KRB 3033 Pengantar Bahasa Melayu SEMESTER KHAS Sidang Akademik 2011/2012 UNIT 1 LINGUISTIK DAN BAHASA

Pusat Pengajian Ilmu Pendidikan Universiti Sains Malaysia PULAU PINANG

1

Pengenalan Ilmu Linguistik dan Bahasa

Pada akhir pembelajaran ini, pelajar akan dapat:

Menjelaskan konsep linguistik Menjelaskan bidang-bidang linguistik Menghuraikan sifat-sifat bahasa Menghuraikan asal usul bahasa Melayu Merumuskan fungsi-fungsi bahasa Melayu

Definisi Linguistik
Linguistik ialah kajian saintifik tentang bahasa manusia

Saintifik - menganalisis bahasa sebagai bahan kajian - kaedah yg digunakan adalah melalui kajian-kajian empirikal yang bersifat menyeluruh, konsisten dan ekonomis - empirikal kajian berdasarkan pemerhatian atau eksperimen, - menyeluruh bermaksud menganalisis data yang lengkap - konsisten bermakna hasil yang dianalisis tidak bercanggah antara satu sama lain - ekonomis bererti kenyataan dalam analisis itu dapat dipaparkan dalam bentuk yang ringkas dan kemas. Bahasa - mengkaji dan mendeskripsi bahasa daripada yang dapat didengar, dilihat, dan dibacanya (Bloch &Targer, 1942:8)

Bidang Linguistik
1. Mikrolinguistik (Linguistik Tulen)

2. Makrolinguistik (Linguistik Terapan)

Fonetik & Fonologi Morfologi Sintaksis Semantik

Kajian struktur bahasa

Sosiolinguistik Psikolinguistik Neurolinguistik Perancangan Bahasa

Kajian bersifat intra disiplin

Bidang Linguistik
Fonologi - Kajian tentang bunyi sebutan sesuatu bahasa Fonetik - Penyebutan kata dan lambang yang menunjukkan sebutan
i. Fonetik auditori - kajian terhadap bunyi-bunyi yang dihasilkan - ditulis dengan lambang yang tepat ii. Fonetik akuistik - kajian tentang bunyi itu apa? - gelombang udara yang keluar dari paru-paru kemudian mengalami beberapa perubahan akibat gangguan alat-alat artikulasi iii. Fonetik artikulasiartikulasi menent - kajian tentang bagaimana bunyi-bunyi bahasa itu dihasilkan. - alat-alat ukan bentuk bunyi yang dihasilkan
5

Bidang Linguistik

Bidang Linguistik
Morfologi Kajian bahasa yang mengkaji tentang perkataan dan pembentukannya. Fonem - unit bunyi yg terkecil yg boleh membezakan makna kata Contoh: /b/, /e/, /j/, /a/, /l/, /a/, /n/

cara-cara

Morfem - kesatuan terkecil yg mempunyai erti atau fungsi tertentu dlm struktur tatabahasa. Contoh: Mereka, ber, jalan, perlahan. Kata - unit tatabahasa terkecil yang bermakna dan boleh berdiri sendiri. Contoh: Mereka, berjalan, perlahan.
7

Morfologi Proses Pembentukan Kata

i. Pengimbuhan - baca > bacaan > membaca > pembacaan ii. Penggandaan - rumah-rumah, labi-labi, lelangit iii. Pemajmukan - air batu, kapal terbang, setiausaha iv. Akronim - MARA, kugiran, pawagam, berdikari, carma

Bidang Linguistik

Sintaksis
-

Kajian mengenai ayat Bidang ini mengkaji hubungan antara perkataan dengan perkataan dalam pembinaan ayat. Binaan ayat terdiri daripada frasa dan klausa Ayat adalah kumpulan perkataan yang diucapkan dengan intonasi tertentu dan di dalamnya terkandung satu idea atau kenyataan yang lengkap.

Bidang Linguistik Sintaksis - Ayat

Fonem unit bunyi yg terkecil yg boleh membezakan /d/, /i/, /a/, /t/, /n/, /k/, /g/ makna kata kesatuan terkecil yg mempunyai erti atau fungsi tertentu dlm struktur tatabahasa di, ti, dak, da, tang Morfem

Kata
Frasa

unit tatabahasa terkecil yang bermakna dan dia, tidak, datang boleh berdiri sendiri
kumpulan kata yg membentuk unit sintaksis sesuatu klausa. dia, tidak datang

Klausa

Ayat

unit yg merupakan rangkaian perkataan yg dia tidak datang, kerana dia sakit mengandungi subjek dan predikat yg menjadi konstituen atau bahagian kpd ayat. pernyataan yang lengkap Dia tidak datang kerana dia sakit.

10

Bidang Linguistik

Semantik
-

Bidang ini menjelaskan hubungan perkataan dengan makna dan rujukan Faktor-faktor yang menentu dan mengubah makna boleh berlaku sama ada pada peringkat perkataan atau ayat. Mengikut R. Firth, Makna ditentukan oleh keperihalan keadaan, antaranya; kebudayaan Konteks Gaya atau unsur-unsur para linguistik psikologi penutur tajuk perbincangan hubungan sosial antara penutur dengan pendengar
11

Definisi Bahasa
-

bahasa sebagai satu sistem lambang pertuturan yang arbitrari dan digunakan oleh ahli sesebuah masyarakat sebagai alat untuk berhubung dan bekerjasama (Bloch &Trager, 1942). arbritari bermaksud tiada hubungan yang mutlak di antara bunyi atau perkataan dengan makna atau benda yang dimaksudkan.

Contoh:
Bahasa Melayu Bahasa Inggeris Bahasa Arab Bahasa Iban Bahasa Melanau Bahasa Penan [rumah] [haus] [bait] [ ] [ ] [ ]
12

Sifat Bahasa
1.

Sistem - sistematis, iaitu tersusun menurut satu pola - sistemis, iaitu bahasa bukan merupakan sistem tunggal tetapi terdiri daripada sub-sub sistem: fonologi, morfologi, sintaksis dan sintaksis Lambang - berkaitan dengan unsur tanda yang terdiri daripada penanda dan petanda contoh: Rumah > gambar rumah Terdiri daripada bunyi - bunyi-bunyi bermakna yang dihasilkan oleh manusia Bermakna - ujaran bahasa yang difahami oleh masyarakat pendengar.
13

2.

3.

4.

Sifat Bahasa
5.

Arbritari - arbritari bermaksud tiada hubungan yang mutlak di antara bunyi atau perkataan dengan makna atau benda yang dimaksudkan Bersifat konvensional - bahasa aspek bahasa disepakati oleh masyarakat penutur bahasa berkenaan

6.

7.

Produktif - unsur bahasa terhad tetapi jumlah perkataan yang dibentuk tidak terbatas
Unik - ciri khas yang spesifik yang tidak dimiliki oleh bahasa lain Contoh: bahasa Melayu bersifat fonemik dan aglutinatif Universal - ciri-ciri kesamaan dengan bahasa lain contoh: ayat terdiri daripada subjek dan predikat

8.

9.

14

Sifat Bahasa
10.

Dinamis - pengaruh bahasa lain dan berlaku secara beterusan Bervariasi - terdapat pelbagai variasi bahasa: ideolek, dialek, ragam bahasa Bebas - bersifat bebas atau bukan mandatori Manusiawi - Bahasa adalah milik manusia bukan haiwan

11.

12.

13.

15

Asal Usul Bahasa Melayu

Teori Orang Melayu Berasal dari Yunan 1. Penghijrahan Melayu Proto 2500 SM 2. Penghijrahan Melayu Deutro 1500SM
YUNAN

Melayu Deutro

Melayu Proto

16

Asal Usul Bahasa Melayu

Teori Orang Melayu dari Nusantara

Berasal daripada daerah Kalimantan dan jawa

KALI MANT AN

17

Rumpun Bahasa Melayu ,,

Austronesia

18

Rumpun Bahasa Melayu

19

Fungsi Bahasa Melayu

Bahasa Kebangsaan - bahasa jiwa bangsa - memupuk perpaduan antara kaum - perkara 152 Perlembagaan Persekuituan - DBP bertanggungjawab memaju dan memperkaya bahasa Dasar Bahasa Kebangsaan - lambang penyatuan - semangat kebangsaan mengambil alih bahasa penjajah - perancangan taraf bahasa
20

Fungsi Bahasa Melayu

Bahasa Rasmi - bahasa yang digunakan dalam semua urusan rasmi: pentadbiran, perniagaan, persekolahan, majlis rasmi Bahasa Komunukasi - memudahkan manusia berhubung, melahirkan perasaan, fikiran, kehendak
21

Fungsi Bahasa Melayu

Bahasa Perpaduan - membentuk identiti dan nilai bersama - perasaan cinta dan bangga terhadap negara Bahasa Ilmu - mempunyai ciri-ciri formal - dapat mengungkapkan sesuatu konsep - memproses ilmu
22

Pengenalan Ilmu Linguistik dan Bahasa

Pada akhir pembelajaran ini, pelajar akan dapat:

Menjelaskan konsep linguistik Menjelaskan bidang-bidang linguistik Menghuraikan sifat-sifat bahasa Menghuraikan asal usul bahasa Melayu Merumuskan fungsi-fungsi bahasa Melayu

23

Terima Kasih

24