#kan untuk mempe"te%a &um!ah etiap +ait(a* 27 Dik i Dik i (aitu pemi!ihan kata-kata (an% #i!akukan '!eh pen(ai" #a!am pui in(a* Da!am pui i AGa#i Peminta-mintaB pen(ai" men%%unakan #ik i (an% pa#at$ namun memi!iki a"ti (an% an%at men%ena #ihati pem+a.a* Mi a!n(a %a#i peminta-minta (an% #i e+ut pen%a"an% e+a%ai %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i! #an +u!an me"ah &am+u (an% me!am+an%kan ka ih tanpa pam"ih* C7 Ima&i Ima&i a#a!ah kata atau u unan kata-kata (an% #apat men%un%kapkan pen%a!aman in#"a/i$ epe"ti pen#en%a"an$ pen%!ihatan #an * Ima&i #a!am pui i A%a#i Peminta-mintaB e.a"a ke e!u"uhan me"upakan ima&i pen%!ihatan* Ima&i pen%!ihatan anta"a !ain a#a!ah , en(ummu$ mena"a kate#"a!$ me!inta -!inta #iata ai" k't'" #an %eme"!apan*67 Kata K'n%k"et Kata k'n%k"et a#a!ah kata (an% #apat #itan%kap in#"a (an% memun%kinkan mun.u!n(a ima&i* Da!am pui i AGa#i Peminta-mintaB pen(ai" untuk me!uki kan %a#i itu +ena"-+ena" e'"an% pen%emi %em+e!$ pen(ai" men%%unakan kata-kata A%a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i!B* Luki an itu !e+ih k'nk"et #a"ipa#a #en%an men%%unakan #ik i A%a#i peminta-mintaB atau A%a#i mi kinB* Untuk me!uki kan tempat ti#u" pen%ap #i +a/ah &em+atan (an% han(a #apat untuk mene!entan%kan tu+uh$ pen(ai" menu!i Apu!an% ke +a/ah &em+atan (an% me!u!u" ' 'kB * Untuk mempe"k'nk"et #unia pen%emi (an% penuh kema(aan$ pen(ai" mempe"k'nk"et #ik i Ahi#up #a"i kehi#upan an%an-an%an (an% %eme"!apan %em+i"a #a"i kema(aan "ian%B* Untuk mempe"k'nk"et %am+a"an tentan% ma"ta+at %a#i itu (an% ama ha!n(a memi!iki ma"ta+at tin%%i epe"ti manu ia !ainn(a$ pen(ai" menu!i A#uniamu (an% tin%%i #a"i$ mena"a Kate#"a!B* @7 Baha a Di%u"ati8 Baha a 8i%u"ati8 (aitu +aha a +e"kia (an% #apat men%hi#upkanEmenin%katkan e8ek #an menim+u!kan k'n'ta i te"tentu* Baha a Di%u"ati8 #a!am pui i AGa#i Peminta-mintaB a#a!ah kata ,+u!an me"ah &am+u- (an% menim+u!kan +an(ak ta8 i" makna anta"a '"an% (an% atu #en%an (an% !ain* Namun penu!i mena8 i"kan +ah/a (an% #imak u#kan pen(ai" e+a%ai ,+u!an me"ah &am+u- a#a!ah ka ih a(an% tanpa pam"ih #a"i '"an%-'"an% mem+e"in(a e#ikit mate"i untuk #ia +e"tahan hi#up* G7 He" i8ika i He" i8ika i (aitu ha!-ha! (an% men(an%kut "ima$ "itme #an met"um* Da!am ka&ian te"ha#ap pui i AGa#i Peminta-mintaB !e+ih men'n&'! ka&iann(a pa#a +entuk "ima$ ka"ena "itme #an met"um !e+ih +an(ak men'n&'! pa#a pem+a.aan pui in(a* He" i8ika i (an% men(an%kut "ima #a!am pui i ini ti#ak +an(ak #it'n&'!kan ka"ena pen%%unaan p'!a pe" a&akann(a .en#e"un% +e+a $ han(a a#a e#ikit pen%u!an%an kata ,Ga#i ke.i! +e"ka!en% ke.i!- (an% #itemukan pa#a +a"i pe"tama pa"a%"a8 atu$ #ua #an empat*

Ga#i Peminta-minta T't' Su#a"t' Ba.htia" Setiap kita +e"temu$ %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i! Sen(ummu te"!a!u keka! untuk kena! #uka Ten%a#ah pa#aku$ pa#a +u!an me"ah &am+u Tapi k'taku &a#i hi!an%$ tanpa &i/a In%in aku ikut$ %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i! Pu!an% ke +a/ah &em+atan (an% me!u!u" ' 'k Hi#up #a"i kehi#upan an%an-an%an (an% %eme"!apan Gem+i"a #a"i kema(aan "ian% Duniamu (an% !e+ih tin%%i #a"i mena"a kate#"a! Me!inta -!inta #i ata ai" k't'"$ tapi (an% +e%itu kau ha8a! Ji/a +e%itu mu"ni$ te"!a!u mu"ni Untuk +i a mem+a%i #ukaku Ka!au kau mati$ %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i! Bu!an #i ata itu$ tak a#a (an% pun(a Dan k'taku$ ah k'taku Hi#upn(a tak !a%i pun(a tan#a Sua"a$ 5<@3

Ka&ian St"uktu"a! Pui i AGa#i Peminta-mintaB Ka"(a T't' Su#a"t' Ba.htia" Da!am pui i ini T't' Su#a"t' Ba.htia" memi!iki u#ut pan#an% (an% +e"+e#a #a!am meman#an% e'"an% peminta-minta* T't' Su#a"t' Ba.htia" &u t"u +e"pan#an%an an%at +e"empati pa#a peminta-minta* Sepe"ti (an% #ia tun&ukkan #a!am pui in(a ini* Dia te"!ihat an%at ka ihan pa#a e'"an% %a#i peminta-minta (an% men%huni k'tan(a* Be"ikut ini akan #i&e!a kan men%enai ka&ian t"uktu"a! pui i +e"&u#u! AGa#i Peminta-mintaB ka"(a T't' Su#a"t' Ba.htia"* A* St"uktu" Batin St"uktu" +atin pui i me"upakan un u"-un u" (an% te"kan#un% #a!am pui i* St"uktu" +atin #an t"uktu" 8i ik akan mem+an%un ke atuan makna (an% t'ta! #a!am menun&ukkan makna pui i* St"uktu" +atin akan men(atu +e" ama t"uktu" 8i ik pui i (an% &u%a me"upakan un u" pentin%

#a!am pui i* Be"ikut ini akan #i&e!a kan men%enai t"uktu" +atin pui i +e"&u#u! AGa#i PemintamintaB 5* Tema Tema me"upakan %a%a an p'k'k atau u+&e.t-matte" (an% #ikemukakan '!eh pen(ai"* P'k'k piki"an atau p'k'k pe" 'a!an itu +e%itu kuat men#e ak #a!am &i/a pen(ai"$ ehin%%a men&a#i !an#a an utama pen%u.apann(a 09a!u('$ 5<=>) 53G7* Tema #a!am pui i an%at +e"a%am mi a!n(a tema ketuhanan$ kemanu iaan$ pat"i'ti meEke+an% aan$ pe".intaan$ #an e+a%ain(a* Tema pui i +e" i8at !u%a $ '+(ekti8$ #an khu u ehin%%a #en%an !ata" +e!akan% (an% ama emua '"an% +i a men%inte"p"eta i #an men%ana!i i tema pui in(a* Tema pui i AGa#i Peminta-mintaB a#a!ah kemanu iaan* Pen(ai" +e"mak u# menun&ukkan +etapa tin%%in(a ma"ta+at e'"an% %a#i peminta-minta #an me(akinkan pem+a.a +ah/a etiap etiap manu ia memi!iki ma"ta+at (an% ama* Ba%i pen(ai" pe"+e#aan ke#u#ukan$ pan%kat$ #an keka(aan ti#ak epatutn(a #i&a#ikan !an#a an pe"!akuan pa#a e e'"an%* T't' men(atakan +ah/a EDuniamu (an% !e+ih tin%%i #a"i mena"a kate#"a!E #an EMe!inta -!inta #i ata ai" k't'"$ tapi (an% +e%itu kau ha8a!E* Ka!imat ini menun&ukkan pen(ai" in%in men%etuk hati pem+a.a untuk ikut me"atapi t'k'hn(a* Itu!ah men%apa pen(ai" men(atakan +ah/a ti#ak han(a #unian(a !e+ih tin%%i #a"i kate#"a!$ namun &u%a #ia men(atakan +ah/a &i/a t'k'hn(a itu +e%itu mu"ni ka"ena ti#ak +i a me"a akan pe"a aan pen(ai" (an% an%at memiki"kan #e"itan(a$ epe"ti (an% #in(atakan #a!am ka!imat EJi/a +e%itu mu"ni$ te"!a!u mu"ni untuk +i a mem+a%i #ukakuE* 2* Ra a 0Dee!in%7 Ra a atau 8ee!in% me"upakan ua ana pe"a aan an% pen(ai" (an% #iek p"e ikan #an ha"u #iha(ati '!eh pem+a.a* Pe"a aan etiap pen(ai" pa ti!ah +e"+e#a-+e#a me kipun men%%unakan tema (an% ama* Pui i AGa#i Peminta-mintaB mampu men%un%kapkan i i hati pen(ai" (an% +e%itu menin%%ikan e'"an% peminta-minta* Pen%%unaan kata-katan(a e#e"hana namun #apat mem+an%kitkan pe"a aan pem+a.a (an% men%an%%ap "en#ah pa"a peminta-minta* Da!am ka!imat EKa!au kau mati$ %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i!E$ EBu!an #i ata itu tak a#a (an% pun(aE$ E#an k'taku$ 'h k'takuE$ EHi#upn(a tak !a%i pun(a tan#aEpen(ai" men%un%kapkan "a a ha"un(a (an% men#a!am te"ha#ap %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i! apa+i!a te!ah tak a#a #i k'tan(a* Pen(ai" +e%itu kuatn(a men%a&ak pem+a.a a%a" men%u+ah pen#i"ian me"eka (an% ke+an(akan an%at me"en#ahkan pa"a peminta-minta* C* Na#a #an Sua ana Na#a +e"kaitan e"at #en%an ua ana* Na#a +aha%ia (an% #i.iptakan pen(ai"#apat menim+u!kan pe"a aan enan% pa#a pem+a.a ete!ah mem+a.a pui i* Na#a "e!i%iu menim+u!kan ua ana khu (uk pa#a pem+a.a* Na#a k"itik menim+u!kan ua ana pem+e"'ntakan pa#a hati pem+a.a* Be%itu!ah an%at e"atn(a hu+un%an na#a #an ua ana* Pui i AGa#i Peminta-mintaB +e"na#a ke e#ihan #an keha"uan epe"ti (an% #itun&ukkan '!eh ka!imat E en(ummu te"!a!u keka! untuk kena! #ukaE* Ke e#ihan #an keha"uan pen(ai" +ukan ka"ena kea#aan #i"in(a (an% men#e"ita tetapi #ia me"a akan keha"uan #an ke e#ihan ka"ena kea#aan %a#i peminta-minta pem+a/a ka!en% ke.i!* Ke e#ihan pen(ai" !e+ih #ika"enakan "a a '!i#a"ita kemanu iaan* Pen(ai" &u%a menun&ukkan +etapa ia an%at menin%%ikan %a#i peminta-minta #imana ia pun tak kua a mem+a%i ke#ukaann(a kepa#a %a#i peminta-minta itu*Sua ana (an% tim+u! aki+at na#a (an% #i '#'"kan pen(ai" te" e+ut mem+uat pem+a.a ikut me"a a te"ha"u #an +e"empati pa#a %a#i ke.i! pem+a/a ka!en% ke.i! itu* 6* Amanat 0Pe an7

Pa"a pen(ai" te"ka#an% ti#ak men(a#a"i tentan% a#an(a amanat (an% te"kan#un% #a!am pui in(a* ini te"&a#i ka"ena +ia an(a pen(ai" +e"an%%apan +ah/a menu!i me"upakan a"ana penuan%an i#ea tau ua anan hati me"eka &a#i +a%i me"eka pui i (an% me"eka tu!i kan ti#ak menuntut a#an(a amanat ka"ena itu me"upakan e+uah ke+utuhan* Han(a a&a te"ka#an% &u t"u #a"i pem+a.a!ah (an% memak akan a#an(a amanat #a!am e+uah pui i* Amanat (an% hen#ak #i ampaikan '!eh pen(ai" #apat #ite!aah ete!ah kita memahami tema$ "a a$ #an na#a pui i itu* Amanat me"upakan ha! (an% men#'"'n% pen(ai" untuk men.iptakan pui in(a 09a!u('$ 5<=>) 5C37* Amanat #apat #iun%kapkan #en%an men%%a!i makna pui i* Itu!ah men%apa amanat me"upakan un u" te" i"at #a!am pui i* Amanat ti#ak nampak e.a"a ek p!i it #an mu#ah #itemukan #a!am pui i* Amanat pui i AGa#i Peminta-mintaB a#a!ah a&akan pen(ai" a%a" pem+a.a ti#ak me"emehkan pa"a peminta-minta ka"ena me"eka &u%a manu ia* Da!am pui in(a ini pen(ai" men(atakan +ah/a peminta-minta me"upakan i#entita k'ta +e a" namun &u%a men%ha"apkan a%a" t'k'h ema.am itu ti#ak a#a !a%i* Ka!imat E#i +a/ah &em+atan (an% me!u!u" ' 'kE menun&ukkan +ah/a pen(ai" +e"ha"ap a%a" k'tan(a mempun(ai "a a +e!a ka ih kepa#a %a#i peminta-minta ehin%%a kehi#upann(a ti#ak !a%i en% a"a* B* St"uktu" Di ik Un u" 8i ik pui i me"upakan un u" e tetik (an% mem+an%un t"uktu" !ua" pui i* Un u"-un u" itu #apat #ite!aah atu pe" atu tetapi tetap me"upakan atu ke atuan (an% utuh* Be"ikut ini akan #i&e!a kan un u"-un u" 8i ik (an% te"kan#un% #a!am pui i AGa#i Peminta-mintaB ka"(a T't' Su#a"t' Ba.htia"* 5* Dik i 0Pemi!ihan Kata7 Pe"anan #ik i #a!am pui i an%at pentin% ka"ena kata-kata a#a!ah ha! mut!ak #a!am pui i* Dik i atau pemi!ihan kata me"upakan e en i #a!am penu!i an pui i* Bahkan +i a #ikatakan +ah/a #ik i +i a #i&a#ikan penentu e+e"apa +e a" #a(a .ipta e'"an% pen(ai"* Se+uah kata #a!am pui i #ipi!ih +e"#a a"kan pe"%u!atan piki"an pen(ai"n(a ehin%%a &ika kata te" e+ut #i%antikan #en%an kata !ain tentu akan men%u"an%i e en i #a"i pui i te" e+ut #an &u%a akan men%%an%%u k'mp' i i pui i (an% te!ah #i+entuk '!eh pen(ai" me kipun kata (an% men%%antikan memi!iki a"ti (an% ama* Penempatan kata #a!am pui i an%at!ah pentin% #a!am "an%ka menum+uhkan ua ana puitik pa#a pem+a.a ehin%%a #apat memahami pui i e.a"a men(e!u"uh* Da!am pui i AGa#i Peminta-mintaB pen(ai" men%%unakan #ik i (an% an%at men#ukun% tema kemanu iaan* Setiap +aitn(a pen(ai" men.e"itakan +etapa ha"u #an e#ih #ia kepa#a %a#i peminta-minta*ESen(ummu te"!a!u keka! untuk kena! #ukaE menun&ukkan &ika pen(ai" tak mampu mem+a%i ke#ukaan pa#a %a#i peminta-minta itu* EIn%in aku ikut$ %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i!E menun&ukkan &ika pen(ai" in%in men%etahui +a%aimana kea#aan !in%kun%an %a#i peminta-minta*EDuniamu (an% !e+ih tin%%i #a"i mena"a kate#"a!E menun&ukkan +ah/a pen(ai" +e%itu menin%%ikan atau menun&ukkan +ah/a peminta-minta pun memi!iki ma"ta+at #an e.a"a ti#ak !an% un% men%a&ak pem+a.a a%a" mempe"!akukan peminta-minta e/a&a"n(a manu ia #an ti#ak mem+e#akan ke#u#ukan me"eka #i !in%kun%an ' ia!* 2* Pen%ima&ian 0?it"aan7 Dik i (an% #ipi!ih ha"u men%ha i!kan pen%ima&ian #an ka"ena itu kata-kata men&a#i k'nk"et epe"ti kita ha(ati me!a!ui pen%!ihatan$ pen#en%a"an$ atau .ita "a a* Pen%ima&ian #apat #i+ata i #en%an pen%e"tian) kata atau u unan kata-kata (an% #apat men%un%kapkan pen%a!aman en '"i $ epe"ti pen%!ihatan$ pen#en%a"an$ #an pe"a aan 09a!u('$ 5<=>) >=7* Pen.it"aan #apat #ipahami #en%an #ua .a"a (aitu pemahaman #a"i i i pen(ia" #an pemahaman #a"i i i

peem+a.a* Pemahaman #a"i i i pen(ia"$ .it"aan me"upakan "an%kaian kata (an% #i%unakan untuk men(ampaikan pen%a!aman in#e"an(a* Da!am ha! ini pen.it"aan +e"8un% i untuk meem+an%un keutuhan pui i untuk men(ampaikan pen%a!aman kein#e"aan pen(ai" kepa#a pem+a.a* Pemahaman #a"i i i pem+a.a$ .it"aan me"upakan pen%a!aman in#e"a (an% te"+entuk #a!am pen%ima&ina ian pem+a.a (an% #itim+u!kan '!eh "an%kaian kata pa#a pui i* Da!am ha! ini pen.it"aan +e"8un% i untuk mem+antu pem+a.a #a!am men.apai pemahaman (an% utuh #a!am memahami #an menikmati pui i ka"ena #apat me"a akan e uatu (an% k'nk"et #a"i kata-kata (an% #i '#'"kan '!eh pen(ai"* Da!am pui i ini te"#apat +e+e"apa ka!imat (an% men%an#un% ima&i atau .it"aan* Ka!imat E Setiap kita +e"temu$ %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i!E men%an#un% .it"aan pen%!ihatan$ ka"ena %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i! han(a #apat #i!ihat* Ka!imat ini men%an#un% makna +etapa e"in%n(a kita me!ihat %a#i ke.i! mem+a/a ka!en% ke.i! #imana-mana (an% +e"a"ti menun&ukkan +ah/a k'ta (an% #ihuni +an(ak "ak(at (an% +e"a#a #i +a/ah %a"i kemi kinan ehin%%a ha"u men%%antun%kan hi#upn(a pa#a +e!a ka ih '"an% #en%an men('#'"kan ka!en% ke.i! (an% #i+a/an(a* Ka!imat ESen(ummu te"!a!u keka! untuk kena! #ukaEmen%an#un% .it"aan pen%!ihatan ka"ena en(um han(a #apat #i!ihat* Se#an%kan ka!imatn(a men%an#un% a"ti +ah/a %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i! itu e!a!u te" en(um #an tak men%ena! #uka* Ka!imat EHi#up #a"i kehi#upan an%an-an%an (an% %eme"!apanE #an EGem+i"a #a"i kema(aan "ian%E menun&ukkan .it"aan pe"a aan #an men%an#un% a"ti +ah/a ke%eme"!apan han(a memenuhi an%an-an%an %a#i peminta-minta itu #an ke%em+i"aan hatin(a han(a emu atau ma(a ka"ena e un%%uhn(a hi#upn(a penuh pen#e"itaan* Ka!imat EJi/a +e%itu mu"ni$ te"!a!u mu"niE #an EUntuk +i a mem+a%i #ukakuE menun&ukkan .it"aan pe"a aan ka"ena kemu"nian &i/a han(a #apat #i"a akan +ukan #i!ihat atau #i#en%a"* Ka!imat ini men%an#un% makna +ah/a pen(ai" ti#ak han(a men(atakan tin%%in(a kehi#upan %a#i peminta-minta tetapi &u%a menun&ukkan +ah/a hatin(a an%at mu"ni +ahkan te"!a!u mu"ni untuk mem+a%i ke#ukaan pen(ai"* Ga#i peminta-minta itu ti#ak #apat me"a akan +etapa men#e"itan(a pen(ai" me"a akan pe#ihn(a pen#e"itaan %a#i peminta-minta itu* Ka!imat Ka!au kau mati %a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i!E$ EBu!an #i ata itu tak a#a (an% pun(aE$ EDan k'taku$ ah k'takuEmenun&ukkan .it"aan pen%!ihatan* Ka!imat EHi#upn(a tak !a%i pun(a tan#aE me"upakan .it"aan pe"a aan* Se.a"a ke e!u"uhan$ +ait ke-6 men(atakan makna +ah/a ketika %a#i ke.i! peminta-minta itu mati maka k'ta tempatn(a hi#up akan kehi!an%an i#entita (an% an%at i#entik #en%an %a#i peminta-minta +e"ka!en% ke.i!* Se.a"a ti#ak !an% un% pen(ai" &u%a men%ha"apkan a%a" t'k'h epe"ti ini ti#ak !a%i a#a* C* Kata K'nk"et Sepe"ti ha!n(a pen.it"aan$ kata k'n"et &u%a +e"kaitan #en%an pen%%unaan !am+in% #an kia an* ?it"aan me"upakan aki+at #a"i pen%ima&ian (an% #i.iptakan pen(ai"$ maka kata k'nk"et ini me"upakan (a"at te"&a#in(a pen%ima&ian itu* Kata k'nk"et akan mem+antu pem+a.a #a!am memahami pui i e.a"a t'ta! ka"ena kata k'nk"et akan mem+uat pem+a.a #apat mem+a(an%kan e.a"a &e!a kea#aan (an% #i!uki kan pen(ai"* Ka!imat E%a#i ke.i! +e"ka!en% ke.i!E mempe"k'nk"et kata peminta-minta* Ka!imat EPu!an% ke +a/ah &em+atan (an% me!u!u" ' 'kE mempe"k'nk"et kea#aan %a#i peminta-minta (an% memi!iki tempat tin%%a! (an% .ukup untuk #i"in(a en#i"i* Ka!imat EHi#up #a"i kehi#upan an%an-an%an (an% %eme"!apanE mempe"k'nk"et kea#aan %a#i peminta-minta (an% memi!iki ke+aha%iaan (an% emu* Se#an%kan ka!imat (an% menun&ukkan keempatian pen(ai" te"ha#ap %a#i peminta-minta a#a!ah EDuniamu (an% !e+ih tin%%i #a"i mena"a kate#"a!E* Ka!imat ini menun&ukkan tin%%in(a ma"ta+at %a#i peminta-minta (an% ama #en%an manu ia (an% !ainn(a* 6* Baha a Di%u"ati8

Baha a 8i%u"ati8 a#a!ah +aha a (an% #i%unakan pen(ai" untuk men%atakan e uatu #en%an .a"a (an% ti#ak +ia a$ (akni e.a"a ti#ak !an% un% men%un%kapkan makna* Kata atau +aha an(a +e"makna hia atau makna !am+in% 09a!u(' 5<=>) =C7* Den%an +aha a 8i%u"ati8 pen(ai" akan !e+ih e8ekti8 men(ampaikan mak u#n(a ka"ena +aha a 8i%u"ati8 men%ha i!kan ima&i tam+ahan #a!am pui i ehin%%a (an% a+ t"ak men&a#i k'nk"et #an pui i akan !e+ih enak #i+a.a* Se!ain itu +aha a 8i%u"ati8 mem+uat pui i meman.a"kan +an(ak makna* Baha a 8i%u"ati8 men.akup kia an atau %a(a +aha a #an pe"!am+an%an* Kia an +e"tu&uan untuk men.iptakan e8ek !e+ih ka(a$e8/kti8 #an u%e ti8 #a!am pui i e#an%kan pe"!am+an%an #i%unakan untuk mempe"&e!a makna #an mem+uat na#a #an ua ana men&a#i !e+ih &e!a ehin%%a #apat men%%u%ah hati pem+a.a* Pe"!am+an%an +e"hu+un%an e"at #en%an kata k'nk"et untuk mem+antu pen%ima&ian* Maka +e"#a a"kan hu+un%ann(a #en%an ima&i a#a !am+an% au#iti8$ !am+an% 1i ua!$ !am+an% %e"ak #an e+a%ain(a* Ga(a +aha a atau kia an (an% #i%unakan #a!am pui i ini anta"a !ain a#a!ah ETapi k'taku &a#i hi!an%$ tanpa &i/aE menun&ukkan ma&a pe" 'ni8ika i$ +a"i ini menun&ukkan +ah/a k'ta memi!iki &i/a e#an%kan (an% memi!iki &i/a han(a!ah manu ia* Makna (an% #apat #iun%kap '!eh +a"i ini a#a!ah hi!an%n(a i#entita k'ta (an% memi!iki +an(ak peminta-minta* Se#an%kan +a"i ETen%a#ah pa#aku$ pa#a +u!an me"ah &am+uE menun&ukkan ma&a meta8'"a (an% #i ini #ii+a"atkan +ah/a +u!an +e"/a"na me"ah &am+u e#an%kan eha"u n(a a#a!ah putih* Makna (an% #imak u# '!eh +a"i ini a#a!ah pen%emi itu menen%a#ah tanpa ha"apan* Pe"!am+an%an (an% #i%unakan #a!am pui i ini a#a!ah !am+an% +en#a (an% #itun&ukkan '!eh Eka!en% ke.i!E #an E&em+atan (an% me!u!u" ' 'kE* Lam+an% /a"na (an% #i%unakan #a!am pui i ini #itun&ukkan '!eh Epa#a +u!an me"ah &am+uE* Lam+an% ua ana #itun&ukkan '!eh EGem+i"a #a"i kema(aan "ian%E*