NH GI IM MNH V IM YU CA TIN T: M HNH HOT NG

TNH TON NGANG T GI (T GI CN BNG)

ROBERT M.EVERETT*
General Electric, Venezuela
ABRAHAM M. GEORGE**
Multinational Computer Models, Inc.
ARYEH BLUMBERG***
Montclair State College
Tm tt, bi vit ny xem xt mt m hnh nh gi tin t da vo nn tng ca
hc thuyt ngang gi sc mua. Din bin ca tin t di nhng ch t gi khc nhau
nh t gi th ni, t gi th ni c qun l, t gi hi oi c nh iu chnh dn v t
gi c nh u c phn tch chi tit. Nhng kt qu ng h hc thuyt ny cho rng
ngang t gi bt ngun t mt mi tng quan ca s sai bit trong t l lm pht v
nhng thay i trong t gi ca i tc kinh doanh, c hai u c nh lng thch hp
bng c phiu thng mi. Mt cuc tho lun v d on cc h qu kt thc bi vit
ny.
GII THIU
Bi vit ny xem xt mt m hnh hot ng nh gi im mnh v im yu ca
tin t da trn nn tng hc thuyt ngang gi sc mua. Bn cht ca hc thuyt ny l:
trong iu kin khng c s hn ch trong hot ng ca c ch gi, t gi c khuynh
hng tun theo sc mua ca tin t. n gin hn iu ny ngha l bt k cc ngoi t
c nh danh th no, khi c iu chnh theo mt n v, tt c cc loi tin t u c
xu hng iu khin cng mt r hng ha. xut ny tun theo nh l HumeCantillon: Thay v gi c iu chnh ph hp vi t gi c nh th th t gi s iu
chnh theo mc gi c. R rng cng thc ny ph hp trong mt th gii m t gi l th
ni; hn na n cn cho thy thuyt ngang gi sc mua c th thch ng vi nhiu ch
t gi khc nhau nh t gi th ni c qun l, t gi c nh iu chnh dn v t gi c
nh.
M hnh hot ng c pht trin trong bi nghin cu ny c nu Biu
Ngang (Nhn hnh 1). Phn 2 ca bi nghin cu a ra m t chi tit v ngun gc ca
ng Ngang, ng m i din cho ci gi l t gi phi nh th, c gi l ngang t
gi (t gi cn bng). Hnh 3 k a ra nhng tho lun vt tt v tnh ton thc

nghim vi m hnh v ngun d liu, nhng chng c h tr cho m hnh c trnh by

thnh 4 trng hp nguyn mu, kim nh m hnh c thc hin trn 30 loi tin t.
M hnh c thit k cung cp vin cnh tng lai v chuyn ng ca t gi.
Nhn mnh vo vic nh lng tin t ang trn hay trn hay di gi tr mt thi im
c nh. Kh nng d bo ca m hnh v hng, ln v thi gian d bo thay i t gi
u c phn tch cho cc loi tin t di nhng t chc th ch khc nhau. Chng ti
c gng rt ra kt lun h tr trc tip qu trnh ra quyt nh ca nhng ngi lm
chnh sch v cc nh qun l. Theo , la chn ca chng ti v nhng ngi i din
c th d dng tip cn, p ng c quan im v mt l thuyt th tng xng vi
nhng kt lun c rt ra t kt qu ca chng ti.
Phn cui cng tm tt nhng chng c thc nghim v tho lun v cc phn tch ca
chng ti i vi vic d bo t gi.
M HNH HOT NG: NG NGANG
Mc ch ca phn ny l gii thch ngun gc ca ng Ngang (ng T gi cn
bng, ng Ngang T Gi). (Theo hnh 1) trc honh th hin khong thi gian tnh t
mt thi im gc ph hp c chn. Trc tung th hin (1) s chnh lnh trong phn
trm thay i sc mua ca tin t, v (2) phn trm thay i trong t gi thc t so vi thi
im gc. ng Ngang cho thy t gi cn bng theo thi gian. V d ti thi im t a,
im P th hin phn trm thay i trong t gi cn bng so vi thi im t o, v do cho
php chng ta tnh ton t gi theo cng thc ca thuyt ngang gi sc mua. im A miu
t phn trm thay i tng ng trong t gi thc t so vi thi im gc.
Trong m hnh 2 quc gia, ng ngang d gii thch hn. V mc ch gii thch hc
thuyt, chng ti gi nh thi im ban u tha mn c iu kin cn bng: l
ngang gi sc mua: 2 loi tin t l ng la v ng Mc c, nu c iu chnh
tng ng theo 1 n v, s iu khin c cng mt r hng ha. Nu ng tin ca
quc gia A thay i trong sc mua khc vi ng tin ca quc gia B, ng Ngang s c
dc dng hoc m ph thuc vo du ca s khc nhau gia nhng thay i trong sc
mua ca ng tin tng ng c o lng bng mt ch s gi thch hp. Khi t gi thc
t c th hin trn cng mt th, nhng quan st ny c th ph hp hn vi ng
Ngang.
Xem xt k tip l mt th gii gm c 3 quc gia: Hoa K, Ty c v Nht Bn.
Chng ta by gi c 3 loi tin t trong c 1 t gi cho c xc nh bi 2 t gi cn
li. ng la/Mc, la/Yn, v Mc/Yn. Quan st ca chng ta gii thch cch xc
nh t s la/Mc, hay s Cent trn 1 ng Mc.

Trong trng hp ny t gi la/Mc b nh hng bi t gi la/Yn v Mc/Yn

do ngi mua v ngi bn M v Ty c s xem xt gi tr bng la hay bng ng
Mc ca hng ha Nht. iu ny ln lt nh hng n s trao i hng ha gia M
v Ty c do nh hng n t gi la/Mc.
Nu khng c giao thng gia M v nht, ngi mua v ngi bn M khng th
xem xt s cnh tranh ca hng ha Nht so vi hng ha Ty c. Tuy nhin ngi mua
v ngi bn c c th so snh gi c hng ha ca Nht v M. Tng t, nu nh
khng c giao thng gia c v Nht, ngi mua v bn hng ha c khng cn
phi so snh gi c hng ha M v Nht, mc d ngi mua v ngi bn M s so
snh gi c hng ha c c v Nht.
Gi s khng c giao thng gia M v Nht nhng li c gia c v Nht. S
cnh tranh ca hng ha M ph thuc vo mc gi c ca c c v Nht. Gi s gi c
Nht gia tng mc 10% hng nm, trong khi gi c M v Ty c vn l hng s.
Tnh hung ny s gi ln xu hng thay th mt cch tng i bng hng M r hn
thay cho hng Nht trong nhp khu ca c. H qu l lm pht Nht b p lc gim
xung, iu ny gy p lc ln t gi la/Mc (s st gi ca ng Mc) trong phm vi
c giao thng gia c v Nht. Nhiu hn c phn thng mi ca Nht-Ty c c
giao dch trong tng mu dch quc t ca Ty c, ln hn l p lc gim xung ca t
gi la/Mc, ni cch khc ng la c th nh gi c ty theo ng Mc. Tnh
n nh hng ca lm pht Nht ln t gi la/Mc, chng ti gii thiu n yu t
lm pht c tnh ton theo cch :
1-(0.10X c phn thng mi ca Ty c vi Nht)
Trong v d ny, ng Ngang c dc m trong sut thi k. Tri li nu lm pht
Nht thp hn Ty c, yu t lm pht c th ln hn 1 v ng Ngang s c c dc
dng.
Nu lm pht Ty c v M u khc khng, yu t lm pht c th phn nh s
khc nhau gia 2 t l lm pht c o lng bng c phn thng mi ca Ty c vi
M. V d, gi s mc thay i gi c k t thi im ban u l 9% M, 4% Ty c
v 10% Nht. Hn na gi s rng c phn thng mi ca Ty c vi M l 60% v
vi Nht l 40%. Yu t lm pht c th cho thy mt s thay i ng k ca ng Mc,
5.4% so vi thi im ban u.
Nu r hng ha c xc nh bao gm nhng hng ha hin ti cng nh tng laichng khon, quan nim v ngang gi sc mua trn quan im gi c hin thi l li
sut. iu ny hm s di chuyn vn v nguyn tc c th c kt hp vo m hnh

bng cch tnh n phn trm thay i trong chnh lch li sut gia 2 quc gia. Theo l
tng, li sut c th c o lng bng t s tng giao dch vi bn ngoi gia 2 quc
gia hay l t s ca tng giao dch bn ngoi tng ng ca mi quc gia; tuy nhin c
ngoi l i vi Hoa K, Anh, Canada, Ty c, Thy S, Php, H Lan, B v Nht Bn,
s khc nhau trong t gi ng vai tr khng ng k v th trng vn cn non km trong
hu ht nhng quc gia khc.
By gi chng ta ni lng gi thuyt rng khng c giao thng M-Nht v gi
thuyt c s nh gi ca ng Yn i vi ng ; l mt s gia tng trong t gi
la/Yn, gi nguyn t gi la/Mc. iu ny s dn n mt s chuyn i t hng
ha Nht sang hng Ty c ca nhng nh nhp khu M v do c th nh gi c
ng Mc i vi la; l s nh gi t gi la/Mc. S nh gi ny s ph thuc
vo c phn thng mi M-Nht. V d, 6% nh gi ca ng Yn i vi ng La,
chng ti gii thiu yu t t gi:
1+(0.06 c phn thng mi ca M vi Nht)
Nh l kt qu ca yu t t gi n l, ng Ngang la/Mc c dc dng trong
sut chu k. Tri li, t gi la/Yn gim st, yu t t gi c th nh hn 1, lc ny
ng Ngang c th c dc m.
Nhn mnh rng trong mt th gii tn ti nhiu hn 2 quc gia, s thay i trong t
gi ca cc bn giao dch phi c cn nhc trong mt cng thc quc t ca thuyt
ngang gi sc mua. iu ny c hon thin bi yu t t gi.
Kt hp yu t lm pht v t gi ra ng ngang gi sc mua. ng ngang biu th
mi quan h la/Mc tnh n t l lm pht tng i trong c 3 quc gia v nhng thay
i v t gi i vi ng v Mc ca nhng i tc thng mi ca Ty c. T gi
cn bng mt thi im xc nh c th c tnh t t gi c u th hn thi im ban
u, gi l t gi c bn theo cng thc:
Ngang t gi(T gi cn bng) = T gi c bn X Yu t t gi hi oi X Yu t li sut.
V d, trong 1 cuc giao dch c bn nu t gi ng Yn tng 10% i vi ng v
ng Mc t thi im ban u, v s thay i mc gi c Ty c nh hn 20% so vi
s thay i gi c M v Nht, khi t gi cn bng ca ng Mc l:
T gi cn bng la/Mc X (1+0.10) X (1+0.20);
l 32% gi tr ng Mc so vi thi im ban u.

Tranh lun ny, v n gin ha nn c gii hn mt th gii m ch c 3 quc

gia, gi c th th m rng ln nhiu quc gia hn na. Trong trng hp t gi
la/Mc cn b nh hng bi ng thi ca lm pht, li sut t gi ca cc quc gia
cn li trn th gii, nhng yu t ny c o lng ph hp bi nhng c phn thng
mi tng ng i vi M cng nh Ty c. Nhng mi quan h phc tp v sai bit
ca lm pht hay ng thi ca tin t c th c kt hp thnh mt cng thc c bn
suy ra t cng thc trn.
Mt cch c hiu lc, thit k ca m hnh a tin t c th khi u vi ba cha kha
u vo: (1) ma trn c phn thng mi ca mi quc gia vi tt c cc quc gia cn li
trong m hnh, (2) ch s gi hng thng ca mi quc gia cng thi k v (3) t gi giao
ngay cui thng ca mi quc gia vi ng la. Nu t gi cn bng phi c tnh ton
bng mt loi tin t c bn thay v ng la, tt c t gi hi oi cui thng c th
c tnh theo ng tin t c bn ny. Bc k tip, yu t lm pht v yu t t gi nn
c tnh ton ring bit cho tng loi tin t. Mt yu t c th xc nh ca mt loi tin
t bt k thi im no c suy ra bng cch lp li cc bc tnh ton c th hin
trong trng hp c 3 quc gia tnh n mi ngoi t c thm vo trong m hnh.
bc cui cng, kt qu ca t gi c bn v 2 yu t c tnh ton tm ra ngang li
sut cho mi thng; ton b qu trnh c lp li cho tng thng c c ng
Ngang.
Trn l thuyt, cng mt thi im gc t gi thc t p ng mt cch chnh xc t gi
cn bng, sau tng ng vi nhng gii thch pha trn, t gi thc t c th tip tc
chiu theo st ng Ngang qua thi gian.
TNH TON THC NGHIM V NGUN D LIU
Kim nh thc nghim m hnh ny cho bn trng hp nguyn mu khong thi
gian t 12/1971 n 6/1977 c th hin trong phn k tip. Nh l mt ngi i din
cho sc mua chng ta o lng lm pht, s dng chui thi gian theo thng cho ch s
gi bn bun, c cng b line 63, Thng k Ti chnh Quc t (IFS) (c s d liu
ca qu ti chnh quc t IMF) do d liu sn c v ng nht. Hn na, gi bn bun c
xu hng nhy cm vi cc lc th trng v t phc thuc vo cc r hng ha th trng
b thao tng bng ng c chnh tr, iu m c xem nh l chi ph ca cc ch s thc.
Khi lng thng mi c tnh ton bi d liu xut nhp khu t Direction of
Trade, mt n phm ca United Nation. Tt c cc quc gia chim t nht 1% tng giao
dch thng mi trong v vy d liu ca U.N th sn c v c s dng o lng cc
giao dch thng mi. T gi hi oi theo chui thi gian hng thng cng hin hu trong

IFS. T gi c mt line 60b trong IFS. Tt c cc tnh ton v biu ca ng Ngang

vi t gi thc c t ng ha trn my tnh.
Trong tt c cc trng hp, 12/1971 c chn lm thi gian gc bi s ng thun
ca hip nh tin t Smithsonian, ngay c khi nhng t gi hi oi ny c nhng nh
chc trch tin t ng d khng tt yu p ng c t gi cn bng.
Mc d theo l thuyt thi im gc chnh xc l khi t gi cn bng trng khp vi t
gi thc, trong thc t iu ny khng th xy ra, khng th xc nh c thi im m
mt tin t xc nh trong trng thi cn bng vi cc ng tin khc. Hn na vic Cn
bng t gi hi oi l thuc tnh ca cc m hnh l thuyt v hu nh khng xy ra
trong nn kinh t thc. Vic la chn thi gian gc tng ng th khng thin v cc kt
qu. Tuy nhin bi v s bt ng ngay t ban u s c phn nh trong s chnh lch
trung bnh ca t gi thc so vi t gi cn bng theo thi gian. S chnh lch trung bnh
c th c tnh ton ti bt k thi im no bng cch tnh tng cc hiu s gia t gi
cn bng v t gi thc cho mi quan st hng thng t 12/1971 v chia cho tng s thng.
S iu chnh ln trn hay xung di ca t gi cn bng ph thuc vo du ca chnh
lch trung bnh c th xp x gi tr ngang li sut thc.
CHNG C THC NGHIM NGUYN MU: BN TRNG HP
Phn ny cung cp cc chng c thc nghim nh ti 5/1977 h tr cho m hnh
c trnh by chi tit trn trong bn trng hp nguyn mu:
1. ng Mc c t hay nhiu t gi th ni t do;
2. ng Peseta Ty Ban Nha t gi c nh c qun l;
3. ng Peso Colombia t gi c nh iu chnh dn;
4. ng Rand Nam Phi t gi c nh.
TY C
T gi th ni hon ton c xu hng iu chnh vi cc thnh phn khc do cc lc th
trng. ng thi lch s ca th ni tin t to c hi quan st nhng chuyn ng
khi cc lc hin ti lm nhng t gi hi oi cao hn hay thp hn cc t gi cn bng,
nhng nhng xu hng ng thi ca chng th d dng nhn thy c. iu ny khng
hm rng t gi thc tt yu phi dao ng vng quanh t gi cn bng bi v t gi c
bn c trnh by bi hip nh Smithsonian khng nht thit xp x vi cc t gi cn
bng thc. Chng c ca chng ta cho thy c mt khuynh hng m t gi thc duy tr

mt s chnh lch c nh so vi t gi cn bng theo thi gian, cho thy bn cht v mc

m t gi c bn c th sai bit vi t gi thc ti thi im gc.
Xem xt trng hp ca Ty c hnh A cho thy khi thm vo t gi thc, ng thi
ca 2 yu t lm pht v t gi th khc nhau trong thi k k t cui qu IV nm 1971,
trc tung o lng phn trm chnh lch so vi t gi Smithsonian, ng lin tc i din
cho yu t lm pht cho thy mt s gia tng bn vng theo thi gian, phn nh yu t
c bit n ca t gi thp ca s gia tng trong mc gi c Ty c so vi cc nc
khc. ng lin tc i din cho yu t t gi, mt khc n khng th hin mt xu hng
r rng phn nh mt s tht rng t gi ca cc i tc thng mi ca Ty c i vi
ng la th thay i ngc chiu nhau. Kt hp hai d kin ny, nh gii thch
trc , to thnh ng Ngang li sut, th hin hnh 2B. Hnh ny l bn i chiu
thc nghim ca hnh 1.
T gi la/Mc bt u khc so vi t gi cn bng ngay khi chng ta iu chnh thi
gian gc, v duy tr trn ng Ngang thay v dao ng xung quanh n. L do l t gi hi
oi 31/12/1971 khng i din cho t gi cn bng thc; s phn k nht qun hng
ln ca t gi thc cho thy rng ng Mc c kh nng b nh gi thp vo thi im .
Hnh 2B ch ra rng vo ngy 30/6/1977, t gi thc t (hin ti) ($0.4245) l 40%
trn t gi c s ($0.3060), trong khi t gi cn bng l 38% trn t gi c s. Trong
lch s, chnh lch tng trung bnh gn 4%, trong khi vo ngy 30/6/1977 chnh
lch c quan st l gn 2%. Do vy, iu ny c suy ra rng, t gi thc t quan h
cht ch vi t gi cn bng ng, v do ci mc hin nay c nh gi qu cao. Cn
c vo xu hng tng ln ca yu t lm pht, (xem hnh 2A), mc tip tc nh gi
cao ng la, trong khi vn duy tr s chnh lch 3-5% t ng cn bng.
Ty Ban Nha
ng tin nht nh, nh ng peseta ca Ty Ban Nha, khng phi l ng tin tri ni
mt cch t do nhng kh tch khi s can thip ng k hoc kim sot bi nhng nh
chc trch v tin t duy tr mc nht nh trong thi gian ngn. Ngc li vi
trng hp ca Ty c, chng ta nhn thy rng t gi hi oi thc t c xu hng di
chuyn dc theo trng thi bnh n, thng trong giai on ln n 2 qu, cho thy s thao
tng chnh thc ca ng peseta. V vy, trong trng hp ca Ty Ban Nha, chnh

lch lch s trung bnh gia t gi cn bng v thc t l t c ngha, mc d cng 1 gc

nhng t gi thc t c l khng trng vi t gi cn bng chnh xc.
Vo ngy 30/6/1977, t gi thc t ca ng peseta l 4% di t gi c bn, trong khi
t gi cn bng l 9% di t gi c bn chnh lch 5%. iu ny ch ra rng c tn
ti mt s cp bch ca ng peseta, lng trc c s st gi xy ra vo thng
7/1977, mt s st gi 20%, tuy nhin, dng nh l qu mc. Trong trng hp ng
tin c qun l cht ch nh ng peseta, kh nng ca cc m hnh d on chnh
xc ln ca s bin ng t gi hi oi l kh hn ch do c quan chc nng thng
c ng c thc y iu chnh t gi hi oi v nhng l do khc hn yu t kinh t
"nn tng".
Hng thay i, tuy nhin, c th d bo d dng hn trong trng hp ny. Vic
kim tra hnh 3 cho thy rng nhng thay i theo hng t l cn bng im xoay
thng dn n nhng thay i theo hng t l thc t bi mt hoc hai qu. Tht vy,
khong thi gian bnh n t gi thc t khng ko di hn hai qu.
COLOMBIA
Trng hp ca Colombia iu kin l mt v d tt v mt tha thun t gi
hi oi c nh iu chnh dn. Trong mt bi cnh th ch m cc nh chc trch v tin
t nh k iu chnh t gi m ng tin phi chnh thc c giao dch ph hp vi
cc mc tiu chnh sch ca n. Nhng iu chnh ny, thng c dng b p cho
lm pht ni b, c thit k duy tr sc mua cn bng vi cc ng tin ca cc i
tc thng mi.
Trong hnh 4, chng ta nhn thy rng s bin ng v t gi thc t ca ng peso
Colombia ph hp cht ch vi cc t gi cn bng. Ba trng thi bnh n trong t gi hi
oi thc t c chng khong 1 qu, trc qu IV ca nm 1976, ch ra rng cc nh
chc trch v tin t khng n lc duy tr t l nh gi cao khng t nhin cho ng
peso khi i mt vi t l lm pht trong nc vt qu gi tr ny ca cc i tc thng
mi ln, mc d t gi thc t c xu hng tng ln lin tc khng ng k.

T qu cui cng ca nm 1976, hng bin ng trong t gi thc t v t gi cn

bng khng ph hp, dn n chnh lch gn 7% vo ngy 30/6/1977. chnh
lch mi y c l c gii thch bi gi c ph trn th trng th gii cao bt thng,
mt hng xut khu chnh ca Colombia, v nim tin hin nhin ca chnh ph rng p lc
gim xung ca ng peso do lm pht bn trong c th c b p nhiu hn bi vic
gia tng gi bn ngoi ca vic xut khu. Nu mt s suy gim ng k trong gi c ph
xy ra, cc biu cn bng d bo rng Colombia s b buc phi iu chnh t gi hi
oi ca n gim theo mt t l ng k
Nam Phi
Trong s 4 trng hp trnh by trang ny, ng rand ca Nam Phi t n gn
nht vi t gi hi oi c nh. T gia nm 1973, ng rand vn c nh trong khong
mt nm, b gin on bi mt nm tri ni, v mt ln na c c nh k t thng 6
nm 1975
Nh chng ta ch ra trong trng hp Ty Ban Nha, chnh lch lch s trung
bnh gia t gi thc t v t gi cn bng khng th hon ton c quy l do s la chn
gc thi gian, bi v cc c quan tin t hoc can thip hoc quy nh rng tt c cc giao
dch phi c thc hin ti t gi c nh chnh thc.
S st gi khong 36% ca ng rand trong qu ba nm 1975 c thc y bi s
suy gim ca gi vng th gii, kt hp vi p lc dn nn ca lm pht bn trong tng
tc k t cuc khng hong du m nm 1973. Mc d th cn bng ( xem hnh 5) cho
thy rng vic gim gi ny ban u c l l qu mc, xu hng gn y ca cc ng
cn bng ch ra rng ng rand mt ln na li nh gi qu cao.
N c nhn mnh rng, trong trng hp t gi hi oi c nh, th cn bng
l c ch trong vic d bo hng chuyn ng ca ng tin trong tng lai, ln ca
nhng thay i trong gi tr ca nhng ng tin ny l t chc chn bi v chnh lch
ng gia 2 t gi khng c xc nh mt cch r rng. Tnh khng chc chn ln
nn c gn lin vi thi gian ca s mt gi , bi v cc c quan tin t c th v sn

sng " chu ng n" trong giai on di hn khi i mt vi p lc ngc li, vi hy

vng rng xu hng kinh t bt li c th duy tr n trong tng lai. iu ny cho thy
khong thi gian gim xung ca t gi thc t ng sau t gi cn bng khng th c
d bo mt cch d dng . Tuy nhin, biu cn bng vn cn l mt cng c hu ch
cho vic nh gi hng bin ng c th xy ra ca ng tin trong tng lai v do
nguy c gn lin vi ng tin .
Kt qu ca bn trng hp trnh by trn l i din cho tt c cc nc m
chng ti iu tra chun b cho bi vit ny. Theo quan im v s a dng ca cc
nc, chng ti tin rng kt qu ca chng ti cung cp ci nhn su sc vo cc phn ng
ca cc ng tin cn li trn th gii. V d, trng hp ca Ty c l i din cho tt
c cc ng tin tri ni t do", c bit l cc quc gia tham gia vo ci gi l s sp
xp "con rn" , trong khi ng rand ca Nam Phi lm sng t nhng thng trm xung
quanh cc phn ng ca t gi hi oi "c nh"
Trn c s bng chng thc nghim ca chng ti , chng ti c th khi qut kt
qu v ch ra nhng tc ng nht nh cho vic d bo v qun l ngoi hi.
Mt s kim tra cht ch cc ng cn bng v s phn tch n cung cp c s
cho vic nh gi cc phn on v s bin ng tin t trong tng lai. l bng chng
trong bn trng hp u tin c trnh by c mt mi tng quan cht ch gia t gi
cn bng v t gi thc t. iu ny cng ng trong 26 trng hp cn li, m khng
c th hin trong bi ny do hn ch v mt khng gian (xem Ch thch cui trang 2).
Nu t gi cn bng chnh lch vi t gi thc t, iu ny ch ra rng ng tin
hin ti hoc c nh gi cao hn hoc thp hn, v do s phi iu chnh. S tn ti
di hn ca s chnh lch nh vy, nhiu kh nng mt s iu chnh s xy ra sm. Hn
na, mt t gi cn bng kt hp vi t l lm pht, t l li sut, t gi hi oi ca 30
quc gia s cho thy mt xu hng trong ng cn bng thng ko di t nht l trong
thi k ngn - ln n su thng hoc lu hn. iu ny cho thy xu hng ca ng cn
bng l mt ch s quan trng ca hng bin ng ca ng tin trong ngn hn. Bt c

ni u, ng cn bng cho thy mt im r, s thay i trong xu hng tn ti trong

mt khong thi gian.
K t khi ng cn bng l sn phm ca c hai yu t lm pht v yu t t gi,
vic gim st cc ng ca cc thnh phn ny b sung mt t thng tin v hot ng
tng lai ca ng cn bng. Mc d yu t lm pht thng thit lp xu hng v do
chi phi kt qu cui cng, yu t t gi hi oi thng lm gim tc ng ca cc yu t
lm pht.
Vic phn tch cc loi tin t khc nhau chng minh rng vic gii thch cc
biu cn bng u tin phi tnh n bi cnh trong t chc, c bit l ch t gi
hi oi m theo mt c quan tin t nht nh hot ng. iu ny lin quan n s
phn loi mt loi tin t nht nh c a ra theo mt trong bn ch t gi hi oi:
th ni t do, th ni qun l cht ch, t gi c nh iu chnh dn, v li sut c nh.
Sc mnh d on ca cc biu cn bng ph thuc mt phn vo s sp xp t chc
mt cch c th. R rng, trong ngn hn, cc s kin nh nh cng, bu c, v thin tai
gy ra bin ng qu u c cn c xem xt.
Bt k d bo no v t gi hi oi c ba yu t chnh: hng, thi gian, v ln
ca bin ng tin t. Trong tt c bn thit lp, cc biu cn bng cung cp cho mt
thng tin ng tin cy v hng c th xy ra ca t gi hi oi.Thi gian ca s thay
i, tuy nhin, c th tin cy duy nht trong trng hp th ni t do v t gi c nh
iu chnh dn ca ng tin, trong trng hp qun l ni cht ch, thi gian l t chc
chn. Trong trng hp t gi hi oi c nh, thi gian ca s st gi hoc tng gi nn
lng trc c s r rng ca vic phn on ca hon cnh chnh tr, m c th
nng ln nn tng kinh t trong thi gian di. ln ca s thay i l kh khn hn
trong vic d on, tuy nhin, mc chnh lch gia t gi thc t v t gi cn bng ti
thi im d bo nh l mt yu t u vo c gi tr trong vic d on kh nng cc
iu chnh m th trng c th thc hin trong tng lai. Cui cng, mc tin tng m
hng, thi gian v ln ca bin ng tin t c th c d bo ph thuc vo bn

cht ca cc xu hng c bn di biu cn bng v s thit lp t chc. Trong vic

qun l ngoi hi, cho d n lin quan n qun l ri ro hoc tin mt quc t hoc danh
mc qun l, mc tin tng m d bo a ra c th c thc hin l yu t quan
trng trong vic nh gi ri ro hi oi. Do , d bo tnh hnh hot ng khng ch
phi cung cp thng tin v hng, thi gian, v ln ca bin ng t gi, m cn phi
kt hp vi xc sut ch quan, phn nh tin cy c th c gn lin vi ba yu t.
Mt d bo ph hp vi nhng tiu chun ny c th thc hin mc tiu cung cp
quyt nh cng vi cc loi thng tin trn s tha hip hp l gia t gi hi oi m
thua l c th xy ra v chi ph bo v c th c da vo.