Pengenalan: Pendidikan muzik bagi kanak-kanak melibatkan perkembangan kreatif dan dayaestetika.

Program yang terdapat dalam pendidikan muzik mengandungi

programnyanyian, pergerakan, pendengaran, penciptaan, permainan alat dan responkepada visual dan verbal bunyi-bunyian. Disamping itu muzik turut dapatmenyumbangkan kepada perkembangan kanak-kanak secara menyeluruh yangmeliputi perkembangan intelek, emosi, social dan fizikal. Swanwick K and Talor D.(1982), menyatakan muzik boleh dijadikan satu perantaraan untuk bersosialdan merenggangkan emosi yang tegang.Muzik juga telah menjadi sebahagian daripada budaya dalam masyarakatMalaysia. Kanak-kanak secara semulajadinya cukup cepat terangsang kepadabunyi muzik yang mereka dengari. Lazimnya juga kanakkanak akan merasaselesa melahirkan ekpresi melalui muzik, irama dan ton yang merupakan asas-asas dalam pendidikan muzik.

Kenapa pendidikan muzik

Kanak-kanak pada umumnya sangat kreatif. Sepanjang mereka berada disekolah mereka bukan sahaja hanya berkebolehan melahirkan fikiran danperasaan melalui bahasa yang berkesan tetapi berkemampuan melahirkan perasaan-perasaan yang mereka alami seperti bahagia, marah, sedih, takut,kecewa dan lain-lain lagi melalui media seni halus dan kraf serta muzik. Jikadiberi satu bimbingan yang betul oleh guru, kanak-kanak akan terangsang untukmenunjukkan daya imaginative dan kreativiti dengan pelbagai cara mengunakanpelbagai alatan dan bahan. Menyedari hakikat ini maka menjadi tanggungjawabguru prasekolah untuk menyediakan ruang dan peluang untuk kanakkanakprasekolah agar mereka dapat meluahkan emosi mereka dengan cara yang lebihterkawal iaitu melalui pengalaman mendengar, bermain, menyanyi dan bergerakmengikut rentak dan alunan muzik1.Muzik dapat membantu kesan yang positif kepada perkembangan kanak-kanak.Perkembangan kemahiran kognitif seperti peningkatan minda danboleh memberi sebab.Boleh memperkayakan persekitaran rangsangan seperti penggunaanderia motor kanakkanak-Kajian menyatakan kanak-kanak yang aktif/ terlibata secara langsungdalam muzik akan dapat: o Membaca dan mathematik dengan baik apabila mula memasukialam persekolahan. o Menumpukan perhatian dan boleh mengawal pergerakan motor. o

Bermain dengan baik dan mempunyai keyakinan diri yangtinggi.2.Kanak-kanak dapat menikmati kepuasan diri dengan rakan-Dengan menikmati muzik bersama rakan kanak-

kanak akanmempunyai sifat kepunyaan terhadap kumpulannya.-Kanak-kanak akan hilang sifat malu apabila bersama dalam kumpulan.3.Muzik membuatkan kanak-kanak berasa seronok.-Kanak-kanak dapat apabila belajar muzik Definisi Muzik Hampir semua orang pernah mendengar perkataan muzik dan mungkin ramai juga yangmengatakan yang ia tahu maksud perkataan muzik. Tetapi untuk mendapatkanpersetujuan tentang definisi muzik mungkin tidak begitu mudah. Pada amnya muzik adalah diakui sebagai satu cabang seni dan juga sains yang menggabungkanbunyibunyi vokal dan atau instrumental termasuk bunyi-bunyi semula jadi dari persekitaran atau rekaan dengan satu cara yang dianggap memuaskan mengikut estetika, corak pemikiran, dan emosi manusia yang juga boleh mencerminkansesuatu budaya tertentu. Bunyi burung, semboyan keretapi, azan dari masjid, bacaan quran, bunyi kipas danbunyi-bunyi lain yang didengar dipersekitaran boleh didefinisikan sebagai muzik juga. Bahasa Arab, pengertian muzik dalah sebagai handasah alsawt yang bermaksudkejuruteraan bunyi secara artistik . Sebenarnya muzik ialah satu perkataan yang telahdiwarisi daripada cerita-cerita dongeng zaman puba Yunani diberi nama sebagaiMuses yang bemaksud semua bentuk seni halus termasuk muzik. Tetaoi pada hari iniperkataan muzik ini digunakan secara universal dan bermaksud seni bunyi-bunyian . Matlamat dan objektif Matlamat Pendidikan muzik adalah bertujuan untuk memperkembangakan potensi dan kualiti diriindividu dari segi nilai estetika muzik dan etika melalui pelbagai pengalaman muzik kearah meningkatkan kesejahteraan hidup dalam konteks budaya dan aspirasi negara Objektif Dengan memahami muzik kanak-kanak akan meningkatkan pengalaman dan dapat merasaseronok

dapat;1 . m e n i k m a t i p e l b a g a i p e n g a l a m a n m u z i k 2 . m e m p e r k embangkan nilai dan ekspresi diri;3 . m e r a s a i i k 4.meningkatkan dan estetika, kreativiti, mengenal konsep muz muzik

kemahiran

mendengar

secara aktif;5.mengenal dan m em ah am i s i s t em not asi m u z i k ya n g asas 6.memperkemba

n g k a n k e m a h i r a n a s a s d a l a m k e g i a t a n n y a n y i a n , m u z i k dengan gerakan dan permainan alat;7 . m e m u p u k s e m a n g a t b e r u s a h a , d i s i p l i n d i r i d a n yakin diri;8.mengamalkan k e r j a s a m a ; 9.mengenal tanah air, tradisional semangat toleransi jenis dan muzik

dan menghargai d a n semasa beberapa

pelbagai yang

sesuai;1 0 . m e n g e n a l l a i n ; d a n 11.menjadi

muzik yang sesuai dari

negara

pengguna muzik yang berpengetahuan dan berdiskriminasi. Untuk menyediakan persekitaran pembelajaran muzik yang kondusif ia perlumerangkumi, play..main permainan komunikasi gambaran imiginasi bercerita bekongsi refleksi dalam kehiduoan seharian penglibatan kumpulan dan individu dalam kehidupanbermasyarakat. Sentiasa menggunakan latih tubi Kanak-kanak sentiasa mematuhi dan mengikut model.

Keupayaan muzik semula jadi kanak-kanak menjadi stabil apabila merekaberumur sembilan tahun. Pada peringkat awal kanak-kanak, ia merupakantempoh kritikal untuk memahami dan menghasilkan muzik (Andress, B,1980). Jadual dibawah menerangkan kemahiran muzikal yang dikuasai olehkanak-kanak mengikut peringkat-peringkat perkembangan tertentu.

AKTIVITI MUZIK: Bidang nyanyian memberi penumpuan dan penegasan kepada aspek postur,pendengaran, sebutan, pernafasan da eknik pengeluaran suara. Kegiatan ensemblevokal diadakan bagi memastikan penglibatan semua pelajar secara harmonis danseimbang. Amalan nilai-nilai murni yang berkaitan dengan disiplin diri dan kerjasamadiutamakan dalam kegiatan ensembel. Penerapan nilai-nilai murni juga dipupuk melaluilirik lagu terutama melalui lagu yang berunsur budaya tanah air masyarakat Malaysia.Konsep muzik yang ditegaskan dalam bidang nyanyian ialah melodi dan irama.Antara kegiatan yang diadakan adalah seperti berikut;a . M a r i m e n y a n y i

Menyanyi lagu yang digemari-lagu beraksi-lagu berentak tradisional-lagu pusingan dan-lagu suara berlapis Menyanyi secara spontan dan hafalan Menyanyi dengan menggunakan skor muzik M e n ya n yi s e c a r a m u z i k a l Menyanyi lagu dalam pelbagai meter dengan memberi penegasankepada tekanan dan latihan sebutan berirama Menyanyi pelbagai jenis lagu dengan memberi tumpuan kepada:-pic, tempo,corak irama, melodi; dan-ekspresi mengikut mud dan dinamik.c . T e k n i k d a n c a r a m e n y a n y i Membuat latihan vokal dengan memberi tumpuan kepada latihan skeldan warna ton Membuat latihan teknik menyanyi untuk mengenal bentuk kontur, urutandan rangkai lagu dengan tumpuan kepada;-pernafasan-pengeluaran suara-artikulasi-sebutan, dan-

postur.d.Meneroka dan mengenal muzik nyanyian Mendengar dan menyanyi dalam beberapa jenis jalinan suara sepertimonofoni dan polifoni. Membuat pelbagai improvisasi dengan mengolah konsep muzik sepertipic, irama dan lirik seperti cara nyanyiannya. Mendengar dan menilai pelbagai jenis lagu dan nyanyian dari aspek;-lirik-melodi-cara menyanyi, dan-cara persembahan Mendengar secara bebas dan berpandu dengan memberi perhatiankepada konsep muzik dan jenis muzik vokal Berbual mengenai sesuatu lagu dari segi cara hidup, alam sekitar,lagenda dan tokoh. Memberi respon mengikut lagu dari segi perasaan dan pengalaman diri. Mendengar dan mengenali pelbagai jenis lagu yang berunsur tradisionaldan lagu dari negara lain.

Muzik dengan gerakan

Muzik dengan pegerakan memberi peluang kepada pelajar menggunakan tubuh badansebagi respon kepada muzik. Kegiatan dalam bidang ini mementingkan kesedaranpenggunaan semua anggota badan untuk melahirkan ekspresi diri melalui rangsanganmuzik yang didengar sambil memahami konsep muzik khususnya irama dan ekspresi.Terdapat lima jenis kegiatan pergerakan dengan muzik yang disusun mengikutperkembangan dari yang mudah kepada yang kompleks. Kegiatannya adalah seperti berikut:

Gerakan mengikut lirik lagu Gerakan mengikut konsep muzik Interpretasi muzik dengan gerakan Gerakan bebas dengan muzik; dan Gerakan yang menunjukkan cerita atau tema dengan muzik.Pergerakan ialah interpretasi idea, perasaan serta tanggapan deria yang dilahirkansecara simbolik. Terdapat empat unsur pergerakan iaitu ; Imbangan berat badan Ruang Masa Daya/ aliran.a . I m b a n g a n b e r a t b a d a n . Faktur ini ada kaitannya dengan tenaga bila

bergerak, tegang dalam otot danpegangan. Bahagian anggota bawah badan (paras pusat ke bawah) mencerminkantenaga kekuatan manakala bahagian anggota atas badan (paras pusat ke atas)mencerminkan keringanan. Pergerakan yang kuat memerlukan tenaga otot danketegangan otot tetapi pergerakan yang ringan memerlukan sedikit sahaja tenaga otot. b . R u a n g Pastikan ada ruang disekeliling angota badan. Dari satu tempat yang tetap kita bolehmenggerakkan badan ke merata-rata arah dan aras tertentu. Ruang ini dinamakanlingkungan pergerakan. Pergerakan ini boleh dibuat mengikut cara-cara berikut: Dari jauh menuju ke pusat badan Dalam ruang yang ada mengelilingi badan, bergerak mengikut aras Dengan kaki, tangan, dekat atau jauh dari badan. Apabila sesuatupergerakan badan boleh dibuat dalam ruang, badan boleh membuatpelbagai bentuk seperti panjang, bulat, luas dan sebagainyaBila sahaja badan digerakan, ia bergerak ke kawasan umum. Beberapa pergerakanboleh dibuat dalam beberapa arah seperti ke depan, belakang, sisi, atas dan bawah.Aras tinggi boleh dicapai dengan menghulur, melonjak dan berguling di atas lantai.c . M a s a Faktur ini melibatkan pergerakan yang cerdas dan banyak apabila membuat sesuatupergerakan. Tiap-tiap pergerakan menggunakan masa, pergerakan yang cepatmenggunakan sedikit masa dan pergerakan yang lambat menggunakan banyak masa.Kederasan pergerakan itu atau punurutan pergerakan tidak semestinya berterusan.Had kederasanboleh dibentuk menjadi rentak. Kualiti masa boleh ditunjukkan denganpergerakan kawal lambat atau serta merta.

Mengawal kederasan pergerakan amat penting untuk mengelakkan kemalangan.Kebolehan mempercepat atau melambat, memberhenti atau memulakan sesuatupergerakanserta merta sangat perlu untuk kawalan dan kemahiran dalam pergerakan.d . A l i r a n Aliran pergerakan boleh dikawal atau bebas. Pergerakan terkawal ialah pergerakanyang boleh diberhentikan dengan mudah pada bila-bila masa sahaja.Pergerakan bebas susah hendak

diberhentikan dengan serta merta. Aliran pergerakandalam satu gerakan atau beberapa gerakan boleh berpanjangan atau terputus.Pergerakan yang berpanjangan boleh melicinkan gerakan itu.

Permainan alat Perkusi

Permainan alat muzik melatih pelajar dalam kordinasi mata, pendengaran danpsikomotor melalui penglibatan pelajar dalam kegiatan permainan alat muzik. Bidang inimenggalakkan pelajar meneroka dan mengeksperimen pelbagai aat muzik termasukpengunaan anggota tubuh badan mereka. Seterusnya kegiatan dalam bahagian inimemberi latihan asas untuk pendengaran secara selektif, teknik permainan alat dankreativiti melalui improvisasi susunan bunyi. Pelajar berpeluang merasai hasilan bunyimelalui penglibatan mereka bermain alat muzik.Terkandung di dalam bidang permainan alat muzik ialah amalan bekerjasama yangberlaku didalam kegiatan permainan alat secara ensemble. Konsep muzik yangditegaskan didalam permainan alat ialah corak irama, warna ton, melodi dan ekspresi.Kebanyakkan alat muzik yang digunakan didalam permainan alat secara ensemble iniiakah alat perkusi, melodian, rekoder dan pilihan beberapa alat tradisional tempatanyang didikirkan sesuai. Aktiviti-aktiviti Muzik Konsep Muzik 1 . M e l o d i / La g u P i c . . . . . . . . t i n g g i .........rendah 2.Irama (beat) rentak, meter, tekanan, tempo 3.Notasi muzik. 4.Harmoni ; Kod, arpeggio. 5.Ekspresi lembut, kuat 6.Jalinan monophonik (single melody line tanpa accom.) Polyphony (parts) Homophonik (one main melody & accom by chords) 7.Warna ton/ timbre 8 . P e r s e m b a h a n s u a r a , - alat muzik ---strings---wood winds--- brass--- perkusi 9 . S t a i l . . g a y a 5 0 a n Gaya 60an

Permainan Muzik: Tujuan : 1.memperkembangkan keyakinan murid terhadap rentak dan irama 2.memperkembangkan kepekaaan deria pendengaran. 3.memperkembangkan kemahiran diri seperti kordinasi dan kreativiti 4.memperkembangkan kemahiran sosial melalui aktiviti kumpulan dan menghargai usaha dan sumbangan orang lain 5.memenuhi sebahagian ruang dalam sesuatu pelajaran muzik atau sebagaisuatu cara berehat daripada rutin harian 6.menyeronokkan.

Penunjuk Ajaib

Peralatan : Satu atau dua alat perkuzsCara bermain: 1.murid duduk disekitar lantai berjauhan antara satu sama lain. 2.guru bergerak disekitar mereka sambil bermain alat muzik. Minta murid-muridtutup mata dan jari mereka tunjuk kearah guru (bunyi) 3.minta seorang murid seorang murid bergerak disekitar kelas sambil bermainan alat.

Chopstick

Keperluan: kastenet/ chopstickCara bermain : 1.kanak-kanak duduk dalam bulatan, setiap seorang memgang kastenet/chopstick 2.mainkan muzik (rentak 3/4 dalam 3 beat* * * * * *1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 3. pada setiap beat 1 setiap murid serahkan kastenet/ chopstik pada rakansebelah kirinya. 4.mana-mana kanak-kanak yang mempounyai 2 atau tiada kastenet/ chopstickdihadapannya dianggap kalah dan terkeluar dari permainan.

Patung

Keperluan : Rakaman muzikCara bermain: 1.mainkan lagu. Kanak-kanak berjalan disekitar kelas mengikut rentak muzik.Seorang jadi ketua(didepan) yang lain mengikutinya.

2.galakkan mereka bergerak dalam pelbagai gaya, yang luar biasa, mengundur, itek, ketam, katak dan sebagainya. 3.selepas beberpa ketika jerit perkataan patung. Kanak-kanak mesti kakudalam kedudukannya sehingga anda kata jalan 4.kanak-kanak yang bergerak ketika patung(walaupun sedikit) dianggap kalahdan keluar dari permainan. 5.pastikan kanak-kanak bergerak mengikut rentak muzik.

Tiru macam saya

Keperluan: TiadaCara bermain: 1.Berlatih dengan seluruh kelas dahuluTepuk tangan 4 kali hidung.......Hentak - kanak-kanak kaki.......Tepuk

meniruTepuk bahu 4 kali - kanak-kanak meniruSentuh paha......

2.buat rentak nseperti diatas mengikut sikuens. Tapi setiap kalai KK meniru,anda tukar kepada sikuens berikutnya tanpa berhenti. Seperti streching,bongkok, twist dsb. 3.gunakan lagi pelbagai cara / corak irama.

Barisan Bunyi

Keperluan : Muzik iringan, papan hitam/ white boardCara bermain: 1.Tulis nombor 1 2 3 4 5 6 7 8 dipapan hitam. Tepuk dan kira 1 hingga 8mengikut rentak muzik 2.minta seorang kk pilih mana-mana 5 nombor dan bulatkan. 3.Tepuk hanya pada beat yang dibulatkan berualang-ulang mengikut rentakmuzik 4.letakan barisn nombor kedua dan ulang proses tadi. Gunakan 3 barisannombor yang berlainan. 5.bahgikan kelas kepada 3 kumpulan, setiap kumpulan menepuk satu barisan berlainan. Atau kumpulan berlainan menepuk paha/ alat perkusi.

Bermain alat muzik/ genderang

Kanak-kanak suka bermain muzik sambil menyanyi. Mula-mula beri peluang kanak-kanak bermain bebas. Selepas itu guru boleh memainkan alat mengikut irama lagu yangbetul.Caranya:Bahagikan kanak-kanak kepada beberapa kumpulan. Tiap-tiap kumpulan diberi sejenisalat muzik yang berbeza.Contoh 3 Kumpulan:

Kumpulan

1: tamborin/ kastenetK u m p u l a n 2: kerencingKumpulan 3: kayu tik tok

Cara memainkan alat perkusi a. Dengan memainkan semua alat di atas, kanak-kanak bermain sambila. Mengikut notasi atau lirik lagu. b. Memainkan mengikut tanda masa muzik. c. Mengikut tempo d. Mengikut kehendak guru e. mengikut gambar Penggunaan kesan-kesan bunyi daripada alat-alat muzik genderang rekaansendiri Kesan bunyi mengambarkan suasana di kedai mainan bunyi detik jam 12 malam (loceng selinder , kerinceng) bunyi kotak alat amain pecah (bunyi berkerik) gambaran askarberkawad (gendang) gambaran anak patung (kerinceng) bunyi harimau (bunyi mengaum, xylophone, genta) bunyi enjin keretapi (bunyi suara melalui kadbod, kayu blok atau claves) bunyi kuda ( bunyi tapak kaki, ritma tempurug, genta)Kesan bunyi menggambarkan suasana pekan bunyi manusia berjalan (claves, kayu dan papan ritma, blok kertas pasir) kenderaan bergerak (blok kertas pasir) ambulan, kereta polis, bomba ( bunyi dengan mulut, tiub kadbod, loceng,kerinceng, blok kertas pasir)Kesan bunyi menggambarkan suasana perang tenteran berkumpul ( bunyi tapak kasut, papan ritma, gendang,blok kertas pasir) kenderaan tentera bergerak (blok kertas pasir, gendang, markas, shaker,canang)Kesan bunyi menggambar ribut/ taufan di laut angin bertiup kencang (meniup menerusi kertas bergulung atau kotak bulutangkis)

ombak kian bergulung (gendang, kotak slither, kertas pasir, gendang jepun kilat, petir sabung menyabung (canang, papan ritma,bunyi ayunan rotan) hujan turun mencurah-curah ( marakas, rattles atau shaker, bunyi ronyokankertas plastik)Latihan: suasana pembinaan sebuah bangunan berdekatan keadaan disebuah pasar malam suasana diperhatian keretapi keadaan semasa hari hujan( cuaca teruk) suasana disebuah ladang/ tempat ternakan haiwan kebakaran disebuah hutan kesibukan dilapangan terbang.