MTE3101 Mengenal Nombor

Topik 1

Sistem Pernomboran

1.0 Sinopsis Tajuk ini merangkumi perkembangan sistem pernomboran yang pelbagai bermula dari sistem pernomboran awal hingga ke sistem pernomboran Hindu-Arab sekarang. Sistem pernomboran awal yang dibincangkan termasuk Sistem pernomboran Gundalan(Tally) Sistem pernomboran !oman Sistem pernomboran "esir Sistem pernomboran "ayan dan sistem pernomboran #abylonian. $i bawah sistem pernomboran Hindu-Arab bilangan simbol dan kumpulan dalam pelbagai asas di titikberatkan. Anda juga akan mempelajari bagaimana untuk menukar dari satu asas kepada asas sepuluh dan sebaliknya. 1.1 Hasil Pembelajaran %. '. "embandingkan perkembangan Sistem &ernomboran yang pelbagai. "enukarkan asas b kepada asas %( dan sebaliknya.

1.2 Kerangka konsep

Sistem pernomboran

Sistem pernomboran Awal

Sistem pernomboran )ang lain.

Sistem &ernomboran HinduArab

#ilangan simbol dan kumpulan dalam pelbagai asas. "enukar asas b kepada asas %( dan sebaliknya.

MTE3101 Mengenal Nombor

1.3 Sistem pernomboran Awal &ada masa lampau manusia menggunakan pelbagai cara untuk merekod nombor yang diperlukan. Sebagai contoh untuk mewakilkan bilangan kambing biri-biri dalam kumpulan pengembala kambing mengumpul batu-batu kecil. $engan memadankan batu-batu kecil dengan kumpulan kambing pengembala boleh mengetahui jika ada kambingnya yang hilang. Ahli "atematik pada masa ini menamakan cara padanan ini sebagai padanan satu dengan satu. *ebelakangan ini manusia menggunakan cara lain untuk merekod barang kepunyaan

mereka. "ereka mengikat tali pada kulit kayu atau melukis tanda gundalan pada batu untuk memadankan tali dengan tanda gundalan. Sebenarnya kayu gundalan dan batubatu kecil adalah perkembangan penting ke arah penciptaan sistem pernomboran.

Kayu Gun alan *emudian manusia mula menggunakan simbol untuk mewakili nombor. Sebagai contoh gambar +sayap, digunakan untuk mewakili dua objek. &ada kebanyakan sistem penomboran awal manusia membentuk nombor dengan cara mengulangi simbol asas dan menambah nilai untuk mendapat nombor yang mereka kehendaki. -rang-orang .gypt Greek dan !oman menggunakan sistem pernomboran seperti ini. Gambarajah di bawah memaparkan Sistem &ernomboran Greek..

Pernomboran Greek

MTE3101 Mengenal Nombor

-rang Hindu menggunakan sistem pernomboran yang lebih tinggi dari yang lain. /a mengikut prinsip nilai tempat dan menggunakan sepuluh nombor. Sistem ini berkebang secara beransur-ansur ke dalam Sistem Hindu-Arab kita sekarang (juga dikenali sebagai sistem nombor perpuluhan) dan digunakan sekarang di seluruh dunia. &erkembangan pelbagai Sistem &ernomboran awal ditunjukkan di bawah. 1.3.1 Sistem Pernomboran Gun alan !T"e Tally #umeration System$ Sistem pernomboran ini adalah yang paling mudah di antara semua sistem pernomboran. /a terdiri daripada satu garisan tunggal mewakili setiap objek yang dikira. 0alau bagaimanapun terdapat dua kelemahan menggunakan sistem ini iaitu (%) nombor yang besar memerlukan simbol indi1idu yang banyak (') sangat sukar untuk membaca nombor yang terdiri daripada nombor yang besar. 2ontoh3 bolehkah anda dengan cepat memberitahu apakah nombor yang diwakili oleh tanda gundalan di bawah4 Tidak mudahkan 4

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Sistem Gundalan di tambahbaik dengan cara +pengumpulan, kelima ditandakan dengan di mana gundalan yang

dan diletakkan melintang di setiap empat gundalan

supaya menjadi satu kumpulan terdiri daripada lima seperti di bawah5

////
"engumpul adalah cara paling mudah untuk mengenal nombor yang diwakilkan. $engan menggunakan teknik pengumpulan bolehkah anda sekarang beritahu apakah nombor yang di wakilkan oleh gundalan dalam contoh di atas.

1.3.2 Sistem Pernomboran %esir ! Aroun 3&00 '($

Sistem hierogli6ik "esir (The .gyptian hieroglyphic system ) adalah contoh Sistem &engumpulan &ernomboran mudah. 7ombor-nombor dibentuk dengan menggabungkan simbol hierogli6ik yang ditiru yang mewakili kuasa sepuluh.

MTE3101 Mengenal Nombor

Sistem pernomboran ini adalah berasaskan tanda gundalan iaitu ) 1 )) 2 ))) 3 )))) & ))))) * )))))) + ))))))) , )))))))) ))))))))) .

#agaimanapun selepas 8 mereka memerlukan satu simbol baharu yang memerlukan +pengumpulan, untuk mewakili set nombor tertentu. 7ilai berikutnya ialah / (tulang tumit) yang mewakili %(. Angka "esir menggunakan cara untuk merekod kuantiti adalah berdasarkan asas %( dengan simbol satu sepuluh dan kuasa sepuluh berturut-turut. Suatu hierogli6ik khusus digunakan untuk setiap nombor yang berkuasa sepuluh. #agaimanapun tidak ada simbol untuk si0ar. -leh itu suatu simbol tertentu dihapuskan di dalam angka bila gandaan sepuluh bukan sebahagian dari nombor tersebut. Sebahagian simbol yang digunakan di dalam angka "esir ditunjukkan di bawah5

Sistem "esir adalah mengikut si6at penambahan. (additi1e property)3 iaitu nilai sesuatu nombor Sebagai contoh5 Apakah nombor yang diwakili oleh heirogli6ik berikut4

Tepat9 heirogli6ik di atas mewakili nilai '% :;<. 2uba tuliskan &+*1123 menggunakan Sistem &ernomboran "esir. Semoga #erjaya9

1.3.3 Sistem pernomboran 2oman !Antara *00 '.(. an A.3. 100$ Sistem pernomboran !oman adalah lebih canggih berbanding dengan sistem &ernomboran "esir. *elebihannya berbanding Sistem "esir termasuklah penggunaan5

MTE3101 Mengenal Nombor

+Prinsip penolakan,(+subtra4ti5e prin4iple,) yang membolehkan nombor diwakili secara lebih ringkas dan 6Prinsip pen araban (6multipli4ati5e prin4iple,) yang memudahkan untuk menulis nombor yang bernilai besar.

=adual berikut menujukkan lapan abjad yang digunakan untuk mewakili nilai berbe>a di dalam sistem &ernomboran !oman dan nilai sepadannya di dalam Sistem &ernomboran Hindu-Arab. Angka !oman ) 7 8 9 ( 3 % :a ual 1 &eraturan tertentu mesti dipatuhi bila menggunakan Sistem &ernomboran !oman iaitu5 Hanya simbol ) 8 ( dan % boleh diulang tetapi tidak boleh menulis simbol lebih daripada : kali secara berturut-turut. =ika simbol keempat diperlukan gunakan prinsip penolakan. #ila menggunakan prinsip penolakan kita hanya boleh menolak ) 8 ( dan % (tidak 7 9 atau 3 @ tanpa dengan +?,) *ita hanya boleh menolak angka daripada ' angka bersebelahan yang paling tinggi. (contoh. kita boleh ada )7 dan )8 tetapi kita tidak boleh ada )9 )( )3 )%) Gunakan palang di atas simbol atau beberapa simbol untuk menandakan pendaraban dengan %((( contoh3 7 bermakna ? A %((( B ?(((3 )8 bermakna 8 A %((( B 8((( Gunakan palang menegak untuk menandakan pendaraban dengan %(( contoh3 ; 7 ; bermakna ? A %(( B ?(( 3 ; 9 ; bermakna ?( A %((( A %(( B ? ((( ((( Angka Hindu-Arab % ? %( ?( %(( ?(( %(((

MTE3101 Mengenal Nombor

2ontoh contol lain diberi di bawah5

=ika angka !oman disenaraikan sedemikian hingga setiap angka mempunyai nilai lebih
besar dari angka di sebelah kanannya maka nilai angka boleh didapati menggunakan si6at penambahan. Setiap angka / C 2 dan " boleh diulang sebanyak tiga kali. Angka-angka D E dan $ tidak diulang contoh5 CD/ B 4 222D/ B 4 ""222EC// B 4

=ika angka yang disenarai sedemikian hingga setiap angka T/$A* mempunyai nilai

yang besar daripada angka disebelah kanannya maka nilai angka tersebut didapati menggunakan si6at penambahan dan si6at penolakan. Hanya angka / C dan 2 yang boleh ditolak daripada angka lain. 2ontoh5 /D B 4 3 /C B 4 3 CE B 4 3 C2 B 43 2$ B 43 2" B 43 2CE/D B 43 "2$ECC/ B 4

Selanjutnya penolakan nilai

Sebagai contoh5 CE B 4 3 =adual di atas.

dibenarkan jika nilai bagi angka di sebelah kanan berada

pada baris pertama dan kedua selepas angka sebelah kiri seperti dalam jadual %. C2 B 4

tetapi C$ tidak sama dengan ;8( kerana C terletak pada baris : daripada $ di dalam

Apakah &.0 menggunakan simbol !oman4 &.0 B FFFFFFFFFFFFFFFFFFF Tahniah9 Anda berjaya9

Sistem !oman ialah sistem ke

u ukan ( positional system$ kerana kedudukan suatu

nombor boleh memberi kesan pada nilai nombor yang diwakili. Sebagai contoh5 8) ialah sebelas manakala )8 ialah sembilan.

#ila menulis nombor besar Sistem &ernomboran !oman juga menggunakan si0at

pen araban. 2ontoh5 )8 B 8 A %((( B 8((( 3

/3/((98)) B ?(( A %(( G %(( G %(( G ?( G%( G ' B ?( '<'

6

MTE3101 Mengenal Nombor

2uba ini5 Tulis menggunakan angka !oman5 ?H8 ; H(8 B FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF

:(; ?:< I (H( B FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF

1.3.& Sistem Pernomboran %ayan. ! Antara A.3. 300 an A.3. .00$ Sistem &ernomboran "ayan berasaskan sistem '( (1igesimal) yang menggunakan hanya tiga simbol terdiri dari sistem cengkerang palang dan titik di dalam sistem nilai menegak.Suatu titik mewakili satu palang mewakili lima dan cengkerang mewakili si6ar. 2arta di bawah menunjukkan kitaran pertama yang lengkap bagi nombor "ayan.

Angka %ayan Seperti sistem nombor sekarang nilai tempat digunakan untuk mengembangkan sistem "ayan bagi mendapatkan nilai yang besar. #agaimanapun sistem ini mempunyai dua perbe>aan yang signi6ikan berbanding sistem kita gunakan sekarang 3 iaitu %) nilai tempat disusun secara menegak. dan ') mereka menggunakan asas '( atau sistem 1igesimal. #aca dan cari maklumat tentang nilai tempat dalam Sistem "ayan berbanding sistem kita yang menggunakan asas %(. Jntuk mendapatkan semua nombor yang lain "ayan hanya menggunakan '( simbol daripada nombor ( hingga %8 seperti mana kita gunakan simbol ( hingga 8. Sistem asas %( mempunyai nilai tempat berikut5 %Ks %(Ks %((Ks %(((Ks d.l.l.

MTE3101 Mengenal Nombor

#ila ditulis sebagai eksponen ia menjadi5 % %( % %(' %(: d.l.l. "aka sistem asas '( mempunyai nilai tempat seperti berikut5 % '(% '(' '(: d.l.l. 0alau bagaimanapun "ayan mempunyai satu penyimpangan daripada asas '(. 7ilai tempat adalah5 % '( '(L%I '('L%I '(:L%I etc. -leh kerana orang "ayan lebih berminat dalam mengira hari dan kalendar tahunan mereka mempunyai :<( hari maka adalah lebih sesuai untuk nilai digit ketiga terkecil menjadi 20<1- = 3+0 dan bukan '(L'( B ;((. -rang "ayan menyusun nombor mereka untuk menandakan nilai tempat berbe>a. &rinsipal berkenaa ditunjukkan di dalam carta di bawah.

= 11(2,880,000) = 31,680,000 = 0144,000 = 0 = 147200 = 100,800 = 0360 = 0 =1720 = 340 =8

%ayan number 4"art 0rom> "ttp>??en.wikipe ia.org?wiki?%aya@numerals =umlah di bawah 311,-111&- ialah 1ersi ringkas untuk nilai di dalam sisitem asas %( kita. 7ombor yang ditulis dengan ringkas di dalam sistem "ayan ialah5 11.0.1&.0.1,.- di mana nombor yang ditulis antara masa ialah nombor untuk nilai tempat. Ada dua kelebihan bila menggunakan sistem ini iaitu5 %) 7ombor yang besar lebih senang untuk dinyatakan dan ') aritmetik mudah untuk diselesaikan oleh pengguna.

MTE3101 Mengenal Nombor

&roses penambahan mudah boleh dilakukan dengan hanya menggabungkan dua atau lebih set simbol ( set yang sama) seperti di bawah5

Jntuk aritmetik yang lebih rumit kita boleh meminjam bila mencapai nilai '( dan bukan %(. Seperti yang ditunjukkan di bawah.

*ita lihat contoh di bawah5 2ontoh5 Tulis sebagai angka Hindu-Arab.

Penyelesaian> Angka "ayan yang diberi mempunyai empat tempat. dari atas ke bawah nilai tempatnya ialah H'(( :<( '( dan %. "ula dengan mewakilkan setiap angka pada setiap baris sebagai angka Hindu-Arab seperti di bawah5

$arabkan setiap angka HinduArab dengan nilai tempat yang berikutnya. 2arikan jumlah hasil pendaraban ini.

MTE3101 Mengenal Nombor

Sekarang nyatakan angka Hindu-Arab berikut menggunkan angka "ayan . &-. 1-13

1.3.* Sistem Pernomboran 'abylonian !Antara 3000 an 2000 '.(.$ Sistem ini menggunakan dua angka iaitu satu dan sepuluh seperti ditunjukkan di bawah.

Gambarajah di bawah menunjukkan Sistem #abylonian iaitu sistem kedudukan asas-<( (sexagesimal) system. &erhatikan bahawa dari nombor % hingga ?8 sistem ini adalah berulang iaitu sistem ini adalah sistem penambahan ( additi1e system).

Angka #abylonian 0alaupun sistem pernomboran #abylonian berkembang pada masa yang sama seperti sistem "esir namun Sistem #abylonian dalah lebih canggih dalam penggunaan nilai tempat di mana simbol digunakan untuk mewakili nilai berbe>a bergantung kepada tempat yang ditulis. *edudukan setiap angka membrti kesan kepada nilainya.

10

MTE3101 Mengenal Nombor

-rang

#abylonian meletakkan ruang untuk membe>akan nilai tempat dalam angka.

7amun begitu ia menyebabkan kekeliruan kerana nilai boleh di salah ta6sirkan. Sebagai contoh dua nilai sepuluh dalam #abylonian yang ditulis bersebelahan boleh dita6sirkan sebagai '( atau <%( atau mungkin :(<(. $ari tahun :(( #.2. berikutnya suatu simbol berasingan terdiri dari dua segitiga kecil disusun di atas satu sama lain bertindak sebagai penentu tempat (placeholder) untuk menandakan ruang kosong bagi mengelak kekeliruan. 0alaupun penetu tempat bertindak seolah-olah nombor si6ar orang #abylonian tidak menganggap si6ar sebagai suatu nombor. 2uba lihat contoh di bawah. (onto"> Tuliskan sebagai angka Hindu-Arab.

Penyelesaian: $ari kiri ke kanan nilai tempat ialah <(' <(% and %.

( 1 + 1) 60 2 + ( 10 + 1 ) 60 1 + ( 10 + 10 + 1 + 1 ) 1 = ( 2 60 2 ) + (11 60 1 ) + ( 22 1) = ( 2 3600 ) + ( 11 60 ) + ( 22 1)
= 7200 + 660 + 22 = 7882

0akilkan setiap angka sebagai angka Hindu-Arab. $arabkan setiap angka Hindu-Arab dengan nilai tempat yg sepatutnya. 2arikan jumlah hasildarab ini.

2uba ini. Tuliskan &1 *,1 sebagai angka 'abylonian .

1.& Sistem Pernomboran Hin uAArab !Sekitar A.3. -00$ Sistem &ernomboran Hindu-Arab yang digunakan hari ini dikembangkan sekitar tahun A.$. I((. 7ama ini diperolehi atas sumbangan dari kedua dua orang Hindu dan Arab kepada

11

MTE3101 Mengenal Nombor

sistem ini. -rang Hindu memperkembangkan abjad dan menggunakan huru6 untuk mewakilkan digit dalam sistem pernomboran ini. 2iri penting dalam sistem ini ialah kita boleh menulis angka bagi sebarang nombor sama ada besar atau kecil menggunakan hanya sepuluh simbol yang disebut digit ( &erkataan simbol % ' : ; ? < H I 8 $isebabkan hanya sepuluh dipanggil Sistem

digit bermaksud +jari tangan, atau yang digunakan sistem

+jari kaki,.

asas

&ernomboran

Hindu-Arab

Pernomboran Perpuluhan. Satu lagi prinsip dalam sistem ini ialah +&engumpulan sepuluh-sepuluh, (sistem perpuluhan) dimans sepuluh satu di ganti dengan satu sepuluh dan sepuluh-sepuluh diganti dengan satu ratus. seratus sepuluh diganti dengan satu ribu dan seterusnya. #ilangan objek yang dikumpulkan sedemikian dipanggil asas bagi sistem itu. -leh itu sisitem Hindu-Arab ialah sistem asas sepuluh. Angka Hindu-Arab boleh ditulis dalam bentuk cerakin ( expanded form) di mana nilai bagi setiap digit dalam setiap kedudukan adalah jelas. Sebagai contoh kita menulis <<: dalam bentuk cerakin sebagai5 <<: B (< A %(() G (< A %() G (: A %) B (< A %(') G (< A %(%) G (: A %) Sistem &ernomboran Hindu-Arab ialah sistem nilai kedudukan atau sistem nilai tempat. 7ilai kedudukan dalam sistem ini berasaskan kuasa %( seperti ditunjukkan di bawah5 M %(? %(; %(: %(' %(% %(

Jntuk memahami dan menghargai mengapa sistem Hindu-Arab lebih superior berbanding yang lain dan digunakan di seluruh dunia baca lebih mengenai sumbangan berikut kepada sistem ini5 $igits &engumpulan sepuluh-sepuluh 7ilai tempat &enambahan dan pendaraban.

12

MTE3101 Mengenal Nombor

(onto" 1> Tuliskan :;(H dalam bentuk cerakin. Penyelesaian> :;(H B (: A %(:) G (; A %(') G (( A %(%) G (H A %) B (: A %((() G (; A %(() G (( A %() G (H A %) (onto" 2> 7yatakan bentuk cerakin berikut sebagai angka Hindu-Arab.l5 (H A %(:) G (? A %(%) G (; A %). Penyelesaian: (H A %(:) G (? A %(%) G (; A %) B (H A %(:) G (( A %(') G (? A %(%) G (; A %) B H(?; 2uba ini. Tuliskan setiap berikut alam bentu 4erakin. ,2-1&0, +0100+10+0 atau

Jntuk membandingkan perkembangan sistem pernomboran awal anda perlu mencari maklumat tentang sistem pernomboran lain. #aca dengan lebih lanjut dan teroka dalam sesawang untuk mendapat lebih maklumat tentang ini. Selamat %emba4aB Selamat %enerokaB

1.* Sistem pernomboran 9ain. &engumpulan sepuluh-sepuluh adalah ciri penting dalam sistem pernomboran Hindu-Arab dan kita panggil sistem ini sistem asas sepulu". Asas bagi sitem penomboran mewakili bilangan simbol yang digunakan dalam pengumpulan. Semua nombor ditulis dalam bentuk kuasa mengikut asasnya.

13

MTE3101 Mengenal Nombor

1.*.1

'ilangan simbol

an kumpulan alam pelbagai asas

#ilangan simbol yang digunakan dalam asas tertentu bergantung kepada cara asas itu dikumpulkan. Selain pengumpulan sepuluh-sepuluh kita ada pengumpulan dud-dua limalima dua belas-dua belas atau nombor lain. Jntuk asas lebih daripada sepuluh simbol lain boleh diperkenalkan. &engumpulan sebelas-sebelas atau dua belas-dua belas simbol lain seperti huru6 T . dan J mungkin digunakan untuk mewakili nilai sepuluh sebelas dan dua belas. =adual di bawah menunjukkan beberapa contoh pengumpulan asas lain. Asas dua Simbol (% 2ara &engumpulan 7otasi %(%%dua atau %(%%' tiga ( % ' %('tiga atau%(':

empat

( % ' :

':empat atau ':;

sepuluh

( % ' : ; ? %%sepuluh atau %%%( %(sebelas atau %(%% < H I 8 ( % ' : ; ? < H I 8 T (% ' : ; ? < H I 8 T . (% ' : ; ? < H I 8 T . J Pengumpulan asas lain Jtigabelas atau J%: .duabelas atau .%'

sebelas

dua belas

tiga belas

14

MTE3101 Mengenal Nombor

&engumpulan dud-dua lapan-lapan dan enam belas-enam belas memberi kita gambaran tentang sistem pernomboran yang di gunakan dalam komputer.
#inary HeAadecimal $ecimal #inary-NuartetOHeAadecimal 2on1ersion (((( (((% ((%( ((%% (%(( (%(% (%%( (%%% %((( %((% %(%( %(%% %%(( %%(% %%%( ( % ' : ; ? < H I 8 A # 2 $ . ( % ' : ; ? < H I 8 %( %% %' %: %; %%%% P %?

Hubungan antara asas 21 - an 1+ Jntuk merumuskan sistem pernomboran dengan asas selain daripada sepuluh kita perlu mempelajari lebih tentang nombor dan jenis simbol yang digunakan selain mengetahui cara menukar daripada satu asas (katakan asas b) ke asas %( dan sebaliknya. 1.*.2 %enukar asas b kepa a asas 10 an sebaliknya. Jntuk menukar asas b kepada asas sepuluh kita perlu menulis angka dalam bentuk cerakin. 7ombor yang dihasilkan ialah dalam asas sepuluh. Eihat contoh di bawah. (onto" > Tukarkan %(%% dua kepada asas sepuluh. Penyelesaian> %(%% dua B (% A ' : )G (( A ' ' )G (% A ' % ) G (% A ' () B I G ( G ' G % G ( B %% Sekarang cuba buat sendiri. Tukarkan kepa a asas sepulu". %%%((% ' %':; ? :(H<' I ?;'8 H <?':; 8

15

MTE3101 Mengenal Nombor

%enukar asas 10 kepa a asas b > Jntuk menukar asas %( kepada sebarang asas kita perlu lihat pada suatu pola sebagai contoh5 Jntuk menukar asas %( kepada asas ' kumpulkan dua-dua. Jntuk menukar asas %( kepada asas : kumpulkan tiga-tiga. Jntuk menukar asas %( kepada asas ; kumpulkan empat-empat. Jntuk menukar asas %( kepada asas ? kumpulkan lima-lima.

&engumpulan bagi pola di atas dirumuskan dalam jadual di bawah. Asas ' : ; ? I %' 7ilai Tempat '; B %< ': B I :; B I% :: B 'H ;; B '?< ;: B <; ; ? B <'? ?: B %'? ; I B; (8< I: B ?%' %'; B '( H:< %': B % H'I (arta #ilai tempat

'? B :' :? B ';: ;? B % ('; ?? B : %'? I? B :' H<I %'? B';I I:'

'' B ; :' B 8 ;' B %< ?' B '? I' B <; %'' B %;;

'% B ' :% B : ;% B ; ?% B ? I% B < %'% B %'

'( B % :( B % ;( B % ?( B % I( B % %'( B %

&roses pengumpulan di atas boleh diterjemahkan menggunakan pembahagian mudah. #erikut adalah contoh untuk menjelaskan proses ini. (onto"> Tukarkan *3 kepa a asas 2 Gunakan proses berikut untuk menukar nombor perpuluhan kepada bentuk binari. #ahagikan nombor perpuluhan dengan ' dan ambil bakinya.Jlang proses ini sehingga mendapat hasil (. 7ombor binari dibentuk dengan mengambil baki dari bawah ke atas. ?:%( BQ ?: ' B '< baki % '< ' B %: baki ( %: ' B < baki % <'B :'B %'B : baki ( % baki % ( baki % #aca dari bawah ke atas.

#aca dari bawah ke atas kita akan dapat %%(%(% ' .

16

MTE3101 Mengenal Nombor

Sekarang cuba sendiri . Selamat "encuba9 Tukarkan +,- kepa a asas 2 Tukarkan 23&* kepa a asas *

Perkara perlu i buat>

SubAtopik 1.3 an 1.&

%. 2ari maklumat tambahan mengenai tajuk di atas dari sumber berlainan. Anda di galakkan untuk meneroka sesawang +7umeration Systems,. '. Tuliskan nota ringkas.

SubAtopik 1.* %. !ujuk pada R!esource "aterialsK dan baca Smith *. =. ('((%). +The 7ature o6 "athematics,. &aci6ic Gro1e 2A5 #rooks and 2ole 5 muka surat. %'8 -%;( '. #uat latihan tentang cara menukar asas b kepada asas %( dan sebaliknya. Anda boleh pilih soalan yang rele1an dari muka surat. HI @ H8 dan muka surat.%:8 @ %;( .

Peringatan > Simpan nota an ba"an yang i4etak termasuk penyelesaiannya i alam port0olia masingAmasing.

17

MTE3101 Mengenal Nombor

2ujukan

"usser G. E. et al.('((<). "athematics 6or .lementary Teachers. Hth ed. JSA5 =ohn 0iley Smith *.=. ('((%). The 7ature o6 "athematics. 8th ed. &aci6ic Gro1e 2A5 #rooks O2ole Thomson Eearning

Sesawang yang berguna.

%. The $e1elopment o6 Ancient 7umeration Systems5 "ttp>??mtl.mat".uiu4.e u?proje4ts?2?Coo ?0rame."tm '. "ayan 7umeration5 "ttp>??www."anks5ille.org?yu4atan?mayamat"."tml "ttp>??,2.&0.23*.132?sear4"D E=4a4"e>uuG,HTn.0k:>la4osta.4s.tFstate.e u?%mat"lessons?Gear3Hall?%ayan#u mberingsystem. :. 7umber bases5 "ttp>??www.ma4 onal .egate.net?(ompS4i?Pas4al?"numeration."tml

18