kewmes emeejCecee DeOeeenkees hetJe&kees Yetefcekee

efveJesove
eLeeLe& ieerlee eesiesej eerke=<Cekees hejce hegveerle
JeeCeer eerceieJeodieerleekees vew DeLe& nes~ emecee leheeFkees
oecee efmLele hejceelceekees eeefhlekees efJeOeeve, eeefhleheeeled
iejskees efe$eCe nes~ DeJensueveekees efyee emekees Gheeesie
Jeefpe&le , nesFve Yeves neceer Deehevees ue#ekees peevekeejeryee
Jebefele jnveseQ~ emekees eehetJe&ke DeOeeveues ceeveJe
Deehevees keueeCekees meeOeveyee heefjhetCe& ngvepeev j Deefuekeefle
heefve enCe iejscee hejceeseueeF& eehle ievex; efkeveefke eme
F&ej-heLecee DeejcYekees keefnues heefve veeMe ngBowve~
-mJeeceer De[ie[evevo

367

368

eLeeLe& ieerlee eerceoddYeieJeoddieerlee

kewmes emeejCecee DeOeeenkees hetJe&kees Yetefcekee

1] cee$e SGe hejceelceecee ee j mecehe&Cekees mevosMeefoves ieerlee meyewueeF& heefJe$e
ievex Kege Deecev$eCe efov~ me=efcee keneR heefve yemves Oeveer j iejerye, kegueerve j
DeeefoJeemeer, hegCeelcee j heeheer, eer j heg<e, meoeeejer SJeced Delevle ogjeeejer meyewkees
lemecee eJesMe ~ efJeMes<e iejsj ieerlee heeheernkees Gejkees megiece yeees yeleeGB,
hegCeelcee le Yepoved vew~ emlegle lener ieerleekees Deefleere JeeKee, eLeeLe& ieerlee
kewmeskees emeejCe2] Meeekees jevee ogF& efnyee ieefjv- SGe meeceeefpeke JeJemLee j
mebmke=efleueeF& keeece jeKve, pemeyee ceeefveme hetJe&penkees heoefevnkees DevegkejCe
ieveg&mekegved leLee Dekeex ees nes efke T Meeele MeeefvleueeF& eehleiejesmed ~ jeceeefjleceeveme,
yeeF&yeue, kegjeve Fleeefocee ogyew he#enkees meceeJesMe ; lej Yeewefleke ef-eOeeve
YeSkees ngveeues ceeefveme meceepeesheeesieer JeJemLeeueeF& cee$e meceelve heeGBved~
DeeOeeeflceke metefenueeF& heefve Gmeues meeceeefpeke JeJemLeekees meboYe&cee
osKveueeio; Yevo- emlees le Meeecee uesKeskees ~ emewues JesoJeemeues ogyewkees
ueeefie SGw evLe ceneYeejle uesKow DeeOeeeflceke efeeekees mebkeueve ieerleekees hecee
yesiuew ieNees, pemeyee ceeefvemen eme cetue keueeCe-heLecee Yeeefvlekees efceeCe ieve&
vemekeesmed ~ lener DeeOeeeflceke cetuekees meeLe emlegle ieerleekees efoJe-mevosMe3] ieerlee kegvew efJeMes<e Jeefe, kegvew peeefle, Jeie&, hevLe, osMe-keeue Jee kegvew
ef{emle meceoeekees evLe nesFve; ye ees meeJe&ueewefkeke leLee meeJe&keeefueke
Oece&Meee nes~ ees eleske osMe, eleske peeefle, eleske Deeegkee eleske eer-heg<ekees
ueeefie meyewkees ueeefie nes~ JeemleJecee ieerlee mechetCe& ceeveJe peeeflekees Oece&Meee nes~ j
ees keefle ieewjJehetCe& kegje nes efke ieerlee leheeFkees Oece&Meee nes4] hetpe YeieJeeved ceneJeerj, leLeeiele YeieJeeved yeg efJe%e YeSheefve ueeskeYee<eencee heefve ieerleekew mevosMeJeenke ngved ~ Deelcee mele nes j hetCe& mebeceyee
DeelceefmLeeflekees efJeOeeve nes- ees ieerleekew efJeeej nes~ yegues lener leJeueeF& meJe&%e
leLee DeefJeveeMeer heo Yevesj ieerleekew efJeeejueeF& hegiejskee ved ~ eeflecee$e nesFve,

kewmes emeejCecee DeOeeenkees hetJe&kees Yetefcekee

369

efJeeJee*dceecee Oece&kees veececee pes peefle meej-meJe&mJe - pemlew SGe F&ej,

eeLe&vee, heeeleehe, lehe Fleeefo- ieerleekew GheosMe ngved ~ lener GheosMe mJeeceer eer
De[ie[evevopeerkees cegKeeypeyee efve:me=le eLeeLe& ieerlee kewmeshecee ceeveJecee$ekees
cegefekees efoJemevosMe yevesj GheefmLele ~
5] Yeejlekees ueeske-ieeLeencee GuuesefKele ved efke megkejelekees efMe<ehejchejekee ceveeref<e Dejmletues Deehevees efMe<e efmekevojueeF& Yeejleyee ieerlee%eeveer ieg
ueeGves efveoxMe efoSkees efLeees~ ieerleekew SkesejJeeoueeF& efJeekees DeveskeeQ Yee<eecee cetmee,
F&mee leLee efJeefYeVe metheer cenelceenues eeej iejs~ Yee<eevlej YeSkeesues eer he=Lekedhe=Leked eleerle ngvved lej efmeevle ieerleekew ngved~ Dele: ieerlee ceeveJecee$ekees Delekee&
Oece&Meee nes~ ieerleekees DeeMee eLeeLe& ieerlee kees hecee emlegle iejsj mJeeceer eer
De[ie[evevopeer cenejepeues ceeveJecee$eueeF& Ske Decetue efveefOe efoSkees , pemekees
kewmes heevlejCe eerpeerlesve YeeF&kees meewpeveyee YeSkees nes~ ieerleekees oMeeQ npeej
DevegJeeonkees yeere osoerheceeve eme JeeKeekees Deeueeskecee leheeF meyew hejceesekees
meeOeke yeVegmed ~
6] mebmeejcee eeefuele meyew Oece& ieerleekees otjmLe eefleOJeefve cee$e ngved ~ mJeeceer
eer De[ie[evevopeer cenejepeeje emekees JeeKee eLeeLe& ieerlee ueeF& megvesj
pewve kegueeslheVe eer peerlesve YeeF&peerues ele vew efueS efke kewmeskees ceeOeceyee emekees
emeejCe ieB, efkeveefke YeieJeeved ceneJeerj, YeieJeeved ieewlece yeg, ieg veeveke, keyeerj
Fleeefokees eehetefjle lehe-efmeevlenkees Gelece DeefYeJeefe ieerlee nes~ ieerleekees
lener kewmes megceve leheeF meyewkees mece#e Deelce-oMe&veeLe& emlegle ved ~
7] ieerleekees ogF& npeej Je<e&heefmecce Oece&kees veececee meceoee yeveskees efLeSve~
emewues ieerlee ce]penye (meceoee) cege nes~ leme yesuee efJeeceveer<eecee SGw Meee
iegbefpejnskees efLeees- Gheefve<eod-meej ieerlee! cees#e j mece=efkees eesle ieerlee! Meee
he{dvegYevoe lemekees eJeCeieveg& DeefOeke ueeYeoeeke efkeveefke GeejCekees Meglee
Fleeefocee Skeeelee yeeBef[v~ emewues mejue Yee<eecee heevleefjle eLeeLe& ieerlee
kees ees kewmes leheeFkees mesJeecee emlegle ved ~ emekees eJeCeyee kesekeserncee,
j-efceskeerncee hejceelceekees MegYe mebmkeejnkees mebeej ngves, leheeFkees IejDeeBievekees JeeegceC[ue heefve leheesYetefce pemlees megjefYele ngves~

370

eLeeLe& ieerlee eerceoddYeieJeoddieerlee

8] lees Iej MceMeeve pemecee eYegkees eee& wve~ Deepekees ceeveJe eefle Jemle
ved efke eensj heefve Yepevekeesueeefie mecee efvekeeuve heeGowveved ~ emlees heefjefmLeeflecee
ieerleekees mevosMe keCe&-kegnjmecce hegiescee hejceese j mece=efkee mebmkeejnkees
yeerpeejesheCe ngvepeev~ YeieJeevedkees JeeCeerkee eer kewmesnyee efoveYejer leme eYegkees
mcejCe yeveskees jnv j ener Yepevekees DeeOeejefMeuee nes~
9] Deehevee kesekeserueeF& efMe#ee efoueeGBew efke Gveern jecees mebmkeej Depe&ve
ieved ~ jecees mebmkeejkees DeeMee ceeefvemen ueieeGBved efke lees Deehevees jespeer-jeser,
DeeJeeme-efJekeemekees mecemeenkees meceeOeeve iejesmed ~ F&ejeflej kemewkees Oeeve wve~
kemew-kemew mebie meyewLeeske ved lemewues eYegueeF& mcejCe ievexkees DeeJeMekelee vew
mebPevowve~ lej eer meyew le heeefLe&Je vew ngved ~ veeeefnbow heefve mechetCe& JewYeJe eneR es[sj
peevegheo&~ emlees efmLeeflecee F&ejueeF& efeVeg vew SGecee$e mecyeue nes, pemeueeF& eoeve
ieefjjnskee ved eLeeLe& ieerlee kees ees kewmes emeejCe10] mebmeejcee peefle heefve Oeeefce&ke cele-celeevlej ved leer meyew kegvew ceneheg<ekees
heef eeuegnkees mebieef"le meceepe nes~ ceneheg<ekees Skeevle YepevemLeueer vew
keeueevlejcee leerLe&, Deeece, ce" j ceefvojnkees he efuevved peneB ceneheg<ekees
veececee peerefJekeesheepe&veyee efueSj efJeueeefmeleemeccekees meeOeve Skeef$ele ieefjv~
ieern ceneheg<enheef yevo, ieeryee keesner ceneheg<e yevowve~ emewues Oece&
meoeosefKe vew ele#eoMeea ceneheg<ekees #es$ekees Jemleg jnskees ~ ieerlee emlew efveefJe&Jeeo
ceneheg<e eesiesej YeieJeeved eerke=<Cekees JeeCeer nes pemekees efejvleve melenyee
leheeFkees mee#eelkeej iejeF& jnskee ved eLeeLe& ieerlee kees ees kewmes emeejCe-