W3'*

POKOK

mahogani atau nama

saintifiknya Swietenia macrophylla King

Singapura. Nama bahasa lnggerisnya ialah "big-leafed mahogany", "largeleafed mahogany'', "honduras mahogany''

tunjuk langit. Antara kajian tersebut

termasuklah kesan ekstrak brji tersebut ke atas ulser gaster aruhan bahan kimia

termasuk dalam kelas pokok yang

bersaiz sederhana dan tinggi. Nama tempatannya, pokok buah tunjuk langit. Pokok ini berasal dari kawasan tropika di Amerikh Tengah dan Selatan. Dalam keadaan persekitaran semula jadi di hutan hujan tropika, pokok ini boleh
tumbuh mencapai ketinggian 60 meter. Pokok ini sesuai tumbuh di kawasan tanah pamah sehingga kawasan tanah

dan "brazillian mahogany". Pokok ini turut dikenali sebagai "coaba", "mara" atau "mogno" dalam bahasa Sepanyol dan "mahogani grands feuilles" dalam
bahasa Perancis. Di lndonesia, pokok ini dikenali dengan nama mahoni, Vietnam

indometasin. Kajian penyembuhan

ulser gaster dengan rawatan ekstrak biji mahogani dijalankan pada model haiwan makmal. Tikus yang menerima rawatan ekstrak biji buah tunjuk langit menunjukkan tanda luka yang lebih kecil dan kurang kesan bengkak pada lapisan mukosa perut. Terdapat juga
kawasan ulseryang sembuh. Keputusan ini menunjukkan bahawa ekstrak biji buah tunjuk langit berupaya dijadikan sumber

pula dikenali sebagai "a-ca-gin-my", manakala Thailand dikenali sebagai

"mahogani-bai-lek".

tinggi (1500 meter). Daun mudanya

berwarna hijau muda atau kemerahan dan berubah menjadi hijau tua apabila
matang. Pokok mahogani menghasilkan buah berbentuk kapsul yang berkayu dan mempunyai lima kelopak.

Perubatan Tradisional Dalam seni perubatan tradisional,

bahagian biji pokok mahogani sering digunakan untuk mengubati pelbagai
penyakit. Masyarakat Cina mempercayai

bahan semula jadi untuk rawatan ulser gaster, terutamanya yang disebabkan oleh bakteria Helicobacter pyloi.

Nama popular pokok buah tunjuk

langit atau "sky fruit" mungkin daripada

bahawa biji buah tunjuk langit dapat

merawat penyakit tekanan darah tinggi

Di lndia, terdapat laporan yang menyatakan bahawa biji mahogani

digunakan secara tradisional oleh
masyarakat kampung Bengal Barat
untuk merawat dan menghalang cirilbirit. Oleh sebab itu, kajian dijalankan untuk membuktikan penggunaan biji buah tersebut. Dalam uji kaji tersebut, ekstrak petroleum eter daripada biji buah tunjuk
langit diberikan sebagai rawatan terhadap

pemerhatian masyarakat tempatan

pada buahnya yang tumbuh menegak di atas dahan, seakan-akan menunjuk ke arah langit. Pokok ini mula berbuah selepas berumur '1 5 tahun. Apabila
buahnya matang, kelopak kapsul terbuka

dan kencing manis. Walaupun berasa

amat pahit, biasanya biji mahoni dikunyah atau digiling halus menjadi serbuk untuk mendapatkan khasiatnya. Di lndonesia, bijinya digunakan untuk merawat penyakit tekanan darah tinggi, kencing manis dan penyakit malaria. Terdapat rekod kegunaan biji buah tunjuk langit dalam kalangan kumpulan

dan merekah untuk menyebarkan biji di dalamnya. Bijinya pula ringan dan
mempunyai unjuran, seperti sayap yang membantu penyebaran jauh dari pohon
induk.

tikus makmal.
Saintis mendapati bahawa kumpulan

etnik Bolivia di kawasan Amazon yang

menggunakannya untuk menyembuhkan luka, merawat penyakit kulit dan penyakit leisymaniasis. Mereka juga menggunakan biji pokok ini untuk menggugurkan janin.

Pokok buah tunjuk langit bukan

tumbuhan tempatan. Pokok ini dipercayai

tikus yang diberikan rawatan dengan ekstrak biji tersebut mempunyai kadar pembuangan najis dan cecair yang

dibawa masuk ke Malaysia dari Sri

Lanka pada tahun 1876 semasa zaman

berkurangan berbanding dengan kumpulan tikus kajian yang tidak

menerima sebarang rawatan. Kajian
kimia mungkin mencadangkan bahawa

pemerintahan British. Pada ketika itu, pokok ini ditanam di kawasan Negeri
Selat, seperti Pulau Pinang, Melaka dan

Kajian Saintifik
Banyak kajian saintifik yang pernah
dijalankan tentang khasiat pokok buah

kandungan bahan kimia semula jadi

dalam biji buah tunjuk langit, seperti

3lE oewax KosMrK JULAI 2012

steroid memberikan kesan anticirit-birit

tersebut.

Dalam kajian yang berasingan,

ekstrak daun buah tunjuk langit dikaji dari segi nilai antioksidan dan kesan

perencatan pada mikroorganisma.

Kajian tersebut menunjukkan bahawa ekstrak bahagian daun pokok tersebut

Kayu buah tunjuk langit dikelaskan di bawah kategori kayu balak bermutu tinggi. digunakan untuk pembinaan rangka dan badan kapal dan perahu layar , serta pembuatan perabot berkualiti tinggi. Alatan muzik, seperti gitar akustik rangka gendang berjenama juga dibuat daripada kayu ini. Pemberian nama genus "Swietenia" sebagai nama saintifik pokok buah tunjuk
rngit (SMebnia macrophylla) bersempena memperingatijasa Gerard von Swieten

mempunyai kesan perencatan

pada pertumbuhan bakteria seperti
Staphylococcus aureus, Bacillus subtilis,

1700

Escherichis coli dan Pseudomonas

aeruginosa.

1772).Beliau ahli botani dan pakar perubatan Belanda. Nama spesies pula memberikan maksud bedaun besar. Pokok ini berasal daripada
perkataan Greek, iaitu "makros" untuk besar dan "phyllon" untuk daun.

Ekstrak daun tersebut juga dapat

merencatkan pe(umbuhan kulat Candida

albicans, iaitu fungus yang selalu

dikaitkan dengan infeksi pada mulut
dan alatan kelamin. Selain merencatkan pertumbuhan bakteria dan kulat, ekstrak daun buah tunjuk langit juga dilaporkan

ke arah matlamat pencarian ubatan

antikanser.

Biji buah tunjuk langit pernah

digunakan secara tradisional di lndonesia untuk merawat pesakit malaria. Kajian

Dalam kajian lain, ekstrak metanol biji buah tunjuk langit pernah dikaji dari segi keberkesanan terhadap penurunan
aras glukosa darah. Tikus yang dijadikan diabetes dengan menggunakan aruhan

dijalankan untuk melihat kesan ekstrak

akuas biji ini terhadap parasit yang

menyebabkan penyakit malaria, iaitu Plasmodium falciparum. Ahli sains mendapati bahawa ekstrak ini dapat membunuh parasit tersebut. Lanjutan
kajian tersebut, ekstrak kulit batang buah

mempunyai aktiviti antipengoksidaan yang tinggi. Ciri ini mungkin kerana bahagian daunnya mempunyai bahan kimia semula jadi, seperti tanin dan
flavonoid yang tinggi. Satu kajian yang menarik dijalankan

bahan kimia Streptozotosin dan

Nikotinamid dirawat dengan ekstrak biji buah tunjuk langit. Keputusan kajian

tersebut mendapati bahawa selepas

rawatan dengan ekstrak biji mahogani, tikus diabetes mempunyai aras glukosa

untuk melihat kesan ekstrak biji buah

tunjuk langit juga didapati merencatkan lebih daripada 70 peratus pertumbuhan

tunjuk langit terhadap sel kanser

manusia. Kajian ini dijalankan untuk menguji keupayaan ekstrak biji pokok
tersebut untuk membunuh pelbagai jenis sel kanser. Ekstrak etanol dan pecahan

berpuasa yang lebih rendah dan

menambahkan berat badan tikus yang
berpenyakit diabetes.

parasit malaria, seperti Plasmodium vinckei dan Plasmodium falciparum.

Kajian sebegini menunjukkan bahawa

ekstrak bahagian pokok buah tunjuk

langit dapat dibangunkan sebagai agen antimalaria pada masa hadapan.

Haiwan kajian yang dirawat juga

mempunyai aras kolesterol dan lemak yang rendah. Analisis fitokimia pula

ekstrak etil asitat b'rji ini didapati dapat

membunuh sel kanser usus besar dalam kajian makmal. Saintis mendapati bahawa kematian

mendapati kehadiran bahan kimia semula jadi, iaitu triterpenoid dalam

ekstrak metanol. Kehadiran bahan ini berkemungkinan memberikan kesan penurunan aras glukosa darah haiwan
tersebut. Kajian ini memberikan harapan

Walau bagaimanapun, terdapat laporan tentang keracunan semasa

menggunakan bahagian pokok buah tunjuk langit. Biji dan kulit batangnya

sel kanser disebabkan oleh kerosakan organel mitokondria dalam sel tersebut. Walaupun jenis bahan aKif yang terlibat
belum dikenal pasti, penemuan ini sudah

menyebabkan kematian akibat

pendarahan pada bahagian uterus.
Terdapat juga laporan tentang gejala penyakit alahan pada kulit. Keadaan ini terjadi kepada pekerja yang terdedah

memadai untuk membantu penyelidik

untuk merancang penyelidikan lanjutan

kepada bidang penyelidikan penyakit

diabetes.

pada abu dan habuk kayu pokok ini.

Bahan kimia 2,6-dimetoksikuinon

dipercayai menyebabkan alahan pada bahagian kulit pekerja yang melakukan penebangan dan pengilangan kayu
pokok tersebut.

Pada masa sekarang, produk yang berasaskan buah tunjuk langit semakin banyak berada di pasaran. Pengguna harus berwaspada kerana bahan herba

masih boleh mendatangkan kesan

Biji buah tunjuk langit.
Lapisan bui di dalam kapsul buah.

sampingan sekiranya diambil dalam dos yang berlebihan. @

DEWAN KOSMIK JULAI 2012