LIPID

OLEH : IMBANG DWI RAHAYU

LIPID Komposisi : C, H dan O (umum), kadang : N, P Tidak memiliki gugus fungsional khusus Me upakan es!e da i asam ka "oksila! an!ai pan#ang dengan alkohol (glise ol) ASAM LEMAK C genap, !idak "e $a"ang %mum : #umlah C : &' ( )* !iap molekul+ ,a iasi : an!a a #umlah C : - ( -* a!au

LIPID : es!e da i asam ka "oksila! an!ai pan#ang dengan alkohol (glise ol)
O OH)C H HO C O HC H HO C O OH)C H HO C C&/H01 C&/H01 C&/H01

O H)C HC H)C O C O O O C O C C&/H01 C&/H01 C&/H01

2lise ol 3

.sam s!ea a!

T is!ea in

Lipid

sede hana dan $ampu an+

4 Lipid sede hana : asam lemak se#enis 4 Lipid $ampu an : asam lemak !idak se#enis

.sam lemak !ak #enuh (unsa!u a!ed): ika!an ganda dua+ 5ika le"ih da i sa!u ika!an ganda dua :pol6unsa!u a!ed

.7.M L8M.K 58N%H

.sam $uka (.sam e!anoa!) :CH09COOH .sam p opiona!e (.sam P opanoa!) : CH0 (CH)9 COOH .sam :u!i a! (.sam "u!anoa!) : CH0(CH)))COOH .sam ,ale a! (.sam Pen!anoa!) CH0(CH))0COOH .sam Kap oa! (.sam Heksanoa!) : CH0(CH))-COOH .sam Kap ila! (.sam Ok!anoa! ) : CH0(CH))1COOH .sam Kap oa! (.sam Dekanoa!) : CH0(CH));COOH .sam Lau a! (.sam dodekanoa!) : CH0(CH))&*COOH .sam Mi is!a! (.sam !e! adekanoa!) : CH0(CH))&)COOH .sam Palmi!a! (.sam Heksadekanoa!) : CH0(CH))&-COOH .sam 7!ea a! (.sam Ok!adekanoa!) : CH0(CH))&;COOH .sam a akhidona! (.sam 8ikosanoa!) : CH0(CH))&'COOH

.7.M L8M.K T.K 58N%H

0 golongan "e dasa kan de a#a! ke!idak #enuhan

.sam lemak !ak #enuh !unggal (Monounsa!u a!ed, monoe!enoid, monoenoa!) .sam lemak !ak #enuh "an6ak (Pol6unsa!u a!ed, polie!enoid, polienoa!) 8ikosanoid : sen6a<a 6ang "e asal da i asam lemak eikosapolienoa!, 6ang melipu!i : p os!anoid dan leuko! ien (LT)+ P os!anoid !e di i da i : p os!aglandin (P2), p os!asiklin (P2I) dan ! om"o=an (T>)+

Asam lemak tak jenuh d !a" dalam # kelas$ %a tu : Kelas ?9/ : .sam palmi!olea! (C : &; @) Kelas ?9@ : .sam olea! (C : &' @) Kelas ?9; : .sam linolea! (C : &' @, &)) .sam a akhidona! (C : )* 1,',&&,&-) .sam linolena! (C : &' ;,@,&)) Kelas ?90 : .sam linolea! (C : &' @, &), &1)

SRUK&UR ASAM LEMAK 'ENUH

O 9 C 9 OH
.7.M :8NAO.T

O 9 C 9 OH OH
.7.M 7.LI7IL.T

S&RUK&UR ASAM LEMAK &AK 'ENUH

KLASI(IKASI LI)ID Dasa : sen6a<a hasil se!elah hid olisis lipid

LIPID 78D8BH.N. : hasil hid olisis "e upa asam lemak dan alkohol alifa!is+ &+ Lemak ne! al (! iglise ida) : hasil hid olisis "e upa glise ol 3 0 molekul asam lemak
O CH)

( O ( C ( BC

3 H) O

3 0 B9 C9OH

T iglise O ida
CH ( O ( C ( BCC O CH) ( O ( C ( BCCC

)+ Malam (<a=) : $ampu an komplek hid olisis : komponen lipid, ke!on, alkana, alkohol sekunde + Komponen lipid !e hid olisis men#adi : sa!u asam lemak an!ai pan#ang 3 alkohol 6ang "ukan glise ol

LIPID M.58M%K :ila !e hid olisis hasilkan : asam lemak dan alkohol se !a sa!u a!au le"ih sen6a<a lain+ &+ Phospholipid, !e di i da i : asam fosfa!, alkohol, asam lemak dan komponen keempa! 6ang mengandung N+ ) ma$am : "l se*+,+s,+l - d dan s-h n"+,+s,+l - d

Komponen keempa! "e upa : 7e in : HO ( CH )9 CH) ( COOH NH)

Inosi!ol : 8!anolamin : HO ( CH )9 CH)9 NH) 7! uk!u glise ofosfolipid

.sam lemak #enuh .sam lemak !ak #enuh

alkohol : glise ol

2lise ol

.sam fosfa!

Komponen keempa!

7! uk!u dasa glise ofosfolipid

7phingofosfolipid fosfolipid 6ang mengandung alkohol "e upa sphingosin S-h n"+,+s,+l - dl - d te*d * da* : .lkohol "e upa sphingosin .sam lemak .sam fosfa! Cholin
Cholin : OH ( CH)9 CH) ( N3 9 (CH0)0

Con!oh 7phingofosfolipid : sphingom6elin

7! uk!u 7phingofosfolipid
.sam lemak sphingosin .sam fosfa! Cholin

Ika!an amida )+ 2likolipid !e di i da i : molekul gula, alkohol "e upa

glise olDsphingosin dan asam lemak+

7! uk!u glikolipid
.sam lemak

2lise ol

.sam lemak 2ula

.sam lemak

7phingosin 2ula

(&)

())

De* .at l - d : Ea! 6ang di!u unkan da i hasil hid olisis golongan9golongan lipid di a!as+ De iFa! lipid ini melipu!i : asam lemak #enuh, dan !ak #enuh, glise ol, s!e oid, aldehid, "enda9"enda ke!on

7! uk!u s!e oid

7!e oid me upakan lemak 6ang !idak !e sa"unkan

KE)EN&INGAN DAN MAN(AA& LI)ID 7e"agai komponen lemak depo! (lemak 6ang disimpan) dalam sel !um"uhan Dhe<an+ Con!oh : #a ingan adiposa Fe !e" a!a+ Pelindung o gan9o gan dalam 7e"agai $adangan ene gi Lemak !um"uhan : "i#i9"i#ian : kapas, ka$ang !anah, "unga ma!aha i, kelapa dan #a ak+ Men!ega : emulsi s!a"il ai dalam lemak+ Hid olisis men!ega : se"agian "esa "e upa asam palmi!a! dan asam olea!, se"agian ke$il "e upa asam s!ea a!, mi is!a!, "u!i a!, asam kap a! dan kap oa!

Lemak he/an : :a"i la d+ Campu an ! iglise ida : ! iolein, ! is!ea in dan ! ipalmi! in Dom"a dan sapi !allo< (+s,+l - d : Phospha!ida : glise ol 3 ) asam lemak 7! uk!u dinding sel Mem" an sel Mem" an9mem" an lain : mi!okond ia, e!ikulum endoplasma

)lasmal+"en : 4 5a ingan he<an : #an!ung, o!o! lu ik dan m6elin s6a af

Ste*+ d Kegunaan : 9 &*G :K o!ak 9 &* 9&1G :K sumsum !ulang 9 Men$egah hilang ai dan Ea!9Ea! !e la u! dalam ai 9 Tinggi dalam kuning !elu Te masuk s!e oid : ho mon se=, Fi!amin D dan ho mon ad enal, koles!e ol+

ANALISIS LEMAK An"ka -en%a!unan : "an6akn6a milig am KOH 6ang di"u!uhkan un!uk menghid olisis & g am lemak+ :esa n6a angka pen6a"unan menun#ukkan "e a! mol a!a9 a!a da i lemakDmin6ak+ An"ka I+d : menun#ukkan ke!idak#enuhan asam lemak+ .ngka Iod "an6akn6a g am iodin 6ang dapa! "e eaksi dengan &** g am lemak+ An"ka asam : "an6akn6a mg KOH 6ang dapa! "e eaksi dengan asam lemak "e"as 6ang !e dapa! dalam & g am lemakDmin6ak+