1.

PENGENALAN Undang-undang ialah suatu peraturan yang berhubung dengan tingkah laku atau

prosedur yang dibentuk oleh adat, perjanjian atau autoriti. Undang-undang juga merujuk kepada suatu set peraturan atau prinsip yang mentadbir hal ehwal sesuatu komuniti yang dikuatkuasakan oleh sesuatu autoriti politik dan suatu sistem guaman. Suatu set peraturan ini bertanggungjawab mengendalikan sebahagian sistem guaman yang merangkumi undangundang cukai, undang-undang jenayah dan sebagainya. Undang- undang merangkumi seluruh bidang politik dan perundangan serta merupakan peraturan dalam sesuatu negara. Pengenalan sistem perundangan ini telah mewujudkan satu sistem peraturan atau norma yang mesti diikuti oleh seluruh lapisan masyarakat. Peraturan amat penting demi menjaga hubungan dan keperluan anggota masyarakat. Di samping itu, peraturan memudahkan pengawalan dan mengatur cara hidup serta memastikan suasana sentiasa terpelihara, berjalan dengan lancar dan kompleks1. Sekiranya, peraturan-peraturan ini dilanggar maka, pesalah akan dikenakan hukuman atau denda oleh mahkamah. Peraturan ini biasanya dipertanggungjawabkan kepada pemerintah negara bagi memastikan rakyatnya dapat hidup, bekerja dan melakukan aktiviti sosial sesama anggota masyarakat. amun begitu, pemerintah akan dibantu oleh sekumpulan orang yang ber!ikiran sama dalam membuat peraturan. "erdapat beberapa orang ahli !alsa!ah terkenal telah menyatakan berbagai-bagai de!inisi undang-undang. #ntaranya ialah$ %Austin, menyatakan undang-undang suatu perintah yang dikeluarkan oleh satu badan yang
berkuasa untuk orang-orang biasa dan dikuatkuasakan melalui hukuman. Salmon berpendapat undang-undang ialah satu badan yang mengandungi prinsip-prinsip yang diperakui dan digunakan oleh sesebuah negara dalam pentadbiran keadilannya. Atau dengan kata lain undang-undang adalah peraturan yang diperakui dan dikuatkuasakan oleh mahkamah. Manakala Hobbes mendefinisikan undang-undang sebagai kaedah perlakuan (rules conduct) yang obligatori (obligation) iaitu yang patut dipatuhi yang bersifat mendesak dam memaksa. Kamus lack menyatakan baha!a undangundang adalah yang diperuntukkan, diperintah atau dinyatakan. Satu peraturan atau metode yang mana fenomena atau perbuatannya saling bergandingan antara satu sama lain, yang perlu dipatuhi atau diikuti oleh rakyat tertakluk kepada hukuman atau kesan-kesannya ".#

Undang-undang ber!ungsi mengawal masyarakat iaitu mengawasi tindak-tanduk anggota masyarakatnya. &isalnya, undang-undang jenayah bertindak sebagai mengawal
1

Abd. Jalil Borham (2002). Pengantar Perundangan Islam. Johor Baru: Universiti Teknologi Mala sia. hlm. 1. 2 !oor A"iah Mohd Al#al (200$). Pengenalan kepada Sistem Perundangan di Malaysia. %elangor &arul 'hsan: (olden Books )enter %dn. Bhd. hlm. 1.

perbuatan anti-sosial iaitu perlanggaran undang-undang jenayah membolehkan hukuman dijatuhkan kepada orang tersebut. "erdapat juga undang-undang yang lebih lembut iaitu kecuaian yang dilakukan oleh seseorang maka, ia akan melibatkan kos atau bayaran yang memaksa seseorang itu bertanggungjawab atas kecuaiannya itu. 'ewujudan undang-undang seperti ini mendorong individu akan lebih berhati-hati dalam semua perbuatannya agar tidak memudaratkan orang lain. Undan-undang juga menyediakan struktur peraturan yang membolehkan seseorang itu menjalankan perniagaan dan sebagai alat atau pengatur kepada masyarakat. Perlaksanaan hukum dan undang-undang ini bukanlah semat-mata untuk menghukum manusia tetapi bertujuan mengawal manusia daripada melakukan sesuatu perkara di luar kehidupan norma manusia itu sendiri. "indak-tanduk manusia juga dapat diseimbangkan dari masa ke masa. Sekiranya, manusia bertindak atas norma kehidupannya, maka undang-undang tidak akan dikuatkuasakan ke atasnya. Undang-undang hanya terlaksana dan dikuatkuasakan apabila seseorang itu melakukan tindakan yang berlawanan dengan nilai komuniti masyarakat. Undang-undang sebenarnya adalah untuk menjaga keharmonian dan melindungi masyarakat sejagat serta agar jenayah yang berlaku tidak berleluasa menjadi satu ke(aliman. Sebelum kedatangan penjajah )nggeris, undang-undang yang diguna pakai di "anah &elayu ialah undang-undang )slam. Pelaksanaan undang-undang jenayah )slam telah pun menjadi undang-undang dasar negara. *al ini demikian kerana kedatangan pengaruh )slam telah mempengaruhi perkembangan dan pelaksanaan undang-undang serta peraturanperaturan dalam kalangan masyarakat. 'enyataan ini dapat dibuktikan dengan terdapatnya kewujudan *ukum 'anun &elaka, Undang-undang Pahang dan Undang-undang 'edah+. *ukum 'anun &elaka adalah berdasarkan ma(hab Sya!ie dan telah dilaksanakan sejak (aman kesultanan &elaka,.

'eberkesanan pelaksanaan undang-undang 'anun &elaka tidak dapat disangkal lagi apabila mempunyai pengaruh yang kuat di negeri-negeri &elayu termasuk negeri-negeri yang terdekat seperti -ohor, Perak, Pahang dan .runei yang menjadikan undang-undang 'anun
$

Mohd A"am *am"ah (1+,-). Falsafah dan Prinsip Perundangan Islam. .uala /um0ur: Universiti .ebangsaan Mala sia. hlm. 111. 2 Abd. Jalil Borham (2002). Pentadbiran Undang-undang Islam Negeri Johor. Johor &arul Ta3"im: Universiti Teknologi Mala sia. *lm. 44.

&elaka sebagai asas perundangan negeri mereka. *al ini jelas membuktikan bahawa sistem perundangan )slam telah diguna pakai secara meluas di "anah &elayu sebelum kedatangan penjajah. Setelah kedatangan )nggeris, pelbagai perubahan telah dilakukan dalam sistem perundangan. &isalnya, Peruntukan Piagam 'eadilan ) /10123, Piagam )) /10453, penguatkuasaan undang-undang sivil /10+23 dan undang-undang "anah &elayu /16753 telah menguatkan kuasa dan pengaruh .ritish untuk menghapuskan undang-undang tempatan serta menggantikannya dengan undang-undang .ritish7. Perubahan ini amat memberikan kesan yang mendalam terhadap sistem perundangan )slam terutamanya undang-undang jenayah )slam. Sedikit demi sedikit undang-undang )nggeris menyelinap masuk sehingga berjaya menggantikan undang-undang sebelum ini iaitu perundangan )slam. Sumber undang-undang di &alaysia boleh dibahagikan kepada tiga bahagian iaitu undang-undang bertulis, undang-undang tidak bertulis dan undang-undang )slam. Undangundang bertulis terdiri daripada perlembagaan persekutuan dan perlembagaan negeri. Undang-undang tidak bertulis pula terdiri daripada undang-undang )nggeris, duluan kehakiman dan adat5. Undang-undang bertulis merupakan suatu undang-undang yang diluluskan oleh badan seperti Parlimen dan Dewan Undangan egeri serta pihak-pihak yang diberi kuasa untuk menggubal undang-undang kecil. #ntara sumber undang-undang di &alaysia ialah perlembagaan persekutuan, perlembagaan negeri, akta, enakmen, ordinan dan undang-undang subsidiari. &anakala undang-undang bertulis pula diperoleh secara tidak langsung melalui keputusan-keputusan mahkamah, adat dan bahan rujukan lain 2. Sumber undang-undang tidak bertulis terdiri daripada undang-undang )nggeris, undang-undang syariah dan adat resam.

2.0

SUMBER UNDANG-UNDANG DI MALAYSIA Sumber undang-undang bertulis terbahagi kepada dua jenis iaitu sumber undang-

undang bertulis dan undang-undang tidak bertulis. Undang-undang bertulis terbahagi kepada Perlembagaan Persekutuan, Perlembagaan
4

egeri, Statut dan Perundangan 'ecil. &anakala

Ahmad 5brahim (1++2). Sistem Perundangan di Malaysia. .uala /um0ur: &e#an Bahasa dan 6ustaka. *lm. 11712. 5bid. hlm. $+ 1 Muhammad 8athi 9usso: (200-). Soal Jawab Undang-undang Kontrak. .uala /um0ur: 6er;etakan <a:ar %dn.Bhd. hlm. -

undang-undang tidak bertulis pula terbahagi kepada Common-law, 'eputusan 'ehakiman, Undang-undang )slam dan Undang-undang #dat 2.1 Sumber Undang-undang Bertul ! I. Perlembagaan Per!e"utuan

Perlembagaan merupakan satu dokumen yang mengandungi semua susunan peraturan dan undang-undang serta dasar yang penting. Perlembagaan merupakan undang-undang tertinggi &alaysia. Perlembagaan ber!ungsi menentukan bidang kuasa pemerintahan, bentuk sesebuah kerajaan dan hak-hak rakyat serta pengagihan kuasa ketiga-tiga badan utama iaitu eksekuti!, perundangan dan kehakiman. garis panduan pembentukan undang-undang sama ada di pihak pemerintah sebagai garis panduan pembentukan undang-undang sama ada di pihak pemerintah atau rakyat. Perlembagaan juga bermatlamat untuk memberikan jaminan dan perlindungan kepada rakyat. Dalam perlembagaan 8ang di-Pertuan #gong sebagai ketua negara juga menjalankan kuasa mengikut Perlembagaan.0 &enurut Perkara ,/13 sebarang undang-undang yang bercanggah dengan

Perlembagaan Persekutuan akan terbatal setakat mana yang bercanggah. 6 )ni menerangkan bahawa segala undang-undang yang digubal di peringkat negeri dan persekutuan bercanggah dengan Perlembagaan Persekutuan akan terbatal secara sah. &alaysia mempunyai 4 jenis undang-undang iaitu undang-undang bertulis dan tidak bertulis. Perlembagaan bertulis merupakan dokumen yang direkodkan, dibukukan dan dikanunkan yang diluluskan oleh badan perundangan iaitu Parlimen di bawah kuasa 'erajaan Persekutuan dan Dewan egeri di bawah kuasa 'erajaaan egeri. Undang-undang ini menjadi sumber utama bagi &alaysia. #ntara perkara penting yang berkaitan dengan

undang-undang bertulis termasuklah kukuh dan sukar untuk dibuat pindaan melainkan ada peruntukan dalam perlembagaan tersebut yang membolehkannya dipinda. Selain itu, Parlimen mempunyai kuasa membuat undang-undang terhadap perkara yang terkandung dalam perlembagaan, tetapi Parlimen dilarang membuat undang-undang yang bertentangan dengan kebebasan asasi. Seterusnya &ahkamah mempunyai kuasa untuk menta!sir undang-undang dan melindungi perlembagaan. Perlembagaan Persekutuan merupakan sumber utama undang-undang bertulis. Perlembagaan ini telah dikuatkuasakan
, +

6erkara $26erlembagaan 6ersekutuan 6erkara 2

pada +1 9gos 1672 yang digubal oleh Suruhanjaya :eid yang diketuai oleh ;ord :eid, Sir )vor -enning /.ritish3, Sir <illiam &ckell /#ustralia3, .. &alik /)ndia3 dan *akim #. *amid /Pakistan3 . Undang-undang ini digubal berdasarkan 1+1 memorandum yang diserahkan oleh parti politik dan pertubuhan "anah &elayu. Perlembagaan ini telah dibentuk berasaskan kepada dua dokumen terdahulu iaitu Perjanjian Persekutuan "anah &elayu 16,0 dan Perlembagaan 'emerdekaan tahun 1672. Di samping itu, undang-undang ini merupakan dokumen rujukan utama kepada sumber perundangan yang lain yang mengandungi undang-undang tertinggi untuk mewujudkan satu sistem kerajaan yang teratur. <alaupun undang-undang ini telah dikanunkan tetapi ianya boleh dipinda. Perlembagaan Persekutuan ini telah memperakukan kesemua undang-undang yang wujud di Sabah dan Sarawak sebelum *ari &alaysia. Perlembagaan Persekutuan mengandungi 10+ Perkara , 17 bahagian dan 1+ -adual. .agi setiap perkara terdapat beberapa =asal yang dijelaskan dengan terperinci sebagai garis panduan perundangan dan kepentingan rakyat. #ntara perkara utama dalam kandungan perlembagaan termasuklah undang-undang sebagai undang-undang utama Persekutuan, 8DP# sebagi 'etua Persekutuan, kerakyatan, kebebasan asasi, .ahasa &elayu sebagai bahasa rasmi, *ubungan antara 'erajaan Persekutuan dan 'erajaan egeri, serta )slam sebagai #gama Persekutuan . )ni dapat diterangkan melalui Perkara 1- , - membincangkan tentang negeri-negeri, #gama dan Undang-undang bagi Persekutuan, Perkara 7 -1+ - 'ebebasan #sasi, Perkara 1, -44 - 'ewarganegaraan /.ab 1 > Perolehan 'ewarganegaraan3, Perkara 4+ hingga 40#'ewarganegaraan /.ab 4 > Penamatan 'ewarganegraan3, Perkara 46 hingga +1'ewarganegaraan /.ab + > "ambahan3, Perkara +4 hingga +2 - Persekutuan /.ab 1 > 'etua utama negara3, Perkara +0- Persekutuan /.ab 4 > &ajlis :aja-:aja3, Perkara +6 hingga ,+? Persekutuan /.ab + > Pemerintah3, Perkara ,, hingga 57- Persekutuan /.ab , > .adan-badan Perundangan Persekutuan3, Perkara 55 hingga 50 - Persekutuan /.ab 7 > #cara perundangan3, Perkara 56 - Persekutuan .ab 5 > 'eupayaan terhadap harta, kontrak dan guaman 3 dan Perkara 21-24. Sebagai contoh, #erlembagaan meru#a"an undang-undang utama #er!e"utuan . )ni bermaksud semua undang-undang yang dibuat bertentangan dengan Perlembagaan adalah terbatal dan tidak sah seperti yang dijelaskan dalam perkara , %Dan mana-mana undangundang yang dibuat selepas hari merdeka sekiranya bercanggah dengan perlembagaan maka

undang-undang itu adalah terbatal setakat mana bercanggah@. 11 Dengan ini, segala peruntukan yang dibuat tidak menyentuh sebelum *ari &erdeka. Selain itu, Yang d -Pertuan Agung meru#a"an "etua negara . 9leh itu,

perlembagaan memperuntukkan kedudukan yang di Pertuan #gung adalah sebagai ketua persekutuan yang mengatasi ketiga-tiga bidang kuasa iaitu perundangan, eksekuti! dan kehakiman. 'edudukannya seolah-olah raja dan presiden. 8DP# merupakan :aja .erperlembagaan yang memerintah berdasarkan kuasa yang diberikan kepada baginda oleh perlembagaan. 8ang di-Pertua antaranya egeri-negeri melayu pula akan diketuai oleh seorang raja melayu tetapi bagi egeri yang di lantik oleh yang 8DP#. .agi <ilayah Persekutuan 'uala bersetuju atau menolak permintaan Perdana negeri-negeri yang tidak beraja iaitu melaka, pulau pinang, sabah dan Sarawak akan diketuai lumpur, ;abuan dan Putrajaya adalah di bawah kuasa 8DP#. 'uasa budi bicara 8DP# melantik Perdana &enteri dan &enteri untuk membubarkan Parlimen serta memanggil mesyuarat majlis :aja-:aja mengenai keistimewaan, kedudukan, kemuliaan dan kebesaran raja-raja.11 Dalam bidang pemerintahan /eksekuti!3, kuasa 8DP# telah diperuntukkan dalam Perkara +6 dan Perkara ,1 yang menyatakan bahawa kuasa eksekuti!nya adalah terletak pada 8DP# namun baginda perlu bertindak atas nasihat Perdana &enteri. 14 8DP# berkuasa melantik 8DP bagi negeri Pulau Pinang, &elaka, Sabah dan Sarawak atas nasihat Perdana &enteri setelah berunding dengan &ajlis :aja-:aja. Selain itu, berkuasa melantik 'etua Polis egara, Peguam egara, 'etua Setiausaha egara atas nasihat Perdana &enteri. Dalam bidang peruundangan /legislati!3 pula, antaranya 8DP# berhak memberi ucapan perasmian dalam persidangan pertama &ajlis Parlimen tetapi tidak turut serta mendengar persidangan dewan dan berkuasa memanggil, menangguh dan membubarkan Parlimen serta memperkenankan rang undang-undang yang telah diluluskan oleh parlimen dalam tempoh +1 hari. Dalam bidang kehakiman /judisiari3 8DP# berkuasa antaranya melantik 'etua *akim :ayuan egara dan *akim-*akim &ahkamah Persekutuan, *akim-*akim &ahkamah dan *akim-*akim &ahkamah "inggi atas nasihat Perdana &enteri setelah

berunding dengan &ajlis :aja-:aja serta melantik &ahkamah Sesyen atas nasihat *akim .esar. Di samping itu, memberi pengampunan di atas kesalahan-kesalahan yang dilakukan di
10 11

6erkara 2 6erlembagaan 6ersekutuan. 6erkara 20 (2) 12 6erkara 20(1)

bawah &ahkamah "entera, &ahkamah Syariah di <ilayah Persekutuan. Pulau Pinang, &elaka, Sabah dan Sarawak dan di negeri baginda sendiri dan &ahkamah #wam di <ilayah Persekutuan atas nasihat -emaah Pengampunan.
1+

?ontohnya kes $e! Dat%& 'arun Idr ! . Bel au meru#a"an Menter Be!ar

Selang%r (ang "ela#an (ang meru#a"an a)l #%l t " dan #e*uang Mela(u (ang ter"enal d neger Selang%r. Dalam #erb +araan d Ma)"ama) , ngg #ada 1- Me 1./01 )a" m Ra*a A2lan S)a) men*atu)"an )u"uman #en*ara l ma ta)un ter)ada# bel au ata! t ga "e!ala)an mener ma ra!ua) RM2301000 dar '%ng $%ng dan S)ang)a Ban" ng 4%r#%rat %n. 'u"uman d *alan"an !erenta" dan 'arun )an(a #erlu men*alan )u"uman #en*ara dua ta)un. $emud an1 )u"uman #en*ara !eban(a" 0 bulan lag !etela) d da#at ber!ala) men(ala)guna"an 5ang Ban" $er*a!ama Ra"(at !eban(a" RM- *uta. Bel au "et "a tu adala) Pengeru! Ban" Ra"(at . Sebenarn(a #ada 1.0.1 'arun tela) memalu"an ,un"u "erana t da" ber*a(a membela %rang Mela(u !e) ngga ter*ad Per !t 5a 1.0. tu. ,un"u mena! )at 'arun mener ma )u"uman tu dan "emud an membuat ra(uan. Ra(uan d "emu"a"an "e#ada ,un 'u!!e n !ela"u Perdana Menter 1 teta# ra(uann(a d t%la". Pada 2- 6ula 1.-11 Yang D #ertuan Ag%ng Mala(! a Sultan 'a* A)mad S)a) mengada"an Per! dangan Lembaga Pengam#unan. La#%ran dar #en*ara dan *a!a-*a!a 'arun d #ert mbang"an. Pada 1 7g%! 1.-11 'arun d beba!"an %le) Lembaga Pengam#unan. Bel au d beba!"an #ada ta)un 1.-1 !ele#a! Dr Ma)at) r M%)amad d lant " !ebaga Perdana Menter Mala(! a (ang "e-8. Seterusnya, I!lam !ebaga agama ra!m . Perlembagaan telah memperuntukkan dalam Perkara + bahawa agama islam sebagai agama rasmi persekutuan. 1, <alau bagaimanapun agama lain bebas diamalkan dengan amana dan damai 17 seperti dalam perkara 11 iaitu kebebasan beragama. &isalnya "e! '*). 'al matu!!aad a) bt. '*.$amarudd n 9 Publ + Ser9 +e! 4%mm !! %n Mala(! a and An%r :1..8; a tu < $ebeba!an beragama (ang d *am n d ba5a) Per"ara11=1> Perlembagaan Per!e"utuan t da" mutla" "erana Per"ara11=3> t da" membenar"an !ebarang t nda"an (ang bertentangan dengan !ebarang undangundang am ber"a tan dengan "etenteraman a5am1 "e! )atan a5am1 atau "em%ralan. Larangan ter)ada# !e!e%rang #ega5a a5am 5an ta untu" mema"a #a"a an (ang
1$ 12

6erkara 22(1) 6erkara $ 14 6erkara $(1)

menutu# mu"an(a !ema!a be"er*a t da" men*e*a!"an )a" #erlembagaan #la nt ? untu" mengamal"an agaman(a. Pema"a an #urda) t da" "ena mengena dengan )a" #erlembagaan #la nt ? untu" menganut dan mengamal"an agama I!lam. 'emudian berkenaaan "ebeba!an a!a! . Dalam Perlembagaan Persekutuan ada memperuntukkan kebebasan asasi dalam .ahagian 4 iaitu melibatkan kebebasan diri seperti dalam kes mahhamah yang melibatkan perkara 7 /13 iaitu "e! A)mad Raduan A5ang D%l mela5an Publ + Pr%!e+ut%r. $e! n ber"enaan dengan !atu #embunu)an (ang mel bat"an A)mad Raduan A5ang tela) d tudu) membunu) A5ang 6aml b n A5ang San . $e! n adala) bertentangan dengan Per"ara 3 =1> Perlembagaan Per!e"utuan "erana meng "ut ?a!al (ang terma"tub d dalam #erlembagaan tu1 t ada !e%rang #un b%le) d amb l n(a5an(a atau d lu+ut"an "ebeba!an d r n(a "e+ual menurut undangundang. Seterusnya kebebasan hak sama rata, kebebasan berhimpun, bercakap dan berpersatuan serta kebebasan beragama dll. Dan )ubungan antara #er!e"utuan dan neger iaitu pembahagian kuasa pemerintahan dan perundangan. pemerintahan ini, perlembagaan memperuntukkan
15

Dalam bidang perundangan dan egeri di peringkat negeri.

kuasa bagi badan perundangan

Persekutuan di peringkat persekutuan dan badan perundangan

&isalnya dalam bidang perundangan perlembagaan telah mengagihkan kuasa mengikut Senarai Persekutuan seperti pertahanan, keselamatan negeri dan kewarganegaraan akan dilaksanakan oleh badan perundangan di peringkat Persekutuan, Senarai egeri di peringkat negeri seperti tanah, pertanian dan perhutanan dan hal ehwal agama islam manakala Senarai .ersama adalah gabungan kuasa peringkat persekutuan dan negeri.

Di samping itu, perlembagaan memperuntukkan kuasa kepada

Parlimen untuk

meminda undang-undang negeri melalui Perkara 25/,3 iaitu A membuat undang-undang mengenai pemegangan tanah, perhubungan antara tuan tanah dengan penyewa, penda!taran hak milik dan surat ikatan berhubung dengan tanah, pindah milik tanah, gadai janji mengenai tanah, simen dan lain-lain hak dan kepentingan. &enurut Perkara 176 dan 151B, Perlembagaan Persekutuan boleh dipinda melalui empat cara iaitu pertama melalui sokongan majoriti dua pertiga ahli Parlimen &alaysia dan
1-

6erkara 1$ dan 6erkara ,0 6erlembagaan 6ersekutuan

mendapat perkenan daripada &ajlis :aja-:aja, misalnya kedudukan hak istimewa orang &elayu dan .umiputera di Sabah dan Sarawak, *ak-hak dan kedaulatan :aja-raja &elayu, kedudukan .ahasa &elayu sebagai bahasa kebangsaan dll. 'edua, melalui sokongan majoriti dua pertiga ahli Perlimen serta persetujuan 8ang di-Pertua egeri Sabah dan Sarawak seperti *ak warganegara Sabah dan Sarawak menjadi warganegara &alaysia dan pemberian royalti oleh 'erajaan Persekutuan kepada Sabah dan Sarawak dll. 'etiga, sokongan majoriti mudah dua pertiga ahli Parlimen antaranya seperti peruntukan tambahan mengenai kewarganegaraan, Persempadanan kawasan pilihan raya dll. Dan keempat melaui sokongan majoriti dua pertiga ahli Parlimen iaitu perkara-perkara yang tidak disebut dalam mana-mana cara pindaan di atas. <alaubagaimanapun, beberapa perkara dalam Perlembagaan Persekutuan juga yang tidak boleh dipersoalkan termasuklah #gama )slam sebagai agama rasmi,/Perkara +3, kedudukan istimewa :aja-raja &elayu dan bumiputera di Sabah dan Sarawak /Perkara 17+3 , kedudukan .ahasa &elayu sebagai bahasa kebangsaan /Perkara 1743 dan soal kerakyatan. Dalam "e! Un 9er! t Merde"a 1 Ma)"ama) Per!e"utuan tela) memutu!"an ba)a5a menubu)"an !ebua) n!t tu! #end d "an (ang mengguna"an ba)a!a !ela n dar #ada ba)a!a "ebang!aan adala) ber+angga) dar #ada Perlembagaan Per!e"utuan =Per"ara 132>. 'al n "erana1 #r%!e! #enga*aran dan #embela*aran d !e"%la) ma)u#un n!t tu! #end d "an adala) terma!u" dalam "ateg%r <"egunaan ra!m @. 6u!teru menga*ar atau bela*ar mengguna"an ba)a!a !ela n dar #ada ba)a!a "ebang!aan adala) meru#a"an !uatu #elanggaran ter)ada# Aa!al 132 Perlembagaan Per!e"utuan1 "erana ba)a!a a! ng tela) d guna"an untu" tu*uan ra!m .

II.

Perlembagaan Neger

&enurut Perkara 21 /,3 dalam Perlembagaan Persekutuan ada menyebut semua perlembagaan negeri mesti mengandungi APeruntu"an PERLUB. -ika tidak, ParlimenC Persekutuan boleh bertindak membuat undang-undang-undang yang memberi negeri itu kuasa untuk mengadakan %peruntukan perlu@ itu atau mengenepikan apa-apa peruntukan yang bercanggah dengannya atau secara mudahnya jika Parlimen mendapati apa-apa peruntukan perlembagaan negeri itu tidak dipatuhi, maka Parlimen boleh membuat undangundang supaya peruntukan itu boleh dipenuhi. Parlimen berkuasa meminda perkara yang
+

terkandung dalam Senarai negeri dengan persetujuan Dewan Undangan perjanjian &alaysia 165+.

egeri. Sabah dan

Sarawak diberi peruntukan tambahan dalam perlembagaannya seperti #kta )migresen melalui

Dalam Perlembagaan Persekutuan juga telah memperuntukkan 'erajaan egeri mempunyai kuasa untuk mentadbir perkara-perkara dalam Senarai

kuasa antara egeri

dengan 'erajaan Persekutuan telah dijelaskan iaitu 'erajaan

egeri. 'edua, 'erajaan

egeri dan 'erajaan Persekutuan turut berkuasa mentadbir perkara-perkara dalam Senarai .ersama. Dalam Perkara 27 Perlembagaan Persekutuan dalam Senarai .ersama menyatakan sekiranya berlaku percanggahan antara undang-undang negeri dengan 'erajaan Persekutuan maka undang-undang kerajaan negeri terbatal setakat mana percanggahan itu berlaku. Dalam Senarai 'elapan, ada disenaraikan untuk peruntukan perlu ini yang dibahagikan kepada dua bahagian iaitu bahagian ) > peruntukan tetap /meliputi :ajaC8DP , &ajlis &esyuarat 'erajaan egeri, Pihak .erkuasa Perundangan egeri dan Dewan Undangan negeri3 dan peruntukan kewangan. &anakala bahagian ))- peruntukan sementara. Dalam bahagian 7 Perlembagaan Persekutuan ada memperuntukkan + perkara berkenaan negeri termasuklah Perkara 21 berkaitan keutamaan :aja dan 8ang Dipertuan egeri, Perkara 21 mengenai -aminan Persekutuan terhadap Perlembagaan egeri dan Perkara 24 berkenaan 'eistimewaan Dewan egeri. Dalam perlembagaan negeri, kuasa

menggubal atau meminda perlembagaan ini adalah di bawah kuasa kerajaan negeri di Dewan egeri. Segala perlembagaan negeri yang digubal adalah bercanggah dengan Perlembagaan Persekutuan maka, undang-undang negeri itu akan terbatal dan tidak sah.

#ntara perkara utama yang terkandung dalam Perlembagaan 8DP dan &ajlis Bksekuti!

egeri ialah :ajaC

egeri /BD?93. &enurut Perkara 21 /13 dalam Perlembagaan

Persekutuan bahawa setiap negeri beraja kecuali negeri &elaka, Pulau Pinang, Sabah dan Sarawak :aja sebagai ketua negeri yang mempunyai kuasa dan kedudukan tertentu. Dan ini diperkuatkan lagi dalam dalam Perkara 21 Perlembagaan Persekutuan yang menjelaskan kedudukan rajaC sultanC8DP sebagai ketua negeri dan kuasanya boleh dibahagikan kepada eksekuti!, perundangan dan kehakiman. 'uasa budi bicara :ajaC Sultan mengikut perlembagaan negeri antaranya ialah melantik menteri besar yang beragama )slam dari keturunan melayu dan bersetuju atau
10

menolak permintaan pembubaran Dewan Undangan menolak permintaan pembubaran Dewan Undangan :aja C8DP

egeri. .agi 8DP

pula, mereka

berkuasa untuk melantik 'etua &enteri sama ada )slam C bukan )slam dan bersetuju atau egeri. Dalam bidang eksekuti!, egeri dan ini berkuasa untuk melantik &enteri .esarC 'etua &enteri, melantik waris,

permaisuri, pemangku raja, melantik ahli Suruhanjaya Perkhidmatan #wam 8DP

menganugerahkan bintang-bintang kehormatan kepada orang-orang yang berjasa. :ajaC hendaklah bertindak mengikut nasihat &ajlis mesyuarat kerajaan negeri yang diketuai oleh &enteri .esar atau 'etua menteri dalam menjalankan kuasa eksekuti!nya di negeri masing-masing. Selain itu, :ajaC 8DP berhak melantik ahli-ahli &ajlis &esyuarat 'erajaan egeri

dengan nasihat &enteri .esar C'etua &enteri.:ajaC Sultan merupakan 'etua agama )slam di negeri baginda tetapi di negeri-negeri yang tidak beraja iaitu &elaka, Pulau Pinang, Sabah dan Sarawak di bawah kuasa 8DP#. Dalam bidang perundangan, :ajaC Sultan C 8DP merasmikan persidangan penggal pertama Dewan Seterusnya :ajaC SultanC 8DP egeri. :ajaCSultanC 8DP memperkenankan rang undang-undang yang diluluskan oleh Dewan Undangan boleh membubarkan Dewan Undangan nasihat &enteri .esarC 'etua &enteri serta :ajaC SultanC. 8DP permintaan untuk membubarkan Dewan Undangan kehakiman, antaranya :ajaC SultanC 8DP akan egeri. berkuasa

egeri dengan

berkuasa menolak

egeri. &anakala dalam bidang egeri di

berkuasa dalam melantik majistret, mentadbir

mahkamah Syariah di Semenanjung &alaysia, mentadbir &ahkamah #nak-#nak

Sabah dan Sarawak dan memberi pengampunan orang yang didapati bersalah kerana kesalahan-kesalahan yang dilakukan di negerinya kecuali kesalahan yang dibicarakan di &ahkamah "entera. &isalnya "e! $art "a Sar De5 . D a (ang d "ena"an )u"uman !ebatan ata! "e!ala)an mem num ara" tela) d am#un"an %le) Sultan Pa)ang Sultan A)mad S)a). 7le) (ang dem " an1 $art "a a"an men*alan "er*a-"er*a ") dmat ma!(ara"at !elama t ga m nggu. Bag memb%le)"an #ela"!anaan )u"uman tu1 $art "a a"an d !era)"an "e#ada 6abatan Agama I!lam Pa)ang untu" t nda"an !u!ulan. Ara)an agar $art "a )an(a d "ena"an men*alan "er*a-"er*a ") dmat ma!(ara"at d "eluar"an !ele#a! $art "a meng)ada# ,eng"u Ma)"%ta Pa)ang ,eng"u Abdulla) Sultan A)mad S)a) d Pe"an. ,eng"u Abdulla) (ang *uga Yang D #ertua Ma*l ! Agama I!lam dan Adat Re!am Pa)ang bert ta) Sultan Pa)ang
11

mem#un(a

"ua!a

untu"

member

#engam#unan d ba5a) Ena"men ,ata+ara 6ena(a) S(ar a) Pa)ang 2002.

Dalam perlembagaan negeri, ada memperuntukkan berkenaan &ajlis &esyuarat 'erajaan egeri. &engikut perlembagaan negeri, kuasa eksekuti!nya terletak pada rajaC egeri. &ajlis &esyuarat 'erajaan egeri sultanC 8DP ."etapi secara praktiknya, kuasa eksekuti! kerajaan negeri sebenarnya telah dijalankan oleh &ajlis &esyuarat 'erajaan menyerupai kabinet di peringkat Persekutuan. #hli-ahlinya terdiri daripada &enteri .esarC 'etua menteri dan seterusnya dilantik oleh rajaC sultanC 8DP . &ajlis &esyuarat 'erajaan egeri biasanya terdiri daripada ,-14 orang ahli Dewan Undangan BEco. &ajlis &esyuarat 'erajaan yang mendapat majoriti dalam pilihanraya Dewan Undangan Pegawai 'ewangan &esyuarat 'erajaan egeri yang digelar ahli egeri akan diketuai oleh &enteri .esarC 'etua menteri egeri. &enteri .esarC 'etua egeri, egeri. #hli-ahli &ajlis

&enteri akan dibantu + orang pegawai tinggi /eE. 9!!ice3 iaitu Setiausaha 'erajaan egeri dan Penasihat Undang-Undang

egeri akan memegang jawatan selama yang diperkenankan oleh :ajaC

Sultan C8DP . #hli-ahlinya juga tidak boleh melibatkan diri dalam perniagaan atau pekerjaan yang berkait rapat dengan mereka. Di Sabah, &ajlis &esyuarat kerajaan &anakala di Sarawak &ajlis &esyuarat 'erajaan egeri dikenali sebagai 'abinet egeri.

egeri dikenali sebagai &ajlis "ertinggi.

Di Sabah dan Sarawak, ahlinya dikenali sebagai AmenteriF negeri. &ajlis &esyuarat 'erajaan egeri bertindak sebagai badan penyelarasan utama peringkat negeri bagi memutuskan sesuatu dasar yang hendak dilaksanakan. #hli-ahli &ajlis &esyuarat 'erajaan negeri akan mengetuai jawatankuasa khas yang ditubuhkan di peringkat negeri. =ungsi utama &ajlis &esyuarat 'erajaan egeri ialah membuat dasar-dasar di peringkat negeri, terlibat dalam egeri seperti hal ehwal agama islam penggubalan undang-undang dalam Senarai negeri dan Senarai .ersama dan menjalankan pentadbiran negeri dalam perkara-perkara Senarai termasuk hukum syarak seperti dalam $e! $art "a Sar De5 b nt S)u"arn%. Dalam "e!n(a tu1 d a d tudu) d ba5a) #eruntu"an Se"!(en 1C0 Ena"men Pentadb ran Ugama I!lam dan Adat Re!am Mela(u Pa)ang 1.-2 =# ndaan> 1.-/ . Dalam "e! n tertudu) tela) d tudu) !e#ert ber "utD <Ba)a5a "amu #ada 11.0/.200- leb ) "urang *am 11.80 malam d 4)erat ng Ba( L%unge1 '%tel Legend1 4)erat ng1 $uantan1 Pa)ang tela) d da#at mem num ara" *enama , ger Beer . ,ertudu) ?a)am dan menga"u ber!ala) mem num ara" *en ! , ger Beer tu. ,ertudu) *uga ta)u a" bat dan "e!an dar #enga"uan ber!ala) (ang d buat dan ta)u bel au a"an d )u"um teta# teta# menga"u !ala). Setela) menel t )u*a)an #enda"5a1 #eruntu"an undang-undang (ang ber"uat "ua!a dalam neger n dan ala!an-ala!an d ata!1 ma"a )u"uman tertudu)
12

a tu $art "a Sar De5 b nt S)u"arn% d denda !eban(a" RM 3000100 dan d #en*ara C ta)un * "a gagal men*ela!"an d *atu)"an )u"uman !ebat 0 denda. $art "a Sar De5 b nt S)u"arn% *uga "al !ebatan. $art "a Sar De5 (ang d "ena"an

)u"uman !ebatan ata! "e!ala)an mem num ara" tela) d am#un"an %le) Sultan Pa)ang Sultan A)mad S)a). 7le) (ang dem " an1 $art "a a"an men*alan "er*a-"er*a ") dmat ma!(ara"at !elama t ga m nggu. Selain itu &ajlis &esyuarat 'erajaan dalam pentadbiran 'erajaan egeri. Perlembagaan egeri boleh dipinda mengikut keperluan semasa dan dasar-dasar egeri dilakukan dengan persetujuan egeri ber!ungsi undang-undang diri dan keluarga islam, pertanian dan perhutanan dan jentera

pentadbiran sesebuah negeri. Pindaan Perlembagaan

4C+ daripada ahli Dewan Undangan negeri serta perkenan rajaCsultan untuk negeri-negeri beraja dan negeri-negeri tidak beraja, mendapat perkenan 8DP#. #ntara perkara-perkara tersebut ialah kedudukan sultan atau negeri, kedudukan sultanC 8DP , kuasa pengampunan sultanC 8DP dan keistimewaan DU . Pindaan Perlembagaan egeri hanya memerlukan suara majoritu 4C+ ahli-ahli Dewan Undangan egeri pula ialah semua bentuk sumpah dan egeri dan bilangan kerusi DU .

ikrar, pemilihan dan pelantikan ahli Dewan Undangan

"etapi beberapa perkara yang tidak boleh dipinda termasuklah warisan takhta kerajaan, kedudukan para pembesar yang memerintah, para pembesar dan adat melayu, pindaan pelantikan, pemecatan dan penurunan takhta sultan dan waris-warisnya, pindaan tentang pelantikan pembesar yang memerintah dan warisnya serta pangkat, gelaran kehormat atau perlucutan pangkat, bintang jebesaran dan sebagainya. III. Statut juga dikenali sebagai undang-undang statut. )a merujuk

Undang-undang bertulis

kepada undang-undang yang termaktub dalam perlembagaan dan perundangan /akta, ordinan dan enakmen3. "idak seperti di U', undang-undang bertulis ini adalah sumber undangundang yang utama di &alaysia. &emandangkan &alaysia adalah sebuah negara yang terdiri dari persekutuan 1+ buah negeri, maka undang-undang bertulis bertulis di &alaysia ini adalah terdiri dari undang-undang negeri /State ;aws3 dan persekutuan /=ederal ;aws3. "iga jenis undang-undang bertulis yang menjadi sumber undang-undang di &alaysia adalah Perlembagaan, Perundangan dan Subsdiari. Statut terbahagi kepada tiga iaitu akta, enakmen, dan ordinan. #kta digubal oleh parlimen manakala enakmen digubal oleh Dewan Undangan egeri kecuali Sarawak. ?ontoh akta termasuklah akta kontrak, akta pekerjaan,
1$

akta keganasan rumahtangga dan lain-lain lagi. Seterusnya, ordinan pula digubal oleh Dewan Undangan egeri, digubal oleh Parlimen di antara tahun 16,5- sept 1676, digubal oleh 8ang di-Pertuan #gong semasa darurat /Perkara 171 Perlembagaan Persekutuan dan kedua-dua Dewan tidak bersidang. Sumber-sumber statut di &alaysia bermula dengan akta dari (aman penjajahan .ritish. #kta Undang-Undang Sivil 1675, melalui seksyen 7/43, undang-undang perniagaan )nggeris masih terus dipakai di Pulau Pinang, &elaka, dan Singapura selagi tidak bertentangan dengan undang-undang tempatan. "idak ada undang-undang yang di luluskan selepas +1 hb 9gos 1672 dipakai di &alaysia .arat dan "imur selepas *ari &erdeka. Perintah dalam &ajlis atau juga dikenali sebagai A9rder in ?ouncilF menunjukkan bahawa seksyen 1 #kta egeri- egeri Selat 1055 egeri >negeri Selat terkeluar menjadi sebahagian dari )ndia dan menjadi tanah jajahan . 9rdianan Perundangan egeri-negeri Selat diluluskan dari tahun 1055 ke 16,5 oleh &ajlis egeri- egeri Selat, tahun 1672 iaitu &ajlis egeri

egeri-negeri Selat. Bnakmen Pulau Pinang dan &elaka bermula pada tahun egeri. &ajlis perundangan "anah

16,5 undang-undang dibuat oleh &ajlis

/State ?ouncil3 dan 1676 oleh Dewan Perundangan

&elayu /16,5-763 melalui Parlimen Persekutuan membuat undang-undang bagi semua atau sebahagian daripada Persekutuan termasuk Pulau Pinang dan &elaka mengenai pekarapekara yang tidak diperuntukkan kepada negeri-negeri. ?ontoh 9rdinan dan Bnakmen termasuklah$ #dvocates 9rdinance /Sabah ?ap. 43, .urials 9rdinance /Sabah ?ap. 163, 9rdinan Perkapalan Saudagar 1674, Bnakmen Pentadbiran #gama )slam / egeri -ohor3 411+. Sarawak. Sumber-sumber lain statut adalah negeri-negeri. 1067 undang-undang diluluskan oleh &ajlis oleh oleh &ajlis egeri Sembilan pada tahun 100+amun, terdapat juga yang perundangan persekutuan yang dinamakan 9rdinan seperti 9rdinan .uruh Sabah dan 9rdinan .uruh

egeri Sungai Ujung, tahun 1006-1067 dibuat

egeri /lama3 dan tahun 1067 > pertengahan 1676 dibuat oleh &ajlis egeri Pahang. "ahun

egeri. &anakala negeri Pahang, Perak dan Selangor undang-undang pada tahun 1006-1065 dipanggil order in council dan kemudiannya dipanggil enakmen bagi dibuat oleh Semakan Bnakmen egeri- egeri &elayu .ersekutu.
12

1002 pula bagi negeri Perak dan Selangor dan pada tahun 16+7 semakan undang-undang

.agi negeri -ohor, 'edah, 'elantan , Perlis dan "erengganu undang-undang berkuat kuasa ialah diluluskan oleh &ajlis diluluskan oleh Dewan egeri. Sejak pertengahan 1676, undang-undang yang egeri. 9rdinan-ordinan dari &alayan Union dan Perundangan

Persekutuan &alaya. #kta-akta dari Persekutuan &alaya yang dari 165+ dipanggil #kta Parlimen &alaysia. Undang >undang perwakilan dan edisi semakan yang berkuat kuasa di negeri-negeri itu. #kta penyemakan undang- undang 1650 membawa perubahan yang radikal kepada sistem semakan yang sedia ada pada masa itu. )a membolehkan undang-undang boleh disemak berterusan dan membolehkan satu atau lebih undang-undang disemak pada bila-bila masa dan bila-bila ia diperlukan. "arikh semakan dengan tarikh ia diterbitkan juga dipendekkan dan menurut seksyen 11 #kta tersebut, undang-undang yang disemak akan diterbitkan dalam warta.

IE.

Perundangan $e+ l

Perundangan perwakilan atau delegated legislation bermaksud undang-undang yang menyerahkan kuasa AperwakilanF membuat undang-undang kepada agensi lain ini dipanggil #kta induk dan undang-undang yang dibuat melalui !asa perwakilan ini dipanggil undangundang perwakilan ini dipanggil undang-undang perwakilan atau perundangan kecil. .agi takri! perundangan kecil atau subsidiary legislation rujukan boleh dibuat kepada seksyen + #kta "a!siran 1652 yang mana Asubsidiary legislation bermakna any proclamation, rule, regulation, order noti!ication, bye-law or other instrument made under any #ct, Bnactment 9rdinance or other law!ul authority and having legislative e!!ectF. Undang-undang perwakilan ditubuhkan bagi menjimatkan masa membuat undangundang. Perundangan mempunyai tugas-tugas yang lebih utama dari membuat undangundang dan ia sepatutnya hanya membuat undang-undang secara am dan luas supaya
14

pengisiannya boleh dibuat oleh badan atau agensi yang lain. #gensi perundangan juga kekurangan pakar dalam bidang perundangan tertentu terutama yang berbentuk teknikal kerana ahli dewan bukannya pakar. &isalnya, undang-undang berkaitan dengan teknologi maklumat tidak ramai ahli dewan yang berpengetahuan luas tentangnya. .iasanya egara perlu bertindak cepat dan berkesan dalam menangani sesuatu keadaan yang terdesak. Parlimen tidak boleh dipanggil bersidang pada bila-bila masa dan dengan notis yang pendek. Undang-undang perwakilan mempunyai kelebihan kerana ia lebih senang di ubah dan anjal jika dibandingkan dengan undang-undang biasa. &eminda undang-undang perwakilan adalah lebih mudah dan cepat dari meminda suatu #kta Parlimen. 'awalan perundangan perwakilan perlu dibuat kerana perwakilan ini juga mempunyai kelemahan. )a boleh menyebabkan penambahan kuasa eksekuti! dan mengurangkan kuasa badan perundangan. 'awalan pertama ialah kehakiman, mahkamah boleh mengisytiharkan suatu undang-undang itu tidak sah atas sebab-sebab jika akta tidak mengikut perlembagaan maka ia adalah non est dan oleh yang demikian ia tidak boleh menjadi sumber kepada manamana undang-undang perwakilan. Dengan sendirinya undang-undang perwakilan itu menjadi tidak sah dan terbatal.

Suatu perundangan perwakilan akan menjadi AunconstitutionalF atau tidak berlandaskan perlembagaan jika ia dibuat bertentangan dengan perlembagaan. Dalam kes "eh ?heng Poh lawan Public Prosecuter &alaysia peraturan A"he essential /Security ?ases3 / #mendment3 1621 diisytiharkan sebagai sebagai ultra vires kerana ia bercanggah dengan Perkara 171/43 Perlembagaan Persekutuan. Suatu perundangan perwakilan juga boleh diisytiharkan sebagai ultra vires #kta induknya jika ia melebihi kuasa yang diberikan oleh #kta induknya. Perundangan kecil akan terbatal apabila ia bercanggah dengan #kta. Seterusnya jika suatu perundangan perwakilan atau kecil dibuat tanpa mengikut prosedur yang ditetapkan oleh akta induk tanpa mengikut prosedur yang ditetapkan oleh #kta induk maka mahkamah boleh mengisytiharkan ultra vires. 'awalan perundangan boleh dijalankan dengan membentangkan perundangan perwakilan itu kepada .adan Perundangan dan pemeriksaan yang teliti dalam jawatankuasa Parlimen.

1-

?ontoh kes lain adalah #h "ian vs Government o! &alaysia H1625I 4 &;- 114. 'es ini berhubungkait dengan pekara , /13 Perlembagaan Persekutuan iaitu %Perlembagaan ini adalah undang-undang utama Persekutuan dan apa-apa undang-undang yang diluluskan selepas *ari &erdeka dan yang berlawanan dengan Perlembagaan ini hendaklah terbatal setakat yang berlawanan itu%. 2.2 I. Sumber Undang-undang , da" Bertul ! 4%mm%n La5 ?ommon law atau juga dikenali sebagai undang-undang )nggeris merupakan salah satu sumber undang-undang tidak bertulis di &alaysia. Pemakaian undang-undang ini di &alaysia adalah tertakluk kepada dua syarat iaitu apabila wujudnya kekosongan undangundang tempatan di dalam sesuatu kes yang tertentu dan yang keduanya apabila hanya undang-undang )nggeris yang sesuai dengan kegunaan tempatan. ?ommon law ini dibawa ke Semenanjung "anah &elayu untuk pertama kalinya melalui Piagam Pertama pada tahun 1012. Undang-undang ini merupakan satu sistem undang-undang buatan manusia yang berasal dari adat istiadat lama yang kemudian dijelaskan, dikembangkan dan disejagatkan oleh para hakim. ?ommon law juga berbe(a ekuiti, undang-undang tempatan, statut dan mana-mana undang-undang asing. #pabila telah berkembang dan digunakan secara meluas, common law mendapat banyak kritikan kerana kelemahannya. #ntaranya ialah melalui sistem writ yang merupakan satu perintah bertulis dari raja yang melibatkan saman atau tindakan. Untuk membawa suatu tindakan di mahkamah raja, orang itu perlu mendapatkan satu writ dari Pejabat ?anselor atau AchanceryF yang mana dia perlu membayar harga writ itu. <rit adalah satu surat tertutup yang dibuat atas nama raja dan ia memerintahkan seseorang iaitu Lord of the Manor Sheriff of the Country atau de!endan membuat sesuatu yang ditentukan oleh writ itu. <rit ini adalah dalam bentuk tertentu sahaja dan jika plainti! tidak dapat membeli writ yang bersesuaian dengan kesnya, maka dia tidak akan dilayan di mahkamah tersebut. )ni menyekat perkembangan common law dan menimbulkan ketidakadilan. Selain itu, kelemahan common law dilihat dari segi prosedur yang mana jika writ itu tersalah sedikit pun, tindakan tidak boleh diambil. De!endan juga boleh memberikan dalihan tertentu yang dinamakan AessoinsF yang boleh melewatkan tuntutan plainti!. &isalnya
11

de!endan boleh mengatakan berlakunya banjir teruk atau jambatan roboh atau dia sakit yang mana alasan-alasan tersebut boleh digunakan untuk menangguhkan kes plainti!. :emedi common law juga tidak memuaskan. :emedi common law ialah bayaran ganti rugi berbentuk wang yang tidak semestinya mencukupi atau memuaskan hati plainti!. ?ommon law tidak boleh memaksa de!endan memenuhi tanggungjawab yang telah diberikannya melalui perjanjian. ?ommon law juga tidak mengiktira! konsep amanah dan tidak ada cara untuk memaksa pemegang amanah untuk mengembalikan harta yang dipegangnya kepada orang yang berhak terhadapnya iaitu bene!isiari. II. D%"tr n Duluan $e)a" man =$e#utu!an Ma)"ama)> Doktrin duluan kehakiman adalah satu sumber undang-undang tidak bertulis di &alaysia. &engikut kamus dewan edisi ketiga, doktrin bermaksud prinsip atau kepercayaan yang dianggap benar dan satu-satunya yang dapat diterima. &anakala duluan pula bersamaan dengan perkataan dahulu yang bermaksud yang telah lepas, lampau atau sebelumnya. 'ehakiman pula bermaksud segala hal yang berkaitan dengan urusan hukum /undangundang3 dan pengadilan. &aka dapat disimpulkan bahawa doktrin duluan kehakiman adalah keputusan kehakiman yang lebih tinggi dan terdahulu akan dijadikan panduan dan contoh. )a merujuk kepada keadaan yang mana mahkamah merujuk kepada keputusan-keputusan kes terdahulu bagi menyelesaikan pertikaian. amun, hakim-hakim akan merujuk kes-kes terdahulu yang mana ia terikat dengan prinsip-prinsip pada doctrine of judicial precedent atau doctrine of stare decisis. *akim tidak boleh bertindak secara sembarangan dalam merujuk kes-kes terdahulu dan syarat-syarat pada doktrin ini perlu diikuti. 'eputusan kehakiman adalah satu sumber undang-undang &alaysia yang amat penting dan sering diguna pakai oleh mahkamah. Secara teorinya, undang-undang adalah dibuat oleh badan-badan perundangan. "ugas mahkamah adalah hanya untuk memberikan ta!siran pada undang-undang yang diluluskan. amun seperti yang berlaku dalam sistem common law, hakim dalam membuat ta!siran secara tidak langsung juga telah membuat undang-undang. "a!siran-ta!siran yang dibuat biasanya bagi mengisi kekosongan yang wujud dalam perundangan statut atau memberi makna atau ta!siran baru sekali gus mewujudkan prinsip-prinsip undang-undang yang baru.

1,

Semasa membuat keputusan yang berasaskan doktrin duluan kehakiman, hakim akan mengikut prinsip keputusan hakim terdahulu yang pernah mengendalikan yang serupa. Di mana keputusan mahkamah yang lebih tinggi dirujuk oleh mahkamah yang lebih rendah bagi memutuskan kes yang sedang dibicarakan. &ahkamah-mahkamah yang dimaksudkan ialah mahkamah tinggi, mahkamah rayuan dan mahkamah persekutuan. Doktrin ini bergantung kuat kepada hierarki mahkamah di mana keputusan mahkamah lebih tinggi mengikat mahkamah di bawah yang lebih rendah. &ahkamah ini juga terikat dengan keputusannya sendiri. *ierarki duluan kehakiman didahului dengan privy council. 'eputusan-keputusan privy council mengikat mahkamah-mahkamah di &alaysia dalam dua keadaan berikut iaitu yang pertama, keputusan tersebut merupakan rayuan dari &alaysia dan yang kedua, keputusan tersebut merupakan rayuan dari sebuah negara 'omanwel dan undang-undang yang terlibat adalah sangat sama dengan undang-undang di &alaysia. Seterusnya mahkamah persekutuan. &ahkamah persekutuan dikenali sebagai mahkamah agung dan merupakan mahkamah tertinggi di &alaysia. Pada tahun 1607, semua keputusan mahkamah persekutuan adalah muktamad dan berbentuk pengisytiharan. )ni bermakna keputusan-keputusan mahkamah persekutuan akan mengikat semua mahkamah bawahan. &ahkamah tinggi terikat dengan keputusan-keputusan mahkamah yang lebih tinggi daripadanya iaitu privy council dan mahkamah persekutuan. 'eputusan mahkamah tinggi semenanjung mengikat semua mahkamah rendah di &alaysia. &anakala keputusan mahkamah tinggi borneo mengikat semua mahkamah rendah di Sabah dan Sarawak. &ahkamah-mahkamah bawahan terdiri daripada mahkamah sesyen, mahkamah majistret dan mahkamah penghulu. Di mana semua mahkamah ini terikat dengan keputusankeputusan mahkamah atasan. Prinsip-prinsip doktrin duluan kehakiman terbahagi kepada dua komponen iaitu yang pertama ialah merupakan peraturan bahawa satu keputusan yang dibuat oleh mahkamah tinggi adalah duluan mengikat yang mana mahkamah rendah tidak boleh batalkan. Prinsip yang kedua pula ialah merupakan satu prinsip di mana satu mahkamah tidak seharusnya membatalkan suatu keputusan yang dibuat oleh dirinya sendiri pada suatu ketika dahulu kecuali apabila terdapat satu alasan yang kuat untuk berbuat demikian. 'uasa-kuasa duluan kehakiman terbahagi kepada dua iaitu kuasa yang mengikat dan kuasa yang meyakinkan. 'uasa yang mengikat ialah duluan itu mengikat jika mahkamah terdahulu perlu memakai
1+

prinsip duluan itu kepada !akta-!akta kes sebelum ini dan memutuskan kes itu mengikat duluan tersebut. &anakala kuasa yang meyakinkan pula sebenarnya bergantung pada dasarnya kepada kedudukan mahkamah yang melahirkan duluan itu dan mahkamah terkemudian yang memutuskan kes tersebut di dalam hierarki mahkamah-mahkamah. Di bawah doktrin duluan mengikat /doctrine stare decisisi3 ini, mahkamah hendaklah mengikuti keputusan-keputusan terdahulu. *anya ratio decindenci kes yang mengikat kes kemudiannya dan bukannya obiter dictum atau kenyataan sampingan hakim. :atio decidenci adalah prinsip-prinsip undang-undang yang menjadi dasar atau asas kepada keputusan kes tersebut. Pemakaian doktrin ini di &alaysia adalah berdasarkan pemakaianya di U'. #kan tetapi ia agak lebih rumit di &alaysia disebabkan terdapat beberapa rombakan yang berlaku pada hiraki mahkamah di &alaysia. Secara amnya doktrin stare decisis beroperasi dengan dua cara iaitu secara menegak yang mana mahkamah-mahkamah hendaklah mengikuti keputusan-keputusan mahkamah yang lebih tinggi. 8ang kedua secara mendatar yang mana seseparuh mahkamah hendaklah mengikuti keputusan-keputusannya sendiri yang terdahulu dan mahkamah yang setara! /dahulu atau masakini3. Seperti yang dinyatakan, pemakaian doktrin ini di &alaysia adalah sedikit rumit kerana di masa lalu telah berlaku beberapa rombakan pada hiraki atau susunan mahkamah di negara ini. ?ontohnya di antara tahun 1607 hingga 1667, &ahkamah #gung adalah merupakan mahkamah yang tertinggi di &alaysia, namun selepas tahun 1667, ia tidak lagi berada dalam hiraki mahkamah. Sebelum tahun 1607, keputusan-keputusan &ahkamah Persekutuan boleh dirayu ke Privy ?oucil dan 8DP #gung. amun selepas 1667, &ahkamah Persekutuan adalah mahkamah tertinggi dan tiada rayuan boleh di buat selepas &ahkamah Persekutuan membuat keputusan. &ahkamah :ayuan /?ourt o! #ppeal3 hanya wujud selepas tahun 1667. Di &alaysia, perbincangan yang panjang lebar mengenai doktrin stare dicisis dibuat dalam kes PP 9 Datu" ,an 4)eng S5ee. Dalam kes ini tertuduh pertama adalah seorang pesuruhjaya &ajlis Perbandaran egeri &elaka dan juga pengerusi dan pemegang saham kepada sebuah syarikat bernama #lmac. #lmac telah memasukkan dua pelan bangunan untuk diluluskan oleh majlis perbandaran dan ia telah diluluskan oleh tertuduh. "ertuduh dituduh dibawah ordinan darurat 1621 kerana menggunakan jawatannya untuk mendapat keuntungan kewangan. Semasa perbicaraan di mahkamah pertama, hakim memutuskan bahawa
20

pendakwa telah berjaya membuktikan niat untuk melakukan kesalahan tetapi tidak dapat membuktikan sama ada tertuduh adalah seorang pegawai kerajaan. Dengan itu tertuduh dibebaskan. Pendakwa raya telah merayu ke mahkamah persekutuan di mana mahkamah persekutuan mendapati tertuduh adalah seorang pegawai kerajaan di bawah seksyen 4 akta mencegah rasuah 1651 dan menghantar semula kes itu ke mahkamah tinggi dengan perintah untuk tertuduh membela diri. Perbicaraan telah disambung semula di mana mahkamah telah memberi pertimbangan mengenai apa yang telah diputuskan oleh mahkamah persekutuan tentang sama ada tertuduh adalah seorang pegawai kerajaan. 8ang ari! hakim menyatakan bahawa keputusan mahkamah persekutuan itu adalah salah tetapi dia tidak akan mengenepikannya. Dia mendapati pendakwa gagal membuktikan melampaui keraguan yang munasabah bahawa tertuduh telah menggunakan kedudukannya untuk meluluskan pelan untuk mendapat keuntungan darinya. "ertuduh dibebaskan dan pendakwaraya merayu. &ahkamah persekutuan memutuskan bahawa doktrin stare decisis adalah terpakai di mahkamah persekutuan tanpa syarat dan dengan itu ia hendaklah di terima pakai oleh mahkamah tinggi dan semua mahkamah-mahkamah rendah dalam sistem common law seperti yang ada di negara kita ini dan bukan sekadar melepas batuk di tangga. &ahkamah kemudiannya mendapati tertuduh adalah bersalah. Secara umumnya undang-undang &alaysia juga boleh diperoleh melalui keputusan yang pernah diberi oleh mahkamah tinggi dan mahkamah persekutuan. Doktrin ini biasanya digunakan untuk undang-undang tidak bertulis dan sistem common law. )ni disebabkan undang-undang tersebut tidak termaktub dalam perlembagaan persekutuan atau negeri. Seandainya tiada doktrin duluan yang boleh dirujuk, mahkamah persekutuan atau mahkamah tinggi yang terikat membuat keputusan duluan sendiri untuk kes tersebut. III. Sumber Undang-undang I!lam 'ebanyakan undang- undang )slam muka bertapak di "anah &elayu seawal (aman kegemilangan 'esultanan &elayu &elaka. 'etika itu, &elaka telah mempunyai undangundangnya sendiri iaitu undang-undang *ukum 'anun &elaka dan Undang- Undang ;aut &elaka. Di negeri- negeri lain misalnya -ohor dan "erengganu turut mengamalkan hukum kanun mengikut )slam setelah agama )slam diterima masuk ke dalam negeri masing- masing.
21

Undang- undang )slam asasnya adalah berdasarkan kepada kitab suci #l- Juran, hadis- hadis :asulullah, ijmak Ulama dan Jiyas / balaghah $ teguran yang tidak berterus terang
12

3.

Sumber hukum dalam undang- undang )slam dide!inisikan sebagai tempat atau bahan rujukan untuk mengetahui sesuatu berkenaan hukum syarak. -enis sumber- sumber hukum undang undang )slam ada dua iaitu sumber utama dan sumber yang disepakati. AL- FURAN #l- Juran adalah sumber utama bagi mendapatkan hukum hakam dalam )slam. Undang- undangnya telah diperturunkan oleh #llah melalui malaikat -ibrail kepada abi &uhammad S.#.< untuk diajarkan kepada umatnya. #l- Juran menduduki hierarki tertinggi sebagai sumber teratas sebagai rujukan utama buat umat )slam dalam mendalami hukum hakam dalam agama dan panduan hidup mereka. Di dalam #l- Juran terdapat !irman dan kata- kata #llah disampaikan sebagai wahyu sekali gus buat umat baginda kerasulan abi &uhammad S.#.<. % Al ?1 Lam1 M m1 Dem " anla) " tab Al- Furan tu (ang t da" ada "eraguan tentangn(a. Ia men*ad #etun*u" "e#ada %rang- %rang (ang ber man@ = Sura) Al- BaGara) D A(at 1 > Di dalam sumber utama ini tergarap pelbagai undang- undang buat umat )slam mengenai keseluruhan aspek kehidupan. Sebagai contoh di dalamnya terkandung perihal tentang ibadat dan muamalat. )badat merangkumi hubungan manusia itu sendiri dengan #llah manakala muamalat mengenai hubungan manusia dengan manusia yang lain di atas muka bumi ciptaan- 8#. Segala persoalan tentang perniagaan, ekonomi, kekeluargaan, kehakiman, hukuman malahan mengenai pentadbiran negara turut diselitkan dalam makalah agung ini. -usteru, menjadikan #l- Juran sebagai panduan dalam menjadikan undang- undang kehidupan adalah pilihan terbaik buat umat manusia khususnya umat )slam. 'andungannya berasaskan kepada sumber yang tidak sesekali diragui malahan sangat dipercayai kesahihannya. -adi, jelaslah Undang- Undang )slam adalah bersumberkan teras utama iaitu #l- Juran diperturunkan oleh #llah Penciptanya yang sangat sempurna bukannya manusia yang sering kali ada cacat celanya.
11

abi &uhammad.

"ambahan pula #l- Juran adalah terjamin keasliannya dan merupakan mukji(at terbesar

.ias =uga bermaksud mengambil teladan melalui ;ontoh ang ada. *u=ah mengenai hukum 5slam berdasarkan 0erbandingan dengan 0erkara ang telah berlaku ( .amus &e#an 'disi .etiga : -1- )

22

'ADIS *adis merupakan sumber kedua yang menduduki hierarki sumber bagi UndangUndang )slam selepas kitab suci #l- Juran. &elalui hadis, dikatakan setiap perkataan, perbuatan, pengakuan atau takrir yang dilakukan oleh abi &uhammad adalah boleh dipercayai dan benar. Peranan hadis sangat besar dalam mendalami hukum hakam UndangUndang )slam misalnya dalam menjelaskan tentang puasa atau solat. &elalui hadis :asulullah S.#.<, umat )slam dapat penjelasan melalui perbuatan yang dibuat oleh .aginda. &elalui hadis juga, ia dapat menjelaskan tentang hukum yang tidak terdapat dalam #l- Juran misalnya larangan memadukan anak saudara dengan ibu saudara dan hukuman bagi pen(ina muhsan. < Dan a#a *ua !uru)an (ang d ba5a %le) Ra!ululla) "e#ada "amu1 ma"a amb lla) !erta amal"an1 dan a#a *ua (ang d larangn(a "amu "amu mela"u"ann(a ma"a *au)"anla) = Sura) Al- 'a!(r D A(at / > I6MAB ULAMA )jmakF ulamak ialah para mujtahidin yang bermua!akat sesama mereka terhadap sesuatu hukum syarak. 'esepakatan itu adalah dalam kalangan golongan mereka yang mampu merumuskan / beristinbat 3 hukum- hukum syarak berserta dalil- dalilnya. < t ada dal l 5a* b meng "ut mana- mana ma2)ab !ama dar na! Al- Furan atau !una) atau *ma". Penda#at g%l%ngan muGall d n = #eng "ut ma2)ab > ba)a5a 5a* b meng "ut ma2)ab t da" d amb l " ra. 'al n "erana al- *maB (ang mu"tabar alan "e!e#a"atan #ara mu*ta) d n #ada !e!uatu 2aman bu"an "e!e#a"atan #ara muGall d n@. = Yu!u? Al- Farada5 melalu ,a?! r al-A G) al- Mu!l m

MuaBa! r1C- Be rut D Mua!!a!a) al- R !ala) > &elalui sepakat ijmaF ulama ini , mereka akan mengeluarkan pendapat secara tegas sama ada melalui perkataan mahupun perbuatan dan secara individu malahan berkumpulan. 'esepakatan melalui ulama adalah kebenaran yang diakui oleh #llah. Dalam surah #l.aKarah ayat 1,+ menjelaskan bahawa #llah ber!irman % Umatku tidak bersepakat dalam perkara yang salah@. -usteru, sumber hukum hakam atau undang- undang )slam yang ketiga
2$

adalah melalui ijmaF ulama yang dibuat secara bersepakat berdasarkan kepada syarat- syarat mujtahid yang perlu ada dalam diri setiap ulama terbabit. #ntara syarat- syarat yang perlu ada dalam setiap mujtahid ialah perlu memiliki pengetahuan tentang #l- Juran, berpengetahuan tentang sunah dan mengetahui berkenaan masalah )jmaFsebelumnya. Selain itu, mereka juga perlu memiliki pengetahuan tentang ushul !iKh di samping turut menguasai bahasa. )jmaF ulama hanya akan dilakukan selepas kewa!atan abi &uhammad S.#.< dan hanya boleh dilakukan oleh umat .aginda sahaja.

FIYAS Jiyas merupakan sumber keempat dalam Undang- Undang )slam selepas ketiga- tiga sumber tersebut. Jiyas dide!inisikan sebagai perbandingan masalah yang tidaj dijelaskan hukumnya dalam #l- Juran, Sunah mahupun ijmaF ulama. Perbandingan ini dibuat apabila masalah tersebut telah dijelaskan hukumnya dalam salah satu dalil tersebut. Sebagai contoh, hukum meminum arak adalah haram di dalam #l- Juran. amun, tidak dijelaskan mengenai hukumnya tentang hukumnya meminum todi, dadah, wain, whisky dan seumpamanya. -usteru, melalui Kisas, disebabkan perkara- perkara tersebut adalah sama dengan si!at- si!at yang dimiliki oleh arak, maka ia disi!atkan haram meminumnya. Dalam daripada itu, sumber Undang- Undang )slam juga tidak tertakluk kepada keempatempat sumber di atas. "erdapat juga sumber- sumber tambahan yang boleh diguna pakai oleh umat )slam dalam menjadikan ia sebagai sebahagian daripada sumber hukum hakam dalam )slam. Sumber- sumber hukum tambahan tersebut dipecahkan kepada empat iaitu )stihsan, &asalih &ursalah. Uru! dan )stishab. Sumber hukum tambahan ini juga adalah sumber hukum )slam ?uma ianya tidak disepakati dalam ulama tetapi masih digunakan dalam muamalat. 'esimpulannya, sumber- sumber hukum )slam adalah tidak lain tidak bukan adalah untuk menjadikan kehidupan manusia berkeadaan tertib dan berperaturan. Setiap perbuatan manusia perlulah dalam keadaan bersyariat dalam mengejar pahala sekali gus sebagai tuntutan ibadat seorang hamba kepada Pencipta- 8#. Sumber Undang-undang Adat
22

Sumber undang- undang #dat terbahagi kepada beberapa bahagian iaitu Undang- Undang #dat "emenggong, #dat Perpatih, Undang- Undang #dat ?ina, Undang- Undang *indu, #dat Sarawak, #dat Sabah dan Undang- Undang #dat .umiputera / bukan &elayu 3. Adat ,emengg%ng #dat "emenggong berasal dari &ajapahit. &elalui adat ini, pihak lelaki lebih diutamakan dalam setiap aspek kehidupan. #dat ini diamalkan oleh semua negeri di "anah &elayu kecuali di egeri Sembilan. #dat ini diperkenalkan oleh Datuk 'etemenggungan abang tiri kepada Datuk Perpatih an Sebatang dari Palembang. #dat ini telah dibawa masuk ke &elaka seawal abad ke -17. &elalui &elaka, adat ini mula tersebar ke negeri- negeri &elayu yang lain. &elalui #dat "emenggong, kaum lelaki diiktira!kan sebagai ketua keluarga sekali gus adat ini mempamerkan kelebihannya dalam mementingkan kaum lelaki. Di dalam adat ini, dikatakan hal pewarisan harta lebih mengutamakan anak lelaki iaitu dari ayah kepada anak lelaki. Perkahwinan antara dua sepupu juga dibenarkan asalkan orang tua kedua- dua buah keluarga tiada pertalian. Undang- Undang #dat "emenggong dikatakan bersi!at kekerasan. Setiap orang yang melakukan kesalahan akan dikenakan hukuman berat. Sebagai contoh, seseorang yang melakukan kesalahan membunuh akan dikenakan hukuman mati. &elalui undang- undang adat ini, mereka menganggarkan agar apabila kekerasan digunakan, niat untuk melakukan kesalahan adalah kecil sekali gus mengelakkan seseorang itu daripada melakukan kesalahan. &elalui kes R%bert 9 Umm $at)%m mengenai harta sepencarian. *arta sepencarian adalah perkara dalam #dat &elayu. &elalui adat ini, pihak lelaki boleh menuntut harta sepencarian satu per dua dari sejumlah harta yang dikumpul bersama. Seseorang suami yang beragama )slam boleh menuntut satu per dua harta sepencarian walaupun harta tersebut dida!tar di bawah nama isteri. &elalui kes ini, ia dilihat sebagai !ungsi undang- undang adat ini yang mementingkan kaum lelaki dalam pelbagai perkara khususnya dalam persoalan pemilikan harta. .egitu juga dengan "e! Ra! m 9 Neman1-. &elalui kes ini kita dapat lihat bagaimana undangundang #dat "emenggung itu selaras dengan apa yang dikonsepkan pembahagiannya oleh &a(hab Sha!ie dengan satu perdua harta sepencarian mereka walaupun kesalahan dilakukan di pihak si isteri. Adat Per#at )

1,

Jasni %ulung ( Jurnal % ariah> Jilid 1- : 1 ( 200, ) 1-$71,$

24

#dat Perpatih berasal dari Pagar :uyung &inangkabau, Sumetera .arat / )ndonesia 3. #dat ini diberi nama sempena nama orang yang menyusun dan membuat peraturan adat tersebut. #dat ini dibawa ke egeri Sembilan oleh orang- orang &inangkabau yang merantau ke "anah &elayu waktu itu sehinggakan terus diamalkan di egeri Sembilan dan beberapa tempat di &elaka. .erbe(a dengan #dat "emenggong, adat ini sangat mementingkan hak wanita dalam segala aspek lebih- lebih lagi mengenai pembahagian harta pusaka. &elalui adat ini, pemilik- pemilik perempuan adalah pemegang amanah yang tertentu iaitu berhak mengusahakan, mengambil !aedah daripadanya dan tempat saudara lelaki berlindung semasa bujang atau bercerai. &anakala harta pusaka sendiri adalah segala jenis harta benda yang diwarisi oleh anak daripada orang tuanya. Dalam konsep #dat Perpatih mengenai pewarisan, sistemnya adalah pewarisan secara kolekti! iaitu setiap ahli waris tidak mempunyai hak milik atas harta peninggalan atau harta pusaka tetapi mempunyai hak pakai semata- mata. Dalam kes Muna) 9 I!am. #pa yang berlaku dalam kes ini apabila tanah yang dipohon adalah milik Sudah dari suku "iga enek. amun begitu, tanah itu telah dicagarkan kepada ceti apabila hutang tidak dapat dijelaskan. -usteru, tanah tersebut dilelong dan telah dibeli oleh *aji #hmad dengan harga L51.11 tetapi telah dipindahmilik kepada &unah yang mana salah seorang suku "iga enek. 'on!lik berlaku apabila )sam mahukan tanah semula kerana dia adalah waris kepada tanah tersebut. *aji #hmad telah menawarkan L,11.11 untuk harga bagi tanah tersebut. &ahkamah telah memutuskanbahawa tanah pusaka adalah kepunyaan suku dan jika ia dida!tarkan di atas nama bukan waris, pemegang amanah akan menjaga harta tersebut bagi pihak waris sehinggakan mereka benar- benar membayar harga tanah tersebut. amun demikian, mahkamah telah memerintahkan )sam untuk membayar L57.11 sahaja bagi tanah tersebut dan memutuskan bahawa dalam #dat Perpatih, tanah itu hanya boleh dimiliki oleh perempuan sebagai pemegang amanah untuk sukunya. *arta itu juga tidak boleh dilupuskan melalui wasiat, tanah belian boleh terjadi hanya sebaik sahaja diwarisi menjadi tanah pusaka dan ditegaskan di sini bahawa harta pusaka hanya boleh diwarisi oleh perempuan dengan hak sama rata dan anak lelaki tidak ada hak langsung di dalamnya. <alaupun kedua- dua adat ini berbe(a dari segi inti patinya namun sumber asalnya masih lagi berlandaskan konsep asal yang digariskan oleh )slam. Perbe(aannya hanyalah
2-

#dat "emenggong lebih memihak kepada nasab lelaki seperti yang ditekankan dalam &a(hab Sya!ie dan #dat Perpatih pun masih tidak lari dari konsep asal yang dibawa dalam )slam ?uma mereka lebih bersimpati akan keperluan perempuan dalam pembahagian > pembahagian tertentu lebih- lebih lagi dalam harta pusaka terutamanya. &enerusi adat- adat lain yang baru dibawa ke &alaysia misalnya #dat ?ina, sumber kepada adat ini tidaklah seasli undang- undang #dat ?ina yang diamalkan di negara asal mereka. 'ebanyakan undang- undang mereka banyak yang telah dimodi!ikasi mengikut keadaan sewaktu kedatangan mereka semasa dibawa masuk oleh )nggeris. Undang- undang mereka lebih ditadbir oleh )nggeris sehinggakan kebanyakannya banyak dipengaruhi oleh )nggeris itu sendiri. amun demikian, ia masih lagi diamalkan dalam kes- kes tertentu misalnya dalam soal kepentingan keagamaan atau penyembahan. #dat ?ina masih lagi bersumberkan undang- undang adat yang diamalkan oleh mereka sebagaimana negara asalnya cuma pelaksanaannya tidaklah sekerap sebelum kedatangannya ke "anah &elayu. .erbalik kepada undang- undang #dat *indu, sebenarnya undang- undang adat &elayu banyak dipengaruhi oleh #dat *indu kebanyakannya. Sumber terpenting dalam #dat *indu adalah melalui Dharmasutras dan Dharmasastra. Undang- undang *indu telah lama dipraktikkan di "anah &elayu kerana sewaktu pembukaan &elaka dahulu pun, Parameswara mengamalkan undang- undang adat *indu .uddha bersamanya sehingga merebak ke serata negeri sebelum kedatangan )slam dan disesuaikan dengan agama tersebut / &ohd #wal, 4117 3 Sumber bagi undang- undang #dat &elayu pula lebih kepada kesesuaian dengan undang- undang )slam. dengan erti kata lain lebih kepada undang- undang campuran telah diubahsuai bersama. Undang- undang adat &elayu juga digunakan dalam sebahagian undang- undang adat .umiputera. Dalam menjaga undang- undang ini, Undang- Undang &ahkamah &elayu merupakan kanun tunggal tentang adat &elayu. &anakala di Sarawak di bawah &ajlis )slam Sarawak dan mahkamah syariah. &anakala, undang > undang #dat .umiputera / bukan &elayu 3 pula bersumberkan kepada etnik masing- masing yang kebanyakannya diselesaikan oleh 'etua atau Penghulu mereka masing- masing. Sekiranya tidak dapat diselesaikan, barulah perkara tersebut dibawa ke &ajlis #dat )stiadat Sarawak atau dikumpul dalam ative #!!airs .ulletins / 4117 3 di Sabah. oor #(ilah

21

C.0

$ESIMPULAN Pelbagai ta!siran telah berjaya dikemukakan oleh beberapa orang ahli !alsa!ah

terkenal mengenai undang-undang. Pelbagai de!inisi yang kita perolehi daripada ahli !alsa!ah tersebut mengikut ke!ahaman dan pandangan masing-masing. 9leh itu, dapatlah kita melihat bahawa undang-undang bukanlah sesuatu yang mudah untuk dita!sirkan. #pa yang pasti ialah kita bertembung dengan undang-undang setiap hari dalam kehidupan kita. Setiap orang yang hidup dalam bermasyarakat pastinya tidak akan terlepas dari belenggu undang-undang. Sekiranya undang-undang dilihat dari sudut yang lain, undangundang bukanlah hanya merupakan satu senarai peraturan yang perlu dipatuhi tetapi ia juga bersi!at sebagai alat pengawalan sosial dan boleh dimanipulasikan untuk kepentingan pihakpihak tertentu. Undang-undang juga secara amnya mempunyai kepelbagaian si!atnya yang tersendiri. Selain itu, kita bukan sahaja mempelajari tentang undang-undang yang ada tetapi mengetahui punca kuasa dan cara-cara undang-undang digubal pada (aman 'esultanan &elayu &elaka, semasa penjajahan )nggeris di "anah &elayu dan sebagainya. Perkembangan common-law di &alaysia pula biasanya dimulakan dengan sejarah egeri-negeri Selat, egeri-negeri &elayu dan egeri-negeri .orneo. Common-law ini sebenarnya bermula di Bngland law. Persoalannya adakah semua undang-undang commonlaw yang berasal daripada adat dan kebiasaan orang )nggeris itu semuanya tidak baik dan bertentangan dengan hukum )slam dan ada tempatanM. -ika dilihat kepada kes yang diputuskan jelas bahawa mahkamah )nggeris pada masa itu sangat bersedia menerima agama dan adat tempatan walaupun bertentangan dengan undang-undang )nggeris sendiri. *al ini dapat dilihat dalam kes Rama) dan Lat%n =1.2/> 0AMSLR 12- !erta "e! t)e ! H 5 d%5! =1.0-> 12 SSLR 120-. "ambahan pula di &alaysia pada hari ini mengambil kira )slam sebagai agama persekutuan, -abatan Peguam negara sendiri telah menubuhkan Unit Syariah mereka yang yang ber!ungsi sebagai satu unit khas
2,

egeri-negeri Selat dan &elayu, Perskutuan

untuk perkembangan undang-undang )slam di &alaysia. Pembahagian bidang kuasa mahkamah sivil dan syariah yang dibuat melalui Per 141 /1#3 juga mengiktira! kedudukan &ahkamah Syariah dan juga Undang-undang )slam.

Ru*u"an Bu"u #bd. -alil .orham /41143. Pengantar Perundangan Islam. -ohor .aru$ Universiti "eknologi &alaysia. #bd. -alil .orham /41143. Pentadbiran Undang-undang Islam "aF(im$ Universiti "eknologi &alaysia. #hmad )brahim /16643. Sistem Perundangan di Malaysia. 'uala ;umpur$ Dewan .ahasa dan Pustaka. #((al #bu "alib / 411+ 3. Sistem "ersuku Masyarakat #dat Perpatih di $ajian $es% Luak Inas& Selangor $ Penerbit Universiti 'ebangsaan &alaysia -asni Sulung / 4110 3. $edudukan Ma'hab Syafie (alam #malan Pembahagian Pusaka dan )asiat Islam di Malaysia dalam !urnal Syariah* !ilid +, % +& 'uala ;umpur $ Universiti &alaya &ohd #(am *am(ah /16053. -alsafah dan Prinsip Perundangan Islam. 'uala ;umpur$ Universiti 'ebangsaan &alaysia. &uhammad =athi 8usso! /41153. Soal !awab Undang-undang $ontrak. 'uala ;umpur$ Percetakan Na!ar Sdn..hd. oor #(iah &ohd #lwal /411+3. Pengenalan kepada Sistem Perundangan di Malaysia. Selangor Darul Bhsan$ Golden .ooks ?enter Sdn. .hd. Internet ?reative "hinking /41113. Diperoleh pada 9ktober 10, 4114 daripada egeri Sembilan egeri !ohor. -ohor Darul

http$CCwww.slideshare.netCwanbkCbab-4-sumber-hukum-islam

2+

"au!iK &ussaddad *aji #hmad / 4114 3. *arta Sepencarian &enurut Perspekti! )slam $ Pusat 'ewangan dan Bkonomi )slam. Diperoleh pada 9ktober 10, 4114 daripada http$CCwww.islam.gov.myCmuamalatCsitesCde!aultC!ilesCkertasOilmiahC4111C10C*#:"#OSBPB ?#:)# O&B U:U"OPB:SPB'")=O)S;#&.pd! &astura .t &ohd Nain. ;atar .elakang Undang-undang 'ontrak di &alaysia. Diperoleh pada #pril 17, 4110 daripada http$CCwww.ikim.gov.myCv7CindeE.phpM lgP1QoptPcomOarticleQgrpP4QsecPQkeyP1755QcmdPresetall Usta( ShauKi. Undang-undang di &alaysia. Diperoleh pada -anuari +1, 4110 daripada http$CCwww.usta(shauKi.comC4110C11Cundang-undang-di-malaysia-sebelum.html <an Nulki!li <an *assan / 4116 3. ilai- ilai =leksibiliti dalam Sumber Perundangan )slam $ Universiti 'ebangsaan &alaysia. Diperoleh pada 9ktober 10, 4114 daripada http$CCwww.google.com.myCsearchM KPsumberRutamaRundangundangRislamQaKP4QoKPsumberRundangRundangRisQsugeEpPc hrome,modP1QsourceidPchromeQiePU"=

$0