Jelajahi eBook
Kategori
Jelajahi Buku audio
Kategori
Jelajahi Majalah
Kategori
Jelajahi Dokumen
Kategori
Evaluasi ini dilakukan dengan tujuan untuk memperkirakan kelayakan pendirian pabrik
Etilen oksid ini ditinjau dari sudut ekonomi. Parameter untuk mengukur kelayakan suatu
proyek adalah ROI ( Return On Investmen ), POT ( Pay Out Time ), BEP ( Break Even
Point ) dan DCFRR ( Discounted Cash Flow Rate of Return ).
Estimasi biaya dilakukan dengan jalan membaca grafik - grafik biaya pada tahun 2010
( Peters, 2003 ) kemudian diestimasi harga untuk tahun 2016 dengan menggunakan
indeks harga. Indeks harga tahun 2002 adalah 413.2 dan indeks harga tahun 2016 adalah
425,98. Pada evaluasi ini kurs dollar terhadap rupiah diambil 1 US $ = Rp 10000.
Perbandingan tenaga kerja asing dan tenaga kerja asing dan tenaga kerja lokal adalah
5 : 95. Upah pekerja asing US $ 20/manhour dan upah pekerja lokal Rp 20000/manhour.
Perbandingan manhour pekerja asing 1 : 2 manhour pekerja lokal.
Fixed capital dipinjam pada bank sebesar 25 % dengan bunga 7 %. Working capital
dipinjam sebesar 50 % dengan bunga 15 %. Pabrik Etilen Oksid ini termasuk pabrik
beresiko rendah.
Kebutuhan operator untuk proses
No
Alat
Unit
1 Reaktor
2 Absorber
3 Menara distilasi
4 Kompresor
5 Heat exchanger
8
Total
Untuk proses diperlukan 4 operator/shift maka untuk 4 shift diperlukan operator sebanyak
16 operator
Kebutuhan operator untuk unit utilitas
No
Alat
Unit
1 Ion exchanger
4 Blower
5 Sand filter
Total
Unit utilitas memerlukan 6 operator/shift maka untuk 4 shift diperlukan operator sebanyak
24 operator.
Purchased equipment cost untuk alat proses
No.
Jenis Alat
Unit
1 Reaktor-01
2 Quenching tower-01
3 Absorber-01
4 IC-01
5 IC-02
6 CL-01
7 CL-02
8 HT-01
9 HE-01
10 HE-02
11 HE-03
12 P-01
13 P-02
14 P-03
15 P-04
16 Menara distilasi-01
17 RB-01
18 CD-01
19 GH-01
20 T-01
21 T-02
22 T-03
23 C-01
24 C-02
25 C-03
26 C-04
27 C-05
3 Instalasi 43 % PEC
Material = 11 % PEC
Labor = 32 % PEC
4 Isolasi 8 % PEC
Material = 3 % PEC
Labor = 5 % PEC
5 Pemipaan 66 % PEC
Material = 36 % PEC
Labor = 30 % PEC
7 Instrumentasi 6 % PEC
Material = 5 % PEC
Labor = 1 % PEC
Labor = 5 % PEC
10 Bangunan
Luas = 8500 m2
1 m2 = Rp 2500000
Biaya
11 Utilitas
Purchased equipment cost tiap alat pada unit utilitas
No.
Jenis Alat
Unit
1.00
2 Tangki Penggumpal
1.00
1.00
1.00
5 Clarifier
1.00
6 Sand Filter
1.00
7 Cooling tower
1.00
8 kation exchanger
3.00
9 anion exchanger
3.00
10 Tangki Demineralisasi
1.00
11 Deaerator
4.00
1.00
1.00
1.00
15 Tangki NaCl
1.00
16 Tangki NaOH
1.00
17 Tangki kaporit
1.00
18 Hot Basin
1.00
19 Cold basin
1.00
1.00
1.00
1.00
23 Pompa clarifier
1.00
1.00
3.00
2.00
27 Pompa CT
4.00
4.00
4.00
30 Pompa cation ex
1.00
31 Pompa ke anion ex
3.00
32 Pompa ion ex
1.00
33 Pompa deaerator
2.00
1.00
1.00
1.00
1.00
38 Pompa kaporit R
1.00
39 Steam boiler
1.00
40 Furnance dowtherm
1.00
41 Blower
1.00
1.00
1.00
44 Steam turbine
1.00
45 Tangki udara
1.00
Total
Instalasi 43 % PEC
Material = 11 % PEC
Labour = 32 % PEC
Biaya transportasi ke lokasi (20 % PEC + 5 % kurs PEC)
Biaya tenaga asing
Biaya tenaga lokal
Biaya total utilitas
=
+
1 Purchased equipment
2 Delivered cost
3 Instalasi
4 Pemipaan
5 Instrumentasi dan kontrol
6 Isolasi
7 Alat - alat listrik
6,390
Sales ( S )
7360.65
Harga total =
38555779.07
3.60
Harga total =
85536.00
Harga total
2 Direct labor
Jabatan
Pendidikan
Presiden Direktur
S-1
Direktur Utama
S-1
Direktur
S-2
Sekretaris
S-1
Senior Manager
S-1
Manager
S-1
Engineer
S-1
Kepala Shift
D-3
Staff Senior
S-1
Pegawai Staff I
D-3
Pegawai Staff II
SMK
Analis
SMK
Operator
D-3
Security Head
SMK
Security
SMK
Jumlah
Labor cost =
3 Supervisi 15 % labor
4 Maintenance 6 % FC
=
=
5 Plant supplies
15 % maintenance
=
=
Kebutuhan
Umur
Harga total
7 Biaya laboratorium
10 % labor
9 Utilitas
Nama Bahan
Kebutuhan
kg/thn
Alum (tawas)
Ca(OCl)2 (Kaporit)
35,068.53
1,320.00
NaCl
213,189.88
Zeolit
1,074,648.60
NaOH
193,979.89
Fuel Oil
12,576,896.19
Dowtherm A
86,585.93
0.00
=
+
=
=
2 Plant overhead
50 % labor cost
=
=
=
=
2 Asuransi 1 % FC
=
=
3 Depresiasi
Depresiasi alat 10 % FC
Fixed Manufacturing Cost
=
=
1 WORKING CAPITAL ( WC )
Komponen modal kerja terdiri atas :
1 Raw material 1
3 Product Inventory
Lama penyimpanan 1 minggu
4 Extended Credit
Berupa cadangan kredit untuk Customer selama 1 bulan
Biaya = MC (1 Bulan )
Working Capital
(FC + WC)
1 GENERAL EXPENSE ( GE )
Pengeluaran umum meliputi
1 Biaya administrasi 2 % Sales
Total
=
=
=
=
=
General Expense
=
=
=
=
=
POT =
FC
P 0.1FC
Pajak
Asuransi
=
Total
Utilitas
=
Total
Supervisi
Laboratorium
Plant overhead
Payroll overhead
Maintenance
Plant supplies
General expense
=
Total
=
=
Sa
0,3Ra
x100 %
Va 0,7 Ra
=
=
1
1
1
1
WC SV
FC WC = C .
...
2
3
10
(1 i )
(1 i )
(1 i )
(1 i )10
(1 i )
Dengan
n = umur pabrik
SV = salvage value =
Depresiasi
Finance
=
Total
DCFRR = i
i = DCFRR
Dari hasil perhitungan diperoleh
=
Bunga bank diperkirakan sebesar 12 %
Berdasarkan hasil analisis dapat disimpulkan bahwa pabrik Etilen Oksid ini cukup
menarik untuk dikaji lebih lanjut.
EVALUASI EKONOMI
mbil 1 US $ = Rp 10000.
operator/unit/shift
operator/shift
0.5
0.5
0.5
0.5
0.5
0.2
0.6
0.1
0.8
3.4
operator/unit/shift
operator/shift
0.5
1.0
1.0
0.2
0.4
0.125
0.125
5.525
4 shift diperlukan operator sebanyak
Harga, US $
3345326.89
116882.05
82271.57
1569.59
106836.68
98884.09
17788.67
51691.79
81827.90
94803.16
106836.68
15277.33
2615.98
8161.86
3453.10
122427.93
85490.27
42588.18
547054.02
37879.41
286816.19
9522.17
166690.33
197663.55
3515669.63
3665513.04
1165890.56
$13,977,433
$2,795,487
$16,772,919
$1,537,518
$4,472,778
$223,639
Rp12,747,418,538
$419,323
$698,872
$34,944
Rp1,991,784,147
$5,031,876
$4,193,230
$209,661
Rp11,950,704,879
$698,872
$139,774
$6,989
Rp398,356,829
$978,420
$698,872
$34,944
Rp1,991,784,147
Rp45,000,000,000
Rp21,250,000,000
$9,434,767
Harga
US$
Rp
13,852,764
65,177
3,695
1,385
38,915
8,528
1,240,708
48,971
48,971
157,482
483,198
16,675,925
3,462,799
789,281
2,825
5,651
314
336,863,923
115,366,532
10,882
10,882
10,882
10,882
10,882
10,359
209
97,105
97,105
97,105
9,104
19,777
9,104
18,207
105
105
5,964
6,592
105
2,840,956
653,786
118,452
200,175
52,738
802,465
8,476
7,208,226
487,011,224
US$
Rp
792,905
53,571,235
2,306,632
155,843,592
1,802,056
116,111
0.000
6,618,317,326
$9,919,298
Rp7,158,899,785
US$
Rp
13,977,433
2,795,487
1,761,157
12,747,418,538
5,241,537
11,950,704,879
705,860
398,356,829
454,267
1,991,784,147
1,013,364
1,991,784,147
45,000,000,000
21,250,000,000
9,919,298
7,158,899,785
35,868,402
102,488,948,324
7,173,680
20,497,789,665
43,042,082
122,986,737,989
2,152,104
6,149,336,899
6,456,312
18,448,010,698
51,650,498
147,584,085,587
FC/DEC =
3.96
kg/jam
$117,152,904
kg/jam
$/tahun
kg/jam
$38,641,315.07
/tahun
Jumlah
Gaji/orang/bulan
Gaji total/tahun
20,000,000
240,000,000.00
15,000,000
180,000,000.00
10,000,000
480,000,000.00
3,000,000
36,000,000.00
7,500,000
540,000,000.00
22
6,000,000
1,584,000,000.00
14
4,000,000
672,000,000.00
18
3,500,000
756,000,000.00
13
2,500,000
390,000,000.00
20
2,000,000
480,000,000.00
12
1,750,000
252,000,000.00
11
3,000,000
396,000,000.00
40
3,000,000
1,440,000,000.00
1,750,000
84,000,000.00
1,500,000
162,000,000.00
176
7,692,000,000.00
Rp1,440,000,000
Rp216,000,000
$3,099,030
dan
Rp39,845,344,042.60
dan
Rp5,976,801,606.39
Rp8,855,045,135
$464,854
Rp1,328,256,770
$181.0
per kg
88808.60
kg
tahun
181.0125
$3,215,093
Rp144,000,000
$3,514,587
Harga
Biaya
Rp/kg
Rp/thn
1600
56,109,652
2925
3,861,000
200
42,637,977
5000
5,373,243,023
3000
581,939,678
7028
88,388,613,658
30000
2,597,577,806
Rp
97,043,982,793.06
$0
Rp97,043,982,793
Rp109,027,284,699
dan
Rp598,376,082,669.74
$48,934,880
Rp288,000,000
Rp720,000,000
Rp35,145,871,151
Rp36,153,871,151
$1,549,515
dan
Rp4,427,522,568
$516,505
dan
Rp1,475,840,856
$5,165,050
dan
Rp14,758,408,559
$7,231,070
dan
Rp92,972,469,432.74
dan
Rp727,502,423,252.98
Rp20,661,771,982
$56,165,950
Rp165,842,927,831
$3,220,110
$85,100
dan
Rp1,102,276,398.87
dan
Rp15,156,300,484.44
dan
Rp60,625,201,937.75
dan
Rp206,712,294,579.18
dan
Rp870,801,361,955.91
Rp251,277,163
$1,170,124
Rp3,455,060,996
$9,762,742
$4,680,496
Rp13,820,243,986
$18,918,571
Rp17,526,582,146
$70,569,069
Rp165,110,667,732
$2,343,058
$2,343,058
$2,343,058
$9,035,845
dan
Rp20,339,077,592
$8,468,288
Rp19,813,280,127.89
$24,533,308
Rp40,152,357,720
dan
Rp285,485,438,007.79
TMC + GE
$80,699,258
dan
Rp205,995,285,551
Rp1,012,987,861,261
Rp79,270,588,545
23.87 %
11.94 %
2.95 tahun
4.56 tahun
Rp66,408,906,738
Rp19,922,672,021
Rp6,640,890,674
Rp92,972,469,433
Rp386,413,150,747
Rp97,043,982,793
Rp35,145,871,151
Rp35,145,871,151
Rp32,150,932,330
Rp585,899,808,171
Rp1,440,000,000
Rp216,000,000
Rp144,000,000
Rp720,000,000
Rp288,000,000
Rp39,845,344,043
Rp5,976,801,606
Rp285,485,438,008
Rp334,115,583,657
50000 ton/tahun
27463.833 ton/tahun
54.928 %
14248.067 ton/tahun
28.496 %
1 i)
...
1
(1 i )
10
WC SV
(1 i )10
10 tahun
Rp66,408,906,738
Rp79,270,588,545
Rp66,408,906,738
Rp110,697,532,272
Rp256,377,027,554
0.276301
27.6301 %
ok
ok
ok
ok
ok
ok
ok
ok
ok
ok
-2814.714844
No
1
Profit (Rp)
ROI (%)
POT (tahun)
BEP (%) SDP (%)
Before tax
After Tax
Before tax After Tax Before tax After Tax
FC turun 10 %
78,219,577,323.08
39,109,788,661.54 39.616
19.808
2.015
3.355
39.361 13.125
Data awal
71,841,663,798.96
35,920,831,899.48 32.747
16.373
2.339
3.792
43.705 13.957
FC naik 10 %
65,463,750,274.83
32,731,875,137.41 27.127
13.563
2.693
4.244
48.245 14.827
Sales turun 10 %
28,162,397,861.38
14,081,198,930.69 12.837
6.418
4.379
6.091
68.533 21.358
Data awal
71,841,663,798.96
35,920,831,899.48 32.747
16.373
2.339
3.792
43.705 13.957
Sales naik 10 %
115,520,929,736.53
57,760,464,868.27 52.657
26.328
1.596
2.753
32.272 10.550
Harga bahan baku turun 10 % 101,367,003,664.51
50,683,501,832.26 46.205
23.103
1.779
3.021
34.899 10.972
Data awal
71,841,663,798.96
35,920,831,899.48 32.747
16.373
2.339
3.792
43.705 13.957
Harga bahan baku naik 10 %
42,316,323,933.40
21,158,161,966.70 19.289
9.644
3.414
5.091
58.171 18.861
PEC turun 10 %
76,764,317,495.68
38,382,158,747.84 37.917
18.959
2.087
3.453
40.336 13.312
Data awal
71,841,663,798.96
35,920,831,899.48 32.747
16.373
2.339
3.792
43.705 13.957
PEC naik 10 %
66,919,010,102.23
33,459,505,051.12 28.317
14.159
2.610
4.139
47.191 14.625
Parameter
Data awal
158,541,177,089.23
79,270,588,544.61
23.873
11.937
2.952
4.559
54.928
28.496
DCFRR (%)
21.057
18.947
17.080
11.153
18.947
26.346
24.506
18.947
13.534
20.551
18.947
17.487
27.630
140
120
100
80
60
40
20
0
Fixed Capital
Raw material
Sales
70
60
50
40
30
20
10
0
Fixed Capital
Raw material
Sales
ROI (%)
25
20
15
10
5
0
Fixed Capital
Raw material
Sales
ROI (%)
50
40
30
20
10
0
Fixed Capital
Raw material
Sales
POT (tahun)
5
4
3
2
1
0
Fixed Capital
Raw material
Sales
6
5
4
3
2
1
0
Fixed Capital
Raw material
Sales
BEP (%)
Raw material
Sales
SDP (%)
20
15
10
5
0
Fixed Capital
Raw material
Sales
25
20
15
10
5
0
Fixed Capital
Raw material
Sales