Giri Yap veya Kayt Ol

Portal

Forum

Kurn Dinle Yeni Mesajlar

Radyo Dinle

slami Kitaplar

Soru Sor

yeler

Reklam

Daha Detayl Arama Yap

Portal

Forum

slami Konu ve Kavramlar

iLMi Munazaralar

Ahmed Kalkan : Darul-Harpte Cuma Namaz

Google Reklamlar
Google Reklamlar

Namaz Klnmas Namaz Klmak Hadis slam

26 Ekim 2009

man slam Kuran Cuma Namaz Hadis

#1

ABDULHAK ye

Drul-Harpte Cuma Namaz

Cuma Namazn Kim Emrediyor, Kim Yasaklyor?

1. Kur'an, Cuma namazn kesin ekilde emretmektedir. Mslman da, Kur'ann hkmlerini uygulamak zorundadr. Allah, insanlara "niye falan muctehidi, filan fetvy uygulamadn?" diye sormayacak, ama mutlaka Kur'an'n emrini uygulayp uygulamadndan soracaktr. Kur'an Cuma namazn ok net bir ekilde emretmekte, bu konuda herhangi bir art ileri srmemekte, herhangi bir durum szkonusu olduunda Cuma namaznn klnmayacandan, iaret ynyle bile olsa bahsetmemektedir. Mslmanlarn, Kur'an'n herhangi bir hkmne kar nasl davranmalar gerektii de Kur'an'da ok net ekilde aklanr. Kur'an, Cuma namazna yle bir nem vermitir ki, zel olarak Cuma namazndan bahsetmi, hatta Kur'an'n bir sresi (62. sre) bu isimle adlandrlmtr. Cuma namazna yle nem vermitir ki, hell olan alverii Cuma vakti yasaklam, mslmanlarn ezanla birlikte Cuma namazna gitmelerini emretmi ve gerei anlayan, bilen insanlar iin en hayrl eyin bu

olduunu belirtmitir: "Ey iman edenler! Cuma gn namaza arld (ezan okunduu) zaman, hemen Allah' zikretmeye gidin ve al-verii brakn. Eer siz gerei anlayan/bilen kimseler iseniz elbette bu, sizin iin daha hayrldr. Namaz bitince yeryzne daln ve Allah'n ltfundan isteyin. Allah' ok zikredin, umulur ki kurtulua erersiniz." (Cum ua 9-10) Mslman, her eyden nce Kur'an'a kulak vermeli, onun emirlerini hayata geirmelidir. Ona ters den yorum, te'vil, anlay ve uygulamalardan kanmaldr. "Sana bu Kitab' her eyi aklayan ve mslmanlara bir rehber, bir rahmet ve bir mjde olarak gnderdik."(Nahl 89) ; "...Bu Kur'an, her eyin aklanmas ve m'minler iin bir klavuz ve rahmettir." (Yusuf 111) Mslmanlar, herhangi bir konuda anlamazla dtklerinde, onu Allah'a ve Raslu'ne arzetmekle mkelleftirler. (Nisa 59) "Biz sana Kitab' indirdik ki, hakknda ayrla dtkleri eyi onlara aklayasn ve iman eden bir kavim iin yol gsterici ve rahmet olsun ."(Nahl 64); "nsanlar iin hidyet rehberi olan Kur'an, yol gsterici ve hakk btldan ayrc (furkan), apak belgeler (beyyint) olarak Ramazan aynda indirildi." (Bakara 185); "De ki: 'en stn delil (hccet'l-blia) Allah'ndr. Allah dileseydi, elbette hepinizi hidyete erdirirdi."(En am 147) Allah, Kur'an'da hibir eyi eksik brakmamtr. (En am 38) Bir mslman, Kur'an varken, baka hakem arayamaz: "Allah size hakikati apak ve ayrntl olarak aklayan Kitab' indirmi iken, ben (neyin doru, neyin yanl olduu konusunda) ondan baka bir hakem mi arayaym?" (En am 114); "Rabbiniz katndan size indirilene uyun. O'ndan baka nderlerin ardndan gitmeyin. Ne kadar az t tutuyorsunuz?" (Araf 3) nsanlar, falan kiinin ictihad, fetv ve yorumuna uymaktan deil; Kur'an'a uyup uymadklarndan hesaba ekileceklerdir: "Muhakkak ki o Kur'an, hem senin hem de mmetin iin bir eref ve ttr. leride ona uyup uymadnzdan sorguya ekileceksiniz." (Zuhruf 44) Kur'an, anlalmas zor bir kitap deildir. Onun emirleri arasna kimse giremez. O, "apak" ve "anlalr" bir kitaptr. ( Hd, 1-2; Hcr, 1; uar, 2; Kasas, 2; r, 2; Zuhruf, 2); "te bunlar, apak Kitab'n yetleridir. Anlayasnz diye onu Arapa bir Kur'an olarak indirdik." (Yusuf 1-2) Allah, kullarna "kaldram ayacaklar bir yk yklem em i" (Bakara 286) , Kur'an' herkesin ve her seviyeden insann anlayabilecei bir dil ve basit, sade, anlalr bir slpla gndermi, anlalsn ve uygulansn diye kolaylatrmtr. "T-h. Bu Kur'an' sana glk ekesin diye deil, Allah'tan korkanlara bir uyar olsun diye indirdik."(Ta ha 1-3) ; "Yemin olsun! Bu Kur'an' t almak ve dnmek iin kolaylatrdk. Yok mudur t alan ?"(Kam er, 17, 22, 32, 40) Allah

Tel, kullarna, "ancak kaldracaklar kadar sorumluluk ykler ."(Bakara 285) Allah "dinde bir zorluk klmamtr ." (Hacc 78) Kur'an'a muhtap olan mu'minlerin zellii, Kur'an'daki her lh ferman iittiklerinde "semi'n ve eta'n: ittik ve itaat ettik" demeleridir. (Bakara 285) "Aralarnda hkmetmesi iin Allah'a ve Raslne arldklar zaman, iman edenlerin sz, ancak: 'iittik ve itaat ettik' demeleridir. te umduklarna erenler bunlardr, bunlar !"(Nur 51) Dnya ve hiret felketlerinin en byk nedeni, Kur'an'n emirlerini (nem sem eyerek, te'vil ederek veya herhangi bir gereke ile) uygulamayp arkaya, geri plana atmaktr. "O gn, hakszl kendisine yol edinmi olan kii ellerini kemirip 'ah, ne olurdu, Rasl'n gsterdii yolu tutmu olsaydm! Vah, yazklar bana, ne olurdu filan da kendime dost edinmeseydim. nk o, gerekten bana uyarc, hatrlatc mesaj geldikten sonra beni ondan (Kur'an'dan) saptrm oldu. eytan da insan yapayalnz ve yardmsz brakandr.' Ve Peygamber dedi ki: 'Rabbim gerekten benim kavmim, bu Kur'an' terkedilmi bir kitap olarak braktlar ." (Furkan 27 - 30) Allah'n indirdii ile hkmetmeyenler, kfir, zlim ve fsk olarak nitelendirilir. (Maide 44, 45, 47) Devamndaki yetlerde de, bata Peygamber olmak zere mslmanlarn Allah'n indirdii ile hkmetmesi emredilir: "Sana da, nceki kitaplarn bir ksmn dorulayan ve onlar dzelten bu Kitab' hak olarak indirdik. Aralarnda Allah'n indirdii ile hkmet. Sana da hak geldikten sonra, onlarn hevlarna uyma... De ki: 'Ben, sadece bana vahyolunana uyuyorum."(Maide 48 - 49) Kitaptan pay sahibi olanlarn, bildikleri ve inandklar Kitabn hkmlerini uygulamalar, yollarn ayrl noktasdr: "Kendilerine Kitab'dan bir pay verilenleri grmedin mi? Aralarnda Allah'n Kitab' hkmetsin diye arlyorlar da, onlardan bir blm yz eviriyor. Onlar, ite byle arka dnenlerdir ."(Ali m ran 23) ; "...Onlara: 'Allah'n indirdiine ve Peygamber'e gelin' denildiinde, o mnfklarn senden kaabildiklerince katklarn grrsn ."(Nisa 61) Kimsenin Kur'an' devre d brakma hakk yoktur. Hangi niyetle olursa olsun Kur'an'la sbit bir hkm, bir ibdeti kimse yasaklayamaz. Baz kimseler, Kur'an'da ve sahih hadislerde hi gemeyen ve mezhepler arasnda da tartma konusu olan "dru'l-harp" yaklamn sebep gstererek fizi hell kabul edebiliyor, bazlar da Cuma namaz gibi farzalar yasaklayabiliyor. Birincisi, kolaylatrma adna ruhsat, ikincisi de cihad adna azmet diye takdim edilebiliyor. Biri, Kur'an'la sbit bir haram hell, dieri de Kur'an'la sbit bir farz haram iln edebiliyor. Bu rneklerin her ikisi arasnda pek bir fark yoktur. Dini tahrif eden yaklam, daha ok bu tr atmalar veya katmalarla olur.

Kur'an' ve sahih snneti devre d brakan hibir yaklam, srt- mstakm olamaz. manndan ve samimiyetinden phe etmediimiz baz mslmanlarn, Kur'an'daki ok net bir emri yasaklamalarna amamak mmkn deildir. Kur'an'n emrine uyup Cuma namaz klanlar deil, bunu yasaklayanlar sulanmaldr. Ve Kurann ve Snnetin kesin emrine ramen Cuma namazn klmamakta hl srar etmekle kalmayp bakalarna da yasaklayanlarn bu tavrlaryla taban tabana zt slogan: Temel kaynamz Kuran ve Snnettir. Referansmz bu ikisidir. Biz Kuran ve Snnete balyz! Ya bu sz sylemesinler, ya da Kuran ve Snnetin emrini su saymasnlar, deme hakkmz olmal deil mi? 2. Mslmann ikinci kayna Snnettir. Snnet, hibir zamann Kur'an'a ters uygulama iermez. Peygamberimiz de kendisine vahyedilen Kur'an'a uymak zorundadr. O, yaayyla, canl Kur'an olmu, Kur'an'n mcmel yetlerini aklamtr. Peygamberimiz'in Cuma namaznn faziletiyle ilgili onlarca hadisi hadis kitaplarn doldurduu halde, Raslullahtan zayf bile olsa, herhangi bir durumda Cuma namaz klnmamas gerektiine dair bir rivyet szkonusu deildir. Yani, o, Cumann artlaryla ilgili kesin bir ey sylememi, hele hele "u u artlar yoksa, Cuma namaz klmayn!" gibi bir sz onun azndan kesinlikle kmamtr. u hadisin kapsamna girilip girilmedii btn mslmanlar tarafndan muhsebe edilmelidir: "Allah bir toplumdan ilmi ekip almak sretiyle kaldrmaz. Toplumlar, gerek limlerin tkenmesiyle limsiz kalrlar. Gerek limlerin tkendii bu toplumda, insanlar chil nderler edinirler. Bu chil nderler ilimsiz fetv verirler. Bu sretle kendileri de sapar, peindekileri de saptrrlar ." ( Buhr, lim , 34, Muslim , lim 13, Tirm iz, lim 5; bn Mce, Mukaddim e 8 ) Sahih-i Muslim'de Cuma'y Terk Edenler Hakknda Gsterilen iddet Bb adl blmde birok hadis vardr. Onlardan biri olan u hadis-i erif ok nemli bir uyardr: "Birtakm kimseler, Cuma namazlarn terk etmekten ya vazgeerler yahut Allah, onlarn kalplerine muhakkak srette mhr vurur da artk gfillerden olurlar ." ( Muslim , Cum a 40, hadis no: 865, c. 4, s. 2412-2413 ) Cuma namaznn fazletini belirten; terkedenleri, hafife alanlar tenkit ve ihtar eden ok miktarda hadis bulunmasna ramen, Cuma namaznn klnamayaca ve klanlarn sorumlu tutulacaklar baz artlara dir zayf da olsa tek bir hadis rivyeti yoktur. Aksi grte olanlar, Hanef mezhebinin bu

konudaki artlar iin de ileri srd tek delil olarak bn Mcenin kendisinin de zayf dedii ve aslnda hi de Cumann klnmamas iin bir karm yaplamayacak olan ve Cuma namaz klmayanlar tehdit eden u zayf hadisi delil olarak kullanyorlar: "Bilmi olun ki, Allah Tel Cum'ay, benim u durduum yerde ve bu ylmn bu ayndaki bu gnmde; size kymet gnne kadar farz klmtr. Her kim hayatmda olsun, benden sonra olsun, dil yahut cir (zlim ) bir devlet reisi varken onu istihfaf ederek (nem sem eyerek, hafife alarak) veya inkr ederek terkedecek olursa, Allah iki yakasn bir araya getirmesin ve kendisine ait hibir hususu mbrek klmasn (iini rast getirm esin). Haberiniz olsun ki, bylesi tevbe etmedike ne namaz, ne zekt, ne hacc, ne orucu, ne de baka bir hayrnn sevab vardr. Her kim de tevbe ederse Allah tevbesini kabul eder (etsin)." (bn Mce, Kitbu kam eti's-Salt 78, hadis no: 1081; Rvler arasnda cerh edilen isim ler olduu iin isndnn zayf olduu belirtilir; ) Tekrar ifde edelim ki, bu hadisten Cumann baz artlarnn kartlmas ve Peygamberimize u artlar varsa ancak Cumay klabilirsiniz, yoksa Cuma namaz klmayn eklinde bir ifdede bulunduunu ileri srmek, Cumann artlar iin delil kabul etmek birok ynden kesinlikle doru ve mmkn deildir. Bu hadis rivyetinin mehur hadis limlerince zayf kabul edildii iin delil olarak kullanlamayacan ifade etmek zorundayz. Cuma namaznn bu lkede ciz ve sahih olmadn iddi edenler, Cuma konusundaki yetin mcmel olduundan dolay bu karmlara vardklarn sylyorlar. Mcmel olan bir yeti Peygamberimiz tafsl eder, aklar, uygulamasyla izah eder. Peygamberimiz (s.a.v.)'in hadislerinde kesinlikle "sultann izni arttr, halife bizzat kendisi veya tyin ettii kii Cuma'y kldrmaldr, yoksa sahih olmaz" veya benzeri zayf bir rivyet bile yoktur. O yzden mcmel yeti Peygamberimiz szleriyle ve uygulamasyla nasl anlayp anlattysa o hkm Kur'an ve Snneti esas kabul eden kimseler -tm limler farkl ey ileri srseler bile-, Allah'n emrini ve Raslu'nn kavl ve fiil aklamasn tercih etmek zorundadrlar. Sultann/halifenin izni gibi artlar, Kur'an'n ve Snnetin tyin ve tesbit ettii artlar deildir; ictihd, dolaysyla zann bir yorumdur, o zamann artlar dikkate alnarak deerlendirilmitir. Hibir ictihad, yet ve hadisle sbit olan bir farz iptal edemez. "Allah'a ve Raslune itaat edin ki size rahmet edilsin ." (Al-i m ran 132)

3. Temel kaynaklar Kur'an ve Snnet olmakla birlikte, onlara ters dmemek artyla, hatta bu iki kaynan daha iyi anlalmasna hizmet ettii mddete, delilleri salam, inandrc ve ikn edici kabul edilince fkh ictihadlar, mezheb grler de mslmanlarn ibdetleri iin istifade edilebilecek ikinci derecede kaynaktr. Mslmanlar, kendileri Kur'an ve Snnetten hkm karabilecek ilm yetenekte deilse, Kur'an'n ve snnetin kesin hkme balamad konularda delili salam olan mctehidin Kur'an ve Snnete uygun hkmne uyabilir. Bu konuda dikkat edilmesi gereken eyler: Banaz olmamak, dier fkh gr ve ictihadlar grmezden gelmemek, "benim mezhebim veya mctehidim mutlak dorudur, dier mezhep veya mctehidlerin hkm kesin yanltr" dememek, farkl mezhepleri veya ictihadlar taklit edenleri knamamak arttr. Unutulmamaldr ki, mezhep imamlar ve mctehidler de birer beerdir, hatdan ma'sm/korunmu deildir. Onlarn ictihadlar da zanndir, mutlak doru deil; greceli dorulardr, phe szkonusudur. O yzden delillerinin kuvvetli olmadn, ya da bir yet ve sahih hadise ters dtn grdnde, hibir mslman buna ramen ictihad ne karamaz. Zaten "Kur'an ve snnet" vurgusunu ne karanlar, fkh banazlnn farkna varan, 1200-1300 sene nce yaam insanlarn gnmz artlarn bilmelerini, kymete kadar geerli hkmleri hi yanlmadan ve alamayacak ekilde en isbetli tesbit ettiklerini iddia etmeyen (etm em esi gereken) bilintedir. Eski muctehidler, kendilerine ulaan deliller ve kendilerini evreleyen tarih artlarla, o gnk problemlere zm getirmeye almlardr. Ve btn uurlu mslmanlarn ittifak ettikleri tek bir mezhep veya mctehid yoktur. Yani, kimine gre bir konuda Hanef mezhebi veya onun mctehidleri doruyu yakaladklar ve kuvvetli delillere sahip olduu halde, kimine gre farkl bir mezhep ve mctehidler o konuda veya baka bir konuda daha doru ve kuvvetli delillere sahip olabilir. O yzden bir mezhebin veya mctehidin hkmn tm mslmanlarn uygulamalarn istemeye kimsenin hakk yoktur. Bir mslman, falan mezhebin hkmn tercih edebilir, ama bakalarna dayatamaz, bakas da farkl bir mezhebin grn tercih edebilir. Yoksa mezhepler din edinilmi olur. "Yoksa onlarn, dinden Allah'n izin vermedii eyleri din kaide klan ortaklar m var? Eer azb erteleme sz olmasayd, derhal aralarnda hkm verilir (ileri bitirilir)di. phesiz zlimler iin can yakc bir azap vardr ." (uura 31) Cuma namaz muhkem bir farzadr. Farziyeti Kitab, Snnet ve icm ile sbittir. Kitab ve Snnet gibi ana deliller mevcut iken, ictihd ve tl bir artn yokluu ne srlerek, beer sz ile Cuma farzas ortadan kaldrlamaz. "ek/

phe ile yakn zil olmaz." Hanef mezhebinin dndaki slm mezheplerinin tm (cum hr- ulem ), Cuma namazn ne halifenin kldrma artn ileri srer, ne dr- harple ikisini kurar. Elbette hibir mezhep ve lim, Cuma namaznn devlet namaz olduunu da ileri srmez. Mezhep banaz olmayan "Kur'an ve Snnet, Kuran ve Snnet!" diyen mslmanlar, Kur'an ve Snnetin kesin emri konusunda, gerekirse baka bir mezhebin gryle amel eder, Kur'an ve Snnetin emrini ineme ihtimalini ortadan uzaklatrr. Kald ki, bu insanlar, kraldan fazla kralc kesildiklerini fark etmiyorlar m? Hanef mezhebi adna Cuma namaznn artlar olumad iin Cuma namaznn klnmayacan iddia edenler, Hanef mezhebine ait "u artlar yerine gelmeyince Cuma namaz klnmaz, klmayn!" diye net bir fetvdan bile bahsedemezler. Nice mslmann kann dkt gibi, kendisini de zindanlara atp orada ehid eden zlim bir yneticinin hkim olduu artlar altnda Eb Hanife'nin Cuma namaz klmadn veya klnmasn ciz grmediini kimse iddia ve isbat edememektedir. Onun zamannda da, ondan sonra da hanef mctehidler, kendi karmlaryla tesbit ettikleri cumann shhat artlar yoksa Cuma namaz klmayn demedikleri ve tarihte Cuma namaz klmayan cemaatlerden bahsedilmedii gibi, daha sonra gelen baz hanef mctehidleri, bu artlardan bazlar yerine gelmedii iin, Cuma namaz terk edilmez, belki sahih olmamtr diye, le namaz yerine gemek zere "zuhr- hir" ad verilen Peygamberimiz zamannda hi bilinmeyen namaz tavsiye etmitir. Baka hibir mezhebin bilmedii bu namazn tek bir gerekesi vardr: Bir mezhebe gre artlarn yerine gelmediinde Cuma namaznn terk edilmemesi, ama ayn zamanda Cuma namaz sahih olmayabilir endiesinden dolay, le namaz yerine geecek drt rektlk bu namazn da klnmas. Tarihte olduu gibi gnmzde de hibir lkede Cuma namazn protesto etme ve Cuma namaznn klnmamas gerektiini (belki bir-iki istisn dnda) limler gndeme getirmemitir. Bu konuda yzlerce limden kimler Cuma namaz klnmasna kardr? "Bugnk artlarda Cuma namaz klnmaz" diyen ne kadar lim gsterilebilir? amzda dnya apnda kabul gren Mevddi mi, Seyyid Kutub mu, kardei Muhammed Kutub mu, Hasan el-Benn m, Muhammed Ali Sbn mi, Eb udde mi, el-lbn mi, Muhammed Gazl mi, Yusuf el-Karadav mi, bunlardan veya bunlara benzer limlerden herhangi birinin Cuma namaznn klnmamas gerektiiyle ilgili bir fetv, gr veya uygulama iddi edilebiliyor mu? "Bu konuyu Trkiye'de ilk ortaya atanlar bile bu grlerinden vazgemi,

Cuma namaznn klnmas iin yine Hanef fkhlarn grleri istikametinde zmler nermeye ve Cuma namazn klmaya ve klnmasn istemeye balamtr. Drul-harp durumunda olduu ve tt dzeni protesto ve Diyanete tepki iin bugnk artlarda Trkiyede Cuma namaz klnmamaldr diye ilk kamuoyu oluturan ztn, hatasndan dnm olmas sevindiricidir. Bu konular ondan renen baz kiilerin hl kraldan fazla kralcl ise dndrcdr. Bu konuda z kalan rahmetli Sadreddin Yksel Hoca'dan baka Trkiye'de veya dier lkelerde Cuma namaz klnmamaldr diyen mehur hibir lim gsterilememektedir. hvn- Mslimin'den tutun, lkeleri igal altndaki (dru'l-harp kavram iin gerek bir rnek, yani sava lkesi olan) Kuds'te, Filistin topraklarnda da Cuma namaz terkedilmemitir ve hl byk katlmlarla klnmaktadr. Bu konu, tekfir konusuyla da (m evcut cm i im am larnn kfir olduu deerlendirm esi ile) ele alnmaktadr. Tutlara gnlden bal olmayan resm grevlilerin, srf memur diye Allah'n deil, tt devletin emrinde olduunu ve kfr imana tercih eden kfirler olduunu iddi etmek, insan vebal altna sokabilir . Bu konu, Mslmanlar arasnda tartlmaktadr. Sadece Cuma deil, be vakit farz namazlar da tabii ki Kurann istedii gibi irksiz ekilde iman eden mslmanlarn arkasnda klnabilir. Akaidinin salam olduunu zannettiimiz, yani kfre girdiine dair kesin delillerimizin olmad, azndan elfz- kfr, davranlarndan efl-i kfr sdr olmayan her kble ehlini mslman kabul ederiz. Hutbesinde tutun dostu olduunu (te'vil edilem eyecek aklkta) ifde eden bir imama (daha dorusu hakka btl kartran devlet m em uruna) rastladnda mslmanlar cmiyi terketmeli, alenen tevbe etmedii mddete bir daha da o ahsn arkasnda hibir namaz klmamaldr. Tutu seven, bunu grleriyle ya da okuduu hutbeyle gsteren bir kimsenin arkasnda sadece Cuma deil, hibir namaz klnamaz. Bu konuda dier namazlarla Cuma namaz arasnda fark yoktur. Yani, arkalarnda be vakit namaz klnmas ciz olan kimsenin Cuma imam olmasnda, gnmz artlarnda bir saknca yoktur. Okul diplomalarnn, resm nikh ilemlerinin kfre ait birer vesika kabul edilmeyip dzenin dayatt birer formaliteden ibret kabul edildii gibi, resm grevlerin de birer formalite kabul edilmesi gerektiini ileri sren ok sayda kii vardr. Bununla birlikte en azndan

bu konuda phe olduundan ihtiyatl davranarak be vakit namaz ve Cuma namaz gibi ok nemli bir ibdeti, kabul olmama ihtimalinden dolay diyanet grevlilerinin arkasnda klmayan kimseleri de haksz grme hakkmz yoktur. Resm grevlileri namaz ve Cuma imam kabul etmeyen, ama bunlar yznden cumay da terk etmek istemeyip forml arayan ok sayda muvahhid mumin bulunmaktadr . Cuma namazn resm imamlarn arkasnda klmak zorunda deiliz; devlet memuru durumundaki resm grevlilerin arkasnda klmaya gnlmz yatmyorsa, kendi aramzda cemaat tekil ederek herhangi bir yerde Cuma namaz klmalyz. Cuma namazlarnn ille de bir camide klnmasnn art olmadn belirtelim. zellikle gnmz ortamnda cmilerden daha zgr alternatifler oluturabiliriz. Mslmanlar, diyanete bal bir cmi imamnn (nam az kldrm a m em urunun) arkasnda namaz klmaya gnlleri elvermiyorsa, toplanp kendi aralarnda bir dernekte, vakfta, hatta bir iyerinde veya uygun bir evde Cuma namaz klabilirler, klmaldrlar. "Biz de Ms ve kardeine; 'Kavminiz iin Msr'da evler hazrlayn ve evlerinizi ynelinecek kble, namaz klnacak yerler yapn, namazlarnz da dosdoru kln. (Ey Ms, size uyan) m'minleri (zaferle) mjdele!' diye vahyettik." (Yunus 87) Bu yetten anlalmaktadr ki, Firavunlarn hkim olduu yerlerde, evlere sahip klmas, evleri hem bir snak, hem birer kale edinmek, tm fonksiyonlaryla mescid haline getirip kurumlatrmak arttr. Mekke dneminde, slm'n teblii ve hkimiyetine ynelik faliyet alan olarak tek kurum vard: "Erkam'n evi." Bu ev, tm fonksiyonlaryla mescit ve mektep grevi yapyordu. Bugnk cemaat evleri, bamsz dernek ve vakf durumundayd. Kfirlerin mdhalesinden, hatta bilgi ve kontrolnden tmyle uzak bu zgr kurum, insan hem nefsinin hevsna kul olmaktan ve hem de deiik tutlarn kuluklesi haline gelmekten koruyan bir kale idi. Mescid, sadece ma'bed grevini yerine getirip dnyev hayatla balarn kesen laik kurum deildir. Asr- sadet rneindeki mescid, u fonksiyonlar da grr: Eitim-retim kurumu ve kltr merkezi, ktphane, cihad karargh, irad yeri, buluma ve grme mekndr mescid. Nikh ve dn salonudur, misafirhanedir, spor merkezidir, istire ve organizasyon meclisidir. O yzden

chiliyye dneminde mescid haline getirilmesi gereken evlerin de bu zelliklere sahip olmas, ya da tm bu grevleri yerine getirecek "dru'l-erkam" tipli cemaat evlerinin, vakf ve derneklerin -tmyle tt zelliklerden bamsz ve zgr olma artyla- oluturulmas gerekmektedir. Hem Firavunlar anda, hem Mekke dneminde mslmanlar, evlerini, ders yaptklar ve cemaat olarak toplandklar yerleri ihy etmeleri, ev ve benzeri yerlerin kendilerini ve evrelerini ihy etmesi iin oralar Allah'n evi haline getirmeleri Kur'n bir gereklilik ve nebev bir tavr olmaktadr. O yzden cmilerde Cuma klmay uygun grmeyen Mslmanlarn cumay bu sebepten terk etmeleri de doru olmaz. Kendilerine alternatif mescidler, yani cemaatle namaz ve Cuma klabilecekleri meknlar rahatlkla bulabilirler, bulmaldrlar. 20. y.y.n ilk eyreindeki igal ve sava zamanlarnda Mara'taki bir imam, o gnk zel artlar nedeniyle farkl deerlendirdiimizde, Cuma namaznn Trkiye artlarnda klnmamas gerektii, Trkiye'de ilk defa 1970'lerin sonlarna doru Yusuf Kerimolu (Hsn Akta) ve Sadrettin Yksel tarafndan ortaya atld. Osmanl devletinde olduu gibi, Cumhuriyetin ilnndan sonra da Cuma namaznn klnmamas gerektii gndeme gelmemitir. eyh Said, Said Nursi, Atf Hoca ve benzeri dzene belirli oranlarda kar kan hibir lim byle bir fetv vermemitir. Arap lkelerinde de ayn ey geerlidir. Bu konuyu Trkiye'de gndeme getiren kiiler, bununla aslnda mslmanlarn uurlanmasn, siyas bilince ulamasn, devlet ve tut konusunun bu ekilde anlalabileceini dnmlerdir. Ama, hibir zaman byle olmamtr. Cuma namaz klmayanlarn bu grnden devletin etkilenip geri adm att sylenemeyecei gibi, halkn da Cuma namazn klmayanlara tavr beklentilerin tam aksine olmutur. Cuma'y terk, halk uurlandracana; terkeden genlerin cmi cemaatinin gznden tmyle dmesine sebep olmutur. Cuma, terkedilerek deil; sahiplenilerek asl hviyetine kavuturulabilir. Hacc (gidileri Diyanet ve dolaysyla T.C. dzenliyor ve hac paralar nceden bankaya yatrlyor diye) ciz grmeyip terketmeye, cemaate katlmamaya, Cuma namazn protestoya hibir mslmann hakk yoktur. Bu tavrlar, ilhmn Kuran ve Snnetten alan davranlar olmad gibi, teblie de zarar veren yanllardr. Cuma namaz klmayanlarn da hemen hepsi, Cuma vaktinde vicdnen rahat olmadklarn, bir ibdeti terk etmenin vebalini dndklerinden dolay kalplerinin huzura kavumadn -en azndan yakn evrelerine- dillendirirler.

Yine bunlardan bazlar, alternatif de oluturamamakta, bazen de farkl ekilde Cuma namaz klmak iin zel bir yer bulduklarnda kendi ictihadlaryla elien tavrlara girebilmektedirler. Kur'an'dan baka kutsal ve yanlsz kitap, Peygamberimizden baka da msum insan yoktur. Muctehidlerin grleri de herkesi balamaz. Kald ki, hibir mezhepten hibir mctehid, hangi artlar eksik olursa olsun, Cuma namaznn klnmamas gerektiini net bir ekilde fetvya balayp artlar eksik olunca Cumann klnmasn yasaklamamtr. nk Kur'an'n emrini yasaklamak ok byk bir cr'ettir. "Yoksa onlarn, dinden Allah'n izin vermedii eyleri din kaide klan erikleri/ortaklar m var?" (uura 21) Kendisinin muctehid deil; takliti olduunu syledii halde, mctehidlerin bile vermedii fetvlar, gya onlarn ictihadlarndan yola karak cesretle vermek, kraldan fazla kralclktr; mezhepli olmak deil, mezhepilik yapmaktr. Kurandan baka kutsal kitaplar, Peygamber (s.a.v.)den baka sz eletirilemez insanlar kabul diye tanmlanacak problemlerle mslmanlar dnyada rahmet ve devlete, hirette cennete zor kavuur. Bugn insanlara sunulan din; byk oranda udur: Beer grler, greceli ve tartmal konular, cemaatlerin ihtilfl yorumlar, filn efendi hazretlerinin grleri, bundan yzlerce sene nceye ait ve o gnk artlarla ilgili fetvlar ve kelm deerlendirmeler, hatta yer yer Kurann baz emirlerini yasaklayan, baz yasaklarn mubah klan tavrlar... Kurann srarla emrettii halde, baz mslmanlarn srarla yasaklad kimi ibdetler szkonusu olabilmekte, baz ahs ve cemaatler Kurana taban tabana zt olan bir yasa, mesel Kur'n bir emrin, Cuma namaznn terkini, fiz gibi bir haramn mubahln cihad yorumu ve drul-harp mant ile topluma empoze etmektir. Kimine gre slm, sanki cihad nutuklar atmaktan veya Cuma klmamak, cmileri boykot etmekten, slmn sadece siys taraflarn ne karmaktan ibrettir. Dvet edilen din, alt izilen esaslar bu tr beer yorumlardr. Bu gibi durumlar, karsndakine ictihad hakk vermeden, kendini veya reisini mctehid iln etmektir. Hatta, mctehid hata yapabilecek kii olduu halde, kendi cemaat grnde, liderinde yanlma ihtimali kabul etmeyen kiinin bu tavrnn ne anlama geldii, dilin ifde etmekten ekindii fec bir tavr olmaktadr. Allah brakp bilginlerini (hahamlarn), rhiplerini rabler edindiler ... (Tevbe 31)

Adiy bin Htem, Raslullahn yanna geldiinde bu yeti okuyunca, Adiy: Y Raslallah, hristiyanlar din adamlarna ibdet etmiyorlar, onlar rab ve ilh edinmiyorlar ki dedi. Raslullah (s.a.v.) bunun zerine yle buyurdu: Onlara haram hell, hell da haram yaptlar, onlar da uymadlar m din adamlarna? Adiy: Evet dedi. Efendimiz buyurdu ki: te bu, onlara ibdettir, tapnmadr. (Tirm iz, Tefsirul-Kuran 10, hadis no: 3292) Din anlaymz; zellikle akdeye, haram-hell lsne ve ibdet hkmndeki ahkma, mutlak dorulara dayanmak durumundadr. Mutlak doruyu tevil edip beer yorumlar din haline getiren anlay, slm anlay olamaz. Falan hocann veya filan mamn bir grn, slmn olmazsa olmaz bir unsuruymu gibi din adna ileri srmek, bu gr doru olsa dahi, ok yanl bir yaklamdr. Her grubun, slm cemaatini kendisinin temsil ettiini, kendi dndakilerin sapma iinde olduunu zannetmesi, hatta buna inanp bakalarna dayatmas Dinimiz iin problem olmaktadr. Mslmanlarn kendi kanaatlerini, stad, lider ve limlerinin yorumlarn Din zannetmeleri, bugnk ihtilflarn temelini tekil etmektedir. Mehur hadis-i erifte, bir ktlk grldnde el, dil veya kalple onun (daha iyisiyle) deitirilmesi emredilir. ( Muslim , m an 78; Tirm iz, Fiten 11; Nes, m an 17; bn Mce, Fiten 20 ) Bu hadis, ayn zamanda alternatif gstermeyi emretmektedir. Kuranda Mescid-i takv alternatifi gsterilerek mescid-i drardan bahsedilmesi (Tevbe 107- 109) konuya rnektir. Takv Mescidleri oluturmadan, dier mescidlerin hangi mantkla slmn mescidi olmadn iln edeceiz? Yine, bugnk mescidlerin drar olduuna; illetin tmyle benzediine kim karar verecek, muctehid olmadn srarla vurgulayan muctehid taslaklar m? ctihad, ilgili nassla yaanan olay arasnda ba kurabilmektir. Yaanan hayat yeterince tanmayan, tahlil edemeyen kimselerden doru ictihad beklemek, elma aacndan armut beklemek gibidir. Allah akna bir bakn, dnyadaki uurlu mslmanlar bu konularla m urayor dersiniz?! Tabii, kabuklarndan bir trl kamayan, kapal devre cemaatilik oynayanlar, dnyadaki mslmanlar tkip etmek yle dursun, etraflarna bile doru drst bakyorlar m ki... Bekri Mustafann imam olmasyla ilgili fkray konumuza adapte edebiliriz: teki lemdeki ruhlar sorarlarsa, onlara buralardaki mslmanlarn cmiye,

cumya, hacca, tekilatlanmaya din adna kar ktklarn sylersin, onlar gerisini anlarlar... Dru'l-Harpte Cuma Namaz Hanefler'in Bu Hususla ilgili Grleri: Dier mezhep imamlarnn bu konuda herhangi bir sorunlar bulunmamaktadr. Hanefler'e gelince, btn Hanef limleri slm devletinin fiilen mevcut olmas kaydyla mam Eb Hanfe tarafndan ileri srlen devlet bakan artn kabul etmelerine ramen, slm devletinin fiilen ortadan kalkt ve "Dru'l-Harp Fkh"nn gndeme girdii fitne zamanlarnda Cuma namaznn mteber olabilmesi iin devlet bakan artn aramayarak sair mezhep imamlaryla ayn izgide birlemilerdir . Nitekim bizzat mam Eb Hanfe'nin mektebinde yetien ve bu mezhebe ait grlerin birounda imzas bulunan Hanef mctehidlerden mam Muhammed, Cumann artlarn sayarken bu hususta son derece temkinli davranarak yle demektedir: "Cuma namaznn artlar; cemaat, hutbe ve vakittir. kincisi ise, vali ve ehir olup bunlar ihtilfldr . (Muham m ed bn Hasan e-eybn, Cm iu'sSar, s. 111) Hanef ulemsndan Ksn ise, "el-Bed" adl mehur eserinde bu artn sadece slm devletinde devlet bakan ve nibinin hazr bulunmas haliyle snrl olup slm devlet bakan, ve nibinin bulunmad fitne dnemlerinde bu arta riyet edilmeksizin Cuma namaznn klnacan hi bir te'vile imkn vermeyecek bir dille ifade ederek yle der: "Devlet bakan veya nibinin kldrmas art, devlet bakan veya nibi mevcut olduu zamandr. Ama fitne veya lm sebebiyle devlet bakan olmad ve Cuma namaznn vakti girinceye kadar henz baka bir devlet bakan da hazr bulunmad zaman; Kerh: nsanlarn kendilerine Cuma namazn kldrmas iin bir kiinin arkasnda toplanp Cuma namazn klmalarnda herhangi bir beis yoktur demitir. Nitekim "El-Uyn"da mam Muhammed'den de bu ekilde syledii rivyet edilmitir. Zira Hz. Osman (r.a.)'dan rivyet edildiine gre kendisi muhsara edildii zaman insanlar Hz. Ali'yi ne geirmiler, o da onlara Cuma namazn kldrmtr. (Ksn, Bedyu's-Sany f Tertbi'-ery, 1/261 ) Ksn'nin "Devlet bakan veya nibinin kldrmas art (slm devleti ve halife) devlet bakan veya nibi mevcut olduu zamandr." ifdesi istil, anar

ve benzeri sebeplerle slm otoritenin fiilen ortadan kaldrlmas ve lkenin dru'l-harbe dnmesi hlinde devlet bakan artnn aranmayaca konusunda son derece net bir ifadedir. Bu da gsteriyor ki Hanefler bu art sadace slm devletinin mevcut olmas haline bal olarak ortaya atmlardr. Btn Hanef ulems aslnda mezheplerinin bu husustaki kanaatlerini savunmakla beraber, mslmanlarn halfeli toplumdan mahrum edildikleri fitne zamannda ve kfirlerin istls altndaki "Dru'l-Harp"te bu arta baklmakszn Cuma namaznn mutlak srette klnacan belirterek, sonuta Cuma namaznda devleti ve devlet bakann art saymayan cumhur- ulem ile ayn noktada birlemektedirler. slm devletinin dnda ve drul-harpte Cuma klnmaz diyen bir tek Hanef limine rastlamak mmkn deildir .Bu da Hanef mezhebinin bu art ileri srerken gnmzde baz marjinal gruplarn anlad ya da anlamak istedikleri ekildeCuma namaznn bir devlet namaz veya bazlarnn uyduruk tabiriyle "kendisinde devletin temsil edildii resm bir toplant namaz(!)" olarak grmediklerini isbta kfidir. Tahnev'nin de ifade ettii gibi, "Aslolan aksine bir delil bulununcaya kadar le ile Cumann musv oluudur. nk Cuma namaz le namazndan bedeldir. Bu, zerinde ittifak olunan bir eydir ." (Tahnev, 'lu's-Sunen, 7/8) Mslmanlara yakan, zayf delillere dayanan bir ksm grlere taassup derecesinde sarlmak yerine, daha kuvvetli delillere dayanan cumhr- ulemnn grlerine uymak ve Cuma namaz gibi son derece mhim bir ibdeti terk etmemektir. Haneflerin de itiraf ettikleri gibi, Allah Tel bu namaz kayt ve arta balamakszn mutlak olarak emretmitir. yleyse aslna uygun olarak kayt ve arta balanmakszn mutlak olarak ed edilmesi gerekir. Kald ki Hanef ulemsna gre devlet bakan meselesi, Cuma namaznn "olmazsa olmaz" gibi gzkmyor. Belki Cuma namazn kldrmak herkesten nce devlet bakanna ait bir vazife saylyor, ki doru olan da budur. Zira slmda, sadece Cuma namazlar deil btn namazlar kldrmak ncelikle devlet bakanna ve srasyla dier idarecilere ait bir vazifedir. Peygamberimizin buyurduu gibi, (m am Nevev, erhu Sahh- Muslim , 12/486; Eb Dvud, Sunen, 1/159; bn Hibban, Sahib-u bn Hibban, I. Bask, 1971, Medine, Mektebetus-s Selefyye neri, 3/447; Hum eydi, Musnedul-Hum eydi, 1/217)sadece Cuma namaz deil, btn namazlar kldrmak devlet bakannn bir vazifesi, hatta mslmanlarn lideri olma vasfnn bir art saylmaktadr.

Ama bu, devlet bakan yoksa be vakit namazn klnamayaca anlamna gelmez. Bunun anlam, devlet bakan slmn kendisine ykledii dier vazifelerle birlikte nihyet bu vazifeyi de yapmad zaman mslmanlarn lideri olma vasfn kaybeder, demektir. Yoksa bu vazife, onu yerine getiren olmad iin vazfe olmaktan kar, demek deildir. u halde tpk be vakit namaz kldrmak devlet bakann mslmanlarn mer lideri yapacak nemli bir sfat olduu gibi, Cuma namazn kldrmak da devlet bakann mslmanlarn mer lideri yapacak nemli bir vazifedir. Ama bu vazfeyi devlet bakan yapmadnda be vakit namazn farziyyeti ortadan kalkmad gibi Cuma namaznn farziyyeti de ortadan kalkmaz. nk bir vazfe, o vazifeyi yerine getiren olmad iin vazfe olmaktan kmaz. Sadece vazfeyi yapmakla sorumlu olanlarn nksasn ortaya koyar. Biz, btn ulemnn izini takip ederek Allah'n mutlak olarak farz kld bir ibdetin hi bir kimsenin grnden veya herhangi bir topluluun davranndan dolay terk edilemeyecei noktasnda herhangi bir tereddt tamyoruz. Biz biliyor ve inanyoruz ki btn namazlar kldrmak devlet bakannn bir vazifesi hem de immetinin merluunun sebeplerinden biridir. Fakat devlet bakannn bu namazlar kldrmak vazifesiyle ykml olmas, bu namazlarn farziyyetinin ve merluunun bir sebebi deildir. Bu, btn mezhep imamlarna gre hatta Hanef ulemsna gre de byledir. Yukarda naklettiimiz Hanef imamlarnn grleri bunun isbtdr. yet Hanef mezhebine gre devlet bakan bu namazn meriyyetinin bir sebebi ve "olmazsa olmaz" saylm olsayd, bu limler "Dru'l-Harb" olsun "Dru'lslm" olsun her halkarda Cuma namaznn klnaca fikrini savunarak "kfirlerin istl ettii beldelerde bile sahih olmasna ramen, fitne zamanlarnda klnan Cuma namaz geerli deildir" diyenlerin chillii ortaya kmtr(bn bidin, Hiyet Reddi'l-Muhtr Ale'd-Durri'l-Muhtr erhu Tenvr 'il-Ebsr, 2/l) derler miydi?! Gayr-i slm bir ynetimi protesto etmek ya da halkn dikkatini belli bir noktaya ekebilmek iin siys tavrla Cuma namazn terk etmek gibi bir yaklam, hibir ibdet iin hibir limin ngrmedii her ynyle yanl bir deerlendirmedir. slm dininde herhangi bir ibdeti mer klmak ya da Allah tarafndan mer klnan herhangi bir ibdeti iptal etmek sadece Allah'n tekelindedir. Peygamber dahi olsa hibir kimsenin, bu noktada tercih hakk yoktur. Her ne kadar Allah, Peygamberini dinde "hell ve haram" klma yetkisiyle donatp onu mmetin r'i kabul etmi olsa bile bu, onun Allah'n emir ve nehiylerine aykr olmakszn hkm koyabilecei anlamndadr. Deilse Peygamber'in hibir ekilde Allah'n irdesine aykr hareket etmesi,

yani Allahn emrettii bir eyi iptal, haram kld bir eyi de hell klmas sz konusu olamaz. Zira Peygamber (s.a.v.)'in yetki ve nfuz alan Allah'n rzsyla snrldr. Muctehid bile olsa, hibir kimsenin, rinin aka beyan etmedii bir eyi illet sayp onun mer kld herhangi bir ameli ictihad syesinde iptal etme yetkisi yoktur. Mctehidlerin yetkileri naslara ilerlik kazandrmaktan ibarettir.Onlar ictihadlar ile herhangi bir nassn hkmn iptal edemeyecekleri gibi, nas vrid olan yerde ictihad dahi yapamazlar. Nitekim Mevrid-i nasta ictihada mesa yoktur Nas mevcut olan yerde ictihada msaade yoktur (Mecelle, Md. No: 14; Ali Ahm ed en-Nedv, elKavaidu'1-Fkhiyye, s. 148) kaidesi btn ulemnn ittifafakla kabul ettii kll bir kaidedir. O halde Allah ve Raslu'nn sarih ve muhkem naslarla farz kld Cuma namaz gibi bir ibdeti ayn derecede sarih ve muhkem bir delil olmadan iptal etmek veya siys tavr yaftasyla insanlara onu terkettirmek nasl ciz olabilir? Hedefi ve gayesi ne olursa olsun bu, Allah ve Raslune apak muhlefet etmektir. Bu ise sapklktan baka bir ey deildir. Nitekim Allah Tel bu hususa iaret ederek yle buyurmaktadr: Allah ve Raslu bir ite hkm verdii zaman, artk inanm bir erkek ve kadna , o ii kendi isteklerine gre seme hakk yoktur. Kim Allah'a ve Raslne kar gelirse, apak bir sapkla dm olur . (Ahzab 36) Hkmlerin illetlerinin ve hedeflerinin ne olduunu kesin olarak ancak Allah ve Rasl bilir. Bizim akl ve re'yimizle naslar ve er' hkmler hakknda vereceimiz hkmler, ancak zandan ibaret kalr. Zan ise, haktan bir ey ifade etmez. (Yunus 36) O halde elinde kesin bir delili bulunmad halde bir mslman nasl olur da Kur'an'n "zikir" tbir ettii bir ibdetten bahisle "bana gre bu, siys bir ibdettir" diyebilir ve insanlar siys tavrla Cuma namazn terketmeye arabilir? Mslman her trl hareket felsefesini Kur'an ve snnetten almak zorundadr. Kur'an ve snnette ise, u veya bu ibdetin bu arada da Cuma namaznn siys tavrla f edilip ayn ekilde siys tavrla terk edilebileceine dair sarih veya dolayl olarak herhangi bir ifade mevcut deildir. Kez bugne kadar Cuma namaznn siys bir ibdet olduunu ve siys tavrla terk edilebileceini syleyen hibir mctehide, hibir lime rastlanmamtr. Bu konuda en kat kurallar getiren Hanefler bile Cuma namaznn siys bir ibdet olduunu dolaysyla da gayr-i slm otoriteler altnda klnamayacan sylememilerdir. Aksine onlar kfirler tarafndan istil edilen beldelerde dahi

kaytsz artsz Cuma klnacan ifade etmilerdir. Hicret yolculuu esnsnda ban getirene yz devenin vaadedildii ve Allahn himyesi dnda henz hayatndan bile emin olmad bir ortamda Ranuna vadisinde Slim b. Avfoullar mahallesinde Raslullah (s.a.v.) Cuma namaz kldrmtr. O esnda ortada hangi slm devletinin ve otoritesinin varlndan sz edilebilir? Kez hicretten nce henz bir drul-harp olan Medine'de Mslmanlar Raslullah (s.a.v.)'in emir ve msaadeleriyle Cuma namaz klyordu. Hibir kimse Medine'de o dnemde slm bir otoriteden, hatta stlah mnda bir cemaatin varlndan bile sz edemez. Zira hicretten nce Medine'de din-siyas anlamda kimsenin liderlii sz konusu deildi. Akabe bey'atndan sonra nakib/temsilci seilen insanlarn liderlii tamamen kabile balarna ve etnik yapya dayal bir liderlikti. Bu sebeple o gn Medine'de bir deil, birden fazla lider bulunuyor ve her biri sadece kendi kabilelerinin temsilcisi saylyordu. Mus'ab b. Umeyr ise, onlarn lideri deil, sadece namazlarda imam olan ve Kur'an reten bir muallim konumundayd. Sonra Medinedeki bu insanlar din-siyas mnda bir cemaat olduklar iin klm olsalard Mekkede Raslullah (s.a.v.)in klmas daha evl olurdu. Zira Cemaatin asl lideri kendisiydi. Hlbuki klmamtr. Neden? nk klma imkn yoktu da ondan. O halde Medinede insanlarn Cuma klmalar cemaat olduklar iin deil, ortamlar msait olduu iindir. yet iddia edildii gibi, gayr-i slm sistemlerin otoritesi altnda Cuma klmak o sistemleri mer hale getirmek veya onunla entegre olmak veyahut da Tt'u vel edinmek anlamna gelseydi, Raslullah (s.a.v.)'in slm devletinin kurulduu gne kadar Cuma klnmasna msaade etmemesi gerekirdi. yet Raslullah bu ictihadnda hata etmi olsayd, Allah Tel'nn Rasln uyarmas, onun da mslmanlar bundan vazgeirmesi icap ederdi. Hlbuki byle bir ey olmamtr. O halde yeryznn her tarafnda kfirlerin hkim olduu bir ortamda Allah'n Raslu Cuma klarak ve klnmasn emrederek tavr koyarken Cuma namazn terkederek tavr koymak bu insanlarn aklna nereden geliyor? Eer dzene tavr konulacaksa, bunun yolu Allah'n farz kld bir ibdeti terketmek deil, en mhim kamuoyu oluturma vstas olan bu ibdeti layk- vehiyle (hangi meknda daha uygunsa orada) yerine getirerek mslmanlar bilinlendirmek ve buyzden gayr-i slm glerden gelebilecek tehlikelere kar da gs germektir. slmn farz kld bir ibdeti terketmek, dier bir ifadeyle slmn kesesinden fedkarlk yapmak tavr deil, tviz vermektir. Btn bunlar bir yana slmda "siys tavrla herhangi bir namaz terketmek" diye bir ibdet ekli yoktur.

Hepsinden nemlisi -keskin sirke kpne zarar misali- bu tr hareketler bakalarndan daha ziyade mslmanlar rahatsz etmekte ve geni halk kitlelerinin kendilerini dlamalarndan baka bir sonu vermemektedir. Nitekim bunlarn bu tavr, bakalarndan nce mslmanlarn byk bir kesimin tepkisini toplam ve hemen hemen byk bir ounluk tarafndan dlanm durumdadr. Daha nce bu anlayta olan nice Mslman, bu konuda hataya dtklerini de kabul etmektedir. Ancak bazlarnn nefis ve "ene"leri geri adm atmalarna engel oluyor. Netice itibariyle hi bir ibdet bu arada da Cuma namaz ne siys tavrla ne de baka bir maksatla terkedilemez. Dinde siys tavrla ibdetlerin terkedilmesi diye bir ibdet mevcut deildir. Bu kapnn aralanmas dinin btn emirlerinin iptaline sebep olacak ok tehlikeli bir davran eklidir. Bu dnceyi destekler mhiyette ne bir yet, ne bir hadis, ne bir sahbi sz, ne bir icm, ne de bir kyas bulmak mmkndr. (Hanefi fakihlerinin drul-harpte, istil edilen lkede, slm devlet bakan yokken Cum a klm alar gerektii hakknda, geni bilgi ve kaynaklar iin bak. Recep etinta, Devlet, Siyaset, badet geninde Cum a Nam az, Usl Yaynlar, s. 350364. Son birka sayfada kk tasarruflarla alntlar yaptm z piyasada m evcudu kalm ayan bu eserin yeni basksnn yaplm asnn gerekli olduu kanaatini tayor, (son blm lerindeki baz ifadelerine yzde yz katlm asak da) okuyuculara bu kitab okum alarn srarla tavsiye ediyoruz) Kurn- Kerimde Cuma Namaz Ey iman edenler! Cuma gn namaza arld (ezan okunduu) zaman, hemen Allah zikretmeye (Onu anm ak iin nam az klm aya) gidin ve alverii brakn. Eer siz gerei anlayan kimseler iseniz elbette bu, sizin iin daha hayrldr. Namaz bitince yeryzne daln ve Allahn lutfundan isteyin. Allah ok zikredin, umulur ki kurtulua erersiniz. Onlar bir ticaret ve elence grdkleri zaman hemen dalp oraya giderler ve seni ayakta brakrlar. De ki: Allahn yannda bulunan, elenceden ve ticaretten daha hayrldr/faydaldr. Zira Allah rzk verenlerin en hayrlsdr . (Cum ua 9- 11) Hadis-i eriflerde Cuma Namaz ve Terkinin Gnah

"Baz insanlar ya Cum'a namazn terk etmekten vazgeerler, yahut da Allah onlarn kalplerini mhrler de artk gfillerden olurlar ." (Muslim, Cumua, 12, 40, hadis no: 865; Nes, Cumua 2; Ahmed bin Hanbel, 1/239, 254, 335, 2/84; Abdurrazzak, el-Musannef, 3/166; bn Eb eybe, elMusannef, 2/61; Beyhak, Sunenul-Kubr, 3/171) "Kim nemsemeyerek Cuma namazn (pe pee) terkedecek olursa, Allah onun kalbini mhrler ." (Eb Dvud, Salt 204, 210, h. no: 1052; Tirm iz, Salt 359, h. no: 500, Cum ua 7; Nes, Cum a 2, h. no: 3, 88; bn Mce, kam et 93; Drim , Salt 205; m am Mlik, Muvatta, 1/111; Beyhak, Sunenul-Kubr, 3/172; Taberni, Cum ua 20; Ahm ed bin Hanbel, 58) Kim Cuma ezann iitir de icbet etmezse, artk onun hi bir namaz yoktur. Ancak bir mzeretten dolay olursa bu mstesna. (Abdurrazzak, elMusannef, 3/165; Beyhak, Sunen, 3/185 ) "imden yle geliyor ki bir adama emredeyim de insanlara namaz kldrsn. Sonra da gidip Cuma namazna gelmeyen kimselerin evlerini zerlerine yak4ereyim. ( Muslim , Mescid 251, 254; Ahm ed bin Hanbel, 2/531, 539; Abdurrazzak b. Hem m am , el-Musannef, 3/166; bn Eb eybe, el-Musannef, 2/62; Hkim Eb Abdillah, el-Mustedrek, 1/430; Beyhak, Sunen'ul-Kubra, 3/172 ) bn Abbas (r.a.)'dan rivyete gre yle dem itir: "Her kim pe pee drt Cuma namazn terkederse slm arkasna atmolur." (Abdurrazzak, el-Musannef, 3/165-166 ) Raslullah (s.a.v.)'den rivyete gre Raslullah yle buyurm utur: "Her kim zrsz olarak Cuma namazn terkederse, artk o kimse mnfktr." (Mevrid'iz-Zem an il Zevid-i bn Hibban, s. 146) "Allah'a ve hiret gnne inananlara Cum'a namaz farzdr. Ancak yolcu, kle, ocuk, kadn ve hastalar bundan mstesnadr ." (Eb Dvud, Salt 215, h. no: 1067, h. no: 1067; Drakutn, II, 3; Baav, erhu's-Snne, I, 225) Her kim Allah'a ve hiret gnne iman ediyorsa Cuma gnnde Cuma namaz kendisine farzdr. Ancak kadn, yolcu, ocuk yahut kle bundan mstesnadr. Ve her kim bir oyun yahut bir ticret sebebiyle ondan yz evirirse, Allah da ondan yz evirir. Allah gandir, hamddir . ( Beyhak, Sunen'ul-Kubra, 3/184)

"Cuma namazn zrsz olarak kim terkedecek olursa bir dinr para tasadduk etsin, (bu kadar) bulamazsa, yarm dinr tasadduk etsin ." (Eb Dvud, Salt 211, h. no: 1053-1054); Nes, Keffret 3, h. no: 3, 89; bn Mce, kam et 93, h. no: 1128) "Ezan her iitene cuma farzdr ." ( Eb Dvud, Salt 212, h. no: 1056) "Her ihtilm olan erkee cumaya gitmek vcibtir. Cumaya her gidene de gusl vcibtir ." (Eb Dvud, Tahret 129, h. no: 342; Nes, Cum a 2, h. no: 3, 89) "Cum'a, geceleyin ailesine dnebilen herkese farzdr." (Kelim eye bal tercm esi: "Gece, kim i ilesine sndrrsa Cum a ona farzdr") (Tirm iz, Salt 360, h. no: 502) "Cuma gn olunca eytan ar ve pazara erkenden bayraklaryla gider, insanlara binbir engel kararak mni olmaya, onlar cumadan (hi olsun) geciktirmeye alr. Melekler de erkenden gidip mescidin kaplarna dururlar. Gelenleri birinci saatte gelenler, ikinci saatte gelenler diye yazarlar. Bu hl mam (hutbeye) kncaya kadar devam eder. Kii mescidde, mam grp, dinleyebilecei bir yere oturup, can kulayla dinledi ve konumad m, kendisine iki kat sevap vardr. Kii uzakta kalr ve mam dinleyemeyecei bir yere oturur, sessiz durur ve konumazsa bir hisse sevap alr. Eer, mam grp dinleyebilecei bir yere oturur fakat bo konuma yapar, sessiz kalmazsa, ona iki hisse vebal yazlr. Eer, dileme ve grme imkn olmayan bir yere oturur ve bo konuur ve sessiz kalmazsa, ona bir hisse vebal vardr. Kimde yanndaki arkadana cuma gn sus! derse bo konumu olur. Kim de bo konuur ise, o cumadaki sevaptan nasibsiz kalr ." (Eb Dvud, Salt 209, h. no: 1051) "Ey insanlar, lmeden nce Allah'a tevbe ediniz. (Baka ilerle) megul olmadan nce de slih ameller ilemeye alnz. Allah' oka zikretmek ve gizli ve ak olarak oka sadaka vermek sretiyle sizin ile Rabbiniz arasndaki ba glendiriniz. (Byle yaparsanz) hem rzklanrsnz. hem de (Allah tarafndan) hatrnz ho tutulur. unu biliniz ki: Yce Allah u bulunduum makamda, u gnmde, u aymda ve u ylmda sizlere Cum'a'y farz klm bulunuyor. Ve bu kymete kadar bylece devam edecek. Benim hayatmda, ya da benden sonra adletli yahutta zlim bir mam bulunduu halde, onu hafife alarak yahut ta inkr ederek kim terkederse; Allah, onun iki yakasn bir araya getirmesin, hi bir iini

mbarek klmasn. Haberiniz olsun, byle bir kimsenin ne namaz vardr ne zekt, ne hacc, ne orucu ve ne de iyilii T ki tevbe edinceye kadar. Artk kim tevbe ederse, Allah, onun tevbesini kabul etsin. unu da biliniz ki: Hi bir kadn bir erkee mam olmasn. (Okum as dzgn olm ayan bir bedev) Arap, bir muhacirin nne geip mam olmasn. Fcir bir kimse de, klcndan ya da copundan korktuu bir zorbann kendisini zorlamas hali dnda da m'min bir kimseye mam olmasn ." (bn Mce, Sunen, stanbul 1401, I, 343, Hadis no: 1081; bn Mce hadisin isndnn zayf olduunu belirtir. ok sayda hadis lim leri de bu hadisi zayf kabul ederler. Hanef fkhna gre cum ann art saylan devlet bakannn kldrm as konusunda tek delil bu zayf hadistir. Kald ki, bu hadisten cum ann devlet bakan yokken klnm am as gerektiini karm ak ok zordur) "Bizler, bizden nce kitap verilenlere gre en sonuncusuyuz. Kymette ise en ne geeceiz. Onlar, Allah'n kendilerine farz kld bu Cum'a gnnde ihtilfa dtler. Allah onu bize gsterdi. Dier insanlar bu konuda bize uyuyorlar. Ertesi gn yahdilerin, daha ertesi gn ise hristiyanlarndr ." (Buhr, Cum 'a, 1; Muslim , Cum 'a hadis no: 856. Muslim 'in lafz az farkld) "Raslullah (s.a.v.)'a Cum'a gnne niin bu adn verildii sorulduu zaman yle cevap vermitir: "Babanz dem'in yaratl o gnde oldu. Kymet o gnde kopacak, yeniden dirilme ve insanlarn hesap iin yakalanmas o gnde olacaktr. Cum'a gnnn saatinin sonunda yle bir an vardr ki, o anda du edenin dus kabul olunur ." (Ahm ed bin Hanbel, 2/311) "Gnein doduu en hayrl gn cumadr;dem o gn yaratlm, o gn Cennete girmi ve o gn Cennetten karlmtr; kymet de cuma gn kopacaktr." (Muslim Cum ua 5, 18) "dem (a.s.)'in yaratl ite o gn oldu, yani vcudunun btn paralar o gn bir araya getirildi. O gn tevbesi kabul olundu ve o gn vefat etti. Kymet de o gn kopacaktr. ns ve Cin'den baka hibir mahluk yoktur ki, Cum'a gn tan yeri aardktan gn douncaya kadar -kymet belki bu gn kopar korkusu ile- kulak kabartmasn. Bir de o gnn iinde yle bir saat vardr ki, hibir mslman kul tesadfen o esnada namaz klp Allah'tan bir hcetini dilemez ki, onu Allah O'na vermesin ." (Muslim , Cum ua 5. Hadisin ba tarafndaki ifade Muslim de, dier blm farkl hadis kitaplarnda rivayet edilm itir)

"Bir kimse Cum'a gn gusleder, elinden geldii kadar temizlenir, ya veya koku srnr, sonra mescide gider bulduu yere oturur ve namazn klar, hutbeyi dinlerse; geen Cum'a'dan o Cum'a ya kadar ilemi olduu gnahlar affolunur ." (Buhari, Cum ua 6) "Kim cuma gn cenabet gusl ile gusl yapar, sonra cumaya giderse sanki bir deve kurban etmi gibi (sevaba nil) olur. Kim ikinci saatte giderse bir sr kurban etmi gibi (sevaba nil) olur. Kim nc saat giderse boynuzlu bir davar kurban etmi gibi (sevaba nil) olur. Kim drdnc saat giderse bir tavuk kurban etmi gibi (sevaba nil) olur. Kim beinci saatte giderse bir yumurta tasadduk etmi gibi (sevaba nil) olur. mam (hutbeye) knca melekler hazr olur, zikri dinlerler ." (Buhr Cum a 4, 19; Muslim , Cum a 10, h. no: 850; Muvatta, Cum a 1, h. no: 1, 101; Eb Dvud, Tahret 129, h. no: 351; Tirm iz, Salt 358, h. no: 499; Nes, Cum a 14, h. no: 3, 99; bn Mce, kam et 82, h. no: 1092 ) "Cuma gn olunca, mescidin her bir kapsnda melekler vardr. lk gelenleri srayla yazarlar. mam (m inbere) oturunca defterleri kapatp, zikri dinlenmeye giderler ." ( Muslim , Cum a 24, h. no: 850) "Kim (cum a gn) ykar ve ykanrsa, kim erkenden (m escide) gider ve hutbenin bana yetiirse, yrr ve binmezse, mama yakn durur, dinler, mlyni sz etmezse ona her bir adm iin bir yllk amelin orular ve namazlaryla sevab yazlr ." (Eb Dvud, Tahret 129, h. no: 345, 346; Tirm iz, Salt 356, h. no: 496; Nes, Cum a 12, h. no: 3, 97; bn Mce, kam et 80, h. no: 1027; Buhr, Cum a 6) "Cuma namazna (grup) insan katlr: 1) Kii var, namaza katlr, bo konuma yapar. Bunun namazdan hissesi, o konumasdr. 2) Kii var namaza gelir du eder. Bu kimse Allah'a duda bulunmutur, Allah dilerse onun istediini hemen verir, dilerse vermez. 3) Kii vardr, namaza gelir sadece dinler ve skut eder, m'-minlerin arasndan yararak gemez, kimseye eza vermez. Onun bu namaz, daha nce geen cumaya ve fazladan da gne kadar (gnahlarna) keffrettir. Bu hal Cenb- Hakk'n u szne binaendir: "Kim bir hayr yaparsa bu kendisinden on misliyle kabul edilir ." (Eb Dvud, Salt 235, h. no: 1113) (6/En'm , 160 )

bn Abbs (r.a.) anlatyor: "Raslullah (s.a.v.)'n mescidinde klnan cumadan sonra ilk klnan cuma namaz, Bahreyn kylerinden olan Cuvs'daki Abdu'l-Kays mescidinde klnan namazd." (Buhr, Cum a 11; Eb Dvud, Salt 216, h. no: 1068) zetleyecek olursak; Kur'an ve snnet naslar ile selef ve halef limlerinin uygulamalar ve mctehid imamlarn grleri, din hkmlerin asla vazgeilemeyen yegne kaynann, Kur'an ve snnet naslar olduunu, hibir kimsenin grnden dolay Kuran ve Snnetin emir ya da nehiylerinin terk edilemeyeceini, ulemnn grlerine ise, ancak Kuran ve sahih snnete dayand zaman tb olunabileceini te'vle mahal brakmayacak biimde isbt etmektedir. Btn bu aklama ve belgelerden sonra bir kimsenin snnet olduu isbat edilen bir hkm terkedip ona muhlif olan bir grle amel etmesi ya da, ulemnn sahih delillere dayanmayan grlerinden dolay Kur'an ve snnetin kat' bir emrini terk etmesi hlinde Allah'a kar hi bir mzereti olamaz. "Artk, Peygamberin emrinden uzaklap gidenler, kendilerini bir fitnenin arpmasndan yahut onlara pek ackl bir azabn gelip atmasndan saknsnlar ." (Nur 63) Kurann her tavsiyesi gibi, u tavsiyesi de ok nemlidir: "Kendilerine apak deliller geldikten sonra paralanp ayrla denler gibi olmayn. te bunlar iin pek byk bir azap vardr ." (Al-i m ran 105) Peygamberimizin de Cuma konusundaki birok uyars gibi, u uyars da dikkate alnmaldr: "Baz insanlar ya Cum'a namazn terk etmekten vazgeerler, yahut da Allah onlarn kalplerini mhrler de artk gfillerden olurlar ." (Muslim , Cum ua, 12, hadis no: 865) Cuma namazn boykot etme ve klmamak iin din gerekeler (bahneler) aramak yerine; bu Kur'n emrin, en gzel ekilde nasl klnmas gerektiinin ve bugnk toplumda tm mslmanlar iin kmil mnda Cuma namazn ed etmenin yollar aranmaldr. Ama, kmil ve ideal anlamda ortam mevcut deilse bile, en ehven ortam tercih ederek namaz mutlaka klnmaldr. deal olan, Mslmanlarn bir araya gelip aralarndan birini cuma imam semesi ve onun arkasnda Cuma namazn ed etmesidir. Bu namaz ideal anlamda cmilerde klnr; ama gnmz artlarnda cmilerin devlet dairesi olduunu ve devlet memuru haline gelen

imamlarn akdelerinin arkalarnda namaz klnamayacak derecede bozuk olduunu kabul edenlerin yapmalar gereken ey udur: Uygun bir cmi bulunamyorsa, baz dernek ve vakflarn gnmzde cminin fonksiyonlarn resm cmilerden daha fazla yerine getirdiini deerlendirerek, cmilerden daha zgr bu alanlarda Cuma namazn klmaldrlar. Hatta buna da imkn bulamayanlar, uygun bir iyeri veya benzeri baka meknlarda bu farzay ed etmelidirler. Radikal (denilen muvahhid ve muchid) genlerin en ideal Cuma alanlar ise meydanlar, parklar, kamunun dikkatini ekecek ak alanlardr. Genler oralarda Cuma namazn klarak cihad edebilirler. Halk, gazeteciler ve polisler sorsun niye buralarda namaz klyorsunuz? diye. Onlar da gzel bir slpla cevap versin ve baz konular kamuya yanstabilsin. Gerekirse parkta Cuma namaz kldlar diye, bu sularndan(!) dolay baz Mslmanlar tutuklasnlar. Televizyonlar gstersin, gazeteler yazsn; Cuma namazndan dolay tutuklandlar! diye. Bu durum, bir ynyle Mslmanlar iin ereftir; Allaha ibdet ediyor, namaz klyor diye balarna skntlar gelmi, tutuklanmlar; dier ynyle teblidir, baz konularn kamuya ulamasna vesiledir. Dzenin Cuma ve ibdet dmanlnn aa kmasna sebep olacak, lml Mslmanln gerek Mslmanla nasl tavr aldn halkn da grmesi salanacaktr. Unutmayalm; Cum a nam az Allah ve Raslu tarafndan kaytsz artsz farz klnan bir ibdettir. Kuran ve Snnetin hkm ne gre yine kaytsz artsz (bu iki kaynan uygun grd) her trl ortam da klnabilir, klnm aldr.

Ekli Dosyalar: ahmed-kalkan.jpg Boyut: Okunma:

65 KB 5

28 Ekim 2009

#2

ABDULHAK ye

CAM MAMLARININ ARKASINDA NAMAZ KILMAK (Klabilm ek) http://www.islam-tr.com/forum/tevhid/10480-cami-imamlarinin-arkasindanamaz-kilmak-kilabilmek.html Alnt : eyh'ul slam bni Teymiye der ki; Bakasnn ardnda klma imkani varken, bidatilerin ve heva ehlinin ardnda namaz sahih olmaz. Bu konuda mslmanlarn halifesi ile baka imamlarn hkm farkldr. Mslmanlarn halifesinin ardnda namaz (halife bidati de olsa)ancak bidat ehli terk eder. Eer bidatinden dolay tekfir ediliyorsa ardnda namaz klnmaz. (Tecridul htiyarat (s.17))

Yine eyhulislam bn Teymiyye unlar bildirmektedir: Drt imam ve Mslmanlarn dier imamlarnn ittifak ile, durumu kapal olan her Mslmann arkasnda namaz klnr. Kim, Ben sadece batn akidesini tandm kimsenin arkasnda Cuma yahut cemaat namaz klarm derse; sahabeye, onlara iyilikle uyanlara, Mslmanlarn drt imamna ve dierlerine muhalefet eden bir bidatdr. Allah en iyisini bilir . (Mecm uul-Fetv, 4/ 542) Ayn konuda farkl yerde yle der: Drt imam ve Mslmanlarn dier imamlarnn ittifakyla, bidat ve fsk bilinmeyen kimsenin arkasnda be vakit namaz, Cuma ve baka namazlar klmak caizdir. mama uyan kimsenin, ne kendisine imamlk eden kimsenin itikadn bilmesi ve ne de onu snayarak; Senin itikadn nedir? diye sormas imamln artlarndan deildir. Bilakis durumu kapal olann arkasnda namaz klnr .(Mecm uul-Fetv, 23/351)

Hatta durumu kapal bir kimse, gerekte baz komnistler, laikler ve Allah ve Rasul ile savaanlar gibi kafir birisi de olsa; onda (nam az gibi) bir slam alameti grlr ve bir kimse bu kiinin zahir kfr ile kafir olduunu ve gerek durumunu bilmeyerek, zahiren slam alameti grd iin Mslman hkm verip arkasnda namaz klarsa namaz sahihtir. eyh Abdulkadir b. Abdulaziz kitabnda yle demektedir :

bn-i Kudame Rahim ehullah yle demitir: Bir kimse, Mslmanlnda yahut ift cinsiyetli (hunsa) olup olmad hususunda phe bulunan bir kimsenin arkasnda namaz klarsa, bu kiinin kfr veya ift cinsiyetli olduu aa kmad mddete namaz sahihtir. nk namaz klan kimsenin (zellikle de bu kim se im am olursa) bu davranndan anlalan onun Mslman olduudur. ift cinsiyetli olduundan phelenilen kimse ise (zellikle erkeklere im am lk yapyorsa) onun bu davranndan anlalan, byle bir durumunun olmaddr. Ancak namazdan sonra kiinin kafir yahut ift cinsiyetli olduu ortaya karsa, onun arkasnda namaz klann, akladmz gibi namazn iade etmesi gerekir. ayet imam slama bir girip bir kyorsa, onun hangi dinden olduu renilinceye dek arkasnda namaz klnmaz.(El-Mun Mea-erhil-Kebr, 2/34) u halde, kafir olabileceine dair hakknda phe bulunan bir kimsenin arkasnda klann namaz sahih oluyorsa, kafir olduu bilinmeyen bir kimsenin arkasnda klann namaznn sahih olmas daha uygundur. (eyh Abdulkadir b. Abdulaziz; m an ve Kufur kitab, Zahiri Halinden Mslm an Olduu Anlalan Kim se bab )

Asrmzn alimlerinden eyh ebu Asm el Makdisi tauti dzenlerin namaz memurlar hakknda yle buyurmaktadr: Tautlarn grevlendirmi olduu imamlar yle deerlendiririz:

Birinci Ksm: Tautlar dost edinenler . Bunlar, tautlarn askerleri gibidirler. Onlarn demokrasilerini meru grerek, irklerine yardm eder ve savunurlar. Bu trden olan imamlarn arkasnda namaz klmay caiz grmyoruz. Onlarn arkasnda namaz klmaktan nehyediyoruz ve onlarn arkasnda klnan namazn iade edilmesi gerektiini sylyoruz. nk bu imamlar bizden deil, tautlardandr. Allahu Teala yle buyurur: Allah kafirlere, iman edenler aleyhinde asla frsat vermeyecektir . (Nisa/ 141)

kinci Ksm: Dnyalk elde etmek ve maa iin tautlarn kurumlarna ve batl velayetlerine bal kalarak onlara yalakalk yapanlar . Bu kimsenin arkasnda klnan namaz batl olarak grmeyiz. Onlarn

arkasnda namaz klmann hkm, fasn ya da kfre drmeyen bidat ehlinin arkasnda namaz klmann hkm gibidir. Bu nedenle biz onlarn arkasnda namaz klmay uygun grmemekle beraber, batl saymayz. irk ehlinden uzak olan ve snnete balln izhar eden snnet ve Tevhid ehlinin arkasnda namaz klmak bize daha sevimlidir.

Kafir ya da Mslman olsun, yneticiler ve sultanlar iin duada bulunmak bize gre cuma namaznn bidatlarndan ve onlarn itaati altna girmenin iaretlerindendir . Biz bunu hogrmez ve reddederiz. Bu bidati terk edip Ehl-i Snnete uyan bir kimse bize gre daha iyidir. Bununla birlikte, bu duadan dolay namaz batl saymayz. Dua, ak bir ekilde tautlara ya da onlarn irk olan dinine yardm iermedike namazn iade edilmesini art grmyoruz. Ak bir ekilde tautlara ya da onlarn irk olan dinine yardm ierikli dua eden kimseler, tautlarn yardmclar ve ordular hkmndedir. Bu durumda, dili ile tautlara destek olmu olur. Kanun koyucu tautlara beyat eden, onlara elini ve kalbini veren veya onlara yardm edip, onlar dost edinen ve bu tautlarn her iine olumlu fetva veren kiinin, kafir ve murted olduuna inanrz. Kfr hkmetlerinden grev alan alimler ve eyhler, tautlardan aldklar bu grevlerine gre deerlendirilirler. Eer bu grevin ieriinde kfr bulunmakta ise veya kfre yardm varsa veya kfr kanunlarnn karlmasna katkda bulunuluyorsa ya da muvahhidlere kar mriklere yardm gibi bir durum szkonusu ise, bu grevin sahibi kafir olur. Bu kiinin sakalnn uzun olmas ya da sarnn bykl, hakkndaki bu hkm deitirmez. Kiinin alm olduu bu grevin ieriinde kfr bulunmuyor ancak batln saysn artryor ve hakk bulandryorsa, bu kii, sapan ve saptran cehalet nderlerinden olarak kabul edilir. (eyh Makdisi ; Akidem iz kitab, Nam az bab, S: 50 - 51)

26 Kasm 2009

#3

buhari Islam-TR yesi ALAADDN PALEV MHM SORULARIN CEVABI ADLI KTABINDAN

- Hocam sylediklerinizi ok iyi anladm. Benim size bu konuya paralel olarak bir baka sorum daha olacak. Hafta iinde arkadalarmzla aramzda konutuumuz bir konu vard. Acaba bu irk dzenlerinde grev almak ve zellikle camilerde resmi bir ekilde imamlk yapmak caiz midir? irk dzenlerinden alnan her trl grev yukarda bahsettiiniz irke itaat ve mriklerle vela kapsamna girer mi? Evet bu da nemli bir konudur. Baknz Allah (Subhanehu ve Teal) yle buyurur: Musa, Rabbim! Bana ltfettiin nimetlere and olsun ki, artk sululara asla arka olmayacam, dedi. ( 28, Kasas/17) mam Alusi bu ayetin tefsirinde yle der: lim ehli bu ayete dayanarak zalimlere yardm ve hizmet etmeyi caiz grmemilerdir. bn Ebi Hatim, Cabir bin Hanzaladan yle dediini nakletmitir: Birisi Amra Ben bir ktibim. Gireni kan yazarm. Bunun karlnda da mahrum kalmamak iin maa alrm. Siz bu konuda ne dersiniz? dedi. Ebu Amr, Dklen kan da yazar msn? deyince adam hayr dedi. Zorla alnan mal da yazar msn? deyince adam hayr dedi. Ebu Amr adama Acaba sen Musa (aleyhisselam)n u szn iitmedin mi? diyerek "Rabbim! Bana ltfettiin nimetlere and olsun ki, artk sululara asla arka olmayacam" ayetini okudu. Ayeti dinleyen bu kii Ebu Amra Vallahi ok gzel tebli ettin ya Ebu Amr! Bundan byle ben bu kiilere bir satr bile yazmam dedi. Ebu Amrda Vallahi Allah (Subhanehu ve Teal) seni rzksz brakmaz dedi. Grlecei zere selef limleri zalimlerin hizmetlerinden kayorlard. Bir hadiste yle geer: Kyamet gnnde zalimler ve yardmclar hatta onlarn kalemini aanlar arlr ve demirden tabutlara konularak cehenneme atlrlar. ayet bu hadis sahih ise zalimlerin yardmclar korksunlar. lmeden evvel uyansnlar. Aslen en tehlikeli olan da budur. Allah bizleri cehennem ateinden korusun. Allahumme Amin Terzinin biri alime Ben zalimlerin elbisesini dikiyorum. Acaba ben Kasas Suresinin 17. ayeti gerei zalimlere yardm edenlerden olur muyum? diye sorar. Alim yle cevap verir: Hayr sen zalimlere yardm eden deilsin. Bilakis sana ine satanlar zalimlere yardm edenlerdir. Sen ize bizzat zalim olmusun diye cevap verir.[1] Allah Resul (sallallahu aleyhi ve sellem) yle buyurur: Ahir zamanda zalim emirler, fask bakanlar, hain kadlar, yalanc limler olacaktr. Kim onlara yetiirse onlara bakan, vergi toplama memuru, beki, polis olmasn.[2] Yine bir baka hadiste ise yle buyrulur: Bir takm zalim emirler gelecektir. Kim bunlara muhalefet ederse kurtulur. Kim bu emirler ile ilidl olursa helak olur. Burada u noktay gzden karmamak gerekir. Baz durumlarda tautlardan grev almak aslen irktir. Mesela daha nce akladmz gibi tautlarn yasama meclisinde bakan, milletvekili olmak ya da hakim, polis, istihbarat memuru, asker gibi tauti dzeni ayakta tutan, tauti sistemin kfrn destekleyen kurum ve kurulularda almak sahibini slam milletinden karr. Tm bu grevler kfirlere itaat ve onlarla vela ba kurmak kapsamndadr. Bazen tauttan grev almak onu meru gsterdiinden dolay haramdr. Mesela u anda tauti dzenler tarafndan grevlendirilmi hocalar ve din adna kurulmu olan diyanet tekilat gibi bu tekilattan grev alan kiiler, hibir irk ilkesini kabul etmeseler, 657 sayl kanunun belirledii szleri sylemeseler bile toplumun nazarnda tautu merulatrdklarndan dolay en azndan haram ilerler. Baz limlerin fetvasna gre ise mrik olurlar. Allame Takiyyuddin ok deerli eseri Kifayetu-l Ahyarda bu konu hakknda ok gzel tespitlerde bulunarak yle demitir: amzdaki baz limler yle bir tahkikte bulunmulardr. Kim bir haram i yaparak bu iin toplumda merulatrlmasna sebeb olursa Kuran pislie atanlar gibi kfir olurlar. Ben Mslmanm demesi bu kiiye bir fayda salamaz. Zira bu yaptklar slam eriatnn yok olmasna neden olur. Aslen bu tr kiilerin tekfiri daha ok gereklidir. nk bunlarn halini avam bilmez. Fakat Kuran pislie atan kii byle deildir. phesiz bu hareketin kfr olduu herkes tarafndan bilinir. Zira bu konu olduka aktr.[3] Zalimlerden grev almay mutlak olarak haram gren limlerin bazlar unlardr: Yusuf Erdebili, el-Envar, Hibe Bab (1/663). mam Gazali, hyau Ulumuddin, (2/139-150). Ebu-l Ferec bn-i Cevzi, Telbisul blis (sy: 118). Hatta mam Kurtubi tefsirinde unu nakletmektedir: slam limleri yle demilerdir: Kim zalimlerden imamlk grevini alrsa arkasnda namaz klnmaz. Ancak zrn beyan etmesi veya tevbe etmesi durumu mstesnadr.[4]

Dikkat ettiyseniz buraya kadar aktardm fetvalarda limler kiinin haram bir fiili merulatrmas hakknda fetva vermilerdi. Maalesef zamanmzda, zellikle diyanet ilerinde grev alan (szm ona) hocalar, haram deil mutlak kfr merulatrmaktadrlar. Bu blmn stne basa basa tekrar ediyorum. nk bu nokta ok nemlidir kardeler. Zamanmzdaki hoca geinen kiiler mekruhu haram deil, mutlak kfr meru gstermektedirler. slama yaptklar zarar bununla da bitmez. 657 sayl kanunun tm maddelerini kabul edip imzaladktan sonra, yaantlarn tauti dzenin emirlerine gre tanzim ederler. Onlarn emirlerine gre oturup kalkarlar, onlarn istedii ekilde fetva verip, onlarn istedikleri (emrettikleri) hutbeleri okurlar. Tautu meru gsterip itaat ederler ve halka da tauta itaat etmeleri iin telkinde bulunurlar. Acaba Allame Takiyuddinin bahsettii limler zamanmzdaki bu kiileri grseydiler ne derlerdi? Bu hoca geinen kiilerin kfrnde icma etmezler miydi? Ebul Ala el-Mevdudiye mriklerden grev alnp alnamayaca sorulduunda cevaben yle demitir: Bireysel muameleler ile ilgili olarak bir Mslmann, herhangi bir gayri mslim ile cret ya da maa karlnda hizmette bulunmak zere anlamas durumunda herhangi bir saknca yoktur. Ancak burada yaplacak olan hizmetin herhangi bir haram ile dorudan ilikisinin olmamas durumu aranr. zlerek belirtmeliyim ki bir ksm ulemann bireysel muameleler ile ilgili bu fetvaya dayanarak kfr hkmetlerinde memurluk yapmay caiz gstermeye kalkmalar doru deildir. Bu cevaz veren alimler gayri mslim birisinin ahsi ii ile gayri slami bir rejimin toplumsal ii arasndaki temel fark gz ard etmektedirler. Gayri slami rejim slam yerine slam d olan, itaat yerine masiyeti, ilahi adalet yerine insan yaamnda Allaha isyan amalamakta ve icra ettii tm ilerde bu ama sakl olmaktadr. Byle bir eyin haram olduu ve hatta dier btn haramlardan daha da iddetli bir haram olduu aktr. Bu yzden byle zelliklere sahip bir zulm dzenini ayakta tutan ve yrten blmler arasnda falan blmde i yapmak caizdir. Falan blmde i yapmak caiz deildir gibi bir ayrm yaplamaz. nk btn bu blmler birleerek byk bir masiyeti ortaya karmaktadr. Bu meseleyi daha gzel bir ekilde anlamak iin u misal kfi gelecektir. Herhangi bir kuruluun kamuoyunda kfrn yaylmas ve Mslmanlarn irtidadnn salanmas amacyla kurulmu olduunu dnelim. Bu kuruluta haddi zatnda helal olan ama bu kuruluun glenmesi ve gelimesine katks behemehal kanlmaz olan bir ite almak hibir Mslmana caiz olmaz.

[1] Alusi, Ruhl Mean (20/49). [2] Ebu Hureyreden, Mecmuus Sair, 398. [3] Kifayetu-l Ahyar, sy: 455. [4] Kurtubi, Tevbe Suresi 108. ayetinin tefsiri.

(Konuya cevap yazmak iin ye olmal yada giri yapmalsnz.)

Sayfay Payla
0 Been Bir kii bunu beendi.

Benzer Konular

Cuma Gn ve Cuma Namaz.. (Hadis-i erifler Inda) Cuma namaz ve O gnk le namaz(zuhr-i ahir) Darul-Harbte Cuma Namaz Drul-Harp mi, Drul-Harap m?

Daru'l Harb'te 'Cuma Klnmaz', 'mire taat Edilmez' Konulu Ayet ve Hadisler Var m?
Masast Site Trke (TR) Forum software by XenForo 2010-2013 XenForo Ltd. Bize Yazin Yardm Kullanm Szlemesi