Anda di halaman 1dari 393

- 2007

:

.
, , ,
` :
` :
xxxxxxx
2006

` ,



.

. ,

.
.
.
.

.
.
.

10
10
16
24
42
45
52
66
69
71

-

. (9-10- )
. . 11-
. 12 - 14-
. 15-17-
.

88
88
109
126
194
220


.
.
.
.
.
.
. ()

232
232
238
242
247
250
255
261


. , ,
.
. . , ,

.
.
.

264
264
272
275
292
297
308



.
.
.

318
318
335
337



.
. ,
. ,

. -
.
.
.
. ,

.

Summary

Resume

340
340
340
344
345
351
354
363
368
371

378
379
380
385
394

: ` , : :
, ` , ,
:
`
, 1977. , `
:
, , , , , ,
, , , ,
, , , ,
:
, , , -,
, , , www.virtualani.org, www.virtualarmenia.am ,
, , - ,
:
` :
, , . , `
` , , , :

, :
, :
, , ` :
, ,
: , ` , ,
,
: , -

` :
, ,
- , ,
, , :
, , , , , , :
,
'
: , ,
,
, :
, - : ,
`
:
,
:
, , : , ,
` :
,
:
: `
, , :
9

1949, 10-12: 1977, 7-13:


1984, 419-420),

-) ,
- (Petrosyan 2001c, p. 44-45),
,
: ,

`

. ,
, ,
,
: ,
,

( 1913, 14: 1913, 327):
` ,

, :

, `
(-)
`

:

, ` ,
,
: ,

,
, ` ,

, ,
,
:
- , - (-

.


,
, :
, ,
:
, , ,

:

`
:
(
)
(`
),
,

`


4-7- - ,



,
,
- , ,
:
,
`
, : , ,
5- ( 1944, 158-159:

10

. 1
,
, 11- .,
,
. 7736, . 14 (
A
6-14- ,
. 98):
11

, `
` - :
,

, ,
,
( - )
: -
:
,
, ,
: ,
`
(
`
), ,
,
,
, ( 1914, 375): , ,
, ,
,
- - , ,
-
: `

(

`
)
, (` )
:

,
12

: ,
.

,
( 1997, 26-28): ,
() , :
,


( 1914,
397):

,
( 1913, 232-233), ,

( 1983, 256): , ( )
,
('
' ,
,
)
5- :
,
(. 1),

( ' A 1993, . 165179),
`
:
,

(
' ):
-, , ,

,

, (., ,
, , ,
), ,
,

( ) ( )
,
:

:
, ,
, , `
, ,
.
( 1914, 376): ,

( ), (
):
,
,
:

,
.
,

,
(, 379,
380), `

( `

) -:
-
.

:
( ` - ..),
, .
,
`
.

:
,
.
,
(, 380):
, ,
' (
) ' (
) ,
4-

:
, ,
(
) `

. .

: ...

,
(, 376):

(
, , , 381),

13

, ,

(. 2), ` : ,
,
,
:
,
() `
, ,


( . . 1982, 80-83: A 2000,
. 18-19): , -

` 4-
` `
` (Gough 1973, p. 81-82, pl. 69):

` `
,
(
. . 1971, 117-118): ,
, ` , , (MacDonald 1965, p. 15-16.
. 1982, 50-52): ,
.
`
` ,

,
,

14

( 1914, 376-377): ,
`

,
( 2002, 219-257:
MacDonald 1965, p. 16):1 -

` 5-

(Hutter 1988, p. 46. . 1982, 52-56): . .
` -

. 2
, 5-6- .,
:

, ( 1983, .
61, . 22):

:
,

,

, 5-
,
( 1949,
3-58),
' ' :

, ,
,
. ,
. `
( 1914, 377): ,

,
(),
: `
: ,
` ,
`
,
`
`
, , , :

,

,
,
:
-,
. ,

,
(, 384), ,
(` ) ,

( ):
,
,

` .

:
.

, `
, ` , , ` `
, : ,
-
: ,
,
... .
`

(, 392):
.
, ,
. , ,
15


(, 391):
,

, , : , ,
, ,
:


- (, 1989, 95-97),

,

(. 3, 4): ,
,
: fl, -
,
. :
, ,
. .
` ( 1914, 391),
, ,
:


.

, ,
, ,

, , , ,
. : ,
16

, . , :
(,
397): ,

.
,
(
, 394-402), `
, : :
, ,
,
-

. 3
-`

,
6-7- ., :

. 4
:


.
( 1887, 152),
:
,
(, 100):
. -
[] (
1982, 121), ,

:
,
... (, 165): ,
, ,
,
: ,
:

`
()
(),

`
.
:
,
,
`
,
`
: ,
. ,

( 1975, 58): , : ,
... . `
( 1914, 392),

(, 397):
, ` ,
,
,
, , fl
. `
.

( 1913, 233):
,
. ...
( 1983, 256): 17

(
` 7-8- .) . . [] ` []:

` ,
, . fl,
,
() :
,
: ,
. 7-
(...
, `
..., (
1974, 79, 80),

` 10-
(


30 ..., 1910, 225): 7- ,
: ,

`
, , :
. ,

, 5-7-

(
, 18

)` , , (. 2, 5, 6, 7, 8): , ` ,
:
, ,

` , :

. 5
,
5-6- ., :
. 6 ( , )
, 5-6- .,
,
:
. 7 ( ,
) ,
5- ., , :
. 8 ( ,
)
, 5-6- .,
,


, ,
: `
(Schiller 1972, p. 1-2),

( ) :
,

: ...
,
, (
., , 21, 24):
: (315-386 .)`
,

19

, .
, , ( 1832, 53:

'
): ,


.
,
(., , 14) `
, ( .,
, 18): `

:
, , : `

(, , , ):2 ,
:
:3
4- :

: , ` , : ,
,
5- :
, 4-5-
`

, '
:
20


, ,
..., '
, ,
... -
( 1832, 55, 266),
, ( 2001,
180-183): , , ,
` ' '
. `
, :
( ) ,

, ` fl, fl,
fl :
, 4-
( `
),


(, , ,
, ),
`
(Dalton 1903, p. 20. Gough 1973,
p. 17. 1956, . 30 - 33. 1985, .
192-193): -

` `
,
(): 4-
( 1812:
1877, 694-697: 1996, 115-117)

. 9 ( )
--
,
, 4- .,
( Gough M. The Origins
of Christian Art, il. 91):

( ,
, ,
, ,
, ):

,
, - ,

, ,
,



:4

,
' :
, 312. `
` ,
,
,
` (
1812, 246): : `
`
(, 247):
,
, :

` :

`
, ,

` ` --
(Dalton 1903 p. 20), `
(. 9):
(
):
21


, ,
(Ferguson
1989, p. 165.):
(`

`
, ' 2000, . 258, . 3/9:
' Wessel
1965, pl. 29. 1977, . 281,
283, 284): -


-

,
(
1983, 46, . 12/3) ,
:

(

) (. 10),

:
,

,
` (vexillum) ` ,

(--),

`

:

( 1812, 248-249): 22



:
, - ,

(, ,
, -, . 11): ,
'
'
:
,


1448. :

, 326 .
(

' 1996, 116-117),

10


, 6- .
( A

6-14- , . 12):

1996, 125-126): , .

11

, 6-7- ,
-
( . .,

...,
27):

( ) (Ferguson 1989, p. 164):


,
' '
: ,
,
`
,
(
)
` `

(Richardson 1994, p. 178-179): , ,
: ,
,
(` ) .

.
. `
( 1741, 534, '


`
( )
,
( 1992,
22-23): ` 440. 2-
`

(Schiller 1972, p. 7).
, ,

:
:

, -
. - - , ' (Der Nersessian 1978, p.
114): ,
(. 11), 400
12
, (Schug-Wille
1969, p. 75. Gough 1973, p. 81, ill. 69):
-
, ,
( 1914, 375),

: ,
(
1913, 233): ,

:
, ,


(Richardson 1994, p. 179):
23

,

: (295-373.) ,
.
...,

,
.. ( 1899, 312):
, -
-
, (, 1)
, : ,
:
,
( )
(Schiller 1972, p. 7):
,
, , ,
:

(' Gough 1973, p. 93, 160, pl. 80, 155),

(', , 1985,.109-124):

(914-929 .)
` ( . 1981, 35,
. 5/7): `

(1912, 313):

, 24

` -
-`
(. 12),


: ,
, ,
- : ,
, ( '
):

() (
) .


, `

(SchugWille 1969, p. 44. . Gough 1973, p. 108. Schiller
1972, p. 5): ( ) 4-
: (via crucis)

,
(. 9):
, -
` (, )
, , , , ,

:

. 12

,
400.,
, :

,

` :
,
,
, :
,
: , ,

, , , . ( - . .)`
,
,
( 1914,
438), `
,
(, 438-439):
. , , ,
`
, ` . .

(` , . signum ,
' 1990, . 194, 275) ` ( 1913, 226):

` ,
,

,
,
. `

( 1904, 4): ,
,
,
( -) ( --
) : `

`
, :
, 5- ,

,
,
: ,
, ,
, `
25


: ,
`

,
,


:
,
: ,
,
.

, ,
(
1913, 236): ,
.
`
:

,
( 1904, 4): , `
, :
, , (
)
( 1996, 117): ,

, ,
- :
26

, , ,
`
:
, ,
,
:
.

:


(. 13), -
,
(crux monogrammatica), -
`
(tabula ansata):
, ` :
. -` ,
(- 1986, . 68): ,
(Dalton 1903, p. 18):

. 13
,
4- . -5- . ,
:

. 14

, 1200.,
, .
2589, . 158:



: , ,
, ( 1914,
305): ( ) - 5-
`

( 1894, . 3, . 163):
,
,
:
,
,

( ` ', , , ',
, tabula ansata-` ,
, ): ,
,
,

( . , ' -
1986, . 68): - -:
-
: (4- )
` :
(4- )
,
, , -,
X , (Dalton 1903, p. 19-20):
,
, 4-
5- , :
,
:

. , , , .
( 1984, 554): ,


, ,
:
, ,
,

(. 14):
27

,
5- , ,
: , , - ,
` , , ,
:


` (. 15),
`
(. 16):
:
,

: `
,
(
):

28

. 15
,
4-5 .,
(`
. ):
. 16
,
4-5 ., (
Donabdian P. Les thmes
bibliques..., fig. 42):

, ,
, -

, ,
: ,

, :
. -`
:

(

), . ,

,

,
5- : ` , ,
(
- . .)` ` (Der
Nersessian 1978, p. 63):



, ,
S-
(. 17, 18):

. 17
, 5- .,
:
. 18
, 5- .,
:
29


`

, ,
:
, `
, -
,
4-
: ,
,
4- ,
:
,
, :5

,
,
, : ,

, ,
- ( 4- )
,
,

: , ,
(
5- ,
' 1949,
3-58), 30

,
:

,
`
: ,


( . . 1971, 114):

( )
, ` -

. 19
,
6-7- .,
:
. 20
,
6-7- .,
:

. 21
,
6-7- .,
:
. 22
,
6-7- .,
:

,
()
(. 19, 20, 21, 22): , :
, ,
,
6-7- .
: , `
- ,
:
:

, , ,
:

:
, :

,
, ,
:
:
,
`
- : ,
,
31

( ,

,
, ` )6 (,
, `

): ,
,

, ,
,
:
,
, - -
,
: -
(., , 2:
' ,
): ,
`
(6- , . 30)

(Gough 1973, p. 160, pl. 155): ,
,
4-
(
) (Dalton 1903, p. 27-28,
fig. 16):

5-6-
(. 23):

, , ,

(. 24): 32

. 23
, 5-6- .,
, :
. 24
,
5-6- ., :

. 25
,
6- .,
:
. 26
,
5-6- .,
:


' (' ), '

: ,
,
: ,
,

, ,
:
, ,

(. 25), ,
`
,
-:

` ,
, , , :

,

(. 26): ,

(. 27): ,
- ,
, ,

:
:

` ,
33

( )
, : 5-7-
(
. , , . , . ,
. ,
. , . ,
. , ,

. , , . , , ) (,
, , , ,
, )

: -,
( 2000, . 258. . 3/1-4),

. 27
, 6-7- .,
:
. 28
,
6- ., :
34



(
1914, 30):
,
.
(5- ) : ,
. ` -

. 29

, 9- .,
,
:
. 30
, 6- .,
. ,
( Gough M. The Origins
of Christian Art, il. 155):

,
( 1988, . 149):


, ,
( 1976, . 204),
, , ,
:
, ( )

, , (, , , , . 28),
,

(Butler 1929, il. 3/323. - 2000, 238,
242, . 13, 20. Guillaume de Jerphanion 1925, pl.
20/4):

, ,
- (, , ):



(. 29), ` : ,
- ,
:
`
( )
,
: ,
(`
. , . 30) 35

(

)

(Gough 1973, p. 93,
160, pl. 80, 155): , ,
, :
,
:
,
, , , ( )


:

-
-
, :
-
(, , )7
(,
, , , , ,
, . 16, 17, 25, 31, 32), ,
,
:
36

. 31
,
6- ., :
. 32
,
6-7- ., :

. 33
,
7- .,
(`
. ):
. 34
,
7- .,
():

,

- , ,
:
(
) : , ,
, `
,
:



(.
33), ,
: ,
2-

,
, , , ,
`

( 1996, 117):
,

(. 30):

` : ` -
:


( , . 34), ,
:
, ,
,
37

,

: , ,
-

:

`
(
)
: `
,

: ,


,
:
, , ,
(
` ),
(. 8,
35) , ,
-`
:


,
(. 36)`

,

:

, '
` ,
, ,
38

. 35
,
5-6 ., ,

:
. 36
,
, 6- ..
(
):

. 37
,
7- ., :
. 38

, 7- ., :
. 39

, 7- ., :

:

:
,
, ,
, ,
:
,
: (, . 37, , )
:
,
, , ,
`
, `
`
(. 7): ,

, -
:
, ` ,
(. 38, 39): -


(Dalton 1903, p.
17, Ferguson 1989, p. 169), ` .
,

(., , 18-19):
:
,
, ,
.

. ,
,

,
` ( 1932,
20-21): ,
,
:

,
,
() (. 17): : .
,
`
, ` , `
39

, ` , ` ,
` :
` (' , 2000, . 26):

()
(, . 40, , , , . 41):

, , - ,

,

:
:
,

( ) (Ghirshman
1962, p. 173, 224, fig. 174, 252, 254, 267, 269),

( )
(Azarpay 1972,
p. 108-115):
,

40

: , ,

( ,
, ,
) ,
`
,

` :
,

(
' Harmatta 1979, p. 305-319.
' . 2003): -


,
:
,
:

. 40
,
5-6- ., :

, ,

: ,
, ,
,


:


(
, ,
- ):
,
-
(, , , , . 37, 38, 39, 42):

` (914-929 .)
( . 1981, 34-35,
. 4/4, 5/4,7 : 1988, 47-48,
. 19/8): `

. 41
,
6-7- , :
. 42
, 7- .,
:


:
(Beckwith 1961, p. 37, pl. 47-48):

:
( 1967, . 84-89):

:
`
,

6-

: -,
,
(Beckwith 1961, p. 32, pl. 41):
,
41

,
( )
(' Ferguson 1989, p.
175).
10- ,

( 1985, . 109):


, 6-
:

,
, ,
() ( 1960, . 61. Hutter 1988,
p. 92, pl. 95):
,

: ,

,
( - . .)
, .
( - . .)
`

,
(
1833, 134-135): ,
,
, (
) (
)
(. Schiller 1972, p. 8):
(530-548 .) ,

( ),
( ):
` 42

, `
(Gough 1973, p. 155,
157, pl. 150): `

, , `


- : , ,
`

( 1914, 50:
1995, 494, 495):
(677-703 .)
( 1853, 561)`
: ,
( ' . 1994, 339-347),
,
()
:



.

,
, ,
( 1833, 144):
,
, `
: ., ,
.

,
,

( 1987, 178):

,
()
` (' 1837,
875-877: 1979, 404) :
` ('
1989, . 303),
' ' -, ,
, `
( 1877, 35-38, 1940, 7-10): `
, ( ` ,
, , )
,
, ,

:

, ` (
1952, . 133, 134, 136), `
, ,
:

:
, , ,
: , ,


: ` , `
,
, , . , . ` ,
, . . `
( ., , 13): -

, ,

:
-
. `
...:
` ,
. ,
... ,
` . ,
` (
1914, 317):
,
: , ,
... ( 1932, 19): ,

... ( 1833, 190):
, ,
, ,
: ,
`

, (
) : , . ,

, `
.
:
6-7- ( 1959, . 317, . 30):
7-
,
, - 43

(, ,
. 38, 39, 42)` ,
:
, , ,
:

`
: ,
: ,
,
. ...,
` , (
1914, 245-246): ,
, , (
...
,
,
, 1807, 208): ,
.

(. 43) ,
:

`
,

(. 23):
.

- ,

: ,
` (
, ,
),
44

. 43
, 6- .,
,
(`
. ):
. 44
,
5-6- ., :


( - `
' 1987: 1949:
. . 1982, 9-47:
. 1992, 173-179): -

. 45
, 6-7- .,
:

, ,


(. 44),
` , ,
,
(. 45): ,
,
:


:

(,
1989, 96). -
`
(. 3, 4):
, , ,
. ,
. `
( 1914, 377:
' 1837,
705): ,
45

,
: ,

,
:

( ), , (. 46)

,
(. 47):
(
)
,
,
: ,
, ,
,
,

:
, ,

: `
(. 2): ( ), ,
(
) :
, ` : ,
, : ,

: , , `
:
46

. 46
, 7- .,
:
. 47
, 7- .,
:

: ,
:
, `
,
`
(. 7): ,
-
: ,
,
,
`
- ,
` :
,

- : ,

, - : ,

, ` :
`
( 1982, . 369-372, . 23): ,

: , ,

, (. Gough 1973, p. 1920; Ferguson 1989, p. 23):


:
, - (. 8, 35) :

:
.
:
- :
`
:
, , ,
: ` .



( 2000, . 90):
:

-
: -,
, , ,
, ,
` - (
, - ,
47

. 11), ,

, ,
( , ,
, , , , , . 41, 48) :


,
(
)
` (
. . ), `
(. 49):
( ,
): ,

: . . `

( 1949, 43):
, `
`


( 1989, . 532, 533. Richardson 1994, p. 179, fig. 4b),
, ,
,
:
` -
, ` :

48

160-170 ,
, 210-220 ,

1-1,5 :

,
: 17-
,
,
, ,

: ,

. ` , fl
:
` ` . ,
:
,
:
: .
, , ,

, `
, , `
:
.
( 1870, 4-5):
, ,

. 48

,
7- ., :
. 49

,
, 5-6- .,
:

: ,
,
,
: ,
( ),
( )
:
: (. 259), . ::
(1171.) []
:
,
` ,
: ,
, , , ,
:
. .
1.75
( . . 1982, 43, . 12):
(. 37):

7- :
,
:


: , ,
. ...
,
,
,

,
:
,
. `
. ` ,
:

(
1992, 83-84): ,

: ,
, ( `
. ,
..., `
,
, 1837, 707) ,
.

:
. ,
( )
,
(, ' 1979, 203): ,
, (
' 1837,
930. ,
,
) ,
.

, `

:
,

(,
49

9-
,
- , . 366),
17-19-
( ,
' 1984,
, ): '
' : ,
.
,
: ,
,
. ,
( - . .),
,
( 1992, 84):
,
,
,
: 5-6-
,
6-
:
,
-
:
11- ,
- :
18- ` , :
, `
50

, 18-
, ,
:

-
()` ,
:
,
,
: ,
`

,

( . 1981, 35, . 4/4, 5/4,7: . . 1978, 91-93, . 19/2): -

, ,


: (.
50)
,
,
,
, , ` ,
( 1948, 189):
, : ,
,
, ` ,

(. 51):

, ,

: `

. 50

,
6- ., :
. 51 ( )
,
7- .,
:

-
( ): ,
,
( '
. 1966, 241-243: Der Nersessian 1978, p. 58) :
. . ` (
1949, 70-71), . ` , ,
(
. 1966, 247):
. - (Der Nersessian 1978, p. 58):
. ,
( 1979, .
37): , .
(` ), , ,
,
( 1975, 63): ,

(
)
:
,
,
,
() ,
`

: , . ,
,
, ,
():
51


,


`

, , ,

: , 9-
12- ,
: , , , :
,
, , `
:

( '
Harbison 1994, p. 11-14): ,
,

, (. 52):


7-8- .
(Strzygowski 1918, p. 257, abb. 287): `
,
11-
( , ,
. ' . 11-
), -
52

`
:

: ,
, ,
( 1963,
126): ` ( 1913, 233): ,
, ` , .

... ,
:
`

. 52


,
10- ., :

: ... ...
.

,
:

`
. , ,
, `
(, 1983, 255):
, , . (, , )
,
, ,
:
:
, , (
' Jones 2003, p. 43-53):
, : , ,
, ,8
: ,
,
, , ,

: ,

`
,

, (, 233):
, ,
` ,
`

` , ` .
... ( 1914, 50, 294):
,
. `
, ,
,
: , ,

: `
( ,
1887, 152), , : ,

(
): ,
,
, :
,
: ,
1257.
.

, ( 1961, 33): ,
,
53

, ,

` :
(
, 12): ,
,
( 1937), , ,

:
,
:

,
, , -
:
, , -
,
, ( 1987, 160-166
.: 1949, 32, 36, 37, 45
.: 1975, 28-30,

):
.



,
, : , ,
(7-8- )

, -
54

( , `
. ` - 1975,
12): (6-7- )
,
:
... ( 1975, 12:
, ` ,
): ,


,
: -, `

: , ,

` , :
` ,
: ,
,
` :
,
( 1914, 318):
,


, - (
1838, 16:

` 5-
20- , ' 1944,
119-120): ,

-, -
:
,
,

.

`
. , .
,
. ,
( 1914,
49-50): , ,
,
,
:
,
, , ,
:
, ,
,
,
: ,

,

:


,

:
,

(. 5, 11, 41, 44): , , ,
:

(,
1977, . 93), 4-7- , - `
:
,
, , ,
`

: ,
(
): , `
,
(, ,
),

:
` -
( . . 1971, 120):

55

`
`
:
, ,
:
, `
`
:
,
, `
, ` - (Petrosyan 2001d, p.
25-32. 2002, 411-439): ,
, , ,

:
(., , 8-15) (., , 20,21),
,
-
` (
2002, 152-165):
.
(
,
, ., , 1, .
` ,
,
, ..., .,
, 33, 34, ., , 1), ( ... ` ..., ., , 1, 5),
(
56

` .
. ..., ., , 27, 28), -
, ( ) (' ,
: ,
,
:
,
.
, ., , 18-20):

: ,
( ,
, 1914, 84)9,

( , ),
( ,
.
` ) ` ` - ,
( ... ` ,
...
, ,
, 107, 117, 376, 386):
,

,
- ,
.

,


( 1730, 516):


` .
,
,
,

( 1987, 364):

, :

- ,

( 1889, 12):
,

.
.
, ,

( 1838, 12-13):

,
, `
, :

- ( ` ...
`
. ,
...
,
`
-

, 1914, 49-50),
:


:
` .
` fl .
` fl ( 1741,
539): , 4-7-
( 1937, 43: 1975, 72-73:
. `
: , ,
, ): , , ` (. 23)
` ` , ,
: (
) ,
:
,
-
,
: - ,
( ) , :



.
`
.
57

, ,
( 1914, 115-116): , , 17-
(. 53)

(
'

):
, , () ,
() :
( 1993, 179) -
` 11- , ,
:

,

:

, `
, .

58

, `
,

( 1913, 233):


: , 5-9-

( ,
, ,
, , ), : ,

` `
(, , ):


(, , ):
( ,
-
, ` ,
-

. 53


, 17- .,
:

. 54
,
5-6- ., :

),
,

(., , 2, 14, 19): ,
` ,

. (`
- . .) ,
, (` - . .)


, ` ` ( 1833,
134:
' Donabdian 1990-1991, p. 279280): , ,
,
, - : `
.
( 1833,
144):


`
,

(

' 2004, 121-130):

-
9- .

, :
, ,
` , ,


:

,

( 1995, 494:
504): 59

` ,
, `
- . ,
`
`
.
( 1932, 18): ,
,
` ,
:

5-6- (. 54),

` , , : .
- ` ,
, ,
,

(Der Nersessian 1978, p. 55):
. . ` ,

( 1952, 145) :
. . `
( 1979, . 38): ,
,
(
), ( 1949, . 81, 82):

, `
60

-`
`
: ( 1987, . 60, ),
(, 909) ( 2000, . 93)
, ,
: `
9-
` ,
: ,

: , ,
, ,
, ,
, , ,
: ,
:
, : , ,
-

. 55

, 5- .,
:

. 56
,
5-6- ., :
. 57
,
5-6- ., :

(5- ) ,

(.
55): , , `
,
, ,
:
,
:

.
` . ` '
, ' `
( 1986, 111): , , ` , `
, , ,

: , `
(' Rice 1954, pl. 40/b. 1977, . 5, 6)`

(Ferguson 1989, p. 23), , `
:

,
-: ,

.
, ,
`
( 1932, 23): .

,
. ,
,
, ,
(
1910, 80): , ,

- -
,
`
, :
,
` -: ,


(. 56, 57): 61

(.
17), ( `
):
`
(. .
, ' Thierry 1987, p. 61), -:
(. 15, 16),10
-,

(. 58)`
` :

,

: ,
-
- -`
:
62

,

.
,
-
, ,


: ,
` , ,
:

,
-, : - :
(, ) ,
, `
() , :

. 58

, 7- .:

. 59

, 6- .,
:
. 60

,
6- .,

,
,

: ,
` ,
( 1833, 230):

: ,
,
-

` ,

(, , )` - :
-
,
, , , :
,
, -

: , - , :
`

( 1932, 19):
`
,
, `
:
- : ,
,
`
,

(. 59) :

,

(. 60):

63

()
:

,

(. 61),
` (. 62) ,
` (. 63):

`
:
,
.
,
( 1853, 560):
, 7-` : :
,
,
:

, , :

: -,

,
, ` : ,
,
: ,
(
1836, 960),
,
`
( . 1959, 259-264):
,
64

. 61 ( )

,
6-7- ., :
. 62 ( )

,
6-7- ., :
. 63 ( )

,
6-7- ., :

,
:

,
( 2002, 3-8, ' ):
, ,

(', , 1969,
. 7, 133. Ghirshman 1962, p. 229, fig. 273, 277)` , :
,
, ...
( 1913, 206): (5- 6- ) , , , ( )

(Karakhanian 1992, p. 225-227, pl.
1, 3. A 2000, . 171, . 213-215):
,
, ,
` :


:
` (Hutter
1988, p. 12, ill. 56) :

` (Idid, p. 13): fl
`
(

),

`
: , : , , ()`
,
,

, , ,
(., , Kondoleon 2000, p. 133-134): ,
-
- . ,

,

, , :
,



(. 17):
, ,
: , . . `
, ,

( 1949,
84): , , ,
, , ( ,
65

): ,
(,
, ,
-,
` ' 1985. . 137-141) ,
, `
(

-, , , ' Ferguson 1989, p. 21-22. 1988, . 53.
1995, 18-19): -

,
:


, ,
`
, ` ,
( 1944, 105: 1995, 18-19):
` .
,
,
...
.
( 1894, . 133): `


, , ,
: , ,


:
66

(.
16) ,
`
,
, : ,
( ),

: ,

,
, `
: ,
,
, ,
,
(, ),
,
,
( ) :
(Gough
1973, p. 76, pl. 67) ( 1977,
. 3, 4): -, . . (, 14),
. ` ( 1988 . 147):


, , (Butler 1929, il.
3/ 95):
,
, :
, , ,

,
:
,

. 64


, 5- .,
,

,



( 1889, 148): ,
, ,
, ` , .
, ,
( 1913, 289): ,
.

,
,

:
` -

,
` ( 1985, . 227-231, . 1, . 1):
, ,
` ,
:
. 19- 80- .
( 1894, . 86, . 49.
1970, 20, 33, . 38/1):

5-7-
( 1985, . 230, . 2/2-6.

, , , , 5-7-
,
, ' , , . 1998,
36-37): , , ,
, :
, ,

:
,
: ,


:

,
(
, . 10, ,
. 64): () 67

` , (
1977, . 32. 1988, . 150.):

, ` (, , ),
, :
.
, , , , ( 1977, . 61,
248): ,
:
, , , ,
, , ` :
,
,
,
, ,
- :

' - ' -
: ` '

, ' :
68



,
,
` 4-7-

:
.



:

`

554. ` ( '
1937, 50-52):

,
, ,
` :
,
(726-843 .)
(',
, 1986, . 90-91. 1989,
. 401-402),

( 1985, . 307-308):
`
:
.

,

:
, ,
:

` , : .
` ` :... ` . ` ( 1932, 13, 15): , ,
, `
, ` :
,

,
,
: , 7- ,

. `
.
, . ( 1975, 9):

: , ` 7-

, : , ,
, .


` . ,

,
()
( 1983, 269): , ,

, ,
: , 8-

, .
(
1833, 47) (, 55),
9-
( ` ,
, , ,
1995, 466), 11 ,

(
1993, 179):
, - , - `
(,
178-179), ` ,
` : .
, ,
: , fl ,
, ,
, : (,
179): ,
,
,
69


:
, , , :
,

:

:
` 13-
,
,
` ,
,
. ` , ( 1996,
354, 372):
70


, :


( ' 1992, 84-86:
. 1981, 32-36, . 4, 4, 5, 5:
1988, 47-48, . 19/4-8):

, : ,
, :

, , : ,
,
-

. 65

,
13-14- ., :

( 1992, . 12): ,
, ,
:

`
() ( 1837,
862): ,
, -
,
(. 65):11
,
, , :
,

- . ,

: ,
,
,

( 2002, 153154): , ,
,
...
( 1960, 22):
.


: ,

,

:


,
, ,
, : ,
,
. , ( 1937,
1) ,
,
`
(, ) :



- (, , ,
-
) ,
` :
. ,
- (' 1977, 71-72):
, ,
, ,
, ` . ,
, , ( 1914, 120-121),
,
(, 123, ' 128):

, -
, : ,
, 71


: ,
` ,
,
` ' ' ( ,
, , ,
, , ): , , ,
:
, ,
,

( ' Petrosyan 2001b, p. 3337):
( )
: ,
` (
1983, . 190-193): , , :
,
, ,
, ,
: , ,
: (
) :
,
. ,
72

(` ): , :

:
: `
, ,
:
, , ( 1913, 75-76):
,
, (
), , ,

( 1972, 371):

:

: `
( , ...
), ,
( 1913, 192):
,
,
:
, ,
- , ,
,
,

, -

. ( 1994, . 214-237),
,
:
.

`
,
( 1963, 122-125: , 11-12): , ,


(. 66), (. 67)

. 66

, . . .
2- . 2- ,
:


, ,
-
: , ,
, -, , (, ,

): ,
`
: , ,

- -
,
:
, , ,

(Vanden
Berghe 1983, afb. 37), (. 68),
:


(
)
(. 69):
,
, - ,
: , .

( 1963, 125): -,
( 1959, . 228, . 73):
, 73


`
.. 6-4- :
` :

- ( 1985, . 43-48,
147-150, . 35, 36, 137), , , ( 1971, 510513): , :
- (... 2- , . 70):
` ,
,
74

:
.
.
,
, .
,
( 1913, 186):

,
, , ,
, : ,
,
,
:
,
` - -

. 67
,
. . . 2- . ,
:
. 68
,
8-7- . . . .,

( Vanden Berghe L.,
De Meyer L. Urartu: een
vergeten culture uit het
bergland Armeni, afb. 37):

. 69
,
. . . 8-7- .,
:
. 70

,
.. 2- ., :


(, 173), `
(,
118-119)
(,
160), - , , : .. 1-3- `

(, , ) ,
(T 1953. .
224),
` (A 1982, . 34,
. 44. . 2003, 165, . 3/1, 2):


.

, ,
(A 1971, N4, . 116, .
2, 3. A 1982, . 3) , `
,

, , ( .
1997, 18-20):
, , , . .

-
`

,

, `
:
75

,

,

: ,
`

(' Monumenta Asiae Minoris Antiqua, vol. 10. 1977; Harrison 1989, p. 169, pl. 43, 44):
, ,


:
, fl
:

, :
, `
,

, , , :
, ,

,
, ( 1990, 69):
, , , , , : , , -
, (
),
, - : , 76

(. 71), -,
(, , 2001, 222-223,
. 1, 2): (. 72, 73),
(. 74), (. 75)
(. 76, 77): .


,

(M 1985, .
22-23). , ( ) `
: 12- :
' ' (. 78):
, , ,
,
( ),


:

10- , 4-
40
` ,
.


,
,
(
1871, 87):

. 71 ( )

`
13-14- .
(
20- .,
),
(`
. ):
. 72 ( )
` 1001.
,
:
. 73 ( )
` 11-12-
. ,
:
. 74 ( )
` 9-10- .
,
(`
. ):
77

. 75 ( )

`
10-11- .
,
(`
. ):
. 76 ( )

` 14-15- .
,
:
. 77 ( )

` 15-16- .
,
:
. 78 ( )

` 1187.
,
:
78

. 79

,
9-10- .,
(`
. )
. 80

,
13- ., :

,
:
, ,

, : ,

:

:
.
. ,
,
(, ,
, , ):


(, , . 79),
-
: ,
` 13-
:

(. 80): 79

. 81

,
1282., :
. 82


, 13- . ,
:
. 83 ( ,
)


, 13- .,
:
. 84 ( ,
)

, 13- .,

:
. 85 ( ,
)


, 13- .,
:
80

(.
81, 82),
(. 83),
(. 84, 85),
(. 86, 87):
. , , , :
, (. 72, 73),
(. 74),
(. 71), (. 75), (. 76,
77): -,
, , : 9-10-
- (. 88,
89), -,

(, 1962, 31:
1988, 29): 81

,
, ,

: ,
` : , ,
(. 90),
( ,
)
:
, .
fl,
, fl ,

: , ,
,
,
: ,
,
11- : , . , ,
,
8-9- ( 1984, 22):
11-12- :

, ,

:
. : (` 1, 20-1, 30 , . 91),
(0,3-0,4 , ,
, , , , , , , , .
82

. 86


, 12-13- ,
(`
. ):
. 87


, 12-13- ,
(`
. ):
. 88
`
,
9-10- ., :

. 89
`
,
9-10- ., :
. 90
`
,
11- ., :
. 91
, 10-11- .,
:
. 92
, 9-10- .,
:

83

. 93 ( )
, 9-10- .,
:
. 94 ( )
, 9-10- .,
:
. 95 ( )
, 9-10- .,
:
. 96 ( )
, 9-10- .,
:
84

92, 93): -

. 97
,
898.,
:

(, ,
, . 94, 95),

: ,
( ' 1984, 21:
):

:
, ,
,

10- 11- (. 991.,
1071. , .
139):
, ,

,
,
-

,

:
. , (. 96): :
, `
:

, (, , ,
, , , ):
, , 898 .

(. 97):
:
,

:
. ,
(. 98):
,
- (,
, , ) `
, ,
- ,

-
:
, , 10-
`
85

` :
. ,
:

,
(. 99):
: , ,
,

( ):
. :
, , , :
12-13-
(. 100),


86

:
, , ,

,

`
:
,
` ,
,
, :
,
, ` , ,
: -,

: -

. 98
, 10- .,
(`
. ):
. 99
, 9-10- .,
:

. 100
,
1277., :

, ,
,
: ` ,
,
,

:
,
,
,
: , ,
, -
: , : , ,

-
:
, ,
,
- , '
, ' `
, : :


,
,

-
, :
, - ,

, :
. ` ()


:
-
,
` :

, ,
,
,
: ,

, , ,
87


: ,

, ,
, , -
:
, ,
,
`


( )
( ,
, - ): , , ,
`
(
) :
.

: ,
,
:

, 9- :
,
,
,
, , ` :
, . ` , 7-
, 8-



88

`
( 1984, 13): . . , ,

`
( 1980, 4): , 7-
, , ,
,

:
, , 8-
, ,
:
, 8- ` ,

, .
,
( 1887, 100, 152):
,

. 9-

: . ,
. , ( 1983, 336): ,
,
, :
, , ,
,
,
9- -

` 4-7- :
, ,
-, ` -
,
- :

, ,
(' A 1976, . 14-20,
. 1-20), :
, . ...
,
( 1975, 13-14):
,

.
,
, : ,
, :

, ,
(Butler 1929, il. 3/ 95,
170, 178, 210, 323, 343. Tchalenko 1953, pl. 144/23, 201/3.
- 2000, 238, 242: 2001,
267, 367, 417, 508: 1976, . 204. Diehl, 1925, t.
1, p. 43-44, fig. 12, 13): , -


, ,
,
: -

:
-
` ,

(.,
, Jerphanion 1928, pl. 144. K 2000, . 247,
257-258, ): -, ,

:
, ,
,

. ,

:
,

:
6-7-

, ,
,
,
, ` , ,
(' Wessel 1965, p. 103-108, pl. 82-85.
1977, 281, 282): , ( 1977,
, 283, 284): ,
, ,
,
, ,

:
89

-

, , ,
,
,
,

: , , , ,



:
. (9-10- )
-
, 9- `

:
8-,
7- 6- : , .

8-9-
` ...
8-9- (,
1962, 31): , 8-
` ,
: , -
. , - 7- , 8-



`
( 1984, 13): .
, ,
6-7- ( 1975, 246-247,
' 1980, 4-5:
K, M 1985, . 145-146.
1985, . 307-308):

. .
,
9- (
, 12, 1986, . 11):
, ,
90

. 101
, 9-10- .,
:

,
13- .,
91

(, ,
), ( ) :

, ,

,
10- : , ,
, (
) ( ` ).
: 10-
, : ,
9-10- ,

: -
, ,
,
:

,
:
:


,


,
( ,
, 92

, ,
) : , ,
, , :
:
,
-

. 102 ( )
,
879., :
. 103
, 9-10- .,
:

( ): , 9-
:

(. 101):

( 1992, 154, . 184/1-4), 10-


:
, ,


, :

, , : -,
, -

`
(
)
:

, - ,
:
() ,
9-
:
: ,
`
879. (. 102), `

: ,
:
, , 3/2-
2/1 , , ,
, :

:
,
-:
, , :
(. 103),

- :
, , ,

, : .
93

:: (879.). ,
:
, -,

6 :
,
,
: , ,

885. ( 1951, 84):
: , , :
fl
:
:
,

:
, , ` '
, ' 94

: ,

: , ,
,
` , : ,
:
: , ,
,
'
'
(. 104):

` ,
: ,


,

8- :

.
10- :

. 104
, 10- .,
:

. 105
, 17- . ,
(` ):

,
` :

, ,
, - :
, , :
:
,


10- (, ), ,
9- ,
, , :

, 10-
,
, ,
:
,
,

(. 105),
(. 76, 77):

,

:
,
` ,
, ,
, , ,
: -


- :

. 9-
,
,
, , 8-
9- :
( 80 )
,
,

95

( 1967, 454):
,
:

,

: ,
,
,

. ,
,
, ` ,
( 1861,
85): . ,
`
,
( 2001,
1131):
: ,
, ,

` , :
` ,

` , : ,
,

, :

:
`
. :: (853.)
[],
96

, []
[] []
... ( 5, 12): , ,
: ,
, :
, ,
:
(` 1,50*0,50*0,30) ,
: ,
,

. 106
, 881 .,
:

,

:
: ` , :

, . :: (866.) .
. []
[] ( 5, 113): ,
,
, `
, :
, ,
:
, , ,

, , 9-
(. 106):
,

(`
3*1.50(1,15)*0,35): ,
. :: (881.) , ,
[]
. [] ,
( 4, 334): ,
,
. , 9-10-

:
, ,
:
. )

, )

(
) `
, ) , ,
:
-
: :


:
-: ,


` :
,

, :
,

: , , , ,
: ,
, ,
,

: , ,
. ( )
,

,
- `
: , 97

. 107
, 9-10- .,
(`
):
98



(. 97): , , ( ),
:
:
:
- ,
-
, :
, , , :
, 10- :

,

, , ( `
, ` ):
` , (. 107):
: ,
:

: ` ,
:
-,
, ,
, -

` ' ' : ,
9-
,
, ,
(7- ) (. 38, 39, 42): .


:
` `
, , (. 108): ,
` ,
, , :
,
` :
, ,
- , ,
,

:
, ,
, -
: (. 109) . :: (976.) [] .
[], ,
: :
99

886. , , ,
(. 110): 3
( 1937,
47-48: 1984, 14-15, . 57): ,

, `
:

: ,
. ( ),
( 1937, 47): ,
, -,
, ,
:

5547
(, 10-11- .) ,
,
, , -, () ( , M 1991, .
54, 55): ,
: ()

, `
- 100

:
,
(
. 1995, 22, 24, 25, 27): , , ,
` ,
.
. , , ,
, , `
( ) ( ) , ,

. 108
, 10- .,
:

. 109
,
976.,
:
. 110
,
886., (`
. ):

(): ,


( 1984, . 32), `
`

` , ,
` :
.
, , : , , , ,
, ` :

,
, :
. : `
(, 1984, 15),
,
' () , ' -

: ,
5-7- ,
, ,
:


, :
,

:
(. 98) ,


: ,

- ` ,
:
101

, ,
,
, `
:
,
:
10-11- :
13-14- :
,
,
,
, , : :
,
, `

:

14- :

(. 428)`
(10- ), `
,
:
, ` 102

:
,
,
` - (
, . 10):
10-
,
: : , 10-11-

,
,
,
:
(, , ) (, , , , ):
-, (, )
,
- ,
, , ,
:
,

, -

. 111
, 911.,

(`
. ):
. 112
, 1010 .,
(`
1973, . 15):

. 113
, 10- .,
:
. 114
,
916 ., (`
):


: `

:
10- , ,

: ,
, ,
:
` , , - :

, `
, , : ,
` :
,
:
911 . (.::
, . 111), 9-
:
, , ,
,
(. 8, 35): ,

984.

103

: ( 4, . 205, 1984,
18),
:
- :
. ,
,
, 8-
( 1984, 18):


( . 1981, . 4/4, 5/4, 7:
1988, . 19/8), ,


,

` :
`
` - :
1010. ,
(. 112):
(. 109, 113):
104


(30*20*4.5, . 114):
,
( ) , ,
, -, :
(
)` ,

: ,
: (. 115)
( )
:

, .
:: (916) .
() (
'

. 115

:
. 116
, 10- .,
:

. 117

:
. 118
:

1999, 52): ,

, `
(` ) , - ,
:

(1274.),
. []
, [] []`
[]. :: ( 3, 115): ,
, 13- :
,
: ,
.
(` ,
): , ` :

.

,

:
,
( -)
:
(. 116),
:

,
`

:

`
(. 117),
` `
(. 118): ,
,
,
(. 119):
-
105

. 119 ( )
, 10- .,
:
. 120 ( )
, 10- .,
:
. 121( )
, 10- .,
:
. 122 ( )

, 996 .,
, :
106

. 123
, 10- .,
:
. 124
,
990.,
(`
. ):

(. 120):

(. 121) ,

.
, ` :

996.
(. 122):
, : ,
()
( 4, 14), :
,
, ` :
( ,
, ,
-

)

`
(. 123)`

-
, , ,
990. (. 124)
996. : ` 11- ,

` (
) : ,
:
: , ,
,
5-7-
: -,
107

`

: , ,
, :
991 :
(` 0,80*0,64*0,15), . , `
, . :: ( .,
1984, . 73):
` , , ,
10-
:
, , :
(. 125):
. ,
12 ( 2, 14, .
1984, 15):
,
: - , ,
,
: , , ,
`
` 895-906 . ( . . 1960, 177, 1984, 15):
108

. 125
11- . ,
:
. 126
, 9-10- .,
:

. 127
, 10-11- .,
(`
. ):
. 128
, 10-11- .,
(`
. ):
. 129
. 10-11- .,
:


, , , : ,
, ` 11- : ,
. .
, ,


,
(` 9- - 10-
- . .)
,
... ( . . 1960, 177):
, , , , , ,
:

(. 79),
:
,

(. 126):

(. 127, 128) ,
109


' , '

:

, ,
:

(, , , . 129), ,

(. 130): (. 131)
(. 132):
, , 9-10-
,
:


,
` , ,
`
:

110


,
( ) ,
:

` , -

:
9-10- ,
,

:
,
, ,
:
:
. , - ,
:

. 130
, 12-13- .,
:
. 131
, 13-14- .,
:

. 132
,
12-13- .,
(`
. ):

.
. 11-

:
,
12-
,
, ,


, , ` ,

(
12- ):
: , , -

, , ,
(. 133),

,
, : . . :: (1023.)
: ` , ,
,
, ` :
11-
,
,
:
,
-:

111

10-
: ,

973. (. 134),
1011., 1017., (` 1021.),13
1029. ( 1984, . 81,
82, 83):
, :

:
`
:
, . ,
12-13-
(O 1963, . 179): , -

. 133
, 1023. :
. 134
, 973., :
112

. 135
, 11- .,
:
. 136
, 11- .,
:

` , , 11-
, : ,

,
: , :
`
-
(. 90), : ,
, ,
:

: , ,
1010. (. 112):
( ,

)
: ,

, :
: , ,
:
(.
135), ` (. 136),
113

` (. 137) : (1071.)
: .
:: ` : : (. 5, 119,
, .
` - ):
,
10- :

`
( 1912,
60):
, , : , , ,
- :
: 1004. 1023.
(. 138) (
) (180 ) :
, ( ): ,
` :
,
(. 136),
: ,
114

. 137
, 11- ., :
. 138
, 1023.,
:

. 139
, 1081.,
:



:
, :

, ,
150 : :
, , 11-

, :

, 11-

,

1081. (. 139),

:


, , , :
, 11- : ,
, - : ,

(Schiller
1972, p. 90, ill. 324), ,

(
):
11-
( ),
(`
, ),
,
,

, :

:
, 11- ,
115

, : ,
:

:

(', , 2000):
, 11-
(
1984, . 76),
(. 135), (. 140),
(. 141): 10-
`
,
,
116

()
(, ) ( )
: (, )
, ,
:
(. 142), :
, - , 12-
, :
( , . 175, ),
,

. 140
, 11- ., :
. 141
, 11- .,
:

. 142
, 11-12- .,
(`
. ):

,
-
- (
' .
, ,
):
, :
, ,
(, 11-
, . 143, ` ,14 12-13-
, , , . 144), , ,
(
)` - (,
1039 , . 145): .

,

,
(1036.)
(. 146) :
,
, ,
( ), ,
` :
, ,
( '
12-14-
) , ,
,
, ,
117

118

. 143 ( ,
)
, 11- ., :
. 144 ( ,
)
, 12-13 .,
:
. 145 ( ,
)
, 1039.,

. 146 ( ,
)
, 11- .,
(`
. . . ):
. 147
-,
10-11- ., .
:

:
, ,
11-
- ,
(. 147):
, ` ,
10-11- ( 1984, . 23. T 1973, . 80),15
: ` : ,

, : , ,
, ,
:

` - :


. ,
. 11-

,

( 1963, 136):
, :
11-

,
...
:

, ,
, , -
,
: ,
:
, ,
: ,
,
, ,



: ,
,
,
: , :

, : ,
,
119

120

. 148 ( )
, 11- .
30- ., ,
():

, `
,
, :
,16 ,
(. 148): ,
:
(
)
,
:

17
, ,
`

:
, ,

,

17-18- : ,
(

): ( )

:
,

,
, , ,
: . :
:

`
, ` `
, ,
, : ` .
`

`
, : , 10-
, , ,



: , ,
` 11-
30- , ` 9-10-


:
, , , `
:

,
(` - . .)
,
::
... (1031.) ( 1895, 45):
,
, ( ) ,
,
,
:
(.
149, 150),
, ,
, 121

` , ,
13- `
, 1041.:
, : , - `
-
: -,
, ,
10- ,

, , ,
(, ) :

-:

, ,

,
, , : `
(
),
: , , `
,
, ( . . 1960, 184-185):
,
: ,

() :
, 12-
4 122


,

( 1984, 41) :
1241. . ...
,

. 149
, 1041.,
(`
. ):

( 1984, 43): -

. 150
, 1041.,
(`
. ):



,

: ,
,
, `
, ,

( )

( ) : 7-
(. 47), , :
, ,
:

, , 12-13-
: , -,
. ` , -
` `
:
:

, , ,
- : ,
, ,
:
,
,
`
:

:
`
, ,
: ,
:

, ,
, 123

: , :

, - .
( `
),
, , : , ,
, `
, ,
:
, ,
, : `
(
), ,

, , 12- :
:
, `
,
,
:

:


: , . ,
(. 151)
124

, : ,
,
,
,
: ,
( `
)`
:
, ,
1176.
(. 152)
(. 153), :

,
:


,
,
`
: -

. 151
,
1041.,
(`
. ):
. 152 ( ,
)


, 1176 .,
, :
. 153 ( ,
)

:

,
, ,
:

: :
.

,

,
... ( 3, 151): , -
` 1051. ( 3, 152 ):
13-
. `
,
490 (1041.)
,

,
,
( 1910, 340):
.

-: ,
,
11-
:
, ,
,

12-
,

(12-
- 13- ) :
,
125

:

(. 154): ` , ` (.
143) (. 145):
1039. ( :: []),
` 1081 ( . 1980, 164), ,
:
, ,
,

,

:
11-

, :
:
,
`
:
:


(. 72, 73), `
,
1001. ( ' 3,
34-35): (1199.)
, ` :
`
(1033.), ( . 1980, 158, . 1):
126

: ,
,
(. 155), : ,
(
), : , , 1275.
,
:
,
14-15- (, . , .
, . 156, 157): ` 16-17- ,
:

. 154
, 11-12- .,
(`
. ):

. 155
, 10-11- .,
:
. 156
, 14-15- .,
(`
. . . ):
. 157
, 14-15- .,

.
(` . ):
127

. 12 - 14-
,
, : 12-

, 11- :
, 1154. ,
: 10-11-
`
,
` ,

:
, :

,
() ()
, ,
, :

:
: , :

( ` ,
, 5, 265, . 135):
, ,
, , :
, , , 1194.
.
( 5, 27) ()
1222. ` ...
128

[] ( 1999, 44):
,
:
`
1144. ,
,
:

, : `
12-
( 1942, 274,
1963, 140): ,

. 158
, 12- . ,
(`
. . . ):

( ,
. 177, 14-15-

. 159
, 12- . ,
(`
. . . ):

):

( ), ,
. [] [] ::
(1144.). []


.
( 1864, 232) :
5-6-
, ,
, :

:
:
,
. [] :: (1218.). []
. ,
( 3, 89):
,
- `
, :
,

`
: :
, 11-
:
` ` ,

: ,

,
, , : ,
12-
(. 158, 159),
129

1181, ` 1194 :
:
( 6*1.20, `

),

,
:

(. 160), ` :
,

, ` `
(Van Loo 1995, s. 115, taf. 2):

`

` `
:
,
` :

,
: , ,

. 160
,
12- . ,
(` . . .
):
. 161

,
1194.,
(` . ):
130

. 162
, 1411.,

(` . ):
. 163
, 15- .,

(` . ):

,
: , ,
`
(Thierry,
Donabdian 1987, p. 245) : ,

:

` 2-3/1 : , -

12-14-
- ,
` : 1194.

(www.virtualani.
freeserve.co.uk) .
(. 161),
: .
, -

131

[], [] [] [] , [] , [
] [ ] ,
, []
[]: `
, |
` |
...

[]... [] ...
, [] [
]|:... , :
,
,
:
12- , , ,
,
:
,
132


, ` :

(), -, ,
, , ,
: ,
,
,
- :
:
( , , ),
:
14-15- .
(, , , , . 162,
163),
: 12-15- .

( , , , . 158, 159,
164, 165):
,
, , , ,

. 164
, 15- .,
,
(` . ):
. 165
, 15- .,
,
(` . ):

. 166
,
12- . ,
:

:
,
,

,
:

: ,


` ,
: , :
, ,
- , , : , ,
:

, ,
12- 13-

( ),
. (. 166), , (. 167), , (. 168),
, ,
,
-
:
(. 166): `

1160. `

( 1978, 71-72):
,
, . ... , .
` :
, : .
133

:: (1173): ( 1963,
140): ,
:
1165. (.
168) , ( 1979, 81-84,
` 1205.):
. ` `
(
1985, 69): -, - `

, , ,
13-
: , '
, ' : ,

:

, .
, - ( 1984, 40):

`
,
,
: . , . ( - . .), :
( 1982, 120): ,

` , ( ) (
) 134

. 167 ( )
, 1184.,
:
. 168
, 1165.,
:
. 169
, 13- .,
:

,
( '
, ): ( ) :

`
: fl
` , fl , :
, ' ' : -

,
` ,
` 13- (, ,
, , ):
, ,
: , `
, , , 13-
15- (. 169, 170):
12-

( ), ,
, (. 171, 172):
,
, (. 173):
135

( ,
):
` ,

( `
),
,
, ,
` : , 13-

,
, 12 12 :
136


, :
`

,
: :

, (. 173):
,
:
, ( )

. 170
, 15- .,
:
. 171
, 12- .
, :

. 172
,1181., :
. 173
, 12- .
,
(` ):

:

, : ,
, : :
,
( ,
) 1181. (. 172), ,
12- : ` ,
. . :: -

, . ( 1975, 125): 1160.


,
, ,
, :
, , ,
, :

: , ,
:

:
137

. 174
,
12-13- ., :
. 175
,
9-17- ., :
. 176
,
15-17- ., :
138

. 177
,
12-17- ., :
. 178
,
15-17- .,
(`
. ):

139

140



(. 174. 175,
176, 177, 178): , ,

` (. 179, 180),
,
: , ,

, , :
,
(.
181, 182): , : ,
,
, -

(. 183, 184): ,
12- , ,
` ,

, ` : , , 12-
,

.
, ,

,
, :

. 179 ( ,
)
,
13- ., :
. 180 ( ,
)
,
13- ., :
. 181 ( ,
)
`

, 13- .,
():
. 182 ( ,
)
`

, 12-13- .,
:
. 183
, 12- .
, :
141

142

. 184 ( ,
)
, 13- .,
:
. 185 ( ,
)
,
13- ., :
. 186 ( ,
)
,
13- ., :
. 187
,
13- ., :
. 188
,
13- ., :

11-
13- (. 185-191): ,
,
:
13-
, .
. ,
. (
, ,
) (. 192, 193),
.
`
, - (. 194),

(. 195, 196),
. `


` 143

. 189
,
13- ., :
. 190
,
13- ., :
144

. 191
,
13- ., :
. 192
, 1225., :
. 193
, 13- .,
:

,


(. 197, 198):
12- 13- , ,
14- :

, , , , .
,
` :
` ' '

` (. 199) `
,
145

146

. 194 ( ,
)
, 13- ., :
. 195 ( ,
)
, 13- .,
:
. 196 ( ,
)
, 13- .,
:
. 197 ( ,
)
, 13- ., :
. 198
,
1215., :

1184.:
, `
,

,
:
:
,
147

. 199

, 1184.,
:
148

. 200

, 1184.,
:

:

, ,

:
`
, ,
,
:
,
, ,
12-13- ,
,
: , ` :

, ,
, :
(. 200) ,
,
, :

: ,

: , ,
, , ` ,
, , , :

, ,
- 149

:
,

,
, 12-13-
(` 13-
, . 201):
, , , 12-13-

: , 150

,
12- 13-
:


(. 202),
,

:
(. 198, 203, 204),
(-

. 201
, 13- ., :
. 202

, 1184.,
:

) , ,

( ):
,
:

, ,

()
, ,
:

. 203
, 13- . ,
:
. 204
,
13- ., :
151

. 205
, 13- .,
:
. 206
, 13- .,
:
152

. 207
, 13- .,
:
. 208
, 1213.,
:

(13-14- ), (,
, , , ,
, , , ,
, , ,
, . 205, 206, 207),
,
: .
( ` ),

, -


, ,
, , ,
,
:

1213. (. 208),
, ,
: , :
` 153

, `
, ` : , ,

, , ` :
13-
, , : ,
154

13- , , -
,
- - :

, 1233.,
(. 209): -

. 209
, 1233.,
(` ):

. 210

:
. 211

:

,

, ,
:

,
` (. 210) -

,

( 1977, 96),
` `
(. 211),
:

` 155

, 13- : ` ,
( ):
. ::
(1246.).
( 1895,
83): (. 212):
, : ,
, , :
1259.
( 5. 124): ,
. ( , . 148-150)
` . . (
1986, . 49, 63)
, ,
14- :
,
,
:
:

,
( '

), ` `
:

: (. 213) : , `
[] [][] , ` ` , , `
156

. 212 ( )
, 13- . ,
(`
):
. 213

:

[] []:
,
: , , ' , ' : ,
,
: , ,


( . 1999, 260-261): `
, (. ., , 9): , ,
( ):

.
,
` , `
(-, , ),
` (A ., A M. 1983, . 8-9;

A . 1986, . 244): , -

( ) ,
, , ,
: , ,
, `
,
: ,
,
,
( ` ,
` ): ,
: ,
,
, `

,
: ,
`
1348 . ( ) :
,
, 13-
157

: 1265

(. 214):
(. 215) ,

, ` - :
, ` ,
:

. , 158


,

: : []:
: (1265.) ( 1975, 207):

, ` , , -
, -

. 214
,
1265., :
. 215

:

. 216
, 13- .,
:
. 217
, 13- .,
:


( ' 1978, 59-62): ` :
,

, :

(. 216),

, , , -

`
(. 217):18

:
, :
:

13-
(, , , , .
159

206, 218, 219, 220): ,


,
, , , , (. 169, 170):

,
: , 12-
,
, 13-
: , ,
, 12-
`
(. 185, 190, 191, 220), (. 189, 218) `
, ,
, :
,
:
: , (. 221)
`

160

. 218
,
13- ., :
. 219
, 1225.,
:

. 220
,
13- ., :
161

, : (.
188),
,

,

:
, ,
12- , ,
:
` : , - ,
` ,
:
,
,
:
162

` , :
.
,
,
:
,
,
` :
, :
, :

, : .
, -
: ,
, 13-
, ,

. 221
,
1265., :

. 222
, 13- .,
:
. 223
, 13- .,
:

,
- (. 222): : ,
, ,
: -,
,

- `
:


,

:
- , ,
11- : 12-14- , , 11-

(. 223, 224) (. 225, 226),
: 9-10- . (. 227, 228): -
, , , `
: ,
163

. 224
, 13- .,
:
. 225
, 13- .,
:
. 226
, 13- .,
:
164

. 227
, 13- .,
:
. 228
, 12-13- .,
:

, : ,

, , (. 229, 230), :

13- (. 231, 232, 233):

: -

`
-
( , , ` . ): ,
...
:
- :
,
,
,

165

. 229
, 13- .,
:
. 230
, 13- .,
:
166

. 231

,
1211., :
. 232

:

` :

,
,

, ( ` -)
,
,
` 167

:
( ), ,

: , , ,
, , ,
:
,
, ` ` 1268. -
(. 234):
, ` 168

:
,
'
(), ' :
, 13-
,

(, )
: : ,
, ,
:
( ) ( ) -
:
,
`

. 233

, 1220.:
. 234
,
1268., :
. 235 ( )
, 1227.,
:

,
` `
:

-
, ,
:
-, , (
,



),
` ,
:


(fl ),
:
( ) `
,
, ,
: :

,
`
- : ,
,
:

: 13-
,
14-
:
` 1211. ,

(. 232): : ,
, . ` 1220. (.
233) , : 1201, 1222
1291. 1227. (. 235) ` :
169

, ,
:

: , `
,

, : , : ,
(
-),
-

,
,



(,


, ' , 1971,
277-281):
12- :
,
` :


,
. . : 12-
`
170

,

,
,
( 1979,
. 91-94),
:

: 5-6-

13-14-
, , , `

. 236
,
13- .,
(`
. ):

. 237

, 1291.,
:
171

( 1979, . 102) :


: , , :


: ,


:
, , :

, `
: , , , , ,
, :
172

, ,
(. 236),

:
: ,
: , , , :

( )
:
,
(
) (
):
` , -

. 238

:

. 239


,13- . ,
, :

, :
(. 237, 238),19
,
,
, ,
(
), : ,
( ),
, `

`
( []
,
..., 1996, 65):
,
-


,
, ,
:
, , ,
,
-:
,

- :
` '
, ' : ,
: ,
,
` -
,
( )
:
, , `
: ,
,
- ( ):
173

, ` : ,
:

:
,
,
- . ( 1986, . 52):
.
,
-
,
- :
`
-
,
:
, `
:
( ) ,
(. 239):


,
,
(
) :

, ,

:
,
: 1304 1308 .

174

( 3, 228, 243): 1308.


(. 240)
()20 (
):

.
` [][]
:

` ,
-,
(. 241):
(. 242):
:
, :
,
: ,
-

. 240 ( )

, 1308 .,

(` ):
. 241

,
14- . ,
,

:
. 242

, 14- .
,
(`
. ):
175

: , : , , , , : `

` ,
,
, `
(A ., A M. 1983, . 12. A .
1986, . 247):

, ` : ,
176

, ,
`
: ,
( , . 100),
` `
:
, , , :

:
`
, , , ,

. 243
, 1266.,
:
. 244
, 13- . ,
:

(. 243-245), 13-

. 245
, 1277.,
:
. 246
, 13- . 14- . , :
. 247
`

, 14- .
, :

, ` 14-
: ,
,
, :
:
12-14-

(, , . 246,
247),
9-10-
, :
, 177


(. 248), (
): ,
,
, :

, - (. 250,
251): ,
, ( 178

) ( ) :
, :

(. 249): ,

,
, :
,

. 248
, 1283.,
:

. 249

:
. 250

:
. 251

:
179

(. 250),

:

` 13- - 14-
, , :

,
, : , ,
, , 13- . ,
,
,
(. 252, 253):
,
180

, , (
) (. 254),
,
, :

(
)
(. 224):
` , , ,
13-
(. 255):

, , , (. 256):
,

. 252
, 13- . ,
:
. 253
, 13- . ,
:

. 254 ( )
, 13- .,
:
. 255 ( )
, 13- .,
:
. 256 ( )
, 1290., :
. 257 ( )
, 13- .,
:
181


, 13- , ,
, :
, (. 172,
257): , , ,
( ) :
1310. ,
,
. []
,
:
(, 60): ,
182

-: ,
,
. [] :: (1241.).
. ` , ` ` , : , . ( 4,
23): . ,

: , .
,
: , ,
,
: (-

. 258
,
13- ., :
. 259
, 1171.

(` ):

. 260
,1448.,
, :
. 261
,1639.,

(` ):

' ),
, `
:
-
(,
, , , , , )
(. 100, 258), ,
, ,
: ` , , 1171. (. 259): ` ,
-

,

`

,
` ( ):

(. 100): ,
:
, 1448.
(. 260)`
, ` 1639. (. 261)`
, 183

:

: -,
`
(. 262):
, (. 263),
(
'
):
,
:

: ,
,
: ,

. 262

:
. 263

:
. 264
( , )
,
1273 ., :
. 265
( )

:
184

, :
-


: , , ` -

: 8-

,
( 1833, 56: 1964,
532-533): 12-
(
1961, 139-140): -


12-
` :


13-
` :
`
1273 . (. 264):
,
` :

:
,

: :


185

: `
, :
,
(
):
(. 265),
12 `
: , ,

,
: `
. ,
` ,
,
` ` .
, , , , ` :
, , , , .
, , ,
, ' :
`
( 1996, 375): ,
:
, , - :
,
: ,
, , , `
, :
,
, , `
:
,
186

: ` , ` ,

, :
. , ,
,
( 1993, 196210) , ,
( 1937, 68):
,
:
, . , , :
, . , :
, ,
,
( 1832, 267): ,


, : ,
, ,
,

,
:
, , , ` :
,
, ( 1963, 204): -

. 266
,
1279.,
(` ):
187

. :: (1273.). [] []
, ` []
( 1963, 193-194): , ,
:
` 1279.,
188


(. 266): , `
:
.
(. 267),

(. 268)
, -

. 267

:
. 268

:

. 269

:
. 270

:

:
: ,
,
, : ,
,
: (. 269)
,
, ` : ,

`
:
:

,
: (. 270),
: . ,
189

. 271
,
1281.,
(`
. ):
190

. 272
, `
1284., ` 1281.,
:

( 1937,
70): , . ([]
...) :
, , , ` (' . 1997,
. 164-171): ,
, .


` : .
, :

, :
,
(
) ( '
2001, 70-73):
( ) (1281
1285 .), (. 271)
` : ,
,
: ,
, `
,
(
`
' 1979, 102):

,
,

: , ,
`
`
:

: (, )
:
,
, `
'
: 191

(. 256, 272):
` 12-14- `
, ,
192

, : ,
, , - - :

. 273
, 13- .,
:

. 274
, 1284.,
:

: , ,
-
` , ,
` -

, (. 273): , ,
,
(. 257):
, (. 193),
193

(. 274), , 15- (. 275):


, , , ,
(. 276):
,
,
:
,

,
, :
, :

( 1996, . 62, 63, 64),

:
( 1996, . 66, 15-16- . ) ,
, ,
,
, ,
:



,
:
194

( 2001, 35):
: -,
(. 277), 13-14- .
`
:

. 275
,1456.,
:

. 276
, 13- .,
:
. 277
, 9-10- .,
:

, ,
,

: 15- ,
`


, ,
,
( 1995, . 24, 25, 27, 28): , ,
:
195

. 15-17-
`
` , : ,

,
: , , ( )
:

` ()
-
,
(. 278, 279), ,
( '
):
-
, ,
(), :
`
:
14-15-

, , . ,
, , , :
: , (, , ,
`
, ' 7, 8,
1997), : , 196

. 278
,
16- ., :
. 279
,
15-16- ., :

. 280
, 1420 ., ,

:

-


:
` 15-
,
, 12-13- `

`
:


` 15-
( , .
153, 155, 159, , 1413.
1313.): , , , ,
13- (. 256, 272) :



:
, ,
:
13- ` `
:
1420 (. 280, . , `
,
[] ,
[] : `
. [] ::), 1423. , - ( ,
,


` ),
,
:
( `
, `
, ` ),
,
:
197

`
(
),
(. 281, 282): 15-


, ,
198


`
, (.
283): :

16-17-
(. 284, 285), -

. 281
, 15- .
, :
. 282
, 15- .
, :
. 283
, 15- .,
:

. 284
, 16- .
,
:
. 285
, 16- .
,
:
. 286
, 16- ., :
199

. 287
, 17- ., :
. 288
, 1650., :
. 289
, 16- .,
(` . ):
200

( ) ,
13-
: ,
, :

`
, : ,
` , 16-
17- ,
(. 286-288),
,
,

:
(. 289, 290) ,
`

. 290
,1581.,
(` . ):
. 291
, 1581., :
201

(. 291),
(. 292):
, ,

, 1517-
` :

, ,
,
, :
-,
15-
( 1424, 1461, 1466
), 4-6 ,
: , ,
, (. 293):
: ,

( [] [][]
: [] []
), ` ([][]:
. :: (1424.)):
(. 294
13-
): , ,
,
,
:
,
202

. 292
, 1581., :
. 293
, 1424., :

. 294
, 1466., :
. 295
, 1501.,
:

: ,

,
,
(,
, , . 295):
,

:
15-
,
18- 20- :
, ,
:

,
, :
15- 70-80-
:
` , , ,
, :
1473, 1476
1484 : , .

13-14- ( ,
. 144):
(
, ` 203

):
1721.
`
(. 296) :
, ,
` (. 297, 298):

(, , , ),
`
,

: '
(

204

,
,
), '
-
:
:

, :

` , ,
: :

( ,
12-13- -

. 296
, 15- .
70-80- .,
:
. 297
, 1473.,
:

), `
:
, ,
, : , -,
,
, , ,
` :
16-17- ` : .
( ), 15-17- , (. 285, 286):

, (
): ( ) -

. 298
, 1476.,
:
. 299
, 15-17- .,
:
205

,
(.
299): ,
, ,
- :
. , 16-



(. 300):
.
:
,
,
,
: 206

,

, ,
,
,

:


, :

:
,

() :
:
, (. 300): ,
, ,
13-
:

. 300
, 16- .,
:
. 301
, 1611.,
:

. 302
-
,
:
. 303
, 1578.,
:

, , (. 301):
13- , ,
, , , 14- `
1340. :


-
(. 302), 16-17-
:
' '
,
, :

(. 303,
207

304), -,
, ,
(
,
,
):
, , 13-
(, ): 16-17-
,


208

. 304 ()
, 1656.,
:
. 305 ()
, 16-17- .,
:
. 306 ( )

:
. 307 ()
, 16- ., :

. 308
, 1505., :
. 309
, 1569.,
(` ):

:

(. 305),
,
` ,
`

(. 306) `
:
,
, (. 307):

` ,
, :

1505. ,
(. 308):
. [] : `

,
,
:
.
( 4, 326): 1569.
(.
309):
, ` , :
, , , ( ,
209

. 310
, 16- .,
:
. 311 ( )
1578.
,
:
. 312 ( )
, 1581.,
:

210

. 313

:

, . 310),
13- : ,
` : , : ,

, (.
311)
,
,
: ,
. :: (1678.) :: (5) ` `
, , ,
, , `

:

( -

). []
`
, :
[], , , ,
[]: , 16-
,
, `
:: (1578.) (' 4, 339):
1581.
(. 312), ,

: ,

(. 313) ,
(. 314),
13-
(`
, . 332, 333): 211

, , `
,
:
, : , 1580.
(. 315) ,
, ,
:
,
: ,

, `
( ,
`
)
,
:
: ` ,
16-17-
: , (. 316)
,

, : (. 300),

` , (. 317)
,
212

:
` (
, ` ,
),
` :
( )

(. 318): ,
, ,
: ,
:
:
`
` (. 319): ( `


) ` : , -

. 314

:
. 315 ( ,
)
, 1580., :
. 316 ( ,
)
,
16- ., :
. 317 ( ,
)
,
16- ., :

-:
` , :
, : ,
`

(
'
) ` ,
:

`
[ ].., 213

,
. ...[] |... |... []|... :
, `
15- 16-
,
2- (1447-1512
.), - ,
:

` 1569.
( 1993,
95), ,
,
` : `

16- : . 16-
.
, ,
` 1559. (
1963, 168):
,

:

,
, , (
, ), :
,
`
, , ,
- ,
`
,

:
214

. 318
,
16- ., :
. 319
,
16- ., :

. 320
,1653.,

( , . 51):

, 13-
, , :
` , , , , ,
: ,
1653. (. 320)
` , , ,
,
,
, ,
` (
1937, 85): , , 13 : 13-
1291. ,

( 1937, 54: , . 158) : ,
:
, . - .
,
, '
(Der Nersessian 1978, p. 114):


: . ,

( 1937, 85): ,

, , :
,


:
215

, , ,
, .
13-14- ( 1937, 89):
, ,
,

( 2001, 68-84),
,
:


` ,
,
,

: ,
, ` ,

`
( , ,
' Petrosyan 2001d, p. 25-32.
2002, 416-422):

(. 321, 322): : ,
:
(` ),
,
: ` ,
:

`
216

. 321
`
,
16-17- ., :

. 322
`

16-17- .,
:

,
: `
: , .
, ,
. :: (1551.): ,
. :
... , : ( 4, 63,
. 71): :
: ...
. . [][] :
[] []fl [ []
, []
[][] ( 1979, 70,
. 35): -

1268. , (` ),
, , `
. :
[], . ,
[]: [] ,
, [][] :
[] ,
( 1998, 195): ,
,
:

,
` :


(. 323):
217

, ,
( )` :

, : ` , ,
, - : ,
, . , ,
.
, ,

( 1995, 16-17):
, ,
, ,
: 13- 16-17-
:
, -
,
:

,
` 10-
` 1573. :

:

(fl),
218


- `
,
-
( fl): . ` , `
( ), , ` : -

. 323
`
,
16-17- .,
:

, :
:
(fl) ( `
),
-,
` ` ,
, `
` , ( ) :
, - (
): ,
( 2001, 80-81):
,
,
, ( 2001, 43-45):
` , ` :

, , ,
( 1999,
22): , ,
(,
`
) `
: ,
,
,
- :

, , , 17-
(. 324):


, -
: ,


`
:
, -,
`
:
() ,
( ), :
(

' 1999, 7-12) .

,
` :
-
,
, , : ,
,
(. 325), -,
: - , -
, :

.
, ` 219

. 324
, 17- .,
(` ):
220

. 325

:

, :

, , , : 18- 20-30-
.

,
, : , ,
,

:
,
` 17- . :
` -


: ,

(. 105):
20- .
,
` ,
( ' 1938, 29, . 15):
-

,

, ` :21

` , :
221

.
15-17 ` , -

:
,
-
,
,

:
`

, ,
15-16- ` , , 1605.`

,
:

' , ' (, ) : . ,


` , ,

( 1984, 37):

(. 326,
327): , ` : ,
,
: ,
,
:

222

- : ,


( , ,
), ,

,

. 326 ( )
, 1602.,
(` ):
. 327
, 1576.,
(` ):


: , ,
,
` , ( ),
, () : , ' ' : ,
,
:
, , ,

:
, ,
,
, :

` ,
, ,
, ,
: , , , `
,
, ` :

, 13-
: ,
:
, ,
, :
,


,
:
:
223

, , :
, , :
, ,
, , `
( ` ),
: -, ' '
`
` () `
--,
,
:
,
, ,
:

`
( 1993, . 34, 35, 38):
, ,
(, ), , ' '
:
, , , , , :
(. 326), , :
224

,

: ,

: : (. 328, 329), , , : -, , ,
,
, -

. 328
1602.
:
. 329
,
1602.,
(` ):

` :
, ` :


,
`
( 1984,
. 97),

(. 327): ,
,
,
,
: ,


(. 326, 327),
, ,
,
:
() .
( )

, ,

, () ` ` , [] [], [] [], [][],[][] ( 1993,
. 49):
: , , ,
- ( ' 1984. A, C 1991) , -

( ),
,
( ),
,
( ) ` (, ` ,
), ,
: -, . ' (. 274) ' (. 277):
,

, `

, , ` (A
., A M. 1983, . 11-12.A . 1986, . 246247):


(A M. 1986, . 247, . 277):
` (
1993, . 58):

, 1588. (.
330): ,
, ` , (` , ` ): ,
` ( ,
),
: 225

, , , ,
( '
2001, 43-45): , :
` (. 331): ,
, (
) `
:
, (


` , , ),
`
: (' `
1984, . 29, 39, 57, 74):
,

(. 319): ,
,
( ) :

, :

.
( 1984, . 37):
( `
)
226

. 330
, 1588.,
(`
. ):

. 331
,
1601.,
(` ):

11-12- : .

, ,
, ,

( 1939, . 50, . 35-37):
,

12-14- : ,
, , :
,
.
(10- .), 1134. , -
:
. (1201.)
,

1219.
( 1928, 166-167, . 68,
69, ' 1996, . 1):

(1215.) ,
(13- ):

(1205.) (. 332, 333, T 1961, . 347.
1974, 103-104, , ), - (1339.)
(. 334, 335),

,
.
(Kalantar 1999, pl. 22):
,
, ,

( 1952, 140, . 99, 110):
227

, ,

1502.
` :
(. 314): , , , -
, - : , ,
( ' 1990):
,
` ,
, ,
, - , ,
12-13-
, (
)
: ,

,
, : ,

( . 1975, . 157-159):
, ,


(,T 1992, . 438):
228

.
() ( 1984, . 84. '

),
. (
2000, 195: ,

):
,
- (A ., A M. 1983, . 11):
. ()
: -,

. 332
, 1205.,

(`
. ):
. 333
,
1205.,
(` . ):

. 334
,
1339., :
. 335
,
1339., :

`
(. 327) ,
(, ),
,

- ,
,
:
, , ()`
-

(,
1983, 51): , ,
,
` ( ),
:
,


: , ,
229



:

(. 336)`
,
[] [] []
.
[] []: [] []
[][]. . :: (1576).
[] [] ,
[ ][][] [] []
[] []:

. :
, ( , , ,
,
, ,
, ...
.., ., , 2, 15)
( 1998, 165):
,
` (., , 1),

' , '
,
:
230



- ,

: , ,
`
: ,

, , , , , ,
:
` 16-17-
`
: ,

, , :

,

: fl (
)
(
)

. 336
,
1576.,
(` ):

: ,
( 1984, . 44, ),
, ,
: .

,
'
'
, , ,
: ,


:


,

,
:
(, , , ,
, ),
-
, ( 1741, 629-632): , - `
: , , ` (
1741, 633),
: , - (' )

(Ferguson
1989, p. 20):
,
, (., , 6) -

:
,
-
,
:
, , , ,
, (
1833, 195: 1730, 562-563): ,

,
, ,

- (.
1993, . 73): ,

:
. fl
-
: , 15-18-
,
, :
`
, (
2000),
, , ,
, , , :
`
(. 337, 338), 231

, 12-14- (' O 1963, . 196203. . 1997)


:
` - : . , .
. ( 1984,
37: , 1983, 50, 53, 56):
, ,
, ,
,
-, `

: .
, `
(
1967, 174):
,
( 1996, . 76): 1573.
-
. [] []
:
` []
[] []
[] ( 1984, . 92): ,
, , ,

12-
,

( '
2002, 85-97): ,


(. 337), ,
232

,
: .
, `
(zic!?)`
(' A .
1986, . 40): . `
( 1967, 77, 9):
, -
(' )
, :
, , ,
,
,
,
-
`
( )` ,
, : ,


`

(` ) :

. 337
,
1602.,
(` ):

. 338
,
1602.,
(` ):

,
,
: , `
:
,
,
,

`



:

, : , ,
:
,
,

,
: , ' , '
(
, ,
,
,
),
- :

, () : , ,


` , ,
`
: ,


, , :

20-
( 1984, 34-35): 2002 2005. :

, ,
,
, :
233

.
() :
, ,
. , ,
- ,
: , ,
: : ,
: , 990. (. 124)
,


.

234

[] ,
[]
[] [] ( 3, 41-42):
3,66 ,
, ,
: , , : 1182. . ,
... ( 5,
198): ,
, ( ' ):
( ) ,
, :

, , , ,

,
`
... ( 5, 130): , `
:
(. 339,
341, 342), ` `
: ,

:

, -

. 339
`
, 13- .,

:

. 340
.

,
15-16- .
(` ):
235

,
(.
340):
1580. (. 315): ,
,
, :
, ,

:

-,

: ,
,
-: , ,
, (,
, . 343),
, ,
`
:
,
,
,
` ,
:
-, : , 1233.

:
236

. 341
`
, 13- .,
:
. 342
`
-,
1424., :

. 343
`

, 13- .,
:
. 344

-,
13- ., :


,
, ` ( `
),

: , , :
:
. ,

,
( 2003, 20-39):


, ,
- ( . . 1990, 178): , (. 344), ,
,
: ,
:
,
- , ` , (. 345-347): ,
, - , ,
: ,
:
80- .
,
237

: ,
- () , :


:
:
` :
: ,
,
.

238

: ,
, , , :
,

( ), ( 1984, 28:
1979, . 132):
, :
,
(. 85),

. 345

,
17- .,
(` ):

. 346

,
14-15- ., :
. 347

,
15-17- .,
:


(' X, ,T 2003, . 167-168,
. 5), (. 221),
(. 294), -

(Mapp 1939,
. 193),

, - (. 264): , 12- , , :
`
( )

,
.
.


(, 1741, 538):
, ` ,
, , ` ... ( ):
,
, ,

:


( '
):

, , :
,
`
: : (. 272, ):
`
17- ` 20- . . 239

( 1938, 29) (. 105):



,
,
:
:

( '
),


(. 181, 182):
.

,
: ( ) , , : . , , , , ,

: ,
,

(
1963, 121: 1979, . 132):
, ( )
,
`
: 240

. 348
, 15-16- .,
:
. 349



, 13- ., :


`
: ,
, ,
15-
,
,
: , ,
` :
,

,
( '
): , ,
:
15-17- ,
, , , , ,
`
.
, ,
:
, ,
, , ,
(. 293) . [] []
[] : []
[][]: . :: (1424.)
( 1978, 66, . 2):
(. 348),
. []
[][], , `
` :

886.
. `
( 1937, 56,
. 1984, 15):

13- 16-17- ,

:
,
, , , , , , , ,
: ,
`
,

- , - :
: ,
(13- ) (. 230) ' ( ), '
(
), , ( 1963,
48) : , , , ` 13-14-

,
( 1963, 78-86):

(13-
)
(.
187, )`
.
, , 241

(. 349, 5, 156: ` ,
1270.: , ):
:
13-
. (
, , , ` , 5,
154)

(. 350),
,

:
,
,
, :
.
`
: ,
, , ` ( ),

: , : ,
, .

(1551-1606), ,
, , , , , , : , ,

:
242

. 350


,
13- ., :

, :
, , , ,
, , ` : ,
, , :
- 13-

:
-
`
,
.

...
:: (500) , `
... ( 3, ` 234 235 ): , ,
,
, :
, , ,
(
2, 52): ,
,
` : fl
-
, ,
,
:

, -, , , , :
, :
. []
[] [].
[] ,
[], [],
: . `


12- 13-
( 1977, 96, . 15, . 4):
, : ,
:
,
,
, ,
:
: ,

, . , , , , , ,
( 1973, 303): ,
, ,
, ,
:
16-
` , , 243

.
( 4, 65):

. ,
` ( ,
) , , :

, . .
13- `
` ,
,
( 1963, 137):
.

, :
, ` ,

:

`
:


:

-
: `
, , ` , , , , ,
244

:
,
.
. ( 1963, 129132: 1984, 51-60: ,
,
): ,
:

.
(, , , , , , , , ,
): ,
`
( 1, 1-8: 1881, 41: 1890, 84-85): : . , 12-14- . ( 1984, 52):

: (. 351),
. . :: (1263.)
, []`
, , [] .
[] ,
[], , , `
[ ] ( 3 , 192, []-
- . ):

. 351
`
, 1263.,
, (`
. ):
245


, .
, , []
[], , 193): , ,
`
: ,
, ,
,
:
, ,
, `
:

. -
( , , , , , , ,
, ): , ,
.
, ,

,

[ ] , ,
: , . :: (1283.). ( 3, 183:
. , ` ): , 246



.
[]
,
,

,
, [][] ... ( 1963, 194):
1237.
.
,
,
:
, :
, : ,
, ( 1972, 97, .
1/3): ,
- ,
( - ) : , ,

:


, . :: ,
` :

. ( ,
, ,
): ,
. ::
(1200.)
,

...

[] ( 1928, 8-9):
: ,

.
, [].
[] . :: (1200.):
( 3, 46): .
,
, : [
. :: (1282.) ( 3, 67):


, ,
: , 14- ,

() . :: (3) ` [], ,
[]
[], , [] . . . :: (1313) (4,
135-136,

): : () .
:: (1257.). [] ,
[] , `

::
[] : . . : ,
,
: ` ` -

:

( . 1991, N 4, . 147-152),
(

` ), :

,
: , , ,
: ,
, ,

,
` `

:

:

. - ( , ,
): ,
, ,
: ,
() 1320. .
, [] , ,
:
[] [] []
( 2, 128):
() . [] :: (1273.). ,
, , [] : 247


: ,
(9- )
. ...
,
, ,
( 1910, 209):
,
: .
1303. `
: 13-
...
,
(,
222, 224): , ,

: ,
1278. .
[]


... ( 1942/43, 20), 1224 .

` . .

,
(, 91):
, ,
:
,
, 248

:
-, ( ,
,
), :
- : ,
,
(. 214) :
(. 200) . ,
` , ,
`
: , ` ' ,
, :
` :
,
[] ::
(1184.):
( 1957, 180):

: , ` :

. - () (, ):
-,
,
: : ,

990. (. 123) , . []
, [] [] []
,
`
: [] , ( 3, 41-42): :
, ` ` ,

( )
:
, ,
,
`
:
,

` - :

` 1195. (. 352) . ::
(1195.)
,
:: (1175.) ... :: (20)
[ ]
... [] []... ( 1968, 198: '
): , (, 199), :
-

:
` ,
,
:
(
) .
[ ...] ,
... ... , . , . :: 1225.) ( 3,
203): , , ,
` , (`
, )
:
.

, : :
,
:
:


, ,
, , `
, ( , ) : ,
:
, ,
,
,
.

,
( 1833, 56): 719.
249

. 352

, 1195., :
250

' '
-,
.
, ,

,
.
,
( 1964, 532-533): , , , , : ,

: ,
:
,
, , , -
: , ,
`
, ( 1807, 204:
1831, 602) . ,
, ,
( ) :
( )
, 12-13 `
( ,
, ) . ..
, ( 1984,
63): ,

` :
,
: ,
(`
,
),
(` / -

, ' )
: ,
(` /
)
: ,
, : ` ,

, ,

:

.
,
,
,
, , ,
`
,
, , , ,
, ( 1961, 140: ,

, , ):
,
,
: -, , ,
,

:
,
' ' : -,
. ... ,
251

,
( 1807, 208, . 1992,
48, 84):

, ( 1831, 614):

` ... ,
. `
. ( 1741, 537): . ,

( 1992, 86):
- `
(`
),
: (4- ) '

( 1971, 162):22
` `
,
. , ` : ' ,
, , , '
` : ` , '
, ' , ,
` , '
, ,
, , '
: ` ,
, `
, ' ,
: , ` , ,
252

' , , ,
' (
1861, 136): , ,
,
- ,
:
, :
, :
(
) ,
,
1216. . :
( `
719. ) .
,
, ,
, .
,
:

, ' , , ( 1964, 533):
.

, , , ,

: ,
,
, ,
, :
,
,

: ,

,
` :
,
, , :
,
, :
, ,
, -, , , ,
: ,
,
,
`
, ,
` ,
, , : ,


:
,

:
, ,
`
:
, , , , ,

:

` ` : ,
( ' -

): ,
( ,
) , :
:
,
` ( ),
, ,
, , , ,
()
, : . ::
(1246.)` ,
: ,
,
` , , (, ,
)` ,23
,
.
, , ..., - 1041.
( 3,
151): ,
`
,
,
, - , ` , - :
,
253

-
:
: ,
,
: , , '
.
' , ' `
: ,


( )
:
,
-. `
( ):
`
. , ...

( 2, 115-116):
,
` - .
( ), :
, ` , ` :
-, ,
,
, ,
,
: ,
` :

, , ,
254

, :
, : , ()
,
, ( )` , : ,
,

, : `

. 353
, 13- .,

:

. 354
`
,
13- ., :

,
:
, . , ` ,
,
. ` ,
( 1996, 354, 372):24 , ,
` , ,
:

` ,
, ,

,

-- ( ) ,
, ,
- `
15-17- :

,
:
- .

(. 80, 83, 353), , (. 354): ,
255

, ( `
) : ,
,


: ` .
( 3, 55),
,
, . ...
( 1984, 56):
,
: 17-


.
, ,
... ( . 1999, 283): , ,

,
()
. ... :: (2) .. ( 4, 126): ,
,


: , ,
,
: , (12-
)
...
,

( 1910, 348-349):
, :
256


` 15-

: ,

,

, .
,
, .
,
:
... ( 1955,
562): '
'
,
, ,
, ,

: (. 355), . [] , ,

. 355
,

, 1428.,
:

: . :: (1428.) (
1976, 85): ( ), ,
`
: , (
) , ,

:
,
:
, ,
:
,
, ,
:


: , , ,
, ,
` ( 1996, 354, 372),
:

, ,
:
,
11-


. `
(
1963, 128):

`
(): -

, ,
, ( ,
)
:


:
, `... , ... (, 129):
, ,
(. 2001, 1367)
: ,
,
:
.
,
,
(

, )`
, , ,
, , , , , , ( 2002, 60-79):
, ,
: 1171.
(. 259) ,
` ,
` `
: 1291. `
`

`
257

. 356
`

,
1291.,
(`
. ):
258

(. 356): ,
: 13-

` (. 357, 358):

`
` , ( ' 2002,
88-89): , , , : , :
,
, ,
: ,
() 13-

,

( 5, 169), 1273.
.
, ,

. 357
,
13- ., :
. 358
.

:
259

( 1963, 253): 1383.


. .
[]
... ( 3, 60):
,
, , . , , ,
, ,
` , `
, ,
, ,
( 6, 205, 206): ,
1241. ()
, ()`
( 4, 23): -,
, ` :

, ` , ` :
1505. (. 308) `
, [], .
,
( 4, 98): ,
: ,
, , , :
1213.
(. 208) ,
( 1963, 141): ,
, , 260

` ,
` : ,
,

: ,
,

, ` ( 6, 27, 34):
. 13-
,

( 3, 51) :

,
:
, . :: (1000)
[] ...
( 4, 50) : 1279.
.
, [] , `
, , ,
... ( 1984, 58):
, ,
.
[] : . :: (1365.)
( 2, 30)
.
, ,
... ( 2,
40): , , : fl


25 ,
, `
,

, `

: ,
()
` , , ,
:

, (
):

: ,

: ,
. ' ,
,
,
,
,
:
,
, .
,
,
, .
, , ,
( 1961,
251-252) : ,
, , , ,


:
, ( 1961, 252) :
,

.
,
,
:26

, ,
, ,
, :

, ...

`
: , , ,

,
( 1890, 180): ,

12-
13- ,
, `
: ,
,

:
, 12- 30- , .

,
` : ... (
1862, 126):
261

,
:
, 13- ,
`

.
.

, ( 1961, 33): (' . 22),
,
( 1961, 323):
, ,
: ,
,

, , `
:
-
`
: , , ,
: 13-
,
.
, .

.
, .
, .
,
, .
(fl - . .)
, .
, .
, ,
, .
262

, .
, ,
.
, ,
:
( 1937, 89):27

, , -
, ,
, -
: , :
, , ,
:

, ,
:



.
,
, (
1910, 427) : ,
(), (`
) :
`

.
,
`
, ( 1963, 253): - (
), -

, ,

, ,
:

. 359
,
9-10- ., :

:
,

, :
,
,
`
` :
`
, ,
, `
: , -

. ()

-

( )
,
,
: ,
,
,
, :

:
,
, `
,

( 1963, 133):

,

: ( 1988, 155),
:
,
(. 359):

,
(, 132-133) :

263

,
,
:
, , ,
(

, )
` (
' X
1989, . 58-59. `
, ' Petrosyan 2001e,
p. 52-59):
(. 360):

,
264

(. 361)`
, :
` ,
(. 362):

, : , . ,
, ,
, (
1961, 140): , 19- .
,- .
,-

. 360

, :
. 361


`
,
:
. 362
`
,
(`
. ):

363


, :

, ,
,
, ,
,
. ,

, ( 1874, 117-118):

, :
19- ,
(. 363):
: 12-13-
, , 1291.: `
` :
( )
, , : -,

`
: , ,
,
, :
,

(Petrosyan 2001a,
p. 65, pl. 2.5.2):
`
, - :

, -, , , :
,
, , :
265



. , ,
, , , :
, ,
-

:
,
,
, , , , ,
`

()
: ( ) ,
,
(,
)`
: 9 (. 98, 104, 106),
,
, , (. 112, 135,
141, 179, 186): , 15-17- - (. 318)` :
266

, , ,
, : , 11- ,
: ` ` ' - :
, (', , P
1991, . 20, 21, 26-29, 32, 36-42, 51, 52, 53, 5961, 82, 89-94, 104, 105, 116-124 .), -

,
, :
, (P
1991, 29, 56, 123): , : 11-
,
12-14- , ,
` ,
,
:
,
,
( -) ,
- : , ,
,

,

( ) :

`
13- ., :
267

, 13-
( 15-
, . 287, 288,
297)` ( ) :

`

(. 171, 194):
,
, ,
:

: ,

, 13- :
,
,
, , :

: ,
, , ,
, -
,

:
- (. 89, 101-103, 364), , 10-
268

` (. 109, 113, 114):



: , 10-
,
, ( ,
, . 99, 125):
(. 123, 134),

,

. 364
, 9-10- .,
:

, ` :
,

, .

(4) , ( 2003, 22): ,
9-10-
, , :

: 10-
.
(. 122, 125, 134,
` , . 90, 133),
, ,
(, ): , 10-
: , , ,

, , ,
:

,
: , ,
11- , (. 135, 140,
143): -,
,
:
-

18- : ,
,
, 13-
, ,
: ,
,

17-
: , ,
()
:

`
(. 149, 150),
, , : 12-
`
, S- :
,
:
, , :
,
- , , , ,

(., , P 1991, . 37-42, 51, 52, 53 .):
,
, ` ,
, ( 1807,
208: 1831, 614): ,

( ` ):
, 269


(., ,

.
, , ,
,
, 1914, 375),

,

,
: , , ( 1984, .
49),
, :
, , (, 990., , 1041., ,
1071., , , 10- )

(. 107, 124):

,
13- ,
(. 365):
11-14-
( , , , ` , .
100, 258),
, ,
(.
255): ,
,
:
270

15-17- ,

- ( '
): ,
,
-

. 365
,


, 13- .,
:

(. 286, 379):
(. 312),
(. 305):
(. 263), ,
:
, ,
, ,

: ,
:

,
: ,
,

` (
, ) ,
` :
16-17-
` ( ),
(
) (' 2002, 93):
, 12-

, `
,
,
, , ,
: ,
:
, 13-

:

,

:
:
`
(
'
):
,
,
:
13- ,

(. 267), ,
16- , , , `
( ,
),
(., , P 1991, . 62, 69, 76): , , ,
,
,
() : ,
: , 9-
(. 107)
,
,
` - : (9- ) 271

(. 366),
, `
-, :
,
, ,

(. 365)`
:
1010. (. 112)
. , `
: 1018. ( 1984, . 82) , ` :


(, , , , , . 188, 274),
, :
, (,
, , . 275, 367), ,
:
15-17-
(. 321). ,
() ,
,
` :
(. 326, 327), , ,
,
, :

` , 272

(. 265, 267), ,
16-17- (, . 301): 13-
(,
, , . 267, 271)

: , `

:
` , ,
,
,
, ` ( 1976, .
174. M 1983, . 77, 130-131. 1967, . 7273): ,


:
, ,
: ,
- ,

. 366

,
9- ., :

. 367

, ,
1364.,
(`
. ):

`
`
(Ferguson 1989, p. 17):
.
. , . .
, , . . . ,
(M 1894, . 144): , , . ( 1741, 568):
,
( ,

.
), . , ` ,

...
... .

( 1895, 79-80),
: , 15-17-

, `

(. 307, 309), `
, :

` , 273


(. 368): , ,
()
:
... 2-
,
, (. 67):
,
- ,

(
' 1991, . 203):

: -

:
.
,
,
:
,

:
` ,

: ,
10-11-
274

( )
, `
:
`
(. 194, 205,
339, 340): 13- ,
, (. 224, 233, 248): `
(. 197, 230):
. . , ( 1982,
120: . 1992, 274): ,

, -

. 368


, , 16- .,
:

. 369
,
12- . , :
. 370

,
12- . ,
:

,
:
( )
,

:

(
), ` - - :

- , -

, : `
(. 369), `
:
(. 370): -,

,

,
,
( ) `

( ' 2002, 424):

`
275

,
(. 173, 371, 372, 373):

13-, 14- ( ` ,
):
1265. ,
(. 374),
276


:

, : 13-
,
16-17- : ,
,

. 371

, 12- .
, :
. 372
-
, 12- .
, :

. 373

, 13- ., :
. 374

,
,
1265., :

. , ,
, ,
, (. 375, 376),
(
),
, , ( ), ,
: 15-
,
:

. . ,
,


. , , ( ) ,
, , , -
,
(
): , 277

(. 73, 292):

9-10-
(. 103):
(. 222, 377, 378):
, ,
`
: , , ,
: ,

:
, , : ,
,

. 375
,
13- ., :
. 376
,
13- ., :
278

. 377

, 13- .,
:
. 378

, 13- .,
:

: 9-10-
, ,

: ,
(. 107), ` ,
,

: : ,
,
:

,

, ,


:

1031.
1041. (. 148-151):

, 12-13-


: ,
279

, 13-
(. 201, 238, 249, 251):
(
,
),
: ,
13- 14- `
, ` ,

(. 379): 13-

`
(.
236): , , 15-17-
, `
,
(. 312): , , , 12-13- ,
:
, ,
('
1981, 102-103: . .
1978, 65):

, , (. 231233, 235): , ( )` ( ), - ()
( ) : ,
, ,
280


,

, : ,
: ,
. fl , ...
, .
,

( 1914, 244-245):
, ` ,

. 379
, 16- ., ,
` :
. 380 ( , )
,
, .
316 ( .,
-

13-14- ., . 18):
. 381 ( , )

, ,
16-17- ., :

: ,
[] , :
13-14-
( . 1989, 99, . 18)

,
(. 380): .
` .
: :
,
- ( . 1971, 55, . 7):
, ` , ,
: ,
- ,

-, ` (M 1989, . 219)
(. 418) 13- , `
,
:
, : ,
, ,
` :
, 13-
281

. 382

,
13- . ,


:
282

. 383

, ,
1268., :

(. 381) (. 246)`
():

(): ,
,
(. 264, 269): ` ,
: , , ` ,
: `
, ` (` )
, ,
:
,
( 1896, 21):

(, 36)
` :
,
,

: , -

.
(, 330):
, 16-17-


: , ,
, , ,
.
, ` :
` , ,
(. 382): ,
,
,
:

, `
(. 383):
, :
:

,
`
, . [] ,

( 1998, 195):
, ,
,
:

,
:
, - ,
283


,
` : ,
(, , )
(. 290, 384),
, -

(Barnet 1980, p. 175):

( 1999, 128-129),

,
(.,
, 17), , -

- :

(,
, . 385):

, :
` -, (. 280), ,
:
,

` -
,
,
( ,
) : ,
, ,


:
284

, , , , - ,
: , , , : ` ,
,
:
( 1877, 37-38: 1940, 9-10):
,
-
: , ,
. ,
`
... ( 1932, 18)
. ... ,
( 1993, 211): ,

. 384

,
, 12-13- .,
:

. 385

,

1471., :
. 386

, ,
13-14- ., :

` ,
, :
, ,
: ,
` .
, ` ,
, ` , .
, .
( ., , 36-39):
.
... . ,
( 1993,
667): ,

. . ` , ` ,
( . 1955, 187):


,
:
(11- )
`

,
: , :
-
, -
, , :
` 285

, , :

,
, `
, (. 386),
: , 12- , ,
` , `
(. 179, 193, 222, 232, 387),
` (. 388, 389):
,

: , ()
,
, (8-7-
. . . .) : ( `
-) ,

:
,
,

(. 68): , ,
,
, `
, , :
( 286

. 387
,
, 13- ., :

. 388

, ,
13- ., :
. 389

, ,
13- ., :

) , ,
2- (764-735. ...)
,


- ( 1962, . 70-71, .
41, . 16, 18, 19): - : . . . 6-
,

(T 1988, . 47-48):

` ,
, `
:
`
:28

: - ` : , ,
:
,
` : , ,
: ,

, - ( ) ,
,
'
, ' : ,
287

: , ,

, -
( 1860, 166):
.
,
( 1836, 80): , ( ` ) -

` 17-
, (. 390)
(. 391): ,

:
, , (, ),
() - ( '
2002): , ,
- , ( `
) , ,
:

:


: 15-17-

- (. 314):
,
,
: , ,

288

` ,
` : ,
- , ,


:
- , :
(
) -

(. 119, 138, 173, 192): ,
-

. 390
-

,

, 17- .:

. 391
-

-
, 17- .,
.
:
289

, :
,
,
: , , . (,
5- . )
, ` (A 1977,
. 20, . 7):
, (
) ,
... 3- -290

: ,
, (,
1996, 18-19):

, ` :

, ,
- , ` ` ,
-: -

. 392


, 12-13- .,
:

. 393
`
`

,
1259., :

, ,
(.
17, 25, 54, 392): , ,
,
:
-


:



: ('
' )

(. 195, 196, 215,
281, 393, 394, 395): ,
, ,
`
` ,
( , ', , . 396):
,
: 291

(13-
) ( 1932, 19), ,

, ,
- :
:
() ,
:
1545. (. 397), , ,
, :
, ,
`
(. 399):
, , (. 398),
:29
292

. 394 ( )


,
, 1259.,
:
. 395 ()


,
, 1239.,
:
. 396 ( )


, 13-14- .,
:

. 397 ()
, 1545.,
,
:
. 398 ( )

:
. 399 ( )

:
293


(. 400) ( ) ,
: , ,
, ,

(` ), ,

:

,

,
( ): ` ,

(
),

(, , 1022):

( , , ):
,

, , ,
,
:30 ,
` `
: , , , `
:
( )
:31 294

.
,
,
.
.
, (
1860, 27): , , :
, ,


,
:
.


, ,
, :
-, ` 886. (. 110)

`
: ( )
,
( )` , `

. 400

,
13- ., :

392): , -

. 401

, 15- .,
(`
. ):

( 1937, 47):
: ,
10-

`

( 1984, . 62): 11- ,
(. 151)
: ,
, -
: ,

(
)` ` (.

, ` ` , `
:
`
,
( ),
:
: , : (. 474, ),
(
1999, . 23, , 165, ) 12-13- (,
)
( ) :
-:
-, 12-13- . 15-17- : fl
- , , , ,
( 1988, 109):

` , , `
` :
' , '
, ' : ,
: 295

. 402

, 15- .,
(`
. ):
. 403

, 15- .,
(`
. ):
. 404
`
,
1220., :

296

. 405
,
13- .
(` ):

, `
, ,
(. 401, 402, 403): ,
` (. 139) ( , . 167),
`
, ` :
,

- :
,
, , . ` ,

,
` ,
` :32
, `
,
,
,
:

,
,
: `


(,
)`
,
(. 218, 273, 371, 372, 401, 404), , ,
5- :

,
`
,
( . 1995, 21-25, 27, 35, 39,
41 .): `

, ,
, : ,

, `
: (. 235)` ,
, (., ,
1987, . 68, 76, ):
,
13- ,

` , , `

(. 405):
` 1201. (. 406),
297

, `
:
, ,
, : ,
16-17- ,

`
:
, ,
:
, - , , ,
, `
:
,

(
): ,

, (. 407):
, , :33
,
, , :
`

:

, 298

, : ,

, () :
.
,
,
,
:
...
,
,

( 1975, 24):

, : ,

406

, ,
1201., :

, ,
:
` ,
`

: , 10-11- .

, ` ( 1899, 23 .):

. 407
,
,
17- ., :

.

,
, ,
: , ,
- , : ,
: 12- ,
, -, ' ', ,
: -

: `
,34 12-13-
( ` , , , , , , ),
15-17- , `
,
,

:
:
:
, , , ,

:
, ,
: , , :
,
, :
, ,
:
,
: :
` ,
, :
299


` :

,
` (. 408, 409, 410, 411):
: , ,

(
): ,
,
, , :
`

.
,
,
,
, ( 1992,
407): - : zartak
zardak ,
, () ,
, ( ' , 533-534, . 242):
, , - (.
): ,
(`
) , ,
, - :
, ,
, .... ,
, -
( 1931, . 345):
300

. 408

,
1203., :
. 409

,
12-13- .,
:

. 410

,
12-13- .,
:


:
:
,

: , ,
` ( 1981, 44):
,
(. 409):
, - :
,
,
: , ` :

-,
, :
. , ,
:
, , ,
:
: , ` : ,
: , ,
, : , : : : 301


,
(
1174.) -
, ,
,
` , , (A .,
A M. 1983, . 9; A . 1986, 244-245):


,
` , : ,
- ,
(` ) :
,
,
:
,
12-
( 1158, 1174, 1180, 1181,
1183, 1186, 1189, 1194, 1203, 1205, 1212, 1215
., . 408, 423, ' 5, 25-27, 31, 34, 69,
75)` ,

( ),
,
:
, ,
(
2001, 75-81),
, :
. : 302

. 411

,
12-13- .,
:
. 412

,
12-13- .,
:
. 413

,
12-13- .,
:
. 414

,
13- ., :

. 415

,
13- .,
:
. 416

,
,
13- ., :
. 417

,
13- .,
(` ):
. 418

,
12-13- .,
:


(
- )
`
,
,
,
`
( 1984, . 102-103):
,
,
, (. 412, 413):

, ,
,
( , `
),
, , ,
, ,
, : (. 410):

- (. 414), ,
` :
,
` (. 415) : , , , (.
270) , ,
,
(. 416):

,
: ,
:
303


,
:
,
`
,
- (. 417, 418):
:
` -:
,
,

:
, 1233. 1279.

: -,
,
,
:
1241. : ( ) 1303.
,
( 3, . 198):
, ,
- (
):
, , ,
`
:
:
, ,


:


, ,

304

, , :

`
,
,
:
, `
`
:
,

,

,
`
(
' 2000,
356-361: . 2003, . 343-347):

: , , ,

.
: ,
, , ` :
,

: , ,

: , ( 1912, 197-200):
, :
.
-


( 1991, . 236)` `
,
(A
1971, . 256-262): :
,
,
,
,

, ,
- : ` , , : ` ,
, :
,

:

, :
, , `
:
, `
, ` : ,
` , ` ,
( 1971, 206-207:

' . . 1975, 228-234):
,
:
: ,

,
:
`
: -
,

,
: ,


:
, :
,
:
`
. ...
.
` [] ( ), ... []
():
: ,
,
,
:
: ,

,
,
, , : ,
,
:35

, , ,

305

` : ,

( , , , , ),
, ,

(. 351): -
:
10-
`
. ( ..)
, , , ,
, ,
: ` ,
,
,
( 1985,
462-463):
,
, , ,
,
, ,
, : , ,
,
, ,
306

. 419
, 12-13- .,
:

. 420

,
12-13- .,
:

:
: ,

: ,
() `
` :

` . fl

() :
:
( :: (1158.)
.
,
),
,
,
( )`

: ,
.
,
- , ,
`
: , ,
`
, : ,

, ,
,
,
( ),
, ,
:
,
( , ), , ` : ,
:
,
, , ` () ,
,

: `
(. 419, 420):
,
,

:

1265.
:
(. 374)` ,

( ` ),
307



:
, ,

(

,

,
` ,
):
:
` ,
, ,
, :
, -
- 308

,
,
( ) : .
( ,
), ,
` : ` ,
:

(. 421),
. , (
): 1518-

. 421
,

,
1265., :
. 422
,

,
1265., :

. 423
,

,
1212.,
( , . 5, . 20):
. 424
,
,
14- . ,
:

, ,
,
-,
(' 2001, 80: 2001, 43-45):
, : (. 422)
, ` : ,
, -,
: ,
` ,
` ,
:

,

,
:
, `

, , `
` .
: . .
:: (1215.).
. ( 5, 27):

,
(. 423),


( 1976, 102, . 3,
4: ,
`
):
,
, 309

, `
:
, , ,
, , , ( . . 1976, 164),


(. 424):
: ,
, (. 425), 15- . :
, , ,

: , ,

: ,
:
: , :
.
, , `
` ( ` ,
. 198, 250, 273), (. 138, 139,
251), (. 243-245,
274), (. 167, 168, 230,
426), (. 275),
(. 215, 236, 353) ():

, (. 266,
427): ` 310

,
, :
:
(
, ) : , ,



, , ,

, :
,

. 425
,

,
12-13- .,
:

. 426

,
1219., :
. 427

,
10- ., :

:
, , ,
, :

, , , : ,
, :

,
(` 1011.,
13- , 1275.
), ` (`
975., 995. ):
311

( , , , ,
)` ,

: ,
,
12-13- (.
428):
, ,

( ,
):

: -
, ,
:
- ,
` : , 1269.
, , (
) :
, :
(. 429), 15-
(. 430),

(. 251):
15-17- :
,
( ` ,
),
(, , . 431):

312

. 428

,
1220 ., :

. 429


,
1268., :
. 430

,
, 1461 .,
:
. 431

,
, 15- .,
:
313

,
` (. 327):
,

15- ,

,
-
(. 432): , ,

:
,
,
: , .
( 1979, 73)
,
( - . .):


, ` ` (, , ,
, . 267):
, ,
, 12- ,
-, ' - ( ), ' (

'
):
:

. 432

,
, 15- .,
:
. 433 ( )
,
1182., :
314

, (
),
-:


, , , :
, ,
` , ,
, , : `

, : `
,
,
:

, ,
,

-
: , ` 1182.

:
, -,
- : 2 ,
(0.5), , , ` :
12-13- : ,

:
` ,
,
:


:
`
, ` (. 433):

40- .
( 1842,
361-362: 1842, 205: 1895, 203-204: - 1938,
97: 5, 198): .

, 315

,
::

: :: ,

:
,

: , ,
` : :: (1182)
( 5, 198: ,
. `
. ): ,

,
:
, .
. ,
, ` (
, ,
::

: :: ,

),
.

(
... ::
(1182) ),
. (
),
. - (,
, ` ):

,

` , , , -:
`
316

, , : -,
-
,

,36 ,
: ,

` :
` ` ()
, :

: ,
`

. 434

`
:

, ,
,
` : , ,
:

, ,
( , ` ,
, , , , ,
),
( 2002) :
,
`

. 435


5- ,
:
, ,
, `
: ,
,
,
, :

(. 434, 435),
19-
. : -,
,
-
( , 319-1-5,
. 28:
):
1909., . ,
(`
1975, 145): ,
, `
: 60- . .
,
( 5, 198), . ,
, ( 1975,
145): ,
,
, ,
,
( .

- ` ,

, '
, 319-1-5, . 28):
317


,

:
:
:
,
:
(),
,
,
:

, :
: , 75 28 : ,
:
1998. ,

,
. ( 1978),
: , .
:
` :

(
' 1998, 3840):
.
` . ', :
. ', [] :
,
(`
) `
:
,
318




:
` `
.
, ,
, ,
,
,
:
,
,
, ( ,

) ,
,
, ,
:


, ,
:
, -

( 1910, 182):


943. .

,
, , fl
(, 269):
-,


:

, `
:
, ` , ,
,
,

` :
,
:

`
11- , . .
: -
. [] , ' (, , 1975, 113-125):
, []
... [] :: (1180), ( 1983,
145-146, . 56):
1086. (:: , , [ ]
, , []
, 1979,
65, . 4),

, (
)
, :

,
:
, ,
,
: ,
13- -

,
,


(. 256, 353),
,
:
,
( 6,
206): 1448.
(. 260),
,

,
( ).
,
[][] [][]
. ( 1979, 431): ,


, , :
(. 275),

:
, , , ` ,
,
- ,
, :
,
,
` ,

:

319




.
-
:

,
, :
, , ,
, ` : ,
- , : ,

, , (. 436):
, ,
, : ,
- (-) (
),
(Petrosyan
2001c, p. 40-43): ,

, , -

. 436


:
320

:

:
11-14- .:
321

, : -,

: ,
(. 353), ,
` (. 437, 438):
,

322


(. 439, 440, 441):

,
(
' ,
, ,
1964, 486): 10-

. 437

:

. 438

:
. 439

:
. 440

:
323

. 441


:
. 442

:
. 443


:
324

. 444

,
,
13- ., :
. 445

,
14- . ,

:
325

(
, `
), : (
) , (. 442, 443):

,
, ,

:
,

, ,

,

( ' 2003):


-
:
,
` : , , ,

,
`
` ,
(. 444, 445): ,
,
326

-
(. 446, 447): ,
(
) ,
, :
,
: ,


: , `
12- ,
` ,
:
(

. 446


,
, 18- . ,
:

. 447


,
, 18- . ,
:
. 448

,
18- ., :
. 449
(13- .)

(18- .) ,
:

) , ,
(. 296,
448, 449): ,
(. 248): 12-
, ,

(, ,
, . 196, 375, 450):
,
,
(. 451):

328



,
-
(. 452-455):

( ), ` - :
,
: , :

. 450



, 13- .,
.
,
:
. 451

,
13- ., :

. 452


, 18- .,
.


(` . ):
329

. 453



-
,
13- ., :
. 454

:
330

. 455




,
13- ., :
. 456


, 14- .,
:

.

.
[ ] (
3, 225): ,
:
,
:

:
,
,
,
`
:
` 331

. 457


,
:
. 458
,
16- ., :

332

, `
:
:

( ,
, . 125), , ,


( )

: - (. 456):
,
:

, , `
(. 457): ,
,
:
(M 1939, . 192): ,

( ), ,
:
, -
, ,
, ,

: ,

(,


' C
1986, . 19-20): ,
` :
:
-
`
( ) (
): ( )
, :

,

:

, ,
` -

,
, ,
`

:37 ,
,
:

38 .
, , , :39

, , ,
- `

(`
, . 204) ( , . 336) ,
333


( ,
`
) : ,
`
- -
: ,

: '
:


(. 99, 193, 458): ,

, .

, , ` ,

` :

: ,

: 12-13- `
(
)
:
,

:
,

, : ,
334


1176 . (. 152) 1614. (.
459) :
,

,
:
: ,
( ) (.
351, 460): ,
,
: , . .
:: (1263.) , []` , , []
.
[] ,
[], ,
, ` [
] ( 3, 192, []-
- . ): ,
. , ,
[][] (, 193): ,
,
: ,
` :

,
:
,
,
:
, ,
: ,

. 459

,1614.,
, :
335

. 460
,
1263., ,
(`
. ):
336

- : (
)

( ,
),
- : ,
, :
,

:
:

, ' '
,
,
, ,
:
.
,
:
: ,
(
, .
83): .
:

`
:
, (. 81-

87)

13- , ,
`
,
(, ,
, ): ,

,

(X,
, T 2003, . 167-171):
.
.
,
, ,
( 1961,
10):40 , `

, : ` :


,
,
:
, : `
,
`

(. , , 9, 10: ., , 11-15):
( ) : ,
,
337

, ` :
,
:
- ,
:
,

, `
( 1975, 2122):
, .
` ,
`
( 1985, 333):


, ` ,
: ,
(. 461),
, `
,
:
, ,
, `
, ,
,
() :
: ,
:
338


(
` , ,
, 1914,
69, 187): , ,
, , , ,

: ,
(,
, ,
):
,
:
,
:

: ,
. :
, , ' :
, `
( 1948, 334): ,
, , -

( 1973, 311): ,
, :
, : ` , :
,
:
- ( )
, (
), -

. 461
,
1653., :

, `
,41
` :

, , () : [] :: (1229.).

[] , , ,
: ` ( 1984, 53-54):
:

. [] :: (1273.).
[]
. : ` -

[] ( 5, 30): , .
:

:

(
).
, .
, :
, ,
1013.
,
-.
. ,

,
(
1881, 33): , ,
, ,
:

. .
[]
. , [] . ` [ ] ( 4, 383):
.

, (', ,
1944, 244):
, ,
: , . . 339

,
:

,
, ,
, ,
( 1963,
129):
. ( 1984, 51):
, ` ,
, : ,
` : ` ,
: `
: ,

: ,

:

` ,
` : ,
:

, ,
- (
)
:
340


:
, ,

:
,
(, )
:
`

(
-)
(. 179,
180): , ,
, ,
,
` , ,
, ` :42
,
,
..., (`
) ..., (
, ,
,
):
`
: ,

. 462

,
1602 ., :

, ,

, :


.
. : , ,
.
, ... ( 1993, 667):
() ,
,
, ,
: ,
, ,


:
,
,

,
`
(. 183, 184, 190): , ,

: . :: (1206.).
...` []
( 1881, 129) :
1265.
.
(
1975, 207): ,
.
:


`
,
, 15-
, :

- , ,
, `
` , `
:
, ,
(. 278, 279), ` (. 462): , , (
) ,

`
,
( ) ' :

. (` )
,
, ,
: ,

'
, ' , ' ( '
2000, 435-437):
, ,

: 18- :

341




: -, . `
`
:
,
, ,

, ,
:
,
, , , , ,
:
, , , :
.
,
`
( 2003, 44):
-
, , , :

, : ,
, ,
`
, ,
,
`
: 342

, , , ,
:
,
`
:
,


(. 463):
, . ,
: ,

, , ,
:
,
:
, ,
: ,

:
. ,


: ,
,

: ,

,
,

: 12-13- , -

,
12- . , :
343

,
, 15-17- ,
,
: , 12-13-
, 15-17-
, : ,

12- 17- , ,

: , ,
,
, : , , ` , ` ,
:
,
,
:

, ,
:
, ,
` ,
, (
) `

(
' ' 344

):
,

: ,

,
. (
)
, ,
( ,

): (/
)
(, , , , ) :

. 463


, 13- .,
:

` ( ) ` , , , :
,
:
, , ,
,
:

,

: -,
` (
), ` :

(
, , ), `
`
:

`
:
, `
: ,

, -, , - :
, ,

, () : ,


(): ,
, : ,
, , , ,

`
, ,
, ,
: ,
, , ,
` , ` , `
, , ` : ,
,
, , : ,

`
. . , , , , `

... (
1993, 686, 738):
1653.
, ` :


:
,
: ,


12- ,

345

(. 198, 233, 236):



,
.
` .
. : .
.
( 1741,
633): ,
,
` .
( )

:
,
` , ` `
,
:
` , , ,
( ) () ():
, ,
`
, ( ,
` , , , ) ,
`
, ,

(A .,
A M. 1983, . 4. A . 1986, . 238):
, , ,
346

`
, ` ,
,
('
T 1991, . 398-406),
` ( ' A, C 1991, . 476477): ( ,
, ) , ,

,
, ,
` (` , , ),
:
.
,

,
, ,

`
, : ,
: , ,
, :
,
.
:

, , ,


-- ,
` , ,
, , , , `
,
, ` :
,
,
, ,
,
, :
,
`
`

` : ,


: ,
: `
(` ,

), `
( - . .)
( 1741,
633):
.
: ` ( ), , :

,
-

, ,
,
,

: , ,
: ,
:
`
,
, ,
-
,
:
. -



,

:
5-7-
`
(. 15, 18, 25,
54) ,
- (. 17, 56,
57) :
, ,
, ,

( ) (. 106, 109,
227, 253),
(. 125,
171, 226): , ,
,
347

. 464


, ,
1531., :
. 465

, ,
14-15-, :
348

. 466



, ,
13- ., :
. 467

, 1215.,

( , `
):

, , , ,
1531. , (.
464), ,
14-15- (. 465):

` : , 12-
, (.
372, 466, 467, 468): ,
, ,
-

` ,
(. 469),
(. 468, 470)
(. 471): ,
,
,43
, `
,
( '
. 1995, 34,40, 74, 82 .):
` ,
349

. 468

,
13- ., :
. 469

, ,
13- ., :
350

. 470 ( )

,
13- ., :
. 471 ()

,
13- ., :
. 472 ( )

,
13- .,
(` ):
351

, : ,

, ,
, -
: ,

: ,
(.
472): ,
:
, ,
, ,


( '
2000): , ,
,
, :
, -
` , ,

, ,
: ,
1591 . (.
473) , ` ,
.
352

,
,

( 1960, 168):

,
-

. 473

, 1591 .,
, .
5432 (
,
, . 88):

,
,
,
` -
(, ,
), -

, ( `
)
: ,
, -,
,

: , (. 468),
, ,
(. 472)

,
, ( )
(. 392):

,
- ,
` :

` 1653.
(. 320): , -

(Petrosyan 2001d): , ,

` -`
,
` :

. , `
,
`
( . 1995, 11-13):

,
.
, ,
` ,
,
, ,
, , ,
, ,
, , : ,
, , ,
, (,
11-12): , ,

` , , , , ,
,

,
:

: : ,
,

(
2002):
`
:
.
, 353

:
12-
,

,

(.
474), (
, . 388, 389),
(.
475),
(. 476,
477, 478): , ,
,
- (
),
:

,
, ( 1986, . 51):
,
(. 41):

:
,
,
:
5-
. ...
.
, .

.
. .
::
354

. 474
-
, 13- ., :
. 475
-
, 13- .,
:

. . :
,
. ...
(M 1894, . 142-143): ,

,

:
,
,

` , :

:
, (), , -

. 476
-
, 13- ., :
. 477
-
, 13- ., :
. 478
-
, 13- ., :
355

, , ,
( 1836, 369,
1971, 328):
,

(
) (
):44 ,

: , (
),
,
: '
,

(M 1894, . 145-147):
.
,
(` ,
1836, 369):

, , ,
.
:
, . , `
( 1951, 113):
`
,
( 1741, 608-609):

,

: ( ),
( )
( )` 356

,
`
:
, ,

( `
) ,
,

. 479
,
, 1164., ,
:

, , :
,

, 12-13-
(
. 1955, 187-188, . 452, 453: 1964,
60, 62, 64: . 1989, 30-33, .
17-30): -

. 480
, 2-
(1270-1289 .),
, 17939/132
(`
. ):

, ` (. 479):


,
:

,
:
,
:
: -

: ,

( 1976, . 174; M 1983, . 77, 130-131), ( 1959, . 224-227,
. 68, 69): -, ,

( 1983, .
190-193. 1990, 35, 41 .):
, , ,
,
,

, , ,
( '
1995, 18-19): ,
,
.
,

,
.
,
.
,
` ...
( 1987, 130):

, ,
, , , ,
(. 480):

, , ,

, :
357

.
(
2002): `
, ,

,
,
, :
( - . .)

:
`
(.,
, 30-31):
` .
,
:
, , `
,
` ` , - ,

( 1741, 539): ,


,
, (
) (. ., ,
45, 51-53, ., , 44): ` ,

, (. 1995,
495, 501-502):

,
358

, `

(Van Loo 1995, s. 116):
,
, ` ()
:
` `

- :
, ,
`
, , ( , , , , , ,
): ,
` -
.
,
: ...
,
` (
1932, 24):
`
- ,

,


.
` ,
` :

( 1833, 197):
,

, , `
, ,

-
( 1853, 546, 571, ' 549,
555-556, 561 ):


.
,
( 1995, 509): , ,

:
.

:
(, 501-502):45
, ,
,
, -
, -
(
- ), ,

(
), (
)
: ,

: ,

:

` ,
,
:


,
: ,
`
- ,
(
-
):
,
,
,

: , ,
,
: , ,

. (13- )
.
,
,
,
,
,
` ,
` ,
,
, ,

( 6, 205):
359

, , ,

,

: ,
( 1895, 45) : ,
`
:
. ,
: ,
,
.
. ( 1993, 676): , ,
,
,


:

, :
,
( 1741, 539): , ,

(
'
1996, 89-90): 1265
(. 214) ,

( 1975, 207):

`
: `
360

,
,
: (. 481)
. []
,
` ( - . .): , : [] :: (1255.) ( 1961, 45):
.

,
: ,
,
1309., .
[] ,
... ( - . .): 12-13-
.
( - . .),
.. (
1881, 24):
. , ` (
- . .), ,
( 1957,
180, ): , ` :
1194. ,

.
:
990. (. 124) -

. 481

, 1255.,
:

` () ...
,
`
( 3, 41-42): 13- ` ` .
... [] [][][] [] []... ( 1993, 106,
[] :
-[],

): 16-
. .
. ,
... ( 4,
365): ,
( )
`
:
, ( 1932,
19): . ,
. , : `
. .
,
( 1741, 546): ,
( )
: , ()
:
361


,
,
,
(., , 42-43):
,
: ,


` : :...

: ( 1833, 195):

. , , ,
: ... (
1853, 562-563):
` ( ` . .)
,

(
1995, 504): , '
' `
,

:
,

` :

,
(. 374),

( ): , 362

. 482
`

-
, 1639.,

(` ):

,

` , : , , ,
- : ,
, ,
, - (. 280,
290, 384, 385):
1631.
,

- (.
482):
( 2002, 162-163), ` `
(. 391):
,
, -
, ,
,
:
,
,
,
: ,

:
,
:
17- , ,
:46
, -

, ,


,
:

,
`
`
() :
, (` ) ,

:
` -
, ,

- :


: ,
,

:

, ` ( ) ,
,
,
( , ),
:47


(. 483), (


, ` ),
363

, ` :
`
13- , ,
(. 212) :

, ` `
, :


,

:

,

(. 10):
,
:

16-17 ,
: , 16-17-

(. 342, 484):

1580 .
(.
485), :
, ( )
,
. [][]:
,
364

. 483
, 1291.,
,


:
. 484

,
,
15-16- ., :

. 485

,
,
1580., :
. 486
,
,
1569.,
(` ):


:
, 1569. (. 309, 486)

,

,

- :

:48


(
, ),
, `
, , , :
. :
: 16-17 .
, ,
.

,
, 49 , ` (. 487):

:
,

,

:
,
365

- :
, , (Der Nersessian 1977, p.
19-21. , 1997, 54-64): -,
, 16-17-

:



:
, : `


( 1914, 374-384):
, , ,
: ,
(,

):
,
: ,
` 1195.
(. 352)
. ::
(1195.)
,
:: (1175.) ...
[] [] []
[] []
[] []
[] []... [] 366

[] :: (20) [ ] , []
... []
[]... ( 1968, 198):


, , :

1176. 11- ,

,
( ' 1980, 179-180: 1995, 139140): ,
( 1968, 199),


:

:

. 487

,
, 16-17- .,
:

.

,
: ,
,

,
:
: , :
,
,
, , (Schiller 1972, p. 137.
1995, 20-22): ,
,
, ,
( 1995, 33) ,
`
:
, `

` , ` :
, ,
:
, , .
, ` ,
( 1914, 246: ,
), 8-
( 1833, 47) , (, 8):
.

, ` .
...
,
:

( 1973, 287):


,
: , ,

:
, ,
:
-,
( , ` ,
` ): ,
( ,
,
)

` :
,
,
,

,
, ... ( 1960, 22):
, ,
,
(
),
:
367

- , ,
:

, ,
1194. . [] , [ ] ,

, , 1275.
. ... [] ,

... ( 1996, 65): ,
: ,
` `
( 3, 154),
( 3, 40),
... ( 3, 213),
... ( 4,
360),
... (Kalantar 1999, p. 57),
...
( 1912, 46):
`
.
,
,
(. 80):
- ,
,
:
, ,
:
, `
368

,

: ,

,

. :: (1268):

:
, , ... ( 1942/43, 11):
,
,
( '
2003):
, .
, :
, ,
.
` ,
: , -
:
() :
, `
... ( 1913, 119),
( 1862, 42), ( 1895, 153-154):
,
( 1888, 10):

,

: ,
`
: ,
,
:
. ,

,

(., 17),
`
(., 48, .,
36 ):

,
,
.


-
( 1989, 23):
...

`
-
( 1960, 200):

,
. .:: (1277.) ( 3,
102) : (` , .
1977, 363-364) ,

` :

- :

-
()
, . ::
(1089 .) , []
, ` ...
( 1963, 263: 1984, 38):


: ,
. ,
[] ... ( 3,
228): ,

: () 16- '
, .
, .. (
4, 99): , ,
' '
,
:
( )
, `
...
.
.
,

( 1914, 396): ,
. ... , ,
, , , ,
..., .

( 1833, 8):
369

`
, .

.
.
( 1991, 90-91):
19-
`

, (X 1989, . 58-59) . (19-
, `
) (
), ( ),
`
` 3-5 : ,

. , :
, : -
` -
:
(. ., 21-28,
., 31-42):
,

- ( ' Petrosyan 2001e, p. 58, pl. 2.4.3):
,
, ,
: ,
,

:
370

(.
175) ,

` : ,
` :
( 1969, 267):

`
:
. ` .
... `
`
( 1975, 140): . .

, ,
( 1967, 173):
`
,
:


(. 388, 389, 474) ,
,
: ,
- -
, -:
.
,


,
,

: `
: (`
- ..) ,
: (` - ..)
,
` `
, - (
1833, 230):
`
...
( 1973, 286):
,
.

.


( 1987, 178):

,
, `
: -
, , ,
, ,
(, ,
) , - :

, : ,
.
,

, ( 1932, 19:
-
' 1995, 6-11): ,
-
- .


( 1973, 286):

,
.
(` 1995, 9):
, 6-`
, . ( - . .)
:
( . 1995, 92): ,
` `
, ,
:
,
,
: ,
( ` )
:
-
` , , . ...
, ,
.

( 1995, 503, 502, 495):

371

, , . ,
. ,
, ,
( 1741,
536): , -

,
` ,
( ` ) . ...
, ,
(, 499): ` ,
, . , ,
`
( 1951, 132):
,
(.
., , 7-9, ., 31):
, ,

,

:
, ,
, `
, :
, ,
: - ,
372

-
(, , , ,
, ), ,

- ,

( ' 2002): ,

- -
:
, ,

. ,
, : ,
:
:

, `
`
.
( 1932, 18) :
, `
,
:
:
.
, , , ,

( 1995, 493-494):
,
,
-,
:
,

, ,
: , , 1214- -, ,
: ,
-

- - :

, -,
,
,
,
,
:
, ,
, (. 79, 126-128) , : 11-
-, `
-
( '
)
- ,
.
,
: , ,
: :
,
,
:

, :
( ) ,
, - , :
,
, -,
, ` :
,
, , , , ,
, , ,

(
` - ' 1991, . 398-406):
, ,

- :
,
:
.

20-
60-
, ` :
(. 488):


: 373

,
, `

:
( , , )

, ,
: 60-70-
.

,


:
60- - ,
,
:
`
374

:
, (`
, , ),
: , ,
, , , 17-
(' 2002), :
60- ,
,
,

, (. 489):

. 488

, :

. 489
50-
,
.
:
375

,
,
, , (. 490, 491),
, -
,
, : `


, (`
) `
,
,
:
, ,
:
,
,
, , : ,
, `

:

:
, :
, `
,50
:
fl
, fl
: ` fl
: ,
, , ,
:

376

. ...
, , ,

,
, -

( 1985, 488): , , (`
, )
, ,
:

. 490
`

,
1976.:

. 491
`

:
. 492


, :

:

:
, ,
(. 492),
,
, ,
, , 51 ,
:
,

,
, :

:
,
: ,


:
` ,
,

, :
377

HAMLET LENSER PETROSYAN

Khachkar: The origins, functions, iconography, semantics


Summary
The book, based on the source study, archaeological, historical-cultural and semantic analysis recreates the complete picture of culture of
khachkars (Armenian cross-stones), it also
reveals the realities and complexities of
national life and world perception that stipulated the formation, development and long
existence of culture of khachkars.
The general Christian and specific Armenian
environment of formation of ideology and
iconography of the cross is restored in detail in
the research. A semantic analyses of early
middle ages cross signs and cross compositions
is presented. The book reveals that during
popularization of the main dogma of Christianity - the salutary crucifixion of Christ - the
Armenian church widely used garden allegories, typical for agricultural society, which
stipulated the plant-vegetative character of
cross compositions.
On the basis of generalization of vast material,
including analysis of several thousand
khachkars, beginning with the first examples
(9th c.) and finishing with the last ones (17th c.)
detailed chronological, architectural and iconographical classification of these monuments is
proposed. The technical processes of statue of
khachkars as well as the ecclesiastical ritual of its
consecration and unction are restored.

378

The causes and aims of exaltation of


khachkars, their primary functions and the
functions later on ascribed to them are separated and thoroughly investigated. The basic
components of khachkar composition are
detached and described; their iconographical
development and symbolism are presented.
The structure of khachkars composition is
restored, its vertical and horizontal threefoldness, the upward movement of its semantics,
its symmetric and asymmetric solutions and
their causal analyses are represented. The
interrelations between a khachkar and other
compositions of medieval culture a temple, a
book, a tombstone is revealed.
It is argued in details that the main semantics
of khachkar composition leads to the sacred
mediating role of the cross between believer
and the god. At the same time separate versions
of composition present diverse sacred images,
themes and popular allegories connected with
Christian and popular presentations of the
cross, paradise, overcoming of death, salvation
of soul, etc. It is thoroughly substantiated that
the khachkar is a basic iconographical image
reflecting a universal conception of the world
of the medieval Armenian society and a symbol
of Armenian identity.

: , , ,


, ,
-

( )

, , .


,

. ,
-
-
,
-
.
,
,
,
- (9-
.) (17- .).
,
.

,
,

.
,

.
, ,
,
.
- , , .
,


.

, , ,
, , . .
,
,


.

379

1. ,

, , 5-
(Gough 1973, p. 64):
2. - ,
(`
arbor infelix` ` ):
,
,
:
3. ` ,

: , , ,
, ,
( 1932, 6):
4. ,
, , ..
, 351. ,

(627-632.) : , ,

,

,
:
5. , . `
5- . (E 1955, . 68):
6. . (
1995, 245):
7. , ,

' Donabdian 1990-1991, p. 277-279:
8. .
(
, K 1984, . 130)` , ()
() (, 213):
380

,
` , : , ,
:
9. `

` :
, .
` ,
: : ,
`
:
10. ,
:
` , ` , -,
: ,
-,
:
- : fl
`
,
- `
: ,
- .
` : ` -: ,
,
,
- ,
, :
, :
11. -

:

` :
12. ,
(` , )
,
- ( ) : ,
, 12- ,

, : , , : 11-12-
:
13.. :: :
,
, :
14. , , :
15.,

7-
( . . 1971, . 15):
16. , ,
,
' Strzygowski 1918, s. 253, il. 281.
17.
, 12 :
`
: ,
` , : , :
18.
, ,
:
, , ,

( ' 1988, 36, . 9):
19.
. [][] [] :
, ` []-

[] : [] :: (1291.),


,
(' 6, 106, - . .):
`

,
( 1963, 146):
, ,
,

:
20.
' 1928, 221-228:
21.
, ,
, , :
,
' ,
1959: . 1963: 1975:
Brentjes 1988. 2000, 2001: , 1995:
22. ,

,
.
, , , , ,
, , ,
( 1961, 323):
, ,
,
(, 326-327):
23. ,
.
:: (1201.) ( 1963, 214), ` : , ,
' , ' , ' , ' .
,
.
:: (1427.): , 381

[][] [][]
:
` ,
,
, ` ( 1948, 79-80, . 31): , ,
:
` , , ,

: ,
: 12-

. ,
`
` ,

( 1870, 23), `
,
:
24.,
,
: ,
`
, ,
, :
,
: -
,
,
( Petrosyan 2001e, p. 58),
`
, , (. 360),
` ` : -
,
: 1225.
, ,
, , ` , ,
382

( 1932, 19): ` .
`
(, 22), ' . , ,
:
25., (
) ([] :: (1009.).
, 3, 34): -, , :
, , , :
26.. ` , , 19- ,
(.
2000, 85-86), ,
.

( 1984, 62):
27.
8- .
, ,
:
.
.
.
:
, ` .
` ,
,
,
:
.
` .
.
,
...
( 1973, 287):
28.
,
: , , , ( ) , , , 17-
: ,

`
(
1998, 593): , , - : ,
, , , . ,
,

( 1960, 27): ,
:
29. (
' 3, 46): 1551 .
, ,
( 1977, . 48):

(, . 49):
30. , ,
: ( ),
` (` ) ,
:
31. - `
` -
:
32.,
(, , P 1991,
. 54, 55):
33. , 1314-
` ,
`
, ` : `
( . 1989, 89-90, . 7,
. 14: . 1991, 93):
34. ,

: , , , ,
:
35. 1263. ` (. 351) , , :



`
() ` ,
-:
36. ,
,
, :
, :
.
, , : , ,
, , ,

: ,
` :
37. `
.
` ...
`

( 1964, 27-28): , `


. , : ,
,
: ` , ,
. ( - . .) , :
...
( 1993, 555):
38. - : . , ,
, :
39. , ` , , 383

,
:
40.
` ,
, (., , 18):
,
:
41.

: ,


`
, ,
,
(
' 1, 2-7):
42. ,
` ,
.
(, , , ),
(, , , ,
, , ,
), ,
,
,
-
- :
43. , `
(', , 1973, . 7, 10, 14
), (Armnie 1996, p. 152, fig. 136) :
:
44. ,
palma, palm `
: ,

, , 12-

` :
45.. .

`
( . 1995, 122):
46. , -
384


: ,
(Harbison 1994, p. 12): ,

`
:
47., , ,
, , ,

(Der Nersessian 1977, p. 19-21. 1997,
54-64): ` , , ,

, , . , ` ,
:
48. ,
, (. 422): ,


(., . 18-20):
, ,

,
` ` ,
:
49. ,
16-17-
, .
( 1997, 60): , , ,
(., ,1),
( 1741, 542):
50.., ,
,

` ,
, 1975, 246:
51. , :

1.
2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.
9.

10.
11.
12.
13.

14.
15.
16.
17.
18.

19.

20.

1914 - , :
1977 - , / . -, :
1899 -

- . , ,
, 312-323:
1961 - ,
/ . .
. , :
1992, 1992, 1993 - - , , 204-238,
, 168-218, , 174-215:
1896 - - , , :
1960 -
/ . .
, :
1989 - , ,
:
1805 -
, :
1833 - , :
1961 - , , :
1951 - , / . , :
1996 - ,
`
/ . - , , 340-402:
1838 -
, :
1932 - , :
1 - / . . ,
, 1966:
2 - ,
/ . . , , 1960:
3 - .
/ . . ,
, 1967:
4 - . ,
/ . . , , 1973:
5 - / . . ,
, 1982:

21. 6 - / . . , . . , , 1977:
22. 7 - , / . .
, , 1996:
23. 8 - / .
. , , 1999:
24. 1912 - , :
25. 1877 - , :
26. 1870 - , , . 3, 1870:
27. 1833 -

- , , 184-198:
28. 1960 - , , , 1960:
29. 1985 - ,
/ , . .
. . , :
30. 1963 -
, :
31. 1990 - ,
/ ,

. , :
32. 1913 - , , 1913:
33. 1983 - , , :
34. 1964, 1971 - / . , , . 1, 2:
35. 1832 -
, :
36. 1913 -
,
:
37. 1955 - , / .
. , :
38. 1995 - ,
, :
39. 1887 - , . :
40. 1982 - /,
. , :
41. 1910 - , :
42. 1985 - ., - ,
, . 2, 416-597:
385

43. 1860 - , :
44. 1807 - , ,
. :
45. 1831 - .
, :
46. 1985 - ,
, :
47. 1842 - .,

, , . :
48. 1730 - , . :
49. 1853 -

,
:
50. 1877 - , . :
51. 1940 - , , :
52. 1987 - , , , 1987:
53. 1961 - ,
- , , ,
1961, 121-147:
54. 1842 - ., , , :
55. 1864 - ., , :
56. 1948 - .,

, :
57. 1973 - - .
,
, 11, 286-289:
58. 1862 - , :
59. 1812 - , - .,
, , . , 239-273:
60. 1975 - ,
- ., , , 7-15:
61. 1741 - , , . :
62. 1998 - , , , :
63. 1993 - , , :
64. 1871 - , , :
386

65. 1932 - / . ,
, . 1:
66. 1991 - , , :
67. 1904 -
/ . - . , :
68. 1889 -
, :
69. 1910 - , , :

70. 1944 - ., , , . 1:
71. 1975 - ., - ., , , . , 11-102:
72. 1978 - .,
, :
73. 1973 - .,
, :
74. , 1975 - .,
., , 3, 113-125:
75. 1972 - .,
- .,
, , 370-382:
76. 1975 - .,
, :
77. 1890 - ., , :
78. 1895 - ., , :
79. 1881 - ., .
, :
80. 1949 - ., - , 4-12, 3-58:
81. 1971, 1977, 1979 - .,
, , . 1, 3, 4:
82. 1984 - ., , :
83. 1996 - ., , :
84. 1984 - ., , :
85. 1993 - ., , , 1993:
86. 1949 - . .,
4-7- , :
87. , 1962 - .,
., 3, :
88. 2002 - ., , :
89. 1978 - ., , :
90. 1999 - ., 16-17 . - ,
2, 7-12:

91. 1999 - ., - , , , , 128-129:


92. 2001 - ., , :
93. 2003 - ., ,
:
94. 1888 - .,
-, :
95. 1963 - ., , :
96. 1895 - .,
, :
97. , 1959 - ., .,
- , 4, 195-210:
98. 1995 - ., -

(1165-1178), :
99. . 1980 - 1970-1978. - ,
2, 154-165:
100. . 1959 -
- , 2-3, 257-264:
101. . 1982 - , :
102. , 1996 - ., ., - 7- , , 18-19:
103. 1979 - .,
- , 11, 94-104:
104. 1961 - ., - , , 33-45:
105. , , 1984:
106. 1975 - ., , , , ,
:
107. 1942, 1948 - .,
, , . , :
108. 1992 - .,

, :
109. 1981 - .,
9-14- ,
10, , 81-148, . 1-11:

110. 1982 - ., . , , , , 112-125:


111. 1912 - ., . , :
112. 1988 - ., (
) - .,
, . 2, , 11-202:
113. 1967 - , . , , , . 2:
114. 1981 - ., ( ) -
, . 12, ,
7-84, .1-64:
115. 2002 - ., - , 12 ( ), , 3-8:
116. . 2003 - , , 2, 163-180:
117. . 1994 -
- , , ,
339-347:
118. 1977 - / .
. - , 2, (, ,
):
119. 1974 - .,
- , 1974, 4, 100-108:
120. 1974 - .,
13-
- , 1974, 3, 70-85:
121. 1975 - ., 12- -
- , 4, 125-128:
122. 1975 - ., (1517- .) - , 8, 31-47:
123. 1976 - ., 12-13- .
- , 3, 99-105:
124. 1979 - ., - , 6, 8184:
125. 1992 - ., , :
126. 1995 - ., , :
127. 1997 - ., , :
128. 1999 - .,
, :
129. 2001 - ., - 387

,
, , 33-35:
130. 2000 - .
/ . , . , :
131. 1998 - ., 15-17-

- , 2, ,
162-167:
132. 1997 - ., 6290
- ,
54-64:
133. 1895 - - ,
1, 41-49:
134. . 1999 -
- ,
247-300:
135. . 1980 -
(5-15- .),
:
136. . 1997 -
-
,
, , 18-20:
137. . 1998 -
-
, 11,
, , 36-37:
138. . 1971 - , , , 52-58:
139. . 1989 - - 13-14- , :
140. . 1991 - , (, , ):
141. . 1981 -
9-13- , 10,
, 5-80. . 1-11:
142. 1971, 1984 - /.
. ., . ., , . 1, 2:
143. 1973 - / . , (, , ):
144.
2002 - , . 2:
145. 1996 -
. /
. , :
146. 1978 -
. / .
, :
147. 1990 - ., - , 7, 53-61:
388

148. 2000 - ., , ,
193-196:
149. 1999 - .,

- , . , 28-50:
150. . . 1975 -
, :
151. . . 1978 - , :
152. . 1992 - , :
153. 1899 - .,
, , :
154. 1912 - .,
, :
155. 1990 - ., , :
156. 2002 - .,
-
, 2, , 72-76:
157. , , 2001 - .,
.,

- , , 222-233:
158. 1973 - ., , :
159. 1987 - .,
-
.
, , . , 153-188:
160. 1928, 1942/3 - ., ,
, , , :
161. 1937 - .,

, :
162. . 1989 -
, :
163. . 1995 - , :
164. 1969 - ., , :
165. 1983 - ., . , , , :
166. 2003 - .,
, :
167. 1948 - ., , :
168. 1952 - .,
, :
169. 1957 - ., , :

170. 1963 - ., .

, :
171. 1975 - ., .
, :
172. 1944 - .,
, , . 2:
173. 1986 - .,
- ,
1, 106-112:
174. 1895 - ., , . , :
175. 1980 - .,

, :
176. 1996 - ., -
, 62-85:
177. 1992 - .,
( ) - , , 149-158, . 178-190:
178. 1985 - ., - , :
179. . 1955 - ,
:
180. . . 1960 - , :
181. . . 1971 - , :
182. . . 1976 -
9-14- , :
183. . . 1982 - , :
184. 1964 - .,
, :
185. 1836, 1837 - , . 1, 2:
186. 1968 - .,
- , 2, 197-202:
187. 1974 - ., 7- - , 7-8,
75-80:
188. 1984 - ., . 9-13-
, :
189. 1983 - ., , :
190. 1996 - . .,
- ,
, 79-109:
191. 1988 - .,
9-14- , :
192. 1997 - .,
-

, ,
, , 26-28:
193. 1998 - .,
- ,
1-3, 38-40:
194. 1999 - .,
. 99 , , 22
195. 2000 - .,

- ,
, 2000, 356-361:
196. 2000 - .,

- , 429-456:
197. 2000 - .
-
, , 187-192:
198. 2001 - .,

- , , 68-84:
199. 2001 - ., - , ,
, 43-45:
200. 2002 - .,
.
, , . , , 169-180:
201. 2002 - .,
-
, 12, , 85-97:
202. 2002 - .,

- , ,
, 60-79:
203. 2002 - ., .
- ,
, 152-165:
204. 2002 - ., .
- , 411-440:
205. 2003 - ., .
-
, 6-7, 54-60:
206. 2004 - ., -
,
389

, , , 587-604:
207. 2004 - .,
, . , 121-130:
208. 2004 - ., - , 2004, 1,
63-80:
209. , 1989 - .,
., - , , , 95-97:
210. , 1992 - .,
.,
- , , 131-137:
211. , 1995 - .,
. ( 16-18-
. ) - , , ,
, 16-17:
212. 1987 - .,
, 2, 150-159:
213. 1976 - ., - , 6, 77-85:
214. 1977 - .,
- , 9,
90-98:
215. 1978 - ., - , 4, 61-78:
216. 1979 - ., - ,
9, 61-77:
217. 1980 - ., , :
218. 1985 - .,
- , 1, 65-75:
219. 1993 - .,
- , ., ,
91-103:
220. 1998 - ., , :
221. , 1983 - .,
. - ,
12, 42-61:
222. . 1963 - , 11, 29-40:
223. . . 1990 - (1979-1989. ) - , 2,
174-190:
224. . 1966 -
- , 4, 241-250:
225. 1874 - ., 390

, :
226. 1967 - ., - , 4,
170-180:
227. - 2000 - - ., , :
228. - 1979 - - .,
- - ., , , ,
429-434:
229. - 1938 - - ., ` ,
,
:
230. - 1975 - - ., 7-
, - - ., , , 7-30:
231. 1996 - .,
- , ,
110-131:
232. 1975 - ., 10-16- , :
233. 1970 - .,
4-8- , , 5, :
234. 1972 - .,
- , 1972, 9, 93-98:
235. 1993 - .,
- , , , 104-110:
236. 2001 - .,
, :
237. 1995 - .,
,
:
238. 2001 - ., ,
, . :
239. 1992 - ., , :
240. A 1993 - A . :
- .: , ., . 165-179.
241. 1977 - . . , .
242. 1977 - . . , .
243. A 1951 - A . . 1: 1949-1950 ., E.
244. A 1971 - A . . A - A , N 4, . 114-118.
245. A 1976 - A . .
A (YI . .
. - III . . .), E.

246. A 1982 - A . . 1:
1970-1979 .,
E.
247. A, 1991 - A . .,
. . - - .:
A
A, E, . 470-483.
248. A 1971 - A . .
- , N 3, . 256-262.
249. A 1991 - A . . A
: - .:

, E, . 457-469.
250. A 2000 - A . . A , .
251. P 1991 - A
6-14- / . ., M . ., .
252. A ., A . 1983 - , K A - 4-
,
( ).
253. A . 1986 - A , .
254. 1960 - . .
, .
255. 1985 - . . - , ., . 118-124.
256. 1967 - . .
, ., 2- .
257. 1976 - .
, .
258. 1989 - . . :
(8 - 9- .) : . 7 - 12 ., ., .
401-469.
259. 1985 - . .
-
, . , ., .
188-196.
260. 1977 - .. 1-3- ., .
261. 1984 - . , .
262. 1989 - . .
- .: :
. 7 - 12 ., ., . 520-556.
263. 1985 - . .

264.
265.
266.

267.
268.

269.
270.
271.
272.

273.

274.

275.

276.

277.

278.
279.
280.
281.
282.
283.

( -) -
: , , ,
., . 137-141.
1939 - . .,
, .-.
1979 - . . A, .
1983 - . .
- .: , N 4, E, . 190-193.
E 1955 - E . . ,
E.
1967 - . .

- , 17 (80),
. 84-89.
1991 - . . - , . 1,
., . 203.
1991 - . . - , . 1,
., . 236.
, 1992 - . .,
. . - , . 2, ., . 438.
1977 -
: / . . , . . , ..
2000 - . 5-6- , - A
, E,, . 239-265.
1988 - . .
: ?
- K 4-14-
., , ., . 37-66.
K 1985 - K .
- , N 4, .
227-231.
1984 - K,
- /. .,
. . . C, E.
K, 1985 - K . O.,
. . - .
: . .,
E, . 145-146.
K 1989 - K :
. 7 - 12 ., .
1986 - . 4-15- , .
1969 - . . K , .
M 1894 - M . . , . 3, .
M 1939 - M . . , E.
M 1968 - M . . ,
E.
391

284. M 1982 - M . .

A - .
. A: ., E, . 369-372, . 23.
285. M 1983 - M . .
. .
286. M 1989 - M . - K, E.
287. M 1985 - M . .
- E - .:
, ., . 20-26.
288. 1956 - . .
, .
289. O 1963 - O . .
12-13- - O . . , E, . 196-203.
290. O 1963 - O . . 12-13- - O . . , E, .
175-187.
291. O 1894 - O 1892 ., .
292. . 1991 -
- , N 4, . 147-152.
293. . 1997 - K
A , N 2, . 164-171.
294. . 2003 - - , K,
, , . 343-347.
295. . 1975 - -
, . 7, E, . 125194, . 1-22.
296. 1959 - . .
(), .
297. 1962 - . .
8-6- ., .
298. C 1986 - C . K-
: .
.... .. , E.
299. C 1994 - C . - - .;
-
, ., . 214-237.
300. 1989 - . . E - K :
. 7 - 12 , ., . 296-334.
301. , 2000 - .
392

302.
303.
304.
305.
306.
307.
308.
309.

310.
311.

312.

313.
314.

315.

316.
317.

318.

319.
320.
321.
322.

., . . K :
, .
1988 - . K
A, E.
1961 - . .
A 4-14- ., E.
1973 - . .
, E.
1991 - . . , ., . 1, . 398-406.
1992 - . . K - , .,
. 2, . 12.
1953 - K. . O
A, .- .
1959 - K. . O
K A, .-.
1985 - . A .
:. ., E, . 273-274.
1988 - .
,.
1989 - . K
-
, ., 17, E, . 5-62.
, , 2003 -
., ., . , (O 13-14
) - A, K.
, , . 167-171.
1931- M. Haop Kax oee e, .-M.
1985 - .
8-9- - .
: . ., E, .
307-308.
-K 1986 - -K . .
A , N 1, . 59-70.
1985 - . , .
1976 - A. . A .
-
, . 37, . 192-206.
1983 - A. .,
,
., 1983.
1984 - A. . - , N 2, . 146-152.
1986 - A. . A , E.
Armnie 1996 - Armnie. Trsors de l'Armnie ancienne
des origines au IV sicle, Paris.
Azarpay 1972 - Azarpay G. Crowns and Some Royal
Insignia in Early Iran - Iranica Antiqua, 9 p. 108-115.

323. Barnet 1980 - Barnet R. D. A Winged Goddess of


Wine an Electrum Plaque - Anatolian Studies, vol. 30, p.
169-178, pl. 8-13.
324. Beckwith 1961 - Beckwith J. The Art of Constantinople.
An Introduction to Byzantine Art, London.
325. Brentjes 1988 - Brentjes B. Armenian Tombstones and
Turkish Adaptations in the 14th, 15th and 16th Centuries Fifth International Symposium of Armenian Art, Venezia,
San Lazaro, p.159-162.
326. Butler 1929 - Butler H. C. Early Churches in Syria,
Princeton.
327. Dalton 1903 - Dalton O. M. British Museum. A Guide to
the Early Christian and Byzantine Antiquities in the
Department of British and Medieval Antiquities, London.
328. Der Nersessian 1977 - Der Nersessian S. Armenian
Manuscripts in the Walters Art Gallery, Bultimore.
329. Der Nersessian 1978 - Der Nersessian S. Armenian
Art, Paris.
330. Diehl 1925 - Diehl Ch. Manuel Dart Byzantin, Paris.
331. Donabdian 1990-1991 - Donabdian P. Les thmes
bibliques dans la sculpture Armnienne prarabe - Revue
des tudes Armniennes, t. 22, p. 253- 314.
332. Ferguson 1989 - Ferguson G. Signs and Symbols in
Christian Art, London, Oxford, New York.
333. Ghirshman 1962 - Ghirshman R. Persian Art. The
Parthian and Sassanian Dynasties, 249 B. C. - A. D.
651, N. Y.
334. Gough 1973 - Gough M. The Origins of Christian Art,
London.
335. Jerphanion 1925, 1928 - Guillaume de Jerphanion P.
Les Eglises Rupestress de Cappadoce, Planches, Premier
Album, Paris, Deuxiem Album, Paris.
336. Harbison 1994 - Harbison P. Irish High Crosses with the
Figure Sculptures Explained, Drogheda.
337. Harmatta 1979 - Harmatta J. Poyal Power and Immortality. The Myth of the Two Eagles in Iranian Royal Ideology - Acta Antiqua, 27, p. 305-319.
338. Harrison 1989 - Harrison R. M. Amorium 1988. The
First Preliminary Excavation - Anatolian Studies, 39, p.
167-174, pl. 43-48.
339. Hutter 1988 - Hutter I. Early Christian and Buzantine,
London.
340. Kalantar 1999 - Kalantar A. The Mediaeval Inscriptions
of Vanstan, Armenia, Neuchatel-Paris.
341. Karakhanian 1992 - Karakhanian G. Ancient Armenian

342.
343.
344.
345.

346.
347.
348.
349.
350.

351.
352.

353.
354.
355.
356.
357.
358.

359.

360.

Cupola Memorial - The International Symposium on


Armenian Art, Venezia, S. Lazzaro, p. 225-227, pl. 1-3.
Kondoleon 2000 - Kondoleon C. Antioch: The Lost
Ancient City, Princeton, Warcester.
MacDonald 1965 - MacDonald W. Early Christian and
Byzantine Architecture. New York.
Monumenta Asiae Minoris Antiqua - www. csad.ox.ac.uk
/MAMA/ Vol.10/.
Petrosyan 2001a - Petrosyan H. The Khachkar or CrossStone - In: Armenian Folk Arts, Culture and Identity,
Bloomington and Indianapolis, 2001, p. 60-70.
Petrosyan 2001b - Petrosyan H. The Sacred Mountain In: Armenian Folk Arts, Culture and Identity, p. 33-39.
Petrosyan 2001c - Petrosyan H. The Temple - In: Armenian Folk Arts, Culture and Identity, p. 44-51.
Petrosyan 2001d - Petrosyan H. The World as a Garden In: Armenian Folk Arts, Culture and Identity, p. 25-32.
Petrosyan 2001e - Petrosyan H. Writing and the Book In: Armenian Folk Arts, Culture and Identity, p. 52-59.
Jones 2003 - Jones L. Medieval Armenian Identity and
Relics of the True Cross (9th-11th centuries) - Journal of
the Society for Armenian Studies, vol. 12, p. 43-53.
Rice 1954 - Rice D. T. Byzanyine Art. MelbourneLondon-Baltimore, 1954.
Richardson 1994 - Richardson H. The Jewelled Cross
and its Canopy - From the Isles of the North. Early
medieval Art Ireland and Britain, Belfast, p. 177-186.
Schiller 1972 - Schiller G. Iconography of Christian Art.
London, vol. 2.
Schug-Wille 1969 - Schug-Wille Ch. Art of The
Byzantine World, N. Y.
Strzygowski 1918 - Strzygowski G. Die Baukunst des
Armenie und Europa, Wien, bd. 1.
Tchalenko 1953 - Tchalenko G. Villlages Antiques de
la Syrie du Nord, Paris, t. 2.
Thierry, Donabdian 1987 - Thierry J. M., Donabdian
P. Les arts Armniens, Paris.
Vanden Berghe 1983 - Vanden Berghe L., De Meyer L.
Urartu: een vergeten culture uit het bergland Armeni,
Sint-Pietersabdij - Gent.
Van Loo 1995 - Van Loo K. Zur ikonographie armenischen Kreuzsteines - Armenien Wiederentdeekung einer
alten Kulturandschaft, Bochum, s. 115-117.
Wessel 1965 - Wessel K. Coptic Art, New York.

(
)
-

MHM


B
B
-
M
393

Anda mungkin juga menyukai